02 03
Premie voor luiheid
H
Anseel & Denys Frederik Anseel en Jan Denys bekijken de arbeidsmarkt beurtelings door een kritische bril.
‘Tijdskrediet werd ingevoerd om mensen langer te laten werken. Wellicht is het effect omgekeerd’
et bericht ging in de media niet onopgemerkt voorbij. De door de vorige Vlaamse regering gelanceerde, en door de huidige weer afgeschafte, jobkor ting zou perverse effecten hebben gehad. Door een extra premie te geven aan werkenden zouden niet meer maar net minder mensen aan het werk zijn gegaan. Zo bleek toch uit wetenschappelijk onderzoek op basis van een econometrisch model genaamd Mefisto. Die domme politici toch ... Of de jobkor ting inder tijd de beste arbeidsmarktmaatregel was gezien de schaarste aan middelen is een vraag die terecht gesteld kan worden. Daar is elke arbeidsmarktdeskundige het over eens. Neemt niet weg dat de meeste media weer bijzonder selectief waren in hun oordeel ter zake. Ik wil de resultaten van het wetenschappelijk onderzoek niet in twijfel trekken, ook al weet ik dat een hardnekkige regel inzake econometrische modellen luidt dat er dikwijls uitkomt wat je er vooraf instopt. Mijn probleem ligt elders. Waarom wordt dit eco-
nometrisch model enkel en alleen losgelaten op de jobkor ting? Waarom bijvoorbeeld niet op het stelsel van tijdskrediet? Eén van de motieven om het stelsel inder tijd in te voeren was dat het zou leiden tot langer werken. Wie nu en dan eens kan uitblazen aan de kant houdt het uiteindelijk veel langer vol. Op zich een heel redelijke redenering. Alleen, tot op heden is daar geen enkel bewijs voor geleverd. Premie voor werk Wellicht is het effect net omgekeerd. Heel wat mensen in tijdskrediet gaan nadien minder werken. Eens men een bepaald levensritme gewoon is, blijkt het zeer moeilijk om professioneel harder te schakelen. Zo stromen werknemers ook veel gemakkelijker door van voltijds naar deeltijds dan omgekeerd. Als de jobkor ting al een luiheidspremie wordt genoemd, hoe moeten we dan de vergoeding voor het tijdskrediet noemen? Is het niet vreemd dat we over dit fenomeen sowieso weinig horen in de meeste media? Als er studies over gepleegd worden, ko-
men ze in de media niet uitgebreid aan bod, zeker niet in vergelijking met de aandacht die ging naar de jobkortingstudie. Hoe kunnen we dit verklaren? Het idee is in dit land diepgeworteld dat het prima is om geld te geven aan mensen om niet te werken, zelfs als dit een eigen keuze van de betrokkene is en niet iets dat hen overkomt. We vinden dit zeer sociaal. Maar een extra premie geven aan mensen die aan het werk zijn om hen te belonen omdat ze willen werken in plaats van beroep te doen op een uitkering, daar hebben we het heel moeilijk mee. Dat vinden we asociaal. Ik blijf dit een eigenaardige redenering vinden. De simpele waarheid is dat het geld dat gegeven wordt aan mensen die vrijwillig niet willen werken, moet worden verdiend door zij die wel werken. Daar kan geen Mefisto tegenop.
Jan Denys, arbeidsmarktdeskundige Randstad en auteur van ‘Free to work’ en ‘Uw werk, uw merk’.
CARTOON