Strijdkreet #5

Magazine van het Leger des Heils Jaargang 127 nr. 5

GOD:

“wat ben je mooi” LOU OVERLEEFDE VOLENDAMBRAND dit is wie ik ben NIET ALLEEN MAAR GLAMOUR Kim Feenstra over modellen werk QUEEN P past niet in een hokje IK BEN EEN VIES VET VARKEN overleven met BDD

Magazine van het Leger des Heils Jaargang 127 nr. 5

GOD:

“wat ben je mooi” LOU OVERLEEFDE VOLENDAMBRAND dit is wie ik ben NIET ALLEEN MAAR GLAMOUR Kim Feenstra over modellen werk QUEEN P past niet in een hokje IK BEN EEN VIES VET VARKEN overleven met BDD

MOOI TOCH? redactie Hoofdredacteur

nr. 5

Majoor Robert Paul Fennema

Eindredacteur Menno de Boer

Redactie | redactie@legerdesheils.nl Jurjen Sietsema Willemijn de Jong Nathan Sudmeier Marko Mellema

Vormgeving

Nathan Sudmeier

Traffic

Arnoud van Roosmalen

Cover

Wendy Bos

Wikipedia, de internet vraagbaak, meldt als het over schoonheid gaat: ‘In onze samenleving wordt schoonheid

vooral

beschouwd

als fysieke aantrekkelijkheid. Bij de eerste ontmoeting wordt een mens

meestal

zijn/haar Er

is

aangesproken

fysieke

binnen

de

op

verschijning. eerste

twintig

seconden een aantrekkingskracht of

afkeer,

die

vervolgens

gecompenseerd kan worden door talenten

en

intellectuele

of

innerlijke vermogens. De fysieke aantrekkelijkheid

is

het

meest

reageren & abonnementen

zichtbare en meest toegankelijke

LEGER DES HEILS T.A.V. REDACTIE POSTBUS 3006, 1300 EH, ALMERE Redactie | redactie@legerdesheils.nl Abonnement | www.legerdesheils.nl

een

druk

en presteren beter.’

Senefelder Misset BV Mercuriusstraat 35 7006 RK Doetinchem

En minder mooi als je minder mooi

kenmerk van een persoon en heeft belangrijke

waarde.

Fysiek

informatieve aantrekkelijke

personen zijn populairder, minder het onderwerp van pesten, mobbing, Het is dus mooi als je mooi bent. bent. Tenminste, als je Wikipedia moet geloven. In Strijdkreet laten

strijdkreet Magazine van het leger des heils Stichter | William Booth Internationaal leider | Generaal André Cox Leider Nederland | Commissioner Hans van Vliet www.legerdesheils.nl | info@legerdesheils.nl © Leger des Heils 2014 Het Leger des Heils is een internationale beweging en behoort tot de universele christelijke kerk. Zijn boodschap is gebaseerd op de Bijbel. Zijn dienstverlening wordt gestimuleerd door de liefde tot God. Zijn opdracht is het Evangelie van Jezus Christus te prediken en in Zijn naam menselijke nood te lenigen zonder enige vorm van discriminatie.

we verschillende aspecten van het ‘mooi zijn’ de revue passeren. Hoe kijken een plastisch chirurg, een topmodel, een slachtoffer van een brand en een BDD’er tegen ’mooi zijn’ aan? Hoe mooi is een rappende bijstandsmoeder? En: hoe mooi zijn we in Gods ogen?

INHOUD het is echt niet alleen maar glamour

4

Ik ben een vies vet varken

6

jij bent zo lelijk, pleeg jij maar zelfmoord

10

Misdadigers soms verrassend mooie mensen

12

Queen p past niet in een hokje

14

Lou: dit is wie ik ben, mensen mogen me zien

18

strijdkreet | 3

Kim Feenstra over modellenwerk

‘Het is echt niet alleen maar glamour’ 4 | strijdkreet

Bij de juwelier, in de bioscoop, op je tijdschrift,

niet zoveel als mensen me dingen misgunnen.”

in het bushokje: Kim Feenstra zie je overal. Kim

Moet jij niet heel krampachtig met je uiterlijk omgaan?

werd een bekend model toen ze het tweede

“Nou, blauwe plekken kunnen ze wel wegshoppen.

seizoen van Holland’s Next Topmodel won.

Maar je moet wel professioneel met je lichaam omgaan.

Daarvoor deed ze al modellenwerk en later

Gezond leven en jezelf goed verzorgen. Je kunt niet

was ze ook te zien als actrice in onder andere

zomaar je haar afknippen of rood verven natuurlijk – op

‘Verliefd op Ibiza’. Beroemd zijn vanwege je

die manier moet je wel op je lichaam letten. Maar het is

uiterlijk, wat doet dat met haar?

voor mij niet krampachtig.”

willemijn de jong

Hans mooijer

Hoe leuk is het eigenlijk om zo mooi te zijn als jij? “Het heeft voor- en nadelen. Er gaan veel meer deuren voor

“Holland’s Next Topmodel bracht mijn modellencarrière

je open als je mooi bent. Mensen spreken je sneller aan,

wel in een stroomversnelling. Je bent op tv en dan word

maar dat heeft misschien ook meer met bekendheid te

je meteen ook voor andere dingen gevraagd. Wat betreft

maken. Meiden kijken tegen je op. Het kan echter ook

acteren, daar heb ik geen opleiding voor gedaan ofzo.

andersom werken. Mensen kijken op je neer, omdat

Maar ik denk dat model-zijn wel een voordeel kan zijn,

je ‘maar’ een model bent. Alles zal je wel aan komen

omdat dat ook een beetje acteren is. Een goed model

waaien, omdat je een leuk gezicht hebt – dat idee. Of

gebruikt haar fantasie, ze moet de setting aanvoelen en

dat je dom bent omdat je modellenwerk doet. Dat is

maakt haar eigen verhaal bij de foto in haar hoofd. Maar

natuurlijk niet leuk.”

met acteren kun je natuurlijk nog meer van jezelf kwijt.”

Als je model bent, is het wel héél belangrijk hoe je eruit

Je poseert levensgroot in bikini. Op die manier kunnen

ziet… “Je uiterlijk is wel heel belangrijk, ja. Ik vind het

mensen je ook als ‘seksueel object’ gaan zien. Wat vind je

ook wel een oppervlakkig wereldje, hoor. Natuurlijk is

daarvan? “Dat vind ik echt onzin. Al dat gedoe om sexy

een leuke persoonlijkheid prettig, maar in principe gaat

modellen. Je ligt zelf toch ook in bikini op het strand

het gewoon om je buitenkant. Jonge meisjes die mij

voor het oog van heel Bloemendaal? Als ik poseer in

volgen op Instagram reageren vaak met ‘ik wil net als jij

lingerie, krijg ik er alleen ook nog geld voor. Kijk, de

zijn’. Ze denken dat het modellenwerk één groot paradijs

ouders van collega’s met een Islamitische achtergrond

is. Dat beeld creëer ik natuurlijk ook zelf met al die mooie

hebben er wel eens moeite mee, dat snap ik wel – vanuit

foto’s en daarnaast word je in de media op die manier

religieus oogpunt.”

neergezet, maar het is echt niet alleen maar glamour.

Ik moet ook keihard werken en omgaan met afwijzing.

Maar het is niet gek dat veel vrouwen, vooral jonge

Modellenwerk begint vaak in je tienertijd en dan moet je

meiden, zichzelf vergelijken met de mooie modellen die

opeens in je eentje naar het buitenland, waar ze niet per

ze in reclames zien, toch? “Als ik ’s ochtends opsta, zie ik

se op jou zitten te wachten. Voor jou tien anderen. Ik ging

er ook niet hetzelfde uit als op de cover van de Cosmo

als jonge meid naar Parijs en belandde met acht andere

hoor! De foto die je ziet in een magazine heeft heel veel

meiden op een kamer, waarvan de meesten niet eens

werk gekost. Make-up en de goede belichting; ze maken

Engels spraken. Dat is wel even wennen, hoor. Helaas

het zo mooi mogelijk. Ik raak er nooit aan gewend om

zie je soms dat jonge meiden dan verkeerde beslissingen

mezelf op een cover te zien. Ik denk altijd ‘oh ja, dat ben

nemen, door de grote druk. Vanuit het management in

ik natuurlijk!’ En als je niet tevreden bent met je uiterlijk,

het buitenland moet daar meer aandacht aan worden

moet je er iets aan doen. Zo sta ik er wel in: als je jezelf

besteed, vind ik. Dat er op wordt gelet hoe de meiden in

te dik vindt, moet je naar de sportschool in plaats van

hun vel zitten."

voor de spiegel gaan staan en zeuren over je dikke benen.

En als je het niet kunt veranderen, probeer het dan om te

Zijn er ook mensen jaloers op jouw uiterlijk? “Ja, ik krijg

zetten naar iets moois, iets eigens. Maar uiteindelijk moet

natuurlijk ook negatieve reacties. Maar ik ben inmiddels

je jezelf accepteren. Je moet het doen met het lichaam dat

achtentwintig, dus ik kan er wel mee dealen. Het doet me

je hebt gekregen.”

strijdkreet | 5

Ik ben een vies vet

varken! willemijn de jong

Andre adams

Lichtblond glanzend haar, gebruind gezicht,

BDD-ers wel. Die mijden contact met mensen.”

stralende ogen en heel slank. Dat is de eerste

Janne woont met haar vriend in een prachtig, kleurrijk

indruk die Janne op mij maakt. Janne, een vrouw

huisje, niet ver van Amsterdam. Ze schenkt thee in

van in de dertig gekleed in een felrode jas, stapt

uit een exotisch ogende theepot. “Ik praat over mijn

met een soepele zwaai uit haar Landrover. “Hi!

afwijking met jou, maar ik wil niet dat mijn naam en

Ik ben dus Janne!” zegt ze vrolijk tegen me. En

woonplaats in de Strijdkreet komen. Ik blijf graag

ik denk alleen maar: dat kun jij niet zijn! Is dit

anoniem, omdat mensen je – hoe dan ook – anders

de vrouw die me aan de telefoon vertelde dat

beoordelen als ze weten dat je een psychische

ze zichzelf monsterlijk lelijk vond? Heeft déze

aandoening hebt. Ook al ben ik ervoor behandeld en

vrouw een psychische stoornis?

gaat het nu stukken beter met me, als ik solliciteer voor communicatiedeskundige – want dat is mijn vak – dan

“Dat was wat ik later in mijn medisch dossier las.

zou ik toch niet willen dat mensen weten dat ik BDD

Daar werd ik beschreven als ‘oogt heel normaal, kijkt

heb. Je kunt niet aan mij zien dat ik een vertekend

anderen recht aan.’ Ik ben geen typische BDD-er, maar

zelfbeeld heb en dat is maar goed ook. Wij mensen

ergens ook weer wel. Mensen met Body Dismorphic

plaatsen anderen al zo snel in een hokje zonder

Disorder hebben een psychische afwijking. Ze dénken

daadwerkelijk goed te kijken naar de persoon achter

dat ze extreem lelijk zijn, maar zijn dat helemaal niet!

het omhulsel.”

Ik was goed in het verbloemen van mijn afwijking, dus

Janne vindt zichzelf vanaf het begin van haar tienerjaren

ik kwam ook niet wegduikend over. Dat hebben veel

ontzettend lelijk. Op dat moment weet ze nog niet dat

6 | strijdkreet

dit een officiële afwijking is. “Ik hield als zestienjarige

had ook genoeg aandacht van jongens trouwens. Als

een dagboek bij en daarin staat een tekening die

meid weet je het als je goed ligt bij de mannen. Dan

ik van mezelf had gemaakt. Eronder staat in dikke

hoor je via-via dat ze je een lekker ding vinden. Daar

letters: ik ben een vies vet varken! Ik vond mezelf dik

snapte ik totaal niks van. Ik wist zeker dat ik een dik

en lelijk. Nu vinden meiden zichzelf in hun puberteit

mormel was.”

doorgaans niet heel mooi, maar bij mij ging het een

Ik vraag aan Janne hoe het kan dat mensen niet

stapje verder dan onzekerheid. Ik was geobsedeerd

doorhadden hoe ze over zichzelf dacht. Is ze

door mijn zogenaamde vetrollen. BDD is niet iets dat je

gewoon een goede leugenaar? Ze begint te lachen.

wordt aangeleerd, dus ik heb geen traumatische jeugd

“Ja joh, BDD-ers zijn de beste leugenaars! In mijn

gehad en ik heb ook geen reden om mezelf niet mooi

therapiegroep zaten stuk voor stuk hoogopgeleide

te vinden. Ik werd ouder, ging na mijn studie werken,

mensen. Succesvol, omdat ze zo perfectionistisch

had vriendjes – niemand kon iets aan me merken. Ik

zijn en meesters in het verbergen van hun afwijking.

strijdkreet | 7

BDD heeft veel raakvlakken met OCD: Obsessive

ik herkende elke bladzijde ervan. Zodoende kwam ik

Compulsive Disorder. Elke BDD-er wil ergens perfect in

er ook achter dat mijn aandoening bij het Academisch

zijn. Mensen met BDD hebben vaak geen trauma, maar

Medisch Centrum (AMC) in Amsterdam behandeld

hun hersenen maken bepaalde verbindingen niet, die

wordt. Ik ben daar in dagbehandeling gegaan en dat is

bij andere mensen wel gemaakt worden. Soms hebben

de beste keuze van mijn leven geweest. Toen kwamen

ze al iemand in de familie met soortgelijke klachten,

mijn vrienden er dus ook achter. Voor hen vielen veel

want het is dus wel erfelijk. En artsen herkennen de

dingen op z’n plek.”

afwijking niet snel, omdat ze extreme onzekerheid vaak koppelen aan traumatische gebeurtenissen

“Tijdens de behandeling in het AMC zat ik met BDD-

in het verleden in plaats van aan een psychische

ers die allemaal een eigen obsessie hadden. De één

aandoening.”

ziet haartjes in haar gezicht en haat zichzelf daarom.

Een ander had vlekken op zijn gezicht die niemand

Als hij me complimenteerde met mijn uiterlijk, reageerde ik resoluut met "je liegt”

kon zien, behalve hijzelf. De vrouw had wel wat meer donshaartjes en de man had ook wel kleine vlekjes, maar zij waren er zó op gefixeerd dat ze zichzelf erdoor haatten. Kleine afwijkingen, of dingen die gewoon normaal zijn, zoals rimpels, worden voor een BDD-er het einde van de wereld. Ze kunnen niet met

“Je kunt op een gegeven moment niet meer normaal

afwijkingen aan hun uiterlijk omgaan.”

functioneren. Ik was mezelf áltijd aan het spiegelen in ruiten. Was constant bezig met een houding te vinden

Janne zit er nu stralend bij. Ze is wel erg slank, maar

waarop ik er het voordeligst uitzag. Ruzie in de winkel

lijkt allesbehalve ongezond. Is dat dan ook een

met mijn vriend omdat ik niet in de passpiegel wilde

masker, of gaat het echt beter met haar? “Je komt

kijken. Ik wilde bijvoorbeeld ook niet dat hij me naakt

nooit echt van BDD af. Ik ben nu vier jaar geleden

zag. Als hij me complimenteerde met mijn uiterlijk,

met die dagbehandeling begonnen en ben sinds die

reageerde ik resoluut met ‘je liegt!’, omdat ik zeker wist

tijd eindelijk gelukkig geworden. Ik heb nu geleerd met

dat hij dat niet meende. Je bent je de hele dag bewust

mijn BDD om te gaan en dat helpt me enorm. Ik kan

van jezelf. Van hoe je eruit ziet, van hoe je overkomt.

nu mijn ratio van mijn emotie scheiden. Het zelf inzien

Dat, in combinatie met het feit dat je jezelf ontzettend

dat ik een probleem had, was al een eerste stap. En

lelijk vindt, is slopend. En dat merken anderen ook,

er daarna iets aan willen doen. In therapie kregen we

hoe vrolijk en zogenaamd zelfverzekerd je ook tegen

bijvoorbeeld de opdracht om zeven punten te noemen

je vrienden kunt doen. Het ‘normaal doen’ kostte me

die we mooi vonden aan onszelf. Het mocht geen

elke keer heel veel moeite. Ik zei wel tegen mezelf ‘zie

ontkenning zijn en we mochten het woord ‘niet’ niet

je wel, je hebt gewoon vrienden, dus ik heb heus niks

gebruiken. Dus bijvoorbeeld ‘ik vind mijn huidskleur

geks.’ Maar je vrienden zien ook niet hoe het écht

mooi, want …’. Ik vond dat zó lastig. Dan kon ik

met je gaat. Ik deed er alles aan om ze niets te laten

met pijn en moeite een stukje onderarm vinden dat

merken. Mijn vriend merkte het natuurlijk wel en die

ik op zich wel oké vond. Sowieso vond ik het eerst

stuurde me dan ook naar een psycholoog. Hij had wel

belachelijk dat we zulke opdrachten moesten doen. Ik

door dat de obsessie met mijn uiterlijk niet normaal

dacht alleen maar ‘bah, nu ben ik zo’n vrouw die sneue

was. Op een avond zag hij Oprah Winfrey op tv en

dingen tegen zichzelf moet zeggen’, maar het hielp wél.

riep hij vanuit de kamer: ‘Dit moet je kijken, dit gaat

Ze bouwen de therapie ook stapsgewijs op. Eerst moet

over jou!’ De uitzending ging over BDD, de ziekte is

je voor de spiegel staan en word je geconfronteerd met

in Amerika namelijk veel bekender dan in Europa. Ik

je uiterlijk, terwijl je dat niet wilt zien. Later moet je door

was verbijsterd door de herkenning. Ik kreeg een boek

het ziekenhuis gaan lopen en krijg je een opdracht mee.

van mijn psycholoog over de afwijking en er ging een

Liep ik daar met wc-papier in mijn kleren om me dikker

wereld voor me open! Het boek heet ‘broken mirror’ en

te laten lijken. Moest ik opletten of mensen mij zouden

8 | strijdkreet

Ik ben nu vier jaar geleden met die dagbehandeling begonnen en ben sinds die tijd eindelijk gelukkig geworden. bekijken. Ik moest ook een keer met een zakje m&m’s

staat vol sportschoenen. “Tja, ik let dus nog steeds

in de hal gaan zitten. En een m&m eten. Ik vond het

heel erg op wat ik eet. Ik weeg al mijn eten en weet

vreselijk, ik dacht dat alle mensen naar me staarden en

precies wat er in zit. Als er morgen iemand jarig is, weet

dachten: waarom eet dat dikke mens een m&m?! Maar

ik dat ik een gebakje moet gaan eten. Dan neem ik

toen dat lukte, was het wel een enorme overwinning,

het weekend ervoor niets zoets. Ik heb nooit anorexia

waardoor zulke dingen steeds beter gingen. Daarom

gehad, want ik wist wel dat uithongeren slecht voor je

werkt deze therapie zo goed, je moet dingen dóen in

was. Maar ik sport wel heel veel. Om met je stoornis

plaats van erover praten.”

te kunnen omgaan, moet je van jezelf winnen. Ik denk elke dag bewust terug aan hoe ik me vroeger voelde en

Om met je stoornis te kunnen omgaan, moet je van jezelf winnen.

hoe goed het nu met me gaat. Dat maakt me dankbaar.

Verder heb ik met mijn vriend afgesproken dat we, als we later kindertjes hebben, niet over eten praten. Je mag eten wat je wilt en eruit zien zoals je wilt. Dat ongelukkige gevoel dat ik had, gun ik niemand en zeker niet mijn kinderen. En complimenten geven, dat doet

Niet genezen dus, maar het gaat wel veel beter. Janne

heel veel goed. Ik probeer elke dag een compliment

neemt geen koekje bij de thee en haar schoenenrek

aan mezelf en aan een ander te geven.”

strijdkreet | 9

menno de boer

S

aboutlizzie.com

tel je voor. Je zit op de middelbare school en je vindt op YouTube een filmpje over jezelf onder de titel: de lelijkste vrouw ter wereld. Een filmpje van 8 seconden, zonder geluid. Een filmpje

dat 4 miljoen keer bekeken is… En eronder duizenden vernietigende reacties, variërend van ‘spook’ en ‘skelet’ tot ‘pleeg alsjeblieft zelfmoord’ en ‘waarom hebben je ouders geen abortus gepleegd?’

Wat zou het met jou doen, als jij dat meisje was? Je zou ontzettend boos worden. Natuurlijk. Maar je zou waarschijnlijk vooral overweldigd zijn door intens verdriet. Het zou een enorme klap voor je zijn. Dit verhaal is helaas echt waar. Het is het verhaal van Lizzie. Een vrouw van 25, geboren in 1989 in Austin, Texas. Bij haar geboorte woog ze 1,2 kilo en had ze 0% vet op haar lijfje. Lizzie heeft een aandoening waardoor ze geen vet aan haar lichaam heeft.

Ze kan eten wat ze wil, ze zal nooit veel aankomen. In haar hele leven is ze nog nooit zwaarder geweest dan 27 kilo. Daar komt nog bij dat ze blind is aan haar rechteroog en met haar linker heeft ze maar beperkt zicht. Verder is haar immuunsysteem slecht, maar haar botten, organen en tanden zijn juist weer enorm sterk.

Haar aandoening is heel zeldzaam; maar twee andere mensen in de wereld hebben haar en er is zelfs geen officiële naam voor.

In haar jonge jaren had Lizzie geen idee dat ze anders was dan anderen, maar dat werd anders toen ze naar school ging.

Op dag 1 probeerde ze vriendinnetjes te

10 | strijdkreet

worden met een meisje uit haar klas. Maar die keek haar

met een prachtig doel: haar zo goed als het kon opvoeden

aan alsof ze 'het engste ding was dat ze ooit had gezien'.

en boven alles onvoorwaardelijk van haar houden. Jaren

Lizzie dacht dat ze gewoon met een stom meisje te

later bewijst Lizzie dat ze een prachtige vrouw is met een

maken had, maar kwam er al snel achter dat niemand met

fantastische persoonlijkheid. Ze studeerde communicatie

haar wilde spelen. Als ze op een speeltoestel klom, ging

aan de universiteit en is nu wereldwijd een veel gevraagde

iedereen weg. Ze waren bang voor haar. Doodsbang. En

spreker. Ze schreef ook twee boeken: ‘Be Beautiful, Be

zelf begreep Lizzie er niets van. Thuis vroeg ze aan haar

You’ en ‘Lizzie Beautiful’. Lizzie zag Gods leiding in haar

ouders: 'Wat is er mis met mij?' Tijdens haar highschool

leven en ziet haar syndroom als de grootste zegen in haar

periode, presteerde Lizzie goed. Ze voelde zich goed en

leven. Ze heeft van Hem de kans gekregen om over de

werd steeds zekerder over zichzelf. Totdat ze op YouTube

hele wereld te vertellen over ware schoonheid en Gods

een filmpje van 8 seconden over zichzelf tegenkwam.

liefde. De beeldcultuur die wij dagelijks ervaren, biedt

Zonder geluid, met alleen beelden van Lizzie met de tekst

maar weinig ruimte voor ‘lelijke eendjes’. Billboards, tv,

'De lelijkste vrouw ter wereld'. Ondanks deze enorme

internet, magazines, overal worden producten ‘verpakt’

‘klap in haar gezicht’, probeerde Lizzie positief te blijven

in

oogverblindende

schoonheid.

Beeldschone

en

en hield ze vast aan Gods waarheid. Namelijk dat ze

aantrekkelijke mannen en vrouwen prijzen ons van alles

een prachtig, uniek en geliefd kind van Hem is.

aan via de media en we spenderen erg veel tijd aan het

Ondanks haar aandoening voedden haar

‘er goed uitzien’. Slank zijn, de juiste make-up gebruiken,

ouders

haar

op

afgetraind, sterk, gezond… Succes lijkt daar alles mee te maken te hebben. Zeg nou zelf: wanneer heeft u nog een commercial gezien waarin een lelijke, ietwat te dikke, slordig geklede, ongeschoren en vermoeid uitziende man model stond als succesvolle professional die het helemaal heeft gemaakt in de wereld? De Bijbel spreekt ook over schoonheid. Maar uiterlijke schoonheid is daarin minder belangrijk. De belangrijkste persoon in de Bijbel, Jezus Christus, was bijvoorbeeld geen mooie man. Het Bijbelboek Jesaja zegt in het 53e hoofdstuk over Hem:

“Onopvallend was zijn uiterlijk, Hij miste

iedere schoonheid, zijn aanblik kon ons niet bekoren. Hij werd veracht, door mensen gemeden, hij was een man die het lijden kende en met ziekte vertrouwd was, een man die zijn gezicht voor ons verborg, veracht, door ons geminacht…” Maar tegelijk is Hij degene waarvan God de Vader zegt: “Dit is mijn geliefde Zoon in wie ik mijn welbehagen heb” (Bijbelboek Mattheüs, hoofdstuk 3, vers 11). God heeft ons lief. Hoe we er ook uit zien. Hij kijkt naar onze harten. In 1 Petrus 3, vanaf het derde vers staat dat ons sieraad niet moet bestaan in iets uiterlijks, zoals onze haardracht, sieraden of mooie kleren. Ons sieraad moet zijn: de mens van het hart. Daaruit blijkt of we mooi of niet mooi zijn. Niet uit hoe we eruit zien.

Lizzie is een prachtvrouw en zoals Lizzie zijn er nog veel meer. Mensen die van binnen zo mooi zijn, dat uiterlijk niet meer belangrijk is. En voor God doet uiterlijke schoonheid er niet toe. Hij kijkt naar je hart. En houdt van je!

strijdkreet | 11

“Achter die grimmige maskers tref je soms verrassend mooie mensen” wendy bos

jurjen sietsema

Martina Mang is reclasseringswerker.

Waar de maatschappij vaak een hard oordeel velt over misdadigers, ziet zij de mens achter de dader. En ze wordt nog regelmatig verrast. Het Leger des Heils krijgt door Justitie vaak de moeilijkste gevallen toegewezen. “Daar zijn wij goed in,” zegt Martina. “Onze cliënten hebben problemen op meerdere vlakken. Ze hebben vaak psychiatrische problemen, zijn verslaafd, hebben problematische schulden,

leven

op

straat

of

leven

geïsoleerd. Einzelgängers kom je bij ons nogal eens tegen. Als zo iemand bijvoorbeeld een winkeldiefstal pleegt, komt hij of zij negen van de tien keer bij ons terecht. En daarna misschien ook nog wel één of meerdere keren. Het begrip ‘veelpleger’ of draaideurcrimineel’ kennen wij als geen ander.”

12 | strijdkreet

Bijzondere mensen. Kleurrijke types. Martina treft ze

ons contact zag je Daniëlle ontdooien. Ze werd rustiger

dagelijks. “Het maakt je werk interessant. Intensief ook,

en het lukte haar steeds meer om zich op haar toekomst te

omdat je vaak door een hoop weerstand heen moet en

richten. Minder bij de dag te leven. Toen kon je ook steeds

omdat sommigen zich eigenlijk niet willen laten helpen.

beter zien wie ze eigenlijk was. Een lieve, zachtaardige

Ze komen hier tenslotte omdat ze moeten. Niet omdat

en zorgzame jonge vrouw. Iemand die liefde nodig heeft

ze zo graag willen. Als mensen hier de eerste keer

om zelf liefde te kunnen geven. Die liefde kreeg ze niet

binnenkomen, hebben ze vaak een enorm masker op. Ze

van haar vriend, maar wel van haar familie. Ze brak met

gedragen zich boos en hebben veelal een houding van

haar verleden, met haar vriend en werd moeder van een

‘wie ben jij dat jij mij gaat vertellen hoe ik mijn leven

prachtig kind dat ze nu aan het opvoeden is. Ze keerde

moet leven?’. Maar er zijn er ook die zich heel netjes

terug naar het dorp waar ze vandaan kwam en maakte

gedragen. Ze zeggen sociaal wenselijke dingen en willen

haar opleiding af. Ik ben nog eens bij haar op bezoek

je het liefst laten geloven dat hen eigenlijk maar weinig

geweest en trof toen een Daniëlle die niet meer leek op de

te verwijten valt.”

Daniëlle die bij mij op kantoor binnenstapte. Het masker was voorgoed af.”

Martina kent haar pappenheimers. Ze loopt inmiddels lang genoeg mee om echt van onecht te kunnen

“En Kees. Kees was een einzelgänger. Hij kwam hier

onderscheiden. “Ik prik snel door verhalen heen. Dat

voor een winkeldiefstal. Hij leefde al jaren alleen in een

moet je wel leren trouwens en ook niet iedereen probeert

tuinhuisje, zoals je die zoveel aan de randen van grote

een rookgordijn op te trekken. Sommige van hen zijn

steden in de Randstad hebt. Ooit had hij een goede

ook gewoon rechtdoorzee en zeggen eerlijk wat ze op

baan, maar die was wegbezuinigd. Daarna ging het

hun kerfstok hebben.”

bergafwaarts. Kees wilde eigenlijk met niemand iets te maken hebben. Hij vertrouwde niemand en zorgde

Soms verrassen cliënten haar, zegt ze. “Door wie ze blijken

wel voor zichzelf. Contact maken met Kees was niet

te zijn als ze hun masker afzetten. Dan komt er achter dat

gemakkelijk. Hij kwam vaak niet opdagen op afspraken

keiharde, boze, ongeïnteresseerde masker een bang, maar

en als hij er was, zei hij niet veel. Ik wilde hem graag uit

ook heel zachtaardig en zorgzaam karakter tevoorschijn.

dat tuinhuisje weg hebben. Uiteindelijk hebben we een

Dan zie je soms, als je wat langer met iemand op weg

woning voor hem kunnen regelen. Dankzij collega’s die

bent, een heel mooi mens tevoorschijn komen. Zoals

weten hoe dat moet. Dat is het voordeel van het Leger des

Daniëlle. Ze kwam uit een klein dorp en was letterlijk

Heils. Dat wij zoveel verschillende soorten hulpverlening

verdwaald in de grote stad. Ze trof er de verkeerde

bieden en de lijnen zo kort zijn. Kees woont nu op

vrienden en kwam met drugs in aanraking. Voor ze

zichzelf. Laatst was ik bij hem. Hij is veranderd. Hij

het wist was ze verslaafd. Ze pleegde winkeldiefstallen

praatte honderduit en liet me zijn woning zien. Hij moet

en werd opgepakt. Toen ze hier binnenkwam, was ze

nog wel erg wennen aan de situatie, dat wel, maar hij

een wrak. Nerveus, gespannen en bij vlagen agressief.

maakt contact. Achter het masker van Kees ontdekte

Haar vriend was hier ook cliënt. Hij was een gevaarlijke

ik een intelligente, zachtaardige man. Zeker geen

jongen, gewelddadig. Hij sloeg haar. Mijn eerste zorg was

misdadiger. Dat is de denkfout die mensen vaak maken.

haar veiligheid. Ze was zwanger. Als haar vriend erachter

De maatschappij is zo hard. Wil ook meestal niet het

zou komen dat zij hier ook kwam, zou hij doordraaien.

verhaal en de mens zien achter de dader. Of ik allemaal

Intuïtief wist hij dat wij tegen haar zouden zeggen dat

van dit soort verhalen heb? Nee, zeker niet. Soms lukt

hij misschien niet de goede partner voor haar zou zijn.”

het ook niet om iemand uit de negatieve spiraal van zijn eigen problemen te halen. Dat moet je accepteren als

“Daniëlle had geen contact meer met haar familie. Dat

je dit werk doet. Maar heel vaak lukt het wel en dat is

had ze verbroken. Daarom heb ik me er sterk voor

waarom ik dit werk doe. Omdat ik geloof dat je mensen,

ingezet om dat contact te herstellen. En dat is gelukt. Niet

ongeacht wat ze hebben gedaan, niet afschrijft. Als je met

vanzelf. Daar moest heel wat voor gebeuren, omdat aan

die houding je werk doet, tref je soms verrassend mooie

beide kanten het vertrouwen moest groeien. Gaandeweg

mensen achter die grimmige maskers.”

strijdkreet | 13

Queen P past niet in een hokje willemijn de jong

michael damen

“Een rappende bijstandsmoeder uit Enschede, dan denk ik wát?!” zei DJ Giel op 3FM toen hij Petra Pelties aan de lijn had in zijn ochtendshow. Die term had hij van de Telegraaf, waar Petra even daarvoor in was geïnterviewd. Ook RTL Late Night en Pauw en Witteman vingen het nieuws over de rapster op en vroegen haar om alsjeblieft om tafel te komen zitten. Ze schoof aan bij Pauw en Witteman en rapte daar live één van haar nummers. Een nummer over Jezus.

P

14 | strijdkreet

etra zit in haar woning in Enschede

hier in de buurt zijn ze er wel aan gewend.”

op de bank. Haar twee dochters

Ze spreekt met een Twents accent en

zijn net naar school gebracht.

vraagt of ik koffie wil. Ik probeer haar in een

De woning is netjes en sfeervol

hokje te plaatsen, maar dat zou die middag

ingericht, donkerpaars met antraciet. Petra

steeds lastiger worden.

is een hippe vrouw. Ze oogt stoer en jong,

Hoe komt een moeder uit Enschede bij

maar ook vrouwelijk. Hoogblond haar,

Pauw en Witteman aan tafel? “Ik werk

grote oorbellen, sneakers en een trui met

momenteel aan mijn eigen album, dus

gouden letters. Op de foto aan de wand

ik wilde helemaal niet in de publiciteit –

zie ik dat haar dochters een stuk donkerder

althans niet nu al – maar het feit dat ik met

zijn dan hun moeder. “Mensen kijken er

Kurtis Blow samenwerk en hij een nummer

vaak van op dat ik hun moeder ben, maar

op mijn plaat heeft gerapt, viel op. Zeker

toen bekend werd dat ik ‘gewoon’ een moeder ben in Enschede, die haar best doet de eindjes aan elkaar te knopen. En christelijk is.”

Wacht

even,

Kurtis

Blow?!

De

Amerikaanse

hiphoplegende Kurtis van ‘theeese are the breaks’?

“Haha, ja die. Hij gaf een concert in Hengelo. Ik ging daar heen met een collega. Vooraf aan dat concert

huis gekomen met zijn crew en toen hebben we samen

zocht House of Hiphop van radio 538 iemand om wat

een nummer opgenomen.”

dingen te filmen tijdens een interview met Kurtis en

Ik associeer hiphop vooral met seks, geld en geweld.

vroeg mij daarvoor. Na afloop van dat interview gaf

Waarom rappen? “Hiphop was altijd heel positieve

Kurtis me een hand; ik zei dat ik het leuk vond om hem

muziek. Zo hoort het ook te zijn. Alleen de laatste

te ontmoeten, verder niets. Toen vroeg hij mij of ik ook

twintig jaar is de hiphop heel erg gegroeid. Ik ben er

een rapper was. Ik zei ‘ja’ en toen zei hij: ‘I can see it

vijftien jaar uit geweest, maar toen ik net begon met

in your eyes’. Ik denk dat hij het aan mijn stem kon

rappen, had het een totaal andere boodschap, het was

horen, ik heb wel een lage stem. Na het concert kwam

een hele andere muziekstijl dan het nu is. Ik ben wel blij

hij naar me toe en vroeg hij waarom ik niet meteen had

dat het de laatste vijftien jaar geaccepteerde muziek

gezegd dat ik rapte. Maar ik vind dat maar niks, al die

is geworden, maar het is ook heel negatief gegroeid.

mensen die hijgerig aan hem vertellen dat ze rappen.

Gangsterrap, seks en drugs. In het nummer dat ik met

Toen vroeg hij me een stukje voor hem te rappen. Ik

Kurtis Blow maakte, Real Hiphop, zeg ik ook gewoon

liep eerst weg, maar mijn collega duwde me terug. En

‘I don’t wanna sound like the rappers these days’.

toen hij me een stukje had horen rappen, gaf hij me

Rappen komt uit de getto’s, het was de muziek van

zijn kaartje en zei hij: ‘ik wil met je samenwerken’. Ik

mensen met pijn, het was een schreeuw naar God in

dacht, die man ontmoet zoveel mensen tijdens zijn

poëzievorm. Op mijn nummer ‘God maakt Vrij’, een

tournees, die vergeet mij wel. Maar hij is echt naar mijn

Nederlandstalig rapnummer, krijg ik zoveel positieve

strijdkreet | 15

reacties. Juist ook van mensen die niks met het geloof hebben. Omdat het een andere taal is dan in de kerk wordt gesproken. Wat ik rap is hartstikke radicaal, maar het komt binnen bij mensen die ook deze taal spreken. Het is nu de taal van de straat. En ik houd van de straat. Voor die mensen wil ik het doen. Zij hebben geen psalmen nodig, maar de waarheid in hun eigen woorden. Maar ook als ik in café’s optreed, krijg ik terug: normaal heb ik niks met rap of hiphop, maar als jij het brengt, vind ik het mooi en ik weet niet waarom. Ik denk dan dat het komt doordat ik rap zoals het moet: niet plat, maar echt en radicaal. En zeg zelf: het verschilt niet veel van een smartlap. Daar zit ook gevoel in en emotie en rijm. En ik geloof dat muziek mensen raakt als de makers ervan echt zijn. Ik bid voor het schrijven van mijn teksten en ik denk dat ze daardoor puurder worden. Ik schrijf mijn teksten soms tussen het brood smeren en kinderen naar bed brengen door.”

Wat herkennen mensen dan in je teksten, denk je? “Ik denk dat ze merken dat ik echt nare dingen heb meegemaakt, dus weet waar ik het over heb.

Bijvoorbeeld het nummer ‘look forward’. Die clip is helemaal autobiografisch. Ik heb hersenletsel omdat ik zwaar mishandeld ben. Mijn ex is aan de drank en drugs geraakt. En dat in combinatie met slaapmedicatie… Ik vermoedde dat hij een psychische stoornis had. In 2007 heeft hij me in een psychose, terwijl ik hoogzwanger was, een nachtlang vastgehouden en mishandeld. Hij kwam binnen met een mes en heeft me urenlang met zijn vuist bewerkt en bedreigd met dat mes. Ik zat naakt in mijn eigen bloed en urine, ik voelde aan mijn hoofd, dat was twee keer zo groot van de mishandelingen.

Ik kon niet meer, mijn lichaam was op. Ik heb toen hard gebeden en God heeft mij op een bijzondere manier gered. Zelfs de dokter zei: het is een wonder dat jij en je dochter nog leven. Maar goed, ik zie slecht, ik ben lang doof geweest aan één kant, heb hersenletsel. Ik heb ook nog hulp thuis. Het ‘bijstandsmoeder’-label dat ik in de media kreeg, heb ik dus niet aan mezelf te danken.”

Petra laat de videoclip van ‘look forward’ zien op haar computer. “Ik heb in de videoclip bewust niet de nadruk gelegd op het lugubere daarvan, hoewel je mij daarna nog wel in de rolstoel ziet zitten. Maar ik wilde wel de ernst duidelijk maken. Ik mag blij zijn dat ik nog leef. Hij heeft anderhalf jaar vastgezeten voor wat hij heeft gedaan. Toen hij weer vrijkwam, heb ik tegen de politie gezegd: ‘Luister, ik weet niet wat hem mankeert. Hij was voordat hij gebruikte helemaal niet gewelddadig. Ik heb het jaren goed met hem gehad!’ Hij was hartstikke lief voor me en nooit gewelddadig. Dat juist híj me in zo’n psychose zo heeft mishandeld – dat maakt je wel een ander mens. Ik denk dat ik daarom nu zeven jaar zonder man ben.” Ben je dan niet boos op God? “Nee, God doet mensen

16 | strijdkreet

dat ze Ik denk ik echt t a d n merke n heb e g in d nare s aakt, du m e g e e m r ik het a a w t e we b. over he

geen dingen aan. Ik geloof dat de nare dingen die mij overkwamen van de vijand van God komen, de duivel.

En veel verdriet is ook een gevolg van onze keuzes. Ik heb misschien de verkeerde jongens uitgekozen. Ik ben heel zorgzaam, er is eigenlijk nooit voor mij gezorgd. Ik zocht mensen uit waar ik medelijden mee had en werd daar verliefd op. En dat kostte me dus bijna mijn leven.

Ik was zelf altijd heel positief, verwachtte dat mensen wel zouden veranderen. Maar iedereen maakt zijn eigen keuzes. En ik geloof dat ik een gave heb gekregen van God. Ik heb zelf nooit drank of drugs gebruikt of andere rare dingen gedaan. Mijn zwakke punt is dat ik mezelf wegcijfer. Als ik God vraag me te helpen, dan mérk ik dat Hij dat doet. Daarom weet ik zeker dat Hij bestaat.

Zonder God zou ik ook niet kunnen rappen. En was ik Kurtis Blow niet tegengekomen.”

Haar oudste dochter komt thuis. Het is een mooie meid. “Weet jij waar mijn pet met de Queen P letters ligt?”, vraagt ze aan haar dochter. Die schudt haar hoofd. “Was het fijn op school?” Ze zet de waterkoker aan en lakt haar nagels nog even, voor ze op de foto gaat. Een andere dochter komt op haar nieuwe fiets aanrijden. “Ze heeft een nieuwe fiets, want ze werd te groot voor zo’n kinderfietsje. Kom meisje, mama gaat even op de foto. Ga je mee?” Een stralende meid met donkere kroesstaartjes knikt enthousiast.

strijdkreet | 17

“Dit is wie ik ben, mensen mogen me zien.” wendy bos

Jurjen sietsema

L

ou Snoek raakte zwaar gewond bij de

voor zichzelf en de mensen om hem heen. Hij weet

nieuwjaarsbrand

Hoe

nog dat hij uit De Hemel naar buiten liep naar een

kijken mensen naar hem, hoe kijkt

in

Volendam.

nabijgelegen café waar hij eerste hulp kreeg. “Ik voelde

hij naar zichzelf en hoe ziet zijn leven eruit,

geen enkele pijn en was volledig kalm. Voelde me sereen.

dertien jaar na 1 januari 2001?

Ik ben door iemand met een busje, samen met anderen, naar het AMC in Amsterdam gebracht. Er waren die

De Hemel brandde in de nieuwjaarsnacht van 2001.

avond niet voldoende ambulances om alle gewonden te

Café De Hemel, in Volendam. Daar vierden 255 (meest

vervoeren. In het ziekenhuis heb ik nog zelf mijn naam en

jonge) mensen uitbundig Oud en Nieuw. Tot een bundel

adres aan de verpleegkundigen gegeven. Bizar eigenlijk,

sterretjesvuurwerk de kerstversiering in lichterlaaie zette.

maar dat is de shock. Die beschermt je. Daarna ging het

De ramp die zich toen voltrok, kostte aan veertien mensen

licht uit.” Het verhaal van die nacht heeft Lou door de

het leven. Daarnaast raakten 241 mensen gewond, van

jaren heen al talloze malen verteld. Aan journalisten

wie 200 zwaar.

en op televisie. Hij vertelt het zo af en toe nog. Geeft lezingen voor bedrijven en brancheorganisaties die

Eén van die zwaargewonden was Lou Snoek. Nu 29,

hem daarvoor uitnodigen. Hij is ook even zoveel keren

toen 16. Tweederde van zijn lichaam verbrandde. Zijn

gefotografeerd en laat zich nu, 13 jaar later, opnieuw

gezicht helemaal. De beschadigingen waren zo ernstig,

fotograferen voor bij dit artikel. Hij heeft er geen moeite

dat de artsen hem zeven weken lang in een kunstmatige

mee, zegt hij. “Dit is wie ik ben. Mensen mogen het

coma hielden. Toen hij ontwaakte, was hij onherkenbaar

zien.” De eerste confrontatie met het uiterlijk van Lou

18 | strijdkreet

strijdkreet | 19

Als ik in een stad als Amsterdam loop, denk ik weleens 'wie moet er hier nu eigenlijk naar wie kijken?'

20 | strijdkreet

is een bijzondere ervaring, maar de verbazing over wat

mijn jeugd kwijt. ” Hij speelt nog steeds in de band waar

het vuur heeft aangericht verdwijnt al snel als je met

hij voor de brand al deel van uitmaakte. “Voor de brand

hem in gesprek raakt. Dan zijn het vooral zijn ogen die

speelde ik akoestisch gitaar. Dat kon na de brand niet

opvallen. Levendige, sprekende ogen. Als we de deur van

meer. Aan de linkerhand heb ik al mijn vingers nog en

de in traditioneel Volendamse stijl gebouwde woning van

zou ik alle akkoorden nog moeten pakken, ware het

hem en zijn echtgenote Anne uitlopen voor de fotosessie,

niet dat de pezen zijn aangetast waardoor je ze niet

zie je voorbijgangers onbewust even opkijken. Het valt

goed meer kunt buigen. Dat is een probleem. Daarom

Lou zelf al niet eens meer op. “Dat weet je en dat zal

ben ik basgitaar gaan spelen. De enige optie nog, omdat

ook zo blijven. Aan de andere kant, als ik in een stad als

ik aan mijn rechterhand vingers mis. Ik ben daar vol

Amsterdam loop, denk ik weleens ‘wie moet er hier nu

voor gegaan en heb daarin alle steun van mijn mede-

eigenlijk naar wie kijken?’”

bandleden gekregen.”

Met hoe anderen naar hem kijken, is hij nooit echt bezig

Ze spelen covers van Ray Charles, Otis Redding, Beatles

geweest, zegt hij. Vanaf het begin al niet. “Dat hoefde

en anderen uit de jaren ‘60. Dat hij een liefhebber is,

ook niet. Ik was één van de velen. We hebben het met

blijkt ook uit de trouwfoto die bij hem thuis aan de muur

elkaar en met onze families en vrienden hier in Volendam

hangt. Daarop staan Lou en zijn bruid bij hun trouwauto.

meegemaakt en proberen te verwerken. Dat was een

Een indrukwekkende Chevrolet uit de sixties.

cocon van veiligheid. Het is de hechte gemeenschap hier geweest die mij, en de anderen, boven alles heeft

Dat hij ooit zou trouwen had hij misschien zelf ook niet

uitgetild. Door mij te blijven zien als degene die ik ben.

direct gedacht, maar het leven heeft soms bijzondere

Als mijzelf, als Lou.”

dingen in petto. “Ik leerde Anne vier jaar na de brand kennen. Ze maakte deel uit van de vriendengroep waar

Humor helpt hem ook. En relativeringsvermogen. Het is

ik ook bij hoorde. Zij kent mij niet anders dan zo en zei

zoals het is, zegt hij. Dat levert ook nog weleens situaties

dat ze niet naar het uiterlijk kijkt. Daardoor wist ik dat

op zoals de keer dat hij over de dijk bij De Hemel

zij oprecht voor mij heeft gekozen. Met alles wat erbij

liep met een vriend die ook verbrandt is. “Er stonden

hoort. Daar twijfel ik geen moment aan.”

toeristen naar het monument te kijken dat na de brand is aangebracht bij het café. Op het moment dat wij voorbij

Meer dan dertien jaar na de brand heeft zijn leven zijn

liepen keken ze net naar boven. Ze stonden even als

normale loop genomen, zegt Lou. “Ik heb alles bereikt

verstijfd toen ze ons zagen. Toen zeiden wij tegen elkaar:

wat ik tot nu toe wilde bereiken. Ik heb een baan, ben

‘die hebben net iets meer betaald en krijgen nu waar

getrouwd en doe daarnaast allerlei leuke dingen.” Of hij

voor hun geld.’ Andere mensen vinden dat misschien

anders wordt behandeld dan anderen? “Nee, dat wil ik

schokkend, maar wij kunnen daar om lachen.”

ook niet. Ik wil behandeld worden als ieder ander. Ook op mijn werk. Mijn baas mag mij afrekenen op het werk

Niet dat het hem geen moeite heeft gekost om te leren

dat ik lever en ook op andere vlakken doe ik gewoon

omgaan met de beschadigingen aan zijn gezicht en

mee.”

lichaam. Er waren ongeveer twintig operaties nodig om hem, zoals hij zelf zegt, ‘op te lappen’. Het grootste

De brand heeft zijn sporen achtergelaten, zegt Lou. “Dat

deel daarvan tijdens zijn coma. Dat, en het besef dat hij

wel, maar je moet ook verder. En dat gaat prima. Ik

bepaalde dingen niet meer kon na de brand, heeft hem

heb een mooi leven dankzij de mensen om mij heen en

steviger gemaakt, volwassener. “Misschien vind ik dat

dankzij mijn eigen instelling. Ik ben ook al lang niet elke

wel het grootste nadeel. Dat ik door alles gedwongen

dag meer bezig met die nacht. Dat vervaagt. Ik leef nog,

werd vroeg volwassen te worden. Ik ben een deel van

en dat is misschien wel het belangrijkste.”

strijdkreet | 21

Plastisch chirurg Karine Oostrom:

“Ik maak mensen niet mooi, maar normaal” willemijn de jong

L

Bert de graaf

ippen opspuiten, grotere of kleinere

van het werk is belangrijk. Het is een vergissing om

borsten maken, botoxbehandelingen.

te denken dat cosmetische chirurgie niet medisch

Dat

chirurg:

is. De meeste mensen die in de privékliniek komen,

mensen ‘lekkerder’ maken. Toch? “Dat beeld

maken een weloverwogen afweging. Ze willen vaak

van plastisch chirurgen klopt helemaal niet,”

niet mooier worden, maar normaler. Stel je voor, een

zegt Karine Oostrom, plastisch chirurg van

vrouw van een miezerig A-cupje een gewone B of C

beroep. “Plastisch chirurgen maken mensen

geven, waardoor haar blouses eindelijk normaal zitten.

juist normáál. Het is jammer dat ons vak zo’n

Of een man die er altijd moe uitziet, een ooglidcorrectie

imagoprobleem heeft.” Chirurg Karine doet

geven omdat zijn oogleden op zijn wimpers hangen. En

dan ook graag uit de doeken wat haar vak wel

dat is geen overbodige luxe, want van zware oogleden

inhoudt.

krijg je hoofdpijn.” Dat Karine juist plastische chirurgie

doet

een

plastisch

heeft gekozen, kan ze goed uitleggen. “Oh, ik wist “De meeste plastisch chirurgen werken op drie

het al toen ik zestien was. Ik zag hoe Niki Lauda, de

deelgebieden. Reconstructieve chirurgie, cosmetische

beroemde autocoureur, brandwonden opliep bij een

en handchirurgie. Vooral de cosmetische chirurgie is

ongeluk met zijn formule 1-auto. En toen wist ik dat het

bekend, maar de meeste chirurgen doen dat maar

me geweldig leek, iemand als hij te helpen zijn uiterlijk

twintig procent van hun tijd, één dag in de week, net als

terug te vinden. Binnen de chirurgie hebben plastisch

ik. Ik werk in een ziekenhuis als plastisch chirurg, dus

chirurgen bijna altijd vrolijke patiënten. Als een chirurg

ik opereer voornamelijk. Het is een prachtig, maar ook

je borst afzet, kan hij daarmee je leven redden. Maar

moeilijk vak. Je bent plastisch chirurg ongeveer veertien

het blijft iets dat je niet leuk vindt als patiënt. Ik kom ná

jaar opleiding. Handchirurgie valt meestal onder

die borstafzetting. Om de borst te herstellen. Ze gaan

plastische chirurgie omdat de hand een ingewikkeld

er weer compleet uitzien. Ons werk toont zich wat

orgaan is, met heel veel bloedvaatjes en pezen. Bij

meer, omdat het een esthetisch aspect heeft. Kijk, we

het reconstrueren van een hand moet de chirurg heel

kunnen niet toveren. Ik maak geen littekens, dat doet

nauwkeurig te werk gaan. Je moet al die zenuwen

je eigen lichaam als er in gesneden wordt. Mijn taak

en bloedvaatjes aan elkaar kunnen knopen. Het is

is het om dat litteken zo klein of onopvallend mogelijk

microchirurgie, prachtig werk. Een ander deelgebied is

te maken. Maar ook patiënten die voor cosmetische

reconstructieve chirurgie. Dat zijn borstreconstructies

ingrepen komen, doen dat niet voor hun plezier. Een

na kanker, of operaties bij huidkanker, of brandwonden.

operatie doet pijn, kent risico’s, kost veel geld. Maar de

Huidoperaties worden ook wel door dermatologen

meeste gevallen zijn volstrekt invoelbaar. Ik snap het

gedaan, maar als het een gezichtsoperatie is, doet

best als mensen iets heel vervelends aan hun uiterlijk

een plastisch chirurg dat meestal. Er zijn drie grote

hebben en er graag normaal uit willen zien. Ik wil iets

brandwondencentra in Nederland, daar is een aantal

wat er hoort te zijn graag opnieuw maken. Of iemand

plastisch chirurgen aan verbonden. Maar kleinere

die met pijn en moeite tientallen kilo’s is afgevallen, van

brandwonden behandelen wij ook in het ziekenhuis.”

zijn overtollige huid afhelpen.”

Wat valt er dan onder de cosmetische chirurgie?

“Daaronder vallen inderdaad de borstvergrotingen,

“Er komt wel eens iemand met een tikkeltje afstaande

de ooglidcorrecties en de facelifts. Ook dat onderdeel

oren, dan denk ik wel ‘ach, naja.’ Maar ik heb altijd

22 | strijdkreet

vier criteria voor het helpen van een patiënt. Eén: ik

Als ik een borst reconstrueer, is dat eerst een nieuwe

moet kunnen zien waarvoor de cliënt komt. Als het

bult. Maar daarna tatoeëer ik er een tepel en tepelhof

een onaanzienlijk pukkeltje betreft, of iemand lijdt aan

op. Dan staan vrouwen soms te huilen bij de spiegel,

een fout zelfbeeld, doe ik het niet. Mensen met BDD

omdat hun lichaam weer lijkt op wat het was; het wordt

verwijs ik naar de psycholoog of psychiater. Twee: ik moet een ingreep technisch kunnen uitvoeren. Drie: de kans dat de patiënt erop vooruit gaat, moet groter zijn dan de kans dat de patiënt achteruit gaat. Het is toch een operatie, met kans op infectie of nabloedingen. En een litteken kan soms lelijker zijn dan het plekje dat je weghaalt. Vier: ik moet een goed gevoel hebben bij een patiënt. De patiënt moet geen irreële verwachtingen hebben. Bij cosmetische chirurgie heb je namelijk geen behandelplicht, dat is een verschil met verzekerde zorg.

En dat is maar goed ook; dat je iemand met huidkanker niet kan weigeren, maar een vrouw die een tweede borstvergroting wil omdat haar partner dat mooier vindt wel.” Is het dan niet slecht voor het imago van een kliniek om patiënten te weigeren? “Welnee, het is slecht voor je imago als je zomaar iedereen aanneemt!

Met operaties moet je zorgvuldig omgaan.”

Als Karine iemand weigert te behandelen, omdat de cliënt een onrealistisch beeld heeft van zijn uiterlijk, legt ze dat op de volgende manier uit: “Ik heb wel eens een jongen gehad die binnenkwam en zei: ‘U ziet het zeker al wel. De ene helft van mijn gezicht is normaal en de andere helft is net een apenhoofd.’ Bij zo’n patiënt maak ik een tekeningetje van vijf poppetje naast elkaar, van dik naar dun. Ik vraag de patiënt welk poppetje volgens hem anorexia nervosa heeft. De patiënt wijst het dunste poppetje aan. Ik vraag de patiënt daarna hoe diegene zichzelf ziet. Daarop wijzen ze het dikke poppetje aan. En dan zeg ik: Jij hebt hetzelfde, maar dan niet met dik en dun.” Er zijn ook trends in de plastische chirurgie. “Er komen steeds meer huidkankerklachten.

Maar ook schaamlipcorrecties. Ik vind het persoonlijk best mooi als je kunt zien dat mensen ouder worden, je leeftijd geeft ook karakter aan je gezicht. Je uiterlijk

weer herkenbaar. Helaas wordt je als plastisch chirurg

hoort te passen bij wie je bent. Daarom is het niet mooi

voornamelijk nog als ‘mooimaakdokter’ gezien en

als een jong mens er onnatuurlijk oud uitziet, maar ook

daarom niet serieus genomen. Als ik zeg dat ik dienst

niet als een oude dame het gezicht heeft van een jonge

heb, kijken mensen me soms raar aan en zeggen:

vrouw. De reacties van mensen die ik heb geholpen,

‘hoezo, kun je worden opgeroepen voor een acute

zijn altijd mooi. Ze vormen de reden waarom ik dit

facelift?’ Dat is jammer, mensen beseffen niet dat ik

werk doe. ‘Goh, wat ben ik hier blij mee’ en ‘dit had ik

naar het ziekenhuis scheur als hun kind door een hond

eerder moeten doen’ en ‘dit kan ik iedereen aanraden’.

in het gezicht is gebeten.”

strijdkreet | 23

“Ik loof U omdat ik ontzagwekkend wonderlijk gemaakt ben” uit de Bijbel Psalm 139 vers 14

www.legerdesheils.nl

doen wat we geloven