Kullhadd 26.10.14

www.kullhadd.com

SIEGÓA LURA

TINSEWX IDDAWRU L-ARLOÌÌ!

Il-Óadd 26 ta’ Ottubru, 2014 Óar©a Nru 1,111

Prezz ›0.80

GRAWND GÓAL BIRÛEBBUÌA

Wara g˙exieren ta’ snin BirΩebbu©a finalment se jkollha grawnd tal-futbol b˙all-ir˙ula l-o˙ra. Dan hekk kif ix-xog˙ol fuq il-bini ta’ grawnd ©did beda ftit tal-jiem ilu wara ˙idma mill-Gvern preΩenti. Dan il-grawnd se jkun lokalizzat ftit ’il barra miç-çentru tar-ra˙al, preçiΩament fejn il-bini tal-MUSEUM il-©did tas-subien.

TALAB KOMPROMESS

Dwar dan il-pro©ett tant mistenni, li minnu Ωgur se jibbenefikaw l-iktar it-tfal u Ω-Ωg˙aΩag˙ ta’ dan il-lokal, ˙adna r-reazzjoni tas-Sindku Joseph Farrugia, kif ukoll tas-Segretarju tal-Windmills; wie˙ed mill-klabbs tal-futbol tal-lokal.

Ara pa©na 5

MIRA AMBIZZJUÛA

Intervent tal-Gvern Ωamm il-miΩati tal-eΩamijiet tas-SEC milli jog˙lew iktar. Dan tista’ tiΩvelah din il-gazzetta hekk kif sorsi infurmati qalulna illi fixxhur li g˙addew l-Università u l-MATSEC talbu lill-Gvern biex jg˙olli l-miΩati tal-eΩamijiet tasSEC. Madankollu, il-Gvern g˙aΩel li japplika Ωieda li kienet anqas minn dik mitluba biex ma jo˙loqx piΩijiet kbar fuq il-familji Maltin.

Mira ambizzjuΩa saret din il-©img˙a mill-mexxejja tal-Istati Membri tal-Unjoni Ewropea, li kkommettew lil pajjiΩhom li jnaqqas l-emissjonijiet tal-effett serra b’40% sal-2030. Dan il-pass importanti ˙abat ma’ diversi passi o˙ra lokali; fosthom it-tnedija talkonsultazzjoni rigward l-ewwel li©i favur il-klima, u Ω-Ωarmar tal- powerstation tal-Marsa.

Ara pa©na 2

Ara pa©na 3

IKTAR TNAQQIS FIL-QGÓAD

Statistika ma˙ru©a mill-Uffiççju Nazzjonali talIstatistika tikkonferma li l-andament poΩittiv fil-qasam tal-impjiegi kompla g˙addej matul Settembru.

Imqabbel mal-a˙˙ar ta’ Jannar, in-numru ta’ nies fuq ir-re©istru tal-qg˙ad naqas bi kwazi 2,200, jew 15%.

Ara pa©na 8

02 26|10|2014

kullhadd.com

kÓ LokaLi

iL-Ómar iwaÓÓaL F’Denbu Sfortunatament, anki f’dan il-kaΩ, il-poplu Malti kellu l-okkaΩjoni li jara lill-Partit Nazzjonalista juΩa’ l-edukazzjoni b˙ala ballun politiku minflok joffri kritika kostruttivi biex jissa˙˙a˙ dan is-settur. Hawnhekk, b’mod konvenjenti g˙all-a˙˙ar, l-OppoΩizzjoni g˙aΩlet li tinjora il-fatt li l-problemi finanzjarji li waslu g˙al din iΩΩieda kienu ˙olquhom huma stess.

F’oqsma differenti tal-edukazzjoni, il-Gvern dejjem da˙˙al miΩuri biex jg˙in lil dawk li l-iktar g˙andhom bΩonn u jiggarantixxi edukazzjoni ta’ kwalità g˙al kul˙add. F’stqarrija ma˙ru©a mill-Gvern, kien spjegat li s-sitwazzjoni finanzjarja tal-MATSEC iddeterjorat fl-a˙˙ar tliet snin b’telf ta’ ¤402,500 min˙abba li s-sistema ma baqg˙etx wa˙da sostenibbli. Din ma setg˙etx tkompli u kellha ti©i indirizzata, speçjalment meta l-MATSEC qeg˙da tiffaççja Ωviluppi ©odda fis-sistema tag˙ha.

Or˙os minn eΩamijiet o˙ra Tajjeb li wie˙ed isemmi li l-eΩami vokazzjonali tas-SEC hija alternattiva g˙all-BTEC, li jiswew mal-¤130, u issa studenti li da˙lu g˙al dawn is-su©©etti se jkunu qed jiffrankaw somom kbar meta ji©u biex japplikaw, g˙ax se j˙allsu €21, tra˙˙is ta’ ¤109.

Dawn ir-rati huma ukoll or˙os minn eΩamijiet o˙ra tal-istess livell li jag˙mlu studenti Maltin u G˙awdxin. L-ispejjeΩ ta’ eΩami jinvolvi spejjeΩ relatati ma’ dawk li jippreparaw l-karti, li jkunu malistudenti waqt l-eΩamijiet u li jikkore©u l-karti tal-eΩamijiet.

Il-Partit Nazzjonalista ma waqafx i˙arref lanqas fejn jid˙lu l-persuni b’kaΩijiet soçjali fejn ippruvaw jo˙olqu l-biΩa’ fosthom billi sostnew li dawn in-nies se jibdew i˙allsu l-miΩati. Il-verità hija li dawk il-persuni b’çertu kaΩijiet soçjali se jibqg˙u jgawdu minn din l-g˙ajnuna u mhux se jkun hemm l-ebda piΩ finanzjarju fuqhom, anzi l-eΩamijiet se jibqg˙u b’xejn fejn qabel ma kienx jkun hemm ˙las, fuq ra©uni soçjali.

L-immigranti jitoLbu Li jmorru L-itaLja Wara li lbiera˙ kien irrappurtat li madwar 200 immigrant irregolari mistennija jaslu Malta, il-Forzi Armati ta’ Malta ˙abbru li l-immigranti li kienu abbord Eleonora Maersk talbu li jitwasslu l-Italja u mhux Malta.

G˙al ˙abta tat-3pm tal-biera˙, l-immigranti kienu g˙adhom ma waslux Malta u g˙alhekk ˙afna bdew ja˙sbu li dan id-dewmien kien attribwit g˙all-fatt li ri˙ ma g˙enx u l-ba˙ar kien qawwi.

G˙aldaqstant, g˙adda ˙a˙na aktar ˙in u s-sitwazzjoni baqg˙et l-istess u l-immigranti ma tfaççawx.

Ix-xnieg˙a li l-immigranti riedu jmorru l-Italja bdiet ti©ri. Fil-fatt, din ©iet ikkonfermata mill-Forzi Armati ta’ Malta fejn sostnew li wara li l-immigranti baqg˙u jinsistu li jridu jmorru l-Italja u diskussjonijiet bejn l-awtoritajiet Taljan u dawk Maltin, ©ie deçiΩ li dawn jittie˙du l-Italja.

Ftehim Li Qajjem Diversi Dubji

Il-Gvern ˙abbar li mhux se jiffirma l-Power Purchase Agreement li kellu jda˙˙al fis-se˙˙ kuntratt ta’ €35 miljun li ffirma l-Ministeru ta’ George Pullicino lejliet l-elezzjoni ©enerali li g˙addiet. G˙aldaqstant, mhux biss kien se jkollna lill-Enemalta falluta, imma anki log˙la kontijiet tad-dawl u l-ilma fl-istorja iffirmat minn ministru bl-ebda pjan vijabbli g˙al dan ilqasam.

Filwaqt li l-OppoΩizzjoni qeg˙da tikkritika lillGvern dwar il-pjan tieg˙u tal-Ener©ija, b’dan il-kuntratt, Gvern Nazzjonalista pprova jorbot lil pajjiΩna g˙al 25 sena s˙a˙ illi j˙allas g˙all-©enerazzjoni talelettriku b’rata g˙olja ta’ feed in tariff lill-konsorzju Alberta. B’hekk, il-familji u n-negozji kienu jispiççaw i˙allsu €25 miljun iktar ikkumparat mir-rati attwali.

Kien jaf Dawn il-fatti ©ew Ωvelati t-Tnejn li g˙adda filParlament. Minkejja li dakinhar Pullicino baqa’ jinsisti li r-rata g˙olja ©iet approvata mill-MRA, ir-realtà turi

mod ie˙or. Fil-fatt, kien l-unika bidder li tefa’ l-offerta g˙al dan il-kuntratt li g˙aΩel din ir-rata. Min-na˙a tieg˙u, il-Ministeru ta’ Pullicino ˙are© letter of intent lill-Alberta li fiha jsemmi din ir-rata u jg˙id li dan iddokument jorbot legalment.

L-Onorevoli Leo Brincat, f’Diçembru tal-2012 qajjem dubji dwar kemm ir-rata kien wa˙da vanta©©juΩa u dwar l-og˙ti ta’ dan il-kuntratt. F’din l-okkaΩjoni, apparti li Pullicino ma kienx qallu x’inhi r-rata firrisposta, huwa kien assigurah li r-rata se tkun l-aktar vanta©©juΩa.

Dan meta minn ˙mistax, kien hemm bidder wie˙ed biss li tefa’ l-offerta finali u kien hu li ddetermina din ir-rata! Apparti minn hekk, f’mistoqsija Parlamentari f’Novembru qal li l-proçess ta’ a©©udikazzjoni kien fi stadju avvanzat meta f’Settembru kien di©à tahom illetter of intent.

Bank fantaΩma Din il-gazzetta tista’ tikkonferma dan bid-dokumenti

li qeg˙din nipprovdu ma’ dan l-artiklu illi juru li lMRA kienet approvat ir-rata wara d-data ta’ din littra.

Wa˙da mill-iktar nuqqasijiet gravi kienet li l-bidders kienu mitluba jissottomettu dokument minn awtorità kompetenti jew legali biex turi li l-organizzazzjoni hija fi stat finanzjarju tajjeb u mhux fi stat ta’ falliment. Sadanittant, Alberta Consortium issottometta biss dikjarazzjoni mhux iffirmata ma˙ru© minn bank Spanjol li jg˙id li l-kumpanija m’hijiex f’sitwazzjoni ta’ falliment.

Il-fatt li d-dokument ma kienx iffirmat qajjem dubbji dwar il-©enwinità tieg˙u. G˙aldaqstant, saru investigazzjonijiet ulterjuri mal-istess bank Spanjol fejn ilbank iddikkjara li ma setax jikkonferma l-awtentiçità tad-dokument u li l-bank imsemmi ma’ kienx g˙adu jeΩisti meta n˙are© id-dokument u g˙alhekk dan iddokument ma’ setax in˙are© mill-bank.

Fil-fatt, il-bank li allegatament ˙are© l-ittra, Bancaja, dak iΩ-Ωmien di©à kien ©ie trasferit lil Bankia, bank ie˙or li kien akkwistah.

LOKALI KÓ

26|10|2014 03

kullhadd.com

“IMPENJATI LI NILÓQU L-MIRI EWROPEJ” Il-Ministru Leo Brincat Waqt summit fi Brussell li g˙alih attenda wkoll il-Prim Ministru Joseph Muscat, il-mexxejja Ewropej qablu li jnaqqsu l-emissjonijiet tal-effett serra b’40% sas-sena 2030. Dwar din il-mira ambizzjuΩa ˙adna l-kummenti talMinistru g˙all-Ambjent, l-IΩvilupp Sostenibbli, u t-Tibdil fil-Klima Leo Brincat, li spjegalna xi tfisser din l-isfida g˙al pajjiΩna.

L-ewwel li©i Maltija fuq azzjoni favur il-klima “G˙alkemm dawn il-miri sejrin ikunu ta’ sfida g˙al pajjiΩna, a˙na ninsabu impenjati li nag˙mlu l-g˙almu tag˙na biex nil˙quhom,” stqarr il-Ministru Leo Brincat meta mistoqsi minn din ilgazzetta dwar il-possibbiltà li Malta til˙aq dawn il-miri Ewropej.

Il-Ministru Ωied jg˙id li dan kien rifless fl-impenn li wera l-Prim Ministru bilviΩjoni tieg˙u dwar l-azzjoni favur ilklima ftit ©img˙at ilu fil-Ìnus Mag˙quda waqt is-summit ta’ Ban ki Moon.

“Tennieh il-Ìimg˙a bil-vot tieg˙u filKunsill, u daqstant ie˙or be˙siebni nag˙mel nhar it-Tlieta fil-Lussemburgu meta jiltaqg˙u l-Ministri tal-Ambjent, fejn ser inkunu qed nag˙mlu post mortem tas-summit tal-mexxejja u kapijiet tal-istat, kif ukoll nag˙tu ˙arsa lejn is-summit dinji ta’ kull sena li mistenni jsir f’Diçembru f’Lima, il-Perù,” spjega lMinistru.

Hekk kif din il-©img˙a tnediet konsultazzjoni pubblika dwar l-ewwel abbozz ta’ li©i li pajjiΩna se jkollu favur il-klima, il-Ministru qal li dan ukoll jixhed limpenn tal-Gvern.

“Kemm-il darba ji©i approvat l-abbozz ta’ li©i li jipprovdi g˙all-ewwel li©i Maltija favur l-azzjoni dwar il-klima nkunu nistg˙u nwaqqfu dawk l-istrutturi kollha li ser ikunu qed jg˙inuna niffaçilitaw l-impenji u l-obbligi nazzjonali, re©jonali u anke multilaterali tag˙na,” tenna l-Ministru.

L-Istati Membri maqsuma; kunsens ©enerali, iΩda l-ebda unanimità Il-Ministru ammetta li kien hemm element ta’ diΩappunt fost xi g˙aqdiet ambjentali, iΩda li wie˙ed irid jara minn fejn tlaqna. “Meta ltqajna b˙ala Ministri tal-Ambjent u tal-Ener©ija f’Milan ta˙t ilPresidenza Taljana ftit jiem ilu, kulma l˙aqna kien biss kunsens ©enerali, iΩda unanimità ma kienx hemm, tant li lanqas biss ˙ri©na stqarrija kon©unta, iΩda biss dikjarazzjoni tal-Presidenza Taljana tal-bidu tal-laqg˙a.”

Spjega li ˙afna pajjiΩi, speçjalment dawk tal-Ewropa tal-Lvant, fosthom laktar il-Polonja, dehrilhom li l-miri li sar qbil dwarhom jista’ jkollhom prezz qawwi ekonomiku, speçjalment fost dawk il-pajjiΩi b˙al tag˙hom li g˙adhom jiddependu ˙afna fuq ilfa˙am. In©ieb ukoll l-argument li mhux lakemm wie˙ed japplika one size fits all.

Kien hemm ukoll xi stati Ewropej talLvant li argumentaw li g˙alkemm lUnjoni Ewropea llum saret wa˙da ta’ 28 stat sovran, fir-realtà, quddiem kwistjonijiet b˙al dawn, spiss allegatament ta©ixxi b˙ala Unjoni Ewropea ta’ 15-il Stat Membru.

Il-pajjiΩi l-kbar i˙ollu u jorbtu “Fil-fehma tieg˙i, il-kejl tas-suççess jew falliment tal-ftehim mil˙uq ilbiera˙ ser ikun jista’ jitkejjel mil-mod kif ser ja©ixxu l-qawwiet il-kbar b˙aç-Çina u lIstati Uniti,” tenna l-Ministru, “speçjalment fit-triq li g˙andha twassalna g˙assummit ta’ Diçembru 2015 f’Par©i, fejn hemm il-˙sieb li jintla˙aq ftehim li jorbot il-partijiet kollha legalment.”

Spjega li meta sar is- summit ta’ Kopen˙agen, l-Unjoni Ewropea kellha l-aktar poΩizzjoni robusta, iΩda spiççat tpo©©iet fil-©enb miç-Çina, l-Amerika u anke mill-Indja, li r˙ewlha g˙al rashom.

Qal li din id-darba wie˙ed irid jara jekk l-eΩitu tas-summit ta’ din il-©img˙a hux ser isa˙˙a˙ jew idg˙ajjef l-impenn tal-qawwiet il-kbar fil-mixja tag˙hom lejn miri aktar sodi u qawwija.

“Fl-a˙˙ar mill-a˙˙ar ser ikunu lqawwiet il-kbar li ser ikollhom iç-çavetta g˙all-ftehim jew in-nuqqas tieg˙u f’Pari©i f’Diçembru tas-sena d-die˙la,” Ωied il-Ministru. “Dawn huma responsabbli g˙all-aktar emissjonijiet g˙oljin madwar id-dinja,” temm jg˙id ilMinistru Leo Brincat.

Malta fost il-pajjiΩi ta’ prijorità Intant, waqt konferenza tal-a˙barijiet fi Brussell, il-Prim Ministru Joseph Muscat ˙abbar li l-poΩizzjoni tal-Gvern Malti dwar is-settur tal-ener©ija wasslet biex il-Kunsill Ewropew inkluda lil Malta b˙ala wa˙da mill-ftit pajjiΩi ta’ prijorità li se jibbenefikaw minn g˙ajnuna g˙al pro©etti li jag˙tu interkonnessjoni talelettriku u l-ener©ija.

Il-Prim Ministru sostna li dan il-pass jimxi id f’id mal-pro©ett li miexi f’pajjiΩna biex il-©enerazzjoni tal-elettriku tibda ssir biss bil-gass u mhux bil-heavy fuel oil, bl-g˙eluq tal-powerstation talMarsa, il-qalba g˙all-gass tal-powersta-

Il-Ministru Leo Brincat iltaqa' mal-Ministru Korean Haenam Moon responsabbli mill-affarijiet marittimi li mieg˙u ddiskuta kif l-ekonomija l-˙adra u bluna jistg˙u ja˙dmu flimkien, kif ukoll kooperazzjoni g˙at-tibdil fil-klima u l-problema tat-tni©©iΩ. tion f’Dellimara u l-bini ta’ powerstation Dr Muscat semma wkoll ir-referenza ©dida li ta˙dem bil-gass. fil-konkluΩjonijiet tal-Kunsill Ewropew L-approvazzjoni tan©ibbli tal-Kunsill g˙all-appo©© li se ting˙ata g˙al pro©ett Ewropew favur pro©etti ta’ interkon- tal- pipeline mill-Azerbaj©an lejn lnessjoni f’pajjiΩna tag˙milha wkoll aktar Ewropa, filwaqt li fakkar kif parti façli fil-kuntest tal-istudju dwar il- importanti mill-konsorzju li qed jibni lpipeline tal-gass li, jekk fattibbli, tkun pro©ett tal-powerstation il-©dida f’Malta tista’ tg˙aqqadna mal-Ewropa kif ukoll hija l-kumpanija Socar mill-Azerbaj©an. mal-Afrika ta’ Fuq biex Malta tkun tista’ Dan huwa wkoll Ωvilupp importanti sservi b˙ala hub tal-ener©ija fil- g˙all-kunçett tas- security of supply f’pajjiΩna.

Mediterran.

ÇENTRU MEDIKU TA’ SIMULAZZJONI ÌDID F’MATER DEI Investiment €450,000

ta’

aktar

minn

Il-professjonisti tal-kura, fosthom ilqwiebel, tobba kif ukoll l-istudenti li qed jit˙arr©u l-kirur©ija, g˙andhom çentru mediku ta’ simulazzjoni ©did f’Mater Dei bis-sa˙˙a ta’ investiment ta’ aktar minn €450,000.

Skont is-Segretarju Parlamentari g˙asSa˙˙a Chris Fearne, it-ta˙ri© ta’ simulazzjoni Ωviluppa f’dawn l-a˙˙ar snin fl-industrija tal-avjazzjoni. Huwa Ωied jg˙id li, bis-sa˙˙a ta’ Gvern Laburista, il-professjonisti f’Mater Dei se jkunu jistg˙u jipprattikaw it-tekniki kirur©içi u mediçi f’dan l-ambjent ta’ simulazzjoni.

Ta˙ri© varju Mr Ray Galea, il-Kap tat-Ta˙ri© Mediku tal-Postgradwati, qal li dan iççentru ta’ simulazzjoni huwa maqsum f’Ωew© Ωoni kbar, b’total ta’ 250 metru kwadru, u se jg˙in biex jit˙arr©u madwar 460 postgraduates kif ukoll under graduates. Fost o˙rajn, il-proçeduri tatta˙ri© jinkludu speçjalizzazzjoni medi-

ka g˙all-adulti, patolo©ija kimika, dermatolo©ija, ortopedija, optamolo©ija u operazzjonijiet g˙at-tfal.

Façilitajiet o˙ra Dan l-ambjent ta’ ta˙ri© huwa mmirat biex ikun hemm imitazzjoni ta’ sitwazzjoni reali li jg˙addu minnha l-pazjenti. Dan iç-çentru huwa mg˙ammar ukoll minn g˙add ta’ kameras biex b’hekk is-sessjonijiet ta’ ta˙ri© ikunu jistg˙u ji©u rrekordjati g˙all-uΩu ta’ dawn l-istudenti li qed jit˙arr©u biex isiru tobba.

Dan iç-çentru joffri wkoll l-a˙˙ar teknolo©ija medika moderna ta’ simulazzjoni li tinkludi Ωew© pazjenti ta’ simulazzjoni li jteptpu, jie˙du n-nifs u g˙andhom polz, kif ukoll ˙sejjes respiratorji. Dawn huma uΩati g˙al ta˙ri© fuq eΩaminazzjoni fiΩika u mmani©©ar interdixxiplinarju g˙al trawma ma©©uri. Bl-istess mod, dan iç-çentru ta’ simulazzjoni g˙andu wkoll ambjent kliniku kif ukoll proçeduri virtwali li jippreΩentaw varjetà ta’ xenarji fejn dak li jkun qed jit˙arre© ikun jista’ jipprattika sakemm ja˙kem it-teknika.

04 26|10|2014

kullhadd.com

KÓ LOKALI

IL-PN JIFTAÓAR BIR-REKORDS TA’ INFLAZZJONI GÓOLJA FI ÛMIENU IΩ-Ωieda fl-g˙oli tal-˙ajja kienet linqas wa˙da fi tletin sena, u kien g˙alhekk li, permezz ta’ makkinarju k o m u n i g ˙ a ll-pajjiΩi tal-Unjoni Ewropea, iΩ-Ωieda g˙all-g˙oli tal-˙ajja kienet ta’ 58 çenteΩmu.

PajjiΩna huwa konsistenti maddirezzjoni tal-Bank Çentrali Ewropew, li jappella g˙al stabbiltà fil-prezzijiet u g˙al inflazzjoni li tkun ta˙t it-2%. Linflazzjoni ta’ pajjiΩna din is-sena kienet biss ta’ 0.3%.

Tonio Fenech jag˙ti l-lezzjonijiet Matul din il-©img˙a spikka l-mod li bih il-Partit Nazzjonalista tkellem dwar il-finanzi u l-ekonomija. L-aktar ˙a©a ironika iΩda, hija li minn tant persuni li jitkellmu fuq dan il-qasam, rajna jitkellem lill-eks-Ministru Tonio Fenech. Biex tkompli tg˙aqad, Tonio Fenech tkellem dwar l-income tax u l-miri ekonomiçi.

Huwa ironiku li Tonio Fenech qed jag˙ti l-lezzjonijiet f’dan il-qasam meta kul˙add jaf li Fenech huwa listess ministru li falla l-miri finanzjarji tieg˙u sena wara sena, ma Ωammx ilweg˙da tieg˙u dwar l-income tax u fi Ωmienu, f i lwaqt li Gvern Nazzjonalista g˙olla l-kontijiet g˙allf a m i l j i M a l t i n u l-G˙awdxin, hu flimkien ma’ s˙abu ˙adu Ωieda ta’ €500 fil-©img˙a.

Ag˙ar minn hekk, Simon Busuttil, Tonio Fenech u s˙abhom qed jifta˙ru dwar il-kumpens li kien jing˙ata fla˙˙ ar le©iΩlatura ta’ Gvern Nazzjonalista, iΩda b’tali fta˙ir mhux qed jindunaw li huma stess qeg˙din jikkonfermaw il-problemi li kienu jeΩistu fl-ekonomija Maltija, fejn kien hemm Ωieda fil-prezzijiet u inflazzjoni g˙olja. Illum l-inflazzjoni hija l-inqas

wa˙da fl-a˙˙ar 30 sena u dan grazzi g˙al diversi miΩuri li implimenta dan il-Gvern, fosthom ir-ro˙s fil-kontijiet tad-dawl u l-ilma, u l-istabbiltà filprezz tal-fjuwil.

Mhux se jg˙addas rasu fir-ramel G˙alkemm ir-rata ta’ inflazzjoni hija linqas wa˙da fi 30 sena, il-Gvern

ikkommetta ru˙u, b˙alma g˙amel f’diversi sitwazzjonijiet o˙ra, li ma jg˙addasx rasu ©or-ramel, anzi, biex ja˙dem sabiex jg˙in lill-familji u jikkumpensahom aktar permezz talba©it li ©ej.

Jidher çar illum, li fil-Partit Nazzjonalista ma nbidel xejn, l-istess partit li qed jitkellem tant dwar lener©ija llum tefa’ dan il-qasam importanti b˙ala parti minn oqsma ikbar u dan meta dan l-a˙˙ar Simon Busuttil ˙abbar g˙axar policy fora .

Dan kien il-mod ta’ kif Gvern Nazzjonalista kien jitratta l-qasam talener©ija li kul˙add jaf kif spiçça, fosthom bl-ikbar skandlu millIndipendenza ’l hawn f’dak li g˙andu x’jaqsam max-xiri taΩ-Ωejt.

Simon Busuttil re©a’ g˙amilha wkoll f’dik li hi l-ewwel t˙abbira ta’ policy, hekk kif Busuttil u l-Partit Nazzjonalista, fl-ewwel çans li kellhom, ˙abbru li kieku huma jΩidu lbolla. Min-na˙a l-o˙ra dan il-Gvern qieg˙ed jikseb ir-riΩultati, illum pajjiΩna g˙andu l-inqas rata ta’ qg˙ad li qatt kienet irre©istrata, g˙andna fost l-ikbar rata ta’ tkabbir ekonomiku minn fost il-pajjiΩi talUnjoni Ewropea, kif ukoll li qed ikun ma˙luq ix-xog˙ol. G˙alkemm g˙ad fadal xi jsir, dan il-Gvern Ωgur li ser ikompli ja˙dem biex ikompli jikseb dejjem aktar.

DRITT LI JISSIEÓBU F’UNJIN TAL-GÓAÛLA TAGÓHOM Se jibqa’ mfakkar L-Erbg˙a li g˙adda filParlament, il-Ministru g˙allIntern u s-Sigurtà Nazzjonali Manuel Mallia sostna li se jitniΩΩel fl-istorja min˙abba l-fatt li se jkun il-politiku li se jag˙ti d-dritt lill-korpi dixxiplinati biex jissie˙bu f’unjin talg˙aΩla tag˙hom.

F’dan ir-rigward, il-Ministru Mallia fakkar kif l-unika Ωew© pajjiΩi fl-Ewropa li s’issa g˙ad m’g˙andhomx dan id-dritt huma proprju Malta u Çipru.

Madankollu, bis-sa˙˙a ta’ Gvern Laburista, dan kollu se jinbidel u dak li m’g˙amilx ilPartit Nazzjonalista fil-Gvern f’25 sena qed jag˙mlu dan ilGvern fi Ωmien tmintax-il xhar biss.

Hekk kif bdiet ti©i diskussa din il-li©i fil-Parlament, il-

Ministru Ωied jg˙id li din il-li©i hija turija tal-fatt li Gvern Laburista verament qed iΩomm ma’ dak li wieg˙ed qabel l-a˙˙ar elezzjoni. Ta’ min wie˙ed isemmi li, permezz ta’ din il-li©i, il-pulizija, issuldati, il-membri tal-protezzjoni çivili kif ukoll il-gwardjani tal-˙abs se jkunu jistg˙u jsemmg˙u le˙inhom f’unjin tal-g˙aΩla tag˙hom, dritt li kien imça˙˙ad lilhom g˙al 25 sena s˙a˙.

PN li jça˙˙ad dan id-dritt Il-Ministru Mallia beda ddiskors tieg˙u billi sostna li hu jinsab kburi li qed iressaq dawn l-emendi tant li ddeskrivihom b˙ala “ landmark ” ie˙or ta’ Gvern Laburista, kif ukoll mument memorabbli g˙all-˙addiema

tal-korpi dixxiplinati.

Fl-indirizz tieg˙u l-Ministru g˙all-Intern u s-Sigurtà Nazzjonali kkritika lill-kelliem ewlieni tal-OppoΩizzjoni dwar l-Intern u s-Sigurtà Nazzjonali Jason Azzopardi talli ma jridx li dawn il-˙addiema jkunu liberi u jag˙Ωlu huma ma’ liema unjin iridu jissie˙bu.

Dan g˙ax Azzopardi ried li dawn il-˙addiema jissie˙bu biss f’ in house union wa˙da biss, li ma tkunx tal-g˙aΩla tag˙hom. Fi kliem ie˙or, Azzopardi ma riedx jag˙ti ddritt tal-g˙aΩla lil dawn il˙addiema bil-konsegwenza li qed innaqqrilhom mid-drittijiet tag˙hom.

Abbandun Nazzjonalista Il-Ministru Mallia fakkar kif lAkkademja tal-Pulizija

f’Sant’Iermu ©iet rinovata g˙ax t˙alliet abbandunata, tant li kienet qed taqa’ biççiet ta˙t Gvern Nazzjonalista. Il-kelliem Ωied jg˙id li ta˙t Gvern Nazzjonalista l-pulizija tal-SAG kienu mo˙lija f’Ta’ Kandja meta kien hemm nuqqas ta’ pulizija kif ukoll semma ttwaqqif tal-pulizija tal-RIU li g˙andha 20 karozza jduru ma’ Malta kollha.

Dwar il-˙abs, il-Ministru Mallia sostna li l-Gvern sab diΩastru u telqa assoluta fejn il-klieb spiççaw pets tal˙absin, punch clock ma ja˙dimx, nies jo˙or©u meta jridu, kameras ma ja˙dmux, fost affarijiet o˙ra.

Fost diversi Ωoni o˙ra ta’ abbandun, frott wirt Nazzjonalista, il-Ministru qal ukoll li dan id-diΩastru nstab ukoll fid-Dipartiment tal-

Protezzjoni Çivili fejn kien hemm vetturi li sa˙ansitra ilhom ma jinbidlu 20 sena, flimkien ma’ lbies protettiv skadut. Qalb dan kollu, ilGvern se j©ib g˙axar fire engines ©odda wara t-tlieta second hand li di©à ©ab.

Il-Ministru Mallia g˙adda biex tkellem dwar x’qed jag˙mel biex isa˙˙a˙ il-korpi kostitwiti fejn, dwar il-Pulizija, qal li l-Gvern Nazzjonalsita ˙alla bejn 400 u 500 pulizija inqas milli hemm bΩonn li jfisser 25% inqas milli kellu jkun hemm.

Huwa kkritika t-ta˙ri© li kien jing˙ata l-Korp tal-Pulizija ta˙t il-PN fejn qal li dan iktar kien jixbah lil dak tal- boy scouts waqt li fakkar kif riçentament da˙lu 113-il pulizija ©did wara seba’ xhur ta˙ri© fl-Akkademja tal-Pulizija.

LOkALI kÓ

26|10|2014 05

kullhadd.com

JIBDA X-XOGÓOL FUQ IL-GRAWND TA’ BIRÛEBBUÌA Wara li g˙al aktar minn 25 sena l-poplu ta’ BirΩebbu©a, speçjalment iΩ-Ωg˙aΩag˙, stennew g˙all-bini ta’ grawnd talfutbol, issa din il-˙olma se ssir realtà.

Din il-gazzetta segwiet ixxog˙ol li beda fuq dan ilgrawnd f’Ωona qrib il-Port Óieles, preçiΩament ˙dejn ilbini ©did tal-muΩew tas-subien.

Dwar dan il-pro©ett tkellimna wkoll mal-Ministeru u sSegretarjat Parlamentari involut f’dan il-pro©ett, mas-Sindku Joseph Farrugia u ma’ klabb tal-futbol tal-lokal.

Investiment ta’ €1.4 miljun Dan il-pro©ett tal-grawnd talfutbol f’BirΩebbu©a qed isir b’kollaborazzjoni bejn ilMinisteru g˙at-Trasport u lInfrastruttura u s-Segretarjat Parlmentari g˙ar-Riçerka, lInnovazzjoni, Ûg˙aΩag˙ u Sport f’isem il-Kunsill Malti g˙allIsport.

Il-pro©ett jikkonsisti fi grawnd sintetiku li se jkun multi-purpose u jkopri 7,000 metru kwadru li jista’ jintuΩa wkoll g˙al sports ie˙or b˙ar-rugby.

Se jinkludi wkoll façilitajiet ançillari b˙al changing rooms, toilets, klinika, uffiççji u sala li tintuΩa g˙al diversi attivitajiet.

Aktar minn hekk, il-grawnd se jkun mg˙ammar b’dawl qawwi apposta (flood lighting) kif ukoll se jkun imdawwar b’ landscaping fejn se jkun aççessibbli g˙al kul˙add. Fixxhur li g˙addew saru diversi laqg˙at mhux biss ma’ tekniki iΩda anke ma’ stakeholders differenti fil-qasam sportiv. Il-permessi mill-MEPA ˙ar©u u lkuntratti tax-xog˙lijiet ing˙ataw ukoll.

G˙alhekk, fid-dawl ta’ dan kollu, huwa ppjanat li dan ilpro©ett jitlesta fi Ωmien fejn bissa˙˙a ta’ Gvern Laburista, g˙all-ewwel darba f’25 sena, iΩΩg˙aΩag˙ ta’ BirΩebbu©a se jkollhom grawnd tag˙hom bi dritt b˙al kull lokalità o˙ra.

Il-pitch tal-waterpolo Il-˙tie©a ta’ façilitajiet sportivi

f’BirΩebbu©a kienet ilha s-snin tin˙ass, iΩda l-Gvern preçedenti dejjem injora t-talbiet ta’ dawn in-nies. L-aktar li n˙asset meta ttie˙ed il-grawnd li kienu jit˙arr©u fih il-klabb ta’ BirΩebbu©a.

Jekk nie˙du l-kaΩ tal- pitch tal-waterpolo, minkejja li kien hemm il-pjan li xi darba jsir minn Gvern Nazzjonalista, dan baqa’ qatt ma sar u dak li kien hemm qabel, t˙alla jiddeterjora, tant li l-post sar wie˙ed mistkerrah minn kul˙add.

B˙alma dan il-Gvern wieg˙ed, fil-manifest elettorali, li se jibni mill-©did il-pitch talwaterpolo, u hekk g˙amel sa mill-ewwel ©ranet tal-amministrazzjoni, tant li dan issa jinsab fi stadju avvanzat. Wieg˙ed ukoll li se jag˙ti prijorità aktar lill-isport billi jara li jkun hawn il-façilitajiet li jistg˙u jintuΩaw

minn g˙aqdiet diversi.

f’Ωona viçin in-nies tal-lokal.

Dritt taΩ-Ωg˙aΩag˙

Inçentiv biex jit˙ajru aktar tfal

Din il-gazzetta tkellmet ukoll mas-Sindku ta’ BirΩebbu©a Joseph Farrugia fejn esprima ssodisfazzjoni tieg˙u g˙all-bini ta’ dan il-grawnd. Huwa qalilna li, wara ˙afna tkaxkir tassaqajn ta’ Gvern Nazzjonalista, fl-a˙˙ar nett iΩ-Ωg˙aΩag˙ ta’ BirΩebbu©a se jkollhom post suret in-nies fejn jistg˙u jit˙arr©u d-dixxiplini sportivi favoriti tag˙hom – dritt miç˙ud minnhom g˙al ˙afna snin.

Farrugia Ωied jg˙id ukoll li, g˙alkemm kien tkellem ma’ Gvern Nazzjonalista fuq il-possibbiltà li l-grawnd jinbena f’Ωona ’l bog˙od min-nies tallokal, dan kollu waqa’ fuq widnejn torox tant li l-permessi tal-iΩvilupp xorta wa˙da ˙ar©u

Il-gazzetta KullÓadd tkellmet ukoll mas-Segretarju ta’ BirΩebbu©a Windmills Carmel Farrugia u dan ukoll esprima s-sodisfazzjoni li, ftit Ωmien ie˙or, il-160 membru li g˙andu dan il-klabb se jkollhom grawnd fejn jistg˙u jit˙arr©u.

Fi kliemu stess, dan il-bini se jservi biex aktar tfal jing˙aqdu mal-klabb u b’hekk ikun hemm lok biex jitjieb il-livell tal-futbol f’dan ir-ra˙al.

Is-Segretarju fisser kif fl-antik, iΩ-Ωg˙aΩag˙ ta’ BirΩebbu©a kienu jittrenjaw fi grawnds f’Kalafrana kif ukoll f’Óal Far. Farrugia spjega kif, wara nuqqas ta’ g˙ajnuna millawtoritajiet, proprju fit-2 ta’

Frar 2008, g˙amel l-ewwel applikazzjoni f’ismu stess quddiem il-MEPA biex jin˙ar©u lpermessi g˙all-bini ta’ grawnd tal-futbol.

Huwa Ωied jg˙id ukoll li fit13 ta’ Frar 2013 sar Memorandum of Understanding mal-KMS biex, ©aladarba dan il-pro©ett jitlesta, jg˙addi f’idejn ilFondazzjoni Sport BirΩebbu©a – g˙aqda ma˙luqa bl-iskop li jkun hemm kooperazzjoni bejn l-entitajiet kollha kkonçernati fuq it-tmexxija tal-grawnd stess.

Filwaqt li appella biex ilgrawnd ikun lest kemm jista’ jkun malajr biex b’hekk ilBirΩebbu©a Windmills tiffranka l-ispejjeΩ li trid t˙allas ta’ kuljum, Farrugia tenna li huwa jinsab fiduçjuΩ fit-tlestija ta’ dan il-bini.

06 26|10|2014

kullhadd.com

kÓ lokali

Minn Delizzju GÓal neGozju

Illum il-©urnata l-qari u l-kollezzjoniΩmu tal-comic books madwar id-dinja g˙eleb ˙afna mill-barrieri kulturali li kienu jostakolawh. Madankollu, jidher li f’pajjiΩna dan il-passatemp g˙adu jesperjenza pre©udizzji li llimitaw l-appell tieg˙u g˙al niçça Ωg˙ira ta’ nies. LIAM GAUCI tkellem ma’ KEVIN SCIBERRAS, li permezz tal-Malta Comics Expo, jipprova jeg˙leb l-idea ˙aΩina li hawn ta’ dan id-delizzju.

Kevin huwa kollezzjonist talcomic books, li bena negozju fuq il-passatemp tieg˙u.

Minkejja li ji©i minn familja G˙awdxija, huwa g˙amel madwar g˙oxrin sena jg˙ix flIstati Uniti u llum il-©urnata huwa jg˙ix f’Tas-Sliema. B˙ala edukazzjoni, Kevin g˙andu Baççellerat fix-Xjenza Forensika u Masters filKrimolo©ija.

Huwa j˙oss li Ω-Ωmien li g˙amel fl-Istati Uniti kellu influwenza kbira fuqu. F’dan il-pajjiΩ huwa mhux biss kiseb l-edukazzjoni u l-ewwel esperjenza ta’ xog˙ol tieg˙u, imma nΩerg˙et fih l-im˙abba g˙allkultura popolari (pop culture), illi hija parti stabbilita tal-˙ajja Amerikana.

L-ewwel darba li qara comic book kellu erba’ snin, meta missieru tah ˙ar©a tas-serje The Flash biex i˙e©©u jaqra.

Dan il-karattru g˙adu g˙al qalbu sal-lum u eventwalment kellu influwenza partikolari fuqu hekk kif kien xjenzat forensiku. Flimkien ma’ din isserje ta’ comics, Kevin i˙obb jaqra bosta o˙rajn b˙al dawk ta’ The Batman, Spider-man u The Walking Dead.

Però, minn meta feta˙ il˙anut, m’g˙adux jikkollezzjonahom daqshekk min˙abba ra©unijiet ta’ ˙in u flus.

“Probabbli, kieku m’g˙andix il˙anut kien ikolli kollezzjoni ikbar. Madankollu, f’dak il-kaΩ, il-mara kienet toqg˙od t˙arisli bl-ikrah, allura m’g˙andix xi ngerger bil-mod kif ©ew laffarijiet,” qalli Kevin bidda˙ka.

Negozju Kien fl-2006 li huwa g˙aΩel li dan il-passatemp jag˙mlu wkoll ix-xog˙ol tieg˙u hekk kif feta˙ ˙anut tal-comic books

u o©©etti o˙ra relatati mal-kultura popolari. Minkejja li kien ilu snin jikkunsidra li jifta˙ ˙anut tal- comics , kienet kumbinazzjoni kurjuΩa li kkonvinçietu li jag˙mel dan il-pass.

Meta wasal lura mill-Amerika, huwa ordna madwar tletin serje ta’ comic books. G˙al xi ra©uni, dawn ma bdewx jaslulu u g˙all-ewwel ˙aseb li kienu g˙adhom ma ˙ar©ux flAmerika. Però, inzerta li dak iΩ-Ωmien siefer l-Olanda u Ωar ˙anut li kellu wie˙ed mill˙ar©iet li ma kinux waslulu.

Meta staqsa lil tal-˙anut huwa qallu li l-˙ar©a kienet ilha fuq l-ixkafef g˙al madwar tliet ©img˙at. Allura, deher çar li kien qieg˙ed jesperjenza problema bil-posta u g˙alhekk iddeçieda li jçempel lill-Marvel, il-kumpanija li tippubblika dawn il- comics , illi re©g˙u bag˙tulu l-˙ar©iet neqsin.

Din ©ratlu f’aktar minn okkaΩjoni wa˙da sakemm, ftit xhur wara, bdew jitfaççaw filposta l-˙ar©iet li huwa kien ˙aseb li ntilfu, immarkati b’tabelli li kienu jixhdu li dawn b’xi mod kienu ˙adu t-triq ittwila lejn Malta, fejn, fost lo˙rajn, g˙addew miç-Çilì.

Meta kellem lill-Marvel u talposta biex jipprova jifhem x’kien ©ara, dawn, biex jiççajtaw, qalulu li bil- comics doppji li kellu seta’ jifta˙ ˙anut. L-idea g˙o©bitu.

“Biex inkun g˙edt kollox, ilbusiness ori©inali fet˙u ˙ija f’G˙awdex. G˙alkemm ilpopolazzjoni G˙awdxija hija Ωg˙ira, hemm numru mhux ˙aΩin ta’ nies li trabbew lAmerika, il-Kanada u lIngilterra u g˙alhekk kienu iktar esposti g˙al din il-kultura popolari,” spjegali Kevin.

Fl-2001 hu u ˙uh iddeçidew li juΩaw parti mill-wirt li kien ˙allielhom missierhom biex

jift˙u dan il-˙anut u fl-2006, Kevin feta˙ wie˙ed tieg˙u f’Tas-Sliema. Minkejja li f’Malta mhux se tifta˙ negozju taddaqs li naraw f’pajjiΩi o˙ra, huwa spjegali li l-˙anut tieg˙u issa kiber mhux ˙aΩin.

Influwenza kbira Kevin i˙oss li l-influwenza ta’ missieru kienet essenzjali biex huwa jil˙aq dan it-tragward, minkejja li hu ma kienx dilettant ta’ dawn l-affarijiet.

“Missieri, meta konna ng˙ixu l-Amerika, kien jaf lil Don Mattingly, plejer tan-New York Yankees illi kien ˙abib tieg˙u sew. Darba minnhom biex jiççajta, Mattingly, illi kien g˙adu qed jibda fl-isport qallu: “Frank, ˙a niffirmalek baseball u jekk insir famuΩ tista’ tbig˙u u lanqas ikollok bΩonn ta˙dem iktar,’” ftakar Kevin.

Madankollu, missieru ma kienx dilettant tal-kollezzjonijiet u dan il-ballun irmieh. Don Mattingly sar wie˙ed mill-aqwa plejers li qatt kellhom ilYankees, tant li tawh post filHall of Fame tag˙hom. B’hekk, kif wie˙ed jimma©ina, ballun iffirmat b˙al dak li rema missier Kevin illum jista’ jkollu valur inestimabbli.

“Din l-esperjenza ˙alliet impatt kbir fuq missieri. Qabel ma miet qalli li qatt m’g˙andi nie˙u xejn for granted u li g˙andu ng˙oΩΩ l-o©©etti ta’ kollezzjoni. Huwa g˙alhekk li g˙aΩilt li l-ewwel edizzjoni talExpo tal- comics nibdieha informalment fit-30 ta’ Ottubru, b’get together g˙al min g˙eni nag˙mel dan il-pro©ett realtà, g˙ax dakinhar kien ikun ilbirthday tieg˙u,” qalli Kevin b’ton emozzjonat.

Expo Il-Malta Comics Expo 2014 se jsir f’Dar il-Mediterran g˙allKonferenzi u se jifta˙ il-bibien g˙all-pubbliku in©enerali fil-31 ta’ Ottubru. L-iskop prinçipali tieg˙u huwa li jressaq il-kultura popolari lejn il-poplu Malti, kif ukoll iqanqal l-interess f’pajjiΩna min-na˙a tal-persuni involuti f’din l-industrija.

L-Expo se jkun mifrux fuq tlett ijiem u se jkun hemm medja ta’ g˙axar attivitajiet fissieg˙a. Minkejja li l-comics se jkunu fiç-çentru ta’ din l-

okkaΩjoni, l-organizzaturi qeg˙din jimmiraw li jolqtu lgosti ta’ kul˙add, inkluΩi lkollezzjonisti, gamers u dilettanti tal-gadgets.

“Il-varjetà ta’ dawn l-attivitajiet se tkun kbira,” qalli Kevin.

“Fost l-o˙rajn, se jkollna wirja tal-karozzi differenti mis-soltu hekk kif il-pubbliku se jkollu l-opportunità li jara vetturi li ntuΩaw f’diversi films u serje televiΩivi, filwaqt li jiltaqa’ mal-atturi li ˙admu fiha b˙al Dirk Benedict, li kien parti mill-A-Team.”

jkunux i˙obbu l-kotba tradizzjonali.

Huwa nnota dan il-fatt mill˙anut tieg˙u, g˙ax meta jkun riesaq Ωmien l-eΩamijiet, ilverΩjonijiet illustrati ta’ stejjer klassiçi jinbieg˙u aktar missoltu. “Probabbilment,” spekula Kevin, “kieku ma kellhomx aççess g˙all- comics dawn listudenti lanqas kienu jaqrawha l-istorja. Però, dawk li jixtru l-comics u jie˙du interess fl-istorja jafu jiddeçiedu li wara jduru g˙all-ktieb biex jaqraw il-verΩjoni s˙i˙a.”

Dirk Benedict huwa wie˙ed mill-mistiednin speçjali li se jattendi l-Expo Li se jkun interessanti wkoll huwa l-fatt li matul it-tlett tjiem tal-Expo, il-bibien qatt mhuma se jag˙lqu g˙all-pubbliku. Dan ifisser li mill-˙dax ta’ filg˙odu tal-Ìimg˙a, sal-Óadd fid-disa’ ta’ filg˙axija, min imur Dar il-Mediterran g˙allKonferenzi dejjem se jsib xi ˙a©a g˙addejja.

Potenzjal edukattiv Óafna nies ja˙sbu li l-comics jinqraw biss g˙all-mog˙dija taΩ-Ωmien. Fl-Expo, però, Kevin jixtieq jenfasizza l-fatt li l- comics g˙andhom ukoll ilpotenzjal li jkollhom rwol importanti fl-edukazzjoni tattfal hekk kif jistg˙u jressqu littfal lejn il-qari anke jekk ma

Barra minn hekk, Kevin huwa tal-fehma li din il-forma ta’ letteratura t˙ajjar lit-tfal u ΩΩg˙aΩag˙ biex jid˙lu g˙al karrieri li jkollhom x’jaqsmu kemm mal-arti, kif ukoll filkitba.

Dan il-potenzjal se jkun esplorat permezz ta’ diskussjonijiet pubbliçi li se jsiru matul il-jiem tal-Expo illi fost l-o˙rajn se janalizzaw kif il-comics jistg˙u jkunu g˙odod edukattivi stimulanti g˙al persuni li jbatu minn learning disabilities b˙ad-diΩlessija.

Element kummerçjali Flimkien ma’ kollegi o˙ra, Maltin u barranin, Kevin huwa

LokaLi kÓ

26|10|2014 07

kullhadd.com

involut mhux biss fl-industrija tal-comics, imma wkoll dawn tal-films u l-log˙ob elettroniku. G˙aldaqstant, Kevin ma qag˙adx idur mal-lewΩa u stqarr li hemm element kumm e r ç j a l i f l - Expo. “B˙ala

negozjant, iktar ma jkun hawn attivitajiet ta’ din ixxorta f’pajjiΩna, iktar hemm çans li jinbieg˙u l-prodotti tag˙na.”

G˙alhekk, kompla jg˙idli li, biex jil˙qu l-potenzjal s˙i˙

tag˙hom, attivitajiet b˙al dawn ma jistg˙ux isiru b˙ala NGO g˙ax l-interess finazjarju huwa essenzjali biex wie˙ed jattira l-investiment ta’ ˙in u flus min-na˙a talkumpaniji u l-artisti tas-set-

tur.

“OkkaΩjonijiet b˙al dawn iservu ta’ pjattaforma g˙al entitajiet relatati ma’ din lindustrija biex ikollhom vuçi u pr e Ω e n z a f’pajjiΩna.

Permezz tag˙hom, ikollna l-

opportunità li nippromovu lil Malta u l-Maltin. Fil-fehma tieg˙i u l-kumpaniji barranin li nirrappreΩenta, Malta g˙andha ˙afna x’toffri u jista’ jkollha rwol importanti f’dan is-settur,” spjegali Kevin.

08 26|10|2014

kullhadd.com

kÓ lokalI

Id-dIfferenza qIegÓda tInÓass KITBA TA’ LIAM GAUCI

Ikompli minn pa©na 40 Gvern Laburista ma waqafx saΩ-Ωieda g˙all-g˙oli tal-˙ajja biex jg˙in lill-familji Maltin. Ewlenin fost il-miΩuri ©odda, naraw dawk biex titnaqqas id-dipendenza fuq il-benefiççji soçjali, kif ukoll o˙rajn li jag˙mlu x-xog˙ol irendi aktar g˙all-˙addiema.

L-effett tal-miΩuri poΩittivi tal-Gvern qieg˙ed jin˙ass mhux ftit. Óarsa lejn listatistiki turi li, f’din il-le©iΩlatura, linflazzjoni po©©iet inqas pressjoni fuq il-familji, grazzi primarjament g˙attnaqqis fil-kontijiet tad-dawl li Ωammew il-prezzijiet baxxi, filwaqt li po©©ew €30 miljun fil-bwiet tal-familji u tal˙addiema.

Xog˙ol li jrendi F’kummenti li ta lil din il-gazzetta, ilMinistru g˙all-Finanzi spjegalna li bniedem bla xog˙ol jaqa’ dipendenti g˙allg˙ajxien tieg˙u fuq familtu jew fuq lIstat. Però, fil-kaΩ ta’ mard, diΩabbiltà, jew irtirar bl-età, din id-dipendenza hija inevitabbli u hu d-dmir ta’ min ja˙dem li jsostni lil dawn il-persuni mit-taxxi tieg˙u.

Fil-kaΩ ta’ nies qieg˙da, single parents u kaΩijiet simili, il-Ministru Scicluna

wkoll i˙oss li l-Istat g˙andu jg˙in.

Sfortunatament, sa issa din l-g˙ajnuna kienet ting˙ata b’mod li twaqqa’ dawn il-persuni f’dipendenza fit-tul, jekk mhux g˙al ˙ajja s˙i˙a tal-individwu.

Dan g˙ax il-persuna ma jkollhiex inçentivi li to˙ro© ta˙dem.

Fl-istess ˙in, meta ti©i offruta xxog˙ol, il-persuna ma jkunx jaqblilha taççettah g˙ax titlef il-benefiççji kollha li jkunu jammontaw g˙al aktar millpaga li ti©i offruta. Din hi d-dipendenza li tkun ˙olqitha s-sistema nnifisha.

“Bl-iskemi li bdejna fil-ba©it g˙al din is-sena, u li ser nestendu u nifirxu filba©it g˙as-sena d-die˙la, naslu biex nag˙mlu ftehim li, malli persuna fuq ilbenefiççji tibda ta˙dem naraw li ma tispiççax ag˙ar milli kienet meta kellha l-beneficcji,” spjegalna Scicluna.

“B’dan il-mod il-Gvern, f’isem it-taxpayer, imur a˙jar g˙ax jonqsu l-pagamenti tal-benefiççji, u l-persuna tmur a˙jar ukoll. Fl-istess ˙in l-ekonomija tmur ’il quddiem bil-valur miΩjud, bilbolla g˙all-penzjoni, taxxi u konsum og˙la.”

AllarmiΩmu Wara li g˙aw©u l-interpretazzjoni talmiΩuri tal-Gvern u l-mekkaniΩmu li

˙olqu l-PN stess, ma setax jonqos li lOppoΩizzjoni Nazzjonalista tg˙olli lambizzjonijiet tag˙ha u tibda tinterpreta anke kliem il-Kummissjoni Ewropea kif trid hi.

Hawnhekk, l-OppoΩizzjoni wriet li lanqas ittra miktuba iswed fuq abjad ma hija kapaçi tinterpreta b’mod o©©ettiv. Dan hekk kif il-Partit Nazzjonalista pprova jo˙loq allarmiΩmu dwar il-fatt li l-Kumissjoni Ewropea talbet il-kjarifiki dwar id-dokument talba©it li ssottometta l-Gvern Malti.

Madankollu, dan is-sensazzjonaliΩmu m’g˙andu l-ebda baΩi fir-realtà. Talba ta’ din it-tip hija parti normali millproçeduri li dda˙˙lu mill-Unjoni Ewropea s-sena l-o˙ra biex ikun assigurat li l-ba©its tal-Istati Membri jkunu konformi mal-li©ijiet Ewropej u g˙alhekk ma tfissirx li hemm indikazzjoni ta’ ksur ta’ li©i.

Ir-ra©unijiet g˙al din it-talba kien spjegati mill-Prim Ministru stess ftit taljiem ilu meta Ωvela li l-Kummissjoni Ewropea ma ressqet ebda dubju dwar l-istrate©ija ekonomika u finanzjarja li qed jadotta pajjiΩna. Fil-fatt, it-talba talKummissjoni hija biss dwar meta g˙andhom ikunu ppubblikati l-miΩuri tal-ba©it u spjega wkoll li t-talbiet li saru lil Malta huma ferm differenti mid-

domandi li qed isiru dwar il-ba©its ta’ pajjiΩi o˙ra. Çertifikat poΩittiv F’din il-kwistjoni, ma setax jonqos kaΩ ie˙or ta’ memorja selettiva hekk kif lOppoΩizzjoni injorat il-fatt li din il©img˙a stess li l-Kummissjoni Ewropea sa˙qet ukoll li l-ekonomija ta’ Malta kellha rendiment aqwa milli mistenni.

Dan il-fatt wassal lill-Kummissjoni biex titlob Ωieda fil-kontribuzzjonijiet ta’ €13 miljun lill-ba©it Ewropew.

Hawnhekk, Malta, flimkien ma’ seba’ pajjiΩi o˙ra talbet kjarifika g˙ax l-entità tas-somom mitluba kienet ferm ikbar mis-soltu. B’konsegwenza, intla˙aq qbil unanimu fost l-Istati Membri li jitwaqqaf b’mod temporanju l-a©©ustament talistatistika li kien propost fuq diversi pajjiΩi Ewropej skont il-mekkaniΩmu tekniku li japplika kull sena kif stabbilit mill-Unjoni Ewropea.

Allura, meta wie˙ed jikkunsidra dan kollu, il-konkluΩjoni ti©i naturali – dan il-Gvern mhuwiex insensittiv u qarrieqi b˙al dak ta’ qablu. Filwaqt li l-Partit Laburista mexa mill-kliem g˙all-fatti, dak Nazzjonalista g˙adu g˙addej minn gidba g˙all-o˙ra. I©©udika int lil min tista’ tafda.

In-numru ta’ nIes jIrreÌIstraw fl-Inqas lIvell gÓal aktar mInn tlIet snIn Statistika ma˙ru©a mill-Uffiççju Nazzjonali tal-Istatistika tikkonferma li l-andament poΩittiv fil-qasam tal-impjiegi kompla g˙addej matul Settembru. Imqabbel mala˙˙ar ta’ Jannar, in-numru ta’ nies fuq ir-re©istru tal-qg˙ad naqas bi kwaΩi 2,200, jew 15%. Dan ifisser li matul l-a˙˙ar tmien xhur, kuljum kellna ˙ames persuni anqas li kellhom bΩonn jirre©istraw.

Huwa ta’ sodisfazzjon partikolari li t-titjib fis-suq tax-xog˙ol jidher li kien mifrux sewwa. Fil-fatt, kien hemm tnaqqis fil-qg˙ad kemm fost iΩ-Ωg˙aΩag˙ kif ukoll fost dawk ta’ aktar minn 45 sena. Meta mqabbel ma’ sena ilu, kien hemm titjib ta’ 8.7% fin-numru ta’ nies ta’ aktar minn 45 sena li kienu bla xog˙ol, filwaqt li persuni ta’ anqas minn 20 sena li qed jirre©istraw naqsu b’aktar minn terz. Aktar minn hekk, in-numru ta’ nies jirre©istraw f’G˙awdex naqas b’4%.

Ir-rekord poΩittiv tal-ewwel dsatax-il xahar ta’ dan il-Gvern jikkuntrasta bil-kbir

mal-andament fil-qg˙ad matul l-istess perjodu ta˙t l-amministrazzjoni preçedenti.

Minflok tnaqqis fil-qg˙ad, f’dak iΩ-Ωmien pajjiΩna ra Ωieda ta’ 769 persuna jirre©istraw. Minn dawn 423 kienu persuni ta’ età ta’ aktar minn 45 sena. Kien hemm Ωieda ta’ 5% fil-qg˙ad f’G˙awdex u Ωieda ta’ 4% fost iΩ-Ωg˙aΩag˙ ta’ ta˙t l20 sena.

Bil-fatti dan huwa Gvern li qieg˙ed jikseb ir-riΩultati fil-qasam tax-xog˙ol. Innumru ta’ nies jirre©istraw qieg˙ed fl-inqas livell f’aktar minn tliet snin. Il-qg˙ad fost iΩ-Ωg˙aΩag˙, frott il-miΩuri li qed jie˙u l-Gvern, naqas b’terz. Anke fost nies qieg˙da ta’ aktar minn 45 sena, li ta˙t l-amministrazzjoni preçedenti kien hemm Ωieda kontinwa, bis-sa˙˙a ta’ dan il-Gvern beda jkun hemm titjib.

Fid-dawl ta’ dan kollu, il-Gvern huwa kommess li jkompli ja˙dem biex is-sitwazzjoni tibqa’ titjieb fix-xhur li ©ejjin u l-qg˙ad ikompli jonqos anke aktar.

LOkALI kÓ

26|10|2014 09

kullhadd.com

RESTAWR TA’ PARTIJIET MINN VILLA FRANCIA

Ser ikunu allokati madwar miljun ewro mill-Fond Ewropew g˙all-IΩvilupp Re©jonali sabiex ji©u restawrati partijiet minn Villa Francia.

Is-Sinjura Michelle Muscat qalet li din il-proprjetà jin˙ti©ulha diversi interventi sabiex il-post jer©a’ jing˙ata l˙ajja li tixraqlu. Dan g˙ax filpassat din t˙alliet taqa’ fi stat ta’ abbandun. Hija spjegat li wara li jitlesta x-xog˙ol ippjanat din il-binja ser tkun qed tinfeta˙ perjodikament g˙allpubbliku.

Min-na˙a tieg˙u, isSegretarju Parlamentari g˙allFondi Ewropej Dr Ian Borg qal li dawn l-interventi ser ikunu possibbli min˙abba li nstab xi tfaddil minn fuq pro©etti o˙ra

li bbenefikaw mill-Fond Ewropew g˙all-IΩvilupp Re©jonali ta˙t l-ass ta’ prijorità tat-turiΩmu. Huwa spjega li dan il-pro©ett irid ikun lest sala˙˙ar tas-sena 2015 peress li qed ikun iffinanzjat mill-programm 2007-2013.

Tkellem ukoll il-Perit Charles Buhagiar b˙ala Chairman talBICC fejn qal li l-g˙an prinçipali ta’ dan il-pro©ett hu li jifta˙ il-bibien tal-Villa g˙allviΩitaturi u t-turisti bl-iskop li joffri destinazzjoni turistika ©dida fl-in˙awi biex b’hekk jikkumplimenta l-prodott turistiku eΩistenti li di©à huwa offrut fiΩ-Ωona tal-madwar permezz ta’ Ìnien Sant’Anton u Villa Apap Bologna li jaqg˙u fil-qalba urbana tat-tliet

IL-ÓOLQIEN TAx-xOgÓOL gÓAL NIES B’kUNDIZZJONIJIET MENTALI Bejn it-30 u l-31 ta’ Ottubru, l-imsie˙ba tal-‘Job Trainers for People with Intellectual disabilities and autism spectrum disorders’ (JoTraDI) se jiltaqg˙u fil-Waterfront Hotel fil-GΩira sabiex ikun diskuss l-addattament ta’ programm ta’ ta˙ri© immirat biex jg˙in aktar nies li jbatu mill-awtiΩmu u minn diΩabbiltajiet intellettwali jid˙lu fid-dinja tax-xog˙ol.

Aktar minn hekk, Folkes (Foundation for Lasting Knowledge Economy Strategies) ©ie mwaqqaf biex jassigura Ωvilupp sostenibbli, ˙olqien ta’ xog˙ol u ©id fil-GΩejjer Maltin. Din lorganizzazzjoni sservi b˙ala att teknolo©iku biex ji©i promoss it-ta˙ri© vokazzjonali kif ukoll dak edukattiv. Fi ˙dan il-konfini tal-pro©ett JoTraDI, din il-fondazzjoni se tkun qed tevalwa dan il-programm biex tistabbilixxi programm ©eografiku, lingwistiku u addattament kulturali speçifiku g˙al Malta.

Dan il-pro©ett huwa bbaΩat fuq programm ta’ ta˙ri© iffinanzjat mill-fondi Ewropej fl-2011, programm innovattiv u prattiku li g˙andu jwassal biex individwi apposta jit˙arr©u biex jg˙inu lil dawn il-persuni jid˙lu fis-suq tax-xog˙ol. Permezz ta’ azzjoni fuq pjan speçifiku, dawn il-professjonisti se jkunu jistg˙u jivvalutaw il-bΩonnijiet u l-abbiltajiet ta’ dawn l-individwi u ji©i stabbilit ambjent ta’ xog˙ol.

Dawn l-inizjattivi g˙andhom iwasslu biex il-persuni bl-awtiΩmu u b’kundizzjonijiet o˙ra mentali jsa˙˙u l-abbilitajiet tag˙hom u jkunu pprovduti l-g˙arfien u l-appo©© neçessarju fl-esperjenza tag˙hom fix-xog˙ol.

villa©©i ta’ Ó’Attard, Óal Lija u Óal Balzan.

Il-Perit Herman Bonnici mirRestoration Unit spjega kif ilma©©oranza tax-xog˙lijiet ser ikunu ffukati fuq interventi fil©onna tal-Villa billi ji©u rran©ati l-passa©©i ewlenin, isir ir-restawr neçessarju fuq inniçeç, l-istalel u l-gazibo, kif ukoll interventi fuq il-mit˙na tal-ilma.

Villa Francia ©iet mibnija mill-familja Periosi fl-1757.

Matul iΩ-Ωminijiet din il-proprjetà kompliet ti©i Ωviluppata u, fis-27 ta’ Frar 1987, il-Villa u lproprjetà tal-madwar kienu mog˙tija lir-Repubblika ta’ Malta fejn bdew iservu b˙ala r-residenza uffiçjali tal-Prim Ministru.

L-UgWALJANZA BEJN IS-SESSI, PROÇESS MHUx MITMUM

112-IL UFFIÇJAL ITEMMU B’SUÇÇESS TAÓRIÌ FIL-QASAM TAL-PROTEZZJONI TAD-DATA 112-il uffiçjal fis-servizz pubbliku li ja˙dmu fil-qasam tal-protezzjoni tad-data temmew b’suççess kors ta’ ta˙ri© speçjalizzat b’fondi Ewropej bl-iskop li jwessg˙u l-kompetenzi tag˙hom fis-settur.

F’indirizz li g˙amlet fil-konkluΩjoni ta’ seminar li ©ab fittmiem dan il-pro©ett, il-Ministru g˙ad-Djalogu Soçjali, Affarijiet tal-Konsumatur u Libertajiet Çivili Helena Dalli fissret kif aktar qed tin˙ass il-˙tie©a li s-servizz pubbliku jkun mg˙ammar b’nies li jkollhom il-˙iliet neçessarji biex ja˙dmu f’dan is-settur tant importanti u sensittiv.

Qalet li l-Gvern qed ikun proattiv billi jipprepara uffiçjali fisservizz pubbliku biex ikunu konformi mal-att il-©did dwar ilprotezzjoni tad-data. Il-Ministru Dalli enfasizzat l-importanza li l-Ministeru g˙ad-Djalogu Soçjali jassigura li dan id-dritt ma jkunx miksur u li joffri l-protezzjoni lejn id-dritt tal-privatezza ta’ kull individwu.

Investiment ta’ €328,176 miljun

Il-Ministru Helena Dalli talbet lill-Kummisjoni Ewropea tie˙u passi konkreti permezz ta’ tfassil ta’ strate©ija biex ti©i indirizzata l-isfida tal-ugwaljanza bejn is-sessi. Dr Dalli kienet qed tie˙u sehem f’konferenza ministerjali f’Ruma, bit-titlu: Gender Equality in Europe: An Unfinished

Business Il-Ministru Dalli Dalli semmiet kif Malta rratifikat ilKonvenzjoni ta’ Istanbul u ˙e©©et lir-rappreΩentanti talIstati Membri preΩenti biex ukoll jag˙mlu dan il-pass.

Il-Ministru tkellmet ukoll fuq il-miΩuri li ttie˙du f’Malta biex aktar nisa jkunu jistg˙u

jid˙lu fid-dinja tax-xog˙ol u jkollhom aktar indipendenza finanzjarja. Fost dawn semmiet is-servizz ta’ ˙arsien tat-tfal b’xejn li ©ie introdott f’April li g˙adda, kif ukoll inçentivi ta’ taxxa biex ©enituri jkunu jistg˙u jirritornaw fid-dinja tax-xog˙ol wara li jkollhom it-tfal.

Is-Segretarju Parlamentari responsabbli mill-Presidenza 2017 u l-Fondi Ewropej Dr Ian Borg qal illi b’dan l-investiment ta’ madwar €328,176 mill-Fond Socjali Ewropew, 112-il uffiçjal mis-servizz pubbliku bbenefikaw minn ta˙ri© speçjalizzat fuq il-protezzjoni tad-data, fejn 96% minnhom kisbu kwalifika jew çertifikat.

Huwa sa˙aq fuq il-bΩonn ta’ aktar investiment fir-riΩors uman waqt li spjega kif, g˙alkemm id-Direttiva tal-Protezzjoni tad-Data ilha fis-se˙˙ g˙al aktar minn g˙axar snin, dan it-tip ta’ ta˙ri© qed ji©i pprovdut biss g˙all-ewwel darba lis-servizzi pubbliçi.

Dan il-pro©ett offra wkoll opportunità g˙al 20 data protection officer biex jattendu g˙al study visit ta’ tlett ijiem f’Londra fejn setg˙u josservaw il-mod kif joperaw uffiçjali simili barranin. Din l-esperjenza serviet ukoll biex jiksbu aktar g˙arfien fil-professjoni tag˙hom. Dawn il-persuni issa se jkunu jistg˙u joffru programmi ta’ ta˙ri© g˙all-impjegati s˙abhom.

10 26|10|2014

kullhadd.com

TiVi AwArds

MINN

SALVU

CANALE

L-istazzjon privat Smash qatt ma kien xi wie˙ed eççellenti; taqleb fi x’˙in taqleb, ˙lief lil Farah isajjar jew lil wa˙da ma˙nuqa tbig˙ il-vaΩuni ma tarax. Xi minn daqqiet ukoll jitfag˙lek ftit vidjows muΩikali jew lil Mario l-Banana jippreΩenta l-programm talkarozzi. IΩda s-sabi˙a hi li dawn qatt ma jkollhom skeda g˙ax li tara filg˙odu ©ieli tarah filg˙axija jew viçiversa, kif ukoll dak li tara fis-sajf jibqa’ sejjer ukoll fix-xitwa.

Dawn qatt ma naf li nidew skeda ©dida, g˙ax ˙lief l-istess nies, l-istess programmi u l-istess telebejg˙ ma narax. Laktar li niggosta lil dak li jg˙id l-a˙barijiet, la teΩisti fullstop u lanqas virgola, ton wie˙ed, speed wie˙ed.

El torrero Hawn minn iΩur Spanja biex jara lit-toru. F’dan il-pajjiΩ insibu diversi areni mifruxin fejn il-poplu jmur jara (anke jekk ma taqbilx) il-©lied talbarrin, fejn dawn il-ming˙ula joqog˙du jittorturaw lil dan ilpovru bhima sakemm jie˙u la˙˙ar nifsijiet ta’ ˙ajtu. Jien ilbhima nittorturah fit-ta©en jew fuq il-grill ˙alli wara nitpaxxa bih fil-platt. Insomma, kul˙add gosti.

Na˙seb tg˙idu li t-toru fiex jid˙ol fuq it-TiVi lokali? Mela dan it-toru jkollu fuq rasu qarn kbir, g˙alhekk l-istorja ser tkun qieg˙da ddur ma’ dan il-qarn li g˙adni kif semmejt. Mela TVM waranofsinhar sar qisu r-Rete 4. Dan listazzjon Taljan, fis-snin tmenin u disg˙in, ˙lief

rumanzi u opri tas-sapun ma kienx ixandar. F’dawk il-˙inijiet in-nisa tad-dar kienu jintefg˙ulek fuq is-sufan biex jaraw x’g˙amlet l-attriçi ta’ Days of Our Lives , jew xi Quando si Ama. Ie˙or li niftakar li kien ©ennen xebg˙a nisa warajh kien Topazio .

F’dawn l-opri tas-sapun ilqarn kien jintuΩa sew g˙ax dak jaqlibha lil dik, dik g˙andha tarbija minn ta’ ˙u rra©el u s-seftura qalbitha lissinjura, eççetra, eççetra.

Waranofsinhar l-istazzjon Malti qieg˙ed ixandar Óbieb u G˙edewwa , id-drama li

qieg˙da tie˙u post is-soliti programmi li xbajna naraw. Óeqq, u kull min segwa xi ftit jaf li fiha jeΩistu naqra el torreros!

X’biΩa’!

Mela n-Net TV, apparti li g˙andhom Net News mimli biΩa’ u twerwir, issa g˙andhom lil Becky li tg˙idx kemm qieg˙ed nibΩa’ fih. Ta’ miskin li jien irnexxieli nsib minuta çans biex nara x’inhi tbaΩwar!

Mela milli jidher Sergio qieg˙ed il-˙abs g˙ax qabditu hi ( wow ). Issa qieg˙ed

kÓ lokAli

jag˙mel xi tip ta’ komplott biex ipattiha lil Becky (double wow). Dehret mara o˙ra mimlija krudeltà u vendikazzjonijiet u din instemg˙et tg˙id li, akkost ta’ kollox, trid tag˙mel vendetta lil Becky ( triple wow ). Kos hux, min jaf minn fejn i©©ibhom l-ideat Montesin? Tg˙id wara xi film ta’ Hollywood?

Fuq in-Net ukoll, kull nhar ta’ Tnejn, juru programm dwar çertu Graham Sansone.

Milli jidher dan avventuruΩ, tipo Bear Gryllis tadDiscovery. Bid-differenza li Sansone ma jibdiex ˙dejn Gryllis u n-Net lanqas joqg˙od ˙dejn id-Discovery.

F’dan il-programm Sansone jΩur postijiet diΩabitati u jipprova jaqsam minn post g˙all-ie˙or ming˙ajr g˙ajnuna ta’ xejn. F’dan il-programm naraw lil dan is- survivor jaqsam xmajjar, jg˙affe© ©ottajn u jikkaççja biex jiekol.

IΩda g˙al min i˙obb isegwi ftit xenarji sbie˙ f’dan Ωgur jirnexxilu.

Kaçça g˙ad-djar Issa bl-ista©un tal-kaçça miftu˙ nazzarda nsemmi din il-kelma. Fuq TVM beda programm bl-isem House Hunt, g˙al min jara l-istazzjon FLN di©à skopra xi jfisser dan ilprogramm. G˙al dawk li ma jsegwuhx, dan huwa programm li jsib koppja qieg˙da tfittex biex tixtri u, flimkien, jibdew iduru d-djar skont ilba©it li jkollhom sakemm jiltaqg˙u mal-proprjetà li l-aktar tog˙©obhom.

Niltaqg˙u d-die˙la!

TAÓT il-lenTi

Patri Mario Attard

Il-˙ajja fil-kunvent miΩg˙uda bittag˙lim. G˙ax il-patrijiet, b˙ali u b˙alek, huma nies tad-demm u lla˙am! Taf li, fost kollox, g˙andhom id-delizzji tag˙hom b˙alma g˙andna int u jien?

Xi xhur ilu, patri ˙abib tieg˙i, tlabtu jwassalni sal-Isptar Mater Dei. Jien karozza m’g˙andix.

Biex tg˙axxaqha nsuq ma nafx!

Mhux l-ewwel darba li ddubbajt xi lift. G˙andi l-unur ng˙id li tlajt f’kull tip ta’ karozza! InkluΩ f’dik li kellha l-mag˙ruf sticker fuq ilwindscreen ‘ I love sex ’!

Tiftakruha dik il-praspura? Min jaf kemm tbissimtu meta smajtuha!

Il-˙ajja ˙bieb!

Mela wara li temmejna l-kapitlu lokali tal-fraternità tag˙na, d˙alt f’kamarti u ˙ejjejt l-a˙˙ar tentufiet. X’˙in deherli li kollox kien f’postu da˙˙alt l-affarijiet li kelli nie˙u mieg˙i f’baskett taç-çarruta ik˙al skur u, bil-qajla l-qajla, waqt li tfajtu f’idi l-leminija, ir˙ejtilha lejn il-kamra tal-patri ˙abib tieg˙i.

Ming˙alija li konna se mmorru lisptar dak il-˙in stess.

Imma arrali tafux! G˙ax x’˙in wasalt insib il-bieb ta’ kamartu miftu˙ bera˙. “G˙addi!” qalli, hekk kif tani daqqa t’g˙ajn minn ta˙t in-nuççali tal-vista. G˙allewwel kont se nibda ngergirlu.

Il-kliem: “Mela nsejt li saru l˙dax? Mhux f’dak il-˙in ftehemna li mmorru?” kien qieg˙ed idur ˙elu ˙elu fuq fommi. IΩda, f’dak il-waqt sewwa, xi ˙add qalli biex minflok nibla’ lsieni. Min jaf?

Forsi biex ma naqtax xi figura

kerha! Insomma! Kien x’kien ilkaΩ, qtajtha li nag˙mel hekk! Listorja wrietni li mnalla g˙amilt hekk tafux! G˙ax li kieku parlajt Ωejjed kont se ndardar l-ilma g˙alxejn! U mela g˙alfejn ˙afna paroli fil-vojt!

Quddiemi, presente catavere, kelli lil sie˙bi l-patri b’lampa mixg˙ula daqsiex fuq il-mejda.

G˙al mument ˙assejtu donnu Professor Kitzel. Kemm tbissimt!

KwaΩi nfexxejt nid˙ak. Imma ˙ej, hu le! Kemm kien medhi f’dak li kien qieg˙ed jag˙mel! G˙ax ilpatri sie˙bi, fuq il-medja tal-iskrivanija tieg˙u, sewwasew ta˙t geddumu, kellu strixxa bolol daqsiex! Intba˙t li kien qieg˙ed jist˙arri©ha sal-inqas naqra. U tant

kemm kien mitluf f’xog˙lu li lanqas biss indenja ru˙u j˙ares wa˙da lejn wiççi! E˙ ˙ija! Xog˙ol xog˙ol! U mal-patri ma tiççajtax!

Fuq l-iskrivanija, ji©ifieri n-na˙a tal-lemin tieg˙u, rajtlu Ωew© lentijiet. Wie˙ed kien kbir u l-ie˙or iΩg˙ar minnu. Ta’ wie˙ed li j˙obb jitg˙allem minn kollox u min kul˙add staqsejtu: “Allura dawn x’inhuma?” U hu, b’ton ta’ wie˙ed li hu mid˙la sewwa filfilatelija, l-arti tat-tifdil tal-bolol, qalli: “Bil-kbir tara doppju. U biΩΩg˙ir tara ˙ames darbiet aktar mill-kbir.”

It-twe©iba tant interessatni li ridt nipprova dawn l-imberkin ta’ lentijiet jiena wkoll! G˙alhekk qbadt il-lenti l-kbir u bdejt

in˙ares minn ©o fiha. Mill-ewwel bdejt in˙oss il-wires ta’ rasi kemmxejn maqrusin. Daqskemm bdejt nara çar minnha bdejt in˙ossni nistordi. “Issa nara kif tara mill-lenti Ω-Ωg˙ira,” irra©unajt.

G˙alhekk qbadtha bejn subg˙ajja u bdejt in˙ares minn ©o fiha.

Hawnhekk sibt g˙adma nobis! Ilwires ta’ mo˙˙i issa bdew jin©ibdu. Anzi, ˙assejthom se jinqalg˙u minn ©o rasi! Ommi ma!

Rajt kollox ta’ ta˙t fuq! Imnalla li warrabtha bil-©iri minn quddiem g˙ajnejja! L-istonku beda’ tiela! Xi prezz kelli n˙allas biex nara ˙ames darbiet iΩjed!

F’dak il-˙in g˙addieli ˙sieb li kexkixni! Kos hux! Kemm qalilna sewwa Ìesù li min ji©©udika se ji©i ©©udikat bl-istess ©udizzju li bih ikun i©©udika lil ˙addie˙or!

Mhux hu kien li qalilna: “Bl-istess kejl li tkejlu intom jitkejjel lilkom,” (Lq 6:38). Issa jien jaqbilli ni©©udikak? Jaqbilli ng˙idlek fejn sejjer? Imbilli spiççalek iΩ-Ωwie©, qieg˙ed f’relazzjoni li g˙al g˙ajnejn il-Knisja mhux aççettabbli jew g˙andek orjentazzjoni sesswali differenti minn tieg˙i, allura b’daqshekk int g˙all-infern?

Mill-esperjenza tieg˙i, taf x’naf ing˙id? Li meta ˙arist minn wara l-lenti kien ˙a jtini tal-qamar!

A˙seb u ara jekk nispiçça ta˙t illenti tal-Mulej jien stess? Le ˙ej!

Ma nirriskjax! Filwaqt li nfakkrek x’tg˙idilna l-Kelma ta’ Alla, nitlob minn qalbi g˙alina t-tnejn ˙alli nsalvaw flimkien! Hekk mhux a˙jar?

opinjoni kÓ

26|10|2014 11

kullhadd.com

Mario Fava President tas-Sezzjoni Kunsilliera tal-PL

kunsiLLi LokaLi

email: keaneo@onvol.net

Meta ftit tax-xhur ilu l-Prim Ministru g˙amel domanda f’wie˙ed mid-diskorsi tieg˙u dwar jekk g˙andniex, b˙ala pajjiΩ, nikkonsidraw li l-elezzjonijiet tal-kunsill lokali jibdew isiru kull ˙ames snin ma’ dawk tal-Parlament Ewropew, kien qed jag˙ti lok li ssir diskussjoni biex wara konsultazzjoni bejn dawk kollha involuti tinstab it-triq ’il quddiem.

G˙all-Partit Nazzjonalista, li b˙as-soltu mill-ewwel jg˙id ‘le’ g˙al kull ˙a©a li ti©i proponuta min-na˙a tal-Gvern, dan kien ifisser li l-Partit Laburista fil-Gvern qed jikkançella lelezzjonijiet tal-kunsilli lokali u qed ikun anti-Demokratiku.

Jidher li tal-Partit Nazzjonalista g˙andhom memorja xi ftit jew wisq qasira fejn iridu. Meta jridu jmorru lura fis-snin sa mill-bidu ta’ dan isseklu, imma fejn ikun jaqblilhom donnhom jinsew dak li ©ara, jew a˙jar dak li g˙amlu huma stess disa’ u seba’ snin ilu. G˙aldaqstant, qabel nag˙mel il-kummenti tieg˙i fuq il-proposta tal-Prim Ministru, nixtieq infakkar lil tal-Partit Nazzjonalista dak li g˙amlu huma meta fil-fatt kienu kkançellaw Ωew© elezzjonijiet.

Disa’ snin ilu Kien il-5 ta’ Frar tal-2005 meta g˙alaq iΩ-Ωmien biex il-kandidati g˙all-elezzjoni ta’ Marzu 2005 jippreΩentaw in-nomini tag˙hom. Li ©ara dakinhar Ωgur li ˙add ma kien qed jistennieh. F’dik l-elezzjoni talkunsilli lokali kien hemm Ωew© lokalitajiet ewlenin: ilMarsa u Ω-Ûejtun. Ûew© lokalitajiet li fihom il-Partit Laburista jgawdi l-appo©© tal-ma©©oranza. Irridu niftakru wkoll li sena qabel il-Partit Nazzjonalista kien g˙adu ©ej minn tkaxkira elettorali fl-elezzjonijiet talParlament Ewropew. U Ωgur li tkaxkira o˙ra fl-elezzjonijiet lokali ma kienet se tinΩel tajjeb xejn mad-diri©enti tal-Partit Nazzjonalista. G˙alhekk kienu ˙ar©u bl-idea brillanti li bla ma jinfurmaw lil ˙add, lanqas lillkandidati nfushom li ˙ar©u f’isimhom, irtiraw in-nomini ta’ erba’ kandidati tag˙hom, tnejn il-Marsa u tnejn iΩ-Ûejtun.

B’din il-mossa antiDemokratika u li qatt ma kienet saret qabel f’pajjiΩna, in-numru ta’ kandidati f’dawn iΩ-Ωew© lokalitajiet kien ©ie listess b˙an-numru ta’ kunsillieri li setg˙u ji©u eletti. Dan kien ifisser li ma kienx hemm bΩonn issir elezzjoni u g˙alhekk iktar minn 13,000 resident ©ew imça˙˙da milli jivvutaw u jeΩerçitaw id-dritt tal-vot tag˙hom mill-Partit Nazzjonalista.

Lil dak li qabbel lil pajjiΩna ma’ Óong Kong nistaqsih xi tfisser li tikkançella: hux meta t˙assar elezzjoni, jew meta tag˙mel mistoqsija jew su©©eriment u diskussjoni sabiex l-elezzjonijiet tal-kunsilli lokali jibdew isiru kull ˙ames snin u l-flus iffrankati jmorru direttament fi skemi g˙all-kunsilli lokali stess sabiex jitgawdew mir-residenti.

In˙alli f’idejn il-qarrejja biex jaslu g˙all-konkluΩjonijiet tag˙hom f’liema sena pajjiΩna kellu jitqabbel ma’ Óong Kong! Tg˙id b’kumbinazzjoni

Ritratti: DOI

L-eLezzjonijiet taL-kunsiLLi LokaLi

dakinhar li ˙adu din iddeçiΩjoni kien qed ji©i ççelebrat il-Karnival?!

Seba’ snin ilu Xi ˙a©a o˙ra interessanti li jidher li tinsab fid-demm talPartit Nazzjonalista hi li dak li jistg˙u jag˙mlu huma ma jistax jag˙mlu ˙addiehor.

Infakkar li fis-sena 2007, 22 kunsill lokali, b’daqqa ta’ pinna, ittawlilhom iΩ-Ωmien jew a˙jar it-terminu tag˙hom minn tliet snin g˙al ˙amsa.

Fost dawn, biex nag˙ti eΩempju, kien hemm il-lokalitajiet tal-Birgu, Óal Qormi, isSi©©iewi, Ó’Attard u s-Swieqi.

L-istess grupp ta’ lokalitajiet li jmisshom l-elezzjoni fl-2015.

It-terminu ta’ Ωmien g˙al dan l-istess grupp din id-darba kien ta’ tliet snin mhux erbg˙a, u kieku damu erba’ snin kif suppost kieku jkun imisshom l-elezzjoni fis-sena 2016. Mela meta riedu huma tal-PN ipposponew (jew fi kliemhom ikkançellaw) l-elezzjoni ta’ dan l-istess grupp li fuqu kien qed jitkellem il-Prim Ministru.

M’hemmx dubju li dan ikompli juri l-ipokresija tal-PN u kif dawn jilag˙bu mhux biss biddemokrazija imma wkoll blintelli©enza tal-poplu.

L-argument tal-VOT 16 Tkellmu wkoll dwar il-Vot 16.

Qalu li l-Gvern tmejjel biΩΩg˙aΩag˙ g˙ax ma Ωammx ilweg˙da elettorali tieg˙u. Jien nistaqsi: • Ma Ωammx il-weg˙da elettorali tieg˙u meta di©à saru l-emendi fil-li©i biex isir dan?

• Ma Ωammx il-weg˙da elettorali tieg˙u meta anke ©ew ma˙tura l-ambaxxaturi taΩ-Ωg˙aΩag˙ u dawn di©à qed ja˙dmu mal-kunsill rispettiv tag˙hom?

• Ma Ωammx il-weg˙da elettorali tieg˙u meta minn issa ’l quddiem, f’kull elezzjoni lokali li ti©i, dawk iΩ-Ωg˙aΩag˙ kollha li jkollhom 16-il sena dakinhar se jkunu qed jivvutaw? Çertament li l-weg˙da inΩammet, u kif. In-Nazzjonalisti tant iridu jmaqdru kollox li anke dak li jidher ovvju g˙al ˙afna, g˙alihom jidher il-kuntrarju. Ilkunçett tal-VOT 16 hu li kull

min ikollu 16-il sena u jkun hemm elezzjoni tal-kunsilli lokali ikun jista’ jivvota. Altru milli l-Gvern tmejjel bihom jew kien anti-Demokratiku.

Dan biex ma nsemmux il-fatt li s’issa l-Gvern g˙adu qatt ma qal li l-elezzjonijiet mhux se jsiru! B˙al xejn ma jsirux u jo˙or©u jg˙idu li mnalla kienu huma li tkellmu u li huma lpaladini tad-Demokrazija!

Jinqata’ l-g˙atx bil-perΩut Però, minkejja dan kollu, issa l-Gvern ˙are© b’soluzzjoni li ©iet aççettata minn kulh˙add barra, naturalmen,t mill-Partit Nazzjonalista.

Il-Gvern iddeçieda li l-elezzjonijiet tal-kunsilli lokali tassena d-die˙la se jsiru fi Ωmienhom u kif skedat. Dan ifisser li, ji©ri x’ji©ri mis-sentenza tal-Qorti, dan ir-referen-

dum tal-kaçça u l-elezzjonijiet lokali se jsiru fis-sena 2015. Se ji©u sospiΩi biss dawk li kellhom isiru fl-2017 u dawn se jsiru fl-2019, flimkien mallokalitajiet li se jkollhom elezzjoni s-sena d-die˙la. Ifisser li minn wara l-2019 il-kunsilli lokali se jkollhom elezzjoni wa˙da kull ˙ames snin g˙allpajjiΩ kollu u jsiru flimkien mal-elezzjoni tal-Parlament Ewropew. Ifisser ukoll li l-flus li se ji©u ffrankati se jg˙addu ta˙t forma ta’ skema g˙and ilkunsilli lokali.

Imma, o˙ro© il-g˙a©eb, ilPartit Nazzjonalista lanqas ma dan ma jaqbel u Dr Simon Busuttil ˙are© bl-idea ‘©enjali’ li anke l-elezzjonijiet ©enerali g˙andhom jibdew isiru kull erba’ snin! Tarax…il-paladini tad-Demokrazija!

Il-konkluΩjoni n˙alliha g˙alikom.

12 26|10|2014

kullhadd.com

kÓ opinjoni

ninvestu fl-istudenti

Naomi Cachia Membru FÛL

Din il-©img˙a effettivament ©iet fi tmiemha s-sistema talismart card meta dawn il-flus da˙lu direttament fil-kontijiet bankarji ta’ studenti universitarji, tas-sixth forms u dawk li jattendu skejjel postsekondarji. Din l-g˙otja ser tibda ting˙ata darba fil-bidu ta’ kull sena akkademika.

Din id-deçizjoni ©©ib mag˙ha bosta benefiççji g˙all-istudent, kif ukoll dawk amministrattivi. Is-sistema tal- ismart cards, kif kienet sas-sena akkademika li g˙addiet, kienet timponi spiΩa ta’ madwar €175,000 fuq il-Gvern. Dan minkejja li l-monitora©© tal-iskema kien ineffettiv g˙all-a˙˙ar.

Is-sistema kienet inadegwata wkoll meta tqis il-problemi li kienet i©©ib mag˙ha meta student jirriΩenja millkors u ji©i biex irodd il-flus lura lill-Gvern.

Fl-istess ˙in kienet pjuttost restrittiva fuq l-istudent.

Mhux kull ˙anut kien jaççetta l- ismart card u, u˙ud minn dawk l-istabbilimenti li kienu jaççettawha, kienu jie˙du vanta©© billi jg˙ollu lprezzijiet tag˙hom. Bis-sistema kif inhi llum, iddiskrezzjoni hija totalment f’idejn l-istudent.

G˙alkemm din id-deçiΩjoni tal-Gvern, im˙abbra millMinistru g˙all-Edukazzjoni u x-Xog˙ol Evarist Bartolo, kienet ta’ preokkupazzjoni g˙al min mhuwiex student u ma taffetawhx direttament din l-g˙otja, mill-perspettiva ta’ studenta ma nafx min ma ji˙ux pjaçir ikollu injezzjoni ta’ flus fil-kont bankarju tieg˙u! Dan iktar u iktar meta jien naf, b˙ala studen-

istudent jixtri bl-internet ming˙ajr ma jkollu g˙alfejn joqg˙od jistenna li ji©i rrifondat wara perjodu ta’ Ωmien.

Ejja ma nqisux liΩ-Ωg˙aΩag˙ tal-lum b˙ala tfal irresponsabbli iΩda b˙ala ©enerazzjoni li kapaçi tag˙mel deçiΩjonijiet finanzjarji siewja.

Nemmen li r-reviΩjoni ta’ din il-miΩura toffri soluzzjoni pragmatika g˙al problema li ilha teΩisti. Dan il-Gvern jibqa’ jag˙ti l-fiduçja tieg˙u lill-istudent, u l-istudent, reçiprokament, japprezza linvestiment kontinwu li lGvern qed jag˙mel fih.

Il-Kummissjoni Juncker

ta, id-diffikultajiet finanzjarji li niffaççjaw. Li tibbilançja impjieg matul is-sena akkademika, anke part-time, max-xog˙ol u dedikazzjoni li tirrikjedi g˙all-istudju mhix façli – g˙al xi w˙ud hija kwaΩi impossibbli. Ma nara˙x ©ust min jikkritika lmiΩuri tal-istipendji u smart card billi jg˙id li huma frott ta’ fsied. Fl-opinjoni tieg˙i huma forma ta’ inçentiv effettiv immens, u jkompli jkun indispensabbli, speçjalment g˙al numru ta’ familji li qed jiffaççjaw problemi finanzjarji.

L-abbuΩi jibqg˙u, sfortunatament, l-akbar tebg˙a ta’ kwalunkwe forma ta’ g˙ajnuna li ting˙ata millIstat. Fil-kaΩ tal-ismart cards, qamet il-kwistjoni b’dawn dawn il-flus, issa li da˙lu direttament fil-but tal-istudenti tag˙na, ˙a jkun hemm lok ikbar g˙all-abbuΩi. IΩda

tajjeb li nΩommu f’mo˙˙na li anke bis-sistema preçedenti l-abbuΩi kienu jsiru wkoll, u mhux ftit. Mhuwa l-ebda sigriet li l-ismart card kienet tintuΩa g˙al materjal mhux edukattiv, speçjalment fejn jid˙lu ˙wejje© u Ωraben fost l-o˙rajn.

L-istudent liberu Bis-sistema l-©dida, l-istudent qed jing˙ata l-libertà.

M’g˙andi l-ebda dubju li, bl-ammont ta’ spejjeΩ li listudent isib ma’ wiççu speçjalment fil-bidu tas-sena, ilparti l-kbira ta’ dawn il-flus ser jintefqu mill-ewwel fuq materjal edukattiv, b˙al kotba u fotokopji, u li jifdal, jekk jifdal, ikun b˙al estensjoni fuq l-istipendju li jista’ jintefaq fuq petrol u affarijiet o˙ra li jiffaçilitaw il-˙ajja talistudent. Il-miΩura kif inhi issa tippermetti wkoll lill-

Il-©img˙a l-o˙ra kelli l-pjaçir nattendi dibattitu flUniversità organizzat millg˙aqda studenteska JEF Malta, bit-tema ‘Karmenu Vella and Miguel Arias Cañete; the right commissioners for the EU’s environmental future?’, fejn flimkien ma’ rappreΩentanti g˙allMZPN u l-ADZ iddiskutejna l-Kummissjoni Ewropea ta’ Jean Claude Juncker, liema Kummissjoni ©iet approvata din il-©img˙a. Flimkien iddiskutejna l-portafolli li ng˙ataw Karmenu Vella (talAmbjent, l-Affarijiet Marittimi u s-Sajd) u l-Ispanjol Cañete (il-Klima u l-Ener©ija). Óadt gost ˙afna nara li, g˙all-kuntrarju ta’ numru ta’ dibattiti li jinvolvu rappreΩentanti tattliet partiti ewlenin, kien dibattitu matur u informattiv g˙al dawk preΩenti, ming˙ajr ˙afna tidwir mallewΩa. Nixtieq nifra˙ lil JEF Malta g˙all-organizzazzjoni tieg˙u.

plenarja Il-©img˙a li g˙addiet kienet ©img˙a impenjattiva fi StraΩburgu fejn, fost l-affarijiet ewlenin fuq l-a©enda, kellna l-elezzjoni talKummissjoni Ewropea.

a˙na se nkunu qed naraw li din il-Kummissjoni tmexxi ’l quddiem a©enda li tkun verament ta’ ©id g˙aç-çittadini tag˙na.

Ener©ija

Kummissjoni

Miriam Dalli Membru Parlamentari Ewropew

Sa mis-sajf ilu g˙addej xog˙ol konsistenti biex ti©i approvata l-Kummissjoni Junker. Jien ipparteçipajt f’erba’ seduti ta’ kummissarji ©odda. Ikolli nammetti li laktar interessanti kien issmig˙ tal-Viçi President Sefcovic li huwa responsabbli mill-Energy Union. Kont involuta wkoll fis-smig˙ ta’ Alenka Bratusek, il-kandidata tas-Slovenja li m’aççetajniex, wara li deher ovvju li ma kinitx ippreparata g˙al dan ix-xog˙ol. Forsi ˙afna jistaqsu: x’qed nistennew minn din il-Kummissjoni? Jiena lewwel wa˙da qed nistenna li jkollna bidla fid-direzzjoni.

Bidla fil-mod kif issir il-politika biex ma jibqax ikollna Ewropa ta’ awsterità, imma jkollna Ewropa li tag˙ti importanza lill-a©enda soçjali.

Ix-xog˙ol tal-Kummissjoni g˙adu jibda, imma anke xxog˙ol tag˙na b˙ala Membri Parlamentari Ewropej, g˙ax

Qabel il-vot ta’ konferma talErbg˙a, it-Tnejn saru Ωew© seduti o˙ra tal-kummissarji nnominati. Fis-sessjoni malViçi President nominat responsabbli mill-Energy Union, Maros Sefcovic, iffukajt fuq Stati Membri iΩolati mill-gridd tal-ener©ija, b˙al Malta. Óafna mill-pajjiΩi tal-Unjoni Ewropea huma mqabbda mal-gridd talener©ija Ewropew. Dan ifisser li g˙andhom aktar sigurtà.

Pajjizi o˙ra b˙al Malta u Çipru huma maqtug˙in g˙al kollox u dan Ωgur li ma jg˙inx.

Fir-risposta tieg˙u Sefcovic wera bl-aktar mod çar li jifhem l-importanza ta’ g˙ajnuna lill-Istati Membri iΩolati u qal li l-pro©ett li g˙andu jg˙aqqad lil Sqallija u Malta huwa wie˙ed millpro©etti ta’ prijorità fost illista ta’ pro©etti simili. Dan filwaqt li kemm-il darba fissmig˙ tieg˙u semma kif lUnjoni Ewropea trid t˙ares iktar lejn il-Mediterran biex

tiddiversifika l-provvista talener©ija.

Dwar dan il-punt tkellimt ukoll fis-sessjoni li ddiskutiet il-Kunsill Ewropew li sar ilÓamis u l-Ìimg˙a.

G˙edt li fil-konkluΩjonijiet tieg˙u l-Kunsill Ewropew kellu jag˙ti prijorità lil netwerk Ewropew tal-gass u l-elettriku li jg˙aqqad flimkien lill-Istati Membri kollha. Fakkart kif din kienet il-mira li kellna nil˙qu sal2015, imma s’issa g˙adna ’il bog˙od ˙afna minnha.

Fl-istess waqt komplejt nag˙mel il-punt li, fl-isforz biex ikunu diversifikati sorsi, rotot u anke fornituri talener©ija, l-Ewropa trid iddawwar ˙arsitha lejn ilMediterran. Il-European Energy Security Strategy jappella g˙al hub tal-gass filMediterran u jiena nemmen bil-qawwa li l-Mediterran g˙andu rwol kruçjali f’dan kollu. Speçjalment meta naraw il-poΩizzjoni ©eografika ta’ Malta b˙ala pont possibbli mal-Afrika.

Mos Maiorum Jiena qieg˙da fil-Parlament Ewropew biex nirrappreΩenta liç-çittadini Maltin li tawni l-fiduçja tag˙hom. Dan ifisser

li t-temi l-aktar importanti g˙alina b˙ala poplu huma ta’ prijorità assoluta g˙alija.

Ewlenin fosthom l-isforz kontinwu li rridu nag˙mlu biex insibu soluzzjonijiet.

G˙alhekk nhar l-Erbg˙a intervinejt fil-Parlament Ewropew dwar l-immigrazzjoni illegali. Tkellimt dwar operazzjoni tal-Presidenza Taljana, mag˙rufa b˙ala Mos Maiorum, illi tista’ tfisser li immigranti li jkunu mxew minn pajjiΩ g˙all-ie˙or jinqabdu u jintbag˙tu lura filpajjiΩ li jkun ipproçessalhom l-applikazzjoni tag˙hom.

Il-biΩa’ tieg˙i hi li din loperazzjoni qed tittimbra lillimmigranti b˙ala ‘illegali’ u tibg˙athom lura fil-pajjiΩi talfruntiera b˙al Malta. Dan ifisser biss pressjoni Ωejda fuq pajjiΩna li di©à g˙andu pressjonijiet qawwija fuqu.

Nemmen li n-nies iddejqu jisimg˙u kliem fierag˙ u jridu jaraw azzjoni f’˙arsien s˙i˙ g˙ad-drittijiet tal-bniedem.

Wara StraΩburgu issa jmiss ©img˙a o˙ra ta’ ˙idma, din id-darba f’Malta, fejn f’dik mag˙rufa b˙ala constituency week ikolli aktar çans niltaqa’ mal-familji Maltin u ma’ rappreΩentanti ta’ g˙aqdiet differenti.

EditoRJaL kÓ

26|10|2014 13

kullhadd.com

www.kullhadd.com ÇNL, Triq Mile End, IL-Óamrun ÌuRnaListi REkLami impaÌnaR u disinn

Ritianne Agius Alan Saliba Leanne Grech

2090 1410 ritianne@kullhadd.com u Liam Gauci 2090 1413 liam@kullhadd.com 2090 1520 sales@kullhadd.com 2090 1411 editorial@kullhadd.com

EditoRJaL don kixott u

sanÇo panza

L-ewwel ˙are© Simon Busuttil b˙al Don Kixott biex ji©©ieled mal-imtie˙en.

Talab lill-Prim Ministru jirriΩenja g˙ax, skont hu, ilpower sation ta˙dem bil-gass ma kinitx ser tkun lesta fi Ωmien sentejn. G˙ax, skont hu, il-Prim Ministru kien qal li jirriΩenja jekk ma ssirx f’dan iΩ-Ωmien.

L-aktar li spikka fid-diskors ta’ Simon Busuttil kien li appella lill-Prim Ministru jΩomm kelmtu u jirriΩenja. Óa©a b˙al din ˙add ma stennieha g˙ax nesa li meta kien Viçi Kap tal-Partit Nazzjonalista lAmministrazzjoni ta’ dak iΩΩmien kienet saret sinonima ma’ lista ta’ weg˙di li ma twettqu qatt. Jekk g˙adu ma qarax l-a˙˙ar riΩultat elettorali jaqbillu jaqrah g˙ax g˙adu ma fehem xejn.

L-g˙ajta biex il-Prim Ministru jirriΩenja kul˙add ˙adha b˙ala wa˙da patetika u, g˙al darb’o˙ra, politikament infantili. G˙addew biss sena u nofs mill-a˙˙ar elezzjoni u dawk li beΩqu n-nies iridu jer©g˙u jkunu fil-Gvern. Bilkemm mhux qieg˙ed jilma˙ repetizzjoni ta’ dak li ©ara fl-1998.

IΩda hemm differenzi kbar bejn dak li ©ara dakinhar u llum. Simon mhux Eddie u dakinhar Eddie ma kellux lil Simon.

L-akbar weg˙da kienet li jor˙su l-prezzijiet tal-kontijiet tad-dawl u l-ilma. Din ilweg˙da nΩammet di©à g˙allkontijiet g˙ar-residenzi, u f’Marzu li ©ej jer©g˙u jor˙su lkontijiet g˙al dawk li g˙andhom negozju. L-effett kumulattiv ser ikun wie˙ed li, b˙alma qieg˙ed ji©ri, il-©id nazzjonali dejjem qieg˙ed jikber, meta ta’ ekonomiji akbar minn tag˙na, b˙alma hi l-Ìermanja, qeg˙din jiçkienu. Dan ma ©arax b’kumbinazzjoni iΩda min˙abba l-isforzi talGvern.

Qatt ma smajna biha li xi ˙add jintalab jirriΩenja g˙ax ra˙˙as il-kontiiet tad-dawl u lilma. Is-soltu jirriΩenjaw dawk li jg˙aff©u jew ikunu traskurati fl-amministrazzjoni talpajjiΩ. Is-soltu jirriΩenjaw dawk li ta˙t imne˙irhom, ming˙ajr ma jindunaw, ikunu qeg˙din jinkassaw mijiet ta’ eluf ta’ ewro f’kummissjonijiet fix-xiri taΩ-Ωejt. JirriΩenjaw

dawk li jkunu taw Ωieda lilhom infushom ta’ €500 fil©img˙a u jkollhom jag˙tuha lura g˙ax ma g˙amlux sewwa, biex ma ng˙idux xi ˙a©a o˙ra. Fost dawn kien hemm lOnor. George Pullcino. Ìaladarba qeg˙din insemmu lil George Pullicino, din il©img˙a re©a’ tela’ f’wiçç lilma. G˙al xi Ωmien in˙eba u smajniex bih biex forsi ninsew id-diΩastri li saru ta˙tu. Jekk Simon g˙amel b˙al Don Kixott, George g˙amel b˙allassistent tieg˙u…Sanço Panza! Óare© irrambat g˙all-Ministru Konrad Mizzi fil-Parlament dwar il-pjan tal-ekonomija. Óaseb li, g˙ax ilu ma jidher, inbidel jew insejnieh. Óa g˙alih g˙ax Konrad Mizzi stqarr xi ˙a©a filParlament li xi negozjant kellmu dwar George u nftiehem li qallu xi ˙a©a negattiva dwaru.

B˙al Sanço Panza, li kien jie˙u g˙alih mix-xejn, intalab

li jittie˙du proçeduri ta’ disprezz kontra Konrad. Konrad ma qag˙adx jag˙mel it-teatrini ta’ Simon dwar ˙abs u mhux ˙abs, meta ftit tax-xhur ilu nbdew proçeduri ta’ disprezz kontra tieg˙u.

Imma George Pullicino ma g˙andux g˙alfejn jie˙u g˙alih jekk xi ˙add tkellem b’mod negattiv dwaru. Dawn ˙wejje© li ji©ru. B˙al meta l-Awditur Ìenerali qallu li ma g˙amilx sewwa li ta Ωieda lilu nnifsu minn wara dahar il-poplu!

George qatt ma qal li ser jifta˙ kawΩa lill-Awditur Ìenerali.

Jekk irid jista’ wkoll imur jaqra diversi rapporti talAwditur Ìenerali meta kien ministru u tg˙idx kemm isib affarijiet li ntqalu kontra tieg˙u b˙ala ministru dwar lista li ma tispiçça qatt ta’ irregolaritajiet. L-aktar wie˙ed riçenti huwa dak dwar ilWaste Serv. Rapport li huwa mag˙mul minn ©akulatorja ta’

deçiΩjonijiet u ˙wejje© li qatt ma messhom saru. Jekk ma jridx jemminna jista’ jistaqsi lil Marthese Portelli, li dakinhar kienet wa˙da mid-diretturi!

IΩda kemm Simon u kemm George, jag˙mlu x’jag˙mlu u jg˙idu kemm jg˙idu, il-power station ser issir. Kemm hi tajba wkoll…l-ewwel kampanja li ma g˙andhiex issir, issa jridu r-riΩenji g˙ax, skont huma, mhux ser issir fil-˙in.

G˙adhom ma jafux xi jridu.

G˙adhom konfuΩi u ma fiqux mill-effetti tal-a˙˙ar riΩultat elettorali. Suppost ˙ar©u millluttu tat-telfa, iΩda jidher li g˙adhom hemm.

Issa ser nibdew ninkwitaw g˙alihom g˙ax ma jidhrilniex li g˙andhom jibqg˙u f’dan listat! Hemm bΩonn li xi ˙add ikellimhom! Forsi Austin Gatt huwa l-a˙jar bniedem li jista’ jag˙mel dan, issa li sar çittadin komuni!

14 26|10|2014

kullhadd.com

KÓ ITTRI

FEJN HUMA L-PATRIJOTTI IL-PN BLA FUTUR ISSA? Sur Editur,

Kollu g˙alxejn! Jag˙mel kemm jag˙mel tibdil fi ˙danu l-PN xorta wa˙da m’g˙andu ebda futur. Ir-ra©uni hija li l-passat tieg˙u tant kien ikrah li fil-futur ma jistax jidher sabi˙. Salpont tal-Port il-Kbir g˙amlu ˙aΩin. Flimkien mal-bini talkolonni ta’ Mater Dejn, fejn uΩaw konkos tal-qamel, li mhux Ωgur ©ie ttestjat qabel tpo©©a. L-iktar jekk is-siment kien maqtug˙ u Ω-Ωrar kien artab. Il-PN ma jista’ jibdel xejn. Billi tibdel fuq il-˙mie©, ma˙mu© tibqa’.

Sur Editur, Sar mag˙ruf li l-katina tal-LIDL f’Malta waqfet tbig˙ il-prodotti kollha tal-Benna, g˙ajr il-˙alib xkumat, u dan g˙ax din tala˙˙ar irrifjutat li tbig˙ ilprodotti tag˙ha lil LIDL bi prezz iktar baxx biex il-LIDL tkun tista’ tag˙mel qlig˙ akbar, ming˙ajr, g˙andi nifhem, ma tbaxxi l-prezz lill-konsumatur.

Hawn wie˙ed irid iqis li lBenna mhux biss tbig˙ il-˙alib tag˙ha bi prezz ferm ir˙is lillkonsumatur, iΩda wkoll t˙allas b’mod diçenti lir-ra˙˙ala Maltin. Ir-riΩultat huwa prodott frisk lokali li minnu jgawdi kemm il-produttur u anke lkonsumatur Malti.

Min-na˙a l-o˙ra g˙andna lLIDL, li tirreklama prodott barrani frisk, iΩda kul˙add jaf li dan mhuwiex, u qatt ma jista’ jkun, frisk daqs dak lokali.

Mhux hekk biss, imma g˙andna katina internazzjonali ta’ ˙wienet li ©iet tag˙mel ilqlig˙ f’pajjiΩna, kissret il˙wienet iΩ-Ωg˙ar, filwaqt li offriet impjiegi medjokri. U wara dan kollu, issa qed ti©i taqa’ u tqum mill-prodotti lokali.

Bil-li©i l-LIDL jidher li g˙andu kull dritt li jirrifjuta li jbig˙ il-prodotti lokali, iΩda dan ma jfissirx li huwa sewwa.

Nixtieq nistaqsi fejn huma l-

EKS-PN TAS-SLIEMA

KEMM JINSA Sur Editur,

patrijotti Maltin f’dan kollu?

Dan l-a˙˙ar rajna ˙afna jsej˙u lilhom infushom patrijotti, jikkumentaw fuq Facebook u jipprotestaw fit-toroq kontra limmigrazzjoni illegali. Ma’ immigranti li ssugraw ˙ajjithom fuq il-ba˙ar u ©ew Malta b’ta’ fuqhom senduqhom façli jag˙mlu larja.

Jien issa nixtieq nara lil dawn il-patrijotti jsemmg˙u le˙inhom ukoll biex jipprote©u l-prodott Malti. Inkella ma ji©ux jippruvaw ibellg˙ulna r-ross bil-labra u jg˙idulna li m’g˙andhomx motivazzjonijiet razzjali.

INÓOBB LIL PAJJIÛI, ÓAL GÓAXAQ

Kemm jinsa s-Segretarju Ìenerali tal-PN, l-G˙awdxi Chris Said! M’ilux qal li t-trasferiment tal-elezzjonijiet tal-kunsilli lokali huwa log˙ba bid-demokrazija. G˙aliex ma qalx li lpoplu ddejjaq b’elezzjoni sena wara l-o˙ra, tant li lill-istess poplu qed iddejqu l-politika u l-politikanti? Kull repetizzjoni ddejqek u xxebbg˙ek. Imma ˙allina minn dan.

Nesa Chris Said meta fis-snin tmenin il-grupp parlamentari tal-PN g˙al xhur s˙a˙ kien ibbojkottja l-Parlament, log˙la istituzzjoni, u baqg˙u jit˙allsu xorta wa˙da.

Il-˙bieb tag˙hom Demokristjani Taljani stess kienu wissewhom li, bl-g˙emil tag˙hom, il-membri parlamentari tal-PN kienu qed jipperikolaw id-demokrazija f’Malta. U wara kieni da˙lu baxx baxx b˙all-˙rief. Dak kien inkwiet Ωgur!

CHARLES MICALLEF, IS-SIÌÌIEWI

MIN HU FERÓAN?

GÓAL SOLUZZJONI GÓAT-TRASPORT PUBBLIKU

Sur Editur,

Sur Editur, M’iniex se nkun ori©inali, g˙ax dan li se ng˙id kien inkiteb xi ˙a©a fuqu fis-snin sebg˙in. IΩda tabil˙aqq nemmen li din g˙andha tkun l-unika soluzzjoni biex jitnaqqsu ferm il-karozzi mit-toroq u ˙afna aktar nies juΩaw tal-linja.

Is-soluzzjoni hi li s-servizz tat-trasport pubbliku jkun bla ˙las. U dan ma jkunx qed ji©ri biss f’pajjiΩna.

Insibu pajjiΩi li di©à ilhom joffru dan is-servizz. Fost dawn hemm Aubagne; Bar le Duc; BoulogneBillancourt; Castres; Chaeauroux; Colomiers u o˙rajn fi Franza, Hassert fil-Bel©ju (li ilu b’xejn mill1997); Frydek Mistek fiç-Çekoslovakkja; Gibraltar, f’Ìibiltà; Nova Gorica fis-Slovenja; Mons, filBel©ju; Kiruna u Overtornea fl-IΩvezja; Talinn fl-Estonja (b’popolazzjoni ta’ 420,000); Kelila u Turi, fl-Estonja wkoll; Zory fil-Polonja; Lugoj u Ploiesti fir-Rumanija. U dawn mhux kollha…hemm ferm o˙rajn.

G˙aliex f’Malta ma jistax isir l-istess? Kieku jsir hekk, ˙afna u ˙afna aktar nies jibdew juΩaw isservizz pubbliku u jnaqqsu milli juΩaw karozza privata. B’hekk it-traffiku jkun jista’ jinsaq a˙jar u b’aktar ˙effa u kul˙add jasal fid-destinazzjoni tieg˙u f’˙in ferm iqsar. Jitnaqqas ukoll it-tin©is fl-ambjent.

Mill-banda l-o˙ra, l-awtoritajiet jaf ma jkunx jaqblilhom, peress li jitnaqqas ferm id-d˙ul mill-fjuwil; jitnaqqsu ˙afna x-xog˙lijiet tal-mekkaniki, tal-bejjieg˙a tat-tyres, il-˙idma tal-assigurazzjonijiet u ferm aktar ˙wejje©.

IΩda meta gvern ji©i g˙all-g˙aΩla, irid jag˙Ωel: jew it-ti©ie©a li xja˙et u qed tog˙tor jew il-bajd taddeheb, li wasal biex jintemm ukoll. Ma jistax ikun li jkompli jgawdi mit-tnejn fl-istess waqt.

CHARLES B. SPITERI, BIRKIRKARA

Sinçerament kienet l-akbar sorpriΩa ta’ ˙ajti meta sirt naf li Simon Busuttil kien la˙aq kap tal-Partit Nazzjonalista. Kont kwaΩi çerta li l-Partit Laburista kien ser jirba˙ l-elezzjoni imma qatt ma bsart li n-Nazzjonalisti, bis-suppost ©udizzju tajjeb tag˙hom, kienu ser il˙aqqu lil Simon kapo wara Lawrence Gonzi. Lil dan il-bniedem dejjem qistu b˙ala bniedem dg˙ajjef li anke l-parteçipazzjoni tieg˙u fi Brussell kienet wa˙da fqira ˙afna, tant li na˙seb li hemmhekk Simon Busuttil feta˙ ˙alqu biex jiekol biss u ma kienx kapaçi jlissen lanqas sentenza wa˙da ta’ sugu.

G˙alkemm kont sorpriΩa bil-kapo l-©did, fl-ebda ˙in u mument ma kont diΩappuntata. Dar-ra©el, “still wet behind the ears,” kif jg˙idu l-IngliΩi, naf çerta li qatt mhu ser iwassal li n-Nazzjonalisti jkollhom reb˙a, la issa u lanqas qatt.

Huwa bniedem li ma jafx jiggwida lil ta’ madwaru, speçjalment fejn jid˙lu pjanijiet fil-futur jekk, Alla ˙ares qatt, xi tip ta’ ma©ija ©©ieg˙lu jirba˙ l-elezzjoni li jmiss, huwa tip ta’ bniedem li ja˙seb li jekk jg˙ajjar lill-Prim Ministru biΩΩejjed, in-nies jaslu biex jivvutawlu; huwa tip ta’ bniedem li qatt ma ˙are© b’idea kif intejbu l-˙ajja tal-pensjonanti, irromol u dawk li jsofru minn xi tip ta’ diΩabbiltà. Fil-fatt, Simon Busuttil i˙obb jitkellem biss fuq Simon Busuttil. Hija ˙a©a çara li l-Unjoni Ewropea ma g˙allmitu assolutament xejn lil dan ir-ra©el.

Na˙seb ftit hawn Nazzjonalisti li g˙adhom fer˙anin bil˙atra ta’ Simon Busuttil b˙ala kapo. Dan jidher çar fillaqg˙at li jkollu – in-nies tg˙oddhom fuq subg˙ajk.

A˙na l-Laburisti tg˙idx kemm a˙na fer˙anin imma, b’Simon Busuttil b˙ala kapo Nazzjonalista, il-Prim Ministru ma˙bub tag˙na Joseph Muscat g˙ad jer©a’ jkollu reb˙a assoluta.

VALERIE BORG, BL-EMAIL

ITTRI KÓ

26|10|2014 15

kullhadd.com

NUQQASIJIET L-ORGANI TAL-UNJONI EWROPEA Sur Editur,

Sur Editur, Nifhem li l-kunsilli lokali kollha jag˙mlu ˙afna xog˙lijiet u attivitajiet ta’ importanza u fejjieda g˙aç-çittadini tag˙hom, imma fid-dinja l-ftit nuqqasijiet jag˙mlu aktar ˙oss. Nie˙du l-a˙barijiet, l-aktar li jissemmew huma lgwerer u t-tra©edji, mill-˙afna opri tajba g˙all-©id talumanità. Dawn il-punti li se nikteb fuqhom huma xi nuqqasijiet Ωg˙ar li g˙andhom ji©u solvuti mill-Kunsill Lokali tal-Óamrun, kunsill b’ma©©oranza Laburista.

Nibda mill- flood light ta’ quddiem il-Kunsill, li g˙alqet aktar minn sitt xhur mitfija; dawl li huwa ta’ importanza kbira peress li jag˙ti g˙al passa©© li jintuΩa kontinwament min-nies anzjani.

Ir-ri˙a ta’ awrina tal-annimali li jkun hemm quddiem il-bini tal-Kunsill fi Triq San VinçenΩ. Xi residenti nodfa f’darhom, ta’ kuljum jo˙orgu l-klie b ( Ω w i e m e l ) tag˙hom biex jag˙mlu l-bΩonnijiet naturali. Fil-jiem tass˙ana dan jiffermenta u tkun litteralment ©o latrina flapert. Dan barra t-tbajja li jibqa’ fuq it-tarmak.

Kunsill li ma jag˙ti kaΩ ta’ xejn is-sej˙a tal-mexxejja ta’ pajjiΩna biex inkunu poplu mag˙qud. Min qed imexxi l-Kunsill ma jag˙tix l-ordni biex tittella’ lbandiera Maltija fil-festi nazzjonali. G˙alija, kemm ilPartit kif ukoll id-Dipartiment ta˙t l-Onor. Bountempo g˙andhom rashom fir-ramel, g˙ax ma ji©bdux l-attenzjoni g˙al dan l-atte©©jament ˙aΩin lejn pajjiΩna.

Issa, dwar iΩ-Ωg˙aΩag˙ li jin©abru fis-7.00pm filpjazzetta sabi˙a tal-Kunsill. Kliem ˙aΩin kontinwu, ˙mie© ta’ karti u kontenituri tal-ikel li j˙allu warajhom, dan meta hemm xi tmien kontenituri tal-iskart madwar il-pjazza. Issa bdew bil-mis˙uta kitba mal-˙itan fuq ilfil. Ftit tal-©ranet ilu ttrasferixxew bank ˙dejn il-bieb prinçipali tal-Kunsill, bil-konsegwenza li dan tkisser.

Niskanta kif il-Kunsill qatt ma ˙a passi dwar dawn ilkaΩi, meta hemm kamera CCTV eΩatt mal-bini talKunsill.

RESIDENT ÓAMRUNIÛ, IL-ÓAMRUN

MINN KWARTA GÓAL SIEGÓA Sur Editur, Dan l-a˙˙ar kull ˙addiem jew student li jkollu bΩonn jo˙ro© mid-dar kmieni fil-g˙odu biex imur fuq il-post tax-xog˙ol jew l-iskola qed jiltaqa’ ma serbut traffiku.

Sfortunatament din qed tkun ta’ kuljum, il-˙in ta’ bejn is-6.30am u t-8.00am huwa l-ag˙ar ˙in g˙at-traffiku.

Dan l-ammont ta’ traffiku nnutajtu li Ωdied minn mindu beda x-xog˙ol fuq Triq il-Marina, l-Imsida. Napprezza li jsiru dawn ix-xog˙lijiet f’toroq b˙al dawn, iΩda mhux g˙all-iskapitu tal-ma©©oranza tan-nies li jkunu jridu jibdew il-©urnata tax-xog˙ol jew studju tag˙hom.

Kull min tisma’ dan l-a˙˙ar, kul˙add igerger fuq lammont ta’ ˙in esa©erat mitluf kuljum min˙abba t-traffiku. Nassumi li min jippjana dawn it-tipi ta’ pro©etti, jara x’effett ser ikun hemm fuq it-traffiku tal-pajjiΩ kollu!

Jekk g˙all-inqas se ting˙alaq parti minn triq, importanti li jkun hemm alternattivi (aktar minn wa˙da) sabiex ittraffiku ji©i ddevjat f’toroq o˙ra. Apparti li ˙afna qed jispiççaw jaslu tard g˙ax-xog˙ol, hemm bosta konsegwenzi o˙ra: nies aktar irrabbjati min˙abba n-nervi tattraffiku, ˙addiema jew studenti aktar g˙ajjiena u b’hekk inaqqsu mill-effiçjenza tax-xog˙ol, jin˙ela ferm aktar petrol u diΩil…u l-lista tkompli.

Nixtieq li permezz ta’ din l-ittra nwassal messa©© lil min hu kkonçernat, sabiex dawn il-konsegwenzi jitqiesu importanti u mhux ji©u injorati!

IMMANIÌÌAR TAT-TRAFFIKU, BIRÛEBBUÌA

Kien hemm diskussjoni interessanti fuq l-Unjoni Ewropea fuq Radju RTK nhar it-Tlieta 14 ta’ Ottubru filg˙axija, li fiha s-semmieg˙a kienu wkoll mistiedna biex jag˙tu sehemhom. Apprezzajt li lmistieden, b˙ala impjegat talParlament Ewropew u persuna professjonali ta t-twegibiet, iΩda qal ukoll il-limitu sa fejn jista’ jasal b˙ala impjegat ta’ istituzzjoni tal-Unjoni Ewropea.

Kien programm b’diskussjoni mhux passjonata u matura.

Intervent li sar kien dwar ilverifikar nieqes mill-organi talUnjoni Ewropea. Dawn lorgani jistg˙u jiflu bil-labra u bil-lenti l-infiq fuq il-karti talbilanç li ji©u sottomessi lilhom, iΩda ming˙ajr konoxxenza fil-fond ta’ dak li jkun ser ji©i ppjanat li jsir u jkun qed jitwettaq. Bir-ra©un li l-bniedem komuni jitmeΩmeΩ g˙ax iqis li l-affarijiet xorta mhux isiru sew.

PereΩempju, ma nifhimhiex kif toroq tajbin li saru minn infiq mill-kaxxa ta’ Malta

b’wiçç servicable u b’Ωew© karre©©jati, jinqalg˙u u jsiru mill-©did b’fondi Ewropej u minn Ωew© karre©©jati jitnaqqsu g˙al wa˙da, hekk li wara ftit snin ikollhom isiru mill©did b’Ωew© karre©©jati.

Forsi wie˙ed li çempel fuq il-programm lejn l-a˙˙ar ma ˙ari©x il-punt çar biΩΩejjed li ç-çittadin jistenna iΩjed minn dawk fl-awtorità fl-Unjoni Ewropea fejn tid˙ol approvazzjoni ta’ pro©etti u s-sej˙a g˙al iΩjed rispons mill-elettorat.

Rispons mhux bl-email biss, kif sfortunatament, fuq

kwistjonijiet o˙ra, sar dan la˙˙ar lokalment, li rristrin©a lil min ried jikteb u jew içempel. Rispons biex xi Ωvanta©©i li ma jkunux ˙ar©u fis-sottomissjonijiet mill-partijiet ilkbar interessati, jistg˙u wkoll jid˙lu fid-deliberar. G˙ax dawk fil-faxxi t’isfel i˙ossuha ferm li huma ser jie˙du nofs lira Ωieda waqt li o˙rajn, bilpro©etti li jissottomettu, jakkwistaw nofs miljuni u miljuni.

NOFS LIRA, IL-MELLIEÓA

16 26|10|2014

kullhadd.com

madWar

1 attakkI fIl-kanada

1 Ûew© attakki terroristiçi ˙asdu lil Ottawa, il-belt kapitali talKanada, din il-©img˙a ftit jiem biss wara li l-Gvern ˙abbar li se jag˙ti l-appo©© tieg˙u lill-koalizzjoni kontra l-forzi tal-Istat IΩlamiku fl-Iraq u s-Sirja.

Dawn l-attakki se˙˙ew l-Erbg˙a filg˙odu ftit ˙in biss wara xulxin. L-ewwel wie˙ed se˙˙ fin-National War Memorial fejn ra©el armat spara fuq u qatel lil wie˙ed mis-suldati li kienu inkarigati mis-sigurtà.

Wara dan l-attakk, ra©el armat irnexxielu jid˙ol ukoll f’wie˙ed mill-binjiet tal-Parlament. Madankollu, huwa ma la˙aqx uΩa larma qabel ma nqatel mill-pulizija li kienu fuq il-post.

L-attentati ta’ Ottawa se˙˙ew jumejn biss wara qtil li se˙˙ f’Montreal fejn KanadiΩ, li riçentement kien ikkonverta g˙allIΩlam, ta daqqa ta’ karozza lil Ωew© suldati li qatlet wie˙ed minnhom.

2 approvata l-ke l-ÌdIda

3 It-tmIem tan-nokIa?

Il-Parlament Ewropew din il-©img˙a approvaw il-grupp ta’ kandidati mressqin minn Jean-Claude Juncker biex jiffurmaw il-Kummissjoni Ewropea l-©dida. Kif kien mistenni, il-firda fost il-Membri Parlamentari Ewropej kienet notevoli hekk kif 423 biss approvaw it-tim imressaq minn Juncker, filwaqt li kien hemm 209 vot kontra u 67 astenzjoni.

Fid-diskors li g˙amel qabel il-vot, Juncker esprima d-dispjaçir tieg˙u li ma tressqux iktar kandidati nisa minkejja l-fatt li kien appella lill-kapijiet tal-pajjiΩi membri biex jg˙inuh iΩid irrappreΩentanza femminili f’din l-istituzzjoni.

It-triq lejn dan il-vot ma kinitx façli hekk kif l-eks-Prim Ministru tal-Lussemburgu kellu jiffaççja l-oppoΩizzjoni ta’ diversi gruppi ewroxettiçi, Konservattivi u tax-xellug radikali li qajmu kritika ˙arxa lejn u˙ud mill-g˙aΩliet li g˙amel.

kÓ ta’ barra

Il-Microsoft jidhru li huma deçiΩi li jabbandunaw il-marka Nokia g˙al-linja ta’ smartphones tag˙hom wara li dawn tal-ewwel xtraw lill-kumpanija FinlandiΩa iktar kmieni din issena. Din kienet sorpriΩa g˙al ˙afna osservaturi li jsegwu dan is-settur g˙ax in-Nokia g˙andhom isem b’sa˙˙tu fit-telefonija mobbli minkejja l-problemi li esperjenzaw fis-snin li g˙addew.

Madankollu, il-Microsoft b˙alissa g˙addejja b’eΩerçizzju ta’ ristrutturar li g˙andu l-mira li jissimplifika l-operat tal-kumpanija. Fost l-o˙rajn dan wassal biex f’Lulju tit˙abbar it-tkeççija ta’ madwar 18,000 impjegat, illi ˙afna minnhom jag˙mlu parti min-Nokia.

Il-marka Nokia mhix se tisparixxi g˙al kollox però, hekk kif xi prodotti relatati mat-telekomunikazzjoni huma mistennijin li jibqg˙u juΩaw dan l-isem.

ta’ Barra kÓ

26|10|2014 17

kullhadd.com

id-dinja

6 ma jintlaÓaqx ftehim

3

2 5

6

Il-laqg˙a bejn il-Gvern ta’ Óong Kong u r-rappreΩentanti tal-gruppi li ˙ar©u jimmanifestaw favur id-demokrazija ma wasslu g˙al imkien din il-©img˙a, hekk kif dawn tal-ewwel irrifjutaw li joffru l-konçessjonijiet li ntalbu mill-oppoΩituri tag˙hom.

Mill-1997, meta Óong Kong g˙addiet minn idejn ir-Renju Unit g˙at-tmexxija ÇiniΩa, lil hawn il-poplu ta’ dan ir-re©jun g˙ex ta˙t biΩa’ kontinwa li l-Gvern ÇiniΩ je˙dilhom il-konçessjonijiet demokratiçi li weg˙edhom qabel ma saret din it-tranΩizzjoni.

Din il-biΩa’ saret realtà hekk kif il-mexxej ta’ Óong Kong, CY Leung, ˙abbar li l-kandidati g˙all-elezzjoni amministrattiva li jmiss se jkunu approvati miç-Çina qabel ma jit˙allew illi jie˙du sehem fl-elezzjoni.

Il-falliment tan-negozjati ta’ din il-©img˙a malajr kien segwit minn protesti ©odda kontra l-Gvern, li jaf jag˙Ωel li juΩa l-forza biex jikkontrolla s-sitwazzjoni.

5 4

BiÛa’ ta’ ndÓil

4 Óames snin gÓal Pistorius L-Im˙allef Thokozile Masipa tat sentenza ta’ ˙ames snin ˙abs lil Oscar Pistorius wara li dan instab ˙ati ta’ omiçidju kolpuΩ. Madankollu, huwa mistenni li s-sentenza titnaqqas g˙al madwar g˙axar xhur bil-kumplament issir fir-residenza ta’ Pistorius hekk kif l-eksatleta tal-Afrika t’Isfel wera dispjaçir kbir g˙al dak li se˙˙.

Minkejja li jidher li hemm qbil dwar adegwatezza tat-tul u l-forma tal-arrest, jidher li l-prosekuturi talIstat qeg˙din juru interess li jappellaw il-verdett inniffsu li sostna li l-a©ir ta’ Pistorius kien negli©enti u mhux intenzjonali. Min-na˙a tag˙hom, Pistorius u lfamiljari tieg˙u esprimew il-fehma li l-verdett kien ©ust u li se jaççettawh ming˙ajr appell.

Ji©ri x’ji©ri fix-xhur li ©ejjin, jidher li l-karriera atletika ta’ Pistorius issa ©iet fi tmiemha hekk kif il-Kumitat Paralimpiku Internazzjonali wera l-intenzjoni li jissospendih milli jipparteçipa fil-kompetizzjonijiet tag˙ha g˙al ˙ames snin, bil-Kumitat Olimpiku Internazzjonali jag˙ti x’jifhem li se jag˙mel l-istess.

Il-Prim Ministru tal-Ukraina Arseny Yatseniuk esprima l-biΩa’ tieg˙u li r-Russja tista’ tipprova tbag˙bas l-elezzjoni parlamentari ta’ pajjiΩu li mistennija ssir illum. Dan l-ind˙il jista’ jse˙˙ permezz ta’ atti terroristiçi min-na˙a tas-separatisti pro-Russi li jippruvaw iΩommu liç-çittadini Ukraini milli jesprimu l-fehma politika tag˙hom bil-vot.

Yatseniuk qal dan hekk kif bosta Ωoni tal-Lvant tal-Ukraina g˙adhom f’idejn gruppi separatisti li g˙alissa jidhru intenzjonati li jkomplu jirreΩistu t-tmexxija ta’ Kiev. Barra minn hekk, il-Gvern Ukrain jidher irrassenjat kwaΩi g˙al kollox g˙at-telfa tal-Krimea, li issa qieg˙da f’idejn ir-Russja.

Il-partit pro-Ewropew immexxi mill-President Ukrain Petro Poroshenko mistenni li jikseb ma©©oranza komda fil-Parlament hekk kif il-politika tieg˙u sabet kunsens kbir matul ix-xhur li g˙addew.

18 26|10|2014

kullhadd.com

KÓ PERSONALITÀ

JIRRITORNA LURA MALTA BÓALA SOLIST U B’MUÛIKA FRISKA RAMONA PORTELLI tintervista lil RIKKI LEE SCICLUNA

www.ramonaportelli.com ramonaportelli@hotmail.com

Dan l-a˙˙ar id-destin laqqag˙ni ma’ kantant pjuttost frisk g˙ax-xena lokali, g˙alkemm kien di©à jikteb u jipproduçi l-muΩika tieg˙u stess. IΩda peress li qatta’ ˙afna snin jg˙ix barra minn Malta, issa li jinsab lura hawn Malta qed i˙alli impatt fostna. Qed nirreferi g˙all-kantant Malti Rikki Lee Scicluna.

Naturalment, kelli kurΩità, u xtaqt insir naf aktar dwaru u nintroduçih mal-qarrejja tal-gazzetta KullÓadd. Rikki Lee b˙alissa jg˙ix Marsaxlokk u ja˙dem full-time fil-muΩika, fil-fatt jiddedika l-˙in tieg˙u jikteb u jipproduçi l-muΩika. Jiddeskrivi lilu nnifsu b˙ala bniedem ambizzjuΩ, sensittiv, determinat u leali. Beda jitg˙allem idoqq il-pjanu meta kellu seba’ snin, u beda jikteb il-kanzunetti meta kien g˙ad kellu biss g˙axar snin.

Direzzjoni Artistika: DAVINIA ANNE AXISA Ritratt: DAVID DP ATTARD

Qatt taqtg˙u qalbkom minn xejn, g˙idu l-verità u kunu determinati f’kollox

Meta kien iΩg˙ar Rikki kien jg˙ix hawn Malta. Peress li ©ej minn familja bi sfond Malti, dak iΩ-Ωmien kien g˙ex u trabba fil-Mellie˙a. Però, aktar tard kien emigra lejn Londra fejn hemmhekk jista’ jg˙id li rawwem ru˙u sew fil-muΩika u anke kien parti minn Ωew© bands . Aktar tard g˙aΩel li jaqbad triq ©dida b˙ala kantant solista.

Minn membru tal- bands g˙al solist Meta kien parti mill- band 51/50s kien ˙are© tliet kanzunetti: Bring it on , Hypnotised u Blood Runs Thicker . Mal-grupp Gypsy Genes ˙are© Ωew© kanzunetti: Red Hot Money u That Girl.

Minn kemm ilu li qabad g˙al rasu, Rikki Lee ˙are© tliet singles: Lies , Smile u, l-aktar wa˙da riçenti, Feel Alive.

Mistoqsi kif qed i˙ossu issa li jinsab lura Malta, Rikki Lee

we©ibni: “Jog˙©obni hawn, u rrealizzajt xi rrid eΩattament f’dik li hija muΩika. AnzjuΩ biex inkompli niskopri aktar artisti u persuni ©odda. Ixxena muΩikali Maltija hija wa˙da b’sa˙˙itha. Innutajt ˙afna bands tajbin, kantanti u deejays b’sens ta’ muΩika tajba.”

Skoprejt li g˙andu vizzju jifta˙ qalbu ma’ kul˙add, u min-na˙a l-o˙ra jsibha diffiçli jafda. Fissirli wkoll li ma jg˙addix ming˙ajr il-familja u l-muΩika, kif ukoll sostna li ma jg˙ixx ming˙ajr ikel u xorb.

B’kurΩità staqsejtu jekk, b˙ala kantant, hux interessat jibda jie˙u sehem filEurovision. “M’iniex interessat fih g˙ax ma n˙ossx li jien ittip ta’ artist g˙all-istil tieg˙u.

Nemmen li bl-istil tieg˙i nista’ nasal xi mkien ie˙or u mhux bilfors il-Eurovision. Jista’ jkun, però, li ’l quddiem nikteb xi kanzunetti g˙al kantanti

Maltin interessati fih,” qalli Rikki Lee. Jaqleb mumenti mill-˙ajja f’muΩika Peress li Rikki Lee jqatta’ l©ranet tieg˙u ffukat fuq ilmuΩika biss, xtaqtu jg˙idli kif jirnexxilu jiffoka fuq hekk biss, u fuq kollox jirnexxilu jdawwar ir-rota minn hekk biss. “Biex inkun g˙edt kollox, g˙al xi Ωmien ma tantx kont g˙addej minn Ωmien tajjeb. F’mumenti b˙al dawn nie˙u l-opportunità li ndawwar dawn il-mumenti f’mumenti a˙jar u nesprimihom f’muΩika b’˙oss tajjeb.

M’hemm l-ebda riçetta sabiex wie˙ed jaqbad jikteb il-muΩika. Trid t˙alli lilek innifsek tintelaq ma’ dak li tkun qed t˙oss dak il-˙in stess. Barra minn hekk, g˙andu jkollok mira ta’ fejn trid tasal. Aktar minn hekk, fl-a˙˙ar milla˙˙ar in-nies li jkunu ser

jisimg˙u l-muΩika jkunu jistg˙u jag˙rfuha u jassoçjawha,” spjegali Rikki Lee. Nitkellem mieg˙u dwar xi mumenti meta kien jg˙ix Londra. Fil-fatt, qalli li t-trobbija tieg˙u f’Londra sa˙˙itu biex sar dak li hu llum. “Il˙ajja f’Londra hija ferm differenti minn hawn Malta. Ma jiddispjaçini xejn li g˙ext hemmhekk g˙ax probabbli rajt affarijiet li kieku Malta ma kontx narahom Ωgur. Kollox ma’ kollox, Londra hija ta’ ispirazzjoni g˙al persuna muΩikali b˙ali. Naturalment kelli nirsisti ˙afna biex wasalt fejn wasalt illum.”

L-a˙˙ar single tieg˙u: Feel Alive

riçenti

Kif konna fuq is-su©©ett, tkellimt mieg˙u dwar l-a˙˙ar single li ˙are© b˙ala solist. Feel Alive ˙ari©ha b’kollaborazzjoni ma’ Mr M li huwa deejay Malti, kif ukoll fiha xog˙ol

bil-kitarra ta’ David Torreggiani.

Flimkien mag˙hom, Rikki Lee ˙are© ilkanzunetta Feel Alive li titratta l-im˙abba. Ta’ min jg˙id li ssingle tieg˙u Smile b˙alissa sejra tajjeb u tindaqq fuq stazzjonijiet tar-radju madwar lEwropa, b˙all-Ìermanja, lItalja u l-Bel©ju, bi club remixes internazzjonali.

B˙alissa Rikki Lee qed ja˙dem fuq kanzunetta o˙ra li mistennija to˙ro© lejn l-a˙˙ar tas-sena, flimkien mat-tim talproduzzjoni ©did tieg˙u Vandroo & Luca. Mag˙hom ser ikun qed ja˙dem fuq muΩika intenzjonata g˙al Malta kif ukoll internazzjonali.

Fl-a˙˙ar ta’ din l-intervista, Rikki Lee xtaq jirringrazzja lillqarrejja tal-gazzetta KullÓadd, speçjalment lil dawk li forsi kienu g˙adhom ma semg˙ux bih. “Qatt taqtg˙u qalbkom minn xejn, g˙idu l-verità u kunu determinati f’kollox,” temm jg˙id Rikki Lee.

.

SUPPLIMENT SPECJALI

.

PAGNA 19

Ritratti: JOE CAMENZULI u JOE GRECH

G˙awdex huwa bil-fatti prijorità g˙all-Partit Laburista. Jekk wie˙ed i˙ares lejn il-˙idma li wettaq Gvern Laburista f’dawn l-ewwel tmintax-il xahar, wie˙ed malajr jinduna b’dan. Wasalna? Le. IΩda Ωgur li l-familji u n-negozji G˙awdxin qed i˙ossu d-differenza.

Differenza fl-ammont ta’ impjiegi, iΩ-Ωieda fit-turisti, liema Ωieda kienet ming˙ajr preçedent, is-servizzi li issa qed ji©u offruti f’G˙awdex, fosthom dak tal-kimoterapija f’G˙awdex stess, it-tra˙˙is fil-kontijiet tad-dawl u l-ilma u wkoll l-ammont ta’ inçentivi g˙an-negozju, g˙ajnuniet biex dak li jkun ikabbar in-negozju tieg˙u jew sa˙ansitra tinçentivah biex dak li jkun jibda negozju.

G˙awdex g˙andu l-potenzjal tieg˙u distint minn Malta. Dan il-potenzjal g˙andu jkun hemm biex permezz tieg˙u tkompli tikber l-ekonomija G˙awdxija, iΩda mhux biss, g˙ax l-istess potenzjal tal-gΩira G˙awdxija g˙andu jg˙in biex anke titkattar dik Maltija. G˙awdex g˙andu diversi sfidi quddiemu, fosthom dik tal-insularità doppja, iΩda bl-g˙ajnuna kollha neçessarja li dan ilGvern qieg˙ed jag˙ti u se jkompli jag˙ti, anke billi naraw x’inhi l-a˙˙ar soluzzjoni g˙all-aççessibbiltà, G˙awdex ikun jista’ jeg˙leb din l-isfida wkoll u sfidi o˙ra li ji©u quddiemu.

Dan il-kungress li kien imtella’ f’G˙awdex st˙arre© x’inhuma l-˙ti©ijiet ta’ G˙awdex b˙ala gΩira u l-˙ti©ijiet taç-çittadini tieg˙u u x’inhuma dawk l-oqsma li G˙awdex jista’ jkompli jipprogressa fihom. F’dan il-kungress ˙are© fuq kollox li ismu: G˙awdex Prijorità, ma kienx biss slogan, iΩda dak li verament jemmen fih il-Partit Laburista.

Issa li dan il-kungress intemm, f’dan is-suppliment speçjali qed nippubblikaw ir-reazzjoni ta’ w˙ud mill-parteçipanti dwaru.

il-fehMa tal-partit:

“l-iskop tal-kungress inÓoss li ntlaÓaq” Il-President tal-Partit Laburista Daniel Micallef “Meta ©ejna biex niddiskutu t-tema g˙at-tieni Kungress Re©jonali f’G˙awdex tal-Partit Laburista, kienet façli ˙afna g˙alina li b’kelma wa˙da nesprimu l-mod li b˙ala Partit Laburista n˙arsu lejn il-gΩira G˙awdxija.

Prijorità, g˙ax nemmnu li G˙awdex g˙andu jkun mutur ekonomiku, mutur li mhux biss iΩomm ir-rota ekonomika ddur iΩda li jo˙loq l-impjiegi f’G˙awdex, b’mod speçjali g˙all-G˙awdxin, u l-ekonomija G˙awdxija tkun strumentali fit-tkabbir li qed tesperjenza Malta.

Nemmnu fid-dimensjoni ˙olistika tal-ekonomija ta’ pajjiΩna u g˙alhekk id-dimensjoni ekonomika ta’ G˙awdex hija kruçjali g˙al kul˙add.

Rajna l-indirizzi tal-Ministri responsabbli millEkonomija u mit-TuriΩmu, li spjegaw ix-xog˙ol li

qed isir u li qed ji©i ppjanat, u kif G˙awdex qed jing˙ata l-importanza massima fit-tfassil tal-politika tal-Gvern. Dan ©ie riaffermat mill-Prim Ministru Joseph Muscat fid-diskors tal-g˙eluq tal-istess Kungress, fejn stqarr bl-aktar mod çar li fil-˙idma tieg˙u l-Gvern qed ipo©©i l-gΩira G˙awdxija fuq quddiem nett.

Il-Kungress kien ukoll opportunità sabiex lG˙awdxin flimkien mal- istakeholders jiddiskutu diversi temi importanti g˙all-preΩent u l-futur talgΩira G˙awdxija, fosthom l-element tal-aççessibbiltà, l-impjiegi u l-opportunitajiet g˙aΩ-Ωg˙aΩag˙ f’G˙awdex u kif ukoll l-element kontemporanju talgΩira G˙awdxija.

G˙awdex g˙andu l-karatteristiçi tieg˙u li importanti li jippriserva, kif ©ie maqbul minn kull min

esprima ru˙u waqt il-Kungress, iΩda fl-istess waqt G˙awdex mhuwiex presepju, u jrid jinstab il-bilanç bejn l-avvanz u l-bidliet li j©ib mieg˙u il-progress, flimkien mal-karatteristiçi awtentiçi tal-gΩira G˙awdxija. Bi progress nifhem li G˙awdex ma jer©ax jaqbad it-triq li kien qabad b˙ala retirement home, iΩda jevolvi f’destinazzjoni kontemporanja kemm g˙all-Maltin u l-G˙awdxin, g˙at-turist u kif ukoll g˙all-investitur.

L-iskop tal-Kungress in˙oss li ntla˙aq, fejn smajna x’g˙andhom xi jg˙idu l-esperti iΩda ugwalment importanti x’g˙andha xi tg˙id is-soçjetà çivili u ççittadini G˙awdxin. In˙oss li kien hemm element komuni li jg˙aqqad lil kul˙add; il-fatt li nemmnu filpotenzjal kbir li g˙andu G˙awdex, u li l-progress tal-gΩira G˙awdxija huwa prijorità g˙alina lkoll.”

“is-suÇÇess ta’ din il-gÛira huwa proprju d-differenza”

Id-Deputat Mexxej g˙all-Affarijiet tal-Partit Dr Toni Abela

“G˙awdex g˙andu karattru g˙al kollox differenti minn Malta, u l-Partit Laburista ilu li rrikonoxxa dan il-fatt, tant li issa qed jimbuttah ukoll mill-Gvern. Ilkarattru G˙awdxi g˙andu dik ix-xi ˙a©a differenti minn dak Malti. Hekk il-kampanja, l-ikel u tradizzjonijiet ta’ din il-gzira. Fil-fatt, l-aktar nies li jΩuru din il-gΩira lanqas huma barranin iΩda lokali, g˙alkemm dan m’g˙andux ikun. Óafna Maltin jitilg˙u G˙awdex g˙ax i˙ossuhom li tassew ser jinqatg˙u minn Malta.

G˙alhekk, is-suççess ta’ din il-gΩira huwa proprju d-differenza. Dan huwa s-sigriet tas-suççess li jrid

jie˙u ˙siebu l-Gvern, iΩda anke l-G˙awdxin infushom. L-G˙awdxin Malta o˙ra. Anzi, l-G˙awdxin g˙andhom jitg˙allmu mill-iΩbalji tal-Maltin, u ma jimxux fuq il-passi ta’ dawk li ma rrispettawx l-ambjent. Mhux tard g˙all-G˙awdxin li jevitaw l-iΩbalji tal-Maltin. Jekk G˙awdex isir b˙al Malta ma jkunx hemm skop li nΩuru lil G˙awdex!

IΩda huwa minnu wkoll li, peress li G˙awdex huwa gΩira fi gΩira, il-Gvern irid jag˙mel sforz akbar mis-soltu biex G˙awdex issir aktar attraenti, mhux biss minn aspett ta’ sbu˙ija iΩda anke ekonomikament. Il-potenzjal kollu qieg˙ed hemm iΩda sa issa

g˙adna ma sfruttajniehx. Il-Gvern di©à qieg˙ed jie˙u diversi miΩuri li qeg˙din jag˙tu l-frott tag˙hom bil-fatti.

Huwa minnu wkoll li rridu nbiddlu l-attititudni li G˙awdex huwa xi kolonja ta’ Malta jew appendiçi tag˙ha. Irridu nbiddlu l-attititudni li nkunu paternalistiçi lejn l-G˙awdxin. G˙awdex hija Malta u viçiversa.

IΩda kul˙add irid jag˙mel il-parti tieg˙u. Il-Gvern irid ikollu wkoll lin-nies jappoggjawh. Mhux bilkliem biss, iΩda wkoll bil-fatti, ji©ifieri bil-kontribuzzjoni tat-taxxi.”

.

SUPPLIMENT SPECJALI

.

PAGNA 20

il-FeHma tal-KabiNett: “progress li ma ÌieX waÓdU jew b’KUmbiNazzjoNi” Il-Ministru g˙al G˙awdex, Anton Refalo

“aÓNa lKoll NaFU KiF KoNNa trattati qabel” Is-Segretarju Parlamentari g˙all-Anzjanità Attiva u l-Persuni b’DiΩabbiltà, Justyne Caruana

“Din l-a˙˙ar sena kompliet rat Ωieda fl-g˙add ta’ turisti li jΩuru G˙awdex. Mhux biss Ωdied dan in-numru b’rata fenomenali, talli anke l-bed nights Ωdiedu. Dan juri li mhux biss Ωdied l-g˙add ta’ turisti, talli wkoll hemm minnhom li qeg˙din joqog˙du g˙al tul iΩjed fil-lukandi tal-gΩira G˙awdxija.

B’xhieda ta’ dan, bejn Lulju u Settembru 2014, in-numru ta’ passi©©ieri li uΩaw isservizz tal-Gozo Channel la˙aq kwaΩi l-miljun u nofs.

Huwa sinifikanti ferm li t-turiΩmu ma Ωdiedx biss tul ix-xhur tas-sajf, imma wkoll fis-shoulder months, u dan huwa importanti ˙afna g˙ax jg˙in biex in-negozju filqasam tal-catering ikun wie˙ed sostenibbli u allura iktar professjonali. B’hekk G˙awdex ikollu t-timbru dejjiemi ta’ destinazzjoni ta’ kwalità.

Dan il-progress kollu ma ©iex wa˙du, jew b’kumbinazzjoni, imma permezz ta’ sforz konxju mill-Ministeru g˙al G˙awdex li sa mill-bidu nett tad-dekasteru tieg˙i sawwar politika ta’ inçentivi li j˙ajru lit-turisti, kemm Maltin kif ukoll barranin, biex iΩuru G˙awdex.

Kellna wkoll suççess ie˙or fil-qasam tax-xog˙ol. Din is-sena kompla jiΩdied innumru ta’ nies ja˙dmu full-time tant li l˙aqna l-og˙la numru sa mit-2012 ’il hawn.

Dan in-numru ma Ωdiedx sempliçiment fuq qasam partikolari ta’ xog˙ol, imma jinsab imferrex ma’ kwaΩi l-oqsma kollha tan-negozju, b’mod li kul˙add gawda, hu x’inhu t-tip ta’ xog˙ol li ja˙dem fih: kien hemm Ωieda fl-agrikoltura, fis-sajd, fil-manifattura, fil-kostruzzjoni, fil-lukandi u ristoranti, fis-servizzi finanzjari u assigurazzjoni, kif ukoll fis-servizzi professjonali, xjentifiçi u tekniçi. Kien hemm ukoll Ωieda fixxog˙ol part-time.

Il-pjan g˙all-bini ta’ dar tal-anzjani b’70 kamra b’Ωew© sodod f’kull wa˙da fuq issit tal-orfanatrofju Casa San Giuseppe ©iet approvata mill-MEPA fid-9 ta’ Ottubru 2014.

Il-kmamar kollha se jkollhom façilitajiet ensuite mag˙hom, bil-gallerija bil-veduta fuq ©onna u fuq il-ba˙ar.

Id-dar hija ddisinjata biex taqdi l-˙ti©ijiet kemm ta’ persuni li huma mobbli kif ukoll g˙al persuni bi problemi ta’ mobbiltà u dawk li jkunu f’si©©u tar-roti. Il-façilità hija ddisinjata skont il-linji gwida ta’ aççess g˙al kul˙add.

Barra minn hekk hemm klinika tat-tabib, sala tal-pranzu, uffiçini, hairdresser, librerija, Ωona g˙all-krafts, u Ωona amministrattiva. Dan il-pro©ett ser jo˙loq ambjent sikur anke g˙all-koppji miΩΩew©in, kif ukoll opportunitajiet ta’ xog˙ol f’G˙awdex.

Dawn il-kisbiet juru biç-çar li a˙na Gvern man-nies u g˙an-nies.”

“Meta l-Partit Laburista emenda l-istatut, ried juri b’mod konkret u tan©ibbli li G˙awdex qieg˙ed fuq l-a©enda tieg˙u u g˙alhekk bl-iktar mod konsistenti lkungress tal-PL re©a’ tlaqqa’ f’G˙awdex. Dan biex inkomplu nis˙qu fuq G˙awdex, il-bΩonnijiet tag˙na l-G˙awdxin u fuq kollox it-triq ’il quddiem.

Fil-ftit xhur li ilni fil-Kabinett kelli sodisfazzjonijiet kbar u qatt ma mma©inajt it-teamwork qawwi li hemm fostna – kollha mag˙qudin biex ng˙inu lil xulxin mill-a˙jar li nistg˙u. Fejn jid˙ol G˙awdex, imbag˙ad, hija xi ˙a©a eççezzjonali.

A˙na lkoll nafu kif konna trattati qabel. G˙al G˙awdex kollox kien jg˙addi, dejjem bit-tilqit u qatt ma jsir xejn. Issa naraw x’differenza!

Min-na˙a tag˙na b˙ala Segretarjat Parlamentari wkoll qed nikkontribwixxu permezz ta’ diversi inizjattivi b’risq l-anzjani u li fl-istess ˙in nippromovu t-turisti interni permezz tal-iskema tal-Opri f’G˙awdex g˙al Anzjani Attivi. Apparti minn hekk ˙abbarna wkoll l-iskema Ne˙duk G˙awdex, li permezz ta’ ftehim li l˙aqna mal-Gozo Tourism Association fassalna pakkett turistiku g˙all-anzjani biex ji©u G˙awdex matul ix-xitwa.

Fil-qasam edukattiv ukoll qieg˙ed isir ©id kbir g˙al uliedna. Kien ilna snin nisimg˙u dwar il-˙tie©a li jkollna kampus wie˙ed çentrali tal-MCAST. Filqasam tas-sa˙˙a f’G˙awdex, Gvern Laburista g˙amel avvanzi kbar wie˙ed minnhom huwa l-kura tal-kançer li issa qed ting˙ata f’G˙awdex stess, xi ˙a©a li l-amministrazzjoni preçedenti kienet ilha tkarkar fuqha diversi snin.

Fil-qasam tal-anzjani, ˙abbarna Ωieda ta’ sodod fis-servizz tar-respite li jkollhom bΩonn il-familji tag˙na. Óabbarna programm ta’ tag˙lim f’çentru ©did g˙all-anzjani f’Taç-Çawla u kif ukoll stedinna lill-kunsillilLokali kollha biex flimkien mag˙na ja˙dmu progetti u servizzi g˙all-anzjani.

Gvern Laburista beda t-twettiq ta’ weg˙da elettorali, dik li jkollna dar g˙allkoppji anzjani f’G˙awdex stess. B˙alissa qed nag˙mlu kors tal-carers f’San Vinçenz de Paul li g˙alih qed jattendu numru sabi˙ ta’ G˙awdxin u li b˙alissa qed jag˙mlu il-placement tag˙hom ©ol-Isptar Ìenerali ta’ G˙awdex.

Dwar il-qasam tad-diΩabbiltà ser ikollna l-ewwel residenza f’G˙awdex.

L-A©enzija Sapport ser tibda topera wkoll minn G˙awdex. Fta˙na wkoll lUffiççju tal-KNPD f’G˙awdex biex l-G˙awdxin jinqdew minn G˙awdex stess fejn jid˙lu servizzi g˙al persuni b’diΩabbiltà.”

“il-gÛira gÓawdXija qed tgawdi miNN Xejriet poÛittivi”

“qed Nattiraw iNvestimeNt barraNi lejN gÓawdeX”

“Waqt il-Kungress Re©jonali f’G˙awdex sostnejt li dan il-Gvern qed i˙ares lejn ilgΩira ta’ G˙awdex b˙ala destinazzjoni distinta u qeg˙din nag˙mlu minn kollox sabiex nesponuha b˙ala gΩira bi prodott distint tag˙ha.

Din is-sena bdejna ˙idma sabiex nirrevedu u na©©ornaw il-politika g˙at-turiΩmu b’viΩjoni wiesg˙a u b’˙idma ta’ dan il-Gvern li llum qed ti©i mwettqa.

Il-gΩira G˙awdxija qed tgawdi minn xejriet poΩittivi fil-qasam turistiku. Fil-fatt, rajna Ωieda sostanzjali, li kwaΩi miljun turist qeg˙din iΩuru G˙awdex u l-figuri ta’ din is-sena huma lkoll b’sa˙˙ithom. Matul l-ewwel sitt xhur ta’ din is-sena t-turisti f’G˙awdex Ωdiedu bi kwaΩi 8% meta mqabbel mal-istess perjodu tas-sena li g˙addiet. Din hi d-differenza fi Gvern Laburista, meta tqis li ta˙t Gvern preçedenti fl-a˙˙ar g˙axar snin ing˙alqu tliet lukandi ewlenin f’G˙awdex.

G˙awdex hija gΩira fejn fiha jistg˙u jsiru diversi attivitajiet turistiçi. L-aspett rurali huwa wie˙ed importanti ˙afna. G˙adna kemm ippubblikajna numru ta’ mixjiet f’Ωoni rurali. G˙awdex huwa niçça importanti wkoll g˙al sport relatat mal-ba˙ar b˙all-g˙adds, fejn 25% tat-turisti f’G˙adwex jipprattikaw dan l-isport, fost attivitajiet o˙ra.

Irridu nkattru l-kalendarju ta’ attivitajiet kulturali, artistiçi, sportivi u gastronomiçi fix-xhur li jifil˙u aktar turisti u nie˙du ˙sieb li nippromovu dawn l-avvenimenti minn xhur qabel ˙alli jsiru mezz li jattira turiΩmu ©did u mhux biss avvenimenti g˙al dak li jkunu fostna di©à.

Il-viΩjoni tieg˙i, g˙alhekk, t˙ares lejn destinazzjoni li hija kapaçi toffri dawn l-elementi b’suççess u determinazzjoni. ViΩjoni li permezz tag˙ha noperaw industrija g˙at-turiΩmu li tkompli tespandi, speçjalment fix-xhur mhux sajfin. Industrija li to˙loq l-opportunitajiet ta’ xog˙ol g˙aΩ-Ωg˙aΩag˙ tag˙na u tg˙inna nil˙qu l-miri g˙oljin tal-Gvern g˙al rata ta’ parteçipazzjoni a˙jar fis-suq tax-xog˙ol tag˙na. G˙allewwel darba din is-sena fil-kampus ta’ G˙awdex fl-Istitut g˙al Studji Turistiçi (ITS) qed ji©i offrut il-kors tad-Diploma in Food Preparation and Production esklussivament g˙al studenti G˙awdxin, u mis-sena d-die˙la s-su©©ett tal-Ospitalità fil-livell sekondarju li jwassal g˙al livell Matsec.

Nemmen li G˙awdex g˙andu potenzjal enormi fil-qasam ta’ turiΩmu ta’ kwalità u se nkompli na˙dem sabiex isir dak kollu possibbli biex ng˙inu lil din il-gΩira timmassimizza l-potenzjal tag˙ha f’dan ir-rigward u b’hekk ukoll jin˙oloq aktar xog˙ol g˙all-G˙awdxin f’G˙awdex.”

“Dan il-Gvern tela’ b’g˙ajta li l-mira tieg˙u hija dik li jin˙olqu aktar opportunitajiet ta’ xog˙ol f’G˙awdex g˙all-G˙awdxin. Il-Ministeru, permezz tal-Malta Enterprise, beda kampanja sabiex attira investiment dirett barrani lejn G˙awdex. Dan qieg˙ed isir b’mod innovattiv u mhux qed in˙arsu lejn G˙awdex b˙ala estenzjoni mar©inali ta’ Malta; qed ji©u enfasizzati l-vanta©©i kompetittivi li l-gΩira ta’ G˙awdex jista’ jkollha b˙ala attrazzjoni g˙all-investiment dirett barrani.

Il-Malta Enterprise ilha g˙al aktar minn sena ta˙dem biex ti©bed lejn G˙awdex numru ta’ investimenti fil-qasam mediku u dak tal-edukazzjoni medika. Permezz ta’ din il-˙idma G˙awdex se jsir çentru mediku u edukattiv ta’ importanza re©jonali fl-Ewropa ta’ Isfel u r-re©jun kollu tal-Mediterran.

Wa˙da mill-isfidi li g˙andu G˙awdex hija l-fenomenu tal -brain drain li matul is-snin baqa’ jikber min˙abba li Ω-Ωg˙aΩag˙ G˙awdxin i˙ossu nnuqqas ta’ opportunitajiet ta’ impjiegi f’G˙awdex li jwassalhom biex jirrilokaw f’Malta. G˙alhekk irridu naraw kif nistg˙u nre©©g˙u n-nies lura f’G˙awdex permezz tal-investiment.

G˙alhekk, biex inkomplu nattiraw investiment ©did, qeg˙din na˙dmu biex intejbu l-infrastruttura f’G˙awdex. Permezz tal-Malta Enterprise u bl-g˙ajnuna ta’ fondi Ewropej li ©ew allokati mill-Gvern Malti, qeg˙din fil-fazi ta’ tender biex isir studju ta’ fattibbiltà g˙at-tqeg˙id ta’ cable ta’ ta˙t il-ba˙ar biex inkabbru l-konnettività’ f’G˙awdex.

B’kollaborazzjoni mal-Malta Industrial Park, ser ji©u Ωviluppati Ωoni industrijali sabiex jiΩdied l-ammont ta’ fabbriki g˙all-kiri g˙al kumpaniji ta’ daqs Ωg˙ir u medju f’G˙awdex. Fl-a˙˙ar xhur rajna anke espansjonijiet ta’ industrija f’G˙awdex li se jwasslu g˙al Ωieda f’impjiegi g˙all-G˙awdxin.

G˙awdex hija prijorità assoluta g˙al dan il-Gvern. L-ewwel prijorità hija l˙olqien tax-xog˙ol f’G˙awdex g˙all-G˙awdxin. L-istatistika turi li mexjin lejn din id-direzzjoni, imma g˙ad fadal ˙afna xi jsir u determinati li nkomplu g˙addejjin b’dan ir-ritmu, g˙ax b’konvizjoni llum kul˙add jista’ jg˙id li lPartit Laburista sar ukoll il-Partit tal-G˙awdxin.”

Il-Ministru g˙at-TuriΩmu, Edward Zammit Lewis

Il-Ministru g˙all-Ekonomija, Investiment u IntrapriΩi Ûg˙ar, Chris Cardona

.

SUPPLIMENT SPECJALI

.

PAGNA 21

il-feHma tal-gÓawdxin: “il-Óolma tal-medical scHool “il-pl dejjem emmen li gÓawdex jista’ jkun mutur ekonomiku” f’gÓawdex qed issir realtÀ” L-Onor. Franco Mercieca

“Il-kungress li kellna fl-a˙˙ar tal-©img˙a l-o˙ra kkonferma l-impenn li l-Partit Laburista g˙andu rigward G˙awdex. L-isem tal-Kungress: G˙awdex Prijorità, mhux kliem fierag˙, imma realtà li rajnieha ti©i m˙addna g˙al dawn l-a˙˙ar 18-il xahar.

Il-pjaga tal-gΩira G˙awdxija hija l-fatt li l-employment rate hija ferm inqas minn dik ta’ Malta, li twassal g˙all-konkluΩjoni li d-d˙ul medju tal-familji G˙awdxin huwa inqas minn dak tal-Maltin. Ir-ra©uni prinçipali hija li G˙awdex hemm nuqqas kbir ta’ investiment mis-settur privat u g˙alhekk lekonomija G˙awdxija tiddependi ˙afna fuq xog˙lijiet u investiment tal-gvern çentrali. Fil-fatti l-investiment privat f’dawn l-a˙˙ar snin ta˙t Gvern Nazzjonalsta dejjem kompla jonqos. Tliet kwarti tan-negozji G˙awdxin huma sole ownership li l-parti l-kbira j˙addmu minn wie˙ed sa disa’ ˙addiema. Innumru ta’ investituri Maltin f’G˙awdex tg˙oddhom fuq id wa˙da u dak barrani huwa kwaΩi ineΩistenti. Dan ifisser li jekk tne˙˙i ftit eççezzjonijiet, l-G˙awdxi biss qed jinvesti f’G˙awdex. .

L-g˙an prinçipali tal-Gvern Laburista huwa li f’G˙awdex ikun hemm investiment qawwi mill-privat biex nibdlu r-rotta. G˙alhekk qed na˙dmu biex no˙olqu klima ekonomika li twassal g˙al investiment mill-privat. Qed na˙dmu biex ikollna konnessjoni bejn il-gΩejjer tal-internet cable biex hekk servizzi finanzjarji u gaming ikunu jistg˙u jibdew joperaw minn G˙awdex.

L-RS2 se jkunu qed jag˙mlu investiment qawwi fi gΩiritna b’˙olqien ta’ xog˙lijiet u karrieri ta’ kwalità ©odda. L-industrija taç-çinematografija se narawha ssir realtà f’G˙awdex u hekk jin˙olqu impjiegi ©odda relatati minn din l-industrija sinjura. Il-˙olma tal-Medical School f’G˙awdex qieg˙da bil-mod il-mod issir realtà. Din, jekk isse˙˙, tkun investiment importanti li j˙alli effett kumulattiv fuq l-ekonomija G˙awdxija g˙all-g˙exieren ta’ snin li ©ejjin.

Is-settur tat-turiΩmu f’G˙awdex qieg˙ed dejjem jissa˙˙a˙, kemm dak intern kif ukoll estern. Dawn jixhduhom in-numri inkorra©©anti li kellna din is-sena.

Qed jissa˙˙u n-niçeç tat-turiΩmu idjoniçi g˙al gΩiritna u hekk jin˙olqu impjiegi ©odda.

Barra minn hekk l-impenn biex intejbu l-aççessibbiltà g˙al gΩiritna huwa qawwi l-green airstrip hija pro©ett li qed isir progress fuqu, u l-˙olma tal-link permanenti bejn il-gΩejjer se tkun qed ti©i eΩaminata minn grupp ÇiniΩ biex naraw jistax jitwettaq. Jiena n˙oss li b’link permanenti l-G˙awdxi jkollu l-istess drittijiet u possibbiltajiet b˙all-Malti.”

Monica Farrugia

“It-tema tal-Kungress Re©jonali ti©bor fiha nfisha l-mod ta’ kif il-Partit Laburista j˙ares lejn G˙awdex. Prijorità ma hix biss slogan sabi˙ iΩda huwa fatt g˙ax il-Partit Laburista dejjem emmen illi G˙awdex jista’ jkun mutur ekonomiku illi jkun indipendenti minn dak ta’ Malta u b’sa˙˙tu biΩΩejjed sabiex ji©©enera aktar impjiegi f’G˙awdex, b’mod speçjali g˙all-G˙awdxin stess. Kien ta’ pjaçir g˙alija kemm b˙ala membru tal-EΩekuttiv Nazzjonali kif ukoll b˙ala Segretarja ta’ Nisa Laburisti illi nkun parti minn dan il-Kungress fejn fih kien hemm ukoll parteçipazzjoni kbira ta’ Ωg˙aΩag˙ u nisa. Fost it-temi diskussi kien hemm dak tal-˙olqien tax-xog˙ol. Aktar minn nofs il-popolazzjoni ta’ G˙awdex huma nisa fejn, skont l-a˙˙ar Labour Force Survey, jirriΩulta li l-ammont ta’ nisa ja˙dmu huwa ta’ anqas minn 5,000. L-insularità doppja m’g˙andhiex tkun ta’ ostaklu g˙all-mara G˙awdxija biex tid˙ol fid-dinja taxxog˙ol g˙ax anke l-mara g˙andha rwol importanti fl-ekonomija ta’ pajjiΩna. NL tawgura biex ikun hemm aktar inçentivi g˙all-mara li j˙ajruha tid˙ol fid-dinja tax-xog˙ol.”

“naÓdmu sabiex tiÛdied il-parteÇipazzjoni ekonomika tan-nisa gÓawdxin” Josianne Cutajar

“nawgura li nara attivitajiet simili fil-futur qrib” ÌuΩa Cassar “Il-Kungress Re©jonali tal-Partit Laburista bit-tema G˙awdex: Prijorità kien ta’ suççess kbir. Fil-jumejn li fihom dan kien imtella’, kienu diversi l-kelliema li tkellmu fuq il-gΩira G˙awdxija b˙ala prijorità g˙all-Gvern preΩenti u ©ew organizzati diversi workshops fejn ©ew mist˙arr©a diversi punti b˙all-aççessibbiltà lejn G˙awdex, l-impjiegi u n-negozju f’G˙awdex, li jwasslu g˙al iktar opportunitajiet g˙aΩ-Ωg˙aΩag˙, u G˙awdex b˙ala attrazzjoni kontemporanja.

Ta’ min jg˙id ukoll li kienu d-diversi stakeholders f’diversi oqsma vitali g˙al G˙awdex li attendew u pparteçipaw b’mod attiv f’dan il-Kungress. Il-qofol ta’ dan il-Kungress kien id-diskors tal-Prim Ministru u Mexxej tal-Partit Laburista Joseph Muscat, fejn elenka diversi punti prinçipali li juru biç-çar li G˙awdex hu prijorità bil-fatti g˙all-Gvern Laburista, li f’dawn l-a˙˙ar 18-il xahar ta spinta kbira lill-ekonomija ta’ din il-gΩira minn diversi lati.

Nawgura li nara attivitajiet simili fil-futur qrib, biex flimkien inkomplu na˙dmu b˙ala tim wie˙ed biex G˙awdex jibqa’ jkun prijorità kemm g˙allGvern immexxi minn Dr Joseph Muscat u l-Partit Laburista li, wara diversi snin, igawdi ma©©oranza b˙ala distrett biex din il-˙idma tibqa’ t˙alli l-©id g˙al G˙awdex u g˙all-G˙awdxin.”

“Mit-tieni Kungress g˙al G˙awdex ˙are© biç-çar illi l-investiment fir-riΩors uman u fl-aççessibbiltà – kemm dik fiΩika, dik virtwali kif ukoll l-aççessibbiltà lejn gΩiritna g˙at-turisti u l-investituri – huwa essenzjali sabiex iddur irrota ekonomika G˙awdxija. Titjib fl-aççessibbiltà fil-livelli diversi tag˙ha jg˙in sabiex jin˙olqu aktar postijiet tax-xog˙ol f’G˙awdex, kif ukoll sabiex tibda ti©i indirizzata l-problema ta’ brain drain u skill drain illi qed tiffaççja gΩiritna.

Fil-kuntest ta’ dan kollu huwa essenzjali wkoll illi na˙dmu sabiex tiΩdied ilparteçipazzjoni ekonomika tan-nisa G˙awdxin, kemm fejn tid˙ol il-parteçipazzjoni femminili fid-dinja tax-xog˙ol, kif ukoll g˙ar-rigward tal-parteçipazzjoni tal-mara G˙awdxija fid-diskussjonijiet u d-deçiΩjonijiet relatati malixprunar tal-ekonomija ta’ gΩiritna.”

.

SUPPLIMENT SPECJALI

.

PAGNA 22

il-feHMa Tal-iSTakeHoldeRS: “iS-SeTTuR TuRiSTiku f’GÓawdex jiSTa’ jkoMpli jiÌi SoSTnuT peRMezz Ta’ akTaR aTTiviTajieT” Il-Kap EΩekuttiv tal-Assoçjazzjoni G˙awdxija g˙at-TuriΩmu, Joe Muscat “L-industrija tat-turiΩmu g˙all-gΩira G˙awdxija kienet ukoll tema trattata f’dan il-kungress. Dan juri l-importanza tat-turiΩmu G˙awdxi, b’mod speçjali fejn tid˙ol l-ekonomija ta’ din il-gΩira.

Kienu diversi t-temi li ©ew trattati u diskussi fosthom il-konnettività bejn il-gΩejjer, fejn insibu fuq quddiem l-istudji dwar l- airstrip f’G˙awdex, u l-façilitajiet ta’ rmi©© g˙al cruise liners. Il-Gozo Channel hija preΩentament l-unika triq bejn ilgΩejjer u g˙aldaqstant ir-rwol tag˙ha g˙andu jkompli ji©i msa˙˙a˙ u mtejjeb. Ìew inkorra©©iti l-iskemi sabiex ikompli ji©i attirat is-suq Malti fix-

xhur xitwin. Ìew diskussi ukoll niçeç ©odda turistiçi li G˙awdex g˙andu l-potenzjal li jattira. Fost dawn insibu t-turiΩmu reli©juΩ u anke t-turiΩmu mediku. Il-fatt li G˙awdex ser ikollu skola medika ser jg˙in ˙afna sabiex ji©i msa˙˙a˙ anke ssettur turistiku. G˙ax skola ta’ din il-portata to˙loq domanda g˙al servizzi turistiçi matul issena kollha.

Is-settur turistiku f’G˙awdex jista’ jkompli ji©i sostnut permezz ta’ aktar attivitajiet b˙alma huma festivals tematiçi. G˙awdex ukoll huwa ideali

sabiex ji©u Ωviluppati tipi o˙ra ta’ akkommodazzjoni, fosthom il-kunçett tal-boutique hotels. Dan jista’ jkun possibbli billi jsiru skemi speçifiçi g˙al dan l-iΩvilupp f’G˙awdex.

Is-siner©ija eΩistenti bejn is-settur turistiku G˙awdxi u l-Ministeru tat-TuriΩmu, il-Ministeru g˙al G˙awdex, is-Segretarjat Parlamentari g˙adDrittijiet ta’ Persuni b’DiΩabbiltà u Anzjanità Attiva, kif ukoll l-Awtorità Maltija g˙at-TuriΩmu huma strumentali sabiex it-turiΩmu f’G˙awdex ikompli miexi ’l quddiem u jil˙aq miri ©odda u sostenibbli.”

“niffokaw biex GÓawdex ikollu niÇeÇ Ìodda” Il-President tal-Gozo Business Chamber, Michael Grech “Hija idea tajba ˙afna li jsir dan it-tip ta’ kungress re©jonali g˙al G˙awdex g˙ax huwa fatt li din ilgΩira g˙andha realtajiet u sfidi differenti minn Malta.

Mir-rapporti li ˙ar©u mit-tliet workshops li saru kien jidher çar li min ipparteçipa ta kontribut siewi biex ji©u identifikati punti importanti li g˙andhom ji©u mitqiesa fejn jid˙lu deçiΩjonijiet fuq u g˙al G˙awdex. B˙ala Kamra tal-Kummerç, il-Gozo Business Chamber, filwaqt li tirrikonoxxi x-xog˙ol li jkun sar fil-passat favur G˙awdex tibqa’ dejjem

tag˙fas fuq dak li jkun baqa’ xi jsir. Fost il-prijoritarjiet li hemm g˙al G˙awdex tibqa’ dik ta’ aççessibbiltà, fejn il-GBC tis˙aq li dawn g˙andhom ikunu bl-art, ba˙ar, ajru u anke dik ta’ komunikazzjoni elettronika.

Filwaqt li t-turiΩmu f’G˙awdex kellu suççess tajjeb din is-sena b’rekords ©odda, forsi kien hemm setturi tal-ekonomija li setg˙u jmorru a˙jar jekk ikun hemm inçentivi tajbin g˙alihom. Il-prijorità u anke weg˙da elettorali tal-Partit Laburista li jin˙oloq ix-

xog˙ol f’G˙awdex g˙all-G˙awdxin g˙andha tibqa’ dejjem fil-viΩjoni ta’ kull ministru tal-Gvern. Dan g˙ax kull ministeru g˙andu sehem importanti x’jag˙ti f’dan ir-rwol. Huwa importanti ˙afna li niffokaw biex G˙awdex ikollu niçeç ©odda u speçifiçi g˙alih, b˙alma hija dik tat-turiΩmu mediku.

L-imprenditur G˙awdxi huwa dejjem lest biex ja˙dem id f’id mal-gvern tal-©urnata biex jara li G˙awdex ikun il-mutur tal-ekonomija Maltija u mhux xi appendiçi marid.”

kultura kÓ

26|10|2014 23

kullhadd.com

25 stOrja dWar fredu l-fra

mela darba kien hemm sindyrella u l-bestja il-pantomima bil-malti fl-istitut kattoliku ta’ din is sena M’hemmx dubju li il-pantomima tal-Milied bil-Malti fl-Istitut Kattoliku, il-Furjana, saret wa˙da mill-attrazzjonijiet prinçipali ta’ divertiment tul il-©ranet sbie˙ talMilied. Din is-sena ma g˙andhiex tkun eççezzjoni meta l-kumpanija ˙asbet biex tirregalalna produzzjoni o˙ra mimlija spettaklu, fantasija, Ωfin, kant, kulur u da˙k g˙all-familja kollha, meta f’Diçembru u Jannar li ©ej se tlaqqag˙na ma’ Ωew© karattri minn Ωew© ˙rafiet differenti u, naturalment, isiru storja wa˙da b’diversi karattri o˙ra mag˙rufa.

Il-koreografija din is-sena ©iet fdata f’idejn Kinetic Dance Studio, b’koreografija ta’ Clayton Mifsud u Daphny Gatt li Ωgur – mal-kast formidabbli b’Toni Busuttil g˙al darb’o˙ra b˙ala d-Dama, Snits b˙ala l-Fairy, Ina Robinich, Brian Farrugia, Simon Curmi, J Anvil, Neville Refalo, Julie Pomorski, Laura Bruno, Pawlu Bonello, Franky Borg, Alan Falzon, Bernice Darmanin u o˙rajn – se

Se ssir rappreΩentazzjoni l-Óadd 21 ta’ Diçembru fl-10.00am bi prezz verament speçjali ta’ €12,50/€11.50 isfel, u €8,50/10,50 gallarija, b’rappreΩentazzjoni o˙ra fl-istess ©urnata fil-˙in tant popolari tal-4.00pm. B˙as-soltu r-rappreΩentazzjonijiet kollha se jsiru fl-Istitut Kattoliku, il-Furjana, u jkomplu kif ©ej: f’Diçembru: ilÌimg˙a 26 (Boxing Day), fis2.30pm u fis-7.30pm; is-Sibt 27,

fis-7.00pm; il-Óadd 28, fis-2.00 u fis-6.30pm; u t-Tnejn 29, fis7.30pm. F’Jannar isiru dawn irrappreΩentazzjonijiet: il-Ìimg˙a 2, fis-7.30pm; is-Sibt 3, fis-7.00pm; u l-Óadd 4, fis-2.00pm u fis-6.30pm, Riservazzjonijiet miftu˙in u biljetti jistg˙u jinkisbu ming˙and: Pawlu Testa Travel: 2122 3340/ 9947 6468; mill-uffiççju tar-riservazzjonijiet tal-Istitut Kattoliku PM: 2123 8429; mill-bar tal-Istitut Kattoliku: AM u PM 2124 2551; Carmen Azzopardi tar-Rabat: 2145 4836; u Tereza Bazaar ta’ ÓaΩÛabbar: 2166 2968.

G˙al aktar informazzjoni u biex wie˙ed jirriserva post bl-internet jista’ jid˙ol kemm fis-sit uffiçjali tal-kumpanija Teatru Rjal, kif ukoll dik tat-teatru tal-Istitut Kattoliku www.kumpanijateatrurjal.com u www.istitutkattoliku.com Min jirriserva sat-30 ta’ Ottubru jkollu ro˙s ta’ 5% fuq il-biljetti.

Aktar informazzjoni ting˙ata fil©img˙at li ©ejjin.

Xog˙ol artistiku mag˙mul minn tliet çeramisti Maltin: Antoine Paul Camilleri, Valerio Schembri u Victor Agius qed ikunu esibiti fidDanimarka. Dawn qed ikunu esibiti fil-European Ceramic Context 2014, fil-gΩira ta’ Bornholm. Din il-wirja presti©juΩa li nfet˙et fit-13 ta’ Settembru ser tibqa’ miftu˙a sat-23 ta’ Novembru 2014.

Din il-wirja, li tittella’ kull erba’ snin f’Bornholm, ikun hemm esibiti xog˙lijet taççeramika minn kull pajjiΩ talUnjoni Ewropea, kif ukoll min-Norve©ja, l-IΩlanda u lIΩvizzera. B’kollox, xog˙lijiet ta’ 98 çeramist qeg˙din g˙all-wiri u maqsumin f’Ωew© wirjiet: wa˙da g˙allartisti stabbiliti, fejn hemm iç-çeramika ta’ Antoine Paul Camilleri u Valerio Schembri, u l-o˙ra g˙al dawk ta’ ta˙t il-35 sena u li fiha qed jie˙u

sehem Victor Agius.

Il-parteçipazzjoni taççeramisti Maltin hi koordinata minn Mario Sammut u lg˙aΩla finali saret millKumitat tal-G˙aΩla tadDanimarka. Is-Sur Sammut irrimarka li din il-wirja hi vetrina tal-arti taç-çeramika kontemporanja minn madwar 29 pajjiz tal-Ewropa u hi opportunità unika fejn it-talent lokali jissie˙eb u jitpo©©a g˙all-wiri ma’ dak ta’ artisti o˙ra, fejn hemmhekk isir bdil ta’ ideat fuq stili u teknika biex b’hekk tkompli titjieb ilkwalità tal-arti Maltija.

Iç-çeramisti Maltin, li kienu preΩenti g˙all-ftu˙ f’Bornholm id-Danimarka, ing˙ataw g˙ajnuna millMalta Arts Fund g˙al dan ilg˙an.

G˙al aktar tag˙rif wie˙ed jista’ jΩur is-sit: www.europeanceramiccontext.com

jag˙tuna serata o˙ra ta’ divertiment g˙all-familja kollha. Il-band b˙as-soltu tkun live ta˙t id-direzzjoni ta’ Abigail Brown b’arran©amenti muΩikali ta’ Joe Brown.

Mela darba kien hemm Sindyrella u l-Bestja g˙andu skript ori©inali ta’ Brian Farrugia b’direzzjoni ta’ Ray Abdilla bil-produzzjoni b˙as-soltu tkun ta’ Pawlu Testa.

RappreΩentazzjoni bi prezz speçjali

Óamsa u g˙oxrin novella dwar Fredu l-Fra, karattru mill-aktar simpatiku, ma˙luq minn Sam Delceppo, se ji©u ppubblikati g˙all-ewwel darba waqt il-Fiera tal-Ktieb. Il-Praspar Ta’ Fredu LFra huma ©abra ta’ stejjer, ambjentati f’Malta dwar bniedem simpatiku li, wara ˙ajja xi ftit jew wisq imtajra, jissie˙eb ma’ g˙add ta’ patrijiet mi©bura f’kunvent. Il-praspar ta’ Fredu l-Fra ma jonqsux hekk kif, minkejja r-rieda tieg˙u li jg˙ix ˙ajja tajba, ming˙ajr ma jrid isib ru˙u f’bawxata wara l-o˙ra. Dan hu ktieb g˙al min jog˙©buh is-sorpriΩi, il-kummiedji u, fuq kollox, i˙obb jitbissem.

Meta tiltaqa’ mal-karattru ta’ Fredu l-Fra, Ωgur li ma tinsieh qatt aktar.

Fil-kunvent ta’ Óal Óemda jiltaqa’ ma’ sett ta’ patrijiet li kollha kemm huma jkunu j˙obbuh. Huma wkoll ikunu mimlijin difetti, b˙al ng˙idu a˙na: Patri Piet li, jiekol kemm jiekol, dejjem i˙ossu fjakk u Ωaqqu battala; Patri Ìilorm, lablabi, mo˙˙u f’˙addie˙or u jil˙aq salib l-o˙rajn; Patri Pupul, imbulmat bin-nervi, kollox jag˙mel bi kbir u warrab rasek meta taqbiΩlu; Patri Gwardjan, kburi u mimli bih innifsu u ma˙kum mis-suppervja, eççetra, eççetra!

Imma Fredu, li madwaru jinbnew l-avventuri kollha, minkejja l˙e©©a li jibdel ˙ajtu, isib ru˙u jwettaq avventura wara o˙ra, jew a˙jar, buΩullotta fuq o˙ra li jdommu ˙ajja mimlija sorpriΩi li tie˙u gost issegwi. Dawn l-g˙emejjel mi©burin f’dan il-ktieb mimli praspar g˙andu jing˙o©ob minn dawk li j˙obbu jitbissmu.

Il-Praspar Ta’ Fredu L-Fra (Pubblikazzjoni SKS) huwa ktieb li wie˙ed jie˙u gost jaqra, g˙ax barra li jo˙loqlok tbissima li ma taqta’ xejn, jistiednek li tibqa’ taqrah g˙ax minn avventura jg˙addi g˙al o˙ra. Kull storja hija illustrata bl-imma©ni ta’ Fredu l-Fra mill-artist Tony Bugeja. Il-ktieb se jkun imniedi waqt il-Fiera tal-Ktieb.

Çeramisti maltin fid-danimarka

Ballerinas ta’ Antoine Paul Camilleri

24 26|10|2014

kullhadd.com

KÓ KalejdosKopju

KALEJDOSKOPJU: FATTI MIÌBURA MINN CHARLES B. SPITERI

ÌraW BÓal-lum TWELID

Kont taf?

1879: Leon Trotsky (Lev Davidovich Bronstein), mexxej rivoluzzjonarju Russu li miet fl-1940. Flimkien ma’ Lenin organizza r-Rivoluzzjoni ta’ Ottubru. Deher ukoll fil-film Amerikan bla kliem My Official Wife (1916), fejn uΩa l-isem ta’ Mr Brown.

1914: Jackie Coogan, attur Amerikan li miet fl-1984. Rajnieh b˙ala Uncle Fester f’The Addams Family. Ta’ seba’ snin ˙adem ma’ Charlie Chaplin f’The Kid (1921) u kien wie˙ed mill-aktar atturi m˙allsa dak iΩ-Ωmien.

1916: Francois Mitterand, President FrançiΩ. Hu waqqaf il-Partit Soçjalista FrançiΩ.

1946: Pat Sajak, mag˙ruf g˙all-programm televiΩiv Wheel of Fortune.

1947: Hillary Rodham Clinton, First Lady Amerikana.

1947: Jaclyn Smith, attriçi Amerikana, li ˙admet b˙ala Kelly Garrett f’Charlie’s Angels.

IMWIET 1918: Cesar Ritz, li twieled fl-1850, lukandier Ûvizzeru, li waqqaf il-lukandi famuΩi dinjin f’Londra, f’Pari©i, fi New York, eçç.

1923: Jimmy Ryan, lag˙ab tal- baseball Amerikan, li kien l-ewwel persuna li fl-1892 ta daqqa ta’ ponn lil George Bechel, ©urnalist tal-isport.

1952: Hattie McDaniel, attriçi Amerikana, rebbie˙a ta’ Oscar.

Kienet l-ewwel mara sewda li kantat fuq ir-radju Amerikan u l-ewwel attriçi li reb˙et l-Oscar, fil-parti tag˙ha ta’ Mammy f’Gone With The Wind, fl-1940.

1972: Igor Ivanovich Sikorsky, pijunier tal-avjazzjoni, imwieled fl-Ukraina, fl-1889. Hu Ωviluppa l-ewwel ˙elikopter prattiku fl-1939, l-ewwel multi-engine tal-ajruplani fl-1913, u d-dg˙ajsa li ttir.

Id-dijametru tal-qamar hu inqas mid-distanza minn Los Angeles sa New York. Dawn tal-a˙˙ar fihom dijametru ta’ madwar 3,900 kilometru, waqt li dak tal-qamar fih madwar 3,400 kilometru.

mill-istatistiKa maltija Mill-1990 ’l hawn, f’G˙awdex kienu ordnati 501 saçerdot. Fi Ωmien l-Isqof Ìovanni Maria Camilleri, u sewwasew bejn l1889 u l-1924 saru 169 ordinazzjoni.

Bejn l-1924 u l-1942, fi Ωmien l-Isqof Mikiel Gonzi saru 57

ordinazzjoni biss. In-numru tassaçerdoti re©a’ Ωdied g˙al 147 fi Ωmien l-Isqof ÌuΩeppi Pace, g˙alkemm, attwalment, 27 minnhom kienu ordnati millIsqof Nikol Cauchi fiΩ-Ωmien li serva b˙ala Amministratur Appostoliku.

Mindu hu sar l-Isqof t’G˙awdex, bejn l-1972 u l-2005 kienu ordnati 109 saçerdoti, waqt li mill-2005, fi Ωmien lIsqof Mario Grech kienu ordnati 19-il saçerdot G˙awdxi.

Dan it-tag˙rif hu miksub millUffiççju Nazzjonali tal-Istatistika.

ÌRAJJIET 1794: Permessa l-importazzjoni tal-iskjavi fil-Ìeor©ja, l-Amerika.

1825: Jinfeta˙ l-ewwel kanal g˙all-ilma, mag˙mul mill-bniedem: l-Erie Canal, li g˙aqqad il-Lag Erie max-Xmara Hudson.

1863: Delegati tas-Salib l-A˙mar minn 14-il nazzjon jiltaqg˙u biex iwaqqfu organizzazzjoni internazzjonali biex jg˙inu lill-feruti tal-gwerra.

Karozzi ajruplani mis-sena d-dieÓla

1964: L-ewwel dehra tar-Rolling Stones fil-programm Ed Sullivan Show.

1965: Il-Beatles mog˙tija l-mertu ta’ Membri tal-Ordni tal-Imperu Brittaniku fil-Palazz ta’ Buckingham.

1975: Anwar el-Sadat, l-ewwel President E©izzjan li jΩur lill-Istati Uniti.

1981: David Copperfield, il-buΩullottist li, live fuq it-televiΩjoni nazzjonali Amerikana, jirnexxilu jisparixxi Learjet ta’ seba’ tunnellati.

1984: Baby Fae, tarbija ta’ 12-il jum, tirçievi qalb ta’ xadina ta’ seba’ xhur. Tg˙ix g˙al 20 ©urnata biss.

The Beatles

L-ewwel karozzi li jtiru se jibdew jinbieg˙u lill-pubbliku mis-sena li ©ejja.

Id-ditta Terrafugia ˙abbret li d-disinn tag˙ha – li f’parti hi karozza u f’parti o˙ra jet privat b’Ωew© seats , erba’ roti u ©win˙ajn li jing˙alqu biex tkun tista’ tinsaq b˙ala karozza, se tkun g˙all-bejg˙ dalwaqt.

Id-ditta, bil-baΩi tag˙ha f’Massachusetts, Ωvelat il-˙sibijiet tag˙ha g˙all-mudell TF-X, li se tkun Ωg˙ira biΩΩejjed li tid˙ol f’garaxx u ma jkollhiex ˙tie©a ta’ mitjar biex tinqata’ mill-art.

Il-karozza-ajruplan Transition se tkun tista’ tinsaq b’˙effa ta’ madwar 70 mil fis-sieg˙a fittriq, waqt li fl-ajru ttella’ 115-il mil. Hi ttir billi tuΩa tank ta’ 23

gallun fjuwil tal-karozza u ta˙raq ˙ames glalen minnhom kull sieg˙a li tkun fl-ajru. Hu ma˙sub li fis-sewqan fit-triq tag˙mel 35 mil bil-gallun u g˙at-triq fiha wkoll ir- rearwheel drive.

It-Transition hi mg˙ammra b’Ωew© airbags u paraxut g˙allkarozza s˙i˙a.

Is-sena li g˙addiet itTransition kellha l-ewwel prova, fejn ittajru f’g˙oli ta’ 1,400 pied g˙al tmien minuti.

Dan meta l- jets kummerçjali jog˙lew f’35,000 pied.

Madankollu, il-prezz tatTrasition mhux se jkun ir˙is.

Tiswa €23,960.51 Il-kumpanija Terrafugia ˙abbret li s-sidien irid ikollhom liçenzja ta’ pilota, u jkollhom

joqog˙du g˙al eΩami ta’ 20 sieg˙a titjir biex ikunu jistg˙u jkollhom din l-karozza.

Il-karozzi li kapaçi jtiru minn dejjem kienu fl-imma©inazzjoni tal-Amerikani u l-inventuri kienu ilhom biex jimmanifatturaw wa˙da sa mill-1930.

Il-Gvern di©à laqa’ t-talba talkumpanija biex tuΩa roti speçjali u ˙©ie© li hu e˙fef min-normal. Dan biex ikun aktar façli g˙all-karozza li ttir.

Il-kumpanija kienet ilha ta˙dem fuq din il-karozza sa mill-2006. G˙all-bidu ˙abbret li kellha tintrodçiha lill-pubbliku fl-2011, iΩda kellha tittardja min˙abba l-isfidi fid-disinn u lproblemi g˙al xi partijiet li riedet tordna ming˙and kumpaniji o˙ra.

KUN Af KÓ

26|10|2014 25

kullhadd.com

KURÛITAJIET MINN HAWN U MINN HEMM

KITBA TA’ SAVIOUR MAMO

IL-ÌENJU TA’ LEONARDO G˙alkemm m’g˙andux kunjom, ismu proprju hu Leonardo Di Ser Piero da Vinci li tfisser iben Piero minn Vinci. Twieled fl-15 ta’ April, 1452 f’Vinci, Firenze, l-Italja. Meta kien Ωag˙zug˙ tg˙allem ta˙t Andrea dal Verrocchio li kien pittur famuΩ kif ukoll skultur. Leonardo, minn mindu kien Ωg˙ir, kien juri abbiltà kbira f’kull ˙a©a li ti©ih f’mo˙˙u. Kien fenomenu, g˙ax minbarra li kien pittur kien ukoll skultur, muΩuçist, in©inier, matematiku, botaniku, xjentist u astronomu.

Pitturi famuΩi Leonardo g˙ex fi Ωmien irRinaxximent. Meta kien ipitter kien jo˙loq u jesprimi lbravuri tal-˙sibijiet fuq it-tila.

Kien jivvinta u jiddisinja ideat li mijiet ta’ snin wara xi w˙ud minnhom ©ew imwettqa.

Leonardo ma kienx ja˙dem g˙al rasu. Meta kellu 30 sena beda ja˙dem g˙ad-Duka ta’ Milan u kien hawn li pin©a l-

famuΩa L-A˙˙ar Çena , li g˙adha sal-lum esposta f’Milan. Però, l-iktar pittura famuΩa fid-dinja hi l- Mona Lisa, li kienet tpittret bejn l1504 u l-1519. Dam ja˙dem g˙al g˙oxrin sena s˙a˙, fejn g˙amel diversi xog˙lijiet ta’ skultura u disinji ta’ knejjes.

Kien ©enju Kien jaffaxxina ru˙u wisq bid-dawl u dellijiet. Dan

narawh fil-pittura talMag˙mudija tar-Rejiet fejn iddellijiet ma kienx jiΩbog˙hom sempliçi bliswed u l-griΩ, imma kien jo˙loq kuluri skuri biex iddell jinqala’ aktar u d-disinn jibqa’ jidher. Kien ukoll studja fuq il-˙arsa tal-wiçç malmoviment tal-g˙ajnejn. Kien ukoll l-ewwel pittur li g˙amel xog˙ol bil-perspettiva. Perspettiva hija meta lo©©ett jiçkien fid-dehra tieg˙u skont kemm ikun ’il bog˙od. B’hekk jo˙loq fond fil-pittura.

Leonardo kien juri interess fl-astronomija u l-g˙asafar.

Kien iqatta’ Ωmien jistudja u jiddisinja kif itir g˙asfur; dawk il-movimenti tal©wiena˙. Kien jemmen li xi darba jew o˙ra l-bniedem g˙ad ikun jista’ jtir. Kien jiddisinja strutturi b’mekkaniΩmu bir-roti u l-˙bula b’movimenti ’l fuq u ’l isfel b˙alma jiççaqilqu l-©wiena˙ talg˙asafar, imma dawn qatt ma n˙admu g˙ax dak iΩ-Ωmien kien diffiçili, kemm b˙ala finanzi kif ukoll il-makkinarju biex isiru.

Studju fuq katavri

Il- Mona Lisa ( La Gioconda ) hi l-iktar pittura famuΩa fid-dinja u li ti©bed turisti fi Franza.

Kien g˙amel studju wkoll fuq apparat li jit˙addem blilma; fuq kif jevapora l-ilma bis-s˙ana; kif isse˙˙ ix-xita u s-sa˙˙a li g˙andu l-ilma waqt li jkun miexi, b˙all-ilma tax-xmajjar. Infatti, kien ivvinta ˙afna apparat li ja˙dem bil-forza tal-ilma.

Ivvinta wkoll b˙al tank talgwerra u bombi tal-gass.

Kien ukoll iddisinja apparat

Leonardo Da Vinci

kif il-bniedem jista’ ja˙dem ta˙t l-ilma. Din kienet speçi ta’ struttura forma ta’ qanpiena li tinΩel f’qig˙ il-ba˙ar u l-g˙addas jew l-g˙addasa jkunu jistg˙u jie˙du n-nifs minn ©o fiha. Wasal sa˙ansitra wkoll biex jiddisinja speçi ta’ submarine.

Studja l-anatomija minn fuq il-katavri, kif jiffurmaw ilmuskoli u l-vini. IΩda rridu ng˙idu li Leonardo ma kienx skopra li d-demm jiççirkola ma’ ©isimna. Dan kienet skoperta minn Harvey fisseklu sbatax. Dawn l-invenzjonijiet ta’ Leonardo kienu nstabu Ωmien wara mewtu u, biex wie˙ed jifhimhom, ried jaqrahom bl-uΩu tal-mera g˙ax kienu spjegati u miktuba bil-maqlub.

Kritika Il-Knisja kienet ˙aditha kontrieh g˙ax kien juΩa l-katavri biex jistudja fuqhom.

G˙aldaqstant, minn Ruma kien telaq lejn Franza fejn beda ja˙dem b˙ala pittur

mar-Re Francis I fi Cloux, ˙dejn Amboise.

Fl-a˙˙ar Ωminijiet ta’ ˙ajtu Leonardo kien interessat fixxjenza u l-matematika. Miet fit-2 ta’ Mejju, 1519, fi Clos Luce, Franza. Parti kbira taxxog˙lijiet tieg˙u jinsabu firRoyal English Collection f’Windsor u ˙afna o˙rajn mifruxin fl-Ewropa.

L-a˙˙ar kurΩità Leonardo kien tifel ille©ittmu minn Piero Frousoni di Antonio da Vinci, li kien nutar, u ommu Katarina li kellha biss 16-il sena.

Katarina x’aktarx kienet skjava li giet mill-Orjent. Ftit hemm tag˙rif fuq iΩ-Ωg˙oΩija ta’ Leonardo. Missieru kien iΩΩewwe© erba’ darbiet.

Leonardo qatt ma ΩΩewwe©.

Hemm g˙ajdut li Leonardo kellu ˙biberija mal-mudell tieg˙u Salai. Il-figura ta’ Salai tidher f’˙afna pitturi ta’ Leonardo, fosthom dik ta’ San Ìwann fl-A˙˙ar Çena u l-wiçç tal-Mona Lisa.

26 26|10|2014

kullhadd.com

kÓ madwarna

il-kampanja tal-HSBC CatCH tHe drOp BOV iniedi l-finanzjament BOV 4 Smes iÛÛid nOta internazzjOnali Finanzjament massimu sa €700,000 fuq termini B’kazunetti SpeÇjali favorevoli g˙all-SMEs

Bl-appo©© tal-HSBC Bank Malta’s Water Programme, grupp ta’ studenti li qed jattendu l-iskola tal-Immakulata Kunçizzjoni fil-Óamrun irrekordjaw Ωew© kanzunetti ori©inali b˙ala parti mill-inizjattiva Catch the Drop. Ilkanzunetti jirriflettu l-ispirtu tal-inizjattiva ta’ €5000,000 tal-HSBC li ilha g˙addejja g˙al dawn l-a˙˙ar tliet snin bl-g˙an li tqajjem aktar kuxjenza dwar in-nuqqas talilma f’Malta u fl-istess waqt ti©©enera aktar azzjoni g˙allkonservazzjoni tal-ilma.

Grupp ta’ disa’ studenti kantaw il-kanzunetti, li g˙andhom lirika u muΩika li n˙olqot ta˙t id-direzzjoni talg˙alliema tal-muΩika Maria Cachia Abdilla, li hi IVA Vocal Instructor ikkreditata,

b’kollaborazzjoni malMaestro Sandro Crippa minn Firenze, l-Italja.

Bi storja twila ta’ kollaborazzjoni, Abdilla u Crippa di©à kienu ˙admu flimkien fuq ilpro©etti ta’ Gen Fest 2012 Sportarena, f’Budapest, u Life Love Light 2010 Nervi Hall, fil-Vatikan.

Iktar kmieni f’Mejju, l-iskola Immakulata Kunçizzjoni, immexxija mill-Prinçipal Audrey Galea, ipproponew lidea ta’ Ωew© kanzunetti internazzjonali lill-HSBC waqt attività tal-kampanja Catch the Drop fejn kienet preΩenti wkoll Sue Alexander, is-Senior Manager tal-Programmi Ambjentali filqasam tal-Global Corporate Sustainability tal-Bank HSBC. It-tim laqa’ l-proposta u

nidew ix-xog˙ol li inkluda lkitba tal-lirika, il-provi talkor u r- recording talkanzunetti. B˙alissa lkanzunetti jinsabu fl-a˙˙ar stadju tag˙hom u ser jitnedew mal-bidu tal-kampanja Catch the Drop fissena skolastika 2014-15.

Sue Alexander ikkummentat: “L-entuΩjaΩmu tal-istudenti hu evidenti u qed ikun traΩmess permezz tax-xog˙ol muΩikali mill-g˙alliema tag˙hom, Maria Cachia Abdilla u l-Maestro Crippa.”

Catch the Drop hi kampanja nazzjonali fuq l-ambjent u l-edukazzjoni biex titqajjem aktar kuxjenza dwar issostenibbiltà tal-ilma f’Malta.

Din il-kampanja tnediet f’Ottubru 2013 u ser tintemm fis-sena 2016.

Bank of Valletta ˙abbar it-tnedija tal-finanzjament BOV 4 SMEs. Din l-offerta limitata hija ddisinjata bil-g˙an li tg˙in lill-IntrapriΩi Ûg˙ar u Medji (SMEs) lokali fir-rekwiΩiti g˙all-pro©etti tag˙hom ta’ investiment kapitali billi joffrilhom rati vanta©©uΩi ta’ interessi fuq self. Dan l-inçentiv huwa wie˙ed possibbli grazzi g˙as-suççess ta’ fondi li BOV ˙a mill-Bank Çentrali Ewropew b˙ala parti millOperazzjonijiet ta’ Rifinanzjament fuq Perjodu ta’ Ûmien Twil (TLTRO).

It-tnedija ta’ dan il-prodott ser issegwi r-riΩultat poΩittiv talPakkett Finanzjarju BOV Jeremie li fi kliem il-UE ©ie deskritt b˙ala “l-aqwa prattika” meta mqabbel ma’ kif il-pakkett Jeremie ©ie implimentat f’pajjiΩi o˙ra tal-UE. Waqt li kien qed jitkellem fuq il-prodott ta’ Finanzjament BOV 4 SMEs, Albert Frendo, Chief Officer Credit ta’ Bank of Valletta, spjega: “Huwa fatt mag˙ruf li l-SMEs huma essenzjali g˙at-tkabbir ekonomiku u l-˙olqien tax-xog˙ol.

Matul is-snin li g˙addew,Bank of Valletta po©©a lilu nnifsu b˙ala l-Bank talg˙aΩla tal-IntrapriΩi Ûg˙ar u Medji.”

Is-Sur Frendo kompla jispjega li l-finanzjament skont il-programm BOV 4SMEs g˙andu l-g˙an ewlieni li jg˙in lill-intrapriΩi Ωg˙ar u medji fil-bΩonnijiet tag˙hom ta’ pro©etti kapitali permezz ta’ mekkaniΩmu attraenti li jinkorpora fih rata fissa ta’ 4% g˙allewwel erba’ snin u rata ta’ interess kompetittiva g˙as-snin ta’ wara.

IntrapriΩi Ωg˙ar u medji jistg˙u japplikaw g˙al finanzjament skont dan il-prodott g˙al ammonti sa massimu ta’ €700,000. Ilperjodu ta’ self jiddependi fuq it-tip ta’ assi li ji©u ffinanzjati u jista’ jitla’ sa 10 snin. Klijenti jistg˙u jΩuru s-sit www.bov.com g˙al aktar tag˙rif fuq dan il-prodott jew iΩuru wa˙da mill-ferg˙at talBank jew il-Business Centre ta’ BOV, jew bin-numru 2131 2020.

Xjenza u mediÇina gÓall-puBBliku fl-uniVerSitÀ Il-Fakultà tax-Xjenza fl-Università ta’ Malta qieg˙da tiççelebra l-mitt sena tag˙ha b’Ωona speçjali tax-Xjenza fil-Marquee waqt il-Ìurnata Miftu˙a g˙all-Pubbliku, Skopri l-Università, illum il-Óadd 26 ta’ Ottubru bejn l-10am u l-5pm.

PreΩentazzjonijiet mid-Dipartiment tal-FiΩika ser jirrispondu mistoqsijiet b˙al: X’inhi x-Xjenza? X’tista’ tg˙allimna dwar id-dinja? Esperti ser jispjegaw li x-xjenza mhux biss tag˙tina informazzjoni dwar kif id-dinja ta˙dem, iΩda wkoll mod kif jinstabu affarijiet ©odda dwarha.

From Breaking Bad to Breaking Everything huwa t-titolu ta’ wirjiet midDipartiment tal-Kimika li g˙andhom l-g˙an li jiççaraw il-misteru tas-su©©ett u juru l-g˙e©ubijiet tal-kimika.

Id-Dipartiment tal-Bijolo©ija qed jorganizza tour botaniku madwar l-Università.

Dan se jkun immexxi mill-bijologu mag˙ruf Dr Sandro Lanfranco. Il-post tallaqg˙a huwa ˙dejn il-posta tal-bijolo©ija fis-sieg˙a neqsin kwart ta’ waranofsinhar.

Is-Soçjetà tal-Istudenti tax-Xjenza S-Cubed ser tkun qed tmexxi d-DIY Science – serje ta’ esperimenti prattiçi u sempliçi li jistg˙u jie˙du sehem fihom il-viΩitaturi.

Il-Fakultà tal-Mediçina u l-Kirur©ija ppreparat attivitajiet g˙all-Ìurnata Miftu˙a g˙all-Pubbliku fil-Padiljun Atriju Vassalli. BodyParts hija wirja Ωg˙ira ta’ kampjuni g˙at-tag˙lim mag˙mula mid-Dipartiment tal-Anatomija fl-Università biex jg˙allmu l-anatomija lill-istudenti tal-mediçina. Dawn il-kampjuni jsiru billi jipplastinaw (ibiddlu fi plastik) kampjuni veri tal-©isem tal-bniedem wara l-priservazzjoni tag˙hom. Xi kampjuni se jkunu wkoll g˙all-wiri, fosthom forma tas-silikon tal-pulmun u qalb ta’ ˙anΩir li tne˙˙ewlha ç-çelluli, minbarra kampjuni o˙ra.

Mill-11am sal-5pm l-Assoçjazzjoni Maltija tal-Istudenti tal-Mediçina (l-MMSA) se tkun qed tipparteçipa billi jsiru testijiet (tal-pressjoni, iz-zokkor, BMI), esperimenti varji bi spjegazzjonijiet dwar x’qed ji©ri u g˙aliex tibdiliet b˙al dawn qed isiru, u post g˙at-tfal bi sptar tat-teddy bears, informazzjoni dwar ikel g˙as-sa˙˙a, u aktar.

L-istudenti se jkunu wkoll qed jippromovu l-App MMSA. Fis-sag˙tejn ta’ wara nofsinhar ser issir tug-of-war bejn l-Assoçjazzjoni Maltija talIstudenti tal-Mediçina (l-MMSA) u l-Assoçjazzjoni Maltija tal-Istudenti tas-Sa˙˙a (lMHSA) quddiem il-Librerija tal-Università li g˙andha tqajjem ˙afna eçitament.

Skeda kÓ

26|10|2014 27

kullhadd.com

06.30 06.55 07.15 08.00 08.30 10.00 10.30 11.30 12.30 12.40 13.00 14.00 14.30 16.55 17.30 17.40 18.15 18.45 19.30 20.20 21.30 22.55 23.30

One News Snajja’ Maltin Pink Panther (R) Flimkien ma’ Nancy (R) Paper Scan Tlaqna Sal-Belt Aroma Kitchen (R) Gaxin One News Telebejg˙ In D House (R) Dchange (R) Arani Issa (R) Top Model One News On D Road Esperti Joe’s Kitchen One News It-Tfal (Eps04) L-Argument Fresh & Funky (R) One News

07.00 08.15 09.00 10.00 12.30 14.00 14.05 14.35 16.30 17.10 18.00 18.05 18.40 19.30 20.15 20.40 21.40 21.45 23.15

A˙barijiet The Client G˙al Kul˙add Konvenzjoni Ìenerali 2014 Telebejg˙ A˙barijiet Sajjarli Telebejg˙ Sport Extra Wheelspin A˙barijiet Flusek What’s For Dinner A˙barijiet G˙alik Fl-Ewropa Becky A˙barijiet Replay A˙barijiet

06.00 07.30 08.30 09.00 09.30 10.00 10.30 12.00 12.10 15.00 15.05 18.00 18.15 18.45 18.55 20.00 20.50 23.00 23.20

A˙barijiet Alexander’s Lost World Madwarna Il-Gwerra l-Kbira Gadgets House Hunt Malta u Lil Hinn Minnha A˙barijiet Óadd G˙alik A˙barijiet Óbieb u G˙edewwa A˙barijiet G˙awdex Illum Paq Paq On Test L-Irkant A˙barijiet X-Factor Uk A˙barijiet Rajt Ma Rajtx

06.00 06.30 07.00 08.15 08.35 09.15 10.00 10.45 11.30 13.00 13.30 13.45 15.30 17.05 17.10 18.10 19.35 20.30 21.00 21.45 22.40

Il Segreto Di Pandora Cultura Nautilus Jake E I Pirati Avengers Assemble Il Nostro Amico Charly Il Falco Ferito Anaconda Cronache Animali Mezzogiorno In Famiglia Tg2 Giorno Tg 2 Motori Quelli Che Aspettano Quelli Che Il Calcio Tg2 L.I.S. Stadio Sprint 90° Minuto Squadra Speciale Cobra Tg2 20.30 N.C.I.S. La Stella Del Rock Hawaii Five- 0 La Domenica Sportiva

06.00 07.00 07.50 08.00 09.30 11.10 12.55 13.05 14.00 14.15 14.30 15.05 15.45

Fuori Orario Ai Confini Dell'arizona Il Produttore Film: È Permesso Maresciallo?

Metropoli Tgr Timbuctu – I Viaggi Di Davide Colpo Di Scena Tg Regione Tg3 In 1/2 Ora Kilimangiaro Camila Raznovich Conduce Kilimangiaro Ci Divertiremo Un Mondo Tg3 Blob Report Tg3 Raire Gazebo

06.15 07.00 07.35 08.35 10.30 12.25 13.00 14.00 16.00 18.00 18.30 19.00 19.30 21.30

Summer Crush Super Partes Super Car I A-Team Iv Spot-Supercane Anticrimine Studio Aperto Sport Mediaset Xxl I Pompieri Il Magico Tesoro Di Loch Ness Tom E Jerry Studio Aperto Love Bugs Il Signore Degli Anelli Adam Kadmon

19.00 20.00 21.45 23.30 23.45

Omnibus Tg La7 Omnibus L’Aria Che Tira Otto E Mezzo Sabato (R) Bersaglio Mobile (R) Tg La 7 Tg La7 Cronache Caccia Al Serial Killer Jane Doe L’Ispettore Barnaby Tg La7 Domenica Nel Paese Delle Meraviglie 21.10 La Gabbia

07.00 07.15 07.25 07.35 07.55 08.15 09.00 09.30 10.10 11.05 11.50 12.35 13.30 14.00 14.30 15.10 17.40 18.25 19.05 20.00 20.30 21.00 21.55 22.40

Nina And The Neurons Jollywobbles Bobinogs Mr Bloom’s Nursery Show Me Show Me The Weakest Link Me And Mrs Jones Breaking Pointe The Paradise Hotel Secrets With Richard E Grant The Weakest Link Rock And Chips Me And Mrs Jones One Foot In The Grave Breaking Pointe Doctors Hotel Secrets With Richard E Grant Breaking Pointe The Paradise Me And Mrs Jones The Omid Djalili Show Rock And Chips Dci Banks Silent Witness

06.15 07.05 07.30 10.50 11.15 12.05 13.20 13.45 14.35 15.25 16.40 20.00 20.50 22.05 22.55 23.45

Food Network Challenge Siba’s Table Halloween Wars Unique Eats Hungry Girl Diners, Drive-Ins And Dives Guy’s Big Bite Barefoot Contessa Siba’s Table Diners, Drive-Ins And Dives Halloween Wars Chopped South Africa Diners, Drive-Ins And Dives Barefoot Contessa Siba’s Table Chopped South Africa

06.00 07.00 07.30 08.00 09.00 11.00

06.00 06.25 07.15 08.10 09.05 09.55 10.50 11.40 12.35 13.30 14.25 15.20 16.15 17.10 18.05 19.00 20.00 21.00 22.00 23.00

How Do They Do It? Overhaulin’ Mega Builders Mythbusters The Big Brain Theory The Liquidator Lost And Sold Storage Hunters Auction Kings Auction Hunters Container Wars Mighty Ships Extreme Engineering Mighty Planes Bike Battles Fat N’ Furious Wheeler Dealers Tethered Marooned With Ed Stafford Deadliest Catch

07.05 08.40 10.25 12.05 13.55 14.10 15.50 17.30 19.20 21.00 22.45

The Aviator Semi-Tough Stay Hungry Stella Mgm’s Big Screen More Dead Than Alive The Passage Rich In Love Get Shorty Bat 21 Cherry 2000

07.05 07.55 08.20 08.45 09.10 09.35 10.00 10.25 10.50 11.15 11.40 12.05 12.30 12.55 13.20 13.45 14.40 15.30 15.55 16.20 16.45 17.10 17.35 18.00

Bubble Guppies Go, Diego, Go! Winx Club The Fairly Oddparents Sanjay And Craig Kung Fu Panda The Legend Of Korra Turtles Spongebob Squarepants Winx Club Icarly Sam & Cat Victorious Big Time Rush Marvin Marvin Spongebob Squarepants The Penguins Of Madagascar The Fairly Oddparents Icarly Big Time Rush Victorious Life With Boys Spongebob Squarepants Turtles

06.00 06.25 07.15 08.10 09.05 10.00

Monkey Life Buggin’ With Ruud Monster Bug Wars!

Nick Baker’s Weird Creatures Mutant Planet Wild Things With Dominic Monaghan Night Wildest Latin America Wild Hawaii Treehouse Masters Into The Pride Lion Battlefield Mutant Planet Man-Eating Super Croc Mountain Monsters Untamed And Uncut I’m Alive

07.00 07.30 07.55 09.45 10.45 11.30 13.30 14.00 14.40 16.30 18.00 20.00 20.30

16.00 17.00 21.00 22.00 22.30 23.00

Blinging Up Baby Extreme Close-Up Style Star Celebrity Slimdowns Rich Kids Of Beverly Hills Keeping Up With The Kardashians E! News Keeping Up With The Kardashians Rich Kids Of Beverly Hills E! News The Soup E! News

07.45 FIA World Touring Car Championship 09.45 FIS World Cup Alpine Skiing 11.30 International Championship Snooker 13.30 FIS World Cup Alpine Skiing 14.45 International Championship Snooker 16.30 ITTF World Cup Table Tennis 18.00 FIA World Touring Car Championship 19.30 FIS World Cup Alpine Skiing 21.00 FEI World Cup Equestrian 22.00 International Championship Snooker

10.55 11.50 16.25 17.20 18.15 19.10 20.05 21.00 21.55 22.50 23.45

A˙barijiet Animals That Made History Quddiesa tal-Óadd Vatican Magazine Kurrenti Luxdesign Valletta Househunt Gadgets Ti©rijiet Biss 3 Pointer Europa League (R) GFA Roundup Valletta Pellikola Venere G˙awdex Illum Drifting Il-Gwerra l-Kbira A˙barijiet g˙all-Persuni b’Nuqqas ta’ Smig˙ 20.40 Madwarna 21.00 Kontrattakk

06.00 06.05 06.55 07.05 08.25 10.50 11.45 13.30 14.00 15.35 16.30

06.00 07.55 08.00 08.46 08.50 10.00 11.00 11.59 13.00 13.40 14.00 18.45 19.57 20.00 20.40 21.12 23.30

Prima Pagina Tg5 Traffico Tg5 Tgcom24 Le Frontiere Dello Spirito The Chef Ii Le Storie Di Melaverde Melaverde Tg5 L’Arca Di Noè Domenica Live Avanti Un Altro Tg5 Prima Pagina Tg5 Paperissima Sprint Domenica I Cesaroni X-Style

06.40 07.00 07.30 08.10 09.05 10.00 10.50 11.30 12.00 13.00 13.56 14.47 16.47

07.40 08.05 08.30 09.25 09.50 10.15 10.40 11.10 11.35 12.00 12.25 12.50 13.15 13.45 14.35 15.00 15.25 15.50 16.15 17.05 17.30 18.00 18.55 19.45

The Sweet Truth Chasing The Yum Extreme Cuisine With Jeff Corwin Candice Tells All Dina’s Party 10 Grand In Your Hand Selling La Keasha’s Perfect Dress Eating Art Chef Abroad Eating Art My Yard Goes Disney Dina’s Party Million Dollar Rooms House Hunters Selling La 10 Grand In Your Hand Suggs’ Italian Job House Hunters Chasing The Yum Chef Abroad Extreme Cuisine With Jeff Corwin Vintage Hunter Keasha’s Perfect Dress

06.00 08.30 10.35 12.15 13.05 13.55 14.45 15.35

07.00 08.30 09.00 09.45 10.15 11.15 12.30 13.00 13.30 14.00 14.30 15.00 17.00 17.30 18.00 18.30 19.00 19.30 20.00 20.30

17.00 17.15 17.45 18.50 20.00 20.35 21.10 21.15 23.15 23.19

Euronews Cinematografo Player Parlamento Settegiorni Unomattina In Famiglia Linea Verde Sabato Con La Prova Del Cuoco Telegiornale Linea Blu Cinque Terre Soap Legàmi Qb – Allstero Quanto Basta Bilbao Tg 1 A Sua Immagine Passaggio A Nord-Ovest L’Eredità Telegiornale Affari Tuoi Carosello Reloaded Ballando Con Le Stelle Tg1 60 Secondi Ballando Con Le Stelle

Tg4 Night News Televendita Media Shopping Super Partes Mondo Sommerso Terra!

Santa Messa I Grandi Della Fede Tg4 I Grandi Della Fede Pianeta Mare Donnavventura Tre Scapoli E Un Bebè Pesce D'aprile/Notte Di Mezza Estate 18.55 Tg4 19.35 Tempesta D'amore 21.30 Giù La Testa

16.25 17.15 18.05 20.10 21.00 21.50 22.40

Toddlers & Tiaras Cake Boss Little People, Big World Here Comes Honey Boo Boo Return To Amish Toddlers & Tiaras Little People, Big World Alaskan Women Looking For Love Long Island Medium Your Style In His Hands Something Borrowed, Something New Randy’s Wedding Rescue Say Yes To The Dress Children’s Emergency Rescue What Not To Wear

28 26|10|2014

kullhadd.com

KÓ ÇINEMA

jikteb CARMELO BONNICI

MIÇ-ÇINEMA FURY

REALISTIKU

EROJI MINGÓAJR GLORJA ÌO TANK TAL-GWERRA AMERIKAN

Atturi Ewlenin: Brad Pitt, Shia LaBeouf, Logan Lerman, Michael Pena, Jon Bernthal, Jason Isaacs, Scott Eastwood, Anamaria Marinca Direttur: David Ayer Distributur: Columbia/Sony Ma˙ru© minn KRS Releasing Ltd

Óin: 134 min.

Il-films tat-Tieni Gwerra Dinjija saru xi ˙a©a rari f’Hollywood, forsi g˙ax issa g˙addew mas-70 sena minn dan l-avveniment katastrofiku u anke ©raw gwerer o˙ra. Ûew© xog˙lijiet ta’ dan la˙˙ar dwar it-Tieni Gwerra Dinjija kienu l-kapolavur bombastiku ta’ Quentin Inglourious Tarantino, Basterds u The Monuments Men (li ma kienx dwar ilgwerra proprja). Aktar rari huma films li jiffukaw dwar il-manuvrar tat-tankijiet talgwerra, u tnejn ta’ livell sodisfaçenti li qed ji©u f’mo˙˙i f’dan il-mument, huma Attack! (1956) u The Battle Of The Bulge (1965), produzzjoni li turi b’mod l-aktar elaborat dak li se˙˙ f’Attack!,

fejn Hitler jo˙ro© fuq l-g˙adu l-qawwa formidabbli taddivizjionijiet Panzer.

Fury huwa film realistiku ferm fejn il-qilla tal-gwerra nsegwuha minn sur©ent u l˙ames membri tal-ekwipa©© tieg˙u ©o tank Sherman.

F’April 1945, il-gwerra tkun waslet, wara ˙ames snin, filfaΩi finali tag˙ha. It-tankijiet tal-gwerra ÌermaniΩi huma bil-bosta superjuri g˙al dawk Amerikani, kemm fl-immanuvrar tag˙hom, fil-˙effa u anke fil-mira.

Hitler, li di©à xamm li ttmiem wasal g˙alih, f’att ta’ wie˙ed iddisprat jimmobilizza lin-nisa u lit-tfal fil-©lieda. LAlleati qeg˙din jag˙fsu ’l ©ewwa fil-qalba tal-Ewropa, qrib il-Ìermanja. Is-Sur©ent

Çert. 15

Don Wardaddy Collier (Pitt, li b˙alissa jinsab fostna, G˙awdex, jiffilmja), li ra ˙afna ˙ruxijiet quddiemu, qed jikkmanda tank Sherman u ˙ames suldati o˙ra f’missjoni perikoluΩa wara l-linji tal-g˙adu.

Fury jiffoka fuq dan il-vja©© infernali, fejn regoli umani tal-gwerra mhux dejjem jistg˙u jinΩammu, fejn wie˙ed ma jistax ibejjed ©o qalbu emozzjonijiet ta’ m˙abba u fejn f’salt wie˙ed persuni ordinarji jistg˙u jsiru eroji. Lekwipa©© tax-Sherman huma sezzjoni ta’ karattri li wie˙ed jiltaqa’ mag˙hom fil-˙ajja komuni – iç-çajtier, il- bully , il-beΩΩieg˙, eçç., li meta ji©u fi stat ta’ eΩawriment u g˙eja mentali jridu jikkumbattu g˙al ˙ajjithom bir-rieda kollha tag˙hom. Ir-reazzjoni tasSur©ent ma’ Norman Ellison (Lerman), suldat Ωag˙Ωug˙ imwerwer li jiffriΩa meta g˙andu jispara biex joqtol, tispikka fil-parti çentrali ta’ din id-drama.

L-andament jinkludi wkoll

sekwenzi ta’ umoriΩmu u mumenti romantiçi ta’ ©entilezza fina. Tassew impressjonanti huma s- setpieces tal-kumbattimenti fejn, lejn il-final, il-˙ames suldati tal-Fury (l-isem tat-tank), jikkumbattu bl-a˙rax ma’ truppa ÌermaniΩa ta’ madwar 300 suldat f’battalja ddisprata biex isalvaw u fejn il-fidi tag˙hom f’xulxin to˙ro© suprema.

L-isem ta’ Fury jindika wkoll il-qilla u r-realiΩmu tal-gwerra. F’dan ir-rigward, din ilproduzzjoni ta’ livell g˙oli, t˙abbatha bil-kbir ma’ xog˙lijiet eççellenti b˙al Saving Private Ryan (1998) u l-film kommoventi Russu ta’ Elem Klimov Come And See (1985).

Ta’ min ifa˙˙ar ukoll ilfotografija klawstrofobika, però fluwida, ©ol-intern dejjaq tat-tank. Verament produzzjoni li tassorbik, iΩΩommok iggalvanizzat t˙ares lejn il-liΩar u tippompja fik l-adrenalina, li wie˙ed m’g˙andux jitlef!

Çinema kÓ

26|10|2014 29

kullhadd.com

teenage mutant ninja turtles (3d)

FRAKASS

ir-ritorn feliÇi tal-fkieren gwerriera Atturi Ewlenin: Megan Fox, Will Arnett, William Fichtner, Danny Woodburn, Abby Elliott, Jeremy Howard Direttur: Jonathan Liebesman Distributur: Paramount Ma˙ru© minn KRS Releasing Ltd

Óin: 101 min.

L-erba’ fkieren esperti talkumbattiment Ninja dehru g˙all-ewwel darba madwar tletin sena ilu, f’serje ta’ kotba grafiçi ma˙luqin mill-kittieba tal-komiks Peter Laird u Kevin Eastman. Dan ilkwartet aggressiv u storbjuΩ, b’ismijiet sbie˙ ta’ xejra romantika b˙al Raffaello, Mikelangelo, Donatello u Leonardo, wara sabu ru˙hom f’serje televiΩiva.

L-ewwel xog˙ol çinematografiku dwarhom wasal fis-sena 1990 u fis-snin ta’ wara n˙admu xi sikwels u xi xog˙ol animat. Fil-preΩent in˙ass li l-©enerazzjoni Ωag˙Ωug˙a tas-seklu wie˙ed u g˙oxrin g˙andhom bΩonn ikunu familjari ma’ dawn leroji notturni. Il-kriminalità u r-reati qed jiΩdiedu tant filbelt ta’ New York li ç-çittadini qed jg˙ixu b’biΩa’ kbir fuqhom.

April O’Neil (Fox), korrispondenta ta’ Channel 6 TV

ma tibΩax tiddeffes biex tag˙ti a˙barijiet aktar realistiçi. Meta tinqabad f’nofs sparatura qawwija u kwaΩi tkun ma˙tufa, minn ta˙t l-art jo˙or©u erba’ gwerriera lebsin l-iswed u bil-maskri li jsalvawha. Dawn huma erba’ fkieren qishom a˙wa li salvaw minn esperiment xjetifiku li mar Ωmerç u anke tg˙allmu l-arti marzjali minn Splinter, ©urdien xi˙ u intelli©enti li j˙obb ˙afna il-pizza u tg˙allem il-Bushido, speçjalment il-kumbattiment talgwerriera Ninja. Shredder u lpaladini tieg˙u li jridu supremazija fuq il-kriminalità ta’ din il-metropoli, se jsibu min jiffaççjahom. Mal-erbg˙a se jing˙aqdu wkoll April u Vern Fenwick (Arnett), dak li ji©bed ir-ritratti kull fejn tmur din ix-xandara.

Teenage Mutant Ninja Tutltles li hu bit-3D, hu xog˙ol tassew movimentat u fluwidu, kif wkoll mimli

Çert. 12A

azzjoni, b’muΩika evokattiva u xi vjolenza ˙afifa. Din il-versjoni taqleb xi ftit lejn is-serje Transformers, b’Michael Bay

b˙ala produttur, mostru indistruttibbli tal-˙adid u ©irja eΩileranti fuq is-sil© b’juggernaut (trakk kbir ˙afna) li jkisser u

the riot club

anke jinqaleb. Wie˙ed g˙andu jg˙addi aktar minn sieg˙a u nofs jiddeverti waqt li jsegwi din il-produzzjoni.

ANARKIKU

gÓaqda ta’ studenti bla kontroll Atturi Ewlenin: Sam Claflin, Max Irons, Douglas Booth, Natalie Dormer, Jessica Brown Findley Direttriçi: Lone Scherfig Distributur: Universal Releasing Ltd Ma˙ru© mill-KRS

The Riot Club hu bbaΩat minn fuq ir-reçta ta’ Laura Wade, bl-isem ta’ Posh , li g˙amlet suççess fil-West End ta’ Londra fl-2012. Il-prologu jurina li fl-Università ta’ Oxford sa mill-1776 twaqqaf klabb esklussiv li fih dawk imse˙bin jag˙mlu u ja©ixxu kif iridu.

Dan il-grupp jikkonsisti minn g˙axar membri li g˙adhom ma ggradwawx u li j˙hobbu jag˙mlu l-ikliet flimkien.

Fil-bidu din l-g˙aqda ssib ru˙ha nieqsa minn Ωew© persuni u l-President i˙ajjar lillmembri biex ifittxu tnejn o˙ra adattati. Mag˙hom jing˙aqdu Miles (Irons) u Alistair (Claflin), li kellu ˙uh f’g˙aqda b˙al din. L-imse˙bin kollha ta’ The Riot Club jiltaqa’ f’ pub ©o villa©© g˙al ikla stupenda, xorb eççessiv ta’ alko˙ol u tba˙rid. Alistair u Miles, biex jakkwistaw lapprovazzjoni tal-grupp, isibu ru˙hom avversarji qawwija ta’ xulxin. Aktar ma jixorbu u jag˙mlu frattarija, aktar jitilfu l-boxxla u din l-attività tispiçça fi frakass, vjolenza fiΩika u ˙erba ©mielha. Issa, dawn iridu jie˙du responsabbiltà ta’ g˙emilhom hekk kif l-eΩistenza tas-soçjetà tag˙hom tinsab fil-periklu.

The Riot Club realistikament juri kif l-istudenti universitarji, fil-minoranza tag˙hom, kienu l-kawΩa ta’ ˙afna inkwiet fil-

Óin: 107 min. Çert. 15

passat f’diversi postijiet u bliet. Óa©a tal-iskantament hi li dan ix-xog˙ol impressjonanti kif ukoll vjolenti hu dirett minn mara, id-DaniΩa Lone Scherfig li kienet wara ttmun ta’ xog˙ol ie˙or interessanti, ©entili u romantiku, An Education.

Din il-produzzjoni to˙ro© fil-bera˙ it-tema tas-supremazija minn individwi suppost intelli©enti u sinjuri li jaraw lil ˙addie˙or anqas minnhom jew b˙ad-dubbien, u meta jkunu fis-sakra jew iddrogati f’burdata li jkissru, ifarrku u jsawtu, kull sens ta’ moralità jisparixxi minn fuqhom.

komPetiZZjoni emPire cinema

l-aqwa Óames films bejn il-15 u d-19 ta’ ottubru 2014

Mistoqsija g˙al din il-©img˙a: Liema attur jinsab f’Malta u qed jie˙u sehem fil-film Fury?

Ibg˙at it-twe©iba tieg˙ek lil: Kompetizzjoni Films, KullÓadd, ÇNL, Triq Mile End, il-Óamrun.

Ir-rebbie˙ jirba˙ Ωew© biljetti ming˙and l-Empire Cinema ta’ Bu©ibba.

Rebbie˙a tal-©img˙a li g˙addiet: JOSIANNE GALEA, 147, Triq il-Kbira, il-Mosta.

1.

2.

3.

4.

5.

The Maze Runner Dracula Untold Gone Girl The Equalizer Dolphin Tale 2

30 26|10|2014

kullhadd.com

KÓ AVVIÛI

AVVIÛI KLASSIFIKATI PROPRJETÀ Appartament f’Wied il-G˙ajn fit-tieni sular g˙all-bejg˙, viçin il-ba˙ar, Ωew© kmamar tas-sodda, kamra tal-banju, kçina u dining room combined .

Fully furnished b’g˙amara u appliances ©odda. Jinkludi parti mill-bejt b’kamra tal-˙asil b’ toilet , shower u sink. Prezz ta’ €79,000 freehold (bla çens). Çempel 2700 1031 wara s7pm jew 9812 1011 il-©urnata kollha.

Appartamenti ©odda lesti minn kollox fil-Mosta u Bu©ibba. Garaxxijiet filQawra, dar kbira f’Óal Qormi b’finishing lussuΩ. Prezz bargain. Çempel 7766 6259.

TANAYA’S Dev. Ltd: G˙aΩla kbira ta’ appartamenti f’kull Ωona ta’ Malta. Jinbieg˙u ming˙ajr depoΩitu u n˙allsulek il-kuntratt. Offerta speçjali. G˙al aktar dettalji çempel 9992 4999. Ming˙ajr a©enti jekk jog˙©bok.

KIRI TA’ BAR Il-Kumitat Laburista ta’ ÓadDingli ser ikun qieg˙ed jilqa’ offerti g˙all-kiri tal-Bar taçÇentru Laburista f’Óad-Dingli.

L-offerti jintlaqg˙u mit-Tnejn 27 ta’ Ottubru 2014 sat-Tnejn 24 ta’ Novembru 2014 fis7pm. Il-formola tal-applikazzjoni tista’ tin©abar billi ççempel lill-President fuq 7939 8896 jew lis-Segretarju fuq 7994 1293. Il-Kumitat jista’ jirrifjuta kull offerta, anke laktar wa˙da vanta©©juΩa.

AFFARIJIET GÓALL-BEJGÓ Affarijiet tal-Milied, Keychains, maggijiet (mugs ), tazzi u bowls tar-reklami, statwi, inkwatri u affarijiet o˙ra tad-dar. Prezzijiet ir˙as.

Bargain. Çempel 7965 1011.

Long play turn table player tad-ditta Fisher MT-640, kwaΩi ©did. Prezz €60 jew offerta viçin. Çempel 7930 0261.

PVC car cover u underlay g˙al Peugeot 205. Kundizzjoni tajba ˙afna. Prezz € 60 jew offerta viçin. Çempel 7930 0261.

Sett tal-pranzu mahagony (talkewba) li jinkludi mejda u 6 si©©ijiet, vetrina u side board. Ûew© ilbiesi tal-preçett ©odda fjamanti tal-bniet kompluti bi prezz bargain . Çempel 9984 4501.

Toyota Avensis f’kundizzjoni tajba ˙afna mixtrija ming˙and a©ent lokali. Çempel 7766 6259. Ûew© figorini (statwi) kbar bilkolonni tal-kewba, €50 is-sett Ûew© figorini Ωg˙ar bil-kolonni €25 is-sett. Tigra taç-çaqquf €10. Statwa kbira bil-kolonna €50. Lampshade bil-kolonna tal-kewkba €40. Sufan kbir €60. Çempel 2123 4579.

G˙odda tal-mastrudaxxi: Çana 5 piedi bi 12-il pied b’9 pulzieri u nofs. Router bit-trapani, kompressur b’ gun u Ωew© bottijiet mieg˙u, belt sander kbira u o˙ra Ωg˙ira biç-çineg mag˙hom, driller tal-half-inch u trapan tat-toqob taç-çapetti, çana tas-6 pulzieri tal-idejn, cross-cut b’4 lupi mag˙ha, gun tal-imsiemer u ie˙or tal-istaples, sand paper tar-roll, Ωew© vibrators Ωg˙ar tal-idejn, work-bench (mejda Ωg˙ira), Ωgorbi tat-torn u taliskultura, Ωew© extractors – wie˙ed tal-pied u ie˙or tas-16il pulzier, mannarett u rixketta. Çempel fuq 9945 9899.

Sander, kalibratur, Ωew© piedi wisa’, kundizzjoni mill-aqwa. Çineg grit 60 u 120 biex imorru mag˙ha. G˙al aktar informazzjoni çempel 7961 7945.

Inbig˙u kull tip ta’ arlo©©i.

Selezzjoni kbira ta’ arlo©©i talidejn Casio u Citizen, kemm digital jew analogs , varjetà kbira ta’ alarm clocks, kemm Citizen, Seiko Dugena talmarka Pierre Cardin. Varjetà sabi˙a ta’ cuckoos li ja˙dmu kemm bil-˙abel u bil-batterija.

Prezzijiet tajbin. Nag˙mlu wkoll tiswijiet ta’ arlo©©i tal-

idejn, tal-˙ajt u grandfather clocks . Nag˙mlu wkoll testing bil-pressure test machine, sistema ta’ testing g˙al kull tip ta’ arlo©©i biex jintuΩaw g˙all-ilma ( vacuum test u pressurised test ) waqt li qieg˙ed tistenna g˙alih.

Tiswija bil-garanzija. Irrikorru 110, Triq il-Kungress Ewkaristiku, il-Mosta. Çempel g˙al aktar informazzjoni fuq 2141 7253 jew 9982 5389.

ESTENSJONIJIET TA’ TELEFOWNS Tiswija u installazzjoni fuq estensjonijiet tat-telefowns g˙al kull tip ta’ linji fissi. Çempel fuq 7993 0419.

MAN NI CK SCHOOL

D AN CI NG

Lezzjonijiet taΩ-Ωfin fuq stili ballroom jew Latin-Amerikan.

Lezzjonijiet taΩ-Ωfin g˙allbeginners u kompetizzjonijiet minn Imperial Qualified Dance Teacher (ISTD) Ibg˙at SMS fuq 7925 3015 jew çempel 2138 6818 sa 12.00pm.

2147 0295.

Email : alex@agrautoparts.com

Na˙dmu f’Malta u kif ukoll barra. Çempel 7959 0000 jew info@privateinvestigationmalta.com

DAR GÓALL-ANZJANI Medina Home for The Elderly, 106 Labour Ave, ir-Rabat. Dar g˙all-anzjani mg˙ammra bilku mditajiet kollha. Staff ikkwalifikat. Nur ses u care wor kers 24 sieg˙a. Prez zi jiet ra©onevoli li jibdew minn €25 kull persuna. Naç çettaw respite u bed ridden. Çempel fuq dawn in-numri: 2145 4908, 2145 4858 jew 7945 4908.

NURSING Care and Cure Group Ltd: infermiera m˙arr©a, caring assistants , nannies , nies im˙arr©in biex iΩommu kumpanija, g˙ajnuna fid-djar u night sitters . Servizz ta’ 24 sieg˙a, G˙andna wkoll g˙allkiri: wheelchairs, hoists, commodes, walking frames u hospital beds . G˙al aktar informazzjoni çempel fuq dawn innumri: 2137 6946/9947 0178

TAGÓLIM TAS-SEWQAN Tewmi Group g˙al lezzjonijiet tal-karozzi kemm manual u kif ukoll automatic. Cab service u karozzi g˙all-kiri bi prezzijiet ra©onevoli. Ûur is-sit www.tewmi.com jew çempel 9942 2422.

XOGÓOL TAL-ÌEBEL Varjetà ta’ ˙wat, ˙oroΩ, kanali tal-ilma, çangatura qadima jew ©dida, kantun qadim, lavur ta’ kull tip. Çempel lil Jason fuq in-numru 2143 2352 jew 9947 7167.

KISI, TIBJID U TIKÓIL Jason Gatt g˙al kull xog˙ol ta’ tibjid u tik˙il, kisi normali, fuq il-fil, fuq xog˙ol antik u bil-pont, kisi bil-©ibs u graffiato . Kiri ta’ cherry picker (tower ladder). Çempel fuq 9945 4235 jew 2180 5811.

MUSIC LINK TAGÓLIM Korsijiet f’livell Ordinarju f’diversi su©©etti b˙allMatematika, IngliΩ, Malti, FrançiΩ, FiΩika u o˙rajn.

Noffru wkoll korsijiet talECDL. Prezz €35 kull module.

Noffru wkoll korsijiet baΩiçi fil-kompjuter, €50. Çempel 2166 2241 jew 7766 2241 jew Ωur is-sit elettroniku www.tudorinstitute.com AGR AUTO JAPANESE PARTS GÓALL-KAROZZI Inbig˙u kull tip ta’ parts ta’ karozzi ÌappuniΩi u Koreani, fosthom Kia, Toyota, Isuzu, Daewoo, Mitsubishi, Honda, Subaru. Huma wkoll importaturi ta’ Ωjut u air filters, shock absorbers, brake pads, clutches, eçç. Parts ©enwini. G˙al aktar informazzjoni çempel 2144 6839 jew 9947 4504. Fax:

Kupun AvviΩi Klassifikati IKTEB L-AVVIÛ F’DAN L-ISPAZJU NOTA IMPORTANTI: Çekkijiet g˙andhom ji©u indirizzati lil SOUND VISION PRINT LTD

Issibilna kull tip ta’ strumenti muΩikali, fosthom drums kemm akustiçi u elettriçi, cymbals, percussion, pjanijiet di©itali, baby grand pianos, sound mixers u sound cards.

Apparat ta’ DJ sound systems, kitarri klassiçi u akustiçi, bass guitars , strumenti tar-ram, wood winds, vjolini, spare parts u aççessorji o˙ra.

G˙andna ssib ukoll kotba talmuΩika tat-tag˙lim. Mur Music Link, 262, Triq Fleur-de-Lys, B’Kara. Çempel 2148 2796.

INVESTIGAZZJONI PRIVATA Ûwi©ijiet, g˙erusija u relazzjonijiet o˙ra. DNA testijiet forensiçi, tfal ma˙tufa minn Malta, kaΩijiet çivili, kaΩijiet o˙ra fil-qorti. Problemi ta’ kumpaniji jew negozju.

Nag˙tu xhieda fil-Qorti.

DARREN WATER PROOFING G˙al kull tip ta’ xog˙ol fuq faççata, bjut, appo©©i, gallarijiet, eçç. Membrane jew liquid membrane. Mela pprote©i l-proprjetà tieg˙ek mill-ilma tax-xita u çempel issa g˙al stima b’xejn bin-numru 7905 8883 jew id˙ol fuq is-sit www.darrendoitall.com

WATERPROOFING U MEMBRANE Il-bejt tieg˙ek jag˙mel l-ilma?

G˙andek problema ta’ moffa?

Kenda Ltd issolvilek il-problema. Nispeçjalizzaw fuq xog˙ol ta’ waterproofing u membrane b’10 snin garanzija.

Xog˙ol professjonali bl-aqwa materjal ISO pool. G˙al stima bla obbligu çemplu 7972 9967 jew Ωur is-sit www.kendawaterproofing.com

Offerta 1: ©img˙a wa˙da

€3.50

Offerta 2: 5 ©img˙at

€10

Offerta 3: 2 avviΩi g˙al 5 ©img˙at

€15

Offerta 4: 13-il ©img˙a

€30

Offerta 5: 26 ©img˙a

€56

Offerta 6: 52 ©img˙a

€93

ÓLAS B’CHEQUE JEW CASH LIL: Sound Vision Print Ltd,

ISEM, KUNJOM U INDIRIZZ

KullÓadd, AvviΩi Klassifikati, Çentru Nazzjonali Laburista, Triq Milend, il-Óamrun, ÓMR 1717.

AVVIÛI KÓ

kullhadd.com

AVVIÛIÌENERALI AvviΩ Kunsill Lokali Marsaskala Il-Kunsill Lokali ta’ Marsaskala jixtieq javΩa li l-laqg˙a talKunsill Lokali ©iet posposta g˙at-Tnejn 27 ta’ Ottubru fis6.00pm.

Ikla bejn il-˙bieb L-G˙aqda tal-Armar Santa Marija tal-Imqabba qed torganizza ikla bejn il-˙bieb, nhar il-Ìimg˙a 31 ta’ Ottubru 2014 mit-8.00pm ’il quddiem fil-Palazz Santa Marija, lImqabba.

B˙ala ikel ikun hemm g˙aΩla ta’ majjal jew ti©ie©, u fla˙˙ar ting˙ata deΩerta.

G˙ar-riservazzjonijiet avviçina lill-membri tal-istess g˙aqda.

GÓal aktar informazzjoni Ωur is-sit www.santamarija.com jew www.facebook.com/santamarija

Trick or treat fl-Imqabba Il-Grupp Go Reds Adoloxxenti Titulari u l-Klabb Tfal tatTitular fi ˙dan is-Soçjetà Santa Marija u Banda Re Ìor© V tal-Imqabba qed jorganizzaw trick or treat fl-okkaΩjoni ta’ Halloween.

L-attività ser issir il-Ìimg˙a, 31 ta’ Ottubru mill-5.30pm ’il quddiem. It-tfal g˙andhom jiltaqg˙u fejn il-Palazz Santa Marija. Dawk it-tfal kollha li jixtiequ jipparteçipaw huma mitluba javviçinaw lill-amminstraturi tal-istess klabbs.

Aktar info. fuq www.santamarija.com jew www.facebook.com/santamarija

Sale ta’ pjanti Il-Mission Fund (Reg. No. VO/0015 ) ser jorganizza sale tal-pjanti f’Nru 1, Triq Durumblat, il-Mosta (fejn iççimiterju tal-Mosta) minn nhar il-Ìimg˙a 31 ta’ Ottubru sal-Óadd 2 ta’ Novembru, 2014 (09.30-12.00 u 15.0017.00).

Il-fondi li jin©abru ser imorru biex itaffu ftit mill-©u˙ u lmiΩerja ta’ eluf kbar ta’ nies fil-pajjiΩi tat-Tielet Dinja.

Halloween costume party Is-Sezzjoni Ûg˙aΩag˙ Santa Marija tal-Imqabba qed torganizza Halloween costume party, is-Sibt, l-1 ta’ Novembru 2014 mit-8.00pm ’il quddiem fil-Palazz Santa Marija. Idd˙ul huwa bla ˙las.

G˙al aktar informazzjoni Ωur is-sit www.santamarija.com jew www.facebook.com/santamarija

Ûjara minn Tal-Ìilju Junior Club Mqabba, filGirgenti Farm Il-Junior Club fi ˙dan is-Soçjetà MuΩikali Madonna talÌilju tal-Imqabba ser jorganizza Ωjara fil-Girgenti Farm, limiti tas-Si©©iewi, g˙at-tfal kollha tal-Imqabba u l-˙bieb tag˙hom.

Din iΩ-Ωjara ser issir nhar it-Tlieta 4 ta’ Novembru 2014 u t-tfal ser ikollhom l-opportunità jipparteçipaw f’diversi attivitajiet interessanti, fosthom animal petting, tmig˙ u scavenger hunt. Il-prezz ser ikun €7 li jinkludi ikel kif ukoll trasport li jitlaq mill-pjazza ewlenija tal-Imqabba fid9.30am.

It-tfal kollha huma m˙e©©a jattendu g˙al din l-attività.

Riservazzjinijiet isiru fuq 7946 0156 u aktar informazzjoni tinkiseb fuq is-sit elettroniku uffiçjali tas-Soçjetà MuΩikali Madonna tal-Ìilju www.talgilju.com

Ikla bejn il-˙bieb fil-kaΩin tal-Ìilju – l-Imqabba Il-Kummissjoni Rikostruzzjoni tal-KaΩin fi ˙dan is-Soçjetà MuΩikali Madonna tal-Ìilju tal-Imqabba ser torganizza ikla g˙as-soçji u partitarji kollha nhar il-Ìimgha 7 ta’ Novembru 2014 fil-KaΩin tas-Socjetà MuΩikali Madonna tal-Ìilju li jinsab fil-pjazza ewlenija tal-Imqabba fit8.00pm.

Il-menù ser ikun wie˙ed varjat u jinkludi d-deΩerta g˙all-prezz ta’ €15 il-kbar, u €7 iΩ-Ωg˙ar.

Kul˙add huwa m˙e©©eg jattendi f’atmosfera brijuΩa.

Riservazzjonijiet isiru fuq 7985 3044 u aktar informazzjoni tinkiseb fuq is-sit elettroniku uffiçjali tas-Soçjetà MuΩikali Madonna tal-Ìilju www.talgilju.com

26|10|2014 31

AGÓFAS LIKE FUQ IL-PAÌNA TAGÓNA TA’ FACEBOOK www.facebook.com/kullhadd

32 26|10|2014

kullhadd.com

It-tnejn

IT-TEMP GÓAL-LUM

It-tlieta

l-Erbg˙a

TWISSIJIET: Ir-ri˙ mill-Majjistral se jkun qawwi kultant fuq l-in˙awi fejn jaqbel talGΩejjer Maltin

KÓ AlMANAKK

RItRAtt MIll-ANtIK

L-OGÓLA TEMPERATURA: 24°C L-INQAS TEMPERATURA: 17°C INDIÇI UV: 4 TEMP: Ftit imsa˙˙ab li jsir ftit jew wisq imsa˙˙ab bil-possibbiltà ta’ xi ˙alba xita iΩolata

HI

22°C

22°C

23°C

LO

16°C

17°C

18°C

UV

03

03

04

Il-Óamis

VIÛIBBILTÀ: Tajba minbarra f’xi ˙albiet tax-xita

Il-Ìimg˙a

Is-Sibt

RIÓ: Moderat g˙al ftit qawwi mill-Majjistral itTramuntana, li jsir ˙afif g˙al moderat millMajjistral.

BAÓAR: Moderat li jsir ˙afif g˙al moderat IMBATT: Baxx mill-Punent Majjistru TEMPERATURA TAL-BAÓAR: 25°C

HI

23°C

22°C

22°C

LO

16°C

16°C

16°C

UV

04

04

03

Dehra tal-pjazza ta’ BirΩebbu©a fl-img˙oddi

SpIÛERIjI lI jIftÓU llUM Il-ÓAdd Regent Pharmacy, 70, Triq Merkanti, il-Belt Valletta Chemimart International Pharmacy, 650, Triq il-Kbira San ÌuΩepp, il-Óamrun St George’s Pharmacy, 21, Triq il-Kbira, Óal Qormi Mackie’s Pharmacy, Triq L. Casolani, Ta’ Paris, Birkirkara St Matthew’s Pharmacy, Triq ix-Xatt, il-GΩira.

Medical Plaza Dispensing Chemists, Cass-i-Mall Buildings, Vjal ir-Rihan, San Ìwann Mrabat Pharmacy, Triq l-Imrabat, Tas-Sliema St Joseph Pharmacy, 164, Triq Annibale Preca, Óal Lija Brown’s Chemists, Triq San Pawl, in-Naxxar Parkes Pharmacy, 582, Triq San Pawl, San Pawl il-Ba˙ar St Monica Pharmacy, 157, Triq Santa Monika, Ra˙al Ìdid San Filippi Pharmacy, 155, Triq il-Vitorja, l-Isla St Anne Pharmacy, Triq il-Qaliet, Wied il-G˙ajn Medicaid Pharmacy, 62, Vjal it-Torri, il-Gudja Prestige Pharmacy, 16, Triq San ÌuΩepp, Óal Kirkop De Rohan Pharmacy, Triq Sant’Antnin, ÓaΩ-Ûebbu© Make Over Pharmacy, BLK A, Town Centre HOS, l-Imtarfa

dIN Il-ÌIMgÓA MIll-IStoRjA

27.10.0312 L-ewwel dehra tas-Salib Imqaddes lil Kostantinu l-Kbir

G˙awdex Fontana Pharmacy, Triq il-G˙ajn, il-Fontana St Joseph Pharmacy, 28, Pjazza San ÌuΩepp, il-Qala

NUMRI REBBIEÓA LOTTU

25 18 41 88 12 33 17 38

SUPER 5

42 34 33 24 31

GRAND LOTTERY

02 04

00 04 04 07 04

30.10.2005 Jitlesta l-bini ta’ Dresden Frauenkirche, fil-Ìermanja, wara li nqerdet fit-Tieni Gwerra Dinjija. Pro©ett li dam g˙addej 13-il sena.

kompetizzjoni ktieb kÓ

26|10|2014 33

kullhadd.com

Din it-tisliba mhix g˙all-kompetizzjoni, iΩda peress li g˙ad hawn domanda g˙aliha, il-gazzetta KullÓadd iddeçidiet li tkompli to˙ro© din it-tisliba kull l-a˙˙ar Óadd tax-xahar.

RIÛULTATI TAX-XAHAR LI GÓADDA MIMDUDIN: 1 Tmella˙, 5 Stinka, 8 Stretta, 14 Kanun, 15 Duttur, 17 Tarmak, 19 Tilar, 20 Rett, 21 Bdot, 23 Xewka, 25 Arblu, 28 Baxx, 29 u 30 Volumi, 31 Ajru, 33 RiΩorsiumani, 39 Kenn, 41 u 42 Blumer, 43 Kina, 45 Óolom, 46 Tabib, 47 Armi, 50 Bona, 53 u 54 Ûjarat, 56 u 58 Konsumaturi, 60 Indiçi, 62 Alibi, 64 Jarda, 67 Teptep, 69 Taqqal, 70 Bon©u, 72 u 73 Petitu, 75 R˙am, 77 Pupi, 79 Trott, 80 u 82 Battibekk, 84 u 85 Statut, 87 Awla, 88 Prattikabbli, 93 Xtur, 94 u 95 Paroli, 96 Tubu, 98 Drink, 100 Ordef, 101 S˙un, 105 Amar, 108 Pinto, 109 Mument, 110 Imitat, 111 Siket, 112 Sur©ent, 113 Ûgurat, 114 Allarma.

009

94

Mimdudin 1 5 8 14 15 17 20 21 25 28 29 31 33 39 41 43 45 46 47 50 53 56 58 60 62 64 67 70 72 75 77

G˙amel hekk u ©ieb ˙afna ©lied, ˙bit, jew ikkritika ’l xi ˙add fil-©urnali (7) Wie˙ed mill-istrambi (6) Naturalment dan ix-xog˙ol isir fi stamperija (7) IntuΩat l-a˙˙ar fuq Ωew©t a˙wa, Ta’ Mo˙˙u, fl-1943 (5) Timbotta l-bilji fuq il-biljard (6) u 19 Din jg˙idulha ©ewΩet il-˙wawar, g˙al ri˙a tfu˙ fl-ikel (11) Óuta li tixbah liç-çerna, sur avukat!(4) u 23 Im˙awdin g˙all-a˙˙ar, u mg˙a©©lin ukoll (9) Aktar qasir(5) Xemx u ...., Alla jaf meta (4) u 30 Dawn huma tnejn (6) Rani mifxul fil-Persja?(4) Naturalment kontra bijotiku (12) Dan xejn mhu .... sabi˙ min-na˙a tieg˙ek (4) u 42 Naturalment dan ˙asil bis-sapun (6) Din il-mara tad-dudu (4) Bajda m˙awda m’g˙andhiex dan il-lewn biss (5) Jag˙mluh l-istudenti u kultant isir fil-kuxjenza (5) Dan huwa ˙u l-bint (4) Tgerbeb xi wa˙da g˙al isfel (4) u 54 Aktar minn qantar wie˙ed (6) Wa˙da mill-bçejjeç (5) Çangun imdaqqas (6) Xejn ma jafulek (6) Malajr tag˙mel ˙bieb mieg˙u (5) Ta daqqa ta’ xkupa (5) u 69 Din xi ˙a©a ta’ prinçipju, li fuqha joqg˙od kollox (12) Estimu, valutazzjoni (5) u 73 ...... x’diskors g˙amiltilna! (6) A˙jar tard inkella .... (4) Dawn srieraq b’xafra dejqa (4)

WEQFIN:

79 80 82 84 87 88

Molla u molla (5) Biçça la˙am kbira (5) Aktar minn att wie˙ed (4) u 85 Aktar minn sunnara wa˙da (6) Xorta ta’ karkur (4) Ordnijiet b’mandat mill-qorti g˙at-tkeççija mid-djar (12) 93 Wie˙ed mill-qrun (4) 94 u 95 Dik l-omm bajd u ...... (6) 96 Óadd mhuwa g˙ar-.... kien jg˙id Alfred Sant (4) 98 Qtajja’ ta’ nies (5) 100 u 101 Aktar minn attentat wie˙ed (9) 105 Il-©id im˙olli wara l-mewt (4) 108 X’sar minnha l-banda tieg˙u? (5) 109 Dardir u n©azzar (6) 110 u 111 Dan singlu jew personali (11) 112 Mer˙i u mkittef wa˙da sew (7) 113 Mog˙ti kredtu, mag˙dud b’veru, mwemmen (6) 114 Qam mir-raqda (7) Weqfin 2 Hemm 14 b˙alu mdawrin mal-kosta tag˙na (5) 3 u 4 Xewwiex, i©ib it-ta˙wid u ddiΩordni (8) 6 u 7 Ta’ Ìuda l-aqwa wiehed minnhom (10) 9 Nieqes mis-smig˙ (4) 10 u 11 Tarahom l-aktar fil-karnival (9) 12 G˙awi jew sefsif fil-widnejn (7) 13 Ìisem mejjet (7) 16 Aktar fin (5) 18 Kien it-tifel ta’ Abram (5) 22 Din g˙odda li ΩΩomm kollox marsus biex ma jiççaqlaqx (5) 24 u 26 F’Malta ˙afna minnhom im˙arbtin (6) 27 Isebb˙u ©nien u kullimkien (5) 32 Kif ©ie ©ie (6)

33 35 36 37

u 34 Nuqqas ta’ ˙e©©a (7) G˙arbi li jg˙ix fid-deΩert (6) Ib˙ra kbar (6) Dittatur tar-Russja fil-Medjuevu, imlaqqam It-Terribbli (4) 38 u 40 Iben wa˙dani, m’g˙andux ˙utu (9) 44 Wa˙da mid-dwejjaq (4) 48 Mag˙mul minn nies li jmexxu xi azjenda (4) 49 Strument muΩikali tan-nifs (8) 51 Dan ja˙dem u jirsisti ˙afna g˙al xi partit jew g˙aqda (8) 52 NiΩel minn abbord (6) 55 G˙amel is-...... tas-salib (6) 57 Dari kien it-teatru tal-films muti (4) 59 Min jitwieled .... ma jmutx kwadru (4) 61 Kunjomu ssibu fir-regatta (4) 63 Xi bieqja bl-ilma, x’aktarx g˙all-klieb (4) 65 Il-fundatur tal-E©ittu modern (6) 66 Óbula rqaq (4) 68 Ta’ ta˙t fuq (6) 69 Esa©erat fil-fehmiet tieg˙u (6) 70 u 71 Ìabra ta’ tag˙rif bin-numri (10) 74 Jintlibes fir-ras f’Selmun? (4) 76 Il-mo˙˙ minn barra (4) 78 Kontra 45 mimduda (5) 79 u 81 Dawn suppost li jilbsu l-fradal? (6) 82 Naturalment mimli bl-arja (5) 83 Dawn fuq ru˙hom wisq (7) 86 Dan ta’ bla tmiem (7) 89 Id-dinja tonda (5) 90 u 91 Óuta griΩa fil-ba˙ar baxx (6) 92 Ji©ru mlebbta fuq il-linji (5) 97 Jiksu l-art bihom(5) 99 u 100 Li jiççaqlaq jew ja˙dem wa˙du (10) 102 L-eks-President Barbara (5) 103 u 104 Biçça çanga moqlija tajba (8) 106 u 107 Kienet l-g˙ajta ta’ Afred Sant: iç-........ l-ewwel (8)

2 u 3 Mandolina, 4 Aida, 6 u 7 Terrakotta, 9 u 10 Tikketta, 11 Telqa, 12 Mkabbar, 13 Fraxxnu, 16 Treni, 18 Milan, 22 Bobba, 24 u 26 Kworum, 27 Ómira, 32 Rekken, 33 Ru˙, 34 Ûelu, 35 Rombli, 36 Urtati, 37 Ambu, 38 u 40 Imbeçilli, 44 NaΩu, 48 Rota, 49 Gambetti, 51 Tripolin, 52 Skufja, 55 Pinnur, 57 Sadd, 59 UΩat, 61 Djuq, 63 Lino, 65 Rampil, 66 Apap, 68 Partit, 69 Tombla, 70 Bufe, 71 Nikket, 74 Ûona, 76 Rtab, 78 Isfar, 79 u 81 Tapiti, 82 Btala, 83 Taptipa, 86 Granita, 89 Rerum, 90 u 91 Tanbur, 92 Lvent, 97 Bendu, 99 u 100 Kategorija, 102 Óakem, 103 u 104 Po©©aman, 106 u 107 Stilista.

34 26|10|2014

kullhadd.com

KÓ logÓoB

TISLIBA BIN-NUMRI Po©©i n-numri f’posthom Bi 3 numri 121 188 236 296 332 399 446 491 529 560 593 645 845 860 910 963

B’4 numri 0005 0471 0572 0611 0867 1069 1929 2226 2673 2944 3120 3807 3895 3897 4186 4624 5156 5237 6199 6738 6739 6761 7280 7327 7445 7479 8131 8160 8213 8828 9095 9165

9193 9469 9551 9638 9757 9795

B’5 numri

B’6 numri

17261 18415 28428 31489 36572 37571 38440 41274 50971 52912 54974 62213 65125 73923 74046 75545 76888 81885 90254 95878 96549 97400

576693 655287 772805 862064

Bi 8 numri 02154378 06667276 54666415 85695474

SUDOKU SPONSORJATA MINN WELLA

Irba˙ xampù u conditioner Wella Aqta’ din il-log˙ba u ibg˙atha: KOMPETIZZJONI WELLA, KullÓadd, Çentru Nazzjonali Laburista, Triq Mile End, il-Óamrun.

Isem: ..........................................................................................

Indirizz:......................................................................................... .....................................................................................................

Rebbie˙a tal-©img˙a l-o˙ra: VANNESSA MIFSUD, 9, Triq il-Óerba, Birkirkara, BKR 2320

Kompetizzjoni Centro Casalinga Ìemma’ s-sitt kupuni u ibg˙athom f’daqqa lil: KullÓadd, Kompetizzjoni Centro Casalinga, Çentru Nazzjonali Laburista, Triq Mile End, il-Óamrun, ÓMR 1717.

Isem:...................................................................................................................................................................

1

Indirizz:.............................................................................................................................................................. ...........................................................................................................................................................................

Nru tal-karta tal-identità:............................................. Nru tat-telefown:........................................................

MARY ANNE BUGEJA, 60, Triq il-Vitorja, ir-Rabat, Malta, RBT 1504.

lOGÓOB KÓ

26|10|2014 35

kullhadd.com

IRBAÓ €25 fI flus

42

IBGÓAT DAWN IÛ-ÛEWÌ KOMPETIZZJONIJIET FLIMKIEN U IDÓOL BIÇ-ÇANS LI TIRBAÓ €25 L-indirizz huwa: Irba˙ €25 fi flus, KullÓadd, Çentru Nazzjonali Laburista, Triq Mile End, il-Óamrun.

TIslIBA Mimdudin:

Weqfin:

1.

4.

1.

2,7.

Post ta’ tag˙lim (5) Jekk din tkun tajba tkun t˙obb? (4) Ara 2 Imla˙˙qa (6) Welcome (6) Jara n-nies dubbien (9) Ara 9 Sar intervent mediku fuqha (7) Ara 12 mimduda Tog˙ma ? (5) Mhux jien (3) .......... katabra

7.

9,16.

10.

12,19.

16.

18,24.

19.

20.

21.

23.

(4) 24.

Ara 18

Qafel (6) Il-President Amerikan (5) 3,21W. Apprezza? (6) 5,11.

Tal-......... iba˙˙ar (5) 6.

Ming˙ajr (3) 8.

Ajruplan IngliΩ (9) 11.

Ara 5 12,22.

Ja˙dem fuq il-palk (5) 13.

Ramona Olivia Abela (1,1,1) 14.

Mhux moderna (6) 15.

Itajjar 8 wieqfa (6) 17.

Dawn l-ittri kienu jidhru fuq il-flokkijiet ta’ Man Utd (3) 21.

Ara 3 22.

Ara 12

SOLUZZJONI TAL-ÌIMGÓA L-OÓRA Mimdudin:

Weqfin:

1.

4.

7,22. ,9,24.

10.

12.

18,21W. 20.

21.

1.

2,12.

3,5.

6,11.

8,19.

13,16.

14.

15.

17,23.

Ballu, Dejn, Landa Inpartat, Intiru, Satira, Ivara, Elett, AMN

Bdiewa, Lapsi, Uliedi, Nduna, Anniversarju, Tilari, Artist, Kurrat, Ramadan

QED TAGÓRAfHOM? fir-ritratt hemm Ωew© uçu˙ f’wiçç wie˙ed. Qed tag˙rafhom? Ójiel: Dawn iΩ-Ωew© nisa, skont il-forbes, huma l-ewwel Ωew© çelebritajiet femminili meqjusa fost l-aktar b’sa˙˙ithom.

Personalità 1:

Kantanta 2:

RIÛULTAT TAL-ÌIMGÓA L-OÓRA

Isem: Indirizz:

Nru tat-Telefown: Steve Jobs

REBBIEÓ TAL-ÌIMGÓA L-OÓRA: F.GRIXTI, 16, Mont Cenis, Triq Serafin M. Zarb, iΩ-Ûurrieq.

Bill Gates

36 26|10|2014

kullhadd.com

KÓ SPORTS

ASMK FIL-PRESIDENT’S BIKE RIDE LI SE SSIR ILLUM Nhar il-Óadd li g˙adda l-Assoçjazzjoni Sport Muturi u Karozzi kellha numru ta’ attivitajiet mill-Kampjonat ASMK Pasta Poiatti 2014/15. L-attività ewlenija fil-kumpless ta’ Ta’ Qali kienet bilkarozzi autocross. Attività o˙ra kienet bil-muturi trials fil-barriera tal-Blokrete Ltd, in-Naxxar, waqt li f’G˙awdex kien hemm l-ewwel ti©rija PreChampionship bil-motocross fil-korsa tal-muturi fin-Nadur G˙awdex.

Intant, ˙arsa ˙afif lejn l-attività bilkarozzi autocross rajna 29 kompetitur li rre©istraw g˙al din l-attività. Sitt kompetituri ©ew mill-gΩira G˙awdxija.

Fil-klassi bis-sewwieqa Maltin rajna lil Philip Joe Vella jiddomina l-klassi fuq Opel Nova. Dan reba˙ il-heats kollha tal-©urnata fejn awtomatikament ˙a postu fil-finali klassi A f’din l-ewwel ti©rija tal-kampjonat. Sewwieqa o˙ra li kkwalifikaw kienu Vince Farrugia fuq VW Polo; Christian Mark Galea fuq Fiat Ritmo; Andrew Pisani u Josef Abela, ittnejn fuq Opel Nova; u Melo Zammit fuq Opel Corsa.

Mat-tluq ta’ din il-finali rajna lil Vella jie˙u t-tmun mill-bidu sal-a˙˙ar. Dan kien segwit min Pisani u Farrugia li baqg˙u jiddefendu posthom salbandiera tat-tmiem. Fir-raba’ post spiçça Abela segwit minn Galea li kellu jirtira mit-ti©rija.

Il-finali Klassi B kienet tinkludi lil Godwin Martin, Manuel Muscat u Matthew Borg, kollha fuq Opel Corsa, Kieth Borg fuq Opel Nova, Philip

Grima fuq Ford Escort u Lucas Pace fuq Honda Civic. Mat-tluq ta’ din ilfinali rajna lil Martin jie˙u t-tmun tatti©rija segwit minn Muscat u Borg.

Dawn ukoll irrepetew dak li ©ara filfinali klassi A tant li baqg˙u jΩommu u jiddenfendu posthom sal-a˙˙ar. Firraba’ post kien hemm Borg segwit minn Grima u Pace rispettivament. Óarsa x’©ara f’G˙awdex fejn 24 kompetitur ˙adu sehem f’din il-pre-season race li minkejja li din it-ti©rija dejjem saret fil-kumpless sportiv tal-G˙aqda f’Ta’ Qali, wara l-manutenzjoni li g˙amlet l-ASMK fil-korsa f’G˙awdex, ©ie deçiΩ li din l-ewwel attività ssir finNadur.

Is-sewwieqa kienu maqsuma f’Ωew© klassijiet, klassi g˙as-sewwieqa talkampjonat u klassi o˙ra g˙al dawk kollha li g˙adhom jibdew filmotocross.

Fi Klassi A rajna lil Paul Muscat fuq KTM jiddomina din il-klassi, tant li dan reba˙ il-heats kollha tal-©urnata u ©ie ddikjarat rebbie˙. Muscat kien segwit f’kull heat minn Clayton Camilleri fuq mutur KTM li spiçça l-©urnata fit-tieni post. Muscat u Camilleri ˙allew lil Edward Ciantar fuq mutur Kawasaki u Trevor Muscat fuq mutur Honda jissieltu g˙at-tielet post, iΩda Ciantar baqa’ jippersisti tant li fl-a˙˙ar ti©rija rnexxielu jie˙u t-tielet post quddiem Trevor Muscat.

Fi Klassi B rajna l-grupp ikun maqsum fi tnejn biex miΩ-Ωew© gruppi

jo˙or©u l-a˙jar g˙axar sewwieqa g˙allfinali tal-©urnata. F’din ikkwalifikaw Godfrey Bigeni, Matthew Vella, Daniel Camilleri, Kyle Camilleri, Keith Bugeja, Etienne u Joseph Bigeni, Charles Borg, Matthew Mercieca u Joseph Hili.

Mat-tluq ta’ din il-finali rajna lillfamilja Bigeni jie˙du t-tmun tat-ti©rija.

Etienne b’mutur Honda Ωamm postu fuq quddiem segwit minn Joseph b’mutur Suzuki u Godfrey b’mutur Honda. Dawn baqg˙u jiddefendu lpost tag˙hom sal-a˙˙ar fejn irnexielhom jie˙du l-podju kollu f’idejn sewwieqa G˙awdxin. Fir-raba’ post spiçça Joseph Hili fuq mutur Honda waqt li fil-˙ames post spiçça Matthew Mercieca fuq Mutur Kawasaki. Óarsa lejn is-sezzjoni trials fin-Naxxar fejn ˙adu sehem ˙dax-il kompetitur f’din il-kompetizzjoni teknika li ssir b’dawn il-muturi trials fuq (6) sitt sezzjonijiet li ©ew ippreparati apposta fejn sewwieq juri l-kapaçità teknika li tkun ibbaΩata fuq punti ta’ penali g˙al min jag˙mel Ωbalji.

Fi Klassi A rajna lil Damon Bonello fuq mutur Gas Gas li ddomina l-©urnata, fejn g˙alaq is-sezzjonijiet kollha b’10 punti biss ta’ penalità. Dan kien segwit minn Gary Debono fuq mutur Sherco li spiçça b’36 punt ta’ penalità.

Fit-tielet post spiçça Robert Caruana fuq Gas Gas li g˙alaq il-©urnata b’37 punt ta’ penalità.

Fi Klassi B rajna diversi sewwieqa jie˙du sehem g˙all-ewwel darba. Josph

Scicluna fuq mutur Gas Gas iddomina l-klassi, tant li spiçça biex reba˙ b’10 punti ta’ penalità biss. Dan kien segwit minn Bernard Sammut fuq mutur Beta li spiçça l-©urnata bi 23 punt ta’ penalità. Fit-tielet post spiçça Manuel Camilleri fuq mutur Gas Gas li g˙alaq il-©urnata b’24 punt ta’ penalità.

It-tim ta’ Andrew Cassar u Mathieu Salomon kienu fi Sqallija nhar il-Óadd 19 ta’ Ottubru. Dawn ˙adu sehem f’ti©rija Enduro li saret f’çirkwit fejn Ωew© kompetituri jsuqu pari. Il-muturi ta’ Mathieu u ta’ Andrew ikunu bl-istess numru u, waqt li kompetitur ikun isuq fil-korsa, l-ie˙or ikun fil-paddock fejn isir re-fuel u manutenzjoni tal-mutur kif ukoll ikun ˙in ta’ mistrie˙ g˙al wie˙ed mit-tim. Meta dan jiddeçiedi li jrid jistrie˙, dan jid˙ol fil-paddock u sie˙bu jo˙ro© ikompli t-ti©rija. It-tim tag˙na spiçça fis-seba’ post minn 17-il tim fuq korsa ta’ ˙ames sig˙at.

Intant l-Assoçjazzjoni se tkompli blimpenji tag˙ha llum il-Óadd 26 ta’ Ottubru billi tkun qed tie˙u sehem bilmuturi fl-ewwel edizzjoni talPresident’s Bike Ride. L-Assoçjazzjoni flimkien mal-membri kollha tal-muturi mistennija titlaq minn Ta’ Qali fid9.00am skortata mill-pulizija tat-traffiku biex fl-10.00am jo˙or©u fil-Bike Ride mill-Palazz ta’ Sant’Anton. Il-President’s Bike Ride hija twila madwar 62 kilometru u mistennija tispiçça fil-kumpless sportiv tal-ASMK f’Ta’ Qali fejn ser ti©i mtellg˙a attività bil-muturi u r-roti.

PRESIDENT ÌDID GÓAL SLIEMA AQUATIC SPORTS CLUB

Sliema Aquatic Sports Club ˙abbru lill-Avukat Frank Testa b˙ala l-President il-©did tal-klabb. Dan wara li l-President Emeritu, isSur Michael Gatt, g˙aΩel li ma jikkontestax g˙all-kumitat filLaqg˙a Ìenerali Annwali li saret din il-Ìimg˙a.

Testa, li trabba fil-klabb minn G˙ar id-Dud sa minn twelidu, irringrazzja lill-President preçedenti g˙as-servizz eççellenti li ta lill-klabb, kif ukoll lill-membri u lill-kumitat il-©did tal-fiduçja li wrew fih, filwaqt li tenna li flimkien mal-kumitat se ja˙dem bi ˙©aru biex jirritorna lill-aktar klabb li reba˙ unuri hawn Malta g˙as-suççess, wara perjodu kemxejn diffiçli.

Matul l-istess Laqg˙a Ìenerali Annwali, is-Sur Michael Gatt kien ma˙tur b˙ala President Onorarju tal-klabb tal-g˙awm u l-water polo b’vot unanimu, b˙ala rikonoxximent g˙as-servizz li ta lillklabb matul ˙ajtu, fejn wara li tela’ min-nursery tal-istess klabb, serva b˙ala plejer, kowç, u finalment b˙ala president tal-klabb.

Sar ukoll ringrazzjament xieraq lil Malcolm Gatt, li ddeçieda li jirtira wara 30 sena fil-kumitat, 28 minnhom b˙ala teΩorier.

Il-kumitat il-©did di©à ssokta fil-˙idma tieg˙u g˙all-ista©un li jmiss.

sPOrts kÓ

26|10|2014 37

kullhadd.com

rAPPOrt tA’ LiAM GAUCi

LiL Hinn MiÇ-Çirkwit Il-Gran Premji tar-Russja u tal-Istati Uniti huma separati bi tliet ©img˙at, Ωmien twil mhux ˙aΩin g˙al dak li mdorrijin naraw fil-kalendarju talFormula 1 wie˙ed jeskludi l-waqfien tradizzjonali tas-sajf.

Din il-waqfa, però, kienet bΩonjuΩa g˙all-FIA, kif ukoll it-timijiet u ssewwieqa, li wara t-tellieqa tal-Ìappun ma kellhomx l-opportunità li jipproçessaw diversi Ωviluppi, fosthom linçident ikrah ta’ Jules Bianchi, hekk kif kul˙add kellu j˙ejji ru˙u g˙allGran Premju tar-Russja li wasal biss ©img˙a wara dak ta’ SuΩuka.

Bord ta’ inkjesta L-FIA appuntat bord ta’ g˙axra minnies biex janalizzaw l-inçident li fih issewwieq FrançiΩ tal-Marussia Jules Bianchi sofra ©rie˙i serji f’rasu. Il-bord se jkun immexxi minn Peter Wright, ilPresident tal-Kummissjoni tas-Sigurtà tal-FIA, u se jkollu fi ˙danu figuri illustri tal-Formula 1, fosthom Ross Brawn, Stefano Domenicali u Em erson Fittipaldi.

Il-˙idma ta’ dan il-bord di©à bdiet u hija mistennija li twassal g˙all-preΩentazzjoni ta’ rapport dettaljat fil-laqg˙a tal-World Motor Sport Council li se ssir fit-3 ta’ Diçembru f’Doha, il-Qatar.

L-FIA sostniet li dan ir-rapport se jservi ta’ baΩi g˙ar-riformi fis-sigurtà li se jsiru fl-ista©un li jmiss.

Fil-jiem li g˙addew deher çar li kien hemm bΩonn ur©enti li l-Federazzjoni tie˙u l-kontroll tad-dibattitu dwar issigurtà hekk kif fe©©ew diversi spekulazzjonijiet u akkuΩi fi ˙dan id-dinja tal-Formula 1 li g˙amlu iktar ˙sara milli ©id.

Periklu serju Il-kwistjoni ta’ sigurtà re©g˙et kienet prominenti fil-Gran Premju ta’ Sochi hekk kif Kamui Kobayashi, issewwieq ÌappuniΩ tal-Caterham, esprima x-xokk tieg˙u lejn il-kundizzjoni tal-vettura li ntalab isuq f’din ittellieqa.

Dan g˙amlu permezz ta’ kumment li Ωied ma’ ritratt li tella’ fuq il-medja soçjali fejn deher li t-tim issoda wie˙ed mis-sospenzjonijiet tal-vettura b’saff ta’ fibra karbonja minflok biddlu l-parti ma’ wa˙da ©dida. Fil-kumment tieg˙u, Kobayashi qal li dan sar g˙ax it-tim m’g˙andux iktar partijiet ©odda g˙ad-dispoΩizzjoni tieg˙u min˙abba lproblemi finanzjarji li qed jesperjenza.

Madankollu, il-Caterham sostnew li, minkejja l-problemi mag˙rufin tag˙hom, it-tim g˙adu f’kundizzjoni li jikkompeti sal-a˙har tal-ista©un u li ttiswijiet li jsiru fuq il-vetturi tag˙hom ji©u ççekkjati mill-Federazzjoni qabel ma dawn jintbag˙tu fuq it-traççat.

Is-sewwieq ne˙˙a l-kumment tieg˙u ftit wara li qamet il-kontroversja.

Madankollu, din il-©img˙a sar mag˙ruf wkoll li l-problemi finanzjarji tal-Caterham fil-fatt huma ag˙ar milli ma˙sub hekk kif il-kumpanija sussidjarja li tipproduçilhom il-partijiet talvetturi tag˙hom, Caterham Sports Limited, da˙let fi stat ta’ amministrazzjoni wara li din akkumulat ’il fuq minn €20 miljun fi djun.

Il-battalja legali li qieg˙da tirriΩulta minn din is-sitwazzjoni finanzjarja mwieg˙ra tista’ tfisser li t-tim jisparixxi g˙al kollox mill-isport hekk kif lamministraturi preΩenti jidhru li m’g˙andhom l-ebda intenzjoni li jinvestu iktar flus fil-Caterham qabel ma

Caterham 2014 jintla˙aq ftehim dwar il-˙las ta’ dawn id-djun kbar.

A©©ornament kbir Differenti hija s-sitwazzjoni talMcLaren li wieg˙du a©©ornamenti sostanzjali g˙all-vetturi tag˙hom g˙alla˙˙ar tlielaq tal-ista©un. It-tim ibbaΩat f’Woking di©à kien g˙amel avvanzi notevoli fil-Gran Premju ta’ Singapor illi ppermettewlhom ikunu fiΩ-Ωona punti b’mod regolari.

Minkejja li l-McLaren g˙adhom f’nofs battalja g˙all-˙ames post fil-klassifika tal-kostrutturi, huma qalu li l-iΩviluppi l-©odda li se jidhru fit-tlielaq li jmiss huma fil-fatt ma˙suba biex iservu ta’ baΩi g˙all-kampjonat li jmiss.

Dawn ˙a jing˙aqdu ma’ tibdiliet o˙rajn li matul ix-xhur raw diversi riformi amministrattivi kif ukoll tekniçi fit-tim illi fost l-o˙rajn inkluda t-tmiem tal-ftehim mal-Mercedes li kienu ilhom jipprovdulhom il-magni mill-1995.

Sadanittant, il-futur tas-sewwieqa g˙adu inçert hekk kif il-McLaren g˙aΩlu li ma j©eddux il- kuntratti tag˙hom qabel it-tmiem tal-kampjonat.

Mercedes dwar il-mod kif se jkunu Ωviluppati l-magni fil-©ejjieni kompliet g˙addejja din il-©img˙a. Din il-©img˙a kellna lil Toto Wolff, id-direttur eΩekuttiv tal-Mercedes F1, ipo©©i fiddubju l-kalkoli ta’ Marco Mattiacci, ilkontroparti tieg˙u fi ˙dan il-Ferrari, wara li dan tal-a˙˙ar sostna li Ωviluppi tekniçi matul l-ista©un ma kinux ˙a jo˙olqu piΩijiet finanzjarji ©odda fuq il-kostrutturi.

B˙alissa l-kostrutturi tal-magni g˙andhom limitu ta’ mudell wie˙ed g˙al kull sena li jrid ji©i sottomess g˙all-approvazzjoni tal-Federazzjoni qabel l-ewwel tellieqa. Ólief bidliet Ωg˙ar li jindirizzaw difetti gravi flg˙amla tag˙hom, dawn il-magni ma jistg˙ux jintmessu mil-lat ta’ disinn sa tmiem l-ista©un.

Il-Ferrari u r-Renault qeg˙din jipproponu li l-kostrutturi jibdew jit˙allew jiΩviluppaw il-magni tag˙hom b’tali mod li jkunu jistg˙u jintroduçu wie˙ed ©did sa nofs l-ista©un.

Wolff sostna li l-kummenti ta’ Mattiacci ma jag˙mlux sens hekk kif huwa ovvju li dan it-tip ta’ Ωvilupp se jinvolvi iktar infiq fir-riçerka, kif ukoll

se jo˙loq il-bΩonn li jkunu mibnija magni ©odda g˙at-timijiet kostrutturi u klijenti.

Ritorn f’Las Vegas?

Jidher li l-possibbiltà li jkun hemm Gran Premju ie˙or fl-Istati Uniti tista’ ssir realtà fi Ωmien mhux imbieg˙ed.

Madankollu, iç-çirkwit jidher li mhux se jkun f’Long Beach jew New Jersey kif kien mistenni, imma f’Las Vegas.

Dan kien ikkonfermat minn Bernie Ecclestone nniffsu li ˙abbar illi nnegozjati biex issir din it-tellieqa qeg˙din fi stat avvanzat.

L-a˙˙ar tellieqa tal-F1 f’Las Vegas kienet dik tal-1982 meta saret f’çirkwit mibni g˙all-okkaΩjoni fil-parke©© ta’ Caesars Palace. Madankollu, dan ilGran Premju kien organizzat darbtejn biss g˙ax l-interess fost il-pubbliku kien ferm iktar baxx milli mixtieq. ßF’dan l-istadju g˙ad m’hemmx data eΩatta g˙al meta l-F1 tista’ tirritorna f’Las Vegas. Madankollu, l-iktar sta©un realistiku jidher dak tal-2017 hekk kif il-pro©ett ta’ Ωvilupp taç-çirkwit g˙adu fi stadju bikri.

Ûmien ta’ tranΩizzjoni Il-Lotus ukoll qeg˙din i˙ejju ru˙hom g˙all-ista©un li jmiss permezz taddebutt ta’ mnie˙er ©did g˙all-vetturi tag˙hom li se jie˙u post dak preΩenti li sar famuΩ g˙all-forma partikolari li ©iet imxebbha man-njieb tal-iljunfanti.

L-imnie˙er il-©did mistenni li jkun jixbah lil dak li Ωviluppaw timijiet o˙rajn u se jiddebutta bi prova fissessjonijiet ta’ prattika tal-Istati Uniti biex fix-xhur li ©ejjin ikompli ji©i Ωviluppat qabel it-tnedija uffiçjali tieg˙u fl-2015.

Flimkien ma’ dan it-tibdil, il-Lotus se jag˙mlu wkoll tranΩizzjoni g˙all-magni Mercedes mir-Renault fl-2015 wara lista©un diΩappuntanti li esperjenzaw din is-sena. Din ir-relazzjoni, b˙al dik tal-McLaren mal-Mercedes, kienet ilha g˙addejja mill-1995 meta t-tim kien g˙adu jsuq bl-isem tal-Benetton.

Nuqqas ta’ qbil Il-battalja bejn il-Ferrari, Renault u l-

Las Vegas GP 1981

38 26|10|2014

kullhadd.com

KÓ SPORTS

RIÛULTATI

PREMIER INGLIÛ Wes Brown kif ukoll mill-gowler Vito Mannone g˙enu lit-tim minn Londra ta’ Arsenal jirb˙u l-konfront kontra Sunderland biΩ-Ωew© gowls ji©u skurjati mill-plejer Çilen Alexis Sanchez.

It-tim ta’ Gus Poyet lag˙bu a˙jar mill-a˙˙ar log˙ba tag˙hom – fejn qalg˙u tmienja – iΩda xorta ma kienx biΩΩejjed biex jirb˙u dan ilkonfront.

L-ewwel gowl wasal wara pass qasir ta’ Brown lejn il-gowler Mannone fejn Sanchez approfitta u skurja b’mod intelli©enti. Minkejja li ma kienu xejn konvinçenti, lArsenal rnexxielhom jiskurjaw ittieni gowl, din id-darba minn Ωball tal-istess gowler Mannone, biex Sanchez g˙amel l-iskor 2-0.

West Ham U v Man City Liverpool v Hull City Southampton v Stoke City Sunderland v Arsenal West Brom v Crystal P Swansea City v Leicester City

2-1 0-0 1-0 0-2 2-2 2-0

LOGÓOB GÓAL-LUM 14.30

Burnley v Everton Tottenham H v Newcastle U Man Utd v Chelsea

14.30 17.00

LOGÓOB GÓAL GÓADA 21.00

QPR v Aston Villa

KLASSIFIKA TIM

L

R

D

T

F

K

P

Chelsea Southampton Manchester City West Ham United Arsenal Swansea City Liverpool Man Utd Hull City Tottenham H Stoke City West Brom Aston Villa Everton Crystal Palace Leicester City Sunderland Newcastle United Burnley QPR

8 9 9 9 9 9 9 8 9 8 9 9 8 8 9 9 9 8 8 8

7 6 5 5 3 4 4 3 2 3 3 2 3 2 2 2 1 1 0 1

1 1 2 1 5 2 2 3 5 2 2 4 1 3 3 3 5 4 4 1

0 2 2 3 1 3 3 2 2 3 4 3 4 3 4 4 3 3 4 6

23 20 19 17 15 13 13 15 13 10 8 12 4 16 13 11 8 8 4 6

8 5 10 12 11 10 12 12 13 11 10 13 12 16 16 15 17 14 13 18

22 19 17 16 14 14 14 12 11 11 11 10 10 9 9 9 8 7 4 4

MAN UTD V CHELSEA

Sanchez tal-Arsenal jiskurja it-tieni gowl g˙all-Arsenal fl-a˙˙ar minuti tal-log˙ba

WEST HAM V MAN CITY It-tim minn Londra ta’ West Ham issorprenda lil kul˙add meta g˙eleb wie˙ed mill-isfidanti denji g˙allKampjonat IngliΩ Manchester City bliskor ta’ 2-1.

F’log˙ba eçitanti, it-tim ta’ West Ham iddomina l-ewwel taqsima fejn kien proprju Morgan Amalfitano li feta˙ l-iskors wara xog˙ol tajjeb ta’ Enner Valencia fuq il-lemin. Fit-tieni taqsima, it-tim minn Manchester ˙ar©u determinati biex i©ibu d-draw tant li laqtu l-lasta darbtejn f’Ωew©

okkaΩjonijiet differenti.

Minkejja dawn l-isforzi, kienu t-tim ta’ West Ham li Ωiedu l-iskor, din iddarba permezz ta’ daqqa ta’ ras b’sa˙˙itha ta’ Diafra Sakho, is-sitt gowl konsekuttiv tieg˙u g˙allHammers.

Manchester City komplew jag˙fsu tant li skurjaw gowl sabi˙ minn David Silva iΩda kien kollu ta’ xejn g˙ax West Ham Ωammew sodi fid-difiΩa.

SUNDERLAND V ARSENAL Ûbalji difensivi min-na˙a tad-difensur

Il-log˙ba tal-©img˙a fil-Kampjonat IngliΩ hija Ωgur din il-log˙ba li se tintlag˙ab illejla fil-5pm.

It-tim ta’ Van Gaal se jkun qed ifittex li jirba˙ din il-log˙ba kruçjali biex isa˙˙a˙ iç-çansis li t-tim tieg˙u jisfida lit-tim ta’ Chelsea g˙ar-reb˙ tal-Kampjonat IngliΩ.

Din il-©img˙a l-kowç OlandiΩ sostna li, minkejja l-bidu xejn konsistenti tat-tim tieg˙u, xorta wa˙da jemmen li jista’ jisfida lill-favoriti g˙all-Kampjonat billi jibda llum b’reb˙a kontra r-rivali minn Londra.

Min-na˙a l-o˙ra, it-tim ta’ Jose Mourinho se jkun ming˙ajr l-attakk prolifiku Diego Costa iΩda se jag˙mel minn kollox biex isa˙˙a˙ il-poΩizzjoni tieg˙u fil-quççata talklassifika fil-Kampjonat IngliΩ.

PUNTI OÓRA

SERIE A

CARRIK LURA FL-AZZJONI JUVENTUS V PALERMO

RIÛULTATI 0-4

Empoli v Cagliari Parma v Sassuolo Sampdoria v Roma

1-3 Tard

LOGÓOB GÓAL-LUM 15.00

ChievoVerona v Genoa Juventus v Palermo Udinese v Atalanta Cesena v Inter Lazio v Torino SSC Napoli v Hellas Verona AC Milan v Fiorentina

15.00 15.00 18.00 18.00 18.00 20.45

KLASSIFIKA TIM

L

R

D

T

F

K

P

Juventus Roma Sampdoria AC Milan Udinese Lazio SSC Napoli Hellas Verona Inter Genoa Fiorentina Cagliari Torino Empoli Atalanta Sassuolo Cesena Palermo ChievoVerona Parma

7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 8 7 8 7 8 7 7 7 8

6 6 4 4 4 4 3 3 2 2 2 2 2 1 2 1 1 1 1 1

1 0 3 2 1 0 2 2 3 3 3 2 2 4 1 4 3 3 1 0

0 1 0 1 2 3 2 2 2 2 2 4 3 3 4 3 3 3 5 7

14 14 9 16 9 13 10 7 13 7 5 13 5 9 3 7 6 8 5 12

3 4 4 10 6 7 9 8 10 7 5 11 7 13 8 14 12 15 12 20

19 18 15 14 13 12 11 11 9 9 9 8 8 7 7 7 6 6 4 3

Illum tkompli it-tmien ©img˙a tal-futbol Taljan.

F’wa˙da milll-ewwel log˙biet naraw lil Juventus jilqg˙u f’darhom lil Palermo. Il-©img˙a l-o˙ra lJuventus kisbu biss punt g˙and it-tim li jinsab fissittax-il post, biex b’hekk temmew katina ta’ sitt reb˙iet konsekuttivi.

Il-Bianconeri jibqg˙u b’sa˙˙ithom f’darhom, iΩda l-istorja fil-kampjonat Ewropew qed tidher mod ie˙or. Nhar il-Erbg˙a li g˙adda tilfu t-tieni log˙ba tag˙hom taç-CL kontra l-Griegi, Olympiakos.

G˙al darb’o˙ra l-Juventus qed jiddependu fuq isservizzi ta’ Carlos Tevez, li dan l-a˙˙ar wera li qieg˙ed f’forma tajba. Apparti minn hekk, se jkollhom nieqsa lil Romulo u Barzagli.

It-tim Sqalli, Palermo, g˙andu t-tieni l-ag˙ar difiΩa fil-kampjonat, f’seba’ log˙biet kisbu biss sitt punti, u li f’dawn il-log˙biet qalg˙u 15-il gowl.

G˙all-kuntrarju, il-plejers ta’ quddiem jidru li huma promettenti. Sadanittat, il-Palermo g˙andhom bΩonn kull mezz possibbli biex jiffiltraw id-difiΩa Juventina.

MILAN V FIORENTINA Il-forma impekkabbli ta’ Milan fis-Serie A tista’ tkun ipperikolata meta dawn se jiffaççjaw lit-tim minn Firenza ta’ Fiorentina li jridu jer©g˙u jirb˙u wara li tilfu l-a˙˙ar log˙ba tag˙hom kontra Lazio.

S’issa t-tim ta’ Pippo Inzaghi g˙addej minn forma brillanti fil-Kampjonat Taljan tant li tilef log˙ba wa˙da biss mis-sebg˙a li di©à lag˙bu. Min-na˙a lo˙ra, it-tim ta’ Fiorentina ma kellhomx bidu façli u b˙alissa jinsabu fil-11 il-post fil-klassifika wara biss Ωew© reb˙iet u tliet draws.

L-ikbar problema tal-Vjola huma n-nuqqas talattakkanti puri Mario Gomez u Guiseppe Rossi li g˙adhom ma jistg˙ux jilag˙bu min˙abba li r-riabilitazzjoni tag˙hom qieg˙da tie˙u fit-tul iktar minn kemm kien ma˙sub.

G˙alhekk, Vincenzo Montella se jipprova jirba˙ din il-log˙ba biex jg˙olli l-moral tal-Vjola meta jaf li t-tim ta’ Milan, b’mod speçjali d-difiΩa tag˙hom, hija vulnerabbli g˙ax irnexxielhom biss iΩommu clean sheet wa˙da mis-seba’ log˙biet li ntlag˙bu s’issa.

Wara Ωmien twil barra mill-azzjoni min˙abba injury flg˙arqub, il-plejer internazzjonali IngliΩ ta’ Manchester United Michael Carrick, wieg˙ed li jag˙mel dak kollu possibbli biex jer©a’ jirba˙ postu fit-tim ta’ Louis Van Gaal.

F’kummenti li ta lill-medja, Carrick sostna li din kienet litwal injury li kellu fil-karriera tieg˙u u jinsab sodisfatt ˙afna li wara sitt xhur re©a’ mess l-ewwel darba ballun tal-futbol.

Meta mistoqsi dwar iç-çansijiet tieg˙u fit-tim, huwa qal li se j˙alli kollox f’idejn il-kowç tieg˙u Van Gaal.

Meta mistoqsi jekk hux se jkun diffiçli g˙alih biex jer©a’ jid˙ol lura mal-ewwel ˙dax, Carrick wie©eb li hu jista’ biss jipprepara lilu nnifsu sew permezz tat-ta˙ri© u l-g˙aΩla tattim g˙andha tibqa’ f’idejn il-kowç OlandiΩ.

SUAREZ MHUX SE JIGDEM AKTAR Il-plejer Urugwajan ta’ Barçellona Luis Suarez sostna li qatt iktar mhu se jer©a’ jigdem lil xi ˙add fil-karriera tieg˙u.

Huwa qal dan lejlet l-El Classico wara erba’ xhur sospiΩ min˙abba li nstab ˙ati li gidem lil Chiellini fit-Tazza tadDinja tas-sajf li g˙adda.

Din ma kinitx l-ewwel darba li dan il-plejer ta’ 27 sena nstab ˙ati li gidem lil xi ˙add. Dan g˙ax huwa kien ukoll sospiΩ g˙all-istess offiΩa meta kien g˙adu ma’ Ajax fl-2010, kif ukoll meta gidem lil Branislav Ivanovic ta’ Chelsea fl2013 meta kien g˙adu ma’ Liverpool.

F’dan ir-rigward, fil-partita tant mistennija bejn iΩ-Ωew© rivali ta’ Spanja, Real Madrid u Barçellona, Luis Suarez kellu jiddebutta proprju f’din il-log˙ba li ntlag˙bet ilbiera˙.

WERDER BREMEN JAPPUNTAW LIL VIKTOR SKRIPNIK It-tim ÌermaniΩ ta’ Werder Bremen ne˙˙ew lill-kowç Robin Dutt wara t-telfa ta’ nhar il-Ìimg˙a li g˙adda bl-iskors ta’ 10 kontra Cologne.

B’dan ir-riΩultat, it-tim mit-Tramuntana tal-Ìermanja sab ru˙u ankrat fil-qieg˙ tal-klassifika tal-Kampjonat ÌermaniΩ b’erba’ punt biss, ming˙ajr reb˙a wa˙da minn disa’ log˙biet s’issa dan l-ista©un.

Fid-dawl ta’ dan kollu, ©ie appuntat l-ekskowç tar-reserves Viktor Skripnik biex jipprova jbiddel il-forma ta’ dan it-tim.

F’kummenti li ta d-Direttur Sportiv ta’ Werder Bremen Thomas Eichin, irringrazzja lil Robin Dutt tas-servizzi u taxxog˙ol li g˙amel g˙at-tim. Huwa qal ukoll li din id-deçiΩjoni ttie˙det wara s-sensiela ta’ riΩultati negattivi fil-Bundesliga.

Min-na˙a tieg˙u Skripnik sostna li se jag˙mel dak kollu possibbli biex jer©a’ jpo©©i lil Bremen fit-triq tas-suççessi.

SPORTS KÓ

26|10|2014 39

kullhadd.com

BOV PREMIER LEAGUE PIETÀ H ÛEBBUÌ R

1 0

HIBERNIANS BIRKIRKARA

1 0

QORMI TARXIEN R

1 0

FLORIANA MOSTA

3 2

Ritratti: STEPHEN GATT

PENALTY DEÇIÛIV

Borg Conor (F) Milovanovic Bojan (M)

Wara r-reb˙a tal-©img˙a l-o˙ra kontra t-tim ta’ Floriana bl-iskor ta’ 4-2, Qormi FC komplew jirb˙u, din id-darba kontra Tarxien Rainbows bl-iskor minimu ta’ 1-0.

Wara bidu pjuttost kwiet tal-ewwel taqsima, l-ewwel azzjoni denja waslet minn Qormi wara 18-il minuta fejn minn korner ta’ Frank Temile, id-daqqa ta’ ras ta’ Alfred Effiong tispiçça ftit barra.

Fid-29 minuta Tarxien irrispondew meta Alexander Cini qassam lejn Jorge Santon Silva li b’xutt minn barra l-kaxxa ©ie kklirjat bla problemi mid-difiΩa Qormija. Qormi komplew jag˙fsu, din iddarba minn xutt ta’ Joseph Chetcuti li g˙adda barra mil-lasta ta’ Cini.

Il-Yellows komplew jag˙fsu tant li re©a’ kien Joseph Chetcuti li, minn xutt ie˙or tieg˙u, g˙adda barra mil-lasti tal-gowler ta’ Cini.

Minuta wara, Qormi ˙olqu azzjoni o˙ra din id-darba minn pass ta’ Effiong li g˙adda lejn Quatrochi Santos u x-xutt tieg˙u ©ie salvat mill-istess gowler ta’ Tarxien. Qormi dominanti imma mhux preçiΩi, dan g˙ax xutt ie˙or ta’ Joseph Chetcuti fid-39 minuta g˙adda barra mil-lasti ta’ Cini.

Fit-tieni taqsima, Qormi ˙ar©u jfittxu l-gowl mill-ewwel tant li fis-46 minuta kien hemm foul ta’ Cini fuq Frank Temile fil-kaxxa Ωg˙ira u r-referee saffar mill-ewwel g˙al penalty b’Effiong ma jiΩbaljax u jag˙mel l-iskor 1-0.

Opportunità o˙ra g˙al Qormi waslet fis-67 minuta meta, g˙al darb’o˙ra, Effiong re©a’ kien fil-qalba tal-azzjoni li qassam lejn Temile iΩda x-xutt ta’ dan tal-a˙˙ar spiçça f’idejn il-gowler Chetcuti.

Ftit li xejn kien hemm reazzjoni min-na˙a ta’ Tarxien, tant li lewwel azzjoni wara li qalg˙u l-gowl waslet sitt minuti mit-tmiem, proprju fl-84 minuta, meta xutt ta’ Santos Silva g˙adda barra millasti.

Referee: Trustin Farrugia Cann

Steve Pisani (F) Ekani Rodriguez (M)

IL-PREMIER LEAGUE MALTI

KLASSIFIKA Hibernians Birkirkara Balzan Qormi Mosta Sliema Wanderers Tarxien Rainbows Valletta Floriana Pietà Hotspurs Naxxar Lions Ûebbug Rangers

L

R

D

T

F

K

+/-

Pti

9 9 8 9 9 8 9 8 9 9 8 9

8 6 4 4 4 3 2 3 2 2 0 0

1 0 3 1 1 3 5 1 4 2 4 3

0 3 1 4 4 2 2 4 3 5 4 6

24 16 15 12 9 10 12 13 14 7 8 11

6 8 11 12 14 11 11 7 18 13 15 25

+18 +8 +4 +0 -5 -1 +1 +6 -4 -6 -7 -14

25 18 15 13 13 12 11 10 10 8 4 3

LOGÓOB GÓAL-LUM Fl-Istadium Victor Tedesco Valletta v Naxxar L Sliema W v Bialzan

15.00 17.15

REBÓA MINIMA GÓAL PIETÀ

Cini Alexander (T) Quatrochi Anderson Michele (Q)

L-ARGUMENT ILEJLA FUQ ONE | 21.30 L-Argument din il-©img˙a jiddiskuti kemm il-kampjonat premier kif ukoll l-FA Trophy. Il-mistiedna huma Ivan Zammit (valletta) u Stephen Abela (hibs) li g˙andhom esperjenza vasta kemm fil-kampjonat premier u anke fl-FA Trophy. Minbarra l-a˙jar siltiet mil-log˙biet tal-premier, ser jixxandru wkoll dawk Lija A vs Oratory Y u B'Bu©a vs Kerçem.

Il-futbol femminili g˙andu l-ispazju tieg˙u fil-programm u din il-©img˙a tistg˙u ssegwu la˙jar siltiet minn Hibs vs B'kara.

Is-servizz speçjali jie˙u lit-telespettaturi lura fiΩ-Ωmien tad-deheb tal-Empire Stadium.

L-Argument g˙andu preΩentazzjoni ta’ Clinton Buhagiar filwaqt li Antvin Monseigneur u Alfred Attard huma l-mistiedna residenti. L-Argument jixxandar il-Óadd fid-9.30 fuq ONE.

Wara d-draw tal-©img˙a li g˙addiet kontra Naxxar Lions, it-tim ta’ Ûebbu© Rangers kien ottimist li jo˙ro© b’reb˙a kontra Pietà, iΩda ma kellux ikun hekk g˙ax il-Hotspurs reb˙u bi skor minimu ta’ 1-0.

L-ewwel azzjoni ta’ gowl waslet proprju minn Ûebbu© meta minn korner ta’ Thomas Paris, id-daqqa ta’ ras ta’ Yessous Camilleri ta˙bat mal-mimduda u l-ballun baqa’ sejjer barra.

Pietà rrea©ixxew fl-14-il minuta permezz ta’ freekick ta’ Rafael Zakarias li g˙adda kemm kemm g˙oli mil-lasti ta’ Ûebbu©. Huma komplew jag˙fsu din id-darba permezz ta’ xutt mill-viçin ta’ Gabriel da Silva li kien imblukkat g˙al korner mid-difiΩa Ûebbu©ija.

Azzjoni o˙ra ta’ Ûebbu© waslet fit-23 minuta meta, indeçiΩjoni ta’ Orosco Anonam, Matthew Bartola deher li se japprofitta iΩda x-xutt tieg˙u ©ie mdawwar f’korner minn David Cassar. L-a˙˙ar azzjoni tal-ewwel taqsima waslet minn Pietà meta minn kross ta’ Jurgen Pisani, id-daqqa ta’ ras ta’ Zakarias g˙addiet ftit g˙oli.

L-ewwel azzjoni tat-tieni taqsima waslet minn Ûebbu© fejn xutt minn tarf il-kaxxa ta’ John Nwoba ©ie salvat minn David Cassar. Minuta wara, proprju fit-52 minuta, Pietà rrispondew permezz ta’ pass tajjeb ta’ Christian Grech lejn Anonam li iΩda x-xutt tieg˙u g˙adda barra.

Fis-65 minuta wasal l-ewwel u l-unika gowl ta’ din il-partita fejn minn azzjoni veloçi ta’ kontrattakk, Zakarias ikkrossja lejn Pisani u dan ma kellu l-ebda diffikultà jitfa’ l-ballun fix-xibka.

Minkejja l-isforzi ta’ Ûebbu©, l-a˙˙ar azzjoni denja waslet fit73 minuta meta pass ta’ Nwoba lejn Mauricio Britto li x-xutt tieg˙u g˙adda ftit barra mil-lasti tal-gowler ta’ Pietà.

REFEREE : Fyodor Zammit

40 26|10|2014

kullhadd.com

kÓ LOkALI

LIL MIN SE TEMMEN? IL-PN IQARRAQ FUQ IT-TOLY

Il-kampanja negattiva tal-OppoΩizzjoni Nazzjonalista kompliet ©mielha din il-©img˙a hekk kif, minflok reazzjoni kostruttiva g˙allproçess li se jwassal g˙at-tnedija tal-Ba©it 2015, l-OppoΩizzjoni ppreferiet illi tirrikorri g˙al attakki sfrenati kontra miΩuri li g˙andhom il-mira li jg˙ollu l-kwalità tal-g˙ajxien tal-poplu Malti.

Fost l-o˙rajn, il-Partit Nazzjonalista ˙adha kontra l-Gvern g˙aΩ-Ωieda fil-COLA li qieg˙ed jag˙ti lill-Maltin din is-sena. Dan minkejja l-fatt li dan huwa mekkaniΩmu miftiehem malimsie˙ba soçjali kollha u li mhux ikkontrollat mill-Gvern.

Però, huwa interessanti l-fatt li fost l-attakki u l-istag˙©ib, il-PN nesa jsemmi li dan ilmekkaniΩmu introduçieh hu stess fl-1991.

Allura, fil-verità, qeg˙din naraw lill-PN jag˙mel il-konferenzi stampa biex jattakka lilu nniffsu!

Barra minn hekk, il-PN qieg˙ed jinsa wkoll li filwaqt illi fil-le©iΩlatura li g˙addiet ing˙atat €1.16 b˙ala kumpens g˙all-g˙oli tal-˙ajja, ilGvern immexxi minnhom ipprova jΩerΩaq Ωieda ta’ €500 fil-©img˙a lill-ministri u lis-segretarji parlamentari tieg˙u filwaqt li g˙olla lkontijiet tad-dawl u l-ilma g˙all-og˙la livelli flistorja tal-pajjiΩ.

Ta’ min jinnota wkoll li l-COLA hi indipendenti minn kull Ωieda o˙ra fil-pa©i tas-setturi pubbliku u privat. Fil-fatt, b’kollox il-pagi f’pajjiΩna Ωdiedu b’madwar €154 miljun fla˙˙ar sena. Apparti minn hekk, fl-ewwel nofs tal-2014, il-paga medja Ωdiedet bi €8.60 g˙al kull impjegat meta mqabbla mas-sena ta’ qabel. Dan f’perjodu meta l-inflazzjoni kienet ta’ 0.3%.

Ikompli f’pa©na 8

Il-mani©ment tal-kumpanija Toly ikkonferma ma’ din ilgazzetta li l-˙addiema tag˙ha kienu se ja˙dmu b’©img˙a ta’ tlett ijiem darbtejn biss, u li waqt din il-waqfa kienu se jsiru xog˙lijiet relatati mal-makkinarju li huma neçessarji g˙allkuntratt ©did li g˙adha kemm reb˙et it-Toly.

Dan wara li iktar kmieni din il-©img˙a l-istampa tal-Partit Nazzjonalista tat l-impressjoni li l-fabbrika Toly kienet sejra ˙aΩin tant li kienet se tnaqqas jumejn xog˙ol fil-©img˙a lill˙addiema tag˙ha u tag˙tihom forced leave g˙al xahar s˙i˙.

Fil-fatt, il-General Manager tat-Toly, Mark Spiteri, qalilna li l-kwistjoni kienet li min˙abba perjodu qasir ta’ kalma, ilkumpanija ˙adet long weekend fuq ©imag˙tejn sabiex tag˙mel xog˙lijiet relatati ma’ makkinarju u tqassim tal-linji.

Dan ix-xog˙ol kien neçessarju biex jakkomoda l-pro©ett ©did li reb˙et it-Toly, fejn se tkun qed tipproduçi g˙odda g˙al konsumatur Skandinavu. Fil-fatt, dawn l-alterazzjonijiet huma wkoll parti minn investiment ta’ €1 miljun fuq makkinarju li l-kumpanija g˙adha kemm g˙amlet b’rabta ma’ pro©etti ©odda.

Il-General Manager temm jg˙id li, bl-g˙ajnuna tal-Malta Enterprise, Toly Group kienet g˙adha kemm investiet f’Corporate Headquarters ©odda biswit il-fabbrika tag˙ha f’Bulebel.