Kullhadd 13.04.2014

www.kullhadd.com

SUPPLIMENT

TAL-ÌIMGÓA L-KBIRA Il-Óadd 13 ta’ April, 2014 Óar©a Nru 1,083

Ara pa©na 17

Prezz ›0.80

FREE VOTE JIFRED LILL-PN

Wara li Simon Busuttil ma rnexxilux jg˙aqqad lill-grupp parlamentari tieg˙u biex tal-inqas l-OppoΩizzjoni tastieni b’mod kumpatt dwar il-li©i talunjoni çivili li se tersaq g˙all-vot g˙ada filg˙axija, il-Kap tal-PN qed jikkunsidra serjament li jag˙ti free vote lill-membri parlamentari tieg˙u.

Free vote li minn informazzjoni li g˙andha l-gazzetta KullÓadd se jaqsam lill-PN fi tliet partijiet. Disa’ membri mistennija jivvutaw kontra, tmienja se jivvutaw favur, u Simon Busuttil flimkien ma’ tnax indeçiΩi se jastienu.

Ara pa©na 3

GVERN LI SEMA’ R-RESIDENTI TA’ BIRÛEBBUÌA

MHUX PARTI MILL-KNISJA KATTOLIKA

Matul is-snin kien dejjem il-Partit Laburista li ta widen lir-residenti ta’ BirΩebbu©a meta ffaççjat bi pro©etti industrijali li kienu se jag˙mlu dannu lillambjent u l-kwalità tal-˙ajja tag˙hom. Dan deher b’mod speçjali fl-estensjonijiet tal-Port Óieles, fejn kellu jkun rappreΩentant tal-PL li jivvota kontrihom.

Din il-gazzetta tkellmet mas-Segretarju EΩekuttiv tal-g˙aqda ambjentali ta’ BirΩebbu©a dwar is-saga twila tal-Port Óieles u dak li hu mistenni g˙as-sena d-die˙la.

Fl-a˙˙ar jiem qamet kontroversja madwar il-grupp River of Love, min˙abba li l-mexxej ta’ dan il-grupp g˙adda kummenti meqjusa b˙ala insensittivi b’rabta mal-inçident tal-Óadd li fih kien involut il-Prim Ministru.

Ikkuntattjata minn din il-gazzetta, l-Arçidjoçesi ta’ Malta g˙amlitha çara li lg˙aqda River of Love mhix parti mill-Knisja Kattolika, u m’g˙andha xejn x’taqsam mag˙ha.

Ara pa©na 4

Ara pa©na 8

Lokali

02 13.04.2014

“IS-SISTEMA TA’ MIXED ABILITY PURA HIJA IMPOSSIBBLI LI TAÓDEM B’SUÇÇESS” Kevin Bonello, President tal-MUT

Ftit taΩ-Ωmien ilu l-Gvern ˙abbar li se ti©i introdotta sistema ta’ banding fl-iskejjel ta’ pajjiΩna. Din is-sistema ser tippermetti lill-iskejjel li jlaqqg˙u flimkien l-istudenti li g˙andhom abbiltajiet simili u bl-g˙alliem jaddatta l-lezzjonijiet tag˙hom, kif ukoll ilmaterjal edukattiv li juΩaw, b’mod iktar effettiv. Din ilgazzetta ˙adet il-kummenti ta’ Kevin Bonello, il-President tal-Malta Union of Teachers (MUT), dwar din ir-riforma.

Il-Malta Union of Teachers esprimiet is-sodisfazzjon tag˙ha g˙all-bidliet proposti mill-Gvern, illi g˙aΩel li jintro-

duçi s-sistema tal- banding , biex jag˙ti l-opportunità lil kull student illi jil˙aq il-potenzjal s˙i˙ tieg˙u. Madankollu, is-Sur Bonello j˙oss li huwa importanti li ssir osservazzjoni ˙olistika tas-sitwazzjoni fledukazzjoni biex wie˙ed jifhem il-problema tal- mixed ability classes.

L -g ˙ al l i em a m a s e t g˙ u x jindirizzaw il-˙iliet tat-tfal Huwa spjegalna li r-realtà li g˙andna f’pajjiΩna hi li, b˙ala poplu, a˙na nimbuttaw lil uliedna biex jirnexxu akkademikament qabel kol-

lox, fejn dan hu possibbli.

“Ovvjament, il-©enituri huma lkoll ikkonçernati mir-riΩultati li jiksbu wliedhom fl-iskola.

Dan ipo©©i ta˙t pressjoni ssistema edukattiva biex tikseb ir-riΩultati li kul˙add ikun jixtieq.

L-akbar pressjoni qieg˙da fuq l-g˙alliema g˙ax, jg˙id x’jg˙id kul˙add, dawn huma l-persuni li fl-a˙˙ar mill-a˙˙ar iridu ja˙dmu mattfal biex jiksbu r-riΩultati li tant kul˙add ikun irid,” qalilna Bonello.

“G˙aldaqstant,” kompla lPresident tal-MUT, “meta mbag˙ad l-g˙alliem ikollu quddiemu numru konsid-

iir-rigal r-rigal ideali ideali għal għal d an iil-Għid l-Għid dan IIl-BOV l-BOV MasterCard MasterCard Prepaid P re p a i d C ard h ija iir-rigal r-rigal ideali ideali lili ttoffrilek of frilek konvenjenza konvenjenza u Card hija flflessibilta` essibilta` b iex tħallas tħ a l l a s g ħal d ak lili titixtieq. x tieq. T ista’ ttintuża intuża w koll għal għ a l p agamenti biex għal dak Tista’ wkoll pagamenti o nline u hi ja disponibbli disponibbli ff’denominazzjonijiet ’denomina zzjonijiet tta’ a’ € 50, € 75, € 100 u € 150. online hija €50, €75, €100 €150.

IImpenn mpenn llejn ejn is-suċċess iis s-suċċess tiegħek. t i e għ e k . ti

B OV CARDS CARDS BOV

T ermini u k undizzjonijiet japplikaw. japplikaw.

Termini kundizzjonijiet

2 131 2 02 0 I b ov.com 2131 2020 bov.com

M aħruġ mill-Bank mill-Bank of of Valletta Valletta p.l.c.

Va p.l.c. 5 8, Triq Triq Ż akkarija, Valletta Valletta V LT 1130 1130 - Malta M a l ta Maħruġ 58, Żakkarija, VLT

erevoli ta’ tfal, b˙al ng˙idu a˙na 25, u dawn it-tfal i©ibu mag˙hom abbiltajiet kompletament differenti, huwa fiΩikament impossibbli g˙allg˙alliem sabiex jaddatta l-lezzjonijiet tieg˙u, u l-materjal li qed juΩa, g˙al ˙afna abbiltajiet differenti f’daqqa.”

Fl-opinjoni tieg˙u, din ilproblema iktar u iktar tin˙ass meta wie˙ed iqis li s-sillabi tas-su©©etti huma vasti u li ttfal g˙andhom limitu ta’ kemm jistg˙u jifil˙u lezzjonijiet formali. Is-sitwazzjoni allura spiççat li l-g˙alliema, sabiex ila˙˙qu mas-sillabu u sabiex jippruvaw jil˙qu kemm

jista’ jkun tfal, aktarx kienu qed jie˙du linja ta’ livell medju, li ovvjament la kienet qed isservi lit-tfal li l-iktar g˙andhom ˙iliet akkademiçi g˙oljin u wisq inqas lit-tfal li g˙andhom ˙iliet akademiçi limitati.

Irridu nkunu realistiçi “Fil-prattika, is-sistema ta’ mixed ability pura hija impossibbli li ta˙dem b’suççess ma’ kull tifel u tifla b’dan it-tip ta’ sillabi u b’popolazzjoni ta’ tfal ’il fuq minn 15 f’kull klassi.” sa˙aq Bonello. Fil-fatt, huwa spjegalna li fil-verità din ma hix realtà ta’ pajjiΩna biss u diversi pajjiΩi g˙andhom sistemi differenti sabiex jindirizzaw din il-problema.

“Ovvjament, ir-realtà ta’ kull pajjiΩ trid titqies skont kemm l-istess pajjiΩ g˙andu riΩorsi x’jinvesti, xi ˙a©a li a˙na Ωgur li g˙andna çertu limitazzjonijiet fiha. Jekk g˙ada pitg˙ada lpajjiΩ, g˙all-eΩempju, ikun jaffordja jag˙mel klassijiet ta’ 1012-il student, allura Ωgur li hemmhekk il- banding ma tkunx soluzzjoni neçessarja.”

Bonello stqarr li s-soluzzjoni li ©iet ippreΩentata lill-MUT, ji©ifieri dik tal-banding, ˙ar©et wara ˙afna diskussjonijiet fuq il-problemi akuti li n˙olqu bilmixed ability teaching dan la˙˙ar. “Din hi sistema li qieg˙da fit-triq tan-nofs bejn mixed ability pur u streaming tradizzjonali.

Il-vanta©© tag˙ha hu li b’hekk l-g˙alliem fil-klassi se jkollu inqas varjetà ta’ abbilitajiet akkademiçi quddiemu u allura se jkun kapaçi jil˙aq ˙afna aktar tfal milli hu possibbli bir-restrizzjonijiet li g˙andna llum.”

Fil-fehma tieg˙u, dan ifisser li jekk l-g˙alliema jing˙ataw ir-riΩorsi biex ja˙dmu, u jekk issir ir-reviΩjoni tas-sillabi li tant hemm bΩonnha, huma se jkunu f’poΩizzjoni li jmexxu ’l quddiem lit-tfal kollha fil-klassi tag˙hom b’iktar dedikazzjoni g˙all-˙ti©ijiet ta’ kull tifel u tifla.

Fl-a˙˙ar, il-President talMUT qalilna li huwa konxju li din is-sistema mhijiex perfetta, però kien jidher çar li ssistema tal-mixed abilities ma kinitx qieg˙da ta˙dem kif mixtieq. “Kwalunkwe sistema fiha r-riskji tag˙ha. Is-sistema ta’ banding, g˙alkemm ma hix l-istess tip ta’ streaming li kellna fil-passat, jista’ jkun li to˙loq periklu li t-tfal ikollhom stigma. Madankollu, ilmixed ability teaching , jekk ninΩlu mis-s˙ab u naraw irrealtà fil-klassi, ukoll po©©a stigma fuq diversi tfal. Firrealtà ikun naive min ja˙seb li t-tfal ma jindunawx min minnhom hu tajjeb fl-iskola u min ma hux g˙ax sempliçiment qeg˙din fl-istess kamra.

Anzi, bil-mod kif sar il-mixed ability teaching, id-diffikultajiet ta’ çertu tfal ˙ar©u ˙afna aktar fil-bera˙ meta dawn sabu ru˙hom f’ambjent li jinkludi tfal b’kompetenza g˙olja.”

Lokali

13.04.2014 03

IL-MAÌÌORANZA SE JASTIENU Kif Ωvelat din il-gazzetta l-©img˙a l-o˙ra, wara li ma kienx hemm qbil fil-grupp parlamentari tal-PN, Simon Busuttil beda jimbotta g˙al vot kumpatt ta’ astensjoni.

IΩda lanqas din ma jidher li ©abet flimkien lill-grupp, b’qasma çara bejn Mario De Marco, li beda jimbotta favur din il-li©i, u Beppe Fenech Adami, li huwa qatta bla ˙abel kontriha.

Simon Busuttil min-na˙a l-o˙ra ©ie fin-nofs u bejn iddikjarazzjonijiet fil-passat li g˙amel kontra din il-li©i, u bejn li ma jridx jidher li qed jag˙mel pass lura fuq

Lawrence Gonzi, se jag˙Ωel li jag˙ti free-vote filwaqt li hu jastieni.

Din il-poΩizzjoni mistennija tkompli ddg˙ajjef lil Busuttil, hekk kif b˙ala mexxej qed jidher li m’g˙andux poΩizzjoni fuq dan is-su©©ett.

Id-dritt tal-Unjoni Çivili g˙all-koppji tal-istess sess kienet weg˙da elettorali tal-Partit Laburista. Il-Partit Nazzjonalista min-na˙a l-o˙ra kien ˙are© b’poΩizzjoni iktar dg˙ajfa favur dan id-dritt.

Issa li waslet is-sieg˙a li fiha fil-vot ta’ g˙ada filg˙axija

l-Partit Nazzjonalista jag˙ti prova jekk mexiex ’il quddiem fuq drittijiet çivili, re©g˙et fe©©et qasma ikbar milli l-istess partit kellu fil-kaΩ tad-divorzju.

Il-Partit Nazzjonalista, anke ta˙t Simon Busuttil, qed isib diffikultà kbira biex jing˙aqad u jimxi ’l quddiem maΩ-Ωminijiet, sempliçiment min˙abba li m’hu qed jie˙u poΩizzjoni fuq xejn.

Dawn t’hawn ta˙t huma t-tletin membru parlamentari tal-kamp Nazzjonalista, imqassma skont kif huwa mifhum li se jivvutaw.

FAVUR

KONTRA

ASTENSJONI

Catania Ca tania

from fr om

€119 € 119pp

TRAVEL TRA VEL PERIOD FROM JUN 14TH TILL SEP 13TH 20 2014 14

Rome R ome

from fr om

€139 € 139pp

TRAVEL TRA VEL PERIOD FROM JUN 29TH TILL SEP 11TH 20 2014 14

London L ondon

from fr om

€189 € 189pp

TRAVEL TRA VEL PERIOD FROM JUN 04TH TILL DEC 14TH 20 2014 14

Barcelona Bar celona

Paris P aris

from fr om

€209pp

TRAVEL TRA VEL PERIOD FROM MAY MAY 12TH TILL JUN 23RD 20 2014 14

Athens A thens

from fr om

€209pp

IT’S A MAD MAD EUROPEAN HO HOTTEST TTEST CITIES AIR FARE FARE

TRAVEL TRA VEL PERIOD FROM JUN 23RD TILL SEP 30TH 20 2014 14

Prague Pr ague

from fr om

€269 €26 9pp

TRAVEL TRA VEL PERIOD FROM JUL 0 02ND 2ND TILL SEPT 17TH 2014 2014

RATES RA TES ARE INCL INCLUSIVE USIVE OF RETURN FARES FARES AND ALL TAXES TAXES & CHARGES TA from fr om

€199 € 199pp

TRAVEL TRA VEL PERIOD FROM JUL 9TH TILL A AUG UG 18TH 2014 2014

Call us on 20 2015 15 1515 or email travel@rocsgrp.com travel@rocsgrp.com www.rocsholidays.com www.rocsholidays.com

Rates Ra tes ar are e per person and include rreturn eturn flights, airline tax taxes es and charges. charges. Offers Offers are are applicable on special dates. dates.

Pric Prices es might v vary ary without notic notice. e. F For or a full lis listt of the ROCS tr travel avel tterms erms and c conditions onditions please visit the w web eb link http:// /www.rocsgrp.com/travel/terms-and-conditions/ www.rocsgrp.com/ om/tr travel/ el/tterms-and-conditions/

Lokali

04 13.04.2014

L-ESTENSJoNIJIET TAL-PoRT ÓIELES

IL-PL BAQA’ JÓARES L-INTERESS TAR-RESIDENTI

Minn Ωmien g˙al Ωmien saru diversi tentattivi biex il-Port Óieles f’BirΩebbu©a jespandi loperat tieg˙u b’mod li kien se jkun ta’ detriment g˙ar-residenti ta’ dan ir-ra˙al. F’dawn it-tentattivi kien il-Partit Laburista, kemm mill-OppoΩizzjoni u anke issa mill-Gvern, li dejjem ˙ares linteress tar-residenti.

F’kummenti li ta lil din ilgazzetta, is-Segretarju EΩekuttiv tal-BirΩebbu©a Environmental Action Group (BEAG), John Grech, spjega kif meta fl-2004 ©ew ippreparati l-pjanti g˙allestensjonijiet ta’ Terminal 1 u Terminal 2, il-pro©ett kien talGvern, iΩda iktar tard kien g˙adda g˙and il-kumpanija FrançiΩa.

OppoΩizzjoni minn rappreΩentanti tal-PL “Meta tressaq l-Outline Development Permit, içChairman tal-MEPA, dak iΩΩmien Andrew Calleja, kien mexa bil-giljottina,” qal Grech.

“A˙na ng˙atajna nag˙mlu lo©©ezzjonijet u ma tawniex iççans li nirrispondu g˙all-kritika li kienet saret mil-Perit Joe Bugeja.”

Grech jg˙id li dak iΩ-Ωmien voti kontra dan il-pro©ett kien hemm wie˙ed biss, dak ta’ Dr Joe Brincat, rappreΩentant talPartit Laburista.

Grech iΩid jg˙id li l-pro©ett tasCMA CGM, meta tressaq g˙allFull Development Permit, kien rifjutat g˙ax kien hemm rappreΩentazzjoni kontrih tajba ˙afna, fosthom ta’ Steve Borg li tkellem fuq il-˙sejjes, u l-Prof.

Edward Scicluna, espert tal-EIA. “Billi kienet waslet l-elezzjoni tal-MEPs il-permess kien irrifjutat,” Ωied jg˙id Grech. Sena wara l-pro©ett re©a’ tela’ g˙and ilMEPA biex ikun ikkunsidrat.

Din id-darba l-unika vot kontra g˙al darba o˙ra kien ta’ rappreΩentant tal-PL, din id-darba Roderick Galdes.

DeçiΩjoni Nazzjonalista

tal-Kabinett

Ir-riperkussjonijiet ta’ dawn lestensjonijiet kienu kbar. Wa˙da mill-iktar riperkussjonijiet li laqtet ir-residenti kienet dik taΩΩieda fil-˙sejjes. Tnaqqset ukoll il- buffer zone bejn iΩ-Ωona industrijali u dik residenzjali.

Barra minn hekk intilfu l-irmi©©i tas-sajjieda dilettanti.

Lg˙awwiema ntlaqtu wkoll, bitt˙ammil u l-qtug˙ tal-blat li beda jsir viçin ˙afna Ω-Ωona talg˙awm.

G˙al dawn ir-ra©unijiet lg˙aqda lokali ambjentali, flimkien mal-Kunsill Lokali, appellat mid-deçiΩjoni tal-MEPA. G˙all-Kunsill Lokali kien deher l-Avukat Simon Micallef Stafrace u g˙all-g˙aqda ambjentali deher l-Avukat Stefan Zrinzo Azzopardi.

Waqt l-appell tressqu provi ta’ kif ir-residenti ta’ BirΩebbu©a kienu se jintlaqtu mill-pro©ett tal-estensjonijiet. Konna kwaΩi çerti li l-appell kellu jintreba˙, iΩda ç-Chairman, kontra kull oppoΩizzjoni legali, bag˙at ilkaΩ biex ji©i deçiΩ mill-Kabinett tal-Partit Nazzjonalista.

“Ovvjament tlifna l-appell u ng˙ata bidu g˙ax-xog˙ol talestensjonijiet f’Terminal 1 u 2,” qal Grech. “L-unika ˙a©a li ˙adu l-g˙aqda ambjentali lokali u lKunsill Lokali ta’ BirΩebbu©a kienet il-˙olqien tal-kumitat li j˙ares l-ambjent li kien iffurmat minn tliet membri tal-MEPA, tliet membri tal-Freeport Terminals LTD, tliet membri tal-Kunsill Lokali ta’ BirΩebbu©a, u tliet membri mill-g˙aqda ambjentali tal-lokal.”

Gvern Laburista kommess li jappella kontra l-permess Kull sena ji©i stabbilit il-permess ambjentali. Is-sena l-o˙ra deher g˙all-ewwel darba t-tindif talqieg˙ tal-vapuri li kellu jsir bejn Terminal 1 u Terminal 2. Grech qal li din is-sena, ming˙ajr diskussjoni fil-kumitat tal-ambjent, il-BEAG intalab biss biex jikkummenta fuq iΩ-Ωidiet, li kienu jinkludu tiswijiet tal-vapuri u tiswijiet tar-riggijiet taΩ-Ωejt.

“Dan kien abbuΩ fuq id-diçenza tar-residenti tal-lokal,” sa˙aq Grech.

Huwa spjega wkoll li, dan la˙˙ar, vapuri mag˙rufa b˙ala roll-on roll-off, li kienu j˙ottu fuq Terminal 2, issa bdew i˙ottu fuq Terminal 1, metri ’l bog˙od mir-residenti, li kontinwament igergru fuq il-˙sejjes tal-ventilaturi u t-trakkijiet tilg˙in u neΩlin.

“Nirringrazzjaw lill-Prim Ministru Dr Joseph Muscat li immedjatament ˙a passi biex jappella mid-deçiΩjoni talMEPA,” qal Grech, huwa u jirreferi g˙all-istqarrija tal-Gvern il©img˙a li g˙addiet fir-rigward tal-permess miftu˙ g˙at-tiswija tal-vapuri fil-Port Óieles.

John Grech temm jg˙id li g˙as-sena 2015, fuq insistenza tal-BEAG, il-permess se jkun diskuss fit-tul mill-kumitat kollu, fejn hemm il-˙sieb li dak li jkun sar qbil fuqu jid˙ol fil-permess ambjentali.

Lokali

13.04.2014 05

IKOMPLI JIÛDIED IL-PDG Kollox jindika li l-Prodott Domestiku Gross (PDG) ta’ pajjiΩna se jkompli jiΩdied.

Dan wara li kien di©à rre©istra Ωieda sostanzjali matul is-sena li g˙addiet. Skont figuri talEurostat, fl-2013 pajjiΩna rre©istra Ωieda ta’ 2.4%, filwaqt li fl-2012 iΩ-Ωieda kienet biss ta’ 0.6%.

Issa t-tnaqqis fil-kontijiet taddawl u l-ilma mistennija jkomplu jΩidu l-konsum fuq prodotti u servizzi bi €42 miljun u lProdott Domestiku Gross b’0.5%. Barra minn hekk familji bi d˙ul baxx se jiffrankaw aktar minn familji bi d˙ul g˙oli.

Dan ©ie Ωvelat mill-Ministru g˙all-Finanzi Edward Scicluna kmieni din il-©img˙a, meta kien qed jispjega kif it-tnaqqis fil-kontijiet se jissarraff f’injezzjoni ta’ €30 miljun flekonomija ta’ pajjiΩna. Din l-

injezzjoni li se ssir minn sorsi esterni, u allura mhux se jkun hemm Ωidiet fit-taxxi biex ikopru l-ispiΩa tar-ro˙s fit-tarif-

fi, kif kien isir minn Gvern preçedenti.

Il-kampanja tal-Partit Nazzjonalista qabel l-a˙˙ar

elezzjoni ©enerali kienet iffukata fuq it-tir li tbeΩΩa’ lillpoplu b’dak li kien se ji©ri lillfinanzi u l-ekonomija tal-pajjiΩ

jekk il-Partit Laburista jkun filGvern.

Mhux biss il-Partit Nazzjonalista kien sostna li lkontijiet tad-dawl u l-ilma ma setg˙ux jor˙su, u li din kienet “il- gimmick tas-sena,” iΩda sa˙ansitra qal li pajjiΩna kien se ji©rilu b˙al Çipru u jkollu jmur jittallab g˙al bail out quddiem il-Kummissjoni Ewropea.

Illum pajjiΩna mhux biss ma ©iex bΩonn ta’ bail out, iΩda sa˙ansitra tejjeb is-sitwazzjoni finanzjarja u ekonomika tieg˙u. Il-Gvern preΩenti mhux biss naqqas id-defiçit kif imwieg˙ed, iΩda wkoll Ωied ittkabbir ekonomiku.

Fil-fatt, pajjiΩna jinsab fost ilftit pajjiΩi li fl-2013 irnexxielhom jirre©istraw tkabbir filPDG ikbar mis-sena ta’ qabel. Óafna pajjiΩi mhux biss ma kabbrux il-PDG, iΩda sa˙ansitra naqqsuh b’mod sostanzjali.

Lokali

13.04.2014 07

StaMPerija tiPPerSiSti li tOPera Bla PerMeSS

Ûjarat gÓal gÓarrieda

Stamperija privata li tinsab fillimiti ta’ Óal Luqa qed tippersisti bl-operat tag˙ha minkejja li m’g˙andhiex il-permessi neçessarji. Dan qed ikun ta’ detriment g˙ar-residenti li jabitaw f’din it-triq, b’mod speçjali dawk li jg˙ixu biswit l-istamperija.

Is-Segretarju Parlamentari g˙ad-Drittijieti ta’ Persuni b’DiΩabbiltà u Anzjanità Attiva, Justyne Caruana, kompliet b’aktar Ωjarat g˙al g˙arrieda f’çentri u postijiet li jaqg˙u ta˙t ir-responsabbiltà tag˙ha b˙ala Segretarju Parlamentari.

G˙alhekk, wara li Ωaret il-˙addiema taç-Çentru Óidma Soçjali u ç-çentri ta’ matul il-jum g˙al persuni b’diΩabbiltà, illum Ωaret id-djar tal-anzjani taΩ-Ûejtun, ta’ Bormla u talMellie˙a.

Dawn iΩ-Ωjarat servew biex is-Segretarju Parlamentari tiltaqa’ iΩjed mal-anzjani u min jie˙u ˙siebhom. L-anzjani residenti f’dawn id-djar ˙adu gost jiltaqg˙u mas-Segretarju Parlamentari Justyne Caruana, tant li ˙afna minnhom ˙aduha fil-kmamar rispettivi tag˙hom biex juruha affarijiet personali u importanti g˙alihom.

Dr Justyne Caruana ltaqg˙et ukoll mal-membri talAssoçjazzjoni tar-Residenti fiΩ-Ûejtun.

Is-Segretarju Parlamentari qalet li b˙alma kkommettiet ru˙ha mal-persuni b’diΩabbiltà, hekk ukoll dawn iΩ-Ωjarat ser jibdew ikunu b’mod regolari u g˙al g˙arrieda, bl-g˙an li ma tinterrompix ix-xog˙ol ta’ kuljum ta’ min jie˙u ˙siebhom.

Mix-xnig˙at g˙all-fatti L-istamperija, li tinsab f’Ωona residenzjali fi Triq Óal Tarxien, ilha g˙al diversi snin topera ta˙t AvviΩ ta’ Infurzar mill-MEPA. L-istorja ta’ din listamperija tmur lura g˙al iktar minn g˙oxrin sena, hekk kif f’Marzu tal-1993 ˙mistax-il resident ta’ din it-triq kienu iffirmaw petizzjoni li ©iet ippreΩentata lill-Awtorità talIppjanar ta’ dak iΩ-Ωmien.

Fil-petizzjoni, li din ilgazzetta g˙andha kopja tag˙ha, ir-residenti kienu qed jopponu g˙al Ωvilupp fit-tarf ta’ Triq Óal Tarxien, li kien hemm xnig˙at li se ji©i uΩat b˙ala stamperija minn kumpanija partikolari. Ir-residenti kienu o©©ezzjonaw g˙all-˙sejjes tal-magni u ttrasport li din l-istamperija kienet mistennija ti©©enera.

Il-qasba ma ççaqçaqx g˙alxejn, jg˙id il-Malti, u Ω-Ωmien ma damx ma ta parir lil dawn ir-residenti. Fl-1995, sentejn biss wara l-petizzjoni, ˙are© AvviΩ ta’ Infurzar wara li l-

kumpanija bidlet l-uΩu talbinja minn uffiççju g˙al stamperija ming˙ajr permess. Dan l-AvviΩ ing˙alaq fl-1997 meta sid il-kumpanija allegatament ne˙˙a l-istrutturi.

Tnax-il sena wara l-g˙eluq ta’ dan l-AvviΩ, re©a’ n˙are© AvviΩ ta’ Infurzar ie˙or fuq operat ta’ stamperija di©itali ming˙ajr permess. Sena wara dan l-AvviΩ ©ie sostitwit b’AvviΩ ta’ Infurzar ie˙or (EC117/10), liema AvviΩ g˙adu jg˙odd sal-lum, minkejja diversi tentattivi biex dan jitwaqqa’.

L-uffiççju tal-Ombudsman jikkonferma l-bΩonn ta’ azzjoni Rapport ma˙ru© millKummissarju g˙all-Ambjent u l-Ippjanar fi ˙dan l-Uffiççju talOmbudsman, fi Frar li g˙adda kkonferma li l-AvviΩ ta’ Infurzar li n˙are© mill-MEPA fl-2010 kien g˙adu validu.

Ir-rapport tal-Ombudsman t˙ejja wara lment imressaq mir-resident Andrew Spiteri, li jg˙ix bieb ma’ bieb ma’ din listamperija, u li kien ilu joqg˙od hemm snin twal qabel ma bdiet topera l-istamperija ma©enbu.

IlKummissarju stqarr li l-ilment ta’ Spiteri li l-MEPA qed iddum biex twettaq l-AvviΩ ta’ Infurzar huwa ©©ustifikat.

Ir-rapport tal-Ombudsman

jg˙id li l-MEPA g˙andha minnufih tg˙addi biex twettaq lAvviΩ imsemmi billi tie˙u lpassi me˙tie©a permezz ta’ Direct Action, u dan g˙aliex lAvviΩ kien ©ie injorat u l-attività illegali baqg˙et g˙addejja.

Meta tkellem ma’ din ilgazzetta, Andrew Spiteri, ta’ 63 sena, esprima s-sodisfazzjon tieg˙u g˙ar-rapport talOmbudsman, hekk kif fl-a˙˙ar i˙oss li qed jing˙ata ra©un.

Spiteri stqarr li ilu snin jissaporti l-˙sejjes tal-magni g˙addej matul l-iljieli, u li dan l-inkonvenjent kbir kien ta’ detriment g˙alih u g˙all-familja tieg˙u.

Prijorità g˙al kaΩijiet fejn ji©u affettwati l-©irien Din il-gazzetta staqsiet lillMEPA jekk kinitx se tie˙u Direct Action b’rabta ma’ dan il-kaΩ, ji©ifieri li twaqqaf loperat ta’ din l-istamperija bilforza. Kelliem g˙all-MEPA wie©eb li din l-awtorità g˙andha ’l fuq minn 8000 kaΩ ta’ Ωvilupp illegali.

“Kif uriet f’dawn l-a˙˙ar xhur, il-prijorità tal-MEPA rigward azzjonijiet ta’ infurzar hi li tittratta kaΩijiet ta’ Ωvilupp illegali f’Ωoni ambjentalment jew storikament sensittivi, jew fejn l-illegalità qieg˙da to˙loq impatt fuq il-benesseri tal©irien,” temm jg˙id il-kelliem g˙all-MEPA.

PrOgreSS SOStanzjali fit-traSPOrt PuBBliku Is-sistema tat-trasport pubbliku rat progress fejn jid˙lu passi©©ieri li juΩaw it-trasport, tant li l-Ministeru tat-Trasport u lInfrastruttura ˙abbar Ωieda ta’ iktar minn 300,000 passi©©ier flewwel kwart ta’ din is-sena.

Apparti dan, fl-istess Ωmien ©ew iffrankati madwar €200,000 fuq loperat tat-trasport pubbliku.

Dan kien mixhud mill-istqarrija tal-Gvern fejn l-ammont ta’ passi©©ieri, imqabbel mal-istess Ωmien tas-sena l-o˙ra, Ωdied b’ammont sostanzjali ta’ 5.3%.

Iktar minn hekk, f’Jannar ta’ din is-sena meta mqabbel ma’ Jannar tas-sena l-o˙ra, kien hemm Ωieda ta’ 5.5% fil-bejg˙ tal-biljetti, kif ukoll kien hemm tnaqqis ta’ 53% f’dawk li huma lmenti.

Minkejja dan it-titjib evidenti fis-sistema tat-trasport pubbliku f’pajjiΩna, l-OppoΩizzjoni Nazzjonalista qed tkompli tkun negattiva fil-kritika tag˙ha. Flistqarrija ma˙ru©a millOppoΩizzjoni deher evidenti li ttattika tag˙hom hi li jkomplu jkunu ta’ xkiel u dan hu segwit

mill-fatt li f’sena s˙i˙a ma ppreΩentaw l-ebda idea konkreta fil-Parlament biex dan is-settur ikompli jag˙mel progress.

Il-Gvern Ωied jg˙id li hu konxju mill-fatt li wiret sistema kaotika iΩda jinsab determinat li b’mod g˙aqli u kawt ikompli jirriforma din is-sistema biex finalment ilpoplu Malti u G˙awdxi jkollu sistema tat-trasport li tkun effiçjenti, puntwali u fuq kollox sistema li tixraqlu wara l-falliment u l-inçertezzi li ˙alla warajh il-Partit Nazzjonalista fil-Gvern.

Beda t-tQaSSiM tal-VOti Ilbiera˙ beda t-tqassim tad-dokumenti tal-votazzjoni g˙allelezzjonijiet tal-Parlament Ewropew. It-tqassim qed isir minn uffiçjali tal-pulizija, u se jibqa’ g˙addej sat-2 ta’ Mejju.

Id-dettalji tal-eletturi se jidhru skont l-a˙˙ar Re©istru Elettorali ppubblikat, ji©ifieri dak tas-7 ta’ April, u jibqg˙u su©©ett g˙al Ωidiet, tnaqqis jew korrezzjonijiet ordnati millUffiçjal ReviΩur.

It-tqassim ser isir bejn id-9.00am u s-1.00pm, u bejn it3.00pm u d-9.00pm, fil-jiem kollha tal-©img˙a, inkluΩ isSibtijiet u l-Ódud u l-1 ta’ Mejju. It-tqassim ma jsirx biss filjiem tal-Ìimg˙a l-Kbira, Sibt il-G˙id u Óadd il-G˙id.

G˙alhekk hemm bΩonn li fid-dar ikun hemm xi persuna responsabbli u li ma tkunx ta˙t it-18-il sena biex tirçievi u tiffirma g˙ad-dokumenti tal-votazzjoni. Il-li©i elettorali tippermetti li rappreΩentanti tal-partiti politiçi jakkumpanjaw lilluffiçjali tal-pulizija waqt it-tqassim ta’ dawn id-dokumenti.

Dawn se jkunu pprovduti b’biljett ta’ awtorizzazzjoni ma˙ru© mill-Kummissjoni Elettorali sabiex jintwera meta jkun hemm il-˙tie©a.

Il-Kummissjoni twissi biex kul˙add jibΩa’ g˙ad-dokument tal-vot, g˙ax ming˙ajru ˙add ma jit˙alla jivvota nhar l-24 ta’ Mejju, 2014.

Lokali

08 13.04.2014

IL-KNISJA TIDDIÛASSOÇJA RUÓHA Gordon Manche, il-mexxej tal-g˙aqda River of Love li ppreΩenta petizzjoni ta’ 10,000 firma kontra l-li©i talUnjoni Çivili, fl-a˙˙ar jiem g˙aΩel li jag˙mel kummenti insensittivi fuq l-inçident tal-Óadd li g˙adda.

Manchè g˙adda kummenti fuq il-pa©na tieg˙u ta’ Facebook rigward it-telf tal-viΩta tal-Prim Ministru u lpartitarji Laburisti, fejn kwota partijiet mill-Bibbja li

bihom donnu ried jag˙ti x’jifhem li dan l-inçident sfortunat kien azzjoni divina.

G˙alkemm din l-g˙aqda mhix parti mill-Knisja Kattolika, il-mod li bih kultant tippreΩenta lilha nnifisha i©©ieg˙el lil xi w˙ud ja˙sbu li hija ferg˙a tal-Knisja, jew li hija b’xi mod assoçjata mag˙ha.

Din il-gazzetta staqsiet lill-Knisja Kattolika ta’ Malta

jekk din l-g˙aqda g˙andhiex xi rabta mag˙ha, jew inkella jekk din ta˙dimx b’mod kompletament separat mill-Knisja.

Kelliem g˙all-Arçidjoçesi ta’ Malta wie©eb li l-grupp River of Love mhux parti mill-Knisja Kattolika u m’g˙andu x’jaqsam xejn mag˙ha, u li dan jidher anki mill-programmi fuq ix-xandir li jsiru minn dan il-Grupp.

x’JAÓSBU FUQ L-UNJONI ÇIVILI? Hekk kif g˙ada mistenni jittie˙ed il-vot storiku dwar il-li©i tal-Unjoni Çivili, ONE News ˙a l-kummenti ta’ diversi personalitajiet, li tkellmu dwar l-opinjoni tag˙hom fuq din il-li©i. Dan huwa dak li qalu...

FELIx BUSUTTIL

“

“

Forsi personali minix se ni©i bΩonnha, imma se niççelebra flimkien ma’ s˙abi omosesswali, u anki dawk il-persuni omosesswali li ma nafhomx, g˙aliex huma x’inhuma g˙andhom dritt li jg˙ixu fl-im˙abba flimkien u jiΩΩeww©u.

Na˙seb li dan huwa pass kbir g˙aliex sat-tmeninijiet l-omosesswali kienet diffiçli g˙alihom li jesprimu l-emozzjonijiet tag˙hom. Kienet tabù kbira u batew. Illum il-©urnata ara fejn wasalna, u g˙alhekk jien nhar itTnejn se niççelebra mal-omosesswali il-libertà li jin˙abbu, jiΩΩew©u u jg˙ixu flimkien b˙al kull koppja eterosesswali.

Nixtieq ng˙id awguri lil dawk kollha li se jiΩΩeww©u permezz ta’ din illi©i; jien g˙andi erba’ ti©ijiet ta’ ˙bieb omosesswali din is-sena.

Jekk nemmnu f’Alla nemmnu li Alla j˙obb lil kul˙add, a˙na x’a˙na, u mhux indawwru l-kliem ta’ Alla kif jg˙o©obna, b˙al ma qed jag˙mlu çertu nies biex ida˙˙lu l-mibg˙eda bejnietna. Alla qatt ma xerred il-mibg˙eda.

Jekk verament nemmnu f’Alla n˙allu lin-nies jin˙abbu, huma x’inhuma, jekk hux gay jew straight.

mARTIN SCICLUNA

“

L-introduzzjoni tal-unjonijiet çivili hija pass ’il quddiem g˙all-©ustizzja soçjali f’Malta. Jien in˙ares ’il quddiem g˙all-implimentazzjoni tag˙ha.

Na˙seb li hija wkoll pass ’il quddiem fil-le©iΩlazzjoni ta’ Malta; li minorità fis-soçjetà tag˙na ikollha listess drittijiet daqs kul˙add.

“

“

mOIRA DELIA

OkkaΩjoni ta’ fer˙ kbir li se tibqa’ mniΩΩla fl-istorja ta’ Malta; a˙na li qabel pajjiΩi o˙ra g˙andna dawn il-li©ijiet de˙lin f’pajjiΩna.

Din hija aççettazzjoni ta’ familji diversi, hija aççettazzjoni wkoll ta’ edukazzjoni g˙al min ©ew warajna; edukazzjoni tal-ugwaljanza bejn nies ta’ orjentazzjoni sesswali differenti.

Jien wie˙ed minn dawk li rajt Ωg˙aΩag˙ li kkommettew suwiçidju fuq din il-˙a©a u g˙alhekk din kienet sitwazzjoni li tmissli qalbi.

“

mICHAEL BRIGUGLIO

“

Ugwaljanza totali hija xi ˙a©a poΩittiva, fejn kul˙add huwa meqjus indaqs. Din hija xi ˙a©a li sa g˙axar snin ilu tista’ tg˙id li kienet impossibbli.

Vera li kul˙add jara s-sens komun ta’ din il-li©i kif qieg˙da.

“

Nittama li jkun hemm kunsens filParlament biex din il-li©i tg˙addi.

Permezz tag˙ha persuni LGBT se jkollhom drittijiet ugwali f’dak li g˙andu x’jaqsam ma’ drittijiet tal-familja, u din se tkun avvanz kbir ˙afna g˙all-pajjiΩ.

Din il-li©i se tpo©©ina fuq l-istess livell ta’ bosta pajjiΩi Ewropej li g˙andhom li©ijiet progressivi u ta’ ugwaljanza. Nistg˙u nig˙idu li fl-a˙˙ar snin pajjiΩna kien g˙adu lura ˙afna fejn jid˙lu dawn id-drittijiet, iΩda fix-xhur li ©ejjin pajjiΩna se jkun pajjiΩ verament progressiv, pajjiΩ egalitarju, u na˙seb li din hija xi ˙a©a li g˙andnna niççelebraw ilkoll flimkien.

“

KENNETH ZAmmIT TABONA

“

ÓABTIET SEPARATI B’mUTURI LBIERAÓ WARANOFSINHAR

IPPREÛENTATI ERBA’ NOmINI FUQ IS-SITT DISTRETT

Ûag˙Ωug˙ ta’ 24 sena residenti l-Fgura jinsab fil-periklu li jitlef ˙ajtu wara li kien involvut f'inçident tat-traffiku lbiera˙ waranofsinhar.

L-inçident se˙˙ fi Triq il-Kunsill tal-Ewropa, kantuniera ma’ Triq lAvjazzjoni Çivili, Óal Luqa, g˙all-˙abta tal-erbg˙a neqsin kwart.

Il-©uvni kien qed isuq mutur tat-tip Suzuki GSX-R600 meta g˙al xi ra©uni tilef il-kontroll, skiddja u ˙abat ma’ traffic island.

Intant, f’˙abta separata f’High Ridge, Ωag˙Ωug˙ ta’ 19-il sena li kien qed isuq vettura tat-tip Golf ˙abat ma’ mutur misjuq minn ra©el ta’ 33 sena. Sakemm morna g˙all-istampa l-kundizzjoni taΩ-Ωew© persuni kienet g˙adha mhux mag˙rufa.

Ilbiera˙ ©ew ippreΩentati tliet nomini g˙as-si©©u fuq is-sitt distrett vakat minn Marie Louise Coleiro Preca. In-nomini ppreΩentati lill-Kummissjoni Elettorali kienu ta’ Gavin Gulia, Manuel Micallef, u Simon Saliba. Minn dawn it-tlieta, Gulia biss serva fil-passat b˙ala Membru Parlamentari.

Fl-a˙˙ar elezzjoni Gulia kien kiseb 150 vot fl-ewwel g˙add tal-voti, Micallef kien kiseb 237 vot, filwaqt li Saliba kien kiseb 53 vot.

Iktar kmieni matul il-©img˙a kienet ippreΩentata wkoll in-nomina ta’ Charles Mangion, li fl-a˙˙ar le©iΩlatura wkoll kien iservi b˙ala Membru Parlamentari.

Lokali

13.04.2014 09

ÓIDMA TAL-GVERN EKONOMIJA U FINANZI – L-a©enzija tar-ratings Fitch irrikonoxxiet ix-xog˙ol li g˙amel ilGvern Malti matul l-2013 hekk kif ikkonkludiet li t-tkabbir ekonomiku kien ta’ 2.5%. Barra minn hekk, Fitch ikkonfermat li l-Gvern Malti rnexxielu jΩomm id-defiçit fil-livell ta’ 3% kif kien miftiehem mal-Kummissjoni Ewropea – Il-Ministru g˙all-Ekonomija, Investiment u IntrapriΩi Ûg˙ar Chris Cardona mexxa diversi delegazzjoni g˙all-ta˙ditiet dwar il-possibbiltà ta’ kooperazzjoni ekonomika ma’ pajjiΩi tal-Lvant Nofsani fosthom l-Emirati G˙arab Mag˙quda u l-Qatar − Ìie m˙abbar li l-kumpanija ÌermaniΩa IBG Automation GmbH fil©img˙at li ©ejjin se tkun qed tistabbilixxi ru˙ha f’Malta b’investiment inizjali ta’ €600,000

GÓAWDEX − Il-Ministeru g˙al G˙awdex ing˙aqad man-National Student Travel Foundation (NSTF) biex g˙all-ewwel darba ji©i organizzat f’G˙awdex il-festival Science Days in Gozo, bil-g˙an li aktar studenti G˙awdxin jag˙Ωlu ssu©©etti tax-xjenza b˙ala l-istudju ewlieni tag˙hom − Il-Ministeru g˙al G˙awdex u l-g˙aqda mhux governattiva Wirt G˙awdex jaslu g˙al ftehim biex ji©i impjegat ˙addiem full-time biex ikun jista’ jwettaq xog˙lijiet ta’ manutenzjoni u restawr fuq g˙add ta’ niçeç u binjiet storiçi f’G˙awdex − Il-Ministru g˙al G˙awdex Anton Refalo nieda l-Inizjattiva G˙awdex – Fidi u Tradizzjoni, fil-Ìnien ta’ Blankas fix-Xewkija, fejn dan il©nien inbidel f’Ìerusalemm biex jitfakkru l-a˙˙ar jiem ta’ Ìesù Kristu

ENERÌIJA − Il-familji Maltin u G˙awdxin jibdew jibbenefikaw minn ro˙s medju ta’ 25% fuq il-kont tad-dawl u ro˙s ta’ 5% fuq l-ilma kif imwieg˙ed qabel lelezzjoni ©enerali − F’April il-prezz tal-gass ra˙as bi 80 çenteΩmu minn dak tal-a˙˙ar tliet xhur. Il-Gvern kompla wkoll jimplimenta politika ta’ stabbiltà filprezzijiet tal-fjuwils fejn sal-a˙˙ar ta’ Ìunju l-prezz tad-diΩil kien stabbilit g˙al €1.36/litru, l-or˙os f’iktar minn sena u nofs − Il-Ministru g˙all-Ener©ija u s-Sa˙˙a Konrad Mizzi ˙abbar miΩuri li permezz tag˙hom madwar 40 ˙addiem temporanju li ja˙dmu ma’ din la©enzija se jkollhom d˙ul diçenti u anke kundizzjonijiet tax-xog˙ol a˙jar

AMBJENT U DRITTIJIET TAL-ANNIMALI − Ìiet ippreΩentata l-white paper bl-emendi proposti g˙all-Att Dwar it-Trattament Xieraq tal-Annimali − Is-Segretarjat Parlamentari g˙all-Biedja, Sajd u Drittijiet tal-annimali ppubblika l-abbozz tal-avviΩ legali fil-gazzetta tal-Gvern li jkopri l-industrija tal-prodotti tal-˙alib − Tnieda l-proçess li se jwassal g˙all-˙olqien ta’ kunsill xjentifiku li jag˙ti l-pariri dwar l-ambjent

ÛGÓAÛAGÓ U SPORT − Il-Gvern ser ikun qed jalloka fondi g˙al xiri ta’ apparat g˙alleΩerçizzju fiΩiku biex lokalità f’Malta jkollha gym fil-bera˙, jew a˙jar outdoor gym − Ìiet im˙abbra l-Iskema Banded g˙aΩ-Ûg˙aΩag˙ biex il-kaΩini talbaned Maltin u G˙awdxin ji©u meg˙juna biex jixtru strumenti u j˙arr©u ΩΩg˙aΩag˙ tag˙hom sabiex jitg˙allmu jdoqqu strument muΩikali − Il-Gvern alloka €120,000 g˙al skema ta’ scholarships li biha se ting˙ata l-opportunità liΩ-Ωg˙aΩag˙ biex ikomplu bl-istudji u t-ta˙ri© dwar l-isport barra minn Malta

SOÇJALI − Il-Gvern ta bidu g˙all-istrate©ija fl-informatika li mistennija t˙affef l-ipproçessar tal-benefiççji soçjali − Ìie mniedi l-proçess ta’ konsultazzjoni rigward il-Politika Nazzjonali g˙ad-Drittijiet ta’ Persuni b’DiΩabbiltà − Il-Ministeru g˙all-Familja u Solidarjetà Soçjali ffirma public-social partnerships mal-Fondazzjoni Kenn u Tama, mal-Fondazzjoni Nazareth u lYMCA li permezz tag˙hom se jkun qed jixtri s-servizzi ming˙andhom biex dawn ikomplu bil-˙idma soçjali tag˙hom fil-komunità

TRASPORT U INFRASTRUTTURA − Il-Gvern nieda l-proçess biex dawk li ˙allsu flus Ωejda fuq vetturi re©istrati u liçenzjati g˙all-uΩu personali li nxtraw bejn l-1 ta’ Mejju 2004 u l-31 ta’ Diçembru tal-2008 jing˙ataw parti mill-flus lura − Infeta˙ b’mod uffiçjali l- underpass g˙all-vetturi bejn Triq Diçembru 13 u l-Menqa − Il-Ministeru g˙at-Trasport u Infrastruttura ˙abbar li rçieva applikazzjonijiiet ming˙and tliet kumpanija li esprimew l-interess tag˙hom illi jie˙du f’idejhom l-operat tas-servizz ta’ trasport pubbliku f’pajjiΩna

AFFARIJIET BARRANIN − Il-Ministru g˙all-Affarijiet Barranin George Vella ppreΩenta €247,777 lil g˙oxrin NGO bil-˙sieb li jsir il-kofinanzjament ta’ g˙oxrin pro©ett fil-pajjiΩi li g˙adhom qed jiΩviluppaw fl-Afrika, l-Asja u l-Amerika Latina − PajjiΩna rratifika t-Trattat Dwar il-Kummerç tal-Armi tal-Ìnus Mag˙quda − Ìie ffirmat ftehim bejn Malta u n-Ni©erja g˙ar-ripatrijazzjoni ta’ immigranti irregolari

Opinjoni

10 13.04.2014

TiVi AwArds MINN

SALVU

CANALE

Xarabank tal-4 ta’ April, kif jg˙id il-Malti: mess il-qlub. Jien, kif tafu, m’iniex xi mid˙la ta’ dan ilprogramm u wisq inqas talpreΩentatur, iΩda meta kien hemm bΩonn li nikkritika jew infa˙˙ar dejjem g˙amilt hekk.

Dak ta’ nhar il-Ìimg˙a 4 ta’ April kien iddedikat kollu g˙allPresident il-©dida ta’ Malta, li proprju f’dik il-©urnata ˙adet il©urament tal-˙atra.

L-aktar li jolqtuk fi programmi b˙al dan huma l-kummenti talmistiedna fl-istudio u barra millistudio, l-intervisti tan-nies li xi darba ˙admu mag˙ha, il-˙bieb, u s˙abha l-membri parlamentari.

U Ωgur li jdejqek Peppi Azzopardi jigdem idejh u jtellef biex jaqtg˙u fil-qasir minn qabel ma jkunu g˙adhom bdew jitkellmu.

Bis-sugu jew ming˙ajru?

Fuq il-One re©a’ beda l-programm Liquorish, li sa ftit ilu kien jidher fuq TVM iΩda, kontra kull mistenni, Andrea Cassar iddeçidiet li ti©i fuq il-One. Ilprogramm Liquorish huwa dak it-tip ta’ programm li jissejja˙ reality show , li b˙alu jeΩistu aktar, pereΩemju Grande Fratello, li jien qatt ma kelli lintenzjoni li nara, filwaqt li flItalja jsir ukoll L’Isola dei Famosi.

Minkejja li Liquorish ma hu lebda wie˙ed minn dawn, iΩomm l-isess stil. Ta’ kull sena lparteçipanti jmorru f’xi post interessanti li joffrilhom sfidi li, jew flimkien, jew wa˙idhom, iridu jwettquhom.

Kull post li marru dejjem kellna filmati mill-aqwa b’xenarji li

j©eg˙luk tixtieq li qieg˙ed hemm. Imma mbag˙ad jaqta’, u flimkien immorru fl-istudio fejn insibu l-mistednin ilabalbu u jg˙idu x’g˙amel tajjeb dak jew dik. Tmexxi l-programm Andrea tal-kelb l-abjad li tg˙ajjat u twerΩaq qisha Angie Laus.

m’iniex sejjer Ωball, huwa ©urnalist mal-Medialink u, jekk m’iniex sejjer Ωball ukoll, kien jag˙mel ˙afna mistoqsijiet bilançjati lillkandidati tal-Partit Laburista waqt il-kampanja elettorali li g˙addiet.

Insomma, jien ser inwissikhom li biex tara Ta˙t il-Lenti ma tridx tkun fuq stonku vojt.

Bilançjat esa©erat Il-kummentatur Mela l-istazzjon Net g˙andhom programm ©urnalistiku – Ta˙t ilLenti, li jixxandar fost il-©img˙a filg˙axija. M’g˙andniex xi ng˙idu, biex jien inkun nista’ nikteb din ir-rokna jkolli b˙al ru˙ tal-purgatorju nsegwi dak kollu li jkun g˙addej u, minkejja li ma nissaportihx dan il-programm, xorta jkolli narah.

Li dejjem ninnota fih huwa li lmistednin tieg˙u li jkunu jew kollha jxaqilbu lejn l-opoΩizzjoni jew inkella tlieta kontra wie˙ed.

L-aktar bilançjat fost kul˙add ikun il-preΩentatur li, jekk

Ftit ilu smajna kaΩ mill-aktar interessanti li ©ara fil-Qorti ta’ Malta, dwar kummentatur tal-futbol li qal kelma dwar ir-referi.

Minkejja li s-sentenza nqatg˙et kontra l-kummentatur, u hemm marbuta mag˙ha kemxa ewro ©mielha, xorta kull meta niftakar fiha ninfaqa’ nid˙ak g˙ax dejjem nimma©ina figolla miexja filgrawnd bis-suffara f’˙alqha.

Ifhmuni sew li jien la jien favur u lanqas kontra x’©ie deçiΩ! IΩda ma nistax ma nikkummentax dwar aktar kummentaturi

sportivi lokali.

Jien, dilettant tal-futbol, in˙obb insegwi t-tim tieg˙i u nipprova ma nitlifx log˙ba, g˙alhekk nara l-log˙ba fuq diversi stazzjonijiet u b’kummentaturi dejjem differenti. Óa ng˙iduha kif inhi: biex tkun kummentatur trid tkun kapaçissimu g˙aliex int g˙andek il-mikrofonu miftu˙ u trid titkellem g˙al sieg˙a u nofs s˙a˙ ming˙ajr ma tieqaf. Impossibbli biex ma tag˙milx Ωball wie˙ed.

Sfortunatament il-kummentaturi sportivi Maltin g˙adhom kemxejn lura; dan g˙aliex waqt illog˙ba jsiru çerti kummenti li ©ieli ming˙ajr ma trid ikollok tid˙ak. L-aktar kumment komuni u li Ωgur anke intom smajtu hija din: “Plejer veteran ta’ 30 sena.”

IΩda l-aktar li jispikka huwa ddiskors Malti ttaljanizzat b˙al ‘rimonta’, ‘xutt insidjuΩ’ jew ‘flangolu tal-lasta’. Iç-çirasa fuq ilkejk…‘il-qoxra tad-difiΩa’.

Ara tlaqt…il-Óadd it-tajjeb!

ibgÓATli l-bArkA

Patri Mario Attard

“Berikni Patri!” “Int m’hawnx g˙alik Patri, g˙ax dejjem tberikna!” “A˙jar b˙alissa tberikni forsi jg˙addili!” Il-Barka!

Il-kelma to˙loqli tbissima.

G˙aliex fis-soçjetà tal-lum, bil©iri, bil-©enn, u bit-ta˙wid li fiha, bilfors li hemm bΩonn ˙afna iktar minn qatt qabel l-ordni ta’ Alla! Anke hawn nitbissem! Lg˙aliex l-ordni ta’ Alla m’g˙andu x’jaqsam xejn ma’ dak tag˙na lbnedmin. M’a˙niex qeg˙din ng˙idu li ˙amsa u ˙amsa bilfors jag˙mlu g˙axra! Dak mo˙˙i u mo˙˙ok jg˙id hekk. L-ordni ta’ Alla nzerta mod ie˙or! U jinΩera’ kullimkien. Kapaçi jid˙ol f’kull sitwazzjoni u jibdilha g˙aliex joffrilna l-˙biberija mieg˙u!

Smajtha tvenven Mari?!

“Joffrilna!” qallek il-Patri! Jew a˙jar il-Papa Fran©isku! G˙ax a˙na min a˙na, a˙na ta’ liema kulur politiku a˙na, a˙na ta’ liema kulur tal-©ilda li a˙na, hi x’inhi s-sitwazzjoni tag˙na, a˙niex gay, straight jew trasvestiti, ilkoll kemm a˙na su©©ett talim˙abba ta’ Alla! Im˙abba li ma tafx limiti. Im˙abba li, nistg˙u nsej˙ulha bir-ra©un kollu, ‘deffiesa’. Deffiesa l-g˙aliex tibqa’ ti©ri warajna. Ma teg˙jiex.

Ma taqtax qalbha minna! G˙ax taf li qalbek u qalbi fiha swiçç. U dan l-iswiçç g˙andu isem: jismu ‘Nixtieq ni©i ma˙bub/a’. Huwa komuni g˙alkemm rari, g˙ax kull persuna hi unika. U meta dan l-iswiçç ikun on x’kapaçità g˙andu li jirçievi l-im˙abba.

Kapaçi bil-wisq iΩjed mill-aqwa

satellita li g˙andha l-˙ila taqbad ruxxamata stazzjonijiet televiΩivi f’daqqa! G˙ax, dan l-iswitch, ilfrekwenza li hemm ma˙Ωuna fih kapaçi tmur ˙afna lil hinn millqamar! Óafna aktar mill-univers!

Kapaçi tid˙ol sa˙ansitra quddiem it-Tron tal-Grazzja ta’ Alla!

Wow xi swiçç dak!

Issa meta l-iswiçç li jismu ‘Nixtieq ni©i ma˙bub/a’ jkun on barka ming˙andi, il-Patri, jew b˙al wie˙ed b˙ali, tg˙idx kemm tag˙millu tajjeb! B˙alissa ma nistax ma niftakarx fi tfajla, single mother, li xi xhur ilu kien imissha tag˙mel viΩta tal-ultrasound, fl-isptar. Tassew iggustajtha tibg˙atli messa©© g˙all˙abta tal-g˙axra ta’ filg˙odu fejn kwaΩi g˙amritli nibag˙tilha lbarka! “Father, ibg˙atli barka lg˙aliex fis-sag˙tejn ta’ wara nof-

sinnhar irrid immur g˙and ittabib biex jiççekkjali t-tarbija tieg˙i!”

Il-˙erqa tag˙ha g˙all-barka ©abitni f’sensija! Ìeg˙litni niftakar fil-˙afna persuni li jibag˙tuli, içempluli jew jiktbuli biex inberikom. G˙ax x’inhi lbarka fid-dinja tal-lum jekk mhux b˙al dawk in-nies twajba li, waqt xi maratona tal-©iri jew bir-roti, ikunu skjerati bit-tazzi u l-fliexken mimlijin ilma frisk f’idejhom biex jag˙tuhom lillatleti li jkunu mejta bil-g˙atx jaqdfu jew ji©ru? U min qallek li int u jien m’a˙niex atleti g˙atxana g˙all-im˙abba vera? Dik lim˙abba li qatt ma tid˙ak bina?

G˙ax tag˙tina u mhux to˙dilna a˙na u nag˙tuha lill-o˙rajn? Min qallek li ˙ajjitna mhijiex ukoll telllieqa bil-kif? Óares ftit kemm

nil˙qu nag˙mlu affarijiet sattmienja ta’ filg˙odu u ara ti˙ux wa˙dek ir-risposta! Imbag˙ad innota kif inkellmu lil uliedna, lis-sie˙eb u s-sie˙ba tag˙na, jew lil dawk li ng˙ixu mag˙hom meta jkollna qabda o©©etti f’rasna? G˙idli ftit: hux nibilg˙uhom?

Imma, kif jg˙allmuni ˙uti l˙addiema tal-isptar, il-barka talPatri, g˙ax hi l-barka ta’ Alla nnifsu, tikkalmak. G˙aliex ilbarka hija barka. Hija x-xewqa ta’ Alla g˙alina. Ix-xewqa talMissier li ˙alaqna, l-Iben li salvana u l-Ispirtu s-Santu li jqaddisna. Ix-xewqa tag˙hom hija li int u jien inkunu mag˙hom g˙al dejjem fl-eternità ta’ sliem! Li tibda’ minn issa! G˙alkemm ng˙umu fl-inkwiet, fl-istorjbu u fit-ta˙wid li toffrilna din il-˙ajja!

Il-barka hija dak is-suba’ ©entili li jixg˙elli l-iswiçç li hemm mo˙bi f’qalbi biex il-kurrent tal-Mulej, li j˙obbni bla ma jist˙oqqli, jimlieni bil-fejqan tieg˙u!

In˙obb inbierek! In˙obb nibg˙atha l-barka! U nibg˙atha b’kull mod. Indeffisa f’kull SMS! G˙aliex, meta nitlobha fuq xi ˙add, dlonk ti©i fuqi. G˙ax dak li jo˙ro© minni, dak stess jer©a’ lura g˙andi!

Mela, meta tara xi qassis jew patri ag˙mel b˙al dik is-single mother qalbiena u g˙idlu: “Ibg˙atli l-barka!” Jekk mhux imdorri ˙u paçenzja u darrih naqra int! Hekk tg˙inu jiskopri x’qawwa hemm fih biex jibda’ jg˙addiha lill-o˙rajn!

Opinjoni

13.04.2014 11

VandaliÛmu Sfrenat fiS-Swieqi

Mario Fava President tas-Sezzjoni Kunsilliera tal-PL

email: keaneo@onvol.net

Çertament li jekk b˙alissa hawn lokalità li tinsab ta˙t ‘attakk’ ta’ kodardi li jinqdew bis-satra tal-lejl biex jiΩvogaw il-©enn ta’ mo˙˙hom, din hija l-lokalità tas-Swieqi.

Din mhix xi ˙a©a ©dida, imma jidher biç-çar li din issitwazzjoni issa eskalat b’mod li, kwaΩi kuljum, grupp ta’ residenti qeg˙din isibu tkissir u kull tip ta’ vandaliΩmu ie˙or fil-proprjetà tag˙hom. Ûgur li dan mhux aççettabbli, la g˙alija, la g˙all-Kunsill Lokali, la g˙allGvern, u wisq u wisq anqas g˙ar-residenti li l-iktar li qed isofru minn dan kollu.

Tul dawn l-a˙˙ar ©img˙at rajna tkissir ta’ mirja, tqattig˙ ta’ tyres tal-vetturi, u vandaliΩmu f’parapetti, u dan biex ma nsemmix strobju u tkissir ta’ fliexken meta lanqas biss ikun g˙adu seba˙. Hija sitwazzjoni fejn issa m’g˙adhiex iktar tollerabbli.

A˙bar tajba g˙ar-residenti u l-Kunsill Lokali ta’ din illokalità hi li fl-a˙˙ar hemm amministrazzjoni li lesta tisma’ l-ilmenti u r-rabja tag˙hom. Fil-fatt, nista’ ng˙id li kemm il-Ministru Manuel Mallia, kif ukoll ilKummissarju Peter Paul Zammit da˙lu personalment f’din il-problema u qed jag˙mlu l-almu tag˙hom sabiex tinstab soluzzjoni dejjiema u li twassal biex ikun hemm ser˙an il-mo˙˙ g˙ar-residenti.

Ftit tal-jiem ilu kont preΩenti f’laqg˙at fejn ©ie deçiΩ li fuq kollox, wara stennija ta’ iktar minn seba’ snin, tinfeta˙ G˙assa talPulizija fil-lokalità. Ix-xog˙ol preparatorju u lo©istiku issa huwa lest u jonqos biss li jkun hemm l-istallazzjoni talinternet sabiex l-uffiççju jkun funzjonabbli b’mod komplet.

Dan ix-xog˙ol g˙andu jkun lest sa tmiem il-gimg˙a li ©ejja. B’hekk, l-G˙assa g˙andha tkun miftu˙a uffiçjalment fit-28 jew id-29 ta’ April 2014. Dan huwa biss ftit ©img˙at minn meta l-post taç-Çentru Çiviku g˙adda f’idejn il-Kunsill wara li kellhom isiru fuqu tiswijiet strutturali min˙abba nuqqasijiet li kien hemm meta ©ie inawgurat.

Pass importanti ie˙or u li ©ie deçiΩ f’dawn il-laqg˙at huwa li se jkun hemm foot patrol fil-lokalità li se tkun assistita wkoll permezz talRIU. Dan g˙aliex, l-awtoritajiet jafu li mhux biΩΩejjed li jkollok pulizija fl-g˙assa iΩda g˙andek bΩonn ukoll preΩenza fit-toroq. Dawn ittnejn, flimkien mal-iskwadra tal-RIU, ikunu jistg˙u jag˙tu r-riΩultati mixtieqa.

Sar qbil ukoll li din is-sistema tkompli tissa˙˙a˙ anke fiΩ-Ωmien tas-sajf, fejn fillokalità jkun hemm influss kbir ta’ studenti li jkunu fostna biex jistudjaw l-ilsien Malti. Çertament li dan ma

jg˙in xejn biex tinΩamm lindafa u s-sigurtà fil-lokalità u allura l-preΩenza talPulizija hija ferm iktar bΩonjuΩa.

Xi ˙a©a o˙ra poΩittiva hi li l-Ministru Mallia jixtieq jiltaqa’ mar-residenti nfushom biex jisma’ ming˙andhom dak li qed jippreokkupahom u jkun jista’ jifhem a˙jar dak li qed jg˙addu minnu. Dan g˙andu jwassal biex ikun hemm livell ta’ djalogu a˙jar bejn il-gvern çentrali u r-residenti sabiex l-azzjoni li jkun hemm bΩonn tittie˙ed minn Ωmien g˙al Ωmien issir bla dewmien u b’mod immedjat.

F’terminu fit-tul, il-gvern çentrali se jkun ukoll qed ja˙seb biex possibbilment, permezz ta’ fondi Ewropej, jinstalla kameras tas-sigurtà fil-lokalità u o˙rajn tal-madwar sabiex tiΩdied is-sorveljanza f’din iΩ-Ωona. Dawn ilkameras imbag˙ad ikunu mmonitorjati mill-g˙assa stess. B’hekk l-intervent ikun iktar f’waqtu u immedjat.

Din tas-sigurtà fis-Swieqi kienet weg˙da elettorali li g˙amel il-Partit Laburista, dak iΩ-Ωmien fl-oppoΩizzjoni, u minkejja l-˙afna problemi li kien jinsab fihom il-Korp tal-Pulizija min˙abba nuqqas kbir ta’ pulizja, fi Ωmien sena din il-weg˙da se tkun qed titwettaq. Óasra li l-affarijiet eskalaw b’dan il-mod u Ωgur li ma konniex naslu s’hawn kieku l-Kunsill Lokali ng˙ata

widen fis-snin li g˙addew, fejn g˙al dawn l-a˙˙ar seba’ snin talab biex ikun hemm assistenza tal-pulizija f’dan illokal.

Dan kollu jxejjen kull tentattiv ta’ min ried juΩa s-sitwazzjoni biex jiddie˙ak fuq mezzi ta’ pa©ni ta’ medja soçjali g˙ax il-Kunsill kellu ç-çwievet tal-G˙assa imma din kienet g˙adha mag˙luqa.

Mhux ta’ b’xejn li dawn innies u l-partiti li jmexxu ftit jew xejn jing˙ataw widen meta ti©i xi elezzjoni, g˙aliex il-voti li j©ibu jkunu ta’ ftit eluf. Iktar u iktar meta dawn in-nies kienu jag˙mlu parti mill-Kunsill Lokali tas-Swieqi u allura kellhom kull opportunità biex jag˙mlu xi ˙a©a f’dan is-sens g˙al-lokalità tag˙hom.

Irrid minn hawn – filwaqt li nirringrazzja lill-Ministru Mallia, lill-Kummissarju Peter Paul Zammit, u d-DC Ray Zammit tal-g˙ajnuna u ddeterminazzjoni tag˙hom – inwieg˙ed lir-residenti f’ismi u f’isem il-Kunsillier Alex Chetcuti (çert li wkoll f’isem il-Kunsill Lokali s˙i˙) li sakemm tibqa’ tippersisti din il-problema, se tibqa’ ssir ilpressjoni fuq l-awtoritajiet biex iΩidu l-isforzi tag˙hom b’kull mod possibbli sabiex fl-a˙˙ar mill-a˙˙ar kul˙add ikollu ser˙an il-mo˙˙ li lproprjetà tieg˙u hija sigura, kif wara kollox huwa d-dritt tieg˙u f’pajjiΩ çivilizzat.

FORUM ÛGÓAÛAGÓ LABURISTI

Ûmien SaBiÓ GÓal PaJJiÛna Ro˙s fil-kontijiet

Ryan Ellul Kunsillier il-Fgura u Uffiçjal Internazzjonali FÛL

Kemm smajna qabel l-elezzjoni li l-kontijiet tad-dawl u lilma ma jistg˙ux jor˙su, u li rridu nidrawhom! Sa˙ansitra lproposta tal-Partit Laburista rigward dan ir-ro˙s ©iet imlaqqma b˙ala Alice in Wonderland g˙ax kienet proposta li skont il-Partit Nazzjonalista kienet tal-˙rejjef.

Xtaqt nimma©ina ˙addiem b’paga minima jisma’ lill-esponenti tal-Partit Nazzjonalista jg˙idu li l-kontijiet g˙oljin ridna nidrawhom!

Sena wara li l-poplu g˙aΩel lill-Partit Laburista biex hu jkun il-Partit fil-Gvern, din ilweg˙da ta’ Alice in Wonderland saret realtà, milla˙˙ar ta’ Marzu l-familji Maltin u G˙awdxin bdew jirçievu kontijiet or˙os. Il-Gvern wera li din il-proposta ma kinitx biss proposta tal-˙rejjef imma proposta konkreta, ma˙suba, li saret realtà u li se t˙alli ˙afna iktar flus fil-bwiet talfamilji tag˙na. Il-medja li biha se jor˙os l-kont tad-dawl hija ta’ 25% u dak tal-ilma b’5%. IlMinistru Konrad Mizzi spjega wkoll il-fatt li peress li l-ARMS to˙ro© biss 6,000 kont kuljum mhux kull familja ser tirçievi r-ro˙s fl-istess Ωmien, iΩda lkont se jkun spejgat kif inhu mqassam. Ìiet imnedija wkoll app fuq il-mowbajl sabiex irresidenti jkunu jistg˙u jiççekkjaw kemm qed jiffrankaw fuq

il-konsum ta’ qabel. Aparti rro˙s li se nibbenefikaw minnu, se jibda jkollna wkoll arja aktar nadifa, fejn il-power station ta’ Dellimara se ti©i kkonvertita u tibda ta˙dem bil-gass minflok bil-heavy fuel oil , li huwa l-aktar Ωejt li jni©©es u j˙amme©.

President ©did Fuq nota differenti, wara sebg˙a u g˙oxrin sena re©a’ g˙andna President mara, hekk kif l-Eççelenza Tag˙ha MarieLouise Colerio Preca ˙adet il˙atra ta’ President il-Ìimg˙a 4 ta’ April. Dr Coleiro Preca

bdiet l-involviment politiku tag˙ha fil-Partit Laburista minn età Ωg˙ira, u fl-1998 ©iet eletta b˙ala membru parlamentari.

Minn dakinhar dejjem baqg˙et ti©i eletta fil-Parlament. Fla˙˙ar elezzjoni ©enerali ©iet mag˙Ωula biex isservi b˙ala Ministru g˙all-Familja u sSolidarjetà Soçjali – kariga li ˙adet bis-serjetà u li permezz tag˙ha g˙amlet ˙afna ©id. LEççellenza Tag˙ha ser tkun liΩg˙ar President li Malta qatt kellha, u infatti l-Prim Ministru Dr Muscat sa˙aq li l-Istat jist˙oqqlu President li jkun g˙adu Ωg˙ir. G˙alkemm ilGvern tilef pilastru mill-

Kabinett, il-Prim Ministru sa˙aq li Dr Colerio Preca se tkun President b’a©enda soçjali. Il-Prim Ministru kompla billi qal li mhux ser tkun hemm g˙ar-rwol ta’ çerimonji biss imma anke biex ta˙dem man-nies b˙alma dejjem g˙amlet.

L-unika President mara li kellu l-Istat Malti qabel Coleiro Preca hija Agatha Barbara, li serviet b˙ala President mill-1982 sal-1987.

Barbara, fi Ωmien il-gwerra, kienet ta˙dem b˙ala air raid warden u fis-snin erbg˙in kienet ukoll g˙alliema.

Apparti li Barbara kienet lewwel President mara, kienet ukoll l-ewwel mara li ©iet eletta b˙ala membru parlamentari. Fis-snin sebg˙in serviet b˙ala Ministru u Deputat Prim Ministru. L-uniku Ωew© presidenti nisa li kellna kienu kollha nominati mill-kamp politiku tal-Partit Laburista. Ûmien sabi˙ G˙addiet sena minn meta lPartit Laburista reba˙ l-elezzjoni ©enerali, saru tibdiliet enormi u g˙ad fadal xi jsir. IlPrim Ministru ener©etiku u ttim kollu tieg˙u ser ja˙dmu biex ikollna Gvern li j˙addem u mhux Gvern li ja˙dmek.

Riesaq Ωmien sabi˙ g˙al pajjiΩna, Ωmien li ilna tant na˙dmu g˙alih u li issa bdejna ngawdu mill-frott tieg˙u.

Opinjoni

12 13.04.2014

In-negozju u l-Parlament ewroPew

Fleur Vella Kandidata g˙all-Parlament Ewropew

L-uffiççju rappreΩentant talParlament Ewropew f’Malta organizza sensiela ta’ laqg˙at ta’ konsultazzjoni mar-rappreΩentanti tan-negozji sabiex issir lista ta’ prijoritajiet g˙al negozji Maltin g˙arrappreΩentanti ©odda talParlament Ewropew.

In-negozji jenfasizzaw il˙tie©a ta’ valutazzjoni talimpatt fuq in-negozji Ωg˙ar mill-Kummissjoni Ewropea qabel il-preΩentazzjoni ta’ proposti le©iΩlattivi.

G˙alhekk il-komunità tannegozju lokali tenfasizza li g˙andu jkun hemm sistema li tiffunzjona b’mod s˙i˙ fi ˙dan il-Kummissjoni Ewropea li f i h a n n i f i s h a tavΩa f’kaΩ ta’ theddida jew spejjeΩ ©odda g˙all-SMEs min˙abba le©iΩlazzjoni ©dida proposta mill-Kummissjoni Ewropea.

V alu t az z jo n i j i e t d w a r l impatt fuq in-negozji Fil-fatt, f’dinja ideali, ilKummissjo n i Ewropea g˙andha tinkludi fil-proposti tag˙ha valutazzjonijiet ta’ impatt ta’ le©iΩlazzjoni fuq in-negozji Maltin. Peress li lKummissjo n i Ewropea g˙andha tissodisfa l-˙ti©ijiet tal-Istati Membri kollha u rre©juni di f f e r e n t i k o l l h a tag˙hom, il-membri Maltin tal-Parlament Ewropew dejjem se jkollhom rwol kruçjali biex jispjegaw l-ispeçifiçitajiet tal-intrapriΩi Maltin u jiksbu appo©© mill-membri lo˙ra tal-Parlament Ewropew biex jiddefendu l-˙ti©ijiet talMaltin.

Madankollu, kieku dawn listudji jkunu m˙ejjija mill-

Kummissjoni Ewropea nnifisha, l-argument talmembri Maltin tal-Parlament Ewropew ikun aktar b’sa˙˙tu g˙ax ippreΩentat minn entità li g˙andha lg˙an li tkun newtrali.

Il-manifest tan-negozju jiddikjara wkoll il-˙tie©a li tippromovi mentalità pronegozju, “fejn il-©enerazzjonijiet Ωg˙aΩag˙ huma m˙e©©in biex isiru imprendituri futuri aktar milli l-impjegati futuri”.

Jiena no˙lom li Ωg˙aΩag˙ li jkollhom ideat innovattivi jkunu jistg˙u jibdlu dawn li d e a t f ’ i m p j i e g full-time g˙alihom infushom.

JibΩg˙u jiddikjaraw ilqlieg˙ Dan l-a˙˙ar iltqajt ma’ produttur çinematografiku Ωag˙Ωug˙ Spanjol li reba˙ ilfestival Malta International Short Film, li ammetta li ma setax jiddikjara l-ftit qlig˙ li qala’ anke minn dan il-premju, g˙ax inkella kien se ji©i intaxxat immedjatament u iktar ibati biex ji©bor lura lflus li investa biex jag˙mel dan il-film. G˙andna bΩonn ta’ Unjoni Ewropea li tippermetti negozji Ωg˙ar biex jimmaturaw f’negozji ikbar u mhux jintradmu f’taxxi, multi u burokrazija.

Ir-rappreΩentanti tannegozju sostnew ukoll li “irre©juni u stati periferiçi g˙andhom jing˙ataw attenzjoni xierqa kif ukoll opportunità ©usta biex jag˙tu lkontribut tag˙hom lejn lEwropa”. Membri Maltin talParlament Ewropew je˙tie© li jispjegaw il-kundizzjonijiet speçifiçi ta’ Malta u

G˙awdex lil membri o˙ra tal-Parlament Ewropew.

G˙alhekk huwa importanti ˙afna li l-membri talParlament Ewropew jifhmu sew il-˙ti©ijiet ta’ negozji Maltin u G˙awdxin.

Ipparteçipajt f’˙afna laqg˙at ta’ konsultazzjoni mal-komunità tan-negozju matul in-negozjati biex Malta tid˙ol fl-Unjoni Ewropea. IlGvern ukoll ikkummissjona numru ta’ studji speçifiçi g˙as-settur, b˙al dawk fuq linbid, l-ipproçessar talla˙am, u g˙amara.

Problemi fil-periferija talEwropa Ódimt ukoll fuq it-t˙ejjija tal-politika industrijali ta’ Malta, li studjat, u ppruvajt nag˙ti direzzjoni lis-settur industrijali Malti. Dawn listudji kollha wassluni biex na˙seb dwar il-problemi li lkumpaniji lokali jiffaççjaw g˙ax ikunu fil-periferija talEwropa. L-ispejjeΩ tattrasport huma Ωgur problema li esportatur lokali j˙abbat wiççu mag˙ha meta mqabbel ma’, pereΩempju, kumpanija f’Milan. Il-fatt li a˙na ma g˙andniex materja prima aktar tpo©©i esportaturi lokali fi Ωvanta©© g˙ax lispejjeΩ tat-trasport jippenalizzaw dawn l-intraprendituri darbtejn: fuq importazzjoni ta’ materja prima u fuq lesportazzjoni mill-©did talprodott ipproçessat. Jekk na˙sbu dwar kumpanija G˙awdxija, dawn il-problemi huma aggravati aktar.

In-negozji Maltin ma jistg˙ux ikunu kompetittivi fis-setturi kollha u huwa

me˙tie© approçç strate©iku sabiex ir-riΩorsi umani lokali jkunu diretti lejn setturi li jistg˙u jsostnu livell diçenti ta’ g˙ajxien g˙all-popolazzjoni lokali. Min-na˙a l-o˙ra, Malta ma tistax tikkonçentra biss fuq ftit setturi, pereΩempju, it-turiΩmu u s-servizzi ançillari biss. Dan g˙aliex jekk tin˙oloq kriΩi f’dan issettur, l-ekonomija kollha tieqaf. PereΩempju, is-settur turistiku esperjenza theddidiet serji min˙abba t-theddida ta’ mard pandemiku.

G˙alhekk huwa importanti li l-ekonomija tkun ibbilançjata ma’ setturi diversifikati sew.

B’hekk le©iΩlazzjoni filParlament Ewropew li tipperikola b’xi mod id-diversità ta’ setturi tan-negozju li jag˙mlu l-ekonomija Maltija, je˙tie© li titwaqqaf. Dan huwa importanti, speçjalment fir-rigward tal-setturi tas-servizzi finanzjarji u talgaming.

Importazzjoni minn pajjiΩi terzi li ma jirrispettawx iddrittijiet tal-bniedem, standards Ewropej, u l-le©iΩlazzjoni Ewropea g˙all-ambjent g˙andhom jitwaqqfu milli jikkompetu ma’ negozji li j˙allsu pagi diçenti, jirrispettaw id-drittijiet tal-˙addiema u l-le©iΩlazzjoni rigward lUnjoni Ewropea. Jiena personalment iltqajt ma’ ˙afna nies tan-negozju li l-g˙ajxien tag˙hom huwa mhedded il˙in kollu minn din il-kompetizzjoni in©usta. Je˙tie© li lUnjoni Ewropea tkun aktar attenta biex twaqqaf importazzjonijiet fl-Unjoni Ewropea stess li ma jirrispettawx ir-regoli tal-kompetizzjoni ©usta.

SPIÇÇa l-klIem fIeragÓ tal-Pn

Mario Farrugia Borg

L-Ammirall Ottavio Nelson jibqa’ mag˙ruf g˙all-fraΩi tieg˙u: “Ma nafx x’inhi biΩa’.” G˙an-Nazzjonalisti din il-fraΩi tinbidel g˙al: “Ma nafx x’inhi onestà.”

Ilha Ωmien g˙addejja din il-politika. Niftakar lill-eksPrim Ministru Karmenu Mifsud Bonnici jg˙id li Eddie Fenech Adami kien il“prim giddieb”. Minn hekk baqg˙et tissensel l-istess ˙ajta.

d-dawl, ma jrid jibqa’ fiddlam ta’ dinastija li riedet tisol˙u biex titpaxxa minn fuqu.

Kul˙add jiftakar fiΩ-Ωmien meta g˙olew il-kontijiet taddawl u l-ilma. L-iskuΩa dak iΩ-Ωmien kienet li l-prezzijiet taΩ-Ωejt kienu g˙olew internazzjonalment! U l-poplu, li kien imlibbes kappestru u ma˙kum ta˙t il-frosta, kellu jemmen il-qlajjiet…il-gideb.

Jemmen kulma jg˙idlu loraklu!

DiΩonestà u omertà Kandidat g˙all-Parlament Ewropew

Kemm ilu li tilef il-Gvern, il-Partit Nazzjonalista nesa lkliem fierag˙ tieg˙u ta’ “djalogu,” “noffru l-id tal˙biberija,” eççetra. Kienu fraΩijiet biex ji©bdu lillvotanti. Issa, li l-poplu ça˙adhom wa˙da sew, la jridu djalogu u lanqas jo˙or©u l-ebda id ta’ ˙biberija. Iridu jimxu bid-diΩonestà u bl-omertà.

IΩda llum il-poplu g˙andu mo˙˙u miftu˙ u, ladarba ra

Ixxaqqu l-pedamenti korrotti Mal-bidla g˙al Gvern serju, li wieg˙ed li Malta kellha tkun ta’ kul˙add, ixxaqqu lpedamenti korrotti. Il-Maltin u l-G˙awdxin irrealizzaw li kienet gidba li l-prezz qed jog˙la minn barra. Sabu li lg˙oli fil-prezzijiet kien finta, g˙ax numru ta’ baΩuΩli, bilbarka ta’ nies imla˙˙qin, kienu qed jit˙allew jinnegozjaw minn flus il-poplu

l-og˙la materja prima li teΩisti. Tul is-snin kienu ˙axxnu bwiethom bil-miljuni ta’ ewro…u Alla jbierek, taparsi ˙add ma induna.

Mhux hekk biss. Numru ta’ msie˙ba o˙ra raw kif ikomplu jwettqu l-fla©ell fuq ilpoplu u jkabbru d-dejn talEnemalta (li kienet waslet biex tfalli) billi ˙e©©ew jew kienu m˙e©©a jbag˙bsu flismart meters u jisirqu l-provista. Serq li ammonta g˙al eluf kbar.

Tal-Partit Nazzjonalista, li sa qabel l-elezzjoni kienu qalu li jekk jer©g˙u jitilg˙u fil-Gvern ikomplu jg˙ollu lkontijiet tad-dawl u l-ilma, issa ˙ar©u jikkritikaw lillGvern tal-poplu, u bdew jesi©u biex ma jitti˙dux passi kontra min bag˙bas flismart meters , iΩda jittellg˙u biss il-Qorti dawk li jinstabu li serqu l-provista u je˙lu, b˙al fi Ωmienhom, xi 230 ewro kull wie˙ed. Riedu f’kelma wa˙da li min bag˙bas mal- meters jibqa’

jkanta vittorja u min ‘gawda’ b’mod ˙aΩin mill-provista, je˙el xi ˙a©a Ωg˙ira.

Flus il-poplu IΩda l-Gvern jaf li s-serq li sar hu ferm og˙la minn 230 ewro u qed jesi©i, b’kull fehma retta, li jit˙allsu lura l-flejjes kollha ‘mhux im˙allsa’, penali, u interessi fuq l-ammont. G˙ax il-flus li ma da˙lux fl-Enemalta la huma tal-Partit Nazzjonalista, la huma ta’ min bag˙bas mal- meters u lanqas ta’ min naqas milli j˙allas il-provista li uΩa.

Huma flus il-poplu, u lpoplu ©ust jesi©i li jit˙allsu, b˙alma ˙allas hu.

Aktar ma l-Partit Nazzjonalista jipprova jiddistakka ru˙u mill-poplu u jmur kontra t-twemmin tieg˙u, aktar g˙andu garanzija li se jtawwal fissi©©ijiet talOppoΩizzjoni…il-post li tant jixraqlu.

Editorjal

13.04.2014 13

www.kullhadd.com ÇNL, Triq Mile End, IL-Óamrun ÌURnaLisTi RekLami impaÌnaR U disinn

Ritianne Agius Alan Saliba Leanne Grech

2090 1410 ritianne@kullhadd.com u Liam Gauci 2090 1413 liam@kullhadd.com 2090 1520 sales@kullhadd.com 2090 1411 editorial@kullhadd.com

ediTORJaL id-dnUb ”

Jekk kien hawn politiku li kellu saqajh mal-art, Ωgur li kien ÌuΩè Cassar. Kien bniedem aktar minn prattiku. Meta kul˙add ikun qieg˙ed jitlef rasu, ÌuΩè kien jibqa’ kalm u jo˙or© b’xi soluzzjoni. Salva ta˙t Duminku Mintoff g˙ax kien jg˙idlu iva g˙al kollox, meta fil-fatt kien ikun qieg˙ed jg˙idlu le. ÌuΩè Cassar kien mag˙ruf ukoll g˙all-g˙erf tal-kliem.

Dejjem kien jinsisti li lmexxejja tal-PN kienu esperti fil-provokazzjoni.

Kellhom is-seng˙a li jitfg˙u l-©ebla u, mhux biss ja˙bu jdejhom, iΩda jwa˙˙lu f’˙addie˙or…u jitwemmnu.

Darba smajtu jg˙id li lmidg˙i jinΩel ji©ri l-infern saqajh ’l isfel. IΩda dak li jipprovoka d-dag˙a jinΩel sparat l-infern rasu ’l isfel qabel il-midg˙i.

Dawn il-kliem g˙al xi ra©uni jfakkruna f’dak li qieg˙ed ji©ri u ta’ kuljum qeg˙din niskopru fil-kamp tal-ener©ija, bl-a˙˙ar Ωvilupp it-tbag˙bis talismart meters . Balla nies da˙lu fl-inkwiet. Dawk li g˙enu f’dak it-tbag˙bis u˙ud minnhom di©à jinsabu Ra˙al Ìdid, u dawk li aççettaw dak it-tbag˙bis.

Dawn tal-a˙˙ar issa jridu

jroddu lura dak li ˙adu blimg˙axijiet u penali kollha jekk iridu li ma jispiççawx ukoll Ra˙al Ìdid.

Fil-fatt, jidher li l-iskema li nieda l-Gvern, biex minflok jimla ç-çelel ta’ Kordin bin-nies, dak li jkun jindem, jikxef u j˙allas, irnexxiet. Din hija sitwazzjoni li ilha ©ejja millAmministrazzjoni l-o˙ra, li g˙al xi ra©uni ma kinitx taf x’qieg˙ed ji©ri. Hekk ukoll g˙al xi ra©uni eluf ta’ fajls li kienu mo˙bija ma kinux jafu bihom! X’inhi din irra©uni g˙ad irridu niskopru.

G˙alhekk, dawk kollha li Ωbaljaw iridu j˙allsu g˙alliΩball tag˙hom.

Ma g˙amlux sewwa, g˙aliex min hu onest ikun ikkastigat jekk minn kien diΩonest jit˙alla jinqala’ mis-sunnara.

IΩda rridu ng˙idu kollox.

Dak li qeg˙din naraw huwa biss l-effett. Il-kawΩi qeg˙din xi mkien ie˙or. IlkawΩa hija sempliçi: ˙add ma kien qieg˙ed jifla˙ g˙all-kontijiet tad-dawl u ilma g˙oljin. Il-kawΩa hija n-nuqqas ta’ ppjanar tajjeb fil-qasam tal-ener©ija.

Illum kul˙add qieg˙ed jaqbel li huwa possibbili li jkollna kontijiet tad-dawl u ilma ir˙as. Anke l-istess Simon Busuttil, issa

qieg˙ed jaqbel li ener©ija bil-gass hija l-a˙jar ener©ija li jista’ jkollna. Dan qalu meta sa ftit tax-xhur ilu lpjan tal-ener©ija li g˙andha din l-Amministrazzjoni kien deskritt minn nies b˙al Tonio Fenech b˙ala ‘Alice in Wonderland’. Is-serq taddawl u l-ilma li kien hawn kien frott tal-politika ˙aΩina li kien hawn qabel. In-nies ma kinux qeg˙din jifil˙u g˙all-ispejjes u ©abu lil ˙afna g˙ar-kupptejhom.

L-Inginier Fredrick Azzopardi, li huwa s-CEO tal-Enemalta, din il-©img˙a ˙abbar li ˙afna minn dawk li kellhom il-meter imbag˙bas huma ˙wienet u negozji Ωg˙ar. L-ammonti li g˙andhom jag˙tu tant huma kbar li kieku lKorporazzjoni kellha titlob kollox lura f’daqqa dawn ikollhom jag˙lqu. G˙alhekk ser ikun hemm skema kif dawn il-flejjes jintraddu lura permezz ta’ programm ta’ pagamenti biex dak li jkun ma jinkaljax u jitkisser.

Issa stennew lil dawk li kien hemm ilbiera˙ imexxu l-Gvern jo˙or©u jitkaΩaw.

Dawk l-istess nies, li ©abu lil kul˙add g˙arkupptejh, di©à qalulna li jridu jitfg˙u lil kul˙add il-˙abs. Ma g˙andniex g˙alfejn niskantaw jekk jibdew jin-

sistu li dak kollu dovut g˙andu jit˙allas f’daqqa, anke jekk ser ikomplu j©ibu lil ˙afna g˙arkupptejhom.

L-uniku mod kif jistg˙u jg˙attu l-iΩbalji tag˙hom hu billi jag˙mlu tabirru˙hom li ma kellhomx x’jaqsmu ma’ dak li qieg˙ed jo˙ro©.

Meta wie˙ed jiftakar x’kien g˙addej u minn xiex ser ikollhom jg˙addu eluf ta’ Maltin li fel˙ux g˙allkontijiet tad-dawl u l-ilma, bilfors t˙ossok esasperat.

Meta ˙afna minn dawk li qeg˙din jersqu ’l quddiem biex jikxfu l-abbuΩi talismart meters kienu qeg˙din iwettqu dan dan kollu, fil- board room talEnemalta kienu g˙addejjin kummissjonijiet kbar fuq ixxiri taΩ-Ωejt! Bilfors ikollok tasal g˙all-konkluΩjoni li xi ˙add kien jaqbillu li ma naqilbux g˙all-gass.

G˙alhekk, dak li qeg˙din naraw huwa biss l-effett. IlkawΩa kienet fil-qalba ta’ amminsirazzjoni ˙aΩina talqasam tal-ener©ija.

G˙alhekk, jekk fi kliem ÌuΩè Cassar dawk li bag˙bsu fil- metres hemm çans li jinΩlu ji©ru l-infern g˙al saqajhom, mela kemm aktar ser jinΩlu sparati rashom ’l isfel dawk li ©abu lil ˙addie˙or f’din is-sitwazzjoni!

”

L-aqwa Line-Up

Daniel Micallef President tal-Partit Laburista daniel.micallef@partitlaburista.org

Fadal sitt © i m g ˙ a t g ˙ a l l ewwel appuntament elettorali fuq skala nazzjonali wara dak tad-9 ta’ Marzu 2013. Huma bosta l-kandidati li g˙addejjin b’kampanja qalila. Il-kampanja jista’ jkun li ma bdietx uffiçjalment, iΩda wie˙ed jista’ jinnota mid-dibattiti, mill-programmi fuq ir-radju, u anke millmedja soçjali, li l-kampanja ilha g˙addejja ©miela g˙al numru ta’ ©img˙at u xhur.

Il-Partit Laburista qed jippreΩenta l-aqwa line-up g˙al dawn l-elezzjonijiet. Nies b’esperjenzi varji, nies ©odda g˙all-arena politika, u nies ta’ esperjenza. Nies b’ background fin-negozju, akkademiku, ©urnalistiku, legali, u bosta oqsma o˙rajn; ta˙lita ta’ i n g r e d j e n t i l i jag˙mlu d a n i l - line-up wie˙ed b’sa˙˙tu u li, fil-verità, ma’ ku l l m i n t i l t a q a ’

jg˙idlek li jixtieq jista’ jag˙ti l-ewwel preferenza lill-kandidati kollha.

Nappella sabiex inkomplu nuru l-appo©© g˙al s˙abna lkandidati g˙al din il-missjoni li da˙lu g˙aliha, missjoni li ilhom ja˙dmu fuqha xhur u li tie˙u ˙afna mill-ener©ija u ˙in tag˙hom, u kif ukoll dawk ta’ madwarhom. Jitla’ min jitla’, il-Partit Laburista mo˙˙u mistrie˙ li l-line-up tieg˙u jikkonsisti f’nies li g˙alihom ma jsirux kompromessi mal-interessi ta’ pajjiΩna. Óaddie˙or ma jistax jg˙id hekk.

Nawguralhom kollha millqalb.

Kampanja Il-kampanja ma tiddependix biss mill-kandidati. Il-kampanja ma ssirx biex partit ikanta vittorja, u partit ie˙or jikkonçedi telfa. Kampanja

tinvolvi ammont kbir ta’ nies ja˙dmu g˙ax jemmnu fl-g˙an a˙˙ari. Fil-kaΩ ta’ Ìunju, irriΩultat mhux ser iwassal g˙al bidla fil-Gvern. Ir-riΩultat ser iwassal sabiex nele©©u r-rappreΩentanti ta’ pajjiΩna filParlament Ewropew.

Ir-riΩultat jiddependi mill˙idma tag˙na kollha, u g˙alhekk nappella ’l-attivisti tal-Partit Laburista sabiex flimkien inkomplu na˙dmu g˙al riΩultat poΩittiv ie˙or; riΩultat li jwassalna sabiex pajjiΩna jkollu rappreΩentanti denji. Il-mira tag˙na hija li lPartit Laburista j©ib l-appo©© tal-ma©©oranza tal-poplu.

Dawn mhumiex elezzjonijiet façli, u l-mira li g˙amilna b˙ala Partit tfisser li jekk nil˙quha tkun ukoll l-ewwel darba kemm ilhom isiru dawn l-elezzjonijet f’pajjiΩna li partit fil-Gvern jirba˙ dawn l-elezzjonijiet.

Awguri Nie˙u din l-opportunità sabiex anke permezz ta’ din il-gazzetta, filwaqt li nirringrazzja lill-President Emeritu Dr George Abela tal-Presidenza ener©etika u dinamika tieg˙u, nawgura lill-Eççellenza Tag˙ha MarieLouise Coleiro Preca g˙all˙atra tag˙ha b˙ala President tar-Repubblika.

Lil Marie-Louise n-nies jafuha sew, g˙ax dejjem baqg˙et qrib tag˙hom, tul ilkarriera politika kollha tag˙ha, u g˙alhekk lanqas biss hemm dubju li l-istess ser tkompli tag˙mel f’dawn il-˙ames snin li ©ejjin, kif di©à wriet sa minn qabel ˙adet il-©urament tal˙atra.

Nawgura wkoll lill-qarrejja ta’ din il-gazzetta g˙all-festi tal-G˙id.

Ittri

14 13.04.2014

Ibg˙at l-ittri tieg˙ek b’email lil editorial@kullhadd.com jew bil-posta tradizzjonali indirizzata lill-Editur, ÇNL, Triq Mile End, il-Óamrun

PrESiDEnt mara

SimBolu ta’ GÓaQDa u GÓajnuna SoÇjali

Sur Editur, Il-Ìimg˙a l-o˙ra ©iet ma˙tura ddisa’ President ta’ Malta u t-tieni President mara mill-kisba tarRepubblika wara li 32 sena ilu leks-Prim Ministru Laburista Dom Mintoff kien ˙atar lil Agatha Barbara b˙ala President.

Avveniment li, b˙ala Ûabbari, ma jistax ma jfakkarnix filPresidenza ta’ Barbara u l-˙idma tag˙ha fl-interess tal-poplu kollu, l-aktar il-fqir u l-batut f’pajjiΩna.

Karatteristiçi li nemmen li ser isawru l-Presidenza ta’ MarieLouis Coleiro Preca matul il˙ames snin li ©ejjin u li juru biççar korelazzjoni bejn iΩ-Ωew© Presidenti.

Jidher çar li Marie-Louise mhux se tkun mog˙mija miç-çerimonji jew ix-xinxilli, iΩda se tibqa’ impenjata ta˙dem b’risq il-poplu, l-aktar dawk fil-bΩonn min˙abba faqar jew eskluΩjoni soçjali. B˙ala t-tieni President mara tarRepubblika Maltija, Marie-Louise Coleiro Preca se tkun qieg˙da twassal ukoll il-messa©© tar-ru˙ soçjali, tal-˙niena, tal-˙idma sfiqa

u, fuq kollox tal-g˙aqda nazzjonali.

Dan ifakkarni ferm f’dak li jirrakkuntaw il-©enituri tieg˙i u dawk akbar fl-età, meta Agatha Barbara kienet tg˙in bla waqfien lill-familji u l-˙addiem fil-bΩonn.

Fil-lokal ta’ Óaz-Ûabbar dan ma kienx b’inqas, infatti isem il-familja Barbara g˙adu mnaqqax f’qalb bosta familji Ûabbarin. L-g˙ajnuna siewja u qalbiena li offriet lillkomunità Ûabbarija tul il-karriera politika tag˙ha u fit-terminu tag˙ha b˙ala President jitqies b˙ala wie˙ed imprezzabbli u, nazzarda ng˙id, li sa minn dak iΩΩmien ftit kienu dawk li offrew u sostnew lil-lokal tag˙na b’dak listil u l-˙e©©a li dejjem uriet Barbara.

Barbara g˙arfet kif tuΩa l-politika b˙ala veikolu sabiex tg˙in lill˙addiem u dawk fil-bΩonn, fl-istess ˙in Ωammet soda fil-prinçipji u l-valuri li dejjem ˙addnet. Bl-istess mod nemmen li ser tiΩvol©i lPresidenza ta’ Marie-Louise li b’qalb u ru˙ soçjali ΩΩomm viçin il-poplu Malti kollu. Mhux b’inqas l-G˙awdxin li sa mill-bidu tin˙ass

mew©a ta’ interess fil-familji G˙awdxin mir-rwol presidenzjali li Marie-Louise issa ser tokkupa.

G˙alhekk ninsab aktar minn konvint li Marie-Louise Coleiro Preca ser tkompli fuq dak li bnew ta’ qabilha u ssa˙˙a˙ ilkariga ta’ President billi tkompli ta˙dem aktar viçin in-nies sabiex teΩerçita u twettaq dawk il-bidliet il-kbar fl-interess tal-Maltin u lG˙awdxin kollha, l-aktar il-fqir u l-batut f’pajjiΩna.

Filwaqt li b˙al bosta Maltin u G˙awdxin o˙ra nuri l-apprazzament tieg˙i g˙all-˙idma sfiqa u importanti li wettaq l-Eççellenza tieg˙u l-President George Abela flimkien mat-tim formidabbli tieg˙u, minn qalbi nixtieq nawgura lil Marie-Louise Coleiro Preca l-˙idma t-tajba f’dak kollu li se tkun qieg˙da twettaq b’risq innazzjon Malti. Ninsab çert li Marie-Louise Coleiro Preca se tkun il-President tal-g˙aqda, limpenn soçjali u l-ener©ija f’isem Malta tag˙na.

QUINTON SCERRI, SINDKU TA’ ÓAÛ-ÛABBAR

DiSkuSSjoni Dwar filmS Sur Editur, Hi inizjattiva tajba dik li jag˙mlu fl-a˙˙ar ©img˙a tax-xahar içCAK ta’ B’Kara fejn il-film li jkun ser jintwera ssir introduzzjoni g˙alih – jekk qbadt ismu sew – minn Fr Martin, u wara ssir diskussjoni. L-attività tat-28 ta’ Frar kienet, nista’ nsej˙ilha, ‘çelebrazzjoni’ tal-kisbiet ta’ persuna determinata b’diΩabbiltà, li sa waslet biex kisbet il-Ph.D. Persuna bl-awtiΩmu li ommha emmnet fiha u flok istituzzjonalizzata, kif ing˙atat il-parir, g˙amlet li setg˙et biex bintha tiΩviluppa.

U kemm Ωviluppat! U ΩΩviluppat sew bid-determinazzjoni tag˙ha, imma wkoll g˙ax sabet qraba tal-familja, g˙alliem u anke mani©ers fil-post taxxog˙ol li g˙enuha u stmawha.

Illum, skont statistika, jitqies li nofs ir-ranches fl-Amerika joqtlu l-bhejjem bil-metodu li Ωviluppat Temple Grantin, skont l-istudju li g˙amlet g˙all-Ph.D fl-Animal Husbandry, biex hekk dawn ilbhejjem itemmu ˙ajjithom b’anqas mo˙qrija u tensjoni.

Metodu li ©ie adottat g˙ax jag˙mel ukoll business sense u

jag˙ti kwalità a˙jar ta’ prodott.

Il-moderatur waqt iddiskussjoni ta’ wara l-film saret b’abbiltà kbira mis-Sur Marcel Pisani, li ilu involut fil-qasam tad-diΩabbiltà g˙al dawn l-a˙˙ar 38 sena. Fost dawk li tkellmu fid-diskussjoni kien hemm ilPRO tal-Assoççjazzjoni li ta˙dem favur dawk bl-awtiΩmu, iffurmata prinçipalment minn ©enituri li g˙andhom ulied blawtiΩmu. Ûgur g˙andu jkun ta’ boost li dan ix-xahar, kif ˙abbret il-PRO talAssoççjazzjoni, li mart il-Prim Ministru s-Sa Michele Muscat nediet inizjattiva favur g˙al iΩjed g˙arfien ta’ dawn il-persuni b’diΩabbiltà fis-settur tal-awtiΩmu.

L-attendenza g˙aç-Cine Forum taç-CAK kienet inkora©©anti, ferm iΩjed numeruΩa minn meta tnediet din l-attività u anke lparteçipazzjoni fid-diskussjoni kienet ferm iΩjed milli wie˙ed is-soltu jara bnadi o˙ra, g˙ax kull min xtaq jag˙mel intervent ing˙ata dan iç-çans. Min jaf kemm kienu jintla˙qu iΩjed nies kieku attività b˙al din kellha tixxandar fuq it-televiΩjoni. Issala taç-CAK kienet tassew

wa˙da tal-aqwa kwalità u d-dispjaçir tieg˙i, u na˙seb ta’ o˙rajn, hu li dawn iç-Cine Forums mhux ser jibqg˙u jsiru g˙al xi tliet xhur g˙ax ser isir xi intervent fis-sala.

Is-su©©eriment tieg˙i hu li tinstab xi sala o˙ra f’B’Kara biex fiha jkomplu jsiru dawn iç-Cine Forums fl-a˙˙ar ©img˙a taxxahar, u ma jkunx hemm interruzzjoni f’din l-inizjattiva moderna ta’ katekiΩmu! G˙ax tassew min jista’ jifhem it-toroq taddivin li jippermetti dan fil-kors tan-natura u sta g˙alina bixxjenza u b’qalb kbira biex dak li fid-deher jidher anqas naraw kif minnu no˙or©u iΩjed? Na˙seb ukoll li film b˙al dan ikun tajjeb li jintwera fi swali o˙ra parrokkjali, speçjalment f’lokalitajiet li madwarhom g˙ad hemm ilkampanja u fosthom hemm min irabbi l-bhejjem, g˙ax dan ilfilm ma˙dum artistikament Ωgur jinΩel tajjeb ma’ min i˙obb in-natura li d-divin tahielna g˙all-g˙ajxien tag˙na, u l-˙olqa li dan g˙andu mat-tag˙lim taxxjenza.

J. BONETT BALZAN, SAN ÌILJAN

roÓS ta’ €2.20 Sur Editur, Matul dawn l-a˙˙ar snin inNazzjonalisti saru esperti dwar l-ispluΩjonijiet tal-gass. Mhux qed nirreferi biss g˙all-kruçjata negattiva u distruttiva li g˙amel SimonPartitNegattiv dwar ilpower station tad-dawl, iΩda qed nirreferi wkoll g˙all-gass taç-çilindri li nuΩaw fid-djar.

Matul l-a˙˙ar le©iΩlatura talGvern Nazzjonalista wara li ©ie pprivatizzat il-gass, inNazzjonalisti tg˙idx kemm fta˙ru li, tant kien ser ikun hemm kompetizzjoni, li l-prezz tal-gass kien ser jor˙os bil-kbir.

IΩda assolutament ©ara l-kontra tal-fta˙ir u l-propaganda Nazzjonalista. G˙ax f’Diçembru 2012 iç-çilindru tal-gass tat-12-il kilogramm sploda ’l fuq u sar jiswa €20.60.

G˙alhekk meta fil-31 ta’ Marzu 2014 t˙abbar li l-prezz taç-çilindru tal-gass gie jiswa €18.40 dan kien ifisser li lpoplu qed jiffranka €2.20. Óafna nies, inkluΩ Laburisti, niddubita kemm jafu li ta˙t Gvern tal-Óaddiema qed jiffrankaw daqshekk.

Wieg˙da o˙ra Laburista li qed titwettaq bil-kbir hi r-ro˙s fil-kontijiet tad-dawl u l-ilma.

Kontijiet li l-a˙˙ar Gvern Nazzjonalista tant sploda ’l fuq li saru fost l-aktar kontijiet g˙oljin fl-Unjoni Ewropea.

Ftit jiem ilu kont qed nisma’ programm fuq l-istazzjon televiΩiv Nazzjonalista fejn ilMembru Parlamentari talOppoΩizzjoni Claudette Buttigieg qalet li sabuha xi anzjani u qalulha li dan l-a˙˙ar irçivew kontijiet g˙oljin aktar mis-soltu, però fl-istess ˙in ma ˙lewx units aktar mill-kont ta’ qabel.

Hawnhekk l-MP Nazzjonalista staqsiet jekk il-Gvern hux lewwel qed jg˙olli l-kontijiet biex wara, permezz tal-istess g˙oli, ikun jista’ jra˙˙ashom.

Kif smajt din l-istqarrija qar-

rieqa, u çert li hi ˙lieqa bla ebda baΩi ta’ xejn, g˙amilt diversi mistoqsijiet.

Jekk dawn l-anzjani veru rçivew kont aktar g˙oli millkont ta’ qabel meta ˙lew l-istess units , allura l-MP Nazzjonalista ma dehrilhiex li kellha tag˙mlilhom su©©eriment biex imorru g˙and lArms biex jiççekkjaw il-kont?

X’kien li ma writniex imqar kopji tal-kontijiet biex tikkonvinçina kemm dak li qalet kien il-verità?

L-MP Nazzjonalista Claudette Pace Buttigieg ma rçivitx kont b˙al dawn is-suppost anzjani g˙ax kieku kienet tg˙idilna li hi wkoll irçiviet kont simili.

Jien lanqas fuq il-mezzi ta’ komunikazzjoni tal-PN ma smajt jew qrajt xi ˙a©a simili u lanqas ming˙and in-nies fit-triq ma smajt b’xi kont simili.

Dan juri kemm inNazzjonalisti g˙al ftit propaganda qarrieqa lesti li jg˙aw©u l-fatti g˙ax huma fil-bΩonn kbir tal-voti, biex bis-sewwa jew bid-dnewwa jer©g˙u ja˙tfu lpoter.

Il-fatti juru li, filwaqt li ta˙t Gvern Nazzjonalista konna misruqa ˙ajjin, ta˙t Gvern Laburista qed ning˙ataw dak kollu li bi dritt hu tag˙na g˙ax Malta tag˙na lkoll.

G˙alhekk hemm bΩonn li flelezzjoni g˙all-Parlament Ewropew no˙or©u kollha nivvutaw g˙all-kandidati Laburisti biex niddefendu u nirringrazzjaw lill-Gvern talÓaddiema g˙ar-ro˙s kbir filprezzijiet.

Min minna ser jibqa’ d-dar g˙ax hu kontra l-Unjoni Ewropea jkun qed jag˙ti arma f’idejn in-Nazzjonalisti biex filParlament Ewropew ikomplu jsawtu lil Malta tag˙na biex ifixklu lill-Gvern tal-Óaddiema kif g˙amlu. ÇENSU W. MUSCAT, RAÓAL ÌDID

Pjazza San ÌorÌ, Victoria Sur Editur, Hu fatt mag˙ruf li din il-pjazza fil-qalba tal-Belt Victoria sa minn dejjem kienet ti©bed lejha ˙afna nies g˙aliex hija pjazza ˙elwa u mag˙luqa u sadanittant tista’ tintla˙aq minn erba’ triqat. Imponenti hija l-faççata tal-Knisja BaΩilika tal-Martri San Ìor© kif ukoll jilqg˙uk ferm il-bars dejjem mimlijin parruççani, Maltin u barranin. Minn xi xhur ’l hawn feta˙ hawnhekk ukoll il-muΩew tal-knisja li kompla jifta˙ tieqa fuq listorja tag˙na. F’dawn il-jiem il-familja Tabone g˙o©obhom iqieg˙du fuq il-faççata tal-binja tag˙hom biçça lavur fil-©ebla µaltija, xog˙ol id-ditta Axiaq, li Ωgur se tikkumplimenta ferm mal-armar tal-festa li jintrama matul il-festa tal-patrun San Ìor© fit-tielet ©img˙a ta’ Lulju; u dan kollu fuq disinn tal-artist Rabti Frank Cassar li ˙aqqu kull tif˙ir. Morru arawha u g˙iduli iniex qed ng˙id kelma b’o˙ra! F’kelma wa˙da, din ilpjazza mal-medda tas-snin qed tissokta tisbi˙ grazzi g˙all˙idma u l-istinkar tal-Kunsill Lokali tal-Victoria. Dehra kerha iΩda qed tag˙ti roqg˙a art f’parti mill-paviment li nqalg˙et minn postha, u li nifhem bi ftit spejjeΩ u investiment ta’ ˙sieb tista’ titran©a f’kemm trodd salib qabel il-jiem tal-Ìimg˙a Mqaddsa minn fejn se tg˙addi l-purçissjoni tal-Ìimg˙a lKbira, il-ViΩti lis-Seba’ Knejjes, kif ukoll il-purçissjoni bi Kristu Rxoxt, jekk mhux ukoll xi manifestazzjoni bl-istatwa titulari li dis-sena qed tag˙laq 175 sena! X’a˙na nistennew? Li jaqa’ xi ˙add, jinbarax jew jikser xi ri©el!

IL-KAV. JOE M. ATTARD BL-EMAIL

Ta’ Barra

13.04.2014 15

ANALIÛI TA’ LIAM GAUCI

gÓalxejn?

In-negozjati ta’ paçi bejn l-IΩrael u l-Palestina re©g˙u ©©ammjaw hekk kif iΩ-Ωew© na˙at ˙adu miΩuri unilaterali li ˙olqu tensjonijiet ©odda filLvant Nofsani. Din ma kinitx il-konkluΩjoni mixtieqa minn John Kerry, is-Segretarju tal-Istat Amerikan, li ilu minn Lulju tas-sena l-o˙ra jag˙milha ta’ medjatur f’dawn in-negozjati delikati.

Fost ir-ra©unijiet prinçipali g˙all-falliment ta’ dan ir-rawnd ta’ negozjati kienet id-deçiΩjoni tal-Palestina li tag˙mel applikazzjoni formali biex ting˙aqad ma’ ˙mistax-il organizzazzjoni internazzjonali, fosthom il-Qorti Kriminali Internazzjonali. Il-President Palestinjan Mahmoud Abbas ˙a din id-deçiΩjoni hekk kif kien frustrat mid-dewmien talIΩraeljani biex jag˙tu l-libertà lil diversi pri©unieri Palestinjani. Dawn l-applikazzjonijiet ressqu lill-Palestina lejn ir-rikonoxximent b˙ala stat sovran, xi ˙a©a li lIΩraeljani qeg˙din jopponu b’forza kbira.

G˙aldaqstant, l-IΩrael b˙ala ritaljazzjoni ˙abbar li l-proçess biex ji©u liberati l-pri©unieri kien ser jitwaqqaf b’mod permanenti, g˙aΩla li marret kontra wa˙da mill-kundizzjonijiet prinçipali li imponiet lAwtorità Palestinjana biex tipparteçipa f’dawn in-negozjati.

Flimkien ma’ din il-miΩura, lIΩrael g˙amel talba formali lillPalestina biex tirtira l-applikazzjonijiet li kienet g˙amlet.

Meta l-Palestinjani rriffjutaw li jag˙mlu dan, il-Gvern talIΩrael abbanunda n-negozjati ta’ paçi kompletament.

Kerry iddiΩappuntat Id-deçiΩjoni drastika talIΩraeljani spiççat fil-mira ta’ kritika iebsa min-na˙a ta’ John Kerry. Minkejja li kkundanna la©ir irresponsabbli taΩ-Ωew© na˙at, huwa po©©a ˙afna mittort tal-falliment taddiskussjonijiet fuq l-IΩrael. Dan ˙are© çar waqt li kien qieg˙ed jag˙ti rapport dwar il-progress ta’ dawn in-negozjati quddiem il-Kumitat tal-Affarijiet Barranin tas-Senat Amerikan.

F’din l-okkaΩjoni huwa ©ibed l-attenzjoni g˙all-fatt li, fi Ωmien kritiku tan-negozjati, lIΩrael g˙aΩlet li timxi ’l quddiem bil-bini ta’ madwar 700

residenza fil-Lvant ta’ Ìerusalemm. Fil-fehma tieg˙u, ma kienx hemm dubji li din ilmossa kellha l-mira li xxekkel in-negozjati g˙aliex din hija Ωona li l-Palestinjani jixtiequ li ssir il-kapitali tag˙hom meta ji©u rikonoxxuti b˙ala nazzjon.

Kif kien mistenni, il-kummenti ta’ Kerry ©ew ikkundannati b’mod a˙rax minn elementi fi ˙dan il-Gvern IΩraeljan. Fost il-kritiçi kien hemm Naftali Bennett, ilMinistru IΩraeljan g˙allKostruzzjoni u Djar, li j˙oss li pajjiΩu m’g˙andu jitlob permess ming˙and ˙add biex jag˙mel pro©etti residenzjali f’Ìerusalemm, li huma jqisu b˙ala parti integrali tat-territorju tag˙hom.

Madankollu, din il-politika aggressiva ma sabitx l-appo©© tal-Gvern kollu. Fost id-dissidenti kien hemm Amir Peretz, il-Ministru g˙all-Ambjent IΩraeljan li attakka l-log˙ba politika ta’ Bennett g˙all-mod

kif ˙assret ˙afna mix-xog˙ol li g˙amel Kerry. Dan in-nuqqas ta’ qbil jirrifletti d-diviΩjonijiet li hemm fi ˙dan il-Gvern IΩraeljan li b˙alissa huwa mag˙mul minn koalizzjoni ta’ ˙ames partiti li g˙andhom viΩjoni differenti g˙all-paçi mal-Palestina.

L-Amerikani jg˙inu?

qeg˙din

Minkejja dawn l-intoppi, Kerry esprima kunfidenza li nnegozjati eventwalment se jkomplu. Madankollu, huwa eskluda li dan jista’ jse˙˙ malajr hekk kif il-poΩizzjoni tal-Palestina u l-IΩrael g˙adhom ’il bog˙od wisq minn xulxin. L-ottimiΩmu ta’ Kerry ma jidhirx li huwa preΩenti fost il-partijiet kollha kkonçernati. Fil-fatt, Tzipi Livni, il-Ministru IΩraeljana g˙all-Ìustizzja, sa˙ansitra ressqet l-idea li l-Istati Uniti m’g˙andhomx jibqg˙u jkoll-

DiÛappunt gÓall-Katalonja Il-Parlament Spanjol g˙adda vot biex jimblokka r-referendum g˙all-indipendenza tal-Katalonja. Il-petizzjoni Katalana sabet biss l-appo©© tar-rappreΩentanti tar-re©jun tag˙hom, kif ukoll dawk tal-Baski, li wkoll ilhom ji©©ieldu biex ikunu iktar indipendenti minn Madrid. Dan ir-riΩultat kien mistenni hekk kif ˙afna mill-partiti Spanjoli kienu ilhom li ˙adu poΩizzjoni kontra dan irreferendum wara li dan ©ie m˙abbar f’Diçembru li g˙adda.

Il-vot ta’ din il-©img˙a wera li l-Prim Ministru Spanjol Mariano Rajoy g˙andu l-appo©© politiku neçessarju biex jinforza r-rieda tieg˙u li l-pajjiΩ jibqa’ mag˙qud f’dan iΩ-Ωmien ta’ kriΩi.

B’diskors li g˙amel qabel ittie˙ed il-vot, Rajoy sostna li referendum g˙allindipendenza tal-Katalonja ma jkunx biss illegali imma jag˙mel ukoll dannu kbir lil Spanja u r-re©jun Katalan inniffsu, li separati jitilfu ˙afna mill-influwenza politika u ekonomika tag˙hom flEwropa. Il-biΩa’ ta’ Rajoy hija ©ustifikata hekk kif ir-re©jun Katalan jikkontrib-

wixxi g˙al madwar 20% mill-ekonomija Spanjola. Barra minn hekk, il-Katalonja g˙andha ftit iktar minn 7.5 miljun çittadin, ji©ifieri madwar 16% mill-popolazzjoni.

Minkejja din it-telfa, il-President talKatalonja Artur Mas sa˙aq li dan mhux ser ikun it-tmiem tal-mixja lejn ir-referendum. Madankollu, huwa g˙amilha çara li m’g˙andu l-ebda intenzjoni li jikser il-li©i Spanjola biex jil˙aq l-g˙anijiet tieg˙u. Il-poΩizzjoni ta’ Mas tista’ tindika li huwa se jipprova jsalva rrefendum, ippjanat g˙ad-9 ta’ Novembru li ©ej, billi jbiddlu minn wie˙ed le©iΩlattiv g˙al wie˙ed konsultattiv. B’hekk ir-riedu tal-poplu Katalan tkun tista’ ti©i espressa ming˙ajr ma ssir sfida diretta lill-gvern çentrali.

G˙adu mhux çar jekk dan il-kompromess huwiex se jkun aççettat mill-Gvern Spanjol. Madankollu, m’hemmx dubju li din is-soluzzjoni ser tkun diΩappuntanti g˙all-Katalani, illi kienu qeg˙din jittamaw li jag˙mlu referendum le©iΩlattiv simili g˙al dak li se jsir fl-Iskozja.

hom rwol daqshekk importanti fin-negozjati fil-©ejjieni. Dan g˙aliex, fil-fehma tag˙ha, ilmedjazzjoni esterna iktar g˙amlet ˙sara milli ©id lillproçess ta’ paçi fil-Lvant Nofsani.

Minkejja l-fatt illi Livni g˙andha ra©un meta tg˙id li s’issa r-riΩultati tan-negozjati Amerikani kienu kemxejn diΩappuntanti, huwa wkoll minnu li ming˙ajr intervent barrani Ω-Ωew© partijiet rarament g˙amlu progress fiddiskussjonijiet ta’ paçi. Tant hu hekk illi qabel l-intervent ta’ Kerry fl-2013, l-IΩrael u lPalestina kienu ilhom tliet snin ma jie˙du inizjattivi serji biex jift˙u xi tip ta’ djalogu bejniethom. Fix-xhur li ©ejjin inkunu nafu jekk hemmx rieda tajba biex il-proposta ta’ Livni ti©i attwata jew hux se jkun hemm il-bΩonn ta’ intervent ie˙or Amerikan biex iΩ-Ωew© gvernijiet jer©g˙u jibdew jiddjalogaw.

Ta’ Barra

16 13.04.2014

PASS ’IL QUDDIEM KITBA TA’ RITIANNE AGIUS L-elezzjoni presidenzjali fl-Afganistan, li saret matul tmiem il-©img˙a li g˙addiet, jidher li kienet iktar trasparenti mill-a˙˙ar wa˙da. Fil-fatt, s’issa ˙add mill-kandidati ewlenin ma qal li kien se jikkontesta r-riΩultat ta’ din l-elezzjoni. Dan jista’ jitqies b˙ala pass ’il quddiem g˙al dan il-pajjiΩ li ˙afna drabi ma jissemmiex f’dawl poΩittiv.

Bidla wara 13-il sena L-elezzjoni presidenzjali tal-2009, li ntreb˙et minn Hamid Karzai, kienet mifnija b’rapporti ta’ frodi u abbuΩi, tant li l-kummissjoni elettorali kienet ordnat li jer©g˙u jing˙addu l-voti.

Wara r-recount Karzai kien tilef il-ma©©oranza assoluta li kellu, iΩda xorta ©ab biΩΩejjed voti biex ti©i kkonfermata lPresidenza tieg˙u g˙al terminu ie˙or.

Din id-darba Karzai ma setax jikkontesta peress li kien la˙aq il-limitu ta’ Ωew© termini suççessivi. Qabel ©ie elett fl-2004, Karzai kien di©à ilu jservi filGvern tranΩitorju mill-2001.

Dan ifisser li Karzai ilu kwaΩi 13-il sena fuq it-tmun tat-tmexxija fl-Afganistan.

Min se jie˙u postu?

G˙alkemm ir-riΩultati uffiçjali jistg˙u jdumu ma jo˙or©u sa ©img˙a u nofs o˙ra, hemm tliet kandidati ewlenin li jidher li huma l-iktar popolari.

It-taqtig˙a tidher li qieg˙da bejn Abdullah Abdullah u Ashraf Ghani, iΩda tkompli ssir interessanti peress li Abdullah ta x’jifhem li jista’ jkun qed jo˙loq koalizzjoni ma’ kandidat ie˙or popolari: Zalmai Rassoul.

Abdullah Abdullah qed jikkontesta f’isem il-Koalizzjoni Nazzjonali Afgana, u fil-passat serva b˙ala Ministru g˙allAffarijiet Barranin, u ©ie t-tieni fl-a˙˙ar elezzjoni presidenzjali.

Il-koalizzjoni, li twaqqfet minn Abdullah innifsu fl-2011, tikkostitwixxi l-oppoΩizzjoni ewlenija g˙al Karzai. Punt kruçjali filqasma politika huwa r-relazzjoni mat-Talibani. Abdullah g˙amilha çara li ma jarax lok g˙al komunikazzjoni mat-Talibani, u luniku g˙aΩla hija li din l-organizzazzjoni ti©i eliminata bilforza.

Min-na˙a l-o˙ra, Ashraf Ghani, eks uffiçjal tal-Bank Dinji, ikkontesta b˙ala kandidat indipendenti. Madankollu, Ghani huwa mag˙ruf g˙ar-relazzjoni mill-qrib li g˙andu ma’ Karzai.

L-g˙aΩla bejn dawn iΩ-Ωew© kandidati tista’ g˙alhekk ti©i ssimplifikata bejn dawk li jridu bidla totali fil-politika, fosthom dik li tirrigwarda t-Talibani, u dawk li jridu jΩommu l-istess linji politiçi.

Minkejja li kmieni matul il©img˙a Ghani ppubblika lkalkoli tieg˙u li juru li kien reba˙ l-elezzjoni b’58%, dan probabbilment mhuwiex il-kaΩ.

Minbarra l-fatt li l-kalkoli ta’ Abdullah qed juru li reba˙ huwa, u mhux Ghani, anke l-

ma©©oranza tal-ist˙arri© li sar juri li Abdullah qieg˙ed filvanta©©.

Ashraf Ghani

L-ilmenti naqsu bin-nofs Fl-elezzjoni ta’ din is-sena ©ew irre©istrati 1,573 ilment formali, minn 7.5 miljuni li vvutaw.

G˙alkemm dan jista’ jinstema’ b˙ala ammont g˙oli, fil-verità huwa kwaΩi n-nofs tal-ilmenti rre©istrati fl-elezzjoni preçedenti.

Fl-2009 kienu ©ew irre©istrati 2,842 ilment.

Differenza o˙ra din is-sena kienet in-nuqqas ta’ osservaturi barranin. Fl-2009 l-Istitut Demokratiku Nazzjonali kien ©ab osservaturi barranin, iΩda din is-sena dawn ©ew irtirati ftit qabel il-votazzjonijiet wara li wie˙ed minn dawn l-osservaturi safa maqtul waqt attakk mirribelli.

Dan jista’ jqajjem suspett li forsi l-elezzjonijiet, allura, ma kinux trasparenti daqskemm qed jidher. Madankollu, il-fatt li lkandidati ewlenin ma qalux li se jikkontestaw ir-riΩultat, jag˙ti kredibbiltà lill-figuri.

Wie˙ed jittama li l-pajjiΩ ikompli miexi f’din it-triq, u anke jtejjeb dejjem iktar is-sistema elettorali, sabiex il-poplu Afgan ikollu demokrazija li jista’ jkun kburi biha.

Abdullah Abdullah

Zalmai Rassoul

PUNTI EWLENIN TA’ BARRA Assad kunfidenti

Sinjal ta’ kunfidenza

dawk ma˙ru©a mill-Microsoft.

Il-bejg˙ ta’ €3 biljun f’bonds tal-Gvern Grieg mar ferm a˙jar milli mistenni hekk kif id-domanda qabΩet l-offerta bi tmien darbiet. Dan kien sinjal ta’ kunfidenza importanti g˙all-Greçja li rritornat fis-suq miftu˙ g˙allewwel darba mill-2010 ’l hawn, meta kellha tirtira min˙abba l-problemi ekonomiçi serji li kienet qieg˙da tiffaççja.

Diversi çittadini Griegi ma esprimewx l-istess kunfidenza tal-investituri, fejn dakinhar tal-bejg˙ tal-bonds ©ew organizzati diversi protesti kontra l-Gvern g˙allmiΩuri ta’ awsterità li ˙adu biex jirrispettaw it-termini ta’ self tal-Fond Monetarju Internazzjonali u l-Bank Çentrali Ewropew. Il-protesti ma kinux kollha paçifiçi hekk kif ©iet sploduta bomba f’karozza quddiem il-Bank Çentrali Grieg il-Óamis filg˙odu.

Dehra stramba

Tintemm l-era tal-XP Il-President Sirjan Bashar al-Assad u l-alleati tieg˙u esprimew il-konvinzjoni tag˙hom li rre©im Alawita rnexxielu jeg˙leb l-iktar reΩistenza iebsa li kien qieg˙ed jiffaççja. Fost il-persuni li e s p r i m e w din l-opinjoni hemm l-eks-Prim Ministru Russu Sergei Stepashin, li qal illi ˙afna mill-©lied mistenni li jintemm sal-a˙˙ar ta’ din issena.

S’issa Assad g˙andu kontroll fuq madwar nofs il-pajjiΩ, speçifikament iΩ-Ωoni tan-Nofsinhar u lPunent. Madankollu, il-gruppi ribelli li qeg˙din jopponuh jidhru li huma mifrudin wisq biex ikomplu joffru oppoΩizzjoni kredibbli fil-©ejjieni.

Il-kunfidenza tal-Gvern Sirjan kienet di©à dehret çara fin-negozjati ta’ paçi li saru f’Ìinevra fi Frar li g˙adda fejn ir-rappreΩentanti tar-re©im ma k i e n u l e s t i li jag˙mlu l-ebda konçessjoni ma©©uri.

minn LIAM GAUCI

Fit-8 ta’ April, il-Microsoft waqfu joffru l-a©©ornamenti relatati mas-sigurtà u l-istabbiltà tal-Windows XP. Din issistema operattiva g˙adha popolari ˙afna, minkejja l-fatt li ilha li ˙ar©et mill-2001. Madankollu, il-Microsoft iddeçidew li kien wasal iΩ-Ωmien li jiffukaw ir-riΩorsi tag˙hom fuq is-sistemi operattivi li ˙ar©u warajh.

Id-deçiΩjoni tal-Microsoft ˙olqot problemi g˙al diversi istituzzjonijiet, speçjalment dawk governattivi, li sabu ru˙hom ta˙t pressjoni kbira biex jabbandunaw l-XP qabel din l-iskadenza. Minkejja l-fatt li din it-tranΩizzjoni tinvolvi spiΩa kbira, huma ma setg˙ux jag˙mlu mod ie˙or. Dan g˙aliex, ming˙ajr l-a©©ornamenti relatati mas-sigurtà, il-kompjuters tag˙hom kienu se jkunu vulnerabbli g˙all-infiltrazzjoni ta’ hackers li jippruvaw jisirqu informazzjoni sensittiva ming˙andhom.

Xi dilettanti ta’ din is-sistema operattiva di©à wieg˙du u li ser jippruvaw jo˙olqu a©©ornamenti b’mod amatorjali g˙al min jixtieq ikompli juΩa l-XP. Però, g˙amluha çara li hemm il-possibbiltà li ma jkunux effettivi daqs

Ir-residenti ta’ Bristol kellhom dehra mhux tas-soltu din il-©img˙a hekk kif kellhom l-opportunità li jaraw tank tat-tip Sherman g˙addej mit-toroq tag˙hom.

Fortunatament, din ma kinitx invaΩjoni, imma parti minn protesta kontra skema tal-parke©© residenzjali li qieg˙ed jipprova jintroduçi s-Sindku tal-lokalità George Ferguson. Jekk din l-iskema ti©i attwata, ir-residenti se jkollhom i˙allsu bejn €58 u €116 biex jing˙ataw permess li j˙allu l-vetturi tag˙hom fiΩ-Ωoni ta’ parke©© speçjali li ser jin˙olqu.

Tony Miles, l-organizzatur ta’ din il-protesta, sostna li ttank tal-gwerra huwa rilevanti g˙as-sitwazzjoni g˙aliex, minbarra l-fatt li huwa vettura, huwa wkoll simbolu taddifiΩa tal-libertà hekk kif intuΩa mill-armata Amerikana matul it-Tieni Gwerra Dinjija. Madankollu, is-Sindku ta’ Bristol ma tantx deher li impressjona ru˙u b’din ilmossa li, fl-opinjoni tieg˙u, kienet kemxejn redikola u li mhijiex tag˙ti kontribut serju lid-dibattitu attwali.

SUPPLIMENT

ÌIMGÓA MQADDSA Erbg˙in jum fuq il-Karnival f’Malta u madwar id-dinja, il-Knisja Appostolika Rumana tfakkar il-mewt u l-qawmien ta’ Ìesù, li skont it-twemmin Nisrani, ˙are© rebbie˙ u fdiena mill-jasar tad-dnub.

Fil-GΩejjer Maltin, dawn l-avvenimenti litur©içi huma ççelebrati bil-kbir, b’mod partikolari fi bliet u r˙ula fejn mill-knejjes jo˙or©u purçissjonijiet bil-vari, blaktar purçissjoni antika f’Malta te˙odna fir-Rabat tal-Imdina aktar minn 450 sena lura fiΩ-Ωmien. G˙ad illi l-vari ma kinux dawk li huma llum, kienet wa˙da millkbar mill-bidu u jing˙ad li kienet to˙ro© kmieni waranofsinhar min˙abba li ma kienx hawn dawl elettriku.

MaΩ-Ωmien din il-purçissjoni nibbtet entuΩjaΩmu fi bliet u r˙ula o˙ra biex i l l u m ni s tg˙ u ng˙ i d u l i M a l t a u G˙awdex f’dawn iΩ-Ωminijiet ikunu ta’ attrazzjoni mhux biss devozzjonali imma wkoll traddizzjonali u ta’ kult kbir fiΩΩ m i en ta l -G ˙i d i l -K b ir , bi l - qo fo l jintl a˙aq nhar Óadd il-G˙id b’bosta purçissjonijiet bl-istatwi allegoriçi ta’ Kristu Rxoxt.

Kollox jibda ji©i m˙ejji minn Ras irRandan, allura l-g˙ada li jintemm ilK arn i va l, b il - kn ej jes i xi d du l- i l bi es t ag ˙h om g˙a Ω -Ω mi e n t ar- Ra nd an .

F’bosta parroççi, fosthom dik taΩ-Ûejtun, nhar Ras ir-Randan to˙ro© il-purçissjoni votiva ta’ Ìesù Redentur, liema statwa ti©bed tant devoti lejha, b’mod partikolari dik tal-Isla li hija meqjusa b˙ala vara mirakoluΩa. Il-fidili tal-Knisja huma obbligati li jsumu mhux biss dakinhar, i mma wkol l fil -Ìimg˙a l-Kbira. Fatt interessanti huwa li fil-GΩejjer Maltin h awn d evo zz j on i kb i ra l e jn M a ri ja Addolorata, b’bosta purçissjonijiet li tista’ tg˙id jo˙or©u mill-knejjes kollha mxerrdin madwar il-gΩejjer tag˙na. Fatt interessanti huwa li din il-purçissjoni u l -Madonna ta˙t dan it-titlu tant hi ja mfakkra b’g˙oΩΩa li w˙ud mill-parroççi

M alti n insi bu li kell hom di n il -vara qabel dik titulari.

Ikomplu jsa˙˙u dawn it-tradizzjonijiet fil-GΩejjer Maltin il-bosta wirjiet (anke dawk privati) li jintramaw madwar Malta u G˙awdex. B˙al donnu l-qofol kollu jintla˙aq minn nhar Óamis ix-Xirka, g˙al dawk li mhux daqstant iffissati u, trid jew ma tridx anke jekk mhux dilletant, fil-jumejn ta’ wara b˙al donnu kul˙add jin©arr mill-kurrent u jΩur xi wirja jew o˙ra. Snin ilu f’Malta da˙let ukoll id-drawwa ta’ drammi relatati malÌimg˙a Mqaddsa u f’bosta r˙ula o˙ra idda˙˙let ukoll it-traddizzjoni li ji©u mtellg˙in xi pageants li fi tmiemhom jag˙tu rappreΩentazzjoni çara ta’ dak li g˙adda minnu Ìesù fl-a˙˙ar sig˙at ta’ ˙ajtu.

Meta wie˙ed ikun qed idur dawn ilproduzzjonijiet u purçissjonijiet, ma jistax ma jinnutax ukoll ikel marbut ma’ dawn iΩ-Ωminijiet, fostom il-qag˙aq talappostli u l-˙elu tal-karamelli tal-˙arrub li ma jnaqqas xejn mill-benna tal-kçina Maltija li tul ir-Randan ifew˙u l-kçejjen bir-ri˙a taqsam ta’ kwareΩimal, torti talispinaçi u inçova u pastizzi tal-inçova.

G˙ad illi fil-GΩejjer Maltin dawn ittradizzjonijiet huma marbuta sew ma dawn iΩ-Ωminijiet, ma jnaqqas xejn middevozzjoni lejn i l-Passjoni ta’ Sidna Ìesù Kristù, iΩda l-isfortuna hi li donnu qed jinbtu klikek – jew biex ma nkunx goff iΩejjed, individwi – li jkunu qed itterrqu minn knisja g˙all-o˙ra u minn wirja g˙all-o˙ra u ma jridux jifhmu dak li jkun qed ji©i mfakkar. Kollox g˙andu ˙inu u loku u g˙alhekk g˙andna nattendu g˙al dak kollu li jkun qed ji©i m˙ejji b’devozzjoni, bil-milja li til˙aq ilqofol tag˙ha nhar Sibt il-Glorja maddaqq tal-qniepen ferrie˙a li j˙abbru lqawmien ta’ Ìesù minn bejn l-imwiet.

Il-Kav. Etienne Schembri, KLJ, CMLJ

INFORMAZZJONI MIÌBURA MINN ALAN SALIBA

ID-DULURI Jum ta’ sawn u sagrifiççju, fejn niftakru t-tbatijiet li g˙addiet minnhom il-Madonna tul il-passjoni ta’ binha. Huma bosta dawk li jattendu wa˙da mill-bosta purçissjonijiet li jsiru f’pajjΩna.

ÓADD IL-PALM Infakkru d-da˙la ta’ Ìesù f’Ìerusalemm. Isir it-tberik bilfrieg˙i tal-palm jew frieg˙i taΩ-Ωebbu©. Wara ssir purçissjoni mat-toroq tal-parroççi rispettivi.

L-ERBGÓA TAT-TNIEBRI Tradizzjoni antika li llum inqatg˙et. Kien isir ˙afna storbju filknejjes biex titfakkar it-tempesta li qamet mal-mewt ta’ Kristu.

ÓAMIS IX-XIRKA Infakkru l-A˙˙ar Çena u l-bidu tal-Passjoni. Filg˙odu fil-Konkatidral isir it-tberik taΩ-Ωjut li jintuΩaw fis-sagramenti.

Filg˙axija ssir funzjoni fejn isir il-˙asil tas-saqajn. Is-sagrament jitpo©©a fl-artal tar-ripoΩizzjoni. U wara jsiru s-seba’ viΩti. U˙ud jag˙mluhom fi knisja wa˙da u o˙rajn f’seba’ knejjes differenti.

Wara jiΩΩarmaw l-altari kollha.

IL-ÌIMGÓA L-KBIRA Il-jum li fih infakkru l-passjoni u l-mewt ta’ Sidna Ìesù Kristu.

Il-qniepen siekta, minflok tindaqq iç-çoqlajta. Altar tarripoΩizzjoni Ωarmat u l-urna tas-sagrament vojta. Knejjes armati b’damask iswed; u˙ud mill-knejjes bla tuΩell u ventartali vjola.

Vari armati. PajjiΩ f’luttu biex titfakkar il-mewt ta’ Kristu. Fit3pm tibda l-funzjoni, u wara f’diversi r˙ula jsiru l-purçissjoni bil-vari, persuna©©i bibbliçi, tfal iΩommu xi simboli u baned idoqqu l-marçi funebri.

Ìimg˙a Mqaddsa

18 13.04.2014

PurÇissjonijiet bil-Va F’pajjiΩ b’kultura Kattolika, b˙alma huwa pajjiΩna, ma jistax jonqos li niççelebraw bil-kbir il-festi tal-Ìimg˙a l-Kbira, li huwa l-aktar Ωmien importanti fil-kalendarju litur©iku tal-Knisja. Il-Ìimg˙a l-Kbira, li l-preparazzjoni g˙aliha tibda mir-Randan, twassalna g˙all-ikbar festa tal-Knisja, il-qawmien mill-mewt ta’ Sidna Ìesù Kristu; l-G˙id il-Kbir.

F’pajjiΩna nsibu diversi r˙ula li jorganizzaw purçissjonijiet b’vari sagri, li juru l-passjoni ta’ Ìesù. Fejn ma nsibux purçissjonijiet bil-vari, diversi r˙ula jorganizzaw pageants, drammi, programmi muΩikali funebri, u numru kbir ta’ wirjiet f’˙afna lokalitajiet ma’ jonqsux.

L-a˙˙ar Çena – Óal Qormi Salvatore Bruno (Bari Italja) – 1961

Dawk li nsibu f’Malta: ir-Rabat, il-Belt, l-Isla, il-Birgu, Bormla, iΩ-Ûejtun, ÓaΩ-Ûebbu©, inNaxxar, Óal Qormi, Óal Luqa, il-Mosta u Ra˙al Ìdid, filwaqt li f’G˙awdex insibu n-Nadur, ix-Xag˙ra u iΩ-Ûebbu© li jorganizzaw purçissjonijiet bil-vari nhar il-Ìimg˙a l-Kbira, filwaqt li Óal G˙axaq u Óal G˙arg˙ur f’Malta u l-Qala f’G˙awdex jag˙mlu l-purçissjoni f’Óadd ilPalm. Ix-Xewkija G˙awdex issir il-purçissjoni bil-vari nhar id-Duluri, filwaqt li fir-Rabat G˙awdex insibu Ωew© purçissjonijiet: wa˙da li to˙ro© millKatidral u o˙ra li to˙ro© millBaΩilika ta’ San Ìor©. Dawn jalternaw bejniethom kull sena.

Dik tal-Katidral issir sena f’Óadd il-Palm, u s-sena ta’ wara nhar il-Ìimg˙a l-Kbira, filwaqt li tal-BaΩilika ta’ San Ìor© issir sena fil-Ìimg˙a lKbira u s-sena ta’ wara nhar Óamis ix-Xirka.

Diversi r˙ula o˙ra, li m’g˙andomx vari tal-Ìimg˙a lKbira, jorganizzaw xi forma ta’ pageants, li bis-sa˙˙a tag˙hom xorta wa˙da tkun qed ti©i organizzata purçissjoni bl-istess tema. Insemmu lil Óal Tarxien, il-Marsa, Birkirkara u Óad Dingli, fost o˙rajn.

Tista’ tg˙id li kull ra˙al g˙andu karatteristika li tispikka ˙dejn ir˙ula o˙ra.

IΩ-Ûejtun

Ecce Homo – il-Birgu Salvu Psaila – 1831

FiΩ-Ûejtun – li huwa ra˙al mag˙ruf ˙afna g˙al din ilpurçissjoni u d-dilettantiΩmu li g˙andhom in-nies tar-ra˙al g˙al dan iΩ-Ωmien – insibu litwal purçissjoni. Purçissjoni li ddum ˙ier©a madwar sag˙tejn, u ddur ir-ra˙al kollu taΩ-Ûejtun. Fiha jkun hemm diversi parteçipanti b’kostumi, b˙al suldati Rumani u diversi persona©©i bibbliçi. Waqt li l-Vara l-Kbira hija l-uniku wa˙da tattip tag˙ha fejn l-korp ta’ Kristu msallab narawh b’g˙ajnejh mag˙luqa. F’din il-purçissjoni jakkumpanjaw iΩ-Ωew© baned Ûwieten li jdoqqu w˙ud millisba˙ settijiet ta’ marçi funebri li nsibu fi gΩiritna. Din is-sena ser jiΩΩanΩnu bankun u bradella ©odda g˙all-vara ta’ Kristu u Ìuda. B˙alissa dawn jinsabu g˙all-wiri fl-oratorju u nhar itTlieta ser ji©u inawgurati b’kor sagru u mbierka mill-Arçisqof Mercieca. Il-prokuratur ta’ din il-vara huwa Frankie Delia Il-Mosta

Ir-Redentur – Óal G˙axaq Alfred u Aaron Camilleri Cauchi – 2014

Fil-Mosta nsibu l-isba˙ urna tal-monument, b’disinn millisba˙ kollu induratura, li n˙adem fl-1924 fuq disinn talwisq mag˙ruf Wistin Camilleri, li kien huwa stess li ˙adem ilkorp. L-urna hija rikka ˙afna, fuq stil Barokk, u n˙admet mill-iskultur Antonio Agius.

Dan il-monument jin©arr fuq ir-roti u ta˙tu jkun hemm xi r©iel li jidderi©uh, mg˙ottija b’valdrappa tal-bellus li tkun tinΩamm minn erba’ qassisin, wie˙ed kull kantuniera. FilMosta jispikkaw ukoll innumru ta’ fratelli j©orru slaleb u ktajjen b˙ala weg˙di.

a˙mar li g˙andu u li huwa wkoll tad-drapp. Dan u lMarbut, huma l-uniçi Ωew© statwi tal-purçissjonijiet talÌimg˙a l-Kbira li ˙adem liskultur bravu BormliΩ Salvu Psaila, fl-1831.

Ir-Rabat

F’Bormla nsibu li l-purçissjoni tibda bil-Vara tas-Salib. Din ilvara re©g˙et bdiet tin˙are© fl2007 wara li l-a˙˙ar darba li ˙ar©et kienet fl-1972. Din ilvara tinkludi salib kbir ma˙dum b’seng˙a kbira flebbanu, u g˙andu finimenti u ra©©iera indurati bid-deheb. Ódejn is-salib insibu Ωew© an©li g˙arkupptejhom – xog˙ol mastru Vincenzo Bugeja.

Ir-Rabat insibu purçissjoni li to˙ro© mill-knisja ta’ ÌieΩu u li hija l-eqdem purçissjoni f’Malta, u nbdew mill-Ordni Fran©iskani Minuri. Dan sar fisseklu sittax mill-konfraternità ta’ San ÌuΩepp, li kellha konnessjoni kbira mal-Fran©iskani Minuri.

Il-Belt Valletta Wara r-Rabat, insibu l-Belt Valletta li bdew jorganizzaw ilpurçissjoni li to˙ro© mill-knisja ta’ ÌieΩu; dan peress li hija knisja mmexxija millFran©iskani Minuri wkoll. F’din il-knisja nsibu l-Kurçifiss MirakoluΩ, li l-istorja tg˙idilna li waqt li l-iskultur lesta l˙dima tieg˙u tal-©urnata u mar jistrie˙ g˙al-lejl, l-g˙ada filg˙odu sab ir-ras tal-korp lesta, ming˙ajr ma ˙adimha hu. Din il-le©©enda nibtet g˙aliex l-iskultur Frate Umile kien tant ja˙dem xog˙ol sabi˙ li n-nies bdew jg˙idu li huwa impossibbli li xog˙ol hekk ja˙dmu bniedem wa˙du. Dan il-Kurçifiss jo˙ro© ukoll malpurçissjoni u huwa devozzjonali ˙afna.

L-Isla Fl-Isla nsibu r-Redentur, li huwa devot ˙afna fil-GΩejjer Maltin. L-iskultur mhux mag˙ruf, iΩda li nafu Ωgur huwa li r-restawr sar minn Karlu Darmanin lejn l-a˙˙ar tas-seklu dsatax. Li nafu dwar din il-vara mag˙rufa huwa li fl1727 kienet di©à qed tkun esposta g˙all-qima tad-devoti fl-Oratorju tal-Fratellanza talKurçifiss. Jing˙ad ukoll li waqt il-pesta tal-1813 il-Kapitlu talistess Kolle©©jata Sengleana g˙amel weg˙da li, jekk il-belt tag˙hom te˙lisa minn din ilmarda, jintrabtu li ta’ kull sena li jag˙mlu tliet purçissjonijiet madwar l-Isla, fosthom b’din ilvara fit-tielet Óadd wara Pentekoste. Dan jidher li se˙˙ u b’hekk kibret id-devozzjoni lejn din il-vara.

Il-Birgu Fil-Birgu nsibu sett vari fuq stil Spanjol. Dan g˙aliex huma sett vari li mlibsin ˙wejje© taddrapp veru. Interessanti wkoll li l-vara tal-Aççjomu (Ecce Homo) hija mlaqqma b˙ala ‘IlPorpra’. Dan min˙abba l-mant

Bormla

ÓaΩ-Ûebbu© Il-purçissjoni f’ÓaΩ-Ûebbu© hija karatterizzata minn numru ta’ Ωwiemel u xarretti li nsibu jakkumpanjawha. Nafu wkoll li, sal-1742, mastru Saverio Laferla kien di©à ˙adem bosta vari tal-kartapesta g˙al din ilparroçça. Nafu wkoll li flimg˙oddi kienet issir purçissjoni bil-monument mill-knisja parrokjali g˙all-kappella talMadonna tal-Grazzja f’ÓaΩÛebbu© stess, fejn il-korp kien jit˙alla sas-sena ta’ wara.

In-Naxxar u Óal Qormi Fin-Naxxar insibu wa˙da milleqdem purçissjonijiet. Huwa mag˙ruf li fl-1750 kienet di©à ssir purçissjoni. Infatti, sal1753, is-sett ta’ vari ta’ Saverio Laferla kien di©à tela’ g˙al sebg˙a. Vara mag˙rufa ˙afna f’dan is-sett hija proprju l-vara tal-Bewsa ta’ Ìuda Min-na˙a l-o˙ra, f’Óal Qormi nsibu l-uniku vara f’Malta li turi l-A˙˙ar Çena. Din fiha 13il figura u tintrefa’ minn 12-il reffieg˙. In˙admet fl-1961 f’Bari l-Italja, u l-kalçi f’idejn Kristu kien proprjetà ta’ Dun Beneditt Axisa. Óal Luqa F’Óal Luqa nsibu purçissjoni li ilha ssir madwar 225 sena. Dan sar mag˙ruf wara li kien hemm xi persuni li ˙allew assi u flus biex ikunu jistg˙u jsiru xi vari. Ìara iΩda li, fil-gwerra, ilma˙Ωen fejn kienu jinΩammu dawn il-vari ©©arraf millbombi, b’konsegwenza li dawn il-vari ©arrbu ˙sarat estensivi.

Ir-restawr tag˙hom sar minn bosta artisti lokali. Wara, bejn l-1951 u l-1952, iΩΩejnu lbradelli b’sett brazzi sbie˙, b’bozoz forma ta’ fjamma. Ta’ min isemmi wkoll li lMonument jintrefa’ fuq l-idejn, g˙all-kuntrarju ta’ vari o˙ra li jintrefg˙u fuq l-ispalla.

Ìimg˙a Mqaddsa

13.04.2014 19

ri tal-ÌimgÓa l-Kbira Ra˙al Ìdid F’Ra˙al Ìdid insibu l-iΩjed purçissjoni riçenti f’pajjiΩna.

Tant li bdiet ti©i organizzata fl1971. Però, fl-1951 kienet saret il-vara tar-Redentur, u ftit wara tad-Duluri, u bdiet issir purçissjoni b’dawn iΩ-Ωew© vari biss.

Riçentament is-sett vari li kienu saru bdew ji©u mibdula, u bdew isiru mill-a˙wa Alfred u Michael Camilleri Cauchi.

Kulma fadal mill-antiki huwa rRedentur u parti mill-vara tadDuluri. Ta’ min isemmi wkoll li f’din il-purçissjoni nsibu vara mhux daqsekk komuni, dik tad-Difna minflok il-Monument. Óal G˙arg˙ur F’Óal G˙arg˙ur insibu purçissjoni mhux tas-soltu. Dan g˙aliex fil-passat kienet issir purçissjoni bil-Momument u dDuluri biss. Din baqg˙et tissemma li ssir sal-1810 u aktarx li waqfet min˙abba l-pesta. Fl1866 jidher li re©g˙et bdiet issir, u sal-1880 kienu Ωdiedu sitt vari o˙ra, xog˙ol Karlu Darmanin u Kalçidon Mangion. Sa mill1975, din il-purçissjoni bdiet issir forma ta’ pageant dramatizzat nhar Óadd il-Palm, bissehem tal-G˙aqda Drama Dwal Ìodda u l-Kor Pax Christi. Óal G˙axaq

Ritratti u informazzjoni

Óal G˙axaq issir purçissjoni li dejjem qed tikber fil-popolarità tag˙ha. Parteçipanti dejjem jiΩdiedu, u minn din is-sena ser jibdew jakkumpanjaw iΩ-Ωew© baned G˙axqin: dik ta’ San ÌuΩepp wara l-vara tal-Ort u dik ta’ Santa Marija quddiem ilVara l-Kbira. Dawn ser jibdew jalternaw il-post tag˙hom kull sena. Sas-sena l-o˙ra kienet tie˙u sehem banda wa˙da biss fil-purçissjoni, u kull sena kienu jalternaw dan is-sehem bejniethom it-tnejn. Il-kummissjoni li torganizza din il-purçissjoni ˙asbet biex tibda tbiddel xi vari. Ìie deçiΩ li dawn isiru g˙and l-istatwarji Alfred u ibnu Aaron Camilleri Cauchi. Ìie deçiΩ ukoll li dawn jin˙admu flinjam. Ir-riΩultat tag˙hom huwa wie˙ed sabi˙ ˙afna, fejn id-dettall u l-espressjoni li fihom huwa wie˙ed eççellenti. Bdew fl-2010, fejn iΩΩanΩnet il-vara tal-Marbut waqt li s-sena ta’ wara iΩΩanΩnet dik tal-Ecce Homo. Ûew© vari li sa˙˙ru liddilettanti kollha. Din is-sena ser naraw vara o˙ra li nbidlet: ilvara tar-Redentur. Vara li hija ma˙duma 100% fl-injam; sa˙ansitra l-katina mdawra malqadd ta’ Kristu u l-˙oloq li jidhru mas-salib huma wkoll tal-injam. Din il-vara giet

inawgurata nhar il-Óamis li g˙adda b’kunçert muΩikali bejn iΩ-Ωewg baned fil-parroçça G˙axqija, u ser jiΩΩanΩan g˙allewwel darba fil-purçissjoni tallejla.

F’G˙awdex Il-Purçissjoni tal-BaΩilika ta’ San Ìor© hija l-eqdem wa˙da li nsibu fil-GΩira G˙awdxija.

B˙all-vari fil-Birgu, dawk antiki li nsibu f’din il-BaΩilika, huma mlibbsin ˙wejje© tad-drapp.

Biss, fl-2011, iΩΩanΩnet il-vara tal-Marbut, xog˙ol Michael u ibnu Adonai Camilleri Cauchi, ma˙duma fl-injam.

Il-purçissjoni tal-Katidral hija iΩjed riçenti. L-ewwel purçissjoni jidher li ˙ar©et fl-1968 u lvari li nsibu huma ferm eqdem.

Dan g˙aliex fl-1654 twaqqfet isSodalità tal-Agunija, waqt li lknisja katidrali tad-Djoçesi G˙awdxija twaqqfet fl-1864.

Minn hemm bdew isiru diversi vari biex tikber il-qima lejn Ìesù. Jispikkaw f’din il-purçissjoni r-rikkezzi fil-kostumi, b’mod speçjali dawk tas-suldati Rumani.

In-Nadur l-ewwel purçissjoni fir-ra˙al tan-Nadur jidher li ˙ar©et fl1913. Fiha kienu ˙ar©u bust talEcce Homo li kien sar fl-1752, id-Duluri u Korp ta’ Kristu Mejjet. Bejn l-1968 u l-1975 jidher li din il-purçissjoni ma baqg˙etx to˙ro© min˙abba xi problemi li nqalg˙u, u wara jidher li bdiet to˙ro© nhar Óadd il-Palm, sakemm re©g˙et iççaqalqet g˙al nhar il-Ìimg˙a l-Kbira. Matul dawn is-snin, din il-purçissjoni ˙adet xg˙ira aktar moderna u kompliet iΩΩid filpopolarità tag˙ha, tant li nsibu diversi persuna©©i bibbliçi li jakkumpanjaw, u suldati Rumani li b’kollox jammontaw g˙al madwar 360 persuna.

Ix-Xag˙ra Jidher li fix-Xag˙ra kien hemm devozzjoni qawwija lejn ilKurçifiss Imqaddes u l-Passjoni, sa minn meta sar parroçça fl1688. L-idea li jsiru l-vari nibtet lejn il-bidu tas-seklu g˙oxrin, u f’temp ta’ sentejn in©abru l-flus biex sar sett ta’ tmien vari, kollha xog˙ol ta’ Guacci ta’ Lecce.

Dawn ©ew restawrati darbtejn minn dak iΩ-Ωmien, bl-a˙˙ar restawr jintemm fl-1992.

IΩ-Ûebbu© Il-Purçissjoni fiΩ-Ûebbu© G˙awdex jidher li wkoll bdiet lejn il-bidu tas-seklu g˙oxrin. Ilparruçjani appo©©jaw l-inizjatti-

va li ˙a Dun Anton Grima fl1919. Fi Ωmien qasir tlestew sett ta’ tmien vari, xog˙ol l-istatwarju G˙awdxi Wistin Camilleri, u ftit wara tlestew il-bradelli g˙alihom. Waqt ir-restawr talknisja, il-vari t˙allew fil-post, u konsegwenza t’hekk ©ratilom ˙sara kbira. B’hekk il-purçissjoni waqfet issir u re©g˙et ©iet mitluba l-g˙ajnuna tal-istess artist biex jirrestawra l-vari.

F’dan is-sett insibu wkoll il-vara taç-Çena, b’figuri mlibbsa ˙wejje© tad-drapp, b˙allkumplament tas-sett.

Ix-Xewkija Fix-Xewkija d-devozzjoni lejn il-Ìimg˙a l-Kbira tmur lura g˙al bosta snin, tant li fl-1739 ilKappillan Dun Pietru Aquilina ©ie mog˙ti biçça Veru Lignum (relikwa vera tal-g˙uda tasSalib) li kienet titqieg˙ed ta˙t lartal ma©©ur matul il-Ìimg˙a lKbira u l-Festa tas-Salib Imqaddes, fit-3 ta’ Mejju. F’dan ir-ra˙al qatt ma saret purçissjoni bil-vari kollha. Id- devozzjoni lejn il-Madonna hija wa˙da kbira u, f’jum id-Duluri, hija mag˙rufa l-purçissjoni li ssir f’forma ta’ pageant, li matulu jitfissru s-Seba’ Duluri talMadonna. Hawn jie˙du sehem mat-tliet mitt ru˙, fosthom ilBanda Prekursur, l-Iscouts, ilkor tal-parroçça Vox Clamantis, fratelli u kumpaniji ta’ suldati.

B˙alma jsir fil-purçissjoni talÌimg˙a l-Kbira fi r˙ula o˙ra, insibu l-persuna©©i bibbliçi mitTestment il-Qadim, bit-tfal mag˙hom i©©orru kartelluni blspjegazzjoni tag˙hom. Wara dawn ji©u l-personifikazzjonijiet tas-Seba’ Duluri ta’ Marija akkumpanjati minn bandalori tal-bellus irrakkmati bil-kliem ta’ kull dulur.

Il-Kurçifiss MirakoluΩ – il-Belt Valletta Frate Umile Pintorno(Palermo) – c.1630

Il-Qala Minkejja li l-Qala huwa wie˙ed mill-iΩg˙ar ir˙ula fid-djoçesi G˙awdxija, g˙andu storja twila ta’ devozzjoni lejn il-mewt u lpassjoni ta’ Kristu, kif ukoll lejn id-Duluri, kif jixhdu n-numru ta’ xbihat u statwi li nsibu filknisja parrokjali, fosthom bust tal-Ecce Homo. Sa ftit Ωmien ilu din il-purçissjoni kienet issir itTlieta ta’ qabel il-Ìimg˙a lKbira. B’diversi sibomli, persona©©i bibbliçi, tfal, abbatini, suldati Rumani u vari. Ir-ra˙al Ωg˙ir tal-Qala jinbidel fi triq wa˙da li wasslet lil Kristu salKalvarju. Din baqg˙et meqjusa b˙ala il-Vija Sagra fil-Bera˙.

Insibu wkoll diversi statwi o˙ra f’G˙awdex, fosthom flG˙asri, il-Munxar, l-G˙arb, ilFontana, San Lawrenz, u Ta’ Kerçem.

Id-Difna – Ra˙al Ìdid Alfred Camilleri Cauchi – 1990

Dettall ta’ wie˙ed mill-kostumi rikki li nsibu fil-purçissjoni tal-Katidral f’Victoria G˙awdex

Ìimg˙a Mqaddsa

20 13.04.2014

ATTIVITAJIET ORGANIZZATI MADWAR MALTA ÓAL BALZAN Wirja ta’ vari tal-Ìimg˙a lKbira fil-knisja l-qadima talAnnunzjata f’Óal Balzan, kif ukoll fil-kappella ta’ Santu Rokku li jinsabu fi Triq it-Tliet Knejjes, Óal Balzan. Ser ikun hemm esibiti vari tal-pied u nofs ma˙duma minn Lino Fardell u mill-mibki Noel Cauchi. Illum, il-wirja tifta˙ mit-8am san-12.30 u mill-4pm sad-9pm. Fost il-©img˙a, bejn id-9.30 u 12pm u mill-4.30pm sat-8.30pm. Óamis ix-Xirka tifta˙ bejn id-9.30 u 12pm u mill-4.30 sal-11pm, u nhar ilÌimg˙a l-Kbira mit-8am san12.30 MILL-AÓÓAR ÇENA SALQAWMIEN: wirja tal-Ìimg˙a Mqaddsa organizzata fil-KaΩin tal-Banda San Gabriel ta’ Óal Balzan. F’din il-wirja wie˙ed jista’ jsib xog˙ol bl-ismid, lA˙˙ar Çena, l-Ort tal-Ìetsemani, u l-Qabar ta’ Kristu bi statwi life-size, vestwarju talpurçissjoni, portiku ta’ Pilatu, statwa ta’ Kristu Rxoxt life-size, u ˙afna aktar. Illum il-wirja tifa˙ mid-9am sa 12pm u mill5pm sad-9pm. Fost il-©img˙a mis-6pm sad-9pm. Óamis ixXirka mill-5pm sa 12am. U nhar il-Ìimg˙a l-Kbira mit-8am san-12.30, u mill-5pm sat-8pm.

Illum ukoll ser issir purçissjoni ta’ Óadd il-Palm li tibda fl10.20am. Din tkun b’diversi persona©©i bibbliçi u organizzata mill-kaΩin, b’kollaborazzjoni mal-Kunsill Lokali ta’ Óal Balzan.

BIRKIRKARA ECCE HOMO: organizzata millG˙aqda Wirjiet San ÌuΩepp Óaddiem li tinsab fiç-çentru parrokjali San ÌuΩepp Óaddiem, 71, Triq Bwieraq, Birkirkara. Esibiti Çenaklu fuq stil Lhudi; statwetti tal-Ìimg˙a l-Kbira; mudell tal-Golgota b’il fuq minn 100 statwetta tat-tafal ma˙duma bl-idejn; mudell ta’ knisja; platti bir-ross, smid u

g˙a©in; minjaturi ta’ altari; o©©etti sagri antiki; diversi simboli; vestwarju; u o˙rajn. Ilwirja fet˙et mill-Óadd 6 ta’ April u tifta˙ kuljum salÌimg˙a l-Kbira. Il-˙inijiet huma mid-9am sa 12pm u mill4pm sad-9pm. Óamis ix-Xirka tifta˙ mid-9am sa 12pm u mill4pm sa 12am, u fil-Ìimg˙a lKbira mid-9am sa 1pm u mill4pm sas-6pm.

SINE CULPA: organizzata mill-kummissjoni TEAK (Talent Elenjan Arti u Kultura) fi ˙dan is-Soçjetà KaΩin Santa Liena, Banda Duke of Connaught’s Own. Insibu mejda talappostli; platti u kwadri bissmid, ross u g˙a©in ikkulurit; sett statwi tal-Appostli; vestwarju li kien jintuΩa fil-pageant li kienet torganizza is-soçjetà; simboli tal-passjoni; bandalori artistiçi; u statwa life-size tarRedentur, ma˙duma minn Michael Camilleri Cauchi u ˙afna o˙rajn. Il-wirja fet˙et lErbg˙a 9 ta’ April, u tifta˙ sa Sibt il-G˙id. Óinijiet ikunu mill5.30pm sad-9.30pm. Is-Sibt u lÓadd mid-9.30am sa 12pm u mill-5pm sal-10pm. Óamis ixXirka mid-9.30am san-12.30pm u mill-5.30pm sal-11pm. FilÌimg˙a l-Kbira tifta˙ il-©urnata kollha.

Wirja ta’ vari tal-Ìimg˙a lKbira f’mudell ta’ knisja organizzata minn Fredu Muscat.

Tinsab f’56, Triq il-Kbira, Birkirkara. Tifta˙ kuljum bejn l-4.30pm u t-8.30pm. Sibt u Óadd il-G˙id tifta˙ filg˙odu wkoll mid-9.30 sa 12pm.

IL-BIRGU IESUS NAZARENUS: Wirja unika organizzata mill-Kunsill Lokali, b’kollaborazzjoni ma’ Clive u Roderick Busuttil filFoss tal-Birgu tifta˙ kuljum mill-10am sa 12pm u mis-6pm sal-11pm. Óamis ix-Xirka mid9.30am sa 12pm u mill-5.30pm sa 12am. Nhar il-Ìimg˙a lKbira mit-8.30am sa 10pm

JENNINGS FALZON Jennings huwa artist li jo˙loq xog˙ol kontemporanju b’tema tal-passjoni ta’ Sidna Gesu Kristu. Studja larti fl-Istitut tal-Arti u d-Disinn fl-MCAST. Huwa jesibixxi dan ix-xog˙ol f’wirja li jorganizza ma’ missieru Reno fi Vjal il-21 ta’ Settembru, in-Naxxar, int u nieΩel lejn il-Mosta. F’din il-wirja ji©u esibiti sett vari replika tan-Naxxar, ma˙duma mill-artist Senglean, Massa, ©ewwa mudell ta’ knisja; flimkien ma’ xi o©©etti o˙ra, replika wkoll ta’ dawk li nsibu fin-Naxxar. Jennings, jesibixxi wkoll xog˙ol ta’ pittura biΩ-Ωejt fuq it-tila li juru xbihat ta’ Kristu waqt il-passjoni flimkien ma’ statwi o˙ra bi stil ori©inali u kontemporanju, ma˙duma minnu stess. Il-wirja tifta˙ kuljum mill-5.30pm sad-9pm. Illum u filÌimg˙a l-Kbira tifta˙ filg˙odu wkoll mid-9am sa 12pm

IL-BELT VALLETTA ECCE HOMO: dramm talpassjoni, bi tliet atti, organizzat mill-Kumpanija Teatrali Dumnikani Beltin. Kitba ori©inali ta’ Frank Micallef.

RappreΩentazzjonijiet jittellg˙u g˙ada it-Tnejn 14 ta’ April u lErbg˙a 16 ta’ April fis-7.15pm u nhar il-Ìimg˙a l-Kbira fid9.15am. Riservazzjonijiet minn St Elmo’s Fire Jewellery jew Sala San Duminku, 152, Triq Merkanti, il-Belt. ÓAD DINGLI CHRISTUS VINCIT: pageant b’differenza fix-xelter ta˙t liskola ta’ Óad-Dingli, bi produzzjoni tal-G˙aqda Talent Dingli. Walkthrough li turina l˙ajja u l-passjoni ta’ Sidna Ìesù Kristu.

RappreΩentazzjonijiet jittellg˙u kull sieg˙a illum 13 ta’ April, il-Óamis 17 ta’ April u filÌimg˙a l-Kbira. Biljetti jistg˙u jinkisbu billi ççempel 7765 4310 jew 9982 1133, jew ming˙and il-membri talg˙aqda. Dan id-dramm huwa b’kitba u direzzjoni ta’ Audrey Galea, Ray Sammut u Adam Zahra.

SEJF JINFIDLEK QALBEK: wirja artistika b’xog˙ol ma˙dum fil-mel˙ u sett vari tal-Ìimg˙a l-Kbira mis-16 sal20 ta’ April fil-KaΩin tal-Banda Santa Marija ta’ Óad-Dingli. Óinijiet tal-ftug˙: l-Erbg˙a mis6pm sad-9pm; Óamis ix-Xirka mis-6pm sal-11pm; il-Ìimg˙a l-Kbira mit-8.30am sas-1pm.

Sibt u Óadd il-G˙id mid-9am sa 12pm.

IL-FGURA MIT-TBATIJA SAL- GLORJA: wirja ta’ settijiet ta’ vari, sepulkru, o©©etti sagri u ritratti tal-Ìimg˙a Mqaddsa. Ilwirja fet˙et nhar it-Tlieta 8 ta’ April, sa nhar il-Ìimg˙a lKbira. Óinijiet huma mis-6pm sad-9.30. It-12 u t-13 ta’ April mid-9am sa 12pm u mit-3pm

sad-9pm; Óamis ix-Xirka mid9am sa 12pm u mill-5pm sal11pm; u Nhar il-Ìimg˙a lKbira mid-9am sat-3pm.

L-IMGÓALLEM: rappreΩentazzjoni ˙ajja b’differenza.

Illum il-Óadd mit-3pm ’il quddiem. Fis-17 ta’ April mit-8pm ’il quddiem, u nhar il-Ìimg˙a l-Kbira mid-9am ’il quddiem.

Dawn iΩ-Ωew© attivitajiet huma organizzati mill-G˙aqda MuΩikali u Soçjali Madonna tal-Karmnu tal-Fgura u ser jittellg˙u fil-KaΩin tal-Banda, Triq Hompesch, il-Fgura. D˙ul ming˙ajr ˙las.

IL-FURJANA Wirja organizzata fid-Depot tal-Pulizija. G˙at-22 sena konsekuttiva qed tittella’ din ilwirja fid-Depot tal-Pulizija, organizzata minn tliet membri fi ˙dan il-korp, li huma ilKuntistabbli Daniel Scerri u lKuntistabbli Mario Muscat, ta˙t l-osservazzjoni tasSupretendent Vella Gregory.

F’din il-wirja wie˙ed isib mejda tradizzjonali Lhudija li tinkludi anke ikel li jintuΩa fi mwejjed simili fil-Lhudija b˙al rummien, ˙aruf mixwi, u o˙rajn. Attrazzjoni sabi˙a huma l-kwadri bil-mel˙ ikkulurit. G˙all-kuntrarju ta’ snin riçenti, fejn kienu jsiru kwadri mill-passjoni, din is-sena dawn il-kwadri jinkludu temi mill˙ajja ta’ Kristu minn meta kien Ωg˙ir sal-qawmien mill-mewt.

F’din il-wirja wie˙ed isib vestwarju ma˙dum millKuntistabbli Mario Muscat, kollu ma˙dum b’materjal riçiklat. Fin-na˙a ta’ wara tas-sala wie˙ed isib xena tal-Golgota life-size ma˙duma viçin ˙afna ta’ kif kienet issir, kif ukoll qabar ta’ Kristu life-size . Ilwirja tifta˙ sa Sibt il-G˙id u l˙inijiet huma kuljum mit-8am sa 12pm u mill-5pm sad-9pm. Óamis ix-Xirka tifta˙ ©urnata s˙i˙a mid-9am sa 12am (nofsillejl) waqt li fil-Ìimg˙a l-

ÌRAJJET IL-FIDWA Din is-sena ja˙bat g˙eluq il-15-il sena minn meta bdiet tittella’ il-wirja Grajjet il-Fidwa li tittella’ kull sena fl-okkaΩjoni tal-Gimg˙a Mqaddsa. Il-wirja qieg˙da tittella’ fil-Ber©a tal-Italja li tinsab fi Triq il-Merkanti, ilBelt Valletta, bil-kollaborazzjoni tal-Awtorità Maltija g˙at-TuriΩmu u ser titella’ bejn id-9 u l-21 ta’ April 2014.

Din il-wirja tikkonsisti f’Ωew© taqsimiet. L-ewwel taqsima hija esibizzjoni ta’ diversi o©©etti sagri li huma konnessi mal-passjoni ta’ Sidna Gesù Kristu, b˙alma huma statwetti, inkwatri, u simboli, fost affarijiet o˙ra.

It-tieni taqsima li hija l-parti prinçipali tikkonsisti minn 34 figura li jiffurmaw 12-il grupp statwarju tradizzjonali li huma xog˙ol tas-Senglean Salvu Bonello. Bonello huwa mag˙ruf sew g˙ax-xog˙lijiet li g˙andu mxerrdin ma’ Malta kollha, speçjalment fl-Isla.

Fost il-˙afna xog˙lijiet li g˙andu jispikkaw il-vara ta’ Gesù Redentur, kif ukoll l-istawa titulari ta’ Marija Bambina, repliki ta’ dawk li jinsabu fil-BaΩilika tal-istess belt.

Dawn il-vari, li huma mag˙mulin mit-tafal u l-kartapesta, huma ispirati minn vari tal-passjoni li jinsabu mxerrdin fi knejjes differenti madwar Malta u G˙awdex. Dawn il-vari huma armati fuq sett bradelli, kompluti bis-simboli g˙all-quddiem ta’ kull vara, flimkien ma’ fjuri tal-ganutell, standarti, vija sagra, kif ukoll minn sepulkru. Din is-sena qed jiΩΩanΩnu diversi vari mas-sett tradizzjonali. Dawn in˙admu minn Jeffrey Zarb minn Birkirkara, li tg˙allem din l-arti ma’ Salvu Bonello stess.

Waqt din il-wirja ser isir ©bir g˙all-Multiple Slerosis Society of Malta. B’hekk l-organizzaturi jkunu qed jg˙inu din l-g˙aqda nongovernattiva sabiex tkompli taqdi d-dmirijiet tag˙ha.

Dawn huma l-˙inijiet u l-©ranet tal-wirja: matul il©img˙a, bejn id-9.00am u s-6.00pm; is-Sibtijiet, bejn id-9.00am u l-4.00pm; ˙dud, mid-9.00am sas-1.00pm; Óamis ix-Xirka mid-9.00am sal-11.00pm; u l-Ìimg˙a lKbira mill-10.00am.

Kbira tifta˙ mit-8am sat-8pm.

IL-ÓAMRUN I N MANUS TUAS OMI NE, COMMENDO SPIRIT UM MEUM: Missier, f’idejk jien ner˙i ru˙i. Wirja ta’ vari f’6, Triq San Tumas, il-Óamrun.

Wirja li tifta˙ illum il-Óadd mid-9.3o san-12.30 u mill-4.30 sat-8pm. Matul il-Ìimg˙a mill4.30 sat-8pm. Nhar il-Ìimg˙a l-Kbira mid-9.30pm san12.30pm.

L-ISLA ÌESÙ MINN NAZARET: dramm organizzat minn Senglea Drama Group, bla˙˙ar rappreΩentazzjoni tkun illum, fis-sede tal-Azzjoni Kattolika, l-Isla.

Riservazzjonijiet mill-bar tassede Azzjoni Kattolika jew çempel 7944 9812.

IL-KALKARA IL-FIDWA: wirja ta’ mejda fuq stil Lhudi u statwi tal-passjoni, organizzata miç-Circolo San Giuseppe, Filarmonika Sagra Familja, il-Kalkara, u qed tittella’ fis-sede tal-istess soçjetà. Ilwirja fet˙et nhar id-Duluri salÌimg˙a l-Kbira. Óinijiet huma llum mid-9am sa 12pm u mis6pm sat 8pm. Matul il-©img˙a mis-6pm sat-8pm. Nhar ilÌimg˙a l-Kbira mid-9am sa 12pm.

CONSUMATUM EST: wirja organizzata minn Joseph Camenzuli f’97, Triq Rinella, il-Kalkara. Tifta˙ kuljum mid9am sa 12pm u mill-4.30 sad9pm. Óamis ix-Xirka tifta˙ sal11.30pm u fil-Ìimg˙a l-Kbira mit-8.30am sal-5pm. ÓAL LUQA IN GETSEMANE: wirja ta’ arti sagra fi Ωmien il-Ìimg˙a Mqaddsa organizzata misSoçjetà Filarmonika l-Unjoni ta’ Óal Luqa, fil-kaΩin tal-istess soçjetà. Esibiti diversi xog˙lijiet ta’ Karlu Darmanin, il-Kav.

CRUCIFIXUS EST Wirja interessanti ˙afna li tinsab f’81, Triq il-Kbira, ilÓamrun, f’dik li kienet il-fabbrika tal-madum. Din hija organizzata minn Manuel Mifsud u Massimo Borg.

Wirja mqassma f’diversi kmamar fejn insibu bosta affarijiet interessanti, b˙all-mejda fuq rit Lhudi, pitturi ta’ artisti lokali, u fotografija ta’ statwi li jin˙ar©u fil-purçissjonijiet f’pajjiΩna me˙uda minn Massimo stess. Insibu wkoll diversi kurçifissi ta’ Lecce, xog˙ol fin u antik ˙afna ma˙dum fil-kartapesta. Insibu bosta xog˙lijiet ta’ statwi ta’ bosta artisti Maltin fosthom ta’ Joe Cutajar Zahra, Mariorick Mifsud, Jesmond Micallef, il-mibkijin Noel Cauchi u Nazzareno Cauci, mag˙ruf b˙ala ‘idDisma’, fost o˙rajn. Ix-xog˙ol esibit huwa kollu proprjetà privata tal-organizzaturi stess. Illum u f’Sibt il-G˙id il-wirja tifta˙ mid-9am san-12.30pm u mill-5pm sal10pm. Fost il-©img˙a mill-5.30pm sad-9pm. Óamis ixXirka tifta˙ sal-10pm. Fil-Gimg˙a l-Kbira mid-9am sa 12.30pm. Din il-wirja, li fet˙et ftit jiem ilu, ©iet inawgurata mill-E.T. l-President ta’ Malta, is-Sinjura MarieLouise Coleiro Preca u mbierka minn Mons. Aldo Cavalli.

Ìimg˙a Mqaddsa

13.04.2014 21

Alfred Camilleri Cauchi, Renzo Gauchi, Noel Cauchi u John Massa. Óinijiet tal-ftug˙ huma kuljum mill-5.30pm sal-10pm. Óamis ix-Xirka mill-5.30 sa 12am u nhar il-Ìimg˙a l-Kbira mid-9am sa 12pm.

Fost dawn insibu s-Seba’ Visti organizzata mis-Sezzjoni Nisa, nhar is-17 ta’ April 2014 filBelt Valletta, bi trasport li jitlaq fit-8pm, wara l-funzjoni.

G˙al riservazzjonijiet çempel fuq 7953 9542.

IL-MARSA APPOS: wirja ta’ arti b’mel˙ ikkulurit ma˙dum minn Mario Bonnici b’kollaborazzjoni malMarsa Pageant Group. Wirja li tinkludi bosta affarijiet blattrazzjoni prinçipali tkun ilmejda tal-appostli bi stil modern, kollha platti u kwadri ma˙duma bil-mel˙ ikkulurit.

Il-wirja tinsab faççata tal-knisja parrokjali ta’ Marija Re©ina, u tifta˙ kuljum mis-6pm sal10am. F’Óamis ix-Xirka mid9am sa 12pm u mis-6pm sa 12am, u nhar il-Ìimg˙a lKbira mit-8am sal-4pm. G˙ada l-wirja ma tifta˙x.

IN-NAXXAR PRODITORES OSCULUM: IlBewsa ta’ Ìuda. Wirja fil-kantina u rappreΩentazzjoni ˙ajja ta’ çenaklu fis-Soçjetà MuΩikali Peace g˙al dawn iΩ-Ωmijiet. Óinijiet tal-ftug˙ tal-wirja, kuljum mill-5.30 sat-8pm.

Illum tifta˙ ukoll mit-8am sa 12pm. Óamis ix-Xirka mit-8pm sal-11pm u fil-Ìimg˙a l-Kbira mid-9am sa 12.30pm. Ir-rappreΩentazzjoni ˙ajja ssir f’Óamis ix-Xirka u fil-Ìimg˙a l-Kbira, kull 20 minuta.

IL-MOSTA Wirja ta’ vari tal-Ìimg˙a lKbira organizzata minn Carmelo Camenzuli u tinsab f’58, Oratorju Marija Immakulata, Triq it-Torri, ilMosta. Din il-wirja tikkonsisiti f’mudell ta’ knisja fuq disinn ta’ Pierre Darmanin. Is-sett ta’ 11-il vara b’qies ta’ 13-il pulzier huma ma˙duma mill-mibki Noel Cauchi. Dawn l-istatwi huma mqieg˙da fuq bankini tal-kewkba, u huma ma˙duma fuq xbieha ta’ dawk li nsibu fil-Mosta.

Insibu wkoll sepulkru, ra©©ieri tal-fidda, sett bandalori rrakkmati biddeheb, vija sagra, u simboli.

Illum il-wirja tifta˙ mill-10am sa 12pm u mill-4pm sad-9pm.

Matul il-©img˙a mill-5.30pm sat-8.30pm. Óamis ix-Xirka ilwirja tifta˙ sal-11pm. Nhar ilÌimg˙a l-Kbira tifta˙ mill10am sa 12pm u mill-4pm sal10.30. Sibt u Óadd il-G˙id mill-10am sa 12pm u mill-4pm sad-9pm.

L-IMQABBA Is-Soçjetà MuΩikali Madonna tal-Ìilju ser torganizza bosta attivitajiet g˙al dan iΩ-Ωmien.

ÓAL QORMI Parroçça San Sebastjan – SALTNATU: dramm tradizzjonali dwar l-a˙˙ar ftit ˙ajja ta’ Sidna Ìesù Kristu fuq kitba ta’ Shaun Formosa; ta˙t id-direzzjoni ta’ Sebastian Aquilina; organizzat mid-Drama Pageant Group, Qormi San Sebastjan. Ûew© rappreΩentazzjonijiet ta’ dan id-dramm ser jittellg˙u nhar it-Tlieta 15 u l-Erbg˙a 16 ta’ April 2014 fit-8.15 ta’ filg˙axija, b’effetti ta’ dawl, muΩika, vestwarju u xenarju sabi˙ li jag˙tu l-˙ajja liz-zuntier tal-knisja parrokjali ta’ San Sebastjan, il-post fejn jittella’ dan id-dramm.

CALICEM SALUTI S: wirja g˙al dawn iΩ-Ωminijiet organizzata mill-Kummissjoni Ûg˙aΩag˙ BastjaniΩi flimkien mal-Kummissjoni Kultura fi ˙dan is-Soçjetà Filarmonika Pinto, Banda San Sebastjan, qed tittella’ fil-kaΩin tal-Banda Pinto. Din tifta˙ illum mid9am sa 12pm u mill-5pm sad9pm. Fost il-©img˙a, filg˙axija biss. Óamis ix-Xirka mid-9am sa 12pm u mill-5pm sad-9pm u fil-Ìimg˙a l-Kbira mid-9am sa 12pm.

MIXEGÓLA 2014: B˙al kull sena, il-Kummissjoni Ûg˙aΩag˙ BastjaniΩi ser

JOHN SAMMUT U L-GRUPP MEJDA APPOSTLI MELLIEÓA John Sammut, li twieled Óal Lija u ta’ età Ωg˙ira mexa lejn il-Mellie˙a, minn dejjem kellu g˙al qalbu it-tradizzjoni tal-Ìimg˙a l-Kbira. Sa˙ansitra, ta’ 15-il sena, kien di©à beda ja˙seb biex itella’ xi wirja simili, tant li fl-1980 qasam il˙sieb tieg˙u ma s˙abu biex jibdew ja˙dmu g˙al xi ˙a©a simili.

Din kienet l-ewwel imbuttatur a l i ried, biex minn hemm waqqaf tradizzjoni unika fir-ra˙al tal-Mellie˙a fejn qatt qabel ma kienet saret xi ˙a©a simili. Huwa fforma l-g r u p p Mejda Appostli Mellie˙a fl-istess sena, u da˙˙al fil-membri çertu entuΩjaΩmu g˙al din it-tradizzjoni. Illum, aktar minn 30 sena wara, dan ilgrupp g˙adu jiffunzjona u anke g˙andu proprjetà, fejn jiltaqg˙u u jippreparaw ix-xog˙ol g˙allwirja.

Il-wirja ta’ din is-sena, li hija l-34 wirja konsekuttiva, qieg˙da tittella’ fiç-çentru parrokkjali tal-Mellie˙a, li l-preparamenti g˙aliha saru kollha mill-membri fi ˙dan l-istess grupp – Mejda Appostli Mellie˙a – AD 1980.

F’din il-wirja wie˙ed jista’ jara xog˙ol artistiku mag˙mul b’seng˙a kbira mis-smid u r-ross, f’il fuq minn 165 platt u kwadri, u kwadru kbir ta’ daqs ta’ sitt piedi b’˙ames piedi.

Wie˙ed jista’ jsegwi wkoll il-mixja ta’ Ìesù mid-da˙la f’Ìerusalemm sal-qawmien permezz ta’ sett vari artistiçi tal-Ìimg˙a l-Kbira. Dawn preΩentament jikkonsistu f’20 statwa. Ix-xena tal-Golgota (it-tisliba) ta’ daqs ta’ tm i e n piedi b’sitta, se jkun fiha erbg˙in figura.

Il-wirja li tinsab fiç-çentru parrokkjali talMellie˙a fet˙et nhar it-Tlieta li g˙adda u tibqa’ miftu˙a sa’ nhar il-Ìimg˙a l-Kbira. Tifta˙ kuljum mid-9am sad-9pm, Óamis ix-Xirka tifta˙ il-©urnata kollha sal-11pm, u nhar il-Ìimg˙a l-Kbira sas-1pm.

tag˙mel mixeg˙la spettakolari f’Óamis ix-Xirka fuq iz-zuntier tal-knisja parrokkjali ta’ San Bastjan.

Banda Aniçi – ILLE ANIMAM SUAM PR O NOBI S: wirja interessanti fix-xelter talG˙aqda MuΩikali Aniçi, li jinsab fil-Pjazza tal-Vittorja, ftit ’l isfel mill-kaΩin tal-istess g˙aqda. Óinijiet tal-ftug˙: Óamis ix-Xirka mis-6.30 sal11.30pm, il-Ìimg˙a l-Kbira mid-9am sa 12pm u mill-5.30 sal-10.30, u Óadd il-G˙id mid9am sal-11.30am.

IR-RABAT – MALTA IKUN LI TRID INT: Vija Sagra mtellg˙a fil-parroçça ta’ San Pawl, nhar it-Tlieta 15 ta’ April fis-6.30pm.

SAN ÌILJAN Programm ta’ marçi funebri mtella’ mill-Banda Spinola, filKaΩin tas-Soç. Naz. Fil. La Vallette, tal-Belt Valletta, nhar il-Ìimg˙a l-Kbira, fil-11.15am.

SAN ÌWANN KRISTU QAM MINN BEJN LIMWIET. HALLELULJAH: wirja li ˙add m’g˙andu jitlef, wara nuqqas ta’ tliet snin, organizzata minn David Buttigieg, f’86, Doris House, Triq Bernardette, San Ìwann.

Esibiti diversi settijiet ta’ statwi, fosthom tal-a˙wa Cutajar Zahra. Illum, f’Óamis ix-Xirka u fil-Ìimg˙a l-Kbira u Sibt il-G˙id tifta˙ mid-9am sas-1pm u mill-5pm sal-10am.

Fost il-©img˙a mill-5pm sal10pm.

SANTA VENERA GABBATA: wirja tal-Ìimg˙a lKbira, interessanti ˙afna, organizzata mill-Kumitat Festi Esterni, Santa Venera, u tinsab fiç-çentru parrokkjali, Santa Venera. Tifta˙ illum mid-9am sa 12pm u mill-4.30 sad-9pm.

Matul il-©img˙a mill-5pm sat8.30. F’Óamis ix-Xirka mid9am san-12.30pm u mill-4.30 sa 12am, u nhar il-Ìimg˙a lKbira tifta˙ mid-9am sa 12.30pm.

HORA CHRISTUS: wirja ta’ vari artistiçi tal-Ìimg˙a Mqaddsa organizzata minn Edmond u Adrian Sciberras.

Il-wirja tinsab fi Triq il-Kbira San ÌuΩepp, ftit ’l isfel millknisja parokkjali ta’ Santa Venera. Illum tifta˙ mid-9am san-12.30pm u mill-5pm sat8pm. Matul il-©img˙a mill5pm sat-8pm. Óamis ix-Xirka mill-5pm sal-10pm u nhar ilÌimg˙a l-Kbira mid-9am sa 12pm.

SLIEMA Programm ta’ marçi funebri mtella’ mill-Banda San Girgor, fil-KaΩin tas-Soç. Naz. Fil. La Vallette, tal-Belt Valletta, nhar Óamis ix-Xirka, fis-7pm. ÓAL TARXIEN TRI DUUM – Tlett iji em: dramm tal-passjoni mtella’ minn Tarxien Pageant Group, fil-grawnd taç-Çirkolu San Ìwann Bosco, fil-Pjazza ta’ Óal Tarxien. Dan ser jittella’ illum 13, g˙ada 14, it-Tlieta 15 u l-Erbg˙a 16 ta’ April. G˙al iΩjed informazzjoni u riservazzjonijiet wie˙ed g˙andu jçempel 7999 8206 jew iΩur ilpa©na ta’ Facebook. ÓAÛ-ÛABBAR Wirja ta’ vari artistiçi u altar tar-ripoΩizzjoni, replika talistatwi ta’ ÓaΩ-Ûebbu©, ma˙duma mill-mibki Noel Cauchi. L-urna tal-monument hija ma˙duma minn Renzo Gauci. Din qed ti©i mtellg˙a minn Joe Bonavia, Dar ilHena, 126, Triq is-Santwarju ÓaΩ-Ûabbar. Illum tifta˙ mid9.30 sa 12pm u mill-5.30 sad9pm. Fost il-©img˙a mill5.30pm sad-9pm. Óamis ixXirka u l-Ìimg˙a l-Kbira mid9.30 sa 12pm u mill-5.30 sal10pm.

Wirja ta’ mudell ta’ knisja u vari artistiçi minn Kenneth Bonavia f’‘Narçis’, Triq Bormla, ÓaΩ-Ûabbar. Tifta˙ illum mid-9am sa 12pm u mis6pm sad-9pm. Óamis ix-Xirka mis-6pm sal-11pm. Il-Ìimg˙a l-Kbira mid-9am sa 12pm.

MATTHEW BRIFFA F’wirja organizzata mill-Kumitat Festa Marija Addolorata Sultana tal-Martri ta’ San Pawl il-Ba˙ar, Matthew Briffa qed jesibixxi sett statwi proprjetà tieg˙u, ma˙duma mill-artist Joe Cutajar Zahra. Matthew, li huwa fotografu, qed jesibixxi wkoll ritratti. F’din il-wirja wie˙ed jista’ jsib ukoll diversi settijiet ta’ statwi o˙ra, fosthom ma˙duma minn Joseph Mercieca taΩ-Ûejtun, o©©etti o˙ra antiki relatati mal-istess tema, abbozz tal-istatwa ta’ Ìesù Redentur li tinsab fil-parroçça ta’ San Pawl il-Ba˙ar stess, qabar ta’ Kristu, u mejda tal-Appostli fuq stil Lhudi mtellg˙a mill-Kummissjoni Ûg˙aΩag˙ Ìawhrin. Din ilwirja tinsab fiç-Çentru Pastorali San Pawl, Triq it-Torri, San Pawl il-Ba˙ar. Id-d˙ul isir mill-Kunvent tal-Patrijiet, faççata ta’ Torri Wignacourt. Illum, il-wirja tifta˙ mid9am sas-1pm u mill-5pm sat-8.30pm. Fost il-©img˙a filg˙axija biss. Óamis ix-Xirka mill-5pm sa 12am (nofsillejl). Fil-Ìimg˙a l-Kbira mid-9am sas-1pm.

IÛ-ÛEJTUN C HR I ST E F LAG ELLI S: RappreΩentazzjoni ˙ajja mtellg˙a mill-G˙aqda Banda Ûejtun, fit-Teatru Pandora, iΩÛejtun. Óamis ix-Xirka mis7.30pm sal-11.30pm. IlÌimg˙a l-Kbira mid-9am sa 12pm.

QUID VERITAS EST?: sensiela ta’ attivitajiet organizzati mill-G˙aqda MuΩikali Beland. Nhar il-Óadd 6 ta’ April ittella’ kunçert muΩikoletterarju fl-Istitut ta’ Ìesù Nazzarenu.

Qed issir wirja fotografika ta’ arti sagra flimkien ma’ esibizzjoni ta’ mejda b’xog˙ol artistiku bl-ismid u ross ikkulurit, li tifta˙ illum mid-9am sa 12pm u mis-7pm sal10pm. Matul il-©img˙a mis7pm sal-10pm. Sibt u Óadd il-G˙id tifta˙ mid-9am sa 12pm u mis-7pm sal-10pm.

RappreΩentazzjoni ˙ajja ta’ Kirstu quddiem il-Gvernatur Ponzju Pilatu. Illum bejn l10am u 12pm. Óamis ixXirka bejn it-8pm u 12am u nhar il-Ìimg˙a l-Kbira bejn id-9am u 12pm.

CRUCEM SANCTAM SUBIIT: CD ©dida ta’ marçi funebri, li hija is-seba’ volum fil-kollezzjoni ma˙ru©a mill-istess banda.

IÛ-ÛURRIEQ RIM PIA NTO : wirja talÌimg˙a l-Kbira organizzata mis-Sezzjoni Ûg˙aΩag˙ Karmelitani Ûurrieq. Tifta˙ kuljum mid-9am sa 12pm u mill-4pm sat-8pm. Óamis ixXirka tifta˙ sal-11pm, u nhar il-Ìimg˙a l-Kbira tifta˙ mid9am sa 12pm.

CONSUMATUM EST: wirja tal-Ìimg˙a l-Kbira fis-swali tal-kaΩin tas-Soçjetà MuΩikali Santa Katerina V.M. Esibiti diversi settijiet ta’ vari u diversi simboli. Illum tifta˙ mid-9am sa 12pm u mis6pm sad-9pm. Tul il-©img˙a mis-6pm sad-9pm. Óamis ixXirka mill-5pm sal-11pm. FilÌimg˙a l-Kbira mit-8.30am sa 12pm.

TRIQ IL-KALVARJU, IMDAWLA BIL-FIDI TAS-SALVAZZJONI Wirja mtellg˙a f’Palazzo Xara, KaΩin tal-Banda L’Isle Adam tar-Rabat, Malta. F’din il-wirja ser tispikka purçissjoni tal-Ìimg˙a l-Kbira, f’minjatura, fuq medda ta’ 48 metru b’il fuq minn 810 pastur, ma˙duma u miΩbug˙a bl-idejn, xog˙ol Laurence Mamo stess, li huwa l-esibitur. Biex saru dawn ilpasturi ntuΩaw xejn inqas minn 120 kilo tafal u nsibu madwar 300 bozza, f’fanali tat-toroq, filbaned, mal-bejjieg˙a, u o˙rajn. F’din il-minjatura nsibu wkoll toroq tradizzjonali Maltin, li qed ji©u mΩejna b’25 pedestall b’an©li fuqhom, iΩommu simboli tal-Ìimg˙a l-Kbira. Hemm ukoll 26 arblu b’bandalori mdendla mag˙hom. Barra l-vari li huma xog˙ol Carmelo Agius fl-1970, reffieg˙a u baned, fost il-pasturi nsibu suldati Rumani u IΩraeliti, xarretta tar-Rumani u Rumani fuq iΩ-Ωwiemel kif ukoll fratelli tal-weg˙di u tal-ktajjen; barra g˙add ta’ persona©©i, fratelli, abbatini u qassisin tradizzjonali, Lhud bit-torçi u bsaten f’idejhom quddiem il-vara ta’ Ìuda, nies spettaturi jaraw il-purçissjoni, u bejjieg˙a, fost ˙afna o˙rajn. Din il-purçissjoni f’minjatura ma tixbah lil ebda purçissjoni reali, iΩda hija kompletament imma©inazzjoni ta’ Mamo nnifsu. Din qed issir b’kollaborazzjoni mal-kaΩin tal-Banda L’Isle Adam u kif ukoll qed isir attentat g˙al Malta Records biex din ti©i ççertifikata b˙ala l-itwal purçissjoni f’minjatura b’figuri ta’ 10çm.

Minbarra din il-purçissjoni, qed ti©i esibita wkoll, minajtura tal-purçissjoni tal-©irja tal-Irxoxt. Din hija bbaΩata fuq il-purçissjoni reali tal-Birgu. Din tinkludi statwa tal-Irxoxt merfug˙a minn bosta Ωg˙aΩag˙, tfal u adulti, fost il-fer˙ tan-nies preΩenti, kleru ta’ qassisin u abbatini flimkien mal-banda.

Il-wirja llum tifta˙ mid-9am sa 12pm u mill-5pm sad-9pm. Fost il-©img˙a, filg˙axija biss. Óamis ixXirka tifta˙ sal-11pm. Fil-Ìimg˙a l-Kbira mid-9am sas-1pm u mill-4pm sal-10pm. Sibt il-G˙id mid-9am sa 12pm u mill-5pm sat-8pm.

Ìimg˙a Mqaddsa

22 13.04.2014

STORJA – KUMMISSJONI ÌIMGÓA MQADDSA FI ÓDAN L-GÓAQDA MUÛIKALI SANT’ELENA TA’ B’KARA

Fl-1994 il-kumitat kellu x-xewqa li f’Birkirkara l-g˙aqda tibda torganizza wirja tal-mejda talAppostli wara li f’1993 bdiet issir purçissjoni ta’ Kristu Rxoxt, bi statwa ma˙duma mill-Kav. Alfred Camilleri Cauchi.

Il-kumitat ˙adem bis-s˙i˙ u fl1994 il-kaΩin iΩΩanΩnet il-mejda tal-Appostli fis-sala ewlenija talkaΩin. Kien inxtara l-fu˙˙ar u njam biex in˙admet il-mejda u saru wkoll l-ismijiet tal-Appostli bil-fu˙˙ar. G˙al dak iΩ-Ωmien kienet xi ˙a©a sabi˙a g˙al din lg˙aqda muΩikali li rnexxiela dda˙al l-ispirtu tal-Ìimg˙a lKbira f’Birkirkara.

Fl-1998 beda jsir xog˙ol artistiku tal-mel˙ u smid, fejn bdew jin˙admu figuri minn xeni talpassjoni ta’ Kristu u xi simboli tal-passjoni. Ìew esibiti flimkien mal-mejda tal-Appostli.

Fl-1999, f’Birkirkara n˙adem ukoll l-ewwel kwadru kbir mag˙mul mis-smid. F’dan ilframe saret ix-xena tal-korp ta’ Kristu, b’daqs ta’ 4x8 piedi.

Wara li kienet saret ix-xena taçça˙da ta’ San Pietru, fis-sena 2000, maç-çena ©ew miΩjuda sett mill-isba˙ ta’ Appostli life-size li n˙admu mill-a˙wa Gino u Mario Vassallo. Fl-2005 n˙admet ixxena tal-Ort tal-Ìetsemani b’xena li fiha Kristu jidher mitfu˙ fuq an©lu. Fl-2006 fil-kaΩin saret ˙idma kbira fil-pro©ett biex jikber il-kaΩin, u fl-2007 l-wirja ©iet esibita fil-kantina u xelter g˙allewwel darba. Iç-çenaklu bi statwi life-size ©ie esibit fil-kanti-

na fejn ˙a derha iktar sabi˙a u naturali, u l-kumplament talistatwi life-size ©ew kollha esibiti fix-xelter. Fis-sala l-©dida ©ie esibit xog˙ol artisiku tal-ismid flimkien ma’ statwi Ωg˙ar.

Fl-2007 n˙admet ix-xena talfla©ellazzjoni ta’ Kristu u fl-2008 tlestiet x-xena tal-Golgota filkantina bi statwi life-size, wara li sentejn qabel kien sar kurçifiss.

F’din ix-xena Ωdiedu d-Duluri, San Ìwann u suldat Ruman.

Matul is-snin tkompla ixxog˙ol artistiku tal-ismid, u fl2009 ©ie esibit l-ikbar xog˙ol li qatt in˙adem f’Malta bis-smid ikkulurit, b’daqs ta’ 16x24 ilpied. Ix-xena kienet il-vija sagra kollha flimkien, imdawra malistatwa ta’ Kristu Rxoxt tal-kaΩin.

Dan il-kwadru n˙adem bejn erba’ persuni, fuq total ta’ 130 sieg˙a. G˙al dan il-kwadru ©ew im˙allta 55 kilo ta’ smid u ntuΩaw 131 kulur differenti.

F’dan il-kwadru jidhru 150 persuna differenti Il-˙idma tal-kummissjoni kompliet u fl-2011 ©iet imΩanΩna statwa o˙ra life-size ta’ Kristu marbut. U din is-sena, 2014, ©iet imΩanΩna statwa o˙ra, biex tkompla tkabbar dan is-sett ta’ statwi. Din l-istatwa ©iet inawgurata nhar il-Óamis li g˙adda, waqt il-ftug˙ tal-wirja.

Iç-çelebrazzjonijiet ta’ din lg˙aqda muΩikali g˙al dan iΩΩmien, jintemmu b’purçissjoni bil-vara ta’ Kristu Rxoxt, proprjetà tal-istess g˙aqda, li ssir nhar Óadd il-G˙id filg˙axija.

FILIUS DEI

Wirja ta’ statwa ta’ Ìesù marbut mal-kolonna, life-size. B’qies ta’ sitt piedi u Ωew© pulzieri, ma˙duma g˙all-ewwel darba f’poΩizzjoni differenti f’Malta. Din in˙admet mill-artist Emmanuel Fenech.

Emmanuel Fenech, artist ta’ 40 sena minn ÓaΩ-Ûabbar, minn çkunitu kien jinteressa ru˙u fix-xog˙ol tal-arti. Ìie kkummissjonat minn diversi films biex ja˙dem xog˙ol ta’ skultura, fosthom Gladiator, u l-aktar riçenti kien Agora, li g˙alih Fenech kien ikkummissjonat b˙ala head sculpture. Fenech, fl-2009, kien mistieden f’Eshborn fil-Ìermanja biex itella’ esibizzjoni ta’ pitturi, li din intlaqet b’entuΩjaΩmu kbir. F’Marzu tal-2013 ©ietu idea li jo˙loq xi ˙a©a ©dida g˙al Malta. Ma riedx jibqa’ marbut mal-istil l-antik ta’ statwi li a˙na mdorrijin naraw. B’hekk ˙oloq statwa tal-marbut, f’puΩizzjoni differenti u unika g˙al pajjiΩna. B’din listatwa, l-artist ried jolqot tliet fatturi fundamentali li huma l-poΩizzjoni, il-kuntatt viΩiv ma’ min qed jaraha, u l-˙adma tag˙ha. L-istruttura hija mag˙mula minn stainless steel u kkastjata bil-©ibs Spanjol u skulturata fuq il-post, u ©iet skulturata kollha minn biçça wa˙da. Dan l-istil jissejja˙ ‘impressjoniΩmu reali’ g˙ax jid˙ol ˙afna fid-dettall tal-anatomija maskili: qisek qed tara bniedem ta’ vera. Din l-istatwa ˙adet madwar sena biex tlestiet, u ser tkun g˙all-wiri g˙all- pubbliku fl-istudios tasSur Fenech f’dawn il-˙inijiet: illum il-Óadd 13 ta’ April, mid-9.00 sa 12.00 u mill-5pm sad-9pm. Fost il-©img˙a mill-5pm sad-9pm. IlÌimg˙a il-Kbira u Sibt il-G˙id mid-9am sa 12pm. L-istudio ta’ Fenech jinsab f’Jahweh, Triq id-Dukkar, ÓaΩ-Ûabbar.

PASSIO COELORUM REX – IL-PASSJONI TAS-SULTAN TAS-SEMA ORGANIZZATUR – LUDWIG NOEL DESIRA.

Il-wirja tikkonsisti f’mudell ori©inali ta’ knisja ddisinjata min Desira stess, kif ukoll sett vari artistiçi tas-Sur Paul Aquilina.

Insibu wkoll simboli relatati malpassjoni u sepulkru f’minjatura.

Din hija t-tielet sena li Desira qed jesibixxi dan il-mudell.

Ludwig dam 15-il sena biex g˙aqqad is-sett ta’ 14-il statwa li preΩentament qed jesibixxi. Lidea ta’ din il-knisja nibtet erba’ snin ilu, wara li ddeçieda li jne˙˙i kollox, iΩda dan il-˙sieb malajr re©a’ darlu. Minn dejjem kellu idea li jibni mudell simili u fl-a˙˙ar iddeçieda li jag˙mlu hu stess bl-injam. Il-materjal esibit

f’din il-wirja huwa kollu ta’ Desira stess, g˙ajr iç-çena li hija tas-Sinjura Sylvana Camilleri.

G˙al dan il-mudell ta’ knisja, insibu xi xog˙ol ma˙dum minn Desira nnifsu, b˙as-sepulkru, ilvija sagra, brazzi u dawl tal-knisja kollha, kif ukoll id-disinn talpanewijiet u navi.

Fil-knisja wie˙ed jista’ jsib bosta xog˙lijiet ta’ diversi artisti b˙all-pitturi tal-profeti li jinsabu fuq l -arkati tan-navi, li huma xog˙ol Mariorick Mifsud, u din is-sena qed jiΩΩanΩnu erbg˙a o˙ra. Ûew© an©li, li qed jiΩΩanΩnu din is-sena quddiem is-sepulkru, huma ta’ Jesmond

Micallef li din is-sena wkoll ˙adem prospettiva ©dida g˙al Pilatu; filwaqt li l-˙abib tieg˙u, Maestro Salvatore Camiolo minn Sqallija, ˙adimlu ˙ajt g˙al wara l-istatwa taç-ça˙da ta’ San Pietru.

Din il-wirja tinsab eΩatt wara lknisja parrokkjali ta’ BirΩebbu©a, f’91, Triq San Tumas. Fost il©img˙a tifta˙ mill-5pm sad9.30pm, illum mit-8.30am sa 12.00pm u mill-5pm sad-9.30pm. Óamis ix-Xirka mit-8am sa 12.00pm u mill-5pm sas-1.30am, fil-Ìimg˙a l-Kbira mit-8am sas2pm, Sibt il-G˙id mit-8am sa 12.00pm, u fl-G˙id il-Kbir mill5pm sat-8pm.

PUPI FUQ IZ-ZUNTIER – F’ÓAL GÓARGÓUR – ATTIVITÀ B’XEJN GÓALL-FAMILJA KOLLHA Illum, Óadd il-Palm, it-toroq u l-Pjazza ta’ Óal G˙arg˙ur se jinbidlu fi spazju teatrali g˙all-familja kollha.

Il-produzzjoni ori©inali bl-isem Pupi Fuq iz-Zuntier se tittella’ fuq palk armat apposta fil-Pjazza talG˙arg˙ur. Din l-attività unika ilha tittella’ mill-g˙aqda teatrali stabbilita Dwal Ìodda g˙al dawn l-a˙˙ar 40 sena. U din is-sena l-produzzjoni Pupi Fuq iz-Zuntier se t˙ares lejn ir-realtajiet tag˙na tal-lum u tpo©©ihom ta˙t lenti differenti. Illum, fl-4.30pm, grupp ta’ ’l fuq minn 70 attur iniedi l-ewwel att taddramm. Dan iwassal sabiex fis-6pm, waqt l-ewwel att innifsu, tibda ˙ier©a l-purçissjoni tradizzjonali talÌimg˙a l-Kbira mat-toroq ta’ Óal G˙arg˙ur. Fit-8pm l-atturi jer©g˙u jitilg˙u fuq il-palk u jag˙tu l-˙ajja lill-persuna©©i ta’ fuq il-vari, sat-tislib u t-tmiem tad-dramm fil-pjazza g˙all-˙abta tad-9.30pm.

Ìimg˙a Mqaddsa

13.04.2014 23

KURÛITAJIET MINN HAWN U MINN HEMM

KITBA TA’ SAVIOUR MAMO

SAGRA SINDOME Jien naf li g˙al çerti qarrejja dan l-artiklu mhux se jinΩel tajjeb u jista’ jkun ta’ offiΩa g˙al minn i˙addan ir-Reli©jon Kattolika Rumana. Imma wie˙ed g˙andu jkun jaf x’jing˙ad minn riçerkaturi li huma indipendenti minn kull twemmin.

Meta jsir studju intensiv fuq xi ˙a©a partikolari u tkun ippubblikata, dan isir b’reqqa kbira fil-laboratorji speçjalizzati b’tekniki kkwalifikati. Wie˙ed millfenomeni kbar li g˙adu j˙awwad l-im˙u˙ huwa il-liΩar ta’ Kristu.

Il-liΩar ta’ Kristu, mag˙ruf ukoll b˙ala Sacra Sindone, jinsab fil-kappella wara l-artal fil-Katidral ta’ San Ìwann Battista f’Turin. Din hi l-aktar relikwa fir-reli©jon Kattolika Rumana li qajmet mistoqsijiet u dubji fl-istorja. Ir-relikwa qieg˙da mag˙luqa f’kaxxa tal˙©ie© li tifla˙ nirien u skass.

Il-liΩar juri xbieha ta’ bniedem li kien miet b’kawΩa ta’ ©rie˙i kbar li kien ©arrab fuq ©ismu kollu, eΩatt kif kienu jag˙mlu r-Rumani meta kienu jsallbu

lil xi ˙add. Dan il-liΩar – li fih tul ta’ 14-il pied u 3 pulzieri u nofs, b’wisa’ ta’ 3 piedi u 7 pulΩieri – jing˙ad li huwa listess wie˙ed li bih kien ©ie mkeffen Ìesù Kristu.

Hemm min hu tal-fehma li dan il-liΩar hu falz Saru ˙afna studji fuq dan illiΩar minn xjenzjati, arkeolo©isti, kremolo©isti u storiçi, u ˙add g˙adu ma ta spjegazzjoni u soluzzjoni çara

Illustrazzjoni artisitika mag˙mula minn Saviour Mamo u ma˙duma bit-type writer

kif saret dik id-dehra tal-figura u d-data ta’ meta saret.

Kollox g˙adu misteru minkejja t-teknolo©ija moderna tallum.

Wie˙ed mill-iktar studjuΩi li da˙al fil-fond fuq dan il-misteru u li ˙a interess kbir kien id-disinjatur flin©inerija mekkanika AlRighini ta’ Salem N.H. Dan g˙amel 12-il sena s˙a˙ jaqra l-kotba u g˙amel diversi riçerki fuq ritratti u vidjows fuq dan is-su©©ett. Al-Righini kien ikkonkluda li d-drapp li hemm Turin hu verament dak ta’ Ìesù Kristu. Kien qal ukoll li jekk tifli eΩatt id-drapp g˙andek tinduna li kif ©iet stampata dik id-dehra, bilfors li huwa miraklu. Óa©a lo©ika hi li jekk id-drapp indifen mal-katavru kien jitmermer f’qasir Ωmien b’dik l-umdità u d-dekompoΩizzjoni tal-©isem mejjet.

Wa˙da mill-g˙ajdut fuq dan il-liΩar kienet li din hija tpin©ija ta’ Leonardo da Vinci.

L-ewwel kontroversja kienet bdiet fl-1898 meta fotografu dilettant Taljan, Signor Secondo Pia, kien ˙a xi ritratti negattivi ta’ dan il-liΩar waqt wirja fil-Katidral ta’ Turin, biex jatihom lir-Re ta’ Spanja.

Meta dawn ir-ritratti ©ew Ωviluppati, dehru dettalji ta’ feriti u tben©il ikka©unati minn swat u toqob ta’ msiemer fl-idejn u fis-saqajn. Óa©a tal-iskantament kienet li r-ritratti jidhru a˙jar meta jkunu g˙adhom fin-negattiva (mhux Ωviluppati). Infatti, ming˙ajr l-g˙ajnuna talfotografija, l-imma©ni tal-liΩar mhix çara.

L-ori©ini tal-liΩar Kremolo©ista Ûvizzeru, Dr

Dettall tal-wiçç (dehra negattiva)

Max Frei, ikkonferma li sab traççi ta’ dakkar ta’ fjura (pollen) li jikber mhux biss fi Franza u l-Italja imma anke f’Ìerusalemm u Anatolia.

G˙alhekk hu ma˙sub li ddrapp ori©ina minn dawn lin˙awi. Dr Alan Whenger ukoll kien sab xi trab tal-fjuri u dan ©ie kkonfermat millProfessur tal-Università Lhudija ta’ Ìerusalemm Avinoam Danin, espert fuq ilfjuri li jikbru fl-IΩrael.

Parti mill-istudju li sar kien li ©abru ‘xag˙ra’ wa˙da taddrapp u kabbruha 64 darba u rriΩulta li ma kienx hemm traççi ta’ Ωebg˙a. Fl-1978, tim ta’ xjenzati Amerikani msej˙a STURP, kienu qalu li dan illiΩar mhux falz imma xi forma ta’ miraklu. Fl-1988 kienu ttie˙du kampjuni minn dan id-drapp u tqassmu lilLaboratorju ta’ Oxford, lUniversità tal-AriΩona u lSwiss Federal Institute of Technology biex jag˙mlu car-

bon dating. Minn dan irriΩulta li d-drapp kien eΩista bejn l1260 u l-1380 Wara Kristu.

Wara li qam ˙afna dubju, fl1996 re©a’ sar carbon dating b’iktar reqqa u rriΩulta li ddrapp g˙andu aktar Ωmien u je˙odna fiΩ-Ωmien meta g˙ex Ìesù, ji©ifieri elfejn sena ilu.

Riçentament, fl-2005, Ωew© xjenzati re©g˙u ˙admu independentament b’teknolo©ija moderna u differenti minn ta’ xulxin u qalu li t-testijiet li kienu saru qabilhom huma kollha Ωbaljati. Dawn qalu li sabu li d-drapp g˙andu kisja ta’ zokkor imdewweb b˙ala si©ill u b’hekk jidher id-drapp ˙amrani. Aktar ma jg˙addi Ω-Ωmien aktar ix-xjenzati jo˙olmu b’xi ˙a©a ©dida. Min jg˙id ˙a©a u min jg˙id o˙ra.

Il-verità hi li, minkejja li llum ix-xjenza kibret, g˙adu ˙add ma solva dan il-misteru.

Nisperaw li xi darba jaslu g˙all-konkluΩjoni u jispiççaw dawn id-dubji.

Ìimg˙a Mqaddsa

24 13.04.2014

RIÇETTI BNINI MINN VICTORIA CASSAR

NiÇÇelebraw Óadd il-gÓid Il-Óadd li ©ej, 20 ta’ April, niççelebraw il-festa tal-G˙id il-Kbir u, ta’ Maltin li a˙na, ma jonqosx li dan il-jum niççelebrawh ukoll bl-ikel. L-ikel tradizzjonali li nassoçjaw ma’ dan il-jum huwa l-˙aruf, u hawn g˙andkom riçetta xi ftit differenti minn tas-soltu li tista’ ti©i ppreparata mill-©urnata ta’ qabel, imkess˙a u msajra dakinhar tal-G˙id. Il-la˙am tal-˙aruf g˙andu tog˙ma xi ftit qawwija, g˙alhekk il-kontorn ta’ patata Ωammejtu sempliçi. L-ewwel platt, il-faqqieg˙ mimli, huwa ˙afif u j˙allilek wisa’ g˙all-platt prinçipali; dan ukoll jista’ ji©i ppreparat mill-©urnata ta’ qabel u msajjar dakinhar. Id-deΩerta hija verΩjoni aktar façli ta’ ˙elu Naplitan tradizzjonalment marbut mal-G˙id. L-ikla u l-G˙id it-tajjeb lil kul˙add.

faqqiegÓ mimli • 8 faqqig˙at kbar g˙all-mili • 2 mg˙aref Ωejt taΩ-Ωebbu©a • Basla, imqattg˙a rqiq • 2 sinniet tewm, mis˙uq • 75g bejken • 4 mg˙aref frak tal-˙obΩ • 3 mg˙aref Parmi©©jan, ma˙kuk • 2 mg˙aref tursin, imqatta’ rqiq • 2 bajdiet, im˙abbtin ˙afif • BΩar mit˙un frisk • Mel˙ Sa˙˙an il-forn g˙al temperatura ta’ 180°C. Aqla’ z-zkuk minn mal-faqqieg˙ bil-mod. Sa˙˙an iΩ-Ωejt f’ta©en u qalli l-basla, it-tewm u l-bejken. Qatta’ z-zkuk tal-faqqieg˙ u Ωidu mal-basal. Tektek g˙al madwar 7 minuti fuq nar baxx. Ûid il-frak tal-˙obΩ u kompli sajjar g˙al minuta o˙ra filwaqt li t˙awwad kontinwament. Óalli t-ta˙lita tibred u Ωid mag˙ha l-bajd, it-tursin, il-Parmi©©jan, u mel˙ u bΩar kemm tiggosta. Imla l-faqqieg˙ bit-ta˙lita u po©©ihom ˙dejn xulxin f’dixx miksi bil-karta talforn. A˙mi g˙al 25 minuta. Servi ma’ insalata u ˙obΩ ismar mixwi.

Xikel tal-Óaruf bil-ÓaXiX • 4 ixkla tal-˙aruf • Ûejt taΩ-Ωebbu©a • 100g butir kiesa˙ • 6 frieg˙i Ωg˙ar klin frisk • 15-il werqa salvja friska • 2 frieg˙i Ωg˙ar sag˙tar frisk • 12-il sinna tewm bil-qoxra • 1 kurrata, imnaddfa u mqattg˙a rqiq • 1 basla, imqaxxra u mqattg˙a rqiq • 2 zunnarijiet kbar, imqaxxrin u mqattg˙in roti roti • 1 tazza nbid abjad • BΩar mit˙un frisk • Mel˙ Sa˙˙an il-forn g˙al 180°C. I©bed il-weraq minn ma’ Ωew© frieg˙i mill-klin u tas-sag˙tar u, flimkien ma’ nofs is-salvja, qattag˙hom irqiq u g˙affi©hom sewwa fil-butir. Ûid mel˙ u bΩar. B’sikkina bil-ponta aqta’ xaqq sal-g˙adma g˙at-tul f’kull xikel biex tifforma b˙al but li jid˙ol suba’ fih. Qassam il-butir bejn l-erba’ ixkla billi ddefsu sewwa f’kull but.

Aqta’ erba’ biççiet foil ta’ madwar 70çm kull wa˙da; itwi min-nofs biex ti©i doppja u qassam il-˙axix imqatta’ u tewm fuq kull biçça. Idlek kull xikel biΩ-Ωejt taΩ-Ωebbu©a, roxx bil-mel˙ u l-bΩar u po©©i kull wa˙da fuq il-munzell tal-˙axix. Fuq kull wa˙da ferrex il-kumplament tas-salvja u Ωid ferg˙a klin. Bil-mod g˙olli l-©nub tal-foil biex tifforma b˙al bieqja madwar ix-xikel u fiha ferra’ ftit inbid. I©bor it-truf tal-foil flimkien u ssikkahom sewwa mal-g˙adma tax-xikel. Irrepeti l-proçess g˙al kull xikel. Po©©i f’dixx blg˙adam ’il fuq u sajjar fil-forn g˙al madwar sag˙tejn u nofs. Ifta˙ il-foil bil-mod u servi.

PATATA BIL-ÓXEJJEX AROMATIÇI • 1kg patata bajda, imqaxxra u mqattg˙a dadi • 1 kuççarina mel˙ o˙xon • 4 mg˙aref Ωejt taΩ-Ωebbu©a • 1 mg˙arfa ˙abaq, imqatta’ rqiq • 1 mg˙arfa tursin, imqatta’ rqiq • BΩar mit˙un frisk Po©©i l-patata u l-mel˙ f’kazzola u g˙atti bl-ilma. Fetta˙ha tag˙li u baxxi n-nar sakemm il-patata tirtab – madwar 10 minuti. Saffi l-patata mill-ilma u erfa’ nofs kikkra mil-likwidu li tkun sajjart fih. Er©a’ po©©i lpatata fil-kazzola u fuq nar baxx ˙awwadha g˙al minuta sakemm tixxotta. Ûid iΩ-Ωejt taΩ-Ωebbu© u l-likwidu tat-tisjir u g˙affe© sew b’masher. Ûid il-˙xejjex aromatiçi u l-bΩar u ˙awwad. Servi fil-pront.

TORTA TAL-GÓID NAPLITANA G˙all-g˙a©ina • 250g dqiq, mag˙rbul • 100g butir • 50g zokkor tal-©elu (icing sugar) • ¼ kuççarina baking powder • 1 bajda, im˙abbta • Qoxra ma˙kuka ta’ lumija

G˙all-mili • 500g irkotta • 200g zokkor fin (caster sugar) • 1 mg˙arfa dqiq • Qoxra ma˙kuka ta’ larin©a • 1 kuççarina ilma Ωahar • 4 bajdiet • 75g qtar taç-çikkulata (chocolate drops) • Zokkor tal-©elu

Po©©i d-dqiq flimkien mal-butir f’bieqa, u b’subg˙ak da˙˙al il-butir fid-dqiq sakemm it-ta˙lita ti©i qisha frak tal-˙obΩ. Ûid il-baking powder, iz-zokkor tal-©elu u l-qoxra tal-lumija, u ˙awwad.

G˙aqqad it-ta˙lita flimkien bil-bajda u g˙a©en. GeΩwer l-g˙a©ina fil-cling film u ˙alliha toqg˙od filfri©© g˙al madwar sieg˙a.

Sa˙˙an il-forn g˙al temperatura ta’ 180°C. Sadanittant ipprepara l-mili billi f’bieqja t˙abbat flimkien l-irkotta, iz-zokkor fin, id-dqiq, il-qoxra tal-larin©a u l-ilma Ωahar sakemm jid˙lu sew f’xulxin. F’bieqja o˙ra ˙abbat il-bajd sakemm jibda jtella’ r-rag˙wa. Ûid il-bajd bil-mod mat-ta˙lita talirkotta.

Idlek turtiera ta’ madwar 25çm bil-butir. Ifta˙ l-g˙a©ina u biha iksi t-turtiera. Ferra’ t-ta˙lita talirkotta fuq l-g˙a©ina u fil-wiçç ferrex iç-çikkulata. B’furketta g˙addas iç-çikkulata ftit ’l isfel millwiçç tat-ta˙lita. A˙mi g˙al 50 minuta ming˙ajr ma tifta˙ il-forn. Itfi l-forn u ˙alli t-torta ©ewwa, bilbieba tal-forn imbexxqa, sakemm tibred sew. Qabel isservi g˙arbel ftit zokkor tal-©elu fil-wiçç.

KurΩitajiet

13.04.2014 25

KALEJDOSKOPJU: ARTIKLI MIÌBURA MINN CHARLES B. SPITERI

abbandun li jwaSSal gÓat-traqqid Kelba abbandunata traqqdet minn veterinarju min˙abba li kienet qed issofri mill-ag˙ar kundizzjoni ta’ ©u˙.

Fly, ta’ 15-il sena, li tilfet nofs il-piΩ proprju tag˙ha u spiççat tiΩen 8.1 kilogrammi, ˙asdet lill-veterinarji li rawha fil-kundizzjoni li kienet fiha.

David Lowe, ta’ 33 sena, sid il-kelba, kien im˙arrek biex jidher quddiem il-Qorti talMa©istrati f’Bolton, ˙alli jwie©eb g˙all-akkuΩi ta’ mo˙qrija fuq l-annimal. IΩda ma attendiex.

G˙alhekk il-kaΩ tkompla fin-nuqqas tieg˙u u nstab ˙ati fuq ˙ames atti ta’ akkuΩa, ta’ sofferenza fuq l-annimal.

Il-kelba nstabet mill-RSPCA, wara li xi ˙add çemplilhom.

Huma marru fil-post u sabu lil Fly b’infezzjoni f’˙alqha, dwiefer kbar immens, snienha morda u ˙mie© ˙iere© minn g˙ajn wa˙da. Aktar tard, il-veterinarji sabu li lkelba kienet qed tbati minn tumur u kienet dijabetika.

L-RSPCA bdiet il-kuri tag˙ha, iΩda l-veterinarji ddeçidew li l-aktar ˙a©a umana kienet li l-kelba titraqqad.

Vicki McDonald, spettur talRSPCA qalet: “Fly kienet liktar kelba mag˙luba li jien jew xi veterinarju qatt rajna.

Xtaqna salvajnieha, iΩda finalment irrealizzajna li t-traqqid kien l-aktar mod xieraq g˙aliha. Fly ma kinitx f’dik ilkundizzjoni g˙ax kellha 15-il

sena, iΩda g˙ax kienet abbandunata.”

Il-Qorti semg˙et kif Lowe kien ing˙ata g˙oxrin lira biex jie˙u lill-kelba g˙and veterinarju, iΩda naqas milli jag˙mel dan, g˙ax beΩa’ li jraqqduhielu.

L-Avukat Adam Whittaker, li ddefenda lil Lowe, qal li l©uvni kien bla dar g˙al erba’ snin u l-ekssie˙ba tieg˙u ˙adet ˙sieb il-kelba sa ma rritornathielu s-sena l-o˙ra. LAvukat Ωied li Lowe qed ibati minn g˙eja posttrawmatika, wara spluΩjoni fi sqaq f’Burnden.

Il-ma©istrati qatg˙uha li ja©©ornaw is-sentenza g˙as16 ta’ April sa ma jil˙aq jit˙ejja rapport dettaljat.

Vibrazzjonijiet gÓall-kuluri Artist li ma jag˙rafx il-kuluri qed jg˙id li issa qed jisma’ l-kuluri wara li wa˙˙lulu antenna eyeborg fil-kranju.

Neil Harbisson, ta’ 31 sena, ilu jilbes din l-g˙ajn elettronika esterna g˙al g˙axar snin. Hi ti©bed il-frekwenzi tal-kuluri permezz ta’ kamera u twassalhom f’vibrazzjonijiet ta’ ˙oss.

Neil, minn Camden, Londra, twieled b’akromatopsija, kundizzjoni rari li tfisser li jkun jista’ jara biss il-kuluri bojod u suwed.

IΩda issa kkonvinça lit-tobba jimplantawlu ç-çipp fil-kranju, biex ikun kapaçi jag˙raf aktar kuluri.

Konnettur tal-WiFi fiç-çippa

tippermettilu jisma’ l-kuluri li jara, permezz ta’ çellulari – ming˙ajr lanqas biss i˙ares lejhom.

L-antenna cyborg, jew eyeborg, hi mag˙mula minn kamera fuq na˙a wa˙da u audio fuq in-na˙a l-o˙ra. Permezz talaudio li ©ie impjantat fuq wara tal-kranju tieg˙u, jirçievi vibrazzjonijiet fl-g˙adam li jwassluh jag˙raf il-kuluri. Kull kulur g˙andu vibrazzjoni differenti.

Neil sarlu l-impjant waqt serje ta’ operazzjonijiet f’Barçellona, bejn Diçembru u x-xahar li g˙adda.

L-ewwel darba li ©ietu l-idea g˙all-eyeborg kien wara li sema’

arti ÌappuniÛa fil-kafÈ

ta˙dita fuq iç-çibernatika, mog˙tija minn Adam Montandon fil-Kulle©© tal-Arti Dartington, fl-2003.

Tliet snin wara talab li jkollu leyeborg imwa˙˙la f’rasu; ˙a©a li saritlu, iΩda wara xtaq li l-impjant ikun ©ol-kranju. G˙al din loperazzjoni sab tabib millKatalonja, li g˙amilhielu.

Meta tkellem f’konferenza fl2012, Neil qal: “G˙alija s-sema kien dejjem griΩ, il-fjuri kollha griΩi u t-televiΩjoni iswed u abjad. IΩda mill-età ta’ 21 sena, flok bdejt nara l-kuluri, bdejt nismag˙hom. Illum wasalt fi stat li anke meta no˙lom, no˙lom bilkulur.

Il-barista ÌappuniΩ Kazuki Yamamoto qed jolqot l-attenzjoni ta’ kull min imur biex jie˙u kafè ming˙andu. Permezz tar-rag˙wa tal-kafè, kapaçi jo˙loq arti 3D li, min ikun ordna l-kikkra kafè, jiddispjaçih jixorbu. Óafna mill-klijenti jispiççaw ji©bdu r-ritratti tal-kikkri tal-kafè tag˙hom u jitfg˙uhom fuq Twitter. Permezz tieg˙u, Kazuki g˙andu aktar minn 100,000 ammiratur, li huma ossessjonati blarti tal-˙alib.

Numru kbir ta’ nies li jafuh, jiddeskrivuh b˙ala Picasso, iΩda larti ta’ Kazuki hi ferm aktar mg˙a©©la. F’inqas minn erba’ minuti jkun irid ilesti ‘l-iskultura’ biex il-kafè jisserva s˙un lil min jordnah.

U˙ud mill-kreazzjonijiet tieg˙u jog˙lew ’il fuq mix-xifer talkikkra. Hu ilu ja˙dem din l-arti fil-kafè g˙al dawn l-a˙˙ar sitt snin. G˙all-bidu beda billi jag˙mel l-imma©ni tax-xerrejja mirrag˙wa tal-˙alib. G˙ax-xog˙ol tieg˙u juΩa Ωew© o©©etti komuni ferm – mg˙arfa u toothpick. L-ewwel iferra’ r-rag˙wa, imbag˙ad juΩa t-toothpick biex ipin©i bl-espresso u mbag˙ad l-img˙arfa biex jo˙loq il-forom.

Suldati amerikani onorati fl-olanda Madwar sitt mili bog˙od minn Maastricht, fl-Olanda, hemm midfuna 8,301 suldat Amerikan li mietu fl-operazzjoni msej˙a Market Garden, waqt il-battalji li saru biex jag˙tu l-˙elsien lillOlanda bejn il-˙arifa u x-xitwa tal-1944-5.

Kull suldat midfun fiç-çimiterju, kif ukoll dawk li hemm midfuna fiç-çimiterji militari KanadiΩi u IngliΩi, ©ew adottati minn familji OlandiΩi, li jie˙du ˙sieb il-qabar tag˙hom, iΩejnuh u jΩommu ˙ajja l-memorja tas-suldat li jkunu adottaw.

Hi wkoll id-drawwa li l-istess familji jΩommu ritratt tas-suldat Amerikan adottat minnhom f’post mill-aqwa fid-dar tag˙hom.

Kull sena, f’Jum il-Liberazzjoni, isiru servizzi biex jitfakkru dawn l-ir©iel “li mietu g˙all-˙elsien tal-Olanda”. Il-jum ta’ tifkira jintemm b’kunçert, fejn l-a˙˙ar daqqa dejjem tkun Il Silenzio, muΩika ta’ tifkira kkummissjonata mill-OlandiΩi u li ndaqqet l-ewwel darba fl-1965, fl-20 anniversarju tal-liberazzjoni tal-Olanda. Minn dakinhar, baqg˙et tindaqq b˙ala l-a˙˙ar silta f’kull servizz ta’ tifkira li jsir.

Forsi s’issa, l-aktar li Il Silenzio ©ibed ammirazzjoni kien fl-2008, meta ndaqq minn Melissa Venema, tifla OlandiΩa ta’ 13-il sena, akkumpanjata mill-mag˙ruf Andrè Rieu u l-orkestra tieg˙u (lOrkestra Rjali tal-Olanda).

Il-kompoΩizzjoni ta’ Il Silenzio kienet komposta minn Nini Rosso, li jdoqqha fuq il-kurunetta, u Guglielmo Brezza.

Melissa bdiet iddoqq ir-recorder meta kellha sitt snin u sentejn wara qalbet g˙all-kurunetta. Ta’ g˙axar snin kellha prova taddaqq fil-Konservatorju ta’ Amsterdam u ntg˙aΩlet biex tit˙arre© ta˙t Frits Damrow, kurunettist ta’ fama dinjija. Minn dak iΩ-Ωmien daqqet f’bosta kunçerti internazzjonali quddiem pubbliku numeruΩ.

Madwarna

26 13.04.2014

AKTAR KUNsILLI BL-IsKEMA GREENPAK

ÌEMMA’ L-ERBA’ MGÓAREf LI JIBdLU L-KULUR Kellogg’s qed tniedi set ta’ erba’ mg˙aref ma©içi ©odda fil-pakketti taç-çereali popolari tag˙ha Coco Pops. Dawn l-img˙aref ma©içi jibdlu l-kulur dak il-˙in stess skont jekk il-˙alib hux kiesa˙ jew s˙un.

“G˙and Kellogg’s g˙andna l-impenn li dejjem naraw kif nistg˙u no˙olqu mezzi ©odda u kreattivi biex ng˙inu lit-tfal jie˙du pjaçir bil-kolazzjon ta’ filg˙odu. Fl-istess waqt no˙olqu metodi sempliçi biex inrawmu drawwiet fost il-familji li huma utli g˙as-sa˙˙a. Dawn l-img˙aref il-©odda li jibdlu lkulur huma biss eΩempju wie˙ed ta’ kif il-kolazzjon ta’ kull filg˙odu jista’ jkun attività divertenti u delizzjuΩa,” qal il-kelliem g˙all-Kellogg’s.

G˙all-©enerazzjonijiet s˙a˙ iç-çereali Kellogg’s

Coco Pops ipprovdiet kolazzjon li t-tfal i˙obbu u jfittxu. Apparti milli jipprovdi numru ta’ nutrijenti, dan iç-çereali delizzjuΩ hu sors tajjeb ta’ fibra g˙attfal.

“Hu fatt mag˙ruf li l-fibra g˙andha rwol importanti fid-dieta tat-tfal. G˙aldaqstant, xi drabi jista’ jkun diffiçli g˙all-©enituri biex jiççekkjaw jekk ittfal tag˙hom humiex qed jieklu l-fibra me˙tie©a.

Kolazzjoni biç-çereali ta’ Kellogg’s miΩjud bil-˙alib ser isserra˙ l-im˙u˙ tal-©enituri li t-tfal qed jieklu kuljum sors bnin ta’ fibra b’tog˙ma tajba,” Ωied ilkelliem g˙all-Kellogg’s.

F’kull pakkett ta’ Kellogg’s Coco Pops qed ting˙ata mg˙arfa ma©iça b’xejn. L-offerta hi valida sakemm jispiçça l-istokk.

BOV U L-IMPENN LEJN IL-WIRT LOKALI Bank of Valletta ©edded ir-rwol tieg˙u b˙ala s-Sie˙eb Ewlieni ta’ Fondazzjoni Wirt Artna (FWA), fondazzjoni li hija attiva ˙afna filqasam tal-priservazzjoni tal-wirt kulturali u l-˙olqien ta’ g˙arfien fuq il-wirt kulturali tal-GΩejjer Maltin.

Charles Borg, is-CEO ta’ Bank of Valletta, iltaqa’ ma’ Mario Farrugia, is-CEO ta’ Fondazzjoni Wirt Artna, f’Bieb is-Sultan ilBirgu, fejn Ωew© voluntiera millFWA wrew replika tal-ilbies talKavallieri u t-teknikalitajiet tal©lied ta’ dak iΩ-Ωmien.

Waqt li rringrazzja lill-Bank of Valletta tas-sapport, Mario Farrugia spjega li l-Fondazzjoni tie˙u ˙sieb siti li jkopru 7,000 sena mill-preistorja sas-seklu g˙oxrin. “G˙alkemm Ωg˙ira filqies, Malta tista’ tifta˙ar bit-teΩor kulturali, li ovvjament g˙andu bΩonn ammont kbir ta’ fondi biex ikun restawrat u miΩmum tajjeb.”

“A˙na nixtiequ nie˙du din lopportunità biex nistiednu lillpubbliku in©enerali jsir ‘˙abib’ tal-Fondazzjoni billi jag˙ti donazzjoni Ωg˙ira,” kompla s-Sur Farrugia. ‘Óbieb’ tal-Fondazzjoni jgawdu minn aççess bla limitu g˙as-siti kollha li tie˙u ˙sieb FWA kif ukoll skontijiet g˙all-avveni-

menti ewlenin tal-Fondazzjoni.”

“Il-Bank of Valletta jista’ jmur lura g ˙ a l l - i s t o r j a t i e g ˙ u a k t a r minn 200 sena, u b˙ala l-Bank Malti tal-Komunità g˙andu g˙eruq sodi fil-wirt tag˙na,” qal is-Sur Borg. “G˙alkemm a˙na istituzzjoni li t˙ares dejjem lejn il-futur, a˙na kburin bl-g˙eruq tag˙na u huwa bi pjaçir kbir li nag˙tu sapport li l i n i z j a t t i v i l i j f i t t x u l i j˙arsu l - w i r t i m p r e z z a b b l i t a ’ Malta.”

“A˙na g˙andna nirringrazzjaw tabil˙aqq lil organizzazzjonijiet b˙al Fondazzjoni Wirt Artna, li xxog˙ol ma jaqta’ xejn tag˙hom jiΩgura li t-teΩori storiçi tag˙na jkunu jistg˙u jitgawdew minna u mill-©enerazzjonijiet futuri.”

Permezz tal-kollaborazzjoni malBank of Valletta, Fondazzjoni Wirt Artna ser tkun qed torganizza numru ta’ avvenimenti interessanti li jinkludu festival militari, open days fil-parti l-kbira tas-siti ta’ FWA u l- open day annwali talForti Rinella fejn ji©i sparat luniku kanun ta’ 100 tunnellata.

Akt a r i n f o r m a z z j o n i m i n n Fondazzjoni Wirt Artna u s-siti storiçi li tie˙u ˙sieb u kif wie˙ed jista’ jsir ‘˙abib’ tal-Fondazzjoni tista’ tinkiseb mis-sit elettroniku ta’ FWA www.wirtartna.org

Ftit gimg˙at ilu l-Kunsilli Lokali ta’ Óal Qormi u talMosta ttrasferew is-servizzi g˙all-©bir u riçikla©© ta’ skart mill-iskema ta’ GreenMT g˙all-iskema ta’ GreenPak, liskema ewlenija nazzjonali.

Dawn il-lokalitajiet addizzjonali ©abu l-g˙add totali ta’ kunsilli lokali li huma moqdijin minn GreenPak g˙al 38, li jkopru iktar minn 64% tal-popolazzjoni Maltija.

Il-materjal mi©bur separatament minn dawn il-lokalitajiet jintbag˙at g˙ar-riçikla©© bl-impenn li jiΩdid l-irkupru tal-materjali tal-ippakkjar b’mod aktar sostenibbli.

GreenPak dejjem ˙admet biex tnissel kuxjenza fost ilkomunitajiet biex jirriçiklaw aktar plastik, metall, ˙©ie© u karta, permezz tal-firxa wiesg˙a ta’ servizzi li toffri.

Dawn jinkludu l-©bir talboroΩ tar-riçikla©© minn wara l-bieb, bring-in-sites u ©bir ta’ materjal speçifiku, b˙alma hu l-˙©ie©, li jsir kull l-ewwel Ìimg˙a tax-xahar.

Il-©abra tal-˙©ie© li jmiss ser issir nhar il-Ìimg˙a 4 ta’ April.

L-Ing. Mario Schembri, ilKap EΩekuttiv ta’ GreenPak Coop qal: “IΩ-Ωieda ta’ tnejn mill-ikbar kunsilli lokali li hawn f’Malta toffri sfidi kbar iΩda anke opportunitajiet kbar, bejn biex nil˙qu numru ikbar ta’ residenti u bejn biex inkomplu ng˙inu b’livelli og˙la ta’ riçikla©©. Il-migrazzjoni ripetuta tal-kunsilli lokali li rajna matul dawn la˙˙ar xhur hu xhieda tasservizz u l-kwalità superjuri

li noffru. Permezz tal-impenn kontinwu tag˙na, a˙na sirna l-fornitur ewlieni g˙asservizzi ta’ ©bir ta’ skart u riçikla©© f’Malta u G˙awdex.

B’hekk ser inkomplu nsa˙˙u l-obbjettiv tag˙na li nipprovdu lil dawn il-komunitajiet bi programmi u soluzzjonijiet ta’ riçikla©© a˙jar.”

Il-frekwenza tal-©bir issir matul il-©img˙a, u f’çerti lokalitajiet fejn hemm iktar kummerç GreenPak tipprovdi ©bir mill-˙wienet u negozji Ωg˙ar anke nhar ta’ Sibt.

GreenPak toffri programm fejn tqassam b’xejn il-boroΩ tar-riçikla©© lil kull dar bilg˙an li tkattar u tinkora©©ixxi l-iskema ta’ ‘Riçikla©© kull nhar ta’ Tlieta’.

Il-GreenPak Coop Society hi skema awtorizzata millMEPA u membru fundatur ta’ EXPRA, l-organizzazzjoni Ewropea li tippromovi l-iskemi ta’ responsabbiltà tal-produttur internazzjonalment.

GreenPak g˙andha wkoll lappo©© minn PRO Europe, organizzazzjoni li tkopri 35 sistema ta’ produtturi nazzjonali involuti fl-g˙aΩla selettiva u l-ippakkjar tarriçikla©© tal-iskart.

G˙al aktar tag˙rif dwar liskemi l-©odda ta’ ©bir, bring-in-sites, u tag˙rif ie˙or ta’ interess ©enerali g˙ar-residenti ta’ Óal Qormi u lMosta, wie˙ed jista’ jçempel lill-Kunsill Lokali rispettiv, inkella jçempel lil GreenPak fuq in-numru tel: 2166 0233, jew jibg˙at email lil info@greenpak.com.mt

Skeda

13.04.2014 27

08.30 10.05 11.25 12.30 12.45 14.00 14.40 16.15 17.00 17.30 17.40 18.40 19.30 20.25 21.35 22.40 23.30

Breakfast News Weekend Aroma Kitchen (R) Triq Wa˙da One News Dak li Jg˙odd (R) Pink Panther (R) Saturday Night Express (R) Telebejg˙ L-Argument One News Update L-Argument (ikompli) PL – Attività Politika One News It-Tfal Óal Far Airfield On D Road (R) One News

07.00 08.30 09.30 11.00 11.30 12.00 12.45 13.30 14.00 14.05 14.30 17.00 18.00 18.05 18 .40 19.30 20.15 20.30 21.30 21.35 23.15

Net News Telebejg˙ Iswed Fuq L-Abjad (R) Telebejg˙ Nis©a Maltija Tour Du Ron Il-Karnival Malti Fit-Tunezija Premier (R) Net News Premier Mitqlu Deheb (R) Tour Du Ron (R) Net News Flusek (R) Wheelspin (R) Net News G˙alik Fl-Ewropa Festa Frawli Net News Replay Net News

07.00 07.30 08.30 09.00 09.30 10.00 10.30 12.00 12.10 14.00 14.05 15.30 16.00 16.05 17.10 17.30 18.00 18.10 18.40 19.15 20.00 20.45

L-G˙odwa t-Tajba Planets Dot EU G˙awdex Illum Tuffi˙at Migduma Ta˙t l-Art Malta U Lil Hinn Minnha A˙barijiet Óadd G˙alik A˙barijiet Óadd G˙alik…ikompli Gadgets A˙barijiet The Wedding Battle Malta u lil Hinn Minnha Pellikola A˙barijiet Madwarna Mr. Fish Mixage A˙barijiet American Idol

06.00 06.30 09.20 09.25

06.00 07.15 08.10 09.50 10.45 11.10 12.55 13.25

Fuori Orario. Cose (Mai) Viste La Grande Vallata Film: Arrivano Joe E Margherito Correva L'anno Telecamere Tgr 12 Idee Per La Crescita Fuori Quadro Il Bello Del Quotidiano Tg In 1/2 Ora Tg3 Lis Roubaix (Francia) Ciclismo Film: 18 Anni Dopo Tg3 Blob Che Tempo Che Fa Glob

06.00 07.00 07.55 08.20

06.00 07.55 08.00 08.46 08.50 10.05 10.40 11.30 12.00 13.00 13.40 14.00 18.50 20.00 20.40 21.11 23.15

21.30

Life Bites-Pillole Di Vita I Super Partes Til Death Scooby-Doo E La Spada Del Samurai Campionato Mondiale S Uperbike 2014 (I1-I2) Fuori Giri - Sbk Campionato Mondiale Superbike 2014 (I1-I2) Studio Aperto Campionato Mondiale Superbike 2014 (I1-I2) Fuori Giri - Sbk Grande Fratello Paulie-Il Pappagallo Che Parlava Troppo White Lion Studio Aperto Cosi' Fan Tutte 2 Dante's Peak La Furia Della Montagna Lucignolo

08.05 08.30 09.20 09.45 10.10 10.35 11.00 11.25 11.50 12.15 13.05 13.55 14.45 15.35 16.25 16.50 17.40 18.05 18.30 18.55 19.20 20.10 21.00 23.05

Siba’s Table Have Cake Will Travel Barefoot Contessa Extra Virgin Siba’s Table Cooking for Real Andy Bates Unique Eats Barefoot Contessa Hungry Girl Food Network Challenge Diners, Drive-Ins and Dives Chopped Siba’s Table Guy’s Big Bite Diners, Drive-Ins and Dives Barefoot Contessa Extra Virgin Siba’s Table Cooking for Real Chopped Food Network Challenge Diners, Drive-Ins and Dives Barefoot Contessa

14.00 14.30 15.00 15.05 17.10 19.00 20.00 20.10 22.45

07.30 07.55 08.05 08.25 08.35 09.25 10.10 10.55 11.20 11.50 12.25 13.10 15.00 17.30 18.15 19.05 20.00 20.30 21.00 21.50 22.40 23.05 23.50

Teletubbies Bobinogs Show Me Show Me Charlie and Lola Doctor Who Explained Doctor Who The Weakest Link Absolutely Fabulous Me and Mrs Jones One Foot in the Grave The Weakest Link Doctor Who Doctors Doctor Who Drop Zone Upstairs Downstairs Me and Mrs Jones Absolutely Fabulous Silk Waking the Dead Friday Night Dinner Alan Carr. Chatty Man Being Erica

10.00 11.05 11.40 12.25 12.45 13.50 14.10 14.35 16.30 18.30 19.00 19.15

12.15 13.30 14.00 16.30 16.35 18.50 20.00 20.35 20.40 21.25 21.30

Parlamento Punto Europa Unomattina In Famiglia Tg 1 L.I.S. Santa Messa e Recita Dell’Angelus Linea Verde Telegiornale L’Arena Tg 1 Domenica In L’Eredità Telegiornale Tg Sport Affari Tuoi Carosello Reloaded Un Medico in Famiglia

06.00 Videocomic Passerella Di Comici In Tv 06.30 Real School il Divertinglese 07.00 Incinta Per Caso 07.25 Lassie 08.20 Voyager 09.05 Il Nostro Amico Charly 10.30 Cronache Animali 11.30 Mezzogiorno In Famiglia 13.00 Tg2 Giorno 13.30 Tg 2 Motori 13.45 Quelli Che Aspettano 15.40 Quelli Che Il Calcio 17.05 Tg2 L.I.S. 17.10 Stadio Sprint 18.10 90° Minuto 19.35 Countdown – Una Brutta Storia 20.30 Tg2 21.00 N.C.I.S. Acqua E Petrolio 21.45 Hawaii Five-0 – Onora Il Padre 22.40 La Domenica Sportiva

Prima Pagina Tg5 Traffico Tg5 Tgcom24 Le Frontiere Dello Spirito Belli Dentro I Supercinema Le Storie Di Melaverde Melaverde Tg5 L' Arca Di Noè Domenica Live Avanti Un Altro Tg5 Paperissima Sprint Matrimonio Alle Bahamas Grande Fratello

06.35 06.55 07.25 08.55 09.25 10.00 10.50 11.30 12.00 13.00 13.55 14.55 18.55 19.35 20.30 21.15 23.15

Tg4 Night News Televendita Media Shop Super Partes 08.25zorro I Magnifica Italia 3 I Santi Santa Messa Pianeta Mare Tg4 Pianeta Mare Ricette All'italiana Donnavventura Catastrofe A Catena Tg4 Il Segreto Tempesta D'amore La Bibbia Cinefestival

07.00 07.30 07.55 09.45 11.00 13.30 14.40 16.40 18.10 20.00 20.30

08.35 FIA World Endurance Championship 10.00 UEFA Women’s Champions League Football 11.30 ISU Grand Prix, Figure Skating 14.30 FIFA Under 17 World Cup Football 16.00 UEFA Women’s Champions League Football 17.00 Live. UEFA Women’s Champions League Football 19.00 ISU Grand Prix, Figure Skating 21.00 Boxing 23.00 Motorsports Weekend 23.15 UEFA Women’s Champions League Football

06.00 06.25 07.15 08.10 09.05 09.55 10.50 11.40 12.35 13.30 14.25 15.20 16.15 17.10 18.05 19.00 20.00 21.00 22.00

How It’s Made American Chopper Crisis Control MythBusters Salvage Hunters Baggage Battles Flip Men Storage Hunters Auction Kings Auction Hunters Gold Rush Gold Divers Ice Cold Gold Wheeler Dealers Overhaulin’ Outback Truckers Car Vs Wild Naked and Afraid Naked and Marooned With Ed Stafford 23.00 Klondike

06.00 06.50 08.55 09.45 11.00 11.25 13.05

08.05 08.30 09.25 09.50 10.15 10.40 11.10 11.35

06.00 07.00 07.30 08.00 09.00

17.30 18.00

Chasing the Yum Extreme Cuisine With Jeff Corwin Candice Tells All Color Splash Color Correction Design on a Dime State of Style.

Easy Entertaining With Michael Chiarello Chef Abroad House Hunters Barn Finder Million Dollar Rooms My Yard Goes Disney Selling New York Kitchen Impossible My First Renovation House Hunters International House Hunters Drop 5 lbs With Good Housekeeping Chef Abroad Extreme Cuisine With Jeff Corwin

07.55 08.20 08.45 09.10 09.35 10.00 10.25 10.50 11.15 11.40 12.05 12.30 12.55 13.20 13.45 14.40 15.30 15.55 17.10 17.35 18.00 18.25 18.50

Go, Diego, Go! Winx Club The Fairly OddParents Sanjay and Craig Kung Fu Panda The Penguins of Madagascar Turtles SpongeBob SquarePants Winx Club iCarly Sam & Cat Victorious Big Time Rush Marvin Marvin SpongeBob SquarePants The Penguins of Madagascar The Fairly OddParents Victorious Life With Boys SpongeBob SquarePants Turtles The Penguins of Madagascar Sanjay and Craig

06.00 06.25 07.15 08.10 09.05 09.30 10.00 10.55

Omnibus Tg La7 Omnibus L’Aria Che Tira Bersaglio Mobile Tg La7 L’Uomo Senza Volto The District L’Ispettore Barnaby Tg La7 Domeinca Nel Paese Delle Meraviglie 21.10 La Gabbia

13.55 14.45 16.50 17.40 18.30 19.20 20.10 21.00 21.50 22.40

Extreme Cheapskates Kitchen Boss Bakery Boss Cake Boss Extreme Cheapskates Long Island Medium Say Yes to the Dress.

Bridesmaids 90 Days to Wed Cake Boss Secret Eaters Hoarding. Buried Alive All-American Muslim The Undateables Say Yes to the Dress.

Bridesmaids 90 Days to Wed Hoarding. Buried Alive Virgin Diaries

Çaqqufa, nhar it-Tlieta fid-20.45 fuq TVM Karla twebbes rasha b˙as-soltu u ma tismax minn dak li jg˙idilha n-nutar. Nena tag˙mel kuntatt ma’ Benna. Jg˙addu ftit tal-©img˙at u Karla ssib ru˙ha f’xebg˙a inkwiet. Terrence jrid flusu lura iΩda hi m’g˙andhiex minn fejn t˙allas. Eva tinkwieta li l-play mhux se tirnexxi. Rose tirçievi telefonata importanti.

12.00 12.25 13.15 13.45 14.35 15.00 15.25 15.50 16.15 16.40 17.05

11.00 11.30 12.00 13.00 16.00 17.00 20.00 21.00 22.00 22.30 23.00 23.30

Taylor Swift Extreme Close-Up Style Star Selena Gomez Keeping Up With the Kardashians E! News Fashion Police Giuliana & Bill Keeping Up With the Kardashians E! News Keeping Up With the Kardashians Giuliana & Bill Keeping Up With the Kardashians RichKids of Beverly Hills E! News Hello Ross The Soup

Steve Irwin’s Wildlife Warriors My Cat From Hell Too Cute!

Gator Boys Call of the Wildman Swamp Brothers Bondi Vet Untamed China with Nigel Marven 11.50 Nature 12.45 Borneo’s Pygmy Elephants 13.40 Elephants in the Room 14.35 Hippo: The Wild Feast 15.30 In Search of the Giant Anaconda 16.25 In Search of the King Cobra 17.20 Treehouse Masters 18.15 Cheetah: Race To Rule 19.10 Shamwari: A Wild Life 20.05 Great White Invasion 21.00 Cheetah: Race To Rule 21.55 Shamwari: A Wild Life 22.50 Untamed and Uncut 23.45 Great White Invasion

Çinema

28 13.04.2014

MIÇ-ÇINEMA

jikteb CARMELO BONNICI

MURDER 3

HEKK U HEKK

GÓAJBIEN U ÓSEJJES STRAMBI F’DAR KBIRA Atturi Ewlenin: Randeep Hooda, Aditi Rao Hydari, Sara Loren Direttur: Vishesh Bhatt Óin: 123 min.

Distribute: Fox Star Studio/20th Century Fox Ma˙ru© mill-KRS Çert. 15

Murder 3 hu thriller Indjan li l-ispirazzjoni tieg˙u ©iet me˙uda minn xog˙ol Kolombjan tal-2011. Dan ilfilm hu ma˙dum minn Fox Star Studios, kumpanija li to˙ro© il-films fl-Indja u li hi ssussidjata minn 20th Century Fox. L-istorja tittratta fotografu romantikament involut ma’ Ωew© tfajliet li, wa˙da wara l-o˙ra, jissakkru f’kamra sigrieta fejn bil-lejl ise˙˙u affarijiet strambi.

Il-film, li g˙andu fotografija lussuΩa u li tpaxxi l-g˙ajn, hu imitazzjoni fjakka tatthrillers eçitanti u mimlija tensjoni ta’ Alfred Hitchcock.

B˙all-films l-o˙ra ta’ Hollywood, xi kanzunetti kultant ˙in ma jonqsux.

L-istorja tibda fil-preΩent f’Cape Town, l-Afrika t’lsfel.

Vikram (Hooda), fotografu

tan-natura, imur f’Mumbaj, lIndja mal-˙abiba Roshni (Rao Hydari) fuq xog˙ol konness mal-moda. Din tissusspetta li mhux leali lejha u t˙alli vidjow fejn tg˙idlu li se titilqu. Minflok, hi tissakkar f’kamra sigrieta fejn, minn ˙©ie© li juri biss fuq na˙a wa˙da tkun tista’ tara lill-ma˙bub tag˙ha li issa qabad ma’ Nisha (Loren).

Sadanittant, Vikram jaqa’ suspett fuqu dwar l-g˙ajbien ta’ Roshni. Billejl, Nisha tibda tisma’ xi ˙sejjes strambi fiddar. Dan il-misteru kif se jiΩvol©i ru˙u?

L-andament ta’ Murder 3 jipprogressa kwaΩi biss fuq dawn it-tliet atturi. In-numru fit-titlu jfisser li qabel dan ixxog˙ol kien hemm Ωew© produzzjonijiet o˙ra, imma dan m’g˙andu l-ebda konnessjoni mal-o˙rajn.

MUPPETS MOST WANTED

ALLEGRU

IL-PUPAZZI FL-INKWIET MAL-PULIZIJA Atturi Ewlenin: Ricky Gervais, Tina Fey, Ty Burrell Vucijiet Ewlenin: Steve Whitmire, Eric Jacobson, David Goelz, BillBarretta Direttur: James Bobin Distributur: Disney/Buena Vista Ma˙ru© mill-KRS

Óin: 107 min. Çert. U

Dawk il-karattri rreΩistibbli u tant ma˙bubin, The Muppets (Kermit the Frog, Miss Piggy, Fozzie Bear, Gonzo u lkumplament t a l - gang ) , ma˙luqa minn Jim Henson, g˙amlu l-ewwel dehra tag˙hom fiç-çinema fl-1979 f’ The Muppets Movie . Minn dak iΩ-Ωmien ’il hawn dehru kemm-il darba fuq il-liΩar ilkbir u issa, wara 34 sena, g˙adhom g˙addejjin ˙adida.

Fix-xog˙ol ©did, Muppets Most Wanted , it-tim kollu ta’ dawn il-pupazzi qed iduru madwar id-dinja jag˙tu wirjiet grandjuΩi b’suççess, speçjalment fi bliet Ewropej b˙al Dublin, Madrid, Berlin u Londra. Kull darba, ming˙ajr ma jindunaw, qed jinvolvu ru˙hom f’inkwiet ma’ Interpol.

L-aqwa kriminal fid-dinja, Constantine, li hu fula maqsuma ma’ Kermit iΩ-Ωrin©, ja˙rab minn Gulag (˙abs) fis-Siberja, u flimkien maluman Dominic Badguy (Gervais) li suppost hu lmani©er tal-Muppets, qed iwettqu serq ta’ affarijiet prezzjuΩi tal-arti, fil-˙inijiet li dawn il-pupazzi jkunu jferr˙u lill-udjenzi bil-wirjiet varjati tag˙hom.

Naturalment, dawn se ji©u flinkwiet mal-li©i u jridu jippjanaw bis-s˙i˙ biex jaqbdu

lill-˙atjin.

Din se tkun ˙a©a tassew diffiçli l-aktar meta Constantine qed jippoΩa ta’ Kermit u dan tal-a˙˙ar se je˙el b’kollox.

Muppets Most Wanted hu film tassew allegru, kummiedja avventuruΩa li taqleb fil-©eneru ta’ thriller bi stil old-fashioned , b ’ w a q t i e t impressjonanti muΩikali.

Fil-vjagg tag˙hom madwar il-bliet Ewropej, il-Muppets jivvja©©aw f’ferrovija qadima taç-çirklu. B˙all-films l-o˙ra tag˙hom, atturi reali ja˙dmu ma’ dawn il-karattri gustuΩi, u fost dawn l-aktar li tispikka hi Nadya (Fey), il-gwardjana tal-˙abs tas-Siberja li tmur tfittex lil Constantine, però tie˙u grazzja ma’ Kermit meta dan ikun arrestat u msakkar f’dan il-lokal kollu sil© u kes˙a tremenda.

Miss Piggy jirnexxilha tkanta wkoll ma’ Celine Dion, wa˙da mill-˙afna mistednin ta’ din il-produzzjoni.

Muppets Most Wanted hu film mexxej b’andament ferrie˙i. Qabel dan il-film qed jintwera ie˙or animat, qasir ˙ a f n a , b l - i s e m t a ’ Party Central, qisu estensjoni minn Monsters’ University t a l kumpanija Pixar Animation Studios.

Çinema

13.04.2014 29

A nEW YORK WInTER’s TALE

EÇÇENTRIKU

fILM LI JMIss dIVERsI ÌEnERI Atturi Ewlenin: Colin Farrell, Jennifer Connolly, William Hurt, Russell Crowe, Jessica, Brown Findlay, Will Smith, Eva Marie Saint Direttur: Akiva Godlsman Distributur: Warner Bros Ma˙ru© mill-KRS

A New York Winter’s Tale hu xog˙ol li diffiçli tikklassifikah g˙ax imiss temi varjati, b˙all©lieda bejn it-tajjeb u l-˙aΩin, il-fantasija, ir-rinkarnazzjoni, issopranaturali u destini li jikklaxxjaw. Però, primarjament, dan hu film dwar im˙abba sfiqa u sinçiera.

Peter Lake (Farrell) hu ˙alliel prim li, fi New York tal-1916, f’xitwa kies˙a, jid˙ol f’appartament fir-re©jun Upper East End. Ûgur li f’mitt sena qatt ma basar li f’din l-avventura tieg˙u se jiltaqa’ mal-im˙abba ta’ ˙ajtu.

Hemm ©ew tinsab Beverly Penn (Brown Findlay), tfajla sbej˙a tas-sid, Isaac Penn (Hurt) li qieg˙da ssoffri minn marda gravi. Huma xorta wa˙da jsiru jin˙abbu. IΩda Peter hu l-mira tal-gangster kattiv, Pearly Soames (Crowe), li darba kien dak li kien jag˙tih il-pariri u issa jrid jeliminah minn wiçç id-dinja.

Óin: 118 min. Çert. 12A Peter jipprova minn kollox biex isalva l-˙ajja tal-unika ma˙buba tieg˙u u jipprova jag˙mel dan f’Manhattan talpreΩent, g˙ax skopra l-miraklu tar-rinkarnazzjoni. Soames u lpaladini tieg˙u g˙adhom ji©ru warajh u forsi miraklu biss jista’ jkun li je˙ilsu minn din ilmarmalja.

Dan il-film hu bbaΩat minn fuq ir-rumanz tal-istess isem ta’ Mark Helprin, miktub fl-1983.

Minkejja li l-istorja hi xi daqsxejn ambigwa u sikwit taqleb mill-passat ta’ kwaΩi mitt sena ilu g˙all-preΩent, din il-produzzjoni g˙andha laqta lussuΩa b’fotografija eskwiΩita minkejja li kollox ise˙˙ fl-istagun xitwi u ©eneralment art mimlija sil©.

Il-prologu ta’ dan ix-xog˙ol, fl-1895 meta Peter kien g˙adu tarbija g˙andu ˙jiel mill-istorja biblika ta’ Mosè tarbija u b’hekk juri li dan se jg˙addi minn ˙ajja tassew straordinarja.

ThE LEGEnd Of hERcuLEs (3d)

INEFFIÇJENTI

L-EROJ TAL-MITOLOÌIJA GRIEGA JERÌA’ JIRXOXTA Atturi Ewlenin: Kellan Lutz, Gaia Weiss, Scott Adkins, Roxanne McKee, Liam Garrigan Direttur: Renny Harlin Distributor: Lionsgate UK Ma˙ru© mill-KRS

ll-le©©enda ta’ Erkole me˙uda mill-mitolo©ija Griega ispirat ˙afna xog˙lijiet g˙aç-çinema. L-aqwa epoka ta’ dan il-bniedem ta’ sa˙˙a tremenda, iben ta’ re©ina umana u ta’ Zeus, lalla tal-allat Griegi, kienet lejn l-a˙˙ar tas-snin ˙amsin sal-ewwel nofs is-snin sittin bil-films ma˙duma Cinecittà, Ruma, tal-©eneru popolari g˙al Ωmienu mag˙ruf b˙ala peplum (tas-sandli u taxxwabel). Mill-gzuz ta’ films li n˙admu dwar dan l-eroj u o˙rajn, l-aktar li spikka kien Steve Reeves (1926-2000), bodybuilder , rebbieh ta’ ˙afna unuri fosthom ta’ Mr Universe.

The Legend Of Hercules ma˙dum bis-sistema 3D, jibda fil-Greçja tal-qedem, ˙afna qabel it-twelid ta’ dan l-eroj u forsi l-isem ori©inali tieg˙u, Hercules: The Legend Begins, kien ikun aktar jixraqlu.

Il-pajjiΩ jinsab ta˙t il-˙akma tirannika tar-Re Amphitryon (Adkins) u martu r-Re©ina Alcmene (McKee) tiddiΩgusta ru˙ha bl-arroganza grassa ta’ Ωew©ha. Skont profesija ta’ Hera, il-mara ta’ Zeus,

Óin: 99 min Çert.12A

Alcmene twelled tifel minn unjoni ma’ Zeus li ssemmih Alcides, iΩda ismu proprju hu Erkole (Lutz). Dan se jkun dak li jillibera pajjiΩu mill-˙akma tat-tirann Amphitryon. G˙oxrin sena wara, Erkole, Ωag˙Ωug˙ attraenti u b’sa˙˙tu, isir i˙obb lill-prinçipessa Hebe (Weiss) ta’ Kreta, iΩda Iphicles (Garrigan) li ji©i ˙uh il-kbir u li g˙andu is-sapport tar-re, jikkapparra Hebe.

Erkole jkollu ja˙rab u jg˙addi minn ˙afna avven-

turi, fosthom ©lied fl-arena b˙ala gladjatur tassew furjuΩ.

The Legend Of Hercules jag˙mel uΩu tajjeb mit-3D, illivell tal-film jibqa’ dak ta’ Bmovie , fejn il-produtturi g˙a©©lu biex jo˙or©uh qabel ie˙or dwar Hercules ippjanat g˙al din is-sena, u anke Ωiedu fih diversi battalji, tip dawk ta’ The Lord Of The Rings u sekwenzi ta’ azzjoni o˙ra.

L-andament tal-film huwa kwaΩi simili ma’ dawk ta’ 300 u s-sikwel, bl-azzjoni waqt ilglied tieqaf g˙al xi sekondi u wara tispara bil-furja, blatmosfera oskura u kuluri mag˙surin li kultant ji©i qisu bla kulur. L-ikbar difett hu fir-reçtar li fil-ma©©oranza hu ta’ kwaΩi dilettanti, waqt li ddjalogu xejn ma jg˙in.

KOMPETIZZJOnI EMPIRE cInEMA Mistoqsija g˙al din il-©img˙a: Semmi wie˙ed mill-pupazzi tal-film Muppets Most Wanted Ibg˙at it-twe©iba tieg˙ek lil: Kompetizzjoni Films, KullÓadd, ÇNL, Triq Mile End, il-Óamrun.

Ir-rebbie˙ jirba˙ Ωew© biljetti ming˙and l-Empire Cinema ta’ Bu©ibba.

Rebbie˙ tal-©img˙a li g˙addiet: ALFRED CAMILLERI, 10, St Joan, Triq An©lu Mallia, Birkirkara

L-AQWA GÓAXAR fILMs bejn it-2 u s-6 ta’ April

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

Noah Rio 2 Captain America: The Winter Soldier Need For Speed Frozen The Lego Movie The Book Theif Non-Stop Tinkerbell &The Pirate Fairy Mr Peabody & Sherman

AvviΩi

30 13.04.2014

AVVIÛI KLASSIFIKATI PROPRJETÀ XGÓAJRA: Garaxx ta’ 3 karozzi, g˙all-kiri, livell mattriq, jinsab ix-Xg˙ajra ta’ ÓaΩÛabbar. Prezz €2.47 kuljum. Çempel 7947 3621.

BUÌIBBA: Appartament g˙allbejg˙. Ideali biex jintuΩa b˙ala studio flat, irran©at riçenti.

Fully furnished u fih l-aircondition u 2 sofa beds. L-appartament jikkonsisti f’kamra tassodda double bed, kamra talbanju, kçina/kamra tal-ikel combined. Fih ukoll uΩu talbejt. Jinsab fir-raba’ sular, livell mal-bejt, u m’hemmx lift. Prezz €53,000, dirett ming˙and is-sid.

A©enti xejn.

Freehold.

G˙al aktar informazzjoni çempel 2155 1306 jew 7729 0946.

IS-SIÌÌIEWI. Elevated groundfloor shell maisonette li fih tliet kmamar tas-sodda u kejl ta’ 188 metru kwadru. Faççata tieg˙u hemm green area u veduti mill-isba˙ tal-kampanja. €130,000 (Lm55,809). Çempel lis-sid fuq 7992 4120.

ikel, living-room , kçina u kamra tal-banju. G˙andu ttwieqi jag˙tu kollha g˙al barra.

Prezz €85,000. Çempel 7931 8222.

TANAYA’S Dev Ltd: G˙aΩla kbira ta’ appartamenti f’kull Ωona ta’ Malta. Jinbieg˙u ming˙ajr depoΩitu u n˙allsulek il-kuntratt. Offerta speçjali.

G˙al aktar dettalji çempel 9992 4999. Ming˙ajr a©enti jekk jog˙©bok.

PROPRJETÀ GÓALL-KIRI SAN LAWRENZ GÓAWDEX: St Laurence Luxury Town House, Pjazza San Lawrenz, San Lawrenz, G˙awdex. Town house en-suite g˙all-kiri; Ωmien twil jew qasir. Kapaçità minn 2 persuni sa 20 persuna.

Fiha wkoll swimming-pool kbira. Dirett ming˙and is-sid.

G˙al iΩjed dettalji u ritratti Ωur is-sit www.saviourborgqronfli.com jew Facebook www.facebook.com/saviour.b org.186. Çempel 7944 0012 jew 9945 6051.

digital jew analogs , varjetà kbira ta’ alarm clocks, kemm Citizen, Seiko Dugena talmarka Pierre Cardin. Varjetà sabi˙a ta’ cuckoos li ja˙dmu kemm bil-˙abel u bil-batterija.

Prezzijiet tajbin. Nag˙mlu wkoll tiswijiet ta’ arlo©©i talidejn, tal-˙ajt u grandfather clocks. Nag˙mlu wkoll testing bil-pressure test machine, sistema ta’ testing g˙al kull tip ta’ arlo©©i biex jintuΩaw g˙allilma ( vacuum test u pressurised test) waqt li qieg˙ed tistenna g˙alih. Tiswija bilgaranzija. Irrikorru 110, Triq ilKungress Ewkaristiku, il-Mosta. Çempel g˙al aktar informazzjoni fuq 2141 7253 jew 9982 5389.

Salotti ta’ kull stil bi prezzijiet moderati, tpartit aççettat.

Ikollna wkoll salotti second hand. Çempel 2137 4823 jew 9982 4139.

Sander, kalibratur, Ωew© piedi wisa’, kundizzjoni mill-aqwa. Çineg grit 60 u 120 biex imorru mag˙ha. G˙al aktar informazzjoni çempel 7961 7945.

AFFARIJIET GÓALL-BEJGÓ IL-FGURA: Appartament g˙allbejg˙. Jinsab f’kantuniera u jikkonsisti fi 3 kmamar tassodda kbar, salott u kamra tal-

Matematika, IngliΩ, Malti, FrançiΩ, FiΩika u o˙rajn. Noffru wkoll korsijiet tal-ECDL. Prezz €35 kull module. Noffru wkoll korsijiet baΩiçi fil-kompjuter, €50. G˙al aktar dettalji çempel 2166 2241 jew 7766 2241 jew Ωur is-sit elettroniku www.tudorinstitute.com

AGR AUTO JAPANESE PARTS GÓALL-KAROZZI Inbig˙u kull tip ta’ parts ta’ karozzi ÌappuniΩi u Koreani, fosthom Kia, Toyota, Isuzu, Daewoo, Mitsubishi, Honda, Subaru. Huma wkoll importaturi ta’ Ωjut u air filters, shock absorbers, brake pads, clutches, eçç. Parts ©enwini. G˙al aktar informazzjoni çempel 2144 6839 jew 9947 4504. Fax: 2147 0295. Email: alex@agrautoparts.com

Korsijiet f’livell Ordinarju f’diversi su©©etti b˙all-

Sejħa għall-

OFFERTI IL-MITA TIXTIEQ TAVŻA LI QEGĦDIN JINTLAQGĦU OFFERTI GĦAL:

- Procurement of Six Tape Libraries Including Five Years Maintenance and Support Services – T015/14 Data ta’ ħruġ: 7 ta’ April 2014 / Data ta’ għeluq: 5 ta’ Mejju 2014

- Procurement of Two Disk Cages Including Five Years Maintenance and Support Services – T016/14 Data ta’ ħruġ: 7 ta’ April 2014 / Data ta’ għeluq: 5 ta’ Mejju 2014

- Procurement of Twelve Servers Including Five Years Maintenance and Support Services – T017/14

KISI, TIBJID U TIKÓIL Jason Gatt g˙al kull xog˙ol ta’ tibjid u tik˙il, kisi normali, fuq il-fil, fuq xog˙ol antik u bil-pont, kisi bil-©ibs u graffiato . Kiri ta’ cherry picker (tower ladder). Çempel 9945 4235 jew 2180 5811.

TAGÓLIM TAS-SEWQAN

XOGÓOL TAL-ÌEBEL

Tewmi Group g˙al lezzjonijiet tal-karozzi kemm manual u kif ukoll automatic. Cab service u karozzi g˙all-kiri bi prezzijiet ra©onevoli. Ûur is-sit www.tewmi.com jew çempel 9942 2422.

Varjetà ta’ ˙wat, ˙oroΩ, kanali tal-ilma, çangatura qadima jew ©dida, kantun qadim, lavur ta’ kull tip. Biex tikseb aktar informazzjoni çempel lil Jason g˙al aktar informazzjoni fuq in-numru 2143 2352 jew 9947 7167.

TAGÓLIM Inbig˙u kull tip ta’ arlo©©i.

Selezzjoni kbira ta’ arlo©©i talidejn Casio u Citizen, kemm

muΩikali, fosthom drums kemm akustiçi u elettriçi, cymbals, percussion, pjanijiet di©itali, baby grand pianos, sound mixers u sound cards.

Apparat ta’ DJ, sound systems, kitarri klassiçi u akustiçi, bass guitars , strumenti tar-ram, wood winds, vjolini, spare parts u aççessorji o˙ra. G˙andna ssib wkoll kotba tal-muΩika tat-tag˙lim.

Mur Music Link, 262, Triq Fleur-de-Lys, B’Kara. Çempel 2148 2796.

NURSING DARREN WATER PROOFING Care and Cure Group Ltd: infermiera m˙arr©a, caring assistants, nannies, nies im˙arr©in biex iΩommu kumpanija, g˙ajnuna fid-djar u night sitters.

Servizz ta’ 24 sieg˙a, G˙andna wkoll g˙all-kiri: wheelchairs, hoists, commodes, walking frames u hospital beds . G˙al aktar informazzjoni çempel fuq dawn in-numri: 2137 6946 / 9947 0178.

G˙al kull tip ta’ xog˙ol fuq faççata, bjut, appo©©i, gallarijiet, eçç. Membrane jew liquid membrane. Mela pprote©i l-proprjetà tieg˙ek mill-ilma tax-xita u çempel issa g˙al stima b’xejn bin-numru 7905 8883 jew id˙ol fuq is-sit www.darrendoitall.com

WATERPROOFING U MEMBRANE DAR GÓALL-ANZJANI Medina Home for The Elderly, 106 Labour Ave, ir-Rabat. Dar g˙all-anzjani mg˙ammra bil-kumditajiet kollha. Staff ikkwalifikat. Nurses u care workers 24 sieg˙a. Prezzijiet ra©onevoli li jibdew minn ¤25 kull persuna.

Naççettaw respite u bed ridden. Çempel dawn in-numri: 2145 908, 2145 4858 jew 7945 4908.

Il-bejt tieg˙ek jag˙mel l-ilma?

G˙andek problema ta’ moffa?

Kenda Ltd issolvilek il-problema. Nispeçjalizzaw fuq xog˙ol ta’ waterproofing u membrane b’10 snin garanzija. Xog˙ol professjonali blaqwa materjal ISO pool. G˙al stima bla obbligu çemplu 7972 9967 jew Ωur is-sit www.kendawaterproofing.com

INVESTIGAZZJONI PRIVATA

ESTENSJONIJIET TA’ TELEFOWNS

Ûwi©ijiet, g˙erusija u relazzjonijiet o˙ra. DNA testijiet forensiçi, tfal ma˙tufa minn Malta, kaΩijiet çivili, kaΩijiet o˙ra fil-qorti.

Problemi ta’ kumpaniji jew negozju. Nag˙tu xhieda filQorti.

Na˙dmu f’Malta u kif ukoll barra. Çempel 7959 0000 jew info@privateinvestigationmalta.c om

Tiswija u installazzjoni fuq estensjonijiet tat-telefowns g˙al kull tip ta’ linji fissi. Çempel 7993 0419.

Data ta’ ħruġ: 7 ta’ April 2014 / Data ta’ għeluq: 5 ta’ Mejju 2014

- Procurement of Five Servers Including Five Years Maintenance and Support Services – T018/14 Data ta’ ħruġ: ġ: 7 ta ta’ April pril 2014 / Data D ta’’ għeluq: 5 ta’ ta Mejju jju 2014

Operaturi Ek Operaturi Ekonomiċi onomiċi li huma interessati interessati jipparteċipaw jipparteċipaw f’dawn f ’dawn is-sejħiet għall-offerti għall-off offer erti huma mħeġġa tal-workshop jieħdu nota talworkshop li se jkun jkun organizzat organizzat fis-Centre fis-Centre for for Development Development Research Research and Training Training ((CDRT), CDRT ), It-Telgħa It-Telgħa ta’ ta’ Sa Maison, Maison, il-Furjana, il-Furjana, nhar l-Erbgħa l-Erbgħa 16 ta’ ta’ April April fid-9.00 ta’ ta’ filogħdu (CET).

(CET ). F’dawn F’dawn il-workshops, Operaturii Ek Ekonomiċi ilworkshops, Operatur onomiċi jkollhom jkollhom l-opportunità l-opportunità jsiru jafu aħjar kif kif għandhom jikkompilaw jikkompilaw u jissottomettu l-offerti jissott omettu loffer off erti tagħhom online. online. Iktar Iktar informazzjoni informazzjoni tinsab fid-dokument infor fid-dokument tal-offerta. tal-off offer erta.

Dawn is-sejħiet għallDawn għall-offerti offer off erti jist jistgħu għu jink jinkisbu isbu mis-Sist mis-Sistema ema Elettr Elettronika onika għas-Sejħiet għas-S ejħiet P Pubbliċi ubbliċi (w (www.etenders.gov.mt) ww.etenders.gov.mt) Għal aktar inf informazzjoni, ormazzjoni, kkkuntattja kuntattja lilllill-Contracts Contracts Management D Department epartment

2123 4710 www.mita.gov.mt w ww.mita.gov.mt

MUSIC LINK Issibilna kull tip ta’ strumenti

KUMPANIJA Jien ©uvni bil-g˙aqal ta’ 38 sena. Nixtieq niltaqa’ ma’ tfajla jew single mother bejn 23 u 37 sena bi skop serju jew b˙ala ˙bieb jekk m’g˙andiex ma’ min to˙rog. Kull min hu interessat jibg˙at SMS fuq 7946 8435.

Almanakk

32 13.04.2014

Ritratt mill-antik IT-TEMP GÓAL-LUM

It-Tnejn

It-Tlieta

L-Erbg˙a

TWISSIJIET: Xejn L-OGÓLA TEMPERATURA: 19°C L-INQAS TEMPERATURA: 13°C INDIÇI UV: 6

HI

18°C

19°C

20°C

TEMP:

LO

12°C

13°C

12°C

Imsa˙˙ab bil-possibilità ta' ftit xita g˙allewwel, li jsir ftit jew wisq imsa˙˙ab

VIÛIBBILTÀ:

Il-Óamis

Ìeneralment tajba

Il-Ìimg˙a

Is-Sibt Dehra panoramika tar-Rabat G˙awdex

RIÓ:

Óafif g˙al moderat mil-Lvant g˙ax-Xlokk, li jsir ˙afif l-iktar mill-Grigal

APPUNTAMENTI TAL-PRESIDENT

BAÓAR:

Ìeneralment ˙afif

It-Tnejn 14 April 2014

IMBATT: Ftit li xejn

HI

18°C

19°C

20°C

LO

13°C

13°C

18°C

TEMPERATURA TAL-BAÓAR: 15°C

11.00 am: Il-President ta’ Malta tilqa’ L-Eççellenza Tieg˙u Mons.

Mario Grech, l-Isqof t’G˙awdex g˙al Ωjara ta’ korteΩija fil-Palazz, Il-Belt Valletta

SpiΩeriji li jift˙u llum il-Óadd

SpiΩeriji li jift˙u fil-Ìimg˙a l-Kbira

Collis Williams Pharmacy, 15, Triq ir-Repubblika, il-Belt Valletta Brown's Pharmacy, 706, Triq il-Kbira San ÌuΩepp, Il-Óamrun Pinto Pharmacy, 43, Triq San Bastjan, Óal Qormi Pharmaplus, Triq Ganu, Birkirkara D'Argen's Pharmacy, 330, Triq D'Argens, il-GΩira Lourdes Pharmacy, Triq in-Naxxar, San Ìwann The Economical Dispensary, 86/87, Triq Sir Adrian Dingli, Tas-Sliema St. Michael Pharmacy, Misra˙ tat-Transfigurazzjoni, Óal-Lija Naxxar Pharmacy, Vjal il-21 ta' Settembru in-Naxxar St. Paul's Bay Pharmacy, 504, Triq il-Kbira, San Pawl il-Ba˙ar Fleming Pharmacy, 61, Triq ÓaΩ-Ûabbar, Paola Alpha Pharmacy, Triq Bormla k.m Vjal il-Kottoner, il-Fgura St. James Pharmacy, Misra˙ San Ìakbu, ÓaΩ-Ûabbar St. Catherine Pharmacy, Plot 3, Triq il-Qadi, iΩ-Ûejtun Kristianne Pharmacy, Triq iç-Çavi, Mqabba Tal-Grazzja Pharmacy, Triq Fran©isk Farrugia, ÓaΩ-Ûebbu© St. Anthony Pharmacy, 18 Triq il-Kbira, Rabat Malta Palm Pharmacy, 2, Triq il-Palma, Victoria, G˙awdex Pisani Pharmacy, Bini Ìdid, Triq Sannat, is-Sannat G˙awdex

Chemimart Ltd. 14, Triq Sant’Anna, Floriana Fra Diego Dispensary, 94, Triq Villambrosa, il-Óamrun Fatima Pharmacy, Triq iΩ-Ûonqor, Santa Venera The Local Dispensary, Triq Kan. K. Pirotta, Birkirkara St. Matthew's Pharmacy, Triq ix-Xatt, il-GΩira Medical Plaza Dispensing Chemists, Cass-i-Mall Buildings, Vjal ir-Rihan, San Ìwann The Economical Dispensary, 86/87, Triq Sir Adrian Dingli, Tas-Sliema St. Michael Pharmacy,Misra˙ tat-Transfigurazzjoni, Óal-Lija M©arr Pharmacy, Triq il-Kbira c/w Triq Vitale, l-Im©arr Malta St. Simon Pharmacy, 8, Dawret il-GΩejjer, Bu©ibba Theresa Jo Pharmacy, 3A, Triq Xintill, Óal Tarxien San Filippi Pharmacy, 155, Triq il-Vitorja, l-Isla St. Elias Pharmacy Triq San Elija Xag˙jra St. Catherine Pharmacy, Plot 3, Triq il-Qadi, iΩ-Ûejtun St. Andrew's Pharmacy, 51, Triq San Ìor©, Óal Luqa Tal-Grazzja Pharmacy, Triq Fran©isk Farrugia, ÓaΩ-Ûebbu© Make Over Pharmacy, BLK A, Town Centre HOS, l-Imtarfa Castle Pharmacy, 2, Misra˙ l-Indipendenza, Victoria G˙awdex Sokkors Pharmacy, Triq San Girgor, Kerçem G˙awdex

Lottu

85

50 77 20 37 79 13 71

Grand Lottery

02 01

Super 5

05

42

21

03

10.30 am: Il-President ta’ Malta tilqa’ lill-Onor. Prim Ministru, LOnor. Ministri u s-Segretarji Parlamentari g˙al Ωjara ta’ korteΩija fil-Palazz, Il-Belt Valletta

It-Tlieta 15 ta’ April 2014

07

05 05 00 08 08

Din il-Ìimg˙a mill-Istorja

9.00 am: Il-President tilqa’ lill-Eççellenza Tieg˙u Mons. Aldo Cavalli, Nunzju Appostoliku g˙al Ωjara ta’ korteΩija fil-Palazz, IlBelt Valletta 9.45 am: Il-President tilqa’ lill-Uffiçjali G˙olja tal-George Cross Island Association g˙al Ωjara ta’ korteΩija fil-Palazz, Il-Belt Valletta 11.55 am: Il-President tattendi g˙al çerimonja ta’ tqieg˙id ta’ kuruni mal-Monument tal-Qanpiena tal-Assedju organizzata millUffiçjali G˙olja tal-George Cross Island Association, Il-Belt Valletta 12.30 pm: Il-President tilqa’ lill-Onor. An©lu Farrugia, Speaker talKamra tar-RappreΩentanti u lill-Onor. Çensu Galea, Deputat Speaker g˙al Ωjara ta’ korteΩija, fil-Palazz, Il-Belt Valletta 2.00 pm: Il-President tilqa’ lill-Membri tal-Ìudikatura g˙al Ωjara ta’ korteΩija fil-Palazz, Il-Belt Valletta L-Erbg˙a 16 ta’ April 2014 11.00 am: Il-President tilqa’ lis-Sur Peter Paul Zammit, Kummissarju tal-Pulizija g˙al Ωjara ta’ korteΩja fil-Palazz, Il-Belt Valletta 1.00 pm: Il-President tilqa’ lill-Eççellenza Tieg˙u s-Sur Cai Jinbiao, Ambaxxatur tar-Repubblika Popolari taç-Çina Ωjara ta’ korteΩija fil-Palazz, Il-Belt Valletta 3.00 pm: Il-President tilqa’ lid-Dott. Peter Grech, l-Avukat Ìenerali g˙al Ωjara ta’ korteΩija, fil-Palazz, Il-Belt Valletta 7.30 pm: Il-President tattendi ‘Via Sagra Nazzjonali’ organizzata mill-Arçidjoçesi ta’ Malta flimkien ma’ Radju RTK, Residenza San Vinçenz de Paule, Óal Luqa Il-Óamis 17 ta’ April 2014 2.00 pm: Il-President tilqa’ lill-Im˙allef Emeritu Dott. Joseph Said Pullicino, Ombudman g˙al Ωjara ta’ korteΩija fil-Palazz, Il-Belt Valletta 2.30 pm: Il-President tilqa’ lill-Prof. Josef Bonnici, Gvernatur talBank Çentrali ta’ Malta g˙al Ωjara ta’ korteΩija fil-Palazz, Il-Belt Valletta 5.30 pm: Il-President tattendi g˙all-Quddiesa ta’ Óamis ix-Xirka fil-Kappella Russa, fil-Palazz ta’ Sant’Anton Il-Ìimg˙a 18 ta’ April 2014 3.00 pm: Il-President tattendi g˙all-Adorazzjoni tas-Salib filKappella Russa, Sant’Anton 9.30 pm: Il-President tipparteçipa fil-Programm Xarabank b’risq Puttinu Cares imtella’ mill-Where’s Everybody, Óal Qormi Il-Óadd 20 ta’ April 2014

15.04.1942 – Jing˙ata l-George Cross lil Malta mir-Re George VI

16.04.2012 - Jibda l-©uri ta’ Andres Behring Breivik f’Oslo in-Norve©ja

9.00 am: Il-President tattendi g˙all-Quddiesa tal-G˙id il-Kbir, filPalazz ta’ Sant’Anton

Kompetizzjoni Ktieb

13.04.2014 33

KOMPETIZZJONI KTIEB RUMANZ

TWO B’letteratura Maltija ˙afna drabi nifhmu letteratura miktuba bil-Malti. U ˙afna drabi hekk hu. IΩda hemm ukoll kategorija ta’ letteratura Maltija miktuba b’ilsna o˙ra, primarjament bl-IngliΩ. G˙al Ωmien twil dawn il-kotba bl-IngliΩ batew fl-attenzjoni tal-qarrejja meta mqabbla max-xog˙ol bilMalti.

Din l-attitudni tidher li fla˙˙ar qieg˙da tinbidel, u filfatt kien hemm attenzjoni kbira g˙all-a˙˙ar ktieb li ˙are© ftit tal-©img˙at ilu: id-debutt ta’ Teodor Reljic, bir-rumanz Two , ippubblikat mill-Merlin Publishers.

F’©img˙a wa˙da biss millpubblikazzjoni, la˙aq il-˙ames post fil-klassifika tal-iΩjed kotba mibjug˙in f’Malta, riΩultat rari ˙afna g˙al xog˙ol lokali miktub bl-IngliΩ.

Reljic f’dan ir-rumanz juΩa l˙sejjes u l-karatteristiçi ta’ Malta biex jo˙loq u jirrakkonta storja ta’ telfien, solitudni u tiftix. L-awtur, imwieled isSerbja u li trabba u jg˙ix Malta, jiddeskrivi lil Malta b˙ala gΩira kwaΩi eΩotika, differenti milli nafuha, u jurihielna minn g˙ajnejn tifel Ωg˙ir.

Fl-istess waqt, hemm misteru çentrali g˙all-istorja li jil˙aq ilqofol tieg˙u hekk kif it-tifel jesplora li qed ji©ri madwaru.

Two juΩa Ωew© perspettivi: dik tat-tifel iΩ-Ωg˙ir, kif ukoll dik tal-˙rejjef li kienet tirrakkontalu ommu. Two huwa rumanz ipnotiku, li jikxef Malta li tin˙ass differenti milli a˙na forsi mdorrijin na˙sbu dwarha.

Min di©à qara r-rumanz, qed isejja˙ lil Reljic b˙ala talent ©did fix-xena letterarja lokali,

u l-©miel ta’ lingwa©© u rakkuntar uΩat fil-ktieb x’aktarx jag˙tihom ra©un.

It-tnedija tal-ktieb Two saret fil-MuΩew Wignacourt, irRabat, u ©iet organizzata b’mod innovattiv minn Creative Island. It-tema tattnedija kienet ‘is-sigrieti’, li huma wkoll çentrali g˙arrumanz. Waqt it-tnedija tfaçça l-Bir tas-Sigrieti, li jidher f’punt kruçjali tar-rumanz, fejn ilmistednin tas-serata setg˙u jisimg˙u xi sigrieti mistura.

Matul it-tnedija kien hemm diversi sigrieti o˙ra li n-nies fludjenza setg˙u jaqraw, jisimg˙u jew jikkontribwixxu g˙alihom, anonimament, huma stess.

Two jinsab g˙all-bejg˙ mill˙wienet tal-kotba kollha, jew bl-internet minn www.merlinpublishers.com

SILTA MILL-KTIEB something inside me. Maybe it’s a sting, or something is pulling me.

She isn’t moving around in the same way that she moves around before she sits next to me in bed to tell me a story. She’s moving around in the same way as when she’s making lunch or dinner. Her red hair is bouncing. Her hips fill the room when she moves from one place to another. She fiddles with the mesh over the window after she tucks me in. She opens and closes drawers, checking for I don’t know what.

She’s getting ready to leave the room and go back to the world with dad.

“No Vermillion tonight, Will, it’s late and we have to be up for the beach early tomorrow. Promise to tell you one on the way, and dad will just has to deal with it.”

The stories will have to be dreams tonight. And I never liked dreams.

When it happened, we were get-

ting ready to go.

Dad was looking for suntan lotion and a white T-shirt for me, and mum was finishing her coffee. Dad had gone to buy ‘special coffee’ the day before and maybe that’s why mum was taking her time to drink it.

“I remembered Vermillion in the forest yesterday,” I tell mum. We are waiting for dad in her bedroom.

“Really? Good boy”, mum says, and strokes my face. “What do you think will happen next?”

I can’t think of what happens in between. All I know about is where Vermillion needs to get to.

“Well…” I say, words leaving my brain for a second. “H-he needs to find his mum, doesn’t he?”

Mum is up getting stuff ready for the beach, and she’s looking sideways to check the weather and maybe to see what my dad is doing but then she stops, and she goes down on her knees and looks me in the eye to tell me, “I dont know what happens next, Will. I really

don’t. Isn’t that exciting?”

She smiles a strange smile again.

Like she’s afraid. Or like she’s been naughty.

Dad calls me, or us, I don’t know.

I turn back to look at the corridor and I hear him sorting through the drawers – or is it his suitcase? I turn back to mum quickly because I want to know what she thinks of what I said about Vermillion, because it makes me feel good to know that I understood something about the stories, that I’ve taken them inside me somehow and made them a little bit mine.

But the first thing I see when I turn around again is the coffee cup on the bed, because it stings my thigh when it touches me, and when I look up I see that mum is trying to take deep breaths, like a long yawn and her arm shoots quickly up to her head and then, when she tries to take in a breath and looks like she’s swallowing an invisible ball instead, she falls on the bed and nothing else happens.

“

“

Mum has a glass of white wine with the salad and when she’s done, she tells dad, “So we’ve reached a compromise, then?” She smiles. I’m not sure what she means, I was distracted thinking about where we were going. Later mum tells me that we’ll be going to nanna and nannu’s in the evenings, and that we’ll spend days here.

“Is it ok with you?” mum says, tucking me in with a thin sheet, the window opened but covered with a ‘mosquito mesh’.

“Yes it’s ok…mum, where do we live?

“We live in England, ˙anini…you were born there, remember?”

“No,” I say. “I mean, where’s this, now, what’s this called?”

“Oh,” she smiles. “This is San Ìwann. It’s a…suburb,” she says.

When she realises that I don’t know what this means, she winks and says, “Look it up.”

This is when I realise that she won’t be sleeping in the same bed as me while we’re here, and I feel

Mistoqsija: X’kien jismu l-karattru fl-istorja li kienet taqra omm it-tifel qabel jorqod?

Ibag˙tu r-risposta tag˙kom lil: Kompetizzjoni Ktieb, KullÓadd, ÇNL, Triq Mile End, il-Óamrun, u tid˙lu biç-çans li tirb˙u l-ktieb TWO ©entilment ipprovdut minn Merlin Publishers Ir-rebbie˙ jit˙abbar nhar il-Óadd li ©ej, 20 ta’ April.

Ir-rebbie˙a huma mitluba ji©bru l-ktieb miç-Çentru Nazzjonali Laburista fil-Óamrun billi jippreΩentaw il-karta tal-identità mit-Tlieta sal-Ìimg˙a bejn id-09.00 u t-15.00.

Intant, ir-rebbie˙a tr-rumanz L-EWWEL DARBA LI ÓASSEJTEK hija:

ANNA CAUCHI, Faerfield, Triq G. Lebrun, is-Swieqi

Log˙ob

34 13.04.2014

TISLIBA BIN-NUMRI Po©©i n-numri f’posthom Bi 3 numri 029 047 051 078 152 163 168 182 222 342 349 479 660 684 910 928

B’4 numri 0065 0499 0789 0964 1741 1921 2357 3168 4817 4840 4849 4860 5465 5495 5555 5868 5924 5945 5959 6372 6429 6878 6946 7043 7442 7552 7813 8059 8458 8561 8616 8884

9116 9118 9612 9656 9867 9921

B’5 numri

B’6 numri

01617 02185 11695 25837 26246 28785 29659 33164 41165 45518 54178 60882 61143 69518 69896 72244 73802 78805 80431 86966 90128 97469

357157 395218 436040 687221

Bi 8 numri 44583914 70614933 74019361 99132785

SUDOKU SPONSORJATA MINN WELLA

Irba˙ xampù u conditioner Wella Aqta’ din il-log˙ba u ibg˙atha: KOMPETIZZJONI WELLA, KullÓadd, Çentru Nazzjonali Laburista, Triq Mile End, il-Óamrun.

Isem: ..........................................................................................

Indirizz:......................................................................................... .....................................................................................................

SANDRA VELLA, Rendentur, Triq Kalan© Bugeja, iΩ-Ûurrieq, ÛRQ 2550

Kompetizzjoni Centro Casalinga Ìemma’ s-sitt kupuni u ibg˙athom f’daqqa lil: KullÓadd, Kompetizzjoni Centro Casalinga, Çentru Nazzjonali Laburista, Triq Mile End, il-Óamrun.

Isem:...................................................................................................................................................................

3

Indirizz:.............................................................................................................................................................. ...........................................................................................................................................................................

Nru tal-karta tal-identità:............................................. Nru tat-telefown:........................................................

Log˙ob

13.04.2014 35

IRBAÓ €25 fI flus

14

IBGÓAT DAWN IÛ-ÛEWÌ KOMPETIZZJONIJIET FLIMKIEN U IDÓOL BIÇ-ÇANS LI TIRBAÓ €25 L-indirizz huwa: Irba˙ €25 fi flus, KullÓadd, Çentru Nazzjonali Laburista, Triq Mile End, il-Óamrun.

TIslIBA Mimdudin:

Weqfin

1.

4.

7,9.

1.

2,5.

3,11.

Dar l-g˙asfur (5) Ìebel? (4) Jakkwista wara xi mewt (5) 9.

Ara 7 10. Óaxix aromatiku (6) 12.

G˙otja bla gwadann?

(6) 16,18. Fuq in-na˙a t-tajba?

(5) 18.

Ara 16 19,21W. Ma n˙allix mag˙luq (6) 20.

Hekk jistg˙u jg˙ajtu lil Edward (5) 21.

Ara 6 23.

Hemm posthom ilkriminali (4) 24.

Qadim (5)

Satal (6) Ma jirba˙x (6) G˙asfur tal-priΩa (5) 5.

Ara 2 6,21M. Taqbad il-˙ut (6) 8.

Tejjibna (9) 11.

Ara 3 12,14. Mexxej tal-Armata (8) 13.

Rita Ingrid Walsh (1,1,1) 14.

Ara 12 wieqfa 15.

Iççalen©jak (6) 17.

L-ewwel mara (3) 21.

Ara 19 22.

In˙all (3)

SOLUZZJONI TAL-ÌIMGÓA L-OÓRA Mimdudin 1.

Dalli, 4,9.

Katarin, 10.

Buqari, 12.

BrijuΩ, 16,19. Tilari, 18,21M. Lasta, 20.

Dineb, 23.

Njat, 24.

Ifred.

Weqfin 1,11.

2,7.

3,21W. 5.

6,.

8.

12,22.

13.

14.

15.

17.

Direttur, Linef, Iebsin, Ava, Ali, FurjaniΩi, Blata, Ili, Ûabbar, Mifsud, Int.

QED TAGÓRAfHOM? fir-ritratt hemm Ωew© uçu˙ f’wiçç wie˙ed. Qed tag˙rafhom? Ójiel: Wie˙ed mill-kantanti huwa meqjus b˙ala r-re tal-pop, u t-tieni kantant g˙andu kunjomu l-istess isem ta’ wa˙da mill-pjaneti Kantant 1 :

Kantant 2 :

RIÛULTAT TAL-ÌIMGÓA L-OÓRA

Isem: Indirizz:

Nru tat-Telefown: Adele

REBBIEÓ TAL-ÌIMGÓA L-OÓRA RONNIE PORTELLI, Joe Flats, 3, Triq Emanuele Galizia, Ta’ Xbiex

Madonna

Sports

36 13.04.2014

INTRODUÇA R-RUGBY F’GÓAWDEX RAMONA PORTELLI tintervista lil CLIFFORD DEBATTISTA

www.ramonaportelli.com

Kull sport huwa tajjeb kemm fiΩikament u anke moralment. Sports hawn kemm trid, imma kultant çertu postijiet ikollhom nuqqas ta’ sports varju. Fil-fatt skoprejt li f’G˙awdex, sa ftit Ωmien ilu, lanqas biss kien jeΩisti r-rugby. Kellu jkun proprju ©uvni G˙awdxi li ˙ass dan in-nuqqas, u fl-istess ˙in interess sabiex tibda tintlag˙ab din il-log˙ba fil-gΩira ta’ G˙awdex ukoll.

ramonaportelli@hotmail.com

“

Ir-rugby league , minn meta bdejt fih, ˙assejtni li sibt posti f’xi ˙a©a li vera mag˙mula g˙alija

“

Qed nireferi g˙al Clifford Joe Debattista. G˙andu sebg˙a u g˙oxrin sena, jg˙ix G˙ajnsielem G˙awdex u f’Awwissu li ©ej ser jiΩΩewwe© lit-tfajla tieg˙u Samantha. Il-passatempi tieg˙u jinkludu r-rugby, gym u jdoqq id-drums, u b˙ala rilassament isibu tajjeb meta jara xi film interessanti b’xi pizza quddiemu. Propjament ja˙dem b˙ala staff nurse ©ewwa r-residenza ta’ San Vincenz de Paule. Jiddeskrivi lilu nnifsu b˙ala persuna çajtier li forsi kultant anke jiççajta ftit goff, simpatiku u ferrie˙i, qalbu Ωg˙ira iΩda dixxiplinat.

Fis-sena 2011, Clifford introduça r-rugby f’G˙awdex. Dan ifisser li qabel l-2011 ir-rugby ma kienx jintlag˙ab ©o G˙awdex. Óallejt f’idejh sabiex jirrakontali kif irnexxilu jwassal il-log˙ba tar-rugby f’G˙awdex.

“Ir-rugby kont pruvajt nibdih ©ewwa G˙awdex min˙abba lfatt li meta pruvajt nilg˙abu jien ©o G˙awdex ma sibt xejn u xtaqt li kieku kien jeΩiΩti dan l-isports fil-gΩira g˙ax b’hekk kienet tkun façli aktar g˙alija li nibda nilg˙ab dan l-isports.

Kelli l-ewwel attentat li nibda dan l-isports bl-g˙ajnuna ta’ Anthony Micallef li huwa coach nazzjonali tar- rugby league .

IΩda l-ewwel attentat kien falla.

IΩda wara ftit promozzjoni irnexxilna li fit-tieni attentat

ni©bru numru tajjeb ta’ nies interessati, iΩda ovvjament qatt ma lag˙bu dan l-isports. Bdew ˙afna u telqu ˙afna g˙aliex mhux xi sports g˙al kul˙add, iΩda nista ng˙id li llum a˙na tim mag˙qud sew li nikkompetu fir- rugby league u firrugby union. Ta min jg˙id li flewwel sena tar-rugby union ©ejna t-tielet post fil-league fejn dan kien ta’ ©ie˙ kbir g˙allgΩira u g˙all-klabb. Jien bqajt na˙dem sew mas-Segretarju Eman Borg biex inkomplu nsa˙˙u dan l-isport u kontinwament naraw x’nistg˙u ntejbu fil-klabb u b’hekk g˙adna sejrin tista’ tg˙id b’ritmu tajjeb.

Ovvjament G˙awdex fih il-limiti tieg˙u - dan g˙aliex g˙andna çertu ammont ta’ plejers li jistudjaw Malta u g˙alhekk tag˙milha diffiçli aktar b˙ala klabb biex nittrenjaw flimkien, iΩda s’issa nista ng˙id li b’xi mod dejjem irnexxilna nag˙tu log˙ob tajjeb lill-avversarji u anke rba˙na xi log˙ob.

G˙axar snin jilg˙ab ir-rugby B’kollox s’issa Clifford ilu jilg˙ab ir-rugby kwaΩi g˙axar snin. Fir-Rugby League jilg˙ab b˙ala second row fil-forwards, filwaqt li fir-rugby union riçenti jilg˙ab mal-backs b˙ala fly half.

Staqsejtu g˙aliex jilg˙ab irrugby u mhux xi sport ie˙or.

Fil-fatt dlonk we©ibni li r-rugby g˙alih huwa sports pjuttost nadif u sports fejn trid ˙afna kwalitajiet differenti. “Trid tuΩa ˙afna mo˙˙ok u trid tkun b’sa˙˙tek, ji©ifieri huwa challenging ˙afna. Ir-rugby huwa sports fejn fil-log˙ba tkun b’çertu rabja u grinta g˙at-tim oppost, iΩda wara, ji©ri x’ji©ri fil-log˙ba, kul˙add jer©a ˙bieb,” fissirli Clifford.

Ta’ min jg˙id li llum il-©urnata Clifford jilg˙ab ir- rugby kemm f’Malta u anke f’G˙awdex. Naturalment illog˙ob kwaΩi kollu Malta jsir, ˙lief g˙al xi ftit, u g˙alhekk anke l-Gozo Rugby Club jilg˙ab f’Malta, iΩda Clifford u xi ftit plejers o˙ra, apparti li jilag˙bu mat-tim ta’ Gozo Rugby Club fis-Second Division jilag˙bu wkoll ma’ tims li qeg˙din fil-First Division tarRugby Union.

Clifford huwa mda˙˙al sew fir- rugby , u qieg˙ed il-Vice Captain man-Nazzjonali tarRugby League. Kariga li fi kliemu hija ta’ presti©ju kbir g˙alih, g˙aliex biex persuna tintg˙aΩel minn fost ˙afna li li xtaqu jkunu parti minn din illog˙ba hija xi ˙a©a kbira. “Trid tqis li l-captain tar-rugby league ta’ Malta huwa bniedem li jilg˙ab fl-Ingilterra. Dan ifisser li l-livell f’din il-log˙ba huwa wie˙ed g˙oli u dan jag˙mel din l-poΩizzjoni aktar presti©©juΩa. Però, biex tkun f’din l-poΩizzjoni trid turi eΩempju sew fil-log˙ba u speçjalment x˙in ma tkunx filgrawnd. Il-˙idma ta’ matul issena biex inrawmu plejers ©odda u nΩommu standard tajjeb tal-log˙ba huwa l-aktar dif-

fiçli, iΩda hemm g˙ajnuna kbira, speçjalment ming˙and Anthony Micallef.

B’unur kbir, g˙al sentejn wara xulxin, Clifford ˙a l-plejer tassena li jissejja˙ Ray Morris Medal Winner. Dawn l-unuri akkwistahom fis-snin 2010-2011 u 2011-2012.

Sar aktar kunfidenti u kuntent, u marritlu l-mist˙ija Clifford isostni li bir-rugby biddel ˙ajjtu, tant li ©ie aktar kunfidenti u kuntent aktar. Ridt inkun naf aktar dwar dan lakkwist, u ˙allejt f’idejh sabiex jispjegali sewwa. “Ir- rugby, b˙al kull sports, jg˙inek biex issir taf aktar nies u biex tissoçjallizza aktar. Jien ir- rugby g˙eni nikseb figura a˙jar u g˙eni nkun kapaçi ng˙id dak li n˙oss. Fir-rugby trid li jkollok çertu grinta u çertu kunfidenza fil-grawnd biex tirnexxi, u billog˙ob u esperjenza dan ji©i, u jista’ ji©i pro©ettat anke f’˙ajtek ta’ kuljum.”

Apparti dan, kien ukoll persuna mist˙ija ˙afna, iΩda bissa˙˙a tar- rugby m’g˙adux aktar. “Din hija verità. Ir-rugby league, minn meta bdejt fih, ˙assejtni li sibt posti f’xi ˙a©a li vera mag˙mula g˙alija. Dan g˙aliex jien sports b’kuntatt jog˙©obni, u hemm min jg˙id li jien goff ukoll, u g˙alhekk forsi aktar ˙assejtni qieg˙ed fejn g˙andi nkun. Kif bdejt nikseb çertu importanza fit-tim, ovvjament t˙ossok bniedem a˙jar, u g˙alhekk tibda titkellem ma’ kull˙add. Meta mbag˙ad bdejt fir- rugby league, grazzi g˙al darba o˙ra lil Anthony Micallef u Daniel Grima li huwa ex-cap-

tain tal-Malta Rugby League jien kelli xi okkaΩjonijiet fejn kellna xi intervisti fuq t-televiΩjoni jew gazzetti, u g˙alhekk il-mist˙ija bdiet titlaq bil-mod anke min˙abba dan l-fatt,” spje©a ru˙u tajjeb Clifford.

Ma’ Clifford iddiskutejt dwar ir-rugby u l-medja lokali. Filfatt, ridt inkun naf jekk i˙ossx li r-rugby qed jing˙ata importanza fis-sezzjoni tal-isport lokali. “Na˙seb li l-interess kiber u kiber l-aktar min˙abba s-suççessi tat-tim nazzjonali tarrugby, g˙aliex kieku na˙seb li g˙adu batut. Però, fejn jid˙ol il-league u log˙ob domestiku, na˙seb li g˙adu batut u jkun xieraq li ji©u traΩmessi l-log˙ob fuq t-televiΩjoni b˙alma ji©u traΩmessi l-log˙ob tal-futbol, anke tas-Second Division ta’ G˙awdex.

Fl-a˙˙ar nett Clifford xtaq jirringrazzja lill-poplu Malti u G˙awdxi tal-interess li juri firrugby u anke j˙e©©i©hom jissapportjaw aktar lit-tims tarrugby u, fejn jistg˙u, anke jag˙tu g˙ajnuna, g˙aliex dan huwa sports li qed jikber u çertament bΩonn is-sapport u lg˙ajnuna. “Kull min huwa interessat li jibda dan l-isports g˙andu b’˙e©©a kbira jfittex li jibda minnufih u, ovvjament, lil G˙awdxin kollha nappellalhom biex jinvolvu lilhom infushom mal-klabb tag˙na tal-Gozo Rugby Club, sew jekk hux plejers jew f’xog˙ol ie˙or, ˙alli naraw dan l-klabb jikseb suççess. Kull min huwa interessat jista’ jikkuntattjana fuq Facebook billi jfittex lil Gozo Rugby Club u jibag˙tilna messa©©, jew fuq gozorc@hotmail.com,” temm jg˙id Clifford.

Sports

13.04.2014 37

Óarsa lEjn il-BaÓrEjn It-tellieqa li rajna l-Óadd li g˙adda fil-Ba˙rejn Ωgur li kienet ta’ ©id kbir g˙allFormula 1. B˙al dejjem, il-kontroversji ma naqsux. Però, ˙afna mis-sewwieqa sabu bilanç tajjeb bejn ir-rispett reçiproku u l-ambizzjonijiet tag˙hom biex joffru livell ta’ spettaklu li kien ilu ˙afna ma jidher f’dan l-isport.

Hamilton u Rosberg urew determinazzjoni kbira biex jippruvaw jitilg˙u fuq log˙la tar©a tal-podju. Kien jidher çar minn kmieni fit-tellieqa li s-sewwieq ÌermaniΩ kellu karozza aktar veloçi minn tal-kollega tieg˙u. Madankollu, Hamilton kien kapaçi jirrispondi tajjeb ferm g˙all-attakki ta’ Rosberg. It-taqtig˙a ta’ bejniethom, minkejja li kienet iebsa, qatt ma kellha aggressività Ωejda u Ω-Ωew© sewwieqa waslu sa tmiem it-tellieqa ming˙ajr ˙sarat fil-vetturi tag˙hom.

Sadanittant, il-Force India kellhom l-aqwa prestazzjoni s’issa hekk kif irnexxielhom jiksbu t-tielet u l-˙ames post. Però, din id-darba kien Perez li ©ab l-a˙jar riΩultat, filwaqt li Hulkenberg inqabad bejn iΩ-Ωew© Red Bulls. Hawnhekk ukoll rajna battalja interna hekk kif il-Messikan u l-ÌermaniΩ g˙amlu ˙in twil jippruvaw jaqbΩu lil xulxin.

Wie˙ed ma jistax ma jsemmix li kien hemm element ta’ fortuna g˙as-sewwiqa tal-Force India, g˙aliex fl-a˙˙ar dawriet ir-Red Bulls dehru li kellhom pass a˙jar minn tag˙hom. Allura, bil-mod kif bdew jiΩviluppaw l-affarijiet, wie˙ed ing˙ata limpressjoni li kieku t-tellieqa kienet xi ftit itwal, ir-Red Bulls kienu jispiççaw quddiemhom. Però, Perez qag˙ad attent illi ma jiΩbaljax fil-˙in li kellu u rnexxielu jΩomm it-tielet post tieg˙u. Hulkenberg g˙amel li seta’ biex jirreΩisti l-attakki ta’ Ricciardo, imma fl-a˙˙ar kellu jçedi. Madankollu, g˙andu j˙ossu kuntent li esperjenzaw fl-ewwel Ωew© ti©rijiet. Però, ir-rendiment tal-karozzi g˙adu ’l bog˙od ˙afna minn dak li rajna fl-ista©un li g˙adda. Grosjean attribwixxa dan il-fatt g˙all-problemi ta’ rnexxielu jΩomm lil Vettel warajh. qabda min-na˙a ta’ wara tal-karozza hekk kif qieg˙ed isibha diffiçli biex iΩommha stabbli meta jo˙ro© mill-kurvi.

DiΩappunti Maldonado Ωgur li ma g˙enx ir-reputazzjoni negattiva tieg˙u fil-Ba˙rejn hekk kif da˙al Kienet tellieqa diΩappuntanti g˙all-Williams illi, wara ˙in twil jikkompetu g˙al post b’mod goff ©os-Sauber ta’ Gutierrez meta kien ˙iere© mill-pits f’dawra 41. Minkejja l-fatt li fuq il-podju, kellhom jikkuntentaw bis-seba’ u tmiem post. Massa kellu tluq tajjeb s-sewwieq Venezwelan ipprova jpo©©i t-tort fuq il-Messikan, l-istewards tat-tellieqa kienu tal-opinjoni li kien Maldonado li kellu jçedi l-poΩizzjoni f’dik l-okkaΩjoni. ˙afna li ppermettielu jitla’ diversi poΩizzjonijiet wara l-kwalifiki batuti li kellu.

In-nuqqas ta’ ˙sieb ta’ Maldonado wassal biex huwa jibqa’ die˙el fil-©enb ta’ Gutierrez Min-na˙a l-o˙ra, Bottas telaq bil-mod ˙afna u fl-ewwel faΩi tat-tellieqa ftit li xejn deher komdu fis-sewqan. Dan wassal biex is-sewwieq FinlandiΩ ikollu pass kaj- b’tant sa˙˙a illi qata’ l-karozza tal-Messikan minn mal-art. Fortunatement, wara li l-karozza man fl-ewwel dawriet u ©ieg˙lu lill-mekkaniki tal-Williams jag˙mlu xi a©©ustamen- g˙amlet dawra fl-ajru, din niΩlet perfetta fuq ir-roti fil-©enb taç-çirkwit u Gutierrez irnexxielu jo˙ro© mis-Sauber tieg˙u ming˙ajr problemi fiΩiçi. ti fuq in-na˙a ta’ quddiem tal-karozza.

G˙al din id-da˙la goffa, Maldonado ng˙ata stop/go penalty ta’ g˙axar sekondi waqt lL-intervent tag˙hom, li se˙˙ matul l-ewwel pitstop ta’ Bottas, deher li taffa xi ftit mill-problemi li kien qieg˙ed jesperjenza. Madankollu, il-˙ru© tas-safety car fit-tieni istess tellieqa. Barra minn hekk, huwa se jkollu jiskonta penalità ta’ ˙ames poΩizzjonijiet fit-tluq tal-Gran Premju taç-Çina. Huwa tilef ukoll tliet punti fuq is-superlicence tieg˙u. parti tat-tellieqa ˙arbtet l-istrate©ija tat-tim Brittaniku u tellfithom ˙afna punti.

L-aspettattivi tal-Ferrari ma tantx kienu g˙oljin g˙al din it-ti©rija g˙aliex it-tim ta’ Din il-liçenzja hija essenzjali g˙al dawn is-sewwieqa professjonisti li ma jkunux jistg˙u Maranello kien konxju li l-karozzi tieg˙u ma kinux adattati g˙al dan iç-çirkwit. jikkompetu fil-Formula 1 jekk jitilfu ˙afna punti.

Fuq nota poΩittiva, Raikkonen deher iktar komdu fis-sewqan tieg˙u u ma kellux POÛ.

ISEM IS-SEWWIEQ TIM ÓIN Punti jag˙mel il-korrezzjonijiet qawwija li g˙amel fil-kurvi ta’ Melbourne u Sepang. Però, kemm Alonso, kif ukoll Raikkonen, ma ˙bewx il-fatt li l-karozzi tag˙hom la g˙andhom il-pakkett ajrudinamiku u lanqas is-sa˙˙a elettro-mekkanika biex 01 Lewis Hamilton Mercedes 1:39:42.743 25 jikkompetu mal-aqwa timijiet.

02 Nico Rosberg Mercedes +1.0 secs 18 Ta’ min isemmi wkoll il-prestazzjoni ˙aΩina tal-McLaren li, wara bidu prometten03 Sergio Perez Force India +24.0 secs 15 ti fejn is-sewwieqa tag˙hom telg˙u fuq il-podju f'Melbourne, it-tim jidher li qabad 04 Daniel Ricciardo Red Bull +24.4 secs 12 it-triq tan-niΩla. Il-potenzjal li jkunu kompetittivi jidher li qieg˙ed hemm, però l05 Nico Hulkenberg Force India +28.6 secs 10 karozzi mhumiex affidabbli f’dan l-istadju hekk kif iΩ-Ωew© sewwieqa ma rnexxilhomx jikkonkludu t-tellieqa tag˙hom. Skont it-tim, kemm Button, kif ukoll 06 Sebastian Vettel Red Bull +29.8 secs 8 Magnussen, kienu vittmi ta’ problema fil-clutch. Madankollu, Eric Boullier, ir07 Felipe Massa Williams +31.2 secs 6 Racing Director tal-McLaren, assigura li din il-problema di©à ©iet solvuta mit-tim.

08 Valtteri Bottas Williams +31.8 secs 4 09 Fernando Alonso Ferrari +32.5 secs 2 Inçident serju Ferrari +33.4 secs 1 10 Kimi Räikkönen Il-Lotus jidhru li qeg˙din jirnexxilhom isibu tarf tal-problemi ta’ affidabbiltà li

oscar guErrEro

il-BoV plEjEr tax-xahar

Oscar Dario Guerrero Alvarado ta’ Vittoriosa Start huwa l-BOV Plejer tax-Xahar g˙al Frar 2014.

L-attakkant mill-Kolombja li ©ie jilg˙ab Malta fil-bidu ta’ dan l-ista©un kalçistiku huwa pedina importanti fil-pjanijiet tal-kowç ta’ Vittoriosa, Oliver Spiteri, fil-mixja tag˙hom bil-g˙an li jΩommu posthom fl-og˙la diviΩjoni tal-futbol Malti.

Vittoriosa ©abu ˙ames punti importanti

f’Marzu, fir-reb˙a ta’ 3-1 fuq Rabat, fejn Guerrero skorja wie˙ed mill-erba’ gowls tieg˙u tul dan ix-xahar. Ûewg gowls o˙ra fil-log˙ba li ntemmet 3-3 kontra Naxxar, u l-gowl li po©©a lBirgu fuq quddiem fid- draw ta’ 1-1 kontra Tarxien assigura dan l-unur individwali g˙al Guerrero.

Joseph Chetcuti, Mani©er tal-ferg˙a ta’ Bormla tal-Bank of Valletta, ippreΩenta t-trofew tal-BOV Plejer tax-Xahar g˙al Marzu lil Guerrero.

Kampjonati EwropEj tal-KEndo gÓas-sEna 2014 Erbg˙a mill-membri prinçipali tat-tim tal-Maltese Kendo Federation se jkunu qed jie˙du sehem fil-Kampjonati Ewropej tal-Kendo 2014 li se jsiru fi Franza mill-10 sat-13 ta’ April (http://www.ekc2014.com/Home.html).

Il-preparazzjonijiet g˙al dawn il-kamponati ilhom g˙addejjin g˙al dawn l-a˙˙ar sena u nofs. L-aqwa kendokas minn sitta u tletin pajjiΩ differenti madwar l-Ewropa se jkunu qed jie˙du sehem f’dawn il-kampjonati. Il-membri tal-Maltese Kendo Federation li se jikkompetu u li huma l-aqwa kendokas li g˙andna f’Malta, se jie˙du sehem sew fil-kompetizzjonijiet talgruppi, kif ukoll fil-kompetizzjonijiet individwali. Nawguraw millqalb kull suççess lill-membri kollha tat-tim Malti li se jirrappreΩentaw lil pajjiΩna.

Sports

38 13.04.2014

PREMIER INGLIÛ RIÛULTATI Nhar it-Tlieta 15 ta’ April, huwa l-25 sena anniversarju minn mindu se˙˙ id-diΩastru ta’ Hillsborough, inçident li ˙alla 96 persuna mejta u ˙afna o˙ra midruba. Il-partita li fiha sar dan l-inçident kienet is-semi-finali tal-FA Cup bejn ilLiverpool u n-Nottingham Forest, u kienet ©iet mwaqqfa sitt minuti mill-bidu, fit-15.06.

B˙ala rispett u tifkira ta’ dawk li tilfu ˙ajjithom, il-log˙ob kollu li ˙a jintlag˙ab bejn il-11 u l-14 ta’ April ser jibdew seba’ minuti mill-˙in ori©inali. Minuta qabel l-bidu ta’ kull log˙ba ser tkun ideddikata g˙al dawk kollha li tilfu ˙ajjithom.

Il-log˙ba tal-©img˙a Il-log˙ba tal-©img˙a hija bla dubju dik li ˙a tintlag˙ab illum f’Anfield bejn il-Liverpool u l-Manchester City. It-tellieqa g˙at-titlu 2013/14 g˙adha tin˙ass sew bejn l-ewwel tliet timijiet meta fil-log˙ob tal-©img˙a l-o˙ra inΩamm l-istess distakk, bit-timijiet jiksbu tliet punti kull wie˙ed.

Il-goalkeeper tas-City Joe Hart qal li hu ma jidejjaq xejn li jkun ta˙t pressjoni, u li hija parti integrali minn xog˙olu.

Bla dubju f’log˙ba b˙al tal-lum, il-pressjoni fuq il-goalkeeper ma tonqosx. Barra li l-log˙ba mal-Liverpool hija mistenijja li tkun wa˙da iebsa, Hart jista’ jaffaççja lid-duo SAS (Suarez And Sturridge) mag˙rufa tant f’Anfield u li f’dan lista©un s’issa skurjaw bejniethom xejn inqas minn 49 gowl g˙all-˙omor.

Luis Suarez, s’issa kien plejer straordinarju f’dan l-ista©un u huwa t-top scorer tal-league IngliΩ b’total ta’ 29 gowl, segwit minn Daniel Sturridge b’20 gowl. G˙ajdut fil-medja IngliΩa qed tg˙id li s-City qed jippjanaw sabiex dan is-Sajf jag˙mlu investiment kbir f’Suarez li g˙andu klawsola ta’ £40m f’kaΩ li hu jitlaq minn mat-tim ta’ Liverpool.

Arsenal.

Josè Mourinho g˙al din il-log˙ba mhux ˙a jkollu g˙addiΩpoΩizzjoni tieg˙u lil Hazard, wara li we©©a’ fil-partita ta’ nhar it-Tlieta li g˙adda. Ûelqa tat-Tottenham Fost l-aktar log˙biet ta’ interess li ntlag˙bu lbiera˙ kien hemm id- draw ta’ 3-3 li l-West Brom kisbu kontra tTottenham. Dan ir-riΩultat kien diΩappuntanti ferm g˙allHotspurs li sa tmiem l-ewwel taqsima kienu sa˙ansitra qeg˙din 3-1 minn ta˙t.

B’hekk il-Hotspurs mhux biss tbeg˙du mill-poΩizzjonijiet li jistg˙u jag˙tuhom l-opportunità li jikkwalifikaw g˙açChampions’ League, imma taw ukoll opportunità tajba lillManchester United illi jil˙quhom jekk dawn jiksbu riΩultat poΩittiv fil-log˙ba li jmisshom.

1-0 1-0 0-1 1-0 0-1 3-3

FA CUP Wigan Athletic v Arsenal

1 -1

*Arsenal jirb˙u 4-2 bil-penalties

LOGÓOB GÓAL-LUM Liverpool v Manchester City Swansea City v Chelsea

14.37 17.07

KLASSIFIKA

Chelsea v Swansea Iç-Chelsea li g˙adhom kemm ©ejjin minn reb˙a fuq il-PSG u li g˙addew g˙as-semi finali taç-Champions League, illum imisshom jilg˙abu kontra t-tim li b˙alissa jinsab fil-˙mistax il-post.

Swansea City ma tantx kellhom riΩultati li jissorprendu f’dan l-ista©un, iΩda minn mindu fi Frar ˙a f’idejh it-tmexxijja tat-tim Garry Monk, l-Iswans kisbu sitt punti minn fuq irrivali tag˙hom Cardiff u Norwich City, u anka sa˙ansitra ©abru punt meta barra minn darhom ©ew fi draw mal-

BUNDESLIGA

TIM

L

R

D

T

F

K

P

Liverpool Chelsea Manchester City Everton Arsenal Tottenham H Man Utd Southampton Newcastle United Stoke City West Ham United Crystal Palace Hull City Aston Villa Swansea City West Brom Norwich City Fulham Cardiff City Sunderland

33 33 31 33 33 34 33 34 34 34 33 33 33 33 33 33 34 34 34 32

23 22 22 19 19 18 17 13 14 11 10 11 10 9 8 6 8 9 7 6

5 6 4 9 7 6 6 9 4 10 7 4 6 7 9 15 8 3 8 7

5 5 5 5 7 10 10 12 16 13 16 18 17 17 16 12 18 22 19 19

90 65 84 53 56 48 56 50 38 38 37 24 34 35 45 40 26 34 30 29

40 24 29 31 40 48 38 45 52 48 44 39 40 49 49 51 53 74 64 54

74 72 70 66 64 60 57 48 46 43 37 37 36 34 33 33 32 30 29 25

SERIE A RIÛULTATI Borussia M v VfB Stuttgart Freiburg v Braunschweig Hannover 96 v Hamburger SV Mainz 05 v Werder Bremen Wolfsburg v Nurnberg Bayern Munich v Borussia D

1-1 2-0 2-1 3-0 4-1 0-3

LOGÓOB GÓAL-LUM Bayer L v Hertha Berlin Hoffenheim v Augsburg

13.30 15.30

KLASSIFIKA

Livorno v Chievo

RIÛULTATI

Chievo jmorru g˙and Livorno, biΩΩew© timijiet jissieltu sabiex ma jkunux relegati g˙as-serje B. Chievo g˙adhom kemm ©ejjin minn telfa kontra l-Hellas Verona, li fid-derby tal-©img˙a l-o˙ra dawn tal-a˙˙ar ˙adu tliet punti u ˙allew lil Chievo fis-sittax il-post b’27 punt, Ωew© punti biss aktar mill-Livorno li b˙alissa qed jokkupaw it-18-il post fil-klassifika Taljana.

Intant illum it-tensjoni hija qawwija bejn dawn iΩ-Ωew© timijiet hekk kif telfa tista’ taqleb il-poΩizzjoni tag˙hom fil-klassifika.

Sassuolo v Cagliari Roma v Atalanta

Udinese v Juventus Dortmund Ωammew it-tieni post tag˙hom wara reb˙a li kisbu komda ta’ 3-0 kontra l-Bayern Munich, li issa m’g˙andhomx g˙alxiex jag˙tu lmassimu tag˙hom wara li ˙adu lkampjonat fi Ωmien rekord.

B’hekk ix-Schalke kellhom ikomplu jikkuntentaw ru˙hom bit-tielet post wara li nhar il-Ìimg˙a reb˙u bl-iskor ta’ 2-0 fuq Eintracht Frankfurt. Madankollu, x-Schalke Ωammew it-tama li jiksbu t-tieni post u fl-istess ˙in ˙olqu distanza komda mit-timijiet ta’ warajhom.

Il-Wolfsburg approfittaw ru˙hom miΩ-Ωelqa tal-Borussia Monchen. biex issa telg˙u fir-raba’ post hekk kif dawn tal-a˙˙ar ©abu biss draw kontra l-Istruttgart.

Il-Freiberg serr˙u naqra rashom mir-riskju tar-relegazzjoni wara rreb˙a ta’ 2-0 li kisbu fuq lBraunschweig, illi g˙adhom imwa˙˙lin fl-a˙˙ar post tal-klassifika.

Min-na˙a l-o˙ra, in-Nurnberg

Crystal Palace v Aston Villa Fulham v Norwich City Southampton v Cardiff City Stoke City v Newcastle United Sunderland v Everton West Brom v Tottenham H

TIM

L

Bayern Munich 30 Borussia D 30 Schalke 04 30 Wolfsburg 30 Borussia M 30 Bayer Leverkusen 29 Mainz 05 30 Augsburg 29 Hoffenheim 29 Hertha Berlin 29 Eintracht Frankfurt 30 Werder Bremen 30 Hannover 96 30 Freiburg 30 VfB Stuttgart 30 Hamburger SV 30 Nurnberg 30 Braunschweig 30

R 25 19 17 15 14 15 14 12 9 10 9 8 9 8 7 7 5 6

D 3 4 7 5 7 3 5 6 10 7 8 9 5 8 7 6 11 7

T 2 7 6 10 9 11 11 11 10 12 13 13 16 14 16 17 14 17

F 82 67 56 53 52 48 44 41 64 37 37 34 38 35 45 46 35 28

K 20 32 38 45 35 36 45 43 63 40 50 58 55 52 58 62 58 52

waqg˙u iktar fil-fond taΩ-Ωona tarrelegazzjoni wara r-riΩultati poΩittivi li kisbu l-Istuttgart u Hamburg.

Tard

LOGÓOB GÓAL-LUM Bologna v Parma Hellas Verona v Fiorentina Livorno v ChievoVerona SSC Napoli v Lazio Sampdoria v Inter Torino v Genoa AC Milan v Catania

12.30 15.00 15.00 15.00 15.00 15.00 20.45

LOGÓOB GÓAL-GÓADA 20.45

Udinese v Juventus

P 78 61 58 50 49 48 47 42 37 37 35 33 32 32 28 27 26 25

1-1

G˙ada Juventus imorru g˙and Udinese g˙al wa˙da mill-log˙obiet diffiçli li g˙ad baqalhom. It-tim ta’ Conte qed jaspira sabiex jirba˙ liscudetto g˙at-tielet sena konsekuttiva. L-intenzjoni tal-mani©er talBianconeri hija li jassigura it-titlu qabel ma jiltaqg˙u mar-Roma fid-9 ta’ Mejju.

Fuq il-karti, Udinese huma meqjusa b˙ala l-aktar opponent li jista’ jag˙ti sfida lil Juventus. Il-forma tat-Zebrette qed tkun impressjonanti dan l-a˙˙ar, g˙alkemm ikkumparata mal-ista©un li g˙adda, l-atmosfera f’Istadio Friuli naqset mill-intensità tag˙ha.

KawΩa o˙ra li ©©ieg˙el lil Udinese jinΩlu g˙al-log˙ob b’ottimiΩmu hija lkundizzjoni fiΩika tal-Juventus u dan min˙abba l-progress li g˙amlu flEurpoa League. Il-Juventus, din il©img˙a reb˙u lil Lyon u b’hekk assiguraw post fis-semi finali talEuropa League.

KLASSIFIKA TIM Juventus Roma SSC Napoli Fiorentina Inter Parma Lazio Atalanta Hellas Verona Torino AC Milan Sampdoria Genoa Udinese Cagliari ChievoVerona Bologna Livorno Sassuolo Catania

L 32 32 32 32 32 32 32 32 32 32 32 32 32 32 33 32 32 32 33 32

R 27 23 19 16 12 13 13 14 14 12 12 11 10 11 7 7 5 6 6 4

D 3 7 7 7 14 11 9 4 4 9 9 8 9 5 12 6 12 7 7 8

T 2 2 6 9 6 8 10 14 14 11 11 13 13 16 14 19 15 19 20 20

F 69 65 59 51 51 52 42 37 47 47 49 40 35 35 31 26 26 34 32 24

K 22 18 33 34 35 41 40 41 52 41 44 45 41 44 45 47 50 60 62 57

P 84 76 64 55 50 50 48 46 46 45 45 41 39 38 33 27 27 25 25 20

Sports

13.04.2014 39

BOV PREMIER LEAGUE RABAT A VITTORIOSA S

1 2

TARXIEN R FLORIANA

Rabat A - Vittoriosa S

Ritratti: STEPHEN GATT

Il-Vittoriosa Stars kisbu reb˙a importanti kontra r-Rabat Ajax ilbiera˙ biex Ωammew it-tama tag˙hom li jΩommu posthom fil-Kampjonat Premier. Madankollu, kienu r-Rabtin li urew l-akbar determinazzjoni biex jiksbu t-tliet punti fl-ewwel faΩijiet tal-partita. Dan wassal biex ikunu huma li jiksbu l-vanta©© fissitt minuta wara li Ryan Micallef skurja minn penaltà li ng˙ata lill-Ajax meta l-istess plejer ©ie ffawljat minn Clive Brincat.

Vittoriosa bdew jie˙du lura l-kontroll tal-partita hekk kif bdew iΩidu l-pressjoni fuq irRabtin. Dan wassal g˙al Ωew© opportunitajiet tajbin g˙all-Istars, fosthom daqqa ta’ ras li stampat il-ballun mal-lasta l-wieqfa fit-tletin minuta. Però, huma kellhom jistennew Ωew© minuti biss biex jiksbu l-gowl tad-draw li wasal minn xutt mill-baxx ta’ Marcelo Pereira.

L-istess plejer g˙amel liskor 2-1 fit-43 minuta hekk kif ir-Rabtin komplew ibattu.

Id-dominanza ta’ Vittoriosa kompliet sa tmiem it-tieni taqsima fejn kellhom opportunitajiet o˙ra ta’ skor li ma rnexxielhomx jisfruttaw.

It-tieni taqsima kienet kwieta kkumparata ma’ dik preçedenti u, minkejja li ΩΩew© timijiet ˙olqu azzjonijiet perikoluΩi, l-iskor baqa’ listess.

0 2

NAXXAR L QORMI

Referee - Philip Farrugia Player tal-log˙ba - Marcelo Pereira

0 1

MOSTA VALLETTA

0 5

Referee - Glenn Tonna Player tal-log˙ba - Gary Muir

Mosta - Valletta Tarxien - Floriana Giovanni Tedesco ©ab irriΩultat mixtieq fid-debut tieg˙u hekk kif kiseb reb˙a importanti kontra Tarxien li po©©iethom f ’ p o Ω i z z j o n i tajba biex jevitaw ir-relegazzjoni.

L-ewwel taqsima rat opportunitajiet ta’ skor miΩ-Ωew© na˙at kemm kif iΩ-Ωew© timijiet kienu determinati li ma jag˙tux vanta©© lil xulxin fil©lieda kontra r-relegazzjoni.

Madankollu , i l - F u r j a n iΩ i rnexxielhom isibu x-xibka b’ penalty skurjat minn Gary Muir li ng ˙ a t a w a r a l i Manuel Caruana kkommetta foul fuq Steve Pisani. Dan ilfoul ˙alla wkoll lil Tarxien b’g˙axar min-nies hekk kif Caruana ng˙ata karta ˙amra mir-referee Glenn Tonna.

L-istess destin kellu s-sostitut Lucas Concalves da Silva g˙al foul ta’ ritaljazzjoni fuq il-plejer FurjaniΩ Rodrigo Felix Agular. B’Ωew© plejers iktar, Floriana kienu f’poΩizzjoni komda biex jamministraw il-partita.

Dan g˙amluh billi komplew jippressaw lil Tarxien biex fit-82 minuta g˙amlu liskor 2-0 b ’ g o w l t a ’ D e Souza li g˙eleb lil Nicholas Vella b’xutt fil-baxx g˙arrokna tax-xibka wara kross ta’ Igor Coronado.

Valletta Ωammew il-pass malleaders Birkirkara b’reb˙a komda ta’ 5-0 kontra l-Mosta.

Il-Beltin ma damux wisq biex marru fil-vanta©© hekk kif Denni Dos Santos approfitaa ru˙u minn Ωball tal-gowler tal-Mosta Omar Borg li ma Ωammx il-ballun wara xutt ta’ Alan Da Silva Souza.

Minkejja li l-Mostin ippruvaw jer©g˙u jid˙lu fil-log˙ba fil-minuti li segwew, kienu lBeltin li g˙al darb’ o˙ra sabu x-xibka b’xutt fil-baxx ta’ Denni Dos Santos.

Il-Beltin da˙lu b’vanta©© komdu ta’ 3-0 g˙al Half Time hekk kif Ryan Fenech qabad lill-gowler tal-Mosta barra minn postu b’xutt minn tliet kwarti tal-grawnd.

Fit-tieni taqsima l-affarijiet komplew fuq l-istess nota hekk kif Valletta skurjaw irraba’ gowl tag˙hom, li din id-darba ©ie minn saqajn Luke Montebello li b’xutt sab ix-xibka fit-53 minuta.

Mhux kuntenti bil-vanta©© tag˙hom, il-plejers Beltin kisbu l-˙ames gowl tag˙hom hekk kif pass ta’ Abdelkarim Nafti po©©a lil Abarvomi Owonikoko f’poΩizzjoni tajba biex jeg˙leb lil Omar Borg.

Referee - Fyodor Zammit Player tal-log˙ba - Alan Da Silva Souza

Ryan Grech (Mosta) u Micallef Monolito (Mosta) flimkien ma Ryan Fenech (Valletta) u Nafti Abdelkarim (Valletta)

IL-PREMIER LEAGUE MALTI KLASSIFIKA CHAMPIONSHIP POOL Valletta Birkirkara Hibernians Mosta Sliema W Balzan

L

R

D

T

F

K

+/-

Pti

8 7 7 8 7 7

5 5 3 2 1 1

3 1 1 3 2 0

0 1 3 3 4 6

19 15 14 11 8 7

7 3 13 21 11 19

+12 +12 +1 -10 -3 -12

45 44 34 28 27 17

KLASSIFIKA RELEGATION POOL Qormi Naxxar Lions Tarxien R Floriana Vittoriosa S Rabat A

L

R

D

T

F

K

+/-

Pti

8 8 7 7 8 8

6 2 4 3 3 0

0 3 2 1 3 1

2 3 1 3 2 7

21 10 13 14 14 4

11 13 4 11 16 21

+10 -3 +9 +3 -2 -17

26 23 22 21 21 4

LOGÓOB LI JMISS LOGÓOB GÓAL-LUM | STADJU NAZZJONALI

Balzan Y Birkirkara

vs Hibernians vs Sliema W

16.00 18.00

L-ARGUMENT Hekk kif wasalna fl-a˙˙ar log˙obiet tal-kampjonat premier din il-©img˙a, L-Argument jilqa’ fl- istudio lill-©urnalist Cristian Muscat, il-goal keeper ta’ Qormi Matthew Farrugia u lkowç ta’ Tarxien R Clive Mizzi.

Dawn jing˙aqdu mal-mistieden residenti Mark Marlow biex jiddiskutu bosta temi, fosthom il-log˙ob ta’ tmiem il©img˙a.

Il-programm ser jinkludi lgowls skorjati fit-telfa lit-tim nazzjonali Malti tan-nisa kellu kontra l-IΩlanda.

Is-servizz speçjali ta’ din il©img˙a je˙odna fil-Luqa Utd YN. In-nurseries jibqa’ jkoll-

hom l-ispazju tag˙hom tul din l-iskeda. Barra hekk ikollna servizz dwar il-kampjonat G˙awdxi sa issa.

It-telespettaturi m˙e©©a jkunu wkoll parti mill-programm permezz tal-kontribuzzjonijiet tag˙hom jew billi jibg˙atu sms jew i˙allu l-kummenti fuq ilpa©na tal-programm fuq Facebook.

L-Argument huwa preΩentat minn Clinton Buhagiar u Pamela Schembri. Mark Cutajar g˙andu f'idejh il-produzzjoni ta' dan il-programm. L-Argument jixxandar illum, u kull nhar ta’ Óadd, wara l-a˙barijiet tal5.00pm fuq ONE.

Alfred Effiong (Qormi) u Victor Bellia (Naxxar)

Lokali

40 13.04.2014

KONSULTAZZJONI MAL-UNJINS FIS-SETTUR TAS-SAÓÓA Il-Gvern beda serje ta’ laqg˙at konsultattivi malunjins li b’xi mod jew ie˙or huma involuti fis-settur tas-sa˙˙a. U˙ud mil-laqg˙at li saru s’issa kienu malMalta Union of Professional Psychologists, mal-Unjin Óaddiema Mag˙qudin, u mal-Unjin tal-Qwiebel u lInfermiera.

Is-Segretarju Parlamentari g˙as-Sa˙˙a Chris Fearne qal li l-Gvern g˙andu l-ener©ija biex jirnexxi, u li dan jista’ jse˙˙ b’konsultazzjoni mal-imsie˙ba soçjali kollha. Sostna li l-˙idma ˙olistika trid tkun iffukata biex il-pazjent jing˙ata l-a˙jar kura u possibbli b’din-

jità.

“Nemmen li g˙andna bΩonn il-kooperazzjoni u limpenn ta’ kul˙add biex dak li g˙andna nwettqu f’dan il-qasam, inkomplu nwettquh g˙all-©id tal-pazjent,” qal is-Segretarju Parlamentari.

Dr Fearne rrikonoxxa l-˙idma fejjieda li jag˙mlu l˙addiema ta’ dan is-settur u qal li dawn g˙andhom i˙ossuhom kburin li qed ja˙dmu f’settur. Huwa qal li personalment jaf kemm dan ix-xog˙ol jista’ jag˙tik sodisfazzjon u g˙alhekk ˙e˙˙e© aktar Ωg˙aΩag˙ biex jag˙Ωlu dan il-qasam b˙ala karriera.