KullHadd_21.06.2015

www.kullhadd.com

ÓARSA LEJN IL-PROPOSTI GÓAR-RIFORMA TAL-PENSJONIJIET Il-Óadd 21 ta’ Ìunju, 2015 Óar©a Nru 1,145

Ara pa©na 6 Prezz ›0.80

IS-SWATAR BLA LAQGÓAT

REKLAM GÓALL-INVESTIMENT

SISTEMA ÌDIDA GÓALL-EMERÌENZA

Minkejja li l-kumitati amministrattivi huma obbligati li jiltaqg˙u g˙all-inqas darba f’xahar, ilKumitat Amministrattiv tas-Swatar, immexxi miçChairperson Nazzjonalista Matthew Mangion, ilu ma jiltaqa’ g˙al seduta regolari g˙al iktar minn tliet xhur.

Skont sorsi infurmati, il-laqg˙a li jmiss mhux mistennija ssir qabel Lulju. Dan filwaqt li l-kumitat jixtieq li jie˙u l-istatus ta’ kunsill lokali.

Fl-a˙˙ar ©img˙at fid-Dipartiment tal-Emer©enza ©iet introdotta sistema li biha kull pazjent li jid˙ol lEmer©enza jidda˙˙al f’sistema kompjuterizzata u ma’ kull proçess waqt li jkun l-Emer©enza ji©i mniΩΩel fi track record.

Dwar din is-sistema, li n˙admet biex jitnaqqas il˙in li persuna ddum fid-Dipartiment tal-Emer©enza, tkellimna mas-Segretarju Parlamentari g˙as-Sa˙˙a Chris Fearne.

Din il-©img˙a l-Kunsill tal-Affarijiet Ekonomiçi u Finanzjarji tal-Unjoni Ewropea laqa’ r-rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni Ewropea biex Malta tin˙are© mill-Proçedura ta’ Defiçit Eççessiv.

F’kummenti li ta lil din il-gazzetta, il-Ministru g˙all-Finanzi Edward Scicluna sostna li dan liΩvilupp qed iservi ta’ reklam g˙al Malta li bih qed nattiraw l-attenzjoni tal-investituri, li jit˙ajru jinvestu f’pajjiΩ sod immexxi b’g˙aqal.

Ara pa©na 2

Ara pa©na 5

Ara pa©na 8

KIEN GVERN TAL-PN LI TEMM IL-KIRJA F’BAÓAR IÇ-ÇAGÓAQ

Minkejja li l-midja tal-Partit Nazzjonalista din il©img˙a ppruvat tag˙ti l-impressjoni li biçça art f’Ba˙ar iç-Çag˙aq kienet ittie˙et lura mill-Gvern preΩenti, dokumenti li g˙andha f’idejha din ilgazzetta jixhdu li fil-fatt kien is-Segretarjat Parlamentari mmexxi minn Jason Azzopardi li fl-

2012 beda jag˙mel pressjoni mad-DiviΩjoni talProprjetà tal-Gvern sabiex tintemm il-kirja tas-Sur Alfred Martin.

Fil-fatt, kien fit-22 ta’ Frar 2013; qabel l-a˙˙ar elezzjoni ©enerali, li l-Kummissarju tal-Artijiet awtorizza l-˙ru© tal-ittra tat-terminazzjoni. Din il-

gazzetta g˙andha wkoll f’idejha dikjarazzjoni mittliet avukatessi tad-Dipartiment tal-Artijiet li fiha jiç˙du li kienu f’laqg˙a mas-Sur Martin fejn qalu li l-Ministeru jrid l-art bis-sa˙˙a, b˙alma kien allegat.

Ara pa©na 3

02 21|06|2015

kullhadd.com

KÓ LOKALI

TLIET XhUR MA JILTAqGÓUX Sorsi infurmati li tkellmu ma’ din il-gazzetta sostnew li lKumitat Amministrattiv tasSwatar, immexxi miçChairperson Nazzjonalista Matthew Mangion, ilu ma jiltaqa’ g˙al seduta regolari mis16 ta’ Marzu 2015.

Fil-fatt, l-unika laqg˙a li saret minn din id-data ’l hawn se˙˙et fis-17 ta’ April, illi però kienet mg˙ajta b’ur©enza biex tkun diskussa biss l-assenjazzjoni tal-premju Ìie˙ isSwatar.

Wara li f’April u Mejju ma sarux laqg˙at, anke dik ta’ dan ix-xahar ©iet im˙assra, b’deçiΩjoni li ttie˙det lejlet iddata miftiehma, ji©ifieri s-16 ta’ Ìunju. G˙aldaqstant, qalulna s-sorsi li tkellmu ma’ din ilgazzetta, jidher li l-laqg˙a li jmiss mhix se ssir qabel Lulju.

Ta’ min ifakkar, li b˙all-kunsilli lokali, il-kumitati amministrattivi huma obbligati li jil-

taqg˙u g˙all-inqas darba f’xahar, bid-dewmien massimu bejn laqg˙a u o˙ra jkun

ta’ ˙ames ©img˙at.

Madankollu, minkejja l-fatt li s-Segretarju EΩekuttiv preçen-

denti g˙amlet diversi appelli lil Mangion biex ilaqqa’ lillKumitat b’mod aktar regolari, is-sitwazzjoni baqg˙et ma nbidlitx.

Ironikament, l-istess Mangion ˙a sehem f’laqg˙a mad-Direttur mad-Dipartiment tal-Gvern Lokali aktar kmieni din is-sena biex is-Swatar ikollha kunsill lokali tag˙ha u ma tibqax biss ir˙ajjel ( hamlet) . Dan g˙ax, b˙ala Ωona b’popolazzjoni ta’ madwar 4,000 maqsumin bejn Ωew© lokalitajiet, il-Kumitat ˙ass li s-sitwazzjoni attwali qieg˙da to˙loq problemi amministrattivi.

Però, kif urew il-fatti li semmejna, Mangion lanqas qieg˙ed ila˙˙aq mar-responsabbiltajiet li ©©ib mag˙ha lpoΩizzjoni attwali tieg˙u.

IL-KN ISJA APPLIKAT GÓAL SEBA’ SULARI F’ÛONA TA’ KONSERVAZZJONI “Ng˙id dan b’responsabbiltà peress li jien konxju minn applikazzjoni li l-˙sieb tag˙ha hu li teqred il-qalba storika u estetika tar-ra˙al tieg˙i b’bini mostruΩ. Ilpoplu Malti g˙andu jiΩen u jg˙arbel sew dak li jintqal lilu,” sostna Borg.

Huwa kompla jg˙id li f’dawn la˙˙ar tletin sena huwa ra l-fibra tal-identità, li tag˙mel dan irra˙al tieg˙u dak li hu, titbiççer u l-Knisja Maltija qatt ma ssema’ le˙inha u g˙aldaqstant esprima x-xettiçiΩmu tieg˙u dwar il-poΩizzjoni riçenti tag˙ha. “Anke jekk ti©i rtirata din l-applikazzjoni xorta wa˙da ˙add ma jista’ jinnega l-fatt li kien g˙alihom il-bini fil-qalba ta’ Wied il-G˙ajn kien jitwaqqa’ u jinbidel f’wie˙ed ©did ta’ seba’ sulari,” tenna Borg.

GLEN FALZON glen@kullhadd.com Wara li lbiera˙ kienet organizzata l-protesta kontra l-iΩvilupp fiΩÛonqor mill-Front Óarsien ODZ fil-Belt Valletta, l-aktar kummenti li spikkaw kienu proprju talArçisqof Charles J. Scicluna meta dan ˙e©©e© u ta l-libertà lillmembri tal-kleru biex jattendu g˙al din il-protesta bi ˙©arhom.

Ta’ min isemmi wkoll li lArçisqof ta’ Malta kien uΩa lmezzi soçjali u ddeskriva dan liΩvilupp b˙ala stupru u appella biex dan jieqaf minnufih.

Madankollu, ftit wara din id-dikjarazzjoni ˙ar©et l-a˙bar li lKnisja Maltija g˙andha applikazzjoni pendenti fuq bini ta’ skola u binjiet o˙ra fuq art ODZ f’Óal G˙axaq.

Meta kien mistoqsi fuq il-mezzi tax-xandir preçiΩament fuq din lapplikazzjoni, l-Arçisqof Scicluna wie©eb li se j˙alli d-deçiΩjoni f’idejn l-Awtorità Maltija g˙allAmbjent u l-IΩvilupp (MEPA).

Seba’ sulari f’Ωona ta’ konservazzjoni urbana f’Wied ilG˙ajn Proprju fil-©urnata li ttellg˙et din il-protesta ˙are© fatt ie˙or li forsi

ftit li xejn kienu jafuh nies. Skont informazzjoni li qieg˙da pubblika g˙al kul˙add fuq is-sit talMEPA hemm applikazzjoni o˙ra ta’ Ωvilupp tal-Knisja Maltija iΩda din id-darba fir-ra˙al ta’ Wied ilG˙ajn li g˙al dawn l-a˙˙ar xhur kien ˙afna fi lsien in-nies g˙al ra©unijiet li jafhom kul˙add.

Din l-applikazzjoni, li saret fl2010 mill-Knisja, g˙adha attiva u qed titlob li titwaqqa’ binja fiΩΩona ta’ konservazzjoni urbana ta’ Wied il-G˙ajn biex minflok jittella’ bini ta’ seba’ sulari li jista’

wkoll jg˙atti l-Kappella tarRuΩarju li hemm fil-viçinanzi. Din il-binja l-©dida hija ma˙suba li tintuΩa b˙ala çentru pastorali.

Apparti minn hekk, il-Heritage Advisory Committee (HAC) mag˙ruf ukoll b˙ala l-Cultural Panel qal li ma jsib l-ebda o©©ezzjoni biex ikunu restawrati l-villa, il-kappella, it-terraced houses kif ukoll il-©onna tag˙hom. Madankollu, dan ilCultural Panel huwa kontra sseba’ sulari proposti minn din listess applikazzjoni.

Qatt ma sema’ le˙en il-Knisja Maltija

“L-applikazzjoni se ti©i rtirata”

Fid-dawl ta’ dan kollu, il-gazzetta KullÓadd tkellmet mal-ambjentalista Steve Borg li sostna li jinsab sorpriΩ kemm b˙ala Wied ilG˙ajni u bniedem li ˙adem biex jissalvagwardja l-patrimonju nazzjonali, li jara l-Arçisqof Scicluna f’isem il-Knisja Maltija jid˙ol f’dan il-kaΩ u jag˙ti l-impressjoni li g˙andu g˙al qalbu dak kollu li g˙andu x’jaqsam ma’ Wied ilG˙ajn.

Intant, din il-gazzetta talbet ukoll ir-reazzjoni tal-Kurja Maltija dwar din l-applikazzjoni, fejn staqsiet jekk il-Knisja kinitx se tibqa’ g˙addejja b’din l-applikazzjoni minkejja l-opinjoni kuntrarja talpanel kulturali.

Kelliem g˙all-Kurja wie©eb li lproçess quddiem il-MEPA ma tkompliex g˙ax il-pro©ett ©ie abbandunat, u l-applikazzjoni se ti©i rtirata.

LOKALI KÓ

21|06|2015 03

kullhadd.com

“JEKK MA JWEÌBUX L-ITTRA, NIPPROÇEDU BL-IÛGUMBRAMENT” Uffiçjal tas-Segretarjat Parlamentari ta’ Jason Azzopardi fl-2012 rigward l-art f ’Ba˙aq iç-Çag˙aq

Minkejja li l-midja tal-Partit Nazzjonalista din il-©img˙a ppruvat tag˙ti l-impressjoni li l-art f’Ba˙ar iç-Çag˙aq kienet ittie˙det lura mill-Gvern preΩenti, dokumenti li g˙andha f’idejha din ilgazzetta jixhdu li fil-fatt kien is-Segretarjat Parlamentari mmexxi minn Jason Azzopardi li fl-2012 beda jag˙mel pressjoni mad-DiviΩjoni talProprjetà tal-Gvern sabiex tintemm il-kirja tas-Sur Alfred Martin.

F’korrispondenza elettronika bejn Jonathan Degabriele, mis-Segretarjat Parlamentari ta’ Jason Azzopardi, u Joanie Galea mid-DiviΩjoni talProprjetà tal-Gvern, Degabriele beda jag˙mel pressjoni biex ti©i mitmuma lkirja tal-art f’Ba˙ar iç-Çag˙aq: “If they don’t reply to our letter I suggest we proceed with the eviction. ” (Jekk ma jwe©bux g˙all-ittra tag˙na, nissu©©erixxi li nipproçedu bliΩgumbrament.)

ti. “Çertament li ˙add minna ma kien f’xi laqg˙a fejn lis-Sur Martin xi ˙add qallu dan ilkliem jew il-kliem li jrid ifisser dak li ntqal minnu fuq ilmezzi tax-xandir.”

Kien ilu ˙ames snin ma j˙allas il-kirja

Il-fond dilapidat kif deher fil-filmat ta’ NET News, b’data ta’ graffiti li tmur lura g˙al Jannar 2011

L-awtorizzazzjoni g˙at-terminazzjoni tal-kirja n˙ar©et fi Frar 2013 Xhieda ta’ kemm kien Gvern Nazzjonalista li g˙amel pressjoni biex tintemm il-kirja ta’ Alfred Martin kienet it-talba tal-Assistent Direttur talInfurzar Martin Bajada li fit-22 ta’ Frar, ji©ifieri seba’ xhur wara din il-korrispondenza elettronika, talab lillKummissarju g˙all-Artijiet lapprovazzjoni biex tintemm limsemmija kirja.

Dakinhar stess ilKummissarju ta’ dak iΩ-Ωmien Dr Joseph Bugeja ta lapprovazzjoni tieg˙u bil-miktub, fejn ordna wkoll li l-kerrej jintalab i˙allas il-˙lasijiet pendenti li kellu: “Issue termination letter and refer file to Ms. [...] to issue judicial letter to recover arrears.”

Minkejja li NET News ikkwota lil Martin jg˙id li dDipartiment tal-Artijiet ma kienx infurmah li l-kirja tieg˙u kienet ©iet mitmuma, ittra ma˙ru©a f’isem il-Kummissarju tal-Artijiet u datata 13 ta’ Marzu 2013 tg˙arraf lil Martin li l-Gvern ma kienx se j©eddidlu l-kirja tal-fond wara t-30 ta’ Ìunju 2013.

Huwa kien mitlub jirritorna ç-çwievet u jne˙˙i l-affarijiet personali tieg˙u minn fuq lart, filwaqt li ©ie kjarifikat ukoll li t-tmiem tal-kirja ma teskludix azzjonijiet o˙ra li jistg˙u jittie˙du fil-konfront tieg˙u rigward arretrati dovuti.

Huwa evidenti li din l-ittra, li ntbag˙tet tlett ijiem biss wara l-elezzjoni ©enerali, meta ˙afna mill-Ministri kienu g˙adhom lanqas biss da˙lu filMinisteri tag˙hom, kienet lesta qabel l-elezzjoni iΩda ma ©ietx impustata biex ma turtax lill-votanti jew tix˙et dawl ikrah fil-jiem kruçjali ta’ qabel l-elezzjoni.

Din l-ittra tixhed li kien fi Ωmien Gvern Nazzjonalista li Martin intemmitlu l-kirja tal-art

Ittra li tinforma lil Martin bit-tmiem tal-kirja, u li ©iet awtorizzata qabel l-a˙˙ar elezzjoni ©enerali

Lista ta’ tranΩazzjonijiet li turi kif l-a˙˙ar kirja t˙allset minn Martin f’nofs l-2009 f’Ba˙ar iç-Çag˙aq. Dan g˙allkuntrarju tal-impressjoni li ta NET News; çjoè li l-art kienet ittie˙det lura minn Gvern Laburista ming˙ajr ma Martin kien infurmat.

L-avukatessi jiç˙du li qatt qalu li l-Gvern irid l-art Barra minn hekk, NET News ikkwota lil Martin jg˙id li waqt laqg˙a li kellu ma’ avukata talLands, hija g˙arrfitu li l-proçe-

duri biex il-kirja tieg˙u ti©i mitmuma ma kinux ©ejjin milLands, iΩda mill-Gvern li allegatament “ried l-art bis-sa˙˙a”.

Dan dejjem waqt li ng˙atat limpressjoni li dan kollu se˙˙ fi Ωmien il-Gvern preΩenti.

B’reazzjoni g˙al din lallegazzjoni, l-uniçi tliet avukatessi tad-Dipartiment talArtijiet g˙amlu dikjarazzjoni bil-miktub li fiha ça˙du kategorikament li qatt iltaqg˙u ma’ Martin dwar din l-art, u iktar u

iktar li xi ˙add minnhom qal il-kliem allegat minnu.

L-Avukatessi Josianne Azzopardi, Francesca Zarb u Michaela Muscat sostnew li f’çirkostanzi simili l-prassi mhix li l-uffiçjali legali fidDipartiment jiltaqg˙u ma’ membri tal-pubbliku sabiex jispjegaw g˙aliex il-Gvern ikun qieg˙ed jittermina titolu fuq proprjetà u, meta dan ise˙˙, ikun hemm uffiçjali g˙olja tad-Dipartiment preΩen-

Iktar minn hekk, minn lista ta’ tranΩazzjonijiet li g˙andna jirriΩulta li Martin kien ilu mill2008 ma j˙allas il-kirja fuq lart; liema kirja kienet ti©©edded kull sitt xhur.

Kien biss f’Diçembru tal2008 li l-a˙˙ar pagament ta’ Martin ©ie rre©istrat. Peress li g˙al ˙ames snin konsekuttivi l-kirja ta’ Martin baqg˙et ti©©edded minkejja li ma kinux qed ji©u rre©istrati pagamenti min-na˙a tieg˙u, lammont dovut f’Ìunju 2013, meta uffiçjalment intemmet ilkirja, kien ta’ ftit iktar minn €3,600.

Fl-intervista mxandra minNET Martin deher jg˙id li lfond, mibni f’partijiet minn ©ebel, injam, pjançi u asbestos, kien jg˙ix fih g˙attliet xhur tas-sajf.

Madanakollu, il-kirja lil Martin kienet imniΩΩla çar u tond b˙ala ‘kera mhux residenzjali’, u g˙alhekk mhux suppost li kien hemm xi ˙add jabita fiha.

Martin sostna li darba mar ©img˙a G˙awdex, u meta ©ie lura bag˙at g˙alih idDipartiment tal-Artijiet biex jg˙idlu li l-art mikrija g˙andu kienet tinsab abbandunata.

Qal li meta mar fuq il-post sab kollox imkisser. Fi kliemu kienu “kissrulu kollox”.

Hawnhekk il-midja tal-PN tat l-impressjoni li l-att kien orkestrat minn xi ˙add blintenzjoni speçifika li l-art tittie˙ed lura ming˙andu.

Madankollu, dan jikkuntrasta ma’ dak li l-uffiçjal Joanie Galea mid-DiviΩjoni talProprjetà tal-Gvern qalet lilluffiçjal mis-Segretarjat Parlamentari ta’ Jason Azzopardi meta talab li jiΩgumbraw lil Martin.

Hija kienet qalet li, skont Martin, il-fond kien fi stat dilapidat min˙abba li kien sofra danni minn maltempata: “[...] it appears that damages have occurred by an Act of God ,” kienet qalet Galea f’Lulju 2012. Dan jixhed li lfond kien ilu fi stat dilapidat, u l-˙sarat ma kellhom xejn x’jaqsmu mal-Gvern preΩenti.

Graffiti li dehret fil-filmat ta’ NET News stess turi data li tmur lura g˙al Jannar 2011.

Din il-gazzetta ikkuntattjat lil Alfred Martin permezz tat-telefon biex tie˙u r-reazzjoni tieg˙u. Madankollu, kienet persuna o˙ra li wie©bet it-telefown u qaltilna li Martin kien jinsab indispost.

Minkejja li ˙allejna d-dettalji tag˙na sabiex Martin ikun jista’ jçemplilna lura ˙alli jikkjarifika l-poΩizzjoni tieg˙u, Martin baqa’ m’g˙amilx kuntatt mag˙na sakemm morna g˙all-istampa.

04 21|06|2015

kullhadd.com

KÓ LOKALI

“L-ORJENTAZZJONI SESSWALI MA TIKKOSTITWIXXIX MARDA” Gabi Calleja, Chairperson tal-MGRM

GLEN FALZON

l-identità u dinjità tag˙hom,” tenniet iç-Chairperson talMGRM.

glen@kullhadd.com

Il-©img˙a li g˙addiet lg˙aqda Evan©elika f’pajjiΩna, bl-isem ta’ River of Love, g˙o©obha tistieden lill-Pastor Amerikan Tom Brown u fiddiskorsi tieg˙u huwa ddikjara li persuni LGBTIQ+ jistg˙u ji©u mfejqa permezz ta’ ritwal u rrefera g˙al dawn il-kaΩijiet b˙ala “mard mentali” liema kummenti qajmu diversi reazzjonijiet negattivi minn diversi g˙aqdiet g˙addrittijiet çivili kif ukoll missoçjetà çivili b’mod in©enerali u dan bir-ra©un.

Fid-dawl ta’ din il-©rajja, ilgazzetta KullÓadd ˙adet irreazzjoni taç-Chairperson talMalta Gay Rights Movement (MGRM) u tal-Kunsill Konsultattiv LGBTIQ+ Gabi Calleja fejn din sostniet li Brown mhuwiex wahdu fittwemmin tieghu minkejja lfatt li l-ghaqdiet tal-professjonisti fil-kamp tal-psiklo©ija, il-psikjatrija, il-pedatrija u s- social work kollha jsostnu l-kuntrarju u issa ©ie stabbilit b’mod çar mir-riçerka li l-orjentazzjoni sesswali ma tikkostitwixxi l-ebda tip ta’ marda mentali.

Parti mid-diversità finnatura umana Hija l-fehma tal-MGRM ibbaΩata fuq l-esperjenza, irriçerka u x-xjenza li filwaqt li orjentazzjoni sesswali lejn persuni tal-istess sess hija anqas komuni minn dik lejn persuna tas-sess oppost, din xorta tag˙mel parti middiversità li tinsab fin-natura umana “Filwaqt li wie˙ed jista’ ma japprovax unjoni çivili bejn koppji tal-istess sess dan ma jfissirx li dawn ir-relazzjonijiet, li huma rikonoxxuti millIstat Malti, ma jeΩistux.

Ifisser biss li g˙al Pastor Brown dawn ma g˙andhomx valur,” spjegat Calleja.

Madankollu, dan bl-ebda mod ma jnaqqas mid-dinjità ta’ dawn ir-relazzjonijiet, mill-im˙abba u l-impenn talkoppji, u mid-drittijiet u lobbligi mog˙tija mil-li©i lil dawk li jid˙lu f’unjoni çivili.

L-ebda pajjiΩ m’g˙andu çensiment fuq l-orjentazzjoni sesswali Fil-kummenti tieg˙u, Pastor Brown irrefera wkoll g˙al statistika, li ma ssemmiet lebda referenza g˙aliha fejn, skontu, tg˙id li l-ir©iel gay jg˙ixu anqas, huma aktar dipressati u hemm aktar çans li jwettqu suwiçidju meta mqabbla ma’ r©iel o˙rajn b’orjentazzjoni differenti ji©ifieri eterosesswali.

Meta mitluba tikkumenta fuq din l-istqarrija kemxejn serja, Calleja qalet li fil-verità

PajjiΩna fuq quddiem nett tal-pajjiΩi Ewropej

“Fi l w aqt li w ie ˙ed ji s t a’ m a jap p r ova x unjoni ç i vi l i be jn koppji tal-istess sess dan ma jfissirx li dawn ir-relazzjonijiet, li huma r i konoxx uti mi l l -I s t at Malti, ma jeΩistux” ma teΩisti l - e b d a r i ç e r k a definittiva g˙ax fl-ebda pajjiΩ m’hemm çensiment li jinkludi wkoll l-orjentazzjoni sesswali tal-pe r s u n i u a l l u r a m’hemmx mod kif wie˙ed jie˙u kampjun rappreΩentattiv tal-persuni gay.

“Hemm studji li jindikaw li l-HIV/AIDS affettwat il- life expectancy tal-ir©iel gay iΩda dan m’g˙a d u x j a p p l i k a min˙abba t-trattamenti a˙jar li jeΩistu fil-preΩent. Hemm ˙afna studji li jesploraw ilkunçett ta’ minority stress u kif dan jaffettwa l-kwalità tal-˙ajja,” fissret içChairperson tal-MGRM. F’dan il-kaΩ mhijiex l-identità jew l-a©ir tal-persuna li hija l-kawΩa imma l-omofobija, razziΩmu u pre©udizzji o˙rajn li jeΩistu fis-soçjetà li jwasslu biex il-˙ajja ta’ dawk li jag˙mlu parti minn minoranza jkunu affettwati finnegattiv.

G˙ad hawn min ma jaççettax l-orjentazzjoni sesswali tieg˙u Meta mistoqsija jekk l-MGRM jinkwetahiex il-fatt li Pastor Brown kien f’pajjiΩna biex iwassal it-tag˙lim tieg˙u linnies komuni bil-konsegwenza li seta’ jkun hemm effetti negattivi fuq din il-minorità, Calleja sostniet li jinkwetaha l-fatt li persuni LGBTIQ+ g˙adhom i s i b u h a d i f f i ç l i jaççettaw l - o r j e n t a z z j o n i sesswali tag˙hom g˙ax din tista’ tikkostitwixxi dnub jew xi nuqqas ie˙or min-na˙a tag˙hom.

“Kbirna f’soçjetà li tittratta b˙ala xi ˙a©a normali relazzjoni bejn koppji tas-sess oppost u allura mhuwiex diffiçli tifhem kif din l-omofobija setg˙et ©iet internalizzata,” stqarret Calleja.

Iç-Chairperson tal-Kunsill Konsultattiv LGBTIQ Ωiedet tg˙id li fil-verità l-ma©©oran-

za tal-persuni gay jg˙addu minn proçess sakemm jaslu biex jag˙rfu u jaççettaw lorjentazzjoni tag˙hom. G˙al dawk il-ftit li jsibuha aktar diffiçli biex jaççettaw l-orjentazzjoni sesswali tag˙hom, tag˙lim b˙al dak ta’ River of Love jista’ jidher b˙ala soluzzjoni anke jekk nafu li lorjentazzjoni sesswali ma tinbidilx g˙alkemm wie˙ed dejjem jista’ jag˙Ωel li ma jid˙olx f’relazzjoni jew jinnega dak li verament i˙oss.

It-terapija riparattiva se tkun kontra l-li©i Dikjarazzjonijiet b˙al dawn ta’ Pastor Brown iwasslu wkoll messa©© negattiv lissoçjetà Maltija li je˙tie© li tkun aktar konxja u sensittiva g˙al dak li tg˙addi minnu l-komunità LGBTIQ+ minflok ma tkun influwenzata minn dikjarazzjonijiet bla baΩi li ma jwasslu g˙al xejn g˙ajr g˙al aktar transfobija u omofobija.

Dawn l-hekk imsej˙a ‘terapiji’ ©ew ikkritikati f’bosta pajjiΩi min˙abba l-˙sara psikolo©ika kbira li jag˙mlu.

L-g˙an a˙˙ari tag˙hom huwa li j©ieg˙lu persuna tiç˙ad is-sesswalità u n-natura vera tag˙ha. G˙aldaqstant kull forma ta’ conversion therapy m’g˙andhiex tit˙alla ti©i pprattikata mill-awtoritajiet professjonali.

Kien g˙alhekk li din il©img˙a stess tkellmet dwar dan il-Ministru g˙ad-Djalogu Soçjali, l-Affarijiet talKonsumatur u l-Libertajiet Çivili Helena Dalli fejn sostniet li t-terapija riparattiva se tkun kontra l-li©i. “Din se tara li dan it-trattament ma jibqax. Qed na˙dmu biex din it-terapja riparattiva tkun kontra l-li©i. Nemmnu li lpersuna trid t˙alliha tiΩviluppa u mhux tmur kontra nnatura. Qed nistennew mill-

Kunsill Konsultattiv biex jag˙tuna l-proposti tag˙hom ˙alli no˙or©u li©i f’dan ilqasam,” qalet il-Ministru filwaqt li ddikjarat: “Irridu ntellg˙u ©enerazzjoni li tirrispetta id-drittijet tal-bniedem u d-diversità,” tenniet il-Ministru Dalli.

Linji gwida g˙all-istudenti LGBTIQ+ Din il-©img˙a wkoll kienu mnedija linji gwida g˙alliskejjel tal-Gvern dwar kif dawn g˙andhom jittrattaw studenti trans, gender varient jew intersesswali. Dan id-dokument hu intenzjonat biex jit˙arsu d-drittijiet fundamentali ta’ dawn l-istudenti waqt il-formazzjoni edukattiva tag˙hom. L-uniformijiet u l-uΩu ta’ façilitajiet li jiddinstingwu bejn bniet u subien huma tnejn minn diversi aspetti msemmija f’dawn il-linji gwida kif ukoll l-g˙alliema g˙andhom jaraw li jindirizzaw lill-istudenti skont l-orjentazzjoni li tkun irre©istrata.

Mitluba tikkummenta fuq dawn il-linji gwida, Calleja qalet li dawn huma importanti g˙ax jiΩguraw li meta skola tkun iffaççjata bi student jew studenta li jaqg˙u f’xi wa˙da minn dawn il-kategoriji, issa g˙andhom direzzjoni çara ta’ kif g˙andhom ja©ixxu fil-konfrott ta’ dawn it-tfal u adoloxxenti.

“Il-linjii gwida jiΩguraw ukoll li l-iskejjel ikunu konformi mal-Li©i tal-Identità tal-Ìeneru, l-Espressjoni talÌeneru u l-Karatteristiçi tasSess u tal-Protezzjoni fuq livell kostituzzjonali li issa jeΩisti fil-li©i Maltija. Fuq kollox, l-implimentazzjoni ta’ din il-politika u linji gwida g˙andhom iwasslu biex studenti trans, gender variant u intersesswali ikollhom esperjenza edukattiva li tirrispetta

Ukoll, nhar il-Óamis, li g˙adda r-Rapprezentant Permanenti tar-Repubblika ta’ Malta fin-Nazzjonijiet Uniti, Dr John Paul Grech, kien mistieden biex jifforma p a r t i m i n n panel t a ’ diskussjoni fil-Palais de Nations f’Ìinevra. Il- panel iddiskuta r-rapport talKummissarju G˙oli tanNazzjonijiet Uniti g˙adDrittijiet tal-Bniedem dwar lOrjentazzjoni Sesswali u lIdentità tal-Ìeneru (SOGI), li kien ikkummissjonat b’effett tar-RiΩoluzzjoni tal-Kunsill tan-Nazzjonijiet Uniti g˙allÓarsien tad-Drittijiet talBniedem.

F’dan ir-rapport, Malta ssemmiet b’mod prominenti, fost l-o˙rajn, g˙all-introduzzjoni ta’ miΩuri legali biex ti©i indirizzata vjolenza ta’ natura omofobika u transfobika billi ©ew introdotti u msa˙˙a li©ijiet kriminali kontra l-mibeg˙da u billi ©iet miΩjuda l-identità tal©eneru mal-lista ta’ baΩijiet ta’ diskriminazzjoni projbiti inkluΩi fil-Kostituzzjoni Maltija.

Malta kienet ukoll imfa˙˙ra b ˙ a l a w i e ˙ e d m i l l - p a j j iΩ i ewlenin li espressament ipprojbixxa diskriminazzjoni kontra persuni intersesswali.

Ir-rapport isemmi wkoll li Malta kienet wa˙da millpajjiΩi ewlenin li introduça rikonoxximent legali ta’ relazzjonijiet ta’ koppji talistess sess f’unjoni çivili. Irrapport jirrikonoxxi wkoll li flimkien mal-Ar©entina u dDanimarka, Malta po©©iet fis-se˙˙ li©ijiet ©odda li jippermettu persuni transgender biex jiksbu rikonoxximent legali tal-identità tal©eneru tag˙hom abbaΩi talg˙aΩla personali. Fl-a˙˙ar nett, Malta ng˙atat rikonoxximent g˙all-fatt li hija l-ewwel pajjiΩ fid-dinja li pprojbixxiet self-assignment surgery jew trattament fuq minuri intersesswali ming˙ajr il-kunsens mifhum tag˙hom.

Fid-dawl ta’ dawn id-dikjarazzjonijiet tant inkora©©anti, Calleja qalet li dan ifisser li pajjiΩna qed jo˙loq soçjetà aktar ©usta li tirrispetta d-diversità. “Illi©ijiet g˙andhom rwol importanti f’dan il-proçess g˙alkemm irid ikun hemm ukoll sforzi o˙ra edukattivi biex verament inbiddlu lqlub u l-im˙u˙ tan-nies biex jifhmu l-prinçipji li fuqhom huma bbaΩati dawn illi©ijiet,” tenniet içChaiperson tal-Kunsill Konsultattiv LGBTIQ+.

LokALI kÓ

21|06|2015 05

kullhadd.com

SISTEMA ÌDIDA BIEX JITNAQQAS IL-ÓIN TA’ STENNIJA FL-EMERÌENZA jkunux ur©enti, biex b’hekk dawn il-pazjenti jinqdew minn tabib ©enerali u mhux jinqabΩu kull darba li jid˙ol kaΩ aktar ur©enti minn tag˙hom.

GLEN FALZON glen@kullhadd.com Fl-a˙˙ar ©img˙at fidDipartiment tal-Emer©enza ©iet introdotta sistema li biha kull pazjent li jid˙ol l-Emer©enza jidda˙˙al f’sistema kompjuterizzata u ma’ kull proçess waqt li jkun l-Emer©enza ji©i mniΩΩel fi track record. Din issistema n˙admet biex kemm jista’ jkun jitnaqqas il-˙in li persuna ddum fid-Dipartiment tal-Emer©enza.

Biex inkunu nafu aktar dwar din is-sistema l-©dida fl-Isptar Materi Dei, il-gazzetta KullÓadd tkellmet masSegretarju Parlamentari g˙asSa˙˙a Chris Fearne fejn, fost o˙rajn, qalilna x’vanta©©i g˙andha din is-sistema kif ukoll fuq ix-xog˙ol li g˙addej b˙alissa biex id-Dipartiment tal-Emer©enza ji©i mkabbar.

Informazzjoni dwar progress tal-pazjent

Investiment fiç-çentri tassa˙˙a “Barra minn hekk sa˙˙a˙na u Ωidna s-servizzi li jing˙ataw miç-çentri tas-sa˙˙a, fejn fost o˙rajn g˙andna X-ray di©itali f’erba’ çentri tas-sa˙˙a. B’hekk il-pazjent ikun jista’ jing˙ata laqwa riΩultat mill-komunità ming˙ajr ma jkollu g˙alfejn jersaq lejn Mater Dei,” Ωied Fearne.

B˙alissa qieg˙ed isir ixxog˙ol fir- resuscitation area fejn hawnhekk ji©u trattati pazjenti li l-qag˙da tag˙hom tkun wa˙da kritika. “Ix-xog˙ol flEmer©enza mhux se jieqaf hawn, x˙in titlesta r-resuscitation area se nibdew ix-xog˙ol fuq il-peadiatrics fejn se jibdew ji©u riferuti emer©enzi tat-tfal,” tenna s-Segretrju Parlamentari Fearne.

il-

Fl-ewwel kummenti tieg˙u, isSegretarju Parlamentari Fearne sostna li t- tracking system , mag˙rufa wkoll b˙ala C-Track hija sors addizzjonali li qed tintuΩa mill-professjonisti biex ilpazjent jing˙ata servizz a˙jar.

“Permezz ta’ din is-sistema lamministraturi tal-Isptar Materi Dei jkollhom informazzjoni ˙ajja dwar il-progress tal-pazjent waqt li jkun qieg˙ed lEmer©enza. Permezz ta’ din issistema u x-xog˙lijiet infrastruturali li qed isiru u saru f’dan id-Dipartiment, il-˙in ta’ stennija naqas b’mod drastiku,” qal Fearne.

Inqas minn erba’ sig˙at biex jinqdew Fearne Ωied jg˙id li madwar 84% ta’ dawk kollha li jid˙lu lEmer©enza qeg˙din idumu

Javvanzaw ix-xog˙lijiet fuq l-estensjoni tal-Emer©enza inqas minn erba’ sig˙at biex jinqdew. “Kien hemm ©img˙at fejn din ir-rata telg˙et anke g˙al 95%,” qal is-Segretarju Parlamentari,” sostna sSegretarju Parlamentari g˙asSa˙˙a.

Huwa qal ukoll li kull tabib fl-Emer©enza ng˙ata tablet biex ikun jista’ ja˙dem a˙jar u jda˙˙al l-informazzjoni li jkun hemm bΩonn dwar il-pazjent li jkun qieg˙ed isegwi b’aktar façilità. Ódax-il cubicle ©did Ix-xog˙lijiet strutturali fidDipartiment tal-Emer©enza g˙addejjin b’ritmu mg˙a©©el, tant li matul il-©ranet li

g˙addew kien hemm tibdil strutturali fiΩ-Ωona prinçipali tad-Dipartiment, mag˙rufa b˙ala Area 1.

Kien hawnhekk li s-Segretarju Parlamentari Fearne qal li tlesta ˙afna xog˙ol fl-Emer©enza li qieg˙ed iwassal biex il-pazjent jinqeda a˙jar u semma, fost o˙rajn, iΩ-Ωieda ta’ ˙dax-il cubicle ©did li wassal biex aktar pazjenti jkunu jistg˙u jinqdew fl-istess ˙in.

Dawn il-˙dax-il cubicle tpo©©ew flok magna tal-X-ray li issa ©iet rilokata post ie˙or.

F’dawn il- cubicles qed isiru trattamenti deskritti b˙ala high to medium, fi kliem ie˙or kaΩijiet ur©enti iΩda mhux fil-periklu tal-mewt.

Gvern li jisma’ l-karba tannies “Id-Dipartiment tal-Emer©enza huwa dipartiment kruçjali fil˙idma ta’ sptar akut kif inhu Mater Dei. Huwa dipartiment li kemm-il darba smajna tgergir fuqu min˙abba li l-pazjenti jdumu jistennew. Dan il-Gvern huwa Gvern li jisma’ u g˙alhekk din il-karba ma waqg˙etx fuq widnejn torox,” qal is-Segretarju Parlamentari g˙as-Sa˙˙a Fearne.

Apparti minn hekk, flEmer©enza fl-a˙˙ar xhur ©iet introdotta wkoll il-Minor Care Clinic, fejn hawnhekk ji©u trattati dawk il-kaΩijiet li ma

Ftit taΩ-Ωmienu ilu, il-Ministru g˙all-Ener©ija u s-Sa˙˙a Konrad Mizzi flimkien masSegretarju Parlamentari g˙asSa˙˙a Chris Fearne Ωaru xxog˙lijiet li qed isiru fil-bini l©did f’Mater Dei. Dan il-bini se jkun qed isservi b˙ala estensjoni g˙ad-Dipartiment talEmer©enza.

Il-bini huwa ta’ tliet sulari u 68 sodda u g˙andu l-g˙an prinçipali li jnaqqas il-perjodu ta’ stennija fid-Dipartiment talEmer©enza. Ix-xog˙lijiet strutturali bdew f’Novembru li g˙adda u mistennija jitlestew fiΩ-Ωmien li ©ej. Imbag˙ad, lejn l-a˙˙ar tas-sena jibdew jintlaqg˙u l-ewwel pazjenti f’ din l-estensjoni.

06 21|06|2015

kullhadd.com

KÓ loKali

strateÌija Ìdida dwar il-Pensjonijiet F’laqg˙a kon©unta bejn ilKunsill Malti g˙all-IΩvilupp Ekonomiku u Soçjali l-MCESD u l-membri tal-Meusac li saret nhar l-Erbg˙a li g˙adda, ilGrupp g˙all-Istrate©ija talPensjonijiet nieda l-Istrate©ija g˙al Sistema ta’ Pensjoni Adegwata u Sostenibbli.

Il-Grupp g˙all-Istrate©ija talPensjonijiet ressaq diversi proposti ©enerali, kif ukoll o˙rajn speçifiçi g˙al min twieled qabel l-1962 kif ukoll g˙al dawk li twieldu fl-1962 jew wara.

Il-Grupp g˙amel ukoll 27 rakkomandazzjoni maqsuma fuq erba’ oqsma li jinkludu, fost l-o˙rajn, tibdil li jindirizza bΩonnijiet u kwistjonijiet soçjali marbuta mas-soçjetà jew ix-xog˙ol, tibdil li jindirizza ssostenibbiltà tas-sistema talpensjoni u li jkun hemm bilanç ©ust bejn il-kontribuzzjonijiet u l-benefiççji.

Ritratt: DOI – Andrew Gauci Attard

EΩerçizzju kon©unt

Lejn sistema sostenibbli

Fil-ftu˙ tal-laqg˙a l-Ministru g˙ad-Djalogu Soçjali, Affarijiet tal-Konsumatur u Libertajiet Çivili Helena Dalli tkellmet fuq l-importanza li min i˙addem, l-unjins u s-soçjetà çivili jkunu involuti f’dan leΩerçizzju flimkien mal-Gvern.

G˙alhekk l-importanza ta’ din il-laqg˙a tal-MCESD u lMeusac flimkien mal-esperti fil-qasam tas-sigurtà soçjali.

Dalli tkellmet fuq id-dependency ratio; popolazzjoni dejjem tixjie˙; ir-rata tal-fertilità; il-miΩura tal-˙arsien tat-tfal ming˙ajr ˙las li permezz tag˙ha aktar nisa qed jid˙lu fid-dinja tax-xog˙ol, u lmigrazzjoni; fatturi li kollha g˙andhom effett fuq il-pensjonijiet.

PreΩenti wkoll g˙al din illaqg˙a kien hemm il-Ministru g˙all-Familja u s-Solidarjetà Soçjali Michael Farrugia li qal illi meta n˙arsu lejn bidla m’g˙andux ikun hemm distinzjoni, ji©ifieri li nag˙Ωlu biss x’inhu tajjeb g˙alina.

Huwa qal ukoll illi huwa tajjeb li ssir reviΩjoni tas-sistemi tal-pensjonijiet kull ˙ames snin. Semma wkoll illi milli jidher hemm qbil illi l-età tal-irtirar m’g˙andhiex taqbeΩ il˙amsa u sittin sena. Ûied jg˙id illi mhux aççettabli illi jkun hemm ˙addiema li ˙allsu lbolol kollha matul ˙ajjithom biex xorta jkunu f’riskju ta’ faqar meta jaslu g˙all-pensjoni.

Il-Ministru Farrugia kkonkluda billi fa˙˙ar ix-xog˙ol li

g˙amel il-grupp f’dawn l-a˙˙ar xhur filwaqt li qal li din hija riforma li biha se jkunu meg˙juna ammont kbir ta’ nies, imma fl-istess ˙in iridu jsiru l-bidliet neçessarji sabiex pajjiΩna jkun ekonomikament b’sa˙˙tu u jikkompeti ma’ pajjiΩi o˙ra.

Matul din it-tnedija tkellem ukoll il-Ministru tal-Finanzi Edward Scicluna li spjega li lprospettiva dwar is-sostenibbiltà futura tal-pensjonijiet f’Malta hija ferm a˙jar milli kien ma˙sub snin ilu. Il-Gvern issa jrid jisma’ u jiddeçiedi biex jiΩgura li l-pensjonanti ta’ g˙ada ma jaqg˙ux fil-faqar filwaqt li l-finanzi tal-pajjiΩ ma jmorrux lura biex dan ikun jista’ jsir.

Huwa qal ukoll li, minbarra fuq l-isfida tal-pensjonijiet, il-

lenti g˙andha tintefa’ wkoll fuq kif se ji©u indirizzati a˙jar il˙ti©ijiet futuri ta’ djar g˙all-anzjani u ta’ servizzi tas-sa˙˙a mmirati lejn l-anzjani.

BΩonn ta’ bidla fil-mentalità Is-Segretarju Permanenti fi ˙dan il-Ministeru g˙all-Familja Mark Musù, li mexxa l-Grupp ta’ Strate©ija, qal li filwaqt li lGrupp i˙oss li f’dan l-istadju g˙adu mhuwiex il-waqt li l-età tal-irtirar statutorja tog˙la g˙al aktar minn 65 sena jew li tog˙la r-rata tal-kontribuzzjonijiet tas-sigurtà soçjali, xorta hemm bΩonn tibdil li j˙ares fittul.

Qal ukoll li l-Grupp huwa talfehma li, minkejja li huwa importanti li n˙arsu lejn l-isfidi fit-tul, hemm bΩonn wkoll li

n˙arsu lejn l-isfidi preΩenti tassistema tag˙na, speçjalment ladegwatezza fi sfond fejn numru sinifikanti ta’ pensjonanti qed jg˙ixu f’riskju ta’ faqar.

Is-Sur Musù sa˙aq ukoll fuq il-fatt li, sabiex dawn ir-riformi jirnexxu u sabiex nindirizzaw l-isfidi fit-tul tas-sostenibbiltà u l-adegwatezza tas-sistema, hemm bΩonn ta’ bidla fil-kultura, fil-mentalità, u l-im©iba tal-partijiet interessati kollha.

Kopja s˙i˙a tar-rapport talIstrate©ija g˙al Sistema ta’ Pensjoni Adegwata li nieda lGrupp g˙all-Istrate©ija talPensjonijiet tista’ titniΩΩel missit http://www.mfss.gov.mt Wie˙ed jista’ jibg˙at issu©©erimenti tieg˙u fuq l-indirizz elettroniku pensions.strategy@gov.mt

ProPosti Ìenerali GÓal KulÓadd 1.

L-età statutorja tal-irtirar tieg˙ek mhux se tog˙la.

2.

Ir-rata tal-kontribuzzjoni tas-sigurtà soçjali tieg˙ek mhux se tog˙la.

3.

4.

Jekk ikollok dritt tapplika g˙all-pensjoni u tag˙Ωel li tkompli ta˙dem u ma tirçevix ilpensjoni bejn l-età ta’ 61 u 65 sena, se tkun tista’ ttejjeb il-pensjoni tieg˙ek b’ massimu ta’ 12% Ωieda fir-rata tieg˙ek. Jekk tibqa’ ma tirçevix il-pensjoni wara l-età ta’ 65 sena u tibqa’ ta˙dem, iΩ-Ωieda fil-livell tal- pensjoni tkun aktar aççellerata.

Ir-romol li jkollhom dritt g˙all-Pensjoni talIrtirar tag˙hom u tiqfilhom g˙ax il-Pensjoni tar-Romol tkun og˙la, jibdew jie˙du l-pen-

b˙all-età statutorja tal-irtirar.

sjoni s˙i˙a tal-konjugi u mhux 5/6.

5.

6.

7.

Il-Gvern se jibqa’ jinjora €200 addizzjonali kull sena mill-kalkolu tal-pensjoni tas-servizz g˙al fini tal-pensjoni tas-sigurtà soçjali.

8.

Jekk ta˙dem 40 sieg˙a jew aktar fil-©img˙a fuq aktar minn impjieg part-time wie˙ed, se tkun tista’ t˙allas il-kontribuzzjonijiet fuq 40 sieg˙a ta’ xog˙ol fil-©img˙a b˙al dawk li ja˙dmu full-time. B’hekk ikollok pensjoni a˙jar.

Il-Pensjoni tal-Età se tibda ti©i stabbilita fi proporzjon tal-Paga Minima Nazzjonali u b’hekk se tiΩdied. G˙al min g˙adu ma jirçivix din il-pensjoni, l-età li tkun eli©ibbli g˙aliha se tinbidel b’mod gradwali u ti©i

9.

Qed ikun propost li tibda diskussjoni bejn ilGvern u l-Imsie˙ba Soçjali biex jitne˙˙a llimitu li jeΩisti b˙alissa li ma tistax tibqa’ ttejjeb il-pensjoni billi tkompli ta˙dem b’mod volontarju u t˙allas il-kontribuzzjonijiet wara li tkun g˙alaqt il-65 sena. Tali diskussjoni g˙andha tiffoka wkoll fuq il-possibbiltà li persuna ma tibqax aktar trid tirtira bilfors jekk til˙aq l-età statutorja tal-irtirar tag˙ha.

B˙ala parti mir-ReviΩjoni Strate©ika tas-Sistema tal-Pensjoni ta’ kull ˙ames snin, se jkunu qed jittie˙du passi biex jassiguraw li ssistema tal-pensjoni tibqa’ adegwata u sostenibbli g˙al kul˙add, inkluΩi l-©enerazzjonijiet futuri.

loKalI KÓ

21|06|2015 07

kullhadd.com

Il-Gvern JaGÓtI FIduÇJa lIll-KummIssJonI elettoralI Nhar l-Erbg˙a li g˙adda, fil-Kumitat Parlamentari g˙all-Konsiderazzjoni ta’ Abbozzi ta’ Li©i, kien diskuss l-Abbozz ta’ Li©i Dwar il-Finanzjament ta’ Partiti Politiçi. Fost it-temi li ddominaw din id-diskussjoni kien hemm dik dwar liema entità g˙andha tirregola l-finanzi tal-partiti, kwistjoni li dwarha l-Gvern u l-OppoΩizzjoni kellhom poΩizzjoni differenti ferm.

LIAM GAUCI liam@kullhadd.com Fl-intervent li g˙amel ilMinistru g˙all-Ìustizzja Owen Bonnici, huwa sostna li g˙andha tkun il-Kummissjoni Elettorali li tkopri dan ir-rwol.

Dan g˙ax il-Kummissjoni di©à ilha g˙al madwar ˙amsin sena tirregola l-elezzjonijiet ©enerali. G˙aldaqstant, hija l-aktar organu li g˙andha esperjenza fejn jid˙ol xog˙ol relatat malinfiq tal-partiti politiçi hekk kif hija di©à tirregola n-nefqa tal-kandidati g˙all-elezzjonijiet.

Din l-esperjenza se tiggarantixxi li l-implimentazzjoni ta’ din il-li©i tkun tista’ ssir malajr u bl-aktar mod effikaçi.

Hawnhekk, huwa fakkar li pajjiΩna di©à ilu jistenna 20 sena g˙all-introduzzjoni ta’ li©i ta’ din ix-xorta hekk kif diversi gvernijiet Nazzjonalisti g˙aΩlu li jpo©©u r-rapport talKummissjoni Galdes tal-1995, fuq l-ixkaffa.

Madankollu, l-OppoΩizzjoni, li kienet rappreΩentata minn Chris Said, Claudio Grech u Beppe Fenech Adami opponiet il-proposta attwali talGvern. B’mod partikolari, huma po©©ew fid-dubju lkapaçità tal-Kummissjoni Elettorali li twettaq ir-responsabbiltajiet elenkati f’Taqsima III tal-Abbozz, ji©ifieri dik marbuta mal-˙ti©ijiet ta’ kontabbiltà.

G˙aΩla ovvja Dwar din il-kwistjoni, ilgazzetta KullÓadd tkellmet mal-Ministru g˙all-Ìustizzja Owen Bonnici li qalilna li rregolament tal-finanzjament tal-partiti huwa neçessarju b˙ala g˙odda doppja kontra l-korruzzjoni u dan kemm biex ji©i evitat li persuni illi jag˙tu l-flus lill-partiti jag˙mlu dan bl-iskop illi ‘jixtru’ linfluwenza f’dawk il-partiti, kif ukoll biex ir-rieda libera

tal-votanti ti©i m˙arsa.

Huwa spjegalna wkoll li ssuççess tal-partiti politiçi huwa determinat mill-elezzjonijiet u g˙alhekk huwa çar illi huwa prinçipalment ilproçess elettorali li jrid ji©i protett mill-abbuΩ tal-finanzjament tal-partiti.

Bonnici fakkar li lKummissjoni Elettorali hija dak l-organu mwaqqaf millKostituzzjoni stess biex torganizza u tissorvelja l-elezzjonijiet f’pajjiΩna u fil-fatt ilKummissjoni di©à g˙andha rrwol li tara li l-kandidati ma jonfqux aktar milli huwa permess mil-li©i fuq il-kampanja elettorali tag˙hom.

“Il-Kummissjoni Elettorali hija g˙alhekk l-organu kostituzzjonali l-aktar ovvju b˙ala g˙aΩla naturali biex jirregola l-finanzjament tal-partiti politiçi u dan ukoll biex l-elezzjonijiet ji©u regolati fid-diversi aspetti tag˙hom mill-istess istituzzjoni li fiha hemm persuni ta’ fiduçja taΩ-Ωew© partiti,” sostna l-Ministru Bonnici.

Bidla fl-istruttura Mistoqsi jekk dan ir-rwol addizzjonali hux se jwassal g˙al riformi fl-g˙amla tal-istess Kummissjoni, huwa sostna li dwar l-istruttura talKummissjoni, l-Abbozz ta’ Li©i dwar il-Finanzjament talPartiti Politiçi jistipula illi, biex twettaq ir-rwol tag˙ha ta˙t l-Att li qed ji©i propost, il-Kummissjoni g˙andha timpjega numru ta’ awdituri li jkunu marbuta illi ja©ixxu b’mod imparzjali u li jirrispettaw il-konfidenzjalità fixxog˙ol tag˙hom.

“Naturalment, ta’ min wie˙ed iΩid ukoll illi l-li©i l©dida mhijiex prinçipalment dwar segretezza, iΩda dwar aktar trasparenza u sodisfazzjon lill-pubbliku dwar il-mod kif huma ffinanzjati l-partiti li huwa ji©i msejja˙ biex jivvutalhom,” ikkonkluda lMinistru g˙all-Ìustizzja.

Il-PN kellu l-istess pjan Waqt l-istess laqg˙a talKumitat g˙all-Konsiderazzjoni ta’ Abbozzi ta’ Li©i, l-Avukat Franco Debono wkoll esprima l-fiduçja tieg˙u li lKummissjoni Elettorali hija idonea g˙ar-rwol deskritt flabbozz.

Huwa sostna li ma jag˙milx sens li wie˙ed ipo©©i fid-

dubju l-kapaçità talKummissjoni li tkopri dan irrwol relattivament minuri meta hija di©à hija fdata bissorveljanza tal-proçess elettorali, rwol ferm aktar çentrali g˙al kull demokrazija.

B’hekk, poΩizzjoni b˙al dik li ˙adet l-OppoΩizzjoni tpo©©i lill-Kummissjoni f’dawl ikrah, organu stabbilit millKostituzzjoni li ilu jgawdi

mill-fiduçja tal-partiti kollha g˙al g˙exieren ta’ snin.

Debono spjega wkoll li proposta b˙al dik li g˙amel ilGvern di©à teΩisti fil-li©ijiet ta’ diversi pajjiΩi u li fil-le©iΩlatura g˙addiet miΩ-Ωew© na˙at tal-Kamra, inkluΩ il-Gvern Nazzjonalista ta’ dak iΩ-Ωmien, kienu qablu li l-Kummissjoni Elettorali g˙andha tkopri dan ir-rwol.

08 21|06|2015

kullhadd.com

KÓ LOKALI

MALTA TOÓROÌ UFFIÇJALMENT MILL-PROÇEDURA TA’ DEFIÇIT EÇÇESSIV

“ÛVILUPP LI SE JATTIRA IKTAR INVESTIMENT” xhur, meta pajjiΩna deher li naqqas id-defiçit b’mod sorprendenti li lanqas ilKummissjoni Ewropea ma kienet qed tistenna, numru ta’ investimenti kbar fl-oqsma tas-sa˙˙a u l-edukazzjoni bdew ©ejjin lejn Malta.

Fost dawn insibu l-Bart’s, Johnson and Johnson, u lAmerican University of Malta.

RITIANNE AGIUS ritianne@kullhadd.com Din il-©img˙a l-Kunsill talAffarijiet Ekonimiçi u Finanzjarji (ECOFIN) tal-Unjoni Ewropea laqa’ r-rakkomandazzjoni talKummissjoni Ewropea biex Malta tin˙are© mill-Proçedura ta’ Defiçit Eççessiv (PDE).

F’kummenti li ta lil din ilgazzetta, il-Ministru g˙all-Finanzi Edward Scicluna sostna li ‘ssigriet’ ta’ dan is-suççess kien ilfatt li l-Gvern po©©a l-miri u ra li jΩomm mag˙hom.

“Konna nafu li biex nil˙qu dawn il-miri hemm bΩonn nie˙du miΩuri li j©ibu t-tkabbir ekonomiku.” MiΩura ewlenija, li ntla˙qet permezz ta’ diversi inizjattivi, kienet dik li t˙ajjar iktar nies jo˙or©u ja˙dmu.

Hawnhekk il-Gvern kellu jΩid in-nefqa biex i˙allas g˙al miΩuri li jinçentivaw ix-xog˙ol, b˙al childcare b’xejn, iΩda finalment dan issarraf b’iktar d˙ul g˙allGvern u tkabbir ekonomiku.

Il-Ministru sostna li t-tkabbir ekonomiku kien kruçjali biex meta l-Gvern inaqqas id-defiçit, dan ma jin˙assx b’mod negattiv min-nies.

Allura ma kienx hemm miΩuri ta’ awstertità? “Lanqas xejn, anzi bil-kuntrarju,” jis˙aq il-Ministru.

Sabiex ikun hemm tkabbir ekonomiku u jitwettqu çerti miΩuri m˙abbra fil-ba©it, ilGvern kellu jΩid in-nefqa. “Però dejjem rajna li ma nΩidux l-

“Is-suççess jag˙millek kura©© biex tkompli timxi f’dik it-triq”

ispiΩa iktar mid-d˙ul, u g˙alhekk kien importanti li nΩidu wkoll id-d˙ul.”

Huwa g˙alhekk evidenti kif innefqa tal-Gvern saret bilg˙aqal g˙aliex kellha l-iskop li ΩΩid idd˙ul, proprju biex tnaqqas it-telf li kien qed jag˙mel il-Gvern.

Ittie˙du miΩuri kontra l-˙ela Minbarra Ω-Ωieda fin-nefqa bliskop li tikber l-ekonomija, ittie˙du wkoll miΩuri kontra l˙ela.

Il-Ministru Scicluna spjega kif diversi affarijiet kienu jsiru b’nuqqas ta’ ˙sieb mill-Gvern preçedenti. F’dak li huwa lqasam tas-sa˙˙a, kien hemm nuqqas ta’ pjanar serju fix-xiri

tal-mediçini, li kien iwassal biex fl-istess waqt li l-Gvern jinqabad bil-mediçini out-of-stock u jkollu jixtrihom malajr bi prezz g˙oli, kien ikolli mediçini o˙ra minsija u skaduti ©o kantina.

Mill-banda l-o˙ra l-Gvern preΩenti ˙a azzjonijiet biex ikun jista’ jag˙mel iktar bl-istess riΩorsi. EΩempju tipiku huwa dak flisptar Mater Dei, fejn il-Gvern irnexxielu jΩid l-operazzjonijiet ming˙ajr il-bΩonn li jΩid ir-riΩorsi.

Il-˙ru© ta’ Malta mill-PDE jkompli jinçentiva l-investiment Xi jfisser il-fatt li Malta issa ˙ar©et mill-PDE? Dan l-iΩvilupp

huwa wie˙ed poΩittiv ferm g˙all-possibilità ta’ investiment barrani f’Malta, isostni lMinistru Scicluna.

“Qed nattiraw l-attenzjoni tal-investituri li jaraw pajjiΩ sod immexxi b’g˙aqal, li j˙ajjarhom jinvestu f’Malta,” jis˙aq Scicluna.

“L-aqwa reklam g˙all-investiment m’huwiex dak li jista’ jag˙mel il-Gvern fuq pajjiΩu stess, iΩda l-opinjoni poΩittiva ta’ istituzzjonijiet rispettati b˙al a©enziji ta’ kreditu internazzjonali, il-Fond Monetarju Internazzjonali, u lKummissjoni Ewropew.”

Il-Ministru jispjega kif dan il-kunçett di©à qed narawh fis-se˙˙, hekk kif fl-a˙˙ar

Allura issa li ˙ri©na millproçedura ta’ defiçit eççessiv, nistg˙u nistrie˙u u nillaxkaw iç-çinotrin?

Il-Minsitru Scicluna jwie©eb li dan is-suççess jista’ biss jag˙mel kura©© lill-Gvern biex ikompli jimxi fl-istess triq.

“Meta tie˙u d-deçiΩjonijiet u jkollok is-sodisfazzjon li ˙admu, tara li tibqa’ miexi flistess direzzjoni ˙alli jkollok iktar suççessi.”

X’nistg˙u nistennew g˙aΩΩmien li ©ej? Il-Ministru Scicluna jispjega li minn 2.1% il-Gvern irid iniΩΩel id-defiçit g˙al 1.6%. Il-mira ta’ 2.1% kienet fil-fatt ambizzjoni li qatt ma ntal˙qet qabel, iΩda dan il-Gvern irnexxielu jniΩΩilha, u g˙alhekk fiduçjuΩ li se jil˙aq ukoll il-mira li jmiss. L-istess il-miri ta’ Ωieda ta’ 2.3% fl-impjiegi u dik ta’ 4% fit-tkabbir.

PJAN BIEX JIÌI IVVALORIZZAT X-XLOKK

“Il-pjan ta’ azzjoni tar-Re©jun Xlokk huwa ffukat biex itejjeb il˙idma tieg˙u u jivvalorizza t-territorju tieg˙u; b˙ar-riforma li dan il-Gvern ser iwettaq fil-qasam tal-Gvern Lokali.”

Qal dan is-Segretarju Parlamentari g˙all-Gvern Lokali Dr Stefan Buontempo waqt attività li saret fiç-Çentru tal-Komunità ta’ Óal Tarxien nhar il-Ìimg˙a, fejn fiha ©ie varat il-Pjan ta’ Azzjoni g˙ar-Re©jun Xlokk.

Dr Buontempo qal li l-pjan “huwa wie˙ed imfassal bir-reqqa, u ffukat sabiex jivvalorizza t-territorju tieg˙u.” Huwa xebba˙ il-pjan ta’ azzjoni mal-viΩjoni tal-Gvern g˙all-qasam tal-Gvern Lokali, g˙ax “dan il-Gvern jemmen bil-wisq illi qabel ma wie˙ed jitlaq g˙al g˙onq it-triq irid ikollu pjan ta’ fejn sejjer, kif sejjer u x’˙a jikseb meta jasal fejn jixtieq.”

“Il-pjan”, qal Dr Buontempo, “huwa msejjes fuq management effiçjenti, li hi ç-çavetta li permezz tag˙ha ji©i mmassimizzat l-uΩu tar-riΩorsi, bl-g˙an li r-re©jun ikun aktar effettiv, produttiv, u finalment, aktar sostenibbli.”

Dr Buontempo qal li dan il-˙sieb jirrifletti eΩattament ir-riforma li l-Gvern be˙siebu jwettaq fil-qasam tal-Gvern lokali.

Huwa rrimarka wkoll kif il-pjan tar-Re©jun tax-Xlokk jara li jivvalorizza lill-komunità kummerçjali fir-re©jun. “Dan”, qal Dr Buontempo, “huwa sinjal li b˙ala re©jun m’intomx qed t˙arsu lejkom infuskom b˙al g˙add ta’ kunsilli mag˙quda flimkien b˙ala entitajiet singoli, iΩda qed timir˙u fil-viΩjoni tag˙kom u qed tie˙du poΩizzjoni miftu˙a g˙all-progress b’mod miftu˙, komprensiv, u fuq kollox sostenibbli.”

Is-Segretarju Parlamentari kkongratula lil kull min kien involut fit-tfassil tieg˙u, kif ukoll awgura lir-re©jun kull suççess fl-implimentazzjoni tieg˙u.

loKali KÓ

21|06|2015 09

kullhadd.com

KoPeraZZJoNi li miSTeNNiJa TiSSaÓÓaÓ Wara laqg˙a li saret filLussemburgu aktar kmieni din il-©img˙a bejn il-Ministru g˙allIΩvilupp Sostenibbli, l-Ambjent u t-Tibdil fil-Klima Leo Brincat u l-Ministru g˙all-Agrikoltura, il-Forestrija, l-Ambjent u lImmani©©jar tal-Ilma talFederazzjoni tal-Awstrija Andra Rupprechter ˙are© çar li l-kop-

erazzjoni bejn Malta u l-Awstrija fil-qasam ambjentali mistennija tissa˙˙a˙ b’riΩultat ta’ ta˙ditiet li mistennija jsiru fil-©ejjieni qrib fi Vjenna fuq stedina talGvern Awstrijak innifsu.

Skont sorsi qrib il-Ministeru g˙all-IΩvilupp Sostenibbli, lAmbjent u t-Tibdil fil-Klima Malti jidher li l-oqsma prijoritar-

ji li ©ew identifikati g˙all-koperazzjoni huma l-qasam talkwalità tal-arja, l-immani©©jar ambjentali u tal-iskart, liΩvilupp sostenibbli u t-tibdil tal-klima, kif ukoll ta˙ri© fuq livell ta’ esperti fl-aktar oqsma prijoritarji g˙al pajjiΩna filqasam ambjentali speçjalment wara li titwaqqaf l-Awtorità

Maltija g˙all-Ambjent u r-RiΩorsi (ERA).

L-istess imkejjen qalulna li linvestiment fir-riΩorsi umani

speçjalizzati huwa meqjus b˙ala ç-çavetta g˙as-suççessi li jista’ jikseb pajjiΩna f’dan ilqasam.

ÇeNTrU laBUriSTa l-imSida Iç-Çentru Laburista tal-Imsida qed jilqa’ offerti g˙all-kiri tal-bar. Dawn l-offerti ser jintlaqg˙u mit-22 ta’ Ìunju sad-29 ta’ Ìunju 2015.

Fost il-©img˙a bejn il-5.30pm u s-7.00pm u s-Sibt u l-Óadd bejn l-10.00am u nofsinhar.

L-offerti jag˙lqu t-Tnejn 29 ta’ Ìunju fis-7.00 ta’ filg˙axija.

Il-Kumitat jista’ jirrifjuta kwalunkwe offerta anke l-aktar wahda vanta©©juza.

Óidma li QiegÓda TÓalli l-FroTT

Meta kienet qed tindirizza laqg˙a pubblika bit-tema ‘Imsie˙ba fil-Óajja Pubblika – Tmexxija Ekwa bejn Nisa u R©iel’ imtellg˙a min-Nisa Laburisti (NL), il-Ministru g˙ad-Djalogu Soçjali, Affarijiet talKonsumatur u Libertajiet Çivili Helena Dalli qalet li l-Gvern hu impenjat li jkompli ja˙dem favur aktar ugwaljanza bejn in-nisa u l-ir©iel u biex tiΩdied il-parteçipazzjoni tan-nisa f’poΩizzjonijiet ta’ te˙id ta’ deçiΩjonijiet.

Il-Ministru tkellmet fuq laqg˙a tal-EPSCO li g˙adha ©ejja lura minnha, fejn il-Ministri talUgwaljanza tal-pajjiΩi membri tal-Unjoni Ewropea (UE) iddiskutew flimkien mal-Kummissarju Jurova temi ta’ xog˙ol li jrid isir biex verament ikollna soçjetajiet fejn ikun hemm il-©ustizzja u lugwaljanza.

Waqt il-laqg˙a organizzata min-Nisa Laburisti, il-Ministru Dalli semmiet kif fl-elezzjonijiet talParlament Ewropew li saru f’Mejju tas-sena li g˙addiet saret kisba sinifikanti f’dak li g˙andu x’jaqsam ma’ bilanç bejn is-sessi. Kienet irre©istrata wkoll Ωieda ta’ 1.22% fin-numru ta’ nisa eletti flelezzjonijiet tal-kunsilli lokali ta’ Mejju li g˙adda meta mqabbel mal-2012.

MiΩuri li jsa˙˙u l-ugwaljanza Dr Dalli semmiet bosta miΩuri li introduça l-Gvern fl-a˙˙ar sentejn bil-g˙an li jsa˙˙a˙ l-ugwaljanza ta’ persuni li g˙andhom responsabbiltajiet familjari, fosthom ˙arsien tat-tfal bla ˙las g˙all-©enituri li g˙andhom impjieg jew li qed jistudjaw, u servizzi ta’ ˙arsien tat-tfal qabel il-˙inijiet tal-ftu˙ tal-iskejjel kif ukoll wara li jispiççaw l-iskejjel.

Dawn il-miΩuri jipprovdu strutturi ta’ appo©© g˙all-©enituri biex dawn ikunu jistg˙u jid˙lu fiddinja tax-xog˙ol jew jibqg˙u fl-impjieg tag˙hom kif ukoll biex javvanzaw fil-karrieri tag˙hom.

Semmiet ukoll il-fond tal-maternità li se jg˙in biex ma jkunx hemm diskriminazzjoni kontra n-nisa tal-età li jista’ jkollhom it-tfal, meta dawn ji©u g˙all-impjieg.

Il-Ministru Dalli qalet li dawn il-mizuri qed jg˙inu biex ikun hemm ugwaljanza bejn l-ir©iel u nnisa fit-tmexxija u fit-te˙id ta’ deçiΩjonijiet, inkluΩ fil-qasam politiku.

BΩonn ta’ bidla fil-mentalità Il-President ta’ NL Claudette Abela Baldacchino semmiet kif, filwaqt li rridu naraw li jkollna nisa b’esperjenza, irridu noffru l-g˙odda biex jersqu lejna aktar nisa Ωg˙aΩag˙ li, bl-ideat friski u ©odda tag˙hom, jistg˙u jwasslu g˙al bidla fil-kultura u l-mentalità li g˙adhom predominanti fis-socjetà tag˙na.

Il-familja hija l-aktar fattur importanti g˙an-nisa illi, flimkien mal-˙in, huma l-akbar kontributuri li qed iwasslu lin-nisa biex jibqg˙u ’l bog˙od mill-˙ajja pubblika u politika. Madankollu, b˙ala NL ninsabu konvinti li bl-inizjattivi li qed ida˙˙al il-Gvern Ωgur li fiΩ-Ωmien li ©ej ser ikollna riΩultati aktar poΩittivi fuq medda ta’ snin, sa˙qet Abela Baldacchino.

“Ma’ dan, iΩda, irridu niftakru f’dawk li qed iduru bl-anzjani – ©enituri tag˙hom fi djarhom. Dan huwa wkoll element ta’ familja u f’soçjetà li qieg˙da dejjem tikber fl-età rridu naraw li dawn in-nies ma jkunux eskluΩi mill-parteçipazzjoni fil-˙ajja pubblika,” temmet tg˙id Abela Baldacchino.

10 21|06|2015

kullhadd.com

TiVi AwArds

MINN

SALVU

CANALE

Milli jidher ©ejja xi sena o˙ra Iç-Çaqqufa , sentejn ta’ in©ebbdu ma kienx biΩejjed.

Meta beda kien suççess immedjat, anke g˙all-fatt li ©ab nostal©ija lil ˙afna li forsi g˙exu s-snin sebg˙in u tmenin.

Kull meta kont narah meta listorja kienet ambjentata f’dawk iΩ-Ωminijiet partikolari kont nitg˙axxaq in©edded il-memorji.

L-istorja ta’ Iç-Çaqqufa kienet tajba ˙afna u kellha skript tajjeb li, iΩda, ©ieli ˙assejt li kien parti©©jan u kemm-il darba semmejtu minn hawn. Rose, RowΩi jew RoΩina kibret u ffaççjat il-˙ajja li sawtitha ˙afna.

Jien, fil-fehma tieg˙i, din l-istorja kellha tieqaf f’Ìunju tas-sena l-o˙ra meta din sabet lil ommha, iΩda l-produtturi riedu xorta o˙ra u komplewha matul dawn l-iskedi u, kif di©à ntqal ser inkomplu b’dawn l-istejjer g˙all-iskedi li jmiss li jibdew minn Ottubru. Jalla sejjer Ωbaljat u l-istorja tkun tajba b˙al meta bdiet fil-bidu nett.

Il-kobba ta’ Katrina b˙al donnha qieg˙da tin˙all sakemm fl-a˙˙ar ma nsibux xi g˙oqda o˙ra u nag˙mlu xi disa’ xhur o˙ra sabiex insiru nafu min qatel lil Carla Trent, jekk Alan hux missier Katrina, u jekk Juan hux il-qattiel. Jien kont assumejt li l-istorja ta’ din id-drama tkun imdawra ma’ Katrina biss, iΩda aktar kienet iffukata fuq il-familja Montalto.

Fil-©ranet li ©ejjin inkunu nafu jekk din id-drama hux ser titkompla f’Ottubru jew il-mis-

teri u kaΩijiet kollha humiex ser ji©u solvuti fi ftit ©ranet o˙ra. Óbieb u G˙edewwa Ωgur ser ikompli fl-iskeda li jmiss. Din lopra tas-sapun, li l-atturi l-˙in kollu biç-çellulari ma’ widnejhom, na˙seb niΩlet tajjeb ma’ min isib çans jara t-televiΩjoni f’dak il-˙in. Jien ma tantx ikolli çans nara f’dak il-˙in, imma ©ieli segwejtha l-Óadd waqt irrepetizzjonijiet. Din ma toffrix l-aqwa skript, anke g˙all-fatt li g˙andha ˙afna atturi ja˙dmu fiha u ma tkunx taf min hu dak u min hi dik.

Dil-©img˙a segwejt Simpatiçi, meta Charlie mar g˙and il-kappillan u sab wa˙da tnaddaf u

din qaltlu li hi t-tifla ta’ Dun Manwel u Charlie skrupla u qal lil kul min iltaqa’ mieg˙u. U minn hemm g˙amilna tliet kwarti s˙a˙ nisimg˙u fuq ittifla ta’ dan il-qassis li jitkellem bl-aççent tar-ra˙al. Stejjer b˙al dawn kont immur narahom meta kont Ωg˙ir, meta tal-kaΩin tal-banda tar-ra˙al tieg˙i kien jorganizza xi kummiedja fissala li hemm biswit il-knisja, u mhux prime time fuq l-istazzjon nazzjonali.

Viva l-festa tag˙na L-aqwa stazzjon fejn jid˙lu festi Ωgur li huwa Net TV; fuq dan

KÓ opINjoNI

l-istazzjon dejjem intwerew programmi assoçjati mal-festi.

Li qieg˙ed ji©ini f’mo˙˙i b˙alissa huwa Forçina li dam g˙addej is-snin u issa qeg˙din juru L-Istandard. Jien m’iniex xi wie˙ed fanatiku dwar ilfesti, iΩda n˙oss li dawn huma parti mill-kultura tag˙na lMaltin. G˙alhekk, programm b˙al dan li jda˙˙lek fl-isfond tal-festi lili jog˙©obni immens.

M’iniex ser insemmi l-mod kif ji©i ppreΩentat, iΩda lkwalità tieg˙u hija tajba, f’dan il-programm ma narawx marçi, qbiΩ, g˙ajjat u murtali, iΩda niltaqg˙u man-nies li ja˙dmu minn wara l-kwinti, li jag˙mlu l-festa ta’ ra˙alhom wa˙da possibbli. Kull meta narah dejjem ng˙id kemm hawn minn hu kapaçi u ddedikat g˙al-xog˙lu u li dan jag˙mlu minn qalbu u b’reqqa kbira. Ìor© tal-frenΩa Lil Ìor©, li g˙amel Ωmien ibig˙ id-downats, kul˙add jafu. Wiççu, trid u ma tridx, huwa sinonimu ma’ One. Ilprogramm tieg˙u Sieg˙a Ûmien, meta ©ieli nkun id-dar f’dak il-˙in, in˙obb insegwih g˙ax huwa differenti minn o˙rajn. Ìor© tal-frenΩa (li kien tad-downats) ida˙˙al irkejjen differenti dwar arti u xog˙ol li jsir bl-idejn. Programm tajjeb li fil-fehma tieg˙i jifla˙ ftit ˙in itwal.

Niltaqg˙u d-die˙la g˙alla˙˙ar artiklu!

X’GÓANdEK? X’INT IMÓAssEB

Patri Mario Attard

Innutatni die˙el ˙dejn il-pazjenti. Qdejthom minn qalbi.

Imbag˙ad ˙ar©et u ©iet issibni.

G˙all-ewwel ˙asditni. Imma ferr˙itni. G˙ax sensittiva g˙allbΩonnijiet tal-proxxmu!

“X’g˙andek Patri? X’int im˙asseb?”

Il-mistoqsijiet tag˙ha mimlija m˙abba da˙lu f’qalbi. Apprezzajthom. Kelli bΩonnhom! “Int taf kif ja˙dem kompjuter meta jkollu xi tliet programmi g˙addejjin f’daqqa?

Kif il-lembut idur u jag˙qad?”

Tbissmet. Óadt ir-ru˙. G˙ax issa bdiet tifhem x’kont se ng˙idilha.

“Imma©ina,” we©ibtha, “ikollok mat-tliet affarijiet f’mo˙˙ok x’se tag˙mel.

Bilfors li tinkwieta xi naqra hux biex tara kif se tla˙˙aqhom.”

“Veru Patri!” we©bitni.

“G˙andek ra©un! Imma peress li int dejjem tistaqsina kif a˙na issa kien imiss lili biex nara kif int”.

Hija din l-attenzjoni b’sa˙˙itha g˙all-proxxmu li tag˙mel id-differenza kollha! Il-bniedem jg˙addi minn xiex jg˙addi. Il˙ajja fiha t-toqol tag˙ha. IlbΩonnijiet dejjem jikbru. U ΩΩmien, flimkien mal-mard li wie˙ed ikollu, mhux dejjem jag˙mluha possibbli li wie˙ed jibqa’ ˙afif u luçidu b˙alma kien. Madankollu, dan mhux xi preludju jew xi skuΩa biex wie˙ed jarmi lilu nnifsu tafux!

Anzi! Illum tistag˙©eb kif innies jibqg˙u g˙addejjin!

Minkejja dak kollu li jg˙addu minnu. InkluΩ il-mard u ΩΩmien! U dak kollu li l-impenji familjari tag˙hom, flimkien ma’

dawk tax-xog˙ol, jitolbu kontinwament minnhom.

Il-˙ajja hux tassew! Imma a˙na nafu li, g˙alkemm il-˙ajja hi g˙at-telg˙a, minbarra sintendi l-waqtiet tal-inΩul tag˙ha inkella Ωgur li ni©©ennu fiha, ikun hemm dawk il-mumenti li kelma ta’ inkora©©iment inkunu qeg˙din nistennewha. Iva ˙bieb! U nkunu qeg˙din nistennewha eΩattament b˙al dik ir-ru˙ tal-purgatorju li, g˙ax tkun fi bΩonn kbir tat-talb u ssuffra©ju ta’ xi erwie˙ tajba li jiftakru fiha, qieg˙da tokrob quddiem il-Mulej biex imiss qlub ta’ ˙afna aktar nies ˙alli jiftakru fiha.

Imma l-erwie˙ ma jokorbux biss fil-purgatorju! L-erwie˙ jokorbu madwarna wkoll! U jokorbu ming˙ajr ma lanqas biss jift˙u ˙alqhom! Jokorbu g˙ax il-˙ajja tkun tag˙thom

wisq bil-˙arta. Daqqa wara lo˙ra! U msieken, t˙allihom litteralment bla nifs! Tistaqsinix lg˙aliex dawk iva u l-o˙rajn le.

Lanqas m’g˙andek g˙alfejn tistaqsini x’g˙amlu dawk biex ˙aqqhom hekk aktar m’huma tajbin. Aktar ma j˙ennu.

Ng˙idlek hekk mhux b’suppervja jew arroganza. Imma, ˙abib, meta jiena stess ippruvajt nag˙ti twe©iba, bqajt b’˙alqi miftu˙ jew mag˙luq. Mela ma ˙ar©et l-ebda twe©iba ta’ sugu minn ˙alqi! G˙ajr it-tnehida talu©ig˙ g˙al tant in©ustizzji li hawn iduru fil-˙ajja.

Ma jimpurtax! BiΩΩejjed hawn it-toqol madwarna. Issa ejjew ma nΩiduhx ©o fina wkoll!

G˙all-kuntrarju! Ejjew in˙affuh lil xulxin! Mela, meta tara bniedem jew bniedma sieket jew siekta aktar mis-soltu, dan ifisser li l-allarm ikun xeg˙el. Dan

ifisser li rridu naraw x’nag˙mlu!

Mela, ejjew nag˙tu daqqa t’id!

Ejjew in˙affu l-piΩ ta’ xulxin!

“X’g˙andek sie˙bi kemm int kwiet?” BiΩΩejjed tkun dik ilkelma biex dak li jkun jibda j˙ossu li xi ˙add jimpurtah minnu. Tag˙tix kas xi jwie©bek!

Lanqas jekk, sforz it-tbatija li jkollu, jibag˙tek issaqqi l-˙ass tal-Marsa! Dak jg˙idlek hekk mhux g˙ax g˙andu xi ˙a©a kontrik. Dak irrea©ixxa hekk mieg˙ek g˙ax imtaqqal miskin.

Ikkumpatih! Ti˙ux g˙alih.

Issapportjah fejn tista’.

Issa ©ieli nisfg˙u mdawrin b’nies li ma jag˙tux kasna.

Jistg˙u jarawk kwiet jew kwieta g˙ax x’jimpurtahom minnhekk.

Allura x’nag˙mel f’dak ilmument iebes?

Meta fil-waqtiet tal-inkwiet ma nsibx spalla li tikkunslani mmur g˙and Ìesù g˙ax niftakar filkelma li hu stess jg˙idli, rasu u rasi: “Ejjew g˙andi, intom ilkoll li tinsabu m˙abbtin u mtaqqlin, u jiena nserra˙kom. Óudu fuqkom il-madmad tieg˙i u tg˙allmu minni, g˙ax jiena ta’ qalb ˙elwa u umli, u intom issibu l-mistrie˙ g˙al ru˙kom.

G˙ax il-madmad tieg˙i ˙elu u t-toqol tieg˙i ˙afif” (Mt 11 :2830). Imbag˙ad immur ˙dejh filkappella u noqg˙od quddiemu g˙all-kwiet, ˙dejh fl-Ewkaristija.

Kemm no˙ro© a˙jar!

Sie˙bi! Meta tkun imtaqqal u ma jkollok lil ˙add min jisimg˙ek tkellem ma’ Ìesù!

Mur f’kappella tal-adorazzjoni u oqg˙od naqra ˙dejh! To˙ro© fil-paçi!

oPiNjoNi kÓ

21|06|2015 11

kullhadd.com

is-sistema tal-GwarDjaNi lokali Partit NazzjoNalista QarrieQ, bla DirezzjoNi u ma jafx xi jriD

Mario Fava President tas-Sezzjoni Kunsilliera tal-PL

kuNsilli lokali

email: keaneo@onvol.net

Proprju nhar it-Tlieta, 9 ta’ Ìunju ser tibqa’ ti©i mfakkra g˙at-ta˙wid li g˙andu fi ˙danu l-Partit Nazzjonalista fejn tid˙ol is-sistema tal-gwardjani lokali.

Wara li kien l-istess Partit filGvern li g˙amel u ˙a miΩuri kontra s-sussidjarjetà f’dan ilqasam, fid-data msemmija ressaq mozzjoni mill-oppoΩizzjoni li tiffoka proprju dwar innuqqas tas-sussidjarjetà.

Fil-5 ta’ Awwissu 2011 il-Partit Nazzjonalista fil-Gvern ippubblika le©iΩlazzjoni sussidjarja (363,160) b’avviΩ legali 320 tal2011 fejn permezz tieg˙u waqqaf il-kumitati re©jonali.

Mhux se nid˙ol fil-kriterju jekk dawn kellhomx jitwaqqfu, saritx konsultazzjoni jew x’kellu jkun ir-rwol tag˙hom. Se ng˙id x’g˙amel il-Partit Nazzjonalista appena waqqaf dawn il-kumitati.

Bla konsultazzjoni ta’ xejn qabad is-sistema tal-infurzar lokali, li kienet tit˙addem millkunsilli lokali, u g˙addieha lil dawn il-kumitati re©jonali li ˙oloq. Dan kien ifisser li minn sistema mmexxija mill-kunsilli, u g˙alhekk infurzar lokali, ilPartit Nazzjonalista ©abha sistema re©jonali g˙ax g˙addieha lill-kumitati re©jonali. Imma dan mhux kollox, g˙ax kieku wie˙ed g˙addieha g˙and irre©juni u l-kunsilli baqg˙u parti mill-operat tag˙ha, wie˙ed forsi jasal biex jibda jifhem.

Dawn g˙addewha lir-re©juni u qatg˙u barra g˙al kollox lillkunsilli lokali, tant li dawn lanqas biss kien g˙ad fadlilhom lawtorità li tal-inqas jitolbu gwardjani lokali fejn, meta u x˙in iridu huma. L-involviment tal-kunsilli lokali fit-t˙addim ta’ din is-sistema kien biss li dawn jaççettaw jew jirçievu l-˙lasijiet tal-kontravenzjonijiet.

U allura issa li ji©u David Agius fost kul˙add, Mario de Marco u Jason Azzopardi jitkellmu dwar in-nuqqas tassussidjarjetà g˙ax il-Gvern Laburista, b’avviΩ legali 153 tal2015, waqqaf unit indipendenti li se jkun qed jopera din is-sistema.

Fil-mozzjoni tag˙hom qed jg˙idu li t-twaqqif ta’ dan ilUnit imur kontra l-prinçipju tassussidjarjeta. David Agius, li ja˙deb li jaf kollox fuq din issistema, qal li issa is-sistema se tittie˙ed minn idejn dawk eletti mill-poplu u tg˙addi g˙and individwu mag˙Ωul millMinistru. Dan mhux minnu. Issistema b˙alissa tinsab f’idejn kumpanija privata u mhux f’idejn dawk eletti mill-poplu.

Il-Partit Nazzjonalista falla b’kull mod fit-t˙addim ta’ din is-sistema sa mill-bidu tattwaqqif tag˙ha.

L-ebda kumpanija privata ma tinvesti biex teduka lin-nies. L-interess ewlieni ta’ kull kumapnija hu li tag˙mel il-flus u xejn iktar.

Is-sistema tal-gwardjani lokali ta˙t il-Partit Nazzjonalista serviet biss biex ˙olqot ingustizzji kbar maç-çittadini u wkoll malkunsilli lokali. Iç-çittadini ©ew misruqa f’multi bla bΩonn g˙ax minflok ©ew iggwidati biex ma jag˙mlux kontravenzjoni, kienu jit˙allew jiΩbaljaw biex wara ji©u m˙arrka u j˙allsu flejjes tajba li marru fil-bwiet privati u mhux g˙and il-kunsilli lokali.

Bil-mod kif il-Partit Nazzjonalista g˙adda din is-sis-

tema lir-re©juni, kompla jsawwat lill-kunsilli lokali u ˙adilhom l-uniku d˙ul dirett li kellhom barra mill-allokazzjoni finanzjarja tag˙hom.

Huwa in©ust, qarrieq u bla baΩi l-argument talOppoΩizzjoni li tg˙id li ttwaqqif tal- unit sar bla ebda konsutlazzjoni. Il-konsultazzjoni damet g˙addejja iktar milli kien imissha. Mhux biss, imma l-membri tal-Partit Nazzjonalista fuq l-EΩekuttiv tal-Assoçjazzjoni tal-Kunsilli Lokali kienu mg˙arrfa li ser jitwaqqaf dan il- unit . Dan sar f’Ωew© laqg˙at separati li lMinistru Owen Bonnici kellu mal-istess EΩekuttiv. Kienu jafu wkoll sa minn meta Josè Herrera kien g˙adu responsabbli mill-kunsili lokli b˙alma kienu jafu wkoll dwar dawk ilmijiet kollha li attendew g˙al wa˙da mill-˙ames laqg˙at pubbliçi u ta’ konsultazzjoni li saru madwar il-˙ames re©juni ta’ Malta u G˙awdex.

Fejn kienu David Agius, Mario de Marco u Jason Azzopardi meta g˙al snin twal il-kunsilli lokali talbu li s-sistema ti©i riformata u ˙add minnhom ma ta’ kas? Fejn kienu meta seba’ snin ilu saret is-suppost riforma fil-kunsilli lokali u s-sistema lokali lanqas biss intmisset minn Chris Said u l-Gvern tieg˙u? Kif ji©u issa u jitkellmu li jridu li kollox imur lura g˙al kif kien qabel ma ˙arbtu kollox huma stess? Fejn hi l-konsisten-

za? G˙alfejn kissru lill-kunsilli lokali u issa jridu jre©©g˙u kollox lura? Jafu xi jridu? Çertament li kien prematur u juri n-nuqqas ta’ ©enwinità millPartit Nazzjonalista li jressaq mozzjoni fuq xi ˙a©a li l-Gvern g˙adu g˙addej bid-diskussjonijiet dwarha. Dan jikkonferma ˙a©a wa˙da biss: kemm ilPartit Nazzjonalista flOppoΩizzjoni mhux lest li jisma’ u li l-uniku interess tieg˙u huwa li jo©©ezzjona g˙al dak kollu li jag˙mel dan ilGvern. G˙ax kif tista’ tag˙mel mozzjoni biex tiddiskuti xi ˙a©a li huma stess g˙adhom ma jafux kif din se topera? Ma jafux mhux g˙ax il-Gvern ˙eba imma g˙ax il-Gvern g˙adu filproçess li qed jiltaqa’ ma dawk involuti, inkluΩ l-Assoçjazzjoni tal-kunsilli lokali biex jispjega kif dan il- unit se jkun qed jopera.

Imma kif g˙edna, g˙allOppoΩizzjoni, l-uniku interess tag˙ha hu li t˙assar u tikkritika dak kollu li meta kienet filGvern ma kinitx kapaç i tag˙mel, u, g˙aldaqstant, jien tbissimt meta rajt lil dawn ittliet membri tal-OppoΩizzjoni jressqu mozzjoni bla ma jafu eΩattament x’inhi s-sistema talinfurzar lokali u wisq u wisq inqas kif ta˙dem. Na˙seb ikun a˙jar g˙al Mario de Marco u Jason Azzopardi, specjalment dan tal-a˙˙ar li jΩommu posthom u jitkellmu biss fuq dak li jafu jitkellmu dwaru.

Tista’ ma taqbilx mag˙na u ta˙dem mag˙na, imma mhux ti©©agbinana Id-dritt li kul˙add jassoçja ru˙u ma liema partit politiku jrid huwa sagrosant. IΩda l-abbuΩ mill-poΩizzjoni strate©ika ta’ dawn il-persuni jmur oltre u huwa intiΩ biex jag˙mel ˙sara lill-pajjiΩ. Dan ma jistax ji©i tollerat, speçjalment skont direttivi li da˙lu fis-se˙˙ snin ilu ta˙t l-amministrazzjoni Nazzjonalista stess. Id-dritt li tag˙mel ˙sara lill-Gvern tieg˙ek u lil pajjizek mhu dritt ta’ ˙add. Anzi, min jinqabad jag˙mlu g˙andu j˙allas ta’ g˙emilu.

Din il-fiduçja ntilfet g˙ax dawn in-nies ma kinux leali lejn min qed i˙allashom. Mhux biss, iΩda t-tradiment g˙amluh f’˙in li suppost kienu qed jag˙tu servizz lili u lilek mittaxxi tieg˙i u tieg˙ek.

G˙alhekk b’konvinzjoni nemmen li g˙andhom jittiehdu passi kontra dawn l-individwi u jitne˙˙ew mill-postijiet sensittivi li qed ja˙dmu fihom. Mhux ta’ b’xejn ng˙id li l-uniku interess ta’ dawn in-nies hu li jnaffru kull farka gid li dan ilGvern qed jipprova jag˙mel g˙al dan il-pajjiΩ.

Interessanti x’se jg˙id Beppe Fenech Adami jekk l-informazzjoni li g˙andi hi korretta u li wie˙ed minn dawn l-ispjuni huwa parentela mal-familja tieg˙u!

12 21|06|2015

kullhadd.com

kÓ opinjoni

sajf 2015: aktar impenn

Georvin Bugeja Uffiçjal Komunikazzjoni FÛL

Minkejja li matul dawn il-jiem ˙afna jibdew bil-vaganzi tas-sajf, il-˙idma fl-uffiçini tal-Forum Ûg˙aΩag˙ Laburisti tkompli. Kif stajtu tinnutaw, minn wara lelezzjoni ©enerali ’l hawn, il˙idma ma waqfitx hekk kif d˙alna g˙al diversi sfidi u impenji li rnexxielna neg˙lbu flimkien, kemm b˙ala EΩekuttiv Çentrali tal-FÛL kif ukoll flimkien mal-membri ˙abrieka tag˙na li, wara kollox, kieku ma jkunx g˙all-impenn tag˙hom ˙afna mix-xog˙ol ma jkunx jista’ ji©i implimentat kif suppost.

Ferg˙at distrettwali Matul ix-xhur li g˙addew l-FÛL beda proçess ta’ ristrutturar intern sabiex l-g˙aqda tibqa’ tkun rilevanti g˙aΩ-Ωg˙aΩag˙, tisma’ l-ideat tag˙hom, u jkunu aktar involuti direttament flistrutturi tag˙na. Fil-fatt, wara li fi Frar nidejna l-ferg˙at distrettwali tal-g˙aqda, bi pjaçir ninnota l-˙idma li qed iwettqu lewwel ferg˙at li bdew joperaw, u n˙ares ’il quddiem sabiex fixxhur li ©ejjin inkunu nistg˙u ntemmu l-ewwel faΩi ta’ dan il-

pro©ett, ji©ifieri li t-tlettax-il ferg˙a distrettwali jkunu qed joperaw kollha kemm huma.

Xog˙ol il-ferg˙at distrettwali prinçipalment huwa li jΩommu l-kuntatt bejn iΩ-Ωg˙aΩag˙ u lFÛL, u wara kollox il-Partit Laburista. Dan isir b’diversi modi, kemm permezz ta’ attivitajiet soçjali u, l-aktar importanti min˙abba n-natura tal-organizzazzjoni, permezz ta’ diskussjonijiet politiçi. Ninsab infurmat li fil-©img˙at li ©ejjin ser ikunu qed jit˙abbru xi impenji li ser jid˙lu g˙alihom dawn il-ferg˙at.

Politika soçjali Apparti minn hekk, fuq baΩi aktar çentrali g˙addej proçess sabiex jissa˙˙a˙ l-uffiççju talpolitika soçjali tal-FÛL b’impenn tajjeb mill-uffiçjal politiku talg˙aqda Naomi Cachia, sabiex dan il-qasam tant importanti jkompli jag˙ti aktar frott u j˙alli bidliet mhux biss b’mod intern, iΩda anke fuq baΩi aktar nazzjonali. L-interess ewlieni huwa

li l-FÛL jag˙ti vuçi liΩ-Ωg˙aΩag˙ fuq diversi kwistjonijiet, kemm li di©à jinsabu fuq l-a©enda nazzjonali kif ukoll su©©etti innovattivi o˙rajn. Hawnhekk nie˙u din l-okkaΩjoni biex dawk kollha li jixtiequ jaraw xi su©©ett diskuss javviçinaw lillFÛL permezz tad-diversi mezzi ta’ komunikazzjoni.

Komunikazzjoni Matul ix-xhur tas-sajf ser jissokta xog˙ol ie˙or importanti, dak li nsa˙˙u l-mezzi ta’ komunikazzjoni u nkomplu nag˙tu dehra aktar friska lill-FÛL. Wara li mat-tnehdija tal-operat il-©did tal-FÛL nidejna wkoll id-dehra korporattiva l-©dida, u nidejna wkoll is-sit uffiçjali l©did,www.fzl.org.mt, g˙addej xog˙ol sabiex insa˙˙u dawn ilmezzi kollha.

L-ewwel attività g˙as-sajf 2015 L-aspett soçjali huwa wkoll importanti min˙abba li dan

huwa mezz ta’ kif b’mod personali nsa˙˙u l-kuntatt tag˙na mal-membri. G˙all-ewwel darba ser inkunu qed norganizzaw beach party fil-Bajja sSabi˙a, f’BirΩebbu©a. Dan ser isir nhar il-11 ta’ Lulju li ©ej. Ilbiljetti jistg˙u jinkisbu minn ONE Complex il-Marsa jew taç-Çentru mir- reception Nazzjonali Laburista l-Óamrun.

G˙al aktar informazzjoni tista’ ΩΩur ukoll il-pa©na ta’ Facebook, Instagram, Twitter jew is-sit uffiçjali talFÛL. In˙ares ’il quddiem sabiex inkomplu nΩidu l-impenn tag˙na matul ix-xhur li ©ejjin biex nibqg˙u nΩommu lill-Partit Laburista d-dar naturali taΩΩg˙aΩag˙ billi nag˙tu aktar vuçi liΩ-Ωg˙aΩag˙. L-impenn tag˙na mhux li nkunu cheer leaders iΩda li naraw kif il˙idma tal-Partit Laburista filGvern tkompli tissa˙˙a˙ biex ikomplu jgawdu Ω-Ωg˙aΩag˙ u dawk kollha li ji©u influwenzati mid-deçiΩjonijiet li jie˙u lGvern.

edItoRJaL kÓ

21|06|2015 13

kullhadd.com

www.kullhadd.com IndIRIZZ PoStaLI ÌuRnaLIStI RekLamI ImPaÌnaR u dISInn

Çentru Nazzjonali Laburista, Triq Mile End, il-Óamrun, ÓMR 1717 Ritianne Agius ritianne@kullhadd.com, Liam Gauci liam@kullhadd.com, u Glen Falzon glen@kullhadd.com 2090 1410/13 Alan Saliba sales@kullhadd.com 2090 1520 Leanne Grech editorial@kullhadd.com 2090 1411

edItoRJaL

gÓandhom Óabta

G˙andhom ˙abta kif storja jdawruha rasha ’l isfel. G˙andhom ukoll ˙abta kif inessu lin-nies min huma u x’inhuma.

Jippruvaw jie˙du r-ra©un meta tant ikunu tilfuh li lanqas b’lampa ma jsibuh, a˙seb u ara meta ma jkun hekk!

Ma kienx parlament ©did li ΩanΩanna. Mhux biss qisu toqba, iΩda issa anke sar bit˙a li fiha j©elldu s-sriedaq. LIspeaker kemm-il darba kellu jissospendi s-seduti g˙ax ma fela˙x g˙ad-disturb u, biex tg˙axxaqha, iddeskriva s-sitwazzjoni b˙ala wa˙da tas-suq!

Biex tassew niftakru dwar ilkontroversja tas-suq.

IΩda mill-interventi li kien hemm, bejn tg˙ajjir u insulti u l-arti li dejjem ipprofessaw ilpolitiçi Nazzjonalisti, dik talprovokazzjoni, spikka David Aguis. Min-nies kollha filParlament kellu jkun hu li jixli lill-Prim Ministru b’qerq u ingann. Ma ridniex nemmnu lil widnejna li, minn dawk kollha fil-Parlament, l-aktar wie˙ed li kellu jin˙eba kien fost dawk li ppoppa biex jg˙allem x’g˙andha tkun lonestà.

Li kieku tinsa dak kollu li g˙amel, ta˙seb li huwa lmudell tas-sewwa. IΩda hekk kif tiftakar li meta kien jistudja l-Univeristà g˙al aktar minn darba, u f’okkaΩjoni minnhom sa˙ansitra meta kien membru parlamentari, inqabad jikkopja waqt l-eΩamijiet, titkaΩa mhux b’dak li qal, iΩda b’min qalu.

G˙andhom ˙abta kif ja˙bu anke l-identità morali tag˙hom u jippretendu li nnies jinsew jew ma jfakkrux min huma.

O˙ra li issa saret pampaluna tal-ambjent hija Marthese Portelli. Meta l-partit tag˙ha kien fil-Gvern u hija kienet uffiçjal g˙oli tieg˙u, mhux Ωgur qatt rat img˙aΩqa. Illum tg˙idx kemm narawha fuq itTV taqbeΩ ˙itan tas-sejjie˙, ti©ri qalb l-g˙elieqi u tixher mal-gabillotti. Imnalla skopriet li fiΩ-Ûonqor ser tinbena università li l-ewwel darba li t˙abbret il-partit tag˙ha qabel mag˙ha.

Kull meta tara g˙alqa kollox kien ji©iha f’mo˙˙ha, barra l-ambjent.

Kienet direttriçi tit˙allas leluf tal-ewro fil-Wasteserv, entità li per eççellenza ta˙dem favur l-ambjent. Minn misto-

qsija parlamentari li wie©eb ilMinistru Leo Brincat, fl-2012 minn 12-il laqg˙a tad-diretturi li kien hemm, attendiet wa˙da biss g˙all-kirjanza. Apparti dan, g˙alkemm jidher li hija toqg˙od Malta, baqg˙et tie˙u l-onorarja li kien jie˙u dak ta’ qabilha, li kien ukoll G˙awdxi tal-qalba, daqslikieku kienet tassew toqg˙od G˙awdex!

Daqshekk kienet ta˙raqha qalbha g˙all-ambjent! O˙ra, li g˙andha ˙abta kif tg˙id li hi ˙a©a meta hija o˙ra u ma tridx li nsemmulha dawn laffarijiet.

G˙andhom ˙abta kif anke jitkaΩaw malajr b’dak li jg˙id ˙addie˙or iΩda mhux b’dak li jg˙idu huma. Rajnieha dan la˙˙ar meta issemmiet il-kelma ‘orgaΩmu’ fil-Parlament.

Ng˙iduha kif inhi, dan mhux kliem li jing˙ad iΩda li titkaΩa u ©©ib lil min jitkaΩa hija esa©erazzjoni u ipokresija.

Meta Austin Gatt saritlu mistoqsija dwar xi ˙a©a kien wie©eb li kien qieg˙ed jag˙mel pipì. Daqshekk kien jirrispetta lill-istampa u dakinhar ˙add ma tkaΩa! PastaΩata mhux biss tista’ tg˙idha iΩda tista’ tag˙milha. B˙al dawk il-

pastaΩati li qeg˙din jo˙or©u kull fejn kien hemm bajla konkos.

Meta Austin Gatt kien g˙amel kampanja kontra Sandro Demarco li kien uffiçjal tal-Bank Çentrali u llum huwa Deputat Gvernatur, ˙add ma qal xejn. AkkuΩah b’kull ˙a©a li ©ietu f’mo˙˙u, fost o˙rajn li kien spjun. Ûew© investigazzjonijiet ma sabu xejn minn dak li Austin kien qieg˙ed jixlih bih. G˙ax illum xi persuni nqabdu bil-qalziet imniΩΩel jg˙addu informazzjoni sensittiva lil Tonio Fenech, f’daqqa wa˙da dak li kienu xlew lil Sadro Demarco bih, issa sar ‘dritt ta’ assoçjazzjoni’! G˙andhom ˙abta jqieg˙du s-sewwa fuq rasha u saqajha ’l fuq.

G˙andhom ˙abta kif idawru l-affarijiet…iΩda rridu nammettu li kultant a˙na stess, b’mod g˙al kollox in©enwu, nag˙thom ma xiex jaqbdu wkoll! Huma tg˙allmu ˙afna kif jigdbu, u l-Gvern g˙adu ma tg˙allimx kif iwassal il-verità. Ikun qieg˙ed jg˙id issewwa u j©ibuh li qieg˙ed jigdeb.

G˙andhom ˙abta!

14 21|06|2015

kullhadd.com

kÓ IttrI

Il-PN IkomPlI Jgerrex l-INvestImeNt

Sur Editur, Fil-˙ar©a tal- KullÓadd tal-14 ta’ Ìunju 2015 fl-artiklu ‘Il-PN Jipprova Jnaffar l-Investiment’, Inkiteb li l-Viçi Sindku Nazzjonalista David Thake b’mod arroganti pprova jintimida lill-investitur tal-Università Amerikana b’telefonata rrekordjata bla permess u li ©iet imxandra fuq ir-radju tal-PN. Barra minn hekk, dan il-Viçi Sindku Nazzjonalista ˙ajjar lil investitur barrani, li ser jinvesti aktar minn €110 miljun, biex jitlaq minn Malta meta staqsieh g˙aliex ma jitilqux lejn Spanja.

Jien, li ilni naf is-snin kif ja˙dem il-PN u n-Nazzjonalisti, xejn ma jien sorpriΩ b’dan l-atte©©jament distruttiv u ta’ ˙sara g˙all-pajjiΩ. Li g˙al darb’o˙ra n-Nazzjonalisti qed jag˙mlu minn kollox biex igerrxu kemm jistg˙u x-xmara ta’ investiment li l-Gvern Laburista, bix-xog˙ol ˙abrieki li qed iwettaq, qed i©ib.

Fl-1980 il-Viçi Kap tal-PN ta’ dak iΩ-Ωmien tkellem f’konferenza tal-Partiti Demokristjani li l-PN kien jag˙mel parti minnhom. Din il-konferenza, li g˙aliha kienu preΩenti diversi prim ministri, saret il-Portugall. Fid-diskors tieg˙u l-Viçi Kap tal-PN kien ˙e©©e© bil-qawwi lill-gvernijiet Demokristjani biex ma jikkoperawx mal-Gvern Laburista.

Fil-Kunsill tal-Ewropa, fuq inizjattiva tan-Nazzjonalisti, kienet tressqet riΩoluzzjoni ta’ ˙sara enormi kontra Malta.

Fis-27 ta’ Marzu 1981, il-©urnal Europa rraporta li lKonservattiv IngliΩ Mr Ferguson kien se jressaq fil-Parlament Ewropew riΩoluzzjoni biex tikkundanna lill-Gvern Laburista ta’ Dom Mintoff.

IΩda lanqas l-istess g˙edewwa politiçi ta’ Dom Mintoff ma belg˙uha din ir-riΩoluzzjoni, tant li minn 435 membrru, 21 biss iffirmawha biex titressaq. Hawn ta’ min isemmi li dakinhar minn 435 membru, 113 biss kienu Soçjalisti Demokratiçi kif kien il-Gvern Malti.

Biex riΩoluzzjoni titressaq ried ikollha 217-il firma u g˙alhekk din ma tressqitx. IΩda b’dankollu l-˙sara lil Malta xorta kienet saret mill-PN. Tant dan hu hekk li fil-©urnal reli©juΩ ta’ kuljum Il-Óajja, fil-˙ar©a ta’ Lulju 1981, inkteb: Min ta informazzjoni lill-Kunsill tal-Ewropa naqas gravament fir-rispett tal-fatti u l-verità. U dan bi ˙sara wkoll g˙al pajjiΩna. Kien ikun a˙jar g˙al kul˙add li kieku r-riΩoluzzjoni qatt ma fe©©et.

Lejn nofs is-snin tmenin tas-seklu li g˙adda l-Kap tal-PN ta’ dak iΩ-Ωmien kien ukoll ˙e©©e© biex industrijalisti ÌermaniΩi ma jkomplux jinvestu f’Malta. Dan il-kaΩ baqa’ mag˙ruf b˙ala l-Malta File fejn l-eks-Ministru Laburista Alex Sciberras Trigona, li kien Ministru tal-Affarijiet Barranin, kixef dan ilkaΩ li kien ukoll ta’ ˙sara enormi g˙all-pajjiΩ.

X’differenza minn meta l-PL ikun fl-OppoΩizzjoni. G˙all˙abta tal-1970 kienet saret diskussjoni fil-Parlament biex forsi jkun stazzjonat f’Malta r-radju nazzjonali ÌermaniΩ. Li kien qed ifittex post fil-Mediterran minn fejn ikun jista’ jittraΩmetti. L-OppoΩizzjoni Laburista u l-Gvern Nazzjonalista kienu qablu li jag˙mlu sforz biex, jekk hu possibbli, dan listazzjon jin©ieb Malta.

Dom Mintoff, li kien Kap tal-OppoΩizzjoni, kien qal lillPrim Ministru George Borg Olivier fil-Parlament li issa jaraw min kien kapaçi minnhom it-tnejn biex jin©ieb l-istazzjon nazzjonali tar-radju ÌermaniΩ. Il-Perit Dom Mintoff bil-kuntatti li kellu rnexxielu j©ieb ir-radju nazzjonali ÌermaniΩ li dam ixandar minn Malta g˙al ˙afna snin. Dan kellu jitlaq minn Malta g˙ax ma baqax isib appo©© mill-Gvern Nazzjonalista wara l-1987. Çert li aktar ma jg˙addi Ω-Ωmien u jibda jo˙ro© aktar il-frott permezz tal-investiment barrani, il-PN u n-Nazzjonalisti ser jag˙mlu aktar bsaten fir-roti, ser jo˙olqu aktar argumenti banali u skuΩi foloz biex ifixklu, igerrxu u jnaffru kemm jistg˙u l-investiment barrani.

Mhux ta’ b’xejn li l-partitarji Stricklandjani tal-Partit Kostituzzjonali kienu jsej˙u lill-PN ‘il-partit sa˙ta ta’ Malta’!

WILLIAM TELL, RAÓAL ÌDID

ITTRI KÓ

21|06|2015 15

kullhadd.com

TRIQ PERIKOLUÛA MASSIMO RANIERI FIS-SALA F’WIED IL-GÓAJN TAL-MEDITERRAN Sur Editur,

Sur Editur, Nitlob lill-Awtorità tat-Trasport biex parti minn Triq is-Safran, lejn in-na˙a ta’ quddiem ir-riçikla©© li hemm fi Triq Sant’Antnin, g˙andha ssir one way (inΩul biss) g˙ax, jekk tkun nieΩel u tinzerta xi vettura tielg˙a, ˙oll xag˙arek u ©ib iΩ-Ωejt. Jew inkella titwessa’ ftit min-na˙a ta’ fejn hemm ir-raba’ Ωdingat biex almenu jkunu jistg˙u jg˙addu Ωew© vetturi.

XOFAN, BL-EMAIL

ÓAMIEM TAL-PAÇI FIL-MARSA U FIL-BOSNIJA

Sur Editur, Pustier ixxurtjat mill-Bosnija ta tliet ˙amimiet bojod tat-ti©rija, mittletin li g˙andu, biex il-Papa Fran©isku tajjarhom waqt Ωjara ta’ 11-il sieg˙a f’dan il-pajjiΩ fis-6 ta’ Ìunju fejn qaddes quddiesa filkapitali Sarajevo. Il-Papa tajjar dawn il-˙amiemit mit-tara© talPalazz Presidenzjali tal-Bosnija f’©est biex issaltan il-paçi fost ittliet razez fil-pajjiΩ, li sa ftit snin ilu kien mifni b’tant ©lied etniku.

Fil-Bosnija l-Kattoliçi huma f’minoranza iΩda jg˙ixu f’armonija mal-Musulmani u mal-Ortodossi. B˙ala rag˙aj tajjeb il-Papa Fran©isku qed jara li jsib ˙in anke li jΩur komunitajiet Ωg˙ar Kattoliçi biex iqawwihom. Infatti, dan l-a˙˙ar stqarr li dak li hu me˙tie© hu ‘isqof-rag˙aj’ mhux ‘isqof-pilota’ jew ‘monsinjurkmandant’. Il-pustier ixxurtjat hu Marin Cvitkovic ta’ 39 sena li fir-ronda twila ta’ pustier ©ieli jie˙u mieg˙u l-˙amiem u jtajru bittama li jer©a’ lura.

Mistoqsi dwar meta ma jasalx lura, anke meta tajjarhom il-Papa, b’rassenjazzjoni stqarr: “L-importanti li jwasslu l-barka tul ilBosnija-Óerzegovina. L-aqwa li b’dan il-©est jitwassal il-messa©© ta’ m˙abba, paçi u g˙aqda f’dan il-pajjiΩ im©arrab.” (The Catholic Times 22/5/15, pa©na 4) Ìimg˙a qabel il-festa tat-Trinita ˙adt pjaçir nattendi g˙allpurçissjoni u l-quddiesa li saret san-niçça tal-Madonna fi Triq Diçembru 13, fejn saret ukoll preΩentazzjoni lid-Direttur tad-Dar tal-Providenza biex hekk il-Marsin juru li meta jiççelebraw il-festa ja˙sbu wkoll f’o˙rajn ming˙ajr ma jistennew xejn lura g˙ajr ftit talb u mertu spiritwali. Id-dilettanti primi tal-arkitettura, forsi g˙ajr fil-knisja, ma jarawx wisq bini ta’ pre©ju fil-Marsa, iΩda ng˙id g˙alija l-faççati tad-djar juru aspetti differenti li wie˙ed japprezza, kif apprezzajt ukoll nara fatturi li jixhdu l-˙ajja soçjali b˙all-klabb tal-˙amiem tal-Marsa, u dan jista’ jonqos li jfakkarni sew fil-festa proprja tat-Trinita fil-Marsa kif ukoll dik iççelebrata mill-Knisja.

Hawnhekk interessanti wkoll l-integrazzjoni tan-nies tal-kulur fil-lokalità, sa anke b’xi ˙anut jew tnejn. Nies li ˙arbu minn pajjiΩi turrufnati u sabu kenn u sliem hawnhekk. Kaledjoskopju mlewwen.

J. BONNET BALZAN, SAN ÌILJAN

Il-kantant simpatiku Naplitan Massimo Ranieri flimkien malband tieg˙u nhar il-Ìimg˙a 12 ta’ Ìunju ta spettaklu muΩikali mill-aqwa quddiem sala nies li mhux lakemm jintesa. Kif stqarr hu stess fid-djalogu li kontinwament Ωamm mal-pubbliku waqt ix- show , g˙oxrin sena ilu kien Malta g˙al spettaklu ie˙or msejja˙ Iljieli Mediterranji. Din id-darba Ranieri kien tassew f’vena mill-aqwa u beda g˙addej minn kanzunetta g˙all-o˙ra b’˙effa u ˙ila liema b˙alhom.

Ma naqasx li jaqra xi siltiet minn poeΩiji mag˙rufa, u jirrakkonta çajt ˙elu u jiftiehem waqt li dewwaqna wkoll xi w˙ud mill-aqwa kanzunetti Naplitani b˙al Maruzella u o˙rajn li jmorru lura sa˙ansitra sas-sena 1921. Il-pubbliku, li kif stajt nara fil-parti l-kbira tieg˙u ma kienx Ωag˙Ωug˙, mhux darba u tnejn ing˙aqad ma’ dan il-kantant, li huwa wkoll attur taç-çinema, f’kanzunetti li lil Ranieri ©abulu ˙afna suççess snin ilu b˙al Erba di casa mia, Se bruciasse la çittà, u tant o˙rajn.

Ried ikun g˙al darb’o˙ra listazzjon popolari tar-Radio Calypso li jid˙ol g˙al din l-

inizjattiva ta’ sogru, imma li jidher li ntlaqg˙et tajjeb g˙alkemm fl-istess Ωmien f’Malta saru u qed isiru tant spettakli o˙ra mill-Istat li huma bla ˙las. Fi Ωmien qasir dan listazzjon muΩikali ta lill-pubbliku Malti xejn inqas minn tliet okkaΩjonijiet biex tliet kantanti kbar rifsu fuq Malta; dawn kienu Massimo Ranieri, Marco Masini u Albano li lkoll kemm huma ddevertew lil mijiet kbar ta’ ammitari li attendew.

Radio Calypso jittraΩmetti erbg˙a u g˙oxrin sieg˙a

kuljum u muΩikalment iΩomm kumpanija lil tant tfal, adulti u anzjani u jipprovdi muΩika g˙all-gosti tal-familja kollha.

Illum igawdi popolarità malGΩejjer Maltin kollha kif ukoll ma’ g˙add ta’ emigranti; xhieda ta’ dan huma l-g˙add kbir ta’ kumpaniji u ditti li jirreklamaw fih. Prosit u grazzi liddirezzjoni kif ukoll lil dawk kollha li jippreΩentaw il-programmi varji u sbie˙.

IL-KAV. JOE M. ATTARD, IR-RABAT, GÓAWDEX

16 21|06|2015

kullhadd.com

kÓ TA’ BARRA

F’XIFER L-IRDUM fehma ta’ Tsakalotos, talba ta’ din ix-xorta ma tistax ti©i rrispettata ming˙ajr miΩuri strutturali li jpo©©u lil pajjiΩu f’riçessjoni.

Huwa esprima wkoll id-diΩappunt tieg˙u lejn l-a˙˙ar ftehim li l-kredituri internazzjonali ppreΩentaw lill-Greçja, illi fil-fehma tieg˙u ma jinkludux fih il-kompromessi li ntla˙qu matul in-negozjati taxxhur li g˙addew. G˙aldaqstant, huwa ˙e©©e© lill-kredituri biex jikkunsidraw b’mod serju l-kontroproposti li pajjiΩu g˙amel riçentement ˙alli n-negozjati jkomplu jimxu ’l quddiem.

LIAM GAUCI liam@kullhadd.com Il-Bank Çentrali tal-Greçja din il-©img˙a ta wie˙ed mill-aktar twissijiet serji s’issa dwar il-bΩonn ur©enti li l-Gvern Grieg jasal g˙al ftehim mal-kredituri internazzjonali tieg˙u. Jekk dan ma jsirx, sostna lBank Çentrali Grieg, il-Greçja mhux biss tkun im©ieg˙la tabbanduna l-munita ewro, imma jista’ jkollha wkoll to˙ro© mill-Unjoni Ewropea g˙al kollox.

It-twissija tal-Bank Çentrali tal-Greçja akkumpanjat ir-rapport dwar il-politika monetarja g˙all-2014-2015 li ©ie ppreΩentat lill-Ispeaker tal-Parlament Grieg nhar l-Erbg˙a li g˙adda.

IΩ-Ωmien qed jag˙fas

Pass lura Fih, il-Bank esprima l-fehma li t-tkarkir tan-negozjati li g˙addejjin b˙alissa ˙olqu klima ta’ inçertezza politika li kkançellat ˙afna mir-riΩultati poΩittivi li kienu qeg˙din ji©u rre©istrati lejn l-a˙˙ar tassena l-o˙ra.

Fil-fatt, bejn Lulju u Diçembru tal-2014, il-Greçja dehret li rnexxielha to˙ro© millperjodu ta’ riçessjoni li kien ilu ja˙kem lillpajjiΩ g˙al diversi snin. Dan kien wassal lill-Bank Çentrali Ewropew (BÇE) u lUnjoni Ewropea biex tag˙ti bidu g˙allproçeduri li kellhom jag˙tu aççess mill©did lill-Greçja g˙as-swieq finanzjarji.

Madankollu, l-elezzjoni ta’ Syriza, il-partit xellugi mmexxi minn Alexis Tsipras, wassal g˙al bidla fil-politika ekonomika li ˙olqot tensjoni kbira bejn il-Greçja u lkredituri internazzjonali tag˙ha. Dan mhux biss ©ieg˙el lill-BÇE jer©a’ jillimita laççess g˙as-swieq lill-Griegi, imma po©©a wkoll fil-periklu l-ftehim ta’ self illi kien qieg˙ed iΩomm lill-Greçja ’l bog˙od minn

default ekonomiku devastanti.

Din is-sitwazzjoni ˙alliet lill-Gvern Grieg f’poΩizzjoni fiskali drammatika hekk kif irid jil˙aq ftehim mal-Fond Monetarju Internazzjonali (FMI) sat-30 ta’ Ìunju, inkella ma jkollux il-fondi neçessarji biex i˙allas €1.6 biljun lura li sselfu minn din lorganizzazzjoni.

S˙ubija fil-periklu G˙aldaqstant, il-Bank Çentrali tal-Greçja ˙e©©et lill-partijiet ikkonçernati biex jaslu g˙al ftehim malajr kemm jista’ jkun.

Nieqes dan il-ftehim, il-Greçja tkun f’riskju serju ta’ riçessjoni, tnaqqis qawwi fil-livelli ta’ d˙ul, Ωieda esponenzjali fil-qg˙ad u tti©rif ta’ dak kollu li l-ekonomija Griega kisbet matul is-snin ta’ s˙ubija fl-Unjoni Ewropea.

Barra minn hekk, fuq livell politiku, ilBank Çentrali Grieg wissa li l-Greçja tista’ ssib ru˙ha rrelegata minn membru ewlieni tal-Ewropa, g˙al wie˙ed sekondarju u fqir fil-periferija tal-kontinent Ewropew. Jekk dan ise˙˙, is-s˙ubija talGreçja fl-Unjoni taf issir insostenibbli u jkollha tintemm ˙esrem.

Madankollu, il-Bank Çentrali tal-Greçja wissa li l-kredituri internazzjonali jridu jressqu ftehim vijabbli li ma jpo©©ix piΩijiet Ωejda fuq spallet il-©enerazzjonijiet futuri. Dan il-˙sieb tal-a˙˙ar kien ukoll imlissen min-negozjatur prinçipali talGreçja Euclid Tsakalotos illi qal li l-Gvern Grieg mhuwiex lest li jaççetta ftehim li jorbot idejn il-pajjiΩ g˙al snin twal.

B’mod partikolari, huwa kkritika t-talba tal-kredituri li riedu illi l-Greçja jkollha bilanç fiskali poΩittiv minn din is-sena. Fil-

Madankollu, f’diskors li g˙amlet filParlament ta’ pajjiΩha, il-Kançillier talÌermanja Angela Merkel sostniet li fi Frar li g˙adda l-Griegi kienu qablu mal-proposti ori©inali tal-kredituri. G˙aldaqstant, dawn tal-a˙˙ar issa kienu qeg˙din jistennew li l-Greçja tirrispetta dan il-ftehim billi tag˙mel ir-riformi fiskali mwieg˙da.

Dan kien ikkonfermat mill-Kap tal-Bank Çentrali tal-Ìermanja Jens Weidmann, illi f’intervista li ta din il-©img˙a qal li l-ballun issa qieg˙ed f’saqajn il-Greçja li trid tiddeçiedi jekk tridx tibqa’ fiΩ-Ûona Ewro jew le.

Jekk din id-deçiΩjoni ma titti˙idx fiç-çrieki politiçi sal-a˙˙ar ta’ dan ix-xahar, Weidmann sostna li l-ballun imbag˙ad jg˙addi g˙and il-BÇE li jkollha tie˙u lpassi me˙tie©a biex tiddefendi l-interessi tal-membri l-o˙ra taΩ-Ûona Ewro.

G˙ada se ssir laqg˙a o˙ra bejn ilmexxejja tal-pajjiΩi taΩ-Ûona Ewro fejn se jkunu diskussi miΩuri biex ji©i evitat default min-na˙a tal-Greçja. Madankollu, jekk il-Greçja ma tbiddilx il-poΩizzjoni tag˙ha rigward ir-riformi strutturali mitluba, dawn id-diskussjonijiet jafu jkunu inutli.

L-AMBJENT ISIB ALLEAT RITIANNE AGIUS ritianne@kullhadd.com Iktar minn qatt qabel qed jidher li lambjent sab alleat b’sa˙˙tu fil-Knisja K attolika, hekk kif l-ençiklika ma˙ru©a mill-Papa Fran©isku din il©img˙a kienet ikkonçentrata fuq ilbΩonn li jitnaqqas it-tni©©iΩ li qed jikkawΩa t-tibdil fil-klima.

Il-Papa appella g˙all-Kattoliçi kollha madwar id-dinja biex isa˙˙u l-kuxjenza ambjentali tag˙hom, u ssostanzja l-argumenti tieg˙u bi kwotazzjonijiet mill-Bibbja, minn ençikliki preçedenti, u minn figuri mag˙rufa b˙al San Fran©isk t’Assisi.

Huwa esprima t-tama li din l-ençiklika tinfluwenza l-politika tal-ener©ija u l-ekonomija, u twassal g˙al movim e nt g lobali. Il-Papa mhux biss appella g˙all-Kattoliçi, li mistennija jie˙du tog˙ma ta’ din l-ençiklika waqt l- om e liji tal-quddiesa, iΩda wkoll g˙al “kull persuna fuq din ilpjaneta”.

Minkejja li d-dokument in˙are© b’mod uffiçjali l-Óamis, kien di©à ©ie illijkjat mill-midja Taljana tliet ijiem qabel. Ir-reazzjoni mill-ewwel kienet wa˙da kontroversjali, fejn xi politiçi ddikjaraw li l-Papa ma kellux jinda˙al fl-ambjent, filwaqt li o˙rajn, partikolarment g˙aqdiet mhux governattivi, appo©©jaw id-direzzjoni tal-Papa.

G˙alfejn l-ambjent?

Fl-a˙˙ar snin kien evidenti li l-id ambjentali tal-Knisja Kattolika kienet qed ta˙dem fil-pubbliku iktar minn o˙rajn. Ir-ra©uni li g˙aliha l-Knisja g˙aΩlet li tikkonçentra l-isforzi tag˙ha fuq dan is-su©©ett hija pjuttost çara.

F’˙afna pajjiΩi l-Knisja Kattolika tilfet battalji b˙al dawk dwar il-kontraçezzjoni, l-abort, l-omosesswalità u d-divorzju. Hawnhekk il-Knisja ˙abbtitha ma’ g˙aqdiet liberali, xellugin, u umanistiçi, bil-konsegwenza li ˙ar©et telliefa. L-g˙aqdiet konservattivi, reli©juΩi u lemini ma kinux biΩΩejjed biex ixaqilbu l-miΩien favur il-Knisja Kattolika fis-soçjetajiet tallum li qeg˙din jevolvu b’pass mg˙a©©el.

Huwa g˙alhekk li fl-ambjent ilKnisja sabet su©©ett li bih tista’ tikseb l-appo©© tal-g˙aqdiet li ilha snin

ti©©ieled mag˙hom fuq kwistjonijiet o˙ra, ming˙ajr ma turta wisq lil dawk fuq ix-xaqliba l-o˙ra li s’issa kienu pilastru g˙all-Knisja. Bl-ambjent ilKnisja rnexxielha tiskurja l-punti fuq iΩ-Ωew© na˙at tal-ispettru soçjopolitiku.

Inqas popolari mal-gvernijiet u lkorporazzjonijiet Madankollu, il-poΩizzjoni tal-Knisja mhux mistennija li tinΩel daqstant tajjeb mal-Gvernijiet u l-korporazzjonijiet il-kbar, fejn ˙afna drabi dawk tal-

ewwel ikunu lsiera ta’ dawn tala˙˙ar; li mill-ambjent jimpurtahom ftit li xejn, g˙ax huma mmexxija biss bit-tir tal-profitt.

G ˙alke m m f il- p assat il- K nisj a Kattolika ©ieli tkellmet kontra l-abbuΩ sfaççat mir-riΩorsi ambjentali u umani minn dawn il-korporazzjonijiet, qatt ma ˙aditha qatta bla ˙abel kontrihom f’konfront dirett. Madankollu, jekk ilKnisja hija serja fil-missjoni tag˙ha li tipprote©i l-ambjent, konfrontazzjonijiet ta’ din ix-xorta se jkunu inevitabbli.

Hawnhekk, sabiex tkun kredibbli u jkollha sa˙˙a fl-argumenti tag˙ha, ilKnisja trid l-ewwel u qabel kollox tara li tm e x x i bl- e Ω e m p j u tassostenibbiltà fl-Arçidjoçesi tag˙ha stess li g˙andha mxerrda madwar iddinja. Ìaladarba l-Knisja timbarka fuq din il-battalja, ma tistax tippermetti li t˙alli nuqqasijiet ambjentali fi ˙danha li jistg˙u jtellfulha l-kredibbiltà meta tressaq l-argumenti tag˙ha favur lambjent.

Fil-passat l-argumenti tal-Knisja fuq su©©etti o˙ra mhux biss ma kellhomx sa˙˙a, iΩda sa˙ansitra kienu perçepiti b˙ala ipokriti. Dan min˙abba diversi skandli, kemm karnali u anke finanzjarji, li ©ew Ωvelati matul is-snin.

F’dawn l-iskandli diversi uffiçjali g˙olja tal-kleru kienu parteçipi, jew tal-anqas infurmati, b’dak li kien g˙addej, u g˙alhekk il-fraΩi famuΩa mill-Bibbja dwar il-©udizzju: “Min mhux ˙ati jitfa’ l-ewwel ©ebla,” daret bis-sa˙˙a f’wiçç il-Knisja, li minkejja li ppersistiet li titfa’ l-©ebla, ma kellhiex sa˙˙a biΩΩejjed biex twe©©a’.

Wie˙ed jista’ biss jistenna u jara jekk il-Knisja hux se tag˙mel l-istess Ωball fatali fuq l-ambjent.

TA’ BARRA KÓ

21|06|2015 17

kullhadd.com

MINN MADWAR ID-DINJA ATTAKK RAZZISTA

BIDLA FIL-GVERN

Dylann Roof, Ωag˙Ωug˙ ta’ 21 sena, kien arrestat b˙ala s-suspettat prinçipali filqtil ta’ disa’ persuni li kienu qeg˙din jattendu servizz reli©juΩ fl-Emanuel African Methodist Episcopal Church, f’Charleston, South Carolina. Il-vittmi talisparatura kienu sitt nisa u tliet ir©iel, illi tmienja minnhom mietu fuq il-post, filwaqt li vittma o˙ra mietet l-isptar waqt li kienet qieg˙da ting˙ata l-kura.

Il-motivazzjoni ta’ dan l-attakk tidher li kienet il-mibeg˙da razzjali hekk kif fuq il-Facebook ta’ Roof instabu diversi ritratti li fihom jidhru simboli li jirreferu g˙all-kolonjaliΩmu u l-iskjavitù.

Il-koalizzjoni tal-lemin immexxija minn Lars Lokke Rasmussen reb˙et l-elezzjoni ©enerali tal-Óamis li g˙adda biex irritornaw fit-tmexxija tad-Danimarka wara erba’ snin fl-OppoΩizzjoni. Madankollu, l-a˙bar prinçipali kienet is-suççess li kiseb idDanish Peoples’ Party (DF), partit lemini illi sa˙ansitra kiseb aktar voti mill-Partit Liberali ta’ Rasmussen.

G˙aldaqstant, Rasmussen mistenni li jkollu jag˙mel diversi konçessjonijiet lid-DF biex iΩommhom fil-koalizzjoni tieg˙u, speçjalment fejn tid˙ol l-immigrazzjoni, illi kienet tema importanti fil-programm elettorali tag˙hom.

L-eks-Prim Ministru u Kap tal-Partit Soçjaldemokratiku Helle Thorning-Schmidt tefg˙et ir-riΩenja mit-tmexxija tal-partit tag˙ha.

BARRIERA KONTRA L-IMMIGRAZZJONI

JIRRIÛENJA

Fil-jiem li g˙addew fe©©et kwistjoni diplomatika bejn l-Ungerija u s-Serbja hekk kif din tal-ewwel iddeçidiet li ttella’ çint tul il-fruntiera ta’ 175 kilometru li tifred liΩ-Ωew© pajjiΩi. Din id-deçiΩjoni ttie˙det g˙ax il-Gvern UngeriΩ ˙ass li linfluss ta’ immigranti, b’bosta minnhom ©ejjin mill-Kosovo u s-Sirja, li qieg˙ed jg˙addi minn din il-fruntiera ma jistax ji©i kkontrollat fl-istat attwali.

Skont il-Ministru g˙all-Affarijiet Barranin UngeriΩ Peter Szijjarto, pajjiΩu ma jistax jibqa’ jistenna lill-Unjoni Ewropea tie˙u l-passi neçessarji hekk kif fl-ewwel ftit xhur ta’ din is-sena di©à da˙lu 54,000 immigrant, ikkumparati mat-43,000 li da˙lu tul l-2014 kollu.

Il-Prim Ministru tal-Palestina Rami Hamdallah offra r-riΩenja tieg˙u lill-President ta’ pajjiΩu hekk kif ˙ass li ma jistax jiggverna min˙abba l-problemi interni li kien qieg˙ed jesperjenza fil-koalizzjoni tieg˙u.

Il-Gvern immexxi minn Hamdallah, illi inkluda diversi membri mill-Fata˙ u lÓamas, kien iffurmat is-sena l-o˙ra bit-tama li jit˙addan sens ta’ koperazzjoni bejn iΩ-Ωew© gruppi rivali. Madankollu, it-tensjonijiet ta’ bejniethom bdew jakkumulaw fix-xhur li g˙addew, bl-a˙˙ar kuntrarju jasal il-©img˙a l-o˙ra meta sar mag˙ruf li l-Óamas bdew negozjati ta’ paçi ma’ IΩrael minn wara dahar ilFata˙.

IFITTXU KOMPROMESS

JIVVUTAW KONTRA

Ir-Russja u l-Istati Uniti huma impenjati f’negozjati estensivi biex jippruvaw jaslu g˙al qbil dwar riΩoluzzjoni komuni dwar is-Sirja li tista’ ti©i ppreΩentata quddiem il-Kunsill tas-Sigurtà tan-Nazzjonijiet Uniti. Il-punt ta’ diffikultà attwali bejn ir-Russi u l-Amerikani hija dwar fuq min se titpo©©a r-responsabbiltà taluΩu tal-armi kimiçi kontra çittadini innoçenti.

L-Istati Uniti huma tal-fehma li din ir-responsabbiltà g˙andha taqa’ fuq ilGvern Sirjan. Madankollu, ir-Russi, li huma alleati tal-President Assad, iridu riΩoluzzjoni aktar ©enerika li tattribwixxi inqas mit-tort lill-Gvern.

Nhar il-Óamis li g˙adda, il-Kunsill Le©iΩlattiv ta’ Hong Kong ivvota kontra lintroduzzjoni ta’ riforma elettorali mressqa mill-Gvern Çentrali taç-Çina. Din irriforma, minkejja li kienet se tintroduçi l-votazzjoni universali g˙all-ewwel darba fl-istorja tar-re©jun, kienet se tag˙ti wkoll l-awtorità lill-Gvern ÇiniΩ illi jag˙Ωel hu liema kandidati jistg˙u jikkontestaw l-elezzjonijiet.

L-awtoritajiet ÇiniΩi sostnew li se jirrispettaw id-deçiΩjoni tal-Kunsill Le©iΩlattiv, però wissew li din se tifta˙ Kaxxa ta’ Pandora u se twassal g˙al konsegwenzi serji li se jpo©©u l-prosperità tar-re©jun fil-periklu.

18 21|06|2015

kullhadd.com

kÓ PerSonAÌÌi

L-Ajk kArmeLitAn SkALz Li PiAcenzA ÛÛomm b’qAddiS

Eman Bonnici

Il-belt mag˙rufa ta’ Piacenza firre©jun tal-Emilia Romagna hija lkapitali tal-provinçja li ©©ib isimha fil-Punent tal-Italja.

Imfittxija minn bosta, mhux biss g˙as-sbu˙ija tag˙ha imma wkoll g˙all-fatt li t˙addan fiha lUniversità Cattolica del Sacro Cuore mwaqqfa minn Patri Agostino Gemelli OFM fl-1921, u l-Politecnico di Milano, l-ikbar università teknika fil-pajjiΩ, il-belt ilha abitata sa minn qabel l-era Rumana. Matul is-sekli g˙addiet minn ˙akmiet u bidliet diversi u kienet, fost l-o˙rajn, dukat talfamilja Farnese flimkien ma’ Parma. Mag˙rufa g˙all-binjiet g˙onja li jΩejnuha, fosthom limsemmi Palazzo Farnese, ilkatidral u l-baΩilika ta’ Sant’Antoninu, fost l-ekkleΩjastiçi li nisslet tg˙odd imbag˙ad lista ta’ ismijiet mill-aktar rinomanti u apprezzati: San Ìerardu ta’ Potenza; Teobaldo Visconti li ’l quddiem kellu jsir il-Beatu Papa Girgor X; San Kurradu ta’ Piacenza, eremita tat-Terz’Ordni Fran©iskan; l-Abbati Cristoforo Poggiali, biblijotekarju u storiku erudit; l-iskular Dun Luigi Maria Rezzi; il-Kardinali Agostino Casaroli, Giovanni Battista u Mario Nasalli Rocca di Corneliano u Luigi Poggi; u Mons. Giacomo Radini-Tedeschi, il-mo˙˙ wara l-futur Papa San Ìwanni XXIII. Mag˙hom inΩidu isem ie˙or li, g˙alkemm mittwelid ma kienx Pjaçentin, innies ta’ din il-belt Ωammitu u riditu b˙ala qaddis tag˙ha b’sinjal ta’ radd il-˙ajr lejn il-˙idmiet umanitarji u edifikanti tieg˙u erba’ sekli ilu.

Fra Girolamo Bartolomeo

di

San

Imwieled fl-1595 f’Maione, frazzjoni çkejkna fil-komun ta’ Altilia, illum provinçja ta’ Cosenza fir-re©jun KalabriΩ, Bartolomeo Gaudenzi kien iben Francesco u Maria, xebba Mattaschi, koppja fqira. Issie˙eb fl-Ordni tal-Patrijiet Karmelitani Skalzi fil-kunvent tag˙hom fi Cremona fl-1620 u rçieva l-isem reli©juΩ ta’ Fra Ìlormu ta’ San Bartilmew. Qatt ma studja teolo©ija u ma kienx jilbes ilkappa tal-Ordni fuq it-tonka g˙ax kien biss ajk donat.

Minkejja li kien jie˙u sehem ta’ kuljum fil-litur©ija li kienu jg˙ixu l-bqija tal-membri tal-kunvent, isservizz tieg˙u ma wettqux f’dan tal-a˙˙ar iΩda jterraq minn belt g˙al o˙ra u minn villa©© g˙al ie˙or sabiex jaqdi l-ministeru ta’ çirkatur li sabiex iwettqu ˙affer il-qorq fqajjar tieg˙u jterraq minn Cremona g˙al Piacenza u lura.

Il-©bir taç-çirka tieg˙u ma kienx wie˙ed ordinarju b˙al ta’ tant o˙rajn, ma kienx biss il-©bir ta’ ftit biççiet ˙obΩ, ˙axix u frott me˙tie© biex il-komunità toftor minn jum g˙al ie˙or, imma billi jsib benefatturi u bennejja li kienu lesti jag˙tu karità differenti minn dik soltu riservata g˙aççirkatur: it-tlug˙ tal-knisja ta’ Santa TereΩa u l-kunvent talKarmelitanzi Skalzi fi Piacenza li sor©iet bejn l-1650 u l-1652 fuq stil Barokk. Iç-çirka tieg˙u kienet tg˙odd diversi knatan maqtug˙in fi Trebbia li kien me˙tie© ji©u ttrasportati g˙all-belt li fiha eventwalment sor©iet il-knisja.

Episodju partikolari jsemmi li darba minnhom waqt li l-Fra kien qieg˙ed ifittex karru sabiex permezz tieg˙u jwassal il-knatan Piacenza, bidwi mill-madwar, minkejja li kien jaf ta’ min kienu u g˙al xiex kienu intenzjonati, ˙adhom g˙alih u bena permezz tag˙hom daqsxejn ta’ barrakka çkejkna fir-raba’ tieg˙u. Meta xi ©ranet wara l-Fra sar jaf b’dan kollu, irrabja u mal-wasla fil-post g˙amar lill-kamra sabiex taqa’ u hekk ©ara g˙ax mal-kmand tieg˙u ©©arrfet dlonk. In-nies sej˙et dan b˙ala “miraklu” u lFra baqa’ qatt ma tarraf l-ebda

kumment dwaru. Ìara wkoll li ttravu mog˙ti sabiex fuqu jserra˙ is-saqaf tal-knisja l-©dida ma kienx twil biΩΩejjed. Il-Fra, wara li flieh sewwa, ˙all iç-çine© li bihom kien sor©ut u ©ibidhom b’kemm sa˙˙a kellu sew minn na˙a kif ukoll minn o˙ra.

Tinstema’ ˙a©a banali din u toffendi sa˙ansitra r-ra©uni, imma lkronaka tal-kunvent tixhed li misterjoΩament it-travu kiseb biΩΩejjed tul sabiex ikun jista’ jserra˙ minn ˙ajt g˙all-ie˙or talknisja.

appestati, Fra Ìlormu wettaqhom tassew fil-belt Pjaçentina flimkien ma’ Patri Sebastjan talPurifikazzjoni. Espost kontinwament g˙all-mard, l-ajk issokta ˙idmietu bla biΩà u meta l-fla©ell ©ie fi tmiemu, issokta l-˙idmiet tieg˙u ta’ çirkatur, ukoll meta se˙˙lu jaqsam g˙elieqi u Ωoni mg˙arrqa fl-eqqel tax-xitwa jew iterraq bil-qorq fis-sil© u j˙alli warjh passi bid-demm, baqa’ g˙addej b’˙idmietu bla ma qatt ressaq xi lment lejn is-superjuri tieg˙u, anke jekk ©ismu kien imtertaq bil-©rie˙i.

Il-pesta tal-1630 F’Concesa Jekk Fra Ìlormu ˙abrek b˙ala çirkatur, mhux biss g˙all-borma imma wkoll g˙at-tlug˙ ta’ knisja u kunvent ©did tal-Ordni tieg˙u fil-belt ta’ Piacenza, daqstant ie˙or ˙abrek fil-qasam umanitarju b’mod tant qalbieni u, sforz ta’ dan, reba˙ il-qlub ta’ bosta. Kien forsi dovut g˙al dan li meta ’l quddiem ˙adem b’riΩq il-pro©ett tal-kostruzzjoni sab daqstant g˙ajnuna. Il-min©el qerriedi talpesta ˙ataf minn ©enerazzjoni g˙al o˙ra eluf ta’ ˙ajjiet. Il-perjodu ta’ fla©ell li Ωar l-Italja u Franza bejn l-1629 u l-1631, blaktar perjodu qalil fl-Italja jkun dak tal-1630, matul liema Ωmien il-marda kienet preΩenti f’Venezja, Milan, Firenze, Bologna, Padova, Verona, Mantova, Brescia, Turin u Piacenza, perjodu immortalizzat mill-pinna ta’ Alessandro Manzoni f’I Promessi Sposi, kif dan jiddeskrivi ˙idmiet Fra Cristoforo tal-Kapuççini qalb l-

Mifni bil-feriti sforz tal-˙idmiet assidwi tieg˙u, Fra Girolamo, fuq ordni tas-Superjur tieg˙u Patri EliΩew ta’ Sant’Elija, irtira f’soddtu. Peress li Patri EliΩew kellu jmur Parma, g˙amar lill-Fra jitlob li sar-ritorn tieg˙u lura lkunvent isibu g˙adu ˙aj. U hekk, g˙al disat ijiem il-Fra stenna lil Patri EliΩew, li mal-wasla tieg˙u ˙a l-a˙˙ar nifs f’idejh fit-2 ta’ Awwissu 1667 fis-sieg˙a ta’ filg˙odu hu u jtenni kliem isSalmista: “Misere mei Domine”.

Il-Pjaçentini marru bi ˙©arhom jag˙tuh l-a˙˙ar tislima tag˙hom u bosta kienu dawk li bisulu ri©lejh u qatg˙u bçejjeç millabitu tieg˙u b’tifkira. Fl-20 ta’ Diçembru 2002, l-urna bil-fdal g˙aΩiΩ tieg˙u ittie˙det minn Piacenza g˙all-knisja tal-Patrijiet Karmelitani Skalzi f’Concesa, filkomun ta’ Trezzo sul Adda, u hemm imqieg˙da fil-kripta ta˙t lartal ma©©ur.

20 21|06|2015

kullhadd.com

kÓ kaLEJdoskopJu

KALEJDOSKOPJU: FATTI MIÌBURA MINN CHARLES B. SPITERI

JitÓaLLa ÇELLuLari f’Ûaqq omm

“Biex familja tkun tassew fer˙ana hemm ˙afna xi jsir, kemm mill-©enituri kif ukoll mit-tfal. Kull membru tal-familja, xi ˙in jew ie˙or u b’mod speçjali, irid isir is-seftur tal-o˙rajn.”

– Il-Papa Ìwanni Pawlu II

Ìraw bÓaL-Lum 1904: Il-Partit Repubblikan tal-Istati Uniti, jinnomina lil Theodore Roosevelt g˙al President, iΩda mhux ming˙ajr oppoΩizzjoni minn dawk li hu nnifsu sej˙ilhom ‘nies qarrieqa ta’ sinjurija kbira’.

1913: Tiny Broadwick, l-ewwel mara li taqbeΩ minn ajruplan permezz ta’ paraxut.

1916: Truppi Messikani jsawtu forza spedizzjonarja Amerikana li kienet ta˙t it-tmexxija tal-Ìeneral Pershing.

1917:

Jitwaqqaf is-Salib l-A˙mar fil-Hawaii.

1923: Marcus Garvey, li g˙amel uΩu mill-posta biex jiffroda, ji©i sentenzjat g˙al ˙ames snin ˙abs.

1941:

Truppi FrançiΩi jokkupaw Damasku, fis-Sirja.

1942:

Rommel jie˙u ta˙t idejh lil Tobruk, fl-Afrika ta’ Fuq.

1948: Lord Mountbatten jirriΩenja minn Gvernatur Ìenerali talIndja, fejn kien l-a˙˙ar Viçire.

1948: Tifta˙ f’Rodi l-konferneza fuq il-gwerra bejn l-IΩraeljani u l-G˙arab.

Mara ÌordaniΩa dan l-a˙˙ar allegat li tabib ˙alla ç-çellulari tieg˙u fl-addome (Ωaqq) tag˙ha wara li welldet tarbija b’çesarja.

Hanan Mahmoud Abdul Karim ta’ 36 sena, idda˙˙let fi sptar privat f’Amman il-Ìordan g˙all-operazzjoni, fejn skont hi, it-tabib ˙alla ç-çellulari tieg˙u fiha.

Ommha Majeda Abdul Hamid, qalet lill-gazzetti li bintha welldet tifel ta’ 4.8 kilogrammi

u kollox deher li mar sewwa, g˙ax ma damitx ma ntbag˙tet lura d-dar.

IΩda wara ftit, hi u l-familja tag˙ha raw l-istonku tat-tifla jivvibra u Hanan bdiet t˙oss u©ig˙ terribbli. Lanqas setg˙et tiççaqlaq.

Ommha ˙aditha lura l-isptar, iΩda m’g˙amlulha xejn. Aktar tard ˙adulha xi x-rays u deher li kien hemm xi ˙a©a li mhux suppost kienet hemm. F’kemm

trodd salib, re©g˙u operawha u ne˙˙ewlha ç-çellulari.

Il-kaΩ tag˙ha tressaq filParlament ÌordaniΩ, fejn ilMembru Parlamentari Salim Al Bataynah talab lill-Gvern jirriΩenja b’riΩultat tal-iskandlu.

Hatem Al Azrae, kelliem g˙allMinistru tas-Sa˙˙a ÌordaniΩ, qal li l-istorja ta’ Hanan kienet wa˙da bla baΩi u ffabbrikati, iΩda kompla li l-ministeru g˙adu jsegwiha.

L-‘EntErprisE’ ta’ star trEk fiÇ-Çina

1957: Ellen Louks Fairclough ting˙ata l-©urament tal-˙atra b˙ala l-ewwel Ministru tal-Kabinett mara fil-Kanada.

1957: Louis St Laurent jirriΩenja minn Prim Ministru tal-Kanada.

B’hekk ©iet fi tmiemha l-itwal kariga fl-istorja KanadiΩa, li qatt ma ©iet interrotta.

1963: Il-Papa Pawlu VI (Giovanni Battista Montini) jie˙u post Ìwanni XXIII. 1964: Tliet ˙addiema g˙ad-drittijiet çivili: Michael H. Schwerner, Andrew Goodman u James E. Chane, jg˙ibu wara li n˙elsu minn ˙abs f’Mississippi.

1966:

Ir-re©ina Juliana tifta˙ il-mina Coen f’Amsterdam.

1977: Menachem Begin (tal-Partit tal-Likud) jin˙atar is-sitt Prim Ministru IΩraeljan.

1981: Kaxxa ta’ 12-il flixkun inbid Napamedoc Cabernet tal1979 jinbieg˙u f’irkant g˙al €21,596.

1982: John Hinckley ma jinstabx ˙ati bl-attentat tal-qtil tal-1981 fuq il-President Reagan, min˙abba l-©enn li kellu.

1985: Il-patolo©isti forensiçi Amerikani, BraΩiljani u tal-Ìermanja tal-Punent, jikkonfermaw li l-fdalijiet skeletali misjuba fil-BraΩil huma tan-NaΩista Dr Josef Mengele.

1988: Óafna nies jinqatlu waqt dimostrazzjoni kontra l-Ìeneral Ne Win f’Rangoon.

1990: Waqt rally f’Yankee Stadium, Nelson Mandela jilbes beritta tan-NY Yankee Baseball u jipproklama “Jien Yankee.”

2001: Ìuri federali f’Alexandria, Virginia, takkuΩa 13-il Sawdi u LibaniΩ, bl-ibbumbardjar fuq it-torrijiet Khobar fis-Sawdi Arabja fl1996. Fl-attakk inqatlu 19-il suldat Amerikan.

2001: L-artista Messikana Frida Kahlo hi l-ewwel mara Spanjola onorata fuq bolla Amerikana.

2012: Dg˙ajsa b’200 persuna jfittxu l-kenn, g˙erqet fi triqtha g˙all-Awstralja. 110 jsalvaw.

2013: 15-il persuna jinqatlu u 20 jisfaw imwe©©g˙in wara attakki suwiçidali f’moskea f’Peshawar, fil-Pakistan.

Bniedem multimiljunarju g˙adu kif bena l-kwartier taluffiççji tieg˙u ddisinjati b’mod li jxiebhu ferm lil Starship Enterprise mis-serje tal-films li l-aktar kienet tog˙©bu fuq it-televiΩjoni.

Liu Dejian, Chairman u liktar mobile internet provider popolari fiç-Çina, kiseb illiçenzja ming˙and CBS biex ikun jista’ jibni replika talvettura spazjali uΩata fil-filmat.

Liu, ta’ 43 sena, li kien jissa˙˙ar bi Star Trek u jir-

referi g˙alih innifsu b˙ala Uber Trekkie, nefaq madwar €137 m i l j u n f i l - b i n i t a l uffiççju tieg˙u, li jinsab filprovinçja Fujian, fiç-Çina.

Wie˙ed mill-ewwel persuni li Ωviluppa s-suq tal-log˙ob fuq l- i n t e r n e t f i ç - Ç i n a , i l familja ta’ Liu g˙andha fortuna ta’ €535 miljun – aktar sinjura mir-Re©ina tal-Ingilterra.

L-a˙bar ta’ din l-arkitettura manifika ˙ar©et fid-dieher meta ammiratur ie˙or ta’ Star Trek lema˙ha minn ritratt bis-satellita.

Il-binja fiha kobor ta’ tliet grawnds tal-futbol. Skont kelliem g˙an-NetDragon Websoft, il-kumpanija qattg˙et sitt snin tibni lEnterpise u tlestiet fl-2014 b˙ala l-kwartieri ©odda tag˙ha.

L-ossessjoni ta’ Liu fuq Star Trek bdiet meta kien jattendi l-Università ta’ Kensas g˙al grad fil-kemistrija. Fl-Istati Uniti qatta’ g˙axar snin, imbag˙ad re©a’ lura ç-Çina biex jiΩviluppa l-imperu tieg˙u tal-internet u l-log˙ob.

KUN AF KÓ

21|06|2015 21

kullhadd.com

KITBA TA’ SAVIOUR MAMO

KURÛITAJIET MINN HAWN U MINN HEMM

IL-KONSUM TAL-IKEL FIL-FUTUR Sas-sena 2050, il-popolazzjoni tad-dinja se tiΩdied b’2.5 biljun ru˙; qisek g˙andek daqskemm hi l-popolazzjoni taç-Çina u lIndja flimkien. Skont inNazzjonijiet Uniti l-produzzjoni tal-ikel trid tirdoppja u lgvernijiet tad-dinja jridu jaddattaw teknolo©ija ©dida kif inaqqsu l-˙ela tal-ikel Ωejjed.

Ta’ min ifakkar li fid-dinja hawn mal-biljun ru˙ bil-©u˙; hawn ˙afna artijiet ver©ni; ilbidla fil-klima li f’çerti pajjiΩi qieg˙da tag˙mel l-agrikoltura diffiçili biex il-bdiewa jkabbru l-prodotti tag˙hom; il-qbid tal˙ut ming˙ajr kontroll; u nnuqqas ta’ ilma. Óamsin sena ilu, meta lpopolazzjoni tad-dinja kienet in-nofs li hi llum, kienet saret green revolution, ji©ifieri bdew isiru ˙afna esperimenti ta’ ta˙lit fuq kimiki ta’ bexx u varjazzjoni ta’ Ωrierag˙. Sa çertu pont, dawn l-esperimenti rnexxew imma mbag˙ad in˙olqot problema ikbar. Ilprodotti rdoppjaw imma l˙tie©a tas-saqwi kibret bi tliet darbiet. Dan ˙oloq problemi fix-xmajjar u fil-watertable.

Ix-xjentisti jridu jsibu rimedju a˙jar kif jitkabbar iktar ilprodott tal-ikel ming˙ajr ma ji©u effettwati ˙ti©ijiet importanti o˙ra. G˙alkemm dan ilfenomenu jista’ b’xi mod jissolva, ix-xjentisti qeg˙din iduru g˙al kwalità ta’ ikel differenti minn dak li mdorrijin bih illum. Ta’ min jg˙id li 70% talqam˙ u çereali jmur g˙allbhejjem.

alga tista’ titma’ numru ta’ annimali, kemm dawk li jg˙ixu fuq l-art kif ukoll dawk li jg˙ixu fil-ba˙ar b˙all-gamli, ˙ut u sa˙ansitra baleni. L-alga tintuΩa wkoll b˙ala fertilizzant.

Fil-Ìapan u fiç-Çina nsibu çerta alga li tittiekel mill-bniedem. Fil-futur jista’ jkun li ttkabbir tal-alga jie˙u post ittkabbir tar-ross.

La˙am artifiçjali

Prodott minn qieg˙ il-ba˙ar – l-alga Óafna mill-ispazju miftu˙ f’qieg˙ il-ba˙ar jista’ jigi mibdul biex titkabbar l-alga. L-alga hija organiΩmu b’çellola wa˙da, li tikber b’rata mg˙a©©la fil-ba˙ar. Anke tikber fejn l-ilma jkun ikkontamminat. Minn din il-˙axixa jista’ ji©i estratt iΩ-Ωejt. Óafna kumpaniji tal-ajru u tal-ba˙ar qeg˙din jinvestu ammonti ta’ flus biex jibdew juΩaw dan iΩΩejt partikolari g˙ax jafu li jni©©es inqas u huwa ir˙as filprezz. Barra minn hekk, bl-

Jag˙ti lem˙a lil-la˙am, jintieg˙em b˙al-la˙am, tista’ tg˙id li hu la˙am, imma mhux biddemm b˙al-la˙am naturali. Hu naqra diffiçili biex tiddeskrivi x’inhu dan il-prodott.

Di l-iskoperta hija numru ta’ çelloli mkabbra f’vaski kbar f’laboratorji apposta. Dan issostitut tal-la˙am, li donnu qed isib postu fil-Punent tad-dinja, qed jinfirex ukoll lejn iç-Çina.

Ir-riçerka fuq il-la˙am artifiçjali qieg˙ed ji©i studjat fl-Ingilterra u l-Olanda. Sa sena o˙ra nkunu nistg˙u nixtru l- hamburgers bil-la˙am artifiçjali.

Tkabbir ta’ Ωrierag˙ ©odda Wara 12-il sena jesperimenta flAkkademja Çiniza tax-Xjenza u l-Agrikultura u fl-Istitut Internazzjonali fil-Filippini, çertu Zhikang Li Ωviluppa Ωerrieg˙a speçjali ta’ xitla tarross bl-isem green super rise.

Din il-varjazzjoni ta’ Ωerrieg˙a kapaçi tag˙mel ˙afna ross imdaqqas u abbundanti. B˙ala xitla hija b’sa˙˙itha g˙ax, minbarra li tikber f’kull ambjent, tirreΩisti r-ri˙ qawwi, is-s˙ana u x-xita qlil. Qatt ma timrad u lanqas l-insetti ma jattakkawha.

Zhikang ˙adem ma’ mijiet ta’ riçerkaturi minn 16-il pajjiΩ differenti biex Ωviluppa din iΩΩerrieg˙a partikulari. Din iΩΩerrieg˙a Ωviluppat minn 250 speçi differenti ta’ xitel tar-ross.

Il-green super rice se jg˙in biex jitma’ mal-mitt miljun ru˙ iktar li jg˙ixu fl-Asja.

ilma, ˙lief g˙al dawk li jg˙ixu ˙dejn ix-xmajjar u l-g˙adajjar.

Tista’ t-teknolo©ija tal-lum tag˙mel studju biex artijiet kbar ˙dejn il-ba˙ar b˙aç-Çilì, Kalifornja, il-Perù u l-Lvant Nofsani jkunu jistg˙u jkabbru prodotti tal-ikel li jissaqqew blilma ba˙ar? Xjentist IngliΩ, çertu Charles Paton, ˙are© blidea ta’ seawater greenhouses.

F’dan l-esperiment jg˙addu ilma ba˙ar minn numru ta’ katusi. Dan l-ilma jissa˙˙an blener©ija tax-xemx. Il-fwar li jo˙ro© mill-mis˙un jitkessa˙ u jinbidel f’ilma ˙elu. Kumpanija Norve©iΩa hija interessata f’din l-idea, tant li qieg˙da tibni impjant esperimentali f’Aqaba, ilÌordan. Qieg˙ed ukoll jinbena impjant simili fid-deΩert tasSa˙ara. Kieku dan il-pjan jirrnexxi, kieku tissolva darba g˙al dejjem il-problema talilma.

Ódura fid-deΩert

Insetti

Nafu li ˙afna pajjiΩi fid-dinja jbatu minn nuqqas kbir ta’

Ìurati, brimb, skorpjuni, na˙al, ˙niex, ˙anfus, u kull xorta ta’

insett ie˙or, mhumiex l-ikel favorit g˙all-Ewropej u lAmerikani. Imma mal-1,400 speçi minn dawn l-insetti huma l-platti favoriti g˙all-popli Afrikani, AΩjatiçi u tal-Amerika ta’ Isfel. Min˙abba li l-prezz talikel qieg˙ed kulma jmur jog˙la, ma ndumux wisq ma naraw insetti ffriΩati g˙all-beig˙ fis-supermarkets fl-Ewropa. FlIngilterra hemm il-˙sieb li fi Ωmien qrib jinbnew rziezet apposta g˙at-trobbija ta’ çerti insetti. Wa˙da mill-vanta©©i hi li, biex trabbi l-insetti, trid inqas spazju minn irziezet komuni. Ikel mag˙mul millinsetti fih ˙afna proteini u baxx fix-xa˙am u l-kolesterol. Fih ukoll ˙afna kalçju u ˙adid.

G˙alina l-Ewropej, platt ikel blinsetti jidher pjuttost moqΩieΩ.

Kumpanija OlandiΩa tal-ikel qieg˙da tag˙mel studju ta’ kif tista’ tie˙u proteini mill-insetti u tibdilhom f’ikel iktar attraenti.

Xjentisti moderni jg˙idu li lprogress kbir li qieg˙da tag˙mel id-dinja f’çerti oqsma jista’ jservi ta’ dannu fil-futur.

22 21|06|2015

kullhadd.com

KÓ PERSONALITÀ

QATT MA KELLU ÓSIEB LI JIMMUDELLA RAMONA PORTELLI tintervista lil ANDREI SCERRI

www.ramonaportelli.com ramonaportelli@hotmail.com

Il-personalità li tkellimt mag˙ha llum huwa l-mudell Andrei Scerri, Ωag˙Ωug˙ b’futur li jista’ jqallg˙u lira tajba. Jekk le, almenu jibni portfolio tajjeb g˙alih innifsu, iΩda bil-kuntatti tajba li di©à g˙andu, naf li ma jistax igerger.

G˙ad g˙andu g˙oxrin sena, joqg˙od Wied il-G˙ajn u b˙alissa huwa student tal-Kummerç fl-Università ta’ Malta. B˙ala passatempi j˙obb l-g˙awm, l-arti u l-qari, kif ukoll il-muΩika, g˙alkemm ma jdoqqx. Andrei jqis lilu nnifsu b˙ala bniedem avventuruΩ, attiv u rasu iebsa.

ritratt: KEET NIGEL BONE

Mistoqsi kemm ilu interessat fl-immudellar, u kif sab ru˙u f’dan is-settur, Andrei infurmani li qatt ma kellu ˙sieb li jid˙ol f’dan is-settur, iΩda darba ltaqa’ ma’ Carina Camilleri u kollox beda minn hemm. Fil-fatt, lokalment ilu jimmudella g˙al dawn l-a˙˙ar tliet snin u jifforma parti mittim ta’ mudelli ma’ ModelsM immexxija minn Carina stess.

Ta’ min jg˙id li, minkejja li Andrei huwa mudell, però ma ji˙ux sehem f’konkorsi.

Mieg˙u ddiskutejt xi jkun hemm bΩonn biex mudell b˙alu jkun immexxi minn a©enzija. “Li jkollok a©enzija parenti warajk f’dan il-qasam dejjem huwa importanti, fi kwalukwe sens. Jirrikjedi ssa˙˙a ta’ tim sabiex tkun tista’ tie˙u l-a˙jar deçiΩjonijiet f’dan is-settur, kemm lokalment u iktar u iktar barra minn Malta,” fissirli Andrei.

Barra minn hekk, Andrei huwa membru wkoll ta’ a©enziji tal-immudellar inter-

ritratt: PIERRE CAMILLE

nazzjonali. Fi kliemu stess, xog˙ol l-a©enziji dejjem hu li jimbuttaw u jmexxu lillmudelli tag˙hom fl-industrija.

“Madankollu, is-swieq barra minn Malta huma ferm ikbar minn dak lokali, g˙alhekk ikunu jirrikjedu li mudelli jkunu disponibbli g˙al castings u xog˙lijiet o˙ra kontinwament.”

Jimmudella f’Milan Tajjeb wie˙ed isemmi li, dan l-a˙˙ar, Andrei beda jimmudella f’Milan. G˙alhekk iddiskutejt mieg˙u x’tip ta’ mudellar g˙amel, u jekk ˙admux fuq xi temi partikolari. Infurmani li, fost xog˙lijiet o˙ra li g˙amel matul ixxahar u nofs li g˙amel f’Milan, kien hemm editorjali u magaΩins, li w˙ud minnhom g˙ad iridu ji©u ppubblikati, kif ukoll hair show f’Firenze.

IΩda wie˙ed ma jridx jinsa li Andrei g˙adu student lUniversità u allura ma jkunx

jista’ jiddedika ˙inu g˙al wisq vja©©ar u ©ranet s˙a˙ jimmudella u jippoΩa. Fi kliemu stess, baΩikament irid iqassam ˙inu sew. “Peress li g˙adni student irrid inqassam il-˙in sew u, g˙aldaqstant, preΩentament g˙adni ma nistax niddedika ˙in biΩΩejjed g˙allimmudellar. Normalment, meta jkolli xi xog˙lijiet ippjanati Milan, l-a©enzija li tirrappreΩentani f’Milan tibg˙at tinfurmani qabel u b’hekk jien inkun nista nippjana a˙jar.”

Ma’ Andrei ddiskutejt il-fatt jekk ja˙sibx li persuna tista’ tg˙ix minn fuq l-immudellar biss. “Iva, b˙al kwalunkwe professjoni o˙ra b˙all-isport u l-arti, is-settur tal-moda mhux konsistenti, g˙aldaqstant ikun iktar g˙aqli jekk ma tkunx tiddependi biss fuqu.

Madankollu, hija stil ta’ ˙ajja mill-iktar interessanti. Dan g˙ax bis-sa˙˙a ta’ hekk iddur diversi pajjiΩi, u tg˙inek tit˙allat fi çrieki ta’ nies diversi filwaqt li tkun qieg˙ed tie˙u pjaçir.

L-industrija tal-moda ddominata min-nisa Rigward dwar kif i˙ares lejn ix-xena lokali tal-immudellar b˙ala mudell, Andrei sostna mieg˙i li, g˙alkemm is-suq ta’ Malta huwa relattivament Ωg˙ir meta mqabbel ma’ ta’ bliet kbar tal-moda, xorta ja˙seb li hawn domanda kbira g˙al dan ix-xog˙ol, laktar f’dik kummerçjali.

Bqajt fuq l-istess tema, imma dwar su©©ett f’qasam ie˙or tal-immudellar, u ma’ Andrei ddiskutejt dwar ixxena tal-immudellar tal- gays barra minn Malta li hija relattivament aktar libera u miftu˙a. Fil-fatt, jekk wie˙ed jittawwal fl-internet malajr jikkonferma dan. “Ma na˙sibx li d-diskussjoni dwar gay jew straight g˙ad g˙andha sens, madankollu na˙seb li tag˙mel ˙afna sens g˙ax lindustrija hija orjentata u ddominata mill-mara. Jien m’iniex gay , imma g˙andi kull rispett g˙al min hu. Is-

settur tal-moda huwa mibni minn nies gay, fosthom ˙afna disinjaturi kbar. Ovvjament, lindustrija hija l-aktar orjentata u ddominata g˙ad-domanda tal-mara, g˙aldaqstant tirrikjedi nies li kapaçi jifhmu u jesprimu l-arti tad-disinn tag˙hom f’settur hekk orjentat mill-mara,” sostna mieg˙i Andrei.

Ridt inkun naf jekk ikollux ta’ spiss sej˙iet biex jimmudella barra minn xtutna, u Andrei we©ibni li jiddependi meta u fejn ikun il-post.

“Internazzjonalment ilni madwar ˙ames xhur li bdejt, u ©ejt imsejja˙ tliet darbiet: darbtejn Milan u Londra ftit tal-jiem ilu.”

Ovvjament, ma jonqosx ilfatt li x-xewqa ta’ Andrei hija li ’l quddiem ikompli ja˙dem ma’ linji tal-moda rinomati.

Fl-a˙˙ar nett Andrei g˙alaq din l-intervista billi inkora©©ixxa lill-qarrejja talKullÓadd sabiex i˙obbu dak li jag˙mlu, u jag˙mlu dak li j˙obbu.

riÇetti kÓ

21|06|2015 23

kullhadd.com

WaSlet l-iMnarja Re©g˙et waslet l-Imnarja – il-festa marbuta maΩ-Ωew© qaddisin, San Pietru u San Pawl. Il-kelma ‘mnarja’ ©ejja mit-Taljan luminaria g˙all-mixeg˙la tas-swar tal-Imdina, il-Katidral u l-in˙awi tal-madwar. Il-festa tradizzjonali tal-Imnarja ti©i ççelebrata fil-lejl ta’ bejn it-28 u d-29 ta’ Ìunju u nassoçjawha mat-ti©rijiet taΩ-Ωwiemel, wirja agrarja, g˙ana, ikel u xorb. L-aktar ikel marbut ma’ din il-festa huwa l-fenek, l-aktar moqli, stuffat u bl-ispagetti, u g˙alhekk, la resqin lejn l-Imnarja, ˙sibt li l-ingredjent prinçipali tar-riçetti tal-lum ikun il-fenek.

PaPardelle bil-fenek u Û-ÛebbuÌ

fenek bil-bÛar Óelu Isservi: 4 persuni ingredjenti: • • • •

Fenek s˙i˙, imqatta’ porzjonijiet 50g frak tal-˙obΩ 2 bΩariet ˙elwin (capiscum), wie˙ed a˙mar u l-ie˙or isfar jew oran©jo, imnaddfin u mqattg˙in 2 sinniet tewm, imqattg˙in

• • • • • • •

Basla, imqattg˙a rqiq Ferg˙a klin frisk 500ml inbid a˙mar Kuççarina zokkor Niskata mel˙ BΩaru filfel, imnaddaf miΩ-Ωerrieg˙a u mqatta’ (uΩa kemm tiggosta) Ûejt taΩ-Ωebbu©a

MetOdu: 1.

2.

3.

4.

Sa˙˙an 2 mg˙aref Ωejt taΩ-Ωebbu©a f’ta©en kbir u aqli l-biççiet tal-fenek ˙afif minn kull na˙a g˙al ftit minuti sakemm jie˙du l-kulur.

F’kazzola sa˙˙an mg˙arfa Ωejt taΩ-Ωebbu©a u Ωid il-basla. Qalli sakemm tibda tirtab, Ωid ittewm u l-bΩar ˙elu u qalli sakemm jaqbad jirtab ukoll, imbag˙ad Ωid il-frak tal-˙obΩ u lweraq tal-klin. Kompli sajjar g˙al ftit minuti o˙ra.

Sadanittant, f’kazzola Ωg˙ira sa˙˙an l-inbid maz-zokkor, il-mel˙ u l-bΩaru filfel.

Po©©i l-biççiet tal-fenek fil-kazzola maz-zalza, ferra’ l-inbid s˙un fuq kollox u ˙awwad.

Tektek fuq nar baxx g˙al madwar sieg˙a jew ftit aktar, jew sakemm tara li l-fenek sar u jinqala’ minn mal-g˙adma.

fenek irruMblat bil-PerÛut u Óxejjex arOMatiÇi Isservi: 4-6 persuni

Isservi: 6 persuni ingredjenti: • • • • • • • • • • • • • •

G˙all-immarinar: • • • • •

Fenek s˙i˙, issussat 200ml ˙all 200g perΩut tal-koxxa, imqatta’ listi 150 ml inbid abjad (dry) Weraq tas-salvja friska Ferg˙a klin frisk 2 sinniet tewm 2 werqiet tar-rand Mg˙arfa butir Ûejt taΩ-Ωebbu©a Mel˙ u bΩar mit˙un frisk

MetOdu: 1.

2.

3.

4.

5.

Óallat il-˙all ma’ 300ml ilma kiesa˙ u xarrab il-fenek fil-likwidu g˙al sieg˙a. La˙la˙ ilfenek bl-ilma çar, ˙allih joqtor u xxuttah.

Fi skutella qatta’ l-weraq tas-salvja, il-weraq tal-klin u t-tewm. Ûid mel˙ u bΩar u ˙allat kollox flimkien.

Ifta˙ il-fenek çatt u ferrex nofs it-ta˙lita fuqu. Po©©i l-listi tal-perΩut ˙dejn xulxin fuq kollox u er©a’ roxx bil-kumplament tat-ta˙lita. Gerbeb il-fenek issikkat u orbot bl-ispag.

F’kazzola çatta li joqg˙od il-fenek fiha, sa˙˙an il-butir ma’ mg˙arfa Ωejt u aqli l-fenek dawramejt sakemm jie˙u l-kulur. Ferra’ l-inbid fuqu, roxx bil-mel˙ u l-bΩar u Ωid il-weraq tar-rand. G˙atti tajjeb u tektek fuq nar baxx g˙al sieg˙a u kwart. Waqt is-sajran Ωidu ftit mis˙un jekk ikun hemm bΩonn. Óalli l-fenek jibred, ne˙˙i l-ispag u qattg˙u roti biex isservih.

150 ml Ωejt taΩ-Ωebbu©a 6 sinniet tewm, mis˙uqin Qoxra ma˙kuka ta’ lumija Meraq ta’ lumija Ferg˙a klin frisk

MetOdu: 1.

ingredjenti: • • • • • • • • • • •

Fenek s˙i˙, imqatta’ porzjonijiet 600g g˙a©in papardelle Mg˙arfa butir 2 mg˙aref Ωejt taΩ-Ωebbu©a 2 frieg˙i sag˙tar frisk 2 frieg˙i klin frisk 2 frieg˙i merqtux frisk 4 sinniet tewm, maqsumin g˙at-tul 350ml inbid a˙mar 4 tadamiet, imqaxxrin, imnaddfin u mqattg˙in 100g Ωebbu© a˙dar, ming˙ajr g˙adma u mqatta’ Qoxra ma˙kuka ta’ nofs lumija Mel˙ u bΩar mit˙un frisk 100g ©obon Parmi©©an, ma˙kuk

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

Biex timmarina l-fenek: Aqla’ l-weraq tal-klin minn maz-zokk u po©©ih fi skutella. Ûid it-tewm, iΩ-Ωejt , ilmeraq u l-qoxra tal-lumija u ˙abbat kollox ftimkien.

Dawwar il-biççiet tal-fenek f’din it-ta˙lita u po©©ih f’kontenitur mg˙otti fil-fri©© g˙al mill-inqas 6 sig˙at jew tul illejl.

Sa˙˙an il-forn g˙al temperatura ta’ 180°C. F’ta©en kbir sa˙˙an il-butir u Ω-Ωejt u xawwat il-fenek minn kull na˙a sakemm jie˙u l-kulur. Po©©i l-fenek f’dixx tal-forn, roxx bil-mel˙ u l-bΩar, u Ωid il-frieg˙i talklin u s-sag˙tar, it-tewm u l-inbid. G˙atti sew id-dixx blg˙atu jew biçça foil u po©©ih fil-forn g˙al sieg˙a u kwart. O˙or©u mill-forn u ˙alli l-fenek jibred fil-meraq stess.

Aqla’ l-la˙am kollu minn mal-g˙adam u warrbu g˙al aktar tard.

Ne˙˙i t-tewm u l-frieg˙i tal-klin u sag˙tar mill-likwidu fid-dixx u ferra’ l-likwidu f’kazzola. Tektek fuq nar moderat g˙al baxx sakemm jin©ibed bin-nofs , imbag˙ad Ωid it-tadam, iΩ-Ωebbu©, il-weraq tal-merqtux, il-qxur tallumi, il-la˙am tal-fenek, u bΩar u mel˙. Tektek fuq nar baxx g˙al 15-il minuta.

Sadanittant g˙alli l-papardelle f’borma kbira ilma bilmel˙ sakemm isiru al dente.

Saffi l-g˙a©in u Ωidu maz-zalza (jista’ jkun li jkollok bΩonn iΩΩid ukoll ftit ilma minn tal-g˙a©in stess biex ter˙i ftit iz-zalza). Óawwad kollox sew.

Servi l-papardelle bil-©obon ma˙kuk u weraq frisk tassag˙tar fil-wiçç.

24 21|06|2015

kullhadd.com

KÓ MADWARNA

INAWGURATA T-23 ESIBIZZJONI TAL-ARTI RETROSPETTIVA TAL-BANK OF VALLETTA L-umanità ΩΩomm post çentrali fix-xog˙lijiet ta’ Debbie Caruana Dingli Il-Bank of Valletta inawgura uffiçjalment it-23 minn sensiela ta’ esibizzjonijiet retrospettivi tal-arti. Din l-esibizzjoni turi xxog˙lijiet tal-artista kontemporanja Debbie Caruana Dingli.

Sebg˙a u tletin biçça xog˙ol tal-arti jinsabu esposti matul ittriq interna tal-Head Office talBank of Valletta li ©ie trasformat f’gallarija tal-arti g˙all˙ames ©img˙at li ©ejjin.

L-esibizzjoni kienet inawgurata uffiçjalment millEççellenza Tag˙a l-President ta’ Malta Marie-Louise Coleiro Preca. Hija fa˙˙ret l-artista g˙at-teknika tag˙ha, li permezz tag˙ha hija jirnexxielha tesprimi ru˙ha tant tajjeb filpitturi, tpin©ijiet u cartoons.

Waqt li kien qed jindirizza lmistednin, iç-Chairman talBOV John Cassar White qal: “L-arti kontemporanja hija parti integrali mill-identità u lkultura tag˙na. Dawn l-artisti qed ikomplu jag˙tu l-kontribut lejn il-patrimonju artistiku tag˙na, filwaqt li jag˙mlu isem g˙al Malta barra minn xtutna.”

Dwar ir-rwol tal-Bank, huwa qal: “Huwa ta’ sodisfazzjon kbir g˙alija nara li dawn l-esibizzjonijiet naqqxu isimhom fuq il-kalendarju artistiku ta’ pajjiΩna, u li l-katalgi nfushom li jakkumpanjaw kull esibizzjoni llum huma punt ta’ riferiment g˙al kritiçi tal-arti u g˙al dawk kollha li j˙obbu l-arti f’pajjiΩna.”

L-esibizzjoni tkopri perjodu ta’ tletin sena fil-karriera artistika ta’ Caruana Dingli. Ixxog˙lijiet esibiti jinkludu portraits, cartoons u xeni esegwiti bil- watercolours u biΩ-Ωejt.

Permezz tal-karikaturi, xi kultant b’laqta umoristika, l-artista tittratta su©©etti mqanqla u ddrama fil-˙ajja ta’ kuljum tassoçjetà tag˙na. Paradossalment huma dawn ix-xog˙lijiet li jikxfu l-lat l-aktar serju u fl-istess waqt vulnerabbli fil-persuna ta’ Debbie Caruana Dingli.

B˙alma ©ara fl-edizzjonijiet ta’ qabel, din l-esibizzjoni ser tkun akkumpanjata minn katalgu illustrat, li jinkludi bijografija qasira u riproduzzjoni bil-kulur tax-xog˙lijiet kollha esibiti. Il-kuratriçi ta’ din l-esibizzjoni hija Francesca Balzan. L-esibizzjoni ser tkun miftu˙a g˙all-pubbliku sal-31 ta’ Lulju. G˙al aktar dettalji wie˙ed jista’ jΩur il-pa©na www.bov.com/news/bov-debbie-caruana-dingli-exhibitioninaugurated Kienet osservata minuta silenzju minn dawk kollha preΩenti qabel l-inawgurazzjoni tal-esibizzjoni biex titfakkar il-memorja tal-mibki Maurice De Giorgio li kien içChairman tal-Kumitat tal-Arti tal-BOV. Is-Sur De Giorgio ˙alla din id-dinja ftit ©ranet biss qabel ma kienet inawgurata l-esibizzjoni.

MISS MALTA 2015

L-AÓÓAR VJAÌÌ

Il-ferrovija ta’ Malta tinsab filqalba ta’ storja ta’ m˙abba miktuba minn Richard Attard wara s-suççess tieg˙u bilkotba Il-Kodiçi Vassalli u IxXabla Le©©endarja.

Bla dubju ta’ xejn l-im˙abba hi su©©ett li jinteressa ˙afna lill-qarrejja adoloxxenti. Imma speçjalment g˙al min g˙adu qed jikber, l-im˙abba hija xi ˙a©a kumplessa. F’dan irrumanz ©did tieg˙u l-awtur jirnexxilu, b’mod mill-iktar pjaçevoli, jilbes il-karattru ta’

tfajla ta’ erbatax-il sena li tirrakkonta storja ta’ m˙abba ˙ielsa mis-sensazzjonaliΩmu.

Amy u s˙abha je˙ti©ilhom jag˙mlu pro©ett dwar il-ferrovija ta’ Malta.

Dan ilaqqag˙hom ma’ Saver, li minkejja l-età avvanzata tieg˙u, b’mod luçidu u mqanqal, je˙odhom fuq vja©© ta’ m˙abba li tkebbes waqt la˙˙ar jiem tal-ferrovija fl1931. B’mod drammatiku u ori©inali, iΩ-Ωg˙aΩag˙ isiru parteçipi f’dak li g˙adda

Ir-rebbie˙a hija Sarah Mercieca, Miss Balzan

minnu Saver fil-passat, kif ukoll f’dak li jkun g˙ad jonqsu jse˙˙ sabiex il-˙olma tenera tieg˙u til˙aq il-qofol tag˙ha.

F’dan ix-xog˙ol letterarju mirqum, Richard Attard g˙al darb’o˙ra jΩewwe© il-patrimonju storiku Malti ma’ storja moderna li çertament se tinΩel g˙asel mal-adoloxxenti, kif ukoll ma’ dawk kollha li huma Ωg˙aΩag˙ fi qlubhom.

L-A˙˙ar Vja©© hu pubblikat minn Horizons.

Is-Sibt 6 ta’ Gunju 2015 ittella’ t-52 edizzjoni tal-konkors nazzjonali Miss Malta li xxandar b’mod dirett fuq One. G˙at-tieni sena konsekuttiva ©ie organizzat minn Glow Promotions ta˙t ittmexxija ta’ Alan J. Darmanin u Jeff Francalanza.

G˙oxrin finalista kkompetew g˙al dan it-titlu fejn fl-ewwel post ikklassifikat Miss Balzan, Sarah Mercieca, ta’ erbg˙a u g˙oxrin sena; fit-tieni post Miss GΩira, Nicola Grixti; u fit-tielet post Miss San Pawl il-Bahar, Louisa Abela.

Sarah Mercieca reb˙et diversi rigali; fosthom ser ikollha lopportunità li tirrapreΩenta lil Malta fil-konkors Miss Grand International fit-Tajlandja. Sarah ser ikollha wkoll sena mimlija intervisti u sej˙iet f’diversi programmi tat-televizjoni, gazzetti u rivisti; kif ukoll ser tkun involuta f’avvenimenti, fosthom dawk li fihom jin©abru flus g˙all-karità. F’dawn l-avvenimenti g˙all-©bir ta’ fondi ser tkun akkumpanjata mir-rebbie˙a tat-titlu Miss Solidarity li hija Miss Valletta, Nathalie Camilleri.

MADWARNA KÓ

21|06|2015 25

kullhadd.com

RESTAWR TAN-NIÇÇA U L-ISTATWA TITULARI TA’ SAN ÌORÌ F’ÓAL QORMI G˙all-festa titulari ta’ San Ìor© Martri li se ti©i ççelebrata f’Óal Qormi din il-©img˙a, sejrin naraw ixxog˙ol ta’ restawr li sar fuq l-istatwa titulari u lpedestall tag˙ha kif ukoll in-niçça li fiha tinΩamm din l-istatwa ta’ San Ìor©.

L-istatwa titulari hija ta’ importanza kbira g˙all-arti f’pajjiΩna g˙ax hija wa˙da minn tal-bidu li saret f’pajjiΩna stess. Fil-fatt, din tlestiet fl-1741 u kienet minquxa fl-injam mill-img˙allem Pietru Felici, li xi snin qabel kien lesta l-istatwa titulari ta’ San Nikola fis-Si©©iewi. Fl-1895 sarulha xi modifikazzjonijeit fuq direzzjoni ta’ ÌuΩeppi Calì. Matul is-snin ta’ wara ftit li xejn saru interventi fuqha, iΩda issa kien beda jin˙ass il-bΩonn li tkun restawrata.

F’Lulju tal-2014 l-istatwa ttie˙det l-Imdina g˙and linduratur Horace Farrugia, fejn dan l-img˙allem flimkien ma’ ibnu Kevin wettqu x-xog˙ol ta’ restawr kemm fuq l-istatwa u l-pedestall. Rigward il-pedestall kien deçiΩ li jkun indurat mill-©did wara li saru diversi esperimenti biex jing˙alqu xquq irqaq illi kienu jinsabu fil-parti lixxa tieg˙u. Min˙abba l-g˙amla talpedestall, li kieku kellhom ikunu rran©ati, dawn xorta kienu jibqg˙u jidhru u ma kinux jikkumplimentaw lill-istatwa. Il-˙sara fil-mensoli tal-pedestall kienet kbira peress li dawn façli jintlaqtu waqt li jkunu jintramaw il-puttini. Il-puttini wkoll kellhom ji©u indurati mill-©did.

Ix-xog˙ol taΩ-Ωebg˙a tal-karna©©jon u tad-dragun saru mill-artisti Aaron Camilleri Cauchi u missieru Alfred. Dawn ˙adu ˙sieb ukoll iΩ-Ωebg˙a tal-puttini tal-pedestall. Il-faxex ta’ jdejn il-puttini u l-fidda talpedestall kienu mnaddfin mid-ditta LSC Metal Finishing ta’ Óal Qormi. Sar bukkin g˙all-palma u pin g˙as-salib pettorali, kollox tad-deheb, minn Willaim Montebello ta’ Il-Ìojjell Jewellers ta’ Óal Qormi. Dan l-ar©entier ˙a ˙sieb ukoll biex jitnaddaf il-˙a©ar prezzjuΩ tal-istatwa.

In-niçça sarilha xog˙ol kbir ukoll. Ìiet trattata kontra s-susa, inbidlet is-sistema ta’ kif to˙ro© u tidda˙˙al l-istatwa fiha. Issa l-bieba ta’ quddiem ma hemmx g˙alfejn titne˙˙a aktar b˙alma kien isir qabel, biddannu li kienet issir bosta ˙sara. Saru l-bsaten u lbiççiet tal-iskultura li kien hemm neqsin, u fuq kollox ing˙ata lostru tat-tajjara ©did ming˙ajr ma tne˙˙a dak ori©inali. Dan ix-xog˙ol kien fdat f’idejn ir-restawratur Joseph Galdes. Ix-xog˙ol tal-bdil tas-sistema tal-˙ru© u d-d˙ul tal-istatwa sar minn George Debono u ibnu Silvio, filwaqt li x-xog˙ol tal-˙adid li sar biex in-niçça ssir fuq ir-roti sar minn Carmelo Scerri.

It-tberik ta’ dan ir-restawr sar ilbiera˙ is-Sibt, 20 ta’ Ìunju, 2015 fit-7.45pm fuq iz-zuntier tal-knisja arçipretali ta’ San Ìor© Óal Qormi. G˙al din l-

Il-vara titulari ta’ San Ìor© waqt il-faΩi ta’ restawr okkaΩjoni t˙ejja programm speçjali li fih ˙adu sehem iΩ-Ωew© baned tal-parroçça, San Ìor© Martri u Aniçi, flimkien mal-kor tal-parroçça Exultate Domine. Saret ukoll rappreΩentazzjoni teatrali li to˙odna lura g˙al meta saret din l-istatwa, sewwasew 274 sena ilu. Ittebrik kemm tan-niçça kif ukoll tal-istatwa sar millArçipriet tal-parroçça, il-Kanonku Dun Anton Cassar.

Programm tal-festa Il-festa titulari tibda uffiçjalment g˙ada bil-˙ru© talistatwa min-niçça fit-8pm fejn takkumpanja l-Banda San Ìor© Martri, u l-G˙aqda tan-Nar 23 ta’ April bi ˙ruq ta’ salut, kaxxa infernali Spanjola u murtaletti.

Fid-9.30pm jibda programm ta’ murtali tal-beraq, talkulur, blalen, u kaxxa infernali. Intant, il-banda San Ìor© tkompli març brijuΩ li jintemm quddiem il-kaΩin tal-istess soçjetà.

L-g˙ada t-Tlieta jsir tqeg˙id ta’ fjuri mill-g˙aqdiet Ìor©jani fuq l-istatwi tal-©ebel ta’ San Ìor© u San Bastjan. Fit-8.30pm isir març brijuΩ mill-Banda Aniçi.

L-Erbg˙a, l-ewwel jum tat-tridu, issir quddiesa fis6.00pm, u wara jibda març mill-Banda Aniçi. IlÓamis, it-tieni jum tat-tridu, issir quddiesa fis-6.00pm u wara jibda l-març popolari tal-Óamis mill-Banda San Ìor©, mag˙ruf b˙ala il-Març taΩ-Ûiemel.

Il-Ìimg˙a, l-a˙˙ar jum tat-tridu, issir quddiesa fis6.00pm, u fit-8.00pm jibda març mill-Banda San Ìor©.

Fit-8.15pm jibda programm muΩikali mill-Banda Aniçi fuq il-plancier fil-pjazza ta’ quddiem il-kaΩin. Tul ittliet ijiem tat-tridu, l-G˙aqda tan-Nar issellem bi ˙ruq ta’ murtali u murtaletti fit-8.00am, f’12.00pm u fid9.30pm b’varjetà ta’ murtali tal-beraq u kulur, blalen sfejjer u kaxxa infernali. Il-Ìimg˙a f’12.00am isir nar tal-art fi Triq il-Vittorja.

Is-Sibt 27 ta’ Ìunju, lejlet il-festa, fit-7.45am tibda lquddiesa tat-Te Deum, u jsir ˙ruq ta’ murtaletti fit8.15am u f’11.45am. Fis-6.30pm issir it-transulazzjoni solenni bir-relikwa mill-Kappella tal-Madonna ta’ Qrejça sal-knisja arçipretali. Isir ˙ruq ta’ salut, kaxxa infernali Spanjola u varejtà ta’ murtali bil-log˙ob u murtaletti. Fis-7.30pm il-baned Aniçi u San Ìor© jibdew març brijuΩ mat-toroq tal-parroçça u wara, ilBanda San Ìor© issegwi programm muΩikali fi Pjazza San Fran©isk. Fl-9.45pm jing˙ata bidu g˙all-ispettaklu Diamonds In The Sky – wirja ta’ log˙ob tan-nar varjat bi gran final sinkronizzat mal-muΩika u kaxxa infernali. Se jkunu pprovduti si©©ijiet qrib il-wied. Fil11.30pm jibda nar tal-art fil-wied.

Il-Óadd 28 ta’ Ìunju, jum il-festa, issir il-quddiesa solenni tal-festa kkonçelebrata mill-E.T. Mons. Ìor© Frendo li jinse© il-pani©ierku hu stess. Fit-8.00am, waqt is-sanctus u fin-12.30pm isir ˙ruq ta’ murtali u murtaletti. Fl-10.00am, jibda l-març tradizzjonali millBanda San Ìor© u fil-11.00am jibda l-març mill-Banda Aniçi. Fis-6.00pm isir l-g˙asar solenni u fis-7.00pm tibda l-mistennija purçissjoni bl-istatwa titulari ta’ San Ìor© megalomartri. Mal-˙ru© jin˙araq salut, kaxxa infernali Spanjola varjata, u diversi settijiet ta’ murtali bil-log˙ob u murtaletti li jakkumpanjaw il-purçissjoni.

Tul il-purçissjoni jie˙du sehem il-baned La Stella talGudja, Maria Mater Gratie ta’ ÓaΩ-Ûabbar u 12th May ta’ ÓaΩ-Ûebbu©. Fid-9.30pm jin˙arqu diversi settijiet ta’ murtali tal-beraq ikkulurit, murtali tal-kulur, blalen, sfejjer u kaxxa infernali li tag˙laq il-purçissjoni. Madd˙ul tal-vara titkanta l-antifona u ssir çelebrazzjoni Ewkaristika. Mal-wasla tad-dilettanti tan-nar fil-knisja, ting˙ata l-barka sagramentali u jsir il-bews tar-relikwa, u wara març tal-a˙˙ar mill-Banda San Ìor© Martri.

RIGALI MAÓDUMA BL-IDEJN GÓAL KNEJJES SQALLIN B˙alma f’Malta niççelebraw il-festi talqaddisin tag˙na, hekk ukoll isir barra minn xtutna. Ftit ’il bog˙od minna, lIsqallin huma tal-istess kultura, u b˙alna jiççelebraw dawn il-festi lillpatruni tag˙hom bil-kbir. Dawn jiççelebraw il-festi tag˙hom b’modi xi ftit differenti minna. Fost l-o˙rajn insibu li l-vara titulari tag˙hom tinkixef biss fil-©img˙a tal-festa.

G˙all-festi ta’ din is-sena, iççelebrati fil-parroçça ta’ Riposto fi Sqallija, basilika dedikata lill-San Pietru Appostlu, u l-parroçça ta’ San Giovanni Montebello, fil-knisja dedikata lill-San Ìwann Battista, ser ting˙atalhom donazzjoni minn Ludwig Noel Desira ta’ o©©etti ma˙duma minnu bl-idejn.

Fi w˙ud mill-knejjes f’Malta u G˙awdex isiru l’hekk imsej˙a kampnari tal-fjuri li jsiru b’qafas tal-injam u miksijijn bi fjuri friski. Dawn il-biçça l-kbira jintramaw ˙dejn il-vara filknisja biex tkompli tiΩΩejjen matul il©ranet tal-festa. Ludwig uΩa dan ilkunçett u ˙admu f’minjatura sabiex ikun jista jag˙tihom b˙ala rigal lilldawn il-parroççi msemmija u tahom l-isem ta’ Trionfo Di Fiori. Il-fjuri fuq dawn ˙adimhom mill-karti b’tiΩwieqa ta’ kristall u njam u tafal indurat b’puttini jΩommu simboli tal-qaddisin rispettivi. Dawn fihom ukoll xbihat tal-qaddisin rispettivi; dik ta’ San Pietru fiha xbieha tal-istatwa meqjuma fil-parrocca ta’ Riposito fuq quddiem, u wara xbieha tal-vara ta’

BirΩebbu©a, waqt li dik ta’ San Ìwann fiha xbieha tal-qaddis meqjum fil-knisja ta’ San Giovanni Montebello fuq quddiem u fuq wara xbieha tal-istatwa ta’ San Ìwann ilBattista meqjuma fix-Xewkija G˙awdex. Dawn ser ikunu mag˙luqa f’bozza kbira tal-˙©ie©.

L-interess f’dawn iΩ-Ωew© festi nibet f’Ludwig g˙ax huwa minn BirΩebbu©a u ,barra li jsegwi l-festa ta’ San Pietru li ti©i ççelebrata fl-istess lokal, huwa jsegwi wkoll festi o˙ra barra xtutna li jiççelebraw il-festa talistess qaddis. Minn dejjem kellu xxewqa li jΩur din il-festa g˙ax ilu Ωmien twil isegwiha permezz ta’ siti soçjali, iΩda qatt ma kellu l-opportunità li jkun preΩenti. Fuq stedina ta’ ˙abib tieg˙u, Salvatore Camiolo, ©ie avviçinat minn Melo Patane fejn g˙all-quddies ta’ waqt il-festa ser jippreΩenta dawn ir-rigali fil-parroççi msemmija.

Il-festa ta’ San Ìwann il-Battista ser tkun iççelebrata fit-28 ta’ Ìunju filwaqt li ta’ San Pietru se tkun iççelebrata fid-29 ta’ Ìunju. Ix-xog˙ol fuq dawn id-doni, ˙adlu madwar tliet xhur u jinvolvi ˙afna preçiΩjoni peress li kollox f’minjatura, kemm fil˙idma tal-fjuri li g˙amilhom Ludwig stess kif ukoll fix-xog˙ol tal-kristall fin. Ix-xog˙ol fil-ganutell sar misSinjorina Josepha Spiteri waqt li xog˙ol ta’ puttini sar minn Jesmond Micallef.

Dehra minn wara ta’ wa˙da mit-Trionfo Di Fiori bi xbieha ta’ San Pietru meqjuma fil-knisja ta’ BirΩebbu©a li ser ting˙ata lill-BaΩilika ta’ Riposito

Dehra minn quddiem ta’ wa˙da mit-Trionfo Di Fiori bi xbieha ta’ San Pietru meqjuma f’Riposito li ser ting˙ata lil din il-BaΩilika

Il-plakka fuq Trionfo Di Fiori li turi fejn ser ting˙ata, minn min in˙admet u d-data meta ser ting˙ata

26 21|06|2015

kullhadd.com

KÓ MADWARNA

IL-KRIÛI TAL-GREÇJA TIDDOMINA KTIEB ÌDID DWAR L-EWRO Is-saga tal-kriΩi tal-Greçja tiddomina ktieb ©did ta’ Alfred Sant dwar l-ewro, Malta u l-ewro – 2 – Malta & the euro. Dan il-ktieb jag˙ti d-dettalji u janalizza l-kriΩi taΩ-Ûona Ewro bejn l-2012 u l2015 u jsegwi ktieb ie˙or li kien ippreΩenta l-fatti sal-2011. Issaga tal-Greçja tiddomina dan il-ktieb. Mill-bidu, Alfred Sant kien bassar li se jkun hemm problemi kbar bil-bailout tal-Greçja, li permezz tieg˙u kienet ing˙atat g˙ajnuna finanzjarja biex tag˙mel tajjeb g˙all-kriΩi finanzjarja tag˙ha.

Il-ktieb ta’ 530 pa©na, li ©ie mniedi llum fil-Melita Gardens, jispjega r-ra©unijiet li wasslu g˙all-kriΩi Griega minn perspettiva Maltija. B˙ala membru taΩ-Ûona Ewro, Malta b’mod dirett u b’mod indirett silfet lill-Greçja ‘per capita’ tal-popolazzjoni aktar minn kull pajjiΩ ie˙or taΩ-Ûona Ewro.

Tema o˙ra hija l-governanza taΩ-Ûona Ewro, li hija ta’ interess speçjali g˙al Malta u g˙al gΩejjer Ωg˙ar o˙ra. Bir-regoli ©odda ta’ governanza dawn l-istati jistg˙u jkomplu jitilfu aktar il-vuçi ristretta tag˙hom fit-tmexxija taΩ-Ûona wro.

IL-FONDAZZJONI ST JEANNE ANTIDE TVARA PROÌETTI TA’ KOTBA Il-Fondazzjoni St Jeanne Antide llum varat Ωew© pubblikazzjonijiet fil-Palazz ta’ Sant’Anton, wie˙ed g˙attfal ta’ ta˙t it-tnax-il sena u l-ie˙or g˙aΩ-Ωg˙aΩag˙, bis-sa˙˙a tal-Premju tal-President g˙all-Kreattività 2014.

Il-President ta’ Malta Marie-Louise Coleiro Preca fa˙˙ret lill-Fondazzjoni St Jeanne Antide li qed tag˙mel pro©etti tant utli b’risq persuni vulnerabbli.

Fa˙˙ret dan il-pro©ett li bis-sa˙˙a tal-Premju talPresident g˙all-Kreattività, il-vuçi tat-tfal u taΩΩg˙aΩag˙ ing˙atat l-ispazju. Il-President fa˙˙ret lil din il-Fondazzjoni li qed tag˙mel tant ˙idma utli qalb ilfamilji li jkollhom bΩonn sostenn u g˙ajnuna biex jimxu ’l quddiem, u rringrazzjat lil dawk li qed jag˙mlu l-g˙almu tag˙hom biex jindukraw lil tfal vulnerabbli.

L-ewwel pubblikazzjoni ta’ St Jeanne Antide huma: Il-Mela Darba Tieg˙i – ©rajjiet veri tag˙na t-tfal miktub u illustrat minn tfal li jibbenefikaw mis-servizzi tal-Fondazzjoni. Hemm illustrazzjonijiet ukoll ta’

Marisa Attard. Il-kitbiet ta’ disat itfal dwar sitwazzjonijiet fil-familja tag˙hom b˙al: fostering , il-vjolenza domestika, is-separazzjoni tal-©enituri, il-vizzji, ©enitur il-˙abs, mewt ta’ membru tal-familja, mard serju u young caring. Il-ktieb ma˙sub g˙all-uΩu minn tfal, ©enituri, g˙alliema u professjonisti.

Il-pubblikazzjoni l-o˙ra hija Caterpillar in a Jar, storja g˙aΩ-Ωg˙aΩag˙ dwar il-vjolenza domestika mill-perspettiva ta’ tfal fl-età ta’ 6, 9, 12 u 15-il sena. Inkiteb minn mara li, minkejja l-isfidi, imxiet ’il quddiem u llum qed tmexxi s-servizz SOAR tal-Fondazzjoni li joffri gwida u g˙ajnuna lin-nisa li ©arrbu l-vjolenza firrelazzjonijiet tag˙hom. Il-ktieb se jintuΩa waqt ilworkshops li qed isiru ma’ Ωg˙aΩag˙ f’kuntesti differenti.

Il-Premju tal-President g˙all-Kreattività 2015 qed jilqa’ applikazzjonijiet sal-a˙˙ar ta’ Lulju li ©ej. Min jixtieq japplika jista’ jniΩΩel applikazzjoni mis-sit w w w . p r e s i d e n t . g o v . m t <http://www.president.gov.mt>

Ritratt: PATRICK SPITERI

SERATA AD UNUR CORAZÓN FI PJAZZA TEATRU RJAL IL-MRO ANDREW COLEIRO Kunçert ta’ kanzunetti ori©inali bil-Malti

Serata çelebrattiva ad unur ilMro Andrew Coleiro mtellg˙a mis-Soçjetà Filarmonika Sliema flimkien mal-Ministeru g˙allEdukazzjoni u x-Xog˙ol ta˙t ilPatroçinju tal-Ministru Evarist Bartolo fis-sala tal-kultura talkaΩin tas-Soçjetà Filarmonika Sliema.

Din is-serata ttellg˙et biex ji©i mfakkar ir-rikonoxximent li lMro Andrew Coleiro ng˙ata bilMidalja g˙all-Qadi tarRepubblika f’Jum ir-Repubblika.

Matul is-serata l-Banda Çittadina Sliema, ta˙t id-direzzjoni tas-Surmast Direttur tag˙ha l-Mro Lesley Tabone, daqqet sett marçi mag˙rufa talMro Andrew Coleiro li kienu: Karmar , Agrigento , La Vincitrice , Standard A˙mar , Forget Me Not, Magnus, Queen of Queens, Millenium u Viva lPatruna.

Fl-a˙˙ar indaqq wie˙ed ©did ippreΩentat mill-Mro Coleiro nnifsu lill-Banda Çittadina Sliema bl-isem ta’ 5 ta’ Ìunju

2015.

Wara saru preΩentazzjonijiet u diskorsi tal-okkaΩjoni mill-Mro Andrew Coleiro; Jesmond Vella, President tas-Soçjetà Filarmonika Sliema; u l-Ministru Evarist Bartolo.

PreΩenti kien hemm ukoll ilMembri Parlamentari l-Onor.

Manwel Mallia u l-Onor. Francis Zammit Dimech, kif ukoll ilGwardjan tal-Patrijiet Fran©iskani Patri Pawl Galea OFM. Is-serata kienet ippreΩentata minn Mario Fenech u Clifford Galea li, bejn març u ie˙or, taw informazzjoni dwar il-˙ajja talMro Coleiro, fosthom L-Ewwel Recordings, Mal-Banda Sliema, Kontribut mal-Baned u Marci ta’ Suççess.

Fl-a˙˙ar il-Banda Çittadina Sliema g˙alqet is-serata blesekuzzjoni tal-Inno Sliema talMro Cardenio Botti.

Wara sar riçeviment talokkaΩjoni fis-sala tal-kultura talkaΩin.

Wara s-suççess tal-album tag˙ha Hawn Jien b’kanzunetti ori©inali bilMalti, Corazón se tkun qed ittella’ kunçert fi Pjazza Teatru Rjal dan is-sajf. G˙al dan il-kunçert, Corazón se tkun akkumpanjata minn grupp ta’ muΩiçisti mill-aqwa ta˙t it-tmexxija ta’ Dominic Galea li flimkien ser jinterpretaw dawn il-kanzunetti bil-Malti.

It-temi fil-kanzunetti talkantawtriçi Corazón huma diversi, u jirriflettu r-realtajiet soçjali u l-˙sus tal-˙ajja llum.

Corazón ma tiddejjaqx titkellem dwar dak li s-soltu ma jing˙adx, tag˙ti vuçi lillprostituta (f’Illejla b’Xejn), lil tarbija mhux imwielda (f’Hawn Jien) u sa˙ansitra lill-

mara ttraduta minn Ωew©ha (f’ Marì ) fost o˙rajn. Huwa g˙alhekk li l-kanzunetti li tikteb hi stess jolqtu fil-la˙am il˙aj u xi kultant idarrsu. Filkunçert se jindaqqu wkoll kanzunetti popolari b˙al ng˙idu a˙na Tal-A˙˙ar, Xelin u Fid-Dar tan-Nanna.

Il-kanzunetti ser jie˙du tifsira aktar wiesg˙a permezz ta’ filmati qosra li jakkumpanjaw il-kanzunetti. Corazón tie˙u ˙sieb li l-kunçerti tag˙ha ma jkunux biss wirja muΩikali daqskemm jibqg˙u ttimbrati fil-memorja ta’ min jattendi b˙ala esperjenza.

G˙aldaqstant, g˙al dan ilkunçert qed ji©u ppreparati serje ta’ sorpriΩi u elementi ori©inali. Il-kunçert ser ikun ippreΩentat minn Daniel

Chircop li ser jag˙mel wkoll interventi komiçi bejn kanzunetta u o˙ra.

Pjazza Teatru Rjal joffri lisfond ideali u jo˙loq atmosfera ma©ika g˙al kunçert b˙al dan ta˙t sema kwiekeb f’lejl sajfi. “Ûgur illi dan g˙andu jkun appuntament speçjali g˙al min g˙andu g˙al qalbu l-lingwa tag˙na,” tg˙idilna Corazón. Fl-ewwel kunçert tag˙ha fil-KaΩin Malti, il-Belt, il-biljetti kienu mibjug˙in kollha ©img˙a qabel.

G˙aldaqstant, huwa importanti li wie˙ed ja˙seb kmieni g˙all-biljetti ta’ dan il-kunçert li ser jittella’ nhar is-Sibt 11 ta’ Lulju fi Pjazza Teatru Rjal, il-Belt Valletta, fid-9.00pm.

Biljetti jinkisbu minn www.ticketline.com.mt

Skeda kÓ

21|06|2015 27

kullhadd.com

06.30 07.00 07.15 08.00 08.30 10.00 11.10 11.30 12.30 12.40 13.00 14.00 16.25 17.30 17.40 18.20 19.30 20.25 21.30 22.00 23.30

One News Snajja’ Maltin (R) Pink Panther (R) Flimkien ma’ Nancy (R) Paperscan Aroma Kitchen (R) Identità (R) Cibus One News Telebejg˙ In D House (R) Maratona b’Risq il-Missjoni Mad-Daqqa T’g˙ajn (R) One News On D Road In Demand (R) One News It-Tfal (Ep. 33) Secrets Of The Stone Age Maratona b’Risq il-Missjoni One News

07.00 08.00 09.00 10.00

06.00 06.30 07.00 08.30 09.15 10.45 12.10 13.00 13.30 13.45 14.15 16.25 17.50 17.55

Settimo Cielo Nautilus Once Upon A Time Heartland La Nave Dei Sogni Amore Tra I Fiord La Nostra Amica Robbie Tg2 Giorno Tg 2 Motori Sereno Variabile Estate Delitti In Paradiso Squadra Speciale Lipsia Tg2 L.I.S. King & Maxwell Imprevisti E Probabilità Pole Position Automobilismo. Gran Premio Di Austria Di Formula 1 - Gara Tg2 Hawaii Five-0 La Scelta C.S.I.. Cyber Il Passato Ritorna Strike Back La Domenica Sportiva Estate

07.00 La Fortuna Con La F Maiuscola 08.00 Per il Ciclo Sabato, Domenica e Lunedì…Con Eduardo 09.10 Peppino Girella 10.10 Community 10.55 Ritratti 12.00 Tg3 12.25 Radici L’Altra Faccia Dell’Immi Grazione Presenta Bolivia 13.20 Figu 13.25 Fuori Quadro 14.00 Tg Regione 14.15 Tg3 14.30 In 1/2 Ora 15.00 Tg3 Lis 15.05 Film Nuovo Cinema Paradiso 18.00 Tgr La Marciliana Di Chioggia 19.00 Tg3 19.30 Tg Regione 20.00 Blob 20.10 Sconosciuti Collection La Nostra Personale Ricerca Della Felicità 21.15 Elisir

06.05 06.25 06.50 07.25 07.35 07.55 08.15

06.00 06.25 06.45 07.05 07.30 07.50 08.15 10.15 12.15 13.00 13.45 14.30 14.45 15.15 16.00 16.45 17.30 17.45 20.05 21.00 21.45 22.40

06.00 07.00 08.00 09.00 11.00 12.00 13.00 16.00 17.00 18.00 19.00 20.00 21.00 22.00 23.00

18.35 18.45 20.30 21.05 21.50 22.40 23.27

07.00 07.30 07.50 09.45 11.00 11.40 13.30 14.00 14.40 16.15 20.00 20.30

Omnibus TG La7 Omnibus L’Aria Che Tira Otto e Mezzo (R) La Libreria Del Mistero Tg La7 Tg La7 Cronache Benjamin Lebel Josephine, Ange Gardien Tg La7 Crozza Del Paese Delle Meraviglie 21.10 Airport 23.45 Airport 75 - 1 Tempo

06.00 07.00 07.30 08.00 11.00 12.00 18.00 19.00 20.00 21.00 22.00 23.00

07.05 07.55 08.20 08.45 09.15 09.40 10.00 10.25 10.55 11.05 11.30 12.10 12.35 13.00 13.20 13.45 14.30 15.20 15.50 16.15 16.40 17.45 18.10 18.50 19.15

Beyond Candid with Giuliana E! News Style Star Rich Kids of Beverly Hills E! News Keeping Up With the Kardashians Rich Kids of Beverly Hills E! News Rich Kids of Beverly Hills Botched New Money E! News

Bubble Guppies PAW Patrol Winx Club The Fairly OddParents Sanjay and Craig Kung Fu Panda The Legend of Korra Teenage Mutant Ninja Turtles T.U.F.F. Puppy Winx Club iCarly Sam & Cat Victorious Big Time Rush Marvin Marvin SpongeBob SquarePants The Penguins of Madagascar The Fairly OddParents iCarly Big Time Rush Nicky Deuce Teenage Mutant Ninja Turtles The Penguins of Madagascar Sanjay and Craig The Thundermans

10.45 11.45 12.30 14.00 14.05 14.35 15.30 16.30 17.00 18.00 18.05 18.45 19.30 19.45 20.10 20.40 21.40 21.45

Net News Gateway To Miss World (R) G˙al Kul˙add Quddiesa mis-Santwarju tal-Madonna Ta’ Pinu Il-Óadd fi Sqallija L-Istandard Telebejg˙ Net News Maratona Telebejg˙ Iswed Fuq l-Abjad (R) Sport Extra Wheelspin (R) Net News What’s For Dinner News Feed Net News News Feed Flusek (R) Vittmi Net News Maratona

Green Balloon Club Me Too! Garth and Bev Green Balloon Club Me Too! Garth and Bev Doctors EastEnders Hotel Secrets With Richard E Grant The Weakest Link Doctor Who Doctor Who Confidential Big School Hotel Secrets With Richard E Grant The Weakest Link Doctor Who Doctor Who Confidential Love Life Little Dorrit Stella Silent Witness The Suspicions of Mr Whicher

06.00 How Do They Do It? 06.25 Highway to Sell. Partners in Chrome 07.15 Fast N’ Loud. Cool Customline 08.10 MythBusters. Bouncing Bullet 09.05 Extreme Engineering. NASA 09.55 What Happened Next?

10.50 The Carbonaro Effect 11.40 Storage Hunters 12.35 Auction Hunters 13.30 Flip Men 14.25 For the Love of Cars 15.20 Wheeler Dealers 16.15 Treehouse Masters 17.10 Tanked 18.05 Airplane Repo 19.00 World’s Toughest Jobs 20.00 Dual Survival 21.00 Running Wild With Bear Grylls 22.00 Bear Grylls: Breaking Point 23.00 Naked and Afraid

08.45 Greene Light 09.00 GP3 Series Motor Racing 10.00 European Championship Speedway 10.30 FIM World Superbike Series Motorcycle 12.15 FIA World Touring Car Championship 14.30 European Team Championship Athletics 18.30 Motorsports Weekend 18.45 FIFA Women's World Cup Football 21.00 FIFA Women's World Cup Show

06.00 07.30 08.30 09.00 09.30 10.00 10.30 12.00 12.10 15.00 15.05 18.00 18.15 18.45 18.50 19.45 20.00 20.45 22.10 22.15

10.00 11.10 11.40 12.25 12.45 14.00 18.00 18.30 19.00 21.25 23.30

A˙barijiet Caught in Act Madwarna Xjenzarti Gadgets Househunt Malta u lil hinn minnha A˙barijiet Óadd G˙alik A˙barijiet Óbieb u G˙edewwa A˙barijiet G˙awdex illum Paq Paq on Test Ninvestigaw x’Qed Nieklu Dot EU News Britain’s Got Talent A˙barijiet Tertuqa 35

06.00 07.00 08.30 09.00 15.15 19.30 20.00 20.30 20.40 21.45 21.50

Til Death Televendità Media Shopping Mike & Molly I Titti E Silvestro Ii Scooby Doo Show/Scooby-Doo Dragons Lupin E Il Tesoro Di Anastasia/Tesoro Degli Zar Campionato Mondiale Superbike 2015 (I1-I2) Fuori Giri – Sbk Campionato Mondiale Superbike 2015 (I1-I2) Studio Aperto Campionato Mondiale Superbike 2015 (I1-I2) Streetdance Love Bugs Studio Aperto Lara Croft Tomb Raider Mr. Deeds Più Che Logico Speciale Cremonini

06.00 07.59 09.21 12.00 13.00 13.40 14.00 16.20

Roadtrip With G. Garvin Chopped The Big Eat The Kitchen Barefoot Contessa Guy’s Big Bite Diners Drive-Ins and Dives Chopped Siba’s Table Roadtrip With G. Garvin Kitchen Casino Farm Kings Trisha’s Southern Kitchen Restaurant Redemption Diners Drive-Ins and Dives

06.00 07.40 09.30 11.20 12.15 13.10 14.05 15.00 15.55 16.50 17.45

16.30 16.45 18.30 20.10 22.00 23.34

Love Bites Little Dorrit (Night 1) Little Dorrit (Night 2) Crossing The Line Dr. Goldfoot And The Bikini Machine Big Screen Wanda Nevada Eddie Small Circle Of Friends Save Me Arabian Nights

06.00 06.30 07.05 08.00 08.20 09.05 09.55 10.40 12.20 13.30 14.00 15.00 17.30 18.50 20.00 20.30 22.52 22.55

18.45 19.57 20.00 20.40 21.10 21.11 23.30

20.05 21.00 21.55 22.50

06.00 07.40 10.30 13.30 15.00

Euronews A˙barijiet Xjenzarti Quddiesa tal-Óadd – Maratona b’Risq il-Missjoni Pastoral Visit of His Holiness Pope Francis to Turin G˙awdex illum Xjenzarti A˙barijiet g˙al persuni b’nuqqas ta’ smig˙ Hawn Jien: Kunçert minn Corazon Sports Headline News Maratona b’Risq il-Missjoni

06.00 06.25 10.55 11.50 12.45 13.40 14.35 15.30 16.25 17.20 18.15 19.10 20.05 21.00 21.55 22.50 23.45

Parlamento Punto Europa Quark Atlante Overland Tg 1 Passaggio A Nord-Ovest Torino. Preghiera Di Papa Francesco Alla Sacra Sindone A Sua Immagine Santa Messa Linea Verde Telegiornale Italia Da Stimare Film: Darling Companion Le Paure Che Passano Reazione A Catena Telegiornale Uherskè Hradiste (Cze). Calcio Nazionale Under 21 Campionati Europei 2015 Italia – Portogallo Tg1 60 Secondi Speciale Tg1

Prima Pagina Tg5 Tg5 Al Di La Del Lago Melaverde – Editing Tg5 L’Arca Di Noè – 14 Furore, il Vento Della Speranza Extreme Makeover Home Edition Italia Caduta Libera Tg5 Prima Pagina Tg5 Paperissima Sprint – Domenica Riassunto – Il Segreto Il Segreto X – Prima TV X-Style Motori

08.05 08.25 08.55 09.25 10.00 10.50 11.30 12.00 12.15 13.30 15.00 16.32 18.55 19.35 21.15

Tg4 Night News Televendita Media Shopping5 Casa Vianello Vii Magnifica Italia 4 Santa Messa Le Storie Di Viaggio A… Tg4 Ieri E Oggi In Tv Walker Texas Ranger Iv Colombo Gli Allegri Imbroglioni La Formula (Di J. G. Avildsen) Tg4 The Mentalist Iv Don Camillo E L’Onorevole Peppone 23.44 Profumo-Storia Di Un Assassino

Toddlers & Tiaras Cake Boss Little People Big World Outrageous 911 Left at the Altar My Big Fat Fabulous Life Best Chef Worst Chef Your Style in His Hands Return to Amish Too Ugly For Love?

Something Borrowed Something New Bride by Design Curvy Brides Say Yes to the Dress: Randy Knows Best My Big Fat American Gypsy Wedding

07.15 07.40 08.05 08.30 09.00 09.25 09.50 10.40 11.35 12.00 12.25 12.50 13.15 13.45 14.10 14.35 15.25 16.15 17.05 18.55 19.45 20.10 20.35 21.00 21.55

Hawaii Life Spice of Life With Bal Arneson Giada at Home Kitchen Cousins Cousins on Call Color Splash Million Dollar Rooms Extreme Homes Keasha’s Perfect Dress Giada at Home Healthy Appetite With Ellie Krieger The High Low Project Color Splash Cousins on Call House Hunters Rehab Addict Hawaii Life Caribbean Life Extreme Homes Million Dollar Rooms Color Splash Platinum Weddings Rehab Addict Extreme Homes Going Yard

Swamp Brothers Treehouse Masters When Dinosaurs Roamed River Monsters Biggest & Baddest Bahama Blue Untamed China with Nigel Marven Night Dark Days in Monkey City Mutant Planet Speed of Life Into the Shark Bite Tanked River Monsters When Dinosaurs Roamed Snake Crusader with Bruce George Gator Boys

06.00 09.00 10.00 12.00 15.00 18.00 19.00 20.00 21.00 22.00 23.00

Teleshopping Mantracker American Pickers Storage Wars Pawn Stars Alaska Off-Road Warriors Swamp People Search for the Lost Giants Counting Cars Storage Wars Sean Bean on Waterloo

28 21|06|2015

kullhadd.com

KÓ ÇINEMA

jikteb CARMELO BONNICI

MIÇ-ÇINEMA

L-AQWA 20 FILM FID-DÓUL TAL-FLUS Id-distributuri lokali, KRS Releasing, ˙ar©u l-lista tal-aqwa 20 film li ntwerew fiç-çinemas tag˙na, skont kemm da˙l˙u flus fil-perjodu ta’ bejn is-17 ta’ Diçembru 2014 u s-27 ta’ Mejju 2015.

NUMRU

ISEM

META ÓAREÌ

ÌENERU

01.

02.

03.

04.

05.

06.

07.

08.

09.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

FAST & FURIOUS 7 FIFTY SHADES OF GREY NIGHT AT THE MUSEUM: SECRET OF THE TOMB THE AVENGERS – AGE OF ULTRON CINDERELLA TAKEN 3 EXODUS – GODS & KINGS KINGSMAN – THE SECRET SERVICE AMERICAN SNIPER INTO THE WOODS ANNIE HOME BIG HERO 6 UNBROKEN FOCUS THE SPONGE BOB MOVIE – SPONGE OUT OF WATER RUN ALL NIGHT PHOBIA JUPITER ASCENDING DUMB & DUMBER 2

03.04.15 13.02.15 19.12.14 27.03.15 27.03.15 08.01.15 16.12.14 04.02.15 21.01.15 14.01.15 17.12,14 01.04.15 04.02.15 3l.12,14 04.03.15 27.03.15 18.03.15 18.02.15 16.02.15 26.12.14

Thriller bl-azzjoni Romantiku/drammatiku Kummiedja Fantasija bl-azzjoni Avventura g˙all-familja Thriller mimli azzjoni Dramm bibliku avventuruΩ Kummiedja bl-azzjoni.

Thriller bijografiku bl-azzjoni.

Fantasija g˙all-familja.

Kummiedja muΩikali g˙all-familja Fantasija g˙all-familja Avventura animata Dramm bijografiku Kummiedja dwar il-kriminalità Kummiedja avventureska animata Film drammatiku bl-azzjoni Thriller mimli azzjoni Xjenza fittizja u azzjoni Kummiedja sfrenata

L-aktar films li damu jintwerew huma: INTO THE WOODS AMERICAN SNIPER FIFTY SHADES OF GREY EXODUS – GODS & KINGS PHOBIA (Produzzjoni Maltija) THE AVENGERS – AGE OF ULTRON THE SPONGEBOB MOVIE: SPONGE OUT OF WATER PAUL BLART: MALL COP 2

9 9 9 7 7 7 7 7

©img˙at ©img˙at ©img˙at ©img˙at ©img˙at ©img˙at ©img˙at ©img˙at

TWo by TWo

FERRIEÓI

L-ARKA SSALVA L-ANNIMALI MILL-GÓARGÓAR Vuçijiet Ewlenin: Chris Evans, Tara Flynn, Patrick Fitzsymons, Paul Tylak Diretturi: Toby Gemkel u Sean McCormack Distributur: E-1 Films Ma˙ru© minn KRS Releasing

Il-film animat Two By Two huwa mimli avventuri ˙elwin li g˙andhom jinΩlu g˙asel maΩ-Ωg˙ar ta’ ta˙t it-tnax-il sena u l-familja kollha. Din il-produzzjoni verament ikkulurita u movimentata g˙andha referenzi bibliçi g˙all-istorja ta’ Noè u l-Arka.

Two By Two: Ooops…The Ark Is Gone! (l-isem s˙i˙ tieg˙u) hu koproduzzjoni bejn erba’ pajjiΩi Ewropej: ilÌermanja, il-Lussemburgu, ilBel©ju u, speçjalment, lIrlanda. It-tema prinçipali talfilm hija: X’ji©ri meta xi ˙add jitlef l-a˙˙ar karozza, ajruplan, opportunità, eçç?

Hawn naraw xi jse˙˙ meta Ωew© esseri Ωg˙ar, waqt g˙arg˙ar kbir jitilfu posthom fuq l-arka. Fir-renju tal-annimali avviΩ iwissi li ©ejjin ilmijiet kbar li se jg˙errqu kullimkien u l-annimali jid˙lu tnejn tnejn fl-arka g˙all-kenn. Meta jkun imiss biex jimbarkaw Dave u ibnu Finny, tar-razza Nestrians, dawn ma jkunux fuq il-lista u ma jit˙allewx. Bis-sewwa

Óin: 86 min. Çert. PG

jew bid-dnewwa jirnexxilhom jitilg˙u baxx baxx.

Finny jag˙mel ˙abib ma’ Leah, tar-razza Grymp, li ommha Hazel tavzaha biex tkampa g˙al rasha.

Meta dawn iΩ-Ωew© çkejknin jaqg˙u fl-ilma jkun hemm hemm bΩonn li jafdaw u ja˙dmu id f’id biex jiffaççjaw l-elementi tan-natura. Lavventuri se jibdew hawn, meta annimali o˙rajn feroçi u bil-©u˙ ja˙btu g˙alihom.

Fuq l-arka, il-©enituri tag˙hom, li jitlewmu u ji©©ieldu l-˙in kollu, issa wkoll iridu j˙allu d-differenzi tag˙hom u jsibu mezz kif idawru r-rotta tal-arka fiddirezzjoni ta’ fejn jinsabu ttfal tag˙hom.

Xi ˙a©a tal-iskantament hija kif din il-produzzjoni mferrxa fuq erba’ pajjiΩi, li di©à semmejt, irnexxielha ΩΩomm ta˙t kontroll kreattiv, grazzi g˙ad-dedikazzjoni ta’ ˙afna u komunikazzjonijiet spissi bl-internet, bir-riΩultat finali jkun wie˙ed ta’ xog˙ol raffinat u attraenti.

ÇINEMA KÓ

21|06|2015 29

kullhadd.com

JURASSIC WORLD (3D)

MERAVILJUÛ

ÓERBA SÓIÓA MINN DINOSAWRU FEROÇI Atturi Ewlenin: Chris Pratt, Bryce Dallas Howard, Nick Robinson, Ty Simkins, Vincent D’Onofrio, Judy Greer, Irrfan Khan Direttur: Colin Trevorrow Distributur: Universal Ma˙ru© minn KRS Releasing Tnejn u g˙oxrin sena ilu ddirettur rinomat Steven Spielberg, permezz talblokkbaster Jurassic Park, ˙adna lura miljuni kbar ta’ snin meta annimali preistorici titaniçi kienu ji©©errew maddinja. Is-suççess fenomenali ta’ dan ix-xog˙ol kien primarjament dovut g˙all-effetti speçjali viΩwali mill-aqwa fejn dawn li©ganti re©g˙u ˙adu l-˙ajja u kkreaw spettaklu enormi li niΩel g˙asel mal-pubbliku.

Issa, wara Ωew© sikwels effiçjenti wasal Jurassic World, produzzjoni li tixbah – aktar millo˙rajn ta’ qabel – l-idea ori©inali ta’ Dr John Hammond (il-mibki Richard Attenborough) li jibni theme park b˙al ta’ Disney, fejn ilpubbliku jkun jista’ jesperjenza mill-qrib diversi aspetti u uΩanzi ta’ dawn il-kreaturi ta’ Ωmien twil ilu. Dan il-park il©did jissejja˙ Jurassic World u jinsab fuq gΩira tropikali lil hinn minn Costa Rica. Din lattrazzjoni tassew qed tattira folol kbar li ©ejjin minn kullimkien. Iç-çkejknin jirkbu fuq Triceratops ©entili, dinosawru tal-ilma; Mosasaurus, jog˙la ’l

Óin: 124 min Çert. 12A fuq mill-ilma biex ja˙taf l-ikel imdendel fil-g˙oli kif ukoll ixarrab lill-ispettaturi b˙al xi denfil waqt wirja f’akkwarju, u minn wara l-˙©ie© o˙xon ilfamilji jistg˙u jinnotaw liddinosawri ji©©errew bi kwiethom qalb il-˙dura u s-si©ar.

Fuq kollox, b˙alma f’xi çirklu jkun hemm minn jimmansa liljuni u t-ti©ri li anke jobduh, hawn ukoll insibu min jikkwieta b’diffikultà l-Velociraptors, annimali feroçi li ˙olqu ˙afna inkwiet fil-films ta’ qabel.

Wa˙da li tie˙u ˙sieb tissorvelja din id-dinja tal-qedem hi Claire (Dallas Howard). Din l-ispeçjalista, kontra qalbha, g˙al ftit ©ranet titwikka bin-neputijiet tag˙ha, Zach (Robinson) ta’ 16-il sena u Gray (Simkins) ta’ 11-il sena. Ommhom Karen (Greer), li hi ppressata bixxog˙ol, bag˙tithom hemm biex jesploraw dan il-post. Bittir li dan il-park dejjem iΩid attrazzjonijiet speçjali, Dr Henry Wu (B. D. Wong), il˙allieq tal-annimali jkun imbuttat mill-biljunarju u benefattur ta’ Jurassic World (Khan), biex jimmodifika ©enetikament dinosawru li qatt ma deher

b˙alu fid-dinja l-antika.

Din il-kreatura enormi u misterjuΩa, Indominux Rex, tibda turi l-aggressività tag˙ha millbidu. Claire tfittex lil Owen (Pratt), li kien fil-militar u issa espert fl-im©ieba tal-annimali feroçi biex jie˙u nota tas-sitwazzjoni. Meta Indominux Rex ja˙rab fil-qalba tal-©ungla, kull min jinsab f’Jurassic World, dinosawri, annimali o˙ra u anke l-umani se jg˙addu minn periklu kbir palpabbli.

Jurassic World hu blokkbaster spettakoluΩ fejn lejn il-final nassistu g˙al battalji fuq skala grandjuΩa. L-aktar li jkunu fil-periklu huma Ω-Ωew©t itfal li jintilfu qalb is-si©ar bilmostru lest g˙alihom u bi Claire tfittixhom.

G˙al darb’o˙ra l-effetti speçjali viΩwali huma verament stupendi bit-3D u kwaΩi kollox jer©a’ jie˙u l-˙ajja. L-attakk finali talg˙asafar fuq in-nies fix-xog˙ol ta’ Alfred Hitchcock, The Birds (1963) hu log˙ob tat-tfal ˙dejn l-assalt tal-Pterodactyls (g˙asafar tal-priΩa preistoriçi) fuq ilfolol ji©ru kollha ©enn ’l hawn u ’l hinn.

Wie˙ed jista’ jxebbah liddinosawru Indominux Rex mar-robot qattiel (Yul Brynner) f’Westworld (1973); l-andament hu l-istess fuq kriterji differenti – fuq kollox dawn iΩ-Ωew© xog˙lijiet huma bbaΩati fuq ilkotba ta’ Michael Crichton.

Divertiment goff u pjaçevoli!

PITCH PERFECT 2

DIVERTENTI

GRUPP TA’ KANTANTI ‘A CAPPELLA’ WARA SKANDLU Atturi Ewlenin: Anna Kendrick, Rebel Wilson, Brittany Snow, Hailee Steinfeld, Skylar Astin, Adam Devine, Anna Camp Direttriçi: Elizabeth Banks.

Distributur: Universal Ma˙ru© minn KRS Releasing

Il-grupp vokali ta’ tfajliet, Barden Bellas, li ma jaqblu xejn flimkien iΩda li kollha g˙andhom natural ˙elu , hemm xi ˙a©a komuni bejniethom: fil-kant A Cappella (ming˙ajr akkumpanjament muΩikali) ja©ixxu u jin˙assu b˙ala entità wa˙da. Fil-film tal-

Óin: 115 min. Çert. U

2012 Pitch Perfect , bl-istil imitabbli tag˙hom, b’˙oss evokattiv u b’attitudni li tattira, rnexxielhom ikunu l-ewwel grupp femminili li reb˙u kompetizzjoni nazzjonali.

Din il-produzzjoni, kontra kull mistenni u bi skantament kbir, attirat pubbliku numeruΩ

u da˙˙let is-somma ta’ $115-il miljun b’kollox minn kull fejn intweriet. Naturalment, suççess b˙al dan fuq film ta’ ba©it modest, ˙ajjar lil Universal Pictures biex jippruvaw jirrepetu dan is-suççess. Milli jidher, s’issa, fl-Amerika biss, Pitch Perfect 2 se jikser irrekord ta’ dak ta’ qablu.

Wara tliet snin, dan il-grupp ikunu qed jag˙tu wirja, jinqala’ skandlu li jkun espost fuq ilmidja kollha, u l-kapijiet ta’ Barden High School ma j˙alluhomx ikantaw aktar.

F’din l-a˙˙ar sena ta’ skola u wara tliet snin infila b˙ala kampjuni, il-moral tag˙hom jinsab baxx ˙afna u jidher li anke wkoll tilfu r-ritmu muΩikali.

Becca (Kendrick), Fat Amy (Wilson), il-perçimes taliskandlu, Chloe (Snow) u s˙abhom baqg˙alhom biss çans wie˙ed li ji©bru unurhom – hemm bΩonn li ji©©ieldu biss˙i˙ biex jirb˙u d-dritt li jipparteçipaw issa f’kompetizzjoni mondjali ta’ kant A Cappella f’Kopen˙agen, idDanimarka. Din id-darba, ma’ dan il-grupp tiΩdied Emily (Steinfeld), studenta ©dida u friska li tixtieq timxi fuq ilpassi tal-vokalista ommha. FidDanimarka se jsibu kompetizzjoni ˙arxa mis-supergrupp favorit ÌermaniΩ, Das Sound Machine.

Pitch Perfect 2 jer©a’ jippreΩenta storja b’mod attraenti u umoristiku ta’ dawk inferjuri li j˙abbtuha ma’ oppoΩizzjoni ˙afna aktar potenti. Din id-

darba dawn il-karattri g˙andhom aktar ˙in biex jintegraw flimkien fil-˙in liberu tag˙hom u anke ç-çajt li jag˙mlu lil xulxin.

B˙alma l-film l-ie˙or sorprendentement qajjem furur kbir, anke fuq aircraft carrier Amerikan, dan is-sikwel jidher

li se jirrepeti s-suççess. Fuq kollox, dawn it-tfajliet kollha bl-istil mhux konvenzjonali tag˙hom u b’bixra ta’ ˙lewwa u tbissim, se jer©g˙u jid˙lu filqalb ta’ miljuni. Il-film hu dirett minn Elizabeth Banks li hi wkoll attriçi u li tidher b˙ala wa˙da mill-©urija Amerikana.

L-AQWA ÓAMES FILMS Bejn 10.06.2015 u 14.06.2015

Jurassic World San Andreas Spy Mad Max: Fury Road The Age Of Adaline

KOMPETIZZJONI EMPIRE CINEMA Mistoqsija g˙al din il-©img˙a: F’liema sena ˙are© l-ewwel film Jurassic Park?

Ibg˙at it-twe©iba tieg˙ek lil: Kompetizzjoni Films, KullÓadd, ÇNL, Triq Mile End, il-Óamrun.

Ir-rebbie˙ jirba˙ Ωew© biljetti ming˙and l-Empire Cinema ta’ Bu©ibba.

Rebbie˙ tal-©img˙a li g˙addiet: CARMENU MIFSUD, Winter Flats, 4, Triq Ganu, Birkirkara.

30 21|06|2015

kullhadd.com

KÓ AVVIÛI

AVVIÛI KLASSIFIKATI PROPRJETÀ

Plot g˙al uΩu industrijali 66 metru bi 15-il metru b’permess garantit ta’ basement u Ωew© sulari m˙azen tal-ikel. Çempel 7766 6259 jew 2146 6910.

TANAYA’S Dev. Ltd: G˙aΩla kbira ta’ appartamenti f’kull Ωona ta’ Malta. Jinbieg˙u ming˙ajr depoΩitu u n˙allsulek il-kuntratt. Offerta speçjali. G˙al aktar dettalji çempel 9992 4999. Ming˙ajr a©enti jekk jog˙©bok.

AFFARIJIET GÓALL-BEJGÓ G˙all-bejg˙: Toyota Avensis ta’ lewn a˙dar. Full extras bit-turbo diesel. Kundizzjoni eççellenti daqs ©dida. 56,000 mil, dejjem iggaraxxjata. Çempel 7766 6259 jew 2146 6910.

Fjuri friski g˙all-bejg˙.

Qronfol, Lilium, Sempre Viva, Limonium, Gebra, eçç.

Prezzijiet tajbin ˙afna. Çempel 2157 0714 jew 7957 0414.

Sett komplut ta’ car-seat covers ta’ lewn griΩ çar. Inxtraw 6 xhur ilu. Prezz €35. Çempel 7930 0261.

Cover tal-karozza g˙ax-xita u ta’ ta˙t tad-drapp.

Kundizzjoni tajba. Prezz €40. Çempel 7930 0261.

G˙andna varjetà kbira ta’ arlo©©i b˙al Tissot, Citizen, Casio, Michael Kors, Fossil, Esprit, Festina u Q&Q. Issibilna wkoll arlo©©i ta’ mal-˙ajt, Ωveljarini u selezzjoni ta’ Cuckoo Clocks millBlack Forest. Noffru servizzi

rigward tiswija ta’ kull tip ta’ arlo©© kif ukoll nibdlu batteriji, çineg, naqtg˙u kull forma ta’ ˙©ie©a, eçç. G˙al dawk l-arlo©©i tajbin g˙allilma, noffru s-servizz ta’ water pressure test waqt li tistennew g˙alih.

Nispeçjalizzaw ukoll fuq tiswija ta’ grandfather clocks u kull tip ta’ clock. It-tiswija hija bil-garanzija.

G˙al aktar informazzjoni Ωur is-sit: www.expresswatchrepairs.com jew irrikorru 110, Triq il-Kungress Ewkaristiku, il-Mosta. Çempel 2141 7235.

SERVIZZI

im˙arr©in biex iΩommu kumpanija, g˙ajnuna fid-djar u night sitters. Servizz ta’ 24 sieg˙a, G˙andna wkoll g˙allkiri: wheelchairs, hoists, commodes, walking frames u hospital beds . G˙al aktar informazzjoni çempel fuq dawn in-numri: 2137 6946/9947 0178.

XOGÓOL TA’ MANUTENZJONI G˙al kull tip ta’ kisi bil-©ibs, ramel u siment, graffiato , Ωebg˙a, xog˙ol fuq l-antik, xog˙ol fuq il-pond, madum, membrane , dawl u ilma. Çempel fuq 7928 5444.

Tiswija u installazzjoni ta’ estensjonijiet tat-telefowns g˙al kull tip ta’ linji fissi. Çempel fuq 7993 0419.

Korsijiet f’livell Ordinarju f’diversi su©©etti b˙allMatematika, IngliΩ, Malti, FrançiΩ, FiΩika u o˙rajn.

Noffru wkoll korsijiet talECDL. Prezz €35 kull module.

Noffru wkoll korsijiet baΩiçi fil-kompjuter, €50. Çempel 2166 2241 jew 7766 2241 jew Ωur is-sit elettroniku www.tudorinstitute.com

Varjetà ta’ ˙wat, ˙oroΩ, kanali tal-ilma, çangatura qadima jew ©dida, kantun qadim, lavur ta’ kull tip. Çempel lil Jason fuq in-numru 2143 2352 jew 9947 7167.

Tewmi Group g˙al lezzjonijiet tal-karozzi kemm manual u kif ukoll automatic. Cab service u karozzi g˙all-kiri bi prezzijiet ra©onevoli. Ûur issit www.tewmi.com jew çempel 9942 2422.

Jason Gatt g˙al kull xog˙ol ta’ tibjid u tik˙il, kisi normali, fuq il-fil, fuq xog˙ol antik u bil-pont, kisi bil-©ibs u graffiato . Kiri ta’ cherry picker (tower ladder). Çempel fuq 9945 4235 jew 2180 5811.

Lezzjonijiet taΩ-Ωfin fuq stili ballroom jew LatinAmerikan. Lezzjonijiet taΩΩfin g˙all- beginners u kompetizzjonijiet minn Imperial Qualified Dance Teacher (ISTD) Ibg˙at SMS fuq 7925 3015 jew çempel 2138 6818 sa 12.00pm.

WP Ltd ta’ Triq ix-Xitwa, Óal Qormi, jispeçjalizzaw f’xog˙ol ta’ waterproof membrane, damp proofing u rubberised paint. 25 sena esperjenza. Stimi b’xejn u prezz moderat. Çempel 2148 8972, 2143 8326, 9944 5527 jew 9949 3840 jew Ωur is-sit www.wpmalta.com

Care and Cure Group Ltd: infermiera m˙arr©a, caring assistants , nannies , nies

G˙al kull tip ta’ xog˙ol fuq faççata, bjut, appo©©i, gallar-

Kupun AvviΩi Klassifikati IKTEB L-AVVIÛ F’DAN L-ISPAZJU

ISEM, KUNJOM, NUMRU TAT-TELEFOWN/MOWBAJL U INDIRIZZ

ijiet, eçç. Membrane jew liquid membrane .

Mela pprote©i l-proprjetà tieg˙ek mill-ilma tax-xita u çempel issa g˙al stima b’xejn binnumru 7905 8883 jew id˙ol fuq is-sit www.darrendoitall.com Il-bejt tieg˙ek jag˙mel l-ilma?

G˙andek problema ta’ moffa?

Kenda Ltd issolvilek il-problema. Nispeçjalizzaw fuq xog˙ol ta’ waterproofing u membrane b’10 snin garanzija. Xog˙ol professjonali blaqwa materjal ISO pool. G˙al stima bla obbligu çemplu 7972 9967 jew Ωur is-sit www.kendawaterproofing.co m

AVVIÛI OÓRA MUSIC LINK Issibilna kull tip ta’ strumenti muΩikali, fosthom drums kemm akustiçi u elettriçi, cymbals, percussion, pjanijiet di©itali, baby grand pianos, sound mixers u sound cards. Apparat ta’ DJ sound systems, kitarri klassiçi u akustiçi, bass guitars , strumenti tar-ram, wood winds, vjolini, spare parts u aççessorji o˙ra. G˙andna ssib ukoll kotba tal-muΩika tattag˙lim. Mur Music Link, 262, Triq Fleur-de-Lys, B’Kara. Çempel 2148 2796.

NIGRET NIGHT CLUB AND REST AURA NT, L AB OUR AV E, IR -RAB AT , M ALT A. Naççettaw bookings g˙al coffee mornings, lunches u dinner dances u g˙al kull okkaΩjoni. Miftu˙in fil-weekends u cabaret shows minn Odessa Green, Renato u Freddie Portelli. G˙al aktar informazzjoni çemplu 2145 4858/2145 4908/7945 4908.

Inservu wkoll take away .

Tistg˙u ΩΩuru s-sit elettroniku www.nigretnightclub.com jew www.nigretnc.com AGR AUTO JAPANESE PARTS G ÓALL-K AROZ ZI : Inbig˙u kull tip ta’ parts ta’ karozzi ÌappuniΩi u Koreani, fosthom Kia, Toyota, Isuzu, Daewoo, Mitsubishi, Honda, Subaru. Huma wkoll importaturi ta’ Ωjut u air filters, shock absorbers, brake pads, clutches, eçç.

Parts ©enwini.

G˙al aktar informazzjoni çempel 2144 6839 jew 9947 4504. Fax: 2147 0295. Email: alex@agrautoparts.com TA LB A LILL -ISPI RTU SSANTU Int li ssolvi l-problemi kollha, dawwal it-toroq kollha tieg˙i biex nikseb dak li ne˙tie©. Inti li tajtni d-don divin biex na˙fer u ninsa ddeni kollu li jsir kontra tieg˙i, li f’kull mument ta’ ˙ajti tkun ma©enbi. F’din ittalba qasira nixtieq nirringrazzjak ta’ dan kollu, waqt li nikkonferma mill©did li qatt ma ninfired minnek, anke quddiem lilluΩjonijiet materjali. Nixtieq li nkun mieg˙ek fil-glorja ta’ dejjem. Grazzi g˙all-˙niena tieg˙ek lejja u lejn dawk li ji©u minni.

Din it-talba g˙andha ting˙ad tlett ijiem wara xulxin. Wara tlett ijiem it-talba tkun maqlug˙a, anke jekk g˙all-bidu tidher diffiçli. Ittalba g˙andha tkun ippubblikata mill-ewwel wara li tinqala’ l-grazzja bla ma tissemma x’kienet. ÛRAMEÌ NISA GÓAT-TROBBIJA ta’ ©enetika Spanjola.

Produttivi ˙afna. Çempel 2180 9761 wara l-4.00pm jew ibg˙at SMS fuq 7703 6717.

Offerta 1: ©imag˙tejn

€5

Offerta 2: 5 ©img˙at

€10

Offerta 3: 2 avviΩi g˙al 5 ©img˙at

€15

Offerta 4: 13-il ©img˙a

€30

Offerta 5: 26 ©img˙a

€56

Offerta 6: 52 ©img˙a

€93

ÓLAS B’CASH JEW CHEQUE LIL: Sound Vision Print Ltd, KullÓadd, AvviΩi Klassifikati, Çentru Nazzjonali Laburista, Triq Milend, il-Óamrun, ÓMR 1717.

avviÛi kÓ

kullhadd.com

avviÛiÌENERaLi Programm mill-Banda Aniçi fil-Ìimg˙a tal-festa ta’ San Ìor© Martri 2015 It-Tlieta, 23 ta’ Ìunju 2015 fit-8.30pm.

Març brijuΩ mill-Banda Aniçi f’din id-direzzjoni: mit-toroq Pietru Felici, An©lu Borg, ÌuΩe Cardona, il-Óelsien, idDeheb Fin, is-Sajf, il-G˙asel, il-Óarifa, id-Dielja, ix-Xitwa, ilBard, il-Óelsien, Pjazza ÌuΩè Flores, Pinto, Cappadocia, Vitorja, Dun Ìwakkin Schembri, sal-kaΩin tal-Banda Aniçi.

Fost briju kbir jindaqqu l-innijiet.

L-Erbg˙a, 24 ta’ Ìunju 2015 fit-8.30pm.

Dimostrazzjoni bl-istatwa ta’ San Ìor© rebbie˙ fuq id-dragun: minn quddiem il-knisja arçimatriçi u arçipretali g˙al Triq il-Kbira, Santa Katerina, il-Barrakki, Stagno, il-Óelsien, ix-Xitwa, in-Na˙al, il-B˙ajra, is-Sajf, ir-Rebbieg˙a, il-Óelsien, il-Plejju, id-Dragun, Pjazza ÌuΩè Flores, Pinto, Dun Ìwakkin Schembri, il-Vitorja, sal-Pjazza tal-Vitorja fejn ti©i mtellg˙a listatwa bid-daqq tal-innijiet.

Il-Ìimg˙a, 26 ta’ Ìunju 2015 fit-8.15pm.

Programm muΩikali mill-Banda Aniçi fuq il-plançier quddiem il-kaΩin tal-Banda Aniçi. G˙all-˙abta tal-10.30pm isir març brijuΩ mill-Banda Aniçi bis-sehem tal-kannizzata minn Triq Pinto, Pjazza tal-Vittorja, Triq Dun Ìwakkin Schembri, sa quddiem il-kaΩin tal-Banda Aniçi.

Is-Sibt, 27 ta’ Ìunju 2015 fis-7.30pm.

Març mill-Banda Aniçi li jimxi f’din id-direzzjoni: mit-toroq Tal-Ólas, il-Vitorja, Alexandra, il-ProΩa, Misra˙ il-Kittieba, San Dwardu, ÌuΩè Muscat Azzopardi, il-Vitorja, Dun Ìwakkin Schembri, quddiem il-kaΩin tal-Banda Aniçi, Pinto, 23 ta’ April, l-Isqof Scicluna, Santa Katerina, Triq il-Kbira salknisja arçimatriçi u arçipretali.

Il-Óadd, 28 ta’ Ìunju 2015 fil-11.00am.

Il-Banda Aniçi tag˙mel il-març tradizzjonali ta’ filg˙odu bissehem tal-kannizzata: minn quddiem il-knisja arçimatriçi u arçipretali, Triq il-Kbira, Pjazza San Fran©isk, Triq Santa Katarina, il-Vitorja, Pinto, Dun Ìwakkin Schembri, sa quddiem il-kaΩin tal-Banda Aniçi.

Filg˙axija, meta l-purçissjoni tasal quddiem il-kaΩin, flimkien nag˙tu tislima xierqa lill-istatwa artistika ta’ San Ìor© Martri, xog˙ol l-iskultur Qormi Pietru Felici.

Programm tal-festi interni tal-Immakulata Kunçizzjoni fil-Óamrun Il-Óamis, 25 ta’ Ìunju Fis-6.00pm: RuΩarju meditat u kurunella.

Fis-6.30pm: Quddiesa mir-Reverendu Dun Mario Mifsud, ilKappillan tal-parroçça bis-sehem tal-Kummissjoni Festa, Grupp Armar Festa, l-G˙aqda MuΩikali Immakulata Kunçizzjoni u l-G˙aqda Dilettanti tan-Nar. Mistiedna wkoll is-soçjetajiet çivili fil-Óamrun.

Fis-7.00pm: Adorazzjoni Ewkaristika bi t˙ejjija g˙all-festa u b’intenzjoni g˙all-©id spiritwali tal-festa titulari.

Il-Ìimg˙a, 26 ta’ Ìunju Fis-6.00pm: RuΩarju meditat u kurunella.

Fis-6.30pm: Quddiesa mir-Reverendu Dun Charles Bugeja, b’suffra©ju tal-erwie˙ ta’ ˙utna minn din il-parroçça li mietu mill-festa tas-sena l-o˙ra sal-festa ta’ din is-sena.

Is-Sibt, 27 ta’ Ìunju Fis-5.45pm: Il-kor parrokkjali se jippreΩenta Kantata Marjana fil-knisja parrokkjali, qari ta’ poeΩiji u tif˙ir ie˙or lillMadonna.

Fis-6.30pm: Óru© tal-istatwa tal-Madonna min-niçça u titqieg˙ed fil-post ta’ qima g˙all-jiem tal-festa. Wara, quddies mir-Reverendu Dun Mario Mifsud, il-Kappillan tal-parroçça tag˙na. G˙al din il-quddiesa ji©u mistiedna dawk il-parruççani kollha li jisimhom g˙al Marija Immakulata. F’din ilquddiesa jing˙ata l-mandat lir-reffieg˙a tal-vara.

Il-Óadd, 28 ta’ Ìunju Ìabra b’riΩq il-festa fil-quddies kollu.

Fis-6.00pm: RuΩarju meditat u kurunella.

Fis-6.30pm: Quddiesa mir-Reverendu Dun Salv Borg, eksKappillan tal-parroçça tag˙na, bis-sehem tan-nanniet tal-parroçça.

Wirja ta’ arti L-G˙aqda Filantropika Talent Mosti bi pjaçir tippreΩenta wirja ta’ arti minn Corrado Iozia, fir-Razzett tal-MarkiΩ Mallia Tabone f’Wied il-G˙asel, il-Mosta.

Bejn l-4 u d-19 ta’ Lulju 2015. Il-ftu˙ tal-wirja huwa mitTnejn sas-Sibt, mis-6.00pm sat 8.30pm, u Ódud mill-10.00am sa nofsinhar, bejn is-6.00pm u t-8.30pm.

Id-d˙ul hu bla ˙las u parke©© mhux problema.

32 21|06|2015

kullhadd.com

It-tnejn

IT-TEMP GÓAL-LUM SITWAZZJONI ÌENERALI: Firxa ta’ arja ta’ pressjoni g˙olja fuq l-Atlantiku qed testendi g˙al fuq il-Bajja ta’ Biscay u l-Punent tal-Mediterran lejn il-Libja u l-E©ittu, filwaqt li firxa ta’ arja ta’ pressjoni baxxa fuq it-Turkija ser testendi g˙al fuq il-Greçja u l-Ba˙ar Tirren.

L-OGÓLA TEMPERATURA: 27°C

It-tlieta

l-Erbg˙a

HI

27°C

27°C

28°C

LO

20°C

20°C

21°C

UV

09

09

09

Il-Óamis

Il-Ìimg˙a

Is-Sibt

L-INQAS TEMPERATURA: 19°C INDIÇI UV: 9

KÓ AlMANAKK

RItRAtt MIll-ANtIK

Ritratt: BAY RETRO

TEMP: Ftit imsa˙˙ab li jsir xemxi VIÛIBBILTÀ: Tajba RIÓ: Ftit qawwi g˙al qawwi mill-Majjistral li jsir moderat g˙al ftit qawwi BAÓAR: Qawwi

HI

29°C

31°C

29°C

IMBATT: Baxx mill-Punent g˙all-Majjistral

LO

21°C

23°C

21°C

TEMPERATURA TAL-BAÓAR: 22°C

UV

06

09

09

Triq Sant’Anna, il-Furjana, fis-snin ˙amsin

SpIÛERIjI lI jIftÓU llUM Il-ÓAdd Royal Pharmacy, 271, Triq ir-Repubblika, il-Belt Valletta Vivien Pharmacy, Triq Patri Magri, il-Marsa Fatima Pharmacy, Triq iΩ-Ûonqor, Santa Venera Remedies Pharmacy, Triq Tumas Fenech, Birkirkara Pharmaland Dispensers, 5, Tagliaferro Mansions, Triq il-Prinçipessa Margerita, Ta’ Xbiex Medical Plaza Dispensing Chemists,Cass-i-Mall Buildings, Vjal ir-Rihan, San Ìwann Wales Pharmacy, 183, Triq Manwel Dimech, Tas-Sliema Balzan Pharmacy, 70, Triq San Fran©isk, Óal Balzan Brown’s Chemists, Triq San Pawl, in-Naxxar Brown’s Village Pharmacy, Triq il-Kbira, il-Mellie˙a Tarxien Pharmacy, 59, Triq Óal Tarxien, Óal Tarxien Milia’s Pharmacy, Triq il-Kottonera, il-Birgu Polymer, Triq ix-Xag˙jra, ÓaΩ-Ûabbar Pompei Pharmacy, Xatt is-Sajjieda, Marsaxlokk Qrendi Pharmacy, 6, Triq il-Kbira, il-Qrendi Plaza Pharmacy, 86, Triq il-Kbira, ÓaΩ-Ûebbu© Ideal Pharmacy, 63, Triq il-Kbira, ir-Rabat, Malta

dIN Il-ÌIMgÓA MIll-IStoRjA

22.06.1986 Isir il-gowl kontroversjali ta’ Diego Maradona mag˙ruf b˙ala Hand of God fil-kwarti finali tal-World Cup bejn l-Ar©entina u l-Ingilterra.

G˙awdex Batu Pharmacy, 38, Triq il-Palma, ir-Rabat, G˙awdex Nadur Pharmacy, Pjazza it-28 ta’ April 1688, in-Nadur, G˙awdex

NUMRI REBBIEÓA LOTTU

45 36 09 16 19 33 61 58

SUPER 5

36 43 16 14 25

GRAND LOTTERY

04 07

04 04 01 09 03

27.06.1977 Franza tag˙ti l-indipendenza lil Djibouti.

KOmPETIzzjONI KTIEB KÓ

21|06|2015 33

kullhadd.com

KOmPETIzzjONI KTIEB KOTBA GÓAT-TFAL

PERLA

X’inhi addozzjoni? Kif ser nispjega lit-tfal li ©ew addottati jew li student fil-klassi tag˙hom huwa addottat? Huma ˙afna l-©enituri li jsibuha diffiçli jispjegaw ilkunçett tal-addozzjoni jew jag˙rfu x’inhu l-a˙jar mod li jkellmu lit-tfal dwar dan issu©©ett.

Il-pubblikazzjoni tal-ktejjeb Perla kienet ilha l-˙olma tasservizz tal-addozzjoni fi ˙dan lA©enzija Appo©© g˙al Ωmien twil. L-istorja, li hija miktuba speçifikament g˙al tfal Ωg˙ar, tittratta l-addozzjoni ta’ tifla çkejkna, Perla, u bi kliem sempliçi qed turi t-tifsira tal-addozzjoni.

Il-messa©© ta’ dan il-ktejjeb huwa illi t-tfal addottati g˙andhom ikunu integrati bl-aktar mod façli u seren kemm jista’ jkun u m’g˙andhomx ji©u ttrattati b’mod differenti minn tfal o˙ra, jew jing˙ataw timbru.

L-istorja ta’ Perla hija storja interessati g˙at-tfal kollha. Perla ©ie ffinanzjat mill-Bank Çentrali ta’ Malta u l-qlig˙ kollu minn dan il-ktejjeb se jmur g˙açChildren’s Fun Iç-Children’s Fund jipprovdi assistenza lil tfal li qed ji©u seg-

witi mill-professjonisti fi ˙dan ilFondazzjoni g˙al Servizzi ta’ Óarsien Soçjali u li jkollhom bΩonn sapport materjali b’mod ur©enti, li min ikun qed jie˙u ˙siebhom ma jkunx jista’ jipprovdi. Dan ise˙˙ partikolarment f’sitwazzjonijiet fejn it-tfal ikollhom bΩonn ikel, ˙wejje©, mediçina, uniformijiet, kotba, ˙las g˙al ©ita ma’ tal-iskola, affarijiet li t-tfal g˙andhom bΩonn g˙al xi pro©ett, ˙wejjeg sportivi u viΩti g˙al konsultazzjonijiet mediçi u trattamenti speçjalizzati o˙ra. Matul is-sena ji©u organizzati diversi attivitajiet mill-˙addiema u voluntiera fi ˙dan il-Fondazzjoni g˙al Servizzi ta’ Óarsien Soçjali, sabiex jin©abru fondi li jkunu jistg˙u jg˙inu lil dawn it-tfal.

Il-Fond ilu jopera g˙al dawn la˙˙ar tnax-il sena, u matul l2014 g˙en ’il fuq minn 231 tifel u tifla f’sitwazzjonijiet vulnerabbli. Dan grazzi g˙all-˙addiema, organizzazzjonijiet u individwi li ssapportjaw lil dan il-Fond matul is-snin.

G˙al aktar informazzjoni tista’ tikkuntattja lill-A©enzija Appo©© fuq 2295 9000.

IL-PRASPAR TA’ KALÇIDON Dan il-ktieb, pubblikazzjoni BDL, jinkludi ©abra ta’ stejjer minn Pawlu Mifsud immirati g˙al tfal minn seba’ snin ’il fuq.

Kalçidon hu ra©el li ˙ajtu hi mimlija praspar. Xi drabi jivvinta xi praspura wara li jkun fassal xi ˙a©a f’mo˙˙u. B˙al meta taparsi tah ˙ass ˙aΩin jew meta ddeçieda li jag˙milha ta’ perit.

Drabi o˙ra jpaspar xi wa˙da wara li xi ˙add ikun qabbdu jag˙millu xi qadja. X’jag˙mel

Kalçidon meta s-Sinjura LiΩa bag˙titu jaqdiha f’Óal LewΩa?

G˙amlet sew o˙t Kalçidon meta qaltlu biex jie˙u ˙sieb il-borma?

Ir-risposti g˙al dawn il-mistoqsijiet issibuhom f’dawn l-istejjer ˙elwin li Ωgur se jnisslulkom tbissima.

U bil˙aqq…g˙ax insejt ng˙idilkom…b’xi mod jew ie˙or dejjem hemm Ûeppi mda˙˙al fil-praspar ta’ Kalçidon. Imma Ûeppi min hu?

Mistoqsija: G˙al min ser imur il-qlig˙ tal-ktejjeb Perla?

Ibag˙tu r-risposta tag˙kom lil: Kompetizzjoni Ktieb, KullÓadd, ÇNL, Triq Mile End, il-Óamrun, u tid˙lu biç-çans li tirb˙u iΩ-Ωew© kotba: PERLA u IL-PRASPAR TA’ KALÇIDON, ©entilment ipprovduti mill-A©enzija Appo©© u BDL rispettivament Ir-rebbie˙ jit˙abbar nhar il-Óadd 28 ta’ Ìunju.

Ir-rebbie˙a huma mitluba ji©bru l-ktieb miç-Çentru Nazzjonali Laburista fil-Óamrun billi jippreΩentaw il-karta tal-identità mit-Tlieta sal-Ìimg˙a bejn id-09.00 u t-15.00, u s-Sibt bejn l-10.00 u l-16.00, eskluΩ festi pubbliçi.

Intant, ir-rebbie˙a tal-ktieb A DAWN IN SEVILLE hija:

RITIANNA LIA, 2/3, Ta’ Beyanna, Sqaq San Ìakbu, iΩ-Ûurrieq.

34 21|06|2015

kullhadd.com

KÓ logÓoB

TISLIBA BIN-NUMRI Po©©i n-numri f’posthom Bi 3 numri 027 069 070 144 158 190 323 454 469 472 601 696 706 773 830 940

B’4 numri 0123 0156 0205 0325 0775 0825 0877 1645 2373 2537 3052 3919 4250 4584 4988 5302 5358 5483 5612 5955 6059 6132 6199 6404 6565 6974 7327 7543 7654 7739 7871 8147

8556 8583 9059 9729 9896 9997

B’5 numri

B’6 numri

05266 09218 09830 14923 19763 19847 32276 42267 42853 45512 57198 59276 67764 82252 89243 89364 91214 91860 93701 97132 98260 98536

154463 159073 161447 870157

Bi 8 numri 06140198 55173723 59312556 62175794

SUDOKU SPONSORJATA MINN WELLA

Irba˙ xampù u conditioner Wella Aqta’ din il-log˙ba u ibg˙atha: KOMPETIZZJONI WELLA, KullÓadd, Çentru Nazzjonali Laburista, Triq Mile End, il-Óamrun.

Isem: ..........................................................................................

Indirizz:......................................................................................... .....................................................................................................

Rebbie˙ tal-©img˙a l-o˙ra: JOSEPH DELIZIO, 153, Triq Santa Monika, Ra˙al Ìdid, PLA 1227.

Kompetizzjoni Centro Casalinga Ìemma’ s-sitt kupuni u ibg˙athom f’daqqa lil: KullÓadd, Kompetizzjoni Centro Casalinga, Çentru Nazzjonali Laburista, Triq Mile End, il-Óamrun, ÓMR 1717.

Isem:...................................................................................................................................................................

5

Indirizz:.............................................................................................................................................................. ...........................................................................................................................................................................

Nru tal-karta tal-identità:............................................. Nru tat-telefown:........................................................

lOGÓOB kÓ

21|06|2015 35

kullhadd.com

IRBAÓ €25 fI flus

76

IBGÓAT DAWN IÛ-ÛEWÌ KOMPETIZZJONIJIET FLIMKIEN U IDÓOL BIÇ-ÇANS LI TIRBAÓ €25 L-indirizz huwa: Irba˙ €25 fi flus, KullÓadd, Çentru Nazzjonali Laburista, Triq Mile End, il-Óamrun.

TIslIBA Mimdudin: Weqfin: 1.

4.

Belt Wenzu (5) Jekk ikollok dan je˙duk l-isptar (4) 7,16.

InΩomm? (5) 9,24.

Ikun hawn ˙afna f’Mejju (8) 10.

Terminu uΩat spiss fil-log˙ob tal-boççi (6) 12.

Tg˙id sinjur dan?

(6) 16.

Ara 7 18,21W. Volpijiet? (5) 19.

Paul Agius Inguanez (1,1,1) 20.

Tista’ tkun tal-assigurazzjoni (5) 21.

Professjonali (3) 23.

Ara 11 24.

Ara 9

1.

2,3.

3.

5,22.

6,15.

8.

11,23.

12,17.

13.

14.

15.

17.

21.

22.

Kompli l-qawl: A˙dem g˙al ˙abba u g˙odd ru˙ek mal...... ( 6) Skop (6) Ara 2 PajjiΩ fl-Afrika m˙awwad (6) Doveri (9) Mimlijin (9) Óamme© (6) Ja˙ilbu dawn (5) De Janeiro (3) Irodd? (6) Ara 6 Ara 12 wieqfa Ara 18 Ara 5

SOLUZZJONI TAL-ÌIMGÓA L-OÓRA Mimdudin: 1.

4.

7,21M. 10.

12.

16.

18,23.

20.

24.

Karba, Qmis, Irdum, Maqlub, Midjun, Aka, Jumejn, Óadra, Msida

Weqfin: 1.

2,17.

3.

5.

6,9.

8,11.

12,21W. 13,19.

14.

15.

22.

Katuba, Rakkmu, Aim, Mil, Sibtek, Radjudrammi, Madum, Djarju, Nrabbi, MuΩika, Maj

QED TAGÓRAfHOM? fir-ritratt hemm Ωew© uçu˙ f’wiçç wie˙ed.

Qed tag˙rafhom? Ójiel: Wie˙ed mill-personalitajiet huwa preΩentatur ta’ programm Amerikan u l-ie˙or kantant famuΩ, l-eksma˙bub ta’ Britney spears u li anke jkun ta’ spiss fuq il-programm ta’ dan il-preΩentatur.

Personalità 1:

Personalità 2: RIÛULTAT TAL-ÌIMGÓA L-OÓRA Isem: Indirizz:

Nru tat-Telefown: Roger Federer

REBBIEÓA TAL-ÌIMGÓA L-OÓRA: CONNIE GALEA, 214, Conray, Triq il-Vitorja, l-Isla.

Nota: l-ittri rebbie˙a jintbag˙tu fl-a˙˙ar tax-xahar.

Novak Djokovic

36 21|06|2015

kullhadd.com

KÓ SpORTS

IL-ÌImgÓA EWROpEA TAL-ISpORT Mis-7 sat-13 ta’ Settembru, Malta, permezz tal-Kunsill Malti g˙all-Isport u l-imsie˙ba tieg˙u, se tkun qed tie˙u sehem filEuropean Week of Sport. IlKunsill Malti g˙all-Isport li huwa l-kordinatur nazzjonali tal-European Week of Sport f’Malta, di©à ˙ejja programm vast ta’ attivitajiet sportivi li jinkludu Beach Sports, Sports Fest g˙all-familji, estensjoni tal-programm Summer on the Move, tournament internazzjonali talbadminton, wheelchair basketball, show taΩ-Ωfin, sessjonijiet ta’ kayaking b’xejn kif ukoll attività innovattiva ta’ indoor rowing biex tikkumplimenta rRegatta tradizzjonali. Minbarra dawn l-attivitajiet, il-KMS qed ja˙dem fuq bosta attivitajiet o˙rajn ma’ g˙add ta’ assoçjazzjonijiet, klabbs sportivi u operaturi fis-settur tal-isport biex jit˙ajru kemm jista’ jkun nies li jibdew jipprattikaw xi forma ta’ attività fiΩika.

F’Malta huwa mistenni li jipparteçipaw ’il fuq minn g˙axart elef ru˙ fil-bosta attivitajiet organizzati. L-attivitajiet se jkunu qed jolqtu kemm is-settur edukattiv, il-postijiet tax-xog˙ol,

attivitajiet sportivi fuq barra kif ukoll attivitajiet f’gyms u klabbs sportivi.

Is-Segretarju Parlamentari g˙ar-Riçerka, l-Innovazzjoni, ΩÛg˙aΩag˙ u l-Isport Chris Agius aççenna g˙all-messa©© tal-kampanja dwar kemm l-attività fiΩika hija importanti g˙al kul˙add.

Is-Segretarju Parlamentari sa˙aq li Malta ma tinsabx f’poΩizzjoni

feliçi meta wie˙ed jistudja l-istatistika ma˙ru©a millEurobarometer li tpo©©i lil Malta fl-a˙˙ar positijiet tal-klassifika tal-attività fiΩika. IsSegretarju Parlamentari Chris Agius, filwaqt li awgura li din linizjattiva tkun biss l-ewwel pass g˙al ˙ajja aktar attiva, stieden aktar persuni jkunu parti minn din l-inizjattiva

sabiex ikollna mhux biss çittadini b’sa˙˙ithom imma jkollna soçjetà aktar sana.

Iç-Chairman tal-Kunsill Malti g˙all-Isport Luciano Busuttil, tkellem dwar kif il-KMS ilu j˙oss il-˙tie©a li ting˙ata limportanza mist˙oqqa lill-attività fiΩika u g˙amel dan billi offra bosta attivitajiet sportivi kemm bla ˙las kif ukoll bi

prezz baxx ˙afna. Iç-Chairman Busuttil semma wkoll il-fatt li lKunsill Malti g˙all-Isport, permezz tal-Isport Promotion Unit qed jag˙ti sostenn lill-iskejjel biex iΩidu l-livell ta’ attività fiΩika fost l-istudenti u l-©enituri tag˙hom.

Robert Attard, il-Kordinatur Nazzjonali tal-pro©ett, elenka lbosta attivitajiet li se jkunu qed ji©u organizzati din il-©img˙a u stieden ukoll lill-operaturi fissettur, kif ukoll entitajiet lil hinn mis-settur sportiv biex jing˙aqdu f’din l-attività sabiex tkun tista’ ti©i mi©©ielda a˙jar ilproblema tal-inattività u obeΩità.

Huwa ˙abbar ukoll il-ftu˙ ta’ inizjattiva o˙ra: #MyWeek #BeActive li fiha l-pubbliku qed ikun mistieden jipparteçipa f’din il-kompetizzjoni bi premju billi, g˙al ©img˙a partikolari, itella’ fuq is-siti soçjali Facebook, Twitter jew Instagram ritratti li juruh qed jipparteçipa f’tal-inqas tliet attivitajiet fiΩiçi b˙all-mixi, l-g˙awm, il-©iri u o˙rajn.

G˙al aktar informazzjoni wie˙ed jista’ jΩur is-sit: http://ec.europa.eu/sport/week / jew jikkuntattja lill-KMS fuq kms@sportmalta.org.mt

SEJÓA INTERNAZZJONALI b’RAbTA mAL-KORSA TAT-TIÌRIJIET TAÛ-ÛWIEmEL

Il-Gvern ippubblika sej˙a internazzjonali g˙allkonçessjoni, id-disinn, l-iΩvilupp, il-bini u l-operat talKorsa taΩ-Ûwiemel fil-Marsa. F’konferenza tal-a˙barijiet is-Segretarju Parlamentari g˙ar-Riçerka, lInnovazzjoni, iΩ-Ûg˙aΩag˙ u l-Isport Chris Agius qal li l-Gvern jixtieq jara li dan is-sit ji©i trasformat, blg˙ajnuna tal-privat, sabiex din il-korsa ssir wa˙da mill-aqwa fil-Mediterran.

“Il-Pro©ett tal-Korsa taΩ-Ûwiemel fil-Marsa huwa pjan ˙olistiku li fuqu qed ja˙dem il-Gvern sabiex itejjeb ilfaçilitajiet sportivi f’pajjiΩna bil-g˙an li jattira aktar atleti u kompetizzjonijiet barranin lejn pajjiΩna sabiex anke l-atleti tag˙na jkollhom kompetizzjonijiet ta’ livell fiex jikkompetu,” sostna s-Segretarju Parlamentari.

Minbarra hekk, pro©ett b˙al dan se jkun qieg˙ed jg˙in sabiex jiΩdied it-turiΩmu sportiv lejn xtutna.

Huwa kompla jg˙id li se jkun Ωgurat li meta tittie˙ed deçiΩjoni dwar liema proposta hija l-aktar vanta©©uΩa se ting˙ata importanza partikolari lejn dawk ilpro©etti li jimmassimizzaw bl-a˙jar mod il-valur ekonomiku ta’ din il-façilità, speçjalment fejn jirrigwarda ˙olqien ta’ postijiet tax-xog˙ol.

Is-Segretarju Parlamentari sa˙aq li l-istorja tat-ti©rijiet taΩ-Ωwiemel f’pajjiΩna tmur lura g˙al ˙afna Ωmien u qal: “Je˙tie© li nkomplu insostnu dan l-isport li dejjem ©ab riΩultati sbie˙ lejn pajjiΩna, filwaqt li niΩguraw li lassi ta’ Malta jkunu amministrati b’mod professjonali.”

Huwa tenna li l-Kunsill tal-Malta Racing Club (MRC) se jibqa’ jgawdi l-awtorità u r-responsabbiltà li jorganizza t-ti©rijiet u jirre©istra Ωwiemel u annimali o˙ra sabiex jie˙du sehem fit-ti©rijiet fost l-o˙rajn.

Informazzjoni Sfond storiku dwar il-Korsa taΩ-Ûwiemel fil-Marsa: Il-korsa tal-Marsa bdiet topera fl-1868, meta Malta

dak iΩ-Ωmien kienet ta˙t il-˙akma IngliΩa. It-ti©rijiet taΩ-Ωwiemel kienu popolari ˙afna mal-IngliΩi u kien g˙alhekk li ddeçidew li jibnu l-korsa li, skont rapport tal-epoka, il-korsa kienet 1.75 mil twil u wiesg˙a 90 pied.

Il-korsa waqfet topera waqt it-Tieni Gwerra Dinjija, u t-ti©rijiet re©g˙u bdew ikunu organizzati f’Diçembru 1945. G˙alkemm il-korsa sofriet xi ftit meta l-IngliΩi ˙allew pajjiΩna, g˙ax ˙adu mag˙hom mhux biss iΩ-Ωwiemel imma anke l-©errejja, ilMaltin irnexxielhom jibdew stil ©did ta’ ti©rijiet bisserkin.

Il-korsa nbniet mill-©did fl-1981, fejn inbniet wkoll posta li tilqa’ fiha sa massimu ta’ 2,000 spettatur. Fid-29 ta’ Lulju 2011, l-amministrazzjoni preçedenti, ˙ar©et sej˙a g˙al espressjoni tal-interess g˙all-bini, operat u trasferiment tal-Villa©© Sportiv tal-Marsa lill-Kunsill Malti g˙all-Isport, bilkorsa taΩ-Ωwiemel tag˙mel parti mill-istess villa©©.

Illum il-©urnata l-korsa hija twila 1,000 metru, u tospita numru ta’ kompetizzjonijiet u kampjonati.

Il-korsa hija ©estita mill-Malta Racing Club (MRC) u normalment it-ti©rijiet isiru l-Ìimg˙a filg˙axija u/jew il-Óadd. Fil-korsa tal-Marsa jsiru wkoll itti©rijiet tal-ponijiet li ilhom isiru ta˙t il-patroçinju tal-MRC sa mill-2009. L-isport tal-polo wkoll huwa prattikat fil-korsa.

Il-Gvern permezz ta’ konçessjoni ta’ numru konsiderevoli ta’ snin, jixtieq jil˙aq dawn l-g˙anijiet: – Il-©estjoni u l-operat tal-Kumpless tal-korsa taΩΩwiemel fil-Marsa; – Il-kumpless tal-korsa taΩ-Ωwiemel jitmexxa bi profitt u b’tali mod li jkun Ωgurat li dawk li juΩaw il-façilità jkunu sodisfatti bil-livell u l-kwalità tasservizzi u l-façilitajiet provduti, liema servizzi u façilitajiet g˙andhom jikkonformaw mal-istandards

regolatorji lokali, Ewropej u internazzjonali, u biex itejbu l-iΩvilupp tal-ekonomija Maltija; – L - i Ω v i l u p p t a l - k o r s a t aΩ - Ω w i e m e l f i l - M a r s a g˙andha titwettaq b’tali mod li ma xxekkilx l-operat; – Ikun Ωgurat li l-ebda d˙ul jew appo©© kapitali g˙all-iΩvilupp fit-t˙addim tal-kumpless tal-korsa taΩ-Ωwiemel ma jkun me˙tie© mill-GM, iΩda pjuttost li timmassimizza l-qlig˙ g˙all-GM u biex ji©©eneraw ix-xog˙ol fl-industrija; – Fl-interess tal-kompetittività u s-sostenibbilta, ilfaçilitajiet ikunu m˙addma u operati fuq il-baΩi talprinçipji privati ta’ ©estjoni tas-settur u l-prattiçi tax-xog˙ol effiçjenti; – Jikkumplimentaw il-façilitajiet bl-impenn strate©iku, viΩjoni u l-kapaçità ta’ kontributuri internazzjonali ta’ esperjenza sabiex ikunu sfruttati opportunitajiet ©odda g˙at-tkabbir tan-negozju; – Timmasimizza l-benefiççji sekondarji g˙allekonomija Maltija permezz ta’ Ωieda fl-opportunitajiet ta’ investiment u impjiegi sostenibbli.

Il-proçess Mid-19 ta’ Ìunju, dawk interessati li jissottomettu proposta g˙al dan il-pro©ett, g˙andhom jag˙mlu kuntatt mal-Privatisation Unit biex ji©bru kopja taddokument.

Dan id-dokument se jkun jista’ jin©abar sal-5 ta’ Ottubru 2015.

L-a˙˙ar jum li fihom se jintlaqg˙u s-sottomissjonjiet huwa t-30 ta’ Ottubru 2015.

Dawk interessati g˙andhom jag˙mlu kuntatt malPrivatisation Unit fuq l - email : privatisation.meib@gov.mt jew www.privatisation.gov.mt

FOrMuLa 1kullhadd.com kÓ

tELLiEQa nru

08

21|06|2015 37

anaLiÛi ta’ LiaM GauCi Numru ta’ dawriet 71

X’tyres se jintuΩaw

Tul tat-tellieqa 307.02kM

awStriJa Spielberg

Red Bull Ring

Dawra rekord Michael Schumacher 2003 Rebbie˙ tal-2014 n.rosberg

S.Soft

Soft

Medium

Hard

Inter.

Wet

rai 2 fis-18.45 Óin Ori©inali fis-14.00

temperatura tal-art

temperatura tal-arja

17°c

17°c

ri˙

umdità

5-7km/hr

53%

POLE MinkEJJa L-iÛBaLL poΩittiva hekk kif fit-tellieqa li jmiss mistenni d-debutt tal-verΩjoni B. Min-na˙a l-o˙ra, bis-seba’ post li kiseb, Verstappen offra l-unika a˙bar poΩittiv g˙ar-Renault ilbiera˙ wara li Sainz sab ru˙u eliminat f’Q2, filwaqt li Ω-Ωew© Red Bulls intlaqtu minn penalità ta’ g˙axar poΩizzjonijiet meta g˙aΩlu li juΩaw il˙ames magna tag˙hom g˙all-2015.

Mir-relegazzjoni ta’ Kyvat gawdew Nasr u Grosjean li llum se jitilqu mit-tmien u d-disa’ post rispettivament. Il-FrançiΩ deher li seta’ jmur a˙jar minn hekk, però Id-dilettanti tal-Formula 1 draw l-assenza ta’ battalji diretti bejn Hamilton u Rosberg matul it-tlielaq. Madankollu, flAwstrija d-dilettanti anke fil-kwalifiki baqg˙u b’xiber imnie˙er wara li t-tnejn li huma g˙alqu Q3 bi Ωball li temm it-tentattivi tag˙hom kmieni.

Matul is-sessjonijiet ta’ prattika u kwalifika, Rosberg deher li kien f’poΩizzjoni a˙jar li jisfrutta s-sa˙˙a tal-vettura tieg˙u.

Dan se˙˙ b’riΩultat tal-fatt li Hamilton ma kienx komdu bil-vettura tieg˙u hekk kif is-set-up tal-vettura tieg˙u ma tahx çans ittella’ t-temperatura tat-tyres u l-brejkijiet.

Madankollu, Hamilton irnexxielu jkun kompetittiv fi Q3 u po©©a lilu nniffsu flewwel post. Ûball fir-raba’ tentattiv tieg˙u biex itejjeb il-˙in deher li feta˙ il-

bibien biex Rosberg jo˙odlu postu. IlÌermaniΩ tal-Mercedes, però, ukoll g˙amel Ωball u kellu jikkuntenta bit-tieni post.

Sadanittant, l-iΩbalji tas-sewwieqa Mercedes ma kinux biΩΩejjed biex jippermettu lil Vettel jid˙ol fl-ewwel filliera.

G˙aldaqstant, huwa jrid jipprova jid˙ol quddiemhom sal-ewwel kurva u ma jag˙tihomx çans ja˙arbu kif ©ara fl-a˙˙ar tlielaq. Ìlieda g˙all-podju?

B’mod sorprendenti, Hulkenberg irnexxielu jissepara lil Massa u Bottas.

G˙aldaqstant, il-VJM08 Spec A, se tkun f’poΩizzjoni li to˙ro© mix-xena fuq nota

POÛ.

ISEM IS-SEWWIEQ

01 02 03 04 05 06 07 08 09 10

Lewis Hamilton Nico Rosberg Sebastian Vettel Felipe Massa Nico Hulkenberg Valtteri Bottas Max Verstappen * Daniil Kvyat Felipe Nasr Romain Grosjean * Ing˙ata penalità ta’

problemi fil-brejkijiet Ωammewh milli jirre©istra ˙in.

Aktar problemi Fl-a˙˙ar, ta’ min isemmi l-problemi li re©a’ kellhom il-McLaren. Minkejja li Alonso kellu prestazzjoni diçenti li wasslitu sa Q2, kemm hu, kif ukoll Button, se jkollhom jiskontaw penalità ta’ 25 poΩizzjoni, li probabbilment se ssarraf ukoll fi stop-go penalty ta’ 10 sekondi llum.

TIM Mercedes Mercedes Ferrari Williams Force India Williams Toro Rosso Red Bull Sauber Lotus 10 poΩizzjonijiet.

ÓIN

DISTAKK

1:08.455 1:08.655 1:08.810 1:09.192 1:09.278 1:09.319 1:09.612 1:09.694 1:09.713 Bla Óin

0.200 0.355 0.737 0.823 0.864 1.157 1.239 1.258

LiL Hinn MiÇ-Çirkwit Il-futur tal-isport, kif ukoll tat-timijiet individwali baqa’ fuq quddiem fl-a˙barijiet relatati mal-Formula 1.

Sfortunatament, b˙alissa qed ikun hemm aktar mistoqsijiet milli risposti g˙aliex l-FIA u l-FOM mhumiex qeg˙din ikunu çari dwar f’liema direzzjoni jixtiequ jie˙du l-isport fis-snin li ©ejjin.

hu l-fatt li Ecclestone ser ikun qed jitlob li ji©bor flusu, isir fejn isir il-Gran Premju tal-Italja.

DeçiΩjoni sal-a˙˙ar tas-sena

Ûew© offerti Fost dawn il-fornituri hemm dawk tarroti, illi b˙alissa qeg˙din fil-prominenza min˙abba li g˙addej il-proçess tat-tendering fir-rigward tal-ista©uni 2017, 2018 u 2019. Li hemm çert s’issa dwar dan il-kuntratt huwa li l-aktar kumpaniji li huma interessati fih huma l-Pirelli u lMichelin.

S’issa l-Pirelli jidhru li huma l-uniçi offerenti lesti li jissupplixxu roti b’karatteristiçi b˙al dawn maqbula milliStrategy Group f’Mejju li g˙adda. Dan jimplika Ω-Ωamma ta’ rimmijiet ta’ 13-il pulzier, bir-roti ta’ wara jkunu usa’ minn dawk ta’ quddiem.

Min-na˙a l-o˙ra, Michelin g˙adhom qeg˙din jinsistu li joffru roti b’rimmijiet ta’ 18-il pulzier, biex ikunu simili g˙al dawk uΩati fit-toroq. Il-kumpanija FrançiΩa tixtieq tag˙mel dan bil-g˙an li r-riçerka u Ωvilupp li jsiru fil-F1 ikunu jistg˙u ji©u applikati fit-toroq.

Fl-2014, dawn it-tip ta’ roti kienu ntuΩaw mill-Pirelli f’xi sessjonijiet ta’ prova. Madankollu, l-introduzzjoni tag˙hom ©iet mpo©©ija fuq l-ixkaffa g˙aliex in˙ass li l-impatt viΩiv tag˙hom ma kienx b’sa˙˙tu daqs dawk ta’ 13-il pulzier.

Xi bnadi tal-midja sportiva tefg˙u wkoll isem il-Goodyear f’nofs id-

diskussjoni min˙abba li din il-kumpanija g˙andha storja twila fil-F1.

Madankollu, din il-Goodyear di©à taw x’jifhmu li g˙alissa mhumiex interessati li jirritornaw f’dan il-kampjonat g˙aliex jixtiequ jiffukaw r-riΩorsi tag˙hom fuq il-kompetizzjonijiet li di©à qeg˙din jie˙du sehem fihom.

Il-Goodyear, u l-fornituri prospettiva lo˙ra, g˙andhom sas-17 ta’ Lulju biex jiddeçiedu jitfg˙ux l-offerta tag˙hom jew le.

Imola se tirritorna?

Matul il-Gran Premju ta’ Monako, sar mag˙ruf li l-amministraturi taç-çirkwit ta’ Monza ltaqg˙u ma’ Ecclestone biex jikkonvinçuh iΩomm it-tellieqa tag˙hom

fuq il-kalendarju tal-Formula 1. Dan hekk kif Ecclestone g˙amilha çara illi, biex Monza tibqa’ tospita tellieqa wara l-2016, meta jiskadi l-kuntratt attwali, lamministraturi jridu jaraw kif se j˙allsuh miΩata ferm akbar g˙al dan il-privile©©.

Sa ftit ilu deher li, nieqes dan il-qbil, lItalja setg˙et issib ru˙ha ming˙ajr gran premju, kif ©ara lill-Ìermanja riçentement. Madankollu, din il-©img˙a sar mag˙ruf li diversi persuni involuti flamministrazzjoni taç-çirkwit ta’ Imola ltaqg˙u ma’ Ecclestone biex jipproponu lil dan it-traççat b˙ala alternattiva g˙al Monza.

G˙adu mhuwiex çar jekk din tkunx soluzzjoni temporanja, sakemm is-sitwazzjoni ta’ Monza tissolva, jew hux wa˙da permanenti. Però, li huwa çar

L-inçertezza li qieg˙da tiddomina rrelazzjoni bejn ir-Renault u r-Red Bull tidher li se tkun iççarata sal-a˙˙ar tassena. Dan kien im˙abbar minn Cyril Abiteboul, id-direttur mani©erjali tarRenault Sport F1, illi sostna li Ω-Ωew© na˙at qabblu li mhuwiex aççettabbli li jkarkru bil-kwistjoni sal-2016, is-sena meta jiskadi l-kuntratt attwali.

Ir-relazzjoni ta’ bejn ir-Renault u r-Red Bull marret il-ba˙ar fl-2014, meta l-fornituri tal-magni FrançiΩi sabu ru˙hom mhux preparati g˙all-introduzzjoni talpower units ibridi. Din is-sitwazzjoni wasslet g˙al kollass fil-prestazzjonijiet tar-Red Bull, fatt li ©ieg˙el liΩ-Ωew© na˙at biex jikkunsidraw il-futur tarrelazzjoni tag˙hom.

Ir-Renault, b’mod partikolari, g˙andhom diversi g˙aΩliet quddiemhom li jestendu ru˙hom mill-possibbiltà li jabbandunaw il-F1 g˙al kollox, g˙allpropettiva li jmorru g˙all-estrem l-ie˙or li jsiru tim kostruttur kif kienu sal-2010.

Dan tal-a˙˙ar jista’ jse˙˙ b’ritmu mg˙a©©el jekk jakkwistaw tim di©à eΩistenti.

It-timijiet li jistg˙u jkunu fil-mira tarRenault huma t-Toro Rosso, il-Lotus u lManor, tliet timijiet li qeg˙din jikkunsidraw jibqg˙ux fl-isport min˙abba Ω-Ωieda tremenda fl-ispejjeΩ li ra l-F1 wara lintroduzzjoni tal-magni ibridi.

Madankollu, s’issa g˙ad m’hemm xejn konkret u jaf ikollna nistennew sa tmiem dan l-ista©un biex inkunu nafu aktar.

38 21|06|2015

CoPa ameriCa

kullhadd.com

KÓ SPorTS

KolomBja v Peru It-tim ta’ Jose Pekerman da˙al f’dan it- tournament fir-raba’ post fid-dinja u wie˙ed mittimijiet favoriti li jirba˙ din ilkompetizzjoni iΩda se jilag˙bu din il-log˙ba fl-a˙˙ar nett tal-grupp tag˙hom minkejja li xejn m’g˙adu çert min se jg˙addi tant li jkunu qed jirriskjaw eleminazzjoni jekk jirb˙uhx din il-log˙ba.

Ir-raba’ timijiet kollha kemm huma g˙andhom tliet punti u goal difference ta’ Ωero iΩda lKolumbja skurja u qalg˙u wie˙ed biss l-istess b˙allVenezwela li kienu meg˙luba f’Rancagua. Il-Kolombja xorta

wa˙da jistg˙u javvanza b’telfa iΩda jridu jitilfu bl-inqas gowls possibbli filwaqt li llog˙ba l-o˙ra bejn il-BraΩil u l-Venezwela tintreba˙ b’ammonti kbar minn xi ˙add minn dawn it-timijiet biex b’hekk ikollhom goal difference a˙jar.

Min-na˙a tag˙hom, il-Peru huma kklassifikati fil-61 post u s’issa sejrin tajjeb fiç-Çili u g˙alhekk se jibdew dawn irrawnd finali ta’ log˙ob fittieni post bit-tama li jekk jirb˙u din il-log˙ba se tkun biΩΩejjed g˙alihom biex jg˙addu g˙an- knockout . Fil-

fatt, huma kienu meg˙luba biss mill-BraΩil fil-˙in miΩjud imbag˙ad fet˙u l-grupp bera˙ permezz ta’ reb˙a ta’ 1-0 kontra l-Venezwela. B˙allKolumbja, it-tim ta’ Ricardo Gareca jista’ javvanza g˙anknockouts f’kull eventwalità, iΩda reb˙a jew draw taççertahom post mal-ewwel tlieta u kwaΩi kwaΩi jaqtg˙u lpassa©© g˙al mal-a˙˙ar tmienja.

Il-Kolombja se jkunu ming˙ajr l-attakkant ta’ Sevilla Carlos Bacca wara li tkeçça fla˙˙ar mumenti fir-reb˙a kontra l-BraΩil talli imbutta b’mod

aggressiv lil Neymar mal-art.

Dan l-attakkant kien sostitut kontra l-istess BraΩiljani u g˙alhekk huwa mistenni li Pekerman jibda bl-istess ˙dax li beda f’din il-log˙ba. Hemm dubji kbar ukoll jekk Radamel Falcao g˙andux jibda wara li fl-ewwel Ωew© log˙biet tieg˙u ma kienx effettiv u kemm Victor Ibarbo kif ukoll Jackson Martinez qed jistennew iç-çans tag˙hom. Minna˙a l-o˙ra, Gareca m’g˙andu l-ebda sospensjoni ta’ plejers jew xi injuries u jidher li se jo˙ro© bl-istess ˙dax li ˙are© kontra l-Venezwela.

BraÛil v venezwela L-affarijiet ma jidhrux li sejrin daqstant tajjeb g˙at-tim ta’ Dunga hekk kif fl-ewwel log˙ba rnexxilhom jirb˙u bi Ωbrixx fl-a˙˙ar minuta kontra l-Peru filwaqt li kontra lKolumbja huma tilfu u spiççaw ukoll bi plejer inqas wara li deher jag˙ti daqqa ta’ ras lil xi plejer tal-Kolumbja.

Dan ifisser li se jkun qed jitlef din il-log˙ba u l-BraΩil g˙andhom bΩonn reb˙a bilfors biex jaççertaw posthom fil-kwartifinali.

It-telfa kontra l-Kolombja

wasslet g˙at-tmiem ta’ ˙dax-il log˙ba infila ta’ reb˙ bl-a˙˙ar telfa tmur lura fis-semi-finali ta’ sena ilu fit-Tazza tad-Dinja.

Is-Selecao reb˙u erbg˙a milla˙˙ar sitta ta’ din il-kompetizzjoni fejn erba’ snin ilu huma spiççaw eliminati fil-kwartifinal fl-Ar©entina. B’mod totali huma reb˙u tmien darbiet din il-kompetizzjoni, sebg˙a inqas mill-Urugwaj li kienu reb˙uha l-a˙˙ar darba li ttella’ dan ittournament.

Min-na˙a l-o˙ra, it-tim talVenezwela li qieg˙ed l-a˙˙ar

fil-grupp, beda din l-avventura b’reb˙a stupenda fuq ilKolumbja f’Rancague l-Óadd li g˙adda, iΩda tilfu kontra lPeru fl-a˙˙ar log˙ba tag˙om.

Kienet opportunità mill-aqwa g˙al La Vinotinto li jassiguraw posthom g˙ar-rawnd li jmiss iΩda t-tkeççija ta’ Fernando Amorebieta ma g˙enitx hekk kif tilfu bl-iskor minimu ta’ 10.

Reb˙a sorpredenti fuq ilBraΩil tiggarantixxi post finknonckouts g˙at-tim ta’ Noel Sanvicente filwaqt li draw

g˙andu jkun biΩΩejjed biex jispiççaw mal-ewwel tlieta sakemm il-Kolumbja u l-Peru ma ji©ux draw bi skor ferm akbar. Wara li kienu nqalg˙u g˙al tnax-il darba konsekuttiva fl-ewwel rawnd f’din itTazza mill-1975 u l-2004, Venezwela g˙amlu titjib sostanzjali fl-a˙˙ar Ωew© edizzjonijiet. Fl-2007 huma nqalg˙u fil-kwarti-final filwaqt li erba’ snin ilu kienu ˙asdu liç-Çili u tilfu biss fil-finali kontra l-Paragwaj permezz tal-lotterija tal-penalties.

MARIO MANDZUKIC SE JIFFIRMA MA’ JUVENTUS EDIN DZEKO SE JIBQA’ MA’ MAN. CITY L-a©ent tal-attakkant Edin Dzeko Irfan Redzepagic ˙abbar li l-klijent tieg˙u se jibqa’ Manchester City hekk kif se jinjora kull tip ta’ interess li ©ej minbarra l-pajjiΩ.

Dzeko sab lilu nnifsu f’diffikultà hekk kif beda jsibha diffiçli biex jag˙milha malewwel ˙dax mas-City fl-ista©un li g˙adda. Fil-fatt, skurja biss sitt gowls b’31 log˙ba li lag˙ab g˙al dan il-klabb.

Kien irrapportat li kemm Juventus kif ukoll Atletico Madrid kienu interessati fisservizzi tieg˙u liema plejer is-City ˙allsu g˙alih £27 miljun meta ng˙aqad mag˙hom ming˙and Wolfsburg f’Jannar tal-2011.

Il-kowç ta’ Juventus Massimiliano Allegri kkonferma li l-klabb Taljan se jiffirma lillattakkant ta’ Atletico Madrid Maio Mandzukic.

Il-futur ta’ dan l-attakkant Kroat fi Spanja kien dubjuΩ ferm f’dawn l-a˙˙ar ©img˙at minkejja l-fatt li fl-ewwel sta©un tieg˙u ma’ dan it-tim skurja xejn inqas minn 20 gowls.

Skont diversi rapporti, timijiet o˙rajn b˙all-Manchester United u Liverpool kienu t-tnejn msemmija li jistg˙u jkunu interessati fis-servizzi ta’ dan il-plejer iΩda jidher li dan se jing˙aqad mal-Juventus hekk kif Carlos Tevez mistenni jirritorna lura f’pajjiΩu biex jilg˙ab ma’ Boca Juniors.

CHELSEA VIÇIN LI JIFFIRMAW LIL RADAMEL FALCAO B’SELF ARTURO VIDAL JINÓELES MILL-ARREST Chelsea jinsabu viçin li jiffirmaw lil Radamel Falcao b’self ming˙and Monaco.

Dan l-attakkant Kolumbjan ta’ 29 sena, li b˙alissa jinsab jilg˙ab g˙al pajjiΩu filCopa America fiç-Çili, fl-ista©un li g˙adda skurja biss erba’ gowls f’29 apparenza g˙al Manchester United.

Manchester United g˙aΩlu li ma jiffirmawhx b’mod permanenti g˙as-somma rrapportat ta’ £43.2 miljun. Madankollu, jidher li da˙lu g˙alih iç-Champions IngliΩi biex jakkwistaw is-servizzi tieg˙u dan hekk kif fil-jiem li g˙addew Josè Mourinho sostna li jixtieq jg˙in lil dan l-attakkant jiskopri mill-©did il-forma li mag˙ruf g˙aliha.

Il-midfielder ta’ Juventus u ç-Çili Arturo Vidal in˙eles mill-kustodja tal-Pulizija u dan wara li kien arrestat meta kien involut f’aççident ikrah tat-traffiku min˙abba li allegatament kien fis-sakra.

Dan il-plejer ta’ 28 sena, li huwa l-aktar plejer li skurja gowls fil-Copa America li qed issir f’pajjiΩu, kien involut f’aççident bil-Ferrari tieg˙u f’Santiago tard it-Tlieta filg˙axija.

Vidal, li sofra biss minn ©rie˙i ˙fief, issosspendewlu l-liçenzja iΩda xorta wa˙da mistenni jΩommu post fit-tim nazzjonali taç-Çili.

spoRTs kÓ

21|06|2015 39

kullhadd.com

fUTbol MalTi

TRasfeRiMenTi Tal-klabbs MalTin

Carlo Monti jing˙aqad ma’ Óal Qormi Il-©img˙a li g˙adda, il-midfielder SkoççiΩ Carlo Gordon Monti ffirma mal-klabb ta’ Óal Qormi u dan wara li l-ista©un li g˙adda huwa lag˙ab mar-rivali ÓaΩ-Ûebbu© u impressjona fil-prestazzjonmijiet tieg˙u.

Monti beda l-karriera tieg˙u mat-tim SkoççiΩ ta’ Celtic minn età tenera iΩda ddeçieda li j˙alli lil dan listess klabb meta kellu tmintax-il sena biex ing˙aqad ma’ Greenock Morton. Wara li lag˙ab ma’ amateur club u g˙al Ωmien qasir ma’ Arbroath, Monti ng˙aqad ma’ tim min-non-league Pollok fejn ˙alla impatt tajjeb u skurja 32 gowl f’41 partit fil-perjodu bejn Marzu 2012 u May 2013.

Wara dawn il-prestazzjonijiet impressjonanti, Monti kien offrut kuntratt mit-tim fiç-Championship ta’ Dundee. Imbag˙ad, huwa ©ie jilg˙ab f’pajjiΩna fejn ing˙aqad ma’ Ûebbu© Rangers u rnexxielu jsib xibka 9 darbiet f’27 partita. Jidher li l-attività fis-suq tattrasferiment, mhux se tieqaf hawn g˙al Óal Qormi.

Dan hekk kif skont diversi rapporti huma interessati fil-midfielder Ar©entin Claudio Daniel Frances li flista©un li g˙adda kien qed jilg˙ab ma’ Pietà Hotspurs.

gilmar mistenni jing˙aqad ma’ Hibernians b’self Il-midfielder ta’ Naxxar Lions Gilmar da Silva Ribeiro mistenni jing˙aqad ma’ Hibernians b’self g˙al sena u dan hekk kif intla˙aq ftehim bejn iΩ-Ωew© klabbs rispettivi nhar il-Erbg˙a li g˙adda.

Dan il-plejer kien importantissimu g˙al Naxxar flista©un li g˙adda hekk kif irnexxilhom jer©g˙u jilag˙bu fil-Premier League Maltin g˙al sentejn konsekuttivi. Fil-fatt, huwa kien ing˙aqad mal-klabb Naxxari fis-sajf tal-2013 u reba˙ darbtejn il-premju tal-BOV Player of the Month fl-ewwel sta©un tieg˙u u darb’o˙ra preçiΩament fi Frar li g˙adda.

Il-kuntratt tieg˙u skadilu fl-a˙˙ar tal-ista©un li g˙adda iΩda Naxxar offrewlu kuntratt ie˙or ta’ tliet snin. Madankollu, jidher li Gilmar g˙aΩel li jing˙aqad ma’ Hibernians b’self g˙al sena minflok ma jikkommetti ru˙u ma’ Naxxae g˙al tliet snin o˙ra. Iç-champions mistennija jkomplu jag˙mlu aktar akkwisti biex fosthom imsemmija Ωew© BraΩiljani.

Midfielder Taljan ma’ floriana Nhar l-Erbg˙a li g˙adda Floriana kkonfermaw linga©© tal-midfielder Taljan bl-isem ta’ Federico Usai.

Dan il-plejer ta’ 21 sena kien jag˙mel parti prominenti mit-tim ta’ Muravera fl-istess Ωmien meta lkowç il-©did tal-istess Floriana Luis Oliveira kien imexxi lil dan l-istess tim bejn l-2012 u l-2013. IlGreens appuntaw ukoll lil Daniele Muraglia b˙ala lphysical trainer u Romeo Schembri b˙ala l-kowç talgowlers.

Daniele Muraglia di©à kien jag˙mel parti mill-istaff tekniku tal-Pro Patria li kienu mmexxija mill-istess Luis Oliveira fl-ewwel parti tal-ista©un li g˙adda.

Apparti minn hekk, Floriana mistennija wkoll li jer©g˙u jkollhom fit-tim lill-BraΩiljani Emerson Marcelina, Igor Coronado, Matteo Piciollo u Amadou Samb. Min-na˙a l-o˙ra, il-gowler Valerio Senatore ng˙aqad ma’ Balzan Youths.

Ritratt: CHRISSIE’S PHOTOGRAPHY

RebÓa fl-aÓÓaR 9 sekondi gÓal san Ìiljan

Fi tmiem il-©img˙a re©a’ rritorna l-Kampjonat talWaterpolo fejn il-Ìimg˙a li g˙adda l-leaders San Ìiljan iltaqg˙u kontra Sirens f’log˙ba li rat lit-tim ÌiljaniΩ jo˙ro© rebbie˙ kontra x-xejra tal-log˙ba.

Fil-fatt, kienu Sirens li ˙ar©u aggressivi ˙afna tant li g˙alqu l-ewwel sessjoni 2-0 b’gowls li jaslu permezz ta’ Csaba kif ukoll Edward Aquilina bit-tim ÌiljaniΩ jonqos milli japprofitta minn tliet man ups.

It-tieni sessjoni rat lil San Ìiljan jirrispondu kif ukoll inaqqsu d-distakk biss g˙al darb’o˙ra kienu Sirens li bbrillaw meta g˙al darb’o˙ra sabu xxibka tliett o˙ra permezz ta’ Zack Mizzi, Andrew Sammut u t-Taljan Cristian Prescutti minn penalty, bit-tim ÌiljaniΩ isib il-lasti avversarja tliet darbiet permezz tas-S e r b B o r i s V a p e n s k i , l - I s panjol

Gulliermo Molina Rios kif ukoll Dino Zammit.

It-tielet sessjoni kienet wa˙da differenti minn dawk ta’ qabel hekk kif it-tim ÌiljaniΩ iddomina kompletament tant li dawn sabu x-xibka tliet darba g˙al darb’o˙ra permezz ta’ Vapenski u Molina rios kif ukoll g˙all-gowl sabi˙ tal-captain Matthew Zammit fl-a˙˙ar sekondi tat-tiele t sessjoni. F’din is-sessjoni, Sirens irnexxilhom jiskurjaw darba biss permezz ta’ Prescutti.

L-a˙˙ar sessjoni kienet wa˙da kombattuta ferm hekk kif mal-bidi tag˙a Sirens marru fil-vanta©© permezz ta’ Mark Grech bir-risposta ÌiljaniΩa tasal g˙al darb’o˙ra permezz tal-captain Ìiljani Ω Matthew Zammit. Fl-a˙˙ar Ωew© minuti Gabriel Pace jer©a’ jitfa’ lill-Sirens fil-vanta©© u hekk kif illog˙ba dehret li San Ìiljan se jsofru l-ewwel telfa

tal-Kampjonat. Kien Paul Fava li minuta mit-tmiem ©ab ir-riΩultat ta’ parità u fl-a˙˙ar nett kien il-plejer Dino Zammit li tefa’ lil San Ìiljan fil-vanta©© 9 sekondi biss mit-tmiem il-partita bit-tim ÌiljaniΩ jiddefendi tajjeb fl-a˙˙ar sekondi. B’hekk, dan ittim ˙are© rebbie˙ kif ukoll baqa’ jΩommu postu fil-quççata tal-klassifika.

Ta’ min isemmi li g˙al Sirens, il-gowler Nicky Grixti kien strumentali bis-saves li g˙amel biex b’hekk ça˙˙ad kemm seta’ lil San Ìiljan milli jirb˙u dan il-konfront façilment. Min-na˙a tag˙hom, San Ìiljan kellhom lill-koppja Dino Zammit kif ukoll Matthew Zammit f’vena millaqwa liema grinta g˙enet biex dan it-tim reba˙ dan il-konfront b’vanta©© minimu biex b’hekk liskor kien ta’ San Ìiljan 9 Sirens 8.

40 21|06|2015

kullhadd.com

kÓ LOkALI

SOLUZZJONI GÓALL-IMMIGRAZZJONI Marlene Mizzi Membru Parlamentari Ewropew

Soluzzjoni g˙all-immigrazzjoni: hemm rieda vera jew le?

Hija koinçidenza li meta re©a’ jmiss lili li nikteb f’dan il-©urnal ninsabu lejlet laqg˙a o˙ra talkapijiet tal-pajjiΩi membri talUnjoni Ewropea li se tkun qed tkompli tiddiskuti u tanalizza x’kien ir-riΩultat tal-a˙˙ar laqg˙a bejniethom li matulha kienet trattata l-immigrazzjoni lejn lEwropa primarjament mill-kontinent Afrikan u mil-Lvant Nofsani.

L-a˙˙ar li ktibt kien fit-18 ta’ Mejju li g˙adda. Ktibt dwar l-istess su©©ett u kont intitolajt kitbieti hekk: Nag˙tuhom futur f’pajjiΩhom. Kont g˙edt li “l-pjan tal-Kummissjoni m˙abbar ftit jiem biss qabel, European Agenda on Migration, kien pjan mibni fuq erba’ pilastri, però m’hemmx obbligu fuq l-Istati membri kollha biex jerfg˙u din ir-responsabbiltà b’mod mandatorju u g˙aldaqstant nibΩa’ li se nibqg˙u fejn konna. Però, ilKummissjoni xorta se tipproponi li jkun hemm il-prinçipju talobbligu u nispera li jkun hemm qbil fuq dan il-prinçipju tant importanti g˙al Malta”.

Imma kont ktibt ukoll li “m’g˙andi l-ebda dubju, li filwaqt li l-pajjiΩi membri tal-UE mhux se jaqblu li jaççettaw immigranti b’mod mandatorju, mhux se jkun hemm o©©ezzjoni biex dawn in-nies ji©u meg˙juna f’pajjiΩhom. Imma donnu l-UE

qed taqbad il-problema minn denbha, u tinjora li hi r-ras li t˙addem kollox! U allura nammetti li, g˙alkemm il-programm kif propost mill-Kummissjoni hu pass ’il quddiem, qieg˙ed biss jiffoka fuq is-sintomu u qed jinjora l-kawza…g˙ax l-immigrazzjoni hi sintomu mhux ilkawΩa”.

Illum ikolli ng˙id li ng˙atajt ra©un. Fil-laqg˙a ta’ nhar lErbg˙a li g˙adda filLussemburgu, il-Ministri talIntern tal-pajjiΩi membri talUnjoni Ewropea naqsu li jaqblu fuq x’g˙andu jkun il-mekkaniΩmu biex jitqassmu fil-pajjiΩi tag˙hom l-immigranti irregolari li jaslu fl-Italja u l-Greçja. Dan anke jekk kien hemm xi forma ta’ xaqq ta’ dawl li l-affarijiet tjiebu xi ftit, imma finalment ma waslux.

U dan iwassalni g˙ar-ra©uni li g˙aliha intitolajt il-kitba tieg˙i tal-lum b’forma ta’ mistoqsija: Kemm hija kbira r-rieda dwar limmigrazzjoni?

S’issa, din is-sena, huwa kalkulat li madwar 100,000 qasmu lejn l-Ewropa. Kellna l-imwiet.

Kellna t-tra©edji, g˙ax anke jekk tintilef persuna wa˙da hija tra©edja.

Qabel il-laqg˙a tal-Ministri talIntern, il-Kummissarju Ewropew g˙all-Migrazzjoni, Dimitris Avramopoulos, kiteb lill-ministri Ewropej biex isa˙˙u l-politika li jintbag˙tu lura lejn pajjiΩhom

dawk il-migranti li ma jkunux f’poΩizzjoni li g˙andhom ra©un jitolbu li jing˙ataw status ta’ refu©jati.

Imma dwar l-o˙rajn x’se jsir?

X’se jsir dwar dawk li qeg˙din kontinwament ja˙arbu mill-©lied fis-Sirja u fl-Eritrea? X’se jsir minn dawk li jirriΩulta li kienu ©ustifikati li ja˙arbu minn pajjiΩhom?

Se jibqg˙u j©orru kollox l-ewwel pajjiΩi li jaslu fihom dawn limmigranti? Se jibqg˙u l-pajjiΩi ta’ fuq il-front, fosthom Malta li, g˙ax ©eografikament ninsabu fejn ninsabu, allura jiffurmaw parti mill-ewwel art?

Ma jistax jing˙ad li ma kienx ta’ sodisfazzjon kbir is-sehem talIngliΩi fil-©img˙at li g˙addew biex kienu salvati eluf ta’ immigranti. Sehem li sab it-tif˙ir ta’ bosta, fosthom l-organizzazzjoni Save the Children, l-istess organizzazzjoni li appellat lill-IngliΩi biex jaççettaw li jie˙du s-sehem ©ust minn aktar minn 5,000 tifla u tifel, li huma orfni, u li huma fost 54,000 immigrant li waslu lItalja s’issa din is-sena.

Ir-reazzjoni IngliΩa kienet li lGran Brittanja ma kinitx se tie˙u sehem fil-programm propost ta’ rilokazzjoni ta’ 40,000, programm mifrux fuq sentejn. LIngliΩi g˙amluha çara li ma jaqblux, ma jappo©©jawx dan ilprogramm. Huma tal-fehma li programm b˙al dan ikun qed jinkora©©ixxi biex aktar nies jippruvaw jid˙lu fl-Ewropa.

Huwa hawnhekk li wie˙ed irid i˙ares lejn in-na˙a l-o˙ra talistorja, partikolarment il-poΩizzjoni li qed tg˙id li tista’ tie˙u lItalja meta ffaççjata minn influss daqstant qawwi ta’ immigranti.

L-Italja qed tg˙id li jekk ma jkunx hemm qbil fuq il-programm ta’ rilokazzjoni allura hi tista’ tibda tattwa l-pjan li tirrifjuta li jitniΩΩlu g˙andha immigranti li jkunu ©ew salvati minn bastimenti mhux Taljani. Il-pjan jinkludi wkoll il-miΩura li jin˙ar©u viΩi temporanji lill-immigranti u dawn ikunu jistg˙u jmorru f’kull pajjiΩ ie˙or taΩ-Ûona Schengen.

Jekk jiskatta l-pjan Taljan, li qed jissejja˙ Pjan B, allura tkun ing˙atat daqqa sewwa lillprinçipju ta’ solidarjetà.

Nag˙laq din il-kitba tal-lum billi nikkwota milli ktibt fit-18 ta’ Mejju li g˙adda: Il-UE trid mhux biss tiffaççja l-problema meta tersaq lejn l-Ewropa, imma trid tassigura li pajjiΩi li g˙andhom problemi ekonomiçi ji©u meg˙juna billi l-flus li tag˙tihom jintuΩaw g˙all-©id taç-çittadini u mhux g˙all-©id tal-ftit, kif nissuspetta li qed ji©ri.

L-Unjoni Ewropea trid tg˙in lil dawn il-pajjiΩi billi tiΩgura li lmiljuni ta’ fondi li qed jintbag˙tu jintuΩaw f’investiment, fl-industriji, fl-edukazzjoni, fis-sa˙˙a u fuq il-˙olqien ta’ impjiegi u tkabbir tal-ekonomiji.

L-Unjoni Ewropea trid tag˙ti futur lil dawn in-nies f’pajjiΩhom.