Benjamin Loyauté’s The Astounding Eyes of Syria (2016) vertelt het verhaal van een door de oorlog verscheurd Syrië met als leidraad de traditie van snoep. Loyauté doet dit aan de hand van installaties, een boek en een film (gebracht in tentoonstellingen), maar ook door traditionele Syrische snoepjes te ontwerpen. 3. Knapton, S. Beautiful urban architecture boosts health as much as green spaces. The Telegraph 28 december 2015. www.telegraph.co.uk/ news/science/science-news/12065883/ Beautiful-urban-architecture-boosts-health-asmuch-as-green-spaces. html 4. Lehtinen, H. Snøhetta – Subtle Shapeshifters. TL magazine, 24 oktober 2015. http://tlmagazine. com/snohetta-subtleshapeshifters
In 2015 bracht de Franse Biennale Internationale Design St. Étienne tien tentoonstellingen samen rond het thema ‘Les Sens du Beau – Gevoel van schoonheid’. In het bijzonder Hypervital, een tentoonstelling gecureerd door Benjamin Loyauté, groef diep in sociale en politieke kwesties. In 2016 focust ook het Smithsonian Design Museum Cooper Hewitt in New York tijdens de Cooper Hewitt Design Triennial op het thema ‘Schoonheid’. Binnen de architectuur spreekt en schrijft Aga Khan prijswinnaar Raul Pantaleo over de notie van schoonheid als een element voor psychologisch herstel. Zijn Venetiaanse architectuurbureau TAMassociati werkt rond ziekenhuizen en sociale huisvesting, vaak gesitueerd in conflictgebieden rondom de wereld. Ook bij het in Boston gevestigde architectuurbureau MASS Design Group is schoonheid de hoeksteen bij het ontwerpen en bouwen van ziekenhuizen en gemeenschapscentra waarvan vele in crisisgebieden liggen. Het Italiaanse architectuurmagazine San Rocco zal later in 2016 een nummer uitbrengen gewijd aan ‘Pure Beauty – Pure schoonheid’, op zoek naar nieuwe parameters voor schoonheid in architectuur. Het Duitse kunstenaarscollectief Center for Political Beauty werkt aan humanitaire en politieke kunstprojecten vanuit het perspectief van morele schoonheid. Ook Pascal Gielen en Niels Van Tomme’s boek Aesthetic Justice – Artistic and Moral Perspective / Esthetische rechtvaardigheid – Artistiek en moreel perspectief uit 2015 onderzoekt dezelfde kwesties.
Op basis van deze voorbeelden lijkt er een
zoektocht naar de herdefinitie en hertoeeigening van schoonheid binnen de context van design en architectuur aan de gang te zijn.
Kwaliteitsvolle ontmoetingen Binnen de context van sociaal en maatschappelijk ontwerp kan schoonheid een materiële of immateriële vorm aannemen. Verschillende onderzoeken wijzen erop dat esthetische en zintuiglijke omgevingselementen bijdragen tot het welzijn.3 In onze alledaagse omgeving komt de notie van schoonheid neer op kwaliteit en functionaliteit. Als medeoprichter van architectuurbureau Snøhetta stelt architect Kjetil Trædahl Thorsen dat de kwaliteit van onze leefomgeving de bewustwording en het vertrouwen van de gebruikers uitlokt en hen aanzet zorg te dragen voor de ruimte. Ze draagt ertoe bij dat gebruikers zich gerespecteerd voelen.4 Voor het architectuurbureau MASS Design Group kan schoonheid als kwaliteit van de omgeving de gebruikers aanmoedigen om verantwoordelijkheid op te nemen voor hun leefomgeving. “Dat is de ultieme duurzaamheid”, zegt Alan Ricks, architect en medestichter van het bureau.5 In immateriële maatschappelijke designcontexten – in het ontwerp van ontmoetingen, interactie en verbondenheid – verandert de notie van schoonheid in vragen van hoop, respect, waardigheid, moraal, wederkerigheid en menselijkheid. Hoewel Dingeman Kuilman schrijft over het achterlaten van de drie-eenheid waarheid, goedheid en schoonheid, kan immateriële schoonheid in maatschappijgericht design terecht gedefinieerd worden als ‘goedheid’. Meerdere onderzoekers wijzen erop dat zowel materiële als immateriële confrontaties binnen de leefomgeving bijdragen tot het menselijk welzijn. Maatschappelijk en maatschappijgericht ontwerp focust inherent op ontmoetingen met materiële omgevingsfactoren en andere mensen en zoomt in op de kwaliteit van deze interacties.
33
eeuw. Vandaag staat de notie in verband met maatschappelijke en politieke designcontexten.
essay
The Astounding Eyes of Syria Wereldpremière: London Design Biennale, september 2016. Somerset House, Londen, VK. © Benjamin Loyauté 2016. The Astounding Eyes of Syria, 2016 HD lm, 1,85:1, kleur, surround sound, 17 min. 54 sec. Uitgave van 3 + 1AP