007_GPV1QU_20111008_VMGHP_00.pdf; Oct 06, 2011 20:19:39
07
... ren is groter, en daarmee ook de stress. Je moet ook
om kwaliteit.”
de tijd nemen om te ontspannen voor je gaat sla-
De gevolgen op persoonlijk en professioneel vlak
pen, maar in onze samenleving is die tijd er vaak
zijn hoe dan ook niet te onderschatten, geeft Roose
niet meer. We blijven vaak actief tot net voor we
aan. “Slaapproblemen zijn een aanslag op je le-
gaan slapen.”
venskwaliteit, zeker als ze van langdurige aard zijn.
Johan Verbraecken: “Veel mensen werken in de
De gevolgen zijn divers: een slecht functionerend
dienstensector, waar iemands productiviteit niet
geheugen, grote verstrooidheid, concentratie-
zo objectief vast te leggen is als in een fabriek. Je
stoornissen, minder stabiel van stemming, vlug-
krijgt makkelijker een grote werkbelasting. De
ger geïrriteerd. Dat is zwaar om te dragen. En vaak
grens tussen privé en werk is vager. Een arbeider
kom je ook nog eens in een vicieuze cirkel. Omdat
kan de deur achter zich dichtgooien en zeggen ‘het
je moet presteren, probeer je te overcompenseren.
is gedaan voor vandaag’. Een luxe, in zekere zin.”
Je begint minder in ontspanning te investeren. As je thuis komt, probeer je het werk dat is blijven lig-
Er zijn ook specifieke situaties waarin slaapproble-
gen toch nog af te werken.”
men ontstaan, zegt Annelore Roose. Kleine kinde-
Ook op de werkvloer zelf blijft slaaptekort niet zon-
ren hebben kan een aanslag zijn op een deugde-
der gevolgen. Logisch, als je de impact ervan bekijkt.
lijke nachtrust. Of een reorganisatie op het werk.
Slapen zorgt ervoor dat er opslagcapaciteit vrijkomt
“Veel mensen slapen terug goed wanneer de kin-
in de hersenen, waardoor je de volgende dag beter
deren ouder worden en doorslapen, of wanneer de
aan de slag kan. Bij slaaptekort komen de hersen-
reorganisatie achter de rug is, maar een deel ervan
functies onder druk die betrokken zijn bij processen
blijft sukkelen met de slaap. Of dat effectief zo evo-
zoals originaliteit, flexibiliteit, vooruitzien en taal-
lueert, hangt onder meer van persoonlijke factoren
vaardigheid. Johan Verbraecken (UZA): “Eenvou-
af. Welke persoonlijkheidskenmerken heeft ie-
dige taken tot een goed einde brengen lukt nog wel,
mand, bijvoorbeeld. Heeft hij een lage stressdrem-
complexere taken een stuk moeilijker. De flexibili-
pel, hoe perfectionistisch is hij? Maar opnieuw:
teit van denken vermindert, net als de creativiteit.
ook daar speelt levensstijl een belangrijke rol. Hoe
Bovendien zie je meer ziekteverzuim bij mensen
je nacht verloopt, wordt bepaald door hoe je over-
met slaaptekort. Je hebt slaap nodig om je afweer
dag leeft. Bovendien treden er vaak gedragsaan-
op peil te houden. Gebeurt dat niet, dan word je ge-
passingen op omwille van acute slaapproblemen
voeliger voor ziekte. Mensen met slaapproblemen
- langer uitslapen, vroeger in bed kruipen, medica-
zijn ook minder productief, zowel professioneel als
tiegebruik- en ontwikkelen mensen gedachten die
privé. Ze nemen gewoon minder taken voor hun
de slaap belemmeren, zoals piekeren over slaapge-
rekening.” Annelore Roose: “Als je te weinig slaapt,
brek. Dat ondermijnt op lange termijn echter vaak
maak je meer fouten op het werk, slaag je er niet in
ons natuurlijk slaappatroon.”
evenveel werk te doen als anders, blijf je thuis omdat je niet meer kan presteren, … Het gaat soms ver:
Vatbaarder voor ziekte
een aantal mensen die bij ons in het slaapcentrum
Nog een probleem: het duurt vaak een eind voor-
langskomen, zijn in ziekteverlof omwille van hun
aleer mensen hun slaapproblemen aanpakken.
slaapprobleem. Ze hebben zich zo vastgereden dat
Veel mensen raken met hun probleem niet bij de
ze niet meer aan presteren toekomen. Of er speci-
dokter. En als ze er geraken, krijgen ze niet altijd
fieke beroepscategorieën zijn die meer opduiken?
de juiste oplossing. “Veel mensen nemen hun
Nee. We krijgen hier de meest uiteenlopende men-
toevlucht tot slaapmiddelen. Dat is makkelijk.
sen over de vloer, van alle leeftijden en beroepscate-
Makkelijker dan hun levensstijl te herzien”, zegt
gorieën. Je hebt nu eenmaal overal perfectionisten
Annelore Roose. “Maar slaapmiddelen zijn geen
en piekeraars - of het nu gaat om een kuisvrouw,
oplossing. Om te beginnen moet je de dosissen er-
timmerman of manager.”
van opdrijven en verdwijnt het effect op termijn. Ten tweede helpen die middelen je misschien om
Vraag is: kunnen bedrijven iets doen aan het slaap-
door te slapen, maar de diepe slaap wordt er door
probleem van hun werknemers? Is het uiteindelijk
ondermijnd. Met andere woorden: de kwantiteit is
niet vooral een persoonlijk probleem, waar werk-
goed, de kwaliteit niet. En bij slaap draait het net
gevers weinig mee te maken hebben? Annelore
“helaas is er nog altijd een taboe op slaapproblemen, zeker op het werk.” Slaapspecialist Johan Verbraecken, UZ Antwerpen
VMG-20111008_04_COVERSTORY*.indd 7
...
AlvAst geen slAAPverwekkende cijfers…
72%
72% van de managers die bij een enquête in 2009 door Philips ondervraagd werden, zegt met een slaaptekort te kampen. Gemiddeld slapen managers 6 uur en een kwart. 83% gaf aan dat hun werk negatief beïnvloed wordt door weinig slapen. Amerikanen hebben volgens dezelfde enquête meer dan andere nationaliteiten te kampen met een slechte nachtrust door stress.
96%
96% van de managers ziet in dat een slaaptekort ernstige gevolgen kan hebben voor de gezondheid, maar slechts 29% bespreekt de problemen daadwerkelijk. En van die groep schakelt slechts 27% een arts in. (bron: enquête PhiliPs)
7,5
slaapbehoeften zijn zeer individueel, maar gemiddeld slapen we tussen 6,5 en 7,5 uur. Er zijn mensen die met vijf uur of minder toekomen, zonder dat ze zich vermoeid voelen of hun toevlucht moeten zoeken in pepmiddelen, maar zij vormen een kleine minderheid.
11,3
Ongeveer 23% van de werkende Amerikanen kan ‘s nachts nauwelijks de slaap vatten, blijkt uit een rapport van de American Academy of Sleep Medicine van september 2011. De slaapproblemen zou de economie van de VS ieder jaar zo’n 63 miljard dollar (43 miljard euro) kosten. werkende Amerikanen zien gemiddeld 11,3 werkdagen in rook opgaan door slaapproblemen.
5%
slaaptekort kan de levensduur met 5% inkorten.
6/10/11 18:54