KullĦadd_10.02.2019

www.kullhadd.com Il-Ħadd, 10 ta’ Frar, 2019

Ħarġa Nru 1,335 Prezz €1

99% MOQDIJA B’170 operatur fl-iskema u iktar minn 28,000 student jitgħabbew ta’ kull filgħodu u waranofsinhar fil-vannijiet tat-trasport għall-iskejjel, l-iskema tat-trasport b’xejn għall-istudenti kollha llum hija suċċess kbir.

Tagħrif li kisbet il-gazzetta KullĦadd juri li huma 99% l-istudenti moqdija minn din l-iskema li naqqset eluf ta’ karozzi mit-toroq fl-iktar ħinijiet bieżla tal-ġurnata. ara paġna 3

13,000 IKKURATI FL-OUTPATIENTS TAT-TFAL

ara paġna 9

40 SENA MILL-IRXOXT TA’ ĠOJJELL

SURPLUS IKBAR ara paġni 20 u 21

Il-Bank Ċentrali qed ibassar li Malta se jkollha surplus ikbar fis-sentejn li ġejjin. Dan fit-tieni rapport fi ftit jiem li jikkonferma s-suċċess ekonomiku li qed jikseb pajjiżna. ara paġna 8

02

10.02.2019

kullhadd.com

IT-TEMP GĦAL-LUM L-Ogħla Temperatura: 16°C L-Inqas Temperatura: 08°C L-Indiċi UV: 3 Is-Sitwazzjoni Ġenerali: Firxa ta’ arja ta’ pressjoni għolja testendi minn fuq Ġibilta sa fuq iċ-Ċentru tal-Mediterran It-Temp: Ftit imsaħħab Ir-Riħ: Moderat mill-Punent li jsir Punent il-Lbiċ Il-Viżibilità: Tajba Il-Baħar: Ħafif L-Imbatt: Ftit li xejn It-Temperatura tal-Baħar: 15°C

Editur ALEANDER BALZAN email: aleander.balzan@partitlaburista.org

Reklamar u Distribuzzjoni KIMBERLY CUTAJAR email: sales@kullhadd.com tel: (+356) 2568 2570

Disinn tal-Paġni KIMBERLY CUTAJAR

It-Tnejn

tel: (+356) 2568 2570

It-Tlieta

L-Erbgħa

Kuntatt Ġenerali KullĦadd email: editorial@kullhadd.com tel: (+356) 2568 2570

Indirizz Postali KullĦadd

17°C

UV 4

10°C

Il-Ħamis

14°C

UV 3

8°C

13°C

Il-Ġimgħa

UV 4

7°C

Is-Sibt

One Complex, A 28B, Industial Estate Il-Marsa MRS 3000

Sit Elettroniku KullĦadd

13°C

UV 4

8°C

13°C

UV 1

8°C

13°C

UV 4

8°C

kullhadd.com

SPIŻERIJI LI JIFTĦU LLUM IL-ĦADD

Mezzi Soċjali www.facebook.com/kullhadd

Id-Dipartiment tal-Protezzjoni Ċivili – 2393 0000

Empire Pharmacy (Branch), 46 Triq Melita, Il-Belt Valletta – 21225785 San Raffael Pharmacy, 247, Triq Ħal Qormi, Il-Marsa – 21221118 Anici Pharmacy, Triq Anici, Ħal Qormi – 21487162 St. Paul’s, Triq Brared, Birkirkara – 21442135 Charing Pharmacy, Triq il-Mimosa, Tal-Pietà – 21232954 St. Andrew’s Pharmacy, Triq il-Qasam, Tal-Ibraġġ – 21371062 Mrabat Pharmacy, Triq l-Imrabat, Tas-Sliema – 21313535 Misraħ Kola Pharmacy, Triq il-Pitkali, Ħ’Attard – 21434137 Reeds Pharmacy 191, Triq il-21 ta’ Settembru, In-Naxxar – 27130068 Promenade Pharmacy, Triq il-Korp tal-Pijunieri, Buġibba – 27441160 Tarxien Pharmacy, 59, Triq Ħal Tarxien, Ħal Tarxien – 21802986 Verdala Pharmacy, 57, Triq il-Gendus, Bormla – 21824720 Bellavista Pharmacy, 88 Triq il-Hortan, Marsaskala – 21633788 Medicaid Pharmacy, 62, Vjal it-Torri, Il-Gudja – 21676294 Pasteur Pharmacy, Triq it-Tellerit, Ħal Safi – 21689944 Brown’s Pharmacy, 47, Vjal il-Ħelsien, Ħaż-Żebbuġ – 21465411 Ideal Pharmacy, 63, Triq il-Kbira, Ir-Rabat – 79455477

Il-Gwardjani Lokali – 2132 0202

Għawdex

Stampat Miller Distributors Ltd. Numri Importanti Is-Servizzi kollha ta’ Emerġenza​– 112​ Il-Pulizija ta’ Malta – 2122 4001-9​

L-Isptar ta’ Malta – 2545 0000 L-Isptar ta’ Għawdex – 2156 1600 Servizz Veterinarju ta’ Emerġenza – 5004 3888 Servizz ta’ Direttorju Telefoniku – ​1182

Palm Pharmacy, 2, Triq il-Palma, Ir-Rabat – 21566170 Xagħra Pharmacy, 55, Triq il-Knisja, Ix-Xagħra – 27551140 Servizz ta’ tobba fiċ-ċentri tas-saħħa fil-Ħdud u l-festi pubbliċi Iċ-Ċentri tas-Saħħa tal-Mosta, ta’ Raħal Ġdid u tal-Furjana jiftħu għall-emerġenzi 24 siegħa, sebat ijiem fil-ġimgħa. Fil-Ħdud u fil-festi pubbliċi, iċ-Ċentru tas-Saħħa tal-Gżira jiftaħ għallemerġenzi bejn it-8.00am u l-5.00pm. Ikun hemm ukoll servizz ta’ infermier bejn it-8.00am u t-8.00pm. Il-pubbliku jrid jattendi ċ-Ċentru tas-Saħħa tad-distrett tiegħu. Persuni mingħajr karta tal-identità ma jiġux moqdija.

kullhadd.com

28,000 TIFEL U TIFLA BIT-TRASPORT B’XEJN • ŻIEDA KBIRA FL-OPERATURI PARTI MILL-ISKEMA Hemm iktar minn 28,000 tifel minn 170 operatur li daħu tifla li qed jużaw it-trasport lu f ’din l-iskema. Mhux biss b’xejn lejn l-iskejjel biex ftit żdiedu n-numru ta’ operaturi xhur wara li bdiet titħaddem iżda wħud minn dawn l-opeskema ġdida għat-tfal li jmor- raturi ddeċidew li jinvestu ru skejjel tal-Knisja u privati fil-flotta tagħhom,” qalet llum wieħed jista’ jgħid li kważi Caruana.

B’din il-bidla eluf ta’ familji kull student huwa moqdi.

F’kummenti lil ONE NEWS raw lill-Gvern iħallihom mili se jixxandru fil-bulettin jiet ta’ ewro fil-but kull sena. tal-lejla, Jane Caruana, Man- Saħansitra l-Gvern iħallas ager tat-Trasport u l-Loġistika dirett lill-operaturi b’mod li tal-Ministeru tal-Edukazzjoni l-familja qatt ma tkun ħarġet qalet li n-numru ta’ 28,000 xejn mill-but. jinkludi studenti li jmor- Huwa stmat li ġenituri b’wild ru kemm skejjel tal-istat kif wieħed kienu jħallsu madwar ukoll tal-Knisja u indipenden- €600 fis-sena għal transport u ti. “Meta nqabblu d-domanda min għandu iktar ulied saħanma kemm qed jużaw is-servizz sitra jħallas kważi d-doppju.

Il-miżura ta’ trasport b’xenistgħu ngħidu li qegħdin naqdu ’l fuq minn 99% tat- jn għall-istudenti kollha tiswa tfal kollha. Aħna min-naħa madwar €20 miljun fis-sena. tagħna għadna u se nibqgħu Din il-miżura naqqset madnaħdmu qatigħ sakemm it-tfal war 3,000 karozza mit-triq kollha jkunu qed jieħdu dan u ħalliet impatt ekonomiku is-servizz kif xieraq,” qalet pożittiv ta’ €15-il miljun.

Caruana.

Is-servizz infirex lejn skejjel privati u tal-Knisja wara negozjati twal għax ilGvern ried li jieħu l-aħjar servizz Meta nqabblu mingħand l-oped-domanda ma raturi. F’ċerti snin bdiet ukoll kemm qed jużaw is-super viżis-servizz nistgħu ngħidu joni tat-tfal li jużaw dawn isli qegħdin naqdu ‘l fuq minn servizzi.

99% tat-tfal kollha. Aħna Meta f ’Awwissu ngħalqu min-naħa tagħna għadna u n-negozjati se nibqgħu naħdmu qatigħ kien hemm madwar 18–il sakemm it-tfal kollha jkunu operator inqed jieħdu dan is-servizz kif volut. “Illum għandna iktar xieraq

03

10.02.2019

04

10.02.2019

L-MGRM ISSIB ĦAMES KAŻI TA’ ONLINE HATE F’SITT ĠIMGĦAT

kullhadd.com

Bħala parti minn proġett Ewropew dwar mibegħda online il-Malta Gay Rights Movement irrappurtat ħames każi f ’sitt ġimgħat lejn l-aħħar tas-sena li għaddiet. Il-proġett jinvolvi 39 organizzazzjoni minn 26 pajjiż membru tal-Unjoni Ewropea li f ’sitt ġimgħat lejn l-aħħar tas-sena li għaddiet kienu qed jirrappurtaw każi ta’ mibegħda biex wieħed janalizza r-rispons tal-kumpaniji talIT. Dan hekk kif illum uħud mill-ikbar kumpaniji madwar id-dinja huma parti minn dan il-proġett.

Mill-analiżi tal-Kummissjoni Ewropea rriżulta li 72% tal-materjal online li huwa meqjus bħala diskors ta’ mibegħda qed jitneħħa mill-kumpaniji tal-IT. Dan bħala parti minn programm fuq livell Ewropew li qed iwassal biex fi żmien 24 siegħa kumpaniji tal-IT qed jivvalutaw 89% tal-kontenut immarkat fi żmien 24 siegħa.

Sal-2016 kien qed jitneħħa 60% tal-materjal meqjus hate speech. Il-Kummissjoni Ewropea qalet li sa mit-tnedija tiegħu fl-2016, il-Kodiċi ta’ Kondotta kien qiegħed iwassal għal progress kontinwu, u l-evalwazzjoni riċenti tikkonferma li l-kumpaniji tal-IT qed jipprovdu reazzjoni rapida għal kontenut ta’ diskors ta’ mibegħda razzist u ksenofobiku nnotifikat lilhom. Madankollu, jidher li l-kumpaniji jeħtieġu li jtejbu r-rispons tagħhom lill-utenti li jirrappurtaw kontenut u t-trasparenza dwar avviżi u tneħħijiet.

Il-Kummissjoni Ewropea qalet li bis-saħħa tal-Kodiċi, ġew stabbiliti sħubijiet bejn l-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili, l-awtoritajiet nazzjonali u l-pjattaformi tal-IT dwar attivitajiet ta’ sensibilizzazzjoni u edukazzjoni.

Fl-aħħar nett, erba’ kumpaniji ġodda ddeċidew li jissieħbu mal-Kodiċi matul l-2018: Google+, Instagram, Snapchat, u Dailymotion.

05

10.02.2019

kullhadd.com

NISPIKKAW GĦAL LI GĦAMILNA BIL-KANNABIS MEDIĊINALI • L-MEP DALLI TITLOB QAFAS LEĠIŻLATTIV EWROPEW Fil-magażin awtorevoli Health Europa Quarterly, għax-xahar ta’ Frar, spikka r-rapportaġġ dwar pajjiżna li qed ikun meqjus bħala “Malta: a centre of excellence for medical cannabis.”

Fil-fatt f ’dan il-magażin saret analizi dettaljata ta’ dak li qed isir madwar id-dinja dwar dan is-settur u Malta spikkat bħala dak ilpajjiż li qed jiżviluppa f ’ċentru ta’ eċċellenza.

Hemm paġni partikolari ddedikati għal Malta u pajjiżna fejn issir referenza lejn dak li seħħ f ’Marzu tas-sena li għaddiet meta Malta llegalizzat il-kannabis mediċinali u saħansitra ngħad kemm kien xieraq li f ’Novembru li għadda Malta laqgħet il-Medical Cannabis World Forum. Dan meta f ’pajjiżna ġew l-aqwa esper-

ti minn madwar id-dinja jiddiskutu s-suġġett.

F’dan il-perjodu wkoll Malta bdiet tattira għadd kbir ta’ persuni biex jinvestu f ’dan is-settur.

Min-naħa tagħha l-Membru tal-Parlament Ewropew Miriam Dalli kienet mistiedna wkoll biex tikteb dwar is-suġġett minħabba l-irwol tagħha f ’ħidma dwar is-saħħa fil-Parlament Ewropew.

Kienet ċara meta sostniet li hemm bżonn mekkaniżmu leġiżlattiv komuni dwar is-suġġett fl-Unjoni Ewropea.

F’artiklu tkellmet dwar kif Malta tinsab fuq quddiem nett fil-progress dwar dan is-suġġett u żiedet li pajjiżi diversi tal-Unjoni Ewropea ħadu stil differenti b’mod partikolari minħabba dak li ddeskriviet bħala nuqqas ta’

tagħrif xjentifiku.

“Ir-riċerka u l-edukazzjoni jmorru id f ’id,” kitbet Dalli li tkellmet kif l-edukazzjoni m’għandhiex tkun limitata għall-istaff mediku iżda għandha tinfirex fost il-pubbliku b’mod ġenerali. Hawn tkellmet kif il-Kumitat għas-Saħħa Pubblika u s-Sigurtà fl-Ikel qed jaħdem fuq riżoluzzjoni f ’dan is-sens. “Qed nagħmlu dan fi sfond fejn pajjiżi tal-Unjoni Ewropea ivarjaw ħafna fil-leġiżlazzjoni dwar il-kannabis għall-użu mediċinali u anke fuq il-kwantità permessa ta’ kannabis mediċinali,” kitbet Dalli.

Fakkret kif pajjiżi madwar id-dinja qed jemendaw il-liġijiet tagħhom biex jidħlu wkoll

fis-suq tal-iżvilupp tal-kannabis mediċinali. “Ilum, iktar minn qatt qabel, huwa importanti li nassiguraw li l-prodotti fis-suq Ewropew ikunu suġġetti għall-kontrolli ta’ kwalità u l-produzzjoni hi mmoniterjata biex nassiguraw

is-sigurtà tal-konsumatur,” qalet Dalli li sostniet is-sodisfazzjon li Malta qed testabbilixxi t-trend f ’dan ir-rigward.

06

10.02.2019

kullhadd.com

600 GĦALL-FORUM MEDITERRANJU F’MALTA Il-Mediterranean Tourism Forum li se jiltaqa’ fil-jiem li ġejjin se jiġbed lejn pajjiżna 600 parteċipant minn 36 pajjiż differenti.

Sitt snin ilu, l-Assoċjazzjoni tal-Lukandi u r-Ristoranti ta’ Malta mexxiet l-ewwel Forum tat-Turiżmu tal-Mediterran bilgħan li tibda tlaqqa’ flimkien il-partijiet interessati fis-settur pubbliku u privat b’interess fit-turiżmu fir-reġjun tal-Mediterran. Is-suċċess kien immedjat u mis-sena ta’ wara, in-numru ta’ delegati u n-numru ta’ pajjiżi minn madwar id-dinja beda jikber drastikament.

Nhar il-Ġimgħa, 15 ta’ Frar 2019, il-Ministeru għat-Turiżmu flimkien mal-Fondazzjoni għat-Turiżmu fil-Mediterran se jkunu qed jorganizzaw is-sitt edizzjoni tal-Mediterranean Tourism Forum bit-tema ewlenija tkun it-Turiżmu b’Azzjoni għal Tiġdid Strateġiku. Ftit jiem oħra, 600 parteċipant minn madwar 36 pajjiż differ-

enti u aktar minn 700 stakeholder lokali se jkunu qed jipparteċipaw f ’dan il-forum ġewwa l-lukanda Intercontinental.

Barra li fih ser ikun hemm kelliema bħall-Eċċellenza tagħha l-President ta’ Malta Marie-Louise Coleiro Preca, ilPrim Ministru Joseph Muscat u l-Ministru għat-Turiżmu Konrad Mizzi, mistennija wkoll numru ta’ kelliema barranin bi profil ferm għoli fosthom il-Prinċipessa tal-Ġordan Dana Firas, il-Ministru tal-Ġamajka, il-President tal-HOTREC u stakeholders internazzjonali bi profil għoli fit-turiżmu.

Barra minn hekk, mistenni jitlaqqa’ wkoll forum tal-Ministri tat-Turiżmu tal-Mediterran immexxi mill-Ministru Konrad Mizzi sabiex jiġu diskussi temi ta’ sigurtà, konnettività, identità u temi oħra li jolqtu l-pajjiżi Mediterranji. Se jattendu wkoll il-Ministri tal-Kroazja, tas-Sloven-

ja, tal-Albanija, tal-Greċja u tal-Libja fost l-oħrajn.

Din l-organizzazzjoni se tinkludi workshops varji dwar il-parteċipazzjoni tan-nisa fid-dinja tax-xogħol, dwar il-gastronomija Mediterranja, kif se jiġi mmassimizzat it-talent fil-lukandi, tisbiħ taż-żoni turistiċi u anke workshops dwar finanzi, proġetti u investimenti.

L-għan ewlieni tal-Mediterranean Tourism Foundation din is-sena huwa li tgħaqqad dawn il-pajjiżi permezz ta’ proġetti konkreti li jpoġġu lil Malta fil-vetrina bħala best practice. Prova fil-prattika ta’ dan huwa l-proġett riċenti li sar fuq enerġija alternattiva biex il-lukandi jnaqqsu l-carbon footprint kif ukoll proġett ieħor ta’ tisbiħ ġo Paceville li bħalissa jinsab filproċess tal-implimentazzjoni.

Se jkun hemm ukoll avveniment mużikali mill-Orkestra tal-Mediterran im-

mexxija mill-Maestro rinomat Bruno Santori, li mistenni jgħaqqad dawn ilpajjiżi li għandhom il-kultura Mediterranja komuni. Fih, se jipparteċipaw ukoll kantanti rinomati lokali flimkien ma’ kantanti oħra ġejjin mill-Italja, minn Franza, mill-Kroazja, minn Spanja u mit-Tuneżija fost l-oħrajn.

Din hi opportunità miftuħa għall-pubbliku u kull min hu interessat jipparteċipa, jista’ jagħmel dan billi jirreġistra fuq www. medtourismforum.com.

Illum, Malta hija l-inqas pajjiż fil-Mediterran li huwa staġjonali u għandu perċentwal pożittiv ta’ firxa ta’ dħul ta’ turisti matul is-sena kollha u b’hekk m’aħniex qed insofru minn elementi ta’ staġjonalità. Dan kollu ma setax ikun possibbli mingħajr ix-xogħol kontinwu mill-Ministeru għat-Turiżmu sabiex Malta tkun id-destinazzjoni tal-Mediterran.

L-erba’ entitajiet li jwieġbu għat-telefonati li jsiru fuq in-numru 112 lbieraħ resqu viċin il-pubbliku biex iqajmu aktar għarfien dwar is-servizzi tal-emerġenza.

Fid-daħla tal-Belt, uffiċjali mid-Dipartiment tal-Protezzjoni Ċivili, mill-Korp tal-Pulizija, timijiet mediċi mill-Isptar Mater Dei, u anke servizz tal-għoti taddemm, ilkoll kellhom iċ-ċans juru x’inhu xogħolhom ladarba tidħol talba għasservizz tal-emerġenza.

Il-pubbliku kien mgħarraf fost oħrajn dwar kif isiru operazzjonijiet delikati bħat-tifi tan-nar, kif tim mediku jagħti l-ewwel għajnuna f ’każ ta’ inċident, u kif għandha ssir talba għal xi wieħed minn dawn is-servizzi.

F’kummenti lil one.com.mt, id-Direttur tas-CPD, Emmanuel Psaila, qal li minn attivitajiet bħal dawn ikun hemm min jiskopri li jrid isegwi karriera f ’xi wieħed minn dawn id-Dipartimenti.

JILTAQGĦU DWAR SKART TAL-KOSTRUZZJONI

CALL FOR CONCESSION TENDER Concession to Operate a Catering Facility at Cottonera Sports Complex Reference : SM/CONS/09/2018 All quotes are to be submitted via EPPS Deadline for submissions : 01/03/2019

Waqt laqgħa għall-operaturi fit-twaqqigħ tal-bini u l-iskavar indirizzata mill-Ministru għall-Ambjent l-Onor. José Herrera u l-President tal-MDA Sandro Chetcuti, ġie maqbul illi għas-sena u nofs li ġejjin, jiġi ffissat il-prezz ta’ mhux iktar minn €8+VAT għal kull tunnellata ta’ skart imwassal fil-barrieri.

Il-Ministru ħabbar li dan qiegħed isir sabiex il-prezz jiġi stabbilizzat u ma titnaffarx l-ekonomija b’żidiet mhux ġustifikati. B’hekk, minn nhar it-Tnejn li ġej, il-prezz ma jibqax jogħla bil-mod esaġerat kif kien qed jintqal li qed isir. Il-Ministru saħaq illi huwa lest ukoll juża l-mezzi kollha li tagħtih il-liġi kemm-il darba ma jsibx koperazzjoni ġenwina mill-operatuti tal-barrieri.

Fl-istess laqgħa, Sandro Chetcuti spjega kif għal darb’oħra intlaħaq ftehim mal-Gvern illi permezz tiegħu l-final witholding tax ta’ 10% se tiġi estiża wkoll fuq dan il-prezz stabbilit. Huwa

appella lill-Gvern sabiex jaħdem bis-sħiħ ħalli jkun hawn soluzzjonijiet alternattivi għar-rimi tal-iskart tal-kostruzzjoni, billi jinfetħu iktar barrieri għal dan ilgħan u tfittex tingħata direzzjoni iktar ċara dwar ir-reklamazzjoni tal-art f ’pajjiżna.

Ilment komuni mill-operaturi fit-twaqqigħ tal-bini u l-iskavar

kien dwar il-ħinijiet qosra tal-barrieri u l-MDA ħabbret ukoll illi issa ntlaħaq ftehim sabiex il-ħinijiet tal-barrieri jiġu estiżi mis6.30 sal-3.45 ta’ waranofsinhar.

Waqt il-laqgħa, l-Onor. Herrera ħa l-opportunità li jiddiskuti s-sitwazzjoni u sema’ s-suġġerimenti ta’ dawk preżenti b’interess.

07

10.02.2019

kullhadd.com

TAL-INGLIŻ QED IĦARSU LEJN L-AMERKA TA’ ISFEL L-iskejjel tal-Ingliż qed iħarsu lejn l-Amerka ta’ Isfel bit-tama li jattiraw iktar studenti lejn pajjiżna.

Filwaqt li din hi industrija li baqgħet b’saħħitha, issuċċess fit-turiżmu qed joffri wkoll numru ta’ sfidi kif spjega James Perry, il-Kap Eżekuttiv tal-organizazzjoni Feltom li tirrappreżenta lil dawn l-iskejjel.

Perry spjega kif bl-għajnuna tal-Gvern u l-Awtorità Maltija għat-Turiżmu l-Feltom qed tattakka numru ta’ swieq ġodda.

“Aħna din is-sena ħriġna b’saħħitna fil-marketing ta’ swieq differenti,” spjega Perry meta kien qed jieħu sehem fil-programm Aġenda u fisser kif fost oħrajn kienu parti minn delegazzjonijiet tal-Gvern fil-Ġappun, fil-Korea u fit-Turkija. Fisser kif din is-sena l-ħarsa hi fuq il-Brażil fejn Malta se tkun irreklamata bħala destinazzjoni għat-tagħlim tal-lingwa fl-2017.

Bidla li tista’ tħajjar iktar studenti minn dawn ilpajjiżi hija l-Work Study Visa fejn studenti jkunu jistgħu jaħdmu għal numru ta’ sigħat waqt li jkunu qed jistudjaw f ’Malta. “Ħassejna l-bżonn tagħna għax kompetituri

tagħna internazzjonalment hemm jistgħu jaħdmu awtomatikament, hemm l-attrazzjoni pożittiva li jistgħu jiġu jaħdmu u jaqilgħu xi ħaġa tal-flus.

L-ekonomija tagħna għandha bżonn dawn il-parttime jobs,” kompla Perry.

Bit-turiżmu fl-aqwa tiegħu u l-qagħda ekonomika tal-Maltin dejjem sejra għall-aħjar, anke billi qed jikru b’mod iktar faċli u iktar flus il-proprjetajiet tagħhom, l-isfida hi fis-settur tal-akkomodazzjoni b’nies jew lukandi li qabel kienu jiftħu l-bibien għall-istudenti llum qed japprofittaw minn min jista’ jħalli iktar flus.

“Li jkollok sfida mhix xi ħaġa negattiva. Iżda, ħriġna b’saħħitna biex nesploraw swieq ġodda,” sostna Perry li fisser kif fl-2017 dawn l-istudenti kkontribwixxew 10.7% mit-total ta’ ljieli.

“L-akkomodazzjoni tagħna tibbaża ħafna fuq il-familji li jospitaw. Is-sabiħ li tospita l-istudenti d-dar u jkun hemm il-bdil tal-kultura,” qal Perry filwaqt li l-Ministru għat-Turiżmu, Konrad Mizzi, indika li jista’ jkun hemm iktar inċentivi għal dawn il-familji.

IKTAR DJAR U PALAZZI POST GĦAT-TURISTI In-numri b’saħħithom fis-settur tat-turiżmu qed iwasslu biex iktar persuni jaraw kif se jużaw il-proprjetà li għandhom għal skopijiet turistiċi. L-istatistika turi li s-sena li għaddiet biss kien hemm 143 proprjetà madwar il-pajjiż li applikaw taħt dik magħrufa bħala klassi 3A. Din tfisser akkomodazzjoni għat-turisti li ma tinkludix lukandi kbar fis-sens tradizzjonali. Dawn il-143 proprjetà se jinbidlu f ’guest houses, boutique hotels, hostels jew dawk magħrufa bħala Palazzini. Dan it-tagħrif ingħata fil-Parlament għall-mistoqsija parlamentari tad-Deputat Alex Muscat.

Minnha rriżulta li minn dawn l-applikazzjonijiet 16 kienu f ’Għawdex filwaqt li huma diversi l-lokalitajiet li laqgħu xi applikazzjoni ta’ dan ittip. Fosthom Ħal Luqa, l-Iklin, Ħal Qormi u l-Fgura.

F’Tas-Sliema, b’20 applikazzjoni, kien hemm l-ikbar numru ta’ talbiet għal dan it-tip ta’ permess. Bi 15–il akkomodazzjoni f ’kull każ, fost l-iktar popolari kien

hemm ukoll San Ġiljan u l-Belt Valletta.

Bl-istatistika li ħarġet din il-ġimgħa jidher li s-sidien mhux se jkollhom problemi kbar jimlew dawn il-postijiet ladarba jlestuhom.

Fil-fatt irriżulta li kien hemm rekord ta’ 2.6 miljun turist li żaru Malta bejn Jannar u Diċembru tal-2018. Dan ifisser żieda ta’ 14.3% meta mqabbel mal-istess perjodu tas-sena 2017.

L-ammont ta’ ljieli li qattgħu f ’pajjiżna dawn it-turisti żdied bi 12.5% li b’kollox ifissru mat-18.6 miljun lejl f ’Malta.

F’Diċembru 2018, żaru pajjiżna 122,759 turist; żieda ta’ 11% meta mqabbel mal-istess xahar fl-2017.

B’hekk pajjiżna wkoll sar wieħed mill-inqas pajjiżi Mediterranji li jbati mill-istaġjonalità.

Fil-fatt ir-rata ta’ tkabbir ta’ turisti li żaru Malta bejn Jannar u Ġunju tiżboq ir-rata ta’ tkabbir ta’ bejn Lulju u Settembru.

Waqt konferenza dwar dawn ir-riżultati, il-Ministru għat-Turiżmu Konrad Mizzi qal li dan hu xempju ta’ pajjiż li qed isir “a 12 month destination.” Qal li jixtieq li issa jkun hemm qabża fil-kwalità u li n-nies jonfqu iżjed.

Qal li filwaqt li ġie msaħħaħ il-core market, sar xogħol f ’destinazzjonijiet ġodda. Tant li għall-ewwel darba l-Istati Uniti daħal fil-lista tal-10 l-iżjed pajjiżi li minnu jiġu turisti lejn Malta.

08

10.02.2019

kullhadd.com

IBASSRU SURPLUS IKBAR L-esperti tal-Bank Ċentrali rrevedew ’il fuq it-tbassir tagħhom tas-surplus fil-finanzi pubbliċi.

Għall-2018 issa qed ibassru surplus ta’ 2.1% tal-ġid nazzjonali, meta sa ftit xhur ilu kienu qed ibassru surplus ta’ 1.5%. Anke

t-tbassir għall-2019 u l-2020 ġew irreveduti ’l fuq b’0.5 punti perċentwali tal-ġid nazzjonali.

Riżultat ta’ hekk il-piż tad-dejn nazzjonali issa huwa mistenni li jonqos taħt it-35% tal-ġid nazzjonali sal-2021. Dan ikun ifisser

li fi tmien snin, l-amministrazzjoni Laburista tkun naqqset ilpiż tad-dejn pubbliku bin-nofs.

Din l-analiżi hija waħda minn żewġ istituzzjonijiet li ħarġu tbassir fuq l-andament tal-ekonomija Maltija fis-snin li ġejjin.

Fil-Winter Economic Forecasts, il-Kummissjoni Ewropea qed tindika li fl-2019 u l-2020 l-ekonomija ta’ pajjiżna ser tikber bl-ogħla rata ta’ tkabbir fost il-pajjiżi tal-UE. F’dawn is-sentejn meħudin flimkien pajjiżna mistenni jikber bi kważi 10% jew rata aktar minn tliet darbiet dik fil-bqija tal-UE. L-esperti tal-Kummissjoni Ewropea jsostnu fir-rapport tagħhom fuq Malta li “Real GDP growth is estimated to have reached 6.2% in 2018, making Malta one of the most dynamic economies in the EU”. Dan it-tkabbir kien xprunat l-aktar mid-domanda domestika, b’żieda fil-konsum privat “reflecting strong employment growth, increasing disposable income and a large accumulation of savings in recent years.” Dan qed

jagħmel tajjeb għall-andament anqas tajjeb fl-esportazzjoni minħabba kundizzjonijiet akar ħżiena fis-swieq barranin. L-esperti tal-Kummissjoni jinnutaw ukoll kif l-investiment mistenni jirranka fis-snin li ġejjin “on the back of large-scale infrastructure projects.”

Skont il-Bank Ċentrali, fl2019 ir-rata ta’ tkabbir mistennija tkun ta’ kważi 5%. Dan minkejja li r-rapport tal-Bank Ċentrali jinnota li “economic growth in some of Malta’s trading partners has surprised on the downside.” L-ekonomija Maltija tidher li ser tkun kapaċi tibqa’ tibker minkejja t-tnaqqis fir-ritmu tal-ekonomiji tal-madwar.

L-esperti tal-Bank Ċentrali qed ibassru li “economic growth over the coming years to remain strong from a historical perspective.” L-analiżi tal-Bank Ċentrali tattribwixxi dan għal “new investment projects and increased labour supply.” Dan jindika kemm it-tkabbir ekonomiku f ’pajjiżna huwa frott diversi inizjattivi li ħa l-Gvern flaħħar snin.

Skont il-Bank Ċentrali, fl-2019 ir-rata ta’ tkabbir mistennija tkun ta’ kważi 5%.

Il-Bank Ċentrali qed ibassar li d-domanda domestika ser tkun il-mutur tat-tkabbir ekonomiku. Il-konsum privat ser ikompli jiżdied b’mod sinifikanti, xprunat minn titjib fid-dħul tal-familji. Fil-fatt, skont il-Bank Ċentrali, id-dħul wara t-taxxa tal-familja medja Maltija mistenni jikber b’4.5% fl-2019, u dan wara li jitnaqqas l-effett tar-rata tal-inflazzjoni.

Barra minn hekk il-Bank Ċentrali qed ibassar żieda fl-esportazzjoni u aċċellerazzjoni spettakolari fl-investiment. Fil-fatt, fl-2019 l-investiment mistenni jikber b’9.6%, segwit b’żieda ta’ 13.2% fl-2020. L-esperti tal-Bank Ċentrali jsostnu li l-impjiegi ser ikomplu jiżdiedu sewwa tant li r-rata tal-qgħad mistennija tibqa’ f ’livell baxx ta’ mhux aktar minn 4% fissnin li ġejjin.

It-tbassir tal-Bank Ċentrali juri kemm din l-amministrazzjoni verament qed tibni Malta għal għada. Li f ’anqas minn żewg leġiżlaturi, il-piż tad-dejn nazzjonali jonqos bin-nofs huwa l-aqwa legat li qatt ingħata lill-ġenerazzjonijiet futuri. Barra minn hekk dan qed isseħħ fi żmien meta l-investiment qed jilħaq livelli rekord. Permezz tat-twettiq tal-programm ekonomiku tiegħu, il-Gvern ser ikompli jassigura li pajjiżna jgħix is-suċċess.

09

10.02.2019

kullhadd.com

MADWAR 13,000 PAZJENT FL-OUTPATIENTS TAT-TFAL Matul is-sena li għaddiet l-outpatients tat-tfal raw 13,375 pazjent. Fost dawn 521 pazjent attendew għall-klinika tad-dijabete għat-tfal, filwaqt li 120 ingħataw servizz fil-qasam tal-Kardjoloġija tat-Tfal u 720 ingħataw servizz fil-mediċina respiratorja.

L-Isptar Mater Dei joffri diversi servizzi f ’dak li għandu x’jaqsam kura pedjatrika, fejn fost oħrajn hemm madwar 25 speċjalità differenti pedjatrika fi kliniċi tal-outpatients.

Din hija biss parti minn diversi proġetti, li permezz tagħhom, Gvern Laburista qed ikompli jassigura li t-tfal tagħna jkunu fost l-aktar tfal b’saħħithom fl-Ewropa.

Fil-fatt, skont statistika ppubblikata matul din il-ġimgħa mill-Eurostat, irriżulta li f ’Malta 99% tat-tfal taħt il-ħames snin igawdu minn saħħa tajba ħafna. F’pajjiżna wkoll huma inqas minn 1%, fil-fatt huma 0.7% it-tfal li għandhom limitazzjonijiet minħabba problemi relatati massaħħa.

F’kumment li ta d-Deputat Prim Ministru u Ministru għas-Saħħa, Chris Fearne qal li pajjiżna joffri diversi servizzi mediċi li jiżguraw li saħħet it-tfal tagħna tkun waħda mill-aqwa fl-Ewropa f ’diversi aspetti u mhux biss fis-servizzi mediċi. “F’pajjiżna għandna childcare b’xejn li qed twassal biex aktar nisa jidħ-

lu fid-dinja tax-xogħol b’konsegwenza li inqas nies ikunu f ’riskju ta’ faqar.

F’pajjiżna għandna għajnuniet soċjali, fosthom children’s allowances, in-work benefits u oħrajn li l-istess dejjem qed ikomplu jgħinu lill-familji tagħhom jipprovdu għajxien tajjeb lil uliedhom. Dan, flimkien mad-diversi servizzi tas-saħħa offruti lit-tfal, qed iwassal biex uliedna jkunu fost l-aktar b’saħħithom fl-Ewropa,” qal id-Deputat Prim Minsitru u Ministru għas-Saħħa.

Id-Deputat Prim Ministru semma diversi proġetti ta’ screening li ddaħħlu riċentament għat-tfal f ’pajjiżna fosthom l-iscreening għall-problemi fit-thyroid u l-iscreening għall-awtiżmu, filwaqt li dalwaqt ikollna wkoll screening għall-infezzjoni fil-moħħ phenylketonuria kif ukoll screening għas-smigħ biex tfal li jkollhom problemi bis-smigħ jiġu identifikati qabel.

Intant matul is-sena li għaddiet kien hemm 7,734 tifel u tifla li ngħataw kura fis-swali tat-tfal fl-Isptar Mater Dei. L-Isptar Mater Dei għandu diversi swali għat-tfal fosthom Disneyland, Fairyland, Wonderland, u l-NPICU (l-ITU tat-tfal).

Barra minn hekk mill-aħħar tal-2015, minn mindu nfetħet, sa issa, 59,462 tifel u tifla ngħataw kura fl-Emerġenza tatTfal.

10

10.02.2019

kullhadd.com

GVERN TA’ KELMA MAL-BDIEWA WKOLL Is-Segretarju Parlamentari, Clint Camilleri, tkellem dwar kif il-Gvern qed iżomm il-kelma tiegħu mal-bdiewa wkoll.

F’intervista mal-gazzetta KullĦadd jitkellem dwar l-aħħar żviluppi fis-settur u l-bidliet li qegħdin isiru.

Is-sena l-oħra flimkien mal-Prim Ministru ħabbartu l-Politika Agrikola Nazzjonali Ġdida, x’inhu l-għan ta’ din il-politika?

Il-Politika Nazzjonali Agrikola li tressqet ukoll għall-konsultazzjoni pubblika tirrifletti l-viżjoni tal-Gvern f ’dan is-settur, kif ukoll tikkunsidra u tagħraf il-bżonnijiet tal-partijiet konċernati, li huma parti integrali f ’din il-ħidma sabiex is-settur agrikolu jsir aktar sostenibbli. Din hija l-ewwel darba li tnediet strateġija ħolistika għas-settur agrikolu, mifruxa fuq medda t’10 snin u għaldaqstant il-formulazzjoni ta’ din il-politika hija frott talproċess wiesa’ ta’ diskussjoni fejn primarjament ġew identifikati l-isfidi ewlenin ta’ dan is-settur. Nemmnu li f ’dan is-settur għad fadal diversi opportunitajiet x’jinkisbu u permezz tal-implimentazzjoni tal-viżjoni talGvern, nistgħu niksbu avvanzi tanġibbli għall-gwadan tal-ġenerazzjonijiet preżenti u dawk futuri. L-għan ewlieni tagħna kien li din il-politika nazzjonali tkun tabilħaqq tappartjeni lil dawk kollha involuti fis-settur, biex b’hekk nassiguraw settur agrikolu aktar sigur u b’saħħtu.

L-għan aħħari tal-ħidma tagħna hija s-sostenibilità ta’ dan is-settur, fejn permezz tal-implimentazzjoni ta’ din il-politika li ppreżentajna, identifikajna miżuri ekonomiċi, soċjali u ambjentali.

X’miżuri qegħdin tieħdu?

Il-Politika Agrikola Nazzjonali qiegħda tpoġġi quddiema sitt objettivi strateġiċi – miri li ġew magħmula u identifikati mis-settur stess, u li jridu issa jintlaħqu sabiex naraw il-biedja f ’pajjiżna timxi ’l quddiem.

L-ewwel objettiv: Preżentazzjoni, Labelling u Traċċabilità tal-Prodott It-tieni objettiv: Il-Konsolidazzjoni tal-art u tar-rabà.

It-tielet objettiv: Is-sosten tal-ilma u r-riżorsi.

Ir-raba’ objettiv: Il-kompetittività u d-diversifikazzjoni fil-produzzjoni agrikola.

Il-ħames u s-sitt objettivi: Adattament lejn sfidi u riċerka fis-settur.

Għal dan kollu, imbagħad ġew identifikati 70 miżura, li b’mod fattwali jistgħu jiġu implimentati fiż-żmien li ġej. Irridu effettivament naħdmu flimklien sabiex permezz tal-implimentazzjoni ta’ dawn il-miżuri, l-agrikoltura Maltija ssir aktar u aktar sostenibbli. Dan huwa pjan fattibbli - pjan illi se jerġa’ jqajjem lil dan is-settur fuq saqajh – settur verament importanti għal pajjiżna.

Punt li jolqotni huwa proprju dak tal-konsolidazzjoni tal-art u tar-raba’. Kemm hi reali din il-problema għall-bidwi Malti?

Huwa importanti li nifhmu li madwar 75% tal-art agrikola tagħna hija ta’ madwar tomna bħala daqs u dan bla dubju ta’ xejn jagħmilha aktar diffiċli li l-bdiewa jkollhom art biżżejjed biex dan ix-xogħol tagħhom ikun ekonomikament sostenibbli. Hawnhekk però juri kif ilGvern għandu l-kuraġġ u huwa determinat li jagħmel il-ġid f ’dan is-settur. Proprju f ’Diċembru tal-2018, bil-koperazzjoni sħiħa tal-Ministru Ian Borg, il-Ministru José Herrera kif ukoll is-Segretarju Parlamentari Chris Agius, daħħalna avviż legali biex proprju nindirizzaw din l-isfida. Illum permezz ta’ din il-liġi qegħdin nagħmluha aktar faċli sabiex l-użu tal-art agrikola jibqa’ sostnut. Għall-ewwel darba qegħdin naraw li it-trasferiment ta’

art agrikola li hija proprjetà talGvern, se tkun tista’ tiġi trasferita minn persuna li jkollha titlu għal bidwi ġenwin li jista’ jkun membru tal-familja jew terza persuna. Biss irridu mhux biss nagħmluha aktar faċli imma rriduha li tagħmel sens.

Jiġifieri issa kwalunkwe art agrikola tista tingħadda lil min irid is-sid eżistenti?

Tajjeb nispjegaw li l-għan ta’ din il-liġi huwa wieħed ċar; dak li l-art agrikola li hija proprjetà tal-Gvern tintuża għall-iskop tal-agrikoltura. Għalhekk filwaqt li r-regolamenti qegħdin jagħmluha aktar faċli u strutturata, qegħdin nesiġu li jekk art għandha binja ta’ 40 metru kwadru jew qiegħda f ’xi skema tal-iżvilupp din ma tistax tiġi trasferita lil terzi imma lil membri tal-familja biss. Dan qed nagħmluh biex nipprevjenu li art agrikola tispiċċa tiġi trasferita għal spekulazzjoni ta’ art. Mill-banda l-oħra għandek ċirkustanzi fejn nies li ma jistgħux jew m’għandhomx interess li jaħdmu dik l-art jistgħu jittrasferixxu dik l-art lil bidwi ġenwin li jkun lest jaħdimha.

L-Oppożizzjoni ressqet mozzjoni fil-Parlament dwar din il-liġi ...

L-Pppożizzjoni huwa ċar li għamlet ammissjoni kbira meta ressqet din il-mozzjoni għaliex filwaqt li qiegħda tgħid li taqbel mal-liġi hekk importanti tul is-snin l-imgħoddija kienet l-istess Oppożizzjoni li ma għamlet

Il-Gvern minn dejjem wera li verament jinteressah mill-ġid talbidwi Malti billi żamm kuntatt kontinwu u hekk huwa impenjat li jibqa’ jagħmel. Bħala Gvern aħna dejjem lesti li nisimgħu u nagħtu widen lil kull minn għandu x’joffri għall-ġid tal-bidwi u r-raħħal

xejn. Agħar minn hekk l-Oppożizzjoni proprju trid li titneħħa l-parti li aħna daħħalna bi ħsieb biex proprju l-art agrikola ma tispiċċax tintuża għal spekulazzjoni. Il-bidwi jaf li din il-liġi hija wegħda oħra tal-Gvern illi qiegħed iwettaq għall-ġid tagħhom u tas-settur.

Nafu wkoll li diversi Kunsilli madwar Malta u Għawdex qegħdin jibbenefikaw minn Fondi Rurali... Dawn il-fondi kif jagħmlu differenza lill-bdiewa u r-raħħala tagħna?

Iva, fil-fatt is-sena l-oħra flimkien mas-Segretarju Parlamentari Aaron Farrugia konna ħabbarna li 12-il entità, 11-il Kunsill Lokali u Transport Malta, bejniethom se jibbenefikaw minn ’il fuq minn €11.3 miljun kofinanzjati mill-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali, biex jiġu mtejba madwar 60 triq rurali. B’kollox, 61 triq b’aktar minn 270,000 metru kwadru ta’ toroq rurali se jiġu mtejba għall-benefiċċju tas-settur agrikolu u tal-komunitajiet rurali.

Madwar 1,000 bidwi u raħħal qegħdin jibbenifikaw direttament minn dan it-titjib biex iżidu l-effiċjenza.

Din l-allokazzjoni ta’ fondi Ewropej, qiegħda b’mod effettiv tfisser aċċess aħjar għall-għelieqi u l-art tal-bdiewa u r-raħħala kif ukoll għall-membri tal-pubbliku inġenerali li jiffrekwentaw dawn id-diversi żoni rurali. Huwa sodisfaċenti li nara li dawn il-fondi qed igawdu minnhom diversi bdiewa u raħħala, inkluż dawk Għawdxin, fejn sitt lokalitajiet qegħdin jibbenifikaw minn dawn il-fondi. Biex is-settur agrikolu jkun aktar sostenibbli irridu naraw l-introduzzjoni ta’ aktar metodi innovattivi u moderni.

Dan huwa l-għan tal-Gvern u proprju r-raġuni għall-bżonn li nkunu proattivi u nagħtu spinta ’l quddiem sabiex nimplimentaw infrastruttura adegwata għall-bdiewa u r-raħħala Maltin u Għawdxin. Fil-fatt qegħdin jibbenifikaw total ta’ 11-il Kunsill Lokali f ’Malta u Għawdex, li jinkludu dawk tal-lokalita-

jiet ta’ Ħ’Attard, Birżebbuġa, il-Gudja, l-Imġarr, Ħaż-Żabbar (Malta), u ż-Żebbuġ, Kerċem, l-Għarb, in-Nadur, Ta’ Sannat, u x-Xagħra (Għawdex). Ma’ dawn jingħaqdu numru ta’ lokalitajiet oħra fejn Transport Malta qiegħda timplimenta l-proġett tagħha għall-benefiċċju ta’ dawn il-lokalitajiet.

Dawn ma kinux l-unika fondi hux hekk?

Le, fil-fatt fl-aħħar tas-sena 2017 proprju f ’Diċembru ħabbarna żewġ miżuri importanti: waħda rigward it-toroq rurali u l-oħra li se tindirizza d-domanda kbira sabiex jiġu restawrati l-ħitan tas-sejjieħ. Dawn il-miżuri huma ffinanzjati mill-fondi tal-Unjoni Ewropea u tal-Gvern Malti, u jaqgħu taħt il-Programm għall-Iżvilupp Rurali għal Malta 2014-2020.

Il-mira tagħna tkompli tkun dik li nintervjenu b’mod li jtejjeb il-kundizzjonijiet, l-infrastruttura u l-opportunitajiet li għandhom il-bdiewa li jwettqu l-attività tagħhom b’mod li jilħaq l-aspirazzjonijiet u x-xewqat tagħhom, kif ukoll il-miri tal-Politika Agrikola Komuni. Dan allura jfisser li fost affarijiet oħra rridu ngħinu lill-bidwi jkollu aċċess aħjar għar-raba’, u li jtejjeb il-kontribut tal-għelieqi tiegħu għaż-żamma tal-ħamrija u l-bijodiversità.

L-għajnuna kienet ta’ €5.7 miljun u 17-il kunsill lokali (Għajnsielem, l-Għasri, San Lawrenz u x-Xewkija minn ġewwa Għawdex, u l-Għargħur, Ħad-Dingli, Ħal Għaxaq, l-Iklin, Ħal Luqa, Ħal Qormi, Ħal Safi, Ħaż-Żebbuġ, ir-Rabat, San Pawl il-Baħar, Santa Luċija, is-Siġġiewi, u ż-Żurrieq minn Malta) ibbenefikaw minn din l-iskema, b’total ta’ 1,443 bidwi li bbenefikaw indirettament.

L-għan prinċipali tal-iskema l-oħra, jiġifieri miżura 4.4, huwa li tipprovdi għajnuna għal investimenti li jinkludu r-restawr tal-ħabitats u l-pajsaġġi, il-konservazzjoni tal-ħamrija u l-immaniġġjar tal-ilma. Għalhekk, id-domanda qawwija mill-bdiewa Maltin u Għawdxin sabiex jingħataw għajnuna finanzjar-

11

10.02.2019

kullhadd.com

ja biex jibnu jew jirrestawraw ħitan tas-sejjieħ ġiet indirizzata permezz ta’ din il-miżura. Permezz tal-interventi li saru taħt din il-miżura li tammonta għal €914,000 ibbenefika s-settur agrikolu lokali kollu, kif ukoll il-pubbliku ġenerali.

Id-Direttorat tadDiversifikazzjoni u l-Kompetittività jagħti ħafna servizzi utli lill-bdiewa u lir-raħħala. Tista’ tgħidilna x’tip ta’ pariri jingħataw?

L-Extension Services jagħti pariri dwar kif wieħed jista’ jtejjeb il-kwalità tal-prodotti. Ngħidu aħna suġġerimenti kif għandhom jiġu applikati u mmaniġġjati t-tisqija, il-fertilizzanti, il-pestiċidi u sustanzi oħrajn. Barra minn hekk, jingħataw ukoll pariri ta’ kif timmaniġġja tajjeb ir-razzett tiegħek, pariri fuq għalf tal-bhejjem u tingħata wkoll għajnuna biex wieħed ikun jista’ jsolvi diffikultajiet oħrajn li għandhom x’jaqsmu mal-biedja u trobbija tal-bhejjem. Jingħataw ukoll pariri u assistenza kif għandu jiġi amministrat u miżmum il-herdbook tal-bhejjem, u assistenza fuq tatooing ta’ qżieqeż.

Rajna wkoll il-ftuħ tal-impjanti tan-New Water f ’żoni differenti madwar Malta u Għawdex. X’inhu l-għan ta’ dawn l-impjanti?

Wara li flimkien mal-Ministru responsabbli minn dan ilproġett Joe Mizzi żorna l-impjant taċ-Ċumnija, fil-Mellieħa u nedejna l-impjant tan-New Water f ’Għawdex ħabbarna wkoll impjant ieħor, dak Ta’ Barkat fix-Xgħajra. Il-Gvern permezz ta’ fondi mill-Ewropa kif ukoll lokali ddeċieda li jinvesti mat-€22 miljun u juża dak l-ilma li kien qiegħed jiġi mormi l-baħar wara li jiġi trattat. Permezz ta’ dawn l-impjanti qegħdin inwasslu dan l-ilma ta’ kwalità eċċellenti u li jisboq l-istandards neċessarji lil 1,700 bidwi.

Tajjeb ngħidu li lill-bdiewa mhux biss qegħdin nagħtuhom alternattiva b’saħħitha iżda wkoll aħjar mill-ilma li għandhom illum. Dan filwaqt li qed nagħtu ċans lill-ilma tal-pjan sabiex jibda jiġġenera u nittamaw li fissnin li ġejjin il-kwalità tal-ilma tal-pjan titjieb. Meta wieħed iqis il-klima sħuna u n-nuqqas ta’ xita li kemm-il darba affettwaw lill-gżejjer tagħna għal perjodu konsiderevoli mis-sena, wieħed jirrealizza kemm il-provvista tal-ilma hija essenzjali sabiex il-bidwi jkun jista’ jpoġġi fis-suq prodott illi jista’ jiddistingwi ruħu fil-kwalità filwaqt li jassigura għajxien għall-familja.

L-ilma li qegħdin noffru huwa ta’ kwalità għolja biżżejjed biex jintuża b’mod sigur għall-irrigazzjoni, landscaping u għal ċer-

ti tipi ta’ industrija fost affarijiet oħra.

X’qed isir sabiex jissaħħaħ il-prodott Malti?

Qiegħda tingħata għajnuna għattisħiħ tal-prodott lokali permezz tal-iskemi li għandna għaddejjin tal-prodotti u l-inbejjed ta’ kwalità. Fil-baġit li għadda ġew diġà vvutati nofs miljun ewro (€500,000) sabiex inkomplu nippromovu iktar il-prodotti ta’ kwalità permezz ta’ kampanji u mezzi oħra biex nrawmu kultura ta’ kwalità fil-biedja Maltija.

Hekk kif tindika l-istrateġija nazzjonali għas-settur agrikolu l-aspett ta’ għarfien irid ikun qiegħed integrat ma’ diversi aspetti oħra u mhux f ’iżolament.

Naf ukoll li kull xahar tattendi għal-laqgħat tal-AgriFish. X’inhu dak li tagħfas l-aktar fuqu matul il-Kunsill?

Hekk hu, kull xahar niltaqgħu l-Kunsill tal-Ministri Ewropej tal-Agrikoltura. L-għan tiegħi huwa li f ’isem pajjiżna nassigura li l-bdiewa tagħna jkunu salvagwardjati u jieħdu dak li jixirqilhom. Kontinwament nisħaq li l-Ewropa għandha tikkunsidra bis-sħiħ il-piż amministrattiv fuq pajjiżi żgħar bħal Malta fejn meta mqabbel ma’ pajjiżi Ewropej oħra, aħna għandna numru żgħir ta’ benefiċjarji. Fil-fatt l-isfida ta’ pajjiż żgħir bħal tagħna dejjem tkun sabiex infiehmu lill-pajjiżi l-kbar li l-ħtiġijiet tagħna huma differenti u l-kunċett ta’ “one size fits all” ma nistgħux naqblu miegħu, jekk irridu li l-biedja f ’Malta verament timxi ’l quddiem. Ftit tal-jiem ilu kelli wkoll laqgħa bilaterali mal-Kummissarju Phil Hogan rigward il-biedja f ’Malta kif ukoll dwar is-settur tal-ħalib u t-tadam f ’pajjiżna sabiex possibilment insostnu dawn is-setturi anke fil-Politika Agrikola Komuni li imiss.

X’inhi t-triq ’il quddiem għal dan il-Gvern fejn għandha x’taqsam il-biedja?

Il-Gvern minn dejjem wera li verament jinteressah mill-ġid tal-bidwi Malti billi żamm kuntatt kontinwu u hekk huwa impenjat li jibqa’ jagħmel. Bħala Gvern aħna dejjem lesti li nisimgħu u nagħtu widen lil kull minn għandu x’joffri għall-ġid tal-bidwi u r-raħħal. Nemmnu li hija permezz tal-politika li qed tiġi adottata minn dan il-Gvern, imsejsa fuq firxa wiegħsa ta’ aspetti, li dan is-settur jista’ jiġi xprunat ’il quddiem. Huwa l-għan ewlieni ta’ dan il-Gvern li jkompli jaħdem sabiex dan is-settur isir wieħed sostenibbli, biex anke f ’dan il-qasam jinkiseb is-suċċess għall-bdiewa u r-raħħala Maltin u Għawdxin.

14

10.02.2019

kullhadd.com

JGĦIXU GĦALL-BALLUN

Nitkellmu ma’ plejers magħr

Għall-kummerċ Jum San Valentinu jfisser ħafna, għalina ma jfisser xejn. Allaħares niċċelebraw l-imħabba tagħna darba biss fis-sena, għax kieku kollox jisfaxxa fix-xejn. L-imħabba għalina hija r-rispett, l-għaqda, il-lealtà, l-għajnuna u s-sapTRISTON port li nagħtu kul- DORIANNE C CARUANA U ARUANA BONNIC jum lil xulxin bħaI la familja. B’hekk biss is-sisien tar-relazzjoni tagħna jistgħu jkunu b’saħħithom biex inrabbu t-tfal f ’għaqda u nżommu l-familja bħala “safe haven”. Kull intopp li tiltaqa’ miegħu fil-ħajja m’għandux ikun ta’ saram fuq il-familja, imma aħna l-familja nużawha bħal din li ngħidilha “safe haven” biex jiġu riżolti l-affarijiet.

L-imħabba trid taħdem għaliha ta’ kuljum, ma tinsiex minn fejn bdejt, ma tinsiex minn xiex għaddejt u tgħożż il-mumenti kollha li tgħaddi minnhom, ħżiena u tajbin. Jekk ikun hemm intoppi, tiddiskutihom - jekk it-tnejn naħdmu għal għan wieħed, mela s-soluzzjoni għall-ġid tal-imħabba u l-familja dejjem tinstab. L-imħabba tfisser ħafna - hija ingredjent importanti ħafna biex tgħix ħajja sabiħa u kuntenta. L-imħabba tinbidel. Mingħajr sagrifiċċji u determinazzjoni, faċli tiġi mibdula ma’ affarijiet materjalistiċi.

Rigward sfidi li niltaqgħu magħhom, insemmu wisq ħin ix-xogħol u miljun ħaġa oħra, li jnaqqru mill-quality time mas-sieħeb/sieħba tagħna. Il-mowbajl u l-midja soċjali ma jgħinux ukoll. Jekk tnaqqar dawn il-ħinijiet kollha mill-ġurnata, kemm jifdal ħin ta’ kwalità mal-partner? Araw li dan ilħin jinstab, għax mingħajr ma tkun qed tinduna tibda tinfired bil-mod, jiġu tentazzjonijiet esterni u jkun faċli li taqa’ għalihom. B’hekk kollox jibda mill-ħin ta’ kwalità li tiddedikaw għal xulxin. Illum il-ħajja saret wisq mgħaġġla, specjalment meta jkun hemm it-tfal. L-aġenda dejjem tkun mimlija u ftit li xejn jibqa’ ħin għal xulxin u b’hekk tispiċċa tqatta’ iktar ħin ma’ nies oħrajn milli mal-partner tiegħek.

Jum San Valentinu għalina hija ġurnata bħall-oħrajn. L-imħabba trid tesprimiha kuljum lejn ir-raġel / il-mara u l-familja tiegħek. Kurt jobogħdu Jum San Valentinu imma lil Gwen ma jdejjaqhiex... imma huwa kollu kummerċ.

L-imħabba għalina tfisser komunikazzAGRO joni bejn il-familja, li WEN M G U T nisimgħu lil xulxin, R KU nifhmu u ngħinu lil xulxin f ’mumenti diffiċli u ħafna paċenzja.

L-imħabba tista’ ttul għal dejjem imma tinbidel - issir iktar matura.

Waħda mill-ikbar sfidi hija żgur li kemm ir-raġel kif ukoll il-mara jaħdmu barra mid-dar. U meta jkollok it-tfal ma jifilħux dejjem tibqa’ problema. Allaħares ma jkunux in-nanniet xi kultant!

San Valentinu għalina hija l-ġurnata tal-maħbubin fejn jekk għaddejjin bil-ħajja mgħaġġla, bejn xogħol, u affarijiet talħajja, wieħed jipprova jagħmel li jista’ biex iqatta’ ammont ta’ ħin tajjeb mal-maħbub/a tiegħu/tagħha. Aħna f ’din il-ġurnata nagħmlu li nistgħu biex nuru l-apprezzament lejn xulxin, fejn forsi s-soltu nkunu għaddejjin bil-ħajja aktar mgħaġġla.

Għalina l-imħabba hija xi ħaġa li ma tistax tiddeskriviha. Hija emozzjoni fejn aktar milli tirrikjedi sagrifiċċju, dak li tagħmel tagħmlu minn qalbek u għax tkun trid. Hija ħaġa fejn il-kuntentizza tiegħek tiġi bbażata fuq il-kuntentizza tal-għarus/a u tkun tixtieq li l-maġġoranza tal-ħin tiegħek tqattgħu mal-persuna li tħobb. Nemmnu li iva, l-imħabba tista’ ttul għal dejjem biss għalkemm ħafna jitkellmu rigward l-ispark tal-bidu l-emozzjoni tal-imħabba maż-żmien tista’ tbatti xi ftit. Maż-żmien, l-imħabba nemmnu li tiġi deċiżjonijiet, deċiżjonijiet li dak li tagħmel tagħmlu għax il-kun- tentizza tal-maħbub/a tiegħek tkun tfisser għalik aktar mill-kuntentizza tiegħek.

Ilum il-ġurnata forsi aktar minn qabel issib aktar tentazzjonijiet forsi permezz tat-teknoloġija u anke forsi l-valuri li jħaddnu l-ġenerazzjonijiet tal-lum il-ġurnata. Biss nemmnu li hawn koppji li jħobbu lil xulxin u jistgħu jibqgħu R A S S jħobbu lil xulxin A ZACK CDA BORG għal żmien twil.

EN

U BR

F’Jum San Valentinu għalkemm nipprovaw nagħmlu xi ħaġa differenti dejjem infakkru lil xulxin li mhux dan iljum biss huwa importanti iżda r-rispett irid ikun matul is-sena kollha. Fl-aħħar mill-aħħar dak hu l-ogħla punt ta’ relazzjoni - li turi lil xulxin imħabba u rispett dejjem u mhux darba f ’sena. L-imħabba hija kollox sewwa jekk hi mħabba bejn koppja, lejn l-ulied eċċ. Bl-imħabba d-dinja u l-ħajja tal-persuna timxi ħafna aħjar. Għalhekk l-imħabba hija mibnija fuq rispett u valur għal xulxin. Iva mela nemmnu li l-imħbba tista’ ttul għal dejjem. Li kieku ma nemmnux mhux ħa naslu biex inwiegħdu lil xi ħadd għal dejjem, għalkemm trid taħdem għaliha ta’ kuljum. Trid tibża’ għal li għandek dejjem u tara li żżomm komunikazzjoni b’saħħitha. L-isfidi huma kbar u mhux għal ftit persuni u oħrajn le. L-isfidi jistgħu jkunu ħafna meta taħdem ħafna, terzi persuni, nuqqas ta’ komunikazzjoni, mezzi differenti ta’ komunikazzjoni.

Għalhekk trid taħrab jew tikkontrolla l-okkażjoni li tfixklek. Imma naħseb li waħda mill-akbar sfidi li tiġbor ħafna fiha hija meta inti tpoġġi lil xi ħadd jew xi ħaġa qabel SH CRISTIA AUN U il-persuna l-oħra.

N

A BAJAD

A

Jum San Valentinu għalina tfisser ġurnata bħall-oħrajn però dejjem ikun sabiħ li tqattgħu malmaħbub jew maħbuba tiegħek. Aħna nemmnu li r-rispett u wirja ta’ mħabba għandhom ikunu matul is-sena kollha, u mhux fil-jum DU partikolari ta’ San U Valentinu.

Normalment jum san valentinu nqattgħuh għand xulxin għ itat għar-raġuni li niltaqgħu stan ikun impenjat bit-taħriġ lina tfisser rispett, fiduċja u nkunu dejjem leali, onesti u l l-kumpanija ta’ xulxin. Iva, lem, dejjem jekk tkun reċipr għax kull individwu jgħaddi jiet diffiċli f ’ħajtu u għalhek nisimgħu u nifhmu lil xulxin Koppja żagħżugħa bħalna, t ħin għal xulxin. Dan għaliex pjana kemm xi ħaġa sempliċ il- ġimgħa kif ukoll vaganza. nkunu mpenjati kemm bl- i li aħna u affarijiet oħra bħal lezzjonijiet u ħin mal-fami tkun ta’ tfixkil hija l-għeja. wara ġurnata xogħol u trejn erġija, u għalhekk mhux dejj kemm fost il-ġimgħa kif uko malment il-ġranet li fihom għalkemm napprezzaw ħafn kien u nagħmlu ħilitna dej xulxin, billi nsegwu u nżom bil-pjanijiet ta’ xulxin.

I AGIUS ANDREE XUER ANGEL

tagħha.

Nemmen li iva l-imħa wieħed jagħmel min kollox biex Kull koppja tgħaddi mid-diffikult xejn mhuwa impossibbli!

Naħseb li l-ikbar sfida hija li ssib ħafna vantaġġi grazzi għax-xogħ imma xorta jkun hemm ġranet flimkien.

15

10.02.2019

kullhadd.com

N U GĦALL-MAĦBUBIN

rufa lejlet Jum San Valentinu

UNSTA U LARAN VELLA MIZZI

ħaliex il-ħin ikun limu fit-tard minħabba li Dunġ tal- futbol. L-imħabba għali nsibu appoġġ f ’xulxin, li li fl-aħħar mill-aħħar infittxu -imħabba tista’ ttul għal dejjroka. Nemmnu li mhux faċli minn perjodi u tranżizzjonikk aħna rridu nkunu kapaċi n iżjed f ’mumenti bħal dawn. tkun tixtieq issib ħafna iżjed x fil-każ ta’ plejer diffiċli tipċi bħal pereżempju ħarġa fost . Dan għaliex it-tnejn li aħna istudju, bix-xogħol tat-tnejn ll-ħin għal eżerċizzju fiżiku, ilja. Problema oħra li tista’ Ma nistgħux nippretendu li ning se jibqgħalna iżjed enjem inkunu nistgħu noħorġu oll fil- weekends li huma norikun hemm il-logħob. Dan na l-mumenti li jkollna flimjjem biex insibu ċans għal mmu ruħna dejjem aġġornati

SU REB

Ħafna mid-drabi tkun ġurnata bħall-oħrajn minħabba impenji li jkollna bix-xogħlijiet rispettivi tagħna imma nagħmlu mill-aħjar biex tal-inqas nipprovaw inqattgħu naqra ħin flimkien.

L-imħabba hija xi ħaġa importanti filħajja tagħna. Bħal kull ħaġa oħra, trid taħdem għaliha għax fiha d-diffikultajiet

. abba tista’ ttul għal dejjem jekk x iżomm ir-relazzjoni b’saħħitha. tajiet tagħha. Huwa normali iżda

b il-ħin għal xulxin. Aħna għandna ħlijiet li nagħmlu t-tnejn li aħna li jkun diffiċli li nqattgħu l-ħin

Għalina m’hemmx għalfejn jiġi San Valentinu biex tħobb u tixtri rigal għall-maħbub jew il-maħbuba tiegħek. L-imħabba għalina tfisser li tirrispetta lil xulxin fit-tajjeb u l-ħażin. Iva nemmnu li l-imħabba hija diffiċli li ttul għal dejjem fid-dinja li qed ngħixu fiha imma iva possibbli. Rigward l-isfidi li niltaqgħu magħhom, meta bħal Justin jaħdem u jilgħab il-futbol, mhux faċli ma jkollokx xi tip ta’ problemi. Ma tantx għandna mistrieħ imma nemmnu li bis-sapport ta’ xulxin, drajna b’din it-tip ta’ ħajja u għandna tifel ta’ sena u erba’ xhur.

Trid tibqa’ dejjem pożittiv għax it-tfal iktar ma jikbru ikU tar jikber l-inkwiJUSTIN GRIOLI NNE A et, imma ninsabu L U A P kuntenti immens.

Jum San Valentinu għalina ma jfisser xejn differenti minn ġranet oħra. Aħna nħobbu u nirrispettaw lil xulxin ta’ kuljum, il-kelma “nħobbok” ngħiduha kuljum, u mhux għax f ’Jum San Valentinu nipprovaw nuru mħabbitna aktar mis-soltu.

Lanqas biss nagħtu kasha, anzi nidħku kultant meta naraw ċerti posts fuq il-midja soċjali fejn ċerti koppji jiktbu ċerti kummenti ta’ mħabba u mbagħad fil-ġranet l-oħra jkunu qishom kelb u qattus! Xorta nirrispettaw lil dawk il-koppji li jħobbu din l-okkażjoni.

L-imħabba għalina tfisser rispett, lealtà u sagrifiċċju lejn xulxin. Inħobbu wkoll nikkumplimentaw lil xulxin għal affarijiet li nagħmlu għal xulxin.

Is-sigriet ta’ mħabba dejjiema hija possibbli billi wieħed jikkomunika mas-sieħeb jew is-sieħba tiegħu. Ħaġa oħra importanti hija li wieħed jagħmel ħafna attivitajiet flimkien, eżempju aħna mmorru nduru bir-rota u trekking flimkien. Aħna l-akbar ħbieb ta’ xulxin u ma naħbu xejn minn xulxin.

Problemi jkollu kulħadd imma meta l-imħabba tkun profonda, wieħed jista’ jegħleb kull ostaklu. Aħna ilna flimkien kważi 38 sena, 32 minnhom miżżewġa, iltqajna meta konna żgħar meta kien għad kellna biss 14 u 17-il sena rispettivament. Għadna nħobbu lil xulxin daqslikieku għadna nibdew noħorġu flimkien.

Il-problemi tista’ tgħid li huma l-istess bħal meta bdejna aħna, l-istess tentazzjonijiet, problemi finanzjarji eċċ... Id-differenza hija fil-mentalità li aħna konna differenti billi eżempju ma nixtrux affarijiet li ma naffordjawx filwaqt llum il-koppji jridu kollox ta’ lussu. Illum tisma’ koppji li jiddejnu biex imorru safra. Aħna nsiefru biss jekk ikollna flus imwarrba għas-safra. Jekk xi ħaġa titkissrilna, l-ewwel nipprovaw insewwuha u mhux narmuha.

L-istess fir-relazzjoni, jekk xi ħaġa ma tkunx sejra tajjeb, nipprovaw nirranġawha u mhux nitilqu u nkissru r-relazzjoni.

Kultant il-koppji tal-lum jidħlu għal ħafna dejn biex jixtru post, karozza eċċ..., u mbagħad ma jibdewx ilaħħqu, u tikber ċertu tensjoni bejniethom. Ħafna ħin ta’ kwalità huwa ferm importanCARMEL ti, żgur iktar minn JU LIE BRIN BUSUTTIL U ħafna affarijiet maCAT BUS UTTIL terjali.

Jum San Valentinu hija ġurnata sabiħa li nipprovaw inqattgħu flimkien mat-tifla.

Għalina tfisser ġurnata ftit aktar speċjali minn oħrajn, però nemmnu li m’hemmx għalfejn jiġi San Valentinu biex turi kemm tkun tħobb JURGEN lill-persuna l-oħra.

U ROXA DEGABRIELE L-imħabba għaliNNE SPI TERI na tfisser li int turi rispett lil dik il-persuna li int tħobb u tkun dejjem hemm meta l-persuna l-oħra jkollha bżonnok akkost ta’ kollox. L-imħabba tfisser ħafna speċjalment meta jkollok familja. Barra minn hekk, l-imħabba hija r-rispett u l-istima tad-drittijiet tal-persuna maħbuba. Aħna nemmnu li jekk hemm passjoni ta’ mħabba u tagħmel minn kollox biex iżżomm il-persuna l-oħra kuntenta, iva tista’ tibqa’ hemm għal dejjem. Nemmnu wkoll li jekk il-persuna ġġib rispett lil xulxin u jimxu xieraq mingħajr sigrieti xejn u jkunu hemm għal xulxin tkun xi tkun is-sitwazzjoni nemmen li jkun hemm futur.

Għalina, hija ġurnata fejn nagħtu ftit iktar rikonoxximent lejn ir-relazzjoni tagħna ftit iktar minn ġranet oħra, u hija ġurnata fejn niċċelebraw l-imħabba ta’ b e j n i e t n a .

Bażikament hija ġurnata bħalloħrajn però U E filgħaxija nħobbu V E ST PISANI mmorru nieklu JANICE flimkien u nqattgħu ftit iktar ħin ma’ xulxin. L-imħabba għalina tfisser li nkunu hemm għal xulxin fil-mumenti diffiċli ta’ xulxin u ngawdu lil xulxin f ’mumenti pożittivi. Iva, ovvjament nemmnu li l-imħabba tista’ ttul għal dejjem. Li kieku ma nemmnux hekk, kieku ma tagħmilx sens li nitfgħu l-enerġija tagħna għal din ir-relazzjoni. Diffikulatijiet niltaqgħu magħhom bħal kwalunkwe koppja oħra. L-akbar diffikultà li niltaqgħu magħha hija n-nuqqas ta’ ħin li nkunu nistgħu nqattgħu flimkien minħabba l-karrieri professjonali tagħna t-tnejn. Però nipprovaw nagħmlu l-aħjar possibbli mill-ħin li jkollna għad-dispożizzjoni tagħna biex ingawdu lil xulxin.

16

10.02.2019

SITT SNIN TA’ ALICE IN WONDERLANDS Marlene Mizzi Membru Parlamentari Ewropew

Fi ftit ġimgħat oħra l-Partit Laburista jagħlaq sitt snin minn meta l-poplu fdah biex taħt il-Prim Ministru Joseph Muscat imexxi l-pajjiż.

Bilkemm temmen kif itir iż-żmien u daqstant ieħor bilkemm temmen kif f ’terminu daqstant qasir saru passi ta’ ġgant ’il quddiem.

Bilkemm temmen kif Gvern Laburista rnexxielu jibdel daqstant lil pajjiżna. Kif irnexxielu jibdel ir-rotta totalment tal-pajjiż. Nassigurak li kieku kellek toqgħod tirrifletti ftit fuq x’sar tul dawn l-aħħar sitt snin titfixkel mnejn tibda.

Ma naħsibx li nkun żbaljata jekk

ngħid li suġġett mill-aktar topiku fil-kampanja elettorali ta’ Marzu 2013 kien dwar il-kontijiet tad-dawl u l-ilma, b’Joseph Muscat jiddikjara li fi żmien sena minn meta jkun elett, il-kontijiet domestiċi tad-dawl u l-ilma jitraħħsu b’25% u s-sena ta’ wara jsir l-istess fejn jirrigwarda kontijiet tan-negozji. Imma mhux biss wiegħed hekk, imma kien wiegħed ukoll li jkollna power station ġdida li tkun taħdem bilgass filwaqt li tingħalaq darba għal dejjem dik tal-Marsa u dik ta’ Dellimara, li kienet titħaddem bl-aktar żejt li jniġġes, tidħol ukoll fil-paġni tal-istorja u titwaqqa’ l-eqdem ċumnija li kien hemm.

Ma nafx x’ma kienx intqal. Li din kienet wegħda fiergħa. Li ma kienx possibbli li titwettaq. Li l-Partit Laburista kien qed jinganna lill-poplu.

Illum il-poplu għandu l-prova li dak li kien twiegħed twettaq, bil-familji u n-negozji kull sena jibqgħalhom €80 miljun fi bwiethom.

U xi ngħidu għat-toroq? Xi ħadd kien jimmaġina l-iżvilupp fl-infrastruttura fit-toroq tagħna, toroq li mhux biss qed jgħinu biex it-traffiku jittaffa, imma biex ikunu toroq sbieħ u siguri fuq livell Ewropew.

Qasam ieħor li jirrifletti xi progress sar huwa dak tax-xogħol. Sa Marzu 2013 is-sitwazzjoni kienet li kellna aktar minn 6,000 ruħ ifittxu x-xogħol. Illum is-sitwazzjoni hija l-oppost. Illum huwa min iħaddem li qed jiġri wara l-ħaddiema, illum huwa x-xogħol li qed jiġri wara l-ħaddiema u mhux il-ħaddiema jfittxu x-xogħol. Illum il-problema hija ta’ nuqqas ta’ ħaddiema u mhux ta’ nuqqas ta’ xogħol. Illum dawk li qegħdin jirreġistraw għax-xogħol huma ftit aktar minn 1,500, imma ma jfissirx li nstab biss xogħol għad-differenza taż-żewġ ċifri.

Inħolqu ferm aktar impjiegi minn hekk. Fi żmien daqstant qasir rajna sseħħ xi ħaġa fenomenali, partikolarment fejn tidħol il-mara. Il-mara, partikolarment dik li għadha qed trabbi, ingħatat inċentiv mill-aqwa biex tirritorna fid-dinja tax-xogħol jew biex tidħol fih għall-ewwel darba: ingħata s-servizz ta’ childcare B’XEJN. Illum min kien fuq il-benefiċċji soċjali ngħata l-inċentiv li jmur jaħdem u ma jitnaqqaslu xejn mill-benefiċċji soċjali li kellu u li dawn jitnaqqsu gradwalment. Illum spiċċajna biex kellna niftħu

l-bibien għall-ħaddiema barranin għax m’hawnx biżżejjed ħaddiema Maltin u Għawdxin għax-xogħol li nħoloq.

Dan huwa b’riżultat ta’ ekonomija vibranti, xi ħaġa li ma jgħidhiex il-Gvern Malti imma l-Fond Monetarju Internazzjonali. It-tkabbir ekonomiku żdied minn 3.3% għal 6.2%. L-inflazzjoni naqset minn 4.3% għal 1.1% bid-depożiti tal-familji Maltin u Għawdxin filbanek kważi rduppjaw minn €6.7 biljun għal €12.2 biljun.

Kien hawn xi ħadd li madwar sitt snin ilu biss kien joħlom li t-trasport b’xejn għat-tfal tal-iskejjel tal-Gvern ikun estiż għall-istudenti kollha, tal-iskejjel kollha?

Kien hawn xi ħadd jimmaġina li fi żmien daqstant qasir kienu se jkunu qegħdin jibbenefikaw madwar 28,000 student? Kien hawn xi ħadd mill-ġenituri ta’ dawn it-tfal li sitt snin ilu kien jimmaġina li kien se jkun qed jiffranka madwar €700 fis-sena għal kull wild tiegħu li jibbenefika minn din il-miżura?

Kien xi ħadd joħlom li fi żmien daqstant qasir kien se jkun ipprovdut trasport b’xejn għaż-żgħażagħ ta’ bejn l-14 u l-20 sena u għall-is-

kullhadd.com

tudenti kollha full-time? Kien xi ħadd jimmaġina li l-Gvern kien se jkun qed joħroġ €3.3 miljun, liema skema ġiet estiża għat-tielet darba?

Dak fejn jikkonċerna ż-żgħażagħ.

U fejn jirrigwarda l-pensjonanti?

Kienu l-pensjonanti tagħna jimmaġinaw li l-pensjoni tagħhom tiżdied kull sena u dan apparti ż-żieda għall-għoli tal-ħajja?

U l-qasam tas-saħħa? L-iżviluppi li seħħew dwar dan il-qasam jesperjenzahom kulħadd. Servizz mediku mill-aqwa, li jikkompeti mal-aqwa pajjiżi tad-dinja. Li ma kienx hekk ma konniex nikklassifikaw fid-disa’ post minn fost il-pajjiżi tad-dinja kollha. Dan meta sa 10 snin ilu biss lanqas il-pilloli li ċ-ċittadin kien intitolat għalihom ma kien isib. Konvinta li l-frażi “out of stock” kont tassoċjaha biss mal-pilloli li suppost kont tingħata mill-Ispiżjerija tal-Għażla Tiegħek.

L-ispazju ma jippermettilix nitkellem dwar patafjun suġġetti oħra li fihom rajna u qegħdin nesperjenzaw tibdiliet kbar, tibdiliet li bilkemm temmen li saru f ’madwar sitt snin biss. Proġetti u wegħdi fl-ajru bħal Alice in Wonderland kienu qalu! U mhux hekk!

MEMORANDUM B’DIFFERENZA

Edward Zammit Lewis Membru Parlamentari

Dan l-aħħar smajna ħafna dwar il-kwistjoni tal-akkomodazzjoni soċjali f ’pajjiżna. M’hemmx dubju li din hija sfida li rridu nilqgħu u nindirizzaw. Din l-isfida qiegħda dejjem issir aktar akuta sforz ukoll tas-suċċess ekonomiku li għadda minnu pajjiżna f ’dawn l-aħħar ħames snin fejn eluf ta’ barranin għal raġuni jew oħra jridu jiġu joqogħdu f ’pajjiżna. Dan minnu nnifsu huwa ċertifikat ta’ ekonomija vibranti u wkoll ta’ livell t’għajxien u kwalità ta’ ħajja tajba li qiegħda tattira mhux biss turisti imma persuni li jieħdu deċizjoni li jiġu joqogħdu f ’pajjiżna. Dan wassal li l-units tar-residenzi saru aktar

għolja u l-kera fil-privat għoliet ħafna f ’qasir żmien.

Dan wassal sabiex madwar 3% f ’pajjiżna, dawk l-aktar vulnerabbli, qed isibuha ferm diffiċli sabiex isibu akkomodazzjoni.

Dan irid jittieħed ukoll f ’kuntest li f ’pajjiżna għandna aktar minn madwar 80% sidien ta’ darhom li hija xi ħaġa pożittiva ħafna. Kuntest ieħor huwa li fis-sena 2013, il-Partit Laburista li ħa t-tmun talpajjiż ma sab l-ebda politika tajba u pjanijiet f ’dan is-settur tal-akkomodazzjoni soċjali. Fil-fatt jekk wieħed iħares lejn in-numri isib li mill-applikazzjoni li hemm pendenti llum, kważi 90%, huma wirt tal-amministrazzjoni PN. Il-Gvern Laburista huwa determinat sabiex jindirizza din l-isfida.

Tajjeb li jingħad li sabiex wieħed jindirizza din l-isfida wieħed irid ikollu l-għodda. Kien għalhekk illi Joseph Muscat lura fis-sena 2013 – l-ewwel sena ta’ tmexxija tiegħu – kien jisħaq fuq it-tkabbir tal-kejk ekonomiku. Dan wassal sabiex il-finanzi tagħna ġew fissod, kellna surplus wieħed wara l-ieħor, il-Gvern qed idaħħal aktar f ’taxxi mingħajr m’għolla t-taxxi u l-Gvern għamel suċċess mill-pro-

gramm ta’ ċittadinanza b’investiment.

Din il-gimgħa ġie ffirmat Memorandum of Understanding bejn in-National Development Social Fund u l-Awtorità tad-Djar.

Pass ieħor importanti ’l quddiem. Proġett fejn il-fond se jagħti €50 miljun lil din l-Awtorità għal proġett ieħor tal-Housing. Flimkien mal-proġetti li diġà tnedew dan se jwassal sabiex fi żmien qasir ikun hemm stokk ta’ 1,100 unit ta’ akkomodazzjoni.

Huwa ċar li dan il-fond ta’ ċittadinanza b’investiment qed jintuża għal għanijiet importanti f ’pajjiżna u bilgħaqal. Hemm struttura ta’ governanza solida li tamministra dan il-fond biċ-checks and balances tagħha. Dan ixejjen għalkollox il-kritika tal-Oppożizzjoni fir-rigward ta’ dan il-programm. Dan il-programmn kien importanti għal pajjiżna għaliex issa ħwejjeġ li forsi konna ndumu s-snin sabiex nagħmluhom u niffinanzjawhom, issa jistgħu jsiru mill-ewwel. Dan jikkonferma kemm kienet tajba l-politika ta’ Joseph Muscat fil-bidu tat-tmexxija tiegħu li jibqa’ jagħfas li dan il-programm iseħħ fl-interess ta’ pajjiżna. Dan il-pro-

gramm ġie muri wkoll lill-Kummissjoni Ewropea, l-uniku wieħed li għadda minn dan l-għarbiel.

Tajjeb li jingħad ukoll li din mhix l-unika inizjattiva ta’ housing. IlGvern qed jieħu diversi inizjattivi differenti immirati sabiex jindirizzaw aspetti differenti ta’ din l-isfida. Kellna inizjattivi li jgħinu koppji żgħar isiru sidien ta’ darhom, sussidju li jista’ jlaħħaq is-somma ta’ €5,000 u diversi miżuri oħra.

Aspett pożittiv ta’ dan il-proġett huwa li se jmiss 12–il lokalità.

B’hekk se jkun qed ikun hemm akkomodazzjoni għal persuni vulnerabbli aktar fil-komunità tagħhom li hija importanti ferm soċjalment. Se jkun hemm 22 sit u aktar minn 500 unit li se jinbnew skont l-aħħar speċifikazzjonijiet kemm ta’ kostruzzjoni u kif ukoll ambjentali. Dan se jwassal għal housing integrat mal-bqija tal-komunità u min se jiġi allokat dawn il-units, se jħossu parti mill-komunità u jkun jista’ jimxi ’l quddiem magħha.

L-aktar aspett importanti ta’ dan l-MOU però huwa li kif għamilha ċara l-Prim Ministru dan se jindirizza l-każijiet l-aktar akuti ta’ akkomodazzjoni soċjali. Dan ifisser

fi kliem ċar tal-PM, li jiena naqbel miegħu perfettament, li din l-akkomodazzjoni għandha tiġi allokata lil min verament ħaqqu.

Apparti minn hekk, min jiġi allokat lilu unit, ma jfissirx li se jibqa’ hemm ħajtu kollha. Dan għaliex il-missjoni ta’ dan il-Gvern hija li, bil-miżuri li qed jieħu, dawn l-individwi u dawk il-familji jitilgħu ’l fuq fis-sellum soċjali u ekonomiku u għalhekk ma jkollhomx aktar bżonn din it-tip t’għajnuna, iżda jkunu jistgħu jsiru sidien ta’ darhom.

Għalhekk hemm il-ħtiega ta’ bdil fil-mentalità ta’ kulħadd li mhux nieklu l-ħuta imma li jkollna l-qasba sabiex niggarantixxu ġejjieni aħjar għalina u għall-familji tagħna. Din hija l-mentalità ta’ dan il-Gvern. Mentalità ambizzjuża li għandna nħaddnu aħna lkoll u li fis-soċjetà tagħna ħadd ma jibqa’ lura għal dejjem, iżda jiġi mgħejjun biex jimxi ’l quddiem.

B’hekk il-familji tagħna kollha jimxu ’l quddiem u jkunu aħjar f ’soċjetà verament ġusta. Huwa dan l-objettiv li jagħmilna Laburisti u li jagħmilna differenti minn ħaddieħor! Huwa dan li jrid dan il-Gvern għall-familji tagħna!

17

10.02.2019

kullhadd.com

IRRIDU PERSUNI ĦIELSA Editorjal

Għal snin twal gvernijiet Nazzjonalisti għalqu għajnejhom għal nies li ġenerazzjoni wara oħra baqgħu dipendenti fuq il-benefiċċji soċjali.

Kienu kuntenti jħalluhom hemm

Gvern għandu jwieżen lil kull min għandu bżonn. Iżda fuq kollox għandu jgħin lin-nies jieħdu l-indipendenza sħiħa tagħhom.

Meta s-soċjetà tikseb il-ħelsien tal-individwu dik tkun meqjusa fost l-iktar kisbiet importanti u li jħallu marka fuq tul tas-snin.

Prinċipju li meta titkellem dwaru diffiċli ssib min ma jaqbilx miegħu.

Għall-politiċi, il-mument tal-prova hu meta jiġu biex jattwaw din it-tip ta’ politika. Għax forsi fil-bidu mhux dejjem tidher l-iktar ħaġa popolari.

L-għażla hi bejn linja ta’ ħsieb li toffri l-ftit u tħallik dipendenti fuqu għal tul ta’ żmien jew linja ta’ ħsieb li tgħinek iżda li tagħmilha ċara mill-bidu nett li l-għan hu li tinħoloq il-klima biex dak li jkun minn mal-art iqum u jibda jimxi, sakemm imbagħad, jekk jista’ jkun ukoll, jitlaq jiġri.

Pajjiżna għandu x-xorti li għandu gvern li japplika l-politika ta’ dan tal-aħħar. Is-settur tal-housing huwa eżempju ta’ dan.

Din il-ġimgħa kien hemm l-iffirmar ta’ Memorandum of Understanding bejn l-Aġenzi-

ja dwar il-Fond għall-Iżvilupp Nazzjonali u Soċjali u l-Awtorità tad-Djar. B’dan il-ftehim se jsiru 500 unit tal-housing soċjali b’investiment ta’ €50 miljun. Dan ifisser li bħala Gvern Laburista se nkunu qed nagħtu mal-1,100 unit għall-housing soċjali.

Fl-istess ħin il-Prim Ministru tkellem dwar kif l-istat għandu jgħin lill-persuni biex jimxu ’l quddiem soċjalment u spjega li l-impenn ma jiqafx mal-għotja taċ-ċavetta. Qal illi l-appartament m’għandux iservi ta’ gaġġa iżda jkun ta’ għajnuna biex min ikun qed jgħix fih ikompli jimxi ’l quddiem. Dlonk ħareġ jattakka l-Kap tal-Oppożizzjoni li hu negattiv bħal ta’ qablu li qal li dan ifisser li l-Gvern ma jridx jgħin lin-nies li għandhom sfida ta’ akkomodazzjoni affordabbli.

Bħal xejn ma riedx ibeżża’ li għax il-Prim Ministru qal hekk hawn min se jispiċċa mingħajr saqaf fuq rasu.

Qabel xejn nagħmluha ċara li kull min illum għandu arranġament ta’ akkomodazzjoni provdut mill-Awtorità tad-Djar ma nbidillu u mhu se jinbidillu xejn.

Iżda, f ’pajjiż li jiftaħar li qed jikber ekonomikament irridu nħarsu ’l quddiem lejn sistemi ġodda. Is-saqaf fuq ras dak li jkun mhux biżżejjed. Hemm bżonn li wieħed ikun segwit u megħjun iqum fuq saqajh biex ladarba hu jkun kiseb il-ħelsien sħiħ tiegħu dik l-għajnuna li tkun ingħatat lilu tkun tista’ tingħata wkoll lil persuni oħra. Għalhekk ukoll il-binja tal-appartamenti l-ġodda hija mibnija fuq il-ħtiġijiet ta’ min għandu bżonn għax ċerti studji u riċerka diġà bdew isiru.

Għall-Kap tal-Oppożizzjoni donnu din kienet xi ħaġa li ma daqqitlux. Adrian Delia jidher li jippreferi s-sistemi l-antiki.

Is-sistemi li ħallew in-nies fuq il-benefiċċji soċjali. Għax ma’ dawk li hawn nistgħu nagħmlu l-ikbar tixbiha.

Għal snin twal gvernijiet Nazzjonalisti għalqu għajnejhom għal nies li ġenerazzjoni wara oħra baqgħu dipendenti fuq il-benefiċċji soċjali. Kienu kuntenti jħalluhom hemm. Kien biss wara l-bidla fil-gvern li din il-mentalità nbidlet. Il-Gvern kien ċar li ried jippremja l-bżulija u daħħal

it-tapering tal-benefiċċji biex persuni li daħlu fid-dinja tax-xogħol baqgħu jieħdu l-benefiċċju għal ftit snin sakemm kien wasal il-mument li jitilqu għal rashom.

Illum, 9 minn kull 10 minn dawn il-persuni, baqgħu fid-dinja tax-xogħol u huma eżempju ta’ kemm taħdem il-politika tal-inċentiv biex timxi ’l quddiem. Dan ma jfissirx li wieħed ma jibqax iwieżen fejn hemm bżonn. Tant li dawk li għandhom l-ulied u sabu xogħol bi dħul baxx illum jieħdu l-in-work benefit. Ċekk sostanzjali li jirċevuh kull sena.

Dan li kien qed ifisser il-Prim Ministru meta qal li wieħed m’għandux ikollu sens of entitlement fis-settur tal-housing imma jrid iħares li jimxi ’l quddiem. Kap tal-Oppożizzjoni li ma fehemx dan il-prinċipju bażiku u hu politiku tal-imgħoddi li ma jistax iħejji Malta ta’ Għada.

Uliedna u wlied uliedna għandna nħallulhom sistemi li jaħdmu iktar u aħjar minn dawk li kellna sal-lum. Sistemi li filwaqt li jħallu l-ġustizzja soċjali jiksbu l-iktar ħaġa importanti: il-ħelsien tal-individwu.

18

10.02.2019

kullhadd.com

ŻGĦAŻAGĦ PROTAGONISTI

Mid-Djarju ta’ Nazju n-Nazzjonalist Il-Ħamis, 31 ta’ Jannar Rashom iebsa dawn l-aġenziji ta’ kreditu bħal Moody’s u milli jidher mhuma se jieqfu qatt milli jfaħħru lil Joseph Muscat. Insomma, fuq kollox, jagħmlu li jridu.

Ifaħħruh kemm ifaħħruh lil Joseph Muscat, il-verità hi dik li jgħidilna l-Kap tagħna Adrian Delia, jiġifieri li l-faqar qiegħed jiżdied, li m’hawnx impjiegi ta’ kwalità, li l-ekonomija mhux vera sejra tajjeb kif jgħid il-Gvern, li għandna Gvern mingħajr pjan u mingħajr viżjoni, u tant u tant affarijiet oħra. Issa ħallieha li l-aġenziji ta’ kreditu, jew x’imniefaħ jgħidulhom donnhom mhumiex jagħtu kasu.

Imma dawn mhux se jivvutaw f ’Mejju li ġej. Dakinhar jeħduha t-tweġiba.

Il-Ġimgħa, 1 ta’ Frar Dawn tat-Times ma nafx x’qiegħed jagħtihom. Saru moħħhom biex jikxfulna dak kollu li nagħmlu l-istamperija. Illum ħarġu jgħidulna li fil-laqgħa tal-Eżekuttiv ma kienx hemm vot sigriet.

Donnhom iridu jgħidu li kieku kien hemm vot sigriet, kieku Adrian Delia ma kienx ikollu l-fiduċja u l-appoġġ tal-membri kollha. Ara x’jimpurtana aħna jekk kienx hemm vot sigriet jew le, l-aqwa li ħriġna magħqudin u issa se nkunu nistgħu nintefgħu b’ruħna u b’ġisimna naħdmu biex fl-elezzjonijiet tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsilli Lokali f ’Mejju li ġej, lil tal-Labour nagħtuhom tkaxkira mill-kbar.

Is-Sibt, 2 ta’ Frar M’għandi l-ebda dubju li issa, ladarba l-Kap tagħna għandu l-appoġġ sħiħ u l-fiduċja sħiħa tal-Amministrattiv, tal-Eżekuttiv u talGrupp Parlamentari, Adrian Delia se jkun qiegħed jaħdem aktar biex nerġgħu nkunu fil-gvern, u fi kliemu ta’ servizz għall-poplu tagħna. Mhux għax ma kienx

qiegħed jaħdem, għax kull meta nkunu id-Dar Ċentrali u nistaqsi għalih, dejjem l-istess tweġiba nieħu. Dak ma tantx ikun hawn. Dak jigri barra, jiltaqa’ man-nies.

U hekk hu. Illum sirt naf li lbieraħ iltaqa’ mal-bdiewa u r-raħħala u qalilhom x’inhuma l-proposti tal-partit glorjuż tagħna biex inservuhom.

U mela jiġu tal-Labour jgħidulna li npaċpċu biss nafu!

Il-Ħadd, 3 ta’ Frar Żgur li l-istħarriġ tal-opinjoni pubblika ta’ The Malta Today mhuwiex korrett.

Bilfors li sar qabel iltaqgħu l-Amministrattiv, l-Eżekuttiv u l-Grupp Parlamentari biex għalqu ħalq kulħadd billi taw l-appoġġ sħiħ u l-fiduċja sħiħ tagħhom lill-Kap Adrian Delia. Mhux biss.

Jien kull fejn imur il-Kap, hemm tarani. U kull fejn immur, dejjem qiegħed nesperjenza attendenza akbar u aktar entużjażmu. Illum ma kinitx eċċezzjoni u filBelt tgħidx kemm laqgħuh lil Adrian Delia. Mhux bilfors jilqgħuh man! Ir-raġel qiegħed jagħmel aktar kurraġġ u lil dan il-Gvern se jkun qiegħed jiqaflu f ’kollox u kullimkien. Tgħid mhux se nħallu lil Joseph Muscat jagħmel minn pajjiżna, pajjiż bla ruħ! Nini, nini!

It-Tnejn, 4 ta’ Frar Ħadt gost insegwi l-aħbarijiet fuq l-istazzjoni tagħna, għax, kontra dak li jgħidu tal-Labour, aħna qegħdin nagħmlu l-proposti u mhux inpaċpċu biss. Il-ġimgħa l-oħra għamilna l-proposti tagħna lill-bdiewa u lir-raħħala, u llum għamilna l-proposti tagħna dwar il-marda tal-kanċer. Fettilli naqliblu fuq stazzjonijiet oħra biex naraw jekk kinux se jagħtuha din l-aħbar, u għamilt in-nervi. Għamilt in-nervi għax ingħatat aktar importanza l-aħbar dwar dak li għamel u qiegħed ikompli jagħmel il-Gvern tal-Labour.

Spiċċajt nistaqsi lili nnif-

si għaliex m’għamilnihomx aħna dawn l-affarijiet meta konna fil-gvern. It-tweġiba li ġietni f ’moħħi kienet: Bla flus la tgħannaq u lanqas tbus!

NoelSara Cassar Marija Vella

It-Tlieta, 5 ta’ Frar M’għandi l-ebda dubju, man, li diġà tlaqna bil-kampanja għall-elezzjonijiet tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsilli Lokali f ’Mejju li ġej! Issa mhux nhar ta’ Ħadd biss se jkolli l-okkażjoni li mmur nisma’ diskorsi brillanti millKap tagħna Adrian Delia.

Tkun kemm tkun kesħa, u jkun xi jkun it-temp għada nerħilha għal Ħal Lija biex nisimgħu. Barra minn aktar attivitajiet, proprju meta baqa’ biss ftit xhur, kuljum qegħdin noħorġu bi proposti ġodda għal xi qasam jew ieħor. U mhux proposti bl-addoċċ fuq il-karta, man!

Kollha kemm huma proposti konkreti. Il-laqgħat li l-Kap qiegħed ikollu kontinwament man-nies qegħdin jagħtu l-frott. Imbagħad jiġu tal-Malta Today u jgħidu li l-popolarità tiegħu sejra lura! Ħalluna!

L-Erbgħa, 6 ta’ Frar X’diskors għamel il-Kap Adrian Delia llejla, man!

Għalija kien diskors ieħor brillanti. Reġa’ semma d-direct orders ta’ San Vinċenz.

Reġa’ semma l-art tal-Corinthia. Reġa’ qalilna li hawn min m’għandux saqaf fuq rasu. Insomma skandlu wara skandlu. Imma mhux biss. Irrefera għall-proposti konkreti li qiegħed jagħmel il-partit tagħna. U ħareġ ukoll b’waħda ġdida. Qalilna li lilna l-anzjani, Joseph Muscat qiegħed jheddidna li ma niħdux aktar pensjoni.

Insomma din tal-aħħar ma tantx daqqitli għax meta għada jidħolli ċ-ċekk tal-pensjoni, se jerġa’ jkun biż-żieda.

Imma x’fettlilna aħna ma tajna qatt żieda lill-pensjonanti, għax kieku ħafna minnhom ma kinux iduru kontra tagħna!

Għall-elezzjonijiet għall-Kunsilli Lokali u dawk tal-Parlament Ewropew eluf ta’ zgħażagħ Maltin u Għawdin ħa jkollhom il-privileġġ li jivvutaw għall-ewwel darba wara li jkunu għadhom kemm għalqu s-16-il sena. Huma ftit ħafna l-pajjiżi Ewropej li ħadu d-deċiżjoni li wettaq il-Partit Laburista Malti fil-Gvern li żgħażagħ ta’ 16-il sena jingħataw id-dritt tal-vot.

Fil-fatt, il-pajjiżi li fihom żgħażagħ ta’ 16-il sena se jivvutaw għal dawn l-elezzjonijiet tgħoddhom fuq is-swaba’ ta’ id waħda. Għaldaqstant, min bħali se jkun qed jikkontesta l-elezzjonijiet tal-Kunsilli Lokali u anke l-kandidati għall-Parlament Ewropew għandhom jagħmlu minn kollox biex jaraw li kemm jista’ jkun iż-żgħażagħ jipparteċipaw bl-aktar mod sħiħ fil-process demokratiku.

Insibu f ’ħafna organizzazzjonijiet ta’ volontarjat u għaqdiet politiċi, kulturali, reliġjużi u oħrajn, li ħafna drabi l-membri żgħażagħ ikunu l-qalb ta’ dawn l-organizzazzjonijiet għaliex ikunu huma li jagħtu ħinhom u l-enerġija kollha tagħhom biex iwettqu ħidmiethom bl-akbar dedikazzjoni u mħabba għax-xogħol li jkunu qed jagħmlu. Hekk insibu eluf ta’ żgħażagħ li jagħtu sehemhom fl-attivitajiet u t-tħejjijiet tal-każini tal-baned, ta’ għaqdiet sportivi, ta’ għaqdiet li jorganizzaw attivitajiet kulturali u oħrajn.

Nazzarda ngħid li kultant, li ma jkunx għall-imħabba u l-enerġija li biha jaħdmu ż-żgħażagħ f ’dawn l-għaqdiet, ħafna mix-xogħol li jkun meħtieġ isir, ma jsirx.

Huwa ta’ sodisfazzjon ukoll li tara mijiet ta’ żgħażagħ li jinteressaw ruħhom ukoll fil-ħajja politika talpajjiż, min permezz tal-parteċipazzjoni tiegħu f ’għaqdiet studenteski bħal dawk fil-Junior College, l-Mcast, l-Upper Secondary u l-Università u anke direttament billi jissieħbu mal-fergħat taż-żgħazagħ tal-partiti politiċi ewlenin f ’pajjiżna.

Min bħali jkun f ’pożizzjoni ta’ tmexxija ta’ xi waħda minn dawn l-organizzazzjonijiet, bħalma huwa l-Forum Żgħażagħ Laburista, iħossu fid-dover li jħeġġeg lill-ġenerazzjoni żgħażugħa biex tipparteċipa fil-ħajja politika ta’ pajjiżna għaliex għandna nżommu quddiem għa-

jnejna li dak li qed jitfassal għall-futur ta’ pajjiżna illum huwa dak li rridu naħdmu fih u ngħixuh aħna ż-żgħażagħ għada.

Għalhekk huwa importanti ħafna li ż-żgħażagħ tagħna jkunu protagonisti fl-impenji elettorali ta’ Mejju li ġej. Iridu jkunu ż-żgħażagħ stess li jagħtu l-appoġġ tagħhom partikolarment liż-żgħażagħ kollha li qed jersqu ’l quddiem biex ikunu ta’ servizz għall-komunitajiet fl-ibliet u l-irħula tagħna billi ressqu l-kandidatura tagħhom għall-Kunsilli Lokali. Iż-żgħażagħ Maltin u Għawdxin, partikolarment dawk li għalqu s-16-il sena u se jivvutaw għall-ewwel darba għandhom jaħftu din l-opportunità li qed jagħtihom il-Gvern Laburista u jagħmlu l-aħjar għażla tagħhom għal min iridu jaraw fit-tmexxija tal-lokalitajiet tagħhom.

Fuq kollox, iż-żgħażagħ Maltin u Għawdxin bil-vot tagħhom f ’Mejju li ġej qed jissejħu biex jagħtu l-verdett tagħhom fuq it-tmexxija ta’ pajjiżna hekk kif qegħdin nersqu lejn nofs din it-tieni leġiżlatura ta’ Gvern Laburista. Għandna napprezzaw it-trasformazzjoni kbira li għadda minnha pajjiżna fl-aħħar 70 sena fejn minn pajjiż fallut bi 8,000 ruħ jirreġistraw għax-xogħol issa għandna pajjiż b’surplus fil-finanzi tiegħu fejn in-nurmu ta’ nies jirreġistraw għax-xogħol naqas għal livell storiku ta’ 1,700 u fejn in-numru ta’ żgħażagħ Maltin bla xogħol huwa l-inqas wieħed fl-Unjoni Ewropea kollha.

L-opportunitajiet għaż-żgħażagħ f ’kull qasam tal-ekonomija Maltija huma bla limitu tant li nkunu qed ngħidu sew meta ngħidu li issa x-xogħol qed jiġri wara n-nies u mhux bil-maqlub bħalma kienet is-sitwazzjoni ftit snin ilu. Tant huwa minnu dan li ħafna intrapriżi qed ikollhom jirrikorru biex iġibu ħaddiema barranin.

Il-ġenerazzjoni żagħżugħa hija kontinwament fiċ-ċentru tal-ħidma tal-Gvern Laburista għax kull ma qed iseħħ illum huwa kollu għall-benefiċċju taż-żgħażagħ tagħna. L-inċentivi favur ix-xogħol, iċ-childcare b’xejn għal kulħadd, it-trasport b’xejn għaż-żgħażagħ kollha taħt l-20 sena u anke għal dawk li jkunu qabżu din l-età imma għadhom jistudjaw, id-drittijiet ċivili ġodda li ddaħħlu fil-pajjiż, il-miżuri favur il-first time buyers għal dawk li jridu jibdew il-familja tagħhom, u l-ħafna miżuri oħra li sena wara sena, il-Gvern Laburista introduċa favur iż-żgħażagħ Maltin u Għawdxin.

Dan kollu ghandu jimla liżżgħażagħ bil-kuraġġ u bl-entużjażmu biex fil-ġimgħat u x-xhur li ġejjin jerġgħu jkunu fuq quddiem nett tal-kampanji politiċi li se jkun qed imexxi l-Partit Laburista.

kullhadd.com

JESPRIMI RUĦU BIL-MUŻIKA Kitba ta’ Jixtieq iħalli parti żgħira RAMONA PORTELLI hemm, għaliex isostni li dik hija parti minnu Ċerti bnedmin qatt mhuma kuntenti, jew proprju jaraw x’se Konxja mill-fatt li bħalissa qed jivvintaw fuq ħaddieħor, biex jagħmel laser treatment ġewwa mingħalihom jidhru superjuri l-isptar u r-riżultati jidhru li mexfuqhom. Jinsew il-fatt li kulħadd jin għall-aħjar, iżda huwa proċess għandu xi jxomm u biex qatt ma li jdum, madanakollu xorta jixtieq għandna naraw it-travu fuq għajn iħalli parti żgħira hemm għaliex ħaddieħor, iżda naraw x’hemm isostni li dik hija parti minnu u dejjem kienet. fuqna stess.

Minkejja kollox, u li prova ma L-apparenza ħafna drabi tinganna, u ħadd m’għandu jgħakkes jagħtix każ, minħabba t-tebgħa lil ħadd fuq l-ebda sitwazzjoni f ’wiċċu kien ġie rrifjutat kemmtal-ħajja. Dan l-aħħar sirt naf il darba minn xogħlijiet diversi. b’persuna li għalkemm b’tebgħa Ħallejt f ’idejh sabiex jikkumf ’wiċċu, jinsisti li m’għandu la menta dwar dan il-fatt. “Jiena xejn inqas minn ħaddieħor u lan- mhux dejjem ġejt irrifjutat minn qas xejn aħjar minn ħaddieħor. xogħlijiet minħabba wiċċi, iżda Qed nirreferi għal Glenn Buha- m’għandi l-ebda dubju li d-dehra tiegħi taffettwa fir-rispons tangiar.

Joqgħod il-Mosta, proprja minn nies li jiġu biex jagħtuni xogħol Għawdex u jaħdem bħala store- magħhom. Mhux biss minħabba keeper. Iħobb jgħum, jaqra, jara wiċċi, imma anke forsi minħabba t-televixin u jilgħab fuq il-play- t-tattoos u għaliex għandi xagħri station. Iħobb ħafna s-safar u u d-daqna twila. Nifhem li ċertu joħroġ bil-kelba jara xi veduta postijiet ikollhom ċerti standards, iżda kemm-il darba nnutajt li qalb in-natura.

Jikkunsidra lilu nnifsu bħala dik tkun ir-raġuni għal xiex ma bniedem ta’ mħabba kbira, iħobb nintgħażilx. Biex ngħid kollox lil kulħadd ugwali, iżda jafda ftit ukoll, kien hemm ħafna min tani nies, jagħmel minn kollox għal opportunitajiet li ma ninsa qatt dawk li jħobb u jemmen ħafna ukoll,” stqarr miegħi Glenn. fl-għaqda bejn in-nies. Huwa dejjem jgħin fejn jista’ lil kulħadd Determinazzjoni qawwija li għaliex jgħid li l-fatt li tkun trid jwettaq il-ħolm ta’ ħajtu bidla fil-ħajja mhux biżżejjed, jemmen li trid tkun int li tagħmel F’ħajtu ltaqa’ ma’ ħafna mrar, iżda xi ħaġa żgħira kemm hi żgħira għandu determinazzjoni qawwija li jwettaq il-ħolm ta’ ħajtu. Fil-fatt biex tkun parti min dik il-bidla.

Glenn twieled b’tebgħa f ’wiċċu, il-mużika hija parti kbira minn imma jħoss li m’għandu xejn, ħajtu u dejjem kienet. “Bil-mużigħalkemm forsi għal għajn per- ka tiegħi nista’ nesprimi ruħi u suni oħra, huwa mtebba’ għal nkun ta’ kuraġġ għal ħaddieħor, ħajjtu kollha. Din it-tebgħa ġiet waqt li fl-istess ħin niftaħ għajnefuq wiċċu għax waqt il-ħlas, jn in-nies dwar ċerti affarijiet li kien darlu l-kurdun m’għonqu. qed jiġru madwarna u forsi anke B’hekk kien ikkawża lill-vessels jekk nibdel il-fehma ta’ bniedem ta’ ġewwa jinfaqgħu u jmutu, u wieħed minn mija wkoll inħossni l-vini qishom ġew jidhru minn li l-mużika tiegħi swiet għal xi barra. Mistoqsi jekk hux ġieli ħaġa,” sostna miegħi.

Sfortunatament ukoll għal prova jneħħi din it-tebgħa minn fuq wiċċu b’xi tip ta’ kożmetiċi Glenn, minħabba t-tebgħa fuq mediċinali, Glenn weġibni: wiċċu, kien ibbulljat. Ridt sp“Il-birthmark kulma hi għalija jegazzjoni ċara ta’ dan. “Bħal ħafsempliċement marka li dejjem na tfal fl-iskola, kien hemm min tfakkarni li jien m’iniex aħjar għajjarni u daħaq bija, iżda ma minn ħaddieħor, imma lanqas nħossnix li nista’ ngħid li kont jiena inqas minn ħaddieħor. In- ibbulljat, għaliex jien dejjem kelli nies dejjem se jistagħġbu lejn dak tip ta’ karattru li niġbed in-nies li ma jifhmux, imma jien ma rridx bla ma jridu, iżda għal dawk li naħli ħajti u saħħti ninkwieta fuq kienu jiddieħqu bija, jiena dejjem dak li ma jifhmux in-nies. B’hekk injorajthom u ma ħallejt lil ħadd bil-mużika tiegħi nista’ nesprimi iwaqqagħni down.” lili nnifsi aħjar u forsi b’hekk isiru Ta’ min jgħid li omm Glenn dejjjafuni aħjar in-nies.” em rabbietu daqslikieku qatt ma

kellu xejn f ’wiċċu, u Glenn l-istess dejjem żamm din f ’moħħu.

Staqsejtu jekk iħossx li f ’Malta hawn bżonn ta’ aktar għarfien fuq suġġetti simili. “Inħoss li l-bullying huwa xi ħaġa kerha u taffettwa ħafna lil dawk li jkunu għaddejjin minnu. L-għarfien li għandu bżonn ikun hawn hu li n-nies li qegħdin jitkażaw bl-indifferenzi ta’ nies oħra għandhom isiru jafu lil dawk in-nies qabel, ħalli jifhmu eżatt is-sitwazzjoni ta’ ħaddieħor u forsi jkun hemm anqas distanza bejn in-nies u aktar għaqda.”

Glenn kien għamel xi żmien jgħix u jaħdem it-Tajlandja, u meta kien ġie lura Malta, ma setax jidra għal sena sħiħa. Ridt inkun naf kif eventwalment reġà daħal lura fir-rutina lura Malta. “Meta ġejt lura Malta ma stajtx nidra sew għaliex il-ħajja hemm hekk hija ħafna differenti minn t’hawn, iżda wara li ħassart minn mat-tfajla li kelli dak iż-żmien kienet ħafna aktar iebsa meta ġejt lura. Iżda jien iddeċidejt li ma kontx se nħalli xi ħaġa hekk tkissirni u għalhekk erġajt qbadt naħdem u nistinka u nitfa’ moħħi fil-mużika tiegħi u b’hekk irnexxieli nimxi aktar ’il quddiem,” tbissem jgħidli.

Jixtieq li jsir rapper professjonali Fil-fatt maż-żmien iddeċieda li jidħol b’ruħu u b’ġismu għall-ħolma li kienet ilha tberren f ’moħħu – li jsir rapper professjonali. Ilu jikteb il-lirika u jagħmel il-mużika għal ħafna żmien. Iżda mis-sena 2005 s’issa sar jiddedika aktar ħin fiha u jirrekordja ġo studjow il-Mellieħa waqt li anke jitfa’ vi-

djows fuq Facebook u YouTube u SoundCloud. “Il-ħolma tiegħi hi li nsir rapper professjonali u nemmen ħafna li l-mużika tista’ tużaha b’mod pożittiv jew negattiv u tista’ tagħmel impatt kbir fuq in-nies. Jien nagħmel diversi diski differenti, imma l-prinċipju tiegħi hu li nibgħat messaġġ ta’ mħabba u għaqda bejn in-nies.”

Mistoqsi jaħsibx jekk għadx jirnexxi fil-mużika u kif sejjer bl-andament tal-mużika, Glenn żvela miegħi li bħalissa għadu kemm spiċċa jirrekordja album ġdid li jismu The Portwein Stain Chronicles (Portwein Stain li tirreferi għat-tebgħa ta’ wiċċu).

Huwa album ta’ 17-il diska u jiġi

19

10.02.2019

s-sitt album li rrekordja s’issa.

L-oħrajn huma Psychoanalystic (2005), Anarchystic (2007), Viscious Circle (2016), Shine a Light on Me (2016), Time (2017) u dan li għamel l-aħħar. Bħalissa qed jaħdem ukoll fuq erba’ affarijiet ġodda li huma album sħiħ bil-Malti, New Metal, Reggae u Country Rap. Fl-aħħar nett xtaq jinkoraġġixxi lil kulħadd biex jemmen fih innifsu u jagħmel dak li jġiblu l-pjaċir f ’ħajtu. “Nixtieq lil kull min jixtieq jisma’ aktar mill-mużika tiegħi biex isib mezz bil-Facebook u jikkuntattjani ħalli jkun jista’ jgħaddi l-messaġġ tal-mużika tiegħi ma’ kulħadd.”

20

10.02.2019

kullhadd.com

40 SENA MILL-IRXOXT TA’

Kwantità kbira ta’ armar kien meħtieġ biex saru diversi xogħlijiet fil-għoli

L-istat li fih kienet il-bitħa tas-Sacra Infermeria qabel ma ġiet mibdula kif tidher fir-ritratt ta’ taħt

40 sena ilu, il-Ħadd, 11 ta’ Frar 1979 waqt ċerimonja fin-naħa ta’ isfel tal-Belt Valletta, saret l-inawgurazzjoni ta’ Dar il-Mediterran għall-Konferenzi. Il-proġett ta’ Dar il-Mediterran huwa wieħed minn ħafna proġetti kbar li twettaq fis-snin 70 minn Gvern Laburista.

Lejn tmiem is-sena 70 f ’pajjiżna kienet se titlaqqa’ Konferenza fuq is-sigurtà u l-koperazzjoni fl-Ewropa. Il-binja ta’ Dar il-Mediterran kienet ideali biex tilqa’ fiha din il-Konferenza.

Dar il-Mediterran inbniet mill-Ordni ta’ San Ġwann fl-1574 u kienet isservi bħala sptar tal-aqwa kwalità. Taħt l-Ingliżi intużat bħala sptar militari. Fil-bidu tas-seklu 20 saret Depot tal-Pulizija. Matul it-Tieni Gwerra Dinjija ntużat bħala post tad-divertiment u wara l-gwerra ċċaqilqu hemm nies li kienu jgħixu fil-Mandraġġ u li l-islums li kienu jgħixu fihom, kienu qed jitwaqqgħu. Fis-snin 50 il-binja bdiet tintuża għall-għadd tal-voti fl-elezzjonijiet ġenerali u biex isiru l-eżamijiet pubbliċi.

Sa nofs is-snin 70 iżda l-bini kien tħalla jitmermer. Dar il-Mediterran kienet fi stat t’abbandun totali u f ’periklu kbir li tinqered għalkollox. Parti sew mis-saqaf tas-sala ewlenija kien għadu mwaqqa’. Ix-xogħol li kien hemm bżonn biex tkun irranġata u tinbidel f ’ċentru għall-konferenzi, kien

kbir ħafna.

Ix-xogħol beda fit-28 ta’ Novembru 1978 u dak iż-żmien sar taħt l-għajn diretta talMinistru Lorry Sant. Il-ftuħ uffiċjali ta’ Dar il-Mediterran sar inqas minn tliet xhur wara, fil-11 ta’ Frar 1979. Kien ikkalkulat li b’rata normali x-xogħol li kien hemm bżonn, kien jieħu tliet snin biex jitlesta, iżda effettivament tlesta f ’xahrejn. Biex dan seta’ jsir, ix-xogħol baqa’ għaddej kuljum minn filgħodu sa billejl, inklużi s-Sibtijiet, Ħdud, il-Milied u l-Ewwel tas-Sena. F’ċerti mumenti kien hemm mal-1,000 ħaddiem jaħdmu f ’daqqa fuq il-proġett.

Ix-xogħol kien jikkonsisti fost oħrajn f ’bini ta’ main lounge twila t’iktar minn 150 metru, bini ta’ sala prinċipali li takkomoda ’l fuq minn 1,000 persuna u l-bini ta’ ħames swali oħra u numru ta’ uffiċini. Fejn illum hemm is-sala prinċipali kien hemm biss erba ħitan fi stat perikoluż. Biex il-post seta jintlaħaq sew saħansitra kellha tinbena triq ġdida min-naħa tal-Pixkerija, għal taħt il-Barrakka t’Isfel, għal quddiem Dar il-Mediterran u għal Marsamxett.

F’April 1980, ftit iktar minn sena wara l-ftuħ uffiċjali ta’ Dar il-Mediterran, Malta ngħatat l-unur Diploma of Merit mill-federazzjoni Ewropea tal-wirt kulturali Europa Nostra bħala rikonoxximent għax-xogħol kbir ta’ restawr li kien sar.

21

10.02.2019

kullhadd.com

ĠOJJELL

Il-faċċata waqt ir-restawr

Purtiera li nġiebet mit-Teatru San Carlo ta’ Napli qed tinġarr għal fuq il-palk minn għadd ta’ ħaddiema

Xogħlijiet fil-Main Lounge

Il-faċċata preżentament

22

10.02.2019

kullhadd.com

KURA TAL-ERWIEĦ...

U TAL-ANNIMALI! Kitba ta’ 1881, imħolli taħt it-tmexxija EMAN BONNICI ta’ P. Anastasius Smits, sakemm fl-1890 twaqqfet fi Provinċja Il-Provinċja tal-Qalb Pura ta’ awtonoma taħt il-patronċinMarija tal-Patrijiet Karmeli- ju tal-Qalb Pura ta’ Marija b’P. tani fl-Istati Uniti tal-Amerka Pius Mayer maħtur bħala l-ewtaf l-oriġini tagħha lill-kun- wel provinċjal tagħha. vent ta’ Straubing fil-Ġermanja, li kellu jkun dak waħdan P. Alphonse Brandstaetter li ssopraviva s-soppressjoni reliġjuża mill-kunventi l-oħra Fost il-pijunieri ta’ dik li mażtal-Provinċja tal-Ġermanja ta’ żmien kellha ssir Provinċja Fuq eżistenti sa dik il-ħabta fil- ġdida, kellek lil ċertu P. Alpajjiż fis-seklu 19. Żewġ mem- phonse Brandstaetter, raġel ta’ bri tal-komunità msemmija, P. sempliċità kbira u fl-istess waqt Cyril Knoll u P. Xavier Huber, mill-aktar eżemplari għar-reliġimxew lejn l-Istati Uniti fl-1864 jużi sħabu. Imwieled Geroldsfuq stedina ta’ Mons. John Bap- bach, fil-Bavarja, nhar l-24 ta’ tist Miège SJ., dik il-ħabta Vigar- Awwissu 1844, irċieva l-isem ta’ ju Appostoliku tal-Kansas, fejn Anton fil-magħmudija tiegħu mal-wasla tagħhom stabbilixx- u kiseb l-ewwel edukazzjoni ew irwieħhom f ’Leavenworth. tiegħu f ’raħal twelidu stess.

F’qasir żmien, ma damux ma Ta’ 25 sena fittex li jwettaq segwewhom diversi reliġjużi żewġ aspirazzjonijiet f ’daqqa: oħra mill-Ġermanja, hekk li li jsir saċerdot u jmur l-Amers-sena ta’ wara nfetħet komu- ka. Hekk, fl-1869, wasal f ’din nità ġdida f ’Scipio. Iżda peress l-art fejn ma damx ma ppreżenli dawn iż-żewġt idjar kienu ta ruħu lill-komunità ta’ Scipio. f ’żoni remoti, P. Knoll fetaħ Ordnat saċerdot lejlet il-Milied dar oħra f ’Cumberland, Mary- tas-sena 1874 minn Mons. Miland, f ’kunvent li kien darba chael Domenec CM., isqof ta’ tar-Redentoristi u peress li issa Pittsburgh, wara perjodu qasir kellu bżonn ta’ aktar membri mgħoddi f ’din l-aħħar belt, kien fluwenti fil-lingwa Ingliża, sab afdat bit-tmexxija tal-missjoni l-għajnuna mill-Provinċji tal-Ir- Ġermanika fi New Germalanda u l-Olanda, li minnhom ny, Ontario. Lura Pittsburgh issuktaw jaslu aktar reliġjużi. fil-kwalità ta’ viċi parroku, Wara t-twaqqif ta’ aktar kun- il-bqija tal-ministeru tiegħu venti f ’Englewood, New Jersey; ssuktah bejn din il-belt, Scipio u Niagara Falls, Ontario; New Kansas, fejn qeda bħala kappilBaltimore u Pittsburgh fil-Penn- lan u sorveljant tal-kolonizzazzsylvania, il-kunventi ġew eretti joni ta’ San Bonifaċju. f ’kummissarjat għalihom fl- L-appoġġ ewlieni għas-sostenn

tal-parroċċa ta’ Scipio kien razzett kbir li kellha jdur madwarha. Hekk matul is-snin, barra l-qadi ministerjali, mess lil P. Alphonse imidd idu fit-treġija tiegħu. Minbarra l-għelejjel ordinarji tal-qamħ, kien hemm

il-baqar, in-nagħaġ, il-ħnieżer u t-tjur li kellhom jiġu kkurati. F’ħidmietu kellu jassistuh lil Fra Victor Heilmeir flimkien ma’ għadd ta’ terzjarji, li barra li kienu jeħdulu ħsieb taż-żamma tar-reġistrazzjonijiet meħtieġa, kienu wkoll imiddu jdejhom fit-tmexxija tar-razzett. Hekk għal 40 sena sħaħ, mill-1868 sal-1908, il-Kappillan ħa ħsieb mhux biss tal-erwieħ imma wkoll tal-annimali mħollija fil-kura tiegħu, waqt li ħa ħsieb jibni maħżen meqjus dik il-ħabta fost l-ikbar fil-madwar.

Bniedem kalm u ta’ temperament paċifiku, dotat b’vuċi sabiħa li għaliha kien apprezzat sew għall-kant kif ukoll għall-oratorija, bħala Bavarjan tipiku, kien jieħu l-affarijiet bil-kalma u b’mod metodiku. Maħbub bil-bosta minn dawk li ħadmu miegħu matul is-snin sforz tal-affidabilità tiegħu mal-foqra u l-abilità li jilqa’ lil kulħadd bi tbissima u kelmtejn pjaċevoli li sforz tagħhom seħħlu jirbaħ bosta ħbieb, meta l-ħidma f ’Scipio saret wisq esiġenti għalih, kien mibgħut f ’dik li darba kienet il-parroċċa tat-Trinità

f ’Pittsburgh bħala viċi.

Imfittex minn bosta fl-aħħar snin tiegħu bħala konfessur, f ’tali perjodu n-nies kienet issejjaħlu b’mod affettiv bħala “Mr. Priest”, wara li daqsxejn ta’ tifel bejjiegħ tal-gazzetti resaq fuqu fil-għan li jbegħlu l-aħħar kopja li kien fadallu u indirizzah b’dan il-mod. Il-mixja kulma tmur dejjem aktar zoppa tiegħu kienet għal dawk ta’ madwaru effett tal-età u tar-rewmatiżmu.

Qatt ma ħalla l-konfessjonarju jew il-quddiesa minkejja l-mixja dejjem tnin u kien biss ġimgħa qabel mewtu li fuq insistenza tal-patrijiet sħabu ddaħħal l-isptar. Hemmhekk dawk li seħħilhom ikunu madwaru nnutaw li l-mixja zoppa tiegħu la kienet ġejja miż-żmien u lanqas mill-artrite: siequ l-leminija minn ġenbejh ’l isfel kienet malformata b’mod tant ikrah li kienet tista’ tgħid għadam weħidha, prattikament mingħajr laħam, bl-għadam mgħawweġ bl-uġigħ. It-tobba mmeraviljaw irwieħhom infatti kif minkejja dan, xorta waħda kien kapaċi jqum fuq riġlejh, jimxi u iżjed u iżjed jissokta b’ħidmietu. Mistoqsi għal xiex qatt ma tkellem dwar dan wieġeb: “Kulħadd għandu xi ħaġa. Min dik u min l-oħra. Ikun imfaħħar il-Mulej!”

It-tobba żiedu li ferita hekk gravi kienet għalih bla dubju kalvarju sħiħ imma minkejja t-tiġrib, it-twajjeb Karmelitan għażel li jżomm it-tiġrib tiegħu bejnu u bejn Alla, b’mod hekk sigriet illi kieku ma ddaħħalx l-isptar ħadd ma kien ikun jaf b’dan kollu, jekk mhux waqt il-ħin tal-kefen.

U jekk forsi fl-aħħar żmien kien jidher xi ftit jew wisq antikwat fil-metodi tiegħu fost ir-reliġjużi żgħażagħ tal-Provinċja, żgur li lkoll kemm huma nnutaw fih il-fervur, il-fidi soda u s-sens ta’ sagrifiċċju li bihom kien imżejjen.

P. Alphonse miet kif għex: dejjem pront. Infatti, infurmat li kien wasal fl-aħħar wieġeb: “Jekk hija r-rieda t’Alla, jiena lest.” Konxju sal-aħħar waqt, ħa l-aħħar nifs fl-Isptar San Ġużepp f ’Pittsburgh fit-30 ta’ Novembru 1916, inkwetat biss dwar min kien ser iqaddes finnuqqas tiegħu l-Ħadd ta’ wara.

Il-fdal tiegħu jinsab midfun fiċ-Ċimiterju Monte Karmeli fl-istess belt li fiha għadda l-aħħar snin tiegħu u eventwalment miet.

23

10.02.2019

kullhadd.com

reċensjoni tal-ktieb

WIĊĊ IMB WIĊĊ Dan ir-rumanz huwa msejjes l-aktar fuq Kelsey, tfajla ta’ ħmistax-il sena li għandha ħuha jbati bl-awtiżmu u ssostni li qiegħed ikun ta’ xkiel għaliha. Wara l-mewt tan-nannu bdiet torqod għand in-nanna biex ix-xwejħa ma tkunx waħidha billejl. Biex tkompli tagħqad in-nanna bdiet tbati bid-dimenzja u meta tilfet

il-portmoni bil-flus akkużat lil Kelsey li serqithulha hi.

Fost iż-żgħażagħ li magħhom tkun Kelsey hemm diversi problemi. Ir-rumanz iġibna wiċċ imb wiċċ ma’ sitwazzjonijiet u burdati li jvarjaw minn dawk serji, bħad-dimenzja, l-awtiżmu u d-divorzju, għal dawk umoristiċi; u minn dawk ta’ niket, bħal meta

tfajla minnhom tispiċċa f ’koma, għal dawk tad-daħq, bħaċ-ċajtiet ta’ Jerome.

Fost iż-żgħażagħ jitfaċċa wkoll l-ewwel xrar ta’ mħabba. Niltaqgħu ma’ mħabba li ma sseħħx għax tfajla jkollha grazzja ma’ ġuvni li jitħajjar imur patri, u nsibu mħabba oħra li tidher li se seħħ.

Kelsey kienet tfajla ta’ xi ħmistax-il sena u nofs, fl-aħħar klassi tas-sekondarja. Xi seba’ xhur qabel kien miet in-nannu Luċjan, missier ommha. Martu, in-nanna Delina, kienet sfat waħidha u xejn mhu f ’loku li mara anzjana tgħix waħidha.

Omm u missier Kelsey kienu ħajru lix-xwejħa kemm-il darba biex tinġabar magħhom, iżda hi ma riditx. “Nippreferi nibqa’ f ’dari għax dari dejjem dari,” baqgħet issostni x-xwejħa. Għalhekk kien sar ftehim bejniethom biex Kelsey tibda tmur torqod għand in-nanna, li kienet toqgħod xi żewġ kantunieri ’l bogħod. Attrezzaw

kamra tmiss ma’ dik tax-xwejħa għat-tfajla u Kelsey bdiet torqod fiha ħalli jekk jinqala’ xi ħaġa billejl ix-xwejħa tkun tista’ ssejħilha.

“Kont għand il-ħabiba,” qalet Kelsey xott xott.

“Għand ħabiba?”

“Iva, nann. Ritienne u jien sikwit nagħmlu l-homework flimkien.” F’leħen it-tfajla kien jinħass ħjiel ta’ rabja mrażżna.

“Trid tiekol xi ħaġa?’

“Kilt mid-dar.”

“Insaħħanlek ftit ħalib?”

“Le. Tatni hot chocolate l-mamà ta’ Ritienne.”

“Qisek bin-nervi llejla, Kelsey!

Jaqaw, xi nqala’?”

SILTA MILL-KTIEB It-tokki qattru mill-kampnar tal-knisja qrib u dwew mad-dar kollha.

“Id-disgħa neqsin kwart,” qalet ix-xwejħa Delina minn taħt l-ilsien. “Ilejla fejn baqgħet dik l-imbierka? Aħjar ngħid ir-rużarju għax imbagħad isir il-ħin u joħodni n-ngħas.”

Imma hekk kif fetħet wieħed mil-kexxun tal-kabord biex tieħu l-kuruna nstemgħet iċ-ċavetta ddur fis-serratura.

“Issa waslet,” reġgħet Delina f ’qalbha.

“Jien hawn, nann,” instama’ leħen ta’ tfajla mill-intrata.

“Idħol, idħol, Kelsey,” qaltilha n-nanna. “Iddawwart illum!”

Mistoqsija: Għaliex l-ewwel imħabba ma setgħetx isseħħ?

Ibagħtu r-risposta tagħkom lil: Kompetizzjoni Ktieb, KullĦadd, ONE Complex A 28B, Industrial Estate, il-Marsa MRS 3000, u tidħlu biċ-ċans li tirbħu l-ktieb WIĊĊ IMB WIĊĊ. Ir-rebbieħ jitħabbar nhar il-Ħadd 17 ta’ Frar.

Ir-rebbieħa huma mitluba jiġbru l-ktieb mill-ONE Complex, il-Marsa, billi jippreżentaw il-karta tal-identità, flimkien mal-ittra li se tintbagħtilhom minn din il-gazzetta, mit-Tlieta sal-Ġimgħa bejn id-09.00 u t-15.00, u s-Sibt bejn l-10.00 u l-16.00, festi pubbliċi esklużi.

Intant, ir-rebbieħ tal-ktieb ĦJUT huwa: CARMEN BORG - IL-ĦAMRUN

IDĦOL BIĊ-ĊANS LI

TIRBAĦ €100

01

Ġemma’ l-kupuni ta’ ħames ġimgħat wara xulxin kif ukoll wieġeb il-mistoqsija marbuta mal-aħbarijiet. Ibgħathom f’daqqa lil: KOMPETIZZJONI €100, KullĦadd, ONE Complex, A 28 B, Industrial Estate, Il-Marsa MRS 3000 Fil-magażin Health Europa Quarterly, kif ġiet meqjusa Malta?

Isem:

Tweġiba: Indirizz:

Rebbieħ: J. GRECH- SANTA VENERA

24

10.02.2019

kullhadd.com

IL-MALTI MIRAKLU ĦAJ

L-Ilsien Malti għadda minn bosta taqlibiet matul is-snin u wara s-sħubija ta’ pajjiżna fl-Unjoni Ewropea, il-Gvern ħatar Kunsill tal-Ilsien Malti biex kemm jista’ jkun jiffaċilita dan l-ilsien fost il-Maltin infushom. Ħafna kienu u għadhom tal-fehma li bosta tibdiliet ta’ kliem seta’ ma sarx, bħal skont

Għal snin twal l-Akkademja tal-Malti kienet fasslet il-kliem li bihom tgħallimna fl-iskola primarja u sekondarja sal-2005.

Mas-sħubija tagħna fl-UE twaqqaf il-Kunsill tal-Ilsien Malti, li ħa post l-Akkademja. X’kienet din il-ħtieġa?

Mhux korrett li tgħid li l-Kunsill ħa post l-Akkademja. L-Akkademja għandha l-istatut u r-regolamenti tagħha, u torganizza attivitajiet għall-membri, l-aktar fil-qasam letterarju, barra li tippubblika r-rivista tagħha.

Bejn il-Kunsill u l-Akkademja hemm kollaborazzjoni sħiħa, kif tindika l-Liġi stess li biha twaqqaf il-Kunsill, għalkemm il-funzjoni tagħhom hija differenti. L-Akkademja minn dejjem kienet għaqda volontarja, waqt li l-Kunsill huwa entità governattiva fi ħdan il-Ministeru tal-Edukazzjoni.

L-iskopijiet li għalihom twaqqaf il-Kunsill huma spjegati b’mod ċar fil-Liġi, u m’għandix għaliex nirrepetihom hawnhekk. Fost dawn l-iskopijiet hemm it-tfassil ta’ strateġija lingwistika għal pajjiżna f ’oqsma differenti tal-ħajja,

flok skond, karozza flok karrozza, sigarett flok sigarrett, eċċ. Biex nifhmu aktar il-ħtieġa ta’ dan il-Kunsill, tkellimt mal-Professur Joe Friggieri, President tal-Kunsill Nazzjonali tal-Ilsien Malti.

u m’hemmx biss l-ortografija.

Bid-dħul ta’ Malta fl-Unjoni Ewropea, u bl-għarfien tal-Malti bħala lingwa uffiċjali tal-Unjoni, inħasset il-ħtieġa li jitwaqqaf Kunsill Nazzjonali tal-Lingwa, rikonoxxut uffiċjalment millIstat, bħal dawk li nsibu fil-każ ta’ lingwi oħra tal-Unjoni, u li magħhom il-Kunsill għandu kuntatt regolari.

Ir-regoli grammatikali li tgħallimna fl-iskola primarja u sekondarja għadhom jgħoddu sallum, għalkemm sfortunatament hemm ħafna li ma jafuhomx.

Il-korsijiet li joffri l-Kunsill għal entitajiet differenti għadhom jimxu fuq dawk ir-regoli, bħalma jagħmlu l-għalliema fl-iskejjel.

Għadna nemmnu li l-vuċi tal-poplu hi l-vuċi t’Alla?

Għax jekk iva, għaliex għandna ‘niddettaw’ il-mod tal-kitba bejn il-ftit li għadhom jiktbuha?

Irridu nibdew billi niddistingwu bejn il-Malti mitkellem u l-Malti miktub, u bejn id-diversi reġistri tal-lingwa. Kull individwu għandu l-mod partikolari tiegħu kif iħaddem jew juża l-lingwa, u dan jiddependi minn ħafna fatturi,

Minn Charles B. Spiteri

fosthom l-ambjent li trabba fih, l-edukazzjoni li rċieva, u x-xogħol li jagħmel. Id-differenzi flużu tal-lingwa joħorġu wkoll mill-kuntest, formali jew informali, li fih tkun qed tintuża. Ma tagħmel l-ebda sens li tgħid li xi ħadd jista’ jiddetta lil ħaddieħor kif għandu jitkellem.

Fejn tidħol il-kitba, mod ieħor.

Kull lingwa għandha r-regoli tagħha. Min ikun jafhom, jikteb b’mod korrett, min ma jafhomx se jkollu ħafna żbalji. Is-soċjetà tinbidel, u magħha jinbidel ilmod kif jitkellmu n-nies. Il-bidu huwa dejjem fid-diskors jew fittaħdit, u l-kitba tirrifletti dawn il-bidliet. Lingwa li ma tiġġeddidx hija lingwa mejta.

B’kollaborazzjoni mad-Dipartiment tal-Malti tal-Università, il-Kunsill ilu s-snin jorganizza kors li jwassal għal ċertifikat fil-qari tal-provi bil-Malti. Dan il-kors joffri taħriġ prattiku intensiv lil dawk li jixtiequ jtejbu l-kitba tagħhom bil-Malti billi jfisser b’mod ċar il-prinċipji lingwistiċi li fuqhom tinbena l-ortografija u jiddiskuti l-problemi ortografiċi li jinħolqu bl-iżvilupp mgħaġġel tal-lingwa fl-era diġitali. Dawk kollha li jattendu, fosthom il-ġurnalisti, l-awturi, ix-xandara, u

dawk li jaqraw il-kotba qabel jiet, u l-forom magħżula ma dama jiġu ppubblikati, isibu dawn mux ma ndraw u bdew jintużaw il-korsijiet ta’ siwi kbir fil-ħidma minn kulħadd. tagħhom.

Jidher li llum hemm ħafna li jippreferu jiktbu b’Ingliż X’wassal lill-Kunsill biex ħażin milli bil-Malti. X’inhi jippubblika l-ewwel sett l-fehma tiegħek dwar dan? ta’ deċiżjonijiet ortografiċi fl-2008? Żamm f ’moħħu Hemm ħafna raġunijiet għaliex lil dawk li kienu tgħallmu hemm min jippreferi jikteb jiktbu l-Malti mod ieħor? bl-Ingliż milli bil-Malti, u ma tiId-deċiżjonijiet li ħa l-Kunsill stax tagħti raġuni waħda għaliex kienu dejjem magħmulin bil- issir din l-għażla.

L-importanti hu li nitgħallħsieb li jitnaqqsu l-inċertezzi.

Kellna ħafna kliem jinkiteb mu nużaw iż-żewġ lingwi b’żewġ modi differenti, ġieli tajjeb. Ir-rapporti li joħorġu b’iżjed, ngħidu aħna, “filgħo- mill-eżaminaturi tal-Matrikodu” jew “fil-għodu”, “Awwis- la juru li ħafna mill-iżbalji li su” jew “Awissu”, “mhumi- jagħmlu l-istudenti f ’dak il-livell ex” jew m’humiex”, “għaġla” fejn jidħol il-Malti, huma żbalji jew “għaġġla”, “nagħaġ” jew bażici u m’għandhom x’jaqsmu “ngħaġ”, u l-bqija. Il-Kunsill xejn mal-fatt li jiktbu Ingliż kien ilu ħafna jintalab biex tint- ħażin. L-eżaminaturi nnutaw għażel forma waħda, fosthom ukoll l-effett negattiv tal-intermill-għalliema, il-pubblikatu- ferenza lingwistika bejn l-Ingliż ri, il-ġurnalisti, u t-tradutturi u l-Malti – ħaġa li ilna ħafna li bdew jaħdmu mal-Unjoni nosservawha, u li tistennieha Ewropea. Kien hemm diskuss- f ’soċjetà bilingwi. joni twila dwar dan, u saret ukoll konsultazzjoni pubblika Jintqal li t-tibdiliet li qed f ’seminar nazzjonali organizzat isiru fil-Malti qed isiru apposta. Il-Kunsill organizza b’mod xjentifiku. Għaliex numru ta’ laqgħat fl-iskejjel u kellna ndaħħlu x-xjenza u f ’postijiet tax-xogħol differenti ma ħallejniex kollox isir biex jispjega dawn id-deċiżjoni- bil-mod naturali tiegħu?

25

10.02.2019

kullhadd.com

Il-lingwa tiżviluppa b’mod naturali, iżda l-istudju tagħha huwa dixxiplina xjentifika. Dan jgħodd għal kull lingwa u mhux għall-Malti biss. Kull kodifikazzjoni tal-lingwa f ’kategoriji sintattici jew morfoloġiċi hija dejjem riżultat ta’ riflessjoni birreqqa fuq kif tkun qed titħaddem il-lingwa f ’kuntesti differenti.

Il-lingwisti jżommu widnejhom miftuħin beraħ għall-mod kif in-nies tkun qed titkellem u għall-bidliet li jsiru fil-lingwa minn żmien għal żmien. Il-lingwistika hija x-xjenza li toħroġ minn riflessjoni bir-reqqa fuq dawn il-bidliet. Minħabba l-impatt qawwi u kontinwu li għandu l-Ingliż fuq il-Malti, mhux biss fid-diskors ħaj iżda wkoll elettronikament, dawn il-bidliet bilfors ikunu kbar. U l-lingwistika bħala xjenza tistudjahom u tirrifletti fuqhom.

Kemm nistgħu nibqgħu nqisu nies bħal Erin Serracino Inglott, lill-Prof. Ġużè Aquilina u studjużi oħra tal-Malti bħala plieri tal-lingwa nazzjonali tagħna?

Kull min verament iħobb ilMalti ma jistax ma jirrikonoxxix il-ħidma kbira li għamlu dawn in-nies b’risq ilsienna. Huwa żball li naħsbu li d-dinja bdiet magħna. Madankollu, Aquilina u Serracino Inglott kienu dejjem minn ta’ quddiem biex jagħrfu li l-lingwa hija ħaġa li tiżviluppa maż-żmien bħal kull ħaġa ħajja oħra. Aquilina, ngħidu aħna, ma qagħadx jiddarras jintroduċi fid-dizzjunarji tiegħu mijiet ta’ kliem li daħal fil-Malti mill-Ingliż u jiktbu kif jinħass fonetikament. U ma jagħmilx dan biss fejn il-kelma ssir parti mill-verb, iżda wkoll fejn tibqa’ nom jew sostantiv. Ħafna dil-ħaġa donnhom jinsewha, jew jagħmlu tabirruħhom ma jafuhiex.

X’inhi l-fehma tal-Kunsill dwar kif għandu jinkiteb il-kliem li jidħol fil-Malti minn lingwi oħra?

It-tieni sett ta’ deċiżjonijiet li għadhom kemm ġew ippubblikati jagħtu tifsira ċara dwar dan u jagħmlu diversi distinzjonijiet. Qabel il-ħruġ ta’ dawn id-deċiżjonijiet fl-2018, kien hemm inkonsistenza kbira filmod kif kien jinkiteb il-kliem li ġej mill-Ingliż. Messaġġ ċar u konsistenti li kien qed jirċievi l-Kunsill tal-Malti kien, li wieħed għandu jevita forom ta’ kitba li jitbiegħdu radikalment mill-kitba oriġinali.

Dawn jaħsdu lill-qarrej bid-dehra tagħhom u jtellfuh fil-proċess tal-qari. Dan il-messaġġ il-Kunsill fehmu u żammu quddiemu tul il-ħidma tiegħu.

Bir-regoli tal-1984, il-kliem barrani li jitqies Malti kellu jinkiteb kollu kif jinħass, jiġifieri kliem bħal ‘air conditioner’, ‘plumber’ u ‘microwave’ kellu jinkiteb ‘erkondixiner, ‘plamer’ u ‘majkrowejv’. Iżda hekk, kif jinħass, dan il-kliem idarras lil ħafna u jfixkel fil-qari. Għalhekk, il-Kunsill tal-Malti, wara konsultazzjoni wiesgħa ma’ nies minn setturi differenti, wasal għal deċiżjoni fi tliet tarġiet.

Kelma mill-Ingliż għandha tinkiteb la Maltija meta tintgħaġen mal-grammatika tal-Malti, bħal meta tingħata plural (‘dixxijiet’, ‘sorsi’, ‘ċipep’) jew issir verb (‘strajkja’, ‘ċċarġja’, ‘pparkja’).

Kliem kompost minn żewġ kelmiet jew aktar (‘volleyball’, ‘part-time’, ‘fire-extinguisher’) għandu jitħalla bl-Ingliż. Kliem mill-Ingliż li la hu magħġun fil-grammatika u lanqas hu

Hemm ħafna raġunijiet għaliex hemm min jippreferi jikteb bl-Ingliż milli bil-Malti, u ma tistax tagħti raġuni waħda għaliex issir din l-għażla kompost jista’ jitħalla kif inhu jew jinkiteb la Maltija, basta min jikteb ikun konsistenti. Dalkliem xi drabi jindara (‘alkoħol’, ‘kompjuter’, ‘plastik’), imma drabi oħra jitbiegħed viżwalment mill-oriġinal u jtellef lill-qarrejja. Dil-ħaġa jrid iżommha f ’moħħu min ikun qed jikteb u jagħżel b’mod responsabbli u konsistenti. Għal aktar dettalji nirreferik għar-rapport uffiċjali li ssibu hawnhekk: http://www.kunsilltalmalti.gov.

mt/news-details?nwid=183&ctid=17&ctref=ortografija X’inhi l-opinjoni personali tiegħek dwar il-qagħda talMalti llum?

Meta tqis kollox, jiena ngħoddu kważi miraklu li f ’pajjiż ċkejken bħal tagħna l-Malti għadu lingwa ħajja li kapaċi tadatta ruħha għall-iżviluppi soċjali kbar li jseħħu madwarna. Protett mill-Kostituzzjoni bħala

l-lingwa nazzjonali, mgħallem fl-iskejjel, użat fil-Parlament, fiċ-Ċivil, fil-Qrati, fil-Knisja, fil-politika, fix-xandir u fil-gazzetti, il-Malti llum iservi bħala għodda flessibbli ta’ komunikazzjoni f ’kull qasam tal-ħajja.

Jekk tħares biss lejn il-Malti miktub, biżżejjed iżżomm f ’moħħok il-fatt li f ’Malta joħorġu żewġ gazzetti bil-Malti kuljum u erbgħa kull nhar ta’ Ħadd li jinqraw minn eluf ta’ qarrejja. Fejn jidħlu l-kotba, imbagħad, qatt daqs illum ma kellna daqstant pubblikazzjonijiet ta’ kull xorta bi lsienna. L-għadd ta’ awturi tajbin żdied ħafna f ’dawn l-aħħar snin u l-kwalità tal-produzzjoni tħabbatha ma’ tal-aħjar kotba stampati barra.

Il-Kunsill Nazzjonali tal-Ilsien Malti qiegħed hemm biex jara li din l-attività tkompli tikber u tissaħħaħ b’kull mod.

26

10.02.2019

kullhadd.com

] SUDOKU SPONSORJATA MINN WELLA

Irbaħ shampoo u conditioner tad-ditta Wella.

Aqta’ din il-logħba u ibgħatha lil: KOMPETIZZJONI WELLA, KullĦadd, ONE Complex, A 28 B, Industrial Estate, Il-Marsa MRS 3000 Isem: Indirizz:

TISLIBA 263

JOANNE DEBONO BRIFFA - IX-XEMXIJA

19.

20.

1.

Kompli l-qawl: 21.

........ il-but 23.

minn faqar il- 24.

moħħ (5) 4.

Dejjem ħdejn

il-baħar dawn (4) 1.

7,15. Ħerqana? (8) 2,12W 9.

0 bl-Ingliż (3)

10.

Kamra (6) 12.

Tielgħa u nież- 3.

5,11.

la! (6) 6,13.

16,23. Irjiħat? (7) 8.

18,19. Direzzjoni ’l

fuq (5) Mimdudin:

Bi 3 Numri 113 159 219 251 307 327 415 577 578 688 827 B’4 Numri 0251

0354 0521 0829 0965 1251 1356 1387 1584 2145 2431 2499 2665 2771 3091 3449 3524 3677

3802 3845 3874 4598 4619 4885 5103 5157 5262 5524 5671 5938 6548 6914 6942 7022 7339

7742 8309 8695 9313 9519 9524 9936 B’5 Numri 12387 20564 31755 33528 34367 34575 34619

35388 54247 71514 73309 79443 79554 83971 84725 93347 99175 B’6 Numri 503499 532294 543117 593419

B’7 Numri 3834846 4298841 6199579 7515143 Bi 8 Numri 18181814 95534264

Ara 18 Splodiet? (5) Kontra le (3) Ara 16 Posta (5) Weqfin:

Ħuta (6) Il-bieba tal- ħobża (5) Lemħek (3) Mhux qasira (5) Għannejja (6) Bħal dawk li se jikkontestaw

11.

12.

13.

14.

15.

17.

21,22.

22.

l-elezzjoni tal- MEPs (9) Ara 5 Ara 2 Ara 6 Moħħok hemm (6) Ara 7 Nofs ravjul (3) Qerq (6) Ara 21 wieqfa

SOLUZZJONI TAL-AĦĦAR TISLIBA Mimdudin: 1.Xitwa, 4.Wrap, 7,11.Rbit, 9.Lia, 10.Ġakbin, 12.Storja, 16,18.Goffi, 19.Run, 20.Ħassa, 21,23.Bziezen, 24.Rtira

Weqfin: 1.Xellug, 2,6.Trapan, 3,15.Arġentina, 5.Rib, 8.Barrister, 12,17.Sforz, 13.OFA, 14.Arawni, 21.Bee, 22.Ice

27

10.02.2019

kullhadd.com

GĦAQQAD IL-KAXXI

Għaqqad skont kemm hu l-valur li hemm fil-kaxxi.

Eżempju: Jekk f’waħda mill-kaxxi hemm valur ta’ 10, trid tgħaqqad 10 kaxxi żgħar li jridu jkunu jmissu ma’ xulxin u f’forma ta’ kaxxa jew rettanglu. Ilkaxxi kollha jridu jintużaw u kaxxa tista’ tintuża darba biss. In-numru huwa indikazzjoni tat-total ta’ kaxxi żgħar u mhux neċessarjament juri minn fejn għandha tibda l-kaxxa.

SIB IL-VALUR

Kull ittra fiha valur, uħud mill-valuri huma diġà mpoġġija. Uża dawn il-ħjilijiet biex issib il-kumplament tal-valuri tal-ittri.

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

28

10.02.2019

kullhadd.com

JIBDA L-BINI MILL-ĠDID TA’ DAWRET ĦAL GĦAXAQ

• IL-MINISTRU IAN BORG JGĦID LI TKOMPLI L-ĦIDMA SFIQA FUQ IT-TOROQ TA’ PAJJIŻNA MINN GVERN LI VERA JINTERESSAH LI L-POPLU JKOMPLI JGAWDI MIS-SUĊĊESS TA’ PAJJIŻNA Infrastructure Malta bdiet ix-xogħol ta’ tiswijiet u bini mill-ġdid ta’ Dawret Ħal Għaxaq, ir-rotta ewlenija bejn Ħal Tarxien, Ħal Għaxaq u l-Gudja.

Billi t-triq hija twila madwar 1.8 kilometri, ix-xogħol se jkun maqsum f ’sezzjonijiet differenti. L-ewwel parti li qed issir hija n-naħa li tmiss mat-Triq tal-Barrani lejn Bir id-Deheb. Eventwalment ix-xog-

ħol jibqa’ sejjer sat-tarf l-ieħor fl-inħawi magħrufa bħala Ta’ Bettina, il-Gudja.

Dan l-investiment jinkludi l-bdil tas-servizzi tad-distribuzzjoni tal-ilma taħt il-livell tat-triq, biex imbagħad jitranġaw il-bankini, jinqala’ l-wiċċ eżistenti tat-triq u minfloku jsiru saffi t’asfalt ġodda.

Dawret Ħal Għaxaq tingħaqad ma’ Dawret

il-Gudja li wkoll qed tinbena mill-ġdid. Din it-triq ta’ madwar kilometru sarulha bankini ġodda, anke fejn qabel ma kienx hemm, biex issa għandha aċċess bil-mixi bla xkiel minn tarf sa tarf – jiġifieri minn ħdejn ir-roundabout tal-Ajruport sar-roundabout ta’ Bettina, il-Gudja. Ix-xogħol f ’din it-triq jitlesta filġimgħat li ġejjin.