Kullhadd 11.05.2014

www.kullhadd.com

NITKELLMU MA’

PIRORTEKNIÇI LUQIN Il-Óadd 11 ta’ Mejju, 2014 Óar©a Nru 1,087

Ara pa©ni 6 u 7

Prezz ›0.80

€1,000 KULJUM Il-President tal-Parlament Ewropew u l-kandidat g˙allPresidenza tal-Kummissjoni Ewropea Martin Schultz wieg˙ed lill-poplu Malti li jekk ji©i elett se ja˙dem biex pajjiΩi o˙ra ji©u m©ieg˙la jerfg˙u l-piΩ tal-immigrazzjoni flimkien ma’ Malta.

Il-kandidat Nazzjonalista g˙all-elezzjoni tal-Parlament Ewropew Stefano Mallia t˙allas €25,000 g˙al 25 ©urnata xog˙ol f’kuntratt mog˙ti f’Lulju tal-2012 mill-Ministeru tar-RiΩorsi u l-Affarijiet Rurali mmexxi minn George Pullicino.

Dan il-kuntratt kien jinvolvi t-tfassil ta’ programm ta’ Ωvilupp rurali g˙all-perjodu 2014-2020 u ©ie ffirmat mis-segretarju permanenti tal-Ministeru Chris Ciantar. B’valur totali ta’ €147,925, din ilkonsulenza ng˙atat lill-Università ta’ Gloucestershire li min-na˙a tag˙ha qabbdet persuni lokali biex joffru s-servizz tag˙hom.

Wie˙ed mill-mag˙Ωula kien fil-fatt Stefano Mallia. Dokumenti li g˙andha f’idejha l-gazzetta KullÓadd juru li l-kandidat tal-Partit Nazzjonalista kellu l-og˙la rata ta’ ˙las fost il-persuni kollha mag˙Ωula biex jag˙mlu dan ix-xog˙ol.

Ara pa©na 2

Ilbiera˙ il-Partit Nazzjonalista g˙amel konferenza stampa quddiem iç-Çentru Nazzjonali Laburista; konferenza ta’ kritika filkonfront tal-PL u l-Mexxej Joseph Muscat. Min-na˙a l-o˙ra lamministrazzjoni tal-PL laqg˙et lill-esponenti tal-PN u offritilhom ftit ilma u pastini.

Il-Eurovision Song Contest din is-sena ntreba˙ millAwstrija bil-kantanta Conchita Wurst u l-kanzunetta Rise Like a Phoenix . Fit-tieni post ikklassifikat l-Olanda bilkanzunetta Calm After the Storm, filwaqt fit-tielet post ©iet l-IΩvezja bil-kanzunetta Undo.

Intant kienet prestazzjoni mill-aqwa dik tal-grupp Malti Firelight. Il-kanzunetta ta’ pajjiΩna Coming Home ikklassifikat fit-23 post, bl-og˙la punti jing˙ataw lilna millIngilterra. Min-na˙a l-o˙ra, Malta tat l-og˙la punti lillItalja.

Minkejja l-esebizzjonijiet ikkuluriti u varjati, u l-ispettaklu tajjeb li joffri ta’ kull sena dan il-konkors, kien diΩappuntanti l-fatt li ç-çkejkna Gaia Cauchi, li kienet mistiedna speçjali b˙ala r-rebbie˙a tal-Junior Eurovision Song Contest, ma ng˙atatx çans li tkanta l-kanzunetta s˙i˙a tag˙ha, u deheret biss f’intervista qasira ta’ ftit minuti.

, / 3(5, 7

&/, 17&$0, //(5, %¶ ƪHƥƥD JƫDO

3DM M L Ī QD

Lokali

02 11.05.2014

stefano mallIa l-Iktar lI tÓallas Tkompli minn pa©na 1 Filwaqt li konsulenti o˙ra involuti fl-istess kuntratt t˙allsu bir-rata ta’ bejn €400 u €850, Stefano Mallia bbenefika minn €1,000 kuljum. Peress li g˙amel 25 jum ta’ xog˙ol, Stefano Mallia t˙allas €25,000.

Ekwivalenti g˙al salarju ta’ sena s˙i˙a ta’ ˙addiema fi skala 6 tal-Gvern b˙al kapijiet ta’ skejjel, accounting managers u principal pharmacists.

Il-profil ta’ Stefano Mallia mehmuΩ mal-istess dokumenti biex ji©©ustifika dan il-˙las jikkonferma kif, ta˙t Gvern Nazzjonalista, il-kandidat Nazzjonalista kien imqabbad jag˙mel konsulenza ma taqta’ xejn, ming˙ajr terminu ta’ Ωmien, mal-Ministeru ta’ George Pullicino.

Il-Ministeru tar-RiΩorsi u lAffarijiet Rurali huwa l-istess wie˙ed li, fl-a˙˙ar le©iΩlatura biss, ta aktar minn €400,000, ˙afna minnhom direct orders, f’kuntratti lill-kumpanija Europa Research and Consultancy Services, li fost iddiretturi tag˙ha g˙al mill-inqas 14-il sena kien hemm l-istess Stefano Mallia kif ukoll il-Kap Nazzjonalista Simon Busuttil.

Din l-istess kumpanija ng˙atat mill-inqas €800,000 o˙ra, ukoll ˙afna minnhom direct orders , minn ministeri o˙ra ta’ Gvern Nazzjonalista.

Il-konsulenzi ta’ Simon Busuttil u Stefano Mallia kienu jvarjaw minn studji dwar it-terminal taç-Çirkewwa g˙al studji dwar il-pro©ett kontra l-g˙arg˙ar.

Filwaqt li Mallia wie©eb li din l-a˙bar qed ti©i minfu˙a barra mill-proporzjon, Simon Busuttil wie©eb biss li r-ra©uni li ng˙ata dawn il-konsulenzi kienet g˙ax kien kompetenti jag˙mel dan ix-xog˙ol kollu u ©©ustifika l-˙lasijiet tieg˙u billi qal li fl-a˙˙ar tliet snin da˙˙al inqas mill-paga minima. IΩda g˙al xi ra©uni, fid-dikjarazzjoni tal-assi tal-Parlament Ewropew, il-Kap Nazzjonalista baqa’ ma ddikjarax l-ammont ta’ flus li da˙˙al mis-sehem tieg˙u fil-kumpanija Europa Research and Consultancy Services.

U minkejja li saru diversi talbiet, Simon Busuttil baqa’ jΩomm lura milli jiddikjara jekk ˙ax iktar konsulenzi minn dawk sa issa mag˙rufa fl-istess Ωmien li kien MEP, delegat speçjali u sa˙ansitra Viçi Kap tal-Partit Nazzjonalista.

“Il-Gvern huwa kommess lI jInvestI fIr-rIÛors uman fIl-qasam tas-saÓÓa” Chris Fearne, Segretarju Parlamentari g˙as-Sa˙˙a qed ja˙dmu flimkien b˙ala alleati, g˙aliex it-tnejn li huma g˙andhom g˙al qalbhom il-©id tal-pazjent.

Huwa semma wkoll li l-Gvern huwa kommess li jinvesti fir-riΩors uman fil-qasam tas-sa˙˙a u ser jappo©©ja inizjattivi proattivi li jippromovu l-˙olqien tax-xog˙ol. “Il-Gvern qieg˙ed jimxi spalla ma’ spalla mal-unjins f’dan ir-rigward u wera l-appo©© kollu tieg˙u biex jassigura li din l-inizjattiva tkun ta’ suççess,” spjegalna s-Segretarju Parlamentari g˙asSa˙˙a. Fil-jiem li ©ejjin din l-inizjattiva se tkun ikkumplimentata bl-estensjoni tal-kampanja fuq linternet li se twassal il-messa©© a˙jar liΩ-Ωg˙aΩag˙.

Kampanja ta’ rekluta©©

Din il-©img˙a, li fiha ©ie mfakkar il-jum dinji tal-infermiera u l-qwiebel, il-Gvern, flimkien mal-Malta Union of Midwives and Nurses (MUMN), nieda recruitment drive biex tittaffa l-problema ta’ nuqqas ta’ infermiera fis-settur tas-Sa˙˙a.

Tkellimna mas-Segretarju Parlamentari g˙as-Sa˙˙a Chris Fearne li, b’kollaborazzjoni mal-MUMN, kif ukoll il-Ministru g˙as-Sa˙˙a Konrad Mizzi, qieg˙ed ja˙dem biex pajjiΩna jkollu servizz tas-sa˙˙a a˙jar g˙all-pazjenti u dawk li ja˙dmu mag˙hom.

“Qeg˙din ni©bdu ˙abel wie˙ed” Minkejja l-fatt li l-Partit Nazzjonalista kien wieg˙ed

servizz tas-sa˙˙a tal-og˙la kwalità, dik li ˙adna kienet sistema li fiha, kemm il-pazjenti, kif ukoll il-professjonisti li ja˙dmu fis-settur, kellhom jikkuntentaw ru˙hom b’infrastruttura li ma kellhiex biΩΩejjed riΩorsi biex tkopri l-bΩonnijiet mediçi fundamentali tal-Maltin u l-G˙awdxin.

Fost l-o˙rajn dawn il-problemi kienu frott in-nuqqas ta’ konsultazzjoni mal-professjonisti tas-settur li bosta drabi sabu ru˙hom sfurzati li jaççettaw deçiΩjonijiet me˙uda wara bibien mag˙luqa.

Fearne qalilna li permezz ta’ din ir-recruitment drive g˙all-infermiera qieg˙ed jidher çar li, g˙all-oppost ta’ dak li kien ise˙˙ fl-img˙oddi, illum il-Gvern u l-unjins fil-qasam tas-Sa˙˙a qeg˙din ji©bdu ˙abel wie˙ed u

Ir-recruitment drive ser tkun immirata fuq tliet faxex.

L-ewwel nett se ssir ˙idma biex aktar Ωg˙aΩag˙ jid˙lu g˙al korsijiet tal-infermiera, biex fis-snin li ©ejjin ikun hemm numru akbar ta’ infermiera li jigradwaw. Dan qieg˙ed isir wara li fl-img˙oddi kienet ittie˙det deçiΩjoni Ωbaljata li tillimita n-numru ta’ infermiera li jid˙lu l-Università. Illum, dan ix-xkiel tan-numerus clausus tne˙˙a biex aktar Ωg˙aΩag˙ ikunu m˙e©©a biex jid˙lu g˙al din il-professjoni.

Ser issir ukoll ˙idma biex l-infermiera li telqu misservizz ikunu m˙ajra biex jer©g˙u jid˙lu lura u jag˙tu servizz f’dan il-qasam. Numru minn dawn l-infermiera ilhom snin neqsin u g˙alhekk ser jing˙ataw refresher courses fejn jidher li huwa me˙tie© biex ikun assigurat li jinΩamm livell g˙oli ta’ kura g˙all-pazjent tag˙na. Fl-a˙˙ar, il-Gvern se jkun proattiv permezz ta’ inga©© ta’ infermiera barranin biex dawn ikomplu jikkumplimentaw in-numru ta’ infermiera Maltin.

“Ta˙t l-amministrazzjoni preçedenti, il-problema ta’ nuqqas ta’ infermiera ntefg˙et ta˙t it-tapit,” sostna Fearne. “Illum il-©urnata, il-poplu jaf li fejn jid˙ol isservizz lejn il-kura tal-pazjent, sibna nuqqasijiet kbar u biex inkunu nistg˙u nindirizzaw dawn il-problemi li writna rridu nΩidu n-numru ta’ infermiera. Fuq dan, ilGvern u l-unjin qeg˙din jaqblu flimkien.”

Lokali

11.05.2014 03

“L-immiGrAzzjoni HijA rESPonSABBiLTÀ EWroPEA KomUni”

Ritratt: JOE CAMENZULI

Martin Schultz, President tal-Parlament Ewropew

Il-kandidat g˙all-Presidenza tal-Kummissjoni Ewropea Martin Schultz sa˙aq li l-immigrazzjoni hija responsabbiltà Ewropea komuni. Sostna li huwa jemmen f’sistema legali g˙all-immigrazzjoni, u li dawk li ma jemmnux f’dan il-bΩonn, qeg˙din iservu lil dawk il-kriminali li qed jisfruttaw lil nies vulnerabbli.

Waqt li kien qed jitkellem f’Ra˙al Ìdid ilbiera˙ filg˙odu, Schultz wieg˙ed li jekk ji©i elett b˙ala President tal-Kummissjoni, kien se ja˙dem sabiex irresponsabbiltà tal-immigrazzjoni tintrefa’ mill-pajjiΩi kollha membri, u mhux b˙al m’huwa qed ji©ri b˙alissa minn ftit pajjiΩi biss, fosthom minn Malta.

Schulz qal li l-elezzjoni li ©ejja mhijiex sempliçi elezzjoni, iΩda elezzjoni li fiha g˙all-ewwel darba n-nies se jkunu qeg˙din jiddeçiedu x’Ewropa jridu huma. Se nkunu qed niddeċiedu min ser ikun il-President talKummissjoni Ewropea wara proçess demokratiku u

mhux b˙al ma ji©i s-soltu deçiΩ fuq il-mejda.

Il-President tal-Parlament Ewropew sa˙aq li jrid jindirizza l-bilanç bejn min hu sinjur u fqir, min hu Ωg˙ir u kbir u bejn pajjiΩ u ie˙or. Irid Ewropa fejn kul˙add ikun ˙abib, li n-nies ji©u flimkien, li jkun hemm fiduçja, li jkun hemm ir-rispett, u li ma jkunx hemm pajjiΩi li sempliçiment ikunu dominati g˙ax g˙andhom is-sa˙˙a ekonomika, g˙aliex kollha flimkien ikollna Ewropa aktar b’sa˙˙itha.

“Bil-vot tag˙kom jista’ jkollna President talKummissjoni Ewropea li jifhimna” Min-na˙a tieg˙u il-Prim Ministru Joseph Muscat sostna li bil-vot tal-poplu jista’ jkollna President tal-Kummissjoni Ewropea li jifhimna u li jifhem lill-Maltin u lill-G˙awdxin. Biex dan ise˙˙ hemm bΩonn li fl-24 ta’ Mejju l-poplu

jivvota lill-kandidati kollha tal-Partit Laburista.

Il-Prim Ministru spjega li l-Ewropa g˙andha bosta regolamenti, fosthom dawk li jirregolaw id-daqs tal-frott, iΩda fl-istess waqt m’g˙andhiex politika komuni dwar limmigrazzjoni. “Illum ©ejna hawn biex nisimg˙u dak li ilna mxennqin is-snin biex nisimg˙u,” qal il-PM. Stqarr li Martin Schulz qed jg˙idilna li jekk ikun elett se jmexxi ’l quddiem politika dwar l-immigrazzjoni, li tfisser li nilqg˙u n-nies fostna, iΩda li tfisser ukoll li mhux bilfors kul˙add ikun aççettat, fejn nag˙tu protezzjoni lil min ˙aqqu iΩda li l-piΩ jinqasam bejn 28 pajjiΩ.

“Il-Poplu g˙andu g˙aΩla çara. Dawn mhux elezzjonijiet normali, iΩda g˙andna ç-çans li dak li ilna nisimg˙u u ngergru dwaru, fl-a˙˙ar g˙andna persuna, li ser tkun wa˙da mill-aktar persuni influwenti, li qed jg˙idilna li jekk inkun elett mhux ser nibqg˙u wa˙edna,” sa˙aq ilPM.

€750,000 Fi Promozzjoni Minn dokument li tpo©ga fuq il-mejda tal-Kamra din il©img˙a ˙are© illi Gvern Nazzjonalista nefaq madwar €750,000 biex jippromwovi lmiΩuri tal-Ba©it tal-2012, la˙˙ar wie˙ed qabel l-elezzjoni ©enerali. Dan kien kuntrast kbir mal-ftit iktar minn €250,000 li ntefqu g˙all-istess ra©uni sena qabel biss.

Dan l-infiq sostanzjali filkampanja ta’ informazzjoni u reklamar tal-inizjattivi talGvern qabel l-elezzjoni ©enerali deher ukoll fl-2007, fejn in-

nefqa fil-promozzjoni tal-ba©it qabΩet l-€200,000 mill-madwar €45,000 tas-sena ta’ qabel.

L-infiq esa©erat tal-2012 juri

b’mod çar li sar sforz qawwi biex jaljena lill-poplu Malti u G˙awdxi mill-problemi gravi li matul dak iΩ-Ωmien kienu

sa˙ansitra ©©amjaw l-operat tal-Gvern min˙abba l-firda interna li kienet ˙akmet ilPartit Nazzjonalista.

Ironikament, din il-kampanja ta’ aljenazzjoni kompliet tiΩvina lill-pajjiΩ minn flejjes li setg˙u ntuΩaw g˙al inizjattivi ferm aktar ta’ ©id g˙aç-çittadini.

Madankollu, il-PN g˙amel ilkalkoli tieg˙u ˙aΩin g˙aliex ilpoplu ma kienx aljenat minn dawn il-kampanji pubbliçitarji.

Minflok, iç-çittadini ffukaw fuq il-miΩuri nfushom illi

˙allew lil bosta Maltin u G˙awdxin nieqsa mir-riformi li kienu ilhom snin jitolbu.

Ir-riformi mixtieqa waslu biss fl-ewwel ba©it ta’ Gvern Laburista li fl-2013 introduça diversi miΩuri li inçentivaw ittkabbir ekonomiku u l-˙olqien tax-xog˙ol, kif ukoll ˙ares iddrittijiet tal-˙addiema u l-iktar persuni vulnerabbli tas-soçjetà tag˙na. Dan sar filwaqt li lGvern Ωamm mal-miri taddefiçit mitluba mill-Unjoni Ewropea li issa niΩel b’mod stabbli ta˙t it-3%.

Lokali

04 11.05.2014

MALTA SE TOSPITA L-IDAHO 2014 FORUM KITBA TA’ REUBEN SCIBERRAS

Nhar is-Sibt 17 ta’ Mejju huwa lJum Internazzjonali kontra lOmofobija u Transfobija mag˙rufa b˙ala IDAHO. Bosta organizzazzjonijiet madwar iddinja jfakkru dan il-jum importanti permezz ta’ diversi manifestazzjonijiet.

PajjiΩna se jkun qed ifakkar dan il-jum b’konferenza internazzjonali importanti organizzata bejn Malta u l-IΩvezja msej˙a IDAHO 2014 Forum u li se tittella’ f’Dar ilMediterran g˙all-Konferenzi bejn it-13 u l-14 ta’ Mejju 2014.

G˙al din il-konferenza se jattendu bosta Ministri barranin u delegati minn g˙axar pajjiΩi differenti

li jinkludu l-IΩvezja, l-Irlanda, lOlanda, l-IΩlanda, il-Montenegro, il-Kroazja, is-Slovenja, id-

Danimarka, l-Albanija u lLussemburgu. Dan apparti delegazzjonijiet o˙ra governattivi mill-ma©©oranza tal-pajjiΩi talUnjoni Ewropea.

Fost l-o˙rajn se jkun hawn f’pajjiΩna l-Ministru g˙allIntegrazzjoni ÛvediΩ Erik Ullenhag, li flimkien mal-Ministru g˙ad-Djalogu Soçjali, Affarijiet talKonsumatur u Libertajiet Çivili Helena Dalli se jkunu qed jindirizzaw is-sessjoni plenarja talErbg˙a filg˙odu. Dinjitarji o˙ra jinkludu l-ko-President tal-

Intergroup dwar Drittijiet LGBTI fil-Parlament Ewropew Michael Cashman u l-Kummissarju g˙adDrittijiet Umani fil-Kunsill talEwropa Nils Muiznieks.

Il-konferenza tifta˙ uffiçjalment nhar it-Tlieta fis-6.30pm b’çerimonja simbolika fejn Malta tirçievi l- banner uffiçjali talIDAHO 2013 ming˙and l- Olanda li kienet il-pajjiΩ li ospitat din ilkonferenza s-sena li g˙addiet.

Wara mbag˙ad mistennija ji©u ppreΩentati u diskussi r-riΩultati ta’ st˙arri© li sar mill-A©enzija Ewropea tad-Drittijiet Fundamentali fuq diskriminazzjoni omofobika u transfobika.

Filg˙axija, il-Prim Ministru Malti Dr Joseph Muscat se jkun qed jindirizza lid-delegati barranin waqt riçeviment u ikla li se jkunu qed jittellg˙u g˙all-okkaΩjoni.

Il-konferenza se tiddiskuti bosta temi relatati mal-omofobija u transfobija, fosthom modi kif dawn g˙andhom ikunu missielta fuq livell Ewropew u Internazzjonali kif ukoll x’azzjonijiet g˙andhom jittie˙du millGvernijiet f’kuntest nazzjonali.

Se jkunu qed jittellg˙u wkoll erba’ workshops li se jindirizzaw l-importanza tal-ugwaljanza g˙al persuni trans, intersesswali u familji LGBTI, il-protezzjoni ta’ dawn il-persuni kontra l-vjolenza u l-kriminalità u d-dritt g˙al edukazzjoni ming˙ajr ebda bullying u sterjotipar fuq baΩi tal©eneru.

Il-konferenza til˙aq il-qofol tag˙ha bil-preΩentazzjoni tal-hekk imsej˙a Dikjarazzjoni ta’ Impenn tal-IDAHO fejn il-firmatarji millpajjiΩi parteçipi differenti jaqblu fuq sett ta’ azzjonijiet li g˙andhom jittie˙du biex ikunu salvagwardjati l-interessi ta’ persuni LGBTI. Fost l-o˙rajn din id-dikjarazzjoni: • Tassigura li tkun adottata u implimentata l-le©iΩlazzjoni neçessarja biex tissielet diskriminazzjoni fuq baΩi ta’ orjentazzjoni sesswali u identità tal-©eneru.

• Tissalvagwardja l-libertà tal-espressjoni u l-protezzjoni ta’ dawn il-persuni, speçjalment f’attivitajiet pubbliçi b˙al pride marches.

• Tiggarantixxi rikonoxximent s˙i˙ legali tal-identità tal©eneru ta’ persuna f’kull aspett tal-˙ajja, fost l-o˙rajn billi tippermetti b’mod trasparenti u fl-iqsar Ωmien possibbli l-bidla tal-isem u s-sess tal-persuna f’dokumenti uffiçjali.

• Tne˙˙i kull ostaklu li jimpedixxi d-dritt tar-rispett g˙allprivatezza u l-˙ajja familjari fuq baΩi ta’ orjentazzjoni sesswali u identità tal-©eneru.

• Tadotta miΩuri li jippromovu l-ugwaljanza ta’ persuni LGBTI fuq livell nazzjonali fl-istess ˙in li tappo©©a l-adozzjoni ta’ strate©iji fuq livell re©jonali u internazzjonali.

Il-pajjiΩi parteçipi se jkunu qed i©eddu wkoll l-appell tag˙hom lill-Kummissjoni Ewropea g˙al impenn komprensiv biex tindirizza l-omofobija u t-transfobija.

Aktar dettalji dwar din il-konferenza jinsabu fuq is-sit elettroniku http://www.idaho2014forum.org/

Lokali

11.05.2014 05

IÛ-ÛGÓAÛAGÓ FL-EWROPA

L-IÛGÓAR MEMBRI PARLAMENTARI FL-EWROPA Iktar ma jg˙addi Ωmien, il-moviment Laburista qieg˙ed jappella dejjem iktar g˙aΩ-Ωg˙aΩag˙. Il-Partit Laburista mhux biss g˙andu mexxej Ωag˙Ωug˙ li jifhem l-ener©ija ta’ dawk li g˙adhom iridu jwettqu bosta affarijiet, iΩda huwa wkoll partit li j˙ares lejn il-futur u jappo©©ja ideat progressivi.

Meta ©ie elett b˙ala Membru tal-Parlament Ewropew fl-2004, Dr Joseph Muscat kien g˙ad g˙andu biss 30 sena. L-età ta’ Dr Muscat kienet strumentali biex fille©iΩlatura 2004-2009 Malta kellha l-iktar MEPs ta’ età Ωag˙Ωug˙a mill-pajjiΩi kollha tal-Unjoni Ewropea.

B˙all-Partit Laburista Malti, partiti minn pajjiΩi o˙ra

wkoll g˙arfu l-importanza taΩ-Ωg˙aΩag˙ fis-soçjetà u l-politika, u dan huwa evidenti mill-membri parlamentari Ωg˙aΩag˙ matul is-snin. F’dan is-servizz nag˙tu ˙arsa lejn u˙ud mill-iΩg˙ar MEPs mill-1979 sal-lum u l-˙idma siewja li wettqu fil-Parlament Ewropew.

NORA MEBRAK-ZAIDI, SILE DE VALERA,

24 sena L-IrlandiΩa Sile de Valera kellha 24 sena meta ©iet eletta fil-Parlament Ewropew f’Ìunju 1979.

De Valera kienet tappartieni lill-Grupp talProgressivi u d-Demokratiçi Ewropej, u matul ille©iΩlatura kienet tifforma parti minn Ωew© kumitati u d-delegazzjoni dwar ir-relazzjoni malIstati Uniti. De Valera kienet appuntata wkoll b˙ala rapporteur ewlieni fuq ir-rapport dwar letà tal-irtirar. Hija kienet ukoll co-rapporteur ta’ rapport dwar is-sitwazzjoni tan-nisa fl-Ewropa.

CHRISTOPHER GERARD O’MALLEY,

27 sena IrlandiΩ ie˙or Ωag˙Ωug˙ kien Chris O’Malley ta’ 27 sena, li ©ie appuntat fil-Parlament Ewropew fl-1986 wara r-riΩenja ta’ Richie Ryan. O’Malley kien jappartieni lill-Partit Popolari Ewropew, u matul il-le©iΩalatura ˙adem f’erba’ kumitati, primarjament dawk relatati mal-ba©its, l-ekonomija u l-industrija. Óejja wkoll opinjonijiet g˙al Ωew© rapporti: wie˙ed b’rabta mal-li©ijiet dwar ilkokkodina, u l-ie˙or dwar ir-riçerka u t-teknolo©ija.

24 sena Fl-1989 il-FrançiΩa Nora Mebrak-Zaidi ©iet eletta fletà ta’ 24 sena mal-Grupp tas-Soçjalisti. MebrakZaidi kienet membru ta’ tliet kumitati u delegazzjoni dwar ir-relazzjonijiet ma’ pajjiΩi tal-Mashreq.

Kienet ukoll membru sostitut tad-delegazzjoni g˙ar-relazzjonijiet ma’ pajjiΩi tal-Magreb. Kienet rapporteur dwar l-illitteriΩmu fl-Istati Membri, u ˙ejjiet ukoll opinjonijiet g˙al tliet rapporti o˙ra: wie˙ed b’rabta mar-relazzjonijiet mal-Magreb, ie˙or dwar l-immigrazzjoni mill-Ewropa taç-Çentru u lLvant, u dwar l-istatus taç-çittadini ta’ pajjiΩi mhux membri fl-Unjoni Ewropea.

ILKA SCHRODER, 21 sena

L-iΩg˙ar MEP minn meta ©ie mwaqqaf ilParlament Ewropew kienet il-ÌermaniΩa Ilka Schroder, li fl-1999 ©iet eletta fl-età ta’ 21 sena max-Xellug Ewropew Mag˙qud/ix-Xellug Nordiku A˙dar. Kienet membru ta’ Ωew© kumitati u Ωew© delegazzjonijiet. L-ewwel kumitat kien dak tal-Libertà u d-Drittijiet taç-Çittadini, ilÌustizzja u l-Intern, u l-kumitat l-ie˙or kien dwar l-Industrija, in-Negozju Estern, ir-Riçerka u l-Ener©ija. Id-delegazzjonijiet kienu dwar relazzjonijiet mal-pajjiΩi tax-Xlokk tal-Ewropa, u relazzjonijiet mal-Kunsill Le©iΩlattiv Palestinjan.

Kienet ukoll membru sostitut ta’ kumitat u delegazzjoni o˙ra, u ˙ejjiet opinjonijiet fuq Ωew© rapporti.

…u din id-darba?

Nistennew u naraw min se jkun l-iΩg˙ar MEP g˙alle©iΩlatura 2014-2019. Minkejja li pajjiΩna m’g˙andux restrizzjonijiet fuq l-età tal-kandidati g˙all-Parlament Ewropew, g˙ajr li jridu jkunu adulti, pajjiΩi o˙ra jg˙ollu l-età minima sa˙ansitra sa 25

DIMITAR STOYANOV, 23 sena

AMELIA ANDERSTOTTER,

G˙alkemm il-Bulgaru Dimitar Stoyanov kien elett Membru Parlamentari fl-2007 fl-età ta’ 23 sena, sentejn qabel huwa kien di©à ©ie appuntat b˙ala osservatur, qabel ma’ pajjiΩu da˙al membru fl-Unjoni Ewropea. Stoyanov kien fost ilmembri mhux affiljati, u g˙al diversi xhur kien parti mill-Grupp tal-Identità, it-Tradizzjoni u sSovranità. Kien membru ta’ Ωew© kumitati u Ωew© delegazzjonijiet. Il-kumitati kienu dawk tal-IΩvilupp Re©jonali u l-IΩvilupp tal-Agrikultura u Ûoni Rurali, filwaqt li d-delegazzjonijiet kienu g˙ar-relazzjonijiet ma’ pajjiΩi tal-Mashreq, u lAssemblea Parlamentari Ewro-Mediterranja.

24 sena G˙al-le©iΩlatura preΩenti l-IΩvediΩa Amelia Anderstotter hija l-iΩg˙ar Membru Parlamentari Ewropew, hekk kif ©iet eletta fl-età ta’ 24 sena.

Hija tifforma parti mill-Grupp tal-Óodor u lAlleanza Libera Ewropea. Anderstotter hija membru tal-kumitat g˙all-Industrija, ir-Riçerka u l-Ener©ija, u tifforma parti mid-delegazzjoni g˙ar-relazzjonijiet mal-Korea. Hija wkoll membru sostitut ta’ Ωew© kumitati u delegazzjoni.

Kienet rapporteur ewlieni g˙all-proposta dwar programm g˙as-sorveljanza spazjali u tracking, u opinjonista ta’ Ωew© rapporti o˙ra.

sena.

PajjiΩi b˙alna li l-età minima tal-kandidati hija ta’ 18-il sena jinkludu: l-Olanda, l-Awstrija, il-Portugall, is-Slovenja, il-Finlandja, l-IΩvezja, l-Ingilterra, idDanimarka, il-Ìermanja, Spanja, Franza, l-Ungerija, il-Kroazja, u l-Lussemburgu.

PajjiΩi li l-età minima tal-kandidati hija 21 sena

huma: il-Latvja, il-Litwanja, il-Polonja, is-Slovakkja, il-Bel©ju, il-Bulgarija, ir-Repubblika Çeka, l-Estonja, l-Irlanda, u Çipru.

PajjiΩ li l-età minima tal-kandidati hija 23 sena huwa r-Rumanija.

PajjiΩi li l-età minima hija 25 sena huma: il-Ìreçja u l-Italja.

06

Intervista

11.05.2014

FESTIVALS TAL-LOGÓOB TAN-NAR TAL-ART U TAL-AJRU

ÛEWÌ UNURI PIROTEKNIÇI F’ÓAL LUQA KITBA TA’ ALAN SALIBA Il-qasam tal-piroteknika f’pajjiΩna huwa wie˙ed b’sa˙˙tu ˙afna. Biss biss nistg˙u nsemmu numru ta’ attivitajiet li fihom jin˙araq innar kemm f’festi fl-ir˙ula, çelebrazzjonijiet nazzjonali, festini u o˙rajn. Fl-2002, beda ji©i organizzat fil-Port il-Kbir il-Festival Nazzjonali tal-Log˙ob tan-Nar tal-Ajru. Fih kienu jin˙arqu bosta murtali tradizzjonali minn diversi kmamar tan-nar lokali. Dan Ωviluppa g˙al dak li huwa l-Festival Internazzjonali tal-Log˙ob tan-Nar, fejn fih jie˙du sehem diversi kumpaniji tan-nar Maltin u anke barranin fuq baΩi kompetittiva u l-parteçipanti jesibixxu display b’˙afna effetti pirotekniçi, sinkronizzata mal-muΩika. Fl-2007, beda ji©i organizzat millKunsill Lokali tal-Furjana il-Festival Nazzjonali tal-Log˙ob tan-Nar tal-Art, fl-okkaΩjoni tal-Festa ta’ San Publju.

Dawn iΩ-Ωew© festivals imsemmija re©g˙u ttellg˙u wkoll din is-sena, u ntemmu fil-©ranet li g˙addew. Fost il-parteçipanti f’dawn iΩΩew© festivals kien hemm is-St Andrew’s Fireworks Factory fi ˙dan is-Soçjetà Filarmonika Unjoni ta’ Óal Luqa, li proprju reb˙et dawn iΩ-Ωew© festivals ta’ din is-sena. Tkellimna ma’ JOSEPH CAMILLERI u LINO CIAPPARA – Ωew© voluntiera attivi fi ˙dan l-istess kamra tan-nar – li rrakkuntaw mag˙na l-esperjenzi tag˙hom biex inkisbu dawn iΩ-Ωew© riΩultati presti©juΩi.

Il-piroteknika f’Óal Luqa Kull min huwa mid˙la ta’ dan issettur huwa konxju li Óal Luqa, b’mod speçjali din il-Kamra tanNar, g˙andhom u˙ud mill-aqwa effetti u kuluri, g˙all-fatt li kellhom riçetti uniçi peress li flimg˙oddi kien isir biss xog˙ol ta’ beraq. Dan xhieda tal-esperimentazzjoni li minn dejjem kienet issir. Insemmu Ωew© persuni li kienu pilastri f’dan il-qasam: Salvu u Çensinu Camilleri (li kien anke Ωviluppa t-tleblib ikkulurit) li kienu tnejn mill-aqwa persuni fejn jid˙ol it-ta˙lit u esperimentazzjoni ta’ kuluri. Dawn kienu mag˙rufa ma’ Malta kollha u sa mis-snin ˙amsin kienu jfittxu u jistudjaw kif setg˙u jsebb˙u lkuluri sakemm Ωviluppaw g˙al dawk li huma llum.

Joseph Camilleri rrakuntalna filqosor l-istorja tal-piroteknika f’Óal Luqa. F’Óal Luqa minn dejjem kien hemm dilettanti f’dan issettur. Huwa ma˙sub, li fl-1880 kien di©à jin˙adem xi forma ta’ nar. Biss biss, fl-1889, kien se˙˙ l-ewwel aççident f’Óal Luqa filKaΩin tal-Banda Unjoni, li ˙alla vittma lil Toninu Spiteri, li ta’ 21 sena kien bandist mal-istess soçjetà. Ix-xog˙ol tan-nar li kien isir qabel kien differenti minn dak li naraw illum il-©urnata. Qabel kienu jin˙admu maskli, li kienu jkunu porvli miltuq f’çilindru o˙xon tal-˙adid, li kien ikollu toqba isfel biex tid˙ol in-niçça.

Dawn ma kinux xog˙ol tal-ajru, iΩda sempliçiment spluΩjoni fl-art.

Kienu jin˙arqu wkoll minn ˙dejn in-nies. Il-Luqin kienu wkoll jag˙mlu diversi bombi marbuta ma’ ventijiet, taparsi bombi flajru.

Fis-snin tletin ix-xog˙ol beda ji©i modernizzat, beda jitla’ fl-ajru.

Fl-1935, f’Óal Luqa se˙˙ inçident ie˙or fejn tilfu ˙ajjithom Ωew© persuni.

Dak iΩ-Ωmien in-nar kien jin˙adem illegalment f’Óal Luqa: fl-irziezet, g˙elieqi, u anke fiddjar. Ìara li fl-1963 inqabdu millPulizija u g˙alhekk kien je˙tie© li jinbena post tan-nar. L-art issu©©erita, kienet lejn Óal Saflieni, fejn dan il-kumpless g˙adu wieqaf sal-lum. Fl-1971, ilpost tar wa˙du u fortunatament ma we©©a’ ˙add. Il-post kif narawh illum re©a’ nbena fl-1973, u sentejn wara kien se˙˙ aççident Ωg˙ir li ˙alla vittma, lil wie˙ed mill-aqwa pirotekniki Luqin, ÌuΩeppi Camilleri. Il-˙sara kienet wa˙da Ωg˙ira, u l-˙idma kompliet g˙addejja, sakemm minn dak iΩ-Ωmien fe©©ew mumenti ta’ fer˙ g˙al din lg˙aqda piroteknika.

Diversi stediniet Fost id-diversi stediniet li kellha din l-g˙aqda kien hemm dik

Joseph Camilleri u Lino Ciappara, tnejn mill-˙afna voluntiera fil-Kamra tan-Nar Sant’Andrija tal-Banda Unjoni ta’ Óal Luqa biex ja˙arqu fl-ewwel edizzjoni tal-Festival tan-Nar tal-Ajru, fl2002. Dak iΩ-Ωmien il-festival kien totalment differenti g˙aliex flok display kienu jin˙arqu numru ta’ murtali tradizzjonali, minn beraq sa kulur. Ix-xena kompetittiva g˙al din il-kamra bdiet fl-2007, fl-ewwel edizzjoni tal-festival tan-nar tal-art filFurjana. F’din l-edizzjoni kien hemm 16-il kamra tan-nar parteçipanti, b’Ωew© irdieden kull kamra. Din il-kamra tan-nar reb˙et din l-edizzjoni fejn ikklassifikat l-ewwel fi tlieta minn erba’ kategoriji li kienu l-aqwa mekkaniΩmu, l-a˙jar prodott u overall winners. Fl-2010 re©g˙u ˙adu sehem fl-istess festival u kklassifikaw it-tieni post bil-punti overall.

braken u t-temp li xejn ma kien pjaçevoli, waqt li kienu qed jarmaw.

Dan kien ifisser iΩjed tbatija g˙al dawn id-dilettanti, iΩda lorganizzaturi kkooperaw mag˙hom u aççettaw li jkomplu jarmaw g˙al iΩjed ˙in. Il-maltemp fuq il-ba˙ar ma ffavorixxiex lanqas, biss id-determinazzjoni li kellhom dawn il-voluntiera wasslet g˙as-suççess mixtieq.

Ix-xog˙ol tan-nar li n˙araq

in˙adem kollu kemm hu middilettanti kollha fi ˙dan l-istess kamra tan-nar, fejn kienu ggwidati mis-Sur Stephen Camilleri ta˙t is-superviΩjoni tal-Licensee tal-Kamra, is-Sur Joe Aquilina.

G˙al dan il-festival, kien hemm biss kategorija wa˙da, overall.

Il-Festival tan-Nar tal-Art Lino Ciappara tag˙na ˙arsa dettaljata dwar iΩ-Ωew© irdieden li

kkompetew bihom wara tliet snin ta’ mumenti diffiçli ˙afna g˙all-din l-g˙aqda.

Fl-2011, il-permess waqaf temporanjament u re©a’ ˙are© f’Mejju tal-istess sena. Il-festa ta’ Sant’Andrija ti©i fl-ewwel Óadd ta’ Lulju u g˙alhekk ma kienx hemm ˙afna Ωmien biex ja˙dmu n-nar g˙all-festa. Fl-2012 il-permess kien miΩmum u ma ˙ari©x, min˙abba xog˙ol li beda jsir fi Triq Garibaldi li tinsab viçin ilkamra tan-nar imsemmija. Is-sena l-o˙ra, f’Mejju, ˙are© il-permess u d-dilettanti niΩlu bi ˙©arhom filpost tan-nar biex ja˙dmu xi ˙a©a Ωg˙ira g˙all-festa ta’ dik is-sena.

Minn hemm il-˙idma baqg˙et g˙addejja sakemm wasalna g˙al din is-sena. F’Settembru tas-sena 2013, meta fet˙u l-applikazzjonijiet g˙aΩ-Ωew© festivals, aççettaw li jie˙du sehem biex itaffu ftit mill-ispejjeΩ li jinsabu fihom, min˙abba l-bini mill-©did talma˙Ωen tal-kamra li se jsir fiΩΩmien li ©ej. Da˙lu bi ˙©arom g˙all-Festival tan-Nar tal-Art b’raddiena li ΩΩanΩnet fil-festa tal2011 u o˙ra kompletament ©dida.

Ir-raddiena li dehret fl-2011, komposta minn disinn ta’ pentagon 3D, Ωdidilha mag˙ha çirku

Ritratt: CLARE PISCOPO (Clare Photograpy)

Il-Festival tan-Nar tal-Ajru Il-Fesitval tan-Nar tal-Ajru kien g˙alihom okkaΩjoni mhux ippjanata. Kien ming˙alihom li ser isir b˙al meta beda, ji©ifieri murtali tradizzjonali biss, u g˙alhekk da˙lu g˙alih. Kif ©ie mag˙ruf li ser isir fuq baΩi kompetittiva, u b’forma ta’ kaxxa infernali tradizzjonali, iΩjed da˙lu g˙alih bi ˙©arhom. Huma rra©unaw li la kienu ser jid˙lu g˙all-kompetizzjoni, jid˙lu biex imorru tajjeb, u hekk g˙amlu. OkkaΩjoni b˙al din hija vetrina biex turi l-prodotti u l-effetti kollha li g˙andek.

Din il-kamra tan-nar ma naqsitx li tag˙mel hekk, u esibiet numru ta’ effetti, inkluΩi xokkijiet u baraxxijiet flimkien ma’ diversi murtali tradizzjonali tal-beraq u kulur, li huma tant mag˙rufin g˙alihom.

G˙alihom kienet esperjenza ©dida li ja˙arqu xi ˙a©a simili, g˙aliex min˙abba l-limitazzjonijiet li g˙andhom biex ja˙arqu filfesta, min˙abba li l-g˙elieqi huma Ωg˙ar, m’g˙andomx fejn jifirxu n-numru ta’ kanni.

Joe u Lino rrakkuntawlna lproblemi li kellhom i˙abbtu wiççhom mag˙hom, min˙abba l-

Baraxx li n˙araq fil-festival tan-nar tal-ajru f’Bu©ibba li juri Ωew© blalen u fet˙a beraq bi tliet ˙sejjes minn murtal

Intervista

kbir ˙afna, b’idea ta’ Lino stess.

Dan iç-çirku kien jifforma tliet disinni bil-funtani, bl-aktar li spikka jkun meta jduru l-funtani (ritatt isfel). Lino ©ie ispirat minn ritratt li kien ra li juri xena talgrupp Pink Floyd fuq palk.

Dawn kellhom çirku fuq wara, bid-dawl, u Lino ©ie ispirat biex jag˙mel xi ˙a©a simili, imma bin-nar. Il-˙olma saret realtà, u ma setax jonqos li f’dan iç-çirku ji©u esibiti n-numru kbir ta’ funtani kkuluriti li g˙andha din ilkamra. G˙al din is-sena ©iet imΩanΩna funtana ©dida, bilcrackling.

Ir-raddiena l-o˙ra saret kompletament ©dida b’disinn ori©inali b’ingrana©© ori©inali, li qatt ma deher b˙alu, disinn ta’ Kevin Camilleri. Missier Kevin, li llum m’g˙adux mag˙na, kien in©inier li ja˙dem it-Tarzna. Kien hu stess li vvinta l-iΩjed ingrana©© popolari llum il©urnata, dak ta’ rota kbira u madwarha sitt, jew iΩjed, roti iΩg˙ar. Spikka wkoll f’din ir-raddiena l-kuluri li qalbu fil-gassijiet ikkuluriti, minn a˙mar u a˙dar, g˙al strobe bajda. Fl-2010 kien Kevin stess li introduça l-geneva wheel fuq il-fosos, b’disinn ta’ salib tal-kavallieri li jifforma sitt forom differenti.

Ix-xog˙ol fil-˙adid g˙al dawn l-irdieden in˙adem fil-ma˙Ωen tal-˙adid minn Kim Degabriele, Dylan Spiteri u Kevin Camilleri, bl-g˙ajnuna ta’ Antoine Borg u Franklin Galea. Ix-xog˙ol tannar in˙adem minn Lino Ciappara u Joe Camilleri stess.

Dan il-festival ©ab mieg˙u bosta diffikultajiet tat-temp.

Ittardjar biex beda jintrama n-nar u inçertezza jekk hux se jsir ilfestival kienu fost l-iΩjed elementi ta’ xkiel. Xokk kbir li ˙adu iddilettanti kien proprju meta kienet tielg˙a r-raddiena biççirku mag˙ha fejn, kif g˙oliet ftit mill-art, tg˙awwe© parti mill˙adid. Din ©iet ippruvata darbtejn f’g˙alqa privata u telg˙et bla problemi, imma din id-darba kienu tqabbdu l-funtani u l-piΩ Ωdied ˙afna iΩjed. Il-famuΩa waterfall , li din il-kamra hija

11.05.2014

mag˙rufa ˙afna g˙aliha, komposta minn funtani tar-raxx u tleblib, ovvjament riedet tidda˙˙al; imma mhux kif xtaqu, g˙aliex kien ippjanat li ssir filparti ta’ fuq tar-raddiena, u min˙abba l-aççident imsemmi din saret in-na˙a t’isfel tar-raddiena. Dan l-aççident ma kellux konsegwenzi u kollox ˙adem kif ippjanat. Kif beda l-˙ruq ˙are© is-sodisfazzjon tax-xog˙ol u l-preparamenti kollha li saru.

Huma jemmnu li x-xog˙ol talpiroteknika, fejn jid˙ol in-nar tal-art, huwa il-prodott pirotekniku b˙al funtani u gassijiet ikkuluriti u mhux biss ilmakkinarju li jin˙oloq. L-unuri miksuba f’dan il-festival kienu tal-a˙jar mekkanizmu bl-inqas ingrana©© possibbli u l-a˙jar prodotti uΩati.

Ringrazzjamenti Is-soçjetà tixtieq tirringrazzja lil dawk li kollha li taw is-sehem tag˙hom biex setg˙u jinkisbu dawn l-unuri presti©juΩi, b’mod speçjali lil dawk li ˙admu n-nar volontarjament u minn qalbhom.

Rigrazzjamenti speçjali jmorru g˙al FireOne Malta, tal-kooperazzjoni li sabu biex in˙araq innar fiΩ-Ωew© festivals.

Ringrazzjament speçjali jmur g˙all-veteran Carmel Spiteri, exlicensee tal-post tan-nar, taxxog˙ol siewi li baqa’ jag˙mel.

Ringrazzjament ie˙or imur g˙allpartitarji tas-sapport konwinwu li juru lejn l-g˙aqda tant g˙al qalbhom. Çelebrazzjonijiet Iç-çelebrazzjonijiet ta’ dawn iΩΩew© unuri ser isiru fis-16 ta’ Mejju. Jibdew b’quddiesa ta’ ringrazzjament fi Triq Sant’Andrija, quddiem il-KaΩin.

Wara, il-Banda tas-Soçjetà Filarmonika Unjoni, tag˙mel març brijuΩ mat-toroq tal-kaΩin.

Wara jsir party fil-kaΩin tal-istess soçjetà. Dan ikun miftu˙ g˙al kul˙add biex flimkien mal-Luqin jiççelebraw ir-reb˙ ta’ dawn lunuri.

Ûew© ritratti li juru parti miΩ-Ωew© irdieden li ttellg˙u fil-festival

Parti mill-Grupp tan-Nar jiççelebraw ir-reb˙ taΩ-Ωew© unuri, ©ewwa l-KaΩin

07

Lokali

08 11.05.2014

KONFERMA LI L-EKONOMIJA QED TIKBER Il-Ministru g˙all-Finanzi Edward Scicluna kien qed jattendi g˙al g˙allaqg˙at tal-ECOFIN u l-Eurogroup fi Brussell meta l-Kummissjoni Ewropea din il-©img˙a ppubblikat it-tbassir tag˙ha g˙ar-rebbieg˙a li fih kellha kummenti inkorra©anti g˙al Malta.

Fost l-o˙rajn il-Kummissjoni rrikkonoxxiet li l-Gvern kien qed jirnexxielu jpo©©i l-finanzi tal-pajjiΩ fuq baΩi soda permezz ta’ tkabbir ekonomiku.

“Ma nistax ma nilqax b’sodisfazzjon il-konferma tal-Kummissjoni Ewropea li t-tkabbir ekonomiku ta’ Malta huwa robust u li l-finanzi pubbliçi tal-pajjiΩ qeg˙din jitqieg˙du fuq baΩi soda,” qal il-Ministru Scicluna.

Fit-Tbassir tar-Rebbieg˙a, ilKummissjoni tirrikonoxxi li l-attività ekonomika f'Malta “issorprendiet b’mod poΩittiv fl-2013” bi tkabbir reali fil-PDG ta’ 2.4% grazzi g˙al tkabbir sostanzjali fil-konsum talfamilji.

Il-Ministeru g˙all-Finanzi laqa’ wkoll ir-rikonoxximent tal-Kummissjoni li l-

Gvern qed jirnexxielu jpo©©i l-finanzi tal-pajjiΩ fuq baΩi soda permezz ta’ tkabbir ekonomiku b’sa˙˙tu, kundizzjonijiet a˙jar fis-suq tax-xog˙ol, reviΩjoni responsabbli fil-mod ta’ kif jintefqu l-finanzi pubbliçi, u immani©jar a˙jar tar-riΩorsi.

Il-Kummissjoni tirrimarka li fl-2014, id-defiçit huwa mistenni li jkompli jonqos g˙al 2.5% tal-PDG. Barra minn hekk, il-Kummissjoni tirrikonoxxi l-pjanijiet tal-Gvern biex jitnaqqas id-dejn kif muri mill- previΩjoni tag˙ha fejn il-kummissjoni

tg˙id li l-proporzjon tad-dejn huwa mistenni li jonqos b'madwar 2% matul 2014-15, wara li l-Air Malta t˙allas lura dak li ssellfet u l-Enemalta t˙allas parti mill-arretrati tat-taxxa li g˙andha tag˙ti lill- Gvern.

Il-Kummissjoni tinnota wkoll li “ittnaqqis fit-tariffi ta’ l-elettriku u l-ilma huwa mistenni li jkollu impatt poΩittiv fil-pagi netti tal-Maltin u G˙awdxin."

Fir-rigward tal-inflazzjoni u traΩΩin fl-g˙oli tal-˙ajja, il-Kummissjoni tirrikonoxxi li t-tnaqqis fit-tariffi tal-elettriku u l-ilma g˙all-familji minn April 2014 se jkollu effett poΩittiv fuq ilkontroll tal-inflazzjoni.

Il-Kummissjoni tirrimarka wkoll li dan it-tbassir ma ji˙ux inkonsiderazzjoni l-impenn tal-gvern biex jestendi t-tnaqqis fit-tariffi g˙an-negozji fl2015, li, hija tbassar li jista’ jkompli jnaqqas l-inflazzjoni g˙al dik is-sena.

Il-Gvern jinsab sodisfatt b’dan ittbassir u huwa determinat aktar minn qatt qabel, li jΩomm dawn il-prospetti ferm sbie˙ u jkompli jtejjeb l-aspettattivi tieg˙u.

FINALISTI GÓAL KOMPETIZZJONI TAX-XJENZA Manuele Biazzo, Norbert Bonnici, James Patrick Cook, Josef Grech, Reuben Ferrante, Ira Melkoyan, Michelle Muscat, Maria Stella Portelli u Rubeeya Soratroi huma d-disa’ finalisti ta’ FameLab Malta. Huma se jikkompetu quddiem udjenza

waqt il-preΩentazzjoni finali li se tinΩamm fl-Università lQadima nhar il-Óamis li ©ej fis-7.30 pm. Il-pubbliku, partikolarment studenti u dawk li j˙obbu x-xjenza, huma mistiedna li jattendu g˙al din l-attività li d-d˙ul g˙aliha hu b’xejn.

Il-finalisti se jippreΩentaw ta˙didiet divertenti ta’ tliet minuti li çertament kul˙add se jie˙u pjaçir jarahom. La˙jar komunikatur tax-xjenza se jirrappreΩenta lil Malta xxahar id-die˙el f’ Cheltenham Science Festival, l-Ingilterra.

Is-su©©etti mag˙Ωula g˙all-

preΩentazzjonijiet huma varji, mix-xjenza li hemm fi Sleeping Beauty u roti talkartun, g˙al sistemi integrati, pilloli ma©içi, u bnedmin b˙ala kolonji ta’ mikroorganiΩmi.

L-inizjattiva FameLab Malta hi fuq l-istess direzzjoni ta’

dik tar-RIDT tal-Universita’, g˙ax tenfasizza l-valur u lbΩonn tax-xjenza u r-riçerka.

RIDT qed ja˙dem biex jiΩdied l-appo©© g˙al attivitajiet ta’ riçerka u biex isib aktar fondi minn sorsi Maltin u internazzjonali ˙alli jespandi l-istudji ta’ riçerka fl-Università.

KAMPANJA NEGATTIVA OÓRA?

Wara li kienet fiç-çentru ta’ kampanja negattiva fuq livell Ewropew li ppruvat ixxekkel il-programm ta’ çittadinanza b’investiment, issa l-MEP Nazzjonalista Roberta Metsola dawret it-tir tag˙ha fuq il-pjan g˙all-immani©©jar tal-iskart.

Dan g˙amlitu billi ressqet diversi mistoqsijiet filParlament Ewropew biex tipprova ©©ib fid-dubju l-konformità mar-regolamenti talUnjoni Ewropea tal-plan g˙all-immani©©jar tal-iskart g˙as-snin 2014-2020 propost

minn Gvern Laburista. Hija ˙adet din l-inizjattiva minkejja l-fatt li l-istess pjan sab lapprovazzjoni tal-istakeholders kollha lokali, inkluΩ ilPartit Nazzjonalista stess.

F’dawn il-kaΩijiet, wie˙ed ma jistax ma jistaqsix fejn kienu l-Membri Parlamentari Ewropej Nazzjonalisti meta lGvern immexxi mill-PN kien qieg˙ed jikser diversi regolamenti tal-Unjoni Ewropea, fosthom dawk ambjentali li rriΩultaw fil-ftu˙ ta’ numru ta’ proceduri ta’ infrazzjoni kontra pajjiΩna.

Kunsilli Lokali

11.05.2014 09

IKKANÇeLLAt IL-PrOÇeSS tAL-GÓAÛLA tA’ SeGretArjU eÛeKUttIv GÓALL-KUNSILL LOKALI tA’ ÓAL LIjA

Mario Fava President tas-Sezzjoni Kunsilliera tal-PL

KUNSILLI LOKALI

email: keaneo@onvol.net

Il-Bord tal-Governanza Lokali investiga rapport tal-Kunsillier ta’ Óal Lija Dr Marc Sant dwar la©©udikazzjoni dwar sej˙a g˙al Segretarju EΩekuttiv g˙all-Kunsill Lokali ta’ Óal Lija.

B˙ala parti mill-ist˙arri© tieg˙u, il-Bord ra l-korrispondenza li g˙addiet bejn diversi uffiçjali tad-Dipartiment u l-iskambju ta’ korrispondenza bejn Dr Marc Sant u d-Dipartiment.

Wara din l-investigazzjoni saru diversi rakkomandazzjonijiet li, fosthom, id-Dipartiment g˙andu jara li jsa˙˙a˙ l-uffiççju legali tieg˙u bil-g˙an li jkun iktar pront u effiçjenti biex jag˙ti lpariri li jkunu me˙tie©a.

Il-Bord ikkonkluda wkoll li dDirettur tal-Gvern Lokali g˙amel sew li kiseb il-verΩjonijiet talpartijiet, li ttie˙det miΩura kawtelatorja biex il-proçess talg˙aΩla tas-Segretarju EΩekuttiv ikun sospiΩ. Il-Bord talGovernanza investiga l-allegazzjonijiet li saru mill-Kunsilliera Dr Marc Sant u Lorraine Farrugia, u t-twe©ibiet li taw isSindku Dr Ian Castaldi Paris u lA©ent Segretarju EΩekuttiv Gabriella Agius dwar il-proçess tal-˙atra ta’ segretarju eΩekuttiv.

Il-Bord kellu verΩjonijiet kontradittorji tal-partijiet ikkonçernati dwar dak li se˙˙ qabel, waqt, u wara l-a©©udikazzjoni iΩda fl-a˙jar interess tattrasparenza u kontabbiltà ordna li s-sej˙a g˙al post ta’ segretarju eΩekuttiv g˙all-Kunsill Lokali ta’ Óal Lija g˙andha tkun ikkançellata u dawk li applikaw g˙allpost g˙andhom ikunu infurmati dwar dan. Il-Kunsill Lokali ta’ Óal Lija g˙andu jara li fi Ωmien qasir ta’ mhux aktar tard minn ˙mistax-il ©urnata jo˙ro© sej˙a mill-©did g˙al post ta’ segretarju eΩekuttiv u mhux aktar minn xahar u nofs wara ssir a©©udikazzjoni. Dawk li applikaw fl-ewwel sej˙a g˙andhom ikunu infurmati bis-sej˙a l-©dida.

Il-Bord talab ukoll lid-Direttur tal-Gvern Lokali biex jie˙u lpassi me˙tie©a sabiex sat-30 ta’ Ìunju 2014, kull kunsill lokali u Kumitat Regjonali jkollu s-segretarju eΩekuttiv tieg˙u ma˙tur u

ma jibqax ikun hemm a©enti segretarji.

Fl-ittra tieg˙u li kien bag˙at lid-Dipartiment tal-Gvern Lokali, il-Kunsillier Marc Sant kien ©ibed l-attenzjoni dwar dak li flopinjoni tieg˙u kienu nuqqasijiet u anke spjega kif ©raw l-affarijiet. Qal kif l-intervisti g˙al dawk li applikaw kienu saru lErbg˙a 19 ta’ Frar fl-uffiçini talKunsill Lokali u talab li l-proçess ji©i annullat b’mod immedjat, li jinbeda proçess ie˙or li jkun Ωgurat li jitmexxa b’mod ©ust, ekwu u trasparenti u li tali proçess ©did isir ta˙t is-sorveljanza tad-Dipartiment.

Fl-ittra tieg˙u il-Kunsillier Sant jg˙id li kellu suspetti li xi kandidat seta’ kien jaf minn qabel x’mistoqsijiet kien se ji©i mistoqsi u dan, mill-mod kif beda jwie©eb, fejn minn domanda numru wie˙ed qabeΩ g˙al dak li kellu jwie©eb fid-domanda sussegwenti. Semma’ l-punt ukoll li, meta tlestew l-intervisti, il-karti bil-marki tal-Bord ittie˙du mill-A©ent Segretarja sabiex tkun tista’ t˙ejji rapport bil-miktub.

F’dan l-istadju l-membri tal-Bord ma kinux jafu x’marki ng˙ataw mill-membri l-o˙ra kollegi, u jikkonkludi li kien ikun a˙jar li kieku kull membru tal-Bord kien ikun jaf il-marki ta’ xulxin qabel jit˙ejja r-rapport tal-A©ent Segretarja u dan g˙al ra©unijiet ovvji ta’ trasparenza.

Semma’ wkoll kif meta tlesta lproçess, il-Viçi Sindku qalet quddiem kul˙add li hi ma kiniitx indunat qabel li l-Bord kellu xi kaxxi x’jimmarka anke fuq wara tal-pa©na li kellhom.

G˙alhekk, skont Dr Sant, hi u lA©ent Segretarja ftiehmu li ser jitkellmu darb’ohra sabiex il-Viçi Sindku tkun tista’ tag˙tiha lmarki tag˙ha. Çertament li wie˙ed jaqbel li arran©ament simili huwa ˙aΩin u jmur kontra kull prinçipju ta’ trasparenza fi proçess b˙al dan.

Dr Sant anke allega li qabel ma da˙let persuna partikolari g˙allintervista, intqal kliem u nikkwota: “Noqog˙du attenti ma’ din g˙aliex hija Laburista.”

Kien fuq dawn ir-ra©unijiet li Dr

Sant talab sabiex dan il-proçess ji©i ddikjarat null u bla effett u sabiex to˙ro© sej˙a o˙ra mill©did.

KurjuΩ il-fatt, issa li l-proçess ser jer©a’ jinfetah mill-©did, min se jkun qed jie˙u ˙sieb li jmexxi dan il-proçess. KurjuΩ ukoll il-fatt li, b’konsegwenza ta’ hekk, l-A©ent Segretarja li hemm fil-Kunsill ta’ Óal Lija hix se tit˙alla tkompli taqdi din ilfunzjoni meta, kieku l-proçess sar kif kellu jkun, din kien ikollha tispiçça minn din il-kariga.

Il-fatt li l-Bord ˙ass li kellu jannulla dan il-proçess ifisser li xi ˙add ma mexiex tajjeb. Kieku laffarijiet imxew tajjeb, kieku la kien isir ilment u lanqas ma jkun annullat il-proçess. Iddomanda hija ovvja: Min se jerfa’ r-responsabbiltà ta’ dan?

Theddid fuq kunsilliera Laburista fil-Kunsill Lokali ta’ San Ìwann Ftit tal-©img˙at ilu, kunsilliera tal-Partit Laburista f’San Ìwann irçeviet telefonata fejn ©iet mhedda min˙abba deçiΩjoni li ˙adet fil-Kunsill. Id-deçiΩjoni kienet tittratta Ωvilupp li qed isir fl-istess lokalità.

Apparti l-fatt li nikkundanna theddid simili, ©ej minn fejn ©ej u jsir lil min isir, stramb il-fatt li l-persuna li g˙amlet dan it-theddid ma kinitx preΩenti waqt illaqg˙a tal-Kunsill u allura jfisser li xi ˙add mill-kunsillieri jew dawk li kienu preΩenti marru jitkellmu mal-persuna kkonçernata u qalu dak li se˙˙ waqt isseduta tal-Kunsill. Tant hu hekk li t-theddia saret f’inqas minn 24 sieg˙a minn meta ntemmet isseduta tal-Kunsill.

Issa rridu ng˙idu li qabel ma lminuti tal-Kunsill ikunu approvati, dawn ma jkunux pubbliçi u allura hija ovvja li xi ˙add kien mar u parla dwar dak li ©ara. Wara sar mag˙ruf u ©ie individwalizzat il-kunsillier li g˙amel dan. Çertament li dan hu ksur ta’ etika u l-Kunsill Lokali, issa li jaf min g˙amel dan in-nuqqas, g˙andu lobbligu li jirrapporta dan il-kaΩ

lid-Direttur tal-Gvern Lokali sabiex il-persuna li wettqet dan ti©i mwiddba.

Ladarba sar rapport formali lillPulizija dwar il-kaΩ u anke hemm dokumenti li jikkonfermaw l-ismijiet tal-perusni, ma jidhirlix li g˙andi nippubblikahom. Çertament li jekk ˙a©a b˙al din ter©a’ ti©ri, ma jkollix alternattiva milli nag˙mel dan u nkun jien stess li nitlob li dawn il-persuni ji©u mwissija formalment.

L-awditjar tal-kunsilli lokali Mhux darba u tnejn li w˙ud mill-kunsilli lokali jsibu ma’ wiççhom impoΩizzjoni biex jag˙mlu çertu emendi flaccounts tag˙hom bla ma jing˙ataw ra©unijiet validi u/jew jiddiskutu mal-kunsill ikkonçernat x’wassal g˙al dan it-tibdil.

Ikun hemm drabi li jkun hemm talbiet biex il-kunsill jiltaqa’ mal-awdituri sabiex ikun hemm spjega g˙al dan.

Infurmat li din it-talba mhux dejjem tintlaqa’ bir-ra©unament li l-klijent tal-awditur mhux ilkunsill iΩda l-Awditur Ìenerali.

L-awdituri jridu jifhmu li l-kunsilli lokali huma gvern lokali u ma jistg˙ux jippretendu li jimaudit adjustments ponu ming˙ajr ma jag˙tu spejga çara lill-kunsill.

Kondoljanzi Permezz ta’ din il-pa©na nixtieq nuri s-sog˙ba tieg˙i ma’ familjari tal-Kunsillier tan-Naxxar isSur Louis Bonnici, u s-Sindku ta’ San Ìiljan Peter Bonello.

Is-Sur Bonnici ˙alliena lejn tmiem il-©img˙a li g˙addiet u tul dawn l-a˙˙ar snin kien iservi b˙ala kunsillier f’isem il-Partit Nazzjonalista fil-Kunsill Lokali tan-Naxxar.

Tul tmiem il-©img˙a t˙abbret ukoll il-mewt tas-Sur Anthony Bonello li ji©i ˙u s-Sindku talKunsill Lokali ta’ San Ìiljan, isSur Peter Bonello.

G˙aldaqstant nag˙ti l-kondoljanzi liΩ-Ωew© familji f’dan iΩΩmien ta’ niket g˙alihom.

Opinjoni

10 11.05.2014

TiVi AwArds

MINN

SALVU

CANALE

Wara li spiçça X Factor f’Diçembru li g˙adda TVM beda jxandar American Idol. Dawn ittipi ta’ programmi ma jog˙©bux lil kul˙add; jien insegwihom g˙ax it-talent lili jinteressani. Din hija t-tieni sena li TVM beda juri American Idol. G˙al minn qatt ma segwieh, dan il-programm ifittex talenti ta’ kantanti millIstati Uniti, li bejniethom jid˙lu f’kompetizzjoni ˙arxa u bil-mod jibdew jinqalg˙u sakemm jibqa’ l-a˙˙ar wie˙ed.

Il-palk li jkantaw fuqu jkun armat b’sens kbir, m’g˙andniex xi ng˙idu li l-flus g˙alih huma ˙afna. TVM ixandar dan il-programm il-Óadd filg˙axija. L-istazzjonijiet l-o˙ra lokali ma joffrux kompetizzjoni u na˙seb li TVM il-Óadd filg˙axija jirba˙ l-udjenzi sew.

Aktar ikel Meta naqbad inqalleb minn stazzjon g˙all-ie˙or ©ieli nitfixkel xi nkun qieg˙ed nara, u emmnuni g˙ax is-sewwa qieg˙ed ng˙id. Laktar li ti©rili fil-˙inijiet ta’ filg˙odu u ta’ waranofsinhar.

Naqleb fejn naqleb ˙lief koki jsajru ma narax. Ifhmuni, mhux g˙ax lili jdejquni l-programmi tattisjir, imma jien na˙seb li ΩΩejjed li f’kull programm inda˙˙lu bilfors xi ˙add isajjar. Xi minn daqqiet ng˙id li t-tliet stazzjonijiet prinçipali ©ibniehom qishom ilFood Network.

M’ilux fuq TVM kellna t-twelid ta’ programm ie˙or dwar dan issu©ett, f’liema ©urnata dan jixxandar insejt, imma naf li jismu Menù (x’ori©inalità). Dan

jippreΩentah Ryan, dak li jag˙mel ukoll Sibtek . Jekk fhimt sew apparti l-kok isajjar ikun hemm Ωew© mistiedna li jsajru wkoll.

Ma nafx din hux se tkun xi forma ta’ battalja bejn il-konkorrenti. Il-produzzjoni g˙o©bitni, listess is-sett kif inhu armat.

Tal-Living Normalment tqalleb fi x˙in tqalleb fuq l-F Living ˙lief lil Karl u Romina Bonaci ma narax.

Dawn jidhru jsajru, jippreΩentaw ir-reklami, programmi tax-xahar, ie˙or tat-ti©ijiet; insomma, dawn jippreΩentawhom id-duwo Bonaci. Imma o˙ro© il-g˙a©eb li l-Óadd inzertajt lil Joe Vella b˙ala video jockey; dan jg˙id kelmtejn imbag˙ad jitfa’ diska. Lg˙aΩla kieku ma kinitx kerha g˙aliex kienet im˙allta u mΩewqa ©mielha. Il-videos tad-

diski ma nafx minn fejn ©ew; li naf biss hu li l-istampa tiçkien sew u jekk ikollok xi TV ta’ 21 pulzier ikollok tuΩa tromba biex tara sew. Insomma, dan il-programm tas-Sur Vella jismu L-Istil Tieg˙i.

Programm ie˙or li ilni rrid biex nikteb fuqu huwa Niltaqg˙u.

Domt biex semmejtu g˙ax tant ikolli fiq xiex ng˙id li dejjem jirnexxieli ninsieh u naqbΩu.

Niltaqg˙u jixxandar fost ilÌimg˙a filg˙axija g˙all-˙in tassitta. Il-˙abib tag˙na li jippreΩentah Ωgur li ˙a t-ta˙ri© tieg˙u malmastrudaxxi u mhux fil-medja. Li jkollu mieg˙u qatt ma tmeri lil ˙add minn dawk li jkunu qed jitkellmu g˙ax dejjem taqbel mag˙hom mija fil-mija u ˙lief “Iva sewwa,” u “E˙e mela,” ma tg˙idx. Insomma, ma tridx tkun xi studjuΩ biex tinduna li dan huwa tip ta’ programm li

jitkellem fuq id-djar iΩda jippromovi ditta partikolari talg˙amara. O˙ro© il-g˙a©eb g˙ax b˙alma ji©ri f’kull programm ie˙or ta’ fuq kull stazzjon jiddedikaw rokna g˙all-kok u ttisjir.

Fil-kampanja elettorali Er©ajna d˙alna sew f’kampanja elettorali o˙ra, din id-darba, kif jaf kul˙add, sabiex nele©©u sitt membri g˙al Brussell. G˙alhekk tifhimha li l-iskedi jinbidlu u jid˙lu aktar programmi b’sustanza ta’ diskorsi politiçi. M’g˙andniex xi ng˙idu li l-aktar li nkun qieg˙ed nistenna jkun dak talÓadd qabel l-a˙barijiet, id-diskors tal-Prim Ministru. Wara dan iddiskors dejjem ng˙id: “Kif tista’ ma tivvutax lill-PL?” Il-©urnata t-tajba u aqrawni Óadd ie˙or.

GÓAndek is-six-pAck?

Patri Mario Attard

B˙alissa qieg˙ed nimma©inak tid˙ak! Jew g˙all-inqas iççarrat ˙alqek b’li g˙adni kemm g˙edtlek! Inkella, jekk int xi skrupluΩ issemmix, tg˙idx kemm qieg˙ed titkerrah u titkaΩa! U forsi tirrali wkoll! U, jekk int tog˙©bok ˙ajja ming˙ajr avventuri, b˙all-ilma qieg˙ed, forsi birra©un kollu qieg˙ed tg˙id: “Dan il-Patri qieg˙ed sew? Min fejn i©ibhom? Dan x’Patri hu? Dan kif ˙olom bis-six-pack?” Óa ng˙idilkom kif kienet l-istorja. Mela darba minnhom, wara jum xog˙ol isemmix f’Mater Dei, fettilli no˙ro© nag˙mel Ωew© dawriet mad-dawra tal-Isptar.

Xejn xejn nitmattar ftit! Kif bdejt inlebbet g˙al g˙onq it-triq qisni barri ma˙rub, g˙al mument, daqskemm ˙adt gost nimxi ng˙a©©el f’dak il-frisk ˙lejju ta’ filg˙axija, ˙assejtni qisni Isard Du Pont die˙el l-ewwel ixxamplat biΩ-Ωew© riedni mitluqa fuq dahri! Jew inkella, biex inkun aktar pompuΩ, ˙assejtni qisni lerba’ Ωwiemel sbie˙ bojod u lebbieta li ma ng˙idlekx tal-Ben Hur! Ûgur li minn rani f’dak il-˙in tg˙idx kemm da˙ak! G˙ax iktar ma beda g˙addej il-˙in aktar bdejt inlebbet! Qisu b˙al meta wie˙ed jaqbdu xog˙lu hekk, ˙abta u sabta! Imma x’kelli li kien qieg˙ed i©ag˙alni nlebbet daqshekk? Ikolli ng˙id id-dehra tal-G˙arbi li tg˙idx kemm qabeΩ bil-fer˙ meta Ω-Ωwiemel bojod misjuqa minn Ben Hur da˙lu rebbie˙a fuq iΩ-Ωwiemel suwed tuta tal-imxammar u l-a˙dar Messala!

Mela hekk kif kont g˙addej bil-

gass mal-pjança g˙addew minn mieg˙i Ωew© tfajliet li kienu qeg˙din jit˙addtu bejniethom.

F’˙in minnhom wa˙da qalet lillo˙ra: “U taf xi bdiet tg˙idilha? Li g˙andha wie˙ed li g˙andu sixpack!” Meta smajt din l-imbierka fraΩi ta’ six-pack widnejja tg˙idx kemm bdiet iΩΩarΩar! Naf li kont smajtha xi mkien qabel, g˙alkemm ma nafx sewwa fejn.

Imma sa dak il-˙in ma kontx naf xi tfisser sewwa. G˙alhekk ˙adt brake tajjeb – eΩatt b˙al dawk li kien jie˙u Tom li, wara li kien jaqta’ nifsu ji©ri wara Jerry, miskin kien jispiçça b’xiber imnie˙er li jaqbdu – dort lura u mort nistaqsihom naqra x’inhu dan limbierek ta’ six-pack. “Óeqq, tal-

bodybuilding Father!” qaltli wa˙da minnhom. “Grazzi!” we©ibtha jien. U ssuktajt inlebbet kemm nifla˙!

Ta’ patri li n˙obb nitg˙allem ma kkuntentajx ru˙i b’din it-twe©iba xotta daqs il-frawli! Ridt inkun naf iΩjed. Xejn xejn jekk l-Ispirtu sSantu jnebba˙ni ng˙idha f’xi omelija nkun naf fuqiex qieg˙ed nit˙addet u mhux no˙ro© ta’ maΩetta! G˙alhekk mort bil©ri nfittex naqra fuq is-six-pack. U x’sibt? Óeqq sibt li hu l-muskolu doppju li jinΩel b’mod vertikali fuq kull na˙a tal-ewwel saf talabdomen uman. Ma kontx kuntent b’hekk. Ridt nara kif ikun. U meta rajt dan ir-ritratt li hawn f’dan l-artiklu twa˙˙axt!

Imma©inajt lil dan iΩ-Ωag˙Ωug˙ ©ej g˙alija u jag˙milni rmied!

X’sa˙˙a g˙andu Alla jbierku!

Donnu Sansun!

Issa fil-˙ajja tar-ru˙ int u jien g˙andna bΩonn is-six-pack biex lix-xitan ni©©ildulu ˙alli ma jissuktax imeg˙ekna fil-˙aΩen.

Nippreferi jkolli one-pack, kif g˙andi di©à fil-©isem u s-six-pack f’ru˙i milli bil-maqlub! Tal-©isem jg˙addi malajr imma tar-ru˙ ida˙˙alni fis-sema! Issa x’inhu ssix-pack tar-ru˙? Xejn aktar g˙ajr il-˙arba mid-dnub! Id-dnub tkun sod kontrih meta ta˙arbu!

B˙alissa qieg˙ed niftakar x’jg˙allem il-Papa Fran©isku fuq dan. “Hija tant iebsa li taqta’ filla˙am il-˙aj ma’ sitwazzjoni taddnub. Hija iebsa! Anke fit-tentazzjoni, hija iebsa! Imma l-le˙en ta’ Alla jg˙idilna din il-kelma: “A˙rab! Ma tistax ti©©ieled hemmhekk, l-g˙aliex in-nar, ilkubrit se joqtlok. A˙rab!” Santa TereΩa tal-Bambin Ìesù g˙allmitna li xi minn daqqiet, f’çerti sitwazzjonijiet, l-unika soluzzjoni hija li ta˙rab u ma tist˙ix ta˙rab; li tag˙raf li a˙na dg˙ajfa u li je˙ti©ilna na˙arbu. U l-g˙erf popolari, fis-sempliçità tieg˙u, jg˙id l-istess, kwaΩi b’mod ironiku: “Min ja˙rab u ji©ri filbog˙od jg˙ix biex jissara jum ie˙or. A˙rab ˙a timxi ’l quddiem fil-mog˙dija ta’ Ìesù.”

X’tag˙mel meta x-xitan ikun irid imieg˙kek fil-˙aΩen? Ta˙rab millokkaΩjoni? G˙andek il-gazz li ma t˙arisx lura? Timxi ’l quddiem?

TuΩa s-six-pack tal-˙arba middnub?

Opinjoni

11.05.2014 11

IMpenn kOnkReT Lejn IS-SOÇjeTÀ Desireè Attard

FORUM ÛGÓAÛAGÓ LABURISTI

Viçi Sindku ta’ Marsaskala

Waqt it-tnedija tal-kampanja g˙all-Parlament Ewropew tal-Forum Ûg˙aΩag˙ Laburisti, il-Prim Ministru Dr Joseph Mu s c a t s p j e g a l bΩonn li l-Politika Nazzjonali tax-Xog˙ol t i © i r i v e d u t a , min˙abba l-fatt li din kienet baqg˙et l-istess matul dawn l-a˙˙ar g˙ a x a r s n i n . D a n ifisser li llum il-©urnata din il-politika kienet kwaΩi kompletament irrilevanti g˙assoçjetà tag˙na. Il-politika l©dida li n i e d a l - G v e r n Laburista fil-bidu ta’ dan ixxahar hija indikazzjoni çara tad-direzzjoni poΩittiva li qed jing˙ata pajjiΩna.

L-importanza tat-ta˙ri©

Dan it-tip ta’ strate©ija ma taffettwax b i s s l i l s e t t u r wie˙ed tas-soçjetà, iΩda lil kul˙add. L-g˙an ewlieni ta’ dan il-pro©ett, kif spjega lPrim Ministru, huwa dak li ssuq tax-xo g ˙ o l M a l t i j s i r aktar soçjali, flessibbli, u fuq kollox kompetittiv ma’ dak barrani. Il-pro©ett jenfasizza wkoll l-importanza tat-ta˙ri© sabiex, ladarba jin˙olqu lpostijiet tax-xog˙ol ©odda, il-˙addiem i k o l l u l - ˙ i l i e t neçessarji li jirrikjedi dak ixxog˙ol, u b ’ h e k k i g a w d i kemm hu, bil-paga sostanzjali tieg˙u, k i f u k o l l m i n i˙addem, li jkun qed jirçievi servizz professjonali.

It-timbru ta’ suççess ta’ din il-Politika Nazzjonali huwa wie˙ed li issa drajnieh millGvern Lab u r i s t a : d a k t a ’ ˙idma kontinwa u kooperazzjoni ma’ kull min taffettwah din ir-riforma. Minflok ma qabad u kiteb dak li xtaq hu,

il-Gvern po©©a madwar ilmejda u sema’ dak li kellhom xi jg˙idu n-nies. Infatti, id-dokument il-©did bil-proposti ©ie kkreat kollu kemm hu id f’id mal-imsie˙ba soçjali kollha. Dan ifisser illi limsie˙ba mhux biss ing˙ataw dokument lest qabel ma jintwera lill-pubbliku, sistema li kienet tintuΩa fil-passat, iΩda d-dokument inbena mill-bidu nett fuq ilpariri li ng˙ataw. Huwa g˙alhekk li dan il-pro©ett tant kruçjali ©ie milqug˙ b’mod daqshekk poΩittiv minn kul˙add.

Il-Politika Nazzjonali g˙axXog˙ol hija msejsa fuq bosta miΩuri konkreti li j˙arsu kemm l-interess tal-˙addiem kif ukoll ta’ min i˙addem. Isserjetà u l-prattiçità ta’ dawn il-miΩuri jirriflettu kemm dan il-Gvern huwa tassew qrib ilpoplu, u jifhem il-bΩonnijiet tieg˙u.

L-g˙ajta tal-Partit Laburista kienet dik li, jekk ikun elett, ikun l-aktar gvern femminista li Malta qatt rat. Illum qed naraw din l-g˙ajta titwettaq bil-fatti, hekk kif wa˙da mill-aktar miΩuri li ntlaqg˙u b’sodisfazzjon k i e n e t d i k l i l - leave t a l maternità issa ser ikun im˙allas kompletament millGvern. B’dan il-mod, min i˙addem ma jkollu l-ebda skuΩa li jiddiskrimina kontra mara, g˙aliex il-Gvern taffielhom piΩ ie˙or. Din ilmiΩura tikkumplimenta wkoll is-sistema taç- childcare centres b ’ x e j n g ˙ a l ©enituri li jistudjaw jew ja˙dmu, li ©iet introdotta xxahar li g˙adda.

Il-fatti juru li Malta g˙adha lura fejn tid˙ol il-parteçipazzjoni tan-nisa fid-dinja taxxog˙ol g˙alkemm, fit-tielet kwart tas-sena li g˙addiet, in-numru ta’ nisa li da˙lu fid-dinja tax-xog˙ol la˙aq Ωieda rekord ta’ 3.8%, u b’hekk in-nisa jammontaw g˙al 47% tas-suq tax-xog˙ol.

Fl-opinjoni tieg˙i, din hi a˙bar poΩittiva, iΩda mhijiex biΩΩejjed. Meta tikkunsidra lfatt li l-persenta©© ta’ nisa li jiggradwaw huwa akbar minn dak tal-ir©iel, tinduna li xi ˙a©a qed tmur ˙aΩin.

G˙alfejn il-mara, iggradwata u kapaçi, qed ikollha titlaq mix-xog˙ol? Nittama li miΩuri b˙al dawn proposti mill-Gvern jirrimedjaw g˙al din il-kwistjoni, kif ukoll jg˙inu sabiex jinstab bilanç bejn il-˙ajja privata u dik professjonali.

Mill-benefiççji soçjali g˙ad-dinja tax-xog˙ol MiΩura o˙ra tal-Politika Nazzjonali g˙ax-Xog˙ol hija dedikata g˙al min jiddependi mill-benefiççji soçjali u jid˙ol fid-dinja tax-xoghol.

Dawn ser jibqg˙u jirçievu inçentiv finanzjarju sat-tielet sena tal-impjieg tag˙hom, jekk ikunu g˙adhom qed jg˙ixu fuq d˙ul baxx jew paga minima. Din il-proposta hija mmirata lejn dawk innies li huma l-aktar f’periklu ta’ faqar fis-soçjetà.

Naturalment, dan l-inçentiv jista’ ja˙dem biss meta ji©i marbut ma’ investiment konkret fit-ta˙ri© tal˙addiem kif ukoll fl-edukazzjoni, kif infatti huwa pro-

post fl-istess dokument.

Permezz ta’ investiment u anke uΩu ta’ fondi mill-Fond Soçjali Ewropew, l-ETC ser tkun qed tiΩviluppa l-˙iliet tal-˙addiema Maltin u G˙awdxin, sabiex b’hekk issuq Malti jkun aktar kompetittiv. L-edukazzjoni hija kruçjali g˙all-mobbiltà soçjali u biex inbieg˙du kemm jista’ jkun nies mill-faxx laktar baxx tas-soçjetà.

B’dan il-mod, il-Politika Nazzjonali g˙ax-Xog˙ol qed timmira wkoll li taqta’ labbuΩi li qed isiru mill-benefiççji ta’ min ma ja˙dimx, sabiex dawn il-benefiççji jibqg˙u sostenibbli. Dan ser tag˙mlu billi twaqqaf irre©istrazzjoni ta’ nies g˙al postijiet tax-xog˙ol li m’hemmx domanda g˙alihom u, minflok, jinstabilhom impjieg simili g˙al dak li xtaqu jirre©istraw g˙alih.

Dan il-pro©ett huwa w i e ˙ e d a m b i z z j uΩ iΩ d a responsabbli, g˙aliex jinkludi kull aspett tas-soçjetà – mill-iskema ta’ anzjanità attiva g˙al pensjonanti li jixtiequ jkomplu ja˙dmu fillinja tag˙hom, g˙ar-rappreΩentanza ta’ ˙addiema b’diΩabbiltà, kif ukoll aktar ˙olqien tax-xog˙ol f’G˙awdex permezz ta’ Local Employment Development Unit.

Kif qal il-Prim Ministru s t e s s , a ˙ n a Ω -Ω g ˙ a Ω a g ˙ m’a˙niex biss il-futur ta’ pajjiΩna, iΩda wkoll ilpreΩent – issa f’idejna biex nibnu ˙ajjitna u ntejbu ˙ajjet dawk ta’ madwarna kif, wara kollox, qed jag˙mel dan ilGvern liberali.

Opinjoni

12 11.05.2014

MALTA ENERÌIJA POÛITTIVA

Claudette Abela Baldacchino Membru Parlamentari Ewropew

Sena ilu Malta ma kellha l-ebda kredibbiltà mal-Kummissjoni Ewropea dwar it-tmexxija ekonomika u finanzjara. Irra©uni kienet wa˙da sempliçi: sena wara sena l-Gvern Nazzjonalista kien qieg˙ed iressaq pjan ekonomiku u finanzjarju biex eventwalment dan il-pjan ma jkun issarraf f’xejn g˙ax l-ekonomija ma kinitx qieg˙da tikber b’mod sostenibbli u d-defiçit, li ta’ kull sena l-Gvern kien jippjana li jkun ta˙t it-3%, kien eventwalment dejjem jispiçça aktar minn 3%.

Tajjeb li nifhmu li lKummissjoni Ewropea ma tag˙tix kas jekk fit-tmexxija talpajjiΩ ikunx hemm dak il-partit jew l-ie˙or, u g˙alhekk meta sena ilu l-Gvern Laburista mmexxi minn Joseph Muscat ippreΩenta l-pjan tieg˙u, ilKummissjoni Ewropea ftit li xejn uriet fiduçja li dan il-pjan seta’ j˙alli r-riΩultati msemmija.

Mela konna tlifna l-kredibbiltà mal-Kummissjoni Ewropea u l-Kummissjoni Ewropea kienet tilfet kull fiduçja fina. Issa, proprju ftit tal-jiem ilu, kellna çertifikat ta’ kredibbiltà u fiduçja mill-istess Kummissjoni Ewropea. Çertifikat li, kwaΩi kwaΩi, ng˙id li juri li l-Kummissjoni Ewropea g˙andha fiduçja fittmexxija tal-Gvern Laburista aktar milli g˙andu l-istess Gvern.

Dan iç-çertifikat lili fakkarni f’dak li kien jg˙id Joseph Muscat tul il-kampanja elettorali, u li g˙adu jsostni sal-

lum: li jrid li pajjiΩna jkun fost l-aqwa pajjiΩi membri talUnjoni Ewropea. Iç-çertifikat li tatna l-Kummissjoni Ewropa huwa indikazzjoni cara li di©à qbadna t-triq f’dik id-direzzjoni.

M’hemmx g˙alfejn ng˙idilkom li din il-fiducja talKummissjoni Ewropea fittmexxija ta’ Joseph Muscat ma waqg˙etx mis-sema. Dawn irrapporti jsiru wara li uffiçjali tal-istess Kummissjoni jkunu ©ew pajjiΩna biex jaraw b’g˙ajnejhom u jmissu b’idejhom dak li jkun qieg˙ed isir fit-tmexxija ekonomika u finansjara tal-pajjiΩ.

X’sabu dawn l-uffiçjali meta ©ew Malta biex janalizzaw u jeΩaminaw it-tmexxija talGvern? L-ewwel u qabel kollox sabu li l-Enemalta, l-akbar kumpanija u l-aktar wa˙da importanti, ma kinitx g˙ada f’xifer falliment. Hawnhekk irridu nfakkru li meta ng˙idu li l-Enemalta kienet f’xifer falliment, inkunu qeg˙din ng˙idu li pajjiΩna kien f’xifer il-falliment. Sabu li l-pjan li kellu lGvern Laburista g˙al din ilkumpanija ma kienx biss pjan ta’ fuq il-karta. Kien pjan serju.

Kien pjan li seta’ jitwettaq.

Kien pjan li di©à beda jitwettaq bil-vanta©©i li di©à beda j©ib mieg˙u, fosthom ir-ro˙s fit-tariffi tad-dawl u tal-ilma.

Sabu wkoll li l-pjan tal-Gvern g˙at-tkabbir ekonomiku u allura l-˙olqien ta’ aktar impjiegi, ukoll huwa pjan serju li jista’ jitwettaq u li di©à beda jitwettaq. Fil-fatt, fir-rapport tag˙ha,

il-Kummissjoni Ewropea tg˙id li t-tkabbir ekonomiku ta’ pajjiΩna se jkun wie˙ed qawwi. U hawn ta’ min jag˙mel mistoqsija lill-Kap talOppoΩizzjoni Simon Busuttil: Dr Busuttil kif tista’ tittie˙ed bis-serjetà meta qieg˙ed kontinwament tg˙id li l-Gvern Laburista m’g˙andu l-ebda pjan g˙all-˙olqien tax-xog˙ol?

Jew ma tafx li tkabbir ekonomiku sostenibbli jfisser aktar u aktar impjiegi?

Sabu wkoll Gvern g˙aqli u serju. G˙ax minkejja li tnaqqset l-income tax, u minkejja li flewwel xhur tas-sena l-o˙ra, li kienu x-xhur tal-kampanja elettorali, il-Gvern preçedenti kien sparpalja miljuni ta’ ewro, ilGvern immexxi minn Joseph Muscat f’disa’ xhur kien irnexxielu jdawwar ir-rota u spiççajna s-sena b’defiçit ta˙t it-3%.

Sabu ˙afna affarijiet o˙ra poΩittivi, imma l-ispazju ma jippermittilix insemihom kollha.

Imma konvinta li biç-çertifikat li tatna l-Kummissjoni Ewropea, Joseph Muscat ˙aqqu l-appo©© u l-fiduçja tag˙na f’kull okkaΩjoni li jkollna. L-ewwel okkaΩjoni hija lelezzjoni g˙all-Parlament Ewropew, fl-24 ta’ Mejju Rendikont tal-˙idma Xtaqt nie˙u l-opportunità biex nag˙ti rendikont tal-˙idma tieg˙i tul din is-sena filParlament Ewropew. Fosthom 336 diskors fil-Plenarja talParlament Ewropew u 138 mis-

toqsija parlamentari. Il-Grupp tas-S&D fil-Parlament Ewropew fdali erba’ biççiet xog˙ol importanti; dawn kienu jinkludu Ωew© rapporti dwar Solvit, li huwa s-servizz li jsolvi problemi bejn çittadini u negozji ma awtoritajiet Governattiv barra l-Qorti.

F’dawn iΩ-Ωew© rapporti insistejt li s-servizz ikun aççessibbli g˙al persuni b’diΩabbiltà u anzjani. Kelli wkoll ir-rapport dwar it-Tripartite Social Summit fejn insistejt li l-Parlament Ewropew g˙andu jkun fuq ilmejda ma min i˙addem u rrappreΩentanti tal-˙addiema.

Kelli wkoll d-Direttiva talBa˙˙ara fejn insistejt li g˙andu jinstab bilanç bejn pajjiΩi b˙al Malta li g˙andhom re©istru kbir ta’ vapuri u l-kundizzjonijiet ta’ xog˙ol tal-ba˙˙ara. Tul din is-sena ˙ri©t ukoll 51 stqarrija g˙all-mezzi tax-xandir.

Kelli l-opportunità li nattendi Ωew© kungressi tas-Soçjalisti Ewropej flimkien mal-Mexxej Laburista Joseph Muscat u rrappreΩentajt lill-Partit Laburista fil-PES Women. Fla˙˙ar ©img˙at ing˙atajt linkarigu ta’ President ta’ NL – Nisa Laburisti, u minn hawn tibda storja ©dida. B˙alma Ωammejt kuntatt mal-familji b’laqg˙at kemm fl-uffiççju tieg˙i fil-Fgura kif ukoll ma’ g˙aqdiet mhux governattivi, kemm f’pajjiΩna kif ukoll fuq livell Ewropew, hekk ser nibqa’ nag˙mel g˙al li ©ej biex mag˙kom inkompli naqsam ittriq ’il quddiem g˙al Malta Ener©ija PoΩittiva.

ÓIDMA BLA HEDA

Clint Camilleri Kandidat g˙all-Parlament Ewropew

Jiena ©ej minn familja politika, familja li dejjem ˙addnet u g˙allmitni ng˙ozz il-valuri sodi tal-Partit Laburista. Familja li lili g˙allmitni bl-ezempju li lir©ulija ti©i l-ewwel u ming˙ajr ebda kundizzjoni. Hawn jiena qieg˙ed nirreferi g˙al episodju meta negozjanti qrib il-Partit Nazzjonalista u l-Gvern Ingliz ipporvaw jixtru lin-nannu tieg˙i An©lu Camilleri l-Bedeq g˙as-somma ta’ Lm120,000, sabiex iwaqqa’ l-Gvern ta’ Mintoff tal-1971 li kien g˙adu kif ˙a t-tmexxija ta’ pajjiΩna. IlBedeq mhux talli ma nxtarax, iΩda kixef il-kumplott, u dawn in-negozjanti ©ew arrestati.

Tg˙allimt ukoll però, li l-politika hija strument importanti f’idejn il-politiçi sabiex nag˙mlu l-bidliet kull fejn ikun hemm il-˙tiega. Il-politika tag˙tik ukoll il-façilità li tkun tista’ tag˙mel id-differenza filmixja u l-progress tal-pajjiΩ tag˙na. Tag˙tik ukoll l-opportunità li tag˙mel id-differenza fil-˙ajja ta’ kull wie˙ed u wa˙da minna.

Proprju dak hu li qieg˙ed jag˙mel il-Gvern Laburista.

Dan il-Gvern mhux biss qieg˙ed jag˙mel uΩu mill-politika sabiex jag˙mel id-differenza fil-mod ta’ kif jitmexxa dan il-pajjiΩ, iΩda qieg˙ed juΩa lpolitika wkoll sabiex jag˙mel id-differenza fil-˙ajja ta’ kull wie˙ed u wa˙da minna. F’sena wa˙da biss rajna avvanz kbir f’kull qasam ta’ pajjiΩna. Ódimna bla heda sabiex dawwarna

r-rotta ta’ dan il-pajjiΩ li kien mitluq, g˙ajjien u ming˙ajr direzzjoni. Illum bil-kontra, g˙andna pajjiΩ mimli b’ener©ija poΩittiva, b’˙e©©a liema b˙ala u b’ambizzjonijiet li di©à qeg˙din i˙allu l-frott g˙allpoplu tag˙na.

Gvern li ˙adem Dan huwa Gvern li mhux biss ˙adem, iΩda Gvern li qieg˙ed di©à j©ib ir-riΩultati. Qabel lelezzjoni Simon Busuttil qalilna li ser immorru nitkarrbu quddiem l-Unjoni Ewropea g˙al bailout meta fil-verità kabbarna l-ekonomija u naqas id-defiçit ta˙t il-limitu ta’ 3%.

Qalulna li ma hemmx x’tag˙mel fil-qasam talener©ija, meta llum, sena wara, ra˙˙asna b’mod qawwi l-kontijiet tad-dawl u l-ilma. Qalulna li ma hemmx kontroll fuq ilprezzijiet tal-fjuwil min˙abba lprezz internazzjonali taΩ-Ωejt, meta fil-verità llum, filwaqt li Ω-Ωejt qieg˙ed jog˙la, ra˙˙asna u stabbilizzajna l-prezzijiet talfjuwil sal-a˙˙ar ta’ Diçembru sabiex igawdu l-familji u nnegozji tag˙na.

Kemm qalulna li jekk ikun hemm Gvern Laburista ser jibg˙at liΩ-Ωg˙aΩag˙ u l-istudenti tag˙na jiddejnu malbanek? Illum mhux talli ma bg˙atnihomx jiddejnu, iΩda da˙˙alna l-garanzija g˙aΩΩg˙aΩag˙ u Ωidna l-istipendji u hekk ser nibqg˙u nag˙mlu sena wara sena. Meta

˙addie˙or qata’ qalbu li jsib tarf il-prezzijiet tal-uniformijiet, a˙na ra˙˙asniehom b’10%, stabbilizzajniehom g˙al ˙ames snin u, g˙ax verament irridu ng˙inu lill-familji tag˙na, biddilna wkoll meta ting˙ata çchildrens allowance.

Suppost, skont il-kejl tag˙hom, kellu jisplodi lqg˙ad, meta fil-verità llum inçentivajna x-xog˙ol, inçentivajna l-bΩulija, naqqasna lincome tax, da˙˙alna ç-childcare b’xejn u b’riΩultat li ˙loqna 6,000 impjieg ©did.

Fejn ˙addie˙or iddie˙ak bina meta g˙edna li l-Gvern preçedenti ˙a flus li mhumiex tieg˙u fuq ir-re©istrazzjoni talkarozzi, illum g˙andkom Gvern li qieg˙ed jag˙ti lura flus il-poplu.

Kaçça u nsib Kien proprju Simon Busuttil wie˙ed minn dawk li wieg˙ed lil s˙abi l-kaççaturi u nassaba li l-kaçça u l-insib huma garantiti u li ma humiex ser jintmessu. Jien ©ej minn familja ta’ kaççaturi u nassaba u lkoll kemm a˙na nafu kif il-Partit Nazzjonalista da˙ak bina.

Illum di©à bdejna na˙dmu u nag˙tu r-riΩultati sabiex insa˙˙u l-kaçça fir-rebbieg˙a u fiΩ-Ωmien li ©ej jer©a’ jkollna lpossibbiltà li nonsbu g˙allg˙asafar tal-g˙ana. Il-Partit Laburista huwa çar. A˙na favur il-kaçça fir-rebbieg˙a u li weg˙edna lin-nassaba tal-

g˙asafar tal-g˙ana ser ji˙duh ukoll.

Flus fil-bwiet Simon Busuttil kien jg˙idilna li jekk jitla’ Gvern Laburista ser imur g˙all- bailout . Qalilna wkoll “ gas down ©ol-˙ajt”.

Allura meta tara l-miΩuri kollha li g˙amilna f’sena wa˙da biss kif tista’ tibqa’ tqis lill-oppoΩizzjoni b˙ala wa˙da kredibbli?

Kif tista’ temmen dak li jg˙idu huma?

Dan huwa Gvern li qieg˙ed jag˙mel id-differenza fil-˙ajja ta’ kull wie˙ed u wa˙da minna. Dan il-Gvern qed ja˙dem biex i˙alli l-flus filbwiet tag˙kom, fil-bwiet tag˙na. U dan m’a˙niex nag˙mluh b’kapriçç jew b’˙ela.

Qeg˙din nag˙mluh il-g˙aliex verament nemmnu li l-familji u n-negozji tag˙na huma beΩlin u li dak li qed in˙allulhom fi bwiethom ser jag˙mel id-differenza fil-˙ajja tag˙hom.

Dan kollu qieg˙ed isir filwaqt li Malta mistenni jkollha t-tielet l-akbar tkabbir ekonomiku fl-Unjoni Ewropea.

Dan huwa l-avvanz u lprogress li jixraqlu dan ilpajjiΩ. Din hija l-istabbiltà li g˙andhom bΩonn in-negozji tag˙na. Din hija l-ener©ija poΩittiva li rnexxielna nda˙˙lu fit-tmexxija ta’ Malta tag˙na.

Din hija l-viΩjoni tag˙na li imbarkajna fuqha, viΩjoni ta’ Malta Ener©ija PoΩittiva, viΩjoni Malta l-aqwa fl-Ewropa.

Editorjal

11.05.2014 13

www.kullhadd.com ÇNL, Triq Mile End, IL-Óamrun ÌuRnALIsTI REkLAmI ImPAÌnAR u DIsInn

Ritianne Agius Alan Saliba Leanne Grech

2090 1410 ritianne@kullhadd.com u Liam Gauci 2090 1413 liam@kullhadd.com 2090 1520 sales@kullhadd.com 2090 1411 editorial@kullhadd.com

EDITORJAL

50,947

”

Daqshekk kien innumru ta’ dawk li ma beΩg˙ux. Daqshekk kien in-numru ta’ dawk li sfidaw l-interdett meta fl-1962, minkejja kull theddid, ostakli u pre©udizzji li sofrew, xorta vvotaw g˙all-Partit Laburista.

Dan kien in-numru ta’ dawk li, f’diskors li kien g˙amel Duminku Mintoff wara dik lelzzjoni, laqqam is-Suldati talAzzar.

Permezz tad-diskors tieg˙u Duminku Mintoff kien nise© fraΩijiet politiçi li baqg˙u filmemorja kollettiva ta’ kul˙add sal-lum. U meta ng˙idu ta’ kul˙add, ninkludu anke lil dawk li ma jaqblux mal-Partit Laburista. Wa˙da minn dawn il-fraΩijiet hija ‘Suldati tal-Azzar’ li tintuΩa anke komunament g˙al min ma jiddejjaqx ji©©ieled g˙allprinçipji tieg˙u, ikunu xi jkunu il-konsegwenzi.

Il-fraΩi ‘Suldati tal-Azzar’ re©g˙et telg˙et fil-wiçç talpolitika Maltija. Kien il-Prim Minsitru Joseph Muscat filmass meeting ta’ Bormla li re©a’ g˙amel sej˙a lis-Suldati tal-Azzar. Mhux lil dawk li mill-50,947 g˙adhom mimlijin bl-g˙omor biss; mhux lid-

dixxendenti ta’ dawk li minnhom mietu biss; iΩda wkoll lil dawk kollha tal-lum, sabiex jilqg˙u l-isfidi li qieg˙ed jippreΩenta lmument.

L-isfidi li g˙andna quddiemna huma dawk il-pre©udizzji li g˙adhom jeΩistu f’˙afna oqsma tas-soçjetà: fuq ixxog˙ol miΩg˙ud bil-prekarjat; fl-edukazzjoni fejn hemm assenteiΩmu li jallarma, b’mod speçjali fin-na˙a t’isfel ta’ Malta; fir-relazzjonijiet umani fejn jid˙lu l-orjentamenti sesswali, issa li g˙andna li©i sabiex temançipana; fit-tra©edji umani li ta’ kuljum nassistu filMeditterran, b’popli s˙a˙ ja˙arbu mill-faqar u gwerer minn pajjiΩhom; fil-qasam tassa˙˙a, biex ma tibqax aktar distinzjoni bejn min g˙andu l-flus isib kura qabel dawk li ma g˙andhomx; u f’mitt qasam ie˙or fejn il-pre©udizzju g˙adu renjanti.

IΩda mhux kul˙add fehem min huma s-Suldati tal-Azzar.

Wie˙ed minn dawk li ma fehmux huwa s-Segretarju Ìenerali tal-Partit Nazzjonalista Chris Said, li dan l-a˙˙ar, fuq programm

televiΩiv ipprova jda˙˙ak bisSuldati tal-Azzar. Ipprova joffendi l-memorja ta’ dawk li tant sofrew ta˙t amministrazzjonijiet Nazzjonalisti tas-sittinijiet. Il-problema li g˙andu Chris Said u kull min huwa b˙alu hi li ma g˙andhomx il˙ila jeg˙lbu l-pre©udizzji kemm tal-img˙oddi u kif ukoll tal-mument.

Dan urewh bl-aktar mod çar ftit tal-©img˙at ilu fil-vot dwar l-unjoni çivili. Urewh meta dan l-a˙˙ar sa˙ansitra pprovaw ikesksku lill-Knisja kontra l-Partit Laburista g˙aliex iridu li din tkun aktar voçifera politikament fi kwistjonijiet çivili. Nies b˙al Chris Said, Beppe Fenech Adami, Charlo Bonnici, u mag˙hom Simon Busuttil, g˙adhom ma fehmux li ΩΩminijiet inbidlu. Ma fehmux li llum ma tistax iΩΩomm linnies milli jitkellmu u jiddeçiedu bid-daqq tal-qniepen jew sfafar.

Anzi, qieg˙ed ji©ri bil-kuntrarju. Huma n-nies li blg˙ajjat u bl-ibbujar tag˙hom li jo˙onqu lil dawk il-politiçi li huma intolleranti. L-intolleranza ma g˙adhiex issib lappo©© tal-partiti politiçi,

b˙alma kien ji©ri fis-sittinijiet.

Dan rajnieh u smajnieh dakin-har ta’ dak il-jum iswed li l-OppoΩizzjoni g˙aΩlet li ta˙sel idejha dwar il-Li©i talUnjoni Çivili. A˙na st˙ajna minflokom meta l-folla li kien hemm barra l-Parlament bdiet turi d-diΩapprovazzjoni tag˙ha meta lem˙et lillOppoΩizzjoni ˙ier©a mill-bieb prinçipali tal-Parlament.

Dakinhar kien ikun a˙jar g˙alihom li ˙ar©u mill-bieb ta’ wara.

IΩda mhux biss il-Partit Laburista kellu s-Suldati talAzzar, anke l-Partit Nazzjonalista kellu tieg˙u, speçjalment fi Ωminijiet li kienu diffiçli min˙abba li flIstorja, maΩ-Ωmien, kul˙add xi Ωmien jew ie˙or jiΩbalja.

IΩda apparti kollox, trid tkun tassew suldat tal-azzar biex wara dak kollu li rajna millmexxejja Nazzjonalisti – b’mod partikolari fl-a˙˙ar ˙ames snin tag˙hom filGvern – tibqa’ tappo©©jah!

G˙alhekk, meta Chris Said ipprova jda˙˙ak bis-Suldati tal-Azzar, ma nteba˙x li anke bin-nies tieg˙u kien qieg˙ed jiddie˙ak!

”

Ittri

14 11.05.2014

Ibg˙at l-ittri tieg˙ek b’email lil editorial@kullhadd.com jew bil-posta tradizzjonali indirizzata lill-Editur, ÇNL, Triq Mile End, il-Óamrun

Ma nafx jekk fadalx fejn tasal aktar Sur Editur, Nixtieq inkun naf jekk il-poplu Malti jafx x’se jag˙mel f’din lelezzjoni li ©ejja. Il-PN qed jippreΩenta ˙dax-il kandidat g˙al din l-elezzjoni, filwaqt li PL qed jippreΩenta tlettax o˙ra. Ma dawn hemm numru ie˙or li qed jo˙or©u ta˙t il-kappa ta’ partiti o˙ra jew indipendenti.

Sa fejn kienu jg˙allmuna l-politiçi stess, l-aktar il-kampjuni talEwropa, d˙alna fl-Unjoni Ewropea biex ikollna min jiddefendina u minn jg˙inna. Però, qatt ma qalulna li tista’ tmur lEwropa biex din takkess u tikkundanna u tippenalizza lil pajjiΩna wkoll.

Hekk qed jag˙mlu l-membri li tellajna fil-Parlament Ewropew ta˙t il-kappa tal-PN fl-elezzjoni ta’ qabel, u li huma fost dawk li ser jikkontestaw g˙all-elezzjoni li ©ejja. Jinqdew bil-poΩizzjoni li tahom il-poplu Malti filParlament Ewropew biex jag˙mlu mozzjonijiet kontra Malta stess. Fejn tista’ tasal aktar milli titlob kundanna kontra pajjiΩek stess? Min jaf kemm

BdIet Is-sÓana U nerÌGÓU nIksrU l-lIÌI Sur Editur, Qieg˙ed nirreferi g˙al çerti bejjieg˙a tal-©elat bil-vann li bla kirjanza ta’ xejn ji©u wara bibien in-nies, fil-˙in tal-mistrie˙, u jdoqqu dik il-muΩika b’volum li jtarrax lil kul˙add. Jafu li dawn qed jiksru l-ligi g˙ax, sa fejn naf jien, dak l-apparat kien in©abar g˙ax ma tistax tuza˙? Nispera li meta l-pulizija tal-g˙assa jisma’ dik ilmuΩika, iwaqqfu u jag˙tih çitazzjoni.

da˙ku bihom il-membri l-o˙ra s˙abhom fil-Parlament Ewropew.

Fi Ωmien il-PN kienet saret lewwel mozzjoni mill-Partit talÓodor bl-imbuttaturi indiretti mill-membri Ewropej Nazzjonalisti kontra l-kaçça firrebbieg˙a, biex ma ng˙idx kontra l-kaçça totali. Ng˙id indiretti g˙ax dak iΩ-Ωmien kien hemm ilPN fil-Gvern, iΩda l-mozzjoni saret kontra Malta mhux kontra lGvern ta’ dak iΩ-Ωmien.

IΩda meta tela’ l-PL fil-Gvern dawn ˙ar©u fil-bera˙, juΩaw ilParlament Ewropew kontra lGvern Malti. Na˙seb kul˙add jiftakar l-attak sfrenat mill-PN kontra l-Gvern tal-PL meta ˙abbar li kien ser ida˙˙al l-IIP Ma kienx fadal xi jg˙idu fuq din l-iskema, g˙alekk spiççaw biç-çirasa fuq ilkejk meta l-g˙eΩieΩ membri parlamentari fl-Ewropa g˙amlu mozzjoni kontra Malta fuq din liskema. Meta raw li kollox baqa’ f’wiççhom, g˙ax l-Ewropa ˙aslet idejha minnha, l-g˙eΩieΩ MEPs tal-PN qabdu mal-power station tal-gass, u t-tanker tal-gass. Dan wara li ma setg˙u jsibu xejn aktar xi jg˙idu u x’jivvintaw.

Dan ukoll baqa’ kollox f’wiççhom g˙ax l-Unjoni Ewropea ma da˙litx f’din ilkwistjoni, aktar u aktar meta tara li dan pro©ett li se jkun ta’ gwadann ambjentali li ma j˙ammi©x l-arja.

Minn huwa tal-età tieg˙i jiftakar li dawn il-manuvri mhumiex ©odda g˙al tal-PN, g˙ax fi Ωmien il-Perit Mintoff kienu jag˙mlu listess affarijiet kemm mal-Knisja kif ukoll mal-barranin. Kul˙add g˙adu jiftakar li sa anke krew stazzjon televiΩiv fi Sqallija biex ixandu kontra Malta u l-Partit Laburista ta’ dak iΩ-Ωmien. Dak iΩ-Ωmien il-Knisja Maltija kienet tag˙tihom palata mhux ˙aΩin, iΩda llum il-Knisja Maltija g˙andha metalità differenti u qed tifhem li m’g˙andhiex tinda˙al f’affarijiet politiçi. G˙alhekk luniku riΩors li fadlilhom hija lUnjoni Ewropea, li b˙alma kul˙add jaf mhux lakemm iΩΩefinha bejn argumenti tal-partiti.

CARMELO BUGEJA (REGEN), VIÇI SINDKU, MARSAXLOKK

OppOrtUnItÀ UnIka GÓan-nazzjOnalIstI

PRUDENTI, IL-FGURA

Sur Editur, Minn wara t-telfa storika elettorali li l-PN ©ustament ˙a ssena l-o˙ra se˙˙ew diversi ©rajjiet li juru d-dg˙ufija tal-Kap Nazzjonalista Simon Busuttil.

M’hemm l-ebda dubju li t-tliet eks-Ministri Nazzjonalisti li j©orru piΩ kbir fit-telfa enormi li ©arrab l-istess partit huma Austin Gatt, Tonio Fenech u George Pullicino. Qed nirreferi g˙all-mod arroganti u xejn professjonali li dawn it-tlett eksMinistri mexxew d-dipartimenti tag˙hom fl-a˙˙ar Gvern Nazzjonalista.

B’danakollu, wara l-˙sara politika li dawn it-tliet eks-Ministri kkawΩaw lill-PN bl-a©ir politiku tag˙hom, il-Kap Nazzjonalista Simon Busuttil lanqas kellu lkura©© li, tal-anqas, jissospendihom mill-PN sakemm issir inkjesta indipendenti li tifli l-a©ir politiku xejn responsabbli tag˙hom b˙ala amministraturi.

Anzi tnejn mill-eks-Ministri g˙adhom kelliema g˙al diversi oqsma g˙all-OppoΩizzjoni

Nazzjonalista fil-Parlament qisu qatt ma ©ara xejn irregolari.

B’hekk il-PN ta˙t Simon Busuttil g˙adu j©orr it-tempra negattiva, distruttiva u konservattiva li kellu GonziPN min˙abba dawn l-eks-Ministri.

EΩempju ie˙or çar li juri ddg˙ufija politika tal-Kap tal-PN hi d-deçiΩjoni tal-grupp Parlamentari Nazzjonalista li ma jie˙u l-ebda deçiΩjoni dwar ilLi©i tal-Unjoni Çivili. Simon Busuttil ma kienx kapaçi politikament jikkonvinçi lil Membri Parlamentari Nazzjonalisti li jivvutaw favur jew kontra l-istess li©i.

Sintendi dan ©ara g˙ax ilGrupp Parlamentari Nazzjonalista kien maqsum f’diversi gruppi. Kien hemm min kien favur, min kien kontra, min ried jastieni, fejn nistg˙u ng˙idu li l-PN sar ‘Partit Ponzju Pilatu’, u min ried vot liberu.

Tant Simon Busuttil ma kellux argumenti sodi li bihom iΩomm mag˙qud lill-Grupp Parlamentari tieg˙u, li l-unika soluzzjoni li sab kienet l-asten-

zjoni li ma tag˙mel xejn ˙lief li tipprova ta˙bi bla suççess il-qasmiet li hemm fil-PN. Mhux ta’ b’xejn li ˙afna Nazzjonalisti huma ferm iddiΩappuntati u diΩgustati bilmod ta’ kif Simon Busuttil qed imexxi lill-PN. IΩda dawn l-istess Nazzjonalisti g˙andhom opportunità unika permezz tal-elezzjoni g˙all-Parlament Ewropew, biex pubblikament juru d-diΩappunt u d-diΩapprovazzjoni tag˙hom dwar kif qed jitmexxa l-PN minn Simon Busuttil u lklikka li kien hemm qabel la˙˙ar elezzjoni u li g˙adha hemm.

Dan billi ma jivvutawx kif wara kollox g˙amlu l-istess Membri Parlamentari Nazzjonalisti dwar il-Li©i talUnjoni Çivili jew billi j˙assru lvot tag˙hom. B’hekk biss jista’ Simon Busuttil jie˙u lezzjoni u jag˙mel dak li hemm bΩonn biex il-PN jibda jkun ftit kredibbli.

PARTITO NEGATO, RAÓAL ÌDID

Ta’ Barra

16 11.05.2014

ANALIÛI TA’ LIAM GAUCI

Soluzzjoni Diplomatika?

Ir-ribelli pro-Russi li ˙adu kontroll ta’ ˙afna milLvant tal-Ukraina rrifjutaw li jaççettaw l-appell talPresident Russu Vladimir Putin biex jipposponu rreferendum g˙all-indipendenza li se jsir kif ippjanat matul il-©urnata tal-lum. Din waslet b˙ala sorpriΩa g˙al xi osservaturi internazzjonali li stennew lirribelli jimxu mal-kelma ta’ Putin, il-bniedem li ˙afna nies qeg˙din jaraw b˙ala l-mo˙˙ wara linstabbiltà fl-Ukraina.

L-appell ta’ Putin wasal fi Ωmien meta s-sanzjonijiet imposti mill-Punent bdew i˙allu effett negattiv fuq lekonomija Russa, illi mistennija tid˙ol f’perjodu ta’ riçessjoni.

Dan l-impatt mhux biss qieg˙ed ixekkel l-ekonomija, imma probabbilment qed idg˙ajjef l-appo©© politiku li Putin kien igawdi mill-oligarki li saru sinjuri ta˙t it-tmexxija tieg˙u.

Barra minn hekk, il-jiem li g˙addew raw l-ag˙ar eskalazzjoni ta’ vjolenza mill-bidu talkriΩi lil hawn. Din il-vjolenza, li ˙alliet g˙exieren ta’ persuni miΩ-Ωew© na˙at mejta, serviet ta’ tieqa li minnha l-mexxejja tar-Russja u l-Ukraina setg˙u jaraw x’ser ji©ri jekk ma tinstabx soluzzjoni paçifika millaktar fiss possibbli.

Kalkoli politiçi Huma bosta li qeg˙din jesprimu xi dubji dwar issinçerità tal-appell ta’ Putin g˙aliex hemm min spekula illi fil-verità huwa kien jaf li rribelli kienu se jinjoraw it-talba tieg˙u u jimxu ’l quddiem bilpjanijiet tag˙hom. B’hekk hu

jkun f’poΩizzjoni li jg˙id li g˙amel l-almu tieg˙u biex iΩomm is-sitwazzjoni milli tiddi©enera, imma fl-istess ˙in jie˙u dak li ried, ji©ifieri li jkompli jifred lill-Ukraini.

Madankollu, din strate©ija taf tiltaqa’ ma’ aktar ostakli milli qed ja˙seb Putin g˙aliex ilGvern Ukrain jidher li huwa determinat li juΩa l-forza neçessarja biex jer©a’ jissottometti l-Lvant tal-pajjiΩ g˙allawtorità tieg˙u. Jekk dan ise˙˙, Putin Ωgur li jkollu jie˙u azzjoni u t-triq tal-aggressjoni militari l-affarijiet xorta wa˙da jistg˙u jiddi©eneraw b’mod ikrah.

Ostakli B’mod realistiku, l-Ukraina mhijiex f’poΩizzjoni li tkun ta’ theddida militari serja g˙arRussi. Però, l-imma©ni internazzjonali ta’ Putin di©à qalg˙et daqqa ta’ ˙arta kbira wara l-avvenimenti ta’ dawn la˙˙ar xhur. Allura, konflitt armat fl-Ukraina jaf ikun pass aggressiv wisq anke g˙alih. Filfatt, ir-retorika Russa mmoderat ru˙ha xi ftit matul din il©img˙a, bil-possibbiltà ta’

soluzzjoni diplomatika tissemma iktar ta’ spiss minn qabel mill-politiçi ta’ dan il-pajjiΩ.

Fost l-affarijiet li qeg˙din iΩommu lura l-proçess diplomatiku hemm il-fatt li lUkraina g˙adha ming˙ajr gvern elett b’mod demokratiku. Dan ifisser li g˙adu mhuwiex çar x’sa˙˙a se jkollu ftehim mal-Gvern attwali g˙aliex jista’ jkun li qieg˙ed jitkellem biss f’isem minoranza tal-popolazzjoni.

Madankollu, hawnhekk ukoll rajna xi ftit tal-progress hekk kif Putin fl-a˙˙ar sostna li huwa lest illi jiddjaloga ma’ gvern Ukrain elett. Dan huwa kuntrast kbir ma’ dak li kien

qieg˙ed jing˙ad matul il-kriΩi Krimena meta Putin deher li ser jibqa’ g˙addej b˙al gaffa minn fuq l-Ukraina, ikun min ikun fil-Gvern. Allura, l-elezzjoni tal-25 ta’ Mejju kisbet importanza ©dida f’dan ilproçess g˙aliex tista’ tkun pass essenzjali biex l-Ukraina u rRussja jiddjalogaw b’mod kredibbli g˙all-ewwel darba matul din il-kriΩi. Çerimonja importanti

b’sinjifikat

B’hekk, f’dan l-istadju, wie˙ed jista’ biss jistenna u jittama li ssitwazzjoni ma tkomplix tiddi©enera qabel ma ssir din l-

elezzjoni. Sadanittant, biex jipprova jnaqqas it-tensjoni bejn ir-Russja u l-Punent, ilPresident FrançiΩ Francois Hollande stieden lil Putin biex jattendi çerimonja li se ssir finNormandija fis-6 ta’ Ìunju biex tfakkar is-70 anniversarju ta’ DDay. Putin mill-ewwel açcetta din l-istedina, li se toffrilu l-ewwel okkaΩjoni li jΩur pajjiΩ talPunent mill-bidu tal-kriΩi ’l hawn. Forsi qatt daqs illum ma g˙andu sinjifikat daqshekk importanti dan l-anniversarju hekk kif se jfakkar lill-mexxejja li huma involuti f’din il-kriΩi x’konsegwenzi koroh jista’ jkollu l-falliment tad-djalogu.

kontroverSja fil-Brunei wa˙da qieg˙ed jippretendi li jirrispettawhom.

Madankollu, g˙adu mhuwiex çar kemm is-sultan g˙andu dritt li jag˙mel dan it-tip ta’ riformi g˙aliex pajjiΩu huwa marbut li jirrispetta diversi trattati internazzjonali li j˙arsu d-drittijiet fundamentali tal-bniedem. Fuq dan il-punt sa˙qu l-Istati Uniti, li fi stqarrija fakkru lill-Gvern tal-Brunei li ma jistax jiddeçiedi illi jmur kontra l-impenji tieg˙u b’mod unilaterali.

Barra n-nuqqasijiet li di©à ssemmew, l-Amerikani ©ibdu wkoll l-attenzjoni g˙all-fatt li s-Sultan tal-Brunei alloka numru ta’ poteri ta’ emer©enza lilu nniffsu illi jistg˙u jo˙onqu d-dritt ta’ espressjoni u dik ta’ adeΩjoni.

G˙aldaqstant, l-Amerikani offrewlhom diversi rakkomandazzjonijiet biex jer©g˙u jressqu l-li©ijiet tag˙hom lejn il-linji gwida imposti fuq livell internazzjonali.

Impatt ekonomiku

Il-Brunei sabet ru˙ha fil-mira ta’ kritika internazzjonali ˙arxa hekk kif is-Sultan Hassanal Bolkiah g˙aΩel li jintegra l-li©ijiet tax-Sharia fil-kodiçi kriminali ta’ pajjiΩu.

B’din ir-riforma, atti b˙all-adulterju u rapporti omosesswali se jkollhom piena ta’ t˙a©©ir marbutin mag˙hom.

Atti o˙ra li jitqiesu b˙ala anqas gravi, b˙as-serq, jistg˙u jwasslu g˙as-swat fil-pubbliku, kif ukoll g˙all-qtug˙ ta’ partijiet mill-©isem.

Diversi g˙aqdiet li ji©©ieldu g˙ar-rispett tad-drittijiet umani ddeskrivew dawn il-li©ijiet b˙ala “medjevali” u

esprimew il-biΩa’ li dan il-pass jista’ jifta˙ il-bibien g˙al abbuΩ kbir fil-konfront tal-elementi vulnerabbli tas-soçjetà. Barra minn hekk, hemm ukoll t˙assib dwar kif ser jintlaqtu l-minoranzi reli©juΩi tal-pajjiΩ g˙aliex, minkejja l-fatt li madwar 30% tal-popolazzjoni ma t˙addanx ilfidi IΩlamika, xorta wa˙da se jkollha l-obbligu li timxi ma’ ˙afna mil-li©ijiet tax-Sharia.

Minkejja l-oppoΩizzjoni internazzjonali, is-Sultan Bolkiah stqarr li huwa ma jippretendix li nies minn pajjiΩi o˙ra se jaççettaw dawn il-li©ijiet, però xorta

Minbarra l-pressjoni politika li qieg˙da ssir fuq Bolkiah, hemm ukoll dik finanzjarja. Din ˙adet il-forma ta’ diversi boycotts ta’ interessi kummerçjali amministrati mis-Sultan tal-Brunei, fosthom il-Beverly Hills Hotel, lukanda popolari ˙afna mal-istilel ta’ Hollywood. Fost il- boycotts kien hemm dak talFeminist Majority Foundation, li ironikament kienet se torganizza attività f’din il-lukandi fil-perjodu li qamet din il-kontroversja.

Dan il-boycott tal-a˙˙ar kien segwit minn protesta quddiem l-istess lukanda fejn ˙e©©ew lil g˙aqdiet o˙rajn jag˙mlu b˙alhom g˙aliex il-protesta tag˙hom kienet wa˙da mill-aktar li g˙amlet ˙oss fil-medja internazzjonali min˙abba l-fatt li ˙a sehem fiha Jay Leno, lekspreΩentatur ta’ Tonight Show . Madankollu, lamministraturi tal-lukanda appellaw lill-pubbliku biex ma jda˙˙alhomx f’dawn il-battibekki politiçi g˙aliex il˙addiema tag˙hom mhumiex involuti direttament f’dak li qieg˙ed ji©ri fil-Brunei.

Ta’ Barra

11.05.2014 17

EL-SISI PRESIDENT?

KITBA TA’ RITIANNE AGIUS L-elezzjonijiet presidenzjali li se jsiru fl-E©ittu fis-26 u s-27 ta’ Mejju qed jaraw biss Ωew© kandidati: Abdel Fattah el-Sisi u Hamdeen Sabbahi. El-Sisi jidher li huwa l-iktar kandidat popolari, u huwa mistenni li jirba˙ din l-elezzjoni.

G˙alkemm mhux mistennija jkun hemm sorpriΩi f’din l-elezzjoni, l-isfond turbulenti tag˙ha ma jistax ma jqajjimx t˙assib. Dan l-a˙˙ar rajna l-Qorti E©izzjana tikkundanna kwaΩi 700 partitarju tal-Fratellanza Musulmana g˙all-mewt, kif ukoll tipprojbixxi mexxejja ta’ Ωmien Mubarak milli jikkontestaw g˙al xi elezzjonijiet.

Ambigwità Mijiet ta’ p artitarji talFratellanza Musulmana ©ew ikkundannati g˙all-mewt u lpartit innifsu ©ie ddikjarat illegali u ttimbrat b˙ala orga-

nizzazzjoni terroristika.

Abdel Fattah el-Sisi, li n˙atar b˙ala Kmandant tal-Armata E©izzjana u M i n i s t r u t a d DifiΩa mill-President Mohammed Morsi, kien strumentali fil-kolp ta’ stat kon-

tra l-istess Morsi u lFratellanza.

G˙alkemm meta Morsi ˙atar lil el-Sisi kien hemm spekulazzjonijiet dwar jekk el-Sisi kienx se jkun ilpupazz ta’ Morsi fl-armata,

el-Sisi dejjem sa˙aq li larmata kienet fuq in-na˙a tan-nies, u fil-fatt kien wie˙ed mill-figuri ewlenin fil-kolp ta’ stat, li rnexxa u rah jil˙aq Deputat Prim Ministru.

Hija g˙alhekk ambigwa kif el-Sisi qal li l-armata kienet tinsab fuq in-na˙a tal-poplu, iΩda mbag˙ad uΩaha biex ine˙˙i l-ewwel Gvern li kien elett demokratikament wara tletin sena. G˙alkemm kien hemm diversi dimostrazzjonijiet kontra l-Gvern u liskuntentizza kienet tin˙ass sew, hemm dubju kemm ilkolp ta’ stat se jawgura tajjeb g˙ad-demokrazija fl-E©ittu.

L-ambigwità ©ejja wkoll mill-fatt li, minkejja li l-Qorti qalet li eksmexxejja ta’ Ωmien Mubarak ma setg˙ux jikkandidaw g˙all-elezzjonijie t , ma s e m m i e t x i s m i j i e t speçifiçi, u g˙alhekk mhux çar min huma eΩatt dawn ilp e r s un i . Q e d i k u n h e m m t˙assib li l-Parlament il-©did jista’ jer©a’ jimtela bin-nies ta’ Mubarak.

Fiex jemmnu?

El-Sisi g˙adu ma qalx eΩattament fiex se tkun tikkonsisti l-politika tieg˙u, però huwa ma˙sub li din se tkun wa˙da ta’ stat kwaΩi militari. Di©à stqarr li uffiçjali çivili li ji©u eletti mill-poplu m’g˙andux ikollhom sa˙˙a ekonomika u politika fuq l-armata, u li larmata g˙andha ting˙ata protezzjoni speçjali fil-kostituzzjoni E©izzjana.

B˙alissa l-armata qed tiddomina fuq l-ekonomija, hekk kif g˙andha kontroll fuq diversi industriji, fosthom dawk tal-g˙amara, tal-

ilma, tal-proprejtà u talener©ija. Madankollu, el-Sisi g˙ad irid jirba˙ l-appo©© talinvestituri barranin, li jinsabu xettiçi dwar il-kapaçità li Gvern ©did iqajjem lekonomija fuq saqajha. Wara r-rivoluzzjoni tal-2011, iddejn mal-kumpaniji taΩ-Ωejt u l-gass tela’ g˙al €4.14 miljun.

Min-na˙a l-o˙ra, Sabbahi huwa eks©urnalist u politikant bi professjoni, bi sfond soçjalist. Kien oppona l-Gvern ta’ Mubarak u appo©©ja r-rivoluzzjoni tal2011. Fl-2012 kien kandidat g˙all-elezzjoni presidenzjali, iΩda spiçça fit-tielet post.

Minkejja li Morsi kien offrielu l-kariga ta’ Viçi President, Sabbahi kien irrifjuta, u iktar tard re©a’ sejja˙ g˙al elezzjoni ©dida.

Lejn tmiem l-2012, Sabbahi beda jo˙loq movimenti kontra l-Fratellanza Musulmana, li rrifjutaw it-talbiet ta’ Morsi g˙al djalogu nazzjonali. Meta Morsi tne˙˙a mill-poter, Sabbahi appo©©ja l-arrest u l-qtil tal-partitarji talFratellanza. Jidher ukoll li qed jirrepeti t-twemmin talarmata li l-Fratellanza hija organizzazzjoni terroristika.

Minkejja li x-xandir E©izzjan jidher li huwa favur elSisi, Sabbahi xorta t˙alla jitkellem waqt konferenza stampa dwar il-kandidatura tieg˙u. Dan jista’ jkun li qed ise˙˙ ukoll bl-iskop li Sabbahi, b˙ala kandidat inferjuri, jintuΩa biex jimbotta t-twemmin kontra lFratellanza u g˙alhekk jappo©©ja l-politika ta’ elSisi. Fi kliem ie˙or, quddiem din is-sitwazzjoni, il-poplu E©izzjan ma tantx g˙andu minn fejn jag˙Ωel.

PUNTI EWLENIN TA’ BARRA

minn LIAM GAUCI

Shinawatra tirriΩenja

Il-Qorti Konstituzzjonali TajlandiΩa ordnat lill-Prim Ministru Yingluck Shinawatra biex tirriΩenja hekk kif instabet ˙atja li kisret il-li©i biex tivvanta©©ja lil wie˙ed mill-familjari tag˙ha meta warrbet, ming˙ajr ra©uni valida, lill-kap tas-si©urtà nazzjonali li kien intag˙Ωel mill-Gvern preçedenti.

Mag˙ha, il-Qorti kkundannat ukoll disa’ membri o˙ra tal-Kabinett li ©ew misjuba li kienu kompliçi f’din id-deçiΩjoni.

Il-kundanna tal-Qorti waslet fl-g˙eqqel ta’ kriΩi politika li ˙alliet lill-pajjiΩ f’kundizzjoni instabbli g˙all-a˙˙ar hekk kif l-OppoΩizzjoni rriffjutat li tikkoopera mal-Gvern qabel ma twarrab Shinawatra. Min-na˙a tag˙ha, il-Prim Ministru baqg˙et issostni li hija innoçenti mill-akkuΩi, però qalet li ser tirrispetta d-deçiΩjoni tal-Qorti u rringrazzjat lil kull min offrielha l-appo©© tieg˙u matul din il-kriΩi.

Proposta lir-re©juni

Ir-ribelli jitilfu Homs

Il-Prim Ministru Libjan il-©did, Ahmed Maiteeq, wieg˙ed li se jressaq riformi li ser jag˙tu aktar awtonomija lir-re©juni. Dan wara li bosta minnhom waqg˙u f’idejn ribelli li tliet snin ilu kienu ˙admu flimkien biex itemmu t-tmexxija ta’ Muammar Gaddafi. L-alleanza ftit damet hekk kif bosta gruppi militanti ma kinux kuntenti bil-mod kif kien qieg˙ed jitqassam id-d˙ul finanzjarju li rriΩulta mill-esportazzjoni taΩ-Ωejt.

Sfortunatement g˙all-Gvern Libjan, l-offerta ta’ Maiteeq ftit li xejn sabet appo©© fost ir-ribelli li qalu illi l-Prim Ministru l-©did m’g˙andux id-dritt li jitkellem f’isem il-poplu min˙abba l-fatt li kien mag˙Ωul mill-Parlament u mhux permezz ta’ elezzjoni. Jekk din l-attitudni tippersisti, Maiteeq jaf jiffaççja l-istess destin tal-predeçessuri tieg˙u Ali Zeidan u Abdullah al-Thinni, illi rriΩenjaw f’temp ta’ ftit xhur iktar kmieni din is-sena, hekk kif naqsu milli jindirizzaw l-istess kwistjoni b’mod effikaçi.

Wara sentejn ta’ assedju r-ribelli li kienu qeg˙din jokkupaw il-Belt ta’ Homs, fis-Sirja, bdew jirtiraw hekk kif raw li kien impossibbli g˙alihom li jΩommu kontroll taΩ-Ωona. Din kienet daqqa ta’ ˙arta kbira g˙ar-ribelli li kienu jaraw din il-belt b˙ala ssimbolu tar-reΩistenza tag˙hom.

L-evakwazzjoni se˙˙et permezz ta’ intervent talÌnus Mag˙quda li waslu g˙al ftehim mal-Gvern Sirjan biex i˙allu lir-ribelli jo˙or©u ming˙ajr persekuzzjoni. Bosta minn dawn ir-ribelli baqg˙u sejrin lejn Ωoni li g˙adhom miΩmumin millOppoΩizzjoni fit-Tramuntana tal-pajjiΩ. Il-liberazzjoni ta’ Homs wasslet fil-˙in biex Bashar alAssad isa˙˙a˙ il-poΩizzjoni tieg˙u qabel l-elezzjoni presidenzjali tat-3 ta’ Ìunju, li fiha mistenni illi jikseb reb˙a kbira.

AllarmiΩmu?

Il-Gvern Amerikan ippubblika rapport ta’ 840 pa©na li sa˙aq dwar l-ur©enza li jittie˙du passi immedjati biex ji©i kkontrollat l-effett tat-tibdil talklima. Din ir-riçerka, li saret fuq medda ta’ erba’ snin, waslet g˙all-konkluΩjoni illi dan ilfenomenu mhuwiex xi ˙a©a tal-©ejjieni imma qieg˙ed ikollu konsegwenzi gravi di©à, fil-forma ta’ diversi diΩastri naturali.

Permezz ta’ dan ir-rapport, il-Gvern Amerikan qieg˙ed jipprova ji©©enera l-appo©© pubbliku u politiku neçessarju biex jg˙addi le©iΩlazzjoni ambjentali li l-˙tie©a tag˙ha ilha tin˙ass.

Madankollu, l-OppoΩizzjoni Repubblikana di©à g˙amlitha çara li ma taqbilx mal-konkluΩjonijiet tar-rapport li hija ddeskriviet b˙ala allarmisti.

Madwarna

18 11.05.2014

L-HSBC MERCHANT SERvICES LTD SE TIBDEL ISIMHA GÓAL GLOBAL PAyMENTS L-HSBC Merchant Services Limited se tibdel isimha g˙al Global Payments Limited mill-1 ta’ Ìunju 2014.

Fl-2012, Global Payments Inc. (NYSE: GPN) u HSBC Merchant Services Limited, kumpanija sussidjarja tal-Gobal Payments ibbaΩata f’Malta, xtraw innegozju tal-ipproçessar tal-kards ming˙and HSBC Bank Malta plc.

Permezz tal-Global Payments Limited, in-negozji f’Malta jaççettaw ˙lasijiet bil-kard f’xirjiet mill-˙wienet, bit-telefown, b’ordni postali u permezz talkummerç elettroniku fl-ewro.

Dan l-a˙˙ar il-kumpanija introduçiet ukoll is-servizz talKonverΩjoni Dinamika talKambju g˙al dik il-munita lokali li tkun ta’ sid il-kard, inkluΩi llira sterlina u d-dollaru Amerikan.

Il-Global Payments Limited hi l-fornitur ippreferut ta’ HSBC Bank Malta plc g˙all-ipproçessar tal-kards f’Malta u g˙amlet programm sinjifikanti ta’ investiment fin-negozju tal-ipproçessar tal-kards f’dan is-suq. Minkejja li n-negozju tal-ipproçessar talkards se jkun qed jibdel ismu u l- logo tieg˙u, mhu se jkun hemm l-ebda bidla fin-nies u lanqas fis-servizz tajjeb li qed ikun offrut b˙alissa f’Malta. Il-

logo tal-Global Payments se jintwera fuq il-magni biex jinforma lill-konsumaturi li l-˙anut partikolari li jkunu fih jaççetta ˙lasijiet bil-Quickcash tal-HSBC, bid-Diners Club u d-Discover, bil-MasterCard u anke bil-Visa.

Dwar il-Global Payments Il-kumpanija Global Payments Inc. hi wa˙da mill-akbar fornituri tas-servizzi ta’ ˙lasijiet fiddinja g˙all-konsumaturi, ilbejjieg˙a tal-valur miΩjud, l-istituzzjonijiet finanzjarji, l-a©enziji tal-Gvern, il-korporazzjonijiet multinazzjonali u g˙all-organizzazzjonijiet indipendenti talbejg˙ fl-Amerika ta’ Fuq, flAmerika t’Isfel, fl-Ewropa u firre©jun tal-Asja-Paçifiku.

Il-Global Payments, kumpannija tal-Fortune 1000, toffri g˙aΩla wiesg˙a ta’ soluzzjonijiet u servizzi g˙all-kards tal-kreditu u tad-debitu, il-kards tal-˙lasijiet ta’ bejn in-negozji, il-kards ta’ premju, il-konverΩjoni elettronika taç-çekkijiet u l-garanzija fuq iç-çekkijiet, il-verifika u lirkupru inkluΩi s-servizzi taççekkijiet elettroniçi, kif ukoll limmani©©jar tat-terminali.

G˙al tag˙rif ie˙or fuq ilkumpanija u s-servizzi tag˙ha, tista’ ΩΩur is-sit elettroniku www.globalpaymentsinc.com

Deskrizzjoni g˙ar-ritratt: Il-logo tal-Global Payments li se jibda jintwera fuq il-magni tal-PoS tal-HSBC mill-1 ta’ Ìunju 2014.

ROCS GROUP INIEDU T-TIELET ÓANUT INGLOT FIL-LIBJA B˙ala l-franchise uffiçjali ta’ Inglot g˙al Malta, ilLibja u l-Jemen, Rocs Group g˙adhom kif nidew ittielet ˙anut ta’ Inglot fil-Libja – din id-darba f’BengaΩi.

Wara s-suççess enormi tal-˙wienet ta’ Inglot madwar id-dinja, inkluΩ f’Malta kif ukoll Tripli, li tnedew fis-snin 2007 u 2012 rispettivament, Rocs Group issa ˙abbru l-ftu˙ ta’ ˙anut ie˙or f’BengaΩi.

“Wara li fta˙na t-tieni ˙anut ta’ Inglot fi Tripli, ilbelt kapitali tal-Libja, ma stajniex ma ninnotawx irrispons qawwi li kellna u g˙alhekk ˙assejnieha naturali li nift˙u ˙anut ie˙or fit-tieni l-ikbar belt fil-

Libja,” stqarr Colin Aquilina, Head of Finance and Business Development ta’ Rocs Group.

Illum il-©urnata BengaΩi hija mag˙rufa b˙ala belt ekonomikament b’sa˙˙itha u ta’ importanza kemm g˙al-Libja u kif ukoll g˙all-bqija tal-Mediterran. Filfatt, riçentament BengaΩi esperjenzaw passi kbar ’il quddiem u llum hija belt li ssib fiha ˙afna millaqwa ditti rinomati.

“Wara l-faΩi li giet deskritta minn ˙afna b˙ala rRebbieg˙a G˙arbija, BengaΩi – b˙all kull belt o˙ra fiΩ-Ωona milquta – kellha ˙afna x’tikkumbatti, però din il-belt re©g˙et qamet fuq saqajha u sejra ferm

tajjeb mill-aspett ekonomiku,” jispjega s-Sur Colin Aquilina. “Il-kollaborazzjoni mas-Sur Elmanfi qieg˙da dejjem tikber u, fil-fatt, b˙alissa qeg˙din na˙dmu fuq il-ftu˙ ta’ Ωew© ˙wienet o˙ra, wie˙ed fi Tripli u ie˙or f’belt li g˙adha trid ti©i kkonfermata.”

G˙al iktar informazzjoni Ωur il-˙anut ta’ Inglot f’ Tas-Sliema. Tista’ wkoll iççempel 20151410/415, jew iΩΩur is-sit elettroniku ta’ Inglot www.inglotmalta.com. Inkella ibg˙at email lil manager@inglotmalta.com. G˙al iktar informazzjoni tista’ wkoll iΩΩur il-pa©na Facebook bl-isem Inglot Malta.

Madwarna

11.05.2014 19

Banif jippreÛenta €3,000 lill-inspire waqt ‘it’s a KnocKout’ F’©urnata mimlija log˙ob, da˙k u divertiment, ˙ames timijiet minn Banif Bank mag˙mula minn impjegati u l-familji u l-˙bieb tag˙hom, ˙adu sehem fl-avveniment ta’ kull sena ‘It’s a Knockout’, b’risq l-Inspire. Numru ta’ log˙ob mag˙mula minn ostakli fl-ilma u f’ inflatables taw lill-parteçipanti ç-çans juru l-˙iliet tag˙hom f’dak li hu bilanç, veloçità u, l-aktar importanti, li ta˙dem f’tim! It-temp kien xi ftit frisk imma lkompetizzjoni kienet s˙una hekk kif it-tim The Special Ones g˙elbu l-impenn ta’ timijiet l-o˙ra biex ˙ar©u rebbie˙a.

Fil-verità ma kien hemm ebda tellief hekk kif Banif Bank, b˙alma g˙amlu numru ta’ kumpaniji o˙ra, taw donazzjoni lill-Inspire – il-fondazzjoni g˙all-inkluΩjoni li toffri servizzi ta’ terapija, edukazzjoni u divertiment lil persuni b’diΩabbiltà f’Malta u G˙awdex. Is-somma ta’ €3,000 inag˙tat minn Banif Bank, b’kontribuzzjoni sinjifikanti mill-impjegati permezz ta’ fund raisers.

‘It’s a Knockout’ kien avveniment fantastiku g˙al kawΩa ©usta, grazzi g˙all-Inspire li tellg˙u l-avveniment u dawk kollha li ˙adu sehem u li probabbli g˙ad g˙andhom xi gundalla jew tnejn.

BoV aViation outlooK 2014 Tliet esponenti ewlenin flindustrija lokali tal-avjazzjoni ©ew rikonoxxuti g˙all-kontribuzzjoni tag˙hom f’dan issettur waqt ir-raba’ edizzjoni tal-BOV Aviation Outlook li ©iet organizzata mill-Kumitat tal-BOV Aviation Outlook u l-Bank of Valletta fiç-çentru tal-BOV f’Santa Venera.

Fid-diskors tieg˙u tal-ftu˙, is-Sur Cassar White ta mer˙ba lill-udjenza numeruΩa preΩenti u qal li “Bank of Valletta jara lilu nnifsu b˙ala l-g˙aΩla awtomatika g˙al dawk li qed ja˙sbuha bis-serjetà sabiex jing˙aqdu ma’ istituzzjoni finanzjarja affidabbli u b’sa˙˙itha. Il-Bank qed ibassar tkabbir sostanzjali fis-settur tal-avjazzjoni u, riΩultat ta’ dan, jipprovdi servizzi professjonali personalizzati g˙al operaturi ta’ ajruplani li jirre©istraw l-assi tag˙hom f’pajjiΩna”.

Il-©urnalista tal-avjazzjoni Marica Vella tkellmet maludjenza fuq in-numru ta’ sfidi li l-pajjiΩ irid jindirizza bilg˙an li jkun wie˙ed aktar kompetittiv fl-industrija talavjazzjoni. Hija ffukat fuq ilbΩonn kontinwu ta’ provvista ta’ ta˙ri© g˙al dawk li jaspiraw g˙al karriera f’dan is-settur.

Il-BOV Aviation Outlook ©ie indirizzat ukoll miç-Chief Executive Officer talFederazzjoni Maltija talIskejjel tal-Lingwa IngliΩa (Feltom) Genevive Abela.

Ta˙t it-tmexxija tag˙ha, Feltom ˙adet rwol attiv sabiex issib niçeç ©odda li fihom is-settur tat-tag˙lim tallingwa IngliΩa b˙ala l-lingwa barranija (EFL) jista’ jikber. Lavjazzjoni huwa wie˙ed missetturi li joffri potenzjal g˙oli u opportunitajiet ta’ siner©ija bejn organizzazzjonijiet li jipprovdu ta˙ri© fl-avjazzjoni u l-Iskejjel tal-Lingwa IngliΩa.

Il-Feltom qed tippromovi b’mod attiv skambju bejn iΩΩew© setturi. Kif qalet

Genevive Abela, din hija sitwazzjoni fejn kul˙add g˙andu x’jiggwadanja. Qalet ukoll li dalwaqt ser ikun konkluΩ l-ewwel ftehim ta’ dan it-tip bejn skola tal-avjazzjoni u skola lokali li tg˙allem l-IngliΩ.

L-avveniment ©ie indirizzat ukoll minn Johan Debattista, Ministru Koordinatur ta’ su©©etti marbuta mal-avjazzjoni. Huwa ffoka fuq ilPolitika tal-Avjazzjoni li ©iet imnedija u kif il-Gvern g˙andu l-intenzjoni li jag˙ti lattenzjoni li te˙tie©lu lil dan is-settur sabiex dan ikompli jespandi u jag˙ti dak il-valur miΩjud lill-ekonomija.

G˙at-tielet sena kemm ilhom isiru, il-World Airnews Aviation Awards ©ew ippreΩentati waqt il-BOV Aviation Outlook. Il-premjijiet ©ew ippreΩentati fl-uffiççji ©enerali tal-BOV f’Santa Venera waqt li ©iet imnedija r-raba’ edizzjoni tal-Malta Special. Il-Malta Special huma artikli speçjali ta’ disa’ pa©ni li ©ew inkluΩi fil-magaΩin World Airnews – l-aktar

©urnal li ilu jeΩisti u l-aktar wie˙ed li jinbieg˙ fl-Afrika li jittratta s-settur tal-avjazzjoni.

Dan il-magaΩin jinxtara laktar minn persuni fl-og˙la karigi ta’ organizzazzjonijiet u minn persuni ©ejjin minn kull qasam tal-˙ajja u li huma interessati, jew involuti b’mod dirett fl-industrija talavjazzjoni.

Din is-sena, minbarra World Airnews, JP4 Aeronautica , pubblikazzjoni stabbilita Taljana fuq l-avjazzjoni, ukoll ippubblikat artikli speçjali fuq erba’ pa©ni fuq l-industrija tal-avjazzjoni lokali. G˙all-ewwel darba, Ωew© pubblikazzjonijiet internazzjonali fuq l-avjazzjoni kellhom partijiet speçifiçi li jiffukaw fuq l-industrija talavjazzjoni lokali. Din kienet l-idea ori©inali tal-©urnalisti bbaΩati lokalment Riccardo Flask, Marica Vella, Joanne Calleja u Chris Cauchi. Fost temi diskussi f’dawn l-artikli hemm is-su©©ett li jara lil Malta b˙ala ‘mini-Aberdeen’ kif ukoll fuq l-ewwel operatur ta’ ajruplani kbar (wide-

body-operator ) irre©istrat f’Malta.

Il-kumitat tal-g˙aΩla tar-rebbie˙a kellu b˙ala Chairperson lil Dr Francesca Galea, avukat speçjalizzata flavjazzjoni. Din kienet assistita mill-Kaptan Sinclair Portelli u Riccardo Flask, lekçerer fl-Università. Il-premju Aviator of the Year kien ippreΩentat minn John Cassar White, Chairman ta’ Bank of Valletta.

Il-premju ng˙ata lill-First Officer Mark Attard li ggradwa b’Baçellerat fl-In©inerija Elettrika fl-2001. Mark Attard kien il-Project Leader tal-iPad EFB (Electronic Flight Bag) fejn kien responsabbli g˙allbidla mill-apparat li kellhom l-Air Malta ta’ EFB Class 1 g˙al iPads, sa mill-idea inizjali tal-pro©ett, l-iΩvilupp tieg˙u u l-implimentazzjoni finali. Mark Attard ©ie appuntat b˙ala First Officer f’Lulju tal-2003 u sa minn dakinhar serva f’numru ta’ rwoli importanti mal-linja tal-ajru nazzjonali. Kien jag˙mel parti wkoll mill-grupp ristrett

inkarigat li jimplimenta lElectronic Charting fuq l-iPad u huwa membru validu ˙afna fit-tim tal-Air Malta’s Fuel and Environment Cost Management.

Joe Ciliberti ©ie ppreΩentat bil-premju Leader of the Year mill-Ministru g˙at-TuriΩmu Edward Zammit Lewis. Hu kien fost l-ewwel persuni f’Malta li vvja©©a b’mod esklussiv lejn partijiet differenti tad-dinja sabiex josserva u jie˙u ritratti ta’ ajruplani.

Fl-1987 huwa sar President tal-G˙aqda Maltija talAvjazzjoni (Malta Aviation Society). F’Lulju tal-1993 ing˙ata l-permess sabiex jorganizza l-ewwel Airshow Internazzjonali ta’ Malta.

F’anqas minn tliet xhur kellu kollox lest. Dan ir-ritmu ma naqasx lanqas illum il-©urnata g˙aliex Joe flimkien malMAS din is-sena ser ikunu qed jorganizzaw it-22 edizzjoni tal-Airshow Internazzjonali ta’ Malta.

Il-premju World Airnews Lifetime Achievement ©ie ppreΩentat mill-Prim Ministru Dr Joseph Muscat lill-Kaptan Michael O’Brien. Michel O’Brien spikka fid-Direttorat tal-Avjazzjoni Çivili g˙aliex huwa persuna prattika u dejjem lest li jg˙in. L-operaturi jammiraw lill-Kaptan O’Brien g˙aliex huwa persuna komposta, determinata u flessibbli, iΩda fuq kollox huwa dejjem lest li jisma’ lil ˙addie˙or meta jkollu bΩonn.

Il-kollegi tieg˙u j˙obbuh ˙afna u ser i˙ossu ferm innuqqas tieg˙u meta jirtira f’Lulju, wara 12-il sena fisCAD. L-Airnews Malta Bureau qed i˙ejji ru˙u g˙al pro©ett ambizzjuΩ ie˙or bl-isem Libya Special, liema pro©ett ser jiffoka fuq il-potenzjal ta’ investiment li jeΩisti fix-xena tal-avjazzjoni Libjana. Dan ser ikun ippubblikat fil-˙ar©a ta’ Diçembru ta’ World Airnews.

Kun Af

20 11.05.2014

KURÛITAJIET MINN HAWN U MINN HEMM

KITBA TA’ SAVIOUR MAMO

IL-MUNTANJA EVEREST B’g˙oli ta’ madwar 29,035 pied (8,850 metru), ilMuntanja Everest hija l-og˙la quççata fid-dinja millivel tal-ba˙ar. Din il-muntanja popolari hija ta’ sfida kbira g˙al minn hu dilettant li jixxabbat.

Il-Muntanja Everest tinsab fil-Himalaya, fruntiera tatTibet u Nepal, iç-Çina. Tag˙mel parti minn kullana ta’ muntanji b’tul ta’ 1,500 mil (2414km). L-isem ‘Everest’ gie mog˙ti lil din il-muntanja g˙al Sir George Everest fl-1865, li kien is-Servejer Ìenerali g˙all-Indja bejn l-1830 u l-1843. G˙all-IngliΩi hi mag˙rufa wkoll b˙ala Peak XV u g˙at-Tibetjani ‘Chomolungma’ li tfisser ‘alla mara omm tad-dinja’.

Din il-muntanja g˙andha forma ta’ piramida bi tliet faççati. Min˙abba l-g˙oli tag˙ha, il-blat dejjem hu miksi bis-sil©. Fis-sajf it-temperatura tkun dejjem ta˙t iΩ-Ωero gradi Fahrenheit (−18° Celius) u fixxitwa tinΩel g˙al −76°F (−60°C).

Spedizzjonijiet Minkejja l-kes˙a tremenda, lirwiefen kbar u nnuqqas ta’ ossi©nu (kwaΩi terz tal-ossiginu fl-atmosfera tal-livel talba˙ar) xorta x-xabbaturi ma jaqtg˙ux qalbhom. Minn mindu kienu telg˙u g˙allewwel darba Edmund Hillary minn New Zealand u Tenzing Norgay minn Nepal fl-1953, mal-2,000 xabbatur o˙ra rnexxielhom ukoll iwettqu din l-isfida. Ifisser ukoll li medja ta’ 10 xabbaturi kuljum jaslu sal quççata.

Sfortunatament, min˙abba lperikli u s-sogru li jeΩisti, ma jonqsux l-inçidenti fatali.

KwaΩi wie˙ed minn kull g˙axra li jippruvaw jixxabbtu

ma din il-muntanja ma jirnexxilhomx; jew imutu bilkes˙a, jew b’xi waqg˙a, jew b’xi valanga. Il-permess talGvern tan-Nepal biex wie˙ed jit˙ajjar jag˙mel din l-isfida tla˙˙aq is-somma ta’ bejn 10,000 u 25,000 dollaru Amerikan, jiddependi lammont ta’ ajjutanti biex iwassluk sal-baΩi. Ma’ din lispiΩa, wie˙ed irid i˙allas g˙at-tag˙mir, g˙all-gwidi speçjalizzati (Sherpas), ˙elikopter, u affarijiet o˙ra essenΩjali. F’kelma wa˙da, biex wie˙ed jit˙ajjar jixxabbat ma’ din il-muntanja, irid jonfoq madwar 65,000 dollaru Amerikan.

Fl-1999 xabbaturi sabu, blg˙ajnuna tal-GPS (Global

Positioning System) li proprju l-g˙oli tal-Muntanja Everest huwa 29,035 pied mil-livell tal-ba˙ar. Ji©ifieri 2.1metri iktar mill-qies ta’ 29,028 pied li kien irre©istrat qabel. Dan il-qies issa huwa aççettat minNational Geographic Society u l-MuΩew tax-Xjenza ta’ Boston.

Sherpas Ming˙ajr l-g˙ajnuna taxSherpas, impossibbli li wie˙ed jirba˙ l-Everest. Dawn huma nies min Nepal im˙arr©a apposta g˙al dan ilmestier. Minbarra li huma robusti, imdorrijin fil-kes˙a u nuqqas ta’ arja, xog˙olhom huwa li jnaqqsu l-periklu

qabel ix-xabbaturi jer˙ula g˙all-quççata tal-muntanja.

Dan jag˙mluh billi tul it-triq ippo©©u ˙bula fejn ikun hemm bΩonn biex dak li jkun iΩomm mag˙hom huwa u tiela’, u jippreparaw slielem u pontijiet fejn ikun hemm xquq fondi fis-sil©. Jarmaw ukoll tined apposta fejn wie˙ed ikun jista jistrie˙ billejl. Dan l-apparat kollu jin©arr bil-mer˙liet tal-gniedes (barrin). G˙ar-riskju kbir li jie˙du, ix-Sherpas jit˙allsu mas-7,000 dollaru Amerikan flok il-paga normali ta’ 700 dollaru fissena. Mhux l-ewwel darba li jintradmu minn xi valanga tassil©. Ìeneralment biex xabbatur jitla’ l-muntanja Everest jie˙u 40 ©urnata.

Tra©edji Fit-18 ta’ April ta’ din is-sena se˙˙et tra©edja fuq din ilmuntanja fejn mietu 13-il gwida u tlieta o˙ra g˙adhom mitlufin ka©un ta’ valanga.

Dan huwa wie˙ed mill-ikbar inçidenti li se˙˙ fl-istorja talmuntanji. Fl-1996 kien se˙˙ inçident ie˙or simili fejn kienu mietu disa’ xabbaturi u sebg˙a ma nstabux. Mill1953, iktar minn 300 xabbatur kellhom inçident fatali.

Min˙abba dan l-a˙˙ar inçident, ix-Sherpas ftiehmu li jieqfu g˙al dan l-ista©un.

Qeg˙din isiru ta˙ditiet malGvern tan-Nepal biex dawn ix-Sherpas ting˙atalhom paga iktar ©usta. G˙ax ta’ min jg˙id li dawn i˙ajru ˙afna xabbaturi minn kull rokna tad-dinja biex jitilg˙u din ilmuntanja.

Ftit fatti o˙ra

Edmund Hillary (xellug) flimkien ma’ Norgay

Il-Muntanja Everest ©iet skoperta fl-1802. Fl-1847, Andrew Waugh, perit IngliΩ, laqqam ’l-Everest Peak B. Ilmuntanja Everest g˙andha ˙afna ismijiet differenti minn pajjiΩi differenti. G˙anNepaliΩi l-muntanja jisimha Sagarmatha, li tfisser ‘alla mara tas-sema’.

Fuq din il-muntanja hemm iktar minn 200 katavru mitlufin. Kemm it-tifel ta’ Sir Edmund Hillary, Peter, u ttifel ta’ Tenzing Norgay Jamling, it-tnejn g˙amlu b˙al missierhom g˙ax telg˙u huma wkoll fil-quççata talEverest.

Ftit ftit il-passa©©i jew ilmog˙dijiet li jwassluk lejn ilquççata, qeg˙din jimtlew bliskart li j˙allu warajhom ixxabbaturi, b˙al fliexken talossi©nu, laned tal-birra u skart tal-ikel, u sa˙ansitra hemm ukoll ˙elikopter im©arraf. Dan kollu qieg˙ed ikerrah l-ambjent g˙all-viΩitaturi.

KurΩitajiet

11.05.2014 21

KALEJDOSKOPJU: ARTIKLI MIÌBURA MINN CHARLES B. SPITERI

raÌel b’ÛewÌ imÓabbiet

Jing˙ad li l-akbar rabta ta’ ra©el tkun mal-ewwel karozza li jkollu – u pensjonant wera li din id-devozzjoni hi minnha, g˙ax baqa’ sa ma sab l-ewwel karozza li xtara 61 sena ilu, iΩda llum titqies b˙ala klassika.

Wara li kien dam xhur ifaddal flusu, Brian Rollings ta’ 17il sena, xtara l-karozza tal˙olm tieg˙u fl-1953. Kienet Austin Opal Tourer tal-1936.

Brian, li kien in©inier, xtara din il-karozza uΩata g˙al €170.44 u qatta’ sig˙at s˙a˙ jillostra l-lewn a˙mar tag˙ha.

Kien ©abha qisha ©dida, u peress li kienet convertible , jirrakkonta li kien sa˙˙ar warajh lil dik li kellha tkun martu.

Il-mudell – mag˙ruf b˙ala Baby Austin – kien popolari immens meta ˙are© fis-suq, u b˙ala karozza baqg˙et iggustata sal-lum.

Fl-1955, u kontra qalbu, Brian kellu jbig˙ha biex ida˙˙al wa˙da akbar, iΩda qatt

ma nesa l-ewwel rikba fiha.

G˙exieren ta’ snin wara, tkattritlu l-im˙abba g˙all-karozzi klassiçi, li wasslitu biex ifittex u jer©a’ jsib dik li kellu.

B’mod li jqisu mirakoluΩ, ittiftix li g˙amel irriΩultalu filpoΩittiv u ta’ 77 sena rnexxielu jixtri lura l-Austin 7 li kellu g˙al €4,874.

Fis-56 sena li g˙addew minn fuqha l-karozza qdiemet sew iΩda, wara tliet snin ta’ rran©ar fiha, re©g˙et ˙adet is-sura ta’ dak li kienet qabel u anke g˙addiet mill-eΩami g˙assewqan fit-triq.

Brian, li llum hu rtirat u jg˙ix f’Walsall qal: “Il-karozza kont xtrajtha ming˙and bejjieg˙ tal˙axix fl-1953, g˙al €170.44.

Domt xhur infaddal g˙aliha u dejjem kont beΩg˙an li jaraha xi ˙add ie˙or u jixtriha qabli.

IΩda meta soqtha g˙all-ewwel darba lejn id-dar ˙assejtni lveru re. Big˙tha fl-1955 biex nixtri wa˙da ikbar, iΩda dejjem iddispjaçieni mill-pass li ˙adt. Bqajt marbut mag˙ha u

missieru. Anki wiççu hu b˙al ta’ Ωebra.

L-omm hi Ωebra, li twie©eb g˙all-isem ta’ Rayas, u lmissier hu ˙mar albin (b’g˙ajnejh blu), li jismu Ignacio. Huma kienu jkunu fil-kumpanija ta’ xulxin waranofsinharijiet. Wara xi Ωmien deher li Rayas kienet tqila.

Il-˙addiema taz-zoo qalu li dan l-annimal ©did hu rari,

Fejn jid˙ol il-˙axix, ˙add ma jilg˙ab ma’ Peter Glazebrook, g˙ax dan ir-ra©el, kif ng˙idu, i˙obb jara kbir.

S’issa hu di©à kabbar l-itqal basla u patata fid-dinja, u dan l-a˙˙ar Ωied pastarda, li kisret kull rekord dinji.

B’piΩ ta’ 60 libbra u f’wisa’ ta’ sitt piedi, din il-pastarda hi kbira biΩΩejjed biex titma’ familja g˙al ©img˙at s˙a˙. U dan kien li kellha f’mo˙˙ha Mary Glazebrook, mart Peter, meta qattg˙etha biççiet biex tiffriΩaha g˙all-ikel.

Il-pastarda, li hi tal-kwalità Darwin, kisret ir-rekord ta’ qabilha b’sitt libbri u hi 20 darba itqal mill-pastard li normalment nixtru ming˙and tal˙axix.

Wara li f’Lulju li g˙adda, Peter li g˙andu 69 sena, ˙awwilha u qeg˙idha fis-serra tieg˙u, taha n-nitrat tal-kalçju li g˙en liççelloli jikbru u sa˙˙a˙ il-pjanta.

Seba’ a©©udikaturi Ωaru sserra tieg˙u fi Newark, Nottinghamshire, fejn wiΩnu lpastarda, min˙abba li f’dan iΩΩmien tas-sena ma jkun hemm ebda wirja ta’ ˙xejjex fejn ikunu jistg˙u jintiΩnu.

Peter g˙andu l-fama ta’ kampjun ma’ kull min ikabbar il˙xejjex. L-ewwel ma kellu kienet pitrava, li kabbarha f’tul ta’ 21 pied. Imbag˙ad zunnarija, f’tul ta’ 19-il pied u ˙ames pulzieri, kif ukoll l-itqal basla li wiΩnet 18-il libbra, u patata b’toqol ta’ 11-il libbra.

dejjem nemmen li g˙ad ter©a’ ti©i g˙andi.

“Irnexxieli nsib li f’40 sena qatt ma nstaqet u nΩammet f’post fejn jinΩammu l-baqar f’Warwickshire. Mort naraha.

Kienet g˙oddha spiççat u fuqha kellha ˙afna teddy bears . Ma stajtx nag˙rafha, g˙ax anke l-kulur kien inbidlilha. IΩda meta rajt innumru tar-re©istrazzjoni, qalbi riedet to˙ro© minn postha.

“Ridt nixtriha anke fl-istat li kienet, g˙ax emmint li stajt inre©©ag˙ha g˙all-glorja passata tag˙ha. Bdejtilha rrestawr, meta kelli 75 sena u 11-il xahar wara g˙addejtha mill-eΩami tat-triq u g˙amiltilha l-liçenzja. Meta r©ajt soqtha ˙assejt l-istess eçitament ta’ meta kelli 17-il sena.”

Martu, Sylvia ta’ 77 sena, li kienet amministratriçi, qalet li hi dejjem kienet issemmi mannies li taf, li Ωew©ha kien i˙obb Ωew© affarijiet f’˙ajtu: lilha u lill-Austin 7. B˙alissa, qed igawdihom it-tnejn.

jitwieled ‘zonKey’ ieÓor

Dan l-a˙˙ar g˙adu kif twieled annimal li rari ferm biex jidher b˙alu. Qed jirreferu g˙alih b˙ala zonkey , g˙ax hu tarbija bejn Ωebra u ˙mar!

Iç-çkejken, li ng˙ata l-isem ta’ Khumba, twieled fiz- zoo Reynosa fil-Messiku, fil-21 ta’ April. G˙andu saqajh irrigati b˙al ta’ ommu u sidru u dahru, kannella b˙al ta’

Kabbar ta’ Óxejjex Kbar

g˙ax sal-lum kien ma˙sub li l-kromoΩmi taΩ-Ωebri u l-˙mir kienu inkompatibbli.

Madankollu, Khumba mhux lewwel zonkey. Ippo hu zonkey ie˙or li twieled f’Firenze, l-Italja, is-sena l-o˙ra, u kien ˙oloq sensazzjoni tremenda.

Ippo kien twieled wara li missieru, Ωebra, kien qabeΩ çint u da˙al f’post fejn kienu qed jinΩammu l-˙mir.

Familja li tiddetermina elezzjoni Dan ir-ra©el jaf ma jkunx popolari ma’ bosta nies min˙abba l-familja kbira tieg˙u, iΩda meta tasal xi elezzjoni kull politiku jmur iΩurhom…biex jakkwista l-voti.

Fil-verità, dan il-bniedem, poligamist – ji©ifieri g˙andu aktar minn mara wa˙da – hu lmexxej ta’ setta, u jismu Zionnghaka Chana.

Hu g˙andu 39 mara u 127 tifel u tifla bil-proneputijiet jg˙ixu flistess dar.

Din id-dar tinsab fil-villa©© Baktawng u fiha 100 kamra.

Meta intervistawh il-©urnalisti, Zionnghaka qalilhom: “Meta tersaq elezzjoni, a˙na l-ewwel li nkunu nafu, g˙ax nibdew naraw lill-politiçi ©ejjin wie˙ed wara l-ie˙or, jitolbuna l-voti.

Mill-villa©© fejn noqog˙du, tant hu diffiçli li l-politiçi jg˙addu wie˙ed lill-ie˙or, li 100 vot jiswewlhom qatig˙.”

Rinkmini, wa˙da min-nisa tieg˙u, qalet: “Meta mmorru nivvutaw a˙na dejjem nivvutaw lill-istess kandidat jew partit, li jfisser li l-kandidat ippreferut jaf li jkun kiseb 160 vot ming˙andna b˙ala familja wa˙da.”

Is-setta li j˙addnu kien bdieha nannuh fl-1930. Tkopri

1,700 membru, fosthom l-erba’ ©enerazzjonijiet tal-familja Chana, li ˙afna minnhom huma skulturi fuq l-injam u o˙rajn ja˙dmu o©©etti talfu˙˙ar.

Il-grupp Chana jg˙ix fid-dar b’erba’ sulari, li fiha 100 kamra, iΩda w˙ud min-nisa ta’ Chan jippreferu jorqdu ras ma’ ras f’dormitorji komunali.

Il-familja hi organizzata ferm u titmexxa b’dixxiplina kbira minn Zathiangi, l-ewwel u lixje˙ mara Chana, li g˙andha 69 sena, li tfassal il-˙idma g˙an-nisa l-o˙ra, b˙al min g˙andu jag˙mel it-tindif, min i˙ejji l-ikel, min ja˙sel il˙wejje© u min jg˙addihom.

L-ikbar u©ig˙ ta’ ras hu min imissu t-tisjir. Jieklu ikla tajba filg˙axija, fejn jikkunsmaw 30 ti©ie©a, 132 libbra patata u 220 libbra ross.

Il-proprjetà li jokkupaw fiha l-iskola tag˙ha, playground , ma˙Ωen g˙ax-xog˙ol tal-injam, irziezet tal-qΩieqeΩ u t-ti©ie©, u g˙alqa g˙aΩ-Ωrig˙; kollha kbar biΩΩejjed biex jissupplixxu lillfamilja.

Chana hu wkoll il-kap tassetta – li tippermetti lill-membri jkollhom nisa kemm jixtiequ.

Personalità

22 11.05.2014

GÓADU KIF IPPUBBLIKA L-KtIeB IL-POLZ LI BAQA’ JÓABBAt RAMONA PORteLLI tintervista lil BERTRAM PORTELLI

Xi ©img˙at ilu, ˙abiba tieg˙i infurmatni li ˙abib tag˙ha kien ser jippubblika ktieb dalwaqt. Iççekkjajt min kien u dwar xiex kien ser ikun dan il-ktieb, u nista’ ng˙id li interessani. B’hekk g˙amilt kuntatt mal-awtur, u Bertram Portelli laqa’ din l-intervista bi ˙©aru, tant li stedinni g˙at-tnedija tal-ktieb rumanz tieg˙u Il-polz li baqa’ j˙abbat. www.ramonaportelli.com ramonaportelli@hotmail.com

It-tnedija tal-ktieb Il-polz li baqa’ j˙aqbbat saret is-Sibt 29 ta’ Marzu 2014 fid-Dar Ìenerali tas-Soçjetà tal-Museum.

Dakinhar is-sala kienet mimlija nies li attendew g˙at-tnedija tieg˙u.

Il-programmkien jikkonsisti f’introduzzjoni talktieb, filmat tat-trailer ma˙dum apposta g˙ar-rumanz, kelmtejn mill-President talPubblikazzjoni Preca, Carmel Ì. Cauchi u anke mill-Prof.

Oliver Friggieri, intervista qasira mal-awtur, kif ukoll xi kant u siltiet ta’ qari mill-istess rumanz. Wara dan kollu, dawk preΩenti setg˙u jkomplu ttnedija flimkien mal-awtur stess, billi baqg˙u g˙al bibita li saret apposta g˙all-okkaΩjoni, u anke l-awtur Bertram seta’ jiffirma l-kotba lil kull min kien xtara kopja dakinhar stess. Listess g˙amel lili g˙all-kopja tal-ktieb li akkwistajt dakinhar stess.

Tkellimt mieg˙u eΩatt wara ssessjoni ta’ firem li kellu wara t-tnedija. Bertram g˙andu ˙amsa u g˙oxrin sena, joqg˙od il-Gudja u huwa g˙alliem tal-Malti. G˙andu g˙al qalbu ˙afna l-qari, ilkitba, l-g˙awm u l-films. Iqis lilu nnifsu b˙ala avventuruΩ u li jid˙ol g˙al sfidi ©odda. Fejn ikun jista’ ssibu qed jg˙in lil dak li jkun ukoll. Il-polz li baqa’ j˙abbat huwa t-tieni

pubblikazzjoni ta’ Bertram Portelli. Fil-fatt, dan huwa rumanz miktub minn Ωag˙Ωug˙ g˙al Ωg˙aΩag˙ o˙rajn. L-ewwel pubblikazzjoni tieg˙u kienet ktieb ta’ attivitajiet u eΩerçizzji letterarji. Huwa msie˙eb flAkkademja tal-Malti u huwa wkoll membru tas-Soçjetà tadDuttrina Nisranija (Museum).

Mhux kull sitwazzjoni tinftiehem…sitwazzjoni ta’ tbatija ma tinftiehemx aktar. G˙aliex min jg˙ix tajjeb, xorta jbati u min donnu ma jimpurtah minn xejn, ikompli jistag˙na minn fuq dahar il-batut? Din bla sens! Fir-rumanz il-©did Il-polz li baqa’ j˙abbat, immirat primarjament g˙aΩ-Ωg˙aΩag˙, Bertram Portelli jipprova jiddiskuti dawn il-punti u o˙rajn relatati mag˙hom.

Permezz tal-karattru ewlieni ta’ Gabriel, student universitarju li, minn imkien, ˙ajtu tiddellel u ji©i g˙al wiççu l-maltemp kollu, Portelli jserrep mat-triq imwieg˙ra tal-esperjenzi ta’ dan il-karattru biex jipprova jsib twe©iba li m’hemmx, mistoqsija eterna li taqbeΩ lillawturi huwa u jserrep mattoroq ta’ ˙ajjet Gabriel.

Messa©© ta’ tama Ωg˙aΩag˙ kollha

liΩ-

Ridt inkun naf jekk ir-rumanz tieg˙u Il-polz li baqa’ j˙abbat

hux ispirit minn ©rajjiet li ©raw tassew. Bertram ikkonfermali li hemm xi ©rajjiet firrumanz li jkunu ispirawh mill˙ajja ta’ kuljum tieg˙u.

“Dawn l-istess ©rajjiet, inkun tajthom tidwira letterarja firrumanz tieg˙i,” sostna Bertram. Kif g˙edt ftit qabel fil-bidu tal-intervista, irrumanz Il-polz li baqa’ j˙abbat huwa indirizzat g˙aΩΩg˙aΩag˙, b’messa©© ta’ tama warajh. B’hekk iddiskutejt dan l-istess messa©© ma’ Bertram u stedintu jg˙idli eΩatt x’messa©© ried iwassal lil Ωg˙aΩag˙ o˙ra b˙alu.

“Primarjament irrid inwassal messa©© ta’ tama lil kull Ωag˙Ωug˙ u Ωag˙Ωug˙a li ser jaqrawh. Il-ktieb jista’ jinqara g˙all-gost, iΩda jista’ wkoll iwassal tama g˙al min mhux jara tama. InΩid ng˙id li flikrah hemm is-sabi˙ ukoll. Li wie˙ed irid jag˙mel huwa li jirsisti u jiskopri aktar,” kompla jfissirli Bertram. Dawk interessati li jakkwistaw kopja ta’ Il-polz li baqa’ j˙abbat jistg˙u jinqdew mill-˙wienet ewlenin kollha tal-kotba g˙all-prezz ta’ €8.

Bertram jidher li g˙andu g˙al qalbu ˙afna l-lingwa Maltija, tant li gradwat fiha wkoll u sa˙ansitra jg˙allem ilMalti f’kulle©© lokali. Mhux hekk biss, kull meta ppubbli-

ka s’issa dejjem ˙are© il-kotba tieg˙u bil-Malti. Ridt inkun naf jekk Bertram hux qed ja˙dem fuq xi kitba o˙ra u huwa kkonfermali li iva.

“Nibda biex ng˙id li peress li l-Malti hija l-lingwa naturali tieg˙i, b’hekk in˙oss li nista’ nesprimi ru˙i a˙jar biha.

B˙alissa qed na˙dem fuq xi pro©etti ©odda – sett ta’ novelli li jolqtu l-aspett soçjali, jew a˙jar il-la˙am il-˙aj,” ikkonfermali Bertram.

Dwar jekk jippreferix ilktieb tradizzjonali jew ilverΩjoni moderna msej˙a ebook, Bertram fissirli li g˙alih it-tnejn g˙andhom il-funzjoni tag˙hom. “G˙al min jivvja©©a ta’ spiss, e-book g˙andu jkun g˙aΩla perfetta. Min-na˙a lo˙ra ktieb tradizzjonali ser jolqot is-sensi kollha ta’ dak li jkun.”

Trid tin˙oloq relazzjoni bejn il-qarrej u l-ktieb Fil-ktieb ta’ Bertram Il-polz li baqa’ j˙abbat wie˙ed ser jiltaqa’ ma’ fatt li min jg˙ix tajjeb xorta jbati, u min jg˙ix bla ma jimpurtah donnu jgawdi minn fuq dahar il-batut.

Bejni u bejn ru˙i staqsejt: imma kif jista jkun!? Hekk sew allura? Iddiskutejt dan ilfatt mal-awtur stess, fejn spjegali li sfortunatament din hija

realtà tal-˙ajja. Il-perspettiva tal-˙ajja tittie˙ed skont kif wie˙ed i˙ares lejha. “Mittbatija ta’ xi ˙add jista’ jgawdi xi ˙add ie˙or. Fi kliem ie˙or, jew jekk ne˙duha millfilosofija tag˙ha, l-ebda tbatija mhi mo˙lija. Il-probabbiltà hija li l-persuna ma tkunx qed tinduna, imma fil-fatt hekk ji©ri,” spjegali bil-mod tieg˙u Bertram.

Mitlub jg˙idli x’jispirah biex jikteb, Bertram fissirli kif sitwazzjoni ta’ rabja, biΩa’, fer˙, u kull sitwazzjoni o˙ra f’˙ajtu, taf tkun interpretazzjoni g˙alih sabiex jitrasferiha filkitba tieg˙u.

Fl-a˙˙ar nett Bertram xtaq jg˙addi messa©© lill-qarrejja tal-gazzetta KullÓadd billi j˙e©©i©hom ma jibΩg˙ux millqari. “Il-parir tieg˙i huwa biex ˙add ma jaqra kotba li jistg˙u ja˙lu l-˙in ta’ dak li jkun. Anzi, ippruvaw o˙olqu relazzjoni mal-ktieb li jkollkhom. Jekk ktieb idejqek, mur g˙al ie˙or,” temm jg˙idli Bertram.

Dawk interessati sabiex jiksbu aktar tag˙rif fuq il-ktieb ©did tieg˙u, qabel jakkwistaw kopja jistg˙u jΩuru s-sit tieg˙u, fejn anke jistg˙u jaraw it- trailer ma˙dum apposta u abbinat mal-ktieb http://www.ilpolzlibaqajhabbat.com/

Persona©©i

11.05.2014 23

IS-SOÇJALIST LI OPPONA L-EWWEL GWERRA

KARL LIEBKNECHT

Ritianne Agius

Proprju b˙al-lum mitt sena ilu, il-Parlament ÌermaniΩ, dak iΩΩmien mag˙ruf b˙ala Reichstag, ra diskors kontroversjali mid-Depuatat Soçjalist Karl Liebknecht. Dakinhar Liebknecht Ωvela r-rabtiet li lGvern ÌermaniΩ kellu ma’ kumpaniji kbar tal-armamenti, u kkritika l-militariΩmu li kien qed jiΩdied. Min˙abba l-kampanja tieg˙u kontra l-parteçipazzjoni tal-Ìermanja fl-Ewwel Gwerra Dinjija u l-appo©© tieg˙u g˙all-KomuniΩmu, Liebknecht eventwalment safa maqtul flimkien ma’ Rosa Luxemburg. Illum Liebknecht huwa kkunsidrat b˙ala wie˙ed mill-martri tax-xellug.

hekk kif fl-1 ta’ Mejju 1916 re©a’ ©ie arrestat wara dimostrazzjoni kontra l-gwerra f’Berlin organizzata mil-Lega ta’ Spartakus. Liebknecht instab ˙ati ta’ tradiment, u kien issentenzjat g˙al sentejn u nofs ˙abs, liema sentenza iktar tard Ωdiedet b’erba’ xhur. IΩda Liebknecht ma kellux iservi ssentenza kollha, g˙ax f’Ottubru tal-1918 in˙eles wara amnestija li ng˙atat lillpri©unieri kollha politiçi.

G˙al darb’o˙ra Liebknecht ma rnexxilux joqg˙od kwiet, u mill-ewwel re©a’ beda ˙idma attiva fil-Lega ta’ Spartakus, speçjalment peress li dak iΩΩmien kienet la˙qet faqqg˙et ir-rivoluzzjoni fil-Ìermanja.

Flimkien ma’ Luxemburg kompla jmexxi l-Lega, li issa bdiet tippubblika l-pubblikazzjoni IlBandiera Óamra.

Ippruvaw jag˙lqulu ˙alqu mill-bidu

Karl Liebknecht twieled f’Awwissu 1871 lil ©enituri li ttnejn kienu ©ejjin minn famliji politiçi. BiΩΩejjed wie˙ed jg˙id li missieru Wilhelm kien il-kofundatur tal-partit Marksista Soçjal-Demokratiku fil-Ìermanja. Meta fl-età ta’ 26 sena Karl Liebknecht kiseb idDottorat fil-Li©i, huwa feta˙ ditta tal-avukati ma’ ˙uh Theodor, fejn spiss kien jiddefendi esponenti soçjalisti filQorti. Fost l-akkuΩi komuni kien hemm dik ta’ tixrid ta’ propaganda soçjalista firRussja; akkuΩa li llum nafu li anke Liebknech kien ˙ati g˙aliha.

Liebknecht da˙al uffiçjalment fil-politika fl-1900, tliet snin wara li la˙aq avukat, hekk kif ing˙aqad b˙ala membru malPartit Soçjal-Demokratiku (SPD). Fl-1907, imbag˙ad, in˙atar President tas-Socialist Youth International, u fl-istess sena kiteb l-esej popolari Militarismus und Antimilitarismus, li min˙abba fiha kien we˙el sena u nofs ˙abs. Hawnhekk deher çar li lkarriera politika ta’ Liebknecht kienet se tkun wa˙da mimlija ostakli.

Wara li fl-1912 ©ie elett filParlament b˙ala membru talfazzjoni xellugija fl-SPD, fil-11 ta’ Mejju 1914 Liebknecht uΩa l-poΩizzjoni tieg˙u b˙ala mem-

Inqatlu kiesa˙ u biered

Bolla kommemorattiva li turi wiçç Karl Liebknecht

bru parlamentari biex kixef irrabta tal-Gvern ÌermaniΩ u uffiçjali militari ma’ kumpaniji kbar li jimmanifatturaw l-armi, u li kellhom ˙afna sa˙˙a fuq lekonomija tal-pajjiΩ.

Liebknecht kien qal li eksuffiçjali g˙olja tal-Gvern u talarmata kienu membri tal-bord ta’ Krupp: wa˙da millkumpaniji ewlenin tal-armi. IlKrupp kellha wkoll rabtiet mill-qrib ma’ kumpaniji talarmi o˙ra b˙all-Iskoda, li kienet iffinanzjata bi flus FrançiΩi u IngliΩi. Liebknecht akkuΩa wkoll figuri ewlenin filmilitar li kienu qed ja©ixxu b˙ala intermedjarji bejn pajjiΩi barranin u kumpaniji tal-armi.

L-uniku wie˙ed li vvota kontra self g˙all-gwerra Liebknecht mill-ewwel esprima l-oppoΩizzjoni tieg˙u kontra dd˙ul tal-Ìermanja fil-gwerra, iΩda f’Awwissu tal-1914 ma vvutax kontra s-self ta’ fondi g˙all-gwerra, g˙aliex ma riedx

imur kontra l-linja tal-SDP, li kontra kull mistenni kien ˙a poΩizzjoni favur il-gwerra.

Madanakollu f’Diçembru tal-istess sena Liebknecht iddeçieda li jibdel il-poΩizzjoni tieg˙u, u fil-fatt kien l-uniku membru parlamentari li vvota kontra iktar self g˙all-gwerra.

Kien f’dan iΩ-Ωmien li Liebknecht, flimkien ma’ Rosa Luxemburg, Leo Jogiches, Paul Levi, Ernest Meyer, Franz Mehring u Clara Zetkin ifforma l-Lega ta’ Spartakus. Din il-lega bdiet to˙ro© il-gazzetta bl-isem Spartakusbriefe, li tfisser ‘l-ittri ta’ Spartakus’. Din il-gazzetta malajr ©iet iddikjarata illegali, u Liebknecht ©ie arrestat u ntbag˙at iservi fil-battalji fuq ilfruntiera.

Madankollu Liebknecht irrifjuta li ji©©ieled, u g˙alhekk tpo©©a jidfen ilmejtin. Peress li s-sa˙˙a tieg˙u bdiet sejra lura, huwa t˙alla jmur lura d-dar f’Ottubru tal1915.

IΩda Liebknecht lanqas g˙amel sena jgawdi l-libertà,

Bejn tmiem l-1918 u l-bidu tal1919 Liebknecht kien involut fit-twaqqif tal-Partit Komunista ÌermaniΩ (KPD), u f’Jannar tal1919 kien ukoll figura strumentali fl-irvell hekk mag˙ruf b˙ala ‘Ta’ Spartakus’ f’Berlin.

IΩda dan l-irvell ma kellux ˙ajja twila, hekk kif sab oppoΩizzjoni brutali mill-Gvern il-©did.

Liebknecht u Luxemburg kienu arrestati u ttie˙du filHotel Eden f’Berlin, fejn kien hemm il-kwartieri tar-re©iment militari.

Liebknecht u Luxemberg twasslu fil-kwartieri b’karozzi separati, b’Luxemberg tasal madwar g˙axar minuti qabel Liebknecht. It-tnejn ittie˙du fillukanda, fejn huwa ma˙sub li ©ew ittorturati.

Luxemburg kienet l-ewwel wa˙da li ˙ar©et skortata millukanda, u nqatlet immedjatament fuq il-post b’tir ta’ pistola.

Liebknecht ittie˙ed ˙aj f’karozza iΩda nqatel ftit ’il bog˙od.

Wara l-qtil tag˙hom Liebknecht u Luxemburg tista’ tg˙id li saru martri Soçjalisti, u l-memorja tag˙hom g˙adha tinΩamm ˙ajja sal-lum, b’mod speçjali fix-xellug ÌermaniΩ.

Karl Liebkecht (fin-nofs) waqt dimostrazzjoni politika

Kultura

24 11.05.2014

JITÓABBAR IL-PROGRAMM TAL-MALTA ARTS FESTIVAL Ser ikun hemm video opera fejn il-film u r-realtà jirriflettu lil xulxin b’mod misterjuΩ, çirku li jg˙aqqad ilpoeΩija mal-umoriΩmu u film festival ta˙t l-istilel tassajf Malti. Il-Kunsill Malti G˙all-Kultura u l-Arti (KMKA) dalg˙odu ˙abbar il-programm g˙ad-disa’ edizzjoni tal-Malta Arts Festival 2014, l-akbar festival talarti f’Malta.

Bejn l-14 ta’ Lulju u t-2 ta’ Awwissu, artisti millKroazja, l-Ingilterra, Spanja, l-Olanda, ir-Repubblika Çeka, l-Afrika t’Isfel u r-Russja, ser jing˙aqdu ma’ w˙ud mill-a˙jar artisti Maltin g˙all-festival bi 18-il attività u programm separat ta’ ta˙ditiet u workshops. Óafna minn dawn l-avvenimenti ser isiru fi w˙ud millispazji l-aktar presti©juΩi f’Malta, b˙al Dar il-Mediterran g˙all-Konferenzi, Pjazza Teatru Rjal u l-Forti Sant’Iermu, li g˙adu kif ©ie restawrat. Dawn l-ispazji jΩidu saff ie˙or ta’ storja lin-narrattiva di©à g˙anja talfestival.

Wara r-riΩenja tad-direttur artistiku preçedenti f’Diçembru li g˙adda, il-programm in˙adem minn kumitat artistiku mag˙mul minn erba’ artisti: il-koreografu u Ωeffien Mavin Khoo, il-kompoΩitur Ruben Zahra, l-attur u direttur tat-teatru Toni Attard, u çChairman tal-Orkestra Filarmonika ta’ Malta Sigmund Mifsud. Ta˙t id-direzzjoni taç-Chairman tal-KMKA Albert Marshall, dawn tellg˙u programm f’madwar ˙ames xhur – Ωmien qasir ˙afna g˙all-ipprogrammar ta’ festival. Sadanittant in˙ar©et sej˙a g˙all-applikazzjonijiet g˙ad-direttur artistiku g˙as-sena d-die˙la.

Il-festival se jifta˙ bil-kbir b’Ωew© cellos, fejn Ωew© çellisti Kroati ser idoqqu cello b’mod verament eçitanti. L-g˙ada, Kelma Kelma, il-fenomenu tal-ilsien Malti fuq Facebook, se jing˙aqad mal-Big Band Brothers g˙al lejla ta’ muΩika u letteratura fi Pjazza Teatru Rjal.

Il-Forti Santi’Iermu se jipprovdi l-isfond g˙al Hide and Seek, il-produzzjoni ta’ Ωfin ©dida ta’ Ivan Perez li ser tie˙u l-udjenzi fuq vja©© atmosferiku fejn bil-mod il-mod jinkixfu xewqat, frustrazzjonijiet, ˙lewwa u ©enn. L-attività prinçipali l-o˙ra taΩ-Ωfin, Triple Bill ta’ dwetti, se turi xog˙lijiet ta’ Ωeffiena Maltin emer©enti u artisti internazzjonali stabbiliti u ser issir fi Pjazza Teatru Rjal. Ûew© attivitajiet fil-programm Ωgur li se jkunu favoriti mal-familji: Fecha de Caducidad huwa çirku minn Spanja li ser jg˙aqqad mumenti ta’ poeΩija, riskju, tra©edja u umoriΩmu ma’ elementi ta’ teatru fiΩiku u Ωfin. Ir-Ritorn, produzzjoni bbaΩata fuq l-Odissea ta’ Omeru minn Teatru Anon, ori©inarjament kummissjoni

ta’ ÛiguΩajg, tidher li ser tkun avventura li tie˙u gost biha l-familja kollha. IΩ-Ωew© attivitajiet huma b’xejn g˙al tfal ta’ 12 il-sena jew iΩg˙ar.

Dawk li j˙obbu l-muΩika Ωgur li se jie˙du gost bilkunçert ta’ Ruben Zahra u l-Windstreken Ensemble, kunçert li se juri profil folk-fusion uniku kif ukoll b’Up-close, xog˙ol innovativ tal-kompoΩitur OlandiΩ Michel van der Aa, fejn dak li jintwera f’film u fir-realtà jirriflettu lil xulxin. Up-Close huwa kunçert ta’ cello li ji©i dduplikat u rifless sakemm jil˙aq il-konfini talvideo opera. Dan ser isir bil-parteçipazzjoni tas-solista Konstanze van Gutzeit, ta˙t id-direzzjoni ta’ Pavel Snajdr bl-istrumenti tal-korda tal-Orkestra Filarmonika

ta’ Malta.

Attività o˙ra li tg˙aqqad il-©eneri tal-arti hija IlKappillan ta’ Malta, addattament g˙all-palk tar-rumanz famuΩ Monsarrat minn Immanuel Mifsud. IppreΩentata minn Fondazzjoni Avventura – il-kumpanija teatrali li tellg˙et Vassalli u Jiena N˙obb Inti T˙obb – u li ser tittella’ fi Piazza d’Armi fil-Forti Sant’Iermu. Is-sensiela tal-artisti emer©enti – bil-parteçipazzjoni ta’ Nadine Galea u Luke Baldacchino – ukoll ser tippreΩenta attività interdixxipplinari ta’ muΩika, letteratura u pittura.

L-arti viΩwali ser ikollha preΩenza qawwija permezz ta’ VIVA, il-Valletta International Visual Arts Festival – festival tal-arti viΩwali li ser isir f’Malta g˙all-ewwel darba. Organizzat miç-Çentru tal-Kreattività filKavallier ta’ San Ìakbu, il-Fondazzjoni Valletta 2018 u A©enzija Ûg˙aΩag˙, bil-g˙ajnuna tal-Kunsill Malti g˙all-Kultura u l-Arti, il-festival ser isir ftit ©img˙at wara l-Malta Arts Festival u ser jinkludi attivitajiet b˙al skola tal-kuraturi fis-sajf, eΩibizzjonijiet fil-Belt Valletta u t-tielet edizzjoni ta’ eΩibizzjoni kollettiva g˙all-artisti Ωg˙aΩag˙ emer©enti.

B˙ala parti mill-festival ukoll ser ikun hemm sensiela ta’ films li se jidhru ta˙t l-istilel tal-iljieli Maltin fi Pjazza Teatru Rjal. Dan l-avveniment huwa f’idejn Rebecca Cremona, id-direttriçi tal-film Simshar. Ser ikun hemm ukoll Ωjara mill-Professur Yevgeny Yevtushenko.

Minkejja n-novitajiet, hemm xi attivitajiet li saru wkoll favoriti mal-udjenzi. Globe se jirritornaw b’King Lear, fejn Pjazza Teatru Rjal ser tipprovdi l-isfond g˙al wa˙da mill-ikbar tra©edji ta’ Shakespeare. U l-kunçert tal-g˙eluq ser isir f’Dar il-Mediterran g˙all-Konferenzi fejn l-Orkestra Filarmonika Maltija ser iddoqq ta˙t iddirezzjoni ta’ Mro Brian Schembri mas-solist Russu Alexander Kniazev.

Il-workshops jibqg˙u parti importanti mill-programm u jo˙olqu djalogu bejn artisti minn barra u artisti Maltin. F’nofs kalendarju sajfi mimli attivitajiet, il-Malta Arts Festival jippermetti lill-udjenzi li jesperjenzaw ixxog˙ol ta’ artisti internazzjonali u l-a˙jar talent Malti fi programm ˙aj ta’ attivitajiet ta’ kalibru g˙oli fi spazji storiçi.

Il-Malta Arts Festival huwa organizzat mill-Kunsill Malti g˙all-Kultura u l-Arti ta˙t il-Ministeru g˙all-Ìustizzja, Kultura u Gvern Lokali, bl-g˙ajnuna talFondazzjoni Çelebrazzjonijiet Nazzjonali, MSV Life, Fimbank, Infusion u l-Phoenicia Hotel. www.maltaartsfestival.org

IKTAR MINN 27,000 RUÓ IÛURU FESTA TA’ SANTU WISTIN FIL-BELT VALLETTA S-SITI TA’ HERITAGE MALTA

Il-Óamis l-1 ta’ Mejju kienet ©urnata importanti ˙afna g˙al Heritage Malta hekk kif iktar minn 27,000 ru˙ Ωaru s-siti u l-muΩewijiet fi ˙dan l-a©enzija waqt l-open day li saret b˙ala parti miç-çelebrazzjonijiet tal-g˙axar anniversarju mid-d˙ul ta’ Malta fl-Unjoni Ewropea.

B’kollox, kien hemm 20 sit u muΩew miftu˙in g˙all-pubbliku b’xejn, b’madwar 27,000 ru˙ li ˙adu din l-opportunità biex igawdu minn dan il-patrimonju nazzjonali.

Minn qabel ma nfet˙u l-bibien fid-9.00 ta’ filg˙odu wie˙ed seta’ jinduna li kienet se tkun ©urnata impenjattiva ferm bi kjuwijiet jiffurmaw minn qabel ma nfet˙u s-siti. L-iktar siti popolari waqt l-open day kienu l-Armerija talPalazz u s-Swali Statli fil-Palazz bi 3230 viΩitatur, segwiti mill-MuΩew Nazzjonali tal-Istorja Naturali u l-MuΩew Nazzjonali tal-Arkeolo©ija

bi 3037 u 3034 viΩitatur rispettivament. Numru ta’ Maltin telg˙u G˙awdex apposta biex iΩuru s-siti f’din il-GΩira bl-iktar sit popolari ikun tTempji tal-Ìgantija.

Is-suççess ta’ din l-open day issegwi dawk f’Óa©ar Qim u l-Imnajdra fid-19 ta’ Marzu u dik tal-MuΩew Nazzjonali tal-Arkeolo©ija fil-31 ta’ Marzu, u tantiçipa open day o˙ra tas-siti kollha fil-21 ta’ Settembru li ©ej. L-open days huma biss mezz wie˙ed li permezz tag˙hom Heritage Malta tag˙mel il-kultura aççessibbli g˙al kul˙add. Inizjattivi o˙ra jinkludu wirjiet tempornaji, lectures, ©iti kulturali, konferenzi, programmi edukattivi u pubblikazzjonijiet.

G˙al aktar informazzjoni dwar attivitajiet o˙ra organizzati minn Heritage Malta Ωur is-sit elettroniku www.heritagemalta.org jew segwi l-a©enzija fuq Facebook.

Santu Wistin huwa wie˙ed mill-erba’ santi padri ewlenin tal-Punent, flimkien ma’ Sant’Ambro©ju, San Ìlormu u l-Papa San Girgor il-Kbir.

Huwa kien isqof ta’ Ippona, belt ewlenija tal-Afrika Rumana li llum jisimha Annaba u tinsab fl-Al©erija u huwa wie˙ed mill-figuri ewlenin tal-Knisja tar-raba’ seklu.

Huwa twieled fit-13 ta’ Novembru 345 W.K. f’dik li llum hija l-Al©erija, minn missier Pagan u omm Nisranija Kattolika. Ta’ dsataxil sena tbieg˙ed mill-fidi Kattolika. Huwa kkonverta wara li qara l-Qari ta’ San Pawl u g˙eleb il-problema tan-NaturaliΩmu.

Fis-sena 391 W.K. huwa mar Ippona bil-˙sieb li jsib xi art fejn ikun jista’ jwaqqaf knisja.

Huwa kellu jaççetta li ji©i ordnat saçerdot. U b’hekk l-Isqof Valerju tah parti mill-kwartier Nisrani biex hemm ikun jista’ jwaqqaf monasteru tal-lajçi, hekk kif xtaq. Tul ˙ajtu ˙adem bis-s˙i˙ fid-djoçesi tieg˙u, li waqqaf hu stess, sakemm miet fit-28 ta’ Awwissu 430 W.K. Óalla warajh bosta opri u ittri mhux mitmuma u ©ie midfun filBaΩilika Pacis f’Ippona. Wara xi Ωmien l-g˙adam tieg˙u ttie˙ed f’Sardinja u, viçin issena 725, ©ie trasportat filBaΩilika ta’ San Pietru f’Pavia f’Ciel d’Oro, fejn g˙adu sallum.

Il-festa fil-belt ti©i ççelebrata fil-parroçça ta’ Santu Wistin stess, immexxija minn Patri Deo Debono, li beda jokkupa l-kariga ta’ Kappillan u amministratur tal-parroçça minn ftit ©img˙at ilu.

Il-festa, li bdiet il-Óadd li g˙adda bil-˙ru© min-niçça, kompliet matul il-©img˙a bittridijiet u lbiera˙ lejlet il-festa.

Fis-6.15pm saret it-transulazzjoni bir-relikwa mill-Oratorju tal-Madonna taç-Çintura salparroçça.

Illum, fid-9.30am issir ilquddiesa pontifikali mmexxija mill-E.T. Mons. Aldo Cavalli, li ser jippresiedi wkoll ilpani©ierku. Fis-6.15pm isir g˙asar solenni tal-festa, u fis6.30pm il-Banda Circolo San Giuseppe Filarmonika Sagra Familja tal-Kalkara tag˙ti bidu g˙al març qasir minn Triq irRepubblika sal-knisja parrokkjali. Fis-7pm issir quddiesa letta ta’ qabel il-purçissjoni, u fis-7.30pm, l-istess banda msemmija, issellem ilvara titulari ta’ Santu Wistin fil-˙ru© tal-purçissjoni, li tg˙addi mat-toroq tal-parroçça Agostinjana, u tkompli takkumpanja l-istess purçissjoni sad-d˙ul. Matul il-purçissjoni jin˙arqu diversi salutijiet u kaxxi infernali, sakemm isir id-d˙ul fl-9.45pm. Id-d˙ul ikun akkumpanjat bil-kant tal-antifona.

Wara ssir çelebrazzjoni ewkaristika, barka sagramentali u bews tar-relikwa.

Kultura

11.05.2014 25

Il-WIRJA L-KBIRA TAR-REBBIEGÓA F’SANT’ANTON Mejju jfakkarna fil-fjuri u g˙alhekk is-Soçjetà Volontarja Maltija tal-Ortikultura sejra torganizza l-wirja annwali l-kbira tar-rebbieg˙a g˙all-11-il sena fil-©onna, il-kappella tar-Russja u xi swali mill-palazz f’Sant’Anton Ó’Attard, nhar isSibt u l-Óadd 17 u 18 ta’ Mejju.

Mistiedna speçjali g˙all-wirja ta’ din is-sena hija l-florista fixxoghol tal-ikebana, il-brava u mag˙rufa internazzjonalment, il-Professur u Kap tal-Iskola Koryu-Toyoki f’Tokjo l-Ìappun, Riho Miyamoto Il-Professur Miyamoto, flimkien ma’ grupp ta’ g˙alliema mill-istess skola ÌappuniΩa se ja˙dmu arran©amenti tal-ikebana biex ikun g˙all-esibizzjoni waqt il- jumejn tal-wirja f’wa˙da mis-swali tal-palazz u se tag˙ti wkoll dimostrazzjoni fl-arran©amenti tal-ikebana waqt il-wirja f’Sant’Anton nhar il-Óadd li tibda fil 11.00am sa nofsinhar.

Din il-wirja tag˙ti l-oportunità lil dawk kollha dilettanti talarran©amenti tal-fjuri, cut flowers, pjanti fil-qsari, frott, ˙xejjex tal-ikel, homemade preserves u arti©©janat, u din is-sena hemm 18-il artisti ta’ pittura u skultura biex juru t-talenti tag˙hom.

Barra minn hekk se jkun hemm tliet skejjel tal-arran©amenti talfjuri Maltin fejn l-istudenti ta’ kull skola jikkompetu bejniethom. Dawn it-tliet skejjel huma m˙ejjija mill-familja Glorian u Nadine MicallefGrimaud, Connie Scerri u Maria Cordina. Fil-wirja se jkun hemm esibizzjoni f’serra, imtella’ millBonsai Culture Group.

Din il-wirja tikkonsisti wkoll f’220 sezzjoni differenti kompetittivi, fosthom is-sezzjoni 31, li hija ta’ arran©ament tal-fjuri ma˙dum fuq il-post stess, isSibt filg˙odu bejn is-6.00am u d-9.30am, u miftu˙a g˙all-pubbliku in©enerali u l-motto ta’ dan l-arran©ament tal-fjuri g˙al din is-sena huwa ‘Anniversarji Nazzjonali’.

Il-pjanti fil-qsari tal-kompetizzjonijiet tal-kbar (mhux tal-iskejjel) iridu jin©iebu f’Sant’Anton nhar il-Ìimg˙a 16 ta’ Mejju bejn it-8.00am u l-5.30pm, filwaqt li l-esibiti kompetittivi l-o˙ra jin©iebu Sant’Anton l-g˙ada sSibt filg˙odu bejn is-6.00am u d-9.30am. L-esibituri kollha huma mitluba li jipparkjaw temporanjament fil-bit˙a talpalazz.

Il-˙inijiet li tkun miftu˙a lwirja g˙al viΩitaturi huma: nhar is-Sibt bejn is-2.00pm u l10.00pm, u l-Óadd bejn it8.00am u d-9.00pm. Waqt ˙afna mill-˙inijiet tal-wirja tkun g˙adejja xi attività b˙al arti©©janat, Ωfin minn tmien skejjel differenti, il-jazz band, u wirja mill-klieb tal-Pulizija, ilbanda tal-iscouts ta’ Ó’Attard u tax-Xg˙ajra, il-Banda tas-Soçjetà MuΩikali La Stella Levantina, ilbanda, u ta˙ditiet fuq l-g˙asel lokali. Ikun hemm servizz ta’ snack-bar. FiΩ-zew© ©ranet ikun hemm mixeg˙la ©enerali tal©onna.

Nhar is-Sibt fil-5.00pm l-Onor.

Minstru Leo Brincat jifta˙ ufficjalment il-wirja.

Fiç-çerimonja, il-Óadd filg˙axija 18 ta’ Mejju fis7.00pm, l-E.T. il-President ta’ Malta u Patrun tas-Soçjetà Dr Marie-Louise Colerio Preca, u l-

Onor. Segetarju Parlamentari Rodrick Galdes, jippreΩentaw ittazzi lir-rebbie˙a u çertifikati lil dawk li ˙adu sehem fil-wirja b˙ala esibituri biss b˙al: ambaxxati, kunsilli lokali, parroççi, knejjes o˙ra ta’ twemmin differenti, g˙aqdiet reli©juΩi, djar tal-anzjani, NGOs, lukandi, u federazzjonijiet u industriji

o˙ra.

D˙ul: kbar €2 u tfal b’xejn.Kull min ikollu bΩonn aktar informazzjoni mitlub li jikkuntattja lill-PRO tas-Soçjetà Gabriel Ebejer b’email lil: thewillows@onvol.net, jew içempel 2169 2144 jew 7998 5237, jew iΩur is-sit elettroniku: themaltahorticulturesociety.webs.com

MuΩika

26 11.05.2014

IL-BANDA ANIÇI FIL-PURÇISSJONI IL-WIND ENSEMBLE TAL-UNIVERSITÀ TA’ MALTA TA’ SAN ÌORÌ F’MODICA

Kollox beda s-Sibt 26 ta’ April 2014, meta l-kontin©ent ta’ ’l fuq minn mitt ru˙ ir˙ielha lejn il-port, fejn g˙all-˙abta tal04.55 beda l-vja©© tieg˙u lejn Pozzallo fi Sqallija.

Is-Sibt Ωaru Catania u Caltagirone. Lura lejn il-lukanda u ©iet fi tmiemha l-ewwel ©urnata.

Il-Óadd 27 ta’ April kien ilqofol ta’ din il-mawra. G˙all˙abta tat-15.00 l-muΩiçisti flimkien mal-bqija talkontin©ent ir˙ewlha lejn Modica (provinçja) fi vja©© ta’ ftit iΩjed minn nofs sieg˙a.

Sabu ˙afna partitarji Ìor©jani ta’ Modica jistennew il-wasla tag˙hom. G˙all-˙abta tal-15.40 beda març li kien akkumpanjat mill-partitarji tag˙hom u dawk

Sqallin, fejn l-istandarti ta’ Malta u tal-g˙aqda tag˙hom flimkien ma’ dak li rregalaw lill-paritarji Ìor©jani ta’ Modica, bdew iperpru maΩΩiffa friska ta’ dik il-lejla.

Spiççaw l-ewwel parti muΩikali tag˙hom quddiem ilKatidral, fejn wara ttie˙ed ritratt tal-okkaΩjoni mill-Banda flimkien mal-partritarji Sqallin.

Id-deri©enti tal-Banda Aniçi kienu preΩenti fil-knisja g˙allquddiesa tal-festa u wara saret il-preΩentazzjoni tal-bdil talistandarti quddiem il-xbieha ta’ San Ìor© Martri.

G˙all-˙abta tal-17.30 bdiet ˙ier©a l-purçissjoni bl-istatwa ta’ San Ìor© Martri u l-Banda Aniçi laqg˙et il-vara bid-daqq tal-innu popolari Fjur ta’ Martri.

Il-Banda kompliet iddoqq filpurçissjoni quddiem l-istatwa ta’ San Ìor© Martri. Matul ittriq tal-purçissjoni il-Banda kellha applawsi u mer˙ba kbira mill-Isqallin. Kif il-Banda temmet il-wirja muΩikali tag˙ha kien hemm applaws kbir millpartitarji Ìor©jani ta’ Modica fejn infexxew jg˙ajtu “Aniçi, Aniçi,” u “Malta, Malta”. Dan kien sodisfazzjon kbir g˙allBanda Aniçi u b’hekk intla˙aq l-g˙an li g˙alih il-Banda g˙amlet din il-˙ames mawra barra xtutna u f’post differenti.

G˙al darb’o˙ra l-Banda Aniçi kienet l-ambaxxatriçi ta’ Malta fi Sqallija fejn irrappreΩentat ukoll lil Óal Qormi b’suççess.

L-g˙ada t-Tnejn 28 ta’ April 2014, wara l-kolazzjon, il-kontin©ent g˙abba l-bagalji u mar iΩur diversi postijiet kulturali b˙al Chiaramonte Gulfi u Noto.

B’hekk ©iet fi tmiemha din ilmawra li mhu ser tintesa qatt u sejra tinkiteb b’ittri tad-deheb fl-istorja tal-g˙aqda.

Il-banda Aniçi irringrazzjat lill-muΩiçisti u l-partitarji li kienu parti mill-kontin©ent, u lill-Ministeru g˙all-Kultura li tahom l-g˙ajnuna kollha li seta’. Ringrazzjament ie˙or sar lill-A©enzija tal-Ivja©©ar Micallef Joe Travel g˙all-kooperazzjoni u l-g˙ajnuna li tawhom.

Nhar is-Sibt 12 ta’ April, il-Wind Ensemble tal-Università ta’ Malta ˙adet sehem f’kunçert imtella’ mill-Comune di Noto, bl-isem ta’ Concerto di Primavera. F’dan il-kunçert ˙adu sehem ukoll iΩΩew© baned ta’ Noto: Gaetano Belfiore u Francesco Mulè.

Il-Wind Ensemble talUniversità ta’ Malta huwa mag˙ul minn studenti li jdoqqu strumenti tan-nifs u lperkussjoni u ©ejjin minn fakultajiet diversi mill-Università ta’ Malta. Dawn jattendu g˙allprovi li jsiru kull ©img˙a b˙ala parti mill-programm Degreeplus.

Id-direzzjoni muΩikali tal-Ensemble hija fdata f’idejn Dr Philip Ciantar, lettur fid-Dipartiment tal-MuΩika, flimkien mas-Sinjuri Godfrey Mifsud u Joseph Chircop. G˙al dan il-kunçert f’Noto daqqew mal-grupp Malti is-Sinjuri Gianluca Campagnolo (fuq ilklarinett) u Andrea Di Tommasi (fuq is- saxaphone ). Kemm Campagnolo u Di Tommasi huma g˙alliema fl-Istituzione

Musicale Città di Noto.

Dan il-kunçert imsemmi ttella’ fl-Aula Magna ‘Giovanni Paolo II’ fis-Seminario Vescovile ta’ Noto. F’sala mimlija nies, ilWind Ensemble tal-Università esegwiet programm kompost minn siltiet klassiçi, semiklassiçi, kif ukoll jazz. Fost dawn is-siltiet spikkaw is-siltiet Clarinetics ta’ Richard Meyer u l-Concerto for Drum Set and Concert Band ta’ Larry Neeck. Clarinetics ©ie esegwit b’reqqa u b’muΩikalità kbira mill-klarinettista Ωag˙Ωug˙ Noel Curmi. Concerto for Drum Set and Concert Band gie esegwit minn Kristian Schembri, li b˙al Curmi huwa student talmuΩika fl-Università ta’ Malta.

G˙al dan il-kunçert indaqqet ukoll il-kompoΩizzjoni ta’ Philip Ciantar bl-isem ta’ G˙ar Dalam.

Dan ix-xog˙ol impenjattiv fi tliet movimenti wera l-˙ila ta’ dawn il-muΩiçisti Ωg˙aΩag˙ li b’tant ˙ila u determinazzjoni wrew lilludjenza preΩenti ix-xog˙ol kbir li qieg˙ed ise˙˙ fil-qasam muΩikali fl-Università ta’ Malta.

IL-BANDA TAL-PARTIT LABURISTA FIÇ-ÇELEBRAZZJONI TA’ JUM IL-ÓADDIEM Il-Banda tal-Partit Laburista, tat is-sehem tag˙ha fiç-çelebrazzjonijiet ta’ Jum il-Óaddiem li organizza l-Partit Laburista nhar l-1 ta’ Mejju 2014. Il-Banda tal-Partit Laburista, komposta minn 70 muΩiçist, daqqet diversi marçi brijuΩi, tul it-toroq ta’ Bormla. Març li beda g˙all˙abta tat-3.00pm minn ˙dejn il-mina ta’ Sant’Elena f’Bormla, il-banda esegwiet diversi marçi popolari u talwidna, li kollha jinsabu flarkivju tal-Banda.

Fost dawn, il-banda daqqet marçi tal-mibki Mro E. Bugeja, tal-Assistent Surmast Nicholas Vella, tas-Surmast Direttur David Agius, kif ukoll il-març famuΩ Lorenza

tal-mibki Mro Hector Dalli, ekssurmast tal-Banda.

Is-servizz beda u ntemm bl-innu tant popolari malpartitarji Laburisti, l-Innu talPartit Laburista . G˙al din lokkaΩjoni ttie˙ed ritratt kommemorattiv fit-tara© ta’ ta˙t il-knisja parrokkjali ta’ Bormla, biswit il-Monument tal-Gwerra.

Il-Kumitat tal-Banda jixtieq jirringrazzja, b˙al dejjem, lil dawk il-muΩiçisti kollha li g˙o©obhom jissie˙bu g˙al darb’o˙ra mal-Banda. Ilkumitat jixtieq ukoll jirringrazzja b’mod specjali lil dawk l-g˙axar muΩiçisti li ssie˙bu g˙all-ewwel darba mal-Banda tal-Partit Laburista.

PROGRAMM ANNWALI MILL-BANDA SANT’ELENA TA’ B’KARA L-G˙aqda MuΩikali Sant’Elena ta’ Birkirkara ser tippreΩenta l-24 Programm MuΩikali Annwali, nhar is-Sibt 17 ta’ Mejju 2014, fis-7.00pm.

Il-Programm ser jittella’ fis-Sala Sir Temi Zammit, fl-Università ta’ Malta. Il-Banda tkun ta˙t id-direzzjoni tas-Surmast Direttur Mro Joe Vella. JippreΩenta dan ilprogramm, is-Sur Daniel Vella.

Dan il-Programm jinkludi muΩika varjata g˙all-gosti ta’ kul˙add. Is-serata tkun maqsuma f’Ωew© taqsimiet u tibda bissilta Dancing Show ta’ Josef Hastreiter.

Wara, il-kantant Neville Refalo ser ikanta live mal-Banda medley tal-kantant Taljan, Zucchero – silta muΩikali li ©©ib l-isem The Best of Zucchero. Ikun imiss wara silta muΩikali b’ solo g˙all-istrument althorn bl-isem The Old Rustic Bridge.

Solista fuq l-althorn ikun il-muΩiçist talpost, Tony Borg. Wara nisimg˙u medley o˙ra b’diski ta’ Eroz Ramazzotti, bl-isem ta’ Eros Ramazzotti in Concerto, b’arran©ament ta’ Fernando Francia.

Issegwi wara silta impenjattiva ferm g˙allbanda, minn selection ballet – Coppelia, tal-kompoΩitur Delibes. L-ewwel taqsima tintemm b’medley fuq arran©ament ta’ Darrol Barry, bl-isem ta’ Symphony of the Seas. Jiddirie©i l-Banda g˙al din is-silta lAssistent Surmast Tony Carbonaro.

It-tieni taqsima tifta˙ bis-silta Fantasia b’arran©ament ta’ Johnnie Vinson. Issegwi wara s-silta Concerto D’Amore tal-kompoΩitur çelebri Jacob De Haan. Jidderie©i din is-silta l-Assistent Surmast Mro Jeremy Sultana. Wara tindaqq is-silta IvanHoe ta’ Bert Appermont u La Storia, ta’ Jacob De Haan. Din it-taqsima tintemm b’medley o˙ra bl-isem ta’ The Greatest Hits by Neil Diamond b’arran©ament ta’ Frank Bernaerts. Wara d-diskorsi u l-preΩentazzjonijiet, il-programm jintemm bl-Innu talBanda b’kompoΩizzjoni tal-mibki Chev.

Joseph Busuttil.

Biljetti g˙al dan il-programm jinkisbu mill-KaΩin tal-G˙aqda MuΩikali Sant’Elena.

Skeda

08.35 10.00 11.00 11.45

11.05.2014 27

13.00 14.00 14.45 16.30 17.00 17.30 17.35 19.30 20.15 20.30 21.30 22.45 23.30

Aroma Kitchen Breakfast News Weekend Diskors ta’ Dr Joseph Muscat Breakfast News Weekend (ikompli) Mad-Daqqa t’G˙ajn Pink Panther Ilsien In-Nisa (R) Telebejg˙ L-Argument One News Update L-Argument (ikompli) One News Ener©ija PoΩittiva It-Tfal Diskors ta’ Dr Joseph Muscat (R) On D Road One News

07.00 Net News 08.30 Telebejg˙ 11.30 Nis©a Maltija 12.00 Rafiki (R) 12.30 Malta A˙jar – Djalogu 14.00 Net News 14.05 Mitqlu Deheb (R) 16.00 Minn Festa G˙al O˙ra (R) 17.00 M Fashions Malta 18.00 Net News 18.05 Flusek (R) 18 .40 Wheelspin (R) 19.30 Net News 20.30 Iswed Fuq L-Abjad 21.30 Net News 21.35 Replay 23.15 Net News

07.00 08.00 09.00 09.30 10.00 10.30 12.00 12.30 14.00 14.05 15.30 16.00 16.05 17.10 17.30 18.00 18.10 18.40 19.15 20.00 20.45 23.15

L-G˙odwa t-Tajba Planets G˙awdex Illum Tuffi˙at Migduma Ta˙t l-Art Malta u lil Hinn Minnha A˙barijiet Óadd G˙alik A˙barijiet Óadd G˙alik…ikompli Gadgets A˙barijiet Is-S˙ubija fl-Unjoni Ewropea Malta u lil Hinn Minnha Pellikola A˙barijiet Madwarna Mr Fisherman Mixage A˙barijiet American Idol A˙barijiet

06.00 06.30 10.00 10.30 10.55 11.50 12.00 12.10 12.20 13.30 14.00 16.28 16.30 16.35 18.50 20.00 20.35 20.40 21.25 21.30 23.26 23.30

06.00 07.00 08.45 11.10 12.55 13.40 14.00 14.30 15.00 15.05 17.35 18.20 18.55 19.00 20.00 20.10 22.45 23.00

Fuori Orario. Cose (Mai) Viste Film: Terra Di Ribellione Tgr Tgr La Signora Del West Kilimangiaro Tg In 1/2 Ora Tg3 Lis Giro D'italia 2014 Squadra Speciale Ritratti Gabriella Ferri Meteo 3 Tg3 Blob Che Tempo Che Fa Tg3 Glob

06.35 07.00 08.00 08.20 10.00

Life Bites-Pillole Di Vita Super Partes Til Death Scooby-Doo! Campionato Mondiale Superbike 2014 (I1-I2) 11.10 Fuori Giri - Sbk 11.35 Campionato Mondiale Superbike 2014 (I1-I2) 12.25s Tudio Aperto 12.45 Campionato Mondiale Superbike 2014 (I1-I2) 13.50 Fuori Giri – Sbk 14.15 Grande Fratello 14.40 Tremors (Tremori) 16.35 Tiger-Team 18.30 Studio Aperto 19.00 Così Fan Tutte 19.30 Streetdance 21.30 Lucignolo

06.00 07.55 07.59 08.46 08.50 10.05 11.10 12.00 13.00 13.40 14.00 18.50 20.00 20.40 21.10 21.11 23.00 23.30

Prima Pagina Tg5 Traffico Tg5 Tgcom24 Le Frontiere Dello Spirito La Vita Dei Mammiferi Supercinema Melaverde Tg5 L'Arca Di Noè Incompreso (Di E. Oldoini) Avanti Un Altro Tg5 Paperissima Sprint Riassunto - Il Segreto Il Segreto V - Prima Tv Grande Fratello X-Style

07.15 07.35 08.00 08.05 08.15 08.50 09.40 10.25 11.10 11.40 12.10 12.40 13.25 14.15 15.00 17.30 18.15 19.05 20.00 20.30 21.00 21.50 22.45

Nuzzle and Scratch Green Balloon Club Poetry Pie Nina and the Neurons Last of the Summer Wine King Edward VII Doctor Who The Weakest Link Absolutely Fabulous Me and Mrs Jones Last of the Summer Wine The Weakest Link King Edward VII Doctor Who Doctors Doctor Who King Edward VII Upstairs Downstairs Me and Mrs Jones Absolutely Fabulous Silk Waking the Dead Rev

06.00 06.25 07.15 08.05 08.30 09.20 13.05 13.55 14.45 15.35 19.20 20.10 21.00 23.05

10.35 FIA World Endurance Championship 12.00 UEFA Women’s Champions League Football 13.30 ISU Grand Prix, Figure Skating 16.30 FIFA Under 17 World Cup Football 18.00 UEFA Women’s Champions League Football 19.00 UEFA Women’s Champions League Football 21.00 ISU Grand Prix, Figure Skating 23.00 Boxing

Tastiest Places to Chowdown Diners, Drive-Ins and Dives Food Network Challenge Siba’s Table Have Cake Will Travel Andy Bates Food Network Challenge Diners, Drive-Ins and Dives Chopped Andy Bates Chopped Food Network Challenge Diners, Drive-Ins and Dives Andy Bates

DA DA DA Musica e Cinema UnoMattina in famiglia Buongiorno benessere A sua immagine Santa Messa A sua immagine Recita Regina A sua immagine Linea verde TELEGIORNALE L’Arena Che tempo fa TG 1 Domenica in L’Eredità TELEGIORNALE Tg Sport Affari Tuoi Carosello Reloaded Film: La stessa luna TG1 60 Secondi Speciale Tg1

06.00 06.30 07.00 07.25 08.15 09.05 10.30 11.30 13.00 13.30 13.40 13.45 15.40 17.05 17.10 18.10 19.35 20.30 21.00 23.00

06.10 06.30 07.00 08.25 09.25 10.00 10.50 11.30 12.00 13.00 13.55 14.47 16.59 18.55 19.35 20.30 21.15

Tg4 Night News Televendita Media Shopping Super Partes Magnifica Italia 3 I Santi Santa Messa Pianeta Mare Tg4 Pianeta Mare Ricette All'italiana Blue Beach Paradyse Story Letti Separati Guerra Indiana Tg4 Il Segreto Tempesta D'amore Anche Gli Angeli Mangiano Fagioli 23.42 Cinefestival 23.44 Mediterraneo

07.00 07.30 07.55 09.45 11.00 13.30 14.40 16.40 18.10 20.00 20.30

06.00 06.25 07.15 08.10 09.05 09.55 10.50 11.40 12.35 13.30 14.25 15.20 16.15 17.10 18.05 19.00 20.00 21.00 22.00

How It’s Made American Chopper Crisis Control MythBusters Salvage Hunters Baggage Battles Flip Men Storage Hunters Auction Kings Auction Hunters Game of Stones Gold Divers Aircrash Confidential MythBusters Overhaulin’ Outback Truckers Wheeler Dealers Naked and Afraid Naked and Marooned With Ed Stafford 23.00 Klondike

06.00 06.50 10.35 11.25 13.05

21.00 21.50 22.40

Queen of Bling Kitchen Boss Queen of Bling Long Island Medium Something Borrowed, Something New Left at the Altar Cake Boss I Didn’t Know I Was Pregnant Hoarding. Buried Alive All-American Muslim Truth Be Told Something Borrowed, Something New Surviving the In-Laws Hoarding: Buried Alive Last Chance Salon

08.30 Extreme Cuisine With Jeff Corwin 09.25 Candice Tells All 09.50 Color Splash 10.15 Color Correction 10.40 Design on a Dime 11.10 Keasha’s Perfect Dress 11.35 Easy Entertaining With Michael Chiarello 12.00 Chef Abroad 12.25 House Hunters 13.15 Suggs’ Italian Job 13.45 Million Dollar Rooms 14.35 My Yard Goes Disney 15.00 Selling New York 15.25 Kitchen Impossible 15.50 My First Renovation 16.15 House Hunters 17.05 Drop 5 lbs With Good Housekeeping 17.30 Chef Abroad 18.00 Extreme Cuisine With Jeff Corwin 18.55 Million Dollar Rooms

06.00 07.00 07.30 08.00 09.00 10.00 11.00 11.30 12.00 16.00 17.00 20.00 21.00 21.30 22.30 23.00 23.30

Nene Leakes Extreme Close-Up Style Star Buying for Billionaires The Fabulist Eric & Jessie E! News Fashion Police Giuliana & Bil E! News Eric & Jessie Giuliana & Bill Eric & Jessie RichKids of Beverly Hills E! News Hello Ross The Soup

06.15 06.40 07.05 07.55 08.20 08.45 09.10 09.35 10.00 10.25 10.50 11.15 18.00 18.25 18.50 19.15 19.40 20.05 20.30 20.55 21.45 22.10 23.00

06.00 06.25 07.15 08.10 09.05 09.30 10.00 10.55 11.50 12.45 13.40 14.35 15.30 16.25 17.20 18.15 19.10 20.05 21.00 21.55 22.50 23.45

Steve Irwin’s Wildlife Warriors My Cat From Hell Too Cute!

Gator Boys Call of the Wildman Swamp Brothers Tanked Treehouse Masters Andes: The Dragon’s Back The Beauty of Snakes Cheetah: Race To Rule The Last Lion of Liuwa The Real Lion Queen Elephants in the Room Treehouse Masters Gangland Killers Shamwari: A Wild Life Shark After Dark Gangland Killers Shamwari: A Wild Life Untamed and Uncut Shark After Dark

Dora the Explorer Little Kingdom Bubble Guppies Go, Diego, Go! Winx Club The Fairly OddParents Sanjay and Craig Kung Fu Panda The Penguins of Madagascar Turtles SpongeBob SquarePants Avatar Turtles The Penguins of Madagascar Sanjay and Craig Marvin Marvin Victorious Sam & Cat SpongeBob SquarePants Avatar Big Time Rush The Penguins of Madagascar iCarly

Videocomic Real School Il Divertinglese Zorro Attacco al forte Lassie Voyager Factory Il nostro amico Charly Cronache animali Mezzogiorno In Famiglia TG2 GIORNO TG 2 Motori Meteo 2 Quelli che aspettano Quelli che il calcio TG2 L.I.S. Stadio Sprint 90° minuto Countdown Suicidio TG2 20.30 Gran Premio di Spagna Formula 1 La Domenica Sportiva

Omnibus TG La7 Omnibus L’Aria Che Tira The District TG La7 Assassinio Sul Pakcoscenico La Libreria Del Mistero L’Ispettore Barnaby TG La7 Domenica Nel Paese Delle Meraviglie 21.10 Omicidio A Luci Rosse

13.55 14.45 16.50 17.40 18.30 19.20 20.10

Çinema

28 11.05.2014

MIÇ-ÇINEMA

jikteb CARMELO BONNICI

TRANSCENDENCE

TEKNOLOÌIKU

META L-BNIEDEM JILGÓABHA TAL-OMNIPOTENTI

Atturi Ewlenin: Johnny Depp, Rebecca Hall, Paul Bettany, Kate Mara, Cillian Murphy, Morgan Freeman Direttriçi: Wally Pfister Distributur: Entertainment Films Ma˙ru© mill-KRS

Óin : 120 min

lt-teknika qieg˙da dejjem tikber, permezz tal-kompjuters qed isiru l-meravilji waqt li lbniedem kontinwament javvanza fix-xjenza; flimkien dawn jistg˙u jag˙tu lok biex il-bniedem jag˙milha t’Alla.

Transcendence jiΩviluppa fuq dawn it-teoriji li forsi g˙ad jistg˙u jse˙˙u.

Dan hu d-debutt tad-direttur Wally Pfister li kien responsabbli mill-fotografija fantastika ta’ Inception (2010) u The Dark Knigh t (2008), Ωew© xog˙lijiet gwappi tad-direttur Christopher Nolan li f’din ilproduzzjoni hu wie˙ed millprodutturi eΩekuttivi.

Transcendence hu film ambizzjuΩ ˙afna, viΩwalment brillanti u anke mexxej, però li wkoll jisfida l-lo©ika.

L-aqwa riçerkatur fl-isfera tal-intelli©enza artifiçjali hu Dr Will Carter (Depp), li qed jistinka biex jo˙loq magna (kompjuter) b’poteri aqwa mill-aktar mo˙˙ intelli©enti tal-bniedem u li kapaçi turi lemozzjonijiet umani kollha.

Dawn l-esperimenti ©abulu fama, imma wkoll sar il-mira

ta’ estremisti li huma kontra din it-teknolo©ija avvanΩata u li lesti li jwaqqfuh g˙al kollox.

Fl-attentat tag˙hom li jeqirduh, ming˙ajr ma basru, tawh il-fakultà li jirnexxi sewwa u jeççella fil-pro©ett tieg˙u.

Martu stess, Evelyn (Hall) u lakbar ˙abib tieg˙u, Max Waters (Bettany), li wkoll kienu jg˙inu f’xog˙lu, jindunaw li issa sar indistruttibbli. ll-kilba tieg˙u g˙all-g˙erf saret tfittxija g˙all-qawwa suprema u forsi – issa li l˙sibijiet, l-g˙emil u l-azzjonijiet kollha tieg˙u huma kkontrollati minn magna – xejn u ˙add ma jista’ jΩommu.

Transcendence hu film fejn ix-xjenza qed tilg˙abha talomnipotenti u anke tissupera lir-reli©jon u fejn il-bniedem ikun ikkontrollat, qisu pupu, minn kompjuter. Dan ixxog˙ol jag˙ti lok g˙al xi diskussjoni serja u jo˙loq ˙afna mistoqsijiet li ma na˙sibx li hemm xi tifsira adegwata g˙alihom. Hawn minn jista’ jinterpreta dan ilfilm f’©eneri o˙ra differenti, fosthom dak taΩ-Ωombis.

Çert.

12 A

Çinema

11.05.2014 29

SABOTAGE

SPLUSSIV

SKWADRA SPEÇJALIZZATA TA’ KONTRA L-VIZZJI

Atturi Ewlenin: Arnold Schwarzenegger, Sam Worthington, Olivia Williams, Terrence Howard, Joe Manganiello, Josh Holloway, Mirielle Enos Direttur: David Ayer Distributur: Lionsgate UK Ma˙ru© mill-KRS L-idea li Arnold Schwarzenegger, issa ta’ 67 sena, imexxi grupp ta’ pulizija a©enti tad-DEA, ittrejnjati apposta biex jinfiltraw bissa˙˙a u bil-forza u anke, jekk hemm bΩonn, bil-vjolenza f’postijiet perikoluΩi ta’ kartelli tad-droga u vizzjijiet kbar o˙ra, mhix wa˙da f’lokha. Ilbixra ta’ wiççu turi li dan lattur m’g˙adux maqtug˙ g˙al partijiet ta’ strapazz ta’ din ilkwalità. Però, Sabotage hu film mexxej ˙afna, imfawwar bl-azzjoni u movimenti ener©etiçi mill-membri l-o˙ra ta’ din l-iskwadra prima.

Dan it-tim li l-apparenza ta’ w˙ud minnhom turi persuni mhux ta’ karattru diçenti, jistg˙u malajr jitqiesu b˙ala xi kriminali, xi ˙a©a li tg˙inhom jing˙aqdu ma’ nies ta’ qattag˙ni; membru mara minnhom anke taf taddatta ru˙ha ta’ xi mara ta’ morali laxki. B’effiçjenza kbira u ˙effa tremenda dawn jag˙tu assalt f’ma˙Ωen fejn hemm iddrogi. Fil-fatt, din il-˙a©a tinbidel f’operazzjoni elaborata ta’ serqa ppjanata baxx baxx minn qabel minn xi membru ta’ din l-iskwadra tad-DEA. Wara li ja˙bi mal-g˙axar miljun dollaru mill-flus misruqin, l-a©ent traditur ja˙seb li s-sigriet tieg˙u hu fis-sigur.

IΩda, wara, xi ˙add jibda joqtol lill-membri ta’ dan ilgrupp wie˙ed wie˙ed. Kif ilkatavri jiΩdiedu, is-suspett jaqa’ fuq kull wie˙ed, u dawk li qabel kienu l-attakkant issa saru huma l-mira ta’ xi ˙add. John Breacher (Schwarzenegger) imexxi lit-

Óin: 109 min. Çert. 18 tim tieg˙u f’missjonijiet sigrieti u ta’ periklu qawwi. F’din il-produzzjoni, dan il-grupp jattakka postijiet f’Atlanta, lIstati Uniti; f’Pari©i; filkwartieri fqar tal-Kolumbja; u anke fi Juarez, il-Messiku.

Il-massakru tal-a˙˙ar aktarx jag˙ti tribut lill-ispeçjalista, ilmibki direttur Sam Peckinpah, imma David Ayer g˙adu lura kif jorkestra din is-sekwenza bil-manjiera splussiva ta’ Peckinpah. Meta l-affarijiet jibdew sejrin ˙aΩin g˙al din it-truppa speçjalizzata b’laqmijiet b˙al Monster, Sugar, Neck, Pyro, Tripod u Grinder, il-kbarat ja˙tru lil Caroline Brentwood (Williams) u s-sie˙eb tag˙ha, Darius Jackson (Harold Perrineau) biex jinvestigaw dawn l-imwiet.

Min g˙adu jammira lil Schwarzenegger u l-films ta’ azzjoni furjuΩa se jixxala b’Sabotage.

KOMPETIZZJONI EMPIRE CINEMA Mistoqsija g˙al din il-©img˙a: Semmi l-età tal-attur famuΩ Arnold Schwarzenegger, attur ewlieni fil-film SABOTAGE Ibg˙at it-twe©iba tieg˙ek lil: Kompetizzjoni Films, KullÓadd, ÇNL, Triq Mile End, il-Óamrun.

Ir-rebbie˙ jirba˙ Ωew© biljetti ming˙and l-Empire Cinema ta’ Bu©ibba.

Rebbie˙ tal-©img˙a li g˙addiet: KENNETH DEBONO, 19, Bulebel iΩ-Ûg˙ir, ÓaΩ-Ûabbar

L-AQWA GÓAXAR FILMS bejn it-30 ta’ April u l-4 ta’ Mejju

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

The Amazing Spiderman 2 The Other Woman Noah Pompei Rio 2 The Grand Budapest Hotel Divergent Tarzan The Lego Movie Ride Along

AvviΩi

30 11.05.2014

AVVIÛI KLASSIFIKATI PROPRJETÀ

PROPRJETÀ GÓALL-KIRI

ÓaΩ-Ûabbar: Garaxx jesa’ 10 karozzi, b’qies ta’ 121 metru kwadru, g˙all-kiri. Jinsab ÓaΩ-Ûabbar, fiΩ-Ωona mag˙rufa b˙ala Ta’ San Pietru. Jista’ jintuΩa b˙ala ma˙Ωen. Prezz ta’ €8 kuljum. Çempel 7995 5308.

XGÓAJRA: Garaxx ta’ 3 karozzi, g˙all-kiri, livell mattriq, jinsab ix-Xg˙ajra ta’ ÓaΩÛabbar. Prezz €2.47 kuljum. Çempel 7947 3621.

SAN LAWRENZ GÓAWDEX: St Lawrence Luxury Town House, Pjazza San Lawrenz, San Lawrenz, G˙awdex.

Town house en-suite g˙allkiri; Ωmien twil jew qasir.

Kapaçità minn 2 persuni sa 20 persuna. Fiha wkoll swimming-pool kbira. Dirett ming˙and is-sid. G˙al iΩjed dettalji u ritratti Ωur is-sit www.saviourborgqronfli.com jew Facebook www.facebook.com/saviour.borg.186. Çempel 7944 0012 jew 9945 6051.

IS-SIÌÌIEWI. Elevated ground-floor shell maisonette li fih tliet kmamar tas-sodda u kejl ta’ 188 metru kwadru.

Faççata tieg˙u hemm green area u veduti mill-isba˙ talkampanja. €130,000 (Lm55,809). Çempel lis-sid fuq 7992 4120.

IL-FGURA: Appartament g˙all-bejg˙. Jinsab f’kantuniera u jikkonsisti fi 3 kmamar tas-sodda kbar, salott u kamra tal-ikel, living-room , kçina u kamra tal-banju.

G˙andu t-twieqi jag˙tu kollha g˙al barra. Prezz €85,000. Çempel 7931 8222

TANAYA’S Dev. Ltd: G˙aΩla kbira ta’ appartamenti f’kull Ωona ta’ Malta. Jinbieg˙u ming˙ajr depoΩitu u n˙allsulek il-kuntratt. Offerta speçjali. G˙al aktar dettalji çempel 9992 4999. Ming˙ajr a©enti jekk jog˙©bok.

AFFARIJIET GÓALL-BEJGÓ Inbig˙u kull tip ta’ arlo©©i.

Selezzjoni kbira ta’ arlo©©i tal-idejn Casio u Citizen, kemm digital jew analogs , varjetà kbira ta’ alarm clocks, kemm Citizen, Seiko Dugena tal-marka Pierre Cardin.

Varjetà sabi˙a ta’ cuckoos li ja˙dmu kemm bil-˙abel u bilbatterija. Prezzijiet tajbin.

Nag˙mlu wkoll tiswijiet ta’ arlo©©i tal-idejn, tal-˙ajt u grandfather clocks. Nag˙mlu wkoll testing bil-pressure test machine , sistema ta’ testing g˙al kull tip ta’ arlo©©i biex jintuΩaw g˙all-ilma (vacuum test u pressurised test) waqt li qieg˙ed tistenna g˙alih.

Tiswija bil-garanzija. Irrikorru 110, Triq il-Kungress Ewkaristiku, il-Mosta. Çempel g˙al aktar informazzjoni fuq 2141 7253 jew 9982 5389.

AvviΩi

11.05.2014 31

Lança tal- fibre b’tul ta’ 28 pied, wiesg˙a 10 piedi u 6 pulzieri. Fiha Ωew© magni cummins 123.9kw. Winch talparit ©did. Permess tal-pixxispad, tal-qieg˙, tal-lampuki, u tal-parit. Karru tajjeb u rmi©©.

Kundizzjoni tajba ˙afna. Prezz €25,000. Çempel 9924 3935.

Salotti ta’ kull stil bi prezzijiet moderati, tpartit aççettat.

Ikollna wkoll salotti second hand. Çempel 2137 4823 jew 9982 4139.

Sander, kalibratur, Ωew© piedi wisa’, kundizzjoni mill-aqwa. Çineg grit 60 u 120 biex imorru mag˙ha. G˙al aktar informazzjoni çempel 7961 7945.

TAGÓLIM Korsijiet f’livell Ordinarju f’diversi su©©etti b˙allMatematika, IngliΩ, Malti, FrançiΩ, FiΩika u o˙rajn. Noffru wkoll korsijiet tal-ECDL. Prezz €35 kull module. Noffru wkoll korsijiet baΩiçi fil-kompjuter, €50. G˙al aktar dettalji çempel 2166 2241 jew 7766 2241 jew Ωur is-sit elettroniku www.tudorinstitute.com AGR AUTO JAPANESE PARTS GÓALL-KAROZZI Inbig˙u kull tip ta’ parts ta’ karozzi ÌappuniΩi u Koreani, fosthom Kia, Toyota, Isuzu, Daewoo, Mitsubishi, Honda, Subaru. Huma wkoll importaturi ta’ Ωjut u air filters, shock absorbers, brake pads, clutches, eçç. Parts ©enwini. G˙al aktar informazzjoni çempel 2144 6839 jew 9947 4504. Fax: Email : 2147 0295. alex@agrautoparts.com

kumpanija, g˙ajnuna fid-djar u night sitters . Servizz ta’ 24 sieg˙a, G˙andna wkoll g˙allkiri: wheelchairs, hoists, commodes, walking frames u hospital beds . G˙al aktar informazzjoni çempel fuq dawn in-numri: 2137 6946/ 9947 0178.

DAR GÓALL-ANZJANI Medina Home for The Elderly, 106 Labour Ave, ir-Rabat. Dar g˙all-anzjani mg˙ammra bilku mditajiet kollha. Staff ikkwalifikat. Nur ses u care wor kers 24 sieg˙a. Prez zi jiet ra©onevoli li jibdew minn €25 kull persuna. Naççettaw respite u bed ridden. Çempel fuq dawn in-numri: 2145 4908, 2145 4858 jew 7945 4908.

INVESTIGAZZJONI PRIVATA Ûwi©ijiet, g˙erusija u relazzjonijiet o˙ra. DNA testijiet forensiçi, tfal ma˙tufa minn Malta, kaΩijiet çivili, kaΩijiet o˙ra fil-qorti. Problemi ta’ kumpaniji jew negozju. Nag˙tu xhieda fil-Qorti.

Na˙dmu f’Malta u kif ukoll barra. Çempel 7959 0000 jew info@privateinvestigationmalta.com

in-numru 2143 2352 jew 9947 7167.

KISI, TIBJID U TIKÓIL Jason Gatt g˙al kull xog˙ol ta’ tibjid u tik˙il, kisi normali, fuq il-fil, fuq xog˙ol antik u bilpont, kisi bil-©ibs u graffiato.

Kiri ta’ cherry picker (tower ladder). G˙al aktar infromazzjoni çempel fuq 9945 4235 jew 2180 5811.

Kisi bil-©ibs, tik˙il, kisi grafit, xog˙ol fuq il-pont, Ωebg˙a, madum, eçç. Çempel lil Brian is-Sirjan fuq 9999 9645.

MUSIC LINK Issibilna kull tip ta’ strumenti muΩikali, fosthom drums kemm akustiçi u elettriçi, cymbals, percussion, pjanijiet di©itali, baby grand pianos, sound mixers u sound cards.

Apparat ta’ DJ, sound systems, kitarri klassiçi u akustiçi, bass guitars , strumenti tar-ram, wood winds, vjolini, spare parts u aççessorji o˙ra.

G˙andna ssib wkoll kotba talmuΩika tat-tag˙lim. Mur Music Link, 262, Triq Fleur-deLys, B’Kara. Çempel 2148 2796.

DARREN WATER PROOFING

Care and Cure Group Ltd: infermiera m˙arr©a, caring assistants , nannies , nies im˙arr©in biex iΩommu

bana – Balzan RTC Ltd, lImdina. Çemplu 9916 9169.

TERAPISTA Messa©©i professjonali minn terapista kwalifikata. Çempel lil Graziella fuq 9963 9482.

ESTENSJONIJIET TA’ TELEFOWNS Tiswija u installazzjoni fuq estensjonijiet tat-telefowns g˙al kull tip ta’ linji fissi. G˙al aktar infromazzjoni çempel fuq 7993 0419.

SITWAZZJONI VAKANTI Jin˙tie©u persuni full time u part time biex ibig˙u f’gab-

MANNICK SCHOOL

DANCI NG

Lezzjonijiet taΩ-Ωfin fuq stili ballroom jew Latin-Amerikan.

Lezzjonijiet taΩ-Ωfin g˙allbeginners u kompetizzjonijiet minn Imperial Qualified Dance Teacher (I.S.T.D.) Ibg˙at SMS fuq 7925 3015 jew çempel 2138 6818 sa 12.00pm.

OFFERTA LI M’GÓANDEKX TITLEF

AVVIÛ GÓAL 5 ÌIMGÓAT ISSA BI PREZZ TA’

TAGÓLIM TAS-SEWQAN Tewmi Group g˙al lezzjonijiet tal-karozzi kemm manual u kif ukoll automatic. Cab service u karozzi g˙all-kiri bi prezzijiet ra©onevoli. Ûur is-sit www.tewmi.com jew çempel 9942 2422.

G˙al kull tip ta’ xog˙ol fuq faççata, bjut, appo©©i, gallarijiet, eçç. Membrane jew liquid membrane . Mela pprote©i lproprjetà tieg˙ek mill-ilma tax-xita u çempel issa g˙al stima b’xejn bin-numru 7905 8883 jew id˙ol fuq is-sit www.darrendoitall.com

XOGÓOL TAL-ÌEBEL

NURSING

ta’ waterproofing u membrane b’10 snin garanzija. Xog˙ol professjonali bl-aqwa materjal ISO pool . G˙al stima bla obbligu çemplu 7972 9967 jew Ωur is-sit www.kendawaterproofing.com

Varjetà ta’ ˙wat, ˙oroΩ, kanali tal-ilma, çangatura qadima jew ©dida, kantun qadim, lavur ta’ kull tip. Biex tikseb aktar informazzjoni çempel lil Jason g˙al aktar informazzjoni fuq

Kupun AvviΩi Klassifikati IKTEB L-AVVIÛ F’DAN L-ISPAZJU

WATERPROOFING U MEMBRANE Il-bejt tieg˙ek jag˙mel l-ilma?

G˙andek problema ta’ moffa?

Kenda Ltd issolvilek il-problema. Nispeçjalizzaw fuq xog˙ol

€10 MINFLOK €14 2 AVVIÛI GÓAL 5 ÌIMGÓAT €15 BISS! Offerta 1: ©img˙a wa˙da

€3.50

Offerta 2: 5 ©img˙at

€10

Offerta 3: 2 avviΩi g˙al 5 ©img˙at

€15

Offerta 4: 13-il ©img˙a

€30

Offerta 5: 26 ©img˙a

€56

Offerta 6: 52 ©img˙a

€93

ÓLAS B’CHEQUE JEW CASH LIL: Sound Vision Print Ltd,

ISEM, KUNJOM u INDIRIZZ

KullÓadd, AvviΩi Klassifikati, Çentru Nazzjonali Laburista, Triq Milend, il-Óamrun ÓMR 1717

Almanakk

32 11.05.2014

IT-TEMP GÓAL-LUM

It-Tnejn

It-Tlieta

L-Erbg˙a

TWISSIJIET: Xejn

IL-GAZZETTA­KULLÓADD QED­TAGÓTI­OPPORTUNITÀ­ LIL­DAWK­KOLLHA­LI­GÓANDHOM RITRATTI­ANTIKI­BIEX­JIÌU­ PPUBBLIKATI­HAWN

L-OGÓLA TEMPERATURA: 26°C L-INQAS TEMPERATURA: 15°C INDIÇI UV: 8 TEMP: Ftit jew wisq imsa˙˙ab u xi ftit imçajpar mas-seb˙, li jsir il-biçça l-kbira sabi˙ bi s˙ab g˙oli

GÓANDEK­RITRATTI MILL-ANTIK?

HI

27°C

28°C

21°C

LO

16°C

18°C

16°C

UV

09

09

08

Il-Óamis

VIÛIBBILTÀ: Tajba lokalment moderata g˙al tajba g˙all-ewwel

Il-Ìimg˙a

IBGÓAT­KOPJA­TAR-RITRATT­B’EMAIL LIL­

gazzettakullhadd@gmail.com FL-EMAIL IKTEB­DESKRIZZJONI­TAR-RITRATT­U­

­Is-Sibt

RIÓ: Óafif mill-Punent, li jsir ˙afif g˙al moderat u jdur mil-Lbiç

L-ISEM­TA’­MIN­QED­JIBGÓAT­IR-RITRATT

Jum Marittimu 2014

BAÓAR: Óafif IMBATT: Ftit li xejn

HI

22°C

20°C

22°C

LO

16°C

18°C

18°C

TEMPERATURA TAL-BAÓAR: 17°C

UV

08

07

07

SpiΩeriji li jift˙u llum il-Óadd Regent Pharmacy, 70, Triq Merkanti, il-Belt Valletta National Pharmacy, 17, Triq Santa Marija, il-Óamrun Evans Pharmacy, 96/98, Triq San Bastjan, Óal Qormi The Local Dispensary, Triq Kan. K. Pirotta, Birkirkara Brown’s Pharmacy, Shop 10, Yacht Marina Apartments, Triq il-Marina, l-Imsida Marc Pharmacy, 92, Triq il-Mensija, San Ìwann Brown’s Pharmacy, Unit 22, Triq Tigne, Tas-Sliema St Catherine Pharmacy, Triq id-Dielja k/m Triq Santa Katerina, Ó’Attard St Albert Pharmacy, Triq l-Oratorju, Óal G˙arg˙ur Euro Chemist, Triq il-Kurazza, il-Qawra St Monica Pharmacy, 157, Triq Santa Monika, Ra˙al Ìdid Verdala Pharmacy, 57, Triq il-Gendus, Bormla Polymer, Triq ix-Xag˙jra, ÓaΩ-Ûabbar Gerada Pharmacy, 146, Triq Mater Boni Cosnigli, iΩ-Ûejtun Salus Pharmacy, 21, Misra˙ ir-Republika, iΩ-Ûurrieq Plaza Pharmacy, 86, Triq il-Kbira, ÓaΩ-Ûebbu© Imtarfa Pharmacy, 207 St David Road, l-Imtarfa

Organizzat mill-Kunsill Lokali ta’ Marsaskala. Nhar ilÓamis 15 ta’ Mejju fid-9am – ˙ar©a g˙al MuΩew Marittimu u l-Palazz tal-InkwiΩitur fil-Birgu. Ikun hemm waqfa g˙al kafè. Biljetti g˙al prezz ta’ €10.

Is-Sibt 17 ta’ Mejju, fis-6pm – esibizzjoni ta’ apparat tassajd f’Sala Sant’Anna.

Il-Óadd 18 ta’ Mejju – tkompli l-esibizzjoni f’Sala Sant’Anna mid-9am sa 12pm. Fis-2.30pm tibda esibizzjoni ta’ jet skis fil-Bajja ta’ San Tumas, u fis-6pm tkompli l-esibizzjoni f’Sala Sant’Anna.

Buffet dinner b’risq Qalb it-Tfal Organizzat fil-Golden Sands Radisson, nhar il-Ìimg˙a 16 ta’ Mejju 2014, fit-8pm. Prezz ikun donazzjoni ta’ €30 g˙all-adulti, tfal ta˙t it-12-il sena nofs prezz, u tfal ta˙t is-6 snin jid˙lu bla ˙las.

Il-post ikun Flavours Restaurant, Raddison Blu, Golden Sands Resort, il-Mellie˙a.

Entertainment ma’ George Curmi ‘il-Pusè’. In-nies huma mistennija jilbsu smart casual. Parke©© ikun provdut fl-istess lukanda.

Lejla Maltija f’Birkirkara Il-parroçça San ÌuΩepp Óaddiem ta’ Birkirkara ser torganizza Lejla Maltija g˙all-familja kollha, nhar is-Sibt 17 ta’ Mejju, mis-7.30pm ’il quddiem, fi Triq Gori Mancini, biswit il-knisja parrokkjali ta’ San ÌuΩepp Óaddiem.

Waqt din il-Lejla Maltija, li ser isservi biex ittemm l-attivitajiet relatati mal-Festa ta’ San ÌuΩepp Óaddiem, ser ikun hemm diversi posti b’ikel u xorb. Divertiment ser ikun provdut minn kantanti lokali u o˙rajn stabbiliti b˙al Glenn Vella, Hooligan, Romina Mamo, Louisanne Tate, Moonshine Band, u o˙rajn. Ser tittella’ wkoll wirja ta’ karozzi Mini bil-kollaborazzjoni tal-Malta Mini Owners Club A.D. 1998, kif ukoll penalty shoot-out.

G˙awdex Castle Pharmacy, 2, Misra˙ l-Indipendenza, Victoria Sokkors Pharmacy, Triq San Girgor, Ta’ Kerçem

Be Our Guest – Programm MuΩikali f’ÓaΩ-Ûabbar

Lottu

88 43 59 37 39 75 60 02

Grand Lottery

03 03

Super 5

30

09

36

15

22

02 02 07 04 05

Din il-Ìimg˙a mill-Istorja

Is-Società Filarmonica Maria Mater Gratiae ta’ ÓaΩ-Ûabbar ser ittella’ l-programm annwali nhar is-Sibt 17 ta’ Mejju 2014, fit-Teatru Notre Dame f’ÓaΩ-Ûabbar stess. Il-banda tkun ta˙t id-direzzjoni ta’ Mro Kevin Mizzi.

Dan se jkun kunçert ta’ muΩika g˙at-tfal u dawk kollha li f’qalbhom jg˙oΩΩu l-memorji ta’ tfulithom. Fost il-muΩika ser jindaqqu diversi signature tunes ta’ films b˙al Tom & Jerry, siltiet minn films ta’ Disney u s-silta Peter u l-Lupu bis-sehem tan-narratur Trevor Ûahra.

Il-banda tkun akkumpanjata mill-Mirabitur Youth Choir ta˙t it-tmexxija tas-Sa Simone Attard. JippreΩenta s-Sur Keith Demicoli.

Il-kumitat i˙e©©e© lil kul˙add biex jattendi g˙al dan lispettaklu awdjo-viΩiv li jibda fis-7.30pm. D˙ul ming˙ajr ˙las; biss kull donazzjoni tkun apprezzata. Il-biljetti jistg˙u jinkisbu bl-internet minn http://mmg.ticketleap.com/ jew çemplu fuq 7967 8309.

Lejla Maltija f’Birkirkara mill-Kunsill Lokali

15.05.1970 – Elizabeth P. Hoisington ti©i appuntata b˙ala wa˙da mill-ewwel ©enerali femminili tal-United States Army

12.05.2008 – Terremot kbir fil-belt ÇiniΩa Sichuan, i˙alli 69,000 persuna mejta

Is-Sibt 7 ta’ Ìunju 2014, mis-7.00pm ’il quddiem il-Kunsill Lokali ta’ Birkirkara se jorganizza attività bit-tema ‘Lejla Maltija F’Birkirkara’. Din l-attività ser isse˙˙ f’dawn ittoroq: Triq il-Kbira Óas-Sajjied, Triq Óas-Sajjied, u Triq ilVitorja. L-attività hija g˙all-familja kollha, bil-parteçipazzjoni ta’ numru kbir ta’ talent KarkariΩ, g˙ana tradizzjonali, re-enactments , log˙ob g˙at-tfal, arti©©janat, sehem ta’ diversi personalitajiet popolari, u ˙afna aktar.

Kompetizzjoni Ktieb

11.05.2014 33

KOMPETIZZJONI KTIEB RUMANZ

IT-TIELET QAMAR

ve r s i j i n f e t a ˙ i l - b i e b . F ’ k u l l univers il-li©ijiet tan-natura, tal˙in u spazju, ja˙dmu b’mod differenti u ç-çiviltà evolviet b’mod u f’direzzjoni differenti. Wie˙ed mi l l - u n i v e r s i h u w a d - d i n j a ( u Malta) kif nafuha a˙na; ie˙or hu w a d i n j a b ’ p a s s k a l m u ming˙ajr l-avvanzi teknolo©içi li g˙andna madwarna; ie˙or, bilkontra, huwa univers futuristiku fe j n t g ˙ i x s o ç j e t à e v o l u t a ˙afna…jew almenu hekk jidher

g˙all-ewwel!

U fl-a˙˙ar ktieb nivvja©©aw f’univers misterjuΩ u niltaqg˙u mal-vera protagonisti tat-trilo©jia: l-allat. Dawn is-sitt allat, li tul issnin ©ew minsija fir-realtajiet paralleli l-o˙ra, f’din ir-realtà jag˙Ωlu li jilag˙bu l-log˙ba tag˙hom.

IΩda l-log˙ba trid tintemm, u b˙al f’kull log˙ba jrid ikun hemm irrebbie˙a u t-telliefa.

Bonello jikteb b’seng˙a u intensità ta’ kittieb veteran f’dan il-

©eneru, u l-mitolo©ija li jo˙loq b˙ala sfond g˙at-trilogija hija qawwija u kumplessa, xog˙ol ta’ maestrija kbira u li tixhed ir-riçerka estensiva tal-awtur. It-trilo©ija hija primarjament avventura intriganti, fantaΩjuΩa u mimlija azzjoni, fejn niltaqg˙u ma’ numru ta’ karattri minn kull univers li ji©©ieldu kontra qawwiet li jheddu l-univers tag˙hom u ˙ajjithom.

Postijiet b˙al Mi©ra l-Fer˙a, Ìebel Ciantar u Dingli Cliffs mal-ewwel jittrasportaw ’il-qarrejja fix-xenarju tar-realtajiet differenti li minnhom jivvja©©aw il-karattri tal-kotba.

L-universi ma˙luqa minn Bonello ©ew mog˙tija l-˙ajja viΩwalment mill-artist Matthew Grima Connell, li pin©a xenarji meraviljuΩi g˙all-qxur tat-tliet kotba. Imbag˙ad, Pierre Portelli, id-direttur artistiku tal-Merlin Publishers, ˙oloq effett ta’ qoxra d o p p j a l i t ir r i fl e tt i r - r e a lt a j ie t minsu©a li huma l-qalba tattrilo©ija.

It-Tielet Qamar, L-A˙˙ar Óolma u Is-Sitt A˙wa jinsabu g˙all-bejg˙ mill-˙wienet tal-kotba kollha, kif ukoll bl-internet minn www.merlinpublishers.com

rashom.

Dar mill-veduta ta’ quddiemu u beda miexi lura lejn ir-ra˙al b’pass meqjus. X˙in wasal g˙amel sinjal linnies tieg˙u, u flimkien bdew mexjin ’l isfel lejn il-wied tal-Buskett biex minn hemm imorru lejn G˙ar Dalam, fejn kien jaf li Abram ˙a littfal. Fejn kellu l-mo˙ba Mikiel lAn©lu. Noah, flimkien m’g˙axar g˙assiesa, Ωammew mal-mog˙dija filwied, filwaqt li l-g˙axra l-o˙ra tqassmu tnejn tnejn u telqu f’na˙at differenti, bil-ftehim li kull tant ˙in jiltaqg˙u f’post miftiehem minn qabel.

IΩda lanqas nofs triq ma kienu g˙adhom waslu, meta g˙assies minn dawk li kienu telqu quddiem tfaçça wa˙du u qalilhom li kienu ltaqg˙u m’Abram, Petra u t-tlett itfal, wie˙ed minnhom imwe©©a’. Kienu qed jis-

tennewhom l-Imqabba u sie˙bu kien baqa’ mag˙hom g˙all-g˙ajnuna.

Ix-Xi˙ fera˙, u flimkien mal-o˙rajn qabad it-triq wara l-g˙assies ˙alli jiltaqg˙u m’Abram minnufih. Sakemm waslu x-xemx kienet telg˙et fl-aqwa tag˙ha. Sabuhom f’˙ondoq dejjaq li fih kienu kibru si©ar tal-ballut twal, bil-frieg˙i telg˙in ’il fuq ifittxu xxemx.

Ix-Xi˙ mar mill-ewwel fuq Abram u ˙adlu b’idu, imbag˙ad mar fuq Petra u messilha wiççha waqt li tbissmilha mill-qalb. Baqa’ sejjer ˙dejn Xon u Riku u taptpilhom tnejn fuq spallithom, imbag˙ad it-tbissima g˙ebet minn fuq fommu x˙in g˙ajnejh waqg˙u fuq Marku, li kien mix˙ut fuq il-fettie˙a mal-art, u mar niΩel g˙arkupptejh ma©enbu.

“G˙iduli x’©ara eΩatt,” talab lil Xon

u lil Riku, filwaqt li beda jikxef ilweraq li kienu qed jg˙attu l-ferita fuq spallet Marku. Petra kienet dewwietlu l-©er˙a kif setg˙et, b’weraq, ˙xejjex u b’ingwent mag˙©un mill-pal tal-bajtar. Marku, li kien nofsu rieqed, dak il-˙in beda jgedwed kliem ma jinftehemx.

“Mikiel l-An©lu tah daqqa ta’ stallett; il˙aqna d˙alna eΩatt fil-˙in filmaqdes u Riku tajjar lil Mikiel minnofs ftit sekondi qabel laqat lil Marku f’qalbu, iΩda la˙aq laqtu fi spalltu. Kien xi tip ta’ sagrifiççju milli stajt nara, u milli qrajt f’dan il-ktejjeb li ©bart minn mal-art.”

Xon ˙are© il-ktejjeb ta’ Mikiel u tah lix-Xi˙, li ˙ares lejh u da˙˙lu mill-ewwel fil-but ming˙ajr ma qal xejn dwaru.

Il-Log˙ba tal-Allat John A. Bonello g˙amel id-debutt tieg˙u fi l-kitba fl-2008, meta ˙are© l-ewwel rumanz tieg˙u ItTielet Qamar , ippubblikat minnu stess. Miktub fil-©eneru letterarju tal-fantasy/science fiction , ©eneru fost l-aktar neqsin fil-letteratura Maltija, dan il-ktieb ©ibed l-attenzjoni ta’ bosta qarrejja u anke ©ie nnutat mill-Merlin Publishers, li ddeçidew li jippubblikaw it-tieni u t-tielet ktieb ta’ din it-trilo©ija: L-A˙˙ar Óolma u Is-Sitt A˙wa, kif ukoll jo˙or©u edizzjoni ©dida talewwel ktieb. It-tieni u t-tielet ktieb reb˙u l-Premju Nazzjonali tal-Ktieb g˙all-aqwa proΩa g˙alladolexxenti bil-Malti, u Is-Sitt A˙wa reba˙ ukoll premju g˙alla˙jar produzzjoni ta’ ktieb bilMalti.

Dawn it-tliet kotba flimkien jag˙mlu t-trilo©ija Il-Log˙ba talAllat , trilo©ija ambjentata f’Malta b’sitt realtajiet alternattivi. It-tempju ta’ Óa©ar Qim huwa l-bieb ma©iku li jag˙ti g˙al dawn is-sitt universi paralleli, fejn huma lfaΩijiet tal-qamar li jiddeterminaw f’liema wie˙ed minn dawn l-uni-

SILTA MILL-KTIEB

“

“

F’Ωerniq ta’ jum ie˙or, bissema çara kristall u l-arja friska friska, ix-Xi˙ kien qieg˙ed bilqieg˙da f’tarf irdum Ωg˙ir, i˙ares ta˙tu lejn il-widien ˙odor li kienu jibdew minn ta˙t il-Buskett. Abram u Petra kienu tnejn mill-iΩjed nies li kien jafda, u kien ˙e©©i©hom hu stess biex imorru ma’ Xon u Riku u jg˙inuhom fl-g˙an tag˙hom li jsibu lil se˙ibhom, u flistess waqt jie˙du ˙siebhom.

IΩda issa kien im˙asseb sew. Dak kien it-tielet jum minn meta telqu lejn G˙ar Dalam u kienu g˙adhom ma waslux lura. Qalbu kienet ˙ebritu. Fir-ra˙al kien hemm g˙oxrin ru˙ jistennewh, g˙oxrin g˙assies, kollha m˙arr©a sew minn Abram stess biex jiddefendu ru˙hom, kollha b’sa˙˙ithom u kapaçi jfendu g˙al

Mistoqsija: Semmi wie˙ed mill-karattri li jisemmew fis-silta.

Ibag˙tu r-risposta tag˙kom lil: Kompetizzjoni Ktieb, KullÓadd, ÇNL, Triq Mile End, il-Óamrun, u tid˙lu biç-çans li tirb˙u l-ktieb IT-TIELET QAMAR, ©entilment ipprovdut minn Merlin Publishers.

Ir-rebbie˙ jit˙abbar nhar il-Óadd li ©ej, 18 ta’ Mejju.

Ir-rebbie˙a huma mitluba ji©bru l-ktieb miç-Çentru Nazzjonali Laburista fil-Óamrun billi jippreΩentaw il-karta tal-identità mit-Tlieta sal-Ìimg˙a bejn id-09.00 u t-15.00, eskluΩ festi pubbliçi.

Intant, ir-rebbie˙a tal-ktieb ÇPAR hija:

LARA AGIUS, It-Tikka, Triq Luqa Briffa, il-GΩira

Log˙ob

34 11.05.2014

TISLIBA BIN-NUMRI Po©©i n-numri f’posthom Bi 3 numri 002 004 050 173 174 184 223 251 269 416 447 570 621 712 867 873

B’4 numri 0029 0167 0191 0416 0428 0473 0492 0722 1217 1250 1552 2785 2901 2943 2956 3002 3012 3716 4034 4274 4824 5140 5205 5240 5687 5875 6255 6418 7035 7233 7572 7674

7883 8146 8180 8434 9710 9934

B’5 numri

B’6 numri

06171 06985 10199 19463 21416 24437 25481 28117 30606 31954 46236 48529 48624 49139 50032 62267 64443 84933 92764 92905 96480 97973

056722 202774 723263 804426

Bi 8 numri 16627850 31375775 49676078 85076106

SUDOKU SPONSORJATA MINN WELLA

Irba˙ xampù u conditioner Wella Aqta’ din il-log˙ba u ibg˙atha: KOMPETIZZJONI WELLA, KullÓadd, Çentru Nazzjonali Laburista, Triq Mile End, il-Óamrun.

Isem: ..........................................................................................

Indirizz:......................................................................................... .....................................................................................................

VICTOR AGIUS, 30, Fatima, Triq ÌuΩeppi Renza, Óal Luqa

Kompetizzjoni Centro Casalinga Ìemma’ s-sitt kupuni u ibg˙athom f’daqqa lil: KullÓadd, Kompetizzjoni Centro Casalinga, Çentru Nazzjonali Laburista, Triq Mile End, il-Óamrun.

Isem:...................................................................................................................................................................

1

Indirizz:.............................................................................................................................................................. ...........................................................................................................................................................................

Nru tal-karta tal-identità:............................................. Nru tat-telefown:........................................................

Ir-rebbie˙a tal-magna tax-xag˙ar hija: G.ANTIDA PAMPANELLA, 93, Antalaex, Triq Dun Karm Sant, Óal Tarxien

Log˙ob

11.05.2014 35

IRBAÓ €25 fI flus

18

IBGÓAT DAWN IÛ-ÛEWÌ KOMPETIZZJONIJIET FLIMKIEN U IDÓOL BIÇ-ÇANS LI TIRBAÓ €25 L-indirizz huwa: Irba˙ €25 fi flus, KullÓadd, Çentru Nazzjonali Laburista, Triq Mile End, il-Óamrun.

TIslIBA Mimdudin 1.

2.

3,5.

Il-..... u s-Sewda, Wied il-G˙ajn (5) Tmiem ta’ kariga? (7) ..... Novarum (5) Ara 7 Nitilqu (6) Idur ma’ kull ri˙ (6) Ara 4 Djoçesan jitlef lewwel tnjen (6) Ara 17 Tmur ˙afna ma’ paçi din (5) Henry Ramon Willoughby (1,1,1) Ara 18 Mar a˙jar (5)

4,16.

7,9.

9.

10.

12.

16.

18,23.

19.

20.

21.

23.

24.

Weqfin 1.

5.

6.

8.

11.

12.

13.

14.

15.

17,19.

21,22.

22.

Ìurnata (3) Bajja fin-na˙a ta’ fuq ta’ Malta (6) Ara 3 G˙asfur fl-Awstralja (3) G˙andu d-drittijiet kollha? (9) Iva Taljana (2) Missier (2) Ólas f’tal-linja (3) Illum ikun hemm ˙afna lebsin tag˙hom fil-Ìimg˙a l-Kbira (6) G˙amel hekk b’vendikazzjoni? (6) Jispjegawlna (6) Tista’ tkun fil-karattru (6) Ara 21

It-ti©rija sa’ dan (6)

SOLUZZJONI TAL-ÌIMGÓA L-OÓRA Mimdudin

24. Weigh.

1.

4.

9.

10.

12.

16.

18,22.

19.

20.

21.

23.

Weqfin

Nisel, Vjal, Óin, Ballut, Qaççat, Mia, Iebes, Ajk, Strud, MAB, Rasi,

1.

2,5.

3,11.

6,7.

8.

12,21W. 13,14.

15.

17.

Na˙dem, Sinjal, Libja, Latin, Naççertaw, Qamar, Çittadini, SkuΩah, Iva.

QED TAGÓRAfHOM? fir-ritratt hemm Ωew© uçu˙ f’wiçç wie˙ed. Qed tag˙rafhom? Ójiel: Wie˙ed ˙adimha tal-ie˙or.

Politiku :

Attur :

RIÛULTAT TAL-ÌIMGÓA L-OÓRA

Isem: Indirizz:

Nru tat-Telefown: Nico Rosberg

REBBIEÓA TAL-ÌIMGÓA L-OÓRA MARY GATT, St Peter Flats/4, Triq Mimosa, G’Man©a, PTA 1044

Lewis Hamilton

Sports

36 11.05.2014

sitt Medalji f’KaMpjonati tal-Karate f’londra L-iskola Maltija tal-Karate, SKSM, g˙al darba o˙ra irrapreΩentat lil Malta f’kampjonati internazzjonali tal-karate f’Londra, fl-Ingilterra l-©img˙a l-o˙ra. RiΩultat ferm sodisfaçenti ta’ sitt medalji. Wa˙da deheb, tlieta fidda u tnejn bronΩ minn fost 450 atleta li attendew g˙al dawn il-kampjonati minn erbatax-il pajjiΩ differenti.

It-tim Malti kien jikkonsisti f’Ωew© atleti: Andrew Galea, Ωag˙Ωug˙ b’esperjenza kbira fil-qasam internazzjonali, fejn irnexxielu jirba˙ total ta’ erba’ medalji; u Amber Camilleri li kienet biss it-tieni darba tag˙ha li kkompetit f’livell daqshekk g˙oli, fejn irnexxielha tirba˙ total ta’ Ωew© medalji. Dawn iΩ-Ωew© atleti kienu ta˙t il-gwida kontinwa talkowç nazzjonali tal-SKSM u President talWUKF Malta, Chris Galea, li m’g˙andu lebda bΩonn ta’ introduzzjoni fil-qasam talkarate f’pajjiΩna. Mat-tim kien hemm ukoll l-uffiçjal Lucienne Galea li ffurmat parti mit-tim u 25 referee li kienu preΩenti tul din l-attività. Galea ng˙atat linkarigu li tmexxi u tie˙u ˙sieb area s˙i˙a b’total ta’ seba’ referees, tul il-©urnata talkompetizzjoni.

Il-kampjonati saru fuq ©urnata wa˙da.

L-organizzazzjoni kienet wa˙da professjonali g˙all-a˙˙ar fejn intuΩaw erba’ areas u 25 referee mibg˙uta mill-federazzjoni dinjija tal-Karate, World Union Karate Federation. l-atleta Malti Andrew Galea kien l-ewwel atleta li kkompeta matul il-©urnata, fejn wara wirja brillanti fl-ewwel Ωew© rawnds fil-Kata, huwa g˙adda g˙all-finali fost laqwa sitta. Galea kkompeta ma’ total ta’ 23 atleta fil-Kategorija tal-Cadets 15-17-il sena. Fil-final g˙amel wirja tajba fejn spiçça b’punti indaqs ji©©ieled g˙allewwel post.

Wara rawnd ie˙or, Galea rnexxielu jeg˙leb l-isfida tal-atleta IngliΩ biex b’hekk reba˙ it-titlu tal-kategorija talKata ta’ bejn 15-17-il sena. Din kienet lewwel medalja tad-deheb g˙all-Malta. Bla dubju ta’ xejn dan ir-riΩultat g˙amel kura©© kbir lill-kontin©ent Malti rrapreΩentat mill-SKSM.

Wara din il-kategorija, l-unika wa˙da li kellu fil-Kata, Galea kien imissu tliet kategoriji tal-Kumite (fejn Ωew© atleti jippruvaw jolqtu lil xulxin fl-inqas ˙in possibbli, b’˙effa, kontroll u preçiΩjoni). L-ewwel kategorija kienet dik tal-età tieg˙u (15-17il sena), fejn wara total ta’ ˙ames rawnds, huwa rnexxielu jitla’ sal-final u jikseb ilmedalja tal-fidda wara atleta mill-Irlanda ta’ Fuq. Wara din il-kategorija kien imissu jie˙u sehem g˙all-ewwel darba fil-Kategoriji talKbar, 18-35 sena, fejn huwa ta sorpriΩa lil kull min i©©ieled mieg˙u u rrnexxielu jibqa’ tiela’ sas-semifinali, fejn tilef ©lieda kombattuta ˙afna kontra atleta bravu mirRepubblika Çeka. Ta’ min jg˙id li l-finali ta’ din il-kategorija ©iet mirbu˙a mill-atleta professjonali mit-tim tal-E©ittu Tamer Mourssy, champion tad-dinja ta’ ta˙t il75kg, f’kategorija ta’ 24 atleta.

L-a˙˙ar kategorija kienet dik tat-timijiet

tal-kbar fejn Andrew ©ie offrut l-opportunità u ç-çans minn Tamer Mourssy, il-captain tat-tim tal-E©ittu, kif ukoll mill-kowç tal-istess tim, biex ji©©ieled fit-tim tieg˙u stess, kontra nazzjonijiet o˙ra. F’din ilkategorija, fejn kien hemm total ta’ tmien timijiet, Andrew g˙amel ˙iltu u bil-wirja stupenda tieg˙u u tal-atleta Mourssy irnexxielhom jiksbu l-medalja tal-fidda fejn fil-finali tilfu b’punte©© Ωg˙ir ˙afna kontra t-tim tar-Rumanija. Bla dubju ta’ xejn unur u esperjenza kbira g˙al dan latleta Ωag˙Ωug˙ Malti. B’hekk, fl-a˙˙ar tal-©urnata, Andrew kiseb total personali ta’ erba’ medalji, wa˙da deheb, tnejn fidda u wa˙da bronΩ.

L-atleta Maltija l-o˙ra, Amber Camilleri, li din kienet it-tieni esperjenza tag˙ha f’kampjonati hekk kbar, ˙adet sehem fi tliet kategoriji, wa˙da Kata, Kumite u timijiet.

Fl-ewwel kategorija Camilleri ˙adet sehem fis-sezzjoni ta’ bejn 13 u 14-il sena tan-nisa

fejn spiççat tokkupa t-tielet post minn fost 15-il atleta. B’hekk din kienet l-ewwel medalja tal-bronΩ tag˙ha f’dawn il-kampjonati.

Fil-kategorija tal-Kumite, Amber irnexxielha tirba˙ l-ewwel Ωew© rawnds biex fil-kwartifinali kellha ççedi postha, b’telfa ta’ 1-0 kontra atleta IngliΩa li eventwalment spiççat reb˙et il-kategorija.

L-a˙˙ar kategorija kienet dik tat-timijiet ta’ ta˙t il-14 il-sena. It-tim irnexxielu jibqa’ tiela sal-a˙˙ar rawnd, fejn fil-finali taw wirja ferm tajba, iΩda ma kinitx biΩΩejjed g˙all-ewwel post. Amber kienet strumentali f’kull ©lieda li g˙amlet g˙ax bissa˙˙a tag˙ha it-tim irnexxielu kull darba jg˙addi g˙ar-rawnd li jmiss. Camilleri ©iet preΩentata it-tieni medalja personali, dik tal-fidda.

Din kienet esperjenza siewja g˙al din latleta Ωag˙Ωug˙a, fejn bla dubju ta’ xejn se tiswa aktar f’kampjonati fil-futur qrib.

Il-President tal-federazzjoni Maltija SKSM Malta g˙all-WUKF, Chris Galea, wera ssodisfazzjon tieg˙u g˙al dan ir-riΩultat hekk prestigjuΩ g˙alpajjiΩna li g˙al darba oh˙ra, permezz ta’ tim mill-iskola SKSM, lisem pajjiΩna re©a’ tpo©©a fuq quddiem fil-lista ta’ unuri fil-Karate Internazzjonali.

Huwa qal kemm b˙alissa huwa importanti li dawn iΩ-Ωew© atleti jkomplu jit˙arr©u fuq baΩi semiprofessjonali, u b˙alhom hemm numru ie˙or ta’ atleti, fliskola SKSM min˙abba l-impenji iebsin li ©ejjin fi ftit xhur o˙ra, fejn aktar timijiet mill-istess skola se jikkompetu f’Settembru, fir-Rumanija fil-WUKF Europeans Cup 2014, fi Cluj Napoca u f’Ottubru, il-mistennija Kampjonati tadDinja fil-Polonja.

Bla dubju ta’ xejn, SKSM tibqa’ l-iskola Maltija tal-karate li toffri opportunitajiet bla waqfin biex atleti tag˙ha jirrapreΩentaw lil pajjiΩna f’kampjonati barra minn Malta.

G˙al aktar informazzjoni fuq din l-iskola wie˙ed jista jid˙ol jew fis-sit elettroniku www.sksmalta.com jew Facebook: Malta Karate SKSM jew içempel fuq 2145 3706 jew 7953 7924.

BoV plejer tax-xahar - april 2014 L - a t t a k k a nt ta’ Nadur Youngsters F.C., Elton Da Silva kien mag˙Ωul b˙ala l-BOV Plejer tax-Xahar g˙al April 2014 wara l-prestazzjonijiet tajbin tieg˙u ma’ Nadur Youngsters F.C. fil-log˙biet finali tal-BOV GFA Cup u tas-Super Cup. Apparti li huwa kien strumentali biex Nadur kisbu dawn iΩΩewg unuri, huwa kien ta’ theddida kontinwa g˙ad-difiΩa ta’ Oratory Youths F.C. fejn hawn Da Silva skorja wie˙ed mit-tliet gowls li bihom Nadur reb˙u l-BOV GFA Cup g˙at-

l-arGUMent Din il-©img˙a l-Argument jilqa’ aktar suççessi fuq is-set tieg˙u.

Dan g˙aliex mistiedna Paul Spiteri li mieg˙u ser nitkellmu fuq ir-reb˙ tal-UBet FA Trophy minn Valletta flimkien ma’ rappreΩentanti taç-champions u runners-up tal-1 diviΩjoni Joe Sammut (President Pieta H) u Jesmond Zammit (Kowç Ûebbu© R). Huma jing˙aqdu mal-mistieden residenti Alfred Attard biex nitkellmu dwar l-ista©un li g˙adu kemm ntemm.

Din il-©img˙a xxandru Ωew© servizzi speçjali: wie˙ed dwar il-futbol G˙awdxi u l-ie˙or dwar Luqa St Andrews Youth Nursery.

Ing˙aqdu mal-preΩentaturi Clinton Buhagiar u Pamela Schembri g˙all-programm ie˙or l-Argument nhar il-Óadd, fil5.00pm fuq ONE.

tmien darba fl-istorja tag˙hom.

Imbag˙ad huwa kien iktar fundamentali meta l-Youngsters minkejja li wara biss ˙ames minuti spiççaw jilg˙abu bi plejer inqas, b’gowl f’kull taqsima minn na˙a tal-attakkant BraΩiljan huma g˙elbu liçchampions il-©odda Xewkija Tigers F.C. fil-finali tas-Super Cup. Is-Sur Jack Thewma, Manager tal-Bank of Valletta f’G˙awdex ippreΩenta t-trofew tal-BOV Plejer tax-Xahar ta’ April lil Elton Da Silva.

Sports

11.05.2014 37

05. SPANJA | Circuit de Barcelona-Catalunya | Barçellona RAI 2 Fid-21.10 (˙in ori©inali 14.00)

POLE IEÓOR GÓAL HAMILTON Minkejja l-fatt li ©ew ippreΩentati numru ta’ a©©ornamenti g˙all-Grand Prix ta’ Spanja, it-timijiet re©g˙u sabu ru˙hom bi Ωvanta©© kbir filkonfront tal-Mercedes illi ddominaw is-sessjonijiet ta’ kwalifikazzjoni talbiera˙. Fl-ewwel post re©a’ spiçça Hamilton li ˙a l- pole position minn ta˙t ˙alq Rosberg fl-a˙˙ar mumenti tal-kwalifiki b’vanta©© ta’ 0.168 sekondi.

Min˙abba f’hekk, il-ÌermaniΩ irid jipprova jaqbeΩ lill-Brittaniku malajr kemm jista’ jkun g˙aliex Hamilton wera kapaçità kbira li jamministra ttellieqa meta jirnexxilu jtemm lewwel dawra fuq quddiem. Jekk Rosberg jonqos milli jimponi ru˙u f’din it-tellieqa, huwa kwaΩi çert li jçedi l-quççata tal-klassifika lill-kollega tieg˙u.

Warajhom spiçça Ricciardo, li minkejja l-a©©ornam enti li ppreΩentaw ir-Red Bull u r-Renault, xorta wa˙da bata biex iΩomm ilpass mal-ewwel tnejn. B’distakk ta’ 1.053 sekonda mit-tieni post, lAwstraljan jidher li se jag˙mel it-tellieqa j˙ares lura iktar milli ’l quddiem biex g˙all-inqas jipprova jitla’ fuq il-podju.

Madankollu, Ricciardo mar ferm a˙jar minn Vettel li, wara problemi elettriçi fl-ewwel sessjoni ta’ prattika tal-Ìimg˙a, huwa kellu jirtira mittielet sessjoni ta’ kwalifikazzjoni min˙abba problema fil-gearbox.

Bottas kellu s-sodisfazzjon li jeg˙leb lil Massa b’kumdità fil-kwalifiki hekk kif sab ru˙u fir-raba’ post, b’kuntrast mad-disa’ poΩizzjoni talBraΩiljan. Madankollu, Massa wera kapaçità kbira fit-tluq tieg˙u matul

dan l- ista©un. All ura ma tkunx daqshekk sorp riΩa jekk narawh g˙addej sparat minn mal-FinlandiΩ sal-ewwel kurva, minkejja d-distakk tal-bidu.

Il-Lotus taw prova çara tal-qabΩa kbira ta’ kwalità li g˙amlu matul dawn il-©img˙at permezz tal-˙ames post ta’ Grosjean, li po©©a ru˙u quddiem iΩ-Ωew© karozzi Ferrari.

Differenti ˙afna kienet il-prestazzjoni ta’ Maldonado illi ser jibda mill-wie˙ed u g˙oxrin post wara li da˙˙al il-karozza tieg˙u f’wa˙da mill-barrieri ftit minuti biss mill-bidu ta’ Q1.

Is- sewwie q Ve neΩwelan g˙al darb’o˙ra kien ˙ati ta’ inkompetenza fis-sewqan hekk kif baqa’ jag˙fas kemm jifla˙ f’diversi kurvi minkejja li deher çar illi kien qieg˙ed ibati biex iΩomm il-karozza. Fl-a˙˙ar, wara li g˙amel ˙in twil jissara malisteering, huwa tilef il-kontroll talvettura kompletament u da˙˙alha f’wie˙ed mill-˙itan li jdawru ç-çirkwit.

Raikkonen irnexxielu jtemm ilkwalifiki e Ωatt qabel Alonso.

Madankollu, is-sitt post li kiseb ftit li xejn se jkun ta’ konsolazzjoni g˙alih g˙aliex is- sewwie qa tal-Ferr ari kienu qeg˙din jittamaw f’rendiment a˙jar mill-vetturi tag˙hom wara ttibdil estensiv li ppreΩentaw g˙al din it-tellieqa.

DiΩappuntanti wkoll kienet ilprestazzjoni tal-McLaren fejn Jenson Button kellu jikkuntenta bit-tmien post, filwaqt li sie˙bu Magnussen kellu jibqa’ fil-garaxx matul Q2 min˙abba problema fil- power unit tal-vettura tieg˙u.

mix-xellug: Nico Rosberg, Lewis Hamilton u Daniel Ricciardo

Numru ta’ tidwir

66

Tul tat-tellieqa

307.104 km

Dawra rekord

K Raikkonen (2008)

Rebbie˙a tal-2013

F Alonso (Ferrari) POÛ.

ISEM IS-SEWWIEQ

TIM

ÓIN

DISTAKK

01 02 03 04 05 06 07 08 09 10

Lewis Hamilton Nico Rosberg Daniel Ricciardo Valtteri Bottas Romain Grosjean Kimi Raikkonen Fernando Alonso Jenson Button Felipe Massa Sebastian Vettel

Mercedes Mercedes Red Bull Williams Lotus Ferrari Ferrari McLaren Williams Red Bull

1:25.232 1:25.400 1:26.285 1:26.632 1:26.960 1:27.104 1:27.140 1:27.335 1:27.402 Bla ˙in

+0.168 +1.053 +1.400 +1.728 +1.872 +1.908 +2.103 +2.170

JIBDA L-‘ISTAÌUN EWROPEW’ Din il-©img˙a re©a’ ssokta l-kampjonat tal-Formula 1 bil-˙ames tellieqa talista©un, il-Grand Prix ta’ Spanja.

Tradizzjonalment, din il-tellieqa titqies b˙ala l-bidu l-propju tal-kampjonat hekk kif it-timijiet jippreΩentaw numru kbir ta’ a©©ornamenti fil-vetturi tag˙hom li jindirizzaw in-nuqqasijiet illi jkunu tfaççaw matul l-ewwel ti©rijiet.

Dan il-fatt qatt ma kien veru daqs kemm hu din is-sena min˙abba li t-timijiet kollha sabu ru˙hom jinnavigaw f’territorju teknolo©iku ©did fix-xhur li g˙addew b’riΩultat tal-bidliet kbar li saru fir-regolamenti g˙al dan l-ista©un.

S’issa kienu l-Mercedes li addattaw ru˙hom l-a˙jar g˙al dan it-tibdil fejn di©à bnew vanta©© ta’ 97 punt fuq it-tim tat-tieni post, ir-Red Bull Racing. Però, Hamilton u Rosberg ma jistg˙ux jistrie˙u g˙aliex id-differenza ta’ bejniethom hija Ωg˙ira ˙afna u g˙ad baqa’ ˙afna punti g˙al xiex ji©©ieldu.

fittex li tikkumplimenta x-xog˙ol tarRenault b’avvanzi ajrudinamiçi li mistennijin illi jag˙mlu l-vetturi tag˙hom iktar kompetittivi fit-tlielaq li ©ejjin.

A©©ornamenti Renault

Aspettattivi g˙olja

Barra l-avvanzi ajrudinamiçi ta’ rutina, irRed Bull se jkunu qeg˙din ipo©©u ttama tag˙hom fuq a©©ornament sostanzjali tal-magna li ser ji©i pprovdut mirRenault. Il-bΩonn ta’ din il-bidla n˙ass b’mod partikolari fl-a˙˙ar tellieqa li fiha r-Red Bull kienu sa˙ansitra 22 kilometru fis-sieg˙a inqas veloçi mill-Mercedes f’çertu partijiet tat-traççat.

L-istess tama g˙andhom it-timijiet lo˙rajn li juΩaw il-magni Renault, ji©ifieri t-Toro Rosso, il-Lotus u Caterham li s’issa batew biex isibu l-konsistenza fir-riΩultati tag˙hom. Il-Lotus, b’mod partikolari, set-

Min-na˙a l-o˙ra, il-Williams u l-McLaren, li g˙andhom magni Mercedes ma qag˙dux i˙arsu. Minkejja l-bidu promettenti ˙afna ta’ dawn iΩ-Ωew© timijiet, ilprestazzjonijiet tag˙hom fit-tlielaq ta’ wara ma kinux daqshekk tajbin.

Il-Williams kienu vittmi ta’ episodji sfortunati li tellfuhom ˙afna punti b˙alliΩball ta’ Kobayashi li da˙al ©o Massa flewwel kurva tal-Grand Prix tal-Awstralja u l-pitstop traskurat li g˙amlu lill-istess sewwieq fiç-Çina. Dawn ma Ωammewx lil Williams milli jmorru ˙afna a˙jar flewwel ti©rijiet tal-2014, milli marru fl-

2013 kollu. Madankollu, l-aspettattivi tattim kienu ferm og˙la g˙al dan l-ista©un wara r-riΩultati poΩittivi li nkisbu fit-testijiet tal-pre-season.

L-ur©enza fil-bΩonn li jinkisbu riΩultati a˙jar qieg˙ed jin˙ass ferm iktar fi ˙dan il-McLaren, illi esperjenzaw kollass filprestazzjonijiet tag˙hom wara li fl-ewwel tellieqa rnexxielhom itellg˙u Ω-Ωew© sewwieqa fuq il-podju. Minkejja l-fatt li ttim ˙a jintroduçi diversi a©©ornamenti fil-vetturi tieg˙u, Jenson Button stqarr li l-McLaren g˙adhom iridu jifhmu a˙jar kif jistg˙u jil˙qu l-potenzjal s˙i˙ tar-riΩorsi li g˙andhom g˙ad-dispoΩizzjoni tag˙hom.

Rankatura tal-karozzi bil-magni Ferrari?

Il-Ferrari se jkunu qeg˙din ifittxu li jibnu fuq il-podju li kisbu fiç-Çina. Alonso mis-

tenni li jkun iktar immotivat mis-soltu biex jikseb l-ewwel reb˙a ta’ dan lista©un hekk kif se jkun qieg˙ed jikkompeti fil-Grand Prix ta’ pajjiΩu.

Madankollu, Raikkonen m hux se jkun ta inqas g˙aliex qieg˙ed ikun fil-mira ta’ kritika iebsa min˙abba lfatt li Alonso kiseb riΩultati a˙jar minn tieg˙u f’kull tellieqa din is-sena.

Fejn jid˙lu t-timijiet klijenti talFerrari, il-Marussia wkoll mistennijin li jippreΩentaw numru ta’ a©©ornamenti, imma mit-ton tal-istqarrijiet tag˙hom jidhru li ma tantx huma kunfidenti li se jsiru avvanzi sinjifikattivi. Min-na˙a l-o˙ra, is-Sauber g˙amlu tibdiliet sostanzjali li fost lo˙rajn wasslu g˙al tnaqqis ta’ ˙mistax-il kilo fil-piΩ tal-vetturi flimkien ma’ konfigurazzjoni ajrudinamika ©dida.

Veto Sadanittant, wara l-kwinti, kompliet il-battalja bejn Jean Todt, il-President tal-FIA, u t-timjiet tal-Formula 1 biex tinstab soluzzjoni g˙all-ispejjeΩ kbar li qed jinvolvi l-isport illum il-©urnata. Però, il-FrançiΩ jidher li aççetta lfatt li mhux ser jirnexxilu jintroduçi limitu uffiçjali fl-infiq hekk kif l-iktar timi jie t influwenti dde çi de w l i ji vvutaw kontra din i r-r iform a.

G˙aldaqstant, matul ix-xhur li ©ejjin, Todt se jkun qieg˙ed ja˙dem mattimijiet biex jinstabu alternattivi inqas radikali g˙all-cost capping, bit-tama li r-r iform i ji ©u im plim entati m illista©un li ©ej.

Sports

38 11.05.2014

loGÓoB GÓal-lUm

premier inGliÛ

Cardiff City v Chelsea Fulham v Crystal Palace Hull City v Everton Liverpool v Newcastle United Man City v West Ham U Norwich City v Arsenal Southampton v Man Utd Sunderland v Swansea City Tottenham H v Aston Villa West Brom v Stoke City

16:00 16:00 16:00 16:00 16:00 16:00 16:00 16:00 16:00 16:00

KlassiFiKa

“Don't let this slip” FraΩi famuΩa ma dawk li dan l-a˙˙ar segwew il-Premier IngliΩ, bosta kienu dawk li tefg˙u çajt u ritratti manipulati fuq netwerks soçjali relatati ma din ilfraΩi li qal Steven Gerrard il-captain tattim tal-Liverpool. Kliem li kien ta’ inkora©©iment g˙all-plejers meta f’Liverpool kien donnu sejjer kollox ˙arir, iΩda wara Ω-Ωelqa ta’ Liverpool kontra Chelsea ftit tal-©img˙at ilu u o˙ra nhar it-Tnejn li g˙adda kontra l-Crystal Palace, il-viΩjoni tal-Liverpool li jiksbu ttitlu ©iet imtappna.

Sadanittant il-Manchester City, li huma wkoll qed jaspiraw g˙ar-reb˙ tal-kampjonat ing˙ataw l-opportunità sabiex jaqbΩu lill-avversarji ewlenin tag˙hom.

Is-City kull ma g˙andhom bΩonn jiksbu punt sabiex jirb˙u l-kampjonat, anki jekk il-Liverpool jirb˙u u Ω-Ωew© timijiet

BUnDesliGa

ji©u b’punti ndaqs, dan g˙aliex is-City jinsabu b’vanta©© ta’ tlettax-il gowl fuq it-tim ta’ Rodgers.

L-a˙˙ar darba li ˙adu l-league il-blues, kienu wkoll f’tensjoni meta t-titlu kien deçiΩiv fl-a˙˙ar log˙ba. It-taqtieg˙a kienet bejn iΩ-Ωew© timijiet ta’ Manchester.

Fil-log˙ob tal-futbol tistenna minn kollox, l-ammiraturi ta’ Liverpool qed jistennew li llum isir miraklu divin. Bla dubju kull min in˙obb il-futbol ˙a jkollu l-attenzjoni fuq dawn iΩ-Ωew© log˙biet.

Ftit fatti dwar dawn il-log˙biet: • Liverpool reb˙u log˙ba wa˙da biss mill-a˙˙ar erbg˙a log˙biet li lag˙bu fl-a˙˙ar ©urnata tal-league. Din ir-reb˙a se˙˙et fl-ista©un li g˙adda kontra l-Queens Park Rangers (1-0).

riÛUltati

Il-Bayern Munich jiççelebraw uffiçjalment ir-reb˙ tal-kampjonat Bundesliga 2013-14. Bi 19-il punt aktar mit-ti eni post, il-Bayern Munich kienu ilhom li aççertaw irreb˙ tag˙hom.

Fil-log˙ba tal-biera˙ il-Bayern kisbu r-reb˙a ftit tal-minuti qabel ma spiççat il-log˙ba. Stuttgart dehru li ma kinux ser isibu xxibka, g˙alkemm, Cacau, kellu xutt salvat mill- goal keeper talBayern Manuel Neuer Il-Borussia Dortmund g˙alqu lista©un b’reb˙a konvinçenti barra minn darhom fuq Herta Berlin. Liskor infeta˙ minn Lewandowski – fl-a˙˙ar log˙ba tieg˙u g˙all-klabb – ftit minuti qabel il-˙in tal-mistrie˙.

Is-Schalke li temmew dan lista©un fit-tielet post ukoll kisbu

Bayern Munich 34 Borussia D 34 Schalke 04 34 Bayer Leverkusen 34 Wolfsburg 34 Borussia M 34 Mainz 05 34 Augsburg 34 Hoffenheim 34 Hannover 96 34 Hertha Berlin 34 Werder Bremen 34 Eintracht Frankfurt 34 Freiburg 34 VfB Stuttgart 34 Hamburger SV 34 Nurnberg 34 Braunschweig 34

• Manchester City tilfu darba biss f’dawn l-a˙˙ar 13-il log˙ba kontra LWest Ham United.

• Il-West Ham ilhom ma jilg˙abu l-a˙˙ar log˙ba tal-ista©un barra minn darhom sa mill-ista©un 2006-07. Huma kienu reb˙u lil Manchester United bliskort ta’ 1-0.

• L-A˙˙ar sitt log˙biet li tilfu sCity dejjem kienu ntlag˙bu l-Óadd.

•

Andy Carroll (eks plejer ta’

2-1 2-1

hellas Verona V UDinese

L

R

D

T

F

K

P

Manchester City Liverpool Chelsea Arsenal Everton Tottenham H Man Utd Southampton Newcastle United Stoke City Crystal Palace West Ham United Swansea City Sunderland Aston Villa Hull City West Brom Norwich City Fulham Cardiff City

37 37 37 37 37 37 37 37 37 37 37 37 37 37 37 37 37 37 37 37

26 25 24 23 20 20 19 15 15 12 13 11 10 10 10 10 7 8 9 7

5 6 7 7 9 6 6 10 4 11 5 7 9 8 8 7 15 9 4 9

6 6 6 7 8 11 12 12 18 14 19 19 18 19 19 20 15 20 24 21

100 99 69 66 59 52 63 53 42 43 31 40 51 40 39 38 42 28 38 31

37 49 26 41 39 51 42 45 57 51 46 49 53 57 58 51 57 60 83 72

83 81 79 76 69 66 63 55 49 47 44 40 39 38 38 37 36 33 31 30

Liverpool skurja ˙ames gowls kontra sCity; l-iktar li skurja kontra timijiet fl-istess kampjonat.

riÛUltati 2-2

Hellas Verona v Udinese Inter v Lazio

Tard

1-0 3-2 0-4 3-1 3-2 4-1 3-1

KlassiFiKa L

• Newcastle ilhom 18-il log˙ba tal-Barclays Premier League ma jirb˙u f’Anfield.

serie a

Augsburg v Eintracht F Bayer L v Werder Bremen Bayern Munich v VfB Stuttgart Hannover 96 v Freiburg Hertha Berlin v Borussia D Hoffenheim v Braunschweig Mainz 05 v Hamburger SV Schalke 04 v Nurnberg Wolfsburg v Borussia M

TIM

• Fl-a˙˙ar sitt sta©uni nNewcastle fallew milli jirb˙u fl-a˙˙ar log˙ba tal-ista©un.

TIM

R

D

T

F

K

P

29 22 19 19 18 16 16 15 11 12 11 10 9 9 8 7 5 6

3 5 7 4 6 7 5 7 11 6 8 9 9 9 8 6 11 7

2 7 8 11 10 11 13 12 12 16 15 15 16 16 18 21 18 21

94 80 63 60 63 59 52 47 72 46 40 42 40 43 49 51 37 29

23 38 43 41 50 43 54 47 70 59 48 66 57 61 62 75 70 60

90 71 64 61 60 55 53 52 44 42 41 39 36 36 32 27 26 25

Log˙ba li kienet karaterizzata minn bosta fouls, intant kienu murija 6 karti sofor b’kollox.

Luca Toni jifta˙ l-iskor tal-log˙ba meta bil-lemin tefa’ ©ox-xibka talUdinese. Minuta wara Di Natale prova j©ib l-iskor ta’ draw g˙all-Udinese iΩda Rafael laqa’ sewwa.

Il-kumplament tal-gowls ©ew fit-tieni taqsima. Verona jirduppjaw b’gowl ta’ Emil Hallfredsson iΩda Ωew© minuti wara Antonio Di Natale naqqas id-distakk. Il-Verona dehru li kienu ser jiksbu t-tliet punti, iΩda ftit minuti qabel ittmiem il-Udinese skurjaw il-gowl ta’ draw , il-gowl ©ie skurjat minn Emmanuel Badu. atalanta V milan Il-Milanisti llum iΩuru lil Atalanta. Fillog˙ba tal-lum l-Atalanta ser ikollhom nuqqas ta’ plejers fid-difiΩa hekk kif Riccardo Cazzola, Stefano Lucchini u Giuliano Stendardo huma mwe©©a’.

Manuel Estigarribia huwa sospiΩ u hemm çans li Mario Yepes ukoll jitlef il-log˙ba kontra l-eks tim tieg˙u.

Spekulazzjoni fuq il-permanenza ta’ Clarence Seedorf Ωdiedet dan l-a˙˙ar, fejn ˙afna jixtiequ persuna aktar b’esperjenza b˙alma huwa Roberto Donadoni sabiex jie˙u t-tmeixxja tattim f’idejh. roma V JUVentUs

reb˙a tajba fuq Nurnberg. B’din it-telfa Nurnberg sfaw relegati g˙al Bundesliga 2. Dawn tal-a˙˙ar kellhom bosta plejers ta’ stoffa nieqsa, l-fortuna xejn ma ffavuriet lil Nurberg hekk kif huma kienu minn ta˙t fl-ewwel sitt minuti tallog˙ob.

It-tellieqa g˙at-titlu spiççat, iΩda llog˙ba tal-lum hija mistenijja li tkun intensiva b˙alma tkun dejjem.

Il-Bianconeri Ωguraw it-30 titlu tag˙hom nhar il-Óadd li g˙adda meta b’sorpriΩa ir-Roma sofrew telfa kbira ta’ 4-1 kontra Catania.

Fil-verità t-titlu kien ilu jidher li sejjer

loGÓoB GÓal-lUm Atalanta v AC Milan Bologna v Catania Cagliari v ChievoVerona Livorno v Fiorentina Sampdoria v SSC Napoli Sassuolo v Genoa Torino v Parma Roma v Juventus

12.30 15.00 15.00 15.00 15.00 15.00 15.00 17.45

KlassiFiKa TIM Juventus Roma SSC Napoli Fiorentina Inter Torino Parma Hellas Verona AC Milan Lazio Atalanta Sampdoria Udinese Genoa Cagliari Sassuolo ChievoVerona Bologna Catania Livorno

L 36 36 36 36 36 36 36 37 36 36 36 36 37 36 36 36 36 36 36 36

R 31 26 21 18 14 15 14 16 15 14 14 12 12 10 9 8 8 5 6 6

D 3 7 9 7 15 10 12 6 9 11 5 8 7 11 12 7 6 14 8 7

T 2 3 6 11 7 11 10 15 12 11 17 16 18 15 15 21 22 17 22 23

F 76 72 67 62 57 55 55 61 54 52 40 43 43 38 34 38 31 27 30 39

K 23 23 36 42 36 45 45 63 46 50 48 54 54 46 49 68 53 55 64 74

P 96 85 72 61 57 55 54 54 54 53 47 44 43 41 39 31 30 29 26 25

g˙and il-Juventini, iΩda r-Roma kienu qed jittamaw li dan ikun deçiΩiv fillog˙ba tal-lum. G˙alkemm ma la˙qux il-miri tag˙om, ir-Roma kellhom sta©un notevoli.

Sports

11.05.2014 39

MID-DJARJU TAL-KAMPJONAT PREMIER 2013-14 RITRATTI TA’ STEPHEN GATT

Lokali

40 11.05.2014

IL-JUNIOR EUROVISION FEJN L-EKS SHIPBUILDING

Il-Junior Eurovision li g˙all-ewwel darba se jsir f’pajjiΩna din is-sena, se jsir fiΩ-Ωona taleks shipbuilding . Dan ˙abbru lbiera˙ ilMinistru Manuel Mallia. Il-Ministru qal ukoll li wara insistenza mill-Gvern, il-fondi allokati g˙al Malta se jiΩdiedu.

F’laqg˙a li l-Ministru Mallia kellu ma’ Vladislav Yak o v l e v , u f f i ç j a l g ˙ o l i f i lEuropean Broadcasting Union, t˙abbar li din is-sena mistennija jipparteçipaw aktar pajjiΩi mis-sena l-o˙ra fil-Junior Eurovision Song Contest. Din iΩ-Ωieda fil-parteçipazzjoni setg˙et tkun possibbli wara ˙idma li saret mill-Ministeru responsabbli mix-xandir nazzjonali.

Il-Ministru Mallia, wera s-sodisfazzjon tieg˙u li l-˙idma li qed issir biex Malta tisfrutta din l-okkaΩjoni bl-a˙jar mod possibbli,

issa bdiet issarraf u tag˙ti r-riΩultati.

Meta ˙abbar li l-Junior Eurovision Song Contest ta’ Novembru li ©ej se jsir fiΩ-Ωona tal eks Shipbuilding , huwa spjega li potenzjalment dan il-post jista’ jospita sa massimu ta’ 5000 persuna. G˙al dan il-festival mistennija jkunu preΩenti madwar 800 tifel u tifla Maltin li se jing˙ataw rwol permezz ta’ attivitajiet kulturali u edukattivi.

Il-lag˙qa li jmiss mal-European Broadcasting Union dwar il-Junior Eurovision Song Contest se ssir f’pajjiΩna f’Ìunju li ©ej.

Kienet Gaia Cauchi li s-sena li g˙addiet reb˙et l-edizzjoni tal-Junior Eurovision Song Contest li sar fl-Ukraina. Il-vuçi mill-aqwa ta’ Gaia u l-kanzunetta The Start kienu riçetta eççellenti biex Malta g˙all-ewwel darba tirba˙ dan il-konkors.

SER JIBQA’ SIEKET?

Il-Kap tal-OppoΩizzjoni g˙aΩel li ma jg˙id xejn dwar kif Claudio Grech, li kien iffalsifika ID Card, dokument importanti u sensittiv ˙afna u li b’mod sussegwenti huwa kien instab ˙ati minn Qorti Kriminali.

G˙alfejn, wie˙ed isaqsi, Simon Busuttil qed jibqa’ sieket dwar dan il-kaΩ? Ser i©©ieg˙el lill-istess Grech jerfa’ r-responsabbilità politika?

Minkejja dawn il-fatti, l-istess

Claudio Grech kien okkupa diversi poΩizzjonijiet f’a©enziji importanti tal-Gvern fosthom fil-MITA. Simon Busuttil g˙andu jkun konsistenti u jitlob sabiex dan id-Deputat tieg˙u jerfa’ r-responsabbilità politika. Il-Kap Nazzjonalista ma jistax jastjeni minn din iddeçiΩjoni b˙ala ma astjena f’affarijiet o˙ra fosthom fuq ilvot tal-Unjoni Çivili u dwar poΩizzjoni fuq il-Kaçça. Simon Busuttil ma jistax jibqa’ sieket.