Gevelbouw 06 2016

VAKTIJDSCHRIFT OVER GEVELS, GLAS & DAKEN

Jaargang 13 I nummer 6

WWW.GEVELBOUW.INFO

MINDER FAALKOSTEN, MEER ONTZORGEN: DE SUCCESSTRATEGIE ANNO NU

ZONWERING EN GEVELBEKLEDING VOLGT CURVE VAN GEBOUW PROFESSIONEEL BOUWEN MET GROEN In samenwerking met:

2016 Editie 19

STEM NU WINNAAR PROJECTPRIJS 2015

OP UW FAVORIETE PROJECT

WIE WINT DE PROJECTPRIJS 2016? stem op uw favoriete projecten, stel zelf uw top 3 samen

De vakjury nomineerde 10 projecten. Nu is het de beurt aan het publiek om de winnaar te bepalen.

Heeft u al gestemd? Stemmen is mogelijk t/m 23 december 2016.

Architect geeft toelichting op zijn ontwerp Nieuw is dat de architect van een gebouw toelichting geeft op zijn ontwerp en de keuze voor het gebruik van aluminium systemen in de gevel. Hiervoor is van ieder afzonderlijk project een korte video gemaakt. Op deze manier kunt u de projecten beter beoordelen.

Het publiek kiest uit de genomineerden zijn favoriete top drie. Het project met uiteindelijk de meeste stemmen en hoogste waardering wint de publieksprijs en ontvangt 2.500,00 euro. Een zelfde bedrag doneert Reynaers aan een goed architectuur-doel.

Stel uw favoriete top 3 samen op projectprijs.reynaers.nl

DIVISION INSULATION

UNILIN INSULATION GAAT VOOR EEN TOEKOMST...

WAARIN ENERGIEZUINIG BOUWEN DE STANDAARD WORDT! Unilin heeft een uniek luchtdichtdaksysteem ontwikkeld waarmee het dak kierdicht gemonteerd kan worden. De combinatie van de luchtdichte veer, foamtape, luchtdichte folie en onze dakelementen van PIR hardschuim zorgen voor een luchtdicht dak.

Hiermee wordt bijgedragen aan de bouwkwaliteit, wooncomfort en een lager energieverbruik.

Kijk voor uitgebreide informatie en video’s op:

www.unilininsulation.com/nl/luchtdichtbouwen UNILIN Insulation bv - Beneluxstraat 1 - 5061 KD Oisterwijk - T +31(0)13 523 13 13 - info.nl@unilin.com - www.unilininsulation.com/nl

DUCO AT HOME

DucoSlide Aluminium schuifpanelen

Les Passerelles, Cran-Gevrier (Frankrijk)

DucoSlide is een extern zonweringsysteem met schuifpanelen. Ze combineren optimale zonwering met behoud van daglicht en bieden zo een maximum aan privacy! DucoSlide schuifpanelen zijn beschikbaar met ‘LuxFrame’ of ‘SlimFrame’ kaderprofielen met vaste of verstelbare lamellen. Toepasbaar in een enkelvoudig, symmetrisch, telescopisch, BiFold of QuadraFold schuifsysteem.

DUCO @ BOUWBEURS 2017 Bezoek ons in Hal 9, stand B017 én B018 Van 6 t.e.m. 10 februari 2017

Voorwoord 20 kilometer hoge toren steeds dichterbij In Canada wordt gewerkt aan de ontwikkeling van een 20 kilometer hoge toren die als tussenstation en ruimtelift zou moeten fungeren voor astronauten en shuttles. De plannen voor deze Thoth X Tower zijn niet nieuw, recent zijn er wel nieuwe animatiebeelden vrijgegeven, waardoor het lijkt alsof de bouw van de toren met een hoogte van 20 kilometer steeds dichterbij komt. Ook lijkt er een doorbraak te zijn in de productie van het benodigde nanomateriaal, dat vele malen sterker en lichter is dan staal.

Al decennia lang is men gefascineerd door het fenomeen ruimtelift. Sterker nog, eind van de negentiende eeuw hield een Russische wetenschapper zich al bezig met een ruimtelift, weliswaar destijds nog met een kabel, maar toch. Sindsdien zijn er vele plannen de revue gepasseerd, maar de praktijk is weerbarstiger dan de theorie. Lange tijd was er geen materiaal beschikbaar dat zich op grote hoogte zou kunnen dragen. Daar lijkt nu verandering in te komen. Er worden miljarden euro’s gepompt om het zogeheten nanomateriaal op grote schaal te kunnen produceren. Als we NASA mogen geloven, zou dat in 2020 werkelijkheid zijn.

Koolstof nanobuisjes zijn honderd keer sterker dan staal en bovendien vederlicht. Een koolstof nanobuis is hol vanbinnen, waarbij de lengte tienduizenden malen groter kan zijn dan de diameter. Het Canadese bedrijf Thoth Technology is momenteel bezig met de engineering van de toren die onder andere bestaat uit opblaasbare secties. Om ons alvast op te warmen voor het 20 kilometer hoge exemplaar, dat twintig keer hoger dan het huidige hoogste gebouw, de Burj Khalifa in Dubai (828 meter), zouden de Canadezen eerst een 1,5 kilometer hoge ‘mock-up’ gaan bouwen, zo blijkt uit recente berichten.

De Thoth X Tower zou locaties als Cape Canaveral overbodig maken. Shuttles landen namelijk op het platform op 20 kilometer hoogte, kunnen hier tanken en vervolgens als een passagiersvliegtuig hun ruimtereis vervolgen. De astronauten – of te zijner tijd mogelijk ook vermogende burgers – worden via een elektrische lift in een cabine aan de buitenzijde van de toren omhoog gebracht. Door vanuit een ruimtelift ruimtereizen uit te voeren, wordt aanzienlijk op de brandstof(kosten) bespaard. Een shuttle verbruikt namelijk de meeste brandstof bij het verticaal opstijgen om de zwaartekracht en atmosferische wrijving te overwinnen. Op 20 kilometer hoogte is daar geen sprake meer van.

Ondanks de nieuwe animaties en het gegeven dat nanomateriaal binnen afzienbare tijd op grote schaal geproduceerd kan worden, heb ik weinig hoop dat onze generatie de realisatie van een dergelijke ruimtelift nog zal meemaken. Maar goed, we laten ons uiteraard graag verrassen.

Roel van Gils

5

Vaktijdschrift & website over gevels en daken

Jaargang 13 | nummer 6 Verschijnt 6 x per jaar ISSN 1572-1310

Uitgever

Schatbeurderlaan 6 6002 ED Weert Postbus 249 6000 AE Weert T +31 495 45 00 95 E info@louwersuitgevers.nl W www.louwersuitgevers.nl

H.B.J.M. Louwers Domein De Herten Hertsbergsestraat 4 B-8020 Oostkamp Postbus 85 B-3900 Overpelt T +32 50 36 81 70 E info@louwersmediagroep.be W www.louwersmediagroep.be

8 18

Eindredactie Roel van Gils

Redactieteam

Roel van Gils, Susan Moonen, Jerry Nijssen

Bladmanager

Dirk Mulder E d.mulder@louwersuitgevers.nl

Secretariaat

Manuela Depenbrock Sandra Reijnders

Advertenties

22 30

Online aanleveren: www.wetransfer.com o.v.v. uitgave en naam Postbus 249, 6000 AE Weert, Nederland T +31 495 45 00 95 E traffic@louwersuitgevers.nl

Abonnementsprijs

Nederland: € 63,00 per jaar excl. BTW Buiten Nederland: € 99,00 per jaar excl. BTW ING Bank IBAN NL46INGB0000417165 BIC INGBNL2A t.n.v. Louwers Uitgeversorganisatie BV o.v.v. Gevelbouw.

Informatie over abonnementen: T +31 495 45 00 95

Adreswijzigingen

Schriftelijk tenminste drie weken voor verhuizing naar: Postbus 249, 6000 AE Weert, Nederland

Opzeggingen

Indien twee maanden voor het verstrijken van de abonnementsperiode geen schriftelijk bericht van op­­zegging is ontvangen, wordt het abonnement auto­matisch met een jaar verlengd.

Doelgroep

Stadskantoor Venlo is C2C-hotspot Professioneel bouwen met groen Winnaar gezocht voor negentiende projectprijs

VMRG Column Bert Lieverse CE-markering voor brand- en/of rookwerende ramen en deuren Hoofdkantoor ASR Nederland van energielabel G naar A Da Vinci College: ‘stad in het klein’ Meesterstuk Mr. Bettina Hertstein

GEVELBOUW is een onafhankelijk vakblad voor de bouw en is bestemd voor architecten, ingenieursbureaus, aannemers, opdrachtgevers, brancheorganisaties, gevelbouwers en toeleveranciers, (bouw) functionarissen in overheids- en semioverheidsinstellingen en verwante organisaties.

De VMRG is inhoudelijk verantwoordelijk voor haar eigen pagina’s.

Unieke opleidingen voor de gevelbranche

Vormgeving/Art Direction

Column Bright Inspirations

E studio@louwersuitgevers.nl

8 10 12

Visitekaartjes De Integrale gevel als een service Nieuwe perspectieven voor BIM

15 16 18 22 25 26 28 30 32 34

In samenwerking met:

36 Ravel Residence biedt Amsterdamse studenten gezonde en veilige thuis 38 De Jacobus: verrassende combinatie 42 Zonwering en gevelbekleding volgt curve van gebouw 44 Nieuw faculteitsgebouw Universiteit Leiden

Drukwerk:

Drukkerij Hendrix, Peer Niets uit deze uitgave mag worden over­genomen of ver­menig­vuldigd zonder uitdruk­kelijke toestemming van de uitgever en zon­der bronvermelding. Hoewel dit blad op zorg­­vuldige wijze en naar beste weten is samen­ gesteld kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledig­heid van de informatie. Zij aan­vaar­den dan ook geen enkele aansprake­lijkheid voor schade, van wel­ke aard ook, die het gevolg is van hande­lingen en/of beslis­singen die gebaseerd zijn op deze informatie.

Inhoud nummer 6

36 76 44

56

POST X maakt oude stationsbuurt opnieuw hip BouwBeurs 2017: voor mensen die het gaan maken Betaalbaar bouwen door betere samenwerking Onderhoudsarme gevelbekleding Grondlegger glazen vouwwanden Over het toevoegen van onmisbare functionaliteiten aan Revit Snelle geveldichting voor B'Mine EPC aanzet tot Luchtdicht Daksysteem Productnieuws Exclusieve glasproducten Elke houtsoort vraagt om andere behandeling Life in the woods: wonen in de natuur van het Utrechtse landschap Ontwikkelingen in de isolatiemarkt gaan snel ‘Zo werken programma’s perfect samen’ Innovatie en netwerken gaan hand in hand op BAU München ‘Uw veiligheid – onze oplossingen’ Droogloop als verbindend element Beeldbepalende gevel voor Gebouw O Klaar voor een Chroom VI-vrije toekomst Minder faalkosten, meer ontzorgen: de successtrategie anno nu Wie doet wat

46 49 51 52 54 56 59 60 63 72 74 76 79 80 82 84 86 90 92 94 97

Coverfoto: Merford (Paleis van Justitie Amsterdam) www.merford.com (Foto: Marcel Köppen Fotografie)

7

VENLO | Stadskantoor

Tekst: Jerry Nijssen Foto’s: AGC Glass Nederland B.V

Venlo C2C-hotspot Het op 14 oktober jongstleden officieel geopende Stadskantoor Venlo is al tijdens de bouw uitgegroeid tot een wereldwijd toonbeeld van ontwikkelen en bouwen volgens de circulaire Cradle-to-Cradle filosofie. Het resultaat?

Een maximaal duurzaam gebouw met een eigen gesloten waterkringloop, een gebouw dat meer energie opwekt dan het verbruikt en dat zelfs de buitenlucht zuivert. Kortom: een gebouw dat waarde toevoegt ĂŠn een gebouw met een positieve impact. Op zijn directe omgeving, en ook ver daarbuiten. Want dankzij het Stadskantoor is Venlo nu de onbetwiste C2C-hotspot in Europa.

8

VENLO | Stadskantoor

Het Stadskantoor Venlo is één van de eerste grootschalige C2C-projecten in Nederland. Het gebouw weerspiegelt de ambitie van de Gemeente Venlo om stad en regio volgens C2C-principes te laten functioneren. Bij C2C staan mens, milieu en economie centraal. De bij het project betrokken partijen zijn geselecteerd op basis van hun visie op C2C. In het gebouw zijn zoveel mogelijk bouwmaterialen verwerkt met C2C-productcertificering. Denk hierbij aan het hout voor de binnenwanden, het beton voor de vloeren en zeker ook aan het ruimschoots aanwezige glas.

Milieu als kernwaarde Het glas is afkomstig van AGC Glass Nederland B.V en onderdeel van de AGC Group, met meer dan 50.000 werknemers de grootste vlakglasproducent ter wereld. Het bedrijf ontwikkelt, produceert en verwerkt vlakglas voor de bouw, auto-industrie, solar-industrie en gespecialiseerde industriële sectoren. “Het milieu is één van de vier kernwaarden van onze organisatie,” zo vertelt Judith Kaart, Marketing Manager Nederland. “Als producent gebruiken we veel energie en stoten we ook heel wat CO2 uit. Wij vinden dat wij als producent écht onze verantwoordelijkheid moeten nemen.

Daarom stellen wij alles in het werk om onze footprint zo gunstig mogelijk te laten zijn. Dat doen we door kritisch te kijken naar ons waterverbruik en onze energiehuishouding. Een mooi voorbeeld is onze productie, want momenteel bestaat het door ons geproduceerde vlakglas al voor zo’n 30% uit hergebruikt glas. En weet ook dat tegenover iedere ton CO2 die AGC Europe uitstoot, bijna 10 ton CO2 bespaard wordt door het gebruik van ons glas.

Bij AGC staan we volledig achter het C2C-concept. Eigenlijk alle criteria die bij C2C aan bod komen, zijn voor ons focuspunten.

AGC is de enige vlakglasproducent in Europa die in het bezit is van meerdere C2C-certificaten.“

Glas in alle soorten Technisch Adviseur Hans Willemsen vult aan: “Kraaijvanger is geselecteerd omdat zij destijds een van de weinige architecten waren die C2C-gecertificeerd zijn. Zij kwamen bij ons omdat wij de enige glasleverancier in Europa zijn die C2C-certificaten heeft voor een aantal producten. En zo kwam dat mooi samen. Uiteraard is daarbij ook gekeken naar technische en bouwkundige aspecten. Zo moest het glas in de buitengevel triple-glas zijn met een lage U-waarde met een hoge mate van daglichtdoorlaatbaarheid als ook zonwerendheid. Aan het glas op andere plekken in het gebouw werden andere eisen gesteld. Zo zijn de raampartijen langs trappenhuizen en andere verkeersruimtes 60 minuten brandwerend. Aangezien sprake is van grotere niveauverschillen is het glas voorzien van doorvalbeveiliging. En op weer andere plaatsen is glas geplaatst dat voorzien is van een print om de privacy te waarborgen.”

Willemsen vervolgt: “Het totale project omvat circa 4.000 m2 glas voor de binnenwanden en circa 4.500 m2 voor de buitenwanden.

Het grootste deel hiervan is uitgevoerd als triple-glas, hetgeen absoluut uniek is voor een utiliteitsproject als dit. Doorgaans kiezen opdrachtgevers voor een dubbel glas oplossing. De Gemeente Venlo heeft het aangedurfd om in triple-glas te investeren, en als je rekent met een periode van vijftien jaar, verdient deze extrainvestering zich absoluut terug. Het bijzondere van dit project was dat werkelijk al het glas C2C gecertificeerd móest zijn. Dus als het Stadskantoor in de verre toekomst afgebroken wordt, dan kan al het door AGC geleverde glas volledig hergebruikt worden.” ❚

9

VENLO | Stadskantoor

Tekst: Susan Moonen Foto: Mostert De Winter

Professioneel bouwen met groen Biodiversiteit. C2C. De circulaire economie en duurzaamheid. Het zijn stuk voor stuk termen die bijdragen aan het behoud van onze aarde. Ook in de wereld van de bouw zit men niet stil op dit gebied. Zo voldoet het nieuwe stadskantoor van Venlo, dat in oktober 2016 geopend werd, volledig aan de eisen die het milieu anno nu aan ons allemaal stelt.

'Stadkantoor Venlo is volledig C2C: niet alleen duurzaam, maar ook een grondstoffenbank voor de toekomst'

(Foto: Hans van Cooten)

Stadkantoor of grondstoffenbank?

Het stadskantoor Venlo is volgens C2C-principes gebouwd, vertelt Hans Van Cooten, directeur van Mostert De Winter. Het bedrijf is vanuit haar rol als specialist op het gebied van groene daken en gevels verantwoordelijk voor de daktuin, de parkeergarage en de gevelbegroeiing van het fonkelnieuwe stadskantoor. “Het is een bijzonder mooi gebouw geworden dat, mocht het ooit gesloopt worden, weer helemaal als grondstoffenbank kan worden ingezet.

En dat gegeven past natuurlijk prachtig bij onze visie op groen.

Specifiek voor dit project hebben we een daktuin gerealiseerd die

10

helemaal gebaseerd is op natuurlijke ontwikkeling en we verzorgden alle groene gevels aan zowel de binnen- als de buitenkant van het pand. In de parkeergarage hebben we tot 12 meter diep gevelbegroeiing met klimplaten toegepast, ook langs de kolommen van de parkeerlagen. Het effect is erg mooi.”

Herontwikkeling Modulogreen® Speciaal voor dit project herontwikkelde Mostert De Winter haar Modulogreen®-gevelsysteem tot het C2C-niveau Silver. Het is inmiddels één van de oudste gevelsystemen in Europa dat keer

VENLO | Stadskantoor

op keer succesvol wordt toegepast. Het systeem is vanuit de eisen van de gevelbouw volledig modulair ontwikkeld en afgestemd op de gebruikelijke stramienmaten en een levensduur verwachting van dertig jaar plus. “Onze niet grondgebonden groene gevel is best bijzonder te noemen,” zegt Van Cooten.

“Dat komt omdat de planten er verticaal in geplaatst worden en ze de module volledig kunnen doorwortelen, waardoor de planten zich op natuurlijke wijze kunnen ontwikkelen. Bij horizontale plaatsing is dat nagenoeg onmogelijk. Een belangrijk element wat mij betreft, omdat het systeem mét planten daardoor erg geschikt is voor het Nederlands klimaat. Een teveel aan water is, dankzij het open module systeem nooit een probleem. En dat geldt overigens ook voor extreme koude. We leven nu eenmaal niet in het warme zuiden hier,” aldus Van Cooten.

Groen geeft meer “We merken tegenwoordig steeds meer dat het zogenaamde ‘levende gebouw’ in opkomst is. Groen aan de gevel en in het pand was, ook in Venlo, een integraal onderdeel van het ontwerp en niet iets wat in een latere fase bedacht en gerealiseerd werd. Eigenlijk is het niet voor te stellen dat die integrale visie pas sinds enkele jaren zo is. En dat geldt ook voor de manier waarop we bij projecten betrokken worden. Dat is in een steeds vroegere fase van het ontwerp.

Groen brengt zoveel voordelen voor mens, dier en natuur. Gelukkig zien steeds mensen dat. In het nieuwe stadskantoor bijvoorbeeld, wordt de lucht intern gezuiverd door de groene gevel. Dat is, wat mij betreft, het toppunt van duurzaamheid en misschien zelfs wel een beetje van recycling,” lacht Van Cooten. ❚

nummer 1 in dak & gevelbegroeiing

groen op hoog niveau Westbroek 49B

4822 ZX Breda

+31 184 676 840

mostertdewinter.nl 11

Reynaers Projectprijs

Tekst en beeld: Reynaers

Winnaar gezocht voor negentiende projectprijs Welk project volgt de Copierwoning op als winnaar van de Reynaers Projectprijs? Net als vorig jaar, bepaalt het publiek wie er wint. Daarvoor kan op de website projectprijs.reynaers.nl gestemd worden op de door de vakjury genomineerde projecten.

De projectprijs wordt dit jaar voor de negentiende keer georganiseerd door aluminium gevelsysteemhuis Reynaers dat op deze manier de waardering uit wil spreken richting de bij een project betrokken partijen voor het gebruik van haar systemen. De winnaar ontvangt 2.500 euro en mag datzelfde bedrag doneren aan een goed architectuur doel.

Criteria De vakjury beoordeelde de ingezonden projecten op architectuur en daglichttoetreding, de keuze van de aluminium kozijnen in relatie tot de architectuur, de detaillering en de uitvoering. Ook de voorbeeld functie c.q. maatschappelijke relevantie van het project werd meegenomen, al bleek die in praktijk lastig te beoordelen op basis van de aangeleverde informatie.

'Een strak stramien in de gevel maakt dat het aanzicht in geopende of gesloten stand vrijwel identiek is'

Hieronder een korte toelichting van de jury op de nominaties:

Avec, Tilburg Architect: Bedaux de Brouwer Architecten Gevelbouwer: Mondana Nieuwe bedrijvigheid in het midden van de stad: dat zet je in de etalage. De werknemers van de creatieve opdrachtgever van dit nieuwe pand zitten dan ook letterlijk in de etalage. Door te kiezen voor prefabricage, kon het pand binnen een half jaar worden gerealiseerd. Grote raampartijen domineren het geometrische gevelbeeld. Het stoere, robuuste uiterlijk is vormgegeven met een lijnenspel van baksteen en diepliggende, ranke kozijnen. Door een antracietkleur te kiezen voor de gevelelementen, gaat alle aandacht uit naar de dynamiek achter de gevel.

En van binnen uit werkt het ook zo: de enorme lappen glas in de ranke, donkere kozijnen bieden een prachtig omkaderd uitzicht op de historische stad.

Bosvilla, Voorschoten

De vakjury nomineerde tien projecten. Een project viel daarna toch af bij de realisatie van het benodigde materiaal om de projecten op een eerlijke manier te kunnen laten beoordelen door het publiek. Van de negen overgebleven projecten is in samenwerking met de architect een korte video gemaakt waarin de architect een toelichting geeft op zijn ontwerp en de keuze voor het gebruik van aluminium systemen in de gevel. De filmpjes zijn samen met foto’s en een projectbeschrijving te zien op de website projectprijs.reynaers.nl. Het publiek kan daar uit de genomineerden zijn favoriete top drie samenstellen.

Architect: Architect Eigen Huis Gevelbouwer: Boeters Alubo Dit vrijstaande woonhuis toont een geometrische gevelcompositie van verticale lijnen en zorgvuldig gekozen openingen.

De lijnen zijn uitgevoerd in hout en geven letterlijk vorm aan het archetype huis met zadeldak.

Maar daarmee houdt de vergelijking met traditie op: de bosvilla heeft een uniek en zeer eigentijds karakter, waarbij subtiele afwijkingen van ‘rigide’ patronen een zekere speelsheid in het ontwerp brengen.

Het lichte hout contrasteert met de donkere kozijnen, zonwering en balkons. Het daglicht wordt tot diep in de woning gevangen door grote schuifpuien en dakramen in het vlak van de houten omhulling.

Een paar trends

Herenhuis Buiksloterham, Amsterdam

Het aantal inzendingen was vergelijkbaar met vorig jaar. Het aandeel in de categorie particuliere woningen was flink hoger. En dat zie je terug in het aantal genomineerde huizen die allemaal een duurzame, luxe uitstraling hebben. Opvallend is verder het gebruik van metallics.

Goud- en geelkleurige varianten laten de kozijnen letterlijk schitteren.

Als laatste noemen we het hoge aantal toegepaste schuifdeuren.

Binnen en buiten mogen vrijwel naadloos in elkaar overgaan. De geleding in de gevel verraadt nauwelijks welk deel te openen is: een strak stramien in de gevel maakt dat het aanzicht in geopende of gesloten stand vrijwel identiek is.

Architect: Dittmar Architecten Gevelbouwer: Schipper Kozijnen ‘Kleren maken de man’ kan voor dit project worden vertaald naar ‘kozijnen geven het elan’. Op een nieuwe uitbreidingslocatie in Amsterdam Noord krijgen zowel de voor- als de achtergevel extra cachet door de koperkleurige kozijnen in een vast stramien. Elke raampartij is eender, waardoor een

Architect in video

12

Nominaties

Reynaers Projectprijs

krachtig en herkenbaar beeld ontstaat. De combinatie van materialen geeft een robuuste uitstraling aan dit huis, dat ongetwijfeld de concurrentie aan kan gaan met de (nog te bouwen) belendende panden.

Hofjeswoningen Westeinde, Den Haag Architect: Studio Suit Gevelbouwer: Schouten Kozijnen Een ‘vergeten’ stukje Haagse binnenstad kreeg een eigentijdse impuls met de renovatie van drie tot bedrijfsruimte geworden hofjeswoningen tot drie karaktervolle stadswoningen. Daar waar de hofjeswoningen en de geschiedenis als bedrijfsruimte nog goed afleesbaar zijn aan de gevels, geven de opvallende, messingkleurige kozijnen en deuren aan dat hier een nieuwe toekomst begint. Deze keuze is ook gemaakt voor het interieur, waar ruwe wanden en de oorspronkelijke plafonds ook een mooi contrast geven met de nieuwe kozijnen met het opvallende messingkleurig te openen deel.

Kindercampus Zuidas, Amsterdam Architect: Facts Architects i.s.m. Hund Falk Architecten Gevelbouwer: Aluminiumbouw D’n Boeij Bij dit gefaseerd uitgevoerde project kunnen de gekozen materialen tegen een stootje: onbehandeld hout en geanodiseerd aluminium bepalen het gevelbeeld. En daar waar de meest recent uitgevoerde toevoeging aan het project nog wat glimt en contrasterend licht hout laat zien, geven de oudere delen al een blikje naar een zilverkleurige toekomst voor het plan. De vergrijsde houten geveldelen gaan een harmonieuze compositie aan met de aluminium kozijnen en buitenzonwering. De wijze waarop de kozijnen zijn gedetailleerd, verdient aandacht: juist omdat ze bijna onzichtbaar in de wanden, vloeren en plafonds verdwijnen. Licht en lucht bepalen hier de sfeer en het comfort: voor een plek waar dagelijks vele kinderen rondlopen is dat de juiste keuze.

Philips Lighting, Eindhoven Architect: Diederendirrix Architecten Gevelbouwer: Wijmoco Geveltechniek Van gesloten betonkolos naar open en glimmend woonpaleis: bij de transformatie van dit kantoorgebouw zijn uitersten gezocht en gevonden. Niet alleen is er rigoureus gekozen voor een ander gevelbeeld, ook de keuze voor een lichte messingkleurige (‘champagne’ volgens de architecten) afwerking van de slanke kozijnen voor de grote raampartijen is gedurfd. De kleur bepaalt het karakter van het exterieur én het interieur. In de horizontale geleding van de gevelelementen is een verticaal schuivend element opgenomen, waardoor het voor de bewoners mogelijk is om een derde van de gevel te openen. Daarmee wordt de gehele woonkamer beleefd als een inpandig balkon. Ook voor de extra bouwlaag met penthouses is de metallic kleur dominant, maar hier kreeg de gevel een verticale geleding met schuifpuien. De uitkragende buitenzonwering maakt het beeld compleet.

Poolhouse, Bergen Architect: UWarchitecten Gevelbouwer: Huijberts Gevelbouw Materiaal, detaillering en techniek vullen elkaar vrijwel naadloos aan bij dit kleine, maar bijzondere project in de duinen van NoordHolland. Een bijgebouw voor een zwembad, dat zelfstandig moet kunnen functioneren: zowel energetisch als architectonisch. De bijna abstracte wijze waarop de overgangen tussen de gevelmaterialen en de kozijnen zijn vormgegeven, verraden dat er veel tijd is gaan zitten in het puzzelen met maten en toleranties. Maar juist door ze in kleur te laten contrasteren, draagt elk bouwelement bij de uitstraling van het geheel.

Torenflat, Maastricht Architect: Huiswerk Architecten Gevelbouwer: Blitta Soms is een renovatie gewoon goed, omdat het bijna niet opvalt dat er iets is gebeurd behalve een flinke opfrisbeurt van het pand. Zo ook bij deze flat uit de jaren zestig, waarbij de oorspronkelijke architectuur een vrij dominant lijnenspel vertoont. Om de woningen naar een aanvaardbaar energiegebruik en leefcomfort te brengen, was een flinke ingreep echter nodig. De architect van de renovatie heeft ervoor gekozen om de oorspronkelijke architectuur te koesteren en de verbetering in de gevel te brengen door kozijnvervanging en – in het exterieur – onzichtbare thermisch en akoestisch isolerende oplossingen. Het spel met lijnen en diepte is voor de kozijnen vertaald in een voor de bewoners ook op langere termijn gebruiksvriendelijke oplossing: de ramen zijn zo gedetailleerd, dat ze van binnenuit bewasbaar zijn.

Woonhuis, Zeist Architect: Bedaux de Brouwer Architecten Gevelbouwer: Alconstrux Het ruwe, schone beton in de gevel van deze villa in bosrijke omgeving steelt weliswaar de show, maar het zijn de subtiel gekozen en gedetailleerde kozijnen die dat mogelijk maken.

Want ondanks de robuuste structuur van de villa, is het juist het spel buiten-binnen-buiten dat een grote rol heeft in de beleving door de bewoners. Daar waar een relatie kan worden gemaakt tussen het interieur en het groen om de villa, zijn het grote raampartijen gevat in ranke donkere kozijnen – die dat mogelijk maken. Ook voor de verdiepte slaapruimten kan op die manier daglicht worden gevangen. Een buitenzonwering met donkere horizontale lamellen geeft het exterieur een vriendelijke schaal.

Stemmen Tot en met 23 december kan het publiek op de website projectprijs.reynaers.nl de projectvideo’s bekijken en zijn favoriete top drie samenstellen. Het project met de meeste stemmen wint en volgt de Copierwoning op. ❚

13

Vertrouwen door certificering

bezoekadres Poppenbouwing 56 4191 NZ Geldermalsen postadres Postbus 202 4190 CE Geldermalsen T F E I

U heeft uitstekende producten, processen en systemen.

Maar hoe overtuigt u uw klanten daarvan? Met de juiste certificering wint u het vertrouwen van uw klant.

SKG-IKOB test en certificeert • • • •

ontwerpen (attesten), zoals industriële ontwerpen en prototypen voor de gebouwschil; bouwproducten, zoals gevelelementen; bouwprocessen, zoals correcte montage van producten; managementsystemen, zoals ISO 9001, ISO 14001 of VCA.

+31 (0)88 244 01 00 +31 (0)88 244 01 01 info@skgikob.nl www.skgikob.nl

Tegen inbraak een klasse voor ramen en deuren volgens NEN 5096:

Voor de kwaliteit van hang- en sluitwerk een ster-aanduiding volgens NEN 5089:

SKG-IKOB biedt ‘one-stop-shopping’ op het gebied van kwaliteit. Zo kunt u ook voor ‘Bouwen aan MVO’, het MVO keurmerk voor de bouwsector, bij SKG-IKOB terecht. Evenals voor een conformiteitscertificaat voor CE-markering volgens NEN-EN 1090-1 of voor een inspectie op de bouwplaats. Natuurlijk met de zekerheid van onpartijdigheid en objectiviteit.

Certificering van SKG-IKOB werkt!

Meer weten? Kijk op www.skgikob.nl of bel 088 244 01 00

Geaccrediteerd door de Raad voor Accreditatie

Notified Body NB 0957 NB 0960

European Organisation for Technical Assessment

column

Inmiddels hebben de halfjaarlijkse kennisbijeenkomsten van de VMRG weer plaatsgevonden. Kennisontwikkeling en kennisdistributie zijn belangrijke taken voor de VMRG. Het lijkt wel of dat er bij bedrijven een beetje bij hangt. Overigens wel begrijpelijk hoor, maar toch. De afgelopen acht jaar kenmerkten zich door een economische stagnatie waarin alle investeringen onder druk stonden. Natuurlijk is anticyclisch investeren een manier om sterker te worden en een sterke positie in te nemen, maar je moet daar wel toe in staat zijn. In de prijskopers markt van de bouw sneuvelen vele goed voornemens. Opleiden, zo is gebleken, was ook het kind van de crisis-rekening.

Maar gelukkig geeft het ondernemingskompas weer een constructieve en positieve koers aan. Ik pleit voor een hoge prioriteit om kennisontwaarding tegen te gaan. En de komende tijd is er veel kennis nodig. Er is kennis nodig over nieuwe vormen van opdrachtverstrekking. En dat hoeft nu eens niet uit te gaan van overheden of opdrachtgevers zelf, maar van leveranciers die gaan meedenken in exploitatie en lifecycledenken. Research hierover ontwikkelt nieuwe kennis en deze kennis kan bepalend zijn voor nieuwe relaties tussen producenten, zoals gevelbouwers, en de

werkelijke klanten van hun producten en diensten namelijk de gebruikers. We hebben kennisbehoeften op het gebied van Gezondheid, Klimaat, Comfort, Veiligheid. We worden actief met Resource efficiency, materiaal- en grondstoffen beheer. We dienen het Bouw Informatie Model te integreren in onze processen, onze diensten, ons producten. Gevelbouw wordt steeds minder "bouw", maar meer Gevelgebruik. De gevelsector ontwikkelt zich door tot een complete dienstverlenende sector die het functioneren van de producten centraal stelt. Het bouwen is dan eigenlijk maar een eerste stap, waarna vele stappen van functioneren zullen volgen. Kennis over alle facetten van dit gevelleven en ook van alle relaties met installaties en comfort-bepalende elementen en factoren leidt tot het aanbieden van waardevolle gebouwen.

Het Kennis Centrum van de VMRG zal hierin vooropgaan en beschikbaar zijn voor iedereen die iets van doen heeft met die nieuwe gevels en nieuwe geveltechnologie. â?š

Bert Lieverse Directeur VMRG

15

Beeld: Hoefnagels Branddeuren

CE-markering voor brand- en/of rookwerende ramen en deuren Vanaf 1 november 2016 is CE-markering volgens NEN-EN 16034 mogelijk voor voetgangersdeuren, industriĂŤle, commerciĂŤle garagedeuren en ramen met brand en/of rookwerende eigenschappen. De overgangsperiode loopt af op 1 november 2019 en vanaf dan is het voeren van CE-markering op deze producten verplicht.

Als de productie en het kwaliteitssysteem onder toezicht staan van een Europees erkend instituut, dan kan een bedrijf beschikken over een Certificate of constancy of performances. Als onafhankelijke, door Europa aangewezen Notified Body kan SKG-IKOB met een Certificate of constancy of performances officieel verklaren dat

16

het bedrijf en het product aan alle eisen voldoet die in het kader van CE-markering gesteld worden.

Factory Production Control Om voor certificatie in aanmerking te komen, dient een fabrikant te beschikken over een gedocumenteerd Factory Production Control (FPC)-systeem.

Dit om te waarborgen dat de op de markt gebrachte brand- en/of rookwerende ramen en deuren voldoen aan de prestaties die verklaard worden in de CE-markering en Prestatieverklaring (DoP). Het FPC-systeem moet bestaan uit schriftelijke procedures, regelmatige keuringen en beproevingen en/of beoordelingen.

teit van de productie van brand- en/of rookwerende producten borgen en zal het systeem wellicht uitgebreid moeten worden met de eisen uit NEN-EN 16034.

Daarnaast dient het bedrijf de testresultaten van de brand- en/of rookwerende profielsystemen die men verwerkt ter beschikking te hebben en dient de productie zodanig ingericht te zijn dat er enkel binnen de mogelijkheden van het profielsysteem geproduceerd wordt.

Stap 2: Certificatie-onderzoek Na het indienen van de certificatieaanvraag bij SKG-IKOB zal tijdens een keuring op locatie het volgende beoordeeld worden: • Is de juiste onderbouwing voor de prestaties van de geproduceerde ramen en deuren aanwezig in de vorm van bijvoorbeeld ITT-rapporten; • Worden de brand- en/of rookwerende ramen en deuren geproduceerd binnen de grenzen die voor het systeem in de ITT-rapporten worden aangegeven; • Voldoet het FPC-systeem aan de eisen van NEN-EN 16034.

Stap 3: Certificaat-verlening Bij een positief resultaat uit het certificatie-onderzoek zal het certificaat verleend worden en dienen de producten door de fabrikant voorzien te worden van CE-markering en dient door de fabrikant een Prestatieverklaring (DoP) opgesteld en verstrekt te worden.

Voor de instandhouding van het certificaat zal SKG-IKOB het FPC-systeem en de productie periodiek beoordelen.

(Foto: Camiel Donders Photography)

Voordelen Certificatie levert een bedrijf belangrijke voordelen op. Ten eerste wordt de acceptatie in de markt vergroot. Ten tweede kan een bedrijf de productkwaliteit nog beter waarborgen en de faalkosten worden verminderd. Tenslotte voldoet een bedrijf aantoonbaar aan de eisen van toezichthouders en wetgevers.

Stappenplan Een fabrikant van brand- en/of rookwerende ramen en deuren dient een aantal

stappen te nemen voordat CE-markering op de producten aangebracht mag worden en een Prestatieverklaring (DoP) verstrekt mag worden.

Stap 1: Ontwikkeling Het opzetten en implementeren van een kwaliteitsbeheersingssysteem (FPC) dat voldoet aan alle eisen uit NEN-EN 16034. Indien een fabrikant van ramen en deuren reeds beschikt over een kwaliteitsbeheersingssysteem (FPC) zal dit systeem grotendeels ook de kwali-

Certificering en beproeving via SKG-IKOB SKG-IKOB is geregistreerd als Notified Body (NB 0960 en NB 0957) en is daarmee erkend om beproevingen en keuringen te mogen uitvoeren in het kader van CE-markering. Naast het certificeren van een FPC-systeem op NEN-EN 16034, is SKG-IKOB bedrijven bijvoorbeeld ook van dienst met de certificatie van FPC-systemen op EN 14351-1 voor de productie van vluchtdeuren en het uitvoeren van rookwerendheidsbeproevingen volgens EN 1634-3. ❚

17

Tekst: Roel van Gils Beeld: Hueck Aluminium Profieltechniek Benelux

Hoofdkantoor ASR Nederland van energielabel G naar A Verzekeringsmaatschappij ASR Nederland besloot in 2010 om zijn hoofdkantoor in Utrecht duurzaam te renoveren in plaats van nieuwbouw te plegen. Het betonnen en gesloten gebouw uit de jaren zeventig is in drie jaar tijd getransformeerd naar een hypermodern, duurzaam en transparant gebouw. Het vernieuwde kantoor is volledig ingericht op het Nieuwe Generatie Werken en voldoet aan de duurzaamheidsambities van ASR. Zo is het hoofdkantoor kostenefficiënt, maar liefst 50% energiezuiniger geworden en maakt het een labelsprong van energielabel G naar A. Met dank aan de nieuwe dubbele huid façade en specifieke zonweringsproducten.

De strategie achter de transformatie van een van de grootste kantoorgebouwen uit de jaren zeventig was volgens Team V Architectuur om te behouden wat goed is en te vernieuwen wat beter kan. Het voorheen massieve gebouw is geopend door nieuwe gevels van glas en door het licht diep in het gebouw te laten doordringen. Door de transformatie is het gebouw ook energiezuiniger en efficiënter ingedeeld, waardoor

18

met 2.800 flexibele werkplekken ruimte is voor 4.000 medewerkers. Bijzonder aan het jarenlange renovatieproject is dat het kantoor tijdens de werkzaamheden ‘gewoon’ in bedrijf is gebleven.

Dat maakte de planning en montage des te complexer.

Drie in één Hueck Aluminium Profieltechniek Benelux werd door het voormalige Osko-

mera benaderd om mee te denken over de uitdagende 3D-elementengevel. “De gevel in zaagtandprofiel had een hoge moeilijkheidsgraad,” weet Jeroen van der Roest van Hueck. “De projectafdeling op ons hoofdkantoor in Duitsland is dan ook nauw betrokken geweest bij het project. De oplossing werd gevonden in een dubbele huid façade (met uitzondering van de noordgevel) met een ‘normale’ geïsoleerde gevel en een

tweede huid façade in exact dezelfde uitstraling met daarachter horizontale raamstroken voorzien van beloopbare roosters. En dat alles gecombineerd in 1,80 meter brede en verdiepingshoge (3,30 meter) elementen in een zaagtandprofiel. In één element zijn drie systemen van Hueck verenigt; de raamserie Lambda 77L, de vliesgevelserie Trigon 50 en de elementengevelserie Trigon Unit L, waarbij een niet doorzichtig gedeelte is opgenomen met aluminium beplating en een rooster om de luchtspouw te kunnen ventileren.

De zaagtand verspringt per bouwlaag, waardoor de oorspronkelijke gelaagdheid van de gevel is behouden. Wat de constructie zeer complex maakt, is dat het zware glas (600kg) bij de geïsoleerde gevel buiten de stramienlijn staat en op een goede manier afgedragen dient te worden naar de constructie. Zware staalplaten maken het mogelijk de gevel 150 millimeter buiten de vloerrand te laten hangen.”

Uniek ventilatieconcept De dubbele huid façade met doorgaande verbinding in de spouwruimte speelt een grote rol in de energie-efficiënte van het gebouw. In de winter wordt de stilstaande lucht in de spouw gebruikt als extra isolator, terwijl in de zomermaanden de opgewarmde lucht in de spouw wordt afgevoerd via roosters in de zaagtandelementen. Om de spouw zonder kortsluiting tussen luchtafvoer en luchttoevoer te ventileren, is Duco ingeschakeld. “De architect en gevelbouwer Oskomera zochten een rooster dat gekoppeld kon worden aan het gebouwbeheersysteem,” zegt Bart Debusschere van Duco. “Aanvankelijk hadden ze een ander type rooster geselecteerd, maar na uitvoerig overleg bleek de DucoGrille Close 35Z met beweegbare lamellen het meest geschikte product voor dit project.

Onze projectafdeling heeft het rooster wel op enkele punten moeten customizen. Normaliter bevindt de motor zich aan de achterzijde van het rooster,

bijna op de overbrenging. Voor ASR Nederland is de overbrenging verlengd zodat de motor ingewerkt kon worden in een aluminium cassette boven de raampartij. Samen met Oskomera is het aangepaste rooster aan uitvoerige tests onderworpen op een mock-up van het gevelelement, alvorens we het in productie hebben genomen. In totaal hebben we zo’n 400 van deze aangepaste DucoGrille Close 35Z-roosters geleverd aan Oskomera die ze prefab in de elementen heeft verwerkt.”

3D PUR-modellen Hueck heeft volgens Van der Roest in totaal acht nieuwe geïsoleerde en veertien nieuwe ongeïsoleerde profieltypen ontwikkeld om de bijzondere gevel wind- en waterdicht te kunnen maken.

“In totaal is er 300 ton aluminium verwerkt aan profielsystemen.” Ook het zetwerk vroeg de nodige aandacht, vult Willem-Jan Korsten van Weerter Paneel Industrie aan, en bij dit project ›

19

vooral betrokken ‘achter de schermen’.

“We hebben een grote hoeveelheid aan 3D-gevormde PUR-schuim modellen geproduceerd die als isolator fungeren achter de 3D-gevormde kappen.” De Weerter Paneel Industrie beschikt over een speciale 3D-horizontaalzaag die uit grote PUR-blokken 3D-modellen kan zagen. De vorm van de isolatiemodellen vergelijkt Korsten treffend met die van een puntzak friet. “In feite is het schuimmodel vergelijkbaar, alleen dan iets hoekiger. In totaal hebben we maar liefst 1.648 PUR-schuim modellen geproduceerd uit grote PUR-blokken.

Daarnaast hebben we een groot deel van de sandwichpanelen gemaakt voor de binnengevel van de dubbele huid façade. Ook hier betrof het weer speciaal gevormde modelpanelen met aparte zettingen. Het was ook voor ons een behoorlijk complex werk met relatief weinig standaard formaten. Maar daar

20

ligt ook onze kracht. We gaan wat dat betreft geen uitdaging uit de weg.”

Zonwering De getande vorm van de gevel heeft uiteraard ook effect op de vorm van de binnen- en buitenzonwering. Voor Luxaflex® behoort dit project tot de grotere van Nederland met 1.527 buitenjaloezieën, 70 Omega-lichtstraatzonweringen en 2.075 rolgordijnen. Wichard Rossen van Luxaflex Nederland: “Ook de zonwering speelt een belangrijke rol in de labelsprong van G naar A. Vanaf het schetsontwerp van Oskomera hebben we meegewerkt om de wensen van de architect te vertalen naar specifieke producten en situatiegerelateerde

oplossingen. De uitgekiende voorbereiding kon niet voorkomen dat er tijdens de montage toch nog wat onverwachte, afwijkende bouwdetails naar boven kwamen, inherent aan een dergelijk renovatieproject. Ook daar hebben we op een passende wijze op geanticipeerd door details van sommige producten aan te passen, terwijl ze al in productie waren. In dit project zijn zowel buitenals binnenzonwering en raamdecoratie van Luxaflex® toegepast.”

De buitenjaloezieën, tussen de binnenen buitenschil, zijn van het type EL-80-A met een 80 millimeter gekraalde lamel en RVS spandraden, uitgevoerd in de kleur wit die gelijk is aan de zaagtanden.

Rossen: “De spanhoekbeugels zijn in de kleur van de binnenschil uitgevoerd en zijn van buitenaf niet zichtbaar. De buitenjaloezieën zijn gekoppeld aan het gebouwbeheersysteem en zijn in opgetrokken toestand netjes opgeborgen achter de gevelbeplating. De kettingbediende rolgordijnen, aan de binnenzijde van de binnenschil, zijn van het type XL met GreenScreen Eco doek in de kleur Ice. De PVC-vrije GreenScreen Eco rolgordijnen kunnen binnen de industriële cyclus hergebruikt worden en beschikken daardoor over een Cradle to Cradle certificaat. Voor de lichtstraatzonwering tot slot is het type Omega toegepast, een buitenzonwering die in dit geval aan de binnenzijde, vlak onder het glasdak horizontaal is gemonteerd. Daar deze zonwering zo weinig mogelijk zichtbaar mocht zijn, is deze door een nieuw geconcipieerd doekrolmechanisme compleet verborgen achter de plafondbeplating.

Ook deze zonwering is gekoppeld aan het gebouwbeheersysteem om warmte toe- en uittreding te reguleren.”

De grootscheepse renovatie van het hoofdkantoor van ASR Nederland heeft bijna drie jaar geduurd. In december 2015 is het pand volledig opgeleverd. ❚

Bouwinfo OPDRACHTGEVER ASR Nederland NV

ARCHITECT Team V Architectuur

UITVOERING Ballast Nedam

PROFIELLEVERANCIER Hueck Aluminium Profieltechniek Benelux BV

LEVERANCIER PANELEN Weerter Paneel Industrie

LEVERANCIER ROOSTERS Duco Ventilation & Sun Control

LEVERANCIER ZONWERING Luxaflex Nederland

START BOUW januari 2013

OPLEVERING TOTAAL december 2015

21

Tekst: Roel van Gils Beeld: Van Iersel Geveltechniek en Schüco Nederland

Da Vinci College:

‘stad in het klein’ Sinds mei 2016 heeft het Da Vinci College een nieuw onderkomen aan de Bovendonk in Roosendaal. Ector Hoogstad Architecten ontwierp een licht, ruimtelijk en vooral avontuurlijk gebouw dat aanvoelt en functioneert als een stad in het klein. Verschillende geveltypes zorgen voor een kleinschalige uitstraling en voor onderlinge samenhang tussen de verschillende gebouwdelen. De gesegmenteerde vliesgevel vormt de kers op de taart.

(Foto: Petra Appelhof)

22

Hoewel het nauwelijks nog zichtbaar is, bestaat ongeveer een derde van het complex uit hergebruikte delen van de vorige bebouwing op de locatie, die ‘opgetopt’ en van een nieuwe gevel werd voorzien. De ongeveer duizend leerlingen van de diverse VMBO- en Praktijkschoolopleidingen hebben ieder een thuisbasis in een van de ‘clubhuizen’ die afgewisseld worden met allerlei praktijkruimten en gemeenschappelijke functies. Alles is onderling ingenieus verbonden door straten en straatjes, pleinen en tuinen, trappen en terrassen. In lijn met de filosofie van de school gaan beschermen en uitdagen van de leerlingen zo hand in hand, zo verklaart de architect.

Onderhoudsarme puien en vliesgevels De gebouwvolumes zijn optisch verbonden door de doorlopende wit betonnen horizontale vloerbanden.

Het sporthalvolume onderscheidt zich door een andere vorm en materialisatie, met een begroeide zuidgevel. Van het bestaande complex is een groot gedeelte hergebruikt en opgetopt en met de nieuwbouw verbonden. Van Iersel Geveltechniek heeft een grote bijdrage geleverd aan het project door het leveren en monteren van de aluminium vliesgevels, puien en lichtdaken voorzien van goed isolerende zonwerende beglazing. “Het nieuwe Da Vinci College is een duurzaam gebouw geworden met energiedak, maximale daglichttoetreding, een laag energieverbruik en een hoog comfort door toepassing van tal van innovatieve technieken in combinatie met onderhoudsarme aluminium puien en vliesgevels,” zegt Mario van Nijnatten van Van Iersel Geveltechniek.

“De onderwijsclusters zijn verbonden met praktijkruimten zoals 'industrie, winkelcentrum en gezondheidscentrum' die door aangebrachte prints op de beglazing duidelijk herkenbaar zijn.”

Gesegmenteerde constructie Van Iersel Geveltechniek bestaat al meer dan 113 jaar en werkt al sinds de jaren zeventig uitsluitend met ›

23

aluminium systemen van Schüco. Van Nijnatten: “We weten heel goed wat we aan elkaar hebben en zijn in feite twee handen op één buik. We hebben samen al heel wat mooie en innovatieve oplossingen bedacht en gemaakt. Het is regelmatig nodig om ‘out of the box’ te denken waarbij we in overleg met Schüco een technisch verantwoorde oplossing samenstellen. Ook de vliesgevel van het Da Vinci College is geen alledaagse verschijning. Het is een gesegmenteerde vliesgevelconstructie, zowel in- als uitwendig, en opgebouwd uit het Schüco FW 60+ systeem. De knik in de gevel versterkt het speelse effect.

De gevel is dermate gesegmenteerd dat we geen klemprofiel hebben kunnen toepassen, maar een kitnaad. Ook de stijlen en regels zijn niet standaard en speciaal op schuinte gemaakt. Daarnaast hebben we verticale glashoeken toegepast, zodat het glas op de hoek van een pui of vliesgevel in elkaar overloopt.

Deze transparante hoeken zijn karakteristiek voor het Da Vinci College om maximale lichtinval te verkrijgen.”

Duurzaamheid Van Iersel Geveltechniek heeft voor de aluminium puien het AWS 65-systeem van Schüco toegepast. Het Da Vinci College is een mooi voorbeeld van hoe Schüco invulling geeft aan het thema duurzaamheid, ook bij scholen. Samen met de architect en gevelfabrikant komt Schüco tot een oplossing die voor de

gebruikers van de school - de leerlingen en leraren - zo optimaal mogelijk is ten aanzien van klimaat, luchtverversing, temperatuur, vochtigheid, licht en lichtwering. Maar ook intelligente functies, zoals een raam in het lokaal dat in de pauze automatisch opent en na afloop weer sluit. Het kan allemaal. Behalve een uitgebreide service naar gevelfabrikanten, ontwikkelaars, architecten en overige betrokkenen in het bouwproces voorziet Schüco ook in advisering omtrent BREEAM (en de te behalen credits), Cradle-to Cradle (Schüco beschikt momenteel over drie C2C-zilver gecertificeerde gevelsystemen) en de juiste toepassing van thermische isolatie en het daarbij op een goede wijze omgaan met U-waarden. Behalve

hergebruik van bestaande gebouwen is nog een aantal maatregelen getroffen waardoor het nieuwe Da Vinci College met recht zeer duurzaam genoemd mag worden. Zowel in het interieur als in het exterieur zijn uitsluitend hoogwaardige materialen met minimale milieubelasting toegepast. Daarnaast is het gebouw bijzonder compact en hebben de gevels zeer hoge isolatiewaarden. Samen met buitenzonwering, klimaatplafonds en optimale daglichttoetreding vermindert dat de energiebehoefte, terwijl anderzijds gebruik wordt gemaakt van warmte/koudeopslag (WKO), warmtedaken en zonnepanelen. Ook maken de klimaatplafonds van het Da Vinci een Frisse School met een uitzonderlijk hoog comfortniveau. ❚

Bouwinfo OPDRACHTGEVER Ons Middelbaar Onderwijs Tilburg

ARCHITECT Ector Hoogstad Architecten

AANNEMER BVR Groep

GEVELBOUWER Van Iersel Geveltechniek

SYSTEEMLEVERANCIER Schüco Nederland

OPLEVERDATUM mei 2016

24

MEESTERSTUK

MR. BETTINA

What's in a name?

HERTSTEIN

Misverstanden zijn van alle tijden. We kennen uit het verhaal in Genesis de Babylonische spraakverwarring toen de bouwers van de toren van Babel van hogerhand ingegeven niet langer dezelfde taal spraken. Shakespeare wijst ons in "Romeo en Julia" op de beperking die een woord (of een naam) ogenschijnlijk kan opleggen. Julia zegt tegen Romeo: "Ik houd van jou. Wat maakt het uit hoe je heet? Alleen jouw familienaam is mijn vijand. Als je een roos een andere naam geeft, ruikt hij nog steeds even lekker". In een kwestie over de benaming van een huurovereenkomst was geen sprake van rozengeur en maneschijn.

Wat was er aan de hand? Een eigenaar van een bedrijfsruimte heeft een schriftelijke overeenkomst voor onbepaalde tijd gesloten met 'huurder'. Van deze overeenkomst maken de "algemene bepalingen huurovereenkomst kantoorruimte (...)" deel uit. In artikel 3.2 van de bepalingen is vermeld dat te allen tijde mag worden opgezegd tegen een opzegtermijn van drie maanden. In artikel 4.1 is bepaald dat de aanvangshuurprijs van het gehuurde op jaarbasis € 1,00 bedraagt. Op een bepaald moment heeft de eigenaar van de bedrijfsruimte zijn 'huurder' gemaild dat met in achtneming van de drie maanden opzegtermijn van artikel 3.2, de overeenkomst wordt opgezegd. 'Huurder' moet het gehuurde uiterlijk op de laatste dag van de opzegtermijn verlaten en in goed onderhouden staat opleveren zonder gebreken. Daar was 'huurder' het niet mee eens. Hij weigert te vertrekken.

Naar de mening van de eigenaar krijgt hij stank voor dank. Er rest hem omdat hij – vanwege het splitsen van zijn bedrijfsactiviteiten – dringend behoefte heeft aan zijn bedrijfsruimte, niets anders dan de voorzieningenrechter te verzoeken in kort geding te oordelen.

De gedaagde 'huurder' verweert zich tegen de vordering tot ontruiming van de bedrijfsruimte. Hij stelt dat hij met de eigenaar een huurovereenkomst is overeengekomen en dat hem daarom ontruimingsbescherming toekomt. Partijen

verschillen van mening of de overeenkomst die zij hebben gesloten kan worden gekwalificeerd als een huurovereenkomst. Volgens de 'huurder' is voldaan aan de eisen van een huurovereenkomst en volgt uit de inhoud van de overeenkomst en het mailbericht van de opzegging dat de overeenkomst als huurovereenkomst kan worden gekwalificeerd. De eigenaar stelt dat er geen huurovereenkomst tot stand is gekomen omdat de daarvoor vereiste tegenprestatie (betaling huurpenningen) ontbreekt.

Mr. Bettina Hertstein

www.bouwrechtbedrijf.nl

De voorzieningenrechter oordeelt dat het karakter van een overeenkomst niet wordt bepaald door de benaming die partijen daaraan geven, maar door de inhoud daarvan en de wijze waarop partijen daaraan uitvoering hebben gegeven. Dat zowel in de overeenkomst als in de correspondentie tussen partijen het woord "huur" wordt gebruikt, maakt dat niet anders. De betaling van € 1,00 is slechts een symbolisch bedrag dat niet kan worden beschouwd als een tegenprestatie. Daarom kan de overeenkomst niet worden gekwalificeerd als een huurovereenkomst. Er is dan ook geen grond voor ontruimingsbescherming.

De gedaagde 'huurder' krijgt veertien dagen de tijd na de betekening van het vonnis om de bedrijfsruimte te verlaten.

Wilt u kunnen bouwen op een naam die symbool staat voor kwaliteit? Het VMRG-Keurmerk is onbetwist sterk! ❚

25

Kennis Centrum Gevelbouw Agenda 2017

Unieke opleidingen voor de gevelbranche

26

Investeren in kennis is investeren in de toekomst van een bedrijf. Juist nu de markt weer aantrekt, is er weer aandacht voor het volgen van cursussen en opleidingen. Kennis is bijna op iedere hoek te koop, maar op het gebied van gevelbouw is er ĂŠĂŠn aanbieder die na jaren zijn spreekwoordelijke sporen wel heeft verdiend, het Kennis Centrum Gevelbouw.

cursus. Ook biedt het Kennis Centrum maatwerk opleidingen aan die desgewenst in een bedrijf zelf gegeven kunnen worden. En met adviestrajecten op maat bieden de medewerkers van het Kennis Centrum bedrijven een helpende hand.

Binnen de gevelbouw branche is het Kennis Centrum Gevelbouw het aangewezen instituut op het gebied van kennis over gevelbouw en dat geldt zowel voor metaal (aluminium en staal) als kunststof. Voor ieder specialisme binnen de gevelbranche heeft het Kennis Centrum Gevelbouw een

Deze cursus is opgezet voor medewerkers die op de bouwplaats de uitvoering leiden en/of leiding geven aan een groep monteurs. Medewerkers die contact hebben met de opdrachtgever en de aannemer op de bouwvloer dienen over managementvaardigheden te

Voor 2017 staat er weer een aantal cursussen en trainingen op de agenda:

Vaardigheidstraining Uitvoerder/ Montageleider (6 dagen)

beschikken voor het goed en prettig uitvoeren van hun werk. Deze training is niet alleen geschikt voor aankomende montageleiders maar zeker ook voor diegenen met ervaring.

Data: 12, 13 januari, 9 februari, 16 maart, 13 april en 18 mei 2017

Gevel Bouwfysica Deel II (2 dagdelen) Deze tweedaagse cursus is bedoeld voor wie na het volgen van de reguliere cursus Bouwfysica meer behoefte aan diepgang heeft. Het is echter geen vereiste om de basiscursus Bouwfysica gevolgd te hebben. Eenieder die meer van bouwfysica wil afweten is welkom op deze cursus.

Data: 7 en 14 maart 2017

Montage cursus Deel I (3 dagen)

Projectleider Gevelbouw I (4 dagen)

Veel moderne gevels worden tegenwoordig voor een groot deel prefab aangeleverd. Wat productie betreft hoeft er op de bouwplaats bijna niets gedaan te worden aan de gevelproducten. Maar dit betekent zeker niet dat er geen kennis van de techniek nodig is.

Een verkeerde montage kan nog steeds leiden tot een niet functionerende gevel. Kennis van de kwaliteit van de gevelproducten en de montage is een pré voor de buitenmonteur, zeker in de moderne gevelbouw.

Data: 7, 14 en 21 maart 2017

Steeds meer wordt er een beroep gedaan op andere kwaliteiten van functionarissen dan alleen de technische kwaliteiten. Het gaat dan om leidinggeven en besturen. Actueel is op dit moment de positie van de leidinggevende bij (gevel) bouwprojecten. Steeds vaker ontmoet de projectleider van een professionele gevelbouwer andere bouwpartners en is deskundigheid op meer algemeen terrein wenselijk. Om de “weerbaarheid” van de leidinggevenden, de projectleiders, te vergroten, ontwikkelde het Kennis Centrum Gevelbouw de cursus Projectleider Gevelbouw 1.

Data: 28 maart, 4, 11 april en 9 mei 2017

Gevel Statica (2 dagdelen) In deze cursus wordt er uitgebreid stil gestaan bij onderwerpen zoals wind- en waterdichtheid van de gebouwschil; geveltypen en gevelconstructies (ramen, kozijnen, warm-koud gevels, vliesgevels, unitised façades, tweede-huid gevels en gevelbekledingen); waterhuishouding van raam- en gevelsystemen; bouwkundige afdichtingen (afdichtingsprincipes en afdichtingstechnieken); windbelasting en luchtstromingen (meting van de luchtdoorlatendheid van gevelelementen; classificatie volgens de normen EN 12207 en EN 12152); thermische invloeden (thermische uitzetting en thermische spanningen) en gevelschade en bouwfouten.

Data: 21 en 28 maart 2017

Gevel Constructie Deel I (3 dagdelen) De cursus Gevel Constructie Deel I is de basis voor een correct en (duurzaam) verantwoord ontwerp in een zeer competitieve marktsituatie. Er zal worden ingegaan op de toepassing van de Eurocode methodiek en het gebruik van de productnorm NEN EN 13830 (rev2013).

Data: 9, 16 en 23 mei 2017 Deze cursussen staan ingepland voor het komende half jaar. Het totale aanbod is nog uitgebreider en er worden steeds nieuwe cursusdata gepland. Het actuele en complete cursusaanbod is te vinden op de website van het Kennis

Centrum Gevelbouw, www.kenniscentrumgevelbouw.nl. Via deze website kunt u zich ook aanmelden voor de cursussen. Bij voldoende belangstelling gaan de cursussen door. Mocht er onvoldoende belangstelling zijn, dan is er een ‘wachtkamer’ voor aanmeldingen en wordt er contact opgenomen of er nog steeds interesse voor deelname is, zodra er voldoende animo is om de cursus door te laten gaan. ❚

Cursusaanbod Kennis Centrum Gevelbouw Management en ondernemen - Projectleider in de Gevelbouw I, 4 dagen - Projectleider in de Gevelbouw II, 3 dagen Technisch - Midden en Hoger Kader - VMRG of VKG Kwaliteitseisen en Adviezen, 2 dagdelen - Gevel Algemeen, 3 dagdelen - Gevel Constructie Deel I, 3 dagdelen - Gevel Bouwfysica Deel I, 3 dagdelen - Gevel Materiaal, 3 dagdelen - Gevel Constructie Deel II, 2 dagdelen - Gevel Bouwfysica Deel II, 2 dagdelen - Gevel Statica, 2 dagdelen - Vaardigheidstraining Uitvoerder/Montageleider, 6 dagen - Kamcoördinator effectief, 5 en halve dag Technisch - Vakpersoneel - Montagecursus, 3 dagen - Binnenmonteur starter, 4 dagen - Binnenmonteur gevorderd, 3 dagen - Tekening lezen, 2 dagen ARBO en Veiligheid - Veilig werken op hoogtes, 1 dag

27

Haags Startstation HSE Den Haag

De HSE halte is direct naast en half boven het busplatform gebouwd. De metro’s stoppen net buiten de nieuwe stationshal. Via de glazen overkapping, die tot in de hal doorloopt, kunnen reizigers altijd droog van de HSE naar het station lopen. Transparantie, openheid, comfort en veiligheid van reizigers staan hierbij centraal. De droogloop van de HSE Erasmuslijn is het resultaat van een design traject waarin uitvoerig en intensief overleg was over detailleringen en materiaalkeuze tussen Zwarts & Jansma Architecten, staalbouwer Van den Bersselaar en glasconstructie specialist Brakel Atmos. Het resultaat is een architectonisch speciaal (free form) vorm gegeven droogloop met een glazen schil met een afmeting van circa 30 x 88 meter. Deze is volledig opgebouwd uit speciaal voor dit project ontwikkelde profielen waarin gebogen beglazing is opgenomen. ❚

Opdrachtgever Gemeente Den Haag/ProRail Architect Zwarts & Jansma Architecten Leverancier glasdaken Brakel Atmos

Janskerkhof Utrecht

Janskerkhof is gerenoveerd tot een studiecentrum voor 950 studenten van het Utrecht Law College. Veel mensen in een gebouw van 7.250 vierkante meter vergt duurzame keuzes voor klimaat en techniek. Met name isolatie, ventilatie en brandcompartimentering. De wanden hebben een Rc van 2,5, de daken van 3,5. Een groot deel van de vensters - 330 verschillende maten - in dit monument heeft achterzetramen van Metaglas als isolatiemethode voor zowel warmte als geluid. Zeker de lesruimtes gelegen aan de drukke centrumstraten profiteren hiervan. Een deel van de vensters is brandwerend uitgevoerd. ❚

Opdrachtgever Universiteit Utrecht Architect Marx en Steketee Architecten Gevelbouwer Metaglas (Foto: Rene de Wit)

28

Parliament House Londen

Parliament House biedt een adembenemend uitzicht over de Houses of Parliament, Westminster, de rivier de Thames en de stad. Het biedt suites, appartementen en penthouses in een prestigieuze 23 verdiepingen tellende toren die innovatieve, eigentijdse architectuur met luxueuze levensstijl combineert. Eigen balkons en terrassen met prachtig panoramisch uitzicht, de exclusieve bewoners fitnessruimte, designinterieurs en een conciërgeservice, alle dragen bij aan een uitzonderlijke levensstijlervaring.

Bij dit project zijn in principe 2 verschillende soorten elementgevels gebruikt. De eerste is uitgevoerd met binnenbeglazing en staat verticaal en de 2e is uitgevoerd met buitenbeglazing en “hangt” circa 5º achterover. In beide gevallen zijn de gevels bekleed met natuursteen. ❚

Opdrachtgever Architect Leverancier profielen

Telford Homes Stock Woolstencroft Architects Hueck Aluminium Profieltechniek Benelux BV

Zernike College Haren

De Haan Westerhoff heeft het Zernike College te Haren voorzien van nieuwe zonwering. De ritsscreens die De Haan Westerhoff heeft gemonteerd, passen perfect bij de uitstraling van het pand en maken het tot een mooi geheel. “Dit was een prachtig project om aan mee te werken met een resultaat waar de opdrachtgever en alle onderaannemers trots op kunnen zijn”. ❚

Opdrachtgever Gemeente Haren en O2G2 Aannemer Rottinghuis’ Aannemingsbedrijf B.V. Leverancier zonwering De Haan Westerhoff

29

De integrale gevel als een service

Over een aantal jaar zou het goed mogelijk kunnen zijn dat gebouwcomponenten als een dienst in de markt worden gezet. De volledige focus ligt hier bij de eindgebruiker, wat zijn zijn wensen bij het gebruiken van de ruimten achter de gevel? Wat is ervoor nodig dat de gebruiker een optimaal rendement kan behalen? Hoe vertaalt zich dit in de gevel? Deze vragen zijn onder andere uitgewerkt binnen het pilotproject waar AluEco/VMRG en TU Delft met een grote groep bedrijven aan hebben gewerkt. Op 21 september jl. is een mock-up geĂŻntroduceerd van een integrale gevel die aan een van de TU Delft gebouwen is bevestigd.

30

Integrale gevel In een integrale gevel worden diverse functies samengevoegd, zoals bijvoorbeeld ventilatie, koeling en verwarming.

De mock-up die aan de gevel van een van de gebouwen van de TU Delft bevestigd is, bestaat uit een verzameling van functies, verdeeld over vier typen panelen. De gevel bestaat uit meerdere subsystemen (de verschillende functies) die gezamenlijk één systeem vormen waarmee het gebruikerscomfort wordt gewaarborgd.

Circulaire gevelelementen bij de pilot in Delft Het eerste paneel beschikt over de basis functionaliteiten van een traditionele gevel. Het tweede wekt energie op en is gekoppeld met een ventilatie-, verwarming- en koeling unit. Het derde paneel laat verschillende zonweringtechnieken zien en het laatste heeft een nieuwe type buitenzonwering met metalen lamellen.

De ramen in de gevel worden automatisch aangestuurd. Deze zijn samen met de zonwering units en de ventilatie-voorziening aangesloten op een wifi-netwerk.

Via een tablet zijn alle onderdelen te besturen. Het circulaire aspect aan deze gevelonderdelen is dat de gebruikte componenten makkelijk gedemonteerd en vervangen kunnen worden. Tevens zijn de producten makkelijk te recyclen (bijvoorbeeld omsmelten) als er geen hergebruik mogelijk meer is, zodat dit kan dienen als grondstof voor nieuwe producten. Het uiteindelijke doel van de mock-up is circulaire businessmodellen te ontwikkelen voor de eindgebruiker van een gebouw.

Circulair businessmodel De uitdaging is om een integrale circulaire gevel in de markt te kunnen zetten waarbij er volop wordt voldaan aan de circulaire economie (hergebruik, recycling mogelijkheden). Hiervoor is het businessmodel het belangrijkst. De aanbiedende partijen en de vragende partijen zullen beide een voordeel moeten behalen in het concept. Uit het verleden is al geleerd dat de huidige prijsgerichte bouwkolom dit niet kan verwezenlijken, hiervoor is een waarde gestuurde keten nodig.

Om dit te realiseren is gebleken dat de

aanbiedende partijen voor de lange termijn een contractuele relatie moeten hebben met hun geleverde prestatie (producten). Dit kan bijvoorbeeld door eigenaar te blijven van het product, maar dit hoeft niet perse. Het is ook mogelijk om service-prestatiecontracten af te sluiten naast het verkopen van het product. De gevel wordt dan aangeboden als een dienst en de gebouweigenaar maakt daar gebruik van. Een goed voorbeeld zien we terug in de energie-industrie met de ESCo’s (Energie Service Companies). Hierbij wordt de verantwoordelijkheid voor het presteren van de energie-installaties uit handen gegeven door de gebouweigenaar aan een consortium. Het is niet ongewoon dat er in dit consortium ook een financier is opgenomen.

Prestatie Door middel van prestatiecontracten worden de randvoorwaarden vastgelegd. In andere industrieën wordt in dit verband gewerkt met KPI’s: Kritieke Prestatie Indicatoren. Voor een integrale gevel zou dit warmte- en koude regeling kunnen zijn (meetbaar in temperatuur) of bijvoorbeeld gezond klimaat (uitgedrukt in CO2 en luchtverversing). Er is een verschil tussen een functionele en een technische prestatie-eis.

Ventilatievoud is een voorbeeld van een technische prestatie. Ventilatie is in dit geval al een oplossing voor een

probleem. Maar waarom willen we eigenlijk ventileren? De achterliggende reden is dat we geen CO2, VOC’s, fijnstof etc. in de ruimte willen hebben. Om dit probleem te verhelpen zou ventilatie een oplossing kunnen zijn. Maar helaas zitten er aan ventilatie ook weer nadelen, zoals een te sterke luchtstroom die mensen ervaren als onprettig. Als alternatief voor filteren van stoffen zijn er al producten die fijnstof absorberen (smog ‘etende’ gevelpanelen bijvoorbeeld). Als de aanbodzijde een functionele vragen zouden stellen, kunnen de aanbiedende partijen hier zelf de beste oplossingen bij ontwikkelen.

Bedrijven Bijzonder aan dit project is dat er heel veel uiteenlopende bedrijven intensief samengewerkt hebben aan een nieuw concept. De initiators van dit concept zijn TU Delft, Climate-KIC en AluEco. AluEco is een stichting die zich inzet voor duurzaamheid in de gevelbranche door middel van onderzoek en ontwikkeling en bestaat uit VMRG, Schüco, Alcoa | Kawneer, Reynaers, SAPA en Hueck. Daarnaast hebben de volgende bedrijven geïnvesteerd in het ontwikkelen van de gevel en het concept: Alkondor, Alcoa | Kawneer, Trox Technik, Somfy, Schuurman Elektrokern Solutions, Scheuten, VML Technologies, Renson, De Haan Westerhoff, MHZ, Kindow, Panelen Holland, Aldowa en Real Capital Systems. ❚

31

Nieuwe perspectieven voor BIM Uitbreiding scope van bouwfase naar gebruiksfase Binnen de bouwnijverheid en dus ook binnen de VMRG Gevelbouw is er veel aandacht voor BIM, Building Information Modeling. Het is een ontwikkeling, dus niet af, waarvan we nog veel kunnen verwachten.

Daar waar we eerder tekenden met lijnen in een plat vlak, daarna ook ruimtelijke figuren gebruikten, wordt nu gewerkt met objecten voorzien van informatie. Ontwerpen met dergelijke objecten bieden een oneindig scala van mogelijkheden.

Mogelijkheden die voordeel moeten opleveren, dingen gemakkelijker moeten maken.

Eigen visie De reactie van enkele ondernemers bij de introductie van BIM was dat er zeker extra kosten zouden worden berekend wanneer BIM aan de orde was, omdat het nu eenmaal ook moeite kost.

Blijkbaar zijn die voordelen er nog niet of ze zijn niet zichtbaar of komen bij anderen terecht. De introductie van nieuwe werkwijzen gaat nu eenmaal niet vanzelf en vereist tijd en uiteraard ook moeite en investering. En dan is de Pavlov reactie van "het is anders, dus reken ik wat meer" best begrijpelijk. In een gecompliceerde omgeving, zoals die van het bouwen, is het ook moeilijk kiezen en beslissen. Iedereen benadert het fenomeen vanuit zijn eigen visie en perspectief. De architect vanuit zijn ontwerpvisie, de hoofdaannemer vanuit zijn coördinerende rol en rol als procesregisseur en de gevelbouwer vanuit engineering en het aansturen van zijn CNC machines.

Coördinatie en afstemming Een ander nogal verontrustend fenomeen is het idee dat het ontwerpen met objecten waaraan informatie is gekoppeld direct af is en dat er direct met het produceren kan worden begonnen. De objectenbibliotheken van leveranciers zijn dermate mooi dat deze suggestie alleen maar wordt versterkt.

Menigeen denkt dat de tekeningen met het integreren van objecten vanuit de BIM bibliotheek gereed zijn voor productie. Een van de meest essentiële deelprocessen namelijk dat van het proces van engineering dreigt te gaan ontbreken. En bij toenemende complexiteit van en toenemende eisen aan gevels ligt hier wel de essentie en onontbeerlijk vakmanschap van het gevelbedrijf. Op dit moment bouwen vele architecten, leveranciers en ook gevelbedrijven hun eigen en individuele BIM objectenbibliotheken op. Aansluiting op werkwijzen van

32

anderen moet dan in de praktijk nog volgen. Coördinatie en afstemming ontbreken vaak.

VMRG objecten bibliotheek De VMRG heeft een project in ontwikkeling om een generieke BIM objectenbibliotheek te gaan samenstellen en deze vanuit de gevelindustrie aan te bieden aan de bouwpartners. Deze objecten bibliotheek bevat de meest essentiële objecten zonder details en zonder al te uitgebreide informatie. Een zorgvuldig gekozen set van parameters bepaalt de informatie die aan de basisobjecten wordt gekoppeld. De meest absolute ontwerpvrijheid voor gevels is hiermee gediend en men loopt ook niet het gevaar dat men door vroegtijdige detailkeuzen later voor kostbare en zelfs onmogelijke wijzigingen komt te staan. Commerciële keuzes worden pas gemaakt als het ontwerp zich in een eindstadium bevindt. Bovendien wil de VMRG ervoor zorgdragen dat de informatie die gekoppeld is ook essentieel is. De informatie inhoud van de VMRG Kwaliteitseisen, zo is het voornemen, wordt via verwijzingen gekoppeld aan de objecten in de VMRG-objectenbibliotheek.

De ontwerper heeft tijdens zijn ontwerp dan onmiddellijk de beschikking over inzicht in mogelijkheden en onmogelijkheden vanuit nationale, internationale normalisatie en regelgeving. Na een voorbereidend onderzoek dat veel inzicht heeft opgeleverd gaat een werkgroep nu vanuit de specificaties voor de VMRG-objectenbibliotheek aan de slag met een volgende stap van realisatie.

Verruiming visie Als we verder kijken naar de mogelijkheden zien we alleen maar kansen. Belangrijk is daarbij een verruiming van de visie. Alles draait nu om de relatie tussen BIM en de bouwpraktijk. Tijdens de ontwerpfase vindt het modelleren plaats om uiteindelijk een gebouwmodel op te leveren. Met dit vastgelegde, dus statische model wordt het uitvoeringsplan en realisatie proces bestuurd en uiteindelijk wordt het reële resultaat, "het gebouw", gedocumenteerd en definitief vastgelegd. Tijdens het ontwerpproces vindt door afweging

VMRG generieke objectenbibliotheek biedt absolute ontwerpvrijheid voor gevels.

en keuzes een iteratief proces plaats dat uiteindelijk leidt tot het vastgelegde ontwerp. Tijdens het bouwproces wordt gestuurd door uitvoeringsvariabelen (bijvoorbeeld kosten en voortgang) te vergelijken met de vastgelegde begroting en planning. In deel-productieprocessen worden de gegevens ingelezen en in machine-instructies vastgelegd. En met de laatste vastlegging van wat er is gebouwd wordt het gebouwdossier gesloten en is de bouw klaar. Een periode van enkele jaren ligt achter ons en het gebouw gaat een leven van dienstbaarheid aan de gebruikers tegemoet.

Dynamisch model Natuurlijk worden bouwers en andere bedrijven die betrokken zijn geweest bij de bouw ook opgeroepen als er veranderingen aan het gebouw of onderhoud moet plaatsvinden. Dan is natuurlijk de informatie in het uiteindelijke BIM model van het gebouw behulpzaam. Een nieuw perspectief biedt dit BIM instrumentarium wanneer het model wordt gedynamiseerd.

De gevelindustrie kan namelijk haar scope verder uitbreiden

van het bouwkundige aspect naar de gebruiksfase van het gebouw. Via de opname van sensoren, die comfort, binnenklimaat, buitenomstandigheden en de staat van de gevels meten en van daaruit signalen afgeven, kan het gebouw in zijn functioneren op een dynamische wijze worden geoptimaliseerd.

Waardeverhoging gebouwen Dit is een perspectief voor de gevelindustrie dat een veelbelovende toekomst inhoudt en de waarde van gebouwen en hun functionaliteiten aanzienlijk verhoogt. Wat begint met een aarzeling en afwijking van de gangbare werkwijze kan uitgroeien tot een goed gecoĂśrdineerd gebruik tijdens alle fasen die een bouwwerk doorloopt, van idee tot verwijdering.

Want uiteraard zijn alle materialen, soorten, halffabrikaten ook onderdeel van het BIM gebouwmodel en kan bij ontmanteling van het gebouw op effectieve wijze een grote mate van resource efficiency worden bereikt. En ook dit laatste sluit perfect aan bij het grondstof en materiaal beheersysteem dat in ALuEco verband wordt opgezet. â?š

33

column

Bright Inspirations Kennis Het merendeel van de projecten waar ik momenteel aan werk bevinden zich in de uitvoeringsfase. Persoonlijk vind ik dat de meest dynamische en uitdagende fase. Hoe goed je bestek ook in elkaar zit of hoe betrokken de aannemer ook is, het blijft een vrij onvoorspelbare periode. Het meest interessant is misschien wel de soms compleet andere invalshoek die uitvoerende partijen hebben op de opgave, dan je zelf had gedurende het ontwerp ervan. Dat leidt niet zelden tot verrassingen maar toch ook even zo vaak tot leermomenten en nieuwe inzichten.

Zo werden we onlangs geconfronteerd met een opmerking van een van de bouwers waardoor de frons in mijn voorhoofd een ongekende kromming vertoonde. Wat was nu het geval: de aannemer had geconstateerd dat de isolatie die wij hadden getekend ter hoogte van de funderingsbalken eigenlijk niet nodig was. En wel om het feit dat er geen EPC berekening door ons was gemaakt. In zijn ogen

niet meer dan een logisch gevolg van het een op het ander. Het project in kwestie betreft echter een gebouw met een functie die niet EPC-plichtig is. Ze bestaan nog. Echter zoals u weet stelt het bouwbesluit ook aan deze gebouwen een basis isolatie-eis. Gelukkig maar. Maar dat is toch basiskennis?

Na wat onschuldig leedvermaak gevolgd door een belerend vingertje besefte ik me dat ondanks dat ik een stevige universitaire opleiding heb genoten, ik ook nauwelijks met het bouwbesluit te maken heb gehad tijdens mijn studie. En dat ik dus ook het meeste in de afgelopen vijftien jaar heb moeten leren. Hoe kon ik dan nu die jonge werkvoorbereider kwalijk nemen dat hij een dergelijke redenatie opzette? Direct daarna stelde ik vast dat ondanks dat 2020 erg dichtbij is (het jaar waarop alle nieuwe gebouwen ‘’bijna energie neutraal’’ moeten zijn), we nog een hele lange weg te gaan hebben……… ❚

ir. Joost Heijnis (Menaldumadeel, 1977) studeerde bouwkunde aan de Technische Universiteit Delft en studeerde af als bouwtechnoloog. Heijnis werkt sinds 2002 bij cepezed, waar hij projectarchitect is van grote utiliteitsprojecten en daarnaast participeerde hij in verschillende onderzoeksprojecten met externe partners als TNO en ECN. Zowel in 2005 als 2007 behaalde hij met zijn team een eervolle vermelding bij de Jonge Architecten-prijsvraag van de BNA. Heijnis was van 2012 tot 2016 voorzitter van het innovatieplatform Booosting. Ook neemt hij regelmatig zitting in diverse jury’s en adviescommissies.

Het dossier over slimme gevelbouwoplossingen is te volgen op www.vmrg.nl onder Thema’s/Bright Inspirations.

34

Onze certificaten zijn weer verlengd!

Nieuw

VEELEISENDER

Cradle to Cradle programma CRADLE TO CRADLE

GLASPRODUCTEN

Het Cradle to Cradle Products Innovation Institute heeft de ‘spelregels’ voor het verkrijgen van een certificaat aangescherpt. Goed nieuws, want dat geeft het certifi caat nog méér waarde.

Conform deze nieuwe certificeringsvoorwaarden heeft AGC verlengingen voor ál haar certificaten behaald, voor float-, gecoat -, gelaagd - en decoratief glas. En daar zijn we trots op!

Geen ander product met zo’n energie-intensief productieproces is hier tot nu toe in geslaagd.

AGC Glass Nederland – T 0344 679 922 – sales.nederland@eu.agc.com – www.yourglass.com

LEIDEN | Universiteit Leiden

Tekst: Jerry Nijssen Beeld: VPT Versteeg B.V.

Functioneel kunstwerk VPT Versteeg produceert gevelsystemen voor woningen, bedrijfspanden, overheidsgebouwen en daarnaast ook geluidsschermen. Het bedrijf is gespecialiseerd in complexe paneelvormen in staal of aluminium. Doorgaans voor het bekleden van buitengevels. Maar ook voor het ‘kunstzinnig’ bekleden van binnenwanden zit je goed bij dit in het pittoreske vestingstadje Heusden (NB) gevestigde bedrijf. De ‘Science Please, Silence Please’ akoestische wand in de Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen van de Universiteit Leiden met daarin door VPT Versteeg geleverde aluminium panelen is hier een perfect voorbeeld van.

36

LEIDEN | Universiteit Leiden

“De akoestische wand is in feite één groot kunstwerk,” aldus Peter Moser, Directeur bij VPT Versteeg. “De wand bestaat uit op elkaar aansluitende geperforeerde aluminium panelen die het muuroppervlak beslaan in de hal, de vide en de eerste verdieping van het gebouw. Het kunstwerk is maar liefst 20 meter lang en 7 meter hoog. In het bevestigingssysteem is LED-verlichting geïntegreerd. Achter de aluminium panelen zitten witte platen met geluidsabsorberend materiaal. Wij hebben alle materialen geleverd. Het realiseren van de vereiste akoestiek vergde de nodige hoofdbrekens. Om de gewenste akoestische waarde te bereiken, hebben we in de aluminium panelen grote en kleine gaten geperforeerd. De grote gaten vormen de contouren van de letters. Maar omdat er dan nog altijd teveel geluidsreflectie zou zijn, hebben we in de letters kleinere gaten geperforeerd.”

Bezinning en reflectie Het kunstwerk is een ontwerp van Martijn Sandberg.

Deze beeldend kunstenaar zoekt graag het spanningsveld op tussen tekst en beeld, tussen leesbaar en nietleesbaar. Zo ook in deze wand. Moser: “Van dichtbij zie je een witgekleurde wand met een abstract gatenpatroon.

Pas als je een meter of 10 afstand neemt, wordt de repeterende tekst ‘Science Please, Silence Please’ zichtbaar.

Het maakt niet uit of je van links naar rechts leest, van boven naar beneden of diagonaal. In alle richtingen kom je steeds op dezelfde tekst uit. Het kunstwerk stemt tot bezinning en reflectie.”

Speels schaduw- en lichtbeeld De wand heeft een akoestische functie en zorgt tegelijkertijd voor verlichting van de ruimte. Moser: “Om de wand voldoende stevigheid te geven én vanwege de goede bewerkbaarheid is gekozen voor 3 millimeter dikke aluminium panelen. De panelen zijn 1 x 2 meter en voorzien van een poedercoating in een speciale glansgraad.

Dit laatste om het beeld voldoende te laten spreken en het externe licht op een goede manier te reflecteren.

De akoestische plaat die erachter zit is tevens een witte plaat die het licht verstrooit en verspreidt. Het inwendige LED-licht straalt naar buiten door de perforatie in het kunstwerk. Hierdoor ontstaat een speels schaduw- en lichtbeeld met verschillende nuances en schakeringen in toon, afhankelijk van de diameter en dichtheid van de perforaties in het patroon. Het oog wil ook wat natuurlijk.”

Alle expertise benut Moser: “Voor dit specifieke project zijn wij benaderd door Van Iwaarden Artwork uit Barneveld. Zij zoeken in opdracht van de kunstenaar naar de meest geschikte partij om het project uit te voeren en zij begeleiden het gehele uitvoeringsproces. VPT Versteeg heeft in het recente verleden al vaker met Martijn Sandberg en Van Iwaarden samengewerkt. Het is leuk om dit soort opdrachten te doen. Het zijn altijd éénmalige en op zichzelf staande projecten waarin geen enkel onderdeel hetzelfde is en waarin we al onze expertise ten volle kunnen benutten.” ❚ (Foto's: Frans van Mensvoort)

37

AMSTERDAM | Ravel Residence

38

AMSTERDAM | Ravel Residence

Tekst en beeld: Duco

Ravel Residence biedt Amsterdamse studenten gezonde en veilige thuis Wie in Amsterdam en ver daarbuiten naar de naam vraagt van één van de misschien wel meest besproken studentencomplexen van Nederland, heeft een grote kans dat hij Ravel Residence als antwoord te horen krijgt. Niet abnormaal, gezien de opvallende kunststof gevel en het modulaire concept van het gebouw naar een ontwerp van OeverZaaijer architectuur en stedebouw, die eveneens het gebruik van gezonde technieken centraal stelde.

De Nederlandse hoofdstad staat gekend als een stad die rijk is aan unieke gebouwen. Gebouwen met uitstraling, elk met een eigen verhaal. Zo ook het in 2015 opgeleverde Ravel Residence dat werd opgetrokken als oplossing voor de demografische uitdagingen waaraan de stad het hoofd moet bieden, en die moest zorgen voor een betere aansluiting op het culturele klimaat in Amsterdam.

Uitdagingen Aan het woord is Marlies Zwols, marketing- en communicatiemanager bij architectenbureau OZ: “Met vijf verdiepingen, bestaande uit 800 onafhankelijke studentenappartementen en voorzieningen zoals onder meer een café, lounge, wasserette alsook een basketbalterrein en moestuin die beide zijn gelegen op het dak, kan Ravel Residence het best worden vergeleken met een klein dorp. Het is dankzij deze boeiende mix van diverse functies dat jonge mensen hier van het leven kunnen genieten en werken in een stedelijke, maar eveneens groene omgeving. Bovendien kunnen de ruimtes gemakkelijk van functie veranderen door het modulaire bouwsysteem, wat toch vrij uniek is.”

“De bouw van het nieuwe studentencomplex op de Zuidas in Amsterdam bracht echter heel wat uitdagingen met zich mee,” vervolgt Marlies Zwols. “De centrale ligging van het complex aan zowel het station Amsterdam RAI als station Zuid, de op- en afrit van de A10, én de aanvliegroutes van Schiphol mag dan wel een sterke troef vormen, het zorgt er tegelijkertijd voor dat we tijdens het ontwerp meer dan gewone aandacht hebben besteed aan geluidscomfort. Zeker omdat er natuurlijke ventilatie in dit project werd toegepast.”

Mens als leidend uitgangspunt Bij het kiezen van een ventilatiespecialist zochten de architect en aannemer Jan Snel bewust naar een partij die de mens steevast als leidend uitgangspunt voor het gebouw neemt. Al snel kwam Duco in beeld die gezond en duurzaam bouwen hoog in het vaandel draagt. Het West-Vlaamse bedrijf werkte dan ook graag mee aan het

realiseren van een gezonde en (akoestisch) comfortabele omgeving waarin iedereen op elk moment van de dag het maximale uit zichzelf kan halen. “Architecten en studiebureaus zijn continu op zoek naar oplossingen om de akoestiek in een gebouw te optimaliseren,” zegt Hendrik Dejonghe, marketing manager bij Duco. “Ze moeten daarbij rekening houden met de invloed van het buitenlawaai, maar ook met de geldende ventilatie-eis. Duco kon dankzij zijn uitgebreide gamma geluiddempende ventilatieroosters een passende oplossing bieden.”

Geluiddempend én brandwerend “Na een uitgebreide studie viel de keuze op twee type roosters,” aldus Dejonghe. “Enerzijds werden er maar liefst 300 stuks van GlasMax ‘ZR’, voorzien van duurzaam dempingsmateriaal op basis van geperst vlokkenschuim, geïntegreerd. Dit susrooster combineert overigens heel wat voordelen: plaatsing zowel rechtstreeks op glas - met een minimale glasaftrek van 80 mm - als in (compacte) kalf, en beschikbaar in vier verschillende luchtspleten (10, 15, 20 of 25 mm). In dit project werd GlasMax 15 ‘ZR’ uitgevoerd in een compacte kalfplaatsing.” Daarnaast is ook brandveiligheid in de moderne architectuur een van de basisvereisten. Een brandwerendheid van 90 minuten voor de hoofddraagconstructie en een weerstand tegen branddoorslag en -overslag van 60 minuten voor de scheidingswand vormden belangrijke voorwaarden. Met het tweezijdig brandwerende ventilatierooster van het type FireMax ‘ZR’, dat beschikbaar is in zowel compacte kalfplaatsing (E(W)90) als glasplaatsing (E(W)30), voldeed de eerste uitvoering dus probleemloos aan de gestelde eisen.

Zuiderkerkprijs “Het architectenbureau, de aannemer en Duco hebben gezamenlijk behoorlijk wat hobbels moeten beslechten om uiteindelijk het beoogde eindresultaat te kunnen verwezenlijken. En of dat gelukt is. Het project geniet met recht en reden al van dag één van uitgebreide media-aandacht en zal ongetwijfeld nog lang hoge ogen doen opgooien, zoals de nominatie voor de Zuiderkerkprijs 2015 dat aantoont,” besluit een tevreden Marlies Zwols. ❚

39

WIE DROMEN REALISEERT, WORDT GEZIEN. SPECIALIST IN METALEN GEVELBEKLEDING 010 - 208 37 88

|

WWW.ALDOWA.NL

WICONA vindt de stad opnieuw uit... ...en ondersteunt de positieve energie van architectuur!

Morgen zal 70% van de inwoners op onze planeet in steden leven. Dat is een gigantische uitdaging voor de architectuur. Er moeten dus nieuwe regels worden bedacht.

De inwoner / gebruiker wordt een hoofdrolspeler in deze wereldwijde denkoefening.

Zijn noden, comfort en welzijn vormen de slimme antwoorden van dit complexe systeem dat de stad van morgen is.

De oplossingen van WICONA kaderen nu al in deze aanpak voor duurzame stedenbouw en dragen bij aan de economische ontwikkeling van de bouwsector.

WICONA verankert vandaag al zijn DNA in de stad en nodigt uit om opnieuw na te denken over de prioriteiten van de stad... dit om de creativiteit, van de bedenkers rond oplossingen met een positieve energie, nog meer te prikkelen.

WWW.WICONA.NL

DEELNEMER BAU 2017 - HAL C1, STAND 388

Sapa Building Systems BV | Alcoalaan 1, 5151RW Drunen | Tel.: +31 416 38 6480 | wiconadrunen@sapagroup.com

AMSTERDAM | De Jacobus

Tekst: Roel van Gils Beeld: Intal

De Jacobus: verrassende combinatie Vanwege de samenvoeging van twee kerkgemeentes heeft de Jacobuskapel in Amsterdam-Zuid haar functie verloren.

Het kerkgebouw is gesloopt en vervangen door een nieuw pand, dat mede door de keuze van materialisering volledig opgaat in de omgeving. De Jacobus biedt een verrassende combinatie van gebruikers: een dependance van een basisschool en luxe appartementen.

Het plan omvat 21 appartementen, waarvan twaalf koop- en negen huurappartementen, met op de begane grond een dependance (vijf onderbouwklassen) van Openbare Basisschool De Notenkraker, een echte buurtschool. Onder het gebouw is een parkeergarage gecreëerd. De nieuwbouw is een ontwerp van OeverZaaijer architectuur en stedebouw, die duidelijk de link heeft gelegd met de omliggende woningbouw uit de jaren dertig. De nieuwbouw is dan ook gebouwd in de stijl van de Amsterdamse School, kenmerkend

42

voor Amsterdam-Zuid. De appartementen hebben een unieke ligging. Eigen grond, op loopafstand van het Vondelpark, middenin de stad, maar door de ligging aan een pleintje toch in het groen. Door de toepassing van moderne technieken zoals Warmte-Koude Opslag (WKO) in de grond en zonnecellen is het een zeer duurzaam en milieuvriendelijk gebouw.

Klassieke uitstraling De gevel van de nieuwbouw is uitgevoerd in paarsrood metselwerk, aangevuld met

natuursteenachtige elementen in traditionele kleuren. In de pleingevel zijn de basisreliëfs uit de voormalige kerkgevel gebruikt. Doordat de buitengevels van het woongebouw terug liggen ten opzichte van de aangrenzende bestaande bebouwing, ontstaat veel licht, lucht en ruimte rondom het gebouw. Om ook met de kozijnen aansluiting te vinden bij de beoogde uitstraling heeft OeverZaaijer gekozen voor de Intal IT80-profielserie.

“Het Intaltherm 80 raam- en deursysteem heeft een klassieke uitstraling, dankzij de

AMSTERDAM | De Jacobus

'Het verdiept liggende profiel en de slanke detaillering van de IT80-serie past bij de karakteristieke uitstraling van de bebouwing in de omgeving'

staal-renovatielook, en is breed toepasbaar in renovatieprojecten,” zegt Johan Andringa van Intal. “Het verdiept liggende profiel en de slanke detaillering van de IT80-serie past bij de karakteristieke uitstraling van de bebouwing in de omgeving. Ook zijn er aluminium roosters voor de puien opgenomen, die de authentieke uitstraling van de puien extra versterken.

De doorvalbeveiliging is geïntegreerd in de puien om verdiepingshoge draaidelen te kunnen realiseren.”

Korte doorlooptijd Zoals tegenwoordig te doen gebruikelijk in de bouw kenmerkte ook dit project zich weer door een korte doorlooptijd, weet Andringa.

“Behalve de beoogde uitstraling van ons IT80-systeem gaf ook de leverbetrouwbaarheid de doorslag. Als volledig onafhankelijk profielsysteem kunnen we snel schakelen, uit voorraad produceren en staat Intal garant voor tijdige en kwalitatief hoogwaardige levering. Dat hebben we bij eerdere toonaangevende projecten al bewezen, ook in

deze combinatie met architect OeverZaaijer en aannemer UBA Bouw. Samen met OeverZaaijer hebben we bijvoorbeeld ook de toonaangevende projecten Nautique Living op het NDSM-eiland en Ravel Residence gemaakt. Zeker in een binnenstedelijk gebied met weinig ruimte is het belangrijk dat er volgens een lean-methode gewerkt wordt, kenmerkend voor onze organisatie en onze producten. En dat heeft wederom in dit project goed uitgepakt. De Jacobus is in juni 2016 opgeleverd.” ❚

(Foto's: Stijnstijl Fotografie)

43

Zonwering

Tekst en beeld: Renson

Zonwering en gevelbekleding volgt curve van gebouw De architecturale grens tussen de residentiĂŤle en de projectmarkt vervaagt. Het gevolg is een kruisbestuiving die zorgt voor tal van nieuwe invalshoeken, originele oplossingen en uitdagende ontwerpen voor beide doelgroepen. Een groeiende vraag naar gebogen aluminium gevelbekleding en structurele zonwering is daarvan een rechtstreeks gevolg.

Renson speelt daarop in met een architecturale oplossing met gebogen lamellen.

44

Zonwering

Sunclips® Esthetische zonwering Geëxtrudeerde aluminium c-vormige lamellen

Gemonteerd op een vaste draagstructuur

Wordt horizontaal op de gevel geplaatst om het gewenste schaduweffect te bereiken

www.renson.nl

gevelbouw_197x130_1116.indd 1

4/11/16 13:17

Gevelbekleding Een wand bekleed met aluminium lamellen is niet alleen duurzaam, maar oogt vooral ook heel strak. Zeker wanneer ook deuren, ramen en garagepoorten zo goed als onzichtbaar geïntegreerd zijn. Dat Renson van die lamellen ook gebogen uitvoeringen kan aanbieden, zorgt voor heel wat nieuwe mogelijkheden, zowel binnen- als buitenshuis. Uitgangspunt blijft hetzelfde: de lamellen zitten stevig vastgeklikt op verticale profielen en kunnen dienen om installaties aan het oog te onttrekken zonder in te boeten aan vrije luchtdoorlaat, maar net zo goed om die te beschermen tegen regen, wind en ongedierte en akoestisch af te schermen. Los daarvan komt het design van het lamelprofiel uiteraard ook esthetisch mooi tot z’n recht, zelfs in interieurs benadrukt met indirecte belichting.

Architecturale eyecatcher Wie structurele zonwering (een vaste luifel boven het raam of lamellen of schuifpanelen voor de ramen) verkiest boven doekzonwering, gaat sowieso al resoluut voor een architecturale eyecatcher. Met gebogen vormen in de uitwerking van een gebouw is het dan een absolute meerwaarde dat die aluminium structuren de vorm van het gebouw volgen. Dat Renson z’n aluminium lamellen kan buigen tot een minimum straal van 500 millimeter maakt nog meer ideeën in de praktijk realiseerbaar.

Projectteam voor alle maatwerk Met een oplossing voor elke gebogen toepassing in de architectuur, speelt Renson in op de groeiende vraag naar gebogen lamellen voor gevelbekleding en zonwering. Getuige daarvan referenties met Linius

lamellenwanden en Icarus en Sunclips zonweringsluifels. Renson zet daar duidelijk ook verder op in, want naast een aangepast machinepark, werkt het ‘Customized Solutions through Innovations’-team van Renson ook voor gebogen toepassingen als deze voor ieder project een oplossing op maat uit. ❚

45

ANTWERPEN | Post X

Tekst: Susan Moonen Beeld: Aleris Aluminum Duffel BVBA

POST X maakt oude stationsbuurt opnieuw hip POST X is een stedelijk vernieuwingsproject in opbouw. Uiteindelijk zullen negen gebouwen op 130.000m² worden ingevuld met een gezonde mix van kantoor-, opleidings- en ontspanningsmogelijkheden.

46

ANTWERPEN | Post X

'Perfect eindresultaat alleen mogelijk met basismateriaal van uitzonderlijk goede kwaliteit' Toekomstgerichte mobiliteit Dit masterplan is gunstig gelegen vlakbij Berchem treinstation, aan de Antwerpse Ring en langs de fiets-o-strade. Ondergronds zijn een 1000-tal parkeerplaatsen en een ruime stalling voor ongeveer 1.400 fietsen voorzien. Deze uitstekende multimodale bereikbaarheid is een extra troef voor de toekomstige 5.000 werknemers en klanten.

Duurzaam streven Met de bouw van POST X zijn de eerste passiefkantoorgebouwen in Antwerpen een feit. Rekening houdend met onder andere de isolatie, de oriëntatie, de grootte van glazen oppervlaktes van de gebouwen streeft men naar een energie peil van E50. Een interessante belegging dus voor bedrijven om hun ecologische strategie toe te passen.

Esthetisch hoogstandje Aluminium is niet alleen duurzaam maar oogt ook zeer esthetisch als geanodiseerde gevelplaat. De architect wenste voor elk van de gebouwen een eigen uitstraling, met behoud van het geheel en ontwierp zo gevels gecombineerd uit drie zachte tinten natuurgeanodiseerd en gevels in één uniforme goudkleur.

55HX® aluminium Bouwbedrijf BESIX benaderde Isabelle Baeyens, accountmanager bij Aleris (een aluminiumwalserij in Duffel), in hun zoektocht naar passende aluminium anodisatiekwaliteiten voor deze opdracht. Zij stelde 55HX® voor, een legering speciaal ontwikkeld voor deze aard van projecten. Dit hoogwaardige basismateriaal staat garant voor hetzelfde effect op elke gevel van elk gebouw, onder andere omdat het intern wordt gegoten volgens een ‘geheim’ recept dat zekerheid geeft over de stabiliteit in de uiteindelijke kleuren.

Samenwerking rond de tekentafel

“Ons doel, een perfecte gevel met een tevreden opdrachtgever als gevolg, hebben we enkel bereikt dankzij intensieve samenwerking met verschillende partijen,” benadrukt Isabelle. “Zo heeft Aldowa vanuit haar rol als specialist in gevelbekleding de panelen gemaakt. En bereikte Alumet uit Etten-Leur daarna de gewenste kleurenverschillen door onder andere op een gecontroleerde wijze de beits-en anodisatietijden te wijzigen. De inkoop van het basismateriaal vond plaats bij Roba Metals, een bekende distribiteur in de wereld van het aluminium.”

Bijzondere gevels als bekroning “Er staan reeds verschillende gebouwen binnen project POST X, waaronder enkele bijzondere exemplaren. Zo is er een pand dat aan één kant helemaal goud geanodiseerd is. Het is, juist voor dit soort bijzondere effecten, ontzettend belangrijk dat het basismateriaal uitzonderlijk van kwaliteit is. Anders lukt het nooit om een perfect eindresultaat te krijgen,” besluit de accountmanager. ❚

47

aleris uw partner in aluminium

55HXÂŽ ALUMINIUM voor architecturale toepassingen Anodiseerbare aluminium band of plaat speciaal ontwikkeld voor gevel en interieur.

Een perfecte oppervlaktekwaliteit met kleuruniformiteit na anodisatie.

Wenst u meer informatie over de toepasbaarheid voor uw volgend project ?

Neem dan graag contact met ons op !

Aleris Aluminum Duffel BVBA A. Stocletlaan 87 2570 Duffel ¡ Belgium isabelle.baeyens@aleris.com T +32 (0)15 30 28 74 www.aleris.com

Beeld genomen van Red Apple in Rotterdam, ontworpen door KCAP Architects & Planners en Jan des Bouvrie.

BouwBeurs 2017

BouwBeurs 2017: voor mensen die het gaan maken ‘Voor mensen die het gaan maken’. Dat is het thema van BouwBeurs 2017. Een ode aan de mensen die dag in dag uit aan het bouwen zijn. Bouwen is mensenwerk. Vanaf de eerste schets, het ontwerp, de planning tot de daadwerkelijke bouw. In de bouw lever je elke dag een bijdrage aan een land waarin we comfortabel, duurzaam en gezond kunnen wonen en werken. zoek naar beschikbare producten en toepassingen. Alle exposanten hebben duurzame oplossingen. Hiermee geven ze concreet en toepasbaar invulling aan het begrip ‘duurzaamheid’.

BouwBeurs Vakbekwaam

De mens in de uitvoerende bouw De BouwBeurs geeft een overzicht van de bouw anno 2017 én van de toekomt.

Centraal staan drie actuele onderwerpen: BouwBeurs Digitaal, BouwBeurs Duurzaam en BouwBeurs Vakbekwaam. Dit zijn wereldwijde trends en de Bouwbeurs laat zien hoe je dit op verschillende manieren en niveaus kunt invullen.

BouwBeurs Digitaal De ontwikkelingen in de bouw staan niet stil.

Innovatieve materialen, digitalisering en robotisering zetten de deur open naar spannende, misschien wel revolutionaire vernieuwingen.

Het onderdeel Building Tomorrow gaat over deze onderwerpen. Met de sector Bouw & ICT, het programma in het BIM Theater en Material Xperience. Er zijn demonstraties op het gebied van 3D-printen en robotisering door de betonbranche, de staalbranche en Studio RAP. En casestudies Experimenteel Beton, Lighthouse prototypes van 4TU.

Elke discipline in de bouw stelt steeds hogere eisen aan vakbekwaamheid. Je kunt duurzaam willen bouwen, maar dan moet je wel weten hoe je de producten op een juiste manier moet toepassen. En de techniek dendert voort. Wat je een paar jaar geleden op school hebt geleerd, is nu achterhaald.

Je moet dus opleiden en bijscholen naar een kwalitatief hoger niveau. De BouwBeurs laat aan (jonge) mensen zien wat de bouw allemaal biedt.

Regel je gratis toegangskaartje Ga naar Bouwbeurs.nl/toegang. Gebruik de speciale code 100 003 72 en regel zo direct, online je gratis toegangskaartje. ❚

BouwBeurs Duurzaam De vrijblijvendheid is er vanaf. Duurzaamheid krijgt steeds meer een verplichtend karakter.

Maar wat betekent duurzaamheid? Welke eisen mag je er aan stellen? Hoe vertaal je dit naar een ontwerp? Vervolgens moet je op

DATA & TIJDEN, CONTACT Maandag 6 februari 9.30-17.30 uur Dinsdag 7 februari 9.30-17.30 uur Woensdag 8 februari 9.30-17.30 uur Donderdag 9 februari 9.30-20.30 uur avondopenstelling Vrijdag 10 februari 9.30-17.00 uur +31 (0)30 295 59 11 info@jaarbeurs.nl www.bouwbeurs.nl

49

!

NI

EU

W

Stap 1: Isoleren

Stap 2: Raamwerk

Stap 3: Esthetisch afwerken

SlimFort

®

D R E E T N E T GEPA

De beste isolatie-oplossing voor droge gevelsystemen De beste isolatie • Doorlopende isolatielaag = geen koudebruggen.

• Een dunnere gevelopbouw.

• Automatisch optimaal geventileerd = langere levensduur.

• Unieke messing/groef-verbinding.

• Geen uitzakkende isolatie.

• DUBOkeur® gecertificeerd.

Het snelst verwerkbaar • • • •

Met geïntegreerde metalen beugels.

Snel en eenvoudig verwerkbaar in slechts 3 stappen.

Zeer eenvoudig stelwerk.

Door één persoon verwerkbaar.

Veel voordeliger

SlimFort®

• Aanzienlijke materiaalbesparing t.o.v. de traditionele bouwwijze*.

Besparing aantal m3 isolatiemateriaal

Besparing aantal m3 hout

Besparing folie (overbodig bij SlimFort®)

15% 50%-75%

100%

* Gebaseerd op berekeningen conform NEN 1068:2001

www.isobouw.nl/SlimFort

R

OD UC T

P

Montagevideo zien?

Traditionele methode

Besparing verwerkingstijd

tot 40%

BouwBeurs 2017

Tekst: Susan Moonen Beeld: Isobouw

Betaalbaar bouwen door betere samenwerking Bijna EnergieNeutrale Gebouwen (BENG), Nul-op-de-Meter woningen (NOM), passiefhuizen én de implementatie van hernieuwbare energie: de energietransitie binnen de bouwwereld is in volle gang. Nieuwe processen en uitdagingen zijn het logische vervolg.

Minder prefab, betere samenwerking “Wij geloven dat je het bouwproces kunt vereenvoudigen en betaalbaar houdt door goed samen te werken in de keten, onder meer door projecten gezamenlijk voor te bereiden,” vertelt Gerard Sleegers, marketingmanager bij IsoBouw, een gespecialiseerd bedrijf in innovatieve isolatie. “Een methode die nog altijd veel gehanteerd wordt is het verminderen van de bouwtijd door montage van getimmerde prefab gevels en -daken. Wat nogal eens vergeten wordt is dat het bedenken van deze kant-en-klaar oplossingen het bouwbedrijf in kwestie veel tijd en dus geld kosten. Daarnaast maakt geprefabriceerd renoveren het bouwproces complex, omdat er op de bouw zelf geen ruimte meer is voor aanpassingen. En dat leidt dan vaak weer tot gebrekkige detailleringsoplossingen tussen de bouwdelen met technische en/of bouwfysische problemen tot gevolg. Lang verhaal kort: de faalkosten stijgen. En daar is niemand bij gebaat.”

'Premium Partners Concept: slimme legostenen die leiden tot minder faalkosten'

Ons thema op de bouwbeurs “Op de Bouwbeurs presenteren we ons Premium Partner Concept: Samen met andere leveranciers, aannemers en architecten bedachten we de nieuwste technologieën en innovatieve oplossingen om te bouwen met losse componenten, die optimaal op elkaar worden afgestemd. Het resultaat: ontwikkeling en combinatie van slimme standaardproducten waarmee de gebouwschil flexibel, snel en tegen lage kosten gerenoveerd kan worden. Oftewel, een uitstekende totaaloplossing voor het dak, de gevel of een combinatie van beide,” vervolgt Sleegers. “Zie het als een soort slimme legostenen die we inzetten. We realiseerden er al succesvol gevel- en dakconcepten mee. Doelstelling van deze werkwijze is niet het bedenken van dure geprefabriceerde toepassingen. Doel is om samen met geselecteerde partners het beste bouwtechnische en bouwfysische resultaat te bereiken tegen de laagst mogelijke kosten.” ❚

51

BouwBeurs 2017

Tekst: Roel van Gils Beeld: Trespa

Onderhoudsarme gevelbekleding

(Foto: Wimago Photography)

Trespa bestaat al meer dan zestig jaar, is marktleider in HPL-gevelbekleding en met hoofdkantoor en productielocatie gevestigd in het Limburgse Weert. Op de BouwBeurs 2017, begin februari in Utrecht, heeft Trespa diverse primeurs voor de bezoekers in petto op het gebied van onderhoudsarme gevelbekleding. Commercieel Manager Ronald Andriessen licht alvast een tipje van de sluier op.

(Foto's: Wimago Photography)

52

BouwBeurs 2017

Sinds de oprichting in 1960 werkt Trespa nauw samen met architecten, ontwerpers, installateurs, distributeurs en eindgebruikers over de hele wereld. “Een van onze recente ontwikkelingen is de Meteon® Lumen-lijn,” zegt Andriessen. “Deze gevelplaten maken het mogelijk natuurlijk licht op creatieve wijze te manipuleren en als ontwerpelement te introduceren. Door te variëren met de panelen wordt gespeeld met de lichtinval om zo prachtige schaduweffecten op de gevel te verkrijgen. Begin 2016 hebben we deze nieuwe lijn geïntroduceerd en we zien het nu toegepast worden op steeds meer projecten. Meteon® Lumen is leverbaar in drie variaties over acht kleuren.”

Natuurlijke materialen Wat weinig mensen weten is dat Trespa in het productieproces gebruik maakt van materialen van natuurlijke bronnen, zegt Andriessen.

“Ons plaatmateriaal bestaat voor zo’n 70 procent uit natuurlijke vezels en papier (Kraft kern, geïmpregneerd papier). Vaak wordt Trespa®-materiaal ten onrechte vergeleken met vezelcement plaatmateriaal.” Het door Trespa zelf ontwikkelde DF- of dry-formingproces bestaat uit het met hars impregneren van houtvezels en deze vervolgens onder hoge druk verhitten tot een vezelmat. In een latere fase wordt aan een pakket kernmateriaal gekleurd oppervlakpapier toegevoegd, waarna alles nog eens wordt geperst en er een kant-en-klare plaat ontstaat. Het Electron Beam Curing (EBC)-proces is ontwikkeld om het plaatmateriaal gedurende vele jaren het bijzondere uiterlijk en de originele frisheid te geven. Zon en regen hebben geen significant effect op het plaatoppervlak en het materiaal is ook vrijwel ongevoelig voor zure regen.

(Foto: Jelmer de Haas)

'Volgens een ‘Environmental Product Declaration, afgegeven door het Duitse instituut IBU, heeft het plaatmateriaal een verwachte levensduur van circa vijftig jaar'

Andriessen: “Volgens een 'Environmental Product Declaration', afgegeven door het Duitse instituut IBU, heeft het plaatmateriaal een verwachte levensduur van circa vijftig jaar. We adviseren overigens wel om zo nu en dan de gevel te bewassen om de gewenste uitstraling te garanderen. Uniek is ook dat graffiti met een speciaal schoonmaakmiddel eenvoudig te verwijderen is. Het Trespa®plaatmateriaal is al sinds enige jaren in vele uni-kleuren te bestellen en standaard in vier afmetingen, variërend van 350 x 1530 mm tot 4270 x 2130 mm.”

Op de Bouwbeurs toont Trespa Pura NFC®.

“Het is een antwoord op de trend van het gebruik van steeds meer natuurlijk ogende materialen in de gevel,” zegt Andriessen. “Deze lijn evenaart de uitstraling van houten stroken, maar met de voordelen van een Trespa®-plaat.

(Foto: Jelmer de Haas) We kunnen behalve de planken ook voorzien in de montagematerialen en profielen. Op de Bouwbeurs presenteren we een aantal uitbrei-

dingen op deze geveloplossing, waaronder twee nieuwe houtkleuren en acht nieuwe unikleuren,” verklapt Andriessen. ❚

53

BouwBeurs 2017

Teksts: Susan Moonen Beeld: Solarlux

Grondlegger glazen vouwwanden Honderden exposanten, expertise-theaters, building tomorrow met demonstraties in 3D-printing en robotproductie, maar ook informatie over biobased en luchtdicht bouwen, duurzaam renoveren, en nul-op-de-meter: BouwBeurs 2017 biedt het allemaal.

'BouwBeurs geeft energieboost' (Foto: Tom Philippi)

54

BouwBeurs 2017

(Foto: Thea van den Heuvel) “De BouwBeurs biedt ons ook dit jaar weer een goede manier om met onze klanten en prospects in gesprek te gaan en daarnaast een noviteit te presenteren. Alweer twee jaar geleden lieten we ons nieuwe schuifsysteem Cero zien en dit jaar is dat een modulair systeem voor vouwwanden, dat toepasbaar is voor diverse glasdiktes en afmetingen,” zegt Tom van Haarst, technisch directeur bij Solarlux, een van origine Duits bedrijf dat als missie heeft de hele wereld enthousiast te maken over

hun fascinerende oplossingen met glas. Ze zijn gespecialiseerd in de ontwikkeling en uitvoering van op maat gemaakte beglazingssystemen. “Dit modulaire systeem is helemaal nieuw in de markt. Ruim twintig jaar geleden introduceerden wij als eerste de vouwwand in ons land. Je zou kunnen zeggen dat wij de grondlegger van de vouwwand zijn. Er zit veel energie in ons bedrijf dat wereldwijd zo’n 700 mensen aan het werk heeft. Afgelopen september openden we een nieuwe fabriek in Duitsland met

(Foto: Thea van den Heuvel) een eigen lakstraat en productieruimten, op ruim 13 hectare grond. Feitelijk hebben we alles in eigen beheer van het advies tot de montage en het after sales traject.”

Geslaagde bouwbeurs “Voor ons is de beurs geslaagd als we veel mensen hebben gesproken. Dat uitgebreide netwerken geeft toch altijd weer een soort van energieboost,” besluit Van Haarst. De bouwbeurs vindt plaats van 6 tot 10 februari in de Jaarbeurs in Utrecht. ❚

55

Software

Over het toevoegen van onmisbare functionaliteiten aan Revit Tekst: Susan Moonen Beeld: DeltaPi

56

Software

BIM raakt meer en meer geïntegreerd in de wereld van het ontwerpen, bouwen en realiseren. Building Information Modeling zet alle benodigde informatie van een bouwproject overzichtelijk op één plek én biedt de mogelijkheid om een digitaal prototype van bouwprojecten te maken, nog ruim voordat de eerste steen wordt gelegd. Al jaren terug, in 1989 om precies te zijn, had een belangrijke opdrachtgever behoefte aan meer dan een platte tekening. Of de architect misschien software kon ontwikkelen die hierbij hielp. Dat was het begin van DeltaPi.

Nu steeds meer bouwpartijen gaan werken volgens de BIM-methodiek is er behoefte aan functionaliteit die aansluit op de praktijk en die de Revit-modelleur werk uit handen neemt. Het resultaat? Een robuuste oplossing die zich dagelijks bewijst. Niet in de laatste plaats omdat structuren voor kwaliteitsmanagement een gedegen basis leggen voor rendementsverbetering.

Hierdoor ontstond DeltaPi for Revit: het toevoegen van onmisbare functionaliteiten aan Revit voor de BIM-professionals.

Software onmisbaar voor succesvol project Met name grote aannemers raken meer en meer overtuigd van de voordelen die BIM ze biedt, vertelt Pim Vrolijk, algemeen directeur bij DeltaPi, een bedrijf dat software ontwikkeld voor de bouwkundig modelleurs binnen de wereld van aannemers, fabrikanten en architecten. “Feitelijk integreer je door het toepassen van onze slimme software twee werelden met elkaar. Bouwpartners onderling communiceren beter, coördineren hun projecten efficiënter en modelleren stukken eenvoudiger. In de praktijk zie je nu vaak dat er met losse pakketten wordt gewerkt en dat heeft een aantal nadelen. Ten eerste is er een grotere foutenkans doordat gegevens handmatig overgenomen moeten worden.

En dat is een risico voor de uitkomst van je faalkosten. Door alles te integreren doorloop je het hele productietraject ook sneller en efficiënter. Ter illustratie: DeltaPi for Revit beheert en modelleert in één pakket.

Zo kunnen kozijnen bijvoorbeeld ‘as build’

'De bouwplaats wordt steeds meer een montageplaats' gemodelleerd worden, en is de aannemer in staat om perfect te coördineren en te controleren door de beschikbaarheid van exacte en betrouwbare informatie. Ook is er een volledige Excel-integratie voor rapportages opgenomen.”

BIM brengt balans, productkoppeling met CNC-software regelen de rest Vrolijk: “Binnen een bouwproces wordt er met veel verschillende partijen samengewerkt in een steeds wijzigende omgeving, waarbinnen ook de rollen en verantwoordelijkheden van de verschillende partijen nog eens verschuiven. Die dynamiek binnen een project vergroot de kans op faalkosten.

Door de juiste ICT-systemen te gebruiken werken alle partijen op een toegankelijke en overzichtelijke manier allemaal met dezelfde informatie, die gedurende het gehele bouwproces wordt opgeslagen, gebruikt én beheerd in een digitaal bouwmodel. Zo kan een kozijnfabrikant met DeltaPi samenwerken door gebruik te maken van verschillende systemen. Zo is er een werkende koppeling met Matrix Opticalc en zijn we volop bezig met ontwikkelen van koppelingen met SAPA Logic en WinPro.”

Van bouwplaats naar montageplaats “De software van DeltaPi past sowieso heel goed in de ontwikkeling die gaande is binnen

het hele proces van bouwen. We zien dat de bouwplaats steeds meer een montageplaats wordt. Groot voordeel daarvan is dat er veel werk vooraf kan worden gedaan, waardoor er minder verrassingen in het werk zelf ontstaan.

En dat brengt ongekende voordelen met zich mee op het gebied van tijd, geld en frustratie.

Want dat laatste is stukken minder,” zegt Vrolijk. “Onze klanten kiezen bijvoorbeeld voor de kozijnmodule van DeltaPi, omdat de werkvoorbereiding veel sneller gaat. Met deze module wordt de 2D-machinebesturing automatisch omgezet naar een 3D-model.

Daarnaast kan met de kozijnstaat een overzicht worden gemaakt van alle kozijnen die zich in het project bevinden. En de randdetaillering? Die kan in 3D-detail worden getekend met DeltaPi. Lang verhaal kort: de kracht van onze software is dat alle partijen in staat worden gesteld om heel gestructureerd met elkaar samen te werken. En dat biedt hogere rendementen. Een typisch geval winwin wat mij betreft,” besluit Vrolijk. ❚

57

W U IE N

GEMAKKELIJK TE INSTALLEREN, DUURZAAM ONTWERP

PU02 – Classic Oak

| GEVELSTROKEN Trespa introduceert Trespa Pura NFC®, een ontwikkeling in gevelstroken als buitentoepassing voor moderne of traditionele gevels. Trespa Pura NFC® is leverbaar in een breed assortiment natuurlijke houtkleuren. Vanaf januari zijn ook diverse Uni-kleuren beschikbaar. Het is bestand tegen weersinvloeden, snel te installeren, veilig, sterk en hoeft niet geschilderd of afgelakt te worden.

Bovendien krijgt u op Trespa Pura NFC® 10 jaar productgarantie.

VERKOOP NEDERLAND Tel: +31 (0) 495 458 850 | Info.Benelux@Trespa.com BESTEL UW STAAL OP PURA.TRESPA.COM

AMSTERDAM | B'Mine

Tekst: Roel van Gils Beeld: Kingspan Unidek

Snelle geveldichting voor B'Mine Amsterdam Noord is volop in ontwikkeling. Met name de laatste jaren staat het stadsdeel volop in de spotlights met eyecatchers als het filmmuseum EYE en de A'DAM toren. En er dient zich alweer een nieuw object aan: woontoren B'Mine. We zijn een kijkje gaan nemen in de 75 meter hoge woontoren die momenteel nog volop in aanbouw is. Het architectonische gebouw beschikt straks over 147 huurappartementen en is in een tijdsbestek van slechts twintig weken wind- en waterdicht gemaakt.

Niet alleen de locatie is uniek, ook de uitstraling van B’Mine mag er straks zijn. Architectenbureau Paul de Ruiter tekende voor het ontwerp van de nieuwe woontoren. De architect heeft een verticaal, zilvergrijs aluminium lijnenspel bedacht voor de gevel dat vanuit de plint helemaal tot boven in de kroon eindigt. Achter deze aluminium 'kolommen' bevindt zich de façade, bestaande uit glazen puien, aluminium en composiet zetwerk en donkergrijs geëmailleerd glas.

Hoofdaannemer BAM Woningbouw heeft in overleg met de architect en gevelbouwer De Groot & Visser gekozen voor prefab Unidek SIPS gevelelementen als geveldichting, waaraan de esthetische schil wordt bevestigd.

Constructief sterk Unidek SIPS is een sandwichpaneel dat in de fabriek wordt gekoppeld tot een samengesteld gevelelement met een kern van EPS Platinum en afgewerkt met een binnen- en buitenzijde in een 12 millimeter spaanplaat P5. Door de specifieke detaillering is een ononderbroken isolatielaag gegarandeerd, ook bij het koppelen van de elementen in een gevelvlak. De Unidek SIPS-elementen kenmerken zich door een constructief sterke kern met een hoge isolatiewaarde (tot een Rc van 7.0). Het gevelsysteem kan door de beproefde sandwichtechnologie de hoge windbelasting bij deze 75 meter hoge toren goed aan. “Door de relatief forse afmetingen van de SIPS-elementen van 6 bij 3 meter

kunnen we in één hijsbeweging een complete beuk dichtzetten,” zegt Richard Eekhoudt, uitvoerder bij De Groot & Visser. De elementen worden gemonteerd op zetankers, die aan de betonvloer zijn bevestigd, en nog enige marge toelaten tijdens montage. Eenmaal op de definitieve positie worden de zetankers ondersabeld. Na plaatsing van het SIPS-element is de gevel direct wind- en waterdicht.

Tegen de binnenzijde van de elementen wordt een gips-vezelplaat gemonteerd waarop bij B’Mine pleisterwerk wordt aangebracht. Ook de esthetische buitenafwerking wordt in een later stadium aan de elementen bevestigd. “De opbouw van deze SIPS-elementen geeft de architect maximale vrijheid in gevelafwerking,” zegt Rolf Pennings van Kingspan Unidek. “In dit geval is gekozen voor zowel zetwerk als glas. De aluminium kozijnen zijn door De Groot & Visser aangeleverd en op onze productielocatie in de elementen geïntegreerd. Ook dat komt de bouwsnelheid weer ten goede."

Het grote voordeel van het gebruik van de SIPS-elementen is dat na plaatsing de afbouwfase in feite al kan beginnen. Op de bovenste etages van B'Mine blies de wind ons nog om de oren, terwijl de appartementen op de eerste vier verdiepingen al volledig waren opgeleverd. De in totaal 549 SIPS-elementen beslaan 5.044 m2 geveloppervlak en zijn op een tijdsbestek van slechts 20 weken gemonteerd. ❚

59

Luchtdicht daksysteem

Tekst: Jerry Nijssen Beeld: Unilin Insulation B.V.

EPC aanzet tot Luchtdicht Daksysteem Door de steeds strengere eisen ten aanzien van energiezuinig bouwen, wordt de inventiviteit van fabrikanten van bouwmaterialen keer op keer uitgedaagd. Door kieren en spleten verliezen gebouwen en woningen tot soms wel 25% van hun warmte. Warmteverlies door het dak kan zelfs oplopen tot 30%. Luchtdicht bouwen wordt steeds belangrijker.

Unilin Insulation B.V. uit Oisterwijk (NBr) heeft een systeem ontwikkeld om dakelementen binnenzijdig in één beweging luchtdicht en esthetisch af te werken. We schuiven aan bij Marketing Manager Christian van Gils, die met veel plezier ingaat op de kenmerken en mogelijkheden van het Unilin Luchtdicht Daksysteem.

Effectief en eenvoudig Van Gils: “Door de verlaging van de EPC naar 0,4 in 2015 en het doel om in 2020 volledig energieneutraal te bouwen, worden fabrikanten van isolatiematerialen aangezet om steeds nieuwe oplossingen te bedenken.

In 2014 zijn we gestart met de ontwikkeling van het Unilin Luchtdicht Daksysteem. Onze productontwikkelaars zijn er in geslaagd om een systeem te ontwikkelen dat niet alleen enorm effectief is, maar dat tegelijkertijd verrassend eenvoudig in alle hellende daken

60

toegepast kan worden. Een gepatenteerde luchtdichte veer vormt het hoofdbestanddeel van het Unilin Luchtdicht Daksysteem.

Met deze veer wordt de aansluiting van de langsnaden van dakelementen 100% luchtdicht afgesloten. In de dakelementen zit aan de lange zijde een sponning. De veer wordt hierin geschoven en vormt tegelijkertijd een luchtdichte verbinding met het volgende dakelement. Het woord ‘veer’ is wellicht een beetje verwarrend. In feite is deze veer een rechthoekig profiel waarop aan de twee lange

smalle zijden tochtband is aangebracht.

Door de gladde afwerking kan het geheel eenvoudig in het dakelement geschoven worden en doordat het tochtband tijdens het inschuiven gecomprimeerd wordt, ontstaat er een luchtdichte afwerking. De veer vergemakkelijkt het op de juiste plaats monteren van het volgende dakelement. Eenmaal geplaatste dakelementen kunnen niet meer verschuiven. Na het aanbrengen van de veer, is er een luchtdichte verbinding over de volledige lengte van de langsnaad.”

Luchtdicht daksysteem

Aansluiting met muurplaat en nokgording “Om een hellend dak daadwerkelijk luchtdicht af te werken is er meer nodig dan het luchtdicht afwerken van naden tussen dakelementen,” gaat Van Gils verder. “Ook de aansluiting van de dakelementen op de muurplaat, nokgording en kopgevel moet 100% dicht zijn. En uiteraard voorziet het Unilin Luchtdicht Daksysteem ook hier in een oplossing. Om de aansluiting van de dakelementen op de muurplaat en nokgording luchtdicht af te werken, wordt een gladde foamtape over de aansluiting met de muurplaat aangebracht. Om het werken gemakkelijk te maken, is de foamtape extra breed. Hierdoor kan het tijdens montage eenvoudig omgezet worden en kan het niet ongewenst ‘opstropen’. Voor de afsluiting van de overgang naar de nokgording kan dezelfde werkwijze gevolgd worden.”

Aansluiting met kopgevel Voor de aansluiting van de dakelementen op de kopgevel biedt het systeem een andere oplossing. Hier dient een luchtdichte witkleurige folie tegen de onderzijde van het dakelement geplakt te worden. De folie wordt naar de binnenzijde van de wand omgeslagen,

waarna deze naderhand luchtdicht tegen de wand kan worden aangebracht. Het stucwerk kan desgewenst direct op de folie aangebracht worden. Het Unilin Luchtdicht Daksysteem is het bewijs dat een goede oplossing niet altijd gevonden hoeft te worden in complexe producten. Doordat er naderhand geen tapes of folies hoeven te worden aangebracht, is de zichtzijde direct fraai afgewerkt. Unilin levert het systeem

inmiddels standaard mee bij de enkelschalige (ES D) en dubbelschalige (DS D) dakelementen, alsmede bij de sandwichdakelementen met geïntegreerde dampremmende folie (SW DR 12 12, 21 12 en 22 12). Met het Unilin Luchtdicht Daksysteem kunnen alle in het dak voorkomende kieren en naden gegarandeerd 100% luchtdicht afgewerkt worden en voldoet u snel en gemakkelijk aan de gestelde eisen. ❚

61

Aan de kant van de zon Vouwschuifsystemen van SUNFLEX. Zowel over de volledige breedte geopend als comfortabel gesloten ter bescherming tegen de wind – de royale glaspartijen garanderen in iedere positie een optimaal uitzicht. Het systeem heeft bovendien uitstekende warmte-isolerende eigenschappen (Uw tot 0,85 W/m2K). sunflex.nl

Verleg uw creatieve grenzen met SVK gevelplaten.

Ook verkrijgbaar in zandkleur.

Ga ook verder en laat u inspireren op

creatievegevels.nl Ornimat

Colormat

Puro Plus

Decoboard

Op maat verzaagd en afgewerkt in quasi elke RAL kleur

In de massa gekleurd, met of zonder structuur

Natuurgrijze onbehandelde gevelplaten met karakter

Tijdloze kleuren in standaard afmetingen

Productnieuws OPTIMAAL EN SOEPEL SCHUIVEN Het Sunflex glasschuifsysteem SF 20 biedt de mogelijkheid om de afzonderlijke schuifvleugels horizontaal naar één of twee kanten parallel te verschuiven. Bij het openen en sluiten van de eerste schuifvleugel worden de overige schuifvleugels door geïntegreerde meenemers eveneens automatisch geopend en gesloten. Door de aan de onderkant ondersteunende constructie kunnen heel grote openingsbreedtes zonder bijkomende daksteunen gerealiseerd worden. De onderaan kogelgelagerde loopwagens zorgen voor een optimale en soepele loop van de afzonderlijke schuifvleugels. Door de hoogtecompensatie van de plafondrails tot 20 millimeter en de hoogteaanpassing van de loopwielen tot 5 millimeter compenseert het bouwsysteem hoogteverschillen van een dakrand of bovendorpel probleemloos en is een snelle, eenvoudige montage mogelijk.

ALCOA ARCHITECTUURSYSTEMEN VERDER ALS KAWNEER Het moederbedrijf van Alcoa Architectuursystemen in Harderwijk is sinds 1 november opgesplitst in twee zelfstandige, beursgenoteerde bedrijven, Alcoa Corporation en Arconic. De locatie in Harderwijk valt in deze nieuwe situatie onder Arconic. Volgend op deze transformatie heeft Alcoa Architectuursystemen vanaf 4 november een nieuwe naam om aan te sluiten bij de zusterbedrijven over de hele wereld: Kawneer. Tegelijk introduceert Kawneer Harderwijk het eerste product onder deze nieuwe naam: de RT 82 HI+. Met een inbouwdiepte van slechts 82 millimeter en de Uf waarde van 0,79 W/m2K is het op dit moment het minst diepe systeem met de hoogste isolatiewaarde in de markt. De RT 82 HI+ is bedoeld voor hoogwaardige, duurzame nieuwbouw van woningen en kantoren, maar is ook toegesneden op het energetisch verduurzamen van de bestaande woningvoorraad. Doordat het systeem deel uitmaakt van het modulaire RT-systeem biedt dit bijna oneindige vormgevingsvrijheid. Belangrijk bij nieuwbouw van woningen en kantoren, maar ook in de renovatie. Zo kan een jaren dertig stalen profiel vervangen worden door de GT 70 S vormgeving of een houten kozijn door de hout-renovatie vormgeving. Dit alles in combinatie met de hoge isolatiewaarde van de RT 82 HI+.

KWALITEIT LED-VERLICHTING STERK VERBETERD STORAX INBRAAKWERENDE ROOSTERS TOT MAXIMAAL 6M2 OPPERVLAK Vorig jaar werden er in Nederland gemiddeld 175 succesvolle inbraken per dag gepleegd. In 43% van de gevallen kwamen de dieven via het raam, dat met name in de zomermaanden open wordt gezet om het binnen te laten afkoelen. Om toch veilig te ventileren en te koelen introduceert Storax een nieuw inbraakwerend raamrooster type ST-424RC2 dat voldoet aan weerstandklasse 2. Afhankelijk van de risicoklasse krijgen alle gevelelementen van het gebouw een minimale inbraakwerendheidsklasse toegekend conform de Europese normen (EN 1627:2011 tot 1630:2011). Deze inbraakwerendheidsklasse variëren van 1 tot 6, waarbij weerstandsklasse 6 overeenkomt met het hoogste weerstandsniveau tegen inbraken. De meeste woningen en kantoren worden echter ingedeeld in weerstandsklasse 2. Het nieuwe inbraakwerende raamrooster type ST-423RC2 staat niet op zichzelf. Samen met de bestaande roosters ST-431RC2 voor opbouw en ST-421RC2 voor inbouw heeft Storax voor iedere toepassing een klasse 2 oplossing. Ook voor toepassingen met zeer hoge inbraakwerendheidseisen beschikt Storax over een muurrooster ST-423RC4 dat voldoet aan weerstandsklasse 4. Afhankelijk van de eisen worden inbraakwerende roosters voorzien van versterkte rvs bevestigingsankers (klasse 2) of voorzien van stalen staven om in de muur te bevestigen (klasse 4). Daarnaast worden de opbouwroosters gemonteerd met inbraakvertragende schroeven. Alle zichtbare delen van de inbraakvertragende roosters zijn echter 100% in aluminium uitgevoerd, met het oog op een strakke esthetische afwerking en een optimale duurzaamheid (geen roestvorming mogelijk).

De kwaliteit van LED-verlichting is de laatste twee jaar sterk verbeterd doordat producenten veel geïnvesteerd hebben in innovatie en kwaliteit. Betere kennis en een meer kritische houding van de consument noodzaakt producenten om kwalitatief betere producten aan te bieden, zo blijkt uit het Nationaal Led Trendrapport 2017. Het rapport geeft de resultaten van een uitgebreid onderzoek onder bedrijven die actief zijn in de LED-verlichtingsmarkt. Uit het rapport blijkt dat de omzet in de nationale LED-verlichtingsmarkt is gegroeid naar 1,1 miljard euro en dat de sector 5.000 fte aan directe werkgelegenheid genereert.

De omzetten in de LED-sector zijn het laatste jaar sterk gestegen. De verwachting is dat de omzetgroei doorzet tot 2020. De kwaliteit van LED-lampen is de laatste twee jaren sterk verbeterd. De prijzen blijven dalen door betere productietechnieken en hogere efficiëntie van de lampen. LED-verlichting profiteert ook van de focus op TCO waarbij niet alleen wordt gekeken naar aanschafkosten maar ook naar levensduur, energiegebruik en vervangingskosten. Het rapport voorspelt dat de prijzen de komende jaren blijven dalen. Een opvallende uitkomst van het rapport is dat men verwacht dat de productie en de assemblage van LED verlichting de komende jaren wordt teruggehaald van China naar Europa. Als belangrijkste redenen hiervoor worden genoemd: de hogere kwaliteitsstandaard, de kortere levertijd en daarmee grotere flexibiliteit.

63

op zoek naar de ideale gevelmonteur.

Ergon Nederland is altijd op zoek naar de ideale match. De ideale vakman voor de ideale opdrachtgever. Of het nu gaat om het monteren van aluminium kozijnen, vliesgevels, of het samenstellen van puien; bij ons vindt u ongetwijfeld de juiste persoon. Iemand waarop u kunt bouwen, en dat tegen een scherpe prijs.

Wij zijn dĂŠ uitzendspecialist voor de gevelbranche.

Korenpad 8 6534 AS Nijmegen +31(0)316 58 11 44 info@ergonnederland.nl www.ergonnederland.nl

boxtel.indd 1

24-11-16 15:43

Productnieuws JUSTUS VAN EFFENCOMPLEX IN DE PRIJZEN

ODE AAN NATUURLIJKE KLEURVERSCHUIVINGEN

De restauratie van het Justus van Effencomplex, het wereldberoemde woongebouw in de Rotterdamse wijk Spangen, is bekroond met de prestigieuze 2016 World Monuments Fund/Knoll Modernism Prize. De prijs is toegekend aan de restauratiearchitecten Molenaar & Co. architecten, Hebly Theunissen architecten en Michael van Gessel landscapes, die dit monument van de volkshuisvesting in opdracht van Woonstad Rotterdam hebben gerenoveerd en gerestaureerd. Uitgangspunt daarbij was het herstellen en terugbrengen van het gebouw in zijn oorspronkelijke waarde en luister, gecombineerd met een rijke schakering van comfortabele, moderne woningen in het complex.

ALUCOBOND® Spectra & Sparkling panelen zijn een ode aan de natuurlijke kleurverschuivingen van materialen die van invloed zijn op onze omgeving. De subtiele nuances en kleurcontrasten zoals we die in de natuur zien, de gloedvolle schittering en glans van moderne materialen en de kleurverschuiving in luxe goederen. Kleur maakt de wereld fascinerend, ALUCOBOND® Spectra & Sparkling panelen maken architectuur fascinerend. De kleuren van ALUCOBOND® Spectra baseren de kleurverschuivingen op de natuur. Afhankelijk van het gekozen pigmenttype, de zichthoek en de golflengte van het licht worden de kleuren continu wisselend gereflecteerd met iriserende effecten.

Met een zuivere schittering en glans maken de kleuren van ALUCOBOND® sparkling een elegante en subtiele indruk. Door gebruik van hoge kwaliteit fluorcarbon verfsystemen in een continu coil coating proces wordt niets aan het oorspronkelijk ontwerp afgedaan.

Volgens de jury van de 2016 World Monuments Fund/Knoll Modernism Prize laat het Justus van Effencomplex zien dat sociale huisvesting meer kan zijn dan simpelweg het verstrekken van woonruimte. De jury roemt de architectonische betekenis, de bijdrage aan de toekomst van de wijk Spangen, en de uitmuntende manier waarop de restauratiearchitecten het complex nieuw leven hebben ingeblazen. De tweejaarlijkse prijs wordt dit jaar uitgereikt op 5 december in het Museum of Modern Art (MoMA) in New York. Na de overhandiging verzorgt het winnende architectenteam een lezing.

KLEURRIJKE VEZELCEMENT PANELEN Klassiek grijze vezelcement gevelpanelen voorzien van een dekkende acrylcoating op waterbasis met een zijdematte glans. Cembrit Cover is in 26 expressieve UrbanNature kleuren beschikbaar, die op levendige en dynamische steden zijn geïnspireerd. Laat de creativiteit de vrije loop met de stralende en heldere UrbanNature kleuren. Indien gewenst kan Cembrit Cover in meer dan 2.000 NCS-kleuren geleverd worden, om een gevelproject een nog uniekere expressie te geven. De panelen zijn voorzien van een 100% dekkende watergedragen acrylcoating, wat een gladde gelijkmatige aanblik geeft. De panelen zijn tevens bijzonder bestand tegen vervuiling, watervlekken, groen mos en algengroei. Tijdens het fabricageproces worden zeer dunne lagen vezelcement onder enorme druk op elkaar geperst voordat ze gedurende een aantal weken aan de lucht gedroogd worden. Versterkt door zorgvuldig geselecteerde vezels, maken de vele laagjes vezelcement de panelen tot één van de duurzaamste bouwmaterialen. Cembrit Cover wordt aangevuld met een compleet assortiment accessoires, voor eenvoudige montage en een stijlvol, strak eindresultaat dat langer meegaat.

ARCHITECTEN POSITIEF OVER 2017 Bijna de helft van de architectenbureaus verwacht voor heel 2017 een stijging van de omzet en het aantal opdrachten. Dit blijkt uit de recente BNA Conjunctuurmeting najaar 2016. Fred Schoorl, BNA- directeur: “De branche vindt zichzelf opnieuw uit. Dat is het goede nieuws. Het slechte nieuws is dat het langzamer gaat dan we hadden verwacht gezien de groei van de bouwvolumes. Meer innovatie en verdienvermorgen aan de voor- en achterkant van het bouwproces is nodig om de branche weerbaarder te maken.”

De gemiddelde werkvoorraad is vergeleken met een jaar geleden gestegen van 3,8 maanden naar 4,5 maanden, hetzelfde niveau als een half jaar geleden. Van alle bureaus vindt 65% de werkvoorraad normaal of in sommige gevallen zelfs groot. Grote bureaus hebben in de meeste gevallen een tweemaal grotere werkvoorraad dan kleine bureaus.

65

Productnieuws VLIESGEVEL MET VOLLEDIG GEÏNTEGREERDE RAAMVLEUGEL

GEPATINEERD TITAANZINK MET PIGMENTEN

De steeds hogere eisen voor geluidwering en thermische isolatie hebben de laatste jaren tot steeds massievere gevelprofielen geleid. Daarbij leken technische eisen niet verenigbaar te zijn met een elegant gevelsysteem.

Met het gevelsysteem Schüco FWS 60 CV (Concealed Vent) is Schüco erin geslaagd een revolutionaire oplossing voor moderne gevels te ontwikkelen, met de meest smalle aanzichten, de hoogste mate van functionaliteit en met een optimale thermische isolatie. Het innovatieve systeem genereert maximale transparantie dankzij de combinatie van de te openen raamprofielen met het stijl- en regelwerk: vaste velden en te openen ramen zijn van buitenaf niet te onderscheiden. Aan de binnenkant zijn de te openen ramen slechts te herkennen aan een vlakke schaduwvoeg en de raamgreep. Twee bouwdieptes gecombineerd met de individueel bruikbare bouwkundige aansluiting maken uiteenlopende toepassingen mogelijk met de meest eenvoudige montage: van klassieke verdiepingshoge raamstroken tot losse ramen. Of het nu gaat om renovatie of nieuwbouw, Schüco FWS 60 CV biedt een optisch elegante opwaardering van het vastgoed met tegelijkertijd optimale thermische isolatiewaarden.

NedZink NUANCE is procesmatig gepatineerd titaanzink voorzien van pigmenten. Dit resulteert afhankelijk van het gekozen pigment in een geprepatineerde zinkvariant met een blauwe, rode of groene kleurnuance. Deze pigmenten zorgen tevens voor een extra bescherming van het geprepatineerde zink.

De natuurlijke eigenschappen van titaanzink; hoge duurzaamheid, goede vervormingseigenschappen en het onderhoudsvrije karakter blijven volledig behouden. NedZink NUANCE wordt voornamelijk gebruikt voor esthetisch hoogwaardige toepassingen: 'buiten' voor daken en gevels en 'binnen' voor diverse designtoepassingen.

ARC16 - ARCHITECTUUR AWARD De ARC16 Architectuur Award wordt toegekend aan recent gerealiseerde projecten die hoge prestaties op het gebied van duurzaamheid in de ruimste zin van het woord op innovatieve wijze combineren met een verrassende architectuur. Doel van de prijs is duurzaamheid te promoten als integraal onderdeel van het ontwerp. Tijdens een feestelijk diner zijn in het Kurhaus in Scheveningen de prijzen voor de allerbeste projecten van Architectuur, Interieur, Meubel, Detail en Innovatie uitgereikt. De winnaars zijn achtereenvolgens in de categorie Architectuur de Hoge Raad der Nederlanden door KAAN Architecten. In de categorie Interieur Stable (B) door Studio Farris Architects, de categorie Meubel: Meubel in Stable (B) door Studio Farris Architects, de categorie Detail: Plus Ultra Incubator door Wiegerinck en de categorie Innovatie: SkilledIn Office door Studio RAP.

66

GEEN CONVECTIE IN DE GEVEL Een spouw of muur is in veel situaties niet helemaal recht. Het komt zowel bij nieuwbouw als bij renovatie vaak voor dat een spouw oneffenheden heeft.

Om er toch voor te zorgen dat deze muren perfect geïsoleerd worden heeft Unilin de Utherm Wall Flex ontwikkeld. De Wall Flex is een PIR isolatieplaat met aan één zijde een laagje minerale wol. Het laagje minerale wol zorgt ervoor dat er binnen de spouw geen convectie ontstaat. De Utherm Wall Flex is verder snel en eenvoudig te verwerken doordat de isolatieplaten voorzien zijn van een tand- en groefverbinding en de isolatieplaten zijn makkelijk op maat te zagen.

Productnieuws DERAKO GEVELSYSTEEM OOK MET GEMAKKELIJK GLAS UITLIJNEN SHODOSHIMA Easy Glass® Pro is het enige systeem met een vloerprofiel waarmee Het Derako gevelsysteem is nu enige tijd op de markt en al in diverse projecten succesvol toegepast. Met de geheel zichtloze montage van de massief houten lamellen is het systeem niet alleen uniek, maar zorgt het ook voor kostenbesparingen tijdens de bouw. Bovendien is het systeem C2C gecertificeerd en draagt het direct bij aan het verkrijgen van credits binnen BREEAM en LEED. Behalve de toepassing van lamellen uit Siberische Lariks, Oregon Pine, ThermoWood of Western Red Cedar, biedt Derako sinds enige tijd ook de mogelijkheid om verduurzaamde houtsoorten en bamboe toe te passen. Hiertoe is Derako een strategische samenwerking aangegaan met leveranciers zoals Foreco (bekend van WaxedWood en NobelWood), Accoya en MOSO (leverancier van Bamboo Extreme). Sinds kort is ook het karakteristieke Shodoshima Douglas van Zwarthout aan het leveringsprogramma toegevoegd. De Zwarthout producten worden vervaardigd volgens eeuwenoude Japanse technieken waarbij het hout door een verbrandingsproces aan de oppervlakte van het hout wordt verduurzaamd. Bij Shodoshima Douglas, wordt het FSC gecertificeerde hout dosse gezaagd, gebrand, geborsteld, en vervolgens met een beitssysteem afgewerkt. De robuuste en levendige nerfstructuur is hierbij goed zichtbaar en het materiaal levert in de zon een unieke glans op. Shodoshima is, door de toegepaste behandelingstechniek, goed bestand tegen alle weersinvloeden en geeft niet af.

je elk glaspaneel nauwkeurig kunt uitlijnen vanaf de binnenzijde, de installatiezijde. En dat zonder bouten, schroeven aandraaien, steigers of speciaal gereedschap. Samen met de wiggen van het Safety Wedge systeem voor montage van het glas zorgt dit voor een ongelofelijk snelle en voordelige installatie. Glaspanelen vanaf de binnenzijde (installatiezijde) zijn uit te lijnen tot 10 millimeter in elke richting. Er is keuze uit vijf verschillende Pro vloerprofielen: twee voor topmontage en drie voor zijmontage. Hierdoor vormen zelfs de meest uitdagendeconstructievraagstukken geen probleem.

NIEUW RENOVATIECONCEPT VOOR INTEGRAAL RENOVEREN DAKEN

TRANSPARANTE DESIGNBEKLEDING MD Formatura is een transparantie designbekleding van MetaDecor. Door materiaal weg te stansen ontstaan er vormen in het materiaal. Deze worden zo geëngineerd dat er vlakjes ontstaan die te buigen zijn. Door dit in een patroon te buigen ontstaat er op de gevel een patroon. De panelen kunnen uitgevoerd worden in staal, aluminium, cortenstaal en RVS.

Drie samenwerkende fabrikanten introduceren met Plusdak een nieuw renovatieconcept voor het integraal renoveren van hellende daken. Plusdak is een samenwerkingsverband tussen Stafier Solar, Velux en IsoBouw, gebouwd rond de pijlers: Ontzorging (gemak), financiële haalbaarheid, technische optimalisatie en een uitstekende esthetische uitstraling. De op elkaar afgestemde en geteste detaillering van isolatie (IsoBouw), PV-panelen (Stafier Solar) en dakvensters (Velux) vereenvoudigt volgens de fabrikanten de verwerking van het plug & play systeem. Het garandeert bovendien ook de toepassing van een optimaal functionerend, zorgeloos en duurzaam totaalconcept. De waterdichte en damp-open SlimFix RenoTwin isolatie isoleert niet alleen maar vlakt ook de onderconstructie uit.

Hierdoor ontstaat een perfecte basis voor het plaatsen van PV-panelen.

De voorgemonteerde PV-modules zijn voorzien van een waterkerende achterconstructie. Deze zorgen er tevens voor dat de PV-modules en de dakconstructie optimaal geventileerd en gekoeld worden waardoor het rendement wordt verhoogd en de levensduur van het dak wordt verlengd.

De PV-modules zijn net zo eenvoudig te plaatsen als pannen en zijn afzonderlijk vervangbaar. Plusdak is geen duur geprefabriceerd dak met bijbehorende logistieke uitdagingen en een lange, complexe werkvoorbereiding. Plusdak bestaat uit standaard verkrijgbare materialen waarbij de samenwerkende partners de werkvoorbereiding en onderlinge detailleringsoplossingen al uitgewerkt hebben.

67

Smits Bedrijven Gemert is een nationale industriële onderneming welke zich toelegt op de ontwikkeling, productie en verkoop van Stalen ramen en deuren, Kunststof ramen en deuren en Isolatieglas (ook brandwerend isolatieglas).

Kennis en expertise op het gebied van brandwerendheid, in- en uitbraakwerendheid, geluidwerendheid en thermische isolatie (PassiefBouw).

Postbus 2 – 5420 AA – Gemert – T: 0492 362 622 – F: 0492 364 485 – E: info@smitsbedrijven.nl – I: www.smitsbedrijven.nl

Vroeger was alles beter Vaak wel! Heycop levert sinds 1908 authentiek hang- en sluitwerk voor markante gebouwen. De Cruise Terminal en de Van Nelle fabriek in Rotterdam, vele monumentale grachtenpanden in Amsterdam en authentieke gebouwen Utrecht en Den Haag zijn voorzien van originele scharnieren, raamuitzetters en deuropeners van Heycop. In het geboortejaar van Feyenoord, zag ook Heycop leverancier van authentiek hang- en sluitwerk, het levenslicht. Maar zelfs voor de 100 jaar oude robuuste raam- en deuropeners van Heycop komt soms een eind. Gebouwen worden gerenoveerd, intensief gebruik en moderne eisen vragen om slimme oplossingen met de kwaliteit uit het verleden. Heycop kan dat.

Met onze eigen ontwikkelingsafdeling (Heycopsi.nl) en onze moderne productiemethoden (Heycopnf.nl) verbinden wij de moderne eisen met de authentieke kwaliteit.

René Morriën

+31 30 6354900 info@heycop.nl Heycop.nl

16130642_heycop.indd 1

28-11-16 12:21

Productnieuws KERAMISCHE GEVELBEKLEDING Met de TERRART® Terracotta Façade biedt Hunter Douglas een elegant en duurzaam systeem dat moeiteloos vorm en functie combineert en de gebouwprestaties verbetert. Deze keramische gevelbekleding in de uitvoeringen Large, Mid, Shingle en Baquette, biedt een ongeëvenaarde vrijheid in het ontwerp. Het buisvormige TERRART® Baquette-element is in het bijzonder geschikt voor het creëren van een gevel met een open structuur of als zonwerende constructie.

Het TERRART® Terracotta Façade systeem is een geventileerd gevelsysteem dat bestand is tegen hoge windbelasting. Het systeem voorziet in speciale hoekoplossingen die volledig geïntegreerd zijn met de bestaande achterconstructie. Alle keramische elementen worden voor elk project individueel geproduceerd in de door de klant gewenste vorm en kleur en kunnen in elk gebouw worden toegepast, van een enkellaags gebouw tot hoogbouw.

PERSONEELSKRAPTE IN DE BOUW DREIGT Economen van ABN Amro voorzien krapte op de arbeidsmarkt voor de bouw.

Volgend jaar kan het aantal banen met 15% toenemen, met name door de aantrekkende woningmarkt. Omdat de sector kampt met vergrijzing en omdat minder jongeren een bouwopleiding volgen, is de kans groot dat bouwbedrijven personeel van de concurrent proberen los te weken.

Volgens ABN Amro-economen Madeline Buijs en Petran van Heel wordt de bouw relatief hard getroffen door de vergrijzing. Niet alleen stijgt de gemiddelde leeftijd sneller dan het landelijk gemiddelde, ook het aantal jongeren is in de afgelopen jaren sterk gedaald doordat perspectief in de bouw ontbrak.

Tussen 2009 en 2015 daalde het aantal werknemers tussen 15 en 25 jaar met 45%, terwijl het aandeel 55-plussers steeg van 16 naar 20%. ABN Amro verwacht dat over tien jaar 18% van de huidige werknemers de 65 is gepasseerd. Over twintig jaar is dat zelfs 45%.

KOEN VAN VELSEN ARCHITECT VAN HET JAAR Koen van Velsen is verkozen tot Architect van het Jaar 2016. In twee stemrondes is de Hilversummer met een overgrote meerderheid tot winnaar verkozen. Bij de tiende verkiezing bestond de jury uit negen eerdere winnaars, onder wie Bert Dirrix en Klaske Havik. Vakgenoten prijzen Van Velsen om zijn ’belangwekkende en gevarieerde oeuvre’. Zonder modieus te zijn is hij telkens in staat om heldere maar ook eigenzinnige oplossingen te bieden. Van Velsen werkt vanaf 1977 vanuit zijn architectenpraktijk in Hilversum. “De complete beheersing van het materiaal waarmee zijn architectuur tot stand komt, is misschien wel zijn grootste kracht. Of dat materieel nu extreem goedkoop is, of zeer exclusief - van multiplex tot marmer - hij weet altijd weer het geëigende materiaal te kiezen en dat deskundig toe te passen en te detailleren,” aldus de jury.

WONINGCORPORATIES VOEREN INVESTERINGEN OP Woningcorporaties investeren volgend jaar meer dan in voorgaande jaren.

Alles bij elkaar gaat het opnieuw om miljarden euro's. Dat blijkt uit een rondgang van koepelorganisatie Aedes langs haar leden, waarvan de resultaten donderdag zijn gepubliceerd.

De toenemende investeringen, zowel in nieuwbouw als in verbetering en verduurzaming van het bestaande woningaanbod, hangen samen met de aantrekkende woningmarkt. Ook buiten de Randstad gaat de hand langzaam van de knip, aldus Aedes. Wel wachten veel corporaties nog af hoe het beleid van een nieuw kabinet eruit komt te zien.

Veel woningcorporaties staan er financieel stukken beter voor dan een paar jaar geleden. Dat komt doordat de afgelopen jaren flink is bezuinigd, schulden zijn afgelost, de huren zijn verhoogd en investeringen zijn uitgesteld.

69

HECO-UNIX-top gevelschroef – de unieke gevelschroef met het Samentrekeffect

Professionals to the Max

Profimax is hét uitzendbureau gespecialiseerd in de dak- en geveltechniek en wellicht kunnen we u van dienst zijn in komende drukke tijden.

De markt in de dak- en geveltechniek is merkbaar aan het aantrekken, er wordt weer volop gebouwd.

Wij hebben een uitgebreid netwerk met VCA gecertificeerde monteurs en productiemedewerkers projectleiders, tekenaars en uitvoerders met relevante werkervaring voor u klaar staan !

Profimax, De Grote Elst 56, 5246 JR Rosmalen, Tel +31 (0) 73-6440289

© Christian Eblenkamp/artur

Dankzij het samentrekeffect wordt het houtbeschot door het schroefdraad op de onderconstructie getrokken Hoger lastniveau vergeleken met schroeven met deeldraad

Axiale vastzetting van de houten onderdelen via het voldraad Eenvoudige en onzichtbare schroefverbinding dankzij kleine kop

HECO-Schrauben GmbH & Co.KG Dr.-Kurt-Steim-Str. 28 D-78713 Schramberg Telefoon: +49 (0)74 22 / 9 89-0 E-mail: info@heco-schrauben.de

Agent Benelux: Jac. Lowie & Zoon bv Korte Brinkweg 37-B, 3761 EC SOEST Telefoon: +31 (0) 35 / 54 159 58 E-mail: office@lowie.nl

LogiKal® De professionele Software voor Ramen, Deuren en Gevels.

ORGADATA Benelux B.V. | Zuiderplein 4 8911 AJ Leeuwarden | +31 (0) 582 333 920 info@orgadata.nl | www.orgadata.com

Engineered Timber Systems

prefab ing oploss

Unidek SIPS DE BASIS VOOR ELKE GEVEL

�

� � � �

R

OD U

CT

P

�

www.unideksips.nl

Eenvoudige en goedkope realisatie van een hoge isolatiewaarde Vrijheid in ontwerp en afwerking Constructief sterk Sneller bouwen Damp-open systeem Duurzame keuze

Bedrijfsbezoek

Tekst en beeld: Roel van Gils

Exclusieve glasproducten

Kees Fivie, directeur-eigenaar Smits Bedrijven Gemert

Al meer dan veertig jaar produceert Smits Bedrijven Gemert hoogwaardig isolatieglas onder licentie van het Duitse Sanco-concern. “Glas kan echter veel meer dan alleen de regen, wind en koude buiten houden,” zegt Paul van Tongeren, commercieel manager bij Smits Bedrijven Gemert.

Hij doelt op het Sanco Living concept, waarbij een aantal licentiehouders van Sanco zich ook toelegt op exclusieve glasproducten voor zowel interieur als exterieur. Tijdens een persbijeenkomst in Gemert konden we een exclusief kijkje nemen in de keuken.

De Sanco-groep is een sterke alliantie van een 64-tal verwerkers van isolatieglas, verspreid over twaalf verschillende landen in Europa, elk met haar eigen entiteit en specialisme.

Ze produceren hoogwaardig thermisch isolerend glas, gecombineerd geluids- en thermisch isolerend glas, zonwerend isolatieglas en veiligheidsglas. Als moederbedrijf fungeert Glas Trösch GmbH in Nördlingen. Van hieruit worden de technische innovaties en de licentieverlening ten behoeve van de vergunning voor het produceren van Sanco-isolatieglas gerealiseerd. Smits Bedrijven Gemert is een van de oudste licentiehouders van Sanco en wordt geroemd om zijn innovatiekracht.

Smits Staal- en Glasdesign Sinds de oprichting in 1932 focust Smits Bedrijven Gemert zich al op de productie van stalen ramen en deuren, vervaardigd uit hoofdzakelijk normprofielsystemen, zoals Jansen en Forster, voor zowel binnen- als

'Doordat glas en staal eindeloos te combineren zijn past het praktisch in elke omgeving'

72

Bedrijfsbezoek

buitenoplossingen. Van Tongeren: “We hebben met onze partners al vele mooie projecten mogen realiseren, zoals de Apollolaan in Amsterdam, de Cacaofabriek in Helmond, Muziekpaleis Utrecht en de Penitentiaire Inrichting in Zaandam. Omdat de wereld van staal en glas niet ophoudt bij alleen de gevel, hebben we recent de bedrijfstak Smits Staal- en Glasdesign (SGD) opgericht. Met SGD sluiten we ons aan bij het Sanco Living-concept, waarbij we bij uitstek de veelzijdigheid van staal en glas laten zien. Bij SGD produceren we onder meer specifieke stalen binnendeuren, glazen balustrades, hardglazen deuren en glazen trappen in alle soorten en maten. Doordat glas en staal eindeloos te combineren zijn past het praktisch in elke omgeving. Bovendien kunnen we een beroep doen op alle andere verwerkers binnen het Sanco Livingconcept en is het ook mogelijk om bijvoorbeeld glazen wanddecoraties met prints in een stalen kozijn op te nemen.”

Business Succes Awards 2016 Smits Bedrijven Gemert is recent bekroond tot de officiële branchewinnaar van de Business Succes Awards 2016 in de categorie stalen deuren en kozijnenbranche.

Volgens Van Tongeren is die prestigieuze award te danken aan de veelzijdigheid van de Brabantse onderneming. De hoofdactiviteiten bestaan uit de productie van stalen ramen en deuren, de productie van kunststof ramen en deuren en de productie van Sanco-isolatieglas. En sinds kort is daar SGD aan toegevoegd. Vanuit die hoedanigheid is Smits betrokken bij de meest uiteenlopende projecten. Zo zijn er systeemoplossingen bedacht om aan een inbraak- en zelfs uitbraakwerendheidsklasse 5 (Rc5) te kunnen

voldoen. Of wat te denken van brandwerende kunststof kozijnen? De meest voorkomende gevelelementen zijn succesvol getest bij Efectis Nederland. Uniek tot slot is ook het HLS-systeem, waarbij het kunststof kozijn esthetisch niet meer te onderscheiden valt van het traditionele houten kozijn. Gelet op de hoek- en tussenstijlverbinding zijn er zowel aan de buiten- als aan de binnenzijde geen merkbare verschillen meer aanwezig, terwijl de profielen 100% door en door gelast ofwel met elkaar verbonden zijn, hetgeen uniek te noemen is.”

Smits Bedrijven Gemert blijft zich voortdurend ontwikkelen om volgens Kees Fivie, directeur-eigenaar Smits Bedrijven Gemert, de kenmerkende Smits-kwaliteit te kunnen blijven waarborgen. “Zo hebben we in 2015 de complete glasproductielijn vervangen door nieuwe ultramoderne machines, wordt nu gebouwd aan een compleet nieuwe productielijn voor kunststof kozijnen en gaan we ons productassortiment verder verbreden met SGD, waarbij we tevens gebruik maken van de kennis, expertise en exclusieve glasproducten van de andere Sanco-verwerkers in Europa.” ❚

73

Thermisch modificeren

Tekst: Susan Moonen Beeld: FirmoLin Technologies

Elke houtsoort vraagt om andere behandeling Uitvoerder: Bouw en Groen.

Thermisch modificeren, een stijgende vraag naar natuurlijke materialen en naar volledige ontzorging: er zijn volop ontwikkelingen binnen de branche van de houtbewerking. Niet alleen omdat de eindgebruiker andere wensen krijgt, maar ook omdat er steeds nieuwe, hoogwaardige technieken ontwikkeld worden die de levensduur van hout op een milieuvriendelijke manier verlengen.

“Onze klanten zijn houthandelaren, architecten, aannemers, overheden, zoals Staatsbosbeheer, maar ook timmermannen en hoveniers,” vertelt Maarten Fransen, verkoopadviseur bij FirmoLin Technologies, een bedrijf dat zich richt op het thermisch modificeren van hout dat voornamelijk wordt gebruikt voor gevelbekleding. Naast deze core business modificeren ze ook hout voor vlonders en tuintoepassingen.

“We onderscheiden ons onder meer doordat we alles in eigen beheer uitvoeren. Allereerst de (gepatenteerde) FirmoLin Technologie die we ontwikkeld hebben om hout onder hoge druk en met stoom en hitte te modificeren. Daarnaast hebben we ook onze unieke, interne ESR-meting, die wetenschappelijk onderbouwd meet wat de duurzaamheidsklasse van het hout wordt na behandeling. Aan de hand van deze testen kunnen we het modificatieproces zo finetunen, dat dit perfect past bij de houtsoort en de gewenste toepassing. Feitelijk krijgt elke klant een proces op maat.”

74

Thermisch modificeren

'De vraag naar natuurlijke materialen zoals hout stijgt'

Uitvoerder: Boumans Heerlen.

We zien dat bij andere methodes van thermische modificatie hout gedroogd wordt tot een vochtgehalte van (bijna) 0%, vervolgt Fransen. “Daar kiezen wij bewust niet voor, omdat hout wat kurkdroog is zijn mechanische eigenschappen verliest, zoals sterkte en flexibiliteit.

Doordat wij het hout tijdens het gehele proces door middel van stoom op een constant vochtniveau houden, blijven de mechanische eigenschappen grotendeels behouden.”

Uitvoerder: Nooyen Deurne.

Ontwikkelingen in de branche “We merken, onder meer uit de snelle groei van ons bedrijf, dat de vraag naar natuurlijke materialen, zoals hout, stijgt. Wat we ook zien is dat de eindgebruiker, en dan met name de particulier, ontzorgd wil worden.

Mensen kopen niet alleen maar hout, maar willen ook weten hoe het onderhouden moet worden, met welke producten dat moet én hoeveel tijd dat dat kost. Ze zoeken echt een totaalpakket,” aldus Fransen. ❚

Dit kan FirmoLin Technologies voor u betekenen: • Modificeren van úw hout in loonopdracht.

• Het snel leveren van een compleet eindproduct via onze voorraadhoudende dealer.

Houtsoort: Vuren Ontwerp: Loghomes Nederland Realisatie: Loghomes Nederland

• Schaven en andere bewerkingen uit laten voeren.

• Zowel grote als kleine opdrachten.

• Natuurlijk inclusief al het mogelijke advies!

Houtsoort: Ayous Ontwerp: Boumans Heerlen Realisatie: Boumans Heerlen

Houtsoort: Lariks-Douglas Ontwerp: HV Fransen Realisatie: HV Fransen

Neem gerust contact met ons op: Bel ons via 0493-326086 mail naar info@firmowood.nl of lees meer over ons op www.firmowood.nl

Milieuvriendelijk•Duurzaam•Betaalbaar 16130632_firmolin.indd 1

15-11-16 09:03

75

UTRECHT | Life in the woods

Tekst: Susan Moonen Beeld: Europanel

Life in the woods: wonen in de natuur van het Utrechtse landschap ‘Het was een uitdagend project. Dat had vooral te maken met de detaillering, die was vrij lastig en daarnaast was het tijdsbestek waarin alles afgerond moest worden behoorlijk kort’, vertelt Erik Leeuwis, verkoopleider bij Europanel BV. Deze specialist bevestigingen en gevelsystemen, gevestigd in Hengelo, werkte samen met Eskra Bouw aan de bouw van riante, onder architectuur gebouwde woningen. Deze woningen zijn gerealiseerd op een unieke locatie: in het bos, middenin het Utrechtse landschap.

76

UTRECHT | Life in the woods

'Project Life in the woods: eigentijds, groots en licht wonen op één van de mooiste groenen plekken van Nederland' ‘Wij waren verantwoordelijk voor het leveren van alle bevestigingsmaterialen voor de houten geveldelen en voor het aluminium zetwerk. Het is met recht een charmant project te noemen. Want zeg nou zelf, wie wil er nu niet middenin het groen wonen? Binnen dit project konden we precies datgene doen waar we goed in zijn: adviseren, meedenken, vooral als de oplossingen complexer zijn, en vervolgens het complete systeem als concept leveren. Uiteraard leveren we graag dat ene houten nageltje voor aan de houten gevel, maar van dit soort projecten, waarbij er écht een beroep wordt gedaan op onze inventiviteit gaat ons bloed toch nét wat sneller stromen.’

De samenwerking ‘Dit project is een mooi voorbeeld van een succesvolle samenwerking’, vult Peter Kramer, directeur van Eskra Bouw aan. ‘Het is altijd

Specialist in gevelbevestiginssystemen.

Europanel levert een uitgebreid pakket gevelplaatbevestigers voor o.a. Rockpanel, Trespa, Eternit, Plastica, Steni, Arpa en meer uit voorraad, zoals: schroeven, nagels, folies, profielen (blank en in elk gewenste kleur d.m.v. een eigen poedercoat installatie), gevellijmsystemen en alle toebehoren.

Om het pakket zo compleet mogelijk te maken, leveren wij ook aluminium achterconstructie systemen.

spannend als je voor de eerste keer op een nieuwe manier met elkaar gaat samenwerken. Al was het vertrouwen vanaf het begin af aan al groot, omdat we met elkaar al jaren zakendoen. Onze bedrijven lijken op elkaar qua inzet: er heerst geen 9-tot-5 mentaliteit en we hebben kwaliteit en vertrouwen hoog in het vaandel staan. Voor ons geldt dat we liever met de betrouwbaarste partij in zee gaan dan met de goedkoopste.’

Het vervolg ‘In het voorjaar van 2016 hebben we vanuit Eskra Bouw de gevels voor 14 villa’s geleverd, onze partner Europanel was verantwoordelijk voor de bevestigingsmaterialen en het aluminiumzetwerk. Dankzij deze goede samenwerking mogen we nu ook verder voor fase 2 en 3 van dit project in Zeist. En dat is ook wat wij al 20 jaar nastreven: het opbouwen

van langdurige relaties, gaan tot de klus geklaard is en nooit concessies doen aan de kwaliteit die geleverd wordt. En precies in die elementen hebben Europanel en wij elkaar helemaal gevonden. ❚

DE CIJFERS VAN KLEINSCHALIG EN EXCLUSIEF WONEN OP DE HEI: • 9 appartementen • 2 penthouses • 27 bosvilla’s en twee-onder-éénkapwoningen

ALLES VOOR DE GEVELBOUW NAGELS

SCHROEVEN

LIJMEN

PROFIELEN

Europanel bv Amarilstraat 15 7554 TV Hengelo T 074 - 2433393 | F 074 - 2504973 www.europanel.nl

77

Construeren, analyseren en dimensioneren voor de Metaalbouw en Geveltechniek met ATHENA. CAD-PLAN gepubliceerd ATHENA versie 2016 ATHENA De AutoCAD baseerde oplossing voor contructietekeningen • plannen en tekenen in 2D • construeren in 3D • exporten naar BIM (*.ifc of Revit families) • zetwerk bewerken en uitwerken • statica en bouwfysica • directe machineaansturing uit ATHENA via *.ncw of *.sat files van een ATHENA 3D BIM model

NIEUW: ATHENA 2D objecten ontvangen nu ook stereometrie informaties en maken een nog intelligentere 2D construeren mogelijk

NIEUW: Koppeling met LogiKal en ERPlus nu “een op een” in dezelfde database werken

Hal C3 / stand 231

Meer informatie onder: www.cad-plan.com Tel. +49-69-800-818-0

CAD-PLAN GmbH Hanauer Landstr. 174 60314 Frankfurt Duitsland

Oplossingsgericht denken, handelen en adviseren de basis voor onze werkwijze

Opdrachtgevers zien Insulation Solutions steeds vaker als het ‘kenniscentrum’ op het gebied van thermische, akoestische en brandveilige isolatie voor de utiliteitsbouw, industrie en scheepsbouw. Een groot compliment, waarvoor we ons dagelijks blijven inzetten.

Door een uitgekiende logistiek en eigen productie kunnen wij snel en meestal direct uit voorraad leveren tegen competitieve prijzen.

Insulation Solutions B.V. Minosstraat 40

1722

P.O. Box 5003 5004 EA Tilburg The Netherlands THERMISCHE, AKOESTISCHE en BRANDVEILIGE ISOLATIEOPLOSSINGEN

www.insulationsolutions.nl

Isolatie

Tekst: Susan Moonen Beeld: Insulation Solutions

Ontwikkelingen in de isolatiemarkt gaan snel Een goede thermische isolatie is afhankelijk van een groot aantal factoren, zoals isolatiewaarde, gevelopbouw en materiaalkeuze. Het is een markt die altijd in beweging is door nieuwe productontwikkelingen en nieuwe toepassingen.

Warmteverliezen beperken én dunner isoleren “Wat wij als onderneming heel duidelijk beluisteren in de markt, is dat er behoefte is aan adequaat advies. Bedrijven lopen meer en meer tegen complexe vraagstukken aan, onder meer door de steeds verder aangescherpte eisen op het gebied van akoestiek, brandveiligheid en met name thermische isolatie,” zegt Jacques de Kort, commercieel directeur van Insulation Solutions. Insulation Solutions, als onderdeel van Saint Gobain, is met name actief in de utiliteitsbouw op het gebied van productie, advisering en verkoop.

De technische isolatie (installaties) alsook de isolatie voor dak en gevel én de binnenafbouw behoort tot de kernactiviteiten. “De eisen rondom isolatiewaarden gaan steeds verder omhoog, wat in basis betekent dat de isolatiepakketten alleen maar dikker zouden worden. Om warmteverliezen te beperken en tevens dunner te isoleren, zijn we een samenwerking aangegaan met de producent van het WDK Phoenix gevelsysteem. Het WDK Phoenix gevelsysteem is met name geschikt voor vliesgevels. Het systeem heeft een lage warmtegeleidingscoëfficiënt en is door MFPA Leipzig geclassificeerd met een brandklasse B-s2,d0 conform de EN13501.

Hiermee voldoen we ruimschoots aan de eisen zoals omschreven in het bouwbesluit.”

gevelbekleding en is koudebrug-vrij conform NEN-EN-ISO6946:2008,” vult Marcel Verboven, productmanager aan. “Wanneer mensen een aanvraag voor ons systeem doen dan vragen wij allereerst tekeningen op en maken we een thermische berekening, ook adviseren we over constructieve zaken. Vanuit ons systeem leveren we een constructief advies die de opdrachtgever zo bij de constructeur kan leggen. Op deze manier zorgen we er samen voor dat we vanaf het begin met de juiste gegevens werken en dat voorkomt dan weer faalkosten op het einde van de rit.” Jacques vult aan: “Ik geloof dat we door de combinatie van een thermische- en een constructief advies we als leverancier een unieke positie innemen op de Nederlandse markt. Het thermische advies wordt onderbouwd door een driedimensionaal rekenprogramma. Je zou kunnen zeggen dat dit een belangrijk onderdeel van ons onderscheidend karakter vormt.” ❚

Toenemende eisen isolatiewaarden “Het gepatenteerde gevelsysteem is leverbaar met horizontale of verticale draagprofielen en daardoor geschikt voor nagenoeg iedere

'Door de verhoging van de isolatiewaarden van gevels en daken naar 4.50 m2K/W en resp. 6.00 m2K/W, en de toekomstige verhogingen, zullen een aantal gevelsystemen niet meer kunnen worden toegepast'

Resumerend heeft het WDK Phoenix gevelsysteem de volgende voordelen: • Slankere gevels dus kleinere dagkanten (meer lichtinval) • Eenvoudige montage • Hoge isolatiewaarde • Hoge brandklasse • Grotere binnenoppervlakte door slankere gevelopbouw • Constructief- en thermisch advies

79

Beurs Bau München 2017

Tekst: Andreas Meinders Beeld: Orgadata

‘Zo werken programma’s perfect samen’ De hele bouwsector komt samen van 16 tot 21 januari: dan vindt in München de jaarbeurs Bau 2017 plaats. Het softwarehuis ORGADATA stelt LogiKal 11 voor, de nieuwste versie van het programma voor de bouw van ramen, deuren en gevels. Bovendien toont ORGADATA het perfecte samenspel van verschillende softwareoplossingen en een tool die de productie optimaal stuurt.

LogiKal 11 is er! ORGADATA presenteert op de Bau 2017 de nieuwste versie van de standaardsoftware, waarmee ramen, deuren en gevels geconstrueerd, gecalculeerd en geproduceerd kunnen worden. In zaal C3 (stand 131) beleven de bezoekers op de jaarbeurs de nieuwste tools van het bekende programma. De features zullen de metaalbouw verder vooruitgang doen boeken.

Eens te meer besteedde het softwarehuis bij de ontwikkeling van de nieuwe versie speciale aandacht aan praktijkgerichtheid.

Met de versie 11 optimaliseert LogiKal de processen, gaande van de calculatie tot de papierloze productie, bij de bouw van ramen, deuren en gevels. Tot de intelligente innovaties in LogiKal 11 behoort bijvoorbeeld de ‘beslag-wizard’. Daarmee maakt de invoer van beslag nuttige vorderingen. De beslagselectie functioneert voortaan net zoals de invoer van elementen. Stap voor stap worden de gebruikers van het programma bij de invoer begeleid. Dankzij deze nieuwe manier om beslag in te voeren, werd de overzichtelijkheid geoptimaliseerd en is de bedieningsvriendelijkheid toegenomen.

Ook rond het thema ‘Configurators’ toont ORGADATA op de Bau 2017 iets nieuws: ORGADATA biedt met de versie LogiKal 11 aanvullende configurators rond bijkomende fabrikanten. Configurators vormen de korte weg van de verwerkers naar hun fabrikanten. Vanuit LogiKal kunnen de gebruikers in het login-domein van de website van de fabrikant inbellen.

80

Op een podium presenteert Orgadata (hier Henning Wagner) hoe de productie optimaal te sturen is. ( Foto: Orgadata/ Andreas Meinders)

Zodoende kan het complete aanbod van de betreffende fabrikant in de LogiKalconstructie geïntegreerd worden. Daarmee winnen verwerkers bij hun productie aan veiligheid, snelheid en comfort.

Ten gevolge van Orgadata’s nauwe samenwerking met de betreffende fabrikanten kunnen de verwerkers het aanbod van haar leveranciers uiterst actueel in haar producties integreren, waardoor deze gegarandeerd altijd op de allernieuwste stand zijn. De ‘beslag-wizard’ en de andere configurators zijn twee voorbeelden van de interessante vernieuwingen in LogiKal 11. Bovendien stelt ORGADATA op de Bau 2017 het perfecte samenspel van verschillende, van elkaar onafhankelijke softwareoplossingen voor: LogiKal harmonieert optimaal met verschillende CAD-systemen en met commerciële ERP-oplossingen doordat alle programma’s direct op de gegevens van één en dezelfde projectbron beroep doen. Wordt er bijvoorbeeld een project in LogiKal gecreëerd, dan kunnen deze gegevens ook in tekeningen van verschillende CAD-systemen ingevoegd worden. Hetzelfde geldt voor de commer-

ciële benadering in ERP-Systemen zoals bijvoorbeeld E-R-Plus. Het grote voordeel: elke wijziging van een project in één van de betrokken programma’s brengt de betreffende vernieuwingen automatisch ook in de andere programma’s in de praktijk. Dit teamwork van de programma’s stelt ORGADATA in het kader van een afzonderlijke podiumpresentatie voor. Daarbij zal ook nog een andere softwareoplossing geïntroduceerd worden: de infoserver van ORGADATA die de productie in de werkplaats stuurt en de processen optimaliseert.

De infoserver krijgt de productie-informatie voor de elementen uit de LogiKalarbeidsvoorbereiding en stelt ze aan de machines en werkstations in de werkplaats ter beschikking. De informatie wordt op Touch-Screens weergegeven. Aan elk station weet iedere medewerker te allen tijde heel precies, wat er gedaan moet worden. De baas van de werkplaats krijgt bovendien een exact overzicht van welke orders er zich op het gegeven moment in de werkplaats bevinden en hoe ver elke van deze orders gevorderd is. ❚

Beurs Bau MĂźnchen 2017

Aan alle machines en werkstations staan touchscreens; Daarop kunnen de medewerkers op de werkvloer exact zien welke werkstappen ze in welke volgorde moeten uitvoeren. Men kan pas beginnen wanneer voorgaande productiestappen beĂŤindigd zijn. (Foto: Orgadata/ Andreas Meinders)

Uitstekend op de hoogte: Op het grote beeldscherm krijgen productiehoofden en medewerkers een overzicht welke opdrachten zich op dat ogenblik in productie bevinden en in welke fase de opdracht en zijn productiestappen zich bevinden. (Foto: Orgadata/ Joshua Niedermayer)

81

Beurs Bau München 2017

Tekst: Susan Moonen Beeld: elumatec

Innovatie en netwerken gaan hand in hand op BAU München Om de twee jaar vindt in München ‘s werelds grootste vakbeurs voor architectuur, bouwmaterialen en -systemen plaats. De beurs, die volgend jaar van 16 tot 21 januari duurt, is een begrip in de internationale wereld van bouw en architectuur.

Belangrijke beurs “Ook voor ons is de beurs belangrijk, zeker ook omdat ons bedrijf zo internationaal georiënteerd is, met wereldwijd zo’n 35 filialen.

We ontmoeten er onze relaties, maar zeker ook onze internationale collega’s van één van de andere dochterbedrijven van moederbedrijf elumatec AG,” licht Bas Ladestein, directeur van elumatec Benelux toe. Het bedrijf, dat als toonaangevende leverancier van profielbewerkende machines voor de meest uiteenlopende eisen en materialen de markt bedient, realiseert haar missie met 720 medewerkers in vijftig landen voor meer dan 28.000 klanten.

Nieuwe ontwikkelingen “De beurs is ook uitermate geschikt om nieuwe producten te presenteren aan onze doelgroep. Ook dit jaar zijn er een aantal nieuwe ontwikkelingen die we graag laten zien. Eerder introduceerden we de compleet vernieuwde 3 en 4-assen bestuurde machines SBZ 122/71 en SBZ 122/74, waarvan de eerste machines al in de Benelux zijn geïnstalleerd. Nu komen we met een nieuwe, vijf-assen-bestuurde uitvoering. Net als de andere machines in de nieuwe 122-range is de

82

Beurs Bau München 2017

'BAU 2017 in München: inspiratie, innovatie en internationaal' Daarom is de SBZ 122/75 uitgevoerd met een extra vijfde as, de C-as. De machine houdt, ook na de productmodificatie waarin de vijfde as werd toegevoegd, meer dan voldoende ruimte voor bereik in zowel de Z- als de Y-as. Ladestein: “De machine is met recht multifunctioneel te noemen. De machine is standaard voorzien van speciaal ontwikkelde smalle materiaalklemmen. Op die manier blijft er genoeg ruimte over voor bewerkingen. De autonome klemverstelling garandeert een snellere productietijd en dat is best bijzonder in een markt waarin alle andere machines de klemmen door middel van de bewerkingskop verplaatsen. En tot slot kunnen er in het magazijn van de machine nog twaalf gereedschappen worden gemonteerd.”

SBZ 122/75 uitgevoerd met een omkasting, die ervoor zorgt dat de machine weinig plaats in beslag neemt, snel kan worden geplaatst én een verhoogde veiligheid heeft,” aldus Ladestein.

Bewerkingen steeds complexer De markt verandert continu en vraagt daarmee onder meer om steeds complexere bewerkingen aan aluminium en kunststof profielen. Dit stelt hogere eisen aan de beschikbare bewerkingsmaterialen.

Onmisbare software Software is niet meer weg te denken uit de wereld van bouw en industrie. Binnen elumatec werken ze met eluCad software. “Daarmee worden alle machines eenvoudig en doeltreffend aangestuurd.

Wanneer we, zoals nu, een nieuw type machine ontwikkelen, dan upgraden we onze software met een extra module, zodat de machine perfect ingezet kan worden.” ❚

Perfecte profielbewerking – sinds 1928.

elumatec inside.

elumatec Benelux B.V. l Hoogeveenenweg 204 l NL-2913 LV Nieuwerkerk aan den IJssel l Telefoon +31 180 315858 l info@elumatec.nl l www.elumatec.nl

83

Beurs Bau München 2017

Tekst: Jerry Nijssen Beeld: Hueck Aluminium Profieltechniek Benelux B.V.

‘Uw veiligheid – onze oplossingen’

Van 16 tot en met 21 januari vindt in München de tweejaarlijkse beurs ‘Bau’ plaats. Voor de Hueck Groep is Bau hét ideale evenement om de diverse noviteiten aan de markt te presenteren onder het motto: ‘uw veiligheid – onze oplossingen’.

Jeroen van der Roest, Account Manager bij Hueck Aluminium Profieltechniek Benelux B.V.: “Wij zijn het lokale verkoopkantoor van Eduard Hueck GmbH, een familiebedrijf met verschillende dochterondernemingen en zo’n 35.000 medewerkers. Ons hoofdkwartier staat in Lüdenscheid, ten zuiden van Dortmund. Hier staat ook de fabriek van

84

Beurs Bau München 2017

Hueck Aluminium Systems. Voor de klanten in Europa ontwikkelt en produceert dit bedrijf aluminium profielsystemen voor het construeren van bijna alle voorkomende ramen, deuren en gevelconstructies.

Wij hebben alles in eigen hand: van het samenstellen en gieten van het voormateriaal, het corrigeren van de matrijzen, het persen van de profielen tot het op kleur lakken of anodiseren van de profielen.

Onze profielen worden onder andere geleverd aan fabrikanten van raam- en deurkozijnen en vliesgevels. Hueck Systems heeft een grote variëteit aan profielsystemen. Deze zijn allen conform de geldende productnormen die nodig zijn voor CE-markering en allen geschikt voor woning- en utiliteitsbouw.”

Veiligheid Van der Roest: “Ons beursthema is deze keer ‘Uw veiligheid – onze oplossingen’. Bij Hueck spitst veiligheid zich toe op brand- en inbraakwerendheid. Op onze vaste plek in Hal B1, standnummer 103 introduceren we diverse noviteiten waaronder de WS/DS 075. Dit profiel is een uitbreiding van ons Lambda hoog geïsoleerde WS raamen DS-deursysteem. De WS/DS 075 combineert een geringe bouwdiepte van slechts 75 mm met een isolatiewaarde van ≥ 0,86 W/m2K. Binnen het Hueck Lava systeem introduceren we een brandwerende deur die al naar gelang de uitvoering EI 30, EI 60 of EI 90 minuten brandwerend is, ook met CE-keurmerk. De Hueck Trigon GSP is een gevelpaneel met geïntegreerd glas en een noviteit binnen onze vliesgeveloplossingen. Hier is ook nieuw de Hueck FS 40. Een vliesgevelsysteem met een bouwdiepte van slechts 40 mm. Een andere noviteit is een nieuw schuifdeursysteem binnen onze Volato range.

Verder introduceren we op Bau diverse Hueck Projectoplosssingen.

Bau is voor Hueck met afstand ons allerbelangrijkste internationale event. Op de stand staan vertegenwoordigers uit alle landen waarin wij actief zijn. We gaan als Hueck echt groot uitpakken en nodigen iedereen uit om naar onze stand te komen.” ❚

85

AMSTERDAM | Het Atrium

Tekst: Jerry Nijssen Beeld: Aldowa B.V.

Droogloop als verbindend element Het Atrium, één van de eerste gebouwen aan de Amsterdamse Zuidas, ondergaat momenteel een algehele make-over.

De huidige gebouwen worden grondig gerenoveerd. Er komt een nieuwe ondergrondse parkeergarage én het complex wordt uitgebreid met twee nieuwe en in het oog springende torens van respectievelijk 70 en 50 meter hoogte. De torens zijn een ontwerp van MVSA Architects. Het ontwerp is zonder meer opvallend en smaakvol. De gevels worden rondom opgesierd door volledig in 3D geëngineerde aluminium gevelelementen uit de fabriek van Aldowa B.V. De nieuwe torens worden verbonden door ‘drooglopen’. Deze zorgen ervoor dat alle gebouwen tezamen visueel gezien een consistent geheel blijven vormen.

Subtiel accent Kijkend naar de gevelelementen valt als eerste de met Dijkman coatings ontwikkelde bronsgouden kleur met hoogglans toplaag op. Wie verder kijkt ziet dat de gevelelementen op de hoeken verlopen van smal naar breed. Al met al zorgen de gevelelementen ervoor dat de ronde hoeken van de torens op subtiele wijze worden geaccentueerd.

Projectleider Richard Sliep ziet toe op de

86

engineering, de productie, de levering en de montage. Sliep: “Voor dit project leveren wij niet alleen de gevelelementen voor de torens, maar ook de gevelelementen van de wintertuinen, de gehele droogloop en de atriumkap van de hoofdentree. Alle onderdelen worden bij ons in de fabriek in Rotterdam geproduceerd. Na het coaten worden de gevelelementen in de fabriek geassembleerd en op stapelracks geplaatst voor transport. Alle

gevelelementen zijn gecodeerd en we volgen een met de gevelbouwer overeengekomen routing. De puien van Alkondor worden op bokken aangeleverd. Ter plaatse hijsen wij het gevelelement over de draadeinden van de pui en wordt alles afgemonteerd. Daarna wordt het complete element middels de torenkraan naar de juiste positie gehesen. De goede voorbereiding in het voortraject werpt zijn vruchten af.”

AMSTERDAM | Het Atrium

'Alle gevelelementen zijn gecodeerd en we volgen een met de gevelbouwer overeengekomen routing'

Het Nieuwe Bouwen “De logistiek is bij dit project écht een uitdaging,” zo stelt Sliep. “Er is rond de bouwplaats zeer weinig ruimte beschikbaar. Daarom hebben we in het voortraject besloten de gevelelementen samengesteld aan te leveren. Iedere verdieping heeft een montagecyclus van zeven dagen. Onze 3D-engineering loopt enkele verdiepingen voor, in de fabriek zijn we met meerdere onderdelen bezig. We leveren ‘just in time’. Er rijden iedere cyclus twee vrachtwagens met de geassembleerde gevelelementen voor één verdieping naar Amsterdam. De montage van toren A is in volle gang. Aanvang montage toren B en de overige onderdelen vanaf januari 2017.” ❚

Bouwinfo ARCHITECT MVSA Architects – Amsterdam

AANNEMER Bouwcombinatie De Nijs/Dura Vermeer

GEVELBOUW Aldowa B.V.

PROJECT START Juli 2014

OPLEVERING September 2017

87

Alles op één lijn

JAZO Lines, het schakelen van producten Met drie belijningsgroepen zet JAZO al haar (schijn)ventilatieroosters op één lijn.

Eenduidige gevelbeelden met gelijke belijningen voor alle verschillende ventilatietoepassingen zijn al geruime tijd mogelijk.

De JAZO lines-36, 48 en 60 bieden u een eenvoudige selectie. Met steekmaten van 36, 48 en 60 mm gaat u voor een fijn, middel of grof belijnde gevel.

Project: Amsterdam - Piet Hein Buildings

Nieuwe website

Freeswerk Houtdecoratie Inrollen Knip- en zetwerk Plaatwerk Poederlakken Pre Anodisatie Sandwichpanelen Transport Voorraadbeheer

www.alural.be

Alural, The Partner in Coating and Logistics

ANTWERPEN | Gebouw O

Tekst: Roel van Gils Beeld: Alumet / Metal Design Works B.V. / Fotograaf Bart van Vlijmen

Beeldbepalende gevel voor Gebouw O Op campus Drie Eiken van de Universiteit Antwerpen is een nieuw multidisciplinair onderwijsgebouw verrezen. Gebouw O fungeert als een katalysator voor de campus.

Het uitnodigende karakter van het gebouw wordt versterkt door de beeldbepalende gevel met een geabstraheerde afbeelding van een groep studenten.

90

ANTWERPEN | Gebouw O

Het nieuwe onderwijsgebouw biedt ruimte aan acht collegezalen (voor twee- tot driehonderd personen), een practicumzaal, een copyshop, twee microscopiezalen en stallingruimte voor 230 fietsen. De samenwerking tussen META architectuurbureau, Storimans Wijffels Architecten en Tractebel heeft geleid tot een heldere en compacte massaopbouw, die niet zomaar opgaat in zijn omgeving. Enerzijds manifesteert het gebouw zich uitdrukkelijk, anderzijds voegt het zich in het reeds aanwezige weefsel en sluit aan bij de grootte van de naastgelegen campusgebouwen.

Spelen met perforaties Bij de materialisering is gekozen voor het principe ruwbouw is afbouw. Zo bestaat het interieur voor een groot deel uit zichtbeton. De gevel is bekleed met een goudkleurig geanodiseerde aluminiumbeplating, uitgestanst volgens geabstraheerde afbeeldingen van groepen studenten. Voor deze kunstintegratie werkte META samen met Perry Roberts, die met zijn werk refereert naar de traditionele klasfoto. “Aan de hand van de afbeeldingen hebben wij samen met de ontwerpers een aantal studies van perforatiepatronen gemaakt,” vertelt René de Nijs van Metal Design Works. “Door te spelen met de diameter van de perforaties in combinatie met de hart-op-hart afstand varieert het contrast en de scherpte van de afbeelding. Uiteindelijk is voor het meest gedetailleerde beeld gekozen. We hebben daarbij gebruik gemaakt van twee verschillende afbeeldingen, één voor de noord- en zuidgevel en de ander voor de oost- en westgevel, zodat er geen overlap is. Als je bijvoorbeeld op de hoek van het gebouw staat, is geen identieke foto zichtbaar.” De geponste openingen zorgen tevens voor een gefilterde daglichttoetreding in de collegezalen en helpen in de zomer oververhitting van het gebouw te beperken.

'De oxidelaag gaat een onlosmakelijke verbinding aan met het aluminium plaatmateriaal' Grenswaarden Via een softwareprogramma maakt Metal Design Works de vertaalslag van de afbeelding naar de perforaties in de gevelbeplating. De Nijs: “Daarbij houden we rekening met de afmetingen van de panelen, in dit geval 600 bij 1.350 millimeter. Zo is voor dit project gebruik gemaakt van gaatjes in zes verschillende ponsdiameters met variërende hart-op-hart afstanden. De in totaal 2.400 platen zijn één voor één geperforeerd en voorzien van een unieke codering. Vervolgens zijn ze gezet tot een cassette met een diepte van 45 millimeter en naar Alumet getransporteerd.” De unieke gevelbekleding is tot stand gekomen in nauwe samenwerking tussen Metal Design Works en Alumet. “Om het gewenste eindresultaat te verkrijgen met de juiste reflectie is het belangrijk dat in een vroeg stadium wordt afgestemd binnen welke grenswaarden het anodisatieproces uitgevoerd moet worden. Nuance-afwijkingen zijn ‘killing’ voor de beoogde uitstraling,” weet De Nijs. Het perforeren van een aluminium beplating geeft volgens Remco Baartmans van Alumet een verhoogd risico op corrosie, vanwege de ‘extra’ snijkanten. “Door anodiseren als oppervlaktebehandeling toe te passen, is er geen enkel risico op corrosie. De oxidelaag gaat namelijk een onlosmakelijke verbinding aan met het aluminium plaatmateriaal. Een geperforeerd paneel is na anodisatie dus volledig veilig van corrosie. En dat gedurende meer dan tachtig jaar. Zeker bij dit project, waar reflectie een belangrijke rol speelt in de uitstraling, is het bovendien een toegevoegde waarde dat aantasting door UV-belichting nauwelijks aan de orde is. De geanodiseerde gevelbeplating is heel robuust, behoeft weinig onderhoud. Afspoelen met water is voldoende, met name bij de onberegende delen.” ❚

91

Oppervlaktetechniek

Tekst: Roel van Gils Beeld: Alural

Klaar voor een Chroom VI-vrije toekomst Binnen afzienbare tijd zal er een verbod komen op het gebruik van Chroom VI als voorbehandeling in de oppervlaktetechniek. Alural loopt al enige jaren op de feiten vooruit en heeft het gebruik van Chroom VI volledig verbannen. Met twee vestigingen in Lummen en Tisselt-Willebroek en 302 medewerkers is Alural de grootste poedercoater van België.

Philip Hilven, commercieel manager bij Alural, praat ons bij over de laatste innovaties binnen het bedrijf en de ontwikkelingen in de markt.

In Nederland wordt aan de kustlijn nog altijd gerekend met een Chroom VI-behandeling in combinatie met twee lagen coating, zegt Hilven. “Die Chroom VI-behandeling valt straks weg. Wij kunnen dezelfde garanties bieden waarbij we voor projecten aan de kustlijn of in gebieden met sterk belaste milieus inzetten op pre-anodisatie. Dit is vergelijkbaar met een traditioneel anodisatie traject zonder sealen.

Het grote voordeel is een zeer open structuur met een permanente en gecontroleerde oxidelaag van 5 tot 8 micron dik, waarop we onmiddellijk, in eigen huis, een coating klasse 1 (Qualicoat gekeurd) aanbrengen. Een bewezen alternatief voor een Chroom VI-behandeling.”

Seaside-bescherming Volgens Hilven is pre-anodisatie echter niet in alle gevallen noodzakelijk. “Pre-anodisatie is een extra handeling waarvoor logischerwijs extra kosten in rekening worden gebracht. In veel gebieden in de Benelux volstaat echter een Seaside-bescherming, die prijstechnisch ook veel interessanter is,” stelt Hilven. “Seaside staat bij Alural voor een 2 grams

92

voorbehandeling waarvan 1 gram zuur en 1 gram alkalisch. Een extra zekerheid dus ten opzichte van de standaard voorbehandeling waarbij slechts gebeitst wordt met 1 gram zuur.” Een ander misverstand dat Hilven graag uit de wereld wil helpen, gaat over garanties. “De markt gaat er ten onrechte vanuit dat wanneer een oppervlaktebehandelaar beschikt over certificaten als Qualicoat of VMRG dit automatisch ook betekent dat de garanties zijn gedekt. Niets is minder waar. De certificaten zeggen iets over een kwalitatief hoogstaand productieproces, maar niets over garanties. Dat moet afzonderlijk worden geregeld. Ons lakwerk voldoet aan de strengste Europese normen zoals Qualicoat, VMRG, GSB en British Standard (UK) én de gelakte producten zijn bij ons gedekt door een verzekerde garanties. Op moment dat een systeem faalt, kan men aanspraak maken op de garantie.”

Houtdecoratie Aluminium heeft misschien één klein nadeel. Het ziet er niet uit als hout. “Op sommige plaatsen en bij sommige projecten kan die look

Oppervlaktetechniek

'De markt gaat er ten onrechte vanuit dat wanneer een oppervlaktebehandelaar beschikt over certificaten als Qualicoat of VMRG dit automatisch ook betekent dat de garanties zijn gedekt'

heel belangrijk zijn,” meent Hilven. “We kunnen het aluminium met een unieke techniek zodanig bewerken dat het er als hout gaat uitzien. Daarvoor gebruiken we een bijzondere grondcoating en een unieke sublimatietechniek die duurzaam én flexibel is. We zijn pioniers in de (hout)decoratie van aluminium en we gaan steeds verder in de toepassing ervan. Vandaag kunnen we honderden verschillende houtsoorten perfect nabootsen en ook talloze andere afwerkingen zijn mogelijk, decoratief lederlook, gepersonaliseerde motieven.

Bovendien zijn de profielen na de behandeling nog steeds geschikt voor binnen- én buitengebruik.” De laatste jaren heeft Alural enorm geïnvesteerd in het machinepark. “Onze oudste machine is slechts vier jaar oud,” zegt Hilven. “Daarnaast beschikken we over een grote bijkomende opslag voor materialen. We hebben een uitgekiende logistiek ontwikkeld. Klanten kunnen met alle wensen bij ons terecht.

Dat gaat van speciale verpakkingseisen en (mechanische) nabewerking tot tijdelijke opslag. We kunnen de behandelde producten dan op afroep uitleveren. Een grote toegevoegde waarde.” ❚

93

Deuren

Tekst: Susan Moonen Beeld: Merford

Minder faalkosten, meer ontzorgen: de successtrategie anno nu “Samenwerken doe je om er samen daadwerkelijk beter van te worden. En dan snijdt het mes aan twee kanten,” zegt Arjan Ros, directeur van Merford Special Doors uit Gorinchem. Het bedrijf maakt onderdeel uit van de Merford Groep, een internationaal opererend familiebedrijf dat is opgericht in 1956 en zich heeft gespecialiseerd in geluidsbeheersing, specifieke deuren, operatorcabines en plaatbewerking. “Met aan twee kanten bedoel ik dat alle partijen inclusief de opdrachtgever baat hebben bij professionele partners die intensief met elkaar schakelen, goede inkoopcondities waarmaken en expertise op topniveau aan de dag leggen.”

Merford Special Doors neemt Alrema over “Juist vanuit die visie rondom samenwerking hebben we het Tilburgse Alrema, fabrikant van onder meer deuren voor transformatorruimten, overgenomen, zodat we architecten en aannemers een compleet aanbod kunnen doen. We zeggen zelf weleens gekscherend dat we de complete projectontzorging voor

'Van samenwerking worden alle betrokken partijen beter. Zolang het maar met open vizier en veel vertrouwen gebeurt' hoofdstuk 30 van de Stabu besteksystematiek uit handen nemen,” lacht Ros. “Het is, door deze nieuwe samenwerking, voor opdrachtgevers voortaan mogelijk om alles bij één partij te bestellen. En dat reduceert het aantal aansluit- en detailleringsproblemen en dus ook direct de faalkosten aanzienlijk.

We spelen hiermee in op de stijgende vraag naar ontzorging. Aannemers hebben immers steeds minder mensen in dienst voor projectmanagement. Bij een gevel met verschillende elementen kost het veel kostbare en veelal

94

Arjan Ros (Merford) en René Ossenblok (Alrema).

Alrema deuren en roosters.

Deuren

niet beschikbare tijd om deze onderdelen bij afzonderlijke leveranciers te bestellen. Met ook een hoog risico op fouten bovendien.

Alles onder één dak, zoals bij ons nu, werkt nog altijd het meest efficiënt en reduceert de kans op fouten aanzienlijk.”

Samen een boterham verdienen

Paleis van Justitie, Amsterdam.

“De bouw komt natuurlijk uit een moeilijke tijd. Een tijd waarin prijs niet zelden de belangrijkste raadgever was om te kiezen voor een bepaalde partij. Wij zijn ervan

overtuigd dat het mogelijk is om met elkaar een goede boterham te verdienen als je het anders doet. Bijvoorbeeld door je rol binnen de keten heel serieus te nemen.

Zo geven we bijvoorbeeld ook constructief advies, zodat ons product zo optimaal mogelijk verwerkt wordt. Daarnaast nemen we de klant op een open en transparante manier mee in de projectkostenpatronen en zoeken samen naar oplossingen om zaken efficiënter te realiseren en de kwaliteit te borgen,” besluit Ros. ❚

Brede school De Sprankel, Haaren.

Hof van Busleyden, Mechelen.

95

DEUREN | ROOSTERS | PUIEN ▪ ▪ ▪ ▪ ▪ ▪ ▪

Aluminium Staal Brandwerend (60 min.)

Inbraakwerend (WK 2) Schijnrooster of ventilerend Complete roosterpui Voldoen aan eisen energiemaatschappijen

Merford, Alrema, Jansen of Forster systeem

ALREMA onderdeel van

WIE DOET WAT VANAF € 595 PER JAAR WETEN UW KLANTEN OOK WAT U DOET! ‘Wie doet wat’ zijn servicepagina’s met een overzicht van de meest gerenommeerde bedrijven per rubriek. U kunt deelnemen met uw bedrijfslogo met naamsvermelding.

Bel of mail voor alle informatie over een vermelding in Gevelbouw met Dirk Mulder: T +31 495 45 00 95 - E d.mulder@louwersuitgevers.nl

WWW.GEVELBOUW.INFO HET MEEST COMPLETE OVERZICHT OVER GEVELS, GLAS & DAKEN

Staat u nog niet op www.gevelbouw.info?

Neem dan voor meer informatie contact op met Joanie Roost: j.roost@louwersuitgevers.nl

SCHRIJF U NU IN VOOR ONZE ONLINE NIEUWSBRIEF!

Wie doet wat

ADVIES

AUTOMATISERING

LUMINIUM RAMEN, DEUREN A EN GEVELS SUNFLEX ALUMINIUM SYSTEME GMBH

INTAL BV FAÇADE ADVISEURS VOOR GEVELBOUW BV

Citroenvlinderlaan 5 5641 CG EINDHOVEN T +31 40 251 34 00 E gevel@facade.nl W www.facade.nl

De Veken 103 1716 KG OPMEER T +31 226 34 15 25 E info@intal.nl W www.intal.nl

GEVEL- EN DAKADVIES

Atoomweg 400, 3542 AB UTRECHT Postbus 40217, 3504 AA UTRECHT T +31 30 241 34 27 E info@nieman.nl Dr. Van Lookeren Campagneweg 16, 8025 BX ZWOLLE Postbus 40147, 8004 DC Zwolle T +31 38 467 00 30 E info@nieman.nl W www.gevelsendaken.nl

ALUMINIUM KNIPWERK

CAD-PLAN GMBH

Hanauer Landstraße 174 D-60314 FRANKFURT T +49 69 800 818 0 E koopmann@cad-plan.com W www.cad-plan.com

SAPA BUILDING SYSTEMS BV

JAZO ZEVENAAR NIEMAN KETTLITZ

Im Ruttenberge 12 D-57482 WENDEN-GERLINGEN T +49 (0)2762 9253-0 F +49 (0)2762 9253-280 E info@sunflex.de W www.sunflex.de

Alcoalaan 1, 5151 RW DRUNEN Postbus 75, 5150 AB DRUNEN T +31 416 38 64 80 E sbsdrunen@sapagroup.com W www.sapabuildingsystem.nl

Handelsdwarsstraat 10 6905 DJ ZEVENAAR Postbus 360, 6900 AJ ZEVENAAR T +31 316 59 29 11 F +31 316 52 53 60 E info@jazo.eu W www.jazo.nl

C-MOL BENELUX

Sleenburgsestraat 6 6671 ZB ZETTEN T +31 488 42 18 48 F +31 488 42 17 39 E info@c-mol.nl W www.c-mol.nl

WEINOR B.V.

Proostwetering 16 3543 AE UTRECHT T +31 30 633 25 50 W www.weinor.nl REYNAERS ALUMINIUM BV

Maisdijk 7, 5704 RM HELMOND Postbus 111, 5700 AC HELMOND T +31 492 56 10 20 E info@reynaers.nl W www.reynaers.nl

ALUMINIUM (VOORGELAKT)

ORGADATA BENELUX BV

Zuiderplein 4 8911 AJ LEEUWARDEN T +31 58 233 39 20 F +31 58 213 85 30 E info@orgadata.nl W www.orgadata.nl

EURAMAX COATED PRODUCTS BV

Industrieweg 6, 6045 JG ROERMOND T +31475 37 03 41 E max@euramax.eu W www.euramax.eu

COMHAN HOLLAND BV

Joh. Enschedeweg 11 1422 DR UITHOORN T +31 297 51 36 36 E comhan@comhan.com W www.comhan.com

ALUMINIUM PROFIELEN

ROLLECATE GROEP

Rollecate BV H.G. Zwerusstraat 3, 7951 CZ STAPHORST Postbus 3.

7950 AA STAPHORST T +31 522 46 70 00 E mail@rollecate.nl W www.rollecate.nl

ALUMINIUM SYSTEMEN

ANODISEREN

PROFITY BV

Ambachtstraat 7, 7461 TP RIJSSEN T +31 548 53 93 29 F +31 548 53 93 22 E info@profity.nl W www.profity.nl

ALUCOL BV

Soerendonck 3, 6086 BW NEER Postbus 4403, 6086 ZG NEER T +31 475 59 11 55 F +31 475 59 45 08 E info@alucol.nl W www.alucol.nl

AUTOMATISCHE DEUREN

RECORD AUTOMATISCHE DEUREN BV

Cardanuslaan 30 6865 HK DOORWERTH REYNAERS ALUMINIUM BV

Maisdijk 7, 5704 RM HELMOND Postbus 111, 5700 AC HELMOND T +31 492 56 10 20 E info@reynaers.nl W www.reynaers.nl

98

Postbus 67, 6865 ZH DOORWERTH ALUMET ETTEN BV

Postbus 62, 4870 AB ETTEN-LEUR T +31 76 504 31 30 F +31 76 503 52 07 W www.alumet.nl

T +31 26 339 97 77 F +31 26 339 97 70 E info@record-automatischedeuren.nl W www.record-automatischedeuren.nl

Wie doet wat

BEGLAZING

AGC FLAT GLASS NEDERLAND BV

Panovenweg 21, 4004 JE TIEL Postbus 6025, 4000 HA TIEL T +31 344 67 97 04 F +31 344 67 97 24 E sales.nederland@eu.agc.com W www.yourglass.com

DERAKO FAÇADE SYSTEMS BV

Kanaalkade 66, 1756 AD 't Zand Postbus 32, 1756 ZA 't ZAND T +31 224 59 23 40 F +31 224 59 23 59

De Hoeveler 25, 7547 SB ENSCHEDE Postbus 143, 7500 AC ENSCHEDE T +31 53 483 58 35 F +31 53 431 91 78 E pilkington.benelux@nsg.com W www.pilkington.nl

NOVICON TOELEVERING BV

J.M. VAN DELFT & ZN

Sacharovstraat 4, 7575 EA OLDENZAAL

Christiaan Huygensweg 21 5151 DM DRUNEN Postbus 232 5150 AE DRUNEN T +31 416 37 49 25 F +31 416 37 84 50 E info@jmvandelft.nl W www.jmvandelft.nl

Postbus 245, 7570 AE OLDENZAAL T +31 541 57 30 30 F +31 541 57 30 31 E info@novicon.nl W www.novicon.nl

E info@derako.com W www.derako.com

LANDER BOUW KERAMIEK

PILKINGTON BENELUX BV

GEVELBOUW

GEVELBEKLEDING

Modelleur 4 5171 SL KAATSHEUVEL T +31 416 28 02 46 E info@lander.nl W www.lander.nl

GEVELBEPLATING

GEVELS

NOVICLAD

Drevendaal 12 B-2860 ST. KATELIJNE WAVER T +32 15 80 43 40 E info@noviclad.be W www.noviclad.be

FACEDO GEVELTECHNIEK

Simon Stevinweg 27 6827 BS ARNHEM T +31 26 370 13 60 F +31 26 370 10 29 E info@facedo.nl W www.facedo.nl

Meer dan sandwichpanelen...

BOUW PANELEN HOLLAND BV

Venekoterweg 7 SVK NV

8431 HG OOSTERWOLDE

Aerschotstraat 114

Postbus 61

BE 9100 SINT NIKLAAS

8430 AB OOSTERWOLDE

T +32 3 760 49 00

T +31 516 56 85 68

KINGSPAN NV/SA

E info@svk.be

Bouwelven 17 B-2280 GROBBENDONK T +32 14 25 73 47 W www.kingspanpanels.be

F +31 516 56 85 61

W www.svk.be

E info@panelenholland.nl

PRINS PANELEN KINGSPAN GEÏSOLEERDE PANELEN

Lingewei 8 4004 LL TIEL Postbus 6565, 4000 HN TIEL T +31 344 67 52 50 Poppenbouwing 56 4191 NZ GELDERMALSEN Postbus 202 4190 CE GELDERMALSEN T +31 88 244 01 00 F +31 88 244 01 01 E info@skgikob.nl W www.skgikob.nl

F +31 344 67 52 51 E info@kingspanpanels.nl

PRINS PANELEN

Secr. Venhoeffweg 21 a

RD Bügelstraat 2, 7951 DA STAPHORST Postbus 395, 7940 AJ MEPPEL T +31 522 23 88 88 E info@gbn1.nl W www.gevelbeheer-nederland.nl

Secr. Venhoeffweg 21 a 2671 HT NAALDWIJK T +31 174 64 10 50 F +31 174 62 59 17 W www.prinspanelen.nl

2671 HT NAALDWIJK

W www.kingspanpanels.nl

T +31 174 64 10 50

www.kingspanbenchmark.nl

F +31 174 62 59 17 W www.prinspanelen.nl

SAPA BUILDING SYSTEMS BV

Alcoalaan 1, 5151 RW DRUNEN Postbus 75, 5150 AB DRUNEN T +31 416 38 64 80 E sbsdrunen@sapagroup.com W www.sapabuildingsystem.nl

GEVELADVIES EN ONDERHOUD

GEVELBEHEER-NEDERLAND

Onderstalstraat 3, 6674 ME HERVELD Postbus 6, 6674 ZG HERVELD T +31 488 45 19 51 E verkoop@mhb.nl W www.mhb.nl

W www.panelenholland.nl

CERTIFICERING EN KEURINGEN

SKG-IKOB

MHB BV

MANFRED J.C. NIEMANN

ZETSUPPORT BV

NEDERLAND B.V.

Thomas Edisonweg 66

Baarnsche Dijk 19 a

5151 DJ DRUNEN

3741 LP BAARN

Postbus 211

T +31 35 303 32 80

5150 AE DRUNEN

REYNAERS ALUMINIUM BV

F +31 35 543 16 19

T +31 416 38 12 06

E info@niemet.nl

F +31 416 37 85 54

W www.niemet.nl

E bedrijfsbureau@zetsupport.nl

www.niemetnederland.nl

W www.zetsupport.nl

Maisdijk 7, 5704 RM HELMOND Postbus 111, 5700 AC HELMOND T +31 492 56 10 20 E info@reynaers.nl W www.reynaers.nl

99

Wie doet wat Logo_Bostik_druk.pdf 1 11-12-2014 16:23:50

GLAS

ISOLATIE

LIJMEN EN KITTEN

VAN DER MEER oppervlaktetechniek V.D. MEER OPPERVLAKTETECHNIEK BV

Nieuw Zeelandweg 14 GLASSOLUTIONS GEVELBOUW

BLUEDEC BV

Leeghwaterstraat 2, 6827 AP ARNHEM Postbus 29, 6800 AA ARNHEM T +31 26 369 69 90 F +31 26 362 85 99

Ressenerbroek 26d

E sggs.gevelbouw@saint-gobain.com W www.saint-gobain-glass.com

E info@bluedec.nl

6666 MR HETEREN T +31 26 472 20 03 F +31 26 472 07 60 W www.bluedec.nl

1045 AL AMSTERDAM BOSTIK BV

De Voerman 8 5215 MH 's-HERTOGENBOSCH T +31 73 624 43 74

F +31 20 611 24 26 E kantoor@meercoat.nl W www.meercoat.nl

F +31 73 624 43 44 E infoNL@bostik.com W www.bostik.nl

GLASADVIES

T +31 20 447 02 45

SCHOENBV POEDERCOATING

OPPERVLAKTEBEHANDELING

GLASSOLUTIONS GEVELBOUW

Leeghwaterstraat 2, 6827 AP ARNHEM Postbus 29, 6800 AA ARNHEM T +31 26 369 69 90 F +31 26 362 85 99 E sggs.gevelbouw@saint-gobain.com W www.saint-gobain-glass.com

UNILIN INSULATION BV

SCHOEN BV

Postbus 3, 5060 AA OISTERWIJK

Paltrokstraat 31, 1508 EJ ZAANDAM

T +31 13 523 13 13

T +31 75 616 66 07

F +31 13 528 39 39

E info@schoenbv.nl

E sabine.vaneersel@unilin.com W www.unilin.com

KENNISCENTRUM

GLASBESCHERMING

W www.schoenbv.nl ALUCOL BV

Soerendonck 3, 6086 BW NEER Postbus 4403, 6086 ZG NEER T +31 475 59 52 80 F +31 475 51 05 11 E sales@alucol.nl

OVERIG

W www.alucol.nl ELUMATEC BENELUX BV VMRG

Hoogeveenenweg 204

Einsteinbaan 1

2913 LV NIEUWERKERK A/D IJSSEL

Postbus 1496 3430 BL Nieuwegein RITEC SERVICES

T +31 30 605 3644

Forellenweg 1-B 4941 SJ RAAMSDONKSVEER T +31 162 52 33 55 F +31 162 52 33 06 E info@reticservices.nl W www.reticservices.nl

E info@vmrg.nl W www.vmrg.nl

KLIMAATBEHEERSING

T +31 180 31 58 58 ALUMET BV

F +31 180 31 58 58

Nieuwe Donk 7, 4879 AC ETTEN-LEUR

E info@elumatec.nl

Postbus 62, 6087 ZG ETTEN-LEUR

W www.elumatec.nl

T +31 76 504 31 30 F +31 76 503 52 07 E info@alumet.nl W www.alumet.nl HILTI NEDERLAND BV

HANG- EN SLUITWERK

Leeuwenhoekstraat 4 2652 XL BERKEL EN RODENRIJS ALUSTA NATUURLIJKE VENTILATIETECHNIEK BV

EURAMAX COATED PRODUCTS BV

DICTATOR PRODUCTIE B.V.

Penningweg 7, 4879 AE ETTEN-LEUR

Industrieweg 6, 6045 JG ROERMOND

Energieweg 11 8304 AJ EMMELOORD T +31 527 61 34 56 F +31 527 69 84 20 E info@dictator.nl W www.dictator.nl

Postbus 93, 4870 AB ETTEN-LEUR

Postbus 29, 6040 AA ROERMOND

T +31 76 503 41 52

T +31 475 37 03 03

F +31 76 501 44 96

F +31 475 32 39 23

E alusta@alusta.com

E info@euramax.eu

W www.alusta.com

Postbus 92 2650 AB BERKEL EN RODENRIJS T +31 10 519 11 11 F +31 10 519 11 99 E hiltinl@Hilti.com W www.hilti.nl

W www.euramax.eu

GIESSEN BV

STRALEN - VERZINKEN - POEDERCOATEN

SOMFY NEDERLAND BV

RECYSTEL GIESSEN BV

De Compagnie 7, 1689 AG ZWAAG

GEZE BENELUX BV

Diamantlaan 6, 2132 WV HOOFDDORP

Steenoven 36 5626 DK Eindhoven T +31 40 262 90 80 E benelux.nl@geze.com W www.gezebenelux.com

Postbus 163, 2130 AD HOOFDDORP

Eisterweg 7, 6422 PN HEERLEN

Postbus 4065, 1620 HB HOORN

T +31 23 554 49 00

T +31 45 535 56 70

T +31 229 26 51 70

F +31 23 562 42 53

F +31 45 535 56 71

F +31 229 26 58 72

E projecten@somfy.nl

E jpgiessen@giessen-bv.nl

E info@recystel.nl

W www.somfyarchitecture.nl

W www.giessen-bv.nl

W www.recystel.nl

100

Wie doet wat

SOLAR

SCHÜCO NEDERLAND BV ALIPLAST ALUMINIUM SYSTEMS VBH NEDERLAND BV

Houtduifstraat 22, 4901 BP OOSTERHOUT Postbus 339, 4900 AH OOSTERHOUT T +31 162 48 34 00 F +31 162 43 21 39 E info@vbh-nl.com W www.vbh-nl.com

SAPA BUILDING SYSTEMS BV

Waaslandlaan 15

Alcoalaan 1, 5151 RW DRUNEN Postbus 75, 5150 AB DRUNEN T +31 416 38 64 80 E sbsdrunen@sapagroup.com W www.sapabuildingsystem.nl

B - 9160 LOKEREN T +32 93 40 55 55

Rendementsweg 3-A 3641 SK MIJDRECHT Postbus 1076 3640 BB MIJDRECHT T +31 297 23 36 70

F +32 93 48 57 92

F +31 297 25 01 62

E info@aliplast.com

E info@schueco.nl

W www.aliplast.com

W www.schueco.nl

STALEN PROFIELEN

PANELEN FABRICAGE DE TECHNOLOGIE VOOR UW IDEEËN

HUECK ALUMINIUM

PRINS PANELEN

Secr. Venhoeffweg 21 a 2671 HT NAALDWIJK T +31 174 64 10 50 F +31 174 62 59 17 W www.prinspanelen.nl

MHB BV

PROFIELTECHNIEK BENELUX BV

Onderstalstraat 3, 6674 ME HERVELD Postbus 6, 6674 ZG HERVELD T +31 488 45 19 51 E verkoop@mhb.nl W www.mhb.nl

Windmolen 8, 4751 VM OUD GASTEL

STALEN RAMEN

Postbus 101, 4750 AC OUD GASTEL T +31 165 51 39 55 F +31 165 51 31 11

SAPA BUILDING SYSTEMS BV

Alcoalaan 1, 5151 RW DRUNEN Postbus 75, 5150 AB DRUNEN T +31 416 38 64 80 E sbsdrunen@sapagroup.com W www.wicona.nl

E aluminiumtechniek@hueck.nl W www.hueck.nl

TOEGANGSCONTROLE

PLAFOND & WANDSYSTEMEN

DERAKO INTERNATIONAL BV

Kanaalkade 66, 1756 AD 'T ZAND Postbus 32, 1756 ZA 'T ZAND T +31 224 59 23 40 F +31 224 59 23 59 E info@derako.com W www.derako.com

MHB BV

ODS BV

Onderstalstraat 3, 6674 ME HERVELD Postbus 6, 6674 ZG HERVELD T +31 488 45 19 51 E verkoop@mhb.nl W www.mhb.nl

AFDELING DAK- & GEVELTECHNIEK

SYSTEMEN/PROFIELEN

PERSONEEL

Donk 6, 2991 LE BARENDRECHT Postbus 69, 2990 AB BARENDRECHT

DICTATOR PRODUCTIE B.V.

Energieweg 11 8304 AJ EMMELOORD T +31 527 61 34 56

T +31 180 64 08 87

F +31 527 69 84 20

F +31 180 64 03 25

E info@dictator.nl

E info@ods-geveltechniek.nl

W www.dictator.nl

W www.ods-geveltechniek.nl

TOEGANGSTECHNIEK

ALCOA | KAWNEER ERGON NEDERLAND

Korenpad 8 6534 AS NIJMEGEN Postbus 73 6500 AB NIJMEGEN T +31 316 58 11 44 E info@ergonnederland.nl W www.ergonnederland.nl

Archimedesstraat 9, 3846 CT HARDERWIJK Postbus 391, 3840 AJ HARDERWIJK T +31 341 46 46 15 F +31 341 46 73 51 E aas@alcoa.com W www.alcoa-architectuursystemen.nl

SANDWICHPANELEN

Secr. Venhoeffweg 21 a 2671 HT NAALDWIJK T +31 174 64 10 50 F +31 174 62 59 17 W www.prinspanelen.nl

Maisdijk 7 (bedrijfsnummer 9102) 5704 RM HELMOND Postbus 111, 5700 AC HELMOND T +31 492 56 10 20

BOON EDAM NEDERLAND BV

Ambachtstraat 4, 1135 GG EDAM Postbus 26, 1135 ZG EDAM T +31 299 38 08 08 F +31 299 37 28 59

F +31 492 56 10 30

E info@boonedam.nl

E info@reynaers.nl

W www.boonedam.nl

W www.reynaers.nl

ALINEL NV PRINS PANELEN

REYNAERS BV

Industriepark 14/106 B-9031 DRONGEN T +32 9 250 03 06 F +32 9 210 16 25 E info@alinel.be W www.alinel.be

SAPA BUILDING SYSTEMS BV

Alcoalaan 1, 5151 RW DRUNEN Postbus 75, 5150 AB DRUNEN T +31 416 38 64 80 E sbsdrunen@sapagroup.com W www.sapabuildingsystem.nl

MERFORD SPECIAL DOORS BV

Postbus 160 4200 AD GORINCHEM T +31 183 67 50 20 F +31 183 62 64 40 E specialdoors@merford.com W www.merford.com

101

Wie doet wat

TOURNIQUETS EN TOEGANGSCONTROLE VERO DUCO

Handelsstraat 19, B-8630 VEURNE T +32 58 33 00 33

HUNTER DOUGLAS ARCHITECTURAL PROJECTS

SCHELLEKENS & SCHELLEKENS BV

DICTATOR PRODUCTIE B.V.

F +32 58 33 00 44

Piekstraat 2, 3071 EL ROTTERDAM

Energieweg 11

E info@duco.eu

Postbus 5072, 3008 AW ROTTERDAM

T +31 24 677 80 00

8304 AJ EMMELOORD

W www.duco.eu

T +31 10 496 22 22

F +31 24 677 80 01

T +31 527 61 34 56

F +31 10 423 78 90

E info@schellekens.com

F +31 527 69 84 20

E info@hunterdouglas.nl

W www.schellekens.com

E info@dictator.nl

W www.hunterdouglas.nl

Postbus 83, 6640 AB BEUNINGEN

W www.dictator.nl RENSON VENTILATION

Maalbeekstraat 10 B 8790 WAREGEM

GUNNEBO NEDERLAND BV

visseringweg 23

SUNSHIELD B.V.

T +32 56 62 71 11

Witte Paal 336, 1742 PB SCHAGEN

Lissenveld 65F

E info@renson.nl

Postbus 3 1740 AA SCHAGEN

4941 VL RAAMSDONKVEER

W www.renson.be

T +31 224 59 19 41

T +31 162 43 81 17

F +31 224 59 12 66

E info@deleeuwbv.nl

F +31 162 45 58 54

1112 AS DIEMEN T +31 20 398 89 88

INGENIEURSBURO DE LEEUW

ZETWERK

W www.deleeuwbv.nl

E info.nl@gunnebo.com W www.gunnebo.nl

+31 162 43 56 52

E info@sunshield.nl W www.sunshieldglobal.nl

TRAFODEUREN MZALLPRO BV

Spuiweg 10, 5145 NE WAALWIJK Postbus 627, 5140 AP WAALWIJK T +31 416 34 07 36 F +31 416 34 33 73 JAZO ZEVENAAR

E info@mzallpro.nl

Handelsdwarsstraat 10

W www.mzallpro.nl

T +31 316 59 29 11

SOMFY NEDERLAND BV

Witte Paal 336, 1742 LE SCHAGEN

Diamantlaan 6, 2132 WV HOOFDDORP

Postbus 3, 1740 AA SCHAGEN

Postbus 163, 2130 AD HOOFDDORP

T +31 224 59 19 41 E info@multifilm.nl W www.multifilm.nl

6905 DJ ZEVENAAR Postbus 360, 6900 AJ ZEVENAAR

MULTIFILM ZONWERING

T +31 23 554 49 00 F +31 23 562 42 53 E projecten@somfy.nl W www.somfyarchitecture.nl

ZONWERING Copaco_Q.pdf

1

06-11-13

16:11

F +31 316 52 53 60

PROZON P R O J E C T E N

E info@jazo.eu PROZON NEDERLAND BV

W www.jazo.nl

VENTILATIE

COPACO SCREENWEAVERS

Lange Zijde 5, 5626 DL EINDHOVEN

Rijksweg 125

T +31 40 262 34 00

WEINOR B.V.

B-8531 BAVIKHOVE

F +31 40 262 43 10

Proostwetering 16

E info@prozon.nl

3543 AE UTRECHT

W www.prozon.nl

T

T +32 56 35 35 33 F +32 56 35 80 48 E info@copaco.be

+31 30 633 25 50

W www.weinor.nl

W www.copaco.be

JAZO ZEVENAAR

Handelsdwarsstraat 10 6905 DJ ZEVENAAR Postbus 360, 6900 AJ ZEVENAAR

DUCO PROJECTS

Bedrijvenlaan 2, B-8630 VEURNE

WONNINK ZONWERING BV RENSON SUNPROTECTION SCREENS

Siliciumweg 34, 3812 SX AMERSFOORT Postbus 1059, 3800 BB AMERSFOORT T +31 33 480 22 44

T +31 316 59 29 11

T +32 58 33 00 66

Kalkhoevestraat 45, B - 8790 Waregem

F +31 316 52 53 60

F +32 58 33 00 67

T +32 56 62 65 00

E info@jazo.eu

E info@duco.eu

E info@renson.nl

W www.jazo.nl

W www.duco.eu

W www.renson.nl

102

F +31 33 480 25 20 E info@wonnink.nl W www.wonnink.nl

Gegaran d e e rde kwalitei t in geve ls

KEURME

RK

Over sm

aak kunt

u als arc hitect misschie n nog met elka ar twiste n. Maar niet ove kwaliteit r . Want d ie is geg arandee met het rd VMRG-K eurmerk . Wilt u profitere n van all e zekerh eden die het keur merk u b iedt? Kie s dan ee VMRG-li n d voor u w gevel. of opdra

chtgeve r

Meer we Ga naar

ten?

neem co

www.vm ntact op

rgkeurm e

rk.nl of

via (030

)60 53 6

44.