KulHadd_08.04.2018

www.kullhadd.com Il-Ħadd, 8 ta’ April, 2018

Ħarġa Nru 1,291 Prezz €1

LIĠI ĠDIDA TAL-IVF IŻŻID L-ETÀ META MARA TISTA’ TIBBENEFIKA Id-Deputat Prim Ministru u Ministru għas-Saħħa, Chris Fearne, żvela mal-gazzetta KullĦadd li l-liġi l-ġdida tal-IVF se tippermetti d-donazzjoni tal-bajda u tal-isperma u b’konsegwenza ta’ hekk hemm każi fejn se titla’ għal 48 l-età li fiha mara tista’ ssir omm permezz tal-programm Eluf ta’ pensjonanti kienu ilhom snin ma jkollhom mis-servizz pubbliku REVIŻJONI FIL-PENSJONI skont kif titlob il-liġi. tas-saħħa.

Il-Gvern beda jindirizza din l-anomalija fi Frar Ara paġna 6 tas-sena li għaddiet u f’sena ħallas €14-IL MILJUN f’arretrati lil kważi 28,000 anzjan u anzjana.

28,000 ĠUSTIZZJA

Ara paġna 9

IL-PN ĠABAR, DELIA ĦALLAS

Ara paġna 3

EBDA DIKJARAZZJONI PUBBLIKA DWAR KIF U MINN FEJN ĠAB IL-FLUS BIEX JIBDA JĦALLAS IT-TAXXA F’DIĊEMBRU DELIA QAL LI KELLU PROBLEMA TA’ CASH FLOW U F’MARZU ĦALLAS €55,000 F’DAQQA ADRIAN DELIA BEDA JĦALLAS ĠIMGĦA BISS WARA L-ĠBIR TA’ FONDI TAL-PN IL-KAP TAL-PARTIT NAZZJONALISTA XORTA WAĦDA GĦAD BAQAGĦLU JAGĦTI ELUF TA’ EWRO

02

08.04.2018

kullhadd.com

Editur ALEANDER BALZAN

L-Ogħla Temperatura: 20°C L-Inqas Temperatura: 13°C L-Indiċi UV: 7 Is-Sitwazzjoni Ġenerali: Arja ta’ pressjoni għolja fuq iċ-ċentru tal-Mediterran u l-Libja ser tersaq lejn il-Lvant, waqt li pressjoni baxxa fuq l-Alġerija ser tersaq fuq it-Tuneżija.

It-Temp: Ftit jew wisq imsaħħab.

Ir-Riħ: Moderat għal ftit qawwi mix-Xlokk il-Lvant, li gradwalment jiżdied u jsir qawwi mix-Xlokk, lokalment qawwi ħafna filgħaxija.

Il-Viżibilità: Tajba.

Il-Baħar: Moderat għal qawwi li jsir qawwi.

L-Imbatt: Ftit li xejn li jsir baxx min-Nofsinhar.

It-Temperatura tal-Baħar: 16°C

email: aleander.balzan@partitlaburista.org

Reklamar u Distribuzzjoni KIMBERLY CUTAJAR email: sales@kullhadd.com tel: (+356) 2568 2572

Disinn tal-Paġni LEANNE ABELA GRECH tel: (+356) 2568 2571

Kuntatt Ġenerali KullĦadd

It-Tnejn

email: editorial@kullhadd.com tel: (+356) 2568 2570

It-Tlieta

L-Erbgħa

Indirizz Postali KullĦadd

One Complex, A 28B, Industial Estate Il-Marsa MRS 3000

19°C

UV 8

12°C

Il-Ħamis

19°C

UV 8

14°C

20°C

Il-Ġimgħa

UV 6

15°C

Is-Sibt

Sit Elettroniku KullĦadd kullhadd.com

Mezzi Soċjali www.facebook.com/kullhadd

20°C

UV 8

14°C

20°C

UV 8

15°C

20°C

UV 8

14°C

SPIŻERIJI LI JIFTĦU LLUM IL-ĦADD 20/21, Triq ir-Repubblika, Il-Belt Valletta – 21246051 Brown’s Pharmacy, 706, Triq il-Kbira San Ġużepp, Il-Ħamrun – 21238623 St. George’s Pharmacy, 21, Triq il-Kbira, Ħal Qormi – 21443045 Pharmaplus, Triq Ganu, Birkirkara – 21492958 Deby’s Pharmacy, 1, Misraħ il-Barrieri, L-Imsida – 21227920 Numri Importanti Mensija Pharmacy, 92-94, Triq il-Mensija, San Ġwann – 21373275 Is-Servizzi kollha ta’ Emerġenza​ Brown’s Pharmacy, Unit 22, Triq Tigne, Tas-Sliema – 21313233 112​ St. Joseph Pharmacy, 164, Triq Annibale Preca, Ħal Lija – 21414051 Reeds Pharmacy 191, Triq il-21 ta’ Settembru, In-Naxxar – 27130068 Il-Pulizija ta’ Malta Parkes Pharmacy, 582, Triq San Pawl, San Pawl il-Baħar – 21571764 2122 4001-9​ Sonren Pharmacy, Triq iż-Żejtun, Ħal Tarxien – 21672757 Verdala Pharmacy, 57, Triq il-Gendus, Bormla – 21824720 Id-Dipartiment tal-Protezzjoni Ċivili ​ San Ġwakkin Pharmacy, 1 Triq Sant’Anna, Marsaskala – 21637994 2393 0000 Martin’s Pharmacy, 182, Triq Birżebbuġa, Birżebbuġa – 21651031 Safi Pharmacy, St. John Street c/w Bieb il-Ġarra Street, Ħal Safi – 21649552 Il-Gwardjani Lokali ​2132 0202 Remedies Pharmacy, 1, Triq il-Parroċċa, Is-Siġġiewi – 21460828 Make Over Pharmacy, BLK A, Town Centre HOS, L-Imtarfa – 21452833

Stampat Progress Press

L-Isptar ta’ Malta 2545 0000

L-Isptar ta’ Għawdex ​2156 1600

Servizz Veterinarju ta’ Emerġenza ​ 5004 3888

Servizz ta’ Direttorju Telefoniku ​1182

Għawdex Abela Pharmacy, 42, Triq G.P.F. Agius De Soldanis, Ir-Rabat – 21556170 Ta’ Pinu Pharmacy, Triq Franġisk Portelli, L-Għarb – 27888128 Servizz ta’ tobba fiċ-ċentri tas-saħħa fil-Ħdud u l-festi pubbliċi Iċ-Ċentri tas-Saħħa tal-Mosta, Raħal Ġdid u l-Furjana jiftħu għall-emerġenzi 24 siegħa, sebat ijiem filġimgħa. Fil-Ħdud u fil-festi pubbliċi, iċ-Ċentru tas-Saħħa tal-Gżira jiftaħ għall-emerġenzi bejn it-8.00am u l-5.00pm. Ikun hemm ukoll servizz ta’ infermier bejn it-8.00am u t-8.00pm. Il-pubbliku jrid jattendi ċ-ċentru tas-saħħa tad-distrett tiegħu. Persuni mingħajr karta ta’ identità ma jiġux moqdija.

03

08.04.2018

DELIA JSIB €55,000 BIEX JIBDA JĦALLAS kullhadd.com

Il-Kap tal-Partit Nazzjonalista, Adrian Delia, sab €55,000 biex jibda jħallas it-taxxa li naqas li jħallas għal żmien twil u li meta daħal fil-politika wiegħed li kellu jħallas sa tmiem is-sena li għaddiet.

Li nafu b’ċertezza hu li Delia ilu xhur b’arranġament tat-taxxa fuq il-mejda iżda għal xi raġuni jew oħra qatt ma deher komdu li jagħmlu tiegħu.

Fil-fatt Delia m’għażilx li kif jagħmlu ħafna jibda jħallas ftit ftit u minflok tfaċċa ċekk sostanzjali fl-aħħar jiem ta’ Marzu.

Din il-kwistjoni hija waħda minn dawk li internament fil-Partit Nazzjonalista kienu qed ikomplu jżidu l-inkwiet, b’dawk kontra Adrian Delia jgħidu li l-kredibbiltà tiegħu qalgħet daqqa ta’ ħarta kbira meta ma kienx qed jonora waħda mill-ewwel wegħdi li għamel. Kwistjonijiet tat-taxxa kienu kwotati f ’artikli u raġunijiet li wasslu biex esponenti tal-Partit Nazzjonalista tefgħu

r-riżenja tagħhom. Filwaqt li ġurnalisti qrib il-Partit Nazzjonalista, inkluż Daphne Caruana Galizia, kienu staqsew iktar minn darba dwar l-attivitajiet finanzjarji ta’ Delia.

Mistoqsi għal diversi drabi fl-aħħar ġimgħat dwar għaliex kien għadu ma ħallasx it-taxxa kif wiegħed, Adrian Delia qal li kellu problemi ta’ cash flow.

Anke jekk ftit tal-jiem ilu ta l-ewwel pagament sa issa ma saret ebda dikjarazzjoni uffiċjali minnu jew mill-Partit Nazzjonalista.

Saħansitra m’għamel ebda dikjarazzjoni pubblika dwar kif, meta u minn fejn dawn il-problemi ta’ cash flow issolvew. Li nafu b’ċertezza hu li fattwalment l-ewwel pagament għamlu ftit tal-jiem wara li l-Partit Nazzjonalista għamel maratona ġbir ta’ fondi u esponenti tal-PN, fosthom l-istess Adrian Delia, kienu qed jiltaqgħu ma’ negozjanti jiġbru l-flus.

Għalkemm bl-ebda mod m’aħna ngħidu li Delia uża dawn il-flus.

Il-€55,000 li Delia ħallas permezz ta’ ċekk mhumiex it-total hekk kif il-kap tal-Partit Nazzjonalista kellu kwistjonijiet ta’ pendenzi ta’ taxxa li ma kinux żgħar u fiż-żmien li ġej baqagħlu jħallas eluf ta’ ewro oħra.

Meta kien fil-professjoni, Adrian Delia kien iddikjara li jaqla’ mal-€210 fis-siegħa u wara li sar Kap kien ħabbar l-idea li jibda jieħu paga mill-Partit Nazzjonalista minbarra dik ta’ Kap tal-Oppożizzjoni. Għalkemm uffiċjalment imbagħad kien deher jirtira minnha. Però fil-kurituri tal-istamperija u anke fi bnadi oħra kien hemm min prova jindika mod ieħor.

Li nafu b’ċertezza hu li fattwalment l-ewwel pagament għamlu ftit tal-jiem wara li l-Partit Nazzjonalista għamel maratona ġbir ta’ fondi u esponenti tal-PN, fosthom l-istess Adrian Delia, kienu qed jiltaqgħu ma’ negozjanti jiġbru l-flus

04

08.04.2018

kullhadd.com

27,000 FIRMA MALTIJA F’ERBA’ INIZJATTIVI TAĊ-ĊITTADINI EWROPEJ Sa minn meta fl-2012 daħal fis-seħħ l-istrument li ċittadini Ewropej jistgħu jitolbu inizjattiva mill-istituzzjonijiet Ewropej b’miljun firma, huwa stmat li disa’ miljun Ewropew minn kull wieħed mit-28 Stat Membru issa appoġġja xi waħda mill-Inizjattivi taċ-Ċittadini Ewropej. Sa issa kienu erba’ inizjattivi ta’ suċċess li ġabru aktar minn miljun firma, u l-Kummissjoni impenjat ruħha li tieħu azzjonijiet ta’ segwitu fuq tlieta minnhom.

F’dawn l-erba’ inizjattivi kien hemm 27,000 firma Maltija. Dan jirriżulta minn rapport li l-Kummissjoni Ewropea ħarġet fl-aħħar jiem.

Fost l-erba’ Inizjattivi taċ-Ċittadini li ġabru appoġġ fost aktar minn miljun ċittadin, il-Kummissjoni qiegħda tagħmel segwitu tal-inizjattiva “Stop Vivisection” (kontra l-vivisezzjoni) permezz ta’ azzjonijiet mhux leġiżlattivi; b’reazzjoni għall-inizjattiva “Right2Water”, favur id-dritt

tal-aċċess għall-ilma, il-Kummissjoni pproponiet Direttiva riveduta dwar l-Ilma għax-Xorb fi Frar li għadda; u wara l-inizjattiva “Ban glyphosate and toxic pesticides”, kontra l-użu tal-glifosat u l-pestiċidi tossiċi, il-Kummissjoni ħabbret proposta leġiżlattiva għat-titjib tat-trasparenza fl-evalwazzjoni xjentifika u fit-teħid tad-deċiżjonijiet.

L-ewwel Viċi President Frans Timmermans qal: “Il-fatt li disa’ miljun ruħ appoġġjaw xi Inizjattiva taċ-Ċit-

tadini Ewropej f ’dawn l-aħħar sitt snin juri li dan l-istrument qiegħed jistimula l-parteċipazzjoni u d-dibattitu lil hinn mill-fruntieri nazzjonali, b’impatt konkret fuq il-linji ta’ politika tal-UE. Iżda hemm bżonn li nkomplu għaddejjin: bil-proposta ta’ riforma tagħna li ressaqna dan l-aħħar se jkun ħafna aktar faċli li ċ-ċittadini jniedu u jagħtu appoġġ lil inizjattivi ġodda, u anki żgħażagħ mill-età ta’ 16-il sena se jkunu jistgħu jgħidu tagħhom.”

05

08.04.2018

kullhadd.com

JILMENTA LI L-KE MA QALITX LI M’HAWNX RULE OF LAW • KUNTRAST MA’ AVRAMOPOLOUS U L-KUNSILL TAL-EWROPA LI TKELLMU TAJJEB DWAR L-AWTORITAJIET MALTIN

David Casa għandu problema mal-Kummissjoni Ewropea. Ma ħax gost li fl-aħħar rapport dwar Malta kienet pożittiva u kitbilha jgħidilha għaliex ma semmietx li nqatlet Daphne Caruana Galizia u li f ’Malta m’hawnx rule of law.

Din id-darba l-MEP tal-Partit Nazzjonalista ngħaqad ma’ MEP tal-Liberali Ewropej Maite Pagazaurtundúa Ruiz biex jipprova jħammeġ isem il-Gvern u konsegwenza ta’ hekk isem pajjiżna.

“Fir-Rapport tal-Pajjiż tal2018 dwar Malta, fl-ambitu tas-Semestru Ewropew tal-Kummissjoni, m’hemm ebda referenza għall-qtil tal-ġurnalista investigattiva Daphne Caruana Galizia,” jilmentaw mal-Kummissjoni Ewropea ż-żewġ MEPs. Jgħidu li billi l-governanza ekonomika u politika huma marbuta b’mod inseparabbli u li l-istat tad-dritt għandu impatt dirett fuq il-ħajja ekonomika ta’ Malta. Hu hawn li staqsew jekk il-Kummissjoni tqisx li r-rapport jipprovdi biżżejjed informazzjoni “hekk kif ma jsemmix b’mod espliċitu u fid-dettall il-problemi tal-istat taddritt f ’Malta, l-assassinju ta’ Daphne Caruana Galizia u l-protezzjoni tal-informaturi (whistleblowers) f ’każijiet ta’ korruzzjoni?”

Il-Kummissjoni Ewropea għad trid twieġeb għal din il-mistoqsija. Iżda, bħal kull semestru r-rapport tagħha jkun wieħed dettaljat ferm u magħmul minn esperti fis-suġġett.

X’qalet il-Kummissjoni?

Fir-rapport li protesta dwaru David Casa, il-Kummissjoni Ewropea faħħret l-andament ta’ pajjiżna u sostniet li “Malta’s economic performance has been outstanding in recent years” u li “employment growth is among the highest in the EU.” Il-Kummissjoni ssostni li pajjiżna jinsab “going forward, growth momentum remains strong.”

Il-Kummissjoni Ewropea ddikjarat ukoll li “Malta performs relatively well on the indicators of the Social Scoreboard” u tfaħħar b’mod speċjali l-progress li sar fejn jidħol il-qasam tal-impjiegi.

Iddikjarat li “poverty and

social exclusion risks declined to levels last seen in 2008.”

Fl-analiżi tagħha l-Kummissjoni Ewropea tgħid li “public finances appear sound” u li “the fiscal situation has improved markedly” tant li l-piż tad-dejn nazzjonali mistenni jonqos taħt il-50% sas-sena d-dieħla.

Dan jikkuntrasta mal-Country Report li kien sar fil-bidu tal-2013 fejn il-Kummissjoni kienet sostniet li “the main challenges are to put the public finances on a sustainable path in a credible way and to safeguard financial stability”, tant li kienet tbassar piż tad-dejn pubbliku ta’ 75%.

L-esperti Ewropej jgħidu li wara li “the budget deficit averaged at 3.2% of GDP in 200412”, “from 2013, a continuing improvement in the budgetary situation took place”, tant li l-Kummissjoni tgħid li l-Gvern laħaq il-miri fiskali “three years ahead of schedule”.

U filwaqt li Casa ried li l-Kummissjoni Ewropea tgħid li f ’Malta s-saltna taddritt hi mhedda, aġenzija internazzjonali Fitch qalet fl-aħħar ġimgħat li f ’pajjiżna “governance indicators are also high, reflecting the strong rule of law and government effectiveness”.

“On the spot assistance” sejħilha l-Kummissarju Ewropew li fisser kif dawn l-esperti għenu fil-ġbir

Dwar DCG tkellmu differenti Fl-aħħar ġimgħat entitajiet Ewropej tkellmu dwar dak li semma David Casa. Iżda, anke dawn kellhom konklużjoni differenti minn dik li kellu hu fid-domanda tiegħu.

Il-Kummissjoni Ewropea tkellmet fid-dettall dwar is-sehem attiv ta’ organizzazzjonijiet tal-Unjoni Ewropea fl-investigazzjoni tal-qtil ta’ Daphne Caruana Galizia. Din id-darba kien Membru tal-Parlament Ewropew Taljan li staqsa dwar hekk u l-Kummissarju Dimtris Avramopoulos tah tweġiba dettaljata. Fost oħrajn għamilhielu ċara li kien fl-istadju l-iktar bikri tal-investigazzjonijiet li l-awtoritajiet Maltin talbu l-assistenza tal-Europol. Saħansitra, żvela l-Kummissarju Ewropew, esperti minn dipartimenti tal-Europol intbagħtu Malta biex jipprovdu assistenza lill-investigaturi Maltin.

“On the spot assistance” sejħilha l-Kummissarju Ewropew li fisser kif dawn l-esperti għenu fil-ġbir u l-ħażna ta’ informazzjoni u kuntatt bejn Malta u pajjiżi membri oħra tal-Unjoni Ewropea għal dik li hi ġbir ta’ informazzjoni. Filwaqt li semma oqsma oħra fejn il-Europol kienet attiva, Avramopoulus għamilha ċara wkoll li l-esperti Ewropej kienu parti mill-operazzjoni Maltija li fl-4 ta’ Diċembru 2017 wasslet għall-arrest ta’ diversi persuni u

eventwalment l-akkużi kontra tliet persuni li huma akkużati b’dan il-qtil.

Finalment, il-Kummissjoni Ewropea, ikkonfermat kif kemm il-Europol u l-Eurojust jaħdmu mal-awtoritajiet Maltin dwar numru ta’ investigazzjonijiet oħra.

Il-konferma tas-serjetà li mxew biha l-awtoritajiet Maltin waslet fl-istess ġimgħa li l-Kunsill tal-Ewropa qal li ma kienx hemm ħtieġa ta’ investigazzjoni dwar Malta b’rabta mal-każ Caruana Galizia. Fejn għal darb’oħra l-awtoritajiet Maltin kisbu l-fiduċja ta’ istituzzjonijiet internazzjonali għall-mod kif imxew f ’dan il-każ mill-iktar serju.

Fir-rapport li protesta dwaru David Casa il-Kummissjoni Ewropea faħħret l-andament ta’ pajjiżna

06

08.04.2018

kullhadd.com

SE JITRESSQU FIL-JIEM LI ĠEJJIN L-EMENDI GĦAL-LIĠI TAL-IVF

L-emendi għall-Att dwar il-Protezzjoni tal-Embrijun li mistennija jitressqu fil-Parlament din il-ġimgħa se jinkludu bidliet li permezz tagħhom aktar persuni se jkunu jistgħu jsiru ġenituri permezz tal-IVF. Sal-lum, nisa li għal xi raġuni ma jistgħux jipproduċu bajd jew irġiel li ma jistgħux jipproduċu sperma huma awtomatikament esklużi milli qatt jistgħu jaċċessaw l-IVF. Iżda fost l-emendi li se jitressqu se jkunu hemm id-donazzjoni ta’ ċelloli tal-bajd u sperma.

Nisa li jkunu se jużaw donazzjoni ta’ bajd għall-IVF

jistgħu jużaw l-IVF sakemm jagħlqu l-età ta’ 48 sena. Dan ifisser illi ser ikun hemm żieda fl-età sakemm mara tista’ toħrog tqila bl-IVF. Minnaħa l-oħra n-nisa li jkunu jridu jagħtu donazzjoni ta’ bajd jistgħu jagħmlu dan sakemm jagħlqu 36 sena. Dawn huma deċiżjonijiet li jittieħdu fuq pariri xjentifiċi u l-probabbiltajiet li l-proċess ikun wieħed suċċess. B’din il-bidla se tkun qed titla’ b’ħames snin l-età massima li fiha mara tista’ tgawdi mill-IVF jekk kemm-il darba tgawdi mid-donazzjoni ta’ bajd ta’ mara li hi iżgħar fl-età.

Il-bidliet li jintroduċu d-donazzjonijiet tal-bajda jew l-isperma mhumiex bidliet li se jolqtu b’mod pożittiv biss lill-komunità gay li għall-ewwel darba se tgawdi bħall-kumplament tas-soċjetà minn dan is-servizz. Iżda, jgħinu wkoll familji fejn l-omm jista’ jkun li għandha diffikultajiet ta’ saħħa u ma jkunx possibbli għaliha li tipproduci l-bajd.

F’kumment li ta lill-gazzetta KullĦadd id-Deputat Prim Ministru u Ministru għasSaħħa, Chris Fearne qal li jemmen li l-emendi għal-liġi tal-Protezzjoni tal-Embrijuni se twassal għal diskussjoni

sana fil-Parlament u anke fost is-soċjetà ċivili.

“Meta fil-bidu ta’ din is-sena waqt attività tajna ġieħ lill-ewwel 100 wild bl-IVF minn kemm ilu jsir f ’Mater Dei, kont aktar minn qatt qabel persważ li għandna jkollna liġi li tirrifletti aktar l-avvanzi tax-xjenza biex jiġu megħluba problemi tal-infertilità u dan biex aktar persuni jkunu jistgħu jkollhom il-grazzja li jkunu ġenituri,” qal id-Deputat Prim Ministru Chris Fearne.

Kien il-Prim Ministru li żvela f ’Marzu li għadda, meta l-Partit Laburista kien

qed jiċċelebra Jum il-Ħelsien, li l-Grupp Parlamentari Laburista kien appoġġja b’mod unanimu dak propost mid-Deputat Prim Ministru.

Intant kemm ilha ssir l-IVF f ’Mater Dei mill-2015 sal-lum twieldu total ta’ 119-il tarbija.

Minkejja dan, ma kinux darba u tnejn l-okkazjonijiet li kien hemm min ikkampanja għal bidliet bil-għan li l-programm ikun wieħed iktar inklussiv bil-Prim Ministru jiddikjara fl-aħħar ġimgħat li jistenna li dawn il-bidliet iqajmu diskussjoni fejn min jgħid li huma wisq u min jgħid li mhumiex biżżejjed.

Li hu żgur hu li l-bidliet se jagħtu lil iktar familji Maltin iċ-ċans li jkollhom l-ulied.

Meta fil-bidu ta’ din is-sena waqt attività tajna ġieħ lill-ewwel 100 wild bl-IVF minn kemm ilu jsir f’Mater Dei, kont aktar minn qatt qabel persważ li għandna jkollna liġi li tirrifletti aktar l-avvanzi tax-xjenza

07

kullhadd.com

TASSEW KBIRA!

Kienet tassew emozzjoni sabiħa meta lbieraħ l-erba’ statwi tal-erba’ paroċċi tal-Belt Valletta terrqu mat-toroq Beltin għall-ewwel darba fl-istess ħin u għal xi ħinijiet anke flimkien. Dik li kienet deskritta mill-Fondazzjoni Valletta 2018 bħala l-Festa l-Kbira kienet tassew kbira bit-toroq ewlenin tal-Belt Kapitali reġgħu xeddew il-pavaljuni u semgħu n-noti talbaned li daqqew il-marċi brijużi li filġimgħat li ġejjin ikunu popolari ferm hekk kif tibda ssir festa kull tmiem il-ġimgħa. In-negozju, li fil-Belt sar b’saħħtu kuljum, gawda minn din l-inizjattiva filwaqt li l-Beltin ħassewhom kburin b’dak li għal darb’oħra reġgħu kienu qed juru lill-pajjiż sħiħ.

Iċ-ċelebrazzjonijiet marbuta mal-Festa l-Kbira bdew permezz

ta’ kunċert li sar il-Ġimgħa filgħaxija fi Pjazza San Ġorġ mis-Soċjetà Filarmonika King’s Own u s-Soċjetà Filarmonika La Valette il-Belt Valletta.

Jason Micallef, Ċermen tal-Fondazzjoni Valletta 2018 qal li “l-Fondazzjoni Valletta 2018 dejjem emmnet li l-kultura hi ta’ kulħadd. Il-missjoni tagħna sa mill-bidu kienet li kulħadd jingħata l-opportunità li jieħu sehem fil-programm kulturali tagħha, mhux biss bħala parteċipant passiv, iżda anke bħala wieħed attiv. Irridu nżidu l-udjenzi imma wkoll il-parteċipazzjoni. Din il-Festa, maħluqa mill-poplu u għall-poplu, hija eżempju ċar tal-impenn tagħna biex il-kultura tkun verament ta’ kulħadd.”

Il-Ministru Owen Bonnici qal li “din

hija festa unika ferm għax tiċċelebra l-kultura Maltija u t-tradizzjonijiet Maltin. Il-Kapitali Ewropea tal-Kultura ttina ċ-ċans li niċċelebraw il-kultura fid-diversi forom tagħha, minn żfin u arti kontemporanja għal tradizzjonijiet Maltin bħall-festi, li kollha jagħmlu parti mill-identità tagħna bħala poplu Malti.”

“Huwa obbligu u dmir tagħna li naħdmu bla waqfien biex nippreservaw il-passat kif ukoll insaħħu l-futur ta’ dan is-settur uniku. Il-kultura hija għal qalb ħafna minna, u għalhekk aħna impenjati biex il-kultura tkun aċċessibbli għal dak li jkun.

L-istrateġija tal-Gvern fejn jidħol dan il-qasam hija li jkun hemm kultura inklussiva f ’din in-niċċa ekonomika emerġenti li kulma jmur dejjem

08.04.2018

qed tissaħħaħ u tavvanza,” enfasizza l-Ministru Bonnici.

Is-Segretarju Parlamentari Deo Debattista qal li l-Festa l-Kbira hija avveniment għal qalb ħafna għaliex hija okkażjoni fejn il-festa Maltija se tingħata valur Ewropew. “Iżda fuq kollox, hija okkażjoni eċċellenti fejn il-każini, il-komunità Beltija, ir-residenti, id-dilettanti tal-festi, u kull min jagħti sehemu kull sena f ’waħda mill-erba’ festi, ingħata spazju fil-programm kulturali ta’ Valletta 2018, fejn l-għaqda hija l-forza,” kompla jgħid is-Segretarju Parlamentari.

“Dan, bħala Maltin, għandna ngħożżuh, għaliex il-kultura mhi xejn mingħajr il-komunità li tgħixha,” temm jgħid Debattista.

Birżebbuġa rebbieħa tax-shield tar-regatta li saret ilbieraħ, ir-regatta li s-soltu ssir f’Jum il-Ħelsien u li kienet parti miċ-ċelebrazzjonijiet tal-Festa l-Kbira. Din hija t-tieni shield li t-tim ta’ Birżebbuġa rebaħ, meta l-ewwel darba kienet tliet snin ilu fl-istess regatta tal-Ħelsien. It-tim ġie dikjarat rebbieħ wara taqtigħ ta’ qalb, hekk kif l-aħħar tellieqa kellha tiddetermina r-rebbieħ.

08

08.04.2018

kullhadd.com

IL-POLITIKA TAL-‘KAPPILLAN’ Fi ftit jiem oħra se toħroġ uffiċjalment il-verżjoni bilMalti tal-ktieb famuż ta’ Nicholas Monsarrat The Kappillan of Malta, tradott minn Wistin Born, l-awtur tal-magħruf Is-Salib tal-Fidda. Il-ktieb fih storja mill-aktar eċċitanti, fih Malti mill-isbaħ, fih preżentazzjoni mill-aqwa ... dan kollu diġà nafuh. Li ħafna ma jafux hija l-politika ta’ dan il-ktieb.

Meta kiteb ir-rumanz famuż tiegħu, Monsarrat kien jgħix Għawdex. Bdieh fl-1972, sena biss wara li Mintoff kien tela’ fil-gvern, u meta t-tmiem tal-Ingliżi f ’Malta kien ġie deċiż li jkun fl-1979.

Monsarrat ma kellux demm ma’ Mintoff. Għal xi raġuni jew oħra kien jibża’ minnu.

Fil-ktieb ma jsemmihx darba, ovvjament, imma hemm referenzi indiretti għal dak li Mintoff kien qed jagħmel f ’Malta u f ’Għawdex kif ukoll x’kien jaħseb Monsarrat fuqu.

F’pajjiżna kien qed jinqata’ l-faqar. U l-ktieb ta’ Monsarrat hekk jispiċċa, b’din l-osservazzjoni tas-sentenza finali: “Qed tara ... bdejna diġà ... Ħadd mhu fqir illum.”

Minkejja din l-istqarrija politika, il-ktieb hu miżgħud tifħir għall-Ingliżi li kienu ilhom seklu u nofs jaħkmu l-Gżejjer Maltin, u wkoll, fl-istess ħin, kliem ta’ kuraġġ lill-Maltin u lill-Għawdxin biex ma jaqtgħux qalbhom mill-għawġ li jista’ jiġi fuqhom. Fost dan l-għawġ, Monsarrat donnu jimplika, kien hemm dak li hu stenna mingħand Mintoff.

Monsarrat miet erba’ xhur wara Jum il-Ħelsien. Kien Malta għall-festeġġjamenti u seta’ jara b’għajnejh id-differenza kbira li diġà kienet saret f ’Malta u f ’Għawdex mill-1973, meta ħareġ ir-rumanz tiegħu. Lil Mintoff, però, Monsarrat ma baqax iħobbu sal-aħħar.

Il-ħruġ uffiċjali tal-ktieb Il-Kappillan ta’ Malta f ’Għawdex se jsir nhar il-Ġimgħa, 13 t’April, fl-iskola primarja ta’ San Lawrenz fil-11.00 ta’ filgħodu. F’Malta se jsir ġimgħa wara, il-Ġimgħa, 20 t’April, fis-sala De La Salle, Triq ir-Repubblika, il-Belt Valletta, fis-7.30 ta’ filgħaxija, b’siltiet drammatizzati tar-rumanz.

09

AZZJONI FAVUR 28,000 PENSJONANT 08.04.2018

kullhadd.com

Għal snin twal kienet qed tkun injorata liġi li titlob li l-pensjonijiet ikunu rranġati skont ilmod kif jinbidlu l-pagi fil-post tax-xogħol fejn il-pensjonant kien qed jaħdem għall-aħħar darba. Mis-sena li għaddiet il-Gvern għażel li jindirizza dan in-nuqqas li f ’pajjiżna kien ilu għaddej għal bosta snin, fosthom minħabba nuqqas ta’ riżorsi u finanzjament. Bl-eżerċizzju li għaddej tħallsu b’€14-il miljun f ’arretrati lill-pensjonanti, b’uħud jirċievu ċekkijiet li jmorru lura anke sa 10 snin.

Meta tinħadem il-pensjoni l-ewwel darba wara li bniedem jilħaq l-età tal-irtirar din tkun ibbażata kemm fuq il-bolol kif ukoll fuq is-salarji li l-persuna jkollha fis-snin ta’ qabel tirtira.

Hawn il-pensjoni tinħadem u tiġi stabbilita r-rata li tibda titħallas ta’ kull xahar lil dik il-persuna. Però bil-liġi kull pensjonant ikun intitolat il-pensjoni kurrenti tal-grad li kien fih meta rtira u għalhekk suppost isiru l-bidliet. Fi kliem iktar sempliċi jekk ikun hemm ftehim kollettiv ġdid jew żidiet fil-paga ta’ dawk il-gradi partikolari dak irid ikun rikonoxxut mid-Dipartiment tas-Sigurtà Soċjali li skont il-liġi jrid iżid il-pensjoni.

Dan hu proċess li kien ilu ma jsir b’mod komplet bosta snin u l-Gvern ħa deċiżjoni li jimbarka fuq eżerċizzju bil-għan li jirregolarizza l-pożizzjoni ta’ kulħadd. Minn Frar tas-sena l-oħra kien hemm kważi 28,000 pensjonant li gawdew minn din ir-reviżjoni. 23,455 pensjonant ħadu be-

jniethom €10,593,428 f ’arretrati. Filwaqt li 4,475 armla ħadu bejniethom €3,152,771. Dawn iċ-ċifri mistennija jibqgħu jitilgħu ladarba l-proċess ikompli.

Esperti mid-Dipartiment tas-Sigurtà Soċjali spjegaw kif mhux kulħadd ikollu dritt għal pensjoni ogħla. Għax pereżempju min ikun diġà fuq il-massimu mhux se tiżdied b’dan l-eżerċizzju, għalkemm dawn ikunu żdiedu bil-miżuri tal-baġit.

Din il-bidla tingħaqad mal-kullana ta’ miżuri soċjali li ttieħdu bil-għan li l-pensjonanti jkollhom dħul aħjar u jgħixu ħajja iktar dinjituża.

Fosthom żidiet diretti fil-pensjonijiet u eżenzjoni mit-taxxa sa ċertu ammont.

Bejn Frar 2017 u Marzu 2018, gawdew 27,930 pensjonant, ħlas ta’ €13,746,199

JASON AZZOPARDI INKWETAT B’MARK ANTHONY SAMMUT Nies qrib id-Deputat Nazzjonalista, Jason Azzopardi, urew fil-każini Nazzjonalisti tar-raba’ distrett li huma mdejqa u mħassba bl-appoġġ li qed jikseb il-kandidat Mark Anthony Sammut mill-grupp ta’ madwar il-Kap Adrian Delia.

Mark Anthony Sammut ilu żmien jixtieq isir deputat parlamentari u dejjem prova jimbotta lilu nnifsu bħala wieħed mill-iktar politiċi b’lingwaġġ iebes fl-Oppożizzjoni. Iżda sa issa Mark Anthony Sammut qatt ma qabad art tant li anke l-attivitajiet tiegħu dejjem kienu fost l-iktar batuti mid-deputati tad-distrett.

Però Sammut dejjem baqa’ wieħed miż-żgħażagħ li l-Partit

Nazzjonalista prova jbigħ bħala promettenti anke għaliex flaħħar snin naqsu ħafna n-nies il-ġodda fil-Partit Nazzjonalista, tant li fl-aħħar elezzjoni ġenerali l-Partit Nazzjonalista dar fuq nies bħal Salvu Mallia. Mark Anthony Sammut m’appoġġjax lil Adrian Delia fil-kampanja għall-kap tal-Partit Nazzjonalista, iżda kien fost dawk li ddikjaraw lealtà minnufih lejh wara li laħaq kap.

Fil-fatt, kien għalhekk li eventwalment laħaq wieħed mit-tliet Presidenti fl-istituzzjonijiet tal-Partit Nazzjonalista. B’din il-kariga qed jingħata rwol ikbar milli kellu qabel u huwa dan li qed idejjaq lil Jason Azzopardi li s-siġġu fil-Parlament hu l-ik-

tar ħaġa importanti għalih. Tant li kien hemm żmien fejn ippospona deċiżjonijiet personali biex ma jidhirx ikrah mal-elettorat. Azzopardi kien wieħed milli kellu konfronti diretti ma’ Delia fil-miftuħ u għalkemm illum qed jagħmel sforz enormi bil-għan li jidher li qed jingwala mal-kap, xorta waħda n-nies ta’ madwaru jemmnu li l-elettorat Nazzjonalista jista’ ma jaħfirlux tal-attitudni tiegħu tul is-sajf li għadda. B’ritaljazzjoni nies li jappoġġjaw lil Azzopardi ma tantx ikollhom kliem ħelu għal Sammut li jgħidu li m’għandux il-profil taż-żiemel tagħhom li jiddeskrivuh bħala wieħed mill-ewlenin favur ir-rule of law fil-Partit Nazzjonalista.

10

08.04.2018

kullhadd.com

IL-KURJA DALWAQT SE TIPPUBBLIKA Ċ-ĊENSIMENT • L-EWWEL SARU DISKUSSJONIJIET INTERNAMENT

Iktar tard dan ix-xahar il-Kurja f ’Malta mistennija tkun qed toħroġ ir-riżultati ta’ ċensiment li sar lejn l-aħħar tas-sena li għaddiet. Ħafna kienu qed jistaqsu x’sar minn dan iċ-ċensiment. Iżda din il-gazzetta hija infurmata li fl-aħħar xhur dan l-istħarriġ kien qed ikun diskuss internament, għalkemm kien hemm membri tal-kleru li jemmnu li kellu jkun diskuss b’mod iktar miftuħ u ma’ iktar nies minn kif fil-fatt sar sa issa.

Però min-naħa l-oħra ladarba issa r-riżultati se jsiru pubbliċi allura d-diskussjoni mistennija tkun mill-iktar miftuħa bħalma kienet dwar stħarriġ tal-Maltatoday ippubblikat fi tmiem ilġimgħa li għaddiet u li l-Kurja tal-Arċisqof ħadet pjaċir bih għaliex ħafna Maltin wieġbu li jħossuhom Kattoliċi. Mhux magħruf jekk dan kienx in-

fluwenzat ukoll mill-fatt li dan l-istħarriġ sar fil-perjodu talĠimgħa Mqaddsa u forsi anke x’jifhmu dawk li wieġbu b’interpretazzjoni ta’ Kattoliku.

Iċ-ċensiment mistenni jitfa’ wkoll dawl dwar dan l-istħarriġ għax filwaqt li l-istħarriġ huwa wieħed xjentifiku iżda li jieħu proporzjon tal-popolazzjoni,

iċ-ċensiment attwalment sar ma’ dawk li marru l-quddies.

Fil-fatt, iċ-ċensiment tal-attendenza tal-quddies fil-knejjes kollha tal-Arċidjoċesi ta’ Malta fi tmiem l-ewwel ġimgħa ta’ Diċembru.

Iċ-ċensiment kien ikkordinat minn Discern, iċ-ċentru ewlieni għar-riċerka fi ħdan il-Knisja.

Dan kien il-ħames ċensiment li qed isir fl-Arċidjoċesi ta’ Malta mill-1967 sal-lum. L-aħħar ċensiment ta’ dan it-tip sar fl2005. Dakinhar kien sar kemm fl-Arċidjoċesi ta’ Malta kif ukoll fid-Djoċesi ta’ Għawdex. Din id-darba d-Djoċesi ta’ Għawdex għażlet li ma tkunx parti minn dan l-eżerċizzju.

Meta kien mistoqsi dwar hekk minn din il-gazzetta, l-Isqof ta’ Għawdex Mario Grech kien qal: “Fil-verità ma tantx hemm bżonn illi tkejjel ħafna għax għajnejna qegħdin f ’wiċċna.

Naħseb illi f ’din iċ-ċirkostanza importanti illi ma ngħaddsux rasna mal-art u naraw għaliex l-attendenza qiegħda tonqos.

Forsi ninkwieta mill-fatt illi din l-istess attendenza qed tonqos mhux biss min-naħa tażżgħażagħ iżda anke mill-adulti.

Għalhekk naħseb wieħed irid ikun għaqli biżżejjed u janalizza wkoll lil dawk il-persuni li jattendu għall-quddies. Il-fatt li wieħed imur il-quddies mhux neċessarjament huwa indikatur ta’ ħajja Nisranija tajba.”

DALLI TINSISTI DWAR IS-SEPARAZZJONI TA’ SKART ORGANIKU Is-separazzjoni ta’ skart organiku jista’ jikkontribwixxi b’mod sostanzjali biex inżidu r-rata ta’ skart li jiġi rriċiklat. Il-Membru Parlamentari Ewropew Miriam Dalli qalet dan waqt żjara li kellha fil-faċilitajiet tal-WasteServ fil-Magħtab. Matul din iż-żjara kien ikkonfermat li l-proġett pilota tas-separazzjoni ta’ skart organiku fid-djar se jinfirex fuq livell nazzjonali minn Settembru li ġej.

Bħalissa l-iskart organiku jammonta għal madwar 40%50% tal-borża s-sewda. Quddiem dawn il-figuri l-MEP Miriam Dalli qalet li jekk dan l-iskart jiġi sseparat b’mod effettiv u kif suppost dan jista’ jwassal għal żieda sostanzjali

fir-rata ta’ riċiklaġġ f ’pajjiżna.

Skont l-aktar statiska riċenti maħruġa mill-Eurostat, ir-rata ta’ skart li ġie rriċiklat fl-2016 tammonta għal 7% tal-iskart kollu li ġie ġġenerat. Dan juri kif pajjiżna għadu ferm ’il bogħod milli jilħaq il-miri stabbiliti biex sal-2035 inkunu qed nirriċiklaw 65% tal-iskart, qalet l-Ewroparlamentari Laburista.

“Biex nilħqu dawn il-miri hemm bżonn ta’ sforz kommuni, inkluż impenn akbar min-naħa taċ-ċittadini Maltin u Għawdxin. Dan nistgħu nibdew nimmiraw għalih permezz ta’ sforzi żgħar minn kulħadd, li b’mod kollettiv kapaċi jagħmlu differenza kbira,” saħqet Dalli.

11

08.04.2018

kullhadd.com

L-AQWA RIŻULTAT EDITORJAL

Jekk naħsbu li wasalna nkunu qed nagħtu daqqa ta’ ħarta f’wiċċ il-memorja ta’ Charles Miceli

Tul l-aħħar snin bħala pajjiż għamilna mijiet ta’ kisbiet.

Ma ngħidux gvern, għaliex anke jekk it-tijib fil-kwalità tal-ħajja tal-Maltin huwa mnebbaħ mill-programm li għandu min qed imexxi, huwa l-poplu li ta’ kuljum jaħdem u jistinka biex Malta timxi ’l quddiem. Il-vantaġġ li għandu dan il-poplu bħalissa huwa li l-gvern li fada jaħdem daqsu.

Fl-aħħar ġimgħat tkellimna dwar is-suċċess ekonomiku u ħemel ta’ inizjattivi biex dak il-ġid li qed jinħoloq jinfirex kemm jista’ jkun. U għal darb’oħra waslet il-prova uffiċjali li r-riżultati qegħdin hemm.

Malta esperjenzat tnaqqis ta’ 4% fil-persuni f ’riskju ta’ faqar jew f ’esklużjoni soċjali meta mqabbel mas-sena 2013. Sal-2013, ir-rata ta’ persuni f ’riskju ta’ faqar jew f ’esklużjoni soċjali kien kważi livell ma’ dak ta’ pajjiżi oħra fl-UE. Fl-2016, Malta esperjenzat ritmu ta’ tnaqqis fil-faqar jew fl-esklużjoni soċjali

aħjar mill-medja ta’ pajjiżi oħrajn fl-Unjoni Ewropea.

Biex anke hawn qed inkunu fost l-aqwa fl-Ewropa.

Dan li qed ngħidu jfisser tnaqqis ta’ 14,000 persuna f ’riskju ta’ faqar jew f ’esklużjoni soċjali bejn l-2013 u l-2016. Eluf ta’ persuni li qed jgħixu kwalità ta’ ħajja aħjar.

Mill-analiżi li saret mill-Eurostat jirriżulta li dan ir-riżultat hu frott tal-politika tal-Gvern maħsuba biex tinċentiva x-xogħol. Tant li dan ir-riżultat wasal fl-istess jiem li ħareġ riżultat ieħor. Dak li wera kif Malta reġa’ kellha t-tieni l-inqas rata ta’ qgħad fl-Ewropa bl-ekonomisti jiddeskrivu dak li qed jiġri f ’Malta bħala sitwazzjoni ta’ full employment.

Fil-fatt, kienu bosta l-miżuri li ttieħdu f ’dan ir-rigward fl-aħħar snin bil-għan li kulħadd ikun imħeġġeġ jaħdem. Fosthom l-in-work benefit u t-tapering tal-benefiċċji.

Sinifikattiv ukoll kemm

naqsu n-nies li kienu meqjusa mċaħħda b’mod qawwi mill-iktar affarijiet bażiċi.

Hawn ukoll waqt li r-rata żdiedet b’mod qawwi bejn l-2011 u l-2014, il-persuni mċaħħda mill-ħtiġijiet tal-ħajja ta’ kuljum naqsu b’mod qawwi fl-2015 u b’rata ferm akbar matul l-2016 bir-rata tinżel għal 4% biss. Dan hu kważi n-nofs tal-medja Ewropea li kienet ta’ 7.5%.

Intant, l-istatistika wriet ukoll kemm għamlet differenza l-politika tal-Gvern fil-qasam tal-enerġija. Waqt li bejn l-2010 u l-2013 il-Maltin li ma setgħux isaħħnu d-djar tagħhom b’mod xieraq bdew jiżdiedu minn sena għal oħra u laħqu l-ogħla livell fl-2013 b’aktar minn 23%, fl-2015 iċ-ċifra waqgħet għal 13.9% u għal 6.8 % fl-2016.

Iċ-ċifri tal-Eurostat juru wkoll tnaqqis qawwi fost il-Maltin li kienu jgħixu fi djar b’kundizzjonijiet ħżiena fosthom dħul ta’ ilma

mis-soqfa. Fil-fatt, dawn naqsu minn kważi 12% fl-2013 għal kważi 9% fl-2016, jiġifieri 6% taħt il-medja Ewropea.

Ftit ġimgħat wara li miet wieħed mill-ikbar attivisti kontra l-faqar f ’pajjiżna, Charles Miceli, il-pajjiż ma setax tah tislima aħjar. Ifisser li wasalna? Dażgur li le. Jekk naħsbu li wasalna nkunu qed nagħtu daqqa ta’ ħarta f ’wiċċ il-memorja ta’ Charles Miceli.

Baqa’ ħafna x’nagħmlu.

Baqa’ sfidi x’nindirizzaw.

Uħud ġodda għaliex huma sfidi li qed jirriżultaw missuċċess mingħajr preċedent u mgħaġġel li kiseb il-pajjiż. L-aħbar it-tajba hi li għandna tmexxija li hi konxja ta’ dawn l-isfidi u lesta ssib is-soluzzjonijiet għalihom. Fil-proċess mhux se jkun kollox ward u żahar. Imma s-sodisfazzjon jerġa’ jkun kbir meta r-riżultat għal darb’oħra jurina li dawk li qed jgħixu ħajjithom b’dinjità qed jiżdied u mhux jonqos.

12

08.04.2018

kullhadd.com

IL-KERA GĦANDHA TIBQA’ KERHA? Bħalissa l-għajta fostna hi kemm is-suq talkera għolla rasu ’l fuq. Dan qed jirrifletti wkoll fil-prezzijiet tax-xiri tal-proprjetà, li mhux jippermettu lil żgħażagħ u koppji Andrè, x’taħsbu li wassal għal din il-qabża fl-għoli tal-kera f ’pajjiżna?

Maltin ikollhom akkomodazzjoni. B’riżultat ma’ André Callus, mill-Moviment Graffitti li ta’ dan, 17-il organizzazzjoni mhux gover- hi waħda mill-NGOs li ħarġu bid-dokument. nattiva ħarġu proposti għal regoli fil-kera f ’pajjiżna. Il-gazzetta KullĦadd tkellmet Minn Charles B. Spiteri

Insibu wkoll numru ta’ immigranti li waslu bla flus, li jikru xorta waħda u f ’appartament jidħlulek Hi ħaġa ċara u tirriżulta mis- numru ta’ nies. Speċi suq li mhux regolat tal-kera li dawn jifilħu jħallsu, wassal biex il-prezzijiet, mhux la jaqsmu l-kera. biss tal-kera iżda inġenerali jisparaw. U dan kollu wassalna Dak hu aktar is-sintomu milli għall-esaġerazzjonijiet. Hawn l-kawża u sinċerament mhix każi fejn il-kera qed tirdoppja u dik li qed twassal għal dan titripla fi ftit snin. l-għoli. Anki l-Maltin qed ikunu mġiegħla jikru postijiet Iżda taqblu li kif jgħidu, fejn il-livelli jkunu baxxi ħafna, is-suq isuq? u jekk dak ix-xi ħadd ikun se joqgħod ma’ ħafna nies f ’post Le, is-suq m’għandux isuq, wieħed u bi standards baxxi, inkella jkollna l-liġi tal-ġungla ikun il-prezz tal-kera li jġiegħlu fejn min jiflaħ jagħmel ir-rego- jagħmel dan. Illum qed naraw li hu, u min ma jiflaħx ikol- li anki għal postijiet żgħar, lu joqgħod għalihom. Aħna f ’inħawi li tradizzjonalment nemmnu fid-demokrazija; li ma kellhomx kera għolja, illum għandu jkun hemm l-Istat li għolew ukoll. U dan għax isjirregola u jara li jkun hemm suq hu potenzjalment infinit, ġustizzja, għax ma jistax ikun globali. Allura spiċċajna biex li r-regoli jagħmilhom biss min il-prezzijiet jogħlew bla ebda għandu l-flus. ħsieb tal-impatt li se jkollhom fuq l-individwi, fuq is-soċjetà U taqblu li bin-numru u wkoll fuq l-ekonomija. Dan qawwi ta’ barranin għax meta jkollok ħaddiema f ’pajjiżna, l-aktar dawk li qed jonfqulek il-parti l-kbital-e-gaming, kien hawn ra tal-paga fil-kera, ovvjament sidien li bdew jgħollu għandek effetti kbar u serji l-kirjiet tagħhom? oħra.

Aħna qed insostnu li fil-biċċa Bla dubju rriflettew, iżda mhux l-kbira tal-pajjiżi Ewropej, tort tagħhom bħala individwi. bħall-Olanda, il-ĠermanDan hu suq globali, fejn uħud ja, l-Iżvezja u Franza, hemm mill-ħaddiema li ġew Mal- regoli fis-suq tal-kera. Ma jfista, għandhom paga sew aktar sirx li huma perfetti, għax fimill-medja li jitħallsu l-Maltin, hom il-problemi wkoll. u allura, la m’għandniex regoli, wasalna biex mil-lum Iżda intom x’intom għall-għada l-kirjiet jogħlew tissuġġerixxu: li kera tasal ħafna. Iżda t-tort mhux tal-in- sa ammont u tieqaf hemm? dividwi. Il-problema hi aktar ’il fuq.

Hemm mudelli differenti. Meta

żviluppajna l-mudell tagħna ħarisna lejn dawn il-mudelli u ħloqna mudell li jagħmel sens għal Malta, għax il-mudell li hemm fl-Olanda jew fil-Ġermanja mhux l-istess bħal ta’ Franza jew l-Iżvezja.

Jista’ jistabbilixxi kollox l-għoli tal-ħajja?

S’issa m’hemm ebda regola fuq kemm tista’ togħla l-kera. F’Malta s-sitwazzjoni hi li l-kera tista’ togħla mil-lum għal għada. Anki l-kuntratti huma dgħajfin u lanqas hemm regoli ta’ kif għandhom isiru. Jagħmlulek kuntratti qosra ħafna ta’ sitt xhur u mbagħad jirduppjawlek. B’hekk l-inkwilin jispiċċa b’ċans li ma jkollux saqaf fuq rasu.

Nafu li fil-Ġermanja għandhom kultura ta’ kuntratti ta’ kera għal 20 sena, ħafna drabi indefiniti. Dan hu diffiċli fil-kuntest Malti u allura qed nipproponu miżura, bħal pereżempju taxxa iktar baxxa fuq kuntratti li jkunu fit-tul, biex kemm dak li jkun qed jikri kif ukoll is-sid, ikollhom serħan tal-moħħ.

Iżda kemm taħseb li hawn li qed iħallsu kera fir-realtà?

Diffiċli tgħid. Hawn ammont qawwi ta’ barranin u Maltin li jikru. Imqabbel ma’ pajjiżi oħra, l-ammont ta’ Maltin filkera hu relattivament baxx.

Iżda qed naraw li n-numru ta’ nies jikru se jiżdied b’pass mgħaġġel għax ħafna żgħażagħ mhumiex jifilħu jix-

tru l-proprjetà.

Temmnu li jista’ jkun hemm sidien li mhumiex iħallsu t-taxxa dovuta?

Bħalissa diffiċli tgħid, għax m’hemmx sistema. Li qed nitolbu fid-dokument hu li kull sid irid jirreġistra l-proprjetà għall-kiri. L-ewwel kuntratt jiġi reġistrat u ta’ warajh ukoll.

Fejn inkwilin ma jingħatalux kuntratt, għax is-sid jirrifjuta, ikun hemm entità fejn l-inkwilin jirrapporta, u jekk dan jirriżulta, l-inkwilin ikollu d-dritt jabita f ’dak il-post għal tliet snin, b’rata vantaġġjuża stabbilita mill-Gvern, biex b’hekk il-kuntratt jibda jingħata awtomatikament. Ħsibtu fuq kemm għandha tkun il-kera?

Ikun hemm distinzjoni bejn l-ewwel prezz, li jkun reġistrat fl-ewwel kuntratt tal-kera u l-prezzijiet ta’ wara li jiskadi.

Jiġifieri fl-ewwel kuntratt, ilkera tiġi reġistrata u dak jitqies bħala l-prezz tal-bidu. Xi jfisser? Ifisser li tul il-kuntratt, il-prezz jista’ jogħla kull sena iżda mhux aktar mill-perċentwal tal-għoli tal-ħajja. Wara li jiskadi l-kuntratt, is-sid ikun jista’ jagħmel kuntratt ġdid mal-istess inkwilin jew ma’ inkwilin differenti.

Dan m’għandu x’jaqsam xejn mal-liġi ta’ qabel l-1995, li torbot lis-sid jibqa’ joffri l-kera lill-istess inkwilin. Li qed nipproponu aħna hu li l-prezz fil-kuntratt il-ġdid ma jistax

ikun ta’ iktar minn 10 fil-mija tal-aħħar kirja li tkun tħallset fil-kuntratt ta’ qabel, ikun min ikun il-kerrej. Ukoll, il-prezz ma jistax ikun aktar minn 25 fil-mija ta’ li kien ħames snin qabel. B’hekk xorta waħda min ikun qed jikrih ikun qed jagħmel profitti sew.

Għaliex 25 fil-mija fuq ħames snin? Għax jekk ma tagħmilx dan il-limitu u tagħmel biss l-10 fil-mija fuq il-kuntratt ta’ qabel, kulħadd joqgħod jagħmillek kuntratti qosra ħafna, biex dak li jkun jgħolli kull darba. Għalhekk tlabna l-limitu ta’ 25 fil-mija. U b’hekk, anki jekk sid jagħmel kuntratti qosra, xorta ma jkunx jista’ jaqbeż il-limitu ta’ 25 fil-mija fuq ħames snin.

Issa qed ngħidu li s-sid jingħata d-dritt li l-prezz tal-bidu jistabbilixxih hu, iżda bi prezz realistiku. Għax hemm riskju li sid jagħmel il-prezz tal-bidu ma’ xi ħadd tal-familja jew ħabib; speċi ta’ kuntratt fittizju, jikrih bi prezz esaġerat, biex imbagħad ikun jista’ jgħolli kemm irid.

Għaliex? Imbagħad x’jiġri?

Imbagħad jerġa’ jraħħsu biex ikun vijabbli fis-suq, iżda peress li l-prezz tal-bidu jkun għoli ħafna, jista’ jgħolli kemm irid.

Allura għedna li l-prezz inizjali jkollu biss il-limitu li jkun hemm fl-indiċi tal-prezzijiet tal-kera, li jkun ibbażat fis-suq.

Jiġifieri, kif għedna, jkun hemm reġistru u s-sid jirreġistra l-post tiegħu. Fis-sistema tiddaħħal iz-zona fejn jinsab,

13

08.04.2018

kullhadd.com

il-kobor u numru ta’ dettalji f ’kategoriji, pereżempju x’tip ta’ għamara u jekk hemmx aċċess għal spazji miftuħa. U b’hekk is-sistema titfgħu f ’kategorija partikulari, pereżempju f ’zona A, klassi B. U dak jistabbilixxi l-valur fis-suq ta’ dik ittip ta’ proprjetà. B’hekk il-post ikun ibbażat fuq il-prezz tassuq. U qed nitolbu li l-prezz inizjali ma jistax ikun ta’ aktar minn 10 fil-mija ta’ dak il-valur. Dan jippreveni milli jkun hawn prezzijiet mhux realistiċi li lanqas jagħmlu sens fis-suq.

U min huma dawn il-persuni li l-aktar jinsabu f ’diffikultà, Maltin jew barranin?

Hemm minn kollox. Hu dritt fundamentali tal-bniedem li jkollu akkomodazzjoni adekwata, irrelevanti n-nazzjonalità. Hawn ħafna Maltin fqar.

Għadu kif kellimni raġel pensjonant, kellu xogħol tajjeb, għandu pensjoni mhix ħażina, issepara minn mal-mara, li tatu nofs il-valur tad-dar, jiġifieri għandu ċertu kapital, iżda ma jistax jixtri proprjetà, għax ilbanek ma jsellfuhx. Spiċċa fil-kera mingħajr regoli, jgħix il-bqija ta’ ħajtu minn sitt xhur għal sitt xhur, ma jafx x’se jsir minnu.

Allura tort ta’ dawn l-affarijiet, nirrestrinġu l-affarijiet l-oħra?

Le, aħna mhux qed nitkellmu fuq “tirrestrinġi”. Aħna qed ngħidu “tirregola”, għax li tir-

regola tirrifletti ġustizzja. U bħala sidien, ukoll jaqblilhom li jkun hemm ir-regoli.

Hawn sidien differenti u din tajjeb li nżommuha f ’moħħna.

Hawn min jikrilek appartament jew tnejn iżda qed jaħsbu fit-tfal tagħhom, li jmorru jgħixu huma fil-postijiet u jridu li jinżammu fi stat tajjeb. Jiġifieri normalment ikunu persuni, li mhux biss ikunu jridu l-qligħ, iżda wkoll is-serħan tal-moħħ.

Hawn oħrajn li jixtrulek blokok sħaħ u jimpurtahom biss minn kemm jagħmlu profitti f ’qasir żmien u ma jimpurtahomx mis-serħan tal-moħħ.

Issa forsi dawn tal-aħħar huma n-nies kontra r-regoli, iżda aħna m’aħniex ngħidulhom li ma jagħmlux profitt.

Jagħmluh b’mod limitat, u ma jitħanżrux. U bħala sidien, ikollhom moħħhom mistrieħ.

Dan peress li qed nipproponu ċerti regoli fuq l-inkwilini: li jridu jżommu l-proprjetà f ’ċertu stat; li ma jkunux jistgħu jaqbdu u jitilqu mill-post mingħajr notice period (fuq il-mudell tal-liġi tax-xogħol) inkella jkollhom iħallsu; iridu jagħmlu perċentwal mill-kuntratt u jridu joqogħdu fih, bħal pereżempju 50 fil-mija u jekk ma joqogħdux fih, iridu jħallsu xi ħaġa barranija. Jiġifieri hawn qed nitkellmu fuq qafas li joħloq serħan tal-moħħ għal kulħadd.

Issa min irid jitħanżer u jagħmel qligħ fi żmien qasir mingħajr ma jagħti kas ta’ xejn, dawk huma l-uniċi nies li ma jaqblilhomx ikollhom dawn ir-regoli. Iżda ma jistax ikun

li minħabba dawk il-ftit nies, noħonqu lis-soċjetà.

Dwar il-binjiet żgħar irridu noqogħdu daqsxejn attenti.

Lanqas irridu ngħixu f ’soċjetà fejn nispiċċaw ngħixu fit-toqob.

Qed ngħidu tant li qed insiru aktar sinjuri u li l-ekonomija qed tikber u allura l-kwalità tal-ħajja tagħna flok tmur għall-aħjar tmur għall-agħar u nibdew ngħixu fit-toqob?

Illum mhix kwistjoni ta’ binjiet żgħar. Binjiet żgħar hawn, għax fil-fatt, l-appartamenti li qed jitilgħu llum huma binjiet żgħar u appartamenti b’kamra waħda tas-sodda hawn ħafna.

Iżda b’inqas minn €500 jew €600 fix-xahar, ma ssibx tikrih.

Dan meta f ’Malta s-salarju minimu hu ta’ €740.

In-nies vulnerabbli huma l-aktar li taffettwahom, iżda llum l-istess problema qed tolqot ukoll lill-faxxa tal-klassi medja.

Qed ikun irrappurtat li numru ta’ nies qed jispiċċaw jgħixu f ’garaxxijiet. Iżda m’għandniex il-liġi tas-sanità?

Dan hu minnu, iżda l-liġijiet tas-sanità huma batuti ħafna u hemm garaxxijiet li taħt il-liġi tas-sanità, li hi antikwata, xorta tista’ tabita fihom.

Li bniedem jispiċċa jgħix f ’garaxx tirriżulta għax ma jkollux alternattiva minħabba li s-suq ħarab minn kull

kontroll. F’Malta, il-proprjetà hi kwisjtjoni sensittiva ħafna.

Pajjiż żgħir, hawn ħafna nies u s’issa qatt ma kien hawn strateġija fuq il-proprjetà, jiġifieri s-suq tal-proprjetà ħafna drabi żviluppa sempliċement fuq ix-xewqat tal-iżviluppaturi, li raw qligħ immedjat għalihom. U ma nistgħux inħallu lis-suq isuq. Għax ġeneralment min isuq? Isuq minn għandu l-flus, min għandu l-kapital u l-proprjetà u dawn, kif għedt jaraw biss il-profitt immedjat.

Ma nistgħux inħallu lis-suq jara biss il-profitti immedjati, iżda rridu naraw il-qies ta’ kulħadd fl-ekonomija inġenerali.

Titwila lejn il-bejgħ tal-proprjetà llum. Koppji jixtru minn fuq il-pjanta u meta tmur taraha ssib li numru ta’ appartamenti jkunu diġà b’re-sale, jiġifieri jinxtraw fuq konvenju; ma jdaħħal xejn il-Gvern u jerġa’ jsir qligħ minn fuq il-koppja li trid ukoll tħallas kummissjoni għolja (5.9 fil-mija), riċerki, kuntratt, bolol u diversi drittijiet oħra, meta f ’separazzjoni, il-parti li tisfa barra, trid titqies bħala second time buyer. Taraw inġustizzja?

Din hi spekulazzjoni. Fid-dokument li ppreparajna sħaqna fuq il-kera, iżda biex wieħed jittakilja li jkun hawn housing affordabbli rridu naħdmu pjan ta’ azzjoni nazzjonali fuq il-proprjetà inġenerali. Il-kera hi waħda minn dawn l-aspet-

ti, iżda mhix biss. Nafu li l-istrateġija tal-Gvern (u kienet f ’żewġ baġits ilu), kienet li tħajjar lis-sinjuruni barranin jixtru u jinvestu fil-proprjetà hawn Malta. Jiġifieri għamlu aġenzija flimkien mal-iżviluppaturi, biex iħajru lis-sinjuruni barranin jixtru l-proprjetà hawn. Aħna nistaqsu kemm din il-miżura hi għaqlija, għax dan kollu qiegħed sempliċement jgħolli b’mod artifiċjali l-proprjetà f ’pajjiżna.

Kemm taħsbu li se taslu fiha din l-idea?

Kellna laqgħa mas-Segretarju Parlamentari u kien hemm ħafna nies li wrew interess fid-dokument. F’Malta, dan hu l-ewwel pass fejn tidħol ir-regola tal-kera. Qegħdin tard, iżda għamilna l-ewwel proposta ta’ kif jistgħu jkunu dawn ir-regoli. Il-fatt li l-Gvern se joħroġ white paper rigward il-kera nemmnu li hu pass pożittiv, u allura aħna ottimisti.

Mal-Malta Developers Association tkellimtu?

S’issa mhux b’mod formali.

Hemm reżistenza għal xi tip ta’ regoli fil-kera, li sinċerament ma nifhmux għaliex.

Aħna nixtiequ qafas li s-sidien jistgħu jagħmlu xorta l-qligħ, iżda b’ġustizzja u li l-kera ma tiżdiedx b’mod li jkollha wkoll impatti negattivi fuq is-soċjetà u ovvjament fuq l-ekonomija ta’ pajjiżna. Għalhekk irid ikun hemm regoli, kif hemm kważi fil-pajjiżi Ewropej kollha.

14

08.04.2018

IT-TIELET KTIEB DWAR JOSEPH MUSCAT Mijiet ta’ persuni żaru ċ-Ċentru Nazzjonali Laburista jew inkella mlew il-formola li sabu ma’ din il-gazzetta u bagħtuha bil-posta.

Ir-raġuni? Waħda. Dik li jkunu parti minn ktieb dwar l-ewwel 10 snin fit-tmexxija tal-Prim Ministru u Mexxej Laburista, Joseph Muscat. Wara l-pubblikazzjonijiet Joseph: Malta Li Rrid Ngħix Fiha u Joseph: L-Aqwa Żmien ta’ Pajjiżna din se tkun it-tielet pubblikazzjoni dwar il-Prim Ministru Joseph Muscat. L-ewwel waħda kienet iffukata fuq il-pjani tiegħu għal dan il-pajjiż, min hu, kif kiber u sar ir-raġel li nafuh illum, filwaqt li t-tieni waħda ħarset lejn il-kisbiet tiegħu fl-ewwel ħames snin tat-tmexxija tal-pajjiż u l-pjan tiegħu għal din il-leġiżlatura.

Din id-darba se jkunu qed jitkellmu dwaru n-nies. 10 persuni minn oqsma differenti tas-soċjetà se jagħtu l-ġudizzju kritiku tagħhom kif raw lil Joseph Muscat jibdel il-Partit Laburista u jibdel il-pajjiż. Qablu dejjem? Dażgur li le. U dak se jkun interessanti ħafna f ’din il-pubblikazzjoni. Filwaqt li naturalment mistennija jgħidu x’kienu dawk il-mumenti li għenuhom iħossuhom iktar viċin Muscat u l-ħsibijiet tiegħu.

Biex imbagħad magħhom se jingħaqad il-pubbliku li b’ismu u kunjomu ppubblikati fil-ktieb se jkun qed iwassal l-awguri tiegħu.

Aleander Balzan, parti mit-tim li qed jaħdem fuq din il-pubblikazzjoni, spjega kif il-ħeġġa tan-nies għal dan il-proġett hija wkoll inċentiv għal min qed jaħseb fuqu biex ikompli jtejjeb u jirfina l-prodott. “Meta tara kemm il-pubbliku jrid ikun parti minnu jiżdied l-impenn li lill-pubbliku nagħtuh l-aqwa prodott.

Meta f ’Mejju dawk li nktibu se jkollhom f ’idejhom il-pubblikazzjoni se jkunu sodisfatti żgur,” tenna Balzan li żied kif għad hemm iċ-ċans biex wieħed isir parti minnha. “Naturalment ilfatt li differenti miż-żewġ pubblikazzjonijiet l-oħra ma kienx hemm kampanja u għalhekk laqgħat tal-massa fejn jiltaqgħu n-nies, tajna ċ-ċans lin-nies jiġu ftit ftit iċ-Ċentru Nazzjonali Laburista, iċ-Ċentru tal-Partit fir-Rabat Għawdex jew jibagħtulna l-formoli bil-posta. Il-ġimgħa d-dieħla għandhom iċ-ċans ikomplu jagħmlu dan. Però jifhmu li mbagħad irridu ngħaddu għallproċess tal-istampar u għalhekk ma nistgħux nibqgħu għaddejjin nilqgħu l-ismijiet għal dejjem. Joseph Muscat jagħlaq 10 snin fis6 ta’ Ġunju u sa dakinhar il-ktieb irid ikun fil-libreriji tal-Maltin u l-Għawdxin,” qal Balzan li appella lin-nies biex għalhekk ma jħallux għall-aħħar.

kullhadd.com

kullhadd.com

15

INT SE TKUN HEMM?

08.04.2018

Jonqos ftit iktar minn tliet ġimgħat biex il-ħaddiem jiċċelebra l-1 ta’ Mejju u għal darb’oħra se jkun il-Partit Laburista li jorganizza l-ikbar manifestazzjoni f ’dan il-jum importanti. Hemm għexieren ta’ raġunijiet għaliex din is-sena wkoll il-massa l-kbira ta’ nies għandha tinġabar fil-kapitali ta’ pajjiżna. Uħud mill-membri tal-amministrazzjoni tal-Partit Laburista qasmu magħna l-ħsibijiet tagħhom għaliex jemmnu li l-Maltin u l-Għawdxin għandhom ikunu Pjazza Tritoni.

CHRIS FEARNE Deputat Mexxej L-1 ta’ Mejju – dak li jgħaqqadna.

Meta naħseb fiċ-ċelebrazzjoni tal-1 ta’ Mejju, naħseb f ’dak li jgħaqqadna, dak li jagħmilna min aħna, il-partit tal-ħaddiem, il-Partit Laburista.

Illum għandna pajjiż li huwa l-għira ta’ pajjiżi oħra. Illum għandna pajjiż li qiegħed jiffjorixxi, pajjiż li qiegħed iħalli l-ġid. Ġid li b’għaqal qed nużawh biex nilħqu lil kulħadd.

Biex inkomplu b’vuċi waħda ngħidu li rridu nibqgħu ngħixu f ’soċjetà ekonomikament stabbli li ma tħalli lil ħadd warajha huwa importanti li nhar it-Tlieta l-1 ta’ Mejju tingħaqdu magħna għal ċelebrazzjoni kbira għall-ewwel darba fi Pjazza Tritoni biex niċċelebraw flimkien dak li jgħaqqadna u biex flimkien nirrijaffermaw illi l-proġett li beda Joseph Muscat 10 snin ilu nkompluh fis-snin li ġejjin.

CHRIS CARDONA Deputat Mexxej L-1 ta’ Mejju huwa jum li jiċċelebra s-sagrifiċċju li jagħmlu l-ħaddiema kollha ta’ pajjiżna. Kien Gvern Laburista li ddikjara Jum il-Ħaddiem bħala festa pubblika. Xhieda ta’ kemm il-ħaddiem jinsab għal qalb il-Partit Laburista u kif sa mill-bidu nett tiegħu, il-Partit dejjem stinka biex jaġevola l-ħaddiema. L-1 ta’ Mejju jfakkar kif pajjiżna huwa mibni fuq il-ħaddiem u x-xogħol. Xogħol li mhux biss jagħti dinjità lill-individwu iżda jagħti opportunità għal ħajja aħjar.

DANIEL MICALLEF President L-1 ta’ Mejju jiċċelebra l-ħaddiem, il-kisbiet, id-drittijiet, imma fuq kollox li kull persuna jkollha l-opportunità li taħdem u tikkontribwixxi lill-pajjiż. Qatt fl-istorja ta’ pajjiżna ma kellna kuntest daqshekk pożittiv għalfejn niċċelebraw, filwaqt li nfakkru sena minn meta bdejna nikkampanjaw flimkien sabiex il-Moviment tagħna kiseb rebħa akbar minn dik ta’ qabel. Niltaqgħu l-Belt spalla ma’ spalla mal-Prim Ministru Joseph Muscat.

RANDOLPH DE BATTISTA Kap Eżekuttiv Jum il-Ħaddiem jibqa’ għal qalb il-Maltin u l-Għawdxin u bix-xieraq li din is-sena niċċelebraw flimkien il-kisbiet rekord ta’ pajjiżna u tal-Moviment tagħna, sena wara li ssejħet l-Elezzjoni Ġenerali. Se jkollna spettaklu għall-familja kollha. Ejjew magħna Pjazza Tritoni, u ġibu l-bnadar ta’ Malta magħkom.

LYDIA ABELA Segretarja tal-Eżekuttiv Din is-sena se tkun ċelebrazzjoni mill-aktar speċjali meta l-aħħar ċifri tal-Eurostat ipoġġu lil Malta bħala t-tieni pajjiż bl-anqas rata ta’ qgħad fost it-28 pajjiż tal-Unjoni Ewropea.

Dan il-jum iservi wkoll biex nirriflettu fuq l-isfidi li għandu pajjiżna fis-settur tax-xogħol u li huma konsegwenza tal-avvanz ekonomiku li rajna matul dawn l-aħħar snin.

Għalhekk f ’din l-okkażjoni speċjali ta’ Jum l-1 ta’ Mejju, inħeġġeġ lill-ħaddiema kollha, huma ta’ liema kulur huma, biex jingħaqdu lkoll flimkien fi Pjazza Tritoni ħalli flimkien niċċelebraw dak kollu li Gvern Laburista ħadem għalih biex illum il-ġurnata f ’pajjiżna għandna l-akbar numru ta’ ħaddiema, l-akbar rata ta’ nisa jaħdmu fl-istorja, l-akbar rata ta’ persuni b’diżabilità li ħarġu fid-dinja tax-xogħol u fuq kollox sabiex niċċelebraw il-bżulija tal-ħaddiem Malti li ta’ kuljum iqum filgħodu u joħroġ jaħdem għall-familja tiegħu.

BYRON CAMILLERI Whip Iċ-ċelebrazzjonijiet tal-1 ta’ Mejju huma l-ewwel ċelebrazzjonijiet tal-massa tal-Partit Laburista wara dawk ta’ Ġunju li għadda. Għaldaqstant għandna niltaqgħu l-Belt Valletta sabiex filwaqt li niċċelebraw Jum il-Ħaddiem kif jixraq, niċċelebraw il-kisbiet miksuba minn dan il-Partit fl-aħħar xhur u snin.

DOMINIC GRECH Chairpeson IDEAT Jum il-Ħaddiem kien, għadu u jibqa’ sinonimu mal-Partit Laburista, għall-fatt li kien l-istess Partit li sa mill-bidu tat-twaqqif tiegħu naqqax f ’qalbu d-dinjità li kull ħaddiem jistħoqqlu.

Dan il-Partit Laburista għadu jemmen fih b’konvinzjoni sal-ġurnata tal-lum u dan b’ħafna inċentivi li Gvernijiet Laburista provdew lill-ħaddiem matul is-snin sabiex l-istess ħaddiem ikollu d-dinjità li tistħoqqlu u jaspira li jkollu ħajja dejjem aħjar.

16

08.04.2018

kullhadd.com

MEGĦLUB L-OSTAKLU B’DETERMINAZZJONI Kif kont niġi biex nimla applikazzjoni kont neħel.

Anke biex nimla d-data tat-twelid!

Kont nitfixkel fix-xejn, f’affarjiet li llum il-ġurnata nimla bla diffikultà ta’ xejn

Jekk ikun hemm sitwazzjoni fejn ma nkunx nista’ nagħmel xi ħaġa, neħodha bħala sfida

Għall-intervista tal-lum sirt naf b’persuna li meta kienet iżgħar kellha xi diffikultajiet fil-qari, minħabba li kienet tbati bid-dyslexia. Maż-żmien irsistiet u bdiet tegħleb din id-diffikultà, tant li llum qiegħda tagħmel minn kollox sabiex tgħin tfal ta’ ħaddieħor jitilgħu aħjar. Qed nirreferi għal Daniela Scicluna.

Għandha 35 sena, ilha miżżewġa 10 snin, tħobb taqra u tipprova affarijiet ġodda, u fl-istess waqt tħobb tqatta’ kemm tista’ ħin mal-familja. Taħdem bħala beauty therapist. Tħobb ukoll tpitter, għalkemm kif sostniet miegħi qatt ma studjat l-arti, imma tpitter sabiex tirrilassa. Tiddeskrivi lilha nnifisha bħala persuna pożittiva u tgħin kemm tista’.

Meta kienet iżgħar, kellha diffikultà kbira biex taqra, allura la ma kinitx taf taqra, kienet tbati

fil-matematika u f ’suġġetti oħra.

Fil-fatt bdiet tispjegali li ta’ 14-il sena bdiet tmur għand għalliema apposta tad-dyslexia. Ta’ min ifakkar li dak iż-żmien ma kienx hawn għarfien bħalma hawn illum. “Tatni xi kotba biex insegwi kif għandi nitgħallem naqra u nistudja.

Kien hemm ħafna tips u metodi li għenuni u bdejt miexja ’l quddiem.

Ta’ 16-il sena għamilt sitt O levels l-iktar importanti biss.”

Kemm-il darba ġabet xi skuża biex ma taqrax fil-klassi Kompliet tgħidli li fil-fatt kienet tiddejjaq meta kienet tkun imqabbda taqra fil-klassi mill-għalliema. “Jiena nlaqlaq ftit ukoll u allura kont indum biex ngħid xi kliem u kont nisma’ lil sħabi stess jaqraw qabli bla paċenzja. Ġieli anke l-għalliema kienet tispiċċali

s-sentenza. Kont nieħu qata’ jkun imissni naqra jien. Kemm-il darba ġibt xi skuża biex ma naqrax.

Kont niġi bullied mhux minħabba f ’hekk biss. Issib tfal ikunu jridu jdaħħqu u jimpressjonaw lil xulxin u taqa’ vittma tagħhom. Jiena nemmen li anke jekk tkun perfett xorta tista’ tiġi bullied. Però l-attitudni tiegħek tagħmel differenza,” sostniet miegħi.

Iżda peress li Daniela hija persuna pożittiva, minflok thewden fuq li kien ġralha, ħadet inizjattiva sabiex tara kif tista’ tibda tħossha aħjar. Ħallejt f ’idejha sabiex tgħidli xi pjanat. “Jekk ikun hemm sitwazzjoni fejn ma nkunx nista’ nagħmel xi ħaġa, neħodha bħala sfida. Ta’ 16-il sena kont ser naqta’ qalbi, però bl-għajnuna tal-familja ddeċidejt li naqbad nistudja privat fuq beauty. Għall-bidu ma kont nifhem xejn waqt il-lezzjonijiet,

però kif ġejt għall-prattika indunajt li huwa xogħol li jogħġobni allura bdejt nieħdu iktar bis-serjetà. Ġara li meta kellha 14-il sena, skopriet li kienet dyslexic.

Għall-benefiċċju tal-qarrejja, dyslexia hija meta persuna ssib diffikultà biex titgħallem taqra, tispelli u tinterpreta xi kliem. Għalhekk ittellfek fis-suġġetti kollha. Illum hawn awareness ħafna ikbar minn qabel. L-għalliema jindunaw kmieni bid-diffikultà tat-tfal u jibdew jaħdmu mill-ewwel magħhom, LSAs f ’każi iktar diffiċli. Hawn anke sistemi biex jgħinuhom fil-homework.

Ta’ 14-il sena, kellha terġa tibda kollox mill-bidu Tista’ tgħid li minn mindu skopriet li għandha d-dyslexia, kellha terġa’ tibda kollox mill-bidu. Jiġifieri ta’

17

08.04.2018

kullhadd.com

14-il sena, peress li kienet għadha ma tafx taqra, bdiet titgħallem kollox mill-ġdid – taqra kotba tat-tfal żgħar u tirrekordja lilha nnifisha taqra biex titgħallem mill-iżbalji tagħha stess. “Kelli nerġa’ nibda naqra kotba li kellhom kitba kbira u ftit kliem. Kont anke nuża riga biex ma nitfixkilx u nirrekordja lili nnifsi naqra bil-mod biex wara noqgħod nismagħhom u nara fejn inkun żbaljajt u fl-aħħar nerġa’ nirrekordja naqra tajjeb. Din kienet l-iktar ħaġa li ġħenitni b’mod mgħaġġel u effettiv,” spjegatli Daniela.

Ta’ 16-il sena, bdiet tistudja għal beauty therapist u ma kinitx tifhem xejn bħala teorija. Meta kienet tiġi għall-prattika, hemm kollox sew.

Bis-sewwa u bid-dnewwa baqgħet tistudja. Illum il-ġurnata laħqet beauty therapist u għandha post fejn tilqa’ lill-klijenti. Ħafna minnhom ilhom klijenti tagħha għal dawn l-aħħar 18-il sena. Kollox ma kollox qatt ma qatgħet qalbha u filfatt ħadmet f ’diversi spas u salons madwar Malta.

Kompliet tgħidli li meta ġiet biex tapplika għal xogħlijiet, kienet issibha diffiċli biex timla CV. “Kif kont niġi biex nimla applikazzjoni kont neħel. Anke biex nimla d-data tat-twelid! Kont nitfixkel fix-xejn, f ’affarjiet li llum il-ġurnata nimla bla diffikultà ta’ xejn. Kont insib ħafna għajnuna mir-raġel u minn oħti wkoll. Fil-fatt għadni nsib ħafna għajnuna minn għandhom,” sostniet miegħi.

Sirt naf li meta kellha l-ewwel tifla, kienet tinkwieta ħafna li tkun dyslexic bħalha. Kienet filfatt tqatta’ sigħat twal tinkwieta u taħseb x’tista’ tagħmel biex tilqa’

sitwazzjonijiet bħalma għaddiet minnhom hi stess. Tmien snin wara kellha tifel. B’hekk domanda awtomatika kienet li nistaqsiha jekk it-tfal eventwalment ġewx ibatu bid-dyslexia wkoll. “It-tifla għandha disa’ snin u Alla jberikha tmur tajjeb fl-iskola. Ġieli jkollha diffikultajiet bħal tfal oħra u nsolvuhom flimkien. It-tifel għad għandu sena u tliet xhur. Nitlob li ma jkollux d-diffikultajiet li kelli jien, però ma naqtax qalbi, naf li when there’s a will there’s a way,” tbissmet tgħidli Daniela. Ħolqot proġett għat-tfal:Tricks of the Trade Malta Kien proprju wara t-tieni wild tagħha li naqqset mix-xogħol tal-beauty, iżda fl-istess ħin kienet persuna li ma tafx toqgħod kwieta.

Kien proprju hawn li bdiet taħseb fuq kif tista’ tgħin tfal oħra b’hands on job shadowing. Fil-fatt bdiet torganizza fashion show workshops, fejn it-tfal jitgħallmu jaħdmu flimkien bħala tim. Ħallejt f ’idejha sabiex tispjegali fid-dettall. “Ġieli norganizzaw attivitajiet fejn tfal jiktbu storja qasira u jaqrawha lil tfal oħra. Nagħmlulhom karaoke wkoll fl-istess attività biex jieħu pjaċir kullħadd. F’dawn l-attivitajiet normalment ngħidilhom l-istorja żgħira tiegħi biex it-tfal li jiddejqu jaqraw għax għandhom diffikultà u l-ommijiet tagħhom jagħmlu kuraġġ.”

Fil-fatt ilha disa’ snin torganizza attivitajiet żgħar bħal spa parties b’differenza fejn it-tfal jaħdmu fuq xulxin, minflok ikun hemm professjonisti jaħdmu fuqhom biss, ikunu hemm biex jgħinuhom u

jagħtuhom xi tips ukoll. Fl-aħħar dejjem jispiċċaw b’fashion show għall-ġenituri. Hemmhekk saħqet miegħi li tara kif anke tfal mistħija u li forsi bdew bla kunfidenza jkunu komdi jkomplu u jieħdu sehem ukoll.

Kompliet tgħidli wkoll li din l-aħħar sena ħaditha iktar bis-serjetà għax kellha iktar ħin, għamlet paġna fuq Facebook TRICKS of the TRADE Malta u bdiet tfittex professjonisti bħal make-up artists, hairdressers, nail artists, fotografi, preżentaturi, u mudelli, u oħrajn biex jgħinuha. “Normalment nagħmlu l-workshops – ħames sigħat fejn it-tfal iduru u jippruvaw kollox u fl-aħħar jiġu l-ġenituri, ikollna sponsor tal-ħwejjeġ ukoll, it-tfal ibiddlu u jkollhom fashion show żgħira. Dejjem nipprova nagħżel nies li jkunu diġà jaħdmu mat-tfal bħal għalliema u LSAs u kellna feedback pożittiv ħafna. Din id-darba qed norganizzaw workshop kull ġimgħa għall-istess tfal fejn nagħmlulhom varjetà tal-affarjiet li semmejt u fl-aħħar workshop nagħmlu fashion show fejn inġibulhom tfal oħra bħala mudelli biex jaħdmu fuqhom.”

Sirt naf ukoll li proġett bħal dan jiġi jiswa ħafna flus. Però dejjem sabet sponsors li jemmnu filproġett li tkun qed tagħmel. Bħal make-up, kameras, u affarijiet li jintużaw. “Sibt ħafna għajnuna wkoll mill-International School of Beauty u Manor Hall Paola. L-ewwel nett nipprova kemm nista’ li bil-fee li jħallsu l-ġenituri nagħti kemm nista’ lit-tfal li jkunu qed jipparteċipaw. Fl-istess ħin meta jifdal xi ħaġa żgħira dejjem nagħmlu xi donazzjoni. Ngħinu wkoll xi

familji rakkomandati li jkollhom xi problemi finanzjarji u t-tfal ikunu jistgħu jipparteċipaw ukoll. Ma nkunx nista’ nagħmel dan mingħajr għajnuna tal-isponsors.”

Kollox ma’ kollox, Daniela sostniet miegħi li ħafna drabi tieħu pjaċir tara t-tfal jieħdu gost u jitgħallmu affarjiet differenti. “Ikun hemm tfal li jiġu l-workshops bi ftit biża’ jew nuqqas ta’ kunfidenza jew b’xi diffikultajiet oħrajn.

Nieħu gost nara professjonisti bil-paċenzja kollha jgħinuhom u jwassluhom biex jippruvaw kollox u jieħdu pjaċir ukoll. Però l-ikbar sodisfazzjon huwa meta jiġu ġenituri wara jirringrazzjawna tax-xogħol li għamilna mat-tfal tagħhom.

Hawnhekk nixtieq nirringrazzja lil kull min jgħinni tal-paċenzja u dedikazzjoni,” sostniet miegħi.

Kompliet tgħidli li iktar tard is-sena d-dieħla se tibda taħdem fuq workshops fejn it-tfal jesperjenzaw ftit sigħat ta’ xogħlijiet differenti. Tibda tfittex ukoll professjonisti li jkunu jistgħu jgħinuha mat-tfal bħal infermiera, pulizija, firemen, vets u groomers u oħrajn.

Fl-aħħar nett Daniela għalqet b’messaġġ b’ħafna espressjonijiet li jgħadduhom lit-tfal li jattendu l-workshops stess. “L-imperfezzjoni hija sabiħa; taqta’ qalbek qatt; għin u kun qalbek tajba; is-sbuħija f ’għajnejn min jaraha. It-tfal kollha differenti u kollha għandhom is-sabiħ tagħhom. L-istess il-kbar kulħadd bis-sabiħ tiegħu,” temmet tgħidli Daniela.

Min jixtieq aktar informazzjoni jista’ jidħol fuq il-paġna ta’ Facebook Tricks of the Trade Malta link: https://www.facebook.com/ DanielaS.D.W/

18

08.04.2018

kullhadd.com

TILGĦAB SKONT X’TIEKOL

Dorianne Caruana Bonnici Nutritionist kkwalifikata u li tispeċjalizza fil-qasam tal-futbol.

F’din l-intervista hi tenfasizza l-importanza assoluta ta’ nutrizzjoni xierqa għal kull futboler waqt li jkun qed jipprattika l-isport.

Int tagħti ħafna importanza lil nutrizzjoni xierqa fl-isport fosthom fil-futbol. Iżda int tipprattika xi tip ta’ sport?

Jien ġejja minn familja kbira li kollha kemm huma jħobbu l-isport u għalhekk il-membri kollha influwenzajna lil xulxin sabiex kollha kemm aħna għandna l-kultura sportiva b’mod komuni. L-iktar sport illi kien jaffaxxinani kien il-volleyball u kien għalhekk illi ta’ età veru żgħira ddeċidejt illi nibda nipprattikah. Bdejt ta’ seba’ snin, kont nitħarreġ bis-serjetà tant illi ġejt magħżula biex nilgħab diversi logħbiet.

Fis-sajf ġieli anke nipprattika l-beachvolley illi huwa sport ieħor ferm għal qalbi.

Tista’ tgħid illi ħajti kienet sports biss tant illi anke meta dħalt l-Università ħadt il-kors ta’ għalliema tal-edukazzjoni fiżika. B’hekk dejjem bqajt fuq l-istess linja.

Naf illi int speċjalizzajt ukoll fuq suġġett partikolari li huwa n-nutrizzjoni fil-futbol. Kemm huwa importanti illi plejer tal-futbol jiekol tajjeb?

Jien dejjem ngħid illi l-karozza tagħtiha fuel kemm ikun hemm bżonn u li eventwalment ikun jaqbel magħha.

Biex inġibu eżempju mhux ser tagħti l-petrol lill-karozza diesel u viċi versa.

L-istess ħaġa ġisimna jkollu l-enerġija skont l-ikel illi nieklu. Jekk l-ikel li nieħdu huwa ħażin, ġisimna mhux ser jiffunzjona kif suppost.

U għalhekk ngħid illi l-kwalità tal-ikel hija importanti anzi kruċjali għal atleta li qed jipprattika xi dixxiplina. F’ħajjitna għandna bżonn ċerti kaloriji biex

Il-kwalità tal-ikel hija importanti anzi kruċjali għal atleta li qed jipprattika xi dixxiplina.

F’ħajjitna għandna bżonn ċerti kaloriji biex niffunzjonaw u anke ċerti karboidrati li rridu nilħqu

niffunzjonaw u anke ċerti karboidrati li rridu nilħqu.

Plejer tal-futbol ma jistax jibda logħba b’nofs it-tank tal-fuel mimli, irid ikollu livell partikolari sabiex ikun jista’ jilgħab bl-aħjar mod possibbli.

Naf illi għamilt dottorat fuq dan is-suġġett. Kemm għen lilek u lin-nies ta’ madwarek?

Nista’ ngħid illi dan is-suġġett tan-nutrizzjoni fil-futbol ma tantx hawn informazzjoni dwaru la lokalment u lanqas f ’pajjiżi oħra. Dan id-dottorat ħadli seba’ snin u tista’ taħseb kemm kelli nagħmel studji sabiex iffinalizzajtu.

L-istudju tiegħi ffukajtu fuq it-tim nazzjonali Malti ta’ taħt il-21 sena li dak iż-żmien kien immexxi minn Ray Żażu Farrugia. Ħadt ħsieb illi nippjana dieta partikolari għal kull plejer illi kien jifforma parti minn din l-iskwadra u din kienet tiddependi mill-pożizzjoni fejn jilgħab u minn kemm numru ta’ sigħat jilgħab fil-ġimgħa bejn taħriġ u logħob.

Din id-dieta mbagħad ġiet ittestjata fuq logħba li ddum 90 minuta. Ftehemna bi speċi ta’ protokoll u ħadt ħsieb illi nikkalkula n-numru ta’ kilometri li ġera

dan il-plejer tul il-logħba, kemm-il darba waqaf u ħafna statistika oħra.

Fl-aħħar mill-aħħar meta ġejna biex nippruvaw din id-dieta, stajt ninnota titjib kbir fil-wirja tagħhom u anke fiżikament bejn ġiri u t-taħbit tal-qalb kien hemm affarijiet illi marru għall-aħjar.

L-ikbar sodisfazzjon wara din id-dieta kien illi ċerti plejers setgħu jkomplu għaddejjin kieku riedu anke wara 90 minuta.

Kapitlu ieħor minn dan id-dottorat kien fuq l-għarfien illi bniedem jiekol tajjeb u kif suppost.

Wara dan kollu ħsibt illi noħloq paġna fuq Facebook fejn kelli nagħti xi punti importanti kif tagħti kas id-dieta tiegħek fl-isport illi int titħarreġ fih.

Kien ikolli anke sessjonijiet individwali mal-plejers fejn konna nitkellmu fuq kif kienu qegħdin imorru filwaqt illi nagħtihom xi pariri nutrittivi qabel il-logħba li jkunu ser jiffaċċjaw.

Meta kienu jkunu alloġġjati fil-lukanda kont niltaqa’ mal-kok fejn kont nindikalu x’inhu l-iktar ikel illi jaqbel għalihom sabiex il-plejers jagħtu l-mija fil-mija waqt il-logħba.

Fl-aħħar nett, kont niffoka anke fuq livell psikoloġiku fejn huma riedu jik-

kontrollaw milli jieklu ikel li xejn mhu denju li jingħata fi skola. Sostnejt ħafna fuq is-sagrifiċċju li trid tagħmel anke b’mod nutrittiv sabiex issir plejer kbir.

Bħalma taf, ir-raġel tiegħi Triston Caruana huwa plejer tal-futbol ukoll u meta beda din id-dieta li tajtu ħass titjib kbir kemm fiżikament kif ukoll mentalment qabel ma jaffaċċja logħba.

B’xorti ħażina, f ’Malta m’hawnx għarfien dwar kif għandek isostni ruħek b’ikel sew. Din hija waħda mir-raġunijiet għax plejer tal-futbol ma jkunx fiżikament kapaċi jżomm 90 minuta intensivi waqt logħba ta’ ċertu livell.

U għalhekk huwa importanti li dan l-għarfien jibda minn meta plejer ikun għadu żgħir. Jekk trawwem lit-tifel tiegħek jiekol ikel tajjeb għas-saħħa u tagħtih dieta bilanċjata żgur ser ikun hemm titjib. Meta jikber l-affarijiet isiru iktar faċli għax fl-aħħar mill-aħħar matul ħajjitha dik it-tali persuna tkun ħadet ħsieb illi tiekol kif suppost.

Dan l-istudju li għamilt jidħol ukoll f ’dettalji partikolari. Fil-fatt id-dieta ta’ plejer tvarja minn meta jibda l-preseason f ’nofs is-sajf għal meta jkun fl-aqwa tal-istaġun. Anke meta l-plejer b’xorti ħażina jkollu injury, irid jaħseb biex jiekol affarijiet oħra sabiex apparti li jirkupra kif suppost, jgħin sabiex jikkontrolla l-piż tiegħu.

Dan is-suġġett huwa wieħed kumpless li iżda jekk jittieħed bis-serjetà joħorġu ħafna riżultati sodisfaċenti.

Hekk ġralhom plejers Maltin li marru jilagħbu barra minn Malta. Ċerti klabbs jieħdu d-dieta tal-plejers bis-serjetà u hawn fejn joħroġ il-progress individwali li mbagħad jissarraf fil-kollettiv.

U hemmhekk fejn tara d-dedikazzjoni tal-plejers illi f ’moħħhom għandhom għan wieħed biss: dak li jtejbu l-livell

19

08.04.2018

kullhadd.com

tagħhom.

M’iniex ngħid illi hija dieta faċli imma nemmen illi bid-determinazzjoni tasal fejn tixtieq.

Jinkwetak il-fatt illi hawn rata għolja ta’ obeżità f ’Malta?

Iva dan huwa fattur li lili jinkwetani ħafna iktar u iktar meta studjajt fuq dan is-suġġett. Nafu li l-ikel huwa xi ħaġa fundamentali għall-bniedem.

Jekk din il-ħaġa fundamentali qed tagħmilha ħażin, ir-riżultat ser ikun ħażin. B’xorti ħażina qegħdin naraw ħafna tfal illi mhumiex jieklu ikel tajjeb għas-saħħa forsi minħabba diversi raġunijiet. Madankollu kif kulħadd jaf, kollox jibda mill-ġenituri. Jekk dawn tal-aħħar mhux ser ikunu lesti li jagħmlu sagrifiċċju huma kif ukoll jiddixxiplinaw lil uliedhom, żgur li din ir-rata li semmejna ser tibqa’ għolja.

Jekk dawn it-tfal fil-kexxun tal-kċina qed isibu gallettini, ċikkulati, pakketti u mitt elf ħaġa oħra li m’għandha l-ebda sustanzi kif nippretendu li huma ser jieklu tajjeb?

Wieħed forsi ma jiġix konxju kemm iz-zokkor żejjed illi qed jieħdu dawn it-tfal qed jagħmel ħafna ħsara lil ġisimhom speċjalment ’il quddiem meta jikbru.

Sfortunatament sirna nafu wkoll illi aħna bħala pajjiż għandna l-iktar rata għolja ta’ tfajliet illi għandhom piż żejjed. Bla dubju mela li l-problema hija waħda allarmanti u għalhekk hemm bżonn nindirizzawha b’serjetà kbira llum qabel għada.

Hawn raġunament ieħor xi ftit ħażin

illi jekk tifel joqgħod bravu jew jekk jagħmel ix-xogħol tad-dar jingħata ċikkulata. Bla dubju li dan kollu ma jagħmilx sens.

Dan kollu huwa kwistjoni ta’ għażla u anke drawwa ta’ x’nieklu aħna l-Maltin.

Meta dawn l-istess tfal jikbru għada pitgħada mbagħad jirrealizzaw illi l-ikel li ġew mogħtija ma kienx tajjeb u l-kundizzjoni fiżika tagħhom ma tkunx tista’ timxi ’l quddiem.

Huwa għalhekk kruċjali illi noħolqu kuxjenza mal-poplu inġenerali sabiex it-tfal tagħna jieklu ikel sustanzjuż u tajjeb għas-saħħa. Ċerti ġenituri jsostnu illi l-lezzjoni tal-edukazzjoni fiżika mhux importanti minħabba li jagħtu importanza ikbar lejn il-lat akkademiku. X’inhi r-risposta għal dan ir-raġunament li xejn mhu tajjeb?

Ifhem naf biha din il-problema. Dan huwa raġunament sforz il-kultura li trabbejna fiha bejn studju, skola, xogħol tad-dar u privatijiet. Imma mbagħad xi ngħidu għall-eżerċizzju? Dak ħela ta’ ħin? Kemm qed insibu ċans illi niċċaqilqu jew inkella nagħmlu xi ftit

movimenti?

Lil dawn in-nies ngħidilhom illi l-isport jgħinek aktar fil-progress intellettwali tiegħek. Il-ħajja sedentarja li ngħixu fiha aħna l-Maltin xejn mhi tagħmlilna ġid. Apparti minn hekk moħħok jistaġna dejjem tagħmel l-istess ħaġa. Ħafna jsostnu illi fl-isport m’għandekx futur. Ejja ngħidu li veru jiġri dan.

Imma int tagħmel l-isport mhux bilfors għall-karriera iżda biex iżżomm ruħek b’saħħtek. L-eżerċizzju fiżiku huwa importanti daqskemm li tiekol u tixrob. Tagħmlu għax huwa ta’ ġid għalik innifsek.

U allura jekk int bħala bniedem tmur timxi siegħa kuljum qed tagħmel ġid lilek innifsek. Irridu naqtgħuha din il-mentalità li l-isport huwa ħela ta’ ħin.

Anzi rridu nippromwovu aktar dan il-kunċett mal-iskejjel tagħna sabiex noħorġu minn din l-istatistika negattiva ta’ obeżità.

Hawn Malta drajna wisq nilagħbu fuq il-kompjuters, it-tablets u l-mowbajls filwaqt illi qed niskartaw l-eżerċizzju fiżiku u dak huwa l-ħażin.

Fejn hemm ir-rieda hemm triq li twasslek lejn dak li tixtieq. Din it-triq mhux ser tkun kollha lixxa. Ser ikun hemm ħofor u tumbati, però bir-rieda verament tasal

Kemm huwa importanti li atleta jieħu l-isport illi jipprattika bis-serjetà?

Inqisu ta’ importanza kbira li atleta jieħu d-dixxiplina li jipprattika b’serjetà kbira. L-ewwel nett niftakru li jekk dawn iridu jirnexxu jridu jkunu lesti jagħmlu sagrifiċċju mhux biss fl-ikel li jieklu iżda anke fl-istil ta’ ħajja li jgħixu.

Jien bħala plejer tal-volleyball kien hemm drabi fi tmiem il-ġimgħa fejn ma kontx noħroġ sabiex barra li niffoka fuq il-logħba li jkun ser ikolli, naħdem fuq l-enerġija li għandi bżonn biex nirnexxi u mmur tajjeb.

L-istil tal-ħajja u d-dixxiplina personali huma fatturi kruċjali sabiex atleta jirnexxi f ’dak li jagħmel.

Int li għandek filosofija partikolari dwar in-nutrizzjoni fl-isport x’inhu l-messaġġ illi tixtieq tgħaddi?

Il-messaġġ tiegħi nibdieh billi nikkwota proverbju Ingliż: Where there’s a will, there’s a way, fejn hemm ir-rieda hemm triq li twasslek lejn dak li tixtieq. Din it-triq mhux ser tkun kollha lixxa. Ser ikun hemm ħofor u tumbati, però bir-rieda verament tasal. Biex tirnexxi f ’dak li tagħmel trid tkun lest tbati u tgħaddi minn mumenti partikolari iżda fl-aħħar mill-aħħar tieħu s-sodisfazzjon li dak kollu li għamilt m’għamiltux għalxejn.

Dan kollu jiġri f ’kull aspett tal-ħajja kemm jekk hux studju, xogħol u avvanz fil-ħajja. L-istess ħaġa hija l-ħajja ta’ sportiv illi fiha ħafna tlajja’ iżda meta tasal fil-quċċata tkun ferħan.

20

08.04.2018

1

MADWAR kullhadd.com

L-AMERKA

FIL-QOSOR

2 1

TRUMP B’4,000 SULDAT FUQ IL-FRUNTIERA MAL-MESSIKU Il-President Trump sostna li sakemm jinbena l-ħajt, li ppropona hu jrid jibgħat mal-4,000 membru tan-National Guard biex iħarsu s-sigurtà fuq il-fruntiera mal-Messiku.

Wara s-sejħa tal-President tal-Istati Uniti, l-Istat Amerikan ta’ Texas qed jibgħat 250 suldat fuq il-fruntieri mal-Messiku fit72 siegħa li ġejjin. Ariżona wkoll mistennija tibgħat 150 suldat fl-istess żona l-ġimgħa d-dieħla. Trump akkuża lill-Messiku li mhu jagħmel l-ebda sforz jew ftit ħafna sabiex iwaqqaf lillimmigranti milli jidħlu fl-Istati Uniti. L-istati ta’ New Mexico u Kalifornja wkoll intalbu jieħdu azzjoni simili bħall-istati ta’ Texas u Ariżona.

2

L-INGILTERRA

3

L-EKS SPIJA RUSSU SKRIPAL M’GĦADUX F’QAGĦDA KRITIKA L-eks spija Russu Sergei Skripal qed jirrispondi għall-kura wara li ftit tal-ġimgħat ilu ġie avvelenat fir-Renju Unit. Skipal ta’ 66 sena u bintu, Yulia ta’ 33 sena, kienu nstabu mitlufa minn sensihom fuq bank f ’Salisbury. Huma kienu avvelenati minn kimika tossika msejħa Novichok. Yulia Skripal issa hija konxja u qed titkellem. Il-Gvern Ingliż akkuża r-Russja li hi organizzat dan l-attakk, li min-naħa tagħha tiċħad l-involviment tagħha u sejħet dawn l-akkużi “orribbli u bla bażi”.

FRANZA

IL-ĦADDIEMA TAL-FERROVIJI FRANĊIŻI BI STRAJK

Fi Franza nħolqot konfużjoni sħiħa fit-trasport hekk kif il-ħaddiema tal-ferroviji ħarġu b’sensiela ta’ strikes mifruxa fuq it-tliet xhur li ġejjin u mistennija jaffettwaw l-operat talferroviji għal jumejn kull ħamest ijiem. Il-Unjins tal-ħaddiema qed isostnu li r-riforma li jrid jimplimenta l-Gvern se tkun qed twassal għall-privatizzazzjoni tal-kumpanija. Min-naħa l-oħra l-Gvern qed jgħid li l-proposti huma maħsuba biex jindirizzaw is-sistemi ħżiena li bihom jitħaddmu l-ferroviji. Din hija l-ewwel kriżi kbira li qed iħabbat wiċċu magħha l-President Franċiż Emmanuel Macron wara kważi sena fit-tmexxija tal-pajjiż hekk kif huma iktar minn 77% tas-sewwieqa tal-ferroviji li qed jistrajkjaw.

R ID-DINJA

21

08.04.2018

kullhadd.com

6

IL-KOREA T’ISFEL

3 4

5

6

TINTBAGĦAT 24 SENA ĦABS L-EKS PRESIDENT

Fil-Korea t’Isfel il-Qorti sabet lill-Eks President tal-Korea t’Isfel Park Geun-Hye ħatja ta’ abbuż ta’ poter. Hija ntbagħtet 24 sena ħabs u kienet immultata $17-il miljun. Il-verdett, ikkunsidrat bħala l-qofol ta’ skandlu li ħasad il-pajjiż u li żied ir-rabja fil-konfront tal-klassi politika fil-pajjiż, ixxandar live mill-midja Koreana. Park Geun-Hye kienet akkużata fost l-oħrajn, li flimkien ma’ ħabiba tal-qalb tagħha għamlet pressjoni fuq kumpaniji kbar u li xxaħħmet biex qassmet favuri politiċi. Skont il-prosekuturi, l-Eks President Park tat aċċess lil ħabibtha għal dokumenti sensittivi u uffiċjali, filwaqt li ħbiet l-involviment tagħha f ’affarijiet tal-istat. Hija dejjem ċaħdet l-akkużi miġjuba kontriha u baqgħet issostni li l-qrati kienu ppreġudikati kontriha.

5 4

IĊ-ĊINA

IŻRAEL

NETANYAHU JISSOSPENDI FTEHIM MAL-ĠNUS MAGĦQUDA

Il-Prim Ministru Iżraeljan Benjamin Netanyahu ssospenda ftehim li kien għadu kemm laħaq mal-Ġnus Magħquda anke minħabba oppożizzjoni li qed jaffaċċja saħansitra mill-koalizzjoni tal-Gvern tiegħu. Netanyahu spjega li huwa se jiltaqa’ mar-residenti tan-Nofsinhar ta’ Tel Aviv, fejn bosta immigranti jgħixu. Il-ftehim li Iżrael laħaq mal-Ġnus Magħquda kellu jieħu post pjan ieħor li kien se jibgħat lura numru kbir ta’ immigranti Afrikani lejn pajjiżhom. Skont il-ftehim, ftit aktar minn 16,000 Afrikan li daħlu illegalment f ’Iżrael, kellhom jintbagħtu f ’pajjiżi talPunent, fosthom il-Ġermanja, l-Italja u l-Kanada. Dan filwaqt li kull immigrant ieħor f ’Iżrael kellu jingħata dak meqjusa bħala permess temporanju biex jgħix fl-Istat Lhudi.

TARIFFI FUQ PRODOTTI IMPORTATI MILL-ISTATI UNITI Iċ-Ċina imponiet tariffi ta’ 25% fuq 128 prodott impurtat mill-Istati Uniti. Fost il-prodotti hemm il-majjal u l-inbid.

Dawn it-tariffi kienu introdotti wara li f ’Marzu, il-President Amerikan Donald Trump għolla t-tariffi fuq l-importazzjoni ta’ metall u aluminju. It-tariffi jlaħħqu t-tliet biljun dollaru Amerikan; bil-Gvern Ċiniż qal li ħa dan il-pass biex iħares l-interessi u jibbilanċja t-telf ikkawżat mit-tariffi imposti millIstati Uniti.

22

08.04.2018

kullhadd.com

AGĦTI S-SEHEM TIEGĦEK FIL-LOKALITÀ

Mid-Djarju ta’ Nazju n-Nazzjonalist Il-Ħamis, 29 ta’ Marzu glorjuż tagħna tal-Isla għax dawk għamlu figolli b’wiċċ Is-soltu bħal-lum immur il-Kapo Adrian Delia u nagħmel is-seba’ viżti ma’ biegħuhom qishom pastizzi. Ġorġ tal-ħanut ta’ ħdejna, Imma Ġorġ għal kollox ikun imma din is-sena iddeċidejt li pront iwieġeb u qalli li dawk mmur ma’ tal-partit tagħna. il-figolli ma jkunux nistgħu Ħsibt li kont nara ħafna jitbierku mill-Irxoxt għax deputati u kandidati ladarba inkella l-festa tal-Irxoxt demostrazzjoni din kienet inizjattiva ġdida. tispiċċa Nazzjonalista.

U għandu Kelli ħerqa nara lil Simon raġun għax l-ebda arċipriet għax ili ma narah, aħseb u mhu se jħallina niġru wara ara kemm ili ma nkellmu. l-Irxoxt b’wiċċ il-Kapo Imma mort imqarraq, għax ħlief lil ftit minn dawk in- Adrian Delia. nies li niltaqa’ magħhom filcoffee mornings li jsiru fl- Il-Ħadd, 1 ta’ April istamperija, ma rajtx. Meta li din is-sena ġejt lura d-dar kont veru Ħlift ngawdihom kemm niflaħ ddiżappuntat u ħlift li darba il-festi tal-Għid u dalgħodu, oħra ma’ Ġorġ tal-ħanut ta’ ħdejna nerġa’ mmur, hekk kif qomt erġajt ovvjament jekk ma ħax erħejtilha lejn il-Kottonera għalih u jibgħatni nixxejjer. għall-festa tal-Irxoxt. Kienu Insomma Ġorġ mhux qaluli li f ’Bormla u l-Birgu wieħed li jżomm f ’qalbu, u jkun hemm festi kbar u għada ngħidlu biex immorru għalihom jattendu eluf ta’ flimkien naraw il-purċissjoni nies. Barra minn hekk, ilbieraħ smajthom jgħidu fltal-Ġimgħa l-Kbira. istamperija li anke l-kap talIl-Ġimgħa, 30 ta’ Marzu partit glorjuż tagħna kellu jmur ukoll il-Kottonera.

Tgħid xejn, ma ħax għalih Ħsibt li kont se nara xi Ġorġ tal-ħanut ta’ ħdejna ħafna tfal jiġru wara l-Irxoxt u ma bagħatnix nixxejjer bil-figolli f ’idejhom, imma meta għedtlu biex imorru minn dawn ma rajt lil ħadd. flimkien għall-purċissjoni Imma nisa b’sidirhom u tal-Ġimgħa l-Kbira. Morna l-warrani kważi barra, rajt l-Kottonera u minflok ħafna. Il-pjazza tal-Birgu waħda rajna tlieta. Ara mimlija bihom kienet. veru għandna talent f ’dan Min l-aqwa jqaċċat, man! il-pajjiż, man! Tieħu gost Veru kien hemm x’tara u tammira x-xogħol li jsir fil- ddispjaċini li ma għedtx lil wirjiet, fuq quddiem nett dik Ġorġ tal-ħanut ta’ ħdejja ta’ Bormla. Id-devozzjoni jiġi miegħi, għax dak żgur li ma kinitx nieqsa, għalkemm kien jieħu gost. Lili jgħidli ikolli ngħid li fi żmieni li għalhekk iħobb s-sajf u kien ikun hemm aktar mhux ix-xitwa! devozzjoni, għax fi żmieni ħlief il-qagħaq tal-appostli It-Tnejn, 2 ta’ April ma kienx ikun hemm tar-Russa għall-bejgħ. Illum le. Illum Dil-biċċa Maria Efimova xejn mhi tara li tal-burgers, lil taltogħġobni.

Wisq nibża’ li pastizzi, tara li tat-tamal, u qiegħed tivvinta u tigdeb l-figolli ma jonqsux lanqas.

Insomma, man, iż-żminijiet biex issalva ġildha. Qiegħda jinbidlu, għalkemm naħseb teħodha kontra kulħadd, li f ’dan il-każ, inbidlu għall- tant li issa anke kontra l-ġudikatura qiegħda tgħid, ħażin u mhux għat-tajjeb. għax qalet li kixfulha isimha u hawn Malta ma Is-Sibt, 31 ta’ Marzu tista’ qatt ikollha ġuri ġust.

Meta ġejt lura mill- Jien konvint li dawk li istamperija, fettilli ngħaddi għandhom x’jaqsmu malgħand Ġorġ tal-ħanut ta’ Qrati f ’pajjiżna ma jaqblux ħdejna u ħsibt li għal darba magħha, u jkolli ngħid li kont ġibtha żewġ miegħu. anke l-Boċċa ma jaqbilx Tgħidx kemm beda jiftaħar magħha u wisq probabbli kemm hawn flus fl-idejn, u qiegħed jiddispjaċih li beda jgħid li qatt ma biegħ ħareġ għonqu għaliha. Ikun figolli daqskemm biegħ aħjar jekk ma nibqgħux din is-sena. Kont pront nappoġġjawha. Fuq kollox għedtlu li r-rekord fil-bejgħ l-invenzjonijiet u l-gideb tal-figolli din is-sena kien tagħha xejn ma għenuna għand il-kumitat tal-partit fl-aħħar elezzjoni, għax

MARIO

ħadna tkaxkira akbar minn dik ta’ ħames snin ilu. Li kont nikkmanda jien lanqas isimha ma nħalli jissemma fil-mezzi tax-xandir tagħna għax fl-aħħar millaħħar se tkompli ttellfilna l-kredibbiltà.

It-Tlieta, 3 ta’ April Iġri jaslu l-elezzjonijiet tal-Kunsilli Lokali u talParlament Ewropew tassena d-dieħla, man! Jien konvint li se nagħtuhom tkaxkira kbira. L-ewwel u qabel kollox il-Kapo Adrian Delia żgur li mhux se jħallihom ibagħbsu filvoti, kif żgur li bagħbsu fl-aħħar elezzjoni. Barra minn hekk mhux biss dawk li kienu telquna ġejjin lura, imma anke Laburisti kbar.

Saħansitra kanvaser talMnistru José Herrera ġie magħna, għalkemm ma nafx għalfejn tajnieha ħafna pubbliċità din l-istorja. Sa fejn naf jien, fil-kumitat għall-kontijiet pubbliċi talParlament ilna ma nafx kemm il-laqgħa ngħajru lil Herrera għax impjega lilLaburisti, u issa qegħdin nikkritikawh għax ma tax impjieg lil Laburist. Mhux ta’ b’xejn kultant nispiċċa nitkellem waħdi u nispiċċa ngħid ħawwadni ħa nifhem!

L-Erbgħa, 4 ta’ April M’għandux inkwiet il-kapo, man! Ma jitlifx okkażjoni waħda biex jipprova jsaħħaħ lill-partit glorjuż tagħna bittama li ma jispiċċax bħal Simon u jkollna t-tieni kap li qatt ma jidħol Kastilja.

Nhar il-Ħadd qatta’ nofs ta’ nhar sħiħ il-Kottonera jiġri wara l-Irxoxt, u llum mar Marsaxlokk għall-festa ta’ San Girgor. Tgħidx kemm iltaqa’ ma’ nies, fosthom dawk li jiltaqa’ magħhom ta’ spiss l-istamperija meta jkollna xi coffee morning għax lil dawk tarahom kull fejn ikun hemm ittombla. Imma ltaqa’ massidien u l-ħaddiema talistabbilimenti li hemm fit-triq tax-xatt. X’qalulu ma nafx, għax ma kienx irrappurtat, imma żgur li ma lmentawx li m’għandhomx negozju, għax tal-anqas kull nhar ta’ Ħadd, biex issib post f ’wieħed minnhom, trid tibbukkja minn qabel għax dejjem mimlijin binnies. Barra u ġewwa.

FAVA

President Sezzjoni Kunsilliera PL

Ftit tal-jiem ilu, il-Partit Laburista beda jħeġġeġ lil dawk kollha li għandhom għal qalbhom il-lokalitajiet rispettivi tagħhom, sabiex jersqu ’l quddiem, jagħmlu l-pass u jkunu protagonisti billi jikkontestaw l-elezzjonijiet tal-Kunsilli Lokali li ser isiru f ’Mejju 2019.

Il-Partit Labrusita qed iħeġġeġ lil nies ta’ kull età sabiex ikunu parti mit-tkomplija tal-bidla u jibdew ikunu huma stess li jissettjaw l-aġenda tal-lokalitajiet rispettivi tagħhom. Dan qed isir għaliex bħala partit nemmnu bissħiħ fil-prinċipju tas-sussidjarjetà u l-friża tal-poter. Tant li l-istess partit fil-gvern, emenda l-liġi b’mod li żgħażagħ ta’ 16-il sena issa jistgħu anki jivvutaw fl-elezzjonijiet kollha li jsiru ġewwa pajjiżna.

Għaliex qed ngħidu: “Agħti Sehmek?” Qed ngħidu dan għaliex bħala partit nemmnu li aktar milli wieħed ikun passiv u jilmenta fuq ħaġa jew oħra, ikun aktar effettiv jekk hu stess ikun parti minn dik il-bidla li hu stess jixtieq jara fil-lokalità tiegħu.

Jekk wieħed jieħu sehem attiv, allura jkun qed ikabbar l-għarfien tiegħu anki dwar sfidi ġodda li l-lokal tiegħu jkun qed jiffaċċja, għaliex ħafna drabi resident jara kollox mil-lenti personali tiegħu imma meta tkun parti minn tim ta’ tmexxija tal-istess lokal, allura tista’ tara l-affarijiet minn perspettiva differenti, tara l-istampa l-kbira u l-bżonn ħolistiku tal-lokal u mhux biss dak l-interess personali.

Kariga ta’ kunsillier, barra dan, tiftaħlek ukoll orizzonti ġodda. Tgħinek tkabbar u tissoda l-karattru tiegħek fuq bażi personali imma tagħtik ukoll iċ-ċans li tkattar l-esperjenza tiegħek, liema esperjenza tista’ tintuża f ’kull spettru differenti tal-ħajja soċjali tal-persuna. Toffri opportunitajiet ta’ tagħlim u taħriġ anki fuq bażi internazzjonali, billi tattendi laqgħat importanti bħalma hu l-Kungress Ewropew u istituzzjonijiet oħra li permezz tagħhom, tkabbar ukoll il-kuntatti tiegħek sabiex tużahom bl-aħjar mod għall-ħidma tiegħek fil-lokal. Ħafna jaħsbu li jekk tiġi elett kunsillier, allura dan ifisser li se jkollok tinqata’ mill-ħajja normali tiegħek. Xejn minn dan. Huwa minnu li wieħed irid jiddedika ċertu ħin għax-xogħol tal-Kunsill imma tajjeb wieħed jgħid li kull kunsillier jew kunsilliera għandhom id-dekasteru tagħhom u allura int ikollok x’taqsam biss ma’ dak is-settur li tiegħu int tkun aċċettajt ir-responsabbiltà.

Uħud jaħsbu li jekk jiġu eletti mhux se jkunu kapaċi jlaħħqu ma’ min ilu fil-Kunsill għal diversi snin. Għal dan il-Partit Laburista qed jaħseb ukol. Dan għaliex,

qabel l-elezzjoni, il-partit ser ikun qed jorganizza sensiela ta’ taħriġ lill-kandidati kollha li ser ikunu qed jikkontestaw f ’ismu, sabiex dawn ikollhom għarfien iktar wiesa’ ta’ divesi aspetti li joħorġu milliġi tal-Kunsilli Lokali.

Dan ifisser li kull min ser ikun qed jikkontesta f ’isem il-Partit Laburista, se jkun qed jattendi b’mod obligatorju għal dawn il-korsijiet sabiex naċċertaw li dawk kollha eletti jkunu f ’pożizzjoni li jagħtu l-aħjar servizz liċ-ċittadini li jirrappreżentaw.

Għaldaqstant, nikkonkludi billi nħeġġeġ lil dawk interessati sabiex jiġbru applikazzjoni miċ-Ċentru Nazzjonali Laburista, fejn fuq l-istess applikazzjoni għandhom id-dettalji kollha ta’ xi jridu jagħmlu sabiex jissottomettu l-applikazzjoni tagħhom.

Ingann mill-Partit Nazzjonalista fil-Munxar Ftit tal-jiem ilu, il-Partit Nazzjonalista għamel konferenza stampa ġewwa l-Munxar, kontra applikazzjoni privata biex issir Demmiela f ’wieħed mill-irziezet li hemm fil-lokalità. Qalu fost l-oħrajn li l-Kunsilliera Nazzjonalisti biss huma kontra l-proġett kif imniżżel fl-applikazzjoni. Gidba!

Wieħed irid jgħid li din hija applikazzjoni privata li saret lill-Awtorità tal-Ippjanar, li bħala għandu dritt jagħmel kull ċittadin Malti u Għawdxi. Din trid tiġi trattata bħal kull applikazzjoni oħra mill-Awtorità u allura jkun hemm studju tal-applikazzjoni kif meħtieġ. Mhux biss, iżda kull ċittadin huwa liberu li jirreġistra oġġezzjoni, kemm għal din l-applikazzjoni kif ukoll kull tip ta’ applikazzjoni oħra li tidħol għand l-Awtorità. L-istess il-Kunsill Lokali, jekk kemm-il darba jħoss li t-tali żvilupp ser ikun ta’ detriment għal-lokalità.

Fil-fatt, ġurnata qabel saret din il-konferenza stampa, il-Kunsill Lokali tal-Munxar, immexxi minn maġġoranza Laburista, unanimamet qabel li bħala Kunsill joġġezzjona mal-Awtorità tal-Ippjanar dwar din l-applikazzjoni.

Dan iffiser allura li l-Kunsill immexxi minn kunsilliera tal-Partit Labiursta ressqu proposta sabiex il-Kunsill joġġezzjona. Il-kunsilliera Nazzjonalisti qablu u ġustament il-Kunsill kien unanimu dwar din id-deċiżjoni.

Għaldaqstant, wieħed ma jifhimx l-għan tal-konferenza stampa tal-Partit Nazzjonalista għajr biss li din kienet intenzjonata sabiex toskura lill-kunsilliera Labursiti u tqarraq bil-Munxarin.

Ma nistax nitkellem dwar il-Munxar u ma nsellimx lis-Sinjura Camren Said, is-Sindku attwali, li tat servizz kbir lil din il-lokalità għal diversi snin mill-qalb. Mara li l-lokal u l-għaqdiet tiegħu dejjem ġew l-ewwel u qabel kull interess ieħor. Sfortunatament, Carmen se jkollha tieqaf mix-xogħol tagħha fil-Kunsill Lokali minħabba raġunijiet personali ta’ saħħa u għaldaqstant, xieraq li f ’isem il-Munxarin u l-Partit Laburista, filwaqt li nirringrazzjaha, nixtiqilha saħħa u għomor mal-għeżież tagħha. Grazzi Carm!

23

08.04.2018

kullhadd.com

HEMM GĦALIK – B’SODISFAZZJON MARLENE

MIZZI

MEP

Kien ta’ sodisfazzjon kbir għalija li ftit tal-ġimgħat ilu ġejt iddikjarata bħala l-Membru Parlamentari Ewropew (MEP) tas-Sena b’rikonoxximent għal ħidmieti fil-Kumitat għas-Suq Intern u l-Protezzjoni tal-Konsumatur (IMCO). Apparti l-element ta’ sodisfazzjon u kburija personali hemm l-element nazzjonali, li Membru Parlamentari Ewropew minn pajjiż żgħir bħal Malta jikseb dan ir-rikonoxximent.

Il-Premju tal-MEP tas-Sena hu organizzat mill-Parliament Magazine – ġurnal li jikkonċentra fuq dak li jiġri fil-PE u fuq ix-xogħol tal-Membri tal-Parlament Ewropew. Il-ġurija hi minn barra l-PE u għalhekk oġġettiva u imparzjali u li tiġġudika biss il-kwalità u l-impatt tax-xogħol tal-MEPs, mingħajr ma tħares lejn l-uċuħ jew lejn il-pajjiżi minn fejn ikunu ġejjin dawk innominati.

Forsi din hija okkażjoni tajba biex nispjega ftit, bi prudenza u umiltà, x’wassal għal dan.

Se nagħmel dan bi skop biss li nwassal l-informazzjoni, mhux bi ftaħir.

Il-Parlament Ewropew għandu diversi kumitati, fosthom dak għas-Suq Intern u l-Protezzjoni tal-Konsumatur (IMCO).

Dan il-kumitat kien ħatarni bħala l-Kap Negozjatur tiegħu fuq diversi dossiers tas-Suq Uniku Diġitali. Kont involuta qatigħ fl-abbozzar u fl-iffinaliz-

zar tal-leġiżlazzjoni u t-tneħħija tat-tariffi tar-roaming - leġiżlazzjoni li hi meqjusa bħala waħda mill-akbar kisbiet tal-UE favur il-konsumatur – kif ukoll fuq kwistjonijiet importanti oħra bħalma huma n-newtralità tannet u r-rapport tal-Istandards Ewropej fis-seklu 21.

Kien ukoll ta’ sodisfazzjon kbir għalija meta riċentement l-IMCO approva b’maġġoranza assoluta r-rapport leġiżlattiv li ħejjejt dwar il-ħolqien tal-ewwel Single Digital Gateway Ewropea. Din hija miżura li se tgħin liċ-ċittadini u n-negozji b’inqas burokrazija online u biex isibu l-informazzjoni amministrattiva meħtieġa fuq kull Stat Membru ieħor.

Sodisfazzjon li kompla kiber bl-approvazzjoni tal-istess kumitat, l-IMCO, biex nirrappreżenta l-Parlament Ewropew fin-negozjati mal-Kunsill tal-Ministri tal- u mal-Kummissjoni – dawk li jissejħu trilogues – bil-għan li naslu għal ftehim dwar il-liġi finali.

Is-Single Digital Gateway se tgħin lin-nies jinteraġixxu mal-amministrazzjonijiet

tal-Istati Membri l-oħra kollha billi tipprovdilhom aċċess online għall-aktar proċeduri amministrattivi importanti u użati.

Permezz tal-Gateway iċ-ċittadini u l-kumpaniji bbażati fi Stat Membru ieħor, imma anke għal dawk li joqogħdu f ’pajjiżhom, ikunu jistgħu jitolbu għal ċertifikat tat-twelid, jirreġistraw il-karozzi, jiddikjaraw it-taxxi, jirreġistraw f ’universitajiet pubbliċi u ħafna aktar informazzjoni importanti online. Din id-Digital Gateway hi partikolarment importanti għal kull min jixtieq jaħdem, jistudja jew imur jgħix fi Stat Membru ieħor.

Id-dinja qiegħda tinbidel b’pass mgħaġġel. Ir-rivoluzzjoni diġitali toffri opportunitajiet kbar liċ-ċittadini u lin-negozji iżda toffri wkoll sfidi qawwijin.

Irridu nassiguraw li d-dinja diġitali li qegħdin ngħixu fiha tkun aktar xierqa, ġusta u sostenibbli, filwaqt li tipprovdi opportunitajiet indaqs lil kulħadd.

Minflok insibu għajnuna online, kemm-il darba naħlu ħin prezzjuż u flus f ’burokrazija żejda, b’informazzjoni u proċeduri li ta’ spiss ikunu mferrxa,

mhux kompluti u mhux trasparenti. Bis-Single Digital Gateway iċ-ċittadini u n-negozji mhux se jkollhom jispiċċaw iduru għadd ta’ websites biex forsi jsibu l-informazzjoni li jkollhom bżonn ... u ħafna drabi jkollhom jieqfu fin-nofs għax ma jsibux tarf tal-proċeduri u jaqtgħu qalbhom iħabbtu rashom mal-burokrazija.

Huwa ovvju u loġiku li biex isSuq Uniku Diġitali jkun suċċess, huwa ta’ importanza assoluta li jkun hemm aċċess faċli għall-informazzjoni, proċeduri amministrattivi u servizzi għas-soluzzjonijiet tal-problemi online u ta’ kwalità.

Ninsab konvinta li r-regoli l-ġodda se jagħmluha aktar sempliċi, aktar faċli għaċ-ċittadini u n-negozji biex jikkontrollaw u jħaddmu l-paperwork tagħhom online permezz ta’ punt tad-dħul waħdieni.

Servizz bħal dan huwa importanti meta tibda negozju, biex ikollok aċċess għall-finanzi u r-regoli ta’ tassazzjoni, aċċess għad-drittijiet tal-pensjonijiet u l-benefiċċji soċjali kif ukoll informazzjoni jew proċeduri

oħrajn li jkollhom bżonn jidħlu fihom iċ-ċittadini għall-attivitajiet transkonfinali tagħhom.

Se jkun provdut ukoll aċċess għall-għajnuna u għas-servizzi biex jissolvew il-problemi f ’każi fejn ikun hemm diffikultajiet.

Sadattant qiegħda naħdem fuq żewġ proġetti leġiżlattivi kbar.

Permezz ta’ proġett minnhom se nkunu qegħdin nimmodernizzaw ir-regoli tal-komunikazzjoni Ewropej u bl-ieħor se tkun qiegħda tiġi diġitalizzata l-amministrazzjoni pubblika tal-Istati Membri kollha tal-Unjoni Ewropea.

Dan filwaqt li bħala n-negozjatur f ’isem il-Grupp tal-Parlamentari Soċjalisti u Demokratiċi Ewropej (S&D) għaddejja b’battalja kontinwa biex jissaħħu d-drittijiet tal-konsumatur u tittejjeb il-kundizzjoni għal persuni b’diżabilità. Mira oħra tiegħi hija li jkun ipprovdut bi dritt universali servizz ta’ internet bażiku u li jiflaħ iħallsu kulħadd. Irridu wkoll nirfinaw in-numru ta’ emerġenza 112 li diġà jeżisti.

Lura lejn dak li bdejt bih din il-kitba: il-Premju Membru Parlamentari Ewropew tas-Sena. Dan l-unur ikompli jitfa’ fuqi responsabbiltà li ma tistax tittieħed b’mod ħafif. Pubblikament nerġa’ nwiegħed li se nkompli naħdem kemm niflaħ b’risq iċ-ċittadini, konsumaturi u negozji fl-Ewropa b’aktar determinazzjoni. Fuq kollox din kienet il-wegħda elettorali tiegħi – “Hemm Għalik”– wegħda li jien żammejt u se nkompli nżomm.

Nieħu din l-opportunità biex nirringrazzja lil dawk kollha li kkomunikaw miegħi b’kull mezz biex qasmu miegħi l-ferħ għall-unur ta’ Membru Parlamentari Ewropew tas-Sena 2018.

Grazzi mill-qalb.

TKABBIR EKONOMIKU GĦAL KULĦADD STEFAN

ZRINZO

AZZOPARDI Membru Parlamentari

Is-suċċess ekonomiku ta’ pajjiżna huwa xhieda tal-politika għaqlija tal-Gvern.

Politika ċara favur attività ekonomika li tkabbar il-ġid f ’pajjiżna. Politika li twessa’ l-opportunitajiet biex l-operaturi fis-settur privat ikomplu jkabbru, jiftħu u jwasslu għal aktar ġid u impjiegi. Ċirku virtwuż.

L-istatistika dwar l-ekonomija f ’dawn l-aħħar ħames snin kienet pożittiva ħafna. Għandna rata ta’ tkabbir ekonomiku bla preċedent, tant li pajjiżi li konna nħarsu lejhom u konna ngħidu kif se

nilħquhom, illum huma qed iħarsu lejna bħala eżempju li fuqu jridu jimxu. Tnaqqis bla preċedent fil-qgħad tant li llum għandna prattikament full-employment.

Rekord f ’dak li huwa investiment dirett barrani.

Iżda lil hinn mill-istatistika u min-numri dak li jgħodd huwa li dan it-tkabbir ekonomiku qed jinħass u qed jinħass sew.

L-iktar importanti iżda, li qed jinħass fejn l-aktar li hemm bżonn li jinħass. Fil-fatt din il-ġimgħa ħadna aħbar importanti oħra għall-pajjiżna li iżda ma kinitx xi ħaġa mhux mistennija meta wieħed iħares lejn ix-xogħol kollu li sar flaħħar ħames snin.

L-Aġenzija Ewropea tal-Istatistika, il-Eurostat, ħarġet statistika li wriet li fis-sena 2016 Malta rreġistrat tnaqqis ta’ 4% fin-numru ta’ persuni li kienu f ’riskju ta’ faqar jew esklużjoni soċjali meta mqabbel mas-sena

2013. Dan l-ammont naqas minn 24% għal 20% fl-2016.

Fl-2013 persuni f ’din il-faxxa komplew jiżdiedu minn sena għal sena, speċjalment mill2010. In-numru ta’ persuni f ’din il-faxxa niżel għal 85,000 fl-2016 minn 99,000 fl-2013.

L-indikazzjonijiet juru li r-riżultati komplew jitjiebu fl2017, fejn illum Malta għandha 3.5% inqas mill-medja Ewropea ta’ persuni fil-faqar.

Persuni li huma mċaħħda severament, niżlu għal 19,000 fl2016 minn 39,000 fl-2013 u anke hawn l-indikazzjonijiet huma li fl-2017 dan in-numru se jkompli jinżel. L-istatistika turi wkoll li persuni mċaħħda mill-ħtiġijiet tal-ħajja ta’ kuljum naqsu b’mod qawwi fl2015 u b’rata ferm akbar matul l-2016, bir-rata tinżel għal 4.4%, kważi n-nofs tal-medja Ewropea li kienet ta’ 7.5%.

Indikaturi oħra pożittivi huma dawk tat-traħħis fil-kontijiet tal-enerġija li wasslu biex ak-

tar familji Maltin u Għawdxin jgħixu f ’kumdità u jsaħħnu d-djar tagħhom fix-xhur kesħin tax-xitwa. Tant li minn aktar minn 23% ta’ persuni li ma setgħux isaħħnu djarhom fl2013, dawn niżlu għal 13.9% fl-2015 u għal 6.8% fl-2016.

Dawn ir-riżultati wasslu biex għall-ewwel darba f ’sitt snin, nies f ’din il-faxxa niżlu taħt il-medja Ewropea ta’ 8.7%.

Kienu rreġistrati xejriet pożittivi ħafna fejn jidħol nuqqas ta’ xogħol fil-familji, bżonnijiet ta’ kura tas-saħħa mhux affordabbli, u livelli baxxi ta’ kundizzjonijiet fiddjar fejn f ’dawn l-oqsma kien hemm titjib notevoli.

Dan huma r-riżultati li verament jgħoddu. Dan huwa l-prinċipju tal-ġustizzja soċjali jitħaddem fil-prattika. Dan il-Gvern daħħal sensiela ta’ miżuri li għenu lill-familji.

Insemmi t-traħħis tal-kontijiet tad-dawl li l-istess statistika ssemmi, iċ-child care b’xe-

jn li wassal tant nisa sabiex joħorġu fid-dinja tax-xogħol, miżuri oħrajn bħaż-żieda fil-pensjonijiet, iż-żieda fil-paga minima u l-in-work benefit li għenu tant familji Maltin u Għawdxin.

Ksibna dawn ir-riżultati kollha u żgur li ma nistgħux nieqfu. Irridu nkomplu naħdmu aktar biex il-ġid jasal għand kulħadd. Dan huwa dak li jagħmilna differenti, minkejja r-riżultati pożittivi, minkejja l-ħafna bidliet li diġà ġibna f ’dan il-pajjiż, se nibqgħu widnejna msammra mal-art u b’idejna fuq il-polz tal-poplu biex inkomplu nagħmlu d-differenza fil-ħajja tal-familji Maltin u Għawdxin kollha.

Id-determinazzjoni li biha ħdimna biex wettaqna l-kisbiet kbar li għamel pajjiżna fl-aħħar snin, se tkun akbar.

Se nkomplu bil-ħidma li qed inwettqu b’għan wieħed li l-ġid ikompli jinħoloq u l-ġid tassew jasal għand kulħadd.

25

08.04.2018

kullhadd.com

reċensjoni tal-

KTIEB

ADELAIDE Meta t-twajjeb Milord, Enrico ta’ Surley jitlef lill-għażiża ommu, ħassu bħal wieħed miġnun, u biex iderri telaq għal vjaġġ mas-seftur fidil tiegħu Giacbu.

F’Londra, baxxa ċ-ċelu tal-karozza biex jara aħjar ilvilel u l-palazzi. Ma damx wisq ma lemaħ xbejba fil-gallarija li mal-ewwel daqqa t’għajn ħa-

sibha xi anġlu. Enrico ħares lejn ix-xbejba u wiċċ is-sbejħa ADELAIDE sar aħmar daqs peprina.

Hekk tibda d-damma ta’ ġrajjiet li ħabbtu wiċċhom dawn il-maħbubin innoċenti.

Imħabbithom tegħleb il-qalb ta’ tigra tal-Konti Odoardo ta’ Brunswick, l-attakk tal-furbani, il-ħarem tas-sultan ta’

Kostantinopoli, u mitt saram ieħor.

Fl-avventura ta’ Enrico u Adelaide jissieħbu karattri oħrajn daqstant interessanti.

Min huma l-gwerriera Ricardu u Roberto; is-sbejħa Clara u Tumasu Graham? U ta’ min huma l-irjus ta’ bnedmin mejta moħbija ġo kaxxa għand ilMarkiż ta’ Newport?

raqdet u lanqas kielet.

Xħin Eugenia spiċċat mill-ordinijiet u rat li kollox kien lest għall-festa, marret ħdejn oħtha.

Beżgħet xħin ratha hekk mibdula u indunat li qalbha kienet mimlija b’duluri l-aktar ħorox.

Allura ħasbet li l-biki kien forsi jista’ jserraħha xi ftit, u għalhekk bdiet tgħidilha: “Għażiża oħti, x’inhu li qiegħed iweġġagħlek qalbek?

Int qiegħda tbeżżagħni! Ah, stabar jaħasra! Stabar f ’ġieħ Alla... o maħbuba ta’ qalbi Adelaide. Dak li inti tħobb u li jħobbok, jekk jarak f ’dan l-istat tal-ħniena, żgur li jċarċar demmu kollu għalik, basta jerġa’ jarak feliċi bħal qabel.”

Iżda dan il-kliem, flok li messilha qalbha, iżjed żied

fiha d-disperazzjoni. Għalhekk b’leħen maħnuq u mriegħed weġbitha: “Dalwaqt niġi ssagrifikata għal dejjem.”

Eugenia kompliet tgħidilha: “Ma tiftakarx li biex ġiebek f ’sensik, hu espona ħajtu fil-periklu ta’ dak il-preċipizzju? Ma tiftakarax kif intefa’ fl-art mgħargħar f ’demmu għall-imħabba tiegħek? Ma tiftakarx?”

Hawn Adelaide ma felħitx iżżomm iżjed u l-biki kien sejjer jifgaha.

Eugenia qaltilha xi kelma ta’ konsolazzjoni u riedet kieku ddaħħlilha xi speranza żgħira f ’qalbha.

Iżda Adelaide ma setgħetx tistabar.

“O Alla tal-ħniena,” qaltilga l-imsejkna, “u kif qatt tista’ tagħtini l-isperanzi, inti

SILTA MILL-KTIEB Adelaide kienet għaddiet lejl inkwiet wisq. Meta qrat l-ittra ta’ Enrico, l-imħabba u d-dulur tagħha aktar żdiedu. Hi bdiet tibki l-firda tiegħu, iżda ma setgħetx ma tapprovax il-kondotta tiegħu.

Li tkun bogħod minn Enrico, għaliha kienet tassew diżgrazzja, għax hi kienet taf xi pwieni kien qiegħed iġarrab il-maħbub tagħha.

Iżda d-disperazzjoni tagħha kienet tkun xħin tiftakar fil-miġja ta’ missierha malgħarus li sabilha.

Kull xħin kien idoqq l-arloġġ tal-kastell, kienet tħoss qalbha tingħafas donnha f ’morsa.

Aktar ma beda joqrob il-ħin, iżjed bdiet tnaqqas mill-biki u żżid fid-disperazzjoni.

Hekk l-imsejkna għaddiet lejl u ġurnata, mingħajr ma

li taf aktar minn ħaddieħor il-karattru ta’ missieri?”

Malli spiċċat dawn il-kelmiet instemgħu fil-bitħa tal-kastell ħafna ħsejjes ta’ karozzi.

“Hawn huma!” għajtet l-imsejkna, u waqgħet mitlufa minn sensiha.

Eugenia sabet ruħha f ’pożizzjoni kerha ħafna.

Riedet tmur biex tilqa’ lil

missierha u ma kellhiex qalb li tabbanduna lil oħtha.

Wara mument, billi ma riditx tonqos mir-rispett u l-edukazzjoni, sejħet lill-kamriera ta’ Adelaide u marret tilqa’ lil missierha u lill-ministru.

Malli lemħet lill-ministru tal-finanzi, l-għaġeb tagħha kien tant kbir li ma setgħetx taħbih mill-ewwel.

Mistoqsija: X’kien iġelegħha tħoss qalbha tingħafas f ’morsa?

Ibagħtu r-risposta tagħkom lil: Kompetizzjoni Ktieb, KullĦadd, ONE Complex A 28B, Industrial Estate, il-Marsa MRS 3000, u tidħlu biċ-ċans li tirbħu l-ktieb ADELAIDE. Ir-rebbieħ jitħabbar nhar il-Ħadd 15 ta’ April.

Ir-rebbieħa huma mitluba jiġbru l-ktieb mill-ONE Complex, il-Marsa, billi jippreżentaw il-karta tal-identità, flimkien mal-ittra li se tintbagħtilhom minn din il-gazzetta, mit-Tlieta sal-Ġimgħa bejn id-09.00 u t-15.00, u s-Sibt bejn l-10.00 u l-16.00, festi pubbliċi esklużi.

Intant, ir-rebbieħ tal-ktieb KONVOJ huwa: JOHN SCIBERRAS - MARSASCALA

IDĦOL BIĊ-ĊANS LI

TIRBAĦ €100

05

Ġemma’ l-kupuni ta’ ħames ġimgħat wara xulxin kif ukoll wieġeb il-mistoqsija marbuta mal-aħbarijiet. Ibgħathom f’daqqa lil: KOMPETIZZJONI €100, KullĦadd, ONE Complex, A 28 B, Industrial Estate, Il-Marsa MRS 3000

Ilbieraħ liema statwi nħarġu fil-Belt Valletta?

It-tweġiba: Isem: Numru tat-telefown:

Indirizz:

26

08.04.2018

kullhadd.com

] SUDOKU SPONSORJATA MINN WELLA

Irbaħ xampù u conditioner tad-ditta Wella.

Aqta’ din il-logħba u ibgħatha lil: KOMPETIZZJONI WELLA, KullĦadd, ONE Complex, A 28 B, Industrial Estate, Il-Marsa MRS 3000 Isem: Indirizz:

D. NAVARRO - Il-MOSTA

TISLIBA 221

Mimdudin:

Bi 3 Numri 012 019 057 092 100 230 271 273 316 345 395 397 494 524 571 674 739 757 814

831 846 876 878 974 B’4 Numri 0063 0297 0316 0723 1089 1231 1251 1358 1600 1967 2311 3076 3265

4460 4675 4891 5202 5418 6011 7459 7468 8268 8470 8530 9106 9473 9511 9671 9732 9844

13633 16378 18613 19189 21049 30920 44199 45750 47407 48469 48836 56858 59136 63694 65069 66692 94071

B’5 Numri

B’6 Numri

00142

006287

105802 109934 120065 265479 338934 346762

397429 441152 666754 687749 692716

IR-RIŻULTAT TAL-ĦADD LI GĦADDA

1.

4.

7,17.

9 10.

12.

16.

18.

19.

20.

21.

23.

24.

Kompli l-qawl: Dak li ......... lili għada jista’ jiftel lilek (5) Iseħħ waqt l-irqad (4) Takkwistahom għall- bravuri (5) Oqsma (5) Għaġġeb! (6) Kiesħa?(6) Triq Franċiża (3) Losco (3) Kap? (3) Għasfur (5) Issammarx musmar fih (3) Manwel (4) Awditur bl-Ingliż (5)

Weqfin:

1.

2.

3,6.

5,11.

6.

8.

11.

12,22.

13.

14.

15.

17.

21.

22.

Qal minn qabel (6) Robert Agius Enriquez (1,1,1) Insammru (6) Agħmel hekk waqt li torqod (5) Ara 3 Naċċerta (9) Ara 5 Jitilgħu fuq il-ġilda (5) Epoka (3) Isem (6) Damages bil-Malti (6) Ara 7 Tajjeb ferm mal- kusksu (3) Ara 12 wieqfa

SOLUZZJONI TAL-AĦĦAR TISLIBA Mimdudin:

Weqfin:

1.Siġra, 4.Bard, 7,20.Ssuttaw, 9,22.Arrigo, 10.Spiera, 12.Marret, 16,18.Ngara, 21.RNI, 23.Stop, 24.Allat

1.Skalin, 2.Ġar, 3.Ass, 5,11.

Arena, 6,12 wieqfa.Drama, 8.Sparatura, 13.RRT, 14.Tawwal, 15.Solvut, 17,19.Ganado, 21.Ras

27

08.04.2018

kullhadd.com

GĦAQQAD IL-KAXXI

Għaqqad skont kemm hu l-valur li hemm fil-kaxxi.

Eżempju: Jekk f’waħda mill-kaxxi hemm valur ta’ 10, trid tgħaqqad 10 kaxxi żgħar li jridu jkunu jmissu ma’ xulxin u f’forma ta’ kaxxa jew rettanglu. Il-kaxxi kollha jridu jintużaw u kaxxa tista’ tintuża darba biss. Innumru huwa indikazzjoni tattotal ta’ kaxxi żgħar u mhux neċessarjament juri minn fejn għandha tibda l-kaxxa.

SIB IL-VALUR

Kull ittra fiha valur, uħud mill-valuri huma diġà mpoġġija. Uża dawn il-ħjilijiet biex issib ilkumplament tal-valuri tal-ittri.

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10 11 12

13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26

28

08.04.2018

kullhadd.com

Għall-Editorjal u l-karikatura ara paĥna 11