GEVANGEN, MAAR NIET VERLOREN Journaliste Leentje De Leeuw woont en werkt al meer dan drie jaar in Chicago. Zij kon een bezoek brengen aan een van de grootste gevangenissen van de VS, en kennismaken met misschien wel de meest progressieve sheriff van het land. tekst LEENTJE DE LEEUW foto’s MICHAEL SLOWACK illustratie SVEN FRANZEN
Hier is het allemaal te doen: Division 11 van Cook County Jail in Chicago. Rechts: de deelnemers aan het project zijn fier op hun huisbereide pizza’s.
olgens recente cijfers van de website prisonpolicy.org tellen de Amerikaanse gevangenissen anno 2017 zo’n 2,3 miljoen gedetineerden, goed voor ongeveer 20 procent van de wereldwijde gevangenisbevolking. Dat onthutsende cijfer omvat zowel de lokale jails als de staats- en federale gevangenissen én de jeugdgevangenissen. Penitentiaire instellingen doen er overigens vaak dienst als psychiatrische ziekenhuizen en opvanghuizen voor de armste laag van de bevolking. Er is trouwens een verschil tussen ‘jail’ en ‘prison’. In jail verblijven mensen die nog niet zijn veroordeeld. Vaak zitten ze meerdere maanden, soms jaren, vast in afwachting van hun proces. De meesten onder hen hebben geen zware feiten gepleegd, maar hebben simpelweg de centen niet om hun borgsom van soms enkele honderden dollars te betalen. Eén van die jails is Cook County Jail in Chicago. Het is niet de grootste gevangenis van de VS – Los Angeles en New York wisselen elkaar af wat dat recordcijfer betreft – maar ze huisvest wel het grootste aantal gedetineerden op één locatie. Er verblijven zo’n 7.500 gevangenen, van wie ongeveer één derde als geestesziek kan worden bestempeld. Trieste cijfers, maar er is hoop en die hoop heet Tom Dart, 55 jaar oud, sheriff van beroep.
V
DM Magazine
28 oktober 2017
De man die aan het hoofd staat van Cook County Jail kreeg vanwege zijn progressieve aanpak in 2009 ook een plekje op de prestigieuze lijst van de honderd meest invloedrijke personen ter wereld van Time Magazine. Ook CNN-journalist en -presentator Anderson Cooper besteedde in het verleden al uitgebreid aandacht aan de man en zijn atypische aanpak.
Yoga en drumles Tom Dart: “In de eerste plaats wil ik niet-gewelddadige criminelen in de mate van het mogelijke uit de gevangenis houden door bijvoorbeeld meer en meer met elektronische enkelbanden te werken. En aan hen die uiteindelijk toch in de gevangenis belanden, wil ik hoop op werk en reïntegratie in de maatschappij bieden. Van die vele duizenden gedetineerden schat ik dat er een negenhonderdtal echte ‘slechteriken’ zijn die levenslang moeten worden opgesloten. Voor al de rest zie ik nog hoop. Daarom heb ik de voorbije jaren al tal van interessante mensen met goede ideeën ontmoet wiens programma’s we nu aanbieden aan de gedetineerden: gitaar- en drumles, yoga, fotografie, koken… Noem maar op. We hebben zelfs onze eigen boerderij waarvan de oogst wordt geleverd aan restaurants in de stad. Ik heb trouwens ook afspraken met die
36 — 37