KullHadd_26.06.2016

ĦARSA LEJN L-EVIDENZA XJENTIFIKA

Ara paġna 9

www.kullhadd.com Il-Ħadd, 26 ta’ Ġunju, 2016

Ħarġa Nru 1,198 Prezz €1

TEGĦLEB SFIDA OĦRA

Is-Sinjura Michelle Muscat ilbieraħ temmet b’suċċess l-isfida li tgħum bejn Wied ilGħajn u l-Port il-Kbir bil-għan li jinġabru fondi għall-Fondazzjoni Marigold.

Hija kienet diġà għamlet sfida simili s-sena l-oħra bejn ilfliegu ta’ Malta u Għawdex biex jinġabru l-fondi għall-istess għan, iżda din is-sena l-sfida kienet iżjed diffiċli hekk kif id-distanza kienet kważi d-doppju.

Kienu diversi l-persuni li nġabru fil-Port il-Kbir biex taw merħba lil Michelle Muscat hekk kif din temmet l-isfida f ’inqas minn tliet sigħat.

Jistennewha fuq ix-xatt kien hemm ukoll il-Prim Ministru Joseph Muscat u ż-żewġ uliedhom: Etoil u Soleil.

DIFFERENZA LI DIĠÀ QED TINĦASS

MALTA SE TIRKUPRA MALAJR

Waħda mill-wegħdiet elettorali tal-Gvern kienet li jinbeda proġett pilota tal-hekk imsejħa pulizija tatturiżmu. Għalkemm dan il-proġett għadu fil-bidu tiegħu, in-nies involuti direttament fih; jiġifieri l-pulizija li qed jagħmlu dan ix-xogħol, diġà wrew li dan il-proġett mhux biss qed jagħmel differenza fil-ħajja taċċittadini u t-turisti, iżda anke f ’ħajjithom stess. Dan kien ikkonfermat ma’ din il-gazzetta mis-Surġent Valerie Farrugia li mhux biss innutat l-entużjażmu tan-nies fit-triq, iżda wkoll ikkonfermat li fost sħabha l-oħra l-pulizija diġà kien hemm interess qawwi meta l-idea ta’ dan il-proġett issemmiet għall-ewwel darba.

“Tant għandna ekonomija b’saħħitha li meta tgħawwiġha xorta tmur lura għall-forma tagħha.

Mhux ma tweġġax; tweġġa’, imma tirkupra millewwel. Aħna mmexxijin tajjeb u, fuq kollox, għandna ekonomija diversifikata.” Kien dan il-mod pożittiv li bih l-ekonomista veteran Karm Farrugia ddeskriva l-effett tal-Brexit fuq l-ekonomija Maltija.

Ara paġna 5

Ara paġna 8

02 26|06|2016

kullhadd.com

LOKALI

IL-PROĠETT NEW WATER…

€36 MILJUN GĦAL ILMA TA’ KWALITÀ GĦOLJA MID-DRENAĠĠ GLEN FALZON glen@kullhadd.com Din il-gazzetta tista’ tikkonferma li l-Korporazzjoni għas-Servizzi tal-Ilma (WSC) se tkun qed tinvesti xejn inqas minn somma totali ta’ €36 miljun fi proġett imsejjaħ New Water u li bih madwar seba’ miljun metru kubu jew 33% tad-drenaġġ qed jiġi ttrattat flimpjanti li għandna diġà, se jkun qed jinbidel f ’ilma ġdid (new water) ta’ kwalità għolja li jkun jista’ jintuża għall-agrikultura, l-industrija u l-landscaping.

Fil-fatt, proprju nhar l-Erbgħa li għadda fil-Parlament, ilMinistru Konrad Mizzi għamel referenza għal dan il-proġett innovattiv għall-aħħar, tant li ddeskrivieh bħala wieħed rivoluzzjonarju hekk kif pajjiżna se jkun biss it-tielet pajjiż madwar id-dinja kollha, proprju wara Iżrael u Singapor, li se jkollu tali teknoloġija fejn jidħol it-trattament taddrenaġġ.

Din il-gazzetta hija infurmata wkoll li l-instalazzjoni attwali ta’ dan il-proġett ingħatat bidu fis-sajf li għadda u li dan l-ilma ta’ kwalità għolja mistenni li jibda jiġu pproduċut fit-tieni nofs ta’ din is-sena.

Fid-dawl ta’ dan kollu, ilgazzetta KullĦadd tkellmet maċ-Chairman ta’ din l-entità William Wait fejn, filwaqt li kkonferma li l-investiment totali huwa dak ta’ €36 miljun, huwa spjega x’se jkunu l-għanijiet ta’ dan il-proġett, fiex se jkun jikkonsisti, kif ukoll x’se jkunu l-gwadanji talpajjiż b’mod ġenerali.

Teknoloġija innovattiva

avvanzata

u

Iċ-Chairman tal-Korporazzjoni għas-Servizzi tal-Ilma spjega li dan il-proġett jikkonsisti f ’tindif tad-drenaġġ ittrattat li bħalissa qed imur fil-baħar. Wait

Servizzi tal-Ilma ta’ €2 miljun fi proġett ta’ landscaping fl-impjant L-impjant Ta’ Barkat, limiti tax-Xgħajra Ta’ Barkat, liema investiment hu possibbli minħabba l-qligħ li għamlet l-istess korporazzjoni fi żmien tliet snin. Fil-fatt, ittenders għal dan il-landscaping mistennija li jiġu ppubblikati fil-jiem li ġejjin.

Permezz ta’ dan l-investiment, l-impjant Ta’ Barkat fixXgħajra mistenni jara bidla drastika li se twassal biex ikunu indirizzati l-ilmenti li r-residenti tal-madwar ilhom jagħmlu għal numru ta’ snin, però li dejjem waqgħu fuq widnejn torox. Dan il-proġett mhuwiex marbut biss mad-dehra, iżda se jsir b’tali mod li bih ir-riħa, minflok tinfirex u tmur lejn ir-residenti, se tkun qed titla’ ’l fuq.

William Wait spjega li dan il-likwidu se jkun ittrattat fi tliet fażijiet differenti: l-ultrafiltrazzjoni, l-ożmożi inversa u ossidifikazzjoni avvanzata.

“Dan il-proċess mistenni li jipproduċi seba’ miljun metru kubu ta’ ilma ta’ kwalità għolja minn tliet impjanti u li b’hekk ikun jista’ jintuża għallagrikoltura, l-industrija u għallandscaping,” spjega ċ-Chairman tal-WSC. It-tliet impjanti jinsabu f ’Ta’ Barkat, limiti tax-Xgħajra; iċ-Ċumnija, limiti tal-Mellieħa; kif ukoll f ’Ras il-Ħobż, limiti ta’ Għajnsielem f ’Għawdex.

Investiment maqsum f ’żewġ proġetti Mitlub jikkummenta dwar kif se jkunu qed jintużaw u jitqassmu l-fondi ta’ €36 miljun, Wait fisser li madwar

€20 miljun minnhom marru għal dawn l-imsemmija tliet impjanti, filwaqt li s-€16-il miljun l-ieħor se jkunu investiti f ’estensjoni tan-network.

“L-investiment għal dawn l-impjanti huwa ta’ madwar €20 miljun, filwaqt li l-investiment għall-estensjoni tan-network, xi ħaġa li kienet diġà ppjanata minn qabel, huwa stmat li jlaħħaq is-somma ta’ €16-il miljun oħra. Huwa ppjanat li dan l-investiment tal-aħħar huwa ppjanat li jkopri żona ta’ madwar 1,200 ettaru f ’Malta u Għawdex,” sostna ċ-Chairman Wait.

Benefiċċju għall-bdiewa Mistoqsi dwar għand min se jkun qed imur dan l-ilma li se jkun qed jiġi ffrankat u kif dan biħsiebu jiġi użat, Wait spjega li għall-bidu qed ikun ippjanat li se jkun hemm għadd ta’ filling points imferrxa madwar Malta u Għawdex, fejn il-bdiewa se jkunu jistgħu jtellgħu l-ilma u jużawh skont il-bżonnijiet tagħhom.

Kien hawnhekk li Wait reġa’ għamel aċċenn għall-

investiment ta’ €16-il miljun u mill-ġdid sostna li l-ħsieb wara dan il-proġett huwa li jkun stabbilit network magħmul b’sistema apposta ta’ pajpijiet, bl-għan li jtejjeb l-aċċessibbiltà għal dan l-ilma billi ssir estensjoni tiegħu u b’hekk jilħaq kemm jista’ jkun bdiewa possibbli.

B’mod ġenerali, Wait sostna li dan il-proġett se jkun qed iwessa’ u jsaħħaħ il-bażi nazzjonali tarriżorsa tal-ilma billi jipprovdi opportunijiet biex dan l-ilma ma jinħeliex u jintuża għalliskopijiet tal-agrikultura u għal dawk kummerċjali. “Permezz ta’ dan il-proġett innovattiv mhux biss se nkunu qed nużaw l-ilma b’mod aktar sostenibbli, iżda se jkun qed jgħin biex titnaqqas l-estrazzjoni tal-ilma minn taħt l-art,” temm jgħid iċ-Chairman tal-Korporazzjoni għas-Servizzi tal-Ilma.

Tenders għal-landscaping f ’Ta’ Barkat fil-jiem li ġejjin Kien proprju ftit tal-jiem ilu li fil-Parlament il-Ministru Mizzi ħabbar investiment ulterjuri mill-Korporazzjoni għas-

Mistennija aktar proġetti Huwa mistenni wkoll li l-Korporazzjoni għas-Servizzi tal-Ilma se tkun qed tara li jkun indirizzat b’serjetà l-proċess ta’ kif jiġi ttrattat id-drenaġġ kif ukoll b’ħidma mas-Segretarjat Parlamentari responsabbli mill-agrikultura jinstabu modi biex ikun indirizzat l-iskart talgħelieqi li ħafna drabi jispiċċa fis-sistema tad-drenaġġ.

Proġett ieħor li qed taħdem fuqu l-Korporazzjoni għasServizzi tal-Ilma huwa dak li jinstabu modi biex titnaddaf aħjar il-fossa fejn jinġema’ d-drenaġġ, liema proġett huwa wieħed estensiv tant li warajh hemm erba’ snin ta’ studju u analiżi.

Dan il-proġett tħalla fuq l-ixkaffa minn amministrazzjoni Nazzjonalista li għażlet li toqgħod b’idejha fuq żaqqha u ma tagħmel xejn dwaru.

Madankollu, fid-dawl tal-fatt li l-WSC reġgħet għamlet il-qligħ għall-ewwel darba wara għadd ta’ snin, issa huwa ċ-ċans li proġetti ambjentali bħal dawn li jaffettwaw lill-pubbliku b’mod dirett ikunu mwettqa.

LOKALI

kullhadd.com

26|06|2016 03

“IL-GVERN SEMA’ U DDEĊIEDA FL-INTERESS PUBBLIKU” LIAM GAUCI liam@kullhadd.com

Ir-rilokazzjoni tal-monti tal-Belt għal Triq l-Ordinanza se sseħħ fil-ġimgħat li ġejjin kif imħabbar fl-ewwel baġit ta’ dan il-Gvern.

Din it-tranżizzjoni mistennija tkun ta’ benefiċċju kemm għall-bejjiegħa kif ukoll għallkonsumaturi waqt li tagħti aktar ħajja lill-kapitali tagħna mingħajr ma tikkuntrasta mal-karatteristiċi storiċi tagħha.

Proġett li jintegra ruħu sew maż-żona Il-gazzetta KullĦadd ħadet il-kummenti ta’ kelliema għallMinisteru għall-Ekonomija, Investiment u Intrapriżi Żgħar li spjegat li din hija l-ewwel fażi firriforma tal-monti tal-Belt. Hija tenniet li, minħabba xi xogħljiet li se jsiru fuq bini fl-inħawi ta’ Triq l-Ordinanza, ma tistax tingħata timeline preċiża minħabba l-fatt li dawn se jsiru minn entitajiet oħra.

Il-kelliema, però, saħqet li l-Ministeru diġà qiegħed jaħdem fuq soluzzjonijiet sabiex, kif kien imwiegħed, b’koperazzjoni ma’ awtoritajiet oħra, il-monti jiġi rrilokat fl-iqsar żmien possibbli.

Tul il-perjodu ta’ konsultazzjoni pubblika dwar ir-rilokazzjoni talmonti kien hemm min sostna li dan se jkun qiegħed ikerrah iddaħla tal-Belt jekk jiġi trasferit fi Triq l-Ordinanza. Mistoqsija x’inhi l-pożizzjoni tal-Gvern rigward din l-oġġezzjoni, ilkelliema għall-Ministeru għallEkonomija, Investiment u Intrapriżi Żgħar sostniet li, wara diskussjonijiet u konsultazzjoni mifruxa mal-partijiet interessati, kienet ittieħdet deċiżjoni sabiex il-monti jiġi rilokat f ’parti ta’ Triq l-Ordinanza li mhijiex flentrata tal-Belt.

“Għaldaqstant, il-pubbliku jista’

jserraħ moħħu li l-Gvern sema’ u ddeċieda fl-interess pubbliku, filwaqt li laħaq kompromess ġust mal-bejjiegħa tal-monti. Ilproġett, li huwa ppjanat li jidħol fl-ewwel fażi tiegħu fil-ġimgħat li ġejjin, se jkun proġett li jintegra ruħu sew maż-żona fejn il-monti se jkun qed jarma. Nafu li din hija prijorità u għaldaqstant se nassiguraw li r-riżultat finali jkun wieħed li joħloq bilanċ estetiku fiż-żona inkwistjoni,” spjegat ilkelliema.

Rwol importanti fil-ħajja talBelt Mistoqsija jekk il-Ministeru għall-Ekonomija, Investiment u Intrapriżi Żgħar iħossx illi s-suq joffri xi ħaġa lill-Belt millat ekonomiku, il-kelliema saħqet li f ’kull belt Ewropea huwa normali li wieħed isib suq u li Malta mhix eċċezzjoni. “Apparti

sostna li €80,000 għal kull sid li aċċetta li jċedi l-liċenzja kien wisq. Staqsejna lill-kelliema għall-Ministeru għallEkonomija, Investiment u Intrapriżi Żgħar kif il-Gvern wasal għal din is-somma u għalfejn kien importanti li ssir din l-offerta.

F’dan ir-rigward hija spjegat li, meta wieħed iqis li l-offerta ta’ €80,000 ingħatat sabiex dawk li jagħżlu li joħduha kienu qegħdin iċedu s-sors tal-għajxien tagħhom u talfamilja tagħhom, l-ammont huwa ġustifikat. Iċ-ċifra ġiet deċiża abbażi ta’ skemi simili li kienu ngħataw fil-passat lillħaddiema f ’setturi oħra bħal, pereżempju, dawk li kienu jaħdmu mat-trasport pubbliku kif ukoll abbażi ta’ dak li Kumpens ġust l-Gvern ħass li kellha tkun Rigward l-għajxien tal-bejjiegħa, somma ġusta u bilanċjata.

Dan hekk kif wieħed, fost il-pubbliku hemm min li kulturalment il-monti talBelt huwa suq li ilu hemm għal ħafna snin. Is-suq għad għandu rwol importanti fil-ħajja tal-Belt, kemm f ’dak li għandu x’jaqsam ma’ turisti li jżuru l-Belt kif ukoll dawk il-Maltin li għadhom sallum il-ġurnata jaraw is-suq bħala alternattiva minn fejn jistgħu jagħmlu l-akkwisti tagħhom.”

Barra minn hekk, hija spjegat li wieħed ma jridx jinsa l-interessi ta’ dawk il-bejjiegħa tal-monti li ilhom jagħmlu dan ix-xogħol minn ġenerazzjoni għall-oħra.

Madankollu, il-Gvern u anke il-bejjiegħa nfushom, fehmu li l-monti tal-Belt kellu jilħaq livelli aktar professjonali u li estetikament jixraq mal-inħawi tal-belt kapitali ta’ pajjiżna.

essenzjalment, kien qiegħed iċedi n-negozju li huwa l-għajxien tiegħu.

Għaldaqstant, din is-somma ppermettiet lis-sidien li jingħataw żmien biżżejjed, jew kapital adegwat, sabiex ikun jista jidħol f ’negozju jew xogħol ġdid.

Il-kelliema qalet ukoll li kien importanti li tingħata tali offerta sabiex, dawk li ma ridux ikomplu jinvestu fin-negozju tagħhom filmonti, ikollhom opportunità li joħorġu mingħajr ma jkunu kostretti jilħqu l-livelli mistennija mill-Gvern.

“Għalkemm l-oġġettiv talGvern dejjem kien li jgħolli l-livell tas-suq tal-monti ma setax iġiegħel lil kull min kellu liċenzja jinvesti sabiex jilħaq tali livelli mingħajr ma jingħata alternattiva,” temmet tgħidilna l-kelliema.

04 26|06|2016

kullhadd.com

LOKALI

TAĦLIT FL-ISKEJJEL LI NTLAQA’ TAJJEB • IL-PN KIEN NEGATTIV DWAR DIN UKOLL

Sentejn mill-introduzzjoni tas-sistema koedukattiva f ’Malta jidher li l-maġġoranza tal-istudenti Maltin huma kuntenti b’din is-sistema u jħossuhom li qed iroddu xogħol tajjeb lura lill-iskola. Dan anke jekk meta ddaħħlet is-sistema l-Oppożizzjoni kienet negattiva dwarha.

Dak iż-żmien il-kelliem għall-Edukazzjoni, Joe Cassar, qal fi stqarrija li l-koedukazzjoni u l-middle schools huma riformi kbar li kienu se jkunu implimentati mingħajr studju u konsultazzjoni.

“Minkejja li bħalissa dawn iż-żewġ riformi jinsabu għaddejjin minn fażi ta’ proġett pilota, jidher li l-Ministru Evarist Bartolo diġà jinsab deċiż li jintroduċihom,” kien qal Cassar li għamel dikjarazzjoni wara oħra f ’dan is-sens.

Iżda, li qal Cassar kien miċħud minn riżultati ta’ stħarriġ li sar f ’April li għadda fost studenti, għalliema u ġenituri ta’ studenti tal-ewwel erba’ snin tal-iskola sekondarja.

L-istħarriġ sar fost 987 student mill-ewwel sena u 758 ġenitur tagħhom, 958 student mit-tieni sena u 854 ġenitur, 123 studenti mit-tielet u r-raba’ sena u 69 ġenitur, u total ta’ 577 għalliem tal-iskola sekondarja.

L-istudenti tal-ewwel sena saħqu li jinsabu kuntenti bil-mod kif qed jirċievu l-edukazzjoni fl-iskola(83%) u li sejrin tajjeb (81%). Iżda spikkaw ukoll kummenti li jgħidu li dawn it-tfal iħossuhom li għandhom wisq suġġetti x’jistudjaw (58%).

Il-ġenituri ta’ dawn l-istudenti qalu li jinsabu kuntenti bl-esperjenza koedukattiva ta’ wliedhom (83%) filwaqt li qablu wkoll li wliedhom draw din is-sistema (90%), li fil-bidu tagħha kien hawn ħafna spekulazzjonijiet mill-pubbliku dwar jekk tkunx ta’ suċċess jew le.

Ir-riżultati li nkisbu mill-istudenti tat-tieni sena sekondarja wkoll juru ċifri sodisfaċenti fejn tidħol l-esperjenza ta’ dawn l-istudenti. Numru sostanzjali qablu li l-esperjenza tagħhom f ’din is-sistema hija waħda tajba (78%), u li qed iħossuom imorru tajjeb (78%), iżda l-persentaġġ ta’ studenti li saħqu li jħossu l-piż ta’ wisq suġġetti akkademiċi li għandhom jistudjaw huma wisq (57%). Ġenituri tat-tfal fit-tieni sena rrimarkaw li huma sodisfatti bl-esperjenza ta’ wliedhom (81%), u li draw

is-sistema koedukattiva (81%). Fuq kollox saħqu wkoll li wliedhom huma iktar kuntenti minn snin preċedenti fl-iskola (67%).

L-inqas ċifri mir-riżultati huma dawk tal-istudenti u l-ġenituri tat-tielet u r-raba’ sena. 71% tal-istudenti huma kuntenti l-iskola u 68% imorru tajjeb flistudji akkademiċi, iżda fl-istess ħin 65% indikaw li għandhom wisq x’jistudjaw.

Il-kummenti mingħand il-ġenituri kienu pożittivi ferm hekk kif 90% rrispondew li wliedhom huma kuntenti fl-iskola, u 96% qalu li t-tfal tagħhom draw b’din is-sistema. 80% qalu wkoll li wliedhom huma iktar kuntenti issa minn snin preċedenti.

60% tal-għalliema qalu li din is-sistema fissret iktar sfidi fil-konfront tagħhom, għalkemm issa 50% tagħhom draw jgħallmu f ’din is-sistema. Kienu 46% li nnutaw li l-introduzzjoni ta’ din is-sistema ma għamlet ebda differenza fil-mod kif dawn qed jagħmlu xogħolhom.

Dawn ir-riżultati tħabbru aktar kmieni din il-ġimgħa mill-Ministru għall-Edukazzjoni Evarist Bartolo u ilkordinatur tas-sistema koedukattiva Maria Ciappara, b’din tal-aħħar ittenni li se jkunu qed isostnu l-importanza li t-tranżizzjoni bejn il-middle school u s-senior school; jiġifieri dik bejn it-tieni u t-tielet sena

sekondarja għandha tkun waħda iktar trankwilla għall-istudent biex dan ikun jista’ jinvesti iktar flistudju tiegħu.

Ir-riżultati, flimkien mal-ilmenti li ressqu l-istudenti, issa qed jitressqu quddiem l-għalliema biex l-esperjenza edukattiva tat-tfal dejjem titjieb. Jidher li l-istudenti lmentaw b’mod partikolari fuq l-uniformijiet taliskola, fejn qalu li dawn huma skomdi, wisq formali u mhux prattiċi. Iktar minn hekk appellaw għal aktar azzjoni fuq każi ta’ bbulljar fl-iskejjel; problema li ilha tiġi indirizzata dawn l-aħħar snin.

Dan tal-aħħar imur id f ’id ma’ dikjarazzjoni talMinistru Bartolo li hawn bżonn ta’ iktar dixxiplina fost l-istudenti, għax din tibqa’ l-iktar sfida filkonfront tal-għalliema.

Mistenni jkun indirizzat ukoll il-fatt li persentaġġ sostanzjali tal-istudenti minn kull sena qalu li għandhom wisq x’jistudjaw. Dan jista’ jikkawża mġiba ħażina fit-tfal għax student kapaċi jirritalja meta b’mod kontinwu qed jiġi mgħallem suġġett li ma jogħġbux. Il-Ministru Bartolo appella wkoll għallintroduzzjoni ta’ mezzi ta’ tagħlim iktar flessibbli biex il-problema ta’ dixxipplina tkun indirizzata ħalli b’hekk ukoll ikun hemm tnaqqis fl-imġiba ħażina talistudenti.

Studenti kuntenti bis-sistema

Imorru tajjeb

Għandhom wisq x’jistudjaw

Form 1

83%

81%

58%

Form 2

78%

78%

57%

Forms 3 u 4

71%

68%

65%

Ġenituri

Uliedhom kuntenti bis-sistema Uliedhom draw is-sistema Uliedhom iktar kuntenti

Form 1

83%

90%

96%

Form 2

81%

81%

67%

Forms 3 u 4

90%

96%

80%

LOKALI

kullhadd.com

26|06|2016 05

IL-PULIZIJA TAT-TURIŻMU…

JINĦASS MILL-EWWEL L-EFFETT POŻITTIV FUQ IT-TURISTI U Ċ-ĊITTADINI GLEN FALZON glen@kullhadd.com Proprju ftit tal-jiem wara li l-Ministru għall-Intern u s-Sigurtà Nazzjonali Carmelo Abela flimkien mal-Ministru għat-Turiżmu Edward Zammit Lewis nedew il-proġett pilota tal-Pulizija tat-Turiżmu fiżżoni turistiċi ta’ San Ġiljan u Tas-Sliema, il-gazzetta KullĦadd tista’ tikkonferma li dan il-proġett diġà qed iħalli effett ferm pożittiv mhux biss fuq it-turisti li jinsabu fostna f ’dan l-istaġun, iżda wkoll fuq iċ-ċittadini Maltin infushom li joqogħdu f ’dawn l-imsemmija nħawi u dawk li jiffrekwentawhom.

Ikkonfermat dan ma’ din il-gazzetta s-Surġent Valerie Farrugia, membru fi ħdan il-Korp tal-Pulizija, li kienet waħda minn madwar 40 pulizija oħra, li ngħataw ċertifikat wara taħriġ li rċevew mill-Istitut għallIstudji Turistiċi (ITS) u taħriġ ieħor fl-Akkademja ta’ Kandja fuq ħidma tal-pulizija orjentata lejn it-turisti, irreati li jaffettwaw lit-turisti, iż-żamma tal-ordni f ’żoni problematiċi u ħiliet fl-ewwel għajnuna.

Minkejja li dan il-proġett pilota għadu fil-bidu tiegħu, isSurġent Farrugia mill-ewwel innutat li mill-esperjenza tagħha s’issa f ’dan ix-xogħol “it-turisti ħadu din l-inizjattiva tajjeb ħafna u anke l-Maltin, speċjalment meta rawna fittriq; qalulna li huma kuntenti ħafna li qed inservu ta’ protezzjoni għat-turisti u anke għalihom”.

Riżultati u proġetti innovattivi bħal dawn ikomplu jikkonfermaw li l-Gvern preżenti verament għandu għal qalbu l-Korp tal-Pulizija u qed jagħmel dak kollu possibbli mhux biss biex jonora l-wegħdiet elettorali tiegħu, iżda biex ilpulizija kollha lkoll jħossu d-differenza fix-xogħol tagħhom ta’ kuljum.

“Vera qiegħda għal qalbi” Dan il-proġett pilota huwa magħmul minn pulizija mqassma fi gruppi ta’ erbgħa f ’kull xift. Iż-żona tar-rondi se tinqasam minn Spinola sa Għar id-Dud u minn Tigné Point sal-Pont ta’ Manoel Island, inkluża Triq Bisazza.

Ix-xifts stipulati għax-xhur tas-sajf, kuljum, se jkunu bejn is-2.00pm sas-2.00am.

Mitluba tikkummenta fuq kif qed tħossha f ’dan ir-rwol il-ġdid tagħha, is-Surġent Farrugia sostniet li “vera qiegħda għal qalbi u n-nies

Illum qed naħdem mat-turisti b’mod dirett u qed inħares lejhom bħala ċittadini varjati li ġew iżuru pajjiżna għax fil-fatt għoġobhom. Mela ejja lkoll flimkien nagħtu impressjoni tajba ta’ pajjiżna għoġbithom ħafna u jieħdu qiegħda kkonċentrata f ’żona gost meta tispjegalhom sew partikolari, tħoss li tista’ l-affarijiet li jixtiequ li jkunu tiddedika aktar ħin lit-turist. jafu dwarhom.”

Aktar sorveljanza u rondi Impressjoni tajba ta’ kontinwi pajjiżna Dan il-proġett huwa mmirat F’dan il-kuntest, hija żiedet sabiex ikompli jsaħħaħ istgħid li din hija opportunità servizz tas-sigurtà, offrut kbira għaliha għax se tkun kemm lit-turisti kif ukoll liċqed tgħinha tiżviluppa aktar ċittadini Maltin u Għawdxin il-karattru u l-abbiltà tagħha. li jżuru dawn iż-żoni turistiċi.

“Illum qed naħdem mat- Dan hekk kif dawn il-pulizija turisti b’mod dirett u qed se jsaħħu s-sorveljanza ta’ inħares lejhom bħala ċittadini dawn iż-żoni turistiċi permezz varjati li ġew iżuru pajjiżna ta’ rondi kontinwi, filwaqt li għax fil-fatt għoġobhom. jagħtu pariri siewja lit-turisti Mela ejja lkoll flimkien nagħtu fuq prevenzjoni ta’ reati impressjoni tajba ta’ pajjiżna,” sinonimi mat-turiżmu anke qalet b’determinazzjoni fuq livell Ewropew, u joffru assistenza lit-turisti meta s-Surġent Farrugia.

Filwaqt li reġgħet tenniet jkun meħtieġ, dwar kif isiru li r-reazzjoni kienet waħda rapporti lill-pulizija.

Dan kien ikkonfermat ukoll pożittiva ferm mill-pubbliku, is-Surġent Farrugia żiedet mis-Surġent Farrugia nnifisha tgħid li, minħabba l-fatt li hi hekk kif fissret li parti mix-

xogħol tagħha jinvolvi li tassisti fi problemi varji, minn dawk minuri għal dawk li jkunu aktar gravi. “Bħal, pereżempju, ikun hemm min jistaqsini sempliċiment fejn hi l-ispiżerija jew fejn hu t-telephone booth, imbagħad hemm min jiġi għal għajnuna aktar urġenti għax ikun intiliflu t-tifel, pereżempju, jew għax tilef il-mowbajl,” qalet is-Surġent Farrugia. Żiedet tgħid li, bħalma hu fid-dmir u d-dover ta’ kull pulizija, jekk hi tara li qed isiru ċerti illegalitajiet, hi trid taġixxi skont il-parametri li tagħtiha l-liġi.

Entużjażmu li qed jinħass fost il-pulizija stess Mistoqsija dwar l-esperjenza tagħha u ta’ sħabha l-pulizija fuq it-taħriġ li lkoll irċevew, is-Surġent Farrugia sostniet:

“Jien tgħallimt ħafna affarijiet ġodda, u kemm għalija kif ukoll għal sħabi l-pulizija l-oħra, inħoss li din l-esperjenza kienet ta’ interess għalina lkoll, tant li anke meta bdiet tissemma fil-bidu, inħoloq ċertu interess fostna.”

Fuq it-tip ta’ taħriġ li ngħatat, is-Surġent Farrugia fissret kif dan it-taħriġ u t-tagħlim li rċeviet kien vast ħafna tant li ġew koperti għadd ta’ suġġetti li għandhom x’jaqsmu matturisti u mal-industrija tatturiżmu, kif ukoll għamlet kors bażiku tal-ewwel għajnuna u dwar il-kunċett ta’ community policing, u kif dan għandu jiġi applikat matturisti.

Fil-fatt, parti mit-taħriġ, kien jinkludi li l-pulizija nfushom jagħmlu preżentazzjoni u taħdita quddiem il-pulizija sħabhom kif ukoll quddiem it-tutur. Preżentazzjoni oħra li għamlet kienet tittratta t-tipi differenti ta’ turisti li jiġu jżuru pajjiżna għal raġunijiet differenti, segwita minn riċerka li saret fi gruppi u li mbagħad il-pulizija stess kienu mistiedna jitkellmu fuqhom.

Intant, fiż-żmien li ġej dawn il-pulizija se jingħataw vettura elettrika sabiex ikunu jistgħu jaqdu dmirhom b’aktar effettività u b’kumdità. Filfatt, fil-ġranet li ġejjin se jinħareġ tender għal vetturi ffinanzjati mill-Fondazzjoni għall-Iżvilupp taż-Żoni Turistiċi li taqa’ taħt irresponsabbiltà tal-Ministeru għat-Turiżmu.

06 26|06|2016

kullhadd.com

LOKALI

PJAN NAZZJONALI GĦALL-WESGĦAT TAL-ILMA FIL-WIDIEN

Meta beda jitneħħa l-qasab minn Wied Qannotta Il-Gvern beda jaħdem fuq pjan nazzjonali għallwesgħat tal-ilma fil-widien, fejn attwalment idDipartiment tax-Xogħlijiet u l-Infrastruttura qiegħed iħejji l-proposti biex isiru l-applikazzjonijiet għallfondi Ewropej b’rabta ma’ dan il-proġett. Dan ħareġ minn tweġiba Parlamentari tal-Ministru Joe Mizzi.

Ikkuntattjata minn din il-gazzetta, kelliema għallMinisteru tat-Trasport u l-Infrastruttura spjegat li, bħalma jsir kull sena, is-Sezzjoni tal-Immaniġġjar talWidien reġgħet ikkontribwixxiet għall-manutenzjoni tal-widien li għandna mxerrdin ma’ Malta. Ilmanutenzjoni normalment tinkludi xogħlijiet strutturali, tneħħija ta’ materjal ħażin u pjanti invażivi.

L-interventi ta’ manutenzjoni saru wara li kienu individwati widien partikolari, li ntgħażlu wara żjarat regolari, kif ukoll wara li ġew evalwati talbiet mingħand il-pubbliku u entitajiet governattivi.

Finalment l-għażla kienet ibbażata fuq l-iktar widien bi bżonnijiet urġenti.

Madankollu, anke skont dak li ħareġ fil-Paralment, jeħtieġ pjan integrat li jkun fuq skala nazzjonali, u li jkun jinkorpora l-wesgħat tal-ilma (catchment areas) kollha tal-widien. L-interventi maġġuri m’għandhomx isiru biss fuq parti żgħira tal-wied, imma trid titqies issistema kollha biex ix-xogħlijiet ikunu aktar effettivi u jservu għal aktar tul ta’ żmien.

WIED QANNOTTA LIMITI TA’ BURMARRAD

Ix-xogħlijiet f ’Wied Qannotta bdew fis-sajf tal-2013, tkomplew fis-sjuf tal-2014 u l-2015 u qegħdin jiġu konklużi din is-sena. Ixxogħlijiet jikkonsistu fit-tneħħija u l-kontroll tal-qasba l-kbira li hija pjanta invażiva li timblokka l-korsa tal-ilma u tieħu post ta’ speċijiet indiġeni. F’parti mill-wied il-qasab kien qed joħnoq trejqa li tintuża mill-bdiewa tal-post.

L-għeruq tal-qasab (rhizomes) qed jitnaddaf mill-ħamrija li tinqala’ biex il-ħamrija terġa’ tintefa’ fil-wied u xi żrieragħ li kien hemm ta’ speċijiet tal-wied ma jintilfux. Tneħħew ukoll siġar tar-riġnu li huma invażivi u speċi mhux indiġena.

WIED IĊ-ĊAWSLI U WIED IL-KBIR

LIMITI TA’ ĦAL QORMI Ix-xogħlijiet f ’dan il-wied bdew f ’Marzu tal-2016. Hawnhekk sar xogħol ta’ rutina fejn f ’dan ilwied tneħħa r-riġnu li hija pjanta invażiva u mhux lokali. Din ilpjanta invażat il-wied kollu u bdiet tieħu post speċijiet indiġeni u timblokka l-korsa tal-ilma talwied.

Huwa proprju għalhekk li bħalissa d-Dipartiment tax-Xogħlijiet u l-Infrastruttura qed jiżviluppa proposti għall-applikazzjonijiet ta’ fondi tal-Unjoni Ewropea biex ikunu jistgħu jsiru dawn il-pjanijiet għall-immaniġġjar ta’ diversi wesgħat tal-ilma filwidien.

Mil-lat ta’ manutenzjoni, il-kelliema spjegat li din issena x-xogħlijiet fuq il-widien bdew f ’April li għadda.

Kien hemm total ta’ erba’ widien li din is-sena saru x-xogħlijiet fihom. Dawn huma Wied Qannotta, limiti ta’ Burmarrad; Wied iċ-Ċawsli u Wied il-Kbir, limiti ta’ Ħal Qormi; u Wied Għajn Żejtuna, limiti tal-Mellieħa.

WIED GĦAJN ŻEJTUNA LIMITI TAL-MELLIEĦA

F’dan il-wied saru interventi ta’ manutenzjoni bħala parti minn proġett ta’ restawr ambjentali ta’ Wied Għajn Żejtuna mmexxi mill-Għaqda tar-Residenti ta’ Santa Marija Estate, il-Mellieħa, bl-assistenza tal-Ministeru għat-Trasport u Infrastruttura. Dan il-proġett, li ilu għaddej mis-sena 2011, jikkonsisti fit-tneħħija ta’ siġar invażivi u aljeni, tħawwil ta’ siġar indiġeni u talwidien u tisbiħ u tranġar ta’ strutturi rurali talwied.

LOKALI

kullhadd.com

26|06|2016 07

BEJN MILJUNI FL-EKONOMIJA, LAGĦBA U INFURZAR Is-sena li għaddiet is-settur tallogħob ikkontribwixxa 8.2% tattotal Gross tal-Valur Miżjud flekonomija Maltija. Dan irriżulta fl-aħħar jiem meta l-Awtorità Maltija dwar il-Logħob ippubblikat ir-rapport annwali tagħha, liema rapport kompla juri kif dan is-settur huwa wieħed kruċjali għall-ekonomija Maltija u baqa’ jrendi l-miljuni.

Tant li l-awtorità nnifisha, li hija r-regolatur tas-settur, iġġenerat €60.9 miljun s-sena li għaddiet meta s-sena ta’ qabel kienet daħlet €58.4 miljun. Żieda ta’ €2.5 fuq is-sena ta’ qabel.

Anke fejn jidħlu taxxi miġbura kienet irreġistrata żieda. Minn €53.2 miljun fl-2014, dawn telgħu għal €55.8 miljun fl-2015. Żieda ta’ €2.6 miljun jew 4.9%.

Mir-rapport jirriżulta li s-settur tal-logħob magħruf bħala land based (mhux online) kiber bi 3%.

Dan bi dħul gross totali ta’ €78.1 miljun. L-ammont li ntlagħab laħħaq it-€333.1 miljun.

F’kummenti li ta ċ-Chairman Eżekuttiv tal-Awtorità Joseph Cuschieri, iddikjara li dik li għaddiet kienet sena intensiva iżda ta’ sodisfazzjon għallAwtorità. “L-għan tal-istrateġija mifruxa fuq tliet snin kien li noħolqu bażi sostenibbli għall-industrija biex tiffaċċja t-tkabbir fis-settur tal-logħob b’diversifikazzjoni fi prodotti offruti bl-introduzzjoni ta’ teknoloġija innovattiva u esplorazzjoni ta’ swieq

hemm 280,928 żjara meta fl2014 kien hemm 240,968 żjara.

Din id-differenza anke jekk żdiedu b’erbgħa biss il-ħwienet tal-logħob.

Impressjonanti ż-żieda tal-użu tagħhom f ’Għawdex fejn din kienet ta’ 68%, b’żieda oħra tkun finNofsinhar ta’ Malta b’40%.

Dixxiplina personali u logħob responsabbli

l-ispezzjonijiet fil-qasam tallogħob, biex konsegwenza ta’ hekk ħarġu iktar multi u s-settur qed ikun ferm iktar regolat. Mirrapport annwali tal-Awtortià Maltija għal-logħob l-ikbar żidiet kienu fuq il-kasinos u l-ħwienet tal-logħob . Fil-fatt, filwaqt li fl2014 kien hemm 183 spezzjoni fi ħwienet tal-logħob, dawn telgħu għal 655 is-sena li għaddiet u dawk fil-kasinos żdiedu għal 5,973 minn 5,572.

Fil-qasam tar-remote Żdiedu l-ispezzjonijiet filgaming inħarġu 47 multa qasam tal-logħob amministrattiva, kienu sospiżi Is-sena li għaddiet żdiedu 22 liċenzja, u kkanċellati 13. emerġenti,” qal Cuschieri.

Cuschieri enfasizza li, għalkemm l-għanijiet ta’ Malta jibqgħu l-infurzar kontra l-kriminalità u l-frodi, logħob ġust, ħarsien tal-konsumatur, l-istruttura leġiżlattiva u regolatorja proposta għal din is-sena għandha tipprovdi qafas governattiv koerenti li jiffoka fuq il-prestazzjoni regolatorja u riżultati miksuba.

Dan minħabba li nkisru l-liġijiet regolatorji fis-settur. Ittieħdet ukoll azzjoni kontra operatur ta’ online gaming li ma ħallasx illiċenżja u t-taxxi. Saru wkoll numru ta’ spezzjonijiet f ’każini u ħwienet tax-xorb. Minn 15-il spezzjoni nstab li kien hemm 12-il każ ta’ ksur ta’ liġi.

17% iktar fil-ħwienet tallogħob Skont l-istess rapport jirriżulta li kien hemm żieda ta’ 17% fiżżjarat fil-ħwienet tal-logħob madwar il-pajjiż. Fl-2015 kien

Fost l-inizjattivi maħsuba għall-ħarsien tal-lagħba hemm is-sistema li wieħed jagħmel projbizzjoni fuqu nnifsu. Anke hawn rajna żieda. Fl-2015 kienu 1,159 dawk li għażlu li jitfgħu projbizzjoni fuqhom infushom; żieda fuq l-1,017 li kien hemm is-sena ta’ qabel. Minn dawn 604 għażlu projbizzjoni ta’ sitt xhur, 552 għażlu projbizzjoni ta’ sena u tlieta għażlu projbizzjoni indefinita, li tfisser li qatt ma jerġgħu jidħlu lura f ’post tallogħob.

Il-Gvern preżenti ħoloq ukoll il-Fondazzjoni għal-Logħob Responsabbli, li hija maħsuba biex tipprovdi appoġġ u għajnuna għal dawk li jkunu waqgħu fil-vizzju tal-logħob.

Din il-fondazzjoni tinkorpora programm ta’ responsabbiltà soċjali, fejn parti mill-fondi li l-Gvern idaħħal minn dan is-settur jintużaw biex jiġu inċentivati negozji oħra li jippreżentaw alternattiva għallogħob.

IL-FUTUR TA’ ĦONDOQ SE JKUN DEĊIŻ IL-ĦAMIS

Il-futur tal-bajja ta’ Ħondoq ir-Rummien mistenni li jkun deċiż nhar il-Ħamis li ġej mill-Bord talAwtorità tal-Ippjanar, f ’kulminazzjoni ta’ battalja li ilha għaddejja snin sħaħ bejn ir-residenti Qalin u l-għaqdiet ambjentali fuq naħa, u l-iżviluppaturi fuq in-naħa l-oħra.

S’issa r-riħ jidher favur dawk li jopponu l-proġett, hekk kif il-ġimgħa li għaddiet ir-rapport tekniku tal-Awtorità tal-Ippjanar, magħruf bħala DPAR, irrakkomanda li l-applikazzjoni għal żvilupp tiġi rrifjutata. L-iżvilupp propost jinkludi lukanda, vilel u appartamenti, filwaqt li l-proposti oriġinali għal marina nbidlu fi swimming lagoon.

L-għaqdiet ambjentali qalu li din il-bidla fil-proposta twassal għal proġett spekulattiv ta’ real estate, hekk kif kienu l-iżviluppaturi nfushom li ammettew li d-domanda għal-lukandi ta’ ħames stilel hija baxxa, u li mingħajr il-marina dan il-proġett ma jkunx wieħed vijabbli.

It-tentattivi biex isir proġett ta’ żvilupp fil-bajja Għawdxija ta’ Ħondoq ir-Rummien ilu għaddej xejn inqas minn 14-il sena, hekk kif sab oppożizzjoni qawwija. Minkejja li dan l-iżvilupp kien propost minflok barriera li m’għadhiex tintuża, diversi entitajiet qablu li l-effetti fuq Ħondoq u l-madwar se jkunu sostanzjali. Fost dawk li pproponew rifjut kien hemm

id-Direttorat għall-Protezzjoni Ambjentali, Natural Heritage Panels, Transport Malta, il-Kummissjoni Ambjentali tal-Knisja, l-għaqdiet ambjentali, kif ukoll il-maġġoranza assoluta tar-residenti Qalin.

L-għaqdiet ambjentali kienu qalu li diversi lukandi ġew imwaqqgħa biex minflokhom jinbnew appartamenti, u dan jindika li m’hemmx bżonn iktar lukandi. Fl-istess waqt, l-aħħar ċensiment ikkonferma li f ’Għawdex hemm eluf ta’ appartamenti vojta, li allura jfisser li lanqas m’hemm bżonn ta’ iktar appartamenti. Qalu wkoll li l-ispazju ta’ parkeġġ propost fil-proġett mhuwiex biżżejjed għall-ammont ta’ karozzi li jżuru Ħondoq fix-xhur tas-sajf.

08 26|06|2016

kullhadd.com

LOKALI

TMEXXIJA EKONOMIKA LI TIFLAĦ IR-RIEFNU BREXIT

• L-EKONOMISTA KARM FARRUGIA OTTIMIST QUDDIEM L-ISFIDA BREXIT ALEANDER BALZAN

aleander.balzan@one.com.mt

B’għexieren ta’ snin esperjenza fil-qasam ekonomiku warajh, l-ekonomista Karm Farrugia weġibna bi tbissima meta tlabnieh jikkummenta dwar x’se jkun l-effett tal-Brexit fuq Malta. Dan anke jekk fl-aħħar xhur kull riċerka li saret, inkluż analiżi għallgazzetta KullĦadd, uriet kif Brexit tfisser sfidi iktar milli opportunitajiet.

Konxju li l-isfidi qegħdin hemm, Farrugia xorta waħda tkellem b’ton ottimist, għax dak li bniet Malta fl-aħħar tliet snin jiflaħ għad-daqqiet.

“Jiena nħoss li għal Malta, b’mod ġenerali, ma tagħmilx differenza kbira.

Tant l-ekonomija hi b’saħħitha, tant mhix dipendenti fuq sors wieħed, li nifilħu għal din l-isfida. Dan kollu jiddependi wkoll fuq il-ħila tagħna li nimmaniġġjaw l-ekonomija u l-ħila ta’ min qed imexxiha, li

fil-każ tagħna jaf sew x’inhu jagħmel,” stqarr l-ekonomista li tul is-snin ra jiżviluppaw ukoll ir-relazzjonijiet bejn Malta u r-Renju Unit.

Bħal donnu jrid li l-messaġġ jasal ċar, żied: “L-ekonomija tagħna ma tistax tkun iktar b’saħħitha mil-lum u b’saħħitha tiflaħ irwiefen li qed jonfħu. Min qed imexxi

l-ekonomija tant jaf x’inhu jagħmel u għalhekk, nerġa’ ngħid, għandna nifilħu dawn l-irwiefen. Però, ma tfissirx li m’għandna nagħmlu xejn.”

Għalkemm kien jippreferi l-istatus quo, li jfisser li l-Brexit ma seħħx, itenni li issa rridu nkunu ppreparati għal realtà ġdida. Jgħid li l-ikbar sfida mhix fl-immedjat, hekk kif

fis-sentejn li ġejjin ħafna jiddependi x’se jsir bil-valur tal-isterlina.

“Kollox jiddependi fuq kif tmur l-isterlina li, jekk taqa’ ħafna taffettwana fit-turiżmu, għax għandna terz tat-turisti li jiġu mill-Ingilterra – turisti li għalihom se tkun iktar għalja biex tmur kullimkien,” qal Farrugia.

Però, il-forza kontra tagħna mhux se tkun daqskemm qed jgħidu dawk li ddeskriva bħala “pessimisti”.

“Kieku l-Brexit kienet ilkuntrarju, ukoll ftit kien ikun hemm effetti u issa ħafna jiddependi min-negozjati li se jagħmlu. Negozjati li x’aktarx jieħdu mas-sentejn sħaħ,” kompla jispjega.

Min-naħa l-oħra, jgħid Farrugia, huwa vantaġġ li għandna suq tal-esportazzjoni li ma jiddependix tant fuq l-Ingliżi. “Kien hemm żmien meta 60% tal-esportazzjoni kienet tmur ir-Renju Unit, iżda din naqset,” żied

Farrugia l-għada li l-Gvern qal li se jgħin lil numru żgħir ta’ kumpaniji li kważi jiddependu għalkollox fuq irRenju Unit.

“Tant għandna ekonomija b’saħħitha li, meta tgħawwiġha, xorta tmur għall-forma tagħha. Mhux ma tweġġax. Tweġġa’, imma tirkupra mill-ewwel. Aħna mmexxijin tajjeb u, fuq kollox, għandna ekonomija diversifikata,” temm jgħid Farrugia.

Kliem Farrugia jirrifletti dak li qal il-Prim Ministru f ’konferenza tal-aħbarijiet li saret il-ġimgħa, li wriet kemm pajjiżna kien imħejji għal din l-eventwalità.

“Dawn huma żminijiet importanti għal pajjiżna.

Għandna sfidi u opportunitajiet. Però, irridu nkunu ċari li dan huwa żmien fejn, fl-ogħla livelli, pajjiżna jrid ikollu tmexxija ekonomika b’saħħitha,” qal il-Prim Ministru.

TAĦRIĠ LILL-PULIZIJA DWAR L-IDENTIFIKAR TA’ TRAFFIKANTI TAL-BNIEDEM “Minkejja li l-għadd ta’ każijiet ta’ traffikar tal-bnedmin li jseħħu f ’Malta huwa ċkejken, qed naħdmu biex tkompli tissaħħaħ il-ġlieda kontra t-traffikar ta’ bnedmin biex jiġu sfruttati sesswalment jew bħala ħaddiema. Li jkollna mqar vittma waħda tat-traffikar talbnedmin huwa inaċċettabbli,” qal il-Ministru għall-Intern u s-Sigurtà Nazzjonali Carmelo Abela. Huwa kien qed jindirizza seminar organizzat millOrganizzazzjoni Internazzjonali għall-Migrazzjoni.

Intant, il-Ministru rrefera għarrwol ċentrali li għandu l-Korp tal-Pulizija f ’din il-ġlieda.

Filwaqt li l-biċċa l-kbira talkażijiet ta’ traffikar tal-bnedmin li jseħħu f ’pajjiżna jkunu jinvolvu sfruttament sesswali, kien hemm ukoll għadd ta’

każijiet ta’ sfruttament ta’ bnedmin bħala ħaddiema li ġew investigati mill-Iskwadra Kontra l-Vizzji. Huwa tkellem dwar l-isfidi li jippreżentaw il-każijiet ta’ traffikar, b’mod partikolari

fl-istadju tal-identifikazzjoni, minħabba li kriminalità ta’ dan it-tip hija kkaratterizzata millfatt li tkun mistura tajjeb ħafna.

It-taħriġ li ngħata din issena ffoka fuq it-titjib fl-

identifikazzjoni ta’ każijiet ta’ traffikar ta’ bnedmin biex jiġu sfruttati bħala ħaddiema, minħabba li t-traffikanti spiss jibdlu l-mod kif jaħdmu billi jadottaw tekniki aktar sofistikati u aktar sottili. Dan it-taħriġ ngħata taħt it-tielet Pjan Nazzjonali ta’ Azzjoni, li jkopri l-perjodu bejn Jannar 2015 u Diċembru 2016, skont l-Istrateġija tal-UE Lejn il-Qerda tat-Traffikar tal-Bnedmin (2012-2016).

Għall-ewwel darba, dan il-pjan ipprovda taħriġ iffukat fuq din it-tema, mhux biss lill-pulizija iżda wkoll lil partijiet oħra li għandhom interess f ’dan ilqasam, bħall-ħaddiema filkomunità, u l-ambaxxaturi u diplomatiċi oħrajn.

Dalwaqt jibda x-xogħol fuq l-abbozzar tal-pjan ta’ azzjoni fil-ġlieda kontra t-traffikar

tal-bnedmin għall-2017 u l-2018, li taħtu huwa maħsub li jingħata aktar taħriġ.

“F’qasam bħat-traffikar talbnedmin, huwa importanti li nkunu nafu dejjem aktar dwar kif jaħdmu t-traffikanti. Li nkunu b’għajnejna miftuħin għall-possibbiltà tat-traffikar tal-bnedmin tista’ tagħmel iddifferenza kollha,” ikkonkluda l-Ministru Abela.

Fi kliem l-uffiċjal responsabbli tal-IOM f ’Malta, Dr Martine Cassar, dan it-taħriġ li ngħata ma setax ikun possibbli li kieku ma kienx hemm kollaborazzjoni b’saħħitha bejn il-Gvern Malti u dak Irlandiż.

“Dan il-pass kien kruċjali biex inkomplu niġġieldu dan ir-reat tant gravi u li jikser id-drittijiet umani tal-persuni kkonċernati u d-dinjità tagħhom,” qalet Dr Cassar.

Tkellmet ukoll dwar ir-riżultati li ħarġu minn dan il-proġett fejn elenkat għadd ta’ miżuri li għandhom jittieħdu biex dan ir-reat tat-traffikar tal-persuni jkun miġġieled bis-saħħa kollha.

Dawn jinkludu li wieħed ikun jaf kif għandu jimplimenta u jinforza l-liġi, tinftiehem ilvulnerabbiltà tal-vittmi u flistess ħin tingħata għajnuna lillistess vittmi billi tipprovdilhom il-protezzjoni meħtieġa. Flaħħar nett, Dr Cassar saħqet li se tibqa’ tagħmel dak kollu possibbli biex tkompli taħdem f ’dan is-settur ħalli każijiet bħal dawn ma jkomplux jiġru.

LOKALI

kullhadd.com

26|06|2016 09

“IL-MORNING AFTER PILL MA TINTERFERIXXIX MAT-TQALA”

Il-Prof. Mark Brincat, ġinekologu

Il-Professur Mark Brincat, ġinekologu, qal lil din ilgazzetta li l-morning after pill ma tinterferixxix mat-tqala. Dan ikkonfermah meta mistoqsi jekk jeżistux xi similaritajiet bejn il-coil u l-morning after pill.

Prof. Brincat sostna li l-ebda waħda minn dawn it-tnejn ma tinterferixxi ma’ tqala li tkun diġà seħħet.

Filwaqt li s-sistema kontraċettiva tal-coil ilha snin disponibbli f ’Malta, il-morning after pill mhix liċenzjata. IlProf. Brincat spjega li coils hemm żewġ tipi: il-copper coil li ma tantx għadu jintuża, u dak li huwa magħruf bħala Mirena coil. Dan tal-aħħar jirrilaxxa l-istess ormoni preżenti filmorning after pill.

Mistoqsi jekk ikunx korrett li wieħed jgħid li l-coil u l-morning after pill jaħdmu bl-istess mod billi jxekklu l-bajda fertilizzata milli taqbad mal-ħajt tal-utru, il-Prof. Brincat wieġeb li dan xjentifika li turi eżattament ma jkunx xebh tajjeb, anke għax x’jiġri mill-A sas-Ż f ’kull każ. sal-lum ma teżistix evidenza “Teoriji jeżistu ħafna, li jkunu

anke ppubblikati f ’ġurnali akkademiċi,” jgħid il-Prof.

Brincat, “però għad m’hemmx evidenza xjentifika li dawn jaħdmu billi jipprevienu

GĦAND IT-TABIB TAL-FAMILJA MINFLOK MOUNT CARMEL Pazjenti bi problemi ta’ saħħa mentali se jkunu jistgħu jmorru għal żjarat, magħrufa bħala follow ups, għand it-tabib talfamilja tagħhom. Dan minflok li kull darba jmorru l-Isptar Mount Carmel.

B’hekk is-servizz li jingħata mit-tobba tal-familja lil pazjenti fil-komunità qed ikompli jkun fuq l-aġenda tal-awtoritajiet tas-saħħa, tant li fl-aħħar jiem kien organizzat seminar għallistess tobba dwar din l-iskema li minnha jistgħu jgawdu madwar 200 pazjent.

Dan se jkun servizz li se jħallas għalih il-Gvern, biddifferenza għall-pazjent se tkun dik li jiffranka l-iskariġġ.

Din hija t-tieni skema ta’ dan it-tip li ħareġ il-Gvern flaħħar xhur, bl-ewwel skema tkun indirizzata għal pazjenti bil-kanċer tas-sider; skemi

intenzjonati sabiex itejbu s-servizz għall-pazjenti billi jingħataw servizz mit-tabib talfamilja mingħajr ħlas filwaqt li jnaqqsu l-ħinijiet ta’ stennija flisptarijiet.

F’kumment mal-gazzetta KullĦadd, il-Ministru għasSaħħa Chris Fearne qal li l-akbar benefiċċju huwa aċċessibbiltà aħjar għallpazjenti u l-kumdità li, minflok joqogħdu jmorru l-isptar għall-appuntamenti regolari u jistennew, b’dawn l-iskemi se jmorru mill-ewwel għand ittabib tal-familja.

“Il-pazjenti jħossuhom aktar komdi jitkellmu mat-tabib talfamilja u jistgħu wkoll jagħżlu l-ġurnata tal-viżta f ’ġurnata li tkun aktar komda għalihom.

Barra minn hekk, dan isservizz se jkun offrut bla ħlas, bil-piż finanzjarju se jintrefa’

l-impjantazzjoni.” Huwa jsostni li dak li nafu fiċ-ċert huwa li dawn jistgħu jipprevienu l-ovulazzjoni u joħolqu ambjent ostili lill-isperma, li

jagħmilha diffiċli għall-isperma biex taqbad mal-bajda.

Dan ifisser li d-dibattitu rigward il-fatt li l-morning after pill tipprevieni l-impjantazzjoni tal-bajda fertilizzata jista’ jkun prematur, għax m’hemmx dimostrazzjoni xjentifika li din il-pillola taħdem b’dan ilmod. “Li nafu żgur huwa li hija effettiva,” itenni l-Prof. Brincat.

Id-dibattitu dwar illiċenzjar tal-morning after pill issokkta din il-ġimgħa wara protest ġudizzjarju li tressaq minn grupp ta’ nisa l-ġimgħa li għaddiet.

L-entitajiet li jippromovu d-drittijiet ugwali, fosthom ilKonfederazzjoni Maltija għallOrganizzazzjonijiet tan-Nisa (MCWO), il-Kummissjoni Nazzjonali għall-Promozzjoni tal-Ugwaljanza (NCPE) u Nisa Laburisti (NL) iddikjaraw ruħhom favur il-liċenzjar ta’ din il-pillola f ’pajjiżna, filwaqt li entitajiet oħrajn bħall-Knisja u l-Gift of Life iddikjaraw ruħhom kontra.

mid-Dipartiment tas-Saħħa.”

Dan se jwassal biex pazjenti li sa issa kellhom appuntament ta’ darba fis-sena għand ilpsikjatra, issa se jkollhom sa tliet viżti oħra matul is-sena.

Fearne spjega li d-Dipartiment tas-Saħħa ħareġ stedina lil dawk it-tobba kollha rreġistrati bħala tobba tal-familja, biex japplikaw għal dawn iż-żewġ skemi. Biex, f ’dan il-każ, ikunu eliġibbli biex jipparteċipaw, ittobba jridu jattendu għal taħriġ li se jsir mid-Dipartiment talPsikjatrija.

Temm jgħid li meta l-pazjent ikun riferut għat-tabib talfamilja, it-tabib se jingħata l-istorja kollha tal-pazjent, inkluż x’mediċini jkun qed jieħu, kemm ta’ spiss u jekk għandux bżonn iġedded il- familja u dan jinduna li hemm il-persuna lura l-isptar anke mediċini. “Jekk meta persuna xi problema, it-tabib għandu b’mod urġenti jekk ikun hemm jkun qed jaraha t-tabib tal- mezz li bih jista’ jirreferi lil dik bżonn.”

10 26|06|2016

kullhadd.com

IL-MORNING AFTER PILL

X’WETTAQ IL-GVERN… SENA ILU Informazzjoni miġbura minn EMANUEL CUSCHIERI 20 ta’ Ġunju

L-ekonomija Maltija kibret b’erba’ darbiet aktar minn dik taż-Żona Ewro

Bryony Bartolo Segretarja Ġenerali FŻL

21 ta’ Ġunju Il-pazjenti fil-kurituri fl-Isptar Mater Dei naqsu minn aktar minn 8,000 kif kienu fl-2012 taħt Gvern tal-PN għal 2,500

22 ta’ Ġunju

Nisħaq fuq l-importanza ta’ edukazzjoni ħolistika f ’dan il-qasam sabiex kull individwu jkun kapaċi jasal għallaħjar deċiżjoni għalih

F’dawn l-aħħar ġranet id-diskussjoni fuq fomm kulħadd kienet dik tal-morning after pill. Dan wara li grupp ta’ nisa ressqu protest ġudizjarju quddiem il-Qorti ta’ Malta li fih talbu li tiġi liċenzjata u rregolata l-morning after pill f ’pajjiżna. Dan hekk kif Malta rrattifikat konvenzjonijiet, fosthom il-Konvenzjoni dwar l-eliminazzjoni tad-diskriminazzjoni kontra l-mara, li jagħtu dritt lill-mara tippjana l-familja tagħha. Iżda, minħabba n-nuqqas ta’ aċċess għall-morning after pill, dan ma jistax iseħħ. Konsegwentament, kienu bosta organizzazzjonijiet u individwi li esprimew l-opinjoni tagħhom kontra jew favur dan il-kontraċettiv.

Lil hinn minn jekk hux kontra jew favur l-użu tal-morning after pill, wieħed jinnota l-bżonn kbir ta’ edukazzjoni dwar is-saħħa sesswali u riproduttiva inġenerali. Huwa minnu li dan is-suġġett jiġi mgħallem fl-iskejjel sekondarji waqt il-PSCD jew ix-Xjenza, iżda jidher ċar li mhux biżżejjed. Mill-kummenti ta’ diversi individwi jidher li m’hawnx biżżejjed informazzjoni dwar dan issuġġett. Barra minn hekk, għadu ttrattat bħala tabù u għalhekk għandu jkun hemm aktar għarfien saħansitra minn etajiet aktar żgħar. Anke l-Forum Żgħażagħ Laburisti saħaq fuq dan il-punt kruċjali fi stqarrija li ħarġet ftit jiem ilu, iżda huwa importanti li dan it-tagħlim isir b’mod li l-istudent janalizza l-fatti u jkun kapaċi jasal għal konkluzjoni hu dwar is-suġġett.

Għaldaqstant, l-informazzjoni li tingħata lill-pubbliku għandha tkun waħda veritiera u riċerkata. M’għandhiex tkun waħda qarrieqa jew immirata biex tnissel biża’ fil-pubbliku. Fost dawn il-kummenti qarrieqa nsibu kummenti li l-morning after pill hi abbortiva; kumment li ġie anke nnegat mill-Prof. Serracino Inglott, Chairman tal-Awtorità tal-Mediċini. Hawnhekk tidħol responsabbiltà tal-organizzazzjonijiet u għaqdiet li joħorġu stqarrijiet u jitkellmu fuq dan is-suġġett fil-pubbliku. Ir-rwol ta’ dawn għandu jkun li jqassmu argumenti riċerkati u mhux jippruvaw ipinġu sitwazzjoni differenti milli verament hi b’referenza għal informazzjoni li ħadd ma jkun jaf minn fejn inkisbet. Għandha tiġi rrispettata l-intelliġenza tal-poplu li m’għadux jemmen lil kull min jipprova jbeżża’ bil-babaw.

Barra minn hekk, fl-2016 filwaqt li Malta kellu jsir dan il-protest ġudizzjarju biex titqajjem diskussjoni fuq il-morning after pill, f ’pajjiżi oħra Ewropej dan il-kontraċettiv jinxtara over the counter mill-ispiżeriji. Dan ikompli juri biċ-ċar kemm dawn is-suġġetti għandhom jiġu aktar diskussi b’mod apert u analitiku.

Diversi argumenti kontra l-morning after pill huma bbażati fuq il-moralità. Filwaqt li għandha tiġi rrispettata l-moralità ta’ kull individwu, l-istess moralità m’għandhiex tkun użata b’konvenjenza. Ġaladarba l-morning after pill tkun għall-bejgħ fl-ispiżeriji, l-użu tagħha mhu ħa jkun impost fuq ħadd, iżda sempliċiment tkun aċċessibbli għal min irid jużaha bħala kontraċettiv. Huwa għalhekk li l-moralità m’għandhiex isservi ta’ impediment fuq id-drittijiet tal-mara.

Għalhekk li nerġa’ nisħaq fuq l-importanza ta’ edukazzjoni ħolistika f ’dan il-qasam sabiex kull individwu jkun kapaċi jasal għall-aħjar deċiżjoni għalih. Il-libertà mhix kollox u għalhekk l-informazzjoni u t-tagħlim għandhom jgħinu lill-individwu jagħrfu x’inhuma l-obbligi tiegħu wkoll. Madankollu, irid ikollna soċjetà li taħdem favur il-libertà ta’ kull indivdwu u li tirrispetta din l-istess libertà.

OPINJONI

Ġiet inawgurata klinika dentali ġdida mgħammra bl-aktar apparat modern fir-residenza San Vinċenz De Paule

23 ta’ Ġunju

L-industrija tal-films ħalliet flekonomija ta’ Malta €80 miljun; żieda ta’ €51 miljun fuq l-2014

24 ta’ Ġunju Bdew diskussjonijiet ma’ istituzzjonijiet barranin biex tinfetaħ università f ’Malta li tispeċjalizza fittaħriġ tal-infermieri u l-qwiebel

25 ta’ Ġunju

Il-VAT fuq audio books u kotba ppubblikati fuq CDs u materjal ieħor simili naqset minn 18% għal 5%

26 ta’ Ġunju

Ġie deċiż li l-anzjani li għandhom aktar minn 75 sena jingħataw bonus ta’ €300

OPINJONI

kullhadd.com

26|06|2016 11

INĦARSU ’L QUDDIEM GĦAL AKTAR ĠID

Catherine Fenech Membru fl-Eżekuttiv Nazzjonali PL

Malta li qed tinbidel

Prodott aħjar ifisser kwalità aħjar fl-ambjent ta’ pajjiżna u kif ukoll servizz ta’ eċċellenza lejn it-turist

Għaddew tliet snin u ma rajnihomx għaddejjin għax rasna hi mgħaddsa fix-xogħol sabiex inbiddlu dan il-pajjiż. U r-riżultati qed jidhru, jinħassu u huma rikonoxxuti mill-poplu u mill-fora internazzjonali.

Biżżejjed naraw l-aħħar credit rating li tatna Moody’s ftit tal-ġranet ilu u li kompla jiġi kkonfermat riċentament millNSO, fejn qed naraw li jekk se jerġa’ jkollna sena tajba immens. Tkabbir ekonomiku fl-ewwel kwart ta’ din is-sena ta’ 5.2% għal pajjiżna meta, skont il-Eurostat, it-tkabbir ekonomiku fost il-pajjiżi talUE fl-istess perjodu kien ta’ 0.5%.

Għall-Oppożizzjoni Nazzjonalista, tkabbir ekonomiku ta’ din ix-xorta fi żmien Gvern preċedenti bil-finanzi fis-sod li kienu jiffanfraw bihom, kien biss xi ħaġa tal-fantaxjenza. Niftakar li ħlief maltemp u sħab iswed ma kinux isemmu. Filbaġit għall-2012 kienu bassru tkabbir ekonomiku ta’ 2.8% imma, fil-fatt, laħħqu biss sa 0.8%. Ibassru mod u jiksbu ferm inqas. Dan il-Gvern, għall-kuntrarju, qiegħed jaqbeż kull aspettativa u tbassir.

Dan kollu ma ġiex b’kumbinazzjoni jew, kif jippruvaw ipinġu l-Oppożizzjoni, li kollox hu grazzi għalihom. Dan kollu sar mingħajr l-iċken miżura ta’ awsterità. Il-Gvern miexi fuq pjan ta’ ħidma li għamel lil pajjiżna aktar attraenti għallinvestiment billi inċentiva l-bżulija; inħolqu aktar opportunitajiet ta’ xogħol; inċentiva aktar nisa, żgħażagħ u persuni b’diżabbiltà sabiex jidħlu fid-dinja produttiva u għal xogħol ta’ kwalità.

Dan u ħafna iktar għamel iddifferenza bejn Malta li qed tiffjorixxi ma’ Malta li, sa tliet snin ilu, kienet pajjiż li taparsi jikbru l-fjuri. Il-Gvern preżenti m’għandu bżonn l-ebda rebħ ta’ Eurovision biex joħloq il-

feel good factor fil-poplu. Il-feel good factor fost il-poplu dan ilGvern ħolqu permezz tal-ġid li qed jiġġenera u li l-poplu qed iħossu għax qed jonfoq iktar u għandu kwalità ta’ ħajja aħjar milli kellu tliet snin ilu.

Meta naraw dan il-ġid kollu li qed jinħoloq, forsi nħossu li l-kritika ħarxa li qed issir għal kull inizjattiva u ħidma ta’ dan il-Gvern hija inġusta.

Madankollu, jiena ngħid li anke minn din il-kritika kollha kapaċi noħorġu messaġġ pożittiv. Bil-kritiċi li qed ikollhom għajnejhom fuq kull ċentimetru li jiċċaqlaq dan ilGvern, nikkonkludu li dan huwa sforz ta’ kemm il-ħidma ta’ dan il-Gvern hija effettiva u tinħass. Niġu kkritikati għaxxogħol li nagħmlu u mhux għal dak li suppost għamilna u ma wettaqniex. Meta ma tagħmel xejn, ma jkollhomx fuq xiex jikkritikawk.

Il-Gvern preċedenti kien espert f ’din il-loġika politika ta’ ‘ma nagħmlu xejn u forsi nevitaw l-iżbalji u l-kritika’. Faċli tikkritika, faċli tiddiżapprova u titkaża.

Imma donnu mhux faċli tagħti s-soluzzjonijiet, tagħti l-proposti u saħansittra tapprova u tapplawdi r-riżultati li jkunu qed jinkisbu.

Inħarsu ’l quddiem. Wasalna?

Dażgur li le. Għal dan il-Gvern qatt mhu biżżejjed, qatt mhu sodisfatt, dejjem irid itejjeb.

Naraw prinċiparjament li l-ġid li qed jinħoloq issa jitqassam b’mod ekwu, li nsaħħu l-għajnuna lill-faxxa t’isfel tas-soċjetà sabiex inkomplu fit-twettiq ta’ middle class ġdida f ’dan il-pajjiż, fejn ħadd ma jibqa’ lura għax kulħadd huwa importanti.

Gvern li jisma’ – Turiżmu Il-Gvern reġa’ żamm l-appuntament tiegħu ta’ kull sitt xhur fejn il-membri talKabinett tiegħu jiltaqgħu malpoplu, jisimgħuh, ifiehmu u jagħtu wkoll informazzjoni fuq l-inizjattivi li jkunu qegħdin jittieħdu u li se jkunu

qed jittieħdu fil-futur qrib.

Attendejt għall-attività Gvern li Jisma’, imtellgħa mill-Ministeru għat-Turiżmu nhar l-Erbgħa li għaddew. IlMinistru għat-Turiżmu Dr Edward Zammit Lewis spjega ż-żminijiet eċċellenti li qed nesperjenzaw f ’din l-industrija, fejn qed nirreġistraw sena rekord waħda wara l-oħra u dan it-tkabbir se jissokta din is-sena wkoll. Kellna xitwa fenomenali u issa huwa stmat li dan ix-xahar ta’ Ġunju se jkun wieħed rekord ukoll fejn mistenni li għall-ewwel darba naqbżu l-200,000 turist. L-istess jista’ jingħad għall-cruiselining fejn hu stmat li din is-sena se nlaħħqu s-700,000 passiġġier. Dan is-suċċess turistiku jinħass b’mod qawwi fl-ekonomija Għawdxija b’mod partikolari, fejn it-turisti li jqattgħu lejl jew aktar fil-gżira Għawdxija qed jiżdiedu.

Dawn ir-riżultati żgur mhumiex jaqgħu mis-sema.

Il-Gvern jemmen f ’din l-industrija u jinvesti bis-sħiħ sabiex flimkien mal-partijiet interessati u s-settur privat inkomplu ntejbu l-prodott tagħna u nattiraw aktar turisti ta’ kwalità li jħallu aktar infiq turistiku. Prodott aħjar ifisser kwalità aħjar fl-ambjent ta’ pajjiżna u kif ukoll servizz ta’ eċċellenza lejn it-turist. Għadu kif ġie mniedi s-servizz tatTourism Police fiż-żoni turistiċi għas-serħan tal-moħħ tat-turist.

Dan il-Gvern jemmen flinvestiment tal-ħaddiema li jaħdmu f ’din l-industrija. FlITS, apparti t-tħabbir ta’ bini ta’ kampus ġdid, qed isir tibdil u aġġornar fil-korsijiet li qed jingħataw; korsijiet li huma tal-ogħla livell bi twessigħ flopportunità ta’ interships barra minn Malta lill-istudenti talITS u kif ukoll investiment fil-letturi li qed jingħataw l-opportunità fantastika sabiex jagħmlu Masters Degree f ’kollaborazzjoni anke ma istituzzjonijiet għolja edukattivi barranin u rinomati

f ’dan il-qasam tal-ospitalità bħal Haage Helia tal-Finlandja.

Dan il-Gvern jieħu deċiżjonijiet kuraġġjużi għas-sostenibbiltà ta’ din l-industrija. Id-dħul kollu millekokontribuzzjoni li għadha kif daħlet fis-seħħ se jkun esklussivament indirizzat lejn it-titjib tal-infrastruttura lokali urbana u sabiex jiġi offrut titjib fil-prodott inġenerali ta’ pajjiżna.

Il-Gvern beda jindirizza l-ħtieġa li joffri turiżmu aċċessibbli hekk kif jieħu miżuri sabiex jgħin turisti b’nuqqas ta’ mobbiltà. FilBajja tal-Għadira sar passaġġ li jieħdok mill-parkeġġ riservat għal fuq il-bankina u għal fuq rampa tal-injam li twasslek kważi sal-baħar u kif ukoll inxtraw siġġijiet bir-roti wesgħin li jistgħu jinġibdu fuq ir-ramel u anke jinżlu fil-baħar.

Il-konnettività, partikolarment dik bl-ajru, hija meqjusa bħala fattur essenzjali sabiex inkunu nistgħu insostnu l-industrija tat-turiżmu tagħna. Matul l-2015 rajna ħames linji talajru ġodda jibdew joperaw lejn pajjiżna, fosthom il-Finnair, l-Aegean, il-Jet2 u s-Swiss. Innumru ta’ passiggieri mtajra lejn u minn Malta żdied b’5.8% jew 312,000. F’dawn l-aħħar jiem rajna l-inżul flajruport tagħna ta’ żewġ linji tal-ajru ġodda: Iberia Express u Czech Airlines.

Dan huwa farka millinizjattivi, il-ħidma u r-riżultati li qed isiru u jinkisbu bla preċedent mill-Ministeru għat-Turiżmu flimkien u bilkollaborazzjoni tal-Awtorità Maltija għat-Turiżmu u kumpaniji u l-partijiet interessati pubbliċi u privati.

Huwa ċar li għal dan il-Gvern hija prerogattiva li l-ħidma biex din l-industrija, li hija mutur ewlieni fl-ekonomija Maltija u l-ħobża ta’ kuljum ta’ 11,000 persuna li jfisser 11-il elf familja, tkompli tikber b’inizjattivi rilevanti u innovattivi li jagħtu l-frott u jissarrfu f ’ġid li jitgawda millpoplu Malti u Għawdxi kollu.

12 26|06|2016

kullhadd.com

OPINJONI

KUNSILLI GĦALL-KOMUNITÀ

Stefan Buontempo Segretarju Parlamentari għall-Gvern Lokali

Il-komunitajiet tagħna huma teżor imprezzabbli li għandna ngħożżuhom u nsaħħuhom

Meta aħna nitkellmu fuq ilħajja fil-belt u r-raħal tagħna jkun hawn min jidentifika ruħu ma’ kemm huwa involut, kemm iħossu parti minn dik il-belt jew ir-raħal, jew saħansitra jkun hemm min ma jħossux li jagħmel parti minn dik il-belt jew ir-raħal.

Illum il-ġurnata għandna ħafna aktar nies mit-tielet tip peress li, bil-kuntrarju ta’ dari, ħafna persuni ma jibqgħux joqogħdu fir-raħal li trabbew fih, u n-nies jitħalltu u jimxu minn post għal ieħor. Għaldaqstant, dak issens ta’ għaqda, jew aħjar ta’ komunità, li konna mdorrijin bih qiegħed kulma jmur jitmermer.

L-idea li għandu jkollna komunitajiet b’saħħithom ġejja minn kunsiderazzjoni dwar jekk nixtiqux ngħixu f ’soċjetà egoista u individwalista fejn l-importanti huwa l-jien, u niġi naqa’ u nqum minn ħaddieħor.

Hawn min jirraġuna li għandi biss ninteraġġixxi ma’ ħaddieħor biss f ’każ li għandi bżonnu biex ninqeda minnu.

Din mhijiex is-soċjetà li għandna naspiraw għaliha, u mhijiex is-soċjetà li jixraq lil pajjiżna. Dan għax Malta hija pajjiż li għandu storja twila ta’ ħajja komunitarja b’saħħitha li saħħet il-fibra morali u soċjali tagħna. Kienu l-komunitajiet tagħna li servew ta’ bażi fuq xiex inbena l-istat Malti meta dan kien għal sekli sħaħ taħt ilħakma tal-barrani. Għalhekk, il-komunitajiet tagħna huma

teżor imprezzabbli li għandna ngħożżuhom u nsaħħuhom.

Hawnhekk nara li l-kunsilli lokali għandhom rwol fundamentali sabiex iżommu sens qawwi ta’ komunità b’saħħitha. Dan jorbot bissħiħ mal-kunċett li l-komunità tgħin lill-individwu sabiex jilħaq il-potenzjal tiegħu.

Però, kif se nilħqu l-potenzjal ta’ kull individwu?

Jiena nħoss li r-responsabbiltà ta’ din taqa’ f ’idejn il-kunsill lokali, is-sindku u sħabu l-kunsilliera. Il-kunsilli lokali huma fid-dover jgħinu sabiex irawmu u jżommu b’saħħitha l-identità tal-lokal u joħolqu komunità ta’ parteċipazzjoni biex jinħass dak is-sens ta’ komunità u ħbiberija fejn ir-

residenti jħossuhom li huma parti minn dak il-lokal u jħossuhom siguri.

Dan huwa kunċett li għandu jkun preżenti f ’pajjiżna, fejn għandna lokalitajiet u komunitajiet żgħar u, għalhekk, huwa aktar faċli biex ikollna komunità magħquda.

Iżda biex nagħmlu dan hemm bżonn li nkunu kreattivi u innovattivi biex joħorġu ħafna ideat għal strateġija sħiħa.

Il-kunsilli lokali għandhom joħolqu proġetti fejn tidħol iktar il-mentalità li membri talkomunità huma resposabbli għal membri oħra tal-istess komunità, speċjalment fejn jidħlu persuni vulnerabbli fis-soċjetà. Hemm bżonn li nagħtu sapport u nieħdu ħsieb xulxin. Sabiex nerġgħu nqajmu dan is-sens ta’ għaqda rridu nibdew minn proġetti żgħar, jew f ’komunità żgħira ħafna jew inkella f ’żona minn komunità.

Jiena nara li hemm potenzjal qawwi ta’ xogħol ta’ dan it-tip fil-libreriji filkomunitajiet tagħna. Bħalissa għandna 34 librerija f ’Malta u 11-il librerija f ’Għawdex li qegħdin jitmexxew bis-sehem tal-kunsilli lokali, li joffru sapport loġistiku qawwi fiżżamma ta’ dawn il-libreriji.

Fost l-oħrajn, dawn jinkludu s-servizz ta’ manutenzjoni tal-libreriji u ż-żamma tajba tal-binja u l-faċilitajiet.

Barra minn hekk, il-kunsilli jikkontribwixxu direttament permezz tal-ħlas ta’ parti sostanzjali mill-paga tallibrara.

Però, il-ħidma ma tiqafx hawn. Mhux biżżejjed li jkollna l-kotba fuq l-ixkafef.

Biex inkabbru n-namra għallqari rridu nqarrbu t-tfal għal dan id-delizzju. Għaldaqstant isir xogħol imprezzabbli fuq sessjonijiet ta’ story telling f ’libreriji li għandhom biżżejjed spazju, filwaqt li Libreriji Maltin toffri wkoll assistenza f ’attivitajiet oħrajn

li jsiru fil-libreriji.

Riċentement kont preżenti għall-inawgurazzjoni tarrinnovar tal-librerija f ’Birkirkara, fejn sar xogħol imprezzabbli.

Din illibrerija kellha ħafna kotba antiki li issa ġew mibdula, fosthom anke ġew introdotti kotba adatti għat-tfal b’diżabbiltajiet varji, grazzi għall-Fondazzjoni Marigold u l-Inspire u Libreriji Maltin, kif ukoll għodod kreattivi għat-tfal u anke nxtara skrin LCD biex permezz tiegħu jsiru s-sessjonijiet tal-istory telling li se jsiru fuq tapit ġdid għall-irrakontar tal-istejjer, u miegħu mejda u anke tpinġija ta’ karattri tal-cartoons malħitan mill-kunsill lokali.

Ambjent rinnovat bħal dan huwa ideali sabiex jiġu organizzati attivitajiet bl-għan li jsaħħu s-sens komunitarju tal-lokalità. Pereżempju, jista’ jkollna żgħażagħ li jimpenjaw ruħhom fil-lokalità u jkunu huma li jmexxu sessjonijiet ta’ qari għat-tfal. Jew inkella jkollna sessjonijiet fejn it-tfal jaqraw lillanzjani sabiex iżommulhom kumpanija, kif ukoll permezz ta’ dan l-eżerċizzju, insaħħu r-relazzjonijiet interġenerazzjonali.

Kieku nistgħu ngħasru dawn il-kunċetti kollha f ’kelma waħda, naħseb li l-aħjar waħda tkun ilkema Ingliża ‘care’. Ittifsira ta’ din il-kelma f ’dan l-ambitu għandha sinifikat importanti ħafna. Aħna rridu komunitajiet li jimpurtahom minn min jagħmel parti minnhom.

Irridu li l-komunità tkun hemm għallmembri tagħha li għandhom bżonn il-wens. Dan jista’ jsir ukoll fejn min qed jagħti servizz jirċievi wkoll taħriġ u anke xi tip ta’ kumpens żgħir bħala ringrazzjament, li forsi għalina ma jkunx sostanzjali iżda tkun turija sinifikattiva ta’ aprezzament għall-ħidma tagħhom.

EDITORJAL

kullhadd.com

26|06|2016 13

www.kullħadd.com agħmel kuntatt magħna

EDITUR

Aleander Balzan aleander.balzan@one.com.mt +356 2568 2230

ĠURNALISTI

Ritianne Agius ritianne@kullhadd.com +356 2090 1410

Liam Gauci liam@kullhadd.com +356 2090 1413

INDIRIZZ POSTALI

KullĦadd, Ċentru Nazzjonali Laburista, Triq Mile End, il-Ħamrun, ĦMR 1717

Glen Falzon glen@kullhadd.com

KUNTATT ĠENERALI editorial@kullhadd.com + 356 2090 1411

SALES U DISTRIBUZZJONI Alan Saliba sales@kullhadd.com +356 2090 1520

DISINN TAL-GAZZETTA Leanne Grech

META TOĦNOQ IL-KRITIKA

Ir-riżultat tarreferendum Ingliż kien wieħed li ħasad lill-Ewropa kollha. Minkejja li l-Brexit konna ilna nisimgħu dwaru, l-eventwalità li r-Renju Unit joħroġ millUnjoni Ewropea kienet tidher remota. Issa li l-poplu ddeċieda biex dan iseħħ, irrealtà tar-riperkussjonijiet qed tolqot bl-ikrah anke lil dawk li vvutaw favur ilBrexit.

L-ewwel reazzjonijiet hekk kif id-dinja stenbħet b’din l-aħbar il-Ġimgħa filgħodu kienu jinkludu kritika filkonfront tal-poplu Ingliż, sejħiet biex jirriżenjaw mexxejja Ingliżi, tgħajjir għal dawk li mexxew il-kampanja ‘Leave’, u paraguni malewwel nofs tas-seklu għoxrin.

Madankollu, ftit kienu dawk li rrimarkaw dwar il-mod li bih l-istruttura tal-Unjoni Ewropea għal snin twal għamlet minn kollox biex ħonqot kull forma ta’ kritika kostruttiva, u li r-riżultat ta’ din il-ġimgħa jista’ jkun dovut, f ’parti żgħira jekk mhux kbira, għal dan il-fatt.

Li s-sistemi li tħaddem l-Unjoni Ewropea mhumiex perfetti jafu kulħadd. Iżda din ir-realtà kienet waħda li ftit kienu jazzardaw jammettuha jew jitkellmu fuqha.

L-Unjoni Ewropea kienet proġett ambizzjuż li kellu jkun xempju tad-demokrazija u tat-tolleranza ta’ ideat differenti. Minkejja li f ’ħafna aspetti dawn il-miri ntlaħqu, matul is-snin, b’xi mod, dan il-proġett spiċċa biex għamel żball kardinali sintomatiku ta’ mexxejja dittatorjali; dak li joħnoq il-kritika.

Bejn il-kritika li saret ereżija u l-propaganda li saret komika Kien sar tabù kbir li tikkritika l-mod li bih taħdem l-Unjoni.

Din ħassejnieha f ’pajjiżna bħalma nħasset f ’pajjiżi oħra. Saret donnha ereżija li tesprimi xi fehma negattiva fuq l-Unjoni Ewropea. Dawk li għamlu hekk malajr ġew

ittimbrati bit-tikketta eretika ta’ ‘ewroxettiċi’, minbarra tikketti oħra inqas sbieħ.

Ir-riżultat kien katastrofiku.

Dawk li tkellmu favur ilbidliet biex jaraw Unjoni Ewropea aħjar kellhom jagħlqu ħalqhom wara li ġew imwarrba jew imwaqqgħa għaż-żufjett. Min ried jidher kredibbli ma setax jaffordja li jitniffes Il-kwistjonijiet li kienu qed idejqu lin-nies baqgħu ma ġewx solvuti għax ftit jew ħadd millburokratiċi ta’ Brussell ma ried jirrikonoxxihom.

Hawnhekk daħħlu saqajhom tal-lemin estrem, għax raw ċans tajjeb biex jirbħu l-appoġġ tan-nies li kienu frustrati bl-Unjoni Ewropea.

Kieku ħafna minn dawn in-nies sabu lil xi ħadd ieħor li jagħtihom leħen, probabbilment qatt ma kienu se jduru għallemin estrem, li wara t-Tieni Gwerra Dinjija għadu jġorr konnotazzjonijiet negattivi.

Hija għalhekk ħasra li l-fazzjonijiet estremi sabu s-sodda mifruxa mill-Unjoni Ewropea, li ħalliethom jużaw il-frustrazzjoni tan-nies biex imexxu l-kampanji tagħhom ta’ firda u mibegħda.

Jekk il-kritika inħonqot, ilpropaganda ngħatat spinta kbira. Billboards interattivi biex jirreklamaw l-inizjattivi tal-Unjoni, tabelli mwaħħla ma’ proġetti infrastrutturali biex jiddikjaraw l-ammont ta’ fondi Ewropej użati. Ħoll xagħrek u ġib iż-żejt jekk issemmi proġett li sar b’fondi Ewropej u ma tiddikjarax bi preċiżjoni minn liema fond ġew.

Impjegati Maltin tassettur pubbliku li jkunu mistiedna Brussell biex jagħmlu diskorsi jew jagħtu preżentazzjonijiet fuq xogħol relatat malUE, issirilhom premura biex jippreżentaw kollox b’mod pożittiv. Diskorsi u preżentazzjonijet iridu jkunu approvati minn qabel, u min ikun se jinkludi xi forma ta’ kritika kostruttiva jintalab biex ma jagħmilhiex.

Il-ġurnalisti tal-pajjiżi

membri li jittellgħu Brussell fuq programm ta’ informazzjoni u familjarizzazzjoni massistemi tal-Unjoni jiġu bbumbardjati bi propaganda ma taqta’ xejn. Ma jsir l-ebda sforz biex ikun hemm preżentazzjoni oġġettiva tal-fatti, tant li f ’sessjonijiet partikolari jiġi ddedikat ħin apposta biex ikunu rredikolati l-ewroxettiċi.

Jekk din it-tattika ma ħadmitx mal-poplu Ewropew ġenerali, wieħed jista’ jassumi kemm se taħdem mal-ġurnalisti li dawn il-manuvri jagħrfuhom minn mili bogħod.

Dan huwa l-mument opportun biex l-Unjoni Ewropea tevalwa millġdid dak li tirrappreżenta llum u dak li trid tkun filfutur. Dan tista’ tagħmlu biss billi tisma’ b’mod

serju l-frustrazzjonijiet u l-aspirazzjonijiet taċċittadini Ewropej, u żgur mhux billi tinjora lill-votanti, bħalma jtenni li għandu jsir Jean Claude Juncker.

Hija ħasra li l-poplu Ingliż ħa din id-deċiżjoni, li se ġġib ħafna sfidi lir-Renju Unit.

Iżda jekk l-Unjoni tagħraf tieħu lezzjoni minn dak li seħħ, il-kumplament talpajjiżi membri jaf ikollhom futur aħjar lejn xiex iħarsu ’l quddiem.

Il-pajjiżi membri m’għandhomx jiġu f ’sitwazzjoni fejn jibqgħu membri fl-Unjoni sempliċiment għax jibżgħu jieħdu d-deċiżjoni tar-Renju Unit, imma għandhom ikunu jistgħu jibqgħu flUnjoni b’serenità u konvinzjoni li din hija l-unika triq ’il quddiem.

14 26|06|2016

kullhadd.com

ITTRI

SEMMA’ LEĦNEK Ibagħtilna ittra biex nippubblikawha fil-gazzetta KullĦadd.

Preferibbilment l-ittri jkunu miktuba bil-kompjuter.

KullĦadd Ittri,

INDIRIZZ POSTALI

Ċentru Nazzjonali Laburista,

Triq Mile End,

il-Ħamrun,

ĦMR 1717.

INDIRIZZ ELETTRONIKU

editorial@kullhadd. com. Annotaw l-email billi fis-suġġett tindikaw li qed tibagħtu ittra.

TEATRINI FIL-KLASSI

Sur Editur, F’dawn l-aħħar ġimgħat kellna erba’ mozzjonijiet ta’ sfiduċja bla suċċess fil-Parlament kontra membri tal-Gvern u l-Ispeaker. Ħin veru moħli; ikkalkulajt bejn 35 u 40 siegħa. Ħin biex fih l-Oppożizzjoni u dik imsejħa ‘indipendenti’ li serviet ta’ sarġ, jinħareġ il-vomtu mill-istonku tagħhom waqt it-teatrin fuq it-televiżjonifil-klassi tad-deputati fejn, jgħidu x’jgħidu, huma protetti.

Ma nafx x’titlu tista’ tagħtihom: beżżiegħa!

Jien, bħal ħafna, tal-opinjoni li jekk xi deputat li jiġi elett fil-Parlament fi grupp ta’ kwalunkwe partit jiddeċiedi li jaqleb indipendenti jew jaqsam il-kamra, dan għandu jirriżenja għax il-voti li jkun ġab mhux tiegħu ikunu imma tal-partit li kien ikkontesta fi ħdanu.

Hemm differenza fl-azzjonijiet li ħadu t-tliet deputati tal-PN fi żmien Gonzi, għax dawn baqgħu jirrappreżentaw il-partit għalkemm ma kinux jaqblu mat-tmexxija; mentri Giovanna, tax-xiri talvoti permess ta’ żewġha, u Marlene Farrugia, li tul il-ħajja politika tagħha daret ma’ kull riħ, huma każi differenti. Dawn qed jirrappreżentaw lilhom infushom biss, għax il-voti huma dejjem tal-partit li nfirdu minnu. Hemm bżonn li jerġa’ jsir tibdil fil-liġi elettorali għax il-persentaġġi jinħadmu fuq il-partiti u mhux fuq l-individwu.

IL-VOTI TAL-PARTIT, IL-ĦAMRUN

TGĦAJJIR BISS

Sur Editur, Napuljun Bonaparte kien jgħid li aħjar tiġġieled l-eħrex battalja milli tipprova tfiehem injorant. U injorant xi ħaġa ta! Billi jaf l-iskola, billi mar Brussell diversi drabi, flaffarijiet importanti fejn jidħol pajjiżna u li huma ta’ importanza enormi, ma hawnx injorant iżjed mill-Kap tal-Oppożizzjoni – ħlief forsi Ġaħan. Meta int tgħajjar Prim Ministru b’affarjiet li mhux

minnhom, kulma jirnexxilek tagħmel hu li ġġiegħel lin-nies aktar jinġibdu lejh għax jafu li mhux minnu li qed jingħad, Mhux talli hekk, talli tiġbed nies lejh bħalma ġara fl-aħħar elezzjoni; nies li qabel kienu tal-fehma tiegħu. Din il-ħaġa rajtha ssir quddiem għajnejja.

Dawn jgħidu li jħobbu lil Malta? Ħafna tgħajjir lejn il-Prim Ministru tal-pajjiż.

Roberta Metsola żgur li ma tħobbx lil Malta bil-mod kif ivvutat fi Brussell. Naħseb

kulħadd iggustaha! Possibbli li Simon Bussutil ġegħelha tagħmel hekk?! Għax kieku ngħid li Ġaħan ġenju ħdejh!

Kontra Malta. Iva, Metsola vvutat kontra art twelidha! Ġuda ttradixxa lil Ġesù Kristu u Metsola vvutat kontra pajjiżha! Għamilt żmien naħseb li, għalkemm ma kellux l-istess prinċipji talLaburisti, Lawrence Gonzi kien raġel intelliġenti, però, meta ta l-appoġġ sħiħ tiegħu lil Simon Bussutil bħala Kap tal-Opożizzjoni, wasalt għallkonklużjoni li dan, fl-aħħar mill-aħħar, kien Ġaħan ieħor.

Ma nafx xi trid tkun biex tapoġġa lil Simon Bussutil li l-istrateġija tiegħu hija biss li jgħajjar lil Joseph Muscat lejl u nhar jew inkella jagħmel xi protesta kontra l-korruzzjoni.

Kompli għajjar lill-Prim Ministru Simon Bussutil ħalli aktar jidħol f ’qalbna.

VALERIE BORG, IL-BELT VALLETTA

TA’ BARRA

kullhadd.com

26|06|2016 15

FUTUR MIMLI INĊERTEZZA

il-konferenza ġenerali talPartit Konservattiv li se ssir f ’Ottubru li ġej.

Għaldaqstant, se tkun irresponsabbiltà tas-suċċessur tiegħu li jagħmel in-notifika msemmija qabel. Barra minn hekk, il-Prim Ministru l-ġdid irid jara x’se jagħmel biex jippriserva l-integrità tarRenju Unit stess hekk kif diġà kien hemm sinjali ċari minnaħa tal-parlamenti tal-Iskozja u l-Irlanda ta’ Fuq. L-aktar diretti kienu l-Iskoċċiżi fejn il-First Minister Nicola Sturgeon għamlitha ċara minn qabel ir-referendum li jekk il-maġġoranza ta’ pajjiżha jivvota għar-‘Remain’, hija se titlob għal referendum ieħor dwar l-indipendenza biex l-Iskozja tibqa’ fl-Unjoni Ewropea meta r-Renju Unit joħroġ.

LIAM GAUCI liam@kullhadd.com

Nhar il-Ħamis li għadda l-Brittaniċi vvutaw biex itemmu s-sħubija tagħhom flUnjoni Ewropea f ’referendum li fih in-naħa tal-‘Leave’ kisbet 51.9% mill-voti. Dan kien riżultat li ssorprenda lil ħafna hekk kif l-istħarriġ li sar filjiem ta’ qabel il-votazzjoni wera li l-momentu kien dar favur in-naħa tal-‘Remain’.

Fil-fatt, fl-ewwel sigħat wara li għalqu l-postijiet tal-vot diġà kien hemm ċertu pessimiżmu fost il-kamp tal-‘Leave’ fejn uħud minnhom allegatament ammettew li l-kampanja tagħhom kienet falliet.

Xi jfisser dan ir-referendum?

Il-motivazzjonijiet wara din id-deċiżjoni kienu bosta, però jidher li l-aktar argumenti li kellhom impatt fuq ilvotanti kienu l-kwistjonijiet tal-immigrazzjoni u dik talkontribut finanzjarju li r-Renju Unit qiegħed jagħmel fil-baġit tal-Unjoni Ewropea.

B’mod partikolari, dawn l-argumenti jidhru li kienu effettivi fost il-votanti li kellhom età ta’ ħamsin sena jew aktar, kif ukoll persuni li jgħixu fl-aktar żoni li ntlaqtu ħażin mill-kriżi finanzjarja talaħħar snin.

Ta’ min isemmi li din iddeċiżjoni ma tatx bidu awtomatiku għall-proċess biex ir-Renju Unit joħrog mill-Unjoni Ewropea. Però, ir-referendum ta mandat lillPrim Ministru Brittaniku

biex jinnotifika lill-Kunsill Ewropew bl-intenzjoni talGvern li jirtira lil pajjiżu mill-Unjoni Ewropea skont it-termini tal-Artiklu 50 tatTrattat ta’ Lisbona. Meta din in-notifika tingħata, ir-Renju Unit u l-Unjoni Ewropea jkollhom sentejn ċans biex jinnegozjaw din ittranżizzjoni.

S’issa għadu mhuwiex ċar meta se tingħata din innotifika. Bosta mill-figuri prominenti tal-kamp tal‘Leave’ sostnew li m’hemmx għaġla partikolari biex dan iseħħ hekk kif irid jinbena tim espert ta’ negozjaturi u jiġi mfassal pjan għad-direzzjoni li se jieħu l-pajjiż wara l-ħruġ mill-Unjoni. Min-naħa l-oħra,

diversi figuri tal-kamp tar‘Remain’, fosthom il-mexxej tal-Labour Party Jeremy Corbyn, qalu li din in-notifika trid tingħata malajr kemm jista’ jkun biex titnaqqas l-inċertezza fil-pajjiż.

Jirriżenja Li huwa ċar f ’dan l-istadju hu li dawn in-negozjati mhumiex se jkunu mmexxijin millPrim Ministru attwali David Cameron. Dan hekk kif nhar il-Ġimgħa li għadda huwa għamel konferenza stampa li fiha ħabbar ir-riżenja tiegħu minn prim ministru. Fil-fehma tiegħu, huwa ħassu obbligat li jagħmel dan il-pass hekk kif ir-riżultat tar-referendum wera

li l-opinjoni tiegħu dwar din ilkwistjoni kienet differenti ferm minn dik tal-poplu li suppost qiegħed jirrappreżenta.

Madankollu, Cameron sostna li huwa kburi bil-kisbiet li għamel fis-sitt snin bħala prim ministru fi żmien meta l-isfidi politiċi u ekonomiċi ma naqsux. Huwa fakkar lill-poplu Brittaniku li tul dawn l-aħħar snin hu mhux biss żamm ilkelma meta, minkejja li kien innegozja pakkett ta’ riformi vantaġġjuż biex ir-Renju Unit jibqa’ fl-Unjoni, hu xorta ta l-opportunità lill-votanti li jagħżlu li jtemmu s-sħubija.

Huwa ma tax data preċiża għal meta se jabbanduna din il-kariga, però sostna li l-iskadenza massima se tkun

Realtà ġdida Hemm ħafna teoriji dwar x’se jkunu l-konsegwenzi tul ix-xhur u s-snin li ġejjin. Filverità, però, għadu kmieni wisq biex wieħed jasal għal konklużjonijiet ċerti f ’dan ir-rigward hekk kif din hija sitwazzjoni mingħajr preċedenti.

Sadanittant, ilbieraħ il-ministri għall-Affarijiet Barranin ta’ diversi Stati Membri talUnjoni Ewropea diġà ltaqgħu f ’Berlin biex jiddiskutu l-futur ta’ din l-istituzzjoni mingħajr ir-Renju Unit. Huwa mistenni li laqgħat oħra simili jsiru fixxhur li ġejjin hekk kif l-Unjoni tkompli taddatta ruħha għal din ir-realtà l-ġdida.

PERSUNI TRANS FL-ARMATA UFFIĊJALMENT GLEN FALZON glen@kullhadd.com Mix-xahar id-dieħel persuni trans se jkunu jistgħu jingħaqdu fil-forzi militari tal-Istati Uniti u b’hekk dawn il-persuni se jkunu jistgħu jibdew jagħtu servizz militari lil pajjiżhom.

Dan tħabbar ilbieraħ minn uffiċjali Amerikani fejn ikkonfermaw li l-Pentagon se tkun qed tneħħi l-projbizzjoni minn fuq persuni trans li wrew ix-xewqa li jingħaqdu mal-forzi tal-armata Amerikani. Din ilmossa qed tkun meqjusa minn ħafna osservaturi bħala pass ieħor importanti ’l quddiem fejn jidħlu d-drittijiet ċivili ta’ dawn il-persuni li, għal ħafna żmien madwar id-dinja, kienu mċaħħda minnhom.

Fil-fatt, is-Segretarju tadDifiża Ash Carter saħħaħ dawn l-argumenti meta sostna li din il-liġi kienet waħda skaduta u li ma tagħmilx sens fiż-żminijiet tal-lum, tant li fi kliemu bdiet tagħmel ukoll ħsara kbira fuq l-istess forzi Amerikani. Din id-dikjarazzjoni b’saħħitha

kienet imfaħħra wkoll minn għadd ta’ attivisti favur id-drittijiet tal-persuni LGBTIQ+.

Din l-aħbar ingħatat wara li s-Segretarju tal-Armata Amerikana Eric Fanning daħal f ’din il-kariga b’mod uffiċjali. Fil-fatt, dan huwa l-ewwel persuna, f ’din ilkariga daqstant għolja u f ’kull fergħa tal-militar Amerikana, li ddikjara li hu gay fil-miftuħ.

F’dan ir-rigward, ta’ min isemmi wkoll li l-Istati Uniti

kienet neħħiet il-projbizzjoni fuq persuni gay u lisbjani, tant li qabel dan il-pass, dawn il-persuni ma setgħux jidħlu membri fl-armata.

Uffiċjal ikkwotat mill-midja Amerikana, qal li b’din il-bidla li seħħet issa jeħtieġ li kull fergħa tal-militar Amerikan trid timplimenta policies ġodda li jkopru r-reklutaġġ, ir-residenza u l-uniformijiet tal-persuni trans.

F’kummenti li tat il-President

tal-American Military Partner Association Ashley BroadwayMack fuq dan ix-xenarju, sostniet li, permezz ta’ dan il-pass li sar, dawk il-membri trans tas-servizz kif ukoll ilfamiljari tagħhom fl-aħħar ġew rikonoxxuti u litteralment “ħadu r-ruħ”. Madankollu, min-naħa l-oħra, il-politiku Republikan Mac Thornberry, li huwa ċ-chairman tal-House of Representatives Armed Services Committee, sostna li

Ash Carter għadu ma weġibx għadd ta’ mistoqsijiet li sarulu minn dan il-kumitat fuq din il-pożizzjoni li ttieħdet. Fi stqarrija Broadway-Mack sostna li “jekk ir-rapporti huma korretti, naħseb li s-Segretarju Carter poġġa l-aġenda politika ta’ amministrazzjoni uxxenti qabel il-bżonnijiet u n-neċessitajiet tal-armata”.

Intant, skont estimi tanNational Center for Trasngender Equality, huwa stmat li hemm xejn inqas minn 15,000 persuna trans li sservi fil-militar Amerikan bil‘moħbi’.

Fl-aħħar nett, din il-miżura mistennija li tidħol fis-seħħ mixxahar id-dieħel; preċiżament ħames snin wara li l-forzi militari Amerikani għażlu li jwaqqfu l-projbizzjoni fuq dawk l-irġiel gay u li kienu qed jagħtu servizz lil pajjiżhom fisservizzi militari. L-ewwel pajjiż fid-dinja li kienet ippermetta persuni gay li jidħlu fil-miltar, u jiddikjaraw l-orjentazzjoni sesswali tagħhom fl-apert, kien proprju l-Olanda fl-1974.

16 26|06|2016

1

kullhadd.com

TA’ BARRA

MINN MADWA

LEST LI JIVVUTALHA

4 1

Nhar il-Ġimgħa li għadda Bernie Sanders, l-avversarju prinċipali ta’ Hillary Clinton għan-nominazzjoni Demokratika għall-presidenza Amerikani, ta l-aktar sinjal ċar li huwa lest li jabbanduna l-kampanja tiegħu. Dan seħħ f ’intervista li kellu mal-istazzjon MSNBC fejn sostna li huwa lest li jivvota għal Clinton jekk hi tkun il-kandidata tal-partit fl-elezzjoni ta’ Novembru li ġej.

Minkejja li għamilha ċara li b’dan il-kumment huwa jippreferi lil Clinton fuq in-nominat Repubblikan Donald Trump, filverità Sanders għadu ma rtirax mit-tellieqa b’mod formali.

Għaldaqstant, għad hemm il-possibbiltà li huwa jiġbed ittapit minn taħt saqajn Clinton fil-Konvenzjoni Demokratika tax-xahar li ġej jekk din ma taċċettax ir-rakkomandazzjonijiet tiegħu għall-programm elettorali tagħha.

2

2

3

IL-PROTESTA TFALLI

3 L-attentati tar-rappreżentanti tal-Partit Demokratiku biex iżommu l-kwistjoni tal-kontroll tal-armi tan-nar fuq l-aġenda tal-Kungress falla tard din il-ġimgħa hekk kif l-Ispeaker tal-Kamra Paul Ryan għamel ċara l-intenzjoni li jimxi għal kwistjonijiet oħra.

Erba’ abbozzi ta’ liġi biex ikun hemm kontroll akbar fuq ilbejgħ tal-armi diġà fallew kmieni din il-ġimgħa. Madankollu, numru kbir ta’ membri Demokratiċi baqgħu fil-Kamra talKungress bħala protesta bit-tama li jestendu d-dibattitu b’aktar żmien. Il-pożizzjoni tagħhom kienet tirrifletti opinjoni pubblika dejjem akbar kontra l-mod allegatament laxk kif qegħdin jinbiegħu l-armi tan-nar fl-Istati Uniti. Dan għax, filfehma tagħhom, il-kuntest legali attwali għandu konnessjoni diretta mad-diversi sparatorji li seħħew fl-aħħar snin.

VERIFIKA TAL-FIREM Il-kunsill elettorali tal-Veneżwela beda l-proċess ta’ verifika ta’ madwar żewġ miljun firma li l-oppożituri tal-President Nicolas Maduro ġabru bl-għan li jsir referendum li jġib fi tmiemha t-tmexxija tiegħu. Skont il-liġi Veneżwelana, dawn l-oppożituri jridu jiġbru tal-inqas 200,000 firma valida biex jingħataw il-permess li jibdew it-tieni fażi ta’ ġbir li fiha jridu jakkumulaw madwar erba’ miljun firma.

Jekk l-oppożituri jilħqu dan l-ammont ta’ firem u r-referendum isir, din is-sena stess ikollha ssir elezzjoni presidenzjali ġdida.

Madankollu, jekk dan ir-riżultat jinkiseb issena d-dieħla, post Maduro jieħdu l-Viċi President, li bħalissa huwa Aristóbulo Istúriz, illi jkollu d-dritt imexxi l-pajjiż sal-elezzjoni presidenzjali li jmiss.

TA’ BARRA

kullhadd.com

AR ID-DINJA 6

26|06|2016 17

SE JGIDDBU LILL-KOREANI TA’ FUQ?

5

6 Il-Gvern Ġappuniż beda jeżamina biċċiet minn rocket talKorea ta’ Fuq li telgħet fuq ix-xtut tagħha mal-mewġ ftit taljiem ilu. Huwa maħsub li dawn il-biċċiet jagħmlu parti minn rocket użat f ’test li sar fi Frar li għadda meta l-Korea ta’ Fuq sostniet li tellgħet satellita. Minkejja li kien ikkonfermat li filfatt ittella’ oġġett fl-ispazju, bosta pajjiżi sostnew li dan ma kienx qiegħed jittrażmetti.

Għaldaqstant, qamu suspetti kbar li fil-verità l-punt tat-test kien li jippruvaw ir-rocket għal skopijiet militari. Dan issa jista’ jiġi kkonfermat jew miċħud permezz tal-eżamijiet li qegħdin jagħmlu l-Ġappuniżi u l-Koreani ta’ Isfel, li wkoll sabu biċċiet tar-rocket ftit taż-żmien ilu.

5

4

SKUŻA TAJBA?

KUMPENS TA’ €9 BILJUN Skont sorsi li tkellmu mal-midja internazzjonali l-kumpanija awtomobilistika Ġermaniża Volkswagen se tħallas ftit aktar minn €9 biljun lil madwar 500,000 sid Amerikan talkarozzi tagħhom li kienu affettwati b’mod negattiv mill-iskandlu tal-emissjonijiet li faqqa’ f ’Settembru tas-sena l-oħra. F’dan l-iskandlu kien sar magħruf li l-Volkswagen kienu installaw programm biex iqarraq b’min kien jiċċekkja l-livell ta’ emissjonijiet ta’ wħud mill-vetturi tagħhom biex ikun irrappurtat ammont ferm inqas minn dak reali.

Permezz ta’ dan il-ftehim, is-sidien tal-vetturi se jingħataw ammont ta’ flus kull wieħed flimkien mal-għażla li jirċievu lura ammont ekwivalenti għall-prezz tal-vetturi tagħhom jew inkella t-tiswija tas-sistema ta’ emissjonijiet b’xejn.

Diversi esperti militari Ewropej u Amerikani esprimew iċċertezza tagħhom li l-Gvern Russu se jpoġġi numru ta’ missili nukleari fir-reġjun ta’ Kalingrad, niċċa li tinsab bejn il-Polonja u l-Litwanja. Huwa mistenni li bħala raġuni r-Russi jużaw x-xewqa tagħhom li jipproteġu ruħhom kontra l-manuvri allegatament ostili tan-NATO li matul dan il-perjodu qiegħda timplimenta tarka missilistika kontra l-Federazzjoni Russa.

Madankollu, bosta mill-istess esperti sostnew li l-intenzjoni tar-Russja dejjem kienet li jpoġġu dawn il-missili f ’Kalingrad u li l-manuvri tan-NATO qegħdin jintużaw bħala skuża aktar milli motivazzjoni valida. Fil-fatt, huwa mistenni li r-Russi jpoġġu l-missili f ’Kalingrad fl-2019, ftit xhur wara li tiġi installata l-parti Pollakka tat-tarka tan-NATO.

18 26|06|2016

kullħadd.com

MILL-ISTORJA

MILL-ISTORJA

ĠMIEL L-IMĠARR

Jingħad li r-raħal ma bediex ilbieraħ. Tant hu hekk li sejbiet arkeoloġiċi li jmorru lura madwar 6,000 sena huma prova li kien diġà abitat. Ma nieħu xejn bi kbir għax l-Imġarr ta’ Malta huwa mogħni bi ġmiel naturali, bajjiet u daħliet tal-baħar kennin u ħamrija għammiela li għamlitu benna fl-agrikultura. L-isem ‘Mġarr’ aktarx ħareġ mill-ilsien Għarbi u jista’ jfisser kenn jew nixxigħat peress li ‘maġra’ tfisser nixxiegħa, imma ħafna jemmnu li jfisser ‘port kenni’ bħall-Imġarr f ’Għawdex.

Sejbiet u bini storiku Dak li llum fadal mit-tempju Ta’ Ħaġrat flimkien mat-tempji ta’ Skorba huma forsi l-aktar siti storiċi popolari magħna, u bir-raġun għax jinsabu fil-lista ta’ Wirt Dinji tal-Unesco ta’ tempji megalitiċi misjuba fuq il-Gżejjer Maltin. Madankollu, l-Imġarr huwa miżgħud b’postijiet u raddi tar-roti li jiftakru l-preistorja u Żmien il-Bronż. Fl-1929, it-Tabib u arkeologu Temi Zammit skava kumpless sħiħ ta’ banjijiet Rumani fl-inħawi ta’ Għajn Tuffieħa wara li ħaddiema midDipartiment tax-Xogħlijiet Pubbliċi rrappurtaw li kixfu

Kitba ta’

MARY

CHETCUTI art tal-mużajk ġo fond ta’ madwar metru waqt li kienu qed iħaffru trinka.

Skavi li saru f ’nofs is-snin tmenin mill-Grupp Arkeologu Malti fuq għolja li tħares fuq Wied iż-Żebbiegħ kixfu kumpless ta’ oqbra li jistgħu jissejħu ċimiterju ta’ żmien Puniku-Ruman. Aktar qodma huma l-katakombi mħaffrin fil-blat fuq ir-riħ ta’ Binġemma li ilhom dokumentati fl-arkivji storiċi lokali sa mis-seklu tmintax.

Sfortunatament, ħafna oġġetti tal-fuħħar u fdalijiet li kienu nstabu fihom insterqu u għalhekk ma jistax ikun stabbilit il-perjodu oriġinali tagħhom. Instabu aktar oqbra ta’ żminijiet Feniċi u Puniċi-Rumani flinħawi ta’ Dar il-Ħamra, Ġnien id-Dwieli, Tal-Abatija u n-Nuħħalija; ilkoll imorru lura 2000 sena jew aktar u jagħtu xhieda ħajja li l-Imġarr u l-irjieħ tiegħu kienu abitati sew.

Binjiet aktar riċenti huma l-irziezet fl-inħawi Tas-Santi li jmorru lura għall-bidu tasseklu sbatax. Inbnew fi żmien il-Kavallieri tal-Ordni ta’ San Ġwann u probabbilment kienu proġett ta’ bini li bdieh il-Gran Mastru Alof de Wignacourt għall-kaċċa u

l-mistrieħ tiegħu. Bdiewa millImġarr aktarx kienu jieħdu ħsieb l-irziezet u jkabbru ħaxix u frott għall-Kavallieri. L-armi minquxa fuq ġebla Maltija talGran Mastri suċċessuri Adrian de Wignacourt, Manuel de Vilhena u de Rohan għadhom jidhru sal-lum.

Il-ħakkiema Brittaniċi ddeċidew li jiffortifikaw inħawi fejn ħassew li l-gżejjer kienu l-aktar vulnerabbli. Fl1875 bdew proġett uniku għal pajjiżna: il-Victoria Lines, ħajt għoli u b’saħħtu li għaqqad il-fortizzi ġodda fjamanti ta’ Binġemma, il-Mosta, ilMadliena u aktar tard ta’ Pembroke biex b’hekk itTramuntana ta’ Malta kienet protetta mill-eventwalità ta’ invażjoni. Meta l-Imġarr xorta waħda baqa’ espost għallperiklu, inbnew id-Dwejra Lines. Matul it-Tieni Gwerra Dinija nbniet fortizza oħra fuq l-għolja tan-Nadur u ttellgħu fiha ħames kanuni kbar għaddifiża kontra l-ħbit mill-ajru.

Hija ħasra li ħafna kappelli medjevali li kellu l-Imġarr ittieklu biż-żmien, madankollu fl-1912 tqiegħdet l-ewwel ġebla ta’ knisja parrokkjali akbar; monument tal-għaraq ta’ ġbin in-nanniet Imġarrin u ddedikata lil Santa Marija Mtellgħa s-Sema imma komunement magħrufa bħala l-knisja tal-bajd. Meta Dun Ġlormu Chetcuti beda jirsisti biex jiġbor il-fondi għall-bini ta’ knisja parrokkjali ġdida, sab il-komunità kollha warajh.

Ir-raħħala ftiehmu bejniethom u l-flus kollha li daħħlu millbejgħ ta’ bajd frisk mit-tiġieġ tagħhom għaddewhom lillkappillan biex iħallas lillbennejja. Fit-13 ta’ Awwissu

1939, il-knisja parrokkjali l-art xi furbani u ħatfuha. ġdida tlestiet minn kollox u Sejjaħ lill-irġiel kollha tar-raħal tbierket. u beda tfittxija fil-kampanja madwarhom u l-bajjiet talIl-leġġenda ta’ Kastell Ġnejna u Fomm ir-Riħ. Laħaq Zamitello dalam u reġa’ sebaħ imma Luċija ma nstabitx.

Ma jistax jonqos li dan il- Il-Baruni tnikket u ngħalaq filġojjell ta’ raħal ma jkollux il- kastell bħal eremit. Għaddiet leġġendi tiegħu. L-aktar binja sena mill-għejbien meta li qanqlet għajdut u leġġendi għodwa waħda l-qanpiena talhija dik li tisraq l-għajn inti u knisja ż-żgħira qabdet iddoqq nieżel lejn il-Bajja tal-Ġnejna u ma waqfitx. L-Imġarrin – Kastell Zamittello. Mibni ħarġu minn djarhom jistaqsu fuq stil Normann u mdawwar x’ġara u f ’daqqa waħda lemħu b’għelieqi jħaddru, il-kastell dawl qawwi ħiereġ minn imur lura għas-seklu sbatax. ġewwa l-knijsa. Il-kurżità L-antiki kienu jgħidu li nbena għelbithom, daħlu u baqgħu f ’lejl wieħed bla qamar għax imbellhin iħarsu lejn kewkba filli ma kienx jeżisti u filli kbira tiddi fuq l-artal u qamu filgħodu u sabuh hemm. xbieha ta’ soru titbissmilhom Imma l-aktar ħrafa popolari f ’nofsha – kienet Luċija!

Qaltilhom biex ma tgħid li sid il-kastell, il-Baruni Bernardo Zamitt kellu bint jibżgħux minnha. Luċija żagħżugħa u sabiħa jisimha rrakkuntatilhom li dakinhar hija kienet Luċija li rranġalha biex tal-għejbien iżewwiġha ma’ raġel nobbli ħarbet mid-dar u fittxet u għani minn Sqallija. Luċija kenn f ’kunvent tas-sorijiet. ma riditx taf bi żwieġ, iktar u Hemmhekk iddeċidiet li tidħol iktar meta saret taf li l-għarus soru u marret iddur bil-feruti li sabilha missierha kien tal-gwerra f ’art imbiegħda. imdaħħal fiż-żmien. Għalxejn Urithom il-ġerħa fatali li talbitu bil-ħniena biex jerġa’ ġarrbet bi vleġġa qrib qalbha jaħsibha għax il-Baruni u tenniet li mietet ħienja għax Zamitt kien deċiż u beda jħejji kienet wettqet ġid kbir. Flaħħar talbithom biex imorru riċeviment kbir.

Fil-jum tal-għerusija r-raħal jgħidu kollox lil missierha ħalli kien imżejjen qisu għall-festa; ma jibqax imnikket. Ir-raħħala il-Baruni ried l-aqwa u l-aħjar ġrew għal għand il-Baruni u għal bintu.

Il-mistednin qalulu x’kienu raw u semgħu. waslu u wasal ukoll l-għarus Missierha tbikkem imma akkumpanjat minn ċorma huma serrħulu rasu għax bintu qraba u ħbieb. Il-ħin beda Luċija kienet qaddisa fis-sema għaddej ġmielu u kulħadd kien tgawdi l-għarus li għażlet hi: fuq ix-xwiek biex jara s-sbejħa Ġesù.

Xi ħlew ta’ ħrejjef, qatt ma Luċija. Il-Baruni Zamitt bagħat qaddejja ssejħilha minn nixba’ minnhom, imma dwar kamritha imma din ġiet lura dan ir-raħal ħa jkolli nieqaf u qaltlu li ’l bintu ma setgħet hawn u nħalli f ’idejk biex u issiba mkien. Missierha tagħtu tmur tkompli tesplora rasu u beża’ li setgħu niżlu tara b’għajnejk ġmiel l-Imġarr.

KUN AF

kullhadd.com

26|06|2016 19

KUN AF

IL-KONTROVERSJA TA’ COPERNICUS U GALILEO MAL-KNISJA KATTOLIKA Kurżitajiet minn hawn u minn hemm Kitba ta’

SAVIOUR

MAMO

Bejn is-sittax u s-sbatax-il seklu, tqajmu ħafna mistoqsijiet u opinjonijiet fuq l-univers.

Kienet gwerra bejn ix-xjenza u l-Knisja Kattolika. Nicolaus Copernicus kien l-ewwel matematiku u astronomu li fl-1543 ippubblika ktieb fuq l-univers fejn qal li x-xemx tinsab fiċ-ċentru tal-univers u ma tiċaqlaqx. Kważi mitt sena wara, fl-1614, Galileo Galilei, li kien astronomu kbir ukoll, kien ħareġ bl-istess teorija. Ġara li dik l-aħbar ma niżlitx tajjeb mal-Knisja Kattolika għax tmur kontra tagħlim taliskrittura li tgħid li d-Dinja hija ċ-ċentru tal-univers. Galileo spiċċa ħażin mal-Knisja u ġie kkasigat.

Nicolaus Copernicus Copernicus kien ikkritikat imma qatt ma kien meqjus ereżjarka mill-Knisja bħalma kien Galileo meta xandar l-istess aħbar. Anzi bilkuntrarju, Copernicus baqa’ maħbub sew mal-Knisja Kattolika. B’xi mod il-Knisja kienet tat raġun lil Copernicus minkejja li l-maġġoranza tal-poplu kien jemmen li tgħid l-iskrittura. Tul ħajtu Copernicus kien attiv ħafna fil-komunità reliġjuża. Nifhem li għall-Knisja kien diffiċili li tikkundanna lil Copernicus.

Nicolaus Copernicus, twieled fl-1473 f ’Turon, il-Polonja.

L-iżghar minn erba’ aħwa, ta’ 10 snin huwa tilef lil missieru u trabba minn zijuh Lucas Watzenrode li kien sar isqof ta’ Warmia (Ermland). Kien

bniedem li jħobb josserva l-univers. L-ewwel manuskritt li kiteb Copernicus kien jismu Commentariolus, fejn qal li d-Dinja ddur max-xemx u mhux ix-xemx iddur madDinja. F’Marzu 1543 ħareġ il-ktieb kontraversjali Des Revolutionibus. F’dan il-ktieb, li kien jispjega l-moviment tadDinja madwar ix-xemx, kien hemm ukoll kopja ta’ ittra li Copernicus kien bagħat lillPapa Pawlu III b’rabta ma’ dan is-suġġett. Copernicus miet xahrejn wara din ilpubblikazzjoni. Fl-1616 ilKnisja ddeċidiet li twaqqaf din il-pubblikazzjoni għax dehrilha li qed tkażbar ir-reliġjon. Din il-projbizzjoni damet sal-1835.

Kien żmien ta’ terrur. Fl-1600 ċertu Giordano Bruno, filosfu u avukat ta’ Copernicus, kien l-ewwel martri tax-xjenza li nqatel, marbut u maħruq ma’ zokk. L-istess kien ġralu Lucilio Vanini, filosofu u xjentist. Dan kien ittorturat billi qatawlu lsienu u wara rabtuh ma zokk u ħarquh ħaj. Dan kollu għax emmnu fit-teorija ta’ Copernicus u għax kienu politeiżmi (jemmnu li kull ħaġa hija divina). Kien hemm ħafna astronomi u xjentisti li beżgħu jitkellmu minħabba li seta’ jiġrilhom l-istess.

Galileo Galilei Galileo kellu iktar provi ċari li d-Dinja, flimkien ma’ pjaneti oħra, iddur max-xemx. Kien skopra l-oqmra mal-pjaneta Jupiter u spjega li x-xemx mhux vera titla’ mil-Lvant u

tinżel fil-Punent. Imma x-xemx hija stilla fissa u d-Dinja ddur magħha. Kien josserva l-pjaneti b’teleskopju li kien bena huwa stess. Meta ta r-raġuni u l-provi tal-verità, il-Knisja ta’ dak iżżmien xorta ħaditha kontrih.

Skont il-Knisja l-verità tinsab fil-Bibbja, u għalhekk Galileo

kien qed jgħid l-ereżiji.

Fl-1633, l-inkwiżitur kap Father Vincenzo Maculano da Firenzuola, appuntat mill-Papa Urban VIII, kien bagħat għal Galileo biex jikkonvinċih u ma jibqax jgħid li d-Dinja ddur max-xemx. Galileo rrifjuta diversi drabi t-teorija falza tal-

Knisja u baqa’ jikteb u jiskopri iktar verità fuq l-univers. Kien hemm iktar astronomi li qablu ma’ Galileo, imma il-Knisja baqgħet twebbes rasha u timxi skont xi tgħid l-iskrittura. Fit22 ta’ Ġunja 1633, Galileo ma kienx akkużat li kkritika l-Bibbja, imma kien akkużat li ma obdiex id-digriet tal-Papa.

Bħala kastig, il-pubblikazzjoni tal-ktieb Dialogues of Galileo Galilei twaqqfet, u Galileo ġie kkundannat ħabs għal għomru.

Minħabba l-età avvanzata tiegħu, Galileo qatta’ l-kumplament ta’ ħajtu arrestat f ’daru. Il-Knisja damet iktar minn 300 sena biex aċċettat ilverità li kien qal Galileo Galilei.

Kienet ukoll ħafret lil Galileo meta sejħitlu ‘ereżjarka’.

Illum, il-Knisja Kattolika taħdem id f ’id max-xjenza moderna u qiegħda turi kull rispett f ’kulma jiġi skopert minn kull professjoni għall-ġid ta’ ħajja aħjar. Għall-ewwel ilKnisja kienet toħodha kontra minn imur kontra t-tagħlim talBibbja, imma wieħed irid iġib quddiem għajnejh li qed ngħixu fid-2016 mhux fil-Medju Evu.

KALEJDOSKOPJU

20 26|06|2016

kullħadd.com

Fatti miġbura minn

CHARLES B.

SPITERI

ĠRAW BĦAL-LUM

1498: Tiġi ivvintata fiċ-Ċina l-ewwel xkupilja tas-snien.

Jinuża s-suf tal-qażquż selvaġġ.

1721: Dr Zabdiel Boylston jagħti l-ewwel tilqim tal-ġidri

r-riħ fl-Amerika.

1797: Charles Newbold jikseb il-liċenzja għall-ewwel

moħriet tal-ħadid. Iżda ma jistax ibigħu lill-bdiewa,

minħabba li qed jibżgħu mill-effett fuq il-ħamrija.

1870: Il-vaganza Nisranija tal-Milied tiġi dikjarata bħala

vaganza federali fl-Istati Uniti.

1894: L-inġinier u inventur Ġermaniż Karl Benz jirċievi

liċenzja Amerikana biex isuq il-karozza tiegħu bil-

fjuwil.

1914: Wara perjodu ta’ reżistenza passiva mmexxija minn

Mahatma Gandhi, jgħaddi l-Att għall-Għajnuna

Indjana. Dan l-att iwarrab it-£3 taxxa imposta fuq

min ma jkollux dokumenti legali u jagħraf ukoll il-

validità tad-drawwiet Indjani fiż-żwieġ.

1934: Il-Ġermanja u l-Polonja jiffirmaw trattat ta’

nonaggressjoni.

1935: Isir obbligatorju fil-Ġermanja x-xogħol għall-

gradwati li jtemmu l-istudju.

1936: L-ewwel titjira tal-ħelikopter Fw61.

1940: Tmiem l-użu sperimentali tal-kalendarju fl-Unjoni

Sovjetika; reġa’ ġie adottat il-kalendarju Gregorjan.

1945: F’San Francisco jiġu ffirmati l-poteri leġiżlattivi tan-

Nazzjonijiet Uniti minn 50 pajjiż.

1952: Nelson Mandela u 51 persuna oħra jiksru l-liġi wara

li ma obdewx l-ordni biex in-nies tal-Afrika t’Isfel,

ikunu fi djarhom f ’ċertu ħin.

1953: Jisfa arrestat il-Viċi Prim Ministru u Ministru tal-

Intern Russu, Lavrently Pavlovich Beria.

1960: Is-Somaliland (Somalja) tiddikjara l-indipendenza

mill-amministrazzjoni Taljana.

1960: Madagascar (qabel Malagasy Rep) tiddikjara

l-indipendenza tagħha minn Franza.

1962: Is-Suwed jibdew bir-reżistenza passiva f ’Cairo III. 1964: Il-Bojod u s-Suwed jirvellaw fuq is-segregazzjoni

razzjali f ’St Augustine.

1967: Il-Papa Pawlu VI jinnomina 27 kardinal ġdid.

1975: Il-Prim Ministru Indjana Indira Gandhi tiddikjara

stat ta’ emerġenza.

1977: Elvis Presley ikanta f ’Indianapolis. Din kienet

l-aħħar wirja fil-karriera tiegħu.

1977: Il-Yorkshire Ripper joqtol lil Jayne MacDonald

f ’Leeds, xbejba ta’ 16-il sena. Il-pubbliku qed jibdel

il-perċezzjoni tiegħu fuq il-qattiel, peress li din hi

l-ewwel vittma li mhix prostituta.

1989: Il-Kanada tibdel il-muniti tal-flus u tagħmel xbieha

ġdida tar-Reġina.

1989: Qorti Suprema fl-Amerika taqtagħha li adolexxenti

sa minn 16-il sena jistgħu jingħataw il-piena tal-

mewt.

1992: Jiġi pprojbit, permezz tal-Qorti Suprema Amerikana,

kull ġbir ta’ flus mill-ajruporti.

1993: Wara l-attentat ta’ qtil fuq dak li kien il-President

George H.W. Bush f ’April, fil-Kuwajt, l-Istati

Untiti tispara missila cruise fuq il-kwartieri

tal-intelliġenza f ’Baghdad.

1994: Yasser Arafat, il-mexxej tal-Organizzazzjoni tal-

Ħelsien tal-Palestina, jirritorna f ’Gaza wara 27 sena.

1995: Nies armati jassedjaw lill-President Eġizzjan Hosni

Mubarak, li jirnexxilu jiskappa bla ebda feriti.

1995: Hamad bin Khalifa al-Thani jwarrab lil missieru

Khalifa bin Hamad al-Thani, minn Emir tal-Qatar,

f ’kolp ta’ stat mhux imdemmi.

2014: Wara kolp ta’ stat fit-Tajlandja, in-nies jiġu mwissija

li, jekk xi ħadd jipprotesta fuq il-midja soċjali, jiġi

pproċessat għal sedizzjoni.

2015: Il-Qorti Suprema Amerikana taqtagħha b’5-4 li

ż-żwieġ bejn l-istess sess hu legali fl-istati kollha

Amerikani.

2015: Raġel armat jiftaħ in-nar f ’post turistiku f ’Sousse, it Tuneżija. Joqtol 38 persuna. L-ISIS ħadet ir-

responabbiltà.

KURŻITAJIET

PASSJONI GĦAL ĠERWA LI TĦALLIET BIL-ĠUĦ Meta twasslet fiċ-ċentru tas-salvataġġ Spanjol, l-għadam tal-kelba Barilla tant kien imqabbeż ’il barra li kien jidher sew taħt il-ġilda u l-organi tagħha kienu waslu biex jieqfu jaħdmu.

Il-kelba, b’ġuħ enormi, tant ma kellhiex muskoli li ma kinitx kapaċi la timxi u lanqas tieqaf fuq saqajha meta sabha bniedem li jħobb l-annimali u ħadha fiċ-ċentru.

Iżda seba’ ġimgħat wara, Eduardo Rodriguez, is-sid ta’ qalb

tajba li jmexxi ċ-ċentru ta’ salvataġġ fi Granada, Spanja, tkellem fuq il-fejqan rimarkabbli ta’ Barilla.

Meta l-ġerwa – imsemmija wara l-ispagetti Barilla għax tant kienet magħluba – iddaħħlet l-ewwel darba għand il-veterinarju, ma kienx magħruf jekk kinitx se tgħix jew tmut.

Rodriguez qal li ilu jsalva klieb sa minn meta kien tfajjel, iżda qatt ma ra kelba fl-istat terribbli li kienet fih Barilla.

“Għamilnielha tip ta’ arnies

biex ngħinuha timxi, ħalli terġa’ ttella’ l-muskoli, għax ma kinitx tiflaħ il-piż tagħha stess.”

Seba’ ġimgħat wara, Barilla saret kelba ġdida u pattiet bilkbir għall-ħmar il-lejl li għaddiet tul l-għaxar xhur minn twelidha.

Issa, Barilla tinsab fid-dar ta’ Rodriguez, il-mara tiegħu, bintu ta’ 14-il sena u ħames klieb oħra. L-istorja tagħha sa minn meta nstabet sal-lum dehret fuq Facebook u rawha aktar minn żewġ miljun persuna.

SEJBA TA’ ALLA MARA FIL-BAĦAR EĠIZZJAN F’għaxar metri ta’ ċpar qawwi fil-Baħar Mediterran, erba’ mili ’l hemm mix-xtajta, l-arkeologu u esploratur marittimu Franch Goddio kien qed iħejji biex itemm jum ta’ għadds fil-bajja Eġizzjana ta’ Aboukir.

“Imbagħad ilmaħtha,” qal dan il-fundatur u direttur tal-Istitut Ewropew għall-Arkeoloġija ta’ taħt il-baħar, li għandu 68 sena.

“Kienet blokka enormi talgranit.”

Minkejja l-kurrent imċaqlaq u t-theddid tal-klieb il-baħar, hu għam fil-qrib, neħħa b’idejh

ir-ramel u baqa’ skantat meta lemaħ subgħa ġgantesk.

Is-sieq kienet biċċa minn sebgħa mxerrda ’l hawn u ’l hemm, ta’ stawa enormi tal-granit roża – Hapi, alla Eġizzjana antika tal-fertilità u tal-għeriq ta’ kull sena taxxmara Nil. L-istatwa kienet waħda millmijiet ta’ oġġetti li Goddio kellu jtella’ minn qiegħ il-baħar, wara li saret magħrufa mill-ġdid issejba tal-bliet antiki Eġizzjani bl-isem ta’ Thonis-Heracleion u Canopus.

Imwaqqfa fis-seklu tmienja Qabel Kristu, f ’tarf tanNil, Thonis kienet id-daħla prinċipali għall-importazzjoni tal-affarijiet fil-pajjiż qabel ilħolqien ta’ Lixandra. Il-belt kienet magħquda b’kanali li jwasslu għal Canopus, is-sede tal-kulta ta’ Osiris.

Imbagħad, għall-ħabta tassena tmenin Qabel Kristu, ilbaħar bela’ l-ibliet u mietu eluf ta’ nies. Dan id-diżastru farrak l-istatwa ta’ Hapi f ’seba’ biċċiet iżda, skont Goddio, il-valur tas-sejba hu enormi.

MIN IĦADDEM

kullhadd.com

26|06|2016 21

KIF TAĦSIBHA L-ASSOĊJAZZJONI TA’ MIN IĦADDEM?

INVESTIMENT FL-INDIVIDWU Anton Vella SMEs Helpdesk Executive Malta Employers’ Association

Fis-settur tan-negozju jsiru ħafna investimenti ta’ kull tip, iżda l-aħjar investiment li jista’ wieħed jagħmel huwa dak meta jinvesti fl-individwi, impjegati tiegħu.

Huwa ferm tajjeb li sid ta’ negozju minn żmien għal żmien jixtri makkinarji ġodda, ikabbar l-ispazju minn fejn jopera, jimmodernizza s-sistemi ta’ kif jaħdem, u jagħti dehra aktar moderna lill- ħanut tiegħu, iżda huwa ħafna aktar għaqli li fl-istess ħin ikun qed jassigura u jara kif jista’ jinvesti fl-istess impjegati tiegħu sabiex dawn isiru aktar effiċjenti u b’kapaċitajiet li jgħinu lin-negozju tiegħu jkompli jikber.

In-negozju ma jsirx waħdu.

In-negozju ma jiġġenerawhx l-inġenji u l-makkinarji. Innegozju ma jiġix biss għax ilproprjetà tkun attraenti, iżda l-attività kummerċjali tista’ tiġi ġġenerata biss mill-individwu.

Huwa l-bniedem li joħloq innegozju. Huwa l-impjegat li jagħmel negozju suċċess.

X’jiswa li jkollok stabbiliment state of the art, imbagħad l-impjegati igerrxulek innies minflok jattirawlek konsumaturi ġodda? X’jiswa li jkollok makkinarju tal-ogħla kwalità jekk il-ħaddiema ma jkunux jagħfu kif iħaddmuh?

X’jiswa li jkollok ideat sublimi mimlijin kreattività jekk ma jkollokx min ipoġġihomlok fil-prattika, u dawn l-istess ideat iħaddimom b’tali mod li jiġġenerawlek negozju innovattiv?

Taħriġ għall-impjegati

F’dawn l-aħħar snin il-Gvern dejjem ħa ħsieb li joffri diversi inċentivi li jgħinu sidien ta’ negozji żgħar li jixtiequ jħarrġu lill-impjegati tagħhom. Dmir il-Gvern jibqa’ li għandu jemmen bis-sħiħ li l-aħjar investiment li negozjant jista’ jagħmel hu dak meta jinvesti fl-istess impjegati tiegħu.

Meta qed ngħid ‘jinvesti’ qed nifhem ukoll li wieħed mhux biss għandu jħarreġ u jittrenja lill-impjegati tiegħu sabiex ikabbru l-kapaċitajiet tagħhom iżda, aktar importanti minn hekk, l-imprenditur għandu jagħraf iżomm miegħu impjegati b’esperjenza, li permezz tagħhom ikun irnexxielu jibni

l-istess negozju. Impjegati b’esperjenza huma għodda importanti ħafna f ’suċċess ta’ negozju. Anke fl-iktar mumenti diffiċli, is-sid ta’ negozju għandu jifhem u jagħraf li l-impjegat jibqa’ l-aktar importanti, u għalhekk irid jibża’ għalih u jagħmel minn kollox biex, jekk jista’ jkun, ma jħallihx jaħrablu.

L-istess nista’ ngħid għal dawk l-imprendituri li jkunu għadhom se jiftħu n-negozju ġdid tagħhom.

L-ewwel ħsieb li jrid jiġi f ’moħħhom għandu jkun dwar b’min se jkunu qed jaħdmu u min se jkunu l-impjegati tagħhom biex flimkien magħhom jistabbilixxu negozju fuq sisien sodi u bħala tim jagħrfu jirbħu fil-kompetizzjoni.

Investiment fik innifsek Nistħajjilkom tistaqsuni: Imma jekk jien għadni se nibda u ma għandix intenzjoni nimpjega nies miegħi għalissa, dan id-diskors jgħodd għalija?

It-tweġiba tiegħi mill-ewwel tkun: Dażgur li jgħodd!

Meta negozju jitmexxa minn persuna waħda, id-diskors ta’ investiment fl-individwu għandu aktar sinifikat għax, ladarba l-attività kummerċjali se tkun qed titmexxa minn persuna waħda biss, allura huwa ferm importanti li dik l-unika persuna tkun ippreparata sew għal xiex tkun dieħla. Dawk il-kapaċitajiet kollha tajbin li negozju kbir jista’ jkollu mifruxa f ’numru

ta’ impjegati, f ’dan il-każ iridu jkunu jeżistu kollha f ’din il-persuna waħdanija.

Hija sfida qawwija, iżda mhux impossibbli. Insibu ħafna negozji li jitmexxew minn persuna waħda u kisbu s-suċċess. Huma persuni li jkunu kapaċi jinvestu fihom infushom billi jitħarrġu u jibqgħu jitgħallmu dejjem aktar, xi kultant iżjed minn kemm hemm bżonn, għax l-edukazzjoni tibqa’ waħda mis-sigrieti tas-suċċess f ’negozju. Aktar ma tistudja u żżomm ruħek aġġornat ma dak kollu li jkun qed jiġri madwarek, aktar għandek ċans li tirnexxi.

L-edukazzjoni hija għodda għas-suċċess F’dawn l-aħħar ħmistax-il sena, aktar minn qatt qabel, il-Gvern ħa ħsieb li jinvesti fl-edukazzjoni u joffri lillistudenti Maltin bosta opportunitajiet ta’ studju f ’kull qasam. Saru investimenti kbar f ’bini ta’ skejjel ġodda primarji u sekondarji, insibu MCAST b’eluf ta’ studenti kollha jitħarrġu fi snajja’ u kapaċitajiet, u Università li hi mimlija daqs bajda b’eluf oħra ta’ studenti akkademiċi jaspiraw li jiggradwaw u jeċċellaw fi professjonijiet tal-ogħla kwalità. Permezz ta’ eluf ta’ ewro f ’fondi mil-Unjoni Ewropea qed jinħolqu opportunitajiet ta’ scholarships, u boroż ta’ studju barra l-pajjiż għal mijiet ta’

żgħażagħ oħra Maltin. Dawn mhux ħela ta’ flus imma huwa l-akbar investiment li Gvern jista’ jagħmel; investiment dirett lejn l-individwu li permezz tiegħu jiġi ġġenerat ix-xogħol.

Ix-xogħol u n-negozju joħloqhom il-bniedem. Aktar ma jkollna persuni li kapaċi jibnu negozju aktar jinħolqu opportunitajiet ta’ xogħol.

L-investiment fil-persuni huwa investiment għaqli u dejjiemi. Malta ma għandniex riżorsi naturali, iżda għandna riżors ieħor ferm importanti – għandna ħaddiema Maltin li huma ħaddiema b’livell ta’ edukazzjoni tajba, individwi bieżla u oħrajn li huma imprendituri ta’ kapaċità.

L-ekonomija tagħna hija waħda mibnija fuq l-abbiltà tan-nies. Kull investiment li jsir fin-nies u l-familji Maltin ikun investiment li jsaħħaħ l-istabbiltà tal-attività ekonomika tagħna.

Ninvestu fit-tul

Hemm bżonn li nibqgħu ninvestu fiż-żgħażagħ u l-ħaddiema tagħna.

Irridu nibqgħu noffru opportunitajiet għal uliedna u għal ulied uliedna sabiex għassnin li ġejjin, bl-għodda li noffrulhom u bl-edukazzjoni li nagħuhom, ikunu kapaċi jilqgħu għal kull sfidi li ’l quddiem jistgħu jiltaqgħu magħhom.

L-MEA temmen li l-edukazzjoni hija ċ-ċavetta għas-suċċess fin-negozju.

Qabel ma persuna tiddeċiedi li tidħol fil-qasam tan-negozju, importanti li l-ewwel u qabel kollox tkun ċerta minna nnifisha, li kapaċi tmexxi attività kummerċjali, għandha livell ta’ edukazzjoni tajba, u li taf tuża dak li tgħallmet sabiex tistimula l-adrenalina imprenditorjali ġewwa fiha, u tagħraf tħares lejn kull sfida u ddawwarha f ’opportunità.

Bħala Assoċjazzjoni ta’ Min Iħaddem, dejjem naraw kif nistgħu nkunu ta’ għajnuna għall-employers li jixtiequ dejjem ikomplu jitgħallmu, u jitħarrġu kif jistgħu jkunu aħjar.

Iva konvinti, u naqblu ma’ min jgħid li l-aħjar investiment li employer jista’ jagħmel huwa l-investiment fil-ħaddiema.

www.facebook.com/MaltaEmployersAssociation L-MEA temmen li l-edukazzjoni hija ċ-ċavetta għas-suċċess fin-negozju

Jekk tixtieq tagħmel kuntatt magħna (bħala Assoċjazzjoni ta’ Min Iħaddem) tista’ tagħmel dan billi ċċempel 2122 2992 jew 2123 7585. Tista’ wkoll tibgħat email lil anton.vella@maltaemployers.com jew tuża t-24/7 helpline 2122 2006, billi ċċempel u tħalli ismek biex fl-iqsar żmien possibbli nirritornaw it-telefonata tiegħek.

22 26|06|2016

kullħadd.com

MADWARNA

BIRKIRKARA U L-LETTERATURA

IL-‘KARKARIŻMU’ FIL-POEŻIJA U L-PROŻA Jirrapporta Tarċisju Zarb Il-Kunsill Lokali ta’ Birkirkara, bl-inizjattiva ta’ Terry Muscat bis-sehem ta’ kittieba u muziċisti, organizzaw lejla ta’ mużika u letteratura, sewwasew fil-11 ta’ Ġunju ta’ din is-sena, bħala parti minn attivitajiet ta’ xeħta kulturali, li l-Kunsill Lokali jorganizza ta’ kull sena, dis-sena fl-attività Birkirkara Tul iż-Żminijiet.

Letteratura Fost attivitajiet u kitbiet oħra varji wieħed seta’ jagħmel mawra ‘Fl-Isqaq tal-Abbatija’, permezz tal-kitba tat-tifkira ta’ Philip Borg, l-awtur ukoll talkliem tal-innu ta’ Birkirkara, li ndaqq fl-aħħar tas-serata. F’din il-kitba nostalġika, Philip Borg tkellem dwar in-nuċċali u x’kien ifisser għal min kien iżanżnu għall-ewwel darba fil-kultura ta’ dak iż-żmien; is-sigaretti li s-‘ser’ kien ipejjep, anke waqt il-lezzjoni. Il-problema ta’ min ikun ‘mgħaxxex’. Il-ħabel tas-sawt ta’ Soru Ġenoveffa.

L-imgħarfa b’naqra essenza u fenomenoloġiji oħra tas-snin tal-infanzja ta’ aktar minn nofs seklu ilu.

Philip Xuereb, l-istoriku ewlieni ta’ Birkirkara, bl-istil riċerkat tiegħu ħadna dawra ma’ Triq il-Kbira sive Strada Rjali sive s-Suq tar-Raħal ta’ Bikirkara. Huwa tkellem kif in-naħa tal-Wied ta’ Birkirkara biż-żmien ‘ingħaqad’ mannaħa ta’ fuq ta’ Birkirkara. Ilmod kif it-traffiku biddel ittributarji ta’ dan ir-raħal. Is-suq li kien jarma sewwasew f ’dak li kien is-suq tar-raħal, sewwasew fil-Wied ta’ Birkirkara. Ilpurċissjoni. L-arkitettura. Ilbini u saħansitra l-istili varji tad-djar ta’ dan ir-raħal-belt.

Saru referenzi wkoll għal ħwienet partikolari, fosthom dawk ta’ Orslika u l-Bozju, kif ukoll għal personaġġi partikolari li, flimkien malbini u t-toroq, sawru lil din ilbelt fejn il-‘moderniżmu’ jekk xejn fil-kliem beda jitħallat ukoll mal-gabjetti tal-amorini u x-xogħol ta’ rkaptu taliskarpan Leli ta’ Majs.

Ninu Borg, isem marbut mad-drama, tkellem bilKarkariż dwar it-toroq u l-personaġġi ewlenin li sawru lil dawn it-toroq. Minn Triq San Ġiljon fejn kien joqgħod Huwa mar lura salħamsinijiet u fi kliemu rajna lil Sqoq is-Salib. Santu Rrukku, l-‘allatorju’, ħwienet taxxogħol, Duminku l-mekkanik, Ġużeppi Karawettu, Ġanni l-Pensens jgħabbi l-qsori u jbigħ. Sqoq it-Tiġieġ. Ġorġ id-deffus. Il-burdnara jġibu l-ġebel u jagħmlu t-turba.

Roġol mgħawweġ ganċi. Ġanni x-Xuxon. Kulħadd ipennet.

Zanzu tal-ġir.

Twaddib ta’ ċiċri fl-għalaq ta’ Tiġiġuwa. Ġanni li ġie waħdu.

Tal-Berrina. Il-bejgħ bin-nefs.

Sevierja l-ħassiela. Trakkijiet kbor iħottu. Dun Viċenz Buhagiar. Ta’ Gananu. Il-Qus, b’ħanut tal-inbid. Biż-żiemel ixheb. Il-kantina tal-Banni.

Leli u Karmenu tal-pastizzi.

Sqaq Bażżaru. Kullimkien rawt. Karmnu ż-Żejżu. Sqoq Dun Vestru. Ġużepp il-Bikri.

Megħeż. Nogħoġ. Min jixtri bl-użin. Il-bejjiegħ tal-pitlurju.

Ausin tal-militor. Il-Petitu.

Tralju. Il-landieri. Il-Pajs.

Xorb irqiq. Irbit il-ħmir malħannieqa. Tal-bigilla. Tajba llejla. Imqassijiet u skieken.

Kaxxa kbira. Good bread.

Krisini. Qagħaq ħelwin. Talfejjenza. Sold qattgħa ċiċri. Ġanni Blotu.

Charles Mifsud, poeta magħruf, ħadna n-naħa ta’ Fleur-de-Lys, fejn huwa trabba u għaldaqstant kellu ġibda ġmielha biex jasal l-iskola ta’ Birkirkara. Bl-istil ċar u divertenti tiegħu, Charles tkellem dwar din l-itwal triq li kien ikollu jagħmel erba’ darbiet kuljum, xemx u xita; avventura, skont hu, providenzjali b’ħafna dnubiet venjali. Is-sikspenz. Il-ħanut ta’ Fażolu. Il-Pitkali. Is-‘serq’ ta’ xi tuffieħa. Il-ħanut tal-Fiorentin.

Ir-Roxy. Il-boċċi – erbgħa sold, tnejn sitt ħabbiet. Is-Surmast Anthony Valletta. Il-pitazzi.

Johnny ta’ quddiem l-entratura tal-iskola tas-subien. L-erbgħa ta’ waranofsinhar. L-għajn tal-bhejjem. Iż-żewġt iħwat tal-bhejjem. Il-ġlied bejn il‘gangs’. It-tixrib. Il-ħamsa ta’

filgħaxija. Il-wasla lura fiddar. U d-daqqtejn tal-omm.

Reminixxenzi ħelwin flimqarbizza tagħhom.

Therese Pace, poetessa ta’ fama nazzjonali u internazzjonli, u kittieba ta’ għadd ta’ kotba ta’ poeżija u aspetti letterarji varji, tat tislima lil nies li għamlu isem f ’Birkirkara matul iżżminijiet. Fosthom fil-muża, fil-pittura, u arġentieri. Dawn flimkien sawru l-ethos ta’ poplu sħiħ: il-poplu Karkariż. Kitba li tidħol kexxun fin-narrattiva Karkariża, u l-mod kif nies ta’ talenti varji sawru lill-ethos ta’ din il-belt. Il-ħila u l-enerġija ta’ Therese hija waħda ta’ min jammiraha, għax hija persistenti, konsistenti, u bla waqfien.

Charles Spiteri, ġurnalista u awtur, tkellem dwar episodju ħelu mill-ħajja tiegħu hekk kif ħajtu ħadet żvolta ġdida meta mill-Ħamrun fejn kien joqgħod sar iħobb tfajla minn Birkirkara u kif inċident li ġralu hekk kif kien qiegħed ilesti biex imur jara lill-maħbuba tiegħu, spiċċa f ’inċident li fortunatament spiċċa b’daħka qawwija, jekk xejn għall-udjenza numeruża li kienet qiegħda ssegwi din il-lejla letterarja. In-narrattiva hawnhekk għenet biex iddewwaq u tagħti aspett ieħor lil din il-lejla, l-istess kif tat laqta ġdida u umoristika wkoll il-kitba ta’ Ġorġ Peresso, fejn l-awtur u l-preżentatur rinomat tkellem dwar kif storja li ntqalet lilu f ’ħanut wasslet biex f ’disa’ xhur titwieled tarbija, imma sadanittant ma

setax jonqos li, skont il-flien li qallu l-istorja, ċertu Pawlu l-Milqut, talbu pjaċir li ħadu sewwasew waqt l-‘att’, u speċifikament f ’kaxxa taħt is-sodda. Maħduma b’ħila narrattiva partikolari, l-istorja faqgħet lil kulħadd bid-daħk.

Wayne Farrugia, żagħżugħ student li għaraf sa minn kmieni l-ġmiel tal-poeżija u l-istudju ta’ lsienna u l-istudji soċjoloġiċi, tana poeżija ta’ xeħta riflessiva-filosofika dwar il-‘hu min hu’, il-‘jien min jien’, hekk kif fl-iżvilupp personali tiegħu huwa jinsab għaddej, fost ħwejjeġ oħra, ‘fil-labirint morali’, ‘l-għanqbut imperattiv’, ‘it-trabokk…par rokkjali’, u ‘l-aġenzija individwali’ – kollha perspettivi ta’ żagħżugħ li jaħseb, jirrifletti u jikteb.

Min-naħa tiegħu, bil-vuċi inimitabbli u versatili tiegħu, Anton Grasso qara l-kitba ta’ Tarċisju Zarb, li fil-qofol tagħha tista’ tintqies bħala nixxiegħa tas-subkuxjent ta’ tfajjel li twieled Ħas-Sajjied, Birkirkara. Hawnhekk il‘fenomenoloġija tat-triq’ titħallat mal-‘fenomenoloġija’ tal-ħsejjes ta’ ‘ras’ dan ittfajjel. Din hija silta: Il-jukebox.

Qiegħda ddoqq il-Boy Lollipop.

Come on let’s twist again like we did last summer. Iż-żunżana ddur iddur. Fuq il-bejt talkażin tellgħu fustun ġdid. Ilfustun aħdar. Fih arma. Fih kuruna, Illum tal-ferħ. Għada tat-tbatija. Imbagħad talGlorja. Glorja ’l Alla fissmewwiet. U l-hena f ’ruħna

bdiet.

Nikkunsidraw.

Nikkontemplaw.

L-ewwel misteru minn tal-ferħ. Itte qiegħed jagħli. Jekk ifur.

Tista’ tqabbad kullimkien.

Il-kuċiniera ta’ bi tnejn. Ilkuċiniera tal-isteam. Tagħmel ħafna storbju. Perikoluża.

Imma tajba għat-togħlija.

Is-sema sabiħ. Illum. Issa min għamel għamel. Sawwa jgħidu. Bina u talla’ biex mor u ħalla. Issa qegħdin sew. Tar-rizzi waqa’ l-baħar.

Tal-imħar qabeż għalih. Dik vera. Dik li l-baħar huwa ikbar mid-dinja. U li Alla għamel ħaġa ikbar minnu. Li huma l-flus! Dominus vobiscum.

Mensa. Mensa. Mensam. Mensae.

Mensae. Mensa.

In saecula saeculorum. Ammen.

Sehem ta’ Karkariżi oħra Barra minn dawn il-kitbiet kien hemm is-sehem ukoll ta’ Joseph Gauci, Elena Muscat, Roberta Mallia, Doriana Vella, Joseph Lia, Maria Mintoff, il-Kanonku Prepostu Dun Vinċenz Cachia, kif ukoll isSindku ta’ Birkirkara. Taw sehem ukoll Mario Fenech bħala tekniku u Flowers by Alexia għad-dekor. Aktar ’il quddiem se tixxandar fuq r-radju ta’ Birkirkara, Bkr Radio 94.5fm Dab+ u online.

Joanna Debono Grech, isSindku ta’ Birkirkara, kif ukoll għadd ta’ kunsilliera u ġemgħa mdaqqsa ta’ nies, fosthom Josianne Azzopardi, poetessa, kif ukoll Omar Seguna, kittieb, kienu preżenti għal din l-attività.

MADWARNA

kullhadd.com

26|06|2016 23

GREENPAK TAPPOĠĠJA L-ATTIVITÀ INTERNAZZJONALI WORLD OCEANS DAY Iktar minn 90 student talprimarja mill-Kulleġġ Santa Tereża, Birkirkara, kienu mistiedna biex jingħaqdu malkomunità internazzjonali ta’ konservazzjoni tal-ambjent u jiċċelebraw il-Jum Dinji tal-Oċeani fil-Malta National Aquarium, il-Qawra.

L-istudenti ngħataw merħba mill-Prof. Alan Deidun, bijoloġista tal-baħar u akkademiku fl-Università ta’ Malta, fejn kellimhom dwar il-kampanja Spot the Jellyfish. L-istudenti saru jafu x’jikkawża żieda qawwija fil-popolazzjoni tal-bram f ’Malta, u kif it-tniġġis ta’ skart jolqot l-ambjent marittimu Malti.

Wara, l-istudenti żaru l-Malta National Aquarium akkumpanjati minn gwida.

Biex tkun iċċelebrata l-okkażjoni, kien organizzat craft making workshop, L-istudenti mill-Kulleġġ Santa Tereża juru x-xogħolijiet rebbieħa tagħhom, flimkien fejn l-istudenti ħolqu mal-għalliema rispettivi tagħhom, (mix-xellug) lid-Direttriċi Maniġerjali ta’ IOI, interpretazzjonijiet artistiċi Antonella Vassallo, lill-Kap Eżekutiv ta’ GreenPak l-Inġ Mario Schembri (tieni mixmarbuta mal-baħar permezz xellug) u lill-Prof. Alan Deidun (l-ewwel mil-lemin) ta’ skart tal-plastik u materjal ieħor mhux organiku. Fldejjem tfittex aħħar tas-sessjoni, l-E.T. kull student, filwaqt li l-aqwa Oċeani kellha l-appoġġ ta’ għarfien, ixxerred il-messaġġ l-Aġent President ta’ Malta, tliet xogħolijiet ingħataw GreenPak Coop Society li, kif bħala parti mill-kampanji importanti dwar ir-riċiklaġġ Dolores Cristina, ippreżentat rigal speċjali. tal-ippakkjar, L-attività tal-Jum Dinji tal- tagħha ta’ edukazzjoni u tal-iskart tifkira ta’ parteċipazzjoni lil

speċjalment fost ilġenerazzjonijiet iż-żgħar.

Il-Kap Eżekuttiv ta’ GreenPak, l-Inġ.

Mario Schembri, għaqqad it-tema magħżula għal din is-sena: Healthy Oceans, Healthy Planet (Oċeani b’Saħħithom, Dinja b’Saħħitha), malimportanza li nisseparaw u nirriċiklaw l-iskart. Hu ħeġġeġ lill-istudenti biex b’mod attiv jieħdu ħsieb l-ambjent u jinkoraġġixxu prattiki ta’ riċiklaġġ kull fejn imorru.

“Bħala pajjiż imdawwar bl-ilma, aħna marbutin malbaħar b’intrinsiku, u hu d-dmir kollettiv tagħna li nipproteġu u nħarsu dan ilwirt komuni biex ma ssirlux aktar ħsara. Meta nirriċiklaw skart tal-ippakkjar nevitaw li materjal, bħal plastik, jispiċċa mormi fil-baħar. B’hekk, ilkomunità Maltija tibbenefika minn kosta u bajjiet nodfa,” ikkonkluda l-Ing. Schembri.

GreenPak, l-Università ta’ Malta, il-Malta National Aquarium, l-International Ocean Institute (IOI), u l-Awtorità Maltija għatTuriżmu kkontribwew għal din l-attività.

L-AMBAXXATUR OLANDIŻ JAGĦMEL ŻJARA TA’ KORTESIJA LIL GASCO ENERGY

Fi sforz biex jitkomplew jitrawmu rabiet b’saħħithom ta’ żvilupp bejn l-Olanda u Malta, l-Ambaxxatur tal-Olanda għal Malta Joop Nijssen żar Gasco Energy f ’Bengħisa.

L-Ambaxxatur ingħata merħba miċ-Chairman ta’ Gasco, Louis A. Farrugia; il-Kap Eżekuttiv ta’ Gasco Energy, Paul Agius Delicata; il-Kap Eżekuttiv ta’ Liquigas Malta, Roberto Capelluto; u l-Kap tal-Finanzi Muscat.

Matul il-laqgħa, ta’ Gasco Energy, Stephen

u tkellem fuq ir-rabtiet millqrib li l-Konsorzju Gasco għandu mal-Olanda. “Liquigas tifforma parti mill-Grupp SHV li huma bbażati fl-Olanda, u matul is-snin ħdimna flimkien biex insaħħu l-isħubija tagħna u nressqu qrib xulxin l-istrateġiji tal-kumpanniji tagħna għallbenefiċċju taż-żewġ pajjiżi.”

Capelluto enfasizza l-benefiċċji ta’ koperazzjoni bejn iż-żewġ Delicata rringrazzja lill- kumpaniji: “Permezz ta’ din Agius Ambaxxatur taż-żjara tiegħu ir-relazzjoni ma’ SHV, li hu

operatur ewlieni ta’ LPG fid-dinja, Gasco u Liquigas komplew jibbenefikaw millesperjenza u kompetenza internazzjonali tal-kumpanija Olandiża, filwaqt li permezz ta’ hekk qegħdin intejbu n-negozju u r-regolamenti tassigurtà fil-Gżejjer Maltin.”

Iż-żjara ta’ kortesija millAmbaxxatur Olandiż intemmet bi żjara gwidata madwar l-impjant ta’ mili u bbottiljar tal-gass f ’Bengħisa.

BANIF IĠEDDED IL-KOLLABORAZZJONI MAL-MCAST Għall-ħames sena konsekuttiva Banif Bank ġedded ilkollaborazzjoni tiegħu malIstitut tal-Arti Kreattiva talMCAST biex jagħti appoġġ għall-wirja annwali tal-aħħar tas-sena bl-isem ‘Leave a Mark’ bħala parti minn ftehim li jara liż-żewg entitajiet jaħdmu flimkien fuq proġetti li jqarrbu l-edukazzjoni lejn id-dinja taxxogħol.

Il-Bank ingħaqad ma’ numru ta’ entitajiet minn diversi setturi tal-industrija biex jagħti għajnuna finanzjarja lill-istitut biex tkun tista’ tittella’ wirja ta’ xogħol mill-istudenti. “Ilwirja ta’ din is-sena se tkun ċelebrazzjoni ta’ ġenerazzjoni ġdida ta’ artisti li se juru

ħilithom, filwaqt li toħloq djalogu mal-industrija u ma’ patijiet interessati lokali u internazzjonali, ” qal Tyrone Grima, Direttur tal-Istitut talArti Kreattiva tal-MCAST. Matul is-snin, il-Bank ta numru ta’ opportunitajiet lill-istudenti tal-arti u talfotografija permezz ta’ proġetti li jissejħu Life Cases, fejn l-istudenti jkollhom esperjenza reali tal-industrija billi jaħdmu ma’ klijent li jikkummissjona x-xogħol. Ix-xogħol finali u l-artisti jingħataw prominenza billi x-xogħol tagħhom jidher f ’diversi okkażjonijiet, fosthom fid-djarju annwali tal-Bank, fuq is-sit elettroniku, midja soċjali u fil-fergħat tal-

Bank.

“Dawn il-proġetti jagħtu esperjenza imprezzabli lillistudenti għax ikunu jistgħu jieħdu idea ta’ kif l-istudju tagħhom jintegra fl-industrija tax-xogħol,” qal Karl Dingli, Kap tas-Servizzi Korporattivi ta’ Banif Bank. “Din ilkollaborazzjoni li għandna malistitut, tgħin lill-Bank iżżomm l-impenn lejn il-komunità permezz ta’ appoġġ lejn l-edukazzjoni u l-arti, waqt li nsaħħu r-relazzjoni tagħna ma’ dan l-istitut li jagħmel xogħol edukattiv eċċellenti. Imma, aktar importanti, se nkunu qed nagħmlu l-parti tagħna biex nipprovdu opportunitajiet lillartisti tal-futur.”

24 26|06|2016

kullhadd.ċom

MADWARNA

ARTI FIL-BERAĦ FIŻ-ŻEJTUN Il-Kunsill Lokali taż-Żejtun se jkun qed jorganizza L-Arti fil-Beraħ, u jbiddel il-misraħ ta’ ħdejn il-knisja l-qadima ta’ Santa Katarina, iż-Żejtun (magħrufa bħala ta’ San Girgor) f ’ambjent artistiku, illum il-Ħadd 26 ta’ Ġunju, mid-9.00am sa 12.00pm.

F’din l-attività se jkunu qed jingħaqdu l-artisti professjonali u dilettanti ta’ kull età biex ipittru waħda mill-isbaħ żoni fiż-Żejtun, f ’temp sajfi. Barra minn hekk se jkun hemm esibizzjonijiet ta’ xogħol artisiku minn pitturi dwar Malta, skulturi, taċ-ċeramika, tal-bizzilla, u ħafna oħrajn. Dawn se jkunu qed jaħdmu x-xogħlijiet waqt l-attività biex il- tal-artisti. Se jkun hemm tal-imgħoddi. Għat-tfal ma Waqt din l-attività se pubbliku jkun jaf il-proċess ukoll karozzi antiki tal-linja jonqosx li se jkun hemm face jiġi ċċelebrat ukoll il-Jum u japprezza d-dedikazzjoni biex jerġgħu jġibu nostaliġija painting, bla ħlas wkoll.

Internazzjonali tal-Bizzilla

u, għaldaqstant ikun hemm numru sabiħ ta’ persuni jaħdmu l-bizzilla, li hija parti mit-tradizzjoni Maltija.

Ix-xahar li għadda, il-knisja magħrufa bħala ta’ San Girgor ġiet imnizzila malewwel postijiet minn Wall Street Journal, bħala waħda mill-attrazzjonijiet għaliex għandek iżżur Malta. Din is-sena wkoll ħarġet bolla biex tfakkar l-400 sena anniversarju mill-għoti tattitlu ta’ matriċi lill-parroċċa taż-Żejtun u li turi lil dan il-misraħ.

Għalhekk, ilpubbliku għandu ċ-ċans japprezza dan il-misraħ f ’ambjent differenti missoltu.

Dawk li jixtiequ jiksbu aktar informazzjoni jistgħu jċemplu 9920 3815.

TISTGĦU TIRBĦU VALUR TA’ €375 F’BOV MASTERCARD PREPAID CARDS Il-Bank of Valletta għadu kif ħabbar kampanja ġdida għad-detenturi l-ġodda talkarti tal-kreditu tal-BOV. Il-klijenti li jixtru s-servizz ta’ karta tal-kreditu ġdida mill-firxa tal-karti tal-kreditu tal-MasterCard u tal-Visa talBank sal-31 ta’ Awwissu jkunu awtomatikament eliġibbli biex jirbħu sett ta’ BOV MasterCard Prepaid Cards għall-valur ta’ €375.

Meta tkellem dwar l-inizjattiva, Michael Galea, Uffiċjal Kap tal-Electronic Banking Services: “Il-karti tal-kreditu joffru diversi benefiċċji meta mqabbla malflus kontanti u ċ-ċekkijiet, inkluż il-konvenjenza, ilversatilità u s-serħan il-moħħ, biex insemmu ftit minnhom.

Qed naraw ċaqliq fin-numru ta’ klijenti li qed jagħżlu l-karti tal-kreditu bħala l-metodu preferut tagħhom ta’ ħlas, kemm għal xiri mill-ħwienet kif ukoll għal xiri bl-internet.

Il-Bank qed jinvesti wkoll f ’servizzi anċillari għad-

detenturi tal-karti tal-kreditu.

Eżempju ta’ dan huwa l-BOV 3D Secure, li jipprovdi livell miżjud ta’ sigurtà u huwa

kompletament bla ħlas, meta tħallas għax-xiri bl-internet permezz tal-karta tal-kreditu tal-BOV.”

Matul il-kampanja BOV Cards Summer se jkun hemm żewġ lotteriji: waħda titla’ fis-16 ta’ Awwissu u t-tieni waħda ssegwi

fis-16 ta’ Settembru. Ħames ismijiet se jittellgħu bil-polza f ’kull lotterija. Id-detenturi tal-karti tal-kreditu li jitla’ isimhom se jiġu kkuntattjati minn rappreżentant tal-BOV u jintalbu jwieġbu mistoqsija ħafifa sabiex ikunu jistgħu jirbħu l-premju. Jekk tingħata t-tweġiba t-tajba, ir-rebbieħ jew rebbieħa jieħdu l-aħħar edizzjoni ta’ erba’ BOV MasterCard Prepaid Cards, li fuqhom jidhru l-għasafar talpriża li nsibu fil-Gżejjer Maltin.

“Permezz ta’ din il-kampanja, nixtiequ ninkoraġġixxu aktar klijenti jieħdu s-servizz talkarti tal-kreditu tal-BOV, billi qed noffrulhom inċentiv addizzjonali,” ikkonkluda s-Sur Galea.

Termini u kundizzjonijiet japplikaw.

Għal aktar informazzjoni jew assistenza, il-klijenti huma mħeġġa jżuru kwalunkwe fergħa tal-BOV, iċemplu l-Customer Service Centre tal-BOV fuq 2131 2020 jew iżuru s-sit elettroniku bov.com.

MADWARNA

kullhadd.com

26|06|2016 25

KUNĊERT TA’ TIFKIRA GĦAL LISA MARIA

L-ORKESTRA TAŻ-ŻGĦAŻAGĦ TA’ MALTA TINGĦAQAD MAL-MPO

Fl-1 u t-2 ta’ Lulju, l-Orkestra taż-Żgħażagħ ta’ Malta (MYO) se tingħaqad malOrkestra Filarmonika ta’ Malta (MPO) biex tippreżenta Youth for Youth, kunċert b’xejn b’kollaborazzjoni malFondazzjoni Lisa Maria.

Taħt id-direzzjoni tas-surmast mistieden internazzjonali David Watkin, il-mużiċisti tal-MYO flimkien ma’ dawk tal-MPO se jesegwixxu programm varjat ta’ mużika klassika li jinkludi siltiet minn Romeo and Juliet Suite ta’ Prokofiev, Jazz Suite ta’ Shostakovich, Mars minn The Planets ta’ Holst u mużika minn Star Wars.

Bil-għan li tħarreġ mużiċisti tal-orkestra żgħażagħ ta’ talent u tipprovdilhom l-opportunità L-MYO kuntenta li qed biex jiżviluppaw l-ambizzjoni Malta għamlet l-ewwel dehra skeda mimlija u għamlet dehriet u l-aspirazzjonijiet tagħhom, pubblika tagħha fl-2004. Mill- notevoli waqt Notte Bianca u tikkollabora mal-Fondazzjoni Lisa Maria biex tqajjem l-Orkestra taż-Żgħażagħ ta’ bidu tagħha, l-MYO kellha fil-festival Żigużajg.

IL-WiFi

Fr Mario Attard OFM Cap

Ma nafforjdax ma nkunx online malMulej! Il-ferħ, il-paċi u il-barka nsibhom biss online. U aktar ma nkun online, aktar il-Mulej ħa jagħmilli updates, u aktar se jġeddidni fl-ispirtu tiegħu.

Il-WiFi. Qabża oħra kbira fil-qasam tat-tekonoloġija tal-informatika. Meravilja talmoħħ maħluq tal-bniedem.

U bir-raġun! Għax bissaħħa ta’ wireless adapter fuq il-komputer, l-iPad jew smart phone flimkien ma’ wireless router u s-settings mitluba jkunu installati sewwa tkun tista’ tidħol fl-internet. Illum it-tekonoloġija wireless hija mxerrda sewwa. Tant hu hekk li tista’ tkun imqabbad jew imqabbda mal-internet kważi kullimkien; jiġifieri fiddar, fuq ix-xogħol, fil-libreriji, fl-iskejjel, fl-ajruporti, fillukandi u saħansitra f ’xi wħud mir-ristoranti wkoll.

Imbasta tkun f ’hotspot fejn l-aċċess għall-Wi-Fi isir possibbli.

Dan l-aħħar smajt esperjenza li seħħet barra minn Malta li ġegħlitni aktar nara r-rabta tal-WiFi mal-ħajja ta’ ruħna. Żagħżugħ nieqes mid-dawl kuljum joħroġ jagħmel passejn. Għalkemm għandu din id-diżabbiltà, dan iżżagħżugħ huwa ta’ eżempju kbir għan-nies tal-inħawi fejn jippassiġġa. Meta jaqsam ittriq u jgħaddi minn quddiem il-knisja, dan iż-żagħżugħ dejjem irodd is-salib.

Din l-istorja vera saħħritni għax dan iż-żagħżugħ ilWiFi spiritwali tiegħu jaħdem. Minkejja l-isfida li għandu quddiemu, xorta waħda baqa’ jemmen u jipprattika dak li jemmen.

Kien hemm min staqsa: “Kif jintebaħ li jkun għaddej minn quddiem il-knisja?”

Għalkemm tweġiba għal din il-mistoqsija m’għandix, inħoss li spiritwalment dan iż-żagħżugħ huwa sod. Jaf li mingħajr l-għaqda tiegħu mal-Mulej ma jistax jimxi fil-ħajja, għalhekk iħoss ilħtieġa li jkellmu, jikkomunika miegħu, isellimlu.

X’kuntrast hux ma’ persuni li, għalkemm għandhom dak kollu li jridu fil-ħajja, xorta waħda lill-Mulej tawh il-ġenb.

Persuna darba qaltli li meta fuq il-post fejn qed taħdem ħadet magħha Kurċifiss jew santi sbieħ kbar ta’ Ġesù u Marija biex jitwaħħlu, il-proprjetarji qattgħuhom u rmewhom, u din il-persuna, għax tassew temmen fil-Mulej, ġabrithom u qegħdithom f ’post ta’ ġieħ f ’darha. Tgħid għaliex hux, xi nies jaslu biex jaqtgħu l-kuntatt tagħhom mal-Mulej, is-service provider ta’ ruħhom?

Għalkemm ir-raġunijiet jistgħu jkunu ħafna, irridu nwaħħluha f ’rasna li, jekk

fil-ħajja rridu nimxu, bilfors irridu nkunu magħquda malgħajn ta’ ħajjitna: il-Mulej. Ma nafforjdax ma nkunx online mal-Mulej! Il-ferħ, il-paċi u il-barka nsibhom biss online.

U aktar ma nkun online, aktar il-Mulej ħa jagħmilli updates, u aktar se jġeddidni fl-ispirtu tiegħu.

Nammetti li, aktar ma nkun online, aktar se nkun attakkat u attakata millhacker: ix-xitan. Dan dejjem jipprova jitfagħli dak il-virus li jiġġammjali ruħi. Almenu għal xi żmien. Imma ejja ma nibżax tafx! Illum hawn antivirus tassew tajbin.

Speċjalment l-antivirus li joffru s-sagramenti qawwijin tal-qrar u t-tqarbin. Bihom dejjem se nkun imħejji u mħejjijha biex nitqabad u, bil-għajnuna tal-grazzja ta’ Alla, nirbaħ il-ħażen ta’ ġo fija u ta’ madwari.

Filwaqt li nkun imqabbad mal-Mulej bil-cable huwa

kuxjenza dwar il-ħidma tagħha għall-protezzjoni tat-tfal u ż-żgħażagħ.

Maria Blanco, il-persuna responsabli mill-programm ta’ taħrig tal-Orkestra tażŻgħażagħ ta’ Malta, qalet: “Flimkien mas-Surmast David Watkin, għażilna repertorju speċjali ħafna għal dan ilkunċert, li jagħti opportunità lill-mużiċisti żgħażagħ biex jiżviluppaw il-ħiliet tagħhom filwaqt li jkun ukoll programm interessanti u pjaċevoli għalludjenza.”

Il-kunċert Youth for Youth se jittella’ fil-Pjazza Teatru Rjal, il-Belt Valletta, nhar il-Ġimgħa l-1 u s-Sibt it-2 ta’ Lulju, fis7.30pm. Id-dħul huwa b’xejn.

Sabiex tirriserva biljett mur fuq www.ticketline.com.mt. Għal aktar informazzjoni, żur www. maltaorchestra.com

tajjeb li l-Mulej, ta’ service provider għaqli li hu, ma jridx iħallini f ’post wieħed imma jridni nħuf ’l hawn u ’l hemm. Ħalli nevanġelizza! Ħalli, bi kliemi u b’għemili, inkun xhieda tal-offerti sbieħ li l-Mulej għandu għalina l-bnedmin online. U għal min jaħseb li l-Ispirtu ta’ Alla jaħdem bil-cable biss hawn vers mill-isbaħ li jurina kemm il-Mulej irid minn qalbu jaħdem bil-WiFi, għax jaf li bih jaqbillu!

“Morru, mela, agħmlu dixxipli mill-ġnus kollha, u għammduhom fl-isem talMissieru tal-Iben u tal-Ispirtu s-Santu, u għallmuhom iħarsu dak kollu li ordnajtilkom jien. U ara, jiena magħkom dejjem, sal-aħħar taż-żmien” (Mt 28:19-20).

Li kieku dan il-vers WiFi filBibbja ħafna ma emmnuhx kieku aħna l-Maltin m’aħniex Insara. San Pawl żgur li kien subscriber tal-WiFi tal-Mulej.

Ara kemm ġera ma’ pajjiżi biex idaħħalhom online malgrazzja ta’ Alla. Inkluż lilna l-Maltin. Imma ejja ma niġrux! Anke f ’pajjiżna hawn bżonn min ikun subsriber tal-WiFi tal-Mulej f ’għadd ta’ postijiet. U tiskanta bilhotspots li hawn! Kemm hawn qlub ħerqana li jidħlu malMulej online!

Irridu nkunu int u jien, sieħbi, li ngħinuhom, li nirreklamaw il-prodott li online ma’ Ġesù Kristu jaqbillek! Għax hu biss tassew jgħidlek b’għemilu: “[Ismek] jiena nafda fik!” BilWiFi jaqbillek!

26 26|06|2016

kullħadd.com

PERSONALITÀ

APPELL QAWWI BIEX JIŻDIED L-GĦARFIEN FUQ L-AĊĊESSIBBILTÀ RAMONA

PORTELLI TINTERVISTA LIL

DEBBIE

SCHEMBRI

Sit elettroniku: www.ramonaportelli.com Email: ramonaportelli@hotmail.com

Dan l-aħħar ġejt avviċinata biex inqajjem aktar kuxjenza u għarfien dwar l-aċċessibbiltà għal persuni bi bżonnijiet speċjali f ’pajjiżna. Għalkemm sar ħafna progress, dejjem jibqa’ aktar xi jsir, l-aktar fl-edukazzjoni u rispett mill-poplu inġenerali. Sabiex nibqa’ fuq it-tema, ħsibt li nitkellem ma’ Debbie Schembri: persuna li tagħmel użu mis-siġġu tar-roti u bi bżonnijiet speċjali sa mit-twelid tagħha.

Għandha 46 sena. Għandha tifel ta’ ħames snin, hija single u toqgħod San Pawl il-Baħar.

Taħdem mal-Fondazzjoni għall-Aċċessibbiltà flInformatika (FITA) u tħobb taqra u tmur iċ-ċinema.

Debbie tqis lilha nnifisha bħala bniedma pożittiva; kull ġurnata teħodha bħala sfida għax tħoss li ma hawn xejn li ma tistax tagħmel. “Jiena nħoss li jiena bniedma indipendenti u ma nħalli xejn jaqtagħli qalbi,” bdiet tgħidli fil-bidu ta’ din l-intervista.

Fil-fatt, Debbie tippreferi li ħafna mill-affarijiet tipprova tagħmilhom waħedha, però għandha bżonn transport speċjali biex iwassalha għaxxogħol. Għandha wkoll helper magħha d-dar li tgħinha f ’xi affarijiet. Filgħodu Debbie

jkollha tqum kmieni ħafna għax it-transport speċjali tagħha jiġi għaliha fil-5.30 ta’ filgħodu.

Mill-bqija tgħix normali bħal kull persuna oħra, tmur għallġurnata xogħol tagħha u wara tmur id-dar għax ġeneralment tkun għajjiena wara ġurnata xogħol.

Nuqqas ta’ rampi filħwienet u nuqqasijiet oħra Tkellimt magħha dwar innuqqasijiet li tinnota f ’Malta rigward persuni bi bżonnijiet speċjali bħalha.

“Imxejna ’l quddiem f ’Malta, biss jiena naħseb li għad hemm ħafna xi jsir f ’dan il-qasam.

Sfotunatament, għad hawn nuqqasijiet li ma jgħinux linnies bi bżonnijiet speċjali.

L-iktar ħaġa li ddejjaqni hija

n-nuqqas ta’ rampi fil-ħwienet.

Qegħdin jiftħu ħafna ħwienet madwar Malta li mhumiex aċċessibbli. L-ATMs tal-banek huma għoljin u mhux tajbin għal persuna fis-siġġu tarroti. Il-parkeġġ ta’ karozzi bladdoċċ fuq ir-rampi jew fejn ittabelli tad-disabled huma kollha nuqqasijiet li sikwit ninnota fit-toroq lokali,” sostniet iddiżappuntata Debbie.

Ta’ min jgħid li Debbie kienet waħda mill-ewwel tfal li għexet fid-Dar tal-Providenza, u kienet il-favorita ta’ Mons Mikiel Azzopardi.

B’hekk ħallejt f ’idejha biex telabora aktar dwar dan il-fatt. “Jiena dħalt id-dar ta’ sitt xhur u minn dejjem naf lil Mons Mikiel Azzopardi. Hu kien jieħu ħsiebi ħafna. Jiena tlaqt middar meta kelli xi ħamsa u tletin sena. Meta kont żgħira kont inqatta’ l-ħin nilgħab mat-tfal l-oħra. Meta kbirt għamilt għaxar snin naħdem mad-dar bħala esperjenza. Wara mort naħdem Corradino Centre u mbagħad bdejt mal-MITA,” spjegatli b’tant sodisfazzjon Debbie.

Tieħu qatgħa kull darba li jkollha bżonn toħroġ tixtri Illum, b’wiċċha minn quddiem, Debbie tista’ tgħid li hija persuna indipendenti.

Il-progress fiha għamlitu għax qatt ma qatgħet qalbha. “Dan kollu kien possibbli bis-saħħa tad-Dar tal-Providenza li dejjem tatni l-opportunitajiet li ngħix indipendenti”,

ikkonfermatli Debbie.

Komplejna l-intervista billi ddiskutejna l-intoppi li tiltaqa’ magħhom kull darba li jkollha bżonn tagħmel ix-xirjiet personali tagħha.

Debbie sostniet li kull darba li jkollha bżonn toħroġ tixtri xi imkien tieħu qatgħa.

“Kważi filħwienet kollha nsib xi tarġa.

Jiena niskanta kif ħwienet li jkunu qed jagħmlu refurbishment xorta ma jagħmlux il-ħanut aċċessibbli. Jiena ma nkunx irrid li ħaddieħor imur jixtri għalija għax inkun irrid nagħżel jiena personali.”

L-istess meta Debbie tmur xi dawra bil-wheelchair u, ovvjament, tuża l-bankina għal raġunijiet ta’ sikurezza.

Għalkemm ir-rampi żdiedu,

xorta għadha tiltaqa’ ma’ diffikultajiet oħra. “Iva, ir-rampi żdiedu ma’ kullimkien, iżda ħafna drabi dawn jiġu mblukkati minn karozzi, u persuni bħali xorta ma jkunux jistgħu jużaw il-bankina.

Nappella lissewwieqa kollha biex ikunu iktar konsiderevoli meta jiġu biex jipparkjaw, u nappella wkoll biex tiżdied iktar ilkuxjenza fuq l-aċċessibbilità,” saħqet Debbie għan-nom ta’ persuni oħra bħalha.

Fl-aħħar nett, Debbie xtaqet tappella lill-qarrejja tal-gazzetta KullĦadd sabiex iqisu persuni bħalha daqslikieku huma persuni normali bħalhom stess. “Aħna m’għandna xejn differenti minn ħaddieħor,” temmet tgħid Debbie.

SKEDA

kullhadd.com

26|06|2016 27

103 06.50 Flimkien ma’ Nancy (R) 07.45 Sejjaħtli Helpline (R) 08.30 Paperscan 10.05 Aroma Kitchen (R) 11.25 Mad-Daqqa t’Għajn (R) 12.30 Aħbarijiet 12.35 Kyrios 12.45 Telebejgħ 13.05 In D House (R) 14.10 Dak li Jgħodd – Teens (R) 15.00 Liquorish (R) 17.30 Aħbarijiet 17.35 Telebejgħ 17.50 Popcorn 18.30 Attività Politika 19.00 Ieqaf 20 Minuta 19.30 Aħbarijiet 20.05 Zona Ewropea 20.35 Andrew & Sue 21.35 On D Road 22.15 Il-Patt (R) 23.30 Aħbarijiet

101 06.00 Aħbarijiet 07.30 Qalb in-Nies 08.00 Paq Paq on Test 08.15 Madwarna 08.45 Ħadt l-Aħbar 10.00 Malta u lil Hinn Minnha 11.30 Ħadd Għalik 14.30 Euro 2016: Pre-match

Programme 15.00 Euro 2016: France vs Ireland 17.00 Euro 2016: Highlights

Programme 18.00 Aħbarijiet 18.15 Għawdex Illum 18.45 L-Ordni 19.15 Il-Vjaġġatur 20.00 Aħbarijiet 20.45 Euro 2016. Pre-match

Programme 21.00 Euro 2016. Ungerija vs

Belġju

151 06.00 Lena 06.30 Memex. La Scienza Raccontata

Dai Protagoni 07.00 Sea Patrol 08.30 Heartland 09.55 Dream Hotel 11.25 La Nave Dei Sogni 13.00 Tg2 Giorno 13.30 Il Caffè Degli Europei 14.05 Sereno Variabile Estate 14.40 Viaggi da Record 15.10 Delitti in Paradiso 16.10 Il Commissario Lanz 18.15 Squadra Speciale Stoccarda 19.00 NCIS. New Orleans 20.30 Tg2 21.05 Hawaii Five-0 22.35 CSI. Cyber 23.00 Detroit 1-8-7 23.15 CSI. Cyber 23.45 Detroit 1-8-7

152 06.50 Zorro 07.15 Li Chiamavano i Tre Moschet

tieri…invece 08.45 Madri Pericolose 10.15 Speciale Camera Con Vista. Fuori

binario 11.10 Attenti a Quei Due 12.00 Tg3 12.25 Geo 13.00 I Grandi Protagonisti 14.00 Tg Regione 14.15 Tg3 14.30 In ½ Ora 15.05 Ciclismo 17.10 I Misteri di Murdoch 17.55 Kilimangiaro Magazine 19.00 Tg3 19.30 Tg Regione 20.00 Blob 20.10 I Giorni di Parigi 20.35 Colpo di Scena 21.05 Tutti Pazzi Per Rose

162 06.00 Mediashopping 06.55 Anica Flash 07.00 Extreme Makeover Home

Edition 08.30 Mediashopping 08.50 Cambio Casa, Cambio Vita 10.00 Mamme al Via 11.10 Dr. House 13.10 The Originals 15.40 Compagni di Viaggio 16.35 Rugby a Regola Darte 16.50 Il Matrimonio Piu Bello 17.25 Rosamunde Pilcher 19.15 Dr. House 21.10 Un Solo Desiderio 22.10 Tg Com 22.50 Royal Pains 23.15 Anica Flash 23.20 Cambio Casa, Cambio Vita 23.45 Royal Pains

300 06.00 Nuzzle and Scratch. Frock and

Roll 06.20 Show Me Show Me 06.40 Mr Blooms Nursery 07.00 Nuzzle and Scratch. Frock and

Roll 07.20 Show Me Show Me 07.40 Doctors 09.35 EastEnders 12.10 Absolutely Fabulous 13.10 Bargain Hunt 15.25 Atlantis 16.10 Doctor Who 17.00 BBC Proms 18.30 Sally Lockhart Mysteries 20.05 Tess of the DUrbervilles 21.00 Mad Dogs 21.45 What Remains 23.25 Sherlock 23.35 What Remains

400

372 06.00 Roadtrip With G. Garvin 07.00 Chopped 08.00 Amazing Wedding Cakes 09.00 The Pioneer Woman 10.00 Sibas Table: Fast Feasts 11.00 Chings Amazing Asia 12.00 Man Finds Food 14.00 Chopped 15.00 Guys Grocery Games 16.00 Amazing Wedding Cakes 17.00 Sibas Table: Fast Feasts 18.00 Luke Nguyens United Kingdom 19.00 Cutthroat Kitchen 20.00 Chopped South Africa 21.00 Man vs Food 22.00 Mystery Diners 23.00 Man vs Food 23.00 Cutthroat Kitchen 23.30 Man vs Food

06.00 How Do They Do It? 06.25 Fat N Furious. Rolling Thunder 07.15 Fast N Loud 08.10 Wheeler Dealers 09.05 Extreme Car Hoarders 09.55 Classic Car Rescue 10.50 Salvage Hunters 11.40 Storage Hunters UK 12.35 Property Wars 13.30 The Liquidator 14.25 Dallas Car Sharks 15.20 Diesel Brothers 16.15 Extreme Car Hoarders 17.10 How Its Made. Dream Cars 18.05 Driving Wild 19.00 Kings Of The Wild 20.00 Free Ride 21.00 Marooned With Ed Stafford 22.00 Telescope 23.00 Killing Fields 23.50 Free Ride

412

410 06.00 House Hunters International 08.05 Extreme RVs 09.00 Rev Runs Around the World 10.00 Baggage Battles 11.00 The Treehouse Guys 12.00 Building Alaska 13.00 The Vanilla Ice Project 14.00 Lake Life 15.00 Salvage Dawgs 16.00 The Treehouse Guys 17.00 Building Alaska 18.00 Hotel Impossible 19.00 Extreme RVs 20.00 Greatest Mysteries 21.00 Mysteries at the Castle 22.00 Building Alaska 23.00 Bizarre Foods. Delicious

Destinations 23.00 The Treehouse Guys 23.30 Bizarre Foods. Delicious

Destinations

06.00 Teleshopping 09.00 Pawn Stars 15.00 Storage Wars. Miami 17.00 Storage Wars 18.00 Pawn Stars 19.00 Swamp People 20.00 Counting Cars 21.00 American Pickers 22.00 Storage Wars 23.00 American Pickers 23.00 Vikings

104 07.00 Aħbarijiet 08.30 Paq Paq on Test 08.40 Kelma għall-Ħajja 09.00 Quddiesa tal-Ħadd 09.45 Vatican Magazine 10.15 Qalb in-Nies 10.45 Dot EU 11.00 L-Ordni 11.30 Awtokura 12.00 New Rooms 12.30 Il-Vjaġġatur 13.00 Paq Paq Lifestyles 13.30 Gadgets 14.00 Malta u Lil Hinn Minnha 15.30 Animal Diaries 16.30 Ninvestigaw x’Qed Nieklu 17.30 Euro 2016. Prematch

Programme 18.00 Euro 2016. Ġermanja vs

Slovakkja 20.45 Aħbarijiet għall-persuni b’nuqqas

ta’ smigħ

153 07.25 Tg4 Night News 07.45 Media Shopping 08.15 The Indestructibles 09.20 Wild Alaska 10.00 Santa Messa 10.50 Wild Alaska 11.30 Tg4 Telegiornale 12.00 Perry Mason. Per un Antico

Amore 14.00 Donnavventura 14.10 Inviati Molto Speciali 17.00 La banda di Jesse James 18.50 Anteprima Tg4 18.55 Tg4 Telegiornale 19.35 Dentro la notizia 19.55 Tempesta d’Amore 21.15 Bordertown 23.45 Femme Fatale

306 06.00 Rich Kids of Beverly Hills 11.00 Botched 16.00 Keeping Up With the Kardashians 21.00 Botched 22.00 Famously Single 23.00 Hollywood Medium With Tyler

Henry 23.00 Keeping Up With the Kardashians

403 07.40 Buddys Family Vacation 09.30 Little People, Big World 11.20 Single Dad Seeking...

12.15 Two in a Million 13.10 Little People, Big World 14.05 Buddys Family Vacation 15.00 Bride by Design 15.30 Say Yes to the Dress 15.55 Say Yes to the Dress: Bridesmaids 16.25 Say Yes to the Dress: Randy

Knows Best 16.50 Curvy Brides 17.20 Something Borrowed, Something

New 17.50 Happily Ever Laughter 18.15 Say Yes to the Dress Canada 18.45 Say Yes to the Dress. Randy

Knows Best 19.10 Say Yes to the Dress. The Big Day 20.05 My Crazy Italian Wedding 21.00 Say Yes to the Dress. The Big Day 21.55 My 600-Lb. Life. Where Are They

Now?

452 08.00 Winx Club 08.50 The Fairly OddParents 09.35 Sanjay and Craig 10.05 Alvinnn!!! and the Chipmunks 10.30 Kung Fu Panda 11.20 Jinxed 12.30 Victorious 12.55 Big Time Rush 13.25 Alvinnn!!! and the Chipmunks 13.50 SpongeBob SquarePants 14.40 The Penguins of Madagascar 15.30 The Fairly OddParents 16.00 iCarly 16.25 Big Time Rush 16.50 Nicky, Ricky, Dicky and Dawn 17.15 iCarly 17.40 SpongeBob SquarePants 18.10 Teenage Mutant Ninja Turtles 18.35 The Penguins of Madagascar 18.55 Henry Danger 19.20 The Thundermans 19.45 Bella and the Bulldogs

102

150

07.00 Net News 08.45 Telebejgħ 10.15 Għalkulħadd 11.15 Quddiesa mis-Santwarju Ta’ Pinu 12.00 L-Arkivji 12.45 Telebejgħ 13.00 Road Trip (R) 14.00 Aħbarijiet 14.05 Telebejgħ 15.20 Iswed fuq l-Abjad (R) 16.40 Wheelspin (R) 17.30 Flusek (R) 18.00 Aħbarijiet 18.05 What’s for Dinner 18.45 Newsfeed 19.30 Aħbarijiet 20.10 Replay Kampjonat Ewropew 20.30 Vittmi 21.30 Aħbarijiet 21.35 Road Trip (R) 22.30 Il-Festa (R) 23.15 Aħbarijiet

06.00 Tg Parlamento 06.30 Sembra Ieri 07.05 LItalia Della Repubblica 08.00 Tg1 08.20 Passaggio a Nord-Ovest 09.05 Dreams Road 09.49 Tg1 L.I.S. 09.55 A Sua Immagine 10.30 Partecipazione di Papa Francesco

alla Divi 10.55 Santa Messa 11.50 A Sua Immagine 12.20 Linea Verde Estate 13.30 Telegiornale 14.00 Una Domenica da Leoni 15.05 Visto Non Visto Che Spettacolo 17.30 Unestate a Parigi 18.45 Reazione a Catena 20.00 Telegiornale 20.35 UEFA Euro 2016 23.00 Che Tempo Fa 23.05 UEFA Euro 2016

154

155

06.00 Prima Pagina 08.00 Tg5 Mattina 09.10 Matrimoni e Altre Follie 10.00 Shark: Un Cacciatore in via Des

tinzione 10.50 Ciak Junior 12.00 Melaverde 13.00 Tg5 13.40 Larca di Noe 14.00 Kit Kittredge. An American Girl 16.15 Domenica Rewind 18.45 Caduta libera 20.00 Tg5 20.40 Paperissima Sprint 21.10 Il Segreto 23.00 X-Style 23.30 Voce del Verbo Amore 23.40 Tg5 Notte

06.55 My Dad Says 07.15 Mototopo Autogatto 07.29 Pixie e Dixie 07.40 Il Cucciolo di Scooby Doo 08.05 Le Nuove Avventure di Scooby

Doo 08.30 I Flintstones 09.25 Pippi Calzelunghe 10.35 Una Mamma Per Amica 12.25 Studio Aperto 13.00 Sport Mediaset 13.45 Tandem 16.05 Teste di Cocco 18.00 Dharma and Greg 18.30 Studio Aperto 19.00 Due Uomini e Mezzo 19.25 Fantozzi in Paradiso 21.25 Crazy, Stupid, Love.

23.10 Mondiale Motocross 23.40 Italian Pro Surfer 23.55 Mondiale Motocross

307

312

06.50 Caribbean Life 07.15 Hawaii Life 07.40 Healthy Gourmet 08.30 Beachfront Bargain Hunt 09.25 Caribbean Life 09.50 Hawaii Life 10.15 Rehab Addict 11.10 Curb Appeal 12.00 House Hunters 12.50 Fixer Upper 13.45 Platinum Weddings 14.35 Tiny House, Big Living 15.25 Fixer Upper 16.15 Restoration SOS Victoria 17.05 Platinum Weddings 18.00 Million Dollar Contractor 18.55 House Hunters 19.45 Hawaii Life 20.10 Caribbean Life 20.35 Rehab Addict 21.00 Rachel Hunters Tour of Beauty 21.55 Tiny House, Big Living

05.20 The Magnificent Seven 07.25 P.U.N.K.S. 09.00 Seven Years in Tibet 11.15 The Charge of the Light Brigade 13.20 Overboard 15.10 One Summer Love 16.45 Waking Up in Reno 18.15 Crimes and Misdemeanors 20.00 Cold Mountain 22.35 True Confessions 23.50 Cold Mountain

405

406

06.00 Treetop Cat Rescue 06.25 DogTV 07.15 Restoration Wild 08.10 Wild Capture School 09.05 The Wild Life of Tim Faulkner 10.00 DogTV 10.55 In Search of the King Cobra 11.50 Bahama Blue 12.45 Wildest Middle East 13.40 Yankee Jungle 14.35 Biggest and Baddest 15.30 Ninja Sharks 16.25 Wildest Latin America 17.20 Restoration Wild 18.15 Wild Capture School 19.10 The Wild Life of Tim Faulkner 20.05 Village Vets 21.00 Restoration Wild 21.55 In Search of the King Cobra 22.50 Gator Boys 23.35 Wildest Middle East 23.45 Gator Boys

06.00 Man vs. Viral 07.00 Man Vs Ride 08.00 Genius by Stephen Hawking 10.00 Big, Bigger, Biggest 12.00 Secret History of UFOs 14.00 Area 51: The CIAs Secret Files 15.00 The Happenings 16.00 Science of Stupid 18.00 Card Shark 19.00 Science of Stupid 20.00 Genius by Stephen Hawking 21.00 Explorer 23.00 Science of Stupid

Ċentru Laburista Iż-Żejtun Offerta għall-kiri tal-bar Il-kumitat Laburista taż-Żejtun javża li se jkun qed jiftaħ l-applikazzjonijiet għall-bar minn nhar il-Ħadd 26 ta’ Ġunju sa nhar it-Tlieta 5 ta’ Lulju sas-7.00pm.

L-applikazzjoni tinġabar mingħand il-membri tal-kumitat u tiswa €10. Il-kumitat jista’ jirrifjuta l-aktar offerta vantaġġuża.

28 26|06|2016

kullhadd.com MIĊ-

ĊINEMA

RAPPORT TA’

ĊINEMA

CARMEL BONNICI

FILMS GĦAL DAN IS-SAJF

L-EWWEL PARTI

Id-distributuri lokali tal-films, KRS Releasing Ltd, għandhom ipprogrammati 38 film għal dan l-istaġun tas-sajf. F’dawn it-tliet xhur, li jkopru l-perjodu mit-22 ta’ Ġunju sat-30 ta’ Settembru, insibu mhux inqas minn 15-il blockbuster, films animati, thrillers bl-azzjoni u avventuri, oħrajn drammatiċi, kummiedji u dawk tax-xjenza fittizja.

F’dan l-il-perjodu, KRS se jerġgħu jorganizzaw il-21 edizzjoni tal-Ġurnata Nazzjonali taċ-Ċinema, li taħbat nhar is-Sibt 9 ta’ Lulju, u t-tieni attività għal din is-sena tal-Ġurnata taċ-Ċinema għat-Tfal, is-Sibt 3 ta’ Settembru.

BLOCKBUSTERS U FILMS TA’ AZZJONI Il-kumpaniji l-kbar ta’ Hollywood ġeneralment joħorġu l-films spettakolari u epiċi tagħhom f ’dan iż-żmien ta’ vaganzi. Il-blockbusters li se maraw jinkludu: Fost il-kbar nett insibu INDEPENDENCE DAY: iddinja tagħna attakkata b’mod bilwisq aktar aħrax minn għoxrin sena qabel; SUICIDE SQUAD: skwadra ta’ superviljakki minn aġenzija governattiva sigrieta mħarrġin biex jidħlu għal missjonijiet verament sigrieti; THE LEGEND OF TARZAN: snin wara li dan il-bniedem tal-ġungla jkun iċċivilizzat, jitqabbad mir-Reġina Vittorja x’inhu għaddej fil-Kongo; GHOSTBUSTERS: tletin sena wara nsibu tim ta’ erba’ nisa li xogħolhom hu li jaqbdu l-fatati li jattakkaw il-bliet kbar; JASON BOURNE: dan l-aġent sigriet implakabbli li tilef ilmemorja issa joħroġ għall-apert biex jesigwixxi xogħlu; STAR TREK BEYOND: it-tim ta’ USS Enterprise, wara missjoni ta’ ħames snin f ’territorji mhux magħrufin, isibu ruħhom itturufnati fuq pjaneta imbegħda

bil-vettura spazjali tagħhom kważi mfarrka; DEEPWATER HORIZON: ix-xogħol ta’ dawk li jaħdmu fuq pjattaforma taż-żejt f ’nofs ta’ baħar bilkuraġġ li juru f ’wieħed millagħar diżastri ta’ din ix-xorta.

Ibbażat fuq storja vera; u THE SHALLOWS: kelb il-baħar kbir tar-razza bajda jikkawża ħerba fuq dawk li jirkbu l-mewġiet. Żgur li l-aktar żewġ films mistennija miċ-ċineasti Maltin għandhom ikunu BEN-HUR: prinċep Lhudi, Judah Ben-Hur jintbagħat bħala skjav fuq xini minn ħabibu, Messala, uffiċjal arroganti Ruman u wara ħafna snin jirritorna f ’pajjiżu biex ifittex vendetta u minflok isib redenzjoni, (Ben-Hur, 1959 hu meqjuż bħala l-favorit nett tal-Maltin); u THE MAGNIFICENT SEVEN: meta l-belt ta’ Rose Creek taqa’ taħt il-ħakma ta’ industrijalist bla skrupli, iċ-ċittadini tal-post jikru seba’ ddisprati, lagħba u ħfief fuq il-pistola biex jipproteġuhom.

Films epiċi oħrajn jinkludu: THE BFG: ġgant kbir li jbeżża’ iżda ta’ qalb tajba jkun imwarrab

minn ġganti oħra; CENTRAL INTELLIGENCE: aġent tasCIA bi żball jitlob l-għajnuna ta’ ħabib ineffiċjenti ta’ żmien l-iskola li jdaħħlu f ’ħafna bawxati u perikli kbar; GODS OF EGYPT: fl-Eġittu talqedem, alla kattiv tad-dlamijiet jieħu pussess tat-tron u jkun ħalliel żagħżugħ li jiqaflu; THE PURGE – ELECTION YEAR: surġent ta’ qabel talpulizija jsir il-kap tas-sigurtà ta’ senatura li twiegħed li telimina din il-ġurnata misħuta ta’ qtil bla rażan, jekk tilħaq il-president tal-pajjiż; PETE’S DRAGON: verżjoni oħra ta’ Disney talfilm tiegħu tal-1977 dwar il-

INDEPENDENCE DAY: RESURGENCE

ġibda bejn tifel orfni u dragun; WAR DOGS: l-istorja vera ta’ żewġt irġiel li rebħu kuntratt ta’ $300 miljun biex jissuplixxu armi lill-alleati tal-Amerikani f ’Afganistan; MECHANIC RESURRECTION: Arthur Bishop jerġa’ lura għax-xogħol li hu kapaċissimu għalih, li joqtol u jirranġa s-sitwazzjoni biex tidher li tkun xi inċident sfortunat, meta l-ħabiba ta’ qalbu tinħataf; u FREE STATE OF JONES:l-istorja ambjenta fi żmien il-Gwerra Civili Amerikana dwar bidwi mis-Sud li jgħaqqad armata ta’ bdiewa u lsiera ribelli biex jeħduha kontra l-Konfederazzjoni.

SPETTAKOLARI

L-ALJENI JERĠGĦU JATTAKKAWNA Atturi Ewlenin: Liam Hemsworth, Jeff Goldblum, Bill Pullman, Maika Monroe, William Fichtner, Charlotte Gainsbourg Direttur: Roland Emmerich Distributur: 20th Century Fox Maħruġ minn KRS Releasing Id-dinja tagħna, bil-ħniena, irreżistiet attakk aħrax millaljeni fl-1996. Independence Day kien blockbuster taxxjenza fittizja b’effetti speċjali viżwali mill-aqwa għal dak iż-żmien. Kienet ħaġa ovvja li l-aljeni mhux se jċedu daqshekk malajr, u damu għoxrin sena jippreparaw attakk ieħor devastanti fuq id-dinja tagħna.

Mill-banda l-oħra, innazzjonijiet tad-dinja ma baqgħux lura u, b’teknoloġija moderna u b’dik li ħallew warajhom dawn l-esseri, lestew ukoll il-pjanijiet tagħhom. Independence Day: Resurgence jiffoka fuq il-vjaġġ lura ta’ dawn l-aljeni biex, b’forza akbar u teknoloġija iżjed avvanzata, jakkwistaw

Ħin: 120 min.

Ċert. 12A

dak li fallew għal ftit żmien qabel.

L-umani lestew stazzjon ta’ osservazzjoni fuq il-qamar u ieħor f ’Nevada biex ikunu ppreparati għal kull assalt.

Imma x’jista’ wieħed jagħmel kontra vettura spazjali ta’ daqs immens, li għandha ġibda tremenda ta’ gravità u minn kull fejn tgħaddi tħalli ħerba totali u sħaba ta’ nar tul distanza ta’ mili twal?

Il-postijiet l-aktar notevoli tad-Dinja jibdew jinqerdu b’ħeffa qishom tat-tiben, b’mewġiet kbar jgħerrqu kullimkien. Trid tkun biss l-inġenwità ta’ ftit irġiel u nisa Independence Day: Resurgence ta’ kuraġġ sfiq biex jiffaċċjaw għadu daqshekk formidabbli. jinħass bħala xogħol medjokri, Minkejja teknika superjuri, nieqes minn storja adegwata, narrattiva ta’ sustanza u distruzzjoni tal-għaġeb,.

karatterizzazzjoni fjakka.

Wieħed se jsib sodisfazzjon biss fis-sekwenzi spissi ta’ attakki furjużi u ħerba globali.

ĊINEMA

kullhadd.com

26|06|2016 29

RACE

BIJOGRAFIKU

L-EROJ TAL-OLIMPJADI TA’ BERLIN

Atturi Ewlenin: Stephan James, Jason Sudeikis, Jeremy Irons, Carice Van Houten, Shanice Banton, William Hurt Direttur: Stephen Hopkins Distributur: Altitude Films Maħruġ minn KRS Releasing L-Olimpjadi tal-1936 saru f ’Berlin fi żmien il-qawwa Nażista u l-oppressjoni ħarxa tal-Lhud.

Dawn baqgħu rinomati l-aktar għal dawn ilpunti: l-Amerikani kienu kważi rtiraw minn dawn il-logħbiet minħabba l-persekuzzjoni Ebrajka, però bil-ħniena ddeċidew li jipparteċipaw; permezz ta’ din l-attività mondjali, Hitler ried juri liddinja s-supremazija tar-razza Arjana (Germaniza) f ’kull lat tal-ħajja; u sfida kbira għallkburija grandjuża Nażista tasal minn naħa mhux mistennija.

Race huwa film bijografiku dwar l-atleta iswed, Jesse Owens (James) li ta’ 19-il sena affaxxina lill-ispettaturi kollha tal-arena ta’ Berlin, ta’ dawk li semgħu l-bravuri tiegħu fuq ir-radju jew rawh, wara, f ’xi dokumentarju fiċ-ċinema, bir-rebħ ta’ erba’ medalji tad-

Ħin: 134 min. Ċert. PG

deheb; suċċess li bħal sejf nifed il-qalb ta’ Hitler u talMinistru tal-Propaganda, Josef Goebbels (Barnaby Metschurat).

Ta’ min jgħid li Owens ħabbat wiċċu ma’ razziżmu qawwi, l-aktar f ’pajjiżu stess, fejn lura fl-Istai Uniti, meqjuż bħala eroj mill-poplu, f ’riċeviment ad unur tiegħu fil-Waldorf Hotel fi New York, hu u martu ma tħallewx jidħlu millbieb prinċipali.

Race inħadem bilkollaborazzjoni talFondazzjoni Jesse Owens u tal-familja ta’ dan l-atleta stess, kif ukoll ta’ ħafna dokumentarji u bijografiji talepoka. Fl-1933, fl-Ohio State University, James Cleveland (Jesse) Owens, atleta iswed ta’ talent, jibda jittrenja filġiri u avvenimenti oħra bħal long jump, taħt il-kowċ ħabib

u sinċier tiegħu, Larry Snyder (Sudeikis).

Il-ħila tiegħu twasslu biex jipparteċipa fl-Olimpjadi ta’ Berlin. Dan ix-xogħol jiffoka wkoll fuq il-familja tiegħu u ane xi nkwiet li jkollu ma’ Ruth Solomon (Banton), li wara saret martu. Parti

sorprendenti hi wkoll dik ta’ Leni Riefenstahl (Van Houten), dokumtarista rinomata tal-propaganda Nażista, ħabiba ta’ Hitler li tisfida lil Goebbels u tkompli tiffilmja l-Olimpjadi, kif ukoll tiffilmja lil Jesse Owens għax tammirah, bosta drabi

SING STREET

waqt il-qbiż tiegħu u ġġibu fid-dokumentarju mfaħħar tagħha, Olympia.

Forsi hawn murija aktar ġenjali minn kif isemmuha!

Race hu omaġġ pjuttost sentimentali għall-eroj li sab oppożizzjoni minn kull naħa u li qatt m’għandu jintesa.

TASSEW ĦELU

GRUPP TA’ ŻGĦAŻAGĦ JIFFURMAW BANDA MUŻIKALI mudella għall-vidjow ta’ Atturi Ewlenin: Ferdia Walsh-Peelo, Lucy Boynton, Ben promozzjoni.

Bil-għajnuna Carolan, Jack Raynor, Maria Doyle Kennedy, Aidan Gillin ta’ sħabu, Darren (Carolan) u Eamon (Mark McKenna), Direttur: John Carney. Ħin: 106 min. li kapaċi jdoqq diversi Distributur: Lionsgate UK strumenti, Conor jifforma Maħruġ minn KRS Releasing Ċert. 12A Sing Street, u Raphina, tassew impressjonata, tiġi biex tkun iffilmjata f ’diversi pożi u Id-direttur John Carney diġà biex jiffurmaw banda.

Il-protagonist, Conor xenarju differenti. wera kemm hu intiż fil-ġeneru tfajjel ta’ Minn hawn ’il quddiem ta’ films mużikali b’Once (Walsh-Peelo), hu wieħed (2007). Din l-istess formula ta’ 15-il sena jipprova jattira l-andament pjaċevoli, suċċess qed jirrepetiha b’Sing l-interess ta’ tfajla sabiħa, verament (Boynton) billi ġeneralment ferrieħi, bi Street, it-tnejn ambjentati fil- Raphina kapitali Irlandiża, Dublin, jgħidilha li qiegħed fi grupp grupp ta’ żgħażagħ tassew b’mużiċisti żgħażagħ jistinkaw mużikali u jixtieqha bħala simpatiċi u b’xi mumenti

umoristiċi, kif ukoll xi ħjiel ta’ romantiċiżmu. L-iskontri bejn Conor u Brother Baxter (Don Wycherley), is-surmast tal-iskola, huma farseski wkoll u kull darba li t-tfajjel jikser ir-regoli stretti tal-iskola se jiġbed fuqu r-rabja tal-kap.

Mill-bidu sat-tmiem, Sing Street għandu pass mexxej, b’atmosfera ħelwa li ġġiblek xi tbissim, l-aktar meta l-membri tal-grupp jippruvaw jimitaw il-moda tas-snin tmenin fl-ilbies tagħhom u flistil ta’ xagħarhom. B’abbilità

kbira, id-direttur jislet interpretazzjonijiet tajbin minn kast ta’ adoloxxenti li l-maġġoranza tagħhom qed jidhru għall-ewwel darba fuq il-liżar il-kbir.

B’taħlita ta’ kanzunetti stabbiliti u oħrajn oriġinali, din il-produzzjoni waqt li ssegwiha tnessik il-bżonnijiet tal-ħajja ta’ kuljum. Ħassejt l-istess dehxa sabiħa daqs meta rajt The Commitments (1991); film ieħor simili ambjentat fl-istess belt, però b’mużika R&B.

L-AQWA ĦAMES FILMS Bejn il-15.06.2016 u l-20.06.2016

1.

2.

3.

4.

5.

Warcraft Angry Birds Me Before You Teenage Mutant Ninja Turtles: Out Of The Shadows Alice Through The Looking Glass

KOMPETIZZJONI EMPIRE CINEMA

Mistoqsija għal din il-ġimgħa:

Fuq xiex inhu l-film The Independence Day: Resurgence?

Ibgħat it-tweġiba tiegħek lil: Kompetizzjoni Films, KullĦadd, Ċentru Nazzjonali Laburista, Triq Mile End, il-Ħamrun, ĦMR 1717.

Rebbieħ tal-ġimgħa l-oħra: S. MIFSUD – Ħal Lija

30 26|06|2016

kullhadd.com

AVVIŻI KLASSIFIKATI

­­­­PR­OPRJETÀ

Teacher (ISTD) Ibgħat SMS Għal aktar informazzjoni żur isfuq 7925 3015 jew ċempel sit: www.expresswatchrepairs.

TANAYA’S Dev. Ltd: Għażla 2138 6818 sa 12.00pm. com jew irrikorru 110, Triq kbira ta’ appartamenti f ’kull il-Kungress Ewkaristiku, ilżona ta’ Malta. Jinbiegħu Care and Cure Group Mosta. Ċempel 2141 7235. mingħajr depożitu u nħallsulek Ltd: infermiera mħarrġa, il-kuntratt. Offerta speċjali. caring assistants, nannies, nies Għal aktar dettalji ċempel imħarrġin biex iżommu XOGĦOL TA’ 9992 4999. Mingħajr aġenti kumpanija, għajnuna fid-djar MANUTENZJONI jekk jogħġbok. u night sitters. Servizz ta’ 24 siegħa, Għandna wkoll għall- Għal kull tip ta’ problema ta’ kiri: wheelchairs, hoists, commodes, moffa jew bjut jagħmlu l-ilma SERVIZZI walking frames u hospital beds. aħna għandna s-soluzzjoni.

Għal aktar informazzjoni Nispecjalizzaw f ’waterproofing Lezzjonijiet tal-privat f ’Ħ’Attard. ċempel fuq dawn in-numri: membrane u liquid membrane fuq Maths minn Form 3 sa Form 5. 2137 6946/9947 0178. bjut, appoġġi, btieħi, basements, Accounts minn beginners sa livell eċċ. Nużaw materjal ta’ kwalità ordinarju, intermediate u advanced. kollu ċċertifikat b’10 snin Korsijiet jibdew f ’Lulju. Ċemplu AFFARIJIET garanzija. Għal stima b’xejn 9922 3915 jew 2143 7886.

GĦALL-BEJGĦ ċempel 7908 6715.

Investigazzjoni privata: żwiġijiet, għerusija u relazzjonijiet oħra, DNA forensic tests, tfal maħtufin minn Malta, każijiet ċivili, każijiet oħra fil-Qorti, problemi f ’kumpaniji jew negozju.

Nagħmlu xhieda fil-Qorti.

Naħdmu f ’Malta u anke barra.

Għal appuntament ċemplu 7959 0000. Email: info@ privateinvestigationmalta.com Korsijiet f ’Livell Ordinarju f ’diversi suġġetti bħallMatematika, Ingliż, Malti, Franċiż, Fiżika u oħrajn.

Noffru wkoll korsijiet talECDL. Prezz €35 kull module.

Noffru wkoll korsijiet bażiċi fil-kompjuter, €50. Ċempel 2166 2241 jew 7766 2241 jew żur is-sit elettroniku www.tudorinstitute.com Tewmi Group għal lezzjonijiet tal-karozzi kemm manual u kif ukoll automatic. Cab service u karozzi għall-kiri bi prezzijiet raġonevoli. Żur is-sit www. tewmi.com jew ċempel 9942 2422.

Lezzjonijiet taż-żfin fuq stil ballroom jew Latin-Amerikan.

Lezzjonijiet taż-żfin għallbeginners u kompetizzjonijiet minn Imperial Qualified Dance

Għodda għall-aluminium. Magna taċ-ċappetti, slot għal serraturi u għal plinta, lupa 14-il pulzier u kompressur, kollha 3PH. Ċempel 7927 4732.

Għamara għall-bejgħ f ’kundizzjoni tajba. Kċina tal-oak bil-mejda u sitt siġġijiet. Kamra tas-sodda. Wall unit u vetrina tal-kawba kollha ħġieġ. Ċempel 2731 2977.

Aħna nixtru kollox, bħal għamara, fajjenza, arloġġi, figurini, muniti, midalji, u kull ħaġa oħra. Ċemplu fuq 2147 0128, 2123 7597 jew 9986 9519.

Għandna varjetà kbira ta’ arloġġi bħal Tissot, Citizen, Casio, Michael Kors, Fossil, Esprit, Festina u Q&Q. Issibilna wkoll arloġġi ta’ malħajt, żveljarini u selezzjoni ta’ cuckoo clocks mill-Black Forest.

Noffru servizzi rigward tiswija ta’ kull tip ta’ arloġġ kif ukoll nibdlu batteriji, ċineg, naqtgħu kull forma ta’ ħġieġa, eċċ. Għal dawk l-arloġġi tajbin għallilma, noffru s-servizz ta’ water pressure test waqt li tistennew għalih. Nispeċjalizzaw ukoll fuq tiswija ta’ grandfather clocks u kull tip ta’ clock. It-tiswija hija bil-garanzija.

Installazzjoni u tiswija ta’ aerials tat-televiżjoni. Offerti vantaġġjużi fuq sistemi tassatellita u fuq l-android TV boxes. Għal aktar informazzjoni ċempel 2148 6211.

Għal kull tip ta’ kisi bilġibs, ramel u siment, graffiato, żebgħa, xogħol fuq l-antik, xogħol fuq il-pond, madum, membrane, dawl u ilma. Ċempel fuq 7928 5444.

Tiswija u installazzjoni ta’ estensjonijiet tat-telefowns għal kull tip ta’ linji fissi. Ċempel fuq 7993 0419.

Varjetà ta’ ħwat, ħoroż, kanali tal-ilma, ċangatura qadima jew ġdida, kantun qadim, lavur ta’ kull tip. Ċempel lil Jason fuq in-numru 2143 2352 jew 9947 7167.

Jason Gatt għal kull xogħol ta’ tibjid u tikħil, kisi normali, fuq il-fil, fuq xogħol antik u bilpont, kisi bil-ġibs u graffiato.

Kiri ta’ cherry picker (tower ladder). Ċempel fuq 9945 4235 jew 2180 5811.

WP Ltd ta’ Triq ix-Xitwa, Ħal Qormi, jispeċjalizzaw f ’xogħol ta’ waterproof membrane, damp proofing u rubberised paint. 25

sena esperjenza. Stimi b’xejn u prezz moderat. Ċempel 2148 8972, 2143 8326, 9944 5527 jew 7981 2784 jew żur is-sit www.wpmalta.com

ISEM, KUNJOM, NRU TAT-TELEFOWN/MOWBAJL U INDIRIZZ

Parts għall-karozzi: Inbigħu kull tip ta’ parts ta’ karozzi Ġappuniżi u Koreani, fosthom Kia, Toyota, Isuzu, Daewoo, Mitsubishi, Honda, Subaru.

Huma wkoll importaturi ta’ żjut u air filters, shock absorbers, brake pads, clutches, eċċ.

Parts ġenwini. Għal aktar informazzjoni ċempel 2144 6839 jew 9947 4504.

Fax: 2147 0295. Email: alex@ agrautoparts.com

Għal kull tip ta’ xogħol fuq faċċata, bjut, appoġġi, gallarijiet, eċċ. Membrane jew liquid membrane. Mela pproteġi l-proprjetà tiegħek mill-ilma tax-xita u ċempel issa għal stima b’xejn bin-numru 7905 8883 jew idħol fuq is-sit www.

Nigret Night Club and darrendoitall.com Restaurant, Labour Ave, irMalta.

Naċċettaw Il-bejt tiegħek jagħmel l-ilma? Rabat, Għandek problema ta’ moffa? riservazzjonijiet għal coffee Kenda Ltd issolvilek il- mornings, lunches u dinner problema.

Nispeċjalizzaw dances u kull okkażjoni oħra. fuq xogħol ta’ waterproofing u Miftuħin fil-weekends, lejla b’differenza kull membrane b’10 snin garanzija. Maltija Xogħol professjonali bl-aqwa nhar ta’ Ġimgħa. Nhar ta’ materjal ISO Pool. Għal Sibt mużika għal kulħadd stima bla obbligu ċemplu ma’ Franz Grech. Inservu 7972 9967 jew żur is-sit www. wkoll take-away fil-weekends.

Naċċettaw riservazzjonijiet kendawaterproofing.com għal kull okkażjoni. Għal aktar informazzjoni ċempel 2145 4858/2145 4908/7945 4908.

AVVIŻI OĦRA Tistgħu żżuru s-sit elettroniku Paul & Waters – The Perfumery. www.nigretnightclub.com jew Għall-aqwa ditti ta’ fwejjaħ, www.nigretnc.com oriġinali u bl-orħos prezzijiet LILL-ISPIRTU f ’Malta, żur il-ħwienet ta’ Paul TALBA & Waters – The Perfumery. S-SANTU: Int li ssolvi Il-ħwienet tagħna tal-Fgura, l-problemi kollha, dawwal itil-Mosta, Ħal Qormi u Raħal toroq kollha tiegħi biex nikseb Ġdid ikunu miftuħin kuljum dak li neħtieġ. Inti li tajtni mid-9.00 san-12.30 u mill- d-don divin biex naħfer u ninsa 16.00 sas-19.00. Paul & Waters d-deni kollu li jsir kontra tiegħi, Free Delivery Service. Ċempel li f ’kull mument ta’ ħajti tkun maġenbi. F’din it-talba qasira 2766 3361. nixtieq nirringrazzjak ta’ dan MUSIC LINK Issibilna kull tip kollu, waqt li nikkonferma millta’ strumenti mużikali, fosthom ġdid li qatt ma ninfired minnek, drums kemm akustiċi u elettriċi, anke quddiem l-illużjonijiet cymbals, percussion, pjanijiet materjali. Nixtieq li nkun diġitali, baby grand pianos, sound miegħek fil-glorja ta’ dejjem. mixers u sound cards. Apparat Grazzi għall-ħniena tiegħek ta’ DJ sound systems, kitarri lejja u lejn dawk li jiġu minni.

Din it-talba għandha tingħad klassiċi u akustiċi, bass guitars, strumenti tar-ram, wood winds, tlett ijiem wara xulxin. Wara vjolini, spare parts u aċċessorji tlett ijiem it-talba tkun oħra. Issib ukoll kotba tal- maqlugħa, anke jekk għall-bidu mużika tat-tagħlim. Mur Music tidher diffiċli. It-talba għandha Link, 262, Triq Fleur-de-Lys, tkun ippubblikata mill-ewwel wara li tinqala’ l-grazzja, bla ma B’Kara. Ċempel 2148 2796.

AGR AUTO JAPANESE tissemma’ x’kienet.

KUPUN AVVIŻI KLASSIFIKATI IKTEB L-AVVIŻ F’DAN L-ISPAZJU

AVVIŻI

Offerta 1: Ġimagħtejn Offerta 2: 5 ġimgħat Offerta 3: 2 avviżi għal 5 ġimgħat Offerta 4: 13-il ġimgħa Offerta 5: 26 ġimgħa Offerta 6: 52 ġimgħa

€5 €10 €15 €30 €56 €93

ĦLAS B’CASH JEW CHEQUE LIL: Sound Vision Print Ltd, KullĦadd, Avviżi Klassifikati, Ċentru Nazzjonali Laburista, Triq Mile End, il-Ħamrun, ĦMR 1717.

AVVIŻI

kullhadd.com

AVVIŻI ĠENERALI Wirja artistika – It-Tama Tgħajjex il-Bidwi L-Għaqda Filantropika Talent Mosti, bil-kollaborazzjoni tal-Kunsill Lokali tal-Mosta, bi pjaċir tippreżenta wirja artistika bl-isem It-Tama Tgħajjex il-Bidwi, bilparteċipazzjoni tal-artisti Vincent Abdilla, George Apap, Francis Galea u Mark Schembri.

Il-wirja se ssir bejn il-Ħamis 23 ta’ Ġunju u s-Sibt 9 ta’ Lulju 2016, fir-Razzett tal-Markiż Mallia Tabone, Triq Wied il-Għasel, il-Mosta. Dħul bla ħlas. Il-ħinijiet talftuħ huma: mit-Tnejn sas-Sibt, mis-6.30pm sat-8.30pm; u l-Ħdud, mill-10.00am sa nofsinhar u bejn is-6.30pm u t-8.30pm Din l-attività għandha l-appoġġ tas-Segretarjat Parlamentari għall-Gvern Lokali u tal-Awtorità tatTuriżmu ta’ Malta flimkien mal-Valletta 2018 Foundation.

Għal aktar tagħrif żur is-sit www.talentmosti.com jew il-paġna ta’ Facebook: razzett tal-markiż.

Din l-attività għandha l-kollaborazzjoni sħiħa talKunsill Skolatiku tal-Iskola Sekondarja Bniet, fi ħdan il-Kulleġġ Maria Reġina.

Programm vokali u mużikali tal-festa Madonna Tas-Sacro Cuor – Tas-Sliema Is-Soċjetà Filarmonika Sliema, flimkien mal-Patrijiet Franġiskani u l-Kummissjoni Festi Parroċċa Madonna Tas-Sacro Cuor, tippreżenta l-programm vokali u mużikali tal-festa mill-Banda Ċittadina Sliema, taħt iddirezzjoni tas-surmast direttur, il-Mro Lesley Tabone.

Dan il-programm se jsir nhar it-Tnejn 27 ta’ Ġunju 2016 fis-7.30pm, fil-knisja parrokkjali Madonna tas-Sacro Cuor, Tas-Sliema.

Il-programm jiftaħ bil-Fanfarre & Theme ta’ Ronnie Debattista, ekssurmast direttur. Jieħdu sehem issoprano Claire Caruana li se tkanta l-Ave Marija ta’ Michael Lorenc u l-Ave Marija ta’ William Gomez, ittnejn fuq arranġament tal-Mro Lesley Tabone, kif ukoll il-kantanta Marie Claire Attard Bason li se tkanta Holy Mother ta’ Eric Clapton.

Ftira night mill-Kummissjoni Nisa tal-Ġilju – l-Imqabba Il-Kummissjoni Nisa fi ħdan is-Soċjetà Mużikali Madonna tal-Ġilju tal-Imqabba se torganizza attività soċjali oħra nhar il-Ġimgħa 8 ta’ Lulju 2016 fi Ġnien ilĠibjun fiż-Żurrieq. Waqt din l-attività se jiġi servut ikel tipiku Malti, fosthom ftira.

Se jkun hemm trasport provdut li jitlaq mill-pjazza ewlenija tal-Imqabba fil-5.30pm. Riservazzjonijiet isiru fuq 7953 9542. Għal aktar informazzjoni żur is-sit elettroniku uffiċjali tas-Soċjetà Mużikali Madonna talĠilju www.talgilju.com Servizz mill-Banda Madonna tal-Ġilju tal-Imqabba f ’Ħal Luqa Fl-okkażjoni tal-festa titulari ta’ Sant’Andrija Appostlu li se tiġi ċċelebrata f ’Ħal Luqa, il-Banda Madonna tal-Ġilju tal-Imqabba giet mistiedna tagħti s-servizz mużikali tagħha nhar il-Ħadd 3 ta’ Lulju 2016, jum ilfesta. Is-sevizz jibda’ fis-6.00pm permezz ta’ marċ brijuż madwar it-toroq ta’ Ħal Luqa.

Wara jsegwi programm mużikali fuq il-planċier quddiem is-sede tas-Soċjetà Mużikali Sant’Andrija, fejn tilqa’ l-purċissjoni bil-vara tal-istess qaddis. Għal aktar informazzjoni żur is-sit elettroniku uffiċjali tas-Soċjetà Mużikali Madonna tal-Ġilju www.talgilju.com Servizz mill-Fratellanza tal-Immakulata Kunċizzjoni tal-Imqabba fil-Qrendi Il-Fratellanza tal-Immakulata Kunċizzjoni tal-parroċċa tal-Imqabba se tirreċiproka s-servizz tal-Fratellanza talB.VM. ta’ Lourdes fil-purċissjoni solenni ta’ nhar il-festa tal-Madonna tal-Ġilju fl-Imqabba, billi se tieħu sehem fil-purċissjoni ta’ nhar il-festa tal-Madonna ta’ Lourdes mat-toroq tal-Qrendi nhar il-Ħadd 3 ta’ Lulju 2016 li toħroġ fis-7.15pm mill-knisja parrokjali tal-Qrendi.

Għal aktar informazzjoni żur is-sit elettroniku uffiċjali tas-Soċjetà Mużikali Madonna tal-Ġilju www.talgilju. com

26|06|2016 31

32 26|06|2016

kullhadd.com

TEMP GĦAL-LUM

It-Tnejn

It-Tlieta

L-Erbgħa

31°C

30°C

30°C

23°C

22°C

21°C

09

09

09

Il-Ħamis

Il-Ġimgħa

Is-Sibt

30°C

31°C

29°C

22°C

21°C

22°C

09

09

09

ALMANAKK

RITRATT MILL-ANTIK

L-OGĦLA TEMPERATURA: 32°C L-INQAS TEMPERATURA: 22°C INDIĊI UV: 9 SITWAZZJONI ĠENERALI: Arja ta’ pressjoni baxxa testendi minn fuq itTurkija lejn Sqallija, filwaqt li arja ta’ pressjoni għolja se tkun fuq it-Tuneżija u l-Libja

UV

TEMP: Xemxi VIŻIBBILTÀ: Tajba

Ritratt: Bay Retro

RIĦ: Ħafif għal moderat mill-Punent Majjistru BAĦAR: Ħafif għal moderat IMBATT: Baxx mill-Punent Majjistru li jsir ftit li xejn TEMPERATURA TAL-BAĦAR: 22°C

SPIŻERIJI LI JIFTĦU LLUM IL-ĦADD Regent Pharmacy, 70, Triq Merkanti, il-Belt Valletta – 2124 5135 National Pharmacy, 17, Triq Santa Marija, il-Ħamrun – 2122 5539 Fatima Pharmacy, Triq iż-Żonqor, Santa Venera – 2148 2856 The Local Dispensary, Triq Kan. K. Pirotta, Birkirkara – 2149 3549 St Luke’s Pharmacy, Triq San Luqa, Tal-Pietà – 2124 1293 Spiżerija Kappara, Żbibu Lane, San Ġwann – 2138 1776 Stella Maris Pharmacy, 34, Triq Millner, Tas-Sliema – 2133 5217 Balzan Pharmacy, 70, Triq San Franġisk, Ħal Balzan – 2144 4035 Brown’s Chemists, Triq San Pawl, in-Naxxar – 2141 7652 Brown’s Village Pharmacy, Triq il-Kbira, il-Mellieħa – 2152 3536 Sonren Pharmacy, Triq iż-Żejtun, Ħal Tarxien – 2167 2757 Verdala Pharmacy, 57, Triq il-Gendus, Bormla – 2182 4720 St Elias Pharmacy Triq San Elija ix-Xgħajra – 2166 0300 Brittania Pharmacy, 5, Triq il-Bajja s-Sabiħa, Birżebbuġa – 2165 8622 Pasteur Pharmacy, Triq it-Tellerit, Ħal Safi – 2168 9944 Menelo Pharmacy, Triq it-Tabib Nikol Zammit, is-Siġġiewi – 2146 2957 Ideal Pharmacy, 63, Triq il-Kbira, ir-Rabat, Malta – 2145 5479 Azzopardi Pharmacy, Triq il-Kapuċċini, ir-Rabat, Għawdex – 2156 3233 Nadur Pharmacy, Pjazza it-28 ta’ April 1688, in-Nadur, Għawdex – 2156 3589

UV

SPIŻERIJI LI JIFTĦU NHAR ID-29 TA’ ĠUNJU Empire Pharmacy (Branch), 46 Triq Melita, il-Belt Valletta – 2122 5785 Brown’s Pharmacy, 706, Triq il-Kbira San Ġużepp, il-Ħamrun – 2123 8623 Anici Pharmacy, Triq Anici, Ħal Qormi – 2148 7162 Rational Pharmacy, 74/75, Triq il-Wied, Birkirkara – 2144 1513 Tony’s Pharmacy, 100, Triq Sir Patrick Stuart, il-Ġżira – 2133 2080 Spiżerija Merħa, Shop 2, Triq Lapsi, Ta’ Giorni – 2133 3886 Brown’s Pharmacy, Unit 22, Triq Tigné, Tas-Sliema – 2131 3233 St Catherine Pharmacy, Triq id-Dielja k/m Triq Santa Katarina, Ħ’Attard – 2141 3442 Sta Margherita Pharmacy, Vjal il-Qalbiena Mostin, Santa Margherita Estate, il-Mosta – 2141 6426 Brown’s Village Pharmacy, Triq il-Kbira, il-Mellieħa – 2152 3536 Tarxien Pharmacy, 59, Triq Ħal Tarxien, Ħal Tarxien – 2180 2986 Brown’s Pharmacy, 8, Misraħ l-Arċisqof Gozni, il-Kalkara – 2180 7740 St. James Pharmacy, Misraħ San Ġakbu, Ħaż-Żabbar – 2166 6194 St Philip Pharmacy, Triq iċ-Ċeppun, Ħal Għaxaq – 2080 8723 Safi Pharmacy, Triq San Ġwann k/m Triq Bieb il-Ġarra, Ħal Safi – 2164 9552 Remedies Pharmacy, 1, Triq il-Parroċċa, is-Siġġiewi – 2146 0828 Nova Pharmacy, 142, Triq il-Kulleġġ, ir-Rabat, Malta – 2145 4247 Fontana Pharmacy, Triq il-Għajn, il-Fontana, Għawdex – 2156 6979 Nadur Pharmacy, Pjazza it-28 ta’ April 1688, in-Nadur, Għawdex – 2156 3589

Duke of York Avenue, il-Furjana, lura għas-sena 1956

DIN IL-ĠIMGĦA MILL-ISTORJA

27.06.2007 Jirriżenja Tony Blair, il-Prim Ministru Ingliż, minn pożizzjoni li kien ilu fiha mill-1997

Servizz ta’ tobba fiċ-ċentri tas-saħħa fil-Ħdud u l-festi pubbliċi Iċ-ċentri tas-saħħa tal-Mosta, Raħal Ġdid, u l-Furjana jiftħu għall-emerġenzi – 24 siegħa, sebat ijiem filġimgħa. Fil-Ħdud u fil-festi pubbliċi, iċ-ċentru tas-saħħa tal-Gżira jiftaħ għall-emerġenzi bejn it-8.00am u l-5.00pm, ikun hemm ukoll servizz ta’ infermier bejn it-8.00am u t-8.00pm. Il-pubbliku jrid jattendi ċ-ċentru tas-saħħa tad-distrett tiegħu. Persuni mingħajr karta ta’ identità ma jiġux moqdija.

NUMRI REBBIEĦA LOTTU

39 50 35 52 53 13 44 7

SUPER 5

35 07 14 05 12

GRAND LOTTERY

02 05 00 03 03 00 03

01.07.1921 Jiġi ffurmat il-Partit Komunista taċ-Ċina

TISLIBA

kullhadd.com

26|06|2016 33 RIŻULTATI TAX-XAHAR LI GĦADDA MIMDUDIN: 1 Diskett, 5 Rxoxta, 8 Ambaqru, 14 Ismen, 15 Kappar, 17 Lajter, 19 Tosku, 20 Tama, 21 Sorr, 23 Frodi, 25 Rokna, 28 Qajl, 29 u 30 Qaddis, 31 Demm, 33 Narakunibkik, 39 Ftit, 41 Ava, 42 Eva, 43 Ħdan, 45 Robin, 46 Sular, 47 Trej, 50 Kubu, 53 u 54 Blumer, 56 Saqqu, 58 Lasktu, 60 Taqqab, 62 Iprem, 64 Ħajtu, 67 Axtrej, 69 Fessud, 70 Sadid, 72 u 73 Ċinema, 75 Snin, 77 Taħt, 79 Kurat, 80 Fjask, 82 Mara, 84 Ivo, 85 Rai, 87 Priv, 88 Kontributur, 93 Akka, 94 u 95 Dejjaq, 96 Żeża, 98 Spunt, 100 u 101 Flissjoni, 105 Alla, 108 Aħbar, 109 Israel, 110 Vavata, 111 Pleġġ, 112 Bawnser, 113 Ankara, 114 Kanasta.

030

WEQFIN: 2 Ismar, 3 Kana, 4 Tikk, 6 Xorti, 7 Tilar, 9 u 10 Merkanti, 11 Raspa, 12 Pissidi, 13 Dublett, 16 Perla, 18 Tondi, 22 u 24 Kalandra, 26 u 27 Obbligat, 32 Maħruq, 33 Nar, 34 Rebħ, 35 Kankru, 36 Insult, 37 Kelb, 38 u 40 Kertejter, 44 Ambu, 48 Rari, 49 Tulipani, 51 Imbidded, 52 Mselħa, 55 Kmandi, 57 Qatt, 59 Kbir, 61 Qmis, 63 Papa, 65 Jixtri, 66 Uċuh, 68 Jostor, 69 Franfru, 70 Sala, 71 Damask, 74 Qran, 76 Rasu, 78 Tilef, 79 Kok, 81 u 82 Kriminal, 83 Spiżjar, 86 Valiġġa, 89 u 90 Opportun, 91 Tul, 92 Rassa, 97 Żibġa, 99 Talin, 100 Favur, 102 Onest, 103 u 104 Bronkite, 106 Gara, 107 Appa

Mimdudin 1

5

8

14

15

17

19 20

21

23

25

29

31

33

39 41 42 43

45

46

47

50 53

56

Dan ikollu żewġ ħġiġiet/lentijiet għal min ma jarax sew (7) Għandu ...... ta’ nagħma – jiekol kollox (6) Din hija l-aqwa għalf tal-għasafar (7) Dan ifisser vjaġġ jew safra f ’pajjiż ieħor (5) Tiltaqa’ ma’ ħafna bħalu fil-ġranet tal-fiera tal-ktieb (6) Ħżuż jew noti, ta’ skeċċijiet jew disinji (6) L-istaġun l-aktar kiesaħ (5) Qabeż: qbiż, Ħabat: ħbit, Rabat: ....

(4) L-aktar wieħed għoli ssibu lejn Ħad-Dingli (4) Magħrufa l-aktar għall-Għajn tal- Ħasselin (5) u 28 Din leġiżlattiva tagħna hija l-ogħla waħda (9) u 30 Qażquż, porku, majjal, wikkiel jew żaqqieq (6) Ngħidu: U x’għandha x’taqsam, lanqas in-.... ħdejn ix-xita! (4) Ngħiduha l-ħin kollu għal xi ħadd li miet (4,8) Il-fula .... il-miżwed (4) Waqqagħli wiċċi l-... bil-mistħija (3) Skont minn liema ... teħodha (3) .... tal-għerf, ngħidu fil-litanija tar- Rużarju (4) L-Appostlu ..... kien dejjem jiddubita (5) “Bil-ġuħ jew bl-.....?” ngħiduha lil min narawh jiekol bil-qalb (5) Darba kien hemm min wegħidna li ngħixu ħenjin .... Maltin! (4) Alla ma jħallasx kull nhar ta’ .... (4) u 54 Din magħmula minn ħafna ħoloq imdaħħlin ġo xulxin (6) Xi ħadd li moħħu fuq il-......, iżjed jaħseb fiċ-ċajt milli s-serjetà (5)

58

60 62

64

67

69 70 72

73

75 77

79

80

84 85

87 88

93 94

96

98

100 101

105 108 109 110

111

Dan ifisser turija ta’ nuqqas ta’ fiduċja (6) Taffa s-sogħba ta’ xi ħadd (6) Din żifna Brażiljana b’ritmu mqanqal (5) Biex il-fqir jara xi faraġ, il-fekruna trid titla’ t-....., qawl (5) Kien imperatur Ruman mill-aktar kattiv (6) Kummidjant, xogħlu li jdaħħak (6) Dan mhuwiex ir-raġel tal-armla (5) Għar id-... f ’Tas-Sliema huwa popolari ħafna fis-sajf (3) Bomblu, baqbuqa, ġarra, kus imdaqqas bl-għonq dejjaq (3) .... tani tina talli tajtu tuta tajba (4) Hawn min isib ħafna xkiel fil-.... ta’ dmirijietu (4) Iżerżquhom biex jiġbdu sieq xi ħadd (5) u 82 Issibha ’l ġewwa minn Birżebbuġa (9) Il-lewn tan-Nazzjonalisti (3) Qalbu f ’..., xi ħadd minn tagħna u tal-ħniena (3) Baqa’ jsaffar l-...., baqa’ b’xejn (4) Kien bilqiegħda imma ġie bilwieqfa (3,3,6) Biex tagħmel l-.... jrid ikollok biex (4) u 95 Kemm hu tajjeb mgħolli mbuljuta! (6) Xi ħadd nofs ...., mhuwiex f ’sensih għalkollox (4) Il-midalja b’dan il-metall ġeneralment tingħata t-tielet waħda (5) Swidija sħiħa, tifja tad-dawl (5) Darbtejn insiru bħalhom, fi tfulitna u wkoll fi xjuħitna (4) F (4) Xi ħadd sinjurun, għandu flus bir-.....(5) Tefa’ lil xi ħadd fuq salib (6) Kien l-ikbar eżempju tat-tifsira li għaddiet (6) Din il-kelma torbot ukoll ma’ ta’ qabilha (5)

112

113

114

2 3

4

6

9 10

11

12 13

16

18 22

26

32

33 34

35 36 37 38

44

Sa 38 sena ilu kellna l-munita tat-....... irbiegħi (7) Iqaxxruha u tikolha, ma taqax mis- sema f ’ħalqek (6) Wieħed mill-apparati, biex taħdem bih (7)

48 49 51

52 55 Weqfin

57 Xi ħadd li m’hawnx bħalu (5) 59 Fl-għases tal-pulizija dan iservi biex 61 jitfgħu fih l-arrestati (4)

Ir-rumanz ċelebri ... ta’ Ħaż-Żgħir 63 ta’ Ġużè Ellul Mercer (4) 65 u 7 Din magħmula mit-tafal moħmi, 66 x’aktarx taċ-ċeramika (10)

Min jitkaża jaqa’ fil-.... (4) 68 Mieles jew wati, mingħajr ħofor jew 69 ħotob (4) 70 Dan l-użin Malti ftit għadu jissemma 71 u jaqbel ma’ 800 grammi fis-sistema 74 metrika (5) 76 It-tmun ta’ karozza (7) 78 Dan jagħmel tajjeb bħala garanzija 79 jew sigurtà (7)

Għall-fqir il-qamar musbieħ u l-.....

81 tuffieħ, qawl (5) 82 Xi ħadd irqiq, pulit, bla żaqq (5) 83 u 24 Xi ħadd li jtaqtaq il-ħin kollu, 86 daqs l-għasfur li jtaqtaq ukoll (8)

u 27 Ismu miegħu, espert li jieħu 89 ħsieb il-moda f ’kull staġun (8)

Kull min ħa dottorat mill-università, 90 jew xi ħadd li tiegħu biss jgħodd (6) 92 Wieħed mill-atti (3) 97 Id-Dalai .... l-ogħla qassis tal-Buddisti 99 fit-Tibet (4)

Għakkes, ħaqar, ċaħħad il-ħelsien (6)

Waqagħlhom xagħarhom (6) 100 Din il-qaddisa tal-impossibbli (4)

u 40 Theddida b’kundizzjoni tal-aħħar 102 li trid titwettaq f ’ċertu żmien qabel 103 jinkisru r-relazzjonijiet (9) 104 Ħuta kbira mir-razza tal-balieni 106 b’ħafna snien jaqtgħu u b’xewka

mqawsa fuq daharha (4) Pagament jew it-tmiem tat-tqala (4) Ma jistgħux ikunu aħjar, perfetti (8) Meta mmorru Sqallija ninżlu l-ewwel fiha (8) 12.15am jew pm (6) Xi ħadd babbu, vavu, iblah, belhieni (6) Raħal f ’Għawdex (4) Ħarġet ...., miet (4) Meta nieqfu mill-għawm ma jibqgħux jigdmuna (4) Ordni, wieħed mill-amajjar (4) Ġiegħel lil xi ħadd jorqod (6) Dan ir-raħal ta’ Paola kemm se jdum....? (4) Xi ħadd midħla sew, tal-qalba (6) Waħda mill-klikek (6) Skont l-.... l-konslu, qawl (4) Kollox ta’ ......, bilġri, bil-għaġla, fis (6) Orfni (4) L-.... Mater, l-Università (4) Wieħed mill-boloh (5) Kull oġġetti tawwali tond u vojt għalkollox minn ġewwa (3) Kliem ix-xiħ żomm ... (3) Dan l-imperu kbir ilu li għosfor (5) Jgħidu li x-xogħol ....... tal-ġisem (7) Din it-taħwida fil-borma hija tajba ħafna għall-ikel (7) Il-bdiewa jgħidu li x-xita f ’..... hija karru deheb fin (5) u 91 Waħda jew wieħed mill-fnieqel (6) Bil-Malti ismu jiġi Ġakbu (5) Tella’ x-xogħol (5) Din l-annimal selvaġġ għandu forma ta’ żiemel b’ġilda rrigata bl-iswed u l-abjad (5) Dan ifisser mġiba tajba, deċenza, dinjità, etika xierqa (5) Illum jgħidulha omlette (5) Iċ-Ċirinew (4) ...., mhux imbagħad (4) u 107 Mara mimlija biha nfisha, arroganti, imneħirha mxammar (8)

34 26|06|2016

kullhadd.com

LOGĦOB

TISLIBA BIN-NUMRI POĠĠI N-NUMRI F’POSTHOM Bi 3 Numri 030 059 091 100 138 198 199 291 331 337 382 443 469 510 538 846 B’4 Numri 0232 0649 0731 0821 0891 2154 2169 2294 2795 2899 2990 3676

3777 4249 4718 4793 5859 6013 6054 6283 6313 6423 6530 6677 6680 7084 7517 7657 7864 8117 8356 8858 9446 9680 9765 9972

39972 43071 46785 47283 58493 59012 66749 66784 66839 67632 70375 79838 87579 87744 89450 97891

B’6 Numri 025866 188782 206444 267359 815302 834946 864759 940179 993095 995807

IR-RIŻULTAT TAL-ĦADD LI GĦADDA

B’5 Numri 14140 14861 15866 25968 28282 33263

] SUDOKU SPONSORJATA MINN WELLA

Irbaħ xampù u conditioner tad-ditta Wella.

Aqta’ din il-logħba u ibgħatha lil: KOMPETIZZJONI WELLA KullĦadd, Ċentru Nazzjonali Laburista, Triq Mile End, il-Ħamrun, ĦMR 1717.

Isem: Indirizz:

Rebbieħ tal-ġimgħa l-oħra: V. MUSCAT – il-Mellieħa

KOMPETIZZJONI CENTRO CASALINGA ]

Ġemma’ sitt kupuni u ibgħathom f ’daqqa lil: KOMPETIZZJONI CENTRO CASALINGA, KullĦadd, Ċentru Nazzjonali Laburista, Triq Mile End, il-Ħamrun, ĦMR 1717.

Isem:

4

Indirizz: Nru tal-karta tal-identità:

Nru tat-telefown:

LOGĦOB

26|06|2016 35

kullhadd.com

IRBAĦ €100 FI FLUS

Ibgħat dawn iż-żewġ kompetizzjonijiet f ’daqqa fl-indirizz: IRBAĦ €25 FI FLUS, KullĦadd, Ċentru Nazzjonali Laburista, Triq Mile End, il-Ħamrun, ĦMR 1717.

Idħol biċ-ċans li tirbaħ magħna.

129

TISLIBA

Mimdudin:

1.

4.

7,16.

9,19.

10.

12.

16.

18.

19.

20.

21.

23.

24.

Biex tqattgħu jbikkik (5) Kompli l-qawl: Alla jtik .... u joħodlok oħra (4) Iniżżel il-baħar (5) Spiċċa mix-xogħol (6) Pajjiż fil-Paċifiku tan-Nofsinhar (6) Kapaċità ? (6) Ara 7 Ara 2 Ara 9 Użin antik (5) Telaq (3) Ġara (4) Ħares lejja (5)

Weqfin:

1.

Jaħdmu l-art (6) 2,18. Drapp (5) 3,6,11. Tingħad fir-Rużarju

(8) 5,14. Taqta’ l-metall biha

(9) 6.

Ara 3 8.

Isem 9 11. Ara 3 12,17. Tilqa’ biha (5) 13.

Kunjom (3) 14. Ara 5 15. Aktar ma jkunu

għoljin aktar aħjar (6) 17. Ara 12 wieqfa 21,22. Pjazza (6) 22.

Ara 21

SOLUZZJONI TAL-ĠIMGĦA L-OĦRA Mimdudin: 1.Jarmi, 4.Ċint, 7,23.Mrabat, 9,16.Faħħar, 10.Barkun, 12.Miljun, 19,21 mimduda.

Ibatti, 20.Redus, 24.Manku

Weqfin: 1.Jiftaħ, 2.Riħ, 3,17.

Imbatt, 5,18.Iskot, 6,22.

Tonina, 8,11.Radjudrammi, 12.Mr, 13.LTE, 14.Nisħon, 15.Ħarbtu, 21.Tua

QED TAGĦRAFHOM? Fir-ritratt hemm żewġ uċuħ f ’wiċċ wieħed.

Qed tagħrafhom? Ħjiel: Żewġ atturi Brittaniċi li huma popolari ma’ bosta ammiraturi tal-komiks.

Personalità 1: Personalità 2: Isem: Indirizz: Nru tat-telefown:

IDĦOL BIĊ-ĊANS LI

TIRBAĦ €100

Kull l-aħħar Ħadd tax-xahar il-premju ta’ €25 jiżdied għal €100! Sabiex tipparteċipa ibgħat din il-paġna bħas-soltu. Apparti minn hekk żomm il-logos tal-KullĦadd tal-ġimgħat ta’ qabel, billi tqasqashom mill-ewwel paġna tal-gazzetta bid-data tal-ħarġa tidher, u tibgħathom flimkien ma’ din il-paġna.

Eżempju: ibagħtu l-paġna ta’ din il-logħba tal-lum il-Ħadd 26 ta’ Ġunju flimkien mal-logos tal-ħarġiet tal-5, 12 u 19 ta’ Ġunju.

RIŻULTATI TAL-ĠIMGĦA L-OĦRA

Roy Hodgson

Ir-rebbieħ tal-ġimgħa l-oħra: E. TABONE – Tal-Pietà L-ittri rebbieħa jintbagħtu fix-xahar ta’ wara li tkun intrebħet il-kompetizzjoni.

Antonio Conte

36 26|06|2016

kullhadd.com

SPORTS

WILLIAM CHETCUTI JIRBAĦ IL-WORLD CUP TAD-DOUBLE TRAP

Is-Segretarju Parlamentari għar-Riċerka, Innovazzjoni, Żgħażagħ u Sport l-Onorevoli Chris Agius, jawgura lil William Chetcuti li rebaħ il-World Cup tad-dixxiplina tad-Double Trap li saret f ’Baku l-Ażerbajġan.

Chetcuti laqat 139 plattina minn 150 fil-fażi ta’ kwalifikazzjoni. Fis-semifinali rnexxielu jolqot 29 minn 30 plattina biex hekk spara fil-finali għall-ewwel u t-tieni post kontra t-tiratur Taljan Marco Innocenti li laqat daqsu fis-semifinali.

Fil-finali reġa’ kellna parità bejn iż-żewġ tiraturi li laqtu 28 plattina minn 30 kull wieħed, u allura sfurzaw shoot-off li rebaħha William Chetcuti, b’Innocenti jkollu jikkuntenta bit-tieni post. Fit-tielet post spiċċa t-tiratur Ċiniż Junjie Mo. Kemm il-Forzi Armati ta’ Malta u SportMalta jagħtu s-sostenn tagħhom lil William Chetcuti, li b’din ir-rebħa kompla jikkonferma kemm l-investiment tal-Gvern f ’atleti ta’ dan il-kalibru u f ’dan l-isport qiegħed isarraf f ’riżultati konkreti. L-isport tal-isparar minn dejjem ġab lejn pajjiżna suċċessi u allura huwa għaqli li l-Gvern ikompli jinvesti, kif qiegħed jagħmel, sabiex l-atleti jkollhom il-faċilitajiet sabiex jitħarrġu blaħjar mod possibbli.

IL-KOSTA TAN-NOFSINHAR TA’ SQALLIJA GĦALL-KRUĊIERA TAS-SAJF TAL-MCC Wara s-suċċess tal-Kruċiera tas-Sette Giugno ta’ 93km għal Pozzallo l-Malta Cruising Club (MCC) issa se jorganizzaw il-Kruċiera tradizzjonali tagħhom tas-sajf.

Din is-sena din il-Kruċiera popolari se tiffoka fuq il-kosta tan-Nofsinhar ta’ Sqallija u l-intenzjoni hija li jbaħħru kemm jistgħu ‘l fuq lejn fil-Punent sa San Vito Lo Capo, dejjem iżommu viċin il-kosta ta’ Sqallija, u jibdew minn Scoglitti.

L-itinerarju ppjanat jinkludi wkoll il-gżira sabiħa ta’ Marettimo u l-gżira aktar turistika ta’ Favignana.

L-itinerarji suġġeriti jinvolvu madwar 408 sa 462 mil nawtiku tan-navigazzjoni u għandhom jieħdu minn 14 sa 16-il jum, jiddependi fuq it-temp u l-portijiet ta’ waqfa magħżula. Id-dati tat-tluq għal din il-Kruċiera se jkunu l-Erbgħa 29 ta’ Ġunju u s-Sibt 2 ta’ Lulju u l-itinerarju kollu se jieħu madwar 15-il jum, iżda itinerarji ta’ għaxart ijiem jew inqas, huma possibbli.

L-idea hija li jaslu sal-Gżejjer Egadi b’żewġ tappi twal u żewġ tappi qosra (4 jiem), fejn joqogħdu fiż-żona tal-Gżejjer Egadi/Trapani għal ftit jiem u wieħed imur lura lejn Malta b’waqfa fil-portijiet differenti fit-triq meta jkun possibbli.

Il-Membri tal-MCC li sejrin fuq il-Kruċiera ta’ din is-sena ġew ipprovduti bi ktejjeb ta’ 48 paġna magħmul b’mod speċjali għall-okkażjoni minn Austin Calleja, is-Segretarju tal-Klabb.

Fil-ktejjeb hemm informazzjoni dwar kull port ta’ waqfa fuq il-Kruċiera inklużi n-numri tat-telefon u l-kanali VHF għall-marinas, approċċi tal-port u Ir-rotta tal-Kruċiera tas-Sajf ta’ 462 mil informazzjoni relatata oħra.

Il-ktejjeb anki jitkellem ukoll fuq l-attrazzjonijiet turistiċi li jinsabu qrib il- nawtikuil tal-Malta Cruising Club tul ilkosta tan-nofsinhar ta’ Sqallija. portijiet tan-Nofsinhar-Punent ta’ Sqallija li hemm fuq il-Kruċiera.

JISSOKTA IL-LOGĦOB NAZZJONALI TAL-ISPECIAL OLYMPICS F’PAJJIŻNA L-Ispecial Olympics Malta tat bidu għal-Logħob Nazzjonali f ’Malta. Dawn bdew proprju nhar il-Ġimgħa li għadda u se jibqgħu sejrin s’għada f ’lokalitajiet differenti f ’Malta. F’dawn il-logħob se jipparteċipaw atleti b’diżabbilitajiet intellettwali f ’sitt dixxiplini differenti fosthom, l-atletika, il-bocce, il-bowling, il-futbol, l-aquatics u t-table tennis.

Se jipparteċipaw tliet delegazzjonijiet minn Malta, mill-Italja u minn Ċipru.

It-tnedija ta’ dawn il-logħob saret b’mod uffiċjali f ’ċerimonja fil-

Forti ta’ Sant’Iermu l-Belt Valletta fejn inxtegħlet l-fjamma. It-torċa, akkumpanjata minn atleti tal-Ispecial Olympics Malta, telqet mil-Learning Hub f ’Għajnsielem.

Anna Calleja, id-direttriċi talIspecial Olympics Malta, esprimiet l-entużjażmu tagħha għal dawn illogħob li se jsiru f ’Malta, filwaqt li qalet li dawn iservu biex jagħtu aktar opportunitajiet lill-atleti tal-Ispecial Olympics. Huma se jikkompetu ma’ atleti minn pajjżi oħrajn. Hija qalet

li l-għan tal-Ispecial Olympics hu li l-atleti jingħataw opportunitajiet biex juru l-abbiltajiet tagħhom u juru kuraġġ u ħbiberija mal-atleti sħabhom, il-familjari u l-komunità.

L-Ispecial Olympics Malta nediet ukoll is-sit uffiċjali, www. specialolympicsmalta.org, li se tkun qed tiġi aġġornata kemm waqt dawn il-logħob, kif ukoll bl-attivitajiet u l-programmi skont kif ikunu qegħdin jiġu organizzati matul iż-żmien.

Dan l-avveniment qiegħed jittella’

grazzi għal The Marigold Foundation, Malta Council for the Voluntary Sector, Coca-Cola, Microsoft, SportMalta, il-Pulizja ta’ Malta, VOPs, James Caterers, il-Ministeru għallEdukazzjoni u Xogħol, il-Ministeru għad-Djalogu Soċjali, Affarijiet talKonsumatur u Libertajiet Ċivili, isSegretarjat Parlamentari għar-Riċerka, l-Innovazzjoni, Żgħażagħ u Sport, u s-Segretarjat Parlamentari għadDrittijiet ta’ Persuni b’Diżabbilità u Anzjanitá Attiva.

SPORTS

kullhadd.com

26|06|2016 37

EURO 2016

ĦARSA LEJN L-FAŻI TAL-AĦĦAR 16

Parc Olympic Lyonnais (Lyon)

Stade Pierre-Mauroy (Lille) Franza vs Irlanda Franza u r-Repubblika tal-Irlanda se jkunu qed jiltaqgħu kontra xulxin illum waranofsinhar fil-fażi talaħħar 16 fi Stade Olympique Lyonnais. It-tim ta’ Franza għadu mhux megħlub flistadju tal-gruppi f ’din ilkompetizzjoni wara li rebħu 2-0 kontra r-Rumanija fl-ewwel logħba tagħhom, rebħu littim tal-Albanija bl-istess iskor, u fl-aħħar logħba tal-gruppi spiċċaw f ’parità mal-Iżvizzera li għadhom kif lagħbu lbieraħ kontra l-Polonja. Żgur li t-tir ta’ Didier Deschamps hu li t-tim tiegħu jibqa’ mhux megħlub u b’hekk ikun jista’ jgħaddi għall-kwarti tal-finali. Minnaħa l-oħra, it-tim tal-Irlanda mmexxi minn Martin O’Neill u Roy Keane, kien fost dawk l-erba’ timijiet li għaddew bħala wieħed mill-aħjar tim li spiċċaw fit-tielet post. L-esperjenza tagħhom fl-istadju tal-gruppi kienet waħda mżewqa minn kollox, hekk kif esperjenza draw, telfa u rebħa. Fil-fatt, flewwel logħba kontra l-Iżvezja huwa spiċċa f ’parità, fit-tieni logħba huma kienu umiljati mill-Belġju, u fl-aħħar logħba rnexxielhom isibu gowl lejn l-aħħar kontra l-Italja, li kienet biżżejjed biex jipproggressaw għar-rawnd li jmiss.

F’għajnejn ħafna, il-kowċ ta’ Franza Didier Deschamps għamel żball fl-istadju talgruppi hekk kif, minn logħba għal logħba, biddel ħafna millewwel ħdax fit-tliet logħbiet

Stadium Municipal (Toulouse) li lagħbu s’issa. Din id-darba, iżda, ma jistgħux jaffordjaw li jitilfu u għalhekk Deschamps huwa mistenni li jibda bl-aħjar ħdax possibbli fil-grawnd.

Fil-fatt, Paul Pogba, Antoine Griezmann u Dimitry Payet kollha mistennija li jibdew illum f ’formazzjoni ta’ 4-3-3. Minnaħa l-oħra, it-tim tal-Irlanda se jkollu nieqes lill-attakkant ta’ Stoke Jonathan Walters li għadu jinsab indispost wara injury li sofra fl-ewwel logħba tal-grupp kontra l-Iżvezja. Madankollu, Martin O’Neill mistenni jibda bl-istess ħdax-il plejer li bdew kontra l-Italja nhar l-Erbgħa li għadda, liema logħba kienet kruċjali biex waslu sa dan l-istadju f ’dawn il-Kampjonati Ewropej.

Mil-lat ta’ storja, il-logħob bejn dawn iż-żewġ timijiet minn dejjem kien missielet ferm. B’kollox lagħbu 16il darba kontra xulxin fejn f ’ħames logħbiet minnhom spiċċaw fi draw, it-tim ta’ Franza rebaħ sebgħa, filwaqt li dak talIrlanda rebaħ erbgħa. Ġermanja vs Slovakkja Fit-tieni logħba li hemm illum, u li se tintlagħab fis-6.00pm, hija dik bejn il-Ġermanja u s-Slovakkja u se tkun qed tintlagħab fi Stade PierreMauroy f ’Lille. Ir-rebbieħa tatTazza tad-Dinja spiċċaw l-ewwel fil-grupp tagħhom b’żewġ rebħiet u draw. Madankollu, ilprestazzjonijiet tagħhom xejn ma kienu konvinċenti u dan minħabba li l-attakk tagħhom,

s’issa, jidher li huwa fqir. Filfatt, il-kowċ tat-tim Ġermaniż Joachim Low għandu wġigħ ta’ ras kbira quddiemu minħabba li t-tim tiegħu se jilgħab kontra s-Slovakkja, tim li kien għelibhom f ’partita ta’ ħbiberija ftit taż-żmien ilu, proprju fl-aħħar ġimgħa ta’ Mejju. Min-naħa l-oħra, it-tim tas-Slovakkja kkwalifika għal mal-aħħar sittax, ukoll, bħala wieħed mill-aħjar timijiet li spiċċaw fit-tielet post, b’total ta’ erba’ punti minn tliet logħbiet. B’sorpriża huma tilfu 2-1 kontra t-tim ta’ Wales, iżda wara rnexxielhom jegħlbu lirRussja bl-istess skor u draw ta’ mingħajr gowls kontra talIngliżi. Kollox ma’ kollox, it-tim tas-Slovakkja huwa li kapaċi jilgħab futbol sabiħ, iżda fl-istess ħin ukoll, jista’ jkun vulnerabbli malajr.

Għall-Ġermanja mistenni jirritorna d-difensur ta’ Bayern Munich Mats Hummels, madankollu sieħbu fil-qalba tad-difiża Jerome Boateng għadu dubjuż wara li qala’ daqqa fl-aħħar logħba li lagħab dan ittim. Mil-lat ta’ formazzjoni, ilkowċ Joachim Low mhuwiex xi wieħed li jħobb jibdel spiss il-plejers u s-sistema. Għalhekk huwa mistenni li jibda bl-istess plejers li lagħbu fl-aħħar logħba tal-gruppi kontra l-Irlanda ta’ Fuq, kif ukoll bl-istess formazzjoni. Min-naħa l-oħra, it-tim tal-Islovakkja għandu lid-difensuri Tomas Hubocan u Dusan Svento dubjużi, filwaqt li l-attakkant Robert Mak għandu inċert jekk jistax ikun

tajjeb għal-logħob fil-ħin.

Riċentament, dawn it-timijiet iltaqgħu kontra xulxin f ’logħba ta’ ħbiberija bi tħejjija għallEuro 2016 f ’Mejju li għadda fejn it-tim Slovak dawwar telfa f ’rebħa wara li sab ruħu minn taħt u b’hekk rebħu l-logħba bl-iskor ta’ 3-1. Għalhekk, mill-ħames konfronti bejn iżżewġ nazzjonijiet, ftit hemm x’tagħżel hekk kif il-Ġermanja rebħu tlieta u l-Islovakkja rebħu tnejn.

Ungerija vs Belġju L-aħħar logħba li hemm illum fid-9pm u li se tintlagħab flIstadium Municipal, hija dik bejn l-Ungerija u l-Belġju.

Il-Belġju se jkun qed jilgħab kontra r-rebbieħ ta’ grupp F, dak tal-Ungerija, hekk kif qed jimmiraw li jirbħu t-tielet logħba infila u clean sheet f ’din l-edizzjoni tal-Kampjonati Ewropej. Il-Belġju bdew dan it-tournament b’telfa ta’ 2-0 kontra t-Taljani, telfa li spiċċat swithom l-ewwel post filgrupp tagħhom. Madankollu, żgur li servithom ta’ tbeżbiża hekk kif rebħu żewġ logħbiet ta’ wara bl-iskor ta’ 3-0 u 1-0 kontra l-Irlanda ta’ Fuq u l-Iżvezja rispettivament. Ilplejers Belġjani se jkunu qed jagħmlu dak kollu possibbli biex jirbħu din il-logħba u biex b’hekk jakkwista l-ewwel rebħa tagħhom f ’dan l-istadju għallewwel darba mill-Kampjonati Ewropej tal-1980. Sadanittant ir-rebħa tal-Ungerija ta’ 2-0 kontra l-Awstrija fl-ewwel

logħba tagħhom fl-istadju talgruppi wittiet it-triq biex jirbħu dan il-grupp, wara li mbagħad ġew draw kemm mal-Iżlanda kif ukoll mal-Portugall. Millogħob li ntlagħbu s’issa, ittim tal-Ungerija jidher għandu bażi qawwija ta’ segwaċi warajh u żgur li ma jixtiqx jiddiżappuntahom.

Il-Belġjani qatt ma ġew megħluba mill-Ungeriżi filħames darbiet li ltaqgħu kontra xulxin. Fil-fatt, il-Belġjani rebħu erba’ konfront u l-konfront l-ieħor spiċċa f ’parità. Bħalissa t-tim tal-Belġju, għalhekk, rebaħ tliet darbiet infila lillUngerija u fl-aħħar tliet konfronti bejniethom, il-Belġju skurjaw mill-inqas żewġ gowls.

Dawn iż-żewġ timijiet iltaqgħu darba f ’kampjonati Ewropej u dan kien proprju fl-1972, fejn il-Belġju kienu għelbu lillUngerija bl-iskor ta’ 2-1.

L-esperjenza tal-Ungerija s’issa f ’dan it-tournament kienet qisha hekk kif għadhom mhux megħluba mil-logħb li lagħbu s’issa. Madankollu, huma underdogs kbar f ’dan il-konfront kontra l-Belġju li għandhom talenti fuq quddiem bħal Eden Hazard, Kevin de Bruyne u Romelu Lukaku. Ħafna mill-pubbliku qed jistenna li se tkun rebħa faċli għall-Belġju, iżda l-Ungerija m’għandhomx jiġu diskreditati minn daqshekk kmieni, wara l-prestazzjoni tajba li kellhom kontra l-Portugall, fejn irnexxielhom jiskurjaw tliet gowls. Fi kliem ieħor, il-logħba tista’ tmur fuq kull naħa.

38 26|06|2016

kullhadd.com

RYAN CASSAR JISKURJA GĦALL-EWWEL DARBA F’ANDORRA

Ġiet fi tmiemha l-esperjenza sabiħa li kellu t-tim nazzjonali Malti u Ryan Gilmour Cassar f ’Andorra. Fit-tieni logħba ta’ ħbiberija f ’Andorra La Vella, minkejja t-telfa ta’ 4-2, kienu l-Maltin li fetħu l-iskor bl-ewwel gowl ta’ Cassar bil-flokk tattim nazzjonali Malti.

Wara l-ewwel telfa ta’ 3-0, il-plejers Maltin dehru iktar kunfidenti u kellhom ħinijiet twal bil-pussess tal-ballun. Ilgowler Malti Reuben Grech kien impenjat għal diversi drabi u rrisponda tajjeb ħafna, sakemm l-avversarji rnexxielhom iġibu l-gowl tad-draw. L-ewwel taqsima ntemmet bl-iskor ta’ 1-1.

Matul it-tieni taqsima it-tim tal-Andorra wettaq reazzjoni aggressiva u mar kmieni fil-vantaġġ. Minn hawn Matthew Xerxen beda jilgħab bħala flying keeper, iżda din il-mossa waslet lill-avversarji sabiex jiskurjaw żewġ gowls f ’lasti vojta.

Aktar tard fit-tieni taqsima, l-Maltin ġew motivati mit-tieni gowl skurjat minn Christian Wismayer. Bl-iskor finali ta’ 4-2 favur l-Andorra, il-Maltin se jiġu lura b’esperjenza li swiethom mhux ftit.

SPORTS

IT-TIMIJIET NAZZJONALI MAĠĠURI GĦALL-KAMPJONATI EWROPEJ Fi ftit ġranet oħra jibda perjodu ferm impenjattiv għal Malta Basketball Association hekk kif numru ta’ timijiet nazzjonali f ’kategoriji differenti jkunu mpenjati fil-Kampjonati Ewropej tal-FIBA. L-ewwel li se jkunu fl-azzjoni huma n-nazzjonal kemm maskili kif ukoll femminili.

Fil-fatt illum, it-tim nazzjonali maskili jħalli Malta għal Moldova fejn hemm hemmhekk se jikkompeti fil-Kampjonati Ewropej tal-FIBA għal Pajjiżi Żgħar. Malta se tibda l-impenji nhar it-Tlieta 28 ta’ Ġunju f ’logħba minn Grupp A kontra San Marino.

L-għada Malta tiffaċċja lillIrlanda u l-Ħamis tiltaqa’ kontra l-Ġibiltà. Il-grupp l-ieħor hu kompost minn Wales, l-Andorra, l-Armenja u l-Moldova.

Wara s-suċċessi miksuba fl-aħħar tliet kampjonati, b’midalji tal-bronż fl-2010 u l-2012 kif ukoll ir-rebħ tal-fidda sentejn ilu, it-tim nazzjonali maskili bħalissa huwa għaddej minn perjodu tranżitorju bl-introduzzjoni

ta’ numru ta’ plejers żgħażagħ taħt il-gwida tal-kowċ Taljan Andrea Paccarie.

L-iskwadra li sejra l-Moldova hi komposta minn Sean Borg, Peter Shoults, David Bugeja, Kieron Caruana, Andrew Aquilina, Jean Paul Schembri, Nikola Vasovic, Matthew Gouder, Jacob Formosa, Alec Felice Pace, Stefan Cappello u Tevin Falzon.

Fl-istess ħin it-tim nazzjonali femminili se jmur il-Ġibiltà għall-Kampjonati Ewropej Femminili talFIBA għall- Pajjiżi Żgħar.

Fl-aħħar żewġ edizzjonijiet

fl-2012 u l-2014 Malta rebħet il-bronż wara li fl2008 u l-2010 Malta kienet rebħet id-deheb.

Malta se tkun fi Grupp B u tilgħab kontra l-Andorra nhar l-Erbgħa 29 ta’ Ġunju u l-għada kontra l-Ġibiltà.

Grupp A hu kompost millMoldova, Wales u l-Irlanda.

L-iskwadra taħt il-gwida tal-kowċ Angela Adamoli hi komposta minn Sarah Pace, Elena Cassar, Ashley Vella, Samantha Brincat, Maria Bonett, Stef Demartino, Cristina Grima, Beverly Zammit, Gaby Mifsud, Hannah Al Tumi, Josephine Grima u Christina Curmi.

ANALIŻI U RAPPORTI TA’ LIAM GAUCI

LIL HINN MIĊ-ĊIRKWIT

Kif kien mistenni, il-Gran Premju tal-Ewropa ħoloq ħafna punti ta’ diskussjoni interessanti speċjalment fejn tidħol is-sigurtà tas-sewwieqa. Barra minn hekk, Ecclestone reġa’ qajjem dubji dwar il-futur ta’ diversi ċirkwiti filwaqt li ħaddieħor kien qiegħed jiddiskuti d-destin tal-kap tal-FOM stess.

Il-periklu huwa parti mill-ispettaklu

Kif dejjem jiġri meta jkun hemm gran premju ġdid, id-dibattitu dwaru jibqa’ aspett prominenti fl-aħbarijiet tal-ġimgħa ta’ wara.

B’mod partikolari fil-każ ta’ Baku, is-sigurtà kienet l-aktar kwistjoni li ġibdet l-attenzjoni hekk kif numru ta’ sewwieqa, fosthom Jenson Button, sostnew li dan iċ-ċirkwit kellu diversi punti perikolużi b’runoff areas qosra jew ineżistenti.

Madankollu, kmieni din il-ġimgħa Sebastian Vettel iddefenda lill-FIA kif ukoll lill-organizzaturi tal-Gran Premju tal-Ewropa hekk kif sostna li dawn għamlu biċċa xogħol tajba ferm biex addattaw toroq normali għal tellieqa ta’ din ilkwalità. L-eks kampjun tad-dinja Ġermaniż saħaq li l-Federazzjoni tagħmel tajjeb li tkompli ttejjeb

l-istandards ta’ sigurtà fil-Formula 1. Però, huwa qal li l-periklu jmur id f ’id mal-isport motoristiċi u li fil-fatt dan l-aspett jattira ħafna nies lejn il-F1.

Farsa perikoluża

Vettel ikkummenta wkoll dwar il-limitazzjoni stretta talkomunikazzjoni bir-radju bejn it-timijiet u s-sewwieqa li reġgħet kienet prominenti f ’Baku hekk kif il-Mercedes ma setgħux jgħidu lil Hamilton x’engine mode kellu jagħżel biex jikkoreġi problema li kellu fil-vettura tiegħu.

Skont ir-regolamenti tal-FIA, sewwieq għandu jsuq waħdu u mingħajr għajnuna. Għaldaqstant, it-tim ma jistax jagħtih informazzjoni li tista’ żżid ilprestazzjoni tiegħu waqt it-tellieqa.

Madankollu, is-sitwazzjoni ta’ Hamilton kienet partikolari hekk kif huwa ma kienx qiegħed jitlob għal żieda fil-prestazzjoni imma għajnuna biex ikollu livell ta’ rendiment normali.

Mistoqsi x’jaħseb dwar din issitwazzjoni Vettel sostna li din il-limitazzjoni kienet farsa għaliex qal li din ir-restrizzjoni m’għandha l-ebda effett pożittiv

fuq l-ispettaklu, anzi tnaqqsu hekk kif id-dilettanti jkollhom anqas messaġġi x’jisimgħu waqt it-tlielaq.

Anki Hamilton stess kien negattiv dwar il-kwistjoni fejn saħansitra sostna li ħass li kien fil-periklu waqt it-tellieqa għaliex għamel ħafna ħin iħares lejn l-isteering tal-vettura tiegħu biex jipprova jirranġa l-problema teknika li kien qed jesperjenza.

Tmintax-il tellieqa fl-2017?

Sadanittant, il-kalendarju talistaġun li ġej reġa’ kien fiċċentru tal-ispekulazzjoni fl-aħħar jiem. F’kummenti li ta lill-midja Brittanika, il-kap tal-FOM Bernie Ecclestone sostna li s-sena d-dieħla jaf ikun hemm tmintax-il tellieqa biss ikkumparati mal-wieħed u għoxrin ta’ din is-sena.

Skont Ecclestone t-tlielaq neqsin jistgħu jkunu dawk tal-Ġermanja, l-Italja u l-Kanada. Dawn it-tliet gran premji kienu fil-mira ta’ kritika min-naħa tal-Brittaniku għaliex huwa ma kienx kuntent bil-livell ta’ investiment li l-organizzaturi rispettivi tagħhom qegħdin jattiraw għalihom. Għaldaqstant, huwa għamilha ċara li lest illi

jxolji jew ma jġeddidx il-kuntratti tagħhom jekk ma jindirizzawx iddubji tiegħu.

Irid li l-FIA jkollha aktar saħħa Ecclestone ssemma wkoll hekk kif il-President tal-FIA Jean Todt sostna li diġà hemm għaddejjin diskussjonijiet dwar min se jieħu post il-biljunarju Brittaniku meta dan itemm l-involviment tiegħu fil-F1. Todt ammetta li r-responsabbiltà ta’ din iddeċiżjoni taqa’ prinċiparjament fuq is-CVC, illi jżommu d-drittijiet kummerċjali tal-Formula 1.

Madankollu, huwa saħaq li l-FIA għandha l-intenzjoni li jkollha vuċi importanti f ’dan id-dibattitu.

Barra minn hekk, Todt ta x’jifhem illi l-FIA qiegħda tistenna li jkollha aktar saħħa fil-proċess talifformular u l-implimentazzjoni tarregolamenti mill-2021 ‘il quddiem meta jidħol fis-seħħ il-Concorde Agreement il-ġdid li għadu jrid jiġi diskuss. Il-ftehim attwali, illi kien introdott fl-2009, kien fil-mira ta’ ħafna kritika hekk kif firex il-poter f ’idejn tant entitajiet illi nħolqot ħafna burokrazija li ġeneralment timblokka l-approvazzjoni ta’ riformi importanti.

FORMULA 1

kullhadd.com

26|06|2016 39

RIŻULTAT LI JAGĦTI NIFS LIL ROSBERG Il-ġimgħa l-oħra għajnejn iddinja tal-Formula 1 kienu fuq iċ-ċirkwit ta’ Baku hekk kif l-Ażerbajġan ospitat l-ewwel Gran Premju fl-istorja tagħha f ’din il-kategorija. Minkejja li l-punti ta’ interess ma naqsux, kollox ma’ kollox, ħafna stennew spettaklu akbar milli dak li rajna.

B’mod partikolari, ħafna dilettanti stennew numru kbir ta’ inċidenti matul din it-tellieqa, speċjalment wara dak li rajna fissessjonijiet ta’ prattika, dawk ta’ kwalifikazzjoni u t-tellieqa talGP2. Madankollu, it-tluq kien mingħajr inċidenti serji hekk kif is-sewwieqa kienu kawti ħafna, mentalità li estendiet ruħha għat-tellieqa kollha.

Logħob bl-istrateġiji Rosberg kellu tluq tajjeb u ma rax it-tip ta’ attakki fuq ilpożizzjoni tiegħu li spiċċa vittma tagħhom fil-Kanada. Ricciardo wkoll kellu bidu pożittiv.

Però l-affarijiet inbidlu għallagħar fi żmien qasir għaliex kemm hu kif ukoll Verstappen esperjenzaw konsum veloċi ħafna tar-roti supersoft. Dan ilfatt ġiegħel lir-Red Bull Racing (RBR) idaħħluhom it-tnejn fil-pits kmieni fit-tellieqa biex jagħtuhom sett ta’ roti ġodda.

Minkejja dan il-kuntrarju, l-RBR kienu qegħdin jittamaw li r-roti soft illi introduċew flewwel pit stop iwassluhom salaħħar tat-tellieqa. Però, anki dawn ittieklu fi żmien qasir, fatt li wassal lil dan it-tim biex imur saħansitra għall-mediums fittieni waqfa.

Hawnhekk, Raikkonen kien tant iffukat fuq Ricciardo li meta dan tal-aħħar qabad it-triq għallpits, il-Finlandiż beda dieħel warajh minkejja li l-Ferrari ma kinux għadhom talbuh biex jagħmel dan. Meta Raikkonen induna bl-iżball u reġa’ mar jaqbad ir-racing line tat-traċċat kien tard wisq għaliex kien diġà qasam il-linja tal-pit lane b’erba’ roti. Għaldaqstant, huwa kien fil-mira ta’ penalità ta’ ħames sekondi.

Meta s-sewwieqa tal-RBR daħlu fil-pits, il-Ferrari ddeċiedew li jagħmlu l-istess. Madankollu, Vettel sostna li kien qed iħossu komdu bis-sett ta’ roti li kellu u għalhekk ried jibqa’ barra. Il-

Ferrari aċċettaw is-suġġeriment tal-Ġermaniż u żammewh barra sal-għoxrin dawra.

Minkejja li Vettel eventwalment ħareġ wara Raikkonen wara l-waqfa tiegħu, fi żmien qasir deher ċar li kien hu li kellu raġun dwar meta kellha ssir il-pit stop. Dan għaliex huwa laħaq lil Raikkonen b’pass mgħaġġel tant li t-tim talab lill-Finlandiż biex iwarrabblu.

Problemi tekniċi Sadanittant, Hamilton, li dak ilħin beda jipprova tal-inqas jitla’ fuq il-podju, ra t-tellieqa tiegħu kkumplikata minn problemi tekniċi. Din tfaċċat lejn nofs ittellieqa meta l-Brittaniku beda jilmenta li ma kienx qiegħed jirnexxielu jisfrutta s-saħħa kollha tal-magna tiegħu, fatt li beda jtelliflu madwar terz ta’ sekonda kull dawra.

Il-problema teknika li sab ma’ wiċċu Hamilton waslet għal perjodu ta’ frustrazzjoni għall-Brittaniku. Dan għaliex deher ċar li l-problema ma kinitx ġejja minn ħsara, imma minn setting ħażin fil-vettura tiegħu. Madankollu, meta hu appella għal direzzjoni mit-tim, dan qallu li r-regolamenti ma kinux jippermettulhom joffrulu l-istruzzjonijiet li kien qed jitlob.

Għaldaqstant, huwa għamel madwar ħmistax-il dawra jilgħab mal-buttuni tal-isteering

KLASSIFIKA: EWROPA POŻ.

01 02 03 04 05 06 07 08 09 10

SEWWIEQ Nico Rosberg Sebastian Vettel Sergio Perez Kimi Räikkönen Lewis Hamilton Valtteri Bottas Daniel Ricciardo Max Verstappen Nico Hulkenberg Felipe Massa

TIM Mercedes Ferrari Force India Ferrari Mercedes Williams Red Bull Red Bull Force India Williams

tiegħu biex jipprova jaqbad art tal-problema.

Is-sitwazzjoni reġgħet irritornat għan-normal f ’dawra 42. Madankollu, Hamilton kien diġà tilef tant ħin li ma kellux ċans jilħaq lil Raikkonen.

Dan, però, ma fissirx li kollox kien ward u żahar għallFinlandiż għaliex fl-aħħar fażi tat-tellieqa huwa beda jesperjenza problemi simili għal dawk ta’ Hamilton fil-vettura tiegħu. Din kienet daqqa ta’ ħarta għal Raikkonen għaliex, minħabba l-penalità ta’ ħames sekondi li ngħata aktar kmieni, huwa kellu bżonn vantaġġ komdu fuq il-kompetitur ta’ warajh biex iżomm postu filklassifika.

Però, il-problemi li bdiet tagħtih il-vettura ppermettew lil Perez li mhux biss jilħqu, imma anki jaqbżu fuq it-traċċat stess fl-aħħar dawra.

Konklużjonijiet Permezz ta’ din ir-rebħa, Rosberg reġa’ fetaħ vantaġġ ta’ 24 punt fuq Hamilton. Din id-differenza tagħtu ftit nifs wara diversi ġimgħat li fihom il-kollega tiegħu rranka mhux ħażin grazzi għal serje ta’ riżultati pożittivi. Madankollu, dan il-vantaġġ huwa żgħir biżżejjed biex ikun jista’ jingħalaq fuq medda ta’ tellieqa waħda biss. Għaldaqstant,

KLASSIFIKA: SEWWIEQA ĦIN 1:32:52.366 +16.696s +25.241s +33.102s +56.335s +60.886s +69.229s +70.696s +77.708s +85.375s

POŻ.

01 02 03 04 05 06 07 08 09 10

SEWWIEQ Nico Rosberg Lewis Hamilton Sebastian Vettel Kimi Räikkönen Daniel Ricciardo Max Verstappen Valtteri Bottas Sergio Perez Felipe Massa Daniil Kvyat

PUNTI 141 117 96 81 78 54 52 39 38 22

it-triq għas-suċċess għadha twila u kollha ostakli għallĠermaniż.

Sadanittant, f ’Baku l-Ferrari kkonfermaw li d-distakk tekniku li kellhom minn malMercedes m’għadux kbir daqs kemm kien. Però, fejn jidħol it-tfassil tal-istrateġija jidher li għad għandhom żvantaġġ notevoli kontra il-Ġermaniżi.

Dan ħareġ ċar mid-deċiżjoni ta’ Vettel li jopponi t-talba tat-tim li riedu jbiddel ir-roti kmieni fit-tellieqa minkejja li s-sett li kien qiegħed juża kien għadu fi stat tajjeb.

Fil-fatt, eventwalment kien Vettel li kellu raġun għaliex, b’mod ġenerali, huwa kellu prestazzjoni ferm aħjar minn dik ta’ Raikkonen illi obda l-ordni tat-tim.

Fl-aħħar ta’ min isemmi l-prestazzjoni eċċellenti li kellu Perez li gawda minn vettura kompetittiva ferm. Fil-fatt, f ’Baku l-Force India komplew bir-ritmu tajjeb li qabdu fi Spanja fejn introduċew diversi żviluppi tekniċi li diġà tawhom l-opportunità li jtellgħu lissewwieq Messikan tagħhom fuq il-podju darbtejn fl-aħħar xahar.

Is-sitwazzjoni għal Hulkenberg kienet kemxejn differenti għaliex huwa sab ruħu involut f ’inċident fl-ewwel dawra li ħoloqlu problemi filvettura tiegħu li ppenalizzawh tul it-tellieqa kollha.

KLASSIFIKA: KOSTRUTTURI

POŻ.

01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11

KOST. Mercedes Ferrari Red Bull Williams Force India Toro Rosso Mclaren Haas Renault Sauber Mrt

PUNTI 258 177 140 90 59 32 24 22 6 0 0

40 26|06|2016

kullhadd.com

LOKALI

BUSUTTIL TAĦT PRESSJONI, JAQBEŻ GĦAL BEZZINA Nies qrib id-Deputat Toni Bezzina wasslu messaġġ qawwi lil Busuttil li, jekk ineħħi lid-deputat tagħhom għax ġew ikkonfermati l-fatti f ’libell, allura hu jkollu jitlaq ukoll għax tilef libell li kkonferma li l-kumpanija legali tiegħu ħadet mal-€1,000,000 f ’konsulenzi.

Fil-jiem li għaddew ġie kkonfermat fil-Qorti li Toni Bezzina wettaq abbuż ta’ poter billi qabbad ħaddiema tal-Gvern jaħdmu fuq każin tal-PN fiż-Żurrieq. Agħar minn hekk, meta nqabad bi stejjer f ’din il-gazzetta u fil-ġurnal L-Orizzont, kien ġiegħel lillistess ħaddiema jieħdu ġurament falz biex jiċħdu.

Biex ma jiħux deċiżjoni dwar dan il-każ, il-Kap tal-Oppożizzjoni kien iddeċieda li jistenna l-eżitu tal-libell, bit-tama li jinqata’ favur Bezzina.

Ladarba nqata’, u kien se jieħu deċiżjoni biex ikeċċi lil Bezzina, iddeputat daħħal kawża ta’ appell. Dan wassal biex Simon Busuttil jgħid millewwel li se jerġa’ jistenna l-eżitu talappell tal-każ biex jieħu deċiżjoni.

Li jgħodd għal Bezzina, jgħodd għal Busuttil Kien wara din l-aħħar stqarrija li nies qrib Bezzina wasslu messaġġ ċar lil Busuttil li “jekk se tmiss lil Bezzina, x’se jiġri fuq il-libell li għadek kemm tlift fuq il-miljun ewro f ’konsulenzi li ħadet il-kumpanija legali tiegħek?”

Tlieta 21 ta’ Ġunju 2016, Busuttil jgħid li “sospensjoni għal Bezzina mhijiex flokha”. F’din l-istorja intitolata ‘Busuttil jibqa’ jiddefendi lil Bezzina’, Simon Busuttil lanqas biss jirreferi għall-appell.

Dan minħabba li Busuttil lanqas biss għamel appell hu stess missentenza li kkonfermat li l-kumpanija legali tiegħu ħadet mal-miljun ewro f ’konsulenzi.

It-Times of Malta l-ipokresija ta’ Busuttil

toħroġ

Biex tkompli tagħqad, it-Times of Malta ppubblikat editorjal intitolat ‘What’s good for the goose’, li jgħid li Busuttil ma jistax ikun kredibbli filkritika li jagħmel lill-Gvern u qed joħroġ ta’ “ipokrita” jekk ma jiħux azzjoni kontra Toni Bezzina. Fl-istess editorjal jiġi kkritikat ukoll dwar kif mexa fil-każ tas-Sindku tar-Rabat Għawdex li, malli nstab ħati talli kien qed isuq taħt l-effett tal-alkoħol u rrifjuta t-test tal-breathalyser, reġa’ Nies qrib Bezzina wasslu messaġġ ċar lil Busuttil li poġġieh sindku mill-ewwel. ‘jekk se tmiss lil Bezzina, x’se jiġri fuq il-libell li għadek Fid-Dar Ċentrali dan l-editorjal niżel għasel għax jafu li, jekk irid ikun kemm tlift fuq il-miljun ewro f ’konsulenzi li ħadet onest fuq dak li ilu jgħid, ma għandux il-kumpanija legali tiegħek?’ triq oħra ħlief li jkeċċi lil Bezzina.

B’hekk Simon Busuttil għadu qed jixtarr iqaċċatx ras Dan il-messaġġ ċar jidher li Busuttil Fil-fatt, fi storja li tfaċċat minn Bezzina bil-konsegwenzi li din tista’ ħadu mill-ewwel. imkien fit-Times of Malta nhar it- ġġib magħha.