Ιδιοκτησία - Έκδοση
Σύνδεσμος Μελών Γυναικείων Σωματείων Ηρακλείου & Ν.Ηρακλείου Μεραμβέλου 56, Τ.Κ. 71202, Ηράκλειο τηλ./fax: 2810242121 e-mail: ksenona@hotmail.com, www.kakopoiisi.gr Διοικητικό Συμβούλιο
Ιούλιος 2012
ΥΝΔΕΣΜΟΣ ΜΕΛΩΝ Παχιαδάκη Μαίρη: Πρόεδρος e Μεταξά Θεανώ: Α΄ Αντιπρόεδρος ΑΙΚΕΙΩΝ ΣΩΜΑΤΕΙΩΝ Σαββοπούλου Μαίρη: Β΄ Αντιπρόεδρος Τεύχος 39ο Σμαρώ: Γραμματέας ΚΛΕΙΟΥΣταφυλάκη ΚΑΙ ΝΟΜΟΥ Στεφανίδη Ελένη: Ταμίας περιεχόμενα ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ Στάθογλου Ελένη: Δημ. Σχέσεων
Αναπληρωματικά μέλη: Αντωνακάκη Μαρία Πλακιωτάκη Ειρήνη Φλυτζανή Μαριλένα
Εξελεγκτική επιτροπή:
Σύνδεσμος με τον Ξενώνα Σεγρεδάκη Αργυρώ
Συντακτική Ομάδα
Καρκαβάτσου Ρέα - Ελευθερία Μεταξά Θεανώ Νεοφώτιστου Μαρία Οικονομοπούλου Πόπη Παχιαδάκη Μαίρη Επιμέλεια ύλης: Παχιαδάκη Μαίρη Επιμέλεια έκδοσης: Χρυσάκη Εύα
Έκτακτοι Συνεργάτες:
Βαρανάκη Μάγια Ευτυχίδη Ρωξάνη Ζωγραφιστού Χρυσούλα Θαλασσινού Ειρήνη Κουναλάκη Αγγελική Μπαλτζάκη Εμμανουέλα Ορφανού Γεωργία Πατεράκη Κατερίνα Πλαγιωτάκη-Σαατσάκη Ελένη Ρουσοχατζάκη Μαρία Σαββοπούλου Μαίρη Σταφυλάκη Σμαρώ Φραγκάκης Δημήτρης Χαραλαμπάκη Εύα
13 14 16 18 19 20 22 23 24 25 26 27 28 30 31 32
Editorial Λαογραφία Κώστας Καρυωτάκης 1896-1928 Το Μικρό Λεξικό των Γεύσεων Στήλη Βιβλίου Κάθε έντεκα χρόνια... Προβληματισμοί πάνω σε θέματα βιοηθικής… Η Υγεία με Απλά Λόγια Παροιμιώδεις Φράσεις Σαλόνι Ιούλιος Ένα Φως... «Σχολείο Κουζίνας» Προτεινόμενη ταινία του μήνα Παλιές μου Συμμαθήτριες 1000 και 1 Συμβουλές για Βασίλισσες Αρχιτεκτονικά Θαύματα Οι εφευρέσεις που άλλαξαν τη ζωή μας! Μπροστά στον καθρέφτη Περιβάλλον Αφιέρωμα στην Παγκόσμια Ημέρα Πληθυσμών Κομπόστ Αναγνωστικό της τελευταίας σελίδας
{
Καρκαβάτσου Ρέα - Ελευθερία Οικονομοπούλου Πόπη Στιβακτάκη Πόπη
2 4 6 8 9 10 12
1
{
Αντωνακάκη Βίλμα: Μέλος Βαρανάκη Μάγια: Μέλος Καραταράκη Ευαγγελία: Μέλος Μαρκοδημητράκη Φρόσω: Μέλος Νεοφώτιστου Μαρία: Μέλος Τσιριγωτάκη Μάρω: Μέλος
Ιούλιος 2012
{
editorial
Η Αγία Μαρίνα της Βόννης
{
2
Παρακολουθώντας (από τηλεοράσεως) τη Θεία Λειτουργία της Αγίας Μαρίνας της Βόννης, στις 17 Ιουλίου που γιορτάζει, ήρθαν στο μυαλό μου εικόνες που έχουν αποτυπωθεί στη μνήμη από τα χρόνια της παιδικής μου ηλικίας. Εφέτος, ιδιαίτερα, θυμήθηκα πολλά, παρασυρμένη από τα λόγια που εξ άμβωνος είπε ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής κ.κ. Θεόδωρος Β΄, ανήμερα της γιορτής της. Ο ίδιος έδειχνε αρκετά συγκινημένος, θα έλεγα «φορτισμένος», καθώς εξιστορούσε τις εμπειρίες του στο γνώριμο, για εκείνον, χώρο της Αγίας Μαρίνας, με τον οποίο τον συνδέουν στενοί δεσμοί λόγω καταγωγής. Μεταξύ άλλων, μίλησε για το Αποστολικό έργο που γίνεται στη Μαύρη Ήπειρο των 56 χωρών που έχει υπό την εποπτεία του και αναφέρθηκε στον ιερό ρόλο της Γυναίκας στις Υποσαχάριες περιοχές, αλλά, κυρίως, για τις άθλιες συνθήκες κάτω από τις οποίες αυτή ζει. Μέσα από ένα μεστό, όσο και λιτό λόγο, ο ποιμενάρχης όχι μόνο ανέδειξε την πνευματική του ωριμότητα, αλλά και την αγιολογική του θεώρηση ως προς τη Γυναικεία παρουσία στο Πάνθεον της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας. Αντιπροσωπευτικό δείγμα, όπως είπε, είναι η Αγία της Βόννης, η οποία εδώ και έναν αιώνα προσελκύει πλήθη κόσμου κάθε ηλικίας, για να προσκυνήσουν τη σεπτή εικόνα της που, από την εύρεσή της, θεωρείται θαυματουργή. Αδιάψευστοι μάρτυρες, όλοι όσοι αναζήτησαν, πίστεψαν και έλαβαν τη βοήθειά Της. Γι’ αυτό το λόγο, ο εορτασμός της Αγίας Μαρίνας στον τόπο μας αποτελεί ένα εξαιρετικό θρησκευτικό γεγονός, που συνδέεται με τη λαχτάρα του θαύματος των προσκυνητών. Κάθε χρόνο, χιλιάδες άνθρωποι εκπληρώνουν το τάμα τους, που εκφράζεται με διαφορετικούς τρόπους. Πολλές γυναίκες και παιδιά π.χ. ντύνονται μέρες πριν από τη γιορτή της στα μαύρα, τα οποία χαρίζουν στην εικόνα της.
Άλλοι περπατούν για ώρες, ακόμη και γονατιστοί, ώσπου να φτάσουν στη Χάρη της ή ανάβουν κεριά ίσαμε το μπόι τους και άλλοι ξενυχτούν στα σκαλοπάτια της Εκκλησίας ψάλλοντας ύμνους, για να δείξουν τη βαθειά τους πίστη στην αγαπημένη τους Αγία. Πάρα πολλοί, επίσης, καταθέτουν πολύτιμα αναθήματα στην εικόνα της και, μεταξύ άλλων, πολλοί τσιγγάνοι, οι οποίοι, μάλιστα, την ημέρα της γιορτής της βαφτίζουν τα παιδιά τους, καθώς πιστεύουν πως η Αγία Μαρίνα τους ξεχωρίζει και το δείχνει μέσα από τα θαύματά της. Χαρακτηριστικό είναι, άλλωστε, αυτό που συνέβη πριν 30 χρόνια σε μία τσιγγάνα, η οποία ήταν «δαιμονισμένη». Όταν αντίκρισε την εικόνα της Αγίας έβγαλε από το σώμα της ένα μικρό φίδι, που φυλάσσεται σ’ ένα μπουκάλι, στο Μουσείο της Μονής. Η ιστορία της Αγίας Μαρίνας ξεκινά τον 3ο μ.Χ. αιώνα και μας παραπέμπει στην εποχή των μεγάλων διωγμών της Χριστιανοσύνης. Γεννημένη στην Αντιόχεια, μυήθηκε στον Χριστιανισμό από τη νταντά της, η οποία τη βάφτισε σε μικρή ηλικία, κρυφά από τον ειδωλολάτρη πατέρα της. Όταν εκείνος το έμαθε, τη διέγραψε από παιδί του και την έστειλε σε δίκη. Ο έπαρχος της περιοχής, μπροστά στη μεγάλη ομορφιά της, της πρότεινε να απαρνηθεί την πίστη της και να τον παντρευτεί. Ύστερα από τη σθεναρή άρνησή της, εκείνος διέταξε να την κάψουν ζωντανή και να την αποκεφαλίσουν. Ήταν μόλις 16 ετών. Γι’ αυτό το λόγο ονομάζεται Παρθενομάρτυς Μαρίνα. Είναι προστάτης των μικρών παιδιών και διώχνει το κακό μάτι και τα δαιμόνια. Τα Ιερά Λείψανά της μεταφέρθηκαν στην Ιταλία και, πολύ αργότερα, στην Ελλάδα, συγκεκριμένα στο Άγιον Όρος, στη Μονή Βατοπεδίου. Η Αγία Μαρίνα είναι από τις αγαπημένες Αγίες, καθώς η απεικόνιση της νεανικής φυσιογνωμίας της, εκπέμπει γαλήνη, δέος και ελπίδα στον απελπισμένο Άνθρωπο! Μαίρη Παχιαδάκη, e-mail: marygalini@yahoo.gr
επιμελείται ἡ Θεανώ Μεταξᾶ
Λαογραφία Ζέα ή Ζειά (Triticum dicoccum)
Ἡ Ζέα εἶναι το ἀρχαιότερο δημητριακό πού γνώρισε ποτέ ὁ ἄνθρωπος.
Γιά χιλιάδες χρόνια ἀποτελοῦσε τό πιό
βασικό συστατικό τῆς διατροφῆς καί τό
{ {
4
κυριότερο δημητριακό πολλῶν λαῶν. Δείγματα ζέας ἔχουν βρεθεῖ στή
Μικρά Ἀσία καί στήν Αἴγυπτο, πού χρονολογοῦνται 12.000χρόνια π. Χ.
Στήν Παλαιά διαθήκη, γίνεται ἀναφορά γιά τήν ὕπαρξη ζέας.
Ἀνασκαφές ἔδειξαν πώς καλλιεργοῦσαν ζέα στόν Ἑλλαδικό χῶρο ἀπό τά προϊστορικά χρόνια.
Ἡ πόλη τῶν Ἀθηνῶν ὀνομαζόταν Ζείδωρος (αὐτός πού δωρίζει ζωή, μακροζωΐα). Το λιμάνι τοῦ Πειραιᾶ, μέ τή Μαρίνα Ζέας, εἶναι γνωστό ἀπό τήν ἀρχαιότητα.
Πιθανολογεῖται ὅτι ὀνομάστηκε ἔτσι ἀπό τή μεγάλη διακίνηση ζέας ἀπό τό λιμάνι της ἤ ἀπό την μεγάλη καλλιέργεια ζέας στην περιοχή.
Οἱ Ἕλληνες ἔτρωγαν ψωμί ζυμωμένο μέ ἀλεύρι ζέας ἤ ἀνάμικτο μέ ἀλεύρι ἀπό κριθάρι. Τό κριθάρι καί το σιτάρι ἦταν τροφή γιά τά ζῶα.
Ἡ προτίμηση τῆς ζέας ἀπό τά ἄλλα σιτηρά ὀφειλόταν στίς πολλές καί σπουδαῖες
ἰδιότητές της. Ἦταν πολύ νόστιμη τροφή, εἶχε μεγάλη θρεπτική ἀξία, ἀποτελοῦσε
σπουδαῖο φάρμακο γιά πολλές παθήσεις καί κατά τήν ἐπεξεργασία της ἀποχωριζόταν μέ μεγάλη εὐκολία ὁ σπόρος ἀπό τό φλοιό. Ἐξωτερικά μοιάζει περισσότερο μέ τό
σιτάρι. Λόγω τῆς ὁμοιότητας αὐτῆς πολλές φορές συγχέονται τά δύο δημητριακά ζέα – σιτάρι. Γι’ αὐτό καί ἡ γνώμη ὁρισμένων μελετητῶν εἶναι ὅτι τό σύμβολο τῆς Θεᾶς Δήμητρας στά γλυπτά καί τά νομίσματα δέν εἶναι σιτάρι, ἀλλά ζέα.
Ὁ Θεόφραστος τόν 4ον αἰῶνα π.Χ. χαρακτηρίζει τή ζέα σαν τό ἀποδοτικότερο ἀπ’ ὅλα τά δημητριακά. Σύμφωνα μέ τόν Πλίνιο τόν Πρεσβύτερο καί τόν Διονύσιο τόν
Ἀλικαρνασσέα, ἡ ζέα εἶχε καλλιεργηθεῖ ἀποκλειστικά ὡς τό μοναδικό δημητριακό ἀπό τούς πρώτους Ρωμαίους, πού τό χρησιμοποιοῦσαν καί σέ ὅλες τίς θρησκευτικές τελετές τους.
Ὁ Μέγας Ἀλέξανδρος σίτιζε τά στρατεύματά του μέ ψωμί ἀπό ζέα, γιά νά ἔχουν ὑγεία καί πνευματική ἀνάπτυξη.
{ {
5
Ὁ Διοσκουρίδης, 1ος αἰῶνας μ.Χ., μᾶς πληροφορεῖ ὅτι στήν ἐποχή του ἦταν
διαδεδομένη μιά πανάρχαια συνήθεια τῶν Ἑλλήνων καί τῶν Ρωμαίων: ἡ ἀνάμιξη
χονδροαλεσμένων κόκκων ζέας καί σιταριοῦ, πού λεγόταν «κρίμνιον», ἕνα παχύρευστο θρεπτικό ρόφημα, ἕνας πηχτός χυλός.
Ἡ ζέα ἐξαφανίστηκε μυστηριωδῶς ἀπό τή διατροφή μας. Τό 1928 ἄρχισε νά
ἀπαγορεύεται σταδιακά ἡ καλλιέργειά της καί μέχρι τό 1932 καταργήθηκε τελείως. Ἡ ἐπιστήμη τήν ἔχει ἀνακαλύψει ξανά σάν ἕνα σπουδαῖο δημητριακό. Περιέχει
πρωτεΐνες, ὑδατάνθρακες, μέταλλα, φυτικές ἵνες, ἀλλά κυρίως μαγνήσιο. Οἱ ἔρευνες
ἔδειξαν ὅτι περιέχει 40% περισσότερο μαγνήσιο ἀπό ὅλα τά ἄλλα δημητριακά. Γι αὐτό ἀποκαλεῖται «μαγνήτης τῆς ζωῆς».
Μέ ὅλες αὐτές τίς σπουδαῖες ἰδιότητες τῆς ζέας, ὅλα τά ζυμαρικά πού παράγονται ἀπό τό ἀλεύρι της, εἶναι ἰδιαίτερα εὔπεπτα καί νόστιμα.
Ἐπειδή πρόσφατα ἄρχισε νά γίνεται τῆς μόδας ἡ χρήση ζέας, μήπως πρέπει νά τήν ξαναθυμηθοῦμε;
Μποροῦμε σήμερα νά την ἀναζητήσουμε σέ καταστήματα βιολογικῶν προϊόντων.
Επιμελείται η Μαρία Νεοφώτιστου
ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΡΥΩΤΑΚΗΣ 1896-1928
{ {
6
Ο ποιητής Κώστας Καρυωτάκης γεννήθηκε στην Τρίπολη, και έζησε στα παιδικά και εφηβικά του χρόνια, πολλές μετακινήσεις σε διάφορα μέρη της Ελλάδας. Το 1913 γράφτηκε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και το 1919, αφού πήρε την άδεια εξάσκησης του δικηγορικού επαγγέλματος, διορίστηκε υπουργικός γραμματεύς στη Θεσσαλονίκη. Η καριέρα του ως δημόσιου υπάλληλου συνεχίστηκε στην Άρτα, τη Σύρο, την Αθήνα. Ασχολήθηκε με τον συνδικαλισμό και εξελέγη Γενικός Γραμματέας του Δ.Σ. της Ενώσεως Δημοσίων Υπαλλήλων Αθηνών. Μετά από κάποια εναντίον του συκοφάντηση, αποσπάστηκε στην Πάτρα και κατόπιν μετατέθηκε στη Νομαρχία Πρεβέζης, όπου και πέθανε στις 21 Ιουλίου 1928. Η ενασχόλησή του με την ποίηση άρχισε νωρίς, όταν δεκαεξάχρονος δημοσίευσε στίχους σε λαϊκά περιοδικά της εποχής, και συνεχίστηκε με ποιήματά του στην εφημερίδα «Ακρόπολις» (1915), στο περιοδικό «Νουμάς» κ.λπ. Το 1919 εκδόθηκε η συλλογή του «Ο πόνος του Ανθρώπου και των Πραγμάτων». Τον ίδιο χρόνο εξέδωσε το σατιρικό περιοδικό «Η Γάμπα», που κατασχέθηκε, το 1921 τη συλλογή «Νηπενθή» και το 1927 τη συλλογή «Ελεγεία» και «Σάτιρες». Ασχολήθηκε, επίσης, με τον πεζό λόγο, με το θέατρο και με μετάφραση ποίησης. Το έργο του, επηρεασμένο από τον Συμβολισμό, με χαρακτηριστικά τη μελαγχολική θεώρηση της ζωής, το σαρκασμό και μια διάθεση φυγής από την πραγματικότητα, αποτέλεσε αντικείμενο θαυμασμού και μίμησης από τους μεταγενέστερους ποιητές, ούτως ώστε να δημιουργηθεί ο όρος «καρυωτακισμός», συχνά με μάλλον αρνητική χροιά. Σε κάθε περίπτωση πάντως επηρέασε, άμεσα ή έμμεσα, θετικά ή αρνητικά την ελληνική ποίηση μετά το 1930. Ο Κώστας Καρυωτάκης ανήκει σε μια γενιά που έχει βιώσει εξαιρετικά δύσκολες κι επίπονες εμπειρίες (Βαλκανικούς πολέμους, Πρώτος Παγκόσμιος πόλεμος, Καταστροφή της Σμύρνης, δικτατορία του Θεόδωρου Πάγκαλου). Εμπειρίες που δημιούργησαν ένα αίσθημα ανασφάλειας απέναντι στην ιστορική πραγματικότητα και οδήγησαν τους νέους ανθρώπους εκείνης της εποχής σε μια δυσπιστία απέναντι στην κοινωνία και στην ικανότητά της να διαμορφώσει ένα σταθερό και ασφαλές περιβάλλον. Τα κυρίαρχα συναισθήματα της γενιάς του Καρυωτάκη είναι η ανασφάλεια, ο ψυχικός κάματος, η δυσκολία προσαρμογής στην πραγματικότητα της ζωής, το αίσθημα του ανικανοποίητου και φυσικά της παρακμής, όπως αυτή εκδηλώνεται σε κάθε έκφανση της κοινωνικής και πολιτικής ζωής.
Έτσι, στο σονέτο του ο Καρυωτάκης, επιχειρεί με μια σειρά εικόνων να αποδώσει την αίσθηση διάλυσης που χαρακτηρίζει τον ίδιο, αλλά και συνολικότερα τη γενιά του. Είναι χαρακτηριστικό, άλλωστε, πως οι τρεις πρώτες στροφές ξεκινούν με το ρήμα «είμαστε» σε πρώτο πληθυντικό πρόσωπο, που υποδηλώνει πως ο ποιητής εκφράζει με τα λόγια του ένα ευρύτερο πλήθος ανθρώπων. «Είμαστε κάτι», σχολιάζει ο ποιητής, αφήνοντας την αόριστη αντωνυμία «κάτι» να υπονομεύσει την υπόστασή τους και να αποδώσει το αίσθημα παρακμής και παραίτησης που έχει κυριεύσει το μεγαλύτερο μέρος της γενιάς του. Είναι εμφανής η πικρία του ποιητή και η διάθεση σαρκασμού απέναντι στον εαυτό του και στους ομηλίκους του, όταν τους περικλείει όλους στην υποτιμητική απροσδιοριστία της λέξης «κάτι».
Εἴμαστε κάτι ξεχαρβαλωμένες κιθάρες. Ὁ ἄνεμος ὅταν περνάει, στίχους, ἤχους παράξενους ξυπνάει στὶς χορδὲς ποὺ κρέμονται σὰν καδένες. Εἴμαστε κάτι ἀπίστευτες ἀντένες. Ὑψώνονται σὰν δάχτυλα στὰ χάη, στὴν κορυφή τους τ᾿ ἄπειρο ἀντηχάει, μὰ γρήγορα θὰ πέσουνε σπασμένες. Εἴμαστε κάτι διάχυτες αἰσθήσεις, χωρὶς ἐλπίδα νὰ συγκεντρωθοῦμε. Στὰ νεῦρα μας μπερδεύεται ὅλη ἡ φύσις. Στὸ σῶμα, στὴν ἐνθύμηση πονοῦμε. Μᾶς διώχνουνε τὰ πράγματα, κι ἡ ποίησις εἶναι τὸ καταφύγιο ποὺ φθονοῦμε.
7
{
Είμαστε κάτι….
{
Καρυωτακισμός: με τον όρο αυτό αναφερόμαστε κυρίως στο κλίμα της ποίησης της γενιάς του ’20. Μετά το τέλος του ποιητή πολλοί μιμήθηκαν την ποιητική του στάση: τη μελαγχολία, το σκεπτικισμό, το υπαρξιακό αδιέξοδο, το αίσθημα ανικανοποίητου και παρακμής. Η επίδραση που άσκησε ο ποιητής στους συγχρόνους του και η τάση μίμησής του ονομάστηκαν «καρυωτακισμός».
γράφει η Ρέα Ελευθερία Καρκαβάτσου
Το Μικρό Λεξικό των Γεύσεων Αυτό το μήνα μιλάμε με…όρους
Άισμπεργκ (Iceberg): Πρόκειται για μαρούλι ανοιχτού χρώματος. Τα εξωτερικά φύλλα του βράζονται ή σωτάρονται, ενώ τα εσωτερικά, τρυφερά φύλλα τρώγονται σε σαλάτα. Αλόντα (All Οnda): Όρος ο οποίος χρησιμοποιείται από τους Ιταλούς και αναφέρεται στο σπυρωτό ρύζι, όπως Αλ Ντέντε (Al Dente) για τα ζυμαρικά ή τα λαχανικά. Αλεγκρία (Alegria): Σάλτσα ζεστή με βούτυρο, {
Αλιμέτ (Alumette): Πατάτες ξεροτηγανισμένες, τις οποίες κόβουμε στο μέγεθος σπιρτόξυλου. σαλάτα με κοτόπουλο ποσέ, μαρούλι, ντομάτα, αγγούρι, πατάτες βραστές, πιπεριές κόκκινες ή πράσινες, κομμένες σε μικρά τετράγωνα, αυγό βραστό και μαγιονέζα.
{
8
νερό, αλεύρι, αλάτι, πιπέρι, πάπρικα δεμένη με λεμόνι και κρόκους αυγών.
Αντρεκότ (Entrecôte): Μπριτζόλα μόσχου, η οποία προέρχεται από το κόντρα φιλέτο. Κόβεται σε φέτα πάχους 1-1,5 εκατ. και γίνεται, συνήθως, στη σχάρα. Αντρεκότ Μινύτ (Entrecôte Minute):
Αντρεκότ λεπτή, τηγανισμένη σε καυτό λάδι για ένα λεπτό.
Αντρεκότ Ντουμπλ (Entrecôte Double): Αντρεκότ κομμένη στο
διπλάσιο πάχος.
Αράμ (Aram): Καναπέ αλειμμένο με κριμ τσιζ, φύλλα μαρουλιού, μοσχαράκι και πίκλες ζουλιέν.
Αρλί (Arlie): Πατάτες καθαρισμένες, ολόκληρες,
βρασμένες, αδειασμένες ελαφρά και γεμισμένες με βούτυρο, ψιλοκομμένο κρεμμύδι, κρέμα γάλακτος και τυρί Γκρατινέ.
Επιμελείται η Μαρία Ρουσοχατζάκη
Στήλη Βιβλίου “Το στρατηγικό βάθος: Η διεθνής θέση της Τουρκίας” Οι εκδόσεις “Ποιότητα” έχουν κυκλοφορήσει ένα πολύ σημαντικό βιβλίο διεθνών σχέσεων. Πρόκειται για το βιβλίο του Τούρκου Υπουργού Εξωτερικών και καθηγητή διεθνών σχέσεων Αχμέτ Νταβούτογλου, “Το στρατηγικό βάθος: Η διεθνής θέση της Τουρκίας”. Το βιβλίο μετέφρασε ο Λέκτορας διεθνούς πολιτικής, με ειδίκευση στην Τουρκία, στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας Νικόλαος Ραπτόπουλος και επιμελήθηκε ο τουρκολόγος καθηγητής Νεοκλής Σαρρής.
Η ανάλυση του Νταβούτογλου, μεταξύ πολλών άλλων, φωτίζει το σημαντικότερο ζήτημα της σύγχρονης ελληνικής εξωτερικής πολιτικής θέτει τέρμα σε εικασίες και αμφιλεγόμενες υποθέσεις για την πολιτική της τουρκικής πολιτικής ηγεσίας προσφέρει μία πλήρη και ακριβή περιγραφή της κοσμοθεωρίας, των στρατηγικών προσανατολισμών και των τακτικών χειρισμών της σημερινής Τουρκίας. Το «Στρατηγικό Βάθος» όχι μόνο βοηθά να κατανοήσουμε τις νυν στρατηγικές και τακτικές της τουρκικής διπλωματίας στο πλαίσιο της νέο-οθωμανικής αντίληψης του Αχμέτ Νταβούτογλου, αλλά επιπλέον επιτρέπει να κατανοήσουμε το βαθύτερο φιλοσοφικό και κοσμοθεωρητικό υπόβαθρο της πολιτικής ηγεσίας της Τουρκίας των δέκα τελευταίων ετών. Το βιβλίο αποτελεί είδος “εγχειριδίου” των καθημερινών αποφάσεων της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής, αφότου ο καθηγητής Αχμέτ Νταβούτογλου τοποθετήθηκε επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας.
{ 9
{
Το βιβλίο μας πρότειναν για μετάφραση στην ελληνική γλώσσα πολλοί έλληνες καθηγητές διεθνών σχέσεων. Προϋπόθεση για μια ορθολογιστική εθνική στρατηγική είναι η ακριβής γνώση της πολιτικής σκέψης των πολιτικών, διπλωματικών και στρατιωτικών ελίτ των άλλων κρατών, της κοινωνίας τους, του πολιτισμού τους και των στρατηγικών τους προσανατολισμών.
Γράφει η Ορφανού Γεωργία
Κάθε έντεκα χρόνια...
{ {
10
Τυχαία συναντήθηκαν ύστερ’ από χρόνια. Μετά τις πρώτες διαχύσεις και χαρές που ξαναβλεπόντουσαν, το ρόλο του πρωταγωνιστή στις κουβέντες τους αναλαμβάνει η μνήμη. ⎯ Εκπληκτικό! Λέει ο ένας. Ξέρεις πόσες του μήνα έχουμε σήμερα; ⎯ Δεν επρόσεξα. Πόσες; ⎯ Σήμερα, που ξανασυναντιόμαστε ύστερα από τόοοσα χρόνια, έχουμε 6 Ιουνίου. Θυμάσαι; ⎯ Βέβαια, βέβαια. Πώ! Πώ! 6 Ιουνίου! Τι σύμπτωση!! ⎯ Μόνο που τότε ήταν Κυριακή κι η ζέστη πολλή. Κάψα. Μα είχαμε δεχτεί την πρόταση του αρχηγού και δεν γινόταν να υποχωρήσομε. ⎯ Θυμάσαι την κούραση μας; Επιτηρήσεις, ορθοστασία, διορθώματα και τα μάτια μαυροκυκλιασμένα από τα ξενύχτια. ⎯ Μα πώς μας το είπε ο αρχηγός; ⎯ Είστε κουρασμένοι. Το βλέπω. Ένα διάλειμμα χρειάζεται. Η λέξη παράγεται από το ρήμα διαλείπω. Την Κυριακή που μας έρχεται να πάμε μια εκδρομή· προσφέρεται κι η ημερομηνία για να μην ξεχάσετε ποτέ αυτή τη μέρα. Την Κυριακή έχομε 6-6-66, σύμπτωση που μόνο κάθε 11 χρόνια παρουσιάζεται. Ποιος ξέρει στην επόμενη σύμπτωση, 7-7-77, τι θα συμβεί! ⎯ Την ημέραν αυτή έχομε κι άλλη μνήμη, πετάγεται κάποιος από την ομήγυρη. Στις 6-6-44 δεν έγινε η απόβαση στη Νορμανδία; ⎯ Σωστά! Λοιπόν κοντά σ’ αυτήν την ιστορική ημερομηνία θα έχετε άλλο ένα λόγο να τη θυμάστε. Την Κυριακή στις 5 το πρωί ραντεβού στη Φορτέτσα. Από κει θ’ ανεβούμε με τα πόδια στον Γιούχτα, στο Χριστό. Απαγορεύονται τα τρόφιμα και τα τοιαύτα. Τα χέρια ελεύθερα και τα στομάχια ελαφρά! ⎯ Θέσφατον! Ποιός τολμά να παρακούσει; ⎯ Εσύ όμως παράκουσες. Ήρθες πρωί-πρωί μ’ ένα θερμός παγωμένο νερό, κρεμασμένο στον ώμο. ⎯ Δεν μπορούσα να διανοηθώ μια τέτοια ανάβαση χωρίς μια ρουφιά νερό! Πραγματικά, η ζέστη ήταν πολλή κι όσο ανεβαίναμε, τόσο ανέβαινε κι η θερμοκρασία.
{
{
Δρόμος στη Δυτική πλευρά του Γιούχτα δεν υπήρχε, ούτε καν μονοπάτι, δέντρο πουθενά για λίγη σκιά, μόνο ασπαλάθοι, αχινοπόδια και αστοιβίδες, κάπου κάπου φασκομηλιές και ρίγανες και τα πόδια αμάθητα σε τέτοιου είδους πορείες. Δύσκολα. Τι δύσκολα. Ζόρικα. Δύσπνοια; Μα ποιός να μιλήσει; Μόνο κάπου– άπου ακούγεται καμιά φωνή φόβου, γυναικεία, γιατί διάφορα ερπετά-μιαρά τα λένε –φεύγουν μέσα από τα πατήματά μας. Οι άντρες απτόητοι. Άλλωστε, αυτοί είναι και πιο κατάλληλα ντυμένοι και παπουτσωμένοι. Στη μία η ώρα το μεσημέρι, με τη γλώσσα έξω, την ανάσα κομμένη–το θερμός είχε προ πολλού αδειάσει–κάθιδροι, φτάνομε σ’ ένα κτίσμα. ⎯ Τι είν’ εδώ; ⎯ Εδώ είναι υποσταθμός του ΟΤΕ. Η σκιά του και η δροσιά του ήταν παράδεισος. Νερό; Έχει νερό; ⎯ Προσέχετε, όχι κρύο και όχι πολύ, θα σας κόψει, φωνάζει ο αρχηγός, βάζοντας έτσι φρένο στην ακατάσχετη δίψα μας. Δεν θα μείνομε εδώ, συνεχίζει· ξεκουραστείτε μόνο λίγο, ανασάνετε και συνεχίζομε μετά. Το τέρμα μας είναι στο εκκλησάκι του Χριστού, στην απέναντι κορυφή. Μα το περπάτημα μέχρι την άλλη κορυφή είναι μαρτυρικό. Ο ήλιος ρίχνει κάθετα τις ακτίνες του, σωστά πύρινα σπαθιά, οι αγκαθωτοί θάμνοι τσιμπούν πιο πολύ τώρα και η δίψα τύραννος σωστός. Με την ψυχή στο στόμα φτάνομε στο εκκλησάκι, ανάβομε τα κεράκια μας, προσκυνούμε ευλαβικά, παρά τη δίψα, και ψάχνομε για νερό. Στη μέση του δαπέδου της εκκλησίτσας, βλέπομε μια τρύπα, διαμέτρου 30 πόντων περίπου, γεμάτη νερό της βροχής, που φτάνει ως τα χείλια της και δίπλα ένα γαλακτοκούτι, γεμάτο τσουγκριά, με το καπάκι του για χερούλι, ολοσκούριαστο. Ποιός τολμά να πιεί νερό από κει; Μα η δίψα είναι αβάσταχτη και τολμούμε όλοι. Ο δυτικός τοίχος της εκκλησούλας ρίχνει ακόμη λίγο ίσκιο στο βουνό. Εκεί καθόμαστε αποκαμωμένοι. Να φάμε δεν έχομε κι αρχίζομε το τραγούδι. Κάτω και γύρω ο κάμπος κεντημένο χαλί από “των φιλοπόνων ανδρών τα έργα”, χάρμα ιδέσθαι. Ο ήλιος μας ξεροψήνει μα το 11 τραγούδι μυρωμένο από τα θυμιάματα των αρωματικών βοτάνων της Κρήτης, μας κάνει να τον αντέχουμε. Κατά τις 3 μ.μ. αρχίζομε να κατεβαίνουμε. Ο αρχηγός οδηγεί, μα χανόμαστε μέσα στα βάτα, ξαναγυρίζομε πίσω και ξαναρχίζομε από την αρχή. Με πολλά γδαρσίματα, ηλιοκαβουρντίσματα η ομάδα φτάνει στη Σίλαμο με τα πολλά νερά τότε. Τρέχουν από ένα κτίσμα, τραγουδώντας τη ζωή και τις χαρές της. ⎯ Μη, μην πιείτε, μη! Να ξεϊδρώσετε πρώτα. Μα ποιός ακούει; Όλα τα κεφάλια κάτω απ’ το νερό, που χαρούμενα τρέχει, τα ξεκαπυρισμένα πρόσωπα δροσίζονται, τα μπράτσα κολυμπούνε. Τώρα πεινούμε. Ευτυχώς στην από πάνω πεζούλα υπάρχει ένα καφενεδάκι με δέντρα. ⎯ Τι έχετε; ⎯ Γκαζόζες, καφέ. ⎯ Κάτι για φαγητό; ⎯ Πράμα! ⎯ Ούτε κρομμύδια, ελιές, παξιμάδι; ⎯ Από τούτανά να βρούμε θέλει. Μ’ αυτά τα ωραία δώρα της Κρήτης και κόκκινο κρασί εχορτάσαμε την πείνα μας. Το κέφι, βοηθούντος του Διονύσου, στην κορύφωσή του. Το ταξί, που εκλήθη να μας φέρει στην πόλη, εκόντεψε να ξεκαπακώσει από τα τραγούδια και τα γέλια μας. Και μόνο οι βαθιές γρατζουνιές και τα καβουρντισμένα δέρματα μας μας θύμιζαν την ωραία περιπέτεια για γνωριμία της Κρήτης και την απόδρασή μας από την πνιγηρή ρουτίνα, με θερμοκρασία 40 βαθμών Κελσίου. Τώρα η μνήμη τα φυλάγει όλα, μα όλα, σαν ακριβά φυλαχτά και τα ξαναβρίσκει όταν θέλει να συναντήσει την ομορφιά μέσα στο σύγχρονο έρεβος, όπως έγινε προχθές, με τη συνάντηση δύο φίλων της τότε παρέας...
Επιμελείται η Χρυσούλα Ζωγραφιστού
Προβληματισμοί πάνω σε θέματα βιοηθικής
Υποβοηθούμενη αναπαραγωγή
{
{
Τις τελευταίες δεκαετίες έχει παρατηρηθεί σημαντική μείωση της ανθρώπινης γονιμότητας. Στην ελληνική επικράτεια, το 17% των ζευγαριών αντιμετωπίζουν προβλήματα υπογονιμότητας. Για την αντιμετώπιση του προβλήματος εφαρμόζονται σύγχρονες μέθοδοι, στις πιο συνηθισμένες από τις οποίες περιλαμβάνεται η ενδομήτριος σπερματέγχυση ή «τεχνητή γονιμοποίηση» και η εξωσωματική γονιμοποίηση. Μια μεγάλη ποικιλία ηθικών ερωτημάτων γεννάται από την εφαρμογή της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Ερωτήματα που έχουν να κάνουν με το πώς αντιμετωπίζει η κοινωνία την υπογονιμότητα· αν τείνει να θεωρείται μια ασθένεια για την αντιμετώπιση της οποίας κάθε μέσο είναι θεμιτό. Μήπως πρέπει να 12 δοθεί περισσότερο βάρος στο συμφέρον του παιδιού που θα γεννηθεί παρά στην ικανοποίηση της τεκνοποίησης του ζευγαριού; Ηθικά διλήμματα, όμως, προκαλεί και η ανάμειξη τρίτου προσώπου στην αναπαραγωγική διαδικασία με τη δωρεά γεννητικού υλικού, η παρένθετη μητρότητα, η αναπαραγωγή σε γυναίκες προχωρημένης ηλικίας, η κρυοσυντήρηση των εμβρύων, η πολύδημη κύηση και ο αριθμός των εμβρύων που μεταφέρονται στη μήτρα, η απόκτηση τέκνων από άγαμες γυναίκες και ομοφυλόφιλα ζευγάρια και, τέλος, η μεταθανάτια γονιμοποίηση.
Δωρεά γεννητικού υλικού Το θέμα της ανωνυμίας του δότη ή της δότριας και η οικονομική αποζημίωση για τη δωρεά του γενετικού υλικού αποτελούν τα κύρια ηθικά προβλήματα της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής με δωρεά γαμετών. Το κυριότερο επιχείρημα υπέρ της ανωνυμίας των δοτών είναι ότι εξασφαλίζεται η οικογενειακή γαλήνη και η ηρεμία των γονέων και των παιδιών. Η απουσία γενετικού συνδέσμου ανάμεσα στο παιδί και τον ένα γονέα ή και με τους δύο γονείς μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την οικογενειακή σχέση και συνοχή. Το παιδί, σ’ αυτή την περίπτωση, μπορεί να εμφανίσει σύγχυση ταυτότητας και να υποστεί ψυχολογικά και κοινωνικά τραύματα. Αντίθετα, τα κυριότερα επιχειρήματα κατά της ανωνυμίας του δότη είναι ότι η αποσιώπηση και η μη ενημέρωση του παιδιού για την πραγματική του προέλευση, στοιχειοθετούν καταστρατήγηση των βασικών ατομικών δικαιωμάτων του. Επιπλέον, το παιδί μπορεί τυχαία να ανακαλύψει στοιχεία σχετικά με τη σύλληψή του, μέσω εξέτασης αίματος ή συμβατότητας ιστού, τα οποία θα έχουν δυσμενείς συνέπειες στην ψυχολογία του. Όσον αφορά στην οικονομική αποζημίωση από τη δωρεά γενετικού υλικού, οι περισσότερες επιτροπές δεοντολογίας συμφωνούν ότι οι δωρητές γενετικού υλικού δε θα πρέπει να αποζημιώνονται οικονομικά για την προσφορά τους. Η πώληση του γενετικού υλικού χαρακτηρίζεται ως ανήθικη και αισχροκερδής πράξη, εξαιτίας της εκμετάλλευσης του ζευγαριού που επιθυμεί να κάνει παιδιά από το δότη.
Επιμελείται ο Δημήτρης Φραγκάκης
Η Υγεία με Απλά Λόγια Απλά βήματα για να ελέγξετε την αυξημένη πίεση
Σημαντική πληροφορία: Οι αλλαγές που θα κάνετε στον καθημερινό τρόπο ζωής σας μπορούν να βοηθήσουν να ελέγξετε καλύτερα και την πίεσή σας.
Επιλέξτε την υγιεινή διατροφή
Απλά βήματα για να μειώσετε το αλάτι Όταν ψωνίζετε: • Επιλέξτε φρέσκα φρούτα αντί για κονσέρβες ή κατεψυγμένα. • Ελέγξτε την ποσότητα του αλατιού ανά μερίδα. Επιλέξτε τρόφιμα που αναγράφουν «χωρίς αλάτι» ή «πολύ χαμηλή περιεκτικότητα σε αλάτι». • Επιλέξτε ψωμί, φρυγανιές και αρτοσκευάσματα χωρίς αλάτι.
{
Η κατανάλωση τροφών με χαμηλή περιεκτικότητα σε αλάτι και λίπη είναι πάντα μια καλή διατροφική επιλογή. Στην περίπτωση των υπερτασικών ασθενών, αυτή η επιλογή είναι ακόμη πιο σημαντική. Η μείωση της κατανάλωσης του αλατιού μπορεί να σας βοηθήσει στο να μειώσετε την πίεσή σας. Το αλάτι που προσλαμβάνουμε καθημερινά δεν πρέπει να ξεπερνά τα 5 γραμμάρια την ημέρα (ποσότητα που αντιστοιχεί σε ένα κουταλάκι του γλυκού). Επειδή δεν είναι πάντα εύκολο να μετράτε την ποσότητα του αλατιού που καταναλώνετε καθημερινά με τις διάφορες τροφές, μπορείτε να πετύχετε τον στόχο σας με απλές, πρακτικές συμβουλές.
Όταν μαγειρεύετε: • Μειώστε το αλάτι των συνταγών ή μην προσθέτετε αλάτι. • Μαγειρέψτε τα ζυμαρικά, το ρύζι, τα λαχανικά και τα όσπρια σε βραστό νερό χωρίς να προσθέσετε αλάτι. • Χρησιμοποιείστε φρέσκα μυρωδικά ή χυμό λεμονιού. • Περιορίστε τον συμπυκνωμένο χυμό τομάτας και τη μαγειρική σόδα. • Αποφεύγετε τις συσκευασμένες σάλτσες και τα προμαγειρεμένα τρόφιμα (π.χ. ρύζι). Όταν τρώτε έξω: • Επιλέξτε από το μενού υγιεινά πιάτα ή ζητήστε από τον σερβιτόρο να σας ετοιμάσουν γεύμα χωρίς αλάτι. • Επιλέξτε πιάτα μαγειρεμένα στη σχάρα ή ψητά. Μην επιλέγετε τηγανητά και παναρισμένα πιάτα. • Αποφύγετε τα «φαστ φουντ», τις πίτσες, τις πίτες και τις κρέπες. Όταν τρώτε στο σπίτι: • Περιορίστε τα αλμυρά τυριά, τις ελιές, τους αλατισμένους ξηρούς καρπούς, τα αλμυρά σνακ, το βούτυρο και τη μαργαρίνη που περιέχει αλάτι. • Περιορίστε τα ειδικά επεξεργασμένα τρόφιμα: καπνιστά, παστά και κονσερβοποιημένα τρόφιμα (κρέατα, ψάρια, αλλαντικά, τουρσιά και κονσερβοποιημένα λαχανικά). Ο Δημήτρης Φραγκάκης είναι ιατρός παθολόγος
13
{
• Επιλέξτε υγιεινή διατροφή • Επιλέξτε να μειώσετε το βάρος • Επιλέξτε να διακόψετε το κάπνισμα • Επιλέξτε να περιορίσετε το αλκοόλ • Επιλέξτε να περιορίσετε το άγχος • Επιλέξτε να ασκείστε συχνότερα
γράφει η Μαίρη Σαββοπούλου
Παροιμιώδεις Φράσεις Δεσμεῖν και λύειν (Λύνει και δένει) Η φράση αυτή προήλθε από την εξουσία που έδωσε ο Χριστός στους Αποστόλους και την εκκλησία να απαλλάσσει ή όχι από τις συνέπειες (ποινής) των πράξεων των αμαρτωλών. Σήμερα, τη μεταχειριζόμαστε μεταφορικά για να χαρακτηρίσουμε κάποιον με μεγάλη δύναμη.
Δεσποινίς Σορολόπ
{
Η φράση αυτή έγινε γνωστή από την ομώνυμη οπερέτα του Θεόφραστου Σακελλαρίδη και θα πει: αστείο, σαχλαμάρες. Η λέξη «σορολόπ» είναι τούρκικη.
Διά το θεαθῆναι Φράση που θα πει «για τα μάτια του κόσμου», «για να κρατήσουμε τα προσχήματα». Προέρχεται από την Καινή Διαθήκη.
{
14
Ερρίφθη ο κύβος Η φράση αυτή χρησιμοποιείται όταν πρόκειται να πάρουμε μία αμετάκλητη απόφαση. Την έκφραση αυτή, η οποία οφείλεται στον Έλληνα ποιητή Μένανδρο (342-220 π.Χ.) χρησιμοποίησε ο Ιούλιος Καίσαρας, όταν, επιστρέφοντας από τη Γαλατία, έλαβε την απόφαση να περάσει με το στρατό του το Ρουβίκωνα ποταμό, το 49 π.Χ., πράγμα που σήμανε την έκρηξη του εμφυλίου πολέμου. Για να πάρεις, μάλιστα, μια τέτοια απόφαση, θα πρέπει να είσαι και σε μια τέτοια ηλικία που, οι αποφάσεις σ ου να είναι σωστές, μυαλωμένες. Σ’ αυτή την περίπτωση, λένε την άλλη φράση: «διέβη τον Ρουβικώνα».
Διέρρηξε τα ἱμάτιά του Ήταν έθιμο Βυζαντινό, οι λυπημένοι, οι αγανακτισμένοι και οι διαμαρτυρόμενοι να διαρρυγνύουν τα ιμάτιά τους. Οι στρατιώτες που φύλαγαν τον Χριστό «διέρρηξαν τα ιμάτιά Του» και επί τον ιματισμόν Του έβαλαν κλήρον. Σήμερα, λέμε για κάποιον που διαμαρτύρεται έντονα ότι: «έσκισε τα ρούχα του».
Δίνω τόπο στην οργή, δώσε τόπο στην οργή Στην Αντιγόνη του Σοφοκλή, ο Αίμων λέει στον πατέρα του Κρέοντα αυτά τα λόγια, για να μην τιμωρήσει την Αντιγόνη που παράκουσε τη διαταγή του και έθαψε τον αδερφό της, Πολυνίκη.
Ο όρος προέρχεται από το λατινικό «bis sextus» = δις έκτος. Τα δίσεκτα χρόνια δεν θεωρούνται από το λαό ευοίωνα.
Δρακόντεια μέτρα
«Οδηγοί τυφλοί, οι διυλίζοντες τον κώνωπα, την δε κάμηλον καταπίνοντες». Η φράση αυτή ειπώθηκε από το Χριστό για τους Φαρισαίους, που με την υποκρισία τους καταπιάνονται να στραγγίσουν ένα κουνούπι, αλλά καταπίνουν στο μεταξύ ολόκληρη την καμήλα.
Δούρειος Ίππος «Δούρειος Ίππος» ονομαζόταν το τεράστιο ξύλινο άλογο που μηχανεύτηκε ο Οδυσσέας, για να εκπορθήσουν οι Έλληνες την Τροία. Τη φράση αυτή τη λέμε για μια πρωτοβουλία που κρύβει υστεροβουλία ή όλεθρο.
Δρυός πεσσούσης, πᾶς ἀνήρ ξυλεύεται Αρχαία παροιμία που σημαίνει ότι, όταν ο άνθρωπος πάψει να έχει αξία-δύναμη-εξουσία, τότε όλοι τον εκμεταλλεύονται, τον περιφρονούν.
Δυσί κυρίοις δουλεύειν, Θεῷ δουλεύειν καὶ Μαμωνᾷ Η φράση αυτή έγινε γνωστή από την ομώνυμη οπερέτα του Θεόφραστου Σακελλαρίδη και θα πει: αστείο, σαχλαμάρες. Η λέξη «σορολόπ» είναι τούρκικη.
Δῶρον ἄδωρον Έκφραση που προήλθε από αρχαία παροιμία και σημαίνει «το δώρο χωρίς αξία», «την προσφορά χωρίς κέρδος».
{
Δρακόντεια μέτρα ή Δρακόντειοι νόμοι είναι, όπως ξέρουμε, οι νόμοι που επέβαλλε γύρω στο 121 π.Χ. ο άρχοντας της Αθήνας, Δράκοντας. Ήταν πάρα πολύ αυστηροί και επέβαλαν, ακόμη και ποινή του θανάτου. Οι αρχαίοι έλεγαν ότι οι νόμοι αυτοί είχαν γραφτεί με αίμα. Η έκφραση «δρακόντεια μέτρα» συναντάται σε όλες, σχεδόν, τις γλώσσες, με την έννοια των αυστηρότατων μέτρων.
Διυλίζουν τον κώνωπα
15
{
Δίσεκτος χρόνος
{ {
16
Ιούλιος 2012
{ {
17
«Ο ιερός ούτος ναός ωκοδμήθη ευλάβει εισφορά και φροντίδι του ευσεβούς Ιωάννου Α. Καπαρουνάκη εκ Θραψάνου εν έτει 1901».
Γράφει η Πόπη Οικονομοπούλου
Ο μήνας
{ {
18
Ιούλιος
Ο Ιούλιος έλαβε το όνομά του προς τιμήν του Ιουλίου Καίσαρα, πρώτου μονάρχη της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, ο οποίος είχε γεννηθεί την έβδομη ημέρα του συγκεκριμένου μηνός. Αρχικώς ο μήνας αυτός ονομαζόταν Quintilis, δηλ. πέμπτος μήνας, από το λατινικό “quintus” (πέμπτος). Με την προσθήκη των μηνών Ιανουαρίου και Φεβρουαρίου Νουμάς Πομπίλιος) στις αρχές του έτους, ο Ιούλιος έγινε ο έβδομος μήνας, παρά ταύτα διατήρησε την ονομασία Quintilis. Αργότερα, με πρόταση του Μάρκου Αντωνίου (44πΧ) και απόφαση της Ρωμαϊκής Συγκλήτου, για να θυμηθεί ο Ιούλιος Καίσαρας, ο μήνας αυτός ονομάστηκε Ιούλιος. Είναι ο ενδέκατος μήνας του εκκλησιαστικού και βυζαντινού ημερολογίου και ο έβδομος του ισχύοντος Γρηγοριανού και αντιστοιχούσε κατά το ήμισυ στο Σκιροφοριόνα και τον Εκατομβαιώνα των Αθηναίων. Ο λαός τον αποκαλούσε «Αλωνάρη» ή «Αλωνευτή», γιατί το μήνα αυτόν γινόταν το αλώνισμα των δημητριακών. Το μήνα αυτό είναι καταστροφικές για τη γεωργία οι βροχές, γι’ αυτό και τιμάται με ιδιαίτερη λαμπρότητα από το λαό ο Προφήτης Ηλίας (20 Ιουλίου), επειδή εθεωρείτο «έφορος» των μετεωρολογικών φαινομένων. Αλλά και σε περιπτώσεις ανομβρίας, είναι συνηθισμένες οι λιτανείες και οι παρακλήσεις προς τον Προφήτη, για να έρθει ευεργετική βροχή. Επίσης, οι αγρότες που δούλευαν στην ύπαιθρο, έδιναν μεγάλη έμφαση στον εορτασμό των Ιαματικών Αγίων, δηλ. της Αγίας Παρασκευής, του Αγίου Παντελεήμονα, των Αγίων Αναργύρων και της Αγίας Μαρίνας. Πολλές από τις λαϊκές γιορτές και πανηγύρεις του θέρους και, ιδιαίτερα του Ιουλίου, έχουν τις καταβολές τους σε αρχαιοελληνικές γιορτές. Χαρακτηριστικότερη όλων είναι η σφαγή του ταύρου στο χωριό της Αγίας Παρασκευής της Λέσβου, όπου το τελετουργικό παραπέμπει σε αρχαιοελληνικούς χρόνους, αν και ο ιερέας του χωριού πάντα ευλογεί τον ταύρο, πριν τη σφαγή του... Ο Ιούλιος, εκτός του ότι έχει τους Αγίους Αναργύρους, τον Προφήτη Ηλία, την Αγία Παρασκευή και τον Άγιο Παντελεήμονα ως Αγίους του, είναι και ο μήνας που θερίζουν το «χρυσάφι» της γης. Είναι ο μήνας του αλωνισμού, της χαράς του γεωργού και ο μήνας που κατά την παράδοση: Τον πρώτο καρπό οι γεωργοί μας τον πηγαίνουν στο μύλο και ο μυλωνάς αλέθοντάς τον, βγάζει το πρώτο αλεύρι που φτιάχνουν οι νοικοκυρές και το πρώτο ψωμί.
Γράφει η Αγγελική Πανουτσοπούλου-Κουναλάκη
Ένα Φως...
{
{
Ανακαλύπτω ένα φως που φοβάμαι...που διστάζω να κοιτάξω, που φωτίζει το δρόμο μου με χρώματα άγνωστα. Ανοίγω τα μάτια μου και ψάχνω την αλήθεια που –ίσως- πλησιάσω. Σύννεφα σκεπάζουν τις σκέψεις μου και το φως απομακρύνεται από τους ουρανούς μου. Και, τότε, τα χρώματα όλων των ήλιων πλημμυρίζουν το μυαλό και την ψυχή μου και όλα τα σώματα που είχα, σε όλες τις ζωές που έζησα μέχρι τώρα. Η αλήθεια, ξαφνικά, λάμπει, σαν ιδέα πολύ βαθειά στις τρύπες της καρδιάς μου, που η τρέλα της μοναξιάς μου είχε γεννήσει κάποτε, τώρα γεμίζουν από τη μορφή σου, εσένα που ακόμα δεν έχω συναντήσει. Κάποια στιγμή του άπειρου χρόνου θα με αγγίξεις και τότε μόνο θ’ αρχίσω να ζω, ξυπνώντας από τις ψευδαισθήσεις μου. Θα με αφήσεις να αιωρηθώ μέσα και γύρω και πάνω από την ύλη, σε μια άλλη διάσταση, σε μια γη που, όσο κι αν είναι γεμάτη από την ομορφιά του πλανήτη μου, γνωρίζω καλά πως κρύβει και αλήθειες που ίσως φοβηθώ να κοιτάξω κατάματα, μέσα σε καθρέπτες που 19 πλανώνται, κάνοντας κύκλους γύρω και μέσα μου... Θα βρω τη δύναμη, αν με κρατήσεις σφιχτά πάνω στην καρδιά σου, να ψάξω στους ορίζοντες, πέρα από τα είδωλα, τις λεπτομέρειες της ψυχής. Θα βρω τη δύναμη να ζήσω τα όνειρα, τις ξεχασμένες μου ιδέες, τα σκονισμένα πρώτα μου συναισθήματα. Θα βρω τη δύναμη να ξεκινήσω μαζί σου μια νέα ζωή, μια πρώτη περιπέτεια, ανακαλύπτοντας το φως που πια δεν θα φοβάμαι...
Γράφει η Εμμανουέλα Μπαλτζάκη
«Σχολείο Κουζίνας» Συνταγές της Καρδιάς “TΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΑΚΙ ΣΤΗΝ ΑΚΡΟΓΙΑΛΙΑ....ΔΩΣ ΜΟΥ ΕΝΑ ΦΙΛΑΚΙ ΚΑΙ ΠΑΡΕ ΜΕ ΑΓΚΑΛΙΑ...”έτσι λέει το λαϊκό-ελαφρύ άσμα, που σας το αφιερώνω από καρδιάς. Τα σχολεία έχουν τελειώσει προ πολλού, τα παιδιά στα μπάνια, στις κατασκηνώσεις, στις γιαγιάδες...οι σάκες και τα βιβλία στα ράφια, ΕΤΣΙ ΚΑΙ ΕΜΕΙΣ, βάζουμε το Σχολείο της Κουζίνας στο ράφι και θα το συνεχίσουμε Σεπτέμβρη/Οκτώβρη. Αυτός ο μήνας θέλει δροσιά και θάλασσα, χαλάρωση, ουζάκι, παρεούλα, έναστρες νύχτες, μπιριμπίτσα [ενίοτε]. ΚΑΛΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ, ΛΟΙΠΟΝ, ΜΕ ΓΛΥΚΑ ΔΡΟΣΕΡΑ, φτιαγμένα από τα χεράκια σας, μέσα στην κάψα του καλοκαιριού. Γι’ αυτό, ΑΝΑΣΚΟΥΜΠΩΘΕΙΤΕ... Ένα δροσερό και πολύ εύκολο γλυκό ψυγείου, που το καλοκαίρι το φτιάχνω πολύ συχνά! Είναι ελαφρύ και ό,τι πρέπει για τις απογευματινές υπογλυκαιμίες!!! Πάμε να δούμε πόσο εύκολα γίνεται...
{ {
20
Γλυκό ψυγείου ασπρόμαυρο Τα υλικά μας (για ένα κανονικό παραλληλόγραμμο πυρέξ): 2 πακέτα μπισκότα πτι μπερ 2 φακελάκια άνθος αραβοσίτου στιγμής, με γεύση μπανάνα ή βανίλια 2 φακελάκια άνθος αραβοσίτου στιγμής, με γεύση σοκολάτα 7 φλιτζάνια γάλα 2 μπανάνες 1/2 κούπα τσαγιού σιρόπι κομπόστας (ή σιρόπι από γλυκό κουταλιού όχι πολύ πηκτό) 1 φακελάκι τρούφα Εκτέλεση: Τοποθετούμε τα μπισκότα έτσι ώστε να καλύψουν τη βάση του πυρέξ μας. Τα ραντίζουμε με το σιρόπι κομπόστας. (Επειδή δεν είχα σιρόπι κομπόστας,
χρησιμοποίησα το σιρόπι που μου είχε μείνει στο βάζο από το περγαμόντο). Σε ένα μπολ αναμειγνύουμε τα δύο φακελάκια βανίλιας με 3+1/2 φλιτζάνια γάλα, σύμφωνα με τις οδηγίες που υπάρχουν στο φακελάκι και τα χτυπάμε μέχρι να πήξει η κρέμα. Στη συνέχεια ρίχνουμε την κρέμα πάνω από τα μπισκότα στο πυρέξ. Από πάνω τοποθετούμε σε σειρά τα μπισκότα, ώστε να καλυφθεί όλη η επιφάνεια της κρέμας. Πάνω από τα μπισκότα κόβουμε λεπτές φέτες τις μπανάνες και καλύπτουμε όλη την επιφάνεια. Καθαρίζουμε το μπολ μας και αδειάζουμε τα φακελάκια της σοκολάτας.
Πάλι ακολουθούμε τις οδηγίες από το φακελάκι και αναμειγνύουμε με 3+1/2 φλιτζάνια γάλα, χτυπώντας μέχρι να πήξει και η κρέμα σοκολάτας. Ρίχνουμε το μείγμα πάνω από τις μπανάνες και στρώνουμε προσεκτικά να πάει παντού! Από πάνω πασπαλίζουμε με τρούφα σοκολάτας όλη την επιφάνεια!!!
Βάζουμε το πυρέξ μας στο ψυγείο για να πήξουν οι κρέμες καλά και σε 2 ώρες το πολύ είναι έτοιμο να το απολαύσουμε!!!!! Σημείωση: Μπορούμε, αντί για κρέμα σοκολάτας, να χρησιμοποιήσουμε ζελέ της αρεσκείας μας, ακόμα και να βάλουμε και άλλα ψιλοκομμένα φρέσκα φρούτα!!! Καλή επιτυχία!
Γλυκό ψυγείου με φρυγανιές Τα υλικά μας για ένα μέτριο πυρέξ: 24 φρυγανιές
Πάμε να φτιάξουμε το γλυκάκι: Ετοιμάζουμε το σιρόπι βράζοντας όλα τα υλικά του για 2-3 λεπτά. Αφαιρούμε την φλούδα λεμονιού και το αφήνουμε στην άκρη να κρυώνει. Ετοιμάζουμε την κρέμα. Χτυπάμε σε μπολ μία κούπα από το γάλα μαζί με τα υπόλοιπα υλικά. Βάζουμε το υπόλοιπο γάλα να ζεσταθεί. Μόλις ζεσταθεί προσθέτουμε και το περιεχόμενο
του μπολ. Ανακατεύουμε σε μέτρια φωτιά μέχρι να πήξει η κρέμα μας. Την διατηρούμε 21 σκεπασμένη για να μην πιάσει κρούστα. Στρώνουμε τις μισές φρυγανιές σε ένα μέτριο πυρέξ, αφού προηγουμένως τις έχουμε βουτήξει στο σιρόπι.
{
{
Για την κρέμα 1 λίτρο γάλα 180 γρ. ζάχαρη 3 μεγάλα αυγά 100 γρ. κορν φλάουρ 2 βανίλιες άρωμα Για το σιρόπι 2,5 κούπες ζάχαρη 2 κούπες νερό 2 βανίλιες 1 φλούδα λεμονιού Επιπλέον 2 φακέλους σαντιγί Garni ή 500 ml κρέμα γάλακτος χτυπημένη με λίγη άχνη σε σαντιγί Για τη διακόσμηση Τρούφα σκούρα ή πολύχρωμη, ή καβουρδισμένο αμυγδαλάκι φιλέ, ή τριμμένο φιστίκι Αιγίνης, ή κερασάκια μαρασκίνο, ή ότι άλλο σας αρέσει.
Προσοχή! Οι φρυγανιές πρέπει να σιροπιαστούν πολύ καλά, αλλιώς θα παραμείνουν σκληρές και το γλυκό θα σας δυσκολεύει να το κόψετε σε κομμάτια. Πάνω από τις σιροπιασμένες φρυγανιές απλώνουμε την μισή κρέμα. Πάνω από την κρέμα βάζουμε άλλη μια στρώση από φρυγανιές, καλά σιροπιασμένες και πάνω από αυτές απλώνουμε την υπόλοιπη κρέμα. Ετοιμάζουμε την σαντιγί Garni σύμφωνα με τις οδηγίες του φακέλου. Η αν προτιμάμε χτυπάμε σε σαντιγί, κρέμα γάλακτος με λίγη ζάχαρη άχνη. Απλώνουμε την σαντιγί πάνω από την κρέμα. Διακοσμούμε ανάλογα με την φαντασία μας και τις προτιμήσεις μας! Βάζουμε το γλυκό στο ψυγείο να κρυώσει καλά! Απολαμβάνουμε!
Επιμελείται η Ειρήνη Θαλασσινού
Προτεινόμενη ταινία του μήνα Μία νέα στήλη εγκαινιάζεται στο περιοδικό μας στο τεύχος Ιουλίου με τίτλο «Η ταινία του μήνα». Τη στήλη θα επιμελείται η Ειρήνη Θαλασσινού, η οποία προτείνει ταινίες με θεματολογία ποικίλης ύλης. Σας ευχόμαστε, καλή θέαση...
The Help – Οι υπηρέτριες (2011) Η ταινία είναι βασισμένη στο βιβλίο “The Help” της Kathryn Stockett (Κάθριν Στόκετ).
{ {
22
Πρωταγωνιστές: Emma Stone, Viola Davis, Bryce Dallas Howard, Octavia Spencer Είδος ταινίας: Δραματική - Κοινωνική Σκηνοθεσία: Tate Taylor Πλοκή: Η ταινία διαδραματίζεται στο Τζάκσον του Μισσισσιππή και αφηγείται την ιστορία μιας νεαρής λευκής κοπέλας, της Ευγενίας «Σκίτερ» Φέλαν τη δεκαετία του ’60. Η 22χρονη Σκίτερ επιστρέφει από το κολέγιο, αποφασισμένη να γίνει επιτυχημένη συγγραφέας, παρά τις αντιδράσεις της μητέρας της, που προτιμά να τη δει παντρεμένη. Σύντομα θα πάρει μια απόφαση, που θα αναστατώσει όχι μόνο τις ζωές των δικών της ανθρώπων αλλά και ολόκληρης της κωμόπολης Τζάκσον: να πάρει συνεντεύξεις από τις έγχρωμες γυναίκες, οι οποίες αφιέρωσαν
τη ζωή τους στη φροντίδα εύπορων οικογενειών της περιοχής, εκφράζοντας το ρατσισμό τον οποίο αντιμετωπίζουν εργαζόμενες σε λευκές οικογένειες. Η πρώτη που ανοίγει την καρδιά της είναι η Έιμπελιν, η υπηρέτρια της καλύτερης φίλης της Σκίτερ, κάτι που όμως αρχικά θα προκαλέσει τη δυσαρέσκεια της κλειστής τους κοινότητας. Παρά το γεγονός ότι οι σχέσεις της Σκίτερ με τις φίλες της κρέμονται σε μια κλωστή, μαζί με την Έιμπελιν συνεχίζουν να συνεργάζονται και σύντομα και άλλες γυναίκες θα μοιραστούν τις ιστορίες τους μαζί της, και όπως αποδεικνύεται έχουν πολλά γεγονότα να εξιστορήσουν... Διακρίσεις: Η ταινία βραβεύτηκε με Χρυσή Σφαίρα και Όσκαρ Β’ Γυναικείου ρόλου για την ερμηνεία της Octavia Spencer (Οκτάβια Σπένσερ), ενώ έλαβε άλλες τρεις υποψηφιότητες για Όσκαρ, συμπεριλαμβανομένης και εκείνης για καλύτερη ταινία για το 2011.
γράφει η Ελένη Πλαγιωτάκη-Σαατσάκη
Συμμαθήτριες
{
Παλιές μου συμμαθήτριες, πολυαγαπημένες, που μ’ όμορφες αναθυμιές σφιχτά ‘μαστε δεμένες. Κι νιότη κι ανέ διάβηκε κι οι χρόνοι κι ανέ γκυλήσα η κοπελίστικη ζωή με συγκινεί περίσσα. Ίδια ετούτη τη στιγμή θωρώ σας φιλενάδες, με τσι κατάμαυρες ποδιές και τσ’ άσπρους τσι γιακάδες - κι ας είμαστε οι πλια πολλές σεβάσμιες γιαγιάδες-. Σαφί ανεστορούμαι τα όσα ‘ζησα μαζί σας και ζωντανή τηνε βαστώ τη γλυκοθύμησή σας. Απού το χρόνο άγγιχτες στα μέσα μου σκιρτάτε, ρόλο πρωταγωνιστικό στο παρελθόν βαστάτε. Μ’ αμοναχά οι θύμησες ανέγγιχτες ‘πομείναν, γιατί για τ’ αποδέλοιπα, Θε μου και πως εγίναν… Ζάρες πολλές, πλαδάρωση, σακκούλες και πριγούλια Εψυχομαραθήκανε οι βιόλες και τα γιούλια. Πρικαίνομαι μ’ ό,τι θωρώ να δείχνει ο καθρέφτης, άπου ’ναι σάικα σκληρός, αλλά δεν είναι ψεύτης. Παντέρμη νιότη, σκέφτομαι, σα ντο πουλί ’χεις φύγει και γίνετ’ ο καημός θελιά και στο λαιμό με πνίγει. Μ’ αυτή την ώρα τη μπρικιά γροικώ γλυκειά φωνούλα, σα μουσική εξ ουρανού να λέει «γιαγιακούλα»… και δυο χεράκια τρυφερά σφίγγουνται στο λαιμό μου, που τόνε κάνουνε καπνό ντελόγο τον καημό μου. Να το το μαγικό ραβδί που γιάγυρε τη νιότη, αγγέλοι ενικήσανε το χρόνο το μπροδότη.
23
{
Παλιές μου
γράφει η Κατερίνα Πατεράκη
1000 και 1 Συμβουλές για Βασίλισσες Φροντίδα ρούχων (1)
{
{
• Τα πολύ λερωμένα ρούχα της δουλειάς δεν καθαρίζουν, αν τα βάλετε κατευθείαν στο πλυντήριο. Μουλιάστε τα όλη νύχτα σε χλιαρή σαπουνάδα και προσθέστε ένα καπάκι νέφτι ή πετρέλαιο. Το πρωί ξεπλύνετε και βάλτε τα στο πλυντήριο. • Για να καθαρίσετε τα πάνινα παπούτσια σας, πλύνετέ τα στο πλυντήριο σε χαμηλή θερμοκρασία, τυλιγμένα και δεμένα σ’ ένα πανί. Αν πατήσατε πίσσες με αυτά, αλείψτε το σημείο με βούτυρο, σκουπίστε καλά, 24 αφήστε τα λίγη ώρα και πλύνετε τα με χλιαρό νερό και πράσινο σαπούνι. • Για να δοκιμάσετε αν ξεβάφει ένα ρούχο, πάρτε μια άκρη,βουτήξτε τη στη σαπουνάδα, τρίψτε λίγο και ξεπλύνετε. Ακουμπήστε το υγρό ύφασμα σ’ ένα στυπόχαρτο. Αν το στυπόχαρτο χρωματιστεί, μη βάλετε το ρούχο στο πλυντήριο, πλύνετέ το σε κρύα σαπουνάδα και ξεβγάλτε το με μπόλικο νερό. • Τα χρωματιστά σεντόνια θέλουν προσοχή στο πρώτο πλύσιμο. Μουλιάστε τα για μια ώρα σε νερό και ξύδι και πλύνετέ τα κανονικά, όχι όμως με λευκά ρούχα. Έτσι θα σταθεροποιήσουν το χρώμα τους και δεν θα υπάρχει κίνδυνος να ξεβάψουν. • Κλείστε καλά τα φερμουάρ των ρούχων που θα πλύνετε στο πλυντήριο για να μη γδάρουν άλλα υφάσματα και να μη στραβώσουν τα δόντια τους. Αντίθετα, ξεκουμπώνετε τα κουμπιά όταν βάζετε τα ρούχα στο πλυντήριο, γιατί μπορεί να ξεχειλώσουν οι κουμπότρυπες.
• Τα μαύρα και, γενικά τα σκούρα ρούχα, καθαρίζονται με δενδρολίβανο. Βράζετε δενδρολίβανο, το στραγγίζετε και το αφήνετε να κρυώσει. Στη συνέχεια, βουρτσίζετε τα ρούχα σας με το νερό αυτό. Τα χρώματα φρεσκάρονται και καθαρίζονται οι λεκέδες. • Για να μην ξεθωριάζουν τα σκούρα ρούχα και να διατηρείται ζωντανό το χρώμα τους, όταν τα ξεπλένετε, προσθέστε στο τελευταίο χέρι μια κουταλιά της σούπας ξύδι. Αν σας ξέφυγε μια χρωματιστή κάλτσα στο πλυντήριο με τα λευκά και αυτά πάρουν μια ελαφρά απόχρωση του χρώματός της, βάλτε το πλυντήριο να δουλέψει αμέσως, αφού έχετε αφαιρέσει την κάλτσα και έχετε βάλει ξανά απορρυπαντικό. • Η κόλλα φεύγει από τα ρούχα με πλύσιμο πάνω από 90 βαθμούς. Οι άσπρες σας κάλτσες χρωματίστηκαν από τα παπούτσια σας; Προσθέστε στο ζεστό νερό που θα τις πλύνετε λίγο βορικό οξύ που θα προμηθευτείτε από το φαρμακείο. Την ίδια δουλειά κάνει και το ξεβαφτικό. • Ασπρίστε τα τραπεζομάντιλα που έχουν κιτρινίσει από το χρόνο, βάζοντάς τα μια μέρα σε αλατόνερο και πλύνετέ τα μετά κανονικά. Για να στεγνώσει το εσωτερικό υγρό παπουτσιών ή μποτών, γεμίστε τα με εφημερίδες. Οι λεκέδες λάσπης από το αδιάβροχό σας φεύγουν με βούρτσισμα από νερό και ξύδι.
επιμελείται η Μαίρη Παχιαδάκη
Αρχιτεκτονικά Θαύματα Σήμερα, η υψηλότερη κατασκευή στον κόσμο, φτάνει τα 828 μ. και είναι του Burj Khalifa στο Ντουμπάι, ξεπερνώντας τους Πύργους της Σαγκάης (421 μ.), του Σικάγου (423 μ.) και της Κίνας (439 μ.), ακόμη και τον Sky Tree του Τόκιο (634 μ.) και της Ταϊπέι (508 μ.). Το ραντεβού με το υψηλότερο κτήριο στον κόσμο, είναι συναρπαστικό, όπως και το κείμενο που είναι γραμμένο στο ισόγειο, με το οποίο ο Πύργος... αυτοσυστήνεται.
Το κτήριο, περιβεβλημένο από 28.000 γυάλινες επιφάνειες και 64.000 παράθυρα αποτελείται από 162 ορόφους και χωρίζεται σε γραφεία, κατοικίες, εστιατόρια, ξενοδοχείο και «στεγάζει» 12.000 εργαζόμενους και κατοίκους. Το πιο αξιοσημείωτο σε αυτόν τον ουρανοξύστη είναι η διαφορά θερμοκρασίας του πρώτου ορόφου από τον τελευταίο, που φτάνει τους 10 βαθμούς Κελσίου!!! Όσο για το σιντριβάνι που υπάρχει στον εξωτερικό χώρο του κτηρίου, έχει μήκος 300 μέτρα, 7.000 φώτα, εκτοξεύει νερό σε ύψος 150 μέτρων και κόστισε μόνο...300 εκατομμύρια δολάρια!
25
{
«Είμαι η δύναμη που ανασηκώνει την κεφαλή του κόσμου περήφανα προς τα επάνω, ξεπερνώντας όρια και προσδοκίες. Ανατέλλοντας με χάρη μέσα από την έρημο και τιμώντας την πόλη με μια νέα λάμψη, είμαι μια εξαιρετική συνένωση μηχανικής και τέχνης... είμαι η καρδιά της πόλης και των ανθρώπων της...περισσότερο από μια στιγμή στο χρόνο, καθορίζω τις στιγμές των μελλοντικών γενεών».
{
Από τον Πύργο της Βαβέλ, μέχρι τον Πύργο του Ντουμπάι, η φιλοδοξία του ανθρώπου να φτάσει πιο ψηλά στον ουρανό κτίζοντας, παραμένει ζωντανή. Έχοντας νικήσει τους νόμους της φύσης, το ανθρώπινο είδος προσπαθεί να κτίσει το μέλλον του, εκατοντάδες μέτρα πάνω από το έδαφος. Τεράστιοι γίγαντες, φτιαγμένοι από μπετόν και ατσάλι φτάνουν ή πρόκειται να ξεπεράσουν τα χίλια μέτρα ύψος, ικανοποιώντας την ανταγωνιστική διάθεση του προηγμένου κόσμου. Στον αγώνα αυτού του ανταγωνισμού επιστρατεύονται οι πλέον φημισμένοι μηχανικοί, αρχιτέκτονες και καλλιτέχνες με αξιοσύνη, γνώση, φαντασία και όραμα. Ολόκληρα έθνη, ανταγωνίζονται πλέον για το ποιο από αυτά έχει τους περισσότερους ουρανοξύστες, τους περισσότερο πολυτελείς και τους πιο εντυπωσιακούς που προκαλούν... ζαλάδα και δέος.
επιμελείται η Ρωξάνη Ευτυχίδη
Οι εφευρέσεις που άλλαξαν τη ζωή μας!
Φακός
{ {
26
Το 1898, ένας επιτυχημένος εφευρέτης ο Τζόσουα Κόουεν, δημιούργησε ένα φορητό μηχανισμό που έδωσε φως στα φυτά μιας γλάστρας. Η εφευρετικότητά του όμως, δεν τον βοήθησε να καταλάβει ότι ίσως αυτός ο μηχανισμός θα μπορούσε να είναι χρήσιμος στο σκοτάδι, αφήνοντας έτσι τον τίτλο του εφευρέτη να απονεμηθεί σε έναν ιδιοκτήτη εστιατορίου και να αποκτήσει μία μεγάλη περιουσία… Ο Κόουεν, από μικρή κιόλας ηλικία, είχε εφευρετικό μυαλό, καθώς είχε κατασκευάσει ένα κουδούνι πόρτας, το οποίο όμως δεν το κατοχύρωσε, διότι ο καθηγητής του, του επισήμανε ότι ο κόσμος δεν χρειαζόταν ένα τέτοιο προϊόν! Αργότερα, έχοντας μαζέψει 12.000 δολάρια από το Ναυτικό, για να αποκτήσει τα δικαιώματα μιας εφεύρεσής του, ξεκίνησε να κατασκευάζει μικρούς μεταλλικούς σωλήνες που προορίζονταν για το φωτισμό των λουλουδιών στις γλάστρες. Ο εφευρέτης σχεδίασε μια λεπτή μπαταρία που τοποθέτησε μέσα στο σωλήνα, στην άκρη του οποίου βρισκόταν ένας λαμπτήρας.
Ο λαμπτήρας, που θα έπαιρνε ρεύμα από την μπαταρία, θα είχε διάρκεια ζωής περίπου 30 μέρες. Στην αρχή δεν τράβηξε τη προσοχή του κοινού, όμως εντυπωσίασε τον Κόνρατ Χούμπερτ, ιδιοκτήτη εστιατορίου, ο οποίος παράτησε τη δουλειά του και προσλήφθηκε από τον Κόουεν ως πωλητής του διακοσμητικού φωτιστικού. Ο εφευρέτης όμως, δεν είχε χρόνο να αφιερώσει στο δημιούργημά του και έτσι ανέθεσε στον πρώην εστιάτορα, την εταιρία που είχε ιδρύσει και φυσικά το φωτιστικό. Τότε, ο Χούμπερτ σκέφτηκε, ότι ο μηχανισμός που είχε εφεύρει το πρώην αφεντικό του, θα ήταν χρήσιμος ως φακός. Οι πρώτοι φακοί δόθηκαν σε αστυνομικούς της Νέας Υόρκης, οι οποίοι δεν άργησαν να διαπιστώσουν τη χρησιμότητά του. Ο φακός «έπιασε» αμέσως, αφού ικανοποιούσε μια υπάρχουσα ανάγκη που δεν είχε αντιληφθεί ο κόσμος μέχρι τότε, πλουτίζοντας τον Χούμπερτ. Το 1916 δημιουργήθηκε μια διαφημιστική καμπάνια που τόνιζε ότι ο φακός διέθετε 101 χρήσεις, μερικές από τις οποίες ήταν το διάβασμα ετικετών φρούτων, το γέμισμα της σόμπας με πετρέλαιο, ο έλεγχος του εσωτερικού του ψυγείου και η αποστολή σημάτων μορς κ.α.
Γνωρίζατε ότι … Ο Κόουεν δεν απογοητεύτηκε και κατάφερε τελικά να εφεύρει κάτι που θα τον έκανε διάσημο και πλούσιο: το τρενάκι! Δημιούργησε, λοιπόν, ένα τρενάκι που δούλευε με ενσωματωμένη μπαταρία και το οποίο έμπαινε στη βιτρίνα ενός καταστήματος για να τραβάει τη προσοχή των περαστικών. Προς έκπληξή του, ο κόσμος έμπαινε στο κατάστημα και ζητούσε να αγοράσει το νέο προϊόν που ήταν στη βιτρίνα … Σύντομα, τα τρενάκια του έγιναν ανάρπαστα και ο ίδιος έγινε εκατομμυριούχος! Πηγή: Πρωτοπαπαδάκης Ι., (2008) «Ποιος γελάει τώρα»
γράφει η Μάγια Βαρανάκη
Μπροστά στον καθρέφτη Ξεχνούν τα πάντα για τον εαυτό τους, δεν διορθώνουν τις ατέλειές τους, ενεργούν ως ακροατές του λόγου και όχι ως ποιητές. Υπάρχει, όμως, και η δεύτερη κατηγορία ανθρώπων. Αυτοί που στέκονται μπροστά του με προσοχή, μελετούν και εμβαθύνουν στο Θείο Λόγο και τον καθιστούν οδηγό της ζωής τους. Αυτοί δεν ξεχνούν γρήγορα όσα άκουσαν ή έμαθαν από το Λόγο αυτό, αλλά αγωνίζονται καθημερινά 27 να διορθώσουν τον εαυτό τους, με βάση αυτόν. Είναι άνθρωποι των έργων, είναι ποιητές του Λόγου του Θεού και είναι ευτυχισμένοι. Έχουν διάθεση αυτογνωσίας και διορθώσεως. Δυστυχώς, πολλοί άνθρωποι μένουν μόνο στην ακρόαση του Θείου Λόγου. Συναισθάνονται την αμαρτωλότητά τους, αναγνωρίζουν ότι έχουν ανάγκη διορθώσεως, αλλά μετά από λίγο ξεχνούν τα πάντα...Ο ενθουσιασμός τους εξατμίζεται, οι διαθέσεις τους χάνονται και οι αποφάσεις τους ματαιώνονται». Γι’ αυτό πρέπει, όχι μόνο να μελετάμε προσεκτικά το Θείο Λόγο, αλλά και να τον έχουμε πάντα στη σκέψη μας και στην καρδιά μας ως πρότυπο και κανόνα ζωής. Να μην τον ξεχνάμε, να αγωνιζόμαστε καθημερινά να ζούμε όπως αυτός μας υποδεικνύει! Τότε θα πλημμυρίζει η ζωή μας από τη Θεία Ευλογία, θα ειρηνεύει η ψυχή μας, θα φωτίζεται ο νους μας. Θα γινόμαστε όλο και πιο χαριτωμένοι και ικανοί να φθάσουμε τη Θεία Τελειότητα...
{
{
Πόσες φορές οι άνθρωποι στέκονται μπροστά σ’ έναν καθρέφτη... Άλλοι βιαστικά, φευγαλέα και άλλοι παρατηρητικά, ερευνητικά. Θέλουν να δουν το πρόσωπό τους, την εμφάνισή τους, να διορθώσουν τις ατέλειες στα μαλλιά τους, να φτιάξουν τα ρούχα τους. Κι όταν, μάλιστα, πρόκειται να παρευρεθούν σε κάποια εκδήλωση, τότε προσέχουν περισσότερο τον εαυτό τους στον καθρέφτη. Θέλουν να παρατηρήσουν και να διορθώσουν κάθε ατέλεια, να γίνουν, όσο το δυνατόν, πιο ευπαρουσίαστοι... Εκτός, όμως, από το φυσικό καθρέφτη, που αποκαλύπτει τις φυσικές μας ατέλειες, υπάρχει και ένας άλλος που μας αποκαλύπτει τις ατέλειες της ψυχής μας, το εσωτερικό της και μας βοηθά να δούμε ό,τι έχουμε κρυμμένο μέσα μας. Ποιός είναι ο καθρέφτης αυτός; Είναι ο Θείος Λόγος που αποτελεί τον πνευματικό μας καθρέφτη. Μπροστά σε αυτόν, μαθαίνουμε πόσο άσχημοι γινόμαστε με τις αμαρτίες μας. Κατανοούμε τις ελλείψεις μας και τη μεγάλη απόσταση που χρειάζεται να διανύσουμε προκειμένου να φθάσουμε στη Θεία τελειότητα... Ένας Άγιος Πατέρας λέει: «Οι άνθρωποι ενεργούν με δύο διαφορετικούς τρόπους ως προς τον πνευματικό καθρέφτη. Άλλοι στέκονται μπροστά του με προσοχή, παρατηρούν ερευνητικά τον εαυτό τους και διορθώνουν τις ατέλειές τους κι άλλοι προσπερνούν μ’ ένα φευγαλέο, επιπόλαιο βλέμμα, χωρίς να διορθώνουν τίποτε.
Επιμελείται η Χαραλαμπάκη Εύα
Περιβάλλον H προστασία των
δασών είναι υπόθεση όλων μας:
Πώς να περιορίσουμε τον κίνδυνο των δασικών πυρκαγιών
{ {
28
Η χώρα μας, στο σύνολό της, καλύπτεται από δασικές εκτάσεις με ποικιλία ευαίσθητων οικοσυστημάτων. Αυτό, σε συνδυασμό με τις κλιματολογικές συνθήκες (υψηλές θερμοκρασίες, ισχυροί άνεμοι) που επικρατούν τους θερινούς μήνες, έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία ενός πυριγενούς περιβάλλοντος. Οι δασικές πυρκαγιές που εκδηλώνονται κάθε χρόνο στη χώρα μας οφείλονται κατά μεγάλο μέρος στην ανθρώπινη αμέλεια . Με δεδομένο ότι οι πυρκαγιές ως φυσικό φαινόμενο θα εξακολουθήσουν να υπάρχουν και στο μέλλον, αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι να τις περιορίσουμε, λαμβάνοντας όλα τα ενδεικνυόμενα μέτρα πρόληψης.
Για να μην προκαλέσετε πυρκαγιά από αμέλεια • Μην πετάτε αναμμένα τσιγάρα, όταν βρισκόσαστε στο δάσος. Το τσιγάρο αποτελεί την πρώτη αιτία πρόκλησης πυρκαγιάς από αμέλεια. • Μην καίτε σκουπίδια ή ξερά χόρτα και κλαδιά στην ύπαιθρο. • Αποφεύγετε τις υπαίθριες εργασίες που ενδέχεται να προκαλέσουν πυρκαγιά (οξυγονοκολλήσεις, χρήση τροχού ή άλλου εργαλείου που προκαλεί σπινθήρες). • Μην ανάβετε υπαίθριες ψησταριές κατά τους θερινούς μήνες εντός των δασών ή σε χώρους που υπάρχουν ξερά χόρτα.
Αν είστε κυνηγός ή εκδρομέας • Μην κάνετε χρήση φωτιάς, όταν η θερμοκρασία είναι πάνω από 30o C. Είναι προτιμότερο να πάρετε μαζί σας έτοιμα τρόφιμα. • Ποτέ μην πετάτε αναμμένο τσιγάρο. Βεβαιωθείτε πριν απομακρυνθείτε ότι αυτό έχει σβήσει εντελώς. • Μην αφήνετε σκουπίδια στο δάσος. Υπάρχει κίνδυνος ανάφλεξης. • Σεβασθείτε τις απαγορευτικές πινακίδες πρόσβασης σε περιόδους υψηλού κινδύνου. • Μην κάνετε χρήση υπαίθριων ψησταριών.
Όταν οδηγείτε στο δάσος και ο κίνδυνος έναρξης πυρκαγιάς είναι υψηλός • Ποτέ μην πετάτε αναμμένο το τσιγάρο από το παράθυρο του αυτοκινήτου. αυτοκινήτων διατηρείται υπερθερμασμένος για αρκετό χρονικό διάστημα, με αποτέλεσμα να
{
δημιουργείται σοβαρός κίνδυνος έναρξης πυρκαγιάς.
{
• Ποτέ μην σταθμεύετε το όχημά σας σε σημεία που υπάρχουν ξηρά χόρτα. Ο καταλύτης των
• Έχετε υπόψη σας ότι οι σπινθήρες που προκαλούνται από την εξάτμιση όλων των τύπων των οχημάτων μπορούν να προξενήσουν πυρκαγιά.
Πώς πρέπει να ενεργήσετε μόλις αντιληφθείτε μια πυρκαγιά • Τηλεφωνήστε ΑΜΕΣΩΣ στο αριθμό κλήσης 199 και δώστε σαφείς πληροφορίες για την τοποθεσία και το ακριβές σημείο που βρίσκεσθε, καθώς και πληροφορίες για τη συγκεκριμένη θέση που βλέπετε την πυρκαγιά. • Περιγράψτε το είδος της βλάστησης που καίγεται. • Προσδιορίστε την κατεύθυνση της πυρκαγιάς. • Η κλήση στον αριθμό αυτό είναι χωρίς χρέωση, τόσο από σταθερό όσο και από κινητό τηλέφωνο. Επίσης, στα καρτοτηλέφωνα δεν απαιτείται η εισαγωγή τηλεκάρτας. . Σε περίπτωση που το κινητό τηλέφωνο μας δείχνει την ένδειξη «κλήσεις έκτακτης ανάγκης» ή «εκτός δικτύου», τηλεφωνείστε στο 112.
29
Αφιέρωμα στην Παγκόσμια Ημέρα Πληθυσμών
{ {
30
Η 11η Ιουλίου καθιερώθηκε ως Παγκόσμια Ημέρα Πληθυσμών το 1990 για να κάνει γνωστό στο ευρύ κοινό τα προγράμματα του «Ταμείου για τον Πληθυσμό», ενός οργανισμού του ΟΗΕ που προωθεί το δικαίωμα κάθε άνδρα, γυναίκας και παιδιού στην υγεία και τις ίσες ευκαιρίες. Το «Ταμείο» σχεδιάζει και υλοποιεί πολιτικές και προγράμματα περιορισμού της φτώχειας, αντισύλληψης, ασφαλούς κύησης, πρόληψης και αντιμετώπισης του AIDS και ισότητας των δύο φύλων. Παγκόσμια Ημέρα Πληθυσμού 2012: καθολική πρόσβαση στις αναπαραγωγικές υπηρεσίες υγείας. Η αναπαραγωγική υγεία είναι στο επίκεντρο της ανάπτυξης και της σημασίας για την επίτευξη του οράματος - ένας κόσμος όπου κάθε εγκυμοσύνη είναι επιθυμητή, κάθε τοκετός είναι ασφαλής, και οι δυνατότητες κάθε νέου έχουν εκπληρωθεί. Η καθολική πρόσβαση στην αναπαραγωγική υγεία μέχρι το 2015 είναι, επίσης, ένας από τους στόχους των Αναπτυξιακών Στόχων της Χιλιετίας. Αλλά έχουμε πολύ δρόμο να διανύσουμε…
Τα αναπαραγωγικά προβλήματα υγείας παραμένουν η κύρια αιτία της ασθένειας και θανάτου για τις γυναίκες σε αναπαραγωγική ηλικία σε παγκόσμιο επίπεδο. 222 εκατομμύρια γυναίκες που θα ήθελαν να αποφύγουν ή να καθυστερήσουν την εγκυμοσύνη δεν έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες οικογενειακού προγραμματισμού. Σχεδόν 800 γυναίκες πεθαίνουν κάθε μέρα στη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή του τοκετού. Περίπου 1,8 δισ. των νέων που εισέρχονται στην αναπαραγωγική τους ηλικία, δεν έχουν τις γνώσεις, τις δεξιότητες και τις υπηρεσίες που χρειάζονται για να προστατεύουν τον εαυτό τους. Στις 11 Ιουλίου - Παγκόσμια Ημέρα Πληθυσμού - πολλές δραστηριότητες και εκστρατείες θα επιστήσουν την προσοχή στο ουσιαστικό μέρος ότι η αναπαραγωγική υγεία παίζει σημαντικό ρόλο στη δημιουργία ενός δίκαιου και ίσου κόσμου. Βοηθήστε μας να παράγουμε μεγαλύτερη δέσμευση στην ιδέα ότι ο καθένας έχει δικαίωμα στην αναπαραγωγική υγεία.
γράφει η Σμαρώ Σταφυλάκη
Κομπόστ Πού να τοποθετήσουμε τον κάδο του κομπόστ
{
{
Βάζουμε τον κάδο του κομπόστ ή τη μεγάλη γλάστρα σε μέρος στο οποίο θα έχουμε άμεση πρόσβαση από την κουζίνα. Η ηλιόλουστη θέση θα επιταχύνει τη διαδικασία της κομποστοποίησης, αλλά στο ίδιο αποτέλεσμα θα φθάσουμε και σε περίπτωση που βάλουμε τον κάδο ή τη γλάστρα μας στη σκιά. Καλό είναι η σωρός του κομπόστ να ακουμπά στο έδαφος, αλλά αν αυτό δεν είναι εφικτό, μπορούμε να έχουμε ένα μεγάλο πιάτο από κάτω, για να μαζεύουμε τα ελάχιστα υγρά που θα δημιουργηθούν. Μέσα σε αυτό το πιάτο θα βάλουμε λίγο χοντροκομμένο χαρτόνι με χώμα, για να απορροφούνται τα υγρά και να μη μαζεύονται κουνούπια. Αν χρησιμοποιήσουμε γλάστρα, θα πρέπει να ανοίξουμε τρύπες στο κάτω μέρος της για να στραγγίξουν τα υλικά. Οι γεωσκώληκες πάντα βρίσκουν τρόπο να εγκατασταθούν στο κομπόστ μας και να κάνουν 31 τις οικογένειές τους! Αν ο κάδος ή η γλάστρα μας ακουμπούν απευθείας στο χώμα, θα ενεργοποιηθούν και άλλοι μικροοργανισμοί για να μας δώσουν ένα καλύτερο αποτέλεσμα.
Τι θα βάλουμε μέσα; Κομμάτια χαρτόνι, εφημερίδες, σχισμένα χαρτιά, χάρτινα ρολά από χαρτιά κουζίνας, ρολά μεμβράνης, ξερά ή πράσινα φύλλα, υπολείμματα ξύλου, φρέσκα-ωμά φλούδια λαχανικών και φρούτων και, πάνω από κάθε στρώση, κουκίζουμε ελάχιστο χώμα.
Δεν πετάμε στο κομπόστ: α) Γυαλί, αλουμίνιο, πλαστικό, Illustration χαρτί (αυτά είναι για ανακύκλωση) β) Μαγειρεμένα φαγητά,κρέας,ψάρι,τυρί,λίπη (προσελκύουν ανεπιθύμητους επισκέπτες: ποντίκια-φίδια) γ) Άρρωστα φυτά δ) Ρίζες πολυετών ζιζανίων ε) Ακαθαρσίες σκύλων και γατιών
Αναγνωστικό
της τελευταίας σελίδας Γιατί ο Έλληνας δεν έχει δουλειά
{ {
32
• Ο Γιάννης Παπαδόπουλος άρχισε τη μέρα του βάζοντας το ξυπνητήρι του (made in Japan) στις 6 το πρωί. • Έφτιαξε τον καφέ του στο «μπρίκι» (made in Turkey). • Ξυρίστηκε με ηλεκτρική μηχανή (made in Germany). • Έβαλε το πουκάμισό του (made in Sri Lanka). • Έβαλε το τζιν παντελόνι του (made in Singapore). • Φόρεσε τα παπούτσια του (made in Italy). • Έφτιαξε αυγά στην ηλεκτρική συσκευή (made in India). • Έφαγε τυρί “Gouda” Ολλανδίας. • Έφαγε δύο λουκάνικα Φραγκφούρτης και δύο μήλα Χιλής. • Έριξε μια ματιά στο laptop (made in Mexico). • Κοίταξε την ώρα στο ρολόι του (made in Taiwan). • Κλείδωσε την πόρτα (made in USA). • Μπήκε στο αυτοκίνητό του (made in France). • Γέμισε το ρεζερβουάρ της βενζίνης (από τη Σαουδική Αραβία). • Eκτύπωσε συστατικές επιστολές στον εκτυπωτή (made in Malaysia). • Έβαλε τις παντούφλες του (made in Brazil). • Γέμισε ένα ποτηράκι κρασί (made in France). • Άνοιξε την τηλεόραση (made in Indonesia) και, άρχισε ξανά να σκέφτεται...γιατί δεν βρίσκει δουλειά στην Ελλάδα!!!