Kullhadd_05.06.2016

ĦARSA LEJN Iż-żarmar tal-power station tal-Marsa

www.kullhadd.com Il-Ħadd, 5 ta’ Ġunju, 2016

Ara paġna 4

Ħarġa Nru 1,195 Prezz €1

Il-Prim Ministru f ’Jum l-Ambjent…

IRRIDU NKUNU KURAĠĠUŻI U IKTAR SENSITTIVI

F’kitba dwar l-ambjent, fost oħrajn dwar l-użu tal-art, il-Prim Ministru qal li din hija l-ikbar kunsiderazzjoni li għandu pajjiżna.

F’artiklu fil-gazzetta KullĦadd f ’Jum l-Ambjent, li fih elenka l-viżjoni talGvern f ’dan is-settur għaż-żmien li ġej, ilPrim Ministru tkellem dwar kif il-Gvern seta’ kien iktar sensittiv f ’ċerti oqsma.

“Iva, stajna konna aktar sensittivi, imma lanqas missejna frazzjoni mill-art verġni li l-Gvern ta’ qabilna miss u rrovina,” kiteb il-Prim Ministru.

F’mument fejn qed tinbet kontroversja dwar applikazzjonijiet għal bini għoli f ’ċerti żoni ta’ Malta, il-Prim Ministru żied: “Irridu nkunu wkoll kurraġġużi u niddeċiedu sew fuq il-high rise bħala mudell għal pajjiżna, għal min irid jinvesti fid-dawl ta’ art limitata.” Għalkemm iċċara wkoll kif mhux għax xi ħadd ħolom b’idea se tiġri bilfors.

“Qed ninnota li qed inkunu ġġudikati fuq applikazzjonijiet u mhux deċiżjonijiet,” kiteb il-Prim Ministru, li fisser kif f ’soċjetà demokratika kulħadd għandu dritt japplika. Intant, il-Prim Ministru ta wkoll eżempju wara ieħor ta’ kif f ’amministrazzjonijiet preċedenti l-art kienet arma elettorali, u wiegħed li mhux se jbiddel il-pjani lokali għax tkun ġejja xi elezzjoni biex jinqdew in-nies.

Iżda l-art ma kinitx l-uniku tema flartiklu tal-Prim Ministru li qed ikun ippubblikat f ’paġna 6. Tkellem ukoll dwar l-arja nadifa, l-ilma u l-bijodiversità, fost bosta temi oħra.

MHUX MAGĦRUF GĦAX TAĦT L-ETÀ

Riċerka li għamlet is-soċjologa Dr Andreana Dibben uriet li jeżistu ostakli legali kbar li qegħdin iżommu liż-żgħażagħ milli jirreġistraw ruħhom bħala missier it-tarbija tagħhom.

Il-gazzetta KullĦadd tkellmet ma’ din l-istudjuża, flimkien ma’ Dr Veronique Dalli u Dr Anna Mallia, biex tifhem jekk dawn il-persuni humiex qegħdin jiġu mċaħħda mid-drittijiet fundamentali tagħhom u x’jista’ jsir biex il-kwistjoni tiġi indirizzata.

Ara paġni 2 u 3

NAQSU L-KAWŻI PENDENTI F’GĦAWDEX

Ara paġna 6

Hekk kif issa ninsabu inqas minn ġimgħa bogħod biex il-Partit Laburista jeleġġi Deputat Mexxej għall-Affarijiet tal-Partit ġdid, din il-gazzetta għamlet sensiela ta’ mistoqsijiet lit-tliet kandidati interessati f ’din il-kariga, jiġifieri lill-Ministru għall-Ġustizzja, Kultura u Gvern Lokali Owen Bonnici; lill-Ministru għall-Ekonomija Chris Cardona; kif ukoll liċ-Chairman talGHRC Stefan Zrinzo Azzopardi. Minkejja li l-kandidati kollha għandhom ideat b’saħħithom u differenti ta’ kif għandhom imexxu lill-Partit Laburista ’l quddiem, xi ħaġa komuni bejniethom hi dik li jħejju lill-Partit Laburista għal rebħa oħra fl-elezzjoni li jmiss.

Bidla fl-amministrazzjoni rat il-kawżi pendenti fil-Qorti ta’ Għawdex jonqsu bil-mijiet. Biex l-effetti fir-riforma tal-ġustizzja qed jinħassu fiżżewġ gżejjer. Bejn April 2012 u April ta’ din issena l-kawżi naqsu b’19% u t-tnaqqis kien mifrux kważi fuq il-qrati kollha.

Dan it-titjib kien possibbli għax tjiebet dik magħrufa bħala clearance rate li tfisser li l-qrati qed jaqtgħu kawżi iktar milli jidħlu. Jirriżulta li flewwel erba’ xhur ta’ din is-sena kienet esperjenzata waħda mill-iktar rati ta’ ħeffa f ’dawn l-aħħar snin biex ir-riżultati mistennija jkunu tajbin din is-sena wkoll.

Ara paġni 7-9

Ara paġna 11

TLIET KANDIDATI, ĦMISTAX-IL MISTOQSIJA

02 05|06|2016

kullhadd.com

LOKALI

DISKRIMINAZZJONI KONTRA MISSIRIJIET TAĦT L-ETÀ

LIAM GAUCI ta’ missirijiet taħt l-età. Hija liam@kullhadd.com spjegat li attwalment il-Kodiċi Ċivili, Kap 16, Sezzjoni 86 tgħid li “it-tifel imnissel u mwieled barra miż-żwieġ jista’ jiġi magħruf mill-missier u millomm, sew mit-tnejn flimkien kemm ukoll separatament; iżda meta l-persuna li tagħraf ruħha bħala missier it-tifel hija minuri, it-tagħrif li tagħmel din il-persuna huwa null.”

Hija spjegat li skont taħdita li kienet saret minn uffiċjal tar-reġistru pubbliku waqt irĠeneralment, fid-diskors riċerka tagħha, f ’każ fejn ilpopolari jingħad li żgħażagħ missier ikun wasal biex jagħlaq li jsiru missirijiet f ’età żgħira, 18-il sena – sa tliet xhur qabel – speċjalment jekk it-tarbija tkun l-uffiċjali tar-reġistru pubbliku minn tqala mhux ippjanata, jagħtu permess li t-tarbija ma għandhom ċans kbir li jaħarbu tiġix reġistrata mill-ewwel biex din ir-responsabbiltà hekk kif jagħtu ċans lill-missier jagħlaq ma jkunux lesti li jbiddlu l-istil l-età.

“Jekk il-missier ikun iżgħar, ta’ ħajja tagħhom.

Minkejja li dawn il-każijiet it-tarbija tiġi reġistrata fuq jeżistu, minn studju li għamlet l-omm biss. Il-missier ikollu Dr Andreana Dibben, lecturer jistenna sakemm jagħlaq 18-il fil-Fakultà tal-Benesseri Soċjali sena. Meta jkollu l-età, mhux fi ħdan l-Università ta’ Malta, biżżejjed li jmur jirreġistra ħareġ ċar li, fil-fatt, hemm ismu, iżda jrid jiftaħ rikors ilanomalija fil-liġi Maltija li Qorti u ħafna drabi jiġi mitlub qiegħda żżomm lil diversi mill-Qorti jagħmel test talmissirijiet taħt l-età milli jieħdu din ir-responsabbiltà anke jekk ikunu jridu jidħlu għaliha.

Dan l-ostaklu legali jingħaqad ma’ oħrajn soċjali u finanzjarji diġà eżistenti hekk kif pajjiżna mhux dejjem joffri l-appoġġ li dawn il-koppji żgħażagħ ikollhom bżonn.

-€700,” tenniet Dibben.

Ir-regola jew l-eċċezzjoni?

Hija qalet li saret taf b’din l-anomalija qabel ma bdiet din ir-riċerka u kienet xi ħaga li semmiet fi studju li għamilt fl2002 meta kienet qed tistudja għall-Baċċelerat. “Meta kont naħdem bħala social worker, ġieli ltqajt ma’ każijiet fejn kien

liġi hi bħal Malta għalkemm ma eskludietx il-possibbiltà.

Hija, però, esprimiet iċċertezza li fl-Ingilterra, flIrlanda, fl-Istati Uniti u ħafna pajjiżi Ewropej żgur li missier jista’ jiġi rikonoxxut irrispettivament mill-età.

Barra minn hekk, hija spjegat li hemm ċertu pajjiżi, bħallIrlanda, fejn ir-rikonoxximent u t-tutela (guardianship)

kellhiex l-opportunità li tinnota u tanalizza x’effett ikollha din l-anomalija legali fuq ir-relazzjoni tal-koppji żgħażagħ. F’dan ir-rigward hija qalet li ltaqgħet biss ma’ żewġ każijiet ta’ dan it-tip u dawn ma kinux partiċipanti tar-riċerka tagħha, allura ma daħlitx fil-fond fis-sitwazzjoni tagħhom.

Madankollu, hija esprimiet

[Din il-liġi] Mhux ġusta la fil-konfront tal-missier, la tat-tarbija u lanqas fil-konfront tal-omm…

iċ-ċertezza tagħha li anke fejn ikun hemm il-missier li jkollu l-età tiegħu din iddeċiżjoni hija waħda li taf toħloq diżgwid bejn il-koppja jekk ma jkunux iggwidati sew jew jekk ma jaqblux fuq id-deċiżjoni. Jekk l-omm ma Sitwazzjonijiet delikati taċċettax li jitniżżel l-isem fuq iċ-ċertifikat, il-missier ikollu jiftaħ rikors il-Qorti u jagħmel test tal-paternità. Dibben iddeskriviet sitwazzjonijiet bħal dawn bħala delikati immens għax ħafna drabi jindaħlu l-ġenituri u anke professjonisti li jagħtu parir lit-tfajla tagħmel it-tarbija fuq isimha. “Ħafna jaħsbu li dan isir minħabba benefiċċji soċjali, Ostakli legali iżda dan mhux minnu għax id-differenza fil-benefiċċji Il-gazzetta KullĦadd tkellmet ma’ Dr Dibben biex tifhem paternità. Din il-proċedura tiġi pajjiż. Madankollu, hija qalet Staqsejna wkoll lil Dibben bejn tarbija rikonoxxuta millaħjar x’tgħid il-liġi fir-rigward tiswa bejn wieħed u ieħor €500 li ma ltaqatx ma’ pajjiżi fejn il- jekk, mill-istudji tagħha, missier u tarbija li mhijiex hi hemm missirijiet taħt l-età li ħassew, flimkien mal-familja tagħhom, li din il-liġi ma kinitx ġusta.”

Mistoqsija jekk fir-riċerki tagħha sabitx anomaliji legali simili f ’pajjiżi oħra, hija qalet li l-istudji tagħha ma ffukawx fuq aspett legali allura ma fittxitx bir-reqqa dwar x’jigri f ’kull

huma separati. Dan ifisser li, għalkemm il-missier ikun rikonoxxut, it-tutela tmur awtomatikament għand l-omm jekk ma jkunux miżżewġin u l-missier irid japplika biex ikun hemm tutela konġunta.

Ħafna jaħsbu li dan isir minħabba benefiċċji soċjali, iżda dan mhux minnu għax id-differenza fil-benefiċċji bejn tarbija rikonoxxuta mill-missier u tarbija li mhijiex hi minima

LOKALI

kullhadd.com

minima. Ħafna drabi tittieħed din id-deċiżjoni għax l-omm tingħata dan il-parir biex hi biss ikollha d-drittijiet u responsabbiltajiet ta’ ġenitur mingħajr indħil tal-missier, speċjalment jekk ir-relazzjoni bejniethom ma tkunx stabbli,” saħqet Dibben.

Mistoqsija jekk tqisx il-liġi attwali bħala diskriminatorja fil-konfront ta’ missirijiet taħt l-età, hija irrispondiet fl-affermattiv.

“Iva, definittivament. Mhux ġusta la fil-konfront tal-missier, la tattarbija u lanqas fil-konfront tal-omm li jkollha ġġorr irresponsabbiltà waħidha.

Kull tarbija għandha dritt li tkun rikonoxxuta miż-żewġ ġenituri jekk huma jixtiequ.

05|06|2016 03

Sfortunatment is-soċjetà għadha tara t-trobbija tat-tfal bħala responsabbiltà primarja tal-ommijiet Ovvjament, ir-rimedju hu sempliċi: titneħħa l-klawsola li tgħid li missier taħt l-età ma jistax jirrikonoxxi tarbija.”

Bżonn ta’ appoġġ akbar Matul l-aħħar snin saru diversi avvanzi fejn jidħlu s-servizzi ta’ appoġġ għal koppji żgħażagħ. Madankollu, riċerki bħal dawk ta’ Dibben jindikaw li għad hemm ħafna

xi jsir. Staqsejnieha jekk dan hux minnu u x’jista’ jsir biex is-sitwazzjoni għal dawn ilkoppji titjieb.

“Kif għedt fit-teżi tiegħi, hawn ħafna bżonn ta’ sapport għal ġenituri żgħażagħ għax irrelazzjoni ta’ bejniethom issir ħafna iktar kumplessa meta tiġi tarbija. Dawn il-koppji għandhom bżonn spazju biex jitkellmu u jindirizzaw l-issues li jiltaqgħu magħhom kemm

fi żmien tat-tqala u meta jsiru ġenituri. Hemm bżonn ukoll sapport għall-ġenituri li ma jkunux għadhom f ’relazzjoni ma’ xulxin biex dawn kemm jista’ jkun ikunu jistgħu jibqgħu fuq livell amikevoli biex jiffaċilitaw li l-missirijiet jibqgħu preżenti u attivi filħajja ta’ wliedhom,” spjegat Dibben.

Hija saħqet li l-proċedura legali biex missier jirrikonoxxi

“IL-KONKLUŻJONI TA’ DIBBEN NAGĦMILHA TIEGĦI” m’hemm l-ebda impediment li jżomm lil raġel adult milli jirrikonoxxi t-tarbija tiegħu.

Madankollu, hija kkonfermat dak li sabet fir-riċerki tagħha Dr Andreana Dibben; jiġifieri li s-sitwazzjoni hija differenti għal missirijiet taħt l-età.

Dalli spjegat li f ’Malta persuna li jkollha inqas minn 18-il sena legalment taqa’ taħt ir-responsabbiltà tal-ġenituri Għaldaqstant, F’kummenti li tat lil din il- tagħha. gazzetta, l-Avukat Veronique attwalment, ma jagħmilx Dalli tenniet li fil-liġi Maltija sens li missier taħt l-età

jkun ġenitur quddiem il-liġi meta huwa stess lanqas ikun responsabbli tiegħu nnifsu legalment. Min-naħa l-oħra, kif inhi l-liġi bħalissa, omm taħt l-età tista’ tirrikonoxxi l-wild tagħha skont ilprinċipju legali ‘Mater semper certa est’; jiġifieri li l-identità tal-omm tkun dejjem ċerta hekk kif ir-rabta tagħha mattarbija tkun ċara.

Mistoqsija jekk tħossx li Dr Dibben għandha raġun meta tgħid li din is-sitwazzjoni hija

diskriminatorja fil-konfront tal-missirijiet taħt l-età, Dalli rrispondiet fl-affermattiv.

“Iva, il-konklużjoni ta’ Dibben nagħmilha tiegħi għax naqbel mija fil-mija magħha.

Il-liġi kif qiegħda bħalissa ma tagħtix l-opportunità lillġenituri taħt l-età li jeżerċitaw id-dritt fundamentali tagħhom tat-tgawdija talfamilja. F’każijiet bħal dawn, minħabba li l-kwistjoni hija ta’ dritt kostituzzjonali, huwa l-Istat li jinżamm

“GĦANDU JINSTAB RIMEDJU MILL-AKTAR FIS” li kkonfermat li bħalissa t-tfal ta’ missirijiet taħt l-età jkollhom jiġu rreġistrati bħala ‘father unknown’ u li m’hemm l-ebda rimedju immedjat li jista’ jittieħed mill-ġenituri minorenni ħlief li jeżerċitaw id-dritt tagħhom li jiftħu kawża biex ikunu jistgħu jgawdu mill-kura u kustodja tagħhom.

Madankollu, Mallia ma Din il-gazzetta tkellmet ukoll qablitx li dan huwa każ ta’ mal-Avukat Anna Mallia, diskriminazzjoni. “Mhux każ

ta’ diskriminazzjoni, iżda każ li jemana mill-prinċipju li sakemm tkun maġġorenni m’għandek dritt waħdek tagħmel xejn. Għalkemm fil-kummerċ hemm każijiet fejn din tnaqqset, fil-liġi taxxogħol hemm ukoll li meta wieħed jimpjega tfal ta’ anqas minn 16-il sena, min jimpjega jrid il-kunsens tad-Direttur tax-Xogħol.”

Mistoqsija temminx li din hija anomalija li għandha tiġi

indirizzata, Mallia sostniet li temmen li għandu jinstab rimedju mill-aktar fis għax bħalissa f ’Malta qegħdin jitrabbew ħafna tfal iltiema mhux għax huma bla missier iżda għax reġistrati ‘father unknown’.

“Però, naħseb li l-ġenituri tal-minuri li kellhom tarbija m’hemm xejn fil-liġi li jfixkilhom milli jagħmlu din il-kawża; ovvjament hemm l-ispejjeż u l-għajnuna legali

tarbija jekk ma jkunx għamel dan mat-twelid, jew meta l-omm ma tiffirmalux, hija kumplikata u ħafna drabi taqta’ qalb dak li jkun, anke għax tiswa l-flus ukoll. “Ħafna missirijiet għandhom ukoll bżonn ta’ sapport psikoloġiku u prattiku biex isiru ġenituri attivi għax, sfortunatment, is-soċjetà għadha tara t-trobbija tat-tfal bħala responsabbiltà primarja tal-ommijiet u dan iwassal biex ħafna missirijiet, speċjalment jekk ma jkunux jgħixu taħt l-istess saqaf mat-tarbija tagħhom, jiġu mwarrbin minn dan ir-rwol jew huma stess iwarrbu għax ma jħossux li huma kapaċi,” temmet tgħid Dibben.

Dr Veronique Dalli responsabbli għal dan ilksur ta’ dritt. Għaldaqstant, ġenituri żgħażagħ iridu jiftħu każ kontra l-Istat biex jingħataw dak li hu tagħhom bi dritt.”

Dalli żiedet tgħid li, kif qiegħda l-liġi bħalissa, toħloq ukoll lok ta’ abbuż. Ngħidu aħna, fejn missier taħt l-età jista’ juża din l-anomalija biex ma jiħux responsabbiltà tattarbija; sitwazzjoni li titfa’ l-piż kollu tat-trobbija fuq l-omm.

Dr Anna Mallia mhix provduta lill-minuri iżda lil min jagħmel il-kawża.

Madankollu, għandi d-dubji tiegħi jekk il-ġenituri jgħaddux mill-kriterji tal-għajnuna legali għax il-kawża tkun qed issir għall-benefiċċju ta’ binhom.

L-anomalija hi li l-omm minuri tiġi reġistrata awtomatikament u hekk għandu jsir meta jkun hemm missier minuri u b’hekk jiġu evitati ħafna spejjeż bla bżonn,” temmet tispjega Mallia.

04 05|06|2016

kullhadd.com

LOKALI

JITNEĦĦEW L-IKBAR STRUTTURI TAL-POWER STATION TAL-MARSA • Wiegħda li qed titwettaq b’ritmu mgħaġġel

Ilbieraħ bdew jitneħħew l-ikbar strutturi tal-power station tal-Marsa, biex hekk iż-żarmar u t-twaqqigħ tal-power station tal-Marsa qed ikompli għaddej b’ritmu mgħaġġel.

Is-Sibt filgħodu, il-kuntratturi tal-kumpanija bdew ittwaqqigħ tal-bini magħruf bħala l-Engineers’ Block, waħda mill-istrutturi fl-istess stazzjon.

F’parti oħra tal-istazzjon, ħaddiema oħra qed iżarmaw

l-impjant nru 8, li jaħdem blHFO. Dan l-impjant jinkludi boiler għoli madwar 15-il sular u għadd ta’ makkinarju ieħor.

Inġiniera ta’ Enemalta plc qed isegwu din il-ħidma biex jiżguraw li l-pjanijiet u l-iskedi stabbiliti mill-kumpanija jinżammu. Fl-istess waqt qed jaraw ukoll li dawk l-istrutturi li għalissa għadhom qed jintużaw, fosthom l-impjanti li tħallew cold standby għal xi emerġenza u l-apparat

marbut mad-distribuzzjoni tal-elettriku, ma jiġux milquta biż-żarmar ta’ partijiet oħra tal-istazzjon.

Il-kumpanija qed tieħu għadd ta’ passi biex tħares issaħħa u s-sigurtà tal-impjegati li jaħdmu fl-istazzjon u talimpjegati u klijenti li jżuru l-bini amministrattiv biswitu.

Hekk kif jitlesta ż-żarmar tal-impjant numru tmienja jkompli wkoll iż-żarmar ta’ nħawi oħrajn, fosthom il-

boilers nru 2, nru 3 u nru 4, u t-turbini tagħhom. L-impjanti 5, 6 u 7 u t-tankijiet tal-HFO li jissupplixxuhom jiżżarmaw fil-fażi finali tal-proġett.

Dawn tal-aħħar qed jinżammu cold standby biex jiżguraw issigurtà tal-provvista f ’każi ta’ emerġenza, sakemm ilproġetti ta’ trasformazzjoni li għaddejjin bħalissa fil-power station ta’ Dellimara jitlestew.

Il-metalli u l-materjali kollha li qed jiżżarmaw mill-

istazzjon tal-Marsa qed jiġu trasportati u mormija skont irregolamenti kollha applikabbli tal-immaniġġjar tal-iskart, tal-ambjent u tas-saħħa u s-sigurtà. Fejn hu possibbli dak li jinqala’ mill-istazzjon qed jiġi pproċessat għar-riċiklaġġ.

Enemalta qed tisħaq li l-kuntratturi jieħdu l-miżuri kollha meħtieġa biex jevitaw inkonvenjenzi u riskji għarresidenti u l-ħaddiema talinħawi tal-Marsa.

ANN FENECH ĠABET IL-FLUS TAĊ-ĊEKK ‘ŻBALJAT’ Ann Fenech, li qed tħossha responsabbli għallfalliment fl-iskema ċedoli, kienet il-persuna li sabet il-finanzjament li permezz tiegħu l-Partit Nazzjonalista ħallas lil Kasco Ltd iktar kmieni din ilġimgħa. Wara snin ma jħallasx ta’ servizzi li ngħata, il-Partit Nazzjonalista rċieva ittra legali u r-reazzjoni għaliha kien attakk permezz tal-ġurnali u l-Kap talPartit Nazzjonalista fuq min kien qed jagħmel talba leġittima għal flusu. Għall-Partit Nazzjonalista dan kien attakk fuq id-demokrazija.

Iżda, l-ikbar diffikultà li kellu kien li ried juri li għandu biex iħallas meta fil-fatt ma kellux u

l-problema solvietha temporanjament Ann Fenech.

Skont imkejjen fil-Partit Nazzjonalista li s-soltu jkunu mgħarrfa sew, kienet hi li sabet il-fondi meħtieġa. Saħansitra hemm min isostni li dawn kienu minn tagħha.

Imbagħad, il-Ħamis saret il-kampanja ġbir ta’ fondi biex Ann Fenech, jew mnejn ġabet il-flus, setgħu jitħallsu lura.

Intant, it-Tnejn, il-Partit Nazzjonalista, bagħat iċ-ċekk Kastilja biex spiċċa reġa’ ntbagħat lura d-Dar Ċentrali, bl-uffiċċju tal-Prim Ministru jgħid li ntbagħat f ’post ħażin.

Iċ-ċekk kellu jintbagħat Bulebel fejn il-kumpanija Kasco Ltd, li magħha l-Partit Nazzjonalista kellu dejn ta’ €121,000, għandha l-uffiċini tagħha.

Rappreżentanti tal-Uffiċċju tal-Prim Ministru, b’mod ġentili, qalu lill-messaġġier li kien qed iwassal l-ittra fl-indirizz żbaljat minħabba li dak huwa l-Uffiċċju tal-Prim Ministru u mhux l-indirizz indikat fuq l-envelop.

L-Uffiċċju tal-Prim Ministru informa lill-Kap talOppożizzjoni illi huwa ma jirċivix korrispondenza f ’isem terzi li magħhom il-Partit Nazzjonalista għandu relazzjoni kummerċjali.

LOKALI

kullhadd.com

05|06|2016 05

SKOLA U CHILDCARE CENTRE ĠODDA F’ĦAŻ-ŻEBBUĠ GĦAL SETTEMBRU

Din il-gazzetta tista’ tikkonferma li għal Settembru li ġej il-ġenituri u t-tfal Żebbuġin se jkun qed ikollhom skola ġdida tal-primarja kkumplimentata wkoll minn ċentru għall-ħarsien tat-tfal ġdid tal-ogħla kwalità.

Dan hekk kif bħalissa l-Fondazzjoni għall-Iskejjel t’Għada (FTS) għaddejja b’ħidma estensiva sabiex ilbini tal-iskola sekondarja, li m’għadux jintuża, ikun rinnovat u mibdul fi skola ġdida tal-primarja li se tkun aċċessibbli għal persuni b’diżabbiltà, attraenti u moderna għall-aħħar. Dan qed isir b’investiment ta’ madwar €800,000 fl-iskola ta’ ĦażŻebbuġ biss.

Għalhekk, minn Settembru li ġej, l-iskola primarja ta’ Ħaż-Żebbuġ se timxi f ’din ilbinja l-ġdida. Il-binja eżistenti tal-iskola primarja se tinkludi ċentru għall-ħarsien tat-tfal

ġdid fis-sular ta’ isfel u learning differenti minn tal-istess binja.

Bil-modifiki li qed isiru, ilsupport centre fis-sular ta’ fuq. bitħa tal-iskola l-ġdida se tkun Aċċessibbiltà għal persuni tal-istess livell tal-kurituri u l-klassijiet tal-madwar. b’diżabbiltà Xogħol ieħor li qed isir Ix-xogħol estensiv li qed isir huwa t-tqegħid ta’ servizzi bħalissa jinkludi modifiki fl- kompletament ġodda tal-ilma istruttura tal-binja li fiha kien u l-elettriku, il-kisi tal-ħitan hemm l-iskola sekondarja, kollha bil-ġibs, it-twaħħil ta’ liema skola għalqet xi snin ilu. suffetti fis-soqfa, tqegħid ta’ Dawn il-modifiki fl-istruttura madum u rħam ġdid, u diversi jinkludu l-installazzjoni ta’ lift xogħlijiet ta’ landscaping fil-bitħa ġdid għall-ewwel darba, toilets u mal-faċċata tal-iskola. Fil-fatt, ġodda, twaqqigħ ta’ ħitan, u b’dan il-proġett, l-FTS se tkun saħansitra mina taħt l-art li qed issebbaħ l-ambjent talse tgħaqqad l-iskola l-ġdida madwar f ’din il-parti ċentrali mal-iskola primarja li hemm tar-raħal. bħalissa.

Apparti minn hekk, se jkunu Investimenti fit-teknoloġija qed isiru diversi modifiki u l-faċilitajiet sportivi oħrajn anke fil-faċċata taliskola, biex din tkun aċċessibbli Probabbli l-aktar komponent għal persuni b’diżabbiltà. importanti ta’ dan il-proġett Xogħol infrastrutturali ieħor huwa l-investiment li qed isir huwa l-livellar tal-bitħa tal- fl-għamara tal-iskola kollha, iskola peress li, fl-iskola fl-interactive white boards, fill-antika, il-bitħa kellha livelli kompjuters, u f ’diversi apparat

ieħor li huwa utli għat-tagħlim fid-dinja tal-lum. Investiment kbir qed isir ukoll fil-faċilitajiet sportivi li se jkollha din l-iskola.

Fl-aħħar nett, din l-iskola, partikolarment il-klassijiet, se jkollhom ambjent ferm isbaħ minn dak li t-tfal huma mdorrijin bih. Għalhekk, proprju minn Settembru li ġej, it-tfal Żebbuġin, l-għalliema u l-ġenituri tagħhom, se jkunu qed igawdu minn dan l-ambjent li jixraq lis-soċjetà tagħna.

Aktar xogħlijiet fis-sajf f ’Malta u f ’Għawdex Apparti x-xogħol f ’din l-iskola ta’ Ħaż-Żebbuġ, qed isiru xogħlijiet ta’ manutenzjoni estensiva f ’diversi skejjel oħra f ’Malta u Għawdex, b’investiment ta’ kważi €3 miljuni. Dan apparti ż-żewġ skejjel sekondarji li qed jinbnew fir-Rabat u f ’Ħal Kirkop, b’investiment totali li

jlaħħaq kważi €15-il miljun.

Din il-gazzetta hija infurmata wkoll li, hekk kif jibdew ilbtajjel tas-sajf, se jkun qed isir xogħol ieħor ta’ manutenzjoni f ’għadd ta’ skejjel oħrajn, din id-darba f ’Għawdex, fosthom fil-Kulleġġ ta’ din il-gżira li jinkludi l-iskola primarja taxXewkija, tal-Għarb, ta’ Ta’ Kerċem, ta’ Ta’ Sannat, u talQala.

Skejjel oħrajn li qed ikunu ppjanati huma dawk fil-Qawra fejn mistennija ssir skola kbira għal 600 ruħ biex tilqa’ għallpopolazzjoni li dejjem qed tikber f ’dawk l-inħawi, skola primarja f ’Wied il-Għajn, kif ukoll skola primarja ġdida fir-Rabat, Għawdex, minħabba l-fatt li dik li hemm bħalissa għandha 160 sena.

Huwa ppjanat li din tinbidel totalment u mistennija tkun ikkumplimentata b’parkeġġ taħtha li mistenni jesa’ madwar 500 karozza.

TLIET CRUISELINERS OĦRA F’GĦAWDEX F’JUMEJN Waqt żjara fil-Port tal-Imġarr, il-Ministru għal Għawdex Anton Refalo ddeskriva s-sena 2016 bħala waħda li tidher tajba ħafna għall-industrija talcruiseliners f ’Għawdex. Huwa tenna li dawn il-wasliet tal-cruiseliners f ’Għawdex ifissru aktar xogħol għan-negozji Għawdxin kif diġà tixhed iż-żieda fl-impjiegi f ’diversi setturi tal-gżira Għawdxija, fosthom il-lukandi u r-ristoranti. Minn din l-ispinta ekonomika se jkun qiegħed jibbenefika kulħadd.

Il-Ministru tenna li s-sena 2015 kienet sena tajba ferm. Fl-2015 daħlu

f ’Għawdex mhux inqas minn 18-il cruise liner u waslu aktar minn 9,800 passiġġier. Passiġġieri li ħafna minnhom jistgħu jirritornaw għal btala f ’Għawdex wara li jkunu raw x’toffri l-gżira. Huwa rrimarka kif f ’dan tmiem il-ġimgħa f ’Għawdex se jaslu tliet cruiseliners: wieħed is-Sibt, Seabourn Sojourn, u tnejn il-Ħadd, Silver Spirit u Wind Surf. Huwa stqarr li l-industrija tal-cruiseliners tagħmel parti importanti ferm fl-istrateġija tat-turiżmu ta’ pajjiżna.

06 05|06|2016

kullhadd.com

LOKALI

MILL-PAROLI GĦALL-FATTI:

Joseph Muscat Il-Prim Ministru ta’ Malta

Illum, 5 ta’ Ġunju, għandu sinifikat għax huwa jum iddedikat għall-ambjent. Xtaqt għalhekk inħares lura u ’l quddiem biex naqsam magħkom x’inhuma l-prijoritajiet ta’ dan il-Gvern fuq l-ambjent.

L-ewwel sfida hija li nifhmu x’inhu ambjent u kemm huwa importanti li l-ambjent isir parti ċentrali tal-politika tagħna. Fi żmien meta l-ekonomija tagħna qed tkattar aktar ġid huwa għaqli li nieqfu ftit u naraw x’qed nagħmlu, x’għamilna u x’se nagħmlu.

L-ewwel sfida li se nwettqu fi żmien qasir hija dwar il-kwalità tal-arja. Ftit huma dawk li jgħidulna prosit għal din ilkisba. B’dak li se nagħmlu filpower station il-ġdid mhux biss se niggarantixxu prezz aħjar, iżda se nipproduċu enerġija millaktar nadifa. Hekk il-kontribut tagħna għall-ħarsien tal-klima se jkun l-aqwa mill-pajjiżi kollha fl-Ewropa. Dan mhux b’kumbinazzjoni, għax kien dan il-Gvern li għażel li jilqa’ din l-isfida u kien dan il-Gvern li għalaq il-power station tal-Marsa.

F’inqas minn tliet snin

Iridu nkunu wkoll kuraġġużi u niddeċiedu sew fuq il-high rise, bħala mudell għal pajjiżna, għal min irid jinvesti fid-dawl ta’ art limitata

U għal dan kollu ftit li xejn kellna rikonoxximent millkritiċi tagħna. Nibda naħseb li l-problema hija li ħafna kritiċi tagħna għandhom problema serja ta’ memorja; jinsew x’ġara fil-Marsa, f ’Dellimara u l-użu taż-żejt u l-konsegwenzi fuq saħħitna u l-ambjent. U, fuq kollox, fuq il-korruzzjoni li kien hemm qabel. Jaqblilhom li jnessu.

Infatti, hija interessanti tara li, Alla jbierek, kulħadd jinsa jagħmel taqbila mas-snin ta’ qabel meta niġi għall-kwalità tal-arja.

Dan il-Gvern jista’ jiġi akkużat li jgħaġġel, iżda ma jistax jiġi akkużat li ma jiħux deċiżjonijiet.

Il-kwalità tal-arja hija importanti għax nafu li ħafna mill-mard kroniku huwa marbut malkwalità tal-arja. Għalhekk dorna wkoll fuq it-trasport pubbliku biex nindirizzaw problema li writna minħabba deċiżjonijiet żbaljati mill-għorrief ta’ qabilna li pprovdew trasport pub-bliku tat-tielet dinja. Aħna ma aħniex dittatorjat,; aħna ma ngħidux lin-nies “tużawx karrozzi”, iżda ngħidulhom li qed nipprovdu servizz ta’ trasport pubbliku adegwat li tistgħu tużaw.

Trasport pubbliku aħjar u effiċjenti jfisser anqas traffiku u inqas tniġġis, iktar effiċjenza u inqas piż fuq l-ekonomija.

Fejn ħaddieħor ma wasalx f ’25 sena, aħna wasalna fi tliet snin.

Wara l-arja hemm l-ilma.

Niftaħru li llum l-ibħra tagħna

L-AMBJENT

huma l-iktar nodfa millaħħar 60 sena. Bħala pajjiż indirizzajna din il-problema u ġejna ppremjati li għandna xtut u bajjiet mill-aktar nodfa.

L-istandards tagħna huma fost l-iktar għoljin fil-Mediterran kollu.

Qed nindirizzaw il-problema kbira tal-ilma sotterran li għal snin twal ġie użat mingħajr kunsiderazzjoni li konna se nitilfuh minħabba l-melħ u n-nitrati għoljin. Bl-azzjonijiet li qed nieħdu hemm tama li, sakemm jikbru t-tfal tagħna, nerġgħu nġibuh kif kien għexieren ta’ snin ilu.

F’qasam importanti għandna biex niftaħru li Malta u Għawdex illum għandhom sistema ta’ riċiklaġġ li pajjiżi ġirien tagħna ma għandhomx. Illum għandna sistema li qed taħdem u rridu naraw kif nistgħu nkomplu naħdmu; mhux biss nirriċiklaw iżda li nnaqsu l-iskart at source.

Imma rrid ngħid li hemm bżonn li fuq it-tema tal-iskart: we go back to basics. Irridu naraw li aħna, flimkien mat-tfal, ikollna civic spirit u nesiġu ambjent nadif kullimkien. Illum nittrattaw l-iskart organiku tal-pajjiż u nieħdu l-enerġija minnu. Anke hawn nemmen li nistgħu nimxu aktar ’il quddiem.

Niġi għall-ikbar kunsiderazzjoni f ’pajjiżna: l-użu tal-art. Ingħatat l-impressjoni li l-isfreġju ambjentali sar min mindu tlajna aħna; li l-iżviliupp bla ħsieb, il-permessi fl-ODZ, l-oxxenitajiet li ġraw għamilhom dan il-Gvern.

Irrid inwegħedkom li dan il-Gvern ma joqgħodx ipinġi linji biex jaqdi lil min irid l-art tiegħu tidħol fil-local plans bħalma għamel il-Gvern ta’ qabilna. Aħna ma ħallejniex nies jibnu f ’nofs il-kampanja, jew fil-widien bħalma għamel il-Gvern ta’ qabilna. Aħna ma ħriġniex permessi bir-rimi qabel kull elezzjoni biex nixtru l-voti.

Aħna ma qbadniex u biddilna ilheight limitations fl-irħula tagħna biex naqdu lil uħud. Aħna ma għamilniex parks nazzjonali u mbagħad abbandunajna kollox bħalma ġara fid-Dwejra Għawdex.

Fil-25 snin ta’ qabel, saru oxxenitajiet u, Alla jbierek, hawn min irid ipinġina li konna aħna li għamilna dankollu.

Iva, tajna nifs lil min irid jinvesti, lil min irid ikun parti mill-mutur ekonomiku. Imma ma morniex infittxu postijiet verġni. Stajna konna aktar sensittivi, imma lanqas missejna frazzjoni millart verġni li l-Gvern ta’ qabilna miss u rrovina.

Aħna tajna nifs biex ġoċ-ċentri tal-irħula tagħna jkun hemm riġenerazzjoni. Għax il-Maltin u l-Għawdxin huma kburin u

jagħrfu l-investiment fil-ġebla.

Imma konna attenti li l-iżvilupp ikun konċentrat f ’żoni fejn hemm lok ta’ żvilupp residenzjali, kummerċjali jew turistiku.

Dan ma jfissirx li, għax xi ħadd ħolom b’idea, ifisser li se tiġri. Ħafna drabi qed ninnota li qed inkunu ġġudikati fuq applikazzjonijiet u mhux deċiżjonijiet. F’soċjetà demokratika ma tistax iżżomm bniedem milli japplika. Blistess mod, kull applikazzjoni ma tfissirx li tkun appoġġjata mill-Gvern jew li se jinħareġ permess.

Biex naraw li żgur l-ambjent ikun imħares għall-ġid tagħna lkoll, għażilna li nifirdu dan id-dekasteru mill-MEPA, biex nagħtuha aktar saħħa u indipendenza. U rajna li n-nies li jmexxu l-ERA, huma nies li verament jafu fejn sejrin u ma joqogħdux għall-ordnijiet ta’ xi ministru bħalma kien isir filGvern ta’ qabilna. Għamilna commitment li l-Gvern mhux qed jara li se juża ODZ għallproġetti maġġuri tiegħu. Iżda dan ma jfissirx li għandu jieqaf l-iżvilupp. Dan mhux realistiku.

Però, nista’ nwiegħed li mhux għax tkun ġejja l-elezzjoni nbiddlu l-local plans biex naqdu xi nies u mingħalina nirbħu l-voti.

Irridu nkunu wkoll kuraġġużi u niddeċiedu sew fuq il-high rise, bħala mudell għal pajjiżna, għal min irid jinvesti fid-dawl ta’ art limitata.

Imma issa niġi għal tema li rarament nitkellmu fuqha: il-bijodiversità. Iva, pajjiżna għandu, fiċ-ċokon tiegħu, bijodiversità ta’ annimali u pjanti uniċi. Biss biss, Malta għandha numru sorprendenti ta’ żoni li huma magħrufin bħala siti ta’ Natura 2000 u li huma mniżżla uffiċjalment bħala żoni protetti.

Hu hawnhekk l-żvilupp żgur mhux se jitħalla jsir u ma jistax iseħħ.

F’pajjiżna għandna għaqdiet u NGOs li jistinkaw biex jistudjaw u jipproteġu dawn l-ispeċi jew inkella jaħdmu biex iħarsu l-ambjent naturali u anke storiku. Għal dan l-għan il-Gvern qed jidħol bi sħab ma’ dawn l-għaqdiet biex, permezz ta’ fondi mill-Ewropa, iseħħu proġetti kbar li jimpjegaw anke bosta nies u jiġu użati ħafna servizzi.

Irrid insellem l-għaqdiet ambjentali għax xogħol li jagħmlu: Din l-Art Ħelwa, Birdlife Malta, Nature Trust, Friends of the Earth, Gaia Foundation, u oħrajn, u anke l-Front Kontra l-ODZ. Ma naqblux fuq kollox, imma napprezza x-xogħol siewi tagħhom.

Dan il-Gvern irid jaħdem mal-għaqdiet ambjentali u jfassal policies u proġetti magħhom. Irrid infakkarkom li kien Gvern Laburista li nieda l-ewwel riservi naturali, dawk tal-Għadira u tas-Simar – tletin sena ilu.

Alla jbierek, f ’25 sena l-Gvern ta’ qabilna lanqas dik ma kien kapaċi jagħmel.

Irridu wkoll nerġgħu nqajmu l-parks, fil-Majjistral u fidDwejra. Parks li għadhom isem biss.

Fil-jiem li ġejjin il-Gvern se jniedi, flimkien ma’ għaqda ambjentali, l-ikbar riserva naturali f ’Malta. U dan nispera ma jkunx l-aħħar eżempju.

Irrid hawnhekk insemmi l-kaċċaturi. Huma nies li kellhom jaċċettaw bidliet kbar; huma nies li jgħixu filkampanja.

F’pajjiżi oħra l-ambjentalisti u l-kaċċaturi jaħdmu flimkien. Ix-xewqa tiegħi hija li din tiġri f ’Malta ukoll.

Imma rrid ngħid li bis-saħħa ta’ dan il-Gvern għamilna passi ta’ ġgant. Kabbarna l-pieni u wrejna id tal-ħadid, u rajna aċċettazzjoni mill-FKNK li l-abbużi ma għandhomx ikunu tollerati. Rajna wkoll suġġeriment mill-FKNK stess li jingħalaq l-istaġun tal-kaċċa tal-gamiema fir-rebbiegħa.

Mill-arja għall-ilma Dan hu Gvern li jrid jasal bilħsieb.

Inkorraġit bil-fatt li jien infurmat li din is-sena f ’pajjiżna kellna numru rekord ta’ għasafar rari li reġgħu bdew ibejtu f ’pajjiżna, fosthom ilbies (il-peregrine falcon) li tant kien assoċjat ma’ pajjiżna filkultura, fl-istorja tal-Kavallieri u fil-films.

Dan il-Gvern stinka u se jistinka biex l-għajxien tagħna jkun fost l-aqwa f ’pajjiżna.

Biex min hu taħt, jitla’ ’l fuq.

Fuq min għandu l-ħila, jasal.

Fuq opportunitajiet indaqs lil kulħadd.

Nafu li l-ġid ma jfisser xejn jekk ma jkollniex spazji miftuħin, arja nadifa, ambjent u pajsaġġi sbieħ. Irridu pajjiż sabiħ, mhux żdingat, mitluq u ikrah.

Dan hu Gvern li huwa kommess li jagħraf l-iżbalji tiegħu u jpoġġi t-tkattir ambjentali fiċ-ċentru talpolitika tiegħu.

Ma rridux nistħu ngħidu dan.

Għax ta’ qabilna, kienu agħar; ta’ qabilna lanqas kienu jafu fejn sejrin. Aħna nafu li bilpaċenzja, djalogu mas-soċjetà ċivili u għaqdiet, kapaċi nkattru kultura fejn l-ambjent ikun tagħna lkoll.

LOKALI

kullhadd.com

05|06|2016 07

INQAS MINN ĠIMGĦA BOGĦOD GĦALL-ĦATRA TAD-DEPUTAT MEXXEJ IL-ĠDID Aktar kmieni din is-sena, f ’Konferenza Straordinarja tal-Partit Laburista, ġiet approvata l-emenda għallistatut imressqa mill-Eżekuttiv Nazzjonali bi 392 vot favur u vot wieħed kontra. Din l-emenda tittratta l-kariga ta’ Deputat Mexxej għal-Affarijiet tal-Partit fejn, permezz tagħha, kull membru talPartit Laburista, inkluż dawk li qegħdin fil-Grupp Parlamentari, ikunu jistgħu jikkontestaw għal din ilkariga.

Fl-indirizz tiegħu, il-Prim Ministru u l-Mexxej tal-Partit Laburista Joseph Muscat kien sostna li l-persuna li se tkun qed tiġi wara Toni Abela, mhux biss trid tkompli tibni fuq dak li għamel hu, iżda trid toħloq struttura ġdida li tagħmel lill-Partit Laburista future proof. Din l-emenda fl-istatut se tkun qed tressaq aktar fil-qrib lill-Partit Laburista u lill-Gvern

biex ikun hemm aktar għaqda u sinerġija bejniethom, minkejja li dawn dejjem iridu jibqgħu separati minn xulxin u m’għandhom jitħalltu qatt.

Minkejja li l-Partit Laburista fl-aħħar elezzjoni ġenerali li għaddiet kiseb rebħa storika, xorta waħda din m’għandhiex isservi ta’ skuża biex il-Partit jieqaf mill-ħidma tiegħu. Anzi, il-Partit għandu dejjem ikompli jtejjeb l-operat tiegħu kif ukoll jiġġedded skont il-ħtiġijiet tas-soċjetà biex b’hekk jappella aktar għall-poplu. Fl-aħħar jiem rajna t-tnedijiet rispettivi tal-kandidati kollha għal din il-kariga fosthom talMinistru għall-Ġustizzja, Kultura u Gvern Lokali Owen Bonnici; tal-Ministru għall-Ekonomija Chris Cardona; kif ukoll taċ-Chairman tal-GHRC Stefan Zrinzo Azzopardi, li minkejja li lkoll għandhom l-ideat differenti tagħhom ta’ kif jistgħu jmexxu

OWEN

CHRIS

BONNICI

CARDONA

l-Partit ’il quddiem, xi ħaġa komuni bejniethom hi li f ’qalbhom għandhom il-ġid u l-interess tal-Partit Laburista biex dan ikun ippreparat bl-aħjar mod possibbli għall-elezzjoni ġenerali li jmiss fi żmien sentejn.

Intant, l-elezzjoni għall-ħatra ta’ Deputat Mexxej għall-Affarijiet tal-Partit ġdid se ssir waqt Konferenza Ġenerali Straordinarja bejn nhar il-Ħamis 9 u l-Ġimgħa 10 ta’ Ġunju, u f ’każ ta’ ħtieġa ssir ukoll is-Sibt 11 ta’ Ġunju. Il-kontestant li jakkwista l-maġġoranza assoluta ta’ 50% + 1 tal-voti validi jiġi ddikjarat bħala Deputat Mexxej għall-Affarijiet tal-Partit. Jekk dan ma jseħħx fl-ewwel votazzjoni, issir votazzjoni oħra fejn jieħdu sehem biss iż-żewġ kontestanti li jkunu ġabu l-akbar ammont ta’ voti flewwel votazzjoni.

STEFAN

ZRINZO AZZOPARDI

GĦALIEX IDDEĊIDEJT LI TIKKONTESTA GĦAL DIN IL-KARIGA? OB Fil-politika, ta’ kuljum, nieħdu deċiżjonijiet li jaffettwaw lillfamilji u lin-negozji. Li noffri ismi biex inservi f ’din il-kariga kienet deċiżjoni oħra li ħadt b’konvinzjoni wara li tkellimt fit-tul ma’ diversi membri u attivisti tal-Partit Laburista. Ħadtha għax nemmen li wasal iż-żmien għall-pass li jmiss talġenerazzjoni rebbieħa. Tmien

snin ilu Joseph Muscat sar Mexxej tal-Partit Laburista u beda jbiddel il-politika talpassat fi proġett għall-preżent u l-futur. Emmen, ħadem u irnexxielu. Wara li ksibna l-akbar fiduċja fl-istorja, issa ma rridux immorru lura, iżda ’l quddiem. Deputat mexxej ġdid għandu jagħti stabbiltà u dinjità biex ħidmet il-Prim Ministru ma tkun imtappna minn ħadd

kunsillier, deputat parlamentari u attwalment ministru, tkellimt ma’ Joseph Muscat fuq ilCC Ix-xewqa li nimpenja ruħi possibbiltà li insostni l-impenn aktar fil-Partit Laburista dejjem tiegħi favur il-Partit Laburista li kienet hemm, tant li fl-2008 tant inħobb. kont ikkontestajt għal Deputat Mexxej Laburista għall- SZA Affarijiet tal-Parlament u fl-2013 Irrid nara Partit Laburista li innominajt lid-Deputat Mexxej jkompli jikseb suċċess. Partit li Louis Grech. Wara 25 sena jkollu l-ħidma tiegħu msaħħa nservi l-Partit, bħala ġurnalist, biex il-Partit ikun il-benniena talu minn xejn.

ideat il-ġodda li fuqhom irridu nfasslu l-viżjoni għall-ġejjieni ta’ pajjiżna. Partit li jisma’ linnies u li jkun viċin tan-nies.

Għażilt li nerġa’ nkun ta’ servizz għall-Partit u nerġa’ nqiegħed lili nnifsi għad-dispożizzjoni tiegħu. Nemmen li l-kisbiet li qed jagħmel dan il-Gvern irridu nkomplu nsostnuhom permezz ta’ Partit li jkompli jikseb l-appoġġ tan-nies.

KIF TIDDESKRIVI D-DELEGATI TAL-PARTIT LABURISTA? OB Id-delegati huma l-għeruq tal-Partit Laburista. Dawk issuldati tal-azzar, tradizzjonali u moderni, li ssibhom dejjem hemm, kemm fil-bnazzi kif ukoll fil-maltemp. Jien ili delegat għal ħafna snin, nifhem ix-xewqa ġenwina tagħhom li jkunu aktar fiċ-ċentru talħidma tagħna. Għalhekk, it-

timbru tat-tmexxija tiegħi, jekk ningħata l-fiduċja, se jkun il-kuntatt kontinwu mad-delegati. Qed nassumi responsabbiltà personali biex il-Partit Laburista jiftaħ ħin u spazju ġdid biex iddelegati, membri u attivisti jipparteċipaw fis-suċċess li qed jikseb il-Gvern għal pajjiżna. Il-familja tad-delegati

attivisti għandna passjoni kbira għall-Partit u nafu li l-Partit huwa ferm akbar minna. Bħal kull membru ta’ familja nikbu u nifirħu flimkien u jkun hemm mumenti fejn inweġġgħu. Jien CC Meta niddeskrivi d-delegati determinat li nara lil kulħadd tal-Partit Laburista nkun kuntent f ’din il-familja. qed niddeskrivi lili nnifsi magħhom, għax jien wieħed SZA minnhom. Aħna d-delegati u Id-delegati huma l-qafas li Laburisti, li tagħtina l-passjoni, l-imħabba u l-motivazzjoni fil-ħajja politika, jixirqilha din l-attenzjoni.

fuqu jinbena l-Partit Laburista huma n-nies li jirrappreżentaw lill-membri tal-Partit filKonferenza Ġenerali li fiha jsiru l-akbar deċiżjonijiet fil-Partit. Huma n-nies li jwasslu l-Partit għand innies fil-lokalitajiet madwar Malta u Għawdex. Nemmen li d-delegati għandhom ikunu fiċ-ċentru tal-ħidma tal-Partit.

KIF SE TIBBILANĊJA L-IMPENJI LI DIĠÀ GĦANDEK U DAN IR-RWOL IL-ĠDID? OB Min jafni jista’ jixhed li jien it-tip ta’ persuna li, jekk ħa nidħol għal xi ħaġa, inkun konvint li nista’ nagħmilha blunuri. Id-delegati jafu li għandi r-rieda u l-enerġija meħtieġa biex ninvesti l-ġurnata kollha tiegħi għall-kariga ministerjali kif ukoll għal rwol ta’ Deputat Mexxej tal-Partit Laburista.

Jien politiku full-time u l-ħajja tiegħi hija mibnija fuq din ilmissjoni. Naqbel anzi malparir li kien ta l-Prim Ministru fl-aħħar Konferenza Ġenerali favur rabta li tgħaqqad iż-żewġt irwieħ tagħna – Gvern u Partit. It-tliet snin esperjenza fit-tmexxija talpajjiż għallmitna li, kemm għat-twettiq mill-Gvern tal-

Partit Laburista fil-Gvern u jien impenjajt ruħi għallmassimu biex niddefendi l-Partit.

Fl-istess waqt, però, komplejt bil-ħidma ministerjali fejn għalaqt sensiela sħiħa ta’ investimenti bħax-Shipbuilding, il-Park tal-Avjazzjoni, il-Playmobil u CC Kif ħafna japprezzaw, l-aħħar l-Methode. Konvint li kapaċi xhur ma kinux faċli għall- nżomm dan il-bilanċ. proposti elettorali tal-Partit kif ukoll fil-kordinazzjoni ta’ lmenti u inġustizzji, huwa essenzjali li naħdmu b’pont bejn il-Gvern u l-Partit biex l-id ix-xellugija tkun taf x’inhi tagħmel l-id il-leminija.

SZA Se nkun qed nagħti prijorità lix-xogħol tal-Partit. Dispost li nagħti l-ħin kollu li hemm bżonn lil dan il-Partit biex jerġa’ jkun partit organizzat u lest għall-elezzjoni ġenerali li jmiss.

Tkompli paġna 8>>

08 05|06|2016

kullhadd.com

LOKALI

IDDESKRIVI L-VIŻJONI TIEGĦEK GĦALL-PARTIT LABURISTA F’SENTENZA OB F’dan il-mument kruċjali, fin-nofs tal-leġiżlatura, ilPartit Laburista jrid jibqa’ l-protagonist fl-ideat li jikkonvinċu billi jersaq aktar

qrib il-membri u l-attivisti tiegħu, f ’sinerġija mal-ħidma tal-Gvern biex joffri stabbiltà u viżjoni soċjal demokratika li tagħmel minn Malta art tal-opportunitajiet għal

kulħadd.

demokratiċi, l-interessi talħaddiem u l-għanijiet li CC għalihom huwa mwaqqaf u Partit Laburista li bil- fl-istess waqt jibqa’ relevanti politika tiegħu jirnexxilu f ’soċjetà li kontinwament qed jissalvagwardja l-valuri soċjal tevolvi.

SZA Inwettqu politika li ssostni s-suċċess ta’ pajjiżna, biex jinħoloq ix-xogħol, jitkattar il-ġid u, fuq kollox, li jseħħ l-avvanz ta’ dawk l-aktar dgħajfa fis-soċjetà.

KEMM INT LEST TAGĦTI MILL-ĦIN TIEGĦEK BIEX TISMA’ DIRETTAMENT LILL-MEMBRI TAL-PARTIT? OB Filwaqt li l-midja soċjali u l-mezzi tax-xandir huma importanti ħafna fid-dinja tal-lum, il-komunikazzjoni personali tibqa’ prijorità assoluta għalija. Qed nibgħat sinjal ċar li l-Partit Laburista se jkun aċċessibbli aktar minn qatt qabel. Fl-ewwel 100 jum

tiegħi fil-kariga se niltaqa’ mal-kumitati lokali u friegħi kollha tal-Partit Laburista biex nisma’ mingħandhom u naħdem magħhom on the ground u tliet darbiet f ’sena se nistidinhom għal-laqgħat tal-amministrazzjoni tal-Partit biex iwasslu direttament l-isfidi tagħhom.

Jekk

LIL DAWK LI JGĦIDU LI NTESEW, KIF SE TIKKONVINĊIHOM LI MHUX IL-KAŻ?

OB M’hemmx dubju li 25 sena ta’ gvernijiet Nazzjonalisti fissru ħafna inġustizzji u ma kienx faċli li tindirizzahom fi tliet snin, imma issa, b’Deputat Mexxej li joffri sinerġija bejn Gvern u Partit, se tingħata spinta qawwija. Min

ġenwinament sofra inġustizzja se jsib Partit Labursita mgħammar b’dipartiment professjonali tal-customer care fejn min iressaq ilment jintlaqa’ b’sensittività u jingħata risposta anke. jekk inizjali. fi żmien 15il ġurnata. Dan se jkun l-aktar post fejn tħabbat il-qalb soċjali

CC Jien persuna aċċessibbli ħafna.

Tkellimt ma’ diversi delegati u attivisti u wegħedthom li nkun preżenti kemm hemm bżonn fiċ-ĊNL jew fiċ-ċentri mifruxa ma’ Malta u Għawdex u regolari nkun iċ-ĊNL fuq bazi ta’ day-in-day-out. Jien illum politiku full-time.

SZA Nemmen li l-Partit għandu jkollu kuntatt eqreb malmembri tiegħu. Fil-prijoritajiet li qiegħed inressaq għallħidma tal-Partit, qed inressaq proposta li jsir outreach biex inkunu dejjem viċin in-nies, proċess li nemmen li għandu jibda minnufih.

nagħtihom rimedju u, proprju biex bħala Partit Laburista nkunu f ’pożizzjoni b’saħħitha biex noffru dan ir-rimedju, qed nipproponi l-ħolqien ta’ Legal Unit. Però, qed nagħmilha ċara li se nkun b’saħħti mal-Gvern fuq din il-kwistjoni; spiċċa billi żmien ta’ ħafna titubar.

SZA Kull persuna jixirqilha li tinstema’ u li tingħata tweġibiet għall-mistoqsijiet li tressaq. Nemmen li għandna nżommu kuntatt aqwa biex infissru u nieħdu l-passi possibbli fejn meħtieġ.

ningħata l-fiduċja, se nitlob kuntatt individwali ma’ kull persuna li fl-aħħar snin kienet membru tal-Partit Laburista u għal xi raġuni ma baqgħetx.

Kommess li mmur għand in-nies u nikkonvinċihom li l-Partit Laburista kien, għadu u jibqa’ d-dar naturali tagħħhom.

tagħna biex nisimgħu, inkunu ta’ spalla u nwettqu dak li huwa xieraq. Il-messaġġ huwa ċar: bija bħala Deputat Mexxej, ilLaburist li sofra inġustizzja se jingħata dinjità.

CC Se

nikkonvinċihom

FL-ISTESS POŻIZZJONI KELLEK LIL TONI ABELA – MEQJUS VUĊI AWTOKRITIKA. MISTENNI TKOMPLI FUQ PASSI SIMILI? OB Il-Partit Laburista huwa l-qalb tal-moviment li bena Joseph Muscat. Jekk il-qalb ma tkunx qed tħabbat, kollox jispiċċa fixxejn. Nemmen li Toni Abela mexxa rwol importanti ħafna meta, minn żmien għal żmien,

serva anke bħala kuxjenza għall-Gvern. Bi struttura ġdida li mhux biss twassalna għallelezzjoni ġenerali ta’ sentejn oħra imma li taħseb għall-futur qabel dak il-futur jasal fuqna, jien se nibqa’ nkun il-vuċi tas-sewwa fil-Gvern. Għalhekk li fl-aħħar

ġimgħat enfasizzajt it-tema talġustizzja soċjali. Twaqqafna għaliha, qed ngħixuha fil-bidliet li qed nagħmluha, u rridu nsostnuha fiż-żmien li ġej.

kif iservi l-Partit f ’din il-kariga.

Toni Abela għamel biċċa xogħol tajba ħafna u kien strumentali fl-aħħar elezzjoni. Id-delegati u l-attivisti jafuh sew l-istil tiegħi, jafu fejn qegħdin miegħi, u fuq CC kollox jafu xi mħabba u lealtà Kulħadd għandu l-istil tiegħu ta’ għandi lejn il-Partit tagħna.

SZA Id-Deputat Mexxej għandu jwassal il-ħsibijiet taddelegati, membri u attivisti tal-Partit fil-livell tattmexxija. Dan jaċċerta li l-Partit jibqa’ dejjem viċin l-għeruq tiegħu.

X’SE TGHID BIEX IL-FLOATERS JERĠGĦU JIFHMU LI L-GVERN TA’ JOSEPH MUSCAT HU L-AĦJAR GĦAŻLA? OB Fl-2013 kien wasal il-mument talbidla. Għal pajjiż li jkollu finanzi b’saħħithom, kontijiet orħos, pensjonijiet ogħla, inqas income tax, soluzzjoni għall-mediċini out of stock u drittijiet ċivili ġodda, fost oħrajn. Ħdimna u wettaqna.

Nistgħu nkomplu nikkonvinċu billi nuru li fadlilna l-aqwa ideat għal Malta u Għawdex. Irrid

li l-Partit Laburista ma jiġix iġġudikat fuq il-kontroversji imma fuq il-ħidma, ir-riżultati u l-pjani tiegħu. Fi żmien meta l-Oppożizzjoni tinsab f ’paniku, l-unika alternattiva tagħha hija li tfittex fil-ħajjiet tagħna u tattakkana personalment.

Dan ipoġġi piż fuqna biex, filwaqt li nassiguraw imġiba korretta minna kollha, insaħħu

d-dipartiment tal-policy making il-Kummissjoni Ewropea. Illi mbagħad ifassal il-proġetti Prim Ministru Joseph Muscat politiċi għall-ġejjieni. huwa s-sigriet ta’ dan is-suċċess li qed jikseb pajjiżna, għax CC qed imexxi Gvern magħqud, Irridu nikkomunikaw aħjar stabbli u determinat li jieħu is-suċċessi li qed jikseb dan il- d-deċiżjonijiet li jieħdu lil pajjizna Gvern, liema suċċessi qed ikunu fil-livell li jmiss. rikonoxxuti kemm mill-familji u n-negozji, kif ukoll minn SZA istituzzjoni awtorevoli fosthom Fl-aħħar elezzjoni ġenerali bħala

President tal-Partit kont parti mit-tim li wassal biex il-Partit jikseb maġġoranza daqshekk kbira. Filwaqt li fl-aħħar elezzjoni ġenerali bħala partit spjegajna l-viżjoni tagħna, illum, bis-suċċessi li kiseb u qed ikompli jikseb dan il-Gvern, qed nuru li l-Partit Laburista huwa l-aħjar alternattiva għal pajjiżna.

XI KWALITAJIET TAĦSEB LI QED IFITTEX IL-POPLU INĠENERALI HEMM BARRA F’DEPUTAT MEXXEJ F’DAWN IŻ-ŻMINIJIET? OB Nemmen li l-poplu qed ifittex Deputat Mexxej li jikkumplimenta l-istil politiku tal-Prim Ministru u tad-Deputat Prim Ministru li flimkien wasslu lill-Partit Laburista u lill-Gvern għal

suċċessi bla preċedent.

Bħala persuna li għext ilvalur tal-ġustizzja soċjali, nista’ naqdi sew ir-rwol li bla dubju jrid il-poplu minn Deputat Mexxej. Jiġifieri li kull tifel u kull tifla f ’pajjiżna, huma min huma

u ġejjin minn fejn ġejjin, u kapaċi jkompli jsaħħaħ jingħataw l-opportunità li il-Partit Laburista ħalli jirnexxu. jassigura t-tieni terminu ta’ Gvern immexxi minn Joseph CC Muscat. Dan għax huwa flIl-poplu hemm barra jrid interess nazzjonali li jerġa’ Deputat Mexxej li jkun jitla Gvern Laburista biex determinat, mimli enerġija ikompli l-ħidma tiegħu u

mhux jieqaf f ’nofs triq.

SZA Il-ħtieġa li persuna tkun hemm għan-nies, li twassal il-viżjoni tal-Partit u li taċċerta li l-Partit Laburista jibqa’ l-aħjar għażla għal pajjiżna.

X’TAĦSEB LI HEMM BŻONN ISIR BIEX IL-PARTIT IKOMPLI JISSAĦĦAĦ?

OB Irridu nibnu strutturi moderni li permezz tagħhom nibqgħu l-aktar partit relevanti għal dan il-pajjiż fid-deċenju li jmiss.

Struttura li tikkomunika ferm aktar man-nies, anke dawk li mhux se jitkellmu magħna

jew jiġu attivitajiet tagħna, billi nirfinaw il-midja tradizzjonali, nabbraċċaw il-mezzi soċjali u nidħlu f ’teknoloġiji ġodda.

Dan ikun partit li jifhem li l-politika nbidlet u li għalhekk jibqa’ l-iktar partit organizzat u rebbieħ f ’pajjiżna.

CC Primarjament il-Partit Laburista hemm bżonn li japprezza u jagħti valur liddelegati u l-attivisti tiegħu għax huma jagħmlu s-saħħa ta’ dan il-Partit. Hemm bżonn il-motivazzjoni u

l-involviment ta’ kulħadd biex sal-elezzjoni ġenerali nkunu f ’pożizzjoni b’saħħitha biex nerġgħu nippreżentaw ruħna quddiem il-poplu.

SZA Għandna

nibdew

nwettqu ħidma interna fil-Partit biex inħħejju l-istrutturi tal-Partit għallisfidi li għandna quddiemna.

Dan irid ikun segwit minn proċess qawwi biex nieħdu l-Partit għand in-nies u billi n-nies lejn il-Partit.

LOKALI

kullhadd.com

05|06|2016 09

LIEMA HI L-IKTAR DEĊIŻJONI IMPORTANTI LI ĦADT FIL-KARIGA LI KELLEK F’DAWN L-AĦĦAR TLIET SNIN?

OB Insemmi d-deċiżjoni li nagħmel dak kollu possibbli biex nibdew inwettqu l-Programm ta’ Ċittadinanza b’Investiment li l-Partit Nazzjonalista, għal raġunijiet elettorali, ipprova jwaqqaf b’kull mezz possibbli. Ma rnexxilux. Aħna

saħansitra kkonvinċejna lillKummissjoni Ewropea u llum l-IIP huwa l-aqwa u l-uniku programm ta’ ċittadinanza approvat minnha. Dan huwa programm li qed iressaq lejn Malta investituri ta’ potenzjal enormi u li qed jiġġenera fondi kbar għal pajjiżna li

se jintefqu fi proġetti soċjali kienet dik li nimbarka fuq ħidma intensiva biex inwettaq b’risq il-familji kollha. numru ta’ proġetti li kienu ilhom imwiegħda minCC Id-deċizjonijiet huma l-ordni Nazzjonalisti 25 sena sħaħ, tal-ġurnata meta tkun fdat bir- fosthom dak tal-Whiterocks responsabbiltà tal-ekonomija u x-Shipbuilding tal-Marsa u u l-investiment fil-pajjiż. Però, eventwalment anke l-Crafts nemmen li l-akbar deċizjoni Village f ’Ta’ Qali.

SZA Aktar milli deċiżjoni waħda, ħadt impenn. L-impenn li naħdem b’attitudni target oriented; jiġifieri li l-ħidma tiegħi twassal għarriżultati u li nilħaq il-miri mfassla sabiex nerfa’ bl-aħjar mod possibbli r-responsabbiltajiet li għaddieli l-Prim Ministru.

DAN L-AĦĦAR SMAJNA FUQ L-ISKEMA TA’ DEJN SIGRIET TAL-PN. X’INHUMA L-KUMMENTI TIEGĦEK DWARHA? OB Dawn mhuma xejn ħlief ċedoli tal-korruzzjoni. Simon Busuttil iddeċieda li jiddejjen biex iħallas id-dejn. Se jaċċetta kwalunkwe somma ta’ flus u ħadd mhu se jkun jaf min huma d-donaturi.

Huwa ovvju li hemm riskju serju ta’ għotjiet dubjużi. Ngħid

mmexxi minn Simon Busuttil u Beppe Fenech Adami huwa partit ipokrita. Dan għax tmur totalment kontra l-prinċipju tattrasparenza li huma jippruvaw jippontifikaw dwaru.

IlPartit Laburista jrid jassigura CC Din l-iskema hija konferma ta’ li l-finanzi tiegħu jibqgħu kemm il-Partit Nazzjonalista sostenibbli ħalli ma nispiċċawx biss li l-Kap tal-Oppożizzjoni sejjer żball jekk jaħseb li, wara 25 sena ma jagħmel xejn, issa jista’ jimsaħ saqajh fl-ispirtu talliġi tal-finanzjament tal-partiti.

fl-istess sitwazzjoni tagħhom, Filwaqt li llum għandna liġi però dan għandu jsir b’rispett li daħħlet miżuri importanti, il-Partit Nazzjonalista ra kif sħiħ lejn il-liġijiet. għamel u ħoloq skema li tmur kontra dan il-prinċipju SZA Il-qofol tal-Liġi tal- fundamentali. Nemmen li Finanzjament tal-Partiti hija hemm bżonn inkomplu naraw l-ħtieġa tat-trasparenza fil-mod kif naċċertaw it-trasparenza filkif il-partiti jiġu ffinanzjati. finanzjament tal-partiti.

X’KIEN L-IKBAR SUĊĊESS GĦALL- GVERN TA’ JOSEPH MUSCAT? OB Li l-pajjiż mar lura għand il-poplu.

Bis-sehem talfamilji u negozji beżlin, illum qed niksbu l-aqwa riżultati f ’qasam wara l-ieħor: millfinanzi sal-impjiegi, millenerġija sal-edukazzjoni,

mis-saħħa sad-drittijiet ċivili, mis-solidarjetà soċjali s’Għawdex. Illum, pereżempju, persuni b’diżabbiltà jħossu li għandhom opportunitajiet, koppji b’orjentazzjoni sesswali differenti jafu li għandhom futur. Iħossuhom ilkoll ulied

ambizzjuż ħafna u għalhekk ngħid li l-akbar suċċess ta’ Gvern immexxi minn Joseph Muscat għad irid jasal. Però, naħseb li kulħadd japprezza d-direzzjoni ekonomika b’saħħitha li ħa pajjiżna u u l-avvanz notevoli fis-settur tad-

art twelidhom. Imma nemmen li l-ikbar suċċess għall-Gvern ta’ Joseph Muscat għad irid jasal. Fadal bidliet pożittivi u ,iva, il-kbir għadu ġej.

CC Jien

bniedem

ottimist

drittijiet ċivili.

SZA Għal pajjizna l-akbar għadu huwa l-qgħad. L-akbar kisba hija li l-qgħad jinsab fl-aktar livell baxx f ’dawn l-aħħar 35 sena.

X’INHU L-AĦĦAR APPELL TIEGĦEK LID-DELEGATI? OB Id-delegati jafu sew x’għandu bżonn il-Partit Laburista.

Għexu f ’dan il-Partit, u ilhom snin jaħdmu u jemmnu fih. Għalhekk konvint li se jagħmlu l-aħjar għażla.

Min-naħa tiegħi qed nagħti kelma – u l-kelma tiegħi jafu

li nżommha – li se nkun qrib tagħhom u nieħu ħsieb il-kuntatt mal-lokalitajiet.

Kommess bis-serjetà għal Partit Laburista magħqud li jerfa’ r-responsabbiltà tal-Laburisti u jindirizza l-inġustizzji. Qrib tiegħek, bi stabbiltà, sinerġija mal-

Gvern u b’ġustizzja soċjali, iż-żmien li se jwassalna għal il-ġenerazzjoni rebbieħa se elezzjoni ġenerali oħra. Għandi fiduċja kbira fid-delegati tagħna tkompli tirnexxi. u, ikun xi jkun ir-rizultat, illealtà u l-imħabba tiegħi għallCC L-appell tiegħi huwa wieħed ta’ Partit tibqa’ sal-mewt. kuraġġ. Ejja nkunu magħquda aktar minn qatt qabel wara SZA f ’parteċipazzjoni l-Mexxej Joseph Muscat f ’dan Nemmen

akbar tad-delegati fil-ħidma tal-Partit. Id-delegati jridu jkunu aktar fiċ-ċentru ta’ dak li nwettqu. Irrid inkun ta’ servizz għall-Partit u nkun viċin id-delegati biex nagħti dak kollu meħtieġ. Nemmen li flimkien Inkomplu Niksbu Suċċess.

10 05|06|2016

kullhadd.com

AĦBARIJIET

IŻ-ŻEWĠT IĦLUQ TA’ ERNEST TONNA ta’ ġewwa fid-Dar Ċentrali daħħal iktar minn €217,000 bħala uffiċjal awtorizzat talkunsilli lokali.

L-aħħar tliet xhur tal-2009 raw telf totali ta’ €19,182 minnaħa tal-Port Ħieles, wara li dawn il-flus marru fil-but ta’ Ernest Tonna permezz ta’ salarju u spejjeż ta’ mowbajl u internet.

Mill-2010 sal-2011, Tonna sewa aktar minn €53,500 kull sena lill-Port Ħieles meta wieħed jagħmel is-somom totali ta’ salarju, spejjeż fuq mowbajl u fuq il-karozza.

L-ikbar telfa saret fl-2012 hekk kif il-Port Ħieles tilef aktar minn €57,513 fuq l-hekk imsejjaħ person of trust ta’ dak iż-żmien.

B’hekk mill-2009 sal-2012 il-Port Ħieles nefaq total ta’

Ernest Tonna gawda minn ħatriet fil-Port Ħieles (Freeport) fi żmien l-eksMinistru Austin Gatt u fi żmien li Mark Portelli tal-JS List kien chairman tal-Port

Ħieles. L-Ispiża totali li l-Port Ħieles għamel fuq Tonna tammonta għal €185,000.

Minn informazzjoni li issa kisbet din il-gazzetta, nikkonfermaw l-ispejjeż li

l-Port Ħieles għamel fuq Tonna sakemm kien impjegat bħala person of trust.

Rapporti żvelati aktar kmieni din il-ġimgħa qalu li Ernest Tonna, wieħed minn

€184,074

Kemxa sew Intant, mill-kunsilli lokali Tonna wkoll daħħal kemxa sew.

Beda fil-Kumitat Konġunt fl-2000 u dam għal 14-il sena fejn ħa total ta’ €145,629. Sadanittant, fl-2004 Tonna beda xogħol relatat mal-Furjana fejn daħħal iktar minn €56,000. Fl-2009 Tonna daħħal aktar minn €217,000 hekk kif beda xogħol mallokalità tal-Marsa wkoll.

Meta ressaq dawn id-dettalji fil-Parlament, il-Ministru Owen Bonnici saħaq li llum il-ġurnata affarijiet bħal dawn m’għadhomx isiru minħabba li uffiċjali reġjonali għandhom il-paga fissa tagħhom b’bonus skont il-prestazzjoni.

2009

2010

2011

2012

Salajru Mowbajl Internet Karozza u Fjuwil

€18,650 €532

€48,490 €1817 €4056

€48,490 €13,362 €328 €7333

€48,490 €13,362 €328 €7333

Total

€19,182

€53,592

€53,787

€57,513

SEJĦA GĦAL ĦAMES KONSULENTI F’ĠIMGĦA

Din il-ġimgħa kienet waħda sinifikanti f ’dawk li huma sejħiet għall-konsulenti jew, kif inhuma magħrufa aħjar, professuri fid-Dipartiment tas-Saħħa.

Fil-fatt, f ’ġimgħa waħda biss ħarġu ħames sejħiet għal konsulenti li huma meħtieġa f ’setturi differenti, fosthom persuni speċjalizzati fiddijabete, il-kardjoloġija u l-oftamoloġija.

Ir-riżorsa umana fl-isptarijiet hija riżorsa imprezzabli, li ta’ kuljum qed tara n-numri jiżdiedu.

F’kumment li ta l-Ministru għas-Saħħa Chris Fearne qal li dawn se jkomplu jżidu man-numru dejjem jikber ta’ konsulenti. Fil-fatt, din issena diġà kienu ħarġu numru ta’ sejħiet oħra, biex b’hekk kellna total ta’ 13-il sejħa għal konsulenti, bi wħud minnhom li diġà bdew jagħtu s-servizzi tagħhom lill-pazjenti.

Il-Ministru qal li filġimgħat li ġejjin se jkunu qegħdin joħorġu aktar sejħiet.

Il-konsulenti u

speċjalisti mhumiex l-uniċi professjonisti li qegħdin jiżdiedu drastikament filqasam tas-saħħa. Fil-fatt, innumru ta’ infermieri qiegħed jiżdied ukoll.

Fl-2012, in-numru ta’ infermieri mad-Dipartiment tas-Saħħa u fid-djar tal-anzjani tal-Gvern kien ta’ 2,700. Dan in-numru żdied għal 3,132 fl2015.

“L-investiment fil-qasam tas-saħħa huwa kruċjali. Dan il-Gvern qiegħed jaħdem fuq investiment fl-isferi kollha tiegħu. Għandna investimenti multimiljunarji bil-proġetti tal-Isptar ta’ Għawdex, l-Isptar San Luqa u l-Isptar Karen Grech. Investiment f ’apparat mediku fejn fl-aħħar jiem rajna fost oħrajn il-wasla ta’ CT scanner ġdida fl-Isptar Mater Dei. Iżda fuq kollox biex is-servizz tagħna jibqa’ jingħata u jkun tal-ogħla livell ma jonqosx is-servizz uman u s-sejħiet li ħarġu din is-sena huma xhieda li anke f ’dan ilqasam qegħdin ninvestu,” qal Fearne.

AĦBARIJIET

kullhadd.com

05|06|2016 11

JONQSU L-KAWŻI PENDENTI FIL-QORTI TA’ GĦAWDEX UKOLL • Il-kawżi qed jinqatgħu b’iktar ħeffa • Jinqatgħu ferm iktar kawżi milli jidħlu

ALEANDER BALZAN parametri importanti. Dawn huma l-aħħar ħames snin, insibu li l-aħjar rati kollha flimkien, jidher biċ-ċar li l-qrati ċivili u kummerċjali f ’Għawdex ukoll Fil-fatt, waqt li fl-ewwel erba’ xhur qegħdin jirsistu biex itejbu l-effiċjenza iktar milli jidħlu, in-numru ta’ każi Il-kawżi pendenti fil-qrati Għawdxin ġodda, ir-rata ta’ ħeffa tal-kawżi li tal-aħħar sena ta’ Gvern Nazzjonalista tagħhom ħalli l-poplu jiġi moqdi aħjar,” naqsu b’19%. Dan meta April ta’ din titkejjel fi ġranet, u n-numru ta’ każijiet kien hemm clearance rate ta’ 135%, din qalet kelliema għall-Ministeru talsplodiet għal 175% u 147% fl-ewwel Ġustizzja. is-sena kien imqabbel ma’ April 2012. pendenti.

“Filwaqt li forsi wieħed jista’ jgħid li It-titjib kien possibbli minħabba li erba’ xhur tas-sena li għaddiet u din isStatistika li kisbet il-gazzetta KullĦadd, għadu kmieni fis-sena biex inkejlu sewwa mingħand kelliema għall-Ministeru tal- tjiebet dik magħrufa bħala clearance sena.

Dan wassal biex issa, fl-2016, qed l-progress miksub, din l-istatistika, Ġustizzja, tikkonferma kif, filwaqt li rate. Din turi jekk il-qrati humiex qed f ’April 2012 kien hemm iktar minn ilaħħqu man-numru ta’ każijiet ġodda. tkun esperjenzata l-aħjar rata ta’ ħeffa imqabbla mal-istess żmien tul dawn 800 każ pendenti, illum dawn niżlu għal Minħabba f ’hekk, rata pożittiva trid tal-kawżi tul dawn l-aħħar ħames snin. l-aħħar ħames snin, tgħinna nifhmu li tkun dejjem fuq 100%, li jfisser li l-qrati F’Għawdex hemm seba’ qrati, tribunali l-miżuri li qed jiġu implimentati qed madwar 500.

Dan it-tnaqqis fil-każijiet pendenti qed jaqtgħu iktar każijiet minn numru jew bordijiet li jisimgħu kawżi ċivili u jgħinu biex tiżdied l-effiċjenza kemm kummerċjali fl-ewwel smigħ. Hemm f ’Malta kif ukoll f ’Għawdex. Aħna kien mifrux fuq il-qrati kollha ta’ ta’ każijiet ġodda.

Rata pożittiva ta’ fuq 100% tfisser ukoll il-Qorti tal-Appell Ċivili Inferjuri nirrikonoxxu u napprezzaw l-isforz Għawdex, iżda minn dawn l-ikbar tnaqqis ġie rreġistrat fil-Qorti Ċivili ukoll li mhux qed jiżdiedu l-każijiet li tisma’ appelli minn kawżi ta’ portata ġenwin li qed isir mill-Ġudikatura, u Prim’Awla (21%), fil-Qorti Ċivili tal- pendenti; jiġifieri mhux qed jiżdied dak żgħira, filwaqt li l-appelli mill-kawżi ta’ biħsiebna nkomplu fil-ħidma tagħna Familja (16%), u fil-Bord li Jirregola li jissejjaħ backlog. Meta nħarsu lejn din portata ikbar jinstemgħu Malta mill- sabiex nassistu fil-kisba ta’ riżultati aħjar,” kompliet tgħid il-kelliema għallir-rata maħduma fuq l-ewwel erba’ xhur Qorti tal-Appell Ċivili Superjuri. l-Kera (52%).

“Meta wieħed janalizza dawn il-figuri Ministeru tal-Ġustizzja.

L-effiċjenza tal-qrati titkejjel bi tliet tas-sena (Jannar sa April) għal dawn aleander.balzan@one.com.mt l-persentaġġ ta’ kemm jinqatgħu każi ġew irreġistrati fl-2015 u 2016.

PREZZ STABBLI F’MALTA, JIŻDIED FIL-UE Għal darb’oħra l-prezz tal-fjuwil baqa’ stabbli f ’Malta filwaqt li żdied fil-pajjiżi l-oħra tal-Unjoni Ewropea. Statistika maħruġa mill-Kummissjoni Ewropea indikat dan b’mod ċar.

Fil-fatt, il-prezz tal-petrol fl-Unjoni huwa dak ta’ €1.35,7ċ ogħla minn dak lokali, u l-prezz tad-diżil huwa €1.17,1ċ ogħla mill-prezz lokali.

Mejju 2016-Ġunju 2016

Prezzijiet fil-UE Prezzijiet f ’Malta

Petrol Diżil €1.35 €1.17 €1.28 €1.16

Minn nofs Jannar tas-sena li għaddiet kien hemm żieda totali ta’ 6ċ fil-petrol u roħs ta’ 1ċ biss fiddizil fl-Unjoni Ewropea, iżda fl-istess perjodu f ’Malta l-petrol naqas b’14ċ, u d-diżil b’19ċ. Dan ifisser li pajjiżna kellu l-ikbar rata ta’ tnaqqis fil-

Dawn l-istatistiki mill-Kummisjoni Ewropea prezzijiet għal dan il-perjodu.

Il-prezz tal-fjuwil tnaqqas ukoll f ’erba’ pajjiżi oħra jindikaw li, mindu bdiet l-amministrazzjoni attwali barra Malta. Għal dan il-perjodu l-ikbar żieda fl- f ’pajjiżna, il-prezzijiet tal-petrol u tad-diżil naqżqsu Unjoni Ewropea fil-prezz tal-petrol kien ta’ 18ċ fl- bi 15% u 17% rispettivament. Ċifri sodisfaċenti immens meta mqabbla ma’ Iżvezja; pajjiż li ra 8ċ żieda fil-prezz tad-diżil ukoll. dawk ta’ amministrazzjonijiet preċedenti fejn il-petrol ogħla b’26% u id-diżil b’35%. Dan Jannar 2015-Mejju 2016 f ’perjodu li dawn naqsu fl-Ewropa b’21% u 17%

Petrol Diżil rispettivament.

Prezzijiet fil-UE +6ċ -1ċ Prezzijiet f ’Malta -14ċ -19ċ

Petrol Diżil Preżentament hemm 12-il pajjiż bi prezz tal- Amministrazzjoni attwali -15% -17% petrol ogħla minn dak ta’ Malta. Sewwieqa Maltin Amministrazzjoni preċedenti +26% +35% iħallsu inqas għall-fjuwil minn 346 miljun sewwieq Prezz fil-UE -21% -17% Ewropew, bl-ogħla prezz għall-petrol preżentament ikun dak ta’ €1.53 fl-Olanda (25ċ iktar mill-prezz Dawn iċ-ċifri jġibu fix-xejn allegazzjonijiet talf ’Malta), u l-ogħla għal dak tad-dizil huwa fir-Renju Oppożizzjoni li qalu li l-poplu Malti u Għawdxi se Unit, ta’ €1.45 (29ċ ogħla minn Malta). jibqa’ jħallas l-ogħla prezzijiet fl-Ewropa.

12 05|06|2016

kullhadd.com

STORJA TA’ DETERMINAZZJONI

X’WETTAQ IL-GVERN… SENA ILU Informazzjoni miġbura minn EMANUEL CUSCHIERI 30 ta’ Mejju

Inħolqu 500 impjieg full-time ġdid fit-turiżmu

Naomi Cachia Kordinatur Politiku FŻL

31 ta’ Mejju

Malta tneħħiet mill-proċedura ta’ defiċit eċċessiv tal-Kummissjoni Ewropea

1 ta’ Ġunju

Il-fatt li Willa hija trans għandu jkun sekondarju għal min qed isegwi l-istorja minn barra

Din il-ġimgħa ġie ppubblikat il-ktieb tat-tfal Truly Willa, miktub minn tifla ta’ tmien snin, Willa Naylor, li kienet imwielda u mrobbija f ’pajjiżna. Permezz ta’ dan il-ktieb, iċ-ċkejkna Willa qed taqsam magħna l-istorja ta’ ħajjitha. Għalkemm ta’ età żgħira, b’maturità liema bħalha Willa tixtieq tuża lilha nnifisha bħala eżempju għal nies oħra li bħalha jidentifikaw bħala transgender.

Il-ħajja u l-esperjenzi ta’ kull wieħed u waħda minna huma differenti. Huwa diffiċli li tifhem eżattament minn fejn ġej ħaddieħor, speċjalment jekk qatt ma esperjenzajt l-istess diffikultajiet.

Madankollu, ma jfissirx li dak li ma nifhmux huwa ħażin.

Iktar minn hekk, ma tagħmilx sens li tikkummenta fuq dak li ma tifhimx, speċjalment jekk bi kliemek qed tweġġa’ familja li diġà għaddiet minn ħafna. Rajt ħafna kummenti negattivi b’reazzjoni għallistorja ta’ Willa li ffrustrawni għal ħafna raġunijiet.

L-ewwel u qabel kollox, l-istorja ta’ Willa hija waħda ta’ tifla li sabet ilkunfidenza u l-kuntentizza, u tixtieq tagħmel il-kuraġġ lil ħaddieħor. Kif tista’, minflok tkun ferħan għaliha, tipprova tiddiskredita dak li għandha xi tgħid?

Il-fatt li Willa hija trans għandu jkun sekondarju għal min qed isegwi l-istorja minn barra. L-identità tal-ġeneru hija xi ħaġa li jifhem biss l-individwu, u għandu jkollu d-dritt jesprimiha kif irid.

Fortunatament, f ’pajjiżna, jista’! Ma ninsewx li f ’Malta s-sena l-oħra ġiet introdotta l-liġi tal-identità tal-ġeneru, li

permezz tagħha Malta saret mudell għal pajjiżi oħra.

Imma d-dritt li tirrikonoxxi l-identità tal-ġeneru tiegħek għandu jiġi kwalifikat b’xi età minima? It-tweġiba hija le. L-istorja ta’ Willa mhix eċċezzjoni. Studji juru li sa ma wieħed jagħlaq tliet snin, ikun diġà fforma l-identità tal-ġeneru tiegħu, u din mhux dejjem tkun tikkorrispondi mal-karatteristiki fiżiċi li jiddeterminaw is-sess ta’ dak li jkun.

It-tfal għandhom vuċi li għandna nisimgħu. Willa kellha biżżejjed determinazzjoni u sapport minn ta’ madwarha biex dan il-fatt fehmitu ta’ età żgħira, u din hija ħaġa li għandha tiġi ċċelebrata, u mhux ikkritikata! M’hemm xejn li huwa inkwetanti f ’dan kollu, bħalma esprimew xi kummenti li qrajt. Li hu verament inkwetanti għalija hu kemm, għal xi wħud, hu diffiċli li jaċċettaw dak li ma jagħmilx parti min-norma, anke jekk ma jkun qed jagħmel ħsara lil ħadd.

L-ironija f ’dan kollu jinsab fil-fatt li huma dawn irreazzjonijiet negattivi u distruttivi li jagħmlu ktieb bħal dak ta’ Willa neċessità fissoċjetà tagħna. Mhux kulħadd isib il-kuraġġ li sabet din iċċkejkna. Li ma tikkonformax ma’ dak li fis-soċjetà jitqies bħala normali mhix faċli u, iktar importanti minn hekk, mhix għażla.

Nispera li l-istorja ta’ Willa sservi ta’ ispirazzjoni għal min għandu bżonnha, u li, jekk xejn, tgħinna biex bħala soċjetà nipprogressaw għallivell ta’ inklussività li diġà teżisti f ’Malta fil-forma talqafas leġiżlattiv.

OPINJONI

58 persuna b’diżabbiltà bdew jirċievu pensjoni sħiħa

2 ta’ Ġunju

Bdew jitħejjew regoli ġodda għall-annimali fit-toroq

3 ta’ Ġunju

Tlesta xogħol ta’ rinnovar fl-iskola sekondarja ta’ Ħal Tarxien

4 ta’ Ġunju

Fl-Isptar Mater Dei l-lista ta’ stennija tal-MRI naqset minn 18-il xahar għal ħames xhur

5 ta’ Ġunju

Ġie deċiż li l-Isptar San Luqa jiġi rranġat

EDITORJAL

kullhadd.com

05|06|2016 13

www.kullħadd.com agħmel kuntatt magħna

EDITUR

Aleander Balzan aleander.balzan@one.com.mt +356 2568 2230

ĠURNALISTI

Ritianne Agius ritianne@kullhadd.com +356 2090 1410

Liam Gauci liam@kullhadd.com +356 2090 1413

INDIRIZZ POSTALI

KullĦadd, Ċentru Nazzjonali Laburista, Triq Mile End, il-Ħamrun, ĦMR 1717

Glen Falzon glen@kullhadd.com

KUNTATT ĠENERALI editorial@kullhadd.com + 356 2090 1411

SALES U DISTRIBUZZJONI Alan Saliba sales@kullhadd.com +356 2090 1520

DISINN TAL-GAZZETTA Leanne Grech

REĠA’ FALLA TEST IEĦOR

Kienet ġimgħa oħra li rat lill-Kap tal-Oppożizzjoni jfalli żewġ testijiet oħra.

Fl-ewwel lok reġa’ spiċċa ċass quddiem konferma li ministru minn tiegħu kiser il-kodiċi tal-etika u aġixxa b’mod mhux aċċettabbli.

Mhux għax qatt kien hemm dubju, iżda s-sentenza tal-Qorti li ngħatat din il-ġimgħa dwar l-eksMinistru Tonio Fenech, hija timbru ieħor ta’ kif shadow minister ewlieni tal-Partit Nazzjonalista aġixxa b’mod li ma jagħmel ebda ġieħ lil min ikun f ’kariga bħalma

kellu hu, dik ta’ ministru.

Huwa daqstant gravi li sa issa Simon Busuttil wieġeb biss b’silenzju għall-fatt li Fenech aċċetta rigali mingħand min hu involut fl-iskandlu taż-żejt. Dan fi żmien li kien Ministru talEnemalta.

Dan hu silenzju sinonimu ma’ kap li m’għandux l-istoffa jieħu d-deċiżjonijiet u li meta ma jkollu xejn xi jgħid iktar, imbagħad jispiċċa jiddefendi l-ħażin.

Dik fil-konfront ta’ Tonio Fenech hija l-istess attitudni li ħa fil-konfront tal-Viċi Kap tal-Partit Nazzjonalista Mario de Marco, li għal snin

twal ma ħallasx għal xogħol minn persuna involuta filPanama Papers. Dak ukoll ksur tal-kodiċi tal-etika. Jew fil-każ tal-Viċi Kap l-ieħor Beppe Fenech Adami, li għadu jirrifjuta li jippubblika irċevuti għal xogħlijiet fuq il-palazz tiegħu ta’ Ħal Għargħur filwaqt li għallebda raġuni ma jrid joqgħod għal tax audit.

Huma dawn l-eżempji u ħafna iktar li jagħmlu lil Simon Busuttil mhux kredibbli. Dawn juru kif Simon Busuttil mhuwiex prim ministru alternattiv.

Bħalissa, tant il-Kap talOppożizzjoni hu mitluf

f ’dagħdigħa negattiva li issa spiċċa jagħmel ilfares. Lanqas jitwemmen li, wara ġimgħat jgħid li d-demokrazija mhedda għax il-Gvern ħareġ avviż legali li jirregola l-billboards, din il-ġimgħa nesa jdaħħal fil-Qorti l-kawża biex jikkontesta dan l-avviż legali. Anke jekk kien qal li se jagħmel hekk.

Din l-attitudni turi kif Simon Busuttil huwa kap li jitkellem ħafna, iżda mbagħad iqumu dubji serji kemm dak li jitkellem dwaru jkun qed jemmnu.

SERVIZZI SOĊJALI LI JSAĦĦU LIL MIN JAQA’ LURA Stefan Buontempo Segretarju Parlamentari għall-Gvern Lokali

Matul is-snin kien hawn bosta ħassieba li jsostnu li dawn ma jinkoraġġux lil dak li m’għandux xogħol biex jibda jaħdem u, jekk jaħdem, jipprova jaħdem bla ktieb

Is-servizzi soċjali huma monument ħaj li bena l-Partit Laburista għal dan il-pajjiż u li għadu magħna sal-ġurnata tallum. Qed ngħid hekk mhux għax is-servizzi soċjali mhux se jissoktaw ikomplu jwieżnu lil dawk li forsi nqatgħu lura fis-soċjetà tagħna, iżda għax, bħal ħafna affarijiet oħra, forsi noħduhom, kif jgħidu bl-Ingliż: for granted, u ma nirrealizzawx x’teżor fihom.

Nagħmlu żball kbir jekk naraw is-servizzi soċjali bħala x-xibka li tilqa’ lill-batut u l-iżvantaġġjat milli jogħdos fil-faqar mingħajr ma twieżnu sabiex jinqala’ missitwazzjoni mwiegħra li jinsab fiha. Bħala pajjiż għandna naraw li s-servizzi soċjali jkunu hemmhekk sabiex iwieżnuna meta niġu bżonnhom.

Nieħdu, pereżempju, is-servizz tas-saħħa. Meta nħallsu l-bolla u t-taxxa, aħna qed inħallsu speċi ta’ assigurazzjoni li tiggarantilna li, meta niġu bżonn dak isservizz, aħna nkunu nistgħu nużawh. Dik hija d-differenza minn klinika privata għal dik talGvern, għax fil-privat inti tħallas ta’ dak is-servizz li tieħu, filwaqt li fis-servizz biex nużaw is-saħħa tal-Gvern aħna nħallsu miżata fix-xahar li tintitulana nużaw dak is-servizz meta niġu bżonnu.

Però, is-servizzi soċjali mhumiex biss marbuta mas-saħħa.

Għandna l-benefiċċji marbuta mal-edukazzjoni, is-saħħa kif ukoll mal-qgħad. Filwaqt li l-benefiċċji marbuta mas-saħħa u oħrajn bħal dawk tar-romol u anke tad-diżabbiltà huma ddisinjati biex jgħinu lil dak li jkun qiegħed f ’qagħda mwiegħra minħabba f ’sitwazzjoni ta’ mard, jew diżabbiltà sabiex jgħix b’mod diċenti, il-benefiċċji talqgħad saru biex jgħinu lil dawk li m’għandhomx xogħol sakemm isibu wieħed.

Matul is-snin kien hawn bosta ħassieba li jsostnu li dawn ma jinkoraġġux lil dak li m’għandux xogħol biex jibda jaħdem u, jekk jaħdem, jipprova jaħdem bla ktieb. Tajjeb li niftakru li meta daħlu dawn l-għajnuniet soċjali, id-dinja ma kinitx l-istess bħal dik li qed ngħixu fiha llum. Dak iżżmien l-ekonomija kienet toħloq dawk li ngħidulhom jobs for life; jiġifieri ladarba inti impjegat, wisq probabbli taf tagħmel 30 jew 40 sena taħdem fl-istess post tax-xogħol mingħajr ma tiċċaqlaq. Dan kien jagħmilha aktar diffiċli biex wieħed isib xogħol ġdid, speċjalment jekk ikun qiegħed u, aktar, jekk ikollu ċertu età. Illum il-ġurnata s-suq tax-xogħol sar iktar flessibbli,

b’kuntratti definiti u b’faċilità li l-ħaddiem ibiddel l-impjieg bittir li jtejjeb il-karriera tiegħu.

Sfortunatament, bħal f ’ħafna affarijiet fil-ħajja, mal-ħażin jeħel it-tajjeb u, allura, kulħadd jintefa’ f ’keffa waħda. Iżda anke ħafna studji juru li jekk wieħed ma jkollu l-ebda sors ieħor ta’ dħul ħlief is-servizzi soċjali u jitgħallem jgħix bihom biss, jidħol fi stat ta’ dipendenza li mhux lakemm wieħed jinterfa’ fiha. Hemmhekk jidħol ir-rwol tal-Gvern li jara li s-servizzi soċjali jagħmlu l-ġid fis-soċjetà. Issa llum il-ġurnata fl-Ewropa kollha qed jinħass li l-akbar problema marbuta mażżieda fil-faqar ġejja minn nuqqas ta’ opportunitajiet ta’ xogħol.

Għalhekk, dan qed iwassal biex aktar gvernijiet, fosthom pajjiżna, idaħħlu sistemi li jħajru aktar nies joħorġu għax-xogol u aktar nies qiegħda biex isibu xogħol, minbarra li jimplimentaw miżuri li, fost l-oħrajn, jgħinu lil dak li jkun ilaħħaq kemm mal-familja kif ukoll max-xogħol.

Hawnhekk nirreferi għal skemi bħall-in-work benefits fejn, persuna li tkun qiegħda għal ammont ta’ snin, tkun tista’ ssib impjieg mingħajr ma’ titlef l-għajnuna soċjali għal ammont ta’ snin.

Din is-sistema nstabet li tħajjar ħafna nies sabiex jerġgħu jidħlu

lura fid-dinja tax-xogħol, u dan jidher kemm tassew huwa minnu fis-suċċess kbir li kiseb pajjiżna fejn, għall-ewwel darba f ’aktar minn 30 sena, għandna inqas minn 4,000 ruħ qiegħda. Dan is-suċċess huwa l-frott ta’ ħidma fuq żewġ fronti: ħolqien ta’ ambjent ekonomiku li jħajjar ilprivat biex joħloq aktar postijiet ta’ xogħol, u ħidma mill-Gvern biex iħajjar aktar nies qiegħda sabiex jibdew jaħdmu.

Skema oħra interessantissima hija dik tal-ħarsien tat-tfal b’xejn għall-ġenituri li jaħdmu. Permezz ta’ din l-iskema qed nagħtu aktar ċans lin-nisa li investew ħafna ħin, enerġija u riżorsi biex kisbu edukazzjoni xierqa u jixtiequ jkomplu bil-karriera tagħhom sabiex ikunu jistgħu jerġgħu jidħlu fid-dinja tax-xogħol minkejja li jkollhom uliedhom għadhom mhux tal-età li jmorru l-iskola.

Dan ix-xogħol kollu li sar f ’dan il-qasam qed jagħtina l-frott, u jiena konvint li wliedna se jkomplu jgawdu minn dan ixxogħol, għax dan huwa Gvern li qed iħalli l-marka tiegħu flistorja ta’ pajjiżna bħall-gvernijiet Laburisti tas-sebgħinijiet u t-tmeninijiet li għadna ngawdu l-frott tagħhom sal-lum ilġurnata.

14 05|06|2016

kullhadd. com

ITTRI

SEMMA’ LEĦNEK Ibagħtilna ittra biex nippubblikawha fil-gazzetta KullĦadd. Preferibbilment l-ittri jkunu miktuba bil-kompjuter.

INDIRIZZ POSTALI KullĦadd Ittri, Ċentru Nazzjonali Laburista, Triq Mile End, il-Ħamrun, ĦMR 1717.

INDIRIZZ ELETTRONIKU editorial@kullhadd. com. Annotaw l-email billi fis-suġġett tindikaw li qed tibagħtu ittra.

IL-FAMUŻI ĊEDOLI Sur Editur,

Skont xi gazzetti lokali, l-ammont ta’ kontribituri li ħassew ilkuxjenza li għandhom jilqgħu s-sejħa tal-Partit Nazzjonalista biex jikkontribwixxu għad-dejn li għandu l-partit huma tnax (12). Bil-kalkulazzjoni ta’ 12-il ċedola għal €10,000, dawn iċċedoli diġà sparixxew għad-dejn pendenti ta’ tliet snin għall-karta użata mill-istamperija tal-PN. Kont nistenna li mas-sejħa għal dawn il-fondi fil-kju kien se jkun hemm it-30 deputat parlamentari, inkluża dik l-hekk imsejħa indipendenti, flimkien maż-żewġ eks-Prim Ministri Gonzi u Fenech Adami, peress li kien fi żmienhom bħala kapijiet li akkumula dak id-dejn kollu. Dawn b’dover lejn il-partit kellhom ikunu fil-kju; speċjalment dawk li flamministrazzjoni preċedenti kienu ħadu l-€500 żieda fil-

ġimgħa; flus li għadhom ma rritornawx fil-kaxxa ta’ Malta.

U fejn huma l-membri talamministrazzjoni tal-partit?

Dawn ukoll ma għandhomx fiduċja f ’din is-sejħa taċ-ċedoli?

Amministraturi li qed juru li m’hemmx ċans li dawn il-flus se jiġu mradda lura wara 10 snin, imma 100% li jiġu paċuti

b’kuntratti bħala interessi meta l-PN ikun fil-Gvern.

Għalhekk qed jissemmew l-10 snin, għax diġà jafu li fl-2018 m’għandhomx ċans ikunu filGvern.

PANTOMIMA PARLAMENTARI

Sur Editur,

Ma kontx naf li l-istaġun talpantomimi ġie estiż għaxxahar ta’ Mejju, bl-aħħar rappreżentazzjoni ssir nhar l-Erbgħa 25 tax-xahar u li FLUSI NĦADDIMHOM ntweriet diretta fuq it-TV talFIS-SOD, Parlament, bis-suġġett magħżul IL-BELT VALLETTA ikun ‘Ċensura fuq il-Prim Ministru Joseph Muscat’.

L-awtriċi ta’ din il-pantomima kient Marlene Farrugia li, minflok irringrazzjat lill-Mexxej tal-Partit tal-paċenzja li ħa biha sakemm fl-aħħar qatgħet jiesha u telqet, ħarġet il-qrusa li għandha fl-istonku tagħha u b’dak li qalet uriet biċ-ċar li lillPrim Ministru ma tistax għalih għax, għal darba darbtejn, ma għamilhiex xi ministru jew segretarju parlamentari. Din ilkonklużjoni wasalt għaliha għax fid-diskors tagħha din insinwat li l-grupp Laburista se jivvota kontra l-mozzjoni tagħha għax kollha ħadu xi ħaġa. Qares l-għeneb, Farrugia.

Din id-dama tal-pantomima ppretendiet xi ministeru hekk kif Joseph sar Prim Ministru.

L-istess ippretendiet meta Marie-Louise Coleiro Preca rriżenjat minn ministru biex saret President ta’ Malta. Għal dawn iż-żewġ okkażjonijiet Marlene Farrugia ma ħafritlu qatt lill-Prim Minstru, u ħalfet gwerra kontrih.

Fl-istess pantomima assistejna għal biċċa kummiedja bilprotagonist ikun il-Kap talOppożizzjoni. Tant huwa infantili dan il-bnediem li wasal biex jitlob lill-Ispeaker biex ikeċċih mill-kamra. Stħajjiltu bħal tifel jitlob bil-ħniena lil missieru biex jagħtih daqqa ta’ ħarta biex ikollu ċ-ċans jibki.

Kos, kemm jagħmel xenati u għajjat meta jkun imdawwar minn sħabu u mbagħad meta jara daqsxejn ta’ ġurnalista talOne arah jgħaġġel kemm jiflaħ biex jaħrabha. Beżżiegħ. Lilna l-partitarji Laburisti jirreferu għalina bħala ‘ħamalli’ u elf titlu ieħor. Mela lill-Kap talOppożizzjoni kif għandna nifferu għalih wara dik l-attitudni pastaża u arroganti li ħa filkonfront tal-Ispeaker għax ma biddilx ir-ruling kif ried hu.

Għal din il-pantomima, l-aktar kulur li spikka fuq in-naħa talOppożizzjoni kien l-aħdar, speċjalment fil-konfront talgħażiż Prim Minstru.

TICHY, IL-FGURA

TA’ BARRA

kullhadd.com

05|06|2016 15

JISTGĦU JISTENNEW AKTAR?

LIAM GAUCI paċi u esprimiet l-intenzjoni liam@kullhadd.com tagħha li tibqa’ fi stat ta’ allert biex tkun lesta għal kull tip Nhar it-Tlieta li għadda l-Korea ta’ att aggressiv li jista’ jsir ta’ Fuq (DPRK) wettqet test fil-konfront tagħha. Barra ballistiku ġdid bl-għan li ttejjeb minn hekk, il-Korea ta’ Isfel il-kapaċità tagħha li tolqot miri ikkonfermat li se żżomm malli jkunu ’l bogħod minn xtutha politika tradizzjonali li tinjora tal-ġar reklużżiv f ’każ ta’ konflitt armat. Ir- t-talbiet raġġ tiegħu, li huwa ta’ 4,000 tagħha li ried li din ma tibqax kilometru ma jinkludix biss tipparteċipa f ’eżerċizzji militari diversi pajjiżi Ażjatiċi, imma mal-Istati Uniti qrib it-territorju territorju Amerikan bħall-bażi tad-DPRK. Il-Gvern tal-Korea ta’ Fuq militari ta’ Guam.

L-aktar aspett inkwetanti ta’ kien għamel din it-talba dan l-avveniment huwa li dan b’theddida li dawn l-eżerċizzji segwa testijiet nukleari li saru jistgħu jwasslu għal reazzjoni fix-xhur li għaddew. Flimkien, militari ħarxa. Madankollu, dawn it-testijiet komplew dan it-theddid kien meqjus jindikaw b’mod ċar l-intenzjoni mill-Korea ta’ Isfel bħala tal-Gvern tal-Korea ta’ Fuq li konferma akbar tal-bżonn li ssir potenza nukleari fi żmien jikkoperaw ma’ alleati barranin biex jiddefendu l-interessi qasir. nazzjonali tagħhom.

Pożizzjoni simili ħadha Mhux se jkunu intimidati l-Gvern Ġappuniż li Kif wieħed jistenna, dan it-test kkonferma li l-eżerċizzju tal-aħħar ma ntlaqa’ tajjeb xejn militari li qiegħda twettaq mill-parti l-kbira tal-komunità il-Korea ta’ Fuq mhumiex internazzjonali, li mill-ewwel aċċettabbli għaliha hekk kif bdiet taħseb f ’modi ġodda huma ta’ theddida għall-paċi kif tiżola lill-Korea ta’ Fuq globali. Għaldaqstant, hija ekonomikament bit-tama li wkoll sostniet li se tfittex modi tnaqqsilha l-kapaċità li tkompli kif issaħħaħ il-koperazzjoni internazzjonali tiffinanzja proġetti ta’ din ix- mal-alleati tagħha biex tikkontjeni xorta.

Ewlenija fost il-kritiċi kienet l-ambizzjonijiet tal-Korea ta’ il-Korea ta’ Isfel li kienet il- Fuq. pajjiż li żvela l-intenzjoni talġar tiegħu li jagħmel dawn Miżuri speċjali it-testijiet. Skont il-Ministeru għad-Difiża tal-Korea ta’ Isfel, Min-naħa tagħha, l-Istati id-DPRK ippruvat tispara Uniti fl-aħħar jiem ħadet passi missila ta’ raġġ intermedju ulterjuri biex tiżola lill-Korea Fuq ekonomikament. tat-tip Musudan. Madankollu, ta’ jidher li l-missila splodiet ftit Nhar l-Erbgħa li għadda, tat-Teżor wara li xegħlu r-rockets tagħha. it-Dipartiment Dan kien l-aħħar fost diversi Amerikan ikklassifika lil dan fallimenti tal-Korea ta’ Fuq li il-pajjiż bħala ġurisdizzjoni ta’ f ’April tilfet tliet missili oħra tħassib fejn jidħol il-ħasil talflus. Din id-deċiżjoni ttieħdet tal-istess tip f ’testijiet simili. tan-North Minkejja dan il-falliment, b’konsegwenza il-Korea ta’ Isfel sostniet li Korea Sanctions and Policy għadha tikkunsidra lill-Korea Enhancement Act li daħal fista’ Fuq bħala theddida għall- seħħ fit-18 ta’ Frar li għadda u

li talab lit-Teżor biex, f ’temp ta’ sitt xhur, jiġġudika jekk ilKorea ta’ Fuq hijiex sors ta’ tħassib f ’dan ir-rigward.

Jekk il-konklużjoni tkun flaffermattiv, kif fil-fatt kienet, ir-rapport tat-Teżor kellu jressaq rakkomandazzjoni biex jittieħdu miżuri speċjali ħalli dan il-pajjiż ikun iżolat mis-suq finanzjarju.

Irrakkomandazzjonijiet tressqu kif ippjanat u huwa mistenni li dawn isiru liġi fil-ġimgħat li ġejjin. Dan qiegħed isir bittama li l-Istati Uniti tikkontrolla aktar l-influss ta’ flus li deħlin minn taħt fil-pajjiż Ażjatiku u li qegħdin jiffinanzjaw eżerċizzi ballistiċi u nukleari li huma pprojbiti skont il-liġijiet internazzjonali.

Tensjoni Ir-reazzjonijiet negattivi li kellhom dawn l-istati lejn ilKorea ta’ Fuq ma kinux wisq sorprendenti hekk kif hemm ħafna preċedenti f ’dan irrigward. Madankollu, hija interessanti l-pożizzjoni li qiegħda tieħu ċ-Ċina f ’din il-kwistjoni hekk kif tradizzjonalment dan il-pajjiż kien alleat leali tal-Korea ta’ Fuq. Nhar l-Erbgħa li għadda l-President taċ-Ċina Xi Jinping iltaqa’ ma’ Ri Su-Yong, l-uffiċjal tal-Partit tal-Ħaddiema tal-Korea ta’ Fuq li huwa responsabbli għar-relazzjonijiet internazzjonali.

F’kummenti li ta lill-midja wara l-laqgħa, Xi Jinping spjega li ċ-Ċina trid tara t-tensjonijiet fuq il-peniżola Koreana jonqsu malajr kemm jista’ jkun. Barra minn hekk, huwa kkonferma li l-Gvern Ċiniż għadu jqis lil dan ir-reġjun bħala żona denuklearizzata, li jfisser li huwa se jirreżisti kull inizjattiva biex ikun hemm armamenti nukleari fuq il-peniżola

Koreana.

Huwa ċar li politika ta’ din ixxorta tikkuntrasta direttament ma’ dik tal-Korea ta’ Fuq. Għaldaqstant, osservaturi politiċi internazzjonali qegħdin iħossu li Xi għamel dawn ilkummenti biex juri biċ-ċar li pajjiżu mhux lest li jappoġġa lill-Koreani ta’ Fuq jekk se jkomplu mexjin fuq din irrotta.

Uffiċjalment, Ri mar iċ-Ċina biex jagħti rapport lill-President Xi dwar il-konklużjonijiet li ħarġu mill-kungress tal-Partit tal-Ħaddiema tal-Korea ta’ Fuq li sar ftit tal-ġimgħat ilu.

Madankollu, hemm spekulazzjoni qawwija li filverità l-Korea ta’ Fuq qiegħda tipprova ttejjeb ir-relazzjonijiet tagħha maċ-Ċina. Fil-passat, il-gvernijiet taċ-Ċina u l-Korea ta’ Fuq kienu alleati leali għal xulxin. Però, ir-relazzjoni ta’ bejniethom bdiet tiddeterjora sostanzjalment matul dawn l-aħħar snin hekk kif il-Korea ta’ Fuq għażlet li tibda tagħmel diversi testijiet nukleari b’motivazzjonijiet militari.

Din id-deterjorazzjoni ħarġet b’mod ċar aktar kmieni din is-sena meta ċ-Ċina vvutat, flimkien mal-membri l-oħra tal-Kunsill ta’ Sigurtà tanNazzjonijiet Uniti, favur Riżoluzzjoni 2270 (2016) li tgħid li t-test nukleari tas-6 ta’ Jannar u l-varazzjoni tas-satellita tas-7 ta’ Frar li għaddew kisru diversi riżoluzzjonijiet preċedenti li jipprojbixxu inizjattivi ta’ din ix-xorta. B’konsegwenza, ir-Riżoluzzjoni 2270 (2016) wasslet għall-impożizzjoni ta’ diversi sanzjonijiet ġodda li komplew jiżolaw lill-Korea ta’ Fuq ekonomikament.

Il-mawra ta’ Ri Su-Yong fiċ-Ċina turi li l-Gvern Ċiniż m’għandux l-intenzjoni li jagħlaq il-bieb diplomatiku f ’wiċċ il-Korea ta’ Fuq. Però,

bl-avvanzi teknoloġiċi li l-Korea ta’ Fuq għamlet filprogramm nukleari tagħha qiegħda toħloq sitwazzjoni imbarazzanti għaċ-Ċina li jaf ikollha tiġi indirizzata b’mod differenti kkumparat malpassat.

Bħalissa x’theddida toffri d-DPRK? S’issa ma jidhirx li seħħew xi żviluppi diplomatiċi importanti minkejja d-diversi manuvri politiċi u ekonomiċi li semmejna aktar qabel. Għaldaqstant, huwa mistenni li s-sanzjonijiet internazzjonali fuq il-Korea ta’ Fuq ikomplu jiżdiedu u din se tkompli tinjorahom.

Huwa maħsub li attwalment il-Korea ta’ Fuq għandha għad-dispożizzjoni tagħha bejn 20 u 30 missila oħra tattip Musudan li mistennijin jiġu użati f ’testijiet oħra fis-snin li ġejjin. Esperti fir-riċerka bellika sostnew li dan il-pajjiż għadu madwar għaxar snin ’il bogħod teknoloġikament biex ikun kapaċi jċekken munizzjon nukleari kemm hemm bżonn biex dan joqgħod fuq missila tat-tip Musudan.

Kif semmejna qabel, iddistanza limitata li tkompri din il-missila ma tippermettilhiex tasal sal-kontinent Amerikan direttament. Madankollu, ilKorea ta’ Fuq qiegħda taħdem fuq żviluppi biex il-Musudan ikunu jistgħu jiġu sparati missottomarini. Jekk dan l-għan jintlaħaq, il-kosta tal-Punent tal-Istati Uniti tkun esposta kollha għall-attakki nukleari mill-baħar.

Bosta qegħdin jistaqsu jekk il-periklu kbir li jġibu magħhom dawn ir-riċerki humiex biżżejjed biex iġiegħlu lill-komunità internazzjonali tintervieni b’mod aggressiv filġejjieni.

16 05|06|2016

1

kullhadd.com

TA’ BARRA

MINN MADWA

KONTROVERSJA GLOBALI WARA L-QTIL TA’ GURILLA

2 1 Il-qtil tal-gurilla adult Harambe li kien jgħix ġo zoo f ’Cincinnati qajjem kontroversja globali. Il-gurilla nqatel minn tiri ta’ arma tan-nar bil-għan li jiġi protett tifel ta’ tliet snin li b’xi mod niżel fil-post fejn kien jinsab il-gurilla. Minkejja li t-tifel fl-ebda ħin ma kien attakkat mill-gurilla, tant li ma sofra l-ebda ġrieħi, it-tmexxija taż-zoo ddeċidiet li ma tiħux riskji u l-gurilla, li huwa ta’ speċi rari, ġie maqtul. Dan l-inċident, li ġie ffilmjat, qajjem furur ta’ kontroversji, bil-mistoqsija finali tkun jekk wasalx iż-żmien li zoos b’annimali tas-selvaġġ jiġu aboliti għalkollox.

2

L-OECD TWISSI KONTRA L-BREXIT

3 L-Organizzazzjoni għal Koperazzjoni Ekonomika u l-Iżvilupp (OECD) wissiet li t-tkabbir ekonomiku tal-Ingilterra se jieħu daqqa ta’ ħarta fl-eventwalità li din toħroġ mill-Unjoni Ewropea. Ir-rapport tal-OECD jikkalkula li bi Brexit il-Prodott Domestiku Gross (PDG) tal-Ingilterra fl-2020 ikun fuq 3% inqas milli kien ikun kieku din baqgħet membru tal-Unjoni. Pajjiżi membri jbatu wkoll, bil-kalkolu li l-PDG tagħhom ikun madwar 1% inqas. Jintlaqtu ħażin ukoll pajjiżi barra l-UE, b’mod speċjali t-Turkija u r-Russja. Kif wieħed jistenna dawk li jappoġġjaw il-Brexit ikkontestaw dan ir-rapport, fosthom il-Vote Leave Business Council, li ddeskrivieh bħala “difettuż”.

IL-ĠERMANJA TIRRIKONOXXI L-ĠENOĊIDJU ARMEN Vot fil-Parlament Ġermaniż finalment irrikonoxxa l-avvenimenti li bdew fl-1915 fl-Armenja u l-Anatolja bħala ġenoċidju.

Huwa maħsub li l-Imperu Ottoman kien mexxa pjan sistematiku li permezz tiegħu nqatlu madwar miljun u nofs Armen. Ħafna pajjiżi Ewropej kienu diġà rrikonoxxew dan il-ġenoċidju, iżda għall-Ġermanja dan is-suġġett kien partikolarment sensittiv minħabba l-avvenimenti tat-Tieni Gwerra Dinjija. Barra minn hekk, waqt il-ġenoċidju Armen, il-Ġermanja kienet alleata mat-Turkija, u għalhekk iġġorr parti mir-responsabbiltà. Minkejja li dan kien rikonoxxut fir-reżoluzzjoni Parlamentari, il-Gvern Tork wissa li din id-deċiżjoni tista’ timmina r-relazzjoni bejn iż-żewġ pajjiżi.

TA’ BARRA

kullhadd.com

AR ID-DINJA 6

05|06|2016 17

EKU TAL-IRVELLI KONTRA L-KOMUNITÀ MUSULMANA

2 3 4 Fl-Indja, 24 persuna nstabu ħatja ta’ sehem fl-attakki fuq kumpless residenzjali li fl-2002 kien ħalla xejn inqas minn 69 persuna mejta. 36 persuna oħra ġew meħlusa mill-akkużi, f ’verdett li kien meqjus bħala wieħed diżappuntanti mill-qraba tal-vittmi u l-attivisti tad-drittijiet umani, li ddikjaraw li se jkunu qed jappellaw. L-attakk fuq il-kumpless Gulbalrg, li jinsab f ’Ahmedabad, kien wieħed minn diversi attakki mifruxa kontra l-Musulmani li ħallew għexieren ta’ persuni mejta. L-irvellijiet kienu bdew wara li nar fuq ferrovija ħalla mejta 60 pellegrin Induist, fejn kien maħsub li n-nar inbeda mill-Musulmani.

6 5

5

4

JISSOKTAW L-ATTAKKI TAL-AL-SHABAB

APPELL GĦAL GĦAJNUNA UMANITARJA Diversi pajjiżi, fosthom l-Istati Uniti, l-Ingilterra u Franza ħeġġew lin-Nazzjonijiet Uniti biex tibda tibgħat l-għajnuna umanitarja fis-Sirja mill-ajru, speċjalment fl-iktar postijiet milquta mill-konflitt. Dan wara li l-Gvern Sirjan ma rrispettax il-ftehim li jqassam għajnuna umanitarja sal-bidu ta’ Ġunju. Diversi żoni fis-Sirja ilhom ma jirċievu xi tip ta’ għajnuna sa mill-2012. Qabel iltaqa’ l-Kunsill tas-Sigurtà tan-Nazzjonijiet Uniti biex jiddiskuti l-pjan tal-għajnuna mill-ajru, il-Gvern Sirjan ħabbar li kien se jaċċetta li tingħata għajnuna umanitarja fi 11-il post li jinsab taħt attakk, u li fi tmien postijiet oħra se jippermetti għajnuna ristretta.

Fis-Somalja 15-il persuna sfaw maqtula f ’attakk ieħor millgrupp Iżlamiku al-Shabab, li seħħ ġo lukanda fil-kapitali Mogadishu. Fost il-vittmi kien hemm żewġ membri parlamentari, li setgħu possibbilment kienu fil-mira ta’ dan l-aħħar attakk. Dan wara li jum qabel il-Gvern iddikjara li kien qatel lit-terrorist li mexxa l-attakk fuq l-Università ta’ Garissa s-sena li għaddiet, liema attakk kien ħalla 148 vittma. Minkejja li l-al-Shabab tkeċċa minn Mogadishu fl-2011, l-għeruq tiegħu huma fondi, tant li kull sena jkun responsabbli għal diversi attakki f ’postijiet ewlenin.

18 05|06|2016

kullħadd.com

MILL-ISTORJA

MILL-ISTORJA

NIXXIEGĦA TAL-ĦAJJA

Fir-ristorant Hofbraukeller fil-belt ta’ Munich, fejn kienu jħobbu jiltaqgħu l-ħaddiema biex jieklu xi ħaġa u jixorbu ftit birra bi rħis, fil-lejla tas-16 ta’ Ottubru 1919 għamel l-ewwel diskors pubbliku tiegħu Adolf Hitler. Dakinhar Hitler tenna bla tlaqliq it-twemmin razzist tiegħu u beda jispjega dwar ambizzjoni taħraq li kellu biex joħloq razza pura (arjana) Ġermaniża li tkun superjuri għal kull razza oħra umana u biha jaħkem id-dinja.

Il-ktieb ta’ Hitler Wara li fl-1924 ipprova jwaqqa’ l-Gvern Bavarjan b’kolp ta’ stat li fallilu, Adolf Hitler ġie ssentenzjat għal ħames snin ħabs, imma ngħata l-maħfra wara disa’ xhur biss.

Kemm dam maqful fil-ħabs ta’ Landsberg, Hitler intefa’ b’ruħu u ġismu jikteb l-uniku ktieb tiegħu Mein Kampf; liema ktieb sar il-manifest, jekk mhux il-bibbja, tal-Partit Nazzjonali Soċjalista, fil-qosor: Nażist.

Silta minn kitbietu tgħid hekk: “Il-poplu Ġermaniż għandu missjoni qaddisa li

Kitba ta’

MARY

CHETCUTI jingħaqad sabiex jippriserva l-aktar elementi ta’ valur f ’razztu u jgħollihom sa ma jiddominaw. Dawk kollha li mhumiex ta’ razza ta’ kwalità huma ħaxix ħażin.” Hitler kompla billi qal li l-Ġermaniżi kien jeħtiġilhom jimpenjaw ruħhom biex jitkattru b’mod għaqli ħalli jżommu l-purità tarrazza filwaqt li razez inferjuri, speċjalment Lhud, riedu jiġu meqruda darba għal dejjem.

Kif kellha sseħħ din il-qirda ma kienx relevanti għal Hitler, għalkemm, skont hu, “bilfors jeħtieġ proċess imdemmi”.

Fl-1933 Adolf Hitler ħataf ittmexxija tal-Ġermanja f ’idejh u tefa’ l-oppożituri tiegħu kollha l-ħabs. Fl-1935, waqt indirizz pubbliku quddiem folla immensa fil-belt ta’ Nuremburg, il-Kanċillier Hitler ħabbar liġijiet ġodda li bihom seta’ jimplimenta t-teoriji razzjali li kienu saru l-ideoloġija fundamentali tar-Reġim Nażista.

Immedjatament, persuni Ġermaniżi-Lhud itteħditilhom iċ-ċittadinanza, żwieġ jew relazzjoni sesswali bejn ir-razez saru reat kriminali, filwaqt li persuni

b’diżabbiltà fiżika jew mentali traqqdu bħall-annimali fi kliniki apposta. Persuni b’mard ġenetiku ġew sterilizzati; kollox kien parti minn proġett li kellu jippurifika u jippriserva l-ġenetika ‘nordika’ tal-poplu Ġermaniż.

Il-proġett razzjali tħalla f ’idejn il-Kmandant tal-Gestapo u t-tieni bniedem l-aktar b’saħħtu fir-Reġim Nażista, Heinrich Himmler, li bla telf ta’ żmien mela l-Ewropa b’kampijiet tal-konċentrament li, bħalma jaf kulħadd, inqatlu fihom miljuni ta’ bnedmin meqjusin inferjuri. Però, inqas magħruf huwa l-proġett Lebensborn, li litteralment ifisser ‘Nixxiegħa tal-Ħajja’.

Fl-1936 infetħet l-ewwel klinika Lebensborn f ’raħal Bavarjan jismu Steinhoering. Fis-snin ta’ wara u tul it-Tieni Gwerra Dinija r-Reġim Nażista fetaħ disa’ Lebensborn oħra fil-Ġermanja: għaxra fin-Norveġja, tnejn flAwstrija u waħda għal kull pajjiż fil-Belġju, l-Olanda, Franza, ilLussemburgu u d-Danimarka.

Fabbriki tat-trabi X’kienet il-funzjoni ta’ dawn il-kliniki? Għall-ewwel bdew jintużaw min-nisa ta’ uffiċjali għolja fil-Gestapo bħala sptar tal-maternità peress li kienu mogħnija bil-kumditajiet kollha u mmexxija mill-aqwa tobba u infermieri. Inbnew f ’żoni mwarrbin u kwieti sabiex xebbiet Ġermaniżi ċċertifikati ta’ razza pura kienu inċentivati sabiex joħorgu tqal u jwelldu fihom; it-trabi mbagħad jingħataw għall-adozzjoni għand familji Nażisti.

Il-Lebensborn kienu ‘fabbriki’ għall-produzzjoni ta’ trabi bjondi b’għajnejn żoroq jew ħodor biex jikbru fi rġiel u nisa Nażisti jarmu s-saħħa; irrazza superjuri li biha Hitler ried jibni imperu ta’ elf sena.

Meta sal-1939 ir-rata tat-twelid fihom kienet inqas minn dik mixtieqa, Himmler ordna lilluffiċjali tiegħu fl-SS jagħmlu aktar sforz u jikkontribwixxu fil-produzzjoni u ma jimpurtax jekk jingaġġaw f ’relazzjonijiet barra ż-żwieġ ħa jagħmlu aktar tfal. It-truppi Ġermaniżi kienu mħeġġa jitħalltu ma’ nisa u xebbiet bjondi u sbieħ mill-pajjiżi okkupati bilgwerra sabiex tintlaħaq iċċifra ppjanata ta’ madwar mija 120,000,000 Ġermaniż ‘arjan’.

L-ommijiet milqugħa filLebensborn kienu miżmumin paxxuti minn kollox sakemm iwelldu, anke meta l-gwerra bdiet toħloq skarsezza kullimkien. Jekk omm twelled f ’għeluq snin Heinrich Himmler kienet tingħata premju speċjali u t-trabi kollha li twieldu f ’dawn il-kliniki ngħataw magħmudija stramba b’ritwal jixbah l-inizjazzjoni f ’għaqda jew setta sigrieta.

Barra minn hekk, beda jiġi studjat pass ulterjuri filproġett Lebensborn li jingħata permess lill-uffiċjali Nażisti biex jiżżewġu aktar minn mara waħda ħalli tirdoppja r-riproduzzjoni, liema pass ma laħaqx daħal fis-seħħ Meta beda jidher ovvju li bit-twelid biss il-proġett ta’ Himmler ma kienx sa jilħaq il-miri, il-Gestapo għaddew għal pjan ta’ ħtif ta’ tfal u trabi mill-pajjiżi okkupati minnhom.

Ittieħdu tfal minn orfanatrofji u, meta lanqas dawn ma kienu biżżejjed, insterqu tfal minn dirgħajn l-imsejkna ġenituri tagħhom.

It-tfal maħtufa ttieħdu f ’orfanatrofji Lebensborn fejn ġew sottomessi, bis-sewwa jew biddnewwa, għal programm aħrax ta’ indottrinazzjoni Nażista; kienu jġibuhom jemmnu wkoll li huma ġew abbandunati millġenituri naturali tagħhom u tfal li ma ssodisfawx il-kriterji kollha ntbagħtu fil-kampijiet talmewt. Huwa maħsub li b’kollox inħatfu madwar 250,000 tifel u tifla minn madwar l-Ewropa li minnhom 25,000 biss reġgħu ngħaqdu mal-familji tagħhom wara l-gwerra.

Tfal li ma riedhom ħadd Fl-1945, Adolf Hitler tilef il-gwerra li beda hu stess. Filpaniku immedjat ta’ wara l-waqgħa Nażista, ħafna ħaddiema, tobba u saħansitra ommijiet ħarbu mill-kliniki Lebensborn u ħallew warajhom tfal u trabi li nstabu mill-alleati.

Fiż-żminijiet ta’ wara l-gwerra, it-tfal tal-Lebensborn ma riedhom ħadd; kienu mlaqqmin il-bgħula Nażisti u ġarrbu abbużi, diskriminazzjoni u abbandun matul tfulithom u għexu ħajjithom kollha jaħbu mnejn ġew. Uħud minnhom fittxew sakemm sabu min kienet ommhom, imma ħa ħasda kbira min skopra l-passat kriminali Nażista tal-missier li kkonċepihom. Fil-parti l-kbira tagħhom, it-tfal Lebensborn ippreferew jibqgħu fl-injoranza ħalli ma jżidux mal-mistħija taloriġini tagħhom.

IL-KAMPJONAT TAL-FIA KAROZZI BLA XUFIER FI DJARNA DALWAQT SAL-2020 FL-INGILTERRA

Karozzi bla xufier se jkunu permessi fit-toroq Brittaniċi sal-2020 fi pjan li se jkun imħabbar minn George Osborne fil-jiem li ġejjin.

Provi se jsiru f ’numru ta’ toroq lokali aktar tard din issena. Dawn se jsegwi numru ta’ test-drives f ’motorways u toroq prinċipali s-sena d-dieħla biex jiżguraw li dawn il-vetturi huma siguri qabel ma jinfirxu mas-swieq dinjija u l-użu tagħhom isir permessibbli.

Il-Kanċillier George Osborne se jippubblika numru ta’ proposti dan issajf, biex jinbidlu regoli u ma jħallux sewqan awtonomu fuq motorways. Huwa jrid lillBrittanja tkun leader globali f ’dan is-suq li mistenni jkollu valur dinji ta’ £900 biljun sal2025.

Dan il-baġit se jagħti spinta mhux ħażin lill-Google, li żammet laqgħat mal-Gvern Ingliż fejn hija tara lir-Renju

Unit bħala suq ewlieni għal ‘karozzi bla xufier’ tagħha.

Fl-aħħar sentejn, Google kellha xejn inqas minn ħames laqgħat mal-Gvern Ingliż biex tkompli tiżviluppa din l-idea. Il-karozzi tagħha huma mgħammra b’sensors li jużaw teknoloġija ta’ lasers li jagħrfu vetturi oħra, persuni mexjin, u ostakli oħra fit-triq. Iżda provi f ’California qatgħu kemxejn qalb l-esperimentaturi għax, karozza Lexus li kienet qed tinstaq waħedha, ħabtet ma’ karozza tal-linja f ’Silicon Valley.

Għaldaqstant, esperti jissuġġerixxu li dawn ilkarozzi bla xufier jistgħu jnaqqsu 95% tal-aċċidenti.

Huma javżaw lis-sewwieqa b’aċċidenti u traffiku u jinterpretaw informazzjoni dwar perikli biex tiżdied issigurtà fit-toroq.

L-istess Osborne se jħabbar pjan ta’ £15-il miljun għal

dak li qed jissejjaħ connected corridor bejn Londra u Dover, fejn dawn il-vetturi jużaw teknoloġija bla wires biex jikkomunikaw ma’ vetturi oħra.

Jekk dan il-pjan jirnexxi, ilKanċillier jista’ jmur quddiem il-Gvern Ingliż i jgħid b’wiċċu minn quddiem li l-Ingilterra mexxiet lid-dinja għal teknoloġiji u infrastrutturi ġodda. Dawn il-karozzi bla xufier jistgħu jirrappreżentaw bidla fundamentali fit-trasport sa mill-invenzjoni tal-internal combustion engine. Naturalment, trid tiġi msaħħa s-sigurtà u għalhekk qed isiru dawn ilprovi kollha.

Iżda deputat tal-Gvern Ingliż qal li l-Gvern għandu jaħseb iżjed għall-futur u jaħtar Ministru għall-Awtomazzjoni u kumitat fi ħdan il-Kabinett li jiżgura s-saħħa li għandu jwassal l-istat għal din l-istrateġija industrijali.

Dawk kollha dilettanti tallogħob tal-karozzi virtwali, issa se jesperjenzaw l-aħħar logħba ta’ Gran Turismo li se tkun imnedija f ’Novembru 2016, waqt li kampjonati online se jkunu regolati mill-FIA. Ġew imnedija d-dettalji kollha għal Gran Turismo Sport, u l-aħħar dettalji f ’waħda mill-aktar logħbiet popolari tal-karozzi fuq PlayStation.

Għall-bejgħ minn Novembru li ġej, din se tkun l-ewwel logħba ta’

Gran Turismo żviluppata għal PlayStation4, u l-ewwel logħba f ’din is-serje millGran Turismo 6 li ħarġet fl2013.

Din il-logħba ġdida ħadet vatnaġġ mill-processing power ta’ PS4 għal grafika aħjar u aktar realistika kif ukoll handling aħjar tal-karozza waqt il-logħba. Iżda l-akbar aħbar se tkun l-introduzzjoni ta’ kampjonati globali online li, sintendi, ikunu regolati millFIA.

HONDA FCV CLARITY

Karozza li taħdem bl-idroġenu se tasal għallaħħar tas-sena 2016

KOLLEZZJONI TA’ KAROZZI KLASSIĊI RARI FI RKANT

Ftit tal-ġimgħat ilu, fi gżira fi Florida, seħħ irkant ta’ kollezzjoni ta’ 18-il karozza klassika; kollha proprjetà tal-kummidjant Jerry Seinfeld. Il-parti l-kbira ta’ dawn il-karozzi huma Porsche u bosta minnhom huma imprezzabbli. Waħda mill-aktar importanti u li qed tissemma hija 917/30 CanAm Spyder tal-1973 (ritratt fuq) li kienet stmata

mill-irkantaturi bejn $5 u $7 miljun.

Karozza skarsa għall-aħħar kienet 550 Spyder tal-1955 li kulma għamlet kien 10,500 mil għand tliet sidien differenti.

Fuq tema differenti, kien hemm ukoll Volkswagen Type 2 camper split-screen li kien stmat $80,000.

Karozza li se tibda tinbiegħ fl-Amerika u l-Ġappun firrebbiegħa li jmiss, filwaqt li fisswieq Ewropej u Ingliżi aktar tard qrib is-sajf 2017.

Il-mudell il-ġdid li qed jinħadem minn Honda, l-FCV Clarity, jinsab fi ġlieda malHyundai ix35 u Toyota Mirai sal-aħħar tal-2016 billi qed tiżviluppa teknoloġija ġdida ta’ hydrogen fuel cell, aktar ’il quddiem fis-swieq tal-karozzi.

Hekk kif ġiet imnedija fi Newy York Motor Show ta’ din is-sena, din il-karozza se tkun għall-bejgħ fl-Amerika u l-Ġappun fir-rebbiegħa tal-2017 u tidħol fis-swieq

Ewropej u Brittaniċi aktar tard fis-sajf tal-istess sena.

Għalkemm il-prezzijiet għad iridu jiġu kkonfermati, il-prezz huwa stmat li jkun £41,700 b’lease ta’ £350 fix-xahar.

Dan il-mudell, b’dehra moderna għall-aħħar, isegwi l-mudell FCX Clarity, iżda ferm iżjed effiċjenti u huwa klassifikat bħala 33% iżgħar u 60% iżjed b’saħħtu. Il-mutur elettroniku tiegħu għandu saħħa ta’ 134bhp. Dan ilmudell għandu apparat iżjed kumpatt li b’hekk joffri iżjed spazju fl-engine bay kif ukoll filkabina u l-bagoll tal-karozza stess.

20 05|06|2016

kullħadd.com

KAROZZI

TEST-DRIVE

L-AĦĦAR MUDELL TA’ TOYOTA PRIUS

Fil-jiem li għaddew, ilkumpanuija Michael Debono Ltd tagħtni l-opportunità li nsuq karozza oħra li għadha kemm ġiet introdotta fis-suq fil-jiem li għaddew. Din kienet l-aħħar verżjoni ta’ Toyota Prius fost is-serje kollha li ilhom jinħadmu sa mill-1997.

Taqa’ fil-kategorija ta’ mid-size

car u ilha hekk sa minn meta bdiet tinħadem fl-2003. Fissitt snin ta’ qabel kienet taqa’ fil-kategorija ta’ compact.

Il-mudell il-ġdid li ħareġ din is-sena, proprju l-istess li ngħatajt biex nipprova, huwa ekonomiku għall-aħħar, u jikklassifika ruħu bħala l-aqwa karozza ekonomika li

hija disponibbli bħalissa flIstati Uniti mingħajr plug-in capability.

Minkejja li huwa kkritikat ħafna għad-dehra tiegħu minn barra, il-Prius joffri rikba komda għall-aħħar bi spazju mill-aktar komdu fuq ġewwa.

Karatteristika importanti ħafna, li personalment ħalliet

effett pożittiv ħafna fuqi, hija l-pilastru tal-windscreen ta’ quddiem, li ma jtellef xejn mill-viżibbiltà ta’ quddiem, b’mod speċjali meta tkun qed tikser ma’ xi roundabout jew kantuniera.

Attenzjoni għal kull dettall minn Toyota biex toffri l-aqwa prodott possibbli lill-klijenti tagħha, sew bħala spazju fuq ġewwa, kif ukoll l-aħħar teknoloġija disponibbli fisswieq.

Karatteristiki ġenerali Dan il-mudell, fil-verżjoni Active li hija l-aktar waħda standard, jiġi mgħammar b’15inch alloy wheels, seba’ airbags, sistemi ta’ ABS + VSC + TRC + EBD, Ajra kkundizzjonata b’sistema auto dual zone, smart entry mingħajr ċavetta għan-naħa taxxufier, dwal LED b’high beam awtomatiku, Toyota Touch 2 b’radju DAB, display screens TFT, pre-crash safety system, adaptive criuse control, lane departure warning, power lumbad support, powersteering u temporary space saver wheel li tista’ tiġi mibdula għal tyre repair kit mingħajr ebda spejjeż żejda.

Il-verżjoni Business Edition, talterna ma’ dik Business Edition Plus li huma żieda fuq dik Active. Il-Business Edition tinkludi: soft touch cabin, wireless phone charging, small entry għall-bibien kollha u smart start, head-up display bil-kulur, blind spot monitoring u rear cross traffic alert, heater għasseats ta’ quddiem, steering wheel tal-ġilda, auto rear view mirror u kif ukoll temporary space saver wheel li tista’ tiġi mibdula għal tyre repair kit mingħajr ebda spejjeż żejda.

Il-Business Edition Plus tikkonsisti f ’17 inch alloy wheels, Toyota Touch 2 With Go, park assist intelliġenti b’parking sensors quddiem u wara tal-karozza u tyre repair kit.

Il-verżjoni Excel tinkludi

fiha Toyota Touch 2 With Go Plus, seats ta’ ġilda sewda, JBL audio, rain sensing wipers u tyre repair kit.

Aċċessorji Minn barra dan kollu, ilPrius il-ġdid jiġi mgħammar ukoll b’bosta aċċessorji bħal parking sensors fuq wara u quddiem li huma senstittivi għall-aħħar. Sistema ta’ linji grafiċi tifforma fuq id-display mad-dashboard hekk kif taqleb reverse u li jimmarkaw diversi forom, fosthom il-karozza nnifisha, l-ostaklu li jkun qed joqrob u interessanti ħafna huma linji grafiċi sofor li jagħmlu moviment pariġġ l-isteering hekk kif iddawwar ilkarozza waqt li tkun qed issuq b’lura. Il-Prius jiġi mgħammar ukoll b’side moldlings, mud flaps mar-roti ta’ quddiem u wara, trunk liner u wind deflectors.

Kuluri L-għażla ta’ kuluri għallPrius hija waħda kbira ħafna, li tvarja minn hypersonic red, galactic blue, pearl white, eclipse black, pure white, decuma grey u tylor silver.

Dettalji fuq il-magna Hemm żewġ magni differenti li wieħed jista’ jgħażel għal fuq din il-karozza; it-tnejn petrol 1.8 VVT-i bi trażmissjoni awtomatika.

It-tnejn li huma għandom 98 BHP u d-differenza hija fis-CO2 li jikkunsmaw. Iż-żewġ magni huma stmati li jikkunsmaw, 94.16mpg fi fjuwil.

Dawk kollha li huma interessati li jaraw din ilkarozza mill-viċin jew isiru jafu dettalji oħra, huma mħeġġa li jżuru ix-showroom ta’ Michael Debono Ltd, fi Triq l-Imdina, Ħaż-Żebbuġ, iżuru s-sit www.toyota.com.mt jew jagħmlu kuntatt permezz talpaġna fuq Facebook, Toyota Malta.

KUN AF

kullhadd.com

05|06|2016 21

KUN AF

IL-FATTI TAL-BANANA Kurżitajiet minn hawn u minn hemm Kitba ta’

SAVIOUR

MAMO

L-iktar frotta popolari fiddinja hija l-banana. Ħafna jaħsbu li din il-frotta tikber fis-siġra imma fil-fatt hija parti minn għanqud frott li jikber fuq xitla. Din ixxitla, jew aħjar pjanta, tikber għoli ta’ madwar 15-il metru.

Insibu mal-1000 varjetà ta’ pjanti tal-banana madwar iddinja. Pero r-razza Cavendish hija l-iktar waħda ppreferuta għall-esportazzjoni wara li kienet ħadet post ir-razza Gros Michel li ġiet estinta.

Il-banana titkabbar f ’iktar minn 150 pajjiz differenti, bi produzzjoni totali ta’ 105,000,000 tunnellata ta’ frott kull sena. Kull pajjiz għandu l-mezz tradizzjonali tiegħu ta’ kif jikkultiva din il-pjanta.

Maal-43,000,000 tunnellata ta’ banana titkabbar fid-deżert. Ħafna mill-pajjiżi, l-iktar fl-Amerika ta’ Isfel jiddependu ekonpomikalment mill-esportazzjoni ta’ dan il-prodott hekk importanti.

Bħalma jittiekel ir-ross fiċĊina u l-għaġin fl-Italja, ilbanana hija l-ikel prinċipali fil-pajjiżi tropikali.

Skont l-istorja, il-banana hija l-ewwel frotta li ġiet ikkultivata mill-bniedem mijiet ta’ snin Qabel Kristu.

Din il-frotta oriġinat mixXlokk tal-Asja, fil-ġungli tal-Malasja, l-Indoneżja u l-Filippini, fejn hemm ħafna speċi ta’ banana li għadhom jikbru sal-lum. Il-kelma ‘banana’ hija kelma Afrikana li ttieħdet mill-ilsien Għarbi:

‘banan’ li tfisser ‘saba’’. Kienu l-baħħara Portugiżi li ħadu din il-pjanta għall-ewwel darba lejn l-Amerika ta’ Isfel mil-Punent tal-Afrika. Din il-frotta bdiet tiġi esportata internazzjonalment lejn l-aħħar tas-seklu sittax. Blinvenzjoni tal-ferrovija u b’modi kif iżżomm il-prodott kiesaħ (refrigeration), il-banana hija l-iktar frotta mifruxa fiddinja.

Iktar tagħrif

Il-banana bħala mediċina

Il-pjanta tal-banana tinbet minn speċi ta’ basla taħt ilħamrija (corm) li ttella’ zokk li mhuwiex tal-injam imma magħmul minn folji rqaq ta’ weraq imkebbeb u ppressat ma’ xulxin (pseudostem). Ilpjanta timmatura u tibda tagħmel il-frott wara 15-il xahar – jiddependi millklima tal-madwar. Miċ-ċentru tal-weraq, il-pjanta toħrog bukkett fjuri b’lewn li jagħti lejn il-vjola. Appena l-fjuri jinxfu, jiżviluppaw f ’għanqud banana. Il-banana tinqata’ ħadra u nejja. Qabel ma tiġi esportata, titħalla ssir fi mħazen kbar apposta. Meta l-għanqud tal-banana jinqata’, iz-zokk tal-pjanta omm jinqata’ wkoll biex jagħmel spazju għal pjanta ġdida. Kull għanqud ikun jizen bejn 30 u 50 kilo u jkollu madwar 400 banana. F’xi pajjiżi tal-Lvant, iz-zokk tal-pjanta jitqatta’ biċċiet ta’ 15ċm u jinbiegħ biex jissajjar mal-ħaxix.

Il-banana hija l-iktar frotta tajba għall-bniedem u tbiegħdek minn ħafna mard.

Fil-fatt, insibu tliet sustanzi ta’ zokkor imħallta malfibra; dawn huma: sukrożju (sucrose), fruttożju (fructose) u glukożju (glucose). Din il-frotta tagħtik enerġija mill-ewwel għal 90 minuta, m’għandhiex xaħam, għandha ftit kaloriji u għandha livelli għoljin ta’ vitamina B6, fibra u potassju; għandha ammonti kbar ta’ fosfru, magneżju, kalċju, u ħadid u nsibu li għandha wkoll il-vitamini A, B1, B2, C, E, u K. Skont il-FDA, jekk tiekol banana kuljum tnaqqas ir-riskju ta’ attakk tal-qalb u l-mard tal-kanċer. Skont tobba professjonali, din ilfrotta żżommok trankwill għax għandha proteina msejħa tryptohan, isserraħlek il-menti u tajba wkoll għal minn ibati bid-dipressjoni.

Il-banana tajba wkoll għal min ibati bil-pressjoni għolja

fid-demm. Minkejja li din ilfrotta għandha ħafna proteini, għandha ftit melħ. F’ċerti kulleġġi, speċjalment flIngilterra, l-istudenti jingħataw banana qabel xi eżami biex iħossuhom trankwilli u friski fil-memorja. Għax hija sinjura fil-fibra, il-banana tgħinek biex trattab l-ikel fl-istonku.

Għal min hu nervuż, din ilfrotta hi ideali biex tikkalmak.

Dan għax għandha il-Vitamina B. Meta bniedem ikun għaddej minn stress, it-tobba jġegħluh jieħu ħafna banana; dan għax ikollu nuqqas ta’ potassju u l-potassju huwa minerali vitali li jirregola t-taħbit talqalb billi jibgħat l-ossiġnu filmoħħ u jikkontrolla l-bilanċ tal-persuna. Meta l-bniedem ikun taħt stress ir-rata ta’ metaboliżmu tiżdied u l-livell tal-potassju jonqos, għalhekk il-banana tgħin biex dan jiġi f ’postu.

bħala ingwent meta tigdmek xi nemusa jew xi insett ieħor biex ma tħokkx. Biex tagħmel dan ogħrok in-naħa ta’ ġewwa tal-qoxra fuq il-gidma biex ittaffilek l-irritazzjoni.

Il-qoxra tal-banana tintuża wkoll biex tneħħi l-felul; jekk togħrok fuq il-felula kuljum qabel torqod, wara tliet gimgħat ma tibqax tidher u, biex is-snien jibqgħu bojod, ogħrokhom b’qoxra ta’ banana qabel torqod.

Meta din il-frotta tikkomparaha ma’ tuffieħa, issib li l-banana għandha erba’ darbiet iktar ta’ proteini, darbtejn iktar ta’ karboidrati, tliet darbiet iktar ta’ fosfru, ħames darbiet iktar vitamina A u ħadid, u għanja filpotassju.

Tajjeb li wieħed ikun jaf li l-iktar pajjiz fid-dinja li jikkonsma banana huwa l-Uganda. L-Ugandiżi jieklu mal-500 libbra ta’ banana ras Il-qoxra tal-banana għal ras kull sena. Imbagħad, l-iktar pajjiz li jesporta banana Il-qoxra tal-frotta tista’ tintuża huwa l-Ekwador.

KALEJDOSKOPJU

22 05|06|2016

kullħadd.com

Fatti miġbura minn

KURŻITAJIET

DEHEB MAĦŻUN TAĦT SODDA

CHARLES B.

SPITERI

ĠRAW BĦAL-LUM

1907: Introdotta l-ewwel makna tal-ħasil awtomatika u

dryer.

1912: Il-Morini Amerikani jinvadu Kuba għat-tielet darba.

1937: Henry Ford, fundatur tal-kumpanija bl-istess

isem, jibda bl-inizjattiva fejn il-ħaddiema jaħdmu 32

siegħa f ’ġimgħa.

1940: Rota ta’ karozza tal-lastiku sintetiku tiġi esibita

f ’Akron, Ohia mill-Goodyear Tire & Rubber

Company.

1940: Il-bidu tal-battalja ta’ Franza fit-Tieni Gwerra

Dinjija.

1940: Il-Ġeneral Von Bock jibda l-offensiva Ġermaniża

f ’Somme.

1940: Il-Ġeneral Charles de Gaulle jsir Ministru Franċiż

tad-Difiża.

1942: L-Istati Uniti tiddikjara gwerra fuq il-Bulgarija,

l-Ungerija u r-Rumanija.

1944: L-ewwel gliders Brittaniċi jinżlu fuq il-ħamrija

Franċiża għall-invażjoni tad-D-Day. 1944: L-alleati jimmarċjaw f ’Ruma.

1944: Il-Ġeneral Dwight D. Eisenhower, l-34 President

Amerikan, jiddeċiedi li l-invażjoni fit-Tieni Gwerra

Dinjija għandha ssir fis-6 ta’ Ġunju.

1947: Is-Segretarju tal-Istat Amerikan George Marshall

ifassal dik li kienet magħrufa bħala l-Marshall Plan;

programm ta’ għajnuna lill-pajjiżi Ewropej tal-

Punent.

1953: Is-Senat Amerikan jirrifjuta s-sħubija tar-Repubblika

tal-Poplu Ċiniz fin-Nazzjonijiet Uniti.

1963: Il-Prinċipessa Marijke tal-Olanda tibdel isimha għat tieni wieħed u ssir Christina.

1963: Ipproklamat stat ta’ assedju fl-Iran. L-Ayatollah

Khomeini jisfa arrestat.

1967: Tibda gwerra ta’ sitt ijiem bejn Iżrael u l-ġirien

Għarab.

1967: Iż-Żekka Rjali Kanadiża ordnata biex mill-aktar fis

tibdel l-10 ċenteżmu u l-25 ċenteżmu f ’nickel pur.

1968: Sirhan Sirhan jispara lil Bobby Kennedy, li jmut

l-għada.

1969: Il-konferenza komunista internazzjonali tibda

f ’Moska.

1972: Tiftaħ fi Stokkolma l-Konferenza tan-Nazzjonijiet

Uniti fuq l-Ambjent Uman.

1972: Il-President Jugoslav Josip Tito jżur l-Unjoni

Sovjetika.

1975: Ir-referendum Brittaniku jaqbel mas-sħubija fis-Suq

Komuni Ewropew.

1975: Il-President Eġizzjan Anwar Sadat jiftaħ il-Kanal

tas-Swejz mill-ġdid. (Kien ilu magħluq mill-1967).

1981: Titħabbar uffiċjalment l-epidemija tal-AIDS wara li

ċ-Ċentri tal-Kontroll tal-Mard fl-Istati Uniti

jirrappurtaw li l-każi ta’ pnewmonja laqat

ħamest irġiel omosesswali f ’Los Angeles.

1984: Indira Gandhi torndna attakk fuq l-aktar sit sagru

tas-Sikh (it-Tempju tad-Deheb).

1988: Il-Knisja Ortodossa Russa tiċċelebra l-1,000 sena

tagħha.

1990: It-truppi tal-Arfika t’Isfel jattakkaw u jisirqu mid-dar

ta’ Nelson Mandela.

1991: Elizabeth Carl, saċerdotessa lesbjana, ordnata fil-

Knisja Episkopali ta’ Washington.

1991: Mikhail Gorbachev, Segretarju tal-Partit Komunista

jirċievi l-Premju Nobel għall-Paċi għall-1990.

1998: Jibda strajk fil-fabbrika tal-General Motors fi Flint,

Michigan, li malajr jinxtered f ’ħames impjanti oħra.

L-istrajk jitwal għal seba’ ġimgħat.

2004: Imut l-eks-President Amerikan, Ronald Reagan.

2010: Anamika Veeramani ,ta’ 14-il sena minn Ohio, tirbaħ

il-kompetizzjoni tal-ispellar, magħrufa bħala

National Spelling Bee, meta spelliet tajjeb il-kelma ‘stromuhr’, fit-terminoloġija medika. Hi rebħet il-

premju ta’ $40,000.

Kuruna tad-deheb tabilħaqq antika, li hu maħsub li għandha aktar minn 2,000 sena, instabet taħt sodda f ’għarix, f ’Somerset.

Din il-kuruna Griega delikata, li hi maħsuba li nħadmet fis-sena 300 Qabel Kristu, instabet f ’kaxxa tal-kartun. Sidha, li hu bniedem xiħ u jixtieq jibqa’ anonimu, baqa’ skantat bis-sejba.

M’hemmx għaliex ngħidu li, meta rkantatur qallu li l-artefatt li sab kien jiswa mill-inqas €131,463, tar bil-ferħ.

Nies li jivvalutaw l-oġġetti prezzjużi għal Duke’s ta’ Dorchester, marru fid-dar tal-pensjonant biex jittawlu lejn xi oġġetti li wiret mingħand nannuh. U wieħed minnhom, Guy Schwinge, baqa’ mistagħġeb meta x-xiħ ħareġ kaxxa tal-kartun li fiha kien hemm il-kuruna mgeżwra f ’karti talgazzetti.

Ingħad li hu diffiċli tingħata data eżatta ta’ meta nħadmu dan it-tip ta’ kuruni iżda, skont l-istil, hi tal-perjodu Ellenistiku u aktarx inħadmet fin-naħa ta’ fuq tal-Greċja.

Minn xi trab li hemm imwaħħal fiha, jista’ jintqal li għal xi żmien kienet midfuna taħt l-art.

Numru minn dawn il-kuruni saru wara r-rebħiet ta’ Alessandru l-Kbir fil-Lvant, meta d-deheb kien jinstab aktar fil-Greċja.

In-nannu ta’ sid il-kuruna kien kollettur kbir u kien affaxxinat bl-arkeoloġija u bid-dinja antika.

Għalkemm il-familja tiegħu ma jafux kif kisibha, aktarx li kien xtraha f ’xi żmien fis-snin erbgħin, meta kien jivvjaġġa ferm.

ISIR RE MINN FUQ ID-DULLIEGĦ Bidwi Ċiniż għadu kif kien inkurunat bħala ‘Re tad-Dulliegħ’ wara li rebaħ kompetizzjoni bi frotta tiegħu li tiżen 176 libbra.

Il-kompetizzjoni biex tinsab l-ikbar dulliegħa saret f ’Beijing, u ntrebħet minn Li Fengchun, ta’ 46 sena.

Skont dan ir-raġel, hu qatta’ l-aħħar 30 sena jkabbar dan il-frott, u d-dulliegħa rebbieħa tiegħu kienet tiżen 176 libbra, li bejn wieħed u ieħor hi l-piż ta’ bniedem adult.

Fenghun rebaħ dan it-titlu ta’ ‘Re tad-Dulliegħ’ għall-għaxar sena. Fl-ewwel kompetizzjoni, li saret fl-1995, l-itqal dulliegħa kienet tiżen 30 libbra, iżda s-sena l-oħra telgħet għal 182 libbra.

Huwa żied jgħid: “Jien għadni nkabbar id-dulliegħ daqslikieku huma wliedi.”

MADWARNA

kullhadd.com

05|06|2016 23

NEGOZJI ŻGĦAR JISTGĦU JUŻAW IT-TREJDMARK TAGĦHOM

Ħafna negozji li għadhom jibdew jew li huma relattivament intrapriżi żgħar, joħorġu b’ideat innovattivi imma jibqgħu vulnerabbli f ’ambjent kompetittiv jekk it-trejdmark tibqa’ mhux reġistrata. Fi kliem ieħor, negozji mhux biss għandhom joħolqu marka li tiddistingwi l-prodotti u s-servizzi tagħhom, imma wkoll jirreġistraw it-trejdmark tagħhom.

Billi jirreġistra trejdmark wieħed jista’ jiggwadanja minn benefiċċji varji inkluż id-drittijiet esklussivi għallisem jew logo. Dan jippermetti li negozji jikbru mingħajr ma jirriskjaw li xi ħadd jieħu vantaġġ mir-reputazzjoni tal-marka meta xi ħadd jipprova juża marka identika jew simili fuq prodotti jew servizzi identiċi jew simili.

Għaldaqstant, trejdmark konsegwentement tipprevieni vantaġġ mhux ġust għal karattru distintiv ta’ prodott jew servizz u jelimina l-konfużjoni f ’moħħ il-klijent.

Trejdmark b’saħħitha u rikonoxxibbli tista’ tiftaħ toroq ġodda għal sidien ta’ negozju

biex iqiegħdu fis-suq il-prodott tagħhom kemm lokalment u anke barra. Negozju jista’ jagħżel li l-marka tiegħu jpoġġiha fis-suq barra millpajjiż billi jirreġistra ‘trejdmark tal-Unjoni Ewropea’ (EUTM) fuq livell tal-UE. Is-sistema tal-EUTM tikkumplimenta u teżisti flimkien marreġistrazzjoni tat-trejdmark nazzjonali.

Applikant prospettiv għall-EUTM hu mitlub li jissottometti applikazzjoni waħda li meta tiġi reġistrata tagħti lis-sid iddritt esklussiv fit-28 pajjiż talUE. Dan ifisser li jiftaħ firxa kbira ta’ opportunitajiet għal negozju biex jikber u jikseb rikonoxximent barra, mingħajr il-biża’ li xi kumpanija oħra se tapprofitta mill-isem.

Meta jirreġistraw trejdmark mal-Unjoni Ewropea, l-applikanti jridu jżommu f ’moħħhom jekk it-trejdmark reġistrata f ’Malta hix se taħdem bl-istess mod barra.

Wieħed irid ikollu moħħu miftuħ għall-istrateġija kummerċjali u jiftakar li jaf ikun hemm bżonn li jaddatta

għas-suq, u t-trejdmark b’hekk tigi addattata għall-bżonnijiet tal-klijenti barra minn Malta.

Billi jħarsu ’l quddiem, kumpaniji li għadhom jibdew jistgħu jagħżlu li jkabbru n-negozju tagħhom f ’Malta, u mbagħad ikollhom tranżizzjoni barra minn Malta bla intoppi.

Li tipproteġi trejdmark hija neċessità biex kumpanija tkun ta’ suċċess matul iċ-ċiklu tagħha bħala negozju. Din tippermetti lill-kumpanija biex tibni trejdmark b’saħħitha rikonoxxuta mingħajr ma tkun użata illegalment minn xi ħadd ieħor.

Għal iktar informazzjoni fuq kif tipproteġi u tirreġistra t-trejdmark f ’Malta żur issezzjoni tad-Direttorat għarReġistrazzjoni tal-Proprjetà Industrijali (IPRD) fidDipartimant tal-Kummerċ, fuq is-sit www.commerce.gov.mt Jekk tkun interessat/a li tipproteġi u tirreġistra t-trejdmark tiegħek fl-Unjoni Ewropea, żur l-Uffiċċju talProprjetà Intellettwali talUnjoni Ewropea (EUIPO) fuq www.euipo.europa.eu

TITNIEDA S-SITT EDIZZJONI NIRRIĊIKLA GĦALL-ISTRINA

Il-GreenPak Coop Society nediet is-sitt edizzjoni tal-inizjattiva popolari Nirriċkla għall-Istrina. Il-kampanja għandha l-għan li tiġbor fondi għal L-Istrina 2016 permezz tal-ġbir u riċiklaġġ ta’ tappijiet tal-plastik. Din l-attività tnediet uffiċjalment filKulleġġ San Benedittu Skola Primarja Ħal Għaxaq fil-preżenza tal-President ta’ Malta, Marie-Louise Colerio Preca.

Waqt id-diskors tiegħu, il-Kap Eżekuttiv ta’ GreenPak, l-Inġ.

Mario Schembri, kompla jibni fuq il-messaġġ pożittiv millPresident ta’ Malta waqt l-inawgurazzjoni, u ħeġġeġ lill-istudenti biex ixerrdu l-messaġġ, jispiraw azzjoni, u jmexxu bl-eżempju.

“L-għan ewlieni tal-kampanja hi li ntejbu r-rati ta’ riċiklaġġ biex nipproteġu l-ambjent naturali ta’ Malta. Fl-istess waqt, din il-kampanja sservi wkoll biex tiġbor fondi għall-karità, bi GreenPak tikkontribwixxi direttament b’risq il-Malta Community Chest Fund,” qal l-Inġ. Schembri, “L-enerġija u l-ħeġġa li bihom l-istudenti jinvolvu ruħhom tkompli tispirana, sena wara l-oħra.”

Matul il-kampanja tas-sena l-oħra (2015), GreenPak irriċiklat ’il fuq minn 11.5 miljun tapp tal-plastik, bil-piż totali ta’ iktar minn 34.5 tunellata. It-tappijiet tal-plastik kienu miġbura minn 138 skola u 36 entità oħra, fosthom kunsilli lokali, gruppi taliscouts, klabbs tal-baned u organizzazzjonijiet oħra. Donazzjoni ta’ €17,000 kienet ippreżentata mill-uffiċjali ta’ GreenPak waqt L-Istrina 2015.

“Xtaqna nuru kif affarijiet sbieħ jistgħu jsiru possibbli mirriċiklar ta’ plastik mormi. Nittama li nimmotivaw u ninkoraġġixxu iktar nies biex jirriċiklaw aktar,” żid l-Inġ. Schembri.

Matul ix-xhur li ġejjin, l-edukaturi ta’ GreenPak, flimkien malmaskot ta’ GreenPak, Green Gary, se jżuru l-parteċipanti u jispjegawlhom l-iskop ta’ Nirriċikla għall-Istrina, filwaqt li jgħinu biex jitkattar l-apprezzament dwar l-importanza li nirriċiklaw.

Il-parteċipanti kollha se jingħataw ċertifikat ta’ parteċipazzjoni fi tmiem il-kampanja 2016.

Skejjel, organizzazzjonijiet jew kumpaniji privati interessati li jieħdu sehem fil-kampnaja qed ikunu mistiedna biex jirreġistraw l-interess tagħhom Għal aktar tagħrif dwar il-kampanja Nirriċikla għall-Istrina wieħed jista’ jikkuntattja lil GreenPak Coop Society fuq 2166 1081, jibgħat email lil info@greenpak. com.mt, jew iżur is-sit www.greenpak.com.mt

24 05|06|2016

kullhadd.ċom

MADWARNA

SEHEM IS-SOĊJETÀ 12 TA’ MEJJU FIL-FESTA TA’ SAN FILEP Fi storja ta’ 55 sena, din issoċjetà żagħżugħa dejjem ħadet ħsieb biex bl-aktar mod professjonali ittella’ ċelebrazzjonijiet kbar b’risq ilfesta ta’ San Filep patrun tarraħal ta’ Ħaż-Żebbuġ. L-isem tas-soċjetà, li jfakkarna fil-jum liturġiku ta’ San Filep, u f ’din il-ġurnata ta’ kull sena jsiru ċelebrazzjonijiet żgħar li jiftħu il-festaġġjamenti ad unur San Filep fil-festa li tiġi ċċelebrata ta’ kull sena fit-tieni Ħadd ta’ Ġunju.

L-Għaqda Soċjali u Mużikali 12 ta’ Mejju fetħet iċċelebrazzjonijiet għall-festa ta’ din is-sena b’riċeviment li sar ilbieraħ filgħaxija.

Illum, isir il-ħruġ min-niċċa tal-istatwa artistika u devota ta’ San Filep u l-kamra tan-nar fi ħdan l-istess soċjetà ssellem kif jixraq bi ħruq ta’ diversi murtali f ’bosta ħinijiet matul il-ġurnata. Il-ġurnata tagħlaq bi ħruq ta’ nar tal-art biswit ilkażin.

Għada t-Tnejn, l-Għaqda Mużikali Marija Assunta talGudja, mistiedna ta’ din l-istess soċjetà, tagħmel marċ brijuż mat-toroq ta’ Ħaż-Żebbuġ.

L-Erbgħa 8 ta’ Ġunju, ilbanda ta’ din is-soċjetà tagħmel marċ brijuż mat-toroq ta’ ĦażŻebbuġ li jilħaq il-qofol tiegħu lejn it-tmien fil-pjazza ewlenija

u quddiem il-każin bi briju mill-partitarji ta’ din is-soċjetà, u li jintemm bi ħruq ta’ nar talart biswit il-każin.

Il-Ġimgħa 10 ta’ Ġunju huwa jum importanti ħafna. Ilkamra tan-nar ta’ dan il-każin ittella’ l-ispettaklu pirotekniku bl-isem ta’ Reign of Fire; spettaklu ta’ nar tal-arju li jibda fid-9.15pm mill-għelieqi biswit il-bypass ta’ Ħaż-Żebbuġ u li joffri varjetà kbira ta’ murtali tradizzjonali minn beraq, kulur għal murtali bil-logħob kif

ukoll spettaklu piromużikali li jagħlaq din is-serata maħruq bis-sehem ta’ Pyronyx Malta.

Il-ġimgħa stess, fl-10.00pm, quddiem il-każin ta’ din issoċjetà jittella’ programm mużikali mill-Banda 12 ta’ Mejju fuq il-planċier artistiku tas-soċjetà Il-banda tkun taħt id-direzzjoni tal-Mro Hermann Farrugia Frantz. F’dan ilprogramm nisimgħu numru ta’ siltiet mużikali klassiċi fosthom Eine Kleine Machmusik, Lawrence of Arabia, Pique Dame,

IT-TIENI EDIZZJONI TA’ FESTA RIZZI

Il-Kunsill Lokali ta’ Ta’ Xbiex, wara s-suċċess enormi tas-sena l-oħra, se jerġa’ jorganizza t-tieni edizzjoni ta’ Festa Rizzi. Din id-darba ikbar, isbaħ u aħjar, nhar is-Sibt 11 ta’ Ġunju 2016, filparkeġġ tal-Yacht Marina mis-6.00pm ’il quddiem.

Attività li tattira lejha partikolarment dawk li jħobbu r-rizzi u l-frott tal-baħar; għalkemm din id-darba l-organizzazzjoni ħasbet ukoll biex tagħmel platti oħra għal min ma jħobbx il-ħut.

Barra r-rizzi tradizzjonali li se jkun hemm fl-attività, ikun hemm ukoll diversi platti popolari u oriġinali. Tispikka b’mod partikolari l-pizza tar-rizzi, li se tkun għall-bejgħ għall-ewwel darba f ’Malta f ’dan l-avveniment.

Ikun hemm żoni tal-artiġġjanat, żoni għat-tfal, temi edukattivi u divertiment bi spettaklu varjat li ma jonqosx.Tassew festa għall-familja kollha li għandha potenzjal sabiex tibqa’ mniżżla filkalendarju tas-sajf tal-Maltin.

Kumment mis-Sindku Max Zammit: “Wara s-suċċess u l-attendenza kbira tassena l-oħra, ħassejna li għandna ninvestu f ’din l-attività u ntejbu l-prodott sabiex nagħmlu attività oħra ta’ livell għall-familja kollha. Min jiġi se jkun impressjonat bilvarjetà ta’ ikel li jkun hawn, b’numru ta’ platti friski, ġodda u oriġinali li jkollkom ċans tippruvaw għall-ewwel darba. Tajjeb li nagħmluha ċara li kull platt u speċi li se jkun hemm huma kollha konformi malAtti Dwar il-Protezzjoni tal-Ambjent.”

Impressions, Jazz suite no. 2 u Prince Igor. Ma jonqsux l-innijiet ta’ San Filep, l-innu marċ u l-innu tal-banda tant magħruf u popolari maż-Żebbuġin talekssurmast ta’ din il-banda, ilMro Amante Attard. Waqt dan il-programm se jiżżanżnu sett timpany professjonali ġodda.

L-għada s-Sibt, lejlet il-festa, hija ġurnata oħra importanti għal din is-soċjetà. Wara li l-kamra tan-nar issellem lirrelikwa ta’ San Filep waqt ittranslazzjoni solenni bi ħruq

ta’ salut, kaxxa infernali u murtaletti, u aktar kmieni malġurnata waqt it-te-deum, fis6.30pm jibda marċ brijuż millbanda Vittorja tan-Naxxar, mistiedna ta’ din is-soċjetà, li wara tesegwixxi programm mużikali fuq il-planċier.

Aktar tard filgħaxija, għallħabta ta’ 12.00am, jibda spettaklu ta’ logħob ta’ nar tal-art mekkanizzat li jtemm iċ-ċelebrazzjonijiet f ’lejlet il-festa; spettaklu kbir li dan ir-raħal huwa ferm magħruf għalih, bis-sehem ta’ Pyronyx Malta.

L-għada l-Ħadd, jum il-festa, fl-10.00am, il-Banda 12th May tibda marċ brijuż tradizzjonali mat-toroq ta’ Ħaż-Żebbuġ li jintemm fis-2.00pm bi briju kbir quddiem il-każin.

Filgħaxija, il-Banda tas-Soċjetà Filarmonika Unjoni ta’ Ħal Luqa, tibda marċ brijuż mattoroq ta’ Ħaż-Żebbuġ u wara programm mużikali fuq ilplanċier quddiem il-każin.

Mal-ħruġ tal-purċissjoni, il-kamra tan-nar issellem bi spettaklu ieħor ta’ murtali tradizzjonali ta’ beraq billogħob u kaxxa infernali kif il-vara tasal quddiem il-kazin tas-soċjetà. Diversi murtali u murtal tal-kulur ikomplu jakkumpanjaw il-purċissjoni sakemm tintemm.

MEJJU: XAHAR MIMLI ATTIVITAJIET

Matul ix-xahar ta’ Mejju, is-Soċjetà Santa Marija u Banda Re Ġorġ V tal-Imqabba, permezz tad-diversi sezzjonijiet u sottokumitati tagħha, organizzat diversi attivitajiet soċjali għall-gosti ta’ kulħadd.

Ix-xahar beda b’attività kbira organizzata mill-Klabb Go Reds, li jilqa fih l-addoloxxenti. L-attività kienet mifruxa fuq tliet ijiem fi tmiem il-ġimgħa ta’ Jum l-Omm, u kienet tikkonsisti f ’bażar, maratona tal-pool, maratona ta’ 16il siegħa ħidma ta’ Liedna, car wash u tournament tal-PlayStation. Din l-attività serviet sabiex inġabru fondi għal Puttinu Cares u djar tattfal. Minn hawn wieħed ma jistax ma jirringrazzjax lill-organizzaturi u l-membri tal-Klabb Go Reds kif ukoll diversi sezzjonijiet oħra li kienu ta’ għajnuna. Grazzi mill-qalb tmur għall-helpers u dawk kollha li ħadu sehem f ’dawn l-attivitajiet li servew ukoll sabiex għaqqdu flimkien partitarji u attivisti minn etajiet differenti li ħadmu u qasmu l-ħiliet tagħhom ma xulxin f ’sens ta’ volontarjat f ’din is-soċjetà li dejjem kienet waħda inklussiva u dinamika.

Apparti din l-attività, fil-bidu ta’ Mejju kienu organizzati wkoll ikla mill-Għaqda Armar u coffee morning mill-Fergħa Nisa.

L-attivitajiet komplew tul ix-

xahar kollu, permezz tal-Erbgħat ta’ Santa Marija: 15-il Erbgħa li jwassluna sal-festa tal-Assunata.

Għal dan, il-Fergħa Nisa qed torganizza Rużarju Meditat kull nhar ta’ Erbgħa fis-7.15pm fis-Sala tal-Palazz Santa Marija.

Is-Sezzjoni Żgħażagħ ukoll kienet impenjata b’diversi attivitajiet, fosthom Ġimgħa Marjana bejn it23 u s-27 ta’ Mejju li ttellgħet filkappella medjevali ta’ San Bażilju; attività li rat attendenza sabiħa u li inkludiet prietki dwar Ommna Marija fix-xahar iddedikat lillMadonna.

F’Mejju wkoll, is-Sezzjoni Żgħażagħ fetħet l-attivitajiet tas-sajf il-Ġimgħa 27 ta’ Mejju, permezz ta’ BBQ fuq il-bejt talkażin.

L-Għaqda tan-Nar fetħet l-impenji tagħha s-Sibt 28 ta’ Mejju filgżira Għawxija, fejn tellgħet wirja spettakolari ta’ logħob tan-nar flokkażjoni tal-festa ta’ San Pawl filMunxar.

Dawn l-attivitajiet kollha jwassluna dejjem iktar qrib iċ-ċelebrazzjoni tal-festa titulari ta’ Santa Marija fl-Imqabba f ’Awwissu; festa li din is-sena se nkunu qed nfakkru, fost diversi anniversarji oħra, l-180 sena mill-miġja tal-istatwa titulari mnaqqxa fl-injam mill-iskultur Alessandro Farrugia fl-1836.

MADWARNA

kullhadd.com

Fr Mario Attard OFM Cap

M’hemmx għalfejn tmur il-missjoni biex tkun missjunarju.

M’għandekx għalfejn taqbad ma nafx kemm-il ajruplan biex tasal fil-post tal-missjoni

05|06|2016 25

ITLAQ KOLLOX! Jgħidu li meta l-maħbub iħobb tassew lill-maħbuba tiegħu kollox jagħmel għaliha biex jikkuntentaha, għax l-għaxqa tiegħu hi li xewqet qalbha ma jiksirilha qatt!

Hekk għamlu għadd ta’ qassisin, patrijiet, sorijiet, irġiel u nisa, żgħażagħ u adulti – semgħu x’kienet xewqet ilmaħbub ta’ qalbhom. “Morru fid-dinja kollha, xandru l-Evanġelju lill-ħolqien kollu” (Mk 16:15). U, mimlijin blimħabba għalih, ma qagħdu jqisu xejn; la ma xiex kienu se jiltaqgħu, u lanqas f ’liema kundizzjonijiet kienu se jgħixu fihom.

Quddiem wiċċhom dehret, iva, viżjoni waħda: li jwasslu lil Kristu fil-pajjiżi mbiegħda tad-dinja. Ħafna minnhom batew ilġuħ, oħrajn spiċċaw il-ħabs, oħrajn ferewhom, filwaqt li l-bqija spiċċaw maqtula. U dan kollu għax wasslu l-aħbar tas-salvazzjoni u tat-tama lil dawk li kienu mċaħħda minnha.

Dawn in-nies qalbiena fetħu t-triq biex għadd ieħor ta’ lajċi, fosthom iż-żgħażagħ tagħna, illum jistgħu huma wkoll imorru jqattgħu xi xahar jew tnejn fil-missjoni. Kien hemm min estenda l-viżta tiegħu

għal sitt xhur. Inkella kien hemm min baqa’ fil-pajjiż għal sena jew tnejn. F’ċerti każi kien hemm min tant kemm ħassu responsabbli quddiem il-faqar u l-miżerja li sab ma’ wiċċu li iddeċieda li jibqa’ filpajjiż biex jagħti l-mija tiegħu.

Għalkemm, għal xi wħud minn sħabu, dan kien att ta’ ġenn huwa ħass li b’hekk kellu, b’xi mod, jirringrazzja lill-Mulej ta’ kemm għamel miegħu. U ma nlumux! Għax l-imħabba veru ġġennen! Trid tkun miġnun biex, minkejja li tirċievi x-xewk, tibqa’ tagħti bil-ward.

Imma għal min iħobb kollox jibqa’ ward għax min ikun viċin il-persuni li jbatu jgħidlek mingħajr tlaqliq ta’ xejn: “Patri! Huwa huma li jagħtuni u mhux jien li nagħtihom!” U aktar ma nipprova nikkonvinċih li qed jagħti ħafna, xorta waħda jibqa’ jgħidlek: “Ma jien qed nagħti xejn!” U x’inhi l-aktar ħaġa li lil dak li jkun iġġiegħlu jibqa’ jagħti mingħajr ma jieqaf, anke jekk ikun qed jgħix fl-eħrex sitwazzjonijiet?

Il-ħaġa hi li dawn in-nies, għalkemm m’għandhom xejn, għandhom kollox, għax għandhom l-imħabba!

Darba, missjunarju rrakkuntali fatt li ġiegħlni naħseb mhux ftit. Ried jiltaqa’ ma żagħżugħ tal-post fejn kien qed jaħdem, fl-għaxra.

Il-missjunarju mar fil-ħin.

Għax, aħna l-Maltin, ħin ħin!

Anzi! Bilkemm ma ngħidlekx li mmur kwarta qabel! Għax marid bil-ħin! Mela l-għaxra daqqu. U magħhom daqqu l-ħdax, nofsinhar, is-siegħa, issagħtejn, it-tlieta, l-erbgħa!...

U, fl-aħħar, dan l-imbierek ta’ żagħżugħ fettillu jitfaċċa! Ma ngħidilkomx kif ħassu dak l-imsejken missjunarju li kellu jistenna lil dan iż-żagħżugħ mas-sitt sigħat!

Tistgħu timmaġinaw x’ferneżija qabditu! U, diżappuntant kemm tridu, wieġeb liżżgħażugħ: “Taf x’ħin hu?”

U ż-żagħżugħ, b’dik il-kalma kollha, qallu: “Fil-punent intom għandkom l-arloġġi. U aħna hawn għandna l-ħin.”

Ajma x’tagħlima dik għalina li dejjem sejrin, minn ħaġa għalloħra, u qatt ma jirnexxilna nieqfu! Le sieħbi! Ejja nħarsu lejn il-ħajja bħala ħin u mhux iddettata mill-arloġġ.

Tal-ħin se nieħdu l-paċi, ilferħ, il-kuraġġ, it-tama, ilkuntentizza. Imma tal-arloġġ se nieħdu l-gdiedem, il-ġlied,

l-anzjetà, l-infiħ, il-qrusa, l-arroganza. L-arloġġ, għax arloġġ, jikkontrolla; imma l-ħin, għax ħieles, iġib ilħelsien! Min għandu widnejn biex jisma’ ħalli jisma’!

M’hemmx għalfejn tmur il-missjoni biex tkun missjunarju.

M’għandekx għalfejn taqbad ma nafx kemm-il ajruplan biex tasal fil-post tal-missjoni.

Le sieħbi! Missjunarju tista’ tkun f ’Malta u f ’Għawdex stess.

Anke f ’darek u fil-post fejn qed taħdem tista’ twassal dik l-imħabba li hemm maħżuna fik. Tista’, iva, tfendi dik il-kelma ta’ kuraġġ. Tagħti l-id tal-ħbiberija. U, fuq kollox, toffri qalbek tfur birrikonċiljazzjoni.

Ma tridx tkun xi għaref kbir biex tkun missjunarju. Kulma trid hu qalb li tħoss. Tagħder.

Tħenn. Taħfer. Tħobb. Mela dawn l-ingredjenti lkoll kemm huma għandna, għax jinsabu midfunin f ’qalbna! Li jonqosna hu li noħorġuhom!

Kun int ukoll missjunarju!

Missjunarja! Xammar ilkmiem u qabbad il-ħuġġieġa tal-imħabba ta’ Kristu kulfejn tkun! Ħallik mill-ħażen! Itlaq kollox!

26 05|06|2016

kullħadd.com

PERSONALITÀ

DALWAQT TIPPARTEĊIPA FI NEW WAVE JUNIOR 2016 RAMONA

PORTELLI TINTERVISTA LIL

EILA

MANGION Sit elettroniku: www.ramonaportelli.com Email: ramonaportelli@hotmail.com

Dan l-aħħar it-tfal saru jgħaddu ħafna mill-ħin tagħhom quddiem xi tablet jew laptop aktar milli jaqraw xi ktieb jew jitħarrġu f ’xi sport jew passatemp tajjeb. Hija sfortuna tara tfal bla interess u bla ħeġġa, aktar u aktar meta din tkun ġejja mill-ġenituri. Iżda ma nistgħux nitfgħu lil kulħadd flistess keffa għax, fortunatament, hawn tfal li jħabirku, u tant ieħor il-ġenituri tagħhom li jħeġġuhom.

Naraw diversi tfal li jattendu klassijiet ta’ xi sports, kant, mużika u passatempi oħra li jaljenawhom mill-istudju ta’ kuljum. Dan l-aħħar sirt naf b’kantanta ċkejkna, imma b’potenzjal qawwi. Fil-fatt, diġà qed tagħmel ħoss kemm lokalment u anke barra minn xtutna. Qed nirreferi għal Eila Mangion.

Eila għad għandha għaxar snin, toqgħod il-Fgura u tattendi l-iskola St Joan Antide tal-Gudja fejn tinsab fil-ħames klassi.

Bħala passatemp għandha għal qalbha ħafna l-kant. Tgħid li l-karattru tagħha huwa ferriħi, hija tifla umli u perfezzjonista wkoll.

Ilha involuta fil-kant għal dawn l-aħħar erba’ snin. Proprjament bdiet tkanta l-ewwel darba ma’ kor u wara ħasset li għandha tibda tkanta għal rasha.

Mistoqsija xi kemm damet tipprattika l-kant sakemm ħarġet tkanta l-ewwel darba quddiem udjenza numeruża, Eila sostniet li għamlet madwar xahar sakemm dehret quddiem udjenza.

Ta’ min jgħid li Eila rebħet diversi konkorsi lokali u anke barra minn xtutna. Fil-fatt, minn informazzjoni li kont diġà ksibt dwarha sirt naf li, fost oħrajn, rebħet is-Singer of Year 2015 u kienet ukoll overall winner ta’ bosta festivals Ħadet sehem fil-Baltic Voice Festival fil-Litwanja fejn rebħet il-kategorija tagħha. Ħadet sehem ukoll waqt in-Northern Lights Festival fil-Finlandja fejn ġiet l-ewwel fil-kategorija tagħha, kif ukoll waqt il-Grand Prix bħala runner-up. Kienet ukoll minn tal-ewwel għal prefinali minn ħafna artisti filprogramm Tra Sogno e Realtà.

avveniment importanti għall-karriera tagħha kien li rnexxielha tgħaddi millauditions ta’ New Wave Junior 2016 li jsir fir-Russja.

Eila ġiet magħżula minn ġurija barranija bl-għajnuna ta’ Erseb Productions meta semgħuha tkanta filLitwanja u l-Finlandja biex tirrappreżenta lil Malta fir-Russja.

Wara jumejn ta’ auditions fost tmenin parteċipant ta’ kalibru minn madwar l-Ewropa kollha, intgħażlu 14-il tifel u tifla, u Eila kienet magħhom għallfinali li se jsir f ’Awwissu li ġej. Ħallejt f ’idejha sabiex tirrakkontali dwar din l-esperjenza unika. “Għaddejt mal-aħħar 14-il parteċipant minn fost tmenin. B’hekk

se nkun qed nirrappreżenta lil Malta fil-finali ta’ dan ilfestival prestiġġjuż li se jsir f ’Awwissu li ġej. Dan ilfestival, li jsegwuh miljuni ta’ nies, huwa meqjus bħala t-tieni l-aqwa festival wara l-Junior Eurovision Song Contest.

Waqt din l-intervista, sirt naf li n-New Wave Junior jesponik sewwa ma’ dik il-parti talEwropa u hemm networking tajjeb u, bis-saħħa t’hekk, Eila se jkollha espożizzjoni quddiem nies importanti filqasam tal-mużika pop, kif ukoll opportunità ta’ aktar klassijiet ta’ tagħlim fuq ilvuċi u oħrajn simili.

Tim determinat dixxiplinarju wara Mangion

u Eila effettiv.

Sabiex Eila żżomm vuċi tajba jkollha It-tim kollu wara Eila Mangion tipprattika l-kant madwar huma Gillian Attard, li hija siegħa kuljum, u anke tattendi l-vocal coach u l-vocal director ta’ għal bosta lezzjonijiet filLa Voix Academy, kif ukoll ġimgħa.

Ritienne Azzopardi li hija vocal Stedintha tgħaddi messaġġ coach ukoll, Christine Gauci li lil dawk it-tfal mħajra li hija t-technique tutor, kif ukoll jkantaw, imma li dejjem Erika Said li tirrappreżenta lil baqgħu pass lura. “L-ewwel Eila kif ukoll tippromoviha pass dejjem ikun iebes; biss barra minn xtutna. ngħid li l-kant u l-mużika B’determinazzjoni u anke fihom sodisfazzjon enormi b’kuraġġ wasslet messaġġ – jgħinuk toħroġ mill-qoxra lil dawk it-tfal bħalha li tal-mistħija, tagħmel ħbieb jħossuhom bilkemm ilaħħqu ġodda u jiffurmawlek karattru mal-istudji tagħhom, aħseb u b’self-confidence li jgħinek ħafna ara kemm jagħmlu affarijiet fil-ħajja,” sostniet Eila. oħra. Tgħid li, fil-każ tagħha, Fl-aħħar tal-intervista bil-għajnuna tal-ġenituri li staqsejtha xi pjanijiet għandha jissapportjawha, normalment għall-futur tagħha, fejn jidher tfassal time-management serju u li għandha karriera tajba

qud d iem h a .

“Nixtieq li nkompli għaddejja hekk kif jiena bħalissa, bejn kant u studju, inżomm dejjem saqajja mal-art u x-xewqa li għandi hi li nieħu sehem f ’X Factor u nirrappreżenta lil Malta fil-Junior Eurovision Song Contest.

Nixtieq nirringrazzja lil kull min s’issa issapportjani, speċjalment lill-ġenituri tiegħi, kif ukoll lil La Voix Academy immexxija minn Gillian Attard fejn nieħu l-lezzjonijiet mingħand Gillian stess, kif ukoll il-vocal coaches Ritienne Azzopardi u Christine Gauci. Fl-aħħar nispiċċa billi ngħid li kulħadd għandu jimxi u jistinka biex ilħolma tiegħu isseħħ,” temmet tgħid Eila.

Se tikkompeti fi New Wave Junior 2016 Però, ta’ min jgħid li l-aħħar

It-tim wara Eila

SKEDA

kullhadd.com

103 06.50 Flimkien ma’ Nancy (R) 07.45 Sejjaħtli Helpline (R) 08.30 Paperscan 10.30 Programm Speċjali mal-Kandidati

għall-Ħatra ta’ Deputat Mexxej 12.00 Maratona b’Risq il-Missjoni 12.30 Aħbarijiet 12.35 Kyrios 12.45 Telebejgħ 13.00 Maratona b’Risq il-Missjoni 17.30 Aħbarijiet 17.35 Telebejgh 17.50 Maratona b’Risq il-Missjoni 19.30 Aħbarijiet 20.10 Ieqaf 20 Minuta 20.35 Programm Speċjali mal-Kandidati

għall-Ħatra ta’ Deputat Mexxej(R) 22.05 On D Road 22.35 Maratona b’Risq il-Missjoni 23.30 Aħbarijiet

151 06.00 Lena 06.30 Cultura Memex 07.00 Sea Patrol 07.53 Blitz In Alto Mare 08.30 Heartland 09.19 I Segreti Di Una Mamma 10.00 Dream Hotel Thailandia 11.30 La Nave Dei Sogni Panama 13.00 TG2 Giorno 13.30 TG 2 Motori 13.45 Sereno Variabile Estate 14.45 Viaggi Da Record 15.10 Delitti In Paradiso 17.15 Squadra Speciale 18.05 Reckless l’Affidamento 18.45 Squadra Speciale Cobra 11 20.30 TG2 20.30 21.05 Hawaii Five-0 21.50 C.S.I. Cyber 23.25 La Domenica Sportiva Estate

162 06.00 Media Shopping 06.57 Anica Flash 07.00 Extreme Makeover Home

Edition 08.40 Media Shopping 08.55 Cambio Casa Cambio Vita 10.00 X-Style ’16 10.35 The Rachel Zoe Project 12.30 Dr House Medical Division 14.30

Lana, Fashion Blogger 17.15 Rosamunde Pilcher: Il Castello

Dei Miracoli 19.15 Dr House Medical Division 21.10 L’ Amore Secondo Dan 23.15 Bounce

372 06.00 Roadtrip With G. Garvin 07.00 Chopped 08.00 Amazing Wedding Cakes 09.00 The Pioneer Woman 10.00 Siba’s Table 11.00 Ching’s Amazing Asia 12.00 Man Finds Food 14.00 Chopped 15.00 Guy’s Grocery Games 16.00 Amazing Wedding Cakes 17.00 Siba’s Table 18.00 Valerie’s Home Cooking 19.00 Chopped 20.00 Cutthroat Kitchen 21.00 Man vs Food 22.00 Mystery Diners 23.00 Chopped

412 09.00 Pawn Stars 17.00 Storage Wars 18.00 Pawn Stars 19.00 Swamp People 20.00 American Restoration 21.00 American Pickers 22.00 Storage Wars 23.00 Vikings

05|06|2016 27

101 06.00 Aħbarijiet 07.30 Qalb in-Nies 08.00 Paq Paq on Test 08.15 Madwarna 08.45 Ħadt l-Aħbar 10.00 New Rooms 10.30 Malta u Lil Hinn Minnha 12.00 Aħbarijiet 12.10 Ħadd Għalik 15.00 Ħbieb u Għedewwa 18.00 Aħbarijiet 18.15 Għawdex Illum 18.45 L-Ordni 19.15 Il-Vjaġġatur 20.00 Aħbarijiet 20.50 Britian’s Got Talent 21.50 Aħbarijiet 21.55 Super Human 22.55 Paq Paq on Test 23.15 Aħbarijiet 23.30 Smack Down WWE

152 07.00 Geo 07.10 Zorro Un Ospite Scomodo 07.35 Film: Cresus 09.05 Film: Il Medico Dei Pazzi 10.35 Speciale Camera Con Vista Fuori

Binario 11.30 TGR Region Europa 12.00 TG3 12.25 Geo 12.55 Ritratti Gabriella Ferri 14.00 TG Regione 14.15 TG3 14.30 Fracchia e Kranz 14.50 Film: Fantozzi Contro Tutti 16.25 Film: Fantozzi Subisce Ancora 17.50 Un Amore Giovanile 18.00 Kilimangiaro Magazine 19.00 TG3 19.30 TG Regione 20.00 Blob 20.10 Che Tempo Che Fa 21.40 Report

300 06.00 Nina and the Neurons: In the

Lab 06.15 Charlie and Lola 06.25 Jollywobbles 06.35 Mr Bloom’s Nursery 06.55 Nina and the Neurons: In the

Lab 07.10 Charlie and Lola 07.25 Jollywobbles 07.30 Doctors 09.25 EastEnders 11.55 Only Fools and Horses...

13.25 Bargain Hunt 15.45 Atlantis 17.15 BBC Proms 19.10 Mr. Stink 20.05 Our Zoo 21.00 Mad Dogs 21.45 The Fear 22.35 What Remains 23.25 Sherlock

400 06.00 How Do They Do It? 06.25 Fat n’ Furious: Rolling Thunder 08.10 Wheeler Dealers 09.05 Extreme Car Hoarders 09.55 Classic Car Rescue 10.50 Salvage Hunters 11.40 Storage Hunters UK 12.35 Property Wars 13.30 The Liquidator 14.25 Dallas Car Sharks 15.20 Diesel Brothers 16.15 Extreme Car Hoarders.

17.10 How It’s Made 18.05 Driving Wild 19.00 Kings Of The Wild 20.00 Free Ride 21.00 Boy to Man 22.00 Life After Chernobyl 23.00 Killing Fields

452 07.10 Blaze and the Monster Machines 07.35 PAW Patrol 08.00 Winx Club 08.55 The Fairly OddParents 09.40 Sanjay & Craig 10.00 Alvinnn!!! And The Chipmunks 10.25 Kung Fu Panda 11.20 Nicky Deuce 12.30 Victorious 12.55 Big Time Rush 13.25 Alvinnn!!! and the Chipmunks 13.50 SpongeBob SquarePants 14.30 The Penguins of Madagascar 15.15 The Fairly OddParents 15.55 iCarly 16.20 Big Time Rush 16.45 Nicky Ricky Dicky & Dawn 17.15 iCarly 17.40 SpongeBob SquarePants 18.10 Teenage Mutant Ninja Turtles 18.35 The Penguins of Madagascar 18.50 Henry Danger

104 06.00 Euronews 07.00 News Loop 08.30 Paq Paq on Test 08.40 Kelma għall-Ħajja 09.00 Quddiesa tal-Ħadd 09.45 Maratona Missjoni 18.00 Animal Diaries 19.00 Għawdex Illum 19.30 Dwarna 20.40 Aħbarijiet għall-Persuni b’Nuqqas

ta’ Smigħ 20.45 Maratona b’Risq il-Missjoni

153 06.55 TG4 Night News 07.15 Media Shopping 07.45 Nonno Felice 08.15 The Indestructibles 09.20 I Viaggi Del Cuore 10.00 Santa Messa 10.50 I Viaggi Del Cuore 11.30 Tg4 Telegiornale 12.02 Perry Mason 13.54 Greystoke: La Leggenda Di

Tarzan, il Signore Delle Scimmie 17.00 Congo 18.50 Anteprima TG4 18.55 TG4 Telegiornale 19.36 Dentro La Notizia 19.55 Tempesta d’Amore 21.15 Maurizio Costanzo Show

306 06.00 Rich Kids of Beverly Hills 11.00 L.A. Clippers Dance Squad 14.00 Botched 22.00 Rich Kids of Beverly Hills 23.00 Hollywood Medium With Tyler

Henry

403 06.00 Toddlers & Tiaras 07.40 Cake Boss 09.30 Little People Big World 12.15 Two in a Million 13.10 I Still Didn’t Know I Was Pregnant 14.05 Cake Boss 15.00 Happily Ever Laughter 15.30 Say Yes to the Dress 16.50 Curvy Brides 17.20 Something Borrowed Something

New 17.50 My Crazy Italian Wedding 18.15 Say Yes to the Dress Canada 18.45 Say Yes to the Dress: Randy

Knows Best 19.10 Say Yes to the Dress:The Big Day 20.05 Psychic Matchmaker 21.00 Say Yes to the Dress: The Big Day 21.55 My 600-Lb. Life 22.50 My Extreme Excess Skin 23.45 Sex Sent Me to the E.R.

600 07.30 The French Open Tennis 08.30 FIA European Championship Rally 09.00 The French Open Tennis 11.30 Game, Set and Mats 12.00 The French Open Tennis 14.45 Game, Set and Mats 15.00 The French Open Tennis 17.30 Game, Set and Mats 18.00 WATTS 18.15 Criterium du Dauphine Cycling 19.25 Eurosport2 News 19.30 The French Open Tennis 21.30 Game, Set and Mats 22.00 Criterium du Dauphine Cycling 22.55 Eurosport2 News 23.00 The French Open Tennis

102

150

07.00 Aħbarijiet 08.45 Telebejgħ 10.15 Għalkulħadd 11.15 Maratona b’Risq il-Missjoni 12.45 Telebejgħ 13.00 Maratona b’Risq il-Missjonii 14.00 Aħbarijiet 14.05 Telebejgħ 15.20 Maratona b’Risq il-Missjoni 16.40 Wheelspin (R) 17.30 Maratona b’Risq il-Missjoni 18.00 Aħbarijiet 18.05 What’s for Dinner 18.45 Newsfeed 19.30 Aħbarijiet 20.10 Maratona b’Risq il-Missjoni 20.30 Vittmi 21.30 Aħbarijiet 21.35 Maratona b’Risq il-Missjoni 00.00 Aħbarijiet

06.30 Sembra Ieri 07.05 Cultura l’Italia Della Repubblica 08.00 TG 1 08.20 Passaggio a Nord-Ovest 09.05 Dreams Road 2015 09.55 Easy Driver 10.25 A Sua Immagine 10.55 Santa Messa 11.50 A Sua Immagine 12.00 Recita Angelus 12.10 A Sua Immagine 12.20 Linea Verde Estate 13.30 Telegiornale 14.00 Una Domenica da Leoni 15.05 Con Il Cuore Nel Nome di

Francesco 17.35 Messaggio in Bottiglia 18.45 Reazione a Catena 20.00 Telegiornale 20.35 Techetechetè 2016 21.15 La Ragazza Con Lo Smeraldo

Indiano

154

155

06.00 Prima Pagina TG5 07.55 Traffico 08.00 TG5 Mattina 09.10 Le Frontiere Dello Spirito 09.50 Shark Il Grande Predatore 10.50 La Ricetta Perfetta 12.00 Melaverde 13.00 TG5 13.40 L’Arca di Noè 14.01 La Piccola Principessa 16.15 Domenica Rewind 18.45 Ricaduta Libera 19.57 TG5 Prima Pagina 20.00 TG5 20.40 Paperissima Sprint 21.10 Riassunto 21.11 Il Segreto 23.00 Speciale TG 5

06.50 The Middle 07.10 Mototopo Autogatto 07.25 Pixie e Dixie 07.40 Scooby Doo 08.30 I Flinstones 09.25 Pippi Calzelunghe 10.35 Una Mamma Per Amica 12.25 Studio Aperto 12.58 Meteo.it 13.00 Sport Mediaset 13.45 Tempesta Polare 15.40 Due Fratelli 18.00 Mike & Molly 18.30 Studio Aperto 19.00 40 Anni Vergine 21.25 Una Notte Da Leoni 2 23.35 Italian Pro Surfer

307

312

07.15 Hawaii Life 07.40 Healthy Gourmet 08.30 Beachfront Bargain Hunt 09.25 Caribbean Life 09.50 Hawaii Life 10.15 Rehab Addict 11.10 Curb Appeal 12.00 House Hunters 12.50 Fixer Upper 13.45 Platinum Weddings 14.35 Tiny House Big Living 15.25 Fixer Upper 16.15 Restoration SOS Victoria 17.05 Platinum Weddings 18.00 Million Dollar Contractor 18.55 House Hunters 19.45 Hawaii Life 20.10 Caribbean Life 20.35 Rehab Addict 21.00 Rachel Hunter’s Tour of Beauty 21.55 Tiny House Big Living 22.45 Caribbean Life

06.45 Clifford 08.15 The Charge of the Light Brigade 10.20 Captain Jack 12.00 Movers and Shakers 13.20 Empire of the Ants 14.50 Everybody’s Fine 16.30 Follow That Dream 18.20 A Funny Thing Happened on the

Way to the Forum 20.00 Phantoms 21.35 Winterhawk 23.15 Bio-Dome

405

410

06.00 Call of the Wildman 06.25 DogTV 07.15 Giant Pandas Go Wild 08.10 Rugged Justice 09.05 Austin Stevens: Most Dangerous 10.00 DogTV 10.55 Snake Crusader with Bruce

George 11.50 Bahama Blue 12.45 Wildest Islands 13.40 Untamed China with Nigel

Marven 14.35 Biggest & Baddest 15.30 Killer IQ. Lion vs Hyena 16.25 Wildest Islands 17.20 Restoration Wild 18.15 Rugged Justice 19.10 Austin Stevens. Most Dangerous 20.05 Village Vets 21.00 Restoration Wild 21.55 Snake Crusader with Bruce

George

06.00 House Hunters International 08.05 Salvage Dawgs 09.00 Rev Runs Around the World 10.00 Baggage Battles 11.00 The Treehouse Guys 12.00 Building Alaska 13.00 Man Caves 14.00 Lake Life 15.00 Salvage Dawgs 16.00 The Treehouse Guys 17.00 Building Alaska 18.00 Hotel Impossible 19.00 Expedition Unknown 20.00 Mysteries at the Museum 21.00 Mysteries at the Castle 22.00 Building Alaska 23.00 The Treehouse Guys

Owen Bonnici

Chris Cardona

PROGRAMM SPEĊJALI MAL-KANDIDATI GĦALL-ĦATRA TA’ DEPUTAT MEXXEJ Illum fl-10.30 fuq ONE

Stefan Zrinzo Azzopardi

28 05|06|2016

kullhadd.com MIĊ-

ĊINEMA

RAPPORT TA’

ĊINEMA

CARMEL BONNICI

THE ANGRY BIRDS MOVIE

IKKULURIT

GĦASAFAR ĦELWIN JIĠĠIELDU GĦALL-EŻISTENZA TAGĦHOM Vuċijiet Ewlenin: Jason Sudeikis, Josh Gad, Danny McBride, Maya Rudolph, Sean Penn Diretturi: Fergal Reilly u Clay Kaytis Distributur: Columbia/Sony Maħruġ minn KRS Releasing Minn premessa ta’ logħba popolari, Angry Birds, li fl-2009 ħafna niżżluha fuq il-mowbajl tagħhom, issa wasal film regolari animat bl-isem ta’ The Angry Birds Movie, li hu wkoll bit-3D. Fuq gżira fejn jgħixu biss għasafar ferħanin iżda li ma jtirux, Red (vuċi ta’ Sudeikis) hu għasfur mhux konformi mal-oħrajn. Ir-rabja kbira li għandu fuqu u li ma jistax jikkontrollaha qed taljenah minn mal-oħrajn. Fost sħabu nsibu lil Chuck (Gad) li hu ħafif immens, u Bomb (McBride) li wkoll jiżbroffa mal-inqas ħaġa .

F’din il-ġenna tropikali jiġu ċorma majjali misterjużi, ta’ kulur aħdar, bi pjanijiet malinni. Ikunu dawn it-tlieta, imwarrbin mill-bqija, li jitkixxfu għalfejn ġew dawn

Ħin: 97 min. Ċert. U

l-annimali u kif il-vizzji mhux tajbin li għandhom se jservuhom biex iħeġġu lill-għasafar kollha jeħduha kontra dan l-għadu li qed jimminaċċja l-eżistenza tagħhom u ta’ wliedhom li għadhom ma tweldux.

The Angry Birds Movie hi kummiedja tassew movimentata, mimlija azzjoni u xenarju verament ikkulurit Dan ix-xogħol juri x’kien il-kunflitt bejn l-għasafar li ma jtirux u l-majjali u għaliex issa jinsabu kollha rrabjati meta fin-normal huma kreaturi ħelwin u ġentili. Il-qofol jasal fil-gwerra aħħarija fejn l-għasafar jirnexxilhom itiru permezz ta’ żbandola kbira.

Din il-produzzjoni għandha togħġob anke lill-kbar u sservi ta’ xalata kbira għattfal u l-familji.

A HOLOGRAM FOR THE KING

KURJUŻ

TOM HANKS HU GARANZIJA BIŻŻEJJED Atturi Ewlenin: Tom Hanks, Sarita Choudhuri, Alexander Black, Tom Skerritt, Ben Whishaw Direttur: Tom Tykwer Distributur: Icon Films Maħruġ minn KRS Releasing Dawk li huma familjari biss maċ-ċinema ta’ Hollywood aktarx li se jsibu l-films taddirettur Ġermaniż Tom Tykwer mhux għall-palat tagħhom. Dan id-direttur, li mhux konformi maċ-ċinema popolari Amerikan, ukoll għandu sezzjoni ta’ ammiraturi tal-istil minimu tiegħu.

Fl-2012, Tykwer idderiega lil Tom Hanks fil-film epiku iżda wkoll mhux konvenzjonali taxxjenza fittizja, Cloud Atlas. Dan l-attur qed jerġa’ jidher fil-film ġdid tad-direttur Ġermaniż, A Hologram For The King. Ibbażat minn fuq in-novella ta’ Dave Eggers, li għoġbot ħafna lil Hanks, din hi produzzjoni mhux tas-soltu u unika, però kontemporanja.

In-negozjant Amerikan Alan Clay (Hanks), fi żmien irriċessjoni tal-2010 jinsab bla flus, inkwetat u ddivorzjat.

Hu jmur fl-Arabja Sawdija mimli tama li se jwettaq

Ħin: 97 min. Ċert. 12A

biċċa negozju tajba ħafna – ibigħ sistema sofistikata li tipproġetta bniedem sħiħ (olografika), għall-konferenzi fejn parti min-nies ikunu mijiet ta’ kilometri ’l bogħod, lillgvern ta’ dan il-pajjiż. Waħdu, mitluq f ’post imdawwar middeżert, hu jagħmel ħabib ma’ xufier ta’ taxi, raġel baħbuħ li jaf xi jgħid, u anke ma’ tabiba attraenti minn dan il-pajjiż.

Waqt li din l-affari tieħu ż-żmien, Alan jibda jidra d-drawwiet u l-kultura tal-post u anke jifhem aħjar lin-nies tal-lokal. A Hologram For The King, mal-ewwel daqqa t’għajn, jidher li ma fih xejn sostanzjali, iżda bil-mod l-affarijiet imorru għall-aħjar meta Alan jidra s-sistema u anke jsir iħobb littabiba li tikkurah.

Il-preżenza ta’ Tom Hanks, li jidher f ’kull xena ħlief f ’xi flashbacks ta’ meta kien tifel, hi garanzija ta’ proġett ieħor mhux ta’ min jitilfu.

ĊINEMA

kullhadd.com

05|06|2016 29

ALICE THROUGH THE LOOKING GLASS (3D)

FANTASTIKU

VJAĠĠ EŻILERANTI U DIVERTENTI

Atturi Ewlenin: Mia Wasikowska, Johnny Depp, Anne Hathaway, Matt Lucas, Helena Bonham Carter, Sacha Baron Cohen, Rhys Ifans Vuċijiet Ewlenin: Alan Rickman, Stephen Fry, Michael Sheen, Timothy Spall, Barbara Windsor Direttur: Tim Burton.

Distributur: Disney Enterprises/ Buena Vista Int. Maħruġ minn KRS Releasing Lewis Carroll, l-awtur rinomat Brittaniku, tassew qabad l-immaġinazzjoni talqarrejja bil-ktieb tiegħu, Alice In Wonderland, meta ġie ppubblikat fl-1865. Fih, it-tfal (u anke l-adulti) sabu xi ħaġa mhux tas-soltu, b’karattri eċċentriċi li tassew espandew il-viżjoni kreattiva tagħhom.

Sitt snin wara, l-istess awtur kompla jżid il-furur tal-

Ħin: 113 min. Ċert. PG

qarrejja b’aktar avventuri, bil-ktieb Through The Looking Glass And What Alice Found There, bir-reputazzjoni tiegħu tiżdied. Il-kumpanija Disney ħadmet il-film animat Alice In Wonderland fl-1951, waqt li fl-2010 Tim Burton idderieġa versjoni b’atturi reali ta’ dan il-ktieb.

Is-suċċess ta’ dan il-blockbuster ta’ sitt snin ilu, b’aktar minn

biljun dollaru, ħajjar lillprodutturi jaddattaw ukoll ittieni volum għaċ-ċinema, blistess direttur u anke xi atturi.

Alice Through The Looking Glass huwa ffilmjat ukoll bi 3D tassew impressjonanti, hu mimli avventuri pjaċevoli u fantastiċi flistess ħin, bi vjaġġ tassew impressjonanti li jżommlok l-attenzjoni kontinwa. Wara l-avventuri li għaddiet minnhom f ’Underland, Alice (Wasikowska), issa aktar matura u adulta, insibuha fil-bidu tidderieġi bastiment f ’baħar terribbli fl-Istraits Of Malacca.

F’dawn l-aħħar tliet snin għexet il-ħolma tagħha li ssalpa madwar id-dinja bħala l-kaptan tal-vapur tagħha stess, Lura f ’Londra, waqt

riċeviment tqis l-agir talmistednin nisa mill-klassi soċjevoli bħala wieħed antikwat u, imdejqa, titlaq ’il barra. Din id-darba jkun farfett blu, sabiħ, Monarch (vuċi tal-mibki Alan Rickman, li dan ix-xogħol hu ddedikat għalih) li jmexxiha sa ħdejn mera maġika, tgħaddi minn ġo fiha u terġa’ ssib ruħha millġdid fir-Renju ta’ Underland.

Hemm tiltaqa’ mal-ħbieb antiki tagħha, il-Fenek Abjad, il-Qattus Cheshire, ilGurdiena, il-Fenek Selvaġġ ta’ Marzu, it-tewmin Tweedledee u Tweedledum u l-Kappell Mignun (Depp), li mhux f ’sikktu u jidher li se jmut.

Mirana (Hathaway) tqabbad lil Alice fuq vjaġġ skabruż biex tfittex lil Ħin inniffsu (Baron Cohen), li hu nofsu

bniedem u nofsu arloġġ, li kapaċi jreġġa’ lura l-ħin u b’hekk issalva lil ħabib tagħha.

Iracebeth (Bonham Carter), eżiljata mir-Reġina l-Bajda flavventuri ta’ qabel ta’ Alice, saret ħabiba ma’ Ħin u qed tipprova tisraqlu oġġett prezzjuż li Alice trid.

Jirnexxilha Alice taqsam l-Oċean taż-Żmien u ssalva lill-Kappell Miġnun? Alice Througħ The Looking Glass hu katina waħda meraviljuża ta’ movimenti grandjużi bit-3D u aktar appellanti mix-xogħol ta’ sitt snin ilu. Ħadt pjaċir ninnota li l-vuċi tal-Ġurdiena hi dik ta’ Barbara Windsor, l-attriċi bjonda u vivaċi Brittanika, ta’ xi films talCarry On u li baqgħet attiva anke issa fl-età ta’ 78 sena.

L-AQWA ĦAMES FILMS Bejn il-25.05.2016 u d-29.05.2016

1.

2.

3.

4.

5.

X-Men Apocalypse The Jungle Book Angry Birds Money Monster Captain America: Civil War

KOMPETIZZJONI EMPIRE CINEMA

Mistoqsija għal din il-ġimgħa:

Semmi wieħed mill-films ta’ din il-ġimgħa.

Ibgħat it-tweġiba tiegħek lil: Kompetizzjoni Films, KullĦadd, Ċentru Nazzjonali Laburista, Triq Mile End, il-Ħamrun, ĦMR 1717.

Rebbieħ tal-ġimgħa l-oħra: E. MIZZI – il-Gżira

30 05|06|2016

kullhadd.com

AVVIŻI KLASSIFIKATI

­­­­PR­OPRJETÀ

tal-karozzi kemm manual u kif ukoll automatic. Cab service u karozzi għall-kiri bi prezzijiet raġonevoli. Żur is-sit www. tewmi.com jew ċempel 9942 2422.

Il-Baħrija: Appartamenti għall-bejgħ bi tliet kmamar tas-sodda, l-ewwel darba fuq issuq bi prezzijiet speċjali. Prezz: €165,000. Ċempel 7931 0597.

Mingħajr aġenti jekk jogħġbok. Lezzjonijiet taż-żfin fuq stil ballroom jew Latin-Amerikan. Ħad-Dingli: Appartamen- Lezzjonijiet taż-żfin għallti għall-bejgh bi tliet kmamar beginners u kompetizzjonijiet tas-sodda. Prezz: €150,000. minn Imperial Qualified Ċempel 7931 0597. Mingħajr Dance Teacher (ISTD) Ibgħat aġenti jekk jogħġbok.

SMS fuq 7925 3015 jew ċempel 2138 6818 sa 12.00pm.

TANAYA’S Dev. Ltd: Għażla kbira ta’ appartamenti f ’kull Care and Cure Group żona ta’ Malta. Jinbiegħu Ltd: infermiera mħarrġa, mingħajr depożitu u nħallsulek caring assistants, nannies, nies il-kuntratt. Offerta speċjali. imħarrġin biex iżommu Għal aktar dettalji ċempel 9992 kumpanija, għajnuna fid-djar 4999. Mingħajr aġenti jekk u night sitters. Servizz ta’ 24 jogħġbok. siegħa, Għandna wkoll għallkiri: wheelchairs, hoists, commodes, walking frames u hospital beds.

SERVIZZI Għal aktar informazzjoni ċempel fuq dawn in-numri: Lezzjonijiet tal-privat f ’Ħ’Attard. 2137 6946/9947 0178.

Maths minn Form 3 sa Form 5.

Accounts minn beginners sa livell ordinarju, intermediate u advanced. AFFARIJIET Korsijiet jibdew f ’Lulju. Ċemplu GĦALL-BEJGĦ 9922 3915 jew 2143 7886.

Aħna nixtru kollox, bħal Investigazzjoni privata: għamara, fajjenza, arloġġi, figżwiġijiet, għerusija u urini, muniti, midalji, u kull relazzjonijiet oħra, DNA ħaġa oħra. Ċemplu fuq 2147 forensic tests, tfal maħtufin minn 0128, 2123 7597 jew 9986 Malta, każijiet ċivili, każijiet 9519. oħra fil-Qorti, problemi f ’kumpaniji jew negozju. Għandna varjetà kbira ta’ Nagħmlu xhieda fil-Qorti. arloġġi bħal Tissot, Citizen, Naħdmu f ’Malta u anke barra. Casio, Michael Kors, Fossil, Għal appuntament ċemplu Esprit, Festina u Q&Q. 7959 0000. Email: info@ Issibilna wkoll arloġġi ta’ malprivateinvestigationmalta.com ħajt, żveljarini u selezzjoni ta’ cuckoo clocks mill-Black Forest.

Korsijiet f ’Livell Ordinarju Noffru servizzi rigward tiswija f ’diversi suġġetti bħall- ta’ kull tip ta’ arloġġ kif ukoll Matematika, Ingliż, Malti, nibdlu batteriji, ċineg, naqtgħu Franċiż, Fiżika u oħrajn. kull forma ta’ ħġieġa, eċċ. Għal Noffru wkoll korsijiet tal- dawk l-arloġġi tajbin għallECDL. Prezz €35 kull module. ilma, noffru s-servizz ta’ water Noffru wkoll korsijiet bażiċi pressure test waqt li tistennew fil-kompjuter, €50. Ċempel għalih. Nispeċjalizzaw ukoll 2166 2241 jew 7766 2241 fuq tiswija ta’ grandfather clocks jew żur is-sit elettroniku u kull tip ta’ clock. It-tiswija hija www.tudorinstitute.com bil-garanzija.

Tewmi Group għal lezzjonijiet Għal aktar informazzjoni żur is-

sit: www.expresswatchrepairs. stima b’xejn bin-numru 7905 com jew irrikorru 110, Triq 8883 jew idħol fuq is-sit www. il-Kungress Ewkaristiku, il- darrendoitall.com Mosta. Ċempel 2141 7235.

Il-bejt tiegħek jagħmel l-ilma?

Għandek problema ta’ moffa?

Kenda Ltd issolvilek ilXOGĦOL TA’ problema.

Nispeċjalizzaw MANUTENZJONI fuq xogħol ta’ waterproofing u Installazzjoni u tiswija ta’ membrane b’10 snin garanzija. aerials tat-televiżjoni. Offerti Xogħol professjonali bl-aqwa vantaġġjużi fuq sistemi tas- materjal ISO Pool. Għal satellita u fuq l-android TV stima bla obbligu ċemplu boxes. Għal aktar informazzjoni 7972 9967 jew żur is-sit www. kendawaterproofing.com ċempel 2148 6211.

Għal kull tip ta’ kisi bilġibs, ramel u siment, graffiato, żebgħa, xogħol fuq l-antik, xogħol fuq il-pond, madum, membrane, dawl u ilma. Ċempel fuq 7928 5444.

Tiswija u installazzjoni ta’ estensjonijiet tat-telefowns għal kull tip ta’ linji fissi. Ċempel fuq 7993 0419.

AVVIŻI OĦRA Paul & Waters – The Perfumery. Għall-aqwa ditti ta’ fwejjaħ, oriġinali u blorħos prezzijiet f ’Malta, żur il-ħwienet ta’ Paul & Waters – The Perfumery. Il-ħwienet tagħna tal-Fgura, il-Mosta, Ħal Qormi u Raħal Ġdid ikunu miftuħin kuljum mid-9.00 san12.30 u mill-16.00 sas-19.00.

Paul & Waters Free Delivery Service. Ċempel 2766 3361.

Varjetà ta’ ħwat, ħoroż, kanali tal-ilma, ċangatura qadima jew ġdida, kantun qadim, lavur ta’ kull tip. Ċempel lil Jason fuq in-numru 2143 2352 jew 9947 MUSIC LINK Issibilna kull tip ta’ strumenti mużikali, 7167. fosthom drums kemm akustiċi Jason Gatt għal kull xogħol ta’ u elettriċi, cymbals, percussion, tibjid u tikħil, kisi normali, fuq pjanijiet diġitali, baby grand il-fil, fuq xogħol antik u bil- pianos, sound mixers u sound pont, kisi bil-ġibs u graffiato. cards. Apparat ta’ DJ sound Kiri ta’ cherry picker (tower systems, kitarri klassiċi u ladder). Ċempel fuq 9945 4235 akustiċi, bass guitars, strumenti tar-ram, wood winds, vjolini, jew 2180 5811. spare parts u aċċessorji oħra.

WP Ltd ta’ Triq ix-Xitwa, Ħal Issib ukoll kotba tal-mużika Qormi, jispeċjalizzaw f ’xogħol tat-tagħlim.

Mur Music ta’ waterproof membrane, damp Link, 262, Triq Fleur-de-Lys, proofing u rubberised paint. 25 B’Kara. Ċempel 2148 2796. sena esperjenza. Stimi b’xejn u prezz moderat. Ċempel 2148 AGR AUTO JAPANESE 8972, 2143 8326, 9944 5527 Parts għall-karozzi: Inbigħu jew 7981 2784 jew żur is-sit kull tip ta’ parts ta’ karozzi www.wpmalta.com Ġappuniżi u Koreani, fosthom Kia, Toyota, Isuzu, Daewoo, Għal kull tip ta’ xogħol Mitsubishi, Honda, Subaru. fuq faċċata, bjut, appoġġi, Huma wkoll importaturi gallarijiet, eċċ. Membrane jew ta’ żjut u air filters, shock liquid membrane. Mela pproteġi absorbers, brake pads, clutches, l-proprjetà tiegħek mill-ilma eċċ.

Parts ġenwini. Għal tax-xita u ċempel issa għal aktar informazzjoni ċempel

KUPUN AVVIŻI KLASSIFIKATI IKTEB L-AVVIŻ F’DAN L-ISPAZJU

ISEM, KUNJOM, NRU TAT-TELEFOWN/MOWBAJL U INDIRIZZ

AVVIŻI

2144 6839 jew 9947 4504.

Fax: 2147 0295. Email: alex@ agrautoparts.com Nigret Night Club and Restaurant, Labour Ave, irRabat, Malta.

Naċċettaw riservazzjonijiet għal coffee mornings, lunches u dinner dances u kull okkażjoni oħra.

Miftuħin fil-weekends, lejla Maltija b’differenza kull nhar ta’ Ġimgħa. Nhar ta’ Sibt mużika għal kulħadd ma’ Franz Grech. Inservu wkoll take-away fil-weekends.

Naċċettaw riservazzjonijiet għal kull okkażjoni. Għal aktar informazzjoni ċempel 2145 4858/2145 4908/7945 4908.

Tistgħu żżuru s-sit elettroniku www.nigretnightclub.com jew www.nigretnc.com TALBA LILL-ISPIRTU S-SANTU: Int li ssolvi l-problemi kollha, dawwal ittoroq kollha tiegħi biex nikseb dak li neħtieġ. Inti li tajtni d-don divin biex naħfer u ninsa d-deni kollu li jsir kontra tiegħi, li f ’kull mument ta’ ħajti tkun maġenbi. F’din it-talba qasira nixtieq nirringrazzjak ta’ dan kollu, waqt li nikkonferma mill-ġdid li qatt ma ninfired minnek, anke quddiem l-illużjonijiet materjali. Nixtieq li nkun miegħek fil-glorja ta’ dejjem. Grazzi għall-ħniena tiegħek lejja u lejn dawk li jiġu minni.

Din it-talba għandha tingħad tlett ijiem wara xulxin. Wara tlett ijiem it-talba tkun maqlugħa, anke jekk għall-bidu tidher diffiċli. It-talba għandha tkun ippubblikata mill-ewwel wara li tinqala’ l-grazzja, bla ma tissemma’ x’kienet.

NIXTIEQ NILTAQA’ Jien, ġuvni kwiet u bil-għaqal, nixtieq niltaqa’ ma’ tfajla bejn 30 u 40 sena. Jekk int interessata ibgħat SMS jew ċempel fuq 7981 6381.

Offerta 1: Ġimagħtejn Offerta 2: 5 ġimgħat Offerta 3: 2 avviżi għal 5 ġimgħat Offerta 4: 13-il ġimgħa Offerta 5: 26 ġimgħa Offerta 6: 52 ġimgħa

€5 €10 €15 €30 €56 €93

ĦLAS B’CASH JEW CHEQUE LIL: Sound Vision Print Ltd, KullĦadd, Avviżi Klassifikati, Ċentru Nazzjonali Laburista, Triq Mile End, il-Ħamrun, ĦMR 1717.

AVVIŻI

kullhadd.com

05|06|2016 31

AVVIŻI TAL-PL Laqgħa Ġenerali Straordinarja Nru 1 Se ssir laqgħa Ġenerali Straordinarja (1) tal-Veterani Laburisti, nhar is-Sibt 18 ta’ Ġunju 2016, fid-9.30 ta’ filgħodu, fiċĊentru Nazzjonali Laburista, il-Ħamrun.

Wara din il-laqgħa, qabel it-tieni laqgħa, ikun hemm ħin għall-kafè.

Laqgħa Ġenerali Straordinarja Nru 2 Se ssir Laqgħa Ġenerali Straordinarja (2) tal-Veterani Laburisti, nhar is-Sibt 18 ta’ Ġunju 2016, fl-10.30 ta’ filgħodu (immedjatament wara l-kafè) fiċ-Ċentru Nazzjonali Laburista, il-Ħamrun.

AVVIŻI ĠENERALI L-akbar spettaklu tas-sena fil-Port il-Kbir fis-Sette Giugno Kollox jinsab lest għall-akbar spettaklu tas-sena fil-Port il-Kbir, il-Valletta Pageant of the Seas, li se jsir nhar itTlieta 7 ta’ Ġunju 2016, fis-6.00pm.

Dan l-avveniment huwa parti mill-programm ta’ ċelebrazzjoni tal-Fondazzjoni Valletta 2018 fl-okkażjoni tal-450 anniversarju mit-twaqqif tal-Belt Valletta.

Valletta Pageant of the Seas huwa festa mhux tas-soltu fuq il-baħar fil-Port il-Kbir; festa ta’ kuluri, dgħajjes tar-regatta, power boats u jottijiet, għawm, tlielaq u bosta karrijiet tal-Karnival fost l-oħrajn, kollha fl-ambjent maestuż tal-Port il-Kbir.

Programm ta’ attivitajiet: festa ta’ San Filep matul tmiem il-ġimgħa Il-Ġimgħa, 10 ta’ Ġunju: Pyromechanics – ħarqa kbira mekkanizzata tal-logħob tan-nar tal-art mis-St Philips Fireworks Factory.

Is-Sibt 11 ta’ Ġunju, fit-8.00pm: marċ u programm klassiku mill-Banda San Filep li jibda minn fejn il-Bieb Rohan.

Il-Ħadd 12 ta’ Ġunju, jum il-festa, fid-9.30am: marċ brijuż mill-Banda San Filep li jintemm fis-1.15pm f ’Misraħ San Filep fost briju u ferħ tal-Istillieri Żebbuġin.

Mis-6.00pm ’il quddiem: marci brijuzi mill-baned mistiedna tal-Għaqda Każin Banda San Filep, San Sebastjan ta’ Ħal Qormi, Banda Queen Victoria tażŻurrieq, u Banda San Bartilmew ta’ Ħal Għargħur. Fid9.30pm, merħba mistħoqqa lill-vara titulari ta’ San Filep fejn il-każin fost il-ferħ tal-partitrji u taż-Żebbuġin.

Matul il-ġimgħa tal-festa jinħaraq nar tal-ajru u tal-art mekkanizzat, maħdum mis-St PhIlip Fireworks Factory

Pasta night fil-pjazza tal-Imqabba Fl-okkażjoni tal-festa ad unur il-Madonna tal-Ġilju 2016, il-Kumitat Amministrattiv fi ħdan is-Soċjetà Mużikali Madonna tal-Ġilju tal-Imqabba se jorganizza pasta night nhar is-Sibt 11 ta’ Ġunju 2016 fit-8.00pm, fil-pjazza ewlenija tal-Imqabba, quddiem il-każin tasSoċjetà Mużikali Madonna tal-Ġilju.

Jigu servuti diversi tipi ta’ għaġin. Waqt din l-attività se jkun hemm divertiment mużikali provdut minn Vintage Group li se jallegraw lil dawk kollha preżenti. Kulħadd huwa mistieden jattendi f ’atmosfera brijuża.

Riservazzjonijiet isiru fuq in-numru 7985 3044 u aktar informazzjoni tinkiseb mis-sit elettroniku tas-Soċjetà Mużikali Madonna tal-Ġilju www.talgilju.com Soċjetà Al Jolson Is-Soċjetà Internazzjonali Al Jolson se torganizza ħarġa għal Għawdex nhar il-Ħamis 23 ta’ Ġunju 2016 għall-membri u l-ammiraturi tal-kantant leġġendarju Al Jolson.

Għal aktar tagħrif ċempel 9988 0489 jew ibgħat email lil: vinwilljolsonmalta@gmail.com

Segwina fuq il-paġna tal-Facebook

facebook.com/kullhadd

32 05|06|2016

kullhadd.com

TEMP GĦAL-LUM

It-Tnejn

It-Tlieta

L-Erbgħa

27°C

28°C

27°C

18°C

18°C

17°C

09

09

09

Il-Ħamis

Il-Ġimgħa

Is-Sibt

27°C

26°C

26°C

18°C

18°C

19°C

08

09

09

ALMANAKK

RITRATT MILL-ANTIK

L-OGĦLA TEMPERATURA: 28°C L-INQAS TEMPERATURA: 19°C

SITWAZZJONI ĠENERALI: Arja ta’ pressjoni għolja se tiksi ċ-ċentru talMediterran filwaqt li arja ta’ pressjoni baxxa qed testendi minn fuq l-Alġerija sa fuq iċ-ċentru tal-Mediterran.

UV

TEMP: Pjuttost imsaħħab bil-possibbiltà ta’ xi ftit xita aktar tard VIŻIBBILTÀ: Tajba RIĦ: Ħafif għal moderat mix-Xlokk ilLvant li jsir moderat sa filgħaxija BAĦAR: Ħafif li jsir ħafif għal moderat IMBATT: Ftit li xejn TEMPERATURA TAL-BAĦAR: 20°C

SPIŻERIJI LI JIFTĦU LLUM IL-ĦADD Collis Williams Pharmacy, 15, Triq ir-Repubblika, ilBelt Valletta – 2122 6281 Brown’s Pharmacy, 706, Triq il-Kbira San Ġużepp, il-Ħamrun – 2123 8623 Lantern Pharmacy, Misraħ il-Kebbies, Santa Venera – 2144 4648 Pharmaplus, Triq Ganu, Birkirkara – 2149 2958 St Anthony Pharmacy, 56, Triq San Ġużepp, Tal-Pieta – 2123 7327 St Andrew’s Pharmacy, Triq il-Qasam.

Tal-Ibraġġ – 2137 6153 Harley Pharmacy, 1, Triq Nathalie Poutiatin Tabone, Tas-Sliema – 2133 4635 Iklin Pharmacy, Triq Geronimo Abos, l-Iklin– 2141 5499 St Mary Pharmacy, Mġarr Dispensing Chemists, 71, Triq Sir Harry Luke, l-Imġarr Malta – 2158 0711 El Medina Chemist, Triq il-Maskli, il-Qawra – 2157 6308 Brown’s Pharmacy, 45, Telgħet Raħal Ġdid, Raħal Ġdid – 2169 4818 Alpha Pharmacy, Triq Bormla k/m Vjal il-Kottoner, il-Fgura – 2167 3811 Fgura Pharmacy, Triq il-Koppla, il-Fgura – 2167 5250 Martin’s Pharmacy, 182, Triq Birżebbuġa, Birżebbuġa – 2165 1031 Central Pharmacy, 6, Triq San Ġużepp, Ħal Luqa -– 2169 2546 Spiżerija Ħal Mula, Triq Dun Salv Ciappara, Ħaż-Żebbuġ – 2146 1693 Nova Pharmacy, 142, Triq il-Kulleġġ, ir-Rabat – 2145 4247 Għawdex Abela Pharmacy, 42, Triq G.P.F. Agius De Soldanis, ir-Rabat – 2155 6170 Ta’ Pinu Pharmacy, Triq Franġisk Abela, l-Għarb – 2788 8128

UV

SPIŻERIJI LI JIFTĦU NHAR IS-7 TA’ ĠUNJU Empire Pharmacy, 77, Triq it-Teatru l-Antik, il-Belt Valletta – 2122 5785 Cosmed Pharmacy, Soccors, 7, Triq il-Franġiskani fi Triq Villambrosa, il-Ħamrun – 2122 5991 Tal-Ħlas Pharmacy, Triq il-Ħelsien, Ħal Qormi – 2148 7739 Pharmaplus, Triq Ganu, Birkirkara – 2149 2958 St. Anthony Pharmacy, 56, Triq San Ġużepp, Tal-Pietà – 2123 7327 Balluta Pharmacy, 30, Triq il-Kbira, San Ġiljan – 2131 7888 Stella Maris Pharmacy, 34, Triq Millner, Tas-Sliema – 2133 5217 Il-Mehrież Pharmacy, 31, Triq Giovani Curmi, l-Iklin – 2143 5567 St Mary Pharmacy, Mġarr Dispensing Chemists, 71, Triq Sir Harry Luke, l-Imġarr Malta – 2158 0711 St Simon Pharmacy, 8, Dawret il-Gżejjer, Buġibba – 2157 1649 Fleming Pharmacy, 61, Triq Ħaż-Żabbar, Raħal Ġdid – 2169 6893 Vittoriosa Pharmacy, 9, Triq il-Mina l-Kbira, il-Birgu – 2180 7529 St Anne Pharmacy, Triq il-Qaliet, Wied il-Għajn – 2163 7615 Pompei Pharmacy, Xatt is-Sajjieda, Marsaxlokk – 2165 1278 Bronja Pharmacy, Sonata, Triq il-Bronja, iż-Żurrieq – 2168 2251 Spiżerija Ħal Mula, Triq Dun Salv Ciappara, Ħaż-Żebbuġ – 2146 1693 St Anthony Pharmacy, 18 Triq il-Kbira, ir-Rabat – 2145 4187 Għawdex

Fit-2 ta’ Ġunju tal-1953, il-Maltin ingħaqdu malkumplament tal-Commonwealth fejn iċċelebraw l-Inkurunazzjoni tar-Reġina li seħħet f ’Westminster Abbey

DIN IL-ĠIMGĦA MILL-ISTORJA

07.06.1919 Infakkru l-erba’ persuni li tilfu ħajjithom fl-irvellijiet f ’Malta

Taċ-Ċawla Pharmacy, Triq 7 ta’ Ġunju 1919, ir-Rabat – 2155 7819 St John’s Pharmacy, 85, Triq l-Indipendenza, ix-Xewkija – 2156 3052

Servizz ta’ tobba fiċ-ċentri tas-saħħa fil-Ħdud u l-festi pubbliċi Iċ-ċentri tas-saħħa tal-Mosta, Raħal Ġdid, u l-Furjana jiftħu għall-emerġenzi - 24 siegħa, sebat ijiem filġimgħa. Fil-Ħdud u fil-festi pubbliċi, iċ-ċentru tas-saħħa tal-Gżira jiftaħ għall-emerġenzi bejn it-8.00am u l-5.00pm, ikun hemm ukoll servizz ta’ infermier bejn it-8.00am u t-8.00pm. Il-pubbliku jrid jattendi ċ-ċentru tas-saħħa tad-distrett tiegħu. Persuni mingħajr karta ta’ identità ma jiġux moqdija.

NUMRI REBBIEĦA LOTTU

68 79 82 10 42 12 21 90

SUPER 5

45 18 33 09 07

GRAND LOTTERY

02 09 08 09 09 05 08

10.06.2003 Tiġi varata l-vettura spazjali Spirit Rover, min-NASA, bħala vettura ta’ esplorazzjoni fuq Mars. Ir-ritratt huwa impressjoni artistika

Ritratt: Bay Retro

INDIĊI UV: 09

KOMPETIZZJONI KTIEB

kullhadd.com

05|06|2016 33

KOMPETIZZJONI KTIEB RUMANZ

IN-NEMMIES

Ħarsa lejn In-Nemmies bħala traduzzjoni ta’ Der Beobachter minn Joseph Vella B.A., B.A. Hons., M.A.

Ir-rumanz In-Nemmies (pubblikazzjoni Horizons, pp. 681), li tnieda nhar l-Erbgħa 27 ta’ April fil-Kulleġġ Minuri Ġ.F. Abela, l-Imsida, ġie tradott direttament mill-orġinal Der Beobachter (2011) ta’ Charlotte Link, minn Alfred Scalpello. Fl-2014 kienet inħarġet il-verżjoni tiegħu bl-Ingliż bħala The Watcher, u fl-2015 inħadem ukoll film eponimu bil-Ġermaniż li ntwera fuq l-istazzjon televiżiv ZDF, imsejjes fuq l-istess ġrajja.

F’dan id-dawl, il-fatt li Der Beobachter, li nbiegħ bir-radam, issa jinsab f ’idejna bil-Malti, ifisser li hu ktieb b’appell kbir għall-qarrejja lokali, li flistess waqt jistgħu jippreferu jaqrawh fi lsienhom. Dan il-fatt waħdu hu ta’ ġid għas-soċjetà Maltija, billi jinkoraġġixxi l-qari f ’pajjiżna b’mod inġenerali, u dak bil-lingwa nattiva b’mod partikolari.

Bħala rumanz ġjallesk, In-Nemmies hu ktieb li jixpruna lill-qarrejja biex jaqraw mhux biss b’interess fil-ġrajja, imma wkoll b’għatx klubi sabiex jiskopru t-taħlila tal-kobba tan-nisġa kif sejra sseħħ u, m’għandniex xi ngħidu, l-identità tal-perpetratur tasserje ta’ delitti faħxija u għaliex.

Din il-karatteristika ta’ In-Nemmies bħala qallieb il-paġni, xeħtet piż ieħor fuq spallejn it-traduttur talktieb mill-Ġermaniż għall-Malti – li barra li ried iżomm fidil lejn it-tifsiriet tal-lingwa sors (il-Ġermaniż), waqt li jirrendihom għal-lingwa mira (ilMalti), kellu wkoll ir-responsabbiltà li jżomm ir-ritmu espressiv kemm jista’ jkun mexxej u qrib l-espressjoni mitħaddta mill-Maltin, u għaldaqstant

idjomatiku kemm jista’ jkun.

Dan kollu Scalpello jwettqu f ’ħin wieħed u b’mod effettiv, bil-ħila ta’ traduttur imrawwem u mkisser sew f ’xogħlu. Mhux hekk biss. Minħabba li l-ġrajja ta’ In-Nemmies hi ambjentata f ’pajjiż barrani, sewwasew flIngilterra, it-traduttur kellu jiffaċċja l-problema li mhux dejjem ifittex b’suċċess, termini bil-Malti li jkunu ekwivalenti fit-tifsir għal dawk barranin. Allura kellu joħloq ċerti neoloġiżmi, bħal ngħidu aħna “kamra taħt il-bejt” (għall-Ġermaniż

Gerűmpelkammer unter dem Dach), u “rġiel tas-silġ” (Schneemänner).

Dawn huma każijiet interessanti li jixhdu s-siwi mitqlu deheb tattlaqqigħ ta’ lsien ma’ ieħor fil-qasam tat-traduzzjoni, u l-benefiċċju tal-istess fenomenu meta l-isfida quddiem xi vojt lessikali fl-ilsien mira tingħeleb, u tingħeleb b’mod effettiv.

Scalpello mhux biss kien metikoluż fil-qlib tiegħu tat-test imsemmi millĠermaniż għall-Malti, imma wkoll dedikat lejn l-ilsien Malti. Scalpello ma għażilx li jintelaq mal-kurrent

u jirrikorri mill-ewwel għall-Ingliż imma, meta u fejn possibbli, ipprovda termini jew frażijiet awtoktoniċi biex jirreferi għal entitajiet li fil-Malti – minħabba l-fatt li r-realtà Maltija mgħajxa hi dik li hi – ma kellniex termini għalihom.

Fl-istess waqt, f ’In-Nemmies attwalment jitħaddmu termini ta’ nisel Ingliż, għax it-traduttur jirrikonoxxi u jirrispetta wkoll il-konswetudni fost il-kelliema ta’ lsienna, li fi żminijiet relattivament riċenti, biex iżommu l-Malti aġġornat mażżminijiet kontemporanji, introduċew u integraw termini bħal ‘kompjuter’ u ‘mowbajl’. F’dan m’hemm ebda nuqqas, ladarba l-introduzzjonijiet isiru bil-qies, skont kif u kemm meħtieġ.

Interessanti nġibu wkoll żewġ każi minn għadd bla qies ta’ idjomi jew espressjonijiet fissi Maltin, li Scalpello jirrikorri għalihom bil-għan li jikkomunika l-istess sens espress fil-Ġermaniż, sabiex tinżamm dik il-laqta lokali u b’hekk il-qarrej ikun jista’ jirrelata aktar, u jġarrab affinità aħjar, mad-dinja tat-test. Dawn huma “kien jaqbdu l-bard meta jiftakar” għal sens ta’ ‘tkexkix’ (gruselte es ihn bei der Vorstellung); u “jidħol fil-kredu” għal sens ta’ ‘involviment (involontarju)’ (Auch in Schwierigkeiten geraten).

Kollox ma’ kollox, il-verżjoni tradotta għall-Malti minn Scalpello żżewweġ b’mod xieraq u effettiv ħafna t-tliet elementi ewlenin li matul is-sekli sawru lsienna biex hu kif nafuh illum. In-Nemmies, waqt li huwa mera tal-versatilità ta’ lsienna, huwa wkoll prova oħra li l-kelliem-kittieb ħassieb Malti jista’ mhux biss jaċċetta l-isfida li jittraduċi minn ilsna barranin għall-vernakular, imma wkoll jegħleb dik l-isfida b’suċċess.

waħda waqa’ s-silenzju, u t-tpaċpiċ u d-daħk kollu li kien qed jirbombja fil-kamra waqaf ħesrem, u ħarset ilmistednin kollha waqgħet fuq dan ir-raġel ansjuż li dak il-ħin xejn ma donnu beda jiddispjaċih aktar minn meta kien iddeċieda li jagħmel iddiskors ad unur missieru f ’għeluq il-

ħamsa u sebgħin sena.

Uħud bdew jgħadduh biż-żmien, billi wiċċ il-kelliemi beda filli jsir pallidu u filli jiħmar; imbgaħad il-kelliem tant tfixkel li kellu jibda d-diskors millbidu tliet darbiet wara xulxin qabel ma seta’ jibdieh kif xtaq. F’kelma waħda, id-dehra xejn professjonali

tiegħu ġibdet l-attenzjoni ta’ kulħadd fuqu.

Il-mument għal Lisa ma setax ikun aħjar.

F’din l-aħħar kwarta, Lisa kienet ġa resqet ħdejn il-bieb ta’ barra u issa kulma kellha tagħmel kienu passejn oħra qabel issib ruħha barra mis-sala.

SILTA MILL-KTIEB Lisa irnexxiela toħroġ mis-sala fejn kien qed isir il-party mingħajr ħadd ma kien induna, hekk kif iben ilfesteġġjat kien ser jibda jitkellem.

Kien ħabbar bosta drabi b’furketta mat-tazza tal-ħġieġ li kellu f ’idu, u flaħħar, il-madwar mitt ruħ mistiedna fehmu li kellhom jieqfu. F’daqqa

Mistoqsija: Minn fejn telqet Lisa?

Ibagħtu r-risposta tagħkom lil: Kompetizzjoni Ktieb, KullĦadd, ĊNL, Triq Mile End, il-Ħamrun, u tidħlu biċ-ċans li tirbħu l-ktieb: In-Nemmies. Ir-rebbieħ jitħabbar nhar il-Ħadd it-12 ta’ Ġunju.

Ir-rebbieħa huma mitluba jiġbru l-ktieb miċ-Ċentru Nazzjonali Laburista fil-Ħamrun billi jippreżentaw il-karta tal-identità, flimkien mal-ittra li se tintbagħtilhom minn din il-gazzetta, mit-Tlieta sal-Ġimgħa bejn id-09.00 u t-15.00, u s-Sibt bejn l-10.00 u l-16.00, eskluż festi pubbliċi.

Intant, ir-rebbieħ tal-ktieb Nirien ma jsaħħnux huwa: N. DALLI – il-Gudja

34 05|06|2016

kullhadd.com

LOGĦOB

TISLIBA BIN-NUMRI POĠĠI N-NUMRI F’POSTHOM Bi 3 Numri 039 049 067 188 325 339 341 375 422 734 894 924 952 994 B’4 Numri 0283 0399 0467 0818 0998 1059 1162 1326 1338 1446 1523 1917 2139

2159 2189 2640 2878 3122 3141 3233 3256 3361 4163 5896 5946 6211 6568 7319 7528 7936 8353 8763 9143 9191 9213 9261 9404 9442

12193 13036 25838 40989 45246 56818 60265 64393 66480 67033 71423 81087 84795 93411

383922 692987 764327 868910 899746 B’7 Numri 0677162 3566823 4236781 6749866 9232691 9666877

B’6 Numri 186530 IR-RIŻULTAT TAL-ĦADD LI GĦADDA

B’5 Numri 03113 03933 05493 12086

] SUDOKU SPONSORJATA MINN WELLA

Irbaħ xampù u conditioner tad-ditta Wella.

Aqta’ din il-logħba u ibgħatha lil: KOMPETIZZJONI WELLA KullĦadd, Ċentru Nazzjonali Laburista, Triq Mile End, il-Ħamrun, ĦMR 1717.

Isem: Indirizz:

Rebbieħ tal-ġimgħa l-oħra: J.POLIDANO - Ħal Qormi

KOMPETIZZJONI CENTRO CASALINGA ]

1

Ġemma’ sitt kupuni u ibgħathom f ’daqqa lil: KOMPETIZZJONI CENTRO CASALINGA, KullĦadd, Ċentru Nazzjonali Laburista, Triq Mile End, il-Ħamrun, ĦMR 1717.

Isem: Indirizz: Nru tal-kartà tal-identità:

Nru tat-telefown:

It-Rebbieħ tal-juicer huwa: P.SCICLUNA - Żurrieq

LOGĦOB

05|06|2016 35

kullhadd.com

IRBAĦ €25 FI FLUS

Ibgħat dawn iż-żewġ kompetizzjonijiet f ’daqqa fl-indirizz: IRBAĦ €25 FI FLUS, KullĦadd, Ċentru Nazzjonali Laburista, Triq Mile End, il-Ħamrun, ĦMR 1717.

Idħol biċ-ċans li tirbaħ magħna.

126

TISLIBA

Mimdudin:

1.

4.

7,17.

9.

10.

12.

16.

18.

19.

20.

21.

23.

24.

Jitfa’ fiż-żibel (5) Mhux minnu (4) Ittantani (5) Inħeba bl-Ingliż (3) Żvojta (6) Tista’ tkun maxx (6) Robert Inglott Incorvaja (1,1,1) Ara 2 Ara 11 Misraħ (5) Oħt ommi t-Taljana (3) Ara 6 Jixħet (5) Weqfin:

1.

Kompli l-qawl: Alla

...... u t-trab jgħatti

(6) 2,18. Għatta bil-ġebel? (5) 3.

Ivan Naudi Bellizzi

(1,1,1) 22.

Parti minn dramm

(3) 5,14. Mhux legali f ’Malta

(9) 6,23. Tal-Malti tajjeb ħafna

(7) 8.

Jgħidu li jkunu

tal-ħarrub (9) 11,19. Arma (5) 12,21W. Ħafna pizza (5) 13.

Għamel bħal farfett (3) 14.

Ara 5 15. Ħabel tal-ħadid? (6) 17.

Ara 7 21.

Ara 12 wieqfa 22.

Ara 3

SOLUZZJONI TAL-ĠIMGĦA L-OĦRA Mimdudin:

Weqfin:

1.Qatta, 4.Ċajt, 7,23.Rranka, 9,19.Tifrik, 10.Tellef, 12.Appena, 16.Sab, 20.Arena, 21.Omm, 24.Amata

1.Qattus, 2,6.Teftef, 3,12.

Artab, 5,17.Allarm, 8.Referenda, 11,18.Ċpar, 13.Par, 14.Arawna, 15.Ikkura, 21.Ora, 22.Mak

QED TAGĦRAFHOM? Fir-ritratt hemm żewġ uċuħ f’wiċċ wieħed.

Qed tagħrafhom? Ħjiel: Dawn l-atturi qed narawhom fil-film X Men: Apocalypse Personalità 1: Personalità 2: Isem: Indirizz: Nru tat-telefown:

IDĦOL BIĊ-ĊANS LI

TIRBAĦ €100

Kull l-aħħar Ħadd tax-xahar il-premju ta’ €25 jiżdied għal €100! Sabiex tipparteċipa ibgħat din il-paġna bħas-soltu. Apparti minn hekk żomm il-logos tal-KullĦadd tal-ġimgħat ta’ qabel, billi tqasqashom mill-ewwel paġna tal-gazzetta bid-data tal-ħarġa tidher, u tibgħathom flimkien ma’ din il-paġna.

Eżempju: Ibagħtu l-paġna ta’ din il-logħba tal-Ħadd 26 ta’ Ġunju flimkien mal-logos tal-ħarġiet tal-5, 12 u 19 ta’ Ġunju.

RIŻULTATI TAL-ĠIMGĦA L-OĦRA

Harry Styles

Ir-rebbieħ tal-ġimgħa l-oħra: M. GRIMA – il-Mellieħa L-ittri rebbieħa jintbagħtu fix-xahar ta’ wara li tkun intrebħet il-kompetizzjoni.

Zayn Malik

36 05|06|2016

kullhadd.com

SPORTS

ESPERJENZA UTLI GĦAT-TIM NAZZJONALI It-tim Nazzjonali Malti taċĊikliżmu għadu kif ħa sehem fl-ewwel edizzjoni tat-Tour ta’ Bihor, f ’Oredea fir-Rumanija, bis-sehem ta’ 7 ċiklisti li kienu: Etienne Bonello, Maurice Formosa, James Mifsud, Christian Formosa, William Hili, Mark Bonnici u Alexander Pettett. Il-grupp kien immexxi mis-Segretarju Ġenerali tal-Fedrazzjoni Maltija taċĊikliżmu Joe Bajada li kien assistit minn Frank Dimech bħala uffiċjal, kif ukoll Joseph Buttigieg sports massage therapist. Matul dan it-tour, iċ-ċiklisti Maltin kollha wrew impenn minkejja li l-isfortuna għamlet ukoll il-parti tagħha.

F’din l-ewwel edizzjoni ħadu sehem 23 tim, fosthom 5 nazzjonalitajiet fejn barra dak Malti kien hemm ukoll dawk tar-Rumanija, Greċja, Moldova u s-Serbja. Kien hemm timijiet professjonali oħra li pparteċipaw fejn uħud minnhom ġieli anke ħadu sehem fil-Giro d’Italia u t-Tour de France bħal Androni Giocattoli-Sidermec, D’Amico Bottecchia, Meridiana u oħrajn.

Etienne Bonello wera l-esperjenza tiegħu meta rnexxielu jispiċċa dejjem bl-istess ħin tal-grupp ta’ quddiem minkejja t-tlielaq diffiċli mhux biss għal ambjent naturali tagħhom, iżda wkoll li kellhom jikkompetu ma’ ċiklisti

mill-organizzaturi Rumeni, fejn dawn diġà uffiċjalment stiednu lit-tim Malti biex jieħu sehem fit-tieni edizzjoni ta’ dan it-Tour li mistennija li ssir f ’Ġunju 2017.

James Mifsud u Marie Claire Aquilina jirbħu t-tieni Time Trail għas-sena 2016

professjonali b’uħud minhom anke ħadu sehem fit-Tour de France, Giro d’Italia u l-Vuelta ta’ Spanja.

Iżda l-isfortuna ħakmet uħud miċ-ċiklisti Maltin fejn James Mifsud kellu l-ħsara fir-rota fit-tieni ġurnata tat-Tour (1st Stage) meta kellu problema biċchain catcher, kif l-istess ġralu Maurice Formosa fit-tielet ġurnata tat-Tour (2nd Stage) fejn meta kien mal-grupp ta’ quddiem intlaqat minn ċiklista ieħor minn wara u dan faqalu c-changer u b’hekk ukoll bħal

Mifsud kellu jabbanduna t-tour.

Fit-tieni ġurnata (1st Stage) fuq distanza ta’ 120km, apparti James Mifsud li kellu jieqaf mit-tiġrija, kien hemm ukoll Christian Formosa, William Hili u Mark Bonnici li daħlu wara l-ħin stipulat ta’ 28 minuta mir-rebbieħ u għalhekk skondt ir-regoli tal-UCI dawn twaqqfu milli jkomplu t-Tour fil-jumejn li kien għad fadal.

Madankollu globalment din kienet okkażjoni oħra fejn bla dubju ċ-ċiklisti Maltin

akkwistaw esperjenza ferm utli fid-dawl tal-parteċipazzjoni fi żmien sena fil-Logħob talPajjiżi ż-Żgħar tal-Ewropa f ’San Marino. Joe Bajada radd ħajr lill-kollegi Frank Dimech u Joseph Buttigieg kif ukoll li ċ-ċiklisti kollha tal-impenn tagħhom. Huwa rringrazzja wkoll lil Kumitat Olimpiku Malti u Sport Malta tal-għajnuna tagħhom f ’din il-mawra fir-Rumanija.

L-impenn u l-imġiba murija mill-kontinġent Malti kienet imfaħħra u anke apprezzata

James Mifsud tat-Team Greens ikkonferma l-forma tajba li għaddej biha bħalissa meta rnexxielu jirbaħ it-tieni tiġrija ta’ kontra l-ħin għal dan l-istaġun organizzata mill-Federazzjoni Maltija taċĊikliżmu li saret nhar il-Ħadd 29 ta’ Mejju 2016 fuq distanza ta’ 24 kilometru fil-korsa talBypass tal-Imriehel. Huwa rnexxielu jegħleb lil-leader u champion Wayne Spiteri ta’ Mosta AF Sign Studio CC biex issa jinsabu jillidjaw flimkien il-klassifika ġenerali tal-Kampjonat tat-Time Trial.

Fit-tielet post spiċċa Steve Sciberras ta’ Agones SFC. Fil-Kategorija Feminili, Marie Claire Aquilina ta’ The Cyclist kompliet tikkonferma il-forma qawwija u konsistenti tagħha meta reġgħet spiċċat l-ewwel biex issa tinsab tillidja b’punti massimi. It-tiġrija li jmiss hija dik tal-Kampjonat Nazzjonali tat-Triq nhar il-Ħadd 12 ta’ Ġunju fuq distanza fiċ-ċirkwit Ta’ Penellu fil-Mellieħa.

fil-karriera ta’ Ali kien meta huwa kien mitlub biex iservi flarmata Amerikana fil-gwerra kontra l-Vjetnam u rrifjuta. Din id-deċiżjoni fl-1967 baqgħet timbru kbir għalih bħala wieħed mill-akbar dimostranti bi profil għoli kontra l-gwerra ta’ dak iż-żmien. Għal dan, il-Qorti Amerikana kienet

ikkundannatu għall-ħames snin ħabs u tneħħewlu t-titli kollha li kien rebaħ. Minkejja kollox, proprju fl-1971, ilQorti Suprema Amerikana unanimament biddlet din issentenza u b’hekk Ali ngħata t-titli kollha lura u baqa’ qatt ma serva s-sentenza oriġinali ta’ ħames snin ħabs.

IMUT MUHAMMAD ALI

Ilbieraħ filgħodu waslet l-aħbar li l-boxer ta’ fama dinjija Muhammad Ali ħalla din id-dinja fl-età ta’ 74 sena.

Ali, li kien iċ-champion filkategorija tal-heavyweight fl-isports tal-boxing, miet flisptar fil-belt ta’ Phoenix flIstat ta’ Arizona fl-Amerika.

Skont l-ewwel rapporti, ilkawża tal-mewt ta’ Ali waslet minn problemi respiratorji li mbagħad ikkumplikaw ruħhom minħabba li hu kien ibati wkoll mill-marda talParkinson’s. Il-funeral mistenni jsir f ’Louisville f ’Kentucky, ilpost tat-twelid tal-istess Ali. Għalkemm ħafna jafuh b’dan l-isem, Ali kien imwieled bl-

isem ta’ Cassius Clay, u sar famuż għall-ewwel darba meta rebaħ il-midalja tad-deheb filkategorija light-heavyweight fl-Olimpjadi ta’ Ruma fl1960. Wara dan kollu, huwa kien imlaqqam ukoll bħala ‘The Greatest’, liema laqam kompla jissoda meta kien għeleb lil Sonny Liston fl-1964 u għalhekk rebaħ it-titlu dinji u proprju sar l-ewwel boxer li żamm it-titlu ta’ champions fil-kategorija tal-heavyweight fi tliet okkażjonijiet separati minn xulxin.

Wara din il-karriera ta’ suċċessi, Ali kien irtira fl1981 wara li kien rebaħ rekord ta’ 56 ġlieda minn totali ta’

61. Ġara li ftit wara li rtira minn dan l-isport, beda jkun hemm ħafna xniegħat dwar ilkundizzjoni ta’ saħħtu u fil-fatt kien instab li jbati mill-marda tal-Parkinson’s.

Minkejja kollox, huwa xorta waħda ma staħbiex mill-pubbliku u kull darba kien jingħata merbħa u rikonixximent kbir minn dawk preżenti. Avveniment ieħor importanti u sinjifikanti huwa meta Ali kien xegħel l-urna Olimpika fl-Olimpjadi f ’Atlanta fl-1996, kif ukoll aktar riċenti ġarr il-bandiera Olimpika fiċ-ċerimonja talftuħ tal-logħob Olimpiku fl2012.

Episodju ieħor interessanti

SPORTS

kullhadd.com

05|06|2016 37

VARDY GĦAL MAL-ARSENAL? Qed ikun irrapportat li t-tim ta’ Arsenal għamel offerta għall-attakkant Ingliż ta’ Leicester City Jamie Vardy.

Minn xniegħat mhux ikkonfermati qed jingħad li l-offerta hija madwar £20 miljun liema somma hija biżżejjed biex tattiva l-klawżola ta’ bejgħ tiegħu. Vardy, li bħalissa jinsab mat-tim nazzjonali Ingliż bi tħejjija għall-Kampjonati Ewropej, skurja 24 gowl għall-Foxes fl-istaġun li għadda hekk kif dan it-tim kien inkurunat champions għall-ewwel darba fl-istorja tagħhom. Dan ilplejer kien ingħaqad ma’ Leicester minn ma’ Fleetwood għas-somma ta’ £1 miljun fl-2012. L-avventura ta’ dan ilplejer bdiet min-non-league football wara li kien rilaxxat

minn Sheffield Wednesday ta’ 16-il sena minħabba li filfehma tagħhom ma kellux statura ta’ futboler. Intant, fil-karriera internazzjonali tiegħu mal-Ingilterra, Vardy s’sissa skurja tliet darbiet fi tmien apparenza minn mindu għamel id-debutt tiegħu s-sena l-oħra. Minnaħa tagħhom, it-tim ta’ Arsenal li spiċċaw it-tieni filKampjonat Ingliż, diġà ffirmaw lill-midfielder Żvizzeru Granit Xhaka mingħand it-tim Ġermaniż ta’ Borussia Dortmund. Jekk dan it-trasferiment iseħħ, din se tkun ir-raba’ darba biss mill-2004 lil hawn, li Arsenal ikunu nefqu aktar minn £20 miljun biex jakkwistaw plejer, meta mqabbla mar-rivali tagħhom.

IBRAHIMOVIC IMMINENTI MAL-UNITED It-tim ta’ Manchester United se jkunu qed jiffirmaw lill-attakkant Żvediż ta’ fama internazzjonali Zlatan Ibrahimovic u hemm ċans tajjeb li dan it-trasferiment ikun konkluż qabel ma jingħata bidu għall-Kampjonati Ewropej f ’din il-ġimgħa li ġejja. Huwa mifhum li l-viċi-chairman eżekuttiv tat-tim Ingliż Ed Woodward u r-rappreżentanti tal-plejer qed jiffinalizzaw l-aħħar dettalji u jkun iffirmat kuntratt ta’ mill-inqas sena. Sar magħruf ukoll li l-kowċ il-ġdid Josè Mourinho kien mill-bidu nett determinat li jagħmel dan it-trasferiment realtà. Dan il-plejer ta’ statura mistenni jingħaqad ma’ dan it-tim fuq free transfer wara li ntemmlu l-kuntratt mal-eks tim tiegħu Paris St Germain. Madankollu, ta’

min isemmi wkoll, li skont rapporti, dan huwa l-uniku attakkant li Mourinho jrid li jiffirma. Dan hekk kif ilPortugiż huwa fiduċjuż ħafna fit-talent emerġenti talattakkant Ingliż Marcus Rashford, li ta’ tmintax-il sena biss huwa mgħajjat ukoll mat-tim nazzjonali Ingliż talkbar. Fi kliem ieħor, fl-istaġun li ġej, Rashford se jkollu l-opportunità kollha li jkompli jiffjorixxi u jiżviluppa taħt it-tmexxija ta’ Mourinho. Din id-deċiżjoni hija bbażata fuq il-fatt li l-United għamluha ċara lil Mourinho li dan għandu jkompli jimxi mat-tradizzjonijiet tal-klabb, fosthom li jrawwem plejers mill-akkademja tat-tim u jintegrahom mal-first team bl-għan li jibnu karriera ta’ suċċess.

“NEYMAR SE JIBQA’ F’KATALUNJA” Minn kummenti tad-direttur sportiv tal-klabb Spanjol ta’ Barċellona Robert Fernandez, sostna li l-attakkant Brażiljan Neymar daqt se jkun qed jiffirma kuntratt ġdid li se jkun qed iżommu ma’ dan it-tim għal ħafna żmien. Neymar, li għandu 24 sena u huwa wkoll il-captain tat-tim nazzjonali tal-Brażil, għandu l-kuntratt preżenti jiskadi fl-2018. Minkejja dan, xorta waħda kien hemm għadd ta’ xniegħat persistenti li bdew jgħidu li dan il-plejer beda jmexxi avventura oħra lil hinn min-Nou Camp, fosthom anki ma’ Real Madrid. Dan l-istaġun Neymar skurja

xejn inqas minn 31 gowl għall-Barċellona u għadu kemm ġej mir-rebħ ta’ żewġ suċċessi, fosthom talKampjonat Spanjol u tat-Tazza tar-Re. Plejer ieħor li beda jissemma li seta’ jħalli lil dan il-klabb huwa d-difensur Arġentin Javier Mascherano. L-Arġentin, li fadallu sentejn oħra biex jiskadilu l-kuntratt preżenti, kien qed ikun irrapportat li se jingħaqad maċ-champions Taljani Juventus. Fuq dan il-plejer, Fernandez sostna li wkoll se jkun qed jintlaħaq ftehim miegħu u m’għandu l-ebda dubju li dan se jkun għandu f ’Katalunja fl-istaġun li ġej.

GASCOIGNE AKKUŻAT B’RAZZIŻMU L-eks stilla Ingliża tal-futbol Paul Gascoigne kien imħarrek mill-Qorti u se jkun akkużat b’abbuż aggravat ta’ razziżmu. Dan il-persuna ta’ 49 sena se jkun qed jidher quddiem il-Qrati tal-Maġistrati ta’ Wolverhampton fis-17 ta’ Ġunju li ġej u dan hekk kif kien ikkonfermat millCrown Prosecution Service. Skont gazzetta partikolari Ingliża, dan il-każ jirrelata ma’ kumment li allegatament għadda Gascoigne fuq show bl-isem ta’ ‘Evening with Gazza’ li kien ittella’ f ’Wolverhampton Civic Hall f ’Novembru li għadda. Għall-ewwel, il-Crown Prosecution Service kien iddeċieda biex ma jiħux passi

kontra l-istess Gascoigne, li l-aktar li hu magħruf għallfatt li kien eks-plejer li lagħab ma’ diversi klabbs, fosthom dak ta’ Newcastle, Tottenham, Lazio, Ranger u Everton.

Mitlub jikkummenta dwar dan l-aġent personali Terry Baker għażel li ma jikkummentax u għalhekk ikomplu jqumu dubji kbar dwar l-imġiba xejn tajba ta’ Gascoigne.

Minn mindu rtira mill-bidu futbol fl-2004, l-eks plejer ta’ Newcastle u Tottenham eżkellu jiffaċċja diversi problemi personali fosthom dawk mentali u tax-xorb, tant li kemm-il darba kien issuġġeriet lil xi psikologu jew social worker biex jgħinuh.

BARTRA JINGĦAQAD MA’ BORUSSIA DORTMUND It-tim Ġermaniż ta’ Borussia Dortmund akkwista liddifensur Spanjol ta’ Barċellona Marc Bartra. Dan seħħ hekk kif il-klabb mill-Bundesliga ħallas is-somma ta’ €8 miljuni u b’hekk attiva l-klawżola ta’ xiri ta’ dan ilplejer liema somma ma kinitx irrifjutata mill-klabb Katalan. Dan il-plejer ta’ 25 seba, ilu fin-Nou Camp minn mindu kellu tnax-il sena u rnexxielu jagħmilha mat-tim tal-kbar wara li baqa’ tiela’ mill-akkademja tant li għamel 26 apparenza f ’kull kompetizzjoni għal dan it-tim. Stqarrija mit-tim Katalan ikkonfermat dan

it-trasferiment fejn awgurat lil dan il-plejer għall-pass li jmiss fil-karriera tiegħu u stidnuh ukoll jagħti l-aħħar tislima lis-sapporters ta’ Barċellona fil-bidu tal-istaġun li ġej. Min-naħa tagħhom, it-tim ta’ Dortmund ħabbru li Bartra se jiffirma kuntratt ta’ erba’ snin meta jasal ilĠermanja. It-tim ta’ Thomas Tuchel impenja ruħu minn kmieni fis-suq tat-trasferimenti hekk kif diġà ffirmaw lil Ousmane Dembele mingħand Rennes, filwaqt li Ilkay Gundogan u Mats Hummels ingħaqdu ma’ Manchester City u Bayern Munich rispettivament.

EVRA JIĊĦAD DIKJARAZZJONIJIET TA’ BENZEMA Patrice Evra ċaħad li r-razziżmu kien ir-raġuni għala l-attakkant Franċiż ta’ Real Madrid Karim Benzma ma ntgħażilx mal-iskwadra Franċiża, li qed tipprepara għallKampjonati Ewropej li jibdew nhar il-Ġimgħa. Fil-fatt, Evra ddeskrieva dawn id-dikjarazzjonijiet u akkużi bħala “gideb li m’għandhom l-ebda bażi”. Din il-kontroversja nqalgħet hekk kif aktar kmieni din il-ġimgħa, f ’intervista li għamel l-istess Benzema fil-midja Spanjola, dan sostna li l-kowċ tat-tim nazzjonali Franċiż Didier Deschamps “ċeda għall-pressjoni li saritlu mill-parti razzista ta’ Franza” billi ma inkludiex lil dan il-plejer fl-iskwadra.

Qalb dawn il-kontroversji, Evra qal li Franza huwa pajjiż li jħobb polemiċi bħal dawn u jħobb ukoll jitkellem dwarhom. Madankollu, appella biex ikun hemm aktar fokus fil-grawnd mill-plejers aktar milli fil-paroli fit-triq.

Qal ukoll li xejn ma weġġgħu minn dawn il-kummenti għax fil-fehma tiegħu dan huwa kollu gideb li għandu jieqaf minnufih. Intant, l-attakkant ta’ Real Madrdid huwa l-aktar plejer li skurja gowls għal pajjiżu b’27 gowl f ’81 partita, iżda kien mitfugħ fil-ġenb lura f ’April li għada wara li kien implikat fi skandlu ta’ blackmail li jinvolvi filmat sesswali fil-konfront ta’ Mathieu Valbuena.

38 05|06|2016

kullhadd.com

SPORTS

NHAR IL-ĠIMGĦA JINGĦATA BIDU GĦALL-EURO 2016 l-favoriti li jirbħu dan ilgrupp. Min-naħa tar-Russja, minkejja li huma favoriti li jgħaddu bħall-Ingliż, żgur li ma jistgħux jissottovalutaw kemm lit-tim ta’ Wales u kemm lit-tim tal-Islovakkja, li wkoll għandhom stilel fit-tim tagħhom fosthom l-attakkant ta’ Real Madrid Gareth Bale kif ukoll il-midfielder ta’ Napoli Marek Hamsik rispettivament.

Grupp Ċ

Iż-żmien tant mistenni missegwaċi u d-dilettanti tal-futbol wasal. Dan hekk kif proprju nhar il-Ġimgħa li ġej jingħataw bidu l-Kampjonati Ewropej talEuro 2016 fi Franza, bl-aħħar logħba, jiġifieri l-finali, se tkun qed tintlagħab fl-10 ta’ Lulju.

L-ewwel logħba mistennija tkun proprju nhar il-Ġimgħa fid-9pm bejn it-tim ta’ Franza u dak tar-Rumanija fl-Istade de France f ’Pariġi. Din il-gazzetta se tkun qed tagħti ħarsa ħafifa lejn il-gruppi kollha f ’din il-kompetizzjoni, kif ukoll lejn dawk it-timijiet li huma fost il-favoriti li jirbħu din ilkompetizzjoni prestiġjuża.

Grupp A Bħala ospitanti, it-tim ta’

Franza mhux biss se jkun qed jistenna li jgħaddi millfażi tal-gruppi, iżda wkoll se jkun taħt pressjoni li jagħmlu prestazzjoni tajba, u saħansitra ħafna qed jistennew li dan ittim jirbaħ dan it-tournament minħabba li jinsab jilgħab f ’daru. Franza żgur li se jkunu l-favoriti li jispiċċaw l-ewwel fil-grupp tagħhom, meta wieħed jikkunsidra t-talenti li għadhom fit-tim. Il-favoriti li jingħaqdu magħhom filkwalifikazzjoni huwa t-tim tal-Iżvizzera, hekk kif iżżewġ timijiet mill-Balkani, l-Albanija u r-Rumanija, mhumiex mistennija jagħmluha fil-fażi tan-knockout. Madankollu, wieħed ma jistax jaqta’ barra totalment lir-Rumanija, hekk kif mhux

eskluż li dawn jagħmlu xi sorpriża.

Min-naħa talAlbanija, dan huwa l-ewwel tournament kbir li se jieħdu sehem fih, u se tkun diffiċli għalih li jgħaddi mill-gruppi.

Grupp B Filwaqt li l-Ingliżi u r-Russi se jkunu l-favoriti netti li jgħaddu minn dan il-grupp bħala rebbieħa u runners-up rispettivament, it-timijiet ta’ Wales u tal-Islovakkja żgur li se jkunu qed jagħmlu dak kollu possibbli biex jaqtgħu figura tajba. L-iskwadra Ingliża hija mimlija bi stilel kbar li jilagħbu fil-Kampjonat Ingliż u l-fatt li kkwalifikaw għall-gruppi mingħajr problemi ta’ xejn, żgur huma

F’dan il-grupp, it-tim talĠermanja se jkun ukoll qed jagħmel minn kollox biex jagħmel id-double u jirbaħ ukoll dawn il-kampjonati biex ikompli jżid mal-aħħar suċċess riċenti li kellu fit-Tazza tadDinja, xi ħaġa li ftit timijiet għamluha. L-Irlanda ta’ Fuq, li se jkun qed jiddebbuttaw f ’din il-kompetizzjoni, ukoll se jkunu qed ifittxu li jmorru tajjeb. Iż-żewġ timijiet l-oħra, li huma l-Ukrajna u l-Polonja, jistgħu jagħtu wġigħ ta’ ras għall-Ġermanja, hekk kif it-tnejn li huma ħerqana li joffru sfida lir-rebbieħa tatTazza tad-Dinja. Madankollu, il-Ġermanja xorta waħda huma mistennija li jirbħu dan il-grupp, filwaqt li l-Polonja u l-Ukrajna se jkunu qed jiġġieldu għat-tieni post, l-Ukrajna favoriti.

Grupp D Dan il-grupp jinkludi lillfavoriti li jgħaddu minnu, ittim ta’ Spanja, kif ukoll tliet nazzjonijiet oħrajn li kollha jħossu li għandhom ċans tajjeb li jgħaddu għall-fażi li jmiss flimkien ma’ Spanja. Dan hekk kif it-timijiet l-oħrajn huma r-Repubblika Ċeka, it-Turkija u l-Kroazja. L-aktar logħba kruċjali li tista’ tiddertermina min jgħaddi u ma jgħaddix, kif ukoll min ġej l-ewwel filgrupp, hija dik bejn Spanja u l-Kroazja. Minkejja li l-eżitu ta’ din il-logħba jaf ikollu konsegwenzi fuq it-timijiet l-oħra, it-tim tal-Kroazja xorta waħda huwa favorit li jgħaddi. Dan kollu minħabba l-fatt li kemm it-tim tarRepubblika Ċeka kif ukoll dak tat-Turkija ma impressjonax biex ikkwalifikaw għal din ilkompetizzjoni, iżda kollox jista’ jseħħ.

Grupp E Ir-Repubblika tal-Irlanda kienu sfortunati li ġew f ’dan il-grupp hekk kif mhux se jkun faċli għalihom li jikkwalifikaw liema grupp jinkludi t-timijiet tal-Italja, l-Iżvezja u l-Belġju. L-ewwel logħba ta’ dan il-grupp hija bejn l-istess Repubblika talIrlanda u t-tim tal-Iżvezja mmexxi mill-captain Zlatan Ibrahimovic, u li tista’ tkun waħda determinanti għallgrupp kollu. Jekk il-logħba tispiċċa f ’parità, x’aktarx ikun diffiċli għal dawn li jgħaddu. Min-naħa l-oħra, it-timijiet tal-Italja u dak tal-Belġju huma l-favoriti li jgħaddu bħala l-ewwel tnejn tal-grupp, minkejja li ħadd ma jista’ jeskludi xi sorpriża wkoll minn dan il-grupp iebes. Skont il-bookmakers, ilBelġju huma saħansitra aktar favoriti li jirbħu l-grupp milli t-tim tal-Italja.

Grupp F Hekk kif dan il-grupp jinkludi erba’ nazzjonijiet li realistikament mhux bilfors għandhom ambizzjonijiet li jaslu sal-finali u jirbħu t-tazza, it-tim tal-Portugall immexxi minn Cristiano Ronaldo jista’ jkun it-tim li jispikka l-aktar f ’dan il-grupp. It-timijiet l-oħrajn jinkludu l-Awstrija, l-Ungerija u l-Iżlanda. Fil-fatt, it-tim tal-Awstrija huwa t-tieni favorit li jikkwalifika għallfażi li jmiss u ċ-ċansijiet huma minimi li dawn jintlaħqu millIżlanda u/jew mill-Awstrija.

Dan hekk kif it-tim talUngerija għamilha bi żbrixx għal din il-kompetizzjoni, filwaqt li dak tal-Iżlanda huwa tim mingħajr wisq esperjenza f ’kompetizzjonijiet bħal dawn, bl-unika plejer li tista’ tgħid li jispikka huwa dak ta’ Swansea Gylfi Sigurdsson.

FORMULA 1

kullhadd.com

05|06|2016 39

RAPPORT TA’ LIAM GAUCI

REBĦA MIKSUBA JEW MORMIJA? Tradizzjonalment ix-xita tgħolli l-livell ta’ spettaklu mhux ħażin fil-Gran Premju ta’ Monaco u l-edizzjoni ta’ din is-sena ma kinitx wisq inqas. Madankollu, issorpiżi li kellna matul it-tellieqa kienu aktar frott ta’ żbalji umani milli fenomeni metereoloġiċi.

Kundizzjonijiet inċerti It-tellieqa bdiet bil-vetturi jduru wara s-Safety Car minħabba x-xita li niżlet qabel it-tellieqa u fl-ewwel fażijiet tagħha. Matul dan il-perjodu, Daniil Kvyat esperjenza problema teknika filvettura tiegħu li ma bdietx tħallih itella’ l-veloċità. Sabiex jindirizza din il-kwistjoni, huwa daħal filpits fejn it-Toro Rosso bidlulu l-isteering. Il-problema, però, baqgħet tippersisti u r-Russu reġa’ daħal fil-pitlane biex jerħila lejn il-garaxx.

Madankollu, huwa baqa’ għaddej dritt u reġa’ ħareġ fuq it-traċċat hekk kif il-problema dehret li telqet weħidha.

Wara ftit dawriet fid-dell tasSafety Car bosta sewwieqa bdew jilmentaw li din il-vettura ta’ sigurtà damet wisq barra hekk kif ħassew li t-traċċat kien nixef biżżejjed biex it-tellieqa tkun tista’ tkompli b’mod regolari.

Xhieda ta’ dan kien il-fatt illi, meta din daħlet lura fil-pit, numru ta’ sewwieqa baqgħu sejrin warajha biex jeqilbu għarroti intermedji. Madankollu, ilħinijiet li dawn kisbu kkumparati mas-sewwieqa li baqgħu bilwets wera li minn qaleb għallintermedji kien għaġġel xi ftit hekk kif ma kienx hemm sinjali ta’ gwadann kbir f ’dan irrigward. Anzi, f ’xi żoni l-qabda kienet għadha ħażina tant li Jolyon Palmer tilef il-kontroll talvettura tiegħu u daħal f ’barriera.

Tluq tajjeb Daniel Ricciardo għamel tluq tajjeb wara l-ħruġ tas-Safety Car fejn beda jagħmel ħinijiet aħjar minn dawk ta’ bosta mill-

avversarji tiegħu. Dan it-tluq deċiż reġa’ seħħ wara l-Virtual Safety Car li ġiet implimentata wara l-inċident ta’ Palmer.

Sadanittant, Nico Rosberg sab ruħu taħt pressjoni kbira minnaħa ta’ Lewis Hamilton.

Is-sitwazzjoni tar-roti bdiet tinbidel fil-11-il dawra hekk kif is-sewwieqa bl-intermedji bdew jiksbu ħinijiet li kienu sa madwar żewġ sekondi aktar veloċi minn dawk bil-wets. Madankollu, minkejja li l-inters bdew joffru ħinijiet aħjar xi sewwieqa stennew ftit ieħor biex jaqilbu għalihom hekk kif kien għad hemm diversi għadajjar perikolużi tul ittraċċat. Dan ħareġ ċar permezz ta’ inċident ieħor li seħħ f ’dawra 11 stess meta Raikkonen ħabat fil-barrieri – inċident li wasslu biex jirtira.

Aktar ma beda jgħaddi l-ħin aktar deher ċar li Hamilton kien qiegħed jitlef ħafna ħin wara Rosberg, illi kien qed isuq bilmod ħafna. Dan il-fatt wassal lill-Mercedes biex jordnaw lillĠermaniż biex iċedi postu fiddawra 16, ħaġa li għamel fi żmien qasir.

L-għaqal ta’ din id-deċiżjoni deher mill-ewwel hekk kif Hamilton telaq sparat u malajr beda jnaqqar mill-vantaġġ ta’ Ricciardo.

Sadanittant, f ’dawra 22, Kvyat reġa’ sab ruħu f ’kontroversja ġdida wara li daħal b’mod aggressiv iżżejjed maġenb Magnussen u baqa’ dieħel fih.

Din il-ħabta ġiegħlet lir-Russu jirtira, filwaqt li d-Daniż kellu jidħol fil-pits għal ġewnaħ ta’ quddiem ġdid.

Bidla fl-istrateġija Fid-dawra 24, Ricciardo għamel bħal bosta sewwieqa oħra u qaleb għall-inters. Madankollu, il-Mercedes iddeċidew li jieħdu riskju b’Hamilton billi jħalluh ikompli għaddej bil-wets li beda bihom. Dawn ir-roti tellfu ħafna ħin lill-Brittaniku tant li l-Awstraljan irnexxielu jasal sa

KLASSIFIKA: MONACO POŻ.

01 02 03 04 05 06 07 08 09 10

SEWWIEQ Lewis Hamilton Daniel Ricciardo Sergio Perez Sebastian Fernando Nico Hulkenberg Nico Rosberg Carlos Sainz Jr Jenson Button Felipe Massa

TIM Mercedes Red Bull Racing Force India 1 Vettel Ferrari Alonso McLaren Force India Mercedes Toro Rosso McLaren Williams

warajh. Però, Ricciardo ma seta’ jaqbeż lil Hamilton b’xejn.

Id-deċiżjoni tal-Mercedes bdiet turi b’mod ċar li huma kienu qegħdin jimmiraw li jwasslu lil Hamilton sal-aħħar tat-tellieqa b’pit stop waħda; ħaġa li kienet timplika tranżizzjoni diretta għar-roti tan-niexef. Hekk filfatt ġara fit-32 dawra meta qaleb għall-ultrasofts. Dawra warajh kien Ricciardo li daħal fil-pits biex jaqleb għal sett roti supersoft.

Grazzi għad-dawra eċċellenti li għamel qabel daħal, l-Awstraljan deher li seta’ joħroġ quddiem il-Brittaniku b’pit stop diċenti.

Madankollu, nuqqas ta’ komunikazzjoni bejn l-inġiniera u l-mekkaniki tar-Red Bull wassal lil dawn tal-aħħar biex ma jkunux lesti biex jilqgħu lil Ricciardo fil-pits. Dan wassal għal pit stop kaotika li damet 13-il sekonda u wittiet it-triq għal Hamilton biex jerġa’ jieħu l-ewwel post.

Konfronti interessanti Fid-dawriet ta’ wara rtiraw Max Verstappen u Kevin Magnussen b’konsegwenza ta’ żewġ inċidenti separati. Madankollu, l-aktar aspett ta’ interess baqgħet il-battalja bejn Ricciardo u Hamilton. Għall-bidu s-sewwieq tar-Red Bull deher li kien ferm aktar veloċi minn dak talMercedes. Il-kampjun tad-dinja, però, kien kapaċi jiddefendi ruħu tajjeb kontra l-attakki talAwstraljan.

Is-sitwazzjoni bdiet tinbidel lejn id-39 dawra fejn Hamilton irreġistra l-aktar ħin veloċi sa dak il-punt tat-tellieqa. Madankollu, Ricciardo baqa’ jżomm ruħu bejn sekonda u tnejn ’il bogħod minn Hamilton fid-dawriet ta’ wara.

Sadanittant, Rosberg iżżerżaq sas-sitt post fil-klassifika hekk kif qabżuh Perez, Vettel u Alonso.

Ta’ nota kienet il-prestazzjoni tal-Messikan li f ’diversi dawriet irnexxielu jagħmel ħinijiet li

KLASSIFIKA: SEWWIEQA ĦIN :59:29.133 +7.252 3.825 15.846 1:25.076 1:32.999 1:33.290 1 lap 1 lap 1 lap

POŻ.

01 02 03 04 05 06 07 08 09 10

SEWWIEQ Rosberg Hamilton Ricciardo Räikkönen Vettel Verstappen Massa Bottas Perez Kvyat

PUNTI 106 82 66 61 60 38 37 29 23 22

kien saħansitra aktar veloċi minn dawk ta’ quddiem.

F’dawra 50, iż-żewġ sewwieqa tas-Sauber offrew kuntrast kbir ikkumparati mal-mod organizzat kif Rosberg ċeda postu lil Hamilton. Dan hekk kif Felipe Nasr injora ordni tat-tim tiegħu biex iċedi postu lil Marcus Ericsson li dak il-ħin kien aktar veloċi mill-kollega tiegħu.

Ir-ras iebsa tal-Brażiljan wasslet lill-Iżvediż biex jagħmel daħla goffa li kkawżat inċident li temm it-tellieqa tat-tnejn.

Dan l-inċident wassal għal investigazzjoni taċ-ċirkwit li eventwalment taw tort lil Ericsson u allokawlu penalità ta’ tliet pożizzjonijiet, flimkien ma’ tnaqqis ta’ żewġ punti missuperlicence tiegħu.

Matul id-dawriet li segwew kien hemm ħafna attentati minn sewwieqa li ppruvaw itejbu l-pożizzjonijiet rispettivi tagħhom. Madankollu, ma kienx hemm kambjamenti oħra kbar f ’dan ir-rigward. Eċċezzjoni ta’ interess għal din ir-regola kien Nico Hulkenberg li ħa s-sitt post minn idejn Rosberg kważi fuq illinja tat-tmiem tat-tellieqa.

Sadanittant, Hamilton kellu ħajja ferm aktar faċli fl-aħħar fażi tat-tellieqa hekk kif Ricciardo qata’ lura u rrassenja ruħu għattieni post.

Kisbiet ta’ nota Bla dubju, dan kien riżultat tajjeb ferm għal Hamilton li kien kapaċi jiddefendi ruħu tajjeb mill-attakki ta’ Ricciardo tul ħafna mit-tellieqa. Però, ftit jista’ jkun hemm dubji li l-kaos matul it-tieni pit stop tat-tellieqa sewa r-rebħa lill-Awstraljan.

Interessanti wkoll huwa l-fatt li l-McLaren irnexxielhom iwasslu liż-żewġ sewwieqa tagħhom fiżżona punti għall-ewwel darba fi żmien twil. Ta’ min jinnota li din il-kisba waslet fil-gran premju li matulu kienu qegħdin jiċċelebraw l-għeluq il-50 sena mill-ħolqien tat-tim.

KLASSIFIKA: KOSTRUTTURI

POŻ.

01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11

KOST. PUNTI Mercedes 188 Ferrari 121 Red Bull Racing 112 Williams Mercedes 66 Force India 37 Toro Rosso 30 McLaren 24 Haas Ferrari 22 Renault 6 Sauber Ferrari 0 MRT Mercedes 0

40 05|06|2016

kullhadd.com

LOKALI

DJALOGU LI JMEXXINA ’L QUDDIEM BĦALA POPLU L-E.T. Marie-Louise Coleiro Preca Il-President ta’ Malta

Għad fadal ħafna xi jsir biex l-għodod li tant għandhom potenzjal li jkattru d-djalogu ma jibqgħux jiġu użati biex jifirdu, iweġġgħu u jwerwru

Qed jidher biċ-ċar li, sfortunatament, għandna nuqqas ta’ formazzjoni edukattiva fil-mod kif nikkomunikaw l-ideat tagħna.

Flimkien mal-polarizzazzjoni politika, qegħdin iwasslu biex l-ispazji u l-għodod ta’ komunikazzjoni jintużaw minn xi wħud, b’isimhom jew b’mod anonimu, biex jumiljaw, jirredikolaw, jintimidaw u jħammġu individwi u l-familji tagħhom, u jinvadu l-ħajja privata tagħhom.

Din hija vjolenza soċjali li għandha tiġi kkundannata bla riżervi; vjolenza li tattakka d-dinjità tal-bniedem, tnawwar il-fibra soċjali, toħnoq il-komunikazzjoni vera, twerwer lil persuni innoċenti, tbiegħed linnies mill-ħajja pubblika, iddaħħal lin-nies f ’burdata ta’ kattiverija, u tgħerreq lillpajjiż f ’kultura ta’ vjolenza psikoloġika li tfixkel issolidarjetà li l-poplu Malti huwa tant magħruf għaliha.

Xtaqt infakkar fiddiskors li għamilt f ’Jum irRepubblika tal-2015 dwar id-dritt tal-libertà tal-ħsieb u tal-espressjoni, u nisħaq li,

filwaqt li dmir ir-Repubblika huwa li tħares Artiklu 18 tadDikjarazzjoni Universali tadDrittijiet tal-Bniedem, hemm limiti etiċi għal dan id-dritt.

Il-fatt li hawn massa ta’ nies li tipparteċipa b’mod attiv jew silenzjuż f ’dawn l-atti antisoċjali u kontroetiċi, jurina li għad fadal ħafna xi jsir biex l-għodod li tant għandhom potenzjal li jkattru d-djalogu ma jibqgħux jiġu użati biex jifirdu, iweġġgħu u

jwerwru.

Għalhekk nappella lillMaltin u lill-Għawdxin ta’ rieda tajba biex jużaw il-mezzi ta’ komunikazzjoni soċjali, għodod u opportunitajiet oħra, biex ifakkru u jedukaw favur relazzjonijiet u komunikazzjoni aktar etiċi, u biex jipparteċipaw fi djalogi soċjali li jistimulaw il-ħsieb mingħajr ma jweġġgħu.

Komunikazzjoni soċjali li hija etikament produttiva

tagħmel kuraġġ lin-nies biex jipparteċipaw b’mod attiv fl-ispazji li tagħtina d-demokrazija.

Irrid nappella lill-partiti politiċi u lill-entitajiet pubbliċi biex ma jipproteġu lill-ebda individwi, direttament jew indirettament, li jinqdew bilmezzi ta’ komunikazzjoni soċjali biex ikissru l-ħajja privata tan-nies u l-familji.

L-istrateġija ta’ tkissir in-nies hija bħal susa soċjali, li tifnina lkoll għax iċċaħħadna mill-komponenti essenzjali tal-verità, tassewwa u tad-dinjità. Fuq kollox, din l-istrateġija hija antiedukattiva u ma tagħmel xejn ħlief li tiżgura li wliedna jitilgħu jemmnu, li l-libertà tal-espressjoni m’għandhiex tarf, limiti jew regoli.

Dan huwa fost l-agħar legat li aħna l-adulti nistgħu nħallu lil uliedna.

Għaldaqstant, nixtieq li dawk il-Maltin u l-Għawdxin kollha li jemmnu fis-saħħa tal-għaqda ta’ bejnietna u fil-valuri l-oħra li jistgħu jmexxuna ’l quddiem bħala poplu, biex naħdmu flimkien ħalli nsaħħu r-rispett, ittolleranza, u d-dinjità fostna.