KullHadd 18.09.2022

Tkompli f’paġni 8 u 9 IT-23 FL-AĦĦAROMIĊIDJUERBA’SNINSOLVUTI

Danalternattiv.ifisserlikull

min juża t-trasport pubb liku biex imur ix-xogħol u lura d-dar se jif franka mill-inqas €1.50ċ kuljum jew €7.50ċ għal dawk li jużawh mit-Tnejn sal-Ġimgħa.

Tkompli f’paġna

Ħarġa Nru 1,523 Prezz €1Il-Ħadd, 18 ta’ Settembru, 2022

Miżura ewlenija fil-Baġit għall-2022 u inkluża fl-aħħar manifest elettorali Laburista kienet proprju dik li t-trasport pubbliku f’pajjiżna jsir b’xejn għal kulħadd mill-bidu tax-xa har id-dieħel. Ġimagħtejn bogħod minn din id-data, din se tkun wegħda oħra mwettqa minn dan il-Gvern, hekk kif il-Maltin kollha u dawk residenti f’pajjiżna, li għandhom karta tal-identità lokali, se jkunu jistgħu jagħmlu użu mis-servizz tal-karozzi tal-linja mingħajr ma jħallsu xejn.

Fil-fatt, it-23 każ ta’ omiċidju, li seħħew bejn Jannar tal-2018 u l-aħħar wieħed dak fil-Marsa nhar l-24 ta’ Lulju ta’ din is-sena ġew solvuti kollha meta l-Pulizija ressqet quddiem il-Qorti 29 persu na, li fil-maġġoranza għad għandhom għaddejjin proċeduri kontrihom.

It-trasport pubbliku b’xejn qed jiġi intro dott bil-mira li jitnaqqsu l-karozzi mit-triq, b’riżultat ta’ inqas konġestjonijiet fit-toroq u inqas tniġġis fl-ambjent, li fuq kollox ifissru kwalità ta’ ħajja aħjar għal kulħadd. Il-karoz za tal-linja tipprovdi wkoll vantaġġi personali fejn wieħed m’għandux bżonn ifittex parkeġġ meta jasal fid-destinazzjoni tiegħu.

Dan ifisser li fl-aħħar erba’ snin il-Pulizija Maltija kellha rata ta’ 100% f’każi ta’ omiċidji solvuti, anke jekk l-ammont jisboq ir-rata medja annwali ta’ reati simili rreġistrati f’iżjed minn 200 sena. Għal daqstant, il-fatt li mill-2018 lil hawn ġie solvut kull delitt li seħħ jagħti sinifikat akbar lill-ħidma mwet tqa mill-uffiċjali fil-Korp, partikolarment dawk fl-iskwadra tal-omiċidji.

3 DAQT ILKOLLNIVVJAĠĠAWNIBDEWB’XEJNĠimagħtejnoħraMaltasessirit-tienipajjiżfid-dinjabitrasportpubblikumingħajrħlasgħalkullċittadintiegħu…wegħdaoħralill-poplulisejkunżammGvernLaburistaKullpersunalitivvjaġġab’tal-linjata’kuljumsetkunqiegħdatiffrankamill-inqas€400kullsenapermezzta’dinil-miżura €472 FL-2022TAL-ENERĠIJAF’SUSSIDJIMILJUNBISS Rapport f’paġni 4 u 5

Grazzi għax-xogħol li sar fi ħdan il-Korp tal-Pulizija mill-2018 lil hawn mhux biss ġew solvuti l-omiċidji kollha li twettqu, iżda saru wkoll fost l-akbar qabdi et ta’ droga kokaina u tnaqqis sew fir-reati ta’ serq.

Ħidmet il-Korp tal-Pulizija, li tinkludi wkoll l-akbar qabdiet rekord ta’ kokaina u tnaqqis fir-rati ta’ serq, tiġi riflessa fl-istħarriġ riċenti tal-Ewrobarometru

Din il-miżura se tagħmel lil Malta t-tieni pajjiż biss fid-dinja, wara l-Lussemburgu, fejn it-trasport pubbliku jsir mingħajr ebda ħlas u hu stmat li, biha, persuni lokali se jiffrankaw mill-inqas €400 fis-sena meta jagħmlu użu mit-trasport pubbliku ta’ kuljum.

Fl-aħħar snin, amministrazzjonijiet sus segwenti ħadmu biex miżura bħal din issir realtà, tant li llum diġà ndraw skemi ta’ tras port pubbliku b’xejn għall-anzjani, studenti, żgħażagħ u persuni b’diżabilità. Id-direzzjoni politika ta’ dawn il-miżuri wasslet għal rivolu zzjoni siekta f’dan is-settur hekk kif ħallew aktar flus fil-but lil min għamel użu minnhom filwaqt li qed tippromwovi wkoll l-użu ta’ tra sport

It-Temperatura tal-Baħar: 29°C

Servizz ta’ tobba fiċ-Ċentri tas-Saħħa fil-Ħdud u l-festi pubbliċi

Regent Pharmacy, 70, Triq Merkanti, Il-Belt Valletta — 21245135

18.09.202202NUMRI IMPORTANTI MEZZI SOĊJALI SIT REKLAMARDISINNKUNTATTINDIRIZZELETTRONIKUPOSTALIĠENERALITAL-PAĠNIUDISTRIBUZZJONI STAMPATEDITUR KullĦadd email: editorial@kullhadd.com tel: (+356) 2568 www.one.com.mt2570tel:(+356)25682570 mob:(+356) 7943 4722 email: sales@kullhadd.com tel: (+356) 2568 2570 mob:(+356) 7943 4722 email: ronald.vassallo@partitlaburista.org Miller Newsprint Ltd. KullĦadd One Complex, A 28B, Industial Estate Il-Marsa MRS www.facebook.com/kullhadd3000 KIMBERLY CEFAI KIMBERLY CEFAI RONALD VASSALLO Emerġenza Covid 19 - 111 Is-Servizzi kollha ta’ Emerġenza – 112 Il-Pulizija ta’ Malta – 2122 4001-9 Id-Dipartiment tal-Protezzjoni Ċivili – 2393 0000 Il-Gwardjani Lokali – 2132 0202 L-Isptar ta’ Malta – 2545 0000 L-Isptar ta’ Għawdex – 2156 1600 Servizz Veterinarju ta’ Emerġenza – 5004 3888 Servizz ta’ Direttorju Telefoniku – 1182 DETTALJI IT-TEMPIt-TnejnGĦAL-LUM 30°C 28°C 29°C 27°C 24°C 21°C 22°C 21°C UV 6 UV 6 UV 1UV 6 Il-Ħamis L-ErbgħaIs-Sibt

L-Indiċi UV: 7

SPIŻERIJI LI JIFTĦU LLUM IL-ĦADD 31°C 23°CUV 6 It-Tlieta 27°C 20°CUV 6 Il-Ġimgħa

It-Temp: Xemxi b’xi ftit sħab

Remedies Pharmacy, 5, Tagliaferro Mansions, Triq il-Prinċipessa Margerita, L-Imsida — 21346547 Nova Pharmacy, 142, Triq il-Kulleġġ, Ir-Rabat — 21454274

Tony’s Pharmacy, “Egret Court”, Triq il-Wied, Marsalforn — 21563617 Nadur Pharmacy, Pjazza t-28 t’April 1688, In-Nadur — 21563589

D’Argen’s Pharmacy, 330, Triq D’Argens, Il-Gżira — 21330817

Mackie’s Pharmacy, Triq L. Casolani, Ta’ Paris, Birkirkara — 21496089

Brown’s Grognet Pharmacy, 41, Triq il-Kostituzzjoni, Il-Mosta — 21432038 Health & Co Pharmacy, Triq l-Erba’ Mwieżeb, San Pawl il-Baħar — 79790119

L-Ogħla Temperatura: 31°C

Kristianne Pharmacy, Triq iċ-Ċavi, L-Imqabba — 21683048

Martin’s Pharmacy, 182, Triq Birżebbuġa, Birżebbuġa — 21651031

Il-Viżibilità: Tajba

L-ispiżeriji huma miftuħin bejn id-9:00 a.m. u 12:00 p.m. u bejn l-4:00 p.m. u s-7:00 p.m.

Reeds Pharmacy 191, Triq il-21 ta’ Settembru, In-Naxxar — 27130068

Il-Baħar: Ħafif għal moderat

Pembroke Pharmacy, 87, Triq Giuseppe Malfeggiani, Pembroke — 21372784

Bellavista Pharmacy, 88 Triq il-Ħortan, Marsaskala — 21633788

Iċ-Ċentri tas-Saħħa tal-Mosta, ta’ Raħal Ġdid u tal-Furjana jiftħu għall-emerġenzi 24 siegħa, sebat ijiem fil-ġimgħa. Fil-Ħdud u fil-festi pubbliċi, iċ-Ċentru tas-Saħħa tal-Gżira jiftaħ għallemerġenzi bejn it-8.00am u l-5.00pm. Ikun hemm ukoll servizz ta’ infermier bejn it-8.00am u t-8.00pm. Il-pubbliku jrid jattendi ċ-Ċentru tas-Saħħa tad-distrett tiegħu. Persuni mingħajr karta tal-identità ma jiġux moqdija.

Is-Sitwazzjoni Ġenerali: Firxa t’arja ta’ pressjoni għolja testendi minn fuq il-Gżejjer Brittaniċi sa fuq iċ-Ċentru talMediterran

Ir-Riħ: Moderat għal ftit qawwi mill-Majjistral u jsir ħafif mit-Tramuntana

Chemimart Pharmacy, 4,5,6, il-Piazzetta, Triq it-Torri, Tas-Sliema — 21338369

Chemimart International Pharmacy, 650, Triq il-Kbira San Ġużepp, Il-Ħamrun — 21236477

L-Imbatt: Baxx mill-Majjistral

Anici Pharmacy, Triq Anici, Ħal Qormi — 21487162

Pillhouse Pharmacy, 200, Triq il-Merħba, Il-Fgura — 21803008

L-Inqas Temperatura: 24°C

Għawdex

Fleming Pharmacy, 61, Triq Ħaż-Żabbar, Paola — 21696893

mad-dinja diġitali – jista’ jitkellem malħbieb jew l-għeżież tiegħu fuq il-mi dja soċjali, jisma’ l-mużika, jaqra jew jaħdem fuq l-apparat elettroniku tiegħu jew ukoll jordna xi xirja sakemm jasal fid-destinazzjoni tiegħu.

li l-istudenti u dawk kollha li tagħhom.jitfgħum’għadxdukonċessjonigħandhombiexigawminnservizzblaħlas,għandhombżonnflusfit-TallinjaCardDinil-bidla,lidaħletfis-seħħ

IFFRANKAR TA’ FLUS, TRAFFIKU U TNIĠĠIS Dawk li diġà jgawdu minn servizz b’xejn ma baqgħux idaħħlu flus fil-card Settembruminn

servizz gov ĊEMPEL FREEPHONE GĦAL AKTAR INFORMAZZJONI 153

Biex wieħed jagħmel użu minn dan isservizz xorta waħda se jkollu bżonn ji rreġistra t-Tallinja Card tiegħu mal-Aw torità tat-Trasport Pubbliku.

mill-1 ta’

Settembru, hi parti mit-tħejjijiet għad dejjin biex it-trasport pubbliku jsir b’xe jn għal kull min ikollu t-Tallinja Card personalizzata mill-1 ta’ Ottubru li ġej. Dawk kollha li kellhom it-Tallinja Card u li kienu eliġibbli għat-trasport b’xejn, sax-xahar li għadda kellhom jit fgħu flus fil-cards tagħhom u mbagħad jirċievu rimborż ix-xahar ta’ wara. Iżda minn dan ix-xahar is-sistema tal-paga menti Tallinja ġiet aġġornata biex toffri esperjenza iżjed komda b’mod li dawk kollha li ilhom eliġibbli għat-trasport b’xejn, ma jkollhomx għaliex jitfgħu flus fil-cardL-istesstagħhom.sistema se tiġi estiża għal kull min se jkollu t-Tallinja Card minn ġimagħtejnGħaldaqstant,oħra. l-operatur saħaq li se jibqa’ importanti li l-passiġġieri xor ta jibqgħu jirreġistraw it-Tallinja Card tagħhom mal-magna tal-biljetti kull darba li jirkbu tal-linja biex jivvalidaw ilvjaġġ tagħhom. Fil-fatt, se jibqa’ jkun hemm spezzjonijiet ħal li jkun żgurat li kulħadd ikun qiegħed jivvalida t-Tallinja Card tiegħu. Hu mill-aktar es senzjali li l-pubbli ku jikkollabora biex il-miżura tat-tras port pubbliku b’xejn għal kulħadd tkun waħda ta’ suċċess mill-bidu tax-xahar iddieħel, waqt li jkunu jist għu jinkisbu riżultati mixti eqa anke fl-iżvilupp ta’ pajjiżna u t-titjib tal-għajxien.

Dan jista’ jsir billi wieħed jidħol fis-sit uffiċjali tal-Malta Public Transport fuq publictransport.com.mt. Jintalbu fost oħrajn id-dettalji personali tal-persuna u ritratt tal-passaport.

Fil-bidu ta’ dan ix-xahar, il-Malta Public Transport ħabbret fi stqarrija

Wara li titħallas ir-reġistrazzjoni u l-posta, wieħed jirċievi t-Tallinja Card tiegħu fil-kumdità ta’ daru permezz ta’ postaGħalkemmrreġistrata.wieħed m’għandux bżonn ipoġġi xi kreditu fit-Tallinja Card tiegħu, xorta waħda hu importanti li din tin tuża. L-użu tagħha se jkun qed jgħin lill-Awtorità tfassal aħjar ir-rotot tasservizz tat-trasport pubbliku f’pajjiżna biex ikun wieħed aktar effiċjenti, effet tiv u li jilħaq l-esiġenzi tal-pubbliku in ġenerali.Minbarra hekk, l-app uffiċjali għallmobile (tallinja app) se tkun qed tgħin biex wieħed jippjana minn qabel ilvjaġġ tiegħu bit-trasport pubbliku. F’din l-applikazzjoni diġitali wieħed jista’ jagħżel xħin u minn fejn jixtieq jitlaq flimkien mad-destinazzjoni fejn irid li jasal. L-app se tkun qed tipprovdi infor mazzjoni tal-ħin meta se tgħaddi tal-lin ja u t-tul tal-vjaġġ biex wieħed jasal fejn irid.Hekk

18.09.2022 03

Tkompli minn paġna 1

kif tħabbar fl-2018, il-karozzi kollha tal-linja jipprovdu Wi-Fi b’xejn għall-passiġġieri kollha. Dan is-servizz joffri flessibbiltà lil min ikun qed jiv vjaġġa bis-servizz ħalli jibqa’ konness

L-isfidi ta’ kuljum negħlbuhom flimkien. Il-Gvern joffri diversi skemi ta’ għajnuna fid-dar lill-anzjani fix-xogħol domestiku, ix-xiri ta’ kuljum, u xogħol ta’ manutenzjoni. Inti tixtri biss il-materjal.

+ €1,425 fis-sena

Koppja anzjana ta’ aktar minn 65 sena

Dan il-kalkolu hu simili għal eżerċizz ju, ippubblikat mill-KullĦadd fil-bidu ta’ dan ix-xahar, fejn instab li l-familji f’pajjiżna qed jiffrankaw milli jħallsu €892.03 żejda fi fuel fis-sena (bażi ta’ konsum medju ta’ €25 petrol/diesel filġimgħa), €717.23 oħra fuq l-elettriku fis-sena (konsum medju ta’ 15-il unit kuljum) u madwar €90 fis-sena fil-gass (konsum medju ta’ sitt ċilindri).

Din l-għajnuna għenet biex eluf ta’ negozji, fi żmien li kellhom saħansitra jagħlqu għal perjodu ta’ żmien minħab ba r-restrizzjonijiet, ma jfallux, waqt li taż-żidiet li kien ikollhom jiffaċċjaw il-familji Maltin, Xenarji ta’ żidiet fl-infiq mingħajr l-appoġġ tal-Gvern

Ġenitur wieħed b’wild wieħed

L-għajnuna mogħtija mill-Gvern, bi tpattija għall-kriżi li rriżultat mill-Gw erra fl-Ukrajna, mistennija tlaħħaq b’kollox l-€472.5 miljun din is-sena biss, raġuni prinċipali għaliex ir-rata ġenera li tal-inflazzjoni f’pajjiżna (7%) hi waħda mill-inqas fost il-pajjiżi kollha tal-Unjoni Ewropea.Il-Gvern ibassar ukoll li, jekk is-sit wazzjoni tibqa’ kif inhi, l-għajnuna fl-en erġija u l-ikel se tikber għal €608 miljun is-sena d-dieħla, ekwivalenti għal mad war 3.6% tal-Prodott Gross Domestiku (PGD).F’għadd ta’ stati oħrajn dawn il-piżiji et diġà tgħabbew direttament fuq iċ-ċit tadini u antiċipat li miljuni ta’ familji Ewropej se jkunu qed jiftaqru b’riżultat t’hekk.Jirriżulta fl-istess Dokument ta’ Qabel il-Baġit 2023, li kieku l-Gvern m’għażilx

Minbarra hekk, mingħajr l-intervent tal-Gvern, hu kkalkulat li l-inflazzjoni kienet tirdoppja għal 13.9%, xi ħaġa li

Il-Ministru għall-Finanzi elenka ż-żi diet fil-prezzijiet tal-fuel u tal-elettri ku li kienu jridu jinġarru mill-poplu u min-negozji, fosthom il-konsum ta’ kull kilowatt ta’ dawl fis-siegħa li minn 13ċ9 kien jitla’ għal 32ċ, ċilindru gass tat-12-il kilo minn €15 għal €23.30, id-diesel minn €1.21 kull litru għal €1.79 u l-petrol minn €1.34 kull litru għal €1.79. Jingħad li tali żidiet kienu jwasslu għal rata ta’ 1% ogħ la fil-faqar jew madwar 5,000 persuna.

Persuna li tgħix waħedha

18.09.202204

li jissussidja l-prezzijiet tal-enerġija biex dawn jibqgħu fl-istess livell tas-sena l-oħra, il-familji f’pajjiżna kienu se jes perjenzaw żieda sa €1,671 fis-sena, skont l-istimi tal-awtoritajiet.

kienet twassal għal żieda tal-għoli talħajja skont il-Cost Of Living Adjustment (COLA) ta’ aktar minn €20 fil-ġimgħa, kif spjega fl-aħħar ġimgħat ukoll il-Minis tru Caruana. Minflok, il-COLA li se tkun qed tingħata fil-Baġit li jmiss hi bejn €9 u €10.Id-dokument ippreżentat mill-Gvern bi tħejjija għall-Baġit tas-sena d-dieħ la jidħol f’iżjed dettall u jispjega wkoll x’kienet tkun l-għafsa minħabba ż-żi diet fil-prezzijiet tal-enerġija fuq forom differenti ta’ familji (tabella annessa)

Minbarra hekk, iżda, il-preżentazzjo ni tal-Ministru inkludiet ukoll l-għajnu na oħra qawwija li l-Gvern nieda fil-pan demija tal-COVID-19. Hawn ġie spjegat fid-dettall kif minn Marzu 2020 se jkunu nħarġu madwar €1.7 biljun, bl-akbar spiża jkunu l-iskemi mill-Malta Enter prise, fosthom il-Wage Supplement, li ammontaw għal iżjed minn €871 miljun.

Id-Dokument ta’ Qabel il-Baġit 2023, li ġie ppubblikat ilbiraħtlula mill-Minist ru għall-Finanzi Clyde Caruana, jikkon ferma li l-piż qawwi li qed iġorr il-Gvern biex ma jgħabbix lill-familji u lin-negozji biż-żidiet fil-prezzijiet tal-enerġija, hu simili għal dak li nstab f’eżerċizzju li sar minn ONE News ġimagħtejn ilu.

Koppja, persuna taħdem, b’żewġt itfal

+ €747 fis-sena

LEJLA FIL-PARK Ikel, Saħħa u Sport 21 TA’ SETTEMBRU 2022 5PM SA 8PM PARK TA’ SAN ĦAŻ-ŻABBARKLEMENT JIPPREŻENTAW DANUSAN DĦUL B'XEJN Żvilupp Sostenibbli SOSTENIEGIMGHAWROPEAGHALL-IZVILUPPBBLI20-26TASETTEMBRU €472M F’SUSSIDJI TAL-ENERĠIJA U Id-Dokument ta’ Qabel il-Baġit jgħid li xenarji possibbli

Koppja, jaħdmu t-tnejn, b’żewġt itfal

+ €1,074 fis-sena + €1,553 fis-sena + €1,671 fis-sena + €993 fis-sena

Koppja li jaħdmu t-tnejn

ta’ Qabel il-Baġit 2023 jgħid li s-sena li għaddiet Malta rreġis trat tkabbir reali ta’ 10.3%, jew 12.3% f’termini nominali, li kien kważi 5% ogħla mill-medja Ewropea. Din is-se na, dan mistenni jkun 4.6% f’termini reali u 8.5% f’termini nominali, waqt li fl-2023 ilaħħqu l-4% u s-6% rispetti

Anke b’sostenn biljunarju mill-Gvern, l-ekonomija xorta baqgħet sostenibbli, waqt li l-irkupru kien veloċi u t-tkabbir b’saħħtu sew

bla intervent tal-Gvern, kienu jfissru sa kważi €1,700 fis-sena, kif indikat f’kalkoli minna ġimagħtejn ilu

L-IKEL MILL-GVERN FL-2022 BISS

Għaldaqstant, is-suq tax-xogħol baqa’ b’saħħtu bi 78.6% fl-2021, bl-inqas rata ta’ qgħad fl-istorja ta’ 2.9% f’Lulju li għadda. Bil-maqlub, ir-rata medja tal-pajjiżi kollha fl-UE kienet ta’ 6% u fiż-Żona Ewro terġa’ 6.6%. Bil-politika adottata mill-Gvern Laburista, ġew salvagwardjati l-aktar faxex fil-bżonn tas-soċjetà, bil-benefiċjarji tal-assis tenza soċjali u tal-qgħad komplew jonqsu, anke matul il-pandemija.

Tant hu hekk, li f’Lulju li għadda s-settur turistiku kien qed jara kważi 90% tat-turisti rreġistrati fl-istess xa har fis-sena 2019, li kienet rekord, u fit-tieni nofs tas-sena l-irkupru mis tenniMinkejjajissaħħaħ.danis-sostenn finanzjarju

vament.Fl-2021 pajjiżna rreġistra defiċit ta’ 8%, titjib ta’ 1.5% fuq l-2020, l-ew wel sena tal-pandemija li wkoll rat it-tnedija tal-akbar pakketti ta’ għa jnuniet. Din is-sena d-defiċit se jkun qed jinżel għal 5.8% u jibqa’ fl-istess livell is-sena d-dieħla. Bil-maqlub ta’ dak li qed jiġri f’pajjiżi oħrajn, il-pro porzjon tad-dejn nazzjonali tagħna se jibqa’ taħt is-60% tal-PGD. Is-sena l-oħra dan kien ta’ 56.4%, minkejja l-ammont straordinarju ta’ miżuri u benefiċċji mogħtija.

Id-Dokumentminna.

kollu, jirriżulta li l-ekonomija Malti ja xorta baqgħet waħda sostenibbli u grazzi għall-interventi tal-Gvern ukoll li pajjiżna rreġistra wieħed mill-eww el irkupri mill-pandemija sa mill-bidu ta’ din is-sena u tkabbir ekonomiku li ma jitqabbilx minn pajjiżi anke ferm akbar

18.09.2022 05

madwar 100,000 persuna ma jitilfux l-impjieg.

Dan kollu hu preludju qawwi biex pajjiżna jibqa’ jikseb riżultati pożit tivi, waqt li l-poplu u n-negozji ji mirħu għal prosperità akbar, anke permezz tal-preżentazzjoni talBaġit fil-ġimgħat li ġejjin. Eżerċizzju finanzjarju li, għal darb’oħra, mhu se jżid l-ebda taxxa ġdida, se jkompli jwieżen liż-żgħir u l-batut, u saħansitra jinvesti f’ambjent aħjar, bl-inċentivar fl-użu aktar sostenibbli tal-enerġija u prattiċi tat-trasport b’inqas tniġġis, fil-pjani u l-miri ta’ Strateġija Nazzjonali għall-Ambjent sal-2050.

Analiżi ppubblikata ġimagħtejn ilu dwar il-flejjes li l-Gvern qed jiffranka lill-familji f’pajjiżna

Ma’ dan kollu, iridu jingħaddu wkoll għajnuniet oħrajn, bħat-tnaqqis tattaxxa fuq it-trasferiment ta’ proprjetà immobbli, differimenti tat-taxxi, l-is kema ta’ riġenerazzjoni ekonomika, l-iskema ta’ garanzija fuq id-djun u dik għall-appoġġ lill-industrija turistika, li għamlu d-differenza kollha għall-in dustriji u għan-negozji.

Il-proġett sħiħ jinkludi riċerka, taħriġ u kif ukoll din il-kampanja ta’ għarfien. Din il-kampanja għandha wkoll l-għan li tn aqqas l-istigma assoċjata mal-logħob u l-logħob tal-azzard, toħloq kuxjenza fil-ko munità dwar ir-riperkussjonijiet relatati mal-logħob u mal-logħob tal-azzard eċċessiv, filwaqt li tħeġġeġ persuni li għaddejjin minn din il-problema jagħmlu kuntatt permezz tal-linja ta’ appoġġ 1777 jew inkella permezz

Waqt żjara li għamel il-Ministru għall-Eko nomija, il-Fondi Ewropej u l-Artijiet Silvio Schembri fl-uffiċini tal-RGF, seta’ jara l-ma terjal viżiv li bħalissa qiegħed jintuża waqt il-kampanja ta’ għarfien “TAKE ACTION” –parti minn proġett sħiħ ta’ €1.1 miljun parzjal ment iffinanzjati mill-Fond Soċjali Ewropew.

Il-Fondazzjoni Logħob Responsabbli (RGF) għandha l-għan ewlieni li tgħarraf lill-pub bliku rigward l-importanza li kulħadd ikun responsabbli fil-prattika tal-attivitajiet tallogħob (gaming) u l-logħob tal-azzard (gam bling) u tinforma wkoll rigward l-appoġġ li l-fondazzjoni toffri meta sfortunatament persuni jipprattikaw dan il-logħob b’mod eċċessiv u mingħajr kontroll.

18.09.202206

Malta se tingħata €817-il miljun f’fondi Ew ropej sal-2027 biex jitwettqu proġetti favur il-kompetittività u l-innovazzjoni, proġetti fa vur l-ambjent u l-ekonomija ċirkolari, u dawk soċjali. Dan wara li l-Kummissjoni Ewropea approvat il-Ftehim ta’ Sħubija ma’ Malta wara taħditiet mal-Gvern Malti.

Dawn il-proġetti se jtejbu l-kwalità tal-ħajja tan-nies u joħolqu aktar attività ekonomika li twassal għal opportunitajiet ta’ ħolqien ta’ impjiegi ġodda, li jinħolqu setturi ekonomiċi innovattivi, u aktar tkabbir ekonomiku.

uffiċjali ppub blikata din il-ġimgħa tinnota wkoll li r-rata ta’ riskju ta’ faqar fost in-nisa naqset b’0.3%, ir-ra ta ta’ riskju ta’ faqar fost it-tfal naqset b’0.8%, waqt li r-rata f’riskju ta’ faqar fost dawk li għandhom bejn it-18 u l-64 sena naqset b’0.4% meta mqabbel ma’ sena qabel. Kien ikkonfer

Din hi kisba notevoli ħafna meta tqis li fis-sena tal-pan demija, il-linja tas-60% bħa la dħul li fuqha jiġi kkalkulat kemm hawn nies f’riskju ta’ faqar għoliet bi kważi €500, grazzi għaż-żieda li kien hemm fid-dħul tal-familji Maltin u Għawdxin li sabu sostenn kbir mill-Gvern. Dan huwa anke ik konfermat mill-NSO, li jispjega li s-sistema tal-ħarsien soċja li f’pajjiżna kienet kruċjali biex iżżomm ir-rata ta’ riskju ta’ faqar relattivament aktar baxxa. Kieku mhux għal dan, pajjiżna kien ikollu kważi 20% jew 98,000 persuna aktar fir-ri skjuEspertital-faqar.fil-qasam iqisu li mhux faċli li tkejjel il-faqar f’pajjiż u, minkejja li nħolqu diversi tipi ta’ kejl, xorta tibqa’ id-diffikultà biex tinkiseb stampa ċara abbażi ta’ kejl par tikolari. Hemm dawk marbutin mal-Miri tal-Iżvilupp Sostenib bli li jiffukaw fuq il-faqar es trem, għal dawk li jiffukaw fuq faqar relattiv u ċaħda materjali.

ILLUM HAWN

L-istatistika dwar id-dħul u l-kundizzjonijiet tal-għajxien tixhed kif ir-rata ta’ dawk f’riskju ta’ faqar ma żdiditx fl-2021, minkejja l-effetti tal-pandemija globali … fl-istess ħin id-dħul gross medju tal-familji żdied b’5.4%, grazzi għal żidiet ta’ miżuri u benefiċċji allokati

Ċifri ppubblikati din il-ġimgħa mill Uffiċċju Nazzjonali tal-Is tatistika (NSO) dwar id-Dħul u l-Kundizzjonijiet tal-Għajxien (SILC) juru li filwaqt li fl-2020 l-ekonomiji tad-dinja kienu qed isofru bil-kbir taħt l-effetti tal-pandemija, f’Malta d-dħul gross medju tal-familji żdied b’5.4% għal €40,263 sena ilu, waqt li r-rata ta’ nies fir-riskju tal-faqar imqabbla mas-sena ta’ qabel baqgħet stabbli fir-ra ta ta’ 16.9% tal-popolazzjoni.

Il-Ministruhawn. għall-Politika Soċjali u d-Drittijiet tat-Tfal Michael Falzon stqarr li din l-istatistika tikkonferma kemm is-sistema soċjali ta’ pajjiżna qed tkompli tħalli effett dejjem aktar pożittiv fuq iċ-ċittadini Maltin u Għawdxin. Hu sost na li l-pajjiż mhux biss irku pra malajr ħafna mill-qgħad, iżda saħansitra d-dħul gross tal-ħaddiema tela’ għal €6.7 biljun, żieda medja kull familja ta’ kważi €2,800. Kien inno tat li d-dħul medju disponibbli tal-familji Maltin u Għawdx in żdied b’aktar minn €1,300, riżultati li huma konferma ta’ kemm il-politika soċjali talGvern, anke waqt pandemija, kienet effettiva u ta’ sostenn qawwi għall-familji.

L-approvazzjoni tal-UE għall-prijoritajiet u l-investimenti mfasslin mill-Gvern tfisser li, flimkien mal-allokazzjoni li se tiġi allokata minn fondi pubbliċi, se jkunu qed jiġu inves titi mal-€1.2 biljun f’dawn l-oqsma f’pajjiżna.

Il-Ministru Malti għall-Ekonomija, il-Fondi Ewropej u l-Artijiet, Silvio Schembri, u s-Seg retarju Parlamentari għall-Fondi Ewropej Chris Bonett laqgħu l-approvazzjoni tal-fondi għal pajjiżna.

KAMPANJA GĦAL GĦARFIEN DWAR LOGĦOB RESPONSABBLI €817M MILL-UE FI PROĠETTI SOĊJALI, AMBJENTALI U GĦALL-KOMPETITTIVITÀDAWK

mat ukoll li r-rata ta’ riskju ta’ faqar ta’ dawk li jaħdmu naqset ukoll.L-istatistika turi wkoll li r-ra ta ta’ riskju ta’ faqar jew eskluż joni soċjali żdiedet marġinal ment b’0.4%. Madanakollu, din ir-rata hi kważi 4.5% inqas minn dik irreġistrata fl-2013. Ir-rata ta’ deprivazzjoni mater jali u soċjali severa għoliet b’0.3%, iżda din ir-rata hi kważi n-nofs ta’ dik irreġistrata fl2013 meta kien hemm fis-seħħ kejl inqas rigoruż. Dan ifisser li llum hawn nofs il-faqar li kien hawnMinnfl-2013.analiżi ta’ sitt indika turi ewlenin tal-kundizzjoni jiet tal-għajxien tal-Maltin u l-Għawdxin bejn l-2013 u l-2021 joħroġ li kien hemm tnaqqis sostanzjali fir-rata ta’ ċaħda materjali u soċjali severa ta’ 13.8%. Dan jirriżulta fost oħra jn mill-għadd ta’ persuni li ma laħħqux ma’ spejjeż mhux mis tennija, li fl-aħħar disa’ snin niż lu minn 23% għal 15.7%, tnaqqis ta’ 15,700 persuna. Dawk li ma kinux jifilħu jħallsu għal btala ta’ ġimgħa naqsu minn 55.9% għal 33.1%, tnaqqis ta’ 63,000 persuna. Minbarra hekk, il-per suni li ma felħux iħallsu biex jieklu laħam jew ħut kull jume jn niżlu minn 15.3% għal 6.2%, tnaqqis ta’ 32,000 persuna mill2013 lil

Il-kampanja hija maqsuma fuq tliet grup pi prinċipali: it-tfal u ż-żgħażagħ (10-35 sena), il-pubbliku inġenerali, u dawk il-per suni vvizzjati li ffaċċjaw konsegwenzi serji minħabba l-logħob tal-azzard patoloġiku, fejn saħansitra eskludew lilhom infushom minn casinos, ħwienet tal-logħob, u swali tat-tombla liċenzjati mill-Awtorità Maltija għal-Logħob.Il-Ministru Silvio Schembri, filwaqt li rrin grazzja liċ-Chairman mhux eżekuttiv tal-RGF Neville Mangion, lill-General Manager talRGF Kevin O’Neill, u lill-istaff kollu tal-RGF li ħadmu fuq din il-kampanja, saħaq li hu importanti li wieħed ikun konxju mill-ew wel tas-sinjali li jistgħu juru li hemm prob lema ta’ logħob u logħob tal-azzard eċċessiv. Il-Ministru Schembri rringrazzja wkoll lid-di versi personalitajiet li qed ikunu ambaxxatu ri għal din Il-Fondazzjoniil-kampanja.Logħob Responsabbli rrin grazzjat lill-Ministru Schembri għaż-żjara u rringrazzjat ukoll lil dawk kollha involuti fil-ħidma kontinwa li kienet tant neċessarja biex din il-kampanja tkun waħda ta’ suċċess.

Ta’ min jinnota l-progress li sar f’pajjiżna grazzi għall-miżu ri u għall-implimentazzjoniji et li qed jagħmel dan il-Gvern. Inħolqu opportunitajiet ġodda ta’ xogħol, inizjattivi biex aktar nies jidħlu fid-dinja tax-xogħol,

Il-Kummissarju Ewropew għall-Koeżjoni u r-Riformi, Elisa Ferreira, qalet li Malta issa għamlet pass ieħor ’il quddiem fl-isforzi talUE għal prosperità akbar, aktar inklużjoni u proġetti li se jgħinu fi tranżizzjoni lejn amb jent aktar nadif u qalba diġitali. Il-Kummis sarju għall-Impjiegi u l-Affarijiet Soċjali, Nico las Schmit, u dak għall-Ambjent, l-Oċeani u s-Sajd, Virginijus Sinkevičius, innotaw b’mod pożittiv kif Malta se tkompli ttejjeb l-inkluż joni soċjali, toħloq aktar opportunitajiet u ttejjeb is-settur tas-sajd u l-akkwakultura.

Għalhekk, l-aktar indikatur użat minn agenziji internazzjo nali, speċjalment f’pajjiżi żvi luppati, hu dak li jqis ir-riskju tal-faqar jew l-esklużjoni soċja li. Dan għax jiġbor fih elementi ewlenin, li għalkemm waħed hom ma jagħtux stampa sħiħa tax-xejra tal-faqar, magħqudin flimkien iservu ta’ indikatur importanti tal-faqar relattiv, jiġifieri kif titqabbel kull persu na f’pajjiż mal-bqija tal-popo lazzjoni.L-istatistika

taċ-chatline fuq is-sit web www.rgf.org.mt.

Maqbudin b’arretrati ta’ djun

Fil-fatt, ċifri oħra jn li kienu ppubb likati f’nofs is-sena juru li n-nefqa fuq il-benefiċċji soċjali żdiedet b’€45 miljun.

OĠĠETTI F’ĊAĦDA MATERJALI

bħat-tapering of benefits, l-in work benefit, childcare b’xejn għal kulħadd, trasport għall-is kola b’xejn għat-tfal, trasport pubbliku b’xejn għall-anzjani, kif ukoll żidiet konsekuttivi fil-pensjoni, sena wara sena. Ħarsa lejn il-manifest eletto rali, li fuqu tela’ dan il-Gvern, ukoll hu indikazzjoni tal-ħidma kontinwa li se tkompli għad dejja b’dawk li jifilħu l-inqas ikunu fil-quċċata tal-prijorita jietDintal-Istat.hipolitika li tħaddan żewġ miri kardinali: l-inkluż joni u l-kwalità tal-ħajja.

Fil-fatt, in-nefqa fuq pens jonijiet tal-irtirar, tar-romol, tal-invalidità u dik mhux kontributorja tal-età laħqet l-€465.7 miljun – li tirrappreżenta aktar minn 74% tan-nefqa globali.

lifanjitqiesnanataħtqawwi100mill-ħolqienbenakellujoniplilikataġejevantitarġaitadawkdejjembżonn.tawjimxulivurjautruIl-qasamtal-ħaddiema.soċjalihufiċ-ċental-politikata’danil-Gverntispikkar-ruħsoċjaliqawwilijħaddan,speċjalmentfadawkligħandhombżonnjingħatawimbuttaturabiex’lquddiem,biexjingħal-għajnunakollhalihemmIl-PartitLaburistaminnfehemlijridjgħinlill-aktarbatutiujiffaċilsistemafejnkulħaddjitla’uiżjedminnwaħda,irrelminnliemalivellsoċjaliminnu.L-istatistikaliġietippubbfil-jiemligħaddewtkomtixheddanuhiwkollriflesstal-akbarsuċċesslidejjeml-PartitLaburista,daklil-pernsoċjalif’pajjiżnasatiegħuiżjedminnsenailu.Politikaligħandhakuntrastmal-politikaadottataamministrazzjoniNazzjolista,fejnil-faqarf’pajjiżmhuxbissżdied,iżdakienukollbħalaxiħaġafil-tażijatan-nies.Kienujgħidudankienbiss“perċezzjoni”.

Il-Gvern se jibqa’ jirrikonoxxi l-isfidi u r-realtajiet tal-familji u rriaferma l-impenn li jħaddem politika favur tkabbir ekono miku sostenibbli li bih ikompli jsostni l-għajnuna lill-familji biex dawn ikollhom kwalità ta’ ħajja aħjar. Il-politika tal-Gvern taħseb li, għaż-żmien li ġej u kif imwiegħed fil-manifest elet torali, ikompli jsaħħaħ il-pen sjonijiet u l-benefiċċji soċjali u se jieħu miżuri oħrajn biex ikompli jtejjeb il-kundizzjoniji et u d-dħul

18.09.2022 07

Statistika wkoll ip pubblikata mill-NSO turi li matul l-ewwel nofs tas-sena

Mill-2013 din kienet it-tieni l-akbar żieda fin-nefqa fl-ewwel nofs tas-sena wara dik li kienet irreġistrata fl-2017. Żieda li hi dovuta għall-introduzzjoni ta’ numru ta’ miżuri soċjali li bdew jingħataw mill-bidu tas-sena, fosthom, iż-żieda fil-pensjoni jiet kollha u l-introduzzjoni ta’ mekkaniżmu biex jiġu aġġusta ti l-pensjonijiet tar-romol.

Ma jaffordjawx ikla laħam, tiġieġ jew ħut ġurnata iva u ġurnata le

Ma jaffordjawx mill-inqas 4 minn dawn t’hawn fuq (imċaħħdin materjalment severament)

Dawn ir-rati komplew juru tnaqqis qawwi mqabblin mas-sitwazzjoni fl-2013. Ir-rati osservati fl-2019 kienu rispetti vament, it-tielet l-inqas u t-tie ni l-inqas qatt osservati mindu bdiet tinġabar din l-istatistika. Minbarra hekk, kienu rati ferm inqas mill-medja Ewropea.

Ma jaffordjawx li jkollhom karozza

Work Benefit u l-għajnuna sup plimentari, fost oħrajn.

Ma jaffordjawx iżommu darhom sħuna matul ix-xitwa

NOFS IL-FAQAR LI KELLNA FL-2013

Dawn ir-rati komplew jonq su anke fl-istatistika li ħarġet is-sena ta’ wara, fl-2019. L-għadd ta’ persuni mċaħħ din materjalment severament f’dik is-sena kien ilaħħaq 3.7% tal-popolazzjoni f’Malta, fil waqt li dawk imċaħħdin mater

IT-TITJIB FIL-ĦAJJA TAL-FAMILJI SKONT L-ISTATISTIKA EWROPEA (EU-SILC)

Ma jaffordjawx vaganza ta’ ġimgħa

Imkejjel mal-ogħla ċifri li qatt ġew irreġistrati fl-2013, meta kien hemm wieħed minn kull ħames persuni tal-popola zzjoni li jħossuhom mater jalment imċaħħdin u wieħed minn kull għaxra severament imċaħħdin, l-għadd ta’ persuni mċaħħdin severament fl-2019 naqsu b’25,000, u b’iżjed minn 42,000 fost dawk imċaħħdin materjalment.Titjiblisarbil-miżuri kollha li kienu mwiegħda u mwettqa f’baġit wara l-ieħor, apparti miżuri u implimentazzjoni jiet ta’ politika soċjali li ddaħħlu matul is-snin.

Ma jaffordjawx mill-inqas 3 minn dawn t’hawn fuq (imċaħħdin materjalment)

Dan hu kuntrast qawwi meta l-istatistika turi li fil-ħames snin wara l-2013 l-għadd ta’ dawk f’riskju ta’ faqar jew esk lużjoni soċjali naqsu bi 13,000 persuna, grazzi għall-ħidma tal-Gvern Laburista, li mill-ew wel beda jindirizza s-sitwazz joni u beda jwettaq it-titjib. Biex inkomplu bil-paragun, filħames snin wara l-2013 ir-rata ta’ persuni f’riskju ta’ faqar jew esklużjoni soċjali naqset għallħames sena konsekuttiva.

jalment ammontaw għal 8.4%.

It-titjib qawwi fil-benefiċċji offruti mill-Gvern kien ta’ tarka għal bosta anzjani u familji u d-deċiżjoni biex il-prezzijiet tal-enerġija jibqgħu stabbli kienet ukoll ta’ sostenn biex tilqa’ għall-isfidi kbar li nħolqu fil-bidu ta’ din is-sena 2014 24.6% – 103,361 52.0% – 218,935 15.5% – 65,286 15.5% – 65,416 22.3% – 93,725 3.4% – 14,114 19.9% – 83,876 10.3% – 43,178 2021 15.7% – 79,530 33.1% – 168,150 7.8% – 39,831 6.2% – 31,445 7.8% – 39,821 1.8% – 9,216 8.9% – 45,012 3.4% – 17,098

Ħarsa lejn l-istatistika turi li fl-2013, Gvern Laburista sab l-ogħla ċifri li qatt ġew irreġ istrati. Is-sitwazzjoni fl-2013 kienet turi rata ta’ persuni f’sitwazzjoni ta’ ċaħda mater jali severa li kienet tlaħħaq l-10.2%, filwaqt li r-rata ta’ dawk imċaħħdin materjalment kienet ta’ 19.9%. Dawn ifissru 43,178 persuna u 82,253 persu naFil-ħamesrispettivament.snin qabel l-2013 in-numru ta’ dawk f’qagħda vulnerabbli kien tela’ b’21,000 persuna. Din iż-żieda qawwija kienet l-oppost tat-tnaqqis ta’ 6,560 imwiegħed mill-Gvern ta’ dak iż-żmien bħala l-kontribut ta’ Malta fl-istrateġija tal-Un joni Ewropea kontra l-faqar u l-esklużjoni soċjali fl-Ewropa.

Taħt Gvern Laburista, it-tit jib qawwi li sar fil-benefiċċji

Ma jaffordjawx spejjeż mhux mistennija

n-nefqa fuq il-benefiċċji kon tributorji u dawk li mhumiex żdiedu b’aktar minn €45 miljun għal total ta’ €628 miljun.

kien ta’ tarka għal bosta anzja ni u familji u, flimkien mal-ħid ma biex il-prezzijiet tal-enerġi ja jibqgħu stabbli, kienu ta’ sostenn biex jilqgħu għall-isfidi li tqanqlu bil-gwerra fl-Ukra jna. Hu wkoll titjib li kompla mal-kullana ta’ miżuri soċjali li twettqu f’dawn l-aħħar snin, speċjalment fejn jolqot il-pens jonanti.Tajjeb li jkun innutat ukoll li ż-żidiet fil-benefiċċji daħlu fis-seħħ kmieni fis-sena, tant li sa Ġunju twettqu aktar minn 85% tal-miżuri soċjali tal-Baġit. Apparti dan, il-persuni fuq l-as sistenza soċjali u l-għajnuna supplimentari komplew jon qsu, għax hu sinjal li t-tkabbir ekonomiku u l-ħolqien tax-xog ħol qed iħallu l-frott mixtieq u d-dipendenza fuq il-benefiċċji soċjali qed tkompli tonqos.

b’persuni jitressqu fil-Qorti mill-Pulizija akkużati bid-delitti

fl-Imqabba 2

Tkompli minn paġna 1

fl-aħħar erba’ snin

Minkejja dan, anke jekk il-loġika tid detta li aktar nies iżidu l-għadd ta’ reati proporzjonalment, dan ma kienx rifless fl-istatistika, grazzi għall-ħidma tal-Pu lizija.Il-ħidma tal-Pulizija sintendi ma ki nitx marbuta biss ma’ dawn it-tip ta’ reati, iżda tmur lil hinn minn hekk. Filfatt, din wasslet biex bejn Jannar u Lulju ta’ din is-sena stess kien irreġistrat tn F’REATI TA’

Il-ktieb L-Omiċidju: Il-Qtil f’Malta Analizzat, ippubblikat fl-aħħar ġranet mir-riċerkatur tal-istorja tal-Pulizija, Eddy Attard, jgħid li kien hemm 520 delitt li seħħew f’pajjiżna mindu bdiet tinżamm din l-istatistika fl-1800 sal-lum il-ġurnata. Rata medja ta’ 2.34 omiċidju kull sena, b’numru mdaqqas li baqgħu mhux sol vuti maż-żmien. Minn dawn, jirriżulta li l-akbar għadd ta’ vittmi kienu rġiel, total ta’ 353, filwaqt li kien hemm 138 mara u 29 bejn tfal u trabi. ta’ Lulju 2020 Gaffarena arma tan-nar ta’ Maria Dembska ġiet ta’ Awwissu 2020 doppju f’Tas-Sliema Christian Pandolfino Ivor mit-23 omiċidju li lkoll ġew solvuti

stuprata b’mod brutali f’Tas-Sliema 18

OMIĊIDJI F’MALTA

Il-qtil

Saviour

Ċifri uffiċjali juru li fl-2004 kien hemm 11,465 każ u fl-2012 kien hemm 8,690 każ. Tajjeb li wieħed jislet il-fatt li mill2012 ’l hawn kien hemm żidiet qawwija fil-popolazzjoni Maltija. Skont iċ-ċen siment ippubblikat ix-xahar li għadda, kien hemm żieda ta’ 25% fiċ-ċittadini f’pajjiżna fuq l-aħħar 10 snin, medja ta’ 10,000 persuna kull sena.

nqatel b’tiri ta’

18.09.202208

Punt ieħor interessanti marbut masserq hu dak li fil-fatt in-numru ta’ serq mid-djar hu l-inqas wieħed mill-2004 ’l hawn, tant li matul din is-sena ġew ir rapportati 180 każ, inqas anke mis-sena l-oħra meta ġew irrapportati 235 każ.

ĦIDMA B’RIŻULTATI ANKE

nqatlet u

ta’

u

Suċċess ieħor li l-Korp tal-Pulizija qiegħed iwettaq hu dak fit-tnaqq is fir-rati ta’ serq. Fl-2019 kien hemm 6,631 każ ta’ serq, ammont li fl-2021 niżel drastikament għal 4,478 każ. Din hi l-inqas ċifra ta’ każi ta’ serq irreġis trata f’pajjiżna mill-2004 ’l hawn, avol ja l-popolazzjoni żdiedet drastikament minn dakinhar.

Tant hu hekk li minn tagħrif f’idejn il-KullĦadd, bejn l-2018 u l-2022 inqab du ’l fuq minn 4,560 kilogramma ta’ ko kaina, b’valur fis-suq ta’ diversi miljuni ta’ ewro, fl-operazzjonijiet tal-Pulizija, li f’ċerti istanzi jsiru wkoll bl-għajnuna u l-koperazzjoni tad-Dwana ta’ Malta.

Minn analiżi tar-reati kollha li twettqu fil-perjodu tal-aħħar erba’ snin, jirriżul talna li ma kienx hemm biss riżultati pożittivi fin-numru ta’ omiċidji solvuti, iżda anke fil-qabdiet tad-droga u tnaq qis fir-rati ta’ serq, kif jixhdu ċifri li rnexxielha tikseb din il-gazzetta.

Jannar 2022 Paulina

27

Macejowski Erbgħa

“Dawn ir-riżultati jixhdu r-rie da tas-Servizz Pubbliku li jkom pli jaġġorna ruħu u jibqa’ joffri servizzi tal-ogħla kwalità,” qalilna s-Sur Sultana, waqt li rrimarka li fl-istess waqt huma prova oħra ta’ kemm l-ogħla livelli ta’ governanza li jħaddan is-Servizz Pubbliku qed ikomplu jixprunaw iktar fiduċja mill-klijenti tiegħu.

tenna li fl-aħħar snin it tieħdu deċiżjonijiet strateġiċi biex il-Pu lizija jinżlu fit-toroq Maltin u Għawdxin u mhux jibqgħu fl-għases, tant li llum hemm is-servizz tal-Pulizija tal-Ko munità f’75% tal-pajjiż. Fl-istess waqt kien hemm Pulizija li kienet ferm aktar miftuħa u li biddlet u daħħlet servizzi u skwadri ġodda abbażi tar-realtaijiet tallum, fosthom it-twaqqif ta’ aġenzija li tgħin u tagħti pariri lill-vittmi.

DROGI U SERQ

Illum il-ġurnata, wieħed jista’ jsib aktar minn 1,500 servizz online permezz tas-sit servizz.gov.mt, jew jinqeda f’wieħed mill-24 hub li l-aġenzija għas-servizzi governat tivi għandha mferrxin ma’ Malta.

Dan hu riżultat ieħor li nkiseb mis-Servizz Pubbliku Malti fi ftit żmien. Ftit ġimgħat ilu, Malta ngħatat ċertifikat ieħor mill-UE meta kisbet l-ewwel post fil-klas sifika tal-e-government, jiġifieri s-servizzi governattivi li jingħataw fuq il-pjattaformi diġitali. F’dan l-eżerċizzju, is-Servizz Pubbliku offrut f’Malta kklassifika fl-ew wel post fil-kriterji kollha, u qabeż b’persentaġġ sostanzjali il-medja Ewropea.Dawn ir-riżultati jiċċertifikaw

ta’ 15% fuq l-Ewrobarometru ta’ qabel.

Erbgħa minn kull ħames ċitta dini Maltin huma kuntenti bisServizz Pubbliku Malti. Dan ħareġ mill-istħarriġ tal-Ewrobarometru ppubblikat fl-aħħar jiem mill-Kum missjoni Ewropea. F’dan ir-rigward pajjiżna jikseb it-tielet post fl-Un joni Ewropea kollha dwar il-kun tentizza fl-għoti tas-servizzi pub bliċi.Għall-mistoqsija ta’ kemm ilpoplu Malti hu kuntent bil-provvis ta ta’ servizzi pubbliċi, 79% wieġ bu li jinsabu kuntenti u jemmnu li s-servizzi huma mogħtija b’mod tajjeb. Dan hu 27% aktar mill-med ja Ewropea.Fl-istessstħarriġ, il-poplu Malti qal li għandu fiduċja fis-Servizz Pubbliku 17% aktar mill-medja Ewropea. F’din il-klassifika dwar il-fiduċja fis-Servizzi Pubbliċi, Mal ta tinsab fir-raba’ post fl-Ewropa.

aqqis ta’ 7% fir-rata ta’ kriminalità in ġenerali meta mqabbel mal-istess per jodu tas-sena l-oħra.

“Ninsab ċert li dawn ir-riżultati mhux se jkunu fula f’qargħa u, minkejja l-pressjonijiet, id-diskors u – minn xi daqqiet – l-attakki li jsiru minn sezzjoni jiet tas-soċjetà li ngħixu fiha, il-mem bri tal-Korp se jibqgħu jkunu ħaddie ma ddedikati u professjonali ħalli din il-ġlieda kontra l-kriminalità twassal għal kwalità ta’ ħajja aħjar,” temm jisp jegalna l-Ministru Byron Camilleri.

Permanenti Ew lieni, Tony Sultana, li hu l-Kap tas-Servizz Pubbliku, qal li dawn ir-riżultati se jservu ta’ bażi minn fejn titkompla l-ħidma għal ser vizzi aħjar u aktar diġitalizzati.

Għal aktar kumdità, tista’ wkoll titlob aktar assistenza fuq servizz permezz tal-freephone 153.

Dawn ir-riżultati li qed jikseb il-Korp tal-Pulizija ġew riflessi b’mod ċar ħafna f’dak li l-poplu Malti u Għawdxi qal waqt l-aħħar stħarriġ tal-Ewrobarometru ppubblikat mill-Kummissjoni Ewropea l-ġimgħa li għaddiet. L-istħarriġ wera kemm, fil-maġġoranza assoluta tiegħu, il-poplu għandu fiduċja fil-forzi tal-ord ni tiegħu, partikolarment il-Pulizija u l-ForziFil-fatt,Armati.dan l-eżerċizzju kkummiss jonat perjodikament mill-istituzzjoni jiet Ewropej, li għaldaqstant żgur ma jħarsu lejn wiċċ ħadd, intweriet fiduċ ja ta’ 80% tal-poplu fil-Forzi Armati ta’ Malta (AFM), żieda ta’ 8% fuq l-istudju preċedenti. L-istess studju juri fiduċja ta’ 69% fil-Pulizija, li wkoll ifisser qabża

F’Għawdex terġa’ r-rata ta’ offiżi għalLiġi Maltija hi inqas minn dik f’Malta, hekk kif ir-rata hi ta’ 22 offiża kull 1,000 persuna meta f’Malta r-rata hi dik ta’ 31.

Wara kull numru, hemm każ u potenzjalment vittma … il-ħidma li qed inwettqu qed tqarribhom dejjem aktar biex issir ġustizzja magħhom

B’dan Malta tinsab mal-mejda Ewro pea meta tiġi għall-fiduċja fil-Pulizija, waqt li dik fl-Armata terġa’ tisboq il-medja fost il-bqija tal-istati membri b’9%.Minkejja dawn ir-riżultati u din l-istatistika pożittiva, il-KullĦadd hi in furmata b’ħidma li baqgħet għaddejja biex dan ma jkunx il-wasla, iżda tappa bissDanmit-tiġrija.kienil-ħsieb ewlieni tal-Minist ru għall-Intern, is-Sigurtà, ir-Riformi u l-Ugwaljanza Byron Camilleri, intervi stat nhar l-Erbgħa fuq ONE Radio. Mit lub minn din il-gazzetta biex jelabora iżjed dwar dawn iċ-ċifri u riżultati, hu qalilna: “Qabel xejn nilqa’ b’sodisfazzjon dawn in-numri li qed naraw għax huma mera tal-ħidma li saret fl-aħħar snin. M’għandix fomm biżżejjed biex nirrin grazzja lill-Pulizija fuqha u nirringrazzja lil dawk kollha, mill-akbar sal-iżgħar.”

Dr Camilleri tenna li qed isir investi ment fil-Pulizija stess fosthom billi diġà ġew imtejba l-kundizzjonijiet tax-xog ħol, liema kundizzjonijiet se jibqgħu jiġu mtejba, se jsir il-bdil tal-uniformi, inbidlet il-politika dwar it-tattoos, waqt li l-investimenti fil-vetturi u l-għases xorta waħda baqa’ għaddej.

IS-SERVIZZ PUBBLIKU LOKALIIEĦORB’RIŻULTATB’SAĦĦTURiedalijkomplijingħataservizztal-ogħlakwalità

noloġija.Is-Segretarju

il-progress kbir li għamel is-Servizz Pubbliku Malti, fosthom bl-inves timent bla preċedent li sar f’nie su, fil-kwalità tas-servizz u fit-tek

18.09.2022 09

Hu iżda rrimarka: “Aħna mhux se ninsew li, wara kull numru, hemm każ u potenzjalment vittma. Mhux se mmur infiehem lil xi ħadd li għadu kif ġie mis ruq billi ngħidlu li l-istatistika hi tajba, iżda nista’ ngħidlu li l-ħidma li qed in wettqu qed tqarrbek dejjem aktar li ssir ġustizzja miegħek u din il-ġustizzja sservi ta’ deterrent biex jonqsu każi ta’ dikCamilleriix-xorta.”

Wara l-eluf kbar, li ssaportew sigħat twal f’mili ta’ kjuwijiet, biex juru rispett lit-tebut tar-Reġina Eliżabetta II f’West minster Hall, fl-eqdem parti tal-Parla ment, hu mistenni li jattendu madwar 750,000 persuna għall-funeral statali t’għada f’Londra, waqt li miljuni minn madwar id-dinja se jkunu qed isegwu x-xandira diretta fuq l-istazzjonijiet televiżivi u mezzi oħrajn ta’ komunikaz zjoni.Il-funeral statali jibda fil-10:44 ta’ fil għodu bit-tebut jinġarr sa Westminster Abbey fuq karru armat, li ntuża l-ew wel darba fil-funeral tar-Reġina Vittorja aktar minn 120 sena ilu. Għall-quddie sa funebri, li hi skedata għall-11:00, se jkunu jistgħu jattendu fiżikament biss madwar 2,000 persuna, fosthom mem bri tal-familja rjali, kapijiet ta’ stati, ir jali barranin u anke rappreżentanti ta’ għaqdiet karitattivi li kienet tappoġġja r-Reġina.F’danir-rigward, fl-aħħar jiem il-kap itali Ingliża ġiet imbarrata f’ħafna parti jiet tagħha, waqt li l-akbar forza tal-ord ni, inklużi tiraturi speċjali u uffiċjali tas-servizzi sigrieti, se jkunu mferrxin fit-toroq ewlenin, fuq il-bini u anke fost l-eluf ta’ L-avvenimentviżitaturi.diġà

Żjarat f’Westminister Hall se jkunu jistgħu jibqgħu jsiru sa għada fis-6:30 a.m. Għal xi ħinijiet ilbieraħ saru appelli biex ħadd ma jingħaqad fil-kju, minħab ba l-preżenza qawwija.

18.09.202210

Il-funzjoni pubblika mistennija tin temm waranofsinhar u sigħat wara ssir id-difna tar-Reġina Eliżabetta II f’ċe rimonja privata fil-kappella fil-Kastell Windsor, iddedikata lil missierha r-Re Ġorġ VI, fejn se jkunu jistgħu jattendu biss il-qraba tagħha. Dan iġib fi tmiem hom għaxart ijiem ta’ luttu nazzjonali li influwenzaw lid-dinja kollha.

Fl-aħħar jiem eluf kbar stennew lejl u nhar fi kju mifrux fuq aktar minn erba’ mili biex isellmu lit-tebut tar-Reġina, l-aktar waħda li damet fuq it-tron u anke l-aħħar monarka f’pajjiżna sakemm sir na Repubblika fl-1974. Huma rrispettaw l-istruzzjonijiet biex ma jittieħdu l-ebda ritratti jew filmati waqt li jkunu għad dejjin maġenb it-tebut jew waqt li jkunu f’xi parti tal-binja ta’ Westminster Hall.

STENNIJA GĦAL 750,000 PERSUNA F’LONDRA FIL-FUNERAL T’GĦADA L-aħħar tislima lir-Reġina Eliżabetta II qed titqies l-“akbar avveniment” fl-istorja tar-Renju Unit u tinkludi wkoll il-preżenza ta’ għadd kbir ta’ dinjitarji, l-ogħla livell ta’ sigurtà u spiża kumplessiva li tista’ tlaħħaq €7.5 miljun Is-sigurtà stretta fil-qalba ta’ Londra għal dan l-akbar avveniment tal-massa fl-istorja li se jseħħ għada

Fost il-500 mistieden speċjali minn 200 pajjiż jew territorju jinkludu 100

Illejla r-Re Karlu III se jkun qed jospita ikla fil-Palazz ta’ Buckingham għad-din jitarji li għada se jkunu qed jattendu għall-funeral f’Westminster Abbey, ilpost fejn ir-Reġina Eliżabetta II iżżewġet lill-Prinċep Filippu 75 sena ilu u sena u nofs ilu sar il-funeral ta’ dan tal-aħħar.

qed jitqies li se jkun l-akbar wieħed fl-istorja tar-Renju Unit u hu stmat li se jiġi jiswa madwar €7.5 miljun biex jiġi organizzat.

tal-George Cross ġiet inkluża uffiċjalment fuq il-bandiera Maltija għall-ewwel darba fl-1943, f’kaxxa blu, fl-istess kantuniera ta’ fuq fix-xellug, waqt li Malta bdiet iġġib l-inizjali GC wara isimha. Mal-20 sena wara, hekk kif ingħatajna l-Indipendenza fl-1964, il-kaxxa l-blu tneħħiet mill-isfond tas-salib u baqa’ l-George Cross waħdu, kif na fuh

Cross innifsu u l-ittra li akkumpanjatu jinsabu għall-wiri u għat-tgawdija tal-pubbliku fil-Mużew Nazzjo nali tal-Gwerra fil-Forti Sant’Iermu, fil-Belt Valletta.

Il-George Cross ġie inkluż fil-bandiera Maltija fl-1943, l-ewwel f’kaxxa b’lewn blu, li tneħħiet 21 sena wara

Malli wasal Malta, Lord Gort ħa l-ġurament tal-ħa tra immedjatament f’Kalafrana mill-Prim Imħallef Sir George Borg. Waqt li kien qed iseħħ dan, sar attakk mill-aj ru fl-inħawi u xi nies, fosthom il-Gvernatur il-ġdid, kienu weġġgħu. Jingħad li Gort ġab ukoll il-George Cross miegħu, imma ġieli tqum il-kontroversja li dan seta’ nġieb b’mod ieħor u minn ħaddieħor fi żmien fejnĦtal-GeorgeGħaldaqstant,differenti.il-preżentazzjoniCrossġietskedatagħall-add13ta’Settembruta’dikis-sena,saretattivit

Fost dawn se jkun hemm il-Presiden ti Joe Biden tal-Istati Uniti, Emmanuel Macron ta’ Franza, Sergio Mattarel la tal-Italja, Frank-Walter Steinmei er tal-Ġermanja, Michael D. Higgins tal-Irlanda, Katalin Novak tal-Ungeri ja, Jair Bolsonaro tal-Brażil, Yoon SukYeol tal-Korea t’Isfel, Droupadi Murmu tal-Indja u dak Malti George Vella, ilPrim Ministri Anthony Albanese tal-Aw stralja, Justin Trudeau tal-Kanada, Ja cinda Ardern ta’ New Zealand, Micheal Martin tal-Irlanda u Andrew Holness tal-Ġamajka, l-Imperatur Naruhito talĠappun, ir-Re Willem-Alexander talOlanda, ir-Re Felipe VI ta’ Spanja, ir-Re Filippu tal-Belġju, ir-Reġina Margrethe II tad-Danimarka, ir-Re Karlu Gustaf XVI tal-Iżvezja u r-Re Harald V tan-Norveġja.

Ħarġiet speċjali fl-aħħar jiem ta’ gaz zetti u rivisti (xellug) minn madwar id-dinja b’tislima lir-Reġina Eliżabetta II u bolla speċjali (miniature sheet) Maltija (fuq), li se tinħareġ f’edizzjoni limitata għada bil-prezz ta’ €5 bl-aħħarkamonarlokali

Bħala bażi Ingliża, Malta kienet kważi waħedha fil-Mediterran. Flinħawi tal-Libja l-affarijiet ħafna drabi kienu jkunu kontra l-Ingliżi u l-alleati tagħhom u ħafna drabi l-art kienet maħkuma mil-qawwiet tal-Assi. L-eqreb bażijiet alleati kienu fiż-żewġ estremitajiet, dik fil-Punent ta’ Ġibiltà 1,775 kilometru, u fil-Lvant ta’ Lixandra, distanza ta’ 7,726 kilo metru. F’dak il-perjodu wkoll l-Istati Uniti tal-Amerka kienu għadhom ma daħlux

Dan is-salib ingħata f’Settembru 1940 biex jissostitwixxi l-midalja tal-qlubija tal-Imperu u hu l-ekwivalenti ċivili tal-Victoria Cross.

Il-Georgesal-lum.

Dan il-ġieħ ingħata f’April, imma ġie ppreżentat kważi ħames xhur wara, minħabba numru ta’ fatturi.

Wara s-salib beda jiddawwar mal-ibliet u mal-irħula lokali u kien jitpoġġa għall-wiri fil-pjazez prinċi pali ħalli kulħadd ikollu l-okkażjoni li jarah.L-istampa

Fl-ewwelfil-Gwerra.xahrejn tal-1942 kien hemm mal-500 attakk mill-ajru fuq pajjiżna u ntefgħu bombi 27 darba iżjed mill-blitz fuq Coventry fir-Renju Unit. F’April tal-1942 l-affarijiet bdew jiggravaw iżjed u l-attakki mill-ajru żdiedu

TAL-GEORGE CROSS GĦALL-QLUBIJA

president jew kap ta’ stat u aktar minn 20 membru rjali ta’ pajjiżi terzi.

Il-President Vella u s-Sinjura tiegħu fost id-dinjitarji preżenti għall-funeral tal-aħħar monarka ta’ pajjiżna

à kommemorattiva fil-Pjazza San Ġorġ quddiem il-Pala zz qalb ir-rovini tal-gwerra biex il-Gvernatur Gort jgħaddi l-unur, f’isem ir-Re, f’idejn il-Prim Imħallef Sir George TakkumpanjaBorg. u tispjega l-unur mogħti, kien hemm ittra uffiċja li tar-Re miktuba bl-idejn li tgħid: “Biex nonora lin-nies qalbiena tagħha, nagħti l-unur tal-George Cross lill-gżira fortizza ta’ Malta biex jixhed erojiżmu u devozzjoni li jibqgħu famużi fl-istorja għal żmien twil.” Plakka bl-istess nota tinsab mal-faċċata tal-Palazz tal-President, viċin fejn saret il-preżentazzjoni.

18.09.2022 11

80 SENA ILU NGĦATAJNA L-UNUR

L-atmosfera f’Malta fl-1942 kienet waħda terribbli, bl-at takki kontinwi, ġuħ bla qies u għadd ta’ problemi oħrajn, mhux l-inqas dawk ta’ saħħa u nuqqas ta’ iġjene. Kollox kien skars, sa anke l-munizz jon kien bir-razzjon.

F’Westminster Abbey, dawn se jin għaqdu mal-familja tar-Reġina, fosthom uliedha – ir-Re Karlu III, il-Prinċipessa Anna, il-Prinċep Andrew u l-Prinċep Ed ward – u n-neputijiet tagħha – il-Prin ċpijiet William u Harry, Peter Phillips u Zara Tindall, il-Prinċipessi Beatrice u Eugenie, u Lady Louise Windsor u James Viscount Severn. Preżenti wkoll in-nisa u l-irġiel tagħhom, fosthom ir-Reġina Konsorta Camilla u l-Prinċipessa ta’ WalesPreżentiCatherine.wkoll se jkun hemm mad war 200 ħaddiem u voluntier rikon oxxuti fl-unuri tar-Reġina, fosthom Ella Marks ta’ 88 sena, li wkoll kienet atten diet għall-inkurunazzjoni tar-Re Ġorġ VI fl-1937.Sadanittant, tħabbar li l-President ta’ Malta u s-Sinjura Vella ħallew pajjiżna lbieraħ filgħodu biex jattendu għall-fu neral statali. Il-President mistenni jiġi lura nhar it-Tlieta li ġej. Sa dakinhar, il-Professur Frank Bezzina se jservi bħa la Aġent President ta’ Malta.

il-Gvernatur ta’ Malta kien William Dobbie, li talab biex jiġi mibdul, mhux l-inqas fost pressjoni minħabba skunten tizza kif kien imexxi u talbiet biex jitneħħa mill-pożizzjoni. Hu ġie sostitwit minn Lord Gort, li wasal Malta fil-lejl tas-6 ta’ Mejju tal-1942 b’ajruplan tal-baħar, li daħal f’Kalafrana. Bl-istess ajruplan telaq ukoll Dobbie.

Għaddew 80 sena mindu l-George Cross ingħata lil Mal ta u lill-poplu tagħha mir-Re Ġorġ VI, missier ir-Reġina Eliżabetta II, għall-qlubija li ntweriet matul it-Tieni Gwer ra Dinjija. F’mument partikolari tal-aħħar gwerra dinjija, pajjiżna kien l-aktar post ibbumbardjat fid-dinja u għal daqstant l-Imperu Brittaniku ħass li b’mod kollettiv l-Istat Malti għandu jkun l-ewwel wieħed li jirċievi dan l-unur, ġeneralment riservat lil individwi li jwettqu atti erojċi.

Minbarra Malta, is-salib ingħata b’mod kollettiv darbte jn biss oħra – lir-Royal Ulster Constabulary li huma l-Pu lizija tal-Irlanda ta’ Fuq u lin-National Health Service (NHS) Ingliż – waqt li ngħata b’mod individwali lil 409 persuni.

F’dansew.il-kuntest, ir-Re Ġorġ VI personalment (u mhux ilGvern Brittaniku) rregala l-George Cross lil Malta fil-15 ta’ April tal-1942, b’ġest tal-qlubija u l-att erojku bla preċedent li wrew Malta u niesna.

Fil-bidu tal-Tieni Gwerra Dinjija bejn l-1940 u l-1942,

Resqin lejn Ottubru; ix-xahar marbut mat-tħabbira talBaġit fejn sena wara l-oħra, żgur li Gvern Laburista ser jibqa’ magħruf għall-aqwa baġits li ppreżenta quddiem il-poplu Malti u Għawdxi bi ħsieb li jgħin l-ekonomija u l-familji tagħna.

Jidher biċ-ċar li dan se jkun Baġit ieħor minn Gvern Laburista li mhux se jkol lu taxxi ġodda fejn il-Baġit innifsu se jservi għal aktar inċentivi biex tkompli tis saħħaħ il-qagħda ekonomika ta’ pajjiżna li minnha jgawdi kulħadd.Dandiġà qed narawh anke b’ratings minn aġenziji in ternazzjonali bħal Standard & Poor’s fejn dan ikompli jimliena b’kuraġġ biex naħd mu flimkien għall-ġid ta’ pajjiżna.Evidenti iżda, huwa l-fatt li kulma jgħaddi ż-żmien hemm bżonn ta’ Oppożizz joni iżjed iffukata u magħqu da biex tkun ta’ spalla għallGvern fit-twettiq tal-ġid favur Malta aħjar u mhux Oppożizzjoni b’mentalità antika li donnha tieħu gost meta tisma’ li l-isfera in ternazzjonali sejra lura jew inkella qed tbati b’effetti ta’

lu japprezza dan u jagħraf l-għaqal fit-tmexxija. Flim kien se nkomplu mexjin għal sena oħra ta’ suċċessi għal pajjiżna.

Kif tenna l-Prim Minis

RODERICK GALDES

Aktar kmieni din il-ġimgħa ġibditli l-attenzjoni intervis ta li rajt ma’ aġenti tal-propr jetà li huma midħla sew tassuq tal-kera, li ddeskrivew is-suq bħala wieħed li miexi tajjeb u li jrendi. Tant hu hekk, li ssuġġerew lil min jitħajjar jagħmel xi investi ment, biex jagħmel proprju dan fis-suq tal-kera resi denzjali.Meta nqis x’kienu l-biżgħat li ħabbatna wiċċna magħhom fil-bidu tal-leġiżla tura li għaddiet meta ġejna biex nirregolaw is-suq, in ħares lura u ngħid li kellna raġun. Kellna raġun nimxu kif imxejna, indaħħlu regoli

tru Robert Abela ftit jiem

Illum nifhmu dejjem ak tar li l-istabbiltà dinbħalha.adegwatagħażlajuetàpersunajonil-provvistab’kullfejnċaripajjiżekonomikukatinanijietis-setturitax-xogħoldital-akkomodazzjonifis-setturtrenfistabbiltàakbarfis-suqhekkkifdawnlijmissuma’bżonbażiċitan-nieshumawaħdalil-andamentusoċjalital-jistrieħfuqhom.Għalhekkfit-tulnibqgħufil-viżjonitagħnalinaslumhuwiexjasalis-suqumezzpossibblinsaħħuta’akkomodazzaffordabblibiexkullf’Malta,hita’liemahi,utinsabf’liemastadtinsabta’ħajjitha,ikollhata’akkomodazzjoniulitista’taċċessaF’danid-dawlintervistadiklirajtaktarkmieniil-ġimgħatimlienib’ħaf

na kuraġġ, li s-suq li wħud qa lulna li se noqtlu bir-regola zzjoni, mhux talli ma mietx imma fdiena waqt pandemija u tkattar. Timlieni b’kuraġġ ukoll ir-rieda tal-Gvern kollu li jaġixxi fejn hemm ħtieġa ta’ azzjoni u s-soluzzjonijiet jinsabu f’idejna.

tal-kera, biċċa innovazzjoni soċjali li introduċejna fl-2019, jista’ jkun aktar effettiv biex jilqa’ għall-iżviluppi preżenti. Dan il-benefiċċju li jassigura li ħadd ma jħallas iktar minn 25% tad-dħul tiegħu fuq ilkera fix-xahar, diġà jgaw du minnu mill-inqas 2,882 familja, u rridu li tkun miżu ra li tkompli tkun ta’ fejda u tassigura affordabbiltà.

ilu, dan huwa żmien impor tanti fejn għadna kif ħriġ na minn pandemija li laqtet id-dinja kollha; mhux inqas lil pajjiżna. Apparti hekk, l-effetti tal-Gwerra fl-Ukra jna wkoll qed jinħassu bissħiħ. Madanakollu, Gvern sensibbli mmexxi b’għaqal, m’għandux fi ħsiebu li jirtira l-għajnuna tiegħu għal bos ta raġunijiet fosthom anke biex ma tinħoloqx instab bilità ekonomika. Il-Gvern qed juri biċ-ċar li se jibqa’ jkun gvern li joffri stabbil ità u sostenibbiltà lill-pajjiż fejn anke se jkompli jkun ta’ spalla għall-familji tagħna. Gvern li baqa’ u jibqa’ jirsisti biex ħadd ma jinqata’ lura anke fi żmien iebes fuq livell internazzjonali.Inħossnikburi li nappart jeni għal dan il-Gvern li ma jemminx fl-awsterità iżda, bil-kontra, iħares ’il quddiem b’mod pożittiv.

Meta nqis x’kienu l-biżgħat li ħabbatna wiċċna magħhom ’ilbil-kontra,għaltal-leġiżlaturafil-biduligħaddietmetaġejnabiexnirregolawis-suq,inħaresluraungħidlikellnaraġunInħossnikburilinappartjenidanil-Gvernlimajemminxfl-awsteritàiżda,iħaresquddiemb’modpożittiv

IS-SUQ TAL-KERA QED JAĦDEM BAĠIT GĦALL-POPLU JKOMPLI JISTIMOLA L-ĠID

NISTENNEW

LI

minimi li jżidu l-istabbiltà, li joffru prevedibbiltà u li jpoġġu lill-Awtorità tad-Djar fil-pożizzjoni ta’ regolatur tas-suq għax dan ta ħafna ċertezzi li qabel ma kinux hemm.Ngħid dan f’kuntest preżenti kkaratterizzat minn diskors u rapporti oħra li juru ċerti żidiet fil-prezzijiet tal-kera. Qabelxejn meta tqis li l-ħajja togħla minħabba diversi raġunijiet li qed jim pattaw l-ekonomija fil-mu ment, huwa diġà mistenni li parti minn tali żidiet jirri flettu ruħhom fil-kera wkoll. Fit-tieni lok, is-suq tal-kera għadda minn sentejn li fih ikkalmat id-domanda u es perjenza staġnar ċkejken fil-prezzijiet. Jekk kien hemm tnaqqis minimu, maż-żieda fid-domanda s-suq treġġa’ luraIl-Ministerufil-pront. għall-Akko modazzjoni Soċjali u Afford abbli flimkien mal-Awtorità tad-Djar jinsabu viċin innies mhux bil-kliem imma fil-prattika wkoll bil-mod kif is-sitwazzjoni ligħalqedtal-akkomodazzjonitas-setturtkuntiġisegwitaminnżmienżmien.Minneżerċizzjiqedinwettqufuqil-kirji

Membru

Ministru

raġunijiet bħall-gwerra u l-pandemija li semmejt qa bel.Irridu nkunu iżjed proat tivi u nsaħħu s-setturi li nafu li jħallu l-frott mixtieq bħatturiżmu. Irridu nagħtu kas iżjed l-ambjent ta’ madwar na, u l-indafa pubblika. Ma nistgħux inħallu biss f’idejn il-Gvern u l-politiċi mingħajr ma naraw id-dmirijiet tagħ na wkoll. Dawn għandhom ikunu prijoritajiet tagħna lkoll u jittieħdu b’iżjed ser jetà.Bla dubju, qegħdin f’mu ment fejn nixtarru dwar x’qed nonfqu u fejn. Irridu nkunu iżjed sensibbli u na dattaw għad-dinja tal-lum. Biss, mingħajr ma jbati l-poplu.Ninsab fiduċjuż li Gvern Laburista kapaċi jmexxi lil dan il-pajjiż u jkompli jid deriġih fit-triq it-tajba. Nins ab ukoll fiduċjuż, li l-pop

L-eżerċizzji ta’ din ix-xor ta jsiru biex il-Gvern jibqa’ fil-kontroll tas-sitwazzjoni u jwieġeb għall-bżonnijiet b’mod mill-aktar immedjat u effettiv. Inħoss li l-benefiċċju

18.09.202212

EwropewParlamentari

et grazzi għad-data li llum il-Gvern għandu disponibb li wara r-riforma ta’ sente jn ilu, għandna f’idejna ċerti indikazzjonijiet. Fuq quddiem nett, li l-prezziji et fil-parti l-kbira tagħhom baqgħu stabbli meta mqab bla mas-sena l-oħra. It-tie ni, li hemm żidiet f’reġjuni li huma kkaratterizzati minn attivitàIr-realtàturistika.liqed naraw bħa lissa ġejja mill-fatt li filwaqt li d-domanda għall-kera residenzjali reġgħet laħqet livelli pjuttost għoljin simi li għal dawk li kellna qabel il-pandemija, il-provvista ta’ djar u appartamenti fis-suq tal-kera residenzjali naqset b’partijiet minnha jimxu lejn il-kera turistika (short let) – settur li huwa mogħni b’inqas regolazzjoni. Dan ilfenomenu jġib iż-żewġt iswi eq f’konfront. Il-fenomenu juri wkoll li minkejja li s-swieq huma distinti mhu miex separati u l-iżviluppi f’wieħed jimpatta lill-ieħor.

CYRUS ENGERER

ports se jkun qed jittella’ f’Malta. Dawn huma niċeċ relattivament ġodda f’pajjiż na taħt l-industrija tal-gam ing li diġà qed naraw il-frott tal-inizjattivi li l-Ministeru tiegħi u dan il-Gvern ħadna fis-sninMinbarrapreċedenti.danqed inkomp lu naħdmu mal-istakeholders kollha f’pajjiżna, biex naraw kif flimkien bħala pajjiż nist għu negħlbu l-isfidi ġodda li qegħdin niffaċċjaw.

Ma nistgħux ma nammet tux li anke f’pajjiżna l-inflazz joni qed tinħass. Id-differen za iżda hija li f’pajjiżna, grazzi għall-miżuri f’waqthom li ħa dan il-Gvern immexxi minn Robert Abela, stajna nżom mu l-inflazzjoni sew taħt il-medja Ewropea. Filwaqt li l-inflazzjoni f’pajjiżna hija ta’ 7%, il-medja Ewropea hija ta’ 10%. Bla dubju li s-sussidju fuq il-prezzijiet tal-kontijiet tal-enerġija qed iħallu l-im pattDanmixtieq.minbarra għajnuniet oħra kemm lill-bdiewa tagħ na, kif ukoll lill-importatu ri tal-ġwież u l-qmuħ. Dan huwa Gvern li jemmen fit-tk abbir ekonomiku, fil-ħolqien tax-xogħol. Żewġ oqsma li ap parti l-mewġ li ġej minn bar

Huwa l-Baġit tal-irkupru minn wara l-pandemija. Irk upru li speċjalment matul dan is-sajf hekk kif ħajjit na reġgħet ħadet ir-ritmu li konna mdorrijin bih, bejn festi, kunċerti u safar, nist

sabiex nisma’ bosta stejjer reali li wieħed ikun għadda minnhom. Nistqarr li ċerti sitwazzjonijiet diffiċli taħseb fihom, aħseb u ara ġġarra bhom. Iżda dan kollu kom pla jgħallimni u jqanqal fija l-importanza li ma nibqgħux siekta għall-pjaga tas-suwiċ idju. Jeħtieġ li lkoll inkunu konxji li rridu nieħdu ħsieb saħħitna b’mod ħolistiku, u mhux biss inħarsu lejn issaħħa

tad-dimensja sabiex inħarsu l-bżonnijiet tal-lum, kif ukoll t’għada. Nafu li n-numru ta’ persuni bid-dimensja mis tenni jkompli jiżdied fis-snin li ġejjin, hekk kif l-age expec tancy qiegħda iktar ma tmur tkompli togħla ’l fuq. B’hekk, id-domanda għas-servizzi u kura fil-qasam tad-dimensja se tkompli tiżdied fis-snin li ġejjin.Minkejja li s-suġġetti li tkellimt fuqhom m’għand homx konnessjoni ma’ xulx in, iż-żewġ temi jolqtu l-livell tal-kwalità tal-ħajja tagħna.

għu ngħidu li kien wieħed tajjeb anke mil-lat ekono miku. Anke f’dak li għandu x’jaqsam ma’ turiżmu rġajna qegħdin fl-istess livelli tal2019 (qabel il-pandemija).

Irridu fuq kollox nitgħall mu minn dak li għaddejna minnu, gvernijiet Nazzjon alisti fil-passat meta kien hemm kriżi internazzjonali daħħlu politika ta’ awsterità li batejna minnha u dom na snin biex ħriġna minnha. Dan huwa Gvern li jemmen fit-tkabbir ekonomiku. Għal daqstant ix-xahar id-dieħel se nkunu qed naraw Baġit sostenibbli, li jgħin l-aktar lil min hu fil-bżonn, iżda fuq kollox Baġit li jkattar aktar xogħol u jinċentiva t-tkabbir ekonomiku.

taħt it-tmexxija għaqlija talPrim Ministru Robert Abela jserraħ moħħu li se jsibu ta’ spalla għalih f’kull mument u b’hekk jaċċerta ruħu li jkom pli jgħix ħajja ta’ kwalità.

Nemmenis-settur.li għandna nkomplu nibnu fuq l-is trateġija nazzjonali fil-qasam

jagħmel il-parti tiegħu f’dan ir-rigward, fejn b’investiment fis-saħħa mentali, wieħed jaf li pass ’il bogħod biss se jsib l-aqwa għajnuna possibbli.

ra xtutna baqgħu għaddejjin b’ritmuBqajnatajjeb.naraw rati ta’ imp jieg f’pajjiżna ferm ogħla mill-medja fl-Unjoni Ewro pea. Din il-ġimgħa stess, flimkien mal-Prim Minis tru, Robert Abela, żorna żewġ kumpaniji fl-industrija tal-gaming.Żewġkumpaniji li bejnieth om qed joffru impjieg lil aktar minn 2,000 impjegat f’indus trija li qed tħalli l-frott mix tieq f’pajjiżna. B’mod dirett din l-industrija biss qed toffri impjieg full-time lil fuq minn 10,000Dawnpersuna.huma industri

Is-saħħafiżika. mentali tagħ na, kif ukoll ta’ dawk mad warna hija ferm importanti. M’għandniex nagħlqu għajne jna jew nitfgħu taħt it-tapit ċerti emozzjonijiet, għaliex jistgħu jwasslu għal sitwazz jonijiet ferm iktar inkwetan ti. Illum, għall-grazzja t’Alla, wieħed jista’ jsib l-għajnuna b’mod immedjat. Minn hawn nirringrazzja lil dawk il-pro fessjonisti kollha li jaħdmu fil-qasam tas-saħħa menta li, li naf kemm jagħmlu ġid, fis-skiet, fis-soċjetà tagħ na. Il-Gvern qiegħed ukoll

Ma nistax ma nsemmix aħbar tajba oħra li kellna din il-ġimgħa, l-akbar pakkett fi nanzjarju ta’ fondi Ewropej li qatt ġie nnegozjat minn Prim Ministru Malti ġie approvat mill-Kummissjoni Ewropea.

ji li rridu nkomplu naraw li jibqgħu jiffjorixxu. U ma ni stax ma nirringrazzjax lil Gaming Malta għas-suċċess li qed tagħmel tippromwovi lil Malta bħala hub ewlieni f’danAktaril-qasam.kmieni dan ix-xahar, flimkien ma’ Gaming Mal ta żort expo fuq il-gaming fil-Ġermanja u hemmhekk ukoll ksibna riżultati tajbin ħafna.Kumpanija ewlenija fil-qa sam tal-iżvilupp tal-video games se tkun qed tiftaħ uffiċċju tagħha f’pajjiżna, fil waqt li tournament mill-ak tar popolari fil-qasam tal-eS

Huwa wkoll il-Baġit li qed isir fl-isfond ta’ gwerra f’xi fer l-Ewropa. Gwerra li af fettwatna anke b’sanzjonijiet imposti mill-Unjoni Ewropea fuq ir-Russja li qed iħallu ef fett dirett fuq il-prezzijiet ta’ prodotti essenzjali, fuq kollox fuq il-prezzijiet tal-fuel.

Settembru huwa xahar li jwassalna mill-qofol tas-sa jf għar-rutina li jġib miegħu staġun skolastiku ġdid. Għall-politika huwa żmien impenjattiv fejn fost oħrajn ikun hemm l-aħħar prepara mentiBaġitgħall-Baġit.lisejsirfi klima uni ka. Mhux biss huwa l-ewwel Baġit li se tkun qed tressaq din l-amministrazzjoni, iżda huwa wkoll Baġit f’ċirkostan zi dinjija partikolari.

18.09.2022 13 Bqajna naraw rati ta’ impjieg f’pajjiżna ferm ogħlatal-Unjonimill-medja Ewropea kifmentaliIs-saħħatagħna,ukollta’dawkmadwarnahija ferm importanti GVERN GĦAQLI U SENSITTIV LEJN AKTAR SUĊĊESS F’PAJJIŻNA

Suġġett ieħor li jaffettwa mhux biss lill-individwu, iżda ukoll lill-familjari tiegħu, huwa proprju s-suġġett tad-dimensja. Bħala ġeranto logu naħdem fil-qrib m’anz jani bid-dimensja u nara kif dan kollu jħalli l-effetti tiegħu fuq il-familja kollha. Bosta familjari jgħiduli li mingħajr il-kura li joffri dan il-Gvern lill-persuni bid-dimensja, ma jafux kif jistgħu jgħaddu.

Ħafna drabi persuni bid-dimensja jirrikjedu at tenzjoni ta’ 24 siegħa kuljum, u għalhekk il-familjari diffiċli sabiex jkunu jistgħu jipprov du din il-kura. B’investiment li għamilna bħala Gvern La burista fis-settur tal-anz janità attiva rajna kisbiet kbar f’dan

Dan iwassalni għall-aħħar tema li nixtieq nitkellem dwarha, li bla dubju wkoll tolqot il-kwalità ta’ ħajjitna, dik tal-għoli tal-ħajja. Ilkoll nafu minn xiex għaddejja d-dinja bħalissa.

Dan ifisser li għas-snin li ġejjin pajjiżna se jkollu €817il miljun f’fondi Ewropej għall-proġetti fil-kompetit tività, l-ambjent u proġetti soċjali. Bħala pajjiż diġà rajna l-benefiċċji ta’ Fondi Ewropej, rajna bini ta’ skejjel iffinanz jati minn fondi Ewropej, raj na bini ta’ toroq, rajna magni ġodda u sofistikati fl-isptari jietDawntagħna.il-fondi għas-snin li ġejjin se jiżguraw li nibqgħu għaddejjin b’numru ta’ proġetti li minnhom se nkunu qed nibbenefikaw ilkoll.

SILVIOAGIUSANTHONYSCHEMBRIDECELIS

Wieħed jinnota kif suġġet ti sensittivi ċerti drabi ma jiġux diskussi daqs temi oħrajn. Iżda sabiex inqa jmu verament kuxjenza fuq dawn is-suġġetti nemmen li huwa importanti li nitkellmu fuqhom. Matul dan ix-xahar qegħdin inqajmu kuxjenza dwar il-prevenzjoni tas-su wiċidju.Matul il-karriera politi ka tiegħi, dejjem rajt li nkun qrib in-nies. Dan wassalni

Dan iż-żmien ikompli juri kemm kien importan ti li l-poplu jagħżel Gvern li ma jħalli lil ħadd waħdu, f’mumenti importanti bħal dawn. Il-poplu bl-għażla li għamel tal-Gvern Laburista,

Ministru

Gatt wissa dwar l-użu taddroga minn persuni li għand hom l-anzjetà jew membri tal-familja bi sfidi ta’ saħħa mentali. “Nies li jbatu mid-di pressjoni jew ansjetà jistgħu jsibu xi forma ta’ rimedju tem poranju f’xi sustanza, imma dik is-sustanza stess tispiċċa ġġegħelhom iħossuhom iktar dipressati jew anzjużi, speċ jalment meta dik is-sustanza tibda tintuża fit-tul. Min għan du storja ta’ mard mentali

“L-eroina, il-kokaina u l-ħax ixa huma kollha sustanzi li

Gatt spjega li minn drawwa saret dipendenza, li l-bniedem jinqabad f’nassa li ma jistax joħroġ minnha, u minn hemm jibdew il-problemi, għax il-per suna titlef il-kontroll u tibda tbati l-konsegwenzi ta’ saħħa, fuq il-post tax-xogħol, prob lemi finanzjarji u fir-relazz joni tagħha, iżda minkejja dan, id-dipendenza xorta waħda ma tkunx tista’ twaqqafha.

Kitba ta’ LEANNE ABELA GRECH

Gatt qalilna li hemm min jiskopri li d-droga sservih bħala mediċina għall-uġigħ emozzjonali, forsi kawża ta’ xi trawma li jkun għadda minnha anke fl-imgħoddi jew kawża ta’ mumenti ħżiena li jwasslu għad-dwejjaq.Hawntana eżempju ta’ persuna li kien iltaqa’ magħha u li kienet qaltlu li kienet issib li l-użu tad-droga jserraħha men talment, iżda waslet f’punt fejn ma kinitx tgħaddi mingħajrha.

Mhux l-ewwel darba li l-użu tad-droga jkun assoċjat maddivertiment, fejn saħansitra l-użu tad-droga jew xorb jitqie su bħala parti minn din il-kul tura ta’ xalar. Iżda, l-użu ta’ xi sustanzi jvarja u, ġeneralment, ikun hemm raġuni għaliex per suna tibda tagħmel użu middroga. Is-sustanza jkollha skop x’taqdi skont dak li tkun għad dejja minnu Bl-għajnunal-persuna.diretta talGvern, l-Aġenzija Caritas twet taq missjoni kbira fis-soċjetà biex tittratta każi ta’ persuni li jkunu waqgħu fix-xibka tal-ab bużi, b’mod partikolari (iżda mhux biss) fejn jidħlu sustanzi illeċiti. F’dan ir-rigward, is-se na li għaddiet il-Caritas għen et l-iżjed persuni, li sabu diffi kultajiet ikampaw minħabba l-vizzju tal-kokaina, u li am montaw għal iżjed minn 300.

jistgħu jintużaw biex wieħed jaħrab mit-toqol emozzjonali tal-ħajja. Iżda, ċerti sustanzi jikkawżaw paranojja, u xi drabi psikożi, jiġifieri mard mentali serju fejn persuna tin qata’ kompletament mir-realtà u tibda timmaġina affarijiet li ma jkunux quddiemha jew reali. Dan it-tip ta’ mard jista’ jiżviluppa aktar malajr meta persuna tagħmel użu mid-dro ga sintetika, jiġifieri li tkun maħduma f’laboratorju.”

18.09.202214

“Id-droga għandha tendenza li tikkawża sfidi ta’ mard men tali jew tiggrava l-problema tas-saħħa mentali. Fil-fatt, id-dipendenza fuq id-droga, f’termini ta’ mediċina, hi kkun sidrata bħala marda menta li fiha nnifisha. Jekk persuna tibda tuża d-droga bħala mezz biex taħrab id-dwejjaq, il-biża’, l-ansjetà u t-toqol tal-ħajja, se ssib lilha nnifisha f’aktar prob lemi li ġġib id-dipendenza fuqHuid-droga.”spjegalna dwar ten denza li persuna li jkollha l-kundizzjoni tal-Attention Deficit Hyperactivity Dis order (ADHD) u, li għax ma tkunx konxja tagħha, tfit tex li tieħu l-kokaina biex tiffoka, torganizza lilha nnifisha u għalhekk tkam pa aħjar fil-ħajja b’mod ġenerali. Tenna li d-dipen denza fuq sustanza li tintuża bħala self-medication twassal għal sfidi ta’ saħħa mentali.

Is-sena li għaddiet il-Caritas għenet aktar minn 700 persuna bi problemi tad-droga, 45% minnhom minħabba l-kokaina. Il-gazzetta KullĦadd tkellmet mad-Direttur tal-Caritas

Meta mistoqsi dwar jekk hemmx relazzjoni bejn l-użu tad-droga u s-saħħa menta li, id-Direttur tal-Caritas qal li hemm relazzjoni bejn it-tnejn.

għalih id-droga tkun tfiss er coping mechanism. Hu ta eżempju fejn f’każi partikolari jkun hemm persuni li jagħm lu użu mid-droga għax ikunu jbatu minn ansjetà jew biża’ li jħossuhom mhumiex aċċet tati minn ħaddieħor jew li ma jkunux kapaċi jkomplu mannies. Semma wkoll istanzi ta’ meta persuna tħossha mġiegħ la tieħu d-droga biex tkun bħall-bqija ta’ sħabha, dik li nafuha bħala peer pres sure.

IL-CARITAS B’ĦIDMA RELATATA MAL-KOKAINA FL-2021

L-AKTAR

ANTHONY GATT fejn spjegalna li hemm diversi raġunijiet għaliex persuni jagħmlu użu mid-droga, ġieli biex iħossuhom mentalment aħjar, iżda, fil-verità d-dipendenza fuqha tkompli biss iżżidilhom l-isfidi tas-saħħa mentali.

Id-Direttur tal-Caritas jgħid li jkun hemm min għalih tkun drawwa li meta joħroġ jidde verti jkun irid jixrob jew jieħu xi sustanzi, iżda hemm min

L-isfida tal-vizzju tista’ twassal għal diversi problemi. Madanakollu, hawn l-għajnuna biex persuna tegħlibha

Iċ-Ċentru tal-Ibwar, inawgurat f’Novembru b’investiment ta’ €4 miljun mill-Istat, jispeċjalizza fil-kura ta’ adolexxenti li jabbużaw mid-droga

Hu enfasizza fuq l-importan za tas-support tal-familja li jgħin fir-rintegrazzjoni. “Jekk hemm appoġġ tal-familja, dan jista’ jgħin lill-persuna speċ jalment jekk dik il-familja tkun ukoll resqet għall-għa jnuna u tgħallmet tirrelata aħjar. Hemm ukoll il-kwistjoni tal-homelessness. Jekk persu na ma jkollhiex fejn toqgħod tista’ ttawwal iż-żmien tagħha li toqgħod f’Dar Charles Mice li sakemm tidħol fid-dinja tax-xogħol, iġġemma’ l-flus u tkun tista’ timxi għall-kera

Alfred Sant, Alex Agius Sa liba, Josianne Cutajar u Cyrus Engerer innominaw dan il-pro ġett bħala mudell rappreżen tattiv tal-isforzi li tagħmel is-soċjetà tagħna ħalli tgħin lil dawk l-adolexxenti li jkunu qed jesperjenzaw diversi tbatijiet f’ħajjithom.

• Hemm programm residenzjali għall-irgiel u ieħor għan-nisa f’San Blas.

Illum il-Caritas għandna firxa wiesgħa ta’ servizzi għall-persuni b’użu problematiku tad-droga u l-familja tagħhom.

Hu insista li l-isfida tal-vizz ju tista’ twassal għal diversi problemi. Madanakollu, hawn l-għajnuna biex persuna tegħ leb din l-isfida. Għajnuna ta’ professjonisti li jgħinu lil dik il-persuna terġa’ ssib saqajha, fosthom il-Caritas li ilha tgħin persuni bil-vizzju tad-droga għal dawn l-aħħar 37 sena.

Il-Caritas ilha taħdem fil-qasam tar-riabilitazzjoni mid-droga mill1985.

• Fil-Mosta, il-Caritas għandha Dar Charles Miceli li hu ċentru op erattiv 24 siegħa kuljum għal wara l-kura, speċi ta’ half way house, qabel persuna tirritorna lura fil-komunità.

• Fl-2021 infetaħ iċ-Ċentru terapewtiku għall-adolexxenti tal-Ibwar, fejn jingħata servizz speċjalizzat għal persuni minuri li għandhom użu problematiku tad-droga.

F’Novembruieħor.” 2021, il-Prim Ministru Robert Abela inawgu ra ċ-Ċentru tal-Ibwar, l-ewwel tax-xorta tiegħu għal adolex xenti bejn it-12 u s-17-il sena li jabbużaw mid-droga wara investiment statali ta’ €4 mil jun u ftehim fl-2017 bejn ilGvern u l-Caritas biex din talaħħar tiżviluppa programm speċjalizzat u tissorvelja l-bini taċ-ċentru.Il-Membri Parlamentari Ew ropej tal-Partit Laburista f’April li għadda għażlu li jinnominaw dan il-proġett għall-Premju taċ-Ċittadini Ewropej 2022 talParlament Ewropew, li jingħata b’rikonoxximent lil individwi u organizzazzjonijiet fl-istati membri tal-Unjoni Ewropea għall-kontribut eċċezzjonali tagħhom lejn is-soċjetà.

• Fl-2021 fis-servizzi għall-adulti tal-Caritas assistew 711-il persuna bi problema tad-droga u 418-il membru tal-familja tagħhom.

• Fil-każ tal-Ibwar u s-servizzi għall-adolexxenti, fl-aħħar sena l-Cari tas assistiet 51 adolexxent u l-familji tagħhom, waqt li 17 daħlu fisservizz residenzjali.

• Il-Caritas tmexxi wkoll il-Prison Inmates Programme għal persuni li jkunu qed jiskontaw sentenza ta’ ħabs.

• L-ewwel komunità terapewtika f’San Blas bdiet fl-1989.

• Persuna li għandha problema jew il-familja tagħha jistgħu jfit txu l-għajnuna bla ħlas billi jċemplu 2219 9000 jew inkella jmorru fiċ-Ċentru tal-Komunità tal-Caritas fi Blata l-Bajda u minn hemm persuna tintlaqa’ minn professjonisti u ssir l-evalwazzjoni skont kull każ.

• 45% ta’ dawk li jużaw id-droga u fittxew l-għajnuna kien minħabba l-kokaina; 25% minħabba l-eroina u 20% minħabba l-kannabis.

ssussidjata,” qalilna Gatt, waqt li żied li, b’mod ġenerali, ħafna setturi tas-soċjetà, inkluż min iħaddem, jagħtu ċans ieħor lill-persuni li jkunu rriabilitaw ruħhom.Id-Direttur tal-Caritas temm jgħidilna: “nemmen li l-istigma għall-persuni li kellhom prob lema ta’ droga qed tonqos għax hawn aktar għarfien, u din hi wkoll realtà li qed tolqot ħafna familji. Kull bniedem għandu storja u kull bniedem ħaqqu ċans

• Is-servizzi kollha huma bla ħlas u sostnuti permezz ta’ ftehim varju mal-Gvern u anke l-appoġġ ta’ ħafna benefatturi.

fil-familja irid joqgħod iktar at tent mid-droga, għax jekk jib da jeħodha hemm iktar ċans li s-sustanza twassal lill-persuna għall-mard mentali.”

Id-Direttur tal-Caritas qal li r-rintegrazzjoni lura fis-soċ jetà mhix l-istess għal kulħadd. “L-isfida tiddependi minn ħafna kundizzjonijiet, inkluż il-motivazzjoni u r-rieda talpersuna; iż-żmien kemm din tkun ilha fl-użu; l-appoġġ li għandha mill-familja; ix-xogħol u aktar. Eżempju jekk persu na tkun diġà esperjenzata f’xi xogħol jew għandha l-kompe tenzi meħtieġa jkun aktar faċli li wieħed jidħol lura fid-dinja tax-xogħol. Iżda, jekk persuna qatt ma tkun ħadmet ħa jkollha sfida ġdida tibda,” stqarr Gatt.

• Jekk xi ħadd ikollu bżonn jidħol f’komunità terapewtika, il-vjaġġ jibda f’xelter fejn wieħed jistejqer fiżikament u mentalment u jiġi mħejji għall-programm.

18.09.2022 15 Titjib fl-abbiltajiet konjittivi Tisħiħ fil-kordinazzjoni fiżika “hand-to-eye” Twettiq aħjar ta’ diversi xogħolijiet fl-istess ħin Teħid ta’ deċiżjonijiet aktar preċiżi u mgħaġġlin Ftit ProblemiEżawrimentirqadta’ obeżità Nuqqas ta’ motivazzjoni IL-BENEFIĊĊJI TAL-LOGĦOB U L-KONSEGWENZIDEJJEMTAL-EĊĊESSIVITÀFITTEXL-AĦJARBILANĊ SUPPORTLINE 1777

BIL-FATTI:

Kull min jgħolli abtu għandu xi jxomm, Sur Editur. Hekk tgħidli l-għażiża Melda tiegħi.

MARIO FAVA

Għad-dieħla!

TAR-RESIDENTIIL-PARTEĊIPAZZJONI

hija l-Metsola li lilna tħobb tgħidilna, “Korrotti, Mafia, Barra”. Din il-kantaliena tal-Metsola tfakkarni ħafna fil-Bulgarija jien. Meta l-Bulgari kienu nnominawha għal Mrs. Mafia 2020.

Ma nafx, jien il-gvern kampanji ta’ edukazzjoni jagħmel, mhux kampanji li jwasslu għal inċidenti fatali. But anyway.

PresidentKunsillieraSezzjoniPL

U l-Metsola spiċċat fl-aħbarijiet. Mhux l-ewwel darba ta. Din iddarba b’rabta mal-organizzazzjoni internazzjonali kontra l-korruzzjoni, Transparency International EU u l-organizzazzjoni favur id-demokrazija parteċipattiva The Good Lobby, li ħabbru li se jressqu lment formali quddiem l-Ombudsman Ewropew wara d-deċiżjoni li ħa l-Parlament Ewropew dwar karigi għoljin f’din l-istituzzjoni. Deċiżjoni li qed jitqies bħala ftehim oxxen tal-Metsola.

Qrajt li dan l-eżerċizzju kien jinkludi l-ftehim li sar wara bibien magħluqa biex iċ-Chief of Staff tal-President tal-Parlament Roberta l-Metsola jiġi installat fl-ogħla kariga burokratika tal-Parlament, jiġifieri ta’ Segretarju Ġenerali. Bħala ħlas għal dan l-appoġġ, esponenti ta’ dawk il-gruppi se jingħataw karigi għoljin u b’salarji tajbin ħafna f’Direttorat Ġenerali ġdid li allegatament inħoloq apposta fil-Parlament Ewropew stess.Din

Mela l-Kap tal-Oppożizzjoni Robert l-Aqulina ħu Karol dejjem moħħu li l-Gvern tagħna ħataf l-istituzzjonijiet tal-pajjiż. Li assolutament mhux veru.Imma mbagħad meta l-istituzzjonijiet jieħdu deċiżjoni li lilu, jew lillpartit taghħhom, ma togħġbux, tarah iħambaq u jieħu azzjoni kontrihom. Imma għandu raġun ta, Sur Editur. Għax hu Nazzjonalist, dak li jagħmlu huma dejjem tajjeb. Ara jekk isir l-istess eżatt minna, dak huwa azzjoni tax-xitan.Ukollox tort tal-Labour. Jien jiddispjaċini nara mwiet f’inċidenti, bħal kulħadd. Imma ma kull inċident tara l-partit tagħhom bi stqarrija li fiha bilfors iridu jgħidu li f’dawn hemm xi tort tal-gvern.

Għada l-funeral tar-Reġina, Sur Editur. Insellmulha. Eliżabetta kienet tħobb lil pajjiżna, u baqgħet issemmi ż-żmien sabiħ li għexet f’Malta. U balleċ, l-aħħar żjara tagħha barra mill-Ingilterra kellha tkun f’Malta wkoll.X’differenza minn dawk li lil pajjiżhom ikasbruh u jirredikolawh għal kull ħaġa ta’ xejn. Ibda mill-ewwel kliem ta’ dak li jaħseb li huwa l-Kap tal-Oppożizzjoni, il-Grech, li għalih pajjiżu huwa l-Greċja. ‘qq għall-iskata, kakka bil-lingwa li jgħożż!

Ftit forom ġodda ta’ parteċipazzjoni taċ-ċittadini:1.L-organizzazzjoni taċ-ċittadini bej niethom (superstiti tal-kanċer tas-sider, ambjentalisti jew simili) biex isiru lobby ing u influwenza fuq il-politika pubblika.

4. Biex ikunu jistgħu jieħdu sehem fl-iżvilupp tal-komunitajiet, iċ-ċittadini u dawk interessati jistgħu joħolqu spazji pubbliċi biex jiddiskutu proġetti komuni (mill-inizjattiva ta’ponsportantital-komunitajietjilagħbuti,għalessenzjalikiental-membriil-kapitaldemokratiċikamill-azzjonikali,ta’tika.zazzjoniB’hekktagħlimbiltajietpożittivaazzjonijietbliċi.jonijietmodiL-awtoritajietsal-implimentazzjoni).lokaligħandhomifittxukifjinkluduliċ-ċittadinifid-diskusstagħhomdwaril-mistoqsijietpubIs-sehemf’diskussjonijietpubbliċiuoħrajngħandujkunesperjenzagħaċ-ċittadini,litiftaħil-possigħaċ-ċittadinanzaattivaugħat-konġuntpermezzta’dibattiti.issirkontribuzzjonilejnir-realiztal-prinċipjidemokratiċifil-pratSehemiċ-ċittadinm’għanduxikunostaklugħall-azzjonijiettal-gvernlo-immagħandujkunpartiintegralitiegħugħaxil-missjonibażitiegħuhulijissaħħul-istituzzjonijietfis-soċjetà.Dankollujżidsoċjalifil-komunitajietur-riedatagħhombiexjaġixxuflimgħall-ġidkomuni.L-involvimenteffettivtaċ-ċittadinhugħall-politikipubbliċitajbaugovernanzatajba.L-uffiċjalieletl-amministraturiuċ-ċittadinikollharwoliimportantifil-governanzalokali.Għalhekk,huimlil-gvernijietlokalijagħturisbiexjippromwovuujsostnuambjentinvolvimentta’ċittadini.

18.09.202216

gost li tieħu pjaċir bid-deni, Sur Editur, avolja din hija l-prassi tal-partit tagħhom. Għax tiskanta, flok pajjiż magħqud biex dejjem ngħollu l-isem ta’ Malta tagħna, għandek dawk li b’politika partiġjana għall-aħħar dejjem jaraw kif jagħmlu biex ibaxxu lil pajjiżna. L-aqwa li mingħalihom jirbħu xi punt politiku. Imma jien għalija, min ikasbar lil pajjiżu, mhux dehen li jkun ċittadin tiegħu.

Il-post fejn jibdew dawn il-proċessi huwa fil-komunità lokali. Gvernijiet loka li f’pajjiżi tranżizzjonali qed jikkonfron taw problemi

U ma jkunx hemm ġurnal tagħhom, b’dawk li jipprovaw ibellgħuha li huma indipendenti b’kollox, li ma jiktibx fih, dan l-Aquilina. Bejnu, Kevin il-Cassar u Emily l-Barbaro Sant, jimlew nofs il-paġni tal-ġurnali li joħorġu.L-għajta tagħhom dawn hija l-korruzzjoni. Xempju ta’ kif tara t-tibna u tinsa t-travu. Imma balleċ, ix-xitan ma jaħmilx. Għax dawn dejjem ipinġu lilna tal-Labour li aħna korrotti u f’dawn il-jiem tfaċċat storja prima klassi. Marbuta ma’ dik li taħseb li hija r-rigal t’Alla lill-Parlament Ewropew. Il-Metsola. Min irid jitkaża bil-korruzzjoni wkoll!

2. Il-formazzjoni ta’ alleanzi ta’ ċitta dini differenti li jibdew, jipproponu jew jikkummentaw fuq il-leġiżlazzjoni l-ġdi da rispettiva. Dan huwa importanti għax dak li ħafna Kunsilli Lokali u awtoritajiet jikkunsidraw bħala prijorità jista’ jkun ta’ importanza marġinali għaċ-ċittadini li jafu jkunu interessati fi kwistjonijiet dif ferenti li sempliċiment mhumiex trattati mill-amministrazzjoni.3.L-internetsargħodda ta’ komunika zzjoni bejn iċ-ċittadini u l-livelli differenti ta’ gvern, jew iservi bħala punt ta’ laqgħa bejn iċ-ċittadini biex ikunu jistgħu jiddis kutu kwistjonijiet differenti.

Il-parteċipazzjoni taċ-ċittadini f’soċjeta jiet demokratiċi tfisser governanza ta’ kwalità għolja. Ma jistax ikollna demo krazija li tiffunzjona mingħajr il-parteċi pazzjoni tar-residenti tagħna fit-teħid tad-deċiżjonijiet. Tassew nemmen li ma jista’ jkun hemm l-ebda soċjetà verament demokratika bla sehem attiv u respons abbli tar-residenti, mingħajr l-awtoritaji et lokali u reġjonali li huma b’saħħithom, effettivi u responsabbli, u bla gover nanza lokali u reġjonali ta’ livell għoli. Dan jgħodd bl-aktar mod qawwi proprju meta f’Ottubru ser inkunu qed niċċele braw il-ġimgħa Ewropea ddedikata pro prju għad-Demokrazija Lokali fl-ibliet u fl-irħula.F’dinja globalizzata fejn qed naffaċċ jaw numru ta’ sfidi kompletament ġodda, il-gvernijiet f’kull livell qed jirrealizzaw dejjem aktar li mhumiex se jkunu jist għu jamministraw u jimplimentaw b’mod effettiv il-politiki, huma kemm huma tajbin, jekk iċ-ċittadini tagħhom ma jif hmuhomx u ma jappoġġjawhomx. Għal hekk, il-gvernijiet qegħdin ifittxu mudelli ġodda jew imtejba biex ikunu jistgħu jin furmaw u jinvolvu liċ-ċittadini aħjar f’dan il-proċess ta’ tfassil politiku.

SurVeruEditur,mhux

Is-sabiħa taf x’inhi? Li fid-diskors tagħha State of the Union, ilPresident tal-Kummissjoni Ewropea, Ursula von xi ħaġa, qalet li se tressaq miżuri leġiżlattivi biex l-Unjoni tiġġieled il-korruzzjoni. Ma nafx kienx hemm il-Metsola fil-kamra tismagħha. U fuq kollox ma nafx x’diskors ta’ unjin hu dan, jekk hux tagħhom f’tagħhom, tal-MUMN, talUHM, tal-Union Ħaddiema Nsara, jew x’naf jien.

Mela l-Kap tal-Oppożizzjoni Robert l-Aquilina, għax hekk qisu ħu Karol, ma tgħaddix ġurnata li ma jagħmilx xi ħaġa biex iġibuh fl-aħbarijiet. Ovvja, dak li jagħmel biex joskura lill-partit tagħna. Għax mindu tlajna fil-gvern aħna, beda hobby ġdid dan l-għaref li jaħseb li huwa r-rigal t’Alla għad-demokrazija f’Malta.

Dawn il-forom ta’ parteċipazzjoni jistgħu jitqiesu bħala metodi tradizzjonali iżda, minħabba li nbidlu ċ-ċirkostanzi, dawn il-forom ta’ parteċipazzjoni ħafna drabi mhumiex biżżejjed. Peress li joffru pos sibiltajiet limitati biex iċ-ċittadini jkunu jistgħu jesprimu l-interessi u l-opinjoni jiet tagħhom, dawn għandhom jiġu sup plimentati minn forom ġodda, li evolvew fl-aħħar deċennju.

l-korshomtagħhomparteċipaw,luppafil-parteċipazzjonitivaċ-ċansfil-kommunitàiktareffettivakament.jieħduil-gruppita’baxxplessajiet.katinuqqastożviluppatiil-frammentazzjoni,bħad-deċentralizzazzjoni,mekkaniżmisotta’parteċipazzjonipubblika,ta’professjonistilimhumiexeduf’livellgħoli,uħafnaiktardiffikultaMadankollu,fid-dinjatassewkumtal-lum,huwaf’danl-iktarlivellta’demokrazijauawtonomijalijisjseħħdjalogudirettbejniċ-ċittadini,ta’interesstagħhomudawklid-deċiżjonijietlihumaelettipolitiGħaldaqstant,demokrazijalokalihijaimportantiħafnagħallivelligħoljata’demokrazija.Kullċittadinlokaligħandujingħatalijipprattikaċ-ċittadinanzaatulijiksebl-esperjenzaneċessarjaf’livelligħoljaulijiżvikulturapolitikademokratika.Biexiċ-ċittadinijkunumotivatilijipgħandhomiħossulil-vuċitgħoddulihumajistgħujkollinfluwenzafuqis-sitwazzjoniuta’azzjoni.Għandhomjiġuppro

vduti b’opportunità li jitkellmu b’mod ħieles dwar dak kollu li jdejjaqhom. L-op injonijiet tagħhom għandhom jiġu trat tati bl-attenzjoni dovuta. Jeżistu forom differenti ta’ parteċipazzjoni taċ-ċit tadin li jinkludu votazzjoni, referenda, assemblea tal-muniċipalità jew tal-ko munità, preżentazzjonijiet pubbliċi, u esibizzjonijiet u diskussjonijiet pubbliċi.

IKEL, SAĦĦA

Għal aktar informazzjoni ċempel iċ-Ċentru Nazzjonali Laburista fuq 2124 9900.

ĠEDDED IS-SĦUBIJA TIEGĦEK jew issieħeb bħala membru ġdid fil-familja

Matul is sajf tkejlu 1084.4 sigħat xemxin, jiġifieri 43.3 sigħat aktar min norma staġonali. Lulju kien l aktar xahar xemxi mis sajf kollu, hekk kif matulu tkejlu 378.5 sigħat xemxin flimkien ma’ koper tura ta’ sħab ta’ 0.6 oktas li kienet aktar baxxa min norma.

Is sena li għaddiet kienet irreġistrata

li jkunu qed jistennew l għarajjex bil for mazzjoni frekwenti ta’ sħab imponenti li hu assoċjat max xita u l maltempati bir ragħad.Filfatt, f’Awwissu kien hemm żewġ istanzi, fil 11 u fit 12 tax xahar, fejn in stema’ r ragħad. Fil 11 ta’ Awwissu tkejlu wkoll 5.0 mm xita f’Ħal Luqa, filwaqt li lokalitajiet oħrajn madwar Malta ntlaqtu minn ħalbiet ta’ xita aktar qliel.

Tista’ wkoll tagħmel kuntatt ma’ xi membru tal-kumitat tal-lokalità tiegħek.

It temperatura medja ta’ wiċċ il baħar ta’ Awwissu ta’ 29.1°C qabżet in norma klimatika tax xahar bi 2.4°C u kienet l aktar temperatura għolja ta’ dan is sajf.

Anke jekk it temperatura massima f’Ġunju laħqet it 38.0°C – 9.2°C ogħla min norma tax xahar – ma nkisirx ir rekord li kien intlaħaq f’Ġunju tal 2021 meta t temperatura sparat ’il fuq għal 41.5°C It temperatura massima għax xahar int laħqet fil bidu tal unika mewġa ta’ sħana tas sajf li għadda, li damet bejn it 23 u t 28 ta’ Ġunju b’riżultat ta’ pressjoni għolja li ppersistiet fuq iċ ċentru tal Mediterran.

SERATA TA’

Nhar l Erbgħa, festa pubblika, se tiġi organizzata serata divertenti għall familja kollha fil Park ta’ San Klement f’Ħaż Żabbar, li se jiġi ttrasformat fi spazju ta’ pro mozzjoni ta’ ikel, saħħa u sports għal ħajja aktar sana.

mid Direttorat għall Promozzjoni tas Saħħa u l Prevenzjoni tal Mard se joff ru informazzjoni dwar kif tgħix ħajja b’saħħitha u x’tip ta’ dieti bilanċjati l aħjar jittieklu. Bi promozzjoni għal prodotti ta’ ikel lokali u nutrittiv, se jingħa ta tagħrif ukoll dwar prattiċi ta’ biedja sostenibbli.

Idħol fis-sit www.partitlaburista.org/membership jew ċempel fuq in-numru 5160 2034 (it-telefonata tiswa €10).

Ugħalfil-ParkDivertimentSPORTSl-ErbgħaSanKlementħajjaaktarsana

mewġa ta’ sħana ta’ 16 il ġurnata, kważi tliet darbiet itwal.

F’Ġunju ġiet irreġistrata l aktar buffu ra ta’ riħ qawwija tas sajf ta’ 40.7 knots, li tkejlet fl 10 jum tax xahar mill Punent Majjistru. Ir riħ li ġabu magħhom dawn il jiem ġab soljiev mit temperaturi għoljin li l-ġimgħa li ġejja ġiet irreġistrata temperatura medja li kienet 1.7°C ogħla min-norma anke jekk b’mewġa ta’ sħana terz ta’ dik tas-sena l-oħra tal-Partit Laburista. Gawdi minn sħubija valida għal tliet snin għall-prezz ta’ €20 minflok €24.

Ħarsa lejn it temperaturi medji ta’ wiċċ il baħar turi li f’dan is sajf dawn kienu bejn 2°C u 2.7°C ogħla min norma klimatika ta’ kull xahar. Temperaturi tal baħar li kienu ogħla mill medja ġew irreġistrati lokalment hekk kif mewġa ta’ sħana fit tul laqtet il Baħar Mediterran.

Is-sajf meteoroloġiku ġab miegħu temperaturi li varjaw bejn temperatura minima ta’ 17.2°C, li ġiet irreġistrata f’Ġunju matul il lejl, u dik massima ta’ 39.2°C li ntlaħqet għal nofs Awwissu matul il jum. It temperatura medja għall istaġun kienet ta’ 27.9°C, jiġifieri 1.7°C ogħla min norma staġonali.F’kullwieħed mit tliet xhur tas sajf meteoroloġiku ntlaħqu temperaturi mas simi li kienu aktar minn 7.0°C ogħla min norma klimatika ta’ kull xahar.

SAJF B’MASSIMU TA’ 39.2°C Fl-istaġun li se jispiċċa

Filwaqt li Lulju paxxa lil dawk li jħobbu s sajf b’aktar xemx min norma u sema

L Uffiċċju Meteoroloġiku fl Ajruport In ternazzjonali ta’ Malta kejjel 7.0 mm xita f’Awwissu, b’dan ix xahar ikun l aktar wieħed imxarrab tas sajf. Lulju u Awwis su (Ġunju kien kompletament xott) ippro duċew total ta’ 7.2 mm xita li kien inqas min norma staġonali ta’ 15.8 mm.

Il programm hu varjat u jara s sehem ta’ atleti Olimpiċi Maltin. L Assoċjazzjoni Maltija tal Iskateboard se tkun qed tagħti wirja ta’ talent, waqt li aktar għaqdiet sportivi jinkludu lill As soċjazzjoni Maltija tal Football, il Malta Cricket, Badminton Mal ta, Special Olympics Malta, l As soċjazzjoni Maltija tal Wheel chair Basketball u l Federazzjoni Klabbs tal Boċċi. Se jkun hemm ukoll Zumba, logħob għat tfal, crafts u wirja mill iscouts ta’ ĦażRappreżentantiŻabbar.

B’attivitajiet mill 5:00 p.m. u b’kollaborazzjoni mad Danusan, id Direttorat għall Iżvilupp Sostenibbli qed jistieden lil kulħadd għal numru ta’ attivitajiet immirati miż żgħar sal kbar. Id dħul hu b’xejn.

L attività qed tittella’ taħt il kappa tal Ministeru għall Ambjent, l Enerġija u l Intrapriża, bħala parti mill Ġimgħa Ewropea għall Iżvilupp Sostenibbli.

18.09.2022 17

diem għajnejkom l-għadd kbir ta’ Ħdud matul għexieren ta’ snin, u s-sigħat bla għadd ta’ għana li qatt ma nkiteb jew ġie rreġistrat. Qed ngħid qatt ma nkiteb għax kull nhar ta’ Ħadd, f’xi ħin, xi mkien, fost l-għana kollu li jsir, xi żewġ għannejja joħorġilhom battibekk bejniethom tajjeb biżżejjed biex Id-dilettantijinkiteb.tal-għana ma jmorrux biex jisimgħu l-ilħ na sbieħ, iżda biex jixtarru dak li jingħad bejn l-għan nejja. Il-ħmerija hi li l-in tellettwali u dawk li jmexxu l-kultura f’Malta donnhom m’għandhomx l-iċken ħjiel li l-għana ma jitqiesx l-ak tar għall-mużika, iżda għaddwell lingwistiku.

du ċertu Anthony Sammut, magħruf bħala l-Luzzu.

L-Għana Spirtu Pront hu ‘kompetizzjoni bil-kliem’, u s-sengħa titlob li l-għannej jipprova jfittex id-difett u x-xagħra fl-għaġina f’dak li jkun għanna l-għannej l-ieħor sieħbu. Din hi parti integrali mil-logħba lingwistika, u jekk tneħħiha jew tipprova telimi naha (jew tgħid li hi injoran za li ġġib il-ġlied) tkun qed toqtol lil dan it-tip ta’ għana. B’dan il-ħsieb f’moħħu, MS wieġeb hekk:

Għax għidtlek li naqbdek Il-kliembin-nassaqiegħed itwaqqagħli. Jien bin-nassa xorta naqb Għaliexdek, sajjied professjonali. (MS) Ir-risposti li tajtek jiena,

Meta kien imissu Martinu Cassar (MC) beda b’din l-is trofa:

Forsi tistaqsu: Kif taf x’in tqal dakinhar għand Ta’ Ġan na Bar? Kont hemm? Le, ma kontx hemm. Sirt naf biss, għax fi żmienna, xi dilettanti tal-għana qed jitfgħu filma ti tal-Għana fuq il-YouTube. Il-filmat ta’ din is-serata ġib

L-GĦANA SPIRTU PRONT

Tal-leħja ma’ tal-mustaċċi Kemm se jkun fina interess. Jisimni Martinu bħalek Voldieri jisimna l-istess.

Minn CHARLES B. SPITERI

Martinu, kemm huma ħfief. B’foxxna lili tista’ taqbad, B’konz, inkella forsi bix-xlief.

gustuża!FiTriq Luqa Briffa ż-Że jtun ikun hemm l-għana tis ta’ tgħid kull nhar ta’ Ħadd. Iż-Żejtun, xi kultant, jgħannu wkoll fiċ-Ċentru Laburista tar-raħal, jew f’bar li hemm f’Misraħ il-Bjar, ir-raħal t’is fel, jew f’bar ieħor fir-raħal ta’ fuq, jgħidulu ‘Tal-Gustuż’. Għal ħafna snin kien isir l-għana kull nhar ta’ Ħadd filpitch tal-boċċi ta’ Sa Maison, għandIn-niesiż-Żubina.kienu jgħannu wkoll il-Marsa, Ħal Tarxien, Ħal Għaxaq, in-Naxxar...jiġifieriMarsaxlokk,ġibuqud

homx għaliex jitfixklu. Dak kulma kien hemm bżonn biex l-għannejja jagħmlu l-kun tatt u jkomplu jilagħbu be jniethom dik li mhi xejn ħlief, nerġa’ ngħid, ‘Logħba Ling wistika’ – fenomenu kulturali mhux komuni; li qiegħed taħt imneħirna u ħafna xorta ma jarawhx. L-għannejja kom plew hekk:

(MS) Inti sajjied professjonali, Ġo Marsaxlokk lilek sem Jekkmewk.irrid nidħol le ma nista’ Għax, Martin, neħel jien (MC)bix-xewk.Libix-xewk ma tistax

B’xorti ħażina, jidher li meta bdew jgħannu l-għan nejja tagħna, il-Luzzu kien ilu ftit jiġbed għana ieħor, u spiċċalu t-tape! Ir-riżultat hu li issa ma nistgħux inkunu nafu jekk hux minnu li skorf na ma tistax tidħol ġo nassa minħabba x-xewk li għand ha. Ħaqqna! Martinu Cassar u Martinu Scorfna mhumi ex fost l-għannejja l-aktar magħrufa, iżda dakinhar għand Ta’ Ġanna Bar ħarġit ilhom ‘logħba lingwistika’

Rekordjar tal-għana

L-Għana Spirtu pront hu logħba lingwistika li għandha tinteressa anke lill-awtoritajiet tal-Malti. Forsi xi darba xi ħadd tniggżu ftit il-kuxjenza, u aħna n-nies “tal-kultura”, in-nies “tal-ibliet”, “l-intellettwali”, il-“mexxejja tal-qasam kulturali”, niġu fiha kemm (xi kultant) ma nafu xejn minn dak li qed jiġri madwarna

Fid-29 ta’ Jannar tas-sena 2016, bħalma kien isir tista’ tgħid kull nhar ta’ Ħadd, kien hemm l-għana f’Ta’ Ġanna Bar li qiegħed fi Triq Luqa Briffa, iż-Żejtun. Ħin minnhom, qamu bilwieqfa sitt għannejja, tqassmu fi tliet pari, u bdew jgħannu. Issa wieħed irid iżomm quddiem għajnejh li kemm jekk għannejja jkun hemm tnejn, jew erbgħa jew ġieli wkoll iżjed, dawn jingħażlu tnejn tnejn, u f’kull par, għannej jitkellem biss ma’ sieħbu, bla ma jagħti kas tal-pari l-oħra x’qed jgħidu bejniethom. Fost l-għannejja li għannew f’Ta’ Ġanna Bar dakinhar, kien hemm Martinu Cassar, li messu jgħanni ma’ Martinu Scorfna. Martinu Cassar kien qiegħed it-tielet wieħed fil-filliera. Dak kien ifisser li wara li jgħanni hu, riedu jgħannu dak li kien ir-raba’ u l-ħames. Martinu Scorfna, li kien is-sitt wieħed, kellu jistenna lit-tnejn ta’ qablu jgħannu, qabel ma seta’ jwieġeb lil sieħbu, Martinu Cassar. Flgħana spirtu pront ta’ dawn l-aħħar għexieren ta’ snin, (b’xorti ħazina) dejjem hekk jiġri. Dan it-tagħrif ġbartu minn ĠUŻI GATT, folklorista.

La beda d-daqq se jibda Għaliex,l-Għana ħbieb, hekk għandu Ujkun.ara, illejla, “tal-leħja” (jiġifieri l-istess Martinu, għax dan għandu ftit daqna), Se jgħanni mal-mustaċċun! (għax sieħbu Martinu Scorfna għanduMartinul-mustaċċi).Scorfna (MS), bis-sabar kollu, qagħad jis tenna lit-tnejn ta’ qablu jgħannu l-istrofa tagħhom, imbagħad wieġeb lil sieħbu hekk:

Kompetizzjoni bil-kliem

Naħsebtgħaddi,li qed tgħid ċuċata. Għax l-iskorfna x-xewk Bisstiftagħhomxħintiġi attakkata.

(MS) W’int m’għandekx għalfejn titfixkel. Bħalma lili ma tfixkilnix. B’nassa, vopa jew ċawla Immataqbad.skorfna - ma taqbad (MC)nix!

La llestu dawn it-tliet kwarti In-nies imorru lejn id-dar. Kunjomi jaħbat Scorfna. Differenti tiegħek – Cassar!

Wirt kulturali li ma tantx hawn bħalu fl-Ewropa

U biex ikompli miegħu, meta reġa’ mess lil MC biex jgħanni, dan għanna hekk: Aħna t-tnejn Martin jisimna U dana veru, gideb mhux. Għalhekk semmejtlek il-mus Ħallitaċċi n-nies ma jitfixklux!

Fi tfuliti, fis-sittinijiet tas-seklu l-ieħor, kont għadek tista’ tisma’ xi wħud minn dawn id-diski fuq ir-Redif fusion. Fosthom kien hemm xi għana. L-aktar għannejja magħrufa dak iż-żmien kienu x-Xudi, u s-Simenza. Illum, lil dawn ftit hawn min jaf bihom, imma Ġużeppi Xwi ereb, ix-Xudi, fi żmienu kien meqjus fost l-aqwa ta’ Malta. Andrew Alamango daħħalha f’rasu li jinżel Birkirkara, fejn kien joqgħod ix-Xudi, għax qalulu li hemm jista’ jsib xi nies li għadhom jiftakruh. U hekk kien; għax ix-Xudi għa du magħruf minn xi wħud f’Birkirkara.Biexifiehmu lil Andrew Alamango kemm kien tajjeb ix-Xudi fi żmienu, in-nies ma

(MC) U jien m’għandix għalfejn nitfixkel, U ġaladarba ismi bħalek, U qed tgħid li kunjomok IllejlaScorfna,nassa nippreparalek!

Tiftix fuq ix-Xudi

Jiġifieri li billi t-tnejn jisim hom Martin, in-nies m’għand

18.09.202218

(MC) Jiena sajjied professjon Uali,kliemi sewwa u żomm fih. Nitfagħlek l-għalf ġewwa Un-nassaint,żaqqieq, tidħol għalih.

Ftit tas-snin ilu, il-ħabib tiegħi Andrew Alamango kien qed iħejji biex jerġa’ joħroġ għall-bejgħ il-mużika Maltija li ġiet irrekordjata fuq dawk id-diski msejħa ‘tal-faħam’ bejn l-1931 u l-1932.

Fenomenu bħal tal-Għana Spirtu pront hu magħruf minn postijiet oħra fil-Mediterran. L-aktar li joqrob lejh hu dak magħruf bħala Żeġel (bl-In gliż issibha Zejel) li jissemma l-ewwel darba fi Spanja Med jevali. Illum iż-Żeġel għadu popolari fil-Libanu. Żewġ po eti tal-affari tagħhom jidħlu fi dwell verbali bejniethom u tat-tieni jwieġeb lil tal-eww el eżatt bħalma jiġri f’Malta. Id-differenza hi li l-għannejja jkunu poeti magħrufa, mhux nies bla skola.

Jienagustuża.kont hemm, iżda b’xorti ħażina għadni ma sibtx recording ta’ dik is-ser ata. Kelinu s-Superstar magħruf li mhux biss għan du lsienu ħafif u moħħ tajjeb għar-risposti, iżda għandu

n-noti – għax l-għannejja jin starmu. Min imur għall-għa na għandu jkun midħla tad-dinja ta’ dawn in-nies, u għandu jkun jifhem fissuġġett.Wieħed irid iżomm ukoll quddiem għajnejh li bil li l-għannejja tagħna huma ħafna drabi nies bla skola, xi battibekki ma jirnexxux u jkunuImmafjakki.xi kultant, ngħidu aħna darba waħda f’kull ser ata, żewġ għannejja toħorġil hom waħda tajba – tajba biżżejjed biex tinkiteb. Is-se rati li jsiru quddiem il-camer as tat-TV ma jgħoddux, għax għalkemm l-għannejja jieħ du pjaċir jidhru fuq ix-xan dir, meta jkollhom il-cam eras quddiemhom, iliġġmu lsienhom u l-battibekk ta’ bejniethom ikun wieħed in sipidu. Mhux tassew li l-għan nejja jiġġieldu. M’għandniex xi ngħidu, ġieli jiġri hekk, imma l-għannejja ta’ żmien na jafu jiċċensuraw lilhom infushom, u għannej li jikser ir-regoli jieħu fama ħażina u ma jsibx ma’ min jgħanni.

Issa dari, l-għannejja u l-pulizija kienu qishom kelb u qattus. Il-pulizija, imxewxa miċ-ċittadini ħutna Maltin, l-aktar dawk ta’ klassi għol ja jew li jippretenduha ta’ hekk, kienu spiss iħarrku lill-għannejja u jixluhom bi ksur tal-ordni pubbliku. Kien hemm ukoll min weħel xi ġurnata ħabs. Allura x-Xu di, fl-għassa tal-pulizija, ma riedx jgħanni. Imma l-istor ja tkompli li fl-aħħar ix-Xu di aċċetta u b’ħanġra daqsiex, għannielhom:

Din l-istorja xterdet ma’ Mal ta kollha. Ngħidu ha kif inhi, ma sa rux jafu biha n-nies tal-pepè, iżda fil-ħwienet tal-inbid, u fil-pjazez u l-im sieraħ tal-irħula, kienet fuq fomm kulħadd. Tant hu hekk li ħabib ieħor tiegħi, li llum għandu fuq il-50 sew, aċċer tani li meta kien tifel jiġri filbitħa tal-iskola primarja ta’ Ħal Tarxien, jiftakar lit-tfal sħabu jgħidu varjant ta’ dik l-istrofa.L-Għana Spirtu pront hu logħba lingwistika li għandha tinteressa anke lill-awtorita jiet tal-Malti. Forsi xi darba xi ħadd tniggżu ftit il-kuxjenza, u aħna n-nies “tal-kultura”, in-nies “tal-ibliet”, “l-intel lettwali”, il-“mexxejja tal-qa sam kulturali”, niġu fiha kemm (xi kultant) ma nafu xejn minn dak li qed jiġri madwarna.Dawklil-għana jafuh biss superfiċjalment, kulma jisi mgħu hu erbat irġiel jgħannu b’leħen ikrah u x’aktarx stu nat; u ma jifhmu xejn minn dak li jkun qed jingħad għax ma jgħaddilhomx minn ra shom li tal-ewwel ikun qed iwieġeb lit-tielet wieħed, u tat-tieni jkun qed ikellem lir-raba’ wieħed. Il-Maltin ta’ dari, x’aktarx li kienu ji stagħġbu kieku jaraw erba’ għannejja jgħannu fl-istess ħin.

li l-għannejja jsibu postiji et tajba fejn jgħannu: mhux ikollhom jinqdew b’xi ħanut tal-inbid daqs naqra, li fih ma ssibx fejn iddur u kulħadd jgħaffeġ fuq xulxin. Xi ħadd – b’xorti ħażina dan ifisser il-Gvern – irid isib postijiet tajbin, bħal xi Klabb tal-Boċċi li jkun f’xi ġnien maqtugħ daqsxejn min-nies (bħalma kien il-Klabb tal-Boċċi ta’ Tal-Pietà li issa nbidel f’risto rant) u jibni sala li fiha jkoll ha “alkova” maħsuba apposta (jiġifieri ddisinjata minn perit li jifhem fl-akustika) biex leħen ta’ bniedem jidwi tajjeb minnha mingħajr il-bżonn ta’ amplifikazzjoni.L-udjenzajkollha s-siġġi jiet fejn tpoġġi, u l-bar ikun fuq wara nett. Minn dawn il-postijiet irid ikun hemm mill-anqas tlieta, imferrxin ma’ Malta, ħalli klikek differ enti ta’ għannejja ma jkoll homx jgħannu bilfors ma’ nies li ma jixtiqux jgħannu magħhom. Hawn l-għannejja għandhom jerġgħu jdaħħlu d-drawwa oriġinali li l-għa na jsir bejn żewġ għannejja biss, li minn rajhom jaqblu li jgħannu bejniethom, u fil waqt li jagħtu “logħba” tajba bil-kliem lil xulxin, ma je saġerawx ħalli ma jinqalax inkwiet. L-għannejja għand hom jitħallew bi kwiethom, tagħhom f’tagħhom, u ma jmorrulhomx xi salt studenti ma jifhmu f’xejn, bin-note book f’idhom biex jieħdu

Biex l-Għana jittieħed bis-serjetà, “l-awtoritajiet” kulturali, li nazzarda ngħid li ma jifhmux fl-għana, iri du jaġġornaw ftit ruħhom; u meta jintebħu x’għandna taħt imneħirna, iqumu u jagħmlu xi ħaġa. Imma fiċ-ċirkustanzi preżenti, l-awtoritajiet iridu jaġixxu l-ewwel u jagħtu kas ta’ din il-biċċa.

Snin ilu saret serata ta’ għa na kif għandu jkun – jiġifieri għana spirtu pront bejn żewġ għannejja biss - meta Kelinu Cutajar, is-Superstar, miż-Że jtun u Frans Cassar, il-Bloqq, minn Santa Venera sfidaw lil xulxinIs-seratagħall-għana.saret f’wieħed mill-każini tal-banda ta’ Birkirkara. L-attività ma ki nitx imħabbra fuq Facebook; lanqas kont issibha fuq l-in ternet jekk tfittex What’s On In Malta; l-ebda programm tar-radju ma semmieha. Iżda s-sala fejn saret is-ser ata, għalkemm kbira ħafna, kienet maħnuqa bin-nies. Min ġie tard kellu jibqa’ bar ra fuq il-bankina. Ġew ukoll id-dilettanti minn Għawdex. Ħafna minn dawk li jmexxu l-kultura f’Malta ma kinux hemm. Ma kellhom l-eb da ħjiel ta’ x’qed jiġri. Dnub, għax tilfu logħba lingwistika tassew

Biex dan il-fenomenu tal-Għana Spirtu Pront ma jintilifx hemm bżonn

qagħdux jgħidulu kemm kel lu leħnu sabiħ, imma kien jinteressahom l-aktar ir-ris posti f’waqthom li x-Xudi kien jagħti. Jiġifieri li jgħodd l-aktar mhux kemm kellu leħnu ħelu (għalkemm leħnu kien tajjeb ħafna wkoll), iżda l-ħila ta’ moħħu biex iwieġeb lill-għannej l-ieħor u “jir baħlu” dak li mhu xejn ħlief ‘dwell intellettwali’. Biex nieħdu eżempju: l-aktar stor ja magħrufa fuq ix-Xudi hi li darba kien fl-Għassa tal-Pu lizija, u riduh jgħannilhom!

Is-surġent jixrob l-ispetturil-birra, jixrob il-pulizijal-inbid, jiġri ubarra, jagħmell-ħalliellijrid!!

Is-Superstar u l-Bloqq

18.09.2022 19

wkoll leħen sabiħ, qisu ta’ si rena, jgħidulek id-dilettanti. Il-Bloqq m’għandux leħnu sabiħ, imma moħħu jilħaq lu u lsienu ħażin. Niftakar li ħin minnhom Kelinu għan na li l-Bloqq kellu leħnu qisu ta’ Waħx. Il-Bloqq wieġbu “X’jiswa li leħnek ħelu, jekk jien ngħanni aktar min nek?” Jiġifieri l-Bloqq kien jaħsibha bħad-dilettanti kollha tal-Għana li l-aqwa hu l-ilsien, u l-kliem, u l-botti u r-risposti, mhux il-mużika u l-kant.Fl-aħħar tal-għanja, id-dil ettanti li kien hemm fis-sala kienu ġabu magħhom tazza li xtraw apposta u, biex jinku lis-Superstar, taw it-taz za lill-Bloqq, fost id-daħk u t-tbissim ta’ kulħadd, in kluż Kelinu s-Superstar, li ħa l-biċċa bil-qalb it-tajba.

Bħala d-Direttur tal-Fondi u l-Istrateġija nidderieġi l-op erat tat-timijiet tal-fondi u l-istrateġija li jaħdmu qatigħ, speċjalment issa li nedej na l-Istrateġija 2025, u li din is-sena għandna 15-il skema bi 33 sejħa, bħala parti mill-in vestiment ta’ €110 miljun fis-setturi kulturali u kreat tivi għall-2022. L-irwol tiegħi jinvolvi wkoll it-tfassil tal-is trateġija u l-viżjoni tal-Kunsill bħala wieħed mill-entitajiet ewlenin pubbliċi fis-settur, il-kontroll tal-proċessi ta’ fi nanzjament u tal-koordinaz zjoni tal-oqsma strateġiċi li għandna bħala Kunsill, kif ukoll inkomplusetturfis-setturi,in-nuqqasijietmuta’snin,Kulturalimal-OrganizzazzjonijietPubbliċi.Ilif’danir-rwolgħalerba’uf’daniż-żmiennisngħidlimaniqfuxnaħdbiexnindirizzawkemmlihemmliovvjamentkullgħandu,kifukollbiexnżidul-professjon

Naħseb li huwa essenzjali li l-pubbliku jkun jaf li l-Kunsill joffri finanzjament għal proġetti,kif ukoll għandu ħafna aspetti oħra fosthom l-implimentazzjoni tal-istrateġija għall-pajjiż, u li jservi ta’ spalla għas-setturi kulturali u kreattivi

alizzazzjoni fis-settur. Apparti minn hekk, huwa essenzjali li l-pubbliku jkun jaf x’inhu offrut minna bħala Kunsill, u aktar u aktar dwar l-im portanza tal-kultura u l-arti f’ħajjitna bħala bnedmin, u nemmen li bir-rwol tiegħi, u flimkien mat-tim tal-Fondi u l-Istrateġija nistgħu nkom plu naħdmu favur dan per mezz tal-iskemi u l-inizjattivi tas-settur. Naħseb li huwa essenzjali li l-pubbliku jkun jaf li l-Kunsill joffri finanzja

Fiex jikkonsisti l-irwol tiegħek bħala Direttur?

X’inhi l-istrateġija attwali li qed taħdmu fuqha?

ment għal proġetti, kif ukoll għandu ħafna aspetti oħra fosthom kulturalilital-istrateġijal-implimentazzjonigħall-pajjiż,ujservita’spallagħas-setturiukreattivi.

Il-Kunsill Malti għall-Arti huwa entità nazzjonali għolja li parti mill-ħidma tiegħu tin volvi li l-arti u l-kultura jkunu fil-qalba tal-futur u s-soċjetà Maltija, b’mod li jappoġġ ja u jippromwovi s-setturi kulturali u kreattivi tagħna, permezz, fost ħafna aspetti oħra, tal-ħidma u kollabora zzjoni tiegħu mas-settur pri vat, u ruseli,Simpożjuf’pajjiżnabissgħall-benefiċċjusillHemmedizzjonijietziaMaltaistdinzjoniIttellgħetjiġimezzl-innovazzjonibiexliku.joniva,l-intraprenditorijal-internazzjonalizzazzjoni;et;d-diversitàliizzazzjonigħat-tisħiħplimentazzjoniżvilupptiegħutal-iskemijinvestigħanduKulturalimal-OrganizzazzjonijietPubbliċi.Il-Kunsilll-għanlijkomplifis-setturipermezzta’finanzjamentfilwaqtlijkunhemmuffaċilitargħall-imtal-istrateġijital-professjonalfis-settur.Hemmsittoqsmastrateġiċijirriflettudan,lihumaul-komunitajil-edukazzjoniul-iżvilupp;kreattiir-riċerkaul-evalwazzul-investimentpubbIl-Kunsilljaħsebukolljippremjal-eċċellenzaufis-settur,pertal-Premjugħall-Artiliorganizzatta’kullsena.ukollil-ħamesediztiegħuaktarkmieniis-senauhuwal-kataltal-parteċipazzjonita’fil-Biennalef’Venegħaldawnl-aħħartlietsussegwenti.ħafnaaspettilil-Kunqiegħedjaħdemfuqhomtas-settur,biss,għall-ewweldarbasejkollnal-ewwelNazzjonaliKulturabl-isem‘L-Istattal-Arti”,lijsirfis-26us-27ta’Ottubfil-Kampustal-BeltValletta

Il-kultura mhix biss hi bżon juża imma wkoll importanti f’pajjiż. Hija l-mod ta’ kif per suni jesprimu ruħhom u anke mera fuq it-tradizzjonijiet u l-passat ta’ nazzjon li flim kien, sawru l-poplu kif inhu llum. Tkellimt ma’ Mary Anne Cauchi; Direttur tal-Fondi u l-Istrateġija dwar il-ħidma tal-Kunsill Malti għall-Arti.

Il-Kunsill għandu l-irwol li jkun il-mexxej strateġiku fis-settur, u fil-fatt, għadna kif nedejna Strateġija 2025, bil-mantra Isma’ Oħloq Im

18.09.202220 IL-KULTURA F’PAJJIŻNA QED TINGĦATA IMPORTANZA XIERQA Kitba

raħ, li ilna naħdmu fuqha għal dawn l-aħħar sentejn, wara konsultazzjoni pubblika es tensiva ma’ dawk l-individwi, entitajiet u organizzazzjoni jiet kollha li jikkonċernawha, għaliex ridna kemm jista’ jkun l-involviment tas-settur, għaliex fl-aħħar mill-aħħar din l-istrateġija hija biex inkomplu nsaħħu s-setturi u l-udjenziL-istrateġijatagħna.2025 fil-fatt tiffoka fuq bosta prinċipji, fosthom id-dritt għall-kultura u l-istatus tal-artist, b’kon formità wkoll fuq livell glo bali u b’mod li timplimenta l-Politika Kulturali Nazzjon ali 2021. Apparti minn hekk, permezz tal-Istrateġija 2025, qegħdin inkomplu nikkon tribwixxu fuq livell dinji wkoll mal-Aġenda 2030 għall-Iżvi lupp Sostenibbli tan-Nazz jonijiet Uniti. L-istrateġija għandha wkoll 10 prinċipji gwida li jduru speċifikament mad-dritt għall-kultura. Dawn il-prinċipji ġew minn snin ta’ xogħol u riċerka, b’mod li jindirizzaw l-isfidi kurren ti tal-ħajja tal-lum. Għal daqstant, il-Kunsill se jiffoka ta’ CLIFFORD GALEA

X’inhi l-ħidma u l-għan tal-Kunsill Malti għall-arti?

tal-Università ta’Malta.

06:30 ONE News 06:45 Country Jamboree 07:30 ONE News 07:45 Tentufiet 07:50 Ulied Maltin 08:00 Il-Quddiesa tal-jum 08:40 Ieqaf 20 Minuta 09:00 Paperscan

06:30 ONE News 06:45 Music Legends

Norbot il-messaġġ tiegħi malpunti li għedt hawn fuq, li bħala Kunsill aħna se nkom plu naħdmu biex inxerrdu ak tar informazzjoni dwar l-im portanza tas-setturi kulturali u kreattivi u li dawn għand hom ikunu fil-qalba tal-futur tagħna. Permezz tal-ħidma tagħna bħala Kunsill permezz tal-istrateġija, l-investiment, u l-inizjattivi kollha li huma disponibbli għas-setturi.

ĦAMIS

23-09 ĠIMGĦA 08.11.202018.09.2022 21

SKEDA ONE

09:30 Esperti 10:00 Programm Speċjali: Reġina Elizabetta II 17:00 Indigo 19:15 ONE Sports & Temp 19:30 ONE News

07:25 ONE News 07:45 Tentufiet 07:50 Ulied Maltin 08:00 Il-Quddiesa tal-jum 08:33 Mad-Daqqa t’Għajn 09:30 HazZzard

06:30 ONE News

20:10 Tentufiet 20:20 UpdateHazZzard

24-09

17:00 Indigo 19:20 ONE Sports & Temp 19:30 ONE News 20:10 Tentufiet 20:20 HazZzard Update 20:30 Country Jamboree 21:05 The BBQ League 22:10 Xablott 23:30 ONE News

Dawn kollha jkunu miftuħin fiż-żminijiet speċifiċi tagħhom, bil-linji gwida jkunu fuq is-sit tal-Kunsill minn tal-inqas sitt ġimgħat qabel. L-applikazzjonijiet jiġu mressqa minn fuq is-sit tagħna stess, b’mod komdu għall-applikant li jista’ jim la l-formola online u jehmeż ukoll id-dokumenti meħtieġa. Ħdimna biex ikollna sistema li tkun faċli biex tintuża, biex dak li jkun ikun jista’ japplika b’mod aktar komdu. Apparti minn hekk noffru servizz ta’ għajnuna biex ninfurmaw lil applikanti interessati għal liema skema jistgħu jap plikaw jekk ma jkunux ċerti taħt liema skema l-proġett tagħhom jista’ jikkwalifi ka. Għal aktar informazzjoni dwar dan wieħed jista’ jċem pel fuq 23347230 jew jibgħat fuq fundinfo@artscouncil.mt.

12:35 Tentufiet 12:40 HazZzard Update 12:45 Reboot 13:30 Telebejgħ 14:30 Gawdenz 15:30 ONE News 15:35 Tentufiet 15:45 HazZzard Update 16:00 Emilja 17:00 Indigo

21-09 ERBGĦA

19-09

Fuq is-sit tal-KMA, wieħed isib kategorija għal kull fond li għandna għal din is-sena u d-dati meta dawn se jkunu miftuħa għall-applikazz jonijiet. Attwalment hemm

TLIETA

SIBT

20-09

Kif taħdem is-sistema ta’ fondi u wieħed kif jista’ japplika?

06:30 ONE News 06:45 The TravellerLocal

20:30 Melodija Taljana 21:15 Pirotekniċi 23:30 ONE News

07:00 What’s Cooking 07:30 ONE News 07:45 Tentufiet 07:50 HazZzard Update 08:00 Quddiesa tal-Jum 08:30 Indigo 10:50 Emilja

16:00 Emilja 17:00 Indigo 19:20 ONE Sports & Temp 19:30 ONE News 20:10 Tentufiet 20:20 HazZzard Update 20:30 News Point 21:00 Tonight 21:15 The BBQ League 23:30 ONE News 22-09

12:30 ONE News 12:35 Tentufiet 12:40 HazZzard Update 12:45 The Local Traveller 13:30 Telebejgħ 14:30 Gawdenz 15:30 ONE News 15:35 Tentufiet 15:45 HazZzard Update 16:00 Emilja

06:30 ONE News 06:45 Mad-Daqqa t’Għajn 07:30 ONE News

06:30 ONE News 06:45 Ieqaf 20 Minuta

TNEJN

19:15 ONE Sports & Temp 19:30 ONE News 20:10 Tentufiet 20:20 UpdateHazZzard

19:25 ONE Sports & Temp 19:30 ONE News 20:15 MarathonALS 23:30 ONE News

25-09 ĦADD

Xi skemi hemm bħalissa?

06:45 Pink Panther 07:30 ONE News 07:45 Tentufiet 07:50 HazZzard Update 08:00 Quddiesa tal-Jum 08:30 Indigo 10:45 Klassi Għalina 11:45 Telebejgħ

Għall-2022, bħalma għedt qabel, għandna 33 sejħa għal 15-il skema, b’baġit totali ta’ €7 miljun. Dawn jiffurmaw parti minn 5 pilastri ewlenin li huma; ir-Reżiljenza; l-Arti u l-Komunità; l-Iżvilupp; l-Edu kazzjoni; u l-Wirt Kulturali u Strutturali. Id-dati tal-iske mi, kif ukoll l-informazzjoni dwarhom joħorġu sena b’se na. Dan sabiex naċċertaw li nkunu qegħdin nirriflettu l-bżonnijiet tas-settur.

16:00 Emilja 17:00 Indigo 19:20 ONE Sports & Temp 19:30 ONE News 20:10 Tentufiet 20:20 HazZzard Update 20:30 Tlieta Kontra Tlieta 23:30 ONE News

Messaġġ mingħandek.

11:45 Telebejgħ 12:30 ONE News 12:35 Tentufiet 12:40 HazZzard Update 12:45 Melodija Taljana 13:30 Telebejgħ 14:30 Gawdenz 15:30 ONE News 15:35 Tentufiet 15:45 HazZzard Update

11:20 Telebejgħ 12:30 ONE News 12:35 Dak li Jgħodd 13:30 Mill-Festa 15:30 ONE News 15:35 Mill-Festa 17:20 Flimkien ma’ Nancy 18:20 What’s Cooking 18:50 Country Jamboree

lil hinn mill-iżvilupp kulturali u jara r-rabta ta’ bejn is-soċ jetà u l-ekoloġija kulturali u kreattiva.

20:30 Pjazza 21:30 The Big Step 22:50 Il-Willy 23:30 ONE News

10:00 Popcorn 10:20 Melodija Taljana 10:50 Esperti 11:20 Telebejgħ 12:30 ONE News 12:35 ALS Marathon 15:30 ONE News 15:35 ALS Marathon

Kemm taħseb li huwa konxju l-poplu tal-ħidma kbira li twettqu u kemm japprezzawkom?

06:30 ONE News 06:45 Ondroad 07:30 ONE News 07:45 Tentufiet 07:50 HazZzard Update 08:00 Quddiesa tal-Jum 08:30 Indigo 10:45 Gawdenz 11:45 Telebejgħ 12:30 ONE News

07:45 Tentufiet 07:50 HazZzard Update 08:00 Quddiesa tal-jum 08:30 Indigo 10:40 Klassi Għalina 11:45 Telebejgħ

Dawn il-prinċipji ġew minn snin ta’ xogħol u riċerka, b’mod li jindirizzaw l-isfidi kurrenti tal-ħajja tal-lum. Għaldaqstant, il-Kunsill se jiffoka lil hinn mill-iżvilupp kulturali u jara r-rabta ta’ bejn is-soċjetà u l-ekoloġija kulturali u kreattiva

bosta skemi miftuħin, fost hom l-iskema ta’ Appoġġ għall-Proġetti, l-iskema ta’ Appoġġ għat-Taħriġ u l-Iżvi lupp, u l-iskema ta’ Inves timent f’Organizzazzjoni jiet Pubbliċi – Malta. Dawn l-iskemi kollha jgħinuna biex nimplimentaw l-istrateġija tagħna bħala kunsill u kollha jindirizzaw partijiet essenz jali biex is-setturi jkomplu ji mirħu.Għaldaqstant, hemm bos ta skemi, u nistieden lil dawk interessati biex jidħlu fuq issit tagħna www.artscouncil. mt biex jiskopru aktar kif anki huma jistgħu jibbenefikaw minn dawn il-fondi.

Naħseb li għadna rridu nkom plu naħdmu u naqdfu biex il-pubbliku jifhem l-importan za essenzjali u r-rwol fil-ħajja tagħna li għandhom il-kultu ra u l-arti. Pajjiżna miżgħud bi tradizzjonijiet u aspetti kul turali li nsibuhom kullimkien anki meta ma nkunux qegħ din infittxuhom. Huwa es senzjali li bħala poplu nkom plu napprezzaw mhux biss wirtna, imma wkoll il-kultura tagħna u dak kollu li jsawwar ha, kemm fil-passat, u aktar u aktar fil-futur.

07:30 ONE News 07:45 Tentufiet 07:50 HazZzard Update 08:00 Quddiesa tal-jum 08:30 Klassi Għalina

19:20 ONE Sports & Temp 19:30 ONE News 20:10 Ieqaf 20 Minuta 20:30 KIassi Għalina 21:15 The BBQ League 22:20 Flip the Venue 23:30 ONE News

12:30 ONE News 12:35 Tentufiet 12:40 HazZzard Update 12:45 What’s Cooking 13:30 Telebejgħ 14:30 Gawdenz 15:30 ONE News 15:35 Tentufiet 15:45 HazZzard Update

Tiddeskrivi lilha nnifisha bħala waħda li tħobb tieħu ri skju, għandha rieda soda speċ jalment meta jkollha xi viżjoni f’moħħha li tkun trid twet taq, tgħidha kif inhi, akkanita, kreattiva, ħabrieka, persisten ti, taf tkun rasha iebsa u de terminata li tilħaq kull għan li timmira għalih.

inkaljati kif ukoll dawk li mhu miex. Din hija l-unika sistema li tippermenti lil xi ħadd jid determina l-kwalità tal-kafè, jekk huwiex kafè ta’ speċjalità jew kummerċjali. Ħarsa ta’ fuq fuq lejn kif tiġi kklassifikata s-sistema tal-evalwazzjoni talkafè, il-proċess huwa ħafna iktar kumpless minn dan li ġej: Marka ta’ inqas minn 80 tindika li l-kafè mhux ta’ speċjalità. 8084.99 - Tajjeb ħafna, 85-89.99 –Eċċellenti u 90-100 - mill-ogħla kwalità. Din il-liċenzja profess jonali tikkonferixxi fuq il-pro fessjonisti l-ħiliet u l-għarfien

18.09.202222

Personalment ma kontx nim maġina li l-kafè fih ħafna studju warajh, iżda jekk tik kompara mal-istudju tal-inbid, imbagħad awtomatikament tgħaddilek minn rasek li t-tne jn jirrikjedu għarfien u eduka zzjoni.

Kitba ta’ RAMONA PORTELLI

Għandha 33 sena, u toqgħod fir-raħal bukoliku tal-Imġarr, Malta. Bħalissa impjegata ma’ kumpanija tal-iGaming. Il-pas satempi tagħha huma l-iv vjaġġar u l-crossfit training.

Il-kafè huwa frotta kumplessa

“Bażikament fl-industrija tal-kafè Q Arabica Grader hija l-ekwivalenti ta’ sommelier tal-inbid; ikunu professjonis ti liċenzjati sabiex jevalwaw il-kwalità tal-kafejiet kemm

“Iva, jiena Q Processor kwal ifikata fuq livell ġenerali. Għad baqagħli żewġ liċenzji oħra

Ta’ min jgħid ukoll li Dean dra kisbet it-titlu ta’ Q Arabica Grader tal-kafè, u hija l-unika Maltija u waħda minn 6,000 Q Arabica Graders li hawn fid-dinja. Tħobb taqra, tistud ja u tfittex dwar il-kafè. Ħallejt f’idejha sabiex telabora aktar.

Għandha passjoni liema bħalha għall-kafè, il-ħin liberu tagħha tiddedikah proprju għar-riċer ka dwar il-kafè u tfittex li tkat tar l-għarfien tagħha dwar id-dinja affaxxinanti tal-kafè.

ed. Fil-fatt, Deandra hija wkoll Q Processor - tifhem ix-xjenza tal-proċess tal-kafè, u tifforma parti minn madwar 700 persu na oħra f’dan il-grad madwar id-dinja.

Mhux hekk biss, bħalma fil-qasam tal-inbid hemm il-Wine Connoisseur, fil-qa sam tal-kafè hemm il-Q Ara bica Grader; it-tnejn iżommu liċenzja professjonali u fil-qa sam tagħhom ikunu kapaċi jagħtu skor lill-kwalità tal-kafè.

Qabel ma bdejt dan il-vjaġġ biex nitgħallem iktar dwar il-kafè, qatt ma kont inqisu bħala dixxiplina. Dak iż-żmien kont għadni ma naf xejn! Kif bdejt niskopri aktar, indunajt li l-kafè mhux dak li jiġi reklamat lilna fuq skala globali, imma lingwa affaxxinanti oħra

Għal Deandra, il-kafè huwa frotta kumplessa li bit-togħmi et tajbin tiegħu għandu jagħti pjaċir. Għandha passjoni għallkafè. Fil-fatt, għaliha l-kafè ak tar milli xarba, huwa lingwa. Ħallejt f’idejha sabiex telabora aktar.

sabiex wieħed ikun jista’ jeval wa l-kwalità tal-kafè fil-proċess ta’ tkabbir fl-għelieqi u l-im portazzjoni tiegħu sa ma jasal għandBiexil-konsumatur.wieħedjikseb din il-liċenzja, jeħtieġ li jgħaddi minn serje ta’ eżamijiet rig orużi li janalizzaw il-ħiliet tal-istudent, eżami diffiċli ħaf na. Il-Q Arabica Graders huma meħtieġa li jikkalibraw millġdid kull tliet snin sabiex iġed du l-liċenzji riċerki,tal-kafè,Apparentamenttagħhom”.fl-industrijahemmħafnastudjuubħalfl-istessfl-inbejj

“Qabel ma bdejt dan il-vjaġġ biex nitgħallem iktar dwar ilkafè, qatt ma kont inqisu bħala dixxiplina. Dak iż-żmien kont għadni ma naf xejn! Kif bdejt niskopri aktar, indunajt li l-kafè mhux dak li jiġi reklamat lilna fuq skala globali, imma ling wa affaxxinanti oħra. Lingwa speċjalizzata mħaddma minn dawk li jifhmuha, kemm jekk professjonisti u kemm jekk en tużjasti.Pereżempju fil-proċess li niggradwaw u nikklassifikaw, il-kwalità tal-kafè, nużaw ċer ti termini bħal konsistenza (body), kafè safi (clean cup), aro ma, fwieħa (fragrance), aċid

DEANDRA GAUCI L-UNIKA Q GRADER/AST (GĦALLIEMA) MALTIJA TAL-KAFÈ

Dan l-aħħar sirt naf b’per suna żagħżugħa li għandha in teress wieħed speċjali, litteral ment passjoni liema bħalha għall-kafè. Qed nirreferi għal Deandra Gauci.

ità (acidity) eċċ… Dawn huma biss ftit mill-kliem li nużaw biex nispjegaw dak li nkunu qegħdin inxommu u ntiegħmu jew inħossu. Min-naħa l-oħra, ħafna jużaw l-istess kliem biex jiddeskrivu l-kikkra kafè ta’ kuljum. Però, il-maġġor parti tan-nies huma tal-idea li kafè jista’ jkun biss qawwi jew ħafif u meta tistaqsihom biex jelab oraw, ma jkunux jafu kif jisp jegaw għaliex jaħsbu li hu qaw wi pereżempju, jew x’jagħmlu qawwi. Jekk ma nitgħallmux u ma nevolvux, inkunu des tinati li nibqgħu nafu ftit jew xejn dwar it-togħmiet. Xi wħud jaffaxxinaw irwieħhom bis-sbuħija tal-lingwi, jien sibt dik is-sbuħija fil-lingwa talkafè,” bdiet tgħidli Deandra.

tati wkoll għal min iħaddem u jkun jixtieq jipprovdi tagħlim dwar il-kafè lill-membri tal-is taff li jaħdmu fis-settur tasservizzi”.

nordnaw u nixorbu tazza kafè. Sfortunatament ħafna jaraw il-kafè biss bħala xarba. Natu ralment permezz tal-edukazz joni trid tbiddel il-mentalità ta’ kif inħarsu lejn il-kafè. Ħallejt f’idejha sabiex telabora aktar. “Dan ma japplikax għal kull wieħed u waħda minna għax mhux kulħadd għandu l-istess interessi, m’hemm xejn ħażin b’daqshekk.Ħafnanies m’għandhomx idea li l-kafè huwa proprju frotta u li bħala frotta, l-pro dott finali għandu jipprovdi togħmiet tajbin, pjaċevoli u sofistikata bħalma għandha tkun kull frotta jew tazza nbid tal-aqwa kwalità, speċjalment wara xi ikla tajba ġo ristorant sabiħ. Mingħajr dan kollu, l-esperjenza tkun waħda qar sa, għall-inqas hekk nemmen. Imma dan mhux kollox, it-tip ta’ servizz li jingħata għandu rwol importanti. Dak li jaħdem wara l-bar, li jkun qed jagħmel u jservi l-kafe, jeħtieġ li jifhem il-loġika, il-parametri li għand hom jitħaddmu sabiex wieħed jagħmel kafè perfett, u għandu jkollu għarfien profond dwar il-kafè nnifsu f’termini ta’ pro fil ta’ nkaljar (il-kulur), il-ħżin, il-kwalità, il-kitba ta’ fuq il-pa kkettIl-proċesseċċ.

Il-kafè għandu seħer ta’ mħabba fuqha

Li marret titgħallem kif tagħmel il-kafè kienet ħolma li saret realtà

08.11.202018.09.2022 23

l-istorja. Fil-fatt, joffru work shops u taħriġ f’dan ir-rigward. Ħallejt f’idejha sabiex telabora aktar dwar “L-edukazzjonidan. hija miftuħa għal kulħadd: għal dawk li jix tiequ jitgħallmu xi ħaġa ġdida, għal dawk li huma entużjasti tal-kafè, għal oħrajn li għand hom għarfien bażiku u li jixti equ jtejbu l-ħiliet tagħhom, u bla dubju, għall-professjonisti li għandhom interess kbir li jipprovdu l-aqwa lill-klijenti tagħhom.Il-korsijiet

“Meta esprimejt l-interess tiegħi ma’ xi wħud għall-eww el darba qabel ma bdejt dan ilvjaġġ ġejt litteralment miżgħu da b’kummenti u b’reazzjonijiet negattivi. ‘Dan il-vjaġġ tiegħek mhu ser iwasslek imkien, im bagħad hawn Malta’ (kumment pjuttost disprezzanti li aħna l-Maltin inħobbu nużawh ħaf na), ‘dan kollu flus fil-ħela’ eċċ… Dawn il-kummenti ta’ qtigħ il-qalb huma verament demo tivanti, speċjalment jekk int xi ħadd li tagħti kas x’jgħidu n-nies”.Kompliet tgħidli li llum il-ġurnata, s-sitwazzjoni ftit li xejn inbidlet. “Meta nipprova nqajjem is-suġġett, nirċievi ħafna reazzjonijiet dubjużi. ‘Int tistudja l-kafè?’ ‘Tistudja xiex, kif tagħmel espresso?’ ‘X’inhu l-punt?’ ‘X’beħsiebek tagħmel bih dan is-suġġett?’ ‘Jiġifieri affarijiet bħal dawn jeżistu?’ Imma naqla’ kummenti sbieħ ukoll, ħafna jgħiduli ‘ma kontx naf li dixxiplina bħal din teżisti, u tinstema’ verament interes santi’.Kull meta niltaqa’ ma’ xi ħadd li huwa ġenwinament interessat, ninfexx nispjegal hom il-kobor u l-kumplessità tal-kafè minn jeddi, u meta jkolli folla nies imxennqa biex jitgħallmu, nibda nara wċuħ iħarsu lejja mistagħġbin u mimlijin eċitament, joħolmu li jkunu parti minn din il-kultura. Minkejja dan kollu, nemmen li n-negattività li tintwera minn xi wħud għandha x’taqsam ħafna man-nuqqas ta’ għarfien dwar is-suġġett. Din nifhimha, mhux kulħadd jixtieq ikun par ti minn din il-kultura.

“L-istudju tal-kafè jaf ikun ta’ qtigħ il-qalb, speċjalment għax jirrikjedi ħafna vjaġġar ’l hawn u ’l hemm minn pajjiż għal ieħor. Madanakollu, inħoss li l-kafè għandu seħer ta’ mħab ba fuqi. M’għandniex xi ngħidu, wieħed jeħtieġ li jkollu passjoni kbira għal dan is-suġġett! Jien iffissata fuq dak kollu li għan du x’jaqsam mal-kafè, u kull darba li nwiegħed lili nnifsi li ħa nieħu pawża mill-istudju, dejjem nispiċċa mmur kontra kelmti,” stqarret miegħi.

Marret Amsterdam u ma kell ha idea ta’ xejn. Hemm bdiet taffaxxina ruħha bis-set up ta’ dinApplikatl-iskola. għall-kors u l-in teress fiha beda jikber ma’ kull ġurnata li kienet tinsab hemm. Bdiet taffaxxina ruħha tant li poġġiet għall-eżami. U minn eżami wieħed spiċċat tagħmel eżamijiet oħrajn. Issa ilha tmien snin tielgħa u nież

Deandra tisħaq li bħala poplu għad hemm ħafna x’nit għallmu nagħrfu meta qed

Finalment,professjonali”.Deandra ħalliet messaġġ għall-qarrejja ta’ din il-gazzetta. “Azzarda oħlom u aħdem għal dak li trid twettaq, irrispettivament minn dak li jaħsbu jew jgħidu n-nies. Mhux kulħadd ser ikun miegħek waqt dan il-vjaġġ u ma fiha xejn ħażin b’daqshekk, wara kollox, kulħadd differenti. Ħejji ruħek dejjem għat-tagħlim u għall-bidla, l-edukazzjoni hija baħar infinit, m’għandhiex żmien. Taf kemm taf, dejjem hemm xi ħaġa ġdida x’tiskopri,” temmet tgħidli.

Bħal f’kollox taf kemm taf, qatt ma taf biżżejjed. Għal Deandra li tmur titgħallem kif tagħmel il-kafè kienet ħolma li saret re altà. L-imħabba lejn il-kafè ġiet minn ommha li kienet u għadha tħobb tmur iddur tieħu l-kafè. Il-linja tagħha qatt ma kienet li tibda tistudja l-kafè. Kienet marret Amsterdam għax riedet tiftaħ ħanut tal-kafè f’Malta. Riedet taġġorna lilha nnifisha dwar il-kafè. L-idea kienet li tit għallem topera magna tal-kafè.

jaf imur żmerċ, anke jekk ikollok xelta ta’ kaf ejiet sofistikati li jiswew ħaf na flus, il-Barista jaf jgħin jew jeqred il-prodott finali: l-ilma, it-tħin, il-proporzjon, l-użin, is-sinkronizzazzjoni, il-proċess ta’ estrazzjoni, l-importanza tal-indafa eċċ... iridu jiġu kkun sidrati. L-estrazzjoni tal-kafè mhix kwistjoni ta’ x’naħseb jien jew dak li ġie mgħoddi lili minn ġenerazzjonijiet għal oħra.

Meta l-klijenti jilmen taw dwar il-kwalità tal-kafè tagħhom, il-baristas jafu jip provdu spjegazzjoni loġika u raġonevoli dwar x’seta’ mar ħażin? Jistgħu jagħtu spjegazz joni xierqa? Spiss jiġri li l-klijent ikollu jabbasta b’xi ma nafx, jew ħarsa ċassa mingħand dak li jkun qiegħed iservi. Biex nittej bu, irridu nitgħallmu u dan jid dependi fuq kemm min iħad dem lest li jħeġġeġ u jqanqal ix-xewqa għat-tagħlim fl-imp jegati tiegħu. Hemm ħafna kotba u informazzjoni online li wieħed jista’ jikkonsulta, anke jekk ma jkunx hemm servizzi ta’ taħriġ

tagħna huma mfasslin sabiex jolqtu lil kull min jixtieq ikollu l-ħanut talkafè tiegħu u li ġenwinament jixtiequ jħarrġu lill-membri tal-istaff tagħhom. Noffru wkoll programm ta’ taħriġ fil-ħiliet tal-kafè għal dawk li jixtiequ jiksbu ċertifikat li jiġi rikonoxxut globalment millSCA (Speciality Coffee Associ ation). Bħalissa għaddejjin bi pjanijiet biex inkomplu nfasslu l-programmi edukattivi tagħ na, u dawn ser jinkludu wkoll sessjonijiet tat-Team Building bil-għan li jipprovdu element ta’ gost imma fl-istess ħin il-parteċipanti jkunu qegħdin jitgħallmu xi ħaġa ġdida. Dawn is-sessjonijiet ser ikunu addat

Li tintroduċi suġġett li huwa relattivament ġdid hawn Mal ta hija xi ħaġa verament iebsa, imma fl-istess ħin, jekk ħadd ma jipprova jew jekk ħadd mhu lest jieħu r-riskju, kif qatt nist għu ntejbu l-livell ta’ edukazz joni fis-settur tas-servizzi? Kif qatt nistgħu aħna, bħala nazz jon nevolvu?

Minbarra dan kollu, Dean dra għandha wkoll il-liċenzja li tgħallem il-kafè, rwol hekk imsejjaħ bħala AST (Authorised Speciality Coffee Association Trainer). L-edukazzjoni mar buta mal-kafè hija limitata, u għalhekk iffurmat istituzzjoni edukattiva f’din l-industrija bl-isem ta’ COFFEE&strang ers. Fil-kafè jidħlu l-aspetti ta’ xjenza, taħlit kimiku magħmul minn dixxiplini differenti li jin kludu x-xjenza, il-matemati ka, il-ġeografija, l-inġinerija u

la tistudja u titgħallem il-kafè. L-istudji tagħha mhux ser ji eqfu hawn għax qed tippjana li tagħmel Masters Degree in Coffee Economics and Science.

x’nikseb biex nilħaq il-livell ta’ esperta. Qed nippjana li nagħmel dan aktar ’il quddi em. Imma bażikament Q Pro cessor Generalist tirreferi għal xi ħadd li għandu l-abbiltà li jifhem l-impatt tal-meto di ta’ proċessar fuq il-kimika tal-kafè, l-impatt li jħalli l-ip proċesar tal-kafè fuq il-kwal ità tiegħu, il-fermentazzjoni u t-tnixxif tal-kafè, u kif dawn iħallu impatt fuq il-kwalità tar-riżultat finali. Il-Q Proces sor Generalist jindirizza wkoll l-isfidi fl-industrija u l-futur tal-ipproċessar: kwistjonijiet li jirrigwardaw it-tisħin globali, it-tniġġis tal-ilma, sfidi soċjali u ta’ sostenibbiltà. Din hija per spettiva msejsa fuq ix-xjenza”.

18.09.202224

Liema post kiseb pajjiżna fl-Unjoni Ewropea rigward il-kuntentizza fl-għoti tas-servizzi pubbliċi? Tweġiba:

L-inumanità tidher ukoll f’dawk in-nies li jagħlqu għajnejhom għall-għawġ fuq il-bniedem; min jonqos milli jiddefendi (jekk ikun jista’) l-umanità maħqura, xorta jkun ħati ta’ inumanità. Ma rridu ebda gwer ra biex tfakkarna fuq l-inumanità tal-bniedem fuq il-bniedem. Dan werieh tajjeb ħafna Charlie Chaplin (1889-1977) bil-karattru tiegħu ta’ The Tramp fil-films silenzjużi tiegħu.

Fuq l-art Maltija smajna b’mewt ta’ ħabsin li kienu taħt idejn il-pulizija, nies mixħutin fil-faqar, oħra jn imkeċċija minn djarhom minħabba kirjiet għol jin, abbużi sesswali minn membri tal-kleru u minn għalliema, qligħ mill-qerda taż-żgħażagħ minħabba d-drogi, ħruq ta’ stamperiji b’ideat politiċi differenti, korruzzjoni tas-setgħan, inġustizzji, telfien ta’ impjieg minħabba l-għira, u qtil ta’ ġurnalista li kixfet il-ver ità. U fil-ġrajja letterarja tagħna nsibu lil Ġużè Galea (1901-1978) li jinqeda fir-rumanz tiegħu San Ġwann bl-istrumenti tat-tortura tal-Inkwiżizzjoni: il-kaval lett, l-inħasa taż-żejt jagħli, u s-sliesel irqaq tal-ħadid. Ir-rumanz iġegħelna nħossu li mhix ħaġa ħafifa tifhem qalb il-bniedem.

reċensjoni tal-ktieb

KIF BNIEDEM IKUN KELB MA’ BNIEDEM IEĦOR

It-torturi ma jieqfu qatt. L-inumanità minn bnied em fuq bniedem mhix xi ħaġa tal-imgħoddi. Insibu ha fi żmienna wkoll. Min jista’ jwaqqafha din l-inu manità?Il-kefrija

Ġemma’ l-kupuni ta’ ħames ġimgħat wara xulxin kif ukoll wieġeb il-mistoqsija marbuta mal-aħbarijiet. Ibgħathom f’daqqa lil: KOMPETIZZJONI €100, KullĦadd, ONE Complex, A 28 B, Industrial Estate, Il-Marsa MRS 3000

NumruIsem: tat-telefown: Indirizz:

Ibagħtu r-risposta tagħkom lil: Kompetizzjoni Ktieb, KullĦadd, ONE Complex A 28B, Industrial Estate, il-Marsa MRS 3000, u tidħlu biċ-ċans li tirbħu l-ktieb BELGĦA TE. Ir-rebbieħ jitħabbar nhar il-Ħadd 25 ta’ Settembru. Ir-rebbieħa huma mitluba jiġbru l-ktieb mill-ONE Complex, il-Marsa, billi jippreżentaw il-karta tal-identità, flimkien mal-ittra li se tintbagħtilhom minn din il-gazzetta, mit-Tlieta sal-Ġimgħa bejn id-09.00 u s-13.00, u s-Sibt bejn il-11.00 u l-16.00, festi pubbliċi esklużi. Intant, ir-rebbieħ ta’ SEBA’ KOTBA huwa:

Mistoqsija: X’qed jipprova jurina Paul P.Borg f’dan ir-rumanz?

M. MALLIA SCICLUNA - QORMI

04

sadistika jew vjolenti narawha wkoll ak tar qribna fiż-żmien. Matul is-seklu 20 u wara kien hemm massakri sħaħ. Bejn l-1915 u l-1916 l-invażuri ddeportaw bil-forza l-biċċa l-kbira tal-popolazzjoni Armenjana u fil-proċess qatlu mal-miljun minnhom. Bejn l-1914 u l-1926, minħabba r-revoluzzjoni Rus sa nqatlu mal-14-il miljun pajżan. Fit-Tieni Gwerra Dinjija kien hemm il-massakru ta’ sitt miljun Lhudi

taħt Hitler. Mill-1949 sal-1958 fiċ-Ċina nqerdu mat-30 miljun ruħ f’kampanji politiċi ta’ likwidazzjoni. Im bagħad ġew l-apartheid, it-torturi moderni b’xokki jiet qawwijin tal-elettriku, l-għajbien ta’ nies wara li jiġu arrestati (u qatt ma jerġgħu jidhru), moħqrija ta’ priġunieri politiċi, oppressjoni ta’ ġnus (Biafra), ċħid ta’ drittijiet umani. L-attakki terroristiċi u l-bombi suwiċidali tal-Al Qaeda u t-terroriżmu organizzat talISIS mimli videos ta’ qtugħ ta’ rjus ta’ nies (kemm ta’ suldati u kemm ta’ pajżani – ġurnalisti u ħaddiema) u ta’ aħbarijiet kollha abbużi ta’ drittijiet umani, ġenoċ idju, war crimes, u knis etniku. Fil-ħabi taċ-ċelel tal-ħabs il-moħqrija għadha tiġi pprattikata spiss, b’metodi sofistikati li ma jħallu ebda ħjiel ta’ eviden za: torturi li ma jmerrkux. Il-kunċett ta’ mass graves (jew mass burials) daħal fil-politika barranija.

BELGĦA TE

F’dan ir-rumanz, Belgħa Te: Kif Bniedem Ikun Kelb ma’ Bniedem Ieħor irridu nifhmu kemxejn x’qed jip prova jagħmel Paul P.Borg. Qed juri kif iġġib ruħha l-umanità fid-dramm tal-ħajja, b’mod partikulari kemm bniedem jaf ikun kattiv ma’ bniedem ieħor. Għalih il-maħqur isir bniedem-poeżija tat-tiġrib ta’ wġigħ, tal-kefrija, u ta’ għafis u diqa tal-qalb. Mill-bidu jibda jħassibna dan ir-rumanz. Is-sottoti tlu (Kif Bniedem Ikun Kelb ma’ Bniedem Ieħor) jurina l-imġiba ħarxa li xi wħud iwettqu fuq għajrhom. Iġibli quddiem għajnejja l-frażi “man’s inhumanity to man” meħuda mill-poeżija ta’ Robert Burns (1759-1796) Man was Made to Mourn: A Dirge. L-inumanità tal-bnied em għall-bniedem (li tieħu ħafna xejriet differenti) hija tema serja ħafna u depressanti li nsibuha bosta drabi fil-ġrajja tal-umanità. Ngħidu aħna, il-fdalijiet tal-bniedem bikri juru kefrija ħarxa; l-Assirjani kienu jaqbdu l-priġunieri tal-gwerra u jniffduhom b’arb li miż-żaqq għal sidirhom; ir-Rumani l-ewwel kienu jifflaġellaw lill-kriminali mbagħad isammruhom fuq salib u jħalluhom imutu bil-mod; l-Azteks tal-Messiku kienu jagħmlu sagrifiċċji umani lill-allat tagħhom bil li jċarrtu l-qlub tal-vittmi ħajjin tagħhom; l-Inkwiżizz joni Spanjola kellha kantini ta’ torturi u kienet taħraq l-eretiċi. Xi statwi tal-qaddisin martri u l-kurċifiss ju runa xi xejriet ta’ din l-inumanità.

It-tienitneħħew.vittma

It-tielet u l-aħħar vittma kienet Shirley Williams, li nstabet xahar wara s-sejba tal-katavru ta’ Peter son. Williams instabet bla ħajja ħde jn bankina qrib skola tal-primar ja. Williams kellha diversi tbenġil f’wiċċha, imneħirha miksur u kell ha wkoll tir ta’ arma tan-nar f’ra sha. Waqt l-awtopsja, l-eżaminatur mediku reġa’ sab li din il-vittma

tneħħewlha għajnejha.

Il-pulizija bdew jistaqsu lill-pros tituti għal tagħrif dwar il-vittmi u waħda minnhom semmiet lil Al bright. Il-pulizija sabuh u arrestawh fit-22 ta’ Marzu tal-1991. Waqt tfit txija fid-dar tiegħu, il-pulizija sabu xfafar li jintużaw fil-kirurġija u kot ba fuq qattiela tal-massa. Tfittxija fit-trakk tiegħu wasslet ukoll għal sejba ta’ evidenza forensika li wriet li kellu kuntatt mal-vittmi fil-vettu ra tiegħu. Minkejja dawn is-sejbiet, il-pulizija ma sabux l-arma tan-nar li ntużat fl-omiċidji u lanqas ma sabu għajnejn il-vittmi.

Il-ġuri ta’ Albright beda fit-13 ta’ Diċembru tal-1991 fejn ġie mixli bilqtil tat-tliet vittmi iżda nstab ħati biss bil-qtil ta’ Williams, peress li fuq ix-xena tad-delitt instab xi xagħar minn tiegħu. Albright weħel għomru l-ħabs u miet fit-22 ta’ Awwissu tal2020 fl-età ta’ 87 sena.

Tfittxija fit-trakk tiegħu wasslet ukoll għal sejba ta’ evidenza forensika li wriet li kellu kuntatt addottiviCharlesfil-vetturamal-vittmitiegħuAlbrightflimkienmal-ġenituritiegħu,FreduDelle

sena. Hu nstab ħati għal dan ir-reat u reġa’ tpoġġa taħt ordni ta’ super viżjoni. Albright qal li kien innoċenti iżda ammetta għar-reat biex jevita ħafna “ġenn”. Erba’ snin wara, Al bright iltaqa’ ma’ waħda mara li kien jisimha Dixie. Hu stedinha biex tmur tgħix miegħu u Dixie spiċċat tħal laslu l-kontijiet u tagħtih il-flus biex jgħaddi.Mid-dehra, Albright kien iqas sam il-gazzetti kull filgħodu lin-nies tal-lokal iżda kien jagħmel hekk biex iżur il-prostituti mingħajr ma tindu na Dixie.

Hekk kif ħareġ mill-ħabs, Albright daħal jistudja fl-Arkansas State Teachers College fejn kompla fuq l-istudji premediċi. Hu spiċċa tkeċċa mill-kulleġġ wara li nstab b’oġġet ti misruqin fil-pussess tiegħu iżda ma tressaqx il-qorti. Peress li ma setax ikompli jistudja, Albright ser aq dokumenti tal-gradi tal-Baċelle rat u tal-Masters tal-kulleġġ, niżżel ismu u ffalsifika l-firem. Permezz tagħhom, Albright beda jaħdem f’kulleġġ u beda anke joħroġ ċekkiji et foloz. Hekk kif inqabad b’dan l-in gann, Albright tpoġġa taħt ordni ta’ superviżjoni.Fl-1954,Albright iżżewweġ lil Bet tye Nestor u flimkien kellhom tifla. Huma sseparaw fl-1965 u ddivorz jaw fl-1974. Wara li ma baqax malmara, Albright seraq oġġetti li kienu jiswew mijiet ta’ dollari minn ħanut u ta’ dan l-att kriminali weħel sente jn ħabs iżda skonta biss ftit inqas minn sitt xhur. Hekk kif ħareġ millħabs, Albright għamel ħbieb malġirien u saħansitra beda jieħu ħsieb it-tfalFl-1981,tagħhom.waqt li kien qed iżur xi ħbieb tiegħu, hu abbuża sesswal ment minn binthom, li kellha 14-il

Charles Albright kien jaqla’ għajnejn il-vittmi tiegħu

L-arrest u l-ġuri

Charles Fredrick Albright twieled fl-10 ta’ Awwissu tal-1933 f’Ama rillo, f’Texas, fl-Istati Uniti. Hu ġie addottat meta kellu tliet ġimgħat minn orfanatrofju minn Fred u Del le Albright. Ommu kienet għalliema fi skola u għenitu ħafna fil-vjaġġ edukattiv tiegħu. Meta tfarfar, Al bright ingħata pistola bħala rigal u biha kien joqtol annimali żgħar, bħal fniek u għasafar. Ommu kienet tgħinu jibbalzmahom u dan wasslu biex jinteressa ruħu fit-tassidermi ja.Meta

Charles Fredrick Albright kien qattiel tal-massa Amerikan li kien magħruf bħala ‘The Eyeball Killer’ għax kien jaqla’ għajnejn il-vittmi tiegħu. Bejn l-1990 u l-1991, Albright qatel tliet nisa iżda nstab ħati għall-qtil ta’ waħda minnhom biss minħabba nuqqas ta’ evidenza konkreta. Hu weħel għomru l-ħabs fit-taqsima psikjatrika tal-John Montford Psy chiatric Unit f’Lubbock, f’Texas. Al bright miet fl-età ta’ 87 sena fil-West Texas Regional Medical Facility.

kienet Susan Beth Peterson ta’ 27 sena, li nstabet fl-ist ess triq li nstabet fiha Pratt. Peter son instabet fl-10 ta’ Frar tal-1991 bi tliet tiri ta’ arma tan-nar – wieħed f’sidirha, ieħor fi ġbinha u ieħor fuq wara ta’ rasha. Waqt l-awtopsja, l-eżaminatur mediku ntebaħ li anke Peterson kellha għajnejha mneħħi ja. Għall-pulizija dan kien ifisser li l-qattiel ta’ Peterson kien l-istess wieħed ta’ Pratt.

Il-vittmi

18.09.2022 25

Il-vittmi ta’ Albright kienu tliet nisa li kienu jaħdmu bħala prostitu ti. L-ewwel vittma kienet Mary Lou Pratt ta’ 33 sena, li kienet taħdem fl-akkwata magħrufa bħala Oak Cliff f’Dallas. Hi nstabet mejta fit-13 ta’ Diċembru tal-1990 b’tir ta’ arma tannar fuq wara ta’ rasha u b’diversi marki fuq ġisimha. Waqt l-awtops

THE EYEBALL KILLER

Min kien Charles Albright?

kellu biss 13-il sena, Albright ġie arrestat u mixli b’attakk gravi waqt waħda mis-serqiet li kien wet taq. Sentejn wara, Albright inkiteb fin-North Texas University fejn wera interess fit-taħriġ għal tabib u kirur gu. Hu beda t-taħriġ premediku iżda ma rnexxilux ilestih. Fl-età ta’ 16-il sena, il-pulizija qabduh jisraq u ar mat bi tliet armi tan-nar, u ta’ dan ir-reat weħel sena ħabs.

ja, l-eżaminatur mediku rrapporta li l-vittma kellha għajnejha mneħħi ja u min neħħiehom kien midħla tal-kirurġija minħabba l-preċiżjoni ta’ kif

Kitba ta’ STEPHANIE CACCIATTOLO

ittra fiha valur, uħud mill-valuri huma diġà mpoġġija. Uża dawn il-ħjilijiet biex issib il-kumplament tal-valuri tal-ittri. 25191371 221610426201482 2317115211593 2418126

18.09.202226 GĦAQQAD IL-KAXXI

Jekk f’waħda mill-kaxxi hemm valur ta’ 10, trid tgħaqqad 10 kaxxi żgħar li jridu jkunu jmissu ma’ xulxin u f’forma ta’ kaxxa jew rettanglu. Ilkaxxi kollha jridu jintużaw u kaxxa tista’ tintuża darba biss. In-numru huwa indikazzjoni tat-total ta’ kaxxi żgħar u mhux neċessarjament juri minn fejn għandha tibda l-kaxxa.

SIB IL-VALUR

Kull

Għaqqad skont kemm hu l-valur li hemm fil-kaxxi.

Eżempju:

18.09.2022 27 452TISLIBA MIMDUDIN: 1.Kutra, 4.Ajru, 7.La, 9,12 wieqfa. Rajtu, 10.Tberik, 12.Tirana, 16,23. Tmunier, 18,22.Unite, 19.Rit, 20.Aħ dar, 24.Aroma WEQFIN: 1,11.Karrotti, 2,5.Tajjar, 3,21 mim duda. Altari, 6.UAK, 8.Abbanduna, 13.Ruħ, 14.Arrigo, 15.Statwa, 17.Mur, 21.Ann SOLUZZJONI TAL-AĦĦAR TISLIBA SUDOKU SPONSORJATA MINN WELLA Irbaħ shampoo u conditioner tad-ditta Wella. Aqta’ din il-logħba u ibgħatha lil: KOMPETIZZJONI WELLA, KullĦadd, ONE Complex, A 28 B, Industrial Estate, Il-Marsa MRS 3000 D. BALDACCHINO - MOSTA Indirizz:Isem: WEQFIN: 1. Raqqad? (6) 2,22. l-UniversitàImexxi (6) 3. Nofs ħaġġar (3) 5,21M Preċiż (6) 6,11. Plural ta’ brimba (5) 8. Jilagħbu bihom it-tfal (9) 11. Ara 6 12,23. Kunjom (6) 13. Ibigħ l-alkoħol (3) 14. Ikun finanzjarjaf’pożizzjoni ħażina (6) 15. Joqtol ħafna nies (6) 17. Ara 7 21. Nimxu fuqha (3) 22. Ara 2 MIMDUDIN: 1. Miftuħ kompletament (5) 4. domestikuAnnimal (4) 7,17. Ibigħ il-proprjetà (5) 9,18. Mhux avukat (5) 10. Iservu f’xi ġuri (6) 12. fil-quddiesaJgħin (6) 16. Stazzjon tat-tv Malti (3) 18. Ara 9 19. Ajk (3) 20. Tkun kannolf’xi(5) 21. Ara 5 23. Ara 12 Wieqfa 24. Mhux inaqqsu (5) Bi 3 NUMRI 090078102118225226245285298323352354385454 466554847852888911951987 B’4 NUMRI 03031004112711591255 450333652037192213313710414444984540517754816511651472537456 80347848760174577742775281328225853187458934958595979749 B’5 NUMRI 394222277610234374155412171007 B’6 NUMRI 822778179037144697551472 Bi 8 NUMRI 1755823964178615

Waqt li indirizza lil dan l-ogħ la forum tal-amministrazzjoni pubblika nhar il-Ġimgħa stess ġie ppubblikat id-Dokument ta’ Qabel il-Baġit li jixhed l-istess viżjoni nazzjonali, xprunata fuq il-fatti mill-aktar pożittivi li jir riżultaw fl-oqsma ewlenin talħajja fil-gżejjer tagħna.

rista, daqskemm ma jistax jagħti l-lezzjonijiet għal min hu mħajjar li ’l quddiem jidħol fil-politika biex jagħti kontribut għat-titjibBl-esperjenzitas-soċjetà.qarsa ta’ qabel is-sena 2013, l-unika tagħlima li ħadna lkoll hi kif tkun l-agħar forma ta’ politika ta’ awsterità, simili għal dik li wkoll qed iduqu llum stati oħrajn madwarna, li għażlu (jew kienu kostretti jagħżlu) din it-triq antisoċjali.

“Il-manifest ‘Malta Flimkien’ ingħata l-fiduċja mill-poplu u aħna lkoll, fir-rwol diferenti li għandna fil-Gvern, irridu naħd mu biex dan il-programm ta’ ħidma tagħna jitwettaq kollu kemm hu.” Kliem indirizzat di rett lis-Segretarji Permanenti fi ħdan il-Ministeri mill-Prim Ministru Robert Abela nnifsu fid-determinazzjoni tiegħu u tal-amministrazzjoni li jmexxi biex pajjiżna u l-poplu jkomp lu fit-triq prospera li qabdu sa mill-2013, mhux l-inqas l-aħħar snin tal-agħar żminijiet fi kważi ċentinarju sħiħ.

huma meqjusin bħala l-muturi tal-ekonomijaIċ-ċirkostanziEwropea.tal-lum niżżlu ruxxmata ġganti għarkupptej hom, qed ifaqqru l-miljuni filkontinent Ewropew, waqt li di versi gvernijiet m’għandhomx idea kif se jifrankaw il-piżijiet kbar minn fuq dahar iċ-ċittadi ni u n-negozji tagħhom. Storja għalkollox diferenti f’Malta! B’qafas diġà b’saħħtu, li kien ilu jinbena mill-bid la amministrattiva disa’ snin ilu, inizjattivi immedjati li jip proteġu lil kulħadd u l-għaqal dwar x’tip ta’ għajnuna għand ha tingħata, akkumpanjati fuq kollox bl-akbar ruħ soċjali, il lum isostnu r-riżultati mill-iż jed inkoraġġanti ta’ pajjiżna – nuqqas ta’ qgħad u tnaqqis fil-faqar inġenerali, irkupru sod mill-pandemija u tkabbir ekonomiku mill-aqwa, l-inqas għoli tal-ħajja u għajnuniet kbar diretti, eċċ., eċċ.

Din hi l-unika rotta li Gvern Laburista ħalef li ma jiħux, kif iddikjarat mill-Ministru għall-Finanzi Clyde Caruana stess fil-preżentazzjoni tiegħu għad-dokument li jantiċipa d-diskors tiegħu tal-Baġit fi ftit ġimgħat oħra. Baġit ieħor bla taxxi, b’miżuri li jwieżnu liż-żgħir u LE kbira għall-aws terità.Għaldaqstant, kellu mitt elf raġun il-Prim Ministru li jispje ga li l-messaġġ ta’ għaqal u pri joritajiet f’ġieħ l-istabbiltà u s-sostenibbiltà mhux se jfissru tnaqqis fir-ritmu tal-ħidma talGvern, li għandu pjan ċar biex jibqa’ jsostni lin-nies frott l-in vestiment u t-tkabbir ekono miku li għadna nesperjenzaw.

2818.09.2022

Editorjal

VIŻJONI MNISSLA MILL-FATTI

Kif jaf kulħadd, din is-sit wazzjoni diferenti f’pajjiżna hi biss riżultat tal-Partit Laburista fil-Gvern.Jiġifieri l-fiduċja espressa mill-poplu fil-Gvern anke flaħħar stħarriġ tal-Ewrobaro

L-unika triq li Gvern Laburista ħalef li ma jiħux hi dik tal-awsterità – kif qed jesperjenzaw pajjiżi oħrajn illum u kif doqna qabel l-2013. Il-ħidma taħt Robert Abela mhix se tnaqqas mir-ritmu fil-pjan ċar biex jibqgħu jiġu sostnuti n-nies

Ċifri, li mhux biss jiġġusti fikaw l-għażla tal-maġġoran za assoluta tal-poplu li jafda fil-Partit Laburista biex jibqa’ jmexxih bl-aħjar mod possibb li, kif esperjenzat fl-aħħar disa’ snin, iżda wkoll iġibu l-għira ta’ għadd ta’ pajjiżi, inklużi dawk li

metru, ippubblikat ġimgħa ilu, ma kienet ir-riżultat tal-ebda kumbinazzjoni. Din il-fiduċja, l-aqwa waħda mindu beda jsir dan l-eżerċizzju fostna u d-dop pju tal-medja Ewropea jew ta’ dak li kien igawdi l-aħħar Gvern Nazzjonalista, tikkonfer ma kif, minkejja ċ-ċirkostanzi, iċ-ċittadini għandhom fehma ċara dwar min jista’ jmexxihom l-aħjar.Ħaddieħor jista’ jitqanna biss b’Kap li lanqas jista’ jsib irkaptu tad-“Dar” tiegħu stess, waqt li qed imexxi Partit, li jista’ jgħid biss li jeżisti. Aħseb u ara kemm jista’ jofri xi spalla lil kull min jgħix f’pajjiżna, kemmil €1,700 fis-sena jista’ jifranka lill-familji, kemm-il benefiċċju jista’ jalloka għal dawk l-aktar vulnerabbli, kemm-il miżu ra jista’ jofri lin-negozji biex jgħinhom iqumu fuq saqajhom, kemm-il investiment jista’ jat tira lejn xtutna jew kemm-il elf impjieg kapaċi joħloq, fost oħrajn.Bħall-predeċessuri tiegħu, inkluż meta ġew ittestjati fil-po ter, Bernard Grech hu pprovat issa li ma jista’ jofri l-ebda al ternattiva għat-tmexxija Labu