ων μα
λεί
ίο
υ
τείων
Ηρ
ακ
ου & Ν.Ηρακ
λε
Ιανουάριος 2014 Τεύχος 57ο
περιεχόμενα Editorial Λαογραφία Ξενάγηση στο βλέμμα μικρού παιδιού Στήλη Βιβλίου Ποίηση Ένα όνειρο πραγματοποιείται Τους αξίζουν συγχαρητήρια Εκπαιδευτικά “Ονειροτάξιδα” Η Υγεία με Απλά Λόγια Κοινωνικές μεταβολές και διατροφικές διαταραχές Περί ψυχής Σαλόνι «Σχολείο Κουζίνας» Το Μικρό Λεξικό των Γεύσεων Έξυπνες συμβουλές Οι εφευρέσεις που άλλαξαν τη ζωή μας! Περιβάλλον Πρακτικές Συμβουλές για ρούχα... σαν καινούρια! Παροιμιώδεις Φράσεις ΙΕΡΗ ΚΟΙΛΑΔΑ - ΠΟΥΝΟ - ΛΙΜΝΗ ΤΙΤΙΚΑΚΑ Αναγνωστικό της τελευταίας σελίδας Διοικητικό Συμβούλιο - Χρήσιμες Υπηρεσίες Στήλη Braille
{
2 4 Καρκαβάτσου Ρέα - Ελευθερία 6 Μεταξά Θεανώ Νεοφώτιστου Μαρία 7 Οικονομοπούλου Πόπη 8 Παχιαδάκη Μαίρη 10 Επιμέλεια ύλης: 11 Παχιαδάκη Μαίρη 12 14 Επιμέλεια έκδοσης: 16 Χρυσάκη Εύα 17 Έκτακτοι Συνεργάτες: 18 Βαρανάκη Μάγια 20 Μάρκου Πόπη 22 Μπαλτζάκη Εμμανουέλα 23 Πολυχρονάκη Μαρία 24 (Επιμελείται τη στήλη Braille) 25 Σαββοπούλου Μαίρη 26 Σταφυλάκη Σμαρώ 28 Τσιριγωτάκη Μαρία 30 Φραγκάκης Δημήτρης Φραγκιαδάκη Τατιάνα 35 Χαραλαμπάκη Εύα 36 Χατζηκωνσταντίνου Άννα 37 Συντακτική Ομάδα
1
{
ελ
Σύνδεσμο
Μ
Σω
ς
e υναικε ί ών Γ
editorial
Ιανουάριος 2014 Το 2014 ήρθε και είναι πραγματικότητα!
Μας έκανε το ποδαρικό με το δεξί (προεδρία της Ε.Ε) και οι πιο πολλοί από εμάς θέλουμε να πιστεύουμε πως κάτι ευχάριστο και σημαντικό μπορεί να συμβεί στη ζωή μας. Ίσως σήμερα, ν’ αναρωτιόμαστε, πού βρήκαμε το κουράγιο να κολυμπήσουμε το 2013. Θα μου πείτε, ναι αλλά με πολλάπολλά απνευστί μακροβούτια, ώσπου να βγούμε στην
Γι’ αυτό, πριν ακόμη «παντρευτούμε» την εθνική κατάθλιψη, ας μεγιστοποιήσουμε το ΕΜΕΙΣ κι ας ξεκουνήσουμε από τη «σαγηνευτική» τηλεόραση που μας αποκοιμίζει μέσα σε μια εικονική πραγματικότητα, αναθρέφοντας πολίτες μοναχικούς, με υποκατάστατα φίλων, μικρά ζωάκια, ακόμη και χρυσόψαρα. Ας ζητήσουμε, λοιπόν, από το ’14 να μας φέρει Σύνεση, Δημιουργικότητα, Επιμονή και το ύψιστο αγαθό της Υγείας, δίχως την οποία, όλα φαντάζουν μικρά και ασήμαντα. Ας αγκαλιάσουμε σιωπηλά τις κοινότυπες αυτές ευχές και με όπλο την Ελπίδα, ας γυρίσουμε σελίδα για ένα αισιόδοξο αύριο.
απέναντι πλευρά... Να, λοιπόν, που βγήκαμε κι είμαστε έτοιμοι να φορέσουμε ένα
3
{
θα μας απομακρύνει από τις επιταγές της περίφημης Τρόικας,
2
Καλή Χρονιά!!!
{
{
θα μας προσφέρει έστω και μία νότα αισιοδοξίας. αυτήν που
{
καινούριο χαμόγελο, ελπίζοντας πως ο νεογέννητος χρόνος
η οποία μέσα από μια διαφορετική ανάγνωση ζωής, θέλει ντε και καλά να μας φορέσει τα «πρωτότυπα» κουστούμια που μας έραψε, όπως απολύσεις, διαθεσιμότητες, κινητικότητες, κουρέματα, ξαφνικούς θανάτους...και όσα υπόλοιπα έμειναν από το ’13. Είναι, βέβαια, αλήθεια πως οι Έλληνες ψάχνουμε ακόμη να βρούμε την περπατησιά μας, που την χάσαμε, αναζητώντας τη μελλοντική μας πορεία. Ωστόσο, δεν χρειάζεται ν’ απελπιζόμαστε. Πρέπει να πιστέψουμε πως η μισητή κατάσταση που μας δημιούργησαν θα φτάσει στο τέλος. Άλλωστε, η Ιστορία μας δίδαξε πως η Χώρα αυτή άντεξε χρεωκοπίες και πτωχεύσεις. Μαίρη Παχιαδάκη, e-mail: marygalini@yahoo.gr
επιμελείται ἡ Θεανώ Μεταξᾶ
Λαογραφία Ἄψε βαγίτσα τό κερί...
ἴντα δά μᾶς ε δώσεις.
πεντέξι κουλουράκια.
Δῶσ’ ἀπ’ τό λαδοπίθαρο ἕνα κάρτο λαδάκι κι ἀπό τό κρασοπίθαρο
Ἄψε βαγίτσα τό κερί
κιαμιά κουπιά κρασάκι
ἄψε καί τό διπλέρι
κι ἀπ’ τό παραδοσάκκουλο
καί κάτσε καί λογάριασε
κανένα παραδάκι
ἴντα δά μᾶς ε δώσεις.
κι ἀπό το κασελάκι σου
Ἄν ἔχεις κίτρο, κόψε το
κιανένα τσικινάκι.
βάλε το μέ τό μέλι κι εἴμαστε βραχνιασμένοι.
Ἄψε βαγίτσα τό κερί
Γ’ ἤ ἀπάκι γ’ ἤ λουκάνικο,
κι ἀνέβα καί κατέβα
γ’ ἤ αὐγά καθαρισμένα
καί κάτσε καί λογάριασε
κι ἀπό τό γέρο βάρελο
ἴντα δά μᾶς ε δώσεις
{
{
κιανένα κανατάκι,
γ’ ἤ ἀπάκι, γ’ ἤ λουκάνικο,
{
γιατί λέμε τά κάλαντα
{
Τά κάλαντα, εἶναι ἕνα ἀπό τά χαρακτηριστικά ἔθιμα τῶν Ἅγιων ἡμερῶν τοῦ δωδεκαημέρου. Τά Πρωτοχρονιάτικα κάλαντα τραγουδοῦνται ἀπό ὁμάδες παιδιῶν τήν παραμονή, μέ περιεχόμενο πού διαφοροποιεῖται ἀνάλογα μέ τήν περιοχή, διατηρῶντας ὅμως πολλά κοινά στοιχεῖα. Χαρακτηριστικό εἶναι τά παινέματα τῶν καλαντιστάδων πρός τόν Ἅϊ Βασίλη, τό Χριστό καί ὅλα τά μέλη τῆς οἰκογένειας. Στό τέλος, προτρέπουν τή Βάγια τοῦ σπιτιοῦ νά τούς φιλέψει γιά τόν κόπο τους, νά τούς φέρει «ραέθια», σάν πληρωμή:
κι ἀπό τήν κοφινίδα σας
κι ἄν εἶν’ αὐτό καί πληθερό
γ’ ἤ ἀπό πλευρᾶς κομμάτι
βαστοῦμε καί ἀσκάκι
γ’ ἤ ἀπό τόν πίρο τοῦ βουτσοῦ
κι ἀπό τό γέρο πίθαρο
νά πιοῦμε μιά γεμάτη
λάδι ἕνα κουρουπάκι
γ’ ἤ ἀπό τήν μαύρη ὄρνιθα
κι ἄν εἶναι περισσότερο,
κιανένα αὐγουλάκι
4
Ἐπώπαμενε τοῦ ὑγιοῦ
καί φέρε καί γλυκό κρασί
βαστοῦμε λαδικάκι
κι ἄν εἶν’ ἀπό τή γαλανή
νά ποῦμε καί τσῆ βάγιας:
νά πιοῦν τά παληκάρια,
κι ἀπό τόν ὀρνιθόκουμο
ἄς εἶν’ και ζευγαράκι.
πού στέκουνε στήν πόρτα σας
κιανένα πουλαδάκι
καί λένε τά παινάδια.
κι ἀπού τόν τυροκούρουπο
Ἄψε βαγίτσα τό κερί
Σηκώσου, περιστέρα μου,
ἕνα κατσοχοιράκι.
καί πιάσε τό πανιέρι
καί κάνε τρία ζάλα,
Μά πά πού καλαντίσαμε, καλά μᾶς
καί κάτσε καί ντουχιούντισε
καί φέρε καί χριστόψωμα,
ε πλερῶσα, καλά νά πᾶν τά τέλη
ἴντα δά μᾶς ε δώσεις.
κειανά τά πλιό μεγάλα.
Ἄψε βαγίτσα τό κερί
τως κι ὅλα τως τά ποδῶσα καί τοῦ
Φέρε πανιέρι κάστανα,
Κι ἀπό τή μαύρην ὄρνιθα
ἄψε καί τό λυχνάρι
καιροῦ να’ ναι καλά κι ἀντίκαιρου
πανιέρι λευτοκάρια
πεντέξεφτά, αὐγουλάκια
καί κάτσε καί λογάριασε
καί πάντα.
5
Επιμελείται η Μαρία Ρουσοχατζάκη
Ξενάγηση στο βλέμμα μικρού παιδιού Είναι τόσο πλατύ, όπως ο ουρανός, για να το γνωρίσεις. Κι αν ένας περίπατος μέσα στο αχανές διάστημα έχει να μας αποκαλύψει τόσα μυστικά για την κρυμμένη ομορφιά του, αν μια περιδιάβαση σ’ έναν κήπο με λουλούδια έχει να εξάρει τόσο το θαυμασμό μας για την αρμονία και την τελειότητα που τους χάρισε ο Δημιουργός, πόσο μάλλον η ξενάγηση στο βλέμμα ενός μικρού παιδιού έχει να μας αφήσει έκθαμβους μπροστά στο μεγαλείο του...
{
Τα αστέρια του ουρανού, τα άνθη της γης και τα μάτια ενός μικρού παιδιού. Το φως πλημμύρισε το δωμάτιο και φώτισε το παιδικό πρόσωπο. Και συ μένεις να το σπουδάζεις, εισδύοντας μέσα στο βλέμμα του. Κι αμέσως διαπιστώνεις πως η ματιά τούτη βρίσκεται σε ευθεία ανταπόκριση προς το φως. Όχι μόνο δέχεται το φως απέξω, αλλά επιπλέον, εκπέμπει φως από μέσα· ένα άλλο φως, υπέρκοσμο. Κάτι που θυμίζει την αγγελική δόξα και ωραιότητα. Τρεις λέξεις μπορούν ίσως να περιγράψουν αυτή την εσωτερική φωτοχυσία: Αγνότητα, Αθωότητα, Αγαθότητα. Και τα τρία αυτά τα έχουν οι άγγελοι. Κι αυτό είναι που τους δίνει ζωή και το κάλλος τους. Το ίδιο ακριβώς αντικρίζεις μέσα στο παιδικό βλέμμα· και κάτι ακόμη που παραπέμπει στην αλήθεια, την αλήθεια που βγαίνει με τόση απλότητα από τα παιδικά μάτια.
Πρέπει τώρα να αναρωτηθείς, αν εσύ την αλήθεια την έχεις εδώ και καιρό χαμένη ή βρίσκεται σε καταστολή μέσα σου. Και συνεχίζοντας την ξενάγηση στο παιδικό βλέμμα, σε κατακλύζει ένα αίσθημα χαράς, πηγαίο, ζωντανό, αληθινό σαν το γάργαρο νερό που αναβλύζει από την πηγή. Το παιδί προσηλώνει το βλέμμα του επάνω σου, μες τα δικά σου μάτια, όλο ενδιαφέρον, όλο μαθητεία. Και το βλέπεις ότι ρουφά με τα μάτια του ό,τι του λες, με εμπιστοσύνη και υπακοή στα λόγια σου. Αναρωτιέσαι «Εγώ τώρα το διδάσκω ή αυτό εμένα»; Εγώ δεν είμαι που εισπράττω από το βλέμμα του την απόλυτη εμπιστοσύνη που οφείλω να δείχνω στην πρόνοια του Θεού; Πόσο, αλήθεια, παραδειγματίζει και διδάσκει το πνεύμα της μαθητείας και εμπιστοσύνης, που εκπέμπει το παιδικό βλέμμα; Ίσως τότε χαμηλώσεις το βλέμμα σου, με αίσθημα ενοχής. Η ξενάγησή σου στο παιδικό βλέμμα υπήρξε λυτρωτική.
Στήλη Βιβλίου Δίσεχτα χρόνια: Η χαμένη άνοιξη Ιούλιος 1965. Ο Αντρέας, δεκαοχτώ χρόνια πολιτικός πρόσφυγας, επιστρέφει επιτέλους στην πατρίδα: «Όλα μου φαίνονται σαν παραμύθι... Αθήνα, η πιο ανοιχτή πόλη του κόσμου». Η «Αθηναϊκή Άνοιξη». Οι Τέχνες, τα Γράμματα έχουν ανθίσει ύστερα από τα μετεμφυλιακά χρόνια. Μια νεολαία με μεγάλα όνειρα πρωτοστατεί στους αγώνες για την παιδεία, τη δημοκρατία. Ανάμεσά τους η όμορφη, φλογερή αγωνίστρια Ματθίλδη, με την κριτική ματιά της νέας γενιάς. Στον ίδιο τόπο, η ερωτική Φλώρα μοιράζεται τον έκλυτο βίο ενός άλλου κόσμου, μιας παρέας Αμερικανών και άλλων ξένων όπως αυτή. Τα τρία αυτά πρόσωπα υφαίνουν τον ερωτικό μύθο. Γύρω τους όμως εξυφαίνεται το δίχτυ της εθνικής προδοσίας: ξένοι πράκτορες, μυστικές υπηρεσίες, πολιτικοί μηχανορραφούν. Η Ιστορία εισβάλλει στις σχέσεις των ανθρώπων, ταράζει τις συνειδήσεις. Τα γεγονότα καλπάζουν. Αποστασία. Πλήθη οργισμένα πλημμυρίζουν κάθε μέρα τους δρόμους. Σωτήρης Πέτρουλας, ο πρώτος νεκρός: «αηδόνι και λιοντάρι, βουνό και ξαστεριά». Ένας λαός με το ηρωικό και πένθιμο τραγούδι του ορκίζεται στο όνομα της ελευθερίας, έτοιμος να σηκώσει πάλι τις σισύφειες πέτρες. «Πάνω από τη χαμένη Άνοιξη μετεωριζόταν τώρα ο γύπας του πραξικοπήματος, έτοιμος να ριχτεί και να σπαράξει τον τόπο.» Με τον υπέρτιτλο «Δίσεχτα χρόνια» ο Τσίρκας υποσχόταν μια νέα τριλογία στο πρότυπο των «Ακυβέρνητων πολιτειών», που θα κάλυπτε ιστορικά και την περίοδο της δικτατορίας. «Η χαμένη άνοιξη», όμως, που θα ήταν ο πρώτος τόμος, έμελλε να είναι και το κύκνειο άσμα του συγγραφέα. Σε όλες τις ανατυπώσεις μετά το θάνατό του διατηρήθηκε αυτός ο υπέρτιτλος όχι μόνο για να μην αλλοιωθεί αυθαίρετα η ταυτότητα του έργου, αλλά και γιατί αυτή η διάταξη του εξωφύλλου σηματοδοτεί την ιδεατή προέκταση των γνωστών γεγονότων. Δηλαδή, το φιλόδοξο σχέδιο του συγγραφέα, ύστερα από την περιπέτεια της Μέσης Ανατολής, να ιστορήσει πάλι με τα μέσα της τέχνης τη ζοφερή ελλαδική εμπειρία που βίωσε επίσης οδυνηρά.
{
{
Γιατί, είπαν –και είναι αλήθεια-ότι οι κορυφαίες ωραιότητες σ’ αυτόν τον 6 κόσμο, είναι τρεις:
Πραγματικά, χρειάζεται πολλή εσωτερική δύναμη και καθαρότητα συνειδήσεως για να έρθεις σε επαφή με την αλήθεια, όπως την εξακοντίζουν τα παιδικά μάτια, η οποία είναι τόσο δραστική, φοβερή και αφοπλιστική, που μπορεί να κάνει το όπλο του κακοποιού να πέσει από τα χέρια του και την καλοστημένη παγίδα του υποκριτή να διαλυθεί σαν ιστός αράχνης.
7
{
Γράφει η Βαρανάκη Μάγια
Δίσεχτα χρόνια: Η χαμένη άνοιξη Συγγραφέας: Τσίρκας Στρατής Εκδόσεις: Κέδρος
Ποίηση
ΝΙΚΟΣ-ΑΛΕΞΗΣ ΑΣΛΑΝΟΓΛΟΥ 1931-1996
Ποιητής με εύθραυστο στίχο και ψυχισμό
λεπτότητας, γράφει για καταπιεσμένες τρυφερές προθέσεις, ματαιωμένες φιλίες, ναυαγισμένες σχέσεις που τον κατατρέχει αδιάλειπτα η μυθοποιημένη ομορφιά μιας εφηβείας που παρήλθε οριστικά και η συναίσθηση του αδυσώπητου χρόνου που δεν σέβεται τίποτα. πιστεύοντας στην από ….Οι ποιητές δεν θέλουν χώρο... Οι ποιητές είναι πουλιά που πετούν. Σπάνια ξεκουράζονται ακουμπώντας στη γη... Οι ποιητές παντού είναι ανεπιθύμητοι γιατί είναι ριζοσπάστες, αρνητές, υπενθυμίζουν την πλήξη που φέρουν όλοι όσοι έχουν αφεθεί στην καθημερινότητα... Στην Ελλάδα υπάρχουν πολλά “πουλιά”, αλλά πολύ φοβάμαι ότι τα περισσότερα από αυτά δεν έχουν φτερά... νομίζουν ότι έχουν. Αυτοί οι “ποιητές” πράγματι πιάνουν χώρο γιατί ποτέ δεν απογειώνονται ούτε μας απογειώνουν! Απόσπασμα από συνέντευξη του ποιητή στους Θ.Λάλα, και Λ. Ταγματάρχη.
Όσο περνά ο καιρός και κάνω ένα προχώρημα βαθύτερο μες στην παραδοχή, τόσο καταλαβαίνω γιατί βαραίνεις κι αποχτάς τη σημασία που δίνουν στα ερείπια οι άνθρωποι. Εδώ που όλα σκουπίζονται, τα μάρμαρα κι οι πέτρες κι η ιστορία μένεις εσύ με την πυρακτωμένη σου πνοή για να θυμίζεις το πέρασμα ανάμεσα στην ομορφιά, τη μνήμη εκείνου που εσίγησε ανεπαίσθητα εντός μου σφαδάζοντας στην ίδια του κατάρρευση κι ακόμα τους άλλους που ανύποπτοι μες σε βαθύν ύπνο διαρρέουν. Όσο περνά ο καιρός και προχωρώ βαθύτερα στο ακίνητο φθινόπωρο που μαλακώνει πλένοντας με φως τα πεζοδρόμια, τόσο βλέπω στη χρυσωμένη δωρεά του ήλιου μια εγκατάλειψη για όσα περιμένω και δεν πήρα, για όσα μου ζήτησαν κι αρνήθηκα μη έχοντας, για όσα μοιράστηκα απερίσκεπτα και μένω ξένος και κουρελιάρης τώρα Μα όταν μες στη θρυμματισμένη θύμηση αναδεύω ερείπια, βρίσκω απόκριση βαθιά γιατί τα μάρμαρα κι οι πέτρες κι η ιστορία μένουν για να θυμίζουν το πέρασμά σου ανάμεσα στην ομορφιά – απόκριση για όσα περιμένω και δεν πήρα. Από τη συλλογή Ο θάνατος του Μύρωνα (1960)
{
{
{
Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη και στα 8 εφηβικά του χρόνια επέλεξε το ψευδώνυμο ‘Αλέξης’, από τον ομώνυμο ήρωα στο έργο “Ταπεινοί και καταφρονεμένοι” του Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι. Μετά τις σπουδές του στη Γαλλική Φιλολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, ανέλαβε τη βιοτεχνία κλωστοϋφαντουργίας του πατέρα του, η οποία χρεοκόπησε. Συνέχισε τις σπουδές του στο πανεπιστήμιο Καΐρου και στο Αιξ-αν-Προβάνς στη Γαλλία. Δούλεψε ως βιβλιοθηκάριος, καθηγητής σε φροντιστήριο ξένων γλωσσών και ως επιστημονικός συνεργάτης στην Αρχιτεκτονική του Α.Π.Θ. Μετά το 1980 έζησε στην Αθήνα και ήταν επιμελητής και λογοτεχνικός σύμβουλος σε εκδοτικό οίκο. Λογοτεχνικά πρωτοεμφανίστηκε το 1951 με τη δημοσίευση του δοκιμίου του “Θάνατος και γέννηση στην ποίηση του Γιώργου Θέμελη”, στο περιοδικό “Σκέψη”, όπου ήταν συνιδρυτής.
Ερείπια της Παλμύρας
9
{
Επιμελείται η Μαρία Νεοφωτίστου
Επιμελείται η Οικονομοπούλου Πόπη
Μάρκου Πόπη
Ένα όνειρο πραγματοποιείται
Τους αξίζουν συγχαρητήρια
Είθε...
Φροντίδα, Επικοινωνία, Φαγητό, Φάρμακα και όποια άλλη βοήθεια είναι απαραίτητη, οι συνάνθρωποί μας που βρίσκονται σε κατάσταση οριακής φτώχειας. Όταν επισκέφθηκα το χώρο αυτό,συνάντησα ανθρωπιά, ευγενική συμπεριφορά από το προσωπικό, καθαριότητα και καθετί που διαμορφώνει ένα ευχάριστο περιβάλλον. Είναι ένα πραγματικό κατόρθωμα και γι’ αυτό αξίζει ένα μεγάλο ΜΠΡΑΒΟ και πολλά πολλά συγχαρητήρια από μέρους όλων μας,
σε αυτές τις εξαιρετικές και αξιαγάπητες 11
{
{
Όταν ένα παιδί πεθαίνει από εγκατάλειψη, από έλλειψη περίθαλψης, σε φρικτές συνθήκες διαβίωσης, θα τολμήσω να πω ότι ο «ουρανοξύστης» του πολιτισμούς μας σωριάζεται. Ποιός μπορεί να αρνηθεί το γεγονός ότι, τα μωρά όλου του κόσμου έχουν ανάγκη από ειλικρινές ενδιαφέρον και από απέραντη στοργή για να αναπτυχθούν και να γίνουν σωστοί άνθρωποι, στην πορεία της ζωής τους; Εκτός από τη φροντίδα που χρειάζεται το σώμα για ν’ αναπτυχθεί, την ίδια ανάγκη έχει η ψυχή. Δυστυχώς, αυτή η ευαίσθητη και τρυφερή ψυχή των παιδιών που χρήζουν βοήθειας, τραυματίζεται και φθείρεται ποικιλοτρόπως. Η ευχή όλων μας είναι να αξιωθούμε να ζήσουμε τη μέρα εκείνη που θα τελεστούν τα εγκαίνια του παιδικού ξενώνα «Το Σπίτι των Αγγέλων», αλλά και θα σημάνει ή έναρξη λειτουργίας του.
Εκεί, καθημερινά βρίσκουν Αγάπη, Ζεστασιά,
{
{
Την 1η Δεκεμβρίου 2013, ένας στόχος του ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΜΕΛΩΝ ΓΥΝΑΙΚΕΙΩΝ 10 ΣΩΜΑΤΕΙΩΝ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΚΑΙ Ν. ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ πήρε το δρόμο της υλοποίησης, με την πραγματοποίηση της τελετής θεμελίωσης του παιδικού ξενώνα «Το Σπίτι των Αγγέλων». Η συγκίνηση ήταν μεγάλη, όχι μόνο από την Πρόεδρο, αλλά και από όσες από εμάς βρεθήκαμε εκεί και θυμηθήκαμε την έναρξη αυτού του Συνδέσμου και το πώς έφτασε να κατορθώνει πάντα να ξεπερνά εμπόδια και να υλοποιεί όλους τους στόχους που θέτει κάθε φορά. Μετά τον Ξενώνα της Κακοποιημένης Γυναίκας, που ήδη λειτουργεί, γεννήθηκε η ιδέα να ασχοληθούμε με το παιδί που γεννιέται (αλήθεια τι πιο σημαντικό υπάρχει στη ζωή της γυναίκας;), αλλά εγκαταλείπεται από ανώριμους γονείς και καταλήγει στα «αζήτητα».
Το ακατάβλητο πάθος και το πείσμα κάποιων ΑΝΘΡΩΠΩΝ που τολμούν να ανοίγουν δρόμους μέσα από εμπόδια και δυσκολίες, είναι οι μοναδικές εγγυήσεις που διαθέτουμε σήμερα ως κοινωνία για να βγούμε από την οικονομική και κοινωνική κρίση! Στην πόλη μας, ο Σύνδεσμος Μελών Γυναικείων Σωματείων Ηρακλείου και Ν. Ηρακλείου, με την αεικίνητη και δραστήρια πρόεδρο Μαίρη Παχιαδάκη, βοηθούμενη δημιουργικά από τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου, κατάφεραν ένα μικρό θαύμα. Αξιοποιώντας με σύνεση και ικανότητα ένα κονδύλιο του ΕΣΠΑ, λειτουργούν σήμερα το Ανοιχτό Κέντρο Ημερήσιας Υποδοχής Αστέγων, στην Αλικαρνασσό.
Κυρίες!!!
Εκπαιδευτικά “Ονειροτάξιδα” Το μικρότερο - πλουσιότερο κράτος του κόσμου
{ Το Μπρουνέι (Brunei) είναι μια μικρή κουκίδα στον παγκόσμιο χάρτη με ισχυρά χαρτιά τη φύση του, τον πολιτισμό του και τον πλούτο του. Είναι ένα μικρό Βασίλειο που ευημερεί στον Ειρηνικό Ωκεανό, στο νησί του Βόρνεο, ανάμεσα στη Μαλαισία και την Ινδονησία. Το Μπρουνέι (πόρτα της Ειρήνης) καλύπτεται κατά 70% από τροπική βλάστηση με «δάση βροχής» και εξωτική χλωρίδα και πανίδα, που δίνει την εικόνα του παραδείσου, όχι μόνον για τους λάτρεις της φύσης. Έχει εξαιρετικό οδικό δίκτυο κι άψογη τουριστική υποδομή. Λόγω του μικρού του μεγέθους (5.600 χλμ) είναι εύκολο να εξερευνηθεί, αλλά και να επιλεγεί ως τουριστικός προορισμός, λόγω των υψηλών στάνταρ των καταλυμάτων του.
Η πολύχρωμη Ιστορία του, ανάγεται σε πολλούς αιώνες πριν, που έχουν να κάνουν με πειρατές, πρίγκιπες, πριγκίπισσες, κατακτητές, κυνηγούς και εξερευνητές. Χωρίς ατμοσφαιρική ρύπανση, με ένα περιβάλλον που δεν ταλαιπωρείται, το Μπρουνέι είναι ένας τόπος με μηδενική εγκληματικότητα (πάρα πολύ αυστηροί νόμοι). Το πλούσιο σε πετρέλαιο Σουλτανάτο είναι ένα μικρό κόσμημα των ακτών του Βόρνεο, με μεγάλα αποθέματα φυσικού αερίου, που το ανακηρύσσουν ως το πιο πλούσιο κρατίδιο με κατά κεφαλήν εισόδημα 37.000$, γι’ αυτό και στους δρόμους δεν θα συναντήσεις ζητιάνους, ούτε θα ενοχληθείς ποτέ από μικροπωλητές.
Η πρωτεύουσα Bandar, με 56.000 κατοίκους, διαθέτει ιδιαίτερο φυσικό κάλλος, χάρη στο οποίο ανακηρύσσεται ως η ομορφότερη πρωτεύουσα της Νοτιοανατολικής Ασίας. Σπουδαίο αξιοθέατο είναι το Kampong Ayer, ένα πλωτό χωριό, όπου κατοικούν 3000 άνθρωποι εδώ και έξι αιώνες. Ζουν σε ξύλινα σπίτια που στηρίζονται σε πασσάλους και μετακινούνται με θαλάσσια ταξί, συνδυάζοντας τον παραδοσιακό τρόπο ζωής με τις σύγχρονες ανέσεις. Δίπλα από το ποτάμι Brunei είναι χτισμένο το παλάτι του Σουλτάνου. Θεωρείται πως είναι η μεγαλύτερη κατοικία του κόσμου, με 1888 δωμάτια, διακοσμημένα με χρυσό, ασήμι και διαμάντια... Διαθέτει, επίσης, ελικοδρόμια, στάβλους και πάρκιν, για τα 7000 αυτοκίνητα εκ των
οποίων τα 600 είναι Rolls Royce, καθώς ο Σουλτάνος είναι δεινός συλλέκτης πανάκριβων αυτοκινήτων. Το Μπρουνέι είναι ένας παραδεισένιος τόπος, τον οποίο απολαμβάνουν κυρίως οι ντόπιοι, οι οποίοι θεωρούνται ένα ακόμη κόσμημα στο στέμμα της Χώρας. Καθώς μέχρι πρόσφατα ήταν προτεκτοράτο της Μ. Βρετανίας, οι περισσότεροι πολίτες μιλούν Αγγλικά, εξασφαλίζοντας εύκολη και άνετη επικοινωνία με τους επισκέπτες. Στο Μπρουνέι δεν υπάρχουν εργοστάσια που μολύνουν την ατμόσφαιρα, ενώ τα αυτοκίνητα είναι τελευταίας τεχνολογίας, αφού την Κυβέρνηση απασχολεί ιδιαίτερα η προστασία του περιβάλλοντος και των φυσικών πόρων. Η θερμοκρασία, καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους κυμαίνεται από 23-32 βαθμούς Κελσίου και οι βροχοπτώσεις φτάνουν τα 3,2 μ. ετησίως. Έχει κοραλλιογενή βυθό, 13 λευκές παραλίες και πολύχρωμα ψάρια. Ο ζωικός κόσμος, τα ενδημικά φυτά, οι περίεργοι πίθηκοι με προβοσκίδα και τα παρθένα δάση συνθέτουν ένα πλούσιο περιβάλλον, αντιφατικό πολλές φορές, αλλά μοναδικό...
{
{ 12
Οι κάτοικοί του είναι ευγενικοί, μορφωμένοι, φιλόξενοι και, ως γνήσιοι οικοδεσπότες, τιμούν τους ξένους σαν δικούς τους φιλοξενούμενους. Δίχως οικονομικό κίνητρο, αποζητούν γνωριμία και επαφή, καθώς ενδιαφέρονται για τον πολιτισμό και την κουλτούρα. Σήμερα, το παραμυθένιο Βασίλειο κυβερνάται από έναν Σουλτάνο που είναι φιλάνθρωπος, αγαπημένος (Haji Bolkiah) και ένας από τους πλουσιότερους μονάρχες στην Υφήλιο, κληρονόμος του αξιώματος από τον 15ο αιώνα. Κύριο μέλημά του είναι η ευδαιμονία και η ευημερία των 380.000 υπηκόων του, οι οποίοι δεν φορολογούνται, έχουν υψηλή ιατρική περίθαλψη, δωρεάν Παιδεία και αρκετά άλλα προνόμια, πάντα ελεγχόμενα. Οι επισκέπτες του Μπρουνέι, πρέπει να προσαρμοστούν στην ποτοαπαγόρευση, στην αποχή από τυχερά παιχνίδια και να υπακούν τους νόμους του. Είναι ιδανικό μέρος για οικογενειακές διακοπές.
{
Επιμελείται η Μαίρη Παχιαδάκη
Η Υγεία με Απλά Λόγια Σωματική άσκηση Η σωματική άσκηση μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της πίεσης. Ασκηθείτε συστηματικά, κατόπιν συνεννόησης με το γιατρό σας, ξεκινήστε την αεροβική άσκηση για 30-40 λεπτά την ημέρα, τουλάχιστον 4-5 φορές την εβδομάδα. Ορισμένες μορφές ασκήσεων:
{
Στόχος είναι: Να περπατάτε με αυτό το ρυθμό 2 ½ ώρες την εβδομάδα (1/2 ώρα την ημέρα για 5 μέρες).
Το τρέξιμο Μπορεί να γίνει οπουδήποτε και καίει περισσότερες θερμίδες από οποιαδήποτε άλλη συμβατική μορφή άσκησης. Πριν ξεκινήσετε, καλό θα ήταν να συμβουλευτείτε το γιατρό σας και να προμηθευτείτε ένα καλό ζευγάρι παπούτσια για τρέξιμο. Για να αποφύγετε τους τραυματισμούς και να απολαύσετε τη διαδικασία, επιβάλλεται να κάνετε ένα καλό ζέσταμα και να ξεκινήσετε με γρήγορο περπάτημα για 10 με 30 λεπτά. Μόλις αισθάνεστε άνετοι, μπορείτε να εναλλάσσετε το περπάτημα με 2-3 λεπτά τρέξιμο. Στόχος είναι: Να τρέχετε με σταθερό ρυθμό για ½ ώρα 2 φορές την εβδομάδα.
Η κολύμβηση Είναι η καλύτερη άσκηση για όλο το σώμα. Είναι ιδανική για να είστε υγιείς και δραστήριοι ανεξαρτήτως ηλικίας ή φυσικής κατάστασης. Αρχίστε με αερόβιες ασκήσεις και συνεχίστε κολυμπώντας με ρυθμό που να σας κάνει να αισθάνεστε άνετα. Η κολύμβηση συμπληρώνει ιδανικά τις υπόλοιπες δραστηριότητές σας. Οποιαδήποτε βελτίωση σε συχνότητα και χρόνο είναι προς όφελός σας. Στόχος είναι: Να κολυμπάτε για 30 λεπτά μία ή περισσότερες φορές την εβδομάδα.
{
{
Το περπάτημα Είναι δωρεάν και ένας από τους πιο απλούς τρόπους για να γίνετε πιο δραστήριοι, να χάσετε κιλά και να είστε πιο υγιείς. Είναι η ιδανικότερη μορφή άσκησης ανεξαρτήτως φυσικής κατάστασης και ηλικίας. 14 Ξεκινήστε περπατώντας αργά και ανεβάστε σιγά σιγά ρυθμό. Για να είναι αποτελεσματική η άσκηση, θα πρέπει το περπάτημα να είναι μέτριας έντασης. Πρέπει να περπατάτε αρκετά γρήγορα, ώστε να ανεβάσετε σφυγμούς και να ιδρώνετε ελαφρώς. Ο σίγουρος τρόπος για να ξέρετε ότι έχετε φτάσει στη σωστή ένταση είναι να μπορείτε να πείτε τους στίχους ενός τραγουδιού, αλλά όχι να τους τραγουδήσετε.
Το ποδήλατο Είναι πραγματικά μια αναζωογονητική και διασκεδαστική μορφή άσκησης για όλες τις ηλικίες. Είναι πολύ εύκολο να ασκηθείτε καθώς πηγαίνετε στη δουλειά, για ψώνια ή κάνετε μια βόλτα. Για αρχή, ξεκινήστε κάνοντας ποδήλατο τα Σαββατοκύριακα σε κοντινές αποστάσεις από το σπίτι σας. Από εκεί και πέρα, οποιαδήποτε βελτίωση σε συχνότητα και αποστάσεις είναι προς όφελός σας. Στόχος είναι: Να κάνετε ποδήλατο για 40 λεπτά την ημέρα 5 φορές την εβδομάδα, με τέτοιο ρυθμό που να χρειάζεται να αναπνέετε βαθιά και γρήγορα.
15
{
Επιμελείται ο Δημήτρης Φραγκάκης
Οι ηλικιωμένοι πάνω από 65 ετών, οι οποίοι είναι γενικά σε καλή φυσική κατάσταση και δεν έχουν κάποια κινητικά προβλήματα, θα πρέπει να είναι δραστήριοι και να κάνουν 150 λεπτά αεροβική γυμναστική μέτριας έντασης την εβδομάδα, όπως γρήγορο περπάτημα ή 75 λεπτά την εβδομάδα ασκήσεις υψηλής έντασης, όπως ελαφρύ τρέξιμο ή κολύμβηση. Οι καθημερινές δραστηριότητες, όπως οι δουλειές του σπιτιού και τα ψώνια, δεν προσμετρούνται ως άσκηση, γιατί συνήθως δεν καταβάλλεται τέτοια προσπάθεια, ώστε να ανεβαίνουν οι σφυγμοί αρκετά. Στόχος είναι: Να μειώσετε τις ώρες που κάθεστε διαβάζοντας ή βλέποντας τηλεόραση. Οποιαδήποτε δραστηριότητα, όσο ασήμαντη και αν είναι, συμβάλλει στην καλυτέρευση της υγείας σας. Ο Δημήτρης Φραγκάκης είναι ιατρός παθολόγος
Κοινωνικές μεταβολές και διατροφικές διαταραχές Ακόμα και στην Ευρώπη του 17ου και 18ου αιώνα, η ιδανική γυναικεία σιλουέτα ήταν παχουλή. Μόλις στο τέλος του 19ου αιώνα, η αδύνατη γυναικεία σιλουέτα άρχισε να θεωρείται ελκυστική.
Η έκταση των διατροφικών διαταραχών φανερώνει πως το σώμα μας επηρεάζεται άμεσα από τις κοινωνικές μας συμπεριφορές.
Οι διατροφικές διαταραχές προσβάλλουν συχνότερα τις γυναίκες, διότι οι ισχύοντες κοινωνικοί κανόνες υπογραμμίζουν τη σημασία της γοητείας περισσότερο για τις γυναίκες, παρά για τους άνδρες και οι επιθυμητές εικόνες του σώματος των ανδρών διαφέρουν από εκείνες των γυναικών.
{
{
Η εμφάνιση της νευρικής ανορεξίας ως διατροφικής διαταραχής στις δυτικές κοινωνίες, συμπίπτει με την 16 παγκοσμιοποίηση της παραγωγής τροφίμων, η οποία επιταχύνθηκε τα τελευταία 30-40 χρόνια. Η ανορεξία, όπως και άλλες διατροφικές διαταραχές (πχ βουλιμία), θεωρούνται αρρώστιες των πλουσίων και όχι εκείνων που έχουν λίγη ή καθόλου τροφή. Για παράδειγμα, αυτές οι διατροφικές διαταραχές είναι εντελώς άγνωστες στις χώρες του Τρίτου Κόσμου, όπου η τροφή σπανίζει. Αν και αρρώστια, η ανορεξία συνδέεται στενά με τις μεταβαλλόμενες απόψεις και τη γοητεία των γυναικών στη σύγχρονη κοινωνία. Στις περισσότερες παραδοσιακές κοινωνίες το αδύνατο κορμί δεν εθεωρείτο καθόλου γοητευτικό, εν μέρει γιατί συνδεόταν με την έλλειψη τροφής και, κατ’ επέκταση με τη φτώχεια.
Η ανορεξία έχει, επομένως, τις ρίζες της στη μεταβαλλόμενη εικόνα του γυναικείου σώματος στις σύγχρονες κοινωνίες. Κι ενώ μπορεί να περιγράφηκε για πρώτη φορά ως ανωμαλία στη Γαλλία του 1874 και να παρέμεινε σκοτεινή, τις τελευταίες δεκαετίες παρουσιάζεται όλο και πιο συχνά στις γυναίκες, όπως και η βουλιμία. Οι διατροφικές διαταραχές πλέον δεν αποτελούν σκοτεινές μορφές αρρώστιας στις σύγχρονες κοινωνίες και, ενώ μπορεί εκ πρώτης όψεως να φαίνονται πως είναι καθαρά προσωπικό πρόβλημα, εν τούτοις καταλήγουν να είναι ένα κοινωνιολογικό ζήτημα. Πηγή: «Κοινωνιολογία» Anthony Giddens
ΠΕΡΙ ΨΥΧΗΣ Η ΤΡΙΤΗ ΗΛΙΚΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΤΟΥ 2014 Ο «παππούς» και η «γιαγιά», δύο έννοιες άμεσα συνδεδεμένες με την ελληνική οικογένεια και κουλτούρα, ζουν σήμερα σε μια Ελλάδα που δε θυμίζει σε τίποτα την Ελλάδα που εκείνοι έζησαν και που προσδοκούσαν να ζήσουν και τα παιδιά τους. Μέσα, λοιπόν, σε μια χαώδη και ιδιαίτερα δυσπροσαρμοστική Ελλάδα διανύουν μια από τις σημαντικότερες περιόδους της ζωής τους, απομονωμένοι τις περισσότερες φορές και αποκλεισμένοι από το υπόλοιπο «ενεργό» κοινωνικό σύνολο. Η Τρίτη Ηλικία ασφυκτιά στις απαιτήσεις της σύγχρονης κοινωνίας και προσδοκά τη στιγμή που θα μπορούσε να φανεί χρήσιμη στον οποιονδήποτε. Η προσδοκία αυτή ενισχύεται και από την μορφή που έχει πάρει η σημερινή οικογένεια. Το σπίτι, πλέον, απαρτίζεται από τους γονείς και τα παιδιά και οι παππούδες/ γιαγιάδες εισέρχονται στο εν λόγω πλαίσιο ως επισκέπτες ή ως υπεύθυνοι για την περιστασιακή επίβλεψη των παιδιών. Όλη, όμως, αυτή η κατάσταση τους υποβάλλει σε μια έντονη συναισθηματική φόρτιση και σε έναν τρόπο σκέψης και δράσης, ο οποίος δεν συνάδει με αυτά που μπορούν πραγματικά να προσφέρουν. Η ελληνική κοινωνία του 2014 πρέπει να αντιληφθεί τους κινδύνους και τις επιπτώσεις που έχει η συμπεριφορά της στην Τρίτη Ηλικία. Η περιθωριοποίησή τους αλλά και η αντίληψη, που οι περισσότεροι ενήλικες έχουν γι αυτούς, ότι ίσως είναι κουρασμένοι ή απλά ότι δεν μπορούν να τα καταφέρουν, αποξενώνει αυτή την ηλικιακή ομάδα ανθρώπων, που στο σύνολό τους και παρά τα προβλήματα υγείας τους, είναι ιδιαίτερα βοηθητικοί και συμβάλλουν στην διατήρηση των θεσμών και των παραδόσεων
της οικογένειας. Συνεπώς, η συμπεριφορά των ενηλίκων μέσω της αποδοχής τους αλλά και της ενεργούς ένταξής τους στο οικογενειακό πλαίσιο, θα βοηθούσε όχι μόνο τους ίδιους αλλά και τους ηλικιωμένους να αισθανθούν χρήσιμοι και ωφέλιμοι. Σαφώς και η περιθωριοποίηση δεν υφίσταται μόνο από εξωγενείς παράγοντες, αλλά και από την ίδια την Τρίτη Ηλικία. Ο «οικειοθελής εγκλεισμός» τους στο σπίτι, η μη ύπαρξη δραστηριοτήτων, αλλά και η έλλειψη επικοινωνίας και επαφής με τα παιδιά 17 τους, τους κάνουν να αισθάνονται ελλιπείς και, πολλές φορές, ανεπιθύμητοι. Γι αυτό και η ΔΡΑΣΗ είναι τις περισσότερες φορές η καλύτερη αντιμετώπιση μιας προβληματικής κατάστασης.
{
Ως ανθρώπινα όντα, έχουμε όλοι μας σώματα, τα οποία επηρεάζονται από τις κοινωνικές μας εμπειρίες, καθώς και από τους κανόνες και τις αξίες των ομάδων στις οποίες ανήκουμε.
Γράφει η Τατιάνα Φραγκιαδάκη
{
Επιμελείται η Πολυχρονάκη Μαρία
Η Τρίτη Ηλικία δεν θα πρέπει να εγκλωβίζεται στο σπίτι, αλλά θα πρέπει να απολαμβάνει τη ζωή ταξιδεύοντας, συμμετέχοντας στα δρώμενα της πόλης ή στα κοινά, συνδέοντας τη ζωή τους και τις δραστηριότητές τους και με άλλους συνανθρώπους, γνωρίζοντας την τέχνη και τον πολιτισμό και φυσικά κρατώντας ζωντανή τη θέληση για ζωή και ενασχόληση με τον εαυτό. Η Τρίτη Ηλικία δεν νοείται ως περιθωριοποίηση της κοινωνικότητας και της διαπροσωπικής επαφής, αλλά ως μια ευκαιρία απόλαυσης της ζωής με έναν άλλο τρόπο λιγάκι ασυνήθιστο, αλλά πιο δημιουργικό!
19
{
{
{
{ 18
Ο νέος χρόνος που ‘φτασε χαρές πολλές να δώσει κι αν ήταν λίγες του παλιού να μας τις συμπληρώσει.
Ιανουάριος 2014
Γράφει η Εμμανουέλα Μπαλτζάκη
«Σχολείο Κουζίνας» ΔΙΕΘΝΗΣ ΜΑΓΕΙΡΙΚΗΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΟΥΖΙΝΑ (2)
3 ΑΡΝΑΚΙ ΑΤΖΕΜ ΠΙΛΑΦ
ΥΛΙΚΑ • 1 κιλό ανάμικτο κιμά (συνήθως μοσχαρίσιο και αρνίσιο) • 2 κρεμμύδια τριμμένα • Κύμινο, λίγο κανέλα, αλάτι, μαύρο & κόκκινο πιπέρι (γλυκό ή καυτερό), λίγο σουμάκ • Μαϊντανό • Σκόρδο • Ξυλάκια για σουβλάκια (προαιρετικά) Σάλτσα: • 4-5 ντομάτες ψιλοκομμένες • Λίγο κανέλα • 2 κουταλιές βούτυρο ή ελαιόλαδο • Σκόρδο • Αλάτι, πιπέρι, ζάχαρη
ΕΚΤΕΛΕΣΗ Σε ένα μπολ βάζουμε τα υλικά του κιμά, τα ζυμώνουμε καλά και τα βάζουμε στο ψυγείο για να δέσουν μεταξύ τους! Πλάθουμε μακρόστενα μπιφτέκια (κεμπάπ), τα περνάμε στα καλαμάκια για σουβλάκια και τα ψήνουμε στον φούρνο μέχρι να ροδίσουν από όλες τις μεριές. Για να φτιάξουμε την σάλτσα.. ρίχνουμε τις ντομάτες, το σκόρδο, την κανέλα, λίγο αλάτι, λίγο πιπέρι, τη ζάχαρη και τα αφήνουμε για δέκα λεπτά να βράσουν. Σε ένα τηγανάκι ψήνουμε τις πίτες βάζοντας λίγο βούτυρο. Σερβίρισμα: Σε μια πιατέλα βάζουμε τις πίτες, από πάνω τα κεμπάπ, μετά τη σάλτσα και τέλος το γιαούρτι και, εάν έχουμε, ρίχνουμε από πάνω λίγο σουμάκ!
ΕΚΤΕΛΕΣΗ Kόβουμε σε μερίδες το αρνί, τις ζεματάμε σε μια κατσαρόλα με ζεστό νερό και τις κρυώνουμε. Βάζουμε τη ΝΕΑ ΦΥΤΙΝΗ σε μια κατσαρόλα να κάψει και προσθέτουμε το κρεμμύδι. Αφήνουμε να μαραθεί -προσοχή μην καεί!Ρίχνουμε το κρέας, τις ντομάτες, αλάτι, πιπέρι, τα μπαχαρικά και το σκόρδο. Ανακατεύουμε λίγο και ρίχνουμε ζεστό νερό, ώστε να σκεπάζονται οι μερίδες. Αφήνουμε να βράσει για μιάμιση ώρα περίπου, ενώ κατά διαστήματα ελέγχουμε αν χρειάζεται άλλο νερό και προσθέτουμε, λίγο κάθε φορά, ώστε να μείνει με τη σάλτσα του. Ένα τέταρτο πριν να είναι έτοιμο το κρέας, προσθέτουμε το ρύζι και το αφήνουμε να βράσει για ένα τέταρτο. Ανακατεύουμε να μην κολλήσει.
ΥΛΙΚΑ • 8 φύλλα κρούστας • 15 φέτες παστουρμάς ψιλοκομμένες 21 • 10 φέτες ντομάτας κομμένες στρογγυλές (μετρίου πάχους) • 10 φέτες κασέρι (μέτρια κομμένες) • Ελαιόλαδο
{
{
20
ΠΑΣΤΟΥΡΜΑΔΟΠΙΤΑ
{
{
ΓΙΑΟΥΡΤΛΟΥ ΚΕΜΠΑΠ
ΥΛΙΚΑ (για 4-6 άτομα) • 1 κιλό αρνί μπούτι • 3-4 ντομάτες κόκκινες ψιλοκομμένες • 1/2 κιλό ρύζι καρολίνα • 3 κρεμμύδια ψιλοκομμένα • 1 σκελίδα σκόρδο ψιλοκομμένο • αλάτι • πιπέρι • μερικά “καρφιά” γαρύφαλλο • 1/4 κουταλάκι του γλυκού μοσχοκάρυδο φρεσκοτριμμένο • 1/4 κουταλάκι του γλυκού μπαχάρι σε σκόνη • 200γρ. ΝΕΑ ΦΥΤΙΝΗ
ΕΚΤΕΛΕΣΗ Λαδώνουμε ένα ταψάκι και στρώνουμε 4 φύλλα κρούστας, αφού τα λαδώσουμε το κάθε ένα χωριστά. Στρώνουμε πρώτα το κασέρι (φέτες), μετά τον παστουρμά και τέλος τις ντομάτες. Καλύπτουμε με τα υπόλοιπα φύλλα κρούστας, αφού τα λαδώσουμε. Ψήνουμε στους 180 °C για 30”. Όταν ροδίσει η παστουρμαδόπιτα, είναι έτοιμη. Σερβίρεται ζεστή. Σημ.: Πριν βάλουμε την παστουρμαδόπιτα να ψηθεί, εάν θέλουμε, αλείβουμε την επιφάνεια με κρόκο αυγού και σουσάμι.
γράφει η Ρέα Ελευθερία Καρκαβάτσου
Επιμελείται η Άννα Χατζηκωνσταντίνου
Το Μικρό Λεξικό των Γεύσεων
Έξυπνες συμβουλές
Αυτό το μήνα ψάχνουμε πάλι για...ΦΙΛΕΤΟ
10 χρήσεις - έκπληξη της ασπιρίνης
ΜΑΡΙΟΝ ΝΤΕΛΟΡΜ (Marion Delorme): Φιλέτο σοτέ. Γαρνίρεται με καρδιές
Η ασπιρίνη είναι γνωστή σε όλο τον κόσμο για την ανακούφιση του πονοκεφάλου και του πυρετού. Δεδομένου ότι είναι ένα φάρμακο γενικής χρήσης, πολλοί άνθρωποι το επιλέγουν σε καθημερινή βάση. Εκτός, όμως, από το γεγονός ότι αποτελεί ένα σπουδαίο αναλγητικό και αντιπυρετικό φάρμακο, η ασπιρίνη έχει μια σειρά από εναλλακτικές χρήσεις, άγνωστες στους περισσότερους.
ΜΑΡΚΙΖ (Marquise): Φιλέτο σοτέ, ντεγκλασέ με μαδέρα πάνω σε κρουτόν καλυμμένο με τη σάλτσα του. ΜΑΡΛΙ (Marly):
Φιλέτο σοτέ, ντεγκλασέ με μαδέρα και ντεμί γκλας. Γαρνίρεται με καρδιές αγκινάρας, με μπαλάκια καρότου.
ΜΑΡΣΕΓΙΕΖ (Marseillaise): Φιλέτο σχάρας με φέτα τηγανητή μπέικον και βούτυρο μετρ ντ’ οτέλ (φρέσκο βούτυρο, ψιλοκομμένο μαϊντανό, χυμό λεμονιού και γουόστερ).
ΜΙΝΙΟΝ (Mignon): Φιλέτο κομμένο σε μενταγιόν ή ολόκληρο, σοτέ, ντεγκλασέ με μαδέρα. Γαρνίρεται με καρδιές αγκινάρας, γεμιστές με αρακά δεμένο με μπεσαμέλ, στρογγυλά κενέλ με κοτόπουλο και τρούφα ζουλιέν. ΜΠΕΝΙΧΑΝΑ (Benihana): Φιλέτο σοτέ με λάδι φυστικιού.
Γαρνίρεται με ρύζι κρεόλ και μανιτάρια σοτέ.
ΜΠΕΝΤΖΑΜΙΝ (Benjamin): Φιλέτο σοτέ με μαδέρα, τοποθετημένο πάνω σε κρουτόν, με μανιτάρια γεμιστά. Γαρνίρεται με κροκέτες (πατάτες).
ΜΠΟΛΟΝΕΖ (Bolognaise): Φιλέτο (μενταγιόν) σοτέ με βούτυρο, ντεγκλασέ με λευκό κρασί, με μια φέτα προσούτο και μια φέτα γραβιέρα στην επιφάνεια. ΜΠΟΥΛ ΚΟΓΚΙ (Bul Kogi):
Φιλέτο μαρινέ με ψιλοκομμένο κρεμμύδι, σάλτσα σόγιας, σκόρδο, σουσαμέλαιο, σέρι, ζάχαρη, μπουγιόν. Ψήνεται στα κάρβουνα.
ΜΠΥΖΑΝΤΕΝ (Byzantine):
Φιλέτο σχάρας. Σάλτσα μαδέρα. Γαρνίρεται με ταρταλέτες με πουρέ μανιταριών, πατάτες και κουνουπίδι μπρεζέ.
{
2) Μειώνει τη φαγούρα από τα τσιμπήματα των εντόμων. Χρησιμοποιείστε ένα μείγμα πάνω στο τσίμπημα του κουνουπιού ή της μέλισσας και η κοκκινίλα θα μειωθεί σημαντικά. 3) Αφαιρεί τους κίτρινους λεκέδες του τσιγάρου από τα χέρια. Λιώστε μερικά χαπάκια και αναμείξτε τα με λεμόνι. Απλώστε στους αντιαισθητικούς λεκέδες, επαναλάβετέ το σε τακτά χρονικά διαστήματα και πολύ γρήγορα θα εξαφανιστούν. 4) Είναι το καλύτερο λίπασμα για το χώμα. Διαλύστε ένα δισκίο ασπιρίνης σε 1,5 λίτρο νερού και ραντίστε τον κήπο ή τις γλάστρες (όχι υπερβολική χρήση). 5) Απομακρύνει την πιτυρίδα. Ανακατέψτε δύο δισκία ασπιρίνης κι ανακατέψτε με λίγο σαμπουάν. Απλώστε το μείγμα στα μαλλιά και αφήστε όχι πάνω από 2 λεπτά. Ξεπλύνετε πολύ καλά και λουστείτε μετά κανονικά.
6) Λειτουργεί σαν άριστο απολεπιστικό του δέρματος. Διαλύστε την σε νερό και τρίψτε το πρόσωπο ή το σώμα 1 φορά την εβδομάδα. 7) Αφαιρεί τους κάλλους. Σπάστε έξι δισκία ασπιρίνης και διαλύστε τα σε 1 κουταλάκι νερό 23 και το χυμό 1 λεμονιού. Απλώστε το πυκνό μείγμα στον κάλο και καλύψτε με ένα ζεστό πανί. Κρατήστε το για 15 λεπτά και, στη συνέχεια, τρίψτε τον κάλο με ελαφρόπετρα.
{
{ 22
ΜΑΣΕΝΑ (Massena): Φιλέτο σοτέ, ντεγκλασέ, με σάλτσα περιγκέ (από σος μαδέρα με άρωμα τρούφας και ψιλοκομμένες τρούφες). Σε κάθε φιλέτο τοποθετούμε καρδιά αγκινάρας με μια φέτα μυαλού και καλύπτουμε με τη σάλτσα του.
1) Καταπολεμά τα σπυράκια της ακμής. Σπάστε δύο – τρία δισκία και αναμείξτε με μικρή ποσότητα νερού. Απλώστε το μείγμα στα σπυράκια, αφήστε 2 -3 λεπτά και ξεπλύνετε. Τα σπυράκια θα ξεραθούν και θα εξαφανιστούν γρηγορότερα.
{
αγκινάρας, γεμιστές με πουρέ μανιταριών.
8) Ζωντανεύει τα λουλούδια στο βάζο. Μια ασπιρίνη στο νερό με τα λουλούδια βοηθά να συντηρηθούν για πολλές ημέρες φρέσκα. 9) Αφαιρεί τους λεκέδες από ύφασμα. Λίγο νερό και δύο ασπιρίνες βοηθά στην εξαφάνιση λεκέδων σε οποιοδήποτε ύφασμα. Στη συνέχεια, πλύνετε το ρούχο κανονικά. 10) Καταπολεμεί τις μυκητιάσεις στα πέλματα. Λίγο ταλκ και τρία δισκία ασπιρίνης είναι αρκετά για να ετοιμαστεί μία σκόνη, την οποία ρίχνουμε ανάμεσα στα δάκτυλά μας. Πρέπει να επαναληφθεί 1 φορά την εβδομάδα.
επιμελείται η Ρωξάνη Ευτυχίδη
Επιμελείται η Εύα Χαραλαμπάκη
Οι εφευρέσεις που άλλαξαν τη ζωή μας!
Περιβάλλον
Γνωρίζατε ότι… Η τσίχλα δεν ήταν μια καινούργια ιδέα. Ήδη από τα αρχαία χρόνια, οι Έλληνες μασούλαγαν ένα είδος τσίχλας, τη μαστίχα, ενώ λίγο αργότερα οι Μάγιας μασουλούσαν μια ελαστική ουσία προερχόμενη από ένα δέντρο που ευδοκιμούσε στην περιοχή τους. Γύρω στα 800 μΧ. οι Ινδιάνοι της Αμερικής είχαν τη δική τους τσίχλα, προερχόμενη από μία ουσία που έβγαζε το έλατο, η οποία όμως αργότερα αντικαταστάθηκε από τσίχλες εμπλουτισμένες με παραφίνη. Πηγή: Πρωτοπαπαδάκης, Ι (2008) Ποιός γελάει τώρα;
{
Παγκόσμια Ημέρα Βουνών: 11 Δεκεμβρίου Γιατί να προστατεύσουμε τις ορεινές περιοχές; Γιατί κάθε χρόνο γίνεται και πιο έντονα φανερό ότι οι ορεινές περιοχές της Ελλάδας και του Κόσμου έχουν καθοριστική σημασία για την ανθρώπινη ζωή: Νερό, τροφή, ενέργεια είναι τα βασικότερα φυσικά διαθέσιμα, με τα οποία οι ορεινοί όγκοι “τροφοδοτούν” τη ζωή στον πλανήτη. Το 80% των παγκόσμιων αποθεμάτων πόσιμου νερού, βρίσκεται στα βουνά. Παράλληλα, οι ορεινοί όγκοι αποτελούν σημαντικές κοιτίδες φυσικού πλούτου, καθώς είναι ιδιαίτερα πλούσιοι σε βιοποικιλότητα, σε δασικά και ορυκτά διαθέσιμα και παρέχουν επίσης υψηλής ποιότητας τοπικά προϊόντα.
Οι κλιματικές αλλαγές, η αποψίλωση των δασικών εκτάσεων, η ερημοποίηση, οι φυσικές καταστροφές, η απομύζηση του ορεινού πλούτου, η υποβάθμιση των ορεινών οικοσυστημάτων και η απώλεια της ορεινής βιοποικιλότητας,η πληθυσμιακή ερήμωση των περισσότερων ορεινών περιοχών, το γεγονός ότι οι ορεινοί πληθυσμοί συγκαταλέγονται στους φτωχότερους κάθε χώρας, η μονοδιάστατη τουριστική υπερεκμετάλλευση άλλων, οι ελλείψεις σε βασικές κοινωνικές και τεχνικές υποδομές και ο σταδιακός αφανισμός των τοπικών πολιτισμών, είναι επιγραμματικά μόνο, οι κίνδυνοι οι οποίοι απειλούν καθημερινά τις ορεινές περιοχές του πλανήτη ή αποτελούν τη μοίρα τους. Παρά την τεράστια σημασία τους και την κρισιμότητα των προβλημάτων τα οποία 25 αντιμετωπίζουν, οι ορεινές περιοχές έρχονται για πρώτη φορά στο προσκήνιο των παγκόσμιων συζητήσεων, μόλις το 1992, στη Διάσκεψη Κορυφής του Ρίο5.
{
{
Η τσίχλα υπήρχε από τα αρχαία χρόνια, έπρεπε όμως να φθάσουμε στον 19ο αιώνα για να αποφασίσει κάποιος να ασχοληθεί μαζί της. Αυτός ο φιλόδοξος εφευρέτης, όμως, δεν είχε σκοπό να την παράγει και να την διαθέσει στην αγορά, αλλά να την χρησιμοποιήσει ως πρώτη ύλη για να 24 φτιάξει άλλα προϊόντα. Στη δεκαετία του 1860, ο φωτογράφος Τόμας Άνταμς προσπαθούσε να κατασκευάσει κάθε είδους ελαστικά προϊόντα από μία κολλώδη ουσία προερχόμενη από ένα δέντρο που ευδοκιμούσε στο Μεξικό. Πειραματίστηκε με παιχνίδια, μάσκες, μπότες και λάστιχα για ποδήλατα, αλλά απέτυχε παταγωδώς σε όλες τις προσπάθειές του. Όταν, όμως, παρατήρησε ένα κοριτσάκι να αγοράζει τσίχλα, τότε κατάλαβε ότι χρόνια διέθετε έναν ανεκμετάλλευτο θησαυρό. Ο Άνταμς είχε γνωρίσει τον εξόριστο δικτάτορα του Μεξικού, Αντόνιο Λόπεζ ντε Σάντα Άννα, ο οποίος του είχε προτείνει να κάνει πειράματα με ένα κολλώδες υλικό που του προμηθεύτηκε από το Μεξικό, για να φτιάξει ελαστικά για τροχούς. Του είχε πει ότι «οι Μεξικανοί μασουλούσαν τσίχλα από παλιά, όμως κανείς δεν είχε συνειδητοποιήσει τις πραγματικές δυνατότητες του υλικού αυτού». Έχοντας ήδη κάνει μερικές μικροεφευρέσεις, ο Άνταμς αποδέχτηκε την πρόταση του δικτάτορα και παρήγγειλε ένα τόνο από αυτό το υλικό. Με τη βοήθεια των γιων του, άρχισε να το βράζει και να το διυλίζει στη κουζίνα του σπιτιού του, σε μια προσπάθεια να δημιουργήσει ένα υποκατάστατο του καουτσούκ. Μετά από ένα χρόνο συνεχώς
αποτυχιών, ο εφευρέτης απογοητεύτηκε και αποφάσισε να πετάξει στο ποτάμι το υπόλοιπο υλικό που γέμιζε την αποθήκη του. Εκείνη τη στιγμή θυμήθηκε αυτό που του είχε πει ο δικτάτορας για τους προγόνους του και τότε αντιλήφθηκε ότι θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει το απόθεμα που «καθόταν» στην αποθήκη για να φτιάξει τσίχλες. Όταν το κοριτσάκι έφυγε, ο Άνταμς ρώτησε τον ιδιοκτήτη από τι φτιαχνόταν αυτή η τσίχλα και αυτός του απάντησε «από μαλακή παραφίνη, με μέτρια όμως αποτελέσματα». Μόλις γύρισε σπίτι, στρώθηκε με τα παιδιά του στη δουλειά, αφήνοντας το υλικό σε ζεστό νερό μέχρι να αποκτήσει στερεά μορφή και άσπρο γκρι χρώμα. Η πρώτη μοντέρνα τσίχλα είχε μόλις γεννηθεί. Αφού, λοιπόν, έφτιαξαν 200 στρογγυλές τσιχλίτσες, τις διοχέτευσαν στο φαρμακείο, ενημερώνοντας τον ιδιοκτήτη να μην ανησυχεί, διότι έχουν διάρκεια ζωής τρεις μήνες. Όμως, προς μεγάλη τους έκπληξη και ευχαρίστηση, όλες οι τσιχλίτσες εξαφανίστηκαν το ίδιο απόγευμα. Ο Άνταμς μάζεψε 55 δολάρια και άρχισε την παραγωγή και διάθεση της τσίχλας. Το νέο προϊόν είχε άμεση επιτυχία και οι παραγγελίες διαδέχονταν η μία την άλλη, αναγκάζοντας τον δημιουργό τους να φτιάξει το πρώτο στο κόσμο εργοστάσιο παραγωγής τσίχλας. Ο Άνταμς είχε επιτέλους καταφέρει, έστω και την ύστατη στιγμή, να βρει μια χρήση για την ελαστική ουσία που είχε στην αποθήκη του!
Ακόμη, στους απρόσιτους ορεινούς όγκους έχουν αναπτυχθεί αυτόχθονες τοπικοί πολιτισμοί, αρμονικά προσαρμοσμένοι στο μοναδικό παρθένο τοπικό φυσικό περιβάλλον, οι τεχνικές και πρακτικές επιβίωσης των οποίων αποτελούν πολύτιμο απόθεμα παραδοσιακής γνώσης και λαϊκής σοφίας για τις επόμενες γενιές. Η καθοριστική σημασία των βουνών για την ανθρώπινη ζωή είναι ταυτόχρονα οικονομική, πολιτική, κοινωνική, περιβαλλοντική και πολιτισμική. Εντούτοις, οι ορεινοί όγκοι και οι πληθυσμοί τους απειλούνται από μία σειρά κινδύνων, τόσο περιβαλλοντικών όσο και κοινωνικών.. Η Ελλάδα μαζί με την Αυστρία αποτελούν τις ορεινότερες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι ορεινές κοινότητες της Ελλάδας καταλαμβάνουν το 77,9% της συνολικής της έκτασης, ενώ σύμφωνα με την απογραφή του 20011, το ποσοστό των ορεινών και ημιορεινών δήμων και κοινοτήτων της φτάνει το 61.6% και η έκτασή τους αντιστοιχεί σε ποσοστό 71.3% της χώρας. Σε παγκόσμιο επίπεδο, τα βουνά καλύπτουν το 1/5 της επιφάνειας της Γης. Στα βουνά ζει περίπου το 10-12% του παγκόσμιου πληθυσμού, ενώ πάνω από το μισό του πληθυσμού της γης εξαρτά, άμεσα ή έμμεσα, την επιβίωσή του, από τα βουνά.
{
ΤΣΙΧΛΑ
Έκτοτε, έχουν γίνει σημαντικές ενέργειες στην κατεύθυνση της προστασίας και της «βιώσιμης» ανάπτυξης των ορεινών όγκων, χωρίς όμως θετικά αποτελέσματα, στο βαθμό που πυρήνας της φερόμενης ως «βιώσιμης» ή «αειφόρου» ανάπτυξης είναι η ανταγωνιστικότητα, η επιχειρηματικότητα, η καινοτομία και οι ευέλικτες μορφές εργασίας, με άλλα λόγια, στόχοι – δράσεις, που αντικειμενικά και ιδιαίτερα για τις πολυδιάστατα ευάλωτες ορεινές περιοχές, δεν μπορούν, σε συνθήκες ασυδοσίας των αγορών, να στηρίξουν την ολοκληρωμένη (την ταυτόχρονα οικονομική, κοινωνική, πολιτική, πολιτισμική και τεχνολογική) τους ανάπτυξη, η οποία θα είναι άξια να βιωθεί από τους κατοίκους τους. Οι ίδιοι οι κάτοικοι των ορεινών περιοχών, που αποτελούν αναπόσπαστο μέρος του φυσικού και πολιτισμικού τους περιβάλλοντος, θα πρέπει να αποτελέσουν την κινητήρια δύναμη αυτής της ολοκληρωμένης ανάπτυξης, και όχι οι δυνάμει «επενδυτές» οι οποίοι συμπεριφέρονται ως ιδιοκτήτες, κυρίαρχοι ή εκμεταλλευτές τους.
Επιμελείται η Σταφυλάκη Σμαρώ
Λεκέδες... και πώς να τους απομακρύνετε.
Πρακτικές Συμβουλές για ρούχα... σαν καινούρια! ΟΔΗΓΙΕΣ ΠΛΥΣIΜΑΤΟΣ Πλύσιμο μέχρι και τους 950C Πλύσιμο μέχρι και τους 600C Πλύσιμο μέχρι και τους 40 0C Πλύσιμο στο χέρι μέχρι και τους 400C Μόνο στεγνό καθάρισμα Πλύσιμο στο πρόγραμμα για κανονικά βαμβακερά Πλύσιμο στο πρόγραμμα για συνθετικά
Αφαίρεση Λεκέδων
Πλύσιμο στο πρόγραμμα για ευαίσθητα Απαγορέυεται το στύψιμο στο χέρι ΟΔΗΓΙΕΣ ΣΤΕΓΝΩΜΑΤΟΣ Στέγνωμα σε χαμηλή θερμοκρασία Στέγνωμα σε όλες τις θερμοκρασίες Απαγορεύεται το στέγνωμα σε ηλεκτρικό στεγνωτήριο Στέγνωμα σε απλώστρα ΣΙΔΕΡΩΜΑ Απαγορεύεται το σιδέρωμα Χρειάζεται σιδέρωμα Μέγιστη θερμοκρασία 1100C Μέγιστη θερμοκρασία 1500C Μέγιστη θερμοκρασία 2000C ΣΤΕΓΝΟ ΚΑΘΑΡΙΣΜΑ Μόνο στεγνό καθάρισμα Απαγορεύεται το στεγνό καθάρισμα Επιτρέπεται το στεγνό καθάρισμα χωρίς περιορισμό Επιτρέπεται το στεγνό καθάρισμα μόνο με χρήση χλωροαιθυλένιου Επιτρέπεται το στεγνό καθάρισμα μόνο με χρήση υδρογονανθράκων ΛΕΥΚΑΝΣΗ Επιτρέπεται η χρήση λευκαντικού με βάση το χλώριο Δεν επιτρέπεται η χρήση λευκαντικού με βάση το χλώριο
27
{
{
{
{ 26
Παροιμιώδεις Φράσεις Ιδού η Ρόδος, ιδού και το πήδημα Στους μύθους του Αισώπου (Ανήρ κομπαστής), αυτή την απάντηση έδωσε κάποιος σ’ έναν, που καυχιόταν για ένα πήδημα καταπληκτικό, που είχε κάνει στη νήσο Ρόδο. Λέγεται για εκείνους που καυχιόνται, και που δεν πραγματοποιούν τα λεγόμενά τους.
{
Η ιεροδουλία ήταν θρησκευτικός θεσμός των Ασσυροβαβυλωνίων, καθώς και άλλων λαών. Λέγανε «ιερόδουλους» τους άνδρες ή τις γυναίκες που ήταν αφιερωμένοι σαν «δούλοι» ή, καλύτερα, σαν «αναθήματα» σε κάποιο θεό, κυρίως όμως στη θεά Ιστάρ ή στα Ελληνικά, Αστάρτη. Άντρες και γυναίκες ιερόδουλοι έκαναν την «ιερή», όπως έλεγαν πορνεία σαν τιμώμενη διακονία.
Στο Τριέντο, η καθολική εκκλησία καταδίκασε τους αιρετικούς. Στη σύνοδο αυτή, ιδρύθηκε το τάγμα των Ιησουϊτών, που ανάλαβε να προπαγανδίζει για τον Καθολικισμό. Οι Ιησουΐτες είχαν το δικαίωμα ζωής και θανάτου πάνω στα θρησκευτικά ζητήματα. Όπως διαβάζομε, σε χρονικά της εποχής εκείνης, η Ιερά Εξέταση, όχι μόνο καταδίωξε πολλούς για τις πρωτοποριακές ιδέες τους για την εποχή, αλλά κυρίως για τις φρικαλεότητες που διέπραξε, καθώς και το σκοταδισμό που επέβαλε στον κόσμο της επιστήμης και τέχνης.
Ιερός πόλεμος Την έκφραση αυτή μεταχειρίζονται όλοι οι λαοί όταν θέλουν να προστατεύσουν την πατρίδα τους ή θρησκεία ή κάτι άλλο από παράνομο και άδικο «εισβολέα». Η φράση αυτή χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά στην αρχαία Ελλάδα για την προστασία του Μαντείου των Δελφών.
Ίκαρος Τους αεροπόρους σήμερα τους αποκαλούμε Ικάρους και τούτο γιατί ο Ίκαρος, γιος του Δαίδαλου, για να αποφύγει την φυλάκισή τους από το Μίνωα, μετά την αποπεράτωση του Λαβυρίνθου, κατασκεύασε κέρινα φτερά, με τα οποία πέταξαν. Ο Ίκαρος δεν ακολούθησε τη συμβουλή του Δαίδαλου να μην πετάξει ψηλά, κοντά στον ήλιο. Έτσι, έλιωσαν τα φτερά του και πνίγηκε στη θάλασσα που ονομάστηκε, προς τιμήν του, Ικάριο πέλαγος.
Όταν θέλουμε να πούμε για μια εργασία που θεληματικά ή άθελά μας δεν τελειώνει, λέμε τη φράση «Ιστός της Πηνελόπης». Η Πηνελόπη, γυναίκα του βασιλιά της Ιθάκης, Οδυσσέα, κατέφυγε στο τέχνασμα την ημέρα να υφαίνει και το βράδυ να ξηλώνει το σάβανο του πεθερού της Λαέρτη, ούτως ώστε το πανί αυτό να μην τελειώνει και αυτή να μην αναγκαστεί να παντρευτεί έναν από τους μνηστήρες.
Ιψενικό τρίγωνο
Ιώβειος υπομονή
Από τα θεατρικά έργα του διασήμου Νορβηγικού συγγραφέα Ίψεν (18281906). Ο σύζυγος, η σύζυγος και ο εραστής.
Για να χαρακτηρίσουμε τον άνθρωπο που έχει μεγάλη υπομονή. Προήλθε από τον βιβλικό Ιώβ, που υπέμεινε όλες τις δοκιμασίες του Θεού, χωρίς διαμαρτυρία. Καβάλα παν στην εκκλησιά, καβάλα προσκυνάνε... Η φράση αυτή είναι παρμένη από ένα δημοτικό τραγούδι, γραμμένο για τη θρυλική οικογένεια, της επανάστασης του 21΄, των Κολοκοτρωναίων.
Καβάλησε το καλάμι Η φράση προέρχεται ίσως από την αρχαία Σπάρτη και αφορά τον Αγησίλαο. Ο Αγησίλαος αγαπούσε υπερβολικά τα παιδιά του και έπαιζε μαζί τους καβαλώντας, σαν σε άλογο, ένα καλάμι. Κάποιος, όμως, τον είδε και το διέδωσε, οπότε πείραζαν τον Αγησίλαο. Σήμερα, βέβαια, το λέμε για κάποιον που πήραν αέρα τα μυαλά του.
{
{ 28
Ιερόδουλος-Ιεροδουλία
Ιερά εξέταση
Ιστός της Πηνελόπης
29
{
Eπιμελείται η Μαίρη Σαββοπούλου
Καβαλικεύω το γάιδαρο, ώστε να βρω το άλογο Οι αρχαίοι Έλληνες, έλεγαν το ίδιο με την Ποντιακή Παροιμία: «Απ’ όνων εις ίππους» που λέγεται για εκείνου που ανέρχονται από τα ταπεινά αξιώματα αιφνίδια στα ψηλότερα.
Καημένος-καψερός Στους μεσαιωνικούς χρόνους και την Τουρκοκρατία, οι στενοί συγγενείς του πεθαμένου, για να δείξουν τη λύπη και το πένθος τους, εκτός από τα μαύρα ρούχα τους, έκαιγαν κάποιο σημείο του σώματός τους (=καημένος, καψερός). Στην Κρήτη, υπάρχει ένα δημοτικό τραγούδι που λέει: «Και γδύνεται τα τσόχινα και ντύνεται στα μαύρα κι έκαψε τα μαλλάκια της στου καντηλιού τη λάβρα».
ΙΕΡΗ ΚΟΙΛΑΔΑ - ΠΟΥΝΟ - ΛΙΜΝΗ ΤΙΤΙΚΑΚΑ
{
Με αφετηρία το Κούσκο, ξεκινήσαμε για μια ολοήμερη ξενάγηση στην ιερή κοιλάδα των Ίνκα. Κατά μήκος της κοιλάδας, οι Ίνκα έκτισαν τις σημαντικότερες πόλεις τους αρκετά καλοδιατηρημένες μέχρι σήμερα, πολύβουες με πολύχρωμα παζάρια που προσφέρουν είδη λαϊκής τέχνης και, βέβαια, φύλλα κόκας που οι ντόπιοι συνηθίζουν να μασάνε και οι ξένοι επισκέπτες φτιάχνουν ένα πολύ γευστικό τσάι. Αυτό που εντυπωσιάζει, είναι η θαυμαστή ακρόπολη της πόλης Ογιανταϊτάμπο, με ιερό αφιερωμένο στο Θεό Ήλιο και το γεγονός ότι οι καλλιέργειες των γεωργικών προϊόντων γίνονται στις ίδιες αναβαθμίδες που είχαν κατασκευάσει οι Ίνκα, χωρίς τη χρήση φυτοφαρμάκων ή χημικών λιπασμάτων.
στην υπέροχη πλατεία των Όπλων. Η διαδρομή της επόμενης μέρας πάνω στην οροσειρά των Άνδεων ήταν άλλη μια αξέχαστη εμπειρία. Χιλιόμετρα ατελείωτα μέσα σ’ ένα ερημικό τοπίο με μικρές εναλλαγές σε εικόνες οικισμών και μεμονωμένων σπιτιών. Σταματήσαμε σε μια υπαίθρια αγορά στη μέση του πουθενά για λίγη ξεκούραση και για να απολαύσουμε τις κορυφές των Άνδεων. Η πινακίδα στην άκρη του δρόμου έγραφε 4335 μέτρα υψόμετρο. Ο αέρας ήταν αραιός. Παρόλα αυτά, η αναπνοή δεν ήταν δύσκολη, ίσως γιατί είχαμε προσαρμοστεί στα χιλιάδες μέτρα υψόμετρο. Τα μόνα χρώματα στο γκρίζο τοπίο ήταν τα πανέμορφα είδη λαϊκής τέχνης και ο ουρανός που έμοιαζε με πίνακα ζωγραφικής με φόντο το τιρκουάζ και με πινελιές από κάτασπρα συννεφάκια. Η διαδρομή συνεχίστηκε σ’ ένα δρόμο
στενό, κατηφορικό, με στάσεις στην νεκρόπολη των Κόγια, ενός λαού αρχαιότερου των Ίνκα και στο σπίτι ενός Ιθαγενούς Κόγια. Εκεί παρακολουθήσαμε τον τρόπο ζωής των σημερινών κατοίκων των Άνδεων. Μια ζωή που τους εξασφαλίζει αυτάρκεια και γαλήνη. Αργά το απόγευμα, αντικρύσαμε το Πούνο, μια πόλη κτισμένη στις όχθες της λίμνης Τιτικάκα. Ήταν η ώρα που ο ήλιος έγερνε πίσω από τα βουνά και ο ουρανός είχε πάρει φωτιά και είχε βάψει τα σύννεφα με χρώματα κόκκινα, πορτοκαλί, γαλάζια. Έμεινα καρφωμένη στο παράθυρο του ξενοδοχείου, με τη φωτογραφική μηχανή μέχρι που άναψαν τα φώτα της πόλης και η λίμνη χάθηκε στο γκρίζο της νύχτας. 31 Το Πούνο ιδρύθηκε το 1688 από τους Ισπανούς και πήρε το όνομά του από τον Βασιλιά Σαν Κάρλος ντε Πούνο. Αυτή η περιοχή του Περού είναι
{
{ 30
Το βράδυ επιστρέψαμε στο Κούσκο για διανυκτέρευση και μια τελευταία βόλτα
{
Γράφει η Τσιριγωτάκη Μαρία
διάσημη για τις λαϊκές της παραδόσεις και θεωρείται η πρωτεύουσα του λαϊκού πολιτισμού της Αμερικής.
33
{
{
αναφέρει ότι, όταν γεννήθηκε το Σύμπαν, υπήρχε μόνο η λίμνη και ένας Θεός, ο Βιρακόχα, που ζούσε στα νερά της. Αυτός ο Θεός κατηύθυνε τον Ήλιο και τη Σελήνη να ανεβαίνουν στον ουρανό και να φωτίζουν τον κόσμο. Η Σελήνη ήταν πιο φωτεινή από τον Ήλιο και το Σύμπαν, μη αντέχοντας αυτή την αδικία, έπεσε σε κατάσταση θλίψης.
τόπους πυκνή υδρόβια βλάστηση, τα Καλάμια Τοτόρα. Οι Ούρος τα κόβουν, τα ξεραίνουν και φτιάχνουν τα πλωτά νησιά-σχεδίες, τις καλύβες τους και πολλά άλλα αντικείμενα. Αρχικά, κατασκευάζουν μεγάλα τελάρα από χοντρά καλάμια και ανάμεσά τους πλέκουν βούρλα.
{
{
Η πόλη στηρίζει την οικονομία της στο διαμετακομιστικό εμπόριο και στο γεγονός ότι αποτελεί συγκοινωνιακά κόμβο στις νότιες Περουβιανές Άνδεις. Οι κάτοικοι του Πούνο είναι απόγονοι της φυλής Αϊμάρα, που κάποτε κυβερνούσε 32 σε αυτά τα απρόσιτα οροπέδια. Η λίμνη Τιτικάκα (Τιτιχάχα) για τους Περουβιανούς) είναι η πιο ψηλή πλωτή λίμνη του κόσμου και μοιράζεται ανάμεσα στο Περού και τη Βολιβία. Στα 3.800 μέτρα αναπαύεται στην αγκαλιά των Άνδεων, έχει επιφάνεια 8.500 τετραγωνικά χιλιόμετρα (όσο η Κρήτη), μήκος 1760 χιλ., βάθος 280 μέτρα και τροφοδοτείται από 25 ποτάμια. Βρίσκεται στο επίκεντρο του πολιτισμού και περιβάλλεται από συγκλονιστικούς μύθους και μυστικιστικές δοξασίες των Ίνκα. Ο μύθος της κοσμογονίας των Ίνκα
Ο Ήλιος και η Σελήνη στενοχωρήθηκαν πολύ με τη θλίψη και τη δυστυχία του Σύμπαντος και κρύφτηκαν. Ο Ουρανός σκοτείνιασε και το Σύμπαν άρχισε να κλαίει. Τα δάκρυά του προκάλεσαν έναν τεράστιο κατακλυσμό που οι Ίνκα ονόμασαν «Ούνου Παλακούτι», δηλαδή το νερό που δημιούργησε τον κόσμο. Από τον κατακλυσμό επιβίωσαν ένας άνδρας και μία γυναίκα που έγιναν οι γεννήτορες των ανθρώπων. (Μήπως αυτός ο μύθος θυμίζει κάποιο ανάλογο ιστορικό γεγονός;) Η λατρεία της λίμνης συντηρείται ζωντανή μέχρι σήμερα. Οι κάτοικοι της περιοχής με τελετές και επικλήσεις απευθύνονται στη λίμνη για να εξασφαλίσουν καλό καιρό, γαλήνια νερά και καλή αλιευτική χρονιά. Έξι χιλιόμετρα από το Πούνο και μέσα στη λίμνη, βρίσκεται ένα παράξενο αρχιπέλαγος από 40 νησιά, που κατοικούνται από τη φυλή των Ούρος. Στο βυθό της λίμνης υπάρχει κατά
Τα στεγνώνουν στον ήλιο για μέρες, τα ενώνουν και τα στοιβάζουν σε πάχος 5060 εκατοστά. Αυτοί οι χορτάρινοι όγκοι ρίχνονται στο βυθό και στοιβάζονται προς την επιφάνεια της λίμνης μέχρι να δημιουργήσουν το καλαμένιο νησάκι, πάνω στο οποίο κτίζουν τις καλύβες τους, από καλάμια και αυτές. Όταν τα καλάμια αρχίζουν να σαπίζουν στο βυθό της λίμνης, η διαδικασία ξεκινά από την αρχή. Ένα μηχανοκίνητο πλοιάριο μας μετέφερε στα νησιά των Ούρος, όπου γνωρίσαμε τέσσερις οικογένειες Ιθαγενών και μάθαμε τα μυστικά της κατασκευής των νησιών και των πλοιαρίων τους.
της τελευταίας σελίδας Αυτή τη χρονιά Η χρονιά με το μοιραίο 13΄ τελείωσε. Το 14΄ είναι αριθμός που κερδίζει κι εμείς θα νικήσουμε. Δεν υπάρχει αμφιβολία. Γι’ αυτό... Μην τα παρατάς εύκολα. Η ζωή είναι πολύ γλυκειά για να την εγκαταλείπεις, δίχως να παλέψεις. των Άνδεων αγέρωχες στο πέρασμα των αλιευτικών και εμείς οι μακρινοί ταξιδιώτες συνεπαρμένοι, αφήσαμε αυτόν τον υπέροχο παραμυθένιο τόπο να γίνει μια ανάμνηση χαράς, γιατί μπορέσαμε, έστω για λίγο να τον γευτούμε και μια ανάμνηση γλυκόπικρη, γιατί ξέραμε ότι, στο εξής, θα ζούσε μόνο μέσα στην ψυχή μας...
Να είσαι ευτυχισμένος γιατί ζεις. Όσες δυσκολίες κι αν αντιμετωπίζεις, μόνο που παίζεις ακόμη στο έργο, είναι τύχη. Μην γκρινιάζεις συνέχεια. Αν κάτι πήγε στραβά, μην λυπάσαι τον εαυτό σου. Προχώρα στο επόμενο. Το άθλημα «Ζωή» δεν είναι εκατοστάρι. Είναι μαραθώνιος. Κράτα τις ανασφάλειές σου για σένα. Την επόμενη μέρα, θα δεις ότι ήταν χωρίς λόγο, γιατί αν τις πιστέψεις, γίνονται πραγματικότητα. Να εμπιστεύεσαι το ένστικτό σου. Ένστικτο συνήθως ονομάζουμε τη γνώση που δεν ξέρουμε ότι έχουμε. Μη νοιώθεις ένοχος αν δεν έχεις σχέδια για το μέλλον. Οι πιο ενδιαφέροντες άνθρωποι στον κόσμο, δεν ήξεραν τι ήθελαν να κάνουν στη ζωή τους, πριν να το κάνουν. Πες αυτό που νομίζεις σωστό. Ξανά, ξανά και ξανά. Μην απογοητεύεσαι, γιατί υπάρχουν άνθρωποι που, αν δεν ξέρουν ήδη κάτι, δεν θέλουν να το ακούσουν. Προσπάθησε να κρύψεις τις αδυναμίες σου. Ζούμε σε μια ανθρωποφάγα εποχή. Αν είσαι αισθηματίας, να προφυλάσσεσαι. Είναι είδος εν ανεπαρκεία...
35
{
{
Αναγνωστικό
{
{
Κάποια στιγμή ένοιωσα το νησί να σείεται κάτω από τα πόδια μου. Συνεπαρμένη από την ξενάγηση και το πρωτόγονο περιβάλλον, άρχισα να φωνάζω «Σεισμός». Κάποιοι χαμογέλασαν και μου έδειξαν ένα ταχύπλοο που περνούσε και ήταν υπεύθυνο για τα κύματα που ταρακούνησαν το νησί. Στο τέλος της ξενάγησης, οι λιγοστές γυναίκες του νησιού, κάθισαν σε ένα ημικύκλιο και άπλωσαν την πραμάτεια τους. Ήταν μια πανδαισία από τα έντονα φωτεινά χρώματα που φορούσαν οι γυναίκες και τα όμορφα παραδοσιακά χειροτεχνήματα, απλωμένα πάνω στο καλαμένιο νησί. Κανείς δεν άντεξε στον πειρασμό να μην αγοράσει έστω και ένα αντικείμενο 34 και κανείς δεν χάρηκε όταν ο ξεναγός έδωσε το σύνθημα της επιστροφής. Η λίμνη, σε γαλάζια ακινησία, τα νησάκια των Ούρος λαμπερά κάτω από έναν πεντακάθαρο ουρανό, οι κορφές
Ιδιοκτησία - Έκδοση
Σύνδεσμος Μελών Γυναικείων Σωματείων Ηρακλείου & Ν.Ηρακλείου Μεραμβέλου 56, Τ.Κ. 71202, Ηράκλειο τηλ./fax: 2810242121 e-mail: ksenona@hotmail.com, www.kakopoiisi.gr
ΥΝΔΕΣΜΟΣ ΜΕΛΩΝ Διοικητικό Συμβούλιο ΑΙΚΕΙΩΝ ΣΩΜΑΤΕΙΩΝ Παχιαδάκη Μαίρη: Πρόεδρος ΑΚΛΕΙΟΥ ΚΑΙ ΝΟΜΟΥ Μεταξά Θεανώ: Α΄ Αντιπρόεδρος ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ Σαββοπούλου Μαίρη: Β΄ Αντιπρόεδρος Σταφυλάκη Σμαρώ: Γραμματέας Στεφανίδη Ελένη: Ταμίας Στάθογλου Ελένη: Δημ. Σχέσεων
{ {
36
Αντωνακάκη Βίλμα: Μέλος Βαρανάκη Μάγια: Μέλος Καραταράκη Ευαγγελία: Μέλος Μαρκοδημητράκη Φρόσω: Μέλος Νεοφώτιστου Μαρία: Μέλος Τσιριγωτάκη Μάρω: Μέλος Σύνδεσμος με τον Ξενώνα Σεγρεδάκη Αργυρώ
Εξελεγκτική επιτροπή: Καρκαβάτσου Ρέα - Ελευθερία, Οικονομοπούλου Πόπη, Στιβακτάκη Πόπη Αναπληρωματικά μέλη: Αντωνακάκη Μαρία, Πλακιωτάκη Ειρήνη, Φλυτζανή Μαριλένα
.,
Χρήσιμες Υπηρεσίες Γραμμή SOS- Γραμμή Ελπίδας Τηλ.: 801 11 16000 Ξενώνας για την Κακοποιημένη Γυναίκα και το Παιδί Ξενώνας παιδιού “Το σπίτι των Αγγέλων” Τηλ.: 2810 242 121 Εστία Τηλ.: 6974301011