KullĦadd_19.05.2019

www.kullhadd.com

LE,QATT IKTAR

Il-Ħadd, 19 ta’ Mejju, 2019

Ħarġa Nru 1,349 Prezz €1

ID-DIKJARAZZJONI TAL-PRIM MINISTRU F’GĦAWDEX

• QTIL TA’ MIBEGĦDA RAZZJALI • IL-PULIZIJA SSOLVI L-KAŻ DELIKAT TA’ QTIL TA’ LASSANA CISSE SOULEYMANE U SPARATURA FUQ ŻEWĠ PERSUNI AFRIKANI • IL-PRESIDENT VELLA: “DAN L-INĊIDENT GĦANDU JQARRIBNA LEJN XULXIN.”

IL-ĦAMIS NILTAQGĦU L-BIRGU Ara paġna 28

AĦJAR MILLI NBASSRU

Ara paġna 6

Ara paġna 4

02

19.05.2019

kullhadd.com

IT-TEMP GĦAL-LUM L-Ogħla Temperatura: 24°C L-Inqas Temperatura: 15°C L-Indiċi UV: 8 Is-Sitwazzjoni Ġenerali: Arja ta’ pressjoni baxxa minn fuq il-Libja ser testendi fuq iċ-Ċentru talMediterran It-Temp: Ftit imsaħħab li jsir xemxi Ir-Riħ: Ħafif għal moderat millMajjistral Il-Viżibilità: Tajba Il-Baħar: Ħafif għal moderat L-Imbatt: Baxx mix-Xlokk It-Temperatura tal-Baħar: 18°C

Editur ALEANDER BALZAN email: aleander.balzan@partitlaburista.org

Reklamar u Distribuzzjoni KIMBERLY CUTAJAR email: sales@kullhadd.com tel: (+356) 2568 2570

Disinn tal-Paġni KIMBERLY CUTAJAR tel: (+356) 2568 2570

It-Tnejn

It-Tlieta

L-Erbgħa

Kuntatt Ġenerali KullĦadd email: editorial@kullhadd.com tel: (+356) 2568 2570

Indirizz Postali KullĦadd

22°C UV 10

14°C

Il-Ħamis

22°C

UV 6

14 °C

23°C UV 11

Il-Ġimgħa

14°C

Is-Sibt

One Complex, A 28B, Industial Estate Il-Marsa MRS 3000

Sit Elettroniku KullĦadd

24°C UV 10

14°C

23°C UV 11

15°C

23°C UV 11

16°C

kullhadd.com

SPIŻERIJI LI JIFTĦU LLUM IL-ĦADD

Mezzi Soċjali www.facebook.com/kullhadd

Id-Dipartiment tal-Protezzjoni Ċivili – 2393 0000

Floriana Dispensary, 29, Triq Vincenzo Dimech, Il-Furjana – 21233034 National Pharmacy, 17, Triq Santa Marija, Il-Ħamrun – 21225539 Drugshop Dispensary, Vjal De La Cruz, Ħal Qormi – 21443221 The Local Dispensary, Triq Kan. K. Pirotta, Birkirkara – 21493549 Charing Pharmacy, Triq il-Mimosa, Tal-Pietà – 21232954 San Giorgio Pharmacy, Triq Manwel Buhagiar, Pembroke – 21378485 Harley Pharmacy, 1, Triq Nathalie Poutiatin Tabone, Tas-Sliema – 21334635 St. Michael Pharmacy, Misraħ tat-Transfigurazzjoni, Ħal Lija – 21435875 Grognet Pharmacy, 41, Triq il-Kostituzzjoni, Il-Mosta – 21432038 St. Paul’s Bay Pharmacy, 504, Triq il-Kbira, San Pawl il-Baħar – 21575276 Sonren Pharmacy, Triq iż-Żejtun, Ħal Tarxien – 21672757 Milia’s Pharmacy, Triq il-Kottonera, Il-Birgu – 27600126 May Day Pharmacy, Triq il-Vittorja, Ħaż-Żabbar – 21826529 Pompei Pharmacy, Xatt is-Sajjieda, Marsaxlokk – 21651278 Bronja Pharmacy, Sonata, Triq il-Bronja, Iż-Żurrieq – 21682251 De Rohan Pharmacy, Triq Sant’Antnin, Ħaż-Żebbuġ – 21464128 St. Anthony Pharmacy, 18 Triq il-Kbira, Ir-Rabat – 21454187

Il-Gwardjani Lokali – 2132 0202

Għawdex

Stampat Miller Newsprint Ltd. Numri Importanti Is-Servizzi kollha ta’ Emerġenza​– 112​ Il-Pulizija ta’ Malta – 2122 4001-9​

L-Isptar ta’ Malta – 2545 0000 L-Isptar ta’ Għawdex – 2156 1600 Servizz Veterinarju ta’ Emerġenza – 5004 3888 Servizz ta’ Direttorju Telefoniku – ​1182

Castle Pharmacy, 2, Misraħ l-Indipendenza, Ir-Rabat – 21556970 Ta’ Pinu Pharmacy, Triq Franġisk Portelli, L-Għarb – 27888128 Servizz ta’ tobba fiċ-Ċentri tas-Saħħa fil-Ħdud u l-festi pubbliċi Iċ-Ċentri tas-Saħħa tal-Mosta, ta’ Raħal Ġdid u tal-Furjana jiftħu għall-emerġenzi 24 siegħa, sebat ijiem fil-ġimgħa. Fil-Ħdud u fil-festi pubbliċi, iċ-Ċentru tas-Saħħa tal-Gżira jiftaħ għallemerġenzi bejn it-8.00am u l-5.00pm. Ikun hemm ukoll servizz ta’ infermier bejn it-8.00am u t-8.00pm. Il-pubbliku jrid jattendi ċ-Ċentru tas-Saħħa tad-distrett tiegħu. Persuni mingħajr karta tal-identità ma jiġux moqdija.

03

19.05.2019

kullhadd.com

€10 MILJUN INVESTIMENT FIĊ-ĊENTRI TAS-SAĦĦA Id-Deputat Prim Ministru u Ministru għas-Saħħa, waqt il-programm Xarabank ħabbar li fondi tal-IIP se jkunu qed jintużaw biex isir xogħol importanti fil-qasam tal-kura primarja.

Fil-fatt, se jingħataw €10 miljun mill-NDSF lid-Dipartiment tal-Kura Primarja. Dawn il-fondi fost oħrajn se jintużaw biex isiru xogħlijiet strutturali meħtieġa f ’diversi ċentri tas-saħħa u bereġ. Fost oħrajn se jsir xogħol strutturali fiċ-Ċentru tas-Saħħa tal-Gżira.

Gvern Laburista huwa sinonimu mal-kura primarja, kien taħt amministrazzjonijiet Laburisti tal-passat li f ’pajjiżna bdejna naraw l-ewwel ċentri tas-saħħa.

Min-naħa l-oħra l-Partit Nazzjonalista ta l-ġenb, dan il-qasam tant importanti fil-katina tas-

Id-Deputat Prim Ministru żvela dan f ’Xarabank servizzi tas-saħħa.

F’dak li jirrigwarda l-bini, il-Primary HealthCare iġorr taħt il-kappa tiegħu 10 Ċentri tasSaħħa, 9 Malta u 1 Għawdex, 54 Klinika fil-Komunità (magħrufa bħala bereġ) imferrxin madwar Malta u Għawdex u ċ-Ċentru

Nazzjonali għall-Iscreening.

Fl-aħħar snin ġiet intensifikata mill-ġdid il-ħidma fil-qasam tal-kura primarja, żdiedu għadd ta’ servizzi f ’diversi ċentri tassaħħa u anke fil-bereġ li fost oħrajn issa qed joffru wkoll servizzi ta’ Lifestyle Clinics,

Speech and Language Pathology kif ukoll Podiatry.

Matul is-sena li għaddiet, it-Taqsima tal-Kura Primarja kellha numru ta’ proġetti importanti fosthom il-ftuħ ta’ Ċentru tas-Saħħa ġdid f ’Ħal Kirkop, l-immodernizzar tal-Klinika

fil-Komunità f ’Ħaż-Żebbuġ, il-ftuħ tal-Klinka fix-Xewkija f ’Għawdex u l-ftuħ tal-ewwel Ċentru ta’ Eċċellenza tal-Patoloġija tal-Lingwa Mitkellma.

Dawn kollha kienu ħoloq kruċjali fl-istrateġija tal-Gvern biex isservizz tal-Primary HealthCare jespandi b’mod sistematiku u jersaq qrib il-pazjenti fil-komunità. Din is-sena tkompla dan il-pjan b’pass kemxejn mgħaġġel bi spinta fuq l-immodernizzar tal-kliniċi fil-komunitajiet; bħallkliniċi tal-komunità fil-Pietà u f ’Ħ’Attard, il-ftuħ taċ-Ċentru ta’ Eċċellenza fiċ-Ċentru tasSaħħa tal-Furjana u beda wkoll ix-xogħol fuq il-Vincent Moran Regional Hub fir-Raħal Ġdid.

Il-fondi tal-NSDF se jkunu essenzjali biex aktar proġetti fil-qasam tal-kura primarja jsiru realtà.

RIĠENERAZZJONI TA’ ĠNIEN SPENCER Il-Ministru għall-Ambjent, Żvilupp Sostenibbli u tibdil fil-Klima José Herrera ħabbar li l-Gvern ser ikun qiegħed jinvesti sabiex issir riġenerazzjoni tal-Ġnien Spencer fil-Marsa fejn dan l-ispazju fil-qalba tal-komunità, illi llum qiegħed jispiċċa post għall-abbuż, jinbidel għal żona ta’ rikreazzjoni għat-tgawdija tal-familji tal-irħula tal-madwar. Dan il-ġnien li jmiss ma’ diversi lokalitajiet fosthom il-Marsa, il-Furjana, il-Ħamrun u Tal-Pietà tħalla fi stat ta’ abbandun fejn illum spiċċa dilapitat.

Il-Ministru Herrera sostna li ġonna bħalma huwa dan għandhom jiġu

rranġati għat-tgawdija tal-familji taż-żona tal-madwar u għalhekk ftit ġimgħat ilu tħabbar ukoll illi ser jinbeda proġett ieħor dak ta’ Ġnien Belveder fl-istess lokalità. Il-Ministru tenna kif il-ġid li dan il-pajjiż ħoloq bil-politika għaqlija tiegħu, illum dawn il-proġetti jistgħu jiġu implimentati. Il-Ministru Herrera qal kif dan il-ġnien li huwa stmat li jista’ jlaħħaq il-miljun ewro, ser isir xogħol estensiv ta’ riġenerazzjoni li jinkludi installazzjoni ta’ servizzi bħal dwal, cctv, irrigazzjoni u għamara tal-ġonna kif ukoll installazzjonijiet biex jittaffew il-ħsejjes tal-karozzi.

04

19.05.2019

kullhadd.com

ŻEWĠ SULDATI SE JKUNU MIXLIJA BIL-QTIL TA’ IMMIGRANT Investigazzjoni delikata mill-Pulizija ta’ Malta wasslet biex jissolva l-każ ta’ qtil ta’ Lassana Cisse Souleymane u sparatura fuq żewġ persuni oħra fl-istess lejl f ’Birżebbuġa nhar is-Sibt 6 ta’ April.

Fl-aħħar sigħat ġew arrestati żewġ persuni b’konnessjoni ma’ dan il-każ, Lorin Scicluna u Francesco Fenech, it-tnejn membri tal-Forzi Armati ta’ Malta.

Huwa maħsub li dan il-każ huwa qtil motivat minn mibegħda razzjali. Huwa mifhum li wieħed minn dawk arrestati ammetta mal-Pulizija li kien ma’ sieħbu fil-karozza meta seħħ il-qtil ta’ Lassana Cisse.

Wara din l-ammissjoni, ġie arrestat it-tieni individwu u l-investigazzjonijiet għadhom għaddejjin.

Intant il-Forzi Armati ta’ Malta bdew investigazzjoni interna biex jestabbilixxu jekk is-sentiment razzist li wassal għall-qtil ta’ Lassana Cisse Souleymane huwiex wieħed ikbar fi ħdan il-Forzi Armati.

Sorsi qalu ma’ Kullħadd li

ż-żewġ persuni x’aktarx kienu wara hit-and-run fuq immigrant ieħor fl-istess akkwati.

Scicluna u Fenech mistennija jitressqu l-Qorti fis-sigħat li ġejjin.

Il-Prim Ministru: “Ma jirrappreżentawx lill-Forzi Armati” Il-Prim Ministru Joseph Muscat irringrazzja lill-Pulizija tax-xogħol tajjeb ħafna li għamlu biex solvew dan il-każ importanti.

Huwa qal: “Jien ċert li dawn il-persuni arrestati ma jirrappreżentawx lill-Forzi Armati ta’ Malta li jien konvint li qed jagħmlu xogħol importanti u tajjeb ħafna għas-soċjetà tagħna. Xorta waħda hemm bżonn ta’ riflessjoni dwar dak li ġara. Bħalissa fil-Forzi Armati għaddejja investigazzjoni interna flimkien ma’ servizzi ta’ sigurtà oħra biex naraw jekk dan il-każ huwiex limitat għal dawn iż-żewġ persuni jew hemmx ċirku akbar ta’ ħsieb dwar dan kollu.

Joseph Muscat sostna li l-ħidma li saret biex jissolva dan il-każ turi li pajjiżna huwa sigur għal kulħadd u għandu jibqa’ sigur għal kulħadd kemm jekk Malti kemm jekk inti barrani. “Nippretendu li kulħadd, Maltin jew barranin, isegwu l-liġijiet tagħna. Fl-aħħar mill-aħħar dan huwa wkoll prova ulterjuri ta’ kemm il-kliem tal-firda u tal-mibegħda mhux postu fostna. Huwa wkoll sinjal b’saħħtu ħafna lil min ixxered dan il-kliem u fejn jista’ jwassal dan il-kliem. Għalhekk irridu nkomplu nsostnu għall-għaqda fost il-Maltin imma wkoll għall-għaqda fost dawk kollha li jgħixu fostna.”

Il-President George Vella: “Dan l-inċident għandu jqarribna lejn xulxin” Il-President George Vella esprima s-sogħba tiegħu għall-iżviluppi fl-investigazzjonijiet dwar il-qtil tas-Sur Lassana Cisse f ’April li għadda.

Il-President ifakkar li kulħadd huwa preżunt innoċenti sakemm ma jkunx instab ħati minn Qorti tal-Ġustizzja.

Huwa ta’ dispjaċir kbir li l-persuni arrestati huma membri ta’ korp dixxiplinat. Il-President jenfasizza li dan m’għandu bl-ebda mod jirrifletti fuq il-korpi dixxiplinati f ’pajjiżna, fuq il-korrettezza tal-membri ta’ dawn il-korpi, u fuq ix-xogħol siewi, u l-valuri ta’ lealtà u dedikazzjoni għas-servizz fil-komunità li dawn il-korpi jħaddnu.

“F’isem il-poplu Malti u Għawdxi, il-President xtaq iwassal lill-komunità ta’ migranti u barranin f ’pajjiżna, is-sentimenti sinċieri ta’ dispjaċir għall-qtil kiesaħ u biered ta’ persuna minn fosthom, u feriment ta’ oħrajn, u jassigurahom li dan l-att ma jirrappreżentax is-sentiment tal-poplu Malti u Għawdxi,” qalet stqarrija mill-Uffiċċju tal-President.

“Pajjiżna għandu bżonn jassigura li nkomplu niżviluppaw f ’ambjent seren fejn tirrenja s-sigurtà,

l-istabbiltà, u l-prosperità għal kulħadd. Fl-aħħar nett il-President jawgura li tirrenja l-kalma u li dan l-inċident ikrah iqarribna lejn xulxin, u mhux jintuża biex idaħħal firdiet fis-soċjetà tagħna.”

huwa l-mument li kull waħda u wieħed minna rridu we stand up to be counted,” qal il-Prim Ministru li kellu kliem iebes għal min ixerred diskors li ma jirrispettax id-dinjità ta’ kulħadd.

“Jekk inħallu dan il-punt jgħaddi mingħajr ma nuru li se naqilbu l-paġna... ilkoll kemm aħna, fid-djar tagħna, fil-postijiet tax-xogħol tagħna mhux biss ikun inqatel persuna għalxejn imma nkunu ċħadna dak li aħna,” saħaq il-Prim Ministru.

“Dan huwa l-mument li aħna l-Maltin u l-Għawdxin ta’ veru nqumu u ngħidu, le qatt iktar,” iddikjara l-Prim Ministru.

Għamilha ċara li dan hu messaġġ li jrid iwassal anke jekk

jitlef il-voti. “Ma jistax ikun,” sostna iktar minn darba dwar dak li seħħ.

Il-Prim Ministru kellu messaġġ għall-komunitajiet differenti li jgħixu fostna fejn tenna li dan il-qtil ma jirrappreżentaniex. Fisser li għalkemm hemm differenzi Malta huwa pajjiż li jilqa’ lil kulħadd. Sostna li hemm regoli li jridu jkunu segwiti minn kulħadd, iżda għamilha ċara li l-Maltin huma differenti. L-appell tiegħu lill-Maltin u lill-Għawdxin kien biex iwasslu messaġġ lill-persuni barranin li jafu. “Uruhom lil dawn ħutna x’verament tfisser Malta,” qal ilPrim Ministru li tenna li Malta f ’Qalbna hija l-Malta li tħobb.

Jirreaġixxu l-NGOs Numru ta’ NGOs li jaħdmu mal-immigranti laqgħu l-aħbar dwar l-arrest tas-suldati li huma s-suspettati ewlenin fl-omiċidju tal-immigrant mill-Kosta tal-Avorju Lassibe Souleymane.

Il-Fondazzjoni Aditus, il-Fondazzjoni Integra, u l-JRS faħħru x-xogħol li għamlu l-Pulizija sabiex waslu għas-suspettati ewlenin f ’dan il-każ.

Dawn il-fondazzjonijiet qalu li Lassana ġie maqtul kiesaħ u biered minħabba l-karnaġġjon tiegħu. Huma qalu li jittamaw li din l-aħbar iġġib ftit soljev lill-familjari ta’ Lassana u liż-żewġ vittmi oħra li sfaw feruti waqt dan l-attakk.

LE, QATT IKTAR Meta kien qed jitkellem f ’Għawdex il-Prim Ministru qal li pajjiżna m’għandu jgħaddi “qatt iktar” minn dak li għadda bil-qtil ta’ persuna kiesaħ u biered minħabba mibegħda razzjali.

“Aħna lkoll ixxukkjati. Ma nistax illum nagħmel diskors ta’ kampanja elettorali u ma nitkellimx, mhux bħala Mexxej tal-Partit Laburista, imma bħala Prim Ministru,” qal il-Prim Ministru li enfasizza l-bżonn li ma jagħmilx diskors ta’ “political correctness” biex il-messaġġ jasal u kulħadd jifhem x’seħħ. Filwaqt li għamilha ċara li kulħadd innoċenti sakemm misjub ħati, il-Prim Ministru

rringrazzja lill-pulizija li f ’dawn l-aħħar snin urew ħiliet ta’ investigazzjonijiet importanti u waslu għal dawn ir-riżultati. Tkellem ukoll dwar it-tama tiegħu li f ’dan il-mument ma jintefax dell fuq istituzzjoni, il-Forzi Armati ta’ Malta, li tul is-snin salvaw eluf ta’ persuni mill-għarqa billi ssugraw ħajjithom. Qal li jkun żball li xi ħadd jitfa’ lill-membri tal-Forzi Armati kollha f ’keffa waħda.

Qal li jittama li dan il-każ idaħħal f ’qoxrithom lil dawk li tul is-snin żergħu l-mibegħda u wasslu għal ċirkostanzi fejn żewġ persuni jaħsbuha li hija normali li tista’ tmur fit-triq u tispara fuq individwu għax

huwa iswed.

Il-Prim Ministru fakkar għal iktar minn darba li f ’dan il-każ inqatlet persuna għall-qżież.

“M’aħniex dak il-poplu u dan

INXTEĦTU L-EWWEL VOTI Ilbieraħ inxteħtu l-ewwel voti għall-elezzjonijiet tal-25 ta’ Mejju tal-Kunsilli Lokali u tal-Parlament Ewropew. Il-votanti reġistrati biex jivvutaw ilbieraħ għall-elezzjoni tal-Kunsilli Lokali kienu jlaħħqu s-7,301, filwaqt li għall-elezzjonijiet tal-Parlament Ewropew kien hemm reġistrati 7,371. Minn dawn,

sas-sagħtejn tal-bieraħ kienu vvutaw iktar minn 50%.

Il-votazzjoni kmieni saret għal dawk li rreġistraw għax is-Sibt li ġej se jkunu rikoverati jew imsefrin. Filwaqt li saret votazzjoni wkoll fi 30 residenza tal-anzjani u f ’San Vinċenz De Paul.

Saret ukoll il-votazzjoni fil-ħabs ta’ Kordin.

05

19.05.2019

kullhadd.com

JAĦBU LIL METSOLA WARA LI NQABDET FUQ IT-TAXXA • ŻVELATI IKTAR VOTI MILL-MEPS TAL-PN KONTRA MALTA • DIĠÀ QABLU MA’ WEBER FUQ PROPOSTI LI JIMMINAW LIL PAJJIŻNA Il-Partit Nazzjonalista ħa deċiżjoni strateġika li ma jibgħatx lill-Membri tal-Parlament Ewropew Roberta Metsola u David Casa jitkellmu dwar it-tassazzjoni.

Dan wara li f ’Xarabank talġimgħa li għaddiet inkixef kif f ’voti importanti dwar it-tassazzjoni vvutaw kontra l-interessi ta’ pajjiżna. Filwaqt li l-ewwel konferenzi tal-aħbarijiet maħsuba biex jippromwovu l-ispin tal-Partit Nazzjonalista dwar it-tassazzjoni kienu jinvolvu lil Roberta Metsola, ilbieraħ konferenza simili saret bil-kandidati Frank Psaila u Peter Agius.

Il-gazzetta KullĦadd hi mgħarrfa min-nies fid-Dar Ċentrali li din id-deċiżjoni ttieħdet biex Metsola ma toqgħodx tkun mistoqsija dwar il-voti tagħha mill-ġurnalisti. Voti li bħall-bieraħ ġimgħa l-Partit Laburista ppubblikahom u tahom ukoll lill-ġurnalisti.

Iżda, dawk ma kinux l-uniċi voti. Waqt il-programm Xarabank tal-ġimgħa filgħaxija Miriam Dalli żvelat voti ġodda quddiem kandidati tal-MEPs li ppruvaw jiddefendu l-aġir ta’ sħabhom. “Intom illum għamiltu k o n ferenza

tal-aħbarijiet dwar it-tassazzjoni. Tant kelli raġun fuq dak li għidt il-ġimgħa li għaddiet, li lil Roberta Metsola u lil David Casa ħbejtuhom,” qalet Dalli filwaqt li żvelat paragrafi oħra li dwarhom ivvutaw l-MEPs tal-PN. Paragrafu minnhom kien jappella lill-Kummissjoni Ewropea biex jekk jidhrila li hemm min qed jimmina l-kompetittività tas-suq intern, tneħħi l-unanimità u għalhekk issaħħa tal-vot tagħna. L-MEPs tal-Partit Nazzjonalista vvutaw favurih. Emenda oħra kienet tgħid li pajjiżna għandu sistema ta’ tassazzjoni li timmina l-kompetittività u r-rappreżentanti tal-Partit Nazzjonalista reġgħu vvutaw favur.

Biex filwaqt li fl-aħħar jiem pruvaw jiftħu attakk fuq il-Partit Laburista minħabba proposti fuq livell Ewropew, li l-Partit Laburista ma jappoġġjax, l-MEPs tal-PN inkixfu li kienu fil-fatt huma li vvutaw kontra l-interess ta’ pajjiżna.

Tkellem dwar dan ukoll l-MEP Alfred Sant li qal li Manfred Weber, il-kandidat tal-Par tit Popolari għall-Presidenza tal-Unj o n i Ewropea, għandu l-appoġġ tal-

PN biex ineħħi l-politika ta’ servizzi finanzjarji li bejnieth- Ewropew hemm miktub blunanimità fil-Kunsill Ewropew om qed iħaddmu għexieren ta’ iswed fuq l-abjad li dawn it-tliet dwar il-politika ta’ tassazzjoni eluf ta’ persuni.

MEPs ivvutaw favur il-linja taltal-istati membri tal-UE. Din “Fir-rekords tal-Parlament Kap tal-PPE,” qal Sant. hija ta’ detriment għall-interessi nazzjonali ta’ Malta.

Fil-leġiżlatura li għaddiet Casa, Metsola u Zammit diġà qablu u vvutaw favur din il-proposta ta’ Weber. “Weber reġa’ ġedded din il-proposta waqt id-diIntom illum għamiltu konferenza battitu għall-ħatra ta’ President tal-aħbarijiet dwar it-tassazzjoni. tal-Kummissjoni Ewropea,” qal Sant.

Tant kelli raġun fuq dak li għidt Sant saħaq li l-appoġġ il-ġimgħa li għaddiet, tad-deputati Nazzjonalisti għall-proposta ta’ Weber tkissli lil Roberta Metsola u er il-kompetittività fil-politika tat-tassazzjoni ta’ pajjiżna li lil David Casa ħbejtuhom ġibdet lejn Malta operaturi tas-

06

19.05.2019

MIRI LI JINQABŻU kullhadd.com

• IT-TBASSIR DWAR IL-FINANZI TAL-PAJJIŻ MHUX TALLI QED JINTLAĦAQ, IŻDA L-PAJJIŻ QED IMUR AĦJAR Il-miri li qed jagħmel il-Gvern Malti għall-finanzi pubbliċi mhux biss qed jintlaħqu, iżda jinqabżu.

Fost l-oħrajn is-surplus miksub fl2018 ikkonferma għal darb’oħra l-galbu li bih jitmexxew il-finanzi pubbliċi minn din l-amministrazzjoni.

Kull sena mill-bidla fil-Gvern fl2013, il-qagħda fil-finanzi pubbliċi spiċċat aħjar milli mbassar millMinistru tal-Finanzi fid-diskors tiegħu tal-Baġit.

Fid-diskors tal-Baġit għall-2018, il-Ministru Edward Scicluna kien bassar surplus għall-2018 ta’ €54 miljun. Illum nafu li s-surplus is-sena li għaddiet kien ta’ €251 miljun, jew kważi ħames darbiet aktar.

L-istess seħħ f ’kull sena mill-2013 ’l hawn. Dejjem ir-riżultat finanzjarju li seħħ kien aħjar minn dak previst. L-akbar differenza kienet fl-2017 meta d-defiċit imbassar

ta’ €50 miljun spiċċa f ’surplus ta’ €387 miljun.

Mill-2013 ’l hawn jekk wieħed jgħodd il-bilanċi annwali kollha, kien hemm bilanc pożittiv ta’ €297 miljun. F’kuntest ta’ żieda fl-ispiża

kapitali, id-dħul ta’ diversi miżuri ta’ spiża soċjali bħaż-żieda fil-pensjonijiet u ċ-childcare b’xejn, u t-tnaqqis sena wara sena fit-taxxi dan ir-riżultat finanzjarju kien dovut għall-andament ekonomiku

li dejjem kien aħjar minn dak imbassar.

B’kuntrast taħt l-amministrazzjoni preċedenti, il-kundizzjoni reali tal-finanzi tal-Gvern kienet tkun ħafna drabi ferm agħar minn dak li jbassar il-Ministru tal-Finanzi.

Pereżempju fid-diskors tal-Baġit għall-2008, il-Ministru tal-Finanzi Tonio Fenech kien bassar defiċit ta’ €70 miljun għall-2008.

Illum nafu li d-defiċit dik is-sena kien ta’ €256 miljun. Żball ta’ €186 miljun. L-istess fid-diskors talBaġit għall-2012, il-Ministru kien bassar defiċit ta’ €154 miljun, li fir-realtà spiċċa kien €250 miljun.

Ekonomija dgħajfa u tmexxija finanzjarja ħażina wasslu biex l-amministrazzjoni preċedenti għamlet defiċits totali ta’ aktar minn biljun ewro. Li jfisser li bejn dak li għamlet l-amministrazzjoni preċedenti u dak li għamlet din l-ammin-

istrazzjoni hemm differenza ta’ kważi biljun u terz ta’ biljun ewro.

Il-Ministru Tonio Fenech kellu tendenza wkoll li jbassar livell ta’ dejn nazzjonali ferm anqas minn dak li fil-fatt kien jispicca jiġi osservat. Pereżempju fid-diskors tal-Baġit tal-2009 kien bassar li sa tmiem l-2009 d-dejn nazzjonali kien se jkun ta’ €3,708 miljun.

Fir-realtà dik is-sena d-dejn kien €4,153 miljun. Differenza ta’ €445 miljun.

B’kuntrast fid-diskors tal-Baġit tal-2017 il-Ministru Scicluna kien bassar dejn nazzjonali ta’ €6,093 miljun, li fil-fatt spiċċa kien €5,683 miljun biss. Differenza pożittiva ta’ €410 miljun. L-andament tad-dejn pubbliku ilu mill-2015 ikun ferm aħjar minn dak imbassar fid-diskors tal-Baġit – ħaġa li qatt ma seħħet f ’diskorsi tal-Baġit fis-snin preċedenti.

07

19.05.2019

kullhadd.com

PROĠETT IEĦOR GĦALL-IMSIDA • DIN ID-DARBA MINĦABBA T-TRAFFIKU Tħabbar proġett maġġuri ġdid fl-Imsida, The Msida Creek Project li se jkun qiegħed jintroduċi żewġ pontijiet (flyovers) b’tul ta’ 175 metru kull wieħed minflok it-traffic lights junction li tgħaqqad Triq Marina, Triq il-Wied tal-Imsida u Triq Mikiel Anton Vassalli, ħolqa li tara aktar minn 4,500 vettura f ’siegħa.

Il-Ministru għat-Trasport u l-Infrastruttura Ian Borg spjega li permezz ta’ din l-intersection ġdida li se tkun fuq livell separat, se tkun qed tiżdied l-effiċjenza u l-kapaċità ta’ din il-ħolqa importanti, filwaqt li se jkun qed isir ukoll titjib tal-konnessjonijiet l-oħra fl-inħawi, bħal dik ta’ bejn

Ta’ Xbiex u Triq il-Marina, minn Triq il-Wied tal-Imsida u minn u lejn ir-roundabout tal-iskatepark.

Huwa żied jgħid li dan il-proġett se jtejjeb ukoll l-inħawi bi spazju miftuħ rikreattiv viċin il-Monument tal-Ħaddiema, faċilitajiet pedonali fosthom żewġ pontijiet pedonali aktar sikuri minflok il-pelican crossings eżistenti u 100

spazju ta’ parkeġġ ġdid.

“Min-naħa tiegħi nħoss li se nkunu qegħdin nagħtu lill-poplu proġett tassew mixtieq, li se jtaffi inkonvenjent kbir għar-residenti, għan-negozji, li se jtejjeb l-andament tat-trasport pubbliku li jgħaddi minn hawn u li se jiffaċilita l-ħajja għal ħafna studenti li jużaw din it-triq. Dan huwa

Il-Gvern impenjat li jkompli jaħdem favur toroq aktar sikuri, toroq aktar effiċjenti, inqas konġestjoni u kwalità ta’ ħajja dejjem aħjar

proġett ieħor għall-kwalità talħajja tan-nies, soluzzjoni oħra minn dan il-Gvern, proġett li se jkompli jgħaqqad katina ta’ investiment li ma rax tramuntana, nofsinhar u ċentru imma pajjiż wieħed magħqud – proġett ta’ Gvern li jrid jibni fuq kull investiment biex il-poplu jkompli jara l-frott, Gvern kommess li jisma’ l-prijoritajiet tan-nies u determinat li jkompli jaħdem b’mod ħolistiku biex iwettaq il-viżjoni tiegħu,” qal Borg.

Il-Ministru qal li bħalissa għaddejjin bosta diskussjonijiet ma’ diversi stakeholders, fosthom il-Kunsill, biex imbagħad jiġu ffinalizzati l-pjanti u ssir l-applikazz-

joni għall-permessi mal-Awtorità tal-Ippjanar fil-ġimgħat li ġejjin.

Finalment temm Borg: “IlGvern impenjat li jkompli jaħdem favur toroq aktar sikuri, toroq aktar effiċjenti, inqas konġestjoni u kwalità ta’ ħajja dejjem aħjar. Illum qegħdin f ’lokalità ċentrali mhux biss fuq il-mappa ta’ Malta imma anke għall-importanza strateġika tagħha bħala konnessjoni u bħala ċentru kummerċjali u turistiku. Għal darb’oħra għandna proġett ieħor essenzjali għall-isfidi tat-traffiku u għall-konġestjoni li għandna f ’din il-lokalità, proġett li se jkun qiegħed inaqqas ukoll ir-riskju tal-inċidenti u jtejjeb il-kwalità tal-arja.”

08

19.05.2019

kullhadd.com

BAQGĦU JIDDEFENDU L-FRAME-UP BI ĦDURA • IL-QORTI REĠGĦET MA TATHOMX RAĠUN DWAR EGRANT • IL-PM JIBQA’ IMPENJAT LI JŻOMM KELMTU FIL-MUMENT OPPORTUN Ir-reazzjonijiet għas-sentenza tal-Imħallef Robert Mangion li ċaħdet it-talba biex tiġi ppubblikata l-inkjesta kollha ta’ Egrant, juru li l-Partit Nazzjonalista għadu mweħħel f ’Mejju 2017, meta bbaża kampanja tiegħu fuq frameup politiku kontra l-Prim Ministru u l-familja tiegħu.

Is-sentenza tgħid ċar u tond, li l-inkjesta Egrant m’għandhiex tiġi ppubblikata fl-intier tagħha biex ma jitteħidx ir-riskju li jiġu preġudikati l-investigazzjonijiet fuq il-gidba Egrant. Dan ifisser li l-Qorti qed tgħid li l-Avukat Ġenerali kellu raġun meta fi dmir

tiegħu ta parir lill-Prim Ministru biex ma jippubblikax din l-inkjesta, iżda jiġu ppubblikati biss il-konklużjonijiet.

L-istess sentenza ma tagħtix raġun lill-Partit Nazzjonalista li attakka qatta bla ħabel lill-Avukat Ġenerali bi kliem dispreġġjativ bħal ‘pupazz’.

Immedjatament wara din id-deċiżjoni tal-Qorti, Adrian Delia qal li “ma jitlob l-ebda apoloġija f ’isem il-PN” u li “Egrant mhux gidba.”

Is-suppost Eks Kap tal-Oppożizzjoni Simon Busuttil qal lillPrim Ministru “Stop playing the

Egrant victim card.”

David Casa qal li “Għandna pajjiz fejn is-saltna tad-dritt hi taħt thedida,” b’attakk dirett għal darb’oħra fuq istituzzjoni oħra , din id-darba l-Qorti li ma ddeċidietx skont kif ried il-PN. Jason Azzopardi li kien preżenti wkoll fl-Awla tal-Qorti qal lill-ġurnalisti fl-ewwel okkażjoni li kellu li l-Prim Ministru kien “qed jibki biki tal-kukkudrilli” b’referenza għall-konferenza tal-aħbarijiet storika immedjatament wara li ġew ippubblikati l-konklużjonijiet ta’ Egrant, fejn il-Prim Ministru deher kommoss, meta semma kif

it-tfal tiegħu issa li għadda kollox, ser ikollhom rashom mistrieħa li ommhom u missierhom mhux sejrin il-ħabs. Il-Partit Nazzjonalista qabel l-aħħar elezzjoni ġenerali kien tella’ billboard bil-Prim Ministru u martu Michelle kienu jidhru wara ċella tal-ħabs.

L-Ewroparlamentari Nazzjonalista Roberta Metsola ngħaqdet mad-Deputat Nazzjonalista Jason Azzopardi, u hi ukoll qalet li l-Prim Ministru fl-aħħar żmien beka dmugħ tal-kukkudrilli.“Rajna ħafna dmugħ tal-kukkudrilli f ’dawn l-aħħar xhur u snin.”

Kważi ġimgħa qabel id-deċiż-

joni tal-Qorti, Pierre Portelli, l-id il-leminija tal-Kap tal-Oppożizzjoni Adrian Delia kif ukoll il-persuna li dak iż-żmien bħala ġurnalist ta’ midja indipendenti kellu d-dokumenti ffalsifikati dwar Egrant f ’idu u għaddihom il-Qorti, ukoll ta l-verżjoni tiegħu.

Waqt dibattitu fuq il-programm Dissett bejn Pierre Portelli u l-President tal-Partit Laburista Daniel Micallef, Portelli qal li fuq Egrant “m’għandi xejn minn xiex nistħi” u “mhux se tħammarli wiċċi.”

Għal dan kollu rreaġixxa wkoll Tkompli paġna 9 >>

KRONOLOĠIJA TA’ AVVENIMENTI FUQ EGRANT: 22 ta’ Frar 2016 – Il-blogger Daphne Caruana Galizia fil-blogg tagħha “Running Commentary” tgħid li għandha informazzjoni li se jfaqqa’ skandlu.

21 ta’ April 2017 – Il-blogger Daphne Caruana Galizia ttella’ fuq il-blogg tagħha “Running Commentary” dawk li tgħid li huma provi li juru biċ-ċar li ishma fil-kumpanija Egrant miżmuma għand Mossack Fonseca 6 ta’ Marzu 2016 – Il-Kap tal-Oppożizz- huma ta’ Michelle Muscat. joni ta’ dak iż-żmien Simon Busuttil isejjaħ protesta nazzjonali għal dak li ddeskriva bħa- 21 ta’ April 2017 – Fuq talba tal-Prim Minisla “kriżi ta’ korruzzjoni”. tru Joseph Muscat tibda inkjesta maġisterjali minn Aaron Bugeja, dak iż-żmien maġistrat, 3 ta’ April 2016 – Il-Konsorzju Internazz- fuq l-allegazzjonijiet magħmula mill-blogger jonali ta’ Ġurnalisti Investigattivi (ICIJ) ip- Daphne Caruana Galizia. pubblika 11.5 miljun dokument sigriet, li wara saru magħrufa bħala l-Panama Papers.

21 ta’ April 2017 – F’dibattitu waqt Xarabank bejn il-Prim Ministru Joseph Muscat u 10 ta’ April 2016 – Il-Kap tal-Oppożizzjoni l-Kap tal-Oppożizzjoni ta’ dak iż-żmien Sita’ dak iż-żmien Simon Busuttil isejjaħ protes- mon Busuttil, Muscat jicħad kategorikament ta nazzjonali oħra u jgħid li l-Prim Ministru l-allegazzjoni u jgħid li jekk tinstab imqar tilef l-awtorità morali li jiggverna l-pajjiż. traċċa ta’ verità huwa jirriżenja. Jisfida lil Simon Busuttil jagħmel l-istess.

18 ta’ April 2016 – Il-Gvern jirbaħ vot ta’ sfiduċja mressqa mill-Partit Nazzjonalista. 23 ta’ April 2017 – Il-Kap tal-Oppożizzjoni Kontromozzjoni tal-Gvern tgħaddi wara di- ta’ dak iż-żmien Simon Busuttil imur għand battitu ta’ 13-il siegħa fil-Parlament. il-President tar-Repubblika biex tintervjeni għal dak li sejjaħ bħala kriżi kostituzzjonali.

9 ta’ Mejju 2016 – Il-Konsorzju Internazzjonali ta’ Ġurnalisti Investigattivi (ICIJ) 23 ta’ April 2017 – Waqt protesta oħra filjoħloq database b’dettalji dwar l-entitajiet off- Belt, il-Kap tal-Oppożizzjoni ta’ dak iż-żmien shore li issa saru magħrufa bħala l-Panama Simon Busuttil jagħmel id-dokumenti ppubPapers. blikati mill-blogger Daphne Caruana Galizia tiegħu u jsejjaħ għar-riżenja tal-Prim Minist20 ta’ April 2017 – Il-blogger Daphne Caru- ru Joseph Muscat. ana Galizia tiddikjara li għandha dokumenti li juru li Michelle Muscat, il-mara tal-Prim 25 ta’ April 2017 – Il-Kap tal-Oppożizzjoni Ministru Joseph Muscat, hija l-proprjetarja ta’ dak iż-żmien Simon Busuttil jgħid li għanta’ Egrant, kumpanija msemmija fil-Panama du “provi” f ’idejh u li kien se jressaqhom Papers. quddiem il-Qorti.

26 ta’ April 2017 – Il-Kap tal-Oppożizzjoni ta’ dak iż-żmien Simon Busuttil iressaq dawk li sejjaħ bħala “provi” u “evidenza” quddiem il-Qorti.

1 ta’ Mejju 2017 – Waqt mass meeting f ’Jum il-Ħaddiem, il-Prim Ministru Joseph Muscat isejjaħ elezzjoni ġenerali.

4 ta’ Ġunju 2017 – Il-Partit Laburista jirbaħ l-elezzjoni ġenerali b’maġġoranza storika ta’ 40,000 vot.

21 ta’ Lulju 2018 – Jitħabbar li l-inkjesta Egrant hija konkluża u qiegħda f ’idejn l-Avukat Ġenerali. Il-Prim Ministru Joseph Muscat jitlob biex l-inkjesta tiġi ppubblikata b’mod sħiħ.

22 ta’ Lulju 2018 – Ippubblikati il-konklużjonijiet tal-Inkjesta Egrant.

Waqt konferenza tal-aħbarijiet il-Prim Ministru Joseph Muscat jgħid li saret ġustizzja miegħu, mal-mara, mal-familja tiegħu u malpajjiż. Jispjega li r-rapport tal-inkjesta jikkonferma l-gidba li għamel Simon Busuttil u jgħid li dan ma jistax jibqa’ jirrappreżenta lill-poplu fil-Parlament u għandu jirriżenja.

Jispjega li ma nstabet ebda evidenza li l-kumpanija Egrant hija tiegħu, ta’ martu jew ta’ xi ħadd qrib il-familja tiegħu. Joseph Muscat jgħid li d-declarations of trust instab li kienu foloz, u jistqarr li din kienet attentat ċar u elaborat ta’ frame-up li wassal biex martu u hu jaffaċċjaw akkużi li setgħu wasslu biex hu flimkien ma’ martu jeħlu 12-il sena ħabs.

09

19.05.2019

kullhadd.com

<< Tkompli minn paġna 8 il-Prim Ministru u qal: “Lil Simon Busuttil nawguralu saħħa u hena u li ma jgħaddix min-nofs l-affarijiet li għaddejt jien u familti.” Il-Prim Ministru Joseph Muscat qal li kull min jaħseb li ser jipprovakah ser jarralu għax hu ser jibqa’ ffukat fuq l-interessi tal-pajjiż.

Dawn ir-reazzjonijiet għal darb’oħra juru d-differenza bejn iż-żewġ partiti politiċi, bejn il-Prim Ministru Joseph Muscat u l-Kap tal-Oppożizzjoni Adrian Delia.

Fuq naħa għandna statista, li huwa ’l fuq mill-politika tat-tajn u frivola u jiffoka fuq l-għaqda talpajjiż u għalhekk ma jxewwixx fejn jaf li jista’ jkun hemm min ġustament jirrabja għax il-familja tal-Prim Ministru li hi daqshekk maħbuba mill-poplu Malti kellha tgħaddi minn din it-trawma.

Fuq naħa oħra għandek Kap tal-Oppożizzjoni li għax tilef il-kredibbiltà, għax ma jistax iżomm il-Grupp Parlamentari tiegħu magħqud u anke lil hardcore tal-PN, jipprova jiżra’ l-firda, jiffumenta kummenti bl-għan li jipprovakow lil min ġenwinament huwa mweġġgħa.

Il-Partit Nazzjonalista huwa mifrud fuq ħafna kwistjonijiet, jingħaqad biss fl-arroganza tiegħu, dik li jittratta n-nies bħallikieku huma livell inqas minnu.

Jaħsbu li huma biss għandhom dritt divin li jmexxu lill-pajjiż, u meta dan ma jseħħx allura jippruvaw ikissru. Għalhekk ukoll jaħsbu li l-istituzzjonijiet bilfors iridu jtuhom raġun.

Qabel il-qari tas-sentenza l-Erb-

għa li għadda, il-ġurnalisti preżenti fl-awla tal-Qorti, innutaw li l-esponenti tal-Partit Nazzjonalista li kienu preżenti, kienu kunfidenti ħafna li l-Imħallef ser jordna l-pubblikazzjoni tal-inkjesta skont kif talbu huma. Tant li wieħed minnhom mar jgħid lil xi ġurnalisti “din ser nirbħuha żgur”. Iżda malli l-Imħallef beda jaqra sentenza ta’ 86 paġna, ir-reazzjonijiet fl-awla nbidlu.

Wara tliet kwarti li l-ġurnalisti qattgħu jistennew lill-Kap tal-Oppożizzjoni fuq l-għatba tal-Qorti, Adrian Delia tfaċċa għat-tieni okkażjoni li l-ġurnalisti kellhom ċans jintervistawh f ’din il-kampanja elettorali u għas-sorpriża ta’ kulħadd qal li l-Qorti tatu raġun.

Imma mbagħad qal ukoll li ser jappella d-deċiżjoni tal-Qorti.

Skont hu l-Qorti tagħtu raġun meta qalet li l-Kap tal-Oppożizzjoni għandu jkun watchdog tal-

Gvern, kif ukoll għax qalet li l-inkjesta Egrant hija ta’ interess pubbliku.

Huwa vera li l-Qorti rrimarkat dawn l-affarijiet, meta semmiet l-irwol ovvju tal-Kap tal-Oppożizzjoni protett mill-Kostituzzjoni kif ukoll li Egrant hija ta’ interess pubbliku kif fil-fatt hi għax turi kif dan il-pajjiż għandu Prim Ministru ta’ integrità. Iżda fil-verità, il-Kap tal-Oppożizzjoni jaf li l-Qorti ċaħdet kull talba li saret mill-Oppożizzjoni.

Issa Delia qed jaqleb diskorsu stess u wara li mar hu stess il-Qorti, skont hu, Joseph Muscat għandu jmur kontra d-deċiżjoni tal-Qorti, u jippubblika l-inkjesta bir-riskju li jiġu preġudikati l-investigazzjonijiet u ma jinqabad qatt min kien l-awtur tal-gidba Egrant.

Meta kienu ppubblikati l-konklużjonijiet tal-Egrant fit-22 ta’ Lulju 2018, il-poplu Malti u Għawdxi

ġustament ħaseb li l-gidba Egrant spiċċat, ser tindifen bħala mument iswed fl-istorja tal-politika Maltija.

Speċjalment meta l-Kap tal-Oppożizzjoni Adrian Delia kien qal b’mod inekwivoku li l-konklużjonijiet tal-inkjesta Egrant huma ċari u tant kemm kienu ċari li keċċa lil Simon Busuttil.

Dawn il-konklużjonijiet jgħidu li d-declarations of trust għalhekk huma dokumenti foloz, magħmula minn xi ħadd li f ’dan l-istadju għadu mhux magħruf.”

Propju għalhekk l-Imħallef qal li bil-pubblikazzjoni jistgħu jiġu kompromessi l-investigazzjonijiet. L-inkejsta Egrant hija l-iktar inkjesta li swiet flus lil pajjiżna fiha aktar minn 1,500 paġna, tkellmu 477 persuna, tqabbdu esperti forensiċi internazzjonali, apparti dawk lokali, u nbniet bir-reqqa fuq 15-il xahar..

Sena ilu wara l-pubblikazzjoni

ta’ dawn il-konklużjonijiet, Adrian Delia meta intervistat mill-kandidat għall-Parlament Ewropew, Frank Psaila, wieġeb li xejn mill-kontenut tal-kumplament tal-inkjesta mhu ser ibiddel dawn il-konklużjonijiet. Adrian Delia wara l-pubblikazzjoni ta’ dawn il-konklużjonijiet qal ukoll li l-PN irid jagħzel jekk ma jibqax fuq il-karru li tellfu b’40,000.

Iżda wara l-interventi ta’ diversi nies parti mill-istorja tal-PN bħal Richard Cachia Caruana, Louis Galea u Lawrence Gonzi, Adrian Delia kellu jibla’ kliemu u mhux talli ma keċċiex lil Busuttil, talli għażlu biex ikun fuq il-Kumitat Parlamentari għall-Istandards filĦajja Pubblika.

Bir-riżultat li minn dakinhar Adrian Delia baqa’ qatt ma ħa r-riedni tal-partit tiegħu u l-ebda azzjoni li għamel ma wriet li l-PN għandu new way kif tant wiegħed hu stess qabel l-elezzjoni għallKap tal-PN. L-akbar disfatta, iżda ħadha l-poplu Malti u Għawdxi, li baqa’ jittama li jkun hawn Oppożizzjoni tajba għal pajjiżna, kostruttiva, li toffri sfida lill-Gvern bil-viżjoni tagħha lejn il-pajjiż, u li tikkritika lill-Gvern fejn ma jkunx qed jindirizza biżżejjed l-isfidi tal-pajjiż.

Iżda minflok għandna Oppożizzjoni li għadha tibbaża fuq il-politika tal-attakki personali u tal-gideb.

Minkejja dan, il-Prim Ministru Joseph Muscat serraħ ras il-poplu Malti u Għawdxi billi ddikjara li mhux ser jaqa’ għall-ebda provokazzjoni għax il-Maltin u l-Għawdxin jagħżlu dejjem l-għaqda fuq il-firda.

EGRANT: X’ĠARA FIL-PARTIT NAZZJONALISTA WARA L-PUBBLIKAZZJONI TAR-RAPPORT DWAR L-INKJESTA 22 ta’ Lulju 2018 – Wara l-pubblikazzjoni tar-rapport tal-inkjesta Egrant u wara s-sejħa għar-riżenja tiegħu mill-Prim Ministru Joseph Muscat, Simon Busuttil jgħid li m’hemm ebda raġuni għalfejn għandu jirriżenja anzi t-talba tal-Prim Ministru hija redikola.

Il-Kap tal-Oppożizzjoni Adrian Delia jħabbar li ssospenda lil Simon Busuttil minn Shadow Minister għall-Governanza Tajba u li din il-kariga se tkun f ’idejh, imma jgħid li se jappoġġja lil Simon Busuttil biex isegwi l-inkjesti li fetaħ il-Qorti.

Il-Kap tal-Oppożizzjoni Adrian Delia b’mod kategoriku jgħid li xejn mhu se jbiddel il-konklużjonijiet tal-inkjesta Egrant li sabu li sar frame-up fuq il-Prim Ministru u l-familja tiegħu.

Simon Busutill jgħid li Adrian Delia jrid ineħħih mill-Partit Nazzjonalista u fl-istess ħin iridu jkompli jaħdem fuq l-inkjesti li kienu għadhom għaddejjin. Jenfasizza li din hija kontradizzjoni kbira. Jakkuża lil Adrian Delia li qed iżomm mal-Prim Ministru Joseph Muscat. Simon Busuttil akkuża wkoll lil Adrian Delia li qed juża s-sitwazzjoni biex jipprova jeħles minnu.

Il-Kunsill Amministrattiv tal-Partit Nazz-

jonalista jappoġġja lill-Kap tal-Oppożizzjoni Adrian Delia biex Simon Busuttil iġorr responsabbiltà politika u jissospendi ruħu millGrupp Parlamentari.

Simon Busuttil jgħid li se jibqa’ jaħdem għall-ġustizzja anke mingħajr l-appoġġ ta’ Adrian Delia.

22 ta’ Lulju 2018 – Il-Kap tal-Oppożizzjoni Adrian Delia b’mod kategoriku jgħid li xejn mhu se jbiddel il-konklużjonijiet tal-inkjesta Egrant li sabu li sar frame-up fuq il-Prim Ministru u l-familja tiegħu.

10 ta’ Mejju 2019 – Il-Kap tal-Oppożizzjoni Adrian Delia jgħid li Egrant mhix gidba.

23 ta’ Lulju 2018 – Membri Parlamentari u esponenti tal-Partit Nazzjonalista jibdew 14 ta’ Mejju 2019 – L-Imħallef Robert Mankampanja ta’ appoġġ favur Simon Busuttil gion jiċħad il-pubblikazzjoni tar-rapport sħiħ bil-hashtags #notinmyname u #strongerto- tal-inkjesta Egrant. gether.

Il-Kap tal-Oppożizzjoni Adrian Delia jinsisti li se jappella ħalli r-rapport jiġi ppubblikat 30 ta’ Lulju 2018 – Il-Kap tal-Oppożizzjoni b’mod sħiħ u jgħid li n-nies għandhom dritt Adran Delia jagħmel u-turn u jgħid li Simon ikunu jafu l-verità.

Busuttil mhux se jkun sospiż mill-Grupp ParIl-Partit Nazzjonalista jgħid li għalih il-każ lamentari tal-Partit Nazzjonalista.

Egrant għadu “case wide open”.

EGRANT: IL-KREDIBILITÀ 15 ta’ Mejju 2019 – Il-Kap tal-Oppożizzjoni TA’ ADRIAN DELIA Adrian Delia jgħid li dwar l-Egrant, il-Prim Ministru qed iżomm l-informazzjoni mistura.

Il-każ Egrant mhux biss juri l-inkonsistenza tal-Kap tal-Oppożizzjoni u d-dgħufija tiegħu 16 ta’ Mejju 2019 – Il-Kap tal-Oppożizzjoni meta mpoġġi dahru mal-ħajt, imma juri fuq jinsisti li l-każ Egrant mhux magħluq għax kollox kemm Adrian Delia mhuwiex kredib- skont hu l-Gvern għandu x’jaħbi u għalhekk bli. ma jridx jippubblika r-rapport.

11

19.05.2019

kullhadd.com

AKTAR TINDIF FIL-KOSTA MALTIJA Il-Gvern huwa kommess li Malta, inklużi ż-żoni turistiċi, ikunu fl-aħjar stat ta’ ndafa u manutenzjoni f ’kull ħin possibbli, u għalhekk matul dawn l-aħħar jiem komplew jinbidlu numru ta’ kontenituri tal-iskart fil-qalba ta’ Buġibba.

It-tindif tal-alka mill-bajjiet u l-irranġar tar-ramel minn taħt il-pjazza ta’ Buġibba qed isiru għar-raba’ darba din is-sena, minħabba skart u materjal ieħor li nġabar anki minħabba l-elementi tan-natura.

Il-Ministru għall-Ġustizzja, Kultura u Gvern Lokali Owen Bonnici tkellem dwar l-importanza tax-xogħol li jagħmlu

l-impjegati fi ħdan id-Diviżjoni tat-Tindif u l-Manutenzjoni, li jaħdmu sfiq biex jiżguraw li pajjiżna għandu spazji aktar nodfa u sikuri għall-benefiċċju tal-pubbliku. Huwa għamel referenza wkoll għall-investiment fil-makkinarju li għamlet id-diviżjoni biex tkun tista’ timplimenta x-xogħol kwotidjan tagħha b’mod suffiċjenti u sostenibbli. Il-Ministru Bonnici semma wkoll li biex inkomplu nżidu l-għarfien ħalli nżommu pajjiżna nadif, id-diviżjoni reċentement waħħlet madwar 300 kontenitur tal-iskart f ’partijiet differenti tal-pajjiż, u se tkompli tagħmel dan minħabba l-bżonn u d-domanda biex dawn ikunu disponibbli.

Is-Segretarju Parlamentari għad-Drittijiet tal-Konsumatur, Indafa Pubblika u s-Sostenn tal-Belt Kapitali Deo Debattista spjega kif fil-ġranet li ġejjin se jibda xogħol ta’ tindif iktar frekwenti, biex iż-żona tidher isbaħ u aħjar. Huwa qal li se jinbeda l-proċess ta’ ħasil tal-promenades f ’din il-lokalità kif ukoll fiż-żoni turistiċi kollha.

Dan ix-xogħol isir matul il-lejl permezz ta’ vettura li tiġbor l-iskart, bowser tal-ilma biex jinħaslu l-pavimentar u l-għamara tat-triq, kif ukoll erba’ ħaddiema li jwettqu dan ix-xogħol manwalment. Dan il-proċess jiġi jiswa lill-gvern ċentrali madwar €150,000 għal perjodu ta’

Ħidma tal-Gvern tat il-ħajja lil wieħed mill-isbaħ postijiet fil-Mosta: Ġnien l-Għarusa tal-Mosta.

Wara snin ta’ telqa u abbandun dan hu spazju miftuħ ieħor li ngħata l-ħajja u li issa jista’ jibda jitgawda mill-pubbliku, partikolarment mill-Mostin.

tliet xhur. Is-Segretarju Parlamentari Deo Debattista stqarr li minkejja l-problemi ta’ ndafa li hawn f ’din il-lokalità, il-Gvern se jkompli jagħmel l-isforzi kollha meħtieġa biex mal-Kunsill il-ġdid li se jiġi elett filġranet li ġejjin, jinstabu l-aħjar soluzzjonijiet biex jitjiebu l-kundizzjonijiet f ’din il-lokalità.

Min jiltaqa’ mal-bżonn li jirrapporta każi ta’ skart illegali jista’ jċempel fuq 1718 jew juża l-mobile app Clean and Upkeep.

12

19.05.2019

kullhadd.com

ID-DWEJJAQ TA’ WAĦDI • 44 FIL-MIJA JĦOSSUHOM WAĦIDHOM Kitba ta’ minn pajjiż bħall-Ġermanja li dwar CLIFFORD GALEA dan għadu qed isir studju komparattiv. Profs. Azzopardi saħaq li Qatt ħassejtek waħdek? For- waqt is-sondaġġ ittieħdu żewġ assi għad hawn mentalità li biex petti ta’ solitudni: dak mill-aspett tħossok waħdek trid tkun anz- soċjali u dak mill-aspett emottiv. jan. Imma sejrin żball. Riċerka li L-aspett soċjali jirrigwarda kif int saret għall-ewwel darba f ’pajjiżna tħossok man-nies ta’ madwarek u toħroġ fiċ-ċar li hawn ħafna nies l-aspett emottiv jiffoka fuq kif inti ta’ etajiet differenti li jħossuhom tħossok miegħek innifsek.

F’dak li għandu x’jaqsam ma’ waħidhom. Qed nitkellmu fuq Malta, pajjiżna, li ddur fejn iddur solitudni li tolqot l-aspett soċjali, suppost issib lil xi ħadd li taf. Tkel- l-irġiel u n-nisa qegħdin fl-istess limt mal-Professur Andrew Az- post għalkemm tajjeb jingħad li zopardi mill-Università ta’ Malta n-nisa jħossu dan madwar 1% li huwa d-Dekan tal-Fakultà għat- iżjed mill-irġiel, jiġifieri n-nisa Tisħiħ tas-Soċjetà fejn flimkien id- jħossuhom waħidhom iżjed meta diskutejna bosta punti importanti jkunu man-nies ta’ madwarhom. kif ukoll li għandhom jinteressaw Fil-każ ta’ solitudni emozzjonali, ir-riżultat huwa differenti millilkom il-qarrejja.

Il-Professur Azzopardi qalli li li wieħed jistenna. L-irġiel dan dan huwa l-ewwel sondaġġ nazz- iħossuh iżjed. Biex niftiehmu dan jonali li jkopri minn tfal sa anzja- huwa eżempju ta’ meta għandek ni bejn il-11-il sena u ’l fuq minn persuna li għandha l-ħbieb, 85 sena dwar is-solitudni, fejn it- il-familja u l-kollegi iżda xorta tieħed kampjun ta’ 1,000 persuna tħossha waħedha. Wieħed jistaqsi: biex ir-riżultat huwa wieħed preċiż Issib ma’ min titkellem issa f ’dan ħafna. Fis-sondaġġ intużat sistema il-preċiż mument jekk għandek b’tali mistoqsijiet li bihom setgħu bżonn min jisimgħek? Il-Profesjikkumparaw lil pajjiżna ma’ pajjiżi sur Azzopardi jgħid li jinkwetah oħra bħall-Ġermanja u l-Kanada. il-fatt li n-nies qed jibdew professMhux lok ta’ allarm imma tajj- joni, li m’hemm xejn ħażin dwar eb li nagħtu kas din ir-riċerka fejn dan, kif ukoll bosta nies jibdew anke ħareġ li f ’Malta, il-fenomenu negozji u minħabba li jiffukaw tas-solitudni huwa aktar qawwi iżjed kif se jirnexxu, jibdew jit-

biegħdu mill-aspett emozzjonali u soċjali tas-saħħa tagħhom. Kważi jinsew xi jħossu u jitfgħu l-enerġija tagħhom kollha fuq l-idea li jridu jirnexxu. Qishom bħal iħossuhom tajjeb jekk jirnexxu u jinsew kemm iħossuhom tajjeb magħhom infushom.

Dan iwassal għal problemi oħra li forsi wieħed qajla jaħseb li huma relatati iżda fil-fatt hekk huma.

Bħal ngħidu aħna dipressjoni, pressjoni għolja, attakki tal-qalb kif ukoll effett fuq ir-relazzjonijiet ta’ bejn persuna u oħra. Profs. Azzopardi jaċċenna li “meta wieħed iħossu solitu, m’għandux relazzjoni.”

Azzopardi tenna wkoll għall-ewwel darba magħna waqt l-intervista f ’din il-gazzetta li f ’Malta għandek madwar 75,000 ruħ li għandhom bżonn widna dak ilħin, li meta ċemplu sabu ma’ min jitkellmu, itaffu t-toqol tal-ħajja jew itajru l-ħsibijiet li jkollhom.

Iżda jistaqsi dwar il-kumplament li m’għandhomx u dan huwa fatt ta’ tħassib.

Dawn ir-riżultati qed joħorġu minn popolazzjoni ta’ madwar 428,000 li qed tiġi studjata.

120,000 minn din il-popolazzjoni jirriżultaw f ’nies li huma involuti f ’NGOs jew f ’għaqdiet oħra.

Hekk għandek kwart tal-popolazzjoni Maltija. Il-Professur Azzopardi jkompli jgħid li għalkemm għandek 44 fil-mija tal-popolazzjoni li jħossuhom waħidhom, xorta jisħaq li bħala pajjiż għandna bażi ta’ soċjetà ċivili b’saħħitha li kapaċi naraw iżjed frott minnha jekk inħaddmu l-għodda li għandna. Ma ninsewx li aħna pajjiż fejn is-saħħa u l-edukazzjoni huma b’xejn. Iżda m’aħniex naħsbu biżżejjed fuq din il-problema.

Bħal donnu f ’pajjiżna naqbdu suġġett għax ikun ġara xi ħaġa jew ħareġ xi skandlu li weġġa’ lin-nies fil-beraħ bħall-vann fil-karnival tan-Nadur, u hemm tistartja diskussjoni dwar is-saħħa mentali.

Wieħed jistaqsi hemm għalfejn jiġri xi ħaġa simili biex nieħdu bis-serjetà dawn it-tip ta’ suġġetti?

“Il-pilastri bħal donnhom huma hemm iżda l-binja għadha le,” enfasizza Azzopardi. Jemmen li bis-social workers, aġenziji talGvern, il-LEAP u oħrajn, l-istruttura hija b’saħħitha. Iżda jibża’ li m’aħniex nikkontrollaw din il-problema b’għaqal biżżejjed.

Nassumu li aħna ninsabu lkoll tajbin. Ma jemminx li rridu nwaqqfu aġenziji ġodda għaliex kif għedna, il-pilastri qegħdin hemm iżda tajjeb li nissudaw sistemi bħall-help-

line 179, nittrenjaw iżjed lill-pulizija li jkunu jafu kif jittrattaw każijiet ppreżentati quddiemhom f ’każijiet differenti kif ukoll isemmi d-djakunat u l-knisja li irrispettivament wieħed x’jemmen, kapaċi tgħin immens lil ħafna. Il-punt hu li għandna bżonn inkunu iżjed attrezzati fuq livell personali; il-ħaddiema li jaħdmu f ’setturi li jgħinu lin-nies. Ninvestu iżjed fir-riżors uman.

Jista’ jkun ukoll li s-solitudni ma nagħtux kasha daqshekk, għaliex naħsbu li peress li aħna pajjiż żgħir u nafu ħafna nies f ’din il-gżira, allura aħna ninsabu f ’konnessjoni umana mas-soċjetà ta’ madwarna.

“Billi tmur tgħid lil ġara għandhiex bżonn xi ħaġa jew xi xirja, ma ssolvix il-problema,” jisħaq Azzopardi.

Imbagħad għandek il-fenomenu li ħafna Maltin qed jiżżewġu barranin. Id-demografija tal-irħula qed tinbidel sew. Il-barranin qed jinfluwenzawna anke bil-kulturi tagħhom. Mhux għax il-barranin f ’pajjiżna huma ħżiena jew tajbin iżda aħna mdorrijin mod u huma mod ieħor, allura dan ifisser bidla kbira. Dan narawh fir-relazzjonijiet. Mill-banda l-oħra għandek ukoll dawk in-nies li akkost ta’ kollox ma jridux jintegraw, iżda

13

19.05.2019

kullhadd.com

jippreferu joqogħdu għalihom.

Dwar dan kollu, dalwaqt se toħroġ informazzjoni ġdida reġjun reġjun, b’Għawdex bi studju għalih fejn se naraw x’effetti qed jinħassu mill-poplu tagħna.

Qed naraw xift għal nies li qed jiffukaw aktar fuq l-ambizzjonijiet tagħhom u anke l-aspett materjali u b’hekk il-persuna tkun qed tersaq iżjed ’il barra milli tkun tajba magħha nnifisha. “Kważi qed insiru robots,” tenna Azzopardi. Din ix-xift iħallilek ftit enerġija għan-nies ta’ madwarek.

Imbagħad tiġi l-ġustifikazzjoni li dak li qed nagħmel, eżempju jekk qed naħdem iżjed qed nagħmlu għalik għax inħobbok u rridlek il-ġid u li tgħix aħjar jew għat-tfal.

Ma ninsewx ukoll il-kompetizzjoni kif ukoll il-ġirja għall-istatus. M’aħniex anqas kuntenti b’li għandna iżda rridu iżjed; xtrajt dar, issa rrid waħda ikbar. Waqt dan l-argument il-Professur Azzopardi jsemmi wkoll fenomenu ieħor: is-sekulariżmu fejn il-Knisja ma baqgħetx daqstant hi kollox.

Bħal speċi il-watch tower’jew dak il-gwardjan li kien iġibna f ’sensina li rridu naħsbu f ’xulxin u anke għall-ġid tagħna fejn jgħidilna x’inhu t-tajjeb jew ħażin sirna niddubitawh jew inwarrbuh minħabba diversi raġunijiet. L-ispazju qed jimtela minn ideoloġiji ġodda.

Il-moralità u l-etika sparixxew. Irridu nħarsu lejn pajjiżi bħal Franza fejn is-sekulariżmu ma neħħiex l-etika. Ċerti valuri li kienu intrinisiċi f ’pajjiżna spiċċaw; sirna l-ewwel jien u nibqa’ jien. L-ambizzjonijiet kabbarniehom wisq anke fuq sempliċement xi ħaġa ta’ divertiment irridu nagħmlu ikbar u aqwa minn ta’ qabel.

Hawn jgħid li s-sistemi tagħna huma wisq ġenerużi fejn anke dak li hu b’xejn irridu napprezzawh u nitgħallmu nagħtuh valur.

Il-Profs. Azzopardi jgħid ukoll li ovvjament dan it-tibdil ma tistax twaqqfu imma qed nirriskjaw li nitilfu ċerti nies matul it-triq. Jistaqsi: “Kif tista’ persuna tħossha waħedha f ’Malta meta qegħdin spalla ma’ spalla?” Sfortunatament l-istatistika turi wkoll li s-solitudni twassal għal suwiċidji li f ’pajjiżna jkollok mat-tliet persuni fix-xahar u minn sitta sa tmienja li jippruvaw jagħmlu suwiċidju u ma jirnexxilhomx.

Hawnhekk aċċenna li l-akkademiku xogħlu hu li jiġbor l-informazzjoni, u l-Istat, il-Gvern flimkien mal-klassi politika jridu jisimgħu sew dawn ir-riżultati u jinsew id-differenzi ta’ bejniethom mingħajr ħadd ma jkun difensiv jew partiġjan.

Għalaq billi qal li rridu nibdew ukoll nieħdu miżuri li jiddiljaw mas-sitwazzjoni. Jekk hemm faqar eżempju, irridu nieħdu ħsiebu irrelevanti għax naqas jew le. Semma li hemm bżonn li nsaħħu dak li qed jiġri mill-NGOs, bħall-Caritas, djakonija u parroċċi, u Kunsilli Lokali fejn dawn jistgħu jkunu riżors qawwi f ’din il-problema.

Irridu wkoll nitgħallmu kif inħossu u nifhmu iżjed lil xulxin li mhix faċli. Kif jirnexxili naċċetta diżappunt, nieħu ħsieb ir-rabja jew dellużjoni. Hemm min anke daħal fil-problema tad- droga minħabba f ’hekk għax ma jkunux kapaċi jaċċettaw dak li jiġi ppreżentat lilhom f ’ħajjithom. It-taħriġ emozzjonali huwa importanti immens u dan bħalissa huwa nieqes, temm il-Professur Andrew Azzopardi.

14

19.05.2019

kullhadd.com

AKKWISTI TA’ IMPORTANZA NAZZJONALI Ftit xhur ilu Heritage Malta rnexxielha tikseb tliet dokumenti importanti li jitfgħu dawl ġdid u importantissimu fuq l-istorja ta’ Malta u l-Maltin infushom.

Dawn qed jitqiesu bħala akkwisti ta’ importanza nazzjonali li jżidu kemm fl-esperjenza ta’ kull min iżur il-Mużew kif ukoll joffru l-esperjenzi miktubin ta’ missirijietna tal-qedem. Biex insiru nafu aktar fuqhom u x’fihom, iltqajt ma’ Liam Gauci, Kuratur tal-Mużew Marittimu Nazzjonali. minn Charles B. Spiteri

“L-istorja nazzjonali hi waħda mqanqla u li għadha pertinenti ħafna sallum bl-affarijiet li qed jiġru madwarna. Barra minn hekk, forsi bla ma nafu, għadha kontroversjali ferm.

Id-dokumenti jittrattaw il-qagħda li nsibu waqt l-imblokk tal-Franċiżi, li kienu fostna għal sentejn biss. Hu perjodu, li fil-fehma tiegħi għadna sal-lum il-ġurnata ma nafux l-impatt tiegħu u għad irridu nistudjawh. Intqalu bosta affarijiet dwaru – minn affarijiet bis-sens sa ħmerijiet, iżda għad hemm affarijiet li għadhom moħbijin; li qisna nibżgħu u noqogħdu lura milli nitkellmu fuqhom. Nibqgħu ma nsemmuhomx, għax il-familji li kienu involuti, għad għandhom minn jiġi minnhom u l-istejjer għadhom iqanqlu lil kulħadd.

Smajna kemm-il darba li l-Franċiżi serqu mill-knejjes; il-Maltin qamu kontra l-Franċiżi. Smajna b’Vassalli; missier l-ilsien Malti li kien mal-Franċiżi, li niesu stess arrestawh u ħallewh f ’ċella umda f ’San Anton. Li niesu stess użaw il-librerija tiegħu biex iqarstu l-iskrataċ għall-azzarini – il-librerija ta’ missier l-ilsien Malti.

Gwerra ċivili f ’Malta Dan hu perjodu li fih mietu minn 15,000 sa 20,000 ruħ Maltin; missirijietna. Jekk ngħaqqdu l-vittmi Maltin fl-Assedju l-Kbir, li tant nitgħaxxqu bih u t-Tieni Gwerra Dinjija, xorta ma mitux Maltin daqskemm mietu fl-imblokk. U rridu niftakru li l-armi li nafu bihom lanqas kienu jeżistu f ’idejn missirijietna.

Nikkwota lill-Profs. Frans Ciappara, li hu awtorità bla ebda passjoni fuq dan il-perjodu; li jgħid li din kienet gwerra ċivili, fejn l-aħwa qatlu lil xulxin għall-ideali tagħhom. Fejn fil-lingwa Maltija ħloqna l-kelma “ġakbin”, li ġejja minn dak iż-żmien, (jacobite) għax iżżomm mal-Franċiżi; li pajjiżna stess iddikjara li kienet illegali – għax jekk int ġakbin, tisfa eżiljat.

Dan hu l-perjodu li nsibu f ’dawn it-tliet dokumenti, u li dwaru nkitbu ħafna kotba: min jeżalta lill-Franċiżi u min jeżalta lill-Ingliżi. Min jgħid li l-Franċiżi tawna d-demokrazija, oħrajn jgħidu li l-Ingliżi ġew isalvawna. Imbagħad issib min jgħid li l-Franċiżi serqu l-fided tal-knejjes u allura l-Maltin qamu kontrihom. Ara lill-Maltin li ċarċru demmhom fl-imblokk, ftit insemmuhom.

Fuq dan kollu nemmen li rridu nerġgħu nħarsu sew lejn l-istorja u naraw min kien li kitibha.

Kull min kiteb u għadu jikteb l-istorja, se jagħżel x’jippubblika u xi jħalli barra. U dawn it-tliet dokumenti li ksibna, qed joffrulna dawl ġdid, tant li nista’ nħabbar li s’issa diġà hawn tliet studenti, tnejn f ’Malta u ieħor fl-Ingilterra, li qed jaħdmu fuqhom. Bħala Kuratur, jien ħdimt ukoll fuqhom u tajt taħdita pubblika, iżda baqa’ ħafna xi jsir.

Notamenti fuq l-imblokk L-inqas dokument importanti fih notamenti ta’ Georgio Mitrovich fuq l-imblokk u fuq l-ewwel snin tal-Gvern Ingliż. Fil-fatt, tnejn mid-dokumenti huma miktubin minnu u l-ieħor qed naħsbu li jistgħu jkunu l-memorji ta’ Vincenzo Borg Brared, u li mhux bilfors kitibhom hu. U ma nistgħux ma nsemmux kemm Borg Brared hu minsi. Kien politiku, ħadem ħafna u bata għal Malta.

Lil Mitrovich nirreferu għalih bħala li tana l-libertà tal-istampa. U nieqfu hemm. Biżżejjed ngħid li meta miet, l-Ingliżi lanqas riedu jiksu t-tebut

tiegħu bil-bandiera Maltija u nqalgħet polemika kbira. Mitrovich kien patrijott kbir, li ħadem fl-Ingilterra biex javżahom x’qed jiġri hawn Malta.

Il-familja Mitrovich kienet familja ta’ kursara. Nannuh ġie minn Kotor, fid-Dalmazja, li l-Gran Mastru De Rohan tah medalja tad-deheb għall-kuraġġ li wera biex jaqbad bastiment Tork. Hu twieled f ’Malta, tgħammed fl-Isla, kien ħabib ħafna ta’ Panzavecchia, li tant ħadem għall-edukazzjoni tat-tfal Maltin u li tqies bħala patrijott.

“Mistednin f ’Malta” Barra dawn id-dokumenti li fihom in-notamenti ta’ Mitrovich, insibu l-ktieb li kiteb biex jindirizza lill-Ingliżi, biex sempliċement jispjegalhom li f ’Malta huma biss mistednin u li ma kienu għamlu xejn biex ħadu lil Malta, għax il-Maltin stess qalulhom biex jiġu hawn.

Affaxxinanti kemm jitkellem fuq l-ewwel Gvernaturi Ingliżi. Prattikament jgħajjarhom, minkejja li kellu aġenda. Hu kien għadu tifel waqt l-imblokk u min-nies li baqgħu ħajjin, fosthom dawk li kienu mblukkati fil-Kottonera, sar jaf aħjar kulma ġara. Għandu tifkiriet ta’ Maltin li kienu barra, li żammew l-azzarin f ’idejhom biex joqtlu lill-Franċiżi jew lill-Maltin li kienu jżommu magħhom.

Kien jaf li mill-Isla, Maltin nefqu l-flus biex jarmaw bastiment ħalli joħorġu jattakkaw lil ħuthom stess ta’ San Pawl il-Baħar u qatlu lil xulxin.

Kien jaf ukoll li kien hemm Maltin li ħarbu mal-Franċiżi u marru Korsika, għax kieku baqgħu hawn kienu jinqatlu mill-Maltin. Kiteb fuq il-qlubija tal-Maltin waqt l-imblokk, iżda wkoll fuq kemm il-Maltin kienu stużi li jkollhom Gvern tagħhom.

Elezzjonijiet Maltin fl-1799 Dan l-aħħar kien ippubblikat il-ktieb Fuq il-Passi ta’ Vassalli fejn hemm artikli ta’ Michael Buhagiar u Joan Abela, li jitkellmu fuq l-elezzjonijiet Maltin fl-1799. Dawn aħna qatt ma tkellimna fuqhom. Insemmu biss li kellna l-partiti fl-1846 u morna għall-vot. Buhagiar u Abela sabu dan kollu mill-atti Nutarili, fejn hemm ir-riżultati tal-elezzjoni. U naraw li r-raġel Malti, seta’ kien l-iktar fqir jew l-ikbar sinjur, kellu l-vot.

Jekk immorru għall-Knisja: ħafna jsostnu li l-Knisja kienet tmexxi lillMalti, iżda tabilħaqq li kien hekk? Għax ikkontrollatu lill-Malti f ’dawn il-waqtiet? Le, għax id-dmija li nxterdet kienet xi ħaġa li f ’dawk is-sentejn ma kienu kkontrollati minn ħadd.

L-ewwel Isqof Malti Nafu iżda li l-Maltin ta’ Ħaż-Żebbuġ kienu mmexxija minn saċerdot: F.S. Caruana, iżda biex inkunu ċari mal-istorja, insibuh l-ewwel bħala qassis umerkant tal-qoton mal-Ordni; imbagħad il-Franċiżi għażluh fil-gvern tagħhom, għax kien magħhom. Dan, f ’daqqa waħda dar, spiċċa jmexxi lill-Maltin; imbagħad sar ħabib kbir tal-Ingliżi u għamluh l-ewwel Isqof Malti. Jiġifieri jekk xi ħadd jieħu dan kollu bħala xhieda ta’ x’karattru kellu, jista’ jagħti aktar kulur.

Iżda lura għall-vot. Meta nitkellmu li missirijietna marru għall-vot fl1799, taf kemm-il sena qabel l-Italja, qabel il-Ġermanja, sa qabel ma ġew l-Ingliżi? L-Ingliżi ma tawniex politika. Aħna konna nafu mmexxu lilna nfusna. Konna tajbin biżżejjed (u dan joħroġ ċar minn dawn id-doku-

15

19.05.2019

kullhadd.com

menti), li norganizzaw sptarijiet għall-Maltin; li konna nafu norganizzaw armata.

Il-Franċiżi kienu jgħidu li l-Maltin kienu ħarġu għalihom bl-imgħażaq, iżda dak għax ma kellhom l-ebda armi, iżda kienu stużi biżżejjed li jikkuntattjaw lill-Portugiżi. U mit-tielet dokument, li qed ngħidu li jistgħu jkunu ta’ Vincenzo Borg Brared, toħroġ ċara, kif mix-xejn, il-Maltin qatgħuha li jiġġieldu kontra l-Franċiżi, li kienu għadhom kif kaxkru lill-Italja kollha. Li jekk aħna ngħidu li aħna pajjiż Kattoliku u tmexxina l-Knisja; meta l-Belt Eterna hi Ruma, sena, sentejn qabel, dawn kaxkru Ruma sħiħa. Rebħu lill-Papa, fejn il-Ministru tal-Intern ta’ Ruma kien il-Malti l-Avukat Pace, Repubblikan. Dan insibuh ukoll fi ktieb ta’ Karmenu Bonavia.

Il-Maltin bellhu lill-Franċiżi Lura għall-ispunt importanti, li l-Maltin, bi ftit azzarini, nofshom tal-kaċċa, għax aħna l-kaċċa dejjem konna nħobbuha, qamu kontra armata Franċiża li ma tilfet qatt. Huma bellhu lill-Franċiżi, tant li Vaubois kien stqarr li l-Maltin ma setax ma kellhomx min qed jgħinhom. Iżda fid-dokumenti li ksibna, tidher ċara li missirijietna kienu waħidhom. Missirijietna kienu qed jagħmlu ġennata liema bħala. Illum nistgħu nqabbluha ma’ gwerra kontra r-Russi jew l-Amerikani f ’artna.

Biex wieħed jifhem aħjar, ngħidu li l-armi kollha ta’ dak iż-żmien, kienu Franċiżi. L-Ingliżi, l-aqwa flotta tad-dinja, riedu bastimenti Franċiżi. Nelson innifsu ried bastimenti Franċiżi, għax kienu l-aqwa. U aħna qomna kontrihom u l-ewwel nies li mietu min-naħa tal-Franċiżi, kienu Maltin lebsin uniformi Franċiża. U nerġa’ nsostni li għalkemm minn dawn id-dokumenti ftit joħroġ li kienet gwerra ċivili, nistgħu nitkellmu b’mod newtrali fuqha.

L-ewwel Kostituzzjoni Fid-dokumenti għandna ħafna fuq il-Karkariżi, peress li Borg Brared kien minn hemm. Dan hu dak li ħallas għall-istatwa ta’ Santa Elena, biex nieħdu l-idea tiegħu, iżda kien żagħżugħ ta’ xi 25 sena meta mexxa lill-Karkariżi u lil Malta kontra l-Franċiżi, għax kien wieħed mill-aktar nies importanti. Hu kien elett; insibu deskrizzjoni sabiħa ħafna ta’ kif ġie elett, fejn missirijietna ġa kellhom Kostituzzjoni.

Ktibna Kostituzzjoni u m’aħniex ngħidu li għamluha erba’ raħħala.

Kienet l-Amerka li kellha Kostituzzjoni. Kellna President; l-Amerka biss kellha President!

Nerġa’ għal Borg Brared. Dan ġie elett bħala politiku u kmandant u ntlaqa’ bid-daqq tat-tnabar. Hu kien għamel reġimenti Maltin bl-uniformijiet bojod tal-qoton Malti u bil-kappell feż iswed.

Wara, fl-istorja nsibuh fost dawk li pprova jikkuntattja lill-Ingliżi u għandna d-deskrizzjoni kif hu u Vitale, il-mexxej tar-Rabat, niżlu l-Qawra, qabdu dgħajsa tas-sajd u marru jkellmu lill-flotta Portugiża, li kienet barra minn xtutna. Kienu dawn li għenuna u tawna l-ewwel armi kontra l-Franċiżi u mhux l-Ingliżi. Iżda l-istorja hemm barra ssemmi li l-Ingliżi ġew u ħelsuna mill-Franċiżi. L-Ingliżi ma ġewx hawn. Nelson ried imur jaqlibha lill-mara tiegħu f ’Napli, ma’ Emma Hamilton, il-mara tal-Ambaxxatur Ingliż għal Napli. Ma ġiex hawn, iżda bagħat lill-Portugiżi.

Diverġenzi fuq Ball

Wara bagħat lil Alexander Ball, li jekk nikkwotaw lis-Segretarju tiegħu kien qal li l-Maltin kienu jixegħlu xemgħa lill-Madonna u oħra lilu. Jekk nikkwotaw lil Fortunato Mizzi, dan jgħid li Ball kien l-ewwel traditur ta’ Malta. Jekk nieħdu d-djarju jew memorji ta’ Vincenzo Borg Brared u d-dokument ta’ Georgio Mitrovich, jispjegawlek ir-raġuni għaliex Dun Mikiel Xerri ġie ffuċillat u l-irvell mill-Belt falla, ma kienx tort tal-Maltin, iżda tort ta’ Alexander Ball, li ma kienx jilħaqlu biżżejjed biex iżomm il-portijiet Maltin magħluqin, u l-Franċiżi daħal xini biex jilliberahom. Jiġifieri f ’daqqa waħda tirrealizza li l-Maltin għamlu minn kollox u l-Ingliżi ġew jaqgħu u jqumu.

Interessanti kif minn missirijietna mietu bejn 15,000 u 20,000 biex jilliberaw lil pajjiżhom mill-Maltin favur il-Franċiżi u mill-Franċiżi stess u l-Ingliżi ma ħallewhomx jidħlu l-Belt, jiffirmaw it-Trattat ta’ Paċi. L-Ingliżi qabdu, irranġaw kollox waħdihom mal-Franċiżi, warrbuhom ’l hemm u daħlu huma. Lagħbuna u biex sirna kolonja, kellhom jgħaddu 13-il sena. Din dejjem ninsewha: l-Ingliżi ma bdewx mill-1800. Mill-1800 sal-1813 kien hemm dan il-ġlied politiku mill-mexxejja tagħna biex ikollna awtonomija.

Issa biex inkunu ċari. Aħna nies li m’għandniex riżorsi. Għandna port bellezza li minnu noħorġu u nġibu oġġett mil-Lvant u nbiegħuh lill-Punent u viċi versa. U nagħmlu l-profitti. Issa l-flotta Franċiża kienet b’saħħitha sew taħt Napuljun, iżda Nelson ħaraqlu kollox f ’Abuqir, xahar qabel ma missirijietna qamu kontra l-Franċiżi fl-Imdina.

Meta issa ma fadalx flotta tipproteġi lill-merkanti tagħna, l-għażla kienet taqa’ biss fuq l-Ingliżi. Ma kienx hemm għażla oħra. U allura tlabna lill-Ingliżi għax kellna bżonnhom.

Għad għandna Maltin li bix-xieraq isostnu li Napuljun għamel il-ġid.

Ngħidu li hu ta Gvern lil Malta, iżda l-President kien eks Kavallier Franċiż.

Is-Segretarju kien Kavallier Franċiż miżżewweġ Maltija. Kien hemm Maltin ukoll, iżda ħadd ma vvutalhom. Issa s-serq li sar kien mill-proprjetà tal-Kavallieri, iżda l-ordni li kien hawn li mill-kunventi jibqa’ wieħed biss u l-oħrajn jinbiegħu; l-imgħax fil-Banek fuq is-self, hu żiedu. Is-self sfurzat mill-familji Maltin, biex jagħtu l-flus lill-Franċiżi, il-Franċiżi għamluh. Hu għalhekk li l-poplu Malti qam kontrihom. U dan kollu hu miktub mill-President tal-Gvern Repubblikan, eks Segretarju tal-Gran Mastru Hompesh, kavallier Franċiż u President tal-Gvern Malti nnifsu, Ransijat.

Jiġifieri l-Franċiżi għamlu t-tajjeb u għamlu l-ħażin. Fost it-tajjeb insibu li Napuljun ta l-Katidral lill-Istat Malti. Iżda meta biddel il-liġijiet tal-artijiet, Napuljun kien. Għalhekk dawn irridu nħarsu lejhom. Li jġiegħel lil kull l-ewwel tifel Malti tas-sinjuri Maltin irid imur bilfors Franza biex jitgħallem, kien sforz. Għax ma rridux ninsew li taħt il-Kavallieri kellna Stat bl-isptarijiet bla ħlas, kellna l-pensjonijiet għal nies tas-servizz li jweġġgħu waqt ħidmiethom.

B’hekk dawn id-dokumenti qed jagħtuna tliet kuluri sbieħ għall-istorja tagħna. L-ewwel nett iktar informazzjoni kbira fuq dan il-perjodu; qed jagħtu l-verżjoni Maltija, li ftit nisimgħu biha u jagħtu stejjer sbieħ li seħħew, fosthom li kien hawn l-ikbar xini Franċiż, b’aktar minn 80 kanun f ’Marsamxett, u l-Maltin kienu serqu wieħed minn San Ġiljan, kaxkruh fuq l-għolja fejn illum hemm l-Ambaxxata Russa, f ’San Ġwann u bdew jisparaw bla heda fuq Marsamxett, tant li l-Franċiżi qatgħu qalbhom u salpaw ’il barra. Fi stejjer hekk naraw il-patrijottiżmu. U jien ngħid li kien fi żmien il-Franċiżi li l-Maltin iddeċidew li jsiru nazzjon u jieħdu rajhom f ’idejhom.

L-istorja nazzjonali hi waħda mqanqla u li għadha pertinenti ħafna sal-lum bl-affarijiet li qed jiġru madwarna.

Barra minn hekk, forsi bla ma nafu, għadha kontroversjali ferm

16

19.05.2019

kullhadd.com

MALTA F’QALBNA – BIL-FATTI

Miriam Dalli Membru Parlamentari Ewropew

Qegħdin biss ftit ġranet ’il bogħod mill-elezzjoni tal-Parlament Ewropew. Matul dawn is-snin ta’ spiss smajtu lili u lil sħabi nitkellmu dwar l-importanza li jkollna Membri Parlamentari Ewropej (MEPs) Maltin li jaħdmu favur pajjiżna.

U aktar minn qatt qabel huwa importanti li fil-25 ta’ Mejju nagħżlu MEPs li Malta hija f ’qalbhom bil-fatti.

Ta’ spiss rajna lill-MEPs tal-Partit Nazzjonalista jattakkaw lil pajjiżna fil-Parlament Ewropew kull ċans li jsibu.

Meta riċentament Sven Gie-

gold ried li jiskatta Artiklu 7 kontra pajjiżna – l-artiklu li jhedded id-dritt tal-vot ta’ pajjiżna – smajna lill-MEPs tal-Partit Nazzjonalista jikkundannaw dan l-aġir. Jgħidulna li huma se jipproteġu d-dritt li pajjiżna jibqa’ jiddeċiedi hu fuq kwistjonijiet bħat-tassazzjoni.

Iżda x’jiswa jekk għamlu leġiżlatura sħiħa jitrekknu ma’ Membri Parlamentari Ewropej bħal Ana Gomes u jitmgħuhom gideb u nofs veritajiet?

X’jiswa dan id-diskors lejlet elezzjoni jekk meta niġu għas-si u n-no jivvutaw kontra l-interessi ta’ Malta u Għawdex?

Hekk għamlu kemm-il darba, inkluż fis-26 ta’ Marzu 2019.

Dakinhar ittieħdu voti fil-Parlament Ewropew dwar prinċipji li għal pajjiżna huma sagrosanti. Ivvutaw kontra emenda li tipproteġi d-dritt ta’ pajjiż żgħir bħal Malta li jkollu vot daqs pajjiżi kbar f ’sistemi importanti bħal dik tat-tassazzjoni. Ivvuttaw kontra l-interess ta’ Malta. Jekk titneħħa l-unanimità, Malta titlef id-dritt li tiddeċiedi hi fuq kwistjoni ta’ taxxa,

b’konsegwenza li dan jimmina l-kompetittività ta’ Malta u jhedded l-impjiegi u l-għajxien tal-Maltin u tal-Għawdxin.

F’pajjiżna jgħidu mod, iżda mbagħad imorru fi Brussell u bil-fatti jagħmlu mod ieħor.

Għamlu dan minkejja li għal snin twal f ’pajjiżna kien hawn qbil dwar li niddeċiedu aħna fuq affarijiet bħalma hi t-tassazzjoni, qbil li jħares il-kompetittività ta’ pajjiżna. Iżda issa, iridu jimminaw l-impjiegi f ’setturi diretti bħal dak tasservizzi finanzjarji, u f ’oqsma oħra bħas-settur marittimu u tal-gaming fost ħafna oħrajn.

Dan il-vot hu vot kontra l-familji Maltin u Għawdxin.

It-theddida hi fuq eluf ta’ impjiegi u l-kwalità tal-għajxien ta’ eluf ta’ Maltin u Għawdxin.

Min-naħa tiegħi dejjem waqaft għal dawn l-attakki, kemm bl-atteġġjament tiegħi fil-Parlament Ewropew stess – fejn qatt ma ddejjaqt neħodha kontra MEPs bħal Ana Gomes – kif ukoll b’laqgħat ma’ MEPs oħra biex inwassal il-verità dwar pajjiżna.

U l-istess se nkompli nagħmel.

Flimkien mat-tim tal-Partit Laburista se nibqa’ niddefendi lil pajjiżi u lill-familji Maltin u Għawdxin – jiġi minn fejn jiġi l-attakk.

Iżda huwa għalhekk importanti li fil-25 ta’ Mejju toħorġu tivvutaw u tagħżlu lill-kandidati kollha tal-Partit Laburista biex nassiguraw li jkollna tim ta’ MEPs li lesti jaħdmu favur Malta u Għawdex.

Barra minn hekk, kif l-ekonomija ta’ pajjiżna kisbet suċċessi mingħajr preċedent, irridu issa nkomplu naħdmu biex nieħdu lil pajjiżna fil-livell li jmiss. Il-livell li jmiss f ’dak relatat mal-ambjent, l-innovazzjoni, l-edukazzjoni, il-kwalità ta’ ħajja u l-edukazzjoni.

Mal-Partit Laburista tafu fejn qegħdin għax dak li ngħidu hawnhekk f ’pajjiżna dejjem ħdimna fuqu fi Brussell.

Flimkien irridu nkomplu naħdmu għall-interessi ta’ pajjiżna, tal-familji u tan-negozji biex nieħdu lil pajjiżna fil-livell li jmiss għax Malta hija f ’qalbna bil-fatti.

Barra minn hekk, kif l-ekonomija ta’ pajjiżna kisbet suċċessi mingħajr preċedent, irridu issa nkomplu naħdmu biex nieħdu lil pajjiżna fil-livell li jmiss.

Il-livell li jmiss f’dak relatat mal-ambjent, l-innovazzjoni, l-edukazzjoni, il-kwalità ta’ ħajja u l-edukazzjoni

L-IMPORTANZA LI NIVVUTAW

James Grech Kandidat għall-Elezzjonijiet tal-Parlament Ewropew

Fil-25 ta’ Mejju l-poplu Malti se jivvota biex jeleġġi s-sitt membri Maltin fil-Parlament Ewropew.

Il-Parlament Ewropew huwa wieħed mill-istituzzjonijiet ewlenin tal-Unjoni Ewropea, fejn jitfasslu l-politika u l-liġijiet f ’diversi oqsma, fosthom dak ekonomiku, soċjali u ambjentali, li japplikaw fil-membri stati kollha, inkluż Malta. It-Trattat ta’ Lisbona ta poteri ġodda lill-Parlament Ewropew u llum il-ġurnata, f ’diversi setturi l-Parlament għandu l-poter, flimkien mal-Kunsill tal-Ministri, li jadotta u jemenda liġijiet Ewropej. Il-Parlament għandu wkoll rwol importanti fid-deċiżjonijiet fuq il-baġit tal-Un-

joni Ewropea. Minbarra hekk, il-Parlament jissorvelja x-xogħol tal-Kummissjoni Ewropea u istituzzjonijiet oħra Ewropej u jikkopera wkoll mal-parlamenti nazzjonali. Għalhekk żgur li dak li jiġi diskuss u deċiż fil-Parlament Ewropew huwa ta’ rilevanza kbira għal Malta għax jaffettwa direttament diversi oqsma tal-ħajja ta’ kuljum.

Għalkemm iċ-ċokon ta’ pajjiżna komparat ma’ membri stati oħra Ewropej huwa realtà u Malta għandha biss sitt membri fil-Parlament Ewropew, xorta waħda l-MEPs Maltin jistgħu jkunu influwenti. Dan jistgħu jagħmluh speċjalment b’parteċipazzjoni u b’kontribut attiv f ’kumitati tal-Parlament Ewropew. Ovvjament is-sitt MEPs Maltin ma jistgħux jipparteċipaw f ’kull kumitat u għalhekk, kif dejjem sar, wieħed irid jagħżel il-kumitati fejn il-membri Maltin se jieħdu sehem bir-reqqa u bil-għaqal, f ’setturi li huma ta’ importanza għall-Malta. Rajna kif MEPs Maltin, kemm f ’din il-leġiżlatura u anki qabel, kellhom rwol importanti f ’diversi policies u liġijiet Ewropej. Għalhekk, għalkemm in-numru ta’ sitt

MEPs huwa ta’ żvantaġġ, blgħaqal u b’ħidma Malta xorta jista’ jkollha leħen importanti u influwenti fil-Parlament Ewropew.

L-Unjoni Ewropea qiegħda taffaċċja diversi sfidi fil-kummerċ internazzjonali, migrazzjoni, sigurtà u fil-qasam ambjentali. Biex tilqa’ għal dawn l-isfidi, is-soluzzjoni mhijiex il-politika estrema li qegħdin joffru ċerti partiti fuq livell Ewropew. M’għandniex inħarbtu dak li nbena matul issnin. Imma għandna bżonn li l-Unjoni Ewropea tissaħħaħ u tkun iktar viċin in-nies sabiex tagħraf il-problemi li jiltaqgħu magħhom fil-ħajja ta’ kuljum u toffri soluzzjonijiet għalihom. Bil-vot tal-poplu Malti, nistgħu naraw li jkollna MEPs li jaħdmu sabiex jaraw li l-Unjoni Ewropea tkun verament għaqda li twassal għal ħajja aħjar. Il-ħidma tal-Membri Parlamentari Ewropej trid twassal għal titjib fil-ħajja ta’ kuljum taċ-ċittadini fil-pajjiżi Ewropej.

Bil-vot tagħna nistgħu naraw li jkollna Unjoni Ewropea iktar b’saħħitha li tkun kapaċi tilqa’ l-isfidi ta’ dawn iż-żminijiet billi noħolqu soluzzjonijiet

Ewropej, filwaqt li fejn hemm bżonn, ma nkunux ristretti minn politika ta’ ‘one size fits all approach’ għal kull pajjiż għax kulħadd għandu bżonnijiet differenti.

Bil-vot tiegħu l-poplu Malti jista’ wkoll ikun ċert li r-rappreżentanti tiegħu fil-Parlament Ewropew lesti li jaħdmu għal pajjiżhom. Fl-aħħar snin rajna kif ċerti MEPs Maltin li ġejjin mill-Partit Nazzjonalista kienu ħsiebhom fi skopijiet partiġġjani u ma qagħdux lura milli jingħaqdu ma’ Membri tal-Parlament Ewropew u jħammġu r-reputazzjoni ta’ Malta.

Għalhekk huwa importanti li nhar il-25 ta’ Mejju, il-poplu Malti joħroġ jivvota bi ħġaru għall-kandidati kollha tal-Partit Laburista. B’hekk inkunu żguri li l-MEPs Maltin jieħdu ħsieb l-interess ta’ pajjiżna u li l-ħidma tagħhom tkun xprunata biex tara li l-Unjoni Ewropea tkompli toffri opportunitajiet sabiex ikompli l-progress f ’oqsma differenti u mhux biex ikunu ta’ xkiel. Dan jagħmluh għax il-kandidati kollha tal-Partit Laburista għandhom verament lil Malta f ’qalbhom.

Fl-aħħar snin rajna kif ċerti MEPs Maltin li ġejjin mill-Partit Nazzjonalista kienu ħsiebhom fi skopijiet partiġġjani u ma qagħdux lura milli jingħaqdu ma’ Membri tal-Parlament Ewropew u jħammġu r-reputazzjoni ta’ Malta

17

19.05.2019

kullhadd.com

MALTA F’QALBNA Editorjal

Gvern li għandu proposti ċari u konkreti, kemm fuq livell Nazzjonali kif ukoll fuq livell Ewropew. Gvern li verament irid li nkunu hemm poplu sħiħ, flimkien għal pajjiżna

Dan huwa Gvern pożittiv. Dan huwa Gvern li jħares ’il quddiem. Dan huwa Gvern li qed jikseb is-suċċessi. Għax dan ilGvern għandu Malta f ’Qalbu.

Suċċessi li huma tiegħek. Li qed tgawdi sew jekk int pensjonant, jekk int għandek familja, jekk tgħix waħdek, jekk int ħaddiem, jekk int professjonist jew student. Suċċessi li qed igawdu t-tfal tiegħek u pedament sod għan-neputijiet tiegħek.

Lill-pensjonanti l-Gvern diġà tahom ħafna, imma mhuwa xejn ħdejn dak li għadhom iridu jieħdu. Gvern li jemmen bil-fatti fiż-żgħażagħ u tahom id-dritt tal-vot.

Jekk tifli sew u bir-reqqa dak li qiegħed jingħad, tara li Gvern Laburista qiegħed joffri aspirazzjoni, tama, inklużjoni, xogħol, u kwalità tal-ħajja. U dan kien possibbli wara li saħħaħ l-ekonomija b’rekord ta’ surplus kull sena għal dawn l-aħħar tliet snin.

Surplus li qed igawdi minnu kulħadd, hu min hu, f ’kull settur soċjali.

Is-sena li għaddiet, l-2018, ilGvern seta’ jkollu surplus ta’ €500 miljun, imma rreġistra surplus ta’ €250.8 għax investa fi proġetti kapitali. Surplus li għamilha possibbli li jkun hemm żieda fil-pensjonijiet, li għamilha possibbli li jkun hemm rifużjoni tat-taxxa, li tingħata attenzjoni lit-toroq.

Gvern li bil-ħidma tiegħu naqqas il-qgħad b’mod drastiku għax qiegħed joffri xogħol dehen flimkien ma’ opportunitajiet ġodda – u se jkompli jgħin lill-ftit li fadal fuq il-lista ta’ dawk bla xogħol. Naqqas ilfaqar u se jkompli jaħdem biex ir-rata tkompli tonqos. Ħidma li permezz tagħha kien possibbli li l-istudenti, uliedna, jgawdu minn trasport pubbliku b’xejn, minn eżamjiet li ma baqgħux iħallsu għalihom. Ħidma li sarrfet f ’childcare centres b’xejn.

F’roħs ta’ mediċini, titjib fisservizzi tas-saħħa, għajnuna ffukata wkoll lil dawk li minħabba s-sitwazzjoni li qed jgħixu fiha, għandhom bżonn aktar attenz-

joni, titjib fil-qasam kulturali, aktar opportunitajiet għall-artisti.

B’bażi soda, il-Gvern qed iħares lejn kif ikompli jtejjeb il-kwalità tal-ħajja. Kif ikompli jibni fuq it-titjib li diġà qed igawdi minnu ċ-ċittadin. Titjib li jmur ’l hinn minn dak li ħadna s’issa, il-ħidma tal-Gvern qed tara li titjieb il-kwalità tal-ħajja.

U b’hekk il-poplu jkun qed jgħix aħjar b’mod ħolistiku.

Titjib li jsarraf f ’aktar ħin mal-familja. U biex il-familja tkun tista’ tgawdi aktar ħin liberu, qed jinħolqu u jittejbu l-ispazji miftuħa – bil-proġett tal-Park Nazzjonali f ’Ta’ Qali l-akbar proġett tat-tip tiegħu li qatt sar f ’pajjiżna. L-akbar Proġett Kapitali ta’ spazju miftuħ u l-akbar proġett infrastrutturali mħaddar li qatt ra l-pajjiż.

Gvern li qed jara l-aspetti kollha biex il-poplu Malti u Għawdxi jkun qed jgħix bl-aħjar mod possibbli. Għax dan il-Gvern irid li naħdmu flimkien biex nibnu s-suċċessi flimkien. Huwa Gvern li jemmen fl-inklużjoni

għal soċjetà ġusta, li jemmen li għandna naqdu pajjiż mhux nifirduh, Gvern li qed joffri aspirazzjoni mhux qtigħ ta’ qalb, tama mhux negattività, li qed joħloq ix-xogħol mhux il-firda.

Gvern li jħares ’il quddiem, li qed jibni bażi soda għall-ġenerazzjonijiet li ġejjin warajna.

Gvern li għandu proposti ċari u konkreti, kemm fuq livell Nazzjonali kif ukoll fuq livell Ewropew. Gvern li verament irid li nkunu hemm poplu sħiħ, flimkien għal pajjiżna.

Nhar is-Sibt li ġej int se tmur taqdi dmirek u tagħżel lil dawk ir-rappreżentanti li tixtieq u li taf li qegħdin hemm għaliex iridu l-ġid għal-lokal tiegħek. Nhar is-Sibt li ġej se tagħżel ukoll lil dawk li tixtieq li jirrappreżentaw lilek, lil pajjiżek fil-Parlament Ewropew. Lil dawk li verament jaħdmu biex imexxu isem Malta ’l quddiem, biex jipproteġu lil pajjiżna, biex jaħdmu għal dak li jixraq lil pajjiżna.

Int bil-vot tiegħek għandek għażla ċara.

18

19.05.2019

kullhadd.com

L-IKLIN GĦATXAN GĦALL-BIDLA

Martin Fenech Kandidata għall-Kunsill lokali fl-Iklin

L-Iklin lokalità ta’ madwar 3,200 ruħ b’erja ta’ madwar 1.73 kilometru. L-Iklin stabbilixxa ruħu bħala lokalità urbana lejn nofs it-tmeninijet hekk kif b’suċċess twettaq proġett ta’ housing minn Gvern Laburista tas-sebgħinijiet u t-tmeninijiet b’mijiet kbar ta’ plotts li ngħataw lill-koppji żgħażagħ u familji u għenhom isiru sidien ta’ darhom.

Irridu lkoll nammettu li llum il-ġurnata il-popolazzjoni f ’din il-lokalità hija dik li jgħidulha an ageing population. Madanakollu nistgħu ngħidu b’ċertezza li sa 10 jew 15–il sena oħra l-Iklin se jesperjenza bidla kemm fil-popolazzjoni kif ukoll fit-tip ta’ residenzi li se jkun hawn fil-lokal. Diġà qed naraw diversi terraced houses jit-

waqqgħu u jinbnew minflokhom appartamenti. Dan qed jagħti lok akbar li l-popolazzjoni tikber b’rata aktar mgħaġġla peress li l-ammont ta’ residenzi qed jiżdiedu u għaldaqstant il-popolazzjoni tibbilanċja ruħha bejn residenti żgħażagħ u oħrajn ta’ età aktar matura. Dan fil-fehma tiegħi jawgura tajjeb għax ikollok taħlita ta’ ideat, garanzija ta’ kontinwazzjoni u sens ta’ appartenenza.

Madanakollu il-bidla fl-istruttura tal-iżvilupp residenzjali u wisq aktar kummerċjali ġewwa din l-lokalità trid issir bil-galbu u b’mod sostenibbli għall-aħħar fejn l-ambjent urban u rurali jibqgħu is-sinsla li jikkaratterizzaw lill-Iklin.

Sfortunatament f ’25 sena ta’ Kunsill Lokali fejn 22 minnhom kienu taħt tmexxija b’maġġoranza Nazzjonalista falliet il-ħidma sabiex l-Iklin jipproġetta identità unika u distinta. Sfortunatament l-Iklin baqa’ dik il-lokalità maħnuqa minn irħula ikbar minnha jew stabbiliti aktar minnha li aħna mdawrin bihom u aktar ma jgħaddi ż-żmien donnu l-Iklin aktar sar bypass li jwaħħad lokalità ma’ oħra. L-Iklin sar shortcut biex tasal lejn in-naħa ta’ fuq ta’ Malta jew bil-kontra.

Taqta’ x-xogħol siewi li jsir fil-parroċċa u ftit għaqdiet li ġew stab-

biliti bħall-iscouts, m’hawn xejn li jagħti sens ta’ komunità ġewwa l-Iklin. It-tmexxija tal-Kunsill f ’dawn l-aħħar għexieren ta’ snin ma ssarrfet fl-ebda inizjattiva konkreta li fuq livell nazzjonali tagħmel timbru u li kif issemmi din l-inizjattiva minnufih il-Maltin jiftakru jew jassoċċjaw mal-Iklin.

Hija sfortuna li ma sar l-ebda proġett konkret li jista’ jitqies ta’ sinifikat tul dan il-kwart ta’ seklu ta’ kunsilli lokali ġol-Iklin. L-Iklin qatt ma tela’ t-tarġa li jmiss. Ħolm kieku kemm trid imma baqgħu biss ħolm. U diżgrazzjatament kien hemm ukoll proposti li ma żviluppawx jew ma għamlux sens.

Każ minnhom hu l-ossessjoni li għandha l-maġġoranza Nazzjonalista fil-kunsill sabiex jibnu ċ-ċentru ċiviku f ’Misraħ Ninu Cremona, proprjament fl-unika pjazza li hemm ġol-Iklin, fl-uniku spazju urban miftuħ li hemm ġol-lokalità. Attivitajiet popolari mar-residenti tal-Iklin bħall-Infiorata li saret din il-ġimgħa fl-istess pjazza, juru kemm huma għaqlin il-kandidati u kunsilliera Laburisti tal-Iklin bl-oġġezzjoni b’saħħitha tagħhom leġiżlatura wara l-oħra kontra l-iżvilupp f ’dan l-uniku spazju miftuħ urban li fadal fl-Iklin, żvilupp propost f ’manifest wieħed wara l-ieħor u mmexxi ’l

quddiem mill-kunsilliera Nazzjonalisti tal-Iklin.

U għalhekk f ’dawn l-elezzjonijiet jinħass aktar minn qatt qabel il-ħeġġa għal bidla, il-konvinzjoni għal nifs ġdid. Aħna l-kandidati Laburisti mimlijin ħeġġa u lesti għall-impenn li naraw mhux biss viżjoni imma noffru l-proposti u l-pjan ta’ kif din il-viżjoni se titwettaq u titwettaq f ’perjodu ta’ żmien raġonevoli u konkret.

Il-manifest elettorali għall-Iklin li ġie varat ftit jiem ilu huwa testimonjanza ta’ dan. Proposti ambizzjużi imma fattibbli. Trasport alternattiv u nadif għar-residenti billi nipprovdu servizz fuq talba ta’ trasport b’xejn b’vetturi elettriċi għall-postijiet tax-xogħol tagħhom, l-appuntamenti u l-qadi tagħhom. L-ambjent huwa prijorità għalina. Inħarsu ’l quddiem sabiex nikkonsultaw bis-sħiħ mar-residenti flimkien mal-awtoritajiet konċernati sabiex bis-serjetà tittaffa l-pjaga tat-traffiku esaġerat li jgħaddi ta’ kuljum mit-toroq residenzjali ġol-Iklin. Inpoġġu bilqiegħda mal-awtoritajiet u nistudjaw possibbiltajiet ta’ devoluzzjoni ta’ art biex jiġu trasformati f ’park rekreazzjonali, ġonna li jinkludu inizjattivi pet friendly u parking areas għar-residenti u għaliex le għal min jixtieq iżur

dawn l-ispazji miftuħa ġol-lokalità tagħna.

L-istess importanza tingħata s-saħħa u l-edukazzjoni. Niżviluppaw l-idea li jinbena ċentru ċiviku li jinkorpora diversi serviżżi bħal berġa attrezzata li tagħti servizz estensiv lir-residenti u kif ukoll librerija u jiġu offruti sensiela ta’ korsijiet akkreditati li jistgħu jibbenefikaw minnhom ir-residenti tagħna żgħar u kbar. Is-sigurtà tar-residenti, id-djar, il-propjetà u l-vetturi tagħhom huma għal qalbna u nipproponu li jiġu installati kameras tas-sigurtà partikolarment f ’żoni pubbliċi, bħal pjazez, ġonna, parking areas u Bring-In Sites.

Din hi biss togħma ta’ lista sħiħa li b’entużjażjmu lesti li nwettqu għall-benefiċċju tar-residenti jekk l-elettorat ġewwa l-Iklin jogħġbu jagħtina fiduċja eżekuttiva. Aħna tim ta’ 3 kandidati li lesti li nibdew il-bidla billi noffru impenn u ħeġġa, lesti li nisimgħu lir-residenti u nwettqu flimkien mar-residenti proġetti, servizzi u inizjattivi ta’ fejda, imma fuq kollox lesti li nkunu il-leħen tar-residenti f ’fora nazzjonali u internazzjonali għaliex l-interess ewlieni huwa l-benefiċċju tar-residenti għax huma r-residenti li jagħmlu l-Iklin lokalità u komunità ħajja.

19

19.05.2019

kullhadd.com

BL-ESPERJENZA GĦALL-PASS LI JMISS Cyrus Engerer Kandidat għall-Elezzjonijiet tal-Parlament Ewropew

Il-ħsara li qed issir lil Malta mill-Membri tal-Parlament Ewropew tal-Partit Nazzjonalista, hija waħda evidenti.

M’hemmx għalfejn wieħed ikun intiż ferm fil-politika, biex jinnota dan kollu.

F’għadd ta’ kwistjonijiet, bħall-Panama Papers, l-Egrant, u s-sistema ta’ tassazzjoni ta’ pajjiżna, dawn dejjem raw li jpoġġu l-ewwel l-interessi tal-Partit Nazzjonalista, dik li jagħmel kemm jista’ jkun ħsara lil Malta.

Din il-moda li qabdu jaħdmu biha l-MEPs tal-Partit Nazzjonalista, ma jidhirx li se tasal fi tmiemha. B’hekk, huwa importanti ferm, li fl-elezzjoni tal-25 ta’ Mejju, nagħtu risposta, u neleġġu

persuni kompetenti, li kapaċi jwaqqfu dawn l-attakki insensati kontra pajjiżna.

Jekk nhar is-Sibt ittuni l-fiduċja, jien se nkun MEP ġdid. Madanakollu, għall-istituzzjonijiet Ewropej, se nkun wiċċ familjari, hekk kif matul dan il-perjodu ta’ attakki kontra Malta, kont il-mibgħut mill-Prim Ministru Joseph Muscat fi Brussell, biex inkun ir-rappreżentant tiegħu fl-Unjoni Ewropea. Fil-fatt, fl-aħħar ħames snin, ħdimt qatigħ biex nissalvagwardja isem Malta fil-Parlament Ewropew, fil-Kunsill tal-Unjoni Ewropea, u fil-Kummissjoni Ewropea.

Naturlament, waqt li x-xogħol fl-Unjoni Ewropea kien wieħed li ma nbiddlu ma’ xejn, kien żmien diffiċli. Iebsa ferm li tisma’ allegazzjonijiet kontra pajjiżek, li lanqas biss huma minnhom, imxerrda minn sħabek Maltin stess.

U għalhekk, apparti x-xogħol tal-Presidenza, bdejt naħdem malPrim Ministru Joseph Muscat, biex flimkien miegħu u mal-ministri niltaqgħu mal-Membri Parlamentari Ewropej kollha, li jammontaw għal iktar minn 700 ruħ, biex niddefendu isem pajjiżna. Dan kollu grazzi għat-tixrid tal-gideb u l-esaġerazzjonijiet ta’ David Casa

u Roberta Metsola.

Fost il-ħsara li għamlet Roberta Metsola lil pajjiżna, hemm irriżoluzzjoni li kitbet, biex fi kliemha, ikun hawn iktar saltna tad-dritt f ’pajjiżna. Wara ħafna xogħol u tfesfis fil-widnejn, fil-ġimgħat li għaddew, il-Membri Parlamentari Ewropej Nazzjonalisti vvutaw favur din ir-riżoluzzjoni, biex b’hekk din ir-riżoluzzjoni għaddiet.

Fil-fatt, din ir-riżoluzzjoni titlob inkjesta dwar il-qtil ta’ Daphne Caruana Galizia, qtil li dwaru hemm tliet persuni arrestati u għaddejin bi proċeduri avvanzati l-Qorti. Każ ukoll li wassal lillPrim Ministru biex iġib f ’Malta l-ogħla awtoritajiet barranin fosthom anke l-FBI. Ir-riżoluzzjoni titlob ukoll il-publikazzjoni tal-inkjesta Egrant, u investigazzjoni dwar ħasil ta’ flus f ’pajjiżna. Dan bħallikieku pajjiżna huwa xi ċentru ta’ ħasil ta’ flus, dejjem kif jippruvaw ipenġuh Metsola u Casa.

Jekk wieħed jaħseb ftit, huwa tajjeb li pajjiżna ikun investigat għal dawn l-affarjiet li ssemmew, u ma jinstab xejn. Iżda hawn hu fejn wieħed jista’ josserva l-partiġjaniżmu sfrenat tal-MEPs Nazzjonalisti. Meta kien hemm pajjiżi fejn il-korruzzjoni kienet mhux

biss allegata, iżda ppruvata, dawn u li jafu x’inhuma jagħmlu, nissall-istess MEPs li vvutaw biex tiġi vagwardjaw l-interessi tal-Maltin u investigata Malta, f ’dawn il-każiji- tal-Għawdxin kollha. et jew ma vvutawx, jew saħansitra qabżu għal dawn il-pajjiżi!

Fil-fatt, Metsola meta mitluba tivvota dwar riżoluzzjoni fil-konfront tal-Polonja, biex ikun jista’ jinkiteb rapport dwar is-saltna tad-dritt f ’dan il-pajjiż, hi ma kkommettietx ruħha, u astjeniet.

Din il-moda li L-istess fil-każ tal-Ungerija, pajjiż li kien qed jiġi akkużat b’għadd qabdu jaħdmu biha ta’ affarjiet fosthom li mexa konl-MEPs tal-Partit tra s-saltna tad-dritt, li mar kontra d-drittijiet ta’ persuni LGBTIQ+, Nazzjonalista, ma u kontra drittijiet tal-immigranti. jidhirx li se tasal fi Hawnhekk, Metsola vvutat favur l-interessi tal-Ungerija. tmiemha. B’hekk, Fid-dawl ta’ dan kollu, mhux huwa importanti darba jew tnejn li sfidajt lil David Casa, jew lil Roberta Metsoferm, li fl-elezzjoni la għal dibattitu, iżda dan baqa’ tal-25 ta’ Mejju, qatt ma mmaterjalizza. Naturalment mhux min-naħa tiegħi, li nagħtu risposta, ninsab ħerqan ferm biex niltaqa’ magħhom u niddibatti, u forsi u neleġġu persuni nipprova nifhem ftit minn fejn kompetenti, li ġejja din il-mibgħeda kollha lejn pajjiżna. kapaċi jwaqqfu Kif għedt, huwa importanti, li dawn l-attakki għall-ġid tal-pajjiż li tant huwa għal qalbna, fil-25 ta’ Mejju li ġej insensati kontra nagħżlu lil Malta Qabel Kollox, pajjiżna biex b’tim ta’ MEPs esperjenzati,

NOĦLOM B’EWROPA AĦJAR Fleur Vella Kandidata għall-Elezzjonijiet tal-Parlament Ewropew

Il-Partit Laburista għandu manifest elettorali ċar għall-elezzjonijiet tal-Parlament Ewropew.

Dwar l-immigrazzjoni qed inwiegħdu li jkun hemm bilanċ bejn interess nazzjonali u dinjità umana. Għalhekk għandhom jissaħħu l-mekkaniżmi ta’ solidarjetà. Il-Partit Laburista fil-gvern

kien ta eżempju għal pajjiżi ikbar u iktar influwenti minna dwar kif għandu jitqassam il-piż. Din m’għandhiex tkun soluzzjoni ad hoc li tirrikjedi ġimgħat ta’ xogħol tal-ministri tagħna. Jiena ser nirsisti biex ikun hemm rilokazzjoni u ripatrijazzjoni mmexxija mill-Unjoni Ewropea biex hekk ikollna Ewropa li verament taħdem għalina.

Jiena ukoll niġġieled biex Malta ma ssirx ċentru fejn jieqfu l-immigranti sakemm jiġu distribwiti fost pajjiżi oħra.

Rigward li nħossuna siguri f ’pajjiżna jiena konxja li f ’ċerti lokalitajiet ikun hemm mġiba antisoċjali u nappoġġja l-ħidma li qed issir mill-Gvern Laburista biex tissaħħaħ is-sigurtà permezz li ngħassu żoni problematiċi.

Jiena nemmen li għandi naħdem biex nara li l-politika Ewropea

tgħin biex jinħoloq ġid bit-tkabbir ekonomiku. Ġid li għandu jitqassam biex inkomplu ngħollu ’l fuq lil min li iktar għandu bżonn.

Pereżempju l-Gwerra fil-Libja li laqtet ħażin ħafna negozji u ħaddiema Maltin. Għandna Ewropa li ma tisfruttax biżżejjed is-saħħa diplomatika tagħha biex jitwaqqfu l-gwerer u għalhekk ikun hawn iktar stabbiltà fil-Mediterran. Stabbiltà li hija tant meħtieġa għat-tkabbir tal-ġid.

Nemmen li għandi nippromwovi l-bżonn li l-Unjoni Ewropea tadotta politika favur teknoloġiji ġodda bħall-intelliġenza artifiċjali u blockchain biex l-Ewropa tkun mexxejja f ’oqsma li se joħolqu l-impjiegi tal-futur.

Għandi wkoll naħdem biex ikun hemm kompetizzjoni ġusta bejn prodotti manifatturati ġewwa l-Ewropa bi standards ta’ ħarsien

Noħlom b’Ewropa aħjar li tal-impjegati, riżorsi naturali u ambjent u dawk ġejjin minn bar- taħdem għalina. Ix-xewqa tiegħi ra l-Unjoni Ewropea. Pereżemp- hija li din il-ħolma ssir realtà. ju negozji Ewropej li jħallsu paga xierqa ma jistgħux jikkompetu ma’ min mhux obbligat b’liġijiet li jipproteġu l-ħaddiema. Negozju li jista’ jħammeġ l-arja kemm Jiena ser nirsisti irid jiffranka ħafna flus meta biex ikun hemm mqabbel ma’ negozju li jrid jinvesti biex ma jħammiġx l-arja. rilokazzjoni u Rigward l-ambjent għandna bżonn Ewropa li tgħin biex inripatrijazzjoni naqqsu r-rimi ta’ plastic u jkollmmexxija na metodi ta’ trasport li l-inqas iniġġsu filwaqt li jkunu affordabmill-Unjoni bli.

Ewropea biex Nemmen li fl-Ewropa t-tfal kollha għandhom ikollhom hekk ikollna aċċess għall-aqwa servizzi tasEwropa li saħħa, edukazzjoni u opportunitajiet. Għandna bżonn Ewropa verament fejn ikun hemm housing affordabbli għal kulħadd. taħdem għalina

20

19.05.2019

kullhadd.com

IL-MUŻIKA TEĦODHA MAL-ERBAT IRJIEĦ TAD-DINJA Jelle Van Dael - kantanta tal-grupp Belġjan ta’ fama mondjali Lasgo li jispeċjalizza fil-mużika elettronika u li ġie ffurmat lura fis-sena 1999.

Dak iż-żmien il-mużika elettronika kienet flaqwa tagħha u kienet tindaqq ferm fuq ir-radjijiet ewlenin Ewropej.

Ftit tax-xhur oħra dan il-grupp se jagħlaq 20 sena. Għall-bidu kien magħmul mill-kantanta Evi Goffin iżda fis-sena 2008 kienet Jelle Van Dael li ħaditilha postha. Luts kien ilu jiġri wara kantanta oħra u kien grazzi għall-istazzjon televiżiv Belġjan JIMTV li sabu lil Van Dael.

Peter Luts (producer u record player) u David Vervoort (producer, keyboard player u kantant) Minn fejn ġie l-isem Lasgo?

Kollox beda meta wieħed mill-membri tagħna David Vervoort kien ifissat fl-Iskozja anke għax għandu familtu minn

kienu l-membri oħra li għaqqdu dan il-grupp.

Vervoort beda bil-karriera ta’ DJ fl-1994 u f’dak il-perjodu kien idoqq f’diversi klabbs madwar il-Belġju. Anke Peter Luts kellu suċċess kbir fil-karriera tiegħu meta ġie fdat biex jagħmel remix tad-diska Underwater tal-grupp Delerium.

Il-membri ta’ dan il-grupp raw il-popolarità tagħhom tiżdied tant li rnexxielhom ibigħu aktar minn ħames miljun albums madwar id-dinja. M’hemmx dubju li l-iktar diski li għamlulhom suċċess kienu Something u Far Away. Id-diska Something kienet spiċċat mal-aqwa ħames diski fil-Belġju tas-sena 2001. Din l-istess diska indaqqet u kienet popolari wkoll fil-Ġerman-

hemm. Fil-fatt konna nkunu ta’ spiss fil-belt ta’ Glasgow u minn hemm oriġina l-isem tagħna. Aħna sempliċement kemm neħħejna l-ittra ta’ quddiem “g” u l-aħħar ittra “w” u

l-grupp ġie jaqra Lasgo.

Kif iltqajtu ma’ xulxin?

Sirt naf lil Peter bis-saħħa tal-manager tal-kumpanija A & S. Dak iż-żmien hu kien ferm attiv ma’ kumpanija oħra bl-isem ta’ Astroline. Sena wara kelli x-xorti li niltaqa’ wkoll ma’ Dave. Sa mit-twaqqif tagħna ridna nibdew b’xi ħaġa kbira u rnexxielna noħorġu bid-diska Something. Minn hemm ’l hemm is-suċċess tagħna beda jiżdied, frott ukoll ta’ kemm irsistejna.

ja u fl-Olanda. Aktar tard kellhom ukoll diski oħra li sparaw ’il fuq fl-aqwa klassifiċi Ewropej tal-mużika fosthom Surrender, Pray u All Night Long.

L-ewwel dehra uffiċjali ta’ dan il-grupp kienet f’avveniment għall-istudenti fil-Belġju msejjaħ Holiday Party. Hemmhekk kien hemm l-istazzjon Belġjan TMF li rrekordja l-wirja ta’ dan ilgrupp u malajr xterdet il-popolarità tagħhom.

Minkejja li m’għadhomx attivi bħalma kienu, Lasgo għadhom idoqqu f’diversi postijiet li jispeċjalizzaw fil-mużika retro u jduru madwar l-Ewropa filwaqt li jieħdu sehem f’kunċerti partikolari.

lestejtlu demotape għax dak iżżmien kienu għadhom jeżistu l-cassettes tal-mużika. Jidher li għoġobtu lil Stefan Wuyts għax ftit tal-ġranet wara ċempilli fuq it-telefown tad-dar fejn proponieli biex nerġa’ niġi għall-prova.

Il-jum tant mistenni wasal u mort għal din il-prova mużikali.

Niftakar li kont għażilt li nkanta d-diska Angel of Mine tal-grupp Eternal. Kont mort tajjeb u dak il-ħin stess Wuyts qalli biex niffirma kuntratt miegħu. Jien ma qgħadtx naħsibha darbtejn u aċċettajt.

Liema hu l-iktar DJ rinomat Kif tħajjart issir li ħadtu pjaċir tikkollaboraw kantanta? miegħu?

Jien minn dejjem xtaqt insir kantanta.

Bdiet togħġobni din il-karriera sa minn meta kont għadni żgħira. Bdejt nipparteċipa f ’festivals meta kelli 10 snin.

Meta tfarfart ftit il-ħarġiet ma’ sħabi kienu jkunu f ’Karaoke Bars fejn mhux darba jew tnejn li kantajna xi kanzunetta. Kumbinazzjoni kien hemmhekk fejn iltqajt ma’ ċertu Stefan Wuyts li kien il-Kap tal-A & S Records. Lanqas ridt nemmen lil widnejja meta qalli biex niġi għall-prova.

Jien niftakar li kont

Bla dubju Tiesto u Paul Van Dyk. Fi żmienna dawn kienu l-aqwa DJs li kien hawn u kull meta ħdimna magħhom kellna biċċa xogħol tajba.

Peress li xogħlok huwa fil-qasam mużikali meta tkun f ’ħin ta’ rilassament, tisma’ mużika?

Il-mużika hi parti minn ħajti u għalhekk ma nimmaġinax lili nnifsi mingħajrha. Inħobb nisma’ kull tip ta’ mużika, ma tantx inħobb indoqq CDs jew inkella radju iżda nħobb inħalli s-sett tat-televixin jixgħel u naqilbu fuq xi stazzjon fejn juri xi vidjows mużikali.

Liema hu s-sit mużikali favorit tiegħek?

M’għandix xi sit favorit iżda nista’ ngħidlek li kull meta joħroġ materjal tad-diski ġdid inkun minn tal-ewwel li narah. Fuq kollox inħobb ħafna nara l-kummenti li jħallu s-segwaċi tagħna fuq is-sit uffiċjali tagħna.

Intom li lħaqtu l-era fejn is-CDs mużikali kienu fl-aqwa tagħhom, x’taħseb dwar l-effett li ħallew siti bħal YouTube u ’l hekk Naħseb li l-iktar avveniment imsejħa mp3s? li nibqa’ niftakar kien it-TMF Awards fil-Belġju. Bil-wirja Ifhem kull era għandha l-inli tajna, konna rbaħna l-aqwa venzjonijiet tagħha. Fi żmienna single fil-klassifika tal-pajjiż. s-CDs kienu jinbiegħu ferm iżda Niftakar li dakinhar Dave kif nafu bil-popolarità tal-interkien libes il-kilt li hi l-libsa net hu naturali li jkun hemm iktradizzjonali Skoċċiża u tista’ tar lok fejn wieħed jista’ jisma’ tgħid li kien ta’ sodisfazzjon l-mużika. Fl-opinjoni tiegħi, isgħalina li rajna l-folla taqbeż u CDs jibqgħu xi ħaġa li timmarka tkanta mad-diska Something. xogħol li jkun għamel kantant jew grupp partikolari.

Kif jirnexxilkom tipproduċu diska?

Taqbel miegħi li d-diska Something ġabitilkom Dak hu iktar xogħol ta’ Dave ħafna suċċess? u Peter. Huma għandhom programm tal-kompjuter apposta Naqbel miegħek mija fil-mija. li bih iħalltu l-mużika bl-aħjar Nemmen li kienet id-diska li mod. Dawn it-tnejn mhumiex kkaratterizzat il-grupp Lasgo. neqsin mill-ideat u għandhom Ħdimna ħafna għaliha u sa flil-widna għall-mużika. aħħar ħadna r-riżultati mixtieqa Tiftakar xi kunċert partikolari li baqa’ fil-memorja tiegħek?

21

19.05.2019

kullhadd.com

għax apparti li ndaqqet f ’diversi radjijiet Ewropej telgħet flaqwa klassifiċi mużikali f ’diversi pajjiżi.

X’inhu l-messaġġ wara din id-diska?

Il-messaġġ hu li jekk int trid taħdem għall-imħabba trid tirsisti u xi kultant tbati wkoll.

L-imħabba hi emozzjoni u aħna n-nisa għandna ħafna minnhom.

Xi tgħidli dwar id-diska Pray?

Din id-diska hi dwar tfajla li titlob lill-għarus tagħha sabiex jerġa’ jiġi u jkomplu jsaħħu l-imħabba ta’ bejniethom. L-isem Pray ried ifisser li xi kultant din it-tfajla kienet qed titlob sabiex il-ġuvni li tant ħabbet jibdel fehemtu fuqha.

U d-diska Surrender?

Din id-diska toħloq messaġġ li jgħid li meta xi ħadd ikun iħobbok, int trid tagħmel minn kollox biex tirreċiproka filwaqt li tħalli kollox f ’idejn l-imħabba li hi l-iktar emozzjoni sabiħa li jista’ jkollu l-bniedem.

Kif tipprepara qabel ma tibda tkanta live?

Nippepara b’mod normali nista’ ngħid hekk. Li nagħmel żgur hu li sagħtejn qabel xi kunċert noqgħod rilassata kemm nista’ u ma naħseb fuq xejn sabiex meta mmur hemm inkun qed niffoka mija fil-mija fuq dak li qed nagħmel.

Din hi l-ewwel darba li ġejt Malta?

Iva, din hi l-ewwel darba li qed inżur il-Gżejjer Maltin. Qatt ma kelli ċ-ċans inkun fostkom.

X’jidhirlek minn din il-gżira?

Mill-ewwel mumenti li qiegħda hawn nista’ ngħid li Malta togħġobni ferm. Ix-xemx togħġobni ferm u ninsab ixxurtjata li ġejt f ’post fejn tidher ħafna iktar minn pajjiżi. Aħna mdorrijin ikollna ħafna sħab griż u xita u għalhekk din it-tip ta’ klima hija sabiħa. Laqtuni wkoll l-irħula tradizzjonali Maltin b’dawk il-knejjes sbieħ u d-djar li huma ta’ stil partikolari.

Kif qed tarah il-futur tiegħek?

Dan is-sajf se jkollna sajf ferm intensiv anke għax din is-sena se nagħlqu 20 sena minn mindu ngħaqadna. B’hekk se naħdmu qatigħ sabiex inżuru aktar pajjiżi u nuru l-materjal tagħna filwaqt li jien inkanta dawk id-diski tagħna tant magħrufin.

Nixtieqek tgħaddi messaġġ lil dawk iż-żgħażagħ li jixtiequ jaqbdu karriera fil-mużika.

Jien dejjem ngħid li wieħed għandu jagħmel dak li jħobb. Jekk int tħobb il-mużika hemm opportunitajiet kbar għalik. Tista’ tkun mużiċist, kantant jew inkella DJ.

Illum hawn ħafna aktar mezzi kif tista’ tbigħ il-prodott tiegħek bissaħħa tal-internet. Lejn l-aħħar tassnin 90 meta konna bdejna, l-internet kienu għadu fil-bidu tiegħu u

għalhekk konna nirsistu ferm biex inkunu magħrufin. Illum hemm l-għajnuna kollha neċessarja. Mela emmen fik innifsek u ħaddem it-talent li għandek ġo fik.

22

19.05.2019

kullhadd.com

TGĦIX IL-PREŻENT!

Kitba ta’ pajjiżi madwar id-dinja RAMONA PORTELLI Kompliet tgħidli li tliet snin ilu Ħafna drabi l-bniedem jispiċċa qatgħet xewqa kbira fejn marret jibki l-passat tiegħu, jew ikisser għal sena Thailand biex tistudja moħħu fuq x’se jiġri mill-futur l-Yoga Therapy u saret għallietiegħu. Dan kollu stress żejjed ma tal-Yoga Alliance Certified bla bżonn, u l-aħjar ħaġa li per- fejn illum għadha għalliema, suna tiffoka biss fuq il-preżent. imma f ’settur differenti. Tħobb Sabiex inkun naf aktar dwar ħafna l-aromatherapy. Fil-fatt din it-teorija tkellimt ma’ persu- l-imħabba li għandha għaliha na ħolistika, u li b’dak li tgħall- bdiet meta kienet tgħix Londra met matul dawn l-aħħar snin, għal kważi ħames snin u minn qed tgħaddihom lil ħaddieħor bi hemm bdiet ir-relazzjoni tagħha ħġarha u b’ċerta dedikazzjoni u mal-prattiċi ħolistiċi wara li passjoni. Qed nirreferi għal Re- għamlet kors tal-massage therapy waqt li kienet manager ġo spa bekah Debono.

Għandha 38 sena u oriġinarja- f ’Soho Londra.

“Meta ġejt lura minn Lonment mis-Swieqi, imma bħalissa toqgħod Baħar iċ-Ċagħaq f ’post dra għamilt sentejn nistudkwiet u għall-kenn tan-natu- ja l-anatomija u l-fiżjoloġija, ra mhux ’il bogħod mill-baħar. l-aromaterapija u l-massage u Tħobb tivvjaġġa speċjalment kwalifikajt b’diploma prestiġlejn postijiet mhux magħrufa juża CIBTAC. Ili minn meta jew turistiċi fejn jinsabu bosta kont iżgħar ukoll nagħmel siġrieti u affarijiet ġodda biex kollezzjonijiet tal-kristalli u tal-gemstones. Meta kont tifla wieħed ikun jista jitgħallem.

Wara 12-il sena fis-settur kont immur postijiet sbieħ ma’ tal-edukazzjoni, illum hija ommi u missieri madwar Malta taħdem bħala imprenditur ħolis- u Għawdex biex niġbru jew sea tika. Hija edukat lilha nnifisha shells wara tempesta mill-baħar fis-settur tal-alternative ther- jew infittxu l-fossili. Il-ġeoloġija apies li għenuha fl-istess waqt dejjem affaxinatni. Għadni saltieħu ħsieb id-diffikultajiet ta’ lum immur nimxi postijiet bħallkuljum li ltaqgħet magħhom Imġarr biex niġbor biċċiet ta’ matul ħajjitha. “Minn meta twel- kristalli li jinsabu fin-natura ħdeidt għamilt operazzjoni serja jn il-baħar. Dejjem insib kalċite ħafna f ’qalbi ġo Londra. Kienet sabiħ ħafna jew xi fossili sbieħ,” l-ewwel darba li saret din it-tip stqarret miegħi Rebekah.

Fi kliem ieħor, Rebekah hija ta’ kirurġija. Ommi u missieri qatt ma trattawni aħjar minn bniedma avventuruża, flessibboħti jew minn ħija u ħallewni li ħafna mentalment u taddatta nara għal rasi u anke jekk ħadu ruħha faċilment f ’kull sitwazzħsiebi kienu jafu li jekk kienu joni. Tħobb tgħin lin-nies jegħljżommuni ġo bozza ma kontx bu ċerti ostakli u miftuħa ħafna nikber u nkun li jien illum - mara għalkollox bla ma tiġġudika xejn self-employed, indipendenti u lil ħadd. fis-settur tal-holistic care li tgħin Il-karriera tagħha bħala holistic lil ħaddieħor biex ikun jista jgħix therapist bdiet meta telqet l-isħajja iżjed serena, billi ngħallim- tudji tagħha fl-accounts, u marhom kif mill-prattiċi tiegħi jew ret taħdem bħala waitress il-Belt billi nofrilhom servizzi ħolis- f ’restorant, qabel ma telqet għal tiċi,” bdiet tgħidli Rebekah.

Londra fejn sabet ruħha ġo ġunIssostni li għandha ħafna pas- gla, ħafna opportunitajiet u qalb satempi li fl-istess ħin ukoll saru miftuħa biex taqta’ x-xewqat li x-xogħol tagħha. Apparti li timxi kellha. “Sibt ruħi napplika għal fin-natura, li tivvjaġġa, iddoqq il- ħafna xogħlijiet differenti, imma vjolin, tpinġi, taqra, u t-tagħlim waħda li xtaqt ħafna kienet ta’ huma kollha passatempi tagħha. spa manager f ’Soho. Fil-fatt “Nemmen ħafna fil-self-devel- minn hemm bdiet l-imħabba opment u jekk ikun hemm xi li għandi sal-lum għall-holistic ħaġa li tinteressani nagħmel ħilti therapies. Qabel hekk, kont ħadt biex jew nagħmel xi kors jew sena off wara s-6th Form biex inkella nistudja dwar dak li jkun naħdem bħala au pair fl-Amerbiex ninforma ruħi. Bħalma ka. Kienet esperjenza sabiħa għamilt bir-Reiki. Spiċċajt sirt tieħu ħsieb l-oħrajn. Minn dejjReiki Master taħt il-Master Leigh em kont sensittiva ħafna anke ta’ O’Neil, imma dak il-vjaġġ beda tifla ta’ 13 kont immur il-Creche, 10 snin ilu għax xtaqt naħdem Tas-Sliema u naqta’ naqra ħin fuqi nnifsi fi spektrum emozz- mat-tfal u nara x’kellhom bżonn jonali. Inħobb ukoll nagħmel is-sorijiet.” il-Yoga u l-meditazzjoni. Ili 12-il sena nipprattika b’kollox.”

Il-qattiel numru wieħed tal-ferħ huwa l-istress Għexet u tgħallmet f ’diversi żejjed

Il-crystal healing huwa rinomat bħala terapija ħolisika li ma tinvadix u sistema ta’ healing fuq l-enerġija, għalhekk il-persuna u s-sistema enerġetika integrata tagħhom, huma trattati bħala ħaġa waħda. Il-crystal therapy hija trattament rilassanti ħafna u terapewtika li tuża l-kristalli magħmulin fuq il-ġisem jew madwaru

Mistoqsija kemm hu popolari u mfittex it-tip ta’ xogħol tagħha hawn Malta, Rebekah stqarret miegħi li qed tesperjenza hi huwa li l-alternative therapy tikkumplimenta ħafna l-mediċina konvenzjonali f ’ħafna modi differenti. Anke ċerti tobba jissuġġerixxu l-yoga u l-meditazzjoni jew mindfulness huma stess. “Jiġu mfittxija għax pereżempju l-meditazzjoni u l-yoga jafu jgħinu ħafna lil min ibati bl-istress u forsi għandu l-pressjoni, jew ibati b’ansjetà. Mhux kulħadd jiflaħ jagħmel eżerċizzju impenjattiv, imma l-moviment jaf jgħin ħafna ċ-ċirkolazzjoni. Dan huwa eżempju wieħed. Ma ngħidx lil wieħed biex jieqaf mill-mediċini tiegħu għax qed jagħmel alternative therapy, imma li dan jikkumplimenta x-xogħol kon-

venzjonali.” Ħafna nies illum ifittxu modi sabiex il-ħajja ta’ kuljum tkun iżjed faċli meta jgħixu ħajja movimentata ħafna. Terapiji bħal massage, reiki, crystal therapy meditation, yoga u aromatherapy jagħtu soluzzjoni għall-istress u jagħtu ċans lilhom infushom biex jimlew it-tazza tagħhom ħalli jkunu jistgħu jkomplu jagħtu mill-enerġija tagħhom lil familthom u fix-xogħol tagħhom. Il-qattiel numru wieħed tal-ferħ huwa l-istress.

Meta jkollok ħafna stress u m’għandekx spazju biex tagħti prijorità lilek innifsek, tista’ anke timrad. Huwa ta’ importanza kbira li nifhmu kif li tieħu ħsieb lilek innifsek huwa li tħobb lilek innifsek u mhux egoiżmu.

Jekk inti tista’ tieħu ħsieb lilek innifsek billi tagħti prijorità lilek

innifsek, tkun tista’ tagħti l-aħjar tiegħek innifsek f ’li tagħmel fil-ħajja sew jekk inti persuna tal-familja jew impjegat. Għalhekk ninsab f ’settur imfittex ħafna. In-nies ifittxu mezzi biex jgħinu lilhom infushom b’xi sessjoni tal-yoga jew meditazzjoni, jew inkella jibbukkjaw sessjoni tar-reiki, massage jew crystal therapy biex jinqatgħu mill-ħajja konvenzjonali tagħhom,” sostniet miegħi Rebekah.

Ridt inkun naf jekk personalment, Rebekah kinitx għaddiet minn xi esperjenza fil-passat, u li eventwalment kienet ħarġet minnha. Kulħadd għandu l-isfidi tiegħu, kif noħorġu minnhom jiddependi fuq il-perspettiva talħajja ta’ dak li jkun u anke l-ħila.

Kieku għandi nikteb hawnhekk fuq l-esperjenzi tiegħi, kieku nikteb ktieb. Kif tista’ tinduna

23

19.05.2019

kullhadd.com

jiena ma ngħixx fil-passat. U lanqas fil-futur, imma fil-preżent. Ħriġt mid-diffikultajiet tiegħi billi għext preżenti fil-mument li jkun. Ir-reiki, il-yoga u l-meditazzjoni kienu mezzi li għenuni ħafna navvanza l-istat emottiv tiegħi, anke meta kont għadni ma fhimtx kemm hu importanti tkun preżenti fil-mument li qed tgħix, konxju ta’ kollox li qed tagħmel fil-mument li qed tagħmlu tħoss li int biżżejjed u kollox li għandek huwa wkoll biżżejjed. Dan minflok taħseb li għandek bżonn iżjed milli għandek issa għax li għandek huwa biżżejjed għall- preżent li huwa l-uniku mument li attwalment jeżisti. Il-ktieb The Power of Now kien ispirazzjoni kbira għalija. L-ewwel darba li qrajtu kien 12-il sena ilu.”

Interessajt ruħi nsir naf aktar dwar dak li tipprattika f ’xogħolha. Fil-fatt spjegatli li r-reiki u l-crystal therapy, huma tip ta’ terapiji enerġetiċi u rilassanti bħall-massage imma mingħajr kuntatt. F’pajjiżi bħall-Ingilterra u l-Istati Uniti tal-Amerka r-reiki huwa ukoll prattika fi sptarijiet għax jgħin ħafna lill-morda biex jirrilassaw. Waqt li l-yoga hija prattika ta’ moviment u nifs fl-istess ħin u meditazzjoni, tiffoka fuq in-nifs fil-preżenza tiegħek innifsek. Kollha joħolqu silenzju fil-moħħ u jġibuna preżenti fil-mument minflok naħsbu fuq dmirna, fuq il-problemi u fuq affarijiet li għandhom bżonn isiru l-ħin kollu.

Kompliet tgħidli li l-aromaterapija tista’ titqassam f ’modi differenti jew billi tuża cold water diffuser, jew fuq il-ġilda skond skin sensitivity jew inkella fuq l-idejn jew taħt saqajk u tieħu nifs waqt li l-molecules tal-essentail oils jidħlu fid-demm jagħmlu effett rilassanti fuq ilġisem u l-moħħ. Naturalment wieħed jista’ wkoll jagħmel aromatherapy massage u jieħu l-istess benefiċċji. Hemm ħafna essential oils u kollha għandhom propjetajiet differenti. Jekk int tiġi għall-konsultazzjoni tal-aromatherapy jiena se nissuġġerilek x’għandek bżonn skont x’jirrikjedi l-istil ta’ ħajja tiegħek, kif ukoll nistaqsik kif tixtieq tużah.

Mhux kulħadd l-istess.Hawn min iridu għad-dar u hawn min

jixtieq l-esperjenza ta’ massage. tanza lejn il-klijent u mhux lejh Dejjem skont il-persuna. innifsu.”

Ta’ min jgħid li Rebekah tenTerapiji ħolistiċi jwasslu fasizza fuq il-fatt li bl-ebda mod rilassament, serenità, kalma, f ’dawn is-servizzi ma jintuża xi paċi u ispirazzjoni tip ta’ maġija jew voodoo. Filfatt meta ħaġa ma tifhimhiex “L-intuitive card readings jinvol- huwa faċli tiġġudikaha. “Jiena vu meditazzjoni qasira u varjetà ma nużax maġija jew voodoo, ta’ karti minn angel card decks lanqas jgħaddili minn moħħi differenti biex jagħtuk ispirazz- biex naħseb fuq dawn l-affarjijoni fuq il-ħajja fil-preżenti et waqt li nagħmel xogħli, imma tiegħek. Il-fatt li dawn it-tera- naturalment hemm min forpiji ħolistiċi jgħinu biex iwass- si juża enerġija li ma nafx biha lu rilassament, serenità, movi- jien. Li naf żgur huwa li t-tajjeb ment, kalma, fokus, serħan, paċi u l-ħażin jeżistu f ’kollox u jekk u ispirazzjoni lil min ikun, dak xi ħadd se jfittex ċerti servizzi diġà huwa pass lejn il-ħsieb li hija idea tajba li jkun sema’ xi wieħed għandu bżonn jagħti lilu analiżi fuq min ikun jew inkella nnnifsu biex jagħti l-aħjar tiegħu nnifsu lejn dmiru fil-ħajja ta’ kuljum. Dawn it-terapiji huma ta’ benefiċċju għall-bniedem li jirrikorri għalihom meta jkollu bżonn jimla t-tazza sabiex ikun jista’ jerġa’ jagħti mill-aħjar tiegħu,” stqarret b’tant determinazzjoni Rebekah.

Kompliet tispjegali li l-crystal healing huwa mod metafiżiku li jaffaċċja l-wellness u l-wellbeing. Bl-użu ta’ għażla estensiva ta’ kristalli u gemstones li għandhom propjetajiet u informazzjoni inkorporati fihom u użati minn crystal healer li hija informata sew u edukata fil-field tal-kristalli.

“Il-crystal healing huwa rinomat bħala terapija ħolisika li ma tinvadix u sistema ta’ healing fuq l-enerġija, għalhekk il-persuna u s-sistema enerġetika integrata tagħhom, huma trattati bħala ħaġa waħda. Il-crystal therapy hija trattament rilassanti ħafna u terapewtika li tuża l-kristalli magħmulin fuq il-ġisem jew madwaru.”

Tkellimt magħha dwar il-qari tal-karti. Fil-fatt qaltli li l-qari tal-karti jvarja minn wieħed għal ieħor. “Is-sessjonijiet jindirizzaw l-individwu kull minn jaqra l-karti professjonalment, ikun jista’ jgħidlek li kull sessjoni hija individwali. Is-soltu fil-qari tal-karti jkun hemm ħafna processing, releasing u jitħallew ħafna enerġija mentali, emozzjonali u fiżikali wkoll.

Jekk wieħed beħsiebu jfittex xi ħadd biex jaqralu l-karti, nagħti suġġeriment li jfittex xi ħadd professjonali, li jagħti impor-

jara xi jħoss f ’qalbu, jirrifletti xi jħoss, u jieħu deċiżjoni bbażata fuqu nnifsu qabel ma jmur għal xi servizz. Imbagħad ukoll trid tqis x’inhu jfittex bniedem. Ġieli kelli klijenti li riedu jafu jekk għaddew eżami jew jekk se jirbħu l-lotterija. Jien m’għandix dawk ir-risposti, jiena gwida naf nagħti bbażata fuq li toħroġ fuq il-karti. 99.9% dejjem nifhem il-klijent u jkun kuntent bid-direzzjoni li toħroġ. Imma m’hemmx voodoo jew maġija skura u fl-aħħar mill-aħħar dejjem għandna varjetà u għażla sħiħa.

Iffukajt magħha fuq il-yoga, u filfatt stqarret miegħi li meta

tagħmel il-yoga tħoss ġisimha magħqud ma’ qalbha u mal-life force tan-nifs, tħoss id-demm jiċċirkola f ’ġisimha u żieda fl-ossiġnu, n-nifs jitwal u serenita’ u paċi ġewwa u barra. “Inħossni ħafifa rilassata u kalma u inħoss ħafna forza u flessibilta mentali u fizikali. U lesta għal ġurnata mimlija enerġija u elektrika.

Fl-aħħarnett Rebekah saħħqet fuq il-fatt li kull min jixtieq konsultazzjoni b’xejn dwar il-holistic practices li toffri, jista jagħmel kuntatt magħha għal xi informazzjoni simili.

Aktar informazzjoni tista tinkiseb minn fuq www.maltesemysticyogi.com

24

19.05.2019

kullhadd.com

reċensjoni tal-ktieb

MALTESE TOKENS Daħla tal-ktieb minn Emmanuel Magro Conti

Huwa pjaċir kbir tiegħi li qiegħed nikteb din id-daħla għall-pubblikazzjoni tant mistennija ta’ Tony u Jeanette Stivala dwar it-tokens ta’ Malta. Din il-pubblikazzjoni tawgura tajjeb għal pubblikazzjonijiet oħra li għad jiġu fil-futur qrib mingħand din il-koppja miżżewġa, li huma assoċjati sew ma’ dak kollu li tista’ ġġemma’ mad-dinja tal-ġbir ta’ wirt storiku Malti.

Il-ħin investit f ’dan l-insegwiment, li jinkludi l-ewwel kollezjoni u wara l-analiżi, studju u iktar riċerka fuq speċi f ’din iż-żona, huwa sinifikanti. Huwa ferm evidenti kif xi kultant din is-sekwenza ta’ insegwiment tista’ tiġi riversibbli, għaliex ċerti ideat u ħjiel waqt ir-riċerka jwasslu lill-awturi biex jiskopru speċi oħra li nkunu qatt ma smajna bihom qabel.

F’pubblikazzjoni li seħħet fl-1991 ta’ Bob Lyall, Tony għen lill-awtur billi jpoġġi l-kollezzjoni tiegħu għall-istudju, u l-ebda pubblikazzjoni ma saret fuq dan is-suġġett.

Minkejja dan, wieħed jista’ jsib iktar taħriġ fuq l-użu u l-iskambju fuq il-famuża “landa” u iktar tokens ġewwa Malta f ’ġurnali u pubblikazzjonijiet oħra bħal dawk ta’ John Schofield u Emily Morrissey, Strait Street – Malta’s Red-Light District Revealed (2013), u speċjalment Strada Stretta – It-Triq li Darba Xegħlet Malta (2010) ta’ George Cini.

L-ewwel użu tat-tokens f ’Malta kien meta kien hawn l-Ordni ta’ San Ġwann (15301798). Bosta biċċiet mhux daqstant raffinati tal-bronż u tar-ram, li ma kellhom l-ebda forma ta’ denominazzjoni, iwasslu sa żmien il-mandat tal-Gran Mastru L’Isle Adam

(1530-1534). Numismatiċi u storiċi (bħal G.H. Furse, H. Furse, Cqanon H. Calleja Schembri u Restelli & Sammut) jemmnu li bċejjeċ bħal dawn kienu jew muniti jew piżijiet, opinjoni li jien ma tantx naqbel magħha.

L-ekonomija ta’ Malta dak iż-żmien ma kinitx tilqa’ daqshekk denominazzjoni żgħira ta’ muniti, u l-picciolo uffiċjali (l-inqas denominazzjoni ta’ muniti taż-żmien tal-Ordni f ’Malta) kienet waqt il-mandat tal-Gran Mastru de la Sengle (1553-1557). Ċerti drabi, l-iskjavi kienu jitħallsu b’tokens tal-karti li kienu jistgħu jiġu msarrfa f ’ħobż mill-fran tal-Ordni (minn komunikazzjoni verbali ta’ Liam Gauci, minn sorsi arkivjali).

Erba’ tokens fl-aqwa kundizzjoni jgħidu li jiġu minn żmien ir-renju tal-aħwa Cottoner (1660-1680), fejn kull waħda turi l-ismijiet ta’ tliet xhur bit-Taljan u simboli, waħda ta’ San Pawl u waħda tan-nar. Bit-Taljan, ċrieki

numismatiċi huma kkunsidrati bħala tokens Taljani, u mhux Maltin. Token partikolari ta’ żmien il-Gran Mastru Emmanuel Pinto, li hija simili għal muniti oħra tal-Ordni, ġiet bi żball ikkunsidrata bħala token, u pjuttost għandha l-istess għamla ta’ muniti ta’ żmien il-Gran Mastru de Vilhena (passat) u l-futur Gran Mastru (de Rohan) fejn il-valur ġie mneffaħ iktar milli suppost.

Din il-pubblikazzjoni dwar it-tokens li kienu użati f ’Malta waqt il-perjodu Ingliż, speċifikament l-aħħar żmien tal-perjodu Vittorjan sal-1960. Il-koppja Stivala rnexxielhom isibu numru kbir ta’ tokens minn żmien il-pubblikazzjoni ta’ Lyall fl-1999, fejn 95 stabbiliment kienu ġew identifikati.

Din il-pubblikazzjoni tidentifika 84 stabbiliment ieħor, fejn ħafna minnhom huma jew ġodda jew inkella differenti minn dawk li diġà ġew identifikati minn Lyall.

L-użu tat-tokens f ’Malta, minflok is-sistema uffiċjali tal-muniti stipulata millGvern, tifforma parti mill-Exonumia, terminu li jinkorpora l-affarijiet numismatiċi magħmulin minn kull bosta ta’ materjal, daqs u qisien (apparti dawk il-muniti uffiċjali u flus tal-karti) li huma użati għal ħafna raġunijiet differenti. Uħud minnhom huma purament trade tokens, maħruġa minn kumpaniji bħala sostituti tal-flus. Però b’valur monetarju bħal dawk maħruġa millMilk Marketing Department. Oħrajn huma qishom ċekkijiet li kellhom ħafna użu differenti fosthom bħala reklamar maħruġa minn diversi stabbilimenti bħal dawk ta’ S. Geneovese. Terġa’ hemm oħrajn li huma qishom credit cards jew midalji/muniti li huma maħruġa minn kumpaniji lill-klijenti tagħhom li kellhom xi kontijiet miftuħa magħhom. Dawn kienu kkaratterizzati b’toqba żgħira fejn kont stajt iddendilhom mal-keychain, bħal dawk maħruġa minn Joseph Arrigo. Dawn huma biss tliet tipi ta’ tokens, u l-lista, il-varjazzjoni, u l-użi huma bla limitu.

Dawn it-tokens ta’ Malta, fil-forom differenti li għandhom u l-użu proprju tagħhom, jgħidulna ħafna fuq l-ekonomija u l-istorja soċjali ta’ Malta, għalkemm ġieli juruna naħa ta’ Malta li ma kinitx mija fil-mija korretta. Madanakollu, hija storja ta’ Malta li dawn it-tokens jgħinu jikkommemoraw u jimmortilizzaw. Tony u Jeanette Stivala ħaqqhom kumplimenti kbar min-naħa tagħna għal din il-pubblikazzjoni ta’ kollezzjoni daqstant rari u kif ukoll għar-riċerka tagħhom għall-użu u għat-tgawdija tagħna.

Din hija addizzjoni speċjali għall-kollezzjoni u pubblikazzjoni ta’ Melitensja għal pajjiżna.

Mistoqsija: Meta kien l-ewwel użu tat-tokens f ’Malta?

Ibagħtu r-risposta tagħkom lil: Kompetizzjoni Ktieb, KullĦadd, ONE Complex A 28B, Industrial Estate, il-Marsa MRS 3000, u tidħlu biċ-ċans li tirbħu l-ktieb MALTESE TOKENS. Ir-rebbieħ jitħabbar nhar il-Ħadd 26 ta’ Mejju.

Ir-rebbieħa huma mitluba jiġbru l-ktieb mill-ONE Complex, il-Marsa, billi jippreżentaw il-karta tal-identità, flimkien mal-ittra li se tintbagħtilhom minn din il-gazzetta, mit-Tlieta sal-Ġimgħa bejn id-09.00 u t-15.00, u s-Sibt bejn l-10.00 u l-16.00, festi pubbliċi esklużi.

Intant, ir-rebbieħ tal-ktieb STESSI huwa: J. CUTAJAR - BUĠIBBA

IDĦOL BIĊ-ĊANS LI

TIRBAĦ €100

05

Ġemma’ l-kupuni ta’ ħames ġimgħat wara xulxin kif ukoll wieġeb il-mistoqsija marbuta mal-aħbarijiet. Ibgħathom f’daqqa lil: KOMPETIZZJONI €100, KullĦadd, ONE Complex, A 28 B, Industrial Estate, Il-Marsa MRS 3000 Kemm kien spiċċa d-defiċit imbassar fl-2017 minn €50 miljun?

Isem: Numru tat-telefown:

Tweġiba: Indirizz:

26

19.05.2019

kullhadd.com

] SUDOKU SPONSORJATA MINN WELLA

Irbaħ shampoo u conditioner tad-ditta Wella.

Aqta’ din il-logħba u ibgħatha lil: KOMPETIZZJONI WELLA, KullĦadd, ONE Complex, A 28 B, Industrial Estate, Il-Marsa MRS 3000 Isem: Indirizz:

TISLIBA 277

L. DELIA - SANTA LUĊIJA

16.

Din dejjem

fil-plural 1.

Parti interna

insibuha! (3)

tal-ġisem (5) 18. Ġewwa Ingliż (2) 4.

Kompli l-qawl: 19.

Tv Taljan (3)

F’April terfa’ 20.

Ma ħallinix fejn

l-moħriet,

kont (5)

minn ħalq 21.

Kunjom (3)

il-……(4) 23.

Ara 9 7.

Lemaħ (2) 24. Ħares lejna (5) 9,23. Hemm ħafna

Bir id-Deheb Weqfin:

minnhom (7) 10.

Kiser il-liġi (6) 1.

Tittiekel (6) 12.

Pajjiż konness 2,17. Idaħħlu ftit (6)

ma’ skandli 3,12W. Materjal għal

fil-finanzi (6)

ħwejjeġ (5) Mimdudin:

Bi 3 Numri 159 228 273 371 382 419 554 672 694 743 759

855 907 923 943 971 B’4 Numri 1603 1673 1846 2084 2192

2367 2597 3273 3308 3628 3738 3904 3925 3989 4028 4077 4389 7992 8467

8933 9269 9348 9452 9952 B’5 Numri 00949 03895 04849 08435 10967

18234 18606 19266 21219 21272 28689 29211 39833 46474 49736 50347 51079 53594 56711

58316 70123 71281 72777 80823 83393 83473 86484 90123 91582 94685 B’6 Numri

136618 196011 261705 539017 552523 554579 740004 763288 799099 901603 932839 999600

5.

6,11.

8.

11.

12.

13.

14.

15.

17.

21.

22.

Għadda żmienhom (3) Hawn titħallas it-taxxa (5) Telaq, ħalla (9) Ara 6 Ara 3 Noel Inglott Arrigo (1,1,1) Ħuta mqadda (6) Hemm ħafna Albaniżi (6) Ara 2 Tlieta Taljani (3) ..... Marija (3)

SOLUZZJONI TAL-AĦĦAR TISLIBA Mimdudin: Weqfin: 1.Marid, 4.Forn, 7,23.Abdika, 9.Żid, 1.Miżwed, 2.Rod, 3,21M. Daħħal, 10.Ħaffef, 12.Miller, 16 u 18.Diane, 5,11.Orfni, 6.Naf, 8.Ballerini, 12.Ma, 19.Ape, 20.Ħares 13.LNA, 14.Rassek, 15.Sellem, 17.Iva, 21,24.Ħadilkom, 22.Lok

27

19.05.2019

kullhadd.com

GĦAQQAD IL-KAXXI

Għaqqad skont kemm hu l-valur li hemm fil-kaxxi.

Eżempju: Jekk f’waħda mill-kaxxi hemm valur ta’ 10, trid tgħaqqad 10 kaxxi żgħar li jridu jkunu jmissu ma’ xulxin u f’forma ta’ kaxxa jew rettanglu. Ilkaxxi kollha jridu jintużaw u kaxxa tista’ tintuża darba biss. In-numru huwa indikazzjoni tat-total ta’ kaxxi żgħar u mhux neċessarjament juri minn fejn għandha tibda l-kaxxa.

SIB IL-VALUR

Kull ittra fiha valur, uħud mill-valuri huma diġà mpoġġija. Uża dawn il-ħjilijiet biex issib il-kumplament tal-valuri tal-ittri.

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

28

19.05.2019

kullhadd.com

IL-PN MA JSIBX ATTIVISTI GĦAT-TQASSIM TAL-VOTI • JEĦEL CLYDE PULI U ĦAREĠ JATTAKKA LILL-KUMMISSJONI ELETTORALI • ILLUM L-AĦĦAR ĊANS BIEX TIĠBOR IL-VOT MILL-GĦASSA Is-Segretarju Ġenerali tal-Partit Nazzjonalista, Clyde Puli, jinsab taħt kritika interna qawwija għall-mod kif aljena numru kbir ta’ attivisti tant li l-Partit Nazzjonalista kellu għexieren ta’ volontiera nieqsa mill-proċess tat-tqassim tal-voti fid-djar tul l-aħħar ġimgħat.

Biex jipprova jdawwar il-kanuni minn fuqu, Clyde Puli għamel konferenza tal-aħbarijiet jattakka l-Kummissjoni Elettorali għax skont hu kien hemm xi 400 persuna li meta marru għandhom il-pulizija bil-vot ma tawhomx iżżewġ voti. Qal li bi żball tawhom jew tal-Kunsill Lokali biss jew tal-Parlament Ewropew biss.

Iżda, l-imkejjen tagħna fil-Partit Nazzjonalista żvelaw magħna kif din il-konferenza tal-aħbarijiet ma tantx swietu ġid lil Clyde Puli għax internament iktar ġriet il-kelma ta’ kemm il-Partit Nazzjonalista qatt ma kien fl-istat tal-lum.

Dan għax f ’iktar minn nofs il-pajjiż ma kellhomx nies biex jakkumpanjaw lill-pulizija waqt it-tqassim tal-voti. Filwaqt li l-imkejjen tagħna sostnew li internament din kienet xi ħaġa li ma nislitx wisq inkwiet għax fil-Partit Nazzjonalista jafu li l-proċess huwa wieħed serju u sorveljat mill-pulizija kienu jafu li dan xorta waħda rrifletta ikrah fuq il-Partit Nazzjonalista. Għax il-partitarji taż-żewġ partiti l-kbar dejjem jippretendu li jaraw ir-rappreżentanti tagħhom mal-pulizija.

“Ma waqfux iċemplu tesserati l-ELCOM jistaqsu għaliex ma kellniex rap-

preżentant waqt it-tqassim tal-voti. Lill-partitarji serrħulhom rashom. Żgur ma setgħux jgħidulhom li lil Puli u lil Jean Pierre Debono kien hemm għexieren li qalulhom biex imorru huma jekk iridu jqassmu l-voti,” qalu l-imkejjen tagħna li sostnew li filwaqt li ż-żewġ partiti qatt ma jkollhom sorveljanza ta’ 100%, il-PN qatt ma kellu nuqqas daqs din id-darba.

Iżda, Puli ma qagħadx kwiet u ħareġ jattakka l-Kummissjoni Elettorali biex jagħti l-impressjoni li żewġ elezzjonijiet huma sfida mhux biss għal partit politiku, iżda wkoll għall-Kummissjoni Elettorali.

Fil-fatt attakkaha li hi mingħajr pjan.

Intant, dawk li ma laħqux irċevew il-vot għandhom ċans sal-lum biex jiġbruh mill-għases tal-pulizija matul in-nofstanhar ta’ filgħodu fejn il-voti se jingħataw l-aħħar sas-siegħa ta’ waranofsinhar. Min ma jiġbrux illum imbagħad ikun irid jiġbru miċ-ċentru tal-għadd tal-voti fin-Naxxar.

IL-ĦAMIS NILTAQGĦU L-BIRGU Il-Partit Laburista se jkun qed jagħlaq l-attivitajiet tal-kampanja elettorali b’rally kbir tal-kampanja elettorali fil-pjazza ewlenija tal-Birgu nhar il-Ħamis li ġej.

Biex hekk, il-Partit Laburista jkun beda l-kampanja elettorali b’avvenimenti li ġibdu l-folol u jtemmha bl-istess mod, din id-darba f ’lokalità mill-isbaħ fin-nofsinhar ta’ Malta.

Is-Segretarju Organizzattiv tal-Partit Laburista, William Lewis, qal li f ’din il-kampanja l-Par-

tit Laburista għażel li jkun madwar il-pajjiż kollu u jżur kull lokalità f ’Malta u f ’Għawdex.

“Konna Għawdex għal Sibt wara Sibt, konna fil-lokalitajiet tat-tramuntana bħalma konna f ’dawk taċ-ċentru ta’ kuljum fejn kien hemm ġranet fejn dorna iktar minn lokalità waħda.

F’kelma waħda konna kullimkien. In-nies li ltqajna magħhom fl-ibliet u fl-irħula kollha issa qed inħeġġuhom biex nhar il-Ħamis li ġej ukoll ikunu ma’ Joseph Muscat biex jisimgħu

l-messaġġ tiegħu jumejn qabel il-poplu jivvota,” qal Lewis.

Għal darb’oħra l-Partit Laburista qed jappella lil Maltin u lil Għawdxin biex jinġabru bil-bnadar ta’ Malta biex jingħata sinjal ieħor li l-Maltin u l-Għawdxin għandhom lil Malta f ’Qalbhom.

“Kellna kampanja elettorali sabiħa, u għalhekk ma jistax jonqos li anke l-aħħar attività tkun waħda li tibqa’ fil-memorja ta’ ħafna,” temm jgħid William Lewis.