Kullhadd 15.12.13

www.kullhadd.com

iNTERviSTa mal-

PROFESSuR KENNETH waiN Il-Óadd 15 ta’ Diçembru, 2013 Óar©a Nru 1,066

Ara pa©na 4

Prezz ›0.80

Bi ÓlaS, u mHuX B’dONaZZJONi

Mhux minnu dak li qal George Farrugia din il©img˙a dwar il-karozza li ng˙atat lill-Partit Laburista b’donazzjoni fl-istess Ωmien li arlo©© tal-lira ng˙ata lil Tonio Fenech b˙ala rigal.

Din il-gazzetta tista’ tikkonferma li l-karozza msemmija minn Farrugia kienet tifforma parti minn ftehim li permezz tieg˙u ONE Productions Ltd kienet

akkwistat karozza Daewoo tal-g˙amla Matiz, u li g˙aliha JF Motors t˙allsu b’ammont ta’ reklamar g˙all-valur ta’ madwar Lm3,800 fuq Super One Television, kif kien mag˙ruf l-istazzjon dak iΩΩmien.

Fis-settur kummerçjali din il-prassi hija mag˙rufa b˙ala barter-agreement, ji©ifieri li xi ˙add i˙allas

iKTaR iNFuRZaR mill-mEPa

Din il-©img˙a l-MEPA kompliet tie˙u azzjonijiet ta’ infurzar fil-konfront ta’ illegalitajiet u tinforza l-li©i f’Ωona mag˙rufa b˙ala Il-Ponta ta’ Dellimara. Fi stqarrija li ˙ar©et ilbiera˙ il-MEPA qalet li fl-a˙˙ar snin f’dan il-post saru diversi illegalitajiet li jistg˙u jag˙mlu ˙sara min˙abba ssensittività tal-post.

F’din l-operazzjoni ta’ infurzar

tne˙˙ew madwar 23 trakk mimlija bit-terrapien u materjal ie˙or. Dan kollu tne˙˙a minn Ωew© postijiet differenti. Wie˙ed mill-postijiet kien viçin tal-Fanal ta’ Dellimara u l-ie˙or ftit ’il bog˙od. F’dan tal-a˙˙ar kien hemm façilitajiet kbar g˙all-insib, li wkoll inbnew illegalment. Tne˙˙ew ukoll tlett ikmamar li kienu jintuΩaw g˙all-kaçça u l-insib.

Tkompli f’pa©na 2

g˙all-prodott b’servizzi u mhux bi flus. Dan il-fatt g˙alhekk i©ib g˙al kollox fix-xejn l-allegazzjoni ta’ Farrugia quddiem il-Kumitat g˙all-Kontijiet Pubbliçi meta ddikjara li l-Partit Laburista kien ing˙ata b’donazzjoni karozza ming˙and John’s Garage.

Tkompli f’pa©na 2

Film Tal-BBC miÌBud F’malTa

The Whale, film tal-BBC One bbaΩat fuq storja vera li n©ibed f’Malta, se jixxandar g˙all-ewwel darba fuq listess stazzjon nhar il-Óadd li ©ej.

Fih xeni impressjonanti fil-ba˙ar li g˙alih intuΩa apparat speçjali. Fir-

rwol prinçipali kien hemm l-attur popolari Amerikan Martin Sheen, rebbie˙ ta’ diversi Emmy u Golden Globe Awards, mag˙ruf g˙al The West Wing u The Amazing SpiderMan.

Tkompli f’pa©na 2

02

A˙barijiet

15.12.2013

tÓaLLsu b’reKLamI fuQ IL-One Tkompli minn pa©na 1 Apparti dan, jirriΩulta li JF Motors Ltd, sussidjarja talgrupp John’s Gaarage, serviet b˙ala a©ent tal-karozzi Daewoo f’Malta bejn l-1998 u l-2003. G˙alhekk qatt ma seta kien il-kaΩ li dan il-ftehim dwar il-karozza Daewoo Matiz se˙˙ kif qal quddiem il-PAC Farrugia, fl-istess Ωmien li hu

kien ta l-famuΩ arlo©© tal-lira lill-eks Ministru tal-Finanzi Tonio Fenech fl-2010.

Minn informazzjoni li g˙andu dan il-©urnal jirriΩulta li fil-fatt il-kuntratt ta’ bejg˙ li bih ©iet irre©istrata malawtoritajiet il-karozza in kwistjoni tal-g˙amla Daewoo Matiz, kulur Dark Sapphire, sar direttament bejn JF Motors u persuna mill-Pietà li kienet

JItneÓÓew ILLegaLItaJIet f’deLLImara Kitba meLvIc ZammIt

Tkompli minn pa©na 2 L-uffiçjali tal-MEPA kienu assisti mis-sezzjoni tal-pulizija tal-ALE. Is-sit li fih sar dan l-infurzar huwa kbir madwar 30,000 metru kwadru, ji©ifieri aktar minn 26 tomna t’art.

F’Mejju tal-2002, kien sar infurzar fl-istess Ωona. 11-il sena ilu l-Mepa kienet ne˙˙iet ammont konsiderevoli ta’ terrapien u skart ie˙or, inkluΩ numru ta’ vetturi. Minkejja dan linfurzar, is-sid baqa’ jippersisti, tant li kien bena residenza.

Filwaqt li fl-2002 l-ispejjeΩ taloperazzjoni sabiex jitne˙˙ew lillegalitajiet kienu jit˙allsu midDipartiment tal-Artijiet, fl-a˙˙ar Ωmien, skont emendi li saru filli©i, l-ispejjeΩ iridu jit˙allsu missid innifsu.

Dan l-infurzar se˙˙ wara li l©img˙a li g˙addiet tnaddfet Ωona fis-Si©©iewi wara li plot inbidel fi scrap yard u minkejja li kien hemm avviΩ ta’ infurzar

sa mis-sena 2009, is-sid baqa’ ma ˙ax il-passi me˙tie©a biex inaddaf il-post. Fl-azzjoni ta’ infurzar mill-MEPA kien hemm trakk taΩ-Ωibel u karozza antika.

KaΩ ie˙or ta’ infurzar li se˙˙ mill-MEPA kien dak meta intervjeniet biex tne˙˙i numru ta’ strutturi illegali f’Óal Farru© hekk kif dawn komplew jinbtu fil-Monte Kristo Estate. Sakemm kienet waslet l-ordni mill-Qorti biex twaqqaf ix-xog˙ol wara proçeduri li l-avukat tal-a˙wa Polidano beda fl-istess Qorti, luffiçjali tal-MEPA kienu ne˙˙ew ma˙Ωen kbir li kien g˙adu se jissaqqaf.

Intant, fl-istqarrija li ˙ar©et ilMEPA qalet li fil-jiem li ©ejjin se jkunu qed jittie˙du iΩjed azzjonijiet fuq Ωviluppi illegali. Is-sidien ta’ dawn iΩ-Ωoni qed ji©u avΩati li jekk mhux se jkunu qed jie˙du bis-serjetà n-notifikazzjonijiet li qed jintbag˙tu, se jkunu qed jittie˙du azzjonijiet b’mod immedjat.

reb˙et il-karozza.

Il-kuntratt ta’ bejg˙, li din ilgazzetta g˙andha kopja tieg˙u, ©ie ffirmat fit-3 ta’ Jannar 2002, wara li l-karozza kienet intreb˙et fil-maratona ta’ ©bir ta’ fondi li l-PL kien organizza f’Diçembru 2001, u li b˙ala premju ewlieni kellu din il-karozza li JF Motors t˙allsu g˙aliha ming˙and ONE Productions Ltd permezz ta’

reklami fuq l-istess stazzjon.

Imkien f’dan il-kuntratt ma’ hemm indikazzjoni ta’ donazzjoni, iΩda dejjem jissemma’ b’mod speçifiku il-bejg˙ minn parti u x-xiri mill-parti l-o˙ra.

JirriΩulta wkoll lill-KullÓadd li, g˙all-kuntrarju ta’ dak li qal Farrugia fix-xhieda tieg˙u quddiem il-PAC, u li g˙al xi ra©uni li jaf hu semma’ lil Manuel Cuschieri, f’dan il-fte-

him Manuel Cuschieri qatt ma kien involut, g˙aliex il-ftehim dwar il-barter agreement fuq din il-karozza kien sar bejn rappreΩentant ta’ JF Motors u rappreΩentant ta’ ONE Productions Ltd. Intant, George Farrugia mistenni jkompli jag˙ti x-xhieda tieg˙u quddiem il-Kumitat g˙all-Kontijiet Pubbliçi g˙ada t-Tnejn.

InvestIment LI QIegÓed IrendI Tkompli minn pa©na 2 The Whale ©ie mi©bud f’Wied il-G˙asri G˙awdex u l-Mediterranean Film Studios.

Il-crew, fosthom diversi Maltin imexxija millunit production manager Pierre Agius kellhom preview speçjali f’Londra. Waqt din lokkaΩjoni, il-produttur tal-BBC Eamon Hardy fa˙˙ar ˙afna l-industrija tal-films f’Malta g˙al mod professjonali li qed timxi bih, u sostna li lest jirritorna b’aktar produzzjonijiet.

Il-BBC g˙aΩlu lil Malta g˙al façilitajiet tajba li toffri, b’mod partikolari g˙al filming fuq ilba˙ar u ta˙t l-ilma. Il-BBC sabu crew ta’ ˙addiema Maltin tal-og˙la livell u bbene-

fikaw ukoll mill-inçentivi fiskali li qed jag˙ti il-Gvern.

Engelbert Grech, konsulent tal-Gvern g˙all-industrija tal-Films qal lil din il-gazzetta li dan huwa biss il-bidu ta’ pjan li g˙andu lGvern biex aktar films kbar jin©ibdu f’Malta.

Il-Gvern qed jimxi bi strate©ija ©dida li se ti©©enera ˙afna aktar xog˙ol u t˙alli impatt poΩittiv fuq l-ekonomija tal-pajjiΩ in©enerali.

Fuq l-a©enda hemm il-bini tal-ewwel Sound Stage f’Malta, u investiment ta’ nofs miljun ewro sabiex il-˙addiema Maltin flindustrija tal-films jing˙ataw aktar ta˙ri©.

Dan flimkien ma’ inçentivi fiskali, u anki ttwaqqif ta’ co-production fund ©did li se jid˙ol fis-se˙˙ fix-xhur li ©ejjien.

A˙barijiet

15.12.2013

03

Parir u Mhux Tibdil

Iktar kmieni din il-©img˙a l-Awtorità tal-Kompetizzjoni u l-Affarijiet tal-Konsumatur (MCCAA) ˙ar©et stqarrija intitolata ‘Watch Out – Products Purchased Online Need to be Safe’ li fiha ng˙ata parir dwar ir-regoli eΩistenti li j˙arsu s-sa˙˙a u s-sigurtà meta wie˙ed jixtri u juΩa prodotti mag˙mulin u manifatturati mill-Ewropa. Madankollu, l-G˙aqda tal-Konsumaturi malajr esprimiet it-t˙assib tag˙ha dwar dawn il-miΩuri li, fl-opinjoni tag˙hom, qeg˙din inaqqsu d-drittijiet tal-konsumaturi Maltin. LIAM GAUCI ˙a l-kummenti ta’ Marcel Pizzuto, iç-Chairman tal-MCCAA, u Benny Borg Bonello, il-President tal-G˙aqda tal-Konsumaturi, dwar din il-kwistjoni.

“Konsumatur dejjem jibqa’ konsumatur sakemm dan ma jixtrix biex ibig˙” L-G˙aqda tal-Konsumaturi (CA) o©©ezzjonat g˙all-kontenut talistqarrija li ˙ar©et mill-MCCAA din il-©img˙a. F’kummenti li tana s-Sur Benny Borg Bonello, ilPresident tas-CA, qalilna li mhux aççettabbli li meta konsumatur jixtri online minn pajjiΩ barra mill-Unjoni Ewropea dan isir importatur u ma jibqax konsumatur. Fil-fehma tieg˙u, b’din l-interpretazzjoni l-konsumatur li jixtri minn dawn il-pajjiΩi, fosthom l-Istati Uniti u ç-Çina, jitlef id-drittijiet tieg˙u b˙ala konsumatur.

“Konsumatur dejjem jibqa’ konsumatur, sakemm dan ma jixtrix biex ibig˙,” sostna Borg Bonello.

Huwa qal ukoll li l-G˙aqda talKonsumaturi ma kinitx ikkonsultata meta ˙are© dan l-avviΩ.

Borg Bonello ma aççettax largument tal-MCCAA li fl-opinjoni tieg˙u qed tipprova ddawwar l-istqarrija tag˙ha biex tikkonvinçi lill-pubbliku illi qed tipprova t˙ares lill-konsumaturi.

“Li kieku kien hekk ma kinitx tikteb li konsumatur ma jibqax jitqies b˙ala konsumatur, iΩda jsir importatur. Lanqas kienet issemmi li dan isir meta xi konsumatur jixtri online minn pajjiΩi barra mill-Unjoni Ewropea.”

Huwa Ωied jg˙id li kieku lMCCAA kellha interess fis-sigurtà kienet tg˙id biss li wie˙ed g˙andu joqg˙od attent meta jixtri biex ikun çert li l-o©©ett ma jkunx perikoluΩ. Barra minn hekk huwa semma li affarijiet perikoluΩi ssibhom manifatturati kullimkien, inkluΩ fl-Unjoni Ewropea. Dan wie˙ed jista’ jarah mir-RAPEX, li hi sistema talUnjoni Ewropea li tidentifika affarijiet li ji©u rtirati mis-suq g˙ax ikunu perikoluΩi, fosthom o©©etti ma˙duma fil-UE stess.

Burokrazija Ωejda?

Borg Bonello ©ibet l-attenzjoni g˙all-fatt li s-CE Mark u anke sCertificate of Conformity, li ssem-

mawx mad-direttivi, u allura possibbilment iponu riskju serju g˙al min juΩahom, ma jit˙allewx fuq is-suq, anzi possibbilment ma jid˙lux f’Malta. G˙alhekk ma ja˙sibx illi l-li©i tas-Sigurtà talProdotti tnaqqas mid-drittijiet talkonsumatur, imma g˙all-kuntrarju, tipprote©i lill-konsumatur u tag˙milha diffiçli li prodott li ma jikkonformax mad-direttivi jitpo©©a fuq is-suq.

Il-konsumatur g˙adu liberu li jixtri minn barra l-pajjiΩ

mew fl-istqarrija, huma biss dikjarazzjonijiet mill-manifattur u mhux çertifikat li l-o©©etti ©ew eΩaminati u nstabu li mhumiex ta’ periklu. “Fil-fatt, l-g˙aqdiet tal-konsumaturi Ewropej mhumiex kuntenti b’dawn iç-çertifikati g˙aliex qeg˙din iserr˙u ras il-konsumatur ming˙ajr ©ustifikazzjoni. L-affarijiet li ji©u rtirati u msemmija fir-RAPEX kollha jkollhom dawn iç-çertifikati,” sostna Borg Bonello. Huwa qalli li biex dawn iç-çertifikati jkunu serji, iridu jibdew jo˙or©u minn xi organizzazzjoni indipendenti wara li teΩamina il-prodotti.

“G˙alhekk g˙edna wkoll li, filwaqt li l-Gvern qed jipprova jnaqqas il-burokrazija, l-MCCAA qed iΩΩidha g˙aliex qed tg˙id li lo©©etti g˙andhom ikollhom çertifikati li bl-ebda mod mhuma garanzija li l-o©©ett mhux perikoluΩ. Dawn qed jintalbu minn konsumatur li jixtri oggett wie˙ed g˙al uΩu tieg˙u. Jekk din mhix burokrazija, ma nafx kif trid tkun!” tenna l-President talG˙aqda tal-Konsumaturi.

L-effett ta’ din il-burokrazija huwa li jaqta’ qalb il-konsumaturi milli jixtru fuq l-internet. “Ix-xiri fuq l-internet kellu effett qawwi fuq il-prezzijiet f’Malta. Jekk il-

LAST MINUTE LONDON SALE More than 36% off

konsumaturi jaqtg˙u qalbhom u jnaqqsu x-xiri min fuq l-internet, il-prezzijiet, u g˙alhekk l-g˙oli tal-˙ajja, ser jiΩdiedu u jonqsu listandards fis-servizz. Il-konsumaturi jixtru minn fuq l-internet g˙aliex il-prezzijiet ikunu ˙afna or˙os,” sostna Borg Bonello.

Min˙abba f’hekk, l-G˙aqda talKonsumaturi ta˙seb li dan it-tip ta’ regolament jista’ ji©i applikat a˙jar. Fost is-su©©erimenti tag˙ha hemm dik li ting˙ata aktar pubbliçità lir-RAPEX b˙alma tag˙mel lG˙aqda tal-Konsumaturi fuq is-sit elettroniku tag˙ha www.camalta.org.mt’ Borg Bonello huwa tal-opinjoni li hemm bΩonn li nuΩaw ir-riΩorsi ta’ pajjiΩna aktar bil-g˙aqal billi neΩaminaw aktar bir-reqqa prodotti illi ji©u impurtati b’ammonti kbar qabel ma jitpo©©ew fis-suq.

“Irridu naççettaw li x-xiri fuq linternet hu l-futur. G˙alhekk lawtoritajiet g˙andhom juΩaw irriΩorsi tag˙hom a˙jar, pereΩempju billi jeΩaminaw is-siti elettroniçi li jbig˙u u jsemmu dawk is-siti li mhux ta’ min joqg˙od fuqhom.

Ix-xiri fuq l-internet mhux ni©©ildulu rridu, iΩda ntellg˙u aktar standards biex il-konsumaturi jkollhom rashom mistrie˙a li

Pizzuto spjega li l-˙sieb wara lavviΩ tal-Gvern kien li j˙ares lillkonsumatur minn prodotti perikoluΩi u fl-istess ˙in jg˙in lillkummerçjant ikun konxju birregolamenti dwar sigurezza talprodotti qabel ma jordna prodotti online biex ma jsibx ru˙u f’sitwazzjoni illi l-prodott li jimporta ma jkunx jista’ jidda˙˙al f’Malta g˙ax ma jkunx konformi.

“Tajjeb ta’ min jg˙id li l-mod kif ji©u rrilaxxati mid-dwana prodotti mixtrija online assolutament ma nbidlux mill-2001, u g˙alhekk m’hemm ebda ra©uni li titnaqqas il-kompetizzjoni u lanqas tin˙oloq burokrazija,” qalli Pizzuto. Huwa Ωied jg˙id li kemm il-konsumatur, kif ukoll ilkummerçjant hu liberu li jixtri minn fejn irid, kemm online , minn ˙wienet lokali, u anke minn barra l-pajjiΩ kif g˙amel s’issa. Madankollu, l-Awtorità ˙asset id-dover li tag˙ti parir li wie˙ed g˙andu joqg˙od attent li ma jixtrix prodotti perikoluΩi biex ma jkunx ta’ periklu g˙alih innifsu, qraba, u l-istess tfal tieg˙u.

Pizzuto ççara li l-avviΩ li ˙are© din il-©img˙a kien biss parir li ng˙ata lill-pubbliku dwar ir-regoli eΩistenti li j˙arsu s-sa˙˙a u sigurtà meta wie˙ed jixtri u juΩa dawn il-prodotti, u l-istqarrija qed tirreferi biss g˙al ©ugarelli u prodotti li ja˙dmu bl-elettriku.

Huwa fakkar li dan il-parir jg˙odd mhux biss g˙all-prodotti mixtrija online, iΩda wkoll g˙allprodotti mixtrija minn ˙wienet lokali, fejn japplikaw l-istess regoli.

qed jixtru o©©etti mhux perikoluΩi ming˙ajr burokrazija li ma twassal imkien,” tenna Borg Bonello.

Dawn mhumiex regolamenti ©odda Marcel Pizzuto, iç-Chairman talMCCAA ma qabilx ma’ din l-analiΩi tal-fatti. Huwa spjegali li dawn mhumiex regolamenti ©odda. Fil-fatt, il-ligi dwar isSigurtà tal-Prodotti, Kapitlu 427, ilha li ©iet fis-se˙˙ sa mill-1 ta’ Marzu 2001, wara li kienet diskussa u approvata filParlament.

Meta persuna tixtri prodott direttament minn barra l-Unjoni Ewropea jew il-European Economic Area, dan ifisser li tkun qed idda˙˙al prodott fis-suq Ewropew. Ji©ifieri jekk wie˙ed jixtri ©ugarell online, direttament minn barra l-Ewropa, huwa jrid jerfa’ fuqu r-responsabbiltà li dak il-©ugarell ma jkunx ta’ periklu serju g˙al min juΩah.

Pizzuto j˙oss illi l-istess b˙allAwtorità tal-Kompetizzjoni u lAffarijiet tal-Konsumatur, lG˙aqda tal-Konsumaturi g˙andha l-g˙an illi kemm jista’ jkun prodotti li ma jikkonfor-

Book ttoday oday super special 7 night sale off offer er

FROM

€449

Fantastic F antastic Christmas Christmas Gift IIdea: dea: Quad

19th - 26th

Triple Triple

Twin Twin

Child

Was Was

Sale Price

Was Was

Sale Price

Was Was

Sale Price

Was Was

Sale Price

579

449

639

519

689

579

439

349

Our package includes - Return Flights to London, 7 nights 4* accommodation, Daily Breakfast, All taxes and Charges Call us on 2015 1515 or email travel@rocsgrp.com www.rocsholidays.com Terms & conditions apply, Offers are valid subject to availability in the appropriate classes.

For a full list of the ROCS travel terms and conditions please visit http://rocsgrp.com/travel/terms-and-conditions

04

A˙barijiet

15.12.2013

IS-SUÌÌETT TAL-ETIkA UNIVERSALI MINFLOk IR-RELIÌJON

“MEXJIN B’RATA TAJBA”

Prof. Kenneth Wain

Din il-©img˙a ˙ar©et l-a˙bar li mis-sena d-die˙la s-su©©ett tal-Etika Universali se jibda ji©i offrut fl-iskejjel Primarji u anki Sekondarji g˙al dawk listudenti li g˙al xi ra©uni ma jkunux jixtiequ jistudjaw issu©©ett tar-Reli©jon.

Attwalment hemm bejn 800 u 900 student fl-iskejjel talIstat li ma jitg˙allmux irReli©jon. Peress li sal-lum qatt ma in˙olqot alternattiva g˙al dan is-su©©ett, dawn il-mijiet ta’ tfal kienu qed jispiççaw jiççassaw waqt il-lezzjoni tarReli©jon.

Peress li fuq dan is-su©©ett listudenti ji©u eΩaminati, dawk li huma eΩentanti minnu naturalment ikollhom su©©ett inqas x’jistudjaw; sitwazzjoni li m’hix ©usta mal-kumplament tal-istudenti u li xi drabi twassal ukoll g˙al ibbuljar fuq dawk l-istudenti li jkunu eΩentati milli jistudjaw ir-

Reli©jon.

Tlesta l-ewwel draft g˙assillabu tal-Primarja Din il-gazzetta tkellmet malProfessur Kenneth Wain, li qed imexxi dan il-pro©ett.

Prof. Wain spjega li s-sillibi huma tnejn, dak g˙all-primarja u g˙as-ssekondarja, g˙alkemm naturalment, wie˙ed ikompli mal-ie˙or.

“S'issa g˙andna bidu tajjeb tal-ewwel draft tas-sillabi talprimarji u bdejna fuq tassekondarji wkoll. Mexjin b’rata tajba biex inkunu nistg˙u nibdew il-pro©ett fissena skolastika l-©dida”, jispjega Prof. Wain.

Mis-sillabi g˙all-kotba u tta˙ri© tal-g˙alliema Isostni li t-tir tag˙hom huwa li kif ikollhom il-qafas tas-sill-

abi, jibdew minnufih ja˙dmu fuq il-workbooks u r-resource packs li bi˙siebhom jipproduçu g˙al kull sena, li fihom ukoll ˙afna xog˙ol.

“Sadanittant hemm ukoll il˙tie˙a li nibdew in˙arr©u lillg˙alliema g˙al dan is-su©©ett ©did, u t-tir hu li nibdew kors fuq livell ta' çertificat fi Frar li ©ej,” jg˙id Prof Wain.

Mistqosi dwar liema skejjel se jkunu jistg˙u joffru dan issu©©ett mis-sena d-die˙la, Prof. Wain jg˙id li g˙adu kmieni g˙al-lo©istika ta’ fejn se jibdew u l-istrategija li se juΩaw biex jifirxu l-programm b’mod effettiv.

Dan g˙aliex irid isir studju minn qabel biex jaraw fejn jinsabu l-istudenti li jridu jil˙qu u kif l-a˙jar li ja˙dmu mal-iskejjel.

“Nafu li hawn madwar bejn 800 u 900 student fl-iskejjel tag˙na li g˙al ra©uni jew o˙ra

ma je˙dux ir-Reli©jon, iΩda g˙andna bΩonn stampa iktar çara ta’ fejn jinsabu.

Madanakollu ninsab fiduçjuΩ fil-futur ta’ dan il-pro©ett li nqisu importanti ˙afna,” jis˙aq Prof. Wain.

L-Assoççjazzjoni Umanistika Maltija tilqa’ linizjattiva Fi stqarrija l-Assoççjazzjoni Umanistika Maltija (MHA) laqg˙et l-inizjattiva ta’ dan ilGvern.

L-MHA qalet li wara dawn ilpjanijiet hemm snin ta’ ˙idma minn diversi organizzazzjonijiet u individwi, li l-MHA kienet tifforma parti minnhom.

L-assoççjazzjoni sa˙qet li ssistema edukattiva Maltija ma toffri l-ebda alternattiva g˙al studentu li jag˙Ωlu li ma jistudjawx ir-reli©jon, u dawn jispiççaw jiççassaw f’xi klassi

vojta jew fil-librerija, bil-konsegwenza li ma jie˙du l-ebda tag˙lim fuq il-moralità, li s-sistema edukattiva rabtitha marreli©jon.

“Minbarra li to˙loq lakuna edukattiva li jista’ jkollha konsegwenzi g˙all-istudenti iktar tard fil-˙ajja, din is-sitwazzjoni tista’ twassal ukoll g˙allemar©inazzjoni,” qalet l-MHA. “L-introduzzjoni ta’ kurrikulu tal-Etika modern u universali jippromwovi fondazzjoni morali b’sa˙˙itha li tapplika g˙all-istudenti kollha b’mod ugwali, irrelevanti mit-twemmin reli©juΩ tag˙hom, jew innuqqas tieg˙u. Din ma toffrix biss alternattiva ta’ fondazzjoni morali g˙a studenti li m’humiex Kattoliçi, iΩda toffri wkoll alternattiva g˙all-©enituri Kattoliçi li jkunu jixtiequ lit-tfal tag˙hom isegwu l-kurrikulu l-©did tal-Etika,” qalet lMHA.

IL-GVERN JOÓROÌ IÇ-CHILDREN’S ALLOWANCE TA’ DIÇEMBRU Il-Gvern Laburista Ωamm ilweg˙da li g˙amel lill-familji Maltin u G˙awdxin hekk kif dan ix-xahar g˙addielhom pagament ie˙or taçChildren’s Allowance. Din il-weg˙da kienet saret f’Settembru ta’ din is-sena hekk kif il-Gvern intrabat li jo˙ro© iç-Children’s

Allowance ta’ kul˙add fixxhur ta’ Marzu, Ìunju, Settembru u Diçembru.

F’Settembru l-pagament taç-Çhildren’s Allowance kien ©ie anticipat bi tlett ©img˙at wara li grupp ta’ ©enituri kienu g˙addew su©©eriment lill-Prim Ministru biex il-˙las

t’Ottubru jibda jin˙are© qabel min˙abba l-ispejjeΩ li ©©ib mag˙ha sena skolastika ©dida.

G˙alhekk, wara diskussjonijiet mal-Ministru g˙all-Familja u Solidarjetà Soçjali Marie-Louise Coleiro Preca, kien ©ie deçiΩ li kull pagament ji©i antiçipat bi

tlett ©img˙at. Dan fisser ukoll li anke dak ta’ Jannar, jibda jing˙ata f’Diçembru u b’hekk il-©enituri se jkollhom il-pagament f’idejhom qabel jid˙ol Ωmien il-Milied.

Permezz ta’ din ir-riforma, f’nofs Diçembru dDipartiment tas-Sigurtà Soçjali beda jo˙ro© il-paga-

menti inkluΩi dawk il-©enituri li kienu jirçievu ‘lump sum’ darba biss f’Jannar.

Skont l-a˙˙ar pagament dovut g˙all-perjodu minn Ottubru sa Diçembru 2013, t˙allsu €6,123,170 lil 17,750 familja b˙ala Children’s Allowance.

TERÌA’ TINFETAÓ TRIQ DIÇEMBRU 13

Ix-xog˙ol fuq il-karre©©jata li tag˙ti g˙all-Belt Valletta fi Triq Diçembru 13, il-Marsa jinsab kwaΩi lest, hekk kif ilÌimg˙a 13 ta’ Diçembru nfet˙et g˙at-traffiku.

Transport Malta qalet ukoll li l-karre©©jata li b˙alissa qed tintuΩa g˙at-traffiku lejn ilBelt Valletta se ting˙alaq temporanjament biex b’hekk

titlest kompletament.

Intqal ukoll li x-xog˙lijiet fuq il-pro©ett se jkompli hekk kif fadal li jilest d-dawl, linstallazzjoni g˙at-traffic lights u jitlestu l-lini biex itejbu s-sitem tat-trffiku.

Transport Malta t˙e©©e© lissewwieqa biex isuqu bil-galbu u mas-sinjali tat-traffiku

A˙barijiet

15.12.2013

05

Mhux se JÓallu lill-PN ifixkilhoM Il-delegazzjoni Laburista filParlament Ewropew iddikjarat li l-attakki tal-Ewroparlamentari Nazzjonalisti kienu se jkomplu jag˙mlu ˙sara lil pajjiΩna f’dan il-Parlament. Huma nnutaw li mill-elezzjoni ©enerali ’l hawn David Casa u Roberta Metsola ma ˙allewx opportunità wa˙da ta˙arbilhom biex jinfexxu jag˙mlu ˙sara lil Malta f’din linstituzzjoni Ewropea.

L-Ewroparlamenteri Laburisti fakkru kif Casa beda ©bir ta’ firem g˙al petizzjoni kontra lpoΩizzjoni li kien ˙a pajjiΩna dwar l-immigrazzjoni irregolari f’Lulju li g˙adda. Metsola m’g˙amlitx inqas hekk kif ftit tal-jiem ilu nfexxet f’attakk kontra l-Ministru Edward Scicluna wara l-laqg˙a li kellu fil-Kumitat Ekonomiku tal-Parlament Ewropew, li sa˙ansitra ma kellhiex id-diçenza illi tattendi.

Tkeskis kontra pajjiΩna Id-delegazzjoni Laburista esprimiet id-dispjaçir tag˙ha hekk kif wara dawn l-attakki sfrenati sar ukoll mag˙ruf li lEwroparlamentari Nazzjonalisti kesksu lill-grupp politiku talPopolari Ewropej, li huma jag˙mlu parti minnu, biex ilkonferenza tal-Presidenti talParlament Ewropew tikkunsidra li ©©ib g˙ad-diskussjoni quddiem is-seduta plenarja talParlament Ewropew f’Jannar illi ©ej l-Iskema taç-Çittadinanza li qieg˙ed jipproponi l-Gvern Malti.

Fi stqarrija d-delegazzjoni Laburista ©ibdet l-attenzjoni g˙ad-differenzi kbar li hemm bejn il-Partit Laburista u l-Partit Nazzjonalista fejn tid˙ol il˙idma li ssir fil-Parlament Ewropew. Din id-differenza mhix biss “il-ma©©oranza assoluta li a˙na ilna ngawdu minn meta konna g˙adna flOppoΩizzjoni, iΩda l-mod kif na©ixxu, kemm b˙ala individwi eletti mill-poplu, kif ukoll b˙ala delegazzjoni mag˙quda. Filqosor, a˙na ponn wie˙ed sod li l-ewwel u qabel kollox g˙alih ji©u l-inte-ressi nazzjonali,” sostniet id-de-legazzjoni Laburista.

Dan il-kuntrast ˙are© çar minn kif f’daqqa wa˙da, mill-elezzjoni ©enerali ta’ Marzu li g˙addiet, irrappreΩentanti Nazzjonalisti bdew jie˙du atte©©jament g˙al kollox differenti minn dak li kienet tie˙u d-delegazzjoni Laburista meta l-Partit Nazzjonalista kien g˙adu filgvern. “Min, pereΩempju, jista’ jinsa l-appo©© li tajna a˙na lMEPs Laburisti lill-˙atra ta’ Tonio Borg b˙ala Kummissarju Ewropew?” fakkru l-MEPs Laburisti. Dawn id-deçiΩjonijiet min-na˙a tal-grupp Laburista, kompliet l-istqarrija, ttie˙du g˙aliex hekk kien jitlob l-interess nazzjonali f’dak iΩ-Ωmien ta’ kriΩi.

L-interess nazzjonali jrid ji©i l-ewwel Huma wissew lill-Partit Nazzjonalista li kien qieg˙ed jiΩbalja bil-kbir jekk ja˙seb li dan l-a©ir distruttiv qed ja˙rab lattenzjoni taç-çittadini. Fl-opinjoni tag˙hom, il-poplu Malti u G˙awdxi, ming˙ajr l-içken dubju, irid li fil-Parlament Ewropew Malta g˙andha tkun qed tippreΩenta wiçç wie˙ed: dak tal-g˙aqda nazzjonali fejn jintesew l-interessi personali u parti©©jani tar-rappreΩentanti biex jaraw li jiksbu l-a˙jar g˙al pajjiΩna.

“Jekk in-Nazzjonalisti jinsabu mifxula, kul˙add jaqdef g˙al rasu, u bl-id tax-xellug ma tafx x’inhi tag˙mel tal-lemin, dik problema tag˙hom. A˙na ninsabu determinati li nkomplu na˙dmu flimkien u nirsistu biex isem Malta jibqa’ m˙ares u ssehem tag˙na fil-Parlament Ewropew jissokta strettament jie˙u ˙sieb l-interessi nazzjonali.”

L-Ewroparlamentari Laburisti appellaw lill-Kap talOppoΩizzjoni Simon Busuttil biex iraΩΩan dan l-atte©©jament parti©©jan tar-rappreΩentanti Nazzjonalisti, dejjem jekk mhuwiex hu stess li ˙e©©i©hom jie˙du din il-poΩizzjoni negattiva kontra l-interessi ta’ Malta.

Huma fakkru lill-Kap talOppoΩizzjoni li minkejja l-fatt li ma jaqbilx mal-poΩizzjoni talGvern Malti, huwa xorta g˙andu l-obbligu li jirrispetta r-rieda talpoplu li, kemm fl-elezzjoni

©enerali kif ukoll dik Ewropea, fil-ma©©oranza tieg˙u g˙aΩel li jappo©©ja lill-Partit Laburista.

“Hu x’inhu t-twemmin politiku tieg˙ek, l-interessi ta’ pajjiΩek jibqg˙u l-aktar ˙a©a importanti.

Fil-Parlament Ewropew a˙na nirrappreΩentaw lill-poplu li bilvot tieg˙u fdana bil-˙idma b’risq l-aspirazzjonijiet u l-g˙anijiet tieg˙u, lil hinn minn xi rbit ideolo©iku jew valuri personali,” tenniet l-istqarrija.

Fl-a˙˙ar, l-Ewroparlamentari sostnew li “l-ponn wie˙ed sod tag˙na mhux se jin˙all bilvle©e© li qed jisparaw minn kullimkien in-Nazzjonalisti fil-fora Ewropej. Il-poplu Malti u G˙awdxi, fil-biçça l-kbira tieg˙u, f’Marzu li g˙adda g˙aΩel it-triq tax-xog˙ol, tat-tkabbir ekonomiku u tal-investiment minflok l-arroganza, id-dekadenza u t-telqa li kien spiçça mg˙arraq fihom il-Gvern preçedenti.”

Il-membri parlamentari tal-PL dejjem ippreΩentaw front mag˙qud fl-interess nazzjonali

A˙barijiet

15.12.2013

07

IKTAR ATTENZJONI LIL ÛONI TURISTIÇI Il-Gvern se jkun qieg˙ed jag˙ti attenzjoni speçjali g˙allmanteniment ta’ Ωoni turistiçi.

Din il-©img˙a l-Ministru g˙atTuriΩmu Karmenu Vella nieda Kumitat Nazzjonali dwar iΩΩoni Turistici bil-g˙an li jindirizza problemi li ilhom jippersistu f’bosta lokalitajiet iffrekwentati mit-turisti.

Il-kumitat, li se jkun presedut mill-Perit Joe Cassar, se jassigura li jkun hemm iΩΩamma, il-manutenzjoni, linfurzar, kif ukoll titjib ta’ akwati pubbliçi li jaqg˙u f’Ωoni turistiçi, fl-istess ˙in li jikkoordina wkoll xog˙lijiet li jkun hemm bΩonn isiru fiΩΩona.

Il-Ministru Vella fisser kif din it-tnedija ta’ dan il-kumitat nazzjonali qed issir b’konformità ma’ dak li kien imwieg˙ed fil-manifest elettorali. Aktar minn hekk, hija xhieda tal-importanza li lGvern qed jag˙ti lis-settur tatturiΩmu.

Huwa sa˙aq li t-turiΩmu ma jitkejjilx biss bis-suççess tannumru ta’ turisti iΩda, lil hinn minn hekk, wie˙ed irid dejjem iΩomm quddiem g˙ajnejh ilkwalità tal-prodott li joffri, li jrid ikun dejjem a©©ornat u f’livell tajjeb.

Kif se jinqasmu Ω-Ωoni turistiçi Fi kliem il-Ministru Vella, ittitjib fiΩ-Ωoni turistiçi se jservi ta’ benefiççju mhux biss g˙atturisti li jΩuru pajjiΩna imma wkoll g˙all-poplu Malti.

Semma kif g˙al dan il-g˙an, Malta se tkun maqsuma fi tliet Ωoni turistiçi filwaqt li G˙awdex mistenni jkun

ikkunsidrat b’mod separat.

IΩ-Ωona turistika tatTramuntana se tkun tkopri llokalitajiet ta’ Bu©ibba, ilQawra, San Pawl il-Ba˙ar u lMellie˙a, filwaqt li dik Çentrali se tkun tkopri Paceville, San Ìiljan u Tas-Sliema. IΩ-Ωona turistika tan-Nofsinhar se tkun tkopri Wied il-G˙ajn, Marsaxlokk, BirΩebbu©a u Wied iΩ-Ûurrieq, li jag˙mel parti mil-lokalità tal-Qrendi; filwaqt li G˙awdex mistenni jkun ikkunsidrat b’mod separat min˙abba materji lo©istiçi.

Fejn jid˙lu l-ibliet storiçi Maltin, partikolarmanet il-Belt Valletta, il-Kottonera u lImdina, dawn di©à g˙andhom il-kumitati ta’ riabilitazzjoni flimkien mal-kumitat tal-V.18 u, g˙aldaqstant, ma kienx hemm bΩonn li jin˙olqu kumi-

741 JIGGRADWAW MILL-MCAST

tati ©odda. Madanakollu, fiddawl tal-ammont ta’ turisti li dawn il-bliet storiçi jospitaw, xorta se jing˙ataw l-assistenza me˙tie©a.

Pjan ta’ azzjoni minn kull kumitat T˙abbar ukoll kif fil-©ranet li ©ejjin mistenni jitwaqqaf kumitat g˙al kull Ωona turistika li se jkun immexxi minn mani©er appuntat mill-Awtorità Maltija g˙at-TuriΩmu sabiex jiffaçilita aktar il-˙idma li tkun proposta u diskussa mill-istess kumitat.

Kull kumitat se jkun mistenni jifformula pjan ta’ azzjoni mifrux fuq tliet snin li jidentifika dawk l-oqsma li g˙andhom bΩonn ji©u indirizzati. Fi preΩentazzjoni li saret mill-Viçi Chairman tal-Kumitat

Nazzjonali George Micallef, kien spjegat kif dan il-kumitat mistenni jkun kompost minn tliet rapprezentanti millMinisteru g˙at-Trasport u lInfrastruttura, flimkien ma’ rappreΩentanti mis-Segretarjat Parlamentari g˙all-Kultura u Gvern Lokali, mill-Awtorità Maltija g˙at-TuriΩmu, millKorp tal-Pulizija, mill-MEPA, flimkien ma’ rappreΩentanti mill-kumitati g˙aΩ-Ωoni turistiçi li jkunu jinkludu rappreΩentanti mill-kunsilli lokali rispettivi li jaqg˙u fiΩΩona.

Sa˙aq kif wara l-ewwel sena tal-operat ta’ dan il-kumitat, g˙andu jsir rapport ta’ evalwazzjoni li jidentifika kwalunkwe bidliet li jkun hemm bΩonn isiru fil-format u funzjonijiet tieg˙u u tal-kumi-

tati taΩ-Ωoni turistiçi sew fuq fl-immedjat kif ukoll fit-tul.

Il-Ministru g˙at-Trasport u lInfrastruttura Joe Mizzi tkellem dwar l-importanza li jkun hemm koordinament bejn lentitajiet kollha involuti, kemm f’dak li huwa tindif u anke f’dak li huwa manutenzjoni u pro©etti.

Spjega kif sa mill-ewwel ©img˙at fil-Gvern, bdiet ˙idma kon©unta bejn il-ministeri biex ji©u indirizzati n-nuqqasijiet li jitqajmu regolarment fiΩ-Ωoni turistiçi u biex tissa˙˙a˙ il-kollaborazzjoni mal-kunsilli lokali.

Dan biex iddeçiΩjonijiet jittie˙du flimmedjat u b’mod regolari.

Is-Segretarju Parlamentari g˙all-Ippjanar u S i m p l i f i k a z z j o n i Amministrattiva Michael Farrugia spjega kif fix-xhur li g˙addew ˙adem id f’id fejn kien hemm bΩonn infurzar, b’kollaborazzjoni s˙i˙a malAwtorità Maltija g˙at-TuriΩmu u d-Dipartiment tal-Artijiet.

Semma kif fil-©ranet li ©ejjin se jibda t-tfassil ta’ regolamenti biex ikun hemm struttura fejn jid˙lu çerti materji, fosthom regolarizzazzjoni u simplifikazzjoni tal-proçess g˙all˙ru© tal-imwejjed u s-si©©ijiet, il-konçessjonijiet tal-bajjiet, ilparke©© g˙all-karavans u vijabbilità a˙jar g˙al-lukandi fejn jid˙ol Ωvilupp.

F’indirizz li g˙amel içChairman tal-Kumitat Nazzjonali g˙aΩ-Ωoni Turistiçi l-Perit Joe Cassar fisser il-formazzjoni ta’ dan il-kumitat b˙ala pass ie˙or lejn id-direzzjoni me˙uda minn gvernijiet passati biex jitjieb il-prodott turistiku Malti.

IFFIRMAT FTEHIM MAL-KOSOVO Il-Ministru g˙all-Affarijiet Barranin George Vella ffirma Memorandum of Understanding mal-Ministru g˙all-Affarijiet Barranin tal-Kosovo Enver Hoxhaj.

Dan il-ftehim jipprovdi kooperazzjoni bejn iΩ-Ωew© pajjiΩi f’setturi li jipprovdu benefiççju ekonomiku kemm g˙al Malta u anke g˙all-Kosovo. Qabel ma ©ie ffirmat il-ftehim, il-Ministru talKosovo Enver Hoxhaj qal li Malta huwa pajjiΩ eΩemplari li minkejja ç-çokon qed jag˙mel avvanzi kbar.

Il-Ministru tal-Kosovo qal ukoll li minn mindu pajjiΩu kiseb l-indipendenza fis-sena 2008, il-pajjiΩ qed jag˙mel ˙afna investiment u anke qed jattira investiment barrani, u li l-a˙˙ar statistika turi kif ittkabbir ekonomiku ta’ pajjiΩu kien dak ta’ 5% tal-PDG. Il-Ministru Vella qal li l-Gvern Malti huwa lest li jag˙ti kull appo©© lill-Kosovo biex jissa˙˙a˙, anke b’possibbiltà li jit˙arr©u diplomatiçi millKosovo hawn Malta.

JUM L-ANNIMALI FIL-MOSTA Illum se tkun qed tittella’ attività g˙al dawk kollha li j˙obbu l-annimali, bl-isem Jum l-Annimali, fi Pjazza Rotunda, il-Mosta, bejn l-10.00 ta’ filg˙odu u s-2.00 ta’ waranofsinhar.

Bil-kollaborazzjoni tall-Kunsill Lokali tal-Mosta u Borg Cardona & Co. Ltd, din l-attività ©iet organizzata biex jin©abru flus li se jmorru g˙al numru ta’ NGOs. L-iskop huwa wkoll li titqajjem kuxjenza ikbar fost il-komunità li t˙obb l-annimali, speçjalment wara l-kruçifissjoni tal-qtates fil-Mosta f’dawn la˙˙ar sentejn.

Matul din l-attività se jkun hemm it-tberik tal-annimali, wirja mid-Dipartiment tal-Protezzjoni Çivili, kompetizzjoni fotografika bil-pets jew, g˙al dawk iktar avventuruΩi bi sriep u g˙asafar eΩotiçi millBird Park Malta.

Pariri b’xejn se jing˙ataw mill-veterinarju u d-ditologa, u se jkun hemm ukoll groomer tal-annimali.

Se jkun hemm ukoll l-opportunità li jintrikbu Ω-Ωwiemel mill-Funny Farm Malta. Fost l-attrazzjonijiet imwieg˙da hemm Santa Klaws g˙at-tfal u mulled wine g˙all-©enituri tag˙hom.

SERq TA’ bAMbINI

Din il-©img˙a ggradwaw total ta’ 741 student mill-iskola postsekondarja tal-MCAST, wara li temmew b’suççess il-korsjiet tal-Baçellerat jew il-Higher National Diploma. Fi stqarrija l-MCAST qalet li dan l-ammont ta’ gradwati huwa 18.5% og˙la minn dak tas-sena preçedenti.

Presepji li l-ELC ramat fir-roundabouts f’Malta u G˙awdex biex ikattru l-ispirtu tal-Milied, re©g˙u g˙al darb’o˙ra sfaw fil-mira tas-serq biex jitte˙dulhom il-Bambini.

Ilbiera˙ kien irrappurtat li nserqu l-bambini li kienu qed iΩejnu l-presepju tax-Xemxija u dak taΩÛejtun. Barra minn hekk, xi ˙add ipprova jisraq ukoll il-bambin fil-presepju li ntrama l-Belt, u g˙ax ma kienx daqshekk façli li jinsteraq, tkisser totalment.

Kull sena, l-ELC tarma numru ta’ presepji madwar gΩiritna. Dawn ikunu jikkonsistu fl-g˙arix talinjam u l-istatwi tal-Madonna, San ÌuΩepp u l-Bambin. Din is-sena l-ELC rmat 42 presepju fid-diversi r˙ula Maltin u G˙awdxin. Dan l-ammont hu 30 aktar milli kienet g˙amlet is-sena li l-o˙ra. Minn dawn it-30 presepju ©did, 21 intramaw f’Malta u disg˙a f’G˙awdex.

Kull sena l-Bambini qed jisfaw fil-mira tas-serq jew vandaliΩmu. Dan l-atte©©jament qed itellef ilgost ta’ kull min jara t-tiΩjin, kif ukoll inaqqas il-kura©© lil min jarmah.

08

A˙barijiet

15.12.2013

Fondi Li nÌabrU minn aLive 2013 ser imorrU gÓar-riÇerka taL-kanÇer tas-sider

ALIVE f’isem il-Malta Airport ALIVE 2013 Cycling Challenge for Cancer ippreΩentat id-donazzjoni ta’ €55,000 lil ABCF, g˙all-pro©ett ta’ riçerka dwar il-kançer tas-sider.

Dan il-fond ser ikun iffaçilitat mill-RIDT tal-Università ta’ Malta. Fir-ritratt jidhru (mix-xellug) il-Kap EΩekuttiv ta’ RIDT Wilfred Kenely, il-Professur Christian Scerri, il-Professur Juanito Camilleri, Esther Sant, il-mara tal-Prim Ministru Michelle Muscat, Nicky Camilleri u Markus Klaushofer flimkien ma’ w˙ud miç-çiklisti ta’ ALIVE 2013.

38 çiklist avventuruΩi, li jiffurmaw parti mill-ALIVE Charity Foundation, illum qed jag˙tu s-somma inizjali ta’ €55,000 g˙all-pro©ett ta’ riçerka dwar il-kançer tas-sider. Dan ilfond ser ikun iffaçilitat millFond ta’ Riçerka, Innovazzjoni u Ûvilupp (RIDT) talUniversità ta’ Malta. Il-maratona ta’ 820 kilometru, imsemmija Malta Airport ALIVE 2013 Cycling Challenge for Cancer, bdiet minn Londra, kompliet lejn Brussell u ntemmet f’Pari©i f’Ìunju li g˙adda.

Iç-Chairperson talFondazzjoni ALIVE Nicky Camilleri flimkien ma’ Esther Sant, Chairperson talFondazzjoni ta’ Azzjoni g˙allKançer tas-Sider (ABCF) li huwa grupp ta’ pressjoni li ja˙dem biex iqajjem kuxjenza dwar is-sider u g˙al servizz u kura a˙jar g˙all-pazjenti tal-

kançer tas-sider, ippreΩentaw id-donazzjoni lill-Professur Juanito Camilleri, ir-Rettur talUniversità ta’ Malta u Chairperson tal-RIDT, flAjruport Internazzjonali ta’ Malta.

“Il-Malta Airport ALIVE 2013 Cycling Challenge for Cancer kienet l-ewwel inizjattiva tag˙na flimkien ma’ ABCF u RIDT. Din l-attività kienet iddedikata speçifikament biex tqajjem kuxjenza dwar ilkançer tas-sider u li ti©bor fondi g˙al dan il-g˙an daqshekk nobbli. Sa mittnedija tag˙ha, mill-ewwel sibna appo©© poΩittiv minn numru ta’ persuni u sponsors ©eneruΩi, b’mod partikolari lAjruport Internazzjonali ta’ Malta, u nixtiequ nirringrazzaw lil kul˙add mill-qalb.

Huma kienu sors ta’ kura©© u appo©© kbir biex nibqg˙u na˙dmu u nittrenjaw g˙al din

il-maratona ta’ karità,” qal Nicky Camilleri. “G˙alina llum hi ©urnata speçjali u ta’ sodisfazzjon kbir li qed nikkontribwixxu g˙al kawΩa li hi ta’ t˙assib g˙all-poplu kollu Malti.”

“Din kienet l-a˙˙ar xewqa tal-g˙aΩiΩa kofundatriçi Helen Muscat li tara l-missjoni u lflus ta’ ALIVE jmorru lejn iΩjed riçerka tal-kançer tassider f’Malta bil-˙sieb li l-pazjenti tal-kançer tas-sider ikunu jistg˙u jibbenefikaw millavvanzi kontinwi fil-kura talpazjenti,” qalet Sant.

“Nirringrazzjaw mill-qalb liççiklisti u l-membri ta’ ALIVE li qasmu l-˙in u r-riΩorsi tag˙hom biex ji©bru fondi biex din l-inizjattiva sse˙˙.”

Matul il-preΩentazzjoni taddonazzjoni, il-Professur Juanito Camilleri spje©a li “ilflus ser imorru g˙all-programm speçjalizzat bil-˙sieb li

jiΩvela l-©enetika tal-poplu Malti biex ikun assigurat titjib fir-rati ta’ sopravivenza talpazjenti tal-kançer. B’dawn ilflus, l-Università ta’ Malta ser issostni r-riçerka xjentifika u kruçjali fil-kançer tas-sider fissnin li ©ejjin. Dan ser iwassal g˙al benefiççji fit-tul g˙assoçjetà Maltija.”

Il-Kap EΩekuttiv tal-Ajruport Internazzjonali ta’ Malta Markus Klaushofer qal: “Dan hu unur kbir g˙alina, li a˙na parti minn din il-kawΩa nobbli. Ninsabu kburin li tajna lappo©© tag˙na lil ALIVE Charity Foundation f’din lewwel inizjativa tag˙hom.” IlKap EΩekuttiv irringrazzja lil dawk kollha li taw donazzjoni, fosthom l-impjegati talAjruport ta’ Malta.

Fondi li n©abru minn ALIVE 2013 ser imorru g˙ar-riçerka tal-kançer tas-sider. Il-fond ser imur g˙al student tax-

xjenza biex ikompli l-istudji ta’ dottorat (PhD) fil-qasam tar-riçerka tal-kançer tas-sider.

Ir-riçerka se ssir ta˙t ittmexxija tal-Professur Christian Scerri fl-Università ta’ Malta b’kollaborazzjoni mal-Isptar Mater Dei. ALIVE 2013 ˙ejjiet rapport finanzjarju awditjat tal-attività li hu disponibbli g˙all-pubbliku.

ALIVE 2013 kienet sponsorjata mill-Ajruport Internazzjonali ta’ Malta u kellha l-appo©© tal-Fond g˙all-KawΩi Ìusti tal-Lotteriji Nazzjonali; QuickFocus.com, parti mis-6PM Group; Impressions Print Possibilities; SpringBox Media; u Garmin Malta. Fost sponsors o˙ra hemm: BUFF Malta; B&G Hardware Store; Falzon Group of Companies; ROCS Group; Express Group; UVIA; Atlas Insurance; u Billiet.

L-UniversitÀ tniedi ‘Christmas on CampUs’ L-Università ta’ Malta nediet uffiçjalment Christmas on Campus, attività ta’ ©bir ta’ fondi b’risq tliet benefiçjarji. Il-fondi ser imorru g˙al L-Istrina, id-Dar talProvidenza, u g˙ar-Research, Innovation and Development Trust (RIDT) tal-Università ta’ Malta, bil-˙sieb li fondi jmorru g˙al riçerka fuq il-kançer tas-sider fl-Università.

Il-programm Christmas on Campus ta’ din is-sena jinkludi serje ta’ attivitajiet kuljum matul Diçembru.

Fost l-g˙add ta’ attivitajiet hemm bejg˙ ta’ ikel u o©©etti tal-Milied fis-sala taç-Chaplaincy, donazzjoni ta’ €1 mill-Ismart Card, kompetizzjonijiet, serata ta’ films, kunçerti qosra u attività ta’ trekking f’G˙ajn Tuffie˙a (Golden Bay) nhar il-Ìimg˙a 13 ta’ Diçembru fis-1.30pm.

Attivitajiet o˙ra jinkludu ‘Pumpiera’ li ser issir nhar it-Tlieta 17 ta’ Diçembru, fejn b’donazzjoni Ωg˙ira lparteçipanti jit˙allew jilbsu l-ilbies tal-pumpiera u jirkbu fuq fire engine. Attività o˙ra ser tkun car free day il-Óamis 19 ta’ Diçembru, fejn il-karozzi kollha li jid˙lu fil-kampus joffru donazzjoni ta’ €1.

L-edizzjoni ta’ din is-sena ta’ Christmas on Campus qed tkun koordinata minn diversi organizzazzjonijiet fosthom l-Aministrazzjoni tal-Università, içChaplaincy tal-Università u l-KSU, li qed i©ibu flimkien g˙add ta’ organizzazzjoniet studenteski biex jg˙inu f’din il-©abra.

“Christmas on Campus 2013 ti©bor flimkien l-isforz kollettiv tal-istudenti kollha, l-impjegati u lakkademiçi tal-Università, bil-g˙an li jag˙mlu differenza fis-soçjetà tag˙na,” qal Fr Patrick Magro miçChaplaincy tal-Università. “It-t˙ejjijiet g˙al din l-attività ilhom g˙addejjin sa mill-bidu tas-sena akkademika u ninsabu kuntenti li qed naraw daqstant entuΩjaΩmu mill-istudenti kollha involuti.”

“B’kalendarju mimli daqs bajda bl-attivitajiet g˙al matul Diçembru, l-Università qed tkun trasformata f’çentru attiv g˙all-Milied, u fuq kollox b’risq il-karità,” qal il-President tal-KSU Thomas Bugeja. “L-attivitajiet huma miftu˙a g˙all-istudenti, ˙bieb, familji u l-pubbliku. Nittamaw li bl-attivitajiet varjati ta’ din issena ni©bru somma mhux ˙aΩin.”

Terz mill-©bir ta’ fondi ser imur b’risq il-Fond tarRiçerka tal-Università ta’ Malta lejn pro©etti fir-riçerka fuq il-kançer tas-sider. “Din hi opportunità o˙ra g˙all-komunità biex b’mod attiv tipparteçipa g˙allfutur tal-Università tag˙na billi tappo©©ja r-riçerka tag˙ha,” qal il-Kap EΩekuttiv tal-RIDT Wilfred Kenely.

“Wa˙da mill-prijoritajiet tag˙na hu r-rikonoxximent li r-riçerka hi kawΩa o˙ra ©usta li jist˙oqqilha lappo©© tag˙na. B˙ala poplu a˙na mag˙rufin g˙allispirtu ©eneruΩ meta niltaqg˙u ma’ kwaΩa ©usta. Issa rridu nassiguraw li r-riçerka tkun fuq il-lista ta’ kawΩi ©usti g˙aliex hi ta’ benefiççju g˙all-kommunità,” qal Kenely.

Iç-Chaplaincy tal-Università ser torganizza nNovena g˙all-Milied bejn is-16 u it-23 ta’ Diçembru fin-12.30pm, il-V©ili lejlet il-Milied fil-11.30pm, u quddiesa ta’ ringrazzjament nhar il-31 ta’ Diçembru fit-8.00pm. Il-pubbliku hu m˙e©©e© jattendi.

Il-programm s˙i˙ jinsab fuq is-sit tal-Università: http://www.um.edu.mt/

Personalità

15.12.2013

09

jippubblika l-comic books lokalment Ramona poRtelli tintervista lil DEAN FENECH

www.ramonaportelli.com ramonaportelli@hotmail.com

Dean g˙andu 28 sena, joqg˙od il-Mellie˙a u ja˙dem b˙ala g˙alliem. Proprjament twieled l-Awstralja, imma ©ie jg˙ix Malta meta kellu disa’ snin.

Jinteressawh ˙afna l-arti, ilfilms, it-televiΩjoni u l-muΩika.

Jikkunsidra lilu nnifsu b˙ala persuna d˙uli, çajtier u kreattiv.

B˙ala artist, Dean mhux biss ipin©i, iΩda jikteb u jo˙loq stejjer ukoll. Sa minn çkunitu kien i˙obb ipin©i, b’mod li wie˙ed jag˙raf dak li jkun pin©a. Kompla jg˙idli li lkelma superman kienet it-tieni kelma li tg˙allem jikteb wara ismu. Minn çkunitu wkoll kien i˙obb jaqra l- comic books .

Meta kiber kien qaleb jaqra lmanga, bid-differenza li dawn kienu jkunu bil-ÌappuniΩ.

Dean isostni li ma jara l-ebda distinzjoni bejn manga u comic g˙ax it-tnejn li huma mimlijin stejjer bl-istampi.

Mhux biss ipin©i, iΩda jo˙loq l-istorja wkoll Bdejt nitkellem mieg˙u dwar il-proçess li jie˙u qabel jippubblika comic book. Infurmani li hu stess ipin©i u jo˙loq l-istorja kollha tal-comic book. Isostni li huwa tg˙allem dan wa˙du, u

Óafna minkom Ωgur li tiftakru l-comic books, speçjalment meta kontu iΩg˙ar. Jiena niftakarhom. Ta’ tifla li kont, kont nie˙u gost narahom aktar milli naqrahom, g˙ax kont g˙adni Ωg˙ira. IΩda dawk ilkuluri brillanti u l-karattri tal-cartoons transformati fi ktieb kienu jaffaxxinawni. Dak iΩ-Ωmien niftakar kienu popolari l-aktar The Beano u The Dandy – Ωew© magaΩins barranin li kont issibhom fl-ixkafef tal-˙wienet ewlenin tal-kotba.

Ftit xhur ilu attendejt g˙all-attività Iljieli Melle˙in ©ewwa l-Mellie˙a, fejn fost artisti o˙ra preΩenti kien hemm artist Malti li ppubblika xi comic books. Avviçinajtu, kellimtu u stedintu g˙al intervista mieg˙i, g˙ax laqatni xog˙lu, u fuq kollox dejjem ˙adt gost nag˙ti spinta lit-talenti lokali. Dean Fenec˙ laqa’ t-talba tieg˙i u meta ltqajt mieg˙u ©ewwa l-Mosta ddiskutejt ˙afna dettalji u informazzjoni o˙ra dwar il-comic books.

ma j˙ossx li g˙andu xejn inqas minn dawk li jag˙mlu comics professjonali – ˙lief il-finanzi – sostna mieg˙i Dean b’mod sarkastiku. Spjegali kif f’pajjiΩi o˙ra l- comic books normalment ma jsirux minn persuna wa˙da biss, iΩda jkun hemm grupp ta’ nies li kull wie˙ed minnhom ikollu x-xog˙ol tieg˙u, b˙all-awtur, penciler li jkun l-artist prinçipali, inker , colourist, letter u cover artist.

Dean, bid-differenza ta’ dan kollu, jag˙mel kollox wa˙du.

“Nie˙u gost no˙loq stil g˙alija mill-bidu sal-a˙˙ar. Fl-ewwel pubblikazzjoni tieg˙i l-qoxra biss ma ˙adtx ˙sieb jiena, fissens pin©ejtha jiena, imma lkulur ing˙ata minn persuna o˙ra.”

S’issa Dean ippubblika Ωew© kotba tal- comics . L-ewwel wie˙ed, Apocalypse Rocked, ippublikah fl-2011 u kien jikkonsisti f’Ωew© partijiet.

F’Novembru li g˙adda ˙are© ittieni ktieb tieg˙u, li allura huwa tielet ktieb b’kontinwità mal-ewwel ktieb. Fi kliemu stess qed imur tajjeb g˙ax mhux biss qed jintlaqa’ tajjeb hawn Malta iΩda anke f’pajjiΩi barranin. Il-fatt li huwa miktub bil-lingwa In©liΩa jferrex ilpubbliçità tieg˙u a˙jar.

Malta Comic Con 2013 Minn kif qalli Dean, ix-xena tal-comics f’Malta hija komunità Ωg˙ira, iΩda qed tikber bilmod. Qabel kien hemm aktar dilettanti. Bis-sa˙˙a tal-Malta Comic Con re©g˙et qed tie˙u spinta. Malta Comic Con hija avveniment mifrux fuq jumejn darba f’sena. Matul dawn iljumejn ikun hemm diversi comic books imma jkun hemm ukoll l-artisti u l-kittieba tag˙hom stess mhux biss Maltin iΩda wkoll barranin.

Dawk li jattendu jkunu jistg˙u jisimg˙u diskussjonijiet fuq su©©etti relatati u jsegwu xi films li g˙andhom x’jaqsmu mal- comics . Din is-sena lMalta Comic Con saret nhar isSibt 30 ta’ Novembru u l-Óadd l-1 ta’ Diçembru 2013.

Il- comics li jikteb u jpin©i Dean kollha huma ma˙subin g˙al qarrejja adulti. “Mhux g˙ax fihom xi skandlu, imma jintuΩa xi kliem meqjus b˙ala adoloxxent. Nassigura lill-qarrejja li ma hemm l-ebda vjolenza fl-istejjer li no˙loq jien,” sostna Dean.

Bla dubju ta’ xejn il-Malta Comic Con qed tag˙ti spinta lill-artisti u l-kittieba li jixtiequ jifirxu t-talenti tag˙hom ma’

persuni o˙ra.

Mistoqsi dwar kemm hawn g˙atx g˙all- comic books f’Malta, Dean we©ibni: “Rieda hawn minn artisti o˙ra, iΩda sfortunatament ˙afna mill-pubblikaturi ma jg˙inux. Ûvanta©© ie˙or li ninnota hawn Malta huwa li l-˙wienet tal-kotba ma jag˙tux importanza biΩΩejjed lill-comic books, speçjalment dawk lokali: jinkluduhom fuq l-ixkafef, iΩda mwarrbin f’xi xkaffa isfel u kwaΩi mo˙bijin, jew inkella ninnota li jkunu m˙alltin ma’ kotba o˙ra barranin. Biex jg˙inu lill-artist irridu jikkunsidraw çertu affarijiet biex jag˙tu spinta lis-suq lokali wkoll,” sostna kemxejn im˙asseb Dean.

Min-na˙a l-o˙ra kompla jg˙idli li hawn ˙afna dilettanti u anke ffissati fuq il- comics .

BiΩΩejjed jekk insemmi li Dean jaf b’persuna partikolari li jonfoq madwar mitejn ewro kull xahar fuq comics u affarijiet relatati o˙ra mag˙hom b˙al sensiliet s˙a˙, films u statwi, fost o˙rajn.

I˙obb ja˙dem il- comics b’mod tradizzjonali Qabel ma mort g˙al din l-intervista kont infurmata li normal-

ment artisti li ja˙dmu l-comics illum il-©urnata ja˙dmu kollox bil-kompjuter. IΩda Dean ipin©i kollox hu stess billi juΩa traditional medium . B’hekk ridt spjegazzjoni ta’ dan, u fuq kollox g˙aliex ma juΩax ilkompjuter hu wkoll.

“Meta ng˙id traditional medium ji©ifieri nkun qed na˙dem kollox skont it-tradizzjoni, fejn nuΩa lapes, linka, scanning fuq il-kompjuter, u nΩid xi kliem: ji©i ma˙dum kollox bl-idejn mill-bidu sala˙˙ar. Nemmen fl-g˙odda u la qeg˙din hemm huwa sinjal li biex jintuΩaw. IΩda jien personali n˙ossni falz.

Nippreferi no˙loq kollox jiena manwalment,” sostna mieg˙i Dean b’aktar sodisfazzjon fuqu.

Fl-a˙˙ar nett Dean xtaq jg˙addi messa©© lill-qarrejja tal-gazzetta KullÓadd sabiex jag˙tu çans lill-prodotti Maltin.

“F’Malta jeΩisti talent kbir, imma rridu nag˙tu çans lil dawn l-istess talenti. B’hekk biss inkunu qed ng˙inu lil Malta. Ng˙addi messa©© ukoll lill-artisti u kittieba Maltin sabiex ma jaqtg˙ux qalbhom, anzi jibqg˙u jippruvaw it-ta-lenti tag˙hom malo˙rajn,” temm jg˙idli Dean.

Opinjoni

15.12.2013

11

TiVi AwARds

MINN

SALVU

CANALE

G˙elbitni l-kurΩità u rajt il-programm ta’ One, Pezza Kustjoni, u ppermettuli nag˙ti xi ftit kummenti dwaru. Mela l-preΩentatur g˙andu stil pjuttost differenti minn preΩentaturi o˙ra u aktar messu mar jippreΩenta xi programm fuq id-Discovery Channel jew xi stazzjon ie˙or tal-muΩika, bil-look tieg˙u a la ZZ Top biddaqna twila t˙okk ma Ωaqqu, bix- shorts u l- boots iswed u flokk iswed pari©©u. Il-kontenut tieg˙u huwa diskussjoni fuq baΩi ta’ wie˙ed kontra wie˙ed fejn il-preΩentatur aktar jg˙id tieg˙u (u jmeri) waqt li jixrob ilkafè milli l-mistieden. Li rajt jien kien iffilmjat f’xi ˙anut, ma nafx jekk hux kollha fl-istess post iffilmjati. Imnalla jixxandar f’˙in li ma tantx ikun fadal nies imqajmin.

Ma fhimt xejn

Is-sena li g˙addiet kont insegwi Zafira, u rajt ˙afna puntati minnu, imma qatt ma fhimtha listorja sew (jien naqra ççassat xi kultant) g˙ax filli qeg˙din naraw storja ambjentata riçenti u filli l-atturi bdew jidhru jg˙ixu fl-g˙erien u lebsin ilbies bibbliku. L-istess nies g˙andhom poteri sopranaturali: nies isiru qtates, min jibda jaqta’ nifsu u jie˙u Tic Tac u jg˙addilu, u min se jibda jag˙mel it-tours g˙al fuq il-qamar (jew Mars – g˙ax issa nsejt). Jien kien ming˙alija li dan spiçça s-sena l-o˙ra, iΩda arrali tafux, g˙ax kont qieg˙ed inqalleb u nzertajtu fuq TVM2.

Ma rnexxilix lanqas nifhem isserje ta’ One, It-Tfal. Fih dan jidhru ˙afna atturi u ma nafx min ji©i minn min! (jekk insegwi xi tnejn o˙ra forsi ninduna min hi n-nanna jew iz-zija).

Apparti minn hekk, g˙all-kuntrarju ta’ sensiliet o˙ra, milli stajt nara jien dan jiffilmjawh f’xi studio aktar milli fid-djar tan-nies.

Din tista’ ta˙dem favorik g˙aliex tuΩa l-istess xeni u props, iΩda tista’ ta˙dem kontrik g˙ax jekk ma jkunux armati tajjeb aktar tist˙ajlu xi teatrin minn dawk li jsiru fis-sala talknisja.

Kul˙add içempel Jista’ jag˙ti l-kaΩ, u forsi g˙adkhom ma ntba˙tux, li hawn tip ta’ virus li jittie˙ed fuq it-televixin. Tg˙iduli hawn biex

©ej dalg˙odu? Issa, wara li taraw dawn il-kitbiet oqog˙du nnutaw li f’kull teleserje, f’˙afna mix-xeni, jidhru atturi bil-mowbajl ma’ widnejhom! Jien, peress li ma ja˙rabli xejn, innutajthom f’Zafira, Maskra, Katrina, Déjà vu, Ma Tinbidel Qatt u IlKlikka (f’dan l-aktar wie˙ed). Il˙in kollu, Alla jbierek, içemplilhom il-mowbajl. Vera li kul˙add g˙andu mowbajl u li lkumpaniji tal-linji joffru ro˙s u tariffi tajbin, imma, g˙eΩieΩ kittieba jew produtturi, ejjew inkunu ftit ori©inali u nvarjaw fil-kitba! Innutajt li f’ Çaqqufa dan ma jse˙˙x…g˙ax fis-snin sebg˙in il-mowbajl ma kienx g˙adu jeΩisti!

Se nilbes ta’ Superman Mela waqt li nkun ser insuq se

jkolli nilbes ta’ Sebastian Vettel, jekk inkun ser nag˙mel ftit manutenzjoni fid-dar ta’ Bob the Builder u meta nkun ser insajjar irrid nilbes ta’ kok (jew chef !). Óeqq, mhux hekk jag˙mel Fabrizio fil-programm tieg˙u Mill-Kçina ta’ Fabrizio ?

Waqt li l-kok ikun qieg˙ed isajjar, hu jilbes b˙alu! Mhux hekk imorru l-affarijiet jew!

Nie˙du break Issa li fadal biss ftit ©ranet g˙allMilied ser nie˙u pawsa Ωg˙ira sabiex kul˙add igawdi dawn il©ranet hekk sbie˙ fil-kumpanija tal-familji u ˙bieb tal-qalb. Minn hawn nawgura l-festi t-tajba lil dawk kollha li ©ieli qraw dawn l-erba’ kelmiet li jiena nikteb.

Niltaqg˙u fill-bidu tas-sena ddie˙la, jekk Alla jrid.

FORUM ÛGÓAÛAGÓ LABURISTI

TMUT IKONA TAL-LIBERTÀ

Desireè Attard Viçi Sindku ta’ Marsaskala

ninsewx, jew ng˙aw©u l-fatti.

Fl-1994, g˙all-ewwel darba flistorja tal-Afrika ta’ Isfel, nies ta’ kull razza vvutaw f’elezzjoni demokratika, li wasslet g˙all-elezzjoni ta’ Mandela b˙ala President ta’ pajjiΩ fl-ewwel passi tieg˙u lejn il-libertà. Ir-ra©el li qatt ma kien waqaf ji©©ieled u jemmen flideal tieg˙u issa seta’ jibda l-bidla paçifika lejn demokrazija g˙al kul˙add. Mandela kien kapaçi jkompli l-˙idma tieg˙u g˙ax g˙araf ja˙fer ming˙ajr ma jissagrifika l-prinçipji tieg˙u.

Nhar il-5 ta’ Diçembru, id-dinja tilfet wie˙ed mill-akbar persona©©i li x-xena globali qatt rat.

Avukat, politiku u attivist. Nelson Mandela miet wara 95 sena ddedikati g˙all-©lieda kontra lapartheid, is-sistema ta’ segregazzjoni razzjali li kienet implimentata fl-Afrika ta’ Isfel, u li min˙abba fiha Mandela kien g˙amel sitta u g˙oxrin sena l-˙abs.

“Jiena no˙lom b’Afrika li hi f’paçi mag˙ha nnifisha.” Hekk kien kiteb Mandela dwar pajjiΩu.

L-implimentazzjoni tal-apartheid qasmet l-Afrika ta’ Isfel f’linji politiçi diskriminatorji, u minn età Ωg˙ira Mandela kien determinat li jeqred din is-sistema distruttiva.

Ammetta s-sabuta©©

Mexxej taΩ-Ωg˙aΩag˙ Ta’ età Ωg˙ira Mandela kien elett mexxej taΩ-Ωg˙aΩag˙ tal-moviment liberali Afrikan (Il-Kungress Nazzjonali Afrikan). Fis-sittinijiet dal-moviment kien ©ie pprojbit mill-gvern korrott “tal-bojod”, izda Mandela u s˙abu ma qatg˙ux qalbhom. Mandela kien jammetti hu stess li ma kienx paçifist; ilvjolenza, kien jemmen, setg˙et kultant tkun il-mezz sabiex jintla˙aq g˙an tajjeb. Ispirat mill-battalji tal-gwerilla fl-Al©erija u Kuba, kien hu li organizza pjan ta’ sabuta©©, li tieg˙u hu u ta’ mieg˙u nstabu ˙atja u ©ew ikkundannati g˙al g˙omorhom il-˙abs. Tul issnin li qatta’ l-˙abs, Nelson Mandela sar l-aktar pri©unier politiku mag˙ruf, kif ukoll is-simbolu tal-˙sara u oppressjoni kkawΩata minn sistema deçeduta.

Illum, forsi narawha ovvja li

Mandela kien fuq in-na˙a t-tajba tal-istorja; u li l-Gvern tal-Afrika ta’ Isfel kien ˙ati ta’ atroçitajiet kontra d-drittijiet fundamentali talbniedem. Meta naraw il-kapi-jiet tal-ikbar stati tal-Punent jibku lil dan il-politiku rivoluzzjonarju, façli ninsew li dak iΩ-Ωmien ˙add minn dawn il-pajjiΩi ma ta lappo©© tieg˙u lilu. Anzi, figuri konservattivi b˙al Ronald Raegan u Margaret Thatcher kienu jirreferu g˙alih b˙ala “terrorist”, u kien grazzi g˙alihom li r-re©im tal-apartheid seta’ jibqa’ jeΩisti g˙al daqshekk Ωmien.

Fi n˙awi fl-Istati Uniti wkoll, sistema simili g˙all-apartheid kienet implimentata; kien Mandela innifsu li fl-2003 stqarr illi “jekk hawn pajjiΩ li wettaq atroçitajiet enormi fid-dinja, dan huwa l-Istati Uniti Amerikani”. Ta’ min wie˙ed jinnota li Mandela nΩamm fuq il-lista

ta’ terroristi tal-Gvern Amerikan sal-2008, xi ˙a©a li ©©ieg˙el lil dak li jkun ja˙seb.

Kuba tat sostenn Kellha tkun Kuba ta˙t Fidel Castro li tag˙ti sostenn kontinwu lill-popli oppressi tal-Angola, inNamibja u l-Afrika ta’ Isfel kontra s-segregazzjoni razzjali. Mandela, infatti, kien soçjal-demokratiku, mhux kapitalist. L-idea li l-©id ta’ stat kellu jitqassam b’mod ©ust mal-poplu kollu kienet wa˙da mill-ideali tieg˙u. Il-politiku Afrikan, tul is-snin twal ta’ pri©unerija, qatt ma ça˙ad jew mar lura mill-˙sieb illi s-segregazzjoni kellha tintemm u, jekk kien hemm bΩonn, tintemm bi vjolenza. Ejja napprezzaw il-fatt li fl2013 il-Punent qieg˙ed jirran©a lperspettiva tieg˙u, izda ejja ma

Fix-xhieda tieg˙u waqt il-kawΩa li kellha tikkundannah g˙al g˙omru l-˙abs, Mandela kien ammetta li ppjana sabuta©© kontra l-Gvern, g˙aliex hu ma kienx jemmen f’dominanza ta’ bojod jew suwed, iΩda “f’soçjetà demokratika u ˙ielsa, fejn in-nies kollha jg˙ixu flimkien u jkollhom opportunitajiet indaqs”. L-ideali ta’ Mandela g˙adna qed ni©©ieldu g˙alihom illum fi sferi differenti, iΩda kien hu wie˙ed mill-pijunieri li wasslu biex is-soçjetà tag˙na tkun daqshekk liberali.

Mandela issa huwa l-passat; sabiex il-˙idma tieg˙u ma tintemmx hawn mhux bizzejjed li nfakkru l-memorja tieg˙u.

Nispera biss li fi Ωmienna jkun hawn ukoll individwi li b˙al Mandela lesti jag˙tu ˙ajjithom g˙all-ideal u g˙all-progress soçjali.

Strie˙ fis-sliem, Madiba. Issa int tassew ˙ieles.

12

Opinjoni

15.12.2013

nisparaw gÓall-messaÌÌier… x’jimpUrtana mill-messaÌÌ!

Marlene Mizzi Membru Parlamentari Ewropew

Il-perçezzjoni tan-nies fuq il˙idma tal-Parlament Ewropew u tal-Unjoni Ewropea hi li din hi xi ˙a©a ’l bog˙od ˙afna mill-˙idma tal-gvernijiet u miç-çittadini tag˙hom. Il-˙tie©a ta’ iktar koordinament u kooperazzjoni tin˙ass mhux biss miççittadini, iΩda wkoll minna˙a tal-Parlament Ewropew.

Din il-perçezzjoni mhix tal-Maltin biss, iΩda tin˙ass f’˙afna pajjiΩi membri o˙ra.

Hemm bΩonn ta’ aktar komunikazzjoni u informazzjoni miΩ-Ωew© na˙at. Fuq kollox hu importanti li ç-çittadini jkunu jafu x’qed isir u ji©i deçiΩ f’isimhom.

Fid-dawl ta’ dan, il-Kumitat tal-Affarijiet Monetarji u Ekonomiçi tal-Parlament Ewropew, (ECON) li jiena lViçi President tieg˙u , jorganizza b’mod regolari laqg˙at mal-ministri tal-Finanzi taΩÛona Ewro li jaqg˙u fil-kompetenza tal-Kumitat. Kien proprju f’dan il-kuntest li l©imgha l-o˙ra l-Ministru talFinanzi Malti Edward Scicluna kien preΩenti g˙al din il-laqg˙a.

Sfidi ekonomiçi Il-Ministru Scicluna ta spjegazzjoni ta’ kif il-Gvern Malti qed jiffaççja l-problemi u l-isfidi ekonomiçi li wiret wara kwaΩi 25 sena flOppoΩizzjoni.

Kienet

spjegazzjoni li ntlaqg˙et tajjeb mill-membri tal-gruppi politiçi kollha li jag˙mlu parti mill-Parlament Ewropew, inkluΩ dawk li jappartienu g˙alihom ilmembri tal-PN. IΩ-Ωew© Ewroparlamentari Nazzjonalisti ma attendewx g˙al-laqg˙a fil-PE malMinsitru Malti.

Il-membri tal-kumitat ECON stqarru kif kienu impressjonati bil-˙idma u rriformi li di©à se˙˙ew u dawk ippjanati li jse˙˙u f’Malta fiΩ-Ωmien li ©ej, speçjalment meta wie˙ed jikkunsidra li dan il-Gvern Laburista ilu jmexxi l-pajjiΩ g˙al perijodu qasir ferm.

B’mod partikolari kien hemm il-kummenti tal-koordinatur tal-Partit Popolari Ewropew (li minnu jag˙mel parti l-Partit Nazzjonalista) li fa˙˙ar il-ba©it u l-politika ekonomika tal-Gvern Laburista mmexxi minn Dr Joseph Muscat.

Dan kollu jikkuntrasta bilkbir ma’ kif il-gvernijiet ta’ pajjiΩi o˙ra fl-Unjoni Ewropea ji©u ttrattati.

Filwaqt li gvernijiet ta’ pajjiΩi ©irien tag˙na qeg˙din ji©u kkritikati g˙ax mhumiex jag˙mlu r-riformi neçessarji ˙alli jkun hemm tmiem g˙al din il-kriΩi, il-Gvern Laburista qieg˙ed ikun imfa˙˙ar g˙all-mod li bih qieg˙ed jindirizza l-problemi tal-pajjiΩ. Sa˙ansitra kien

hemm kritika li l-Gvern Malti miexi b’pass mg˙a©©el iΩΩejjed!

Huwa proprju f’dan ilkuntest fejn wie˙ed jista’ jara d-differenza bejn il-partiti politiçi tag˙na, speçjalment dwar dak li g˙andu x’jaqsam mal-politika u lEwropa. Konna mdorrijin bi gvern li jwieg˙ed ˙afna u jwettaq ftit. Issa qed naraw gvern li bil-fatti qed iwettaq dak li wieg˙ed. Dan huwa dak li jag˙mel il-vera differenza fil-kamp Ewropew.

Maturità politika Meta wie˙ed jitla’ Brussell b˙ala membru tal-PE malajr jinduna li r-rispett ma jintreba˙x minn kemm wie˙ed ikun kapaçi jitkellem sabi˙.

Is-suççess u r-rispett jitkejlu permezz tal-˙idma li wie˙ed jag˙mel. Fil-PE ma jattakkawx lill-messa©©ier sempliçiment g˙ax ikun ©ej minn kamp politiku ie˙or, iΩda jg˙addu ©udizzju fuq ilmessa©©…u meta l-messa©© ikun jag˙mel sens ma jiddejqux juru maturità politika u jaqblu mieg˙u.

Sfortunatament ma jsirx hekk fil-kamp politiku Malti.

Rajna lill-PN jo˙odha qatta bla ˙abel mal-Minsitru talFinanzi fuq Ωew© kelmiet u ma tawx kas tal-kontenut s˙i˙ ta’ diskors fuq il-ba©it li juri viΩjoni u impenn ta’ gvern biex i©ib lil Malta fuq

saqajha u jo˙loq ix-xog˙ol.

Imma forsi g˙all-PN dawn mhux affarijiet importanti.

G˙all-PN hu aktar importani li t˙amme© u tkisser, akkost li j˙amm©u u jkissru lil pajjiΩhom.

G˙aldaqstant meta wie˙ed jisma’ u jara (min indenja ru˙u jattendi!) tif˙ir u approvazzjoni g˙all-ispjegazjoni tal-Ministru Malti ta’ kif Malta qed tindirizza lproblemi finanzjarji, u jara dawn is-sinjali ta’ appo©© lejn il-˙idma tal-Gvern Malti minn gruppi Ewropej o˙ra, wie˙ed ma jistax ma j˙arisx lejhom b˙ala l-aqwa çertifikat li pajjiΩna jista’ jing˙ata fuq livell Ewropew.

PerswaΩa li din il-˙idma g˙adha biss fil-bidu tag˙ha u se tkompli t˙alli l-frott mixtieq fil-futur qrib, g˙all©id taç-çittadini kollha. Limportanti hu li nifhmu lmessa©© u ma nilbsux il-parilji u nibdew nag˙tu bis-sieq biex inkissru u nfarrku lillmessa©©ier.

Awguri Dan huwa l-a˙˙ar artiklu tieg˙i fuq din il-gazzetta qabel il-festi tal-Milied u lewwel tas-sena. G˙alhekk nixtieq nie˙u din l-opportunità sabiex nawgura lilkom u lill-familji tag˙kom Milied hieni u sena ©dida mimlija sa˙˙a, hena u gid.

Awguri!

UnitÀ fid-diversitÀ

Lino Bianco Kandidat g˙all-Parlament Ewropew

F’Ìunju 2013, fi Brussell, Karel de Gucht, li hu lKummissarju Ewropew g˙allKummerç, enfasizza l-importanza li jinstab ekwilibriju f’dak li g˙andu x’jaqsam mal-kummerç g˙all-©id komuni fost l-Ewropej. Dan id-diskors kien ibbaΩat fuq il-filosofija liberali ta’ John Stuart Mill, li jg˙id li l-libertà hi garanzija g˙al soçjetà a˙jar g˙aç-çittadini. Hu qal li jekk kul˙add ikollu libertà assoluta, jistg˙u jinqalg˙u lkumplikazzjonijiet u l-azzjoni tag˙hom tista’ twe©©a’ lillo˙rajn. Xog˙ol il-Gvern hu li jsib l-a˙jar bilanç bejn dawk involuti biex ikunu jistg˙u jimxu ’l quddiem.

Motto Il-motto tal-Unjoni Ewropea ‘Unità fid-Diversità’ li ©ie adottat fis-sena 2000 wara kompetizzjoni bejn studenti tal-Istati Membri, jindika li llingwi, kulturi u tradizzjonijiet differenti m’g˙andhomx jostakolaw il-paçi u l-prosperità, iΩda g˙andhom ikunu punt poΩittiv g˙all-Ewropa.

Dan il-kunçett filosofiku kien il-baΩi tal-kultura tal-pajjiΩi tal-Punent li ©ie mwaqqaf

miç-çiviltà Griega, u li kompla jiΩviluppa matul is-snin u bidel il-˙sieb minn wie˙ed li jkun hemm aktar tolleranza tad-diversità, g˙al wie˙ed fejn id-diversità tkabbar aktar l-interazzjoni umana. Flg˙aΩla ta’ dan il-motto, iΩΩg˙aΩag˙ ©ew mog˙tija aktar kura©© u sa˙˙a biex ja˙dmu.

Dan jidher çar fil-bini ta’ Malta Ewropea fiddemokrazija tul dawn l-a˙˙ar snin, u la˙qu l-qofol tag˙hom fl-a˙˙ar elezzjoni ©enerali.

Minbarra hekk dan il-motto hu uniku minkejja l-ostakoli.

Dan il-motto jirreferi g˙addiversità b˙ala prinçipju ta’ g˙aqda aktar milli ta’ uniformità. Dan jista’ ji©i applikat g˙al Malta li hi unika iΩda hi parti integrali mill-Ewropa.

Malta hi nazzjon: nazzjon li g˙andu lingwa, kultura u identità. Malta g˙andha lidentità tag˙ha differenti mill-membri l-o˙ra tal-pajjiΩi membri. Iç-çittadini Maltin m’g˙andhomx g˙alfejn i˙ossuhom inferjuri g˙aç-çittadini l-o˙ra. L-Unjoni Ewropea hi mag˙mula minn diversi pajjiΩi; ibbaΩata fuq id-diversità tal-pajjiΩi differenti fejn Malta u G˙awdex

g˙andhom l-identità, ittradizzjoni u l-kultura tag˙hom.

Othmar Karas, li hu l-Viçi President responsabbli millkomunikazzjoni g˙allEuropean People’s Party, enfasizza li l-Parlament Ewropew huwa l-kamra taççittadini Ewropew: “A˙na lle˙en taç-çittadin fiddeçiΩjonijiet li jittie˙du.” Qal ukoll li din il-kampanja elettorali g˙all-elezzjonijiet talParlament Ewropew ta’ Mejju 2014, twassal mhux biss g˙all-elezzjonijiet fid-diversi pajjiΩi stati membri, iΩda wkoll g˙all-elezzjoni talPresident tal-Kummissjoni Ewropea u g˙all-approvazzjoni tal-a©enda politika ©dida tal-Kummissjoni.

Malta Maltija L-unità fid-diversità hi prinçipju. Hu importanti li rrwol taç-çittadin ikun preΩenti meta tkun qed titfassal l-a©enda politika. Issa˙˙a li to˙ro© minn dan ilmotto g˙andha ting˙ata l-libertà biex tasal g˙and iddiversi istituzzjonijiet u mhux sempliçiment g˙and ilParlament Ewropew. Il-filos-

fu Amerikan Michael Novak qal li l-‘Unità fid-Diversità hi l-og˙la gwadann possibbli g˙aç-çiviltà. Dan il-gwadann hu possibbli meta jkun hemm l-g˙aΩla f’atmosfera ta’ fiduçja soçjali.

Jekk ma n˙arsux lejn Malta b˙ala unika nkunu qed immorru kontra l-prinçipju tal-unità fid-diversità. Lil Malta g˙andna narawha b˙ala distinta. L-identià tag˙ha Ωviluppat matul issekli mill-©enerazzjonijiet ta’ qabilna: hija importanti daqs ta’ kull pajjiΩ ie˙or dinji jew Ewropew. Malta u G˙awdex g˙andhom jaraw li jkunu parteçipi fid-deliberazzjoni u d-deçizzjonijiet li jittie˙du.

Bir-rappreΩentanza talmembri parlamentari tag˙ha, Malta tista’ tkun pijuniera u tmexxi diversi inizjattivi. Fejn jid˙lu l-interessi nazzjonali huwa importanti li l-membri parlamentari Ewropej Maltin jevitaw li jissie˙bu ma’ o˙rajn li ©ejjin mill-Istati Membri. Malta hi l-pajjiΩ li a˙na ©ejna fdati li nie˙du ˙sieb g˙al uliedna; irridu nie˙du ˙sieb dak li missirijetna bnew b’tant g˙aqal u n˙alluh g˙al uliedna u wlied uliedna.

Editorjal

15.12.2013

13

www.kullhadd.com ÇNL, Triq Mile End, IL-Óamrun ÌuRNalisTi ReklaMi iMPaÌNaR u DisiNN

Ritianne Agius Alan Saliba Leanne Grech

2090 1410 ritianne@kullhadd.com u Liam Gauci 2090 1413 liam@kullhadd.com 2090 1520 sales@kullhadd.com 2090 1411 editorial@kullhadd.com

eDiTORJal Res Pubblica “ Il-Ìimg˙a ççelebrajna Jum irRepubblika. Dan huwa l-uniku jum nazzjonali fejn tassew kien hemm qbil politiku kwaΩi totali fil-Parlament. Huwa jum li tassew nistg˙u ng˙idu li jkattar l-g˙aqda nazzjonali.

Inkitbu u g˙ad iridu jinkitbu ˙afna kotba dwar x’©ara dakinhar. Dwar x’kienu l-manuvri li kienu qeg˙din isiru kemm fi ˙dan il-Gvern u anke fil-partiti.

IΩda hemm dettall wie˙ed li g˙andu tifsira importanti.

Dettall li jmur xi sentejn qabel il-Kostituzzjoni tal-1964.

F’wa˙da mill-okkaΩjonijiet li kien hemm fid-diskussjonijiet li bdew isiru bejn il-partiti Maltin u l-Gvern IngliΩ, kien hemm laqg˙a bejn Dom Mintoff u Duncan Sandys li kien isSegretarju g˙all-Kolonji talGvern IngliΩ. Il-Partit Laburista kien qieg˙ed jinsisti fuq diversi punti, fosthom li Malta jkollha Kap ta’ Stat Malti u li ssir Repubblika.

F’mument minnhom Duncan Sandys qal lil Mintoff li jekk ma jintmessux l-interessi tal-IngliΩi huwa kien lest li jaççetta il-proposti tal-Partit Laburista. Kienet qisha t-tentazzjoni tax-xitan fiddeΩert li wieg˙ed lil Kristu kollox basta jag˙tih ru˙u. Milli jidher Duncan ma kienx jaf lil Duminku. Dan mhux biss irrifjuta iΩda g˙amilhielu çara li ru˙ Malta ma kinitx g˙allbejg˙. Il-prinçipju huwa prinçipju li ma jilg˙ablu ˙add mieg˙u.

Duminku Mintoff irrakkonta dan l-avveniment f’wie˙ed middibattiti parlamentari li kien hemm f’Diçembru tal-1974, ftit jiem qabel ma Malta saret Repubblika. Qal kif il-Gvern imperjali kien qieg˙ed jg˙addi lin-Nazzjonalisti biΩ-Ωmien, tant li kien anke lest li jbig˙hom lilu minn wara daharhom.

Dakinhar Duminku Mintoff mhux biss kien leali lejn pajjiΩu, iΩda anke lejn lOppoΩizzjoni. Seta’ qalilhom dakinhar stess u sa˙˙anhom, iΩda ma g˙amel xejn minn dan. Óalla s-snin jg˙addu u tkellem kwaΩi ˙dax-il sena wara.

Spjega li dak li g˙amel kien kollu fl-interess tal-poplu Malti.

F’din l-okkaΩjoni Duminku Mintoff Ωamm ir-rispett lejn iddinjità tal-Partit Nazzjonalista li dakinhar kien fil-Gvern. Kieku ried seta’ ˙are© sparat kontra lPN u joqg˙od iΩebla˙hom b’dak li ried Duncan Sandys.

IΩda ma g˙amilx hekk; Ωamm quddiem g˙ajnejh l-interess suprem tal-pajjiΩ u ma ˙ax vanta©© politiku. Kwalità rari ˙afna llum.

Minn dik l-okkaΩjoni sal-lum Malta saret Indipendenti fl-1964 u Repubblika fl-1974. IΩda sfortunatment ˙afna jinsew x’inhi Repubblika. Ma tfissirx biss li rre©ina ma baqg˙etx il-Kap talIstat Malti. Ma tfissirx biss li ma g˙adx g˙andna Gvernatur iΩda

minn pajjiΩna. EΩempju ta’ dan huwa il-parteçipazz-joni talPartit fit-tfassil tal-Manifest talPartit Soçjalist Ewropew (PES) g˙all-elezz-joni tal-Parlament Ewropew.

Apparti minn hekk, il-Partit, f’diversi kaΩi bag˙at delegazzjonijiet g˙al konferenzi u attivitajiet importanti madwar l-Ewropa. Attendejna g˙allKunsill tal-PES f’Sofija fejn ilPrim Ministru kellu l-opportunità biex jitkellem iktar dwar dak li Malta qed tag˙mel filkwistjoni tal-Youth Guarantee.

Kienet ukoll opportunità biex niltaqg˙u ma’ mexxejja o˙ra ta’ partiti Soçjalisti u ddiskutejna kif nistg˙u ng˙inu lil xulxin biex inkomplu na˙dmu flimkien.

Flimkien mad-Deputat Mexxej Dr Toni Abela, il-Kap EΩekuttiv Gino Cauchi, u lPresident tal-Partit il-Perit Daniel Micallef, kellna lopportunità niltaqg˙u ma’ Achim Post li huwa s-

Segretarju Ìenerali tal-PES. Din il-laqg˙a saret fi Brussell fl-a˙˙ar ©img˙at, grazzi g˙allg˙ajnuna minn çertu MEPs talPartit. Waqt il- laqg˙a ddiskutejna kif il-Partit jista’ jkun iktar attiv u jkollu rwol iktar importanti fi ˙dan ilPartit Soçjalista Ewropew.

President. Ma tfissirx biss li nqtajna darba g˙al dejjem mirrelikwi tal-kolonjaliΩmu u akkwistajna drittijiet li qabel ma kellniex.

Il-kelma stess hija mnissla minn Ωew© kelmiet bil-Latin: Res Pubblica tfisser proprjetà tal-poplu – mhux ta’ xi politiku jew il-President ta’ Malta, iΩda hija tal-Maltin. Tal-poplu. Min jiggverna, g˙alkemm g˙andu ssetg˙a li jiddeçiedi, ma jfissirx li jista’ jag˙mel li jrid. Irid jisma’ u jag˙ti kas x’qieg˙ed jg˙id ilpoplu. Lanqas ma jfisser li g˙andu jag˙mel dak li jridu jag˙mlu l-ma©©oranza, g˙aliex wara kollox hemm il-minoranzi.

Proprjetà tal-poplu f’Ωew© sensi. Li ˙add mill-mexxejja ma jista’ jamministra l-pajjiΩ daqslikieku Malta kienet tieg˙u. La˙˙ar riΩultati elettorali fil-fatt kienu, fost o˙rajn, protesta kontra din ix-xorta ta’ attitudni li kienet rikbet lillAmministrazzjoni Nazzjonalista.

Proprjetà tal-poplu f’sens li ˙add ma g˙andu jkun eskluΩ u li kul˙add g˙andu jkollu le˙en li jinstema’.

Meta Duminku Mintoff qal lil Duncan Sandys li ru˙ Malta ma kintix g˙all-bejg˙, kien qieg˙ed ilissen prinçipju li ma jippermettix kompromessi. Dan ilprinçipju g˙adu ˙aj u intatt illum daqs kemm kien ˙amsin sena ilu.

Jg˙addi kemm jg˙addi Ωmien dan il-prinçipju ma jitmermirx.

” PROTaGONisTi baRRa MiNN XTuTNa Marc Vella Bonnici Segretarju Internazzjonali tal-Partit Laburista

Tul l-a˙˙ar tmien xhur li lPartit Laburista ilu fil-Gvern, ix-xog˙ol tkompla bl-istess ritmu. Komplejna nibnu fuq ix-xog˙ol li sar tul l-a˙˙ar ˙ames snin u komplejna nift˙u l-bibien tag˙na u nil˙qu iktar nies. L-istess jista’ jing˙ad g˙all-qasam internazzjonali fejn tul l-a˙˙ar xhur komplejna nsa˙˙u r-relazzjonijiet talPartit ma’ partiti o˙ra madwar l-Ewropa kollha. Grazzi g˙axxog˙ol li sar fil-passat, il-Partit Laburista g˙andu reputazzjoni tajba ˙afna fuq livell internazzjonali u llum il-©urnata, grazzi g˙ax-xog˙ol tal-Prim Ministru u Kap tal-Partit Laburista, il-Partit qed jing˙ata iktar minn qatt qabel l-importanza li jist˙oqlu.

Opportunitajiet A˙na qed nie˙du din lopportunità biex insemmg˙u l-vuçi tag˙na u nkunu protagonisti f’dak li qed ji©ri barra

Insa˙˙u r-relazzjonijiet Grazzi g˙al Mario Fava u lMEPs, kellna wkoll l-opportunità li nibag˙tu grupp ta’ kunsillieri Brussell, fejn ipparteçipaw f’diversi working groups ma’ nies minn pajjiΩi o˙ra.

Apparti dan, fil- jiem li ©ejjin, grazzi g˙all-˙idma tal-MEP Claudette Baldacchino, grupp ta’ nisa mill-Partit ser ikunu qed jipparteçipaw f’seminar dwar il-parteçipazzjoni tannisa or-gannizzat mill-istess MEP. Biex inkomplu nimxu fuq listess direzzjoni tal-Gvern, ilPartit Laburista qed jifta˙ il-

bibien tieg˙u g˙all-partiti barra mill-Ewropa wkoll.

Kellna diversi delegazzjoni-jiet li ©ew iΩuruna fiç-Çentru Nazzjonali Laburista fil-Óamrun. Fost dawn id-delegazzjonijiet kien hemm membri ta’ ministeri tal-Marokk li ©ew biex jiddiskutu l-komunità Marokkina li tg˙ix hawn Malta. Kellna Ωjara wkoll minn membri tal-Parlament Russu fejn iddiskutejna kif, b˙ala partit, nistg˙u ng˙inu u kif nistg˙u ng˙inu biex insa˙˙u rrelazzjonijiet bejn il-Partit Laburista u diversi partiti ©ewwa r-Russja.

Dawn l-a˙˙ar tmien xhur kellna l-opportunità niltaqg˙u ma’ diversi nies minn pajjiΩi madwar id-dinja, però dejjem kien hemm fattur komuni f’kull min iltqajna mieg˙u, u dan huwa r- rispett kbir li lkomunità internazzjonali g˙andha lejn il-Prim Ministru u Mexxej tal- Partit Laburista Dr Joseph Muscat.

14

Ittri

15.12.2013

Ibg˙at l-ittri tieg˙ek b’email lil editorial@kullhadd.com jew bil-posta tradizzjonali indirizzata lill-Editur, ÇNL, Triq Mile End, il-Óamrun

vJOLeNzA DOMeStIkA Sur Editur, Qed jitqajmu diversi punti u kummenti fil-mezzi tax-xandir dwar il-vjolenza domestika u l-provvediment ta’ servizzi f’dan il-qasam.

L-A©enzija Appo©© tipprovdi servizz fuq baΩi ta’ 24 sieg˙a kuljum permezz tas-supportline 179. Din il- helpline , amministrata minn numru ta’ voluntiera m˙arr©a b’mod professjonali u ssapportjati minn professjonisti fuq sistema ta’ on-call , tipprovdi assistenza lil min içempel u tirreferi kaΩijiet lejn servizzi speçjalizzati skont il-˙tie©a.

Ta’ min jinnota wkoll li lA©enzija tmexxi xelter ta’ emer©enza g˙al vittmi nisa ta’ vjolenza domestika u t-tfal tag˙hom. Din ir-residenza – G˙abex – flimkien ma’ o˙rajn li jitmexxew minn diversi NGOs, joperaw fuq baΩi ta’ 24 sieg˙a kuljum. G˙alhekk professjonisti u vittmi jistg˙u jir-

referu g˙all-g˙ajnuna ming˙and dawn is-servizzi wara l-˙inijiet normali taluffiççju. Dawn huma servizzi aççessibbli u l-professjonisti li jmexxuhom ikunu jistg˙u jittrattaw il-kriΩijiet u sitwazzjonijiet o˙ra li wie˙ed iressaq quddiemhom, b˙al sitwazzjonijiet ta’ vjolenza domestika.

L-A©enzija toffri wkoll interventi ta’ ˙idma soçjali lill-vittmi ta’ vjolenza domestika permezz tas-Servizz ta’ Vjolenza Domestika. Kemm vittmi nisa kif ukoll ir©iel ji©u ttrattati b’mod ugwali minn dan isservizz meta jirreferu jew ikunu referuti g˙al dan isservizz. Il-vjolenza domestika hi dwar poter u kontroll ta’ persuna fuq o˙ra, u g˙alhekk tinkludi element ta’ dipendenza tal-vittma fuq l-aggressur.

Appo©© toffri wkoll il-Men’s Service, liema servizz ja˙dem ma’ aggressuri r©iel fejn dawn ji©u meg˙juna sabiex jibdlu l-

kAÇÇA FIL-PORt IL-kBIR Sur Editur, Nhar il-Óamis 5 ta’ Diçembru kont qieg˙ed g˙all-kwiet fissebg˙a ta’ filg˙odu, fil-Bajja tarRinella, il-Kalkara. Waqt li kont hemm, ilma˙t tajra kbira tal-ba˙ar tittajjar qrib tieg˙i u po©©iet mhux ’il bog˙od wisq minn ˙dejn il-breakwater (’il ©ewwa filPort). Ma tantx damet wisq g˙ax Ωew© kaççaturi li kienu fuq dg˙ajsa malajr po©©ewha g˙all-

frisk. Wara li ©abruha, da˙lu lura lejn l-Isla. Dawn iΩ-Ωew© kaççaturi mhux l-ewwel darba jidhru j˙ufu f’dawn l-in˙awi jduru biddg˙ajsa g˙all-kaçça. Hemm bΩonn li dan l-abbuΩ jieqaf darba g˙al dejjem u mhux qisu xejn mhu xejn. Id-dg˙ajsa taghti lem˙a lill-isketch.

KONTRA L-KAÇÇA, BL-EMAIL

im©iba aggressiva tag˙hom f’wa˙da ta’ rispett.

A©enzija Appo©© g˙andha relazzjoni tajba ma’ diversi professjonisti u entitajiet li ja˙dmu fil-qasam, inkluΩ NGOs, il-Pulizija, professjonisti fil-qasam mediku, u o˙rajn li fil-˙idma tag˙hom jiltaqg˙u ma’ familji u possibbilment anke vittmi ta’ vjolenza domestika. Waqt li l-A©enzija tinkora©©ixxi lill-vittmi sabiex jersqu lejn is-servizzi g˙allg˙ajnuna, tappella wkoll lillpubbliku sabiex jirrapporta kaΩijiet ta’ abbuΩ li jkun jaf bihom billi jçempel fuq is-supportline 179 jew lill-Pulizija. Ilvjolenza domestika mhix problema familjari biss imma hi problema li taffettwa lissoçjetà kollha.

SINA BUGEJA, KAP EÛEKUTTIV, FONDAZZJONI GÓAL SERVIZZI TA’ ÓARSIEN SOÇJALI

L-IRÌULIJA kOLLOX Sur Editur, Dak kollu li ©ie garantit filba ©it kolos sa li g˙a s -s e na 2014 kien ©ie mwieg˙ed filprogramm elettorali talmoviment tal-˙addiema.

G˙alhekk g˙andi nifhem li kemm il-Prim Ministru, ilMinistru tal-Finanazi, kif ukoll il-membri parlamentari fil-Gvern mhumiex qed jistennew xi ringrazzjament ming˙and il-poplu. Qed ng˙id hekk g˙ax min iwieg˙ed irid iΩomm kelmtu u hekk g˙amel il-Gvern i m m ex x i minn Joseph Muscat.

Però, min iΩomm kelmtu g˙andu jkun imfa˙˙ar talir©ulija tieg˙u. G˙alhekk, a˙na b˙ala poplu, g˙andna nne˙˙u l-kappell lill-Prim Ministru u s˙abu kollha li lweg˙di li pproponew ser iservu ta’ benefiççju fl-

oqsma kollha tal-˙ajja ta’ dan il-©ens Ωg˙ir. Jekk qrajt sew, f’dan l-ewwel ba©it intmessu xejn inqas minn 200 proposta tal-programm elettorali, g˙alhekk nassumi li jekk il-gvern se jibqa’ miexi b’din ir-rata, se jkollu problema fl-a˙˙ar ba©it talle©iΩlatura g˙ax ikun esegwixxa l-programm elettorali tieg˙u kollu. B’dan ikollhom isiru proposti ©odda, li g˙all-moviment Ωgur mhux se tkun xi ˙a©a kbira, biex il-ba©it ta’ qabel l-elezzjoni li jmiss ikun ta’ ©id g˙allpoplu Malti. Hemm ikollna likbar sorpriΩa tal-‘Kinder Sorpresa’ g˙al Dr No. It-tkaxkira tad-9 ta’ Marzu 2013 g˙alhekk se˙˙et, g˙ax l-ir©iel ji©u konoxxuti minn kliemhom u g˙emilhom.

KBURI BIL-VOT TIEGÓI, ÓAL GÓAXAQ

ÓAJR LILL-MISSION FUND Sur Editur, Nixtieq permezz tal-gazzetta tieg˙ek KullÓadd , nirringrazzja lill-Mission Fund tal-g˙otja ©eneruΩa ta’ €4,000 li g˙o©obhom jag˙tuna biex inkunu nistg˙u nkomplu mmexxu liskejjel tad-djoçesi u ng˙inu diversi tfal u Ωg˙aΩag˙ billi n˙allsulhom g˙all-edukazzjoni tag˙hom, u lin-nies bit-tqassim ta’ ikel. Óajr ukoll tal-elemoΩina ta’ 100 quddiesa biex jitqaddsu filmissjoni g˙all-erwie˙ tal-

benefatturi tal-Mission Fund.

Fid-Djoçesi ta’ Garissa, filKenja, fejn qeg˙din na˙dmu ta˙t it-tmexxija tal-Isqof Kapuççin Malti, Mons. Paul Darmanin, qed ting˙ata importanza partikolari filformazzjoni u l-edukazzjoni tat-tfal u Ω-Ωg˙aΩag˙ li huma l-futur tas-soçjetà ta’ g˙ada.

Permezz ta’ din l-ittra nixtieq ninkora©©ixxi lill-qarrejja ta’ dan il-©urnal biex jg˙inu lill-Mission Fund permezz ta’ bolol uΩati u donazzjonijiet. Id-donazzjonijiet

jistg˙u jintbag˙tu online jew direttament permezz ta’ trasferiment bankarju fuq wie˙ed minn dawn il-kontijiet: HSBC (Account No: 061 197 448 050), BOV (Account No: 163 007 980 19), APS (Account No: 200 008 207 62) jew BANIF (Account No: 000 879 631 01). G˙al aktar tag˙rif: www.missionfund.org.mt JOSEPH ALESSANDRO, OFM CAP ISQOF KOADJUTUR TA’ GARISSA, IL-KENJA

X’kARtA Se NILgÓAB?

Patri Mario Attard

Xi xhur ilu kont mistieden g˙and familja ˙elwa. Familja ra˙lija! Ir-ra˙al Malti jsa˙˙arni!

G˙aliex ir-ra˙lin g˙andhom b˙al se˙er li nies b˙ali, li ©ejjin mill-ibliet moderni, lanqas biss inxommuh! U ja˙arsa g˙andna bΩonnu daqs il-˙obΩ!

Qieg˙ed ng˙id g˙aliha: issempliçità!

Ma tar-ra˙al tkun taf fejn qieg˙ed! M’g˙andekx tidwir ta’ kantunieri. Xejn pulit! Forsi naqra Ωorr, imma twajjeb. Bla ˙dura! G˙all-erwie˙! Mela g˙and din l-imbierka familja kont naf minn seba’ mili bog˙od ma’ min qieg˙ed nit˙addet! Missier il-mara stqarrli li ma jemmen b’xejn.

“Iss! Mur obsor eh! Ma temminx?” we©ibtu jien. Ir-ra©el ried jurini li hu ra©el. U g˙amel sewwa g˙ax tkellem is-sew u bis-sod! “Ag˙tini prova Patri, li dak li qieg˙ed tg˙id huwa veru. Hawn xi ˙add li mar u ©ie?”

Kif venvinli din it-twe©iba g˙all-ewwel rajt quddiemi wiçç ikrah u kollu nugrufun bil-qrun ˙iere© minn rasu! Din il-˙lejqa kerha u ta’ tqallig˙

tg˙idx kemm bdiet tid˙ak bija.

“Irrispondih issa jekk g˙andek il-˙ila!” qaltli biex tinkini.

Imma l-Patri tg˙allem li biex lil din il-˙lejqa mis˙uta titnella˙ biha, trid tinfaqa’ int tid˙ak f’wiççha! U hekk g˙amilt!

“Ejja Patri! Óallina mid-da˙k issa!” insista r-ra©el li miskin ma kienx jaf x’kien hemm g˙addej bejni u bejn dik iΩΩibel ta’ ˙lejqa. “Ara ˙abib!” we©ibtu filwaqt li tbissimitlu wa˙da kbira u ˙aristlu f’g˙ajnejh. “G˙andek ra©un li min mar ma re©ax ©ie. F’dan il-kaΩ jien u int g˙adna hawn.

Imma jiena lg˙abt karta! U din il-karta hi li nemmen. Jiena nemmen fil-qawwa talKurunella tal-Óniena Divina.

G˙ax l-Isptar rajt xebg˙a nies imutu f’paçi kbira kull darba li smajtha tintalab ˙dejhom. Issa din il-karta se nilg˙abha quddiemek billi nitlobha g˙alik”.

Wiçç ir-ra©el xeg˙el! “U jiena, Patri, se nilg˙ab ukoll karta!

Din hi li nitlob g˙alik kuljum!”

Dan ir-ra©el ra˙li ssummani.

Ma stennejtux li se jo˙ro©li b’wa˙da b˙al din. Imma jiena, li sfida biex isir il-©id nikolha,

er©ajt we©ibtu b’le˙en ta’ tifel inkejjuΩ: “U jien se nilg˙ablek karta o˙ra! Óa noffrilek il-quddiesa li ˙a nqaddes apposta g˙alik”. Ir-ra©el g˙alaq ˙alqu.

Imma ˙ej l-ispirtu tieg˙u fera˙!

U tant kemm kien hekk, li wara ftit g˙ajjat lil bintu qisu qieg˙ed fuq il-monti u qalilha: “Marcelle, fittixli naqra fil-You Tube dik tal-karti.”

Fittex minn hawn u fittex minn hemm u l-imbierka kanzunetta sibnieha! Jisimha The Deck of Cards u ©iet irrekordjata minn Tex Ritter u miktuba mill-awtur Red River Dave McEnery. Tirrakkonta li suldat mar il-Knisja ma’ s˙abu.

Bibbja jew ktieb tat-talb ma kellux. G˙alhekk ˙are© il-karti li kellu fil-but. Is-sur©ent ˙adu g˙and il-ma©©ur. U meta staqsieh x’g˙andu xi jg˙id fuq im©ibtu, is-suldat wie©bu: “Uuu! Kemm g˙andi xi ng˙id!”

“Ara!” issokta s-suldat.

“In˙ares lejn l-Ass u niftakar li Alla wie˙ed hemm. Id-duwi jfakkarni li l-Bibbja hija maqsuma fi tnejn. Il-Qadim u lÌdid. It-tlieta jfakkarni f’Alla lMissier, l-Iben u l-Ispirtu s-

Santu. U meta nara l-kwattru niftakar fl-erba’ Evan©elisti li pprietkaw il-Van©elu. Mela: Mattew, Mark, Luqa u Ìwanni.

U meta nara ç-çinku jfakkarni fil-˙ames xbejbiet g˙aqlin u l˙amsa l-o˙ra boloh. Imbag˙ad meta nara s-sej niftakar fis-sitt ijiem li fihom Alla ˙alaq iddinja. M’g˙andniex xi ng˙idu, li s-sebg˙a jfakkarni meta Alla stra˙ filwaqt li t-tmienja jfakkarni f’dawk it-tmin persuni qaddisa li salvaw meta Alla qered lid-dinja. Ji©ifieri Noè, martu, bit-tliet uliedu u n-nisa tag˙hom. U d-disg˙a!

Ehh! Niftakar fid-disa’ r©iel im©iddma li l-Mulej fejjaq. U, mg˙arrqin, mank marru rringrazzjawh! U meta nara lg˙axra niftakar fl-g˙axar kmandamenti li Alla ta lil Mosè fuq il-˙a©ar.

Imbag˙ad meta nara lisSultan niftakar fis-Sultan Wa˙dieni tas-Sema. Alla li jista’ kollox! U meta nara lis-Sultana niftakar fil-Ver©ni Marija li hija s-Sultana tas-Sema. U fl-a˙˙ar hemm il-kavall. Jaqq! Ix-xitan!”

Liema karta minn dawn bi˙siebni nilg˙ab f’˙ajti?

Djarju

15.12.2013

MID-DJARJU TAL-GVERN

Il-PM Joseph Muscat jitkellem mal-eks-President Amerikan Bill Clinton waqt iç-çerimonja ta’ tislima lil Nelson Mandela

Il-Ministru Manuel Mallia jΩur il-Creativity Hub fil-PBS u jitkellem dwar bdil fl-infrastruttura u l-policies

Il-Ministru Chris Cardona jindirizza l-Kunsill Konsultattiv g˙all-IntrapriΩi u jispjega kif il-politika ekonomika qed t˙alli l-frott

Is-Segretarju Parlamentari Franco Mercieca jΩur l-Inspire u jiΩvela li rduppjaw iΩ-Ωg˙aΩag˙ b’diΩabbiltà li juΩaw dan is-servizz

Il-Ministru Edward Scicluna jitkellem mal-Ministru tal-Finanzi Taljan waqt laqg˙a fi Brussell

Is-Segretarju Parlamentari Roderick Galdes jiffirma ftehim ta’ kooperazzjoni fuq l-agrikultura u l-akwakultura maç-Çina

Il-Ministru Anton Refalo u s-Segretarju Parlamentari Josè Herrera j˙abbru d-dettalji tal-attività Bethlehem f’G˙ajnsielem

Il-Prim Ministru Dr Joseph Muscat jing˙ata t-tislima tal-Forzi Armati ta’ Malta waqt it-tifkira ta’ Jum ir-Repubblika

Ritratti: DOI

15

16

Ta’ Barra

15.12.2013

PajjiÛ Bejn Óaltejn

Kitba ta’ liaM GaUCi Fl-Ukraina, matul din il-©img˙a, komplew il-protesti kontra lGvern ta’ Viktor Yanukovych.

B˙alissa, dawn il-mijiet ta’ eluf ta’ çittadini qeg˙din jippruvaw jag˙mlu pressjoni fuq l-amministrazzjoni biex ter©a’ tifta˙ innegozjati dwar il-Ftehim ta’ Assoçjazzjoni mal-Unjoni Ewropea.

Din id-deçiΩjoni ttie˙det hekk kif Yanukovych ˙ass li l-pakkett ekonomiku li offriet l-Unjoni Ewropea ma kienx ©eneruΩ biΩΩejjed meta wie˙ed jikkunsidra d-daqs tal-pajjiΩ u l-ispejjeΩ li kien se jesperjenza biex jimplimenta r-riforma mitluba.

Id-deçiΩjoni ta’ Yanukovych li jissospendi dawn in-negozjati ma niΩlet xejn tajjeb mal-Ukraini li kienu qeg˙din jittamaw li jaraw lil pajjiΩhom jag˙mel pass ie˙or lejn is-s˙ubija fl-Unjoni Ewropea.

Ag˙ar minn hekk, din il-mossa re©g˙et tat il-˙ajja lid-diviΩjonijiet

kbar li hemm fi-Ukraina bejn iççittadini li jixtiequ assoçjazzjoni ikbar mal-Punent u o˙rajn li jaraw lir-Russja b˙ala l-alleat prinçipali ta’ pajjiΩhom.

Fer˙a bla temma Tensjoni simili kienet di©à dehret fl-2005 meta se˙˙et dik li baqg˙et imsej˙a ‘Ir-Rivoluzzjoni Oran©jo’ b’referenza g˙all-kulur li uΩat l-oppoΩizzjoni illi organizzat dimostrazzjonijiet kbar li rnexxielhom itemmu l-perijodu ta’ dominju politiku tal-Partit tarRe©juni – grupp b’simpatiji kbar lejn ir-Russja.

Madankollu, din ‘ir-rivoluzzjoni’ ma tantx damet biex sfaxxat hekk kif tfaççaw diviΩjonijiet kbar bejn iΩ-Ωew© esponenti prinçipali fi ˙dan il-Koalizzjoni Oran©jo: Viktor Yushchenko u Yulia Tymoshenko. Dawn iddiviΩjonijiet wittew it-triq g˙ar-

ritorn fil-gvern tal-Partit tarRe©juni mmexxi minn Yanukovych. Kif kien mistenni, dan ir-ritorn wassal g˙al birda fir-relazzjoni tal-Ukraina malUnjoni Ewropea.

Min˙abba l-fatt li l-a©enda proRussa ta’ Yanukovych qatt ma kienet sottili, ˙afna osservaturi qeg˙din jaraw l-argument ekonomiku tieg˙u b˙ala biss skuΩa biex iressaq lil pajjiΩu ’l bog˙od mill-Unjoni Ewropea.

Fil-fatt, tant qieg˙da tidher çara din l-a©enda illi ˙afna Ukraini qeg˙din jibΩg˙u li ser twassal g˙al perijodu ©did ta’ interferenza Russa, simili g˙al dik li di©à esperjenzaw meta pajjiΩhom kien jag˙mel parti mill-Unjoni Sovjetika.

Sabiex dan ji©i evitat, l-Unjoni Ewropea g˙adha qieg˙da testendi l-id tal-˙biberija lill-Gvern Ukrain.

G˙all-ewwel Yanukovych deher indifferenti

lejn l-offerti tal-Unjoni Ewropea li jer©g˙u jibdew it-ta˙ditiet ta’ assoçjazzjoni. Madankollu, ilprotesti kbar li qeg˙din ise˙˙u f’pajjiΩu jafu j©eg˙luh jibdel fehmtu hekk kif l-g˙ajta g˙arriΩenja tieg˙u kompliet iΩΩid fissa˙˙a.

Ipokresija?

Min-na˙a l-o˙ra, xi osservaturi politiçi akkuΩaw lill-Unjoni Ewropea b’ipokresija. Fl-opinjoni ta’ xi w˙ud, minkejja l-fatt li lUnjoni Ewropea qieg˙da tesprimi simpatija kbira lejn in-nies li niΩlu fit-toroq biex jipprotestaw kontra l-Gvern Ukrain, hija ma tatx l-istess tip ta’ appo©© liddimostrazzjonijiet li se˙˙ew u g˙adhom ise˙˙u fi ˙dan lUnjoni stess.

Din l-inkonsistenza tispikka iktar bis-sa˙˙a meta wie˙ed jikkunsidra l-vjolenza li uΩaw

çertu gvernijiet b˙al dawk Spanjoli u Griegi biex i©ibu fi tmiemhom il-protesti kontra lawsterità li tfaççaw kemm-il darba f’pajjiΩhom. Dawn ilmiΩuri ibsin kienu segwiti minn diversi kundanni min-na˙a talpartiti prinçipali li f’˙afna okkaΩjonijiet irreferew g˙addimostranti b˙ala kriminali u terroristi, minkejja l-fatt li l-elementi vjolenti fosthom kienu biss minoranza Ωg˙ira.

Fil-©img˙at li ©ejjin l-Unjoni Ewropea trid tkompli tirsisti biex issib bilanç bejn il-pressjoni li qieg˙da tag˙mel fuq Yanukovych biex jisma’ t-talbiet tad-dimostranti, u l-fatt li flUkraina hemm realtà o˙ra fejn miljuni ta’ nies jippreferu li pajjiΩhom ikollu relazzjoni iktar b’sa˙˙itha mar-Russja. Biex irrieda tal-poplu tkun irrispettata, iΩ-Ωew© poΩizzjonijiet iridu jkunu kkunsidrati.

wild west fl-arÌentina

Il-Gvern federali tal-Ar©entina kellu jintervieni direttament biex jipprova jikkontrolla l-mew©a ta’ serq u vjolenza li ˙akmet diversi provinçji tal-pajjiΩ hekk kif il-Forzi tal-Ordni provinçjali ˙ar©u fuq strajk. Dawn l-inçidenti jkomplu ji©bdu l-attenzjoni lejn il-problemi politiçi u ekonomiçi li qieg˙da tesperjenza l-Ar©entina hekk kif il-President Cristina Fernández de Kirchner waslet f’nofs it-tieni mandat tag˙ha. LIAM GAUCI jag˙ti iktar dettalji.

L-10 ta’ Dicembru kellha tkun data ta’ çelebrazzjoni g˙annazzjon Ar©entin hekk kif g˙alaq 30 sena b˙ala pajjiΩ demokratiku. Madankollu, ilproblemi ekonomiçi kbar li qieg˙ed jiffaççja wassal g˙al tensjonijiet soçjali kbar li matul dawn l-a˙˙ar xhur ˙adu lforma ta’ protesti u atti kriminali dejjem iktar frekwenti.

Kaos totali L-affarijiet komplew jidde©eneraw tard il-©img˙a lo˙ra hekk kif il-Forzi talOrdni, wara Ωmien twil jitolbu g˙al pagi iktar g˙oljin, iddeçidew li jo˙or©u fuq strajk f’diversi re©juni. Dan wassal biex 19 mit-23 provinçja fl-

Ar©entina tispiçça ming˙ajr pulizija li jΩommu l-ordni fittoroq tag˙hom.

Id-deçiΩjoni tal-pulizija tat lopportunità lil diversi Ar©entini li ntlaqtu ˙aΩin mill-kriΩi ekonomika illi jo˙or©u fittoroq u jie˙du pussess ta’ dak kollu li ji©i g˙al idejhom.

Min˙abba f’hekk, in˙olqot sitwazzjoni simili g˙all-Wild West fejn ˙afna sidien tal˙wienet qeg˙din juΩaw armi tan-nar biex jiddefendu l-proprjetà tag˙hom.

Sadanittant, il-kumplament taç-çittadini sabu ru˙hom fi stat ta’ assedju hekk kif kellhom jinbarraw id-djar tag˙hom bit-tama li l-˙allelin ma jid˙lux g˙alihom. Dan ilkaos wassal g˙al diversi mwiet

u mijiet ta’ ferimenti madwar il-pajjiΩ.

Il-Forzi tal-Ordni ntlaqtu ˙aΩin daqs ˙afna mis-setturi tal-pajjiΩ hekk kif il-Gvern Ar©entin tilef il-kontroll fuq iΩΩieda fl-inflazzjoni. Din iΩΩieda wasslet biex il-munita Ar©entina, il-peso, tilfet ˙afna mill-valur tag˙ha u g˙amlitha diffiçli g˙aç-çittadini biex imantnu lilhom infushom b’mod diçenti. Il-kollass ta’ din il-munita ˙olqot sitwazzjoni fejn, matul l-a˙˙ar snin, ilprezzijiet ta’ ˙afna prodotti essenzjali Ωdiedu b’medja ta’ 25%.

Intervent politiku Jorge Capitanich, il-kap tal-

Kabinett Ar©entin, iddeskriva dan il-kaos b˙ala att ta’ tradiment ma˙sub u mhux wie˙ed spontanju frott tad-disperazzjoni. F’attentat biex jer©a’ jistabbilixxi l-ordni fil-provinçji, il-gvern çentrali bag˙at ammont sostanzjali ta’ forzi ta’ sigurtà federali hekk kif kien hemm il-biΩa’ li din ilmew©a ta’ kriminalità setg˙et til˙aq il-kapitali. Barra minn hekk, diversi gvernaturi provinçjali bdew jag˙mlu kuntatt b’mod kontinwu mal-gvern çentrali biex jipprovaw isibu l-fondi neçessarji biex jag˙tu Ω-Ωidiet li kienu qeg˙din jitolbu l-pulizija.

Il-Gvernatur ta’ Cordoba, ilprovinçja fejn bdew l-istajks, irnexxielu jasal g˙al ftehim

mal-pulizija wara 21 sieg˙a ta’ kaos, li wassal biex il-pagi tag˙hom kwaΩi rduppjaw, g˙as-somma ta’ 12,000 pesos (€1,390) fix-xahar.

Madankollu, jidher li qbil mal-pulizija jaf ma jkunx biΩΩejjed biex jintemm linkwiet.

Dan deher çar hekk kif filprovinçja ta’ Rio Negro, lg˙ada li ntemmu b’suççess in-negozjati mal-Forzi talOrdni, ˙ar©u fuq strajk il˙addiema tas-settur pubbliku bit-tama li jing˙ataw Ωidiet simili fil-pagi tag˙hom. Jekk il-provinçji l-o˙rajn isegwu listess eΩempju, il-problemi g˙all-Gvern Ar©entin g˙adhom biss fil-bidu tag˙hom.

Suppliment tal-milied 15 ta’ Diçembru 2013

TWIELDET STILLA O x’fer˙ g˙andi f’qalbi Se jkolli tarbija Iddur u titqalleb Tiççaqalaq ©o fija Dil-povra ta’ ˙mara I©©or dit-tag˙bija Wasalna fil-belt Se nfittxu l-mistrie˙ In˙ossni g˙ajjiena U bdieli l-u©ieg˙ ÌuΩeppi jittallab

U jinkwieta qatieg˙ Flok kamra f’lukanda Óaduna fi stalla Il-post fejn jitwieled Dan l-Iben ta’ Alla Imqieg˙ed fit-tiben U mgeΩwer ©o xalla Ir-rg˙ajja g˙ajjiena Fl-art kienu mimduda Mal-g˙ana tal-an©li Dlonk qamu ma˙suda

U mxew wara l-il˙na B˙al f’se˙er mi©buda U stilla li tiddi Fid-dlam tas-smewwiet Mexxiet lit-tliet ma©i Dawn kienu Rejjiet Li kienu ‘©a bassru Kif ise˙˙u l-©rajjiet U kollha mistg˙a©ba Ççassaw lejn tarbija Ìo çraret f’maxtura

Bit-tiben mimlija Mal-baqra u l-˙mara ÌuΩeppi u Marija Ftit ˙asbu fil-kobor Tal-©rajja fis-skiet Li baqg˙et tissemma’ F’kull lejl tal-Milied Jifir˙u l-anjzani U anke l-ulied PoeΩija ori©inali ta’ MARIA CHRISTINE AGIUS

18

Suppliment tal-Milied 2013

15.12.2013

KALEJDOsKOpJU Paçi g˙all-Milied F’Jum il-Milied tal-1914, ittruppi ÌermaniΩi u IngliΩi waqfu mill-gwerra temporanjament. Dan il-waqfien mill-©lied baqa’ mag˙ruf b˙ala Christmas Truce. IΩΩew© na˙at qag˙du jkantaw l-innijiet tal-Milied, taw lawguri lil xulxin u sa˙ansitra bidlu xi rigali. Hemm min jirrakko n t a l i s a s a r log˙ob tal - b a l l u n b e j niethom. Fir-ritratt jidhru ttruppi ÌermaniΩi jarmaw si©ra fil-gandott tag˙hom.

Re f’Jum il-Milied Il-konkwistatur FrançiΩ talBrittanja, W i l l i a m t h e Conqueror, kien inkurunat

Re tal-Ingilterra f’Jum ilMilied, wara li qered b’mod famuΩ lil Harold, fil-Battalja ta’ Hastings fl-1066.

dati Konfederati, fil-Gwerra Çivili.

Il-qsim tax-xmara

Fil-25 ta’ Diçembru tal-1926, Hirohito sar Imperatur talÌappun. Ir-renju tieg˙u, ta’ 63 sena, kien l-itwal wie˙ed fl-istorja ÌappuniΩa. Hu jibqa’ mag˙ruf g˙ax ˙akem f’perijodu ta’ bdil tremend fis-soçjetà ÌappuniΩa.

Kien il-25 ta’ Diçembru tal1776 meta l-Ìeneral George W a s h i n g t on u l-armata tieg˙u wettqu l-qasma storik a t a g ˙ hom tax-xmara Delaware biex jattakkaw lill-merçenarji Brittaniçi fi Trenton, New Jersey.

Amnestija presidenzjali Fl-1868, il-President Andrew Johnson ta amnestija inkundizzjonata lil dawk kollha li tqabdu fin-na˙a t’isfel talAmerika, flimkien mas-sul-

Mi©bura minn Charles B. Spiteri

segwit sa dakinhar.

Óin g˙at-tluq

Mewt memorabbli

Il-President Sovjetiku Mikhail Gorbachev i˙ares lejn larlo©©, biex fil-˙in eΩatt ixandar l-indirizz televiΩiv tieg˙u, li fih, fil-Milied tal-1991, f’Moska, ˙abbar li kien se jirriΩenja. L-Unjoni Sovjetika sfaxxat formalment l-g˙ada u fis-27 ta’ Diçembru, Boris Yeltsin ˙a t-tmexxija flok Gorbachev.

Ówejje© tal-koronazzjoni L-attur, direttur u produttur IngliΩ Charlie Chaplin, miet fid-dar tieg˙u fl-IΩvizzera, fil-Milied tal-1977, fl-età ta’ 88 sena. Hu kien stabbilixxa ru˙u b ˙ a l a w i e ˙ e d m i l l pijunieri fl-industrija talfilms.

Qtil fir-Rumanija

Is-sistema kompjuterizzata

L-aktar telespettaturi Fil-Milied tal-1968, in-NASA xandret dirett il-missjoni talApollo 8 mill-ispazju. Fiha, il-vettura spazjali, g˙amlet vja©© madwar il-qamar. Din it-traΩmissjoni tqieset b˙ala l-aktar programm li kien

L-eks- M e x x e j K o m u n i s t Rumen, Nicolae Ceausescu, flimkien ma’ martu Elena, nqatlu f’Bukarest, fil-Milied tal-198 9 . I l - q t i l t a g ˙ h o m temm 24 sena ta’ ˙akma dittatorjali u l-kontrolli komunisti fil-pajjiΩ.

Kien fil-25 ta’ Diçembru tal1990 li saret il-prova b’suççess g˙as-sistema kompjuterizzata, li kellha tbiddel ˙ajjitna g˙al kollox u g˙al dejjem, b’mod li nsegwu a˙jar kulma qed ji©ri fid-dinja, fl-inqas ˙inijiet.

KURÛITAJIET OÓRA RELATATI MAL-MILIED Liema President ÇiniΩ wasal f’Shang-Hai f’Jum il-Milied tal-1911?

Sun Yat-Sen. Hu twieled fit-12 ta’ Novembru tal-1866. Qatta’ Ωmien jistudja fil-Hawajj. Kien elett President proviΩorju taç-Çina fl-1 ta’ Jannar tal-1912. Dam President sat-12 ta’ Frar tal-istess sena.

Min intlaqa’ b’bojkott totali fil-Milied tal-1921, fl-Indja?

Il-Prinçep ta’ Wales. Dan ©ara b˙ala protesta kontra l-˙akma IngliΩa. Eventwalment, l-Indja kisbet l-indipendenza tag˙ha fl-1947, wara t-Tieni Gwerra Dinjija.

F’liema pajjiΩ inqatlu 800 ru˙ fil-Milied tal-1924?

Fiç-Çina. Din kienet wa˙da mill-aktar ©rajjiet vjolenti fl-istorja ÇiniΩa. Aktar riçenti kien hemm il-Massakru fi Pjazza Tiananman, f’Mejju tal-1989. Skont ir-rapport kien hemm mijiet ta’ nies li mietu dakinhar. Ironikament, il-kelma Tinanman tfisser ‘paçi’.

Min fejn kellu ja˙rab id-Dalai Lama f’Jum il-Milied tal-1959?

Mit-Tibet. Id-Dalai Lama kien il-mexxej Buddist tat-Tibet. Hu ˙arab minn hemm disa’ snin wara li t-Tibet ©iet inkluΩa maç-Çina Komunista. Minn dakinhar g˙adu qatt ma mar lura.

Il-Milied tal-1971. Fejn kien hemm nar li qatel 156 ru˙?

Seoul. Seoul laqg˙et fiha l-Log˙ob Olimpiku tal-1988. Hi l-kapitali tal-Korea ta’ Isfel.

Liema Kmandant ÌermaniΩ, li g˙al ftit Ωmien sar Fuehrer fl-1945, miet f’Jum il-Milied tal-1980?

Karl Doenitz. Hu la˙aq Fuehrer wara l-mewt ta’ Hitler u tne˙˙a mit-titlu tieg˙u wara r-reb˙a tal-alleati.

Liema artist Spanjol miet fil-Milied tal-1983?

Joan Miro. Joan Miro twieled fl-1893. Kien parti mill-moviment tas-surrealisti tal-1930. Kien uΩa wkoll elementi Kubisti fil-bidu taxxog˙ol tieg˙u. Picasso u Dalì aktarx li huma l-aktar pitturi Spanjoli famuΩi tas-seklu g˙oxrin.

Suppliment tal-Milied 2013

15.12.2013

KURÛITAJIET MINN HAWN U MINN HEMM

Saviour Mamo

MIN HU SANTA KLAWS? Tul il-milja taΩ-Ωmien, mifruxa mal-erbat irjie˙ tad-dinja, kienu rrakkontati ˙afna stejjer differenti fuq Sant Klaws. L-istroja baΩika tg˙idilna li xwejja˙ imbaççaç sew u mgeddes bl-a˙mar b’daqna bajdanija li tg˙attilu wiççu, fi Ωmien il-Milied kien iΩur id-djar ta’ familji foqra u jimla’ l-kalzetti bil-˙elu u r-rigali.

Bniedem ©eneruΩ G˙all-Kristjani, Santa Klaws kien San Nikola ta’ Myra f’Lycia (illum it-Turkija) li miet fis-sena 345 jew 352 Wara Kristu. Kien bniedem g˙ani u ©eneruΩ, speçjalment mat-tfal. Kien jg˙addi mit-toroq tar-ra˙al u fejn kien jara xi familja fqira kien jieqaf u jitfa’ l-flus minn xi tieqa.

Fl-istorja nsibu le©©enda ta’ tliet tfajliet Taljani li kienu fil-bΩonn ˙afna.

Min˙abba l-faqar kbir li kellhom, missierhom ma kellux biex jag˙ti d-dota.

G˙alhekk iddeçieda li jbig˙ wa˙da minnhom b˙ala skjava biex bil-flus li jaqla’ jkun jista’ juΩahom g˙attnejn l-o˙ra. Meta sema’ bla˙bar, Santa Klaws mar iddar tag˙hom billejl u miççumnija tefa’ tliet boroΩ mimlijin bil-muniti taddeheb. B’kumbinazzjoni lmuniti waqg˙u fit-tliet kalzetti li kienu qed jinxfu mal-fuklar. L-ammont kien biΩΩejjed biex setg˙u jiΩΩew©u t-tlieta li huma.

Il-Knisja Ortodossa g˙andha rispett kbir g˙al San Nikola. L-aktar Knisja antika fir-Russja hija ddedikata g˙al dan il-qaddis. Il-Knisja Kattolika Rumana wkoll tag˙raf dan il-qaddis li j˙obb il-foqra u jg˙in lit-tfal, tant li g˙amlitu patrun tat-tfal u talba˙˙ara. Il-©urnata tieg˙u hija s-6 ta’ Diçembru.

Stejjer differenti G˙alkemm ˙afna mill-istej-

jer li nkitbu fuq San Nikola huma dubjuΩi, jibqa’ l-fatt li kollha g˙andhom l-istess tifsira: li jg˙in lill- batut.

MaΩ-Ωmien il-figura jew lisem ta’ San Nikola nbidel f’o˙rajn pagani b˙al La Befana, Berchta u Knecht Ruprecht. Bil-ÌermaniΩ San Nikola huwa Sankt Nikolaus u Sanet Herr Nicholaus, jew Sinter Klaas bil-lingwa OlandiΩa.

Meta l-Protestanti g˙amlu riforma, fis-seklu sittax, ilvenerazzjoni tal-qaddisin Kattoliçi ©iet imne˙˙ija.

X’©ara? Il-Protestanti xorta riedu li f’dik il-©urnata jiççelebraw dik il-festa, fejn it-tfal jing˙ataw ir-rigali, g˙alhekk dawruha minn St Nicholas Day g˙al Christmas Day. Il-ÌermaniΩi jsej˙ulu Weithnachtsmann, l-IngliΩi Father Christmas u lFrançiΩi Pere Noel. Û mien il-Milied Meta l-emigranti OlandiΩi marru l-Amerika u bnew New Amsterdam, (illum New York City) ˙adu mag˙hom ˙afna mit-tradizzjonijiet li kellhom f’pajjiΩhom, fosthom il-festa ta’ San Niklaw. Peress li t˙alltet il-kultura, fosthom Ωwi©ijiet u twemmin, bejn l-emigranti IngliΩi u dawk OlandiΩi, l-isem San Nikola sar sinonomu ma’ Father Christmas u ççelebrat fillejl tal-Milied. Ftit ftit lisem San Nikola ntilef u mad-dinja kollha da˙al aktar l-isem Father Christmas.

19

20

Suppliment tal-Milied 2013

15.12.2013

“NiNgÓalaq gÓall-kw

Tradizzjoni Maltija ta’ Ωmien il-Milied hija bla dubju l-presepju. Tista’ tg˙id li kwaΩi f’kull dar Maltija ssib xi form min huwa verament dilettant. MANUEL VELLA miΩ-Ûejtun huwa wie˙ed minn dawn tal-a˙˙ar, u minn seba’ sn nies.

RITIANNE AGIUS iltaqg˙et ma’ Manuel u martu Joanne fid-dar tag˙hom fiΩ-Ûejtun, minn fejn ta’ kull sena jesibix

Beda kollox bla ˙sieb Manuel jg˙idli li l-presepji minn dejjem kienu jog˙©buh u dejjem xtaq jag˙mel xi ˙a©a, iΩda iktar kienu n-nies li mbuttawh biex jikber f’dan id-delizzju. Jispjega li lewwel biçça xog˙ol li g˙amel kienet bla ˙sieb fuq presepju li kien tah ˙abib tieg˙u: “G˙o©obni u bdejt nirran©alu xi affarijiet, u minn hemm bdejt ninteressa ru˙i iktar fil-presepji.”

“Imbaghad i©©ilidt ©lieda mal-mara,” jg˙id Manuel b’nofs çajta, “G˙ax imlejtilha fuq bl-imbarazz. Riditni ninΩel isfel b’kollox, u hekk g˙amilt!” Jirrakkonta kif darba kien qed ja˙dem fil-garaxx bil-bieb imbexxaq, u g˙adda wie˙ed ra©el li kkumplimentalu l-presepju.

“Staqsieni jekk kienx g˙all-bejg˙, u jien g˙edtlu li jekk irid nag˙tih wie˙ed, g˙ax kont qed ni©©ieled mal-mara min˙abba l-ispazju!”

Imma tant ma kellux ˙sieb li jbig˙hom, li beda jinkwieta li lil dan ir-ra©el kien se jΩommlu g˙oli, u g˙alhekk qallu biex imur sal-Óamrun u jiççekkja kemm kienu qed jinbieg˙u l-presepji. Dan hekk g˙amel, u ©ie lura u re©a’ talbu biex ibig˙ulu. “Jien u dan ir-ra©el bqajna ˙bieb, u g˙adu ji©i sal-lum biex joqg˙od jara l-presepji li nkun ˙dimt minn sena g˙all-o˙ra.”

Bejn tradizzjonali u Naplitan Il-presepji ja˙dimhom bil-jablo u l-kolla, u anke bl-uΩu tat-toothpicks. L-ewwel ma jag˙mel huwa li jifforma ljablo , imbag˙ad ja˙arqu jew jag˙tih it- thinner , biex ine˙˙i l-boççi, imbag˙ad ikompli bit-tissues, l-ilma u l-

kolla. Il-proçess bit-tissues jag˙mlu darbtejn, imbag˙ad jibda jiΩbog˙.

Jis˙aq li l-presepju kul˙add jirnexxilu jag˙mlu, imma ΩΩebg˙a hija iktar diffiçli. “Jekk tarani darba, anke int jirnexxilek tag˙mlu, imma mbag˙ad probabbli tbati meta tasal g˙aΩ-Ωebg˙a,” qalli Manuel. “Jien ma mortx skola tal-arti, g˙amilt id-Diploma fl-Electrical Engineering, u daqshekk. Bil-mod u wa˙di kelli nitg˙allem.”

Il-pasturi, imbag˙ad, i©ibhom minn Firenze, l-Italja.

Dawn il-pasturi jvarjaw fl-ilbies tag˙hom, u wie˙ed g˙andu jag˙Ωilhom skont l-istil li jkun jixtieq g˙all-presepju tieg˙u. Hemm il-presepju tradizzjonali, fejn il-pasturi jkunu libsin ˙wejje© tradizzjonali Lhudin ta’ Ωmien Kristu, imbag˙ad hemm dak li jg˙idulu presepju Naplitan fejn il-pasturi jkunu libsin ˙wejje© tradizzjonali Taljani, li jixbhu ˙afna l-ilbies tradizzjonali Malti.

minnhom, g˙ax timra˙,” jg˙id Man Jispjega li ©ieli j jag˙mel presepju lok biex ikabbar, ippjana ori©inarj kunçett.

Kif jag˙mel bie

“Inti l-ewwel ma jkollok dik lesta, pereΩempju telg˙a ΩΩomm çertu per daqs tal-affarijiet tkun wa˙da natur

Sab ˙afna appo© Il-presepji jag˙mlu ta’ rashom Mistoqsi kemm idum ja˙dem il-presepju, huwa jg˙id li kull wie˙ed ikun differenti. Jistqarr li l-hena tieg˙u hija li jqum kmieni filg˙odu, ©ieli anke g˙all-˙abta tal-4.00, u jmur fil-workshop ja˙dem fuq presepju: “Nixg˙el ftit irradju, ning˙alaq g˙all-kwiet u nintilef. Aqta’ kemm nie˙u gost, daqslikieku qieg˙ed cruise!”

Manuel jg˙id li ©eneralment jipprova ja˙dem il-presepji ˙amsa ˙amsa, iΩda x-xog˙ol mhux dejjem jo˙ro© l-istess u g˙alhekk mhux dejjem jie˙u l-istess ˙in. Jidher li dawn il-presepji jag˙mlu ta’ rashom! “EΩempju, ©ieli nippjana li nag˙mel ˙amsa kbar, iΩda wie˙ed biss jo˙ro© kbir

Bid-da˙ka Manue kontra, speçjalme iΩda meta wara tl hi li bdiet t˙e©©u hemm ukoll ˙afna bizzjonijiet tax-x ˙afna appo©© uk tun.

Jg˙id li dan l-a˙ bixxi x-xog˙ol Novembru u Diç wisq g˙olja. Filw

Suppliment tal-Milied 2013

wIET U NINTILEf”

ma ta’ presepju: ta’ min Ωg˙ir u sempliçi, u ta’ min kbir u elaborat b˙al dawk ta’ nin ilu ’l hawn beda jibni l-presepji, mhux biss g˙alih innifsu, imma anke g˙an-

xxu numru ta’ presepji mill-isba˙ li jkunu ˙admu fix-xhur ta’ qabel.

fl-o˙rajn ma jkollokx fejn tkompli nuel. ji©ri wkoll bil-kontra. Ikun ippjana li se Ωg˙ir, iΩda mbag˙ad ix-xog˙ol jag˙tih , u jibqa’ tiela’ b’iktar sulari milli jkun jament. Tlabtu jispjega a˙jar dan il-

ex itella’ iktar minn sular wie˙ed?

a tag˙mel hu li tifforma l-grotta. Meta tibda ttella’ skont xi tkun se tag˙mel, a jew tara©.” Jg˙id li importanti wkoll li rspettiva, b˙al pereΩempju ççekken idiktar kemm titla’ ’l fuq, biex id-dehra rali.

©©

el itenni li g˙all-ewwel martu kienet nt meta bdiet tarah jimtela’ bil-presepji, liet snin beda ja˙seb biex jieqaf, kienet biex ikompli u tag˙millu kura©©. Kien a nies li bdew jitolbuh biex jag˙mel esixog˙ol waqt xi attività. Isostni li sab koll ming˙and il-Kunsill Lokali taΩ-Ûej-

˙˙ar kellu wkoll stedina biex jitla’ jesi©ewwa fiera f’Milan li saret bejn çembru, iΩda jistqarr li l-ispiΩa kienet waqt li jistqarr li fieri b˙al dawn huma

opportunitajiet tad-deheb, jammetti wkoll li ma jixtieqx jikber iktar. “Li kieku ma na˙dimx u nag˙mel dan ixxog˙ol full-time, iva, iΩda iebsa ˙afna biex insib iktar ˙in g˙al dan id-delizzju.”

Jg˙id li biss biss din is-sena g˙amel 40 presepju. Fissalott jurini presepju kbir it-tul tal-˙ajt s˙i˙. Jg˙id li dan il-prespju kien ordnat minn xi ˙add u ilu tliet snin biex ilestih, sakemm fl-a˙˙ar lestieh din is-sena. Jispjegali li dan lanqas huwa l-presepju s˙i˙, g˙ax g˙andu partijiet minnu fil-kamra ta’ fuq il-bejt.

Narawhom is-sena d-die˙la?

Manuel jg˙id li dan id-delizzju huwa g˙al qalbu ˙afna, u jie˙u gost jara li hemm daqshekk interess fih, fejn sa˙ansitra qed jin©iebu l-istudenti mill-iskejjel biex jaraw kif jinbnew il-presepji. Madanakollu, Manuel jistqarr li issa g˙andu bΩonn jie˙u daqsxejn ta’ brejk.

Jispjega li b˙al dan iΩ-Ωmien jispiçça ta’ kull sena ji©ri minn esibizzjoni g˙al o˙ra, fejn fost o˙rajn jag˙ti kontribut f’attivitajiet tal-lokal u anke dawk ’il barra minnu, b˙al dawk organizzati mill-g˙aqda tal-presepji u dawk f’Auberge d’Italie.

Isostni li jie˙u gost jipparteçipa u jiltaqa’ ma’ dilettanti o˙ra, iΩda jtenni li hemm bΩonn li jieqaf ftit. Minkejja li ma niddubitax mill-onestà ta’ Manuel, in˙oss li din irreΩoluzzjoni li jistrie˙ ftit qed jag˙milha b’nofs qalb.

Nist˙ajjilha r-reΩoluzzjoni tieg˙i fil-bidu ta’ kull sena, meta nwieg˙ed lili nnifsi li se nag˙mel id-dieta. S’issa qatt ma rnexxieli. Tg˙id se ner©g˙u narawhom il-presepji ta’ Manuel is-sena d-die˙la? Nistennew u naraw!

15.12.2013

GÓAQDA ÓBIEB TAL-PRESEPJU Hekk kif qed joqrob il-Milied, l-G˙aqda Óbieb talPresepju – Malta, fet˙et il-Wirja Annwali ta’ presepji fisSala San Fran©isk, Triq Melita, il-Belt Valletta.

Il-wirja, li hija s-27 wa˙da, imtellg˙a mill-G˙aqda Óbieb tal-Presepju – Malta, ©iet inawgurata nhar ilÌimg˙a 6 ta’ Dicembru 2013 mill-Isqof AwΩiljarju Mons.

Charles J. Scicluna, li f’kelmtejn tal-okkaΩjoni fera˙ lillmembri tal-G˙aqda g˙all-inizjattiva li jie˙du sena wara lo˙ra biex ikomplu jxerrdu t-tradizzjoni tal-presepju filGΩejjer Maltin. Huwa qal li din l-inizjattiva qed tkompli tmexxi x-xewqa ta’ San Ìor© Preca li kien jinkora©©ixxi lill-familji Maltin biex fil-Milied ikollhom il-grotta bilBambin fid-dar tag˙hom.

Is-Sur Jason Micallef, Chairman tal-Fondazzjoni V18, awgura li l-G˙aqda tkompli bil-˙idma tag˙ha u qal li llivell g˙oli ta’ xog˙ol u preΩentazzjoni jawgura tajjeb g˙as-suççess tal-attivitajiet marbutin mal-V18. Huwa qal li attivitajiet b˙al dawn jg˙inu biex i˙allu wirt g˙ani g˙al min ji©i warajna.

Is-serata nfet˙et mis-Sur Andrew Spiteri, President, u s-Sur Charles Bellia, Segretarju u PRO tal-G˙aqda Óbieb tal-Presepju – Malta, li tkellmu dwar ix-xog˙ol li kien me˙tie© biex tittella’ din il-wirja, u rringrazzjaw lil kull min b’xi mod g˙en biex il-wirja tal-2013 til˙aq livell g˙oli, kemm fil-presepji esibiti kif ukoll fl-organizzazzjoni ©enerali.

Fil-wirja ta’ din is-sena wie˙ed jista’ jammira xejn inqas minn 70 presepju ma˙dumin b’seng˙a kbira mill-membri tal-G˙aqda Óbieb tal-Presepju – Malta. Fost dawn hemm presepji li n˙admu minn parteçipanti taΩ-Ωew© sessi li jvarjaw minn 10 snin sa 70 sena waqt kors presepistiku li sar matul is-sajf. Dawn il-presepji huma mag˙mulin minn materjali diversi, fosthom polistiren ( jablo ), kartapesta, sufra, tafal, zkuk tas-si©ar u ˙©ie©. Ma jonqsux il-pasturi ta’ diversi tipi u materjal, fosthom pasturi ma˙dumin mill-membri tal-istess G˙aqda Óbieb talPresepju – Malta.

Il-Wirja, li d-d˙ul g˙aliha hu bla ˙las, ser tibqa’ miftu˙a kuljum bejn id-9.00am u n-12.30pm u bejn l4.30pm u s-7.00pm sa nhar is-Sibt 21 ta’ Diçembru 2013.

21

22

Suppliment tal-Milied 2013

15.12.2013

riGali Óelwin GÓal Ûmien il-milied

Óelu g˙all-Milied minn VICTORIA CASSAR

F’dan iΩ-Ωmien ta’ festi u çelebrazzjonijiet kul˙add jibda’ ja˙seb biex jixtri r-rigali g˙all-˙bieb u l-qraba tieg˙u. Nibdew na˙sbu wkoll x’˙elu ser nippreparaw g˙all-mistednin tag˙na. Wie˙ed mill-isba˙ rigali li jista’ jing˙ata huwa dak mag˙mul bl-idejn g˙al xi ˙add g˙aΩiΩ g˙alina u li Ωgur ikun apprezzat aktar minn rigal mixtri lest. Hawn isfel issibu xi riçetti ˙fief marbutin ma’ dan iΩ-Ωmien tas-sena li jistg˙u ji©u ppakkjati b’mod attraenti biex jing˙ataw b˙ala rigal, u li Ωgur jintg˙o©bu minn min jirçevihom – kemm g˙ax tajbin u kemm g˙ax mag˙mulin mill-qalb.

Biskuttini Bil-cranBerries u l-ÌewÛ Ingredjenti • • • • • • • • • •

300g dqiq plain 1 ½ kuççarina baking powder Niskata mel˙ 200g zokkor 50g butir 3 bajdiet ½ kuççarina essenza tal-vanilja Qoxra ma˙kuka ta’ larin©a 100g cranberries mnixxfa 100g ©ewΩ imfarrak

Gallettini tal-GÓasel

Ingredjenti

Ingredjenti

• • • • • •

• •

• •

Sa˙˙an il-forn g˙al temperatura ta’ 180°C. Iksi tilar bil-karta tal-forn. Óabbat il-butir maz-zokkor sakemm jid˙lu sew f’xulxin. Ûid ftit ftit il-bajd, imbag˙ad l-essenza tal-vanilja. G˙arbel id-dqiq, il-mel˙ u l- baking powder u Ωidhom bil-mod mat-ta˙lita sakemm din issir g˙a©ina. Fl-a˙˙ar Ωid il-qoxra ta’ larin©a, il-cranberries u l-©ewΩ (tista’ tuΩa wkoll ©ellewΩ jew lewΩ).

Aqsam l-g˙a©ina fi tliet biççiet indaqs u rrumblahom f’forma ta’ zalzett. Po©©ihom fit-tilar u ççattjahom ftit bil-pala ta’ idek. Da˙˙alhom filforn u a˙mi g˙al 20 minuta (sa hawn ikunu g˙adhom biss nofs sajran).

Bil-mod ittrasferihom g˙al fuq gradilja u ˙allihom jibirdu g˙al 20 minuta. B’sikkina taqta’, qatta’ l-g˙a©ina b’mod djagonali fi ˙xuna ta’ 1çm il-wa˙da. Po©©ihom wa˙da wa˙da, bil-wiçç fejn tkun qtajt ’l isfel, fuq it-tilar miksi bil-karta talforn. Da˙˙alhom fil-forn g˙al bejn 10 u 15-il minuta, sakemm jibdew ji˙maru. Er©a’ o˙ro©hom mill-forn u dawwarhom fuq il-wiçç l-ie˙or.

Kompli a˙mi g˙al bejn 10 u 15-il minuta o˙ra.

Meta jkunu kes˙u sewwa tista’ ΩΩommhom f’reçipjent mag˙luq g˙al ©img˙a.

Blalen forma ta’ pudina tal-milied

300g-350g dqiq 100g butir 150g zokkor 2 bajdiet 50g g˙asel 1 kuççarina trab talkannella ½ kuççarina msiemer tal-qronfol mit˙unin 1 ½ kuççarina baking powder

G˙arbel 300g dqiq u l- baking powder f’bieqja kbira. Ûid iz-zokkor, il-butir, lg˙asel u l-˙wawar mad-dqiq u g˙aqqad kollox bil-bajd sakemm ikollok g˙a©ina lixxa. Jekk l-g˙a©ina tibqa’ xi ftit ratba u ddellek Ωid ftit dqiq ie˙or. G˙atti lg˙a©ina u ˙alliha toqg˙od fil-fri©© g˙al madwar sieg˙a.

Sa˙˙an il-forn g˙al temperatura ta’ 180°C. Ifta˙ l-g˙a©ina g˙al ˙xuna ta’ 5çm u aqta’ l-gallettini b’forom adattati g˙al Ωmien il-Milied. Po©©i f’tilari miksijin bilkarta tal-forn u a˙mi g˙al madwar 15-il minuta jew sakemm jibdew ji˙maru. Óallihom jibirdu sew u Ωejjinhom g˙all-gosti tieg˙ek bil-©elu jew dekorazzjonijiet o˙ra

• • • •

350g çikkulata skura 150ml krema doppja (double cream) 350g pudina tal-Milied, imfarrka 50g çikkulata bajda Kokotina Ftit sugar paste a˙mar u a˙dar (jew ftit çirasa ˙amra u ˙adra)

Kisser 250g miç-çikkulata skur f’bieqja u dewwibha banjumarija. Ûid mag˙ha l-krema u ˙awwad g˙al minuta. Ne˙˙i minn fuq in-nar, Ωid il-pudina mfarrka u ˙allat kollox flimkien.

Meta tibred g˙atti l-bieqja bil- cling film u po©©iha fil-fri©© g˙al sieg˙a biex toqg˙od.

Erfa’ daqs kuççarina mbur©ata mit-ta˙lita u ffurmaha f’ballun bil-pali ta’ jdejk. Dawwar kull ballun fil-kokotina, farfar iΩ-Ωejjed u po©©ihom f’tilar. Ibqa’ sejra hekk sakemm tuΩa t-ta˙lita kollha. Da˙˙al stikka (skewer) f’kull ballun u po©©ihom fil-friΩer g˙al madwar sieg˙a biex jag˙qdu sew.

Kisser il-kumplament taç-çikkulata skura (100g) u ˙ollha banjumarija. Bill kull ballun fiç-çikkulata u dawwar bil-mod sakemm il-ballun jinkesa kollu. Óalli ç-çikkulata Ωejda tqattar lura fil-bieqja. Waqqaf l-istikek f’tazza twila u ˙allihom sakemm jinxfu sew. Biex taqla’ listikek minn mal-blalen dawwarhom u i©bidhom bil-mod. Po©©i l-blalen fuq karta strazza.

Kisser iç-çikkulata l-bajda f’bieqja u ˙ollha banjumarija. Ne˙˙i minn fuq in-nar u ˙alliha tibred – g˙andha tkun ratba biΩΩejjed biex titferra’ imma ma ta˙raqx iΩΩejjed li t˙oll iççikkulata skura. Ferra’ mimli kuççarina çikkulata bajda fuq kull ballun u ˙alliha tiΩΩerΩaq mal©nub. Waqt li ç-çikkulata tkun g˙adha ma˙lula Ωejjen kull ballun bil- holly mag˙mula mixsugar paste. Tista’ tuΩa wkoll biççiet ta’ çirasa ˙amra u ˙adra biex tifforma l-holly.

Nota: Dawn il-blalen jistg˙u jsiru wkoll bitta˙lita taΩ-Ωokk tal-Milied (Christmas log) billi t˙allat Ωew© pakketti morning coffee ma’ bott ˙alib mag˙qud, kokotina, ©ewΩ, eçç., u ΩΩejjen bl-istess mod.

Suppliment tal-Milied 2013

15.12.2013

SiÌAR TAL-MiLiED TAÇ-ÇiKKULATA Ingredjenti • • • • • • • •

200g zokkor 175g butir 100g dqiq tat-tip ‘00’, mag˙rbul 2 mg˙aref kokotina, mag˙rbula 200g çikkulata skura, imqattg˙a 2 kuççarini baking powder 60g ©ellewΩ inkaljat, imqaxxar u mfarrak 2 bajdiet, im˙abbtin

Ingredjenti g˙all-©elu • • • • •

Ftit qtar tal-meraq tal-lumi 1 abjad ta’ bajda 150g zokkor tal-©elu (icing sugar), mag˙rbul Kulur tal-ikel (a˙dar) Óelu Ωg˙ir ikkulurit

Sa˙˙an il-forn g˙al temperatura ta’ 180°C. Óoll il-butir banjumarija fuq nar baxx u Ωid mieg˙u ç-çikkulata. Kif tibda tin˙all Ωid il-kokotina u ˙awwad sakemm jin˙all kollox u ma jibqax boççi. Berred sewwa it-ta˙lita u Ωid ilbajd. Ûid id-dqiq u l-baking powder ftit ftit u ˙awwad kollox flimkien. Fl-a˙˙ar Ωid il-©ellewΩ imfarrak.

Ifrex it-ta˙lita f’reçipjent rettangolari (20çm x 28çm) miksi bil-karta tal-forn u a˙mi g˙al 30 minuta. O˙or©u mill-forn u ˙allih jiksa˙ sew g˙al madwar sieg˙a.

B’sikkina taqta’, aqsam il-kejk minnofs g˙at-tul u minn kull strixxa aqta’

trijangoli b’baΩi ta’ 7çm kull wie˙ed (g˙andek to˙ro© 14-il trijangolu b’kollox, u jibqag˙lek xi trufijiet).

Il-©elu Óabbat l-abjad tal-bajda sakemm jitla’ xkuma. Ûid mieg˙u ftit qtar tal-meraq tal-lumi u ftit qtar tal-kulur tal-ikel. Óabbat kollox flimkien sew. Po©©i t-ta˙lita f’borΩa tal- icing u Ωejjen kif tixtieq.

Wa˙˙al il-˙elu fuq il-©elu frisk biex jibqa’ fil-post. G˙az-zokk tas-si©ar tista’ tuΩa bsaten tal-˙elu.

IΩommu friski, f’reçipjent mag˙luq tajjeb, g˙al ˙amest ijiem.

23

24

Attivitajiet g˙al Ωmien il-Milied

15.12.2013

FerÓ Il-MIlIed F’Óal tarxIen

Nhar is-Sibt 21 ta’ Diçembru, proprju erbat ijiem qabel ilfesta tat-twelid tal-Bambin, Óal Tarxien se jxidd il-libsa festiva tal-Milied g˙all-attività Fer˙ il-Milied f’Óal Tarxien – l-isba˙ villa©© tal-Milied.

Fer˙ il-Milied f’Óal Tarxien se jamalga l-aspetti kollha talfer˙ çelebrattiv tal-Milied mattradizzjonijiet u l-˙ajja soçjokulturali Maltija. B’dan il-mod Óal Tarxien joffri l-aqwa ambjent li jag˙ti nifs ©did lillMilied ra˙li li maΩ-Ωmien tilef ˙afna mill-identità tieg˙u.

Matul l-attività se titlesta lakbar roly poly tal-Milied, grazzi g˙al Dolceria Primavera li l-qlig˙ kollu minnha se jmur g˙al L-Istrina u l-Malta Community Chest Fund. Irroly poly se tkun qed tniΩΩel rekord ©did g˙al Malta permezz tal-evalwazzjoni ta’ Malta Records.

Dwar dan tkellimna maddulçier Tiziano, li kif jg˙id ilMalti Ωokortu waqg˙atlu qalb il-˙elu ta’ Dolceria Primavera.

Tiziano b˙alissa jinsab medhi bit-t˙ejjijiet tal-akbar roly poly. Sibnieh imexxi tim s˙i˙ ta’ dulçiera rrankati qalb xkejjer tad-dqiq u z-zokkor, kon-

tenituri tal-©amm u ˙afna ˙afna krema u çikkulata. Fi kliem Tiziano t-tir hu li r-roly poly tkun l-akbar wa˙da li qatt saret Malta.

Matul Fer˙ il-Milied f’Óal Tarxien se jkun stabbilit rekord ie˙or: dak tal-aktar si©ra ˙ajja mΩejna b’dekorazzjonijiet tal-Milied, evalwata minn Malta Records. It-tfal tal-iskejjel primarji ta’ Óal Tarxien ©ew mistiedna sabiex jo˙olqu dekorazzjonijiet differenti b’materjal riçiklat. Ir-rispons kien fenomenali, tant li l-pubbliku se jkun mistieden biex jag˙ti donazzjoni g˙al kull dekorazzjoni li jag˙Ωel biex iΩejjen is-si©ra taç-çipress miΩrug˙a quddiem il-knisja parrokkjali. Il-flus mi©bura se jmorru b’risq L-Istrina u lMalta Community Chest Fund.

Intant, il-knisja parrokkjali tal-Lunzjata, imΩejna g˙allokkaΩjoni, se tospita festival ta’ g˙anjiet u kant tal-Milied minn bosta korijiet madwar Ìesù Bambin, kif ukoll wirja artistika ta’ ganutell fis-sagristija, fosthom il-fjuretti li g˙adhom kemm iΩΩanΩnu g˙all-festa tal-Lunzjata.

L-g˙aqdiet ˙adu ˙sieb li jor-

ganizzaw presepju ˙aj, anzi, g˙al wie˙ed tnejn. Presepju ˙aj minnhom se jkun ambjentat f’Betlem ta’ elfejn sena ilu b’persona©©i Bibliçi waqt li lpresepju ˙aj l-ie˙or se jag˙ti l˙ajja lit-tradizzjoni popolari Maltija b’persona©©i tal-presepju tipiku Malti bl-ilbies u ssnajjiet Maltin. Dawk li jΩuru lpresepji se jkollhom iç-çans li jie˙du sehem dirett fih millkitba taç-çensiment sal-maxtura tal-Bambin.

M’hemmx dubju li dawn ilpresepji ˙ajjin ser jisirqu lqlub ta’ kull min se jΩur Fer˙ il-Milied f’Óal Tarxien daqskemm se tisraq il-qlub ilpurçissjoni tradizzjonali bilBambin immexxija mill-karattru ta’ San Ìor© Preca. Ma dawn wirjiet ta’ presepji u ta’ Bambini, ikel u ˙elu tal-Milied u xi xarba s˙una ma tonqosx.

Il-viΩitaturi se jkollhom ilpossibbiltà li jimir˙u f’suq talMilied u arti©©janat b’g˙aΩla kbira ta’ rigali u snajjiet, prodotti tal-Milied u ˙lewwiet g˙at-tfal u kull min taqag˙lu Ωaqqu: qastan, qag˙aq talg˙asel u çikkulata s˙una Ma jonqosx lanqas l-ispettaklu u d-divertiment flimkien ma’ Spiteri Lucas Band bilparteçipazzjoni tal-kantanti popolari Chiara u Neville Refalo, kif ukoll diversi kantanti o˙rajn u kumpaniji lokali taΩ-Ωfin. Dan l-ispettaklu muΩikali se jittella’ fuq tliet palkijiet mifruxa tul l-attività, b’dak ewlieni fil-misra˙ talknisja parrokkjali.

Ma’ dan l-ispettaklu ta’ muΩika, kant u Ωfin ser ting˙aqad ukoll il-Big Friends Guggen Musik Band, b’daqq ta’ muΩika tal-Milied animata bir-ritmu partikolari li huma biss jafu joffru. L-attivitajiet jibdew fis6pm u kollox jibqa’ g˙addej sa tard bil-lejl.

F’dan id-dawl, Fer˙ il-Milied f’Óal Tarxien ser iservi ta’ katalist ©did g˙all-Milied Malti waqt li jqabbel, jipparaguna u jamalga wkoll aspetti differenti tal-Milied fuq skala Ewropea.

Il-festi tal-Milied minn dejjem kellhom rabta partikolari ma’ Óal Tarxien. Dan peress li ddedika tal-parroçça lil-Lunzjata u l-Milied huma mag˙©una kwaΩi ˙a©a wa˙da flimkien.

Fil-fatt, it-t˙abbira tal-An©lu Gabriel lil Marija fil-25 ta’ Marzu twitti t-triq g˙all-Milied ta’ Ìesù disa’ xhur wara: fil25 ta’ Diçembru.

G˙aldaqstant, g˙at-TarxiniΩi l-Milied kien inissel sentiment ta’ fer˙ aktar minn ir˙ula u popli o˙rajn. Il-knisja parrokkjali kienet tintrama bil-kbir daqs il-festa titulari talLunzjata, bil-funzjonijiet sagri tan-novena mifruxa fuq disat ijiem qabel il-Milied. Dawn iççelebrazzjonijiet kienu mbag˙ad ikomplu jie˙du Ωvolta wkoll lil hinn mill-knisja. Fost l-o˙rajn bid-dimostrazzjoni tal-Museum bil-Bambin f’Óal Tarxien li kienet meqjusa b˙ala fost l-itwal u l-akbar li kienu jsiru mill-membri talMuseum f’Malta.

Aktar tard maΩ-Ωmien, fissnin sebg˙in tas-seklu g˙oxrin, grupp ta’ Ωg˙aΩag˙ li kienu jiffrekwentaw iç-Circolo San Ìwann Bosco organizzaw ukoll l-ewwel pageant tal-Milied li jirrakkonta l-istorja tat-twelid tal-Bambin. Din kienet innovazzjoni ©dida g˙all-Milied Malti, tant li ssena ta’ wara kienu mistiedna jtellg˙u dan il-pageant fi knejjes o˙rajn sakemm it-tradizzjoni tal- pageant tal-Milied firxet l-g˙eruq tag˙ha f’bosta bliet u r˙ula. L-istess ukoll jing˙ad g˙at-tradizzjoni talpresepju ˙aj li l-ori©ini tieg˙u f’Óal Tarxien jintilfu fiΩ-Ωmien.

Intant Óal Tarxien dejjem kiseb ismu fl-ewwel post kull darba li g˙aqdiet u residenti tieg˙u ˙adu sehem f’kompetizzjonijiet nazzjonali ta’ mixeg˙la bi dwal dekorattivi fit-toroq kif ukoll f’kompetizzjonijiet nazzjonali ta’ presepji.

Fer˙ il-Milied f’Óal Tarxien huwa organizzat mill-Kunsill Lokali ta’ Óal Tarxien blg˙ajnuna tas-Segretarjat Parlamentari g˙all-Kultura u Gvern Lokali u l-Awtorità Maltija tat-TuriΩmu, u bil-kollaborazzjoni tal-Parroçça Marija Annunzjata u s-sehem u l-g˙ajnuna tal-G˙aqda MuΩikali Marija Annunzjata, ilKumitat tal-Festa Marija Annunzjata, l-G˙aqda Kultura u Armar Marija Annunzjata, Tarxien Pageant Group, lG˙aqda Soçjali Madonna tadDuttrina u l-G˙aqda tan-Nar San Gabriel.

Il-Marsa gÓad-dawl tal-MIlIed Wara s-suççess miksub is-sena l-o˙ra bil-Villa©© talMilied li kien organizzat g˙all-ewwel darba fil-Marsa, lG˙aqda Festi Esterni S. Trinità laqg˙et l-appelli li sarulha, anke minn g˙aqdiet o˙rajn Marsin, biex g˙al din issena ttella’ attività o˙ra li se tkun mifruxa fi spazji akbar u pprogrammata b’mod li g˙andha tolqot il-gosti tal-familja kollha.

Minbarra l-aspett soçjali, festiv u divertenti ta’ din lattività, li ng˙atat l-isem Il-Marsa g˙ad-Dawl tal-Milied, l-g˙an a˙˙ari u nobbli wara dan kollu huwa li kemm jista’ jkun jin©abru fondi b’risq id-Dar tal-Providenza tas-Si©©iewi, li kul˙add jaf kemm trid flus biex tkompli tkampa u toffri l-aqwa servizzi lil persuni li g˙andhom xi forma jew o˙ra ta’ diΩabbiltà.

Parti mill-©bir ta’ dawn il-fondi se jsir waqt ir-raba’ edizzjoni tal-konkors tal-kanzunetti G˙anjiet tal-Milied 2013, li se jittella’ nhar il-Óadd 22 ta’ Diçembru fit3.00pm, fit-Teatru tar-Residenza San Vinçenz de Paule, bis-sehem ta’ g˙add sabi˙ ta’ kantanti ta’ kull età li sejrin jikkompetu bejniethom f’kategoriji differenti skont l-età tag˙hom. Id-d˙ul g˙al dan il-festival ta’

g˙anjiet u kanzunetti b’rabta mal-Milied se jkun b’donazzjoni ta’ €5.

Il-©bir b’risq id-Dar tal-Providenza se jibda matul lattività Il-Marsa g˙ad-Dawl tal-Milied, li se ssir illum ilÓadd 15 ta’ Diçembru. Dan se jsir billi, fost o˙rajn, f’din l-attività, wie˙ed mill-membri tal-G˙aqda Festi Esterni S. Trinità, ÌuΩi Markett se jipprova jwaqqaf rekord nazzjonali billi jag˙mel u jibni l-og˙la kejk talMilied, liema kejk imbag˙ad se jinbieg˙ lill-pubbliku preΩenti.

Din is-sena Il-Marsa g˙ad-Dawl tal-Milied se ssir fi ©nien 6 ta’ Awwissu u fit-toroq tal-madwar, li ji©u ˙dejn l-Iskola Tereza Nuzzo tas-Sorijiet tal-Qalb ta’ Ìesù, biswit Triq Diçembru Tlettax. Parti sew minnha se tkun f’forma ta’ villa©© tal-Milied li se jkun jinkludi aktar minn 30 posta differenti li sejrin jesibixxu u jbig˙u kull tip ta’ arti©janat, rigali, ©ugarelli, pjanti, o©©etti u dekorazzjonijiet tal-Milied; kif ukoll xorb, ikel u ˙elu tradizzjonali g˙al dan iΩ-Ωmien tas-sena.

Taqsima interessanti se tkun dik fejn g˙all-ewwel darba fil-Marsa se jin©iebu wirjiet fejn se jkunu esibiti

o©©etti relatati direttament mal-Milied, fosthom presepji u bambini ori©inali, kif ukoll dekorazzjonijiet ta’ kull xorta. Din is-sena wkoll se jkunu mistiedna d-dilettanti tal-karozzi modifikati u dawk antiki li sejrin jesibixxu lkarozzi tag˙hom. Ma tonqosx ukoll Ωona dedikata g˙at-tfal fejn dawn se jkunu jistg˙u jilag˙bu u jie˙du gost f’ambjent ’il bog˙od mill-periklu b’log˙ob u attivitajiet organizzati apposta g˙alihom. It-tfal se jkollhom ukoll l-opportunità li jiltaqg˙u ma’ Father Christmas u karattri ferm popolari mag˙hom.

Attrazzjoni speçjali se jkun l-ispettaklu ta’ çajt, Ωfin u kant fuq il-palk prinçipali bis-sehem ta’ Ωeffiena u kantanti lokali u o˙rajn stabbiliti, fosthom Amber Bondin, Rita Pace, Enzo Gusman, Kurt Calleja, Marisa D’Amato u Glenn Vella, iΩ-Ωeffiena minn Keith Dance Studio u Mystic Dancers, flimkien mal-komiçi Tonio Vella ‘IlMajsi’ u Joe Farrugia ‘Id-Dulli’.

Il-Marsa g˙ad-Dawl tal-Milied huwa avveniment imfassal apposta g˙all-familja kollh fejn kul˙add se jkun jista’ jiddeverti u fl-istess ˙in jg˙in f’din il-kawΩa ©usta. Kul˙add huwa mistieden biex jattendi.

Attivitajiet g˙al Ωmien il-Milied

15.12.2013

25

Bethlehem f’gÓajnsielem Wara nuqqas ta’ sena lbiera˙ ©iet inawgurata l˙ames edizzjoni tal-attività Bethlehem f’G˙ajnsielem mill-Prim Ministru Dr Joseph Muscat. Bethlehem f’G˙ajnsielem hija attrazzjoni unika fejn l-art mag˙rufa b˙ala Ta’ Passi, li tinsab biss ftit minuti mixi mill-Port tal-Im©arr ser tinbidel f’villa©© tan-nattività bi presepju ˙aj li jinvolvi s-sehem ta’ 150 attur.

L-attrazzjonijiet jinkludu lforn, id-djar tal-mastrudaxxa u l-˙addied, suq li jbig˙ ilfrott tal-ista©un, ˙ut u g˙aΩla kbira ta’ ˙xejjex, kif wkoll Ωona ddedikata g˙allarti©janat tradizzjonali. Ilvilla©© se jkun maqsum fi djar differenti li fihom ikun hemm familji biex ifakkru li l-Milied huwa çelebrazzjoni

tal-familja. L-attrazzjoni ewlenija h ij a l- g r o tt a t a l Bambin Ìesù.

Bethlehem f’G˙ajnsielem din is-sena qed ti©i organizzata mill-Kunsill Lokali ta’ G˙ajnsielem bil-kollaborazzjoni tal-Ministeru g˙al G˙awdex, l-g˙aqdiet tarra˙al u l-parroçça. IlMinisteru g˙al G˙awdex kellu sehem ewlieni sabiex din l-attività, li jΩuruha eluf ta’ persuni, ter©a’ ssib postha fil-kalendarju kulturali ta’ pajjiΩna.

Wie˙ed jista’ façilment iqatta’ nofstanhar f’dan ilvilla©© tan-nattività f’ambjent sabi˙ u naturali b’veduti mill-isba˙ tal-Port tal-Im©arr li huwa mifrux fuq 20 tomna raba’. Dan il-villa©© jibqa’ g˙addej sal-Óadd 5 ta’

Jannar, l-Epifanija bil-mi©ja tas-Slaten Ma©i. Din is-sena, hemm il-˙sieb li s-Slaten Ma©i jitilqu mill-belt ta’ Tolfa, fil-provinçja ta’ Ruma.

Tajjeb hawnhekk insemmu li Tolfa hija ©emellata marra˙al ta’ G˙ajnsielem.

Infakkrukhom li wie˙ed jista’ j˙alli l-karozza çÇirkewwa u jitla’ bil-mixi mill-port. Ibqg˙u çerti li Bethlehem f’G˙ajnsielem’ ser toffri ambjent u atmosfera unika lill-familji kollha Maltin u G˙awdxin.

Aktar informazzjoni fuq is-sit elettroniku www.g˙ajnsielem.com/bethlehem <http://www.g˙ajnsielem.com/bethlehem>.

Bethlehem f’G˙ajnsielem ikun animat f’dawn il-©ranet u ˙inijiet:

Diçembru 2013 Is-Sibt 14 ta’ Diçembru Il-Óamis 15 ta’ Diçembru It-Tnejn 16 ta’ Diçembru Il-Óamis 19 ta’ Diçembru Is-Sibt 21 ta’ Diçembru Il-Óadd 22 ta’ Diçembru L-Erbg˙a 25 ta’ Diçembru Il-Óamis 26 ta’ Diçembru Il-Ìimg˙a 27 ta Diçembru Is-Sibt 28 ta’ Diçembru Il-Óadd 29 ta’ Diçembru

4.30pm-9.00pm 2.00pm-7.30pm 9.30am-1.30pm 9.30am-1.30pm 4.30pm-8.30pm 2.00pm-7.30pm 2.30pm-8.30pm 4.30pm-7.30pm 4.30pm-7.30pm 4.30pm-8.30pm 2.00pm-7.30pm

L-Erbg˙a 1 ta’ Jannar Is-Sibt 4 ta’ Jannar Il-Óadd 5 ta’ Jannar

2.30pm-8.00pm 4.30pm-8.00pm 2.00pm-8.00pm

Jannar 2014

PinoKKio…il-PuPu tal-injam li Óa l-Óajja Kollox lest gÓal Pantomima oÓra sPettaKolari fl-istitut KattoliKu Pinokkio,il Pupu tal-injam ma˙dum minn Ìappetto, jie˙u l-˙ajja permezz tal- fairy – xi ˙a©a li tant kien jo˙lom biha Ìappetto. Biex tipprote©ih minn kull periklu tpo©©i lil çertu Antonio b˙ala l-kuxjenza tieg˙u, biex ikun jista’ jiggwidah, u biex Pinokkio jitrabba f’ambjent ta’ familja, il-fairy issib lil Ìappetto mara: Roxanne (id dama) li hija show girl Paceville, mara fuq tag˙ha ˙afna u li kelma ma ΩΩommhiex. Però, kif jid˙lu flistorja s-sa˙˙ara, il- fortune teller, Pussy u Wolf? u x’ji©ri

minn hemm ’il quddiem? Bla dubju sitwazzjonijiet divertenti g˙all-familja kollha li joffru serata ta’ kulur, xenarju mill-isba˙, kostumi, da˙k, Ωfin u dak kollu li g˙andu x’jaqsam ma spettaklu.

Dan kollu se jsir fil-pantomima bil-Malti li issa hija tradizzjoni u appuntament annwali li ssir flIstitut Kattoliku f’dawn il-©ranet: il-Óadd 22 ta’ Diçembru fl10.00am bi prezz verament speçjali ta’ €12.50/€11.50 isfel u €8,50/10,50 fil-o˙ra fl-istess ©urnata fil-˙in tant popolari tal4.00pm. B˙as-soltu r-rappreΩen-

tazzjonijiet kollha se jsiru flIstitut Kattoliku, il-Furjana u jkomplu kif gej: f’Diçembru: ilÓamis 26 (Boxing Day) fis2.30pm u s-7.30pm; il-Ìimg˙a 27 fis-7.00pm; is-Sibt 28 fis7.30pm; il-Óadd 29 fis-2.00pm u s-6.30pm; u t-Tnejn 30 fis7.00pm. F’Jannar isiru dawn irrappreΩentazzjonijiet: il-Ìimg˙a 3 fis-7.30pm; is-Sibt 4 fis7.00pm; il-Óadd 5 fis-2.00pm u s-6.30pm; u s-Sibt 11 fis-7.00pm.

Il-kast hu wie˙ed formidabbli b’Toni Busuttil b˙ala d-dama, Snits b˙ala Pinokkio, Ina Robinich, Brian Farrugia, Simon

Curmi, J Anvil, Felix Busuttil, Julie Pomorski, Guido Fenech, Franky Borg, Alan Falzon, Bernice Darmanin u o˙rajn. Ilband tkun live ta˙t id-direzzjoni ta’ Abigail Brown b’arran©amenti muΩikali ta’ Joe Brown. IlKoreografija hi ta’ Felix Busuttil g˙all-Yada Dance Company.

Pinokkio g˙andu skript ori©inali ta’ Toni Busuttil u Snits. Id-direzzjoni hi ta’ Ray Abdilla, bil-produzzjoni b˙assoltu tkun ta’ Pawlu Testa.

Riservazzjonijiet jinsabu miftu˙in u biljetti jistg˙u jinkisbu ming˙and: Pawlu Testa

Travel: 2122 3340/9947 6468; Booking Office tal-Istitut Kattoliku, filg˙odu mid-9.00am1.00am u filg˙axija mill-4.307.30pm, 2123 8429; Bar talIstitut Kattoliku: filg˙odu u filg˙axija, 212 4255; Carmen Azzopardi tar-Rabat, 2145 4836; u Tereza Bazaar ta’ ÓaΩ-Ûabbar, 2189 2730.

Wie˙ed jista’ jirriserva post online, kemm fuq is-sit elettroniku uffiçjali tal-Kumpanija Teatru Rjal kif ukoll dik tatteatru tal-Istitut Kattoliku: www.kumpanijateatrurjal.com u www.istitutkattoliku.com

26

Mill-Misra˙

15.12.2013

iffiRmaTi kOpji Ta’ TiSjiR mill-Qalb Aktar minn 250 impjegat talBank of Valletta kellhom lopportunità biex jordnaw kopji tal-ktieb Tisjir millQalb iffirmat mill-E.T. ilPresident ta’ Malta Dr George Abela. Il-President organizza sessjoni ta’ ffirmar g˙al din ir-raba’ edizzjoni ta’ Tisjir mill-Qalb 2013 filPalazz ta’ Sant’Anton.

Mag˙ruf b˙ala ‘il-ktieb talPresident’, dan il-ktieb illum sar mezz popolari fejn jin©abru fondi g˙al L-Istrina.

Il-Bank of Valletta huwa impenjat biex jg˙in il-komunità b’bosta modi o˙ra, inkluΩ l-g˙ajnuna li jag˙ti sena wara sena lil L-Istrina, speçjalment permezz talkampanja L-Istrina BOV Piggy Bank fejn jitqassmu madwar 6,000 karus fl-iskej-

Kenneth Micallef, Head CEOs Office BOV, Charles Borg CEO BOV u l-President George Abela.

jel u l-˙wienet ewlenin madwar Malta. Barra l-

g˙ajnuna li jag˙ti lill-NGOs, il-Bank of Valletta jg˙in

ukoll bosta individwi li qed i˙abbtu wiççhom ma’

Ωminijiet diffiçli.

Ilfilantropija hija biss wa˙da mill-kolonni tal-prog-ramm komunitarju estensiv talbank li permezz tieg˙u jqassam parti mill-profitt li jag˙mel lill-komunità fejn jopera.

Kopji tal-ktieb jistg˙u jinkisbu mill-ferg˙at talAgenda, uffiççji talMaltapost, il-Kçina talPresident, il-ferg˙at talMaypole, Scotts Supermarkets, Pavi Shopping Complex, Chef Choice u online fuq www.mccf.org.mt Kull min jixtri l-ktieb online jirçevih id-dar. Aktar informazzjoni tista’ tinkiseb mill-MCCF fuq 2122 6226 jew billi ΩΩur www.mccf.org.mt

l-hSbC, l-univeRSiTÀ u l-kunSill Tal-imÌaRR Il-Fondazzjoni HSBC Malta, lUniversità ta’ Malta u l-kunsill Lokali tal-Im©arr iffirmaw ftehim kollaborattiv ta’ g˙axar snin g˙at-twaqqif ta’ Çentru g˙all-Osservazzjoni u lAnaliΩi (I-Land Observatory and Interpretation Centre) flIm©arr.

Im˙abbar g˙all-ewwel darba fi Frar 2012, il-pro©ett se jinvolvi t-twaqqif talewwel çentru g˙allimmani©©jar integrali tal-ambjent u l-wirt naturali. Dan se jinkludi façilitajiet u attivitajiet edukattivi bil-g˙an li jippromovi l-kuxjenza ambjentali u l-apprezzament g˙allwirt naturali u kulturali ta’ Malta.

Is-Segretarju Parlamentari g˙all-Gvern Lokali u l-Kultura José Herrera qal: “Dan hu pro©ett tassew kollaborattiv li ji©bor flimkien ir-riΩorsi, ilkonnessjonijiet u l-kompetenzi ta’ kunsill lokali, organiz-

Ritratt: (mix-xellug) Is-Sindku tal-Im©arr Paul Vella, il-Kap EΩekuttiv tal-HSBC Malta Mark Watkinson, u r-Rettur tal-Università ta’ Malta l-Prof. Juanito Camilleri qed jiffirmaw il-ftehim kollaborattiv dwar l-‘I-Land Observatory’ fil-preΩenza tas-Segretarju Parlamentari José Herrera.

zazzjoni finanzjarja ewlenija internazzjonali, u l-og˙la istituzzjoni edukattiva f’Malta.

Hija ˙a©a tajba ˙afna li naraw

kollaborazzjoni daqsekk millqrib u kostruttiva b˙alma hu dan il-pro©ett li minnu se jibbenefika kull˙add. B˙alissa

qed nikkunsidraw diversi inizjattivi simili biex nipprovdu qafas li jattira partijiet diffe-renti interessati biex jin-

vestu fil-wirt tag˙na skont linji-gwida ˙olistiçi.”

“Bil-mod kif jorbot inizjattivi xjentifiçi avvanzati flimkien ma’ façilitajiet rikreattivi u edukattivi, dan il-pro©ett se jippromovi u jimplimenta sensittività og˙la dwar l-ambjent naturali ta’ Malta. Fl-istess ˙in qed joffri apparat u ˙ila esperta me˙tie©a firrestawr ekolo©iku biex jippromovi prattiçi aktar sostenibbli f’Malta,” qal is-Segretarju Parlamentari.

“Il-pro©ett jinvolvi erba’ elementi ewlenin: ir-restawr ekolo©iku tal-meddiet degradati ta’ art fiΩ-Ωona; ir-restawr u r-riabilitazzjoni tal-istrutturi militari u rurali; l-iΩvilupp ta’ façilitajiet g˙all-interpretazzjoni, l-osservazzjoni u attivitjiet rikreattivi, inkluΩ çentru awdjo-viΩiv, sala g˙all-konferenzi, u sala o˙ra g˙allwirjiet; u l-iΩvilupp ta’ materja ta’ interpretazzjoni.

ROCS TRavel OnORaTa bil-lufThanSa TRavel agenTS’ awaRd 2013 Snin ta’ servizz impekkabbli fil-qasam tal-ivja©©ar iwasslu sabiex ROCS Travel ti©i mog˙tija l-Lufthansa Travel Agents’ Award 2013.

ROCS Group hija kumpanija li f’erbg˙in sena saret sinonima mal-kwalità u s-servizz li jist˙oq lill-klijenti, partikolarment fil-qasam tal-ivja©©ar fejn aktar minn 20,000 klijent ˙ar©u sodisfatti bis-servizzi li ng˙ataw.

Din kienet bla dubju wa˙da mir-ra©unijiet g˙alfejn din issena, waqt il-Lufthansa Agents Awards Ceremony li saret ilÓamis 28 ta’ Novembru 2013, ROCS Travel ©iet ippreΩentata bil-‘Lufthansa Travel Agents’ Award for achievement in leisure travel sales, quality assurance and committed customer care’.

“Huwa unur kbir g˙al ROCS li ©ejna mog˙tija dan irrikonoxximent,” tg˙idilna Rachel Vella, id-Direttriçi ta’ ROCS Group. “L-g˙an ta’

ROCS dejjem kien li nag˙tu la˙jar servizz lill-klijenti tag˙na u na˙seb dan il-premju juri li s’issa qed jirnexxilna.”

“Però, ta’ min jg˙id li dan g˙adu biss il-bidu u, kif dej-

jem g˙amilna, a˙na ser inkomplu naraw kif nistg˙u ntejbu s-servizzi tag˙na,” kompliet Rachel Vella. “Imma fl-a˙˙ar mill-a˙˙ar, il-fatt li 20,000 persuna uΩaw is-

servizzi tag˙na u ˙ar©u soddisfatti juri li l-attenzjoni g˙addettall qieg˙da t˙alli l-frott mixtieq.”

Il-Lufthansa Travel Agents’ Award, huwa rikonoxximent li

jigi mog˙ti lill-kumpaniji li jag˙tu servizz tal-aqwa kwalità u li jassiguraw li l-klijent dejjem jo˙ro© sodisfatt. ROCS Travel hija kburija li rnexxielha tkompli ttejjeb is-servizzi tag˙ha u g˙al dan kollu lkumpanija tixtieq tirringrazzja kemm lil-Lufthansa g˙al dan il-premju tant presti©©juΩ; littim kbir wara l-grupp ROCS; u kif ukoll lill-20,000 klijent li g˙amlu uΩu mis-servizzi tag˙ha.

Biex issiru tafu aktar dwar ROCS Group u ROCS Travel, Ωuru l-uffiççji tag˙na filFurjana u l-Mellie˙a, Inglott f’Tas-Sliema, Perfumes&More fil-Óamrun u Tas-Sliema; jew çemplu lil ROCS Group fuq 2015 1515. Tistg˙u wkoll tid˙lu fuq is-sit tag˙na www.rocsgrp.com, kif ukoll tibag˙tu email lil info@rocsgrp.com g˙al aktar informazzjoni, jew Ωuru l-pa©na uffiçjali fuq Facebook: ROCS Group.

TeleviΩjoni

08.30 09.35 10.50 12.00 12.30 12.35 13.45 14.30 15.30 17.00 17.30 17.40 19.30 20.30 21.30 22.00 22.50 23.30

08.00 08.15 09.55 10.45 11.10 11.30 12.00 12.10 12.25 12.55 14.00 14.15 14.30 15.00 18.55 19.00 19.30 19.51 20.00 20.10 22.35

Breakfast News Weekend Aroma Kitchen (r) Aqrali Storja Popcorn ONE NEWS Dak li Jg˙odd (r) Love Birds In D House (r) Saturday Xpress (r) Telebejg˙ ONE NEWS UPDATE L-Argument ONE NEWS It-Tfal Joe’s Kitchen Conquest (r) Pezza Kustjoni ONE NEWS

Il mattatore del calcio FILM Questi fantasmi New York New York TeleCamere TGR Estovest TGR RegionEuropa TG3 TG3 Fuori linea TGR Mediterraneo Radici TG Regione TG3 In 1/2 ora TG3 LIS Meteo 3 TG3 TG Regione TG Regione Meteo Blob Che tempo che fa TG3

15.12.2013

07.00 08.30 11.30 12.00 13.30 14.00 14.05 14.30 16.30 18.00 18.05 18.40 19.30 20.15 20.30 21.30 21.35 23.15

Net News Telebejg˙ Nis©a Maltija Accordo (r) Premier (r) Net News (ikompli) Premier Mitqlu Deheb (r) Iswed fuq l-Abjad (r) Net News Flusek (r) Wheelspin (r) Net News G˙alik fl-Ewropa Deja Vu Net News Replay Net News

06.20 07.35 08.05 08.35 10.30 12.25 13.00 14.00 16.20 18.20 18.30 19.00 19.15 21.30

Aliens In America Hannah Montana Iii Hannah Montana Iii Ci Pensa Beaver Big Fat Liar Studio Aperto Sport Mediaset Xxl Save The Last Dance Golden Skate Awards Life Bites – Pillole Di Vita Iv Studio Aperto Così Fan Tutte 2 Che Fine Ha Fatto Santa Clause?

Santa Clause E' Nei Guai

07.00 07.30 08.00 08.30 09.00 09.30 10.00 10.30 12.00 12.10 14.00 14.05 15.30 16.00 16.05 17.10 17.30 18.00 18.10 18.40 19.15 20.00 20.45

L-G˙odwa t-Tajba Extraordinary Animals Pellikola Dot EU G˙awdex Illum Tuffi˙at Migduma Mattia Malta u Lil Hinn Minnha A˙barijiet Óadd G˙alik A˙barijiet Óadd G˙alik…ikompli Gadgets A˙barijiet The Wedding Battle (R) Malta u lil hinn minnha Pellikola A˙barijiet Madwarna Venere Mixage A˙barijiet X-Factor

07.55 08.00 08.46 08.50 10.00 12.00 13.00 13.39 13.40 14.01 16.41 18.50 20.00 20.39 20.40 21.10 21.11 23.30

Traffico Tg5 Tgcom24 - Hd Le Frontiere Dello Spirito Fashion Style Melaverde Tg5 Meteo.It L' Arca Di Noè Hook-Capitan Uncino Una Tata Magica Avanti Un Altro Tg5 Meteo.It Paperissima Sprint Riassunto – Il Segreto Ii Il Segreto – Prima Tv x-Style

08.00 08.25 08.30 09.15 09.45 10.15 11.00 11.30 12.00 12.40 13.25 14.15 15.00 17.30 18.15 19.05 19.30 20.00 20.30 21.00 21.50 22.45

Show Me Show Me Buzz and Tell Robin Hood Blackadder II Come Fly with Me The Weakest Link Absolutely Fabulous Hebburn Doctor Who Robin Hood David Copperfield The Weakest Link Doctors Doctor Who David Copperfield The Café Last of the Summer Wine Hebburn My Family Paradox Spooks The Night Watch

07.00 TG 1 09.05 UnoMattina in famiglia 10.00 QB – All'estero quanto basta Bruxelles 10.30 A sua immagine 10.55 Santa Messa dalla Chiesa Santa Maria delle Grazie in Linguaglossa (Catania) 11.50 A sua immagine 12.00 Recita dell'Angelus da Piazza San Pietro 12.10 A sua immagine 13.30 TELEGIORNALE 14.00 L’Arena 16.30 TG 1 16.35 Domenica in 18.50 L’Eredità 20.00 TELEGIORNALE 20.35 Tg Sport 20.40 Flavio Insinna Affari Tuoi 21.30 L’Eredità Speciale Telethon

06.00 06.05 06.50 07.10 07.25 07.40 08.20 09.25 10.00 10.50 11.30 12.00 13.00 14.00 14.42 16.40 18.55 19.35 20.32 23.45 23.50

Zig Zag Music Line – Speciale Tg4 Night News Televendita Media Shopping Televendita Media Shopping Super Partes Vita Da Strega Viii Le Storie Di Viaggio A… Santa Messa Pianeta Mare Tg4 Pianeta Mare Magnifica Italia 4 Tg4 Sogni Mostruosamente Proibiti Panico Nello Stadio Tg4 Walker Texas Ranger Viii Il Signore Degli Anelli Cinefestival World Trade Center

27

0.:15 Live On: Scegli la tua carta!

L'inizio del campionato nazionale 07.40 Ape Maia - Polvere di ali 08.00 Spike Team Attacco frontale 08.30 Voyager Factory Speciale Telethon 09.10 A come Avventura Speciale Telethon 09.50 Ragazzi c'è Voyager 10.30 Il nostro amico Charly 11.15 Mezzogiorno In Famiglia 13.00 TG2 GIORNO 13.30 TG 2 Motori 13.40 Meteo 2 13.45 Quelli che aspettano 15.40 Nicola Savino in Quelli che 17.05 TG2 L.I.S. 17.10 Stadio Sprint 18.10 90* minuto 19.35 Squadra Speciale Cobra 20.30 TG2 20.30 21.00 N.C.I.S. Nemico al Congresso

07.00 07.30 07.55 09.45 10.45 12.45 13.30 14.00 16.35 18.10 20.00 20.30 21.10 23.00

Omnibus TG LA7 OMNIBUS L’Aria Che Tira – Il Diario Jack Hunter e La Tomba di Akhenaton Adventure Tg La7 Tg La7 Cronache Due South L’Ispettore Barnaby Tg La7 Speciali Le Storie Di Linea Gialla Faccia D’Angelo I Diari Della Motocicletta

IT-TFAL, illum fit-20.30 fuq One George qed ji©i rrikattat. Isir jaf li t-tifel iΩ-Ωg˙ir, Matthew, hu parzjalment responsabbli g˙all-inçident riçenti ta’ hit and run fuq mara. Jirnexxilu jeg˙leb ix-xokk tal-a˙bar? Elaine ter©a’ tiltaqa’ ma’ Luca u tibda ssib rifu©ju fil-kumpanija tieg˙u, filwaqt li bilmod tfiq mid-dipressjoni li kellha. Sadanittant John ma jafx dwar is-sitwazzjonijiet personali u familjari li qeg˙din jiΩviluppaw madwaru. Sarah g˙amlitha çara li ma tridx ter©a’ tirran©a ma’ Mark.

L-attitudini tieg˙u xebbg˙etha u ddeçidiet li ttemm ir-relazzjoni hawnhekk. Anke Kevin ma jçedix malajr u jibqa’ jippersisti ma’ Claire biex forsi jsalva Ω-Ωwie© tieg˙u li di©à qabeΩ xifer l-irdum.

Claire iççedi? Francesca ta˙seb li tqila. Dan ifisser li David u hi se jkollhom it-tarbija li ilhom tant jistennew? It-Tfal g˙andu produzzjoni ta’ 26th frame.

ARANI ISSA, it-Tnejn fid-20.40 fuq One F’din l-edizjoni speçjali ta’ AranI Issa, Philip u Elaine, membri tasSpecial Olympics ma jridux jemmnu lil g˙ajnejhom meta jtiru g˙al Manchester sabiex il-˙olma tag˙hom – li jiltaqg˙u mal-plejers ta’ Manchester United f’Old Trafford – issir realtà! Titilfux dawn il-mumenti hekk emozjonanti u uniçi! Josephine hija lesta tag˙mel minn kollox sabiex tara lit-tifla tag˙ha Bernice kuntenta u tirba˙ fuq il-mumenti diffiçli tal-˙ajja. Arani Issa jid˙ol g˙al din l-isfida b’ru˙u u ©ismu! U g˙aliex Paul, bil-mo˙bi, innomina lil martu Patricia? X’sorpriΩa hemm lesta g˙al din il-mara speçjali?

06.50 07.40 08.30 11.50 12.40 13.30 16.00 16.50 17.40 18.30 1.20 20.10

Secret Eaters Long Island Medium Say Yes to the Dress Here Comes Honey Boo Boo Ultimate Shopper Cake Boss America’s Worst Tattoos Long Island Medium My Crazy Obsession Here Comes Honey Boo Boo Breaking Amish: LA My Big Fat American Gypsy Wedding 21.00 Gypsy Sisters 21.50 Long Island Medium 22.40 Shocking Family Secrets

06.00 06.25 07.15 08.10 09.05 09.30 10.00 10.55 11.50 12.45 17.20 18.15 19.10 20.05 21.00 22.20 22.50 23.45

Meerkat Manor My Cat From Hell America’s Cutest Pets Nick Baker’s Weird Creatures Monkey Life Swamp Brothers The Most Extreme Wild France Living With Wolves Outback Rangers Call of the Wildman Swamp Brothers Gator Boys Shark Attack File Wild Opera Cheetah Kingdom Untamed and Uncut Gator Boys

08.10 MythBusters: Plane Boarding; Bite the Bullet 09.05 Through the Wormhole with Morgan Freeman: Can We Travel Faster Than Light?

09.55 Baggage Battles: Diamonds in the Rough 10.25 Baggage Battles: Breaking the Bank 10.50 Flip Men 1.40 Storage Hunters 12.35 Auction Kings 13.30 Baggage Battles 14.25 Auction Hunters 15.20 Car Vs Wild: Who Won? 16.15 Get Out Alive With Bear Grylls: 17.10 Street Outlaws 18.05 Fast N’ Loud: Killer COPO Camaro 19.00 Overhaulin 20.00 World’s Biggest Ship

08.05 08.30 09.00 09.25 10.15 10.40 11.10 11.35 1.00 12.25 12.50 13.15 13.45 14.10 14.35 15.00 15.25 15.50 16.15 16.40 17.05

Feng Shui Living Wandering Golfer House Hunters International Super Swank Celebrities at Home World’s Most Extreme Homes State of Style: 2013 Fall/Winter Behind the Label Masters of Luxury House Hunters on Vacation Reservations Required What’s With That House?

Hawaii Life Destination Design Celebrities at Home Chef Abroad Giada’s Weekend Getaways State of Style: 2013 Fall/Winter Behind the Label Masters of Luxury Extreme Homes of Exotic Islands

06.00 Teleshopping 09.00 Storage Wars 10.00 American Pickers: Duck, Duck, Moose 11.00 The Great Martian War 1913 1917 13.00 Storage Wars 19.00 Pawn Stars 20.00 Storage Wars 21.00 Big Rig Bounty Hunters: Tracked 22.00 Haunted History: Ghosts of Gettysburg 23.00 Shaun Ryder on UFOs: Seeing Is Believing

06.00 07.40 09.20 09.45 10.35 14.45 16.00 17.40 19.20 20.10 21.00 21.50 22.40 23.30

Everyday Italian Aarti Party Reza’s African Kitchen Diners, Drive-Ins and Dives Charly’s Cake Angels Reza’s African Kitchen Diners, Drive-Ins and Dives Iron Chef America Diners, Drive-Ins and Dives Chopped Charly’s Cake Angels Amazing Wedding Cakes Diners, Drive-Ins and Dives Food Wars

08.35 FIA World Endurance Championship 10.00 UEFA Women’s Champions League Football 11.30 ISU Grand Prix, Figure Skating 12.30 ISU Grand Prix, Figure Skating 14.30 FIFA Under 17 World Cup Football 16.00 UEFA Women’s Champions League Football 17.00 Live: UEFA Women’s Champions League Football [Live] [N] 19.00 ISU Grand Prix, Figure Skating 21.00 Boxing 23.00 Motorsports Weekend 23.15 UEFA Women’s Champions League Football

07.05 07.30 07.55 08.20 08.45 09.10 10.00 10.25 10.50 11.15 11.40 12.30 12.55 13.20 13.45 14.40 15.30 15.55 16.20 16.45 17.10

Little Kingdom Bubble Guppies Go, Diego, Go! Winx Club The Fairly OddParents Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness Turtles The Penguins of Madagascar SpongeBob SquarePants Winx Club iCarly Victorious Big Time Rush Marvin Marvin SpongeBob SquarePants The Penguins of Madagascar The Fairly OddParents iCarly Big Time Rush Victorious Life With Boys

28

Çinema

15.12.2013

MIÇ-ÇINEMA

jikteb CARMELO BONNICI

THE HOBBIT: THE DESOLATION OF SMAUG (3D)

MERAVILJUÛ

L-ISPETTAKLU U L-GRANDEZZA JKOMPLU JIRRENJAW BIL-KBIR Atturi Ewlenin: Ian McKellen, Martin Freeman, Richard Armitrage, Benedict Cumberbatch (vuçi), Evangeline Lilly, Lee Pace, Luke Evans, Orlando Bloom, Stephen Fry. Direttur: Peter Jackson. Óin: 161 min.

Distributur: Warner Bros/New Line Cinema/MGM. Ma˙ru© mill-KRS. Çert. 12A. It-tieni episodju ta’ The Hobbit: The Desolation Of Smaug, li jag˙mel uΩu effettiv mit-3D di©itali, kif ukoll il-format High Frame Rate (48 stampa kull sekonda) b˙al The Hobbit: An Unexpected Journey , ibbaΩat fuq novella ta’ J. R. R. Tolkien tal-1937, verament jippreΩenta avventuri fantastiçi u epiçi talprima klassi. L-istorja tkompli, barra prologu qasir, fejn ˙alla An Unexpected Journey (2012) bil-vja©© spettakolari tal-hobbit (nanu) Bilbo Baggins (Freeman), fil-kumpanija tattnax-il nanu ie˙or s˙abu, kollha mmexxija minn Thomas Oakenfield (Armitrage), akkumpanjati mis-sa˙˙ar Gandalf the Grey (McKellen).

Fl-a˙˙ar xena tal-ewwel film, minn fuq g˙olja, Bilbo Baggins jilma˙ il-kastell oskur, im˙arbat u mitluq fuq muntanja solitarja (Lonely Mountain) fejn jg˙ix id-dragun kbir Smaug – l-a˙˙ar wie˙ed li baqa’ f’Middle Earth.

Huma issa se jkomplu l-vja©© lejn il-din il-muntanja fir-renju ta’ Erebor biex i©ibu lura tteΩor li d-dragun kien serqilhom. Imma biex jaslu sa dan il-post g˙ad baqg˙alhom jg˙addu minn ˙afna avventuri eΩileranti, perikli palpabbli u qtig˙ il-qalb. Fil-foresta jiltaqg˙u ma’ Beorn, esseru li kapaçi jibdel il-©ilda tieg˙u u surtu.

F’salt wie˙ed, Gandalf jitlaqhom u j˙allihom ikomplu jterrqu wa˙edhom, ming˙ajr ilpariri u l-wens li s-soltu jag˙tihom.

Meta jid˙lu f’Mirkwood ikunu l-mira ta’ ˙afna brimb kbir li jattakkawhom u wara li jg˙inuhom l- elves tal-foresta (esseri b’xag˙ar twil u bjond) jinΩammu pri©unieri minn

dawnstess – kollha minbarra Bilbo, li jkun liebes iç-çurkett mis˙ut u u g˙alekk inviΩibbli.

Dan jirnexxilu je˙lishom minn fejn ikunu maqfulin. Legolas (Bloom), il-Prinçep Elf u Tauriel (Lilly) gwerriera talelves , ˙afifa fl-isparar bilvle©©a u ©lied bix-xabla, jitilqu biex jg˙inu lill-hobbits li issa waslu f’Laketown, post mibni fuq g˙adira kbira. Matul it-triq ikunu attakkati mill-Ores, kreaturi koroh li jridu jeqirduhom.

Fl-a˙˙ar jaslu ˙dejn il-muntanja u jid˙lu fil-kastell minn bieb sigriet biex jikkumbattu lil dan id-dragun fa˙xi.

The Hobbit: The Desolation Of Smaug jiΩviluppa b’pass mexxej u kontinwament spettakolari.

Ix-xenarju panoramiku ta’ New Zealand jer©a’ jiddomina kemm qalb ilmuntanji u kemm fil-widien u fjords u l-pjanuri ˙odor bl-ilma nieΩel. Din id-darba, iç-çurkett imsa˙˙ar fil-pussess tat-timidu Bilbo Baggins, ikun ta’ g˙ajnuna utli g˙an-nani. Bih jazzarda ˙afna biex isalva lil s˙abu fl-assenza ta’ Gandalf.

G˙aliex ˙alliehom dan issa˙˙ar, u x’inhi l-missjoni sigrieta tieg˙u? Dan it-tieni episodju jeççella f’diversi set-pieces memorabbli, fosthom it-taqbida mal-brimb, il-˙arba minn Mirkwood, u speçjalment ilbattalja titanika tan-nani ma’ Smaug (vuçi ta’ Cumberbatch).

G˙alkemm din il-produzzjoni fiha sekwenzi simili ma’ films o˙ra, fosthom il-©iri sfrenat filwesg˙at vasti taΩ-Ωew© gwerrieri elves , Legolas u l-˙afifa Tauriel qishom Hawkeye u Uncas f’Last of the Mohicans (1992) u l-iskontru wicç imb wiçç bejn Bilbo u l-©gantesk

dragun ifakkar f’ie˙or, però aktar ©enjali bejn il-kavallier Dennis Quaid u dragun ie˙or (vuçi ta’ Sean Connery) fi Dragonheart (1996). Hawn, dawn l-avvenimenti huma mog˙tija xe˙ta kolossali u epika fl-iΩvol©iment tag˙hom, forsi meritu wkoll ta’ dan bis-

sa˙˙a ta’ Guillermo Del Toro li hawn hu wie˙ed mill- iscript writers. Nistennew bil-˙erqa la˙˙ar parti The Hobbit: There and Back Again (jekk l-isem ma jinbidilx) g˙all-˙abta ta’ Milied ie˙or. Esperjenza tassew unika g˙al min jara dan ixxog˙ol formidabbli.

Çinema

15.12.2013

BATTLE OF THE YEAR (3D)

29

VIVAÇI

KOMPETIZZJONI PRESTIÌJUÛA TA’ ÛFIN HIP HOP Atturi Ewlenin: Josh Holloway, Laz Alonso, Josh Peck, Caity Lotz, Flipz.

Direttur: Benson Lee. Óin: 110 min.

Distributur: SCREEN GEMS/SONY. Ma˙ru© mill-KRS. Çert. 12A.

Fis-serje ta’ films Step Up assistejna g˙al Ωfin ener©etiku u akrobatiku minn gruppi ta’ Ωg˙aΩag˙ fit-toroq tal-ibliet.

Battle Of The Year huwa xog˙ol ie˙or ta’ din ix-xorta, din id-darba mhux ambjentat fit-toroq iΩda fis-swali tat-teatri taΩ-Ωfin.

Il-‘battalja’ tat-titlu hija kompetizzjoni akkanita bi Ωfin breakdance u hip hop , mag˙ruf ukoll b˙ala b-boying, li realment issir kull sena f’Montpellier fi Franza. Fil-verità, l-Amerikani ilhom ma jkollhom suççess f’din l-attività sa mis-sena 1998. Dante Graham (Alonso), wie˙ed millaqwa esponenti ta’ dan ilkwalità ta’ Ωfin jixtieq jisponsorja grupp ta’ Ωeffiena ddedikati Amerikani biex jirrappreΩentaw lil pajjiΩhom filkompetizzjoni Battle Of The Year ©ewwa Franza. Biex i˙arre© tim li kapaçi jirba˙ dan

il-festival, hu jirrikorri g˙and il˙abib antik tieg˙u, Jason Blake (Holloway), ekskowç tal-baskitbol. Dante g˙andu fiduçja li dan kapaçi jbiddel tim tellief f’wie˙ed ta’ reputazzjoni.

Meg˙jun minn Franklyn (Peck), l-assistent kowç, u Stacy (Lotz), il-koreografista, Blake jit˙abat bis-s˙i˙ biex ibiddel tlettax-il Ωeffien stinat fi grupp iddixxiplinat li kapaçi ja©ixxi f’unjoni wa˙da. Fuq kollox, hu stess qed jit˙abat mieg˙u nniffsu biex jipprova jraΩΩan id-dwejjaq li ˙akmuh, u l-vizzju tax-xorb, minn mindu martu u ç-çkejken ibnu mietu fi tra©edja stradali.

Battle Of The Year juΩa leffetti tad-3D b’mod tajjeb waqt din il-kompetizzjoni, imma ma joffri xejn ©did millfilms ta’ din ix-xorta li ˙ar©u f’dawn l-a˙˙ar snin. It-ta˙ri© ta’ dan it-tim jie˙u l-ma©©oranza tal-˙in ta’ din il-produzzjoni.

ABOUT TIME

TENERU

ABBILTÀ MAÌIKA KIF TIRRANÌA L-IÛBALJI TA’ ÓAJTEK Atturi Ewlenin: Domhall Gleeson, Rachel McAdams, Bill Nighy, Tom Hollander, Lisa Eichhorn.

Direttur: Richard Curtis. Óin: 123 min.

Distributur: UNIVERSAL. Ma˙ru© mill-KRS. Çert. 12A. Xi tg˙id kieku jkollok il-fakultà li tmur lura fil-passat ta’ ˙ajtek biex tirran©a xi Ωball li tkun g˙amilt jew biex tirran©a g˙alla˙jar l-eΩistenza tieg˙ek? Tim (Gleeson), avukat Ωag˙Ωug˙, isir jaf ming˙and missieru (Nighy) li hu wiret din l-abbilità.

About Time huwa primarjament film romantiku, pjuttost twil u xi kultant tedjanti, li jinkorpora dan l-element ma©iku jew fantastiku. Tim huwa ©uvni daqsxejn mist˙i u bla kura©© li jsir i˙obb lil Mary (McAdams). Fl-ewwel attentat tieg˙u biex juriha li ˙a grazzja mag˙ha jirrovina kollox, però din il-laqg˙a jista’ jer©a’ jirrepetiha kemm-il darba jixtieq hu biex kull darba jopera a˙jar sakemm ikun sodisfatt fir-relazzjoni tieg˙u mal-ma˙buba ta’ qalbu.

Tim i˙obb imur lura fiΩ-Ωmien biex jirrea©ixxi dejjem a˙jar mal-ma˙buba tieg˙u, biex jirba˙ xi kaΩi fdati lilu fil-qorti u biex jirran©a mumenti imbarazzanti ta’ ˙ajtu. Billi hu Ωag˙Ωug˙ ba˙bu˙, i˙obb ˙afna jferra˙ linnies fil-qadi tieg˙u ta’ kuljum.

Parti sostanzjali ta’ dan ixxog˙ol tikkonçerna l-unjoni sabi˙a u delikata li teΩisti bejnu u bejn missieru. Dawn it-tnejn

tal-bniedem, g˙ax barra li About Time fih funeral, jil˙aq il-qofol tieg˙u fit-tieg ta’ Tim u

Mary, f’kundizzjonijiet ta’ klima mill-ag˙ar. About Time jer©a’ jesibixxi t-timbru ta’ Curtis, din

id-darba b’inqas impatt, però bl-istess emozz-joni tal-films tieg˙u ta’ diversi snin ilu.

ta’ sikwit jirra©unaw bejniethom bil-kwiet kollu u anke j˙obbu jag˙mlu xi passi©©ata ˙dejn ilba˙ar jew jedhew b’xi log˙ba tal-ping-pong. Meta jkun jaf li missieru hu marid gravi, Tim aktar jersaq qrib tieg˙u, kif naraw fl-aktar xeni teneri ta’ din id-drama bi sfond ta’ m˙abba profonda.

Id-direttur Richard Curtis li kiteb l- iscreenplay ta’ Four Weddings and a Funeral (1994) jidher li hu preokkupat sewwa b’dawn iΩ-Ωew© avvenimenti tant importanti fil-˙ajja normali

KOMPETIZZJONI EMPIRE CINEMA

L-AQWA GÓAXAR FILMS

Mistoqsija g˙al din il-©img˙a: Min hu d-direttur tal-film The Hobbit

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

Ibg˙at it-twe©iba tieg˙ek lil: Kompetizzjoni Films, KullÓadd, ÇNL, Triq Mile End, il-Óamrun.

Ir-rebbie˙ jirba˙ Ωew© biljetti ming˙and l-Empire Cinema ta’ Bu©ibba.

Rebbie˙a tal-©img˙a li g˙addiet: LJUDMILA GIRILLO, 5, Triq J.Caruana Demajo, il-Óamrun,

bejn l-4 ta’ Diçembru u t-8 ta’ Diçembru

The Hunger Games Frozen Thor: The Dark World Saving Mr Banks The Family Captain Phillips Prisioners Gravity The Counsellor Escape Plan

30

Log˙ob

15.12.2013

SOLUZZJONI TAL-ÌIMGÓA L-OÓRA

MIMDUDIN: 1 Tmintax, 5 Msadda, 8 Eskluda, 14 u 15 Numismatiku, 17 u 19 Ìakulatorja, 20 Pinn, 21 UΩin, 23 Trabi, 25 Imita, 28 Bank, 29 u 30 Martin, 31 Arti, 33 Akkumpanjati, 39 Ûfin, 41 u 42 Ravjul, 43 Bidu, 45 Ultra, 46 Dwana, 47 Amar, 50 Radd, 53 u 54 Kremat, 56 Ìlekk, 58 Nitten, 60 Ftehim, 62 Il˙na, 64 Nemus, 67 Eremit, 69 Klikka, 70 Appik, 72 u 73 Muntun, 75 Qsim, 77 Duda, 79 Lvant, 80 Ordni, 82 Xini, 84 Kju, 85 Jum, 87 UΩat, 88 iΩerikordja, 93 Vann, 94 u 95 Atturi, 96 Ikla, 98 St˙at, 100 Kutra, 101 Assi, 105 Esso, 108 Armar, 109 Tnabar, 110 Tirann, 111 Ajkla, 112 Tni©©is, 113 Bassas, 114 Mistura.

293 Irba˙ €25 fi flus

94

WEQFIN:

Mimdudin 1 5 8 14 15 17 19 20 21 23 25 29 31 33 39 41 43 45 46 47 50 53 56 58 60 62 64 67 69 70 72 73

Dawn imexxu l-gazzetti u je˙lu llibelli (7) Dan l-annimal tal-ba˙ar inixxfuh u a˙na nin˙aslu biha (6) Dawn nies img˙allma li jafu sew is-seng˙a tag˙hom (7) Nannu ....., bi tliet ©enerazzjonijiet warajh (5) Saram jew xkiel (6) Materjal artab li ©©ebbdu u titilqu u jer©a’ jie˙u surtu (6) Din mimlija muΩika re©istrata (5) Il-˙orn ta’ karozza, paqq .... (4) Kollox jinsab g˙al-.... (4) Din il-mara ta’ Peppi? (5) u 28 Ittraskura jew ma tax kas aktar (9) u 30 Óabbat idejh b’approvazzjoni (6) Kultant issib lil min huwa .... ras, iblah, m’a˙niex (4) Bla mittiefes, mhuwiex imni©©es (8) Tiçpis jew tiΩli© (4) u 42 Imnaqqas u mçekken (6) Tajjeb aktar kapuççino (4) A˙na lkoll, suppost (5) Mhux bil-˙wejje© biss isir imma wkoll bil-flus (5) Dak li g˙andu jsir, .... (4) Hekk konna u hekk insiru (4) u 54 Bilfors li huwa Brando (6) Mimli b’nisa G˙arab sbie˙ (5) Ta lift lil xi ˙add (6) Malajr jinfaqa’ jxerred id-dmug˙ (6) Imexxi l-aktar lit-turisti (5) Tbaxxa fil-prezz (5) Reg˙xa jew in©urja (6) G˙amel kobba (6) Mhuwiex minorenni (5) Delikat, mhuwiex ordinarju (3) ... Vegas (3)

75 EΩami bil-fomm (4) 77 JuΩawha l-aktar in-nisa (4) 79 Missier il-mara jew ˙uha (5) 80 Ri˙a tfu˙ ta’ xi ikel (5) 82 Ó’Attard, Óal Balzan u Óal .... (4) 84 u 85 Jiem (6) 87 Warajh, xarba tajba (4) 88 Din x’aktarx id-dar tas-sajf (12) 93 Da˙˙al kemm kemm subg˙u (4) 94 u 95 Mid˙la sewwa ma’ xi ˙add (6) 96 Óalla l-kulur wara t-tla˙li˙ (4) 98 Falliment totali (5) 100 Suspett (5) 101 Attent minnu meta tmur tg˙um (4) 105 Ag˙tih lil min ˙aqqu (4) 108 T˙ossok ser˙an meta tag˙milha (5) 109 Jispiçça kollu f’du˙˙an (6) 110 Qerq liema b˙alu (6) 111 Xog˙lu jag˙milha ta’ ˙addie˙or fuq il-palk (5) 112 Kien im©ieg˙el biex g˙amel hekk (7) 113 Dan l-g˙asfur Ωg˙ir ipassi f’Marzu, imsejja˙ ukoll bekkafik tal-ful (6) 114 Qaddej jew purtinar f’xi skola (7) Weqfin 2 4 6 7 9 11 12 13 16 18 22

u 3 Tabil˙aqq li j˙alli ˙sara kbira (9) Post fejn wie˙ed imur g˙all-kwiet (4) Biçça ˙obΩ tat-tfal Ωg˙ar (5) Kultant issir fin-niexef (5) u 10 Tabil˙aqq kif mixtiqin (8) Velenu qawwi (5) Kontra bilanç (7) Dawn jil˙qilhom (7) Wie˙ed u wie˙ed (5) ..... Lumpur (5) u 24 Patri Taljan li ma jdumx ma jsir qaddis (5, 3) 26 u 27 Óallelin kbar (8) 32 Ìedded il-memorja ta’ xi ˙add (6) 33 Jix˙et il-©ebla u ja˙bi ... (3)

34 Mhumiex Ωg˙ar (4) 35 Issie˙eb f’xi g˙aqda jew in˙are© ktieb (6) 36 Kontra mibg˙ud (6) 37 Óare© minn mo˙˙u (4) 38 u 40 Aktar minn tollerat wie˙ed (6) 44 Il-bokka tal-˙alq (4) 48 Kanzunetta (4) 49 u 51 Is-sitwazzjoni fil-Lvant Nofsani (16) 52 Dan ta’ wara nett (6) 55 Minnha tag˙mel iç-çipps (6) 57 Il-munita Ewropea (4) 59 G˙all-uΩu temporanju bi ˙las (4) 61 Dak tal-ba˙ar aktar feroçi (4) 63 .... u Ωahar (4) 65 Naddaf u ©abar il-˙ama (6) 66 Sar lewn il-lellux (4) 68 Kien ˙u Mosè (6) 69 Fiha ftit aktar fil-piΩ (6) 70 Flus ta’ parti minn Assisi? (4) 71 Óadu g˙alihom sew (6) 74 Delitt fa˙xi (4) 76 Issibha fil-kunvent (4) 78 Jimporta minn barra (5) 79 u 81 Il-kapitali ta’ Kuba (6) 82 Ming˙ajr ©enituri din (5) 83 Bajda b˙al din mhijiex tajba (7) 86 Darba kienu fliexken Ωg˙ar tal-linka (7) 89 Aktar tajjeb (5) 90 u 91 Jing˙ata b’xi verniç biex ji©i jleqq (6) 92 ..... f’idejna l-g˙ajta tag˙na dejjem (5) 97 Iben in-nag˙©a (5) 99 u 100 Annimal jitkaxkar u b’geddum mimli snien li jqattg˙u (10) 102 Kien fih 800 gramma tal-lum (5) 103 u 104 Karru Ωg˙ir b’rota wa˙da biex i©©orr (8) 106 u 107 Mhumiex b˙al 45 mimdudin (8)

2 Mimli, 3 Nisa, 4 Ajma, 6 u 7 Stupida©ni, 9 u 10 Stallett, 11 Darsa, 12 Indurat, 13 Bankina, 16 Torok, 18 Urtat, 22 Pavru, 24 Blu, 26 u 27 Mejjilla, 32 Tabone, 33 u 34 Avukati, 35 Msaren, 36 Naddaf, 37 u 38 Abatija, 40 Ferra˙, 44 Dokk, 48 Muti, 49 Fenomenu, 51 Ammirati, 52 I©jene, 55 Tabakk, 57 Kutu, 59 u 61 Tremendi, 63 Lpup, 65 Mandra, 66 Smid, 68 Taqtir, 69 Kimono, 70 u 71 Antipatika, 74 ÓaΩΩ, 76 Ódud, 78 Akuti, 79 u 81 Lumija, 82 Xmara, 83 Tulipan, 86 Annimal, 89 Ittra, 90 u 91 Erarju, 92 Jarda, 97 Lemin, 99 u 100 Terrakotta 102 Siker, 103 u 104 Pro©etti, 106 u 107 Antipast.

KUPUN TISLIBA Ibg˙at it-tisliba tieg˙ek lil: Tisliba, KullÓadd, Çentru Nazzjonali Laburista, Triq Mile End, il-Óamrun.

Isem:

Indirizz:

Nru tat-telefown: Rebbie˙a ta’ €25: J.P. FORMOSA, Ent. C, Flat 1, Binja Sg˙atar, Triq ta’ Mezzi, In-Naxxar.

Log˙ob

15.12.2013

31

TISLIBA BIN-NUMRI Po©©i n-numri f’posthom Bi 3 numri 156 172 178 179 345 418 419 450 493 500 637 674 709 710 873 979

B’4 numri 0359 0472 0592 0610 1502 1866 1888 2400 2787 3015 3705 4262 4269 4366 4394 4454 4576 4616 4651 4776 4778 4969 5217 5770 5967 5987 6380 6566 6742 7072 7713 7845

8223 9264 9495 9551 9697 9730

B’5 numri

B’6 numri

09251 16809 18435 37060 40615 41790 45395 46960 48974 53371 54746 60237 62717 65046 66860 69367 69749 69993 70463 72669 85989 91636

062463 491506 685188 995979

Bi 8 numri 05504747 51029567 61808174 80504928

SUDOKU SPONSORJATA MINN WELLA

Irba˙ xampù u conditioner Wella Aqta’ dan il-log˙ob u ibag˙tu: KOMPETIZZJONI WELLA, KullÓadd, Çentru Nazzjonali Laburista, Triq Mile End, il-Óamrun.

Isem: ..........................................................................................

Indirizz:......................................................................................... .....................................................................................................

Rebbie˙a: STEPHANIE TANTI, ‘Prosperity’, Triq il-Franka, l-Imqabba.

Kompetizzjoni Centro Casalinga Ìemma’ s-sitt kupuni u ibg˙athom f’daqqa lil: KullÓadd, Kompetizzjoni Centro Casalinga, Çentru Nazzjonali Laburista, Triq Mile End, il-Óamrun.

Isem:...................................................................................................................................................................

4

Indirizz:.............................................................................................................................................................. ...........................................................................................................................................................................

Nru tal-karta tal-identità:............................................. Nru tat-telefown:........................................................

32

AvviΩi

15.12.2013

PROPRJETÀ

PROPRJETÀ GÓALL-KIRI

TANAYA’S Dev Ltd: G˙aΩla kbira ta’ appartamenti f’kull Ωona ta’ Malta. Jinbieg˙u ming˙ajr depoΩitu u n˙allsulek il-kuntratt. Offerta speçjali.

G˙al aktar dettalji çempel 9992 4999. Ming˙ajr a©enti jekk jog˙©bok.

L-IMSIDA, TA’ XBIEX: Blokk flats moderni lesti g˙all-kiri.

G˙amara ©dida u fihom il-lift modern. Çemplu 2131 8328 jew 7946 4761

IL-QAJJENZA: Terran u livell mat-triq. Fih 2 kmamar tassodda. Kçina bil-cupboards, salott u kamra tal-banju. Bit˙a u kamra tal-˙asil. Terazzin fuq quddiem u kollox ©did. Jinsab 2 minuti ’l bog˙od mill-ba˙ar.

Bla çens. G˙al aktar informazzjoni çemplu 7900 0109.

AFFARIJIET GÓALL-BEJGÓ Snieter g˙all-bejg˙; Miroku kaçça Gamba trap plattini, Razzini plattini. G˙al aktar informazzjoni çemplu 2131 8328 jew 7946 4761.

Inbig˙u kull tip ta’ arlo©©i. Selezzjoni kbira ta’ arlo©©i tal-idejn Casio u Citizen, kemm di©itali,

jew analogs, varjetà kbira ta’ alarm clo cks , kemm Citizen, Seiko Dugena tal-marka Pierre Cardin. Varjetà sabi˙a ta’ cuckoos li ja˙dmu kemm bil-˙abel u bil-batterija, bi prezzijiet tajbin.

Nag˙mlu wkoll tiswijiet ta’ arlo©©i tal-idejn u kif ukoll tal-˙ajt u grandfather clocks. Nag˙mlu wkoll testing bil-pressure test machine, sistema ta’ testing g˙al kull tip ta’ arlo©©i biex jintuΩaw g˙all-ilma (vacuum test u pressurised test) waqt li qieg˙ed tistenna g˙alih. Tiswija bil-garanzija – 110 Triq il-Kungress Ewkaristiku, il-Mosta. Çempel 2141 7235 jew 9982 5389.

Salotti ta’ kull stil bi prezzijiet

Sejħa għall-

OFFERTI

moderati, tpartit aççettat. Ikollna wkoll salotti second hand . Çempel 2137 4823 jew inkella 9982 4139. Sander, kalibratur, Ωew© piedi wisa’, kundizzjoni mill-aqwa. Çineg grit 60 u 120 biex imorru mag˙ha. Çempel g˙al aktar informazzjoni fuq 7961 7945.

AGR AUTO JAPANESE PARTS GÓALL-KAROZZI Inbig˙u kull tip ta’ parts ta’ karozzi ÌappuniΩi u Koreani, fosthom Kia, Toyota, Isuzu, Daewoo, Mitsubishi, Honda, Subaru. Huma wkoll importaturi ta’ Ωjut u air filters, shock absorbers, brake pads, clutches, eçç. Parts ©enwini. G˙al aktar informazzjoni çempel 2144 6839 jew 9947 4505. Fax: 2147 0295.

Email: alex@agrautoparts.com

PARTS TAL-KAROZZI

IL-MITA TIXTIEQ TAVŻA LI QEGĦDIN JINTLAQGĦU OFFERTI GĦAL:

- Provision of Pest Control Services – T110/13 Data ta’ ħruġ: 3 ta’ Diċembru 2013 / Data ta’ għeluq: 6 ta’ Jannar 2014

- Provision of Electric Vehicle to MITA – T097/13 Data ta’ ħruġ: 4 ta’ Diċembru 2013 / Data ta’ għeluq: 8 ta’ Jannar 2014

Operaturi Ekonomiċi li huma interessati sabiex jipparteċipaw f’dawn is-sejħiet għall-offerti huma mħeġġa jieħdu nota għall-workshop li sejjer jiġi organizzat fis-Centre for Development Research and Training (CDRT), It-Telgħa ta’ Sa Maison, il-Furjana, nhar il-Ġimgħa 20 ta’ Diċembru fid-9.00 ta’ filogħdu ((CET).

CET ). F’dawn F dawn il-workshops, il-workshops, Operaturi Operaturi Ekonomiċi Ekonomiċi sejrin sejrin ikollhom ikollhom l-opportunità l-opportunità sabiex jsiru jafu aħjar kkifif għandhom jikkompilaw jikkompilaw u jissottomettu jissottomettu l-offerti l-off offer erti tagħhom online. online. Iktar Iktar informazzjoni inf infor ormazzjoni tinsab fid-dokument tal-offerta. fiddokument taloffer off erta.

Da wn is-sejħiet għalloffer off erti jist għu jink isbu mis-Sist ema Elettr onika Dawn għall-offerti jistgħu jinkisbu mis-Sistema Elettronika għas-S ejħiet P ubbliċi (w ww.etenders.gov.mt) għas-Sejħiet Pubbliċi (www.etenders.gov.mt) Għal aktar inf ormazzjoni, informazzjoni, kkkuntattja kuntattja lillContracts lill-Contracts Management D epartment Department

2123 4710 w ww.mita.gov.mt www.mita.gov.mt

Toyota, Honda, Daihatsu, Fun Cargo, Toyota Corsa, Glanza, Starlet, Integra, Civic, Terios, Tercell, Pajero JR, Pajero 2-8, Micra 2001, Polo 1994, Discovery 3 2005, Opel Corsa 2002, Freelander u ˙afna parts o˙ra.

Triangle Truck tyres ©odda.

Irrikorri g˙and Salvu Cassar, G˙awdex. Çempel g˙al aktar informazzjoni fuq 2155 6674, 9947 5746 jew 9928 8699.

TAGÓLIM Korsijiet f’livell Ordinarju f’diversi su©©etti b˙all-Matematika, IngliΩ, Malti, FrançiΩ, FiΩika u o˙rajn.

Noffru wkoll korsijiet tal-ECDL. Prezz €35 kull module. Noffru wkoll korsijiet baΩiçi fil-kompjuter, €50. G˙al aktar dettalji çempel 2166 2241 jew 7766 2241 jew Ωur is-sit elettroniku www.tudorinstitute.com TAGÓLIM TAS-SEWQAN Tewmi Group g˙al lezzjonijiet

tal-karozzi kemm manual u kif ikoll automatic. Cab service u karozzi g˙all-kiri bi prezzijiet ra©onevoli. Ûur is-sit www.tewmi.com jew çempel 9942 2422.

DAR GÓALL-ANZJANI Villa Robinich – dar g˙all-anzjani b’atmosfera familjari fil-Fgura.

Noffru kull g˙ajnuna lill-anzjani u dak kollu li jkollhom bΩonn b’dedikazzjoni kbira minn carers professjonali. Ikel jissajjar millkçina tag˙na stess u skont ilbΩonn ta’ kull individwu. Çempel sabiex ting˙ata aktar informazzjoni fuq 2166 6142 jew 7966 6142 email lil jew ibg˙at robinich@go.net.mt DAR GÓALL-ANZJANI Medina Home for The Elderly, 106 Labour Ave, ir-Rabat. Dar g˙all-anzjani mg˙ammra bil-kumditajiet kollha. Staff ikkwalifikat. Nurses u care workers 24 sieg˙a. Prezzijiet ra©onevoli li jibdew minn €23 kull persuna. Naççettaw respite u bed ridden. Çempel dawn in-numri: 2145 908, 2145 4858 jew 7945 4908.

KISI, TIBJID U TIKÓIL Jason Gatt g˙al kull xog˙ol ta’ tibjid u tik˙il, kisi normali, fuq ilfil, fuq xog˙ol antik u bil-pont, kisi bil-©ibs u graffiato. Kiri ta’ cherry picker (tower ladder). Çempel 9945 4235 jew 2180 5811.

WATERPROOFING MEMBRANE WP Ltd ta’ Triq ix-Xitwa, Óal Qormi, jispeçjalizzaw f’xog˙ol ta’ waterproof membrane , damp proofing u rubberised paint. 25 sena esperjenza. Stimi b’xejn u prezz moderat. Çempel 2148 8972, 2143 8326, 9944 5527 jew 9949 3840, jew id˙ol fis-sit elettroniku: www.wpMalta.com

Bi-preΩenti Champalin Company Limited (C 2049) ta’ Champalin, Triq il-Prekursur, il-Madliena, fejn is-soçjetà mittenti tag˙mel referenza g˙all-kuntratt f’atti tan-Nutar Patrick Critien LLD tas-16 ta’ Ottubru 1999 fejn intimati EGC Limited kif ukoll in-Nutar Emmanuel George Cefai LLD da˙lu f’kuntratt mal-kumpanija mittenti ta’ enfitewsi perpetwa skont is-sehmijiet kif indikati fl-istess kuntratt ta’ disg˙a (9/10) tas-soçjetà EGC Limited u wie˙ed minn g˙axra (1/10) indiviΩ tan-Nutar Cefai LLD tal-kwoti indikati fl-istess kuntratt tal-artijiet kif imsemmijin fl-istess kuntratt li jinsabu l-Ìnejna limiti tal-Im©arr Malta; Illi s-soçjetà mittenti tag˙mel referenza g˙all-klawsola numru tlieta (3) tal-istess kuntratt tas-16 ta’ Ottubru 1999 fl-atti tan-Nutar Patrick Critien LLD kif ukoll tag˙mel referenza g˙all-proçeduri li jinsabu g˙addejjin quddiem il-Qorti tal-Ma©istrati (Malta) fl-ismijiet Champalin Company Limted vs EGC Limted et. b’avviΩ numru 161/2011 CSH li tinsab differita g˙all-25 ta’ Frar 2013; Illi din l-ittra uffiçjali qieg˙da ssir sabiex ai fini tal-artikolu 2156(a) tal-Kap 16 il-preskrizzjoni ti©i interrotta sabiex il-mittenti jitlob il-˙lasijiet ming˙and l-intimati (ming˙ajr ma jitlef id-drittijiet tieg˙u a rigward dak mitlub fil-kawΩa quddiem il-Qorti tal-Ma©istrati (Malta) fl-ismijiet Champalin Company Limited vs EGC Limited et. b’avviΩ numru 161/2011 CSH) u sabiex jiddekorru l-img˙axijiet legali kummercjali skont il-li©i fuq iççnus li huma dovuti g˙all-perijodi: 16 ta’ Ottubru 2010 sal-15 ta’ Ottubru 2011 16 ta’ Ottubru 2011 sal-15 ta’ Ottubru 2012 15 ta’ Ottubru 2012 sal-15 ta’ Ottubru 2013 Illi skont il-kuntratt jit˙allas iç-çens sena bil-quddiem; Din l-ittra uffiççjali qieg˙da ssir mill-mittenti ai fini ta’ drittijiet li l-istess soçjetà mittenti g˙andha skont artikoli fil-li©i ta˙t il-Kap 16 tal-Li©ijiet ta’ Malta.

Bl-ispejjeΩ.

AvviΩi

15.12.2013

KUMITAT MONUMENT KAREN GRECH F’g˙eluq is-36 anniversarju mill-mewt ta’ Karen Grech, fis-27 ta’ Diçembru, ser issir Quddiesa fis-7.00pm fil-Parroçça ta’ Lourdes f’San Ìwann.

Qabel issir çerimonja ta’ tifkira fuq il-monument fis-6.15pm.

Kul˙add huwa mistieden li jattendi

33

INVESTIGAZZJONI PRIVATA

www.wpMalta.com

www.darrendoitall.com

Ûwi©ijiet, g˙erusija u relazzjonijiet o˙ra. DNA testijiet forensiçi, tfal ma˙tufa minn Malta, kaΩijiet çivili, kaΩijiet o˙ra fil-qorti. Problemi ta’ kumpanniji jew negozju.

Nag˙tu xhieda fil-Qorti.

Na˙dmu f’Malta u kif ukoll barra. Çempel 7959 0000 jew www.privateinvestigationmalta.com

XOGÓOL TA’ ALUMINIUM

WATERPROOFING U MEMBRANE

MUSIC LINK Issibilna kull tip ta’ strumenti muΩikali, fosthom drums kemm akustiçi u elettriçi, cymbals, percussion, pjanijiet di©itali, baby grand pianos, sound mixers u sound cards.

Apparat ta’ DJ, sound systems, kitarri klassiçi u akustiçi, bass guitars , strumenti tar-ram, wood winds, vjolini, spare parts u aççessorji o˙ra.

G˙andna ssib wkoll kotba talmuΩika tat-tag˙lim. Mur Music Link, 262, Triq Fleur-de-Lys , B’Kara. Çempel 2148 2796.

G˙al kull xog˙ol ta’ aluminium shutters, g˙ad-djar jew garaxxijiet. Nag˙mlu bibien g˙all˙wienet, aperturi, roller shutters, g˙at-twieqi u bibien, roller u ceiling systems.

Issibilna bibien li jifil˙u n-nar, aluminium b’thermal insulation biex tnaqqas is-s˙ana fis-sajf u l-kes˙a fix-xitwa, u ma jag˙mlux condensation. Stimi b’xejn. Horvin Ltd, A42 Industrial Estate, il-Marsa. Çempel 2122 6320, 2122 7196 jew 9989 1800. Email: horvin@waldonet.net.mt jew www.horvin.eu

XOGÓOL TAL-ÌEBEL Varjetà ta’ ˙wat, ˙oroΩ, kanali tal-ilma, çangatura qadima jew ©dida, kantun qadim, lavur ta’ kull tip. Biex tikseb aktar informazzjoni çempel lil Jason g˙al aktar informazzjoni fuq innumru 2143 2352 jew 9947 7167.

Il-bejt tieg˙ek jag˙mel l-ilma?

G˙andek problema ta’ moffa?

Kenda Ltd issolvilek il-problema. Nispeçjalizzaw fuq xog˙ol ta’ waterproofing u membrane b’10 snin garanzija. Xog˙ol professjonali bl-aqwa materjal ISO pool . G˙al stima bla obbligu çemplu 7972 9967 jew Ωur is-sit www.kendawaterproofing.com

XOGÓOL TA’ ALUMINIUM Vin Aluminium. Nag˙mlu bibien, twieqi, insect screens, eçç.

Nag˙mlu wkoll xog˙ol ta’ tiswijiet. Sabiex tikseb aktar informazzjoni çempel 2189 8999 jew 9946 5666.

KLIEB Offerta mhux ta’ min jitlef fuq ©riewi German Shepherd tarrazza Pura. Çempel fuq 7953 1191.

WATERPROOF MEMBRANE DARREN WATER PROOFING WP Ltd ta’ Triq ix-Xitwa, Qormi, jispeçjalizzaw fuq xog˙ol ta’ waterproof membrane , damp proofing u rub be rised paint. 25 sena esperjenza.

Stimi b’xejn u prezz moderat. Çempel 2148 8972, 2143 8326, 9944 5527 jew 9949 3840, jew id˙ol fis-sit elettroniku:

Kupun AvviΩi Klassifikati

KUMPANIJA G˙al kull tip ta’ xog˙ol fuq faççata, bjut, appo©©i, gallarijiet eçç. Membrane jew liquid membrane . Mela pprote©i lproprjetà tieg˙ek mill-ilma tax-xita u çempel issa g˙al stima b’xejn bin-numru 7905 8883 jew id˙ol fuq is-sit

Ra©el ta’ 57 sena mill-Mosta jixtieq jiltaqa’ ma’ mara ta’ età minn 25 sa 50 sena, g˙al ˙biberija u relazzjoni tajba.

Kull min huwa interessat içempel 2141 2658 u jistaqsi g˙al Raymond.

Offerta 1: ©img˙a wa˙da

– €3.50

Offerta 2: 5 ©img˙at

– €14

Offerta 3: 13-il ©img˙a

– €30

Offerta 4: 26 ©img˙a

– €56

Offerta 5: 52 ©img˙a

– €93

IKTEB L-AVVIÛ F’DAN L-ISPAZJU

ISEM, KUNJOM u INDIRIZZ

ÓLAS B’CHEQUE JEW CASH LIL: Sound Vision Print Ltd,

KullÓadd, AvviΩi Klassifikati, Çentru Nazzjonali Laburista, Triq Milend, il-Óamrun, ÓMR 1717

34

Almanakk

15.12.2013

Ritratt mill-antik IT-TEMP GÓAL-LUM

It-Tnejn

It-Tlieta

L-Erbg˙a

TWISSIJIET: Xejn L-OGÓLA TEMPERATURA: 17°C L-INQAS TEMPERATURA: 10°C

TEMP: Ftit jew wisq imsa˙˙ab

HI

14°C

15°C

15°C

LO

11°C

11°C

9°C

VIÛIBBILTÀ: Tajba

Il-Óamis

RIÓ: Óafif g˙al moderat mill-Punent Majjistru li jsir moderat mill-Majjistral

Il-Ìimg˙a

Is-Sibt Ritratt: Bay Retro

UV INDEX: 2

BAÓAR: Óafif IMBATT: Ftit li xejn TEMPERATURA TAL-BAÓAR: 19°C

HI

15°C

15°C

15°C

LO

11°C

11°C

10°C

It-Torri ta’ Wignacourt fil-Bajja ta’ San Pawl il-Ba˙ar, datat fl-1905

SpiΩeriji li jift˙u llum il-Óadd Presepju Statiku Vilhena Pharmacy, 3, Triq Sant’Anna, il-Furjana St Gaetan Pharmacy, Triq il-Kappillan Mifsud, il-Óamrun Evans Pharmacy, 96/98, Triq San Bastjan, Óal Qormi Holy Cross Pharmacy, 37, Triq il-Kbira, Birkirkara St Matthew’s Pharmacy, Triq ix-Xatt, il-GΩira.

Krypton Chemists, Triq l-Ibra©©, Tal-Ibra©© Edward’s Pharmacy, 115, Triq Manwel Dimech, Tas-Sliema St Catherine Pharmacy, Triq id-Dielja k/m Triq Santa Katerina, Ó’Attard Grognet Pharmacy, 41, Triq il-Kostituzzjoni, il-Mosta Euro Chemist, Triq il-Kurazza, il-Qawra Brown’s Pharmacy, 45, Paola Hill, Ra˙al Ìdid Kalkara Pharmacy, 8, Misra˙ l-Arçisqof Gonzi, il-Kalkara Mediatrix Plus Pharmacy, 7 Triq is-Santwarju, ÓaΩ-Ûabbar Gudja Pharmacy, 9, Triq San Çiru, il-Gudja Prestige Pharmacy, 16, Triq San ÌuΩepp, Óal Kirkop The Bypass Pharmacy, Triq Mikiel Azzoppardi, is-Si©©iewi Imtarfa Pharmacy, 207, Triq San David, l-Imtarfa

G˙all-wiri g˙and Fredu Muscat, 56, Main Street Birkirkara.

Mill-14 ta’ Diçembru 2013 sal-5 ta’ Jannar 2014.

Il-˙in tal-ftu˙ huwa mill-16.00 sat-20.30. Sibtijiet, ˙dud u festi mid-9.00 sa 12.00 u mill-16.00 sat20.30.

Il-Marsa g˙ad-Dawl tal-Milied L-g˙aqda Festi Esterni Trinità tal-Marsa ser ittella’ attività sabiex jin©abru fondi b’risq id-Dar talProvidenza, illum 15 ta’ Diçembru. Il-Marsa g˙adDawl tal-Milied se ssir fi Ìnien 6 ta’ Awwissu u fittoroq tal-madwar (li ji©u ˙dejn l-iskola Tereza Nuzzo tas-sorjiet tal-Qalb ta’ Ìesù, biswiet Triq Diçembru Tlettax).

Parti minn din l-attività ser tkun f’forma ta’ villa©© tal-Milied li jinkludi fih aktar minn 30 posta differenti.

Il-Marsa g˙ad-Dawl tal-Milied huwa avveniment imfassal apposta g˙all-familja kollha fejn kul˙add se jkun jista’ jiddeverti u fl-istess ˙in jg˙in f’din ilkawΩa ©usta. Kul˙add huwa mistieden biex jattendi.

G˙awdex Fontana Pharmacy, Triq il-G˙ajn, il-Fontana Joyce’s Pharmacy, Vjal it-8 ta’ Settembru, ix-Xag˙ra, G˙awdex

Kunçert tal-Milied

Lottu

14 86 45 34 27 84 30 19

Grand Lottery

02 05

Super 5

33

31

21

5

28

06 09 02 03 07

Din il-Ìimg˙a mill-Istorja

16.12.2009 – Jo˙ro© il-film Avatar, l-aktar film li kellu qlig˙ (gross ta’ 2 biljuni)

19.12.2012 – Park Geun Hye ssir l-ewwel president femminili fil-Korea t’ Isfel

15.12.1929 – Jintemm is-servizz tat-tramm f’Malta 18.12.1921 – Jitwieled Emanuel Attard Bezzina, Speaker u Deputat Laburista

Kunçert vokali u muΩikali tal-Milied mill-Banda Çittadina Sliema ta˙t id-direzzjoni tal-Assistent Surmast Mro Lesley Tabone bis-sehem tal-kantanti: Clive Gauci, Hanna Bonnici u Karin Caruana, nhar il-Ìimg˙a 20 ta’ Diçembru 2013 fis-7pm, fil-knisja parrokkjali Madonna Tas-Sacro Cuor Tas-Sliema.

Dan il-kunçert qed ji©i organizzat mill-Komunità Fran©iskana flimkien mal-Kunsill Parrokkjali, millKummissjoni Festi Parroçça Madonna Tas-Sacro Cuor, u mis-Soçjetà Filarmononika Sliema bil-kollaborazzjoni tal-Kunsill Lokali ta’ Tas-Sliema. Fost ilmuΩika li ser tindaqq hemm: Aria per Alto Sax ta’ Lorenzo Pusceddu bis-solista sassafonista ikun il-bandist tal-post Thomas Alexander Pace; Stabat Mater b’Aurelio Belli b˙ala solista fuq l-ewfonju; Fanfarre for the Common Man ta’ Aaron Copland b’arran©ament ta’ Ronnie Debattista; The Prayer, O mio bambino Caro minn Gianni Schicchi; is-silta Hallelujah mill-film Shrek ; is-siltiet popolari tal-Milied: Have yourself a Merry Little Christmas , Merry Christmas war is over u Swingin Christmas, kif ukoll il-kanzunetta popolari Love Changes Everything ta’ Andrew Lloyd Weber b’arran©ament ta’ Lesley Tabone.

Jindaqqu wkoll is-silta Shephards ta’ Peter Cini, Adagio Veneziano ta’ Flavio Bar u l-març militari On the Quarter Deck ta’ Kenneth Alford.

36

Sports

15.12.2013

gÓajdut

Il-ÌermanIÛI se jIbnu kwartIerI tagÓhom FIl-braÛIl L-assoçjazzjoni tal-futbol tal-Ìermanja qed tippjana li tibni l-kwartieri tag˙ha g˙at-Tazza tad-Dinja fil-BraΩil is-sena d-die˙la. Il-ÌermaniΩi qalu li jridu jibnu postijiet g˙all-abitazzjoni, grawnds g˙at-ta˙ri© u çentru g˙all-medja.

Inter InteressatI F’bIdla bejn guarIn u çhIçharIto It-tim Taljan Inter qed jipprova japprofitta mill-interess li ç-çampjins IngliΩi, Manchester United, qed juru fil-plejer tag˙hom Fredy Guarin billi dawn jitolbuhom lil Chicharito Hernandez minfloku, jekk jista’ jkun sa Jannar li ©ej.

Joachim Löw, mani©er tat-tim nazzjonali ÌermaniΩ

moyes IrId lIl elIaquIm mangala F’jannar David Moyes irid i©ib lil Eliaquim Mangala f’Old Trafford fit-transfer window ta’ Jannar li ©ej. Il-mani©er ta’ Manchester United ilu jibg˙at l-iscouts tieg˙u biex jaraw id-difensur ta’ Porto g˙al Ωmien mhux ˙aΩin. Dan il-plejer jista’ jiswie˙ madwar 15-il miljun lira sterlina.

20 mIljun sterlIna gÓal luke shaw Jidher li Chelsea se javviçinaw lil Southampton bi proposta ta’ 20 miljun sterlina g˙all-plejer tag˙hom Luke Shaw biex dan ikun jista’ jilg˙ab mag˙hom minn Jannar 2014.

naPolI I InteressatI F’erIk lamela

Il-ballun tad-deheb gÓal Françk rIbery?

Qed jing˙ad li s-sid ta’ Napoli, Aurelio De Laurentiis, huwa fiduçjuΩ li jirran©a ma’ Tottenham Hotspurs biex jie˙u b’self lill-attakkant ta’ Tottenham Erik Lamela.

Il-plejer le©©enda FrançiΩ u tal-Arsenal Thierry Henry qed jg˙id li l-kompatrijott tieg˙u u plejer ta’ Bayern Munich, Franck Ribery, g˙andu jie˙u l-Ballun tad-Deheb g˙all-2013. Dan, sa˙aq Henry, minkejja li hu qatt g˙adu ma ra plejer tajjeb daqs l-Ar©entin u l-plejer ta’ Barçellona, Lionel Messi.

Il-kamPjonat FrançIÛ mhux daqshekk FaÇlI gÓal Psg, jgÓId Ibra L-internazzjonali ÛvediΩ, Zlatan Ibrahimovic iddefenda l-kwalità tal-kampjonat FrançiΩ anke jekk it-tim immexxi minn Laurent Blanc tilef partita wa˙da biss mis17-il partita tal-kampjonat. Ibra qal li mhux veru li l-kampjonat huwa façli g˙al Paris Saint-Germain.

Iç-çampjins preΩenti PSG b˙alissa g˙andhom Ωew© punti vanta©© fl-ewwel post talklassifika quddiem Monaco, kif g˙edna b’telfa wa˙da minn 17-il partita.

Ibra ma jaqbilx ma dawk li jemmnu li t-tim mimli bi plejers tajbin tal-PSG jista’ jag˙mel li jrid fil-kampjonat FrançiΩ u jg˙id li t-tim ta’ Blanc irid iqatta’ bi snienu kwaΩi f’kull partita li jilg˙ab. “Hemm bΩonn li nieqfu ng˙idu li l-Ligue 1 huwa façli g˙al Paris Saint-Germain. Kull tim huwa kkomplikat biex tirba˙lu u dejjem ikun irid ikun hemm ˙afna xog˙ol f’kull partita. Ligue 1 huwa kampjonat fiΩikament impressjonanti,” jg˙id l-IΩvediΩ ta’ 32 sena. “Ma kull partita l-pressjoni dejjem tkun fuqna filwaqt li l-avversarji tag˙hna dejjem jilag˙bu l-a˙jar tag˙hom kontrina.

Dawn dejjem jirra©unaw li jekk jirb˙u lilna tkun xi ˙a©a ta’ motivazzjoni kbira g˙alihom. L-avversarji mhux mija fil-mija jilag˙bu kontrina imma mitejn fil-mija!

G˙alhekk, jekk a˙na nidhru li jkollna partita façli, dan ifisser li nkunu ˙dimna ˙afna g˙aliha.”

Sports

15.12.2013

37

Sochi 2014

martina navratilova mhux kuntEnta Il-le©©enda tat-tenis Martina Navratilova akkuΩat lillKumitat Olimpiku Internazzjonali li qed “ida˙˙al rasu fir-ramel” dwar ilkwistjoni tad-drittijiet tal-gays.

L-Olimpjadi tax-Xitwa g˙andhom jinΩammu fi Frar f’Sochi r-Russja, fejn din issena g˙adhom kif g˙addew li©i li tipprojbixxi l-propaganda dwar il- gays . “Na˙seb li nistg˙u ng˙idu li l-isports u lpolitika huma ˙a©a wa˙da,” qalet Navratilova. “Il-KOI g˙andu l-bΩonn li jiddefendi latleti tieg˙u a˙jar,” kompliet tg˙id.

Sadanittant, il-KOI widdeb lill-atleti biex ma jid˙lux filpolitika waqt li jkunu r-Russja iΩda wieg˙ed li se jag˙mel Ωoni ta’ protesta li fihom ikunu jistg˙u jesprimu l-opinjonijiet tag˙hom.

Ir-Russja kienet ikkritikata fuq ir-rekord tag˙ha ta’ drittijiet umani u g˙al-li©i li g˙addiet f’Ìunju, li fiha multi kbar g˙al min jag˙ti informaz-

Id-dwiefer miΩbug˙in b’kuluri differenti huma simbolu universali tal-gays. zjoni dwar omosesswalità lil nies ta’ ta˙t it-18-il sena.

Il-Gvern Russu assigura bilmiktub li din il-li©i mhux se teffettwa lil dawk li jie˙du sehem fl-Olimpjadi tax-Xitwa ta’ Frar, lanqas lill-ispettaturi.

Madanakollu Navratilova, li ilha li qalet pubblikament li hija gay mill-1981, mhux so-

FutBol tan-niSa

disfatta. “Na˙seb li l-isports u l-politika jmorru id f’id – u dak li ddiΩappuntani fil-KOI,” qalet l-eksatleta Amerikana ta’ 57 sena. “Il-KOI qal li l-isports u l-politika ma jit˙alltux, u dak li qed ji©ri huwa eΩattament il-kontra. G˙alhekk jien iddiΩappuntata bil-KOI, aktar milli b’˙addie˙or, g˙ax dawn

jidher li da˙˙lu rashom firramel biex ma jiddisturbaw lil ˙add.”

Navratilova, li fil-karriera tattenis tag˙ha reb˙et 18-il Grand Slam, ikkritikat ukoll lill-FIFA talli ddeçidiet li torganizza t-Tazza tad-Dinja tal2022 fil-Qatar – pajjiΩ li fih lattività omosesswali hija

kkastigata bil-˙abs.

Il-KOI qed jippjana biex iwissi lill-atleti biex ma ji˙dux parti f’dimostrazzjonijiet jew jag˙mlu xi mossi politiçi waqt il-Log˙ob f’Sochi. Skont içcharter olimpiku, il-KOI jista’ jkeççi lil kull min jikser irregola nru 50 li tg˙id: “L-ebda dimostrazzjoni jew propaganda politika, reli©juΩa jew razzjali ma hija permessa f’siti olimpiçi, postijiet fejn ikunu qed jinΩammu l-Log˙ob jew postijiet o˙ra.”

Madankollu, il-KOI qal li din ir-regola se tkun interpretata u applikata bis-sens u b’mod proporzjonali, u kemm l-atleti kif ukoll il-Kumitati Olimpiçi Nazzjonali se jing˙ataw listruzzjonijiet neçessarji. IlPresident il-©did tal-KOI, Thomas Bach g˙o©bitu l-idea taΩ-Ωoni ta’ protesta f’Sochi.

Huwa argument li dawn jippermettu lin-nies biex jesprimu l-veduti tag˙hom b’mod ˙ieles u juru l-opinjonijiet tag˙hom pubblikament.

turnamEnt taS-SoFtBall

RiΩultati Gozo Kirkop

vs M©arr vs

Hibs

Pembroke vs

1-2 1-3

B’Kara 0-3

Log˙ob Li Jmiss fil-kompetizzjoni KO, l-ewwel rawnd It-Tlieta: Pembroke Vittoriosa Óamrun Lija/Iklin

vs vs vs vs

Luxol Tarxien Kirkop Fgura

fil-grawnd fil-grawnd fil-grawnd fil-grawnd

Charles Abela fit-20.15. tal-Fgura fit-20.15. tal-Luxol fit-20.15. tal-Im©arr fit-20.15.

ÛWiEmEl

tiÌrijiEt GÓal Sitt tazzi F’FaÛijiEt diFFErEnti Il-51 Laqg˙a tal-ista©un fil-Marsa fiha programm b’10 ti©rijiet li ˙amsa minnhom huma heats tal-Equestrian Festival bilkumplament konnessi mal-˙ames Tazzi – il-Prix de Caen, ilPrix de Cagnes Sur Mer, il-Prix de Cabourg, il-Prix d’Enghien u l-Prix. Il-programm jibda fis-13.30.

Ti©rija 1 Klassi Bronze, fuq distanza ta’ 1640 metru, tibda fis-13.30 – Equestrian Festival Bronze Heat 4 Ti©rija 2 Klassi Bronze, fuq distanza ta’ 1640 metru, tibda fis-13.50 – Equestrian Festival Bronze Heat 5 Ti©rija 3 Klassi Gold, fuq distanza ta’ 1640 metru, tibda fis14.10 – Equestrian Festival Gold Heat 3 Ti©rija 4 Klassi Bronze, fuq distanza ta’ 1640 metru, tibda fis-14.35 – Equestrian Festival Bronze Heat 6 Ti©rija 5 Klassi Copper, fuq distanza 2640 metru, tibda fit15.00 – Prix de Caen Ti©rija 6 Klassi Bronze, fuq distanza ta’ 2640 metru, tibda fit-15.30 – Prix de Cagnes Sur Mer Ti©rija 7 Klassi Silver, fuq distanza ta’ 2640 metru, tibda fl16.00, Prix de Cabourg Ti©rija 8 Klassi Gold, fuq distanza ta’ 2640 metru, tibda fl16.30 – Prix d’Enghien Ti©rija 9 Klassi Premier, fuq distanza ta’ 2640 metru, tibda fil-17.00 – Prix de Vincennes Ti©rija 10 Klassi Gold, fuq distanza ta’ 1640 metru, tibda fil17.25 – Equestrian Festival Gold Heat 4

Fi tmiem din il-©img˙a l-klabb Knights Softball Malta qed jorganizza turnament internazzjonali ta’ ˙biberija f’Malta.

Dan il-klabb huwa mmexxi minn Roberto Andolfi u Robert Mifsud. Flimkien mattim Malti qed jie˙du sehem ukoll Ωew© timijiet Taljani, Cernusco Sharks u Team Camp Italia, dan tal-a˙˙ar huwa ffurmat minn selezzjoni

tal-aqwa plejers fl-Italja u huwa mmexxi mil-kowç tattim nazzjonali tan-nisa talItalja, Marina Centrone.

Il-log˙ob qed isir fil-grawnd tal-hockey f’Kordin, bl-ewwel log˙ba fl-10.00 ta’ filg˙odu u l-a˙˙ar fl-16.00. Umpire uffiçjali tas- softball qed jidderi©i dawn il-log˙biet. Waqt iΩΩjara tag˙hom f’Malta t-timijiet qed iΩuru diversi postijiet ta’

attrazzjoni fosthom l-Imdina u l-Belt Valletta.

Dan it-turnament qed iservi ta’ esperjenza siewja ferm g˙at-tim Malti tas-softball. Ilpubbliku huwa m˙e©©e© biex jattendi u jag˙ti s-sapport tieg˙u lit-tim Malti. Aktar tag˙rif jista’ jinkiseb mil-pa©na fuq il-Facebook Knights Softball Malta.

Stqarrija mill-GÓaqda ÌurnaliSti SportS Matul din il-©img˙a l-G˙aqda Ìurnalisti Sports ˙ar©et sqarrija g˙all-istampa dwar iddeçiΩjoni tal-PBS li jxandar ilpartiti tat-Tazza tad-Dinja tassena d-die˙la bil-kummentarju IngliΩ u ma jqabbadtx kummentaturi Maltin.

L-G˙aqda ˙adet linja bla wisq konfrontazzjoni fejn qalet li fehmet u tirrispetta ddeçiΩjoni tal-PBS, sa˙qet li jiddispjaçiha li kien hemm filmedja min po©©a lill-kummentaturi Maltin kollha f’keffa

wa˙da. L-G˙aqda qalet li matul iΩ-Ωmien kien hemm kaΩi iΩolati fejn hija stess ©ibdet l-attenzjoni ta’ individwi dwar xog˙ol tag˙hom.

Hija wkoll uriet is-solidarjetà tag˙ha ma kummentaturi li kellhom aspirazzjonijiet li jikkummentaw dawn il-partiti u issa tilfu l-opportunità.

L-G˙aqda Ìurnalisti Sports iddiΩassoçjat ru˙ha mill-kummenti dispre©©jattivi li dehru f’xi sezzjonijiet tal-istampa u fuq il-medja soçjali fil-kon-

front tal-kummentaturi Maltin.

L-G˙aqda Ìurnalisti Sports talbet lill-membri tag˙ha biex ma jirritaljawx fil-medja b’xi forma ta’ kumment g˙al din ilkritika mill-pubbliku u t˙e©©e© lil kull ©urnalist u kummentatur biex b˙al dejjem i˙ejju ru˙hom fil-qadi ta’ dmirijiethom, kemm jekk g˙al rappurta©© u kummentarju blaqwa mod, kemm g˙all-partiti internazzjonali, kif wkoll partiti ta’ kompetizzjonijiet f’pajjiΩna.

38

Sports

15.12.2013

PREMIER INGLIÛ RIÛULTATI Man City v Arsenal

6-3

Cardiff v West Brom

1-0

Chelsea v Crystal Palace

2-1

Everton v Fulham

4-1

Newcastle Utd v Southampton

1-1

West Ham v Sunderland

0-0

Hull City v Stoke City

0-0

DOÇÇA KIESÓA GÓAL ARSENAL CHELSEA JIRBÓU F’DARHOM

LOGÓOB GÓAL-LUM Fulham v Aston Villa

14:30

Arsenal v Everton

17:00

LOGÓOB GÓAL GÓADA Swansea v Hull City

21:00

KLASSIFIKA TIM

L

R

D

T

F

K

P

Arsenal Chelsea Manchester City Everton Liverpool Newcastle United Tottenham H Southampton Manchester U Swansea City Aston Villa Hull City Stoke City Cardiff City Norwich City West Brom West Ham United Crystal Palace Fulham Sunderland

16 16 16 16 15 16 15 16 15 15 15 16 16 16 15 16 16 16 16 16

11 10 10 8 9 8 8 6 6 5 5 5 4 4 5 3 3 4 4 2

2 3 2 7 3 3 3 6 4 4 4 4 6 5 2 6 5 1 1 3

3 3 4 1 3 5 4 4 5 6 6 7 6 7 8 7 8 11 11 11

33 32 47 27 34 21 15 20 22 21 16 13 15 12 14 17 13 11 15 12

17 18 18 15 18 22 -1 15 19 20 18 19 20 22 28 22 19 24 30 30

35 33 32 31 30 27 27 24 22 19 19 19 18 17 17 15 14 13 13 9

Manchester City g˙elbu lil Arsenal bliskor ta’ 6-3. Dan kien messa©© çar mis-City sabiex Arsenal, minkejja li qeg˙din fil-quççata tal-klassifika, ma jserr˙ux rashom g˙aliex it-tim ta’ Manuel Pellegrini se jkun qed jag˙ti sfida g˙ar-reb˙ tal-kampjonat.

Wara 14-il minuta log˙ob Aguero po©©a lis-City fil-vanta©© però wara kwarta log˙ob Walcott skurja l-gowl tad-draw. Din il-parità damet biss ftit minuti g˙aliex Negredo re©a’ po©©a lisCity fil-vanta©©.

Fit-tieni taqsima, City kabbru l-vanta©©

tag˙hom permezz ta’ Fernandinho.

Walcott naqqas id-distakk fit-63 minuta log˙ob. Id-distakk minimu sfaxxa fixxejn wara li Silva fis-66 minuta re©a’ kabbar il-vanta©©.

Fl-a˙˙ar Ωew© minuti tal-partita, kienu skurjati tliet gowls o˙ra.

Fernandinho re©a’ niΩΩel ismu fuq illista tal-iskorers biex skurja l-˙ames gowl g˙al Manchester City.

Fil-˙in barrani, Mertesacker re©a’ naqqas id-distakk però City ing˙ataw penalty wara li Szczesny waqqa’ lil Milner fil-kaxxa. Toure ma falliex minn

BAYERN MUNICH CHAMPIONS TAL-ÓARIFA

BUNDESLIGA RIÛULTATI Augsburg v Braunschweig

4-1

Bayern M. v Hamburger

3-1

Hannover v Nurnberg

3-3

Hoffenheim v Borussia D.

2-2

Mainz v Borussia M

0-0

Wolfsburg v Stuttgart

3-1

15.30

Bayer Leverkusen v Frankfurt

17.30

L

Bayern Munich 16 Bayer Leverkusen 15 Borussia D 16 Borussia M 16 Wolfsburg 16 Hertha Berlin 16 Schalke 04 15 Mainz 05 16 VfB Stuttgart 16 Hoffenheim 16 Hannover 96 16 Hamburger SV 16 Werder Bremen 16 Eintracht Frankfurt 15 Freiburg 15 Nurnberg 16 Braunschweig 16

RIÛULTATI Tard

LOGÓOB GÓAL-LUM Chievo v Sampdoria

15.00

Fiorentino v Bologna

15.00

Geno v Atlanta

15.00

Lazio v Livorno

15.00

Parma v Cagliari

15.00

Udinese v Torino

15.00

Juventus v Sassuolo

18.30

Napoli v Napoli

20.45

KLASSIFIKA

KLASSIFIKA TIM

SERIE A

Catania v Verona

LOGÓOB GÓAL-LUM Schalke v Freiburg

11-il metru.

Il-prestazzjoni ta’ Cech kienet millaqwa u strumentali biΩΩejjed biex Chelsea Ωammew il-vanta©© minimu li kellhom tul it-tieni taqsima kontra Crystal Palace. Dawn tal-a˙˙ar tilfu barra minn darhom bl-iskor ta’ 2-1 però Ωgura ma ˙ar©ux b’rashom baxxuta wara wirja poΩittiva kontra l-Blues.

Torres feta˙ l-iskor wara kwarta log˙ob. Fid-29 minuta Chamakh kiseb il-gowl tad- draw g˙al Crystal. Fil-35 minuta log˙ob, Ramires po©©a lil Chelsea fil-vanta©©.

R

D

T

F

K

P

14 12 10 10 9 7 7 6 5 4 5 4 4 2 2 0 2

2 1 2 2 2 4 3 3 4 6 3 4 4 5 5 10 2

0 2 4 4 5 5 5 7 7 6 8 8 8 8 8 6 12

42 32 37 33 26 25 30 22 29 36 22 31 21 18 14 17 9

8 14 18 17 17 19 28 29 31 37 29 35 37 28 28 33 32

44 37 32 32 29 25 24 21 19 18 18 16 16 11 11 10 8

Ilbiera˙, Bayern Munich g˙elbu lil Hamburg bl-iskor ta’ 3-1 f’darhom.

B’din ir-reb˙a, B.Munich se jkunu qed jibdew is-sena 2014 fil-quççata tal-klassifika.

Mario Mandzukic po©©a lit-tim ta’ Guardiola fil-vanta©© qabel ma ntemmet l-ewwel taqsima. Ftit wara l-bidu tat-tieni taqsima, Mario Gotze g˙amilhom tnejn.

Pep Guardiola g˙aΩel li jag˙mel xi

tibdiliet min˙abba li t-tim tieg˙u se jkun qed jikkompeti fil-kompetizzjoni tat-Tazza tad-Dinja tal-Klabbs. PierreMichel Lasogga skurja g˙al Hamburg fis-87 minuta log˙ob. Minkejja dan, Xherdan Shaqiri aççerta lit-tim tieg˙u mit-tliet punti wara li sab ix-xibka fla˙˙ar battuti tal-partita.

Fl-a˙˙ar wirja li kellhom Hamburg kien tilfu 9-2 f’Munich, però din iddarba kienu a˙jar mill-a˙˙ar wirja.

TIM Juventus Roma SSC Napoli Inter Fiorentina Hellas Verona Genoa AC Milan Parma Atalanta Lazio Torino Udinese Cagliari Sassuolo Livorno ChievoVerona Bologna Sampdoria Catania

L 15 14 14 14 14 14 14 15 14 14 14 14 14 14 14 15 14 15 14 14

R 13 10 10 7 8 7 5 4 4 5 4 3 5 3 3 3 3 2 2 2

D 1 4 1 6 3 1 4 6 5 2 5 7 1 6 5 4 3 6 5 3

T 1 0 3 1 3 6 5 5 5 7 5 4 8 5 6 8 8 7 7 9

F 31 27 28 31 28 25 15 23 19 15 19 23 12 15 17 15 11 16 15 10

K 10 4 14 14 18 24 16 23 21 18 21 23 16 22 30 25 18 28 24 26

P 40 34 31 27 27 22 19 18 17 17 17 16 16 15 14 13 12 12 11 9

Sports

15.12.2013

39

HaT-TRick Ta’ oHawucHi jagÓmilHa FaÇli gÓas-sliema

Ritratti: STEPHEN GATT

Sliema Wanderers Balzan Youths HT

3 0 2-0

Sliema Wanderers akkwistaw reb˙a tajba ta’ 3-0 kontra Balzan Youths grazzi g˙alliskorer prolifiku tag˙hom, inNi©erjan Stanley Ohawuchi li issa rritorna f’ras il-klassifika tal-aqwa skorers tal-Premier bi 12-il gowl. Ohawuchi skorja ttliet gowls tieg˙u fl-ewwel 50 minuta log˙ob u ftit wara kien sostitut. L-ewwel gowl wasal wara biss tliet minuti. Cilia kkrossja mil-lemin lejn STANLEY OHAWUCHI li b’daqqa ta’ ras b’sa˙˙ita g˙eleb lill-gowler ta’ Balzan Youths g˙all-ewwel darba.

Wara dan il-gowl kemm Balzan kif ukoll Sliema kellhom çansis tajbin ta’ gowls

Rodrigo Frank Perieira ta’ Balzan (lemin) u Stanley Ohawuchi ta’ Sliema (xellug)

iΩda dawn intilfu.

IlWanderers irduppjaw wara 30 minuta log˙ob. Il-plejers ta’ Balzan waqfu g˙al offside meta Woods qassam ballun tajjeb lejn STANLEY OHAWUCHI li avvanza qabel g˙eleb lil gowler Schelski Lorenzi.

Qabel intemmet it-taqsima ΩΩew© timijiet kellhom xi çansijiet ta’ skor iΩda g˙al darb’o˙ra l-attakkanti taΩ-Ωew© timijiet fallew.

Kull tama li Balzan seta’ kien g˙ad fadlilhom li jekk jiskurjaw jer©g˙u jid˙lu fil-partita intemmet fil-50 minuta meta sSliema u Ohawuchi g˙amluhom tlieta. Balzan re©g˙u kienu dg˙ajfa fid-difiΩa hekk kif Woods da˙al bil-ballun fil-kaxxa qabel qassam lejn il-plejer Ωmarkat STANLEY

OHAWUCHI li g˙eleb lil gowler Schelsi Lorenzi li kien ˙iere© fid-direzzjoni tanNi©erjan tas-Sliema.

SLIEMA W: Bonello, Woods (B Muscat 62), A Muscat, Ohawuchi (Gueve 57), Muchardi, Bianciardi, Gatt Baldacchino, Scerri, Mintoff (Xuereb 70), Cilia, Rapino.

KOWÇ: Alfonso Greco BALZAN Y: Schelski Lorenzi, Bezzina, Grima (Agius 46), Darmanin, Micallef, Sciberras, Negrin (Dos Reis 72), Vignaroli, Pereira, Scicluna, Grioli.

KOWÇ: Jesmond Zerafa SKURJAW: Stanley Ohawuchi (S) 3, 30 u 50 minuta.

PLEJER TAL-LOGÓBA: Stanley Ohawuchi, Sliema Wanderers.

REFEREE: Glen Tonna

naxxaR jgÓelbu lil TaRxien li lagÓbu kwaÛi noFs siegÓa b’10 plejeRs Tarxien Rainbows Naxxar Lions HT

0 2 0-0

B’din ir-reb˙a Naxxar issa g˙andhom aktar çans li jikkwalifikaw g˙aç-championship pool. L-ewwel taqsima kienet pjuttost medjokri biççansijiet ta’ gowls kwaΩi ineΩistenti. Il-ftit li kien hemm intilfu mill-attakkanti biex il-partita baqg˙et bla gowls.

Fl-64 minuta r-Rainbows messithom l-isfortuna li jispiççaw bi plejer inqas meta d-difensur tag˙hom Josef Mifsud tkeçça g˙at-tieni karta safra. Sa dan il-˙in li skor kien g˙adu ma

nfeta˙x. Fil-71 minuta Naxxar fallew penalty mog˙ti milBraΩiljan Andre’ Rocha da Silva, li l-gowler Curmi dawwar g˙al korner. Fl-74 mill-istess korner mog˙ti minn Doffo, ANGUS BUHAGIAR birras g˙eleb lil Curmi. Waqt lazzjoni tal-penalty l-kowç ta’ Tarxien, Clive Mizzi safa mkeççi mir-referee min˙abba protesti.

Fid-79 minuta Naxxar g˙alqu l-partita meta re©g˙u skurjaw.

Bellia ˙a ballun lil Souza Santos fil-kaxxa kien pront qassam lejn TERENCE SCERRI bl-espert plejer isammar il-ballun fix-xibka.

TARXIEN R: Curmi, Martinelli, Caruana, Mamo, Sammut (Bonnici 27), Santos Souza, Calheira, Lop ez Alcantra (Potezica 80), Mifsud, Ciantar, Santos Silva. KOWÇ: Clive Mizzi NAXXAR L: Azzopardi, Buhagiar, Decesare, Scerri (Bonnici 80), Ribeiro (Falzon 84), Cassar, Rocha da Silva, Doffo, Evaldo Silva, Ani, Bellia. KOWÇ: Winston Muscat SKURJAW: Angus Buhagiar (N) 74 min, Terence Scerri (N) 79.

PLEJER TAL-LOGÓBA: Gilmar Ribeiro da Silva, Naxxar Lions.

REFEREE: Clayton Pisani

HibeRnians FeRm aÓjaR miR-RabaT ajax

RebÓa FuRjaniÛa Fuq biRgu

Rabat Ajax v Hibernians 1-4 (HT 1-1)

Vittoriosa Stars v Floriana

Hibs t˙abtu fl-ewwel taqsima li spiççat 1-1 iΩda fit-tieni taqsima kienu superjuri u skurjaw tliet darbiet ming˙ajr risposta. Fil-bidu tal-partita Carrillo Pendas avvanza fuq ix-xellug qassam lil Micallef li iΩda xxuttja barra. Dan lattakk b˙al fixkel id-difiΩa Paolita u donnha li damet t˙oss l-effetti tul it-taqsima kollha. Kienu Hibs li skurjaw wara 16-il minuta minn OBINNA OBIEFULE li rçieva ming˙and Dos Santos, da˙al fil-kaxxa u xxuttja baxx bil-ballun ja˙bat mal-lasta u n-Ni©erjan jiskorja mir-ribawnd. Ûew© minuti wara fit-18-il minuta, Rabat kisbu d-draw minn penalty. Camilleri waqqa’ lil Carrillo fil-kaxxa u mill-11-il metru DANNY BELLIDO PELAEZ g˙amilhom 1-1.

Fit-tieni taqsima Hibs bdew jiddominaw u fil-55 minuta marru fil-vanta©©. Freekick ta’ Siquira lejn ANDREW COHEN li bir-ras tefa’ fix-xibka. Li skor sar 3-1 fis-70 minuta minn EDISON LUIS DOS SANTOS li b’xutt millewwel g˙eleb lill-Azzopardi. L-iskor finali sar 4-1 minn BRANDON MUSCAT li kien g˙adu kif da˙al fid-79 minuta b’xutt minn angolu diffiçli.

RABAT A: J Azzopardi, Caruana, S Gauci, Tanti, Carapic, Carrillo Pendas, Pelaez Bellido (Scicluna 88), C Gauci, Micallef (Vella 80), Avila Perez, Licari (A Azzopardi 66). KOWÇ: Steve D’amato HIBS: Muscat, Kristensen, Pearson, Soares, Siquera (Farrugia 79), Cohen (Chircop 84), Dos Santos (Muscat 79), Camilleri, Obiefule, Bartolo, Failla. KOWÇ: Branko Nisevic SKURJAW: Obinna Obiefule (H) 16 min, Danny Bellido Pelaez (R) 18 min pen, Andrew Cohen (H) 54 min, Edison Luis dos Santos (H) 70 min, Brandon Muscat (H) 79 min.

PLEJER TAL-LOGÓBA: Obinna Obiefule, Hibernians.

REFEREE: Andre’ Arciola.

Il-goalkeeper tan-Naxxar Julian Azzopardi jilqa’ l-ballun wara attakk minn Tarxien

il-pRemieR league malTi klassiFika

1-3 (HT 1-2)

Reb˙a importanti g˙al Floriana ta’ 3-1 fuq Vittoriosa Stars wara li kienu gowl minn ta˙t. Fil-fatt li-Istars fet˙u l-partita tajjeb b’˙afna pussess tal-ballun u wara 11-il minuta log˙ob kellhom riΩultat meta fet˙u l-iskor.

MARCELO PEREIRA g˙eleb lill-gowler Hanford fil-lasta FurjaniΩa wara li rçieva ballun ming˙and Gilbert.

Il-vanta©© tal-Ìirbin ftit dam peress li kontra x-xejra tal-log˙ob fis-16-il minuta Floriana kisbu d-draw. Il-plejer BraΩiljan ta’ nofs il-grawnd DIOGO PINHEIRO SOUSA fajjar xutt bid-dawra fir-rokna ta’ fuq tax-xibka biex ˙alla lil gowler Vella j˙ares.

Il-Birgu re©a’ beda jkollhom ˙afna pussess imma minuta qabel tmiem l-ewwel taqsima inqabdu b’attakk veloçi FurjaniΩ meta J Borg ˙arab bil-ballun, qabeΩ Ωew© difensuri u qassam tajjeb ferm lejn LUCA CASHA li ma Ωbaljax biex po©©a lil Floriana g˙all-ewwel darba fuq quddiem.

Floriana ssi©illaw ir-reb˙a fit-73 minuta b’mod kontroversjali. L-assistent referee xejjer g˙al penalty g˙al hands, bir-referee ma jinduna b’xejn, ˙a©a li urtat lillplejers tal-Birgu. Mil-11-il metru GARY MUIR ©ab li skor finali 3-1. Fit-83 minuta Casha laqat il-mimduda g˙al Floriana.

VITTORIOSA S: Vella, Pereira, M Camilleri (Arab 73), Martin, Aguiar, Guerrero, C Spiteri, Brincat (Arrigada 59), Barbara (J Camilleri 67), A Spiteri, Sidibe. KOWÇ: Oliver Spiteri FLORIANA: Hanford, Ibokedet, Scicluna, Baldacchino, C Borg (Galea 80), Coronado (Favero 80), J Borg, Casha, Caruana (Pisani 73), Pitheiro, Muir. KOWÇ: Iain Brunskill SKURJAW: Marcelo Pereira (V) 11 min, Diogo Pinheiro de Sousa (F) 16 min, Luca Casha (F) 44 min, Gary Muir (F) pen 73 min.

REFEREE: Sandro Spiteri.

Hibernians Birkirkara Valletta Sliema Wanderers Mosta Floriana Naxxar Lions Qormi Balzan Tarxien Rainbows Vittoriosa Stars Rabat Ajax

L 15 14 14 15 14 15 15 14 15 15 15 15

R D T F 11 2 2 39 11 2 1 26 11 1 2 32 8 4 3 31 7 1 6 30 7 3 5 23 5 3 7 20 4 2 8 19 3 4 8 15 3 3 9 17 2 3 10 16 1 2 12 11

K 16 11 9 19 26 18 23 25 25 32 35 40

+/+23 +15 +23 +12 +4 +5 -3 -6 -10 -15 -19 -29

Pti 35 35 34 28 22 18 18 14 13 12 9 5

* Floriana tnaqqsulhom 6 punti min˙abba dixxiplina

logÓob li jmiss Log˙ob g˙all-lum Grawnd Nazzjonali

Birkirkara Valletta

vs Mosta vs Qormi

14.00 16.00

l-aqwa skoReRs Plejer

Stanley Ohawuchi Denni Rocha dos Santos Edison Luis dos Santos Ronaille Calheira Seara Clayton Failla Igor Coronado Oscar Guerrero Gianmarco Piccione, Cristian Martins F Jhonnattan da Conceicao

Tim

Sliema W Valletta Hibs Tarxien R Hibs Floriana Vittoriosa S Mosta Mosta B’Kara

Gowls

12 11 11 10 8 8 7 7 7 7

40

A˙barijiet

15.12.2013

tneJn fil-periklu tal-mewt f’inÇidenti separati

Jitlef ÓaJtu wara Óabta fin-naxxar

Ûew©t ir©iel spiççaw fil-periklu tal-mewt f’inçidenti tat-traffiku separati li se˙˙ew bejn ilÌimg˙a u s-Sibt.

Fl-ewwel inçident, ra©el ta’ 35 sena residenti Marsaxlokk safa fil-periklu tal-mewt wara ˙abta fi Triq iΩ-Ûejtun, Marsaxlokk. Dan l-inçident se˙˙ fil-lejl tal-Ìimg˙a

Ir-ra©el ta’ 34 sena, residenti San Pawl il-Ba˙ar, li kien iççertifikat li jinsab f’qag˙da kritika wara li ntlaqat minn vettura f’Labour Avenue fin-Naxxar nhar id-9 ta’ Diçembru 2013, sfortunatament tilef ˙ajtu l-Ìimg˙a waranofsinhar.

Il-Pulizija g˙adha g˙addejja blinvestigazzjonijiet fuq il-kaΩ.

g˙all-˙abta tal-11.30.

Ir-ra©el kien qed isuq karozza tat-tip Toyota Corolla Run fi Triq iΩ-Ûejtun, meta g˙al xi ra©uni din il-karozza ˙abtet ma’ ˙ajt.

Fit-tieni inçident, ra©el ta’ 32 sena residenti l-Fgura safa filperiklu tal-mewt wara ˙abta li se˙˙et ilbiera˙ waranofsinhar

g˙all-˙abta tas-1.45 fiΩ-Ûona Industrijali ta’ Bulebel, iΩ-Ûejtun.

Ir-ra©el kien qed isuq mutur tat-tip Yamaha meta ˙abat ma’ vettura tat-tip Maruti li kienet misjuqa minn ra©el ta’ 34 sena residenti San Ìwann.

L-investigazzjonijiet tal-Pulizija g˙adhom g˙addejjin.