7 minute read
Rząd a sprawa kamieniarska
Dnia 29 kwietnia 2020 roku odbyła się telekonferencja pt. „Pakiet odbudowy gospodarki z kryzysu w kontekście branży kamieniarskiej” z udziałem członków Polskiego Związku Kamieniarstwa i przedstawicieli polskiego rządu.
Stronę rządową reprezentowali: Piotr Patkowski – wiceminister finansów, Ireneusz Zyska – wiceminister klimatu, Grzegorz Kozłowski – dyrektor Departamentu Ceł, Przemysław Szymczyk – dyrektor Departamentu Systemu Podatkowego, Aleksander Łożykowski – dyrektor Departamentu Podatków Dochodowych, Igor Mitroczuk – Ministerstwo Klimatu, Jan Pawelec – Departament Obrotu Towarami Wrażliwymi i Bezpieczeństwa Technicznego (Ministerstwo Rozwoju), Anna Parol – Ministerstwo Rozwoju, Maciej Flis – doradca w Gabinecie Politycznym Ministra Finansów. W imieniu branży w spotkaniu uczestniczyli członkowie Zarządu Polskiego Związku Kamieniarstwa: Krzysztof Skolak – prezes PZK, Jacek Łata – wiceprezes PZK, Jan Łobodziec – wiceprezes PZK i Michał Firlej – członek Zarządu PZK.
Advertisement
Rozmawialiśmy o tym spotkaniu z Jackiem Łatą.
Było to pierwsze spotkanie związane z problemami dotyczącymi branży kamieniarskiej. Powodem bezpośrednim była sytuacja gospodarcza związana z pandemią COVID-19. Tematyka poruszanych zagadnień obejmowała ochronę krajowego rynku kamieniarskiego, zasad przeprowadzania postępowań przetargowych w kontekście stosowania wyrobów produkowanych w kraju oraz ekologiczne aspekty stosowania kamienia naturalnego. Wydaje się, że wyjątkowa sytuacja jaka dotknęła także naszą branżę daje szansę na przekonanie władz do pewnych rozwiązań. Jeszcze 3 miesiące temu nie było klimatu do podjęcia takich rozmów. Teraz jest właśnie taki moment, w którym staje przed nami możliwość załatwienia czegoś konkretnego. Trzeba z tego korzystać, bo trudno powiedzieć jak długo ten moment będzie trwał – czy będzie to 3 miesiące, pół roku, a może rok. Podczas rozmów była mowa o możliwościach wprowadzenia zmian w obowiązującym prawie, które ułatwiłyby nam działalność. Przy czym trzeba mieć na uwadze, że postulaty typu zmniejszenie podatków, obniżenie VAT czy zwolnienie z jakiś danin są mało realne. Z rozmowy jasno dało się wyczuć, że filozofia przedstawicieli władzy jest taka: „my wam pomożemy o ile nie będzie się to wiązało z wydatkami budżetowymi, a jeszcze lepiej, gdyby spowodowało to większe wpływy do budżetu”. W czasie spotkania zasygnalizowano lub poruszono wiele tematów. Jednak najbardziej efektywne – i skuteczne we wprowadzeniu – mogą się okazać dwa wątki: zmiana w ustawie o zamówieniach publicznych oraz podatek od śladu węglowego.
O potrzebie zmian w prawie zamówień publicznych mówiono już tyle przy różnych okazjach, że nie będę się powtarzał. Z rozmów z przedstawicielami rządu wynika, że być może stoimy przed szansą wpłynięcia na zmianę tego prawa w taki sposób, by promowało produkty i materiały pochodzenia polskiego. Najłatwiej byłoby wprowadzić ograniczenie do kamieni wyłącznie pochodzenia polskiego. Po pierwsze jednak takie rozwiązanie stawiało by na uprzywilejowanej pozycji wyłącznie kilkudziesięciu przedsiębiorców, którzy mają własne złoża. A obu stronom zależy, by zmiany dotyczyły całego sektora. Po drugie: w krótkim czasie doprowadziłoby do wielu nadużyć w interpretacji „źródła pochodzenia”. Pewnym rozwiązaniem mogłoby być, wzorem innych państw europejskich, wprowadzenie dodatkowych punktów za odległość w jakiej, od miejsca zamontowania, został wydobyty lub przetworzony kamień. Inny wskaźnik to energochłonność inwestycji objętej zamówieniem publicznym. Przy czym energochłonność nie tylko w zakresie budowania, ale również użytkowania, rozbiórki i utylizacji po zakończeniu użytkowania. Tu oczywiście przewaga kamienia naturalnego nad każdym materiałem przetworzonym jest oczywista. Podatek od śladu węglowego to temat, który obecnie znajduje się w ścisłym centrum zainteresowania Unii Europejskiej. Do Europy jest importowych mnóstwo produktów z krajów, gdzie nie obowiązuje strategia walki z emisjami. Z tego powodu produkty wytworzone lokalnie nie są konkurencyjne cenowo choćby z tego powodu, że w ich cenie zawarte są różne opłaty na rzecz środowiska. Wprowadzenie tego podatku ma wyrównać szanse, a nawet powinno promować produkcje krajową. W skrócie można to wyjaśnić w następujący sposób: wytworzenie jakiegoś produktu wymaga nakładu energii, a wytworzenie energii to – w uproszczeniu – emisja dwutlenku węgla (stąd nazwa ślad węglowy). Im bardziej przetworzony jest produkt, tym więcej energii zostało zużyte na jego wytworzenie i wygenerowało więcej dwutlenku węgla. Dlatego podatek od śladu węglowego dla produktów importowanych będzie tym wyższy, im bardziej przetworzony produkt jest sprowadzany do kraju. Dla kamieniarstwa oznacza to między innymi, że gotowe elementy kamienne będą obłożone wyższym podatkiem niż półprodukty takie jak płyty na blaty i dużo wyższym niż surowiec w postaci bloku lub slaba.
Istotny jest również fakt, że podatek od śladu węglowego obejmie także transport. I znów szybkie wyjaśnienie: transport kołowy, morski czy lotniczy zużywa paliwo – które jest potrzebne jako źródło energii – i powoduje emisję dwutlenku węgla. Co to oznacza dla nas? Że produkty dostarczane z większych odległości zostawiają większy ślad węglowy niż produkty wytwarzane lokalnie. I można to potraktować dosłownie. Kamień z Azji zostawia większy ślad węglowy niż kamień z Polski. Ale, idąc dalej, transport kamieni z innego regionu Polski wymaga więcej energii niż kamień dostarczany z najbliższego, lokalnego kamieniołomu. Temat śladu węglowego jest mocno związany z ochroną środowiska i ekologią, więc jest obecnie modny politycznie. Może dzięki temu uda nam się doprowadzić do takich rozwiązań, które wspomogą naszą branżę.
Przy okazji tych rozmów okazało się, że trudno nam jest opisać naszą branżę: jak jest duża, jak mocna, jak głęboka.
Każdy na pewno zauważył, że w naszej branży dominują małe przedsiębiorstwa i mikroprzedsiębiorstwa, nierzadko działalności jednoosobowe. I w zasadzie to wszystko, co większość z nas potrafi powiedzieć na temat naszego sektora. By prowadzić dalszy dialog jest niezbędna głębsza wiedza na temat szeroko pojmowanego kamieniarstwa. Bez tego niemożliwa jest ocena naszej branży.
Dysponując szczegółowymi danymi łatwiej jest sformułować nasze potrzeby i uzasadnić je popierając wynikami statystycznymi. Mając taką wiedzę można opisać naszą branżę: ile jest firm, ile osób zatrudniają, jaki generują sumaryczny obrót, jakie materiały zużywa i w jakiej ilości, jaki jest w tym procent materiałów krajowych i importowanych. Na podstawie takich informacji możliwe staje się określenie jakie działania mogą wspomóc branżę i poszczególne jej elementy. W rocznikach statystycznych danych, które nas interesują nie ma. Nawet gdyby były, to i tak byłyby mało rzetelne. W statystykach GUS bardzo często lądujemy w przypadkowych zbiorach albo jesteśmy wrzucani do jakiegoś większego worka. Dlatego dane GUS-owskie nie są wiarygodne. Dodatkowo spora część firm naszej branży zwyczajnie nie podlega sprawozdawczości do urzędu statystycznego.
To tylko ogólny zarys sytuacji, z której wynika, że brakuje nam podstawowych narzędzi w rozmowach na szczeblu ogólnokrajowym. Natomiast przyznać trzeba, że już jednym z pierwszych rezultatów tego spotkania jest to, że na pytanie o możliwość otrzymania takich danych od rządu otrzymaliśmy kontakt do osoby, która pomoże nam zebrać i przygotować takie opracowanie.
Teraz kwestia co chcemy z tym zrobić i jak dalej tę sprawę poprowadzić?
Spotkanie uważam za w miarę owocne. Z pewnością nie przeszłyby na nim żądania wprowadzenia ceł zaporowych lub znacznego zredukowania podatków. Jednak kilka pomysłów, które padły, nie zostało zlekceważonych. Zapamiętam je jako merytoryczne. Następne ma się odbyć za dwa-trzy tygodnie.
I tu jest dla nas zadanie do wykonania.
Jako związek branżowy chcemy zainicjować dyskusję wśród osób związanych z naszą branżą na temat potrzebnych zmian. Liczymy na burzę mózgów – każdy pomysł, nawet ten na pierwszy rzut oka szalony, może okazać się przydatny i mieć korzystny wpływ na kształtowanie naszej przyszłości. Chcemy zebrać propozycje nie tylko na czas epidemii. Celem jest stworzenie swoistego „memorandum” zmian, o które chcielibyśmy zabiegać przy każdej możliwości, bo dotyczą naszej branży. Najważniejsze jest to, że każdy z nas zna wycinek branży. Dlatego potrzebna jest opinia wielu osób, aby poznać problemy, z którymi boryka się cała branża. Jeżeli o nich nie będziemy mówić, to nikt o nich nie usłyszy. Celowo nie wskazujemy, gdzie zmiany miałyby się dokonać, by nie sugerować żadnych kierunków. Na pewno chcemy opracować listę krótko- i długoterminowych działań osłonowych w branży. Istotne jest, by przedstawione przez nas postulaty były obudowane logicznymi argumentami. Bo tylko w ten sposób będziemy poważnie potraktowani i możemy mieć wpływ na otaczającą rzeczywistość. Zapraszam do dyskusji na Facebooku lub do przesyłania swoich uwag i pomysłów. Każda popdpowiedź jest cenna. (dyskusja prowadzona jest na www.facebook.com/zetpebeka – przyp. red.)
SOSNOWICA KOPALNIE PIASKOWCA WYDOBYCIE I PRZERÓB PIASKOWCA
www.sosnowica.com.pl SOSNOWICA
BRONIÓW
DŁUGOSZ
KOPULAK
TUMLIN - GRÓD
P.U.H. "SOSNOWICA" S.C. J. Wiąckiewicz, G. Rębosz Kopcie 1, 26-120 Bliżyn
KORRADO P.P.H.U.
- renowacja - szlifowanie - polerowanie - krystalizacja - impregnacja - nabłyszczanie - szczotkowanie (satyna, antico)
Strzeszkowice Duże 323, 24-220 Niedrzwica Duża tel. 608 409 169 • e-mail: renowacja@korrado.pl
oraz aglomarmuru i lastryko
ODNAWIANIE I WYRÓWNYWANIE
posadzek, schodów, tarasów z kamieni naturalnych takich jak: marmur, granit, piaskowiec
zarysowań, plam, zmatowień oraz nierówności z powierzchni posadzki
BEZPYŁOWE USUWANIE
NA TERENIE CAŁEGO KRAJU
w obiektach użyteczności publicznej, obiektach sakralnych, w domach prywatnych
ZAPRASZAMY DO WSPÓŁPRACY! ZAPRASZAMY DO WSPÓŁPRACY! ZAPRASZAMY DO WSPÓŁPRACY!
Po renowacji powierzchnie kamienne w pełni odzyskują swoje walory estetyczne i użytkowe. Każdy nasz klient po zakończonej usłudze otrzyma szczegółowy plan pielęgnacji posadzki.
HURTOWA SPRZEDAŻ NAGROBKÓW Z CHIN, NAGROBKÓW WŁASNEJ PRODUKCJI ORAZ PŁYT GRANITOWYCH POLEROWANYCH
MEJA BUGANIUK FIRMA KAMIENIARSKA
57-200 Ząbkowice Śląskie, ul. Cukrownicza 1r tel. 74 81 57 857, kom. 601 463 075 e-mail: meja.buganiuk@neostrada.pl, www.mejabuganiuk.pl Zapewniamy transport!
