iraultzen 2016 NEGUA
173 Presoak Lan gatazkak Ainhoa Etxaide Aurrekontuak Jazarpen sindikala
GARAI BERRIRAKO PREST
iraultzen LABen aldizkari nazionala 173. alea ERREDAKZIO BURUA:
Aiora Imaz DISEINUA ETA MAKETAZIOA:
Fidel Linazisoro INPRIMAKETA:
mccgraphics-elkar
GARAI BERRIRAKO PREST Garai berri bati ekiteko prest gara. Urtarrilean hasi eta bost hilabetez 9. Biltzar Nagusiaren prozesuan murgilduta izango gara. Maiatzaren 25 eta 26an izango dugu bilkura nagusia, Gasteizen. Inoizko prozesurik parte hartzaileena sustatu nahi du sindikatuak, eta datozen hilabeteetan aukera bat baino gehiago izango du militantziak informazio, eztabaida eta erabakietan eragiteko.
LEGE GORDAILUA:
SS. 734-77 IRAULTZEN ALDIZKARIAREKIN KONTAKTUAN JARTZEKO:
Rekalde Zumarkalea 62 behea 48010 TELEFONOA:
944 70 69 38 POSTA ELEKTRONIKOA:
iraultzen@lab.eus BAIONA Coursic Karrika, 13. 64100. Tf: 00 33 559 59 50 20 BILBO Errekalde Zumarkalea, 62, behea. 48010 Tf: 94 470 69 00 DONOSTIA San Blas, 1 behea. 20013 Tf: 943 22 44 00 GASTEIZ Fermin Lasuen, 13 behea. 01001 Tf: 945 25 58 77 IRUÑEA Arga Ibaia kalea 12-14 behea 31014 Tf: 948 22 11 30
40 urteko ibilbidea egin dugu; sindikatua sortu eta kontsolidatzen eman genituen lehen bi hamarkadak, ondoren belaunaldi aldaketa etorri zen, eta orain, 4. fasea abiatzen dugu, eredu sindikalaren aldaketarekin. Sistemaren 4.0.ari aurre egingo dion langile borroka behar dugu. Kapitalismoaren bertsiorik basatiena merkatuan da jada, muturreko produkzio eta kontsumo ereduekin, langileon zapalkuntza eta esplotazioan sakonduz eta prekarietatea nahiz pobrezia areagotuz. Ongi bizitzeko aukerarik ez dago eredu kapitalista horretan, eta beraz, langile guztien bizi baldintzak hobetzeko politiken aldeko borrokan ekarpenik emankorrena egitea da gure asmoa. 2008tik gaurdaino gertaera garrantzitsuak bizi izan ditugu: sindikalismoaren krisia, langileen eskubideen kontrako eraso neurrigabea, Ezker Abertzalearen estrategia aldaketa.... Eta zorionez, LAB indartsu eta kohexionatu bat gai izan da bere bidea egiteko, ororen gainetik klase interesak lehenetsiz, prekarietatearen aurka gure lerro sindikala berrituz, euskal sindikalismoaren aldeko gure jarrerari eutsiz eta langileon beharrei erantzuteko Euskal Herri berri baten alde, etenik gabe lanean. Dugun onena eman dugu eta langileen aldetik irabazten ari garen atxikimendua dugu horren adibide: ordezkaritzan eta afiliazioan tope historikoetan gaude; bigarren sindikatua gara EAEn, Nafarroan %15aren langa gainditu dugu eta Ipar Euskal Herrian ere, oztopoak oztopo, hauteskundeetan presente izateko borrokari eusten diogu. Jaso dezakegun babesaren arabera, bertan ere gehiengo berriak eratzeko ateak zabaldu daitezke. Sektore publikoko eremu askotan lehen indarra gara, bai EAEn bai Nafarroan. Zailtasun handiak genituen zerbitzu pribatuetako sektoreetara iristeko eta urrats nabarmenak eman ditugu, emakume asko etorri baitira LABen ibilbidean eta borrokan inplikatzera. Urte zailak bizi izan ditugu, baina emankorrak aldi berean, asmatu egin baitugu hartutako erabaki askorekin. 9. Biltzar Nagusira heltzen gara LAB berritu batekin, garai berri batean eta Euskal Herri berri bati begira. Eta Kongresua bera ere berritasunez beteta datorkigu. Erreleboa emango da idazkaritza nagusiak eta aldaketa dator zuzendaritzako beste hainbat arduratan ere. Iraultzen honetan gure idazkari nagusiak berresten digun moduan, “etxeko lanak eginda” ardurak uztea erabaki dute, emaitzak eskutan, momentu egokia delako eta badutelako lekukoa nori pasa. Ainhoa Etxaide, Jabi Garnika, Arantzi Sarasola, Olatz Arozena... Lemazain bikainak izan ditugu gaurdaino eta militantziak hala nahi badu, sindikatua esku onetan geratuko da aurrerantzean ere, Garbiñe Aranburuk eta Igor Arroyok zuzendutako lantaldearekin. Ireki den bideari segida ematea dagokigu orain. Gure lehentasuna prekarietateari aurre egin eta langileriaren errealitatea aldatzea izango da. Orain da garaia sistema kapitalista aldatuko duen burujabetza prozesua martxan jartzeko. Baditugu aukerak, baditugu tresnak, badago gehiengo sozial bat eta badugu sindikatu abertzaleon gehiengo bat ere. Aliantzak eta akordioak egiteko unea da, eremu bakoitzaren errealitatea, eginkizuna eta autonomia aitortuz eta balioan jarriz.
gogora ekarri >ZERBITZU PUBLIKOETAKO PREKARIETATEARI MUGAK JARTZEN
4>5
Sektore publikoan eragin zuzena izango duten hainbat sententzia iritsi zaizkigu Europatik. Behinbehinekotasunean oinarritzen den eta iruzurrean eraikitako sistema kolokan jartzen dute eta langile interino zein behin-behinekoei kalte ordainak onartzen dizkiete sententzia hauek. Ukaezina da erabaki honek administrazio ezberdinetan eragin zuzena izango duela, gaur egun arte, astero ehunaka langile kaleratuak izaten baitira inongo kalte ordainik jaso gabe. LABen iritziz behin-behineko langileek jaso behar dituzten kalte ordainetatik harago, prekarietatean oinarritu den kontratazio sistemaren porrota irudikatzen dute sententzia hauek ere. Urteetan iruzurrean eraikitako sistemari kolpe latza ematen zaio. Ezin dira estrukturalak diren lanpostuak behin-behineko langileekin bete. Baieztapen honen harira, eginkizun berdinerako behin eta berriz behin-behineko kontratuak edo kontratu interinoak izaten dituen langileak, lanpostu horretan finkatzeko eskubidea dauka EPEa deitu bitarte. Langile horrek, beraz,
finko ez mugagabe izaera izango du eta lanpostu horretan gelditzeko eskubidea dauka lanpostua deialdi publikoan ateratzen den arte, edota lekualdatze lehiaketa bidez betetzen den arte. Horrez gain sententziek argi uzten dute zerbitzu publiko batek ezin dituela bere oinarrizko eginkizunak behin-behineko langileekin bete. LABen iritziz, plantilak finkatzeko garaia iritsi da; egiturazkoak diren lanpostu guztiak aitortu eta sektore publikoan ematen den prekarietate egoerekin amaitu behar da. Inolako aitorpenik ez duten lanpostuak, etengabeko ziurgabetasunean dauden langileen kontura betetzearekin amaitu beharra dago. Europako sententziak garbi uzten du; zerbitzu publikoa eskaintzen duen administrazio batek ezin du beharrezkoak dituen eginkizunen %25etik gorako lanpostu defizita izan. Euskal Herriko administrazioen kasuan askotan ematen da egoera hau eta Europako sententziak garbi esaten du lanpostu defizit hori enplegu publikorako eskaintza batekin bete behar dela. Ziur gaude sententzia hauek aukera itzela ematen dietela administrazioei zerbitzu publikoen defentsarako bide propioan aurrera egiteko. Beraz, sententziak eskutan, LABek zerbitzu publikoetan aro berri bat irekitzeko lanean jarraituko du. Besteak beste kontratuak eteterakoan langileei beraien kalte ordai-
IREKI KARTZELETAKO ATEAK Donostian Euskal Herriko txoko guztietatik joandako langileek IREKI ekimena sustatu dute langileen bultzadaz euskal preso eta iheslariak etxeratze bidean jartzeko helburuarekin. Bada garaia kartzeletako ateak irreki eta etxera bidean jartzeko. Horretarako sinadura bilketa masiboa martxan jarri dute, “inoiz Euskal Herrian egin den sinadura bilketarik erraldoiena”. Afera honetan urrats berriak emateko asmoarekin lantokiz lantoki langileen atxikimendu eta indarra biltzen ari dira.
na ordaintzea exigituko diegu administrazioei; administrazio bakoitzaren errealitatearen arabera iruzurrean betetzen ari diren lanpostuak finkatzea eskatuko dugu eta Euskal Herriko instituzioei zerbitzu publikoen defentsarako sententzia hauek eskaintzen dituzten tresna juridikoak erabili ditzaten aldarrikatuko dugu.
>CONTRA LA PRECARIEDAD, UN CONVENIO DE COMERCIO UNIFICADO
Este principio de curso, las y los trabajadores del sector del comercio de Gipuzkoa se han marcado como objetivo crear el Convenio de Comercio de Gipuzkoa. A través de la negociación colectiva
>DECIMOS NO AL TTIP Y A CETA
Durante este otoño nos hemos movilizado en diferentes lugares de Euskal Herria en contra de los acuerdos de libre comercio internacional denominados TTIP y CETA. Dentro de esta dinámica, desde la Carta de los Derechos Sociales de Euskal Herria y la plataforma TTIP/CETA NO se hizo un llamamiento a toda la ciudadania de Euskal Herria a movilizarse el 5 de noviembre bajo el lema “Herriek erabaki. Defendamos nuestra tierra y nuestros derechos”. La gente salió a la calle en todas la capitales de Hego Euskal Herria exigiendo que se anulen este tipo de acuerdos negociados al margen del control democrático. Los acuerdos internacionales firmados entre Estados Unidos y Europa (TTIP) y Canada y Europa (CETA) menoscabarán los derechos de la ciudadanía. Quieren que prevalezca la lógica de los negocios de las empresas multinacionales, el libre comercio y la libre competencia; para ello van a rebajar los derechos sociales, laborales y los relativos al medio ambiente. Por otro lado debemos subrayar que estos acuerdos son antidemocráticos tanto en la forma como en el contenido porque se han hecho dando la espalda a los pueblos y a la ciudadanía y favoreciendo de las élites. El sindicato, dentro de la Carta Social de Euskal Herria, seguirá trabajando para que estos acuerdos internacionales sean derogados y para que se construyan alternativas en las que el eje principal sean los ciudadanos, los pueblos y el medio ambiente.
POR UN CONVENIO DE ARTES GRAFICAS DE GIPUZKOA Las y los trabajadores del sector de artes gráficas se han movilizado durante los meses de noviembre y diciembre por un convenio digno. Tras constatar el inmobilismo de Adegi en la mesa de negociación de Gipuzkoa, las y los trabajadores han considerado que era necesaria la movilización y la huelga. Efectivamente Adegi ha rechaza-
apuestan por mejorar las condiciones de trabajo y vida de todos y todas las trabajadoras y poner límites a la precarización. En esa lucha, el pasado noviembre, se firmó el Acuerdo Marco Sectorial de Comercio a nivel de la CAV. En dicho acuerdo, tanto la patronal como los sindicatos adquiríamos el compromiso de proteger los convenios sectoriales y retomar aquellos que están bloqueados o caídos. Partiendo de este acuerdo, queremos lograr un nuevo convenio que unifique los convenios provinciales de comercio general, de metal, textil, de piel y calzado, jugueterías, comercio del mueble; industria y comercio de la vid, licores y cerveza; comercio de bebidas refrescantes sin alcohol y comercio de papel y artes gráficas. Pero la voluntad de la patronal es otra, se ha negado a negociar esta nueva propuesta, dejando clara su intención de profundizar en la precariedad y la explotación. Ése es el único acuerdo que quiere. LAB considera que es hora de luchar para posibilitar nuevas opciones y escenarios. En este sentido LAB continuará luchando al lado de los y las trabajadoras del comercio. >35 ORDUKO LANASTEA ETA 1200 EUROKO SOLDATAREN ALDE
LAB sindikatuak lanean darrai
do todas las propuestas que los sindicatos han llevado a la mesa de negociación. La postura de la patronal es una provocación, con su actitud ha mostrado una y otra vez que no busca acuerdos. Por consiguiente, mientras Adegi no tenga en cuenta las reivindicaciones de la clase trabajadora — subida salarial, poner límites a la subcontratación, blindar el convenio ante las reformas— la lucha seguirá.
>PREKARIETATEAK HIL EGITEN DU
35 ordutako lan-astea eta 1.200 eurotako gutxieneko soldataren alde eta prekarietatearen kontra. Helburu honekin 7 orduko mobilizazioa burutu genuen Basaurin azaroaren 5ean. Egun horretarako ekimen ezberdinak antolatu zituen sindikatuak, 35 ordu eta 1.200 euroko aldarrikapena plazaratzeaz gain esperientzia zein gogoetak elkar trukatzeko aukera izan zen. AHTaren makroproiektuek dakarten prekarietatea salatuz 7 kilometroko mendi martxa batekin ekin genion mobilizazio egunari. Ondoren etorri zen prekarietatearen kontrako ideia faktoria zabaltzeko unea. Bertan 8 hizlarik prekarietateak dakartzan ondorioen inguruan eta honi aurre egiteko bideei buruz eztabaidatzeko tartea hartu zuten. Prekarietatearen aurpegi ezberdinak ikusaraziz lekukotzak jaso genituen: gazteriaren egoera agerian utzi zen, Indusaleko emakume batek diskriminazioaren inguruan hitz egin zuen, etxeko langileen egoera, pentsionistena eta langabetuena ere aipatu ziren. Ainhoa Etxaide, LABeko Idazkari Nagusiak ere solasaldian parte
Aurten ere hamaika aldiz irten gara kalera langileak beren lan postuetan hil egiten direla salatzera. Errealitate horren arrazoiak ezagunak dira, prekarietatea eta prebentzio neurri eskasak. Eta arrazoia bezain ezaguna eta jakina da egoera horrek nori egiten dio mesede: patronalari. Etekinak handitzeko helburuarekin kostuak murriztu nahi ditu langileon bizitza arriskuan jartzeraino. Lan istripuz hile diren langile askok azpikontratetan egiten zuten lan . Hau ez da kasualitatea, honek agerian uzten du heriotz hauen atzean lan baldintza prekarioak eta prebentzio neurri gutxi daudela. Prebentzioan ez inbertitzea hautu bat da, enpresaburuek, ondorio guztien jakitun egiten duen hautua. Patronalak praktika hauek babestu egiten ditu eta Instituzioek beren aldetik arauak ziurtatzen dituzte hau posible izan dadin. Egoera honen aurrean instituzioek ardura zuzena dute, baina nahiago dute beste alde batera begiratu. Erakundeen aldetik ez dago benetako politika eraginkorrik arazo hau konponbidean jartzeko, alderantziz, instituzioek azken hamarkadetan hartu dituzten neurriak, lan merkatu prekarizatu edo OSALAN eta ISPLNren baliabideak murriztea, gure osasunaren kalterako izan dira. Bada garaia Jaurlaritza eta Nafarroako Gobernuak ere neurriak hartu beharko ditu labn istripuek izan duten gorakadaren aurrean. LABek lan osasuna eskubidea izan dadin borrokatzen jarraituko du, horretarako egin dezakegun borrokarik hoberena prekarietatearen kontrako borroka indartzea dela ulertzen dugu eta horrekin batera lantokietan prebentzio neurriak exijitzeko ekintza sindikala indartuko dugu.
hartu zuen eta aldaketa eragin ahal izateko langileok botere berreskuratzea ezinbestekoa dela azpimarratu zuen. Bestalde, parte hartzaile guztiek onartu dute 35 ordutako asteak eta 1.200 eurotako gu-
txieneko soldata itzelezko neurria izango zela eraiki nahi dugun bestelako eredu laboral eta sozial baten eraikuntzan. Hain zuzen ere honelako neurriek pairatzen dugun prekarietateari mugak jartzeko balio baitute.
gure gaiak
Lucha sindical al servicio de un
6>7
Proceso Soberanista Para cambiar la situación actual la ciudadanía debe tener en sus manos la capacidad de decidir el presente y el futuro de Euskal Herria. Esto lo conseguiremos si somos capaces de impulsar un proceso soberanista que a su vez conlleve el cambio social y económico. Por eso uno de los principales objetivos del sindicato para los próximos años será dar pasos en esa dirección. Y lo haremos sin esperar a que nadie nos dé luz verde para ello. Pongámos en marcha y abramos un camino que sea irreversible. Está claro que dejar las decisiones sobre el futuro de Euskal Herria en manos del poder económico no nos traerá más que precariedad y dependencia. Precisamente, durante los próximos meses y años tanto Madrid como Paris seguirán ahondando en el camino de las reformas tal y como les exige la Troika para seguir favoreciendo a unos pocos. En Euskal Herria, el proyecto de presupuestos presentado por el
Gobierno de Nafarroa todavía existen partidas para financiar a UGT, CCOO y la patronal. En el caso de la CAV mucho nos tememos que el nuevo gobierno de Urkullu aplicará nuevos recortes. Por ello, el mayor reto que tenemos en estos momentos como pueblo y como sindicato es emprender el camino hacia la soberanía. Esa es la propuesta que hacemos a todas esas personas que creen que otro modelo de país más justo y mucho más soberano es posible.
Para lograr la soberanía no esperaremos a autorización de nadie, la clave está en ponernos en marcha
¿Como recorrer el camino hacia la soberanía? Estos últimos años han estado repletos de acontecimientos que nos han llevado a abordar nuevos caminos. Ha sido imposible poner en marcha en Euskal Herria un proceso de cambio basado en la resolución democrática del conflicto. El estado se negó desde el principio a dar pasos en dicha dirección, y algunos actores de Euskal Herria recularon. Una vez más los proyectos de algunos partidos y sus intereses primaron sobre la necesidad, el deseo y la voluntad de un pueblo. Quedó claro una vez más que Euskal Herria debe hacer su propio proceso y que este camino debe basarse en iniciativas propias. Si todas aquellas personas que decimos estar a favor de la soberanía tomamos iniciativas será posible dar nuevos pasos para conseguiremos construir esta
nueva realidad. Debemos impulsar el proceso soberanista desde todos los ámbitos. Se puede y se debe hacer mucho desde las instituciones para lograr el reconocimiento del derecho a decidir para hacer políticas que aseguren a las y los ciudadanos condiciones de vida dignas, pero no nos podemos limitar a ello. Somos todos nosotros y nosotras quienes tenemos que decidir, y en ese sentido LAB, desde el sindicalismo, tiene mucho que aportar.
La fuerza para el cambio está en la lucha Conseguiremos avanzar hacia un nuevo modelo social solamente proponiendo alternativas a las trabajadoras trabajadores que piensan que hay que cambiar de raíz la realidad actual y trayéndolos al proceso soberanista. En ese sentido, la principal aportación que puede hace LAB es reforzar la lucha social y sindical: solo conseguiremos limitar el poder acumulado en manos de la patronal a través de la lucha. Para ello, las y los trabajadores nos tenemos que organizar y activar en defensa de los derechos sociales, laborales y políticos.
Euskal Preso eta iheslarien aldeko borroka LABen agendaren erdigunean Garai berri bat ireki ahal izateko gatazkaren konponbide demokratikoaren alde lanean jarraitu behar dugu eta horretan jarriko ditugu indarrak. Norabide horretan presoen eta iheslarien aferari heltzea ezinbestekoa dela uste dugu, horregatik LABentzat borroka hau lehentasunezkoa izango da eta urrats berriak emango ditugu. Herri bezala zein sindikatuetatik, baita langile bakoitzak ere zer egin eta zer esan handia du afera honetan. Denok urratsak emanez etxeranzko bidean jartzea lortuko dugu. Sindikatuak ekimen berriak jarriko ditu martxan, garai delako, gure artean nahi ditugulako, ahalegin guztiak egitea zor diegulako. Zentzu honetan, ekimenak ez dira falta izan, sindikatuarenak zein bestelako eragileenak. Hala nola, Rafa Diez Usabiaga eta Bateragune auziko beste kideak atxilotu zituztela 7 urte pasa diren honetan Rafa eta gainontzekoak kalean behar ditugula aldarrikatu dugu. Bestalde, langileen bultzadaz euskal preso eta iheslariak etxeratze bidean jartzeko asmoz martxan jarri den IREKI ekimenari ongi etorria eman diogu eta SAREk Donostian “Larriki gaixorik dauden euskal presoak etxera” lemapean egin zuen manifestazioan presente egon ginen. Guzti honekin batera preso ohiek bultzatuta, Kalera Kalera iniziatiba martxan jarri da afera hau konponbidean jartzeko. Giza eskubideen ikuspegitik eta gatazkaren konponbideari begira, dispertsioarekin amaitu eta euskal preso eta iheslarien etxeratzea aldarrikatzen dugu. Etxean nahi ditugu, aske nahi ditugu, eta horren alde lanean jarraituko dugu, lantokietan zein kalean.
gure gaiak
Contra la precariedad
en los centros de trabajo y en la calle
8>9
Con el objetivo de abaratar costes la patronal ha impulsado en todos los ámbitos laborales un proceso de precarización, para ello cuenta con el apoyo total e incondicional de las instituciones lideradas por PNV y UPN. Cada vez son más los servicios que la administración deja en manos de empresas privadas. Dichas políticas de privatización han provocado la precarización de las condiciones laborales de aquellas personas que trabajan en las subcontratas. Además, cada vez son más los convenios que no se han renovado y esto está ampliando la bolsa de trabajadores y trabajadoras a las que se les aplica el convenio estatal. Evidentemente esto generará pobreza entre la gente que tiene empleo. De la misma manera, el acuerdo firmado por el Gobierno Vasco, Confebask y CCOO y UGT facilitará a Confebask alcanzar sus objetivos, puesto que la patronal tendrá un arma más para
seguir abaratando costes y precarizando las condiciones laborales.
Es hora de activarse contra la precariedad Esta situación es particularmente palpable en los sectores que se desarrollan entorno a la política turística que han llevado a cabo las instituciones de este país. Por ello, algunos trabajadores y trabajadoras han decidido dar un paso adelante y luchar para salir de esa situación. Ahí tenemos los ejemplos de Guggenheim, del Museo de Bellas Artes de Bilbo y los parkings Empark de Donostia. Siendo la lucha contra la precariedad uno de los principales objetivos del sindicato para este curso, LAB se ha posicionado desde el pricipio al lado de estos colectivos compartiendo su lucha. Aunque todas y cada una de las luchas lleva-
das a cabo hayan resultado ejemplares es cierto que los resultados han sido dispares. En Empark —empresa que gestiona los parkings de Donostia— y el museo de Bellas Artes de Bilbo la convicción de las y los trabajadores de salir de su situación precaria y el hecho de tener una oferta sindical que responda a sus necesidades ha permitido llegar a acuerdos con la empresa. En el caso del museo Gugenheim, la empresa ha tenido una cobertura institucional, sobre todo por parte del PNV, que les ha permitido eludir la presión que las y los trabajadores estaban ejerciendo con su lucha.
Interpelar a la administración En todos estos conflictos la administración tiene gran responsabilidad puesto que estas personas trabajan en subcontratas que realizan un servicio que ésta debería ofrecer directamente.
La lucha contra la precariedad será uno de los principales ejes de nuestra acción sindical durante este curso sonas que trabajan en subcontratas aunque, consideramos que habría que complementarla. Por el contrario, en el resto de instituciones de Euskal Herria y los ayuntamientos donde gobierna el PNV nos hemos encontrado con una oposición radical. Siguen planteando que las subcontratas no son su problema y las abandonan a su suerte sabiendo que condenan a las trabajadoras y trabajadores a la precariedad.
En los centros de trabajo y en la calle
Las instituciones liderados por el PNV, han privatizado dichos servicios con dos objetivos: abaratar los costes instaurando la precariedad y dar trabajo a las empresas cercanas al partido. Miran a otro lado cuando deberían coger las riendas para poner fin a las condiciones precarias de las y los trabajadores de las subcontratas. Ante esta realidad LAB inició el año pasado
un trabajo sobre las cláusulas sociales. Llevamos dicha demanda a las principales instituciones de Euskal Herria. En algunos ayuntamientos, mayormente gobernados por EH Bildu, se han tomado medidas que palian la situación de precariedad que sufren las y los trabajadores. La resolución de una ley del Parlamento de Nafarroa también ha permitido dar pasos para mejorar la situación de este per-
La lucha contra la precariedad será uno de los principales ejes de nuestra acción sindical durante este curso. Para ello el sindicato se ha marcado dos retos. En primer lugar impulsaremos conflictos en los centros de trabajo donde hay condiciones precarias, más allá de acudir a los centros en los que las y los trabajadores han mostrado su deseo de salir de la precariedad, vamos a crear esa necesidad. Una vez hecho ese trabajo de sensibilización, generaremos una acción sindical adecuada para cada centro. El segundo reto será sacar la lucha contra la precariedad de los centros de trabajo y llevarla a la calle para así sumar a esa lucha otros colectivos que ahora mismo no se encuentran en los centros de trabajo como son las y los jóvenes, pensionistas o personas en paro. Además de todo ello, y con el objetivo de conseguir unas condiciones de trabajo y de vida dignas para todos y todas, LAB seguirá defendiendo un Marco Vasco de Relaciones Laborales. Tener un marco propio supone poder decidir aquí las condiciones laborales y las normas laborales que se aplicarán en Euskal Herria.
.
elkarrizketa
Ainhoa Etxaide
Ainhoa Etxaide: LABeko Idazkari Nagusia
“Burujabetza prozesua abian jartzeko garaia da, gure herrira sistema sozioekonomiko berri bat ekartzeko” 10>11
LABek bere 9. Biltzar Nagusia egingo du 2017. urteko maiatzaren 25 eta 26an, Gasteizen, ‘LAB 4.0 Gure Garaia’ leloarekin. Osasun betean eta indartsu iritsiko da sindikatua hitzordu garrantzitsu horretara, Euskal Herriak behar duen sindikalismo eredua birpentsatzeko gogoeta kolektibo emankorra egin eta gero. Biltzar Nagusiak aldaketak ekarriko ditu idazkaritza nagusiari begira ere; Ainhoa Etxaide idazkari nagusiak eta Jabi Garnika idazkari nagusi ondokoak erreleboa emango dute. Hala, Ainhoa Etxaiderekin egon gara solasean, urte hauetan guztietan egindako lanaren balantzea egiteko eta sindikatuaren erronkei buruz hitz egiteko.
Era berean, Euskal Herria beste egoera politiko batean murgildu zen; ezker abertzalearen estrategia aldaketa, barne. Euskal Herriaren aldetik urratsak eman ziren, ukazioaren eta gatazka armatuaren garaia atzean uzteko; estatuen aldetik, ordea, guztiz kontrakoa. Garai berri bat ireki zen ezker abertzalean eta espazio soberanistan. Hau guztiagatik, aurreikusitakoa baztertu eta gure agenda aldatu behar izan genuen. Kapitalaren boterea handitzeko eta sistema betikotzeko erreformen kontrako borrokan jarri genituen indarrak. Erabakia guztiz egokia izan zen, urteetako ikuspegiak hala erakutsi baitigu.
2008. urteko ekaineko Biltzar Nagusian hartu zenuen Rafa Diezen lekukoa, idazkari nagusi gisa. Nola gogoratzen dituzu hastapen horiek?
“LABek inoiz baino gehiago jarri du indarra klase interesen defentsan, krisia baliatu dutelako kapitalaren boterea inolako mugarik gabe handitzeko”
2008. urtean esan genuen borrokari jarraipena emateko hartzen genuela lekukoa. Belaunaldi berriaren eginkizun nagusia sindikatua berritzea zen, eta hori zen asmoa. Baina, berehala agertu ziren gure ibilbidean eragin zuzena izan duten egoerak. Finantza krisiak kolokan jarri zuen sistema osoa, eta langileen eskubideen aurkako erasoek agerian utzi zuten sindikalismoaren krisiaren sakonera. Bi krisiak baliatuz, erreforma kate luze bat inposatu zaigu.
Egoera berriaren aurrean, zein erabaki hartu zenituzten?
Batetik, LABek bere bidea egin behar zuela erabaki genuen, aldaketa bortitz eta sakon hauen guztien erdian ez galtzeko. Bestetik, iparra non jarri erabaki genuen. Ur handietan onik ateratzeko noraeza da etsairik handiena, kontrola galduz gero, itsasoak berehala irensten zaituelako. Hasieratik erabaki genuen zer zen guk babestu eta zaindu behar genuena. Zer babestu eta zer zaindu gogoeta horretan, zein lehentasun ezarri zenituzten?
Langileria babestu dugu: klase interesak, langileen eskubideak, langileek erabakietan parte hartzeko dugun eskubidea. LABek inoiz baino gehiago jarri du indarra klase interesen defentsan, krisia baliatu dutelako kapitalaren boterea inolako mugarik eta neurririk gabe handitzeko. Langile borroka ere zaindu dugu. Inposatu diguten eredua ez da jasangarria. Alternatibak daude, bideragarriak dira eta egoera aldatzea posible da, borrokari eutsiz gero. Horrela ulertu behar dugu langile borroka indargabetzeko duten premia eta egin duten guztia. LAB langile borroka suspertzeko ahaleginetan aritu da buru belarri, sindikatu garen neurrian, guri dagokigulako egitea. Era berean, euskal sindikalismoaren defentsa lehentasun bat izan da guretzat, behar beha-
“Langileok bizitza duin eta on bat edukitzeko dugun eskubidea defendatzea izango da LABen borroka” “Erabakitzeko eskubideak lan mundura eta gai sozioekonomikoetara iritsi behar du, status politiko berriak iruzurra ez izateko langileentzat” rrezkoak direlako aldaketa politiko eta sozialak ekarri behar dituen prozesuarentzat. Borrokarako gaitasuna duen sindikalismo soziopolitikoaren kontrako erasoa etengabea eta neurririk gabekoa izan da. Kapitalismoak langileen eskubideak bazterrean utzi nahi baditu, horren alde borrokatzen dugun sindikatuak atzean utzi behar ditu. Erasoa erabatekoa izan da, langileen bitartekari zilegiak garelako eta langileak antolatzeko gune garelako, modu kolektiboan borrokatzeko tresna garen neurrian. Bidea zaila, baina, aldi berean, emankorra izan da.
Gure bidea Euskal Herrian kokatu eta Euskal Herria eraikitzeko helburuarekin egin dugu. Egia da krisia sistemikoa eta mundu mailakoa dela, eta nortasunik gabeko ibilbidea egingo dugula langileen nazioarteko elkartasuna bazterrean utziz gero. Gure bideari ahal dugun nazioarteko dimentsioa eman behar diogu, baina gure estrategia Euskal Herriari begira eta Euskal Herrirako finkatu behar dugu, eta horrela egin dugu. Nazionalaren eta sozialaren arteko dikotomia •••
elkarrizketa
Ainhoa Etxaide
faltsua da. Ezker abertzalea biak ezkontzen dituen mugimendu bat da, eta LAB da horren adierazle nagusia. Langileok behar ditugun irtenbideek Euskal Herri berri bat eraikitzea eskatzen dute. Gure bideak Euskal Herria berreraikitzeko balio behar du, edo ibilbiderik gabe geratuko gara. Zer paper jokatu du sindikalismoak borroka honetan guztian?
12>13
Sindikalismoaren defentsa sistemari egin beharreko borroka politiko gisa ulertu dugu. Ez dugu dena mugatu langileen artean egin behar den lehia korporatibo batera. Gure ekintza sindikala langileekin eta langile borroka indartzeko helburuarekin egin dugu. Egin beharreko bide propioa gure estrategiari begiratuz zehaztu dugu, ez kanpotik egin zaizkigun interpelazioen arabera. Ez dugu LAB isolatu, ez diogu beldurrik izan eztabaida politikoan eta espazio partekatuetan egoteari, eta ez gara gure jokaleku historikotik irten. Mugimendu baten parte garela egin dugu bidea, proiektu partekatu bat defendatuz. Hori guztia ondo egiteko, gure autonomia sindikala
“Aliantza sendo eta egonkor bat eraikitzea da, gure ustez, LAB eta ELAren erronka nagusietako bat, euskal sindikalismoan ireki behar den garai berrian� babestu eta indartu dugu, klase interesak, langile borroka eta sindikalismoa lehenesteko. Testuingurua testuinguru, sindikatua berritzeko erronkari ere heldu diozute. Nola iritsiko da LAB datorren urteko Biltzar Nagusira?
Egia da hasierako asmoak tiradera batean sartu behar izan genituela, baina egia da ere biltzarreko agindua, LAB eraberritzea, izan dela gure
bidea egiteko erabilitako ipar orratza, urte hauetan guztietan. LABen lerro sindikala berritu dugu krisiaren eta erreformen kontra borrokatzeko, gure egiteko moduak eta langileekin lan egiteko erak egokitu ditugu, gure aldarrikapenak berritu ditugu egoera soziolaborala guztiz aldatu delako... LAB berritu batekin iritsiko gara Biltzar Nagusira, etxeko lanak eginda. Zeintzuk dira Biltzar Nagusian eztabaidatuko duzuten proposamenaren gakoak?
Langileria, sindikalismoa eta Euskal Herria oinarri duen proposamena egingo dugu. Berritu behar duguna sindikalismoa ulertzeko eta egiteko modua da. Funtsean, gu berdinak gara, gure helburuak jatorrian genituenak dira. Langileek bizitza duin eta on bat edukitzeko dugun eskubidea defendatzea izango da LABen borroka. Kapitalismoan ez dago ongi bizitzeko aukerarik; zer esan emakumea bazara. Ez dira bateragarriak, ez gara bateragarriak. Bizitza on bat eduki nahi badugu, sistemaz aldatu behar dugu. Bizitza jarri behar dugu sistemaren erdigunean, eta bizitza on bat edukitzeak bihurtu behar du sistemaren helburua eta arrazoia. Hortaz, garai berri honetan, gure lehentasuna prekarietateari aurre egitea eta langileriaren errealitatea aldatzea izango da; langile guztien bizi baldintzak hobetzea, alegia, izan emakume ala gizon, bertakoa ala etorritakoa, lanean egon ala ez. Lana bere osotasunean ulertu eta defendatzen duen sindikalismoa bultzatu nahi dugu, enplegura mugatu gabe. Lan merkatutik kanpo lan asko egiten da, funtseko lanak gure bizitzan, eta ez dira aitortzen, ezta baloratzen ere. Emakumeak dira gehienak. Lan horiek aitortu eta baloratuz gero, lan horiek enplegu eta eskubide iturri bihurtuko bagenituzke. Zaintzaren, langabeziaren, bazterketa sozialaren eta emakumeen egoera irauliko genuke. LABentzat, sozialismoa da bizitza on bat edukitzeko eredua. Zeintzuk izango lirateke ardatzak?
Euskal Herri Sozialista berritzeko feminismoa-
ri, ekosozialismoari eta independentismoari begiratzen diogu guk. Hor aurkituko ditugu erantzunak. Feminismoa ideologia transformatzailea da. Egoera iraultzea feminismoaren berezko ezaugarria da, eta bakarrik horrela ziurtatuko dugu eraikitzen dugun sistema guzti-guztientzat izatea, gizon zein emakumeentzat. Ekosozialismoa beste ardatzetako bat da, alternatiba berriak proposatzeko tresna oso emankorra dela uste dugulako. Ezin dugu bizitza duina eta ona kontsumoan eta neurririk gabeko produkzioan oinarritu. Azkenik, independentismoari dagokionez, sistema berri bat eraikitzeko behar beharrezkoa ikusten dugu libreak eta burujabeak izatea. Herri, klase eta emakume bezala egiten dugu gogoeta hau. Beharrezkoa da Estatu burujabe bat izatea; alegia, herriaren esku egotea sistemaren gaineko boterea, herria askea izatea bere erabakiak hartzeko orduan. Aldarria zaharra da; borrokarako testuingurua, ordea, aldatu zaigu. Euskal Herriko mugimendu independentistak erantzun berriak eskaini behar dizkigu independentziaren bidea egin nahi dugunontzat. Uste dugu hau dela garaia ezarri diguten sistema kapitalista aldatuko duen bidea nagusitzeko Euskal Herrian. Burujabetza prozesua abian jartzeko garaia da, Euskal Herrira sistema sozioekonomiko berri bat ekartzeko erronkarekin. Hau izango da LABek datozen bost urteei begira bere buruari jarriko dion helburua. Egoera sozioekonomikoa aldatzeko borrokak derrigor eramaten gaitu gaurko marko estatutarioen aldaketa borrokatzera. Erabakitzeko eskubideak lan mundura eta gai sozioekonomikoetara iritsi behar du, estatus politiko berriak iruzurra ez izateko langileentzat. Estatus berriak egoera soziala aldatzeko bitartekoak ziurtatu behar dizkigu langileoi. Zein tresna ditugu burujabetza prozesua abian jartzeko?
Gehiengo zabal bat badago halako bide bat egiteko, eta gure eremuan baditugu prozesua abian jartzeko eta burujabetza prozesua burura eramateko balio estrategikoa duten tresnak: Karta Soziala eta gehiengoa osatzen dugun sindikatu abertzaleak, kasu. Aliantzak eta akordioak falta dira. Burujabetza prozesua abian jartzeko derrigorrezkoa da guztion arte-
“Ordezkaritzan eta afiliazioan marka historikoetan gaude; inoiz baino jende gehiago dago sindikatuko egituretan modu eraginkorrean antolatua” an adostasunak eraikitzea. Eremuz eremu lehenik, eremuen artean ondoren. Akordioak aipatuta, zer diozu sindikatuen arteko aliantzei buruz?
Langileen egoera aldatu nahi badugu, sindikatuen arteko aliantzak behar ditugu. Helburu, asmo eta lehentasun hauek eztabaidaren erdian kokatzen dute LAB eta ELAren arteko aliantzaren gogoeta. Ziur gaurde aliantza hori ahalbidetuko duen estrategia sindikala definitzen ari garela Biltzar Nagusiari begira. Aliantza sendo eta egonkor bat eraikitzea da, gure ustez, LAB eta ELAren erronka nagusietako bat, euskal sindikalismoan ireki behar den garai berrian. Zuzendaritza berri bat proposatu duzue garai berrirako: Garbiñe Aranburu idazkari nagusi eta Igor Arroyo idazkari nagusi ondoko gisa lekukoa hartzeko prest daude. Zer esan dezakezu haiei buruz?
Ez dute aurkezpenik behar. Ezagunak dira gainontzeko sindikatuetan, baita komunikabide, patronal eta instituzioetan ere. Talde berria izango da, baina pertsonak ez dira berriak izango. Eskarmentua eta gaitasuna behar beste erakutsi dute. Ziur gaude sindikatuan aho batez babestuko duten proposamena dela. Idazkaritza Nagusia uzteko atarian, zein egoeratan dago LAB?
Emaitzak hor daude. Ordezkaritzan eta afiliazioan marka historikoetan gaude; inoiz baino jende gehiago dago sindikatuko egituretan antolatua; sektore publikoko eremu askotan
LAB lehen indarrra da, bai Euskal Autonomi Erkidegoan, baita Nafarroan ere. Barruko egoera nabarmendu nahi dugu bereziki. LAB sindikatu batu eta kohesionatu bat dugu. LAB garai berri batera ekarri dugu. Baztertu egin genuen LAB berri bat gure kabuz eta gure kasa marraztea. Berritzea bide oso bat izan da, eta bidea ez dugu zuzendaritzan egin, ez dugu zuzendaritzatik egin. Bideak sindikatuak egin du, LAB osatzen dugun kideok egin dugu. Zorionez, egindako lana talde lana izan delako, badugu nori pasa lekukoa. Gure mandatua bete dugula ikustea urteetako ibilbideari eman ahal diogun bukaerarik hoberena da guretzat. Podéis encontrar la versión en castellano de la entrevista a Ainhoa Etxaide, secretaria General de LAB, en la pagina web del sindicato www.lab.eus
VS.
recortes VERSUS políticas sociales
El presupuesto público constituye el principal instrumento con el que cuentan los gobiernos para planificar su actuación política en aras a conseguir sus objetivos en diferentes ámbitos de la vida económica, social y cultural. Anualmente, a final de año los gobiernos alardean de presentar unos presupuestos sociales, pero la realidad es muy distinta.
diote...
En los presupuestos públicos se recogen los ingresos estimados que obtendrá la hacienda pública y el conjunto de gastos previstos, es decir, la asignación de recursos que destinará a distintos programas de gasto de acuerdo con sus objetivos y prioridades.
<14
Lógicamente, la intervención gubernamental vendrá determinada por el peso del sector público. En teoría, el sector público tiene como función regular el buen funcionamiento de la economía y desarrollar políticas de carácter estabilizador, creando así las condiciones apropiadas para la generación de empleo y riqueza; procurar la asignación eficiente de recursos para asegurar una mayor igualdad de oportunidades, así como el acceso de toda la población a bienes y servicios públicos esenciales (sanidad, educación...); y desarrollar mecanismos de protección social.. Por esa razón, en el momento de presentar las cuentas públicas hacen especial hincapié en subrayar su compromiso con el impulso de la actividad económica y la creación de empleo. En este sentido el Diputado General de Gipuzkoa, Markel Olano, incidía en que las prioridades del Gobierno foral son el “mantenimiento del estado de Bienestar y la promoción económica”. Tampoco podrá faltar una mención especial al esfuerzo realizado en aquellas partidas presupuestarias dedicadas a las políticas sociales. Tal y como destacó Unai Rementeria, Diputado General de Bizkaia, las cuentas presentadas por el Gobierno foral son “coherentes” y responden a las prioridades marcadas que son “ las personas lo primero, el empleo y la actividad económica lo segundo, y los servicios públicos de calidad lo tercero”. El Gobierno da Nafarroa por su parte ha aprobado el anteproyecto de Presupuestos para 2017. Según el consejero de Hacienda, Mikel Aranburu, el empleo de calidad, sanidad, educación y derechos sociales son los ejes centrales de este anteproyecto y opina que con este texto se “consolida el cambio”. Después de todo, entre los objetivos estratégicos de todo gobierno que se precie en su discurso deberá hacer hincapié en el deseo de satisfacer las necesidades básicas de las personas, así como preservar el modelo de bienestar y aumentar el grado de cohesión social. Aunque solo sean mera declaración de intenciones.
Hace tiempo que dejamos atrás la época del “España va bien, y aquí nos va mejor”. La conexión de poderosos intereses políticos y económicos impulsaron la última fase expansiva favoreciendo el auge de la construcción y la expansión del crédito. Pero la explosión de la burbuja inmobiliaria pronto se transformó en una crisis financiera cuyos efectos se extendieron a todos los sectores de la actividad económica. La fragilidad del modelo era evidente, pero mientras duró la borrachera sirvió para alimentar ciertas alegrías presupuestarias y el clientelismo político como mecanismo para mantenerse en el poder.
diogu...
Por otra parte el empleo ocupa un lugar destacado en la propaganda institucional, incluso cuando las competencias sobre la materia son muy limitadas, como es el caso de los gobiernos autonómicos. Detrás del voluntarismo y de la concesión de millones de euros en concepto de ayudas para la contratación, se esconde otra realidad: la política de empleo siempre queda condicionada al resto de políticas y orientaciones económicas cuyo verdadero objetivo es el aumento de la competitividad. Así se explica la agresividad de las reformas sociolaborales impuestas (mercado laboral, negociación colectiva, pensiones...). Sus graves consecuencias son conocidas: destrucción masiva de empleo, extensión de la precariedad, devaluación salarial y aumento de las desigualdades. La intervención pública también debe jugar un papel decisivo en el desarrollo de políticas redistributivas para reducir las desigualdades económicas y sociales; y el prespuesto es su herramienta más poderosa, tanto desde la vertiente de los ingresos como del gasto. Pero los recortes en gasto público han causado el deterioro de los servicios públicos y de las prestaciones, perjudicando especialmente a los sectores más vulnerables y sin recursos para adquirir bienes y servicios básicos de carácter social en el mercado. Además, las tendencias fiscales de las últimas décadas han erosionado la progresividad de los sistemas fiscales, provocando un reparto de las cargas fiscales cada vez más injusto y menos redistibutivo. Tal es así que la financiación de los presupuestos públicos y sus políticas sociales recae fundamentalmente sobre los impuestos de la clase trabajadora.
errepor gaia
Erasoei aurre eginez alternatiba eraiki Sindikalismoaren aurkako erasoak ez du etenik. Azken urteetan erreformaz erreforma langileen lan baldin-tzak txikitu izan dituzte, prekarietatea erabateko bilakatuz. Hori nahikoa ez balitz sindikalgintzaren kontrako erasoa ematen da, sindikatuoi langileen eskubideen defentsarako ditugun bitartekoak ahulduz, bereziki negoziazioa kolektiboa.
Sindikalgintzaren kontrako erasoa orokorra bada ere, eraso hori bereziki kontrabotereko sindikatuen aurka zuzendua da. Botere politiko zein ekonomikoak noraino joateko prest daude men egiten ez dieten sindikatuak baztertzeko? Azken aldiko gertakariak ikusi besterik ez dago, beste behin argi geratu da gobernu ezberdinek, patronala, baita zenbait sindikatuk ere, eskura dituzten tresna guztiak erabiliko dituztela beren interesen alde. â&#x20AC;˘â&#x20AC;˘â&#x20AC;˘
15>
LA LUTTE AVANT LES VOTES Voyant approcher la date des élections syndicales la Confédération CGT a voulu barrer la route à LAB et a entrepris la voie juridique. En effet, suite à la contestation par la CGT de la candidature de LAB aux prochaines élections TPE, le tribunal d'instance de Bordeaux rendait une décision le 4 août dernier invalidant cette candidature. Le motif était que LAB était un syndicat régionaliste et ne pouvait se prévaloir de défendre le droit des salariés de la Nouvelle Aquitaine. Vendredi 30 septembre, la Cour de Cassation a rendu son arrêt et a annulé la décision du Tribunal d’Instance de Bordeaux et habilite le syndicat à participer aux élections TPE. Le mémoire rédigé par l'avocat général ne laisse aucune place aux allégations soulevées par la CGT. Sur le champ géographique ; ce mémoire précise que l'on ne peut priver une organisation syndicale de se présenter sur une région au motif que celle ci ne serait pas présente sur la totalité de la Région dès que ces dernières répondent aux autres critères prévus par la Loi. Sur l'indépendance politique, le mémoire retrace l'histoire des syndicats tant en France qu'en Europe, cite la Charte d'Amiens, des arrêts rendus contre le FN Police et la CNT, la position de la CEDH et enfin la Loi de 2008 sur les nouveaux critères de la représentativité. Pour conclure, au regard des jurisprudences actuelles, “on voit mal comment un syndicat installé dans le Pays Basque pourrait ignorer sa revendication identitaire quels que soient ses prolongements politiques”. La CGT, ne veut rien entendre. Il s’acharne et essaie à travers des recours juridiques répétés d’écarter LAB des prochaines élections TPE. Pour LAB, il s'agit clairement d'une attaque au projet que le syndicat porte depuis des années et qui pas à pas s'enracine dans le débat socio-politique. LAB appelle donc à sanctionner lourdement ceux qui portent de telles attaques et appelle à voter massivement LAB pour les élections TPE qui ont été reportées à la fin de l’année.
Bestelako eredu baten aurkako Sindikatuen oldarraldiak helburu argi eraikuntzan aurrera egin ahal bat du: prekarietatean sakontzen jarraitzeko bidea izateko erreformetatik urrundu eta erraztea, lan kostuen etengabeko merketzean oinarrineurri iraultzaileak hartu behar dira tutako lan harremanetarako eredu bateruntz urratsak ematea. Baina ez soilik, Ipar Euskal Herrian adibidez, mikoek jorratutako bide bakarra sindikatu aberLAB baztertzeko saiakera hauen atzean CGTk dezakegu. tzaleak baztertzeko. bozkak galtzeko duen beldurra ikus Duela urtebete ELA eta LABen ilegalizazioa eskatzen zuen Confebasken dokumentu bat ezaHamaika eraso modu eta gutu genuen. Saiakera hura bertan behera geraEnpresa barruko gatazketatik irten tzea lortu genuen mobilizazio eta salaketen sindikatuon orokorragoan egin du Patronalak uzteko. bidez, baina patronalak ez du amore eman eta aurka gu lan mundutik kanpo negoziazio indar korrelazioa bere alde jartzeko aukera bila Erreformaz erreforma hasi ziren bide eta diardu. Joan den uztailaren 22an, Eusko kolektiborako eskubidea mugatzen ahalmena Jaurlaritzak, Confebaskek eta CCOO eta UGTk batez sindikatuok dugun eragiteko ekonoeta sinatu zituzten negoziazio kolektiborako eta elkazanpatzen. Baina ez da indar politiko
Sindikatuen aurkako erasoek helburu argia dute: prekarietatean sakontzen
rrizketa sozialaren instituzionalizazioaren inguruko akordioak patronalaren aldekoak dira eta euskal langileei bizkar ematen diete. Hitzarmenak gutxiengoan sinatzeko aukerak zabalduz patronalak prekarietatean sakondu baino ez du egingo. Nafarroan aldaketaz hitz egitetik aldaketa gauzatzerako jauzia oraindik eman gabe dago. Lan harremanetarako eredu berri baten eztabaida lideratzeko eskariari entzungor egin dio Gobernuak eta Elkarrizketa Sozialaren Kontseilua mantendu du ordezkaritza sindikalaren %49a dute UGT eta CCOOekin. Ipar Euskal Herrian ere LAB erasotua izan da. CGT sindikatu frantsesak bere indar posizioa mantentzeko asmoz, epaitegietara jo du azaroaren 28an hasteakoak ziren enpresa oso txikietako hauteskundeetan LAB aurkeztu ez zedin. Abuztuaren 4an, Instantzia epaitegiak arrazoia eman zion CGTri sindikatuaren hautagaitza ezeztatuz. Erabilitako argudioak oso larriak dira, LAB
sindikatua erregionalista dela eta soilik euskal hiztunak defendatzen ditugula leporatzen baitzaigu. Ondoren, irailaren 30ean, etorri zen kasazio auzitegiko epaia, azken honek berriro ere zabaldu zion LABi hauteskundeetan presente egoteko aukera. Epaitegi ezberdinek LABi arrazoia eman arren CGTk bide judizialetik jarraitzeko hautua egin du. Honen ondorioz hauteskunde hauek abendu amaierara atzeratu dituzte. CGT sindikatuaren jarrera oso larria da, askatasun sindikalaren aurkakoa izateaz gain, sindikatuen arteko oinarrizko errespetuari muzin egiten dio eta langileei hautu sindikala egiteko aukera ukatzen zaie.
Honen aurrean zer? Hori da orain erantzun behar dugun galdera, baina gauza bat oso argi dugu, ez diegu bidea erraztuko, aurrean izango gaituzte. Langileen erabakia errespetarazko gaude eta eskura ditugun tresna guztiak erabiliko ditugu horretarako.
Kalera irtengo gara, mobilizatuko gara eta epaitegietako bidea hartu behar bada, hara ere joango gara. Ez gara geldirik izango. EAEn, irailaren 20an, Gasteizen bildu ginen, ELArekin batera, Jaurlaritzari norabide aldaketa exigituz. Nafarroan ere kalean ikusi gaituzte aldaketa lantokietara eraman behar dela aldarrikatuz. Eta Ipar Euskal Herrian debekuak gaindituz, beste eredu bat eraikitzeko mobilizatzen jarraitzen dugu. Guk argi dugu zein den egin nahi dugun sindikalismoa: espainiar zein frantziar Gobernuek inposatu dituzten erreforma eta legeak bazterrean utzi eta langileen interesetan oinarrituko den eredua eraikitzen lagunduko duena, gure eskubideen alde borrokatzeko prest dagoen tresna eraginkorra izango dena. Hori da ere hauteskunde sindikaletan langileek geroz eta gehiago babesten duten sindikalgintza. Jendearen bizi baldintzak hobetzeko derrigorrez begiratu behar zaio lanaren egoerari, eta beraz, funtsezkoa deritzogu lan munduaren egoera iraultzea. Zentzu honetan negoziazio kolektiboa desblokeatzeko lanean jarraituko dugu kurtso honetan ere, baina ez edozein preziotan, ez edoizen hitzarmen, langileen lan eta bizi baldintzak hobetzeko balioko duten hitzarmenak baizik. Baina, ez hori bakarrik, haratago joan behar dugu Lan Harremanetarako eta Babes Sozialerako Euskal Esparruaren aldeko urratsak eman behar ditugu. Bestelako eredu baten eraikuntzan aurrera egin ahal izateko erreformetatik urrundu eta neurri iraultzaileak hartu behar dira. Zentzu honetan alderdiek argi utzi beharko dute bide hau jorratzeko prest dauden edo ez, argitu beharko dute zein eredu defendatzen dute. Hain zuzen ere, lan harremanetan gertatzen ari dena ez da patronal eta sindikatuen arteko lan arazoa, edo sindikatuen arteko gatazka soila, honenguztiaren atzean arazo politiko bat dago eta, beraz, egoera hau konpontzeko erabaki politikoak hartu beharko dira.
gogoan izan
AGEN
“El feminismo es una forma de vivir individualmente y de luchar colectivamente” “Nadie es más
18>19
arrogante, violento, agresivo y desdeñoso contra las mujeres que un hombre inseguro de su propia virilidad” Simone de Beauvoir
ORAINDIK JUSTIZIARIK GABE 1976ko martxoaren 3an ireki ziren zauriek zabalik jarraitzen dute oraindik. Egun hartan poliziak Gasteizko San Francisco museoan bilduta zeuden langileen kontra tiro egin zuen. Ehunka pertsona zauritu eta bost langile hil zituzten: Pedro Martinez Ocio, Francisco Aznar, Romualdo Barroso, Jose Castillo eta Bienvenido Pereda. Garai haietatik geratu zaizkigun testigantza, audio eta tiro arrastoek herri honek bizi izan duen errepresioaren tamaina ulertzeko aukera ematen digute. Urteak pasa diren arren ez da justiziarik egin. Horregatik garrantzitsua da hildako bost langileak eta zauritutako beste pertsona guztiak gogoan izatea eta justizia egin dadila exigitzea. Zentzu honetan, LABek egingo diren ekimen ezberdinetan parte hartuko du.
EMAKUMEOK, HAR DEZAGUN HITZA Emakumeoi dagokigu prozesu feministaren ardatza definitzea eta horretarako garrantzitsua da gure artean kohesioa egotea. Hau da, bide hau jorratzeko ezinbestekoa da ezker abertzaleko emakumeok sarea osatzea eta guztiok aktibatzea. Ezker abertzaleko emakumeak aktibo bat izan behar dugu eraldaketa prozesu horretan. Hutsuneak, zailtasunak eta beharrak non dauden identifikatu ostean emakumeen indarrak batu eta mahai gainean ditugun erronkei heldu behar diegu. Eraiki nahi dugun eredu berriak emakumeen eskubideak aitortu eta bermatu beharko ditu eta hortaz, ezker abertzalearen praktikak helburu horiei erantzun behar die ezinbestean. Guzti honen inguruan eztabaidatzeko urtarrilaren 7an, Durangon, ezker abertzaleko emakumeen batzarra burutuko da.
HERIOTZ GEHIAGORIK EZ Euskal gehiengo sindikala hamaika aldiz mobilizatu da aurten prekarietateak hil egiten duela salatuz argi baitugu istripu hauek ekidin daitezkela neurriak hartuz gero. Instituzioen babesarekin patronala prekarizazioan oinarritutako lan harremanen eredua ezartzen ari da; honek zuzenzuzenean eragiten die langileen segurtasunari eta osasunari. Lanaren prekarizazioak, lan erritmoen handitzeak, azpikontratazioen katea luzatzeak edo gezurrezko autonomo gisa aritzeak lan istripuak pairatzeko arriskua areagotzen du. Egoera honi aurre egiteko modu bakarra mobilizazioaren bidez eredua aldaraztea da. Hau da LAB eta ELA sindikatuak jorratuko duten bidea. Zentzu horretan urrengo hitzordua jarrita dago: abenduaren 20an Bilbo eta Iruñeako kaleetan izango gara.
DA EREDU FEMINISTA ALDARRIKATZEN Urtero bezala martxoaren 8an, emakume langileen nazioarteko egunean kalera irtengo gara emakumeok lan munduan jasaten dugun prekarietateari aurre egingo dion eredu parekide bat aldarrikatzera. Oraindik ere ugariak dira emakumeok gure bizitzaren esparru ezberdinetan pairatu beharreko diskriminazioak, eta hainbatetan aldarrikatutako aukera berdintasunetik urrun jarraitzen dugu. Bada garaia, beraz, emakumeok pairatzen ditugun diskriminazio egoerak seinalatu eta egoera eraldatuko duten urratsak emateko. Egungo sistemarentzat emakumeak lan munduan egotea subsidiarioa da, bigarren mailakoa. Horregatik LABen iritziz premiazkoa da gaur egungo eredua irauli eta pertsonak erdigunean kokatuko dituen eredu berri bat eraikitzeko unea da.
URTARRILAREN 14an BILBON IZANGO GARA Euskal presoen eskubideen urraketak bere horretan dirau, beraz premiazkoa da egoera aldatuko duten urratsak ematea. Oinarrizko eskubideen defentsan mobilizatzen jarraitu behar dugu, kalera irten behar dugu preso zein senidieek pairatzen dituzten zigorrekin amaitu eta euskal gatazkaren konponbidean aurrera egin nahi badugu. Zentzu honetan Sarek jarri du datorren hitzordu garrantzitsua, datorren urtarrilaren 14ean, Bilboko La Casillatik irtengo den manifestazioan parte hartzeko deia luzatu dute. Historian zear izan diren aldaketa handien atzean beti egon da herri mobilizazio garrantzitsua. Oraingoan ere, hala izatea nahi dugu. Presoen aferari heldu eta konponbidea jartzeko ezinbesteko izango da herritarrok gaiak eskatzen duen bultzada ematea. Bilbon elkartuko garen milaka herritarrek badugu nahiko indar egoera injustu hau aldatu eta euskal presoak etxera bidean jartzeko. LABek, euskal presoen egoera konpontzea agendaren erdigunera ekarri du. Kurtso hasieratik burutu ditugun mobilizazioez gain, gure egiten dugu Sarek plazaratutako aldarrikapena eta euskal langileriari urtarrilaren 14ean Bilbora gerturatzeko gonbitea luzatzen diogu.
DENBORAK ESANA...
<20
Adierazpen bat eta bost urte geroago 2011ko urriaren 17an, Donostiako Aieteko jauregia hitzordu historiko baten eszenatokia izan zen. Bost urte igaro dira egun hartatik, Gatazkaren Konponbidea sustatzeko Nazioarteko Konferentzia egin zenetik alegia. Egun hartan Euskal Herrian aro politiko berri bati ateak ireki eta gatazkari konponbidea emateko ibilbide-orri bat marraztu zen. Eragile politiko eta sindikatu ia guztiek bakearen eta normalizazio politikoaren inguruko ikuspuntuak trukatu ostean adierazpen baten irakurketarekin eman zitzaion egun historiko hari amaiera. Kofi Annan, Gerry Adams, Berti Ahern, Jonathan Powell, Pierre Joxe eta Gro Harlemn Bruntland izan ziren zitaren bukaerako adierazpena jendaurrean aurkezteko ardura izan zutenak. Adierazpen hura bost puntu labur eta zehatzek osatzen zuten. Horietarik lehenak ETAri dei egiten zion, «bere jarduera armatuaren behin betiko amaiera iragartzen duen adierazpen publikoa egiteko eta soilik gatazkaren ondorioez aritzeko Espainia eta Frantziako Gobernuei elkarrizketarako deia egiteko». Jarraian, Madril eta Parisko Gobernuei eskatu zitzaien adierazpenari «baiezkoa eman eta gatazkaren armatuaren ondorioez soilik aritzeko elkarrizketak zabaltzeko». Urriaren 20an, hiru egun beranduago iritsi zen ETAren adierazpena Aietetik egindako eskaerari erantzun positiboa emanez, baina Madril zein Pariseko
Gobernuek ez dute inolako mugimendurik egin. Era berean, gatazkak irekitako zauriak sendatzeko, «egindako minaren aitorpena, biktima guztien aitortza eta berauen laguntza, eta errekontziliazioan aurrera egiteko urrats sakonak» galdegin zituzten nazioarteko lider ezagunek. Laugarren puntuan, gako politikoari eutsi zion Aieteko Adierazpenak. «Gure esperientziak azaltzen digunez, askotan gatazkak konpontzeko orduan badira bake iraunkorra eskuratzeko lagungarriak diren aztertu beharreko beste gaiak. Ildo horretan, eragile ez biolentoak eta ordezkari politikoak bil daitezen iradokitzen dugu, gai politikoak eta gaiarekin zer ikusirik dutenak eztabaidatzeko, herritargoa kontsultatuz, horrek guztiak gatazkarik gabeko aro berria sortzen lagun dezakeelako», esan zuten. Azken puntuan, aurreko lau errekomendazioei jarraipena egiteko batzordea osatzeko prestutasuna adierazi zuten. Bost urte pasa dira egun hartatik. Hor jarraitzen du nazioarteko eragileek bultzatutako bide orriak, alderdien gehiengoak baita euskal sindikatu eta patronalak onetsitakoa eta Euskal Herriko jendartearen gehiengoak babestutakoa. Baina hor jarraitzen du ere Estatu espainol eta frantsesaren immobilismoak. Argi geratu da gaur egungo Gobernuak ez dauela euskal jendartearen erabakitzeko eskubidean oinarrituko den prozesu politiko bat martxan jartzeko prest.
infoiraultzen Biltzar Nagusia Partehartzea Kurtso berezia izango da aurtengoa sindikatuarentzat, LAB 4.0 Gure Garaia lemapean 9. Biltzar Nagusia egingo baitugu udaberrian Gasteizen. Hala, data garrantzitsu honi begira sindikatu osoa martxan da kurtso hasieratik. Aro berri batean gaude eta LAB ez da atzean geratuko. Biltzar Nagusi honek berritasunak ekarriko ditu berekin. Hala nola, gairai berrietara egokituz zuzendaritzaren hautaketa prozesua berritzailea izango da, eta afiliazioari modu aktiboan parte hartzeko aukerak zabalduko zaizkio. Hain zuzen ere, prosezu honetan sindikatuaren zutabe zareten afiliatuek baduzue zer esan, eta Biltzar Nagusira eramango gaituen ibilbidean hitza hartzeko gonbitea egin nahi dizuegu. Helburu horrekin, gaur egun eskura ditugun tresna ezberdinak erabiliz maiatza bitarte luzatuko den prozesu kongresual honetan aktiboki parte hartzeko aukerak zabalduko ditugu. Hala nola, aplikazio bat sortu du sindikatuak. Tresna hone bidez afiliatuek prozesuaren nondik norakoen berri izan, dokumentuak jaso eta emendakinak egiteko aukera izango duzue.
Ikusmiran Publicaciones
La fundación Ipar Hegoa ha publicado un nuevo número de Ikusmiran bajo el título Poder sindical: Una realidad cambiante que podréis encontrar en su pagina web www.iparhegoa.org. Éste es un instrumento para mirar con profundidad a la realidad que vivimos. Además aspira a ofrecer una visión de la realidad social y política que vaya más allá de las problemáticas del día a día. Un análisis que, sin obviar las respuestas que exige la acción sindical desbordada por la ofensiva del capital, nos permite visibilizar las palancas de cambio para un nuevo modelo social y el empoderamiento del conjunto de la clase trabajadora. En años anteriores hemos tra-
tado de registrar todos los aspectos del contexto económico y político desde un punto de vista estratégico. En esta ocasión, se ha realizado un análisis monográfico, con el objetivo de ofreceros una visión completa del poder sindical. No ha sido un trabajo fácil, por un lado ha resultado laborioso recabar datos relativos a las relaciones laborales; por otro tenemos un problema estructúral y es que Euskal Herria carece de reconocimiento institucional, lo que complica enórmemente la posibilidad de disponer de datos relativos a esta materia en nuestro ámbito geográfico.
Talaia Argitalpenak
Hemen dugu Talaiaren ale berria. Lehenaren norabideari
eutsiz, langile mugimendua formatzeko tresna bat osatzeko helburua du honek ere. Beste behin, Ipar Hego Fundazioa eta LABeko batzorde sozioekonomikoaren eskutik izango dugu gaurkotasuneko gaiak modu kritikoan aztertzeko parada. Bigarren zenbaki hau fundazioaren web-orrian eskuragarri izango da. Ale honetan, Bilbon izan berri diren Nazioarteko III Topaketa ekosozialisten haritik gai hau modu sakonagoan aztertzeko beharra ikusi da. Gaia prisma berri batetik lantzeko eta aurrean ditugun erronkak definitzeari begira ibilbide handiko pertsonalitateen iritzia jaso da elkarrizketa edo azterketa bidez. Besteak beste Eric Toussaint zientza politikoetako doktore eta Attac Frantziako zientza kontseiluko kideak hamar proposamen egiten ditu Grezian izan den kapitulazioa berriro gerta ez dadin. Bere aldetik, LABeko politika Sozialen Idazkari eta batzorde sozioekonomikoko kide den Bea Martxuetak azpimarratzen du kapital-bizia gatazka gure borroketarako ardatza izan behar dela. Eta Yayo Herrero, antropologa eta hezitzaile sozialak, krisi sistemikoan dauden lan eta eredu produktiboei buruz hitz egin du.
21>
tartea hartu DEMOCRACIA, ESTADO, REVOLUCIÓN. García Linera, Alvaro
<22
Alvaro Garcia Linera, intelectual crítico, militante social y político, que desde 2005 ejerce como vicepresidente del Estado Plurinacional de Bolivia, ha publicado un nuevo libro bajo el título Democracia, Estado, Revolución una Antología de textos políticos. Protagonista e intérprete de uno de los procesos de cambio más interesantes de nuestro tiempo, el boliviano, Álvaro García Linera condensa en sus textos y reflexiones aportaciones útiles para cualquiera que persiga la transformación social y la independencia de los pueblos. Como afirma Floren Aoiz en el prólogo de este libro, los temas que pone sobre la mesa sintetizan algunos de los grandes retos a los que se enfrentan las corrientes emancipadoras en el siglo XXI. Pese a ser casi un desconocido más allá de su país, el actual vicepresidente boliviano ha sido señalado como fuente de inspiración de distintos movimientos políticos. Una influencia limitada que pretendemos solventar con esta antología de sus mejores textos políticos, pues, sin lugar a dudas, su trayectoria y su pensamiento son una aportación esencial también para la izquierda europea actual.
BI EGUN ETA GAU BAT. Jean-Pierre Dardenne eta Luc Dardenne Dardenne anaien filma honetan langile batek bere lanpostua defendatzeko egiten duen borroka irudikatu nahi izan dute. Sandra eguzki panelak egiten dituen enpresa batean ari da lanean. Depresio baten ondorioz bajan egon den bitartean enpresa buruak lan zentroa berrantolatu du Sandraren lana beste kideen artean banatuz. Sandra lanera itzultzen denean dilema batean aurrean jartzen ditu enpresaburak gainontzeko langileak: 1000euroko saria gorde edo Sandrak bere postua mantendu dezan sari hori galdu. Lehen bozkan Sandraren aurka egiten dute langile gehienek, baina Juliettek bozka errepikatzea lortzen du. Momentu horretan hasten da Sandraren benetako borroka, lankideak banan banan bere alde egin dezaten konbentzitzeko eginkizuna. Ate joka egingo duen ibilbide honetan, maiz, lankideen bizi baldintza zailarekin egingo du topo. Egoera zailetatik pasatzea tokatuko zaio, ezekoa emango diote langile askok, batzuetan bortizkeria ere jasan beharko du eta gutxi batzuetan ikusiko du nola lankideek iritziz aldatzen duten. Emaitza dena delakoa izanda bururaino borrokatu izanaren arrotasuna inork ezingo dio kendu Sandrari.
Ezkerretik eskuinera 1- Zer hitzarmenen alde egin dute greba azaroan eta abenduan 2- Ze Ahaldun Nagusik esan du aurkeztutako aurrekontuak koherenteak zirela 3- Topaketa Ekosozialistak izan berri diren honetan gaian sakontzen joango gara 4- Inoiz Euskal Herrian izan den sinadura bilketa erraldoiena jarri dute martxan 5- Bost urte pasa dira hitzordu historiko baten eszenatoki bilakatu zenetik 6- LAB enpresa oso txikietako hauteskundeetan aurkeztu ez dadin bide judizialari ekin dio 7- Sandraren egoera eta borroka ezagutzeko aukera eman digute 8- Museo honetako langileak gogor borrokatu dira prekarietatearen aurka 9- 7 orduko mobilizazioa egin zuten bertan 1.200 euroko gutxieneko soldata eta 35 orduko lanaldiaren alde 10- Kanpoko enpresa honetako langileek asko eskertu dute LABen babesa 11- Estatu Batuak eta Europar batasunaren arteko hitzarmana langileen kaltetan izango da 12- Rafa Díez Usabiaga da auzi honetan kartzelan jarraitzen duen azken kidea
zure txokoa
✍✉✍✉✍✉✍✉ ESFOSA, una historia de resistencia Esfosa es uno de los mayores mataderos de Europa, situado en
En la acampada también tuvimos mucho respaldo. La solidaridad
la comarca de Osona, al norte de los Països Catalans. Este es un
era palpable, muchísima gente se acercó a dar su apoyo, a llevar comi-
sector donde la explotación, la discriminación de clase, la discrimi-
da o todo tipo de material. Se creó una caja de resistencia gracias a la
nación racial (incluso entre trabajadoras y trabajadores de distintas
ayuda de la gente y colectivos de todo el país. La movilización popular
procedencias, promovido por un interés de control patronal), las
estaba a pleno rendimiento.
jornadas interminables y el silencio institucional intencionado son
La empresa ha dejado claro una y otra vez que estaba dispuesta a
el pan de cada día. Ante esta situación, y tras muchos años, por pri-
todo. Tras la acampada puso en marcha un ERE y promovió una asam-
mera vez las y los trabajadores han decidido salir a la calle.
blea de revocación del comité para echar a las y los delegados de la
El pasado mes de marzo el comité de empresa, donde la
COS. La empresa consiguió las firmas necesarias para convocar la
Coordinadora Obrera Sindical (COS) tiene la amplia mayoría, junto
asamblea, pero la plantilla, en una demostración de dignidad, votó a
a la asamblea de trabajadoras y trabajadores de Esfosa de Vic, deci-
favor de las y los miembros del Sindicato COS, no cediendo a las ame-
día alzarse contra el abuso patronal y decretar una huelga de dos
nazas de suspensión de pagos y cierre de la empresa.
días en el matadero con cuatro reivindicaciones muy claras: rota-
Después de meses de lucha, ésta ha dado sus frutos y se ha llega-
ciones en la cadena, plus de nocturnidad, revisión de categorías y
do a un acuerdo entre la empresa y la plantilla. La empresa retira el
un plan de emergencia. Reivindicaciones que la empresa hasta el
ERE y la sanción al Comité de Empresa y acepta las rotaciones en la
momento se había negado rotundamente a negociar.
cadena, plus de nocturnidad, revisión de categorías y un plan de emer-
La huelga fue un éxito rotundo, se paralizó el matadero resistiendo a las agresiones recibidas. La empresa reaccionó de la
gencia, que eran las reivindicaciones de la huelga. Evidentemente no ha sido fácil pero merece la pena.
manera más feroz. Las agresiones iban desde traer trabajadores y
Durante todos estos meses de lucha el apoyo ha llegado desde
trabajadoras contratados de urgencia por ETTs, hasta insultos y
todos los rincones, también desde más a allá de nuestras fronteras.
amenazas racistas llevados a cabo por el mismo gerente de la
Entre otros queremos subrayar el apoyo y solidaridad mostrado desde
empresa. Además la empresa decidía suspender a la mayoría del
Euskal Herria, por el sindicato LAB. El conflicto también se trasladó a
comité (6 delegados de la COS y una delegada de CCOO, el dele-
las instituciones. Se llevaron mociones de apoyo a los ayuntamientos
gado de UGT siempre estuvo al margen) a seis meses sin trabajo y
y la Generalitat de Catalunya. Por primera vez giraba la mirada hacia
sin sueldo, en respuesta a una huelga que la empresa cualificaba de
dicho sector.
ilegal. Junto a todo ello presentaba un ERE sin ningún motivo y ponía sobre la mesa la amenaza de una suspensión de pagos. En
Montse Castañé
respuesta a esta nueva agresión decidimos convocar una acampa-
Presidenta del Comité de Empresa de Esfosa
da y una huelga hasta que el ERE no fuese retirado.
(Vic, Països Catalans) y miembro del Sindicato COS
23>
Fidel Castro Ruz, Kubako iraultzaren lider historikoa izan da, historiaren norabidea aldatu zuen iraultzailea. Inperialismoari aurre egin ahal zaiola erakutsi digu, eguneroko borrokak merezi duela. Fidelek utopia posible dela erakutsi digu, bai Kuban eta bai mundu osoan ere.