Kullhadd 04.01.2015

www.kullhadd.com

ÓARSA LEJN IL-ÓIDMA TAL-GVERN MATUL L-2014 Il-Óadd 4 ta’ Jannar, 2015 Óar©a Nru 1,121

Ara pa©na 6 u 7

Prezz ›0.80

L-IKTAR ASSI REÌISTRATI MILL-2002

L-iskema tar-re©istrazzjoni tal-assi mnedija mill-Ministeru g˙all-Finanzi iktar kmieni din is-sena rriΩultat fir-re©istrazzjoni ta’ ammont sostanzjali ta’ assi.

Kien hemm 1,469 re©istrazzjoni valida, li kienu jammontaw g˙al kwaΩi €456 miljun. Dan huwa l-og˙la ammont irre©istrat fl-a˙˙ar 11-il sena.

Dawn l-assi kkontribwew €32 miljun f’miΩati tar-re©istrazzjoni, u mistennija jibqg˙u jikkontribwixxu g˙all-kaxxa ta’ Malta bejn €4 u €5 miljuni kull sena;

TELQA FIL-PIXXINA

flus li kienu jkunu mitlufa kieku ma nfet˙itx din l-iskema. F’kummenti li ta lil din il-gazzetta l-Ministru g˙all-Finanzi Edward Scicluna stqarr li l-ammont ta’ assi rre©istrati kien sorpriΩa poΩittiva li tikkonferma l-g˙aqal ta’ dawn liskemi li jag˙mlu parti minn ˙idma wiesg˙a biex jitnaqqas kemm l-abbuΩ mill-benefiççji soçjali u kif ukoll l-evaΩjoni fiskali.

Ara pa©na 3

MINN 130 GÓAL 2

MALTA KIENET FAVUR

RITRATT: JOE CAMENZULI Il-Pixxina Nazzjonali, post iffrekwentat minn diversi sportivi, Ωg˙aΩag˙ u tfal, tinsab fi stat tal-biki tant li qed toffri ambjent perikoluΩ. Fil-manifest elettorali lPartit Laburista kien wieg˙ed li se jirran©a din il-pixxina u, minn informazzjoni li g˙andha din il-gazzetta, jirriΩulta li dan ix-xog˙ol wasal biex isir u li d-dettalji dwaru se jing˙ataw f’konferenza stampa li se ssir filjiem li ©ejjin.

Ara pa©na 2

Il-mediçini out of stock mill-IspiΩerija tal-G˙aΩla Tieg˙ek issa niΩlu g˙al tnejn biss. Dan wara li f’Marzu 2013 il-Gvern wiret lista twila ta’ iktar minn 130 mediçina li kienu out of stock. Dan ifisser li fl-a˙˙ar 20 xahar kien hemm tnaqqis ta’ 98.5%. Dan huwa biss wie˙ed minn bosta riΩultati miksuba f’dan il-qasam.

Ara pa©na 4

Din il-©img˙a r-riΩoluzzjoni tal-Palestina m’g˙addietx mill-Kunsill tas-Sigurtà tal-Ìnus Mag˙quda g˙ax ma kienx hemm biΩzejjed voti favur. Ikkuntattjat minn din il-gazzetta, il-Ministru George Vella esprima l-poΩizzjoni ta’ Malta favur din ir-riΩoluzzjoni u sostna li huwa evidenti ttkaxkir tas-saqajn u n-nuqqas ta’ rieda tajba fuq din il-kwistjoni.

Ara pa©na 5

02 04|01|2015

kullhadd.com

kÓ LOkALI

IL-PIXXINA NAZZJONALI IL-PN JIPPERSISTI FI STAT DILAPIDAT IL-PREZZ TAL-FJUWILS

FIL-QERQ

KITBA TA’ GLEN FALZON

Ritratti: ONE NEWS

Minkejja li l-prezzijiet tal-petrol u d-diΩil huma or˙os minn dawk li kienu ta˙t il-Gvern preçedenti, l-OppoΩizzjoni qed tibqa’ takkuΩa lill-Gvern u lill-Prim Ministru nnifsu li qed jisirqu lillkonsumaturi.

Fi stqarrija l-Gvern ilbiera˙ spjega kif huwa verament ironiku li l-OppoΩizzjoni, li fil-le©iΩlatura li g˙addiet kienet responsabbli g˙al Ωieda ta’ 39 çenteΩmu fil-prezz tal-petrol u 36 çenteΩmu filprezz tad-diΩil, issa qed issejja˙ l-a˙˙ar tnaqqis fil-prezzijiet talfjuwil b˙ala miΩeru.

Statistika mi©bura mill-Kummissjoni Ewropea turi bl-aktar mod çar li l-prezzijiet tal-fjuwil f’Malta huma ferm inqas minn dawk tal-pajjiΩ ©ar tag˙na, l-Italja. Filwaqt li f’pajjiΩna l-petrol jiswa €1.42 kull litru, fl-Italja jiswa €1.57. Bl-istess mod, f’pajjiΩna lprezz tad-diΩil huwa ta’ €1.35 kull litru, filwaqt li fl-Italja jiswa €1.47.

L-istess fl-Ingilterra fejn il-prezz tal-petrol huwa €1.47 u l-prezz tad-diΩil huwa €1.54 kull litru.

Filwaqt li bejn Marzu 2008 u Marzu 2013, il-prezz tal-petrol kien t˙alla jiΩdied b’39 çenteΩmu u d-diΩil t˙alla jiΩdied b’36 çenteΩmu, minn April 2013, ji©ifieri l-ewwel xahar s˙i˙ ta’ din lamministrazzjoni, sal-lum il-petrol jiswa 9 çenteΩmi anqas u ddiΩil jiswa 5 çenteΩmi anqas.

“Kien biss il-Gvern preçedenti li ˙a deçiΩjonijiet Ωbaljati fuq ilpetrol u d-diΩil li wasslu biex il-piΩ fuq il-familji Maltin u G˙awdxin, biex juΩaw it-trasport privat tag˙hom, t˙alla jog˙la,” qal il-Gvern fl-istqarrija.

Temm jg˙id li l-amministrazzjoni preΩenti mhux biss irnexxielha tnaqqas dak il-piΩ, imma hija kommessa li, fix-xhur li ©ejjin, ta˙dem g˙al aktar ro˙s u stabbiltà.

L-a˙˙ar figuri ppubblikati mill-Eurostat juru li fl-a˙˙ar tal-2013 pajjiΩna kellu prezzijiet sostanzjalment inqas mill-medja tal-Unjoni Ewropea u miΩ-Ûona Ewro.

Minn informazzjoni li g˙andha l-gazzetta KullÓadd jidher li l-Pixxina Nazzjonali, post l-aktar iffrekwentat minn diversi sportivi u persuni li j˙obbu lisports, tinsab fi stat tal-biki tant li toffri ambjent perikoluΩ kemm g˙all-˙addiema kif ukoll g˙allisportivi li jag˙mlu uΩu minnha.

Apparti minn hekk, dan it-t˙assib kien ukoll espress minn g˙add ta’ persuni li g˙amlu kuntatt ma’ din il-gazzetta. Fost l-ilmenti ta’ dawn l-individwi, li xtaqu jibqg˙u anonimi, stqarru li f’dan il-post hemm ˙afna perikli fosthom it-tara© li jie˙dok g˙an-na˙a ta’ fejn tpo©©i l-udjenza u li qieg˙ed fi stat imwieg˙er. Dan g˙ax il-mod kif inbena mhuwiex ideali g˙ax iserra˙ kompletament mal˙ajt.

Dressing rooms f’qag˙da xejn sana u tajba Aktar ’il ©ewwa hemm ukoll id-dressing rooms li wkoll jinsabu fi stat ferm ˙aΩin u fil-fatt di©à bdew isiru xi xog˙lijiet biex dan jitran©a malajr kemm jista’ jkun. Wie˙ed jista’ jistaqsi x’kienet ir-ra©uni li wasslet g˙al dan id-diΩastru s˙i˙ f’Ωona sportiva daqshekk importanti g˙all-isportivi kollha ta’ pajjiΩna.

22 sena ta’ abbandun Nazzjonalista

Minn informazzjoni li kisbet il-gazzetta

KullÓadd jidher li f’din il-parti partikolari talPixxina Nazzjonali ilu jid˙ol l-ilma tax-xita mill-1993 u l-Partit Nazzjonalista qag˙ad b’idejh fuq Ωaqqu, çass quddiem problema kbira b˙al din f’Ωew© deçenji u aktar li g˙amel fil-Gvern.

Fil-fatt, minn dak iΩ-Ωmien lil hawn ftit li xejn sar xog˙ol ta’ manutenzjoni b’konsegwenza li dan il-post spiçça fi stat ˙aΩin g˙all-a˙˙ar.

Barra minn hekk, wara li saru g˙add ta’ testijiet fuq il-planki, irriΩulta li l-baΩi li fuqha nbniet il-binja kienu mwa˙˙lin ˙aΩin. G˙alhekk, dan kien qed ipo©©i lil dawk il-persuni li juΩaw il-façilitajiet tal-pixxina, kif ukoll il˙addiema li ja˙dmu fuq din in-na˙a tal-bini, f’periklu kbir.

Il-PL wieg˙ed li se jirran©a l-Pixxina Nazzjonali Madankollu, fil-manifest elettorali l-Partit Laburista kien wieg˙ed li fil-Pixxina Nazzjonali kien se jsir tran©ar u ti©did min˙abba s-sitwazzjoni tal-biΩa’ li t˙alliet tiddeterjora ta˙t Gvern Nazzjonalista. Fil-fatt, ninsabu infurmati li lpjanijiet g˙al dawn il-manutenzjonijiet se jing˙ataw fil-jiem ©ejjin f’konferenza tal-a˙barijiet.

LOKALI KÓ

04|01|2015 03

kullhadd.com

“SE NIBDEW NUÛAW MEZZI IKTAR SOFISTIKATI LI JAQBDU LIL MIN JEVADI T-TAXXA” Il-Ministru Edward Scicluna

KITBA TA’ RITIANNE AGIUS

Finanzi Edward Scicluna qal li minbarra €32 miljun miΩata inizjali, pajjiΩna se jda˙˙al ukoll bejn €4 miljun u €5 miljun kull sena f’taxxi . Li kieku din l-iskema ma nfet˙itx, dawn il-flus kollha kienu jintilfu.

Hawnhekk il-Ministru Scicluna spjega g˙alfejn jag˙mlu sens skemi ta’ dan ittip li jag˙tu ç-çans lill-individwu jersaq ’il quddiem minn rajh, sew fuq serq ta’ elettriku u sew fuq evaΩjoni tat-taxxa.

Il-mira tal-Gvern mhix primarjament li jikkastiga lil min jabbuΩa, iΩda li jag˙ti çans g˙al rimedju sabiex l-indivdwu jirregolarizza ru˙u u jrodd lura dak li jkun jappartjeni lillIstat.

Huwa biss meta l-individwu jonqos milli jag˙mel uΩu minn din l-opportunità, li l-Gvern idur g˙al metodi legali o˙ra sabiex jakkwista dak li huwa tieg˙u.

“Din l-iskema urietna li tista’ tasal g˙al ftehim,” qal ilMinistru Scicluna. “Il-messa©© tag˙na huwa: come clean, u mmexxu, ˙alli b’hekk inkunu nistg˙u n˙arsu lejn futur a˙jar.”

U min jippersisti li jabbuΩa?

Parti importanti mill-pjan fiskali tal-Gvern huwa li ji©©ieled l-evaΩjoni tat-taxxa.

Kien g˙alhekk li, fost miΩuri o˙ra, f’nofs is-sajf li g˙adda lGvern nieda skema sabiex jag˙ti ç-çans lil dawk li g˙andhom xi assi mhux re©istrati, sabiex jersqu ’l quddiem u jirre©istrawhom b’mod volontarju.

Din l-iskema g˙alqet fl-a˙˙ar ta’ Novembru, u lbiera˙ ilGvern kien f’poΩizzjoni li j˙abbar ir-riΩultati tag˙ha.

Kienu 1,469 it-total ta’ re©istrazzjonijiet validi, li ammontaw g˙all-valur ta’ €455.8 miljun. Minn dan lammont, €69.8 miljun ©ew ripatrijati wara r-re©istrazzjoni.

It-total ta’ miΩati li rçieva l-

Gvern mir-re©istrazzjoni ta’ dawn l-investimenti, wara li t˙allsu l-kummissjonijiet lilla©enti tar-re©istrazzjoni, ammontaw g˙al €32 miljun.

Prova li dawn l-iskemi ja˙dmu F’kummenti li ta lil din ilgazzetta, il-Ministru g˙all-

Minkejja li bla dubju dawn liskemi ja˙dmu, wie˙ed ma jistax jiç˙ad il-fatt li jkun hemm min jag˙Ωel li jibqa’ jabbuΩa meta jinjora dawn it-tip ta’ opportunitajiet.

Il-Gvern huwa fil-fatt konxju minn dan il-fatt, u kien g˙alhekk li ffirma s-Savings Directive, li permezz tag˙ha se jibda jirçievi informazzjoni mill-banek, sew mill-Unjoni Ewropea u anki minn barra.

Meta nfet˙et din l-iskema lMinistru Scicluna kien qalilna li xahar wara li din l-iskema tag˙laq, l-Awtoritajiet tatTaxxa jibdew jag˙mlu uΩu minn din id-direttiva biex jiksbu informazzjoni fuq kontijiet bankarji u assi o˙ra li baqg˙u ma ©ewx irre©istrati.

Il-Ministru Scicluna qalilna li anki fis-summit tal-G8, il-

pajjiΩi l-kbar g˙amluha çara li ma jridux li jkun hemm iktar tax havens. Huwa g˙alhekk li g˙all-Awtoritajiet tat-Taxxa issegretezza bankarja mhux se tibqa’ teΩisti.

Barra minn hekk, il-Ministru Scicluna sa˙aq li, f’dik li hija teknolo©ija, wkoll se jibdew jintuΩaw mezzi iktar sofistikati li jaqbdu lil min jevadi t-taxxa.

L-iktar re©istrazzjonijiet fi 11-il sena Mistoqsi jekk il-Gvern stenniex li se jkun hemm dak lammont ta’ re©istrazzjonijiet, il-Ministru Scicluna wie©eb li kienu kemmxejn sorpriΩi, g˙aliex fil-fatt ma stennewx li l-ammont se jkun daqstant kbir.

Dan g˙aliex fil-passat kienu saru skemi simili, u g˙alhekk wie˙ed kien jistenna li se jkun hemm biss dawk li ma da˙lux fl-iskemi preçedenti.

Din il-gazzetta staqsiet kemm kien l-ammont ta’ re©istrazzjonijiet fis-snin preçedenti.

Figuri pprovduti mill-Ministeru g˙all-Finanzi juru li l-ewwel sena li nfet˙et din l-iskema kienet l-2002, u dakinhar kienu ©ew irre©istrati €678.9 miljuni, li issarrfu f’€24.5 miljun g˙all-kaxxa ta’ Malta.

Fl-2003, imbag˙ad, kien hemm €302.4 miljun irre©istrati, b’14-il miljun g˙allkaxxa ta’ Malta. L-iskema tal2005 ˙alliet riΩultati simili, filwaqt li dik tal-2007 niΩlet g˙al €160.6 miljun biss, li ssarffu fi €8.3 miljun g˙all-istat.

Minn dak iΩ-Ωmien Gvern Nazzjonalista ma re©ax feta˙ din l-iskema, u ˙alla le©iΩlatura s˙i˙a tg˙addi ming˙ajr ma ta opportunità lil min kien qed jevadi t-taxxa biex jirregolarizza ru˙u.

Kien forsi g˙alhekk li meta din l-iskema nfet˙et millGvern preΩenti, kellha re©istrazzjoni daqstant g˙olja, li ssarfet f’Ωieda ta’ €23.6 miljun g˙al kaxxa ta’ Malta fuq l-ammont akkwistat fl2007; l-a˙˙ar sena li fiha saret l-iskema.

04 04|01|2015

kullhadd.com

kÓ LOkALI

MEDIÇINI OUT OF STOCK

MINN 130 JINÛLU GÓAL 2 BISS Is-sena 2014 titkellem wa˙edha f’termini ta’ fatti poΩittivi u riΩultati promettenti miksuba fil-qasam tassa˙˙a. Kienet sena li fiha diversi aspetti fi ˙dan ilqasam tas-sa˙˙a ©ew fuq saqajhom u ˙allew il-frott mixtieq b’risq servizz aktar xieraq u effiçjenti g˙allpoplu Malti u G˙awdxi.

Kienet sena wkoll li fiha nΩerg˙et iΩ-Ωerrieg˙a g˙al ˙idma aktar sfiqa sabiex ixxhur u s-snin li ©ejjin ikomplu jirre©istraw titjib ie˙or daqstant neçessarju.

Kelliem g˙as-Segretarjat Parlamentari tas-Sa˙˙a qal lil KullÓadd li Diçembru 2014 g˙alaq b’Ωew© prodotti mhux disponibbli mill-Ispizerija talG˙aΩla Tieg˙ek. Hawnhekk wie˙ed irid iqis li fil-bidu tal2013 il-Gvern preΩenti sab ma’ wiççu lista ta’ iktar minn 130 mediçina out of stock .

Dan ifisser li fl-a˙˙ar 20 xahar il-Gvern naqqas ilmediçini out of stock b’98.5%.

Dan hekk kif b’mod konsistenti tul l-a˙˙ar xhur il˙idma f’dan is-settur, ilmiΩuri li ©ew adottati u linvestment li sar jidher li taw ir-riΩultati mixtieqa. Fil-prattika dan ifisser li l-klijenti talIspiΩerija tal-G˙aΩla Tieg˙ek issa jgawdu minn ser˙an ilmo˙˙ li ser jinqdew minnufih meta jirrikorru g˙and lispiΩerija tag˙hom.

Tnax huma l-kliniçi tal-outptients mg˙ammra b’dak

kollu neçessarju u mit-22 ta’ Diçembru disponibbli g˙alluΩu tal-pazjenti tal-onkologija mill-Isptar il-©did Sir Anthony Mamo biswit lIsptar Mater Dei. Waqt linawgurazzjoni ta’ din lewwel faΩi tal-Isptar Sir Anthony Mamo, is-Segretarju Parlamentari g˙as-Sa˙˙a Chris Fearne spjega kif dan lIsptar mhux biss ser ikun qed joffri qafas modernizzat, b’aktar kliniki attrezzati u b’kumditajiet li sal-biera˙ ma kienx hemm fl-Isptar Boffa, iΩda, aktar importanti minn

hekk, l-intenzjoni tal-Gvern hija li l-pazjent tal-kançer igawdi mis-servizz s˙i˙ li jixraqlu f’mumenti daqstant suxxettibbli.

Kimoterapija minn G˙awdex Il-˙idma ta’ dan il-Gvern b’risq il-kura ta’ pazjenti milquta mill-kançer tifrex lil hinn minn Malta lejn l-Isptar Ìenerali ta’ G˙awdex. FilkaΩ tal-onkologija, imma mhux biss, id-Dipartiment tas-Sa˙˙a huwa determinat li

sa fejn huwa possibbli l-pazjenti G˙awdxin jing˙ataw laqwa attenzjoni medika viçin djarhom, fl-Isptar Ìenerali ta’ G˙awdex stess. F’dan lambitu, fost l-o˙rajn, l-a˙˙ar xhur raw trattamenti talkimoterapija jibdew jing˙ataw mill-Isptar Ìenerali ta’ G˙awdex, u çerti kaΩi ta’ kançer tal-prostata ser jibdew ji©u indirizzati f’G˙awdex ukoll.

Il-kelliem g˙as-Segretarjat Parlamentari tas-Sa˙˙a qal lil din il-gazzetta li dan kollu qed ikun partikolarment pos-

sibbli g˙ax, matul is-sena u nofs li g˙addew, idDipartiment tas-Sa˙˙a g˙araf jag˙ti spinta lir-riΩorsa umana fl-Isptar Ìenerali ta’ G˙awdex billi, fost l-o˙rajn, Ωamm weg˙da o˙ra meta g˙exieren ta’ ˙addiema bejn infermiera u paramedici li kienu impenjati fl-entitijiet f’Malta ttellg˙u ja˙dmu G˙awdex. Dan il-pass awtomatikament ifisser li lIsptar Ìenerali ta’ G˙awdex jista’ jilqa’ a˙jar g˙allesi©enzi mediçi li dejjem qed jitwessg˙u g˙all-benefiççju tal-pazjenti G˙awdxin.

Statistika ppubblikata turi li l-kundizzjoni tad-dijabete tolqot kwazi 10% tal-popolazzjoni Maltija; rata li mistennija titla’ g˙al viçin it-12% sal-2025. Quddiem din l-isfida reali d-Dipartiment tasSa˙˙a qed jilg˙ab rwol attiv ferm billi, fost l-o˙rajn, f’nofs Novembru li g˙adda ©ie mniedi dokument g˙all-konsultazzjoni intiΩ sabiex iwitti t-triq g˙all-politika attiva talGvern f’dan il-kamp.

F’dik l-okkaΩjoni sSegretarju Parlamentari Chris Fearne kien sa˙aq proprju dwar il-fatt li l-Gvern huwa kommess li jfassal strate©ija nazzjonali mmirata biex tg˙in lil dawk di©à milquta mid-dijabete, fl-istess waqt li ser ikun qed jara wkoll li jimplimenta miΩuri u riformi intiΩi sabiex jedukaw u jinfurmaw lill-pubbliku b’mod konkret u ˙olistiku.

MALTA FOST L-AQWA FL-EWROPA FIT-TURIÛMU Fid-dawl tal-fatt li skont ir-rapport talWorld Tourism Organization (WTO) Malta kisbet riΩultati poΩittivi immens fis-settur turistiku matul is-sena li g˙addiet, din il-gazzetta tkellmet malMinistru responsabbli g˙at-TuriΩmu Edward Zammit Lewis fuq dan ir-rapport, fost affarijiet o˙ra relatati malinvestiment turistiku.

Fl-ewwel kummenti tieg˙u l-Ministru g˙at-TuriΩmu sostna li dan l-istess rapport jag˙ti stampa çara, iswed fuq labjad, tas-suççessi kbar li kiseb pajjiΩna fl-2014 fis-settur turistiku. Apparti minn hekk, dan ir-rapport jiddeskrivi t-tkabbir fin-numru ta’ turisti li Ωaru pajjiΩna b˙ala robust u solidu.

Suççessi og˙la mill-medja Madankollu, l-aktar punt importanti li jo˙ro© minn dan ir-rapport huwa f’dak li g˙andu x’jaqsam mar-relattività. Dan g˙ax ir-rapport mhux biss jikkummenta fuq it-tkabbir innifsu iΩda jqabblu wkoll mat-tkabbir fl-Ewropa u fir-re©jun talEwropa tan-Nofsinhar u l-Mediterran.

Minn hawnhekk jo˙ro© biç-çar li rriΩultati ta’ Malta mhux biss kienu tajbin iΩda og˙la mill-medja li ©iet irre©istrata minn dan ir-rapport.

L-og˙la ammont ta’ turisti li qatt ra Novembru Ta’ min jinnota wkoll li, skont iç-çifri li ©ew im˙abbra mill-Uffiççju Nazzjonali tal-Istatistika (NSO) ftit taΩ-Ωmien ilu, f’Novembru li g˙adda pajjiΩna rre©istra l-og˙la ammont ta’ turisti li qatt Ωaru Malta f’dan ix-xahar partikolari. Dan ifisser Ωieda ta’ aktar minn 3,000 turist (+3%) minn dak re©istrat f’Novembru li g˙adda.

It-tkabbir li qed nesperjenzaw tul din

valur tradizzjonali ta’ pajjiΩna, b˙axxemx, il-ba˙ar u l-kultura, se jkomplu jkunu ta’ importanza liema b˙alha biex jattiraw lit-turisti lejn pajjiΩna.

“Qed na˙dmu biex niΩviluppaw setturi b˙al gastronomija, kultura parteçipattiva f’diversi oqsma, ekoturiΩmu, turiΩmu marittimu, turiΩmu edukattiv, dak ta’ sa˙˙a fiΩika u spiritwali, sportiv u attiv,” spjega l-Ministru g˙at-TuriΩmu.

Inizjattivi li kienu suççess u o˙rajn g˙all-2015

il-le©iΩlatura, u b’mod partikolari f’dawn ix-xhur off peak, hu xhieda tal˙idma tal-Gvern fis-settur turistiku li qed irodd lura b’mod poΩittiv g˙alla˙˙ar. Qed ji©i kkonfermat ukoll limpenn tal-Gvern g˙al turiΩmu li jkun sostenibbli tul is-sena kollha, u li jfisser kundizzjonijiet tax-xog˙ol u opportunitajiet a˙jar g˙all-˙addiema f’dan is-settur.

sena,” sostna l-Ministru Zammit Lewis.

Aktar minn hekk, dawn ir-rotot g˙andhom jibqg˙u ji©u sostnuti billi jkunu promossi x-xhur kollha tas-sena permezz ta’ segmentazzjoni fir-reklamar li timmira l-messa©© promozzjonali lillklijenti prospettivi fl-oqsma differenti tal-offerta turistika.

X’qed isir biex jissa˙˙a˙ l-off season?

Minbarra dawn l-inizjattivi hemm ukoll ˙idma s˙i˙a biex jin˙oloq kalendarju ta’ avvenimenti li jkopri t-tnax-il xahar tas-sena biex it-turisti jkunu a©©ornati anke meta jΩuru pajjiΩna f’perjodu kwiet u jkollhom minn fejn jag˙Ωlu biex imorru fejn jixtiequ. Din l-idea hi segwita minn ftehim li ©ie konkluΩ bejn l-Awtorità Maltija g˙at-TuriΩmu (MTA) u l-promoturi ta’ Lost and Found li ser jorganizzaw festival fil-bidu ta’ April li ©ej f’Malta u li se j©ib mieg˙u aktar minn 6,000 Ωag˙Ωug˙ turist f’pajjiΩna.

F’dan ir-rigward il-Ministru Zammit Lewis spjega kif il-Gvern qed ja˙dem bis-s˙i˙ biex l-effetti tal-ista©jonalità jkomplu ji©u indirizzati. Huwa fisser kif b’impenn irid jitnaqqas id-distakk bejn il-volumi li nattiraw lejn xtutna fix-xhur tas-sajf u dawk li ji©u f’xhur aktar kwieti.

“Fil-fatt, l-ewwel pass kardinali biex dawn il-miri jintla˙qu hu li jkun hemm biΩΩejjed aççessibbiltà bl-ajru li testendi g˙al matul is-sena kollha u g˙al dan ilg˙an hemm politika li tinkora©©ixxi rotot li joperaw matul it-tnax-il xhar tas-

Eluf ta’ turisti mistennija f’April

Ûviluppi f’setturi ©odda Il-Ministru Zammit Lewis fisser kif il-

“Matul l-2014 ˙dimna ma’ partijiet interessati varji biex inpo©©u t-turiΩmu fuq sisien aktar sodi, tant li bdejna lproçess ta’ ti©did tal-Politika Nazzjonali tat-TuriΩmu g˙al Malta, sa˙˙a˙na rrelazzjonijiet bejn l-MTA u l-Air Malta, ˙dimna biex no˙olqu strutturi aktar effettivi fl-immani©©ar tal-prodott fiΩΩoni turistiçi tag˙na, fta˙na diskussjonijiet fil-qasam tal-cruise biex ner©g˙u nirkupraw dak li kien intilef, kif ukoll stinkajna bis-s˙i˙ biex inkomplu nwessg˙u l-aççessibbiltà lejn pajjiΩna billi attirajna linji tal-ajru u servizzi ©odda,” elenka l-Ministru Zammit Lewis.

Aktar minn hekk, kien hemm tis˙i˙ tal-ITS u ©ew akkwistati fondi g˙arrestawr tas-soqfa ta’ Dar il-Mediterran g˙all-Konferenzi. Dan huwa kollu frott li se ngawdu minnu matul l-2015; sena li, fost o˙rajn, se ©©ib fostna l-konferenza kbira taç-CHOGM kif ukoll ilpromozzjoni b’aktar sa˙˙a tal-Valletta 2018 Belt Kapitali Ewropea. Hija wkoll sena li fiha se jidher frott l-investiment fis-settur tal-akkomodazzjoni xprunat mid-deçiΩjoni tal-Gvern li jippermetti estensjonijiet ta’ Ωew© sulari jew aktar biex tissa˙˙a˙ il-kompetittività tas-settur tal-akkomodazzjoni.

LOKALI KÓ

04|01|2015 05

kullhadd.com

IL-KONFLITT IÛRAEL-PALESTINA

“M’AÓNIEX KONVINTI LI HEMM RIEDA TAJBA” Il-Ministru George Vella

KITBA TA’ RITIANNE AGIUS

Dawn ma tista’ ssej˙ilhom xejn g˙ajr delaying tactics

iΩda nistaqsu wkoll: fejn se jwassal?”

Il-Ministru qal li wie˙ed forsi jista’ jifhem l-argument li qed jin©ieb, çjoè li rridu nistennew lill-IΩrael tliet xhur o˙ra min˙abba li se jkollha lelezzjonijiet. Ûied jg˙id, iΩda, li huwa diffiçli biex wie˙ed ji©©ustifika l-fatt li matul dan iΩ-Ωmien ta’ suppost stennija, l-IΩrael jibqa’ g˙addej bil-bini ta’ setf’territorju tlements Palestinjan.

“Fl-opinjoni tieg˙i dawn ma tista’ ssej˙ilhom xejn g˙ajr delaying tactics ,” sostna lMinistru Vella.

Huwa temm jg˙id li meta kellu l-opportunità jΩur kemm l-IΩrael u anke lPalestina, kien jin˙ass li hemm nuqqas ta’ rieda tajba u nuqqas qawwi ta’ fiduçja bejn iΩ-Ωew© pajjiΩi, li qed jag˙milha diffiçli immens biex id-djalogu ta’ bejniethom ikun ta’ suççess.

Dan il-fattur ikompli jqajjem dubji dwar kemm it-triq taddjalogu hija verament wa˙da fattibbli.

X’kienet qed titlob irriΩoluzzjoni?

Din il-©img˙a riΩoluzzjoni talPalestina biex il-pajjiΩ ji©i rikonoxxut b˙ala stat u biex l-IΩrael itemm l-okkupazzjoni tal-Palestina, ma ©ietx approvata mill-Kunsill tasSigurtà tal-Ìnus Mag˙quda.

Minn 15-il pajjiΩ membru tal-Kunsill, kien hemm bΩonn tal-vot ta’ 9 minnhom biex irriΩoluzzjoni tg˙addi.

Madankollu, kienu biss 8 dawk li vvutaw favur.

L-Amerika kienet di©à wissiet li kienet lesta tuΩa l-veto jekk dan il-vot jg˙addi, iΩda din ma kinitx sitwazzjoni mixtieqa, g˙ax b’dan il-mod l-Amerika kienet se tidher li qed tmur kontra x-xewqa talma©©oranza fuq din ilkwistjoni delikata.

Kien g˙alhekk li l-Amerika g˙amlet lobby qawwi kontra din ir-riΩoluzzjoni, u huwa

ma˙sub li telefonata bejn isSegretarju tal-Istat Amerikan John Kerry u l-President tanNi©erja Good Luck Jonathan wassal biex fl-a˙˙ar mument il-vot tan-Ni©erja, li kellu jkun favur, jinbidel f’astensjoni.

It-tmien pajjiΩi li vvutaw favur kienu jinkludu rRussja, iç-Çina, Franza, ilLussemburgu, u ç-Çad, filwaqt li dawk li vvutaw kontra kienu biss l-Amerika u lAwstralja.

Kieku Malta kif kienet tivvota?

Minkejja li fil-prinçipju lUnjoni Ewropea rrikonoxxiet l-Istat Palestinjan, l-Ingilterra kienet fost il-pajjiΩi li astienew.

Dan ikompli jsa˙˙a˙ il-

fehma li l-pajjiΩi tal-Unjoni Ewropea ma jistax ikollhom çertu awtorità fi kwistjonijiet internazzjonli li jolqtuhom, g˙ax mhux qed jirnexxilhom jippreΩentaw front mag˙qud.

IΩda kieku Malta kienet membru tal-Kunsill tasSigurtà meta ttie˙ed dan ilvot, b’liema mod kienet tivvota?

F’kummenti li ta lil din ilgazzetta, il-Ministru g˙allAffarijiet Barranin George Vella sa˙aq li huwa diffiçli biex wie˙ed jiddetermina fiççert x’kien ikun il-vot ta’ Malta f’din is-sitwazzjoni, g˙ax kollox jiddependi miççirkostanzi li jistg˙u jinqalg˙u.

“Madankollu, fiç-çirkostanzi preΩenti u bbaΩat fuq it-terminolo©ija uΩata f’din irreΩoluzzjoni, jiena nemmen li

kieku pajjiΩna kien jivvota favur,” qal il-Ministru Vella.

Fil-fatt, il-Ministru Ωied jg˙id li l-Gvern Malti kien qed jittama li din ir-riΩoluzzjoni ti©i aççettata. Stqarr li l-Ìordan kien ˙adem ˙afna fuq din irriΩoluzzjoni biex isib terminolo©ija li tkun aççettata millma©©oranza. Din id-darba ssentiment kien wie˙ed ottimist, g˙ax kien jidher li se tinstab it-terminolo©ija neçessarja li tkun aççettabbli millma©©oranza neçessarja biex tg˙addi r-riΩoluzzjoni.

– Ûew© stati sovrani jeΩistu biswit xulxin: l-IΩrael u lPalestina – Tmiem tal-okkupazzjoni mill-IΩrael, u ji©i stabbilit stat Palestinjan f’mhux iktar minn tliet snin – Il-Lvant ta’ Ìerusalemm b˙ala l-kapitali tal-Istat Palestinjan li tkun stabbilita skont il-fruntieri eΩistenti sal1967

Tkaxkir tas-saqajn

– Tittie˙ed deçiΩjoni fuq irrefu©jati skont ir-riΩoluzzjoni 194 tal-Ìnus Mag˙quda

Il-Ministru Vella esprima xettiçiΩmu fil-konfront ta’ dawk li qed isostnu li hemm bΩonn ta’ djalogu bejn i Ω- Ωew© pajjiΩi. “A˙na nemmnu li g˙andu jkun hemm djalogu,

– Jintemmu l-attivitajiet ta’ settlement fil-West Bank u lLvant ta’ Ìerusalemm, u jin˙elsu l-pri©unieri Palestinjani miΩmuma f’˙absijiet IΩraeljani.

06 04|01|2015

kullhadd.com

KÓ LOKALI

ÓIDMA TAL-GVERN 2014 EKONOMIJA U FINANZI

INFRASTRUTTURA U ENERÌIJA

• L-a©enziji ta’ akkreditar Fitch, Standard & Poors u Moody’s irrikonoxxew it-tkabbir ekonomiku ta’ Malta.

• L-Enemalta u Shangai Electric Power iffirmaw l-akbar investiment barrani li qatt ra pajiΩna, dak ta’ €320 miljun fil-korporazzjoni tal-ener©ija f’Malta.

•

Il-livell tad-defiçit inΩamm baxx sa 3%.

• Il-Gvern nieda t-Third Pillar Pension Scheme flimkien ma’ inçentivi biex in-nies jinvestu f’din l-iskema.

• Il-Malta Enterprise approvat 60 pro©ett barrani u 71 pro©ett lokali fi tmintax-il xahar.

• L-NSO ˙abbar li, bejn Lulju u Settembru tal-2014, l-ekonomija Maltija kibret b’rata ta’ 3.8%, ekwivalenti g˙al tliet darbiet dik tal-medja Ewropea.

• Is-Segretarju Parlamentari Josè Herrera ta d-dettalji dwar l-ispazji satellitari u s-submarine cable link bejn Malta u partijiet o˙ra mill-Ewropa.

• 25%.

Ra˙su l-kontijiet g˙all-familji Maltin u G˙awdxin kollha b’medja ta’

• Il-Ministru Konrad Mizzi ˙abbar li pajjiΩna se jibda jkollu l-elettriku ©©enerat mill-gass minn Ìunju tal-2016.

• Il-Gvern ˙abbar li se jag˙laq id-depot tal-fjuwil 31 ta’ Marzu li jinsab f’BirΩebbu©a.

• Tlestew ix-xog˙lijiet fuq il-pro©ett nazzjonali tal-g˙arg˙ar f’Óal Qormi kif ukoll issolviet il-problema tad-drena©© f’Óal Lija wara abbandun li jmur lura g˙exieren ta’ snin.

EDUKAZZJONI U XOGÓOL

TURIÛMU, KULTURA U SPORT

• Stqarrija ma˙ru©a mill-Eurostat tindika li f’Ottubru tal-2014 Malta kellha t-tielet l-anqas rata ta’ qg˙ad mill-pajjiΩi kollha tal-UE b’5.6%.

• Ittellg˙u b’suççess diversi avvenimenti b˙al Rockestra u l-Junior Eurovision Song Contest.

• Pass importanti wkoll huwa dak l-introduzzjoni tal-koedukazzjoni fil-livelli sekondarji kollha fl-iskejjel tal-Gvern.

• F’Lulju li g˙adda Malta rre©istrat tkabbir turistiku ta’ kwaΩi 10% meta mqabbel ma’ Lulju tal-2013 u kien hemm ukoll tkabbir fl-ammont ta’ passi©©iera fuq il-cruiseliners li Ωaru Malta.

• T˙abbar li aktar minn 2,700 tifel u tifla li l-©enituri tag˙hom ja˙dmu qed jibbenefikaw mis-servizz ta’ ˙arsien tat-tfal b’xejn. Minn meta l-iskema ta’ dan is-servizz b’xejn infet˙et, kienu aktar minn 1,000 il-©enituri li applikaw.

• Ìew inawgurati diversi grawnds tal-futbol kif ukoll binjiet amministrattivi fi ˙dan in- nurseries u t˙abbru d-dettalji dwar il-bini tal-Iskola Nazzjonali tal-Isport f’Pembroke.

• Investiment ta’ €15-il miljun li jissarraf f’manutenzjonijiet u ti©did f’diversi skejjel kemm f’Malta kif ukoll f’G˙awdex.

• Kien hemm impenn u ri©enerazzjoni s˙i˙a fi Strada Stretta l-Belt Valletta biex din ter©a’ tkun post ta’ divertiment g˙all-poplu.

• Il-klassijiet ta’ reviΩjoni g˙al dawk l-istudenti li m’g˙addewx fleΩamijiet kien ukoll pass importanti li l-Ministeru tal-Edukazzjoni implimenta f’din is-sena.

• G˙al darb’o˙ra kien hemm Ωieda fl-istipendju g˙all-istudenti u dan se jkompli jiΩdied sena wara sena fuq baΩi prorata.

LOKALI KÓ

kullhadd.com

ÌUSTIZZJA U INTERN •

Ìie mwaqqaf g˙all-ewwel darba Dipartiment tal-Ìustizzja.

• G˙all-ewwel darba l-korpi dixxiplinarji ng˙atalhom id-dritt li jissie˙bu f’unjin talg˙aΩla tag˙hom.

•

Ìiet ippreΩentata l-li©i tal-Finanzjament tal-Partiti fil-Parlament.

•

Approvati madwar 300 applikazzjoni ta˙t l-iskema taç-Çittadinanza b’Investiment.

• Bdew isiru aktar spezzjonijiet fil-Façilità Korrettiva ta’ Kordin biex tissa˙˙a˙ il-©lieda kontra l-abbuΩ tad-droga fil-˙abs.

• Tis˙i˙ fit-ta˙rig fl-Akkademja tal-Pulizija u l-uffiçjali tal-korp f’kaΩijiet ta’ kull forma ta’ vjolenza.

SOLIDARJETÀ SOÇJALI U DRITTIJIET • Is-Segretarju Parlamentari g˙ad-Drittijiet ta’ Persuni b’DiΩabbiltà u Anzjanità Attiva Justyne Caruana nediet uffiçjalment il-Politika Nazzjonali g˙ad-drittijiet ta’ Persuni b’DiΩabbiltà.

•

Kien hemm investiment ta’ €1 milun fil-qasam tad-djar soçjali.

• F’din is-sena kienet approvata l-li©i tal-unjoni çivili bejn persuni tal-istess sess, liema li©i kompliet tag˙milna wie˙ed mill-pajjiΩi l-aktar progressivi fl-Ewropa.

• Il-Gvern ressaq u implimenta l-li©i dwar l-Identità tal-Ìeneru, l-Espressjoni talÌeneru u l-Karatteristiçi tas-Sess, u li b’hekk temmet snin twal ta’ diskriminazzjoni u tpo©©i lil pajjiΩna fost l-aqwa fid-dinja f’dan ir-rigward.

• ©dida.

Titnieda l-ewwel NGO hub f’pajjiΩna u o˙rajn mistennija jkomplu jinbnew fis-sena l-

L-EWROPA U LIL HINN MINNHA • Il-Gvern Malti ffirma ftehim ta’ kooperazzjoni g˙al ˙ames snin mal-Gvern ÇiniΩ, liema ftehim se jifta˙ bibien ©odda g˙al investimenti differenti f’pajjiΩna.

• Kien iffirmat ftehim g˙all-ewwel darba bejn Malta u s-Somalja u permezz ta’ dan il-qbil Malta se tkun tista’ tikseb g˙ajnuna minn esperti Somali biex ji©u identifikat jekk limmigranti irregolari li jaslu Malta humiex verament mis-Somalja.

• Il-Prim Ministru Joseph Muscat u s-Segretarju Ìenerali tal-Commonwealth Kamalesh Sharma niedew il-Commonwealth Heads of Government Meeting (CHOGM) li se jsir din is-sena.

• Il-Ministru g˙all-Affarijiet Barranin George Vella pparteçipa f’dibattitu dwar ilÌlieda Kontra t-TerroriΩmu u l-Isfidi Komuni fil-pajjiΩi tal-Organizzazzjoni dwar is-Sigurtà u l-Kooperazzjoni fl-Ewropa (l-OSCE).

SAÓÓA U AMBJENT • Il-Gvern ˙abbar ro˙s ta’ diversi mediçini fosthom dawk uΩati g˙at-trattament talkançer flimkien mat-twaqqif tad-Drug Intelligence Unit.

• Il-lista tal-mediçini out of stock kienet imnaqqsa drastikament ta˙t dan il-Gvern minn 130 mediçina 2 mediçini.

• Tlesta l-bini tal-Isptar tal-Onkolo©ija, u li di©à beda jilqa’ l-pazjenti fih g˙all-kura tal-kançer.

•

Ìiet imnedija l-iskema tal-Marka ta’ Kwalità g˙all-prodotti agrikoli lokali.

•

Kien iffirmat l-ewwel ftehim kollettiv g˙all-˙addiema tal-Waste Serv.

•

Kampanja ta’ tiswija g˙al 700 kelb u qattus tat-triq.

GVERN LOKALI U GÓAWDEX •

Ìie introdott is-servizz ta’ Cardiac CT fl-Isptar Ìenerali ta’ G˙awdex.

• Il-Ministru g˙al G˙awdex Anton Refalo ˙abbar li s-sena li g˙addiet il-gΩira G˙adwxija kien se jkollha rekord ta’ miljun turist kif ukoll il-©img˙a ta’ Santa Marija rat Ωieda ta’ 12.7% meta mqabbla mas-sena 2011.

• Tnieda kors ta’ diploma fl-istudji tal-gvern lokali li huwa mmirat g˙as-segretarji eΩekuttivi. Dan il-kors huwa akkreditat b˙ala MQF Level 5, u tnieda fi Smart City misSegretarju Parlamentari Stefan Buontempo u s-Segretarju Parlamentari Ian Borg.

• Il-Ministru Anton Refalo u s-Segretarju Parlamentari Ian Borg ˙abbru li ser isiru interventi fil-Port ta’ Marsalforn biex itejbu l-façilitajiet disponibbli g˙as-sajjieda f’dawn lin˙awi biex b’hekk ikunu jistg˙u joperaw b’mod aktar effiçjenti u effettiv.

04|01|2015 07

08 04|01|2015

kullhadd.com

kÓ LOkALI

IMPENN BIEX JITTEJBU S-SERVIZZI OFFRUTI LILL-ANZJANI G˙al din is-sena l-impenn ewlieni tas-Segretarjat Parlamentari g˙ad-Drittijiet talPersuni b'DiΩabilità u Anzjanità Attiva se jkun it-titjib fil-kwalità tas-servizzi offruti hemmhek speçjalment dawk firResidenza San Vinçenz de Paule.

Dan qalitu s-Segretarja Parlamentari Justyne Caruana meta Ωaret ir-residenza San Vinçenz de Paule biex issegwi l-progress tax-xog˙lijiet li qed isiru fis-sala l-©dida “St Joseph 3” li ser tinfeta˙ fi ftit ©ranet o˙ra. Ûaret ukoll is-swali li ser jinfet˙u fl-ewwel nofs ta' din is-sena.

Pro©etti ©odda Se jkun hemm impenn qawwi wkoll biex isir rebranding tarresidenza u biex tkun “dementia friendly”. Dan se jkun g˙addej flimkien ma’ pro©etti o˙ra b˙al ‘laundry u kçina

©dida. Aktar minn hekk se jsiru wkoll xog˙lijiet ma©©uri filkumpless RuΩar Briffa li g˙alihom ©iet sottomessa l-applikazzjoni lill-Awtorità Maltija g˙all-Ambjent u l-Ippjanar (MEPA).

Attività g˙all-anzjani Waqt iΩ-Ωjara tag˙ha, isSegretarju Parlamentari Caruana attendiet g˙al kunçert imtella' mit-Taqsima g˙allAnzjanità Attiva, bil-parteçipazzjoni tal-Banda Queen Victoria taΩ-Ûurrieq. Fl-indirizz taghha, Dr Justyne Caruana rringrazzjat u fa˙˙ret lil min kien strumentali biex se˙˙et din l-attività speçjalment lit-Taqsima g˙allAnzjanità Attiva li twaqqfet f'San Vinçenz de Paule.

Programm ta’ attivitajiet fiddjar tal-Gvern Óabbret ukoll li se jibda pro-

gramm ta' attivitajiet fid-djar tal-Gvern biex ting˙ata kwalità ta' ˙ajja a˙jar lir-residenti tag˙na u biex verament i˙ossuhom f'darhom. Dan minbarra programm ta' xog˙lijiet u manutenzjoni fid-djar residenzjali tal-Gvern li di©à beda jitwettaq kif ukoll is-servizz ta' night shelter u servizzi ta’ matul il-jum g˙ad-dimensja li se ji©i inawgurat f'G˙awdex dalwaqt.

Kwalità tajba tal-ikel Is-Segretarju Parlamentari daret ukoll xi swali fejn iltaqg˙et u tkellmet mal-anzjani, il˙addiema u l-qraba tar-residenti peress li kien il-˙in talikel. Dr Caruana st˙arr©et personalment dwar il-kwalità talikel u dwar is-sistema l-©dida li qed tigi operata biex jitqassam l-ikel. B'sodisfazzjon innutat ilkummenti poΩittivi li kien hemm mir-residenti.

ÌBIR TA’ FONDI FI ÛMIEN IL-MILIED

€903,564 in©abru waqt il-Festa ta’ ÌeneroΩità fid-Dar tal-Providenza organizzata minn RTK4Charity, li tat bidu g˙aç-çelebrazzjonijiet tal-Ìublew tad-Deheb tad-Dar. Din is-somma waslet wara li n©abret somma rekord fl-edizzjoni tal-Istrina tal-2014 fis-26 ta’ Diçembru li g˙adda bl-ammont ila˙˙aq madwar it-€3.4 miljun liema fondi b’risq il-Community Chest Funds u g˙aqdiet o˙ra nongovernattivi. Fl-a˙˙ar nett, f’maratona ©bir ta’ fondi fil-15 ta’ Diçembru tal-Partit Laburista n©abru €568,344.

L-INÇIDENT FATALI TAL-EWWEL TAS-SENA

IΩ-Ωag˙Ωug˙ Terrence Tanti ta’ 22 sena li kien involut fl-inçident fatali fl-Ewwel tas-Sena lbiera˙ tressq il-Qorti t’G˙awdex u ©iex mixli li b’mod involontarju kka©una l-mewt ta’ sie˙bu Matthew Meilak f’inçident tat-traffiku fin-Nadru, G˙awdex.

Tanti ©ie mixli mill-Ispetturi Bernard Spiteri u Frank Tabone li waqt li kien qed isuq il-vettura tieg˙u Peugoet 106 ikka©una lmewt ta’ Meilak, ikka©una ©rie˙i gravi lil Ωag˙Ωug˙ ie˙or ta’ 22 sena kif ukoll li saqt ta˙t l-influwenza tal-alko˙ol.

Huwa wie©eb mhux ˙ati tal-akkuΩi mi©juba kontrih u ng˙ata l˙elsien mill-arrest b’depoΩitu ta’ €1,000 u garanzija personali ta’ €5,000.

ITTRI KÓ

04|01|2015 09

kullhadd.com

IT-TRASPORT PUBBLIKU U L-PULIZIJA

TKABBIR TA’ 12% FUQ IMGÓAXIJIET ÛERO Sur Editur, L-istqarrija li l-ekonomija Maltija kibret mill-2008 b’12% ©ejja millProfessur Josef Bonnici, eks-Segretarju Parlamentari Nazzjonalista. Ωgur fiha iΩjed portata milli kieku dan intqal minn xi kelliem jew ministru tal-Gvern Laburista. Din l-istqarrija iΩjed tifhem kemm hi importanti meta tikkunsidra li saret lil mi©emg˙a ta’ professjonisti fis-settur finanzjarju, sew Maltin kif ukoll uffiçjali g˙oljin tal-Fond Monetarju Internazzjonali, f’nofs Diçembru f’lukanda ewlenija. Il˙asra hi li waqt li kien hemm setturi li marru tajjeb u o˙rajn tajjeb ˙afna, dawk li jfaddlu, kontra snin o˙ra, raw anqas img˙ax u dividends. Li wie˙ed ikun patrijott u jg˙in l-ekonomija ta’ pajjiΩu hi virtù, iΩda li dan isir minn fuq dahar il-beΩlin biex igawdu dawk li jafu jag˙mlu l-iΩjed pressjoni u lobbying mhix ©ustizzja.

G˙alkemm jiena ma kontx wie˙ed mill-firmatarji tal-ittra dwar itt˙assib tax-xellugin, ng˙id li kellhom parti ra©un.

FREDU L-MAKKU, BL-EMAIL

Sur Editur, Problema li g˙al ˙afna snin, kemm issewwieqa tat-trasport pubbliku, kif ukoll ilpassi©©ieri ilhom isibu ma’ wiççhom hi lipparkjar ta’ karozzi privati fuq jew viçin wisq l-istej© tal-linja.

Matul iΩ-Ωmien, kemm l-awtoritajiet ikkonçernati mit-trasport pubbliku, kif ukoll ilpulizija, kwaΩi m’g˙amlu xejn biex iwaqqfu din id-drawwa ˙aΩina. Nispera li wara din littra Transport Malta tie˙u l-passi li hemm bΩonn biex dan l-abbuΩ li hu ta’ inkonvenjent g˙al ˙afna tal-anqas jitnaqqas sew. B˙ala passi©©ier li l-uniku mezz li nivvja©©a bih hu t-trasport pubbliku, ©ustament nistenna u lilment tieg˙i ma jaqax fuq widnejn torox.

Fil-Korp tal-Pulizija dejjem kien hemm, u g˙ad hemm, numru Ωg˙ir li ma jag˙tux servizz tajjeb lill-pubbliku. U, ag˙ar minn hekk, ikunu ka©un ta’ nuqqasijiet gravi, tant li jkunu ta’ eΩempju ˙aΩin g˙all-pubbliku in©enerali.

Nhar l-Erbg˙a 24 ta’ Dicçembru 2014, g˙all˙abta tad-9.44 minuta ta’ filgh˙odu, kont fuq karozza tal-linja li riedet tieqaf fuq l-istej© li hemm ta˙t il-kappella tal-muΩew tal-Blata lBajda int u sejjer il-Belt Valletta, qabel ma tg˙addi minn ta˙t il-fly-over.

Ix-xufier ried jieqaf fuq l-istej© iΩda ma setax g˙ax kien hemm diversi karozzi pparkjati, g˙alhekk kellu jsuq aktar ‘il fuq fejn kien hemm post vojt ta’ wisa’ ta’ karozza. Kif tallinja waqaf biex jinΩlu l-passi©©ieri kien hemm karozza privata quddiem tal-linja u s-sewwieq ta’ din il-karozza privata ried lil tal-linja jsuq lura biex hu jid˙ol b’lura ˙alli jipparkja wara karozza o˙ra privata li kien hemm mal-bankina.

Ix-xufier tal-linja ©ustament ma riedx li hu jsuq lura biex tid˙ol tipparkja l-karozza li kellu quddiemu. Dan il-battibek dam ghal xi tliet minuti u wara s-sewwieq tal-karozza privata saq lejn il-Belt Valletta.

Min-na˙a ta’ fejn jinΩlu l-passi©©ieri kien hemm karozza bajda ftit goffa pparkjata malbankina u karozza o˙ra quddiem din il-karozza bajda. Ix-xufier tal-karozza tal-linja beda

jdoqq il-˙orn biex is-sewwieq li kien fil-karozza l-bajda jsuq ˙alli hu jkun jista’ jersaq aktar viçin tal-bankina. Anke f’dan il-kaΩ, fil-fehma soda tieg˙i, ix-xufier tal-linja kellu mitt elf ra©un.

Din is-sitwazzjoni damet sejra hekk g˙al ftit minuti, bis-sewwieq tal-linja jdoqq il-˙orn biex tal-karozza bajda jsuq, u x-xufier tal-linja minn postu jg˙ajjat ukoll biex is-sewwieq lie˙or isuq, iΩda dak li kien fil-karozza l-bajda baqa’ fejn kien u qal xi kliem lix-xufier tallinja. G˙alkemm minn fejn kont ma stajtx nisma’ x’qal is-sewwieq li kien fil-karozza lbajda lix-xufier tal-linja, rajt id tal-ewwel sewwieq tag˙mel sinjal b˙al speçi biex tallinja jsuq.

Wara li niΩlu l-passi©©ieri minn tal-linja din bdiet miexja bil-mod biex tg˙addi minn ta˙t il- fly-over . Hawn bqajt skantat b’dak li rajt.

Innutajt li n-numru tal-karozza l-bajda li ktibt fuq id-djarju tas-sena 2015 kien GVP 477. Sa fejn naf l-ittri GV hi pjança tal-karozzi li turi li tappartieni lil xi dipartiment tal-Gvern. Filwaqt li l-ittra P tappartieni, sa fejn naf, lill-Korp talPulizija. Però, li rajt stramb hu li mal-©enb ta’ din il-karozza ma kienx hemm miktub l-ittri ‘pulizija’ kif ikun hemm fuq karozzi o˙ra talKorp.

Kif wasalt il-Belt Valletta g˙edt lix-xufier tallinja li dik il-karozza l-bajda kellha l-pjançi GVP u li sa fejn naf hi tal-pulizija. Ix-xufier we©ibni li hu qal lis-sewwieq tal-karozza bajda: “Li kieku kienet ommok ma kontx tridni li nifqilha’ viçin sew tal-bankina?”

Hemm bΩonn li l-Kummissarju l-©did talpulizija jkompli jis˙aq, kif di©à g˙amel, li mhux ser jg˙attu lil ebda pulizija li jkun g˙amel xi ˙a©a mhux flokha waqt xog˙lu.

Barra minn hekk, hemm bΩonn li investigazzjonijiet li l-Korp jag˙mel dwar kaΩijiet fejn membri tal-Korp ikunu rrappurtati li naqsu minn dmirhom, ikunu ppubblikati minnufih g˙as-sodisfazzjon tal-pubbliku, g˙ax hu b’dan il-mod biss li abbuΩi min xi ftit pulizija jonqsu jew kwaΩi jispiççaw. ÇITTADIN DIXXIPLINAT, RAÓAL ÌDID

GÓALIEX LABOUR? Sur Editur, Kienu ilhom idardruni t-tfal tal-klassi fl-iskola privata li kont fiha. Ólief Borg Olivier (Alla ja˙firlu) tiela’ u nieΩel ma kontx nisma’; qisu kien qed jag˙tihom l-ilma tal-˙ajja. Darba minnhom iççirkondawni u f’qalbi g˙edt, “Hawn a˙na,” imma le, mhux li ˙sibt jien. Riedu jkunu jafu g˙aliex jien Laburista. Óasbuni b˙alhom – ixejru l-bandiera tal-partit Nazzjonalista ming˙ajr ma jafu g˙aliex. Malajr g˙edtilhom g˙aliex kont Laburista mill-qieg˙ nett. Kien Duminku Mintoff li bis-sa˙˙a tieg˙u l-mara armla ma kellhiex g˙alfejn tiddependi fuq uliedha biex tiekol loqma ˙obΩ g˙ax kien jibag˙tilha ç-çekk id-dar. Gvern Laburista qassam il-plots tal-Gvern u ˙afna bbenifikaw minn din l-iskema.

Wa˙da minn ‘s˙abi’ g˙olliet idejha filwaqt li qaltli li ommha u missierha kienu jg˙ixu fuq plott tal-Gvern. “Imma xorta ma vvutawx Labour,” qaltli. “Qed tara kemm huma bravi,” g˙edtilha jien, “ivvutaw lil George Borg Olivier li ma tahom xejn.” Komplejt billi g˙edtilhom li Mintoff ©ab id-dritt tal-vot lill-mara u hawnhekk g˙ajnejhom xeg˙lu. Óassewhom importanti. Óassew li

Mintoff kien tahom l-istess presti©ju b˙all-ir©iel.

Meta rajthom hekk komplejt fuq l-istess ‘nota’ tan-nisa u g˙edtihom li kien Mintoff li ©ab lequal pay. Meta indunajt li ma fehmunix, g˙edtilhom li jekk ra©el u mara jag˙mlu l-istess xog˙ol g˙andhom jit˙allsu l-istess u mhux, g˙ax ra©el, jit˙allas iΩjed. Tabil˙aqq din g˙o©bithom daqskemm g˙o©bithom ta’ qabel! Semmejtilhom iç-children’s allowance, il-maternity grants, eçç., imma ˙allejt l-a˙˙ar karta g˙all-a˙˙ar, l-Interdett u n-nies li ndifnu fil-miΩbla. Lanqas riedu jemmnu. Ma ne˙odhiex bi kbira, jien g˙adni sal-lum bilkemm nista’ nemmen. “Ja˙asra,” qalu tnejn minnhom, “x’g˙amlu dawn in-nies biex ma qarbnuhomx u ftit minnhom indifnu fil-miΩla?” Óarist lejhom filwaqt li sitt pari g˙ajnejn ˙arsu lejja.

“Sempliçiment kienu Laburisti,” g˙edtilhom.

Illum dawn s˙abi kollha qeg˙din f’kumitat Laburista fir-ra˙al tag˙hom. Ma kontx jien li influwenzajthom, imma g˙arfu d-differenza bejn il-Partit Laburista u l-ie˙or Nazzjonalista. Ng˙idha bil-qalb: “Viva l-Labour.”

VALERIE BORG, BL-EMAIL

TRAFFIKU AÓJAR FL-IMSIDA?

Sur Editur, Meta beda jsir ix-xog˙ol biex titjieb it-triq arterjali fl-Imsida maxxatt sa fejn id-da˙la g˙al Triq Re©jonali kont ottimist.

Sfortunatament, l-esperjenza bit-tibdil li sar ˙allietni pessimist.

PereΩempju, bejn it-traffiku li jkun sejjer lejn il-Wied tal-Imsida, faççata tar-residenza privata tal-anzjani, u dak li jkun ©ej minn quddiem il-knisja hemm spazju ta’ karre©©jata mo˙li. Ma setax dan intuΩa b˙ala cold shoulder biex meta tkun g˙addejja l-ambulanza, li minn hemm tg˙addi spiss, il-vetturi jkollhom fejn jersqu biex tg˙addi fuq il-missjoni tag˙ha ta’ ˙niena?

Anke s-safety valve tat-triq sekondarja madwar il-pitch tal-boççi ©iet eliminata u mag˙luqa bil-bolards u mhix tintuΩa. X’˙ela!

Kemm Ωdied il-waqfien u serbut tat-traffiku li jkun irid jew jibqa’ sejjer lejn il-Wied tal-Imsida, jew jitla’ lejn l-Università jew idur. U kemm sar iΩjed diffiçli biex dawk li jduru lejn Rue d’Argens jid˙lu fiha b’dik il-bankina fil-kantuniera spor©uta ’l barra quddiem l-g˙assa. G˙alhekk kienu u g˙adhom iservu l-fondi talEwropa biex igieg˙lu lis-sewwieqa jg˙adbu iΩjed?

Jiena la missni xi rifuΩjoni tat-taxxa Ωejda tar-re©istrazzjoni g˙ax ma xtrajtx il-vettura fl-2004 kif t˙abbar fil-ba©it, u la xejn. Kulma nixtieq hu toroq li jiffaçilitaw it-traffiku u mhux li jarrestawk g˙al ˙in prezzjuΩ minn ˙ajtek. Hekk sew, lil ftit residenti ng˙ata widen u l-bus lane flok inbeda kif kien inbeda fi Ωmien Mintoff kif tg˙addi l-liwja ta’ max-xatt bejn Tal-Pietà u l-Imsida, u l-bus stop tressaq ’il ©ewwa, il-bus stop t˙alla fejn kien u meta tieqaf tal-linja to˙loq kon©estjoni! IΩda l-ilmenti ta’ gzuz, jekk mhux mijiet u eluf, ta’ sewwieqa li tal-anqas darbtejn kuljum je˙lu filkon©estjoni ma˙luqa artifiçjalment, i˙alluhom g˙al rihom, forsi ‘biex jitg˙allmu juΩaw it-trasport pubbliku’?

SEWWIEQ IRRITAT, L-IMSIDA

TRAFFIC LIGHTS MITFIJA Sur Editur, Tista’ Transport Malta tg˙idilna g˙alfejn ma kull nitfa xita, ilma©©oranza tat-traffic lights f’Malta u G˙awdex jispiççaw mitfija?

G˙alfejn çertu traffic lights idumu jiem s˙a˙ mitfija, anki meta jieqaf il-maltemp? EΩempju huma dawk li hemm quddiem ixshowroom tal-karozzi f’Bir id-Deheb, limiti taΩ-Ûejtun, li f’Diçembru damu iktar minn ©img˙atejn iteptpu oran©jo b’periklu kbir g˙al kull min jaqsam dik it-triq arterjali.

G˙alfejn meta jintfew traffic lights kruçjali, b˙al dawk li hemm fis-salib it-toroq ewlieni tal-Marsa, ma jkunx hemm imqar pulizija wie˙ed jidderie©i t-traffiku? Ix-xufier di©à jkollu viΩta limitata u triq imxarrba bix-xita, u li jkun jonqsu huwa li jipprova jaqsam xi triq arterjali ming˙ajr l-g˙ajnuna tat-traffic lights, b’periklu g˙alih, g˙al xufiera o˙ra, u g˙al dawk mexjin fit-triq.

Hemm bΩonn li jse˙˙ xi inçident fatali biex inqumu mir-raqda?

FRANS SALIBA ÛEJTUN

10 04|01|2015

kullhadd.com

KÓ opinjoni

Kapitlu Ìdid

Patri Mario Attard

Il-˙ajja hija b˙all-ktieb.

ImΩewqa b’˙afna kapitli. Ktieb li beda jinkiteb minn tant snin, xhur, jiem, sig˙at ilu. Ktieb li jag˙tini x’nifhem. I©eg˙elni na˙seb. Jg˙inni nid˙ak. Nibki.

Nitbissem jew nibqa’ n˙ares fil-vojt. Almenu g˙al xi waqtiet.

Is-separju tniΩΩel fuq is-sena 2014. TniΩΩel biex qatt ma jinfeta˙ aktar. TniΩΩel g˙ax, biex inkun naqra teknolo©iku mag˙kom, il-kredtu ta’ din ilparti tal-˙ajja, mela ta’ ˙ajti u ˙ajtek, ta’ ˙ajjitna, tad-dinja u tal-univers kollu, spiçça. Ma nistg˙ux inqajmuh mill-©did.

Lanqas jekk irridu. G˙ax, la spiçça spiçça. Tibqa’ biss warajh it-tama. Dik it-tama li tg˙in lili u lilek narawh jew b’lenti tajba l-g˙ax inkunu ˙allejna lill-Mulej jag˙mel il-©id bina, inkella b’tog˙ma morra

min˙abba l-˙aΩen li nkunu wettaqna. Madankollu, g˙al min jemmen f’Ìesù, xorta wa˙da hemm it-tama. Dik ittama li, jekk wie˙ed jiddispjaçih tassew milli jkun g˙amel

il-Mulej, il-Óallieq, u wisq aktar il-Feddej, “Missier il-˙niena u Alla ta’ kull fara©” (2 Kor 1:3), lest li jfarra©na mid-dwejjaq kollha tag˙na g˙ax ja˙frilna.

Sewwa mela qal il-qaddis

Fran©iskan San Fran©isk Anton Fasani meta kkummenta fuq ilMissierna: “Kemm ˙firt djun, ja Missier il-˙niena u Alla ta’ kull fara©! Min hu dak, mela, li ma jridx ja˙fer biex jin˙afer lilu?

Min ma jridx ja˙fer il-˙tijiet iΩΩg˙ar, biex jin˙afrulu l-kbar?

Min ma jridx ja˙fer il-˙fief, biex jin˙afrulu t-tqal?”

Imma x’inhuma l-˙tijiet iΩΩg˙ar? Xi jrid jin˙afrilna ˙bieb?

Il-˙tija Ω-Ωg˙ira, li jiena nag˙milha muntanja daqsiex lg˙ax nibqa’ n˙ammem u n˙ammem fuqha, hija jiena nnifsi! Kemm se nibqa’ n©orrhom mieg˙i kull fejn inkun? Kemm g˙ax forsi b’sa˙na ta’ demm jew passjoni ta’ mument Ωbaljajt, issa se n˙alli l-iΩbalji jikkundizzjonawli ˙ajti? Kemm se nibqa’ nitlef mid-deheb tal-˙ajja g˙ax nibΩa’ nkun il-persuna li tassew jien? U dan kollu g˙ax Ωbaljajt? Kemm se nibqa’ nça˙˙ad lili nnifsi u lilek mittbissima minn qalbi? Óabib! Dan it-tip ta’ kastig fuqi nnifsi Ωgur li mhux ©ej mill-Mulej! Anzi! Dak ©ej minn dak ta’ ta˙t San Mikiel. Mixxitan. G˙adu numru wie˙ed tieg˙ek u tieg˙i! Darba qrajt sentenza li g˙amlitli ˙emel ©id.

U bi m˙abba kbira issa se naqsamha mieg˙ek g˙ax nixtieq ˙afna li int ukoll tibbenefika mill-paçi u l-kura©© tag˙ha kif in©arrab jien kull darba li nlissinha: “Meta x-xitan ifakkrek fl-img˙oddi tieg˙ek kun pront fakkru fil-futur tieg˙u!”

Tajba hux! Kienet kemm kienet img˙aw©a g˙alija l2014, la g˙adni ˙aj jista’ jkolli l-2015 a˙jar. G˙affi©t kemm g˙affi©t fis-sena li g˙addiet minn fuqi, din is-sena l-©dida taf tkun dik li tibdilli ˙ajti ta’ ta˙t fuq! Naf in©arrab esperjenzi li jimlewni b’apprezzament kbir lejn il-feddej tieg˙i, lejja nnifsi u lejk. Int min int. Ara xxitan le! G˙ax qatag˙ha li jo˙odha darba g˙al dejjem kontra Alla, il-futur tieg˙u mhu se jinbidel qatt! M’intix tinduna ˙abib bit-tfesfis tieg˙u? M’intix tinduna li huwa xog˙lu dan ilqtig˙ ta’ qalb li g˙andek b˙alissa, ji©ifieri li int mhu ˙a tinbidel qatt?

Int, aktar u aktar jekk int Nisrani, g˙andek karta x’tilg˙ab. Karta li jisimha ‘issa, illum’. Il-Kelma ta’ Alla tg˙idilna li l-Mulej iwettaq ˙wejje© kbar fil-mument ta’ issa. “Ûakkew, isa, inΩel minn hemm, g˙ax ‘illum’ je˙tie©li noqg˙od g˙andek” (Lq 19:5).

Issa Ûakkew Ωgur li m’g˙amilx b˙alma ©ieli nag˙mel jien, li n˙alli l-img˙oddi jikkundizzjonani! Mela! Ara x’g˙amel? “Dak niΩel bla telf ta’ Ωmien, u kollu fer˙an laqg˙u g˙andu” (Lq 19:6). X’ma kellux biex jifra˙ jekk g˙andu laqa’ l-ma˙fra!

Fil-bidu ta’ sena ©dida, ejjew ninΩlu minn fuq is-si©ra talkburija, tal-biΩa’, tal-pretensjoni u tad-dubju. Nista’ ner©a’ ng˙axxaqha, niΩbalja, ng˙affi©ha. Imma le! Mhux bilfors ˙a nikolha mg˙aff©a!

G˙ax Alla li nemmen fih jafda fija! U l-fiduçja tieg˙u fija ©©eg˙elni nafda fija nnifsi!

Is-sena 2015 hija kapitlu ©did f’˙ajtek. Jekk tisma’ le˙en ilMulej u timxi mieg˙u se jkollok sena bomba! Is-sena t-tajba xbin!

OPINJONI KÓ

04|01|2015 11

kullhadd.com

“RAPPORT LI JIÌÌUSTIFIKA DAK LI ILNI NGÓID”

Mario Fava President tas-Sezzjoni Kunsilliera tal-PL

KUNSILLI LOKALI

email: keaneo@onvol.net

Jekk qatt kien hemm bΩonn ta’ prova tal-wirt li ˙alla warajh Gvern Nazzjonalista filqasam tal-gvern lokali, dan ˙are© bl-aktar mod çar mirrapport tal-Awditur Ìenerali g˙as-sena 2013. Rapport li kompla jikkonferma dak li ilni ng˙id minn dawn il-pa©ni u f’postijiet o˙ra, ta’ kemm hemm bΩonn riforma ˙olistika f’dan il-qasam. Jekk mhux se ssir din ir-riforma mill-qieg˙, kif jg˙idu l-IngliΩi, ‘ might as well’ nag˙lqu l-bibien u nibdew ng˙idu li darba kellna kunsilli lokali.

Dan mhux qed ng˙idu g˙ax ma nemminx fil-kunsilli lokali. Altru minn hekk. Qed ng˙id hekk g˙ax ilni li rajt din is-sitwazzjoni ©ejja, imma donnu ˙add qatt ma ried jag˙ti kas bis-serjetà. Kellna gvern li iktar kien mo˙˙u biex jg˙olli l-aspettattiva tannies u jidher ˙elu milli jara li dak li welled isostnih biex ikun jista’ jg˙ix u jitlaq jimxi.

Defiçit fl-operat

Kif nistg˙u naççettaw il-fatt li wara iktar minn 20 sena ta’ kunsilli lokali, iktar min-nofs, eΩattament 37 kunsill lokali, jirre©istraw defiçit fl-operat tag˙hom? Kif nistg˙u naççettaw li, g˙at-tieni sena wara o˙ra, 25 kunsill lokali jispiçça s-sena b’ working capital negattiv? Kif nistg˙u naççettaw li jkollok dikjarazzjoni çara mill-Awditur li Ωew© lokalitajiet partikolari: il-Belt Valletta u l-Mosta, tant g˙andhom ta˙wid ( shortcomings , tista’ ddur mag˙ha kemm trid imma fl-a˙˙ar mill-a˙˙ar hekk tfisser, ta˙wid), li lanqas biss seta’ jkun hemm opinjoni dwarhom u dwar l-operat tag˙hom. G˙al ©ie˙na, segre-

tarju eΩekuttiv li g˙andu dan kollu g˙addej fil-kunsill tieg˙u, nibag˙tuh ukoll a©ent f’kunsill lokali ie˙or! Mela, ˙alli minflok fro©a wa˙da jkollna tnejn, kif fil-fatt ©ara!

Fuq il-Kunsill Lokali tal-Belt id-Dipartiment tal-Gvern Lokali g˙andu email fuq email tieg˙i personali tul dawn l-a˙˙ar ˙ames snin fuq l-operat tieg˙u imma qatt, sa fejn naf jien, ma ttie˙du passi fil-konfront ma’ min kien u g˙adu hemm biex jara li dawn il-˙niΩrijiet ma jsirux.

X’ma kontx semmejt? Li ma jin˙ar©ux works orders fil-˙in?

Li ma jkunx hemm skeda talpagamenti g˙al kull seduta? Li ma ti©ix osservata r-regola li ma tistax tixtri ming˙and l-istess kumpanija g˙al çertu valur fl-istess perjodu ta’ erba’ xhur? Li ma jin˙ar©ux issej˙iet g˙all-kuntratti fil-˙in?

Sa˙ansitra riçenti sirna nafu li l-Kunsill tal-Belt Valletta g˙amel perjodu twil minn din is-sena li ninsabu fiha bla polza tal-assigurazzjoni. U Alla jbierek qisu mhu ji©ri xejn. L-istess ©ara fil-Kunsill Lokali ta’ Hal Lija. Basta g˙andna l- monitoring unit !

Meta u x˙in iridu nibda ng˙addilhom kaΩ wara l-ie˙or x’jinvestigaw jekk forsi tilfu jew ma jistg˙ux isibu l-karti.

A˙na se nibqg˙u naççettaw li jkollna pagamenti li jsiru bla ma jkun hemm fattura jew purchase order li tikkorrispondi mag˙hom?

Se nibqg˙u naççettaw sitwazzjoni fejn isiru stimi mod, imbag˙ad in-nefqa Alla biss jaf kemm tkun? Se naççettaw iktar sitwazzjonijiet fejn ilkuntratti jing˙ataw b’mod dilettantesk? Se n˙allu s-sistema tal-appelli kif inhi fejn appell iwa˙˙al kunsill lokali

g˙al diversi xhur? Ma rridx intawwal iktar dwar dan illum g˙ax fil-©img˙at li ©ejjin se nkun qed nid˙ol fid-dettall ta’ dan ir-rapport, imma ma nistax ma nurix ir-rabja tieg˙i lejn min suppost kien hemm biex jara li dawn l-affarijiet ma jsirux u minflok kien jintilef f’˙afna mutetti g˙all-fini ta’ medja biex nidhru kemm qed nag˙mlu affarijiet sbie˙.

Min se jerfa’ r-responsabbiltà?

I r -r es p o n s a b b i l t à tin©arr

trid

Ir-responsabbiltà trid tin©arr mis-segretarji eΩekuttivi u missindki li naqsu u ˙allew ilkunsilli tag˙hom jaslu f’din ilpoΩizzjoni. U dan mhux attakk la lejn id-Dipartiment, la lejn is-segretarji eΩekuttivi u lanqas lejn is-sindki. Din hi kritika lejn is-sistema. Sistema li kienet ikkundannata sa millbidu nett li tfalli mill-mod kif kienet qed ti©i m˙addma.

Mhux qed ng˙id li ma jistax ikun hemm dejn sostenibbli g˙al çertu pro©etti kapitali, imma jekk wie˙ed jid˙ol filfond isib li ˙afna drabi dan id-dejn ©ej minn nuqqas ta’ tmexxija amministrattiva.

Huwa minnu li dan huwa lwirt li ˙alla l-Gvern Nazzjonalista, imma bl-istess waqt huwa minnu wkoll li a˙na issa g˙andna l-obbligu li naraw li ma n˙allux din is-sitwazzjoni tkompli ti©©enera g˙ax inkella se nkunu kompliçi ta’ din il-fro©a. G˙andna l-obbligu li naraw li, fi Ωmien ra©jonevoli, nibdew nadottaw tibdil u riformi skont lur©enΩa. Ma jistax isir kollox f’daqqa g˙ax flok fro©a nag˙mlu kawlata. Hemm prijoritajiet. Is-sistema talinfurzar lokali fuq quddiem

nett. Dwar dan naf li qed isir ˙afna xog˙ol u ninsabu viçin li naslu. Hemm imbag˙ad ilKumitati Re©jonali; fro©a o˙ra tal-Partit Nazzjonalista filGvern. Il-kumitati amministrattivi – da˙ka fil-wiçç minn Chris Said u s˙abu meta kienu fil-Gvern. L-allokazzjoni finanzjarja, li bdiet ti©i indirizzata. Il-kuntratti u fuq kollox ir-riΩorsi umani tal-kunsilli lokali. Dawn huma l-prijoritjiet li rridu nindirizzaw fix-xhur li ©ejjin. Ma dan irid isir ristrutturar fid-Dipartiment talGvern Lokali fejn kul˙add ikun jaf x’inhu xog˙lu u, fejn hemm in-nuqqas ta’ nies, dawn jinstabu. Ma nistg˙ux nibqg˙u bis-sistema li min ma jkunx tajjeb g˙al segretarju eΩekuttiv jispiçça dDipartiment ma jafx x’se jaqbad jag˙mel. Ma nistg˙ux nibqg˙u b’pool ta’ segretarji li la huma ma jridu jmorru mkien u lanqas ˙add ma jridhom. Qed inkun skjett imma din hi l-verità. Jekk mhux se ng˙idu l-verità se nibqg˙u nduru g˙al denbna stess.

G˙adni ma qtajtx qalbi li dan kollu jista’ jsir. Minkejja dan, irridu iktar rieda politika u rridu na˙dmu b’mod parallel fuq kull aspett f’dan ilqasam. Irridu n˙affu. Irridu nag˙tu Ω-Ωejt lill-magni. Irridu nkunu onesti mag˙na nfusna u nifhmu li fejn mhux se nibdlu se jikkankra. Iva, ilgvern lokali f’pajjiΩna g˙andu kankru u, jekk mhux se naççettaw dan, allura se jkompli jinfirex u, bil-mod imma b’pass kostanti, se jkompli joqtol is-sistema talgvern lokali f’pajjiΩna. Jekk ji©ri dan, Ωgur ma jkunx tort ta’ dawk li ilhom ji©bdu lattenzjoni imma sabu bibien mag˙luqa.

12 04|01|2015

kullhadd.com

kÓ OpINjONI

SENA OÓRA TA’ ÓIDMA

Georvin Bugeja Uffiçjal G˙allInformazzjoni FÛL

Hekk kif g˙adna kemm intemmu sena u nibdew o˙ra ©dida, ˙afna jibdew i˙arsu lejn it-tliet mija, ˙amsa u sittin ©urnata li jkunu g˙addew, min b’sodisfazzjon u min b’determinazzjoni sabiex, dak li ma kienx daqstant sodisfaçenti, jirran©ah u jag˙mlu suççess. Meta n˙ares lura lejn is-sena li g˙adna kemm intemmu, ikolli ng˙id bl-aktar mod umli li s-sena 2014 kienet sodisfaçenti ˙afna g˙all-Forum Ûg˙aΩag˙ Laburisti. Kienet sena li fiha esperjenzajna Ωmien importanti li matulu g˙arafna li lg˙aqda tag˙na, minkejja llimitazzjonijiet kollha, hija g˙aqda b’sa˙˙itha u li g˙andha tassew x’toffri.

Il-qasam internazzjonali matul dawn l-a˙˙ar sena u tmien xhur ing˙ata prijorità fuq l-a©enda tal-g˙aqda.

F’Jannar tal-2014, l-FÛL beda bl-ewwel preparamenti tieg˙u sabiex jikkonkludi ddiskussjonijiet biex jimbarka fuq l-akbar pro©ett internazzjonali tal-g˙aqda g˙al dawn l-a˙˙ar snin. Fl-istess ˙in kienu g˙addejjin il-preparamenti g˙all-workshop li kellu jkun organizzat waqt ilKonferenza Ìenerali Annwali tal-Partit Laburista. Dan ilworkshop bit-tema ‘Lejn stat sekulari’ kellu l-g˙an li jqajjem id-diskussjoni dwar isseparazzjoni bejn l-Istat u lKnisja, speçjalment fis-sistema edukattiva ta’ pajjiΩna.

Fost il-punti li tqajmu matul dan il-workshop kien hemm dak li g˙andu jkun offrut issu©©ett tal-etika lil dawk listudenti li ma j˙addnux twemmin Kattoliku u g˙alhekk ma jsegwux dawn il-lezzjonijiet. B’sodisfazzjoni ninnota li, ftit xhur wara dan il- workshop , t˙abbar fuq ilmezzi tax-xandir li s-su©©ett tal-etika g˙andu jkun offrut lil dawn l-istudenti fl-iskejjel tal-Gvern.

Fl-istess Ωmien kien g˙addej ix-xog˙ol sabiex ikun konkluΩ il-pro©ett Empower Us; kampanja mtellg˙a minn Ωg˙aΩag˙ li lkoll g˙andhom xi forma ta’ diΩabbiltà u kienu meg˙juna minn Veronica Barbara, li kienet tokkupa l-kariga ta’ Uffiçjal Politiku tal-g˙aqda.

L-g˙an tal-kampanja kien li jeduka u jinforma aktar dwar id-diΩabbiltà, u t˙e©©e© lil Ωg˙aΩag˙ b’diΩabbiltà jimxu ’l quddiem, kemm fuq baΩi personali kif ukoll fil-karriera tag˙hom. Ûgur u mhux forsi, l-aktar mument eçitanti g˙aΩΩg˙aΩag˙ li tellg˙u din ilkampanja kien meta ppreΩentaw id-dokument finali tal-kampanja lill-Prim Ministru Joseph Muscat waqt attività li ©iet organizzata f’Aria Club fi Frar 2014. Matul din l-attività t˙abbar ukoll li f’Awwissu 2014, l-FÛL kienet ser torganizza l-IUSY World Festival – l-akbar attività g˙aΩ-Ωg˙aΩag˙ Soçjalisti u Soçjal-Demokratiçi minn madwar id-dinja kollha.

Matul Frar ukoll il-Forum Ûg˙aΩag˙ Laburisti ospita

g˙all-ewwel darba l-IUSY Political School bittemaLearn and Share’. Grupp ta’ Ωg˙aΩag˙ minn pajjiΩi differenti qasmu flimkien u tg˙allmu aktar dwar il-valuri politiçi li jwa˙˙duna.

L-elezzjoni g˙all-Parlament Ewropew tal-2014 Ωgur li ser tibqa’ mmarkata fl-istorja ta’ pajjiΩna. G˙all-ewwel darba f’Malta l-Partit fil-Gvern reba˙ dawn l-elezzjonijiet. IlForum Ûg˙aΩag˙ Laburisti kellu sehem ukoll minn din ir-reb˙a. Permezz tal-kampanja Charge the Vote, l-FÛL g˙al darb’o˙ra niΩel fit-toroq Maltin u dar id-djar sabiex jispjega g˙alfejn in-nies kellhom jer©g˙u jag˙tu l-fiduçja tag˙om lill-Partit Laburista.

Ta’ min jirrimarka li g˙al darb’o˙ra Ω-Ωg˙aΩag˙ talPartit Nazzjonalista g˙aΩlu li jibqg˙u siekta u ma jikkampanjawx fl-elezzjonijiet talPE, u dan sena u xahrejn wara l-elezzjoni ©enerali ta’ Marzu 2013.

Ix-xahar ta’ Awwissu kien xahar impenjattiv mhux ftit g˙all-FÛL. Bejn l-20 u s-26 ta’ Awwissu 2014 il-campsite ta’ G˙ajn Tuffie˙a kien ittrasformat f’villa©© li laqa’ fih Ωg˙aΩag˙ minn madwar iddinja kollha u li jg˙aqqadhom it-twemmin politiku. Ittema g˙al dan il-festival, li jkun organizzat kull tliet snin kienet ‘Neqirdu l-faqar’ u ddiskussjonijiet kollha li kienu organizzati matul dan il-festival kienu relatati ma’ din ittema. G˙aç-çerimonja talftu˙ ta’ dan il-festival attendew il-Prim Ministru u Mexxej tal-Partit Laburista Dr Joseph Muscat, kif ukoll Gianni Pitella, President talS&D, u Zita Gurmai li hija lPresident ta’ S&D Women, fost l-o˙rajn.

Il-kummenti g˙al dan il-fes-

tival kienu poΩittivi ˙afna, b’˙afna mill-parteçipanti li ilhom jipparteçipaw g˙al diversi snin fil-World Festival jistqarru li tal-2014 huwa wie˙ed mill-aqwa festivals li ©ew organizzati. Fuq nota personali, nesprimi s-sodisfazzjon u nirringrazzja lil dawk kollha li taw is-sehem tag˙hom, kemm matul ilIUSY Festival kif ukoll filpreparamenti, u nsellem lil dawk kollha li llum m’g˙adhomx Ωg˙aΩag˙ imma xorta wa˙da wrew l-entuΩjaΩmu sabiex jag˙tu lg˙ajnuna tag˙hom.

Il-˙idma ma waqfitx malIUSY World Festival 2014.

F’Ottubru, flimkien malGrupp Politiku tas-Soçjalisti u Demokratiçi li jag˙mlu parti minnu l-Membri Parlamentari Ewropej Laburisti Maltin, ipparteçipajna fi Freshers’ Week filCampus tal-Università ta’ Malta. It-tema ta’ din is-sena kienet ‘Iç-çavetta g˙all-futur’ u matulha kienu ˙afna li ng˙aqdu membri mal-g˙aqda tag˙na g˙all-ewwel darba, filwaqt li g˙addew il-˙sibijiet tag˙hom dwar x’g˙andhom ikunu l-prijoritajiet g˙allfutur.

F’Novembru tlaqqg˙et ilLaqg˙a Ìenerali Annwali talFÛL. Matul din il-laqg˙a kien elett eΩekuttiv ©did. LeΩekuttiv illum fih ta˙lita ta’ nies li g˙andhom di©à çertu esperjenza fl-FÛL, nies li g˙andhom esperjenza filpolitika studenteska, kif ukoll o˙rajn li huma kompletament ©odda. Dan g˙andu jg˙in sabiex it-tim tag˙na jkompli jissa˙˙a˙ u ji©©edded.

Fuq nota politika wkoll, f’Diçembru l-FÛL g˙alaq l2014 permezz ta’ Ωew© workshops matul il-maratona ©bir

ta’ fondi tal-Partit Laburista li ©iet organizzata fl-14 ta’ Diçembru 2014. Il-workshops ittrattaw ir-riforma fil-li©i taddrogi tal-abbuΩ kif ukoll lidentità tal-©eneru. G˙all-FÛL il-qasam tad-drittijiet çivili huwa importanti u ser jibqa’ jkun fuq l-a©enda tag˙na.

Mil-lat soçjali, l-2014 kienet varjata g˙all-FÛL. Minkejja l˙afna ˙idma politika li kellna matul din is-sena, matul ilkampanja Charge the Vote organizzajna l- pre-Eelection party , f’Lulju, il- barbeque annwali tal-FÛL, f’Novembru organizzajna weekend f’G˙awdex u f’Diçembru lannual Christmas drinks.

Mil-lat ta’ komunikazzjoni, f’Awwissu nidejna wkoll mezz ie˙or kif l-FÛL qed jil˙aq aktar Ωg˙aΩag˙.

Apparti Facebook, Twitter, Youtube u s-sit eletroniku, nidejna wkoll l- instagram account tal-FÛL li jkun a©©ornat minn Ωmien g˙alΩmien.

L-2015 g˙andha tkun sena o˙ra importanti g˙all-FÛL. Sena li matulha l-FÛL se jkun qieg˙ed i©edded il-mod kif iwassal il-komunikazzjoni tieg˙u, kif ukoll fil-mod kif lg˙aqda topera. Ûgur li l-isfidi li ser toffri din is-sena ser nilqug˙hom b’idejna miftu˙in b˙alma g˙amilna fis-snin li g˙addew u b’hekk inkomplu nkunu l-vuçi ewlenija taΩ-Ωg˙aΩag˙ Maltin u G˙awdxin. G˙aldaqstant in˙e©©ek tibqa’ ΩΩomm ru˙ek infurmat/a dwar il˙idma tag˙na billi tissie˙eb membru fl-g˙aqda tag˙na kif ukoll billi ting˙aqad filkomunitajiet virtwali fuq ilmezzi soçjali tal-FÛL. F’isem l-eΩekuttiv kollu tal-FÛL nawguralek sena ©dida mimlija sa˙˙a u dak kollu li tixtieq qalbek.

EDITORJAL kÓ

04|01|2015 13

kullhadd.com

www.kullhadd.com ÇNL, Triq Mile End, IL-Óamrun ÌuRNALISTI REkLAmI ImPAÌNAR u DISINN

EDITORJAL

Ritianne Agius Alan Saliba Leanne Grech

2090 1410 ritianne@kullhadd.com u Liam Gauci 2090 1413 liam@kullhadd.com 2090 1520 sales@kullhadd.com 2090 1411 editorial@kullhadd.com

SENA LIBJANA

Kellna sena li fiha kellna lil-Libja dejjem fuq ilsienna. Ma kinitx tg˙addi ©img˙a li ma nisimg˙ux b’xi wa˙da.

B˙ala ©ar tag˙na, dejjem ˙adna interess fil-poplu Libjan u dak kollu li ji©ri f’dan il-pajjiΩ. Mhux biss g˙ax kul˙add i˙ares lejn dan il-pajjiΩ b˙ala possibbiltà ta’ investiment tajjeb, iΩda g˙ax a˙na u l-Libja dejjem kellna, b’xi mod jew ie˙or, rabta storika.

IΩda mhux façli tittratta lkwistjoni Libjana, bl-istess façilità meta kien hemm dik li kienet qieg˙da tissejja˙ ‘illiberazzjoni tal-Libja minn Gaddafi’. Kif dejjem sostnejna, Gaddafi mhux biss kien spiçça Ωmienu iΩda, kull ©urnata li kienet tg˙addi bih fil-poter, kienet ©urnata mitlufa g˙al bidu ©did g˙allpoplu Libjan. Óasra li lKurunell ma qarax is-sinjali taΩ-Ωminijiet b’dak li kien qieg˙ed ji©ri fil-pajjiΩi ©irien tieg˙u. Kbir dak il-bniedem li jag˙raf meta g˙andu jwarrab!

IΩda aktar façli twarrab milli timla l-vojt li j˙alli warajh limwarrab. Dan rajnieh fl-Iraq, qeg˙din narawh flAfganistan, sa çertu punt flE©ittu, u b’mod l-aktar çar filLibja. Il-Punent, fuq quddiem nett Franza, kellu pjan biex ine˙˙i lil Gaddafi iΩda mhux biex jimla l-vojt li ˙alla warajh. Min jaf sewwa lil-Libja

jg˙idlek li dan il-pajjiΩ, g˙alkemm g˙andu popolazzjoni pjuttost Ωg˙ira g˙allkobor tieg˙u, mimli interessi tribali u settorjali. Apparti lIΩlamiçi fundamentalisti, li anke g˙al Gaddafi kienu biçça w©ig˙ ta’ ras.

IΩda issa qeg˙din naraw Ωvilupp ie˙or. Kull jum li jg˙addi s-sitwazzjoni f’dan ilpajjiΩ dejjem issir aktar kumplessa, biex ma ng˙idux im˙awda. Qisu ˙add ma jista’ jsib tarf ta’ ˙add u sitwazzjoni tid˙ol f’o˙ra aktar gravi.

Din is-sena biss mietu madwar tlett elef ru˙, tal-inqas dawk li sirna nafu bihom.

Prim ministri jin˙atfu.

Im˙allfin mhedda u bi djarhom ma˙ruqin. Politiçi jinqatlu qisu xejn ma hu xejn u, jekk ma tridx, issa anke faqqsu Ωew© parlamenti, wie˙ed fi Tripli u l-ie˙or f’Tobruk.

Anke pajjiΩna ©ie b’xi mod affettwat. Spiççajna b’Ωew© ambaxxati u, min ma jkunx rikonoxxut, jixlina li qeg˙din nid˙lu fl-affarijiet interni ta’ dan il-pajjiΩ. L-a˙˙ar ˙a©a li jrid jag˙mel pajjiΩna hu li jifred. G˙all-kuntraraju, ilPrim Ministru kemm-il darba wera li pajjiΩna lest li joffri lener©ija kollha tieg˙u biex jara l-g˙aqda ssaltan f’dan ilpajjiΩ.

Kuntrarju g˙al xi pajjiΩi o˙rajn, ma hux fl-interess tag˙na li tibqa’ din il-firda

f’dan il-pajjiΩ. Li jag˙mel pajjiΩna hu li jimxi skont irregoli internazzjonali. F’dan il-kaΩ imxejna skont kif miexja l-Ìnus Mag˙quda biex Ωgur inkunu korretti. IlLibjani jridu ja˙dmu g˙allg˙aqda, u dan huma biss jistg˙u jag˙mluh ming˙ajr ma jmexxu l-a©enda ta’ xi pajjiΩ barrani. Óafna g˙andhom interess li dan il-pajjiΩ jibqa’ mifrud IΩda rridu nammettu li mhix façli l-g˙aqda f’dan il-pajjiΩ.

Hija ˙asra li b˙al donnu ˙afna g˙andhom interess li dan il-pajjiΩ jibqa’ mifrud.

Hemm ˙afna interessi, fost o˙rajn dawk ekonomiçi. LAmerika ma jidhirx li qieg˙da tag˙mel ˙ilitha biex ikun hemm l-g˙aqda f’dan il-pajjiΩ, anke jekk, min˙abba l-kaos li hemm fil-Libja, tilfet sa˙ansitra Ambaxxatur. Mhux ˙a©a ta’ kuljum li Ambaxxatur Amerikan jinqatel u ja˙irqulu daru! Óafna pajjiΩi G˙arab ma hux fl-interess tag˙hom li jaraw id-demokrazija tirnexxi fil-Libja. Fil-fatt, dan l-a˙˙ar kien hemm diçeriji serji li dan il-pajjiΩ anke ©ie attakkat minn forza tal-ajru ta’ Ωew© pajjiΩi G˙arab partikolari. LAmerika bdiet titlef l-interess fejn hemm iΩ-Ωejt g˙ax issa g˙andha tag˙ha bix-shale gas

u allura hemm pajjiΩi G˙arab li qeg˙din jie˙du azzjonijiet unilaterali. Il-biΩa’ li tirba˙ id-demokrazija fil-Libja jfisser li anke f’pajjiΩhom jista’ ji©ri l-istess. Dinastiji li ilhom snin twal jiggvernaw kontra kull pinçipju demokratiku jibΩg˙u li jista’ jkollhom l-istess tmiem ta’ Ben Ali, Mubarak u Gaddafi.

IΩda mhux dan biss, il-Libja issa tinsab invaduta minn interessi barranin; mhux kummerçjali, iΩda traffikar ta’ armi lejn pajjiΩi o˙rajn. Ilparti l-kbira tal-armi li jid˙lu fil-pajjiΩi ©irien jg˙addu milLibja. G˙alhekk hemm interess qawwi mill-pajjiΩi ©irien Afrikani li, g˙al ra©unijiet differenti mill-pajjiΩi G˙arab, iridu li jkun hemm intervent militari multinazzjonali filLibja biex i˙arsu l-fruntieri tag˙hom u s-sigurtà f’pajjiΩhom. G˙alhekk is-sitwazzjoni aktar ma tmur aktar qieg˙da tikkomplika ru˙ha.

Bdejna sena ©dida, iΩda nittamaw li f’dan il-pajjiΩ ma naraw xejn ©did aktar minn dak li rajna s-sena li g˙addiet. Fir-realtà l-affarijiet ©odda li rajna jse˙˙u f’dan il-pajjiΩ ftit li xejn bag˙tuh ’il quddiem. L-unika tama hija lÌnus Mag˙quda u, sa çertu punt, l-Unjoni Ewropea. IΩda tama dejjem tama tibqa’ sakemm ma jkunx hemm Ωviluppi konkreti.

14 04|01|2015

kullhadd.com

kÓ TA’ bARRA

MINN MADWAR RABJA KBIRA

DEÇIÛJONI MHUX MISTENNIJA

Ir-ra˙al ta’ Ferguson, f’Missouri, ra manifestazzjoniet kbar ta’ rabja hekk kif ilGrand Jury iddeçidiet li tillibera lill-uffiçjal tal-pulizija li qatel Ωag˙Ωug˙ diΩarmat li allegatament kien g˙adu kif wettaq serqa. Il-fatt li l-pulizija kien ta’ karna©©jon çar u l-vittma kien ta’ karna©jon skur ˙oloq rabja f’komunità li di©à ilha tesperjenza tensjonijiet razzjali kbar.

Din mhix l-ewwel darba li l-Istati Uniti esperjenzat manifestazzjonijiet b˙al dawn, però l-pajjiΩ kien ilu ma jara manifestazzjonijiet ta’ din l-iskala g˙al diversi snin.

Fil-fatt, il-protesti nxterdu ma’ diversi bnadi tal-pajjiΩ u wasslu g˙all-arresti ta’ mijiet ta’ persuni akkuΩati b’serq, vandaliΩmu u atti vjolenti waqt il-protesti, g˙alkemm it-tensjonijiet bdew jonqsu hekk kif kienet riesqa l-festa ta’ Thanksgiving. Madankollu, huwa mistenni li l-kwistjoni ter©a’ ssir prominenti fil©ejjieni.

Il-President Amerikan Barack Obama din is-sena ˙asad lil bosta osservaturi politiçi meta ddikjara li l-Istati Uniti lesta tinnormalizza r-relazzjoni tag˙ha ma’ Kuba.

Ir-relazzjonijiet bejn iΩ-Ωew© pajjiΩi ilhom fi stat ˙azin mill-1959 meta kolp ta’ stat armat mir-ribelli Komunisti ©ab fi tmiemha t-tmexxija tal-Gvern ta’ Fulgencio Battista, alleat leali tal-Istati Uniti.

Il-mexxej Kuban Raul Castro laqa’ dan l-iΩvilupp u sostna li se jirrispetta l-poΩizzjoni ta’ Obama u jikkoopera mieg˙u biex il-pajjiΩi mmexxijin minnhom ja˙dmu id f’id fis-snin li ©ejjin.

Kif kien mistenni, bosta Amerkani ta’ dixxendenza Kubana kellhom reazzjoni qawwija g˙al din id-deçiΩjoni. Filwaqt li w˙ud fer˙u li se jer©g˙u jinfet˙u l-bibien g˙all-pajjiΩ tal-ori©ini tag˙hom, o˙rajn kienu rrabbjati li l-Amerikani se jkollhom relazzjoni amikevoli mal-Gvern Komunista li ppersegwitahom.

TERÌA’ TFEÌÌ L-EBOLA

JITOLBU L-INDIPENDENZA

Din is-sena fe©©et il-marda qerrieda tal-Ebola fil-Punent tal-Afrika. Fi Ωmien qasir din il-marda nfirxet anke fil-pajjiΩi ©irien, fosthom il-Liberja, is-Sierra Leone, inNi©erja, is-Senegal u r-Repubblika Demokratika tal-Kongo. Il-pajjiΩi milquta minn din il-marda sabuha diffiçli biex jikkontrollowha min˙abba nuqqas ta’ informazzjoni u riΩorsi.

B’hekk, din il-marda ˙alliet eluf ta’ persuni mejtin, illi skont l-G˙aqda Dinija tasSa˙˙a jammonta g˙al aktar minn 5,000 persuna. Min˙abba li ˙alliet eluf ta’ çittadini mejta, din il-marda ©iet ikklassfikata b˙ala public health emergency international concern, li jobbliga l-pajjiΩi differenti jie˙du miΩuri ta’ prevenzjoni b˙al sorveljenza u kontroll fil-fruntieri, fl-ajruporti u portijiet. Dan wassal g˙al intervent millkomunità internazzjonali permezz ta’ g˙ajnuna umanitarja u medika sabiex ti©i kkontrollata l-marda.

Minkejja li kaΩijiet ta’ Ebola tfaççaw f’pajjiΩi b˙all-Istati Uniti u Spanja, il-marda f’dan l-istadju ma tidhirx illi hija ta’ periklu immedjat barra mill-Punent tal-Afrika.

Din is-sena l-Iskozja g˙addiet minn referendum storiku, hekk kif wara snin jiddibattu dwar il-possibbilta li jitolbu l-indipendenza mir-Renju Unit, l-Iskoççizi xorta vvutaw ‘Le’ g˙all-firda, fil-vot sar fit-18 ta’ Settembru. In-na˙a tal-‘Le’ rnexxielha tirba˙ ir-referendum b’55.3%.

Wara dan ir-riΩultat, l-Iskozja bdiet ta˙dem mar-Renju Unit biex jinstab kompromess illi jwassal sabiex il-Parlament SkoççiΩ ikollu iΩjed awtonomija fuq oqsma li jittrattaw lill-Iskozja u l-IskoççiΩi b’mod ©enerali.

Ir-referendum SkoççiΩ kien segwit minn wie˙ed informali fil-Katalonja fid-9 ta’ Novembru fejn il-Gvern Katalan evalwa l-opinjoni tal-pubbliku dwar il-kisba talindipendenza minn ma’ Spanja. Dan ir-referendum sar kontra r-rieda tal-Gvern Spanjol illi dejjem sa˙aq li referendum simili jmur kontra l-kostituzzjoni tal-pajjiΩ.

Minkejja dan, il-vot sar xorta wa˙da u, mill-2,305,000 illi vvutaw, kienu 80.8% dawk illi talbu g˙all-indipendenza. G˙adu mhuwiex çar x’inhu l-pass li jmiss, però l-Gvern Katalan kien tal-fehma li huwa se jkompli miexi ’l quddiem biex jikseb aktar awtonomija g˙ar-re©jun.

RAÌÌI TA’ TAMA Is-sonda Ewropea Philae, illi f’Novembru li g˙adda niΩlet fuq il-kometa 67P/Churyumov-Gerasimenko g˙al missjoni ta’ ©bir ta’ kampjuni g˙ar-riçerka, kellha titpo©©ha f’poΩizzjoni stand-by hekk kif il-batterija tag˙ha waslet fl-a˙˙ar.

Ix-xjentisti li kienu qeg˙din isegwu din il-missjoni kienu qed jittamaw li jressqu lis-sonda f’Ωona fejn jista’ jkollha aççess a˙jar g˙ar-ra©©i tax-xemx wara li din niΩlet f’punt tal-kometa li ma ppermettiex li tiççar©ja l-batterija tag˙ha.

Madankollu, min˙abba l-ammont baxx ta’ ener©ija li kellha s-sonda, ir-riçerkaturi ppreferew juΩaw il-ftit ˙in li kellhom biex ji©bru l-informazzjoni kollha li setg˙u mill-kometa. Minkejja dan il-fatt, mhuwiex qieg˙ed ji©i eskluΩ li s-sonda tista’ ter©a’ ti©i attivata mill-©did meta l-kometa tersaq iktar lejn ix-xemx.

tA’ BARRA kÓ

04|01|2015 15

kullhadd.com

ID-DINJA FL-2014 IL-KONFLITT FIL-LIBJA

IL-GWERRA FIS-SIRJA

Wara l-waqa’ tar-re©im tal-Kurunell Gaddafi fl-2011, is-sitwazzjoni politika fil-Libja baqg˙et ma ©ietx lura g˙an-normal. Dan hekk kif diversi tribujiet u gruppi Libjani li jinsabu fil-Libja riedu l-kontroll tal-pajjiΩ u attakkaw postijiet strate©içi sabiex jakkwistaw il-poter jew vanta©© finanzjarju.

Il-konflitt çivili fil-Libja qasam il-pajjiz f’Ωew© fazzjonijiet prinçipali wara li rribelli ffurmaw gvern indipendenti minn dak rikonoxxut fuq livell internazzjonali.

Barra minn hekk, id-diΩordni li sab ru˙u fiha l-pajjiΩ witta t-triq g˙all-infiltrazzjoni ta’ gruppi estremisti b˙al dawk tal-Istat IΩlamiku.

L-effett tal-konflitt Libjan ma kienx biss fuq livell nazzjonali hekk kif, fix-xhur li g˙addew, numru ta’ pajjiΩi bdew proçess ta’ evakwazzjoni tal-˙addiema u taç-çittadini tag˙hom li kienu qeg˙din fil-periklu min˙abba l-©lied. Din l-instabbiltà filLibja ˙alliet ukoll impatt fuq il-prezz taΩ-Ωejt illi f’diversi okkaΩjonijiet g˙ola min˙abba l-problemi ta’ provvista mill-bjar ta’ dan il-pajjiΩ.

Ori©inarjament il-gwerra fis-Sirja fl-2011 kienet bejn il-Free Syrian Army, li huwa grupp moderat, kontra l-Gvern tal-President Bashar al-Assad. Madankollu, din issena l-konflitt fis-Sirja la˙aq livell ie˙or hekk kif ing˙aqad mal-©lied l-Istat IΩlamiku (IS), illi ta xe˙ta estremista lir-ribelljoni.

Dan il-©lied bejn gruppi differenti, li kollha jridu l-poter tal-pajjiΩ, xejn ma g˙en biex ikun hemm il-paçi u stabbiltà fis-Sirja. L-istess ˙a©a ©ara fl-elezzjoni presidenzjali li saret fis-Sirja f’Ìunju ta’ din is-sena, illi fiha kull tip ta’ oppoΩizzjoni ©iet imwarrba biex issir votazzjoni farsa o˙ra li g˙andha biss l-g˙an illi tikkonferma lil Assad fil-poter.

B’hekk, wara tliet snin ta’ konflitt çivili, il-pajjiΩ g˙adu maqsum f’diversi partijiet fosthom dawk leali g˙all-Gvern, il-Kurdi, l-IS u gruppi ribelli moderati. Dan ilkonflitt di©à ˙alla ’l fuq minn tliet miljun ru˙ ifittxu r-refu©ju u li kellhom ja˙arbu sabiex isibu kenn f’pajjiΩi ©irien b˙al-Lebanon, it-Turkija u l-Ìordan.

IL-KRIÛI FIL-KRIMEA

SENA ÓAÛINA GÓALL-AVJAZZJONI

Din is-sena l-Lvant tal-Ewropa kien iddominat mill-kriΩi tal-Krimea, prinçiparjament mir-Russja u l-Ukraina. Il-kwistjoni bdiet fi Frar li g˙adda, meta l-Ukraina esperjenzat instabbiltà kbira li wasslet lill-President Viktor Yanukovych li ˙arab mill-pajjiΩ.

Min-na˙a tag˙ha, ir-Russja o©©ezzjonat g˙all-Gvern ta’ Turchynov u g˙alhekk bdiet ˙idma kkoordinata minnha biex il-Krimea u l-Lvant tal-Ukraina jaqg˙u f’idejn forzi ostili g˙al Kiev. Min˙abba f’hekk, il-Parlament Krimen ©ie xolt u se˙˙ referendum ming˙ajr monitora©© internazzjonali sabiex jiddetermina l-futur ta’ dan ir-re©jun.

Kif kien mistenni, ir-rizultat ta’ dan ir-referemdum kien çar favur li l-Krimea ting˙aqad mar-Russja. Dan wassal g˙al kundunna min-na˙a tal-komunità internazzjonali fil-konfront tar-Russja u fix-xhur raw skambju ta’ sanzjonijiet ekonomiçi li ˙allew l-ekonomija Russa g˙arkupptejha.

Wara li r-Russja okkupat il-Krimea b’mod formali, l-attenzjoni internazzjonali daret fuq il-Lvant tal-Ukraina fejn ir-ribelli okkupaw Lukansk u Donetsk.

Madankollu, wara ©img˙at ta’ avvanzi, il-forzi ribelli ©ew ikkontenuti u s-sitwazzjoni politika u militari fil-prezent tinsab sta©nata.

Din is-sena Ωgur li ma kinitx sena tajba g˙as-settur tal-avjazzjoni. F’Marzu g˙eb lajruplan tal-Malaysian Airlines, li kien fit-triqtu bejn Beijing u Kuala Lumpur, sieg˙a biss wara li telaq mill-ajruport.

Apparti minn din it-tra©edja, l-istess kumpanija re©g˙et ©arrbet tra©edja o˙ra, hekk kif din id-darba ajruplan li kien fi triqu lejn Kuala Lampur minn Amsterdam twaqqa’ fl-Ukraina minn forzi militanti f’Lulju li g˙adda, min˙abba li kellhom suspett li kien qieg˙ed i©orr missili.

Dan l-aççident ©ara biss ©img˙a wara li waqa’ l-ajruplan tal-Air Algerie fil-Mali, illi telaq mill-Al©ier g˙al Ouagadougou u fuqu kien hemm 110 passi©ier u 6 membri tal-ekwipa©©.

Ir-raba’ tra©edja se˙˙et f’Diçembru hekk kif ajruplan tal-Forzi tal-Ajru ta’ Sri Lanka, li kien qieg˙ed itir bejn Ratmalana u Katunayake waqa’ min˙abba kundizzjonijiet ˙Ωiena tat-temp f’Athurugiriya, ftit kilometri ’l boghod minn Colombo. Listess kundizzjonijiet ta’ temp kienu wkoll ir-ra©uni tal-waqa’ tal-˙ames ajruplan; din d-darba kien ajruplan tal-Air Asia li sparixxa ftit tal-jiem ilu hekk kif kien qieghed itir bejn l-IndoneΩja u Singapor.

TENSJONI KBIRA Ir-relazzjonijiet diplomatiçi bejn l-Istati Uniti u l-Korea ta’ Fuq g˙amlu pass kbir lura, hekk kif il-pajjiΩ AΩjatiku sab ru˙u akkuΩat li g˙amel attakk virtwali fuq Sony Pictures billi pprova jwaqqafha milli to˙ro© il-film The Interview.

Dan il-film komiku huwa dwar pjan fittizju biex ji©i assassinat il-mexxej talKorea ta’ Fuq Kim Jong-um. Madankollu, huwa ma ˙ax din l-istojra b’mod le©©er u kemm-il darba ordna lil Sony biex ma jo˙or©ux dan il-film. Meta dawn tal-a˙˙ar injorawh, grupp ta’ hackers da˙lu fl-arkivji virtwali tag˙hom u ˙ar©u diversi films tal-kumpanija fuq l-internet biex jitniΩΩlu b’xejn.

L-attakk fuq Sony kien segwit minn theddida li, jekk jibqg˙u bil-˙sieb li jo˙or©u l-film, se jkun hemm attentat terroristiku simili g˙al dak tal-11 ta’ Settembru 2001.

Din it-theddida wasslet diversi teatri biex jirrifjutaw li juru dan il-film min˙abba lbiΩa’ li jkunu involuti f’attentat. Madankollu, is-Sony xorta wa˙da sabu modi alternattivi kif jo˙or©u l-film.

16 04|01|2015

kullhadd.com

KÓ TA’ bARRA

MADWAR

1 ISqoF ITTAjjAR U ToqToL ÇIKLIST

1

Wara biss tliet xhur, jidher li l-kariga tal-ewwel isqof mara talKnisja Episkopali f’Maryland, l-Amerika, se tkun qed tintemm.

Dan wara li l-Isqof Heather Cook, ta’ 58 sena, kienet involuta f’inçident fatali li fih çiklist ta’ 41 sena ttajjar u tilef ˙ajtu.

L-akkuΩa li hemm imdendla fuq ras Cook hija serja mhux biss g˙ax iç-çiklist miet, iΩda g˙ax il-kaΩ jidher li qed ji©i meqjus b˙ala hit and run. Allegatament meta l-vettura misjuqa minn Cook laqtet liç-çiklist, din baqg˙et sejra, u kien biss madwar 20 minuta wara li hija rritornat fuq ix-xena tal-inçident.

L-ispekulazzjoni kompliet tiΩdied peress li fl-2010 Cook kienet instabet ˙atja li kienet qed issuq ’il fuq mil-limitu talveloçità ta˙t l-influwenza tal-alko˙ol. Dak iΩ-Ωmien Cook kienet ing˙atat probation u multa.

Il-Knisja Episkopali ta’ Maryland qalet li Cook b˙alissa tinsab bi frank amministrattiv peress li n-natura tal-kaΩ tista’ tirriΩulta f’akkuΩi kriminali.

2

2 IL-VENEzWELA F’RIÇESSjoNI

3 L-EWWEL PRESIDENT TUNEÛIN b’ELEzzjoNI

Il-Venezwela spiççat l-a˙˙ar tas-sena f’riçessjoni li issa saret uffiçjali, hekk kif il-bank çentrali ppubblika çifri li juru li lekonomija tal-pajjiΩ çkienet ˙afna matul l-2014, bi tnaqqis ta’ 2.3% matul it-tielet kwart tas-sena.

Dan filwaqt li l-inflazzjoni kwaΩi la˙qet 64%; li hija wa˙da mill-og˙la rati ta’ inflazzjoni fid-dinja.

Il-President tal-Venezwela Nicolas Maduro qal li l-ekonomija ta’ pajjiΩu kienet ˙adet daqqa ta’ ˙arta kawΩa ta’ instabbiltà politika u ro˙s fil-prezz taΩ-Ωejt.

Il-President akkuΩa lill-Amerika li qed timla s-suq biΩ-Ωejt biex tag˙mel il-˙sara lir-Russja, iΩda fl-istess waqt kienu qed ibatu wkoll pajjiΩi sottoΩviluppati. Fuq nota poΩittiva, huwa qal li din il-kriΩi kienet tat opportunità lill-Venezwela biex tibdel il-mudell ekonomiku tag˙ha.

It-TuneΩija huwa l-uniku pajjiΩ G˙arbi li attwalment qed jara l-frott wara r-rivoluzzjoni. L-ewwel president elett b’mod demokratiku ˙a l-©urament tal-˙atra nhar lErbg˙a li g˙adda.

Il-Presisent Beji Caid Essebsi g˙andu 88 sena, u kien jifforma parti mill-Kabinett taleks-President Ben Ali. Kritiçi ta’ Essebsi qalu li dan il-fatt ma jawgurax tajjeb g˙al dak li kellu jkun bidu ©did g˙at-TuneΩija. Fil-fatt, id-distretti l-foqra li minnhom nibtet ir-rivoluzzjoni kellhom l-iktar turn-out baxx.

Essebsi wieg˙ed li jrid jeradika l-faqar, filwaqt li jo˙loq ix-xog˙ol u jer©a’ j©ib is-sigurtà u l-istabbiltà. Qed jis˙aq ukoll fuq ilbΩonn tal-g˙aqda. Dan hekk kif, minkejja li reba˙ b’iktar minn 55%, il-partit ta’ Essebsi m’g˙andux biΩΩejjed si©©ijiet biex jiggverna, u probabbli se jkollu jifforma koalizzjoni mal-partit rivali tieg˙u.

TA’ BARRA kÓ

04|01|2015 17

kullhadd.com

ID-DINJA

6 AIR ASIA – TRAÌEDJA FL-AJRU

4 3

5

6

Iktar minn 160 persuna huma ma˙suba mejta wara li ajruplan talAir Asia waqa’ fil-ba˙ar fi triqtu lejn Singapor – 137 kienu adulti u 18 tfal, fosthom tarbija. Ma’ dawn kien hemm Ωew© piloti u ˙ames membri tal-cabin crew.

G˙alkemm s’issa nstabu biss 30 katavru, baqa’ ma nstab ˙add ˙aj wara sitt ijiem, u g˙alhekk il-kumplament tal-passi©©iera huma meqjusa mejta.

Mhuwiex çar x’wassal l-ajruplan biex jaqa’, iΩda l-iktar kawΩa probabbli hija li dan g˙ola iktar milli suppost biex jevita maltempata. Fil-fatt, il-pilota kien g˙adu kif talab permess lil tal-air traffic control biex jog˙la iktar.

It-tiftix g˙all-ajruplan baqa’ g˙addej matul il-©img˙a, bl-i©sma li jinstabu jittie˙du Pangkalan Bun, li hija l-eqreb belt fejn se˙˙et ittra©edja. It-tifrik u l-katavri huma mifruxa fuq ˙ames kilometri, u l-maltemp kompla jag˙milha diffiçli biex dawn jinstabu.

5 DAQQA TA’ ÓARTA GÓALL-PALESTINA

4 NORMAN ATLANTIC – TRAÌEDJA FUQ IL-BAÓAR Wara t-tra©edja tal-Costa Concordia li f’Jannar 2012 ˙alliet iktar minn 30 persuna mejta, it-Taljani kellhom jer©g˙u j˙abbtu wiççhom ma’ diΩastru ie˙or f’dan iΩ-Ωmien tas-sena.

Il-vapur Grieg Norman Atlantic, li kien qed i©orr iktar minn 450 persuna, ˙a n-nar filba˙ar Adrijatiku u ˙alla 11-il persuna mejta.

Apparti dawn, Ωew© ba˙˙ara AlbaniΩi tilfu ˙ajjithom waqt li kienu qed jorbtu cable biex il-vapur ji©i mi©bud permezz ta’ tugboat.

Mhux eskluΩ li jista’ jkun hemm iktar persuni nieqsa, g˙ax il-lista tal-passi©©ieri ma kinitx miΩmuma sew, u w˙ud minn dawk li ©ew salvati fl-a˙˙ar jiem lanqas biss kienu f’din il-lista.

Diversi persuni qed ji©u investigati millawtoritajiet Taljani b’rabta ma’ dan l-inçident, fosthom il-kaptan tal-vapur u l-kap talkumpanija li bniet il-vapur.

Ir-riΩoluzzjoni tal-Palestinjani, li m’g˙addietx mill-Kunsill tasSigurtà tal-Ìnus Mag˙quda, kienet qed titlob ir-rikonoxximent tal-istat Palestinjan, li l-IΩrael ji©i rtirat lura g˙all-fruntieri li kellu fl-1967 u li jwaqqaf l-okkupazzjoni tal-West Bank fi tliet snin.

Biex ir-riΩoluzzjoni tg˙addi kellha bΩonn 9 voti favur minn 15-il pajjiΩ. Kienu tmienja dawk li vvutaw favur, fosthom iç-Çina, irRussja, il-Lussemburgu u Franza. Óamsa astienew, filwaqt li lAmerika u l-Awstralja vvutaw kontra. L-Amerika kienet di©à qalet li kienet lesta li tuΩa l-veto biex twaqqaf ir-riΩoluzzjoni jekk din tg˙addi.

IΩda l-President Palestinjan Mahmoud Abbas ma tilifx ˙in.

F’inqas minn ©urnata, Abbas applika sabiex isir membru talQorti Kriminali Internazzjonali (ICC). Jekk l-applikazzjoni tkun aççettata, il-Palestina tkun tista’ takkuΩa lill-IΩrael bi krimini talgwerra.

18 04|01|2015

kullhadd.com

kÓ PERSONALITÀ

IRNEXXIELHA TGÓAQQAD IT-TPINÌIJA MAL-MODA RAMONA PORTELLI tintervista lil SAZ MUSCAT

www.ramonaportelli.com

L-arti tilqa’ fiha ˙afna kategoriji ta’ talenti differenti. Sirt nie˙u gost insir naf b’Maltin li kapaçi juru ttalenti lil ˙addie˙or u sa˙ansitra jo˙or©uhom ’il barra minn xtutna. Dan l-a˙˙ar sirt naf b’disinjatriçi tad-drappijiet g˙all-moda – Saz Mifsud. Tkellimt mag˙ha sabiex insir naf aktar dwar xog˙olha.

Iggradwat mill-University for the Creative Arts f’Kent, l-Ingilterra, f’Mejju tas-sena 2014, ta˙t borΩa ta’ studju mill-Malta Arts Scholarship Scheme.

ramonaportelli@hotmail.com

Bdiet il-marka tal-˙wejje© tag˙ha f’Settembru tal-2013, fuq l-idea li pittura tista’ ssir biçça lbies. Dan il-kunçett evolva minn xewqa li kellha d-disinjatriçi biex tag˙ti lil kull mara prodott li jixirqilha b˙ala individwu – il-kuluri u d-disinji g˙andhom jirriflettu l-personalità tag˙ha. Kull kollezzjoni tikkonsisti minn serje ta’ xalpi uniçi – ftit millistess disinn f’varjetà Ωg˙ira ta’ drappijiet. Kull disinn huwa ispirat minn elementi differenti, xi w˙ud filmument li fih Saz tpitter ddisinn tag˙ha, o˙rajn minn affarijiet li tiltaqa’ mag˙hom kontinwament fil-˙ajja ta’ kuljum.

Id-disinji huma amalgamazzjoni ta’ tpin©ijiet, pitturi u collage; dejjem tesperimenta b’affarijiet ©odda. Dawn lesperimenti mbag˙ad ji©u ttrasferiti fuq kompjuter g˙al aktar esperimentazzjoni u manipulazzjoni fuq format di©itali. Ix-xog˙ol ta’ Saz g˙alhekk jinbet minn ta˙lita ta’ pittura bl-idejn, kif ukoll manipulazzjoni di©itali. Lideat jie˙du l-˙ajja meta ddisinn ji©i stampat di©italment fuq tipi differenti ta’ ˙arir. Sors ie˙or ta’ ispirazzjoni huwa l-mod li bih tipi differenti ta’ ˙arir jassorbu lkulur, u l-kollezzjonijiet tag˙ha tinkludi materjali b˙alma huma x- chiffon , ilhabotai, is-satin, il -georgette u l- crepe, u wkoll materjali b’ta˙litiet ta’ ˙arir u qoton. Ilpassjoni g˙all-kulur u l-fibri naturali tmexxi l-approçç kreattiv g˙all- ˙olqien taxxalpi kollha ta’ Saz.

Mag˙rufa aktar b˙ala Saz flok Sarah Saz issostni li minn dejjem kienet in˙obb tpin©i u kellha x-xewqa li ta˙dem fil-moda.

U b’hekk g˙aqqdet dawn iΩΩew© affarijiet flimkien.

Isimha proprja huwa Sarah, iΩda hija aktar mag˙rufa b˙ala ‘Saz’. Mitluba tg˙idli minn fejn ori©ina, infurmatni li ˙abibtha kienet bdiet tg˙ajtilha Saz meta kienu g˙adhom fl-iskola sekondarja, u b’xi mod s˙abha kollha baqg˙u jg˙ajtulha hekk.

Fl-2010 Saz g˙amlet kors ta’ sena fl-università Central Saint Martins, f’Londra. Dan il-kors kien fl-arti u d-disinn. “Minn hemm bdejt nesperimenta b’medja differenti f’su©©etti kreattivi diversi: id-disinn talgrafika, tal-moda, tad-drappijiet, u tal-prodotti. Id-disinn tad-drappijiet kien is-su©©ett li l-iktar kien g˙al qalbi u mbag˙ad, iΩjed ’il quddiem, speçjalizzajt fih.”

Imma©inajt li diffiçli biex wie˙ed jg˙ix minn fuq din illinja biss. “B˙al diversi negozji, dejjem xi ftit diffiçli fil-bidu, speçjalment b˙ala disinjatriçi indipendenti. Imma wara ftit snin ta’ esperjenza, fil-kumpanija tieg˙i stess, kif ukoll ma’ kumpaniji o˙ra taddisinn, nittama li ser nikseb lg˙arfien me˙tie© biex inkun nista’ nibqa’ nag˙mel dak li n˙obb,” sostniet Saz. Xalpi g˙an-nisa li jridu ftit lussu f’˙ajjithom Mag˙ha ddiskutejt il-fatt li lg˙an tag˙ha huwa li tolqot

diversi etajiet differenti. Filfatt, id-disinji tag˙ha huma mmirati biex jolqtu minn Ωg˙aΩag˙ ta’ tmintax sa nisa ta’ tmenin u iktar. “Ix-xalpa li no˙loq hija g˙all-mara li trid ftit lussu f’˙ajjitha. Il˙arir li nuΩa huwa fin immens u kull keffa tin˙iet bl-idejn. Fuq kollox, kull xalpa hi parti minn edizzjoni limitata ta’ xalpi – no˙loq biss xalpa jew tnejn li huma l-istess. G˙alhekk il-mara li tixtri xalpa minn tieg˙i hi mara li trid xi ˙a©a differenti, xi ˙a©a unika.”

Rigward jekk humiex adattati g˙as-sajf jew g˙ax-xitwa, Saz infurmatni li x-xalpi tag˙ha huma mag˙mulin minn diversi materjali differenti; xi w˙ud minn drapp ˙afif, perfett g˙as-sajf, u o˙rajn minn drapp iktar o˙xon, g˙ax-xitwa. “Iddaqsijiet differenti jippermettu li x-xalpi jintlibsu b’modi diversi, pereΩempju b˙ala xalla fix-xitwa, u b˙ala libsa g˙all-ba˙ar fis-sajf. Il-˙arir, g˙alkemm huwa fin, huwa adattat ukoll biex jintlibes fix-xitwa.”

Ta’ min jg˙id li, f’Settembru 2013, Saz bdiet il-marka tal-˙wejje© tag˙ha.

Id-ditta tag˙ha jisimha Saz Mifsud u g˙alissa qed tikkonçentra fuq ix-xalpi.

Madankollu, jekk xi ˙add jordna xi ˙a©a speçifika biex tintlibes ma’ xi xalpa minn tag˙ha, tag˙milha wkoll.

“Ix-xalpi jistg˙u jinxtraw direttament mill-˙anut tieg˙i bl-internet: sazmifsud.com, kif ukoll minn Camilleri Paris Mode f’Tas-Sliema. Bil-

materjal tieg˙i bi˙siebni nag˙mel ukoll basktijiet.

Dawn g˙adhom fl-istadju sperimentali, imma g˙andhom jo˙or©u g˙all-bejg˙ dalwaqt,” kompliet tg˙id Saz. Saz t˙obb iΩΩomm malidea tag˙ha li kull tpin©ija li tag˙mel tista’ ti©i stampata fuq biçça drapp li, fl-a˙˙ar mill-a˙˙ar tista’ tintlibes b˙ala xalpa, foulard, eçç. LiΩjed medja li tuΩa huma lfotografija, il-pittura bilwater colour u l-collage.

Ridt inkun naf kemm huma popolari x-xalpi man-nisa llum il-©urnata u Saz qaltli li

jiddependi mill-individwu.

“Xi w˙ud i˙ossu li xalpa sabi˙a tista’ tag˙mlek tidher iΩjed eleganti.”

Minbarra l-eleganza fuq ilpersuna, ix-xalpi li to˙loq Saz jistg˙u jintuΩaw b˙ala lbies, kif ukoll fid-dar.

Wie˙ed jista’ jkun kreattiv ˙afna b’xalpa. “Tista’ tintuΩa b˙ala throw fuq is-sufan, jew inkwadrata b˙ala pittura, kif ukoll b˙ala wall hanging”, fissritli Saz. Fl-a˙˙ar nett Saz sa˙qet fuq il-fatt li persuna g˙andha tibqa’ dejjem temmen fiha nnifisha u ma taqtax qalbha.

Karozzi Presidenzjali fl-ameriKa

IT-TIENI PARTI

Cadillac Escalade SUV – il-limousine presidenzjali uΩata b˙alissa minn Barack Obama Wara li fl-edizzjoni tas-suppliment taxxahar ta’ Diçembru bdejna lista talkarozzi presidenzjali fl-Amerika, issa jmiss li nkompli t-tieni parti ta’ din illista. Ser nag˙tu ˙arsa dettaljata lejn ilkarozzi tal-presidenti li servew minn Ωmien John F. Kennedy, wara naqilbu wkoll g˙all-era moderna ta’ dawn ilvetturi hekk imsej˙a ‘Presidential Limousines’, sal-era preΩenti ta˙t Barack Obama.

L-iΩjed popolari L-ewwel limousine presidenzjali, li tibqa’ l-iΩjed wa˙da popolari, hija llimousine Lincoln Continental Stretch tal-1961, mag˙rufa b˙ala SS-100-X, mibnija proprju g˙al John F. Kennedy, liema karozza huwa safa assassinat fiha fit-22 ta’ Novembru 1963. Din kienet mibnija minn Hess & Eisenhardt ta’ Cincinnati. Óafna informazzjoni dwar din il-karozza ©iet ippubblikata, min˙abba l-assassinju tal-President Kennedy u min˙abba diversi teoriji, din ser tibqa’ tqanqal interess g˙al Ωmien twil.

L-SS-100-X kienet ta’ lewn blu skur, mg˙ammra bi ftit tag˙mir speçjali.

Kellha saqaf bubbletop ta’ plastik trasparenti fuq il-parti ta’ wara li seta’ jitne˙˙a, covers tal-©ilda fuq ©ewwa ta’ lewn blu çar u skur. Kellha wkoll isseat ta’ wara li façilment seta jitla’ 10 pulzieri ’il fuq. L-ebda partijiet importanti tal-karozza ma kienu armati u lbubbletop li kienet te˙el fuq wara kienet biss ˙oxna kwart ta’ pulzier.

Min-na˙a l-o˙ra, kienet karozza stupenda g˙al president u kellha dehra li tiddefinixxi s-snin sittin.

Ovvjament, dan kollu ©ie rran©at wara l-assassinju ta’ Kenedy, u baqg˙et tintuΩa sal-1977. Dan l-a©©ustament inkluda twa˙˙il ta’ saqaf permanenti fuq il-karozza, iΩjed armamenti, kif ukoll Ωebg˙a sewda fuq il-karozza.

Illum il-©urnata, din tinsab g˙all-wiri fil-muΩew ta’ Henry Ford f’Dearborn, Michigan.

1964. Flimkien ma’ dawn, huwa kellu numru ta’ karozzi privati b˙al 1934 Ford Phaeton, LaFrance Fire Truck tal1915, Amphicar, Fiat Jolly 500 Ghia, ˙afna karozzi tal-golf, kif ukoll karella mi©buda minn Ωew© ˙mir.

Richard Nixon kien juΩa l-limousine Lincoln Continental tal-1969, imsej˙a SS-800X, mibnija minn LehmannPeterson. G˙all-kuntrarju tal-karozzi lo˙ra, din kellha Ωew© tunnellati ta’ bullet-proofing u ˙©ie© e˙xen minn dak li jintuΩa g˙all-ajruplani tal-gwerra.

Il-President Nixon ordna wkoll limousine Lincoln tal-1972 li waslet sentejn wara! Din kienet uΩata minn Ford, Carter u Reagan. Din il-karozza, li ©iet irran©ata tul ˙ajtu, kienet il-karozza li pprote©iet lill-Presidenti Ford u Reagan minn assassinju ie˙or.

Waqt attentat fuq ˙ajjet il-President Ford, fl-1975 f’San Francisco, l-a©enti tas-servizzi sigrieti da˙˙luh f’din ilkarozza li tiΩen 13-il elf libbra, g˙assigurtà. Sitt snin wara, is-servizzi sigrieti re©g˙u uΩaw din il-karozza b˙ala mezz ta’ sigurtà meta wkoll sar attentat fuq ˙ajjet Reagan. Mg˙ammra b’magna ta’ 460 pulzier kubu V8, din kienet la˙˙ar limousine presidenzjali li kienet mg˙ammra b’saqaf li jinfeta˙ biex ilpresident ikun jista’ jo˙ro© minnu biex isellem lill-folla.

Il-President Reagan kellu wkoll Ωew© limousines Cadillac Fleetwood tal-1983, mibnija minn Hess & Eisenhardt. Dawn kellhom saqaf iΩjed g˙oli biex jipprovdi viΩibbiltà a˙jar g˙all-President, li g˙amilha karozza vera unika, tant li wa˙da minnhom kienet intuΩat fil-film In The Line Of Fire u l-o˙ra tinsab firRonald Reagan Presidential Library.

George H.W. Bush re©a’ talab g˙al karozza Lincoln b˙ala limousine, fejn talab g˙at- town-car stretch tal-1989.

Din il-karozza ©iet mg˙ammra b’saqaf mg˙olli daqsxejn inqas minn dik preçedenti, kif ukoll kellha ˙©ie© ikbar. Din kienet mg˙ammra wkoll b’magna ta’ F-250 Truck.

Bill Clinton re©a’ qaleb g˙al Cadillac b’verΩjoni Fleetwood tal-1993. Din, b˙all-o˙rajn ©iet mg˙ammra b’saqaf og˙la, kif ukoll kellha xi rtokki blinjam u magna 454 iddisinjata minn Roush Engineering. Din kienet l-a˙˙ar karozza li ©iet irtirata wara s-servizz waqt li l-mudelli futuri bdew ji©u ppuvati g˙as-sigurtà u wisq probabbli kienu ji©u meqruda.

Fl-2001, George W. Bush kompla bittradizzjoni tal-Cadillac bil-limousine pesidenzjali Deville kompletament ©dida u li ©iet mibdula ma’ mudell DTS tal-2005. Dawn il-karozzi bdew l-era ta’ karozzi moderni u sofistikati. u li huma relattivament trakkijiet modifikati b’tali mod li jidhru b˙ala Cadillac JiΩnu mal15-il elf libbra, u huma m˙addma b’magni heavy-duty tat-trakkijiet. Il˙©ie© wa˙du huwa o˙xon ˙ames pulzieri, o˙xon tant li anke jimblokka parti mid-dawl li jid˙ol ©ewwa. Din hija tant armata li l-kompartament ta’ wara j©©orr apparat ta’ ossi©nu u diversi fatturi speçjali ta’ sigurtà.

Il-Karozza presidenzjali fil-preΩent Finalment naslu g˙al dik il-limousine imsej˙a ‘The Beast’, ta˙t it-tmexxija ta’ Barack Obama. Din il-karozza hija ferm ikbar minn dik ta’ Bush, mg˙ammra bl-a˙˙ar apparat sofistikat

ta’ sigurtà. TiΩen ferm iΩjed, madwar 10 tunellati u x-chassis huwa ma˙sub li huwa minn TopKick Medium Duty Truck. Mg˙ammra b’magna diΩil, din il-karozza g˙andha ˙afna laqtiet milla˙˙ar verΩjoni tal-SUV Cadillac Escalade .

Din il-limousine hija miksija bi pjança b’minimu ta’ ˙ames pulzieri ˙xuna fil©nub, tuΩa t-teknolo©ija night-vision u ©©orr bosta armamenti ta’ difiΩa. Ilparti ta’ wara huwa ssi©illat u lPresident biss g˙andu aççess g˙al çerta kompartamenti. Hemm ukoll panicbutton fis-seat tieg˙u, biex juΩaha f’kaΩ ta’ bΩonn ta’ g˙ajnuna. G˙all-kuntrarju tal-karozzi l-o˙ra, din tesa’ biss erba’ persuni bil-qieg˙da.

Il-bibien ta’ wara jiΩnu daqs bieba ta’ ajruplan Boeing 757 jetliner, u l-unika ˙©ie©a li tista’ tinfeta˙ hija biss taxxufier, bi tliet pulzieri f’kaΩ li jkollu bΩonn. Il- body tal-karozza huwa ma˙dum minn ta˙lita ta’ ˙adid, titanju u çeramika g˙al protezzjoni ballastika.

Hemm ukoll sistema ta’ ossi©nu kif ukoll provvista ta’ demm g˙allPresident u xi pistoli tal-idejn flimkien ma’ kanuni tal-gass. Il-karozza hija mg˙ammra wkoll b’sistema g˙at-tifi tan-nar, Wi-Fi, CD player u fuq kollox sistema ta’ telefown, li jag˙milha Cadillac kompluta.

Kif wie˙ed jista’ jara, din hija karozza mg˙ammra bl-a˙˙ar teknolo©ija g˙allaqwa sigurtà. Biss biss insemmu l-bibien, li jinfet˙u b’sistema simili g˙allvannijiet li j©orru l-flus. Obama kien talab g˙al karozza hybrid , iΩda ©ie infurmat li l-ebda sa˙˙a ta’ magna hybrid ma setg˙et tmexxi din il-vettura.

Karozzi presidenzjali o˙ra Johnson, is-suççessur ta’ Kennedy kellu diversi karozzi b˙ala President.

Huwa kellu Cadillac sakemm l-SS-100X kient qed ti©i rran©ata. Ma’ din kellu tliet limousines tal-1965 Lincoln Continental . Kellu wkoll Buick Electra 25 tal-1964, limousine Cadillac tal-

L-SS-100X - Il-limousine li fiha ©ie assassinat John F. Kennedy, hekk kif kienet qabel ©iet modifikata

20 04|01|2015

kullhadd.com

kÓ kAROZZI

IT-TOYOTA YARIS IL-ĂŒDIDA

• • • •

Aktar dinamiçitĂ u disinn isbaË™ flimkien ma’ avvanz kbir fil-kwalitĂ tassensors Grad Šdid biex tolqot aktar u lill-klijenti Reviâ„Śjoni b’mod sostanzjali tat-three-cylinder 1.0 litre b’effiçjenza gË™olja tal-hybrid Pjattaforma mmodifikata tal-karozza gË™al titjib dinamiku u aktar kumditĂ

Dan il-mudell Šdid tal-Yaris jirrifletti t-tiŠdid tat-Toyota ffukat l-aktar fuq id-disinn u listil ta’ dan il-mudell. L-g˙an

ta’ dan kollu kien sabiex tissa˙˙a˙ l-emozzjoni ta’ dak li jkun ming˙ajr ma jkunu ssaggrifikati l-karatteristiçi

oriŠinali tal-karozza b˙alma hu l-ippakkeŠjar, il-qawwa kif ukoll id-durabbiltà tag˙ha.

Jonathan Debono, il-

Starting from

â‚Ź9,69 5 â‚Ź9,695 DEBONO

FINANCE

For more information contact: Michael Debono Limited 0GLQD 5RDG ĽHEEXã 7HO VDOHV#WR\RWD FRP PW ZZZ WR\RWD FRP PW

Toyota Malta Toyota

Toyota Gozo Showroom 0ĂŁDUU 5RDG ;HZNLMD ;:. *R]R 7HO JJV#WR\RWD FRP PW

5

year WARRANTY

ONLY 5.5% VARIABLE RATE OVER 6 YEARS

Marketing Manager fi ˙dan Michael Debono Ltd, qal: “IlYaris minn dejjem kienu mudelli b’sa˙˙ithom fiddimensjonijiet razzjonali. Filfatt, l-g˙an ewlieni ta’ Toyota hi li tistabbilixxi relazzjoni bejn il-mudell flimkien malim˙u˙ u l-qlub tal-klijenti.�

It-Toyota Yaris il-Šdida ssegwi l-mudell tal-Aygo billi adattat apparenza aktar b’sa˙˙itha u inkludiet trattament Šdid b’forma partikolari ( crossshaped ) b’elementi separati kemm fuq u kemm isfel. Aktar minn hekk, fuq wara ta’ dan il-mudell hemm ukoll bumper iddisinjat mill-Šdid b’ diffuser integrat, dwal LED Šodda u kompartament apposta biex tqieg˙ed il-karti tal-liçenzja.

Dan kollu biex ikun hemm aktar impatt viâ„Śwali.

Bidliet importanti saru wkoll fil-bagoll, b’enfasi fuq ilkumdità ; fuq il-gost tassewqan tal-karozza kif ukoll il-kwalità tal-materjal li kienet imtejba immens biex dawn jidhru isba˙ u a˙jar. Biex ilklijenti jkollhom aktar g˙aℌla fil-gosti tag˙hom, dan ilmudell g˙andu aktar tag˙mir u aktar kuluri minn fejn wie˙ed jista’ jag˙ℌel dak favorit tieg˙u.

Cremona jispjega: “Id-disinn huwa riâ„Śultat ta’ tliet gË™anijiet ewlenin. L-ewwel, billi jiâ„Śdied is-sentiment ta’ aktar spazju u dinamiâ„Śmu fil-bagoll. It-tieni, biex tkun imtejba l-kwalitĂ sensorja tal-ambjent. U t-tielet, biex ikun hemm taË™lita ta’ simplifikazzjoni viâ„Śwali flimkien ma’ varjazzjoni aË™jar ta’ kuluri minn fejn il-klijenti jistgË™u jag˙ℌlu.

L-istrument tal-pannelli ta’ fuq traqqaq biex jag˙ti aktar spazju orizzontali g˙ad-dashboard , u l-wiçç ta’ fuq tanna˙a tas-sewwieq ing˙ata stil ie˙or biex b’hekk ikollu apparenza differenti u a˙jar.

Apparti dawn, kien hemm bidliet biex ikun hemm aktar apparenza fluwida, aktar â„Śoni soft-touch u funzjonalitĂ akbar.

Id-dashboard trademark talYaris g˙andha padding e˙xen u aktar artab u l-wiçç huwa wkoll tal-PVC. Disinji differenti – annimali, teknika jew Šeometrika – huma uℌati skont il-mudell ta’ grad.

It-Toyota Yaris il-Šdida m’g˙andha l-ebda rivali fissettur tal- multimedia u dan g˙ax issa tibbenefika mitToyota Touch 2 – verℌjoni

aŠŠornata tas-sistema touchscreen tat-Toyota. Dan ilmudell jiŠi bi skrin ta’ seba’ pulzieri b’reℌoluzzjoni og˙la u juℌa sa erba’ darbiet il-pixels fis-sistema oriŠinali, g˙al immaŠni aktar çari u isba˙ b’effett 3D. Dan il-pakkett jinkludi wkoll il- bluetooth g˙at-telefonati hands-free , konferma jekk wasalx il-messaŠŠ jew le u audio-streaming , kamera fuq wara, informazzjoni fuq il-vettura li tinkludi g˙ajnuniet g˙all-ivvjaŠŠar, profil g˙allkontrol tal-klima u mmaniŠŠar tad-door locking u tad-dwal.

L-iskrin tal-menÚ espanda biex jinkorpora fih aktar informazzjoni fost o˙rajn is-settings tal-arja kkundizzjonata. Hemm lay-out Šdid biex ikun muri loperat tas-sistema hybrid u lappoŠŠ tal-iskrin g˙al kontroll aktar façli ta’ drag and flick.

Tinkludi wkoll konnessjoni sempliçi mal-iPods u l-MP3s mill-USB jew mill- bluetooth , u, meta hemm bℌonn, tkun murija informazzjoni fuq lartist, l-albums u d-diska speçifika. Is-sistema awdjo tista’ tkun ikkontrollata wkoll minn dan l-istess skrin.

Aktar minn hekk, hemm ukoll radju DAB oriŠinali b˙ala standard, b’konnessjoni FM li awtomatikament taqleb is-sistema g˙al reception FM fejn ma jkunx hemm sinjal diŠitali DAB. Toyota Touch 2 hija wkoll mirror link ready, fejn tippermetti lil min juℌaha jqabbad smartphones kompatibbli u joperahom biss billi juℌa ttouchscreen.

Toyota mmodifikat ilpjattaforma tal-Yaris g˙al estent akbar bl-intenzjoni li jkun imtejjeb ir-road holding, il-gost tas-sewqan u l-kumdità , fost o˙rajn.

Il-forma ta’ dan il-mudell g˙andha 36 spot-weld aktar, raŠŠ Šdid fuq wara, u raŠŠ ta’ appoŠŠ g˙ad- dashboard .

Partijiet tas-suspensjoni Šodda (molol, anti-roll bar , shock absorbers u bound stoppers), loŠika Šdida g˙all-kontroll talpower steering elettriku u tnaqqis fir-ri˙ u ˙sejjes mekkaniçi li flimkien iℌidu lpjaçir tas-sewqan.

G˙al aktar informazzjoni fuq it-Toyota Yaris il-Šdida u lline-up tat-Toyota ℌur ixshowroom fi Triq l-Imdina Óaℌ-ÛebbuŠ, il-paŠna ta’ Facebook bl-isem Toyota Malta, jew çempel 2269 4000.

kAROZZI kÓ

04|01|2015 21

kullhadd.com

CITROEN DS3 U DS3 CABRIO FIRMA ÌDIDA TAL-FULL-LED XENON

Id-DS3 hija eΩempju konkret ta’ x’ji©ifieri suççess meta ©iet imnedija fir-rebbieg˙a tal2010. Dan meta madwar iddinja kollha ©ew mibjug˙a 320,000 mudell hatchback u cabrio.

DS tinbidel f’ditta f’Ìunju tal-2014 Permezz ta’ ta˙lita ta’ suççessi fis-suq, stil attraenti u titjib kontinwu, id-DS bdiet titqies b˙ala ditta b’mod s˙i˙. Biex iΩΩomm mal-istatus il-©did tadditta, id-DS3 – il-hatchabck Bsegment – issa g˙andu karatteristiçi ©odda u innovattivi fitteknolo©ija. B’magna ©dida fjamanta li g˙andha prestazzjoni eççezzjonali, sistema awtomatika tal-braking li tg˙in biex ikunu evitati ˙abtiet bi speed baxx, firma ©dida flimkien ma’ ammont ta’ servizzi ta’ konnettività, id-DS3 tfasslet apposta g˙all-klijenti u g˙all-aspettattivi tag˙hom rigward il-prestazzjoni, is-sigurtà u affarijiet o˙ra li dan ilmudell inkorpora fih.

Prestazzjoni mill-aqwa talmagni THP 165 S&S Engine/6Speed Manual Gearbox Il-magna THP 165 S&S kienet iddisinjata biex tkun konformi mal-istandard tal-emissjonijiet Euro 6, li se tkun infurzata f’Settembru tal-2015. Din ilmagna ©dida g˙andha l-karatteristiçi kollha tat-THP 155 Euro 5 u tinkludi fiha numru ta’ a©©ornamenti tekniçi blg˙an li tkun imtejba l-qawwa tal-magna u l-effiçjenzi tag˙ha b’mod speçjali l-konsum talfjuwil u l-emissjonijiet.

B’enfasi fuq dan l-g˙an: • L-injezzjoni massima tal-pressjoni Ωdiedet minn 120 bar (THP 155) g˙al 200 bar, b’hekk l-injezzjoni tal -fuel spray kienet ottimizzata tant li l-proçess tal-kombustjoni ttejjeb u l-livell tal-emissjonijiet tnaqqas b’mod drastiku b’mod speçjali waqt il-faΩi cold-start; • It-teknolo©ijia ta’ stop & start ©iet introdotta. Din linnovazzjoni, meta kkombinata b’kontroll tajjeb tal-ener©ija elettrika u dik tal- hydraulic , tg˙in bil-kbir biex jitnaqqas ilkonsum tal-fjuwil b’madwar 18% meta mqabbel mal-magna Euro 5. Din l-innovazzjoni wasslet ukoll biex jitnaqqas ilkonsum tal-fjuwil b’10% meta mqabbel mal-magna Euro 5 meta l-karozza tkun misjuqa fl-ibliet; • Il-frizzjoni fil-magna ©iet imnaqqsa wkoll (il-piston pins miksija b’karbonju li g˙andu karatteristika ta’ lowtension ). Aktar milli semplçi tnaqqis fil-konsum tal-fjuwil, dan l-a©©ornament g˙en ukoll biex jitnaqqas l-ammont ta’ Ωejt li jintuΩa meta jkun hemm il-bdil fiΩ-Ωjut tal-karozza.

B’hekk g˙en biex issa hemm Ωieda fl-intervalli tas-servizz; • Fl-a˙˙ar nett, it-turbo kien iddisinjat mill-©did (disinn ©did g˙all- vane) biex b’hekk Ωdiedet il-qawwa u nkisbu l-istess riΩultati ta’ qabel waqt l-aççellarazzjoni.

Magna 1.2 PureTech 110 S&S/Manuel Gearbox Wara t-tnedija tal-magni PureTech 82 u PureTech 82 S&S, verΩjoni turbocharged – il-magna PureTech 110 S&S mg˙ammra mal-manual gearbox – kienet ukoll im˙abbra g˙ad-DS3 u DS3 Cabrio f’Novembru tas-sena l-o˙ra.

Il-varjant turbocharged huwa bbaΩat fuq tliet çilindri talfamilja tal-magni innovattivi u teknolo©içi PureTech. Il-karatteristiçi tag˙ha jinkludu turbocharger b’effiçjenza avvanzata (240,000 rpm) u injezzjoni çentrali ta’ pressjoni g˙olja u diretta (200 bar).

Tag˙mir modern bl-og˙la teknolo©ija

Active city brake Il-grupp PSA Peugeot Citroen imbarkaw fuq teknolo©ija ©dida tas-sistema tal-brakes flibliet. Din is-sistema g˙amlet id-debutt fuq id-DS3 u DS3 Cabrio. Mag˙rufa b˙ala active city brake , din is-sistema awtomatika tal- brakes tg˙in biex ikunu evitati ˙abtiet bi speed baxx.

Dwal Xenon ©odda full-LED Id-DS3 u DS3 Cabrio g˙andhom headlamps ©odda li jikkombinaw it-teknolo©iji talLED u Xenon flimkien b’indikaturi sekwenzjali ©odda. Il-headlamps tad-DS3 jipprovdu aktar viΩibbiltà, b’hekk l-g˙ajnejn tas-sewwieq ma jkunux impenjati daqshekk. Bl-uΩu ta’ tliet LED modules u Xenon module, ilheadlamps jipproduçu ra©© b’sa˙˙tu, wiesa’ u uniformi, u b’hekk tittejjeb il-viΩibbiltà u l-kumdità waqt is-sewqan.

mag˙mula minn servizzi konnessi flimkien li juΩaw il-GPS u Sim Card. Min juΩaha jista’ jkollu aççess g˙as-servizzi li jkollu bΩonn g˙all-kumdità tieg˙u u b’hekk jiffranka ˙afna ˙in. Din it-teknolo©ija g˙andha wkoll SOS & Assistance Pack flimkien ma’ Monitoring Pack g˙al min ikollu bΩonn jag˙mel xi telefonata ta’ emer©enza jew ikollu bΩonn xi tip ta’ g˙ajnuna.

SOS & Assistance Pack

Id-DS Connect hija firxa kbira ta’ servizzi innovattivi konnessi flimkien u Ωviluppati biex jissodisfaw l-aspettattivi talklijenti tag˙na fis-sigurtà, fliffrankar prezzjuΩ tal-˙in, filba©it, l-immani©©jar u lkumdità.

Id-DS huwa disponibbli bid-DS Connect Box u Scan MyDS.

Jekk xi ˙add fit-triq ikollu aççident jew i˙ossu ma jifla˙x, is-sewwieq jista’ jag˙fas il-buttuna ‘SOS’ biex jaqbad mal- call centre talemer©enza direttament u minnufih. L-operatur jidentifika lpost minn fejn saret it-telefonata u b’hekk ting˙ata lg˙ajnuna u meta jkun hemm bΩonn jibg˙at messa©©i ta’ emer©enza. F’eventwalità ta’ aççident aktar gravi, id-DS tista’ tibg˙at sej˙a ta’ emer©enza biex b’hekk ikun iffrankat ˙in prezzjuΩ.

DS Connect Box

Monitoring Pack

DS C o n n e c t : I l -f i r x a t a’ servizzi konnessi flimkien tad-DS

Id-DS

Connect

Box

hija

Il-Monitoring Pack huwa ktieb

virtwali u eco-driving module li jista’ jkun aççessibbli millpa©na uffiçjali tad-DS tassewwieq. Dan il-ktieb virtwali jinnotifika lis-sewwieq meta jkun imissu jag˙mel isservice tal-karozza u x’manutenzjoni g˙andha bΩonn.

Scan MyDS D i n h i j a app b ’ x e j n f u q smartphones u t g ˙ i n l i s sewwieqa biex isibu malajr informazzjoni rigward xi kontroll, karatteristika jew funzjoni tal-karozza tag˙hom.

Din l- app tuΩa imma©ni ta’ rikonixximent biex turi linformazzjoni mill-manwal tal-karozza direttament fuq lismartphone . I t - t w e © i b i e t g˙all-mistoqsijiet tassewwieqa jistg˙u jsibuhom f’din l-app. Scan MyDS telenka wkoll dwal ta’ twissija u tipprovdi tifsir g˙alihom kif ukoll tissu©©erixxi xi azzjoni.

Din l-app tista’ titniΩΩel millApp Store jew minn Google Play.

G˙al aktar informazzjoni Ωur is-siti: https://www.facebook.com/CitroenMalta jew http://www.citroen.com.mt/

OUR OU YEARS RS

WARRANTY NTY

IS S MAKING G YOURS

Peugeot P eugeot Malta Malta

PEUGEOT P EUGEOT PARTNER PARTNER www.peugeot.com.mt www. peugeot .com.mt * Terms & Conditions Apply

Michael Att Attard ard Ltd. Ltd. – National Nationa al Road, Road, Blata Blata ll-Bajda -Bajda – T: 2123 8854 – M: 79 406 607 – E: sales@michaelattard.com sales@michaelatt @michaelattard.com

22 04|01|2015

kullhadd.com

KÓ KAROZZI

L-AQWA KAROZZI GÓAS-SENA 2014 Is-sena 2014 ©abet mag˙ha bosta mudelli u g˙amliet ta’ karozzi ©odda minn kull ditta, li jakkomodaw il-˙ajja mg˙a©©la tal-lum. Issa li bdejna sena ©dida, ser nag˙tu ˙arsa lejn u˙ud mill-aqwa karozzi li rajna tul is-sena li g˙addiet, skont diversi sorsi varjati fuq ilmedja barranija. Ìbart diversi sezzjonijiet ta’ karozzi li jinkludu coupes, convertables, crossovers, hybrids, minivans, sedans, pickups, wagons, karozzi lussuΩi, karozzi sportivi, diversi SUVs u vannijiet, fost o˙rajn.

Coupè | Jaguar F-Type

Hatchback/Hybrid | BMW i3 Hatchback

Sport | 2014 Chevrolet Corvette Stingray

Compact | 2015 VW Golf

Convertible | BMW 3 Series

LussuΩa | 2014 Mercedes Benz S Class

Sedan | Mazda 6 Sedan

Crossover | Nissan Qashqai 3

SUV Lussuz | Cadillac Escalade

Compact SUV | HondaCR-V

Mid-sized SUV | Hyundai Santa Fe

Large SUV | Chevrolet Tahoe

Hybrid SUV | Lexus RX

SUV Crossover| HondaCR-V Crossover

Luxury Crossover | 2015 Porsche Macan

Wagon | Subaru Outback

Off-Road | 2014 Land Rover Range Rover Sport

Compact Pic-Up| 2015 Chevrolet Colorado

Full-size Pick-Up| Ford F-150

Mini Van | Honda Odyssey

Commercial Van | 2015 Ford Transit

MADWARNA KÓ

04|01|2015 23

kullhadd.com

ROCS TRAVEL ONORATA BIL-LUFTHANSA TRAVEL AGENTS AWARD 2014 ROCS Travel © i e t m o g ˙ t i j a l Lufthansa Highest Achievement in Tour Operating in Malta 2013-2014, grazzi g˙all-kwalità impekkabbli tasservizzi fil-qasam tal-ivjaggar kif ukoll g˙ad-dedikazzjoni u l-impenn tal-customer care.

ROCS Group hija kumpanija li f’erbg˙in sena saret sinonima malkwalità u s-servizz li jist˙oq lill-klijenti, partikolarment fil-qasam talivja©©ar, fejn aktar minn 30,000 klijent ibbenefikaw u ˙argu sodisfatti bis-servizzi li ng˙ataw.

Din kienet bla dubju wa˙da mirra©unijiet g˙alfejn din is-sena, waqt il-Lufthansa Agents Awards Ceremony, li saret l-Erbg˙a 26 ta’ Novembru 2014, l-impenn ta’ ROCS Travel biex itejjeb il-kwalità talprodotti u se r v i z z i t a g h h a © i e t ippremjatha bil-Lufthansa Travel Agents’ Award “Huwa unur kbir g˙al ROCS li ©ejna mog˙tija dan ir-rikonoxximent,” tg˙idilna Rachel Vella, id-

Rachel Vella tirçievi l-unur ming˙and is-Sur Frank van den Steen, Lufthansa Regional General Manager g˙all-Africa ta’ Fuq f’Malta, flimkien mas-Sa Adrienne Buedinger, Lufthansa Key Account Manager f’Malta

Direttriçi ta’ ROCS Group.

“L-g˙an ta’ ROCS dejjem kien li

nag˙tu l-a˙jar servizz lill-klijenti tag˙na u na˙seb dan il-premju juri li

s’issa qed jirnexxilna. M’a˙niex perfetti, imma nag˙mlu l-almu tag˙na biex lill-klijenti nag˙tuhom is-servizz li jist˙oqqilhom. Ta’ min jg˙id li dan g˙adu biss il-bidu u, kif dejjem g˙amilna, a˙na ser inkomplu naraw kif nistg˙u ntejbu s-servizzi tag˙na.

Fl-a˙˙ar mill-a˙˙ar, il-fatt li 30,000 persuna uΩaw is-servizzi tag˙na u ˙ar©u sodisfatti juri li l-attenzjoni g˙ad-dettall qieg˙ed i˙alli l-frott mixtieq,” kompliet tg˙id Rachel Vella.

Il-Lufthansa Travel Agents’ Award huwa rikonoxximent li jigi mog˙ti lil kumpaniji li jag˙tu servizz tal-aqwa kwalità u li jassiguraw li l-klijent dejjem jo˙ro© sodisfatt. ROCS Travel hija kburija li rnexxielha tkompli ttejjeb is-servizzi tag˙ha u, g˙al dan kollu, il-kumpanija tixtieq tirringrazzja kemm lil Lufthansa g˙al dan ilpremju tant presti©juΩ, it-tim kbir wara l-grupp ROCS u kif ukoll lill30,000 klijent li g˙amlu uΩu misservizzi tag˙ha.

IL-FONDAZZJONI HSBC MALTA TAGÓTI €35,000 LILL-PATRIMONJU MALTI Il-Fondazzjoni HSBC Malta impenjat ru˙ha li tag˙ti €35,000 o˙ra lillFondazzjoni Patrimonju Malti biex din l-organizzazzjoni, li ma ta˙dimx g˙all-profitt, tkun tista’ tkompli ssa˙˙a˙ il-missjoni tag˙ha, ji©ifieri li tkattar aktar kuxjenza dwar il-wirt kulturali uniku Malti.

Il-Kap EΩekuttiv tal-HSBC Bank Malta, Mark Watkinson, qal: “A˙na kburin ˙afna bil-ftehim ta’ kooperazzjoni li g˙andna mal-Fondazzjoni Patrimonju Malti li jixhed l-impenn s˙i˙ tag˙na favur il-wirt, l-ideali, u l-valuri ta’ Malta.”

Il-Fondazzjoni Patrimonju Malti ma tag˙milx qlig˙ mill-˙idma tag˙ha favur it-tkattir tal-kuxjenza pubblika dwar il-patrimonju Malti, kemm f’Malta kif ukoll lil hinn minn pajjiΩna, permezz ta’ muΩewijiet, wirjiet u pubblikazzjonijiet. Matul is-snin, il-Fondazzjoni tellg˙et wirjiet b’aspetti tal-arti Maltija, kemm popolari u anke inqas mag˙rufa, b˙all-Arlo©©i tal-Lira, il-©ojjellerija tal-fidda u antika ta’ Malta, l-g˙amara antika, il-kostumi, u l-arti preistorika.

Barra minn hekk, il-Fondazzjoni Patrimonju Malti to˙ro© numru ta’ pubblikazzjonijiet ta’ livell g˙oli, li jinkludu wkoll katalgi marbuta mal-wirjiet li jittellg˙u. Dawn ix-xog˙lijiet g˙andhom sehem importanti ˙afna b˙ala referenzi, u biex tkompli tikber il-©abra ta’ pubblikazzjonijiet dwar ix-xog˙lijiet tal-arti Maltija.

Tag˙rif ie˙or dwar l-impenn favur is-Sostenibbiltà Korporattiva talFondazzjoni HSBC Malta jinkiseb mis-sit tal-Bank www.hsbc.com.mt

Il-Kap EΩekuttiv tal-HSBC Malta, Mark Watkinson (xellug), qed jippreΩenta ç-çekk liç-Chairman tal-Fondazzjoni Patrimonju Malti, Maurice de Giorgio, fil-preΩenza ta’ uffiçjali o˙ra

L-IMPJEGATI TAL-BOV IRESSQU S-SUÌÌERIMENTI TAGÓHOM LILL-BANK

MELA DARBA KIEN HEMM…

Charles Borg jippreΩenta çertifikat lil wie˙ed mir-rebbie˙a, Paul Gauci, Executive Head, Training

RappreΩentazzjoni miΩjuda g˙all-Óadd li gej

Matul is-sena li g˙addiet, il-Bank of Valletta rçieva 888 su©©eriment mill-impjegati tieg˙u dwar metodi differenti li bihom ilBank jista’ jtejjeb il-proçessi u jkun aktar innovattiv biex jipprovdi valur lill-klijenti tieg˙u. 25% minn dawn is-su©©erimenti di©à ©ew approvati u qed ji©u implimentati mill-Bank.

Meta kien qed jitkellem fuq din l-iskema waqt çerimonja li ppremjat lill-kontributuri prinçipali ta’ din is-sena, Charles Borg, Kap EΩekuttiv tal-Bank of Valletta, spjega li l-impjegati, speçjalment dawk li jiltaqg˙u mal-klijenti, huma mistiedna jidentifikaw soluzzjonijiet effettivi biex ikunu mtejba l-proçessi li bihom il-Bank jipprovdi s-servizz lill-klijenti. Huwa spjega wkoll li dawn l-iskemi spiss iwasslu g˙al livelli g˙olja ta’ parteçipazzjoni mill-impjegati u jg˙olli l-livelli ta’ motivazzjoni tag˙hom.

Sentejn ilu, l-iskema tas-su©©erimenti tal-impjegati tal-Bank kienu riveduti b’mod estensiv, u issa ©©ib l-isem ta’ BOV Employee Engagement scheme (BEE).

Illum fis-6.30pm kellu jag˙laq is-siparju tal-pantomima li kisbet is-suççess mixtieq Sindyrella u l-Bestja. Però, se ssir rappreΩentazzjoni o˙ra Ωejda l-Óadd li ©ej, 11 ta’ Jannar, fil-5.00pm, dejjem fl-Istitut Kattoliku.

SINDYRELLA U L-BESTJA

Spettaklu kkulurit mill-aqwa fl-Istitut Kattoliku Huwa tiΩwiqa ta’ ingredjenti li offrew spettaklu ferm ikkulurit ta’ kostumi, xenarju, irtokk, da˙k kontinwu u divertiment ma’ w˙ud mill-aqwa atturi/kantanti li g˙andna f’Malta b’Toni Busuttil g˙al darb’o˙ra b˙ala d-Dama, Snits b˙ala lFairy, Ina Robinich, Brian Farrugia, Simon Curmi, Jeffrey Scicluna, Neville Refalo, Julie Pomorski, Laura Bruno, Pawlu Bonello, Franky Borg, Alan Falzon, Bernice Darmanin, Graziella

Farrugia, Rhea Chetcuti. Il-band tkun live ta˙t id-direzzjoni ta’ Abigail Brown, b’arran©amenti muΩikali ta’ Joe Brown. IΩ-Ωfin huwa mill-iskola taΩ-Ωfin Kinetic Dance Studio, b’koreografija ta’ Clayton Mifsud u Daphne Gatt. Il-kitba ori©inali hija ta’ Brian Farrugia u d-direzzjoni ta’ Ray Abdilla, bil-produzzjoni b˙as-soltu tkun ta’ Pawlu Testa.

Fadal Ωew© rappreΩentazzjonijiet, illum il-Óadd 4 ta’ Jannar fis-6.30pm, u dik miΩjuda tal-Óadd 11 ta’ Jannar fil-5.00pm.

Biljetti jistg˙u jinkisbu mill-uffiççju tar-riservazzjonjiet fl-Istitut Kattoliku mid-9.00am sa nofsinhar u mill-4.30 sat-8.00pm, (2123 8429), u millbar tal-Istitut Kattoliku (2124 2551) G˙al aktar informazzjoni u biex tirriserva post tista’ ΩΩur is-sit elettroniku uffiçjali tal-Kumpanija Teatru Rjal www.kumpanijateatrurjal.com, jew dik tat-teatru tal-Istitut Kattoliku www.istitutkattoliku.com

24 04|01|2015

kullhadd.com

kÓ kalEjdoskopju

KALEJDOSKOPJU: FATTI MIÌBURA MINN CHARLES B. SPITERI

Ìraw bÓal-lum l-ixjEÓ rEkord fuq l-EvErEst

Il-bomba tal-idrogenu tisplodi fl-Oçean Paçifiku 1923: Attakk b’sorpriΩa minn membri tal-Ku Klux Klan fuq post residenzjali tas-suwed f’Rosewood. Inqatlu tmienja min-nies. Filjiem ta’ wara nies bojod re©g˙u attakkaw lill-Afrikani, ˙arqulhom djarhom u l-knisja tal-lokal.

1948: L-G˙arab u l-Lhud jissieltu g˙all-kontroll tal-Wailing Wall, meqjus b˙ala l-aktar santwarju qaddis fil-belt kollha.

Inçidentalment, din is-sena wkoll, IΩrael sar nazzjon, ˙a©a li kienet ilha mistennija g˙al Ωmien twil.

1954: Elvis Presley jag˙mel g˙axar minuti ta’ rrekorjar f’Sun Records Memphis Recording Service f’Nashville. Kanta l-istess kanzunetti li kien g˙amel b˙ala rigal g˙al ommu s-sena ta’ qabel.

G˙ar-rekordjar ressqu Sam Phillips.

1955: L-Istati Uniti jmexxu esperimenti fil-Paçifiku fuq bomba talidro©enu. G˙aliha ˙allsu €2,551,224, g˙al dawk li jitilfu ˙ajjithom u g˙at-telf tal-proprjetà.

1958: Sir Edmund Hillary isir l-ewwel bniedem li rnexxielu jitla’ fil-quççata ta’ Mt Everest.

1965: Imut il-poeta famuΩ Inglis T.S. Eliot. Fl-1948 kien reba˙ ilPremju Nobel g˙al-Letteratura.

ÌappuniΩ ta’ 80 sena sar l-ixje˙ ra©el li tela’ fil-quççata tal-Muntanja Everest.

Xi Ωmien ilu, Yuichiro Miura rnexxielu jitla’ fuq nett tad-29,035 pied, u kiser ir-rekord li kien wettaq ir-rival tieg˙u ta’ 81 sena minNepal, Min Bahadur Sherchan.

Snin ilu, Yuichiro Miura tela’ l-istess muntanja iΩda ma rnexxilux jeg˙leb lil Sherchan salquççata li, meta wettaq ir-rekord, kellu 76

1966: Ronald Reagan i˙abbar il-kandidatura g˙al Gvernatur Repubblikan ta’ Kalifornja. Qabel ma ddeçieda, kien ja˙dem b˙ala attur u ˙adem f’ Death Valley Days . Aktar tard sar President.

EnormitÀ ta’ tul

1964: Mary Sullivan, l-a˙˙ar vittma ta’ The Boston Strangler tinsab stuprata u strangulata fl-appartament tag˙ha f’Boston. Albert DeSalvo, l-istrangulatur, itterrorizza l-belt bejn l-1962 u l-1964 u rnexxielu jistupra u joqtol 13-il mara.

sena.

Mill-quççata tal-Everest Yuichiro u ibnu Gota kkuntattjaw lit-tim tal-appo©© tag˙hom biex ˙abbrulhom l-a˙bar. Yuichiro qal: “Qed in˙ossni l-aqwa fid-dinja, iΩda g˙ajjien totalment.”

Meta t˙abbret l-a˙bar, Min Bahadur Sherchan kien qed i˙ejji biex jipprova jer©a’ jikseb rekord g˙alih.

1981: Is-sewwieq tat-trakkijiet Peter Sutcliffe jammetti li kien ilYorkshire Ripper. Hu qatel 13-il mara fin-na˙a ta’ fuq talIngilterra, f’perjodu ta’ ˙ames snin. Fit-2 ta’ Jannar twaqqaf millpulizija min˙abba li kellu pjançi foloz mal-vettura tieg˙u. Mieg˙u kien hemm il-prostituta Olivia Reivers.

2010: Inawgurat l-og˙la bini fid-dinja, il-Burj Khalifa f’Dubaj, b’g˙oli ta’ 2,716 pied. Fih 160 sular. Lill-bini li qabel kien iΩomm ir-rekord tal-og˙la post, it-Taipei 101 fit-Tajwan, ©abu nanu. Dan kellu g˙oli ta’ 1,666 pied.

2011: Louis Armando Pena Soltren, Kuban, ji©i ssentenzjat g˙al 15-il sena ˙abs wara li ˙ataf ajruplan minn Puerto Rico g˙al New York fl-1968. IΩ-Ωew© kompliçi tieg˙u ˙adu s-sentenza tag˙hom fis-snin sebg˙in, iΩda billi hu baqa’ f’Kuba ma setg˙etx ting˙atalu. Huwa ©ie arrestat hekk kif fl-2009 re©a’ mar fl-Istati Uniti biex iΩur lill-familja tieg˙u.

2012: Wara kampanja qalila, ir-Re Abdullah tal-Arabja Sawdija ddeçieda li l-ir©iel ma jistg˙ux ibig˙u ˙wejje© ta’ ta˙t tan-nisa mill-˙wienet tag˙hom. Qabel dawn l-ilmenti, kienu l-ir©iel biss li setg˙u ja˙dmu fil-˙wienet, iΩda issa ng˙ata permess lil xi nisa li ja˙dmu fil-˙wienet li jbig˙u l-˙wejje© intimi lil nisa o˙ra.

kont taf?

Ma©ija bin-numri: Kemm tippruvaha int ukoll. Ag˙mel 259 fuq ilkalkulatur; ag˙tih lill-persuna li jkollok mieg˙ek biex timmultiplikahom bl-età tag˙ha u er©a’ mmultiplika s-somma int, b’39.

Ikollok riΩultat interessanti, g˙ax l-ewwel Ωew© numri jkunu l-età tal-persuna l-o˙ra bla ma tg˙idhielek hi.

Karan Singh, li g˙ad g˙andu biss ˙ames snin, di©à hu twil ˙ames piedi u seba’ pulzieri.

Hu niΩΩel ismu fil-Guinness Book of World Records fl-2008, b˙ala l-itwal u l-iktar tarbija tqila. Kien jiΩen seba’ kilogrammi u twil aktar minn Ωew© piedi – ˙a©a li kompliet tikber maΩ-Ωmien.

G˙all-familja tieg˙u, it-tul mhux xi ˙a©a ta’ skantament, g˙ax il-familja kollha Singh hi

twila sew. Sanjay, missier Karan, hu twil sitt piedi u nofs, waqt li martu Shweatlana hi itwal, g˙ax tkejjel seba’ piedi u Ωew© pulzieri.

Sal-2012 kienet l-itwal mara fl-Indja.

Il-˙olma ta’ Karan hi li jsir lag˙ab professjonali tal-basketball u, s’issa, it-tobba li jinvistawh huma tal-fehma li m’hemm xejn xi jwaqqfu, peress li ma g˙andu l-ebda problemi ta’ sa˙˙a.

KUN Af KÓ

04|01|2015 25

kullhadd.com

KITBA TA’ SAVIOUR MAMO

KURÛITAJIET MINN HAWN U MINN HEMM

POSSIBBILTÀ LI NSTABET L-ARKA TA’ NOE

Dehra ta’ dg˙ajsa wara li n˙all is-sil© Dan l-a˙˙ar tqajmu xi mistoqsijiet jekk hux veru li nstabu xi fdalijiet mill-arka ta’ Noe fuq il-muntanja Ararat, fitTurkija. Óafna kienu dawk lesploraturi li ppruvaw isibu xi traççi ta’ din id-dg˙ajsa e n o r m i t a ’ Noe li kienet spiççat fuq dawn il-muntanji wara li kien se˙˙ dak id-dulluvju li dam sejjer 40 jum ( Ì e n e s i s 7 2-3). Wie˙ed g ˙ a n d u j o q g˙od attent x’tg˙id il-Bibbja. Ma ssemmix muntanja, imma muntanji.

Ji©ifieri l-arka strie˙et lejn dawk l-in˙awi. Ter©a’ u tg˙id i l - m u n u s k r i t t i tal-Ìenesis Lhud jg˙idu li, wara dik ittempesta, l-ilmijiet naqsu u larka sor©iet fuq il-muntanji Urartu li jinsabu fl-in˙awi talLvant tat-Turkija.

SorpriΩa mill-ajru Rapport mill-gazzetta Life Magazine jg˙id: “Waqt titjira ta’ rutina, pilota Tork kien ˙a sensiela ta’ ritratti mill-ajru xi g˙oxrin mil min-na˙a ta’ isfel t a l - M u n t a n j a Ararat. Minn dawn ir-ritratti ©iet innutata

xi ˙a©a stramba, dik ta’ dehra ta’ dg˙ajsa enormi twila madwar 500 pied. Il-pilota ma kienx kuntent b’dak li ra u bag˙at xi ritratti lix-xjentisti Amerikani biex jag˙tu titwila fuq dak il-lok. Meta marru fuq il-post, li jinsab 7,000 pied g˙oli qalb dak il-©ebel u rdumijiet, sabu pjanura mimlija ˙axix u struttura stramba imdawra bi speçi ta’ ˙ajt ta’ ramel iebes forma ta’ Ωaqq ta’ dg˙ajsa kbira.

Il-qies ta’ din il-forma misterjuΩa kien eΩatt kif jg˙idu lkotba tal-Ìenesis, ji©ifieri 300 cubits tul b’30 cubits wisa’ u 30 cubits g˙oli. Cubit huwa qies antik li fih 22 pulzier jew, a˙jar, il-qies mid-drieg˙ sal-minkeb, jekk naqilbuha f’piedi, il-qies huwa 540 pied tul, 75 pied wisa’ u 45 pied fond.

Esperti arkeolo©isti kkonkludew li dik il-forma kienet ˙a©a mag˙mula millbniedem u mhux kienet hemm b’kumbinazzjoni g˙ax, il-mod kif is-simetrija hija eΩatt, hu impossibbli li kienet ©iet mag˙mula mal-˙olqien tad-dinja. Dan kien misteru

kbir g˙ax-xjentisti. Fil-viçinanza nbnew laboratorju, akkomodazzjoni u façilitajiet o˙ra mill-Amerikani biex isir studju iktar profond. Liskavar ma tantx dam sejjer g˙ax il-Gvern Tork waqqaf kollox ˙esrem.

Dubju ta’ spjunar It-Turkija ma riditx konfront mal-fruntieri ©irien, l-Iran u lIraq, min˙abba ra©unijiet ta’ sigurtà peress li l-Iraq jinsab mal-150 mil biss ’il bog˙od mill-fruntiera u l-preΩenza tal-Amerikani kienet xi ftit imbarazzanti. Dan intqal waqt konferenza stampa f’Washington DC minn Daniel Mc Givern, President ta’ Shamrock minn The Trinity Corp. Kull skuΩa n˙olqot biex l-iskavi ma jsirux, anke ssemmew li jista’ jkun hemm xi att terroristiku.

Intqal ukoll li Mc Givern kien di©à nefaq mal-$160,000 g˙al dan il-pro©ett ta’ spedizzjoni. Fl-1997 kienu ttie˙du ima©ni di©itali iktar sofistikati bl-g˙ajnuna tas-satellita, u sar

studju profond u dettaljat.

Dawn ir-ritratti b’defenizzjoni qawwija ttie˙du minn g˙oli ta’ 17 , 0 0 0 p i e d m i n n t l i e t kumpaniji differenti. Fis-26 ta’ Ap r i l 1 9 9 7 , M c - G i v e r n kien esibixxa mal-2,000 ritratt lill-©urnalisti waqt konferenza lil N a t i o n a l P r e s s C l u b f’Wash i n g t o n D . C . K i e n deher çar li dik il-forma ta’ dg˙ajsa bilfors saret millbniede m u t f a ç ç a t i s s a min˙abba li f’dawn l-in˙awi kien dab is-sil© b’konsegwenza ta’ heatwave l i k i e n e t g˙amlet fl-Ewropa.

A˙bar li kienet ˙ar©et isSibt 21 ta’ Awwissu 2004 bilkortesija ta’ Digital Globe tg˙id hekk: “G˙adna sal-lum dubjuΩi. Hemm xjentisti o˙ra li sabu xi ˙a©a simili ftit ’il bog˙od mill-muntanja Ararat, però ˙add mhu çert. Daniel Mc G i v e r n j a f f i ç - ç e r t l i f’dawn ir-ritratti me˙uda missatellita jidher çar u evidenti li daw k h u m a f d a l i j i e t t a ’ dg˙ajsa kbira. Bil-lest hemm xjentisti, arkeolo©isti u forensiçi biex jag˙tu prova li din hija l-Arka ta’ Noe. Dr Ahmet

Ali Arslam, çittadin Tork, qal li di©à mar mal-50 darba f’40 sena jistudja biex jie˙u tag˙rif me˙tie© f’dawk lin˙awi ˙alli jkun Ωgur u jaççerta ru˙u li dak il-misteru jkun solvut.”

Tikber il-kurΩità Is-CIA nda˙let f’din ilkwistjoni u ssemmiet sa˙ansitra fil-White House, skont lInsight Magazine . D a n i l magaΩin kien ippubblika ritratti çari u dettaljati me˙udin mill-Ikonos Satellite tas-sit f’Ararat, li huwa 39 grad u 42 minuta north latitude u 44 grad u 16-il minuta east longitude. Dan hu l-post preçiΩ fejn jinsab dan ilfenomenu.

Fost sitta mill-akbar esperti tal-fotografija fid-dinja jirriΩulta li ˙amsa jaqblu li dik hija fdal ta’ struttura ta’ dg˙ajsa.

Wie˙ed biss minnhom baqa’ dubjuΩ.

Nikkonkludu li din l-iskoperta sejra tie˙u ftit taΩ-Ωmien biex ti©i ççarata. Nittamaw li ma j˙alluniex iktar bil-kurΩità

26 04|01|2015

kullhadd.com

KÓ FILMS

IS-SENA ÇINEMATOGRAFIKA 2014 Rapport im˙ejji minn Carmelo Bonnici

Personalment inqis li l-films li ˙ar©u hawn Malta matul is-sena 2014 Ωviluppaw fuq l-istess linji b˙ad-diversi snin ta’ qabel. Fuq quddiem insibu l-˙afna blokkbasters li jo˙or©u l-aktar matul ix-xhur tas-sajf u l-films animati mmirati g˙all-familja kollha. Il-ma©©oranza tax-xog˙lijiet ta’ dawn iΩ-Ωew© ©eneri n˙admu bit-3D di©itali u huma l-aktar Ωew© tipi ta’ films li jag˙mlu suççess ma’ kullimkien.

G˙al darb’o˙ra n-numru kbir ta’ sequels jew reboots (produzzjonijiet li jer©g˙u jin˙admu wara xi snin) qed jiΩdiedu sewwa g˙ax, fejn xog˙ol jag˙mel il-flus, il-produtturi jirra©unaw li g˙andhom ikomplu sejrin bl-istess andament. Il-films tat-twerwir u l-biΩa’ dejjem ikomplu jattiraw sezzjoni tal-pubbliku kif ukoll il-kummiedji, li xi drabi ma jkunux ta’ livell, imma xorta jsibu minn jissapportjahom g˙ax ˙afna huma li jmorru ç-çinema biex jid˙ku. Produzzjonijiet dwar drammi soçjali, films o˙ra ‘tal-maktur’ u dawk tal-gwerra wkoll ma naqsux. G˙ad-dilettanti serji u ˙afna minna l-kritiçi, nistennew b’˙erqa kbira dawk il-produzzjonijiet imsej˙in ‘art movies’ u xi w˙ud minnhom dejjem jersqu lejn l-ixtut tag˙na. Xi ˙a©a li forsi hija ftit differenti li nnutajt matul is-sena li g˙addiet huwa lqawmien ta’ films Bibbliçi, b’atmosfera differenti minn dawk tal-passat, xog˙lijiet o˙ra reli©juΩi u o˙rajn b’arja serja u solenni. Lejn la˙˙ar ta’ dan ir-rapport pjuttost koΩmetiku u b’xejn fil-fond, se nsemmi l-films banali u pwerili li qatt ma jonsqu. Mhux possibbli ninkludi l-films kollha li ˙ar©u u anke forsi, bi Ωvista, nista’ ninsa xi w˙ud mit-tajbin barra. Fil-pagni l-o˙ra tal-films ta’ din il-˙ar©a ssibu l-aktar g˙oxrin film li g˙o©buni, skont il-prefernza tieg˙i (ma nippretendix li taqblu mieg˙i).

Il-blokkbasters u l-films animati Dejjem jibqa’ l-fatt li l-films epiçi, il-ma©©oranza tag˙hom ma˙dumin bit-3D u b’effetti speçjali viΩwali tal-g˙a©eb permezz ta’ imma©ni ©©enerati bil-kompjuter (CGI) huma l-aktar li jqumu l-flus, però huma wkoll l-iΩjed li jag˙mlu profitt. Prinçipalment huma dawk addattati mill-kotba komiks, dwar eroji implakabbli, poteri qawwija u stra©i fuq skala grandjuΩa. Fost dawn, insibu: Captain America: The Winter Soldier, The Amazing Spider-Man 2, X-Men: Days Of Future Past , Transformers: Age Of Extinction (minn fuq ©ugarelli popolari), Guardians Of The Galaxy; xi w˙ud huma ispirati mill-istorja jew il-mitolo©ija, b˙al 300: Rise Of An Empire, Pompeii. Kellna wkoll il-©lieda g˙as-supremazija minn Ωew© studios bl-istess produzzjoni, The Legend Of Hercules u Hercules (3D); o˙rajn me˙uda minn kotba klassiçi b˙al I Frankenstein, Dracula Untold, Jack Ryan: Shadow Recruit, Dawn Of The Planet Of The Apes; il-kotba tat-Testment l-Antik ispiraw Noah u Exodus: Gods And Kings (it-tnejn ambjentati xi ftit g˙al dawk imdorrijin bil-kotba komiks), kif ukoll xog˙lijiet tal-passat li re©g˙u n˙admu, fosthom Robocop, Godzilla u o˙rajn li di©à semmejt aktar ’il fuq. Is-saga ta’ The Hobbit waslet fil-final trijonfali tag˙ha b’The Hobbit: The Battle Of The Five Armies, xog˙ol maestuΩ li jikkumplimenta tajjeb iΩ-Ωew© episodji ta’ qablu u anke s-saga brillanti lo˙ra The Lord Of The Rings. Anke l-popolarissimu The Hunger Games qed joqrob lejn ittmiem glorjuΩ tieg˙u b’The Hunger Games: Mockinjay Part 1 Óare© ukoll Divergent li hu simili ma’ din is-serje. Ix-xjenza fittizja kienet ukoll tema li setg˙et ti©i Ωviluppata elaboratament f’Edge Of Tomorrow u fl-intelli©enti u intens Interstellar.

L-uniku skuΩa g˙al Need For Speed li tassew jonora t-titlu tieg˙u g˙all-˙effa tremenda, biex jikklassifika ma’ dan il-©eneru, kien il-proçess tad-3D. Il-films ta’ azzjoni spinta ma naqsux bi produzzjonijiet o˙rajn b˙al The Expendables 3, Non-Stop, Sabotage, Brick Mansions, The Purge: Anarchy, Let’s Be Cops, The Equaliser u, la˙jar tnejn, Lucy u The Maze Runner.

Films animati u films o˙ra g˙all-familji Dawk kollha konnessi mal-industrija taç-çinema huma konxji li l-familji bit-tfal jiffurmaw parti integrali mill-udjenzi li jiffrekwentaw iç-çinema. Il-©eneru predominanti g˙al qalb iç-çkejknin huma l-produzzjonijiet animati, li saru jin˙admu ta’ malajr permezz tal-kompjuter. Il-kumpaniji DisneyPixar u DreamWorks SKG l-aktar li jispikkaw f’xog˙lijiet tassew attraenti, ikkuluriti u g˙all-gosti ankie tal-kbar. Il-films animati g˙andhom ukoll potenzjal qawwi ferm fil-box office.

Fl-2014, il-kumpanija Disney ˙ar©et dawn il-films: Tinkerbell And The Pirate Fairy (3D), Muppets Most Wanted, Planes 2: Fire And Rescue (3D), Tinkerbell And The Legend Of The Neverbeast (3D); ming˙and DreamWorks waslu: How To Train Your Dragon 2 (3D) u Penguins Of Madagascar (3D). Sehem importanti ˙afna kellha t-2Oth Century Fox permezz ta’ Blue Sky Studios li kienu responsabbli g˙al Mr Peabody & Sherman (3D) u Rio 2 (3D). Il-Warner Bros kellhom suççess kbir fl-Amerika b’The Lego Movie (3D) u ˙ar©u wkoll The Nut Job (3D).

Xog˙lijiet animati o˙rajn kienu The Boxtrolls (3D), The Book Of Life (3d) u minn pajjiΩi o˙ra kellna Tarzan (3D), Postman Pat: The Movie, u The House Of Magic (3D) u r-reboot talParamount Teenage Mutant Ninja Turtles (3D).

Barra l-films cartoons (li wkoll kienu bit-2D), xog˙lijiet o˙ra g˙all-familji kienu jinkludu: The Book Thief, Maleficent, Mrs Brown’s Boys: D’Movie, Earth To Echo, Into The Storm, Alexander And The Terrible, Horrible, Not Good, Very Bad Day, Paddington, u dawk g˙al Ωmien il-Milied: Nativity 3: Dude Where’s My Donkey!?, Get Santa, Annie u Night At The Museum 3: Secret Of The Tomb.

Sequels u reboots Meta film ori©inali jag˙mel suççess aktarx li Ωmien wara jin˙adem xi sequel u ©ieli anke presequel (x’©ara qabel) jew jer©g˙u jsiru g˙all-©enerazzjoni moderna. F’dan ir-rapport di©à semmejt patafjun. O˙rajn jinkludu: The Secret Life Of Walter Mitty, Carrie, 22 Jump Street, Step Up 5: All In, Sin City 2: A Dame To Kill For, Endless Love, Night At The Museum 3: Secret Of The Tomb, Annie u Dumb & Dumber To.

Films tal-gwerra Il-gwerra hija su©©ett favorit g˙al Hollywood, speçjalment fejn jid˙lu xi suldati Amerikani. Lone Survivor huwa wie˙ed me˙ud minn storja vera fil-konflitt tal-Afganistan. Minkejja li t-Tieni Gwerra Dinjija ilha li spiççat kwaΩi sittin sena, f’din is-sena ˙ar©u tliet xog˙lijiet ambjentati fi Ωmien din il-kalamità enormi li ˙asdet il-˙ajja ta’ miljuni ta’ nies. The Monuments Men kien jittratta su©©ett nobbli, ta’ dawk li l-interess altruwista tag˙hom kien li jsalvaw xog˙lijiet imprezzabbli tal-arti ma˙tufa min-NaΩi. The Railway Man hu dwar is-sofferenzi ˙orox li SkoççiΩ g˙adda minnhom fit-Tajlandja b˙ala pri©unier f’kamp tal-ÌappuniΩi, u Fury, bl-attur Brad Pitt imexxi grupp Ωg˙ir ta’ suldati assedjati mill-ÌermaniΩi.

FILMs kÓ

kullhadd.com

04|01|2015 27

Ir-reli©jon u l-Bibbja Mill-kotba Bibbliçi waslu Ωew© produzzjonijiet: Noah u Exodus: Gods And Kings, issa mimlija effetti speçjali viΩwali CGI u anke b’daqsxejn ta’ fantasija. Ir-reli©jon dehret li qed tie˙u spinta bix-xog˙lijiet Heaven Is For Real (tassew emozzjonali) u b’God’s Not Dead, li fl-Amerika t-tnejn kellhom suççess mhux mistenni. Xi films o˙ra kellhom kontenut sentimentali u ©ieli wkoll emozjonali, b˙al xi xog˙ol minn fuq xi ktieb tal-awtur Nicholas Sparks, tant li kwaΩi l-atmosfera tag˙hom tkun wa˙da solenni, b˙al The Best Of Me, eçç.

Produzzjonijiet serji u o˙rajn ta’ livell artistiku Minbarra l-blokkbasters u films kummerçjali o˙ra, jin˙admu wkoll produzzjonijiet differenti mmirati g˙ad-dilettanti serji, intelli©enti u kolti. Aktarx dawn huma l-films li l-ma©©oranza tal-kritiçi jog˙xew fuqhom. G˙alkemm Hollywood g˙andha is-sehem tag˙ha f’dan il-©eneru u diversi minn dawn ix-xog˙lijiet anke jakkwistaw nominazzjonijiet g˙all-Oscars u jirb˙u unuri o˙ra f’diversi festivals mondjali, il-bqija tad-dinja tie˙u aktar parti sostanzjali g˙al dawn l-imsemmija art movies. Óafna minn dawn il-films ikunu bis-sottotitoli bl-IngliΩ u l-Maltin, ja˙asra, g˙adhom ma jirrikorrux g˙alihom. Waqt li d-distributuri ewlenin ta’ Malta, KRS Releasing, jippruvaw i©ibu minnhom, jidher li s-sidien tat-teatri jibΩg˙u juruhom g˙as-sempliçi ra©uni li m’hawnx domanda sodisfaçenti g˙alihom. Xi kultant kien jintwera xi wie˙ed fit-teatru tas-St James Cavalier. Lejn Mejju li g˙adda, Eden Cinemas, permezz ta’ Side Street Films, ikkommettew ru˙hom li j˙allu teatru wie˙ed b˙ala art cinema g˙al sezzjoni mag˙Ωula ta’ çineasti f’Malta li teΩisti.

Xog˙lijiet ta’ din ix-xorta jinkludu dawk bijografiçi, b˙al: Mandela: Long Walk To Freedom, Pride, Jersey Boys, Belle; u o˙rajn bi storja kommoventi jew direzzjoni tajba u anke reçtar impekkabbli b˙al August: Osage County, Her, The Grand Budapest Hotel u Boyhood (tassew uniku). Films o˙ra ddominati mill-protagonisti kienu: All Is Lost (Robert Redford), Out Of The Furnace (Christian Bale), Labor Day (Kate Winslet), Calvary (Brendan Gleeson), The Double (Jesse Eisenberg), Locke (Tom Hardy), The Two Faces Of January (Viggo Mortensen), Under The Skin (Scarlett Johansson), The Fault In Our Stars (Shalene Woodley), Begin Again (Keira Knightley), The Imitation Game (Benedict Cumberbatch), Frank (Michael Fassbender), Map To The Stars (Julianne Moore) u diversi o˙rajn ta’ Side Street Films li se nitkellem dwarhom separatament.

Westerns Il-films tal-cowboys tant popolari fil-passat, fil-preΩent kwaΩi m’g˙adhomx jeΩistu g˙ax il-pubbliku ma jirrikorrix g˙alihom. Fl-2014 kellna biss A Million Ways To Die In The West, li kienet kummiedja.

Films Maltin Matul is-sena ntwerew xi films Maltin li l-livell tag˙hom, naturalment, kien aktarx fqir. Eççezzjoni kbira kien Simshar, dwar tra©edja kbira li se˙˙et fl-ib˙ra Maltin xi snin ilu. Kif kont semmejt fir-rapport tieg˙i meta ˙are© dan il-film, Simshar kien igawdi minn teknika tassew avvanzata g˙al xog˙lijiet Maltin u minn direzzjoni tajba. Infatti, sar mag˙ruf li din il-produzzjoni ntg˙aΩlet malaqwa tletin g˙all-Oscar tal-aqwa film barrani. Ma nafx kemm g˙andu çans g˙al mal-a˙˙ar ˙amsa mag˙Ωulin, u b˙ala Malti nixtieq li jkun hemm, però dan hu di©à unur kbir g˙ad-direttriçi Rebecca Cremona, u nixtiqilha aktar suççessi fil-futur.

Films tal-biΩa’ u t-twerwir Ix-xog˙lijiet tal-qtajja’ u tal-wa˙x minn dejjem kienu popolari fiç-çinema, l-aktar maΩ-Ωg˙aΩag˙. FilpreΩent, dan il-©eneru m’g˙adux xi esklussività ta’ Hollywood biss, g˙ax minn Spanja u l-Korea t’Isfel, kif ukoll minn g˙add ta’ postijiet o˙ra waslu films ta’ livell adegwat u anke ta’ natura klassika g˙al din il-kwalità ta’ xog˙ol. Fis-sena li g˙adha kemm g˙addiet ˙ar©et versjoni moderna ta’ Carrie u o˙rajn b˙al The Quiet Ones, Oculus, Deliver Us From Evil, As Above/So Below u Annabelle, ilpupa mxajtna li dehret g˙all-ewwel darba f’The Conjuring.

Side Street Films Eden Cinemas fl-a˙˙ar irrealizzaw li f’Malta kien hemm bΩonn ta’ teatru li juri xog˙lijiet ta’ valur artistiku apparti minn Hollywood, u g˙al dan il-g˙an waqqfu Side Street Films. Óafna mill-produzzjonijiet li qed jo˙or©u huma rebbie˙a ta’ diversi unuri f’festivals mag˙rufin madwar id-dinja.

Numru kbir minnhom g˙andhom is-sottotitoli bl-IngliΩ. Xi w˙ud mill-films tajbin tag˙hom huma: The Lunchbox, Venus In Furs, Only Lovers Left Alive, Two Days, One Night, Blue Ruin, Joe u, b’mod speçjali, The Past, Ida u Leviathan. Dwar dawn l-a˙˙ar tnejn, li huma superjuri g˙all-o˙rajn kollha, na˙seb li hemm çans kbir li jkunu nominati g˙all-Academy Award g˙all-aqwa film barrani u, personalment, nippreferi li kieku jie˙u dan il-premju l-produzzjoni eççellenti u inçisiva Russa Leviathan. Nawguralhom aktar xog˙lijiet ta’ klassi g˙all-quddiem.

L-ag˙ar films tas-sena B˙alma jag˙tu l-Oscars g˙all-a˙jar film u g˙al ˙afna kategoriji o˙ra, f’Hollywood, ©urnata qabel isiru r-Razzie Awards g˙all-ag˙ar kategoriji tas-sena. Ìieli, films ta’ dan il-livell, xorta jmorru finanzjarjament tajjeb. Mhux l-ewwel darba li atturi, eçç., li jirb˙u unuri g˙al partijiet tajbin, ikunu mag˙Ωula wkoll, mhux bilfors fl-istess sena, g˙al medjokrità grassa. Xi w˙ud mill-produzzjonijiet ta’ livell verament fqir kienu: Getaway (Selena Gomez fil-wisa’ tiΩboq lil kul˙add), Ride Along, Blended, Mrs Brown’s Boys D’Movie, The Inbetweeners 2, Sex Tape, Horrible Bosses 2 u Dumb & Dumber To. XI RIFLESSJONIJIET PERSONALI: 1. Ma ˙adtx gost naqra r-rapport tal-NSO li ddikjaraw li l-udjenzi qed jonqsu fis-çinemas (mhux f’Malta biss) u nispera li din it-tendenza tinbidel g˙all-a˙jar.

2. Ninsab kuntent li issa hawn teatru li qed juri biss films artistiçi, speçjalment dawk ta’ lingwi diversi (bit-titlu fuq in-na˙a ta’ ta˙t tal-kwadru).

3. Kienet idea tajba li dan l-a˙˙ar fet˙u aktar swali mg˙ammrin bl-apparat di©itali, speçjalment it-tnejn tas-Citadel Cinema f’G˙awdex, li issa qed juri films ©odda malkumplament.

Fl-a˙˙ar nett, nixtieq nawgura aktar suççessi lill-kumplessi tas-çinemas ta’ Malta u G˙awdex.

28 04|01|2015

kullhadd.com

KÓ ÇINEMA

jikteb CARMELO BONNICI

MIÇ-ÇINEMA UNBROKEN

EMOZZJONANTI

L-ISTORJA INKREDIBBLI TA’ EROJ B’RIEDA STINATA Atturi Ewlenin: Jack O’Donnell, Domhnall Gleeson, Finn Wittlock, Garrett Hedlund, Jai Courtney, Miyavi Direttrici: Angelina Jolie Distributur: Universal Pictures Ma˙ru© minn KRS Releasing L-IskoççiΩ Eric Lomax kien inqabad pri©unier mill-ÌappuniΩi fit-Tajlandja fit-Tieni Gwerra Dinjija u g˙adda minn martirju kbir bis-sofferenzi li ©arrab mill-kmandant tal-kamp.

L-istorja inkreddibbli tieg˙u dehret fil-film The Railway Man (2013). Grajja o˙ra vera, kwaΩi simili imma forsi aktar avventuruΩa, hi dik ta’ Louis ‘Louie’ Zamperini (1917-2014).

Me˙ud mill-volum tassew emozzjonanti ta’ Laura Hillenbrand, u ta˙t id-direzzjoni ta’ Angelina Jolie (li flimkien ma’ zew©ha Brad Pitt qed ja˙dmu

By The Sea f’G˙awdex), Unbroken huwa dramm epiku ta’ kura©©, sagrifiççji u stamina f’atmosfera sovversiva, ukoll fitTieni Gwerra Dinjija. Louie Zamperini (O’Connell) minn

Óin: 137 min. Çert. 15 ©uvni mo˙˙ ir-ri˙ u kwaΩi kriminal b’manija li jisraq, isir ©errej prim, tant li jie˙u parti flOlimpjadi tal-1936 fil-Ìermanja u anke jiltaqa’ ma’ Hitler. Wara jid˙ol fis-servizz b˙ala bumbardier fuq ajruplan li jikkraxxja, isalva bil-˙niena flimikien ma’ tnejn o˙ra minn s˙abu, Captain Russell Allan ‘Phil’ Phillips (Gleeson) u Sgt Francis ‘Mac’ McNamara (Wittrock) li jqattg˙u 47 ©urnata fuq dingy fl-oçean imdawrin minn klieb il-ba˙ar g˙atxana g˙all-ikel, u anke j©arrbu l-furja ta’ tifun terribbli.

Dan mhux biΩΩejjed g˙ax jinqabdu min- Navy ÌappuniΩa u jintefg˙u ©o diversi kampijiet talpri©unieri. L-ispirtu stinat ta’ Louie j©ib il-qilla feroçi u swat bl-addoçç tal-gwardjan Mutsuhiro Watanabe (Miyavi),

mag˙ruf mill-pri©unieri b˙ala ‘Bird’, li wara l-konflitt ji©i ddikjarat kriminal tal-gwerra.

L-istorja ta’ dan l-eroj Amerikan hi wa˙da ta’ trijonf f’çirkostanzi verament koroh, gravi u sovversivi. Ir-rieda tal-azzar li kellu fuqu, li ma jçedi xejn, anke ta˙t l-e˙rex kastig, u l-ma˙fra ta’ wara jservu b˙ala messa©© ta’ tama g˙al kull min ©ie ispirat mill-vja©© straordinarju u uniku

tieg˙u.

L-awtrici Laura Hillenbrand issostni li kien privile©© kbir g˙aliha u xi ˙a©a ta’ pjaçir li saret taf lil din il-persuna nobbli u li tiΩvela l-istorja eçitanti tag˙ha. Unbroken jiΩviluppa f’xog˙ol elaborat li, emozzjonalment, jiΩra’ fik qilla, ˙niena u anke sens ta’ redenzjoni.

Angelina Jolie hi wkoll wa˙da mill-produtturi mal-a˙wa Ethan u Joel Coen.

THE REWRITE

HEKK U HEKK

KITTIEB TAL-FILMS LI TILEF IL-MUÛA Atturi Ewlenin: Hugh Grant, Marisa Tomei, Allison Janney, J. K. Simmons, Chris Elliott, Bella Heatcote.

Direttur: Marc Lawrence Distributur: Lionsgate UK Ma˙ru© minn KRS Releasing

Meta kittieb jitlef l-abbiltà u lispirazzjoni kif jesprimi ru˙u sewwa, dak kollu li kien jidher g˙alih ward u zahar jevapora u jsib ru˙u f’ba˙˙ palpabbli fil˙sibijiet tieg˙u, nieqes millideat u l-aktar mill-flus kbar li kien jaqla’.

F’sitwazzjoni b˙al din irid ifittex xog˙ol alternattiv biex g˙all-inqas ikompli jaqla’ lg˙ajxien tieg˙u. Bejn wie˙ed u ie˙or, dan huwa x-xenarju ta’ The Rewrite. Hmistax-il sena ilu u qabel, l-addattamenti talkitba ta’ Keith Michaels (Grant) g˙all-films kienu jin˙atfu mill-

Óin: 107 min. Çert. 12A

kumpaniji u j©ibulu introjtu tajjeb. Issa, dan l-awtur li darba kien fil-quççata, rebbie˙ talunur Golden Globe, b’film millkitba tieg˙u li g˙amel suççess kbir, jinsab fi krizi ta’ imblokk mentali qawwi. Ilu snin ma jikteb xi ˙a©a g˙aç-çinema, jinsab iddivorzjat, dalwaqt jag˙laq ˙amsin sena u xott mill-finanzi.

B’xorti tajba, l-a©ent tieg˙u jsiblu xog˙ol ’l bog˙od minn Hollywood, f’subborg fitTramuntana ta’ New York, f’Binghamton, belt fil-kampanja, biex jg˙allem kors dwar kif wie˙ed jista’ jaddatta storja

KOMPETIZZJONI EMPIRE CINEMA

g˙aç-çinema. Hemmhekk, ilfama tieg˙u g˙adha soda u jkollu j˙abbat wiççu ma’ studenti pjuttost batuti u inkompetenti. Hu jkun mo˙˙u aktar biex jipprova jikteb skript ©did sakemm jiltaqa’ ma’ Holly (Tomei), omm bla ra©el li qed ta˙dem f’Ωew© impiegi biex tag]mel il-baçellerat. Fl-a˙˙ar ikollu jag˙Ωel jekk ji˙ux dan ixxog˙ol bis-serjetà li tin˙tie©, jew jinganna lil wie˙ed mill-

L-AQWA 20 FILM GÓALL-2014 1. Interstellar 2. American Hustle 3. Dallas Buyers Club 4. Leviathan 5. The Wolf Of Wall Street 6. Ida 7. Gone Girl 8. 12 Years A Slave 9. Boyhood 10. The Hobbit

Rebbie˙a tal-©img˙a li g˙addiet: MARIANNE AZZOPARDI, 25th May, Wesg˙et il-Palazz, is-Si©©iewi

11. The Fault In Our Stars 12. The Grand Budapest Hotel 13. Philomena 14. La Grande Bellezza 15. Dawn Of The Planet Of The Apes 16. Sin City 2: A Dame To Kill For 17. Out If The Furnace 18. Heaven Is For Real 19. Maleficent 20. The Railway Man

L-AQWA ÓAMES FILMS Bejn l-24 u t-28 ta’ Diçembru 2014

Mistoqsija g˙al din il-©img˙a: F’liema pajjiΩ inqabad b˙ala pri©unier Eric Lomax fil-film Unbroken?

Ibg˙at it-twe©iba tieg˙ek lil: Kompetizzjoni Films, KullÓadd, ÇNL, Triq Mile End, il-Óamrun.

Ir-rebbie˙ jirba˙ Ωew© biljetti ming˙and l-Empire Cinema ta’ Bu©ibba.

istudenti li jaf li g˙andu storja tajba fil-pussess tieg˙u.

F’dan il-film b’˙afna mumenti tedjanti, Hugh Grant jipprova ja©ixxi, b˙as-soltu, ta’ wie˙ed ba˙bu˙, iΩda ma jikkonvinçix meta jilg˙abha tal-imbruljun.

Fl-a˙˙ar jiskopri li, b˙ala g˙alliem, g˙andu çans sabi˙ li jer©a’ jsir bniedem a˙jar u attiv waqt li jsib ma’ wiççu sfida biex juΩa dan it-talent mo˙bi tieg˙u g˙all-©id.

1.

2.

3.

4.

5.

The Hobbit Night at the Museum Exodus: Gods and Kings Paddington Penguins of Madagascar

SkEDA kÓ

06.30 07.00 07.15 08.00 08.30 10.20 11.25 12.30 12.40 14.00 14.30 16.55 17.30 17.40 18.15 18.45 19.30 20.25 21.30 22.55 23.30

04|01|2015 29

kullhadd.com

One News Snajja’ Maltin Pink Panther (R) Flimkien ma’ Nancy (R) Paper Scan Aroma Kitchen (R) Gaxin One News Telebejgh Dchange (R) Arani Issa (R) Top Model One News On D Road Esperti Il-Vjagg it-Tajjeb One News It-Tfal (Rpt/Ep. 11) L-Argument Fresh & Funky (R) One News

07.00 08.15 09.00 10.00 10.45 12.30 14.00 14.05 15.35 16.30 17.10 18.00 18.05 18.40 19.30 20.40 21.40 21.45 23.15

Net News The Client (R) G˙al Kul˙add Quddiesa mis-Santwarju talMadonna Ta’ Pinu Se NiΩΩew©u Telebejg˙ Net News Telebejg˙ Iswed Fuq l-Abjad (R) Sport Extra Wheelspin (R) Net News Flusek (R) What’s For Dinner Net News Becky Net News Replay Net News

06.00 07.30 08.30 09.00 09.30 10.00 10.30 12.00 12.10 15.00 15.05 17.30 18.00 18.15 18.40 19.40 19.45 20.00 20.50 21.50 21.55 23.00

News Loop Sports Science Madwarna Il-Gwerra l-Kbira Gadgets House Hunt Malta u lil Hinn Minnha A˙barijiet Óadd G˙alik A˙barijiet Óbieb u G˙edewwa Pellikola A˙barijiet G˙awdex illum L-Irkant DOT EU Grand Lottery A˙barijiet X-Factor UK A˙barijiet fil-Qosor X-Factor UK A˙barijiet

06.00 07.00 08.30 09.30 10.00 10.30 11.00 11.30 12.00 12.30 13.00 13.30 14.00 15.30 16.30 17.00 18.00 18.30 19.15 20.15 20.30 20.40

06.00 Film: Mutant Chronicles 06.30 Cultura Nautilus Vulcani Nascosti 07.00 The Good Witch’s Charm – L’Incantesimo Di Cassie 10.00 Il Re Dei Mari 10.45 Cronache Animali 11.30 Mezzogiorno in Famiglia 13.00 Tg2 Giorno 13.30 Tg 2 Motori 13.40 Meteo 2 13.45 A Witch Mountain 15.30 Liberi Nel Vento 17.15 Paperino Ama Paperina 18.00 Tg2 L.I.S. 18.03 Meteo 2 18.05 Sul Filo Del Pericolo 19.35 Squadra Speciale Cobra 11 L’Autostoppista 20.30 Tg2 20.30 21.05 N.C.I.S. Dispersi in Mare 22.39 Bersagli Mancati 23.25 Film: Nella Rete Del Serial Killer

06.00 Fuori orario. Cose (mai) viste 07.10 Ai confini dell’Arizona Le ultime cento miglia 08.00 La Signora del West Una ragione per credere 08.45 Film: Un professore a tutto gas 10.25 Community: L’Altra Italia 11.10 TGR Estovest 12.45 Geo 13.10 Radici: L’Altra faccia dell’Immigrazione 14.00 TG Regione 14.30 Kilimangiaro: Il borgo dei borghi 15.00 TG3 LIS 15.03 Kilimangiaro: Il borgo dei borghi 15.45 Kilimangiaro: Ci divertiremo un mondo 18.55 Meteo 3 19.00 TG3 20.00 Blob 20.05 Film: Il Compagno B

06.10 06.55 07.20 07.50 08.20 08.45 09.35 10.25 12.25 12.58 13.00 13.40 15.35 17.25

07.00 07.30 07.50 09.45 11.25 13.30 14.00 14.40 15.50 17.50 19.55 20.00 20.30

06.00 06.05 06.30 06.45 07.00 08.15 09.00 09.45 11.20 11.50 12.35 13.35 14.00 15.00 16.00 16.45 17.30 19.05 20.35 22.05

06.15 07.05 07.30 08.20 09.10 10.00 10.25 10.50 11.15 12.05 13.45 14.35 15.25 16.40 17.30 18.20 19.10 20.00 20.50 22.05 22.55 23.45

Omnibus Tg La7 Omnibus L’Aria Che Tira – Il Diario Il Più Bel Gioco Della Mia Vita Tg La7 Tg La7 Cronache Cuochi E Fiamme Lo Sbarco Di Anzio L’Ispettore Barnaby Meteo La7 Tg La7 Natale Nel Paese Delle Meraviglie 21.10 Il Medico Della Mutua 23.00 Amore Mio Aiutami

Woolly & Tig Show Me Show Me Gigglebiz Charlie and Lola Nina and the Neurons. In the Lab The Weakest Link Sinbad Sally Lockhart Mysteries My Family The Weakest Link Doctor Who The Mimic The Royle Family Doctors Sinbad The Weakest Link Sally Lockhart Mysteries The Lady Vanishes The Turn of the Screw Room at the Top

18.30 18.58 19.00 19.30 21.30 23.50

True Jackson, Vp I I Puffi Sanno…I Heidi L’Incantevole Creamy Sailor Moon Spada Per Lady Oscar Scooby Doo Where Are You? I Gremlins 2-La Nuova Stirpe Studio Aperto Meteo.It Sport Mediaset Vincere Insieme Ice Gala – Bolzano Tom And Jerry & The Wizard Of Oz Studio Aperto Meteo.It Love Bugs Lo Smoking Film: La Grande Magia – The Illusionist Derren Brown. I Trucchi Della Mente Iii

06.00 07.54 07.58 07.59 08.46 08.50 10.11 12.00 13.00 13.39 13.40 14.00 16.05

Food Network Challenge Siba’s Table Have Cake Will Travel Barefoot Contessa Siba’s Table Guy’s Big Bite Unique Eats Unique Eats Hungry Girl Diners, Drive-Ins and Dives Barefoot Contessa Siba’s Table Diners, Drive-Ins and Dives Barefoot Contessa Siba’s Table Diners, Drive-Ins and Dives Barefoot Contessa Chopped Diners, Drive-Ins and Dives Barefoot Contessa Siba’s Table Chopped

Euronews News Loop Sport Science Paq Paq Lifestyles Valletta Mera ta’ Dinja O˙ra Click MEA Venere Ti©rijiet Biss 3 Pointer GFA Roundup Sports Panorama Dwarna Kultema L-Irkant Vatican Magazine Quddiesa mis-Santwarju ta’ Ta’ Pinu Kurrenti Triq/Twelid il-kelma A˙barijiet g˙al dawk neqsin mis-smig˙ RAW WWE

06.00 Da Da Da Musica E Cinema Ambiguità 06.30 Unomattina In Famiglia 09.30 Tg 1 L.I.S. 09.33 Unomattina In Famiglia 09.45 Dreams Road 2014 Tunisia 10.30 A Sua Immagine 10.55 Santa Messa Dalla Basilica Santa Maria In Trento 11.50 A Sua Immagine 12.00 Recita Dell'angelus Da Piazza San Pietro 12.10 A Sua Immagine 12.20 Linea Verde Cilento.

13.30 Telegiornale 14.00 L’Arena 16.30 Tg 1 16.33 Che Tempo Fa 16.35 Domenica In 18.50 L’Eredità 20.00 Telegiornale 20.35 Flavio Insinna – Affari Tuoi Sera 21.15 Braccialetti Rossi

16.11 18.45 19.57 20.00 20.39 20.40 21.10 21.11 23.30

Prima Pagina Tg5 Traffico Meteo.It Tg5 Tgcom24 Le Frontiere Dello Spirito Truffa A Natale Melaverde Editato Tg5 Meteo.It L’Arca Di Noè – 14 Come Un Delfino Dietro Le Quinte di Solo Per Amore Il Diario Di Bridget Jones Avanti Un Altro Tg5 Prima Pagina Tg5 Meteo.It Paperissima Sprint Domenica Film: Riassunto – Il Segreto Film: Il Segreto VIII Speciale di Solo Per Amore

06.10 Zig Zag 06.15 Ieri E Oggi In Tv Special – Personaggi 07.10 Tg4 Night News 07.30 Televendità Media Shopping5 08.00 Zorro Ii 08.30 Magnifica Italia 09.00 Confessione Reporter 10.00 Santa Messa 10.50 Le Storie Di Viaggio A… 11.30 Tg4 11.58 Meteo.It 12.00 Walker Texas Ranger VII 13.56 Donnavventura 14.42 Il Mago Di Oz (Di V. Fleming) 16.50 Il Giardino Segreto 18.55 Tg4 19.33 Meteo.It 19.35 Film: Centovetrine Xv 21.30 Film: Viaggio In Paradiso 23.25 Film: Ransom – Il Riscatto

06.00 06.50 07.15 07.40 08.05 08.30 09.25 09.50 10.15 10.40 11.10 11.35 12.00 12.25 13.15 15.00 15.25 15.50 16.15 16.40 17.05 17.30 18.00

How the Best Is Done House Hunters Selling New York Healthy Appetite With Ellie Krieger Suggs’ Italian Job Extreme Cuisine With Jeff Corwin Kitchen Cousins Desperate Landscapes 10 Grand in Your Hand Selling New York Keasha’s Perfect Dress Eating Art Chef Abroad Vintage Hunter Desperate Landscapes Selling New York 10 Grand in Your Hand Suggs’ Italian Job Kitchen Cousins House Hunters Healthy Appetite With Ellie Krieger Platinum Babies Extreme Homes

06.00 Something Borrowed, Something New 11.50 Cake Boss 12.15 My 600-Lb. Life 13.05 Iyanla, Fix My Life 13.55 Little People, Big World 14.20 Say Yes to the Dress 20.10 My Big Fat American Gypsy Wedding 21.00 Say Yes to the Dress. The Big Day 21.50 40-Year-Old Child. A New Case 22.40 Cake Boss 23.05 Little People, Big World 23.30 My Big Fat American Gypsy Wedding

LA GRANDE MAGIA – THE ILLUSIONIST, illejla fid-21.30pm fuq Italia1 06.00 07.00 07.30 08.00 09.00 11.00 12.00 14.00

06.00 06.25 07.15 08.10 09.05 09.55 10.50

22.30 23.00

Nick Cannon’s Big Surprise Extreme Close-Up Style Star Beyond Candid with Giuliana Giuliana & Bill Party On House of DVF Kourtney & Khloé Take the Hamptons House of DVF Kourtney & Khloé Take the Hamptons.

Fashion Bloggers. Lights. Camera.

Fashion!

Botched. Botched Reunion. Show & Tell The Soup Macklemore’s Big Surprise

08.30 08.45 09.45 11.00 11.30 12.00 13.00 13.45 16.15 18.15 18.45 20.00 20.05 22.00 22.45

Rally Raid Ski jumping Alpine skiing Cross-country skiing Ski jumping Cross-country skiing Alpine skiing Ski jumping Luge Cross-country skiing Darts Rally Darts Ski jumping Rally

16.00 19.00 21.00 21.30

11.15 11.40 12.35 13.30 14.25 15.20 16.15 17.10 18.05 19.00 20.00 21.00 22.00 23.00

How Do They Do It? Overhaulin’ Mega Builders. Venice Code Red MythBusters. Blue Ice Extreme Engineering The Liquidator Flip Men. Drive Through Meth Lab Flip Men. Bloody Crime Scene Storage Hunters Auction Hunters What Happened Next?

You Have Been Warned Hell Road Russia Hell Roads Magic of Science Extreme Engineering Chasing Classic Cars Car Vs Wild. River Crossing Railroad Alaska. Frozen Danger Yukon Men. Breaking Points Deadliest Catch. Breaking Mandy

06.45 08.30 10.10 11.50 13.55 15.35 17.05 19.00 20.35 22.15

Big Stickup At Brinks Cold Heaven Company Business Khartoum Clambake C.H.O.M.P.S. City Slickers Benny & Joon The Object Of Beauty Network

06.00 06.25 10.55 11.50 19.10 20.05 21.00 21.55 22.50

Swamp Brothers Treehouse Masters Jurassica Natural World Air Jaws 2 Tanked Treehouse Masters Jurassica Untamed and Uncut

07.05 Bubble Guppies 07.55 Go, Diego, Go! 08.20 Winx Club 08.45 The Fairly OddParents 09.10 Sanjay and Craig 09.35 Kung Fu Panda 10.00 The Legend of Korra 10.25 Turtles 10.50 TUFF Puppy 11.15 Winx Club 11.40 iCarly 12.05 Sam & Cat 12.30 Victorious 12.55 Big Time Rush 13.20 Marvin Marvin 13.45 SpongeBob SquarePants 14.40 The Penguins of Madagascar 15.30 The Fairly OddParents 15.55 iCarly 16.20 Big Time Rush 16.45 Victorious 17.10 Life With Boys 17.35 SpongeBob SquarePants 18.00 Turtles

Dan il-film mill-isba˙ je˙odna lura g˙all-1889 fi Vjenna. Naraw lill-illuΩjonista Eisenheim jg˙a©©eb lil kul˙add bil-ma©ija tieg˙u.

Matul il-film, iΩda, il-˙ajja ta’ Eisenheim tibda tiswied, u hekk ukoll il-ma©ija. L-esibizzjonijiet ta’ Eisenheim iqajmu kontroversji kbar u jispiçça arrestat.

Il-Prinçep Leopold qed iΩomm g˙ajnejh fuq Eisenheim u jrid ikissru akkost ta’ kollox. Bejn Eisenheim u l-g˙arusa tal-Prinçep, id-Dukessa Von Teschen, hemm ˙biberija li tmur lura g˙al tfulithom. Issa li re©g˙u ltaqg˙u wara snin twal, din il-˙biberija se tiΩviluppa f’xi ˙a©a iktar?

Il-Prinçep Leopold huwa bniedem arroganti u bla skrupli.

Jistg˙u qatt Eisenheim u d-Dukessa ja˙arbu minn ta˙t idejh, anke jekk mal-mo˙˙ brillanti ta’ Eisenheim ftit hemm min jista’ jla˙˙aq?

30 04|01|2015

kullhadd.com

KÓ AVVIÛI

AVVIÛI KLASSIFIKATI

PROPRJETÀ GÓALL-BEJGÓ

Tiswija u installazzjoni fuq estensjonijiet tat-telefowns g˙al kull tip ta’ linji fissi. Çempel fuq 7993 0419.

Korsijiet f’livell Ordinarju f’diversi su©©etti b˙allMatematika, IngliΩ, Malti, FrançiΩ, FiΩika u o˙rajn.

Noffru wkoll korsijiet tal-ECDL. Prezz €35 kull module. Noffru wkoll korsijiet baΩiçi fil-kompjuter, €50. Çempel 2166 2241 jew 7766 2241 jew Ωur is-sit elettroniku www.tudorinstitute.com

Varjetà ta’ ˙wat, ˙oroΩ, kanali tal-ilma, çangatura qadima jew ©dida, kantun qadim, lavur ta’ kull tip. Çempel lil Jason fuq in-numru 2143 2352 jew 9947 7167.

TANAYA’S Dev. Ltd: G˙aΩla kbira ta’ appartamenti f’kull Ωona ta’ Malta. Jinbieg˙u ming˙ajr depoΩitu u n˙allsulek il-kuntratt. Offerta speçjali. G˙al aktar dettalji çempel 9992 4999. Ming˙ajr a©enti jekk jog˙©bok.

Tewmi Group g˙al lezzjonijiet tal-karozzi kemm manual u kif ukoll automatic. Cab service u karozzi g˙all-kiri bi prezzijiet ra©onevoli. Ûur is-sit www.tewmi.com jew çempel 9942 2422.

Jason Gatt g˙al kull xog˙ol ta’ tibjid u tik˙il, kisi normali, fuq il-fil, fuq xog˙ol antik u bil-pont, kisi bil-©ibs u graffiato . Kiri ta’ cherry picker (tower ladder). Çempel fuq 9945 4235 jew 2180 5811.

AFFARIJIET GÓALL-BEJGÓ

Lezzjonijiet taΩ-Ωfin fuq stili ballroom jew LatinAmerikan. Lezzjonijiet taΩ-Ωfin g˙all- beginners u kompetizzjonijiet minn Imperial Qualified Dance Teacher (ISTD) Ibg˙at SMS fuq 7925 3015 jew çempel 2138 6818 sa 12.00pm.

WP Ltd ta’ Triq ix-Xitwa, Óal Qormi, jispeçjalizzaw fuq xog˙ol ta’ waterproof membrane, damp proofing u rubberised paint. 25 sena esperjenza. Stimi b’xejn u prezz moderat. Çempel 2148 8972, 2143 8326, 9944 5527 jew 9949 3840 jew Ωur is-sit www.wpmalta.com

Appartament ©did f’ÓaΩ-Ûabbar fit-tieni sular bi 3 kmamar tas-sodda. Lest bil-kçina, kamra tal-banju, main bedroom bl- ensuite u bibien ta’ barra u ©ewwa lesti. Prezz €118,000. Çempel 9987 1967.

Sander, kalibratur, Ωew© piedi wisa’, kundizzjoni mill-aqwa. Çineg grit 60 u 120 biex imorru mag˙ha. G˙al aktar informazzjoni çempel 7961 7945.

Inbig˙u kull tip ta’ arlo©©i. Selezzjoni kbira ta’ arlo©©i tal-idejn Casio u Citizen, kemm digital jew analogs , varjetà kbira ta’ alarm clocks, kemm Citizen, Seiko Dugena tal-marka Pierre Cardin.

Varjetà sabi˙a ta’ cuckoos li ja˙dmu kemm bil˙abel u bil-batterija. Prezzijiet tajbin. Nag˙mlu wkoll tiswijiet ta’ arlo©©i tal-idejn, tal-˙ajt u grandfather clocks . Nag˙mlu wkoll testing bilpressure test machine, sistema ta’ testing g˙al kull tip ta’ arlo©©i biex jintuΩaw g˙all-ilma (vacuum test u pressurised test ) waqt li qieg˙ed tistenna g˙alih. Tiswija bil-garanzija. Irrikorru 110, Triq ilKungress Ewkaristiku, il-Mosta. Çempel g˙al aktar informazzjoni fuq 2141 7253 jew 9982 5389.

AFFARIJIET GÓALL-KIRI Furniture lifter jil˙aq sa 8 sulari. Ideali g˙al kull tip ta’ materjal. Itella’ gypsum boards , madum, twieqi u bibien, g˙amara, appliances , e ç ç .

Nipprovdu wkoll trakkijiet g˙all-©arr, kemm kbar kif ukoll Ωg˙ar, bl-or˙os prezzijiet. Çempel fuq 9987 0193.

Medina Home for The Elderly, 106 Labour Ave, irRabat. Dar g˙all-anzjani mg˙ammra bil-kumditajiet kollha. Staff ikkwalifikat. Nurses u care workers 24 sieg˙a. Prezzijiet ra©onevoli li jibdew minn €25 kull persuna. Naççettaw respite u bed ridden. Çempel fuq dawn in-numri: 2145 4908, 2145 4858 jew 7945 4908.

Care and Cure Group Ltd: infermiera m˙arr©a, caring assistants, nannies, nies im˙arr©in biex iΩommu kumpanija, g˙ajnuna fid-djar u night sitters. Servizz ta’ 24 sieg˙a, G˙andna wkoll g˙all-kiri: wheelchairs, hoists, commodes, walking frames u hospital beds. G˙al aktar informazzjoni çempel fuq dawn innumri: 2137 6946/9947 0178. Ûwi©ijiet, g˙erusija u relazzjonijiet o˙ra. DNA testijiet forensiçi, tfal ma˙tufa minn Malta, kaΩijiet çivili, kaΩijiet o˙ra fil-qorti. Problemi ta’ kumpaniji jew negozju. Nag˙tu xhieda fil-Qorti.

Na˙dmu f’Malta u kif ukoll barra. Çempel 7959 0000 jew info@privateinvestigationmalta.com

XOGÓOL TA’ MANUTENZJONI P.A. Plastering. G˙al kull xog˙ol ta’ tibjid u tik˙il, kisi normali, fuq il-fil, xog˙ol fuq l-antik u bilpont, kisi bil-©ibs, graffiato u silicato gypsum board u aktar çempel 7904 9649

SERVIZZI G˙all kull tip ta’ Ωbir ta’ sigar u tindif ta’ ©onna çemplu lil C&S Gardening fuq 9903 0066 jew 7932 6737.

G˙al kull tip ta’ kisi bil-©ibs, ramel u siment, graffiato, Ωebg˙a, xog˙ol fuq l-antik, xog˙ol fuq ilpond, madum, membrane , dawl u ilma. Çempel fuq 7928 5444.

Kupun AvviΩi Klassifikati IKTEB L-AVVIÛ F’DAN L-ISPAZJU

G˙al kull tip ta’ xog˙ol fuq faççata, bjut, appo©©i, gallarijiet, eçç. Membrane jew liquid membrane .

Mela pprote©i l-proprjetà tieg˙ek mill-ilma tax-xita u çempel issa g˙al stima b’xejn bin-numru 7905 8883 jew id˙ol fuq is-sit www.darrendoitall.com Il-bejt tieg˙ek jag˙mel l-ilma?

G˙andek problema ta’ moffa?

Kenda Ltd issolvilek il-problema. Nispeçjalizzaw fuq xog˙ol ta’ waterproofing u membrane b’10 snin garanzija. Xog˙ol professjonali bl-aqwa materjal ISO pool. G˙al stima bla obbligu çemplu 7972 9967 jew Ωur is-sit www.kendawaterproofing.com

AVVIÛI OÓRA MUSIC LINK Issibilna kull tip ta’ strumenti muΩikali, fosthom drums kemm akustiçi u elettriçi, cymbals, percussion, pjanijiet di©itali, baby grand pianos, sound mixers u sound cards. Apparat ta’ DJ sound systems, kitarri klassiçi u akustiçi, bass guitars, strumenti tarram, wood winds, vjolini, spare parts u aççessorji o˙ra. G˙andna ssib ukoll kotba tal-muΩika tat-tag˙lim.

Mur Music Link, 262, Triq Fleur-de-Lys, B’Kara. Çempel 2148 2796.

AGR AUTO JAPANESE PARTS GÓALL-KAROZZI Inbig˙u kull tip ta’ parts ta’ karozzi ÌappuniΩi u Koreani, fosthom Kia, Toyota, Isuzu, Daewoo, Mitsubishi, Honda, Subaru. Huma wkoll importaturi ta’ Ωjut u air filters, shock absorbers, brake pads, clutches, eçç. Parts ©enwini. G˙al aktar informazzjoni çempel 2144 6839 jew 9947 4504. Fax: 2147 0295.

Email: alex@agrautoparts.com

Offerta 1: ©img˙a wa˙da

€3.50

Offerta 2: 5 ©img˙at

€10

Offerta 3: 2 avviΩi g˙al 5 ©img˙at

€15

Offerta 4: 13-il ©img˙a

€30

Offerta 5: 26 ©img˙a

€56

Offerta 6: 52 ©img˙a

€93

ÓLAS B’CHEQUE JEW CASH LIL: Sound Vision Print Ltd,

ISEM, KUNJOM U INDIRIZZ

KullÓadd, AvviΩi Klassifikati, Çentru Nazzjonali Laburista, Triq Milend, il-Óamrun, ÓMR 1717

AVVIÛI KÓ

kullhadd.com

04|01|2015 31

AVVIÛIÌENERALI Presepju statiku artistiku fuq stil Bibbliku g˙all-wiri Dan il-presepju ma˙dum minn Franklyn Pace, mag˙mul mill-jablo u ©ibs, fih kobor ta’ madwar 70 pied kwadru. Hu mg˙ammar b’sett ta’ madwar 70 pastur, xog˙ol bl-idejn minn Lawrence Baldacchino. Il-presepju jinsab g˙all-wiri f’Nru 71, Triq il-Kbira, Birkirkara, sal-lum 4 ta’ Jannar 2015. Óinijiet tal-ftu˙: Ódud u festi mid-9.30am sa 12.00pm u mill-5.00pm sat-8.15pm.

Presepju statiku g˙all-wiri fir-Rabat Presepju statiku ma˙dum mill- jablo u gibs minn Christopher Calleja, jinsab g˙all-wiri f’Nru 24, Mater Grazea, Triq il-Kulle©©, ir-Rabat, Malta. Nift˙u sa’ nhar it-Tlieta 6 ta’ Jannar 2015. Óinijiet tal-ftug˙: mit-Tnejn sal-Ìimg˙a mill-4.30pm sat-8.00pm; Sibtijiet, Ódud u festi mid-9.00am sa 12.00pm u mit-3.30pm sat-8.00pm

Footprints fl-Isptar Monte Carmeli Is-Sibt 27 ta Dicembru, il -band Footprints organizzat attività fl-Isptar Monte Carmeli, Ó’Attard, bil-ghan li tg˙in lir-residenti u l-˙addiema tal-Isptar jesperjenzaw il-fer˙ talMilied f’dan iΩ-Ωmien tas-sena. Flimkien mal-koordinatur tal-attività, is-Sur Rayfonz Borg, il-band Footprints daret dawra mas-swali tal-Isptar tferra˙ lil dawk preΩenti b’g˙anjiet tal-Milied. Il-kantant tal-band Footprints, Jurgen Scicluna, kien liebes kostum ta’ Santa Klaus u beda jqassam iç-çikkulata u l-˙elu lir-residenti tal-Isptar. L-attività kienet ta’ suççess kbir u g˙enet biex l-ispirtu sabi˙ tal-Milied ikompli jinfirex anke f’dawn il-postijiet fejn hu aktar diffiçli biex ji©i esperjenzat. Il-band Footprints tirringrazzja l-˙addiema u r-residenti kollha tal-Isptar Monte Carmeli li laqg˙uhom b’tant fer˙ u entuΩjaΩmu.

G˙al aktar informazzjoni fuq il- band F o o t p r i n t s , Ω u r i s - s i t e l e t t r o n i k u https://www.facebook.com/footprints4christ

Ìeraldu Debattista One Day Darts Tournament Il-Kummissjoni Sports fi ˙dan is-Soçjetà MuΩikali Madonna tal-Ìilju tal-Imqabba ser torganizza l-Ìeraldu Debattista One Day Darts Tournament.

Dan it- tournament ser isir nhar il-Óadd 11 ta’ Jannar 2015, fil-kaΩin tas-Soçjetà MuΩikali Madonna tal-Ìilju, fil-pjazza ewlenija tal-Imqabba mid-9.00am ’il quddiem. Illog˙ob ser ikun best out of 5 legs u finali best out of 7 legs.

Il-premjijiet huma kif ©ej: €120 u trofew g˙all-ewwel post; €70 u trofew g˙at-tieni post; u €25 u trofew kull wie˙ed g˙al joint third. Il-highest finish jie˙u trofew. Waqt ittournament jing˙ataw punti li huma validi g˙all-plejer tas-sena. Re©istrazzjoni g˙allprezz ta’ €5. Kul˙add mistieden jipparteçipa.

Aktar dettalji jinkisbu billi ççempel 9947 1736 jew mis-sit elettroniku uffiçjali tasSoçjetà MuΩikali Madonna tal-Ìilju www.talgilju.com

Id-Drieg˙ t’Alla – dramm fl-Imqabba Is-Sezzjoni Ûg˙aΩag˙ fi ˙dan is-Soçjetà MuΩikali Madonna tal-Ìilju tal-Imqabba, b’kollaborazzjoni mal-G˙aqda Teatrali Aniçi ta’ Óal Qormi, ser ittella’ dramm fi tliet atti blisem Id-Drieg˙ t’Alla.

L-istorja tittratta dwar missier nobbli li jkollu iben wa˙dieni. Hekk kif jibda jikber dan l-iben jibda’ juri x-xewqa vokazzjonali li jsir saçerdot. Il-missier xejn ma jkun kuntent b’dan il-fatt u jispiçça sa˙ansitra jo˙odha kontra Alla g˙ax, skont hu, kien ser jo˙odlu liben wa˙dieni li huwa kellu. Il-missier jag˙mel diversi tentattivi biex jipprova jbiddel il˙sieb ta’ ibnu, iΩda ibnu jidher li ma jkunx lest li jdawwar fehmtu.

Dan id-dramm, b’tema soçjali li tapplika ˙afna g˙all-˙ajja tal-lum, ittella’ l-ewwel darba fl-1959 u ©ie kklassifikat fl-ewwel post tal-konkors teatrali. Id-Drieg˙ t’Alla ser jittella’ nhar il-Ìimg˙a 16 ta’ Jannar 2015, fis-sala tal-Iskola Primarja tal-Imqabba, fi Triq Valletta, sala moderna u attraenti, fis-7.30pm. Riservazzjonijiet isiru billi ççempel 7909 4180 jew 9968 5737 u aktar informazzjoni tinkiseb mis-sit elettroniku uffiçjali tas-Soçjetà MuΩikali Madonna tal-Ìilju www.talgilju.com

L-G˙anja tal-Poplu 2015 – id-39 edizzjoni Il-kanzunetti g˙ad-39 edizzjoni tal-G˙anja tal-Poplu ser jintlaqg˙u l-Ìimg˙a 23 ta’ Jannar 2015. F’dan il-festival ta’ kanzunetti ori©inali bil-Malti, il-lirika ting˙ata importanza daqs il-melodija, u l-kant u l-akkumpanjament iridu jkunu live. Ir-regolamenti u applikazzjoni jinsabu fis-sit elettroniku tal-festival www.ghanajfest.com Il-Óamis, 15 ta’ Jannar 2015, fis-7pm, il-Kumitat L-G˙anja tal-Poplu flimkien mad-direzzjoni taç-Çentru g˙all-Kreattività ser iniedu L-G˙anja tal-Poplu 2015. F’din l-okkaΩjoni ser ji©u interpretati kanzunetti mill-G˙anja tal-Poplu, ting˙ata informazzjoni dwar LG˙anja tal-Poplu 2015, u wara jkun hemm riçeviment. Min jixtieq jattendi ghandu jikkonferma fuq is-sit elettroniku tal-festival. Id-d˙ul huwa ming˙ajr ˙las.

Is-serata finali ta’ L-G˙anja tal-Poplu ser tittella’ fit-Teatru Sir Temi Zammit, is-Sibt 21 ta’ Marzu. Id-disinn tal-palk huwa fdat f’idejn is-Sur Ino Bonello. Besteam-Audio ser jie˙du ˙sieb is-sound. Is-Sur Jimmy Grima ddisinja l-logo ta’ L-G˙anja tal-Poplu 2015.

Kemm id-disinn tal-palk kif wkoll dak tal-logo g˙andhom xe˙ta lokali li tirrifletti n-natura ta’ dan il-festival.

L-G˙anja tal-Poplu qed jittella’ bil-g˙ajnuna taç-Çentru g˙all-Kreattività, bil-kollaborazzjoni ma’ Valletta 18, u bl-g˙ajnuna tal-Malta Arts Fund.

AGÓFAS LIKE FUQ IL-PAÌNA TAGÓNA TA’ FACEBOOK www.facebook.com/kullhadd

32 04|01|2015

kullhadd.com

It-tnejn

IT-TEMP GÓAL-LUM

It-tlieta

l-Erbg˙a

KÓ AlMANAKK

RItRAtt MIll-ANtIK

TWISSIJIET: Xejn L-OGÓLA TEMPERATURA: 17°C L-INQAS TEMPERATURA: 12°C

HI

15°C

13°C

14°C

INDIÇI UV: 2

LO

09°C

09°C

09°C

TEMP: Ftit jew wisq imsa˙˙ab

UV

03

03

03

Il-Óamis

VIÛIBBILTÀ: Tajba

Il-Ìimg˙a

Is-Sibt Ritratt: BAY RETRO

RIÓ: Qawwi g˙al qawwi ˙afna millPunent Majjistru, lokalment qawwi ˙afna, u jdur lejn il-Majjistral iktar tard.

BAÓAR: Qawwi li jsir qawwi ˙afna IMBATT: Ftit li xejn li jsir baxx millPunent g˙al-Lbiç TEMPERATURA TAL-BAÓAR: 17°C

HI

14°C

15°C

15°C

LO

10°C

10°C

10°C

UV

01

02

03

SpIÛERIjI lI jIftÓU llUM Il-ÓAdd Waterfront Dispensary, Forni 2I, Pinto Wharf, il-Furjana St Gaetan Pharmacy, Triq il-Kappillan Mifsud, il-Óamrun St George’s Pharmacy, 21, Triq il-Kbira, Óal Qormi Holy Cross Pharmacy, 37, Triq il-Kbira, Birkirkara Regal Pharmcay, 39B, Triq Antonio Bosio, l-Imsida Marc Pharmacy, 92, Triq il-Mensija, San Ìwann Stella Maris Pharmacy, 34, Triq Millner, Tas-Sliema St Joseph Pharmacy, 164, Triq Annibale Preca, Óal Lija St Albert Pharmacy, Triq l-Oratorju, Óal G˙arg˙ur Parkes Pharmacy, 582, Triq San Pawl, San Pawl il-Ba˙ar Tarxien Pharmacy, 59, Triq Óal Tarxien, Óal Tarxien Verdala Pharmacy, 57, Triq il-Gendus, Bormla Mediatrix Plus Pharmacy, 7 Triq is-Santwarju, ÓaΩ-Ûabbar St Philip Pharmacy, Triq iç-Çeppun, Óal G˙axaq St Andrew’s Pharmacy, 51, Triq San Ìor©, Óal Luqa Menelo Pharmacy, Triq it-Tabib Nikol Zammit, is-Si©©iewi Ideal Pharmacy, 63, Triq il-Kbira, ir-Rabat

Folla ta’ nies tin©ema’ fi Pjazza San Ìor© fil-Belt Valletta, biex issegwi prestazzjoni minn banda militari fis-sena 1860

dIN Il-ÌIMgÓA MIll-IStoRjA

09.01.1941 L-ewwel titjira tal-ajruplan Avro Lancaster

G˙awdex Palm Pharmacy, 2, Triq il-Palma, ir-Rabat Lauretana Pharmacy, 36, Triq l-Im©arr, G˙ajnsielem

NUMRI REBBIEÓA LOTTU

85 14 09 44 35 24 86 83

SUPER 5

41 31 05 43 17

06.01.2005 Óabta ta’ ferrovija fi Graniteville, South Carolina, fejn ˙are© mas-60 tunellata ta’ gass klorin

KOMPETIZZJONI KTIEB KÓ

04|01|2015 33

kullhadd.com

KOMPETIZZJONI KTIEB KOTBA GÓAT-TFAL U ADOLOXXENTI

IL-MISTERI TA’ THEA

Kultant l-iΩjed ˙a©a li tinΩillek g˙asel ikun ktieb minn dawk li tie˙u gost titgeddes bih u tazza kafè, wa˙da minn dawk l-istejjer ta’ tfulitna stil il-Famous Five ta’ Enid Blyton u o˙rajn b˙alhom. Avventura ta’ tfal isolvu misteru qabel l-adulti. Naturalment, l-iskuΩa tkun li qed nixtruhom g˙at-tfal – u m’g˙andniex xi ng˙idu t-tfal ji©©ennu wara dawn listejjer – imma ejja ng˙idu l-verità, ˙afna drabi nie˙du tant ie˙or gost naqrawhom a˙na wkoll!

Merlin Publishers g˙adhom kemm ippubblikaw Ωew© kotba ©odda, f’sensiela bil-Malti ta’ proprju dan il-©eneru ta’ stejjer. Il-Misteri ta’ Thea huma mmirati g˙al tfal minn 9 u 10 snin ’il fuq, kif ukoll g˙all-©enituri u sa˙ansitra g˙an-nanniet tag˙hom. Dawn il-kotba ©ejjin mill-Italja, fejn huma sensiela ta’ suççess kbir tul is-snin tant li hemm diversi kotba o˙ra fl-istess sensiela. U issa ©ew addattati g˙all-Malti mill-awtriçi Rita Saliba.

Il-protagonisti taΩ-Ωew© rumanzi huma: Thea, tifla fuq ru˙ha li tintbag˙at mill-©enituri tag˙ha sabiex tqatta’ l-vaganzi tas-sajf g˙and iz-zija tag˙ha f’belt çkejkna ˙dejn il-ba˙ar, l-Italja. Hemmhekk hija tiltaqa’ ma’ Nick, tifel li wara ftit diΩwgid inizjali isir ˙abib kbir tag˙ha. IΩ-Ωew©t itfal – flimkien ma’ Zorro, il-kelb ta’ Thea – jispiççaw isibu ru˙hom

f’kull tip ta’ misteru u inkwiet. Dejjem, sintendi, jintemm kollox b’wiçç il-©id, u t-tfal dejjem jirnexxilhom isolvu l-misteru qabel l-adulti.

L-elementi klassiçi kollha ta’ dan it-tip ta’ rakkont qeg˙din hemm. Kull ktieb f’din is-sensiela huwa ideali g˙all-qari g˙all-gost. L-ewwel ktieb, Il-Misteru tal-Labirint , ilaqqag˙na ma’ Thea u Nick li jiskopru labirint sigriet ta˙t il-fdalijiet Etruski li huma attrazzjoni turistika tal-belt ta’ Altafonte fejn Thea qed tqatta’ l-vaganzi tas-sajf. Jidher çar li hemm xi affarijiet strambi g˙addejjin f’dal-labirint, u li ta˙t din il-belt apparentement kwieta hemm is-sigrieti u l-misteru.

It-tieni ktieb huwa Il-Misteru tad-Dniefel tal-Ìebel. Fih, Thea u Nick isibu portmoni mal-art fl-istazzjon ferrovjarju. Il-portmoni jkunu rawh jaqa’ minn idejn mara anzjana li tkun g˙adha kemm waslet fil-belt. Ittfal naturalment imorru jfittxuha biex iroddulha l-portmoni, u l-uniku indizju li jkollhom huwa referenza g˙al villa mΩejna bi statwi ta’ dniefel tal-©ebel. Imma l-affari ssir misterjuΩa meta fil-belt qisu ˙add ma ra, jew qatt sema’ b’din il-mara anzjana.

IΩ-Ωew© kotba fis-sensiela Il-Misteri ta’ Thea jinsabu g˙all-bejg˙ mill˙wienet tal-kotba kollha, jew direttament minn www.merlinpublishers.com permezz tal-internet.

Mistoqsija: X’jismu l-kelb ta’ Thea?

Ibag˙tu r-risposta tag˙kom lil: Kompetizzjoni Ktieb, KullÓadd, ÇNL, Triq Mile End, il-Óamrun, u tid˙lu biç-çans li tirb˙u Ω-Ωew© kotba fis-sensiela IL-MISTERI TA’ THEA ©entilment ipprovduti minn Merlin Publishers.

Ir-rebbie˙ jit˙abbar nhar il-Óadd 11 ta’ Jannar.

Ir-rebbie˙a huma mitluba ji©bru l-ktieb miç-Çentru Nazzjonali Laburista fil-Óamrun billi jippreΩentaw il-karta tal-identità mit-Tlieta sal-Ìimg˙a bejn id-09.00 u t-15.00, u s-Sibt bejn l-10.00 u l-16.00, eskluΩ festi pubbliçi.

Intant, ir-rebbie˙ tal-ktieb KATINA ETERNA huwa:

Joseph Mangion, 37, Triq William Baker, il-Gudja

34 04|01|2015

kullhadd.com

KÓ logÓoB

TISLIBA BIN-NUMRI Po©©i n-numri f’posthom Bi 3 numri 040 137 232 238 264 337 344 368 380 441 552 634 701 706 730 810

B’4 numri 0079 0229 0392 0563 0824 0872 1082 1347 1398 1509 1674 1972 2160 2255 2430 2450 3013 3481 3648 3777 4303 4883 5107 5928 6055 6135 6206 6275 6901 6921 7263 7360

8511 8782 9012 9082 9219 9285

B’5 numri

B’6 numri

01633 03758 08928 18026 20330 21296 23510 24781 24998 29930 33935 34722 46654 53996 55933 62383 78064 78510 80068 82214 83014 94945

022442 361516 513043 604961

Bi 8 numri 06067851 33149485 82460591 92365340

SUDOKU SPONSORJATA MINN WELLA

Irba˙ xampù u conditioner Wella Aqta’ din il-log˙ba u ibg˙atha: KOMPETIZZJONI WELLA, KullÓadd, Çentru Nazzjonali Laburista, Triq Mile End, il-Óamrun.

Isem: ..........................................................................................

Indirizz:......................................................................................... .....................................................................................................

Rebbie˙a tal-©img˙a l-o˙ra: VANESSA AQUILINA, 18, Alhoa, Triq il-Óarifa, Il-Mosta, MST 4044.

Kompetizzjoni Centro Casalinga Ìemma’ s-sitt kupuni u ibg˙athom f’daqqa lil: KullÓadd, Kompetizzjoni Centro Casalinga, Çentru Nazzjonali Laburista, Triq Mile End, il-Óamrun, ÓMR 1717.

Isem:...................................................................................................................................................................

5

Indirizz:.............................................................................................................................................................. ...........................................................................................................................................................................

Nru tal-karta tal-identità:............................................. Nru tat-telefown:........................................................

lOGÓOB KÓ

04|01|2015 35

kullhadd.com

IRBAÓ €25 fI flus

52

IBGÓAT DAWN IÛ-ÛEWÌ KOMPETIZZJONIJIET FLIMKIEN U IDÓOL BIÇ-ÇANS LI TIRBAÓ €25 L-indirizz huwa: Irba˙ €25 fi flus, KullÓadd, Çentru Nazzjonali Laburista, Triq Mile End, il-Óamrun.

TIslIBA Mimdudin:

Weqfin:

1.

1.

2,3.

3.

5,6.

6.

8,12,22W 11,15.

Prodott tal-baqar (5) 4.

Kera IngliΩa (4) 7,21 mimduda. Tela’ (5) 9,10.

Mag˙luqin (9) 10.

Ara 9 12.

Qabel il-Milied (6) 16.

Alex Gatt Bonello (1,1,1) 18,21W BiΩΩejjed (5) 19.

Mhux misjur (3) 20. Ìieli tkun fil-vaski (5) 21.

Ara 7 23.

Tixtieq (4) 24.

G˙adda Ω-Ωmien (5)

12.

13.

14.

15.

17.

21.

22.

Façli tinkiser (6) Marda (6) Ara 2 PreçiΩi (6) Ara 5 Traskurat? (14) Mar minn post g˙all-ie˙or (8) Ara 8 Triq (3) Taqla’ biha (6) Ara 11 Wasal (3) Ara 18 Ara 8

SOLUZZJONI TAL-ÌIMGÓA L-OÓRA Mimdudin:

Weqfin:

1.

4.

7,16.

9.

10.

2.

18,19.

20.

21.

24.

1.

2,5,11.

3,23.

6.

8.

12,22.

13.

14.

15.

17.

21.

Marsa, ÌewΩ, Pjani, Dud, Pastur, Trakka, Awtur, Flitt, LRR, Ardit

Maduma, Redentur, Apposta, Ûar, Jakkwista, Tiret, AAL, Attard, Çraret, Nar, Leo

QED TAGÓRAfHOM? fir-ritratt hemm Ωew© uçu˙ f’wiçç wie˙ed. Qed tag˙rafhom? Ójiel: It-tnejn mexxejja Kattoliçi.

Wie˙ed jinsab Ruma u l-ie˙or ©ie minn hemm.

Mexxej 1:

Mexxej 2 :

RIÛULTAT TAL-ÌIMGÓA L-OÓRA

Isem: Indirizz:

Nru tat-Telefown: Ozzy Osbourne

REBBIEÓ TAL-ÌIMGÓA L-OÓRA: H.V. GALEA, 129, Triq Óad-Dingli, ir-Rabat.

Elton John

36 04|01|2015

kullhadd.com

KÓ SPORTS

SPORT MALTA AWARDS

IMÓABBRA L-FINALISTI FIL-KATEGORIJI KOLLHA Il-Bord tal-G˙aΩla fi ˙dan il-Kumitat Organizzattiv talEdizzjoni 2014 ta’ Sport Malta Awards – G˙aΩliet Sportivi Nazzjonali ˙abbar il-lista uffiçjali tas-semifinalisti fil-kategoriji kollha .

Din l-g˙aΩla hija t-tieni faΩi fil-proçess fejn bejn it-2 ta’ Jannar u d-9 ta’ Jannar 2015, ©urnalisti membri talG˙aqda Ìurnalisti Sports jag˙tu l-vot tag˙hom sabiex

jintg˙aΩlu ˙ames finalisti f’kull kategorija.

Ir-rebbie˙ f’kull kategorija jkun mag˙ruf waqt votazzjoni live li g˙andha ssir waqt is-serata ta’ premjazzjoni fil-31 ta’ Jannar 2015.

B’kollox, sabiex jintg˙aΩlu s-semifinalisti, il-Bord talG˙aΩla wettaq proçess ta’skrutinju minn fost in-nominazzjonijiet li waslu g˙and il-Kumitat Organizzattiv

minn fost 32 assoçjazzjoni jew g˙aqda nazzjonali talisport flimkien ma’ o˙rajn illi l-istess Bord deherlu li g˙ar-riΩultati miksuba fl-2014 kien jixirqilhom konsiderazzjoni u post fis-semifinali.

Is-semifinalisti kollha f’kull kategorija huma dawn:

SPORTIV TAS-SENA Baldacchino Noel Buttigieg Shawn Cassar Claudio Dingli Gianluca Galea David Martin Steve Mizzi Clayton Moore Kevin Vella Adam Xuereb Nathan Lee Zahra Daniel

Ti©rijiet taΩ-Ûwiemel ASMK Eight Ball Pool Motor Sport Lotta Boxing Motor Sport Atletika Lotta Sparar Kick Boxing

SPORTIVA TAS-SENA Abela Sue Aquilina Marie Claire Attard Joanna Bezzina Eleonor Bonello Spiteri Danika Camilleri Rebecca Grech Emma Pace Hannah

ÛAGÓÛUGÓA TAS-SENA

ÛAGÓÛUGÓ TAS-SENA Azzopardi Spiteri Gianluca Borg Angelo Galea Luke Giordimaina Gary Magro Matthew Mifsud Kieran Muscat Scott Xuereb Nathan Lee

UFFIÇJAL TAS-SENA Camilleri Terry Caruana Jesmond Cassar Joe Dalli Cyprian Degiorgio Vincent Grima Alan Portelli Saviour Sultana Paul Zammit John Zammit Pavia Joseph

Snooker Weightlifting Futbol Triathlon Pool Handball Sparar Basketball ÇikliΩmu/BMX Table Football

Ftehim ta’ tliet snin g˙allorganizzazzjoni tal-Isport Malta Awards-G˙aΩliet Sportivi Nazzjonali Sadanittant, il-Kunsill Malti g˙all-Isport, flimkien masSegretarjat Parlamentari g˙arRiçerka, l-Innovazzjoni, iΩÛg˙aΩag˙ u l-Isport la˙qu ftehim mal-G˙aqda Ìurnalisti Sports sabiex g˙at-tliet snin li ©ejjin jorganizzaw flimkien lIsport Malta Awards – G˙aΩliet Sportivi Nazzjonali.

Dan il-ftehim intla˙aq wara g˙add ta’ laqg˙at li saru bejn uffiçjali tal-KMS u tas-Segretarjat Parlamentari mal-uffiçjali talG˙aqda Ìurnalisti Sports. IΩΩew© na˙at qablu li g˙all-©id

KOWÇ TAS-SENA Bugeja Jimmy Caruana Michael Farrugia Sandro Fleri Soler Jean Paul Galea Dermot Ghedin Pietro Giordimaina Jesmond Harada Saho Izzo Karl Neil Damien

tal-isport lokali, ti©i organizzata serata wa˙da fejn ji©u ppremjati l-individwi sportivi fuq il-mertu u r-riΩultati li jkunu kisbu matul is-sena.

Il-ftehim ikopri s-serati ta’ g˙oti ta’ unur li ser isiru f’Jannar 2015, 2016 u 2017.

Dettalji dwar l-edizzjoni 2014 ing˙ataw mis-Sur Mark Cutajar, Chairman tal-Kumitat Organizzattiv illi ta’ dettalji dwar il-mod ta’ kif saret l-g˙aΩla, ilmod tal-votazzjoni kif ukoll dwar ir-rwol tal-pubbliku f’dawn l-g˙aΩliet. Huwa rringrazzja wkoll lill-assoçjazzjonijiet u g˙aqdiet nazzjonali tal-isport illi fix-xhur li g˙addew taw il-kooperazzjoni tag˙hom fl-ewwel faΩi tan-nominazzjonijiet.

Sparar Cricket Basketball Ibburdjar Triathlon Futbol Weightlifting G˙awm Sinkronizzat Waterpolo Rugby

F’din l-edizzjoni, l-unuri ser jing˙ataw f’dawn il-kategoriji: Sportiva tas-sena Sportiv tas-sena Ûag˙Ωug˙ tas-sena Ûag˙Ωug˙a tas-sena Kowç tas-sena Uffiçjal tas-sena Tim tas-sena Avveniment tas-sena Atleta G˙awdxi tas-sena Atleta ta’ Special Olympics (ra©el u mara) People’s Choice Award Is-Sur Charles Camenzuli, President tal-G˙aqda Ìurnalisti Sports, ikkummenta li dan ilftehim huwa xhieda tar-relazzjoni mill-aqwa li teΩisti bejn l-

Ten Pin Bowling ÇikliΩmu Ten Pin Bowling Sparar Triathlon Atletika Karat Triathlon

Azzopardi Claire Buttigieig Suzanne Dalli Peppijna Grillo Sana Richard Janet Xuereb Sara

Sparar (indoor) Table Football Karat Lotta Ten Pin Bowling Weightlifting Pool Sparar

Ìinnastika Ìinnastika Ìinnastika Ìinnastika Atletika Ten Pin Bowling

TIM TAS-SENA Basketball Bodybuilding IFBB Futbol Ibburdjar Motorsport Pool Powerboats Rugby Snooker (ir©iel) Waterpolo

Tim Nazzjonali R©iel Ralph Decelis & Blanche Coppola Tim Nazzjonali R©iel Artie Crew - Rolex Middle Sea Race Ta’ Kalanç Racing Team Tim Nazzjonali Over 50 Team Chaudron Tim Nazzjonali R©iel Alex Borg u Duncan Bezzina Tim Nazzjonali R©iel

G˙ÌS, il-KMS u s-Segretarjat Parlamentari responsabbli millisport. Huwa sostna li daqstant ie˙or dan il-ftehim huwa xhieda ta’ kooperazzjoni s˙i˙a bejn min jamministra l-politika talisport f’pajjiΩna u l-medja talisport.

Dr Luciano Busuttil, Chairman tal-Kunsill Malti g˙all-Isport, sa˙aq fuq l-importanza li dawk l-atleti li jkunu g˙amlu ©ie˙ lil pajjiΩna jing˙ataw rikonoxximent, filwaqt li fakkar li anke lKunsill Malti g˙all-Isport, permezz ta’ skemi diversi, qed jg˙in sabiex dawn l-atleti jing˙ataw l-g˙ajnuna me˙tiega.

Is-Segretarju Parlamentari Chris Agius, filwaqt li g˙amel riferenza li mill-ewwel laqg˙at

li saru mal-G˙GS dejjem kien hemm ir-rieda komuni li b’sens ta’ kooperazzjoni dawn lg˙aΩliet ikunu organizzati flimkien mas-setturi kollha talmedja tal-isport, sa˙aq fuq limportanza ta’ relazzjoni tajba bejn il-medja u l-g˙aqdiet sportivi.

L-Isport Malta Awards – G˙aΩliet Sportivi Nazzjonali li jippremjaw l-atleti fuq ilprestazzjonijiet tag˙hom matul is-sena 2014 ser isiru nhar isSibt 31 ta’ Jannar 2015 u ser jixxandru dirett fuq TVM2.

Kull min jixtieq jag˙mel kuntatt mal-kumitat organizzattiv hu mitlub jag˙mel dan permezz ta’ kommunikazzjoni elettronika fuq awards@sportmalta.org

19-IL ENTITÀ SPORTIVA JIBBENEFIKAW MINN SKEMI DIVERSI TA’ FONDI TAL-KMS Il-Kunsill Malti g˙all-Isport huwa kommess li jg˙in sabiex l-assoçjazzjonijiet/federazzjonijiet sportivi Maltin u l-atleti tag˙hom jil˙qu l-livell professjonali fl-operat tag˙hom. Dan jintla˙aq mhux biss bil-programmi offruti mill-istess KMS, imma wkoll bl-g˙otjiet ta’ assistenza permezz ta’ skemi diversi, bl-g˙an li lassoçjazzjonijiet/federazzjonijiet sportivi jkunu wkoll awtosuffiçjenti.

Kienu 19-il g˙aqda li bbenefikaw minn skemi ta’ assistenza talKunsill Malti g˙all-Isport. Dawn l-g˙aqdiet applikaw u kienu eli©ibbli biex jibbenefikaw minn fondi ta˙t diversi skemi, fosthom: 1.

Ikopru n-nefqa kapitali 2.

G˙otja g˙al xiri ta’ tag˙mir tekniku 3.

Skema g˙all-investiment fil-façilità 4.

Skema g˙all-parteçipazzjoni f’kompetizzjoni internazzjonali 5.

TuriΩmu sportiv 6.

Skemi intenzjonati g˙all-iΩvilupp tal-atleti L-g˙otjiet ing˙ataw mis-Segretarju Parlamentari g˙ar-Riçerka, lInnovazzjoni, iΩ-Ûg˙aΩag˙ u l-Isport Chris Agius flimkien maçChairman tal-Kunsill Malti g˙all-Isport Luciano Busuttil.

sporTs kÓ

04|01|2015 37

kullhadd.com

AnALiÛi TA’ LiAM gAUCi

EnginE FrEEzE 2.0 In-nies involuti fid-dinja tal-Formula 1 ftit li xejn kellhom çans jiççelebraw il-festi tal-Milied hekk kif kien hemm diversi dibattiti pendenti li kellhom jing˙alqu qabel ma jibda l-ista©un il-©did. Madankollu, minkejja li d-diskussjonijiet li saru bejniethom waslu g˙al xi avvanzi, g˙ad hemm numru ta’ inçertezzi li jridu ji©u indirizzati malajr kemm jista’ jkun.

Fost il-kwistjonijiet illi sar progress dwarhom kien hemm dik li g˙andha x’taqsam mal-iΩvilupp tal-power units matul l-ista©un 2015. Mill-ista©un li g˙adda, bdew ji©u applikati regolamenti ibsin f’dan ir-rigward, illi Ωammew lit-timijiet milli jag˙mlu Ωviluppi kbar fuq il-magni tag˙hom wara li jibda l-kampjonat.

Restrizzjonijiet L-iskop ta’ din ir-riforma kienet li tikkontrolla l-ispejjeΩ kbar li ©abet mag˙ha t-tranΩizzjoni g˙all-magni ibridi.

Madankollu, effett ie˙or kien illi Renault u Ferrari ma setg˙ux jag˙mlu l-iΩviluppi li xtaqu biex jippruvaw jil˙qu lill-Mercedes, fatt li qatg˙ahom barra mill-©lieda g˙all-kampjonat sa nofs l-ista©un.

Skont ir-regolamenti miftiehma qabel il-bidu talista©un li g˙adda, dawn ir-restrizzjonijiet kellhom sa˙ansitra jiΩdiedu matul is-snin li ©ejjin. Filwaqt li fl2015 it-timijiet se jkollhom l-opportunità li jiΩviluppaw madwar 48% tal-power unit , dan il-perçentwal g˙andu jinΩel g˙al 38% fl-2016, 30% fl-2017 u 23% fl2018, biex imbag˙ad jaqa’ g˙al 5% biss g˙all-ista©uni 2019 u 2020.

Dawn il-limitazzjonijiet kienu jibdew japplikaw wara t-28 ta’ Frar, meta t-timijiet kienu mistennija li jissottomettu l-verΩjoni finali tal-power unit tag˙hom. Wara din id-data t-timijiet setg˙u biss jiΩviluppaw il-

ta’ Ωmien.

B’hekk, wara xhur ta’ diskussjonijiet, l-FIA fl-a˙˙ar tat ra©un lill-Ferrari u lir-Renault f’nota ççirkulata filjiem li g˙addew illi sostniet: “As it is not specifically stated...when a power unit may be modified in accordance with appendix 4 [of the technical regulations], we feel that the weighted items (32 in this case) may be introduced at any time during the 2015 season.”

Il-vittmi

perçentwali msemmija hawn fuq sal-bidu tal-kampjonat, b’eççezzjonijiet isiru biss g˙al bidliet li kellhom x’jaqsmu ma’ affidabbiltà, sigurtà u kontroll talispejjeΩ.

Interpretazzjoni ©dida Dak illi ©ara din is-sena bid-dominju tal-Mercedes, però, g˙amilha çara g˙al bosta timijiet illi regolarmenti ta’ dan it-tip ma kinux prattiçi u jmorru kontra l-ispirtu tal-isport, illi dejjem kellu w˙ud mill-iktar vetturi avvanzati fid-dinja. Ir-reΩistenza tal-FIA u talMercedes ma kinitx Ωg˙ira u deher illi l-battalja kienet mitlufa g˙ar-Renault u l-Ferrari.

Madankollu, dawn tal-a˙˙ar individwaw nuqqas ta’ kjarezza fir-regolamenti li, minkejja li jg˙idu li hemm limitu fil-perçentwal tal-iΩvilupp f’Appendiçi 4 tat2015 Formula One Technical Regulations, it-2015 Formula One Sporting Regulations ma kinux daqshekk çari. Fil-fatt, insibu li f’Appendiçi 4 ta’ din tal-a˙˙ar, hemm klawsola 1b illi tifta˙ il-bibien g˙al diversi modifiki matul l-ista©un ming˙ajr limitu preçiΩ

Din l-a˙bar ma kinitx tajba g˙al kul˙add, però, il-vittmi prinçipali ma jidhrux li se jkunu il-Mercedes, kif ˙afna stennew. Huwa minnu li t-tim Ìermaniz mistenni li jitlef xi ftit mill-vanta©© illi kellu. Però, ilkostruttur rebbie˙ tal-a˙˙ar kampjonat kien ilu jg˙id illi kellu diversi Ωviluppi mo˙bijin fil-komma u g˙alhekk mhux eskluΩ illi l-Mercedes jispiççaw idawru s-sitwazzjoni favurihom bl-introduzzjoni ta’ bidliet radikali fil-power units tag˙hom.

Madankollu, is-sitwazzjoni hija differenti g˙allHonda, illi spiççaw kienu l-ikbar vittma ta’ din l-interpretazzjoni l-©dida tar-regolamenti. G˙ad-differenza tal-manifatturi l-o˙ra, il-Honda, b˙ala power unit supplier ©did kellhom il-limitu tat-28 ta’ Frar stabbilit b’mod çar g˙all-approvazzjoni tal-verΩjoni finali talmagna tag˙hom.

B’hekk, jekk l-affarijiet ma jinbidlux, it-tim McLaren Honda se jkun l-uniku wie˙ed b’idejh marbutin blinterpretazzjoni antika tar-regolarmenti, fatt li jista’ jitfg˙u lura ferm fil-kampjonat li ©ej. Wie˙ed, però, irid jistenna u jara g˙aliex mhuwiex eskluΩ illi dan ittim jappella g˙al eççezzjoni biex ikun jista’ jikkompeti b’mod adegwat fl-2015.

38 04|01|2015

kullhadd.com

KÓ SPORTS

RIÛULTATI TAL-BIERAÓ

FA CUP FL-INGILTERRA Accrington fis-16 ta’ Diçembru li g˙adda u din kienet l-a˙˙ar log˙ba tieg˙u min˙abba li jinsab imwe©©a’.

Min-na˙a tat-tim ta’ Louis van Gaal, Ashley Young Ωgur li m’g˙andux çans jilg˙ab wara l-injury li sofra filhamstring kontra Stoke fl-ewwel tassena u mistenni jdum barra mhux ˙aΩin. Kemm Adnan Januzaj kif ukoll Ander Herrera mistennija jibdew millewwel f’din il-log˙ba wara li t-tnejn li huma kienu introdotti fit-tieni taqsima kontra l-istess Stoke fil-Brittania Stadium.

Hemm çans li l-kowç ta’ Manchester United van Gaal ikollu jag˙mel diversi tibdiliet minkejja li xorta wa˙da jinsab konxju li ma jistax jafda lil dawn it-timijiet hekk meqjusa inferjuri wara li aktar tard dan l-ista©un ittim tieg˙u tilef kontra MK Dons filLeague Cup.

Blyth Spartans v Birmingham C Bolton W v Wigan Athletic Brentford v B & H Albion Cambridge U v Luton Town Charlton A v Blackburn R Derby County v Southport Doncaster R v Bristol City Fulham v Wolverhampton W Huddersfield Town v Reading Leicester C v Newcastle U Millwall v Bradford City Preston NE v Norwich City Rochdale v Nottingham Forest Rotherham U v AFC Bournemouth Tranmere Rovers v Swansea City WBA v Gateshead FC Barnsley v Middlesbrough

2 1 0 2 1 1 1 0 0 1 3 2 1 1 2 7 0

-

3 0 2 1 2 0 1 0 1 0 3 0 0 5 6 0 2

LOGÓOB GÓAL-LUM Dover v Crystal Palace

14.00

QPR v Sheffield United

14.00

Sunderland v Leeds United

14.00

A. Villa v Blackpool

16.00

Man. City v Sheffield Wed.

16.00

Southampton v Ipswich Town

16.00

Stoke City v Wrexham

16.00

Yeovil Town v Man. United

16.30

Chelsea v Watford

17.00

Arsenal v Hull City

18.30

ARSENAL V HULL CITY MAN. CITY V SHEFFIELD WED. Din tista’ tkun l-a˙˙ar log˙ba tal-midfielder Yaya Toure qabel ma jing˙aqad mat-tim nazzjonali talKosta tal-Ivorju biex jilag˙bu fitTazza tan-Nazzjonijiet Afrikani. Minna˙a l-o˙ra, id-difensur Bel©jan Vincent Kompany kif ukoll lattakkanti Edin Dzeko u Sergio Aguero se jkunu nieqsa. Min-na˙a tag˙hom, it-tim ta’ Sheffield Wednesday se jkollhom nieqes lil Joe Mattock u dan ifisser li Claude Dielna jista’ jilg˙ab minfloku fil-poΩizzjoni ta’ left-back.

F’kummenti li ta lill-medja IngliΩa lkowç ta’ Manchester City Manuel

SERIE A

Pellegrini ta x’jifhem lill-©urnalisti li lgoalkeeper riserva Willy Caballero jista’ jibda bejn il-lasti u dan wara li lgoalkeeper tat-tim nazzjonali IngliΩ kien imserra˙ fl-a˙˙ar log˙ba li s-City reb˙u f’darhom kontra Sunderland bl-iskor ta’ 3-2 fl-ewwel tas-sena.

YEOVIL V MAN. UTD It-tim ta’ League One fl-Ingilterra Yeovil jittama li jkollu lill-attakkant importanti Kieffer Moore lura flazzjoni g˙al-log˙ba li g˙andhom kontra t-tim qawwi ta’ Manchester United illum waranofsinhar fit-tielet rawnd tal-FA Cup. Moore skurja ttieni gowl fir-reb˙a ta’ Yeovil kontra

Dan huwa wie˙ed mill-konfronti li se jlaqqa’ Ωew© timijiet mill-Premier League u, inçidentalment, il-finalisti tas-sena l-o˙ra li raw lil Arsenal jirb˙u l-ewwel unur tag˙hom wara ammont twil ta’ snin.

It-tim ta’ Hull se jkun mimli kunfidenza wara li fl-a˙˙ar log˙ba tieg˙u kontra Everton ˙are© rebbie˙ filwaqt li t-tim ta’ Arsenal b˙alissa mhux g˙addej minn mument tajjeb meta fla˙˙ar log˙ba tilef kontra Southampton.

IΩ-Ωew© timijiet g˙andhom problema kbira ta’ plejers imwe©©g˙in allura m’g˙andhomx g˙aΩla o˙ra ˙lief li jbiddlu li juΩaw plejers differenti bittama li j©ibu riΩultat tajjeb mistenni miΩ-Ωew© kowçis rispettivi.

XNIGÓAT FIS-SUQ TAT-TRASFERIMENTI FL-ITALJA JUVENTUS JIDÓLU FIT-TELLIEQA GÓAL SNEIJDER

Sneijder

LOGÓOB GÓAL GÓADA 20.45

Lazio v Sampdoria

KLASSIFIKA TIM

L

R

D

T

F

K

P

Juventus Roma Lazio SSC Napoli Sampdoria Genoa AC Milan Fiorentina Udinese Palermo Inter Sassuolo Empoli Torino Hellas Verona Chievo Verona Atalanta Cagliari Cesena Parma

16 16 16 16 16 16 16 16 16 16 16 16 16 16 16 16 16 16 16 16

12 11 8 7 6 7 6 6 6 5 5 4 3 4 4 4 3 2 1 2

3 3 3 6 9 5 7 6 4 7 6 8 8 5 5 4 6 6 6 1

1 2 5 3 1 4 3 4 6 4 5 4 5 7 7 8 7 8 9 13

34 28 28 28 22 21 25 21 20 22 25 17 17 12 18 12 11 21 13 16

7 11 19 20 14 15 18 13 22 26 23 21 22 18 27 19 21 29 30 36

39 36 27 27 27 26 25 24 22 22 21 20 17 17 17 16 15 12 9 6

Skont rapporti mhux uffiçjali ˙er©in mill-medja Taljana qed isostnu li t-tim ta’ Juventus jinsab favorit li jiffirma lill-midfielder internazzjonali OlandiΩ ta’ Galatasaray Wesley Sneijder fis-suq tat-trasferimenti ta’ dan ix-xahar.

Timijiet o˙ra, fosthom Manchester United, Manchester City kif ukoll Southampton, kienu wkoll imsemmija li huma interessanti f’dan il-plejer li, skont xnig˙at, jinsab imdejjaq jilg˙ab maç- champions Torok Galatasaray.

Skont il-gazzetta Turin Daily, l-eksplejer ta’ Inter jinsab fil-quççata tal-aktar plejers mixtieqa middiri©enti Juventini u g˙alhekk huma bi˙siebhom jag˙mlu offerta ta’ £6 miljuni g˙al dan il-plejer ta’ 30 sena.

MEXES IRID JIFFIRMA KUNTRATT ÌDID MAL-MILAN Id-difensur FrançiΩ ta’ Milan Philippe Mexes qed jittama li jiffirma kuntratt ©did ma’ dan it-tim qabel ma jispiçça l-ista©un. Il-kuntratt ta’ Mexes jiskadi f’anqas minn sitt xhur u jista’ jitkellem ma’ timijiet o˙ra f’dan is-suq ta’ trasferimenti.

Minkejja li g˙amel biss sitt dehriet minn mindu lkowç Pippi Inzaghi ˙a l-kmand tat-tim, xorta wa˙da jidher li Mexes irid ikompli l-karriera tieg˙u mat-tim ta’ Milan. Minn mindu ng˙aqad mag˙hom ming˙and Roma, dan il-plejer ta’ 32 sena lag˙ab 93 g˙all-istess Milan.

PODOLSKI SE JINGÓAQAD MA’ INTER B’SELF L-attakkant ta’ Arsenal Lukas Podolski jinsab viçin ˙afna li jing˙aqad mat-tim ta’ Inter wara li fil-jiem li g˙addew deher isellem lis-sapporters ta’ Inter liebes xalla bil-kuluri iswed u blu mal-wasla tieg˙u fl-Italja.

Dan il-plejer internazzjonali ÌermaniΩ u rebbie˙ fitTazza tad-Dinja tas-sajf li g˙adda jidher li ma kienx kuntent fit-tim immexxi minn Arsene Wenger u kien hemm xnig˙at li telaq mit-ta˙ri© ta’ Arsenal aktar kmieni din il-©img˙a.

Huwa mifhum li dan is-self jispiçça fl-a˙˙ar ta’ dan l-ista©un u g˙ad irid isir mag˙ruf jekk eventwalment jinxtarax mill-istess Inter fis-sajf.

LOGÓOB GÓAL GÓADA Burnley v Tottenham H. AFC Wimbledon v Liverpool

20.45 20.55

PUNTI OÓRA IT-TIM MALTI TA’ HIBS INTERESSAT F’CHED EVANS L-eks attakkant ta’ Wales u persuna misjuba ˙atja ta’ stupru Ched Evans ©ie offrut triq lura fil-futbol wara li t-tim Malti ta’ Hibernians offrewlu kuntratt sal-a˙˙ar ta’ dan l-ista©un.

Dan il-plejer ta’ 26 sena, li kien ukoll ma’ Sheffield United, kien irrifjutat biex jinΩel g˙at-ta˙ri© ma’ timijiet IngliΩi o˙ra fosthom Tranmere, Oldham u Hartlepool wara li nstab ˙ati mill-Qorti IngliΩa.

IΩda Hibernians, li jinsabu bi 15-il punt vanta©© fil-quççata tal-league Malti u waqqg˙u biss 2 punti minn 16-il partita, ilbiera˙ waranofsinhar Ωvelaw li jinsabu viçin ˙afna li jiffirmaw lil dan il-plejer.

“L-AKTAR DEÇIÛJONI IEBSA F’ÓAJTI” Dan kien l-ewwel kumment tal-plejer internazzjonali IngliΩ ta’ Liverpool Steven Gerrard wara li sar mag˙ruf li se j˙alli lil-Liverpool biex ikollu avventuri o˙ra fl-a˙˙ar ta’ dan lista©un.

Dan il-plejer ta’ 34 sena u l- captain tat-tim ta’ Liverpool iddeçieda li jitlaq lit-tim li qatta’ madwar Ωew© deçenji mieg˙u. Huwa g˙amel id-debutt tieg˙u mat-tim tal-kbar proprju f’Novembru tal-1998 u la˙aq kwaΩi 700 apparenza g˙al dan il-klabb minn Merseyside.

B’kollox reba˙ 10 unuri ma’ Liverpool u, minkejja li qatt ma reba˙ il-Premier League IngliΩ f’˙ajtu, xorta wa˙da kien strumentali fil-lejl memorabbli f’Istanbul meta Liverpool kienu g˙elbu lit-tim ta’ Milan, wara li kienu minn ta˙t bi tliet gowls, biex reb˙u ç-Champions League g˙all-˙ames darba fl-istorja tag˙hom.

“NISTGÓU NASLU SAL-KWARTI TAL-FINAL TAÇ-CHAMPIONS LEAGUE” Id-difensur Taljan ta’ Juventus Leonard Bonucci jinsab fiduçjuΩ li l-iskwadra Juventina g˙andha biΩΩejjed talenti biex tasal sal-kwarti tal-final fil-kompetizzjoni Ewropea taçChampions League.

Iç-champions tas-Serie A kienu dominanti fil-futbol Taljan f’dawn l-a˙˙ar snin tant li reb˙u tliet titli tal-Kampjonat Taljan fl-a˙˙ar tliet snin, imma ma kellhomx l-istess xorti flaqwa kompetizzjoni Ewropea min˙abba diversi ra©unijiet.

Madankollu, Bonucci jemmen li t-tim ta’ Juventus jista’ jasal aktar mill-faΩi tal-a˙˙ar sittax fejn hawn se jiltaqg˙u mat-tim ÌermaniΩ ta’ Borussia Dortmund. Fi kliemu, it-tim ta’ Dortmund immexxi minn Jurgen Klopp, huwa tim kbir u g˙alhekk se joffrulhom sfida xejn façli biex jg˙addu g˙arrawnd li jkun imiss.

SPORTS KÓ

04|01|2015 39

kullhadd.com

BOV PREMIER LEAGUE FLORIANA

4 VS 3

NAXXAR L.

QORMI

2 VS 3

VALLETTA

Ritratti: STEPHEN GATT

REBÓA KONVINÇENTI FURJANIÛA

Azzjoni bejn Ryan Gilmour Cassar ta’ Naxxar u Steve Pisanu ta’ Floriana

Wara l-waqfa li kellna min˙abba l-festi, il-Kampjonat Malti ssokta b’Ωew© fl-Istadium Nazzjonali f’Ta’ Qali bl-ewwel log˙ba tkun dik bejn it-tim ta’ Floriana li ltaqa’ kontra Naxxar Lions.

L-ewwel azzjoni tal-log˙ba waslet fid-disg˙a minuta mit-tim FurjaniΩ meta minn pass fit-tul ta’ Emerson Marcelina lejn Vito Plut b’dan tala˙˙ar iqassam lil Conor Borg li mill-viçin ra x-xutt tieg˙u salvat millgowler ta’ Naxxar Julian Azzopardi. Fit-12-il minuta Floriana re©g˙u marru viçin li jmorru fil-vanta©© meta xutt min-nofs il-grawnd ta’ Marcelina ra l-ballun ja˙bat mal-mimduda bid-difiΩa ta’ Naxxar tbieg˙ed il-periklu.

Fit-22 minuta jasal l-ewwel gowl tal-partita minn Floriana meta minn cross ta’ Gary Muir lejn Steve Pisani li mill-vçin b’daqqa ta’ ras tefa’ fix-xibka wara Azzopardi. Il-Greens komplew jag˙fsu u fil-fatt wasal it-tieni gowl fil-35 minuta meta r-referee Fyodor Zammit isaffar foul mill-˙dax-il metru kif ukoll juri l-karta l-˙amra lill-gowler Naxxari hekk kif dan waqqa’ lil Vito Plut ta’ Floriana u li mill-penalty Gary Muir ma falliex. Kontra x-xejra tal-log˙ob, Naxxar ©abu gowl lura meta eΩatt qabel il-mistrie˙ Eminike naqqas id-distakk wara corner ta’ Pablo Doffo.

Fit-tieni taqsima rajna lil Floriana jkomplu jattakkaw b’vanta©© numeriku u t-tielet gowl tag˙hom wasal fil-55 minuta meta g˙at-tieni darba fil-partita r-referee Fyodor Zammit isaffar penalty ie˙or wara li Eminike miss il-ballun b’idu li mill-˙dax-il metru Moriera Cobo tefa’ fix-xibka. Erba’ minuti wara Floriana jiskurjaw ir-raba’ u l-a˙˙ar gowl meta minn azzjoni personali ta’ Brook Farrugia li baqa’ javvanza u tefa’ l-ballun lejn in-nofs li minn qag˙da perfetta Piciollo tefa’ l-ballun fix-xibka. Fit-88 minuta kien hemm azzjoni o˙ra ta’ Naxxar permezz ta’ Eminike iΩda l-ballun ˙abat max-xibka u d-difiΩa FurjaniΩa tbieg˙ed il-periklu.

Referee – Fyodor Zammit

Il-goalkeeper ta’ Naxxar, Luke Pecorella isalva ballun minn Floriana

IL-PREMIER LEAGUE MALTI

KLASSIFIKA Hibernians Valletta Birkirkara Floriana Balzan Mosta Sliema W. Naxxar L. Qormi Tarxien R. Pieta H. Ûebbu© R.

L 16 17 16 17 16 16 16 17 17 16 16 16

R 15 11 10 6 5 6 5 4 4 3 3 1

D 1 1 1 6 7 2 4 5 5 7 5 6

T 0 5 5 5 4 8 7 8 8 6 8 9

F 51 41 29 29 19 16 17 21 18 16 13 18

K 8 14 16 32 21 30 21 28 29 24 27 38

+/43 27 13 -3 -2 -14 -4 -7 -11 -8 -14 -20

Pti 46 34 31 24 22 20 19 17 17 16 14 9

LOGÓOB GÓAL-LUM Fil-Hibernians Stadium Mosta v Birkirkara Hibernians v Ûebbu© R.

14.00 16.00

Victor Tedesco Stadium Sliema W. v Pietà H. Tarxien R. v Balzan

14.00 16.15

VALLETTA JDAWRU TELFA F’REBÓA

Alfred Effiong g˙al Qormi F.C. issikkat minn Luke Dimech ta’ Valletta

Ryan Fenech ta’ Valletta jie˙u l-ballun lil Bjorn Bondin ta’ Qormi

Fit-tieni log˙ba wara l-waqfa tal-festi rajna lit-tim ta’ Qormi jiltaqa’ mat-tim ta’ Valletta f’log˙ba spettakolari mimlija azzjonijiet u gowls.

Wara bidu kemxejn kwiet miΩ-Ωew© timijiet, it-tim ta’ Qormi mar fil-vanta©© fit-12-il minuta meta pass ta’ Alfred Effiong lejn Frank Temile li mill-viçin ikkonkluda fix-xibka Beltija. Valletta ineΩistenti g˙alkollox u fil-fatt Qormi rduppjaw fis-36 minuta meta minn cross ta’ Frank Temile jid˙ol tajjeb Zoran Levniac li b’daqqa ta’ ras tefa’ firrokna tax-xibka. Qabel ma spiççat l-ewwel taqsima Valletta marru viçin li jnaqqsu d-distakk hekk kif ix-xutt ta’ Elford-Aliyu minn barra l-kaxxa ra l-ballun ja˙bat mal-mimduda.

Fit-tieni taqsima t-tim ta’ Qormi re©g˙u kienu fuq l-attakk u proprju fil-51 minuta setg˙u façilment g˙amluhom tlieta hekk kif Ωball mill-captain Belti Ryan Fenech f’nofs il-grawnd japprofitta minnu Alfred Effiong li baqa’ javvanza bix-xutt tieg˙u kien salvat b’diffikultà mill-gowler Belti Nicky Vella. Minkejja d-dominju ta’ Qormi, it-tim ta’ Valletta kien perikoluΩ fis-60 minuta li minn free-kick ta’ Nafti, il-ballun wasal g˙and Luke Dimech li mid-daqqa ta’ ras tieg˙u ©iet salvata u l-ballun spiçça f’corner.

Sitt minuti biss wara t-tim Belti naqqas id-distakk meta minn corner ta’ Nafti ra l-ballun ja˙abat mal-mimduda minn daqqa ta’ ras ta’ Elford-Aliyu bil-ballun jispiçça g˙and Barry li mill-viçin spara fixibka. L-assedju Belti kompla u l-gowl tad-draw wasal kwarta mittmiem meta r-referee saffar penalty hekk id-difensur ta’ Qormi Mazzetti waqqa’ lill-istess Barry li mill-˙dax-il metru ma Ωbaljax.

It-tielet u l-a˙˙ar gowl ta’ Valletta wasal fil-81 minuta meta minn pass ta’ Elford-Aliyu lejn Ian Azzopardi li baqa’ javvanza u minn barra l-kaxxa ra x-xutt b’sa˙˙tu tieg˙u jispiçça fix-xibka bil-gowler ta’ Qormi meg˙lub biex b’hekk Valletta dawru telfa f’reb˙a f’partita gowls.

Referee – Esther Azzopardi

40 04|01|2015

kullhadd.com

kÓ LokALI

L-AMBJENT HUWA L-PULMUN TA’ PAJJIÛNA

Leo Brincat Ministru g˙all-IΩvilupp Sostenibbli, l-Ambjent, u t-Tibdil fil-Klima

Is-sena li g˙addiet kellna g˙add ©mielu ta’ anniversarji f’pajjiΩna, li lkoll ©ew iççelebrati bid-dinjità u r-rispett li kien jixirqilhom. Din is-sena hemm Ωew© appuntamenti internazzjonali li nispiççaw nre©©g˙u l-arlo©© lura jekk ma jirnexxux jew ma jag˙tux il-frott mixtieq u me˙tieg.

Dawn l-appunamenti huma s-sena g˙all-IΩvilupp Sostenibbli, li ta˙bat malapprovazzjoni mistennija minna˙a tan-Nazzjonijiet Uniti dwar l-hekk imsej˙a g˙anijiet u miri sostenibbli (Sustainable Development Goals), kif ukoll is-summit tant mistenni dwar l-Azzjoni Dwar il-Klima li ser jsir f’Pari©i lejn tmiem is-sena.

Tkun umiljazzjoni g˙alina lkoll jekk dawn iΩ-Ωew© dati storiçi jispiççaw ma jinΩammux jew, ag˙ar minn hekk, jekk jispiççaw biss biex iwelldu ©urdien Ωg˙ir tal-imramma.

Il-President ma qag˙ditx tomg˙odha Ir-responsabbiltà a˙˙arija f’pajjiΩna biex dawn jirnexxu tinsab fuqna l-politiçi kif ukoll fuq l- istakeholders kollha ewlenin f’pajjiΩna, inkluΩa ssoçjetà çivili nnifisha.

IΩda f’dawn l-a˙˙ar jiem la˙jar u l-aqwa gwida morali u l-aqwa kumpass li seta’ kellna ©ie minn fomm il-President

tar-Repubblika li g˙al darba darbtejn tkellmet dwar l-isfidi ambjentali li pajjiΩna g˙andu quddiemu.

F’Jum ir-Repubblika lPresident ma tantx qag˙det tomg˙odha. Tkellmet çar dwar dak li mistenni minna lkoll biex niΩguraw li l-ambjent ji©i m˙ares kif suppost.

IΩda lejlet l-a˙˙ar tas-sena kellha messa©© sa˙ansitra ferm aktar qawwi u dirett, li ma ˙alla ebda lok g˙al dubji dwar dmirijietna lkoll f’dan ilproçess tant me˙tie© u delikat.

DeçiΩjonijiet dwar l-ambjent huma deçiΩjonijiet etiçi Inkun qed nonqos jekk in˙alli barra jew inΩejjen il-kliem ferm meqjus li uΩat lEççellenza Tag˙ha fuq ilmezzi tax-xandir f’dik lokkaΩjoni.

Wara li tkellmet kontra lvjolenza u kif, quddiem dawn ir-realtajiet tal-lum, il-protokoll tas-silenzju huwa immorali, meta ©iet g˙allambjent uΩat kliem iebes ˙afna. Sej˙itlu l-pulmun ta’ pajjiΩna.

Stqarret li fis-sena 2015, irridu nkomplu nipperswadu lil xulxin li meta nfaqqru lambjent inkunu qed inmarrdu lill-poplu.

Jekk mhux se noqog˙du attenti, kompliet tg˙id, se n˙allsu prezz qares ˙afna g˙all-azzjonijiet tag˙na f’dan il-qasam.

Il-President marret on record tg˙id li Ωgur li ma nistg˙ux inkomplu niggravaw is-sitwazzjoni.

F’messa©© çar lill-awtoritajiet il-President qalet hekk: “Irrid infakkar lill-awtoritajiet f’dan il-qasam li d-deçiΩjonijiet dwar l-ambjent huma deçiΩjonijiet etiçi qabel ma huma tekniçi jew legalistiçi.

Kull settur li jmiss mal-ambjent tag˙na jrid jag˙mel eΩami tal-kuxjenza dwar im©ibtu f’dan il-qasam, bit-tama li lkelma sostenibbli ma tibqax kelma fierg˙a, iΩda tkun tassew il-linja gwida tal-operat ta’ pajjiΩna.”

F’dawn l-a˙˙ar jiem kellna turija çara permezz ta’ LIstrina kemm a˙na kapaçi nkunu ©eneruΩi b˙ala poplu.

Issa dmirna huwa li nuru listess rispett, dedikazzjoni u impenn lejn il-familja tag˙na stess, lejn uliedna u lejn pajjiΩna billi n˙arsu l-ambjent kif huwa xieraq u mistenni li jsir.

Nawgura sena mimlija risq u hena lil kul˙add.