KullĦadd_01.09.2019

www.kullhadd.com Il-Ħadd 1 ta’ Settembru, 2019

Ħarġa Nru 1,364

Prezz €1

€170 MILJUN INVESTIMENT F’SENA WAĦDA SALVINI “KIXEF” L-ISFORZ BIEX ITAJRU LIL BEPPE

Ara paġna 3

Ara paġna 28

L-EKS MINISTRU CASSAR JIMBOTTA MINN WARA KONTRA S-CENTRAL LINK...

B’INTERESS PERSONALI

Ara paġna 7

• Ir-riżultati tal-Malta Enterprise għall-2018 huma b’saħħithom ħafna, bl-inizjattivi li ttieħdu flimkien mal-Ministeru għall-Ekonomija ġibdu investimenti li jlaħħqu iktar minn €170 miljun u li mistennija jiġġeneraw 1,700 impjieg ġdid fuq 3 snin

02

01.09.2019

kullhadd.com

IT-TEMP GĦAL-LUM L-Ogħla Temperatura: 29°C L-Inqas Temperatura: 23°C L-Indiċi UV: 9 Is-Sitwazzjoni Ġenerali: Arja ta’ pressjoni baxxa testendi mill-Majjistral tal-Libja lejn il-Baħar Tirren It-Temp: Imsaħħab u bix-xita jew ħalbiet tax-xita, li tista’ tkun lokalment bir-ragħad u bil-buffuri kultant Ir-Riħ: Ħafif u varjabbli Il-Viżibilità: Tajba minbarra fix-xita Il-Baħar: Ħafif L-Imbatt: Ftit li xejn It-Temperatura tal-Baħar: 28°C

Editur ALEANDER BALZAN email: aleander.balzan@partitlaburista.org

Reklamar u Distribuzzjoni KIMBERLY CUTAJAR email: sales@kullhadd.com tel: (+356) 2568 2570

Disinn tal-Paġni KIMBERLY CUTAJAR tel: (+356) 2568 2570

It-Tnejn

It-Tlieta

L-Erbgħa

Kuntatt Ġenerali KullĦadd email: editorial@kullhadd.com tel: (+356) 2568 2570

Indirizz Postali KullĦadd

33°C

UV 8

23°C

Il-Ħamis

32°C

UV 8

23°C

33°C

Il-Ġimgħa

UV 8

22°C

Is-Sibt

One Complex, A 28B, Industial Estate Il-Marsa MRS 3000

Sit Elettroniku KullĦadd

33°C

UV 8

23°C

31°C

UV 8

24°C

30°C

UV 8

24 °C

kullhadd.com

SPIŻERIJI LI JIFTĦU LLUM IL-ĦADD

Mezzi Soċjali www.facebook.com/kullhadd

Id-Dipartiment tal-Protezzjoni Ċivili – 2393 0000

Vilhena Pharmacy, 3, Triq Sant’Anna, Il-Furjana – 21244114 Vivien Pharmacy, Triq Patri Magri, Il-Marsa – 21221701 Lantern Pharmacy, Misraħ il-Kebbies, Santa Venera – 21444648 Remedies Pharmacy, Triq Tumas Fenech, Birkirkara – 21441589 Deby’s Pharmacy, 1, Misraħ il-Barrieri, L-Imsida – 21227920 Medical Plaza Dispensing Chemists, Cass-i-Mall Buildings, Vjal ir-Rihan, San Ġwann – 21372195 Mrabat Pharmacy, Triq l-Imrabat, Tas-Sliema – 21313535 St. Joseph Pharmacy, 164, Triq Annibale Preca, Ħal Lija – 21414051 St. Louis Pharmacy, Shop 1, Bohemian Courts, Vjal l-Indipendenza, Il-Mosta – 21432802 Parkes Pharmacy, 582, Triq San Pawl, San Pawl il-Baħar – 21571764 Theresa Jo Pharmacy, 3A, Triq Xintill, Ħal Tarxien – 21672703 Milia’s Pharmacy, Triq il-Kottonera, Il-Birgu – 27600126 St. James Pharmacy, Misraħ San Ġakbu, Ħaż-Żabbar – 21666194 Green Cross Pharmacy, 8, Misraħ Gregorio Bonnici, Iż-Żejtun – 21693723 Safi Pharmacy, St. John Street c/w Bieb il-Ġarra Street, Ħal Safi – 21649552 Santa Marija Pharmacy, 40, Triq l-Għasfura, Ħaż-Żebbuġ – 21465346 Anici Pharmacy, BLK A, Town Centre HOS, L-Imtarfa – 21452833

Il-Gwardjani Lokali – 2132 0202

Għawdex

Stampat Miller Newsprint Ltd. Numri Importanti Is-Servizzi kollha ta’ Emerġenza​– 112​ Il-Pulizija ta’ Malta – 2122 4001-9​

L-Isptar ta’ Malta – 2545 0000 L-Isptar ta’ Għawdex – 2156 1600 Servizz Veterinarju ta’ Emerġenza – 5004 3888 Servizz ta’ Direttorju Telefoniku – ​1182

Abela Pharmacy, 42, Triq G.P.F. Agius De Soldanis, Ir-Rabat – 21556170 Lauretana Pharmacy, 36, Triq l-Imġarr, Għajnsielem – 21563017 Servizz ta’ tobba fiċ-Ċentri tas-Saħħa fil-Ħdud u l-festi pubbliċi Iċ-Ċentri tas-Saħħa tal-Mosta, ta’ Raħal Ġdid u tal-Furjana jiftħu għall-emerġenzi 24 siegħa, sebat ijiem fil-ġimgħa. Fil-Ħdud u fil-festi pubbliċi, iċ-Ċentru tas-Saħħa tal-Gżira jiftaħ għallemerġenzi bejn it-8.00am u l-5.00pm. Ikun hemm ukoll servizz ta’ infermier bejn it-8.00am u t-8.00pm. Il-pubbliku jrid jattendi ċ-Ċentru tas-Saħħa tad-distrett tiegħu. Persuni mingħajr karta tal-identità ma jiġux moqdija.

03

01.09.2019

kullhadd.com

JOE CASSAR JIMBOTTA LIL ĦATNU U JAĦBI IDU

Wieħed mill-uniċi seba’ residenti ta’ Ħ’Attard li qed jitolbu l-Qorti twaqqaf is-Central Link Project mhu ħadd ħlief ħaten l-Eks Ministru u Eks Membru Parlamentari Nazzjonalista Joe Cassar, li rriżenja fl-2015 wara li kienu żvelati pjaċiri u għotjiet mingħand kuntratturi.

Malcolm Vella Haber hu wieħed fil-lista ta’ seba’ “residenti” (minn fost eluf li jgħixu Ħ’Attard) li ngħaqdu fit-talba biex jitolbu lill-Awtorità tal-Ippjanar twaqqaf il-proġett ta’ titjib fit-toroq ewlenin bejn l-Imrieħel u Ta’ Qali. Vella Haber jiġi ħaten Joe Cassar u huwa magħruf sew li huwa ħaġa waħda miegħu, tant li anke kien is-segretarju privat tiegħu meta Cassar kien Ministru tas-Saħħa taħt amministrazzjoni preċedenti.

Minkejja li Vella Haber qatt ma ssemma fil-każ, hu kien jokkupa din il-kariga anke fiż-żmien li fih allegatament seħħew it-tranżazzjonijiet li ftit snin wara wasslu għar-riżenja tal-istess Cassar.

Cassar u Vella Haber għandhom proprjetajiet maġenb xulxin fl-inħawi fejn se ssir waħda mit-toroq il-ġodda tal-proġett.

Din it-triq il-ġdida ilha mmarkata fil-pjanti tal-iżvilupp ta’ Ħ’Attard għexieren ta’ snin, minn qabel inbnew l-istess djar.

Madankollu, minkejja li l-problemi tat-traffiku f ’Ħ’Attard u f ’Ħal Balzan kienu ilhom jifnu eluf ta’ residenti, il-Gvern immexxi mill-Kabinett li kien jifforma parti minnu Cassar sal-2013 għal xi raġuni jew oħra ħalla l-proġett fuq l-ixkaffa.

Minn meta Infrastructure Malta ħabbret is-Central Link Project, l-investiment li se jwettaq dawn il-pjanijiet li ilhom snin biex isiru, fuq il-mezzi tal-midja soċjali Cassar spiss ikkritika dan il-proġett. Madankollu, minħabba d-dell tal-allegazzjonijiet li

wasslu għar-riżenja tiegħu ftit snin ilu, ma tantx jista’ joħroġ għonqu kontrih.

Kien għalhekk li ttieħdet id-deċiżjoni li jkun Vella Haber li jidher hu spalla ma’ spalla mal-għaqdiet kontra l-proġett, biex ikompli jimbotta ħalli ma jsirx.

Fl-2015, il-gazzetta Malta Today żvelat dokumenti li jallegaw li fl-2011, meta Cassar kien Ministru, l-iżviluppatur Joe Gaffarena ħallas b’aktar minn €8,000 għal xogħlijiet fi proprjetà privata tiegħu fir-Rabat. Ġie allegat ukoll li l-istess kuntrattur ħallas għal sistema ta’ kameras tas-sigurtà lill-istess Eks Ministru.

Sena wara, fl-2012, Cassar allegatament “xtara” karozza tiswa aktar minn €5,000 mill-istess kuntrattur, iżda flok ħallas għaliha, ta €1,000 donazzjoni lill-Partit Nazzjonalista.

Malli faqqgħu dawn l-allegazzjonijiet, Cassar irriżenja mill-Parlament, allavolja baqa’ jsostni li hu kien biss vittma għax m’għamel xejn ħażin.

F’Lulju li għadda, l-Awtorità tal-Ippjanar approvat il-pjanti tas-Central Link Project biex il-proġett ikun jista’ jitwettaq. L-istudji tekniċi u xjentifiċi dwar dan il-proġett juru li l-proġett se jwassal biex il-ħin tal-ivvjaġġar f ’dawn l-inħawi jonqos bin-nofs, waqt li jonqos ukoll ħafna tniġġis fl-arja mill-karozzi li bħalissa jagħmlu ħafna ħin staġnati fit-traffiku f ’Birkirkara, f ’Ħ’Attard u f ’Ħal Balzan. Il-proġett se jżid ukoll kilometri sħaħ ta’ korsiji għar-roti, ħafna bankini ġodda, faċilitajiet aħjar għall-passiġġieri tal-karozzi tal-linja u żoni sħaħ msebbħa bis-siġar u bil-pjanti, 212% iżjed milli hemm illum.

Din il-ġimgħa, numru t’għaqdiet ambjentali u seba’

L-istudji xjentifiċi, li saru qabel l-Awtorità ddeċidiet li tagħti l-permess, jikkonfermaw li se tittieħed ferm inqas art mill-pjanti oriġinali li kienu saru għal dan il-proġett qabel l-2013 residenti, fosthom Vella Haber, talbu lill-Awtorità tal-Ippjanar twaqqaf il-permess, minħabba li biex isir jeħtieġ tittieħed art agrikola u jitneħħew xi siġar.

L-istudji xjentifiċi, li saru qabel l-Awtorità ddeċidiet li tagħti proġett qabel l-2013. l-permess, jikkonfermaw li se titIr-rapporti jikkonkludu wkoll tieħed ferm inqas art mill-pjanti li meta jitlesta l-proġett, il-kooriġinali li kienu saru għal dan il- munitajiet ta’ Ħ’Attard, Ħal Bal-

L-FKNK TAPPELLA GĦALL-KAĊĊA SKONT IL-LIĠI

Illum jiftaħ l-istaġun talkaċċa mill-art. Il-kaċċa tista’ ssir minn sagħtejn qabel tlugħ ix-xemx sa sagħtejn wara nżul ix-xemx, ħlief filĦdud u l-btajjel pubbliċi, meta l-kaċċa trid tieqaf fissiegħa ta’ waranofsinhar.

Bejn il-15 ta’ Settembru u s-7 t’Ottubru – iż-żewġ ġranet inklużi – il-kaċċa trid tieqaf fis-7 ta’ filgħaxija.

zan u Birkirkara mhux biss se jkollhom arja aktar nadifa, iżda se jkollhom ukoll ħafna aktar siġar milli hemm illum.

Il-kaċċa għall-gamiem tista’ ssir biss f ’Settembru; bi kwota nazzjonali ta’ qbid ta’ massimu ta’ 7,000 gamiema.

L-istaġun tal-kaċċa u l-qbid tal-fenek salvaġġ jibqa’ miftuħ sal-aħħar tas-sena.

Il-qbid tal-kaċċa jrid jiġi rrappurtat permezz ta’ SMS fuq numru apposta, kull darba li l-kaċċatur ikun

se jieqaf mill-kaċċa u jkun se jitlaq minn fuq il-post.

Fi stqarrija, il-Federazzjoni Kaċċaturi Nassaba Konservazzjonisti appellat lill-kaċċaturi biex jimxu mar-regolamenti u mal-liġijiet rispettivi, u dejjem jikkoperaw mal-Pulizija.

L-istaġun tal-kaċċa mill-art jibqa’ miftuħ salaħħar ta’ Jannar tas-sena d-dieħla.

04

01.09.2019

kullhadd.com

30 ‘GĦAQDA’ JGĦIDU TAGĦHOM DWAR IN-NISA FIL-PARLAMENT Id-dokument għar-riforma li twassal għal iktar nisa fil-politika ġibed l-interess ta’ 30 organizzazzjoni, fosthom għaqdiet u partiti politiċi, li ħadu sehem fil-proċess ta’ konsultazzjoni.

Kien fl-aħħar jiem li s-Segretarjat Parlamentari għar-Riformi, iċ-Ċittadinanza u s-Simplifikazzjoni ppubblika rapport dettaljat dwar il-proċess ta’ konsultazzjoni u saħansitra ppubblika b’mod awtentiku l-pożizzjoni mibgħuta mill-għaqdiet.

Anke jekk kien hemm numru ta’ bidliet suġġeriti għal dak propost, il-konklużjoni ċara minn dan il-proċess kienet dik li l-parteċipanti jappoġġjaw ilħsieb ta’ miżuri pożittivi. Filfatt, il-maġġoranza assoluta tal-għaqdiet, speċjalment dawk li jaħdmu fis-settur tal-ugwaljanza, laqgħu b’mod pożittiv il-bidliet proposti.

B’hekk qed jidher b’mod ċar li l-erba’ prinċipji maħsuba fil-proposta oriġinali jipprovdu pakkett ta’ miżuri importanti li jistgħu jġibu bidla mingħajr iktar dewmien. Tant li r-rapport jgħid li l-prinċipji tar-riforma se jitressqu fil-Parlament tul din il-leġiżlatura.

Il-kumitat tekniku li ħadem fuq dan il-proċess ta’ konsultazzjoni jinnota li kien hemm mistoqsijiet li tqajmu, iżda kkonkluda: “Minkejja dawn il-mistoqsijiet, meta wieħed iħares lejn ir-rispons kollettiv huwa rakkomandat li din ir-riforma tkun implimentata mingħajr dewmien bil-għan li tkun fis-seħħ qabel l-elezzjoni ġenerali tal-2022.”

Kien saħansitra nnotat li jekk jintilef dan iċ-ċans l-ewwel ċans biex din il-bidla tieħu l-ħajja imbagħad ikunu l-elezzjonijiet ġenerali tal-2027.

Ir-riforma proposta tipprovdi mekkaniżmu korrettiv imħaddem bħala parti mis-sistema elettorali li diġà teżisti, xi ħaġa li filwaqt li ntlaqgħet minn bosta sabet l-oppożizzjoni tal-Alternattiva Demokratika.

Anke jekk ħalla xi domandi

dwar id-dettall u laqgħa li kellha tkun skedata biex wieħed jifhem aħjar ma saritx, il-Partit Nazzjonalista kien ukoll favur il-mekkaniżmu korrettiv. “Jekk in-numru ta’ nisa ma jilħaqx l-40%, għandu jidħol il-mekkaniżmu korrettiv ‘as a last resort’,”qal il-Partit Nazzjonalista fir-rispons tiegħu.

Il-kumitat tekniku analizza wkoll il-proposta li l-partiti jkunu obbligati li jressqu lista ta’ kandidati fejn 50% jkunu nisa u l-listi jkunu separati biex jassiguraw li jkun hemm nies eletti. Iżda, kien konkluż li bis-sistema elettorali preżenti din mhix possibbli. Din mhix l-unika proposta li biex titħaddem sew kellha bżonn bidliet li jmorru lil hinn minn din ir-riforma, u filwaqt li kien rikonoxxut li temi ta’ dan it-tip jistgħu jkunu meqjusa bħala parti mir-riforma elettorali huwa meħtieġ li l-bidla li żżid is-sehem tan-nisa ssir minnufih.

Bidla oħra hija maħsuba biex il-partiti jiksbu finanzjament biex jaħdmu fuq l-ugwaljanza bejn il-ġeneru. Fost oħrajn biex jinvestu fit-taħriġ u diversi inizjattivi oħra li jippromwovu l-ugwaljanza bejn il-ġeneri.

Kien hemm min staqsa jekk din hix xi bidla biex jiddaħħal il-finanzjament tal-partiti millistat, iżda dan kien miċħud hekk kif il-fondi se jkunu strettament marbuta u jistgħu jkunu anke skrutinizzati mill-Awditur Ġenerali.

Hemm qbil ukoll li l-Ispeaker tal-Parlament imexxi riforma ta’ miżuri flessibbli u “family friendly” fil-Parlament.

Fl-aħħar jiem is-Segretarju Parlamentari Julia Farrugia żvelat li tkellmet mal-Kap tal-Oppożizzjoni biex dan jinnomina żewġ persuni biex ikunu parti minn kumitat tekniku dwar il-bilanċ bejn is-sessi f ’riforma parlamentari.

Il-proposta taħseb biex minn 14%, ir-rappreżentanza tan-nisa fil-Parlament toqrob minn tal-inqas lejn rappreżentanza ta’ 40%.

kullhadd.com

05

01.09.2019

GĦAXRA INTERESSANTI MINN TA’ QABEL IL-BAĠIT Fl-aħħar jiem, il-Ministru għall-Finanzi ppreżenta d-dokument ta’ qabel il-baġit. Dokument bit-tema “Insostnu t-Tkabbir Inklussiv”. Huwa dokument ta’ iktar minn 80 paġna li filwaqt li jħares lejn il-qagħda ekonomika u finanzjarja ta’ pajjiżna jislet il-prijoritajiet għaż-żmien li ġej. Għax jekk xejn, il-finanzi tal-pajjiż neħtiġuhom sodi biex ikunu investiti fi proġetti ġodda u fin-nies. Slitna 10 inizjattivi li jissemmew f ’dan id-dokument u li nqisuhom interessanti. Inizjattivi li forsi ma smajniex dwarhom daqs oħrajn li hemm imniżżla fl-istess paġni iżda li meta implimentati b’mod sħiħ għandhom jagħmlu differenza li tinħass jew fl-ekonomija jew inkella fil-ħajja tan-nies.

1 2 3 4 5

Se mmorru fl-ISPAZJU bis-serjetà.

Qed ikun ippjanat qafas regolatorju bil-għan li Malta tikkapitalizza fuq l-opportunitajiet kummerċjali li jista’ jipprovdi s-settur spazjali (outer space). Dan b’mod li kumpaniji li jaħdmu f ’dan is-settur jiġu jaħdmu minn Malta, jiġġeneraw l-impjiegi u jippromwovu l-investiment.

Mistenni jkun inawgurat ĊENTRU GĦAL KONTROL NAZZJONALI (National Control Centre) li jieħu ħsieb l-immaniġġjar tat-traffiku u jinforza b’mod real time. Dan fl-istess ħin li jilqa’ s-servizzi ta’ emerġenza 112 u minn fejn anke jissejħu l-ambulanzi.

6 7 8 9 10

Fost il-proġetti maħsuba għall-qasam tas-saħħa hemm dak ta’ KARDS ELETTRONIĊI. Din hi sistema li mistennija żżid l-effiċjenza fl-amministrazzjoni tassistema tas-saħħa filwaqt li tkun iktar konvenjenti għall-pazjenti nfushom. B’hekk fis-saħħa nibqgħu nkunu innovattivi wara li diġà smajna bir-Robotika li fiha se jsir iktar investiment.

Il-BORŻA TA’ MALTA se tkompli tkun immodernizzata u l-għan hu li tikber iktar anke fi swieq internazzjonali.

Dan bil-għan li tistimula rotot ta’ finanzjar alternattivi u kompetittivi għall-benefiċċju tal-attivitajiet ekonomiċi f ’pajjiżna.

Bil-LOGĦOB TAL-PAJJIŻI Ż-ŻGĦAR f ’moħħ l-awtoritajiet mistenni jissokta l-programm ta’ investiment fil-faċilitajiet li jwasslu sal-2023. Ma’ dan hemm marbut investiment li jrid isir fl-atleti bil-għan li Malta tikseb ir-riżultati mixtieqa f ’dawn il-logħob ukoll.

Se tinħoloq AKKADEMJA FL-AWTORITÀ MALTIJA GĦALL-MEDIĊINI li tul l-aħħar snin kienet stabbilita bħala waħda mill-iktar awtoritajiet effiċjenti u b’reputazzjoni b’saħħitha fil-pajjiż. Din se ssir biex tibni l-kapaċità xjentifika u teknika bil-għan li tkun tista’ toffri iktar servizzi u appoġġ lill-istituzzjonijiet edukattivi. Se tippromwovi wkoll ir-riċerka u l-iżvilupp fis-settur tax-xjenzi regolatorji.

FLOTTA ĠDIDA għallprotezzjoni ċivili tibqa’ fost l-inizjattivi fil-qasam tas-sigurtà nazzjonali. B’hekk se jinbidlu iktar fire engines fl-istess ħin li Ħal Far jinbidel f ’ċentru ta’ taħriġ li jżid il-livell ta’ professjonalità ta’ dan il-korp li kull meta ssejjaħ qam għall-okkażjoni.

Ir-RIABILITAZZJONI fis-soċjetà ta’ dawk li jkunu skontaw sentenza fil-ħabs ta’ Kordin hija prijorità għas-sena finanzjarja li ġejja.

Dan b’kolaborazzjoni mal-NGOs fl-istess ħin li l-medjazzjoni bejn ilvittmi tal-kriminalità u l-aggressuri mistennija tkun imsaħħa u estiża għal iktar individwi.

Mistennija EMENDI LEGALI li jagħmlu l-liġijiet tal-pajjiż dwar il-prostituzzjoni u l-liġijiet kontra t-traffikar talbnedmin bħala iktar effettivi.

Biex hekk tissaħħaħ il-fażi ta’ implimentazzjoni f ’din irriforma li qed issir f ’pajjiżna.

Il-MIMCOL mistennija żżid l-enfasi tagħha fuq kumpaniji magħrufa bħala START UPS bilgħan li tinħoloq ekosistema soda għal azjendi ta’ dan it-tip. Għal dan il-għan permezz tal-programm Investor Connect Programme se tkun iffaċilitata l-kollaborazzjoni bejn investituri u start ups.

06

01.09.2019

kullhadd.com

IL-PE SE JIDDISKUTI PROPOSTA TA’ CUTAJAR Meta fil-jiem li ġejjin jissokta bil-ħidma, il-Kumitat għall-Industrija, ir-Riċerka u l-Enerġija tal-Parlament Ewropew mistenni jiddiskuti proposta importanti li għamlet il-Membru tal-Parlament Ewropew tal-Partit Laburista, Josianne Cutajar.

Cutajar ipproponiet emenda importanti għall-baġit allokat għall-Connecting Europe Facility (CEF) fil-qasam tal-enerġija, fejn qiegħda tipproponi żieda ta’ €352 miljun fl-istess baġit, sabiex dan jilħaq il-biljun ewro.

Dan hu essenzjali sabiex it-twettiq ta’ proġetti li jassiguraw sigurtà tal-provvista tal-enerġija u enerġija aktar nadifa issir iktar possibbli.

L-emenda li Cutajar ressqet b’mod formali fil-Kumitat, magħruf bħala ITRE, se tkun diskussa nhar it-Tlieta li ġej waqt laqgħa tal-istess Kumitat. Din illaqgħa tifforma parti mix-xogħol preparatorju li jagħmel il-Parlament Ewropew għall-baġit finali tal-Unjoni Ewropea għas-sena 2020.

Cutajar saħqet li l-baġit preżenti ta’ madwar €0.6 biljun għas-sena 2020 mhuwiex suffiċjenti sabiex proġetti kbar li jgħaqqdu lill-

pajjiżi Ewropej fid-distribuzzjoni tal-enerġija, speċjalment dawk tal-gass, ikunu possibbli. Fost il-proġetti kbar li jistgħu jitwettqu permezz ta’ baġit aqwa għal CEF Energy huwa proprju l-pipeline tal-gass bejn Malta u l-Italja.

Dan kollu jinkwadra fil-viżjoni tal-Gvern Malti f ’dan is-settur skont l-istrateġija li tissalvagwardja s-sigurtà tal-provvista u tkompli ssaħħaħ id-diversifikazzjoni tas-sorsi tal-enerġija f ’pajjiżna.

Hu mistenni li l-emenda proposta minn Cutajar issib l-appoġġ tal-membri l-oħrajn li jiffurmaw parti mis-Soċjalisti u d-Demokratiċi fil-Parlament Ewropew.

DALLI SE TMEXXI KUMMISSJONI DWAR VETTURI LI MA JNIĠĠSUX Il-Ministeru għall-Ambjent, Żvilupp Sostenibbli u Tibdil fil-Klima José Herrera ħatar lill-Membru Parlamentari Ewropew Dr Miriam Dalli sabiex tmexxi l-kummissjoni dwar il-qalba ta’ pajjiżna lejn l-użu ta’ vetturi li ma jniġġsux.

Fi stqarrija ntqal li issa li tħejjew l-istudji preliminari se jingħata bidu għat-tieni fażi tax-xogħol ta’ din il-kummissjoni biex fl-ewwel xhur tas-sena d-dieħla titħabbar id-data finali sa meta l-vetturi l-ġodda f ’pajjiżna jridu jkunu vetturi li ma jniġġsux. Dan ma jfissirx li min ikollu karozza taħdem bil-petrol jew bid-diesel ikollu jneħħiha, iżda li l-karozzi li jiġu impurtati f ’Malta wara dakinhar ma jkunux iniġġsu. Hu stmat li fis-snin li ġejjin il-prezzijiet ta’ dawn il-vetturi se jorħsu drastikament.

L-MEP Miriam Dalli, li mexxiet in-negozjati mal-Istati Membri u l-Kummissjoni Ewropea dwar tnaqqis mill-emissjonijiet CO2 mill-vetturi, qalet li grazzi

għal dan il-pass se jkun assigurat li ċ-ċittadini jgawdu minn trasport li ma jniġġisx fil-gżejjer tagħna. Dalli qalet li l-kummissjoni se tipprovdi qafas ta’ kif Malta se tintroduċi vetturi li ma jniġġsux filwaqt li tieħu f ’kunsiderazzjoni l-aspetti kollha neċessarji, inkluż dawk soċjali, ekonomiċi, ambjentali u infrastrutturali.

“L-impenn tagħna huwa li nkunu ambizzjużi u realistiċi biex nagħmlu bidla li minnha jgawdi kulħadd,” saħqet Miriam Dalli.

07

01.09.2019

kullhadd.com

L-2018 B’SAĦĦITHA GĦALL-INVESTIMENT Figuri għall-2018 juru li l-klima favur iktar investiment f ’Malta kompliet tikber hekk kif ġew approvati 150 proġett mill-Malta Enterprise, b’investiment ta’ iktar minn €170 miljun.

Fuq tliet snin dawn mistennija joħolqu 1,700 impjieg ġdid.

Dan jikkonferma kif l-ekonomija Maltija qed iżżomm ritmu b’saħħtu u sostenibbli għal matul is-snin li ġejjin. Dan qed isir b’investiment barrani, iżda anke b’investiment minn negozji lokali li qed iħossu s-saħħa fl-ekonomija u qed jinvestu flushom f ’Malta stess.

Minn fost dawn kienu approvati b’kemm jiswew €66 miljun investiment barrani u lokali ġdid li se joħolqu 970 impjieg.

Min-naħa l-oħra fl-2018, madwar 115-il kumpanija f ’Malta ddeċidiet li tkabbar l-operat tagħha. Dan se jfisser €106 miljun f ’investiment għal iktar minn 700 impjieg ġdid.

Dan kollu jkompli jikkonferma kemm l-ekonomija Maltija qed toħloq ġid fit-tul.

Il-Ministeru tal-Ekonomija, l-Investimenti u Intrapriżi Żgħar immexxi mill-Ministru Chris Cardona kien strumentali biex matul l-aħħar ħames snin jinċentiva n-negozju barrani u

jiġbed lejn Malta investiment qed tinkoraġġixxi iktar inves- vestiment ġdid, hija importanti ssaħħaħ impjiegi ta’ kwalità ġdid wara snin ta’ nuqqas ta’ timent ġdid f ’pajjiżna. Iżda wkoll l-espansjoni ta’ investi- u tiggarantixxi investiment inizjattiva f ’dan il-qasam. Par- daqskemm hu importanti l-in- ment eżistenti għax tkompli f ’Malta għal tul ta’ żmien. tikolarment reġa’ ngħata ħajja ġdida s-settur tal-manifattura, filwaqt li pajjiżna daħal b’saħħa f ’oqsma ġodda bħal mhuwa dak tal-kannabis mediċinali.

Mitlub jikkummenta dwar dawn ir-riżultati, il-Kap Eżekuttiv tal-Malta Enterprise Kurt Farrugia qal illi l-klima pożittiva li nħolqot fil-pajjiż

Partikolarment reġa’ ngħata ħajja ġdida s-settur tal-manifattura, filwaqt li pajjiżna daħal b’saħħa f’oqsma ġodda bħal mhuwa dak tal-kannabis mediċinali

Il-Ministru Cardona f’waħda miż-żjarat li jagħmel f’kumpaniji li jagħżlu li jinvestu iktar

08

01.09.2019

kullhadd.com

148 INFERMIERA ĠODDA MINN GĦADA

Id-Deputat Prim Ministru u Ministru għas-Saħħa Chris Fearne ma’ infermieri fl-Isptar Mater Dei Minn għada t-Tnejn, 2 ta’ Settembru, 148 żagħżugħ u żagħżugħa se jkunu qegħdin jibdew uffiċjalment il-karriera ta’ infermieri bil-bidu ta’ ingaġġ mal-Gvern.

L-akbar ammont minnhom, 112, kif mistenni, se jkunu qegħdin jaħdmu fl-isptarijiet tal-Gvern.

Fil-fatt, 97 se jkunu qegħdin jaħdmu fl-Isptar Mater Dei u 15 oħra se jkunu qegħdin jaħdmu fl-Isptar Monte Carmeli. Il-kumplament tal-infermieri l-ġodda, 36, se jkunu qegħdin jaħdmu fuq servizzi provduti mill-Ministeru tal-Familja, Drittijiet tat-Tfal u Solidarjetà Soċjali.

Sadanittant aktar tard dan ix-xahar stess 30 żagħżugħ u żagħżugħa oħra se jkunu qegħdin jagħmlu resits tal-eżamijiet li mistennija jwasslu biex anke huma jkunu ingaġġati malGvern. L-infermieri l-ġodda se jkunu qegħdin jiżdiedu ma’ 65 infermier u infermiera oħra li ġejjin minn pajjiżi mhux membri tal-Unjoni Ewropea u li ddaħħlu fl-impjieg matul din is-sena.

Anke n-numru ta’ dawn mistenni jiżdied sa tmiem is-sena meta jkunu nħarġu l-permessi neċessarji.

Mitlub jikkummenta dwar l-ingaġġ ta’ dawn l-infermieri ġodda, id-Deputat Prim Ministru u Ministru għas-Saħħa Chris Fearne qal li “aktar ma nżidu s-servizzi tas-saħħa aktar ikollna bżonn ħaddiema, inkluż infermieri.

Dan huwa evidenti ħafna millfatt li f ’dawn l-aħħar sitt snin

in-numru ta’ infermieri żdied b’madwar 900, tant li fis-sena 2013 kien hemm 2,900 infermier u llum għandna 3,800 u xorta għad għandna bżonn aktar.”

Id-Deputat Prim Ministru qal li huwa kkalkulat li fuq it-tliet snin li ġejjin se jkunu meħtieġa 400 infermier ieħor u “għalhekk huwa importanti li nħajru aktar żgħażagħ lejn din il-professjoni, professjoni li tagħti sodisfazzjon kbir. Apparti minn hekk, b’riżultat ta’ ftehim settorjali milħuq mal-MUMN f ’Novembru li għadda l-professjoni tal-infermieri għandha rikonoxximent aħjar mil-lat finanzjarju u xi ħaġa importanti ħafna hija li nħolqot struttura li permezz tagħha l-infermier jista’ jibqa’ jispeċjalizza.”

Il-ftehim settorjali li rrefera għalih id-Deputat Prim Ministru huwa wieħed għal ħames snin u se jibqa’ fis-seħħ sal-aħħar ta’ Diċembru 2022.

F’Mejju ta’ kull sena l-Ministeru għas-Saħħa flimkien malUnion tal-Infermieri u l-Qwiebel (MUMN) jimbarkaw fuq kampanja mmirata biex aktar żgħażagħ jersqu lejn din il-professjoni nobbli u jagħmluha karriera tagħhom. Medja ta’ bejn 170 u 190 infermier ġdid jiggradwaw kull sena mill-Università ta’ Malta. Ma’ dawn hemm ukoll l-Università ta’ Northumbria li f ’ħidma kollettiva mal-MCAST f ’dan il-qasam għandhom issa madwar 60 student u 30 oħra mistennija jidħlu s-sena d-dieħla.

09

01.09.2019

kullhadd.com

L-EWWEL SAJF SUĊĊESS BIL-PASSAPORT ĠDID Ikompli s-suċċess li qed jagħmel il-passaport ta’ Heritage Malta, kemm tal-adulti u wkoll tal-istudenti. Anki matul is-sajf, dan il-passaport intuża sew kemm mill-adulti u wkoll mill-istudenti.

Bejn l-1 ta’ Ġunju u t-30 t’Awwissu il-Passaport tal-Kbar (Senior Passport) għamlu użu minnu 4,800 adult li magħhom daħħlu 1,270 żagħżugħ jew żagħżugħa. Min-naħa l-oħra, il-Passport tal-Istudenti (Students Passport) użawh 7,550 student li magħhom daħħlu 8,380 adult. Permezz tal-passaport, kemm l-istudenti kif ukoll l-adulti jidħlu bla ħlas fis-siti ta’ Heritage Malta, eskluż l-Ipoġew ta’ Ħal Saflieni.

B’dan il-passaport, kull student/ studenta flimkien ma’ żewġ anzjani jew inkella anzjan/a flimkien ma’ żewġ żgħażagħ, huma intitolati għal aċċess bla ħlas. ll-Ministru għall-Ġustizzja, Kultura u Gvern Lokali Owen Bonnici qalilna li dan ir-rispons huwa xhieda tas-suċċessi tal-istrateġija kulturali tal-Ministeru fejn għandu x’jaqsam l-involviment tal-udjenzi. B’din l-istrateġija qed noħolqu aktar u aktar inċentivi għan-nies lokali biex japprezzaw il-wirt lokali

rikk tagħna kemm minn età żgħira bil-Passaport tal-Istudenti, kif ukoll lill-anzjani bil-Passaport tal-Kbar. Qalilna li dan huwa impenn biex inkomplu nżidu l-aċċessibbiltà għal avvenimenti u inizjattivi artistiċi u kulturali b’mod li nagħmluhom aktar disponibbli għall-komunità, b’mod li tkun aktar faċli għalihom biex jattendu.

Din l-inizjattiva tal-Ministe-

ru flimkien ma’ Heritage Malta mill-ewwel kellha suċċess. Tant li fl-ewwel 100 jum mit-tnedija tal-Passport tal-Istudenti 7,000 student kienu ġabru l-passaport ta’ Heritage Malta, li wassal biex total ta’ 31,000 adult u student żaru l-attrazzjonijiet u s-siti tal-Aġenzija f ’100 jum biss.

Din l-istatistika turi sinjali qawwija ta’ poplu li japprezza l-kultura tiegħu u li huwa kbu-

ri b’pajjiżu. Permezz ta’ dawn l-inizjattivi, qed ikomplu jiġu provduti aktar modi biex il-ġenerazzjoni żagħżugħa u wkoll ilkbar ikollhom aktar aċċess għallwirt u l-kultura tagħna, b’mod li japprezzaw aktar l-istorja ta’ pajjiżna, u s-siti li għandna f ’pajjiżna.

Apparti l-użu tal-passaport, kien hemm total ta’ 170 student li attendew attivitajiet edukattivi/ kulturali li jsiru apposta għal min ikollu l-Passport tal-Istudenti.

Matul il-perjodu saru 26 attività filwaqt li hemm seba’ attivitajiet oħra li għadhom se jsiru qabel jagħlaq il-programm ta’ bħalissa.

MIL-LUM BIX-XITA Illum bdejna Settembru u jidher li se jagħtina l-ewwel sinjali tal-ħarifa. Dan hekk kif l-ewwel ħamest ijiem tax-xahar huma previsti li jkunu kkaratterizzati minn xita li tvarja minn ħalba żgħira sa anke possibbilment maltempata bir-ragħad.

Fl-aħħar jiem diġà xi kellna xi ftit perjodi ta’ xita, iżda sa issa għadha m’għamlitx dik il-ħalba xita qawwija li bħal donnu timmarka t-tmiem tas-sajf u l-bidu tal-ħarifa, għalkemm l-istaġun sajfi uffiċjalment fadallu kważi xahar biex jintemm.

Skont l-Uffiċċju Meteoroloġiku fl-Ajruport Inter-

nazzjonali ta’ Malta, tul il-jum tal-Ħadd mistennija xi ħalbiet iżolati, bit-Tnejn imbassar li naraw l-ewwel maltempata bir-ragħad. It-Tlieta se jsegwi b’ħalbiet tax-xita f ’xi ħinijiet, bl-Erbgħa terġa’ tirritorna l-possibbiltà ta’ maltempata.

Għall-Ħamis, mistennija iżjed ħalbiet iżolati. Sakemm fi tmiem il-ġimgħa mistenni jnaqqas il-maltemp fil-ħin għall-Vitorja.

U filwaqt li forsi x-xemx se tidher inqas, xorta se tibqa’ tiddomina s-sħana li kkaratterizzat dan is-sajf, bit-temperatura tul il-jum madwar 29 grad celcius iżda li tinħass 32 grad celcius.

10

01.09.2019

kullhadd.com

VON DER LEYEN BIT-TIM MAGĦQUD Ursula von der Leyen, il-President il-ġdid tal-Kummissjoni Ewropea, għandha t-tim magħqud. Jew nistgħu ngħidu li kważi lest għalkollox hekk kif sakemm morna għall-istampa l-Italja biss ma nnominawx Kummissarju Ewropew.

Qed ikun irrappurtat li l-Ġermaniża għandha wkoll il-pjan li tbiddel l-istruttura tal-Kummissjoni Ewropea fejn qed jingħad li trid tagħti saħħa ikbar lill-Viċi Presidenti tal-Kummissjoni Ewropea. Il-ħsieb hu li l-Viċi Presidenti jingħataw aċċess dirett għar-riżorsi u ħafna iktar għodda biex jaħdmu bil-għan li jkollhom sehem ikbar fit-tfassil tal-politika Ewropea. Sa issa jidher li Viċi Presidenti żgur hemm is-soċjalist Olandiż Frans Timmermans u l-liberali Daniża Margrethe Vestager. It-tnejn li huma kienu qed jissemmew għall-President tal-Kummissjoni Ewropea qabel Lulju.

Intant, fir-ritratti f ’din il-paġna jidhru l-Kummissarji nominati, il-pajjiż u l-grupp politiku li ġejjin minnu.

KADRI SIMSON L-ESTONJA - RENEW

URSULA VON DER LEYEN IL-ĠERMANJA - EPP

JOHANNES HAHN L-AWSTRIJA - EPP

DIDIER REYNDERS IL-BELĠJU - RENEW

MARIYA GABRIEL IL-BULGARIJA - EPP

STELLA KYRIAKIDES ĊIPRU - EPP

DUBRAVKA ŠUICA IL-KROAZJA - EPP

VĚRA JOUROVÁ IR-REPUBBLIKA ĊEKA RENEW

FRANS TIMMERMANS L-OLANDA - S&D

?

NICHOLAS SCHMIT IL-LUSSEMBURGU S&D

JUTTA URPILAINEN IL-FINLANDJA - S&D

HELENA DALLI MALTA - S&D

SYLVIE GOULARD FRANZA - RENEW

JANUSZ WOJCIECHOWSKI IL-POLONJA - ERC

MARGARITIS SCHINAS IL-GREĊJA -EPP

MARGRETHE VESTAGER ID-DANIMARKA - RENEW

LÁSZLÓ TRÓCSÁNYI L-UNGERIJA -EPP

ELISA FERREIRA IL-PORTUGALL - S&D

PHIL HOGAN L-IRLANDA - EPP

DAN NICA & ROVANA PLUMB IR-RUMANIJA S&D

JOSEP BORRELL SPANJA - S&D

MAROŠ ŠEFČOVIČ IS-SLOVAKKJA S&D

L-ITALJA GĦADHA MA NNOMINAT LIL ĦADD

JANEZ LENARČIČ IS-SLOVENJA - INDEPENDENT

L-ismijiet possibbli huma: Pier Carlo Padoan, Roberto Gualtieri, Poala Gentilni jew Enrico Letta

VALDIS DOMBROVSKIS IL-LATVJA - EPP

YLVA JOHANSSON L-IŻVEZJA - S&D

VIRGINIJUS SINKEVIČIUS IL-LITWANJA - GREENS/ EFA

IR-RENJU UNIT UFFIĊJALMENT IKKONFERMA LI MHUX SER JINNOMINA KANDIDAT GĦALLKUMMISSARJU EWROPEW

X

11

01.09.2019

kullhadd.com

LEJLET SENA SKOLASTIKA…

BIDLIET GĦAL EDUKAZZJONI FERM IKTAR INKLUSSIVA Is-sistema edukattiva llum il-ġurnata għarfet l-importanza li tkun aċċessibbli għall-istudenti bid-diversitajiet kollha. B’mod konsistenti għarfet il-bżonn li tistaqsi min hu l-istudent tal-lum u x’inhuma r-realtajiet li qed jgħix fihom. Ir-realtajiet fl-iskejjel qegħdin jinbidlu għaliex is-soċjetà qiegħda tinbidel u għaldaqstant matul dawn is-snin is-sistema edukattiva għarfet il-ħtieġa biex tindirizza l-bżonnijiet u tagħti l-appoġġ meħtieġ lill-istudenti billi żżomm ruħha aġġornata mar-realtajiet u konxja mis-sitwazzjonijiet varji fis-soċjetà.

F’dawn l-aħħar snin żdiedu s-servizzi u ġew ingaġġati wkoll diversi professjonisti minn dixxiplini differenti, filwaqt li hemm aktar riżorsi fl-iskejjel li jinsabu għad-dispożizzjoni ta’ kull min għandu bżonnhom.

It-taħriġ huwa essenzjali sabiex inkomplu nsaħħu l-istituzzjonijiet edukattivi. Saru sensiela ta’ sessjonijiet ta’ taħriġ fejn fost diversi temi indirizzaw l-oqsma tar-rispett u t-tolleranza lejn xulxin fejn ġew trattati wkoll temi dwar persuni LGBTIQ+ u kif għandhom jiġu indirizzati sitwazzjonjiet varji li niltaqgħu magħhom fl-iskejjel. Qiegħed isir ukoll taħriġ speċjalizzat fejn qed jiġu indirizzati kwistjonijiet relatati mas-saħħa mentali sabiex jiġu megħjuna dawk it-tfal u żgħażagħ affettwati minn dan it-tip ta’ mard.

Isiru diversi inizjattivi fi ħdan l-iskejjel biex anke wieħed jiċċelebra d-diversità tal-lingwa sabiex nippromovu l-multilingwiżmu u l-inklużjoni, filwaqt li l-istudenti li ġejjin minn pajjiżi differenti iħossuhom parteċipi fis-sistema edukattiva. Għaldaqstant anke hawn qiegħda tkompli tissaħħaħ il-ħidma sabiex l-edukaturi u anke l-istudenti u ġenituri jagħrfu u jifhmu l-importanza li wieħed jaċċetta lill-ieħor fejn ħafna drabi jidħlu kulturi u reliġjonijiet differenti.

Qiegħda issir ħidma sabiex l-istudenti barranin ikollhom għarfien tal-lingwa mitkellma Maltija u dik Ingliża sabiex ikunu jistgħu jikkomunikaw ma’ sħabhom fil-klassi. Din is-sena wkoll saret riċerka sabiex is-sistema edukattiva tagħraf xi jwassal għas-social health determinants li ħafna drabi jwasslu għal ESL fis-sistema edukattiva tagħna.

Saret ħidma kontinwa sabiex tiżdied l-attenden-

za tal-istudenti fl-iskejjel f ’kull livell. Għall-ewwel darba fil-mainstream fit-tmien skejjel fil-livell tal-Primarja għamilna Multi-sensory Rooms għallużu ta’ studenti li għandhom diżabilità u qegħdin fil-mainstream fejn anke jingħataw it-terapija neċessarja filwaqt li servizz ieħor li ħalla l-frott fis-settur tad-diżabilità kien dak tal-Early intervention fejn studenti b’diżabilità ngħataw is-sapport neċessarju sabiex huma wkoll ikunu jistgħu jkunu parteċipi fis-sistema edukattiva ta’ pajjiżna.

Il-Ministeru għall-Edukazzjoni u x-Xogħol għaraf ix-xogħol siewi li jsir minn diversi VOs fis-settur tal-ħarsien soċjali u għalhekk investa bil-kbir fihom permezz tas-servizzi li nxtraw mingħandhom sabiex nakkomodaw il-bżonnijiet fl-iskejjel filwaqt li niżguraw edukazzjoni inklussiva.

Matul dawn l-aħħar snin ġie żviluppat il-programm tal-ALP (Alternative Learning Programme) fejn l-istudenti li t-tagħlim akkademiku ma jkunx addattat għalihom jibdew jattendu għal dan il-programm u jkomplu bl-istudji tagħhom hemmhekk. Din is-sena kien hemm tnedija tal-My Journey fejn għall-ewwel darba l-istudenti setgħu jagħżlu suġġetti applikati u rajna wkoll żieda ta’ suġġetti vokazzjonali. Bil-possibbiltà li kull student jista’ jagħżel suġġetti vokazzjonali, suġġetti applikati u dawk akkademiċi ser jgħinu biex joħorġu l-abbiltajiet tal-istudenti.

Il-European Agency for Special Needs and Inclusive Education fl-2014 għamlet audit fl-iskejjel Maltin u Għawdxin fuq l-inklużjoni u din ħarġet bir-rakkomandazzjonijiet li wkoll ġew implimentati fit-tnedija tal-Politika Nazzjonali fuq l-Inklużjoni u d-dokument l-ieħor (il-qafas) li ġie msejjes fuq l-istess politika ta’ inklużjoni li ser iservu ta’ gwida biex l-iskejjel ikomplu jsaħħu l-inklużjoni edukattiva.

Il-mira prinċipali tal-Politika tal-inklużjoni hija li jkollna ambjent fl-iskejjel li jagħraf jgħin l-iżvilupp u t-tisħiħ tal-potenzjal tal-istudenti tagħna. Dan jista’ jsir biss billi nkomplu ninkoraġġixxu l-ħidma kollettiva t’edukaturi u professjonisti li jaħdmu fl-iskejjel u l-kulleġġi sabiex insaħħu s-“sense of belonging”.

Artiklu mibgħut mill-Ministeru għall-Edukazzjoni

SUPPLIMENT 2019

14

01.09.2019

kullhadd.com

IL-VJAĠĠ JIBDA Mhux kull persuna għandha l-abbiltà li titgħallem l-istess, iżda dan ma jfissirx li ma tistax titgħallem u jkollha ċ-ċans li tirnexxi wkoll f’ħajjitha bħal ħaddieħor. My Journey huwa proġett maħsub proprju għal dan il-għan. Clifford Galea tkellem dwar dan mas-Segretarju Permanenti fi ħdan il-Ministeru għall-Edukazzjoni u x-Xogħol Dr. Frank Fabri dwar dan.

Smajna ħafna b’My Journey u issa se narawh jibda jieħu l-ħajja. Però x’inhu l-iskop ewlieni?

My Journey huwa opportunitajiet ġodda attraenti ma’ dawk li diġà għandna u li ilhom snin twal mistennijin u mixtiqin mill-istudenti, mill-ġenituri tagħhom u mid-dinja tax-xogħol. Ilna nafu u ngħidu li t-tfal ma jitgħallmux kollha bl-istess mod. Ma jurux bl-istess mod x’ħiliet ikunu kapaċi kisbu. Ilna nafu li ħafna tfal iħobbu u jixtiequ jitgħallmu suġġetti li fl-iskejjel tagħna ma konniex qed noffruhomlhom.

Ilna nafu li għandna sistema edukattiva li tilħaq ħafna mill-istudenti tagħna, bħalma nafu li għandna fejn nistgħu nkomplu ntejbu u fejn imissna nibdew nilħqu studenti li s-sistema edukattiva ma qisitx ilħiliet u l-intelliġenzi multipliċi tagħhom.

Grazzi għal min ikkontribwixxa qabilna favur sistema ta’ kwalità. Issa Malta qed tagħmel pass sabiħ ’il quddiem. Qed iżżomm u tibża’ għal dak kollu li hu tajjeb waqt li qed nintroduċu suġġetti vokazzjonali u applikati ġodda għall-għażla tal-istudenti kollha fl-iskejjel sekondarji tal-Istat kollha f ’Malta u f ’Għawdex. Minn Settembru li ġej 60% tal-istudenti tad-disa’ sena tas-sekondarja ser ikunu qed jitħallmu u jitħarrġu f ’wieħed jew aktar mis-suġġetti vokazzjonali u applikati. Għandna studenti li ser jistudjaw xi suġġett jew tnejn mill-Engineering Technology, il-Media Literacy, l-Agribusiness, ir-Retail, il-Fashion & Textiles, il-Health & Social Care, l-Ospitalità, l-IT u l-Hairdressing & Beauty.

Iżda, din hi xi sistema li qed nivvintaw f ’pajjiżna?

My Journey huwa riżultat ta’ ħidma qawwija minn ħafna. Fl-2014 il-Ministeru għall-Edukazzjoni u x-Xogħol ippubblikajna l-Qafas Strateġiku għall-Edukazzjoni f ’Malta: 2014-2024. Hawnhekk fhimna s-sitwazzjoni inkluż fl-iskejjel. Fhimna fejn irridu naħdmu ħafna biex nitilqu mill-iżvantaġġi li tpoġġew fihom it-tfal, l-istudenti u l-adulti Maltin.

Poġġejna quddiemna miri ambizzjużi ħafna biex nilħquhom.

Studjajna numru ta’ sistemi edukattivi u żorna numru ta’ pajjiżi bħall-Ġermanja, il-Finlandja, l-Olanda u Singapore.

Imma mbagħad nista’ ngħidlek mhux kulma hu tajjeb għal pajjiż ieħor tajjeb għalina…

Fhimna fejn qegħdin u x’neħtieġu. Tgħallimna minn sistemi edukattivi oħrajn u fl-2016 bdejna My Journey, li hija sistema edukattiva Maltija.

Għandna relazzjonijiet tajbin ma’ Ministeri għall-Edukazzjoni, akkademiċi, esperti u professjonisti li magħhom naqsmu l-esperjenzi ta’ xulxin biex nitgħallmu minn xulxin.

My Journey hija sistema pjuttost partikolari fil-kuntest Ewropew, u anke ’l barra minnu, għaliex waqt li fil-bqija tal-pajjiżi l-istudju vokazzjonali u applikat aktarx jibda wara s-sekondarja, f ’Malta l-vokazzjonali u l-applikat huma parti mill-edukazzjoni sekondarja u jissokta sal-ogħla livelli ta’ studju f ’istituzzjonijiet edukattivi għolja u terzjarji. Waqt li f ’pajjiżi oħra l-iskejjel jagħżlu lill-istudenti fi skejjel differenti skont l-għażliet tagħhom, f ’Malta għandna sistema inklussiva bis-suġġetti kollha offruti fl-istess skola.

Il-mira tagħna hija ċara ħafna: dik li noffru programmi edukattivi u assessjar ekwi, ta’ kwalità, inklussivi u rilevanti. Programmi li ma jkunux inferjuri għal oħrajn. Programmi li ma jagħlqux l-opportunitajiet ta’ studju, taħriġ u xogħol għall-istudenti tagħna. Programmi li bihom l-istudenti kollha jkollhom iċ-ċans li jirnexxu lkoll.

L-ikbar sfida ta’ kull riforma hi l-implimentazzjoni. X’ħidma kellha ssir biex dan kien possibbli?

L-iskejjel ma kinux attrezzati biex jgħallmu dawn is-suġġetti. Sar investiment ta’ 10 miljun ewro fejn ser jiddaħħlu wkoll suġġetti godda vokazzjonali. Ħtiġilna nintroduċu workshops ġodda u ddeċidejna li nidħlu għal din l-isfida kbira b’impenn. Ridna workshops state of the art li jinbnew f ’konsultazzjoni mal-industrija biex ikunu qrib ir-realtà li hemm

fuq il-post tax-xogħol. Ridna nagħtu status kif jixraq lit-tagħlim vokazzjonali u applikat kif għamlu bosta pajjiżi bħalma huma l-Olanda, il-Ġermanja, l-Awstrija, il-Finlandja, Singapore u oħrajn.

Grazzi għal fondi Ewropej u dawk nazzjonali, illum l-istudenti fl-iskejjel sekondarji tal-Istat huma xxurtjati li għandhom workshops mill-aqwa fejn jitgħallmu. M’għandhom xejn inqas minn studenti oħra f ’pajjiżi li konna nħarsu lejhom u nixtiequ nimxu fuq il-passi tagħhom.

Investejna ħafna mhux fi skola waħda jew tnejn.

Imma bnejna numru ta’ workshops f ’kull skola sekondarja tal-Istat f ’Malta u f ’Għawdex.

Kellna naħdmu fuq sillabi ġodda għal dawn is-suġġetti li bihom l-istudenti, jagħżlu liema suġġett vokazzjonali jew applikat jagħżlu, jibdew il-proċess li sa tmiem il-11-il sena tal-iskola jkun jista’ jwassalhom ċertifikazzjoni tal-MATSEC li tasal sa Livell 3 tal-Qafas Malti għall-Kwalifiki. L-istess bħas-suġġetti li ngħallmu sal-lum. Bla differenza. L-istess. Mhux inqas.

Kellna niżviluppaw pjattaforma ġdida li permezz tagħha l-istudenti u l-ġenituri jistgħu jifhmu sewwa kull suġġett vokazzjonali u applikat. Isibu liema opportunitajiet ta’ studju jistgħu jsibu wara li jtemmu l-edukazzjoni tagħhom fl-iskola sekondarja, f ’liema istituzzjoni edukattiva jistgħu ikomplu bl-istudji tagħhom, u liema xogħlijiet jinħtieġu l-ħiliet li l-istudenti jiksbu matul l-istudji tagħhom.

X’inhuma l-ewwel riżultati?

60% tal-istudenti li Settembru li ġej ser jibdew id-Disa’ Sena tas-Sekondarja għażlu tal-inqas suġġett wieħed vokazzjonali jew applikat minn żewġ għażliet li kellhom jagħmlu. Dan għadu biss il-bidu u fadlilna ħafna x’nagħmlu.

Issa dawn is-60% b’mod tanġibbli kif se jgħinhom My Journey?

Ma ninsewx minn fejn tlaqna. Tradizzjonalment Malta wkoll kienet bniet sistema edukattiva mmirata l-ak-

tar għa it-trad bidla t smajna kemm mhum aktar i na l-ħ f ’tal-ew ni mis wel hu tieħdu ittieħd Inqis tradizz li sibn aspetti tal-istu Jagħż jar pro u jkab l-ħiliet li tabil kejl li j lu jistg b’ċerti tal-Qa Mhux

Iżda, oħra l

Kemm ti għa ngħallm u t-taħ Jag moħħh biex ji ta’ jku kollu l Biex x-xogħ

15

01.09.2019

kullhadd.com

A HAWN

al studneti b’ħiliet u intelliġenzi partikolari. Din dizzjoni għandha għeruq fondi u ħafna drabi taraha u tfissirha bħala theddida. Min jaf kemm a li ser jitbaxxa l-livell fl-edukazzjoni! Min jaf m smajna li għandna studenti tajbin u oħrajn li miex! Min jaf kemm qisna istituzzjoni edukattiva importanti u superjuri minn oħrajn flok għarafħtieġa u l-valur miżjud li joffru. Li min jidħol wwel għax bravi u kapaċi, u min jidħol f ’tat-tieskin! Min jaf kemm ħsibna li l-istudju f ’tal-ewuwa tqil u f ’tat-tieni hu ħafif. Min jaf kemm itu deċiżjonijiet li għenu lil tal-ewwel, u ttawlu biex du f ’tat-tieni. s li aħna ffortunati li sibna skumdità b’xi aspetti zjonali tas-sistema edukattiva. Konna xxurtjati na ma’ wiċċna l-ħtieġa u t-talba għal tiġdid f ’xi i tas-sistema skolastika. Mhux ta’ b’xejn li 60% udenti marru għall-bidla meta ġew biex jagħżlu. żlu x’jagħżlu l-istudenti rridu nagħtuhom l-aħogrammi edukattivi possibbli biex jiżviluppaw bbru l-ħiliet u l-għerf tagħhom. Irridu nkejlu t u l-għerf tagħhom b’kejl ġust li jimmarka dak lħaqq jafu, u mhux inpoġġulhom quddiemhom jxekkilhom milli juru dak li jafu. Jagħżlu x’jagħżgħu jtemmu l-edukazzjoni obbligatorja tagħhom ifikazzjoni maħruġa mill-MATSEC sa Livell 3 afas Malti tal-Kwalifiki. Bħall-bqija tas-suġġetti. inqas.

dawn l-istudenti se jittraskuraw suġġetti li huma importanti?

m hija ħaġa sabiħa li fost is-60% tal-istudenndna min ħallat is-suġġetti bejn dawk li ilna mu u dawk ġodda. Issa rridu naraw li t-tagħlim ħriġ ikun ta’ kwalità u rilevanti għall-istudenti. għżlu x’jagħżlu l-istudenti, jeħtieġu jpoġġu hom hemm, jagħtu l-impenn kollu tagħhom żviluppaw l-għerf u l-ħiliet tagħhom kemm jisun, u jaraw li fl-assessjar ikunu kapaċi juru dak li tgħallmu. inkomplu nsaħħu r-rabta bejn l-edukazzjoni u ħol, qed isiru ftehimiet mal-industriji differenti

Jien inkompli nħares ’il quddiem biex nibqgħu ntejbu l-esperjenzi tal-istudenti li jiksbu tul dan il-vjaġġ edukattiv.

Vjaġġ ippjanat u mfassal biex jiftaħ il-bibien tal-opportunitajiet lill-istudenti kollha.

Vjaġġ ta’ kwalità.

Vjaġġ ta’ valur, rilevanti, u li jissarraf biex it-tagħlim ta’ dawn il-programmi jkun jista’ jsir kemm fil-kalssi tradizzjonali, kemm fil-workshops il-ġodda u kif ukoll fl-industrija nnifisha. Pereżempju l-istudenti li għażlu l-Ospitalità ser ikunu qed jitgħallmu u jitħarrġu f ’lukandi ta’ ħames u erba’ stilel.

L-istess ser ikun qed isir b’rabta mal-bqija tas-suġġetti vokazzjonali u applikati l-oħrajn. Irridu li l-edukazzjoni tkun prattika, reali u rilevanti kemm jista’ jkun.

Mhux naqtgħu qalbna rridu. Imma nkunu ambizzjużi u nemmnu li l-istudenti tagħna jistgħu jirnexxu lkoll.

B’dawn il-bidliet kollha kif jistgħu jkunu gwidati aħjar l-istudenti biex jagħmlu l-għażliet tagħhom?

Illum għandna bosta servizzi fl-iskejjel u fil-kulleġġi tagħna, bħalma huma l-Career Advisors, biex jiggwidaw u jippreparaw lill-istudenti fl-għażliet tagħhom.

Għandna wkoll pjattaforma online li kulħadd jista’ jaċċessaha mingħajr ħlas, exploremore. Din il-pjattaforma hija forma oħra tajba ta’ gwida.

Il-Ministeru ser ikun qed jorganizza għat-tieni sena konsekuttiva fiera nazzjonali dwar il-My Journey’biex il-ġenituri u l-istudenti li din is-sena ser jibdew ittmien sena (Form 2) jiksbu l-informazzjoni u l-gwida kollha neċessarja fi gruppi u individwalment fuq l-għażliet kollha li qed toffri My Journey.

Bħala Ministeru għandna uffiċjali edukattivi għas-suġġetti vokazzjonali u applikati li jistgħu jinfurmaw u jiggwidaw lill-ġenituri, kif sar u kif ser isir aktar b’laqgħat għall-ġenituri fl-iskejjel.

Naturalment, l-iskejjel sekondarji huma ċ-ċentri edukattivi fejn My Journey ser ikun qiegħed jitħaddem.

Fejn ser jitgħallmu u jitħarrġu l-istudenti. Fejn ġenituri jkunu jistgħu jżuru biex jaraw b’għajnejhom huma wkoll l-ambjent fejn qegħdin jew jistgħu jkunu qegħdin jitgħallmu wliedhom.

Jien inkompli nħares ’il quddiem biex nibqgħu ntejbu l-esperjenzi tal-istudenti li jiksbu tul dan il-vjaġġ edukattiv. Vjaġġ ippjanat u mfassal biex jiftaħ il-bibien tal-opportunitajiet lill-istudenti kollha. Vjaġġ ta’ kwalità. Vjaġġ ta’ valur, rilevanti, u li jissarraf.

19

01.09.2019

kullhadd.com

INSOSTNU TKABBIR INKLUSSIV Editorjal

Il-prijoritajiet ta’ dan il-Gvern huma fattibbli u nistgħu ngħidu li bil-ġid li qed jinħoloq, nistgħu nippjanaw biex ikollna ħajja aħjar

L-aħbarijiet mix-xena internazzjonali bħalissa joffru sfond ta’ instabbiltà. Pajjiżi Ewropej magħrufa għas-saħħa tagħhom għaddejjin minn inċertezza politika u ċ-ċittadini tagħhom ftit jafu fejn sejrin għaż-żmien li ġej. F’ċirkostanzi oħra hemm il-prospetti ta’ riċessjoni biex ma nsemmux l-isfidi li għaddejjin fl-Afrika ta’ Fuq. Sfidi li ma jridu jaqtgħu xejn. L-aħħar żmien li kien hemm daqstant taqlib fix-xena internazzjonali kellna gvern li kien jikkonslana li anke jekk pajjiżna kien għamel pass lura ma kienx wisq għall-inkwiet li kien għaddej.

Illum, b’differenza, f ’pajjiżna għandna ċittadini moħħhom mistrieħ li pajjiżhom miexi ’l quddiem, minkejja dak li qed iseħħ fil-madwar. U din hi xi ħaġa li llum ħassejna li għandna nimmarkawha għax ikun ta’ għajb jekk ikun hemm min ma japprezzax dak li ksibna flimkien bħala poplu.

Huwa għalhekk li nilqgħu b’sodisfazzon id-dokument ta’ qabel il-baġit bit-tema “Insostnu

tkabbir inklussiv”, li se jisħaq fuq it-tqassim tal-ġid, aspett li dan il-Gvern jagħtih importanza f ’kull baġit u fil-baġit li jmiss se jagħmel l-istess.

Jekk inħarsu lejn ftit punti li joħorġu mid-dokument naraw li l-Kummissjoni Ewropea qed tbassar li Malta potenzjalment tista’ tilħaq tkabbir ta’ bejn 5 u 6% matul is-sena li ġejja.

Imqabbel mal-medja Ewropea li naqqset il-faqar minn 25% għal 22%, Malta niżżlitu minn 25% għal 19%. Fis-settur tax-xogħol Malta hija l-aktar pajjiż li għamlet qabża fl-aħħar 10 snin fejn il-ħaddiema temmew l-edukazzjoni terzjarja. Il-produttività ta’ Malta telgħet għal 120% għal kull siegħa xogħol. Żdiedet ir-rata tal-parteċipazzjoni tan-nisa fil-qasam tax-xogħol, fejn issa telgħet għal 62% filwaqt li d-differenza tad-dħul bejn in-nisa u l-irġiel qed tonqos iżda jeħtieġ li tibqa’ meħuda bis-serjetà.

Meta nħarsu lejn it-tkabbir, irridu naraw li t-tkabbir mhux biss isir imma li jitqassam, u

jitqassam b’ħafna modi għax fuq kollox dak huwa l-oġġettiv tal-baġit u li nżommuh għax ksibnieh u ma nitilfuhx billi nkomplu ninvestu. Hemm limitazzjonijiet u sfidi – speċjalment globali – imma l-importanti huwa li l-Gvern jibża’ għal dan it-tkabbir.

Filwaqt li wieħed jinnota dan kollu, irridu ngħidu li xorta għad hawn realitajiet soċjali li l-Gvern iżomm saqajh mal-art dwarhom u filwaqt li jieħu nota, jipprova jindirizzahom.

Il-prijoritajiet ta’ dan il-Gvern huma fattibbli u nistgħu ngħidu li bil-ġid li qed jinħoloq, nistgħu nippjanaw biex ikollna ħajja aħjar. Ħajja aħjar li tilħaq lil dawk li fiż-żminijiet ta’ qabel kienu minsija għalkollox, fosthom il-pensjonanti. It-tisħiħ tal-istituzzjonijiet pubbliċi, inkluż is-sistema ġudizzjarja, u s-sostenn tal-investiment fl-oqsma tas-saħħa u tal-edukazzjoni, jibqgħu prijorità, filwaqt li l-proġetti kapitali u l-infrastruttura diġitali se jibqgħu jkunu sostnuti fil-baġits

li ġejjin.

Hemm ukoll sfidi. Kif intqal fil-preżentazzjoni tad-dokument ta’ qabel il-baġit, il-baġit irid jindirizza l-isfidi l-ġodda li qed jinħolqu bit-tkabbir ekonomiku u jara li t-tkabbir ikun sostnut u jintlaħaq minn iżjed familji.

Għalhekk huwa importanti wkoll li pajjiżna jibqa’ ffukat, speċjalment meta naraw dak li għaddej fl-isfera internazzjonali. Ambjent li jipproponi sfidi, fosthom l-isfidi internazzjonali tal-Brexit u wkoll xenarju ieħor.

Hemm ukoll opportunitajiet li bħala pajjiż irridu nħarsu lejhom biex l-ekonomija tkun diversifikata fuq oqsma oħra u mhux biss dawk li aħna mdorrijjin bihom, opportunitajiet li joħolqu niċeċ ekonomiċi ġodda, u li jħajru aktar investiment f ’pajjiżna, b’ħolqien ta’ aktar impjiegi speċjalizzati.

L-impenn tal-Gvern dejjem jibqa’ li jsib bilanċ, li jfittex ilġid tal-pajjiż kemm jista’ jkun biex dan jinxtered fuq il-familji Maltin u Għawdxin.

20

01.09.2019

kullhadd.com

LEJN PAJJIŻ AKTAR NADIF Owen Bonnici Ministru

Wieħed mill-impenji u wkoll responsabbiltà li għandna lkoll kemm aħna huwa dak lejn pajjiż aktar nadif. U għalhekk tajjeb li nfaħħar il-ħidma bla waqfien ta’ żewġ entitajiet li jaqgħu taħt is-Segretarjati Parlamentari tal-Ministeru għall-Ġustizzja, Kultura u Gvern Lokali – il-LESA u d-Diviżjoni tat-Tindif u l-Manutenzjoni.

Mill-ewwel niġi għall-punt: minn Jannar sal-lum, l-uffiċjali tal-komunità taw 1,872 taħrika ambjentali filwaqt li d-Diviżjoni tat-Tindif u l-Manutenz-

joni ġabret mad-9,000 tunnellata ta’ skart mormi b’mod illegali.

Fil-perjodu tas-sajf, mill1 ta’ Lulju sal-lum, ingħataw 918-il taħrika ambjentali li jinkludu rimi ta’ skart b’mod illegali, rimi ta’ sigaretti f ’postijiet pubbliċi, ħruġ ta’ boroż ta’ skart domestiku fi ġranet mhux proprji u wkoll taħrikiet għal kontravenzjonijiet oħra.

L-iktar lokalitajiet li fihom ingħataw taħrikiet f ’dan il-perjodu huma l-lokalitajiet ta’ San Pawl il-Baħar, Buġibba, il-Qawra u x-Xemxija li fihom ingħataw 482 taħrika ambjentali, Tas-Sliema li fiha ngħataw 112il taħrika ambjentali u l-Belt Valletta li fiha ngħataw 88 taħrika ambjentali. Id-Diviżjoni għat-Tindif u l-Manutenzjoni f ’dawn il-ġranet irnexxielha tiġbor iktar minn 3,000 tunnellata ta’ skart mormi b’mod illegali.

Għalhekk nirringrazzja lil dawk kollha li kienu involuti f ’dan ix-xogħol biex jinkiseb dan ir-riżultat. Huwa grazzi

għal din il-kollaborazzjoni bejn il-LESA u d-Diviżjoni tat-Tindif u l-Manutenzjoni, li mhux biss qegħdin insaħħu aktar l-infurzar fuq l-iskart mormi b’mod illegali, imma qegħdin ukoll noħolqu aktar għarfien fil-komunità biex nindirizzaw dawn l-isfidi, għall-benefiċċju tas-soċjetà tagħna. Permezz ta’ dan ix-xogħol kollu mill-entitajiet, qegħdin nibbenefikaw minn lokalitajiet aktar nodfa u siguri.

Rajna sajf t’attività kbira fejn jidħol it-tindif. Mhux biss fil-postijiet imsemmija, imma madwar Malta kollha. Anki fin-naħa t’isfel tal-pajjiż, ħidma biex il-lokalitajiet kollha jinżammu fi stat li huwa xieraq.

Anke fin-Nofsinhar tal-pajjiż rajna li jiżdied l-infurzar kontra r-reati ambjentali. Fil-fatt, hawnhekk inħarġu total ta’ 188 ċitazzjoni għal min ħammeġ illegalment. Fl-istess waqt żidna t-tindif u l-manutenzjoni ta’ diversi postijiet anke fin-Nofsinhar tal-pajjiż.

Il-livell tal-għajxien huwa

wkoll l-ambjent ta’ madwarna, l-ambjent li fih il-familji Maltin u Għawdxin iqattgħu l-ħin liberu tagħhom, l-ambjent li ngħaddu kuljum minnu biex immorru għax-xogħol, biex inwasslu lil uliedna lejn l-iskejjel.

Dawn l-entitajiet qed jagħmlu l-almu tagħhom kollu biex l-ambjent ikun sostnut. Huwa għalhekk li nixtieq nara aktar impenn mill-komunitajiet.

Impenn biex jitnaqqas l-iskart mormi b’mod illegali, impenn li jitħarsu l-liġijiet fejn tidħol indafa pubblika, il-ġbir taliskart domestiku.

Hemm ħafna li jħarsu l-indafa. Imma sfortunatament għad hemm min mhux konxju li ambjent nadif huwa fl-interess tal-familji kollha. Hemm min għadu ma jdurx għal dak li joffri dan il-pajjiż bla ħlas biex jitneħħa skart goff. Hemm diversi mezzi offruti biex il-familji Maltin u Għawdxin ikunu moqdija anki f ’dan is-settur.

Intant tajjeb li ngħid li f ’dawn l-aħħar sena u ftit xhur saru bidliet drastiċi fl-Aġenzija

LESA bil-għan li jwasslu għal aktar serjetà fl-infurzar. Issa l-infurzar lokali m’għadux biss limitat għall-kontravenzjonijiet tat-traffiku imma qed jinfirex ukoll f ’oqsma importanti oħra bħal dawk ambjentali.

Dan qed iwassal għal impenn tal-uffiċjali tal-komunità li qegħdin jaħdmu id f ’id mad-Dipartiment tat-Tindif u l-Manutenzjoni kif ukoll mal-kunsilli lokali.

Qed isiru l-isforzi kollha biex pajjiżna jkun iktar nadif u isbaħ anki permezz ta’ servizzi estensivi ta’ tindif, manutenzjoni, infurzar u sorveljanza. Biex isir dan, id-Diviżjoni għat-Tindif u Manutenzjoni investiet f ’diversi makkinarju u f ’riżorsi umani li jaħdmu filgħodu u filgħaxija sebat ijiem fil-gimgħa, biex is-servizz ikun jista’ jlaħħaq mad-domanda.

Intenni l-bżonn ta’ koperazzjoni minn kulħadd biex flimkien ma’ dawn l-entitajiet tinħoloq aktar kuxjenza dwar l-importanza taż-żamma tal-indafa f ’pajjiżna.

TAĦRIĠ GĦALL-KUNSILLIERA

Mario Fava President Sezzjoni Kunsillier PL

L-Assoċjazzjoni Kunsilli Lokali għadha kemm nediet pjan ta’ taħriġ għall-Membri Eletti għas-sentejn li ġejjin. Inħasset il-ħtieġa li tingħata għodda lill-Membri Eletti biex ikunu jistgħu jesegixxu l-irwol mogħti lilhom b’responsabbiltà u bl-aktar mod effettiv u effiċjenti b’risq ir-resident. Nemmnu li bħala Assoċjazzjoni għandna nuru impenn biex inkunu ta’ sostenn għal dan it-taħriġ.

Primarjament l-Assoċjazzjoni ser tkun qed tiffoka fuq dawn is-suġġetti: • Governanza Tajba • Ir-Responsabbiltajiet ta’ Persuna Pubblika • Il-Midja Soċjali u l-Kodiċi ta’

Etika • Tmexxija Għaqlija u Effettiva (Leadership) • Immaniġġjar ta’ Proġetti • Akkontabilità Finanzjarja • Evalwazzjoni tas-Sejħiet tal-Offerti • Żvilupp tat-Tim Waqt dawn is-sessjonijiet ser jiġu wkoll organizzati workshops bl-iskop li t-taħriġ jingħata bixra aktar prattika filwaqt li kull parteċipant ikollu l-opportunità li jipparteċipa.

L-iskop huwa li jitjiebu l-ħliet personali filwaqt li jkunu mezz ta’ informazzjoni addizzjonali mal-esperjenza li kull membru elett diġà għandu. It-taħriġ mogħti ser ikun jiffoka fuq sitwazzjonijiet u prattiċitajiet lokali. Dan it-taħriġ ser ikun mogħti lis-Sindki u lill-Kunsilliera waqt il-Laqgħat Plenarji u Laqgħat tas-Sindki organizzati mill-Assoċjazzjoni Kunsilli Lokali.

Għall-ewwel darba, l-Assoċjazzjoni Kunsilli ser tkun qed torganizza laqgħat u workshops li jindirizzaw u jagħtu dettalji kif Kunsillier jista’ juża aħjar ir-riżorsi tal-Kunsill Lokali filwaqt li jonoraw ir-responsabbiltajiet tagħhom skont il-karigi li ngħataw fi ħdan il-Kunsill. Dawn is-sessjonijiet ser jagħtu

opportunità lill-Kunsilliera biex jaħsbu fuq ideat sostenibbli u jiġu żviluppati inizjattivi għall-ġid tal-lokalità. Dawn il-laqgħat ser ikunu mistiedna għalihom is-Sindki u l-Kunsilliera responsabbli mid-dekasteru rispettiv. L-iskop ta’ dawn il-laqgħat ser ikun li l-Assoċjazzjoni tagħti gwida kif ukoll tassisti lill-Membri Eletti sabiex ikunu jistgħu jesegwixxu r-responsabbiltajiet tagħhom b’mod aktar informattiv, professjonali u fl-aħjar interess tar-resident.

L-Assoċjazzjoni Kunsilli Lokali temmen li parti mit-taħriġ mogħti lill-Membri Eletti għandu jieħu wkoll xejra differenti bil-għan li jikber l-għarfien u l-importanza tal-funzjoni ta’ tim. Għaldaqstant, l-Assoċjazzjoni Kunsilli Lokali ser torganizza attivitajiet ta’ team building fost il-Membri Eletti kif ukoll il-ħaddiema tal-Kunsilli Lokali. Dawn l-attivitajiet huma mmirati li jsaħħu l-abbiltajiet tal-individwu filwaqt li jippromwovu s-suċċess ta’ tim.

Matul dawn l-aħħar snin, l-Assoċjazzjoni Kunsilli Lokali rajna li l-importanza ta’ teknoloġija u l-espansjoni tal-użu tal-midja soċjali dejjem qiegħda tiżdied. L-impatt kien wieħed kbir li biddel il-modi

li n-nies jikkomunikaw bejniethom. Dan l-avvanz wassal ukoll biex anki l-Gvern Ċentrali jadotta sistemi ġodda ta’ kif jikkomunika maċ-ċittadin. Għaldaqstant, nemmnu li minkejja l-avvanzi ta’ komunikazzjoni li kien hemm anki fuq livell ta’ Gvern Lokali xorta għad hemm lok ta’ titjib.

Il-Kunsilli Lokali huma ċ-ċentru tal-lokal, l-aktar livell viċin ir-resident, għaldaqstant nemmnu li għandu jingħata aktar importanza fuq il-komunikazzjoni bejn il-Kunsill Lokali u r-resident.

Nifhmu li r-resident għandu impatt fuq it-trasformazzjoni tal-amministarzzjoni pubblika.

Dawn jikkontribbwixxu għal sistema kkaratterizzata minn: • Parteċipazzjoni attiva tar-resident • Kollaborazzjoni bejn ir-residenti u l-Kunsilli Lokali • Effiċjenza, effettività u akkontabilità L-użu effettiv tal-midja soċjali mill-Kunsilli Lokali hu għodda ferm b’saħħitha li twassal għall-komunikazzjoni miftuħa bejn ir-resident u l-Kunsill Lokali. Nemmnu wkoll li biex dan iħalli riżultat pożittiv, il-Kunsill Lokali għandu jamministra u

juża din l-għodda bl-aktar mod għaqli u professjonali.

Il-paġni soċjali tal-Kunsilli Lokali fuq Facebook kollha flimkien għandhom udjenza ta’ ’l fuq minn 138,912 persuna.

Għaldaqstant, wieħed jista’ jara li b’mod ħolistiku u jekk kull Kunsill Lokali jagħmel l-avvanzi tiegħu f ’dan il-qasam din l-udjenza tiżdied, bl-iskop li l-messaġġ u l-interazzjoni bejn ir-resident u l-Kunsill Lokali tkompli dejjem tikber. F’dan il-qasam l-Assoċjazzjoni wkoll ser tkun qed tinvesti f ’taħriġ għall-amministrazzjoni aħjar tal-midja soċjali tal-Kunsilli Lokali.

It-taħriġ kontinwu għall-Assoċjazzjoni Kunsilli Lokali huwa ta’ importanza kbira sabiex wieħed ikun f ’pożizzjoni li jħaddem ir-riżorsi b’mod aktar effettiv u effiċjenti. L-Assoċjazzjoni, b’kollaborazzjoni mad-Diviżjoni għall-Gvern Lokali u l-Uffiċċju tal-Awditur Ġenerali ser tkun qed tiġi organizzata konferenza li toffri taħriġ fil-finanzi għall-Membri Eletti. L-iskop ta’ dan it-taħriġ ser ikun biex wieħed jieħu għarfien bażiku ta’ kif wieħed iħaddem il-finanzi pubbliċi bl-aktar mod effettiv.

21

kullhadd.com

RIFORMI U BIDLIET Mid-Djarju ta’ Byron Camilleri Whip għall-Gvern

Sa mill-ewwel passi tiegħu lura fis-sena 2013 dan il-Gvern wera li ser ikun wieħed riformista filħsieb u fl-implimentazzjoni ta’ diversi riformi f ’diversi oqsma f ’pajjiżna. Sa mill-ewwel ġurnata dan il-Gvern wera li mhux ser jgħaddas rasu fir-ramel bħal ta’ qablu u jinjora r-realtajiet soċjali, ekonomiċi, infrastrutturali u oħrajn li kellna u għad għandna madwarna.

Huwa ferm aktar faċli li temmen l-illużjoni li kollox huwa tajjeb u ma jistax ikun aħjar. Huwa ferm aktar faċli li temmen illi la komdu int jew dawk ta’ madwarek, kuntent kulħadd. Huwa ferm aktar faċli li tiddeċiedi li ma tiddeċidix, għaliex meta tiddeċiedi jaf ma togħġobx lil kulħadd. Iżda dan mhuwiex għalfejn għażilna li nagħtu s-servizz fil-politika u fit-tmexxija pubblika, u dan m’għandux ikun.

Għaldaqstant, ittieħdu diversi deċiżjonijiet sabiex nimplimentaw il-bidla u diversi riformi. Mit-tneħħija taċ-ċensura, sat-twessigħ tad-demokrazija permezz tal-vot lil żgħażagħ ta’ 16-il sena, qasma aktar ċara bejn l-istat u l-knisja, drittijiet ċivili, żieda fil-paga minima, wessajna l-liġi tal-IVF sabiex ikollna aktar familji u wlied, investiment bla preċedent fl-infrastruttura tal-pajjiż, riformi Parlamentari u diversi miżuri oħra. Għamilna ħafna, iżda daqstant ieħor jonqos xi jsir.

U fl-istess linja ta’ ħsieb, m’iniex kuntent quddiem statistika ppubblikata fuq ġurnal lokali li wriet li aktar minn 500 raġel marru jagħmlu test il-GU Clinic wara attività sesswali ġewwa massage parlours u li kważi 1 minn kull 10 ammettew li ħallsu lill-persuni li jaħdmu f ’massage parlours għal attivitajiet sesswali. Għaliex dawn il-massage parlours sirt issibhom kullimkien, inkluż f ’żoni residenzjali, viċin skejjel u postijiet oħra ffrekk-

wentati minn tfal u żgħażagħ.

Mhux ġust li familja li investiet fi propjetà sabiex ikollha d-dar tagħha u tgħix fil-paċi, ikollha tesperjenza attivitajiet simili ta’ kuljum biswit il-propjetà tagħha, bil-biża’ kollha li din iġġib magħha. Mhux ġust li hekk kif l-istudenti joħorġu mill-iskola jesperjenzaw dawn ix-xeni quddiemhom.

Dawn il-postijiet jeżistu għaliex hemm domanda għalihom, u nkunu qed inpoġġu rasna fir-ramel jekk nemmnu li b’xi mod din l-attività tista’ tkun imwaqqfa darba għal dejjem. Naqbel mal-linja ta’ ħsieb li aktar ma tipprojbixxi, aktar hemm ċans li attivitajiet simili jsiru bil-moħbi b’riskji akbar. Għaldaqstant, nemmen illi f ’dan il-qasam ukoll għandna nkomplu nieħdu d-deċiżjonijiet li hemm bżonn għaliex is-sigurtà tal-persuni għandha tiġi l-ewwel. Kemm is-sigurtà ta’ dawk li qed jirċievu s-servizz, kif ukoll ta’ dawk li qed joffru s-servizz.

Għaldaqstant, naqbel perfettament ma’ kummenti li għadda lil ġurnal lokali Dr Philip Carabot u nippreferi nara qasam regolat li jinkludi kontrolli tas-saħħa milli s-sitwazzjoni preżenti.

Il-kuraġġ u r-rieda politika wassluna sabiex implimentajna diversi riformi, b’riżultati konkreti. B’aktar kuraġġ u b’aktar rieda, inkomplu negħlbu l-isfidi li għandna quddiemna.

Mhux ġust li familja li investiet fi propjetà sabiex ikollha d-dar tagħha u tgħix fil-paċi, ikollha tesperjenza attivitajiet simili ta’ kuljum biswit il-propjetà tagħha, bil-biża’ kollha li din iġġib magħha

01.09.2019

Nazju n-Nazzjonalist

Il-Ħamis, 22 ta’ Awwissu her ma tantx għandu xi jgħid.

Ngħiduha kif inhi, Dalgħodu fettilli mmur m’għadux bħal fi żmienna, sal-Istamperja biex nara kif kull fejn tmur ħlief tgergir morna bl-appell tas-Segretarja kontra l-Gvern ma kontx Internazzjonali tagħna Rose- tisma’. Anzi fettillu jgħaddi lyn Knight li lbieraħ kellha kumment fuq l-istorja tal-iml-birthday u appellat lill-par- migranti, għalkemm ikoltitarji tagħna biex minflok li ngħid li kien kumment li jagħtu rigal lilha, jagħtu rigal ħawwadni xi ftit. Ħawwadni lill-partit. Milli jidher ma tantx għax qal li l-immigranti salmorna tajjeb b’dan l-appell vati u li nġiebu Malta, għandgħax skont sieħbi tal-Istam- hom ikunu rilokati f ’pajjiżi perija, falluti konna u falluti oħra, għax aħna, bħala pajjiż għadna. Jien kont qiegħed nit- żgħir, ma nifilħux għal ċerti tama li tant se jkun hemm par- piżijiet. B’dal-kliem ħassetitarji li jsegwu l-appell tagħha, jtu li qiegħed ifaħħar lil Joli konna se niġbru flus biżżejj- seph Muscat għax, sa fejn ed biex inbiddlu d-deċiżjoni naf jien, l-immigranti nġiebu li ħadna u għal darb’oħra Malta wara li Joseph Muscat nerġgħu niċċelebraw l-In- irnexxielu jikkonvinċi pajjiżi dipendenza fuq il-Fosos u oħrajn biex jeħduhom kollmhux fid-Dar Ċentrali, kif se ha. nagħmlu. Imma mort żmerċ għax għandu jkun kont jien Il-Ħadd, 25 ta’ Awwissu biss li tajt donazzjoni. Skont Ġorġ tal-ħanut ta’ ħdejna kien Ara veru għandna Gvern li ikun aħjar li kieku xrobnie- ma jimpurtah minn ħadd u minn xejn! Lanqas biss jagħti hom birra! kas mijiet ta’ rġiel li qegħdin Il-Ġimgħa, 23 ta’ Awwissu jimirdu wara li jmorru jieħdu gost f ’xi wieħed minn dawn Illum tgħidx kemm sar iċ-Chinese Parlours. Kellgħandna esperti li jridu ha tkun id-Deputat tagħna jindaħlu fit-tmexxija tal-par- Claudette Buttigieg li tiġbidtit. Illum tfaċċa Emmanuel lu l-attenzjoni u anke jekk J. Galea li qalilna li l-partit illum il-Ħadd, ma qagħditx tagħna jinsab għarkupptejh, tistenna sa għada u ħadet u bilkemm ma jridx jgħid li l-inizjattivi biex ħarġet stqal-partit jinsab moribond u ma rrija tħeġġu jagħmel xi ħaġa jdumx ma jmut. Int min int, u mhux jibqa’ b’idejh fuq nista’ nassigurak li sakemm żaqqu qisu mhu jiġri xejn. nibqa’ ħaj jien, il-Partit Naz- Ngħid is-sewwa, jien ma zjonalista ma jmut qatt. Jiġri nafx x’jista’ jagħmel għax x’jiġri, jien, Nazju n-Nazz- allaħares jagħlaqhom. Jekk jonalist, se nibqa’ nilbes il- jiġri hekk, minflok infaħħarbadge tal-partit, fuq il-pav- ha lil Claudette, noffendiru tal-ġlekk fix-xitwa u fuq ha, għax kultant anke jien il-qmis fis-sajf. Ta’ kuljum, u Ġorg tal-ħanut ta’ ħdejna l-ewwel ħaġa li nagħmel kif naħarbu xi ħarba! inqum se nibqa’ nagħmilha u ntella’ l-bandiera tal-par- It-Tnejn, 26 ta’ Awwissu tit fuq il-bejt. Dik il-bandiera ma titlax aktar meta Ili ngħid lil dawk ta’ Occupy jgeżwruni fiha biex nindifen! Justice, flimkien ma’ dawk li Imbagħad wara, jiġri x’jiġri, jippużaw taħt ismijiet oħra, għalkemm konvint li huma ma nkun naf b’xejn. l-istess nies, il-ħsieb tagħhom huwa li jwaqqfu partit ġdid Is-Sibt, 24 ta’ Awwissu għax ma jistgħux inizżluDalgħodu għalxejn stenne- ha li l-partit darba glorjuż jt biex forsi nisma’ lill-Kap tagħna huwa mmexxi minn jikkummenta fuq xi ħaġa fuq Adrian Delia. U issa aktar l-istazzjon tagħna. Milli jid- ma jistgħux iniżżluha wara

li kkonfermajnieh bħala Kap tagħna. Jgħid, x’jgħid Adrian Delia jkunu pronti jweġbuh anke jekk ikun qiegħed jirrepeti dak li jgħidu huma. U issa anke daħlu b’mod dirett fil-kunflitti interni li għandna għax minn dak li qalu llum joħroġ ċar li huma parti mill-klikka ta’ Simon Busuttil u Jason Azzopardi.

It-Tlieta, 27 ta’ Awwissu Qiegħed tara, man, kif nissudaw qegħdin! Bla tlaqliq ta’ xejn Sandro Chetcuti tal-iżviluppaturi qalilna li fil-Gvern hemm min diġà għeja. U dak ikun jaf sewwa, għax midħla tal-Labour mhux ħażin.

Anzi, ngħid għalija, jien kont naħsbu Laburist, imma kien hemm min qalli li qabel kien Nazzjonalist, imma fl-aħħar żewġ elezzjonijiet ivvota lil tal-Labour, kif wara kollox għamlu wkoll ħafna Nazzjonalisti. Imma minn kliemu, donnu jidher li se jerġa’ lura fi ħdan dan il-partit darba glorjuż tagħna. Ovvjament, il-Kap Adrian Delia mhux se jgħidlu le għax, kif dejjem jgħid, il-bibien tad-Dar Ċentrali miftuħin għal kulħadd, minbarra għal dawk li jiffurmaw parti mill-klikka ta’ Simon Busuttil, Jason Azzopardi, eċċ...

L-Erbgħa, 28 ta’ Awwissu Skont sieħbu tal-Istamperija, wara l-vot ta’ fiduċja filKap Adrian Delia, jidher li l-affarijiet sejrin ħafna aħjar, apparti l-finanzi. Imma tal-inqas qegħdin nidhru magħqudin, anke jekk magħqudin m’aħniex. U qegħdin nagħtu l-impressjoni li minkejja s-sħana kollha li qiegħda tagħmel, aħna ingranati sew u issa, kważi ta’ kuljum qiegħed ikollna xi stqarrija. Daqqa fuq il-governanza, daqqa fuq l-edukazzjoni, daqqa fuq Għawdex, daqqa fuq l-immigrazzjoni. Insomma, ikun xi jkun is-suġġett, l-aqwa li nagħtu risposta li dak li ħareġ jgħid li l-partit darba glorjuż tagħna jinsab moribond.

22

01.09.2019

kullhadd.com

MILL-ĦIDMA GĦALL-PASSATEMP Għall-artiklu tal-lum tkellimt ma’ Joseph Borda, eks Surġent u entużjast kbir tal-Korpi tal-Pulizija madwar id-dinja. Minkejja li ilu li temm il-kariga tiegħu, għadu jfaddal memorabilja b’rabta mal-pjantuni u hu membru tal-IPA u l-MAPRO. Bdejt biex nara sewwasew x’kienet din il-ħajra li wasslitu sa dan il-punt, li kważi kważi għandu mużew, b’ritratti awtentiċi, uniformijiet, brieret, medalji, patches u badges. Ix-xewqa tiegħu hi li jinstab post fejn ikun jista’ jesibixxi aħjar l-affarijiet li għandu.

Kitba ta’ CHARLES B. SPITERI

Joe, kemm domt fil-pulizija u kif sibt ruħek taħdem hemm?

Jien għamilt 32 sena fil-Korp.

Dħalt fl-1971, għax minn dejjem xtaqt ningħaqad fil-Korp. Qabli, fil-familja kelli bużbużnannu li kien surġent, waqt li missieri kien fin-Navy. Forsi għalhekk li xtaqt dan ix-xogħol għax trabbejna fid-dixxiplina.

U ta’ kemm-il sena dħalt?

Għalaqt it-18-il sena tiegħi fil15 ta’ Frar u dakinhar stess mort ninkiteb. Dak iż-żmien, biex tidħol fil-Pulizija, l-aqwa rekwiżit kien it-tul. Kont trid tkun twil ħames piedi u disa’ pulzieri u meta dħalt jien kulħadd kien fuq is-sitt piedi.

U bħala skola x’kont teħtieġ?

L-ewwel konna ninkitbu u jibagħtuk għal eżami mediku.

Imbagħad issirlek intervista u wara tagħmel eżami fl-Ingliż, fejn għamilna traduzzjoni mill-Malti għall-Ingliż u oħra mill-Ingliż għall-Malti u somom.

U meta dħalt, min takom il-ġurament?

Jien u pulizija ieħor konna l-aħħar żewġ rekluti li deherna quddiem il-Kummissarju Vivian de Gray, bniedem serju ħafna biex tana l-ġurament, għax hu kien jagħtih lill-pulizija l-ġodda. Illum jidħlu grupp grupp.

Jekk ikollok tqabbel id-dixxiplina ta’ dari u tal-lum x’tara?

Ma nixtiqx nikkummenta. Ngħid biss li l-pulizija ta’ dari kienu pu-

lizija ta’ veru; kulħadd m’għola hawn u kulħadd b’saħħtu. Illum, ladarba tneħħa t-tul, qisha naqset dik is-suddizzjoni mill-pulizija. Hu minnu li llum tidħol biċ-ċertifikati tal-iskola, iżda fix-xogħol tal-pulizija teħtieġ aktar minn hekk.

Jien niftakar li fi żmienna, tfal li jkunu fit-triq jilagħbu l-ballun u jarawna għaddejjin kienu jieqfu millogħob u jbaxxu rashom; illum, jekk tħares lejhom, jafu joffenduk, għax ir-rispett spiċċa kollu.

attent minnu, għax dak kriminal.”

U beda jagħtini dik l-informazzjoni fuq in-nies, li kienet meħtieġa għal kull membru tal-korp.

Kif tiftakar li kienu l-jiem tax-xogħol? U lħaqt l-irqad tal-iljieli fl-Għassa?

Dażgur. Mela darba kont qiegħed xogħol ta’ billejl u rċevejna telefonata li miet it-tali. Kien hemm issurġent u ried lili mmur fl-indirizz imsemmi biex nagħtihom l-aħbar tal-mewt. Dan kien se jkun l-ewwel xogħol tiegħi, li nwassal aħbar bħal dik u ma xtaqtx immur, iżda hu weġibni li llum jew għada kelli nagħmilha.

Niftakar li l-familjari kienu joqogħdu xi mkien lejn il-Laqxija, f ’Birkirkara, u sakemm tlajt mill-Għassa sa hemm qgħadt intella’ u nniżżel kif se nagħtihom l-aħbar; ngħidilhomx li jinsab ħażin, jew tatu xi taqliba, jew jixtiquhom jaslu sal-Isptar għax qaleb għall-agħar. Biex ma ntawwalx wasalt taħt il-bieb, ħadt nifs qawwi u ħabbatt. Ftit wara ħareġ raġel mill-gallarija u xħin rani bl-uniformi qalli: “Hawn police, jaqaw dak il-muntun miet?” Jien ksaħt u tlaqt hekk kif qalli “grazzi.” Lanqas ħaqq kemm domt nitbaqbaq miegħi nnifsi.

Dak iż-żmien konna naħdmu mit-tmienja ta’ billejl sal-erbgħa ta’ filgħodu; l-għada min-nofsinhar sat-tmienja u wara terġa’ mill-erbgħa ta’ filgħodu sa nofsinhar.

Tlett ijiem hekk u waħda vaganza.

L-irqad fl-Għases kien jissejjaħ passive duty, fejn kien ikollhom jorqdu hemmhekk, iżda jien ma lħaqtux.

Ilħaqt sew meta ħafna mid-djar ma kellhomx servizz tat-telefown u għalhekk mill-isptar jew mix-xogħol, jew minn xi dipartiment ieħor, kienu jċemplu l-Għassa biex ninfurmaw lil dak li jkun li jew miet xi ħadd, jew biex l-għada jidħol għax-xogħol fit-tali post u fit-tali ħin. Kien ikun hemm nies oħra li għax ma kellhomx telefown id-dar kienu jiġu l-Għassa biex iċemplu.

Niftakar li l-ewwel darba li ħriġt ta’ billejl, kien hemm pulizija anzjan, ċertu Leli t-tronġa, għax għadni niftakru, u meta rani ġdid ħadni miegħu nagħmlu r-ronda. Fit-triq urieni l-bieb fejn joqgħod it-tabib u ieħor fejn toqgħod il-majjistra. U kien riedni nikteb l-indirizzi. Imbagħad pereżempju jara lil xi ħadd li jafu u jgħidli “ara dak, oqgħod

Din tal-25 sena servizz minn dejjem kienet?

Iva, iżda jekk trid tista’ tibqa’ sal61, u għadha hekk sal-lum.

Tiftakar xi aneddotu li ġara waqt is-servizz tiegħek?

ons, imbagħad San Ġiljan u minn hemm għal Birkirkara. 32 sena dejjem iddur.

Esperjenza oħra iżda kerha kienet fil-hijacking tal-Egyptair, meta niżżlu lil kulħadd mejjet u maħruq minn fuqu. Meta l-ajruplan tniżżel f ’Malta, fis-sema kien hawn iduru d-Delta Force Amerikana, iżda peress li l-ajruplan kien Eġizzjan, il-Gvern tagħhom ried li jsolvu kollox il-commandos tiegħu. Flok ma għamlu splussiv żgħir mal-bieba ta’ wara, għamluh ta’ qawwa ferm akbar u ħafna nies ħadu n-nar. Min ipprova jinżel mill-ajruAllura int dejjem kont plan, kemm passiġġieri kif ukoll stazzjonat f ’Birkirkara? pirati, fetħu n-nar fuqhom u qatLe. Bdejt f ’Birkirkara, imbagħad luhom. Dan inqisu bħala wieħed Tas-Sliema; wara Raħal Ġdid, ak- mill-akbar massakri fil-hijacking li tar tard l-Ajruport. Imbagħad il- saru fid-dinja.

Belt, wara Birkirkara u aktar tard l-SAG. Minn hawn mort il-Weap- X’kien iġorr miegħu pulizija

waqt ir-ronda?

Kien ikollu lembuba u suffara. Fi żmieni, matul il-lejl f ’Birkirkara, kien ikun hemm pulizija għar-ronda fuq il-pont u ieħor ħdejn il-knisja ta’ San Pawl fil-Wied. Min ikollu bżonn xi ħaġa kemm isaffar u l-ieħor jerħilha għal ħdejh.

Imbagħad fl-4:30 a.m. kien ikun xogħolna li mmorru niftħu s-Suq, fejn illum hemm il-McDonald’s u nerġgħu nagħlquh bejn id-9:00 p.m. u l-10 p.m. Filgħodu kien ikun hemm diġà l-bejjiegħa jistennew barra.

U manetti u pistoli?

Xejn. Il-pistoli kienu jkunu fl-Għassa. Revolvers tat-tip Webley and Scott tal-Pulizija Irlandiża, li ġabuhom hawn. Kellhom

23

01.09.2019

kullhadd.com

balla kbira, ta’ kalibru 455 u ħafna mill-bullets tant kienu antiki li r-ras kienet iddur fil-vojt. Ma ntużaw qatt u jekk xi ħadd kien iqiegħdu fiċ-ċinturin, kien jaqagħlu l-qalziet, għax kien kbir u tqil esaġerat.

Ilħaqt sew meta ħafna mid-djar ma kellhomx servizz tat-telefown u għalhekk mill-isptar jew mix-xogħol, jew minn xi dipartiment ieħor, kienu jċemplu l-Għassa biex ninfurmaw lil dak li jkun li jew miet xi ħadd, jew biex l-għada jidħol għax-xogħol fit-tali post u fit-tali ħin

Fil-kors tal-ħidma tiegħek, ta’ 35 sena, kemm-il Kummissarju lħaqt?

10. Lil Vivian de Gray; l-aħwa Alfred u Edward Bencini; Enoch Tonna; John Cachia; Lawrence Pullicino; John Spiteri, Kap Kmandant; Alfred Calleja; George Grech u John Rizzo.

Joe, semmejtli li kont għal aktar minn darba fl-Għassa ta’ Birkirkara. Hemm jissemma li jidher il-ħares. Kellek xi esperjenza?

Fis-sular ta’ fuq, fl-antik kien hemm Qorti, u hemm jingħad li jista’ jkun hemm il-ħares. Jien qatt ma rajt xejn, iżda darba, jien u xi tnejn oħra konna fuq ir-ronda. F’salt wieħed, il-pulizija mara li kien hemm fl-Għassa, qabditna fuq ir-radju, tibki u tgħajjat: “Ejjew, ejjew.” Ħsibna li daħlu fuqha u morna riħ. Insibuha barra, fit-triq, u qaltilna li fuq semgħet lil min iressaq l-għamara, meta fuq ma kien hemm xejn. Tlajna biex inserrħulha rasha. Naturalment ma sibna xejn. Iżda minn dak iż-żmien ma baqgħetx taħdem ta’ billejl.

U niftakar Għassa oħra; jidhirli dik ta’ Ħal Tarxien, fi pjazzetta żgħira. Kont inkun hemmhekk billejl u kont nisma’ qishom ktajjen imkaxkra fl-art. Iżda qatt ma rajt xejn.

llum, il-pulizija Ingliża jilbsu l-bobby helmet u hekk kif itemmu s-servizz, jgħaffġuh, biex żgur ħadd ma jieħdu. Jiġifieri anki għall-kolletturi, mhix ħaġa faċli biex jakkwista. Ħalliha li jien għandi xi 70 wieħed.

Jiġifieri int qatt ma xtrajt l-oġġetti?

Le, mhux tixtri, għax imbagħad aħna npartu bejnietna. Jien kelli ħabib Amerikan, Bob, li ddejjaq jikkollezzjona. Kitibli li kellu xi 20 beritta u bagħathomli. Għax barra li tkun kollezzjonist irid ikollok konnessjonijiet mad-dinja kollha.

Hawn ħafna li jfaddlu dawn Issa, naf li bdejt bil-kollezzjoni l-oġġetti? li għandek. Meta bdejt?

Jien għandi xi 15-il klabb fuq Jien minn dejjem kont kollet- il-Facebook, min ifaddal il-matur. Meta kont żgħir kelli l-biros, netti, min ifaddal il-brieret, badges il-lapsijiet u l-gomom. Imbagħad u patches. L-Amerka hi mimlija bdejt bil-keychains. Wara bdejt b’dawn il-kolletturi, iżda wieħed bl-affarjiet tal-militar. Fl-aħħar, irid jara l-ġenwinità tal-oġġett. meta dħalt fil-korp, kont il-Belt, iltqajt ma’ żewġ pulizija Ġermaniżi X’inhuma l-aktar affarijiet li u wieħed qalli li jekk ridt, kien lest faċli takkwista? jibgħatli uniformi tal-Pulizija Ġermaniża. Aċċettajt l-offerta u wara Għandek badges u patches, ċinxi xahar irċevejt żewġ pakketti torini bil-bokkli, manetti, holsters kbar b’żewġ uniformijiet kompluti u cap badges, għalkemm l-Amerbl-ingravata u bil-qmis. Waħda ta’ ikani biss għandhom 35,000 Stuttgart u l-oħra ta’ North Rhine shoulder patches differenti. AlluWestphalia. Wara xi żmien iltqajt ra qbadt biss fuq ta’ New York u ma’ pulizija ieħor Ingliż, li bagħat- Texas. li elmu. Ieħor bagħatli beritta; u bdejt il-kollezzjoni. Illum għandi ’l Patches ta’ Malta għandek fuq minn 100 uniformi, iżda dawn ukoll? jeħdulek l-ispazju.

Allura neħħejt il-kollezzjonijiet Jien għandi l-ewwel waħda li l-oħra kollha biex stajt nikkonċen- ħarġet, li kienet irrakkmata. Imbagħad għandi bosta, li ħarġu tra aħjar fuq din.

Dak iż-żmien kien għadu faċli li minn manifatturi differenti u għaltikteb l-ittri u tibgħathom kullim- hekk fihom xi tibdil bħal: is-salib kien fid-dinja – min iwieġbek u ta’ Malta qisu griż, f ’oħra hu lewn min le. U min jibgħatlek badge, il-fidda. F’oħra hemm sfond iswed min beritta eċċ. Iżda meta bdew flok blu. Affarijiet li jinnutawhom il-hijackings waqaf kollox, għax il-kolletturi. dak li jkun ma jkunx jafek u jibża’ li se tużahom kontra niesu u Rajtlek numru ta’ manetti. pajjiżu stess.

Dawk manetti Maltin?

Aħna qatt ma kellna manetti Maltin. Dejjem affarijiet Ingliżi.

Meta dħalt pulizija jien, kellna manetti Hiatt, li kienu jintużaw fi żmien Jack the Ripper, bil-muftieħ. U kienu jeżistu ż-żgħar, il-medji u l-kbar. Jiġifieri jekk taqbad persuna fih raġel u jkollok manetti mezzani, ma tistax timmanettjah.

Jien niftakar li karozza kellu s-Supretendent biss. Aktar tard, fid-distretti, kienu tawna mutur bis-side car u wara Jeep. Il-muturi damu sas-snin 70. Il-Jeeps ġew warajhom.

Naf ukoll li qiegħed f ’xi assoċjazzjoni hux?

Qiegħed fl-IPA, li hi l-International Police Association, li hi mondjaJoe, osservajtlek ukoll numru ta’ ritratti antiki. Dawk bħalma li. Meta ssiefer issib ħbieb li kienu fil-Pulizija li jdawruk bosta postijihemm id-Depot? et ta’ interess għall-qasam tagħna.

Le, dawk oriġinali. Fid-Depot Barra minn hekk, jien it-Teżorier m’hemmx bħalhom. Jien dejj- ta’ MARPO Malta Association em niġri f ’car boot sales u nfit- of Retired Police Officers, fejn tex fuq l-internet biex forsi nsib norganizzaw ħarġiet u laqgħat min għandu għall-bejgħ jew ma għall-pulizija pensjonanti, biex injkunux iriduhom. Għandi kollez- żommu lill-eks pulizija aġġornati zjoni mhux ħażin minnhom f ’al- ma’ dak li jkun qed isir. Għandna bums, fosthom tal-ewwel grupp wkoll ir-rivista tagħna u paġna fuq ta’ nisa pulizija; tal-Banda tal-Pu- Facebook. lizija, meta d-Depot kien għadu fi Fleur de Lys u numru ta’ pulizija Tħoss li l-Pulizija tal-lum qed f ’Tas-Sliema meta kienu għad- jitilfu ħafna mill-awtorità li hom jintużaw ir-roti għat-trasport kellhom? waqt ix-xogħol. Fuq wara ta’ ċerti ritratti kont nikteb l-informazz- Illum, jekk pulizija jipprova jagħmel xogħlu sew, jaf jispiċċa joni. mtella’ hu stess il-Qorti, bl-iskuża tad-drittijiet umani. Għalija, illum, Semmejtli u qed turini r-roti. il-pulizija jinsabu b’idejhom marbIl-karozzi ġew wara ħafna?

utin wara daharhom.

X’taħseb li se ssir minnha l-kollezzjoni li għandek?

Dik mistoqsija bi tweġiba iebsa.

Il-ħolma tiegħi hi li xi darba nsib proxxmu li joffrili xi sala, garaxx jew post ideali u niftaħ mużew.

Ngħid għalija kull meta nsiefer irrid indur kull mużew tal-pulizija u għassa, biex jekk xi darba jinfetaħ mużew f ’Malta nkun żgur mil-livell tiegħu.

Iżda d-Depot m’hemmx mużew?

Iva. Dak konna erbgħa li bnejnieh: jien, Joseph Navarro, Emmanuel Buhagiar, li kien Kummissarju għall-Ħarsien tal-Annimali u Raymond Zammit, li llum qed imexxi l-LESA. Iżda dak mhux il-mużew kif nixtiequ jkun jien. Hemm iffukat biss fuq il-passat ta’ dak li kien hawn Malta u anki xi xeni u esibiti ta’ każi kbar. Jien nixtieq li jinstab post li jkun fih l-istorja u l-esibiti kollha possibbli ta’ dak li għaddew minnu l-pulizija – jekk jista’ jkun mad-dinja kollha. Din minn dejjem kienet il-ħolma tiegħi u nispera li xi darba naraha mwettqa.

24

01.09.2019

kullhadd.com

ID-DEEJAY LI QED TIPPRODUĊI MUŻIKA ORIĠINALI TAGĦHA Kitba ta’ RAMONA PORTELLI Il-mużika ma tmut qatt, dejjem toħroġ il-ġdida, u kultant jintesew ta’ qabel u jieħdu posthom il-ġodda. Jaf ukoll mużika antika tibqa’ tal-widna għal numru ta’ snin twal. Il-mużika spiċċat industrija qawwija madwar id-dinja kollha.

Għal din l-intervista ħsibt li nintervista deejay u producer lokali. Ili nafha snin twal u mhux l-ewwel darba li smajtha ddoqq.

Qed nirreferi għal Dj Cathy K. Għandha 32 sena, toqgħod il-Marsa, u taħdem bħala pustiera. Hija kemm deejay u anke producer tal-mużika. Tħobb l-isports, il-fotografija, in-natura u l-muturi.

Isimha sħiħ u proprju huwa Catherine Attard. L-istorja wara l-istage name tagħha Cathy K twieled minn isimha stess Cathy, bl-ittra K miżjuda kif wara kollox jinħass isimha meta mgħajjat.

Iddoqq u tipproduċi mużika stil house, tech house, progressive house, u afro house. Għaliha l-mużija hija ħajjitha u kollox. Tisma’ kull tip ta’ mużika, għax għaliha l-mużika kollha sabiħa. Apparti hekk, temmen li producer tajjeb għandu jisma’ kull tip ta’ stil għal iktar ideat oriġinali li jista’ jieħu bħala ħsejjes minn stili oħra.

L-imħabba u d-dedikazzjoni għall-mużika għal Cathy K wasslitha biex illum hija kemm deejay u anke producer tal-mużika. Li persuna tkun deejay u producer hemm qabża enormi bejniethom, għalkemm imorru flimkien. Producer huwa kompożitur mużikali li naturalment wara din it-tip ta’ arti hemm ħafna studju fuq it-teorija tal-mużika, u kif ukoll fuq kif il-mużika tiġi kkomponuta. “It-tnejn huma ta’ sodisfazzjon, però mill-esperjenzi tul dawn is-snin kollha li ili fix-xena mużikali, naħseb l-isbaħ feeling hu li toħroġ track oriġinali tiegħek u li tispiċċa mxerrda fi swieq madwar id-dinja, kif ukoll ma’ deejays oħra ġo sets tagħhom. Apparti r-rispons li jkollok minn nies ġo klabbs meta ddoqq jew deejays oħra li jdoqqu diska magħmula minnek,” bdiet tgħidli fil-bidu ta’ din l-intervista miegħi.

F’Malta hemm bżonn ta’ aktar għarfien dwar il-mużika elettronika

B’hekk ħadt iż-żmien meħtieġ sakemm illum qed noħroġ it-tracks tiegħi għax fil-fehma tiegħi tkun ħaġa sabiħa li deejay u producer jitla’ jdoqq barra minn Malta bil-materjal tiegħu sabiex jesponi lilu nnifsu aħjar

Mistoqsija kemm f ’Malta hawn domanda fl-industrija tal-mużika għal deejay u producer bħalha, Cathy K weġbitni, “Nemmen li hawn Malta hawn ħafna talent fil-mużika elettronika u nemmen ukoll li hemm bżonn iktar li Malta din it-tip ta’ arti tiġi iktar immexxija ’l quddiem speċjalment fejn tidħol l-arti ta’ producer.”

Ta’ min jgħid ukoll li fil-preżent u għal dawn l-aħħar xhur, Cathy K qed titgħallem id-drums. Filfatt, stqarret miegħi li jogħġbuha ħafna dawn l-instrumenti.

Cathy K ilha fix-xena tal-mużika għal numru ta’ snin sħaħ.

Fil-fatt, ilha deejay għal dawn l-aħħar 13-il sena u tipproduċi l-mużika għal dawn l-aħħar erba’ snin. Ħadt interess inkun naf x’jinvolvu dawn ix-xogħlijiet. “Ħafna ħafna u ħafna ħin u anke flus, kemm biex deejay ilesti d-deejay set li jkun ser idoqq ġo xi avveniment u speċjalment kemm wieħed bħala producer jirrikjedi dan kollu.”

Barra minn hekk, jinvolvi ħafna preparamenti qabel ma tqatta’ xi lejl barra ddoqq f ’xi klabb. Filfatt, stqarret miegħi dan li ġej.

“Bħalma għadni kif weġibt ħafna ħin, bħal ħin tfittex x’mużika hawn ġdida fis-suq, x’tip ta’ avveniment ser iddoqq fih, kif ukoll x’tip ta’ udjenza ser ikun hemm biex int tkun tista’ tipprepara mużika addattata għal dakinhar.”

Ħarġet track ġdida – ‘Mohabbat’ Ta’ min jgħid ukoll li f ’dawn l-aħħar xhur, Cathy K ħarġet track bl-isem ‘Mohabbat’. Din hija track oriġinali tagħha li ħarġet ftit tax-xhur ilu bħala promotional track li ġiet esposta wkoll f ’avveniment kbir ġol-Ewropa jismu ADE Amsterdam fejn bażikament ikun hemm ħafna record labels, fejn diversi deejays u producers kbar jieħdu sehem fiha. Ridt inkun naf aktar dwar din l-istess track. “Id-diska ‘Mohabbat’ ġiet magħżula mir-record label - Conjured Records li ffirmajt magħha għal din it-track partikolari flimkien ma’ deejays u producers barranin biex tiġi mtellgħa fl-ADE Festival bħala promotional. Wara li għadda dan l-avveniment, id-diska ġiet maħruġa issa f ’Ġunju bħala single, kif ukoll b’remix pack minn producers barranin tad-diska stess,” spjegatli kuntenta Cathy K. Qabel ma mort għal din l-intervista kont ukoll naf li bħala track klassifikat f ’post tajjeb fuq BeatPort. Għall-benefiċċju tal-qarrejja, Beatport u Traxsource huma żewġ swieq popolari ferm fid-dinja tal-mużika, fejn bażikament ir-record labels jitfgħu x-xogħol tad-deejays u producers fiha. “Ta’ kuljum dawn it-tip ta’ swieq ikollhom ħruġ ta’ eluf ta’ diski fiha. Id-diska ‘Mohab-

bat’ inħarġet fuq Beatport fit3 ta’ Ġunju 2019 fejn fid-9 ta’ Ġunju klassifikat f ’pożizzjoni 63 kif ukoll fil-11 ta’ Ġunju telgħet għall-pożizzjoni 52 sa issa minn Top 100 taħt il-ġeneru progressive house. ‘Mohabbat’ ġiet maħruġa ukoll fuq Traxsource”.

Sakemm din l-intervista tmur għall-istampa, nawguraw li tilħaq titla’ aktar lejn il-quċċata.

Mistoqsija jekk ġieli daqqitx barra minn xtutna, Cathy K stqarret miegħi li kienet telgħet iddoqq fil-passat fil-Belġju.

“Bħala pjanijiet tiegħi qatt ma kienu li nitla’ ndoqq barra bħala guest deejay biss. B’hekk ħadt iż-żmien meħtieġ sakemm illum qed noħroġ it-tracks tiegħi għax fil-fehma tiegħi tkun ħaġa sabiħa li deejay u producer jitla’ jdoqq barra minn Malta bil-materjal tiegħu sabiex jesponi lilu nnifsu aħjar,” sostniet miegħi.

Proċess twil kull meta tinħoloq track ġdida Ridt inkun naf fi kliem sempliċi x’jirrikjedi l-proċess ta’ meta tkun qed toħloq track ġdida mill-bidu sal-aħħar. “Ħafna kafè, ħafna ħin, ħsieb, pjanijiet, recording, ideat u kif ser tqassam il-ħsejjes, kif ser toħroġ materjal li mhux ħsejjes tas-soltu, it-track pattern construction imbagħad it-track tgħaddi minn proċess ta’ mixing u mastering fejn bażika-

ment fi kliem sempliċi li jista’ jifhimni kulħadd id-diska u kull ħoss li jkollha jiġu sound level kif suppost. Jiġu rranġati l-frekwenzi tal-ħoss biex wara tkun tista’ tgħaddi għall-proċess finali li huwa l-mastering, fejn id-diska tiġi sound level tajjeb u ċar li tista’ ovvjament tinħareġ u tindaqq,” spjegatli b’mod dettaljat ħafna.

Sa ftit snin ilu, Malta ma tantx konna mdorrija b’deejays femminili, iżda llum din saret in-norma. Qsamt dan il-fatt ma’ Cathy K u stedintha taqsam miegħi dak li tiftakar mis-snin imgħoddija, aktar u aktar li issa ilha f ’din l-industrija għal snin twal mhux ħażin. “Jista’ jkun li qabel kien hawn nuqqas ta’ interess min-naħa femminili f ’din ix-xena. Niftakar li meta bdejt indoqq jiena kulma konna jiena, Miss Roberta u xi tnejn oħra li naħseb illum il-ġurnata waqfu.

Però, illum nieħu gost li qed nara iktar artisti femminili jidħlu għal din it-tip ta’ arti,” stqarret miegħi.

Rigward pjanijiet futuri, Cathy K tixtieq li tkompli tavvanza bl-istudji tagħha bħala producer għax hija xi ħaġa li qatt ma tista’ tgħid li tgħallimt kollox, kif ukoll li tkompli toħroġ it-tracks tagħha.

Fl-aħħar nett il-messaġġ tagħha għall-qarrejja ta’ din il-gazzetta kien jgħid hekk: “Il-mużika hija waħda mill-isbaħ ħaġa fil-ħajja tal-bniedem. Issapportjaw it-talent lokali.”

25

01.09.2019

kullhadd.com

reċensjoni tal-ktieb

QABEL TBAXXI D-DAWL Kumment ta’ RITA SALIBA L-ewwel darba li ltqajt ma’ Lina Brockdorff kien fi proġett li konna involuti fih fl-iskola Sekondarja ta’ Pembroke.

Laqatni l-entużjażmu tagħha fi kliemha, fil-mod kif irrakkuntat din l-esperjenza mal-istudenti.

Erġajt ġeddidt dil-memorja jien u naqra dil-ġabra ta’ stejjer mill-pinna ta’ Lina Brockdorff. Inġarrejt mill-istil mexxej, bi kliem mirqum u espressjonijiet li ma jtaqqlux il-kitba. Fi ftit kliem, stil ħelu li jserraħ il-moħħ int u taqra l-ġrajjiet ta’ ħaddieħor. Sibt l-ewwel linja ta’ kull rakkont tqajjimli l-kurżità… ta’ x’inhu ġej wara. Nidħol fid-djar tan-nies, insib ruħi fil-post fejn qed isseħħ l-istorja bħall-ewwel novella f ’din il-ġabra; “Kont ġa nħsilt, qaxxart il-leħja u spiċċajt il-kolazzjon.”

Li tatni x’nifhem li l-istorja ma spiċċatx għax il-protagonist qata’ s-sawma ta’ billejl. U ħallejt il-pinna ta’ Lina teħodni fi mkejjen differenti kemm f ’dawk rurali kif ukoll f ’ambjenti domestiċi fejn ħafna mill-ġrajjiet huma mistura bejn erba’ ħitan, lesti biex idaħħlu lill-qarrej kompliċi sat-tmiem tal-istorja.

F’bosta minn dawn ir-rakkonti jispikka s-sens ta’ komunità u tama, li s-soċjetà għadha ma tilfitx għalkollox, u s-sensittività lejn min qed ibati, bħalma naqraw fl-istorja “Infetħu Bibien is-Sema”.

Mhux biss imma d-dettall li bih Lina ssawwar rakkont fi stejjer bħal “Il-ħmar tal-klassi”, “Il-karta ta’ ħames liri” u “Kellu idu nieqsa”, stħajjilthom jeħduni fuq it-tarġa mat-tifla li toħroġ bi “pram

żgħira tal-landa miżbugħa bajda bi ftit fjuri roża mpinġijin fuqha.” Għax hekk ħassejtni xi waqtiet. Nara lill-awtriċi tifla tieħu gost bil-ħwejjeġ sempliċi, tosservahom minn par għajnejn li għadhom qed isiru jafu d-dinja.

Innutajt kemm Lina tgħożż il-ħbiberija. Ħarġet dan is-sentiment qawwi fi “Ħbieb tal-qalb”, fejn minkejja d-diferenzi li trabbew fihom iż-żewġt iħbieb u t-toroq diverġenti li ħadu, il-ħbiberija ta’ bejniethom baqgħet soda. L-istess ġralhom iż-żewġ tfajliet fin-novella, “Ġbejniet

t’Għawdex”. Madankollu, taf kif għandha twasslilna rakkont ta’ wġigħ u tradiment. Il-ferita f ’qalb in-narrattriċi f ’“Imbagħad waslet ix-xitwa”, mhix se tfiq kif ġieb u laħaq. F’taqbida ta’ emozzjonijiet li nsibu fin-novella “Fejn se torqod illejla?” joħroġ sentiment kuraġġuż ta’ maħfra li jħalli lill-qarrej b’sens ta’ serħan fi tmiem l-istorja.

L-ewwel xrara ta’ mħabba ma tintefiex malajr, jekk qatt tintefa. F’dawn l-istejjer żgur li għadha tħeġġeġ anke f ’qalb l-awtriċi. Bdejt inħossni mmur lura fiż-żmien magħha, inħalliha tafda miegħi x’kienet tostor, x’ġarrbet f ’żgħożitha. B’ħila kbira Lina ġabet flimkien iż-żmien li għadda mal-preżent; l-imħabba ppersonifikata li għandha l-ħajja tagħha, li ħadet iż-żmien biex immaturat u sabet postha anke tard fil-ħajja. Il-pinna prolifika tagħha wasslitilna l-isbaħ rakkonti fin-novelli “Ħareġ il-qamar”, “id-Dell fuq l-għadira”, “La jasal Settembru” u “L-Ajruplan tal-karti”.

It-temi varji f ’dil-ġabra jġibu magħhom karattri ta’ etajiet differenti. Iż-żgħożija għadha friska fil-memorja tal-awtriċi u ma naqsitx li tagħtina doża tajba ta’ dan iż-żmien ta’ deċiżjonijiet u taqbid mal-ħajja. Lina ma taħarbilhiex il-vena umoristika, u n-novelli “Dawk l-imberkin ismijiet” u “Katarin ġibtlek lampuka” għandhom iġibu tbissima lill-qarrejja.

Lina tħobb il-Milied… is-sena kollha.

Ir-rakkonti ta’ żmien il-Milied f ’din ilġabra jidħlu bl-aktar mod naturali. “X’sar ifisser il-Milied għal Ċensu l-iskarpan?” u fin-novella “Il-Pudina tal-Milied”,

l-awtriċi mhux biss iddewwaqna ftit x’kien jinħema għal daż-żmien ta’ festi, iżda nħossuna kuntenti li qed naqsmu magħha l-veru paċi fil-qalb. L-istorja tal-Anġlu Mqareb se tkun il-favorita ta’ bosta mill-qarrejja fejn għal darb’oħra se jsibu ruħhom sejrin lura għal tfulija mimlija faxxinu għal dak li jidher sabiħ. Għal xi wħud dan iż-żmien jista’ jġib miegħu xi ftit ta’ qsim il-qalb bħal min ġarrab telfa kiefra, iżda Lina mhix negattiva u jirnexxilha tasal għal tmiem ta’ kuraġġ u tama.

Fir-rakkont “Ħarist f ’għajnejh” naqraw ġrajja li ntisġet fl-istorja tal-bniedem għal dawn l-aħħar 2,000 sena, iżda l-awtriċi b’umanità u ħila tatna rakkont ta’ nies li għexuha, li raw is-sofferenza f ’ħarsa. Ilġrajja tal-Passjoni f ’għajnejn Lina Brockdorff ħarġet sentimenti profondi ta’ fidi.

Il-karattri fl-istorja ħaduna magħhom fi vjaġġ spiritwali.

Il-ġabra ta’ novelli tispiċċa bi storja mqanqla li tmiss il-qalb. L-aħħar novella “U l-flus fejn marru?” Tgħaqqad donnha f ’ċirku dak li ta’ spiss aċċennat għalih Lina Brockdorff bil-pinna tagħha; is-sagrifiċċju personali li jirbaħ kull ostaklu.

Lina Brockdorff riedet tirrakkontalna u rnexxielha. Għażlet linwaġġ li jinftiehem, ritmu mexxej u li jagħti gost, iżda dan xejn ma jnaqqas mill-profondità li ssawwar dawn l-istejjer. Nistiednek tqalleb il-paġni, u tibda taqra stejjer li joffrulek mumenti ta’ riflessjoni u waqtiet rilassanti, l-aktar fl-aħħar tal-jum, qabel tbaxxi d-dawl.

Mistoqsija: Liema se tkun l-istorja favorita tal-qarrejja?

Ibagħtu r-risposta tagħkom lil: Kompetizzjoni Ktieb, KullĦadd, ONE Complex A 28B, Industrial Estate, il-Marsa MRS 3000, u tidħlu biċ-ċans li tirbħu l-ktieb QABEL TBAXXI D-DAWL. Ir-rebbieħ jitħabbar nhar il-Ħadd 1 ta’ Settembru.

Ir-rebbieħa huma mitluba jiġbru l-ktieb mill-ONE Complex, il-Marsa, billi jippreżentaw il-karta tal-identità, flimkien mal-ittra li se tintbagħtilhom minn din il-gazzetta, mit-Tlieta sal-Ġimgħa bejn id-09.00 u t-15.00, u s-Sibt bejn l-10.00 u l-16.00, festi pubbliċi esklużi.

Intant, ir-rebbieħ tal-kotba GĦAT-TFAL huwa: R. MIFSUD - MARSAXLOKK

IDĦOL BIĊ-ĊANS LI

TIRBAĦ €100

05

Ġemma’ l-kupuni ta’ ħames ġimgħat wara xulxin kif ukoll wieġeb il-mistoqsija marbuta mal-aħbarijiet. Ibgħathom f’daqqa lil: KOMPETIZZJONI €100, KullĦadd, ONE Complex, A 28 B, Industrial Estate, Il-Marsa MRS 3000 Kemm-il għaqda nġibdilhom l-interess għar-riforma għal aktar nisa fil-politika?

Isem: Numru tat-telefown:

Tweġiba: Indirizz:

26

01.09.2019

kullhadd.com

GĦAQQAD IL-KAXXI

Għaqqad skont kemm hu l-valur li hemm fil-kaxxi.

Eżempju: Jekk f’waħda mill-kaxxi hemm valur ta’ 10, trid tgħaqqad 10 kaxxi żgħar li jridu jkunu jmissu ma’ xulxin u f’forma ta’ kaxxa jew rettanglu. Ilkaxxi kollha jridu jintużaw u kaxxa tista’ tintuża darba biss. In-numru huwa indikazzjoni tat-total ta’ kaxxi żgħar u mhux neċessarjament juri minn fejn għandha tibda l-kaxxa.

SIB IL-VALUR

Kull ittra fiha valur, uħud mill-valuri huma diġà mpoġġija. Uża dawn il-ħjilijiet biex issib il-kumplament tal-valuri tal-ittri.

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

01.09.2019

kullhadd.com

] SUDOKU SPONSORJATA MINN WELLA

Irbaħ shampoo u conditioner tad-ditta Wella.

Aqta’ din il-logħba u ibgħatha lil: KOMPETIZZJONI WELLA, KullĦadd, ONE Complex, A 28 B, Industrial Estate, Il-Marsa MRS 3000 Isem: Indirizz:

TISLIBA 292

A. VELLA - BIRKIRKARA

Bi 3 Numri 011 090 109 149 166 187 219 351 414 432

433 443 454 492 519 558 605 612 641 680 757 785 804

813 882 900 955 979 B’4 Numri 0181 0495 0884 1284

1604 2833 2955 3175 3987 4018 5173 5185 5441 5573 5587 5655 6528

25319 45013 46191 71059 90491 96726

7264 7675 7689 8108 8215 8507 9642 9698 9703

B’6 Numri

B’5 Numri

078856 370041 718753

961873 B’7 Numri 5424893 6351061 6589405 9079291

1.

4.

7,16.

9.

10.

12.

16.

18,15.

19.

20.

Mimdudin: Kompli l-qawl: Meta l-qamar ikollu l-għalqa, lesti biex ........ b’xi għarqa (5) Fomm (4) Sewwa d-drapp (5) Post tax-xiri (3) Jirreċtaw dawn (6) Antika (6) Ara 7 Isem (8) Lemħet (3) Kura żejda? (5)

21.

23.

24.

Royal Malta Artillery (1,1,1) Suppost jgħaddi l-ilma tax-xita minnu (4) Ikkopja (5)

l-ewwel jirbaħ! (5) 8.

Nies li jgħinu fl-organizzazzjoni (9) 11.

Ara 6 12.

Ara 2 13.

Dipartiment

tas-Sigurtà Weqfin:

Soċjali (1,1,1) 1.

Tieħu dak li 14.

Tosti (6)

mhux tiegħek (6) 15.

Ara 18 2,12W. Hekk għamel 17.

Ma baqax

lill-qsari (5)

rieqed (3) 3. Ħares (3) 21.

Ara 5 5,21W. Qiemu (6) 22.

Sezzjoni fil6,11. Min jaqleb

Korp tal-Pulizija (3)

SOLUZZJONI TAL-AĦĦAR TISLIBA Mimdudin: 1.Baħar, 4. Mans, 7,11.Umli, 9,21 wieqfa. Rumani, 10.Nassab, 12.Mirdum, 16.NHA, 18,22.Tokki, 19.Ass, 20.Pulis, 21.Ajk, 23.Iżid, 24.Adami

Weqfin: 1.Barrin, 2,3.Ħamrun, 5,15.Assassini, 6.Sab, 8.Mandolina, 12,13.Martu, 14.Maskra, 17.Ħaj

28

01.09.2019

kullhadd.com

SALVINI JIKXEF IL-ĠLIEDA FID-DISTRETT TA’ BIRKIRKARA • JUSTIN SCHEMBRI FI PJAN BIEX IKUN IMMINAT FENECH ADAMI • IL-FAMILJA FENECH ADAMI L-EWWEL LI KKUNDANNAT IL-KUMMENTI TIEGĦU

L-argument li qam il-ġimgħa li għaddiet fil-Partit Nazzjonalista, wara kummenti tal-Kunsillier Justin Schembri dwar l-Eks Ministru Taljan, Matteo Salvini, kien imur lil hinn ħafna minn xi prinċipju dwar l-immigrazz-

joni.

Fi kliem imkejjen fil-Partit Nazzjonalista l-kunflitt li nqala’ huwa xhieda ta’ ġlied enormi li għaddej bħalissa fit-tmien distrett fejn il-fazzjoni tal-Kap Adrian Delia diġà qed taħdem

biex tħalli l-art lil Beppe Fenech Adami fl-elezzjoni ġenerali li jmiss.

Anke jekk l-elezzjoni ġenerali baqgħalha s-snin il-kunflitt fid-distrett hu wieħed b’saħħtu u saħansitra beda qabel l-elez-

zjonijiet tal-Kunsilli Lokali f ’Mejju li għadda.

Adrian Delia kien diġà ddikjara pubblikament li ried jirbaħ lura Birkirkara. B’dan f ’moħħhom l-istrateġisti f ’Tal-Pietà ħadmu kemm felħu biex jekk ikun hemm Sindku Nazzjonalist dan ma jerġax ikun Michael Fenech Adami, illum impjegat ta’ David Casa, l-MEP li xejn ma jinġieb ma’ Delia.

Il-Partit Nazzjonalista ma rebaħx il-maġġoranza f ’Birkirkara, iżda l-għan li Schembri jgħaddi lil ta’ Fenech Adami ntlaħaq. Fil-fatt, Justin Schembri ġab 1,000 vot iktar minn Michael Fenech Adami, iben eks Kap tal-PN u ħu deputat preżenti. Fenech Adami li fl-imgħoddi kien ukoll Sindku tal-lokal ħadha bi kbira ħafna tant li minn dakinhar diġà rriżenja minn membru tal-Kunsill Lokali.

Issa Michael Fenech Adami kien fost tal-ewwel li kiteb not in may name meta Justin Schembri kiteb fuq Facebook b’simpatija ma’ pożizzjonijiet li ħa dak li kien il-Ministru għall-Intern Taljan Matteo Salvini. Dawk li jkellmuna mill-Istamperija spjegaw kif Michael Fenech Adami qatt ma kien xi wieħed li jitkellem sikwit dwar l-immigrazzjoni u m’hemmx dubju li ra din bħala okkażjoni biex jattakka lil Schembri.

Iżda, ħu Michael Fenech Adami mħasseb iktar minnu. Dan għax Beppe Fenech Adami jaf li l-Kap Adrian Delia x’aktarx joħroġlu fuq id-distrett

minħabba r-rabta li għandu ma’ Birkirkara. U bi Schembri jingħata s-saħħa u l-appoġġ, il-post ta’ Fenech Adami bħala deputat jista’ ma jkunx ċert daqskemm kien fi drabi oħra.

Anke jekk normalment mittmien disrett il-PN itella’ tliet deputati, Beppe Fenech Adami jaf li xejn mhu ċert.

Justin Schembri kien il-bniedem li fil-Kunsill Ġenerali tal-Partit Nazzjonalista tkellem favur Delia qabel ittieħed il-vot ta’ fiduċja. Biex m’hemmx messaġġ iktar b’saħħtu minn hekk li jekk trid lil min ma jfixkilx il-Kap trid tivvota lil Schembri.

L-imkejjen tagħna sostnew li Fenech Adami mhux biss ma jridx jitlef postu kif ġralu ħuh, iżda jrid iżomm l-istess appoġġ li kellu meta kien Viċi Kap tal-Partit Nazzjonalista. Dan anke għax l-aspirazzjonijiet politiċi ta’ Fenech Adami għadhom hemm u jmorru lil hinn milli sempliċi jkun deputat.

Però din hi xi ħaġa li ta’ Delia huma determinati li mhumiex se jħalluh jagħmilha għax Fenech Adami huwa wieħed minn klikka ta’ nies meqjusa bħala li ħadmu kontra l-Kap. Fosthom hemm ukoll nies bħal Jason Azzopardi u Simon Busuttil. Mill-banda l-oħra hemm nies bħal Therese Comodini Cachia jikkunsidraw li jirtiraw minn kollox jekk kemm-il darba jibqa’ jmexxi Delia. Għalkemm kif rajna fl-aħħar sentejn fil-Partit Nazzjonalista xejn ma jkun ċert u l-affarijiet jistgħu jinbidlu minn ħin għal ħin.