KullĦadd_20.01.2019

www.kullhadd.com Il-Ħadd, 20 ta’ Jannar, 2019

Ħarġa Nru 1,332 Prezz €1

INŻILNA TNEJN OĦRA • Iktar pajjiżi jgħadduna fir-rappreżentanza femminili • Jikber il-bżonn tal-bidla

JINQABAD U JWAĦĦAL F’ĠURNALIST Ara paġna 9

100% GĦAND IN-NIES... ...NARAW FEJN MARRU L-FONDI EWROPEJ

Ara paġna 4

IRRIŻENJA U INJORAWH • JITKELLEM KUNSILLIER TAL-PN LI RRIŻENJA 10 IJIEM ILU U SAL-LUM MA WIEĠBU ĦADD 10 ijiem ilu Raymond Caruana rriżenja minn kunsillier tal-Partit Nazzjonalista fiż-Żejtun u sal-lum ħadd mit-tmexxija jew mill-amministrazzjoni tal-Partit Nazzjonalista ma kellmu.

“Meta jien tfajt ir-riżenja tiegħi... mir-riżenja tiegħi ’l hawn ebda konferma li tgħidli isma’ jien irċivejt l-ittra tiegħek, għidli x’ġara,” qalilna Caruana li spjega kif mar bl-ittra personalment biex ikun ċert li waslet.

Ara paġna 28

Ara paġna 5

02

20.01.2019

kullhadd.com

IT-TEMP GĦAL-LUM L-Ogħla Temperatura: 16°C L-Inqas Temperatura: 10°C L-Indiċi UV: 2 Is-Sitwazzjoni Ġenerali: Arja ta’ pressjoni baxxa fuq il-Punent tal-Mediterran testendi lejn il-Gżejjer Maltin It-Temp: Ftit jew wisq imsaħħab bil-ħalbiet iżolati tax-xita, li tista’ tkun lokalment birragħad u bil-buffuri Ir-Riħ: Ħafif għal moderat mill-Punent Majjistru li jsir ħafif Il-Viżibilità: Tajba minbarra fil-ħalbiet tax-xita Il-Baħar: Ħafif L-Imbatt: Ftit li xejn It-Temperatura tal-Baħar: 16°C

Editur ALEANDER BALZAN email: aleander.balzan@partitlaburista.org

Reklamar u Distribuzzjoni KIMBERLY CUTAJAR email: sales@kullhadd.com tel: (+356) 2568 2570

Disinn tal-Paġni KIMBERLY CUTAJAR tel: (+356) 2568 2570

It-Tnejn

It-Tlieta

L-Erbgħa

Kuntatt Ġenerali KullĦadd email: editorial@kullhadd.com tel: (+356) 2568 2570

Indirizz Postali KullĦadd

15°C

UV 1

10°C

Il-Ħamis

15°C

UV 2

9°C

14°C

Il-Ġimgħa

UV 3

10°C

Is-Sibt

One Complex, A 28B, Industial Estate Il-Marsa MRS 3000

Sit Elettroniku KullĦadd

14°C

UV 2

9°C

14°C

UV 3

8°C

13°C

UV 2

8°C

kullhadd.com

SPIŻERIJI LI JIFTĦU LLUM IL-ĦADD

Mezzi Soċjali www.facebook.com/kullhadd

Id-Dipartiment tal-Protezzjoni Ċivili – 2393 0000

Collis Williams Pharmacy, 15, Triq ir-Repubblika, Il-Belt Valletta – 21226281 San Raffael Pharmacy, 247, Triq Ħal Qormi, Il-Marsa – 21221118 Tal-Ħlas Pharmacy, Triq il-Ħelsien, Ħal Qormi – 21487739 Rational Pharmacy, 74/75, Triq il-Wied, Birkirkara – 21441513 Charing Pharmacy, Triq il-Mimosa, Tal-Pietà – 21232954 J.V.’s Pharmacy, Wied is-Swieqi, Is-Swieqi – 21371062 Harley Pharmacy, 1, Triq Nathalie Poutiatin Tabone, Tas-Sliema – 21334635 St. Mary Pharmacy, 2, Triq Antonio Schembri, Ħ’Attard – 21436348 Tat-Tarġa Pharmacy, Plot no.2, Triq il-Kostituzzjoni, Il-Mosta – 21433141 St. Simon Pharmacy, 8, Dawret il-Gżejjer, Buġibba – 21571649 St. Monica Pharmacy, 157, Triq Santa Monika, Raħal Ġdid – 21665848 Victory Pharmacy, 32, Triq il-Vitorja, L-Isla – 21801698 Felice Pharmacy, 95, Triq is-Santwarju, Ħaż-Żabbar – 21827939 Gudja Pharmacy, Triq il-Kappillam c/w Triq William Baker, Il-Gudja – 21696422 Bronja Pharmacy, Sonata, Triq il-Bronja, Iż-Żurrieq – 21682251 Brown’s Pharmacy, 47, Vjal il-Ħelsien, Ħaż-Żebbuġ – 21465411 Spiżerija Carmen, 1, Triq Misraħ is-Suffara, Ħad-Dingli – 21457128

Il-Gwardjani Lokali – 2132 0202

Għawdex

Stampat Miller Distributors Ltd. Numri Importanti Is-Servizzi kollha ta’ Emerġenza​– 112​ Il-Pulizija ta’ Malta – 2122 4001-9​

L-Isptar ta’ Malta – 2545 0000 L-Isptar ta’ Għawdex – 2156 1600 Servizz Veterinarju ta’ Emerġenza – 5004 3888 Servizz ta’ Direttorju Telefoniku – ​1182

Castle Pharmacy, 2, Misraħ l-Indipendenza, Ir-Rabat – 21556970 St. John Pharmacy, 85, Triq l-Indipendenza, Ix-Xewkija – 21563052 Servizz ta’ tobba fiċ-ċentri tas-saħħa fil-Ħdud u l-festi pubbliċi Iċ-Ċentri tas-Saħħa tal-Mosta, tar-Raħal Ġdid u tal-Furjana jiftħu għall-emerġenzi 24 siegħa, sebat ijiem fil-ġimgħa. Fil-Ħdud u fil-festi pubbliċi, iċ-Ċentru tas-Saħħa tal-Gżira jiftaħ għallemerġenzi bejn it-8.00am u l-5.00pm. Ikun hemm ukoll servizz ta’ infermier bejn it-8.00am u t-8.00pm. Il-pubbliku jrid jattendi ċ-ċentru tas-saħħa tad-distrett tiegħu. Persuni mingħajr karta ta’ identità ma jiġux moqdija.

03

20.01.2019

kullhadd.com

ŻIEDA FL-ILMENTI TA’ PERSUNI B’DIŻABILITÀ FUQ L-EDUKAZZJONI • ĦAFNA LMENTI F’OQSMA DIFFERENTI JISSOLVEW WARA L-INTERVENT TAS-CRPD • JEŻISTU WKOLL ILMENTI LI MA JKUNUX ĠUSTIFIKATI Persuna b’nuqqas ta’ vista li ngħatat xogħol li jinvolvi ħafna qari ta’ posta u emails ingħatat ix-xogħol li kellha qabel. Dan wara li minn ilment li għamlet irriżulta li min iħaddimha ma kienx sensittiv għall-fatt li l-format ta’ dawn id-dokumenti ma kienx tajjeb għal din il-persuna biex taqrahom mingħajr tbatija.

Iżda, imbagħad kien hemm persuna oħra li allegat li spiċċat tilfet l-impjieg minħabba d-diżabilità tagħha u minn investigazzjoni rriżulta li dan ma kienx il-każ.

Dawn kienu fost l-ilmenti li rċeviet il-Kummissjoni għad-Drittijiet ta’ Persuni b’diżabilità u li jissemmew fir-rapport annwali 2017 li kien ippubblikat iktar kmieni din il-ġimgħa.

Filwaqt li l-bulettini ewlenin tal-aħbarijiet ilkoll taw prominenza dwar il-fatt li persuni b’diżabilità qed isibuha diffiċli jieħdu self minħabba nuqqas ta’ assigurazzjoni hemm għadd ta’ punti oħra li qed iwasslu għal ilmenti.

Kien il-qasam tal-edukazzjoni li ra l-ikbar żieda ta’ lmenti fejn l-ilmenti ġodda telgħu minn 13 fl-2017 għal 42 fl-2018.

Fost l-ilmenti ġodda fil-qasam edukattiv hemm dawk marbuta man-nuqqas ta’ aċċessibilità fi skejjel tal-kompjuter fejn numru minnhom mhumiex aċċessibbli. Riżultat ta’ dawn l-ilmenti nibtet kollaborazzjoni mal-Kummissjoni Nazzjonali għall-Edukazzjoni Avvanzata u Ogħla fejn qed isiru spezzjonijiet.

Min-naħa l-oħra kien hemm tnaqqis fl-ilmenti dwar l-aċċessibbiltà, anke jekk dan baqa’ s-settur fejn is-CPRD rċeviet l-iktar ilmenti. Dwar dan is-suġġett is-CRPD nediet eżerċizzju mal-Ministeru għall-Intern u Sigurtà Nazzjonali dwar l-aċċessibiltà flGħases tal-Pulizija madwar Malta u Għawdex. Jirriżulta li diġà sar xogħol fuq numru ta’ għases biex ikunu aċċessibbli

u għaddej iktar xogħol biex iktar għases ikunu aċċessibbli.

Jirriżulta li l-Gvern baqa’ dak li l-iktar jirċievi numru ta’ lmenti ġodda. B’mod partikolari minħabba d-diversi binjiet pubbliċi li fihom imorru jinqdew ħafna nies u anke għall-fatt li jipprovdi l-iktar servizzi. Fil-fatt, fil-konfront tal-Gvern kien hemm 89 ilment u fil-konfront tal-privat 61 ilment. Kien hemm 37 ilment fil-konfront tal-Kunsilli Lokali u 10 ilmenti ġodda fil-konfront ta’ parastatali u 6 ilmenti ġodda fil-konfront tal-Knisja. Filwaqt li l-Gvern idabbar l-iktar ilmenti b’rabta mal-kwistjoni tal-aċċessibilità, il-privat hu akkużat li naqas l-iktar fl-għoti ta’ oġġetti, faċilitajiet u servizzi. U filwaqt li l-Gvern kellu l-iktar ilmenti kien ukoll l-entità li solva lmenti.

IL-QORTI MA TĦALLASX RAĠEL TA’ XOGĦOL LI GAWDA MINNU • RIED JITĦALLAS WARA LI MA BAQAX FIR-RELAZZJONI Raġel li għamel snin jgħix ma’ mara f ’dar Ħaż-Żabbar ma ġabhiex żewġ meta mar il-Qorti jitlob il-flus għal spejjeż li seta’ għamel fi żmien li kien jgħix magħha f ’din ir-residenza. F’din ir-residenza, li hi tal-mara, illum qed jitrabbew ukoll uliedu. Iżda, ir-raġel ħass li għandu jmur il-Qorti jitlob għal madwar €12,000 fi spejjeż li llum qed jitgawdew minn dik li kienet is-sieħba tiegħu.

F’sentenza tal-Imħallef Jo-

seph R Micallef il-Qorti qalet li meta rat il-provi ħareġ ċar li r-raġel kien ta sehmu fil-fond għaliex kien f ’relazzjoni li minnha kellu l-ulied u ried jagħmel dan il-post wieħed komdu biex jgħixu fih. “Ma jidhirx li wettaq il-ħlasijiet fid-dar kontra r-rieda tiegħu,” qalet il-Qorti fis-sentenza tagħha. u żiedet li m’hemmx dubju li r-raġel kien marbut, tal-inqas għal uliedu, li jipprovdi bil-mezzi tiegħu post xieraq fejn dawn

setgħu jgħixu. Iktar u iktar meta l-omm “twaqqfet” milli tkompli taħdem biex tieħu ħsiebhom. Il-Qorti fakkret ukoll kif mill-infiq li għamel gawda hu stess meta kien jgħix fil-post.

Finalment il-Qorti qalet li la qatt kien hemm kuntratt u lanqas xi ftehim li kien se jitħallas ta’ dak li jagħmel.

Għax jekk ried jitħallas kellu jiftiehem dan meta għamel ix-xogħol. Għalhekk, il-Qorti tefgħet il-każ tiegħu ’l barra.

04

20.01.2019

kullhadd.com

WEĦILNA MAL-10% U WAQAJNA TNEJN OĦRA • IR-REALTÀ DWAR IR-RAPPREŻENTANZA TAN-NISA FIL-POLITIKA

Agatha Barbara daħlet fil-politika fis-snin 40. Saret l-ewwel Ministru mara u eventwalment l-ewwel President tar-Repubblika mara. Mietet fl-2002. Nisa bħalha fid-dinja politika ma kienx hawn ħafna u magħha lanqas. Dan għax ir-riċerka turi li r-rappreżentanza tan-nisa fil-politika ilha mwaħħla f ’madwar 10% (ftit iktar jew ftit inqas) sa mill-1950. Biex inkunu preċiżi fl-aħħar elezzjoni ġenerali Malta tellgħet 11% tal-Parlament li kienu nisa b’mod dirett (li ma jinkludux co-options). Dan għax kienu eletti tmien nisa minn 67.

L-InterParliamentary Index tal2018, aġġornat f ’Novembru, juri li Malta tinsab fil-150 post minn 193 pajjiż fejn tidħol rappreżentanza tan-nisa. Biex erġajna nżilna żewġ postijiet mqabbla ma’ pajjiżi oħra għax dawn il-pajjiżi matul is-snin għamlu avvanz kbir ’il quddiem.

M’hemmx dubju li kien dan li instiga lill-Partit Laburista jdaħħal proposta fil-Manifest Elettorali l-Aqwa Żmien ta’ Pajjiżna biex din is-sitwazzjoni tinbidel u llum nibsabu viċin diskussjoni dwar ilkif. Anke għax il-messaġġ tal-Prim Ministru fil-bidu tas-sena kien ċar kristall.

“Fl-2017, il-Maltin u l-Għawdxin tawna mandat ċar ħafna biex indaħħlu azzjoni pożittiva biex naraw li jkollna aktar nisa fl-ogħla istituzzjoni tal-pajjiż, il-Parlament.

Fil-bidu tas-sena se nibdew b’konsultazzjoni biex dan jitwettaq. Naf, dan huwa suġġett kontroversjali u li hemm ħafna opinjonijiet dwaru.

Iżda ilna nistennew wisq u qatt ma sar xejn. Issa huwa l-waqt. Irridu niddiskutu ma’ kulħadd, flimkien mal-Oppożizzjoni u niddiskutu mhux jekk il-mandat tal-poplu hux se jitwettaq, iżda kif se jitwettaq,” qal il-Prim Ministru f ’messaġġ ċar. Messaġġ li ntlaqa’, fost l-oħrajn mill-parteċipanti ta’ LEAD li

tkellmu ma’ din il-gazzetta dwar dak li qal il-Prim Ministru. Charmaine St John, bdot li għall-ewwel darba qed tmiss il-politika qalet li “n-nisa jirrappreżentaw madwar 50% tal-popolazzjoni tal-pajjiż u għalhekk jiena nħoss li fil-politika għandu jkun hemm madwar 50% li jkunu nisa. Il-fatt li l-Prim Ministru qed jappoġġja s-sehem tan-nisa b’dan il-mod lili diġà ħeġġiġni biex nagħmel l-ewwel pass tiegħi u nieħu sehem fil-programm Lead u anke nikkontesta għall-elezzjonijiet lokali.”

L-Avukat Tiffany Farrugia tkellmet dwar kif is-sehem ta’ iktar nisa hu messaġġ favur id-demokrazija. “Li jkun hemm iktar sehem tan-nisa fil-politika tkun qed twassal il-messaġġ u ssaħħaħ id-demokrazija ta’ Malta. Meta int għandek iktar nisa kemm fil-Parlament, fil-Parlament Ewropew u fil-Kunsilli Lokali tkun qed twassal messaġġ favur l-ugwaljanza. Fil-messaġġ tiegħu fil-bidu tas-sena l-Prim Ministru kien ċar meta fakkar li fl-2017 il-poplu ta mandat li jixtieq iżjed nisa involuti fil-politika Maltija,” qalet Farrugia.

Kristina Fenech, studenta tal-Masters ukoll parteċipanta ta’ Lead tkellmet dwar kif “is-sehem tan-nisa fil-politika għandu implikazzjonijiet mifruxa. Iktar drittijiet tan-nisa tfisser iktar drittijiet għal kulħadd. Inħares lejn il-messaġġ tal-Prim Ministru b’ottimiżmu kbir. Il-Prim Ministru dejjem ħadem għall-ugwaljanza fil-pajjiż,” żiedet Fenech li rrimarkat kif din hi inizjattiva f ’ħolqa ta’ attivitajiet favur soċjetà iktar ġusta.

Mirian Ferrito, parteċipanta kwalifikata fil-psikoloġija, qaltilna li “s-sehem tan-nisa fil-politika huwa importanti għax in-nisa għand-

hom kwalitajiet u perċezzjonijiet differenti u biex ikollna Parlament li jirrappreżenta s-soċjetà Maltija għandna bżonn Parlament li jirrappreżenta lil kulħadd.”

Filwaqt li Tiziana Borg, bloger u kwalifikata fl-edukazzjoni, fakkret kif l-irġiel ilhom żmien twil jiddominaw id-dinja politika.

“Il-fatt li qegħdin nissieltu biex ir-rappreżentanza tan-nisa tiġi fisseħħ hija xi ħaġa importanti u se naraw il-frott tagħha b’mod konkret. Irrid ngħid li s-sehem tan-nisa fil-politika huwa importanti ħafna għaliex meta tqis li s-soċjetà hija magħmula minn nies differenti huwa importanti li jkollok rappreżentanza li tinkludi lil kulħadd, speċjalment meta ġejjin minn snin kbar fejn il-maġġoranza tar-rappreżentanza hi mill-irġiel.”

Charmaine St John

Kristina Fenech

Miriana Ferrito

KIF U KEMM IĊĊAQLAQNA TUL IS-SNIN ELEZZJONI

NISA

1951

10%

1987

3.08%

1998

9.23%

2003

2.3%

2008

7.69%

2013

7.79%

2018

11.6% Ma jinkludux co-options

Tiffany Farrugia

Tiziana Borg

05

20.01.2019

kullhadd.com

100% GĦAND IN-NIES • MINN TABLETS, SA TEATRI, TOROQ U SISTEMI TAL-ILMA… FEJN MARRU L-FONDI EWROPEJ Malta mhix se tibgħat ċenteżmu lura Brussell. Dan għaliex investiethom kollha b’għaqal fi proġetti soċjali, infrastrutturali u oħrajn għal benefiċċju ta’ kulħadd.

Dan spjegah is-Segretarju Parlamentari għall-Fondi Ewropej Aaron Farrugia u qal li l-pajjiż laħaq 100% tal-miri fejn jidħlu fondi Ewropej li ġew allokati għalih s-sena li għaddiet.

Farrugia qal li Malta investiet total ta’madwar €242 miljun, u li l-immaniġġjar għaqli tal-fondi Ewropej illum huwa parti mis-suċċess ekonomiku li qed jikseb pajjiżna. Dan kollu jidher f ’numru ta’ proġetti tanġibbli - kollha li qed isiru permezz ta’ fondi Ewropej bilgħan li jtejbu l-ħajja tal-Maltin u l-Għawdxin kollha.

Iżjed minn 13,000 student tar-raba’ sena diġà bbenefikaw mil-proġett tal-One Tablet Per Child, liema investiment ta’ €10 miljun mar dirett għal uliedna sabiex jistudjaw permezz tat-tablets u apps diġitali installati apposta. Iżjed minn 17,000 għalliem u għalliema ġew imħarrġa, u l-għan ta’ dan il-proġett hu li nħeġġu lit-tfal jistudjaw sabiex neliminaw l-early school leavers, imma wkoll li nressqu lill-istudenti lejn id-dinja tal-ICT. Għadd kbir ta’ familji għamlu użu tat-Teatru Manoel fi żmien il-Milied. Dan it-teatru, li huwa wieħed mill-eqdem teatri operattivi fid-dinja, ukoll ġie riġenerat permezz ta’ proġett mill-fondi Ewropej b’valur ta’ kwazi €2 miljun. Viżitaturi bbenefikaw minn sistema ta’ ventilazzjoni, seating, u flooring ġdid.

Farrugia spjega kif il-preservazzjoni tal-assi kulturali

f ’pajjiżna hija prijorità talGvern, u li bl-użu tal-fondi Ewropej qed ngħaddu lill-ġenerazzjoni ta’ għada wirt kulturali iktar b’saħħtu minn dak li ħadna mingħand ta’ qabilna.

Ir-riġenerazzjoni tal-Palazz tal-Gran Mastru l-Belt Valletta huwa fost dawn il-proġetti b’investiment ta’ madwar €10 miljun li jinkludi r-restawr tal-faċċati, kif ukoll programm ta’ konservazzjoni ġenerali fuq ix-xogħlijiet tal-arti. Permezz tal-proġett, l-Armerija se tmur lura fil-post oriġinali tagħha li hija l-akbar sala tal-Palazz.

Għaddej ukoll proġett tar-riġenerazzjoni tan-naħa t’isfel tal-Belt Valletta, liema proġett jiswa’ €24 miljun u għandu l-għan li jippreżerva l-identità tal-Belt Valletta mill-aspett kulturali, ambjentali, soċjali u ekonomiku, permezz ta’ interventi bħal restawr tal-fortizzi, xogħlijiet fi Pjazza Indipendenza, restawr ta’ knejjes, riabilitazzjoni tal-promenade n-naħa tal-waterpolo area, skemi ta’ restawr tal-galleriji u bini ta’ playgrounds għal uliedna.

Saru investimenti kbar fil-qasam tal-infrastruttura, hekk kif bdejna naraw ix-xogħol isir fil-Kappara Junction, fil-Marsa Junction, f ’Santa Luċija underpass, fil-Marsa-Ħamrun Bypass u fis-Central Link. Il-proġetti jinkludu madwar tmien kilometri ta’ rikostruzzjoni u upgrading bil-għan li jkun hemm tnaqqis fil-ħin tal-vjaġġ għas-sewwieqa u jsir tisħiħ fil-konnettività, fl-aċċessibbiltà, fis-sigurtà fit-toroq, fis-sostenibbiltà u fit-tnaqqis ta’ impatt negattiv tat-toroq fuq l-aspett soċjali, ekonomiku u ambjentali.

Iktar minn €100 miljun ġew allokati għas-sigurtà u l-provvista tal-ilma għall-Gżejjer Maltin, it-titjib tal-kwalità tal-ilma u t-trattament tad-drenaġġ. L-interventi jinkludu impjant ġdid ta’ Reverse Osmosis f ’Għawdex u żieda fil-kapaċità ta’ impjanti tar-Reverse Osmosis oħra eżistenti f ’Malta. Se jiġi introdott ukoll netwerk ta’ moniteraġġ tal-kwalità talWaste Water fl-impjanti l-ġodda tal-ilma ta’ Barkat (South) Ċumnija (North) u Ras il-Ħobż (Għawdex). B’hekk il-bdiewa jkollhom kwalità ta’ ilma aħjar għall-għelieqi tagħhom. Se tiżdied ukoll il-possibbiltà ta’ distribuzzjoni għall-użu millġdid tal-ilma trattat permezz ta’ bini ta’ mina minn Pembroke għal Ta’ Qali.

L-estensjoni tax-Xewkija Industrial Park f ’Għawdex – proġett li jiswa madwar €10 miljun – se ssarraf fi 15-il business workshop ġdid għal attività industrijali, filwaqt li ż-żona tal-Barmil se tkun qed takkomoda businesses varji għat-tkabbir ta’ iżjed SMEs li jiġġeneraw attività ekonomika fil-Gżira Għawdxija f ’oqsma bħall-gaming, servizzi finanzjarji, filming u ICT. Madwar 25 intrapriża se jirċievu s-sapport biż-żieda fl-impjiegi f ’dawn l-intrapriżi titla’ għal 150.

Sar investiment ta’ €7 miljun għall-iżvilupp tal-Villaġġ talCrafts f ’Ta’ Qali sabiex isir ċentru ta’ eċċellenza għall-artiġjani

tradizzjonali Maltin, u b’hekk tiżdied ukoll din l-attrazzjoni bħala waħda turistika. Qed isir ukoll tisħiħ fil-mezzi tat-trasport alternattivi u sostenibbli għall-preservazzjoni tal-kwalità tal-arja. Fosthom se naraw aġġornament ta’ landing sites ta’ ferries biex jikber il-potenzjal tat-trasport marittimu.

Landing sites ġodda f ’Ta’ Xbiex, f ’San Ġiljan, f ’San Pawl il-Baħar u cycle corridors.

L-installazzjoni ta’ 100 CCTV kamera f ’27 lokalità differenti u web-based real-time application mmexxija minn Transport Malta biex toffri informazzjoni aktar dwar it-traffiku.

Farrugia qal li dan l-akkwist jawgura tajjeb għal Malta għan-negozjati li għadhom għaddejjin fil-qafas tal-baġit Ewropew, u konvint li se tkun qed tpoġġi lil Malta f ’pożizzjoni ferm iktar b’saħħitha.

Il-flus investiti b’suċċess qed ifissru titjib fil-kwalità tal-ħajja

06

20.01.2019

kullhadd.com

AUROBINDO SE TINVESTI €3 MILJUN OĦRA Il-Prim Ministru Joseph Muscat iħabbar li l-kumpanija Indjana li topera minn Malta, Aurobindo, se tkompli tinvesti aktar “B’sens ta’ kburija llum nixtieq inħabbar li l-kumpanija Aurobindo, kumpanija Indjana li ilha aktar minn 15-il sena topera minn Malta u li taħdem fil-qasam tal-farmaċewtika, se tkompli tinvesti u tespandi aktar f ’pajjiżna f ’dak li għandu x’jaqsam mar-riċerka.”

Stqarr dan il-Prim Ministru Joseph Muscat waqt li kien qed jieħu sehem f ’sessjoni ta’ mistoqsija u tweġiba waqt attività mtellgħa għall-businesses Maltin u Indjani waqt is-summit Vibrant Gurajat, fl-Indja.

L-investiment ta’ Aurobindo jammonta għal €3 miljun u se jsir fuq riċerka fil-qasam

tal-onkoloġija.

Dr Muscat semma kif fil-qasam tal-farmaċewtika teżisti koperazzjoni bejn Malta u l-Indja minħabba l-fatt li l-Awtorità Maltija tal-Mediċini proprju twettaq spezzjonijiet f ’Gurajat stess sabiex ikun jista’ jinħareġ iċ-ċertifikat ta’ marka ta’ kwalità.

Il-Prim Ministru saħaq li Malta u l-Indja jħaddnu valuri u tradizzjonijiet komuni filwaqt li sostna kif pajjiżna huwa post ideali sabiex dak li jkun ikun jista’ jinfiltra fi swieq oħrajn bħal dawk Ewropej.

Joseph Muscat spjega kif Malta hija pro-business mhux biss minħabba li għandha ħafna nies b’ħiliet differenti, jew għax għandha qafas legali b’saħħtu, u mhux biss minħabba l-lingwa, iżda anke għax tingħata at-

tenzjoni speċjali lil dawk li jridu jinvestu f ’pajjiżna.

Il-Prim Ministru Muscat reġa’ tenna l-messaġġ li Malta tista’ tkun ċentru ideali għall-kumpaniji Indjani li preżentament jaħdmu mir-Renju Unit mhux

biss għal rilokazzjoni iżda anke għal ko-lokazzjoni.

“Malta se tibqa’ dejjem taħdem sabiex jibqa’ jkun hemm sostenn tal-ekonomija billi jkun hemm aktar diversifikazzjoni u allura aktar opportunitajiet,”

temm jgħid Dr Muscat.

Waqt din l-attività tkellem u wieġeb il-mistoqsijiet tal-parteċipanti wkoll il-Ministru għall-Ekonomija, l-Investiment u n-Negozji ż-Żgħar Chris Cardona.

PJAN GĦAL BREAKWATER INQAS ĦSEJJES U TNIĠĠIS ĠDID F’MARSALFORN

MILL-FREEPORT

Il-Ministru għal Għawdex Justyne Caruana ħabbret il-pjan biex finalment Marsalforn ikollu breakwater ġdid.

Il-Ministru Caruana tat rendikont ta’ fiex waslu l-preparamenti biex jiġi implimentat il-masterplan ta’ Marsalforn wara li nħarġu l-permessi meħtieġa mill-Awtorità tal-Ippjanar. F’dawn l-aħħar ġranet ġew ippubblikati t-tenders għax-xogħlijiet fil-promenade li jkopru xogħlijiet ta’ tisbiħ, modernizzar tal-istrutturi, l-installazzjoni ta’ dawl dekorattiv, u tisħiħ tad-distribuzzjoni elettrika biex jikkumplimenta din iż-żona.

Il-Ministru Caruana spjegat kif il-proġett tal-breakwater ta’ Marsalforn hu wkoll parti

minn dan il-masterpaln ambizzjuż kif ukoll wegħda elettorali ta’ dan il-Gvern. Caruana qalet li minkejja d-diversi tentattivi li saru fil-passat dan ilproġett qatt ma mmaterjalizza ruħu, iżda issa l-Ministeru għal Għawdex hu determinat li jwettqu. Il-Ministru għal Għawdex spjegat kif tim ta’ esperti tekniċi evalwaw birreqqa kull studju li kien sar fil-passat bit-tama li fondi pubbliċi li ġew investiti fihom ma jkunux inħlew. Għalkemm inkisbet informazzjoni utli, dawn l-istudji llum m’għadhomx relevanti u għaldaqstant ġew ippubblikati żewġ tenders oħra: Tender for the Geotechnical Investigations and Reporting on the Marsalforn

Breakwater Project in Gozo u Tender for the Preparation of a Project Description Statment and Environmental Impact Assesment. Permezz ta’ dawn l-aħħar studji, tkun tista’ tiġi sottomessa l-applikazzjoni quddiem l-Awtorità tal-Ippjanar biex jiġi implimentat dan il-proġett.

Caruana qalet li dawn iż-żewġ proġetti massiċċi jiffurmaw parti minn kullana ta’ xogħlijiet oħra intiżi għal din iż-żona, inkluż il-bini mill-ġdid ta’ Triq Għajn Melel li mir-raħal taż-Żebbuġ twasslek sal-bajja tax-Xwejni f ’Marsalforn, il-bini ta’ Triq ix-Xwejni, u l-bini mill-ġdid tat-triq ewlenija li mill-Belt Victoria twasslek sa Marsalforn.

B’investiment ta’ €31 miljun fl-operat u fl-infrastruttura tal-Port Ħieles ta’ Malta, inġiebu 15-il krejn ġdid li jiswew madwar €20 miljun u li se jassiguraw inqas emmissjonijiet u storbju għar-residenti tal-madwar.

Il-krejnijiet ġodda magħrufa bħala RTGs – Rubber Tyred Gantry Cranes, jintużaw biex jgħabbu u jniżżlu l-kontejners minn fuq il-vapuri tal-merkanzija, kif ukoll biex jitpoġġew minn post għall-ieħor madwar il-Port Ħieles.

F’konferenza tal-aħbarijiet il-Kap Eżekuttiv tal-Freeport Alex Montebello spjega li l-krejnijiet il-ġodda, għolja 27 metru, huma mgħammra bl-aħħar teknoloġija fosthom white noise alarms.

“Permezz ta’ din it-teknoloġija white noise, l-alarms se jidħlu fil-funzjoni ma’ nżul ix-xemx b’mod awtomatiku fuq dawn l-RTGs il-ġodda u għaldaqstant se jiġu ridotti b’mod drastiku l-ħsejjes li jiġu ġġenerati minn dawn l-RTGs.” Huwa tenna li l-50 krejn li bħalissa joperaw fil-Freeport, fiż-żmien li ġej ukoll se jkunu mgħammra b’din it-teknoloġija. Spjega wkoll li l-krejnijiet se jinkludu dik li tissejjaħ stacked profiling li permezz ta’ sistema ta’ lasers tgħin sabiex jiġi evitat impatt ma’ kontejners oħra. L-RTGs iħaddnu wkoll sistema ta’ automatic steering.

B’hekk l-operaturi se jinqdew minn sistema li żżomm il-krejn miexi dritt b’mod awtomatiku permezz ta’ GPS. Is-Sur Montebello sostna li għal darb’oħra sfruttaw l-aħħar teknoloġija biex il-Freeport ta’ Malta jibqa’ fost l-aqwa fl-Ewropa. Huwa fakkar li tul l-aħħar sena l-Freeport ipproċessa ammont ta’ kontejners rekord li jitla’ għal 3,300,100.

Bħala parti mill-investiment ta’ €31 miljun, sar ukoll xogħol infrastrutturali madwar il-Freeport filwaqt li nxtraw 36 trakk u 31 trailer ġdid: “Poġġejna asfalt li jippermettilna li nagħmlu sitt kontejners fuq xulxin u għaldaqstant żidna l-kapaċità tat-terminal b’mod vertikali li jippermettilna li nħaddmu iktar volum ta’ kontejners fit-terminals tagħna.”

Min-naħa tiegħu l-Ministru għatTuriżmu Konrad Mizzi tenna li hemm qbil flimkien mal-Freeport sabiex bħala parti mir-riġenerazzjoni ta’ Birżebbuġa jsir ġnien u parkeġġ: “Se nagħmlu proġett ta’ ġnien bejn il-Freeport u r-residenti biex noħolqu barriera naturali. Dan se jkun parti integrali mir-riġenerazzjoni ta’ Birżebbuġa. F’Birżebbuġa l-Gvern se jinvesti ħafna flus u apparti minn dan kollu se jsir ukoll parkeġġ li huwa importanti kemm għar-residenti kif ukoll għall-viżitaturi lejn Birżebbuġa.”

07

20.01.2019

kullhadd.com

Fir-ritratti jidhru r-rapport li deher f’Net News qabel tneħħa ftit tal-ħin wara u l-paġna ma nstabitx iktar kif jidher hawn taħt

IL-MIDJA TAL-PN TIFTAĦAR B’DAK LI OPPONA L-PN... ... SAKEMM XI ĦADD INDUNA U QALILHOM INEĦĦUHA Il-midja tal-Partit Nazzjonalista ħarġet tiddeskrivi bħala storika s-seduta tal-Parlament ta’ nhar it-Tnejn li għadda għax kienet l-aħħar waħda li ltaqgħet fis-sitta.

Iżda, min kiteb ir-rapport tal-Parlament u ta r-raġunijiet għaliex din kienet bidla li tagħmel sens ma rrealizzax li l-partit li kien qed jirrapporta għall-midja tiegħu saħansitra oppona din il-bidla.

Tant li wara ftit minuti r-rapport

inkwistjoni sparixxa.

“Tul is-snin kien hemm diversi deputati li kienu jsostnu li dan ilħin ma kienx wieħed konvenjenti għas-seduti parlamentari għaliex ma jagħmilx sens li s-seduti jdumu sa tard filgħaxija,” intqal fir-rapport li wara ftit tħassar.

X’aktarx, meta xi ħadd induna li l-Partit Nazzjonalista kien oppona dik il-bidla, dakinhar filgħodu nġibdet l-attenzjoni u kellha tit-

DOTTORAT GĦALL-PRESIDENT Il-President ta’ Malta Marie-Louise Coleiro Preca ngħatat dottorat tal-liġi honoris causa mill-Università ta’ Leicester waqt iċ-ċerimonja ta’ gradwazzjoni li saret il-Ġimgħa 18 ta’ Jannar, fis-Sala De Montfort, f ’Leicester. Waqt id-diskors ta’ ringrazzjament, il-President Coleiro Preca rringrazzjat lill-Università ta’

Leicester għall-unur li ġie ppreżentat lilha, u qalet li “dan huwa tassew mument memorabbli f ’ħajti, li se nibqa’ ngħożż għal dejjem.”

Il-President faħħret lill-istess Università għas-sens ta’ inklużjoni li tħaddan, u li permezz ta’ dan l-Università qed tippromwovi l-aktar valuri importanti tal-umanità, fosthom, id-dinjità umana.

neħħa.

Fil-fatt il-whip tal-grupp parlamentari Nazzjonalista, Robert Cutajar, spjega għaliex hu ma togħġbux din il-miżura.

Il-Viċi Kap tal-Partit Nazzjonalista David Agius kien qal li l-fatt li l-Parlament kien jibda jumejn fl-erbgħa u darba fis-sitta kien bilanċ tajjeb. Biex fi ftit kliem ieħor argumenta bħal Cutajar għaliex ma kienx hemm bżonn

din il-bidla. “M’għandniex nibdlu għal issa. Anke għal raġunijiet ta’ diversi persuni,” qal Agius li reġa’ nsista li kellha tibqa’ l-istess sistema.

Id-Deputat Prim Ministru, Chris Fearne, spjega li l-Gvern kien diġà ppospona għal tliet xhur fuq suġġeriment li sar u issa ma kienx hemm żmien għal iktar posponiment.

David Agius temm l-argument

billi qal: “Jien nixtieq nirreġistra li m’hemmx qbil.”

08

20.01.2019

kullhadd.com

KIF SPIĊĊAW IL-BUŻULLOTTI! IT-TRASPORT PUBBLIKU LLUM QED JINTUŻA 61% IKTAR MINN META AUSTIN GATT DAĦĦAL L-ARRIVA Din il-ġimgħa l-operatur tat-trasport pubbliku ħabbar il-figura ta’ kemm nies użaw it-trasport pubbliku fis-sena li għada kif għaddiet. 53.4 miljun passiġġier għażlu li jużaw dan il-mezz tat-trasport.

Dan ifisser li qed naraw żieda ta’ 11.3% fl-użu mis-sena 2017 għas-sena 2018; żieda li tfisser aktar minn 5 miljun passiġġier minn sena għal oħra. Is-sena 2018 tfisser ukoll żieda ta’ 61.3% fl-użu tat-trasport pubbliku meta mqabbla mas-sena 2011. Is-sena li f ’pajjiżna kulħadd kien qed jitkellem fuq l-Arriva. Dak li kien il-proġett għat-trasport pubbliku ta’ Austin Gatt u Manuel Delia fi żmien meta kellhom jispiċċaw il-bużullotti. Bużullotti li baqgħu fl-aqwa tagħhom sakemm kien hemm il-bidla fil-gvern.

Fil-fatt, riżultat pożittiv ieħor li ħareġ fl-2018 f ’dan is-settur huwa l-fatt li 81% tal-passiġġieri użaw travel card minflok xtraw biljett meta kienu qegħdin jużaw it-trasport pubbliku, persentaġġ li jfisser li l-maġġoranza ta’ dawn il-passiġġieri kienu utenti regolari tas-servizz.

Illum it-trasport pubbliku mhux talli jinsab fuq sisien sodi, anke jekk mhux perfett, iżda dan il-Gvern mhux biss ħadem qatigħ biex itejjeb is-servizz imma fl-2017 nieda l-ewwel inizjattiva importanti bħala parti mill-pjan fit-tul tiegħu li joffri s-servizz tat-trasport pubbliku b’xejn. Inizjattiva li għada għaddejja sal-ġurnata tal-lum u li kompliet titwessa’ biex tinkludi oqsma oħra tal-poplu. Fil-fatt, din il-ġimgħa tħabbar il-bidu tal-iske-

ma BUS20+ li se tkun qiegħda toffri l-benefiċċju ta’ trasport pubbliku b’xejn liż-żgħażagħ kollha minn 14 sa 20 sena u lill-istudenti full-time kollha minn 21 sena ’l fuq. Dan tħabbar meta l-Ministru responsabbli mit-trasport Ian Borg, il-Ministru responsabbli mill-edukazzjoni Evarist Bartolo u s-Segretarju Parlamentari responsabbli miż-żgħażagħ Clifton Grima ltaqgħu ma’ grupp ta’ żgħażagħ li għandhom bejn 14 u 15-il sena u li se jibdew igawdu minn dan il-benefiċċju għall-ewwel darba.

BUS20+ tnediet wara s-suċċess tal-iskemi ta’ qabilha, jiġifieri t-trasport pubbliku b’xejn li ġie offrut liż-żgħażagħ ta’ 18-il sena fl-2017 u l-estensjoni ta’ dan il-benefiċċju għaż-żgħażagħ kollha minn 16 sa 20 sena fl-2018, inizjattiva li mhux biss għenet lill-familji u liż-żgħażagħ ta’ pajjiżna, iżda li rreġistrat riżultati sbieħ anke fejn

jidħol l-użu tas-servizz tat-trasport pubbliku.

Bl-iskema BUS20 biss fl2018, nafu li bbenefikaw 24,000 żagħżugħ u żagħżugħa wara li l-Gvern investa €2.2 miljun għal dan l-inċentiv. L-2019 tidher li se tkun sena b’aktar riżultati pożittivi fil-qasam tat-trasport pubbliku, hekk kif din id-darba għandna żieda fl-investiment bi €3.3 miljun f ’fondi sabiex tibbenefika faxxa dejjem aktar wiesgħa mis-soċjetà.

F’kumment dwar dan, il-Ministru Ian Borg qal, “Fl-2018 kellna bosta riżultati sbieħ fejn jidħol it-trasport pubbliku u għalkemm dan il-Gvern huwa sodisfatt meta jara dawn il-qabżiet kbar minn snin ta’ qabel għal issa, xorta waħda nemmnu li għad fadlilna naħdmu u kommessi li nkomplu nimxu ’l quddiem favur aktar suċċessi u favur servizz li dejjem ikompli jitjieb. L-impenn aħħari

tal-Gvern huwa wieħed – li jtejjeb il-kwalità tal-ħajja tan-nies. Dan ifisser benefiċċji finanzjarji bħalma hu t-trasport pubbliku b’xejn li se jħalli aktar flus fil-bwiet tażżgħażagħ, tal-familji u tal-istudenti. Ifisser ukoll settur tat-trasport li dejjem qiegħed jitjieb u jissaħħaħ bl-inizjattivi li qegħdin jittieħdu, fosthom Wi-fi b’xejn fuq tal-linja u bus shelters aktar komdi u li jagħtu kenn, u fuq kollox infrastruttura adekwata li tiflaħ għall-mezzi varji li għandna fuq it-toroq filwaqt li tiffaċilita l-effiċjenza tal-istess servizz tat-trasport pubbliku. Il-viżjoni tagħna hija li naslu għal settur tat-trasport u l-infrastruttura li jilħaq kwalità li tixraq lill-poplu tagħna. Fl-istess waqt inħeġġeġ lill-pubbliku biex ikompli jagħmel użu minn dan is-servizz.

Min-naħa tiegħi bħala Ministru responsabbli ser inkompli nippjana, nimplimenta u nwettaq.”

09

20.01.2019

kullhadd.com

WEBER JIPPROVA JWAĦĦAL FIL-ĠURNALISTI GĦAX INQABAD • WARA LI URTA LIL SĦABU GRIEGI PROVA JFARFARHA FUQ MIN IRRAPPORTAH • KIEN HEMM RECORDING LI JIKXEF DAK LI QAL Il-kandidat tal-Partit Popolari Ewropew għall-President tal-Kummissjoni Ewropea daħal f ’waħda li esponiet il-karattru tiegħu. Manfred Weber huwa l-Ġermaniż li qabel l-elezzjoni ġenerali li għaddiet ġie Malta jgħidilna nivvutaw lil Simon Busuttil.

Din id-darba daħal fi kwistjoni b’mod li urta lid-demokristjani Griegi u biex ifarfarha minn fuqu prova jwaħħal fil-ġurnalisti ta’ Euractiv li rrapportawh. Biex fi ftit kliem ma kienx kapaċi jiddefendi dak li jemmen.

Kollox beda meta Manfred Weber sejjaħ lill-ġurnalisti għal laqgħa miegħu u fost oħrajn il-ġurnalisti tal-Euractiv staqsewh dwar il-kwistjoni tal-Maċedonja. Dan għax il-partiti membri tal-EPP fil-Maċedonja u fil-Greċja t-tnejn jopponu ftehim fuq il-bidla fl-isem tal-Maċedonja għal North Macedonia.

Weber qalilhom li hemm propo-

sti fuq il-mejda u li kulħadd jaf li l-kwistjoni trid tkun solvuta biex il-Maċedonja tingħata ġejjieni ekomomiku u Ewropew pożittiv. Mistoqsi dwar il-pożizzjoni tan-New Democracy, il-Partit Popolari fil-Greċja, Weber qal li hu l-Gvern li qed jinnegozja u li l-Oppożizzjoni ta’ Kyriakos mhix topponi l-prinċipju li għandu jinstab kompromess.

Dwar dan kitbu l-Euractiv b’mod ċar u t-tweet kellu jirtiraha. “Ma kien hemm ebda intervista fuq is-suġġett,” kiteb fi tweet. Hawn il-Euractiv ħadu d-deċiżjoni li jxandru r-recording ta’ din il-laqgħa. Anke, għax kif intqal fl-artiklu, ħadd ma qal li dik il-laqgħa ma kinetx għar-rapportaġġ meta kienu qed iżommu r-recorder quddiem wiċċ Weber.

F’opinjoni dwar din il-kwistjoni l-ġurnalist tal-Euractiv qal: “Ilpolitiċi għandhom jieħdu r-responsabbiltà ta’ dak li jgħidu.”

mezz tal-Prim Ministri Zoran Zaev u Alexis Tsipras laħqu ftehim dwar kwistjoni fuq isem ta’ 25 sena. Qablu li l-isem għandu jkun “North Macedonia”. Dan il-ftehim jiftaħ il-bieb biex il-Maċedonja ssir membX’inhi l-kwistjoni Maċedon- ru tan-NATO u anke tal-Unjoni Ewropea. Kemm l-Unjoni ja?

Ewropea kif ukoll l-Istati Uniti Kien f ’Ġunju li għadda li qablu fuq l-isem, iżda r-Russja l-Maċedonja u l-Greċja, per- topponi.

Intqal li l-poltiċi m’għandhomx jinħbew wara ismijiet differenti għal-laqgħat li jagħtu għax xi ħadd li jrid ikun President tal-Kummissjoni Ewropea għandu jgħid kif jaħsibha.

Il-kwistjoni tal-isem tal-Eks-Repubblika Jugoslava tal-Maċedonja huwa kontroversjali għall-Griegi għax huwa l-istess isem għar-reġjun fil-Greċja li hu pajjiż ġar. Il-Greċja ssostni li ilha tuża l-isem minn żmien Alexander The Great. Il-kwistjoni kibret meta fl-1991 il-Maċedonja ħadet l-Indipendenza, u huwa llum li jidher li jista’ jkun hemm ftehim.

10

20.01.2019

kullhadd.com

SERVIZZ ĠDID TA’ COUNSELLING FL-ISPTAR MONTE CARMELI Qraba ta’ pazjenti rikoverati fis-swali tal-mard mentali akut fl-Isptar Monte Carmeli qegħdin jingħataw servizz ta’ counselling li jgħinhom jiffaċċjaw is-sitwazzjonijiet maħluqin mill-fatt li qarib tagħhom ikun jeħtieġ kura għall-problemi ta’ saħħa mentali.

Sitwazzjonijiet li fil-parti l-kbira tagħhom huma riżultat tal-istigma li sfortunatament għad hawn fost il-poplu fir-rigward tal-mard mentali. Dan huwa servizz ġdid li ngħata bidu għalih is-sena li għaddiet permezz ta’ proġett pilota bir-riżultati miksubin minnu tant kienu inkoraġġanti li issa dan is-servizz qed ikun estiż.

Il-proġett pilota kien inħadem fuq waħda mill-erba’ swali talmard mentali akut wara li kien ilu jiġi nnotat li filwaqt li l-pazjent jingħata l-kura u l-attenzjoni kollha possibbli, qrabatu, partikolarment dawk l-aktar qrib tiegħu, kienu tista’ tgħid jitħallew jaqdfu għal rashom.

Tul dawn is-sessjonijiet ta’ counselling, li l-attendenza għalihom hija volontarja, psikologi u counsellors imħarrġin apposta, jittrattaw mal-qraba tal-pazjent kull problema li jkollhom jiffaċċjaw kawża tal-marda li tkun laqtet lil qaribhom. Il-proċess jinbeda

hekk kif il-persuna tiddaħħal għall-kura, bil-qraba immedjati tagħha jingħataw informazzjoni dwar il-marda, dwar kif għandhom jaġixxu u kif huma stess iridu joqogħdu attenti mill-effett

tat-trawma li jkunu għaddejjin minnha.

Ms Theresa Saliba, Senior Practice Nurse, li hija inkarigata mill-organizzar ta’ dan isservizz qalet lil din il-gazzetta

li “s-servizz pilota bdejnieh is-sena li għaddiet, imma tant inħossu li kellu riżultati tajbin li issa estendejnieh għall-erba’ swali li għandna li fihom nilqgħu pazjenti b’mard mentali akut. Għandna tliet counsellors jaħdmu fuq dan is-servizz u bejniethom qegħdin jagħmu 72 siegħa fil-ġimgħa. Is-sessjonijiet jitqassmu skont kif ikun determinat mill-psikologu li jkun tkellem ukoll mal-qraba. Il-qarib tagħhom ma jkunx jaf li qrabatu jkunu għaddejjin b’dawn is-sessjonijiet ta’ counselling. Is-sessjonijiet isiru fil-kumpless ta’ Monte Carmeli stess.”

Mitlub jikkummenta dwar dan is-servizz ġdid id-Deputat Prim Ministru u Ministru għasSaħħa Chris Fearne qal li “dan is-servizz jinkwadra perfettament fid-dikjarazzjoni tagħna li l-kura tas-saħħa mentali se tkun qiegħda tingħata prijorità assoluta fl-Istrateġija Nazzjonali tas-Saħħa għas-Snin 2020-2030 u li bħalissa tinsab fl-istadju ta’ konsultazzjoni pubblika wara li nedejnieha f ’Ottubru li għadda.

Il-perjodu ta’ konsultazzjoni jintemm fl-aħħar ta’ Frar li ġej.

Sfortunatament l-istigma fejn jidħol mard fis-saħħa mentali għadha qawwija u rridu nagħmlu minn kollox biex it-tali sitwazzjoni ma tibqax. Huwa għalhekk ukoll li se nkunu qegħdin nibnu sptar ġdid għall-kura tal-mard mentali u li se jkun jifforma parti mill-kumpless tal-Isptar Mater

Is-sessjonijiet jitqassmu skont kif ikun determinat mill-psikologu li jkun tkellem ukoll malqraba Dei. Irridu nneħħu l-mentalità li l-mard mentali huwa xi mard differenti minn kull mard ieħor.”

Matul din is-sena s-servizz ta’ counselling, apparti l-erba’ swali imsemmijin se jkun qed jingħata wkoll fir-rigward ta’ persuni minorenni u żgħar fl-età. Ms Saliba żiedet tgħid li s-servizz qed jitħaddem b’kollaborazzjoni mill-qrib ħafna mal-Università ta’ Malta. Studenti universitarji li qegħdin jipparteċipaw f ’korsijiet ta’ counselling qegħdin jingħataw l-opportunità li s-sigħat ta’ prattika meħtieġa skont il-kors jagħmluhom f ’dan is-servizz ta’ counselling f ’Monte Carmeli.

Ms Saliba qalet li xtaqet tieħu din l-opportunità biex tirringrazzja lil SOS Malta li permezz ta’ VolServ volontieri ta’ din l-organizzazzjoni mhux governattiva qegħdin joffru servizz volontarju f ’Monte Carmeli fuq l-istess linji li joffruh fl-Isptar Mater Dei.

12

20.01.2019

kullhadd.com

IFITTEX VERITÁ LI QED TINĦEBA SEW Franz Tabone -

Integrity Officer tal-MFA li tant jaħdem kontra l-kankru tal-korruzzjoni fil-futbol lokali. Ilu jokkupa din il-pożizzjoni għal sitt snin iżda f’din l-intervista se jkun qed jitkellem bl-aktar mod skjett, ċar u dirett għall-ewwel darba.

kellem jien.

Il-liġi ta’ issa tajba u d-deterrenti huma b’saħħithom ħafna. Iżda sakemm tasal sal-Qorti hemm baħar sħiħ x’jaqsam u jekk ma jkollokx kollox f ’postu, b’uħud lesti biex jitkellmu u jagħtu l-provi ċari, allura nerġgħu għal fejn konna; għeluq ta’ ħluq biex ma jidħlux X’inhi l-opinjoni tiegħek fuq fl-inkwiet. Hemm il-biża’ l-iżjed din? minn dawk li jkunu qabżu l-linja Il-liġi kontra l-korruzzjoni fl-is- xi darba jew oħra. Din hi s-saħħa port kienet ġiet fis-seħħ fl-1976 li għandhom in-nies li jobogħdu biex nurik kemm ilna bil-proble- l-futbol. Dik hi l-problema. ma. Dan seħħ wara ħafna u ħafna snin ta’ problemi li kienu dejqu lil Għaliex taħseb li kulħadd qam kulħadd, sakemm waslu għal-liġi ta’ f ’daqqa? dak iż-żmien. Biżżejjed ngħidlek li f ’Malta qabel il-liġi, kienet inħolqot Meta beda jikber il-betting fuq l-isgħall-ewwel darba fid-dinja s-sos- port, bl-aċċessibbiltà li għandek fuq tituzzjoni ta’ plejer waqt il-logħba. l-internet u bi ħwienet tal-betting Imbagħad skantaw meta bdejt nit- madwar Malta kollha, kien hemm min ħaseb li l-futbol beda jkun użat għal skopijiet ħżiena għall-fini ta’ betting.

Insew li l-istorja tagħna tal-futKulħadd jista’ jgħin u mhux bol diġà kellha bażi ta’ korruzzjoni b’ħafna episodji matul is-snin. Li noqogħdu gallarija nistennew u l-mentalità ta’ xi wħud fil-futbol nikkritikaw. Għandna ħafna minn kienet korrotta, għax ma jafux mod ieħor hu fatt magħruf. Konna nafu dawn. L-istess nies li jien inkun x’hemm fil-futbol u li ma kienx iltqajt magħhom u ma jkunux hemm skrupli biex jiġi abbużat. U b’hekk il-korruzzjoni għal skopijilesti li jitkellmu meta jkollhom et ta’ betting sabet sodda lesta u li l-informazzjoni. Allura hija kwistjoni kienet qed toffri opportunità għal skop ikbar.

lest għal kull konsegwenza. X’sar Inti tħoss li s-sitwazzjoni wara din in-newsletter? Spiċċat tiġi marret għall-aħjar rigward ilkorruzzjoni fil-futbol f ’pajjiżna? diskussa ma’ Malta kollha bħala dikjarazzjoni li għall-ewwel darba Ħa ngħidlek, in-nies ta’ ġewwa fl-istorja xi ħadd kien qisu qal xi l-futbol, fil-klabbs, il-plejers jew ħaġa ġdida u sorprendenti. Saħansidawk li jagħaqdu, iduru u jaraw tra n-newsletter waslet biex tinqara kif jistgħu jinfluwenzaw il-logħob, fil-Parlament. Alla jbierek ħadd ma jistgħu jgħidu aktar minni. Jien ni- kien sema’ bil-korruzzjoni fil-futspera li dawk kollha li jisimgħuni bol! Imma kont ftaħt għajnejn ħafnitkellem, jagħmlu l-parti tagħhom na nies b’verità inkwetanti u ċaqlaqt u jevitaw li jidħlu fil-biċċa. Nibża’ li is-sistema. xi wħud ikunu għomja u jitfixklu.

Madanakollu naħseb li xi ftit ġid sar U l-awtoritajiet x’passi ħadu? u forsi xi ħadd irrifletta sew qabel Wara li allarmajt lil kulħadd, alluma wasal għal xi pass deċiżiv.

Nemmen li xi ftit differenza għam- ra bdew jistagħġbu u paroli biex ilt, iżda kif naraw kuljum f ’kull insaħħaħ il-liġi ma naqasx. Ġara strata tas-soċjetà madwar id-dinja li ġiet iffurmata task force minn kollha, il-korruzzjoni dejjem issib diversi istituzzjonijiet immexxija xi xaqq biex tidħol. Il-korruzzjoni mill-MFA biex tiddiskuti x’jista’ għandha ħafna toroq. Dejjem jid- jsir. Wara numru ta’ laqgħat wasaldependi mill-bniedem jekk huwiex fraġli jew b’saħħtu u nadif biex jirreżisti l-ħażen.

Imma taħseb li l-awtoritajiet qed jagħmlu ħilithom?

Meta jien kont ħriġt il-famuża u storika Newsletter 35 fl-2015, kont qisni għedt xi ħaġa mill-qamar.

Qisu ħadd ma kien jaf li fil-futbol kellna problema għal għexieren ta’ snin. Minn fuq li kont qiegħed ngħin ġejt attakkat mill-istess nies li wħud minnhom kienu qegħdin jiġu ffrodati u ingannati. Inkredibbli! Jien kont naf x’qed ngħid u kont

na biex il-liġi kontra l-korruzzjoni fl-isport kienet imsaħħa. Hemm affarijiet oħra proposti mit-task force li s’issa għadhom ma ġewx imwettqa. Jekk dawn jagħmlux xi differenza għadni ma nistax ngħid.

Iż-żmien jagħtina parir.

ta’ kritika u mhux ta’ għajnuna.

Il-problema hi li faċli tparla

Taħseb li l-betting għamel

iżjed ħsara?

Il-betting huwa legali, imma ma tistax tagħmel xi ħaġa biex inti tinganna b’riżultat ta’ logħba jew affarijiet oħra. Bil-betting ħafna raw li t-tbagħbis tal-logħba tal-futbol issa kellu skop aktar milli kien hemm qabel bi qligħ ta’ flus konsiderevoli. Jgħiduli għax ma twaqqfux il-betting fuq il-logħob tagħna? L-ewwel nett il-betting kiber tant li issa jiddomina d-dinja tal-futbol bi flus li jaslu għand il-klabbs bir-reklami ma’ kullimkien. U niskanta kif uħud jgħidu li l-betting qered il-futbol imbagħad ikunu lesti li jirċievu l-isponsors mill-kumpaniji tal-betting. Għidli fejn tista’ tasal. Taħseb li hawn xi ħadd ħa jwaqqaf dan il-mostru milli jinfiltra kullimkien?

Hemm min iparla fuq kemm jintlagħbu flus fuq il-logħbiet tagħna. Dawn jew ma jafux x’qed jiġri jew iridu juru li qishom esperti. Il-betting huwa aċċessibbli għal kulħadd fuq eluf u eluf ta’ logħbiet 24 siegħa kuljum. Aħna parti minn din ix-xena.

Li nibża’ hu li żgħażagħ ta’ età żgħira qed jidħlu fil-vizzju tal-betting. Smajt plejers żgħar jitkellmu fuq dan qisha kienet xi ħaġa normali. Dik tinkwetani ħafna għax il-betting huwa meqjus bħala vizzju serju fl-ogħla kategorija.

Allura dawn iż-żgħażagħ fil-futbol meta jitilfu l-imħatri tagħhom

13

20.01.2019

kullhadd.com

x’se jagħmlu? Jiftħu ruħhom għall-korruzzjoni u jiġu avviċinati biex jikkoperaw ma’ dawk ixsharks li għandna ma’ saqajna?

Imma kulħadd jeħodha biċ-ċajt din il-biċċa xogħol u jitkellmu filmiftuħ qisu mhu qed jiġri xejn.

Jien ħa nkun qed nagħmel l-almu tiegħi biex in-nies fil-futbol ma jkunux permessi jilagħbu mħatri fuq l-isport, kif qed jagħmlu l-assoċjazzjonijiet f ’pajjiżi oħrajn.

Kellek xi każijiet li tressqu għand il-pulizija u fil-Qorti dan l-aħħar?

bżonn iktar provi minna sabiex ikunu jistgħu jmexxu, mhux paroli fil-vojt u x’suppost seta’ ġara.

Qatt ġejt mhedded minħabba xogħlok?

Fil-bidu sakemm ġejt aċċettat u bdew jifhmu xi bdejt nagħmel, kienet daqsxejn diffiċli u kelli xi episodji xejn pjaċevoli. Naħseb li llum fehmu iżjed x’qed nagħmel.

Imma jien nagħmel xogħol sensittiv u li jista’ jaffettwa lil xi individwi. Dejjem kawt u responsabbli minn dak li nagħmel.

Hemm min jaf ferm iżjed minni x’qiegħed isir. Meta jkun hemm skopijiet u pjanijiet personali, il-problema tikber u tbegħedna iżjed. Jekk jitneħħew l-ostakli li qed ixekklu l-mod u l-iskop kif nitkellmu, allura mbagħad xi darba forsi naslu xi ftit viċin li nsolvu parti żgħira mill-problema. Dawk li jitkellmu u xi kultant jikxfu l-ħażen ibatu wisq. Għaliex?

Għax hemm min ma jridx li titneħħa l-maskra li ilha tant żmien taħbi l-verità tal-futbol tagħna

Min jista’ jgħin?

Mhux hekk, dawk jistaħbew!

nirbħu u ma jimpurtax kif.

informazzjoni li taslilkom?

Kulħadd jista’ jgħin u mhux noqogħdu gallarija nistennew u nikkritikaw. Għandna ħafna minn dawn. L-istess nies li jien inkun iltqajt magħhom u ma jkunux lesti li jitkellmu meta jkollhom l-informazzjoni. Allura hija kwistjoni ta’ kritika u mhux ta’ għajnuna.

Il-problema hi li faċli tparla.

Hemm min jaf ferm iżjed minni x’qiegħed isir. Meta jkun hemm skopijiet u pjanijiet personali, il-problema tikber u tbegħedna iżjed. Jekk jitneħħew l-ostakli li qed ixekklu l-mod u l-iskop kif nitkellmu, allura mbagħad xi darba forsi naslu xi ftit viċin li nsolvu parti żgħira mill-problema. Dawk li jitkellmu u xi kultant jikxfu l-ħażen ibatu wisq. Għaliex? Għax hemm min ma jridx li titneħħa l-maskra li ilha tant żmien taħbi l-verità tal-futbol tagħna.

Imma nista’ nistaqsik biex tagħtina eżempju?

X’jiskantak l-iżjed?

L-ewwel nibdew niġbru d-dettalji tal-każ. Imbagħad nibagħtu għal dawk li b’xi mod ikunu involuti u nippruvaw ngħaqqdu l-istorja.

Ara ma taħsibx li hija xi ħaġa faċli u dritta. Hemm min jista’. Hemm min jinnega. Hemm min ma jkun irid jidher. Hemm min jibża’.

Hemm min qisu qaddis. U hemm ħafna atturi.

Meta jkollok xi individwu li lest li jgħin u jibqa’ sod fi kliemu, allura kollox ikun għan-niżla. Jekk ma jkunx hekk kollox ikun għat-telgħa u tieħu ħafna u ħafna żmien.

Aħna qatt ma nagħlqu l-każijiet li naffrontaw lanqas dawk li nkunu lħaqna xi eżitu fuqhom. Kull każ għadu miftuħ għalina.

Kemm trid! Nista’ ma niqafx ninvestiga, bħalma nagħmel fil-fatt.

Jien insegwi kull biċċa informazzjoni. Imma kważi qatt ma jipprovdu l-elementi neċessarji. Anzi li jagħmlu hu li l-ewwel jippruvaw isolvu xi problema u jibdew ikellmu lill-plejers tagħhom jaħsbu li xi ħadd se jammetti li nxtara.

Imbagħad meta jaħbtu mal-ħajt jiġu għandna u jitfgħulna tarbija tibki fuq ħoġorna, jaħsbu li aħna nagħmlu l-maġija, barra li jkunu rrovinaw l-andament tal-investigazzjoni. Wara l-verżjonijiet tal-episodju jvarjaw u tidħol l-amneżija, tant li l-verżjonijiet li joħolqu ċerti kunflitti jagħmluha ferm diffiċli biex tikkonkludi u b’hekk tibqa’ bir-riħa. Il-memorja ta’ xi wħud li taħseb li jkunu miegħek tbatti u jinsew id-dettalji. Dak li ngħid lil dawk kollha li jippruvaw jimpressjonaw lil min jismagħhom. Qegħdin imdawrin b’ħafna ħażen u diffiċli li jkollok xi ħadd jipprovdilek is-sustanza biex tkun tista’ tasal għall-konklużjoni.

Hawn ħafna li jitkellmu fuq il-match fixing kemm f ’Malta kif ukoll barra.

Qisek taf ħafna x’qiegħed jiġri u min jista’ jkun involut?

Il-pulizija jgħinuk f ’dawn l-okkażjonijiet?

Hawn ħafna professuri li lanqas għandhom idea x’qiegħed isir u kif issir il-korruzzjoni. Jaħsbu li għandhom xi soluzzjoni immedjata għall-problema meta qatt ma missew il-futbol minn ġewwa.

Oħrajn jagħmlu u jgħidu hekk għal skopijiet personali. Taħseb li ssibhom lil dawk biex jgħinu?

Meta jkollna l-provi u x-xhieda aħna ma niqfux. Ħafna jaħsbu għax jgħidulna xi ftit informazzjoni mingħajr ma jissustanzjaw jew ikunu lesti li jixhdu, xorta nistgħu mmexxu. Mela din xi lotterija? Mhux faċli li jkollok verżjonijiet differenti mill-partijiet. Fid-dixxiplina sportiva hija xi ftit iżjed faċli imma xorta ma tantx jitfaċċaw xhieda lesti li jitkellmu. Dan kollu hu faċli għal ħafna li jparlaw u jitfgħu l-kliem biex jattakkaw lil min ikun qed jara l-fatti u l-evidenza disponibbli viċin. Minn barra faċli titkellem.

Staqsi lil dawk li jgħidu hekk, jekk ma jkunux lesti jagħtu x-xhieda tagħhom, u tara kemm jiġru ’l hemm.

Ikollok informazzjoni mill-klabbs fuq każijiet jew allegazzjonijiet ta’ korruzzjoni?

Ismagħni, il-pulizija ma jagħmlux maġija lanqas! Jien qabel ma nkun sod bl-informazzjoni u bil-provi, ma nistenniex il-mirakli mill-pulizija, għalkemm dejjem inżommhom infurmati. Huma għandhom

Iva għall-istatistika ma nonqsux.

Nidħak meta nattendi konferenzi jew seminars barra minn Malta u nisma’ ħafna statistika fuq kemm jintlagħbu flus u informazzjoni xjentifika dwar l-imħatri. Ngħidilhom li naħseb li s’issa nafu x’qiegħed isir u jekk ma jkunx hemm sistemi u l-awtoritajiet jgħinu aħjar, allura ħa ndumu ma naraw xaqq dawl. Jien ma niħux pjaċir nattendi konferenzi meta naf li noħroġ minn hemm u ma nkun tgħallimt xejn. Dak ħela ta’ ħin għalija u skariġġ żejjed.

Nerġa’ ngħidlek, in-nies fil-futbol, fil-klabbs, il-plejers, uffiċjali u oħrajn jistgħu jwaqqgħu l-ħażen, huma biss qegħdin fit-tmun. Lesti li jagħmluha?

Oħrajn qishom jafu ħafna u jagħtu l-pariri. X’taħseb fuq dan?

U mela! Faċli! Jien qisni nibda xi ikla u nieħu l-istarter biex imbagħad ngħaddi għal maincourse u wara nkun lest għall-parti favorita tiegħi; id-deżerta. Imma x’jiġri fil-fatt fix-xena tal-korruzzjoni meta xi ħadd jibda jitkellem? Jiġi xi ħadd ikellimni u jibda jiftaħar kemm jaf fuq il-korruzzjoni u jibda saħansitra jagħti x’jifhem fuq min qed jitkellem. Tajjeb wisq.

Ngħid fl-aħħar jidher li qisu jaf fuq xi każ u ħa jikxef u aktar minn hekk ma jkunx lest li jixhed quddiem il-Qorti. Allura d-deżerta qatt ma tasal u nibqgħu bit-togħma.

Hemm hi d-diffikultà u mhux billi kulħadd jispara bl-amment. Għandi ħafna episodji minn dawn li ’l quddiem nikteb iżjed fuqhom.

L-ewwel ħaġa ma nistax nifhem kif hawn min jirrovina logħba futbol metajkun tħarreġ u għamel sagrifiċċju biex imbagħad imur fil-grawnd u jilgħab ħażin apposta biex jitlef. U meta plejers ikunu jafu li sħabhom ikollhom intenzjonijiet ħżiena u jkomplu qisu mhu qed jiġri xejn. Xi kultant l-istess plejers li jkunu ikkorrompew ruħhom jkomplu jitkellmu fuqha qisu xejn mhu xejn. U sħabhom, il-pupazzi jinżlu fil-grawnd.

U ħaġa oħra li hija ferm kurjuża li hawn dawk li jistgħu jkunu qed jimmanipulaw il-logħob u jirnexxilhom jagħtu “pariri” linnies fil-klabbs filwaqt li jxerrdu informazzjoni fuq oħrajn li jkunu l-“kompetituri” tagħhom filħażen. Tal-biża’ meta dan jiġri u ċerti individwi jibilgħu s-sunnara, jiġu impressjonati minn nies korrotti. Nies ħżiena. Oħra hi dik li l-ewwel kulħadd jitkaża kif ċerti individwi jsibu ruħhom parti minn klabb ieħor meta jkollhom fama ħażina. Jgħaddi ż-żmien u l-istess nies li tkażaw b’dawn il-persuni jimpjegawhom u jagħtuhom pożizzjoni importanti fil-klabb tagħhom. Fehemni ftit għax din tfixkilni. Nibqa’ b’ħalqi miftuħ.

Mhux bilfors taħseb ħażin u li diffiċli tegħleb il-ħażin meta ma tkunx ċert min qiegħed iħawwad fil-borma, jew min hu miegħek?

Ngħidlek li f ’xi ħin jew ieħor jaqgħu għat-taħwid għax mid-dehra kif inhi s-sitwazzjoni hekk biss tista’ tirbaħ. Nispiċċa naħseb li l-biċċa l-kbira tal-persuni jkunu involuti.

Sfortunatament iva. U għalhekk imnikket, irrabjat u ffrustrat.

Għalhekk dejjem nappella biex kulħadd jagħti sehmu. Xogħli ma jidhirx għax jien prudenti u ma naqbadx inparla għalxejn b’xejn.

Ma tistax, għax hekk ma tkunx kopert mill-provi u x-xhieda, ma tistax toħroġ fil-beraħ. Nassigurak li jien dejjem nagħmel ir-riċerka u nitkellem ma’ ħafna nies. Illum naħseb li wasalt biex inħoss il-polz veru tas-sitwazzjoni li tinkwieta ħafna fil-logħba. Bħall-oħrajn fil-futbol imma nidher jien. Ħajti saret investigazzjoni kontinwa.

Sakemm min hu involut fil-futbol jibqa’ jagħlaq għajnejh għax hekk jaqbillu, allura d-diffikultà ħa tibqa’ hemm u tista’ tiżviluppa iżjed.

Int taħseb li dawk li hemm dubji fuqhom, jew oħrajn F’liema diviżjoni taħseb li li jkunu jidhru suspettużi hemm il-korruzzjoni? jirnexxilhom jidħlu fil-futbol?

Ibda minn fuq s’isfel u barra l-kampjonati wkoll. Meta niġi mistoqsi biex “ngħin” lil xi klabbs fuq suspetti, dan jiġi minn kull diviżjoni. U nibqa’ skantat meta nisma’ dwar problemi ta’ korruzzjoni f ’dixxiplini sportivi oħra meqjusin żgħar. Naħseb li sfortunatament il-kultura fl-isport tagħna mhux ideali jew inkella ma nafux nikkompetu mod ieħor. L-aqwa li

Bla dubju dejjem isibu xquq u nies li lesti li jilqgħuhom għax il-wegħda tal-flus u r-rebħ jagħmu lil ħafna, anke lil dawk li jixtiequ jagħmlu l-affarijiet bis-sewwa imma ma jaslux. Dawk jispiċċaw jaqgħu għat-tentazzjoni bħall-oħrajn biex jirbħu.

Kif tinvestigaw xi allegazzjonijiet jew

Il-UEFA tinvestiga differenti minnkom?

Fiż-żewġ każijiet li kellna fejn kienu parti minn kompetizzjoni tal-UEFA, huma m’għamlulx xi investigazzjoni speċifika. Qagħdu fuq li kien ipprovdut lokalment u mxew fuqu sabiex setgħu jikkonkludu. Hawn ukoll nisħaq u nerġa’ niġi għal dak li għedtlek fil-bidu, li ż-żewġ każijiet kienu jorbtu fuq xhieda li kienu lesti jikxfu quddiem il-bordijiet u l-Qorti għax kieku kollu ta’ xejn.

U l-FIFA? Mal-FIFA għandna diffikultà għax wara li kienu għamlu kjass sħiħ mad-dinja li kien hemm suspetti fuq logħba minn tat-tim nazzjonali tagħna, illum wara sentejn għadna nistennew xi eżitu mill-investigazzjoni tagħhom.

Aħna m’għamilniex investigazzjoni jew tajna l-għajnuna fuq dan il-każ għax il-logħba fil-kwistjoni, Litwanja kontra Malta, ma taqax taħt il-ġurisdizzjoni tagħna. Forsi konna nimxu mod ieħor u ma nikxfux xi ħaġa jekk ma nkunux ċerti għax aħna nuru rispett. Aħna nirrispettaw l-individwi u noqogħdu ħafna attenti biex ma nċappsux lil xi ħadd intortament. Wara meta l-proċess jibda allura l-ismijiet joħorġu. Imma mhux qabel. Il-FIFA ċappset lit-tim kollu u għadna nistennew. Fl-opinjoni tiegħi dik tal-FIFA ma kinitx mossa għaqlija u mhux sew.

14

20.01.2019

kullhadd.com

INKOMPLU NISKOPR

Il-ġimgħa li għaddiet bdejna bis-saga li għaddiet minnha l-funtana tat-Tritoni. Qrajna fuq kif ix-xewqa li kellu Kenneth Cauchi bdiet tara d-dawl minkejja li ħbiebu kienu aċċettaw it-tibdil li sar fiha, wara li ntqal li kien l-artist Ċensu Apap li (It-tieni parti) Kenneth kompla jirrakkonta li: “Is-Segretarju Permanenti tal-Ministru Joe Mizzi, li kien l-Inġinier Joseph Callus, għaqqad tim tekniku, immexxi mill-Inġinier Stefan Calamatta u kompost minn perit speċjalizzat fir-restawr u inġinerija ċivili, inġiniera speċjalizzati fuq il-mekkanika, u dik elettrika. Jien kont fil-pożizzjoni ta’ restawratur u speċjalista fil-bronż kif ukoll ta’ konsulent storiku u artistiku tal-proġett. Jiġifieri kellna kumitat multidixxiplinarju.

Jitfassal it-tender Bdejna niltaqgħu f ’Ottubru tal-2013. Il-kap tal-Engineering Committee kien Stefan Calamatta u l-kollegi tiegħi kienu l-Perit Mireille Fsadni, l-Inġiniera Brian Cauchi u Alex Vella u l-Inġinier Conrad Casha min-naħa tal-elettriku. Ħdimna biex qassamna t-tender li kien wieħed dettaljat immens u partikolari.

Eventwalment saret is-sejħa għall-offerti, li kienet diffiċli ferm biex dak li jkun jikkwalifika għaliha; għax min ma kkwalifikax għal ħaġa u min għal oħra. Kellna attakki kbar mill-midja, għax il-funtana baqgħet bla ilma għal żmien twil, iżda dan biex tinxef mill-ilmijiet li kellha u r-restawr jinbeda minnufih.

Finalment wasalna għall-għoti tal-kuntratt, li ntrebaħ mis-Sea Fountain One Joint Venture, li kien jinkludi diversi professjonisti, fosthom il-Fonderia Artistica Ferdinando Marinelli ta’ Firenze, magħrufa ħafna u tispeċjalizza f ’opri monumentali li jerfgħu piż kbir. Tant hu hekk, Marinelli ħadem il-Porta Santa tal-Bażilika fil-Vatikan.

Il-kuntratt ġie ffirmat mis-Segretarju Permanenti Christopher Cutajar għan-nom tal-Ministeru tal-Infrastruttura, Proġetti Kapitali u Trasport nhar it-12 ta’ Jannar 2017.

Il-maniġer tal-proġett kien l-Inġinier Joe Scicluna li kellu għadma iebsa biex jikkoordina x-xogħlijiet fuq is-sit tal-funtana, li kienu qed isiru f ’sit ieħor li kienet il-Pjazza nnifisha. Dan kien naqra iktar ikkumplikat minħabba li ħafna mix-xogħol kien

approvah. Iżda bit-tenaċità u l-istudju tiegħu, Kenneth wasal biex ra jseħħ it-tibdil meħtieġ li kien xtaq sa minn età ċkejkna. Fl-artiklu tal-ġimgħa l-oħra wasalna li kellu jagħmel bosta laqgħat mal-awtoritajiet sa mal-Gvern preżenti beda miexi

qed isir barra minn Malta u għaldaqstant kien kemm logistika oħra fuq x’wieħed jieħu ħsieb.

Problema oħra kienet kif taħdem f ’post mimli traffiku (ma rridux ninsew li għall-bidu, kien għad hemm it-terminus tal-karozzi tal-linja jduru madwar il-funtana). Il-maniġer fuq is-sit kien is-Sur Joe Mifsud, persuna indispensabbli biex il-pass fuq il-lant tax-xogħol ma jonqosx, kif ukoll biex il-kostruzzjoni ssir skont is-sengħa u l-arti. Il-Perit Fsadni kienet spalla tajba, speċjalment biex wittiet it-triq qabel ma twieled il-proġett u matul l-intoppi tiegħu. Apparti milli kont, biex ngħid hekk, il-promotur tal-proġett, kont ukoll ir-riċerkatur storiku, għax kelli kważi kollezzjoni t’erbgħin sena ritratti antiki biex ħriġna t-terms and reference għat-tender kif ridna li ssir il-funtana biex titreġġa’ lura għall-istat oriġinali tagħha kemm jista’ jkun. Qgħadna attenti minħabba l-qisien tan-nozzles, id-distanzi bejn nozzle u ieħor biex niffurmaw il-koppla ta’ ilma monumentali ta’ fuq il-plattin, it-tqassim u l-angoli tal-ilma, il-kuluri tad-dawl u d-dawl li ġie installat fejn qatt ma kien hemm dawl biex nagħmluh kemm jista’ jkun simpatetiku mal-funtana, eċċ. Jiġifieri dawn kienu kollha riċerki li saru mal-korsa tax-xogħol biex hekk kif wasal il-mument, id-dettalji ġew inklużi fid-dokument tat-tender.

Konkos fit-Tritoni Fis-sena 2012 għamilt studju u naturalment pjanta kif għandhom jiżżarmaw it-Tritoni. Għalkemm ma sibna lil ħadd li qatt għamel operazzjoni bħal din, nistgħu ngħidu li l-pjan kien iddettat kollu kemm hu mit-Tritoni nfushom. Kien fatt magħruf u dokumentat, li sa qadd it-Tritoni kien mimli bil-konkos u l-plattin kellu burdura, ta’ kważi 750 kilo konkos fuqu, minħabba barma.

Din saret fl-1986 mill-ħaddiema tat-Tarzna, biex jekwilibrawh.

Il-kuntratt tax-xogħol ġie ffirmat fit-12 ta’ Jannar, 2017. Ridna ndawru t-Tritoni bl-armar u bdejna nżarmawh fl-aħħar tax-xahar. Il-proġett li rajna li kellu jeħdilna ġimgħa xogħol, ħadilna 48 siegħa ta’ ħidma kontinwa. Għall-grazzja t’Alla

biex jerġa’ jġib il-funtana fl kkontaminat li kellha fiha, g seta’ jerġa’ jieħu s-sura tieg

kollox mar ħarir, għax konna ħsibna minn qabel għal kull eventwalità.

Kellna biża’ kbir mill-plattin, għax ħsibna li seta’ jingħalqilna. Allura rfajnieh b’dik li jgħidulu basket hitch – fi kliem ieħor kif tintrefa’ qasrija.

Għalkemm kellna fiduċja li l-plattin se naqilgħuh sħiħ, xorta ridna naqsmuh f ’żewġ partijiet. Xtaqna li qabel nagħmlu dan, nieħdu galvu tal-profil korrett tiegħu, li kulma kellu tajjeb kien wieħed minn 16-il parti; fi kliem ieħor nieħdu moll tal-kurvatura tal-estradoss tal-plattin u jinħadem plattin ġdid fuq dik il-kurva korretta. Tant emminna li ma kienx tajjeb, li sa ġie offrut €15,000 bħala somma kontanti għall-iskrapp. Ħadna l-plattin u t-Tritoni f ’maħżen f ’Malta fejn qsamnieh, għar-raġuni tat-traġitt komdu lejn Firenze. Tajjeb jingħad li proġett bħal dan kellu jkun immarkat minn ċerti ġranet, għax it-Tritoni waslu f ’Firenze fis-16 ta’ Frar 2017, li kien l-14-il anniversarju mill-mewt ta’ Ċensu Apap. Kien hemm numru minn dawn il-koinċidenzi, li tibda tgħid li qisha l-id Divina wkoll qed tindukrana fl-ikbar opra li għamel Ċensu.

Diżlivell ta’ pied fil-plattin Meta qsamna l-plattin, mal-ewwel qatgħa tal-lupa, niftakar li ħadna xokk pożittiv, għax il-cross section kienet eħxen milli immaġinajna u kienet safja, mingħajr toqob; qisek biex ngħid hekk qsamt irħama solida, mhux bħat-Tritoni. Dawn, taqsam imnejn taqsam, kienu qishom sponża minn ġewwa bl-ammont kbir ta’ pori kkawżati minn impuritajiet fil-metall waqt il-fużjoni.

Issa rajna li l-problema predominanti fil-plattin kienet biex ngħidu hekk fit-tagħtin konsiderevoli. Għalhekk fil-funderija f ’Firenze, tnaddaf kollu mill-hard metal u t-tagħtin, ħriġna l-galvu u mbagħad beda jinġibed għall-moll li kellna. Kien hemm postijiet fejn ma setax jinġibed u għalhekk imtela bil-welding u mhux bil-hard metal. Iż-żaqq ġiet tonda iżda x-xifer baqa’ diżlivellat bi kważi pied fl-invellar tiegħu. Iżda għalkemm fuq plattin ta’ ħames metri dijametru, pied hu ħafna, dan ma kienx jidher daqshekk ovvju.

Sadanittant tnaddaf ilġewwa u minn barra, mdeffsin fil-konkos talhemm taħthom, biex joff aktar lill-plattin. Intefa’ l kellhomx qafas minn ġew na kien channel tal-ħadid fugħa sal-id l-oħra, li kien kien m’eħxen sikkina.

B’hekk il-forom tat-Tr kienu oriġinarjament qed bl-ilma. Ladarba aħna qsa skeletru tal-istainless stee piż jerfgħu hu, mhux it-T

Wirja li ma kellha ssir q

Kundanna kbira li titqies the camel’s back kienet ilta’ Mill-Maltin għall-Malti kollha, inkluż il-plattin. D għalkemm ikolli namm b’hekk inqasmet. Ċediet ment iddisinjata ħażin b fas strutturali fit-Tritoni, erba’ tunnellati ilma. Ta upanti, li fis-snin 50, bie ma, kienu saħansitra għa aqqas il-volum ta’ ilma ko It-Tritoni ntbagħtu l-It hom b’kollox, biex seta’ j tal-istatwi. Sibna diversi mmarkajniehom, iwweld reġgħu tqiegħdu fil-post o toni żżarmaw kważi f ’5 tnaddfu l-uċuħ tal-istatw riżultat ta’ eluf ta’ msiem sione), li tqiegħdu mill-fun fondithom f ’Napli fl-195 ta’ ġewwa ma tiċċaqlaqx ħalli l-ħxuna tal-bronż tk Suppost li kull fejn kie tneħħew u t-toqob ġew ix-xogħol ma sarx u all spiċċa jidħol l-ilma fit-t

15

20.01.2019

kullhadd.com

RU T-TRITONI

fl-istat oriġinali tagħha. Forsi l-ilma għen biex dan il-proġett nazzjonali għu.

Minn Charles B. Spiteri

-konkos tat-Tritoni minn għax saqajhom kienu -kontrabejt tal-kamra li ffru aktar saħħa u jilqgħu l-konkos fihom għax ma wwa. Fil-fatt, kulma sibd mill-minkeb tal-id mern saddad u l-ħxuna tiegħu

ritoni vojta minn ġewwa d jerfgħu l-plattin mimli amna t-Tritoni, għamilna el ġo fihom u b’hekk ilTritoni.

qatt

s bħala the straw that broke -wirja ‘kulturali’ bl-isem in li saret fuq il-funtana Dan ma messu sar qatt, metti li l-funtana mhux t għax kienet strutturalbilli ma kellha l-ebda qameta l-plattin jesa’ kważi ant kienet ħaġa preokkex inaqqsu mill-piż tal-ilamlu tank vojt, biex jitnontanti. talja bil-konkos ta’ ġo fijsir tħammil tal-ġewwieni partijiet li nqasmu, iżda djajniehom minn wara u oriġinali tagħhom. It-Tri54 biċċa. Fl-istess waqt wi minn speċi ta’ ħafas – mer fil-bronż (chiodi di funderija artistika Lagana li 58, biex iżommu l-forma x minn ma’ dik ta’ barra kun kullimkien indaqs. enu l-imsiemer ittaqqab, w iwweldjati, iżda dan lura kellu jsir issa għax toqob maħluqa mill-im-

siemer. Wara, il-bronż kellu jmur Viċenza, jivvjaġġa madwar 300 kilometru, fejn saret opra kbira oħra - dik tal-qafas strutturali minn ġewwa, opra kbira neċessarja li ma tidhirx.

F’Viċenza sar qafas ieħor għall-plattin, forma ta’ stilla kbira, qisha tal-Milied - bi tliet punti importanti biex jerfgħu huma, li dawn bi flange ma’ flange kellhom jaqbdu mal-qafas ta’ ġol-idejn ta’ kull statwa. Il-plattin ġie wweldjat ma’ dan il-qafas.

Jiġifieri llum, il-plattin hu mdendel mill-istruttura u m’hu jerfa’ xejn.

Minn idejn it-Tritoni għaddejna l-conduits taddawl u sadanittant f ’Malta kien għaddej proċess sħiħ ta’ xogħol fuq is-sit, fejn tbattlu s-sotterrani kollha, tneħħew il-pompi u d-dawl l-antik.

Mill-impjant l-antik kollu nżammu biss 31 nozzle li kienu għadhom l-originali. Kien hemm wieħed biss nieqes; inħadmet kopja fidila tiegħu u ġew restawrati l-oħrajn u bdiet issir ukoll installazzjoni ta’ impjant ġdid, biex fih issir tisfija tal-ilma, biex ikun mingħajr mikrobi.

Bdejna naħdmu wkoll fuq it-travertin minn barra. Dan tnaddaf mit-tbajja’ kollha tas-sadid u mill-ħsarat li kellu maż-żminijiet. L-ikbar uġigħ ta’ ras f ’dan il-qasam kien biex tinqala’ l-kurduna ta’ barra minħabba li kien hemm xi vażi li nqalgħu minn posthom minħabba ħadid li espanda. Minn 32 vaża nqalgħu tnejn minn posthom filwaqt li 15 oħra ġew iġġakkjati lura f ’posthom, f ’operazzjoni delikata immens.

Twaqqgħu ukoll il-latrini ta’ maġenb il-lukanda Phoenicia, biex jinbena l-impjant taħt l-art għat-tisfija tal-ilma, fejn saru żewġ ġwiebi kbar biex jieħdu l-ilma, ħalli meta jkun meħtieġ timtela l-funtana, jitħaddmu l-pompi direttament minnhom u timtela f ’sagħtejn jew tlieta, mhux bħal qabel, fejn kienet tieħu qrib erbat ijiem.

Aċċess aħjar għall-funtana minn taħt l-art Saret ukoll interconnecting tunnel bejn il-plant room minn ħdejn il-Phoenicia, taħt il-pjazza kollha, għal taħt il-funtana, biex l-aċċess għaliha taħt is-sotterran ma jibqax minn tappiera bis-sellum.

Illum għandna taraġ komdu u dan ix-xogħol sar

kollu waqt li t-Tritoni kienu l-Italja.

Sadanittant il-plattin tlesta; fix-xifer tiegħu ġie wweldjat ċintorin, tqiegħed fuq qisha turn-table, tqiegħdet mola f ’post partikulari fix-xifer u bdew idawru l-plattin kontra l-mola, biex ix-xifer iġibuh dritt xemgħa kif fil-fatt ġie.

Kif tlesta x-xogħol, il-plattin tqiegħed fuq l-idejn. Ma ninsa qatt li f ’dan l-intervall twelidli t-tifel iż-żgħir u kelli ftit tat-tħarbit biex nibqa’ Malta u fl-istess ħin inżomm ruħi aġġornat b’dak kollu li kien għaddej f ’Viċenza. Nammetti li kienet esperjenza unika meta rġajt rajt id-dehra tat-Tritoni qed jerfgħu l-plattin mingħajr l-appoġġ żejjed fin-nofs.

Wara beda l-proċess tal-ippattinar tal-bronż – il-libsa tal-bronż ibbażata fuq il-kulur li kellhom oriġinarjament. Dan ksibnieh minn kampjuni li ħadna mit-toqob tal-imnifsejn, tal-widnejn u minn taħt idejn it-tritoni.

Niftakar is-sehem attiv tas-Segretarju Permanenti preżenti Christopher Cutajar, li ħa interess kbir f ’dan il-proġett biex kollox isir skont is-sengħa u l-arti.

It-Tritoni lura Malta Qabel ma t-Tritoni nġiebu Malta, inqala’ l-konkos u s-saqaf ta’ tliet piedi li kien hemm taħthom.

Dawn saru ġodda u l-għoli tas-saqaf ġie ftit inqas biex saqajn it-Tritoni ma jerġgħux jitgħaddsu daqs pied fil-konkos. Minn qabel kienu kkalkulati fil-post, bit-3D scanning, il-pożizzjonijiet fejn kellhom jitwaħħlu. Sibna dan ukoll minn diversi dokumenti li kellna f ’idejna. Qegħidna r-riżultati fuq mejda u rajna li kull wieħed jagħti l-istess riżultat, biex inkunu ċerti li t-Tritoni narmawhom preċiżament kif kienu.

Biex intramaw fil-post, kellna biċċa xogħol, għax oriġinarjament kienu refgħuhom minn taħt idejhom bil-krejn u l-bażi ma kinitx ċatta xħin kienet ippreżentata mal-art. Meta ġew ċatti rabtuhom u tawhom il-konkos. Aħna ma ridniex immorru għal dik is-sitwazzjoni. Is-sengħa u l-arti tiddettalek li jkollok flange fl-art, bil-boltijiet telgħin minnu, ikollok flange ieħor taħt it-Tritoni bit-toqob lesti u l-boltijiet jidħlu fit-toqob direttament u jinqaflu.

Biex isir dan ridna li r-refgħa tal-krejn tkun b’tali mod li l-qiegħ ikun invell mal-art. Ħila tal-ħaddiema Maltin Hawn rajna l-esperjenza tal-ħaddiema Maltin, ta’ Swaey Brothers, immexxija minn Twanny Vella fejn litteralment ġabu l-bażi ta’ kull Triton parallela mal-wiċċ li kienu se jiltaqgħu miegħu. Nista’ nassigura li din l-operazzjoni mxiet ħarir u fi żmien 24 siegħa kellna l-grupp skultorju armat bil-plattin b’kollox. Hu appuntu f ’dawn il-mumenti meta tibda tapprezza kemm it-tim kien iffukat u kulħadd għamel il-homework tiegħu sew, biex fil-post ma nitħabtux iżżejjed.

Imbagħad sar il-kontrabejt u qgħadna attenti li l-ebda parti tal-bronż ma titgħatta bil-konkos. Finalment saru l-pajpijiet fuq il-plattin, ġew installati l-pompi u meta ppruvajna l-funtana bl-ilma sibna li kellna żbilanċ ta’ tliet millimetri fil-plattin. Iżda xorta kkoreġejniehom u llum hu ekwilibrat perfett billi llimajniehom, għax waqt li fl-għajn ma jidhrux, l-ilma jikxfek. U la konna qed nagħmlu proġett sura ta’ nies, ridna li x-xogħol ikun magħmul sew.

Inawgurata mill-Prim Ministru Joseph Muscat Fl-aħħar, il-funtana ġiet inawgurata, għax kienet ilha tistenna dan sa mill-1959. Kien proprju fit-12 ta’ Jannar tal-2018, sena preċiż mindu ffirmajna l-kuntratt li l-inawgurazzjoni saret, kif inhu xieraq, mill-Prim Ministru Joseph Muscat. Miegħu kien hemm Ian Borg, il-Ministru tat-Trasport, Infrastruttura u Proġetti Kapitali, li kien responsabbli wkoll mill-proġett tal-funtana għax kompla fuq dak li beda l-Ministru Joe Mizzi, li nieda u kważi attwa l-proġett intier, u l-Ministru Konrad Mizzi li kien responsabbli mill-proġett tal-pjazza.

B’hekk naraw li xi ħaġa li kienet daqshekk ikkumplikata, illum saret is-suġġett fejn diffiċli timmaġina li turisti li jżuruna ma jeħdux ritratt tagħha.

B’kollox, ir-restawr sewa erba’ miljun ewro, iżda meta wieħed iqis il-kumplikazzjonijiet li kien hemm involuti, jirrealizza li ma sewiex wisq, għax kważi kważi tħammlet parti kbira mill-pjazza biex inbniet l-interconnecting tunnel u l-plant room.”

17

20.01.2019

kullhadd.com

IEBSA MA’ MIN IMEXXI D-DROGA Editorjal

Din se ssaħħaħ bil-kbir idejn il-pulizija b’mod partikolari fejn jidħlu d-drogi sintetiċi

Ma jistax ma jkunx innotat kif din l-amministrazzjoni żiedet bil-kbir l-isforz tal-pajjiż biex jiġġieled bis-serjetà l-pjaga tad-droga.

Mill-proċessi leġiżlattivi għall-għajnuna biex ikun hemm riforma, għall-ġlieda kontra l-kriminalità, qed naraw riżultati li forsi ftit rajna fis-snin l-imgħoddija.

Illum hemm bidla ċara fil-filosofija ta’ kif tkun miġġielda din it-tip ta’ kriminalità fejn fil-mira tal-kastig hemm il-kriminali u mhux il-vittma.

Ftit tas-snin ilu daħlet fis-seħħ ir-riforma fil-liġijiet tad-droga b’mod li dawk li jkunu għadhom kif bdew imissu ma’ dan il-vizzju misħut isibu l-għajnuna iktar milli l-kundanna.

Jingħataw iċ-ċans li joħorġu minnu l-vizzju u mhux ikunu suġġetti għal deċiżjonijiet li jżidu l-pjaga kif ġieli ġara. Jidher li dan qed iħalli l-frott.

Fl-istess ħin pajjiżna qed iħares li jkun ippreparat b’liġijiet li jkunu effiċjenti daqs il-ħeffa tal-kriminal. Bidla fil-liġi li saret din il-ġimgħa,

li f ’mument fejn l-aħbarijiet kienu ddominati minn Brexit u l-qasma fil-Partit Nazzjonalista setgħet ma kinetx innotata, kienet dik li kull sustanza ġdida ta’ ħsara se tkun illegali b’mod awtomatiku.

Din se ssaħħaħ bil-kbir idejn il-pulizija b’mod partikolari fejn jidħlu d-drogi sintetiċi.

Għax id-dinja kriminali kienet tagħmel bidliet biex dak li jkun sar illegali terġa’ ġġibu legali taħt forma differenti, għalkemm simili ħafna. Qabel din il-bidla kienu jgħaddu ġimgħat jew xhur biex xi ħaġa ġdida li tkun daħlet fis-suq tkun meqjusa bħala llegali.

Issa m’hemmx iktar lok għal dan il-logħob hekk kif il-leġiżlatur ħa għalkollox in-naħa ta’ dawk il-vittmi li jieħdu sustanzi li ma jkunux jafu x’fihom. Irridu nfakkru li kien hemm każi fejn saħansitra l-konsegwenzi kienu koroh. Imwiet u nies li spiċċaw jgħaddu żminijiet twal fi sptarijiet mentali.

Nifhmu li dan waħdu mhux biżżejjed. Irridu nedukaw liżżgħażagħ u lill-pubbliku dwar

x’inhuma l-konsegwenzi ta’ dawn it-tip ta’ sustanzi.

Fl-istess ħin irridu ninfurzaw u dwar dan m’għandniex dubju għax fl-aħħar snin rajna l-infurzar isir bil-bosta u jsir investiment kbir f ’tagħmir, bħal fid-dwana fejn inqabdu rekord ta’ tunnellati f ’sustanzi llegali li partijiet minnhom kienu għassuq Malti. L-istess il-pulizija.

Dan kollu jagħtina serħan il-moħħ li qatt daqs illum ma kien hemm amministrazzjoni li tiġġieled it-tixrid tad-droga fost iż-żgħażagħ tagħna u li hija iebsa mal-kriminali.

Dan jagħti wkoll kredenzjali lil din l-amministrazzjoni li tkun hi li tagħmel bidliet li s-soċjetà tista’ tħoss bżonjużi b’rabta ma’ setturi li f ’moħħ ħafna nies jistgħu jidhru li jaqgħu taħt l-istess kategorija li semmejna hawn fuq iżda li l-esperti jgħidulek b’mod ċar li huma differenti.

Dan b’referenza partikolari lejn l-użu tal-kannabis rikreattiva, kif inhi magħrufa, jew kif qed isejħilha tant tajjeb ilGvern il-bżonn ta’ politika ta’

“harm reduction”. Fi kliem ieħor liġijiet li jnaqqsu l-ħsara u mhux iżiduha.

Nifhmu li din se tkun riforma oħra li l-Gvern għandu jressaq fiż-żmien li ġej u l-appell tagħna hu għal dibattitu onest. Fejn kulħadd ipoġġi t-tħassib tiegħu iżda wkoll il-proposti dwar l-aħjar mod kif għandna nimxu ’l quddiem. Hawn ukoll l-istatus quo mhux soluzzjoni.

Ma nemmnux li se tkun xi riforma faċli u li tiġi mingħajr diskussjoni. Anzi, nemmnu li d-diskussjoni trid tkun dik li tagħmilha aħjar. Però qabel nibdew dan kollu rridu nżommu f ’moħħna żewġ affarijiet.

L-ewwel, li hawn bżonn ta’ iktar tagħrif dwar is-suġġett biex id-dibattitu jkun infurmat, u t-tieni li jekk hawn amministrazzjoni li għandha l-kredenzjali tiddiskuti s-suġġett hija din. Hawn ukoll irridu naraw li wieħed mill-għanijiet ewlenin għandu jkun li tingħata d-daqqa, jekk jista’ jkun talmewt, lit-traffikanti li jitfgħu fis-suq l-iswed sustanzi li min jużahom ma jafx x’inhuma.

18

20.01.2019

kullhadd.com

1,000 BORŻA DEMM

Mid-Djarju ta’ Nazju n-Nazzjonalist Il-Ħamis, 10 ta’ Jannar Ma tantx bdiet tajjeb il-ġurnata għax bdiet bl-aħbar li l-Ewroparlamentari Portugiża u ħabiba ta’ David Casa, Ana Gomes, mhix se tikkontesta l-elezzjoni ta’ Mejju. Għalina telfa kbira għax tghidx kemm taħdem kontra l-Gvern tal-Labour.

Imma m’hemmx x’tagħmel!

Imma l-ġurnata spiċċat bilkbir. Minn kmieni erħejtilha lejn l-istamperija għax min ċempilli biex ikun ċert li nattendi attività fid-Dar Ċentrali, qalli li kienu qegħdin iċemplu lin-Nazzjonalisti kollha biex jattendu din l-attività biex juru l-appoġġ tagħhom lill-Kap Adrian Delia. U mnalla ħsibtlu kmieni għax kien hemm folla kbira.

Kważi kważi mass meeting, man! Xi jwarrab iwarrab!

Anke l-kumitati għamlu dak li qalulhom biex jagħmlu Pierre Portelli u Clyde Puli biex jappoġġjaw lill-Kap. Il-Ġimgħa, 11 ta’ Jannar Kemm ħadt gost nisma’ lil Pierre Portelli llejla fuq l-istazzjon tagħna. Ħadt gost għax naħseb li bħali jaħsibha li għandna nikxfu l-ismijiet ta’ dawk li qegħdin jagħtu l-gambetti lill-Kap Adrian Delia. Illum sfidahom jikxfu lilhom infushom u mhux joqogħdu jinħbew jiffirmaw il-karti u jagħtu tagħrif li mhux korrett lill-gazzetti.

Issa jien konvint li jekk dawn ma jilqgħux l-isfida ta’ Pierre Portelli, ikun Pierre Portelli nnifsu, jew Clyde Puli li jgħidulna min huma.

U sewwa qalilhom li mhumiex Nazzjonalisti ta’ veru.

In-Nazzjonalisti ta’ veru bħali jkunu. Jagħtu l-appoġġ sħiħ u kontinwu tagħhom lill-Kap tal-partit, ikun min ikun, u mhux jiġru warajh bi stallet f ’idejhom.

Is-Sibt, 12 ta’ Jannar Imnalla mort l-istamperija dalgħodu, għax kieku ma kontx nisimgħu lill-Kap tagħna fuq ir-radju, għax

jien ħlief ir-radju tagħna ma nismax u allura lanqas biss kont naf li kien se jkun fuq ir-radju. Qaluli kif wasalt u ngħalaqna, jiena u żewġt iħbieb oħra, f ’kamra għalina biex insegwu l-programm. Ħadna gost nisimgħu id-determinazzjoni tiegħu li ma jwarrabx. U qbilna bejnietna li wasal il-waqt li jew Pierre Portelli jew Clyde Puli jgħidulna min huma l-ġakbini. Iva l-ġakbini. Għax issa ma nistgħux nissaportu aktar. Dawk li ma jiġbdux l-istess ħabel bħall-Kap Adrian Delia, Pierre Portelli u Clyde Puli, mhuma xejn ħlief ġakbini.

Il-Ħadd, 13 ta’ Jannar Prosit x’merħba tawh lill-Kapo Adrian Delia n-nies tal-Isla! Vera ħadt gost ningħaqad magħhom u bħalhom infexxejt inċapċap biex nuruh l-appoġġ tagħna u li rridu lilu biex ikompli jmexxina.

U din min fejn ivvintawha tat-Times li l-kumitati tagħna qegħdin jgħaddu mozzjoni ta’ fiduċja f ’Adrian Delia għax kienu mġiegħla biex jagħmlu dan mill-istamperija? Gidba sfaċċata, kif qalilna Adrian Delia nnifsu. Il-kumitati għamlu dan minn rajhom, b’mod spontanju u bi tweġiba għal dawk li qegħdin jippruvaw jagħtu gambetti lill-Kap tagħna. U mela ġew jagħmlu l-istorbju għax kien hemm kumitat wieħed, dak ta’ Tas-Sliema, li ma approvawx din il-mozzjoni!

Dawk mhux vera Nazzjonalisti, man! Anke jekk suppost jirrappreżentawna fl-akbar fortizza tagħna.

It-Tnejn, 14 ta’ Jannar Huwa minnu li l-Kap tagħna għandu stamina kbira, imma ngħid għalija, kultant sirt nitħassru għax il-ġurnalisti kollha qegħdin jiġru warajh. Kulħadd irid jintervistah.

Kulħadd irid ikun jaf x’għandu u x’m’għandux. Illum kien imiss lil Sylvana Debono tal-RTK. Mhux għax qiegħed jibża’ r-raġel, man!

Anzi. Aktar ma nisimgħu,

jien aktar nikkonvinċi ruħi li għamilna għażla tajba u li m’hemm ħadd fostna li jista’ jmexxi lil dan il-partit glorjuż tagħna aħjar minnu. U ma jaqtax qalbu. Reġa’ assigurana li se jibqa’ jiġġieled kontra l-korruzzjoni, li se jibqa’ jiġġieled kontra l-inġustizzji.

Insomma se jibqa’ jiġġieled lil Joseph Muscat. Keep it up Kapo!

It-Tlieta, 15 ta’ Jannar Xi tkaxkira ħadet il-Prim Ministru Ingliża Theresa May! Tkaxira ta’ 230 vot. Ngħid iddritt, ma nafx għaliex il-membri tal-partit tagħha vvutaw kontra l-ftehim mal-Unjoni Ewropea biex ir-Renju Unit joħorġu mill-Unjoni Ewropea, imma jkolli ngħid li issa daħlu f ’aktar inkwiet, u ma nafx kif se joħorġu minnu.

Kont qiegħed nitkellem fuq hekk ma’ Ġorġ tal-ħanut ta’ ħdejna li pront qalli li aħjar naraw kif se noħorġu mill-inkwiet li għandna aħna, milli noqgħod ninkwieta fuq kif se toħroġ mill-inkwiet Theresa May u l-Gvern tagħha! Għandu raġun, imma ma tajtulux. Għedtlu b’Adrian Delia kap, m’għandniex inkwiet.

L-Erbgħa, 16 ta’ Jannar X’jirriżenja jirriżenja, man!

Mhux talli mhux se jirriżenja talli qiegħed jaħdem aktar minn qatt qabel. U issa se jkun qiegħed jaħdem aktar u aktar ladarba għandu l-appoġġ unanimu tal-Kunsill Amministrattiv. Min jaf kif indannaw dawk li kienu qegħdin jittamaw li l-Kunsill Amministrattiv kien se jisfiduċja lill-Kap Adrian Delia, jew li mqar ikun hemm xi ftit membri li jivvutaw kontrih. Imma le, ilkoll kemm huma tawh l-appoġġ kollu tagħhom, b’ruħhom u b’ġisimhom. U kemm ħadt gost nisimgħu f ’Dissett li huwa determinat li jibdel drastikament il-partit glorjuż tagħna u li se jidħol għall-isfida tal-elezzjonijiet ta’ Mejju b’konvinzjoni.

Keep it up, Kapo!

Mario Fava President Sezzjoni Kunsilliera PL

L-Assoċjazzjoni tal-Kunsilli Lokali, f ’waħda mill-inizjattivi li ħadet sabiex tfakkar il-25 sena anniversarju mit-twaqqif tal-Kunsilli Lokali, ħadmet flimkien mal-Bank tad-Demm sabiex il-Kunsilli Lokali jipparteċipaw b’mod dirett fl-għoti tad-demm.

L-Assoċjazzjoni tal-Kunsilli Lokali rrappreżentata mill-President, is-Sur Mario Fava flimikien ma’ Dr. Alex Aquilina Direttur tasServizzi Nazzjonali tat-Trasfużjoni tad-Demm qegħdin jagħmlu dan il-ftehim biex il-Kunsilli Lokali li xtaqu jkunu parti minn din l-inizjattiva, u b’kollaborazzjoni mal-istess servizz jippromwovu u jatwaw l-għoti tad-demm minn fost ir-residenti tal-lokalità rispettiva tagħhom.

L-Għan L-għan ta’ dan il-ftehim huwa li jkun hemm aktar għarfien u inkoraġġiment fejn wieħed joħloq inizjattivi fil-lokal ħalli jkun hemm aktar konkorrenza miċ-ċittadini biex jagħtu d-demm. Meta wieħed ikun qiegħed jagħti d-demm ikun qiegħed jagħti ċans ieħor għallħajja lil dak il-pazjent jew lil dak li jkun involut f ’xi inċident.

Spiss il-bżonn għad-demm huwa ferm aktar għoli mill-provvista, u għaldaqstant wieħed għandu joħloq inizjattivi biex jippromwovi dan l-att tant nobbli.

Dan il-ftehim qiegħed isir mal-Assoċjazzjoni tal-Kunsilli Lokali biex kemm jista’ jkun il-messaġġ jitwassal f ’kull lokalità u lil kull resident, b’hekk iċ-ċans li jiżdiedu d-donaturi jkun akbar u b’mod sostanzjali.

Oġġettiv Permezz ta’ dan il-ftehim isServizz Nazzjonali tat-Trasfużjoni tad-Demm għandu jkollu mira li jiġbor madwar 1,000 borża demm kull sena mill-attivitajiet imtellgħa mill-Kunsilli Lokali.

F’dan il-ftehim hemm rabta reċiproka biex anki tagħti serħan il-moħħ lil dawk li jipparteċipaw.

Fosthom: • Il-Kunsilli se jippromwovu l-għoti tad-demm fost ir-residenti

billi jippubblikaw f ’post viżibbli bħal; notice boards tal-Kunsill jew fuq il-paġna ta’ siti soċjali, reklam ta’ din il-promozzjoni.

• Il-Kunsill se jippromwovi din l-inizjattiva m’entitajiet u għaqdiet oħra tal-lokal.

• Bħala parti mill-attivitajiet ta’ Jum ir-Raħal/il-Lokal, waħda mill-attivitajiet organizzata matul il-ġimgħa għandha tkun li l-Kunsill jorganizza ġurnata/ħin meta r-residenti u l-membri tal-Kunsill jingħaqdu biex jagħtu d-demm.

Min-naħa tal-Assoċjazzjoni tal-Kunsilli Lokali se tinżamm ġurnata fis-sena fil-kalendarju tagħha biex ukoll torganizza attività ta’ għoti tad-demm. Se tkun ukoll qiegħda: • Tippubblika poster ta’ din l-inizjattiva li għandu jingħata lil kull Kunsill li qed jipparteċipa biex jagħmlu f ’post viżibbli fil-lokalità.

• Tagħmel monitoraġġ ta’ dawk l-lokalitajiet li qed jiddikjaraw l-interess tagħhom f ’din l-inizjattiva u jżommu mal-ftehim.

• Fl-aħħar ta’ kull sena jiġi rikonoxxut il-Kunsill li minnu nġabar l-akbar ammont ta’ donazzjonijiet tad-demm ras għal ras skont l-ammont ta’ residenti.

Is-Servizz Nazzjonali tat-Trasfużjoni tad-Demm ukoll qed jimpenja ruħu sabiex jara li: • Jassisti fejn possibbli lill-Assoċjazzjoni u lill-Kunsilli Lokali biex jiġu mtellgħa dawn il-ġranet.

• Jagħti rendikont ta’ għotjiet li nġabru minn kull lokalità fejn tiġi rispettata l-pivatezza tal-persuni.

• Kull informazzjoni li tingħata għandha tiġi rispettata l-Protezzjoni tad-Data fuq l-individwu u liġijiet oħra relatati.

• Tippromwovi l-għoti taddemm fil-lokalitajiet fuq siti soċjali u midja oħra li l-istess Ċentru jipparteċipa fiha.

• Tqassam jew tuża materjal ta’ promozzjoni marbut ma’ din l-inizjattiva, li jingħata lilha mill-Assoċjazzjoni jew mill-Kunsilli Lokali. Dan il-materjal għandu jkollu stampat kemm il-logo tal-Assoċjazzjoni jew il-Kunsill rispettiv kif ukoll dak taċ-Ċentru Nazzjonali tat-Trasfużjoni tad-Demm.

Bil-Kunsilli Lokali, qed ikunu aktar parteċipi fit-tessut soċjali tas-soċjetà billi jkunu mhux biss qed imexxu l-lokalitajiet tagħhom imma wkoll imexxu b’eżempju u qed jagħtu lura xi ħaġa imprezzabbli lil dawk l-aktar li għandhom bżonn.

Fi kliem id-Direttur tal-Bank tad-Demm, bank mingħajr flus ifalli u Bank tad-Demm bla provvista ta’ demm, imutu l-ħajjiet.

19

kullhadd.com

IS-SAĦĦA L-EWWEL Josianne Cutajar Kandidata għall-Elezzjonijiet tal-Parlament Ewropew

Iktar kmieni din il-ġimgħa, ġie rrappurtat illi f ’dawn l-aħħar ħames snin, 13-il persuna li jaħdmu fil-biedja kellhom bżonn attenzjoni medika minħabba esponiment żejjed għall-pestiċidi fl-ajru. Din il-figura inkwetanti ma tinkludix dawk in-nies li kellhom bżonn għajnuna medika għall-istess raġuni, iżda ġew ikkurati fl-irziezet tagħhom stess.

X’inhu jiġri?

Sabiex il-prodotti, huma u jikbru, ma jiġux imħassra minn mard

hemm kemm jista’ jkun livell baxx ta’ residwu, b’mod li l-ikel ikun kemm jista’ jkun sigur għal min jikkunsmah.

L-Aġenzija Ewropea għas-Sustanzi Kimiċi (ECHA), u l-Awtorità Ewropea dwar is-Sigurtà fl-Ikel (EFSA) huma l-entitajiet ewlenin li japprovaw u jżommu għajnejhom fuq l-użu, il-livell u t-tip ta’ pestiċidi li jintużaw fil-pajjiżi Ewropej, kif ukoll fuq il-prodotti importati minn barra mill-Ewropa.

Xi jfisser għalina fil-ħajja ta’ Dawn jimxu mar-Regolamenti kuljum?

Ewropej dwar it-tqegħid fis-suq Il-kimika ta’ dawn il-pestiċidi ta’ prodotti għall-protezzjoni tħalli impatt fl-ikel li jasal fil-platt tal-pjanti u l-użu sostenibbli tagħna, u dan qiegħed jissarraf fi tal-pestiċidi. ħsara f ’ġisimna. Studji riċenti rabtu l-chlorpyrifos, pestiċida komuni X’jista’ jsir? f ’Malta, ma’ kundizzjonijiet neIr-regolamenti Ewropej, waqt li wroloġiċi fi tfal ta’ età żgħira. jagħtuna qafas bażiku biex nirregolaw dan il-qasam, mhumiex X’tgħid l-Ewropa? biżżejjed. L-ikbar nuqqas fis-sisteFi ftit kliem, l-Unjoni Ewropea, ma Ewropea nsibuh fil-proċess ta’ permezz tal-Parlament Ewropew awtorizzazzjoni tat-tip ta’ pestiċidi u l-Kummissjoni Ewropea, jestab- li jistgħu jitqiegħdu fis-suq, li, kif bilixxu l-livelli massimi ta’ residwu inhu, mhuwiex jaqdi lilna l-konta’ pestiċidi f ’kull tip ta’ prodott sumaturi.

It-tiġdid tal-permess għall-użu tal-ikel. L-għan hu dejjem li jkun jew parassiti, il-bdiewa jbexxu bil-pestiċidi.

Sfortunatament, f ’Malta għandna livelli għoljin immens ta’ użu ta’ pestiċidi, livelli li jaqbżu l-limiti legali lokali kif ukoll Ewropej. Mill-ħxejjex Maltin li ġew eżaminati, 1 minn kull 10 kienu jaqbżu l-limiti legali ta’ kimiċi. L-awtoritajiet diġà sostnew li dan jista’ jkun ta’ riskju għal saħħitna.

tal-glyphosate fil-bexx hu eżempju perfett li juri kemm dan il-proċess hu wieħed fallut. Dan il-pestiċida, li hu identifikat bħala wieħed karċinoġenu, ġie approvat abbażi ta’ rapport ikkompilat minn Monsanto, korporazzjoni Amerikana b’interessi kbar fil-bejgħ tal-istess pestiċida.

Huwa kruċjali li l-assessjar tal-pestiċidi li jiġu permessi fis-suq tagħna jkun wieħed trasparenti u effettiv. Fil-preżent, wieħed ma jistax ikollu fiduċja fis-sistema eżistenti, wara li rajna l-awtorizzazzjoni ta’ pestiċida karċinoġenu.

Bħala kandidata għall-Parlament Ewropew li għext qalb il-qasam agrikolturali Għawdxi, it-tisħiħ ta’ dan il-qasam hu wieħed mill-prijoritajiet tiegħi. Fil-Parlament Ewropew, ningħaqad bis-sħiħ mas-Soċjalisti, li diġà qegħdin jagħmlu pressjoni sabiex ir-Regolamenti Ewropej jiġu implimentati kif suppost, u sabiex aħna l-konsumaturi jkollna iktar serħan ilmoħħ dwar x’qegħdin nieklu ta’ kuljum. Inwassal ukoll il-prattiċi tajbin li għandna Malta, fosthom il-linji gwida dwar kif il-bdiewa

20.01.2019

jridu jinfurmaw il-ġirien qabel ma jużaw il-pestiċidi.

Soluzzjonijiet hemm: li għandna bżonn hija l-enerġija politika f ’livell Ewropew u nazzjonali sabiex immexxuhom u ninfurzawhom.

Studji riċenti rabtu l-chlorpyrifos, pestiċida komuni f’Malta, ma’ kundizzjonijiet newroloġiċi fi tfal ta’ età żgħira

IL-MUNITA EWRO U MALTA Noel Cassar Kandidat għall-Elezzjonijiet tal-Parlament Ewropew

Fil-bidu tas-sena, eżattament fl-1 ta’ Jannar 2019 ħabat l-20 anniversarju mill-introduzzjoni tal-munita ewro f ’għadd ta’ pajjiżi membri tal-Unjoni Ewropea. Fis-sena 1999, l-ewro kienet ġiet adottata f ’10 pajjiżi, fejn sentejn wara l-Greċja daħlet fiż-żona ewro wkoll. Dak iżżmien l-ewro kienet tintuża biss b’mod elettroniku. Fl-2002, il-munita elettronika bdiet tintuża b’mod fiżiku u b’hekk tneħħew il-muniti nazzjonali ta’ kull pajjiż li kien aċċetta li jdaħħal l-ewro.

Malta daħlet fl-Unjoni Ewropea fl-1 ta’ Mejju 2004, fejn tliet snin u nofs wara, jiġifieri fl-1 ta’ Jannar 2008, pajjiżna beda jad-

otta l-munita ewro flimkien ma’ Ċipru. Ma jfissirx li għax tkun stat membru fl-Unjoni Ewropea, awtomatikament se tkun tagħmel parti miż-żona ewro.

Fil-fatt, hemm pajjiżi bħar-Repubblika Ċeka, il-Kroazja, il-Bulgarija u sitt pajjiżi oħra li qegħdin membri fl-Unjoni Ewropea imma ma jużawx l-ewro. Kull pajjiż biex jissieħeb fiż-żona ewro jrid jagħmel sentejn f ’mekkaniżmu biex jobdi ċerti kriterji li jissejħu l-kriterji ta’ Maastricht.

B’mod sempliċi dawn huma: - Id-Defiċit annwali tal-Gvern relattivament mal-Prodott Gross Domestiku ma jaqbiżx it-3%.

- Id-Dejn tal-Gvern relattivament mal-Prodott Gross Domestiku ma jaqbiżx is-60%.

- Stabbiltà tar-rata tal-kambju tal-munita tal-pajjiż ma’ dik talewro mingħajr ħafna tensjonijiet.

- Hemm kriterji tekniċi rigward ir-rata ta’ inflazzjoni u r-rata tal-interessi fit-tul.

Illum hemm 19-il pajjiż tal-Unjoni Ewropea fejn l-ekonomija

taż-żona ewro kibret minn dak iż-żmien bi 72% għal €11.2 triljun u tinsab fit-tieni post bħala forza globali, wara l-Istati Uniti.

Apparti dawn il-pajjiżi hemm stati oħra zgħar bħall-Andorra, Monaco, San Marino u l-Vatikan li ma jagħmlux parti mill-Unjoni Ewropea imma xorta addottaw il-munita ewro. Meta Malta daħlet fiż-żona ewro, il-Bank Ċentrali ta’ Malta ma baqax jikkontrolla l-politika monetarja.

Dan ifisser li aħna ma bqajniex nikkontrollaw kemm għandhom ikunu rati ta’ interessi, imma kollox ikun ġej mill-Bank Ċentrali Ewropew. Xorta l-politika fiskali għadha u hija responsabbiltà tal-pajjiż. Meta qed nitkellmu fuq politika fiskali, qed nirreferu għat-tibdil fl-ispiża kapitali talGvern nazzjonali u fuq liġijiet relatati ma’ taxxi u d-dħul minnhom.

Il-ħajja ġovanili ta’ din il-munita ma kinitx ward u żahar.

Fil-bidu ta’ dan id-diċennju l-Ewropa kienet għaddejja minn kriżi finanzjarja, meta pajjiż bħall-Greċja kien f ’xifer li jfalli.

Pajjiżi oħra li kellhom problemi finanzjarji kienu Spanja, l-Italja, il-Portugall kif ukoll ir-Repubblika tal-Irlanda, li kollha kemm

huma kellhom kriżijiet nazzjonali u kellhom bżonn lill-Unjoni Ewropea tgħinhom. Għalkemm illum il-ġurnata, ftit minn dawn il-pajjiżi ħarġu mill-kriżi, għandna nsibu lill-Greċja u lill-Italja li għadhom jitħabtu mhux ftit meta d-dejn tagħhom relattivament mal-Prodott Gross Domestiku huwa 179% u 132% rispettivament.

Illum Malta hija waħda millpajjiżi li jħaddnu l-munita ewro bi storja ta’ suċċess. Pajjiżna għaraf jaqleb l-introduzzjoni ta’ din il-munita bħala opportunità.

Il-munita ewro għenet tagħmel lil pajjiżna iktar Ewropej u eqreb lejn il-kontinent. Biha kiber l-investiment f ’pajjiżna għax naqas ir-riskju ta’ varjazzjoni fir-rati tal-kambju. Għenet biex biljuni ta’ flus li ma kinux qegħdin fiċ-ċirkolazzjoni, jibdew jiġu kkonvertiti u jerġgħu jidħlu fl-ekonomija Maltija. Pajjiżna llum jinsab fil-quċċata tal-pajjiżi taż-żona ewro, speċjalment fejn jidħol il-qgħad u d-dejn relattivament mal-Prodott Gross Domestiku. Huwa fl-interess ta’ pajjiżna li ż-żona ewro tkun b’saħħitha għax dak jgħin biex jibdew jittieħdu deċiżjonijiet mill-aspett monetarju biex tibqa’

miexja ’l quddiem. Iż-żona ewro għandha l-isfidi tagħha wkoll, speċjalment fuq il-banek talpajjiżi tagħha.

L-importanti li nkomplu nħarsu ’l quddiem u naraw kif l-ewro tista’ tgħinna nikbru bħala pajjiż imma wkoll inħarsu kif bħala żona jkollna iktar impatt globali. Irridu nkunu proattivi u mhux reattivi, għax meta bħala żona konna reattivi bħal fil-kriżi tal-Greċja, kienet daqqa ta’ ħarta għall-ekonomija taż-żona Ewropea u l-effetti għadhom jinħassu sal-lum il-ġurnata.

Illum Malta hija waħda mill-pajjiżi li jħaddnu l-munita Ewropea bi storja ta’ suċċess

20

20.01.2019

kullhadd.com

IL-KRIŻI BREXIT Alex Agius Saliba Kandidat għall-Elezzjonijiet tal-Parlament Ewropew

Kobba mħabbla Din il-ġimgħa, wara li kien hemm skambju ta’ ittri bejn il-Prim Ministru Theresa May u l-Presidenti tal-Kunsill Ewropew u l-Kummissjoni Ewropea, ittieħed il-vot dwar l-arranġament tat-Tluq tar-Renju Unit mill-Unjoni Ewropea.

F’dawn l-ittri, May ippruvat tiċċara xi affarijiet, bit-tama li forsi l-Parlamentari fil-Commons ikunu jistgħu jaqblu ma’ dak li nnegozja l-Gvern tagħha. Ir-riżultat ta’ dan issa magħruf, imma filwaqt li May baqgħet fil-Gvern, il-kob-

ba mħabbla Brexit flok sabet tarf tagħha kompliet titħabbel.

F’dibattiti mqanqla sussegwenti, ħafna parlamentari riedu jgħidu tagħhom. Tista’ tgħid li ħafna minnhon qablu li dak li nnegozjat May ma jriduhx u li ma jridux li r-Renju Unit titlaq mill-UE bla arranġament negozjat. Però, ħadd ma offra soluzzjoni alternattiva, inkluż il-Kap tal-Oppożizzjoni u mexxej tal-Partit Laburista li qal ħafna imma qal xejn.

Issa, kif qalu tajjeb il-mexxejja tal-UE, il-ballun jinsab f ’saqajn Londra u May biex jgħidu x’qed jipproponu jekk mhux dak li ġie negozjat. Fil-fatt, May għanda sa nhar it-Tnejn li ġej (għada) biex tmur lura quddiem il- Parlamentari tagħha fil-Commons biex tgħid x’inhu l-pjan alternattiv tagħha.

F’dan ir-rigward tajjeb li wieħed jirrimarka li l-UE diġà għamlitha ċara li n-negozjati mhux ser jerġgħu jinfetħu fuq il-pakkett li ġie maqbul.

Jien nemmen li wara li l-Prim Ministru May għamlet dikjarazzjonijiet ċari dwar il-pożizzjoni tagħha li taqbel mal-Arranġament,

ftit hemm għażliet x’tagħmel.

Fl-opinjoni tiegħi, hemm tliet għażliet: li tmur lura għand il-poplu biex tisma’ x’jgħid, li titlaq b’no deal jew inkella tagħmel talba biex jiġi estiż artiklu 50 sakemm jiġu konklużi negozjati differenti. Ċert li l-aħjar waħda li l-ewwel għażla.

Sadanittant, għandna bħala pajjiż nibqgħu nippreparaw għall-agħar xenarju possibbli – tluq mingħajr arranġament.

Tluq bla arranġament: Jiġi evitat at all costs?

Din il-ġimgħa, fi vlogg ta’ kandidat tal-PN għall-elezzjonijiet talPE, saret talba lill-UE u l-mexxejja tagħha biex jevitaw no deal at all costs minħabba r-riperkussjonijiet tagħha.

Ovvjament nifhem l-emozzjoni u d-dwejjaq li r-Renju Unit se jħalli lill-UE fih. Dan hu sentiment li naqsam. Ħadd ma xtaq jara r-Renju Unit jitlaq mill-UE, wisq inqas Malta.

Madanakollu, konvint u ċert li nkunu qed naraw sa mneħirna jekk ngħidu li għandha tiġi evitata

no deal at all costs.

Lesti li biex nevitaw no deal, nipperikolaw l-integrità tas-suq waħdieni – wieħed mill-akbar assi tagħna?

Lesti li nittolleraw sitwazzjoni fejn aħna bħala stat membru għandna obligazzjoni u benefiċċji imma r-Renju Unit ikollu benefiċċji biss?

Fil-fehma tiegħi, it-tweġiba għal dawn hi definittivament LE. L-impatt fuqna u fuq Malta

Ħafna qed jaraw Brexit bħala xi ħaġa li qed issir fi Brussell u Londra. Però din se taffettwana lkoll. Jien infurmat li lokalment, ilGvern qed jipprepara għal no deal f ’diversi oqsma, inkluż għaċ-ċittadini tar-Renju Unit li hawn f ’Malta.

Tajjeb li wieħed jinnota wkoll li Malta minn dejjem kellha relazzjonijiet b’saħħithom mar-Renju Unit u allura nistgħu, f ’oqsma fejn m’hemmx kompetenza tal-UE, nisfruttaw dawn. F’dan ir-rigward, wieħed irid jirrimarka wkoll li l-Prim Ministru May diġà tat assikurazzjonijiet lill-Maltin li

qegħdin fir-Renju Unit li se jkunu jistgħu jibqgħu u li l-Gvern tagħha kommess li japplika l-maġġoranza tal-arranġament tat-tluq f ’każ ta’ no deal f ’dak li għandu x’jaqsam maċ-ċittadini u d-drittijiet tagħhom.

F’każ ta’ no deal allura, l-akbar disturbanza tkun f ’ċerti oqsma ta’ kummerċ fejn jista’ jkun li minħabba li l-arranġamenti internazzjonali mhux benefiċjali daqs is-suq waħdieni nispiċċaw b’xi prezzijiet ogħla jew bla prodotti.

Lesti li nittolleraw sitwazzjoni fejn aħna bħala stat membru għandna obbligazzjoni u benefiċċji imma r-Renju Unit ikollu benefiċċji biss?

DEMOKRAZIJA B’SAĦĦITHA Miriam Dalli Membru Parlamentari Ewropew

L-aħħar rapport tal-Economist Intelligence Unit poġġa lil Malta mal-ewwel 20 pajjiż fid-dinja li jitqiesu bħala demokrazija sħiħa.

Pajjiżna flimkien mal-Ġermanja, il-Finlandja u Spanja huma l-uniċi tliet membri tal-UE li kabbru l-punteġġi tas-sena l-oħra.

Membri oħra fl-UE bħall-Estonja, il-Portugall, Franza, il-Belġju, l-Italja, ir-Repubblika Ċeka u Ċipru ġew klassifikati bħala demokraziji defiċjenti. Ma’ dawn hemm ukoll l-Istati Uniti tal-Amerka.

L-ewwel riflessjoni hija l-ħila li biha l-Gvern Laburista mmexxi minn Joseph Muscat ikkonsol-

ida d-demokrazija. Pajjiżna gie eżaminat fuq ħames punti li jsawru d-demokrazija. Dawn huma l-proċess elettorali u l-pluraliżmu, il-funzjoni tal-gvern, il-parteċipazzjoni politika, il-kultura politika, u l-libertajiet ċivili. Dawn huma wkoll indikaturi ta’ fejn irridu nagħmlu aktar.

Il-punteġġ dwar parteċipazzjoni politika huwa konferma oħra dwar kemm hija bżonjuża r-riforma politika li żżid il-parteċipazzjoni tan-nisa fil-politika, fost riformi oħra. Riforma li tista’ twassal biex mill-10 pajjiżi fl-Unjoni Ewropea, pajjiżna jitla’ fost ta’ fuq nett ukoll f ’dan l-indiċi. Dwar dan ninsab kburija bil-programm LEAD li fih inkompli nara l-kwalità għolja tal-parteċipanti li għandhom ħafna x’joffru lil Malta u lis-soċjetà tagħna.

Dan huwa rapport li jkompli jimliena mhux biss bil-kuraġġ li qed naħdmu fid-direzzjoni t-tajba, imma wkoll li nkomplu naħdmu biex dejjem intejbu l-qagħda ta’ pajjiżna, mhux l-inqas fejn tidħol id-demokrazija, is-saltna tad-dritt u s-sistema ġudizzjarja.

Ir-riżultati jiġu għaliex tkun ħdimt

għalihom, kif ħdimna biex matul is-snin li ilna fil-gvern, daħħalna riformi li biddlu ċerti setturi millqiegħ.

Fosthom insibu t-tneħħija tal-preskrizzjoni minn fuq ilpolitiċi li jagħmlu att ta’ korruzzjoni; ir-riforma kostituzzjonali għas-settur tal-Ġustizzja li introduċiet sistema aktar trasparenti għall-ħatriet tal-ġudikanti; il-liġi li tagħti protezzjoni lill-Whistleblower – liġi li f ’rapport iffinanzjat mill-Unjoni Ewropea ġiet klassifikata fost l-aqwa fl-Ewropa; il-liġi ġdida dwar il-midja u l-malafama li tagħti libertajiet bla preċedent lill-espressjoni ġurnalistika u li tagħlaq il-kapitlu dwar libelli kriminali; waqqafna kumitat parlamentari li jagħmel skrutinju fuq l-iktar ħatriet pubbliċi regolatorji u diplomatiċi u introduċejna l-liġi dwar il-finanzjament tal-partiti. Hija lista li bil-provi qed tħalli impatt fuq dan is-settur. Imma mhix il-lista finali.

Dan il-Gvern, li ma jiddejjaq xejn mill-kritika kostruttiva, dar ukoll fuq il-Kummissjoni Venezja biex teżamina l-preġji u d-difetti tad-demokrazija tagħna. Din

il-Kummissjoni ħarġet bil-konklużjonijiet tagħha u l-Gvern diġà wiegħed li se jimplimenta s-suġġerimenti li hemm biex titjieb id-demokrazjija.

Fl-1973 kellna l-ewwel Kostituzzjoni Repubblikana u issa wasal iż-żmien biex ikollna t-tieni bħalma diġà ħabbar il-Prim Ministru Joseph Muscat. Wasal iż-żmien li ċerti riformi jiddaħħlu fil-kostituzzjoni. Riformi li għandhom bżonn il-vot tal-Oppożizzjoni u wieħed jittama li l-Oppożizzjoni tieħu dan kollu bis-serjetà.

Ir-rapport tal-Economist Intelligence Unit huwa importanti wkoll meta wieħed jiftakar li dan ħareġ wara sentejn li d-demokrazija ta’ pajjiżna kienet taħt attakk kontinwu. Niftakru kemm qalu li f ’pajjiżna m’hawnx libertà tal-kelma u li r-rule of law tinsab mhedda. Kien hemm min pinġa lil pajjiżna qisek tibża’ toħroġ mid-dar.

Iżda bil-mod il-mod, il-verità tibda toħroġ. Bħalma ħarġet il-verità fil-każ Egrant u l-ħrafa li kienet inħolqot kontra l-Prim Ministru u l-familja tiegħu. Issa wkoll digriet mill-Imħallef Giovanni Grixti li uża l-kelma “spekulazzjoni”, fost

raġunijiet oħra, meta ċaħad it-talba li kien ressaq l-Eks Kap tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil biex jiġu investigati numru ta’ persuni fosthom il-Prim Ministru.

Ngħixu f ’pajjiż demokratiku fejn ta’ kuljum naħdmu biex inkomplu ntejbu s-sistemi tagħna bħalma jixhdu r-riformi. Għal min hu interessat biss li jibqa’ jimmina l-istituzzjonijiet ta’ pajjiżna nfakkru li d-demokrazija tistrieħ fuq il-verità u l-integrità.

Pajjiżna flimkien mal-Ġermanja, ilFinlandja u Spanja huma l-uniċi tliet membri tal-UE li kabbru l-punteġġi tas-sena l-oħra

21

20.01.2019

kullhadd.com

reċensjoni tal-ktieb

L-AVUKAT L-Avukat Joseph Grech huwa mfittex ħafna speċjalment biex jiddefendi lill-minuri li jkunu għaddejjin minn problemi kbar.

Hu l-persuna ideali biex tifhimhom għaliex l-istess uġigħ ġarrbu fi tfulitu u żgħożitu.

Minn fomm l-Avukat innifsu nsiru nafu kif in-nisġa ta’

ġrajjiet u ħsibijietu ssawret minnu avukat tar-ruħ, missier ta’ familja, u l-aqwa difensur ta’ dak li huwa tajjeb.

In-narratur qatt ma seta’ jifhem kif l-omm bijoloġika tiegħu abbandunatu, qisu qatt ma kien jifforma parti minnha.

Imma t-tfajjel ma ngħalaqx fih

innifsu, iżda fittex l-għajnuna.

Il-ġlieda f ’dan it-tifel timmanifesta ruħha kemm-il darba hekk kif kien qed jikber u jimmatura.

X’hemm lest għalih? Id-destin se jerġa’ jlaqqgħu ma’ ommu sabiex forsi fl-aħħar jirnexxilu jħaddanha miegħu u jgawdiha?

biex jinformaw. Dan mhux faċli meta jkunu qed jgħixu f ’familja li ma tifhimhomx, li ma jiħdux il-kura ordnata mill-professjonisti kif suppost, li ma jiħdux il-kura ordnata mill-professjonisti kif suppost, li jmorru fi skola li ma tilqagħhomx, li jkunu ttimbrati b’demm ħażin mal-pulizija u li jkunu mwarrbin jew imkeċċijin ’l hemm għax imxajtnin, jew mhux fdati meta jmorru jfittxu x-xogħol.

Lil dawn l-iżvinturati jiena nifhimhom sew għax kont f ’xenarju simili u esperjenzajt dik il-mibegħda kollha minn kulħadd, ħlief minn ftit persuni u mingħajr ħafna daqq ta’ trombi.

Missieri kien jemmen ħaf-

na fija u mill-ewwel induna li kelli potenzjal. Hu baqa’ jsus warajja u jissapportjani sakemm fl-aħħar qbadt it-triq it-tajba u rnexxejt bil-kbir. Ħadd qatt ma kien basar li, għalkemm ġej minn familja mfarrka, imħawda, u mgerfxa kelli naqbad din il-professjoni.

Kemm kien importanti li missieri kien jemmen fija u li jirsisti warajja fl-ewwel snin ta’ ħajti biex noħroġ minn dak il-ħama li bħala familja konna mdeffsin fih. Ommi kienet telqet ma’ wieħed bla kliem u bla sliem u jien spiċċajt ngħix ma’ missieri.

Ma kien jimpurtaha la minn missieri u lanqas minni. Id-divertiment u l-bluha kienu jiġu l-ewwel f ’ħajjitha.

SILTA MILL-KTIEB Jiena Dr Joseph Grech.

Miżżewweġ, għandi żewġt itfal, u naħdem għal rasi ta’ avukat.

Ikolli nistqarr, bl-umiltà kollha, li mfittex ħafna minn dawk il-minuri li jkunu għaddejjin minn problemi kbar fis-soċjetà. Inkun mistieden minn ħafna skejjel u stazzjonijiet tat-televixin u r-radju biex nitkellem fuq il-liġi u l-imġiba tażżgħażagħ. Qed nirreferi għal dawk il-minuri, li għalkemm ta’ età żgħira diġà qegħdin f ’inkwiet kbir mal-iskola, mal-pulizija, mal-familji, ma’ sħabhom, fuq ix-xogħol, u magħhom infushom. Nagħmel l-almu tiegħi kollu biex dawn il-minuri jieħdu l-kura kollha li jkollhom bżonn u li jingħataw iċ-ċansijiet kollha

Mistoqsija: Min kien baqa’ jsus wara Joseph?

Ibagħtu r-risposta tagħkom lil: Kompetizzjoni Ktieb, KullĦadd, ONE Complex A 28B, Industrial Estate, il-Marsa MRS 3000, u tidħlu biċ-ċans li tirbħu l-ktieb L-AVUKAT. Ir-rebbieħ jitħabbar nhar il-Ħadd 27 ta’ Jannar.

Ir-rebbieħa huma mitluba jiġbru l-ktieb mill-ONE Complex, il-Marsa, billi jippreżentaw il-karta tal-identità, flimkien mal-ittra li se tintbagħtilhom minn din il-gazzetta, mit-Tlieta sal-Ġimgħa bejn id-09.00 u t-15.00, u s-Sibt bejn l-10.00 u l-16.00, festi pubbliċi esklużi.

Intant, ir-rebbieħ tal-ktieb FRASCATI huwa: ANGELO VASSALLO - SAN ĠWANN

IDĦOL BIĊ-ĊANS LI

TIRBAĦ €100

03

Ġemma’ l-kupuni ta’ ħames ġimgħat wara xulxin kif ukoll wieġeb il-mistoqsija marbuta mal-aħbarijiet. Ibgħathom f’daqqa lil: KOMPETIZZJONI €100, KullĦadd, ONE Complex, A 28 B, Industrial Estate, Il-Marsa MRS 3000 xxx

Tweġiba:

Isem:

Indirizz:

Numru tat-telefown:

22

20.01.2019

kullhadd.com

VIŻJONI LI QED ISSIR REALTÀ Li persuna tgħix b’ċerta passjoni huwa tajjeb ħafna, għax b’hekk iżżomm il-passatemp għaddej fuq ritmu tajjeb. Ikun xi jkun, għax pass wara pass jasal kulħadd. Dan l-aħħar sirt naf b’żeffiena u direttriċi artistika, koreografa u għalliema internazzjonali taż-żfin. Qed nirreferi għal Cheryl Lofreda.

Għandha 22 sena u tgħix il-Fgura. Taħdem bħala għalliema taż-żfin; ġeneru Hip hop u Urban dance. Meta ma tkunx qed tiżfen, tkun qiegħda ssajjar, taħdem fuq ideat ġodda jew inkella msiefra.

Kieku kellha tiddeskrivi lilha nnifisha tgħid li hi bniedma paċenzjuża immens. Dejjem tara kif ser tgħin lil ħaddieħor u tara kif se taqsam dak li għandha ma’ nies oħra. Dik hija n-naħa l-pożittiva. Min-naħa l-oħra, jaf kultant tkun kemxejn rasha iebsa u tiddejjaq tistenna.

Il-Hip hop, apparti li huwa stil ta’ żfin, huwa wkoll kultura u ġeneru ta’ mużika wkoll. Bħala tekniċi hemm diversi bħal foundations, linji, bilanċ, sharpness,

footwork, waves, levels, popping, motions u ħafna iżjed. Dawn huma ftit mill-ħafna affarijiet li Cheryl tiffoka fuqhom kemm bħala żeffiena u anke għalliema.

Minn mindu kienet ta’ età żgħira kienet turi interess kbir speċjalment fl-istil tal-Hip hop. Illum hija żeffiena u direttriċi artistika, koreografa u għalliema internazzjonali taż-żfin. Staqsejtha kif tħajret tibda ż-żfin u kif eventwalment żviluppat it-talenti tagħha, speċjalment tikkunsidra l-fatt li bdiet tattendi lezzjonijiet taż-żfin fl-età ta’ 15-il sena.

“Onestament naħseb li hawn min tkun ġo fih u hawn min le, imma ma jfissirx li xorta ma jistax jipprattikah jekk ikun jixtieq. Niftakar li minn età żgħira ħafna kont nisma’ lil oħti ddoqq ċerti diski ta’ ġeneru Hip hop u kont noqgħod niżfen fi-kamra tiegħi. Meta kelli 15-il sena, sħabi kienu se jibdew jattendu xi lezzjonijiet taż-żfin u jiena ovvjament tħajjart u m’għidtx le.

It-talent naħseb li żviluppa iktar u iktar minn mindu bdejt ngħallem, minn meta kelli 16-il sena;

Apparti minn hekk nixtieq li bil-mod il-mod pajjiżna stess jibda japprezza iktar din id-dixxiplina u l-arti, u wkoll joħloq xi xogħlijiet għal żeffiena professjonali Maltin

sena biss wara li bdejt. Hi daqsxejn ta’ storja twila. Però, iktar ma tgħallimt, iktar irrealizzajt kemm għallimt lili nnifsi, mbagħad apparti minn hekk, kont ukoll sifirt xi seba’ darbiet barra minn Malta biex inkun nista’ nkompli nitħarreġ u niżviluppa ċerti ħiliet,” bdiet tgħidli Cheryl.

L-għan tagħha li tgħin liż-żeffiena jkomplu jsegwu dak li jixtiequ Tant immotivat ruħha u dejjem kienet titħarreġ li fi Frar 2016 fetħet il-kumpanija u l-iskola tażżfin tagħha f ’Ħal Qormi meta kien għad kellha biss 20 sena.

Fil-fatt wara li kienet ilha erba’ snin tgħallem, iddeċidiet li tiftaħ studio żgħir għal rasha fejn tkun tista’ titfa’ l-ideat kollha tagħha u taħdem fuqhom. “Illum il-ġurnata, bosta studenti jattendu għal-lezzjonijiet tiegħi u ħafna minnhom ilkoll drawni. Minn mindu bdejt niżfen kelli viżjoni u bil-mod il-mod qed jirnexxili nagħmilha ssir realtà. L-għan tiegħi hu li ngħin liż-żeffiena jkomplu jitjiebu u jsegwu dak li jixtiequ. Grazzi għal ħafna nies madwari, dan kollu beda jsir realtà u bl-għajnuna kemm tagħhom u kemm tiegħi flimkien qed naħdmu u nirnexxu. Waħda mir-raġunijiet li xtaqt niftaħ skola għal rasi hi li minn dejjem xtaqt nitħallat ma’ żeffiena oħra.

Naħseb li Malta hawn daqsxejn ta’ problema minħabba li żeffiena ma jridux li jitħalltu ma’ żeffiena oħra. Nifhem li ftit kompetizzjoni tagħmel tajjeb għax għal

ċertu nies tkun il-motivazzjoni tagħhom, imma fl-aħħar millaħħar aħna lkoll qegħdin nipprattikaw xi ħaġa li hija għal qalbna. Minflok ningħaqdu u nagħtu isem lil Malta, hawn min qed jinfired u joħloq mibegħda bla bżonn. Jiena nemmen li taf kemm taf qatt mhuwa biżżejjed u allura importanti li dejjem tibqa’ tistinka u titgħallem. Illum il-ġurnata hawn ħafna organizzazzjonijiet li qed jgħinu biex jimbuttaw ix-xena taż-żfin ’il quddiem,” elaborat miegħi Cheryl.

Ta’ min jgħid li ħadet sehem f ’bosta kompetizzjonijiet lokali u saħansitra anke ġiet fl-ewwel post f ’R16 Malta, Bass Camp Malta 2017 fil-kompetizzjoni tal-gruppi u anke fil-kompetizzjoni tal-istil liberu u RedBull Dance Your Style 2018. “Għalija li rnexxieli nirbaħ dawn il-kompetizzjonijiet huma ta’ tifsira kbira u li tgħallimt hu li qatt m’għandi nieħu xejn for granted.

Onestament ma tantx nipprepara ruħi sakemm ma tkunx xi kompetizzjoni bi grupp. Fil-każ t’hekk nipprepara għaliha sew biex naħdem fuq il-koreografija. Però meta jkun hemm kompetizzjonijiet oħra speċjalment dawk ta’ stil liberu freestyle ma nkunx qed nittrenja għalihom tlett ijiem jew ġimgħa biss qabel il-kompetizzjoni, iżda nkun ili nipprepara lili nnifsi għal minn tal-inqas sena sħiħa. Kull darba li nipprattika, ma nagħmilhiex biex nirbaħ biss, iżda biex kull darba nżid iżjed kunfidenza fija nnifsi u dejjem nibqa’ nitjieb,” sostniet

miegħi.

Qlibt l-intervista dwar il-Bass Camp. Fil-fatt sirt naf li huwa programm ta’ ġimgħa fejn għalliema professjonisti internazzjonali u popolari taż-żfin Hip hop iżuru Malta u jagħtu lezzjonijiet lil dawk iż-żeffiena kemm Maltin u Għawdxin kif ukoll barranin li jattendu dan l-avveniment. Ħallejt f ’idejha sabiex telabora aktar. “Avveniment bħal dan fejn idum ġimgħa sħiħa jsir darba f ’sena għaliex jikkonsisti f ’ħafna ħin ta’ ħidma u organizzazzjoni. Oħrajn bħal ngħidu aħna programm ta’ tlett ijiem isir qisu tliet darbiet jew iktar fis-sena.”

Waqt din l-intervista, skoprejt li darba fost l-oħrajn wieħed mill-ġurija ta’ xi kompetizzjoni li kienet ħadet sehem fiha Cheryl kien għoġbu l-istil ta’ żfin tagħha u kien staqsa għad-dettalji tagħha fejn stedinha biex issiefer barra minn xtutna u tifforma parti minn grupp ta’ 40 żeffien u żeffiena magħżula minn madwar id-dinja. Hawnhekk kellha ċ-ċans li tieħu sehem f ’wirja teatrali li saret ġo Barċellona fi Spanja. Apparti minn hekk, wara li lestiet il-prestazzjoni tagħha reġgħet ġiet mistiedna biex iżżur ħafna pajjiżi oħra fejn apparti li tgħallem u tassisti, kellha anke l-opportunità li tipprattika ż-żfin ma’ nies famużi fix-xena tal-Hip hop. F’temp ta’ sitt xhur, żaret il-Ġermanja, Spanja, il-Kroazja, l-Ukrajna, Franza, il-Belġju, l-Italja, l-Olanda, il-Messiku u l-Amerka. “Kont ferm eċitata u ferħana fl-istess ħin meta tawni

23

20.01.2019

kullhadd.com

l-aħbar li kont se nuri t-talent tiegħi f ’World of Dance ta’ Berlin fil-Ġermanja u fil-Messiku fejn kont biss se nagħmel performance b’koreografija ta’ ħaddieħor.”

Verament tixtieq tara bidla f ’Malta meta tiġi għax-xena tal-Hip hop Ta’ min jgħid ukoll li bis-saħħa taż-żfin Cheryl tista’ tgħid li żaret ħafna pajjiżi mid-dinja.

Fil-fatt qatt ma kienet tobsor li xi darba se żżur daqstant pajjiżi madwar id-dinja speċjalment fi żmien daqshekk qasir. “F’temp ta’ xahar wieħed biss, kont diġà żort tliet pajjiżi differenti. Li nista’ ngħid huwa li opportunità qatt ma tista’ tgħid meta se titfaċċa! Għalhekk nemmen li dejjem importanti li wieħed jagħti l-mija fil-mija tiegħu.

Verament ferħana u grata għal dak kollu li bħalissa hu għaddej f ’ħajti! Qatt ma stennejt li se nkun qiegħda nitħarreġ u niltaqa’ mal-idoli tiegħi, li llum il-ġurnata nsejħilhom ħbieb.

Iltqajt ma’ ħafna żeffiena differenti li ħadt gost niżfen u nitkellem magħhom. Rajt u esperjenzajt kulturi differenti. Għadni sa issa qed nipproċessa dak kollu li ġara f ’dawn l-aħħar xhur,” ikkonfermat miegħi.

Kollox ma’ kollox, Cheryl hija persuna li għandha għal qalbha ħafna ż-żfin u motivata immens.

Ridt inkun naf b’liema modi qed tipprova tkompli tgħin u timbotta ż-żfin f ’pajjiżna. Fil-fatt żvelat miegħi li tipprova tgħin kif tista billi tissapportja avvenimenti taż-żfin, tinkludi ż-żeffiena kollha li taf f ’avvenimenti u l-iktar ħaġa importanti hi li tagħti s-sapport kollu tagħha lil kull żeffien għax verament tixtieq tara bidla f ’dan il-pajjiż

meta tiġi għax-xena tal-Hip hop. “Nixtieq li kieku jkun iktar apprezzat. Anke meta nsiefer u nirrappreżenta lil Malta dejjem, għax ukoll nixtieq nara isem pajjiżna ħdejn pajjiżi oħra! Apparti minn hekk nixtieq li bilmod il-mod pajjiżna stess jibda japprezza iktar din id-dixxiplina u l-arti, u wkoll joħloq xi xogħlijiet għal żeffiena professjonali Maltin,” stqarret miegħi.

Fl-aħħar nett ħallejt f ’idejha sabiex tgħaddi messaġġ lill-qarrejja ta’ din il-gazzetta.

“Il-messaġġ li nixtieq ngħaddi huwa għal kulħadd speċjalment għaż-żgħażagħ li jixtiequ jagħmlu ħafna affarijiet f ’ħajjithom imma jibżgħu li mhux se jirnexxilhom. Qatt taqta’ qalbek għax opportunità taf tiġik meta tkun eżatt se żżarma kollox.

Dejjem ibqa’ ppersisti u kompli aħdem u ġġieled għal dak li tixtieq f ’ħajtek. Ftakar li ħajtek hija tiegħek u int biss tiddeċiedi xi trid. Nixtieq ngħid ukoll li qatt tagħti kas in-nies li se jippruvaw iwaqqfuk għax fl-aħħar mill-aħħar int biss taf x’jagħmlek kuntent. Dejjem staqsi lilek innifsek “jien verament kuntent? X’nixtieq nagħmel jew x’nixtieq li nnaqqas mir-rutina ta kuljum?” Hekk issib il-paċi f ’ħajtek u tgħix iktar seren. Ovvjament ostakli dejjem se ssib fil-ħajja, però dejjem tista’ tirbaħhom, tqal kemm huma tqal.

Għal dawk iż-żeffiena kollha li qed jaqraw dawn l-erba’ kelmiet, ftakru li jekk tixtiequ verament tmexxu u tikbru fiż-żfin, tridu tissapportjaw u tattendu l-avvenimenti taż-żfin li jiġu organizzati biex intom tieħdu kemm tistgħu informazzjoni. Ftakru wkoll li tridu tissapportjaw lil xulxin, għax hekk biss nistgħu nimxu ’l quddiem,” temmet tgħid Cheryl.

24

20.01.2019

kullhadd.com

“EL PRET DE RATANÀ”

Għan-nies tal-Lombardia, Dun Giuseppe Gervasini, kien u għadu mfakkar bid-djalett lokali, bħala “El Pret de Ratanà”, jew il-qassis ta’ Retenate, darba frazzjoni ta’ Vignate, illum fit-territorju ta’ Rodano, fejn kien kappillan bejn l-1897 u l-1901.

Minkejja li qatt ma kien formalment meqjus bħala kandidat għall-qdusija, in-nies tal-post għadha sal-preżent tqimu bil-bosta. Iżda x’għamel dan il-qassis, biex f ’erba’ snin biss fil-parroċċa msemmija, waħħad daqstant ismu magħha u ssawru madwaru, elementi eżotiċiżmiċi u leġġendarji? U għal xiex sa tant snin fuq mewtu, in-nies għadha toħnoq qabru, u l-figura tiegħu għadha suġġetta ta’ pubblikazzjonijiet diversi?

Min kien?

Twieled f ’Robarello di Sant’Ambrogio Olona, fil-Varese, fir-reġjun tal-Lombardia, fl-Italja, iffurmat dik il-ħabta minn 630 ruħ mingħajr il-preżenza tal-ebda skola, fi ħdan familja fqira fl-1 ta’ Marzu 1867 f ’dar li għadha wieqfa sal-lum fit-triq li tieħu għas-Sacro Monte ta’ Varese.

Missieru Antonio kien jaħdem f ’barriera, waqt li ommu Lui-

gia kienet impjegata f ’fabbrika li kienet tieħu ħsieb l-ipproċessar ta’ fibri tessili. L-ewwel wild fost ħamest itfal, li minnhom laħaq l-età adulta hu biss, trabba fil-kwartier infami taż-żona Porta Garibaldi f ’Milan u ta’ kuljum kien ikollu jterraq tliet kilometri biex jattendi l-iskola fi Pjazza San Martino f ’Varese. Peress li wera sa minn ċkunitu intelliġenza partikolari, il-ġenituri tiegħu ħadu ħsieb jibagħtuh ikompli jistudja filKulleġġ Kristofru Colombo ta’ Varese. Wara l-mewt ta’ missieru fl-1880, l-omm kitbet lil binha fil-Kulleġġ ta’ Valdocco f ’Turin, imwaqqaf minn San Ġwann Bosco, li dik il-ħabta kien għadu ħaj, wara li ċ-ċkejken esprima magħha x-xewqa tiegħu li jkompli bl-istudji għas-saċerdozju. Biex tagħmel dan, l-omm fittxet l-għajnuna tal-familja Bianchi, proprjetarja ta’ fabbrika tal-qniepen kif ukoll l-istess dar li fiha kienet toqgħod. Lura fil-Lombardia, issokta għaddej b’aktar studji fil-liċeo ta’ Monza u wara l-mewt ta’ ommu fl-1885, għaddha għas-Seminarju ta’ Milan f ’corso Venezia, fejn temm il-korsijiet tiegħu.

Sadanittant, matul is-sena ta’ lieva mwettqa bejn l-1887 u l-1888, is-seminarist żagħżugħ ġie wiċċ imb wiċċ mar-realtà

kiefra tal-mard konsegwenza ta’ dak li seħħlu jara madwaru waqt li kien assenjat fil-qasam sanitarju. It-tali sitwazzjoni wasslitu sabiex jibda jfittex rimedji għal kundizzjonijiet diversi, u aktar minn hekk, iddon jew il-kariżma tal-fejqan.

Ordnat presbiteru fil-Katidral ta’ Milan fil-11 ta’ Ġunju 1892, qaddes il-“prima messa” tiegħu f ’raħal twelidu, ċioè f ’Sant’Ambrogio Olona. It-tali idea tiegħu iżda ma damitx ma wasslitu biex jitpenġa bħala qassis “skomdu” f ’għajnejn is-superjuri tiegħu, li minn hemm ’il quddiem bdew iħarsu lejh b’suspett. Dan wassal għal trasferimenti kontinwi minn parroċċa għal oħra: minn Pogliano Milanese għal Cabiate, minn San Vittore al Corpo f ’Milan għal Dergano, u minn Peregallo di Lesmo għal Retenate, liema lok kellu jitwaħħad hekk miegħu, li bħalma rajna, in-nies għadha tirreferi għalih b’rabta ma’ din il-lokalità.

Għaliex Retenate?

Mela ġara li tul il-permanenza tiegħu f ’dan il-post, il-fama ta’ Gervasini bħala tawmaturgu li kellu l-ħila jfejjaq lil dak li jkun minn varjetà sħiħa ta’ mard, mhux biss permezz ta’ ħxejjex mediċinali li kien jipprovdi,

imma wkoll - skont xi wħud b’doni soprannaturali, xterdu hekk bil-kbir mal-metropoli tal-Lombardia, li mijiet bdew ifittxu li jirrikorru għandu flonk għand it-tobba sforz ta’ nuqqas fiduċja lejn il-mediċina “uffiċjali”. Dan wassal biex il-figura tiegħu ma damitx ma ddawret f ’waħda mill-aktar popolari mal-poplu, biss dan kollu wassal biex ikompli jidher dejjem aktar spjaċevoli f ’għajnejn il-kleru ta’ Milan u s-superjuri tiegħu. Il-Konti Alessio Greppi, li lilu kienet tgħajjat il-parroċċa ta’ Retenate bħala fewdu tal-familja, hekk ħadha kontrih kemm dam filpost, li fl-1901 staqsa u kiseb mingħand l-Arċisqof ta’ Milan, il-futur beatu Andrea Carlo Ferrari, is-sospensjoni tiegħu “a divinis”, deċiżjoni li kienet madanakollu aktar tard revokata.

L-istejjer leġġendarji li ssoktaw jinbtu fuqu waħda wara l-oħra jagħtuna karatteristiċi multipliċi dwaru: għal uħud kien bniedem li jimbuttak li ma kien ħabib xejn tal-ħasil, waqt li għal oħrajn kien bniedem b’natural li jiġbdek. Jirrakkontaw li dakinhar tal-“prima messa” tiegħu, wasal l-aħħar wieħed għall-ikla li saret ad unur tiegħu. Biss jidher li l-“unur” dawk miġbura nsewh, għax mhux biss kielu

u xebgħu, imma li kien baqa’ xeħtuh ġo gallinar għat-tiġieg.

Meta qalulu li għalih ma kien fadal xejn għax it-tilqit mar għat-tiġieġ, bl-umiltà kollha mar fil-gallinar inkwistjoni, qabad il-pagna u kiel minnha. Jirrakkuntaw ukoll li kull ġimgħa jew aktar kien jerħilha lejn Milan u biex jagħmel dan kien l-ewwel jimxi t-triq li tieħu għal Cascina Bianca, jasal sa fejn il-Cassina de’ Pecchi u minn hemm jirkeb it-tramm li minn Gorgonzola kien jasal sal-belt.

Matul il-mixja tiegħu għattramm, Dun Giuseppe kien issoltu jgħid il-brevjar. Issa jum minnhom ġara li t-tramm wasal qabel il-ħin, iżda minkejja dan, il-qassis xejn ma ħabbel rasu u bil-lajma l-lajma, issokta għaddej bil-passi kajmana tiegħu jirreċita l-Uffiċċju Divin.

Ix-xufier, meta rah riesaq lejn it-tramm b’dik il-kalma kollha, xeba’ jistennieh, qiegħed ittramm fil-mozzjoni u qabad se jerħilha għal triqtu. Iżda ġara li t-tramm baqa’ donnu mwaħħal fil-post u ħadd u xejn ma seta’ jħarrku mqar pulzier. Dan sakemm rikeb Dun Giuseppe, li mal-kelmiet “adess te podet moeuves”, lix-xufier, it-tramm inħall mill-morsa li donnu sab ruħu fiha u rħielha għal għonq it-triq. Dan il-fatt, flimkien ma’ tant u tant rakkonti oħra, kienu

25

20.01.2019

kullhadd.com

aktar minn biżżejjed biex jiġb- biex ineħħi demm ħażin. Lil xi wħud kien jagħtihom ukoll jiekdu l-kurżità tan-nies! lu bieqja soppa mħejjija minnu jew frott u pasti mmuffati, bħala Tawmaturgu bil-ħxejjex rimedju għal dak li minnu kienu Gervasini ma kellu xejn jbatu. Ta’ kuljum kien jixtri u x’jaqsam mal-kontemporanju jqassam 40kg ħobż lill-fqar u tiegħu, San Piju ta’ Pietrelcina għandu kien jistieden għall-ikel OFM. Cap. Għall-kuntrarju lil dawk kollha li ma kellhomx tiegħu, la kien iġorr pjagi, la biex jitrejqu.

L-għarfien profond tiegħu kien jipprofetizza u lanqas ma kien iwettaq mirakli, minkejja dwar l-anatomija u l-patoloġija dak li kienu jgħidu xi wħud. derivati mill-esperjenza mikKien sempliċement, aktar suba matul is-servizz militari donnu “Don Camillo”: qassis kienu hekk tajba li sempliċetal-poplu, f ’soċjetà magħġuna ment daqqa t’għajn kienet dik il-ħabta minn tradizzjoniji- biżżejjed għalih biex jifhem et popolari u antiki tal-bdiewa, dak li kien meħtieġ mill-morta’ rimedji tan-nanniet, ta’ da. Iżda kien hemm ukoll reliġjożità sinċiera u spontan- affarijiet oħra. Ħafna drabi ja. Għaliex Gervasini kelma n-nies kienet teħodlu lbies ta’ kien qabelxejn jgħidha kif inhi, qraba jew ħbieb morda u perukoll jekk xi ftit jew wisq goffa, mezz tagħhom jingħad li kien imma biha rebaħ il-qlub, għax kapaċi jiddeskrivi l-persuna li in-nies żammitu dejjem bħala tagħha kienu l-ħwejjeġ, minn wieħed minnha, bħalma għam- liema mard kienet għaddejja let l-istess surtu: goffa, skorbu- u x’rimedju setgħet tingħata.

Qatt ma kien jitlob ħlas għal ta u mitluqa.

In-nies fittxitu anki mill- dan kollu: min ried seta’ jħalli bogħod, saħansitra minn Ruma offerta fi skutella li kellu fuq u mill-Iżvizzera u saħansitra il-mejda tal-kċina. Fejn kienu Benito Mussolini u martu Ra- jmorru dawn il-flus, rajna diġà chele, fdaw bil-ħarsien tiegħu u min kien, forsi biex jaqbad lil binthom iż-żgħira Anna xi ftit miegħu jew għax ikun Maria, marida b’poliomelite, tassew idu iebsa, jixħetlu minu jidher li r-riżultati miksuba flok xi buttuna jew żrara, kien dlonk jieħu l-kumpliment ta’ kellhom suċċess pożittiv.

Bħala rimedji naturali, Dun “qammiel” mingħand il-qassis!

Giuseppe kien jamministra ħxejjex aromatiċi li jkabbar Sens ta’ apprezzament fil-ġnien tiegħu: sagħtar, klin, jinbidlu u marjoram, nagħniegħ, vjola, Iż-żminijiet niġen, kamumilla, żagħrun, magħhom in-nies u l-mentalità tewm u ħxejjex oħra miġbura tagħha. Bħalma f ’Għawdex ġara mill-boskijiet jew xatt ix-xmara. lil Franġisku Saverju Mercieca Ma’ dan kien iżid bikarbonat u imsejjaħ “Frenċ tal-Għarb”, li ħmira u ġieli dar għas-sangisugi n-nies marret għandu bi ħġar-

L-istejjer leġġendarji li ssoktaw jinbtu fuqu waħda wara l-oħra jagħtuna karatteristiċi multipliċi dwaru: għal uħud kien bniedem li jimbuttak li ma kien ħabib xejn tal-ħasil, waqt li għal oħrajn kien bniedem b’natural li jiġbdek ha għar-rimedji tiegħu minkejja li mhux kulħadd emmen f ’dan u sal-lum għadek issib min hu xettiku dwaru, il-qassis tagħna wkoll kien suġġett ta’ dan kollu. Kien hemm bosta li emmnu fih u fittxewh; oħrajn kellhom għalih kliem ta’ disprezz u fittxu li jwaqqfuh. Madanakollu, Gervasini ssokta dejjem għaddej bir-rimedji tiegħu kontra l-mard bil-għan li jtaffi mittiġrib tagħhom lil dawk li fittxewh.

Skont id-Direttorju Ekkleżjastiku ta’ Milan, mill-1902 sal1926, insibuh residenti f ’via Pattari, qrib Piazza Fontana f ’Milan, mhux bogħod wisq mill-Palazz Arċiveskovili. Flaħħar sena msemmija, mexa mbagħad f ’via Fratelli Zoia 182 f ’daqsxejn ta’ dar b’ġardina li rċieva b’radd il-ħajr lejn il-fejqan attribwit lilu minn wieħed mill-“pazjenti” tiegħu qrib Cascina Linterno, li minkejja ċ-ċokon tagħha, kienet sombor għalih, fil-veru sens: “Parva sed apta mihi”. Fiha għammar sakemm miet, bil-visti tannies ma jaqtgħu xejn. Għal bosta, din ir-residenza kienet

u għadha magħrufa bħala “d-dar tal-mirakli”. Kuntrarju għall-predeċessur tiegħu Ferrari, (li minkejja li qed jingħad dan, ħadd m’għandu jaħseb li Ferrari kien raġel ħażin, hekk li llum huwa meqjum bħala beatu u ssospenda biss lil Gervasini sforz tal-pressjoni li aktarx saret lilu mill-Konti Greppi u minn oħrajn, mingħajr forsi ma fehem ir-realtà tiegħu, li kien għadu aktarx kmieni wisq biex wieħed jixtarra), l-Arċisqof ta’ Milan, il-futur beatu Alfredo Ildefonso Schuster OSB., kellu stima kbira lejh, hekk li mhux biss tah il-barka tiegħu li jkompli jwettaq il-ħidmiet tiegħu mingħajr xkiel, imma wkoll tah il-fakultà li jqaddes ta’ kuljum fl-istess dar tiegħu.

Il-ġurnata ta’ Dun Giuseppe kienet tibda biċ-ċelebrazzjoni ta’ quddiesa fit-tmienja. Immedjatament warajha, kien jibda jirċievi n-nies, bil-visti ma jaqtgħu xejn ħlief għal ftit minuti f ’ħin nofsinhar għal bukkun ħafif. Il-qassis kien imbagħad jissokta jirċievi n-nies sa tard filgħaxija.

Xiħ, għajjien u mġarrab,

milqut minn infjammazzjoni renali aktarx ikkawżata minn tumur, Gervasini miet wara xi ġranet t’agunija ta’ 74 sena fit22 ta’ Novembru 1941. Fil-funeral tiegħu, ħadet sehem folla mmensa ta’ 3,000 ruħ, bil-korteo jtul żewġ kilometri. Midfun fiċ-Ċimiterju Monumentali ta’ Milan, fejn id-devoti tiegħu ma damux ma waqqfu monument tal-bronż b’tifkira tiegħu, hekk kienu kbar il-folol li minn sena għal oħra ħonqu qabru, li d-direzzjoni ċimiterjali ddeċidiet li tmexxi l-fdal tiegħu għal band’oħra fl-istess ċimiterju, f ’lok aktar spazjuż li seta’ jakkomoda aktar faċilment lil dawn il-bosta viżitaturi. Għalhekk, f ’Settembru 1955, il-fdal tiegħu kien ittrasportat fil-parti ġewwinija tad-Diviżjoni XX qrib il-ħajt fuq ix-xellug, liema parti għadha sal-lum aktarx l-aktar żona ffrekwentata min-nies fiċ-ċimiterju kollu, li bħalma wieħed jista’ jislet mill-istess ismu, huwa wieħed mill-aktar vast, hekk li jkopri 250.000 m2.

Minkejja li sal-lum il-Knisja baqgħet qatt m’aċċettat it-tradizzjoni popolari ffurmata fir-rigward ta’ dan il-qassis bħala kult ta’ devozzjoni u għaldaqsant qatt ma żiditu fil-lista tal-qaddisin kanonizzati, għal mijiet ta’ nies, “El Pret de Ratanà” huwa xorta waħda qaddis u l-kult tiegħu huwa miżmum ħaj daqs dak ta’ tant qaddisin formalment imqiegħda fuq il-glorji tal-artal minn tant devoti mill-Lombardia u l-madwar. U forsi ma tagħmilx ħażin li tgħoddu b’daqstant...

26

20.01.2019

kullhadd.com

] SUDOKU SPONSORJATA MINN WELLA

Irbaħ shampoo u conditioner tad-ditta Wella.

Aqta’ din il-logħba u ibgħatha lil: KOMPETIZZJONI WELLA, KullĦadd, ONE Complex, A 28 B, Industrial Estate, Il-Marsa MRS 3000 Isem: Indirizz:

TISLIBA 260

JOSEPHINE GATT - XGĦAJRA

Mimdudin:

Bi 3 Numri 033 103 183 220 452 514 712 771 875 922 B’4 Numri

0013 0089 0358 0490 0907 1235 1362 1748 1921 1963 2045 2088 2427 2491 3007 3061

3076 3095 3425 3716 3953 4353 4415 4455 4675 4840 4966 5122 5191 5414 5536 5562

5710 6151 7340 7567 7969 8210 8314 9104 9119 9820 9974 9991 B’5 Numri

05818 13598 29481 34874 39073 42757 57524 60791 61742 61862 66448 79793 93526 99739

B’6 Numri

Bi 8 Numri

299990 355275 399194 472273 479396 505127

18114281 63101388 79997871 80631664

B’7 Numri 0017465 1107047

19.

Ara 18 20.

Fejn issir 1.

Nieħdu l-ħalib il-ġustizzja (5)

minnhom (5) 21.

Ara 13 4.

Jista’ jkun 23.

Ara 9

mill-ajru (4) 24.

Jaħdmu fuq 7,11. Mhux bilfors fi id-drapp? (5)

flus! (4)

9,23. Kriminal (7) Weqfin: 10.

Ninħaslu

biha (6) 1.

Fjuri (6) 12.

Programm fuq 2,17. Annimal

TVM (6)

domestiku (6) 16.

Sezzjoni 3,12W. Issikkah (5)

fl-isptar (1,1,1) 5.

Ikħal (3) 18,19. Kittieb (5) 6.

Kunjom (3)

8.

Knejjes (9) 11.

Ara 7 12.

Ara 3 13,21M. Eks plejer

famuż Taljan

tal-futbol (6) 14.

Tagħmel

il-misħun

fihom (6) 15. Ġeneralment

fuq flus (6) 17.

Ara 2 21. ...on John

(1,1,1) 22.

Silġ Ingliż (3)

SOLUZZJONI TAL-AĦĦAR TISLIBA Mimdudin: 1.April, 4.Tmur, 9.Kaħ, 10.Naqqar, 12.Kappar, 16.Ara, 18,19.AEIOU, 20.Irdum, 21.ITR, 23.Arab, 24.Agius

Weqfin: 1.Akkuża, 2,7.Raħal, 3,11.Lanċa, 5,17. Maqrut, 6,21W. Rarita, 8.Lampedusa, 12,22.Karta, 13.Par, 14.Rimoti, 15.Kuskus

27

20.01.2019

kullhadd.com

GĦAQQAD IL-KAXXI

Għaqqad skont kemm hu l-valur li hemm fil-kaxxi.

Eżempju: Jekk f’waħda mill-kaxxi hemm valur ta’ 10, trid tgħaqqad 10 kaxxi żgħar li jridu jkunu jmissu ma’ xulxin u f’forma ta’ kaxxa jew rettanglu. Ilkaxxi kollha jridu jintużaw u kaxxa tista’ tintuża darba biss. In-numru huwa indikazzjoni tat-total ta’ kaxxi żgħar u mhux neċessarjament juri minn fejn għandha tibda l-kaxxa.

SIB IL-VALUR

Kull ittra fiha valur, uħud mill-valuri huma diġà mpoġġija. Uża dawn il-ħjilijiet biex issib il-kumplament tal-valuri tal-ittri.

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

28

20.01.2019

kullhadd.com

JIRRIŻENJA MINN KUNSILLIER TAL-PN U MA JKELLMU ĦADD • RIŻENJA OĦRA MILL-PN TA’ ADRIAN DELIA F’intervista mal-gazzetta KullĦadd Ray Caruana spjega kif għalih iż-Żejtun ifisser ħafna u daqstant ieħor għal snin twal fisser il-Partit Nazzjonalista. Tant li fl-aħħar elezzjoni tal-Kunsilli Lokali kkontesta f ’ismu u kien l-iktar wieħed li ġab voti f ’isem l-istess partit.

“Jien fl-aħħar elezzjoni, f ’Marzu tal-2013, tlajt elett mill-ewwel b’957 vot. Kien riżultat ferm pożittiv għalija, l-ewwel darba.

Qatt ma immaġinajt li l-ewwel darba se nġib dik il-maġġoranza ta’ voti,” qalilna Caruana li tkellem dwar l-involviment tiegħu fil-partit.

“Kont ilni involut fil-Partit Nazzjonalista iktar minn 15–il sena. Għalija l-Partit Nazzjonalista kien il-partit li stajt nikkontesta elezzjoni miegħu.

Però llum il-ġurnata qed nara li kif għaddeja s-sitwazzjoni, u fis-sitwazzjoni tiegħi, ma nistax naħdem komdu kif nixtieq,” qal Caruna li tenna kif minn dejjem kien miġbud lejn il-Partit Nazzjonalista. Għalih l-għażla naturali biex permezz tiegħu jgħin ir-raħal li jgħix fih.

Għal dawn l-aħħar ħames snin ħadem bħala kunsillier u esprima l-fehma li x-xewqat tiegħu favur ir-resident u d-direzzjoni tal-partit mhux dejjem iltaqgħu flimkien. Dan sakemm ftit xhur qabel elezzjoni oħra tal-Kunsilli Lokali rriżenja mill-Partit Nazzjonalista. X’wasslu jirriżenja

ftit xhur qabel elezzjoni oħra?

Iwieġeb b’mod skjett. “Ridt nibgħat messaġġ għax jien dejjem kont leali. Kienu mumenti ibsin għalija biex nieħu deċiżjoni bħal din. Kienu mumenti fejn kelli nitlob l-għajnuna,” qal Caruana li semma fost dawk li tawh spalla kien hemm is-Sindku attwali taż-Żejtun. “Ma setax ikun naħdem ma’ partit li lili tefagħni mal-ġenb... is-sitwazzjoni hi ħafna drabi, jien hekk rajtha, li min verament jaħdem għall-ġid ta’ dak li jkun ma tantx iqisuh,” qal Caruana li kompla li hemm numru ta’ persuni li “għall-partit huma renjanti ħafna.”

Jidher ċar li Caruana mhux wieħed minnhom. “Mill-amministrattiv ma kellimni ħadd.

Lanqas mill-eżekuttiv. Jien kont nippretendi li s-Segretarju Clyde Puli tkun l-ewwel persuna li lili jgħidli x’ġara. Minn dakinhar li

bgħatt ir-riżenja tiegħi, madwar ġimagħtejn ilu, għadni ma rċivejt ebda risposta mill-amministrazzjoni,” qal Caruana li jħoss li dan l-aġir ifisser li reġa’ ġie tradut.

“Tradut minn esponenti tal-partit li dejjem ħdimt għalih. Dejjem għamilt dak li xtaqu huma...is-sitwazzjoni kellha tinbidel. Kienet ilha ġejja. Qatt ma taw kas ċerti affarijiet,” qal Caruana.

F’mument fejn il-Partit Nazzjonalista jinsab maqsum f ’diversi fazzjonijiet Caruana jgħid li lilu ma ta kasu ħadd. “Qatt ma stajt nimmaġina li partit glorjuż bħal dan jiġi f ’din is-sitwazzjoni,” qal Caruana li kkundanna l-mod kif qed isiru l-attakki familjari u personali. “Il-politika ma tistax tkun mezz li tifred,” insista Caruana li tenna iktar minn darba li “l-partit ma kienx

jistħoqqlu hekk.”

“Lanqas kien jistħoqqlu jiġi f ’sitwazzjoni li ma jkunx oppożizzjoni serja kif jixtieq ilpajjiż... għax fl-aħħar mill-aħħar il-pajjiż jitmexxa bi gvern u oppożizzjoni u l-oppożizzjoni għandha tkun serja,” qal Caruana li tenna li kien hemm żmien fejn kien konvint li Adrian Delia seta’ jġib il-partit ’il quddiem.

“Fil-partit hemm min irid ifarrak u jkisser,” qal Caruana.

Mistoqsi għaliex ma baqax fil-Partit Nazzjonalista biex jgħin il-kawża ta’ Delia, Caruana kien ċar. Anke fi żmien Delia weġġa’. “Meta int tipprova taħdem biex iġġib ċerti affarijiet ’il quddiem u tara t-tfixkil ifisser li m’hemmx ħeġġa biex il-partit iġib il-partit ‘il quddiem,” qal Caruana li għamilha ċara li l-komunità Żejtunija tibqa’ għal qalbu. Komunità li jgħinha

grazzi wkoll għal kollaborazzjoni u teamwork li hemm mal-maġġoranza mmexxija mill-Partit Laburista fl-istess kunsill. “Fuq kollox aħna qegħdin hemm għar-resident,” temm jgħid Caruana.

Kont ilni involut fil-Partit Nazzjonalista iktar minn 15–il sena. Għalija l-Partit Nazzjonalista kien il-partit li stajt nikkontesta elezzjoni miegħu