KullHadd_17.07.2016

INTERVISTA MALMINISTRU EVARIST BARTOLO

Ara paġni 8 u 9

www.kullhadd.com Il-Ħadd, 17 ta’ Lulju, 2016

Ħarġa Nru 1,201 Prezz €1

JAQSMU BĦAL AĦWA

• L-AĦWA SAID JAGĦTU X-XOGĦOL LIL XULXIN FIN-NADUR • AĠIR LI JQAJJEM MISTOQSIJIET TA’ ETIKA U GOVERNANZA Il-Kunsill Lokali tan-Nadur ra sindku wieħed wara l-ieħor mill-familja ta’ Chris Said, u minn dokumenti li għandna f ’idejna jirriżulta li Tal-Ganga – kif inhuma magħrufa n-Nadur – ma kienu jiddejqu xejn jieħdu ħsieb xulxin.

Dan għax f ’dak li huwa każ ġdid li qed iqajjem mistoqsijiet kbar jirriżulta li kien hemm numru ta’ xogħlijiet tal-Kunsill Lokali li marru għand ieħor mill-aħwa tal-familja. Dak li minflok daħal fil-politika, għażel li jdawwar lira bil-kostruzzjoni u f ’kontroversja nqabad mhux darba u tnejn.

Illum il-gazzetta KullĦadd tista’ tiżvela kif f ’perjodu qasir analizzat li Peter Paul Said ingħata iktar minn 139 biċċa xogħol mill-Kunsilli Lokali li kienu jmexxu ħutu Charles Said u Edward Said.

Ara paġna 7

SINDKU TAL-PN IPPROVA JEVITA L-KASTIG WARA LI SAQ XURBAN

paġna 3 >

ESPERT BARRANI JFAĦĦAR IL-GARANZIJA GĦAŻ-ŻGĦAŻAGĦ

IMĦASSBA B’LI SEĦĦ FIT-TURKIJA

Riċerkatur ta’ fondazzjoni Ewropea li dan l-aħħar ippubblikat studju dettaljat dwar iż-żgħażagħ, b’attenzjoni partikolari dawk li mhumiex fl-edukazzjoni, impjieg jew taħriġ, tkellem dwar passi bla preċedent li ħadet Malta. F’intervista ma’ Liam Gauci, Massimilano Mascherini mill-Fondazzjoni Eurofound qal li Malta kienet l-uniku pajjiż li għamlet ċensiment fost dan it-tip ta’ żgħażagħ u nnota s-suċċess tal-Garanzija għaż-Żgħażagħ.

Fuq kollox tenna: “Il-prestazzjoni ta’ Malta fil-qasam taxxogħol fost iż-żgħażagħ hija tajba ħafna meta mqabbla ma’ dik ta’ pajjiżi oħra Ewropej.”

Ara paġna 5

Il-komunità internazzjonali hija mħassba b’dak li seħħ fit-Turkija bejn il-lejl tal-Ġimgħa u s-Sibt, fejn sar attentat ta’ kolp ta’ stat fuq il-Gvern elett demokratikament. Dan ittħassib huwa rifless f ’dan ir-ritratt li ttieħed il-Mongolja fejn mexxejja minn madwar id-dinja kienu qed jiltaqgħu għas-summit tal-ASEM. Il-mexxejja Ewropej dlonk inġabru qaqoċċa biex joħorġu bl-ewwel reazzjonijiet għal dak li seħħ fil-pajjiż li għandu applikazzjoni biex jissieħeb fl-Unjoni Ewropea. F’din it-taħdita spontanja ħadu sehem il-President tal-Kunsill Ewropew Donald Tuks, il-Kanċillier talĠermanja Angela Merkel, il-Prim Ministru tal-Estonja Taavi Rovias, dak tal-Olanda, u l-Prim Ministru ta’ pajjiżna Joseph Muscat, li jidher fiċ-ċentru tar-ritratt u d-diskussjoni.

Ara paġna 6

L-EKS-SPEAKER ANTON TABONE DWAR IL-LIĠI TAL-ISTANDARDS: SE TGĦOLLI L-PROFIL TAL-PARLAMENT

Ara paġni 10 u 11

02 17|07|2016

kullhadd.com

LOKALI

L-OPPOŻIZZJONI TINĦEBA DWAR IL-MORNING AFTER PILL UKOLL • JGĦIDU LI JRIDU DOKUMENT DWAR FATTI MAGĦRUFA GLEN FALZON tipprova ssib ix-xagħra flglen@kullhadd.com għaġina meta għandha l-opportunità kollha li tistaqsi, Mill-mument li l-Fondazzjoni titkellem, tikkummenta u għad-Drittijiet tan-Nisa fetħet tikkonsulta fuq dak li trid fuq protest ġudizzjarju kontra din il-kwistjoni partikolari l-Istat li permezz tiegħu qed mal-awtorità kompetenti. titlob il-pillola kontraċettiva ta’ emerġenza, magħrufa L-Awtorità lesta tiddiskuti aħjar bħala l-morning after pill (MAP) tkun tista’ tinbiegħ, id- Intant, din il-gazzetta għamlet dibattitu pubbliku ma naqasx kuntatt ukoll maċ-Chairman u mhux b’inqas fost il-politiċi tal-Awtorità Maltija dwar taż-żewġ partiti. il-Mediċini, il-Professur Bħalma għamel fil-kwistjoni Anthony Serracino Inglott, li tal-unjoni ċivili fil-Parlament, kkonferma li hu personalment il-Partit Nazzjonalista (PN) offra lill-Oppożizzjoni, kif għażel li jerġa’ jaħsel idejh offra lil kull min jixtieq li fuq din il-kwistjoni tant li jrid jisma’ jew jiddiskuti, biex sostna li mhuwiex fil-kompitu tersaq ’il quddiem u tistaqsi tiegħu li jiddeċiedi jekk il- dak li trid fuq din il-kwistjoni MAP għandhiex tinbiegħ jew tal-MAP, fejn ir-risposta li le, iżda huwa fil-kompitu tal- ngħatatlu hija waħda identika awtoritajiet tal-Gvern, f ’dan għal dik li qalulna s-sorsi li il-każ l-Awtorità Maltija dwar tkellmu magħna. il-Mediċini.

“L-Oppożizzjoni qalet li Madankollu, sorsi infurmati f ’dan l-istadju tixtieq li jkun qrib il-Ministeru tad-Djalogu hemm dokument qasir għax Soċjali, l-Affarijiet tal- din hija l-proċedura li jixtiequ Konsumatur u l-Libertajiet jimxu biha. Jien insistejt li Ċivili li tkellmu ma’ din il- d-dokument li jispjega din isgazzetta, sostnew li l-Gvern sitwazzjoni huwa dak uffiċjali b’mod formali stieden u tas-Summary of Product ħeġġeġ lill-Oppożizzjoni biex Characteristics (SPC), li huwa tisma’ x’qed tgħid l-awtorità wkoll dokument pubbliku, u kkonċernata u, fejn għandha enfasizzajt li dawn l-affarijiet xi mistoqsijiet li trid tiċċara, għandhom isiru fi spirtu ta’ l-Oppożizzjoni hija mistiedna djalogu billi wieħed jisma’, li tagħmel dan bl-aktar mod jistaqsi u jiddiskuti,” sostna liberu kif u meta trid. l-Professur Serracino Inglott.

Dawn is-sorsi infurmati Apparti minn hekk, kompla qalulna wkoll li t-tweġiba li jgħid il-Professur Serracino tat l-Oppożizzjoni fuq din il- Inglott, huwa qed joffri kwistjoni ċivili kienet waħda wkoll lill-Oppożizzjoni, kif evażiva u li f ’dan l-istadju l-PN joffri lil kulħadd, biex, jekk irid li jinħareġ dokument. trid, huwa lest jieħu nies F’għajnejn ħafna, din it- miegħu li huma kompetenti tweġiba qed tkun interpretata fuq dan is-suġġett kif ukoll bħala mossa oħra dgħajfa fuq il-liċenzjar tal-mediċini. mill-Oppożizzjoni li qed “Jekk fl-ewwel laqgħa

l-Oppożizzjoni tidhrilha li trid iż-żmien biex tifhem l-informazzjoni mogħtija, hi għandha l-ħin kollu biex tara l-affarijiet tagħha u tistaqsi d-domandi kollha li tixtieq u biex, jekk ikun hemm bżonn, tiltaqa’ għal aktar minn darba,” enfasizza ċ-Chairman tal-Awtorità Maltija għallMediċini.

L-Arċisqof f ’laqgħa malProfessur Serracino Inglott Intant, il-Professur Serracino Inglott qal ukoll li fil-jiem li għaddew huwa kellu laqgħa mal-Arċisqof Charles J. Scicluna dwar il-MAP, liema laqgħa damet sejra għal diversi sigħat. Mistoqsi dwar l-andament ta’ din il-laqgħa, il-Professur Serracino Inglott qal li dan kien wieħed tajjeb ħafna u li l-Arċisqof Scicluna beda jisħaq li jrid ifittex il-fatti xjentifiċi.

“Hu għamilha ċara miegħi li jrid jisma’ x’jgħidu n-nies kompetenti f ’dan il-qasam u dan kien wieħed mill-fatturi ewlenin ta’ din il-laqgħa,” spjega l-Professur Serracino Inglott. Filwaqt li l-Arċisqof irrimarka li l-Awtorità għandha tiġi rispettata u rikonoxxuta, il-Professur Serracino Inglott sostna li l-awtorità qed tibbaża l-każ tagħha fuq id-dokument uffiċjali tal-SPC – dokument speċifiku li huwa meħtieġ għall-approvazzjoni talKummissjoni Ewropea qabel ma prodott mediċinali jibda jinbiegħ fis-suq.

Huwa żied jgħid li hu, bħala Chairman tal-Awtorità Maltija dwar il-Mediċini, se jieħu

r-responsabbiltà kollha fuq dan għax fid-dokument talSPC hemm id-deskrizzjoni tal-metodu ta’ kif jaħdmu ż-żewġ prodotti inkwistjoni, li huma l-Levonel u l-Ellaone, u din ma tgħidx li dawn ilprodotti jinterferixxu malimplantazzjoni. “Għalhekk l-asserzjoni li dawn iż-żewġ prodotti jwasslu għallabort, ma treġix,” enfasizza l-Professur Serracino Inglott.

Fl-aħħar nett, huwa temm jgħid li l-preżentazzjoni li ntweriet lill-Arċisqof hija l-istess waħda li ntweriet lillKabinett.

Ir-realtà llum Intant, il-Prim Ministru Joseph Muscat diġà kien qal li mhux se jkun qed joġġezzjona sabiex jinħarġu l-permessi neċessarji għall-MAP, li ma jiġix ippruvat li huma abortivi.

Dan kien qalu waqt sessjoni ta’

‘Gvern li Jisma’ f ’Kastilja fejn ġie mistoqsi dwar l-opinjoni tiegħu fuq l-introduzzjoni talmorning after pill fis-suq lokali.

Il-Prim Ministru kien sostna li diġà hawn pillola ta’ tip wieħed li għandha permess Ewropew u li tista’ tinbiegħ f ’kull pajjiż, li hija pillola kontraċettiva ta’ emerġenza.

Kien qal li “jekk xi ħadd irid jibda jimporta din il-pillola, huwa liberu li japplika għal permess u jibda jimpurtaha”.

Il-Ministru Helena Dalli tkellmet ukoll pubblikament dwar il-fatt li din il-pillola digà hawn tip tagħha li għandha permess tinbiegħ lokalment u dwar il-fatt li hija pillola kontraċettiva.

Intant, min-naħa tal-PN, diġà hemm deputati li ħarġu kontra l-MAP, għalkemm spikkaw dawk bħal Paula Mifsud Bonnici u Marthese Portelli li evitaw milli jwieġbu direttament fuq il-MAP.

RULING MILL-ISPEAKER

F’ruling mill-Ispeaker tal-Parlament intalbet korrezzjoni għal artiklu li deher fil-KullĦadd fit-3 ta’ Lulju fejn kien irrapportat li fil-Parlament, Marthese Portelli, ikkritikat ilħatra ta’ Ruben Abela bħala Kap Eżekuttiv tal-Awtorità Maltija għar-Riżorsi. Portelli kkontestat dan u qalet li hi mkien m’għamlet dan.

Fir-ruling intqal li “s-Sedja eżaminat l-intervent li għamlet l-Onor. Marthese Portelli fis-Seduta 405 tal-21 ta’ Ġunju 2016 meta ġew diskussi l-Estimi tal-Awtorità għall-Ambjent u r-Riżorsi u tista’ tikkonferma li hija (Portelli) fl-ebda mument ma rreferiet għall-Perit Ruben Abela jew għall-Kap Eżekuttiv tal-Awtorità”.

L-Ispeaker ħa l-opportunità biex fakkar lill-ġurnalisti biex jaqdu d-doveri tagħhom fil-Parlament, illi huma għandhom obbligu li jirrappurtaw fedelment u bl-aħjar abbiltà dak li jkun qiegħed jiġri fil-kors tal-proċeduri tal-Kamra.

LOKALI

kullhadd.com

17|07|2016 03

SINDKU JRID IL-LIĊENZJA LURA WARA LI SAQ XURBAN • SAMUEL AZZOPARDI GĦAMEL DIN IT-TALBA L-GĦADA LI BUSUTTIL REĠA’ GĦAMLU SINDKU ALEANDER BALZAN

aleander.balzan@one.com.mt

Għas-Sindku tar-Rabat Għawdex, l-Avukat Samuel Azzopardi, ma kienx biżżejjed li reġa’ nħatar sindku wara li saq xurban u rrifjuta li joqgħod għal test tan-nifs.

Dan għax talab lill-Qorti ta’ Għawdex biex, minkejja din il-ħtija f ’każ fejn setgħu weġġgħu n-nies, tinħafirlu s-sospensjoni tal-liċenzja; sospensjoni ta’ sitt xhur.

Tagħrif esklussiv li għandha l-gazzetta KullĦadd minn imkejjen fil-Korp tal-Pulizija kkonfermaw kif l-uffiċċju talAvukat Ġenerali u l-Pulizija opponew b’mod mill-iktar b’saħħtu għal din it-talba u l-Qorti, ppreseduta millMagistrat Joe Mifsud, ċaħdet din it-talba.

Samuel Azzopardi spiċċa fl-aħbarijiet wara li nhar l-14 ta’ Ġunju nstab ħati li pprova jsuq jew kellu kontroll ta’ vettura f ’post pubbliku meta

ma kienx f ’kundizzjoni li jsuq.

Dan minħabba l-konsum ta’ xorb. Agħar minn hekk, huwa rrifjuta li jaghti l-kampjun tan-nifs u dan mingħajr raġuni valida.

Samuel Azzopardi kien irriżenja minn sindku u

baqa’ jokkupa l-kariga ta’ kunsillier. Dakinhar, il-Partit Nazzjonalista kien qal li dan hu sinjal ta’ serjetà, iżda mbagħad kien żvelat li din ma kienet xejn għajr daħka filwiċċ għax Samuel Azzopardi baqa’ jkun innominat f ’isem

il-Partit Nazzjonalista fuq il-Kumitat tar-Reġjuni talUnjoni Ewropea.

Azzopardi reġa’ sar sindku mill-ġdid minkejja s-sejbien tal-ħtija ta’ dawn iż-żewġ reati serji li għalihom kien ikkundannat multa ta’ €2000 u sospensjoni tal-liċenzja għal perjodu ta’ sitt xhur.

Il-gazzetta KullĦadd tista’ tiżvela li l-Avukat Samwel Azzopardi talab bil-miktub lill-Qorti biex taħfirlu s-sospensjoni tal-liċenzja tassewqan l-għada tas-sentenza.

Ir-raġunijiet li ġab għal din it-talba kienu, fost oħrajn, biex ikun jista’ jlaħħaq jiġbor it-tfal għax għandu impenji regolari mal-Kunsill u diversi għaqdiet tal-futbol.

Ilmenta, fost oħrajn, li ma jistax ilaħħaq bl-iskariġġ bejn Malta u Għawdex u li b’tallinja ma jistax jinqeda tajjeb biżżejjed.

Huwa qal ukoll li l-każ tiegħu ma kienx każ ta’ persuna li għandha problema

ta’ alkoħol iżda każ uniku ta’ xi ħadd li “kien qed jissoċjalizza waqt tieġ”. Qal ukoll li huwa ma kienx se jappella mis-sentenza u li ħallas il-multa imposta.

Fir-risposta tiegħu, l-Uffiċċju tal-Avukat Ġenerali oppona għat-talba u rrimarka li saret ġurnata biss wara li nstab ħati ta’ reati serji ħafna. “Dan għax is-sewqan taħt l-influwenza tax-xorb jista’ faċilment iwassal għal konsegwenzi ferm traġiċi mhux biss għall-persuna li tkun abbużat bi drink żejjed, iżda wkoll għal terzi persuni innoċenti li jkunu qed jużaw it-triq għall-affari tagħhom,” qal l-Uffiċċju ta’ l-Avukat Ġenerali. Raġunijiet simili tawhom il-pulizija.

Intant, f ’dan il-każ ħafna baqgħu ma fehmux kif, kontra kif jiġri b’mod normali, il-protagonist talkaż reġa’ ngħata l-kariga li kellu mal-mument li l-Qorti kkonfermat li kiser il-liġi.

TIPPROVA BL-IVF WARA 21 SENA TA’ QTIGĦ IL-QALB • 40% TA’ DAWK LI UŻAW L-IVF KIENU ILHOM IKTAR MINN SITT SNIN INFERTILI Kitba ta’ Minkejja l-progress li sar flKELLY PEPLOW aħħar tliet snin f ’dan il-qasam, iċ-ċikli jsiru darba kull sitt Fost il-koppji li s-sena li ġimgħat mal-Gvern u tliet għaddiet daħlu għaċ-ċiklu tal- darbiet fis-sena fi sptarijiet IVF, kien hemm waħda li ilha privati. Dan isir b’numru limitat tipprova għat-tfal għal għoxrin ta’ bajdiet li jitneħħew mill-utru sena. Ir-rendikont li hemm fir- tal-mara biex ikunu fertilizzati, rapport annwali tal-Awtorità u l-proċess dejjem minn tal-Protezzjoni tal-Embrijuni embrijoloġisti minn barra minn għall-2015 juri kif iktar minn Malta.

40% ta’ koppji li użaw l-IVF Id-Direttur tal-Awtorità talkienu ilhom iktar minn sitt snin Protezzjoni tal-Embrijuni infertili.

Simone Attard saħqet li, Minn total ta’ 311-il ċiklu li għalkemm li tinsab kuntenta saru, kollha mħallsa mill-Gvern, ferm b’dawn ir-riżultati għax 174 minnhom kienu minn dawn ifissru iktar koppji koppji li kienu qed isofru minn kuntenti, xorta għad fadal xi jsir. infertilità primarja, li jfisser li Jekk nieħdu s-sena 2015 bħala dawn baqgħu infertili sa sena eżempju, 18.9% biss taċ-ċikli wara li bdew jippruvaw għat- rriżultaw fi trabi f ’saħħithom, tfal. 26 biss minnhom kienu għax dejjem ikun hemm każi koppji li diġà kellhom it-tfal ta’ korrimenti jew ċikli mhux mill-istess relazzjoni, iżda li ta’ suċċess. Il-fatt li f ’Malta wara l-ewwel tqala dawn ma m’hawnx embrijoloġisti Maltin setgħux jerġgħu jinqabdu. Total u rridu niddependu minn ta’ 34.1% tal-każi ta’ infertilità speċjalisti barranin ukoll jitfa’ kienu ġejjin mill-mara, filwaqt li r-riżultati lura. Skont Attard, 28.3% kienu relazzjonijiet fejn iktar ċifri għoljin ifisser iktar ir-raġel kien infertili. F’każi oħra koppji li l-ħolma tagħhom li kien hemm problema miż-żewġ jkunu ġenituri sa fl-aħħar saret naħat. realtà.

Ir-rapport juri ukoll kif l-età Intqal li r-riżultati li għandha medja tal-infertilità fost il- bħalissa jistgħu jittejbu, biskoppji hija dik bejn it-33 u s-36 saħħa tal-omm u t-tarbija dejjem sena. tibqa’ prijorità għall-awtoritajiet.

FIG. 1: PERJODU TA’ INFERTILITÀ (SNIN)

FIG. 2: INFERTILITÀ FOST IN-NISA (ETÀ)

FIG. 3: INFERTILITÀ FOST L-IRĠIEL (ETÀ)

04 17|07|2016

kullhadd.com

LOKALI

IL-BANK MALTI GĦALL-IŻVILUPP SE JITWAQQAF QABEL L-AĦĦAR TAS-SENA • IL-KE SE TĦABBAR ID-DEĊIŻJONI TAGĦHA FUQU FIL-ĠIMGĦAT LI ĠEJJIN • ISTITUZZJONI AWTONOMA LI SE TITMEXXA BLA NDĦIL • IL-FINANZI PUBBLIĊI MHUX SE JKUNU F’RISKJU GLEN FALZON glen@kullhadd.com Wegħda oħra elettorali li daqt se tkun qed titwettaq hija t-twaqqif tal-Bank Malti għall-Iżvilupp. Żvela dan ma’ din il-gazzetta d-Deputat Prim Ministru Louis Grech, fejn sostna li l-għan tal-Gvern huwa li din l-istituzzjoni titwaqqaf qabel l-aħħar ta’ din is-sena stess.

“L-Att għat-twaqqif talBank ingħata l-Ewwel Qari filParlament u kien ippubblikat fil-Gazzetta tal-Gvern fl-aħħar ta’ Ġunju. Wara l-vaganzi tassajf, l-Att jitressaq għat-Tieni Qari u jsir il-kumplament tal-proċess parlamentari blgħan li l-leġiżlazzjoni tgħaddi qabel l-aħħar tas-sena u jibda x-xogħol biex il-bank jibda jiffunzjona,” ikkonferma d-Deputat Prim Ministru.

L-għan ewlieni ta’ dan il-Bank huwa li jiffaċilita l-iżvilupp soċjoekonomiku tal-Gżejjer Maltin permezz ta’ self u investiment f ’diversi oqsma.

Iż-żewġ oqsma ewlenin se jkunu l-finanzjament ta’ intrapriżi żgħar u medji (SMEs) u tal-infrastruttura, Serjetà u governanza soda però dan ma jeskludix attività bil-fatti f ’setturi oħra.

Mitlub jikkummenta fuq Approvazzjoni mill-KE fil- l-andament tad-diskussjonijiet qrib mal-KE u r-rwol tal-Gvern Ġermaniż, id-Deputat Prim Id-Deputat Prim Ministru Ministru spjega li r-rwol ta’ żied jgħid li l-Gvern dan tal-aħħar kien li jagħmilha huwa fiduċjuż li l-Bank possibbli li l-grupp li qed jingħata l-approvazzjoni jaħdem fuq it-twaqqif taltal-Kummissjoni Ewropea bank jingħata pariri mill-KfW, (KE). Fil-fatt, dan kien li huwa wieħed mill-banek ta’ jeħtieġ proċess intensiv ta’ żvilupp ewlenin fid-dinja. negozjati bejn il-Gvern u Biex il-KE tkun sodisfatta, l-Kummissjoni fuq l-iskop li żied jgħid id-Deputat Prim għalih se jitwaqqaf il-bank u Ministru, qal li kien hemm l-provedimenti dettaljati tal- diskussjonijiet twal u dettaljati leġiżlazzjoni. biex naslu li nikkonvinċuhom Huwa mistenni li, fil- li hemm bżonn ta’ bank ġimgħat li ġejjin, il-KE ta’ żvilupp.

“Ridna tħabbar id-deċiżjoni tagħha, nissodisfawhom li l-bank se li tkun tinkludi r-raġunijiet jkun wieħed professjonali u għala tkun approvatu u taħt b’governanza soda. Kellna liema kundizzjonijiet il- nagħmlu diversi studji tekniċi bank ikun jista’ jopera. Saru u dettaljati dwar is-suq wkoll negozjati intensivi finanzjarju lokali u fejn is-suq mal-Eurostat dwar kif ikun ma kienx qiegħed jissodisfa ittrattat il-kapital tal-bank u l-ħtieġa ta’ finanzjament.” s-self li jagħmel.

Minkejja li l-KE temmen firIl-Gvern huwa fiduċjuż li rwol ta’ banek ta’ żvilupp, hija n-negozjati jwasslu biex il- ma tapprovax banek ta’ dan bank ma jkunx ittrattat bħala it-tip jekk ma jissodisfawx parti mill-finanzi pubbliċi u kriterji għolja. Il-fatt li qed jidħol fid-defiċit. Żied jgħid nistennew l-approvazzjoni li l-bank se jkun istituzzjoni tagħha juri s-serjetà li biha li tgawdi awtonomija kbira ħdimna fuq dan il-proġett. u titmexxa bla ndħil fiddeċiżjonijiet tagħha dwar Self li huwa self u investiment, fl-istess kummerċjalment vijabbli waqt li tagħmel dan billi tqis il-politika nazzjonali għall- Dan il-bank ġeneralment iżvilupp ekonomiku u soċjali. jopera bħala istituzzjoni

finanzjarja sekondarja fissuq tal-kreditu; jiġifieri ma jikkompetix direttament malbanek kummerċjali. Minflok, huwa joffri skemi li jagħmluha aktar faċli għall-banek kummerċjali li joffru self bi mgħax u b’kundizzjonijiet aktar favorevoli milli normalment jagħmlu.

Dan ma jfissirx li l-bank ma jistax jislef direttament lil xi klijenti, iżda dan isir biss meta l-klijenti ma jsibux finanzjament alternattiv jew, jekk isibu, dan ma jkunx b’kundizzjonijiet raġonevoli.

Peress li l-bank se jkollu garanzija tal-Gvern għal persentaġġ tas-self tiegħu, però ma jistax jagħti għajnuna lil intrapriżi li ma tkunx tikkonforma mar-regulamenti tal-UE dwar state aid, huwa se jkun jesiġi li s-self isir għal proġetti li huma kummerċjalment vijabbli lil klijenti li jkunu ssodisfaw iddue diligence li normalment jagħmlu l-banek kummerċjali.

Proġetti deċiżi minn Bord tal-Bank Mistoqsi jekk hemmx xi pjani preliminari għal liema proġetti se jkunu qed imorru dawn il-fondi, id-Deputat Prim Ministru qal li l-proġetti li jiffinanzja l-Bank ikunu deċiżi mill-bord tal-bank wara li ssir evalwazzjoni tagħhom mill-esperti tal-bank.

Minkejja li bħalissa m’hemmx proġett partikolari li qed jiġu kkunsidrati, il-Gvern qiegħed jistenna li l-bank ikollu rwol prominenti biex jixpruna aktar investiment minn intrapriżi żgħar u medji fuq naħa, u li jieħu sehem fi proġetti ta’ infrastruttura medja u kbira li tirrikjedi kapital kbir u li mhux dejjem ikun faċli għallbanek kummerċjali lokali li jiffinanzjawhom.

Fejn jikkonċerna l-infrastruttura, il-bank jista’ jkollu rwol determinanti flużu ta’ fondi għall-invesiment li huma disponibbli taħt ilfond varat mill-President Juncker biex jagħti spinta ġdida lill-investiment fil-UE. Saret wiesgħa

konsultazzjoni

F’dan il-kuntest, id-Deputat Prim Ministru qal ukoll li l-grupp responsabbli għattwaqqif tal-Bank għamel konsultazzjonijiet wiesa’ malpartijiet li għandhom interess fl-operat tiegħu. “Tkellimna mal-banek kummerċjali u istituzzjonijiet finanzjarji oħra, mal-assoċjazzjonijiet talintraprendituri, negozjanti, u sidien, ma’ stock-brokers u ma’ entitajiet governattivi.”

Il-grupp ħadem ukoll fil-qrib mal-bank Ġermaniż KfW, kif ukoll sab għajnuna minn banek ta’ żvilupp Ewropej oħra. Barra minn hekk,

inkisbet għajnuna teknika mingħand il-European Association of Promotional Banks.

Kull għajnuna teknika li rċieva pajjiżna kienet bla ħlas.

Bank li jaħseb għall-futur Fl-aħħar nett, mitlub jgħid x’se tkun tfisser din l-istituzzjoni għal pajjiżna, idDeputat Prim Ministru qal li se tkun tfisser li, fejn jeżistu ideat u proġetti li jagħmlu sens kummerċjali però li ma jistgħux jiksbu finanzjament jew li ma jibqgħux kummerċjalment vijabbli minħabba kundizzjonijiet eżorbitanti imposti millbanek kummerċjali, dawn ikunu jistgħu jsiru taħt ilkappa tal-Malta Development Bank.

“Ifisser li l-pajjiż se jkollu istituzzjoni finanzjarja li tispeċjalizza fl-iżvilupp u li ma toqgħodx tqis primarjament kemm se tagħmel qligħ għoli għax-shareholder. Ifisser ukoll li l-pajjiż se jkollu bank li jħares aktar fit-tul, anke sa, ngħidu aħna, 25 sena, meta jqis proġetti li għandhom ħajja twila.

Ifisser li l-intraprendituri u dawk li lesti jirriskjaw se jsibu istituzzjoni li tħares lil hemm mill-viżjoni aktar ristretta tal-banek kummerċjali,” temm jgħid b’konvinzjoni d-Deputat Prim Ministru Grech.

LOKALI

kullhadd.com

17|07|2016 05

MALTA L-UNIKU PAJJIŻ B’ĊENSIMENT FOST ŻGĦAŻAGĦ ‘MITLUFA’ LIAM GAUCI liam@kullhadd.com Rapport ippubblikat millEuropean Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions (Eurofound) wera li Garanzija għaż-Żgħażagħ li introduċa Gvern Laburista mhux biss qiegħda tħalli l-frott mixtieq, imma qed isservi ta’ eżempju għall-Ewropa kollha. Fil-fatt, dan l-istudju sab li fl-2014 il-qgħad fost iż-żgħażagħ ta’ bejn il-15 u d-29 sena kien biss ta’ 8.9%, ikkumparat malmedja ta’ 17.5% fost l-Istati Membri tal-Unjoni Ewropea (UE).

Ir-rapport, intitolat Exploring the Diversity of NEETs, jispjega li s-suq taxxogħol taż-żgħażagħ f ’Malta huwa differenti mhux ħażin mill-medja tal-bqija tal-pajjiżi Ewropej. L-akronimu NEET ifisser Not in Employment, Education or Training, jiġifieri żgħażagħ li la qegħdin fis-sistema edukattiva u lanqas qegħdin jaħdmu jew jitħarrġu għal xogħol. Mir-rapport, fost oħrajn, jispikka l-fatt li l-persentaġġ ta’ żgħażagħ li huma ekonomikament attivi hija partikolarment għolja, 28.6% meta mqabbla malmedja tal-UE ta’ 20.2%. Blistess mod, ir-rata ta’ attività ta’ 65.3% hija ferm aktar millmedja tal-UE, li hija ta’ 56.4%.

Barra minn hekk, ir-rata tal-impjieg fost iż-żgħażagħ f ’Malta hija 10 punti perċentwali aktar mill-medja tal-UE, jiġifieri 59.6% meta mqabbel ma’ 46.5%. Filwaqt li, kif semmejna qabel, ir-rata ta’ qgħad fost iż-żgħażagħ hija inqas minn nofs id-daqs ta’ dak li ġie osservat fil-livell talUE, ir-rata ta’ NEETs f ’Malta kienet ta’ 12.5% ikkumparat ma’ 15.3% fil-UE.

Fost l-aqwa fl-Ewropa Il-gazzetta KullĦadd ħadet il-kummenti ta’ Dr Massimiliano Mascherini, wieħed mill-awturi ta’ dan ir-rapport, biex tifhem aħjar x’inhuma l-aspetti li qegħdin jagħmlu l-Garanzija għażŻgħażagħ ta’ Malta tispikka daqshekk fost programmi simili li ġew introdotti f ’pajjiżi

oħra.

Mascherini spjega li, meta mqabbla ma’ ħafna pajjiżi Ewropej oħra, il-prestazzjoni ta’ Malta f ’termini ta’ impjiegi fost iż-żgħażagħ u NEETs hija relattivament tajba ħafna.

“Fil-fatt, u minkejja l-kriżi, il-qgħad fost iż-żgħażagħ f ’Malta huwa ferm inqas mill-medja tal-UE u r-rata ta’ NEETs ukoll baqgħet taħt ilmedja tal-UE minkejja l-kriżi ekonomika.”

Huwa tenna wkoll li, filwaqt li f ’pajjiżi bħal Spanja, ilGreċja u l-Italja, il-qgħad fost iż-żgħażagħ sploda fejn laħaq anke l-40%, fl-2015 f ’Malta r-rata tal-qgħad fost iż-żgħażagħ kienet ta’ madwar 11% – livell simili għal dak rreġistrat fid-Danimarka.

Mascherini nnota li Malta għamlet sforz partikolari biex tifhem aħjar x’kienu l-problemi li qegħdin jiffaċċjaw inNEETs. Fil-fatt, pajjiżna kien l-unika wieħed fl-Ewropa li għamel ċensiment fost din il-kategorija – ħaġa li għamel fl-2015. “Dan l-eżerċizzju kien estremament importanti u essenzjali għal tfassil aħjar tal-politika relevanti kif ukoll biex tadatta aħjar il-Garanzija għaż-Żgħażagħ għallpersuni kkonċernati,” sostna r-riċerkatur Taljan.

Mistoqsi x’effetti soċjali u ekonomiċi jkollu l-qgħad fost iż-żgħażagħ fuq ilpajjiżi rispettivi tagħhom, Mascherini spjega li huwa normali li ż-żgħażagħ ikunu qiegħda għal żmien qasir fittranżizzjoni mill-iskola għaxxogħol. Madankollu, nuqqas

ta’ impjieg fit-tul jista’ jagħmel il-ħsara lill-possibbiltajiet tagħhom li jsibu xogħol – stat ta’ fatt li jżid ir-riskju ta’ esklużjoni soċjali.

Public Employment Services (PES). L-ekwivalenti f ’Malta ta’ dawn is-servizzi huwa Jobsplus, li sa ftit ilu kien magħruf bħala l-Employment

Fl-2013 il-qgħad fost iż-żgħażagħ sewa lill-Ewropa €162 biljun “Din hija problema mhux biss għall-individwu, iżda anke għas-soċjetà kollha kemm hi. Eurofound ikkalkolat li l-ispiża li qiegħda tirriżulta min-numru kbir ta’ NEETs fl-Ewropa kienet €162 biljun fl-2013. Barra minn hekk, f ’pajjiżi fejn hemm numru kbir ta’ NEETs, dan id-distakk kien qed jieħu konnotazzjoni politika hekk kif forzi populisti kienu lesti li jisfruttaw in-nuqqas ta’ kuntentizza taż-żgħażagħ,” spjega Mascherini.

Però, huwa saħaq li minħabba l-persentaġġ baxx ta’ NEETs u żgħażagħ bla xogħol, dan ir-riskju jidher aktar baxx għal Malta hekk kif pajjiżna rnexxielu jerġa’ jintegra liżżgħażagħ malajr fis-suq taxxogħol u fl-edukazzjoni.

Iż-żgħażagħ għajnuna?

qed

ifittxu

Minkejja l-bosta aspetti pożittivi li ħarġu mir-rapport, fir-riċerka kien innutat li f ’pajjiżna ż-żgħażagħ ma tantx jirrikorru għall-għajnuna ta’ servizzi magħrufin bħala

and Training Corporation (ETC).

Għaldaqstant, staqsejna lil Mascherini jekk dan l-istat ta’ fatt jindikax nuqqas ta’ fiduċja fil-konfront ta’ dawn is-servizzi jew xi realtà oħra. Fil-fatt, huwa sostna li bosta NEETs f ’Malta ma jirreġistrawx ma’ PES għax ħafna żgħażagħ se jibdew xogħol dalwaqt jew inkella huma inattivi. Ir-riattivazzjoni ta’ min hu inattiv u strateġija biex jintlaħqu l-aktar

din l-isfida. Din l-inizjattiva, fil-fehma tiegħu, ipprovdiet “teżor ta’ informazzjoni dwar kif jerġgħu jintegraw NEETs fis-suq tax-xogħol jew lura għall-edukazzjoni u, b’mod speċjali, enfasizzat liema huma l-karatteristiċi u l-ħtiġijiet ta’ NEETs Maltin.”

Malta qiegħda fuq it-triq ittajba Mistoqsi hemmx aktar inizjattivi li jistgħu jittieħdu biex l-awtoriatjiet Maltin ikomplu jiġġieldu l-problema tal-qgħad fost iż-żgħażagħ, Mascherini sostna li pajjiżna diġà qiegħed fuq it-triq ittajba u għandu bżonn biss li jkompli jibni fuq it-tajjeb li sar s’issa.

“Il-prestazzjoni ta’ Malta fil-qasam tax-xogħol fost iżżgħażagħ hija tajba ħafna meta mqabbla ma’ dik ta’ pajjiżi oħra Ewropej, speċjalment dawk tal-istess

Il-prestazzjoni ta’ Malta fil-qasam tax-xogħol fost iż-żgħażagħ hija tajba ħafna meta mqabbla ma’ dik ta’ pajjiżi oħra Ewropej każijiet diffiċli hija possibbiltà li għadha tkun ikkunsidrata skont Mascherini.

Hawnhekk, huwa sostna li ċ-ċensiment dwar in-NEETs li għamlu l-awtoritajiet Maltin kien pass importanti ħafna biex tiġi indirizzata

żona ġeografika. It-tkomplija tal-implimentazzjoni talGaranzija għaż-Żgħażagħ, kif sar tajjeb matul dawn l-aħħar snin, se tippermetti lil Malta li żżomm u ttejjeb din ilprestazzjoni,” temm jgħidilna Mascherini.

06 17|07|2016

kullhadd.com

LOKALI

ATTENTAT TA’ KOLP TA’ STAT FIT-TURKIJA…

GĦEXIEREN MEJTA U MIJIET MIDRUBA GLEN FALZON iwaqqgħuh sakemm kulħadd ikun lest li glen@kullhadd.com jirriskja kollox.

Huwa ddeskrieva dak li ġara bħala Ilbieraħ filgħodu, il-forzi leali lejn il- tradiment u ddikjara li dawk kollha Gvern Tork irnexxielhom jisfaxxaw fix- involuti se jkunu qed iħallsu prezz qares. xejn il-kolp ta’ stat, jew aħjar l-attentat F’mument minnhom, Erdogan għamel tiegħu, minn xi membri tal-militar tat- intervista straordinarja fuq it-televiżjoni Turkija. Din il-mossa kienet megħjuna fejn indirizza lin-nazzjon kollu minn mill-appell li għamel qabel il-President fuq mowbajl li beda jinżamm millTork Tayyip Erdogan lil dawk in-nies preżentatriċi tal-programm partikolari. li jappoġġjawh, tant li dawn ħarġu bi Min-naħa tiegħu, il-Ġeneral Dundar qal ħġarhom fit-toroq u, b’konsegwenza ta’ li l-kolp ta’ stat ma rnexxilux jagħmel hekk, ir-ribelli li kien għad fadal kellhom il-ħsara li kellu f ’rasu minħabba jabbandunaw kollox. l-miżuri rapidi li ttieħdu mill-pulizija Qed ikun irrappurtat li matul dan il- fuq il-post u l-prosekuturi. Qal ukoll li proċess kollu mietu xejn inqas minn dawk li ħadu sehem f ’din l-operazzjoni 161 persuna filwaqt li hemm madwar kienu jinvolvu membri mill-forza tal1,400 li qegħdin rikoverati fl-isptarijiet ajru, mill-gendarmarie u mezzi oħrajn wara l-feriti li sofrew. F’dan l-isfond, li ddeskriviehom bħala “elementi il-President Erdogan iddikjara li huwa armati”, filwaqt li żied jgħid li l-Gvern għadu fil-poter minkejja dan il-kolp kien determinat sal-aħħar li jeliminaw lil ta’ stat kontrih. Huwa ddeskriva dan dawk il-membri ta’ “struttura parallela” l-avveniment bħala attentat mis-suldati fi ħdan il-militar Tork. Eku tal-appell ribelli li “ppuntaw l-armi tan-nies tal-President tiegħu, huwa qal ukoll li kontra n-nies”. dawk responsabbli mhux se jgħadduha lixxa.

Lura għall-piena kapitali?

200 suldat ċedew, 16 oħra maqtula Apparti minn hekk, huwa stmat li ġew arrestati xejn inqas minn 2,839 persuna Skont l-aġenzija bl-isem ta’ Anadolu, fil-militar, wara li dawn bdew isejħu hemm xejn inqas minn 200 suldat li lilhom infushom bħala l-Grupp għall- ċedew fil-kwartieri ġenerali tal-militar Paċi fil-Patrija u allegatament kienu Tork. Fil-fatt, kellhom jintbagħtu wkoll se jiddikjaraw li l-militar qed imexxi it-truppi speċjali biex jagħtu l-għajnuna l-pajjiż, kif ukoll kien biħsiebhom tagħhom u jiċċirkondaw il-kumpless għal jimponu ħinijiet fuq in-nies ta’ meta aktar sigurtà. Il-Kmandant tal-Pulizija għandhom joħorġu u sa x’ħin.

Torka, Celalettin Lekesiz, sostna li 16-il Il-Prim Ministru Tork Binali Yildrim persuna li kienu involuti fil-qalba ta’ dan żvela li l-persuni li qed jinżammu taħt l-avveniment sfaw maqtula waqt il-ġlied li arrest jinkludu suldati ordinarji kif kien hemm bejniethom u bejn il-militar. ukoll uffiċjali fl-ogħla pożizzjonijiet. Matul il-lejl tal-ġimgħa, is-sema ta’ Fost dawk li kien il-moħħ wara dan Ankara kienet miżgħuda b’attakki millil-kolp ta’ stat, kien hemm 20 persuna ajru, splużjonijiet u sparar; xeni li żgur mejta, filwaqt li 30 oħra sofrew xi ma kinux mistennija min-nies li joqogħdu ġrieħi. Yildrim qal ukoll li, minkejja li fil-belt kapitali Torka. Fil-fatt, kien t-Turkija m’għandhiex fil-liġi l-piena irrappurtat li l-Parlament Tork intlaqat kapitali, se jkun hemm bdil fil-liġijiet wara li kien hemm diversi splużjonijiet biex ikun aċċertat li eventwalità bħal din qrib tiegħu, tant li l-leġiżlaturi kellhom ma terġax isseħħ. isibu xi mkien sigur.

Skont rapporti oħra minn aġenziji Tradiment! differenti tal-aħbarijiet, ajruplan militari tefa’ bomba ħdejn il-palazz presidenzjali Intant, waqt li kien qed jitkellem f ’Ankara, u ħelikopter tal-militar, li beda barra l-ajruport ta’ Ataturk f ’Istanbul, jispara lejn uffiċċini tal-operatur tasErdogan qal li hu għandu l-appoġġ ta’ satellita tal-istat, it-Turksat, ġie mwaqqa’.

52% tal-poplu u li proprju għalhekk Intant, mill-inqas tliet persuni oħra jinsab fit-tmun ta’ dan il-pajjiż. sofrew ġrieħi meta l-kwartieri tal-aġenzija B’referenza diretta għal min kien il- tal-intelliġenza Torka safa attakkat minn moħħ wara l-kolp tal-istat, Erdogan ħelikopter tal-militar segwit minn sparar insista li dawn mhumiex se jirnexxilhom qawwi tal-armi.

TMORRUX LEJN IT-TURKIJA GĦALISSA! B’rabta mal-avvenimenti li ġraw fit-Turkija nhar il-Ġimgħa filgħaxija, ilGvern Malti qed jappella lill-Maltin li jgħixu jew jinsabu f ’dan il-pajjiż biex jibqgħu ġewwa u ma joħorġux fit-toroq sakemm is-sitwazzjoni tiċċara. Apparti minn hekk, il-Gvern avża wkoll biex kulħadd jevita li jivvjaġġa lejn it-Turkija għalissa f ’dawn il-mumenti. Iċ-ċentru ta’ kriżi ta’ Malta huwa miftuħ għall-Maltin li jinsabu fit-Turkija u li jistgħu jagħmlu kuntatt bin-numri 2124 2191, 8007 2203 jew 2204 2200.

Intant, b’reazzjoni għal dan, il-Prim Ministru Malti Joseph Muscat, li kien jinsab il-Mongolja għas-summit bejn pajjiżi Ewropej u Ażjatiċi meta seħħ dan il-kolp ta’ stat fit-Turkija, qal li Malta taqbel mal-pożizzjoni li ħadet l-Unjoni Ewropea dwar dawn l-avvenimenti u sostna li l-istituzzjonijiet demokratiċi għandhom jiġu rispetatti bil-fatti.

L-Unjoni Ewropea waslet għal din il-pożizzjoni wara li l-mexxejja Ewropej ikkonsultaw ma xulxin u saret ukoll laqgħa urġenti tal-Ministri tal-Affarijiet Barranin li għaliha kien hemm preżenti wkoll il-Ministru Malti għal dan is-settur George W. Vella, li jinsab ukoll mal-Prim Ministru.

Fid-dawl ta’ dawn l-iżviluppi, titjira ta’ Turkish Airlines minn Istanbul li kellha tasal Malta lbieraħ filgħodu ġiet ikkanċellata u l-istess ġara għattitjira ta’ ritorn lejn Istanbul, u dan minħabba li numri ta’ ajruporti ngħalqu.

LOKALI

kullhadd.com

17|07|2016 07

JAGĦTU XOGĦOL LIL TA’ ĠEWWA MILL-KUNSILL LOKALI TAN-NADUR Kitba ta’ JANICE BARTOLO

Skeda ta’ ħlasijiet li għandha l-gazzetta KullĦadd u li fiha xogħlijiet mogħtija bejn Jannar 2013 u April li għadda turi li ħu Chris Said, Peter Paul Said, ħa 139 biċċa xogħol f ’mument fejn ilKunsill Lokali tan-Nadur kien immexxi minn żewġ aħwa oħra ta’ Chris Said: Charles Said u Edward Said.

Fl-aħħar ġimgħat, rapport tal-Bord tal-Governanza nnota nuqqasijiet kbar filmod kif kien jaħdem Charles Said.

F’tagħrif esklussiv li għandha l-gazzetta KullĦadd, jirriżulta kif minbarra dan inġibdet l-attenzjoni li tista’ ssir investigazzjoni ħafna aktar fil-fond dwar il-mod li bih l-eks-Sindku tan-Nadur Charles Said kien iqassam xogħol lil ħutu.

Charles Said huwa ħu Chris Said li fl-istess żmien kien responsabbli mill-kunsilli lokali, u l-lum huwa shadow minister qrib Simon Busuttil.

Jirriżulta li jeżistu volumi ta’ dokumentazzjoni dwar l-użu ħażin ta’ fondi pubbliċi u, fi mkejjen diversi, saret referenza għal tender li ngħata lil Peter Paul Said, wieħed minn ħut Chris Said.

Dan it-tender huwa meqjus bħala eżempju mill-aqwa ta’ tmexxija ħażina.

Permezz ta’ dan it-tender

Edward Said (xellug) u Charles Said (lemin)

Italja u somma mħallsa lillkull kunsillier sabiex dawn imorru l-Italja u jattendu għall-inawgurazzjoni ta’ dan il-monument.

Interessanti wkoll li ma nstabet ebda forma ta’ ċertifikazzjoni minn perit fuq ċerti xogħlijiet qabel dawn ma tħallsu. Meta tkellimna mal-kunsilliera

Permezz ta’ dan it-tender partikolari, Peter Paul Said tħallas total ta’ €42,113, li minnhom €22,194 biss kienu għall-kiri ta’ apparat; jiġifieri għall-iskop li għalih ħareġ it-tender

partikolari, Peter Paul Said tħallas total ta’ €42,113, li minnhom €22,194 biss kienu għall-kiri ta’ apparat; jiġifieri għall-iskop li għalih ħareġ it-tender. Minbarra li kien qed itella’ ċertu sigħat ta’ xogħol mhux spjegabbli, tħallas ukoll ta’ affarijiet li ma jaqgħux taħt ittender, bħall-manutenzjoni (€16,258), ix-xogħol talħaddiema (€1,578) u trasport u ggaraxxjar tal-apparat (€2,082). Dan huwa każ ċar ta’ nfiq mis-Sindku fuq ħuh.

Bħala eżempji ta’ dak li jsejjaħlu free spending, ċjoè nfiq bl-addoċċ, hemm ukoll donazzjonijiet lejn il-bini ta’ monument tal-bronż fl-

Josianne Cutajar, din qalet li ġibdet l-attenzjoni dwar dan, iżda ngħatat irrisposta li ċ-ċertifikazzjoni tal-pagamenti kienet qed issir mis-Sindku ta’ dak iżżmien Charles Said, minn Rita Mifsud Attard (oħt ilmara ta’ Chris Said) u millhandyman.

Turija ċara kif f ’ċertu ċirkustanzi, Charles Said kien qiegħed jiċċertifka pagamenti ta’ ħutu stess.

Direct orders aċċettabbli

mhux

Dan kollu ngħiduh fid-dawl li, f ’Jannar li għadda, ilBord tal-Governanza Lokali

rċieva talba mingħand ilMonitoring Unit fi ħdan id-Dipartiment għall-Gvern Lokali, sabiex jinvestiga numru ta’ pagamenti li kienu ġew effettwati mill-Kunsill Lokali tan-Nadur bejn issnin 2012 u 2014, li kienu jeċċedu l-ammont li jista’ jingħata bħala direct order.

Il-Unit sab li kien hemm total ta’ 20 pagament li saru permezz ta’ direct order b’total li jammonta għal €37,495.

Innota li dan l-ammont huwa sostanzjali meta kien hemm imsemmi kunsill wieħed biss.

Fix-xhieda tagħha waqt l-istħarriġ, Rita Mifsud Attard sostniet li, kull meta ħallset lil xi ħadd, dejjem kellha l-approvazzjoni ta’ Charles Said. Aktar minn hekk, sostniet li kienet taf li bħala Segretarju Eżekuttiv kienet marbuta bir-regoli taċ-Ċivil rigward xiri,

iżda r-rapport jgħid ċar li riedet taħdem mal-Kunsill, b’mod speċjai mas-Sindku,

x’jaqsam ma’ nfiq b’direct order inqabeż mingħajr ma ġie segwit dak li titlob il-liġi, u ċjoè li jkun hemm għallanqas tliet kwotazzjonijiet uffiċjali ffirmati jew il-ħruġ ta’ offerta pubblika skont irRegolamenti dwar il-Kunsilli Lokali.

“Kien id-dover tal-istess Kunsill li jara li din ilproċedura stabbilita filliġi tiġi segwita; ħaġa li m’għamilx, u fin-nuqqas ta’ tali prova l-Bord jikkonkludi li hemm ksur ta’ dak li tipprovdi l-liġi.”

Interessanti li fir-rapporti tal-awdituri, b’mod partikolari l-management letters għas-snin 2012, 2013 u 2014, ma jissemma xejn dwar dawn id-direct orders.

Dan kollu jkompli jagħqad mal-indħil ta’ Chris Said fl-allokazzjoni ta’ fondi lill-kunsill lokali, meta kien hu s-segretarju parlamentari responsabbli mill-kunsilli. Indħil li ħareġ ċar f ’investigazzjoni li ħejja l-Uffiċċju tal-Awditur Ġenerali, u li ġabru f ’kelma waħdna: “unwarranted”.

Dan ikompli jikkonferma s-superjorità li donnu l-familja Said tipprattika

Kien id-dover tal-istess Kunsill li jara li din il-proċedura stabbilita filliġi tiġi segwita; ħaġa li m’għamilx, u fin-nuqqas ta’ tali prova l-Bord jikkonkludi li hemm ksur ta’ dak li tipprovdi l-liġi u allura ma setgħetx tmur kontra r-rieda tagħhom jew twaqqaf l-ordnijiet mogħtija direttament mill-eks-Sindku Charles Said.

Mir-rapport jirriżulta ċar li, f ’diversi okkażjonijiet, il-limitu f ’dak li għandu

fin-Nadur, liema sens bilmod il-mod qiegħed ikun espost. Wieħed jistenna li issa Simon Busuttil, l-avukat tal-governanza ġusta, jikkundanna għemil Said li sal-lum għadu parti mixShadow Cabinet tiegħu.

08 17|07|2016

kullhadd.com

LEJN EDUKAZZJONI GĦAS-SEKLU 21

Qabel l-aħħar elezzjoni ġenerali, il-Partit Laburista kien wiegħed li, ladarba jingħata l-fiduċja se jkun qed jagħmel riformi kbar fis-settur tal-edukazzjoni fejn il-kapijiet tal-iskejjel u l-għalliema kien se jkollhom aktar libertà jipprattikaw il-professjoni tagħhom u jużaw il-kreattività. Kuntrarju ta’ kif kien jiġri qabel, dan il-Gvern żamm mal-wegħda tiegħu meta ftit tal-ġimgħat ilu tħabbar proċess ta’ konsultazzjoni li se jwassal għal riforma fil-liġi dwar l-edukazzjoni. Dwar x’qed ikun propost u x’bidliet se jkunu qed isiru, AYRTON MIFSUD tkellem mal-Ministru għall-Edukazzjoni u Xogħol EVARIST BARTOLO. It-tema magħżula dwar ilproċess ta’ konsultazzjoni fuq ir-riforma tal-Att dwar l-Edukazzjoni hija ‘Lejn Edukazzjoni għasSeklu 21’. Fejn taħseb li amministrazzjonijiet preċedenti naqsu milli jieħdu dan is-settur ’il quddiem?

Irrid ngħid li sar xogħol ta’ ġid matul is-snin, speċjalment f ’dak li għandu x’jaqsam ma’ inklussività. F’elementi oħra biddilna l-pożizzjoni fuq numru ta’ miżuri. Fejn qabel kellek kostruzzjoni ta’ skejjel kbar, aħna morna għal skejjel iżgħar biex ikun hemm iżjed sens ta’ komunità. Biddilna l-aspetti wkoll ta’ kif id-direttorati u l-Ministeru ma jibqgħux l-influwenza totali li kien hemm taħt gvernijiet ta’ qabel iżda saħħaħna l-influwenza talistudenti, il-ġenituri u l-edukaturi fl-iskejjel tagħna. Huwa proprju dan il-pass li jmiss f ’dan ilproċess ta’ demokratizzazzjoni tal-iskejjel.

Intqal li r-riforma fil-liġi dwar l-edukazzjoni għandha

l-għan li tilqa’ sfidi godda jieħdu l-edukazzjoni tagħhom f ’dan is-settur. X’inhuma mid-dar minflok mill-iskola. l-isfidi ewlenin f ’dan il-qafas? Dawn l-istudenti jkollhom għalliema responsabbli u jimxu Kull skola u l-komunità ta’ id f ’id mal-bżonnijiet edukattivi madwarha għandha r-realtaijiet tat-tfal. Irrid ngħid li din iltagħha. Aħna nemmnu li miżura mhux se tkun għal ħafna minflok ikollok sitwazzjoni studenti iżda n-numri li qed ta’ one-size-fits-all, jagħmel iktar naraw għaliha huma baxxi u sens li d-direzzjoni ta’ fejn trid interessanti. Ix-xogħol jibda tasal skola partikolari għandha meta ġenitur jippreżenta l-każ tittieħed mill-edukaturi tal-iskola tiegħu billi japplika għal proċess bl-għajnuna tal-awtoritajiet. Il- ta’ skrutinju mal-Kummissjoni prijoritajiet ta’ kull skola huma Nazzjonali tal-Edukazzjoni. differenti u huwa proprju It-tieni pass ikun li l-ġenitur għalhekk li kull skola għandu jispeċifika xi pjan edukattiv se jkollha pjan edukattiv li wara dan jiġi amministrat u min se jkunu il-proċess ta’ konsultazzjoni se l-edukaturi li se jmexxu dan jkun iżjed effettiv u responsabbli, il-pjan. Jista’ jagħti l-każ ukoll bit-tibdiliet li qed nipproponu. li t-tagħlim mid-dar ma jkunx Waħda mill-miżuri li ħadet dedikat għal edukatur wieħed prominenza kien il-kunċett ta’ ma’ tifel jew tifla, iżda iżjed. tagħlim mid-dar (homeschooling).

Apparti minn hekk, tista’ tiġi evalwata wkoll il-possibbiltà li Tista’ tagħti lill-qarrejja l-homeschooling ikun abbinat ma’ stampa ċara dwar kif ħa tkun skola fil-qrib. Iżda fuq kollox ilqed taħdem din il-proposta u prijorità assoluta se tkun l-interess fuq kollox min ħa jkun qed tat-tfal u l-Kummissjoni se jibbenefika minnha? jkollha d-dover li tanalizza l-applikazzjoni u tiddeċiedi Il-homeschooling f ’pajjiżna diġà abbażi ta’ dan. Nemmen ukoll jeżisti. Hawn numru ta’ tfal li li t-tfal jitgħallmu mill-fatt minħabba raġunijiet ta’ saħħa li jitħalltu ma’ tfal differenti

AĦBARIJIET

Irrid nagħmel minn kollox biex inġib nies jaħdmu flimkien. Nemmen li l-iżjed li nista’ nagħmel ġid hu li naħdem għat-tfal u ż-żgħażagħ tagħna daqslikieku kienu t-tfal tiegħi u bla preferenzi. minnhom. Li żżomm lit-tfal f ’xi ta’ kwalità daqs dawk fl-iskejjel. bozza li taħseb hija differenti u superjuri tagħmlilhom il-ħsara.

Jidher li f ’din ir-riforma se tkun qed tintefa’ Fi stqarrija l-Kunsill Studenti responsabbiltà fuq il-ġenituri, Universitarji wera t-tħassib iżda għad hawn minnhom li tiegħu dwar il-proposta tat- ma jibagħtux lit-tfal tagħhom tagħlim mid-dar, fosthom l-iskola. B’mod konkret, dwar kif se jkun qed jiġi x’qed ikun propost f ’dan iraċċertat li studenti jistudjaw rigward? fid-djar se jkunu qed jirċievu b’mod ugwali l-istess livell Bħalissa għandna sitwazzjoni ta’ edukazzjoni fl-iskejjel. fejn, jekk ma tibgħatx it-tfal X’inhuma l-kummenti l-iskola, it-tribunali u l-qrati tiegħek? joħorġu multi li qatt ma jitħallsu.

Il-problema hija li, jekk tibgħat Kif għedt qabel, ir- lill-ġenituri l-ħabs, l-infern responsabbiltà se taqa’ fuq il- soċjali li jkun qed isib ruħu dak ġenituri li juru lill-Kummissjoni it-tifel jew tifla se jagħmel isli hemm pjan edukattiv serju u sitwazzjoni ħafna iktar agħar. li dan se jkun fl-aħjar interess Il-Gvern jemmen li trid tinstab tat-tfal tagħhom. Qrajt ħafna soluzzjoni. Dawn it-tfal irridu kummenti, anke fuq il-mezzi ngħinuhom u mhux inkissru soċjali, fejn il-kunċett ta’ tagħlim l-ambjent ta’ madwarhom mid-dar qed jiġi mqabbel minkejja l-iżvantaġġi soċjali. ma’ kunċetti, fil-fehma tiegħi, Mhux aċċettabbli li r-reazzjoni estremisti. Nassigura lil kulħadd tkun qisu xejn mhu xejn. Flli dak it-tip ta’ ‘edukazzjoni’ istess ħin, fuqi u fuq sħabi mhux se jigi aċċettat u, fid- l-edukaturi u kapijiet tal-iskejjel dokument stess, hemm titpoġġa responsabbiltà akbar sensiela ta’ checks-and-balances li lil dawn it-tfal noffrulhom li jissalvagwardjaw proprju esperjenza edukattiva relevanti dawn l-affarijiet. L-għalliema u li tgħinhom u tinteressahom. l-programmi offruti jridu jkunu Irridu li niġu f ’sitwazzjoni

AĦBARIJIET

kullhadd.com

17|07|2016 09

fejn dawn it-tfal jiġu l-iskola u jieħdu l-edukazzjoni tagħhom għax iridu u mhux minħabba deċiżjoni ta’ tribunal. Fl-aħħar mill-aħħar inutli tifel jew tifla jiġu fil-klassi ta’ bilfors u ma jieħdu xejn lura. Naħseb hemmhekk fejn verament hemm l-ikbar sfida.

Qed ikun propost bord li jiddeċiedi f ’każ li ma jkunx hemm qbil bejn l-iskola u l-ġenituri. X’poteri se jkollu dan il-bord u f ’liema każijiet se jkun qed jintervieni?

Bażikament, dan il-bord se jkollu setgħa jiddeċiedi f ’każijiet ta’ diżgwid bejn il-ġenituri u l-iskola fuq deċiżjonijiet edukattivi. Se jkollu wkoll poteri biex jiddeċiedi meta jkun hemm każijiet ta’ diżgwid bejn il-ġenituri nfushom jew meta wieħed mill-ġenituri ma jkunx preżenti fil-ħajja tal-minuri. Ilbord ma jintervenix hu, però ssir referenza għal quddiemu għadd ta’ tibdiliet fil-liġi min-naħa tad-Dipartiment tal- tal-edukazzjoni, taħseb li Edukazzjoni. wasal iż-żmien li l-għotja tal-liċenzji u l-warrants ma Il-Gvern qed iħares li, fl- jibqgħux f ’idejn il-politiċi Att dwar il-Professjonijiet iżda jiġu deċiżi minn fl-Edukazzjoni, jitwaqqaf awtoritajiet indipendenti?

Kunsill għall-Edukaturi.

X’differenza se jagħmel dan Huwa proprju dan il-ħsieb filil-kunsill ġdid minn dak li proposti li poġġejna. Il-Ministru diġà hemm?

hekk. Iżda fil-livell obbligatorju għandek sitwazzjoni fejn iddipartiment li qed jassigura l-kwalità huwa fi ħdan l-istess livell li qed jipproduci dik l-esperjenza edukattiva.

Dan, fl-opinjoni tiegħi, ma jagħmilx sens għax għandek konflitt. L-istess fil-warrants talgħalliema. Għandek sitwazzjoni

Il-Kunsill għall-Edukaturi, Bidla oħra hija li l-Kunsill jibda joħroġ il-warrants u minbarra li jirregola lillgħalliema, se jkun ukoll qed l-liċenzji u mhux il-Ministru kif inhi s-sistema bħalissa jirregola l-LSAs u l-KGAs. Bidla oħra hija li l-Kunsill jibda joħroġ il-warrants u l-liċenzji u mhux jrid jiġi anqas influwenti fejn il-Ministru jrid jiffirma il-Ministru, kif inhi s-sistema f ’affarijiet li nemmnu li dawn il-warrants. Jien min jien bħalissa. l-politiku m’għandux ikollu biex ngħid bniedem għandux rwol. Fil-każ ta’ istituzzjonijiet jgħallem jew le? Naħseb dak Ladarba qed jiġu msemmija postsekondarji, dan diġà huwa għandu jkun f ’idejn entità

speċjalizzata li jkun jista’ jevalwa aħjar il-kapaċitajiet talapplikanti u dak huwa li qed nipproponu.

Lill hinn minn din ir-riforma, xi prospettivi personali għandek bħala Ministru għall-Edukazzjoni?

Xi rwol għandu jkollu Nixtieq nagħmel ħafna l-politiku fis-settur tal- bidliet kbar biex ikollna edukazzjoni? edukazzjoni iżjed umana, pjaċevoli u li tagħmel sens Jagħti direzzjoni u jipprova fis-seklu 21, f ’dinja li, kuma jżomm l-istampa ġenerali u tmur, qed tinbidel. Nittama l-isfidi tal-futur fit-tfassil tal- biss li nħalli l-affarijiet ftit politika soċjali. Ħa nitkellem aħjar milli sibniehom. Irrid fuqi: l-għan tiegħi għal dan is- li nkunu għamilna imqar dik settur huwa wieħed sempliċi u id-daqsxejn ta’ differenza kemxejn umli. Irrid nagħmel għall-aħjar fil-ħajja tat-tfal u minn kollox biex inġib nies żgħażagħ tagħna. Fadal ħafna jaħdmu flimkien. Nemmen li xi jsir. Dan is-settur għalija l-iżjed li nista’ nagħmel ġid hu li huwa vjaġġ kontinwu li, kulma naħdem għat-tfal u ż-żgħażagħ jmur, dejjem irid jigi aġġorant tagħna daqslikieku kienu t-tfal u mibdul mar-realtajiet taltiegħi u bla preferenzi. ħajja.

10 17|07|2016

kullhadd.com

SA FL-AĦĦAR: LIĠI LI TOFFRI KREDIBBILTÀ LILL-PARLAMENT

AĦBARIJIET

Kitba ta’ mhux se jitħallsu għal seduti li ma Pubblika se jkun imwaqqaf għall- il-vot li jiddetermina x’passi għandhom DINAH SEGUNA jattendux, u saħansitra jridu jirritornaw ewwel darba permezz ta’ din il-liġi jittieħdu. parti mill-onorarja tagħhom meta ma u se jkun iffurmat mill-Ispeaker talKumitat li se jkollu għadd ta’ setgħat, Membri tal-Kamra tad-Deputati, jmorrux għal seduti parlamentari. ministri, segretarji parlamentari, It-terminu tal-Kummissarju għallassistenti parlamentari, persuni Istandards huwa ta’ sitt snin u biex Se jeżamina d-dikjarazzjoni tal-assi u josserva f ’pożizzjoni ta’ fiduċja u dawk li jinħatar irid iż-żewġ terzi tal-voti taljokkupaw karigi ta’ eżekuttiv f ’ministeri membri tal-Kamra tad-Deputati. Dan mill-qrib ir-reġistru tal-attendenza biex b’hekk il-liġi jridu joqogħdu attenti iżjed minn qabel it-terminu ma jistax ikun imġedded. se twassal biex titwettaq wegħda elettorali f ’ġieħ fl-azzjonijiet u l-aġir tagħhom. Fl-istess Wara li jinvestiga l-każ, il-Kummissarju waqt se jiżdidulhom iżjed l-obbligi li jrid jieħu deċiżjoni li din tgħaddi il-kontabbiltà għandhom lejn is-soċjetà li eleġġiethom għand il-Kumitat Parlamentari għallu lejn l-istituzzjoni tal-Parlament.

Istandards, li mbagħad iressaq irDan hekk kif qed joqrob iż-żmien rakkomandazzjonijiet tiegħu. biex pajjiżna jdaħħal fis-seħħ liġi talKamra, żewġ membri nominati mill- fosthom li josserva l-ħidma talistandards fil-ħajja pubblika; l-ewwel Se jitwaqqaf ukoll kumitat Prim Ministru u żewġ membri nominati Kummissarju, jiddeċiedi jadottax irliġi tax-xorta tagħha f ’pajjiżna. Din mill-Oppożizzjoni. Meta l-voti jkunu rakkomandazzjonijiet, u jista’ jitlob il-liġi għandha għan wieħed: li żżid Il-Kumitat għall-Istandards tal-Ħajja ndaqs, l-Ispeaker għandu l-casting vote; investigazzjoni jew spjegazzjoni it-trasparenza, il-kontabbiltà u addizzjonali fuq ir-rapport imressaq. l-governanza tajba.

F’każ li jiċħad ir-rapport talIt-triq għal din il-liġi, li fl-aħħar jiem Kummissarju, għandu jagħti r-raġunijiet. kienet diskussa fi stadju tat-tieni qari Jekk il-Kumitat jiddeċiedi li kien hemm fil-Parlament, bdiet tliet snin ilu. Ilksur tal-kodiċi ta’ etika, il-Kumitat ħsieb hu li tkun parti minn pakkett ta’ jista’ jċanfar lill-persuna investigata, liġijiet favur governanza aħjar li daħħal jista’ jirrappurtaha lill-Kummissarju Min jista’ jkun dan il-Gvern, fosthom meta neħħa tal-Pulizija jew lill-Kummissjoni Kummissarju tal-Istandards? l-preskrizzjoni għall-politiċi, daħħal ilPermanenti tal-Korruzzjoni.

Whistleblower’s Act, u ftit wara l-Liġi Meta l-persuna investigata tkun Bil-liġi kif inhi mfassla Kummissarju taltal-Finanzjament tal-Partiti. impjegata, il-Kumitat jista’ jordna lillIstandards ma jistax ikun membru tal-Kamra Il-Liġi tal-Istandards se twassal għal tad-Deputati, jew membru ta’ kunsill lokali, jew Gvern jew kull entità jew korp statutorju bidla drastika partikolarment lejn iluffiċjal pubbliku, jew persuna li jkollha kariga jew biex jieħu l-passi meħtieġa u jirrimedja mod li nibdew inħarsu lejn il-Parlament l-ksur skont il-kundizzjonijet ta’ impjieg. pożizzjoni li tkun suġġetta għal dan l-Att. u lejn persuni li jokkupaw karigi għoljin.

F’każ li l-persuna tkun membru Din il-pożizzjoni mhix kompatibbli ma’ attività Għall-ewwel darba, permezz taltal-Kamra tad-Deputati, il-Kumitat professjonali, bankarja, kummerċjali jew ta’ liġi, se jinħatar Kummissarju taljirrakkomanda lill-Kamra tad-Deputati trejdunjin jew attività li ssir għal skopijiet ta’ Istandards. Ir-rwol tiegħu se jkun li biex tordna lill-membru jirrimedja kull profitt. jinvestiga rapporti jew saħansitra jieħu ksur, jitlob apoloġija bil-miktub li ssir Kummissarju m’għandux ikun fl-ebda minn dawn l-inizjattiva u jinvestiga każi fejn seta’ il-karigi, irid ikollu kariga indipendenti ’l bogħod lill-Kumitat, jitlob apoloġija permezz kien hemm allegat ta’ ksur tal-kodiċi talminn kull tip ta’ imparzjalità. F’każ ta’ dubju, il- ta’ dikjarazzjoni personali fil-Kamra, etika. Se jeżamina d-dikjarazzjoni talKummissarju jikseb l-approvazzjoni tal-Ispeaker. jitlob pagament mill-ġdid jew pagament assi u josserva mill-qrib ir-reġistru talHawn huma notevoli l-poteri l-ġodda li se jikseb ta’ riżorsi użati ħazin, jew inkella jista’ attendenza biex b’hekk il-liġi se twassal l-Ispeaker. Poteri li se jwasslu għal Parlament iżjed jirrakkomanda lill-Kamra tad-Deputati biex titwettaq wegħda elettorali f ’ġieħ tieħu kull miżura oħra li jidhrilha li tkun awtonomu. il-kontabbiltà. Membri parlamentari xieraq.

AĦBARIJIET

kullhadd.com

17|07|2016 11

ISIR REALTÀ L-KLIEM TA’ NUMRU TA’ SPEAKERS TAL-PARLAMENT Bil-Liġi tal-Istandards u dik li tipprovdi għal Parlament iktar awtonomu se jkun qed jidħol fis-seħħ ukoll dak li qalu għal ħafna snin speaker tal-Parlament wara ieħor, ħafna drabi

fid-diskorsi tagħhom fl-okkażjoni tas-Sette Giugno. Kull darba tkellmu dwar il-ħtieġa ta’ iktar awtonomija għall-Parlament u iktar dinjità għal din l-istituzzjoni li fl-aħħar mill-aħħar

tirrappreżenta lill-poplu. Illum kellhom kliem ta’ sodisfazzjon għall-bidla li ġab il-Gvern l-eks-Speaker Anton Tabone u l-Professur Godfrey Pirotta.

“SE TGĦOLLI L-PROFIL TAL-PARLAMENT MALTI”

Anton Tabone

L-eks-Speaker tal-Kamra Anton Tabone, li serva f ’din il-kariga bejn l-1998 u l-2008 qal li din hija liġi li se żżid il-profil tal-Parlament Malti.

Tabone qal li din il-liġi tixbah white paper li saret fl-2012, però li baqgħet fuq l-ixkaffa.

Saħaq li għandu jkun ilParlament li jingħatalu l-poter meħtieġ biex jiddetermina kif għandhom ikunu l-istandards fil-ħajja pubblika.

Tabone qal li, fiż-żmien li serva ta’ speaker, kien hemm anomalija fejn l-Ombudsman u l-Awditur Ġenerali kienu awtonomi – żewġ uffiċjali parlamentari li għandhom awtonomija fl-uffiċċji rispettivi tagħhom, filwaqt

li l-Parlament kien qisu dipartiment tal-Gvern. Kien għalhekk li fil-perjodu li serva ta’ speaker saħaq dwar l-awtonomija tal-Parlament.

“Kont nemmen u għadni nemmen li dan ipoġġi lillParlament fil-poter biex ifassal l-istandards fil-ħajja pubblika,” sostna Tabone Mal-gazzetta KullĦadd Tabone qal li, fiż-żmien li serva bħala speaker, kien ippreżenta rapport fuq l-awtonomija talParlament ‘Strengthening house of representatives – case of autonomy’ u dan għax dejjem emmen li parlament awtonomu u sovran ikun qiegħed f ’pożizzjoni aħjar u jipproponi l-istandards li wieħed jistenna fil-ħajja pubblika. Jemmen li dalħsieb żviluppa sabiex illum l-awtonomija fil-Parlament qiegħda biss ftit passi bogħod.

Tabone qal li b’din il-liġi l-Parlament se jkollu iżjed responsabbiltà, allura se jkollu kontabbiltà iżjed minn qabel.

“MUDELL GĦALL-KUMPLAMENT TAS-SOĊJETÀ”

Godfrey Pirotta

Dan stqarru l-Professur Godfrey Pirotta meta kkuntattjat minn din ilgazzetta. Huwa spjega li, peress li s-sistema politika Maltija hija parlamentari – jiġifieri l-ogħla istituzzjoni tal-pajjiż hi l-Parlament – f ’dan il-każ iktar minn ieħor il-Parlament irid ikun mutur tajjeb għassoċjetà kollha. Dak li jiġri fih mill-membri tiegħu u dawk fuq ċittadini oħra huwa każ ta’ ‘l-eżempju jkaxkar’ sostna Pirotta, li jfisser li dak li jagħmlu membri parlamentari jgħid x’inhu leġittimu u illeġittimu flimġiba tan-nies. Għaldaqstant, membri parlamentari jridu jżommu quddiem għajnejhom li l-impatt tagħhom mhux blistorbju imma li jħallu impatt fuq l-imġieba ta’ kulħadd.

Pirotta ġab l-eżempju talParlament Grieg li twaqqaf 500 sena Qabel Kristu: ilmembri parlamentari kienu

rġiel u min kien jonqos milli jmur il-Parlament kien jeħel multa talli ma serviex dmiru lejn soċjetà li toffrilu onorarja biex ħadd ma jkun eskluż.

L-għan tal-onorarja kien li, minflok ma wieħed jaħdem part-time, jitħallas biex jaqdi lis-soċjetà. Għalhekk sostna li l-liġi se tkun b’mod li l-membri parlamentari jaqdu dmirhom aħjar.

Fl-isfond ta’ dak li rajna fil-Parlament fl-aħħar xhur, Pirotta qal li l-bżonn ta’ din illiġi hu iżjed minn qabel.

“Mhux veru li xi ħadd jista’ jgħid li jrid fil-Parlament mingħajr provi. Fil-Parlament hemm regolament talKamra li ma jħallikx tagħmel dan. Sfortunatament, imma, ġieli rajnieha fil-Parlament Malti,”qal Pirotta.

Pirotta sostna li, fiż-żminijet tal-lum iżjed minn qabel, jinħtieġ parlament awtonomu li jirrifletti l-ħtiġijiet tal-membri parlamentari. Ma jistax ikun li jkollna parlament bil-membri fil-parlament li m’għandhomx għodod, qal Pirotta. “Huwa għalhekk li rridu nkomplu nibnu fuq il-liġi għax hija punt importanti minn fejn nitilqu,” temm jgħid mal-gazzetta KullĦadd.

Kien id-Deputat Prim Ministru li ressaq din il-liġi f ’isem il-Gvern

12 17|07|2016

kullhadd.com

OPINJONI

INTERVENT POLITIKU MHUX ĠUSTIFIKAT MINN CHRIS SAID Mario Fava President Sezzjoni Kunsilliera PL

Fi stqarrija maħruġa millUffiċċju Nazzjonali tal-Verifika, dwar investigazzjoni fuq skemi ta’ finanzjament għall-kunsilli lokali mnedija bejn l-2008 u 2013, jingħad li l-Awditur Ġenerali ma sabx ġustifikat l-intervent dirett tal-eksSegretarju Parlamentari Chris Said, partikolarment fl-għażliet preliminari ta’ applikazzjonijiet milqugħa, fl-evalwazzjoni tas-sottomissjonijiet, u anke fid-determinazzjoni tal-fondi allokati. Ifisser li l-Awditur Ġenerali m’emminx l-iskużi jew argumenti ta’ Chris Said f ’din l-investigazzjoni.

Kollox kellu l-bidu tiegħu meta, fil-25 ta’ Marzu 2015, il-Ministeru tal-Ġustizzja u s-Segretarju Parlamentari fil-Ministru għall-Ġustizzja, Kultura u Gvern Lokali talbu lill-Awditur Ġenerali sabiex jinvestiga aspetti varji relatati ma’ dan li qed ngħid.

L-istess Uffiċċju kien mitlub jistabbilixxi jekk il-proċessi applikati, l-istrutturi ta’ amministrazzjoni utilizzati u d-deċiżjonijiet meħuda kinux konformi mal-prinċipji ta’ governanza tajba u trasparenti, kif wara kollox jgħid Simon Busuttil. Tul dan il-proċess, l-NAO irreveda 25 skema ta’ finanzjament lill-kunsilli lokali, li rriżultaw f ’allokazzjoni totali ta’ fondi ta’ iktar minn €11.5 miljun.

L-ewwel nuqqasijiet serji

L-iktar piż fil-konkluzjoni tal-Awditur huwa attribwit għall-fatt ta’ ndħil u interventi mill-politiku

Ir-rapport tal-Awditur jitkellem b’mod ċar dwar kif ma ġie stabbilit l-ebda baġit għal numru ta’ skemi. Dan kien evidenti b’mod partikolari fl-iskema għal xogħol ta’ manutenzjoni u tiswija ta’ toroq, li rriżultat fi nfiq ta’ iktar minn €6 miljun. Dan wassal biex ma kien hemm l-ebda kontroll finanzjarju tant li f ’diversi każi, fejn kien hemm baġit, dan ġie maqbuż sostanzjalment u kellhom jiżdiedu fondi addizzjonali biex jagħmlu tajjeb għal dan.

Irriżulta wkoll li, fuq skemi ta’ valur ta’ iktar minn €11-il miljun, id-Dipartiment talGvern Lokali naqas li jżomm b’mod tajjeb, u drabi oħra b’mod ineżistenti, dokumenti relatati ma’ applikazzjonijiet u proċeduri fit-twettiq u operat ta’ dawn l-iskemi. Tant hu hekk, li diversi drabi fir-rapport insibu li l-Awditur jagħmel referenza għall-fatt li ma kellux id-dokumenti meħtieġa għaddispożizzjoni tiegħu, anke meta talabhom. Dan wassal biex l-Awditur ma setax jasal għal ġustifikazzjoni ta’ dan l-infiq.

Ftit jew xejn instab dettall dwar il-modi tal-għażla tal-kumitati li aġġudikaw u għamlu l-għażliet u, f ’ċerti każi, lanqas il-minuti li jiddeterminaw liema kienu l-persuni li ffurmaw l-istess

kumitati.

Kien hawn fejn l-NAO qies li l-interventi tal-eksSegretarju Parlamentari Chris Said, partikolarment fl-għażliet preliminari ta’ applikazzjonijiet milqugħa, fl-evalwazzjoni tas-sottomissjonijiet u anke fid-determinazzjoni tal-fondi allokati, bħala innaċettabbli u mhux skużabbli. Irrapport jgħid ċar u tond li, f ’ċerti każi, kien permezz ta’ komunikazzjoni diretta masSegretarju Parlamentari li nkisbu ċerti fondi. L-Awditur ikompli jgħid li dan imur kontra kull prinċipju ta’ governanza tajba u, minflok jintervieni, is-Segretarju Parlamentari kellu jiżgura li l-istrutturi u s-sistemi meħtieġa sabiex jittieħdu d-deċiżjonijiet kellhom ikunu f ’posthom u mhux jintervieni b’mod dirett permezz ta’ għotjiet lil kunsilli lokali ‘speċifiċi’.

Nuqqas ieħor kbir kien il-mod kif ‘iċċaqilqu l-lasti’ anke waqt li kienu bdew ċerti proċessi. Irrapport jgħid bl-iktar mod ċar li kien hemm deverġenzi millkundizzjonijiet stipulati filmemoranda u n-noti ta’ gwida maħruġa fir-rigward tal-iskemi.

Dawn il-każijiet kienu jirrelataw ma’ diversi aspetti, inkluż bidliet fil-mod ta’ finanzjament, fil-kunsiderazzjoni ta’ applikazzjoniiet minn ċerti kunsilli lokali u oħrajn li ntbagħtu tard, fid-dati ta’ tlestija u anke fit-termini ta’ ħlasijiet. Ir-rapport jagħmel referenza għall-fatt li, kull darba li kien hemm bidliet simili, ma kienx hemm dokumentazzjoni li twassal biex tispjega dawn l-istess bidliet.

lanqas rikonċiljazzjoni ta’ dan ma setgħet issir għax ħafna applikazzjonijiet ma kellhomx id-dati meħtieġa.

Minkejja li l-ammont li kellu joħroġ id-Dipartiment kellu jkun ta’ 30%, f ’ċirkustanzi dan ma nżammx. Il-Kunsill Lokali taż-Żebbuġ, Għawdex, minn total ta’ €80,940 ingħata €107,919. Anomaliji simili saru fil-Kunsilli Lokali tax-Xewkija, il-Mosta u l-Kalkara fejn l-ammont varja bejn 40% u 50%. Dan filwaqt li f ’postijiet oħra l-ammont kien inqas, bħalma kien il-każ fil-Fgura, iż-Żejtun u Ħaż-Żabbar fejn hawn l-ammont kien ivarja bejn 14% għal 22% meta kellu jkun 30% Ta’ nota huwa l-fatt li jirrigwarda l-Kunsill Lokali tal-Munxar. Dan kellu jieħu b’kollox total ta’ €151,246 imma spiċċa ħa €195,054 u dan minkejja li tnaqqsu n-numru ta’ toroq li kellhom isiru. Din iżdieda sostanzjali ma saritx biss għax kien hemm varjazzjoni filprezz tax-xogħol imma wkoll għax id-Dipartiment iddeċieda li kellu jżid is-somma lil dan ilKunsill għax ma setax ikompli jsostni l-parti tan-nefqa tiegħu.

Dan ifisser li l-Kunsill jew ma kienx ippreżenta pjan kif kien se jiffinanzja l-piż finanzjarju li kien dieħel għalih, jew inkella meta ġew biex jaġġudikaw min se jieħu l-flus u liema applikazzjonijiet se jiġu aċċettati, ma sarx xogħol ta’ verifika sew la midDipartiment u wisq inqas minn dawk il-kumitati li aġġudikaw dawn l-applikazzjonijiet. Dan sakemm ma kienx hemm dawk li qed jissejħu bħala interventi diretti politiċi filL-iskema dwar bini u konklużjonijiet tal-Awditur. manutenzjoni ta’ toroq permezz tal-PPP Skema ta’ Finanzjament għal Inizjattivi Specjali 2013 Skont l-istruzzjonijiet imniżżla f ’memo 45/2010, il-kunsilli Ta’ interess f ’din l-iskema li kienu interessati kellhom hija l-konklużjoni tal-Awditur jagħmlu applikazzjoni u li jgħid li bħalma indika fiha jindikaw it-toroq li f ’paragrafu 6.3.3, dan l-ufficcju riedu jagħmlu, flimkien jirriafferma t-tħassib tiegħu ma’ evalwazzjoni tal-perit. għall-mod kif ġew allokati Minn dokumentazzjoni l-fondi ta’ din l-iskema. miġbura mill-NAO u li Ikompli jgħid li l-uniku kienet miżmuma għand id- dokumentazzjoni li kienet Dipartiment għall-Gvern tindika l-għażla għall-proġetti Lokali, irriżultà li kien hemm kienet biss email mibgħuta mill49 kunsill li applika u b’kollox Uffiċċju tal-Prim Ministru lil kien hemm 54 applikazzjoni. uffiċjal li kien qed jieħu ħsieb Dan għax kien hemm ħames l-iskemi fi ħdan id-Dipartiment kunsilli li applikaw darbtejn. għall-Gvern Lokali fil-25 ta’ L-Awditur ikkonkluda li ma Frar 2013 fejn qalulu: kienx f ’pożizzjoni li jevalwa “Qed nibgħatlek kif dawn l-applikazzjoniet fid- ġew deċiżi mill-Bord” u dettal għax ma nstabux id- “Ippreparaw l-ittri għax jista’ dokumenti kollha meħtieġa jagħti l-każ li tiġi varata nhar ilbiex isir dan. F’ħafna mill- Ħadd din l-iskema”. każi lanqas biss inżammet data ta’ meta d-Dipartiment Konkluzjonijiet irċieva l-applikazzjoni u, b’mod konvenjenti, il-memo Tul din l-investigazzjoni, kienet tgħid li l-iskema se l-Uffiċċju Nazzjonali taltimxi skont l-ordni li fihom Verifika daħal f ’25 skema bejn jidħlu l-applikazzjonijiet. Imma is-sena 2008 u 2013. B’kollox

kien hemm 1262 applikazzjoni li minhom ġew magħżula 779. Interessanti huwa l-fatt li l-Kunsilli Lokali tal-Mosta, San Pawl il-Baħar u B’Kara bejniethom ħadu €2.2 niljun, jew kważi 20% tal-fondi kollha allokati għal dawn l-iskemi. Ittlieta li huma kienu mmexxija minn maġġoranza tal-Gvern tal-ġurnata.

Interessanti wkoll il-fatt li jekk wieħed iqabbel lokal ma ieħor fil-gżira Għawdxija isib li lokal żgħir bħalma hu l-Munxar, ħa d-dopju ta’ fondi li ħa r-Rabat f ’Għawdex. Imbagħad illokalitajiet ta’ Pembroke, ilĦamrun, l-Għasri, Ħal Balzan, Marsaxlokk, il-Gudja, Ħal Safi u Ta’ Xbiex, bejniethom ħadu €190,500, li huwa erba’ darbiet inqas minn kemm ħa waħdu l-Kunsill Lokali tal-Mosta.

Mhux ta’ b’xejn Gonzi kien qalilhom li Gvern Nazzjonalista jieħu ħsieb kunsill Mosti jekk ikun immexxi minn maġġoranza Nazzjonalista!

Tgħid din b’kumbinazzjoni?!

L-Awditur jikkonkludi r-rapport tiegħu billi f ’paġna 180 jitkellem u jiċċensura blaktar mod ċar l-operat sħiħ ta’ dawn l-iskemi. Jgħid li kien hemm nuqqasijiet kbar fiżżamma ta’ dokumenti midDipartiment li jirrelataw ma’ dawn l-iskemi u l-finanzjament tagħhom. Jgħid li kien hemm defiċjenzi serji li jimminaw ittrasparenza u governanza tajba; materji li għandhom ikunu ilqofol ta’ kull sekma li ġġorr magħha fondi pubbliċi. Jgħid li kien hemm immaniġġjar millaktar fjakk u strutturi li naqsu milli jaraw li tali nuqqasijiet ma jsirux. Jirrimarka li kien hemm indħil fuq xulxin bejn is-Segretarju Parlamentari u d-Dipartiment għall-Gvern Lokali, li komplew attribixxew dan in-nuqqasijiet.

Fil-konkluzjonijiet tiegħu ir-rapport jitkellem ukoll b’mod kostanti dwar nuqqas ta’ dokumenti li bihom wieħed jista’ jasal għal konklużjonijiet dwar il-kumitati li twaqqfu, ix-xogħol li għamlu, l-evalwazzjonijiet u fuq kollox kriterji li permezz tagħhom iddisponew minn dawn ilmiljuni ta’ ewro.

Però l-iktar piż fil-konkluzjoni tal-Awditur huwa attribwit għall-fatt ta’ ndħil u interventi mill-politiku, fejn qies li dawn ma kinux skużabbli fl-għażliet preliminari ta’ applikazzjonijiet milqugħa, fl-evalwazzjoni tas-sottomissjonijiet u anki fid-determinazzjoni tal-fondi allokati.

Ir-risposta tal-Partit Nazzjonalista, Simon Busuttil u Chris Said, wara kwarta li ġew ippubblikati dawn il-200 paġna, kienet li qraw ir-rapport (fi kwarta) u innutaw dak li hemm fih għal meta jerġgħu ikunu filGvern!

EDITORJAL

kullhadd.com

17|07|2016 13

www.kullhadd.com agħmel kuntatt magħna KullĦadd, Ċentru Nazzjonali Laburista, Triq Mile End, il-Ħamrun, ĦMR 1717 editorial@kullhadd.com |+ 356 2090 1411

EDITUR Aleander Balzan aleander.balzan@one.com.mt +356 2568 2230

ĠURNALISTI Liam Gauci liam@kullhadd.com +356 2090 1413

Glen Falzon glen@kullhadd.com

SALES U DISTRIBUZZJONI

DISINN TAL-GAZZETTA

Alan Saliba sales@kullhadd.com +356 2090 1520

Leanne Grech

PASSI KURAĠĠUŻI U BLA PREĊEDENT Din il-ġimgħa filParlament rajna bidliet bla preċedent li se jżidu l-fiduċja tal-poplu fil-klassi politika, għax il-governanza u t-tmexxija tajba ma jiġux bilparoli iżda bl-azzjoni.

Dan li għandna huwa gvern bil-qabda aħjar minn ta’ qablu.

Mhuwiex gvern perfett u nkunu qed nonqsu lill-qarrejja tagħna jekk ma nammettux li fl-aħħar tliet snin qamu wkoll temi ta’ governanza politika. Fost oħrajn wirt in-nuqqas ta’ liġijiet ta’ skrutinju li kellu pajjiżna taħt gvernijiet differenti.

Din l-amministrazzjoni ma kkuntentatx b’din issitwazzjoni. Għax m’għandux x’jaħbi, il-Gvern kien kuraġġuż u ħa passi.

Passi li daqskemm se jolqtu lilu stess mhux se jolqtu lillOppożizzjoni għax, kif hu naturali f ’kull demokrazija parlamentari, l-Oppożizzjoni jkollha ħafna inqas attenzjoni fuqha.

Fil-Parlamanet rajna kif dan

huwa l-ewwel gvern li qed idaħħal standards bis-serjetà għall-politiċi permezz ta’ liġi avant garde. Huwa pass storiku u kuraġġuż li qatt ma sar qabel minkejja d-diskors kollu dwar kontabbiltà.

Jispikka f ’din il-liġi l-fatt li persuni ta’ fiduċja (dawk maħtura mill-Gvern talġurnata) ukoll se jkollhom iwieġbu lejn kumitat parlamentari. Persuni li għal snin twal kien hawn min jaħbi biex jgħid x’jagħmlu u x’jitħallsu, issa se jkunu suġġetti għal skrutinju pubbliku. Hawn min jgħidlek: hekk għandu jkun. Vera, iżda l-verità hi li qatt ma sar hekk u dan il-pass kuraġġuż ittieħed issa għallewwel darba.

Din hi liġi li qed tidħol mhux fl-aħħar xahar tal-Gvern biex fuq il-karta tkun inżammet ilwiegħda, iżda f ’nofs leġiżlatura għax dan il-Gvern ma jibżax ikun aktar miftuħ u trasparenti.

Hekk jixraqlu l-poplu Malti u Għawdxi wara li ta l-akbar mandat fl-istorja politika

Maltija.

Din hija tarġa oħra li qed jitla’ l-pajjiż biex naslu għal aktar governanza tajba. Pass li jingħaqad ma’ oħrajn li diġà twettqu iktar kmieni f ’din illeġiżlatura u li semmejniehom għal iktar minn darba.

Għaldaqstant, illum niffokaw fuq dawk ġodda bħal, ngħidu aħna, dak li se jiġri fidDipartiment tal-Artijiet.

Inqas indħil mill-politiku Konna drajna nisimgħu kif id-Dipartiment tal-Artijiet sar għodda politika. Annimal politiku hawn min jiddeskrivih.

Għal snin twal mijiet ta’ persuni kellhom iħabbtu l-bieb ta’ xi politiku biex jinqdew. Hemm min kellu dritt jinqeda iżda minħabba l-mod kif tmexxa qatt ma ngħata dak li hu tiegħu.

Però, agħar minn hekk, kien hemm numru ta’ każi fejn il-bieb, ngħidu aħna tal-eksMinistru Jason Azzopardi, tħabbat meta ma kienx hemm għalfejn.

Bħal meta Ernest Tonna, galoppin tal-Partit Nazzjonalista u tal-eksMinistru Austin Gatt, ingħata garaxx bil-premessa li kellu problema ta’ saħħa iżda flistess ħin kien imexxi s-sigurtà tad-Dar Ċentrali. Jew meta Jason Azzopardi interviena fuq garaxx f ’Santa Luċija f ’dak li l-Awditur Ġenerali iddeskriva bħala indħil mhux f ’loku.

Fl-aħħar jiem is-Segretarju Parlamentari Deborah Schembri ressqet liġi li tibdel lid-Dipartiment f ’awtorità li, fuq kollox, tnaqqas bil-kbir l-indħil tal-politiku. Daqshekk hemm bżonn il-barka bil-firma tal-ministru, biex dak li hu ta’ ċittadin bi dritt jingħata, u dak li se jingħata se jkun skrutinizzat.

Dan huwa pass ieħor ta’ kuraġġ.

Għax fl-aħħar snin kemm rajna politiċi jerħu l-poter minn idejhom u jgħadduh f ’idejn terzi li jkollhom ċerti awtonomija? Dawn iż-żewġ liġijiet huma prova oħra li l-bidla pożittiva qed isseħħ.

UREJNA LI GĦADNA KREDIBBLI U LEĠITTIMI

Miriam Dalli Membru Parlamentari Ewropew

Il-politika dwar l-immigrazzjoni tinkludi diversi aspetti. Ir-rilokazzjoni u r-risistemazzjoni huma parti minnhom, iżda aspett ieħor importanti huwa dak ta’ ritorn

Il-Kumitat Parlamentari responsabbli millImmigrazzjoni, f ’qasir żmien approva n-negozjati biex jiġi stabbilit dokument għar-ritorn ta’ immigranti li jkunu qegħdin fl-Unjoni Ewropea b’mod illegali. Dan it-tip ta’ politika se twassal biex tgħin f ’waħda mill-akbar sfidi fil-Politika Ewropea tal-Immigrazzjoni: dik tar-ritorn. Dan wara li s-sistema preżenti falliet għax ma kinitx tassigura politika Ewropea komuni dwar l-ażil.

Il-politika dwar l-immigrazzjoni tinkludi diversi aspetti. Ir-rilokazzjoni u r-risistemazzjoni huma parti minnhom. Iżda aspett ieħor importanti huwa dak ta’ ritorn. Immigranti li t-talba tagħhom għall-ażil fil-UE tiġi miċħuda, jew dawk li ma jkunux għadhom jikkwalifikaw għaliha, iridu jintbagħtu lura f ’pajjiżhom. Iżda ħafna drabi jiġri li, minħabba numru ta’ kwistjonijiet legali mal-pajjiż terz, ħafna stati membri, inkluż Malta, ikollhom jerfgħu

aktar milli jifilħu fejn tidħol ilkriżi tal-immigrazzjoni għax ma jkunux jistgħu jibagħtu lura lil dawk li ma jikkwalfikawx għall-ażil.

Jekk inħarsu lejn l-2014, kienu inqas minn 40% talgħadd totali tad-deċiżjonijiet ta’ ritorn maħruġa mill-Istati Membri li ġew infurzati.

Mingħajr id-dokumenti neċessarji, l-immigranti jispiċċaw imwaħħla fil-UE mingħajr ma jkunu jistgħu jmorru lura lejn pajjiżhom.

Bħala negozjatur ewlieni f ’isem is-Soċjalisti u Demokratiċi (S&D) f ’dan il-Kumitat Parlamentari, enfasizzajt fuq ir-relevanza ta’ dokument komuni. Bħalissa għandna sitwazzjoni fejn diversi Stati Membri jiffaċċjaw diffikultajiet meta jiġu biex jibagħtu lura immigranti lejn pajjiżhom minħabba li d-dokumenti li jintużaw biex jintbagħtu lura mhux qed jiġu rikonoxxuti minn pajjiżi terzi.

Matul id-diskussjonijiet irrimarkajt li r-rata baxxa

ta’ ritorn ta’ immigranti li jkunu f ’pajjiż b’mod illegali hija ta’ detriment għallkredibbiltà u l-leġittimità talPolitika Ewropea tal-Ażil u l-Immigrazzjoni. Filwaqt li d-dokument propost mhux se jkun soluzzjoni maġika, dan huwa pass fid-direzzjoni t-tajba.

Dan id-dokument mistenni jkun ta’ għajnuna diplomatika għal Stati Membri żgħar li ma jkollhomx rabtiet b’saħħtihom ma’ terzi pajjiżi. Dan għax issa jkun hemm dokument wieħed li jintuża mill-Istati Membri kollha.

B’kollox ressqet 19-il emenda, bil-maġġoranza tagħhom iffukati fuq ittnaqqis tal-burokrazija u biex jiġu ssalvagwardjati d-drittijiet fundamentali tal-bniedem.

Din kienet it-tieni proposta leġiżlattiva b’rabta malimmigrazzjoni li ħdimt fuqha f ’dan il-mandat. Bħalissa qiegħda naqdi rwol ta’ negozjatur ewlieni tal-grupp tas-Soċjalisti u Demokratiċi

fuq it-tibdil leġiżlattiv talKummissjoni Ewropea dwar il-mekkaniżmu permanenti ta’ rilokazzjoni. Mekkaniżmu li hemm qed jiffaccja sfidi kbar biex ikun implimentat kif suppost.

Jeħtieġ il-bonsens Fid-dawl tad-dibattitu li qam fl-aħħar jiem dwar it-talba għaż-żidiet li qed jagħmlu l-piloti tal-linja nazzjonali Maltija, jeħtieġ li jirrenja l-bonsens mill-partijiet ikkonċernati.

Minkejja li qed tirpilja, l-Air Malta ma tiflaħx għal gambetti, speċjalment f ’perjodu ta’ kummerċ esorbitanti u flistess ħin meta l-Gvern qed jaħseb għall-vijabbiltà fit-tul tal-Air Malta.

Nemmen li kull parti għandha tpoġġi madwar mejda u, kif enfasizza tajjeb il-President tal-MHRA Tony Zahra, għandha tintuża l-forza talargument u mhux l-argument tal-forza.

14 17|07|2016

kullhadd. com

BIL-MOD, IŻDA WASALNA Naomi Cachia Kordinatur Politiku FŻL

Nixtieq ngħid li kont sorpriża li d-deputati parlamentari nisa tal-PN ma ħasbuhiex darbtejn biex ħarġu jgħidu li ma jaqblux li mara f ’Malta għandha jkollha aċċess għall-emergency contraception

L-aġenda politika ta’ pajjiżna: f ’idejn min hi?

Nixtieq ngħid li kont sorpriża bl-aħbar li Simon Busuttil ma tax l-opinjoni tiegħu fuq jekk il-morning after pill għandhiex tkun aċċessibbli għan-nisa f ’pajjiżna.

Nixtieq ngħid li kont sorpriża bl-affermazzjoni tal-PN li qal li d-deċiżjoni mhix tal-politiċi, iżda tal-awtoritajiet tal-Gvern.

Nixtieq ngħid li kont sorpriża li d-deputati parlamentari nisa tal-PN ma ħasbuhiex darbtejn biex ħarġu jgħidu li ma jaqblux li mara f ’Malta għandha jkollha aċċess għall-emergency contraception.

Huwa veru li d-deċiżjoni hija tal-Gvern, u d-dibattitu m’għandux jispiċċa ballun politiku. Iżda hawnhekk ninkwieta għal numru ta’ raġunijiet. Jekk m’għandhomx interess fl-aġenda politika ilpolitiċi ta’ pajjiżna, mela min tridu jkollu? Fil-verità, ma nemminx li Simon Busuttil m’għandux opinjoni, iżda li ma esprimihiex għax ma jixtieqx imur kontra l-opinjoni popolari. B’hekk ninsab iddiżappuntata li, għal darb’oħra, dak li qed jaspira li xi darba jkun prim ministru ħasel idejh mingħajr biss ta opinjoni.

Min-naħa l-oħra, il-pożizzjoni tad-deputati nisa Nazzjonalisti tiddiżgustani. Dan mhux għax ma naċċettax opinjonijiet differenti minn tiegħi, iżda għax rajt li wħud minnhom saħansitra deffsu l-argument tal-abort u b’hekk tidher biċ-ċar li l-pożizzjoni hi ibbażżata fuq informazzjoni żbaljata u qarrieqa. Nistenna aħjar mill-membri parlamentari tagħna.

Oltre mis-sustanza tal-argumenti favur jew kontra l-aċċessibbiltà tal-morning after pill, jekk xejn din il-kwistjoni ħadt gost insegwiha għax kienet turija ċara ta’ kif il-poplu jista’ jieħu f ’idejh kontroll tal-aġenda politika bl-iktar mod ċivili u demokratiku. Kien wasal iż-żmien li din il-kwistjoni tiġi diskussa u li ninfurmaw ruħna u nneħħu kull idea żbaljata dwar dak li n-nisa, fil-maġġoranza ta’ pajjiżi żviluppati madwar id-dinja, għandhom aċċess għalih mingħajr problemi ta’ xejn.

F’rebħa oħra għall-progress f ’pajjiżna, din il-ġimgħa għaddiet il-liġi li rriformat iċ-ċensura fil-kodiċi kriminali ta’ pajjiżna, u saga li kienet ilha għaddejja snin sħaħ ġiet fi tmiemha hekk kif il-liġi issa qed tirrifletti iktar is-soċjetà li ngħixu fiha. Dan mhuwiex attakk fuq ir-reliġjon u l-valuri li nħaddnu iżda l-kalibrazzjoni u bilanċ bejn iż-żewġ forzi prinċipali f ’din il-kwistjoni: ir-reliġjon u l-libertà tal-espressjoni.

Din il-liġi kkriminalizzat ukoll ir-revenge porn, b’hekk, għal darb’oħra, pajjiżna qed juri biċ-ċar kemm qed jifhem il-ħtieġa li jaġġorna l-liġijiet tiegħu biex jagħmlu iktar sens u saħanistra jasal jagħmel dan qabel il-maġġoranza ta’ pajjiżi oħra.

OPINJONI

X’WETTAQ IL-GVERN… SENA ILU Informazzjoni miġbura minn EMANUEL CUSCHIERI 11 ta’ Lulju

Binja mitluqa fir-Residenza San Vinċenz De Paule ġiet trasformata f ’ċentru ta’ taħriġ fil-kura tal-anzjani

12 ta’ Lulju

Klinika speċjalizzata li tiffoka fuq ilmard kroniku bdiet topera miċ-ċentru tas-saħħa ta’ Birkirkara

13 ta’ Lulju

Ir-rata ta’ nies qiegħda f ’Malta niżlet għal livelli rekord

14 ta’ Lulju

Sar magħruf li fl-aħħar sena kien hemm roħs fil-prezz ta’ 12-il prodott mediċinali kull xahar

15 ta’ Lulju

Ġiet approvata l-Liġi tal-Finanzjament tal-Partiti

16 ta’ Lulju 27,803 persuna bbenefikaw millallowance ta’ €300 lill-anzjani li għandhom ’il fuq minn 75 sena u li għadhom jgħixu fil-komunità

17 ta’ Lulju

Ġie deċiż li titneħħa t-taxxa fuq apparat tal-elettriku u elettroniku

TA’ BARRA

kullhadd.com

17|07|2016 15

L-UNJONI SE ĊĊEDILHOM? LIAM GAUCI liam@kullhadd.com Nhar l-Erbgħa li għadda David Cameron ħalla postu lil Theresa May illi saret ittieni prim ministru mara fl-istorja tar-Renju Unit wara Margaret Thatcher.

Fl-artiklu ta’ din il-ġimgħa se nagħtu ħarsa ħafifa lejn diskors li għamlet biex nifhmu aħjar x’se jkunu l-prijoritajiet tagħha fejn tidħol il-politika nazzjonali u dik internazzjonali.

Madankollu, se nagħtu daqqa t’għajn ukoll lejn artiklu li kien miktub minn David Davis, il-membru parlamentari li ntgħażel minn May biex imexxi l-ministeru responsabbli mill-ħruġ tar-Renju Unit mill-Unjoni Ewropea.

L-artiklu tiegħu għandu importanza partikolari għaliex jagħtina idea talprijoritajiet u skadenzi li qegħdin jiġu kkunsidrati filkonfront ta’ Brexit.

Diskors favur l-għaqda Fl-ewwel diskors bħala Prim Ministru, Theresa May fakkret li l-isem sħiħ tal-partit tagħha huwa ‘The Conservative and Unionist Party.’ Hija qalet li dan l-aspett unitarju se jkun ċentrali fit-tmexxija tagħha. Dan se jidher b’mod partikolari fejn jidħol id-dibattitu li qam wara ir-referendum dwar ilpossibbiltà li n-nazzjonijiet tar-Renju Unit, speċjalment l-Iskozja u l-Irlanda ta’ Fuq, jitolbu li jinqatgħu mill-Ingilterra biex jibqgħu membri tal-Unjoni Ewropea.

Il-kliem ta’ May jindika d-determinazzjoni tagħha li tirreżisti l-possibbiltà li dan il-proċess iseħħ.

Madankollu, hija evitat li tidħol fid-dettall dwar sa fejn hi lesta li tasal biex timblokka din l-għajta jekk tasal mill-parlamenti ta’ dawn in-nazzjonijiet b’mod formali.

Dan l-aspett ta’ unjoni kien użat ukoll bħala spunt minn May meta tkellmet dwar id-distakk li hemm bejn il-klassijiet soċjali firRenju Unit. F’dan ir-rigward hija qalet li se tiġġieled kontra l-inġustizzji li qegħdin iċaħħdu lill-membri vulnerabbli tas-soċjetà milli jtejbu l-kwalità tal-ħajja tagħhom.

Dwar Brexit inniffsu ma tantx tkellmet nhar l-Erbgħa, però f ’diskors li għamlet nhar it-Tnejn li għadda meta kienet għadha għaddejja l-kampanja għat-tmexxija tal-Partit Konservattiv hija sostniet li “Brexit means

Brexit”, frażi li tidher li se tkun assoċjata magħha għal żmien twil.

Kien importanti li hija tiċċara dan il-punt għax May kienet waħda millaktar membri prominenti tal-Partit Konservattiv illi kkampanjat favur is-sħubija fl-Unjoni.

Għaldaqstant, kien hemm min staqsa jekk hix se tipprova tgħajjat referendum ieħor dwar din il-kwistjoni.

Madankollu, b’din l-dikjarazzjoni hija neħħiet kull dubju li seta’ kien għad baqa’ dwar ilpolitika tagħha fil-konfront tal-Unjoni.

Dan kompla jkun ikkonfermat permezz talgħażla ta’ żewġ membri parlamentari ewroxettiċi, Boris Johnson u David Davis, biex ikopru l-karigi ta’ Segretarju għall-Affarijiet Barranin u għall-Ħruġ tarRenju Unit mill-Unjoni Ewropea rispettivament.

Opportunitajiet Il-kariga li ngħata Davis tagħmilha utli li wieħed jagħti ħarsa lejn artiklu miktub minnu li deher fuq is-sit elettroniku Conservative Home nhar it-Tnejn li għadda. Dan l-artiklu, li nkiteb meta Davis probabbilment diġà kien jaf x’kariga kellha f ’moħħha għalih May, jagħtina idea tajba tal-mentalità li biha l-Gvern Brittaniku se jersaq lejn in-negozjati mal-Unjoni.

F’dan l-artiklu Davis sostna li

l-ħruġ mill-Unjoni Ewropea se tippermetti li r-Renju Unit ikollu kontroll akbar fuq l-influss ta’ immigranti deħlin fil-pajjiż. Fil-fehma tiegħu dan il-kontroll huwa importanti għax, minkejja li huwa minnu li fl-aħħar għaxar snin il-fenomenu tal-immigrazzjoni għen biex l-ekonomija tikber, fl-istess ħin il-kwalità tax-xogħol u l-pagi niżlet.

Sabiex din is-sitwazzjoni tinbidel, Davis sostna li l-ekonomija trid tnaqqas id-dipendenza tagħha fuq il-konsum lokali u minflok tiżdied l-enfasi fuq l-esportazzjoni. Huwa sostna li l-ħruġ mill-Unjoni se jagħmel din it-tranżizzjoni aktar faċli. Dan għax mhux se jkun hemm ix-xkiel tar-regolamenti Ewropej meta r-Renju Unit ikun qiegħed jinnegozja ftehim kummerċjali ma’ pajjiżi li mhumiex Stati Membri talUnjoni.

Fost l-oħrajn, huwa semma li l-prijorità ta’ pajjiżu fejn tidħol l-esportazzjoni għandhom ikunu l-Istati Uniti, l-Awstralja, iċ-Ċina u l-Indja, li diġà esprimew l-interess tagħhom li jiftħu kapitlu kummerċjali ġdid mar-Renju Unit.

Sabiex jiġi inċentivat l-investiment, Davis esprima ruħu wkoll favur it-tnaqqis tat-tassazzjoni fuq innegozji l-kbar minn 20% għal 15% biex ir-Renju Unit jibqa’ attraenti għallinvestiment.

M’hemmx għaġla Ta’ interess partikolari meta wieħed iqis il-kariga tiegħu kien il-mod kif iħares lejn ir-relazzjonijiet kummerċjali li pajjiżu se jkollu malUnjoni Ewropea stess wara t-tmiem tas-sħubija. F’dan ir-rigward, Davis insista li l-Unjoni se jkollha ċċedi għat-talbiet tar-Renju Unit fejn jidħol il-kontroll talfruntieri. Din hija kwistjoni ċentrali li saħaq dwarha l-kamp tal-Leave li wiegħed li l-kwistjoni tal-fruntieri mhix se żżomm lir-Renju Unit milli jkollu aċċess għassuq Ewropew.

S’issa, però, il-messaġġ kien differenti ferm min-naħa talUnjoni Ewropea li għadha qed tinsisti li r-Renju Unit irid jimxi mar-regolamenti tagħha jekk irid ikollu aċċess għal dan is-suq. Madankollu, Davis sostna li, jekk l-Unjoni tibqa’ tirreżisti u timponi t-tariffi, ir-Renju Unit jista’ jimplimenta inizjattivi li jipproteġu lill-industriji u l-ħaddiema tiegħu.

Barra minn hekk, Davis spjega li l-attivazzjoni ta’ Artiklu 50 tat-Trattat ta’ Liżbona, l-artiklu li jirrigwarda n-notifika talħruġ ta’ Stat Membru millUnjoni, tista’ ddum sa kmieni fl-2017 biex isseħħ.

Dan għax il-Gvern tarRenju Unit se jkollu bżonn jikkonsulta ma’ diversi istituzzjonijiet Brittaniċi qabel ma jiffinalizza l-prijoritajiet tiegħu fin-

negozjati mal-Unjoni.

Fil-konklużjoni tal-artiklu, Davis esprima l-ottimiżmu tiegħu li l-ħruġ mill-Unjoni se jwassal għal prezzijiet orħos fil-ħwienet, pagi aħjar għall-aktar foqra, u kontroll akbar fuq l-influss ta’ immigranti u s-sistema ta’ tassazzjoni.

Davis kien tal-fehma li l-frott ta’ dawn ir-riformi se jibda jidher sal-2020, issena li fiha għandha sseħħ l-elezzjoni ġenerali li jmiss.

It-triq hija twila Għaldaqstant, bejniethom May u Davis diġà taw idea tal-viżjoni tagħhom għarRenju Unit matul u wara l-proċess li se jwassal għall-ħruġ ta’ pajjiżhom mill-Unjoni Ewropea.

Madankollu, dan għadu stadju bikri tal-proċess ta’ tfassil ta’ din il-politika hekk kif, kif semmejna qabel, għad kemm diversi rawnds ta’ konsultazzjoni xi jsiru fix-xhur li ġejjin.

Wieħed irid jara min se jkun lest jipparteċipa f ’dan il-proċess ta’ konsultazzjoni għax hija mistennija reżistenza minn diversi bnadi, fosthom mill-Iskozja li tidher determinata li tibqa’ membru fl-Unjoni bħala pajjiż indipendenti.

Iż-żmien jagħti parir. Li huwa ċert bħalissa hu l-fatt li Theresa May se tkun qiegħda tmexxi lil pajjiżha f ’waħda mill-aktar sigħat diffiċli tal-istorja tiegħu.

16 17|07|2016

1

kullhadd.com

MINN MADWA

JAGĦTIHA L-APPOĠĠ

1 Bernie Sanders ħabbar b’mod uffiċjali li se jabbanduna l-kampanja tiegħu biex jappoġġa l-kandidatura ta’ Hillary Clinton. Dan għamlu f ’attività politika li saret nhar it-Tlieta li għadda fejn sostna li se jagħmel minn kollox biex jara li Clinton issir il-president li jmiss tal-Istati Uniti fl-elezzjoni ta’ Novembru li ġej.

Sanders esprima wkoll il-fiduċja li Clinton se tagħmilha l-prijorità tagħha li tiġġieled in-nuqqas ta’ ugwaljanza u tagħti aċċess akbar għas-servizzi edukattivi u dawk tas-saħħa lill-foqra. Minkejja l-bidla fil-pożizzjoni tas-senatur minn Vermont, bosta mis-sostenituri tiegħu komplew jagħmluha ċara li mhux se jappoġġaw lil Clinton għall-presidenza hekk kif iħossu li hi diżonesta u m’għandhiex għal qalbha l-klassi tal-ħaddiema.

2

TA’ BARRA

2

ELEZZJONI OĦRA?

3 L-inċertezza politika fi Spanja kompliet tiżdied din il-ġimgħa.

Dan hekk kif Mariano Rajoy, il-Mexxej tal-Partit Popolari (PP), ma rnexxilux jikseb l-appoġġ tal-Partit Soċjalista, it-tieni l-akbar partit tal-pajjiż, biex jgħaqqad koalizzjoni tal-gvern.

Il-PP ra n-numru ta’ siġġijiet tiegħu jiżdied minn 122 għal 137 fl-elezzjoni ta’ Ġunju li għadda illi kellha ssir wara oħra f ’Diċembru tal-2015 li tat riżultati mhux konklussivi.

Minkejja dan il-gwadann, il-Partit Popolari għadu ’l bogħod ferm mill-176 siġġu li għandu bżonn biex jiggverna waħdu.

L-aktar aspett allarmanti ta’ din is-sitwazzjoni hija li l-ebda partit ma offra li jingħaqad mal-PP fil-gvern. Għaldaqstant, il-possibbiltà li jkun hemm it-tielet elezzjoni parlamentari f ’temp ta’ sena qiegħda tiżdied.

MASSAKRU F’NIZZA Massakru b’motivazzjonijiet terroristiċi seħħ filbelt Franċiża ta’ Nizza nhar il-Ħamis li għadda.

L-attakk seħħ waqt iċ-ċelebrazzjonijiet li kienu għaddejjin relatati mal-ħtif tal-ħabs ta’ Bastilja minn idejn il-gvern monarka fl-1789, avveniment ċentrali tar-Rivoluzzjoni Franċiża.

L-aktar minn tmenin vittma ta’ dan l-attakk ittajru minn trakk misjuq minn Mohamed Lahouaiej Bouhlel, raġel ta’ nazzjonalità Tuneżina, li fetaħ ukoll in-nar fuq in-nies li kienu għadhom kemm raw spettaklu tal-murtali f ’żona qrib il-baħar magħrufa bħala Promenade des Anglais. L-attakk ħalla wkoll għexieren ta’ nies midruba b’numru minnhom qegħdin f ’kundizzjoni kritika. Skont uffiċjali ta’ din il-belt, is-sewwieq irnexxielu jkopri distanza ta’ madwar żewġ kilometri qabel ma twaqqaf mill-Forzi tal-Ordni.

TA’ BARRA

kullhadd.com

AR ID-DINJA 6

3

4 5 6

IL-FILIPPINI JINGĦATAW RAĠUN

Il-Qorti Permanenti tal-Arbitraġġ tan-Nazzjonijiet Uniti għażlet li tiffavurixxi l-argumenti tal-Filippini fuq dawk taċĊina fejn tidħol iż-żona kkontestata miż-żewġ pajjiżi fis-South China Sea. Fid-deċiżjoni tiegħu, it-Tribunal esprima l-fehma li ċ-Ċina kisret id-drittijiet marittimi tal-Filippini meta ħadet kontroll ta’ diversi ġżejjer u l-ibħra ta’ madwarhom.

Barra minn hekk, iċ-Ċina kienet ikkundannata għall-mod kif ħolqot diversi gżejjer artifiċjali f ’dan it-territorju, mossa li għamlet ħsara lill-ekosistema marittima.

Il-Gvern Ċiniż qatt ma pparteċipa f ’dan il-każ hekk kif għamilha ċara li mhux se jaċċetta l-ġudizzju tat-tribunal.

Minkejja li skont il-Konvenzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti dwar id-Dritt tal-Baħar iċ-Ċina hija obbligata li timxi maddeċiżjoni tat-tribunal, m’hemmx strumenti ta’ infurzar li jistgħu jimponu l-ġudizzju.

5

4

17|07|2016 17

SE JIEĦDU PASSI LEGALI

IMUT BERNARDO PROVENZANO Bernardo Provenzano, il-mafjuż Sqalli li nqabad fl-2006 wara 43 sena jaħrab mill-ġustizzja miet fletà ta’ 83 sena. Sakemm inqabad, Provenzano kien imexxi ma’ familja mafjuża bbażata f ’Corleane, fi Sqallija – raħal li ngħata fama internazzjonali permezz tal-film The Godfather. Huwa kien magħruf għall-brutalità kbira li biha kien jeħles mill-avversarji tiegħu. Fost l-aktar vittmi famużi ta’ dan il-kriminal kien hemm Giovanni Falcone u Paolo Borsellino – żewġ prosekuturi li tilfu ħajjithom f ’attakki separati ordnati minnu fl-1992.

Fl-1993, meta ħa l-kontroll tal-familji kollha Sqallin assoċjati ma’ Cosa Nostra, huwa biddel il-prijoritajiet ta’ din l-organizzazzjoni minn attakki kriminali brutali għal reati aktar sofistikati, fosthom dawk ta’ frodi u misapproprjazzjoni ta’ fondi.

Il-Gvern tal-Myanmar ħabbar li se jieħu passi legali kontra l-estremiżmu Buddista wara li fl-aħħar ġimgħat kien hemm diversi atti ta’ vjolenza fil-konfront tal-minorità Musulmana tal-pajjiż. Dan il-pass se jittieħed wara eskalazzjoni ġdida ta’ vjolenza li wasslet għall-qerda ta’ żewġ moskej u atti oħra ta’ intimidazzjoni li ġiegħlu lil diversi ċittadini Musulmani jaħarbu minn djarhom. L-atti ta’ vjolenza kontra l-Musulmani saru ħaġa komuni f ’dan il-pajjiż mill-2012 ’l hawn hekk kif grupp ta’ patrijiet radikali magħruf bħala Ma Ba Tha beda jinċita lill-Buddisti kontra din il-minorità.

Fil-passat il-gvernijiet qagħdu lura milli jieħdu passi kontra dan il-grupp minħabba l-influwenza tiegħu, però s-sitwazzjoni tidher li se tinbidel fil-ġejjieni.

18 17|07|2016

kullħadd.com

PERSONAĠĠI

IL-QASSIS NOFS MOĦĦ LI TERRAQ SACRAMENTO EMAN BONNICI Dwar Dun Patrick O’Kane

Mad-djoċesi ta’ Grass Valley, illum Sacramento, f ’California, iltqajna diġà permezz tal-figura ta’ Mons. Patrick Manogue (1831-1895), li seħħlu jkun ittieni isqof tagħha. Il-persuna tal-lum toħodna wkoll f ’dik li kienet allura darba s-sede ta’ Grass Valley: sal-preżent l-aktar saċerdot li serva fil-lok f ’dawk li huma snin, kif ukoll fejn jidħlu nħawi differenti.

Dun Patrick O’Kane Imwieled f ’Listowel, County Kerry, fl-Irlanda, f ’familja li kienet tgħodd 13-il wild, Patrick O’Kane ffrekwenta s-seminarju ta’ All Hallows f ’Dublin bejn l-1860 u l-1864.

Is-sena ta’ wara emigra lejn l-Istati Uniti tal-Amerika u, mal-wasla tiegħu f ’San Francisco lejn tmiem issena 1865, Mons. Eugene O’Connell, l-ewwel Ordinarju ta’ Grass Valley, ħa ħsieb l-arranġamenti meħtieġa għallordinazzjoni saċerdotali ta’ dan id-djaknu żagħżugħ f ’dak li llum huwa l-katidral il-qadim ta’ Santa Marija. L-ordinazzjoni saret nhar l-24 ta’ Frar 1866 mill-Isqof ta’ Monterey, Mons.

Thaddeus Amat CM. Jumejn wara kien assenjat fil-Katidral ta’ Marysville imma, fi żmien xahrejn, l-Isqof O’Connell sab xi jgħid fuqu: “Ma fih l-ebda akkwist, moħħu mitluf wisq.” Iżda l-aħjar deskrizzjoni b’rabta ma’ dan jagħtihielna Henry L. Walsh SJ, fil-ktieb tiegħu: Hallowed Were the Gold Dust Trails: The Story Of The Pioneer Priests Of Northern California tal-1946: “Kien wieħed minn dawk l-atturi fuq il-palk tal-ħajja li kull kelma u moviment tiegħu kienu joħloqu komplott, miżgħud għat-togħma bil-ħwawar taddrama.

L-apparenza barranija tiegħu kienet kollha kemm hi antiteżi tal-Isqof O’Connell, li dan tal-aħħar kien individwu ta’ tip nervuż, sod u axxetiku, waqt li Dun O’Kane kien bħal dak il-jum twil ħlejju tassajf, li la kellu għaġla u lanqas ħsibijiet x’jinkwetawh, waqt li l-opinjonijiet u l-argumenti talbqija tan-nies ma kinux sejrin iħarrkuh imqar nitfa millmogħdijiet tiegħu. Madankollu, għall-kreditu tiegħu, irid jingħad li, għalkemm fid-deher kien jidher li jmur tant lil hinn

mill-fehmiet tal-isqof, qatt ma għaraf li jkun indifferenti għassottomissjoni tiegħu b’dik l-ubbidjenza tiegħu sempliċi daqs tat-tfal.”

Tant kien moħħ ir-riħ u jinsa dak li jingħadlu li l-Isqof O’Connell ma damx ma qata’ qalbu milli jassenjalu parroċċa f ’idejh. Wara sena jservi ta’ assistent fil-Katidral ta’ Marysville, O’Connell assenjah fil-parroċċa ta’ Weaverville li dik il-ħabta kienet tkopri Trinity, Shasta u Tehama. Meta mbagħad waslu fid-djoċesi saċerdoti novelli minn All Hallows fl-1867, ftit xhur wara l-isqof iddeċieda li jaqsam it-territorju kbir li kienet tkopri din il-parroċċa f ’biċċiet iżgħar u tkellem dwar id-deċiżjoni tiegħu ma’ Dun Patrick. Mal-assenjazzjoni ta’ żewġ saċerdoti oħra f ’din ilparroċċa kbira O’Kane sab ruħu f ’Oroville, iżda hemm ma damx wisq għax l-Isqof assenjah f ’Red Bluff bħala t-tieni kappillan tal-post. Wara sentejn kien mibgħut fl-Istat ta’ Nevada fejn serva f ’Hamilton, Gold Hill u Treasure City fil-missjoni ta’ Pine County.

Imma minkejja dawn ittrasferimenti kollha jidher li l-karattru ta’ Dun Patrick baqa’ ma nbidilx u finalment l-Isqof qata’ qalbu tant li ddeċieda li kull kappillan, inkluż hu nnifsu peress li waħda mill-parroċċi tad-djoċesi kienet amministrata minnu, kellha taċċetta lil Dun Patrick bħala viċi għal sena.

Għalhekk, fl-għoxrin sena li segwew, il-qassis sab ruħu f ’Yreka, Nevada City, Grass Valley, Marysville, Gold Hill, Mendocino u Eureka.

Finalment mandat twil Is-suċċessur ta’ Mons.

O’Connell, l-Isqof Manogue, li dwar il-ħidmiet bikrija tiegħu tkellimna diġà, appunta lil Dun Patrick bħala kappillan ta’ Downieville fejn dam tliet snin, waqt li l-ordinarju ta’ warajh, Mons. Thomas Grace. tah assenjazzjoni li għall-ewwel darba f ’ħajtu kellha tkun waħda ta’ perjodu twil: 25 sena, bħala kappillan tal-parroċċa ta’ Georgetown bejn Auburn u Placerville. Hekk, bħall-bqija tas-saċerdoti l-oħra f ’tant djoċesijiet madwar id-dinja, sa fl-aħħar O’Kane stabbilixxa ruħu bħala kappillan ta’ post

kif kienet prassi dik il-ħabta fejn, sakemm mhux maħtur kanonku ta’ xi kapitlu flaħħar snin, il-kappillan kien jibqa’ jmexxi fil-biċċa l-kbira l-parroċċa assenjata lilu minnomina sal-mewt, sakemm il-forzi jkunu jippermettu u, f ’każ li le, jintbagħatlu biex jassistih viċi jew koadjutur biex jissuċċedih ma’ mewtu.

In-nuqqasijiet li tant inkwetaw lill-Isqof O’Connell f ’Dun Patrick baqgħu dejjem preżenti fil-milja ta’ ħajtu. Il-quddies f ’Coloma kienet imniżżla li toħroġ, ngħidu aħna, fit-8.00 ta’ filgħodu waqt li dik ta’ Georgetown fl-10.00, iżda kien ifisser li l-ewwel waħda toħroġ fit-8.30 u t-tieni fil-11.00, u din ma kinitx xi ħaġa li tiġri darba kultant imma xi ħaġa ta’ kuljum. Xi aneddoti b’rabta ma’ dan kollu nsibuhom imniżżla għal darb’oħra fil-ktieb ta’ Walsh, fejn parruċċan ifakkar li darba minnhom il-quddies tal-10.00 ma ħarġitx qabel il-11.00 daqqu u, minkejja li n-nies kienu ilhom jistennew qatigħ, Dun Patrick wasal bilkalma kollha biż-żiemel minn Coloma fejn mar iqaddes qabel u, wara li libes il-paramenti, tela’ fuq l-artal daqslikieku ma kien ġara xejn. Jista’ jkun li mhux żgur kien induna kemm ħin kien ħalla lill-parruċċani jistennewh! Infatti, qabel ma beda r-rit tal-quddiesa, fittex li jirreċta man-nies sensiela ta’ talb bl-Ingliż – użanza li

ġab miegħu mill-Irlanda – u mbagħad għamel omelija ta’ nofs siegħa u l-quddiesa spiċċat biex ħadet san-nofsiegħa ta’ waranofsinhar biex spiċċat!

Kull okkażjoni għal Dun Patrick kienet ċans ieħor biex jagħmel omelija, li jidher li kienu partikolarment għal qalbu: żwiġijiet, funerali, quddies tal-Ħdud – kull fejn kien jara miġbura n-nies għalih kien mument tajjeb biex jitkellem. U peress li l-ħin għalih ma kienx jeżisti, tali omeliji kienu ħafna drabi jtulu naqra mhux ħażin.

Madankollu, in-nies kienu japprezzaw ukoll is-sagrifiċċji tiegħu għax dejjem ħa ħsieb ibakkar biex, riekeb iż-żiemel, iterraq lejn Colma u jqaddes fit8.00 – jew fit-8.30, biex inkunu aktar preċiżi! – u mbagħad jgħaddi Coloma mingħajr ma jkun għadu trejjaq, lanqas tazza ilma, kif kienet l-użanza prekonċiljari. Minn hemm kien imbagħad jirritona lura lejn ilparroċċa tiegħu Georgetown u kien hemm li finalment jieħu xi ħaġa, ħafna drabi meta s-siegħa ta’ wara nofsinhar ikunu ilhom li daqqu.

Il-ħajja tiegħu kienet waħda mill-aktar sempliċi. Peress li matul is-snin seħħlu jterraq minn banda għal oħra kontinwament f ’qasir żmien, ftit li xejn kellu affarijiet u kien kuntent jgħix f ’kamra waħda fuq wara tal-knisja li kienet isservih ta’ uffiċċju, kċina,

kamra tal-pranzu u tas-sodda f ’daqqa. Jirrakkuntaw li darba mar Sacramento u, fin-nuqqas tiegħu, xi nisa twajba millparroċċa ddeċidew li jdawru din il-kamra f ’ambjent aktar komdu u nadif. Għalhekk, wara li tawha ħasla kif imiss, ħadu ħsieb iqegħdulu kollox ġdid: lożor, imħaded, kutri, sakemm il-post ġie pupilla.

Meta l-għada, għall-ħabta tas6.00 ta’ filgħaxija Dun Patrick wasal lura u sab dan l-ambjent mhux mistenni, fetaħ it-tieqa, qabad l-imħaded, ċarrathom u xerred ir-rix ta’ ġo fihom waqt li qal b’vuċi għolja: “Ħalli dawk il-beżlin jitgħallmu ma jindaħlux fl-affarijiet privati ta’ dak li jkun.” Għalkemm żgur li għal dan l-għaġir innisa ħassewhom offiżi, dan kollu jurina s-sempliċità li fiha kien jgħix il-qassis, ukoll forsi b’sinjal ta’ penitenza.

Bl-eċċentriċitajiet kollha tiegħu, O’Kane – li qalbu kienet tpatti għan-nuqqasijiet li kien iġorr – ħalla impatt mad-diversi parruċċani li kellu tul is-60 sena ta’ saċerdozju tiegħu. Ma’ mewtu, li seħħet fit-22 ta’ Lulju 1926 fl-età ta’ 85 sena, ftit kien hemm saċerdoti fil-madwar li ħallew memorji daqs Dun Patrick O’Kane, li serva bit-tajjeb u l-ħażin f ’kull rokna tad-djoċesi u mess il-ħajjiet tan-nies kollha li ffurmatha bejn l-aħħar nofs u l-ewwel bidu tas-sekli dsatax u għoxrin.

PERSONALITÁ

kullhadd.com

17|07|2016 19

ISSEGWI L-PASSI TA’ NANNUHA RAMONA

PORTELLI TINTERVISTA LIL

NICOLE

HAMMETT

Sit elettroniku: www.ramonaportelli.com Email: ramonaportelli@hotmail.com

Nistqarr li dan l-aħħar innutajt li persuni żgħar fl-età qed jiksbu diversi suċċessi barra minn xtutna. Naturalment, dan jagħtini sodisfazzjon għax qed jagħmlu suċċess kemm għalihom personali kif ukoll gieħ għal Malta. Ftit taż-żmien ilu sirt naf b’kantanta żgħira b’vuċi li mhux biss qed tagħmel unur għaliha nnifisha barra minn xtutna, imma qed tkun ta’ unur għal Malta wkoll. Qed nirreferi għal Nicole Hammett.

Nicole għandha 13-il sena, tmur l-iskola ta’ St Monica u bħala passatempi għandha għal qalbha l-kant, iż-żfin, id-drama, il-make-up u l-moda, it-tisjir, u t-tpinġija.

Tiddeskrivi lilha nnifisha bħala persuna vivaċi ħafna, dħulija, tħobb iddaħħak u tidħak; persuna li taf ukoll tħobb, tħenn għal ħaddieħor u tgħin lil dak li jkun kemm tista’; sensittiva ħafna u tħobb ħafna u għalhekk tbati ferm meta xi ħadd jagħmlilha xi ħaġa, però taħfer malajr!

Tħobb ħafna l-performing arts u tixtieq li tagħmel karriera minnu.

Ilha tkanta minn mindu kellha disa’ snin.

Ilkant jgħinha tesprimi l-emozzjonijiet tagħha u twassalhom lill-udjenza li jkollha quddiemha. “Meta nkun fuq il-palk nagħmel performance, inħossni fl-aħjar tiegħi. Infatti, ħafna jgħiduli li jħossu li nkanta mill-qalb u li jien mhux biss kantanta imma performer għax inħobb niżfen u niġri fuq il-palk waqt li nkanta! L-ikbar sodisfazzjon li għandi hu li l-vuċi tiegħi writtha mingħand l-għażiż nannu tiegħi, Natalino Ebejer, li kien kantant u attur tal-operetta fil-ħamsinijiet u s-sittinijiet.

L-ikbar sodisfazzjon hu meta nkanta xi kanzunetta li kien ikanta hu,” bdiet tgħidli Nicole.

Tkanta diversi stili: pop, klassiku, ballad, rock u rap Ta’ età żgħira, b’wiċċha minn quddiem tista’ tgħid li diġà tkanta diversi stili, fosthom pop, klassiku, ballads, rock u anke rap! Ħallejt f ’idejha sabiex telabora aktar dwar dan.

“Ovvjament, jien nitħarreġ u nagħmel għadd ta’ eżerċizzji speċifiċi kuljum biex inkun nista’ nkanta dawn l-istili hekk differenti.

Ikolli wkoll nipprattika kważi kuljum u nkanta kanzunetti differenti biex nilħaq il-miri

vokali tiegħi u l-vuċi tibqa’ hekk flessibbli. Ġieli kien hemm min qalli biex nagħżel stil wieħed u nitkisser fuqu, iżda kemm il-vocal coach tiegħi u anke nies oħra li ġieli tawni parir, kif ukoll il-ġenituri tiegħi, dejjem jgħiduli li, dment li għadni hekk żgħira, ma jaqbilx li nagħżel! Għalissa nippreferi li nkompli nesperimenta bil-vuċi tiegħi u nkanta stili differenti u meta nikber forsi nagħżel li nispeċjalizza

Taljan li xxandar fuq Sky Italia Una Stella Sta Nascendo 2014; kienet semifinalista filprogramm ta’ La 5 Tra Sogno e Realtà 2015; semifinalista u finalista f ’għadd kbir ta’ kompetizzjonijiet fuq stazzjonijiet televiżivi Maltin. Madankollu, Nicole temmen li biex tirnexxi f ’dan il-qasam trid tikkompeti u tagħmel isem għaliha nnifisha. “Importanti wkoll li tikkompeti mhux biss Malta, iżda anke barra minn xtutna. Ovvjament, dan it-tip ta’ kompetizzjonijiet dejjem joffruli sfida u jkolli naħdem u nipprattika ferm iktar missoltu. Qatt ma nista’ ngħid li naf kollox u li l-vuċi tiegħi hi perfetta! Ikolli għalhekk nibqa’ naħdem u nistinka biex dejjem intejjeb il-vuċi u biex inkun nista’ nkanta covers pjuttost diffiċli. Mill-banda l-oħra, bħal kull kantant ieħor, diżappunti kelli wkoll, però nħoss li fil-verità dawn mhux ikissruni iżda jagħtuni s-saħħa biex naħdem iktar u jgħinuni biex inżomm saqajja mal-art,” sostniet Nicole.

Fatt interessanti dwar Nicole huwa li bħalissa qed tkanta ma’ żewġ baned lokali: il-Banda Sant’Elena ta’ Birkirkara u l-Banda

Ritratt: ALANA PHOTOGRAPHY

San Ġużepp kif ukoll se nkanta magħhom meta jkunu mistiedna jdoqqu lejlet il-festa ta’ Ħal Balzan.

Magħhom se nkanta Phantom of the Opera u l-innu talImsida, kif ukoll We are the World ta’ Michael Jackson li se nkanta ma’ kantanti oħra.” Nicole kantat filkunċert annwali ta’ Lejliet l-Ewwel tas-Sena mal-Banda Sant’Elena ta’ Birkirkara; fi tmiem il-ġimgħa li għadda kantat mal-Banda San Gabriel ta’ Ħal Balzan, masSurmast Joe Carbonaro; u se tkanta wkoll masSoċjetà Filarmonika Marija Annunzjata ta’ Ħal Balzan u l-Banda Melita tal-Imsida, ittnejn taħt id-direzzjoni tasSurmast Ray Cremona.

Rebħet il-Grand Prix Runner Up fil-Junior Star of the Festival

fi stil partikolari, skont l-opportunità li tiġi!

Ta’ min jgħid li Nicole hija magħrufa l-iktar għallkanzunetta Phantom of the Opera ta’ Sarah Brightman li biha kkompetiet kemmil darba f ’Malta, kif ukoll l-Italja u fuq it-televiżjoni.

Illum magħrufa sew ukoll għall-interpretazzjoni tagħha ta’ Bohemian Rhapsody talgrupp Queen.

Fil-fatt, ikkonfermat li, għalkemm tkanta għadd ta’ kanzunetti moderni, tħossha komda ferm li tkanta ċerti covers klassiċi.

Mhux hekk biss, iżda Nicole rebħet għadd kbir ta’ festivals f ’Malta kemm ilha tikkompeti minn Ottubru tal-2013.

Filfatt, rebħet ukoll Premio Rivelazione fil-konkors

Melita tal-Imsida, u tħossha xxurtjata u onorata li dawn iżżewġ baned u s-surmastrijiet tagħhom fdaw fiha u emmnu daqshekk fit-talent tagħha.

“Hu tassew unur li tawni din l-opportunità sabiħa!

Li tkanta live ma’ banda hi esperjenza sabiħa ferm u żgur kull kantant joħlomha!

Bħalissa jien involuta filprovi u taħriġ mal-imsemmija baned u se nkanta f ’għadd ta’ festi madwar Malta magħhom. Ta’ min isemmi l-festa tal-Kunċizzjoni filĦamrun, ta’ Ħal Balzan u ta’ Santa Liena f ’Birkirkara, fejn mal-Banda Sant’Elena se nkanta l-kanzunetti Proud Mary ta’ Tina Turner, Bohemian Rhapsody u Granada; mal-Banda Melita tal-Imsida se nkanta fil-kunċert li jsir flImsida fil-ġimgħa tal-festa ta’

Riċentament Nicole rebħet il-Grand Prix Runner Up (Junior Star of the Festival) fil-Malta International Singer’s Festival – Eurostars bil-kanzunetta Bohemian Rhapsody, u kienet mistiedna biex tipparteċipa fis-sezzjoni Pop-Opera fil-festival Music for Kids fir-Rumanija għal dan is-sajf. “Din kienet esperjenza tal-ġenn li mhu se ninsieha qatt! Kienet ġimgħa ta’ attivitajiet malkantanti barranin u Maltin u vera ħadna gost għax anke għamilt ħbieb ġodda!

Minn qalbi nirringrazzja lill-organizzaturi ta’ dan ilfestival, Catherine u Martin Degabriele, li taw lili u tfal u żgħażagħ Maltin oħra bħali l-opportunità li nikkompetu mal-barranin f ’Malta stess!

Kien hemm għadd sabiħ ta’ kantanti barranin, kollha bi stili differenti, u inti titgħallem minn kull waħda u wieħed minnhom! Aħna Malta żgħar wisq, u ħafna kantanti jispiċċaw kważi jimitaw lil dak jew lill-oħra.

Li tara kantanti barranin imħarrġa minn vocal coaches

barranin jagħtik idea ta’ x’hemm barra minn xtutna,” ikkonfermat Nicole.

Ta’ min jgħid li bħalissa qed taħdem fuq materjal ġdid li bih se tikkompeti flimsemmi festival f ’Awwissu li gej. Fil-fatt, għadha kif irrekordjajt mix oriġinali maħduma għaliha ta’ stil klassiku u pop. Tinsab eċitata ħafna b’dan il-proġett u għandha seba’ ġennijiet biex tara x’rispons sertieħu ta’ din il-kanzunetta. “Ovvjament, festival bħal dan jirrikjedi ħafna xogħol ta’ tħejjija; kif jgħid il-Malti: irrid immur hemm armata sa snieni!

Apparti t-taħriġ fil-vuċi ta’ kuljum li hu importanti ħafna, u l-lezzjonijiet tatteknika, irridu naħsbu wkoll għall-koreografija, l-ilbies, kif se nagħmel xagħri u l-pakkett kollu jrid ikun jekk jista’ jkun perfett biex nagħti idea tajba ta’ Malta,” tbissmet tgħid.

Fl-aħħar ta’ din l-intervista, Nicole wriet ix-xewqa tagħha li tirrappreżenta lil Malta filJunior Eurovision, jew filEurovision iktar tard meta tikber. Għandha pjanijiet ukoll li tikkompeti fi Britain’s Got Talent fil-futur qrib u f ’The Voice jew X-Factor meta tagħlaq is-16-il sena. “Jien, lil min bħali jitħarreġ fil-kant jew jitħajjar li jibda, ngħidlu biex jagħmel kuraġġ, jaħdem u jibda! Ngħidlu wkoll li ma tridx taqta’ qalbek mal-ewwel intopp li jiġi. Jien sibt ħafna sa issa, imma qatt ma qtajt qalbi. Lil dak li jkun ngħidlu: ‘Ħares ’il quddiem mhux lura, tgħallem mill-iżbalji tal-passat u ibqa’ aħdem u stinka biex il-ħolm tiegħek isir realtà! L-importanti li, tagħmel kemm tagħmel suċċess, qatt ma għandek taħseb li lħaqt il-quċċata, jew li int l-aħjar wieħed jew waħda. Importanti li dejjem iżżomm saqajk mal-art, u tibqa’ taħdem biex dejjem ittejjeb dak li għandek’,” temmet tgħid Nicole blakbar onestà.

KALEJDOSKOPJU

20 17|07|2016

kullhadd.com

KURŻITAJIET

KOLLOX B’RISQ IL-BARRI Fatti miġbura minn

CHARLES B.

SPITERI

ĠRAW BĦAL-LUM

1936: Il-Ġenerali Spanjoli Francisco Franco u Emilio

Mola jmexxu rewwixta li tibda l-Gwerra

Ċivili Spanjola.

1945: Il-Konferenza ta’ Potsdam (Truman, Stalin,

Churchill) jiltaqgħu għall-ewwel darba.

1948: L-Armata Iżraeljana taħtaf Nazzaret.

1951: Ir-Re Leopoldu III tal-Belġju jabdika biex jilħaq

ibnu Boudouin I. 1954: Jibda l-bini ta’ Disneyland.

1955: Arco Idaho ssir l-ewwel belt Amerikana mixgħula

bil-qawwa nukleari.

1958: Ir-Re Hussein jiddikjara lilu nnifsu l-kap tal-

federazzjoni Ġordaniża/Iraqina.

1959: Il-Paleontoloġista Mary Leakey ssib parti minn

kranju ta’ bniedem antik: iż-Zinjanthropus boisei

jew Zinj (issa magħrufa bħala Paranthropus boisei)

li għex fl-Afrika madwar żewġ miljun sena ilu.

1962: Peter Fechter, mill-Berlin tal-Lvant, jirnexxilu

jaħrab minn fuq il-Ħajt ta’ Berlin.

1962: Is-Senat Amerikan jirrifjuta jagħti l-kura medika

lil nies anzjani.

1964: Il-mexxej tal-ANC Nelson Mandela, li dan l-aħħar

intbagħat għomru l-ħabs, jiġi ppremjat bil-Medalja

tad-Deheb għall-Paċi Joliot Curie.

1967: Irvellijiet razzjali fil-Kajr, Illinois.

1968: Kolp ta’ stat bla tixrid ta’ demm fl-Iraq, immexxi

mill-Ġeneral Ahmed Hassan al-Bakr.

1972: L-ewwel żewġ nisa jibdew jingħataw taħriġ bħala

aġenti tal-FBI fi Quantico.

1972: Kolp militari fl-Afganistan; ir-Re Mohammad

Zahir Shah jaħrab.

1974: John Lennon jiġi ordnat jitlaq mill-Istati Uniti

f ’sittin jum.

1975: Apollo 18 u Soyuz 19 jagħmlu l-ewwel

komunikazzjoni bejn l-Amerika u l-Unjoni

Sovjetika fl-ispazju.

1971: Id-dittatur Nikaragwan Anastasio Somoza jaħrab

lejn Miami.

1979: Simone Veil issir l-ewwel chairman tal-Parlament

Ewropew.

1980: Ronald Reagan jaċċetta formalment in-

nominazzjoni Repubblikana għall-presidenza

Amerikana.

1981: Bombers Iżraeljani jeqirdu l-kwartieti tal-

Organizzazzjoni Palestinjana al-Fatah f ’Bejrut.

1984: Pierre Mauroy jirriżenja minn prim ministru ta’

Franza.

1987: L-Iran u Franza jiksru r-relazzjonijiet diplomatiċi.

1989: L-ewwel prova tat-titjir tal-ajruplan Amerikan

stealth-bomber.

1989: Ir-relazzjonijiet bejn is-Santa Sede u l-Polonja jiġu

restawrati.

1990: Fid-diskors ta’ Jum ir-Rivoluzzjoni, Hussein

jistqarr li l-Kuwajt seraq żejt mill-Iraq.

1995: Il-magażin Forbes iħabbar li Bill Gates hu l-aktar

bniedem sinjur fid-dinja ($12.9 biljun).

1998: Ir-Russja tidfen lill-Kzar Nikola II u l-familja,

tmenin sena wara li nqatlu.

2001: L-ajruplan Concorde jerġa’ jidħol fis-servizz wara

sena mindu, f ’Lulju 2000, ikkraxxja wieħed.

2004: Martha Stewart tiġi sentenzjata għal ħames xhur

ħabs u ħamsa oħra f ’arrest f ’darha, talli gidbet lill investigatura federali.

2004: L-eks-President tal-Afrika t’Isfel, Nelson Mandela,

jappella lid-dinja kollha biex taħdem kontra

l-marda tal-AIDS. 2014: Titjira 17 tal-linja tal-ajru Malasjana, b’Boeing

777, tikkraxxja qrib il-fruntiera tal-Ukrajna u

r-Russja wara li sparaw fuqha. In-nies kollha (298

persuna) abbord, inqatlu.

2015: Mill-inqas 120 persuna jinqatlu u 130 iweġġgħu

f ’attakk suwiċida fil-Provinċja Diyala, fl-Iraq.

Nisa u rġiel nofshom għarwenin ħarġu fit-toroq u tefgħu fuqhom likwidu, taparsi demm, biex jipprotestaw kontra l-ġiri tal-barrin waqt ilfestival ta’ Spanja.

L-Awstraljana Hannah Rose Bailey, kienet waħda mill-75 attivist favur id-drittijiet talannimali li pprotestat barra l-pjazza ewlenija f ’Pamplona, ftit qabel ma fil-belt Spanjola

ta’ San Fermin beda l-festival.

Din ix-xebba ta’ 22 sena kienet liebsa biss il-qalziet ta’ taħt u f ’rasha qrun ta’ barri.

Hi bdiet titfa’ fuqha t-taparsi demm bħala parti middimostrazzjoni organizzata minn AnimaNaturalis u l-PETA. Kien magħruf li madwar miljun persuna minn madwar id-dinja marru jsegwu dan

il-festival ta’ ġimgħa, fejn ta’ kuljum il-barrin ħarġu fit-toroq jiġru wara n-nies.

Imbagħad, filgħaxija kien hemm il-ġlied tat-toru.

Hannah sostniet li “it-tortura u l-qtil tal-annimali ma jista’ qatt ikun ġustifikat bħala varjetà”.

Hu magħruf li kull sena jinqatlu 54 barri waqt dan ilfestival.

IL-LHUDI LI STAGĦNA MINN FUQ IL-ĠERMANIŻI Lhudi li kien ‘meħtieġ ferm fil-gwerra tan-Nażi’ hu riferut bħala l-ikbar ħalliel fi żmien ilgwerra fl-Ewropa.

Michel Szkolnikoff innegozja bċejjeċ tal-arti u ġojjellerija misruqa minn Franza, u għamel fortuna għalih u għanNażisti.

Szkolnikoff ħarab millġenoċidju u għamel fortuna li tiswa sitt biljun Frank Franċiż fl-1945 (€491 miljun) u miet misterjożament fi tmiem ilgwerra; għalkemm numru ta’ nies jemmnu li ħarab lejn l-Amerika t’Isfel.

Il-ġurnalist Franċiż u storiku Pierre Abramovici kiteb ktieb fuq Szolnikoff, fejn jispjega kif irnexxielu jaħrab id-destin li mess lil miljuni ta’ Lhud oħra u wettaq għalih innifsu ħajja ta’ lussu.

Abramovici qal: “In-Nażi ħtieġu l-ispeċjalisti; Lhud u mhumiex. Il-qagħda ta’ Szkolnikoff kienet komplessa.

Hu tqies bħala Lhudi millFranċiżi u Arjan min-Nażi.

Kien arrestat darbtejn millFranċiżi u kull darba meħlus min-Nażi.”

L-Ambaxxata Amerikana f ’Madrid enfasizzat li

Szkolnikoff kien ħalliel ewlieni tax-xogħlijiet tal-arti.

Rapport kunfidenzjali, datat Awwissu 1944, jgħid li Szkolnikoff seraq ukoll ġojjelli, deheb u ħaġar prezzjuż minn Franza “għan-nom talGestapo”.

Szolnikoff twieled fl-1895 fir-Russja Kzarista, iżda ħarab wara r-rivoluzzjoni u sar ċittadin Ġermaniż, qabel ma mar fi Franza fis-snin tletin.

Biex jaħbi l-oriġini Lhudija tiegħu, l-ewwel ma għamel bidel ismu għal Michel u beda jinnegozja fit-tessuti, li kien ibigħ fi ħwienet kbar f ’Pariġi.

Kien għadu jiġġieled mal-ħajja hekk kif faqqgħet il-gwerra, iżda ma damx ma għamel ilfortuna tiegħu bil-ħjata taluniformijiet militari għallArmata Ġermaniża, in-Navy u wkoll l-SS. Abramovici jikteb: “Kien raġel fqir qabel il-gwerra, iżda mbagħad iltaqa’ mas-sieħba tiegħu, mara Ġermaniża blisem ta’ Helene Samson, li introduċietu lill-membri tanNavy Ġermaniża u lill-SS. “Dan ir-raġel, neguzjant tattessuti ma kellux reliġjon, ideali politiċi u morali. Ried biss

jagħmel il-flus u fi tliet snin sar l-iktar raġel sinjur fi Franza.

“Eventwalment, kellu parti ewlenija mil-lukandi lussużi fi Franza u f ’Monaco u tużżani ta’ bini jiswa l-flus fiċ-ċentru ta’ Pariġi, madwar Champs Elysées, kastell u proprjetajiet oħra.”

Wara l-mewt ta’ Hitler u ċ-ċediment tal-Ġermaniżi f ’Mejju 1945, in-Nażi prominenti ħarbu u, dawk li kkollaboraw magħhom fi Franza, bdew ikunu mfittxija.

Szolnikoff ħarab lejn Spanja, immexxija mid-dittatur faxxist Franco, iżda milli jidher miet barra Madrid f ’ Ġunju tal1945.

Il-katavru tiegħu ntrema filkampanja u sar attentat biex jinstab u jinħaraq. Il-fehma ta’ Abramovici hi li grupp ta’ Franċiżi kkaċċjawh u qatluh kiesaħ u biered.

Iżda hemm min isostni li l-mewt ta’ Szkolnikoff kienet gidba, u li jista’ jkun ħarab lejn l-Arġentina fejn aktarx kellu kont bankarju.

Meta ntemmet il-gwerra kien hemm battalja legali kbira fuq il-wirt li kellu Szkolnikoff. Din damet sejra s-snin.

KUN AF

kullhadd.com

17|07|2016 21

KUN AF

TAJJEB LI TKUN TAF IŻJED Kurżitajiet minn hawn u minn hemm Kitba ta’

SAVIOUR

MAMO

Qatt immaġinajt kemm hi l-veloċità tad-dawl? Fl1676, ċertu Ole Christensen Romer, astronomu Daniż, kien l-ewwel bniedem li għamel kalkolu bejn wieħed u ieħor kemm jimxi d-dawl.

Dan l-istudju, Romer kien ibbażah fuq il-movimenti tal-qmura li għandha l-pjaneta Ġove (Jupiter). Fl1865, James Clark Maxwell, xjentist Skoċċiż fil-fiżika matimatika, kien ħareġ b’teorija li l-veloċità tad-dawl u l-forza manjetika jimxu fuq l-istess prinċipju. Fl-1905, Albert Einstein, filosofu Ġermaniż magħruf l-iktar għat-teorija tar-relattività, kien ukoll ħareġ b’formoli b’konnessjoni mal-veloċità tad-dawl u saħħa manjetika (electromagnetism) Wara li saru iktar esperimenti, grazzi għall-elettronika moderna, fl-1975 tħabbar li l-vera veloċità tad-dawl hija ta’ 299,782,458 metru fissekonda. Kull riżultat fejn tidħol il-veloċità dejjem ikun ibbażat fuq qies ta’ metru.

Però, insibu informazzjoni f ’kotba, mhux moderni, fejn jgħidu li d-dawl jimxi b’186,000 mil fis-sekonda.

Biex nifhmu aħjar, ilveloċità tad-dawl hija daqskemm iddur mad-dinja għal seba’ darbiet u nof f ’sekonda. Paragun, ajruplan itir b’veloċità ta’ 500 mil fissiegħa u jieħu erba’ sigħat biex jaqsam il-kontinent talAmerika. Meta niġu biex inkejlu distanzi kbar bħal, pereżempju, id-distanza talpjaneti u l-istilel fl-univers, nużaw id-definizzjoni ‘light

year’, li tfisser ‘distanza ta’ dawl f ’sena’, li tfisser ukoll 5.88 triljun mil (9.46 triljun kilometru). Dan ilqies jintuża mil-astronomi.

Illum ix-xjentisti qegħdin jesperimentaw jekk hux possibbli jsibu veloċità iktar minn dik tad-dawl.

Dan għax fil-futur, meta jasal iż-żmien li l-astronawti jmorru fuq pjaneti oħra, ilkomunikazzjoni trid tkun mingħajr dewmin.

Ftit kalkulazzjoni Il-qamar jinsab ftit inqas minn 250,000 mil ’il bogħod mid-dinja. Jekk id-dawl jimxi madwar 186,000 mil fissekonda, insibu li d-dawl idum 1.3 sekonda biex jilħaq il-wiċċ tad-dinja.

Id-dinja tinsab f ’orbita eliptikali madwar ixxemx; jiġifieri tvarja bejn 91,402,000 mil u 94,512,000 mil ’il bogħod. Id-distanza medja hija ta’ 92,957,000 mil ’il bogħod. Jekk niddividu din id-distanza mal-veloċità tad-dawl insibu li, biex iddawl tax-xemx jilħaq id-dinja, idum ġej 8 minuti u 18-il sekonda.

Il-kommunikazzjoni birradju timxi b’veloċità daqskemm timxi l-veloċità tad-dawl. Waħda mill-iktar problemi li għandhom ixxjentisti li jtajru l-vetturi fl-ispazju hija l-ħin li jasal il-messaġġ lejn il-vettura (spacecraft) u lura. Jekk tibgħat vettura fuq il-pjaneta Mars, li tinsab madwar 54.6 miljun kilometru ’l bogħod, issinjal bir-radju jdum sejjer

Il-vettura spazjali Juno fi triqtha lejn il-pjaneta Ġove 13-il minuta u 48 sekonda.

Dan ifisser li, jekk tagħmel konverżazzjoni jew jinqala’ xi intopp fil-vettura fuq Mars, is-sinjal ta’ tweġiba filpront irid 13-il minuta u 48 sekonda oħra biex jasal lura.

Dan ifisser li bejn sinjal u ieħor il-messaġġ idum kważi nofs siegħa.

L-aħħar NASA

rapporti

min-

Fil-5 ta’ Awwissu 2011, in-NASA sparat il-vettura spazjali Juno lejn il-pjaneta Ġove bħala parti millprogramm New Frontiers.

Din il-vettura daħlet fl-orbita ta’ Ġove fl-4 ta’ Lulju 2016

biex tagħmel studju profond fuq il-kompożizzjoni u l-gravità ta’ din il-pjaneta.

Il-Juno hija t-tieni vettura li qiegħda fl-orbita ta’ Ġove wara l-vettura spazjali Galileo li kienet għamlet isservizz tagħha bejn l-1995 u l-2003. Il-Juno qed tieħu l-enerġija minn tliet pannelli solari kbar, damet sejra lejn Ġove kważi ħames snin u vvjaġġat distanza ta’ 2.8 biljun kilometru (1.74 biljun mil) qabel daħlet fl-orbita ta’ Ġove. Din il-vettura se ddur 37 darba mal-pjaneta Ġove fi żmien 20 xahar. Minħabba li d-dinja u l-pjaneta Ġove jduru max-xemx, id-distanza tvarja bejniethom; għalhekk,

id-ditanza medja bejn iż-żewġ pjaneti hija ta’ 483 miljun mil.

Jekk nibbażaw fuq kemm jimxi d-dawl, insibu li l-ħin ta’ komunikazzjoni bejn id-dinja u l-pjaneta Ġove jdum 43 minuta biex jasal u, naturalment, 43 minuta oħra għall-konferma. Mela b’kollox, sinjal ta’ risposta lura jieħu siegħa u 26 minuta.

Dan huwa l-bidu ta’ missjonijiet fuq pjaneti oħra.

Bħalissa qiegħda tinbena vettura oħra biex tmur fuq wieħed mill-qmura ta’ Ġove.

Fis-sena 2022 għandha tibda din il-missjoni u tasal fiddestinazzjoni tmien snin oħra: fl-2030.

Nistennew u naraw.

22 17|07|2016

kullħadd.com

ITTRI

IL-KATINA TA’ KBURIN BUSUTTIL BIĊ-ĊITTADELLA

Sur Editur, Il-katina li Simon Busuttil għandu ma’ saqajh li, ovvjament, qed ixxekklu milli jagħmel l-ewwel pass konkret fil-konfront tad-deputati tiegħu, qed titwal ħolqa wara ħolqa permezz ta’ skandli li jinbtu ġimgħa wara l-oħra.

L-allegazzjonijiet kontra diversi deputati prominenti ma baqgħux allegazzjonijiet għax uħud minnhom tilfu libelli fil-qrati u oħrajn inkixfu permezz ta’ korrispondenza mxandra fuq diversi midja stampata. Saħansitra kien hemm deputat li qala’ taptipa waħda sew mill-Awditur Ġenerali għall-indħil tiegħu fil-fondi tal-kunsilli lokali.

Però, għal Simon Busuttil dan huwa sempliċi tfigħ ta’ tajn u jitfa’ kollox taħt it-tapit, forsi għada pitgħada jintesa kollox. Il-poplu, irrelevanti ta’ liema kulur hu, qed jistenna wisq minn Busutill li jieħu l-iċken pass kontra l-klikka ta’ madwaru, forsi għax jibża’ li jkun hemm xi ħadd minnhom li jdawwar subgħajh lejh?

Hawn nixtieq nipponta subgħi lejn persuna oħra li kienet kap tal-PN qabel Busuttil. Dan mhu ħadd ħlief l-eks-Prim Ministru Lawrence Gonzi, li wħud mill-iskandli msemmija saru taħtu. Allura dan frisk daqs ħassa għax issa sar ċittadin komuni u m’għandux iġorr parti mill-piż ta’ dawn l-iskandli? Dan, waqt li kien qed jixhed quddiem il-PAC kien stqarr li kull tlieta jew erba’ xhur kien jiltaqa’ mal-ministri tiegħu individwalment. Allura, possibbli għajnu qatt ma għokritu li mhux kollox kien miexi fuq ir-rubini? Jew verament kien jemmen li ma kellux stoffa tajba biżżejjed madwaru minn fejn jagħżel?

TICHY, Il-FGURA

UNIKU Sur Editur,

Sur Editur, Nhar is-Sibt 9 ta’ Lulju, iċĊittadella t’Għawdex fetħet ilbibien tagħha beraħ għal mijiet kbar ta’ Għawdxin, Maltin u barranin li laqgħu l-istedina li jmorru jżuruha wara żmien twil ta’ xogħol ta’ restawr li sar fuqha minn bosta esperti u nies tas-sengħa. Tifhmu bħali li, biex issa ċ-Ċittadella tinsab fl-istat li hi, kellhom jgħaddu ħafna snin u allura ħaqqu mertu u prosit kemm dan ilGvern kif ukoll dak ta’ qablu li dejjem emmnu fil-potenzjal u l-importanza ta’ dan il-post storiku, li fl-1551 safa mbattal mill-Għawdxin kollha li ttieħdu lsiera mit-Torok ta’ Barberija.

Tassew li dan l-imkien għandu storja kbira u twila u kien xieraq li nieħdu ħsiebu u issa importanti li nissuktaw nieħdu ħsiebu bis-serjetà!

Grazzi lill-Ewropa li tant għenet firrestawr billi tatna l-fondi għax il-pajjiż tagħna żgur li ma kienx jiflaħ għal dawk l-ispejjeż kollha, apparti l-fatt li jkollu prijoritajiet oħra.

Biex il-pubbliku inġenerali jieħu idea tax-xogħol kbir li

sar hawnhekk, matul it-tieni Sibt ta’ Lulju, il-Ministeru għal Għawdex fetaħ il-bibien beraħ tal-kastell biex il-poplu jsir jaf bit-tibdil u t-tindif li sar hawnhekk, u l-poplu seta’ jżur kull rokna ta’ din il-ġawhra storika bla ma jħallas biex iżur u jara: il-bini tal-Qorti (jien għandi 70 sena u kont għadni qatt ma rfist mill-għatba ’l ġewwa ta’ din il-binja fejn jinqatgħu s-sentenzi), il-knisja katidrali, il-ħabs, is-silos tal-qamħ, il-foss, l-arloġġ il-qadim, il-Mużew talKatidral, il-gun powder magazine, il-Mużew tal-Arkeoloġija, ilMużew tan-Natura u l-Mużew tal-Folklor, kif ukoll l-Open Visitors’ Centre. Ma’ dan kollu l-pubbliku seta’ jgawdi diversi spettakli fosthom kunċerti ta’ mużika sagra u dik profana; il-grupp Wintermoods; siltiet storiċi dwar diversi persunaġġi mill-istorja bħal Dragut, il-Gran Mastru Alof de Wignacourt, Sir Adrian Dingli, Bernardo de Puo, Abate Gilbertus, u La Valetta, li jingħad kien għal xi żmien miżmum priġunier f ’dan il-kastell; show minn Żfin Malta; għadd ta’ wirjiet; guided tours; korijiet, fosthom

il-Piccole Stelle, il-Chorus Urbanus, Schola Cantorum Jubilate u Gaulitanus Choir Soloists; logħob għat-tfal u tant attivitajiet oħra li baqgħu sejrin sa wara nofsillejl. Ħbieb, iċ-Ċittadella tinsab hemm dejjem lesta biex tilqa’ lil dawk kollha li jmorru jżuruha; attrazzjoni unika filGżejjer Maltin li kontinwament tirrakkonta l-imgħoddi tagħha u toffri kwiet u paċi u seħer li ma ssibhomx fl-għagħa tat-toroq tal-bliet storbjużi u mgħaġġla tagħna. Nitlobkom iżżuruha biex tgawdu d-dehra sabiħa li toffri tal-belt u l-irħula tagħna, filwaqt li nappellalkom biex iżżommuha nadifa u tonqsux li tagħmlu żjara lillAssunta fil-Katidral tagħha li, fi żmien qasir, se nkunu qed nagħmlulha festa mill-ikbar kif tassew jixraq lill-Omm ilFeddej! Naturalment, minn hawn fuq wieħed ikun jista’ jgawdi xalata ta’ logħob tannar li jinħaraq matul il-jiem talfesta!

IL-KAV. JOE M. ATTARD, IR-RABAT, GĦAWDEX

Se nkun naqra iebsa, iżda qatt ma rajt u ħassejt daqshekk ilmibegħda min-Nazzjonalisti għal-Laburisti daqs taħt il-Gvern ta’ Joseph Muscat. Forsi għax qatt ma kellna Prim Ministru b’fehmiet sodi daqs Joseph Muscat. Ma rridx innaqqas millmertu li jixirqilhom il-mibki Dom Mintoff u Dr Alfred Sant, imma hu li hu.

Fehmiet daqstant sodi u maħsuba sew daqs ta’ Dr Muscat qatt ma rajt. Aktar ma naraw it-twelid sod ta’ dawn il-fehmiet fenomenali tiegħu, aktar jikber il-ħoss tal-mibegħda lejh. Ma mmorrux ’il bogħod; fi Brussell Roberta Metsola rat kif għamlet biex tittradixxi lil Malta u issa għandna lil David Casa jagħmel bejn wieħed u ieħor l-istess.

Il-Kap tal-Oppożizzjoni stess kien wasal biex qal li hu ma riedx il-Gvern f ’idejh, imma sempliċiment ried lil Joseph Muscat jinżel minn hemm. X’inhi din jekk mhux mibegħda? Imħabba b’passjoni kbira? Tista’ dderri tifel tal-iskola jieħu l-ħelu kuljum, imbagħad taqtagħlu kollox f ’salt? Daqstant ieħor tista’ dderri partit li kien ilu jiggverna għal 25 sena, imbagħad f ’daqqa waħda jkaxkru partit ieħor? Lanqas tgħid li tilfu bl-unuri għax it-tkaxkira li ħadu huma qaluli li ġrat darba fi Spanja meta l-barri kaxkar ilmatador it-tul kollu ta’ fejn kienet issir din ix-xena makabra.

Issa smajna wkoll bil-qassata ta’ Chris Said meta kien sindku.

Skont l-Awditur Ġenerali, il-lokal tan-Nadur kien allokat €6 miljun biex jiġu rranġati l-uċuħ tat-toroq, imma din l-iskema taħt Gvern Nazzjonalista dan ma seħħitx. Tgħid x’għamlu bihom ilflus? M’għandix dubju li kienu jsibu fejn ipoġġuhom!

Fejn jidħol Dr Joseph Muscat, Simon Bussutil huwa ‘as subtle as a sledgehammer’ biex juri l-istmerrija li għandu lejh. Bir-raġun, Joseph Muscat huwa għaqli fejn jidħlu l-flus, avolja kien il-kaġun ta’ ħafna proġetti. Jekk il-mara tad-dar tkun waħda ħalja, il-familja ‘tmur il-baħar’ iżda, jekk l-għaqal jirrenja, m’hemmx inkwiet.

L-ekonomija hija b’saħħitha sforz l-għaqal ta’ Joseph Muscat.

Jgħajruh kemm jgħajruh, min jaf kemm in-Nazzjonalisti kellhom imqar wieħed bħalu.

VALERIE BORG, IL-BELT VALLETTA

OPINJONI

kullhadd.com

17|07|2016 23

ILLUM PE KIT JEW UNIFORMI?

Janice Bartolo

Kull ġenitur jixtieq li wliedu jgħaddu mill-ewwel, iżda kull ġenitur ukoll illum jista’ jserraħ rasu li opportunitajiet hemm

Kull filgħodu għadni nqum xi ftit maħsuda; moħħi sħaba ta’ thewdin. Illum PE kit jew uniformi? Hemm ħobż frisk għall-lunch? Il-pitazz talhome-school-link ittawwaltlu sew il-bieraħ? Tgħid nerġgħu ngħaddu l-kliem tal-ispelling game jew sar il-ħin?

Imbagħad is-sħana tfakkarni li issa s-sajf, u ibni għadu rieqed raqda li qabel id-9.00 mhux se tintemm. Aktar ma jikber aktar jikbru r-responsabbiltajiet.

Sirt nirrelata ħafna ma’ dawk il-ġenituri li wliedhom qed jirċievu r-riżultati tal-O u l-A levels, u ngħid: “Dalwaqt imiss lilna.”

Iżda fejn qabel dawn l-eżamijiet kienu akkumpanjati minn sens ta’ biża’, li jew tgħaddi minnhom jew tasal tarf id-dinja, naħseb illum issitwazzjoni qed tinbidel, għax is-servizzi żdiedu. Ħadt gost li għal sena oħra se jkunu offruti lezzjonijiet tal-privat b’xejn lil dawk li m’għaddewx missuġġetti bażiċi tal-O Levels.

Qabel, jekk il-familja ma kienx ikollha mezzi biżżejjed biex tibgħat lit-tfal għall-privat, kien ikollu jkun miraklu biex jgħaddu.

Nistenna xorta waħda sens ta’ responsabbiltà, li dawk li jinkitbu jattendu għal-lezzjonijiet kollha u jkunu mħeġġa mill-ġenituri. Ħadt gost ukoll li l-programm GEM16+ issa huwa

rikonoxxut mill-MCAST u mill-ITS, għax iservi ta’ tarġa għal dawk l-istudenti li ma jkollhomx il-kwalifiki meħtieġa fil-livell tas-SEC. Kull ġenitur jixtieq li wliedu jgħaddu mill-ewwel, iżda kull ġenitur ukoll illum jista’ jserraħ rasu li opportunitajiet hemm, mhux biss għal min kapaċi javvanza mill-ewwel fis-sistema edukattiva. Kunċett li tgħallimt tul ħajti huwa li kull bniedem kapaċi jassorbi l-informazzjoni jew jintegra ruħu f ’sistema bilmod uniku tiegħu. Ma neħodha xejn bi kbira li tfal intelliġenti ma jgħaddux minn eżamijiet bħal tas-SEC – mhuwiex sinjal ta’ nuqqas ta’ bravura.

La qed insemmi d-diversità, ma nistax infaħħar biżżejjed

il-fatt li llum il-ġenituri għandhom id-dritt li jibagħtu lil uliedhom għal-lezzjonijiet tar-Reliġjon, u għandhom id-dritt li ma jibagħtuhomx ukoll. Fi wħud mill-iskejjel daħal is-suġġett tal-Etika waqt il-lezzjonijiet tar-Reliġjon.

Napprezza l-fatt li fl-iskola ibni mhux biss jitgħallem kif jiżviluppa akkademikament iżda kif jifforma l-karattru tiegħu. Il-preżenza ta’ kulturi u mentalitajiet differenti fil-klassi tgħinu jirrealizza li hemm aktar minn mod wieħed kif tgħix.

Ladarba qed jitgħallem dan ilkunċett tant siewi biex isir adult li jaf jirrispetta lil ħaddieħor, jagħmlu sew l-awtoritajiet jirrispettaw dan il-kunċett filprattika. Kunċett li se jkun utli

RAĠĠ TA’ DAWL

Fr Mario Attard OFM Cap

Id-dawl insibuh meta mmorru nimxu għallkwiet. Fil-kampanja.

Inkella, f ’dan iżżmien tassew sabiħ tas-sajf, insibuh meta noqgħodu bilqiegħda quddiem il-baħar.

Jum minnhom, eżattament kien il-Ħadd, fi tmiem ilġimgħa, fettilli ninżel ftit salMarsa mill-kunvent tagħna t’Għajn Dwieli.

Imxejt. Tlabt. Sellimt.

Tkellimt. Insomma, is-soltu storja ta’ mixja pjuttost fittul u sabiħa. U wara ħafna minuti wasalt fil-post. FilMarsa. Fil-korsa taż-żwiemel.

Dħalt, bħalma soltu nagħmel, u bdejt inkellem lil xi nies, u rajt xi tiġrijiet ukoll. Sakemm f ’mument minnhom, minħabba li kienet ix-xitwa, fettilli nħares sewwa lejn xena sabiħa: ix-xena tax-xemx nieżla.

Ix-xena saħħrittni għax, minkejja s-swidija li bdiet tinġema’ fis-sema, bdejt nilmaħ ix-xemx nieżla.

Nieżla, nieżla, lejn ir-raqda tagħha. “Kos hux,” għedt lil wieħed dilettant bħali tattiġrijiet taż-żwiemel, “ara ftit kemm hi sabiħa! Avolja għandha daqshekk sħab iswed miġmugħ magħha, xorta waħda ma nrexxilux jgħatti r-raġġi qawwija tagħha.”

Għax tassew! Ġmiel tal-ġmiel!

Il-qawwa tad-dawl! Kemm hi kbira! Setgħana! Li timliek u timlieni bit-tama. Mela mhux ta’ b’xejn li l-ewwel ħaġa li ħalaq il-Mulej kien id-dawl!

Id-dawl juri l-verità! Dak li hu! U, sa mill-ewwel paġni tal-Bibbja, il-Mulej apposta firdu mid-dlam. Mill-qawwa ta’ dak li mhumiex. Id-dawl iġib l-ordni. Fih naraw fejn għandna nimxu. Id-dawl iġegħelna napprezzaw dak li hemm madwarna. Jgħinna nifirħu. Nagħmlu kuraġġ.

F’kelma waħda: nieħdu r-ruħ!

Imma d-dlam le! Ifixiklna.

Iħarbatna. Jitfagħna fejn m’għandniex immorru. Fiddlam mhux talli ma mmorrux ’il quddiem, talli nirriskjaw li nweġġgħu, u forsi mmutu.

Id-dawl norbtuh mal-għerf, u l-għaqal. “Isma’ minni sieħbi! Ħallini niftaħlek għajnejk.”

Jiġifieri, ħallini nurik il-verità, u s-sewwa, għax ma naf blebda għajnejn, almenu ta’ bniedem, li ġew maħluqa biex jgħixu fid-dlam u fid-dalma tad-dlamijiet. L-għajnejn ġew maħluqa biex jgħixu fid-dawl u jaħdmu fid-dawl, u jagħtu s-servizz mistħoqq lill-ġisem permezz tad-dawl.

Id-dawl! Il-gwida! Li ma tiġix mix-xejn ħbieb, iżda tiġi minn ħajja mimlija esperjenza u mill-iżbalji li lkoll nagħmlu ta’ bnedmin. Imma, u hawn hu tassew importanti, id-dawl jiġi wkoll mid-deċiżjoni li int u jien nagħmlu biex ninfetħu

għat-tagħlim u għat-titjib f ’ħajjitna. Għax x’inhi ħajti u ħajtek mingħajr il-progress?

Speċjalment dak tar-ruħ?

Id-dawl, bħal xemgħa fir-riħ, irridu nħarsuh ukoll, inkella malajr jgħib bħalma jgħib jum sabiħ u l-għada jkollna tempesta tal-biża’. Id-dawl inħarsuh kull darba li nsibu ftit ħin fejn nirriflettu ftit fuq ħajjitna. Dak il-ħin fejn inkunu waħedna mal-Ħallieq; il-ħin ta’ qabel norqdu; ta’ meta npoġġu rasna fuq l-imħadda u qabel nagħlqu għajnejna għal dik in-nagħsa ħelwa.

Id-dawl insibuh meta mmorru nimxu għall-kwiet, fil-kampanja, inkella f ’dan iż-żmien tassew sabiħ tassajf. Insibuh meta noqogħdu bilqiegħda quddiem il-baħar, nosservaw is-sbuħija tiegħu u, imsaħħra mill-imwieġ sbieħ tiegħu, nidħlu f ’meditazzjoni mill-isbaħ ta’ x’hemm lil hinn minnu.

Id-dawl tista’ tagħtihuli int meta tgħidli kelma waħda, li ma tiswiex flus imma tiswa mitqlu deheb. Hija l-kelma ‘kuraġġ’.

Kuraġġ!

Meta ħaddieħor telaqni u ma riedx jaf biha iżjed. Kuraġġ! Meta ħaddieħor, fuq xejn, ma ħarisx aktar lejn wiċċi waqt li

għal ibni ladarba jsib ruħu filpost tax-xogħol.

Din is-sena kellu ħafna outings li fihom żar postijiet tax-xogħol. Darba minnhom żar kċina ta’ ristorant u sajjar pizza, li kelli nikkunsmaha filwaqt li nagħmel tabirruħi li hija l-aqwa li qatt doqt. Dan l-episodju baqa’ ħaj f ’moħħi u jfakkarni fl-istudenti tal-Programm Edukattiv Alternattiv, li qed jitgħallmu ħiliet li ma tistax tiksibhom fil-klassi. Dan il-programm ipprovda triq alternattiva għal għexieren ta’ żgħażagħ li kienu aljenati bis-sistema edukattiva. Mhux darba jew tnejn ukoll li ġew studenti mill-iskejjel sekondarji għal esperjenza magħna fil-kamra tal-aħbarijiet. Rajthom jidħlu mod u joħorġu mod ieħor, għax daqu xi tfisser id-dinja tax-xogħol.

Kull filgħodu nammetti li għadni nisma’ l-kliem: “Ma rridx nagħmel revision!” Xi ħaġa li tingħad kważi bi drawwa għax, ladarba jibda, ma jkunx irid jieqaf. Hawn nikkonkludi li, filwaqt li aħna l-ġenituri rridu nkunu sabiex uliedna jirċievu edukazzjoni li tixraqilhom, illum hemm l-opportunitajiet. Bil-mod ilmod qed nibdew naħsbu għal kulħadd u mhux biss għal min jidħol kexxun fis-sistema, u dan iserraħli rasi bħala ġenitur.

int bqajt temmen fija. Kuraġġ!

Meta issa, li l-boqxiex spiċċali, ma bqajtx nikkwalifika aktar mal-kumpanija tal-ħbieb.

Imma int, għax tara ħafna aktar mill-but, aktar bżajt għall-ħbiberija tagħna milli kemm se tgawdi minn fuq dahri.

Għax dawn il-ħbieb huma n-nies tad-dawl, in-nies li jgħixu fil-verità u mhux flaljenazzjoni. Dawn huma n-nies li, iswed kemm hu iswed l-orizzont ta’ ħajjithom, dejjem se jibqgħu jaraw ilpożittiv, is-sabiħ, u dak li tagħti l-ħajja. Għax huma n-nies tad-dawl li jdawlu biddawl li hemm dejjem jiddi fihom lill-oħrajn.

Tibżax meta jkollok iddiżappunti fil-ħajja. Lanqas meta, ta’ bniedem u bniedma, tiddiżappunta lil ħaddieħor.

Ibqa’ sod u soda! L-aqwa li tagħmel kuraġġ u tibqa’ tħares lejn id-dawl. Dak iddawl li ma jintemm qatt. Iddawl li jismu ‘Imħabba bla kundizzjoni’.

Hija din l-imħabba li lili u lilek iġġegħelna ngħixu bi tbissima. Hija din l-imħabba li għalina għandha isem: Ġesù Kristu! Li raġġ biss minn tiegħu huwa biżżejjed biex ifejjaqna!

24 17|07|2016

kullhadd.com

MADWARNA

IL-FARSONS BEER FESTIVAL B’GĦAŻLA TA’ BIRER AKBAR MINN QATT QABEL

Il-Festival tal-Birra ta’ Farsons jirritorna millĠimgħa 22 sal-Ħadd 31 ta’ Lulju fil-Park Nazzjonali ta’ Ta’ Qali. Is-36 edizzjoni tal-festival se toffri għażla ġmielha ta’ mużiċisti, artisti u gruppi mużikali akkumpanjata bl-akbar firxa ta’ birer lokali u internazzjonali li qatt offra l-festival.

Dan l-aktar festival Malti popolari tas-sajf idum 10 ijiem u se jinkludu ’l fuq minn 50 marka ta’ birra, cider u varjanti oħra, 30 bar u posta (stand) tal-ikel, aktar minn 70 draught tal-birra, u numru rekord ta’ 60 wirja mużikali fuq tliet palkijiet.

Uħud mill-birer speċjali jinkludu Leffe u Hoegaarden mill-Belġju, il-birer hand crafted Baladin mill-Italja, Hobgoblin mill-birrerija Wychwood u Trooper, u l-birra tal-grupp mużikali leġġendarju tal-heavy metal Iron Maiden,

magħmula mill-birrerija Robinson tal-Ingilterra.

Se tkun offruta wkoll għażla ta’ birer speċjali millbirrerija prestiġġjuża ta’ St Austell ta’ Cornwall, l-Ingilterra.

Minbarra dawn il-birer speċjali, il-festival se joffri wkoll l-għażla tal-birer klassiċi ta’ Farsons u l-għażla tal-birer Cisk, rebbieħa ta’ diversi unuri, inkluża l-birra li tnediet dan l-aħħar, iċCisk Pilsner. Din se tkun qiegħda fil-barijiet speċjali taċ-Cisk, fit-taqsima tar-rock. Marki internazzjonali oħra tal-birra jinkludu l-Carlsberg, Budweiser, Carona Extra, Beck’s, Guinness, John Smith’s, Kilkenny Irish Vream, Newcastle Brown Ale kif ukoll numru ta’ ciders.

Il-Farsons Beer Festival hu sponsorjat millVodafone li għandha bosta sorpriżi għal dawk

kollha li se jattendu l-edizzjoni ta’ din is-sena.

Il-posta ta’ Vodafone se tinkludi wheel of fortune kbira fejn kull min jipparteċipa se jkun rebbieħ.

Apparti r-rigali li jintrebħu mill-ewwel, kuljum ilparteċipanti kollha jidħlu wkoll fiċ-ċans li jirbħu vjaġġ lejn l-Ewropa bl-akkomodazzjoni inkluża.

Il-festival hu appoġġjat ukoll minn Gasan Zammit Motors, Krea Malta, l-Awtorità Maltija għat-Turiżmu u VIbe FM li se jkun qed jospita l-palk tal-mużika rock.

Il-bibien jinfetħu kuljum fis-7.30pm. Id-dħul u l-parkeġġ huwa b’xejn.

Għal aktar tagħrif u aġġornamenti żur issit www.farsonbeerfestival.com jew segwi The Farson Beer Festival minn www.facebook.com/ thefarsonsbeerfestival

CASA ANTONIA TOĦLOQ ATMOSFERA TA’ FESTA GĦAR-RESIDENTI TAGĦHA

Il-mużika ferrieħa tal-banda tar-raħal akkumpanjata minn logħob tan-nar ikkulurit kienu l-qofol ta’ riċeviment tas-sajf organizzat minn Casa Antonia għar-residenti tagħha, u l-familjari u l-ħbieb tagħhom.

L-ambjent kalm u rilassanti tal-ġonna ta’ Casa Antonia f ’Ħal Balzan kien trasformat fi pjazza tipika Maltija mżejna bil-pavaljuni u bandalori tradizzjonali li wieħed isib fi żmien il-festa tar-raħal.

“B’iktar minn 150 resident, 120 ħaddiem u viżitaturi li ta’ kuljum iżuru r-residenti, Casa Antonia Nursing and Residential Home tista’ faċilment tixxebbah ma’ raħal żgħir,” qalet il-Maniġer Ġenerali ta’ Casa Antonia, Dr Sarah Cassar. “Li nipprovdu lir-residenti anzjani tagħna bl-opportunità li jieħdu l-pjaċir li festa tar-raħal iġġib magħha, hu eżempju tipiku ta’ kif Casa Antonia tenfasizza l-kura ħolistika ta’ kwalità f ’ambjent ta’ familja.”

Iż-żewġ baned ta’ Ħal Balzan ikkontribwew għassuċċes ta’ din l-attività, bil-mużiċisti tal-Banda Maria Annunzjata jdoqqu marċi popolari Maltin. Il-Banda ta’ San Gabriel żejnet Casa Antonia bil-pavaljuni u bandalori tradizzjonali.

L-ebda festa tradizzjonali Maltija mhi kompluta mingħajr ikel, għalhekk Casa Antonia ħasbet biex torganizza mwejjed tal-ikel li wieħed isib f ’ambjent ta’ festa. Fost l-ikel kien hemm ħobż biż-żejt, pastizzi, qassatat, hot dogs u anke stuffat tal-fenek. Għal dawk tema tal-festa, l-istaff li kien qed iservi l-ikel kien Residential Home ċempel (+356) 2149 6277, jew ibgħat email lil info@casa-antonia.com.mt, jew żur li jħobbu l-ħelu kellhom l-imqaret, qagħaq tal-għasel, liebes kostumi tradizzjonali Maltin.

Għal aktar tagħrif fuq Casa Antonia Nursing and is-sit www.casa-antonia.com.mt krustini tar-raħal u qubbajt. Bil-għan li tkompli mat-

MADWARNA

kullhadd.com

17|07|2016 25

IL-BOV SE JORGANIZZA SEMINAR DWAR L-ETRADER+ POWERED BY SAXO BANK Il-Bank of Valletta ħabbar li se jkun qed jingħaqad ma’ Saxo Bank biex jorganizza seminar għan-negozjanti attivi interessati fin-negozju online bl-użu tal-pjattaforma mnedija riċentement, ‘eTrader+ powered by Saxo Bank’. Isseminar se jiġi organizzat nhar il-Ħamis 21 ta’ Lulju fix-Xara Lodge fis-6.00pm.

Meta tkellem dwar l-avveniment, Kenneth Farrugia, Kap tal-Business Development fil-Bank of Valletta qal li, “l-eTrader+ tippreżenta benefiċċji importanti għan-negozjant attiv, bħall-kapaċità li jqiegħed ordnijiet f ’ħin reali fis-swieq internazzjonali ewlenin kollha, il-possibbiltà li jingħataw ordnijiet b’limitu uniku kif ukoll ordnijiet algoritmiċi jew avvanzati. Il-pjattaforma tagħti wkoll lill-utent aċċess 24 siegħa kuljum għall-prezzijiet tas-suq għal iżjed minn 30,000 titolu”. Huwa kompla jispjega li l-objettiv prinċipali wara l-organizzazzjoni tas-seminar huwa li tinħoloq aktar kuxjenza

dwar din il-pjattaforma fost in-negozjanti frekwenti flishma, filwaqt li jingħataw l-opportunità li jippruvaw din l-għodda u jiksbu aċċess għal esperti infurmati tajjeb li ġejjin

L-ISFIDA KONTRA L-ĦELA TAL-IKEL

L-isforz internazzjonali u Ewropew kontra l-ħela tal-ikel qatt ma kien daqshekk kbir. F’Malta, il-ħtieġa li titnaqqas il-ħela tal-ikel mhix eċċezzjoni. Meta narmu l-ikel żejjed li nkunu xtrajna jew sajjarna, ftit li xejn nagħtu kas tar-raġunijiet u r-riperkussjonijiet negattivi ta’ dan fuq l-ambjent. L-iskart li ġej mill-ikel jammonta għal kważi nofs l-iskart domestiku ta’ Malta. Madwar 22% talikel li nixtru jispiċċa skart; jiġifieri €1 minn kull €5 li nonfqu jispiċċa fil-landa taż-żibel! Bħala konsumaturi għandna rwol determinanti u l-azzjonijiet tagħna jistgħu jbiddlu s-sitwazzjoni tal-iskart mill-ikel. Is-soluzzjoni rebbieħa: ipproduċi inqas skart u faddal aktar!

Għandna nibdew billi nsiru xerrejja aktar għaqlin u naħsbu fuq dak li nkunu qed nixtru, meta se nikkunsmawh, u fuq l-aħjar mod kif nużawh. Minn din il-gimgħa, numru ta’ kelliema mill-kampanja nazzjonali Taħlix l-Iskart se jkunu fis-supermarkets ewlenin biex jagħtu l-pariri u jgħaddu l-informazzjoni lill-konsumaturi fuq kif jistgħu jixtru aktar bil-għaqal u jimplimentaw modi effettivi li jgħinuhom inaqqsu l-ħela tal-ikel u jonfqu anqas. Numru ta’ supermarkets diġà aċċettaw li jkunu involuti, fosthom Pavi, Pama, Park Towers, Scotts, Smart u Arkadia f ’Għawdex. Waqt li tkun qed tagħmel ix-xirja, dawn se jkunu qed jagħtu wkoll rigali żgħar.

Agħti sehmek – ejja kellimna biex int ukoll issir xerrej/ja għaqli/ ja. Iva tista’!

Aktar tagħrif dwar it-tnaqqis fil-ħela tal-ikel issibu fis-sit: http:// www.dontwastewaste.gov.mt/

minn Saxo Bank speċifikament għal dan l-avveniment.

Christopher Dembik, Kap tal-Macro Analysis f ’Saxo Bank, se jkun qed jagħti ħarsa ġenerali lejn ix-xenarju

ekonomiku attwali matul ilpreżentazzjoni tiegħu. Is-Sur Dembik huwa kittieb attiv, li s-sena l-oħra ngħata l-premju għall-aħjar tbassir ekonomiku fi Franza għal Saxo Bank minn

Reuters. Huwa jiġi kkwotat b’mod wiesa’ madwar iddinja mill-midja influwenti fil-qasam tan-negozju u finanzjarju rigward ix-xejriet makroekonomiċi, il-politiki tal-bank ċentrali, l-ekonomija Ewropea u l-politika ekonomika domestika.

L-organizzaturi qed jagħtu ħafna importanza lill-aspett prattiku tan-negozju online u rappreżentant minn Saxo Bank se jagħti dimostrazzjoni tal-karatteristiċi talpjattaforma. Il-parteċipanti se jkollhom ukoll l-opportunità li jiffamiljarizzaw ruħhom mal-pjattaforma, u kwalunkwe mistoqsijiet li jkollhom se jiġi indirizzat dak il-ħin hemmhekk stess.

Il-parteċipazzjoni hija mingħajr ħlas, imma l-postijiet huma limitati u disponibbli fuq il-bażi ta’ min jiġi l-ewwel, jinqeda l-ewwel.

Għallprenotazzjonijiet wieħed għandu jikkuntattja lill-Bank of Valletta bit-telefown fuq 2275 1732 jew b’email lil stockbroking@bov.com

26 17|07|2016

kullhadd.com

MADWARNA

ĊIKLISTI JAQDFU 1100 KILOMETRU BIEX JGĦINU LIL MIN HU FIL-BŻONN

Tim ta’ 28 ċiklist flimkien ma’ tliet voluntiera telqu lejn il-Kroazja biex jaqdfu għal 1100 kilometru fuq sebat ijiem biex jgħinu ssir aktar riċerka fil-kanċer tat-tfal.

It-tim ta’ ċiklisti ta’ ALIVE bdew din l-isfida l-Ġimgħa 8 ta’ Lulju mill-Kroazja b’telgħa għolja ta’ kważi 14,000 metru, u se jaqdfu sal-Vatikan f ’Ruma. Matul l-isfida, iċ-ċiklisti seż jagħddu minn tmint ibliet, fosthom, Ljulbjana (is-Slovenja), Mofalcone (l-Italja) u Montefiascone (l-Italja).

Għar-raba’ sena dawn iċċiklisti ta’ ALIVE qed jiġbru fondi għall-proġett ta’ riċerka speċjalizzata fil-kanċer tat-tfal li ssir fl-Università ta’ Malta u

li qed tkun faċilitata permezz tal-Fond għar-Riċerka talUniversità (RIDT).

Re/Max – ALIVE Cycling Challenge for Cancer hi sponsorjata minn Re/Max u Friends Foundation, kif ukoll kien hemm għajnuna minn diversi kumpaniji, fosthom Garmin, Wurth, TumInvest u Pro Action, u sostnuta minn Impressions Ltd, SIS, Wheel Wizard, Danusan, Air Malta, Express Trailer, KPMG, Falzon Group, UVIA, Dolmen Hotel, Greens Supermarket u Malta Police Force.

Wieħed jista’ jkun jaf fejn waslu dawn iċ-ċiklisti ta’ ALIVE minn fuq ilsit elettroniku tagħhom:

w w w. a l i v e c h a r i t y. c o m , taħt it-titlu Live Tracking.

Aktar informazzjoni u aġġornamenti, jistgħu jinkisbu mill-paġna ta’ Facebook.

Għajnuna dejjem hemm bżonn għar-riċerka fil-kanċer tat-tfal li qed issir fl-Università ta’ Malta. Għalhekk, waqt li dawk iċ-ċiklisti għaddejjin b’din l-isfida tagħhom, għinna nkabbru l-fondi tagħna billi tibgħat SMS fuq 5061 8081 għal donazzjoni ta’ €4.66; 50618913 għal donazzjoni ta’ €6.99; u 50619208 għal donazzjoni ta’ €11.65, jew inkella tista’ tagħti d-donazzjoni tiegħek online fuq www.alivecharity. com

DAK KOLLU LI TOFFRI L-MELLIEĦA, U IKTAR

Id-disa’ edizzjoni tal-Iljieli Melleħin, organizzata millKunsill Lokali tal-Mellieħa, se tkun qiegħda sseħħ fl-aħħar ta’ Lulju 2016, eżattament mill-Ġimgħa 29 ta’ Lulju 2016 sal-Ħadd 31 ta’ Lulju 2016.

Din l-attività, li issa daħlet sew fil-kalendarju kulturali Malti, tattratta eluf ta’ persuni lejn il-Mellieħa. Matul dawn l-iljieli, dawk kollha li jattendu għandhom l-opportunità li jgawdu l-aqwa elementi li taf toffri l-komunità Melleħija.

Din l-attività qiegħda tittella’ bl-appoġġ tal-Awtorità Maltija għat-Turiżmu u s-Segretarjat Parlamentati għall-Gvern Lokali.

Il-Ġimgħa 29 ta’ Lulju se jittella’ kunċert spettakolari fil-Pjazza tal-Parroċċa talMellieħa mill-band The Beaters, li hija tribute band tal-grupp leġġendarju The Beatles. Iddħul għal dan il-kunċert huwa b’xejn u dawk kollha preżenti se jkollhom l-opportunità li jgawdu mill-aqwa kanzunetti

ta’ dan il-grupp leġġendarju.

Is-Sibt 30 u l-Ħadd 31 ta’ Lulju 2016, it-toroq prinċipali u l-pjazez tal-Mellieħa se jkunu magħluqa għat-traffiku. Matul dawn iż-żewġt iljieli se tispikka varjetà ta’ arti, mużika, kultura, sports u ikel. Attrazzjonijiet oħra jinkludu l-aqwa kantanti lokali u kif ukoll diversi animazzjonijiet għat-tfal u diversi forom ta’ arti mqassma mat-toroq ewlenin talMellieħa. Attrazzjonijiet oħra jinkludu artisti u mużiċisti lokali u kif ukoll animazzjoni għat-tfal.

Għall-ewwel darba fledizzjoni ta’ din is-sena se jkun hemm sitt palkijiet differenti b’temi mużikali differenti.

Dawn se jkunu jvarjaw minn mużika folkloristika għal palk li se jilqa’ tfal u żgħażagħ żgħar, palk ieħor li se jkun iffukat fuq mużika klassika rock, fil-bitħa tas-santwarju se tispikka l-mużika jazz, filwaqt li fis-santwarju se jittellgħu diversi kunċerti żgħar b’temi

Marjani.

Fil-pjazza talparroċċa se jkun hemm il-palk prinċipali li jilqa’ fuqu l-aqwa talent lokali u internazzjonali.

Il-varjetà mużikali tinkludi lil Paul Abela Big Band li se ttella’ serata Taljana, u l-aqwa bands lokali li jinkludu The Fourth Fret, Brooke and Band, u The Crowns.

Għal sena oħra se jkun hemm numru rekord ta’ artisti li se jkunu qegħdin ipinġu u jesibixxu x-xogħol tagħhom fil-bitħa tas-santwarju.

Hawnhekk wieħed ikun jista’ jammira x-xogħol ferm interessanti ta’ diversi artisti Melleħin.

Għal dawk kollha li jħobbu l-karozzi, fl-edizzjoni ta’ din is-sena se jkun hemm wirjiet ta’ karozzi statiċi, drifting u off-roading. Il-wirja statika se jkollha karozzi Maltin kif ukoll karozzi barranin. Se jkun hemm ukoll sezzjoni għal trakkijiet antiki u karozzi tal-linja Maltin antiki. Millbanda l-oħra, se jinħolqu

żewġ xenarji kontrollati fejn jittellgħu wirjiet tal-off-roading u tad-drifting.

Sewwieqa professjonali se jkunu qegħdin jieħdu sehem bil-vetturi tagħhom biex ipaxxu lil dawk kollha preżenti.

Mhux hekk biss, is-santwarju tal-Madonna tal-Mellieħa, li għandu iktar minn 2000 sena, se jkun miftuħ għallpubbliku, fejn anke jkunu għaddejjin kunċerti korali f ’dan l-ambjent. Għal dawk li jinteressahom żmien ilgwerra, se jkunu jistgħu iżuru x-xelters tat-Tieni Gwerra Dinjija, fejn ikun hemm gwidi apposta għall-pubbliku. Se tittella’ wkoll esibizzjoni ta’ vetturi u armamenti ta’ żmien il-Gwerra.

Għal kull minn japprezza l-ikel se jkun hemm xalata u varjetà ta’ ikel, fejn it-toroq prinċipali tal-Mellieħa se jkunu armati bl-imwejjed u s-siġġijiet attrezzati apposta fil-beraħ biex wieħed japprezza l-ikel bnin ipprovdut mill-aqwa

ristoranti li jinsabu filMellieħa.

Dawk kollha li jattendu għal din l-attività jistgħu igawdu mis-servizz ta’ Park & Ride b’xejn offrut mill-Kunsill Lokali tal-Mellieħa. Dan isservizz se jiġi offrut miż-żona fejn kien hemm il-Belleview, jibda minn qabel l-attività u jibqa’ sejjer sa wara t-tmiem tal-istess attività.

Kulħadd huwa mħeġġeġ jattendi matul dawn it-tlett iljieli tal-attività annwali filMellieħa fejn kulħadd se jsib xi ħaġa interessanti għall-gosti tiegħu. Dawn huma tlett iljieli trasformati f ’ċelebrazzjoni kbira għall-familja kollha, fejn il-Mellieħa turi dak kollu li għandha x’toffri, u iktar.

Għal iżjed informazzjoni u programm t’attivitajiet żur is-sit elettroniku talKunsill Lokali tal-Mellieħa www.mellieha.gov.mt jew ilpaġna ta’ Facebook https:// w w w. f a c e b o o k . c o m / melliehalocalcouncil

SKEDA

kullhadd.com

17|07|2016 27

103 06.30 Aħbarijiet 07.55 Oħloq Tbissima 2016 09.00 Paperscan 10.00 Multisport (R) 10.30 Oħloq Tbissima 2016 11.25 Mad-Daqqa t’Għajn (R) 12.30 Aħbarijiet 12.35 Better Living: Sajf (R) 14.00 Telebejgħ 15.00 Liquorish (R) 17.30 Aħbarijiet 17.40 Telebejgh 18.00 Oħloq Tbissima 2016 18.45 Fresh & Funky 19.30 Aħbarijiet 20.10 Oħloq Tbissima 2016 23.30 Aħbarijiet

101 08.00 Documentary 08.30 F24 Documentary 08.45 Hadt l-Ahbar 10.00 X’Joffri l-Kunvent 10.30 Fil-gnien ma’ Melo 11.00 Ħadd Għalik 14.00 Promotional Material 15.00 Simpatiċi 17.05 Ninvestigaw x’Qed Nieklu 18.00 Aħbarijiet 18.15 Għawdex Illum 18.45 Ħallih Iħabbat 19.30 Tertuqa 35 20.00 Aħbarijiet 20.45 Britians Got Talent 23.15 Aħbarijiet 23.30 Smack Down WWE

151

152

06.00 Lena 06.30 Memex 07.00 Sea Patrol 08.30 Heartland 09.55 Dream Hotel 11.25 La Nave Dei Sogni 13.00 TG2 Giorno 13.30 TG2 Motori 13.45 Sereno Variabile Estate 14.35 Viaggi da Record 15.10 Delitti in Paradiso 16.10 Il Commissario Lanz 17.10 Il Commissario Voss 18.10 Squadra Speciale Stoccarda 18.55 NCIS: New Orleans 20.30 TG2 21.05 Hawaii Five-0 22.35 CSI: Cyber 23.25 Meteo 2 23.25 Domenica Sportiva Estate 23.30 Appuntamento al Cinema 23.35 NYC 22

07.05 Zorro 07.30 Attila 08.45 Un Inviato Molto Speciale 10.15 Speciale Camera Con Vista 11.10 Attenti a Quei Due 12.00 TG3 12.12 TG3 Fuori Linea Estate 12.25 Le Ragazze Del 46 13.00 I Grandi Protagonisti 14.00 TG Regione 14.15 TG3 14.30 Tour de France 2016 17.15 Processo Alla Tappa 18.00 Kilimangiaro Magazine 19.00 TG3 19.30 TG Regione 20.00 Blob 20.20 Colpo di Scena 21.05 Circo Estate 23.10 TG3 23.20 TG Regione 23.25 Nemico Pubblico Live

162 06.00 Mediashopping 06.55 Anica Flash 07.00 Extreme Makeover Home

Edition 08.35 Mediashopping 08.50 Una Vita 11.05 Dr House – Medical Division 12.55 The Originals 15.40 Compagni di Viaggio 16.40 Tuozoo 17.20 Rosamunde Pilcher 18.05 TG Com 19.15 Dr House – Medical Division 21.10 Io e Marley – Speciale 22.10 TG Com 23.10 Modamania 23.25 Royal Pains 23.45 Anica Flash 23.50 Tuozoo

300 06.00 Charlie and Lola 06.10 Mr Blooms Nursery 06.30 Gigglebiz 06.45 Mr Blooms Nursery 07.05 Gigglebiz 07.20 Charlie and Lola 07.35 Doctors 09.30 EastEnders 12.00 Absolutely Fabulous 13.30 Bargain Hunt 15.00 Doctor Who 16.35 Call the Midwife 20.05 Tess of the DUrbervilles 21.00 Mad Dogs 21.45 Silent Witness 23.00 Scott and Bailey 23.30 Jonathan Creek 23.45 Silent Witness

400

372 06.00 Roadtrip With G. Garvin 07.00 Chopped 08.00 Amazing Wedding Cakes 09.00 The Pioneer Woman 10.00 Sibas Table 11.00 Barefoot Contessa 12.00 Diners, Drive-Ins and Dives 14.00 Chopped 15.00 Guys Grocery Games 16.00 Amazing Wedding Cakes 17.00 Sibas Table 18.00 Luke Nguyens United Kingdom 19.00 Cutthroat Kitchen 20.00 Chopped South Africa 21.00 Man v Food 22.00 Mystery Diners 23.00 Man v Food 23.00 Cutthroat Kitchen 23.30 Man v Food

06.00 How Do They Do It? 06.25 Fat N Furious: Rolling Thunder 07.15 Fast N Loud 08.10 Wheeler Dealers 09.05 Extreme Car Hoarders 09.55 Classic Car Rescue 10.50 Misfit Garage 11.40 Storage Hunters UK 12.35 Property Wars 13.30 The Liquidator 14.25 Dallas Car Sharks 15.20 Diesel Brothers 16.15 Engine Addict With Jimmy de Ville 17.10 How Iis Made: Dream Cars 18.05 Wheeler Dealers 19.00 Tethered 20.00 Free Ride 21.00 Marooned With Ed Stafford 22.00 River Monsters 23.00 Killing Fields 23.50 Free Ride

412

410 06.00 House Hunters International 08.05 Extreme RVs 09.00 Baggage Battles 10.00 Big Crazy Family Adventure 11.00 The Treehouse Guys 12.00 Building Alaska 13.00 The Vanilla Ice Project 14.00 Lake Life 15.00 Salvage Dawgs 16.00 The Treehouse Guys 17.00 Building Alaska 18.00 Hotel Impossible 19.00 Extreme RVs 20.00 Greatest Mysteries 21.00 Castle Secrets and Legends 22.00 Building Alaska 23.00 Bizarre Foods. Delicious

Destinations 23.00 The Treehouse Guys 23.30 Bizarre Foods. Delicious

Destinations

06.00 Teleshopping 09.00 Pawn Stars 15.00 Car Hunters 16.00 Storage Wars. Miami 17.00 Storage Wars 18.00 Pawn Stars 19.00 Swamp People 20.00 Counting Cars 20.30 Counting Cars 21.00 American Pickers 22.00 Storage Wars 23.00 American Pickers 23.00 Vikings

104 06.00 Euronews 07.00 Oħloq Tbissima 09.00 Holy Mass 10.00 Oħloq Tbissima

102 07.00 Aħbarijiet 08.00 Missjoni 09.00 Oħloq Tbissima 10.00 Telebejgħ 11.15 Quddiesa mis-Santwarju Ta’ Pinu 12.00 Telebejgħ 14.00 Aħbarijiet 14.05 Telebejgħ 14.30 It-Tfal Jiġu bil-Vapuri 16.00 Iswed Fuq l-Abjad (R) 17.00 Mister Fisherman (R) 18.00 Aħbarijiet 18.05 Flusek (R) 18.35 Oħloq Tbissima 00.00 Aħbarijiet

153 06.50 TG4 Night News 07.10 Media Shopping 07.40 Superpartes 08.17 The Indestructibles 09.20 North America 10.00 Santa Messa 10.50 North America 11.30 TG4 Telegiornale 12.02 I Tre Ladri 14.00 Donnavventura 14.22 Lo Sperone Insanguinato 17.19 Delitto Sotto il Sole 18.50 Anteprima TG4 18.55 TG4 Telegiornale 19.35 Tempesta d’Amore 21.15 Stalker 22.57 The Purple Sea 23.09 TG4 Night News 23.33 Radio America

306 06.00 Rich Kids of Beverly Hills 09.00 EJ NYC 11.00 Botched 16.00 Keeping Up With the Kardashians 21.00 Botched 22.00 Famously Single 23.00 L.A. Clippers Dance Squad 23.00 EJ NYC

403 09.30 My Big Fat American Gypsy

Wedding 13.10 Single Dad Seeking…

14.05 Cake Boss 15.00 Bride by Design 15.30 Say Yes to the Dress 15.55 Say Yes to the Dress: Bridesmaids 16.25 Say Yes to the Dress: Randy

Knows Best 16.50 Curvy Brides 17.20 Something Borrowed, Something

New 17.50 Happily Ever Laughter 18.15 Say Yes to the Dress: Canada 18.45 Say Yes to the Dress: Randy

Knows Best 19.10 Say Yes to the Dress: The Big Day 20.05 We Should Have Eloped!

21.00 Say Yes to the Dress 21.55 My 600-Lb. Life: Where Are They

Now? 22.50 Shock Trauma: Edge of Life

452 07.10 Blaze and the Monster Machines 07.35 PAW Patrol 08.00 Winx Club 08.50 The Fairly OddParents 09.35 Sanjay and Craig 10.05 Alvinnn!!! and the Chipmunks 10.30 Kung Fu Panda 11.20 The Fairly OddParents 12.30 Victorious 13.50 Sam and Cat 15.35 iCarly 16.25 Big Time Rush 16.50 Nicky, Ricky, Dicky and Dawn 17.15 iCarly 17.40 SpongeBob SquarePants 18.10 Teenage Mutant Ninja Turtles 18.35 The Penguins of Madagascar 18.55 Henry Danger 19.20 The Thundermans 19.45 Bella and the Bulldogs 20.15 100 Things to Do Before High

School

154 06.00 Prima Pagina 07.59 TG5 Mattina 08.46 L’Ultima Estate Insieme 11.05 Cuccioli 12.00 Melaverde 13.00 TG5 13.40 Larca di Noè 14.04 Bianco, Rosso e Verdone 16.45 Un Ciclone in Famiglia 18.45 Caduta Libera 20.00 TG5 20.40 Paperissima Sprint 21.12 Matrimoni e Altre Follie 23.31 Questi Sono i 40 23.33 TG5 Notte

307 06.50 Giada at Home 07.40 Healthy Gourmet 08.30 Beachfront Bargain Hunt 09.25 Caribbean Life 09.50 Hawaii Life 10.15 Rehab Addict 11.10 Curb Appeal 12.00 House Hunters 12.50 Fixer Upper 13.45 Platinum Weddings 14.35 Tiny House, Big Living 15.25 Fixer Upper 16.15 Restoration SOS Charleston 17.05 Platinum Weddings 18.00 Celebrities at Home 18.55 House Hunters 19.45 Hawaii Life 20.10 Caribbean Life 20.35 Rehab Addict 21.00 Flea Market Flip 21.55 Tiny House, Big Living 22.45 Caribbean Life

405 06.00 Swamp Brothers 06.25 Dog TV 07.15 Restoration Wild 08.10 Saving Rhino Phila 09.05 The Wild Life of Tim Faulkner 10.00 Dog TV 10.55 Snake Sheila 11.50 Deadly Islands 17.20 Treehouse Masters 18.15 Saving Rhino Phila 19.10 The Wild Life of Tim Faulkner 20.05 Bondi Vet 21.00 Treehouse Masters 21.55 Snake Sheila 22.50 Gator Boys 23.35 Deadly Islands 23.45 Gator Boys

150 06.00 TG Parlamento 06.30 Sembra Ieri 07.05 LItalia della Repubblica 08.00 TG1 08.20 Passaggio a Nord-Ovest 09.05 Dreams Road 09.55 Easy Driver 10.25 A Sua Immagine 10.55 Santa Messa 11.50 A Sua Immagine 12.00 Recita dell’Angelus 12.10 A Sua Immagine 12.20 Linea Verde Estate 13.30 Telegiornale 14.00 Supereroi 14.55 Una Voce Per Padre Pio 17.35 Il Lago Delle Ninfee 18.45 Reazione a Catena 20.00 Telegiornale 20.35 Techetechete: Stasera Con Noi 21.25 Provaci Ancora Prof 23.20 Speciale TG1

155 06.40 Outsourced 07.00 Superpartes 07.35 Mototopo Autogatto 07.50 Le Nuove Avventure di Scooby

Doo 08.15 I Flintstones 09.10 Pippi Calzelunghe 10.20 Una Mamma Per Amica 12.10 Giffoni Festival 12.25 Studio Aperto 13.00 Sport Mediaset: Anticipazioni 13.05 Sport Mediaset 13.46 Tandem 16.00 Asini 18.10 Camera Cafe 18.30 Studio Aperto 19.00 Fattore Umano 19.35 Scuola di Polizia 7 21.20 Ole 23.20 Studio Aperto: La giornata 23.35 Premium Sport 23.35 Ammutta Muddica

312 06.05 Fuzz 07.35 Big Screen 07.50 Rockula 09.20 Of Mice and Men 11.10 One More Time 12.45 Big Screen 13.00 Overboard 14.50 Pieces of Dreams 16.30 Peggy Sue Got Married 18.15 Fuzz 19.45 Big Screen 20.00 Divorcing Jack 21.50 London 23.25 No Mercy

06.00 Cradle of the Gods 07.00 Chinas Grand Canal. A

Photographers Jour 406 08.00 Macan and the Eagle 09.00 Ultimate Tutankhamun 11.00 Ancient Secrets 12.00 Chinas Ghost Army 13.00 Nazi Attack on America 14.00 Nazi Megastructures 16.00 Stonehenge Decoded 17.00 Titanic. The Final Secret 18.00 Drain the Titanic 19.00 Science of Stupid 20.00 The Story of God With Morgan

Freeman 21.00 Cosmos. A Spacetime Odyssey 22.00 Comet of the Century 23.00 Science of Stupid 23.00 Titanic. The Final Secret 23.30 Science of Stupid

28 17|07|2016

kullhadd.com MIĊ-

ĊINEMA

RAPPORT TA’

ĊINEMA

CARMEL BONNICI

ICE AGE: COLLISION COURSE

ENERĠETIKU

ANNIMALI JAĦARBU MINN XITA TA’ METEORITI Vuċijiet Ewlenin: Ray Romano, John Leguizamo, Denis Leary, Simon Pegg, Queen Latifah, Jennifer Lopez Diretturi: Mike Thurmeier u GalenT. Ch

Ħin: 94 min.

Distributur: 20TH Century Fox Maħruġ minn KRS Releasing Ċert. U Is-sensiela animata Ice Age ta’ Blue Sky Studios waslet fil-ħames puntata bil-film Ice Age: Collision Course. It-trio ta’ annimali ħbieb, Manny, Diego u Sid, li jgħixu f ’dinja preistorika ta’ ħafna perikli, jerġgħu jgħaddu minn avventuri qawwija kollu tort ta’ Scrat.

Il-fissazzjoni għamja ta’ dan l-squirrel li l-ħin kollu jħuf wara ġandra li dejjem tiskappa minn idu jew ħalqu, u din iddarba tieħdu ’l bogħod, barra mid-dinja.

Aċċidentalment, dan il-misħut jgħaddi minn avventuri fejn grupp ta’ asterojdij iet jinqalgħu minn fejn kienu jorbitaw bil-kwiet fl-ispazju, jaħbtu ma’ xulxin u ħafna meteoriti jieħdu r-rotta lejn id-dinja. L-annimali ħbieb flimkien mal-merħliet tagħhom ikollhom jitilqu minn djarhom fuq vjaġġ ta’ perikli, eċitament

u anke avventuri farseski.

Dan il-grupp ikun attakkat minn dinosawri, għasafar feroċi bi snien kbar, waqt li minn ħin għall-ieħor madwarhom neżlin il-meteoriti li jisplodu b’forza tremenda mal-impatt mal-art.

Ice Age: Collision Course li, bħal ta’ qablu, hu wkoll bit-3D għandu fotografija sabiħa u nadifa, però qed juri sinjali ta’ għeja u pawsa fl-iskript. Din id-darba fl-istorja jidħol ukoll il-lat romantiku u nassistu anke għal tieġ.

Din il-produzzjoni, f ’partijiet minnha, timita lill-kapolavur assolut tax-xjenza fittizja 2001: A Space Odyssey, kemm fil-mużika klassika u anke filmisterju tal-monolit (kolonna wieqfa tal-ġebel), kif ukoll tfakkar sewwa fix-xogħol taddiżastri Meteor (1979) u oħrajn simili. Divertiment adattat għall-familja.

GODS OF EGYPT

IMAĠINATTIV

AZZJONI, MITOLOĠIJA U FANTASIJA BIR-RADAM Atturi Ewlenin: Nikolaj Coster-Waldau, Brenton Thwaites, Gerard Butler, Courtney Eaton, Geoffrey Rush Direttur: Alex Proyas Distributur: E-One Films Maħruġ minn KRS Releasing Għal diversi snin, ilmitoloġija Griega ispirat diversi xogħlijiet epiċi għaċċinema. Allura, ma jistax isir l-istess bil-mitoloġija Egizzjana? Gods Of Egypt jipprovdilna storja mħawda, però spettakolari u lussuża għall-għajnejn dwar l-allat ta’ dan il-pajjiż li kien ta’ saħħa u influwenza kbira għal ħafna snin fl-epoka ta’ Qabel Kristu.

F’dan ix-xogħol mexxej sewwa, imfawwar b’effetti viżwali speċjali ġġenerati bil-kompjuter, niltaqgħu ma’ kreaturi u mostri diversi, serpenti tan-nar itiru, maġija u seħer bl-addoċċ, u lotta bejn umani u allat tal-Eġittu tal-qedem.

Set (Butler), l-alla taddeżert, it-tifel ta’ Ra (Rush), is-sid tad-dawl u l-ħolqien,

Ħin: 127 min. Ċert. 12A

fl-aħħar ħin jisraq it-tron ta’ pajjiżu mingħand Horus (Coster-Waldau), is-sid tal-arja, l-eredi tat-tron u jagħmih. B’hekk, wara snin kbar ta’ paċi u prosperità, jitfa’ lil pajjiżu f ’kaos kbir.

Ikun iż-żagħżugħ mortali, Bek (Thwaites), ħalliel, li jista’ jsalva lill-umanità meta jimbarka fuq vjaġġ eċitanti biex isalva lill-maħbuba tiegħu, Zaya (Eaton). Għal din l-intrapriża gwappa jkollu jistrieħ fuq l-għajnuna ta’ Horus, issa tturufnat u bla vista.

Fi triqthom, f ’taqtigħa kontinwa ma’ Set u l-paladini tiegħu, huma jsibu ruħhom kemm fid-dinja tal-mejtin u kemm fis-smewwiet, kif ukoll iridu jgħaddu minn minħabba l-esaġerazzjoni fis- tax-xjenza fittizja, ma tibaqx sagrifiċċji u tbatijiet kbar u sekwenzi ta’ effetti viżwali, dejjem konsistenti. It-tfajliet anke kuraġġ sfiq. Hija ħasra li l-istorja, li tinkludi wkoll ħjiel huma tassew eleganti u sbieħ!

ĊINEMA

kullhadd.com

17|07|2016 29

NOW YOU SEE ME 2

SFRENAT

L-ESPERTI TAL-MAĠIJA F’INKWIET KBIR

Atturi Ewlenin: Jesse Eisenberg, Mark Ruffalo, Woody Harrelson, Dave Franco, Lizzy Kaplan, Daniel Radcliffe, Michael Caine, Morgan Freeman Direttur: Jon M. Chu Distributur: E-One Films Maħruġ minn KRS Releasing Now You See Me tal-2013 kienet produzzjoni fluwida u interessanti, li marret tajjeb fiddħul tal-flus, dwar erba’ esperti tal-maġija, magħrufa bħala The Four Horsemen li b’illużjonijiet professjonali, barra li għaġġbu lill-udjenzi, ikkommettew serqiet inkredibbli mingħand negozjant korrott. L-avventuri ta’ dawn qed ikomplu b’mod sfrenat, kultant ikkumplikat, f ’Now You See Me 2.

Din id-darba, dan il-grupp ta’ talent, b’ħeffa tremenda u forsi mhux daqshekk impressjonanti, jgħaddi minn avventura globali li tpoġġi lil dawn it-talin f ’sitwazzjoni ta’ bejn eroji jew viljakki. Sena wara li l-intriċċi tagħhom ħabblu ras l-FBI bil-kbir, l-erba’ kavallieri: J. Daniel Atlas (Eisenberg), qisu saħħar kif jimmaniġġja l-karti tal-logħob; Merritt McKinney (Harrelson),

Ħin: 115 min. Ċert. 12A

il-moħħ tal-grupp; Jack Wilder (Franco), espert biex jitfa’ jew jgħolli oġġetti u jaqbadhom malajr; u Lula (Kaplan), membru ġdid li kapaċi tiżgiċċa minn kull sitwazzjoni jew li tħoll kull irbit, megħjuna minn Tyler Rhodes (Ruffalo), aġent speċjali tal-FBI li tilef lil missieru meta kien tifel fi trick li marret żmerċ, jimpenjaw ruħhom biex jikxfu l-pjanjieti malinni u viljakki ta’ Walter Mabry (Radcliffe), sinjurun żagħżagħ tat-teknoloġija rtirat.

Fi triqthom biex jirkupraw ċippa potenti tal-kompjuter u b’hekk jerġgħu jiksbu r-reputazzjon u l-isem tajjeb ta’ qabel, se jkollhom jerġgħu jiffaċċjaw lin-negozjant bla kuxjenza, Arthur Tressler (Caine), u lix-xettiku professjonali Thaddeus Bradley (Freeman). F’din l-aħħar serqa diffiċli tal-

karriera tagħhom, żgur mhux se jantiċipaw is-sorpriżi kbar li hemm jistennewhom.

Minkejja li dan issequel fih aktar intriċċi u kumplikazzjonijiet, l-andament

ġieli hu tant mgħaġġel li ma jħallikx tosserva eżatt x’qed jiġri. Barra atti spettakolari ta’ maġija, dan ix-xogħol hu mimli azzjoni, misterju u eċitament qawwi.

Bħala l-għadu ewlieni talbużullottisti nsibu lil Daniel Radcliffe (il-protagonist tasserje popolarissima Harry Potter) li jqaxxar il-parti talviljakk li jżomm ruħu kalm.

PRECIOUS CARGO

VJOLENZA QISHA LOGĦOB TAT-TFAL go hu mimli azzjoni furjuża u movimenti qawwijin, dan tant hu batut fl-iżvilupp tiegħu li lanqas iħabbatha ma’ diversi Direttur: Max Adams Ħin: 90 min. films għat-televiżjoni.

Distributur: Signature Entertainment Films Din il-produzzjoni, mgħobMaħruġ minn Side Street Films, Eden Cinemas bija b’intriċċi gwappi kważi

Ċert. 15. kontinwament, sparar bl-addoċċ bħal meta t-tfal jilagħFil-preżent, il-films maħduma ċertu livell li jistgħu faċilment bu ta’ pulizija u ħallelin, balal għat-televiżjoni, fil-maġġoran- jintwerew ukoll fuq il-liżar il- sparati bir-radam u jmut min za tagħhom huma xogħlijiet ta’ kbir. Minkejja li Precious Car- għandu jmut, ġlidiet mgħaġġla Atturi Ewlenin: Paul-Mark Gosselaar, Bruce Willis, Claire Forlani, John Brotherton, Lydia Hull, Daniel Bernhardt

bl-idejn, tant li l-istorja sseħħ b’mod ta’ kafkaf.

Fil-qosor, l-andament hu dwar serqa li tmur żmerċ, fejn il-ħalliel prim, Jack (Gosselaar), ikun imqabbad mill-maħbuba tiegħu, Karen (Forlani), biex iħejji serqa oħra ta’ ħaġar prezzjuż biex hi tkun tista’ terġa’ takkwista l-fiduċja ta’ Eddie (Willis), kriminal ta’ saħħa. Wara din is-serqa, l-alleanzi jinbidlu u l-inkontri feroċi bejn dawn in-nies vjolenti jiżdiedu.

Precious Cargo, però, jeċċella

PWERILI

f ’ġirja spettakolari bl-ispeed boats f ’xenarju maestuż u f ’xi stunts meraviljużi. Id-djalogu hu l-akbar difett ta’ dan il-film, bil-ħtija l-aktar li taqa’ fuq Jenna (Hull), it-tfajla żagħżugħa qisha pespus ta’ Jack, li l-ħin kollu titkellem tough (kif jgħidu l-Ingliżi) spiss bi kliem baxx – ħaġa li iżjed tnissel tbissim.

Il-karriera ta’ Bruce Willis issa tassew niżlet fil-baxx! L-uniku waħda li turi ħjiel ta’ diċenza hi Claire Forlani, il-mara sħab ma’ kulħadd u b’makakkerija taħseb għaliha nfusha.

L-AQWA ĦAMES FILMS Bejn id-29.06.2016 u t-03.07.2016

1.

2.

3.

4.

5.

The Secret Life Of Pets The Conjuring 2 Independence Day: Resurgence Central Intelligence Me Before You

KOMPETIZZJONI EMPIRE CINEMA

Mistoqsija għal din il-ġimgħa: Semmi attur tal-film s.

Ibgħat it-tweġiba tiegħek lil: Kompetizzjoni Films, KullĦadd, Ċentru Nazzjonali Laburista, Triq Mile End, il-Ħamrun, ĦMR 1717.

Rebbieħ tal-ġimgħa l-oħra: S. MAMO – is-Swieqi

30 17|07|2016

kullhadd.com

AVVIŻI KLASSIFIKATI ­­­­PR­OPRJETÀ

TANAYA’S Dev. Ltd: Għażla kbira ta’ appartamenti f ’kull żona ta’ Malta. Jinbiegħu mingħajr depożitu u nħallsulek il-kuntratt. Offerta speċjali.

Għal aktar dettalji ċempel 9992 4999. Mingħajr aġenti jekk jogħġbok.

SERVIZZI Investigazzjoni privata: żwiġijiet, għerusija u relazzjonijiet oħra, DNA forensic tests, tfal maħtufin minn Malta, każijiet ċivili, każijiet oħra fil-Qorti, problemi f ’kumpaniji jew negozju.

Nagħmlu xhieda fil-Qorti.

Naħdmu f ’Malta u anke barra.

Għal appuntament ċemplu 7959 0000. Email: info@ privateinvestigationmalta.com Korsijiet f ’Livell Ordinarju f ’diversi suġġetti bħallMatematika, Ingliż, Malti, Franċiż, Fiżika u oħrajn.

Noffru wkoll korsijiet talECDL. Prezz €35 kull module.

Noffru wkoll korsijiet bażiċi fil-kompjuter, €50. Ċempel 2166 2241 jew 7766 2241 jew żur is-sit elettroniku www.tudorinstitute.com Tewmi Group għal lezzjonijiet tal-karozzi kemm manual u kif ukoll automatic. Cab service u karozzi għall-kiri bi prezzijiet raġonevoli. Żur is-sit www. tewmi.com jew ċempel 9942 2422.

Lezzjonijiet taż-żfin fuq stil ballroom jew Latin-Amerikan.

Lezzjonijiet taż-żfin għallbeginners u kompetizzjonijiet minn Imperial Qualified Dance Teacher (ISTD) Ibgħat SMS fuq 7925 3015 jew ċempel 2138 6818 sa 12.00pm.

Care and Cure Group Ltd:

infermiera mħarrġa, caring assistants, nannies, nies imħarrġin biex iżommu kumpanija, għajnuna fid-djar u night sitters.

Servizz ta’ 24 siegħa, Għandna wkoll għall-kiri: wheelchairs, hoists, commodes, walking frames u hospital beds. Għal aktar informazzjoni ċempel fuq dawn in-numri: 2137 6946/9947 0178.

AFFARIJIET GĦALL-BEJGĦ Għodda għall-aluminium. Magna taċ-ċappetti, slot għal serraturi u għal plinta, lupa 14-il pulzier u kompressur, kollha 3PH. Ċempel 7927 4732.

Għamara għall-bejgħ f ’kundizzjoni tajba. Kċina tal-oak bil-mejda u sitt siġġijiet. Kamra tas-sodda. Wall unit u vetrina tal-kawba kollha ħġieġ. Ċempel 2731 2977.

Aħna nixtru kollox, bħal għamara, fajjenza, arloġġi, figurini, muniti, midalji, u kull ħaġa oħra. Ċemplu fuq 2147 0128, 2123 7597 jew 9986 9519.

Għandna varjetà kbira ta’ arloġġi bħal Tissot, Citizen, Casio, Michael Kors, Fossil, Esprit, Festina u Q&Q. Issibilna wkoll arloġġi ta’ malħajt, żveljarini u selezzjoni ta’ cuckoo clocks mill-Black Forest.

Noffru servizzi rigward tiswija ta’ kull tip ta’ arloġġ kif ukoll nibdlu batteriji, ċineg, naqtgħu kull forma ta’ ħġieġa, eċċ. Għal dawk l-arloġġi tajbin għall-ilma, noffru s-servizz ta’ water pressure test waqt li tistennew għalih.

Nispeċjalizzaw ukoll fuq tiswija ta’ grandfather clocks u kull tip ta’ clock. It-tiswija hija bil-garanzija.

Għal aktar informazzjoni żur issit: www.expresswatchrepairs. com jew irrikorru 110, Triq il-Kungress Ewkaristiku, ilMosta. Ċempel 2141 7235.

XOGĦOL TA’ MANUTENZJONI

Għal kull tip ta’ xogħol fuq faċċata, bjut, appoġġi, gallarijiet, eċċ. Membrane jew liquid membrane. Mela pproteġi l-proprjetà tiegħek mill-ilma tax-xita u ċempel issa għal stima b’xejn bin-numru 7905 8883 jew idħol fuq is-sit www. darrendoitall.com

Għal kull tip ta’ problema ta’ moffa jew bjut jagħmlu l-ilma aħna għandna s-soluzzjoni.

Nispecjalizzaw f ’waterproofing membrane u liquid membrane fuq bjut, appoġġi, btieħi, basements, eċċ. Nużaw materjal ta’ kwalità kollu ċċertifikat b’10 snin Il-bejt tiegħek jagħmel l-ilma? garanzija. Għal stima b’xejn Għandek problema ta’ moffa? ċempel 7908 6715.

Kenda Ltd issolvilek ilproblema.

Nispeċjalizzaw Installazzjoni u tiswija ta’ fuq xogħol ta’ waterproofing u aerials tat-televiżjoni. Offerti membrane b’10 snin garanzija. vantaġġjużi fuq sistemi tas- Xogħol professjonali bl-aqwa satellita u fuq l-android TV materjal ISO Pool. Għal boxes. Għal aktar informazzjoni stima bla obbligu ċemplu ċempel 2148 6211.

7972 9967 jew żur is-sit www. kendawaterproofing.com Għal kull tip ta’ kisi bil-ġibs, ramel u siment, graffiato, żebgħa, xogħol fuq l-antik, xogħol fuq AVVIŻI OĦRA il-pond, madum, membrane, dawl u ilma. Ċempel fuq 7928 Paul & Waters – The Perfumery.

5444.

Għall-aqwa ditti ta’ fwejjaħ, oriġinali u bl-orħos prezzijiet Tiswija u installazzjoni ta’ f ’Malta, żur il-ħwienet ta’ Paul estensjonijiet tat-telefowns għal & Waters – The Perfumery. kull tip ta’ linji fissi. Ċempel fuq Il-ħwienet tagħna tal-Fgura, 7993 0419. il-Mosta, Ħal Qormi u Raħal Ġdid ikunu miftuħin kuljum Varjetà ta’ ħwat, ħoroż, kanali mid-9.00am san-12.30pm tal-ilma, ċangatura qadima jew u mill-4.00pm sas-7.00pm. ġdida, kantun qadim, lavur ta’ Paul & Waters Free Delivery kull tip. Ċempel lil Jason fuq Service. Ċempel 2766 3361. in-numru 2143 2352 jew 9947 7167.

MUSIC LINK: Issibilna kull tip ta’ strumenti mużikali, Jason Gatt għal kull xogħol fosthom drums kemm akustiċi ta’ tibjid u tikħil, kisi normali, u elettriċi, cymbals, percussion, fuq il-fil, fuq xogħol antik u pjanijiet diġitali, baby grand bil-pont, kisi bil-ġibs u graffiato. pianos, sound mixers u sound Kiri ta’ cherry picker (tower ladder). cards. Apparat ta’ DJ sound Ċempel fuq 9945 4235 jew systems, kitarri klassiċi u akustiċi, 2180 5811. bass guitars, strumenti tar-ram, wood winds, vjolini, spare parts WP Ltd ta’ Triq ix-Xitwa, Ħal u aċċessorji oħra. Issib ukoll Qormi, jispeċjalizzaw f ’xogħol kotba tal-mużika tat-tagħlim. ta’ waterproof membrane, damp Mur Music Link, 262, Triq proofing u rubberised paint. 25 sena Fleur-de-Lys, B’Kara. Ċempel esperjenza. Stimi b’xejn u prezz 2148 2796. moderat. Ċempel 2148 8972, 2143 8326, 9944 5527 jew AGR AUTO JAPANESE 7981 2784 jew żur is-sit www. Parts għall-karozzi: Inbigħu wpmalta.com kull tip ta’ parts ta’ karozzi

KUPUN AVVIŻI KLASSIFIKATI IKTEB L-AVVIŻ F’DAN L-ISPAZJU

ISEM, KUNJOM, NRU TAT-TELEFOWN/MOWBAJL U INDIRIZZ

AVVIŻI

Ġappuniżi u Koreani, fosthom Kia, Toyota, Isuzu, Daewoo, Mitsubishi, Honda, Subaru.

Huma wkoll importaturi ta’ żjut u air filters, shock absorbers, brake pads, clutches, eċċ. Parts ġenwini.

Għal aktar informazzjoni ċempel 2144 6839 jew 9947 4504. Fax: 2147 0295. Email: alex@agrautoparts.com Nigret Night Club and Restaurant, Labour Ave, irRabat, Malta. Naċċettaw riservazzjonijiet għal coffee mornings, lunches u dinner dances u kull okkażjoni oħra.

Miftuħin fil-weekends, lejla Maltija b’differenza kull nhar ta’ Ġimgħa. Nhar ta’ Sibt mużika għal kulħadd ma’ Franz Grech. Inservu wkoll take-away fil-weekends.

Naċċettaw riservazzjonijiet għal kull okkażjoni. Għal aktar informazzjoni ċempel 2145 4858/2145 4908/7945 4908.

Tistgħu żżuru s-sit elettroniku www.nigretnightclub.com jew www.nigretnc.com TALBA LILL-ISPIRTU S-SANTU: Int li ssolvi l-problemi kollha, dawwal ittoroq kollha tiegħi biex nikseb dak li neħtieġ. Inti li tajtni d-don divin biex naħfer u ninsa d-deni kollu li jsir kontra tiegħi, li f ’kull mument ta’ ħajti tkun maġenbi. F’din it-talba qasira nixtieq nirringrazzjak ta’ dan kollu, waqt li nikkonferma millġdid li qatt ma ninfired minnek, anke quddiem l-illużjonijiet materjali. Nixtieq li nkun miegħek fil-glorja ta’ dejjem.

Grazzi għall-ħniena tiegħek lejja u lejn dawk li jiġu minni.

Din it-talba għandha tingħad tlett ijiem wara xulxin. Wara tlett ijiem it-talba tkun maqlugħa, anke jekk għall-bidu tidher diffiċli. It-talba għandha tkun ippubblikata mill-ewwel wara li tinqala’ l-grazzja, bla ma tissemma’ x’kienet.

Offerta 1: Ġimagħtejn Offerta 2: 5 ġimgħat Offerta 3: 2 avviżi għal 5 ġimgħat Offerta 4: 13-il ġimgħa Offerta 5: 26 ġimgħa Offerta 6: 52 ġimgħa

€5 €10 €15 €30 €56 €93

ĦLAS B’CASH JEW CHEQUE LIL: Sound Vision Print Ltd, KullĦadd, Avviżi Klassifikati, Ċentru Nazzjonali Laburista, Triq Mile End, il-Ħamrun, ĦMR 1717.

AVVIŻI

kullhadd.com

AVVIŻI ĠENERALI Blood drive fl-Imqabba Is-Soċjetà Santa Marija u Banda Re Ġorġ V tal-Imqabba, nhar il-Ħadd 17 ta’ Lulju, se torganizza blood drive filpjazza tal-Imqabba. Dan se jsir bejn it-8.30am u 1.00pm.

Ta’ min jgħid li din mhijiex l-ewwel darba li s-soċjetà ħadet inizjattivi ta’ din ix-xorta. Fil-fatt, fl-1996, is-Soċjetà Santa Marija u l-Banda Re Ġorġ V ingħatat rikonoxximent bħala l-aktar għaqda bl-akbar numru ta’ donaturi taddemm għal dik is-sena partikolari wara inizjattiva simili li kienet saret. Min hawn inħeġġu lill-partitarji, residenti Mqabbin, kif ukoll dawk mill-irħula tal-madwar sabiex ilĦadd 17 ta’ Lulju jagħmlu ġest karitattiv billi jaslu wasla sal-pjazza tal-Imqabba u jagħtu d-demm.

Professjonisti mid-Dipartiment tal-Kura Primarja se joffru kejl tal-pressjoni u l-livell ta’ zokkor fid-demm.

Infakkru wkoll li huwa importanti li kulħadd iġib miegħu l-karta tal-identità. Għal aktar informazzjoni żur is-sit elettroniku www.santamarija.com jew www.facebook. com/santamarija Il-festa tal-Maddalena f ’Ħad-Dingli Il-parroċċa Santa Marija ta’ Ħad-Dingli se torganizza l-festa ta’ Santa Marija Maddalena fil-kappella ddedikata lil din il-qaddisa fuq l-irdumijiet ta’ Ħad-Dingli (ħdejn irradar). Il-festa se tiġi ċċelebrata nhar il-Ħamis 21 ta’ Lulju 2016. Fit-7.30pm tiġi ċċelebrata quddiesa fuq iz-zuntier tal-kappella mir-Rev. Joseph Zahra OP. Wara l-quddiesa ssegwi attività soċjali waqt li wieħed ikun jista’ jgawdi nżul ix-xemx u s-sbuħija ta’ dawn l-inħawi pittoreski. Kulħadd mistieden.

Afternoon by the pool ma’ Tal-Ġilju Junior Club – l-Imqabba Il-Junior Club fi ħdan is-Soċjetà Mużikali Madonna talĠilju tal-Imqabba se jorganizza attività għat-tfal kollha tal-Imqabba u l-ħbieb tagħhom nhar l-Erbgħa 27 ta’ Lulju 2016.

Din l-attività se ssir f ’farmhouse, faċilità mgħammra b’pool, fil-limiti tal-Qrendi. Matulha se jkun hemm bosta attivitajiet divertenti għat-tfal. It-tfal se jkollhom ukoll l-opportunità li jgħumu. Se jkun servut ukoll ikel u xorb.

Il-grupp se jkun taħt is-superviżjoni stretta tal-membri tal-Kummissjoni Nisa. Trasport jitlaq mill-pjazza ewlenija tal-Imqabba fit-3.00pm.

Biex tirriserva post ċempel 7946 0156, jew żur is-sit elettroniku uffiċjali tas-Soċjetà Mużikali Madonna talĠilju www.talgilju.com għal aktar dettalji. Ġita ta’ ġurnata fi Sqallija Nhar is-Sibt 17 ta’ Settembru 2016 se tiġi organizzata ġurnata fi Sqallija. Inżuru s-suq ta’ Catania b’ikla buffett inkluża; inżuru wkoll Aci Trezza, Aci Castello, u Auchan Porte Di Catania Din il-ġita hija organizzata mill-Għaqda Soċjo-Mużikali Anici ta’ Ħal Qormi bil-kollaborazzjoni ta’ Micallef Joe Travel (Ħadd ma jista’ jurik Sqallija aħjar.)

Għal aktar dettalji u biex tirriserva post ċċempel lil John M. Spiteri fuq 7970 2874 jew ibgħat email lil info@ anicibandclub.org DVD tal-festa tal-Madonna tal-Ġilju – l-Imqabba 2016 Is-Soċjetà Mużikali Madonna tal-Ġilju tal-Imqabba se tniedi d-DVD tal-festa tal-Madonna tal-Ġilju 2016.

Dan se jkun jinkludi l-aqwa partijiet mill-festi li saru flImqabba ad unur il-Madonna tal-Ġilju. Fost dawn ta’ min isemmi l-festi interni fil-knisja parrokjali flimkien malpurcissjoni solenni bl-istatwa tal-Madonna tal-Ġilju, u kif ukoll il-festi esterni bħalma huma l-marċi, il-programm vokali u strumentali fuq il-planċier Meravilja mill-Banda Madonna tal-Ġilju, l-inawgurazzjoni tat-trofew artistiku l-ġdid, kif ukoll l-ispettakli tan-nar.

Kulħadd huwa mħeġġeg jakkwista kopja ta’ dan id-DVD bħala memorja dejjiema ta’ dawn il-festi kbar li saru flImqabba billi jċempel 7985 3044.

Aktar dettalji jinkisbu mis-sit elettroniku tas-Soċjetà Mużikali Madonna tal-Ġilju www.talgilju.com

17|07|2016 31

32 17|07|2016

kullhadd.com

TEMP GĦAL-LUM

It-Tnejn

It-Tlieta

L-Erbgħa

31°C

32°C

33°C

22°C

23°C

22°C

09

09

09

Il-Ħamis

Il-Ġimgħa

Is-Sibt

32°C

32°C

32°C

23°C

23°C

23°C

09

09

09

ALMANAKK

RITRATT MILL-ANTIK

L-OGĦLA TEMPERATURA: 29°C L-INQAS TEMPERATURA: 21°C INDIĊI UV: 9 SITWAZZJONI ĠENERALI: Firxa ta’ arja ta’ pressjoni għolja testendi minn Franza sa fuq il-Libja waqt li arja ta’ pressjoni baxxa fuq it-Turkija testendi sa fuq il-baħar Tirren TEMP: Xemxi

UV

VIŻIBBILTÀ: Tajba

Ritratt: Bay Retro

RIĦ: Moderat għal ftit qawwi mitTramuntana li jdur mill-Majjistral maljum u jsir ftit qawwi sa filgħaxija BAĦAR: Moderat għal qawwi IMBATT: Majjistral

Baxx

mill-Punent

għall-

TEMPERATURA TAL-BAĦAR: 25°C

UV

SPIŻERIJI LI JIFTĦU LLUM IL-ĦADD Chemimart City Gate Pharmacy, City Gate, il-Belt Valletta – 2123 8355 Thomas’ Pharmacy, 796, Triq il-Kbira San Ġużepp, il-Ħamrun – 2123 8018 Pinto Pharmacy, 43, Triq San Bastjan, Ħal Qormi – 2148 7311 Herba Pharmacy, 183, Triq il-Kbira, Birkirkara – 2144 3406 Charing Pharmacy, Triq il-Mimosa, Tal-Pietà – 2123 2954 Melita Pharmacy, 127, Triq San Ġorġ, San Ġiljan – 2137 8657 Chemimart Pharmacy . 4,5,6, il-Piazzetta, Triq it-Torri, Tas-Sliema – 2133 8369 St Michael Pharmacy, Misraħ tat-Transfigurazzjoni, Ħal Lija – 2143 5875 Reeds Pharmacy, 191, Triq il-21 ta’ Settembru, in-Naxxar – 2713 0068 St Paul’s Bay Pharmacy, 504, Triq il-Kbira, San Pawl il-Baħar – 2157 5276 Fleming Pharmacy, 61, Triq Ħaż-Żabbar, Raħal Gdid – 2169 6893 Vittoriosa Pharmacy, 9, Triq il-Mina l-Kbira, il-Birgu – 2180 7529 Bellavista Pharmacy, 88 Triq il-Hortan, Wied il-Għajn – 2163 3788 St Philip Pharmacy, Triq iċ-Ċeppun, Ħal Għaxaq – 2180 8723 Bronja Pharmacy, Sonata, Triq il-Bronja, iż-Żurrieq – 2168 2251 Brown’s Pharmacy, 47, Vjal il-Ħelsien, Ħaż-Żebbuġ – 2146 5411 St Anthony Pharmacy, 18 Triq il-Kbira, ir-Rabat, Malta – 2145 4187 Għawdex

Il-Bajja tax-Xemxija fis-snin sittin

DIN IL-ĠIMGĦA MILL-ISTORJA

18.07.1995 Jiġi mniedi l-album Dreaming of You mill-kantanta Selena, li sar l-aktar album Latin mibjugħ fl-Istati Uniti

Castle Pharmacy, 2, Misraħ l-Indipendenza, ir-Rabat, Għawdex – 2155 6970 Pisani Pharmacy, Bini Ġdid, Triq Sannat, Ta’ Sannat – 2156 4447 Servizz ta’ tobba fiċ-ċentri tas-saħħa fil-Ħdud u l-festi pubbliċi Iċ-ċentri tas-saħħa tal-Mosta, Raħal Ġdid, u l-Furjana jiftħu għall-emerġenzi – 24 siegħa, sebat ijiem filġimgħa. Fil-Ħdud u fil-festi pubbliċi, iċ-ċentru tas-saħħa tal-Gżira jiftaħ għall-emerġenzi bejn it-8.00am u l-5.00pm, ikun hemm ukoll servizz ta’ infermier bejn it-8.00am u t-8.00pm. Il-pubbliku jrid jattendi ċ-ċentru tas-saħħa tad-distrett tiegħu. Persuni mingħajr karta ta’ identità ma jiġux moqdija.

NUMRI REBBIEĦA SUPER 5 GRAND LOTTERY

01 08 45 11 02 00 03 07 09 08 02 06

21.07.2008 Ram Baran Yadav iddikjarat l-ewwel President tan-Nepal

KOMPETIZZJONI KTIEB

kullhadd.com

17|07|2016 33

KOMPETIZZJONI KTIEB RUMANZ

IMĦABBA MĊAĦĦDA SILTA MILL-KTIEB

Storja li sseħħ fis-snin ta’ qabel it-Tieni Gwerra tal-Indipendenza tal-Italja fl-isfond tal-Lag ta’ Lugano. Din hija l-ġrajja tal-familja tan-nobbli Franco Maironi, Kattoliku u liberali, u ta’ martu Luisa Rigey, persuna mill-klassi tan-nofs tas-soċjetà. Il-Markiża Orsola, in-nanna ta’ Franco, b’simpatiji Awstrijaċi, kienet kontra ż-żwieġ tagħhom u kienet tara kif tagħmel biex tħassrilhom il-festi. Iz-ziju ta’ Luisa, l-Inġinier Piero Ribera, jgħinhom biex iwettqu l-pjanijiet tagħhom minn wara dahar il-Markiża.

Id-diffikultajiet ekonomiċi u l-mod dirett li bih kienet titkellem Luisa, kif ukoll issens ta’ ġustizzja tagħha, b’kuntrast mal-karattru ta’ Franco, jagħmlu r-relazzjoni ta’ bejniethom diffiċli u joħolqulhom inkwiet kbir. Imma filwaqt li Luisa tingħalaq fiha nfisha u tiddedika ruħha għall-ispiritiżmu, Franco jmur joqgħod Turin, fejn jaħdem.

Madanakollu, huwa jħoss il-ħtieġa li jieħu sehem b’mod attiv fil-ħelsien ta’ pajjiżu mill-qawwiet Awstrijaċi.

F’daqqa waħda, fuq il-lag beda jonfoħ riħ qawwi kiesaħ mitTramuntana, jitħabat biex ikeċċi s-sħab griż iggranfat mal-qċaċet mudlama tal-muntanji. Tassew li kienet għadha ma għamlitx xita sakemm kienu niżlin minn Albogasio Superiore, iżda bdiet tqattar hekk kif il-familja Pasotti waslet Casarico. Il-mewġ kien iħabbat u jriegħed max-xatt, jimbotta bl-herra d-dgħajjes filpost tagħhom tal-irmiġġ, filwaqt li, lil hinn bi dritthom, kienu jidhru ’l hawn u ’l hemm saxxtut b’wiċċhom imqarras tal-golf tad-Dòi, ilsna lelliexa ta’ rawgħa bajda. Imma fil-bogħod, lejn ilPunent, f ’tarf il-lag, wieħed seta’ jara merżuq dawl, ħjiel ta’ kalma li kienet qed toqrob, ir-riħ kiesaħ li kien qed ibatti, filwaqt li wara l-għolja mudlama ta’ Caprino kien jidher l-ewwel ċpar ta’ xita.

Pasottin bis-surtun iswed talokkażjoni, kappell ċilindru f ’rasu, bastun oħxon tal-bambù maħfun f ’idejh, kien ipassi nervuż matul ilbajja, iħares ’l hawn u ’l hemm jew jieqaf iħabbat l-għasluġ mal-art u jsejjaħ lil dak il-ħmar ta’ barklor li kien għadu ma tfaċċax.

Id-dgħajsa ċkejkna ta’ lewn iswed, b’kuxins ħomor, bit-tinda bajda u ħamra, kellha s-sedil li jinqala’ mitfugħ fil-ġenb. Kien jintuża biss f ’okkażjonijiet speċjali. L-imqadef, min-naħa l-oħra, kienu msallbin u lesti fil-poppa tal-mirkeb iż-żgħir.

Id-dgħajsa kienet qed titħabat u tixxengel mal-mewġ, bejn żewġ braken tal-faħam li bilkemm tħarrku.

“Pin!” għajjat Pasotti, dejjem aktar mgħaddab. “Pin!” Kulma kien jinstema’ kien il-kor ta’ rbumbjar bla waqfien tal-mewġ max-xatt u l-ħoss tad-dgħajjes jaħbtu ma’ xulxin bejniethom.

F’dak il-ħin ma kontx tara kelb f ’Casarico kollu, iżda mid-dlam

tal-loġġa kien jinstema’ ġej il-krib ta’ vuċi xwejħa mbikkija, leħen kiebi ta’ min jitkellem bħal miżżaqq.

“Tlaqna bil-mixi! Tlaqna bilmixi!”

Fl-aħħar, Pin intlemaħ ġej minnaħa ta’ San Mamette.

“X’hemm!” qallu Pasotti, filwaqt li għolla driegħu. L-ieħor beda jiġri.

“Bhima!” karwat Psotti. “Mhux ta’ b’xejn semmewk għal kelb!”

“Mhux aħjar imorru, Pasotti?” karab il-leħen imdejjaq. “Tlaqna.”

Pasotti mill-ġdid beda jkidd lillbarklor, li malajr ħall il-katina tad-dgħajsa minn maċ-ċurkett imwaħħal max-xatt. Dak il-ħin dar b’wiċċ ta’ supperv lejn il-loġġa, qarras ilħitu u għamel sinjal lil xi ħadd biex jiġi.

“Ejja nimxu, Pasotti!” beka l-leħen mill-ġdid.

Huwa refa’ spallejh, xejjer idu b’mod żorr, bħala sinjal ta’ kmand, u niżel lejn id-dgħajsa.

Imbagħad, minn taħt waħda mill-ħnejjiet tal-loġġa, tfaċċat xwejħa mgeżwra f ’xall tal-Indja, minn taħtu kien jidher id-dublett tal-ħarir iswed u f ’rasha kappell tal-moda, irqiq u twil, imżejjen b’ward isfar u bizzilla sewda. Żewġ nokkliet suwed kienu jdawru wiċċ imkemmex, fejn kienu jiftħu par għajnejn kbar u sbieħ. Ħalqha wiesa’ kien imdellel b’mustaċċi ħfief.

“Pin,” qalet filwaqt li ħafnet l-ingwanti sofor u waqfet fuq ixxatt biex tħares bil-ħniena lejn ilbarklor. “Taħseb li naqsmu l-lag f ’dan it-temp?” Żewġha għamel sinjal bl-herra u wiċċ aktar imqit minn qabel.

L-imsejkna mara niżlet lejn iddgħajsa bla ma qalet klema u meta waslet għenuha tidħol titriegħed.

“Nerħi ruħi f ’idejn il-Madonna ta’ Caravina, għażiż Pin!” qalet.

“Xi kruha ta’ temp!”

Mistoqsija: Semmi wieħed mill-karattri li jissemmew fis-silta.

Ibagħtu r-risposta tagħkom lil: Kompetizzjoni Ktieb, KullĦadd, ĊNL, Triq Mile End, il-Ħamrun, u tidħlu biċ-ċans li tirbħu l-ktieb: Imħabba Mċaħħda. Ir-rebbieħ jitħabbar nhar il-Ħadd 24 ta’ Lulju.

Ir-rebbieħa huma mitluba jiġbru l-ktieb miċ-Ċentru Nazzjonali Laburista fil-Ħamrun billi jippreżentaw il-karta tal-identità, flimkien mal-ittra li se tintbagħtilhom minn din il-gazzetta, mit-Tlieta sal-Ġimgħa bejn id-09.00 u t-15.00, u s-Sibt bejn l-10.00 u l-16.00, eskluż festi pubbliċi.

Intant, ir-rebbieħ tal-ktieb Mastru, Betta u l-Internet huwa: M. A Abela – Ħaż-Żabbar

34 17|07|2016

kullhadd.com

LOGĦOB

TISLIBA BIN-NUMRI POĠĠI N-NUMRI F’POSTHOM Bi 3 Numri 047 084 449 639 678 679 697 759 901 948 B’4 Numri 0046 0466 0626 0921 1314 1454 1563 1952 2447 2545 2633 2793 3275 4001 4123 4502 4692 5341

5455 5527 5748 6214 6641 7054 7140 7271 7733 7928 8008 8077 8271 8579 8644 8814 9352 9550 B’5 Numri 02849 02897 07600 22283 37057 41957 42064 42083 43352 51539 53238 62781

72605 75110 75758 76077 79728 89973 93527 B’6 Numri 133839 272204 475655 957363

4640596 7231015 7840378 Bi 8 Numri 52732497 69063431 B’9 Numri 519994282 579499078

B’7 Numri 2511266 2877256 IR-RIŻULTAT TAL-ĦADD LI GĦADDA

] SUDOKU SPONSORJATA MINN WELLA

Irbaħ xampù u conditioner tad-ditta Wella.

Aqta’ din il-logħba u ibgħatha lil: KOMPETIZZJONI WELLA KullĦadd, Ċentru Nazzjonali Laburista, Triq Mile End, il-Ħamrun, ĦMR 1717.

Isem: Indirizz:

Rebbieħ tal-ġimgħa l-oħra: V. AGIUS – Ħal Luqa

KOMPETIZZJONI CENTRO CASALINGA ]

1

Ġemma’ sitt kupuni u ibgħathom f ’daqqa lil: KOMPETIZZJONI CENTRO CASALINGA, KullĦadd, Ċentru Nazzjonali Laburista, Triq Mile End, il-Ħamrun, ĦMR 1717.

Isem: Indirizz: Nru tal-karta tal-identità:

Nru tat-telefown:

Ir-Rebbieħ tal-Magna tal-Kafé huwa: G. BONELLO – il-Marsa

LOGĦOB

17|07|2016 35

kullhadd.com

IRBAĦ €25 FI FLUS

Ibgħat dawn iż-żewġ kompetizzjonijiet f ’daqqa fl-indirizz: IRBAĦ €25 FI FLUS, KullĦadd, Ċentru Nazzjonali Laburista, Triq Mile End, il-Ħamrun, ĦMR 1717.

Idħol biċ-ċans li tirbaħ magħna.

132

TISLIBA

Mimdudin:

1,21W.

4.

7,22.

9.

10.

12.

16.

18,17.

19.

20.

21.

23.

24.

Kompli l-qawl: Alla ma ........ bin-nhar ta’ Sibt (8) Ikun maz-zkuk tal- ward (4) Iżjed (5) Ara 3 Jagħmel il-maġija? (6) Ħa kontra qalbu (6) Robert Pullicino Incorvaja (1,1,1) Postu fil-baħar (5) Ara 2 Hemm ħafna Ankara (5) Nirfsu fuqha (3) Isir ħafna mis- supermarkets (4) Jaf ħafna (5)

Weqfin:

1.

Jiżviluppa (6) 2,19. Ħuta mqadda (6) 3,9. Wiċċ hekk, mhux

sabiħ wisq (6) 5,11. Telqu (5) 6,12 W. Niktbu fuqhom (5) 8.

Mill-Kalkara dawn

(9) 11.

Ara 5 12.

Ara 6 13.

Isem (3) 14.

Imwaħħal mal-qiegħ?

(6) 15.

Nobbli (6) 17.

Ara 18 21.

Ara 1 mimduda 22.

Ara 7

SOLUZZJONI TAL-ĠIMGĦA L-OĦRA Mimdudin:

Weqfin:

1.Leħja, 4.Bjut, 7,23.

Rranġa, 9,18.Ħajra,10.Battal, 12.Bukkun, 16.UAR, 19.Ira, 20.Vitor, 21.Pia, 24.Irħas

1.Leħitu, 2,5.Ħajjat, 3,11.

Arblu, 6.Tul, 8.Rankaturi, 12,22.Braġġ, 13,21 wieqfa.

Kripta, 14.Nirbaħ, 15.Ħallas, 17.Ali

QED TAGĦRAFHOM? Fir-ritratt hemm żewġ uċuħ f ’wiċċ wieħed.

Qed tagħrafhom? Ħjiel: Żewġ kantanti mill-grupp Brittaniku li kien l-aktar popolari fis-snin disgħin.

Personalità 1: Personalità 2: Isem: Indirizz: Nru tat-telefown:

IDĦOL BIĊ-ĊANS LI

TIRBAĦ €100

Kull l-aħħar Ħadd tax-xahar il-premju ta’ €25 jiżdied għal €100! Sabiex tipparteċipa ibgħat din il-paġna bħas-soltu. Apparti minn hekk żomm il-logos tal-KullĦadd tal-ġimgħat ta’ qabel, billi tqasqashom mill-ewwel paġna tal-gazzetta bid-data tal-ħarġa tidher, u tibgħathom flimkien ma’ din il-paġna.

Eżempju: ibagħtu l-paġna ta’ din il-logħba ta nhar il-Ħadd 31 ta’ Lulju flimkien mal-logos tal-ħarġiet tat-3, 10, 17 u 24 ta’ Ġunju.

RIŻULTATI TAL-ĠIMGĦA L-OĦRA

Kevin hart

Ir-rebbieħ tal-ġimgħa l-oħra: J. VELLA – il-Gudja L-ittri rebbieħa jintbagħtu fix-xahar ta’ wara li tkun intrebħet il-kompetizzjoni.

Chris Rock

SPORTS

kullhadd.com

17|07|2016 37

RIKONIXXIMENT LIL WILLIAM CHETCUTI “Irridu nkomplu nagħtu sehemna biex inkattru kultura ta’ atleti professjonali li jirnexxu fil-kamp sportiv internazzjonali filwaqt li jkunu qed iservu f ’korp dixxiplinat.”

Dan kien il-messaġġ tal-Ministru għall-Intern u s-Sigurtà Nazzjonali Carmelo Abela waqt laqgħa massuldat u tiratur William Chetcuti b’rikonoxximent għar-rebħ talmidalja tad-deheb fit-Tazza tadDinja tal-ISSF, riċentament.

Il-Ministru Abela feraħ lil Gunner Chetcuti għas-suċċess tiegħu doppju, kemm bħala Malti u membru talarmata. Tkellem fuq ir-rieda biex ilkorpi dixxiplinati, permezz ta’ skemi ta’ benefiċċju, iservu ta’ għajuna għall-atleti biex ilaħħqu kemm iddoveri tax-xogħol u l-impenji tattaħriġ fil-preparamenti għas-sehem tagħhom f ’avvenimenti sportivi barra minn xtutna.

Huwa semma kif Gunner Chetcuti huwa xhieda ta’ kif skema bħal din tista titħaddem b’mod pożittiv.

Bl-eżempju integru tiegħu huwa witta t-triq biex kemm il-Korpi Dixxiplinati u iżjed membri jifhmu l-bżonn li talenti sportivi bħal dawn

mhux biss jiġu apprezzati u mkattra imma jingħataw spinta, dan permezz ta’ trattament vantaġġjuż li bih ikunu jistgħu jilħqu il-kriterji mitluba fit-taħriġ għall-kompetizzjonijiet sportivi f ’fora internazzjonali.

Il-Ministru Abela faħħar lilFederazzjoni Maltija tal-Isparar, irrapprażenta waqt il-laqgħa minn Saviour Portelli, għall-ħidma tagħha mibnija fuq pjan biex in-numru ta’ sportivi Maltin li jippromettu barra ‘l pajjiż ikompli jikber.

Preżenti kien hemm ukoll ilBrigadier tal-Forzi Armati Jeffrey Curmi li tkellem fuq kif William Chetcuti dejjem wera d-disponibbiltà immedjata tiegħu għad-doveri mitluba minnu fuq xogħlu.

Il-Ministru Abela ppreżenta tifkira lil Gunner Chetcuti bħala turija ta’ rikonoxximent għas-suċċess tiegħu.

Is-suldat Chetcuti ilu fl-armata għal dawn l-aħħar erba’ snin.

Huwa jservi fis-sezzjoni tat-taħriġ tal-Forza bħala Assistant Physical Trainer Instructor u preżentament qiegħed isegwi t-taħriġ fiżiku offrut lill-grupp ta’ rekluti ġodda.

PROĠETT IEĦOR SUĊĊESS GĦAL SPORTMALTA Matul din is-sena skolastika SportMalta b’kollaborazzjoni madDirettorat għall-Promozzjoni tas-Saħħa u Prevenzjoni tal-Mard varat il-proġett Schools on the Move f ’diversi skejjel. Din l-inizjattiva kienet immirata lejn tfajliet adoloxxenti bl-għan li dawn ikunu iżjed attivi waqt il-ħin tar-rikreazzjoni.

Kowċis taż-żfin minn SportMalta żaru l-iskejjel u hemmhekk għallmu grupp ta’ tfajliet rutina taż-żfin f ’attività ta’ Dance Fitness. Iżda l-proġett pilota mar pass iktar milli ta’ sessjoni tażżfin lill-istudenti mill-kowċis professjonali, fil-fatt waqt dawn is-sessjonijiet uħud miż-żgħażagħ ġew mgħallma ħiliet ta’ team leaders bl-iskop li dawn ikunu jistgħu jkomplu l-programm waħedhom mingħajr il-gwida tal-kowċis.

Dan proprju hu l-iskop ewlieni ta’ Schools on The Move fejn grupp ta’ żgħażagħ qed jiġu mħarrġa biex ikunu indipendenti u fil-ħin liberu tagħhom ikunu jistgħu jinvolvu ruħhom f ’attività fiżika. Il-proġett jaħseb ukoll biex jindirizza problemi ta’ bullying u peer pressure li jistgħu jeżistu f ’din l-età tenera għax permezz tal-attività fiżika wieħed faċli jinsa d-differenzi u jħaddan għaqda u solidarjetà.

Biex ikun assigurat suċċess f ’dan il-proġett bħalissa għaddejjin numru ta’ seminars biex it-team leaders ikomplu jitħarrġu sew sabiex l-programm jitkompla fis-sena skolastika l-ġdida f ’Ottubru li ġej. Min-naħa l-oħra, il-kowċis ta’ SportMalta se jkomplu jwessgħu Schools on the Move hekk kif se jidħlu f ’numru ta’ skejjel oħrajn biex finalment dan il-programm jinfirex fl-iskejjel kollha ta’ Malta u Għawdex.

JOHN SOLER JILĦAQ L-ELF GOWL MA’ SLIEMA Sliema Aquatic Sports Club bi pjacir ħabbru li l-captain tal-klabb, John Soler din il-gimgha skorja l-elf gowl tiegħu mal-ewwel skwadra fil-loghba kontra San Giljan.

John huwa prodott tan-Nursery ta’ Sliema ASC. Kien fl-1995 li John lagħab għall-ewwel darba mat-tim talkbar kontra Ta’ Xbiex. L-ewwel gowl tiegħu wasal fl1997 kontra Sirens. Minn dakinhar John qatt ma ħares lura. Huwa kien l-aqwa scorer tal-klabb għal erbataxil sena. John rebaħ l-unuri kollha li joffri l-waterpolo Malti, fejn fosthom rebaħ il-kampjonat tas-sajf tmien darbiet, in-Knock Out (8), Kampjonat tax-Xitwa (7) u t-Tazza tal-President (7). Rebaħ il-Quadruple fl-1998 u t-tripletta fi tlett okkażjonjiet. Tul il-karriera tiegħu, John kien ivvutat bħala Plejer tas-Sena tliet darbiet, filwaqt li rrappreżenta lil Malta mill-1998 sal-2013.

L-ingredjenti ewlenin għal dan is-suċċess huma l-impenn u l-qalb Slimiża. Il-klabb tas-Sliema kif ukoll il-partitarji tal-klabb jixtiequ jirringrazzjaw lil John għal dan l-unur filwaqt li jawguraw li jibqa’ jsib ix-xibka u jirbaħ aktar unuri mal-aktar klabb li għamel suċċess f ’Malta.

38 17|07|2016

kullhadd.com

SPORTS

JAMES MIFSUD U MARION PULLICINO JIRBĦU L-AĦĦAR TIĠRIJIET

Il-Kampjonat Nazzjonali tat-Time Trial organizzat mill-Federazzjoni Maltija taċ-Ċikliżmu ġie fi tmiem tiegħu nhar il-Ħadd li għadda bittielet tiġrija li saret fuq iċ-ċirkwit Tal-Miżieb filMellieħa fuq distanza ta’ 1.1km. Fil-Kategorija talElite, James Mifsud tat-Team Greens rebaħ it-tieni tiġrija tiegħu dan l-istaġun meta spiċċa l-ewwel f ’02:19.14. Warajh spiċċaw rispettivament William Hili ta’ The Cyclist CC f ’02:26.40 u Marco Fiorilla wkoll tat-Team Greens f ’02:31.87.

Fil-Kategorija Femminili, Marion Pullicino ta’ Agones Sfc uriet il-progress tagħha meta ħadet l-ewwel rebħa tal-istaġun f ’ħin ta’ 03:14.05. Marie Claire Aquilina ta’ The Cyclist CC li kienet rebħet iż-żewġ tiġrijiet ta’ qabel, kellha tikkuntenta bit-tieni post f ’03:18.17, filwaqt li l-Għawdxija Felicienne Mercieca f ’din l-ewwel esperjenza tagħha daħlet it-tielet f ’04:40.32.

Il-Kategorija tal-Juniors intrebħet għall-ewwel darba mill-Għawdxi Brandon Sultana tal-Gozo Greyhounds CC f ’ħin ta’ 02:43.94. Għalih dan kien it-tieni suċċess konsekuttiv wara li ftit ilu kien rebaħ ir-Road Race f ’tal-Maqluba. Ivan Zammit ta’ B’Kara St. Joseph SC rebaħ l-ewwel tiġrija

staġjonali fil-Masters 40+ meta spiċċa l-ewwel f ’02:41.28, filwaqt li Michael Lia ta’ Mosta AF Sign Studio CC rebaħ il-Masters 50 + f ’03:29.21.

Emmanuel Camilleri ta’ Mosta AF Sign Studio CC kiseb it-tielet rebħa tiegħu fil-Masters 60+ f ’03:16.36.

Il-Kategoriji tal-Under 15s intrebħu rispettivament minn żewġ ċiklisti ta’ Mosta AF Sign Studio CC, Veronique Pace Asciak f ’05:29.39 u Julian Gauci f ’03:27.73.

Wara t-tiġrijiet, iċ-ċiklisti rebbieħa kienu ppreżentati bil-medalji minn John Zammit u Joe Bajada, President u Segretarju Ġenerali rispettivament tal-Federazzjoni Maltija taċĊikliżmu kif ukoll minn Mustafa Özküçük tatTurkija.

Riżultati kollha Elite 1. James Mifsud – Team Greens 02:19.14 2. William Hili - The Cyclist CC 02:26.40 3. Marco Fiorilla - Team Greens 02:31.87

Feminili 1. Marion Pullicino - Agones Sfc 03:14.05 2. Marie Claire Aquilina - The Cyclist CC 03:18.17 3. Felicienne Mercieca – Individual 04:40.32 Juniors 1. Brandon Sultana - Gozo Greyhounds CC 02:43.94 2. Kurt Muscat - Mosta AF Sign Studio CC 03:03.75 3. Isaac Spiteri - The Cyclist CC 03:05.55 Rebbieħa tal-Kategoriji l-oħra Masters 40+ 1. Ivan Zammit - B’Kara St.Joseph SC 02:41.28 50+ 1. Michael Lia - Mosta AF Sign Studio CC 03:29.21 60+ 1. Emmanuel Camilleri - Mosta AF Sign Studio CC 03:16.36 F U/15 1. Veronique Pace Asciak - Mosta AF Sign Studio CC 05:29.39 M U/15 1. Julian Gauci - Mosta AF Sign Studio CC 03:27.73

PLEJERS INGLIŻI F’MALTA FIT-3 TAPPA TAL-KAMPJONAT

Bejn ilbieraħ u nhar il-Ħamis, se jkunu Malta grupp imdaqqas ta’ 26 plejer Ingliż li ġejjin minn diversi klabbs Brittanici.

Dan il-kontinġent, li fil-parti l-kbira tiegħu huwa magħmul minn plejers żgħażagħ, għandu d-drawwa li jżur pajjizi differenti kull sena blintenzjoni li jkattar il-ħbiberija internazzjonali permezz tal-isport.

L-intenzjoni ewlenija wara dawn iż-żjarat f ’diversi destinazzjonijiet hija li l-plejers jiltaqgħu ma’ żgħażagħ oħrajn bħalhom biex flimkien japprezzaw is-sbuħija tal-ħbiberija sportiva fuq livell internazzjonali.

Malta se tkun it-23 pajjiż li dan il-grupp ikun żar s’issa. Hija wkoll it-tielet pajjiż talCommonwealth. Minn hawnhekk, l-iskwadra se tkompli fi triqitha lejn Spanja u l-Portugall.

Ir-Reġina Eliżabetta II ġiet mgħarrfa b’din

il-mawra u bagħtet l-isbaħ xewqat tagħha biex iż-żjara tiżvolġi b’suċċess.

L-iskwadra Ingliża se tilgħab numru ta’ logħbiet ta’ ħbiberija ma’ diversi klabbs lokali, fejn tibda ma’ Msida Arrows BC. Iż-żjara kollha qed isseħħ taħt l-awspiċji ta’ Badminton Malta.

Il-manager tal-kontinġent, Philip Boyle, radd ħajr għall-għajnuna li rċieva biex din il-mawra setgħet isseħħ.

Għal tnejn mill-membri tal-grupp Ingliż, iżżjara tagħhom f ’Malta għandha tifsira speċjali, dan għaliex in-nanna tagħhom hija Maltija.

Waqt il-mawra f ’Malta, il-kontinġent Ingliż għandu laqgħat ta’ korteżija mal-Kummissarju Għoli Ingliż kif ukoll mas-Segretarju Parlamentari għaż-Żgħażagħ u Sport Chris Agius flimkien mal-Kumitat Olimpiku Malti.

Ilbieraħ filgħaxija s-sewwieq Charles Camilleri rrappreżenta lil pajjiżna fit-3 tappa tal-Kampjonat tal-Mediterran li saret filkorsa ta’ Cagnes-sur-Mer fi Franza.

Din kienet it-3 tiġrija filprogramm u telqet fid-9:30 p.m. fuq distanza ta’ 2,700m bi premju globali ta’ 20,000 ewro.

Għalkemm kien fiha ħdaxil żiemel, kienu biss sitta ġrew sabiex jakkwistaw ilpunti f ’dan il-Kampjonat.

Camilleri telaq bin-numru 2 fuq id-debba ta’ 7 snin Vahrana du Hauty. Din iddebba hija mħarrġa minn sidha Laurent Fresneau u fil-karriera rebħet ħames tiġrijiet b’total ta’ €102,540 f ’rebħ u rekord ta’ 1’14”2.

Il-ħames sewwieqa l-oħra li ppartecipaw huma Matteo di Meo mill-Italja, Jean Paul Fasquelle minn Franza, Bojan Kovacevic mis-Serbja, Cherif Safsaf

mill-Algerija u Jaime Fluxa Gomila minn Spanja.

Charles Camilleri, li għandu 42 sena, kien l-aqwa ġerrej tal-Malta Racing Club ħames darbiet fl-2004, 2005, 2006, 2009 u 2014.

F’dan l-istaġun, bħalissa jinsab fit-3 post u rebaħ 23 tiġrija.

L-ewwel tappa kienet saret Malta fil-31 ta’ Marzu fejn ir-rapprezentant Malti Julian Farrugia kien rebaħ tiġrija u ħa l-akbar ammont ta’ punti filwaqt li fit-2 tappa li saret Sqallija fid-29 ta’ Ġunju Rodney Gatt ukoll rebaħ tiġrija u ġab l-istess ammont ta’ punti daqs it-Taljan Matteo di Meo. Bħala pajjiż, qabel l-eżitu tal-bieraħ, Malta kienet qed tokkupa l-ewwel post b’20 punt, punt wieħed biss vantaġġ fuq l-Italja. F’isem kulħadd, nawguraw aktar suċċess lil Charles Camilleri u lill-kompatrijotti Maltin l-oħrajn.

FORMULA 1

kullhadd.com

17|07|2016 39

RAPPORT U ANALIŻI TA’ LIAM GAUCI

LIL HINN MIĊ-ĊIRKWIT

Il-Gran Premju ta’ Silverstone ħoloq diversi punti interessanti ta’ diskussjoni, mhux biss għaliex offra spettaklu sabiħ għad-dilettanti, imma anki minħabba li reġa’ poġġa f ’pożizzjoni prominenti numru ta’ kwistjonijiet li dehru li kienu solvuti.

Oppożizzjoni qawwija

Ewlenija fost dawn il-kwistjonijiet kienet dik relatata mal-limiti filkomunikazzjoni bejn it-timijiet u s-sewwieqa.

Is-sena l-oħra, wara ħafna dibattiti, kienu imposti diversi limitazzjonijiet fuq konversazzjonijiet li jistgħu jagħtu vantaġġ partikolari lissewwieqa. Dawn ir-regolamenti qatt ma niżlu tajjeb mas-sewwieqa, fatt li ħareġ ċar ferm matul il-Gran Premju tal-Ażerbajġan meta Lewis Hamilton spiċċa jargumenta mal-Mercedes wara li dawn irriffjutaw li jgħidulu kif se jirranġa xi settings tal-vettura tiegħu li kienu qed itellfuh ħafna ħin.

Madankollu, f ’Silverstone t-tim għen lil Nico Rosberg f ’sitwazzjoni simili u l-konsegwenzi ma damux wisq ma dehru hekk kif l-istewards taċ-ċirkwit tawh penalità li rrelegatu mit-tieni għat-tielet post.

Il-penalità li ngħata l-Ġermaniż kienet fil-mira ta’ kritika kbira fost l-oħrajn min-naħa tat-team principal

tar-Red Bull Christian Horner li ddeskriva dawn ir-regolamenti bħala “rubbish”. Fil-fehma tiegħu, il-vetturi moderni huma wisq kumplessi biex sewwieq jkun mistenni li jsuqhom mingħajr ebda għajnuna mil-lat tekniku.

Il-kap tekniku tal-Williams Pat Symonds ukoll esprima ruħu kontra dawn id-direttivi għaliex sostna li huma vagi ħafna u miftuħin għallinterpretazzjoni. Barra minn hekk, huwa sostna li l-Formula 1 huwa sport tat-timijiet u mhux individwali.

Għaldaqstant, il-garaxx u s-sewwieqa għandhom jitħallew jaħdmu flimkien mingħajr xkiel.

Kriżi fil-Ferrari?

Kwistjoni oħra li reġgħet telgħet filwiċċ kienet il-kapaċità tal-Ferrari li jikkompetu mal-Mercedes. Filbidu ta’ dan l-istaġun il-pjan kien li l-Ferrari jibdew jirbħu t-tlielaq b’ċertu regolarità. Madankollu, wara għaxart itlielaq il-Ferrari mhux biss għadhom mingħajr rebħiet, imma saħansitra qegħdin taħt pressjoni mir-Red Bull li qed jippruvaw jaħtfulhom it-tieni post fil-klassifika tal-kostrutturi.

Minkejja li l-Ferrari qalu li l-pjani tagħhom għadhom ma nbidlux, huwa mifhum li l-President talFerrari Sergio Marchionne għamel

sensiela ta’ laqgħat f ’Maranello ma’ diversi membri tad-dipartimenti li jiżviluppaw l-aspetti ajrudinamiċi talvetturi.

Skont rapporti li dehru fil-midja, Marchionne jidher li qed jipprova jifhem hemmx konvinzjoni minnaħa tal-inġiniera li jistgħu jgħasru aktar rendiment mill-vettura attwali.

Barra minn hekk, huwa jixtieq jifhem hemmx bżonn ta’ bidliet radikali flistrutturi amministrattivi tat-tim.

Kritiċi lejn il-Halo Bosta mit-timijiet baqgħu f ’Silverstone fil-jiem ta’ wara l-gran premju hekk kif ipparteċipaw f ’sett ieħor ta’ testijiet. Ta’ interess kien ilfatt li r-Red Bull ippruvaw il-Halo, raġġiera protettiva tal-karbonju madwar il-kabina tas-sewwieqa, fuq il-vettura ta’ Pierre Gasly nhar itTlieta li għadda.

Madankollu, it-team principal tattim Awstrijak stess, Christian Horner, diġà sostna li huwa m’għandux ilħsieb li jivvota favur l-introduzzjoni tal-Halo fl-2017. Dan għaliex ma jħossx li saru biżżejjed provi biex jiċċertifikaw il-livell ta’ sigurtà tagħha.

Pożizzjoni simili kellu l-prinċipal tal-Force India Bob Fernley li qal illi hemm ċans li l-Halo tista’ toħloq problemi ta’ sigurtà daqs kemm

tista’ ssolvi. Għaldaqstant, ma jridx ikun hemm għaġla biex din tkun introdotta. Id-deċiżjoni dwar jekk ilHalo tidħolx fl-2017 għandha ssir salaħħar ta’ dan ix-xahar.

Wasal iż-żmien?

Fuq nota differenti, il-futur ta’ wħud mis-sewwieqa reġa’ kien fl-aħbarijiet fl-aħħar jiem. Wara d-deċiżjoni talFerrari li jżommu lil Raikkonen għal sena oħra ħafna mit-teoriji dwar trasferimenti sfaxxaw fix-xejn.

Madankollu, id-dubji dwar il-futur ta’ Button dehru qawwijin u sħaħ hekk kif il-McLaren għamluha ċara li mhux se jiddeċiedu dwar din ilkwistjoni qabel Settembru li ġej.

Bosta staqsew jekk Stoffel Vandoorne jistax jeħodlu f ’postu għaliex l-Olandiż issa għandu 24 sena u ma tantx jista’ jdum jistenna wisq għal opportunità. Din il-ġimgħa huwa stess ikkonferma dan il-fatt hekk kif sostna li huwa jrid li jrid isuq b’mod regolari fl-2017.

Minħabba li Alonso huwa kkonfermat għall-istaġun li ġej, ilMcLaren se jkollhom jiddeċiedu wasalx iż-żmien li jinfirdu minn ma’ Button. Is-sitwazzjoni mhix ħażina daqstant għall-Brittaniku, però, hekk kif il-Williams jidhru interessati li jdaħħluh minflok Massa.

HAMILTON QRIB IL-QUĊĊATA Mat-tluq tal-Gran Premju tarRenju Unit il-mistoqsija għal ħafna sewwieqa kienet jekk iżommux ir-roti tax-xita kemm jistgħu biex jaqbżu direttament għal dawk tan-niexef jew jippruvawx jagħmlu ftit dawriet fuq l-Intermedji. Żbalji u inċidenti Hamilton mill-ewwel beda jħossu skomdu wara s-Safety Car hekk kif talab fuq ir-radju biex din iżżid il-veloċità għaliex ma kinitx qed tippermettielu jtella’ t-temperatura tar-roti tiegħu.

Meta s-Safety Car daħlet fil-pits, kważi nofs is-sewwieqa daħlu

warajha biex imorru għall-Inters.

Dan il-fatt wassal għal konfużjoni kbira fil-pit lane fejn diversi inċidenti kienu evitati bi żbrixx.

Fis-seba’ dawra Wehrlein tilef il-kontroll tal-vettura u spiċċa fuq iż-żrar, inċident li ġiegħlu jirtira u wassal għall-implimentazzjoni tal-Virtual Safety Car. Ericsson deher li se jirtira wkoll ftit dawriet wara meta beda jirrapporta xi problemi fil-magna. L-Iżvediż daħal fil-pits biex jipprova hekk kif it-tim ipprova jindirizza din il-kwistjoni. Madankollu, dawra biss wara li ħareġ fil-pits, huwa kellu jerġa’ lura ġewwa hekk kif il-magna baqgħet tkiddu.

Lejn il-ħmistax-il dawra bosta

KLASSIFIKA: RENJU UNIT POŻ. SEWWIEQ TIM 01 Hamilton Mercedes 02 Rosberg* Mercedes 03 Verstappen Red Bull 04 Ricciardo Red Bull 05 Raikkonen Ferrari 06 Perez Force India 07 Hulkenberg Force India 08 Sainz Toro Rosso 09 Vettel Ferrari 10 Kvyat Toro Rosso *Ikklassifikat it-tielet b’riżultat ta’ penalità

sewwieqa bdew jaħsbu biex jeqilbu għas-Slicks. F’din il-fażi Palmer għamel żball gravi meta pprova jitlaq mill-pits b’rota nieqsa, nuqqas li wassal għal penalità ta’ għaxar sekondi.

Minkejja li t-traċċat beda jinxef mhux ħażin kien hemm diversi kurvi li kien għad għandhom għadajjar perikolużi. Waħda minn dawn tellfet il-kontroll lil Verstappen fil-kurva Abbey.

Fit-tmienja u għoxrin dawra Hamilton kellu żvista simili.

Madankollu, Verstappen ma rnexxielux jaħtaf l-okkażjoni biex jersaq lejn il-Brittaniku hekk kif huwa wkoll baqa’ ħiereġ minn fuq il-kurva.

KLASSIFIKA: SEWWIEQA ĦIN 1:34.55.831 +6.9 +8.2 +26.2 +69.7 +76.9 +77.7 +85.8 +91.6 +92.6

POŻ.

01 02 03 04 05 06 07 08 09 10

SEWWIEQ Nico Rosberg Lewis Hamilton Kimi Räikkönen Daniel Ricciardo Sebastian Vettel Max Verstappen Valtteri Bottas Sergio Perez Felipe Massa Romain Grosjean

PUNTI 168 167 106 100 98 90 54 47 38 28

Għajnuna mhux xierqa Wara ħafna attentati, Rosberg irnexxielu jieħu t-tieni pożizzjoni minn idejn Verstappen. Lejn l-erbgħa u erbgħin dawra l-Ġermaniż saħansitra deher li seta’ jersaq lejn Hamilton għaliex il-Brittaniku nqabad f ’traffiku li telliflu xi ħin.

Però, il-pożizzjonijiet baqgħu kif inhuma hekk kif is-sewwieqa ta’ quddiem kienu kapaċi jirrispondu tajjeb għall-ħinijiet ta’ xulxin. Wara it-tellieqa, però, Rosberg ngħata penalità li rrelegatu fit-tielet post wara li l-istewards esprimew ilfehma li kien irċieva struzzjonijiet tekniċi mit-tim li jmorru kontra r-regolamenti.

KLASSIFIKA: KOSTRUTTURI

POŻ.

01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11

KOST. Mercedes Ferrari Red Bull Williams Force India Toro Rosso McLaren Haas Renault MRT Sauber

PUNTI 335 204 198 92 73 41 32 28 6 1 0

40 17|07|2016

kullhadd.com

LOKALI

IL-PRESSJONI MID-DISTRETT TITFA’ LIL THAKE BARRA David Thake se jkollu jieqaf minn preżentatur fuq Radio 101 wara pressjoni kbira minn kandidati talPartit Nazzjonalista fuq it-12-il distrett.

David Thake, li huwa Viċi Sindku talPartit Nazzjonalista, sab jiddefendih lill-Kap Simon Busuttil, li jinżillu għasel l-istil goff u partiġġjan ta’ David Thake. Stil li jixbah ħafna lil dak tal-bloger Nazzjonalista Daphne Caruana Galizia.

Iżda, kandidati bħall-eks-Ministru Tonio Fenech u d-Deputat Robert Cutajar ma riedu jċedu b’xejn. Qabel l-aħħar elezzjoni Tonio Fenech kien ministru u, illum li jħoss li tilef ħafna mis-saħħa minħabba li jinsab fl-Oppożizzjoni, qed iħoss il-pressjoni. Qed jibża’ li din iddarba ma jerġax jitla’ mit-tmienja u t-12-il distrett bħal fl-2013. Minnaħa tiegħu, Robert Cutajar ukoll m’għadx għandu l-arja ta’ Lawrence Gonzi li miegħu kien jaħdem fluffiċċju, b’persuni Melliħin li mhux l-ewwel darba tkellmu dwar allegat nepotiżmu.

Però, imkejjen fil-Partit Nazzjonalista sostnew li l-ikbar pressjoni kienet dik ta’ Ċensu Galea u bintu Graziella Galea, li minbarra li hi kandidat hija wkoll sindku.

Il-kompetituri ta’ Thake fid-distrett sostnew li ma jistax ikun li issa li qed

toqrob l-elezzjoni ġenerali wieħed mill-kandidati jkollu programm kuljum fl-aqwa ħinijiet fuq ir-radju.

David Thake pprova jiddefendi l-pożizzjoni tiegħu u għal ħafna xhur irnexxielu. Iżda iktar ma bdiet toqrob l-elezzjoni kien kollu għalxejn.

Il-moderati fil-Partit Nazzjonalista, sal-lum f ’minoranza, bdew

jargumentaw li b’riħet din id-deċiżjoni seta’ jittieħed vantaġġ politiku billi jingħad li l-Partit Nazzjonalista jrid inaqqas id-doża partiġġjana li qed tnissel tant mibegħda fil-pajjiż, bilPresident tar-Repubblika spiċċat tagħmel appelli kontra tagħha.

Oħrajn mill-ewwel ġabu l-argument li din ma tinżel ma’ ħadd għax il-

Partit Nazzjonalista qed juża bil-kbir lil Daphne Caruana Galizia, bloger magħrufa għall-attakki personali u li, skont ir-rapport tat-telfa talPartit Nazzjonalista, kienet waħda mill-kawżi għall-aħħar telfa elettorali tal-partit. Fil-fatt, minkejja dan irrapport, il-Viċi Kap Nazzjonalista Beppe Fenech Adami jużaha saħansitra fil-Parlament filwaqt li Simon Busuttil jinsisti li tkun parti mill-istrateġija tal-partit.

Quddiem dan kollu, fuq ir-radju kellhom jgħidu l-verità: David Thake tneħħa minħabba l-elezzjoni ġenerali.

“Tneħħa għar-raġuni l-ħażina, imma almenu se neħislu minn programm li ħadna lura s-snin filwaqt li nissel mibegħda liema bħalha,” qal sors mal-KullĦadd li fl-aħħar ġimgħat kien ikkonfermat kulma qal.

L-inkwiet bil-programm ta’ David Thake żdied meta, f ’okkażjonijiet separati, partitarji Nazzjonalisti tilfu l-kontroll u attakkaw ġurnalisti talONE. L-ewwel fil-protesta kontra l-koruzzjoni, imbagħad quddiem il-Qorti, b’ħafna jinterpretaw dawn l-atti bħala riżultat dirett ta’ kampanji ta’ mibegħda li ilu jmexxi l-Partit Nazzjonalista dawn l-aħħar tliet snin, Mhux biss bil-programm ta’ Thake, iżda wkoll permezz ta’ blogers u kummentaturi fil-midja soċjali.