TARİH DUVAR GAZETESİ MART 2009
YIL:2 SAYI:12
TARİHTE BU AY
A. LİNCOLN’ÜN SAATİ
ÇANAKKALE SERGİSİ
EYFEL KULESİ
ABD'de iç savaşı sırasında başkanlık yapan Abraham Lincoln'ün köstekli saatinde "gizli" bir mesaj bulunduğu anlaşıldı. Washington'daki Tarih Müzesi yetkilileri, eski başkanın 1850'li yıllarda satın aldığı saatin mekanizmasına, bir tamirci tarafından yazı yazıldığının anlaşıldığını bildirdi. Saatin altın mekanizmasına işlenen yazıda, iç savaşta atılan ilk kurşuna atıfta bulunuluyor ve ülkenin başında bir başkan bulunmasından duyulan memnuniyet dile getiriliyor: "13 Nisan 1861: Sumter kalesi isyancıların saldırısına uğradı. Allah'a şükür, başımızda hükümet var."
Çanakkale Savaşları'na dair bir kısmı ilk defa gün yüzüne çıkan fotoğraflardan oluşan "Çanakkale'nin Görünmeyen Yüzü" isimli fotoğraf sergisi, Altunizade Kültür Merkezi'nde açıldı. Çanakkale muharebelerinden fotoğraflara yansıyan kareler, görenleri günümüzden 1915'e uzanan bir zaman tüneline sokuyor. Yitik Hazine Yayınları Arşivi ve Devrin Harp Mecmuası'nda yer alan yirmi iki kareden oluşan sergi hakkında bilgi veren Kaynak Kültür Yayın Grubu Halkla İlişkiler Müdürü Harun Algül, savaşın arka yüzünü gösteren kareleri seçmeye özen gösterdiklerini söyledi. 15 Mart'a kadar devam edecek sergi, 6–22 Mart tarihleri arasında da 'Kaynak Kültür Merkezi'nde ziyaretçilerini ağırlayacak.
Eyfel Kulesi 1887 ile 1889 yılları arasında Gustave Eiffel'in firması tarafından, Fransız Devrimi'nin 100. yıl kutlamaları çerçevesinde inşa edilmiştir. Aslında Eyfel Kulesi'nin mimarı Gustave Eiffel değil, İsviçreli Maurice Koechlin'in siparişi üzerine tasarlayan Stephen Sauvestre'dir. Meslektaşı Emile Nouguier ile beraber ilk tasarımları yapmıştır. Eyfel Kulesi'nin, 7.739.401 Frank 31 Sent tutan inşaat masrafları, Gustave Eiffel'in tahminlerinin 1 milyon frank üstündedir. 1889 yılındaki açılış tarihinden önceki 5 ayda 1,9 milyon kişi ziyaret edince, yıl sonuna kadar toplam masrafın 3/4'ü çıkartılmıştır. Böylelikle Eyfel Kulesi, daha başından, kazanç sağlayan bir şirket görünümüne bürünmüştür.
ABD'nin 16. başkanı Lincoln, 1861-1865 arasında başkanlık yapmıştı.
KAPALI BÖLGE Altın Küre ödüllü İsrailli yönetmen Yoni Goodman, ülkesinin Gazze'ye uyguladığı ablukayı animasyon filmiyle gözler önüne serdi. İşte Goodman'ın gözüyle Gazze dramı… İsrailli yönetmen Goodman, abluka altındaki Gazze'deki insanlık dramını çizgi film yaptı. Bir buçuk milyon Filistinlinin dış dünyaya kapalı yaşam mücadelesini konu alan film İsrail'de gösterime girdi. "Kapalı Bölge" adındaki 90 saniyelik filmde, bölgeden çıkmak için uğraşan bir kahramanın çabaları ve karşılaştığı engeller anlatılıyor. Filminde insani boyutu ön plana çıkarmak istediğini söyleyen yönetmen Goodman, amacının, insanların bu durumu görüp, değişim için düşünmelerini sağlamak olduğunu dile getiriyor.
2040 YILINDA TÜRKİYE KÜTÜPHANE HAFTASI ABD'li ünlü stratejist, Stratfor'un Başkanı George Friedman, Türkiye'nin bölgesindeki gücünü artırmaya başladığını ve 2040 yılına kadar Osmanlı toprakları üzerinde yeniden hâkimiyet sağlayacağını söyledi. Friedman, ABD'nin en önemli stratejik araştırma merkezlerinden biri olan Stratfor'un başında ve bu kişi ABD Savunma Bakanlığı'na yakınlığı ile biliniyor. Ünlü stratejist George Friedman, 2040 yılına kadar Türkiye'nin bölgesinde tek süper güç olacağını ve eski Osmanlı toprakları üzerinde yeniden söz sahibi olacağı öngörüsünde bulunuyor. Friedman, ”Türkiye'nin eski Osmanlı coğrafyasında kuracağı egemenliğin izlerini şimdiden görebilirsiniz” diyor.
Kitabın yararlarının anlaşılması ve sayılarının çoğalması sonucu kitaplıklar oluştu. Kitaplıkların gelişmesi ile kütüphaneler meydana geldi. “Herkesin yararlanması okuması, başvurması için kurulan, içinde kitaplar bulunan binaya kütüphane denir.” Millî Eğitim Bakanlığı, Mart ayının son pazartesi günü başlayan haftanın Kütüphane Haftası olarak değerlendirilmesini kararlaştırmıştır. Hafta süresince kütüphanenin önemi anlatılır. Kütüphaneciliğin sorunları kamu oyuna duyurulur. Halk, kütüphanelerin gelişmesi için bilinçlendirilir. Okullarımızda kütüphanenin yararlarından söz edilir. Kütüphanelerde uyulması gerekli kurallar öğretilir.
BİSİKLETİN İCADI
ALMAN İŞÇİ PARTİSİ
PENALTI ATIŞI
Bisikletin kökeni ve ortaya çıkış tarihi belirsizdir. 1791'de, Fransa krallık sarayı bahçesinde, kont Sivrac, sağa sola hareket olanağı olmayan sabit iki tekerleğin taşıdığı ve kullananın ayaklarıyla toprağı iterek ilerlettiği tahta çubuktan oluşan, adına da "selerifler" denen bir makineye halka gösterdi. 1816'da fotoğrafın mucidi Niepce ve 1817'de Bade ülkesinin alman barolarından K.F. Drais iki makine yaptılar. Drais'in Laufmaschine denen aygıtı halk arasından "drezin" adıyla tanıtıldı. Bu makine 5 nisan 1818'de Lüksemburg bahçelerinde tanıtıldı; selerifer'e göre üstünlüğü, ön tekerleğinin bir eksen üzerine monte edilmiş olmasıydı; böylece araca yön verebiliyordu. Bu araç bisikletin, hatta iki kişilık bisikletin atasıdır.
Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi 1933 ile 1945 yılları arasında Almanya'yı yönetmiş olan bir siyasi partidir.
Futbola, 3 Mart 1891'de penaltı atışı kuralı getirildi. Penaltı, futbolda ceza ifade eden bir terimdir.
Partinin ideolojisi ırkçılığa ve katı bir çalışma disiplinine dayanıyordu. Almanya'yı 1933 ve 1945 yılları arasında bu ideoloji ile yönettiler. Üstün olduğunu ileri sürdükleri beyaz Alman ırkının tüm dünyaya hakim olması için saldırgan ve yayılmacı bir politika izlediler. Nazilerin içinde en çok ünlenen Nasyonal Sosyalist Partinin başkanı ve 3'üncü Reich'ın diktatörü Adolf Hitler'dir.
Kuralın tam tanımı: Bir penaltı vuruşu, top oyunda iken, cezası direkt serbest vuruş olan 10 ihlalden birini kendi ceza alanı içinde yapan bir takımın aleyhine verilir.(FIFA futbol oyun kuralları, Kural 14 Penaltı) Bir oyuncu, kendi ceza sahası içinde rakip oyuncuya faul ile cezalandırılabilecek kural dışı bir hareket yaparsa, karşı takım, bu kural dışı hareketin cezası olarak ceza sahası içinde bulunan beyaz noktadan, karşısında yalnızca kaleci olacak şekilde kaleye şut çekme hakkı kazanır. Bu beyaz noktaya penaltı noktası, bu karara penaltı adı verilir.
OSMANLI’DA PARA
İLK TÜRK SİNEMACI
Osmanlı İmparatorluğu, geniş sınırları içerisinde ilk ve orta dönemlerinde tam anlamı ile merkezi bir para sistemi kurup işletme başarısı gösterememiştir. İmparatorluğun değişik yörelerinde farklı değerler taşıyan para birimleri kullanılmıştır. Devletin bütçeleri genel olarak akçe birimi ile yapılmasına karşın, zaman zaman farklı paralarla da tertip edilmiştir. Arap ülkelerinde Memlük para birimi, doğuda İran şahisi, batıda Macar pensi ve altını, Magripte farklı para birimleri kullanılmıştır. Bu paralar, Osmanlı idaresinin denetim ve kontrolunda sultan adına basılmış olmasına karşın, bu kadar çok paranın denetiminde pek çok zorluklarla karşılaşılmıştır. Paranın iyi denetlenememesi halinde imparatorluk içinde ayaklanmalar bile çıkmıştır. İmparatorluk içersinde yabancı paranın dolaşmasına izin verilmiş, hatta merkezden bu paraların günlük rayiç bedelleri bile tespit edilmiştir.
Fuat Uzkınay, İstanbul Sultanisi'ni bitirdikten sonra İstanbul Dar - ül Fünun'un fizik-kimya bölümüne girdi. Türkiye'de Sinemaya olan ilginin artmasıyla birlikte Uzkınay'ın da dikkatini çeken sinema sanatı, onun dahiliye müdürlüğü yaptığı okulda öğrencilere sinemayı tanıtan ve öğreten dersler vermesine gerekçe oldu. Askerliğini yaparken 14 Kasım 1914 Cumartesi günü Ayastefanos'taki Rus Abidesi'nin yıkılışını 150 metrelik filme çekerek, Türk sinemasında ilk kez film çeken kişi oldu. Bir yıl sonra Harbiye Nazırı Enver Paşa'nın emriyle Merkez Ordu Sinema Dairesi kurulunca, Türkiye'de sinemayı tanıtma konusunda büyük katkıları olan Sigmund Weinberg de bu kurumun başına getirilir. Ankara'da bulunan Kara Kuvvetleri Foto Film Merkezi'nin bir stüdyosuna hizmetlerinden dolayı Uzkınay'ın adı verilmiştir.
Nasyonal Sosyalist Partiye bağlılıkları ile bilinen özel bir askeri birlik olan SS birliği, farklı ırklara mensup oldukları gerekçesi ile yüz binlerce insanın ölümüne neden oldular.