รายงานวิจัย ลาวแง้ว

การกลาวหาคนที่เปนปอบมักจะเปนเหตุการณใดก็ไดตามแตชาวบานที่ไมสามารถใหเหตุผลได เชน หญิงสาวคนหนึ่งยืนลาง หนาที่หนาตางแลวตกลงมาจากบานซึ่งสูงขนาดบันได ๗ ขั้น ชาวบานก็เลาลือวาเพราะนองเขยไปหวานแหที่สระในนาของหญิงที่ ถูกหาวาเปนปอบ เมื่อกลับมาจากนาได ๒-๓ วัน ก็เจ็บขาเดินไมได ชาวบานวาสงสัยปอบจะทำใหเจ็บไข และปอบโกรธแคนจน ทำใหพี่สะใภตกบันไดบาน กลายเปนหัวขอที่ทุกคนในหมูบานใหความสนใจ บางก็แนะนำใหแกไปหาหมอที่รักษา แมแตถานำเด็ก ไปเลนใกลบานนี้หรือเด็กเห็นหนาคนที่ถูกกลาวหาวาเปนปอบ เด็กก็จะรองไหดวยความหวาดกลัว หรือตอนกลางคืนก็จะรอง หวีดหวาดกลัว ชาวบานกลัวกันจนไมอยากทักทาย ปอบยังมีอยูในปจจุบันb เมื่อราว ๓๐ ปมาแลว ปอบเขาคนนั้นคนนี้บอยมาก ปจจุบันเปลี่ยนไปแมจะยังมีการเลาลือเรื่องปอบอยู แตก็ไมพบวามีการเขากัน บอยๆ เหมือนในอดีต เมื่อสอบถามวาหมูบานนี้มีปอบไหม กลัวไหม ชาวบานก็จะบอกวาบานนี้ผีเขามาไมได เพราะมีการทำพิธีคุมครองไวดีแลว แตบาง คนบอกวาที่หมูบานก็ยังมีผีปอบ ยามกลางคืนมีแสงวาบ วาบ พอคนเห็นจะหายไปเปนปอบวิชา ซึ่งเชื่อวาตอนนี้ผียังไมตายไม หมดไปจากหมูบาน บางหมูบานเลาวา ยังมีการกลัวเรื่องผีปอบกันอยู แตปจจุบันก็ไมคอยพบวามีปอบเขาแลว สวนเรื่องปอบเชื้อ หรือที่เคยถูกกลาวหาวาเปนปอบญาติก็จะใหหมอผีมาทำพิธีเรียกเขาหมอแลวนำไปฝงดินหรือแลวแตวาหมอจะนำไปทำอะไร แตเวลาใครพูดเรื่องปอบก็จะทำเสียงคอยๆ แตเวลาเลาเรื่องปอบไปทำอยางนั้นอยางนี้ ผูเลาจะออกทาทางและเสียงดังจะโยงถึง เรื่องเกาๆ ที่เคยเกิดขึ้นใหฟงอยางออกรสออกชาติ เชน “มีอยางหรือเอาหมาไปนอนดวย คนดีๆ เขาเฮ็ดกันหรือ” “เดี๋ยวนี้มัน กินขาวกับไขกับถั่วลิสง” แตก็ยังกลาวดวยเสียงเบาๆ อยางกลัวๆ วา มันไดยินนะวาเราพูดถึงมัน บางคนบอกวามีวิชาดีกันไมใหผีปอบเขาหรือหลอกได บางคนก็บอกวามีเคล็ดที่ทำใหปอบไมเขาใกล เมื่อจะเดินผานบานปอบ จะ ตองรีบทักมันกอนแมไมเห็นตัว ใหรีบพูดวา “ปอบปอบ” พูดทั้งตอนผานบานปอบไปและตอนกลับ ปอบยังคงเขาคนในหมูบานชาวลาวแงวอยู แมจะเปนคนมีอาชีพเปนครู เชน เมื่อไมสามารถหาสาเหตุไดจากการที่รถลมลงใกล จอมปลวกใหญ ก็มีอาการไมรูสึกตัว ญาติพี่นองเห็น หมาแกๆ นาเกลียดมากนั่งเฝาอยู ชาวบานและญาติๆ ก็เชื่อวาครูคนนั้นถูก ผีหรือปอบเขาแตก็ไมกลาบอกใหรูตัวเพราะกลัวจะไมเชื่อและไมอยากใหกลัวจนไมเปนอันทำอะไร ผูที่เปนปอบในสังคมของชุมชนลาวแงวคือผูที่ประพฤติตนตางไปจากคนสวนใหญ ในอดีต จะเพ็งเล็งไปที่คนที่มีคุณไสยที่ ประพฤติผิดศีลธรรมเปนไสยดำ โดยเฉพาะเพศหญิง หญิงที่มีมากกวาผัวเดียว หรือคนที่ไมยุงเกี่ยวกับเพื่อนบานกับกิจกรรม ของชุมชน ก็จะถูกมองวาเปนปอบ แตในปจจุบัน ผูที่ถูกหาวาเปนปอบมักจะเกี่ยวกับความตึงเครียดในชีวิต เชน หญิงที่มีปญหา ทางเศรษฐกิจ เชน ถูกพี่ชายโกงที่นาหรือสมบัติจนไมสามารถชวยเหลือตนเองได เมื่อหมกมุนกับปญหาของตัวเองจนตัดขาด ออกจากสังคมภายนอกก็จะถูกกลาวหาวาเปนปอบ ลักษณะของการถูกกลาวหาวาเปนปอบยังคงอยูในชุมชนลาวแงวจนถึงปจจุบัน แมจะมีการคลี่คลายลดความตึงเครียดไปจาก เดิมอยางมากก็ตาม ม ู ล น ิ ธ ิ เ ล ็ ก - ป ร ะ ไ พ ว ิ ร ิ ย ะ พ ั น ธ ุ !์

ประวัติศาสตร์ท้องถิ่นและกลุ่มชาติพันธุ์ลาวแง้ว ใ น พ ื ้ น ท ี ่ ล พ บ ุ ร ี น ค ร ส ว ร ร ค ์ แ ล ะ ส ิ ง ห ์ บ ุ ร ี

75