Tamil magazine September 2017

ÂÁ\õ°PÎß |ßø©UPõP, ÷\øÁø¯ |õk •ÊÁx® ›ģkzxQ÷Óõ® Krishi Jagran Tamil Year 1 Issue 5 September 2017 Rs.35

w www.krishijagran.com

9891 405 403

oDÔV A¬ g‡© ÿ´¬ÔVÏ‚L_ ÷¶Dÿ√u≈ Œº´ skƒVB √›]ˆ¬ÁÔ!

ÿ>[Á™ ÿƒa¬Ô ÿ>[Á™ ¶VM¬!

1

Pus hpa kPr e s sPvt .Lt d.She dNo.203,204, DSI DCCompl e xI ndl .Ar e aPha s e I ,Ne wDe l hi -1 10020

6

>ÁÈB∫ÔD

√V´>© ∏´>\ˆ[ ÷¸º´_ s¤BD! A

sø©°À £õμu¨ ¤μu©º Cì÷μÀ |õmkUS Âᯮ ö\´xÒÍõº, Cx J¸ \›zvμ¨ ¦PÌ Áõ´¢u ÂᯩõS®, £õμu¨ ¤μu©›ß Cì÷μÀ |õmk Âá¯zøu Q¸æ áõUμß EÇÁº E»P® EÍ©õμ Áμ÷ÁØQÓx, £õμu¨ ¤μu©›ß Cì÷μÀ Âá¯zvß÷£õx C¢v¯õÂÀ ¦zuø©Ä, }º ÷©»õsø©, |ÃÚ ÷ÁÍõs ÷©»õsø© ©ØÖ® ÂsöÁÎ Bμõ´a] ÷£õßÓ •UQ¯z xøÓPÎÀ Cì÷μÀ |õmk £[PΨø£ AvP›US® ÁøP°À HÊ EhߣiUøPPÒ øPö¯ÊzuõQ EÒÍÚ. C¢u EhߣiUøP°À 40 ªÀ¼¯ß hõ»º ©v¨¦ öPõsh "C¸|õkPÒ öuõÈÀ ~m£ ¦zuø©Ä {v¯®' HØ£kzxÁuØPõÚ •UQ¯ •iÄ GkUP¨£mkÒÍx. öuõÈÀxøÓ Áͺa]UPõÚ Bμõ´a] ©ØÖ® }º ÷©»õsø©. SÔ¨£õP }º ÷\ª¨¦, ö\õmk}º£õ\Ú®, PÈÄ}º _zvP›¨¦ ©ØÖ® Aøu £°º\õS£iUS £¯ß£kzxÁx, EÁº }øμ |ßÜμõUSuÀ BQ¯øÁ \õº¢u Bμõ´a]PÒ ÷©ØöPõÒͨ£hÄÒÍÚ.

2008B® BsiÀ C¢v¯õ & Cì÷μÀ ÷ÁÍõsø© TmkÓÄ EhߣiUøP JßÖ øPö¯ÊzuõQ EÒÍx. C¢u EhߣiUøP£i C¢÷uõCì÷μÀ ÷ÁÍõsø© TmkÓÄ vmh® ö\¯À£kzu¨£mhx. C¢uz vmhzvßRÌ C¢v¯õÂÀ 10 ©õ{»[PÎÀ 29 ]Ó¨¦ ÷ÁÍõs £°Ø] ø©¯[PÒ Aø©UP¨£mkÒÍÚ. AøÁPÎÀ C¢v¯ ÷ÁÍõsø©zxøÓ AvPõ›PÐUS®, ÂÁ\õ°PÐUS® Cì÷μÀ |õmk ÁÀ¾|ºPÒ £°Ø] AÎUQÓõºPÒ.

C¢u¨ £°Ø]PÎÀ |õØÖ¨£søn ÷©»õsø©, £_ø©USiÀ öuõÈÀ~m£®, xÀ¼¯¨ £søn¯®, ö\õmk}º £õ\Ú®, AÖÁøh ¤ß \õº öuõÈÀ~m£[PÒ BQ¯Ú £ØÔ Â›ÁõÚ¨ £°Ø]PÒ AÎUP¨£kQßÓÚ. C¢u¨ £°Ø]PÎÀ £[S ö£ØÓ £» ÂÁ\õ°PÒ u[PÒ ÂÁ\õ¯zvÀ Cì÷μÀ |õmk öuõÈÀ~m£[PøÍU Pøh¤izx öÁØÔ ö£ØÖÒÍõºPÒ. AÁºPÎß öÁØÔU PøuPÒ £À÷ÁÖ FhP[PÎÀ öÁΰh¨£mhÚ.

Au߉»® HμõÍ©õÚ ÂÁ\õ°PÒ £¯Úøh¢xÒÍõºPÒ.

Cì÷μÀ |õk ÁÓsh £õø»ÁÚ¨ £SvPÒ {øÓ¢u |õk A[S ©øǨö£õÈÄ ªPÄ® SøÓÄ. GÚ÷Á A[S £õ\Ú}º £ØÓõUSøÓ {»ÄQÓx. QøhUQßÓ SøÓ¢u AÍÄ }¸® E¨¦ }μõS®. CzuøP¯ Chº£õkPÒ {øÓ¢xÒÍ `Ì{ø»°À Cì÷μÀ |õk ÂÁ \õ¯zøu öÁØÔPμ©õP ö\´x Á¸QÓx. A¢u |õk ö\õmk}º £õ\Ú®, EÁº}øμ |ßÜμõUS uÀ PÈÄ}øμ _zvP›zx ÷ÁÍõsø©US¨ £¯ß£kzxuÀ ÷£õßÓøÁPÎÀ Av|ÃÚ öuõÈÀ ~m£[Pøͨ ö£›¯ AÍÂÀ £¯ß£kzv öÁØÔ¨ö£ØÖÒÍx, A¢u Av|ÃÚz öuõÈÀ~m£[PÒ ¯õÄ® C¢v¯ ÷ÁÍõsø©US AvP £»ß uμUTi¯øÁPÍõS®. £õμu¨ ¤μu©›ß Cì÷μÀ Âá¯zvß÷£õx øPö¯ÊzuõÚ C¢v¯ & Cì÷μÀ Ehß £iUøP°À Ch® ö£ØÖÒÍ C¢v¯ ÷ÁÍõsø© ÷©®£õk SÔzu Âñ¯[PÒ ªPÄ® •UQ¯©õÚøÁPÍõS®. }ºÁÍ ÷ÁÍõsø© ©ØÖ® ÁÓsh {»[PÎÀ £°º\õS£i BQ¯øÁPÐUPõÚ Cì÷μÀ |õmk öuõÈÀ~m£[PÒ Av|ÃÚ©õÚøÁPÒ, AzuøP¯ Av|ÃÚ öuõÈÀ~m£[PøÍ C¢v¯ ÷ÁÍõsø©°À £¯ß£kzxÁx ‰»®. 2022B® BsiÀ ÂÁ\õ°PÎß Á¸©õÚzøu C¸©h[PõP AvP›¨£x ©ØÖ® £õμu¨¤μu©›ß ¸¨£ •ÇUP©õÚ "JÆöÁõ¸ xÎ}›¾® E¯º ©P`À' BQ¯Ú {a\¯® {øÓ÷ÁÔÂk®, CzuøP¯ ÷ÁÍõs Áͺa]z vmh[PÒ ‰»® 1.25 ¤À¼¯ß C¢v¯ ©UPÐUS EnÄ EzvμÁõu® ©ØÖ® }º EzvμÁõu® GßÓ EÖvö©õÈ[PÒ öÁØÔPμ©õP {øÓ÷ÁÔÂk® Gߣx EÖv.

& G®.].öhõªÛU

•ußø© B]›¯º

ªßÚg\À : dominic@krishijagran.com Q¸æ áõUμß & EÇÁº E»P®, ö\¨öh®£º 2017

7

ºÔVÁk "∂¬ˆ ÷[ÿ¶¬¸ 2017' ÿ>[MÕ]B skƒVB ÔıÔV‚E

÷PõøÁ öPõi]¯õÂÀ Á¸h¢ ÷uõÖ® |hUS® ÂÁ\õ¯ PsPõm], C¢u Á¸h® áüø» 14® ÷uv •uÀ 17®÷uv Áøμ |øhö£ØÓx. £» C»m\UPnUPõÚ ©UPÒ C¢u PsPõm]ø¯ £õºøÁ°mh xhß u[PÐUS ÷uøÁ¯õÚ ÂÁ

\õ¯ ö£õ¸mPøÍ Áõ[Qa ö\ßÓÚº. |©x Q›æáõUμß \õº¤À ªP¨¤μ©õsh ©õÚ PsPõm] Aμ[P® Aø©UP¨£mi¸¢ux. |©x Aμ[Pzøu ©õs¦ªS EÒÍõm]z xøÓ Aø©a\º ÷Á¾ ©o, xøn \£õ|õ¯Pº ö£õÒ Íõa] öá¯μõ©ß, ÷PõøÁ ©õÁmh Bm]¯º í›íμß, uªÌ |õk ÷ÁÍõsø© PÀ¿› xøn ÷Á¢uº Cμõ©\õª EÒÎmh •U Q¯ ¸¢vÚºPÒ £õºøÁ°mk ö£¸ø© ÷\ºzuÚº. www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

8

WÔμ°

√ºBVÁƒD -ŒÚ ÿku§¬ÔÁ> 25

BPìm 1986B® |õÒ G©x £÷¯õìhõm {ÖÁÚzvß ö£õß |õÒ.

A¢u |ßÚõÎÀ uõß C¢v¯ ÷ÁÍõs Ck ö£õ¸Ò öuõÈÀ xøÓ°À ¦v¯ öuõ¸ £°¹mh® G[PÍõÀ AÔ•P¨ £kzu¨£mhx. PhÀ£õ] ÂØ£øÚ°À HØ£mkÒÍ •ß÷ÚØÓzvß £¯ÚõP £°¹mhz öuõÈÀ xøÓ°À ¦v¯ \Põ¨u® öuõh[Q¯x. C¢u¨ ¦v¯ \Põ¨uzvÀ £÷¯õø\® GßÓ G[PÍx ¦v¯ £°¹mh® EØ£zv öuõh[P¨ £mhx. C¢u¨ £÷¯õø\® Ph¢u 31 BskPÍõP ÷ÁÍõs ö£¸©UPÎ øh÷¯ |À» Áμ÷ÁØø£¨ ö£ØÖ Á¸ QÓx. £÷¯õø\® ÂÁ\õ°PÎß •uÀ ÷uºÁõP EÒÍx.

C¢v¯ ÷ÁÍõsø© \ÁõÀPÒ {øÓ¢ux. ©õÖ£mh £¸Á Põ»[PÒ. ©õÖ£mh \õS£i •øÓPÒ ©ØÖ® ÂÁ\õ°PÎß ©õÖ£mh ö\¯À•øÓ PøÍU öPõshx. CÁØÔß ÂøÍÁõP C¢v¯ ÷ÁÍõsø©°À J¸ {a\¯©ØÓ `Ì{ø» Põn¨£kQÓx. CuÚõÀ C¢ v¯ ÂÁ\õ¯zvÀ J¸ ¦v¯ Ckö£õ¸Ò ÷uøÁø¯ E¸ÁõUSÁx Gߣx ªP Ä® ]μ©©õÚ¨ £o¯õP EÒÍx. G[ PÍx PiÚ EøǨ¤ß £¯ÚõP Ph¢u 30 BskPÐUS ÷©»õP G[PÍx £÷¯õø\® ÂØ£øÚ \¢øu°À ö£¸® öÁØÔ ö£ØÖÒÍx.

CxSÔzx £÷¯õìhõm {ÖÁÚzvÀ £o¯õØÖ® |õ[PÒ ªPÄ® ö£¸ø©¨£kQß÷Óõ®. Áh Am»õsiU ö£¸[Ph¼À

Q¸æ áõUμß & EÇÁº E»P®, ö\¨öh®£º 2017

Põn¨£k® Ascophyllum nodosum GßÓ Fmh® ªS¢u PhÀ £õ]°¼¸¢x, BILT öuõÈÀ ~m£® GßÓ »õU÷hõ ö£ºö©s÷hñß öuõÈÀ ~m£® ‰»® ¤›zöukUP¨£mh £°¸¹mh[ PøÍU öPõsk £÷¯õø\® u¯õ›UP¨ £kQÓx. C¢u BILT öuõÈÀ ~m£® £÷¯õìhõm {ÖÁÚ® _¯©õP E¸ ÁõUQ²ÒÍ EßÚu©õÚ öuõÈÀ ~m£ ©õS®, £÷¯õø\®, £°ºPÐUSz ÷uøÁ¨ £k® £°¹mh[PøÍ •Êø©¯õPz u¸QßÓx. Auß ‰»©õP £°ºPÎß Jmkö©õzu Áͺa]US EuÄQÓx. £°ºPÐUS HØ£k® E°›¯À \õº Cß ÚÀPøͲ®. E°›¯À \õμõ CßÚÀ PøͲ® J¸[÷P uõUS¨¤iUPUTi¯ Á¾ÁõÚ uk¨£õØÓø» £°ºPÐUS £÷¯õø\® u¸QÓx. £°ºPÎß Esø© ¯õÚ ©P`À vÓÝUS J¨£õÚ ©P`ø» AÖÁøh ö\´ÁuØS £÷¯õø\® EuÄQÓx, "ø\®' GßÓ¨ ö£¯›À £»ö£õ¸mPÒ \¢øu°À ÂØP¨£kQßÓÚ. BÚõÀ GÀ»õ "ø\®'PЮ £÷¯õø\® BPõx Gߣøu {øÚÂÀ öPõÒÐ[PÒ, £÷¯õìhõm {ÖÁÚz u¯õ›¨£õÚ £÷¯õø\® ©mk÷© Esø©¯õÚuõS®.

Ph¢u 30 BskPÐUS ÷©»õP £°º PÎß Fmha\zx¨ ¤μa]øÚPÐUS J¨£ØÓ wºøÁz uμUTi¯, AvPzuμ® Áõ´¢u £søn Ckö£õ¸Ò GßÓ |À» ö£¯øμ £÷¯õø\® ö£ØÖ Á¸QÓx.

9 www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

10

Ô‚|Á´

>tμÂV‚Ω_ \Áw©ÿ√Va°

- ŒÚ ÔıºV‚¶D

÷ÁÍõsø©,

uªÇPzvß uø»¯õ¯ £sønz öuõÈ»õS®, uªÌ|õmiÀ _©õº 66 C»m\® GU hºPÎÀ ÂÁ\õ¯® ö\´¯¨£kQÓx, _©õº 60 \uÃu ©UPÎß ÁõÌÁõuõμ® ÂÁ\õ¯zøua \õº¢xÒÍx. {»•®, }¸® ÷ÁÍõsø©°ß C¸ Ps PÍõS®. C¸¨¤Ý® ©s ({»®) CÀ»õ©À £°º ÁͺUP •i²®, C¢u •øÓUS öím÷μõ÷£õÛUì (Hydrophonics) GßÖ ö£¯º. BÚõÀ }º CÀ»õ©À £°º ÁͺUP •i¯õx, ÂÁ\õ¯zvØPõÚ }ºz÷uøÁ ªPÄ® AvP®. |©US QøhUQßÓ }›À 70 •uÀ 80 \uÃu® Áøμ ÂÁ\õ¯zvØ Szuõß £¯ß£kzu¨£kQÓx, }›ßÔ Aø©¯õx ÂÁ\õ¯® GßÓõÀ Ax ªøP¯õPõx. }øμ |®©õÀ EØ£zv ö\´¯ •i¯õx. |©USz ÷uøÁ¨£k® }º ©øÇ ‰»® uõß QøhUQÓx, "}º _ÇØ]' •øÓ¨£i. PhÀ}º `›¯ öÁ¨£zvÚõÀ }μõ¯õP ©õØÓ¨ £mk. ÷©À÷|õUQ ö\ßÖ. ÁõÚz vÀ ÷©P©õP ©õÔ, ¤ßÚº Ax Sκ¢x, }μõP ©õÔ, ©øǯõP ©s oÀ ö£õÈQÓx, Cx ©øÇ }μõP Ä®, BØÖ }μõPÄ®, SÍzx }μõP Ä®. QnØÖ }μõPÄ® ÂÁ\õ¯zvØ S¨ £¯ß£kzu¨£kQÓx. £¯ß £kzu¨£hõu ©øÇ}º BÖPÎÀ Ki Ph¼À P»UQÓx. CuÚõÀuõß PhÀ ÁØÓõ©À C¸UQÓx. ©øÇ ‰»®uõß ÂÁ\õ¯zvØSz uspº QøhUQÓx, GÚ÷Á ÷£õv¯ AÍÄ ©øÇ ö£´¯õÂiÀ ÂÁ\õ¯® ö£õ´zxÂk®. ©UPÎß ÁõÌÁõuõμ® ÷PÒÂUSÔ¯õQÂk®.

C¢v¯õøÁ¨ ö£õÖzu©miÀ. £¸ Q¸æ áõUμß & EÇÁº E»P®, ö\¨öh®£º 2017

ÁU PõØÖPÒ ‰»® uõß ©øǨ ö£õÈÄ |øhö£ÖQÓx, öuß ÷©ØS £¸ÁUPõØÖ (áúß & ö\¨h® £º) ©ØÖ® ÁhQÇUS £¸ÁUPõØÖ (AU÷hõ£º & i\®£º) ‰»©õP C¢v¯õÄUS ©øÇ QøhUQÓx, uªÌ|õk }[P»õP. C¢v¯õ •Ê ø©US® öuß÷©ØS £¸ÁUPõØÖ ‰»® AvP AÍÄ ©øÇ QøhU QÓx. ©õÓõP uªÌ|õmkUS Áh QÇUS £¸ÁUPõØÖ ‰»® AvP ©øÇ QøhUQÓx.

uªÌ|õmiÀ ©øǨö£õÈÄ 2010® Bsk •uÀ 2016B® Bsk Áøμ°À uªÌ|õmiÀ ö£¸®£õ»õÚ¨ £SvPÎÀ C¯À £õÚ AÍÄ ©øÇ ö£´¯ÂÀø», Cuß ÂøÍÁõP uªÌ|õmiÀ Pk® ÁÓm] {»Â¯x ÂÁ\õ¯® ö£õ´z x¨÷£õÚx. ©UPÒ xߣ©øh¢ uõºPÒ 2015B® Bsøhz uÂμ.

Cuμ I¢x BskPÎÀ öuß ÷©Ø S¨ £¸Á©øÇ ©ØÖ® ÁhQÇUS¨ £¸Á©øÇ ‰»® uªÌ|õmkUS 50 & 60 \uÃu ©øÇuõß QøhzxÒÍx, 2016B® BsiÀ uªÌ|õmiÀ ö\ßøÚ. }»Q› ©ØÖ® PßÛ¯õ S©› BQ¯ ‰ßÖ ©õÁmh[PÒ ©mk÷© AvP ©øÇ ö£ØÖÒÍÚ. ö\ßøÚ°À Áμ»õÖ Põnõu öÁÒ Í¨ö£¸US HØ£mhx. HμõÍ©õÚ E°ºPЮ. Eøhø©PЮ AÈ¢x ÂmhÚ, ©ØÓ ©õÁmh[PÎÀ ªPU SøÓÁõÚ ©øǨö£õÈÄ uõß QøhzxÒÍx, uªÌ|õmiß \μõ\› ©øÇ AÍÄ 930 ª.«. GßÓ ÷£õv¾®. ö£¸® £õ»õÚ ©õÁmh[PÎÀ 600 ªÀ¼ «mh¸US® SøÓÁõÚ AÍÄ

11

uªÌ|õmiÀ ö£´²® \μõ\› ©øÇ AÍÄ (ªÀ¼ «mhº / Bsk) Á. £¸Á ©øÇUPõ»® Gs 1 2 3 4

öuß÷©ØS £¸Á ©øÇ (áúß -& ö\¨h®£º) ÁhQÇUS £¸Á ©øÇ (AU÷hõ£º & i\®£º) SκPõ» ©øÇ (áÚÁ› & ¤¨μÁ›) ÷Põøh ©øÇ (©õºa & ÷©) ö©õzu ©øÇ AÍÄ (áÚÁ› & i\®£º)

©øÇ AÍÄ (ªÀ¼ «mhº) 320 460 40 110 930

÷P.Gì. \s•P®.

B]›¯º&Q¸æáõUμß, ö\ßøÚ

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

12

©øÇuõß Qøhzux. CuÚõÀ A®©õÁmh[PÎÀ ÂÁ\õ¯® ö£õ´zx¨÷£õÚx, ö£õxÁõP öuß÷©ØS¨ £¸Á ©øÇUPõ»zvÀ 8 •uÀ 9 |õmPÒ ©øǨö£õÈÄ QøhUS®, Áh QÇUS £¸Á ©øÇUPõ»zvÀ 17 •uÀ 22 |õmPÒ Áøμ ©øǨö£õÈÄ QøhUP ÷Ásk®. BÚõÀ Ph¢u I¢x BskPÎÀ C¢u ©øǨ ö£õÈ ÁõÚx öuß÷©ØS¨ £¸Á©øÇ Põ»zvÀ 5 •uÀ 6 |õmPÍõPÄ®. ÁhQÇUS £¸Á©øÇUPõ»zvÀ 8 •uÀ 10 |õmPÍõPÄ® SøÓ¢x Âm hÚ. 2016B® BsiÀ öuß ÷©ØS¨ £¸Á©øÇ J¸ |õÒ ©mk÷© ö£´ xÒÍx. Áh÷©ØS £¸Á©øÇ 2 |õmPÒ ©mk÷© ö£´xÒÍx.

C¢u `Ì{ø»°À C¢u Bsk öuß÷©ØS £¸Á©øÇ áúß 1B® ÷uv öuõh[Q¯x. "Bi¨£mh® ÷uiÂøu' Gߣx uªÇP ÂÁ\õ° PÎß •xö©õÈ, ö£õxÁõP Á¸h¢ ÷uõÖ® áúø» 14B® ÷uv¯ßÖ Bi¨£mh ©øÇ (öuß÷©ØS £¸Á ©øÇ) ö£´xÂk®. Bi¨£mh ©øÇ ö£´ÁuØS •ßÚuõP J¸ ©øDz®. Bi¨£mh Âøu¨¦ •i¢u ¤ÓS £°ºPøÍ Põ¨£õØÖ® ÁøP°À J¸ ©øDz® 25 |õm PÐUS¨ ¤ßÚº. £°º Áͺa]US EuÄ® ÁøP°À J¸ ©øDz®. £°º PÒ §¨£uØS Eu¯õP 45B® |õÎÀ J¸ ©øDz®. PvºPÒ Áͺa ]US EuÄ® ÁøP°À 65 B® |õÎÀ J¸ ©øDz® ö£´²®, CÆÁõÖ ö£´²® Bi¨£mh ©øÇ uªÌ|õm iÀ |øhö£Ö® ©õÚõÁõ› ÂÁ \õ¯zvØS ö£›x® £¯ÚÎUS®, uªÌ|õmiÀ |øhö£Ö® ©õÚõÁõ› ÂÁ\õ¯zvß öÁØÔ (£μ¨¦®. ©P `¾®) Bi¨£mh ©øǨö£õÈ øÁ÷¯ ö£›x® \õº¢xÒÍx. BÚõÀ Q¸æ áõUμß & EÇÁº E»P®, ö\¨öh®£º 2017

Ph¢u I¢x BskPÍõP Bi¨£mh ©øÇ H©õØÔÂmhx. ©õÚõÁõ› ÂÁ\õ¯® ö£õ´zxÂmhx.

Ph¢u 2016B® BsiÀ uªÌ |õmiÀ öuß÷©ØS¨ £¸Á©øÇ AÍÁ 258 ª.«. Cx \μõ\› AÍøÁ Âh 19 \uÃu® SøÓÄ. ÁhQÇUS £¸Á©øÇ Põ»zvÀ 168 ª.«. ©øÇ uõß QøhzxÒÍx, Cx \μõ\› ©øÇ AÍøÁ Âh 62 \uÃu® SøÓÄ. Ph¢u 140 BskPÐUS¨ ¤ÓS Ph¢u 2016B® BsiÀ uõß ªPU SøÓ¢u AÍÄ ©øÇ uªÌ |õmiÀ ö£´xÒÍx, CÆÁõÖ uªÌ|õmiÀ Ph¢u 2016B® BsiÀ öuß÷©ØS £¸Á ©øÇ ©ØÖ® ÁhQÇUS¨ £¸Á ©øÇ BQ¯ Cμsk £¸Á©øÇPЮ ö£õ´zxÂmhÚ. Auß ÂøÍÁõP HØ£mh ÁÓm], C¢u Bsk ÷PõøhUPõ»® Áøμ }izx Põn¨ £mhx. CzuøP¯ Pèh©õÚ Põ»U PmhzvÀ uªÌ|õk ÷ÁÍõsø©¨ £ÀPø»UPÇP® öuß ÷©ØS¨ £¸Á©øÇ ‰»® uªÌ|õmkUS QøhUP¸US® ©øÇ AÍøÁ ©õÁmh Áõ›¯õP PoÛ ‰»® PshÔ¢x •ßÚÔ¨£õP öÁÎ °h¨£mkÒÍx.

Bìv÷μ¼¯õ |õmi¼¸¢x ö£Ó¨£mkÒÍ ©øÇ ©Ûuß (Rain Man) GßÝ® PoÛ ö©ßö£õ¸Ò ‰»® C¢u¨ £¸Á ©øÇ •ßÚÔ¨¦PÒ PnUQh¨ £mkÒÍÚ.

Ph¢u ©õºa, H¨μÀ ©õu[PÎÀ £]¤U ö£¸[Ph¼À §©zv¯ ÷μøPø¯ Jmi²ÒÍ PhØ£Sv°À öuß ÷©ØS¨ £¸Á©øÇ {»Áμ® SÔzu B´Ä ÷©ØöPõÒͨ£mhx, C¢u B´ÂÀ Ph¼À {»Â¯ ÷©Ø £μ¨¦ }›ß öÁ¨£{ø» ©ØÖ® öuß©sh» PõØÓÊzuU SÔ±k BQ¯øÁPøͨ £¯ß£kzv,

13

PoÛ ‰»® öuß ÷©ØS £¸Á ©øÇUPõÚ •ßÚÔ¨¦PÒ PnU Qh¨£mkÒÍÚ.

Auߣi. 2017B® Bsk Põ»z vÀ. uªÌ|õmiÀ EÒÍ 32 ©õÁm h[PÎÀ öuß ÷©ØS¨ £¸Á©øÇ ‰»® QøhUPUTi¯ ©øÇ AÍÄ PÒ •ßTmi÷¯ PshÔ¯¨£mkÒ ÍÚ, A¢u ©øÇ AÍÄPÒ Á¸©õÖ: 2017B® BsiÀ uªÌ|õmkUS öuß ÷©ØS £¸Á©øÇ ‰»® QøhUP¸US® ©øÇ AÍÄ £ØÔ¯ •ßÚÔ¨¦ :& Á. ©õÁmh® \μõ\› QøhUP ©øÇ Â¸US® AÍÄ ©øÇ (ª.«.) AÍÄ (ª.«.)

1 ö\ßøÚ 439.1 394 2 v¸ÁÒк 451.6 406 3 Põg]¦μ® 49.06 443 4 ÷Á¾}º 466.1 470 5 v¸Ásnõ©ø» 468.1 412 6 Âʨ¦μ® 408.3 359 7 Ph¾}º 383.1 357 8 ug\õź 318.1 252 9 v¸Áõ¹º 264.0 248 10 |õP¨£miÚ® 286.1 230 11 v¸a] 293.0 235 12 ¦xU÷Põmøh 35.06 325 13 ö£μ®£¿º 29.07 271 14 A›¯¾}º 392.0 310 15 P¹º 213.6 162 16 ÷\»® 44.06 377 17 |õ©UPÀ 339.3 299 18 u¸©¦› 393.4 353 19 Q¸ènQ› 399.0 370 20 ÷Põ¯®¦zyº 189.8 167 21 D÷μõk 229.8 202 22 v¸¨§º 154.8 119 23 ©xøμ 335.9 291 24 vskUPÀ 295.4 262 25 ÷uÛ 158.4 196 26 Cμõ©|õu¦μ® 149.3 121 27 ]ÁP[øP 301.0 325 28 ¸x|Pº 196.8 149 29 v¸ö|À÷Á¼ 142.4 113 30 yzxUSi 74.9 57 31 PßÛ¯õS©› 477.4 514 32 }»Q› 759.9 776

C¢u ©øÇ •ßÚÔ¨¦¨£i, uªÌ|õmiÀ ÷\»®, |õ©UPÀ, u¸© ¦›, Q¸ènQ›, }»Q›, ÷Põ¯® ¦zyº, D÷μõk, ö\ßøÚ, Ph¿º, ©xøμ. vskUPÀ. ÷uÛ. PßÛ¯õ S©õ›, ö£μ®£¿º, ¦xU÷Põmøh, Põg]¦μ®, v¸ÁÒк. v¸Ásnõ ©ø», ÷Á¿º, Âʨ¦μ® ©ØÖ® ]ÁP[øP BQ¯ 21 ©õÁmh[PÎÀ öuß ÷©ØS £¸Á ©øÇ \μõ\› AÍÂÀ ö£´²®.

Cμõ©|õu¦μ®, |õP¨£miÚ®, v¸Áõ¸º, P¹º, ¸x|Pº, yzxU Si, v¸ö|À÷Á¼, ug\õź, v¸a], v¸¨§º ©ØÖ® A›¯¿º BQ¯ 11 ©õÁmh[PÎÀ \μõ\› AÍøÁÂh SøÓÁõÚ ©øÇ©øÓÄ QøhUS®. uªÌ|õmiÀ }»Q› ©ØÖ® PßÛ¯õS©› BQ¯ Cμsk ©õÁm h[PЮ "ªS©øÇ ©õÁmh[PÒ' GßÖ®, ©øÇ ©øÓĨ ¤μ÷u\zvÀ Aø©¢xÒÍ v¸¨§º. P¹º ©õÁm h[PÒ "©øǨö£õÈÄ ©õÁmh[ PÒ' GßÖ® AÔÂUP¨£mkÒÍÚ, \μõ\› ©øǨö£õÈÄ Gvº£õºU P¨£k® 21 ©õÁmh[PÎÀ ÁõÛø» \õº¢u ÷ÁÍõs AÔÄøμPÐhß, uØ÷£õøu¯ ÷ÁÍõs öuõÈÀ ~m£[PøÍ Pøh¨¤izx £°º \õS£i ö\´¯»õ®. \μõ\› ©øÇ AÍøÁÂh SøÓ¢u AÍÄ ©øÇ Gvº¨£õºUP¨£k® 11 ©õÁm h[PÎÀ QøhUPUTi¯ £õ\Ú }º AÍøÁ¨ ö£õÖzx. QøhUS® ©øÇ}øμ ö\ÆÁ÷Ú ÷\ªzx øÁzx, AuØ÷PØ£ £°º \õS£i ö\´¯ ÷Ásk®. CÆÁõÖ uªÌ |õk ÷ÁÍõsø©¨ £ÀPø»UPÇP® AÔÄøμ ÁÇ[Q²ÒÍx, www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

14

Ô‚|Á´

E≈©√V™ EÆ>VMB c°Ô^!

•øÚÁº ö\.μõvPõ ©ØÖ® •øÚÁº u.μ÷©è

AߤÀ uº©¼[P® ÷ÁÍõsø©U PÀ¿›, |Á¿º Smh¨£mk, v¸a] & 620 009.

|©x C¢v¯ |õmk ©UPÒ A›] ©ØÖ® ÷Põxø©ø¯zuõß •UQ¯ EnÁõP |õÒ÷uõÖ® EmöPõÒ QÓõºPÒ. CvÀ ©õÄa\zx uõß AvP©õP EÒÍx. CuÚõÀ EhÀ Áͺa]USz ÷uøÁ¯õÚ GÀ»õa \zxUPøͲ® ö£Ó •i¯õ©À ÷|õ´PÍõÀ £õvUP¨£kQÓõºPÒ. ÷PÌÁμS vøÚ, \õø©, ÁμS, £ÛÁμS ©ØÖ® SvøμÁõ¼ BQ¯ £°ºPÒ ]ÖuõÛ¯¨ £°ºPÍõS® CÁØÔÀ EÒÍ EnÄa \zxUPÒ ©ØÓ uõÛ¯[PøÍU Põmi¾® ªP Ä® ]Ó¢uuõP EÒÍuõÀ ©UPÎß PÁÚ® ]ÖuõÛ¯¨ £°ºPÎÀ DºU P¨£mkÒÍx. uØ÷£õx C¨£°º PÒ C¢v¯ |õmiÀ ©mkªßÔ E»P |õkPÒ AøÚzv¾® ¤μ£» ©øh¢x Á¸QßÓÚ.

Q¸æ áõUμß & EÇÁº E»P®, ö\¨öh®£º 2017

÷PÌÁμS ]ÖuõÛ¯[PÎÀ ÷PÌÁμS •u ¼h® ÁQUQÓx. ÷PÌÁμS uõÛ¯z vÀ 7.3 •uÀ 13.0 ÂÊUPõk Áøμ ¦μua\zx {øÓ¢xÒÍx. £Ê¨¦ AÀ»x P¸® £Ê¨¦U ÷PÌÁμQÀ 7.3 ÂÊUPõk ¦μu•®, öÁÒøÍ {ÓU ÷PÌÁμQÀ 13 ÂÊUPõk ¦μu •® EÒÍx. C¸®¦a\zx SøÓ £õmhõÀ HØ£k® Cμzu÷\õøP ÷|õø¯z ukUP EuÄ®. Cv¾ÒÍ

15

Tku»õÚ |õº\zx Cμzuzv¾ÒÍ öPõ»ìmμõÀ GßÝ® öPõʨ¦ ö£õ¸Ò EØ£zvø¯z ukUQÓx.

Sh¼À ÷uõßÖ® ¦ØÖ ÷|õø¯z ukUQÓx. }›ÈÄ ÷|õ´ EÒÍÁº PÐUS A›]US £vÀ ÷PÌÁμøP E£÷¯õQ¨£x ‰»® ]Ö}›À EÒÍ \ºUPøμ°ß AÍÄ SøÓQÓx.

Âh Tku»õP EÒÍx. ©ØÓ \zxU PЮ \© AÍÂÀ C¸¨£uõÀ SÇ¢øu EnÄ u¯õ›UP \õø© AvP AÍÂÀ £¯ß£kzu¨£k QÓx. EhÀ ö©¼¢x C¸¨£ÁºPÒ \õø©ø¯ AvP©õP EmöPõsk £»® ö£Ó»õ®.

vøÚ \õø© Eª }UQ¯ ¤ß CzuõÛ¯zvÀ EsnUTi¯ £Sv 80 ÂÊUPõk ÷uÖ®. |õºa\zx AvP©õPÄ® (7.6 \uÃu®), ¦μua\zx SøÓÁõPÄ® (7.7 \uÃu®) EÒÍ \õø© uõÛ¯® ©ØÓ ]ÖuõÛ¯[Pøͨ ÷£õ»÷Á ø»]ß Aª÷Úõ Aª»zøu SøÓ

ÁõP¨ ö£ØÖÒÍx. BÚõÀ £õÀ, £¸¨¦ •u¼¯ ¦μua\zxUPøÍ EnÂÀ ÷\ºzxU öPõÒЮ÷£õx CzuõÛ¯zvß ¦μu\zvß ©v¨¦ AvP›UQßÓx. ÷©¾® C¸®¦a \zx \õø©°À AvP®. CzuõÛ ¯zøu \õu©õPa \ø©zx®, ©õ ¼¸¢x £o¯õμ[PÒ ö\´x® \õ¨ ¤h»õ®. \õø© ]ÖuõÛ¯ EnÄ PÎÀ _øÁ ªUPuõS®. Cuß uõÛ ¯zvÀ öPõʨ¦a\zx 4.7 ÂÊUPõk GßÓ AÍÂÀ ©ØÓ uõÛ¯[PøÍ

C¸£x \uÃuzvØS ÷©À Eª °¸¨£uõÀ vøÚø¯ |ßÓhP Szv¨ ¦øhzx Eªø¯ }UQ¯ ¤Ó÷P E£÷¯õQUP ÷Ásk®. 12.3 \uÃu® ¦μu•®, 8.0 \uÃu® |õºa \zx®, 4.3 \uÃu® öPõʨ¦a\zx® EÒÍ CzuõÛ¯zvÀ ø»]ß GßÓ Aª÷Úõ Aª»® SøÓ¢u AÍÂÀ Põn¨£kQÓx. CzuõÛ¯® øÁmh ªßPÒ, _snõ®¦a\zx, £õì£μì \zx BQ¯øÁPøÍ AvP AÍÂÀ öPõskÒÍx. ø»]ß GßÓ Aª÷Úõ Aª»zøu ÷\º¨£uß ‰» •® vøÚ°ß Fmha\zxUPøÍ AvP›zx, A›]US {PμõP ö\´¯ •i²®. ÷©¾® vøÚ°À ©õÄa \zx AvP©õP C¸¨£uõÀ Cx AvP EhÀ EøǨ¦US HØÓ ÁøP °À AvP \Uvø¯z uμÁÀ»x. vøÚ J¸ Á쨤μ\õu©õÚ £° μõS®. Põμn® Cuß uõÛ¯zvÀ 5.0 ª.Qμõ® C¸®¦a\zx®, ¤.øÁmh ªß Põμo¯õÚ u¯õªß 0.59 ª.Qμõ•® EÒÍÚ. ÷©¾® P÷μõm iß 32 ª.Q AÍÂÀ EÒÍx. ÷©¾®

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

16

vøÚ ©õ¼¸¢x •ÖUS, ^øh ÷£õßÓ £»Põμ[PÒ u¯õ›UP»õ®. öμõmi Fmha\zx £õÚ[PÒ, ¤ìPm ÷£õßÓøÁPÒ ö\´¯ vøÚ ªPÄ® £¯ß£kQÓx.

SvøμÁõ¼ SvøμÁõ¼²® \õø©, vøÚ ÷£õß÷Ó \zx ªUP SÖuõÛ¯ ©õS®. Cuß Eª }UQ¯ A›] ªPÄ® \zuõÚx. C¢u A›]ø¯ \ø©zx EnÁõP Esn»õ®.

AÀ»x Aøμzx ©õÁõUQ öμõmi

ø¯z uõ[Q |À» £»ß öPõkUS® £°º ÁμS BS®. A›] \õuzvØS Cøn¯õÚx. ÁμS \õu®, ¦ÎU SÇ®¦ AÀ»x ¦Îa\URøμ BQ ¯øÁPÐhß ¤ø\¢x Esk ©QÌ¢uÁºPÐUS Cuß uÛ _øÁ öu›²®. ÁμS öPhõ©À C¸US® ußø©ø¯ C¯ØøP¯õP C¸¨£uõÀ Auß uõÛ¯zøu }sh |õmPÐUS ÷\ªzx øÁUP •i²®.

£ÛÁμS u¯õ›UP»õ®. CuøÚ ö£õxÁõP ©ø»ÁõÌ ©UPЮ ÁÍ©ØÓ {»[ PÒ öPõsh HøÇ ÂÁ\õ°PЮ AvP® E£÷¯õQUQÓõºPÒ.

ÁμS Cx ªPU öPmi¯õÚ ÷©÷»õm øh¨ ÷£õß÷Ó Eªø¯¨ 40% öPõs kÒÍx. CzuõÛ¯zv¼¸¢x Eª ø¯a _»£©õP¨ ¤›zxÂh •i ¯õx. ö\®©sqhß P»¢x Põ¯ øÁzx, ¤ÓS Szv ¦øhzx Eªø©¨ ¤›UP ÷Ásk®. Cøu \õu©õP \ø©zx®, öμõmi ö\´x® E£÷¯õQUQÓõºPÒ. Cuß uõÛ¯® ShÀ ¦sPøÍ BØÖ® ÷©¾® ~øμ±μÀ \®£¢u¨£mh ÷|õ´PøÍ ²®, Á°ØÖ¨ ÷£õUøP²® Sn¨ £kzxQÓx. CuøÚ EmöPõshõÀ EhÀ |»zøu ^μõP øÁzxU öPõÒÍ»õ®. ©õÚõÁõ› {»[PÎÀ ÁÓm] Q¸æ áõUμß & EÇÁº E»P®, ö\¨öh®£º 2017

©õÚõÁõ› £søn¯zvØ÷PØÓ ©PzuõÚ £°º £ÛÁμS. Cx _©õº •¢¡Ö Á¸h[PÐUS •ß£õP ©g`›¯õ £Sv°À C¸¢x I÷μõ¨£õÂÀ AÔ•P©õÚõuõS®.

Cx ©ø»ÁõÌ ©UPÍõÀ, ©s ÁÍ® SøÓ¢u £SvPξ® ö£¸ Áõ›¯õP £°›h¨£kQßÓx. Eª }UP¨£mh uõÛ¯® AvP¨ ¦μua \zøuU (10&12.8%) öPõshx. AÁØ ÔÀ D쨣u® 11.9% ©ØÖ® öPõʨ ¦a\zx 3.1% EÒÍÚ. CvÀ uõx E¨¦PÒ 1.9%, |õºa\zx 7.2%, ©õÄa \zxUPÒ 70.4% Ah[Q²ÒÍÚ. £ÛÁμQ¼¸¢x A›], AÁÀ,

17

]ÖuõÛ¯® ©ØÖ® ]» •UQ¯ uõÛ¯[PÎÀ EÒÍ \zxUPÒ (100 Q. ©õÂÀ) uõÛ¯®

¦μu® ©õÄa\zx öPõʨ¦ ö©õzu uõx¨ _snõ®¦ £õì£μì C¸®¦\zx (%) (%) \zx |õºa\zx ö£õ¸m \zx \zx (ª.Q.) (%)

(%)

PÒ (%)

(ª.Q.)

(ª.Q.)

]ÖuõÛ¯[PÒ ÷PÌÁμS

7.3

72.0

1.3

3.6

2.7

344

283

3.9

ÁμS

8.3

65.0

1.4

9.0

2.6

27

188

12.0

£ÛÁμS

12.5

70.4

3.1

7.2

1.9

14

206

10.0

vøn

12.3

60.9

4.3

8.0

3.3

31

290

5.0

\õø©

7.7

67.9

4.7

7.6

1.5

17

220

6.0

SvøμÁõ¼

6.2

65.5

2.2

9.8

4.4

11

280

15.0

•UQ¯ uõÛ¯[PÒ ÷Põxø©

11.8

71.2

1.5

1.2

1.5

41

306

5.3

A›]

6.8

78.2

0.5

0.2

0.6

45

160

&

©UPõa÷\õÍ® 11.1

66.2

3.6

2.7

1.5

10

348

&

]ÖuõÛ¯® ©ØÖ® ]» •UQ¯ uõÛ¯[PÎÀ EÒÍ \zxUPÒ (100 Q. ©õÂÀ) Aª÷Úõ Aª»[PÒ ÷PÌÁμS I÷éõ¾]ß ¾]ß ø»]ß ªzv÷¯õÛß ]ìøhß ¤øÚÀ A»Ûß øu÷μõêß v›÷¯õÛß i›¨÷hõ£ß Áõ¼ß îìiøhß

4.4 9.5 2.9 3.1 2.2 5.2 3.6 3.8 1.6 6.6 2.2

ÁμS

£ÛÁμS vøÚ

3.0 6.7 3.0 1.5 2.6 6.0 3.5 3.2 0.8 3.8 1.5

E¨¦©õ, \¨£õzv, öμõmi, ÷uõø\, TÌ, ¦mk, •ÖUS, £U÷Põhõ, ÷£õßÓ £À÷ÁÖ ÁøP¯õÚ ©v¨ §mh¨£mh _øÁ¯õÚ EnĨ £sh[PøͲ® u¯õ›UP»õ®.

CxÁøμ TÓ¨£mh ]ÖuõÛ ¯[PÒ A›]ø¯ Âh G¢u Âuzv¾® SøÓ¢ux AÀ». Gߣøu ©ÚvÀ öPõsk EnÄ •øÓ°À ©õØÓ® ö\´x B÷μõUQ¯ ÁõÌøÁ¨ ö£Ó»õ®. ]ÖuõÛ¯[Pøͨ £u¨£kzv AÁÀ, ö£õ›, ¡kÀì, ]Ö SÇ¢øu PÐUPõÚ \zxnÄ, Ak©øÚ¨ ö£õ¸mPÒ ÷£õßÓ EnĨö£õ¸m PøÍz u¯õ›UP»õ®. ÷©¾® |®

8.1 12.2 3.0 2.6 1.0 4.9 4.0 3.0 0.8 6.5 1.9

7.6 16.7 2.2 2.8 1.6 6.7 2.2 2.7 1.0 6.9 1.9

SvøμÁõ¼ ÷Põxø© 8.8 16.6 2.9 1.9 2.8 2.2 2.4 2.2 1.0 6.4 1.9

3.3 6.7 2.8 1.5 2.2 4.5 3.0 2.8 1.5 4.4 2.3

A›] 3.8 8.2 3.8 2.3 1.4 5.2 3.9 4.1 1.4 5.5 2.4

£õ쮣›¯ EnÄPÍõÚ ÷£õÎ, A¨ £®, Avμ\®, ¦mk, Aøh, \÷©õ\õ ÷£õßÓ EnÄ ÁøPPøͲ® u¯õ ›UP»õ®.

CÆÁõÖ ]ÖuõÛ¯[Pøͨ £u¨ £kzx® öuõÈÀ~m£[PøÍz öuõÈÀ Ÿv¯õP Pøh¤i¨£x ‰»® |® |õmiß ÷ÁÍõs ö£õ¸Íõuõμ {ø»ø¯ ÷©®£õk Aøh¯a ö\´¯ •i²®.Cu߉»®]ÖuõÛ¯[PÎß ÷uøÁø¯ AvP›UPa ö\´¯»õ®.

A÷uõk ©õÚõÁõ› EÇÁºPÒ, ]Ö, SÖ EÇÁºPÎß ÁõÌUøPz uμzøu ÷©®£õk Aøh¯a ö\´Áxhß, Qμõ ©¨¦Ó[PÎÀ ÷Áø» Áõ´¨¦PøÍ AvP›UPa ö\´¯Ä® Áõ´¨¦ÒÍx. www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

18

Ô‚|Á´

Q¸æ áõUμß £zv›UøP ¼®Põ \õuøÚ¨ ¦zuPzvÀ Ch® ö£ØÖÒÍx.

•P¡¼À B°μUPnUPõÚÁº "Q¸æ áõUμß' C¢v¯õÂß •ß C¢u PÒ "¸¨£®' TÔ²ÒÍõºPÒ. |õöh[

÷Úõi ÷ÁÍõs £zv›UøP¯õS®, C¢v¯õÂÀ Qmhzumh J¸ ÷Põi ©UPÒ £iUQßÓ AÍÄUS, AvP ÂØ£øÚ EÒÍ ÷ÁÍõs Qμõª¯¨ £zv›UøP "Q¸æ áõUμß' GßÖ ¼®Põ \õuøÚ¨ ¦zuPzvÀ ¤μ_›U P¨£mkÒÍx. v¸. G®.].öhõªÛU AÁºPÍõÀ 1996B® BsiÀ C¢v¨ £zv›UøP ¯õP ¤μ_›UP¨£mh "Q¸æ áõUμß' £zv›UøP CßÖ C¢v¯õÂÀ 23 ©õ{»[PÎÀ, 12 ö©õÈPÎÀ, 22 £v¨¦PÍõP¨ ¤μ_›UP¨£kQßÓx.

C¢u¨ £»ö©õȨ £zv›UøP CßÖ Qmhzumh J¸ ÷Põi ©UPÒ £iUQßÓõºPÒ, C¢v¯õÂÀ GÀ»õ Qμõ©[Pξ® C¢u¨ £zv›U øPø¯ QøhUPa ö\´ÁuØPõP, GÀ»õ ©õÁmh[Pξ® J¸[ Qøn¨£õͺPøÍ {¯ªzx, J¸ Á¾ÁõÚ Â{÷¯õP Áø»¨¤ßÚÀ Aø©UP¨£mkÒÍx. www.krishijagran.com GßÓ Cøn¯ uÍzøu C¨£zv›UøP C¢v°¾®, B[Q»zv¾® |hzv Á¸QßÓx.

C¢u Cøn¯uÍzvÀ 10 C»m\® \¢uõuõμºPЮ, 10 ªÀ¼¯ß Áõ\Pº PЮ EÒÍõºPÒ, "Q¸æ áõU\ß' GßÓ •P¡À Cøn¯uÍzøu²® C¢u¨ £zv›UøP |hzv Á¸QßÓx.

Q¸æ áõUμß & EÇÁº E»P®, ö\¨öh®£º 2017

Q¾®. ¡ØÖUS® ÷©Ø£mh Áõmì A¨ (Whats App) SÊUPЮ C¨£z v›UøPUS EÒÍÚ. CøÁPÒ ‰»® ÂÁ\õ°PÐUS ¦v¯ ÷ÁÍõs öuõÈÀ~m£[PÒ ©ØÖ® AÁºPÍx ÷ÁÍõs ¤μa\øÚPÐUPõÚz wºÄ PÒ ÁÇ[P¨£kQßÓÚ.

CzuøP¯ uÛa]Ó¨¦PЮ. £ß •Pz vÓßPЮ öPõskÒÍ C¢u¨ £zv›UøP |À»öuõ¸ \‰P FhP ©õP £À÷ÁÖ ÷ÁÍõs \‰PzvÚº PÒ ©ØÖ® Cuμ¨ ¤›ÂÚºPÒ Cøh÷¯ ªS¢u Áμ÷ÁØø£¨ ö£ØÖÒÍx.

C¢v¯ ÷ÁÍõsø©°À HØ£m kÒÍ •ß÷ÚØÓ[PÒ £ØÔ ÂÁ\õ° PÐUS öu›ÂUS® ÁøP°À Pm køμPЮ, ö\´vPЮ B쮣 Põ»® •uÀ C¢u¨ £zv›UøP°À ¤μ_›UP¨£mk Á¸QßÓÚ. ÂÁ\õ°PÒ u[PÍx £mhÔÄ öuõÈÀ ~m£[PÒ ©ØÖ® Psk ¤i¨¦Pøͨ £ØÔ "ö\´v¨ £›©õØ Ó®' ö\´ÁuØS HxÁõP "÷ÁÍõs ö\´v ÷©øh' £Sv²® öÁΰh¨ £kQÓx. öuõÈÀ xøÓUS®. Aμ\õ[PzvØ S® Cøh÷¯ ö£õÖ¨¦ÒÍ Cøn¨¦ £õ»©õP C¨£zv›UøP ö\¯À£mk Á¸QÓx Gߣx Dsk SÔ¨¤hz uUPx.

19 www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

20

Ô‚|Á´

√´ı º\_ •øÚÁº ö\.μõvPõ ©ØÖ® •øÚÁº u.μ÷©è AߤÀ uº©¼[P® ÷ÁÍõsø©U PÀ¿›, |Á¿º Smh¨£mk, v¸a] & 620 009.

|®|õmiÀ öÁÒÍõk £søh¯ Põ»® •uÀ CøÓa]UPõP ÁͺUP¨ £kQÓx. öÁÒÍõkPÒ G¢uÂu um£öÁ¨£ {ø»°¾®, {»¨ £Sv°¾® Áͺ¢x HøÇ ÂÁ\õ° PÐUS {μ¢uμ Á¸©õÚzøuU öPõkUQßÓÚ. BP÷Áuõß öÁÒ Íõk ""HøÇPÎß £_'' GßÖ ÷£õØ Ó¨£kQÓx. Asø©U Põ»zvÀ £¸Á©øÇ ö£õ´zx Á¸ÁuõÀ, £°ºzöuõȼÀ HØ£k® CU PmhõÚ {ø»ø¯ P¸zvÀ öPõsk, ÷ÁÍõs ö£¸©UPÒ ö£¸®£õ÷»õ ÷Úõº PõÀ|øh Áͺ¨¤À SÔ¨£õP öÁÒÍõk Áͺ¨¤À PÁÚ® ö\¾zu öuõh[Q EÒÍÚº. |©x Q¸æ áõUμß & EÇÁº E»P®, ö\¨öh®£º 2017

g| k·Ï©A!

21

|õmiÀ ©UPÒ öuõøP ö£¸UP® x›u©õP C¸¨£uõÀ uÛ ©Ûu »[QÚ¨ ¦μuz ÷uøÁø¯¨ §ºzv ö\´¯ •i¯õ©À £ØÓõU SøÓø¯÷¯ \¢vzx Á¸Q÷Óõ®.

AuõÁx uØö£õÊx C¢v¯õÂÀ JÆ÷Áõ¸ ©ÛuÝUS® |õÒ JßÖUS 6 Qμõ® GßÓ AÍÂ÷»÷¯ ¦μu® QøhUQÓx. BÚõÀ |õÒ JßÖUS 57 Qμõ® AÍÄ GßÓ ¦μu ÷uøÁø¯ {øÓÄ ö\´¯ öÁÒÍõk Áͺ¨¦ ÷uøÁ¯õÚ ©ØÖ® C»õ£ Pμ©õÚ JßÓõS®. öÁÒÍõkPøÍ wÂμ •øÓ°À ÁͺzuõÀ AvP C»õ£® Dmh •i²®. wÂμ Bk Áͺ¨¦ Gߣx SøÓ¢u ChzvÀ AvP BkPøÍ Áͺ¨£÷u BS®.

BkPøÍ öÁÎ÷¯ öÁSx]μ® Aݨ£õ©À, AÁØÔUS ÷uøÁ¯õÚ ChÁ\v ÷¯õk öPõmhøP Aø©zx, ÷uøÁ ¯õÚ wÁÚzøu £søn°÷»÷¯

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

22

EØ£zv ö\´x? wÁÚ©Îzx Áͺ¨ £x C®•øÓ°ß ]Ó¨£õÚ A®\[ PÍõS®. wÂμ Bk Áͺ¨¦ Gߣøu C¸ ÁøPPÍõP¨ ¤›UP»õ®. JßÖ |À» ÷©´a\À uøμø¯ E¸ÁõUQ, ÷©´a\¼÷»÷¯ Áͺ¨£x. ©Ø öÓõßÖ J¸ SÔ¨¤mh ChzvÀ Aøhzx øÁzx, wÁÚ©Îzx Áͺ¨£uõS®.

CμshõÁx •øÓø¯ öPõmiÀ •øÓ Bk Áͺ¨¦ GÚÄ® TÓ»õ®. öPõmiÀ •øÓ Bk Áͺ¨¦ •øÓPÎÀ JßÖuõß "£μs÷©À Bk Áͺ¨¦ •øÓ'.

£μs÷©À Bk Áͺ¨¦ •øÓ°ß •UQ¯ A®\[PÒ : * SøÓ¢u •u½k. * BkPÒ |h¢x v›¢x G›\U vø¯ ÃnõUSÁøuz uºUP»õ®. * BkPÎß EhÀ Gøh x›u©õP AvP›UQÓx. C®•øÓ _»® ÁͺU P¨£k® BkPÒ |õöÍõßÖUS 100 •uÀ 150 Qμõ® Áøμ EhÀ Gøh AvP›UQÓx. * SøÓ¢u ChzvÀ AvP Bk PøÍ ÁͺUP»õ®. C®•øÓ°À J¸ BmiØS 10 \xμ Ai Ch® ÷£õx©õÚx. * C®•øÓ°À \õn®, ]Ö}º

Q¸æ áõUμß & EÇÁº E»P®, ö\¨öh®£º 2017

£μqUS R÷Ç CÓ[Q ÂkÁuõÀ BkPÒ _Põuõμ •øÓ°À ÁͺUP¨ £kQßÓÚ. * Bmk G¸øÁ Áõμ® J¸ •øÓ ÷\P›¨£x ÷£õx©õÚx. Au ÚõÀ £μõ©›¨¦ GÎuõQÓx. * AvP Á¸©õÚ®.

£μs ÷©À Bk Áͺ¨¦ öPõmiÀ Aø©zuÀ öPõmhøP¯õÚx }ÍÁõUQÀ QÇUS ÷©ØPõP Aø©UP ÷Ásk®.

23

öPõmhøP°ß AP»® AvP£m\ ©õP 20 Ai Áøμ C¸UP»õ®.

AP»® AvP©õÚõÀ PõØ÷Óhmh® £õvUP¨£k®. öPõmhøP°ß E¯ μ® |k¨£Sv°À 9 & 12 Ai E¯μz v¾®, \›ÁõÚ |k¨£Sv°À 6 & 9 Ai E¯μzv¾® C¸US©õÖ Aø©U P»õ®. BmkU öPõmhøP°ß Tøμ Bìö£ìhõì, ©[Pк Kk ©ØÖ® RØÖ öPõsk Aø©UP»õ®.

J¸ BmiØS 10 \xμ Ai AÍÄ Ch® GßÖ PnUQmk öPõmiÀ Aø©UP ÷Ásk®. •u¼À 3&4 Ai E¯μzvØS ©μa\mh[PøÍU öPõsk £μs Aø©UP ÷Ásk®. £μøn |À» uõ[QPÎß (P¸[PÀ AÀ»x ]ö©sm Pmøh) ÷©À Aø©UP ÷Ásk®.

BkPÎß \õn® ©ØÖ® ]Ö}º R÷Ç ÂÊÁ uØS HØÓÁõÖ Cμsk \mh[ PÐUS Cøh°À 1&2 ö\.« Cøh öÁÎ Âmk \mh[Pøͨ ö£õÖzu ÷Ásk®. ÷©k £ÒÍ[PÒ ©ØÖ® ö£›¯ CøhöÁÎ CÀ»õ©À \m h[Pøͨ £vUP ÷Ásk®. JÆ öÁõ¸ \mh[PÎß AP»® 5 ö\.«.

C¸UP ÷Ásk®. CÆÁõÖ Aø©z

uõÀuõß BkPÒ _Põuõμ©õPÄ® ÷|õ´ £õv¨¤ßÔ²® C¸US®. £μqUS ÷©¾®, RÊ® P®¤ Áø» öPõsk |õßS ¦Ó•® AøhUP ÷Ásk®. öPõmiø» \xμ Ái Â÷»õ, }Ò \xμ ÁiÂ÷»õ Aø©U P»õ®. öPõmi¼ß J¸ ‰ø»°À ©μa\mh[PÒ AÀ»x ]ö©sm öPõsk BkPÒ HÔ CÓ[P HxÁõP £iUPmkPÒ Aø©UP ÷Ásk®. öPõmi¼ß EÒ÷Í, Qhõ´PÒ, ]øÚ Bk ©ØÖ® SmiPÐUPõP uÛzuÛ AøÓPÒ HØ£kzu ÷Ás k®. AvP BkPøÍ ÁͺUS® £m \zvÀ }ÒÁõUQÀ öPõmiÀ Aø©zx, }ÒÁõUQ÷»÷¯ Cμs hõP ¤›zx AøÓPÒ Aø©zx, Cμsk ¦Ó•® £iUPmkPÒ HØ £kzv £¯ß£kzu»õ®. Tøμø¯ J¸ £UP \õ´ÁõP÷Áõ AÀ»x |k¨£Svø¯ E¯ºzv, Cμsk £UP•® \õ´ÁõP÷Áõ Aø©zxU öPõÒÍ»õ®. öPõmiø»a_ØÔ BkPÒ Põ»õμ |h¢x v›¯ 5 BkPÐUS 1 ö\ßm GßÓ AÍÂÀ Ch® JxUQ \ßÚÀ P®¤ ÷Á¼ Aø©zvhÀ ÷Ásk®. öPõmhøP°¾®? ÷Á¼°¾® 2&3 Ai AP» PuÄPÒ ö£õÖzu ÷Ás k®. wÁÚ® ©ØÖ® uspº öuõmi PøÍ öPõmi¾US öÁÎ÷¯ uøμ °÷»õ AÀ»x öÁΨ¦Ó©õP öPõm i¾hß Cønz÷uõ øÁUP»õ®. öPõmi¾hß Cønzx øÁUS® ÷£õx, BkPÒ uø»ø¯ öÁÎ÷¯ }mi Esq® ÁøP°À Aø©UP ÷Ásk®. wÁÚzöuõmiPÒ ©μz vÚõÀ ö\´¯¨£mk 1 Ai EÒ £UP® SȯõP C¸US©õÖ Aøμ Ámh ÁiÂÀ Aø©UP ÷Ásk®. }Í® 5 Ai C¸UP ÷Ásk®. 10 BkPÐUS J¸ wÁÚzöuõmi Aø©UP ÷Ásk®. www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

24

£μs÷©À Aø©¨¤ØS HØÓ BkPÒ A.öÁÒÍõkPÒ : öÁÎ|õmk CÚ[PÒ : \õÚß (_Âm\º»õ¢x), B[Q÷»õ ~¤¯ß (C};Q»õ¢x), ÷hõUPߣºU (_Âm \º»õ¢x), ÷£õ¯º (öuß B¨¤›UPõ). |® |õmk CÚ[PÒ : á•Úõ£õ› (Ezvμ¤μ÷u\®), £õº£õ› (öhÀ¼, Ezvμ¤μ÷u\®, A›¯õÚõ), uø»a ÷\› (÷PμÍõ), PßÛ Bk (v¸ö|À ÷Á¼), ÷\»® P¸¨¦, £ÒøÍ Bk (©ø»¨£Sv), ÷©õøÚ Bk (D÷μõk&÷Põ¤), Põ› £Sv P¸¨¦ Bk, _÷μõQ (μõåìuõß).

B.ö\®©Ô¯õkPÒ : EÒqº ö\® ©Ô¯õkPÒ * \¢øu Áõ´¨¦U÷PØÓ Bk PøÍ ©mk÷© ÁͺUP ÷Ásk®. * E¯ºμP P»¨¤Ú BkPøÍ CÚa÷\ºUøP ö\´¯ ©mk÷© £¯ß £kzu ÷Ásk®.

CÚ¸zv £μõ©›¨¦ * ]øÚUPõ»® : 5 ©õu[PÒ * ]øÚ¨£¸Á® : 1&3 |õmPÒ * ]øÚ¨£¸Á AÔSÔPÒ öuß £mh 12&18 ©o ÷|μzvÀ Qhõ Bmkhß JßÖ AÀ»x Cμsk •øÓ ÷\ºUP ÷Ásk®. * 12 ©õu[PÒ BÚ ö£møhPøÍ P¸ÄÓ øÁ¨£x |À»x * |À», vhPõzvμ©õÚ, Áͺa] ¯øh¢u ö£møhPøÍ P¸ÄÓ øÁ¨ £x |À»x * ]øÚUS Á¢u BkPÐUS \z xÒÍ wÁÚ® (Ahº wÁÚ®) uÁÓõx AÎUP ÷Ásk®. * 20 ö£møh BkPÐUS 1 Qhõ ÷£õx®. * JßÖ AÀ»x Cμsk Bsk PÐUS J¸ •øÓ QhõøÁ ©õØÓ ÷Ásk®.

Q¸æ áõUμß & EÇÁº E»P®, ö\¨öh®£º 2017

wÁÚ ÷©»õsø© : BkPÐUS uspº, ¦μu®, ©õÄa \zx, öPõʨ¦a\zx, |õºa\zx, uõx E¨¦PÒ ªPÄ® AÁ]¯®.

wÁÚ¨ ö£õ¸ÒPÒ : 1. |õºa\zx AvP•ÒÍ wÁÚ¨ ö£õ¸ÒPÒ E¯º CÚ wÁÚ¨ ö£õ¸ÒPÒ: øÁU÷PõÀ, ÷\õÍz umøh, ÷PÌÁμSz umøh, ÷ÁºU Phø»UöPõi.

2. AhºwÁÚ¨ ö£õ¸mPÒ (¦μu®, ©õÄa\zx, öPõʨ¦a\zx AvP •ÒÍx) : ¤snõUS, ÷\õÍ®, ©UPõa÷\õÍ®, P®¦, ÷PÌÁμS, ÷Põxø©, uÂk. £aø\ ¦ØPøͲ®, Põ´¢u umøhPøͲ® ]Ö]Ö xsk PÍõUQ 4&US 1 GßÓ £[QÀ P»¢x EhÀ Gøh°À 10 \u AÍÂØS AÎUP ÷Ásk®.

Ahº wÁÚzøu RÌPsh AÍÂÀ AÎUP ÷Ásk®.

3&6 ©õuUSmiUS : vÚ® 100 Q. 6 ©õuzvØS ÷©À : vÚ® 250 Q. ]øÚ Bk, Qhõ : vÚ® 400&500 Q. £_¢wÁÚ®, Põ´¢u umøhPÒ ©ØÖ® AhºwÁÚ® BQ¯ÁØøÓ vÚ® öuõhº¢x AÎzx Á¢uõÀ BkPÒ •Ê Áͺa] Aøh²®, ÂøμÂÀ £¸©Úøh¢x GÎvÀ ]øÚ¨£k®. uμ©õÚ uõ´ BkPÎÀ C¸¢x ¤ÓUS® SmiPÎÀ CÓ¨¦ ÂQu® ªPUSøÓÁõP÷Á C¸US®.

HÊ AÀ»x Gmk ©õu[PÎÀ AvP SmiPÒ ÂØ£øÚUS Á¢x Bk Áͺ¨÷£õ¸US AvP C»õ£® QøhUS®.

P»¨¦, Ahº wÁÚ® u¯õ›¨¦ 1. ÷\õÍ® , ©UPõa÷\õÍ® : 4 Q÷»õ 2. ¤snõUS : 3 Q÷»õ 3. ÷Põxø©, A›]zuÂk:2.7 Q÷»õ 4. uõx E¨¦U P»øÁ: 200 Qμõ® 5. E¨¦ : 100 Qμõ® ö©õzu®

: 10 Q÷»õ wÁÚ®

26

Ô‚|Á´

gÔ¸‚ 2017 \V>›]uÔV™ ØflEºÂVF ÔıÔVË©A >Ôk_Ô^! ö|Ø£°º

÷Põ¯•zyº, uº©¦›, vskUPÀ, v¸ö|À÷Á¼, v¸Ásnõ©ø», ¦xU÷Põmøh ©ØÖ® ÷\»® ©õÁmh[PÎÀ ö|À £°›À Cø»a _¸mk¨ ¦Ê ©ØÖ® usk¨ ¦Ê uõUSuÀ £μÁ»õP Põn¨£kQßÓÚ.

C¨§a]PøÍ Pmk¨£kzu Á¯À PÎÀ ÂÍUS ö£õÔ Aø©zx (1 HUPº) A¢x¨ §a]PøÍ PÁº¢x AÈUP ÷Ásk®. §a]PÎß uõUSuÀ AvP©õP öuߣmhõÀ ÷Á¨£[ öPõmøha \õÖ 5 \u® AÀ»x RÌPõq® Huõ Áx J¸ ©¸zvøÚ, £õ\÷»õß 35 C. ] 1500 ªÀ¼, GUhº AÀ»x SøÚÀ £õì 25 C. ] 1000 ªÀ¼, GUhº AÀ »x £õì÷©õªhõß 40 Gì.GÀ 1250 ªÀ¼, GUhº GßÓ AÍÂÀ öuÎUPÄ®. ©õĨ§a]ø¯ Pmk¨£kzu J¸ HUP¸US RÌPsh ©¸¢xPÎÀ H÷uÝ® JßøÓ öuÎUPÄ®. * ¤²¨÷μõö£]ß 25 SC @ 200 ªÀ¼ AÀ»x * øu÷¯õ«uõU\® 20 WDG 100 ªÀ¼ AÀ»x * øh«z÷uõm 30 EC 400 ªÀ¼ ö|À £°›k® £SvPÎÀ ö|À ¼À Cø»¨¦ÒÎ ÷|õ°ß uõUSuÀ £μÁ»õP Põn¨£kQÓx. GÚ÷Á ö|À Á¯ÀPÎÀ SÔ¨£õP C¯¢vμ® ‰»® |hÄ ö\´¯¨£mh |õØÓ[PõÀ ©ØÖ® |hÄ |mh Á¯ÀPÎÀ ©õß÷Põ ÷\õ¨ GßÓ §g\õÚ ©¸¢øu J¸ ¼mhº usp¸US 2 Qμõ® ©¸¢x GßÓ AÍÂÀ P»¢x ÷|õ°ß uõUPz vØS HØ£ 2 AÀ»x 3 •øÓ 10&15 |õmPÒ CøhöÁΰÀ öuÎUPÄ®.

Q¸æ áõUμß & EÇÁº E»P®, ö\¨öh®£º 2017

ö|À £°›k® £SvPÍõÚ ug\õ ź, v¸Áõ¹º ©ØÖ® |õP¨£miÚ® ©õÁmh[PÎÀ ö|À¼À Cø»¨ ¦ÒÎ ÷|õ°ß uõUSuÀ £μÁ»õP öuߣkQÓx. Bu»õÀ ö|ÀÁ¯À PÎÀ SÔ¨£õP C¯¢vμ® ‰»® |hÄ ö\´²® |õØÓ[PõÀ ©ØÖ® |hÄ |mh Á¯ÀPÎÀ ©õß÷Põ ÷\õ¨ (2 Qμõ® 1 ¼mhº uso¸US) ÷uøÁUS HØ£ 2 AÀ»x 3 •øÓ 10&15 |õmPÒ CøhöÁΰÀ ÷|õ°ß uõUPzvØS HØ£ öuÎUPÄ®.

27

SøÚÀ£õì 25 C.] 2 ¼mhº, GUhº AÀ»x Põº£õpÀ 50 ÖP 2.5 Q÷»õ, HUPº AÀ»x AÀ»x ¤μ¤÷Úõ£õì 50 C. ]., 1000 ªÀ¼, GUhº GßÓ AÍÂÀ £°ºPÎÀ öuÎUPÄ®.

{»UPhø» ÷Põ¯•zyº, D÷μõk, u¸©¦›, v¸Ásnõ©õø», ¦xU÷Põmøh ©ØÖ® ÷\»® ©õÁmh[PÎÀ {»U Phø»°À Cø»a_¸mk ¦ÊÂß uõUSuÀ öuߣkQÓx. CøuU Pm k¨£kzu HUP¸US J¸ ÂÍUS ö£õÔ øÁzx A¢x¨ §a]PøÍ PÁº¢x AÈUPÄ® ÷uøÁ¨£iß RÌPõq® HuõÁx J¸ ©¸¢vøÚ £°ºPÎÀ öuÎUPÄ®. øh¦Ðö£ß _μõß 25 h¤Ò³. ] 400 Qμõ® / GUhº AÀ»x ©õ÷ÚõS÷μõmh £õì 36 h¤Ò³. ] 500 ªÀ¼ / GUhº AÀ»x S÷Íõºø£›£õì 20 C. ] 1250 ªÀ¼ / GUhº AÀ»x S°ÚÀ£õì 25 C. ] 1500 ªÀ¼ / GUhº. Âʨ¦μ® ©ØÖ® ¦xU÷Põmøh ©õÁmh[PÎÀ {»UPhø»°À, ÷ÁμÊPÀ ÷|õ´ uõUSuÀ HØ£h »õ®. CuøÚ Pmk¨£kzu Põº£ß hõ]® §\nUöPõÀ¼ 0.1% GßÓ AÍÂÀ ©søn |øÚzx Pmk¨ £kzu»õ®.

£¯Ö

£¸zv v¸ö|À÷Á¼ ©ØÖ® ÷\»® ©õÁmh[PÎÀ £¸zv°À Põ´¨ ¦ÊÂß uõUSuÀ öuߣkQÓx.

CÁØøÓU Pmk¨£kzu CÚU PÁºa] ö£õÔPøÍ HUP¸US I¢x Ãu® øÁzx A¢x §a]PøÍ PÁº¢x AÈUPÄ®. AvP® ÷\u® Põn¨£k® £°ºPÎÀ (1000 ¼mhº uspº, GUh¸US) RÌPõq® Huõ Áx J¸ ©¸¢vøÚ £õ\÷»õß 35 C.] 2.0 ¼mhº, GUhº AÀ»x

EТx ©ØÖ® £aø\ £°›À ÷Áõ] AÊPÀ ÷|õ´ ©ØÖ® ©g\Ò ÷u©À ÷|õ´ ¦xU÷Põmøh, v¸ ö|À÷Á¼ ©ØÖ® ÷uÛ ©õÁmh[ PÎÀ Põn¨£kQÓx. CuøÚ Pm k¨£kzu GUh¸US Põº£ßhõ]® GßÓ ©¸¢øu ¼mh¸US 1 Q GßÓ AÍÂÀ ö\i°øÚ _ØÔ FØÔ ©søn |øÚUP ÷Ásk®. ÷©¾® ©g\Ò {Ó Jmk ö£õÔø¯ 15 GßÓ GsoUøP°À Aø©UP ÷Ásk® ©ØÖ® øh«z÷Úõ÷¯m AÀ»x ªzøuÀ öh©mhõß GßÓ ©¸¢øu ¼mh¸US 2 ª¼ GßÓ AÍÂÀ öuÎUP ÷Ásk®. www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

28

ÁõøÇ ÁõøÇ°À Cø»¨¦ÒÎ ÷|õ´ uõUSuÀ ÷Põ¯•zyº, D÷μõk ©ØÖ® v¸a] ©õÁmh[PÎÀ öuß £kQÓx. CuøÚ Pmk¨£kzu Põº£ßhõ]® @ 0.1 % AÀ»x ©õß ÷Põö\¨ @ 0.25 % Jmk vμÁ©õÚ j¨£õÀ ÷\ºzx 3 •øÓ 10&15 |õmPÒ CøhöÁΰÀ AÔSÔPÒ öuß £mhv¼¸¢x Cø»°ß Ai¨£Sv °À öuÎUPÄ®. ¤³÷\›¯® ÁõhÀ ÷|õø¯U Pmk¨£kzu QÇ[SPøÍ Põº£ßhõ]® 2 Q/¼mhº Pøμ\¼À 30 {ªh® |øÚzx |hÄ ö\´¯Ä®. ©μzvß 3, 5 ©ØÖ® 7B® ©õuzvÀ Põº£ßhõ]® 2 ÂÊUPõk (20 Q/¼) Pøμ\À u¯õ›zx 3 ª.¼ø¯ QÇ[ QÝÒ ö\¾zuÄ®. ÷|õ´ uõUP¨ £mh ©μ® ©ØÖ® AuøÚ _ØÔ²ÒÍ ©ØÓ ÁõøÇ ©μ[PÐUS® Põº£ß hõ]® (1 Q/¼mhº) u¯õ›zx ©μzøu _ØÔ 2, 4 ©ØÖ® 6B® ©õuzvÀ FØÓ ÷Ásk®.

öÁ[Põ¯® öÁ[Põ¯zvÀ Cø» \¸©zvÀ öPõ¨¦Í[PÒ HØ£k®. CuøÚ Pm k¨£kzu J¸ ¼mhº }›À ÷©ß÷Põ ö\¨ 2 Q AÀ»x Põ¨£º BUê S÷Íõøμk 2.5 Q GßÓ ÂQuzvÀ öuÎUPÄ®. Aiusk AÊPÀ ÷|õø¯ Pmk¨£kzu møμU÷Põ öhº©õ ›i GßÓ §g\õn öPõÀ ¼ø¯ J¸ Q÷»õ ÂøuUS 4 Q GßÓ A;® ©ØÖ® GUh¸US 2.5 Q÷»õ Ãu•® ©soÀ Ch÷Ásk®.

÷ÁÍõsø© ©ØÖ® ÷uõmhU Pø»¨ £°ºPÎÀ \õÖ EÔg_® §a]PÎß ÷©»õsø© £¸Á©øÇ ÷©¾® uõ©õu©õÚõÀ ÁÓm] öuõhμ Áõ´¨¦ÒÍx. AÆ ÁõÓõÚ `Ì{ø»°À \õÖ EÖg_® §a]PÍõÚ uzx¨§a], Cø»¨÷£ß, Q¸æ áõUμß & EÇÁº E»P®, ö\¨öh®£º 2017

öÁÒøÍ D, _¸Ò §a] öÁÒøÍ D ©ØÖ® £»ÁøP¯õÚ ©õĨ§a] PÎß |h©õmh® AvP©õP Áõ´¨¦ÒÍx.

CÁØøÓ ©g\Ò Jmk® ö£õÔ øÁzx (5 ö£õÔ / HUP¸US) Ps PõoUPÄ®. ÷uøÁ¨£iß ÷Á¨£[ öPõmøha\õÖ 5 \u® AÀ»x «ß Gsøn´ ÷\õ¨ 1 Q÷»õ 40 ¼mhº usp›À P»¢x öuÎUPÄ®. ÷uøÁ¨£iß øhªz÷uõ÷¯m 2 ªÀ¼ AÀ»x ªzøuÀ öh©mhõß 1.5 ªÀ¼ 10 ¼mhº usp¸US GßÓ AÍÂÀ P»¢x öuÎUPÄ®.

öÁsøh ©g\Ò ÷u©À ÷|õ´ø¯ Pmk¨ £kzu öÁÒøÍ D.°ß |h©õm hzøu ©g\Ò Jmk® ö£õÔ (12/ GUhº) Aø©zx PsPõoUPÄ®. ÷uøÁ¨£iß ªzøuÀ öh©mhõß AÀ»x øhªz÷uõ÷¯m 2 ªÀ¼ AÀ»x CªhõS÷Íõ÷μõø£›m 17.8 Gì.GÀ 2 ªÀ¼ 10 ¼mhº us p¸US P»¢x öuÎUPÄ®.

ªÍPõ´ ªÍPõ°À Põ´ ¦ÊUPøÍ Pmk¨ £kzu CÚUPÁºa] ö£õÔPÒ (12/ GUhº) Aø©zx A¢x¨§a]PÎß |h©õmhzøu PshԯĮ. uõUP¨ £mh Põ´PÒ ©ØÖ® Áͺ¢u ¦ÊU PøÍ øPPÎÚõÀ Gkzx A¨¦Ó¨ £kzuÄ®. ÷uøÁ¨£iß ÷£]»ì x›g]¯ß]ì 2 Qμõ® J¸ ¼mhº usp¸US GßÓ AÍÂÀ P»¢x öuÎUPÄ®.

÷©ØPshz uPÁÀPÒ uªÌ|õk ÷ÁÍõsø©¨ £ÀPø»U PÇPzvß ©UPÒ öuõhº¦ A¾Áº •øÚÁº H.÷\õ©_¢uμ® Ph.D. AÁºPÍõÀ AÎUP¨£mhuõS®.

29 www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

30

ÔVÁ´¬ÔV_ \Vk‚¶D

WÈ gkVÁ´ ÔVƒVzD ÔV‚|flÿƒΩ PõøμUPõÀ

©õÁmhzvÀ u»z öu¸ ÷|¸|Pº ö|k[Põk {μ v¸ ©ø»μõ¯ß £min® A®£Põzyº BQ¯ FºPÎÀ u›_ {»[PÎÀ ^ø© APzv GßÖ® Ásk öPõÀ¼ GßÖ® EÒк ©UPÍõÀ AøÇUP¨ £k® J¸ ö\i Põmkaö\i¯õP uß Ûaø\¯õP HμõÍ©õP Áͺ¢xÒÍx.

4&5 Ai E¯μ® Áøμ ÁͺQßÓ C¢ ua ö\i J¸ ¦uº ö\i¯õS®. Cuß Cø»PÒ APzvö\i Cø»PÒ Ái ÂÀ BÚõÀ \ØÖ ö£›¯ Cø»PÍõP C¸UQßÓÚ. CuÚõÀ C¢uaö\i ^ø© APzv GßÖ® AøÇUP¨£k QÓx. Cuß §UPÒ öÁκ ©g\Ò {ÓzvÀ ªPÄ® AÇPõP PõÚ¨£k QßÓÚ. Cuß Põ´PÒ £aø\ {Óz vÀ 4&6 ö\.« }ÍzvÀ C¸US®.

Q¸æ áõUμß & EÇÁº E»P®, ö\¨öh®£º 2017

•vºa] Aøh¢u Põ´PÒ P¸¨¦ {ÓzvÀ PõÚ¨£k®. ¦uºPÍõP ©siUQhUS® C¢u ö\i°ß ©¸zxÁ ©v¨¦ öu›¯õu PõμnzvÚõÀ CÆźPξÒÍ HøÇ ©UPÒ AøÁPøÍ öÁmi ÂÓ PõP Ak¨ö£›UP £¯ß£kzxQÓõº PÒ. A¢u HøÇ ©UPÐUS J¸|õÒ Avèh® Aizux. AßÖ Ph¿º ©õÁmh® ¸zuõ\»® |P›¼¸¢x Á¢u J¸Áº C¢u ö\i°ß Cø» PøÍ Q÷»õ JßÖUS 5 ¹£õ´ GßÓ Âø»US Áõ[QUöPõÒÁuõP TÔ Úõº. C¢ua ö\iPÒ PõøμUPõÀ ©õÁmhzvÀ AvP AÍÂÀ PõÚ¨ £kQÓx GßÖ® A¢ua ö\i°ß Cø»PÒ Á¸hzvÀ |õßS ©õu[ PÒ AÁ¸US ÷uøÁ¨£kQÓx

31

GßÖ® TÔÚõº. C¢u Cø»PÒ ]zu ©¸zxÁzvÀ |À»öuõ¸ ©¸¢ uõP¨ £¯ß£kQÓx GßÖ® AuØ PõP A¢u Cø»PÒ ÷PμÍõÄUS Aݨ £¨£kÁuõPÄ® AÁº TÔÚõº. ö\iPμ¸¢x Cø»Pøͨ £Ôzx •uÀ |õÒ öÁ°¾® Cμs hõ® |õÒ {Ǽ¾® Põ¯ øÁzx ‰møhPÎÀ Pmizuμ ÷Ásk® A¨÷£õx A¢u Cø»PÐUS Q÷»õ ÄUS 5 ¹£õ´ Ãu® Âø» u쨣k® GßÖ® AÁº TÔÚõº. AÁº TÔ¯uØ Qn[P C¨£Sv Qμõ© ©UPÒ Ca ö\i°ß Cø»PøÍa ÷\P›zx Põ¯ øÁzx AÁ›h® öPõkzx Põ\õUQ Á¸QßÓÚº. Põ\õS® C¢u Põmka ö\i°ß ‰»® PõøμUPõÀ ©U PÐUS ¦v¯öuõ¸ ÁõÌÁõuõμ®

QøhzxÒÍx.

Põ_ u¸® C¢u ö\i £ØÔ wÂμ©õP Â\õ›zu÷£õx RÌPsh uPÁÀPÒ QøhzuÚ.

C¢u ö\i°ß \›¯õÚ ö£¯º ^ø©{» BÁõøμ GߣuõS®.

CuØS ^ø©{» ÁõøP `μz{» ÁõøP v¸ö|À÷Á¼ ö\ßÚõ ^ø© APzv GßÓ¨ ö£¯ºPЮ EÒÍÚ.

Cuß AÔ¯À uõÁμ¨ ö£¯º (Cassia senna) GߣuõS®. CuØS Senna alata ©ØÖ® Cassia angustifolia GßÓ ö£¯ºPЮ EÒÍÚ.

C¢u uõÁμzvß §ºÃP® öuß Aö©›UPõ¾ÒÍ ö©U]UöPõ |õhõS®. A[Q¸¢x E»Qß £» £õP[PÐUS Cx £õÂaö\ßÖÒ Íx. CßÖ B]¯õ B¨›UPõ Aö© ›UPõ Psh[PÎÀ CzuõÁμ® £μÁ »õP Põn¨£kQÓx. _©õº 300 BskPÐUS •ßÚº C¢u ^ø© {» BÁõøμa ö\i GQ¨x |õmi ¼¸¢x A÷μ¤¯ ¯õ£õ›PÍõÀ Sá μõz ©õ{»® `μz xøÓ•P® ‰»® C¢v¯õÄUS öPõskÁ쨣mhx.

CuÚõÀ Aøu `μz {» BÁõøμ GßÖ® AøÇUQÓõºPÒ.

Cøu¨ ÷£õßÓ {» BÁõøμa ö\i JßÖ C¢v¯õÂÀ öuõßÖ öuõmk C¯¼hz uõÁμ©õP Áͺ¢x öPõsi¸UQÓx. A¢uz uõÁõμ® uõß A¢u Põ»zvÀ {» BÁõøμ GßÖ AøÇUP¨£mk Á¢ux.

BÚõÀ ¦v¯öuõ¸ BÁõøμaö\i GQ¨x |õmi¼¸¢x C¢v¯õÄUS Á¢u ¤ßÚº C¢v¯ BÁõøμa ö\iø¯ |õmk{» BÁõøμ GßÖ® GQ¨x |õmk BÁõøμa ö\iø¯ ^ø© {» BÁõøμ GßÖ® AøÇUPz öuõh[QÚº. C¢u Cμsk uõÁμ[ PЮ J÷μ ©¸zxÁ Snzøuzuõß öPõskÒÍÚ Gߣx SÔ¨¤hz uUPx. www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

32

C¢u Cμsk uõÁμ[PÎß AÔ¯À ö£¯ºPÒ Á¸©õÖ : 1.|õmk {» BÁõøμ & Cassia obvovata

2.^ø© {» & Cassia senna C¢u uõÁμzvÀ ö\ßÚõ ø\k G ©ØÖ® ¤ GßÓ ÷Áv¯ ‰»[PÒ AvP AÍÂÀ C¸UQßÓÚ. CøÁ PÒ £UP ÂøÍÄPÒ CÀ»õu ª» ªÍUQ¯õP ö\¯À£kQÓx. C¢u ©¸zxÁ £¯ß£õmkUPõP 1906B® Bsk ÁõUQÀ B[Q÷»¯ºPÒ ^ø© {» BÁõøμa ö\iø¯ uªÌ|õmiÀ AvP AÍÂÀ £°›ha ö\´uõºPÒ.

C¢u uõÁμzvÀ EÒÍ ö\ßÚõ ø\øh P¸zvÀ öPõsk uõÁμ ¯»õͺPÒ C¢uz uõÁμzvØS Cassia senna GßÓ¨ ¦v¯ ö£¯º öPõkzuõºPÒ Cuß £øǯ ö£¯º Cassia angustifotia GߣuõS®. C¢u uõÁμ® v¸ö|À÷Á¼ ©õÁmhzvÀ ö£¸©ÍÂÀ £°›h¨£kÁuõÀ Cx v¸ö|À÷Á¼ ö\ßÚõ GßÖ® Q¸æ áõUμß & EÇÁº E»P®, ö\¨öh®£º 2017

AøÇUP¨£kQÓx. CßÖ C¢u uõÁμ® v¸ö|À÷Á¼ ö\ßÚõ ^ø© {» BÁõøμ ^ø© {» ÁõøP `μz vÀ BÁõøμ `μz {» ÁõøP GßÖ £» ö£¯ºPÎÀ AøÇUP¨£kQÓx. ö£¯ºPÒ £»ÁõP C¸¢uõ¾® uõÁ μ® JßÖuõß. ¡mk {» BÁÁõøμa ö\iPÒ ÷£õv¯ AÍÂÀ QøhUPõu Põμ nzvÀ ^ø© {» BÁõøμ ö\iPÒ uõß AvP©õP £¯ß£kzu¨£kQÓx Gߣx SÔ¨¤hzuUPx. GÚ÷Á CßÖ |õmk {» BÁõøμ ©ØÖ® ^ø© {» BÁõøμ BQ¯ Cμsk uõÁμ[PÐUS® ©¸zxÁ Sn[PÒ JßÓõP EÒÍÚ. GÚ÷Á JßÖUS £v»õP ©ØöÓõßøÓ¨ £¯ß£kz u»õ® u¨¤Àø». ÷©¾® CßÖ ^ø© {» BÁõøμ J¸ ÂÁ\õ¯ £°μõP öuß©õÁmh[ PÎÀ SÔ¨£õP v¸ö|À÷Á¼ yz xUSi ¸x|Pº Cμõ©|õu¦μ® Áμsh {»[PÎÀ AvP AÍÂÀ

33

£°›h¨£kQÓx.

QÒÎUSÍ®&1 GßÓ |À»öuõ¸ ^ø© {» BÁõøμ μP® QÒÎSÍ® ÷ÁÍõsø©U PÀ ¿› ©ØÖ® Bμõ´a] {ø»¯z v¼¸¢x öÁΰh¨£mkÒÍx.

C¢u {» BÁõøμa ö\i°¼¸¢x {»ÁõøP `μn® ©ØÖ® {» BÁõøμ Cø»¨ö£õi ÷£õßÓ ©¸¢xPÒ u¯õ›UP¨£kQßÓÚ. {» ÁõøP `μn® |À»öuõ¸ ª» ªÍUQ¯õS®. {» ÁõøP¨ ö£õi 22 ÁøP ÷|õ´PøÍ Sn¨£kzuU Ti¯x.

I÷μõ¨¤¯ |õkPÎÀ AvP AÍ ÂÀ £ßÔUPÔ \õ¨¤kQßÓÁº PÐUS ©»a]UPÀ ö£¸® ¤μa\øÚ ¯õS® ©»a]UP¾US øP Psh ©¸¢uõP C¸¨£x {» BÁõøμ `μn[PÒ uõ® ©»a]UPÀ ©¸¢x PÒ u¯õ›¨£uØPõP ^ø© {» ÁõøP Cø»PЮ Põ´PЮ I÷μõ¨¤¯ |õkPÐUS AvP AÍÂÀ yzxUSi xøÓ•P® ÁȯõP HØÖ©v ö\´ ¯¨£kQßÓÚ. uªÌ|õmiÀ _©õº 2700 GUhº PÎÀ ^ø© {» BÁõøμ £°›h¨ £kQÓx. Bsk÷uõÖ® 5000 hß E»º¢u Cø»PЮ Põ´PЮ EØ £zv ö\´¯¨£kQßÓß CøÁPÎß HØÖ©v ‰»® _©õº 50 ªÀ¼¯ß ¹£õ´ A¢{¯ ö\»õÁo QøhU QÓx. CßÖ uªÌ |õmi¼¸¢x AvP AÍÂÀ HØÖ©v ö\´¯¨£k® ‰¼øPz uõÁμ©õS®. |À»öuõ¸ HØÖ©v Áõ´¨¦ EÒÍ ©¸zxÁ uõÁμ©õÚ ^ø© {» BÁõøμ°ß Esø©¯õÚ ©v¨¦ PõøμUPõÀ ©UPÐUSz öu›¯ÂÀø».

CvÀ ¯¨¤Àø» HöÚÛÀ ©¸z xÁ uõÁμ[PÒ £ØÔ¯ ÂȨ¦ºnºÄ |® ©UPÎh® ªPÄ® SøÓÄ.

CuØS ©ØöÓõ¸ Põμn•® EÒÍx.

AuõÁx ‰¼øP uõÁμ[PÎß

©¸zxÁ Sn[PøÍ AÔ¢v¸¢u AßøÓ¯Põ» |õmk øÁzv¯ºPÒ AÁØøÓ ©ØÓÁºPÎh® ö\õÀÁ vÀø» öÁÎ÷¯ ö\õßÚõÀ øÁzv¯® £¼UPõx ÷|õ´ Sn ©õPõx GßÓ ‰h|®¤UøP AÁº PÎh® C¸¢ux. Cuß Põμn©õP ‰¼øP uõÁμ[PÎß ©¸zxÁ £¯ßPÒ \õ©õÛ¯ ©UPÐUS öu›¯õ©À ©øÓ¢x÷£õ´ÂmhÚ. {» BÁõøμ°ß ©¸zxÁ £¯ßPÒ

£ØÔ GxÄ® öu›¯õu PõøμUPõÀ ©UPÐUS {» BÁõøμ Gߣx Põ_ u¸® J¸ Põmkaö\i ©mk÷© C¸¨¤Ý® C¢uaö\i AÁºPÐUS |À»öuõ¸ ÁõÌÁõuõμ©õP C¸¨£x SÔzx Q¸æ áõUμß EÇÁº E»P® ©QÌa] AøhQÓx.

S.J.Ilayaraja 8012429508 ilayaraja@krishijagran.com www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

34

¸Á¶K¬z vÈVD

Q¸æ áõUμß & EÇÁº E»P®, ö\¨öh®£º 2017

35

®m c∫Ô^ B\«V ƒkVˆ ∂–√k›Á> \u≈ÁkÔπ¶tÚÕm ºkÆ√|›m˛≈m?

|õ[PÒ TkuÀ ø©À ö\ÀQ÷Óõ®. GÚ÷Á }[PÒ G¨÷£õx® J¸ Gmk •ß÷Úuõß C¸¨¥º PÒ. ¯©íõ {ÖÁÚzøua ÷\º¢u |õ[PÒ ÷©õm hõº öuõÈÀ~m£zvß Ea\UPmh GÀø»PøÍ «Ô¯ ÁøP°À, ¦v¯ uø»•øÓ öuõÈÀ ~m£® JßøÓ E¸ÁõUQ²Ò÷Íõ®. Cøu |õ[PÒ ¦Ð÷Põº (Blue Core) GßÖ AøÇUQ÷Óõ®.

110 EE A” ºÔVÏ ®fiE[

¯©íõ ¦Ð÷Põº&AvP BØÓÀ, SøÓ¢u G›ö£õ¸Ò JÆöÁõ¸ \Áõ›²® Ea\zvÀ C¸US® ÁøP°À E¸ÁõUP¨£mkÒÍx.

AvP BØÓÀ, SøÓÁõÚ G›ö£õ¸Ò GßÖ EÖv ¯ÎUQÓx. \õø»PÎß ©õÖ£mh `Ì{ø»PÐU ÷PØ£ E[PÍx \Áõ›°À HØ£k® ©õØÓ[PøÍ P¸z vÀ öPõsk C¢uz öuõÈÀ~m£® E¸ÁõUP¨£m kÒÍx. C¢u öuõÈÀ~m£zvß £¯nõP Gg]ß uøPÄÖ® C¯UP® öPõshuõPÄ®. Ea\ AÍÄ ö\¯ÀvÓß ©ØÖ® AvP ø©÷»ä öPõkU Ti¯uõP Ä® ÷©®£mkÒÍx. ¦Ð÷Põº, E[PÍx C¸\UPμ ÁõPÚzvß BØÓø» AvP›US® öuõÈÀ ~m£® ©mk©À», Ax E[PÍx \Áõ›°À HØ£k® ©õØÓ[PÐU÷PØ£ G›ö£õ¸Ò £¯ß£õmk AÍøÁ \› ö\´¯UTi¯uõS®. C¢u Cμsk PõμoPøͲ® J¸ªzx ö\¯À£ha ö\´Áx ‰»®, ÁõPÚ KmiUS G¢vμzvÝhß JßÔ²ÒÍ EnºÄ QøhUS®, BØÓÀ CǨø£ SøÓUQÓx. ö\ÍP›¯zøu ÷©®£kzxQÓx. JÆöÁõ¸ uÛ |£›ß EÒEnºøÁ²® öÁΨ£haö\´QÓx.

SøÓ¢u ö\»ÂÀ {øÓ¢u BØÓø» AÎUQÓx.

Ea\UPmh ö\¯ÀvÓß ‰»® J¨£ØÓ G›ö£õ¸Ò ]UPÚ® QøhUQÓx. GÚ÷Á ¦v¯ uø»•øÓ ¦Ð÷Põº ¯©íõ ÁõPÚzøu Áõ[Q KmkÁuØS Cx÷Á uUP u¸n©õS®.

110 ]] ¦Ð ÷Põº G'';]ß

ÁõøǨ £Ç[PøÍ \¢øu¨£kzxÁvÀ öÁØÔ Psh μï©õ ¥¥ & J¸ öÁØÔUPøu ÷©ØS Á[PõÍzvÀ. ‰ºæuõ£õz ©õÁmhzvÀ, »õÀ£õU ÁmhõμzvÀ Aø©¢xÒÍ J¸ SUQμõ©® u[P£õμõ. £õQμv |v (P[øP |v) £õ´QßÓ ÁÍ©õÚ ÂøÍ{»[PÒ EÒÍ Qμõ©® Cx. ÂÁ\õ¯zøu \õº¢xÒÍ C¢uU Qμõ©zvÀ \õS£i ö\´¯¨£k® •UQ¯¨ £°º ÁõøÇ BS®. CUQμõ©zvÀ ÂøÍQßÓ ÁõøǨ£Ç[PøÍ |À» •øÓ°À \¢øu¨£kzxÁuØPõÚ Á\vPÒ CÀ»õu PõμnzvÚõÀ ÁõøǨ£Ç[PÐUS |À»Âø» Qøh¨£vÀø», ÂÁ\õ°PÒ |èh¨£mhõºPÒ. Qμõ©¨¦Ó HøÇ ©UPÐUS EuÄ® ö£õ¸mk. "©Põz©õ Põ¢v ÷u]¯ FμP ÷Áø» Áõ´¨¦ vmh®' GßÓz vmhzøu (MGNREGA) C¢v¯ Aμ_ 2005B® Bsk •uÀ ö\¯À£kzv Á¸QÓx. C¢uz vmhzvÀ £[Sö£Ö® ö£sPÎß GsoUøP ªPÄ® SøÓÁõP C¸¢ux.

EøǨ¦ ªS¢u Ãmk ÷Áø»PÒ Põμn©õP ö£sPÒ Ãmøh Âmk öÁÎ÷¯ Áμ•i¯õu `Ì{ø»uõß CuØS •UQ¯ Põμn® GßÖ öu›¯Á¢ux. 2013B® BsiÀ, ÷©ØS Á[PõÍ ÷uõmhUPø»zxøÓ (HDWB) ©ØÖ® ÷©ØS Á[PõÍ ©õ{» EnÄ £u¨£kzxuÀ ©ØÖ® ÷uõmhUPø» Áͺa] Áõ›¯® (WBSFPHDCL) BQ¯øÁPÎß J¸[Qøn¢u •¯Ø]PÎß £¯ÚõP, FμP ÷Áø» Áõ´¨¦ vmhzvÀ HøÇU Sk®£[PξÒÍ ö£sPøÍ AvP AÍÂÀ £[Sö£Óa ö\´ÁuØPõÚ |hÁiUøPPÒ GkUP¨£mhÚ.

Czvmhzvß R÷Ç HøǨ ö£sPÐUS â9, μP v_ Áͺ¨¦ ÁõøÇ \õS£i ö\´ÁuØPõÚ¨ £°Ø] AÎUP¨£mhx, C¢u v_ Áͺ¨¦ ÁõøÇ \õS£i vmhzøu ö\¯À£kzx® Aø©¨£õP (PIA) ÷©ØS Á[PõÍ ©õ{» EnĨ £u¨£kzxuÀ ©ØÖ® ÷uõmhUPø» Áͺa] Áõ›¯® ö\¯À£mhx. ÷©ØS Á[PõÍz ÷uõmhUPø»z xøÓ â9, μP v_ Áͺ¨¦ ÁõøÇUPßÖPøÍ C»Á\©õP ÁÇ[Q¯x. v_ Áͺ¨¦ ÁõøÇ \õS£iUSz ÷uøÁ¯õÚ C¯ØøP Eμ[PÒ, ÂÁ\õ¯U P¸ÂPÒ Ah[Q¯ ö£mi ©ØÖ® §a]UöPõÀ¼PÒ BQ¯Ú C»Á\©õP ÁÇ[P¨£mhÚ. u[P£õμõ Qμõ©¨ ö£snõÚ μï©õ ¥¥, uº£õß GßÓ ö£¯›À 11 ö£sPøÍ EÖ¨¤ÚºPÍõPU öPõsh _¯ EuÂUSÊ JßøÓ Aø©zx. C¢uz vmhzvß Eu ÷¯õk AUP®£UPzx ÂøÍ{»[PÎÀ ÁõøÇ \õS£iø¯z öuõh[QÚõº. ÁõøǨ £°›À |À» ©P`À Qøhzux. EhÚi¯õP ‰ºæuõ£õz Eu ÷uõm hUPø» C¯US|º EuÂ÷¯õk μï©õ ¥¥, öPõÀPzuõ |P›À EÒÍ ÷PÂßhº AU÷μõ GßÓ ]À»øÓ £Ç ÁºzuP {ÖÁÚzøuz öuõhº¦ öPõshõº, uº£õß _¯ EuÂUSÊ ö£sPÒ. μï©õ ¥¥ uø»ø©°ß RÌ, ÁõøǨ£Ç AÖÁøh. £Ç[PøÍ uμ® ¤›zuÀ ©ØÖ® ]¨£® PmkuÀ £ØÔ¯ |ÃÚ öuõÈÀ ~m£[PøÍ PØÖUöPõshõºPÒ, A¢uz öuõÈÀ ~m£[Pøͨ £¯ß£kzv â9, μP ÁõøǨ£Ç[PÎÀ G & Q÷μk £Ç[PøÍ uμ® ¤›zx ]¨£® Pmi, öPõÀPzuõ |P›À EÒÍ ÷PÂßhº AU÷μõ {ÖÁÚzvØS Aݨ¤ øÁzx, {Pμ»õ£©õP ¹.50,000 Dmi²ÒÍõº. CÆÁõÓõP, μï©õ ¥¥ u©x ö\õ¢u •¯Ø] ‰»® öÁØÔ ö£ØÖÒÍõº. AÁº |õU§º Q¸è÷©ÍõÄUS Aݨ¤ øÁUP¨£mhõº, JÆöÁõ¸ Á¸h•® CÁμx _¯ EuÂU SÊ \μõ\›¯õP ¹.2 C»m\® Á¸©õÚ® Dmi Á¸QÓx, CßÖ® CÁμx _¯ EuÂUSÊ ÷PÂßhº AU÷μõ {ÖÁÚzvØS AvP AÍÄ ÁõøǨ£Ç[PøÍ Aݨ¤U öPõsi¸UQÓx, J¸ SUQμõ©zvÀ ÁõÌ¢x Á¸® J¸ HøǨö£s G¨£i öÁØÔ ö£Ó•i²® Gߣøu Gkzx PõmkQÓx μï©õ ¥¥°ß öÁØÔUPøu. CÁμx Âhõ•¯Ø]US Qøhzu öÁØÔ. Q¸æ áõUμß ‰»® ©ØÓÁºPÐUS BUP•®. FUP•® AÎUPUTk®, www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

36

Ô[MBVz\ˆ \Vk‚¶D

C¢v¯õÂß

•xöP¾®÷£ ÂÁ \õ°²® ÂÁ\õ¯•®uõß. CßÖ ÂÁ \õ¯zøu ÷©ØöPõÒÁuØS ÷£õv ¯ÍÄ ö£õ¸Íõuõμ Á\v°Àø» Ax ©mk©À»õ©À CßøÓ¯ Põ» CøÍ bºPÒ £izx £mh® ö£ØÖ ©õua \®£Í® u¸® ÷Áø» ö£Ózuõß Â¸®¦QßÓõºPÒ. ÂÁ\õ¯z öuõÈø» öÁÖUQßÓõºPÒ. _ØÖa `Ǿhß Jzx¨÷£õ´, AuØS öPkuÀ ÂøÍ ÂUPõu öuõÈÀ ~m£[Pøͨ £¯ß £kzv, |À» ©P`À Gk¨£xhß, ÂÁ\õ¯z öuõÈ»õÎPÐUS® GÆ Âu EhÀ|»U ÷Pk® Áμõu ÁøP°À

ö\´Á÷u Esø©¯õÚ ÂÁ\õ¯ ©õS®. Av¾® SÔ¨£õP G¢u¨ £°øμ \õS£i ö\´uõ¾® A¢u £°¸hß Fk£°º \õS£i²® ö\´¯ ÷Ásk® GߣøuU PÁÚzvÀ öPõsk ÂÁ\õ¯® ö\´uõÀ AvÀ öÁØÔ ö£ÖÁxhß, |À» »õ£•® ö£Ó»õ®. A¨£i öPõ´©»ºPøÍ (öí¼÷PõÛ¯õ) \õS£i ö\´x ©õu® 20 B°μ® ¹£õ´ \®£õvUQÓõº \]S©õº GßÓ ÂÁ\õ°.

PßÛ¯õS©› ©õÁmh® uUPø» °À C¸¢x 2 Q÷»õ «mhº öuõø» ÂÀ EÒÍx \õ÷μõk GßÓ AÇQ¯

ÈV√D >ÚD ÿ«o¬ºÔVMBV \ÈÏ ƒVz√Ω!

Q¸æ áõUμß & EÇÁº E»P®, ö\¨öh®£º 2017

37

Fº. G[S £õºzuõ¾® ÁõøÇ öußøÚ, ö|ÀÁ¯À GÚ £_ø©¯õP Põn¨£k® A¢u Qμõ©zvÀ Á]zx Á¸QÓõº \]S©õº GßÓ ÂÁ\õ°.

AÁøμ ÷|›À \¢vUP AÁμx ÷uõm hzvØS ö\ß÷Óß. \õμÀ ©øÇ°À |øÚ¢u£i ÷uõmhzvØSÒ ~øÇ¢ ÷uß. A[S ÷uõmhzvÀ §zx öuõ[QUöPõsi¸¢u AÇPõÚ öí¼ ÷PõÛ¯õ ©»ºPøÍ öuõmk uh¯ £i ÷£\ B쮤zuõº.... GÚUS ö\õ¢u ©õP {»® CÀø». Ph¢u 10 Bsk PÐUS •ßÚº 2 HUPº {»zøu SzuøPUS Gkzx ÁõøÇ ÂÁ\õ¯®

ö\´x Á¢÷uß. AvÀ ö£¸® CǨ¦ HØ£mhx. BÚõ¾® ©Ú® uÍμõ©À, PßÛ¯õS©› ÷ÁÍõsø© AÔ Â¯À {ø»¯zvÀ |øhö£ØÓ öí¼ ÷PõÛ¯õ £ØÔ¯ £°Ø] ÁS¨¤À P»¢x öPõs÷hß. A[S GÚUS öí¼÷PõÛ¯õ μP öPõ´©»ºPøÍ GÆÁõÖ \õS£i ö\´Áx Gߣx SÔzx ÷ÁÍõs ÂgbõÛPÒ ÂÍUQ TÔÚõºPÒ. AÇS ©»μõP¨ £¯ß£kzu¨£k® öí¼÷PõÛ¯õ ©»º £°øμ¨ £°›k®£i ö\õßÚõº PÒ. CuØS uÛ¯õP¨ £_ø©U SiÀ Aø©UPz ÷uøÁ°Àø» GßÖ®

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

38

öußøÚ, ÁõøÇUS Cøh÷¯ Fk £°μõPÄ®, uÛ¨£°μõPÄ® \õS£i ö\´¯»õ®' GßÖ® ö\õßÚõºPÒ. ÁõøÇ ÷£õ» C¸US® A¢uz uõÁμ® A»[Põμ §ÄUPõPzuõß £¯ß£kÁ uõP TÔ GßÛh® Aøu \õS£i ö\´²®£i TÔÚõºPÒ. |õÝ® \›Ý 80 ö\ßm SzuøP {»zvÀ ÁõøÇUS Cøh°À Fk£°μõ |hÄ ö\g÷\ß. |õß {øÚzuøu Âh A¸ø©¯õ Á¢xa_. AuÚõ» ÁõøÇø¯ 60 ö\ßm {»zx» _¸UQ, AxUS Cøh°» Fk£°μõPÄ® 20 ö\ßm» uÛ¨ £°μõPÄ® öí¼÷PõÛ¯¨ £°øμa \õS£i ö\´¯z öuõh[Q

ö\Uê ¤[U, ö\Uê ÷h®μ®, ö\Uê ª¯õÚõ, P›¥¯õ öμm,I›ì £Úõa],öμm QÔì©ì, áõUSÛ, iμõ¨¤Uì, Am›¯õÚõ, öP߯õ öμm,\õº],ö\Ü\ß öμm,½Úõ,¼éõ GÚ 60 ÁøP¯õÚ öí¼ ÷PõÛ¯õ CÚ ö\iPøÍ |hÄ ö\´xÒÍõº.

C¢u ö\i μP[PÎÀ,vÚ\›,Áõμ® J¸•øÓ,6 ©õu[PÐUS J¸•øÓ GÚ § §US® μP[PÒ EÒÍÚ. öí¼U÷PõÛ¯õ |hÄ SÔzx \] S©õº RÌPshÁõÖ TÔÚõº. ÁõøÇ ©μ[PÐUS £õzv Aø©¨ £x ÷£õßÖ £õzv Aø©UP ÷Ás k®. A¢u¨ £õzvPÎÀ 6 AiUS 6

÷Úß. ÷PμÍõÂØS ÷Áø»US ö\ßÖ v¸®¦®÷£õx AvÀ QøhU S® £nzvÀ öí¼÷PõÛ¯õ PßÖ PøÍ Áõ[Q Á¸÷Áß GßÖ TÔ Úõº. £_ø© Si¼À øÁzx \õS£i ö\´x Á¸£ÁºPÐUS ©zv°À CÁº £i¨£i¯õP •ß÷ÚÔ uØ÷£õx 2 HUP›À 60 ÁøP¯õÚ CÚ[PøÍ vÓ¢u öÁΰÀ \õS£i ö\´x Dk £mk AøÚÁøμ²® ¯UP øÁz xÒÍõº C¢u \]S©õº.

AÁμx ÷uõmhzvÀ öí¼U ÷PõÛ¯õ μPzvÀ 5 ¹£õ´ ö\i°À C¸¢x 1500 ¹£õ´ ö\iPÒ Áøμ £À÷ÁÖ μP[PøÍ |hÄ ö\´xÒÍõº.

Ai CøhöÁÎ Âmk uøμ ©m hzvÀ C¸¢x ½ Ai BÇzvÀ PßÖ PøÍ |h÷Ásk®. öPõ´©»ºPøÍ ö£õÖzuÁøμ ö\iUS ö\i, Á› ø\US Á›ø\ 4 Ai CøhöÁÎ Âmk PßÖPøÍ |hÄ ö\´¯÷Ás k®. |hÄUS ¤ß Áõμ® J¸ •øÓ uspº £õ´a\ ÷Ásk®. AÍÄUS AvP©õP uspº £õ´a]ÚõÀ Auß ÷Áº £Sv°À }º Pmi AÊQ Âk®. |hÄ ö\´u ‰ßÓõÁx ©õuzvÀ AuõÁx 90Áx |õÎÀ ö\i°ß Ai¨£Sv°À ]Ô¯ £õzv÷£õÀ Aø©zx \õn®,÷Á¨£® ¦snõUS BQ¯øÁPøÍ ‰ßÖ øP¨¤i AÍ

Q¸æ áõUμß & EÇÁº E»P®, ö\¨öh®£º 2017

39

ÄUS Eμ©õP Ch÷Ásk®. AÀ»x £õUh®£õì ©ØÖ® ö£õmhõè Eμ[ PøÍ P»¢x ÷£õh ÷Ásk®. ‰ßÖ ©õu[PÐUS J¸•øÓ ÷PõÈ G¸ ©ØÖ® Bmk G¸ BQ¯øÁPøͨ ÷£õmk y uspº £õ´a\÷Ás k®. CuØS uspº AvP® ÷uøÁ °Àø». C¸¢uõ¾® J¸ AÍÄUS uspº £õ´a\ ÷Ásk®.J÷μ ö\i μPzøu |hÄ ö\´uõÀ |À» £»ß QøhUPõ©À ÷£õS®. AuÚõÀ A÷u ÷|μzvÀ £» μP[PøÍ P»¢x |hÄ ö\´uõÀ Bsk •ÊÁx® G¨£ Ä÷© |À» \¢øu Áõ´¨¦ C¸US®.

CvÀ •UQ¯©õÚ ö\´v GßÚöÁß

15&Áx |õÎÀ £ÔUP B쮤zx Âh »õ®. CuÚõÀ Á¸h® •ÊÁx® §UPÒ QøhUS®. £» μP[PøÍU P»¢x Pmi öPõk¨£uõÀ ¯õ£õ› PÒ ÷PmS® §øÁ öPõkUP •i²®. £μõ©›¨¦ ö\»Ä,Eμ® GÚ J¸ Á¸ hzvØS 25 B°μ® ¹£õ´ Áøμ ö\»ÁõQÓx. öhÀ¼, v¸ÁÚ¢u¦μ®, ö£[P Ѻ, ÷PõøÁ, ö\ßøÚ BQ¯ ö£¸ |Pμ[PÎÀ C¢u öPõ´©»¸US AvP QμõUQ EÒÍuõÀ AÁØøÓ μ°À ‰»® Aݨ¤ øÁUQÓõº.AuØ PõÚ £nzøu uÁÓõ©À u¸QßÓ ©»º ¯õ£õ›PøÍz ÷uºÄ ö\´x

ÓõÀ, J¸ •øÓ ö\iPøÍ |k®÷£õx Auß £UP ÁõmiÀ, ÁõøÇø¯÷£õ» 10 •uÀ 15 PßÖPÒ Áͺ¢x Âk®.

CuÚõÀ ö\i Áõ[SÁuØPõÚ ö\»Ä J¸•øÓ ©mk÷©. GÀ»õ CÚzøu ²® ÷\ºzx |hÄ ö\´¯UThõx. ^\ß AÔ¢x G¨÷£õx® §US® CÚ[ PøÍ÷¯ |hÄ ö\´¯÷Ásk®. öPõ´©»ºPøÍ uÛ¨£°μõP \õS£i ö\´uõÀ HUP¸US 200 ö\iPÒ Áøμ |hÄ ö\´¯»õ®. CuØöPÚ §a] ©¸zxUPÒ öuÎUP ÷Ási¯ AÁ ]¯® CÀø». öPõ´©»ºPøÍ |hÄ ö\´u 90Áx |õÎÀ § §UPz xÁ[Q Âk®. ö©õmk Âmhv¼¸¢x

øÁzxÒÍõº.

Ax©mk©À»õ©À EÒÑ›À v¸©n {PÌa]PÎÀ AÇS £kzuÄ® C®©»ºPøÍ Áõ[Q ö\ÀÁº. ÁõøÇ £°›h¨£k® ÁÍ ©õÚ ©soÀ öí¼÷PõÛ¯õ øÁ¨ £°›h»õ®. öí¼÷PõÛ¯õ ©»º \õS£i°À ö\»Ä ÷£õP {Pμ Á¸©õÚ©õP HUP¸US 20,000 ¹£õ´ Áøμ \]U S©õº Dmi Á¸ QÓõº.

G.Prince 9488916770 prince@krishijagran.com www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

40

>fiƒVΔÏ \Vk‚¶D

g|, \V|Ô”¬z ∂ÚÁ\BV™ yk™ A_! ÃkPÎÀ

ÁͺUP¨£k® Bk, ©õkPÒ Â¸®¤ EsnU Ti¯ Áͺ¨¦ ¦Àø» SøÓ¢u ö\»ÂÀ Eب£zv ö\´x ÂØ£øÚ ö\´Áx ‰»® AvP »õ£® Dmh»õ®. uªÇPzvÀ £¸Á ©øÇ ö£õ´zu

Q¸æ áõUμß & EÇÁº E»P®, ö\¨öh®£º 2017

uõ¾®, £õ\Ú}º £ØÓõUSøÓ¯õ¾® ÂÁ\õ¯® ö£›x® £õvUP£mkÒ Íx. uªÌ|õmiÀ ö|ÀÁ¯ÀPÒ u›\õP ÷£õh¨£mkÒÍÚ. |©x ÂÁ\õ¯z öuõȾUS ö£›x® £¯ß£k® PõøÍ ©õkPÐUS®

41

©UPÐUS \zuõÚ £õÀ u¸® £_ ©õkPÐUS® •UQ¯z wÁÚ©õP øÁU÷Põ¾® usp›ßÔ ö|À \õS £i |øhö£ÓõuuõÀ QøhUPõu {ø» HØ£mkÒÍx. CzuøP¯ `Ì {ø»°À Bk, ©õkPøÍ Põ¨£õØÓ ö|ÀÁ¯ÀPÎÀ wÁÚ¦À \õS £iø¯ ÷©ØöPõÒÍ»õ®. wÁÚ¦À \õS£iUS SøÓ¢u AÍÄ }º ÷£õx®. ugø\ ©õÁmh® Põ\ÁÍ|õk ¦yº Qμõ©zvÀ BÖ•P® GßÓ ÂÁ\õ° AÁμx Á¯¼À 2 HUPº ö|ÀÁ¯¼À ÷Põ 2 μP wÁÚ ¦Àø» \õS£i ö\´xÒÍõº. ÷Põ&2&μP wÁÚ¦À \õS£i •øÓ £ØÔ ÂÁ\õ° BÖ•P® TÔ¯x.

Ph¢u 2 BskPÐUS ÷©»õP usp›ßÔ ÂÁ\õ¯® CÀ»õuuõÀ Bkää©õkPÐUS øÁU÷PõÀ um k¨£õk EÒÍx. BøP¯õÀ Bk, ©õkPÎß, wÁÚz ÷uøÁø¯ {øÓÄ ö\´²® ÁøP°À ÷Põ 2 μP wÁÚ ¦Àø» |hÄ ö\´xÒ÷Íß. ¦À |hÄUS •ß {»zøu 2 •øÓ EÇÄ ö\´x {»zøu u¯õº ö\´¯ ÷Ásk®. J¸ |õÒ Âmk J¸ |õÒ EÇÄ Kmh ÷Ásk®.

EÇÄ Kmi¯ ¤ß¦ 1½ CøhöÁÎ °À £õºPÒ Aø©zx A¢u £õºPÎÀ 1½ Ai E¯μ•ÒÍ ¦ÀyºPÒ |hÄ ö\´¯¨£mhÚ. ¦ÀyºPøÍ |mh ¤ß J¸ •øÓ uspº £õ´a\

÷Ásk®. ¤ßÚº 3 |õmPÐUS J¸ •øÓ uspº £õ´a\ ÷Ásk®. 20 |õmPÎÀ uøÇ ³›¯õ Eμ® ÷£õh ÷Ásk®. 25 |õmPÒ BÚ ¤ß¦ PøÍ GkUP ÷Ásk®.•øÓ¯õP £μõ©›zx Á¢uõÀ 3 Á¸hzvØS G¢uÂu ¤μa\øÚ²ªßÔ wÁÚ¨¦À öuõhº¢x QøhzxUöPõsi¸US®.

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

42

|mh 45 |õmPÐUS ¤ÓS 3 Ai E¯μzvØS Áͺ¢u ¦Àø» AÖ Áøh ö\¯»õ®. AuøÚ öuõhº¢x 15 |õmPÐUS J¸ •øÓ AÖÁøh GßÖ 3 Á¸hzvØS öuõhº¢x AÖ Áøh ö\´¯»õ®. ÷Põ 2 μP wÁÚ¨ ¦Àø» ÷|õ´PÒ GxÄ® uõUSÁ vÀø». öuõÊ Eμ® AvP©õP öPõkzuõÀ wÁÚ¨¦À ©P_10À AvP›US®.

J¸ HUP¸US 1500 ¹£õ´ •uÀ 2000 ¹£õ´ \õS£i ö\»Ä BQÓx. öÁÎ\¢øu°À wÁÚ¨¦À Pmk JßÖUS 30US Âب£øÚ ö\´¯¨ £kQÓx. uªÌ|õk Aμ_ Pmk JßÖUS 20 GßÓ ©õÛ¯ Âø»°À ÁÇ[Q Á¸QÓx.

GÚx ÷uõmhzvÀ _©õº 20 £_ ©õkPÒ EÒÍÚ. GÚUS 2 Bsk PÍõP GÚx ©õkPÐUS øÁU÷PõÀ QøhUPõuuõÀ vÚ•® wÁÚ¨ ¦Àø» Âø»US Áõ[Q Á¢x ÷£õh ÷Ási¯ `Ì{ø» C¸¢ux.

CuØPõÚ ö\»Ä AvP©õÚx. _©õº 10 Q÷»õ öPõsh 20 ¦À PmkPÒ ÷uøÁ£mhÚ.

Q¸æ áõUμß & EÇÁº E»P®, ö\¨öh®£º 2017

J¸ Pmk ¦À Âø» 20 ¹£õ´ GߣuõÀ 20 PmkUS 400 ¹£õ´ Ãu® ©õuzvØS _©õº 12 B°μ® Áøμ ö\»Ä BÚx. C¢u ö\»øÁ SøÓUP •iÄ ö\´x uØ÷£õx GÚx {»zvÀ ÷Põ2 μP wÁÚ¨ ¦À \õS£iø¯ ö\´xÒ÷Íß. GÚx ©õkPÐUS ÷uøÁ¯õÚ ¦Àø» Gkzx öPõsk ¤ÓS «u•ÒÍ ¦Àø» ÂØ£øÚ ö\´x Á¸Q÷Óß.

C¢u ¦À ÂØ£øÚ ‰»® E£› Á¸©õn® Qøhzx Á¸QÓx. wÁÚ¨¦À μP[PÒ : PõÀ|øh PÐUPõÚ wÁÚ¨ £°μõPa ö\´ ÁuØS P®¦ ÷|¨¤¯º Jmk μP¨¦À ÷Põ ÷Põ2 ©ØÖ® ÷Põ3 μP wÁÚ¦ØPÒ \õ»]Ó¢uøÁ. C¢u ¦À μP[PÎÀ 1.5&2.0 \uÃu® ¦μua\zx® 6.25&9 \u Ãu® |õºa\zx® EÒÍÚ. C¢u ¦Ø PøÍ wÁÚ©õP öPõkUS®÷£õx £_U PÒ AvP £õÀ u¸ QßÓÚ. PõøÍPÒ |ß ÓõP ÷Áø» ö\´Qß ÓÚ.

G.Rajkumar 8220955011 rajkumar@krishijagran.com

43

WÔμ°

mk ÷uÜ E»P ÷uÜ vÚzøu •Áß©õÛn ¯›ß

Áͺ¨¦ SÔzu ©õn |øhö£ØÓx. ÂȨ¦nºÄ ÷£μo ÷£õmi°À ÷£a_¨÷£õmi, K¯ öÁØÔ ö£ØÓÁº P»¢xöPõsk \äáß ][U PÐUS ©õÁmh Bm]¯º ÷Ph¯® ÁÇ[ \Áõß {øÚÄ £›\õP Ü Áͺ¨¦ QÚõº. ÷©¾® ]Ó¢u ÷u ÁÇ[QÚº. ¸xPøÍ ÂÁ\õ°PÐUS » Aμõ´a] ÷£a]¨£õøÓ ÷uõmhUPø n¨ ¤›¯õ, {ø»¯ ÷£μõ]›ø¯ ö\õº õ© öuõÈÀPÒ Eu C¯USÚº Põuº Qμ P»¢x £»º Em£h ]_÷μè öPõshÚº.

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

44

Ô‚|Á´

÷P.Gì. \s•P®.

B]›¯º&Q¸æáõUμß, ö\ßøÚ

ÿ>[Á™ ÿƒa¬Ô ÿ>[Á™ ¶VM¬! öußøÚ

P¼²Pzvß PØ£Pz u¸. ¡Ö BskPÒ ÁõÇUTi¯x.

BÖ BskPÒ •uÀ AÖ£x BskPÒ Áøμ AvP Põ´PÒ Põ´U PUTi¯x. ©Ûu ÁõÌUøPUSz ÷uøÁ¯õÚ £» £¯ÝÒÍ ö£õ¸m PøÍz uμUTi¯x. öußøÚ ö\Èz uõÀ £søn ö\ÈUS® Gߣx uªÌ¨ £Çö©õÈ. öußøÚ ö\Èzx ÁͺÁuØS, |À»öuõ¸ hõÛU (Fmha\zx vμÁ®) JßøÓz u¯õ ›zx u¢x Á¸QÓx. uªÌ|õk ÷ÁÍõsø©¨ £ÀPø»U PÇP®. £À÷ÁÖ B´ÁP Bμõa]PÒ ©ØÖ® Pͨ£›÷\õuøÚPÒ ‰»® C¢uz öußøÚ hõÛU, Psk¨¤iUP¨£m kÒÍx. "£vÚõÖ® ö£ØÖ ö£¸ÁõÌÄ ÁõÌP' GߣuØQn[P öußøÚ ö\Èzx ÁͺÁuØS 16 £°¹mha \zxPÒ ÷uøÁ¨£kQßÓÚ. AøÁ PÎÀ P›¯ª» Áõ², ¤μõn Áõ² ©ØÖ® }º Áõ² BQ¯ ‰ßÖ \zxU Q¸æ áõUμß & EÇÁº E»P®, ö\¨öh®£º 2017

PЮ, PõØÔ¼¸¢x®, usp›¼¸¢ x® öußøÚUS SøÓÂßÔ Qøhzx Á¸QßÓÚ. «u•ÒÍ 13 £°¹mha \zxUPÒ ©so¼¸¢x öußøÚUS Qøhzx Á¸QßÓÚ. öußøÚ J¸ }shPõ»¨ £°º. |hÄ ö\´¯¨£mh J÷μ ChzvÀ }shPõ»® {ßÖ öPõsk C¸U QÓx. A¢u Chzx ©so¾ÒÍ £°¹mha \zxUPøÍzuõß Ax öuõhº¢x EÒöÍk¨¦ ö\´x Á¸ QßÓx. Auß ÂøÍÁõP A¢u Chzx ©so¾ÒÍ £°¹mha \z xUPÒ SøÓ¢x ÂkQßÓÚ. ©s oÀ £°¹mha \zxUPÒ £ØÓõU SøÓ HØ£kQÓx. AuÚõÀ öußøÚ °ß Áͺa]²®, ©P`¾® SøÓ¢x ÂkQßÓÚ. £°¹mha \zxUPÎß £ØÓõUSøÓø¯ }UQ, öußøÚ ö\Èzx ÁͺÁuØS C¢uz öußøÚ hõÛU EuÄQÓx. §a] ÷|õ´PÍõÀ uõUP¨£mk Á¾ÂÇ¢u öußøÚ PÐUS |À» •øÓ°À ¦zx°º

45

FmhUTi¯x hõÛU.

C¢uz

öußøÚ

öußøÚ hõÛUQÀ Ah[Q²ÒÍ Ckö£õ¸mPÒ : J¸ ¼mhº öußøÚ hõÛUQÀ RÌPsh Ckö£õ¸mPÒ Ah[Q ²ÒÍÚ : 1.³›¯õ & 10 Qμõ® 2.‰›÷¯m B¨ ö£õmhõè & 10 Qμõ® 3.xzu|õP \À÷£m & 5 Qμõ® 4.C¸®¦ \À÷£m & 2 Qμõ® 5.ö©UÜ]¯® \À÷£m & 2 Qμõ® 6.uõªμ \À÷£m & 1 Qμõ® 7.÷£õμõUì (öÁsPõμ®) & 2 Qμõ® 8. ©õ[PÜì \À÷£m & 2 Qμõ® 9. ÷\õi¯® ©õ¼¨÷hm & 10 ªÀ¼ Qμõ®

10.¤Íõ÷Úõ¤Uì&10 ªÀ¼ Qμõ® 11.]m›U Aª»® & 10 ªÀ¼ Qμõ® öußøÚ hõÛUQÀ öußøÚU Sz ÷uøÁ¯õÚ £°¹mha\zxUPÒ \›¯õP P»UP¨£mk, AøÁPÐhß |õ¨u¼ß A]miU Aª»® (BUêß) \õ¼\¼U Aª»® ©ØÖ® Aì£õ›U Aª»® BQ¯ £°º Áͺa] FUQPЮ ÷\ºUP¨£mk QßÓÚ. öußøÚ ©μa \õØÔß Põμ Aª» {ø»US (ph) \©©õP öußøÚ hõÛUQß Põμ Aª» {ø» C¸US ©õÖ u¯õ›UP¨£kQÓx. AuÚõÀ ÷ÁºPÍõÀ EÔg\¨£mh hõÛU, öußøÚ ©μzvÝÒ £μÂa ö\ßÖ ©μzvß E°º ÷Áv°¯À ö\¯À£õk PÐUS GÆÂu Cøh³Ö® ö\´¯õ ©À, ÷uøÁ¯õÚ Fmha \zxUPøÍ ²®, Áͺa] FUQPøͲ® |À» •øÓ°À u¸QßÓx. AuÚõÀ Fm ha \zxUPÒ SøÓ£õ÷hõ, Áͺa] FUQPÎß SøÓ£õ÷hõ, CÀ»õ©À,

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

46

öußøÚ ö\Èzx Áͺ¢x, AvP ÷u[Põ´ ©P`ø»z u¸QÓx. §a] ÷|õ´ uõUSuÀ ©ØÖ® ÁÓm] uõUSuÀPÐUPõÚ Gvº¨¦ \Uv öußøÚ°À AvP›UQßÓx, öußøÚ hõÛU ÷Áº‰»® öußøÚ°ÝÒ ö\¾zu¨£kQÓx.

GÚ÷Á EhÚi¯õPz öußøÚ °ÚõÀ EmQμQUP¨£mk ÂkQÓx. Âμ¯® GxÄ® HØ£kÁvÀø». öußøÚ hõÛUøP ÷Áº‰»® ö\¾zv¯ ‰ßÖ ©õu[PÒ PÈzx, Auß £»ß öÁÎ÷¯ öu›QÓx. ©õÓõP ©sÁȯõP u쨣mh Cμ\õ ¯Ú Eμ[PÎß £¯ßPÒ öÁÎ÷¯ öu›ÁuØS _©õº 3 BskPÒ BS®. ÷Áº ‰»® öußøÚ°ÝÒ ö\¾zx ÁuØS HxÁõP, öußøÚ hõÛU vμÁ ÁiÁzvÀ u¯õ›UP¨£kQÓx.

200 ª.¼. AÍÂÀ, £õ¼zwß ø£PÎÀ AøhUP¨£mk ¹.5 GßÓ Âø»°À ÂØP¨£kQÓx. öuõø» yμ ÂÁ\õ°PÎß |»ß P¸v Aøu Ahº {ø» hõÛUPõP u¯õ›zx, 2 ¼mhº, 10 ¼mhº ©ØÖ® 20 ¼mhº ÷PßPÎÀ ÂØ£øÚ ö\´¯¨£k QßÓÚ. 10 ¼mhº Ahº{ø» öußøÚ hõÛUShß 40 ¼mhº Si}º ÷\ºzx, 50 ¼mhº \õuõ {ø» öußøÚ hõÛU u¯õ›zx Av ¼¸¢x 200 ª.¼. Ãu® £õ¼wß ø£PÎÀ FØÔ, JÆöÁõ¸ öußøÚ °ß, ÷Á›À PmiÂh ÷Ásk®. CÆ ÁõÖ 10 ¼mhº Ahº{ø» hõÛU Shß 40 ¼mhº Si}º ÷\ºzx, 50 ¼mhº \õuõ {ø» hõÛU u¯õ›zx, Aøu ©μ® JßÖUS 200 ª.¼. Ãu®, 250 öußøÚPÐUS öPõkUP»õ®.

Ahº{ø» hõÛU Âø», J¸ ¼mh¸US ¹.125 BS®. ÷uøÁ¯õÚ £õ¼wß ø£PÒ C»Á\©õP ÁÇ[ P¨£k®. BÚõÀ ÷Pß Âø» AÍ ÄUS HØÓ£i Tku»õP Á`¼UP¨ Q¸æ áõUμß & EÇÁº E»P®, ö\¨öh®£º 2017

£k®. öuõø» yμ ÂÁ\õ°PÐUS®, AvP GsoUøP°À öußøÚ ©μ[PÒ øÁzv¸US® ÂÁ\õ°PÐU S® Ahº{ø» hõÛU ªPÄ® Á\v ¯õÚx. öußøÚ hõÛUøP }sh |õm PÐUS ÷\ªzx øÁzv¸US®÷£õx, Av¾ÒÍ £°¹mha \zxPÎÀ G¢uÂu ©õØÓ•® HØ£kÁvÀø».

BÚõÀ AvÀ ÷\ºUP¨£kQßÓ Áͺa] FUQPÎß Ã›¯® |õÍøh ÂÀ SøÓ¢xÂh Áõ´¨¦ÒÍx.

GÚ÷Á hõÛU u¯õ›UP¨£mh ÷uv

°¼¸¢x 30 |õmPÐUSÒ öußøÚ hõÛUøP¨ £¯ß£kzvÂh ÷Ás k®. uªÌ|õk ÷ÁÍõsø© £À Pø»U PÇPzvß £°º ÂøÚ°¯À xøÓ¯õÀ, JÆöÁõ¸ uhøÁ²®, öußøÚ hõÛU, ÷uøÁU÷PØ£ ¦v uõPz u¯õ›UP¨£mk, ÂØ£øÚUS \ØÖ •ß Áͺa] FUQPÒ P»UP¨ £kQßÓÚ. Áͺa] FUQPÎß Ã›¯® SøÓÁuØS •ßÚuõP, Auõ Áx 30 |õmPÐUSÒ öußøÚ hõÛU øP¨ £¯ß£kzvÂh ÷Ásk®.

Põ´¨¤À EÒÍ öußøÚ ©μ[ PÐUS öußøÚ hõÛUøP ©μ®

47

JßÖUS 200 ª.¼. GßÓ AÍÂÀ 6 ©õu[PÐUS J¸ •øÓ GßÖ, J¸ Á¸hzvÀ 2 •øÓPÒ ÷Áº ‰»® öußøÚ°ÝÒ ö\¾zu ÷Ásk®. ©soÀ Põn¨£k® Dμzvß AÍ øÁ¨ ö£õÖzx, öußøÚ hõÛU 30 {ªh[PÒ •uÀ 24 ©o ÷|μzvØSÒ ÷Á›ÚõÀ EÔg\¨£mkÂk®. £›¢ xøμ£i, C¯ØøP G¸UPøͲ®, Cμõ\¯Ú Eμ[PøͲ® öußøÚ ø¯a _ØÔ Ámh¨£õzv°À Cmk, ©s÷nõk P»UP ÷Ásk®. Põ´¨ ¤À EÒÍ öußøÚPÐUS ©μ®

JßÖUS J¸ Á¸hzvÀ 50 Q÷»õ ©UQÚ öuõÊ Eμ® 1.3 Q÷»õ ³›¯õ, 2.00 Q÷»õ `¨£º £õì÷£m ©ØÖ® 2.00 Q÷»õ ‰›÷¯m B¨ ö£õmhõè Eμ[PøÍ Cμsk \© uÁønPÎÀ, BÖ ©õu CøhöÁΰÀ, ©soÀ Cmk P»UP ÷Ásk®. EμªmhÄhß öußøÚUS }º £õ´a\ ÷Ásk®. öußøÚ hõÛUøP¨ £¯ß£kzx ÁuõÀ QøhUS® |ßø©PÒ.

1.öußøÚ ©μ® |À» B÷μõUQ¯ ©õÚ Áͺa]ø¯ ö£ÖQÓx.

2.ö£s §UPÒ Evº¢x ÂÊÁx SøÓ¢x ÂkQÓx.

3.SÖ®ø£PÒ EvºÁx 80% Áøμ SøÓQÓx.

4.÷u[Põ´PÎÀ öÁi¨¦PÒ HØ £kÁx ukUP¨£kQÓx.

5.÷u[Põ´PÎß £¸©ß AvP›U QÓx, 6. ÷u[Põ´ £¸¨¤ß vsn® AvP›UQÓx.

7.÷u[Põ´ ©P`À (GsoUøP) 30% Áøμ AvP›UQÓx.

8.§a] ÷|õ´PÍõÀ uõUP¨£m kÒÍ öußøÚPÒ ¦zx°º ö£¸ QßÓÚ.

9.öußøÚ Cø»PÎÀ Põn¨ £k® £aø\¯zvß AÍÄ AvP›U QÓx.

10. öußøÚ°À |øhö£Ö® E°º ÷Áv°¯À £oPÐUS ÷uøÁ¨ £k® Fmha \zxPÒ uøh°ßÔ Qøhzx ÂkÁuõÀ öußøÚ ©μ[ PÒ AvP Û¯zxhß Á͸QßÓÚ.

Auß £»ÚõP §a] ÷|õ´ uõUSuÀ, ÁÓm] uõUSuÀ ©ØÖ® um£öÁm£ ©õØÓ[PøÍz uõ[Q ÁÍμUTi¯ Gvº¨¦ \Uv öußøÚPÎÀ AvP›U QÓx.

öußøÚ hõÛUøP, ÷Áº‰»® öußøÚ°ÝÒ ö\¾zx® ÁÈ•øÓ öußøÚ°ß Ai©μzv¼¸¢x 3 Ai uÒÎ, J¸ Ai BÇ•ÒÍ SÈ JßøÓ ©s öÁmiU öPõsk ÷uõsh ÷Ásk®. C¢uU SÈ°À, öÁmh¨£mkÒÍ £» ÷ÁºPÒ Põn¨£k®. AøÁPÎÀ ö£ß]À £¸©ÝÒÍ öÁsø© P»¢u £Ê¨¦ {Ó ¦v¯ ÷Áøμz ÷uºÄ ö\´¯ ÷Ásk®. ÷Á›ß ÷©À ÷uõ¼À öÁi¨¦PÒ (¤ÍÄPÒ) C¸UPU Thõx. ÷Á›ÚõÀ EÔg\¨£mh hõÛU, öÁi¨¦PÒ ÁÈ÷¯ öÁÎ www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

48

÷¯Ô Âøμ¯©õQÂhU Tk®. A¢u ÷Á›ß ~Ûø¯ Tºø©¯õÚ Pzv ¯õÀ \õ´ÁõP öÁmh ÷Ásk®. ÷Á›ß £UPÁmiÀ Põn¨£k® ]Ô¯ QøÍ ÷ÁºPøÍ Jmh öÁmi Áh ÷Ásk®. CÀø»÷¯À AøÁ £õ¼wß ø£ø¯U Szv KmøhPÒ ÷£õmkÂk®. A¢u KmøhPÒ ÁÈ÷¯ hõÛU öÁÎ÷¯Ô Âøμ¯ ©õQÂk®. Aøμ¼mhº (500 ª.¼. ¼mhº) öPõÒÍÍÄ öPõsh |À» vh©õÚ £õ»wß ø£°À 200 ª.¼. ¼mhº öußøÚ hõÛUøP FØÓ ÷Ásk®. ¤ßÚº HØPÚ÷Á öÁmi

^ u¯õº ö\´x øÁzxÒÍ ÷Á›ß ~Ûø¯ £õ¼wß ø£°ÝÒ ~øÇzx, ÷Á›ß ~Û ø£°ß Ai Áøμ°À AªÌ¢x C¸US® ÁøP°À ~øÇzx øÁzx, ø£°ß Áõø¯ PõØÖ ¦Põ Ásn®, ¡ø»U öPõsk CÖPU Pmi Âh÷Ásk®. hõÛU {쨣¨ £mh £õ¼zwß ø£ Bhõ©À Aø\¯õ ©À C¸US® ÁøP°À ©soÀ J¸ ]Ô¯ SÈ £Ôzx AvÀ ø£ø¯ |ßS A©¸® £i øÁUP ÷Ásk®. ø£°ÝÒ EÒÍ hõÛU •ÊÁx® 24 Q¸æ áõUμß & EÇÁº E»P®, ö\¨öh®£º 2017

©o ÷|μzvØSÒ ÷Á›ÚuÀ EÔg \¨£mkÂh ÷Ásk®.

AÆÁõÖ 24 ©o ÷|μzvØSÒ hõÛU •ÊÁx® EÔg\¨£hõÂm hõÀ, ÷uºÄ ö\´¯¨£mh ÷Áº, |À» ÷Áº CÀø» GߣuõS®.

A¨÷£õx ÷ÁÖ J¸ ¦v¯ ÷Áøμz ÷uºÄ, Aøu •ß¦ ö\´ux ÷£õ» öÁmi, ^ u¯õº ö\´x, £õ¼wß ø£°ÝÒ EÒÍ hõÛUQÝÒ ¦Szv øÁUP ÷Ásk®. öußøÚ hõÛUøP ÷Áº EÔg_® vÓß, öußøÚ ©μzvØS QøhUQßÓ `›¯ J롧 AÍÄ, Kø»PÎ ¼¸¢x öÁΨ£k® }μõ¨÷£õU Qß AÍÄ, BQ¯øÁPøͨ ö£õ¸z ux. ©soÀ Dμz ußø© SøÓÁõP C¸¢uõÀ, J¸ ©o ÷|μzvÀ hõÛUøP ÷Áº EÔg]Âk®. GÚ÷Á, öÁ°À ÷|μzvÀ, £õ\Ú® ö\´ÁuØS •ß¦ hõÛUøP ÷Á›À PmiÂmhõÀ, ÷Áº ÂøμÁõP EÔg]Âk®. J¸ £ÇUP¨£mh |£μõÀ, J¸ ©o ÷|μz vÀ 20 öußøÚPÐUS hõÛU ø£ PøÍ PmiÂh •i²®. C¢u öußøÚ hõÛUøP ©μ® JßÖUS 200 ª.¼.

GßÓ AÍÂÀ, 6 ©õu[PÐUS J¸ •øÓ GßÖ, Á¸hzvÀ 2 •øÓPÒ ÷ÁºPÒ ‰»® öußøÚ°ÝÒ ö\¾zu ÷Ásk®. öußøÚUS ÷uøÁ¨£k® Fm ha\zxPøͲ®, Áͺa] FUQ PøͲ®, öußøÚ°ß Áͺa] £SvPÐUS, SÔ¨£õP S¸zx¨ £S vUS ÂøμÁõPÄ®, u[S uøh °À»õ©¾® QøhUS® ÁøP°À, ÷Áº ÁȯõP, öußøÚ°ÝÒ ÷|μi ¯õP ö\¾zuUTi¯ öuõÈÀ~m£® uõß C¢u ÷ÁºÁÈ öußøÚ hõÛU ö\¾zx® •øÓ¯õS®. Cx ©Ûuº PÐUS¨ ÷£õh¨£k® |쮦 F]US J¨£õS®. Âøμ¢x ö\¯À£k® Û¯ •øÓ¯õS®.

49

C

¢v¯ _u¢vμ vÚzøu •ßÛmk ÷PõøÁ C¢v¯ß £Äs÷h\ß \õº¤À £À÷ÁÖ xøÓPÎÀ ]Ó¢x ÂÍ[S£ÁºPÐUS ¸xPЮ, ÂÁ\õ°PÐUS |»zvmh EuÂPЮ ÁÇ[P¨£mhx. ÷PõøÁ uÛ¯õº PÀ¿›°À _u¢vμ vÚÂÇõøÁ öPõshõk® ÁøP°À Ph¢u uÛ¯õº öuõsk {ÖÁÚ® \õº¤À £À÷ÁÖ |»zvmh EuÂPЮ, £À÷ÁÖ xøÓPøÍ \õº¢u \õuøÚ¯õͺPÐUS ¸xPÒ ÁÇ[S® ÂÇõÄ® |øhö£ØÓx.C¢u {PÌa] SÔzx C¢v¯ß £Äs÷h\ß {ÖÁÚº áõß A©»ß £zv›øP¯õͺPÎh® TÖ®÷£õx, Ph¢u I¢x Á¸h[PÐUS® ÷©»õP u[PÍx öuõsk {ÖÁÚ® \õº¤À £À÷ÁÖ \‰P £oPøÍ ö\´x Á¸ÁuõPÄ®, C¢u Á¸h® HøÇ ÂÁ\õ°PÐUS®, •ßÚõÒ CμõqÁ ÃμºPÎß Sk®£zvÚ¸US® |»zvmh EuÂPÒ ÁÇ[SÁuõPÄ® TÔÚõº. ÂÇõÂÀ £» PÀ¿› ©õnÁ, ©õnÂPÎß |hÚ {PÌa]PЮ Ch®ö£ØÓx.

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

54

Ô‚|Á´

öußøÚ

P¼²Pzvß PØ£Pz u¸. uªÇPzvß uø»¯õ¯z ÷uõm hUPø»¨ £°º. öußøÚ ö\Èz uõÀ £søn ö\ÈUS® Gߣx uªÌ|õmk¨ £Çö©õÈ.

öußøÚ Põ´UP ÷uÜUPÒ ÷uøÁ öußøÚ ©μ[PÎß §®£õøÍ °À Bs §UPЮ, ö£s §UPЮ uÛzuÛ¯õP EÒÍÚ. ö|møh μPz öußøÚPÎÀ ö£s §UPÒ ©»μ B쮤¨£uØS •ßÚ÷μ Bs §U PÒ ©»º¢x •i¢x, Evº¢x Âk QßÓÚ. Cuß Põμn©õP öußøÚ ©μzvß ö£s §UPÒ P¸zu›¨£uØS ÷uøÁ¨£k® ©Pμ¢u[PÒ ÷ÁÖ J¸

öußøÚ ©μzv¼¸¢x Gkzx Áμ÷Ási²ÒÍx. C¢u ÷Áø»ø¯ ÷uÜUPÒ ö\ÆÁ÷Ú ö\´QßÓÚ. ÷uÜUPÒ J¸ öußøÚ°¾ÒÍ Bs §UPμ¸¢x ©Pμ¢u[PøÍ Gkzxa ö\ßÖ ÷ÁÖ J¸ öußøÚ° ¾ÒÍ ö£s §UPøÍU P¸zu›UPa ö\´QßÓÚ. Auß £¯ÚõP öußøÚ °À Põ´¤i¨¦ AvP©õQÓx. ÷uÜU PÎß ö\¯À£õmhõÀ öußøÚPÎÀ 20 \uÃu® TkuÀ Põ´ ©P`À Qøh¨£uõP ÂgbõÛPÒ öu›ÂU QßÓÚº. öußøÚ ÂÁ\õ°PÎß AÝ£Á•® AÆÁõ÷Ó EÒÍx.

CuÚõÀ uõß ÷uÜ öußøÚ°ß |s£ß GßÖ £õμõmh¨£kQÓx.

ÿ>[Á™•D º>ÕD! Q¸ Q Q¸æ ¸æ áõUμß ¸æ áõõU á Uμß Uμ μμß ß&E EÇ EÇÁ EÇÁº ÇÁ Ç Áº E»P®, ö\¨öh®£º ö\¨öh®£ ®£º 22017 ®£ 0117 0017 17

55

öußÚ® £õøÍ

÷P.Gì. \s•P®.

B]›¯º&Q¸æáõUμß, ö\ßøÚ

ö|møh μPz öußøÚ°À ©õu® J¸ £õøÍ Ãu®, Á¸hzvØS 12 £õøÍPÒ ÷uõßÖQßÓÚ. JÆ öÁõ¸ £õøÍ°¾®, 36&40 §[QøÍ PÒ (Spikelets) Põn¨£kQßÓÚ. JÆ öÁõ¸ §[QøÍ°¾® J¸ ö£s §Ä®, 250&300 Bs §UPЮ Põn¨ £kQßÓÚ. J¸ öußÚ® £õøÍ°À 36&40 ö£s §UPЮ, 8000&12000 Bs §UPЮ Põn¨£kQßÓÚ.

ö£s §UPÒ (S¸®£ÀPÒ &Buttons)

÷uÜ Áͺ¨¦¨ £°Ø] ÷uÜ Áͺ¨¦ £ØÔ öu›¢x öPõÒÁuØS RÌUPsh •PÁ›US GÊuÄ®. uø»Áº, §a]°¯À xøÓ, uªÌ |õk ÷ÁÍõsø©¨ £ÀPø»UPÇP®. ÷Põ¯®¦zyº & 641 003. öuõø» ÷£] : 0422 &6611414.

ö£s §UPÒ CÍ® ©g\Ò {Óz vÀ, E¸søh¯õP, ªPa]Ô¯ ÷u[ Põ´ ÁiÁzvÀ Põn¨£kQßÓÚ. ö£s §UPÎÀ, ‰ßÖ AøÓPøÍ öPõsh J¸ `»P® EÒÍx. `» Pzvß ~Û°À, ‰ßÖ `À•iPÒ Jß÷ÓõöhõßÖ Cøn¢x Põn¨ £kQßÓÚ. JÆöÁõ¸ ö£s §Â ¾®, ‰ßÖ ÷uß _쨤PÒ EÒÍÚ.

CøÁPμ¸¢x ÷uß xÎPÒ _μU QßÓÚ. Cx ÷uÜUPÐUS |À» EnÁõS®. C¢uz ÷ußxÎPøÍ www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

56

©Pμ¢u yÒPøÍ `À•iPÎÀ HØÖ P¸zu›UQßÓÚ. CÆÁõÖ ©Pμ¢u yÒPøÍ HØS® ußø© JßÖ •uÀ ‰ßÖ |õmPÒ Áøμ°À Põn¨£kQÓx. ö£s§Â¾ÒÍ `À•i ©Pμ¢u yøÍ HØS® ußø©ø¯ öPõskÒÍ Áøμ°À, `À•i°ß Ai°¾ÒÍ ÷uß _쨤Pμ¸¢x ÷ußxÎPÒ _μ¢x öPõsi¸US®. C¢uz ÷ußxÎ PÐUPõP ö£s§UPÐUS Á¸QßÓ ÷uÜUPÒ, ö£s§UPÎÀ ©Pμ¢u ÷\ºUøP HØ£kÁuØS EuÄQßÓÚ.

Bs §UPÒ

EmöPõÒÁuØPõP ÷uÜUPÒ öußøÚø¯z ÷ui Á¸QßÓÚ. ö£s §UPÒ Áͺa]¯øh²®÷£õx, `À •i¯õÚx, AÀ¼, ¦À¼ CuÌ PÐUS ÷©»õP, öÁÎ÷¯ öu›²® £i }sk Á͸QÓx. `À•iPÒ £¸Á©øh¢uÄhß öÁsø© {Ó ©øhQßÓÚ. A¨÷£õx AøÁPÎß Ai°¾ÒÍ ÷uß _쨤Pμ¸¢x ÷uß xÎPÒ _μUQßÓÚ. Cuß ¤ßÚ÷μ, `À •iPÒ ©Pμ¢u[PøÍ HØÖUöPõÒЮ £USÁzøu Aøh QßÓÚ.

ö£s £¸Á® ö|møh μPz öußøÚ°À £õøÍ öÁizu 21Áx |õÎÀ ö£s §UPÎß ö£s £¸ÁPõ»® B쮣 ©õQÓx. ö£s £¸ÁPõ»® Gߣx •uÀ ö£s § ©»μ B쮤zu |õÒ •uÀ Pøh] ö£s § ©»¸® |õÒ Áøμ°»õS®. C¢u ö£s £¸Á Põ»® 5 |õmPÒ Áøμ°À, AuõÁx £õøÍ öÁizu 21 Áx |õÒ •uÀ 26Áx |õÒ Áøμ°À }iUQÓx.

C¢uU Põ»PmhzvÀ ö£s §UPÒ, Q¸æ áõUμß & EÇÁº E»P®, ö\¨öh®£º 2017

Bs§UPÒ CÍ® ©g\Ò {Óz vÀ, •U÷Põn ÁiÁzvÀ, ]Ô¯ T®¦ ÷£õ» Põn¨£kQßÓÚ. Bs §ÂÀ BÖ ©Pμ¢u¨ ø£PÒ EÒÍÚ.

C¢u ©Pμ¢u¨ ø£Pμ¸¢x B°μU PnUPõÚ ~so¯ ©Pμ¢u yÒPÒ öÁΨ£kQßÓÚ. J¸ Bs§Â ¼¸¢x _©õº 80,000 •uÀ 1,00,000 ©Pμ¢u yÒPÒ öÁΨ£kÁuõPU PnUQh¨£mkÒÍx. \õuõμn öÁ¨£{ø»°À C¢u ©Pμ¢u yÒ PÒ ‰ßÖ •uÀ I¢x |õmPÒ Áøμ \Uv Áõ´¢u {ø»°À öPhõ©À C¸US®. KÆöÁõ¸ Bs §Â¾® ‰ßÖ ÷uß_쨤PÒ EÒÍÚ. CøÁ Pμ¸¢x ÷ußxÎPÒ _μUQßÓÚ.

C¢uz ÷ußxÎPÐUPõPÄ®. ©Pμ¢u yÒPÐUPõPÄ® ÷uÜUPÒ Bs §U PÐUS Á¸øP u¸QßÓÚ.

Bs £¸Á® ö|møh μPz öußøÚ°À, £õøÍ öÁizux÷©, Bs £¸Á® B쮤zx ÂkQÓx. Bs £¸Á® Gߣx •uÀ Bs § ©»ºÁv¼¸¢x Pøh] Bs § ©»º¢x Ev¸® Áøμ°»õÚ Põ»Pmh©õS®. C¢u Bs £¸ÁPõ»® 13&16 |õmPÍõS®.

C¢u Bs £¸Á Põ»zvÀ, Bs

57

§UPÒ AøÚzx® ©»º¢x Evº¢x ÂkQßÓÚ.

Bs§UPÒ ©»º¢u 24 ©o ÷|μ® Áøμ°À, ©Pμ¢u yÒPøÍ ö\õ›¢x Âmk Evº¢x ÂkQßÓÚ. ö£õx ÁõP J¸ £õøÍ°¼¸¢x 13&16 |õm PÒ Áøμ°À (Bs £¸Á Põ»® •ÊÁx®) ©Pμ¢u yÒPÒ ö\õ›¢x öPõs÷h C¸US®. J¸ Bs§Â ¼¸¢x 80,000 •uÀ 1,00,000 Áøμ°À ©Pμ¢u yÒPÒ öÁΨ£kQßÓÚ.

CøÁPÒ öÁΨ£mh |õμ¸¢x ‰ßÖ •uÀ I¢x |õmPÒ Áøμ°À P¸zu›US® \Uv²hß Põn¨£k QßÓÚ.

Bs §UPÒ _μUQßÓ ÷uß xÎ PЮ, ö\õ›QßÓ ©Pμ¢u yÒPЮ, •øÓ÷¯ ÷uÜUPÐUS®, AøÁ C[S ÷uÜ Áͺ¨¦ £ØÔ J¸|õÒ £°Ø] ¤μv ©õu® 6 B® ÷uv Põø» 9 ©o •uÀ ©õø» 5 ©o Áøμ AÎUP¨£kQÓx.

6B® ÷uv Âk•øÓ¯õP C¸¢ uõÀ, Akzu ÷Áø» |õÎÀ £°Ø] |øhö£Ö®. £°Ø]U Pmhn® ¹.250. £°Ø]°ß CÖv °À \õßÔuÌ ÁÇ[P¨£k®. ÷uÜ Áͺ¨¦ £ØÔ¯ øP÷¯k® ÁÇ[P¨£k®.

PÎß CÍ® ¦ÊUPÐUS® |À» EnĨ ö£õ¸mPÍõS®. GÚ÷Á AøÁPøÍ ÷\P›¨£uØPõP ÷uÜU PÒ Bs §UPÐUS Á¸QßÓÚ.

A¯À ©Pμ¢u ÷\ºUøP ö|møh μPz öußøÚ°À Bs £¸Á® £õøÍ öÁizu 16 |õmPÎÀ |h¢x •i¢x ÂkQÓx. BÚõÀ ö£s £¸Á® £õøÍ öÁizu 21 Áx |õÎÀuõß B쮣©õQÓx.

AuõÁx Bs & ö£s £¸Á[PÐU Qøh÷¯ _©õº I¢x |õmPÒ CøhöÁÎ Põn¨£kQÓx. Cuß Põμn©õP J¸ öußøÚ°¾ÒÍ ö£s §UPÎÀ ©Pμ¢u ÷\ºUøP HØ£kÁuØS ÷ÁÖ öußøÚ°¾ÒÍ Bs §UPθ¢x ©Pμ¢u[PÒ Áμ ÷Ási¯ AÁ]¯® HØ£kQÓx.

CuØS A¯À ©Pμ¢u ÷\ºUøP GßÖ ö£¯º.

J¸ öußøÚ°¾ÒÍ Bs §UPÎ ¼¸¢x ©Pμ¢u[PøÍ Gkzxa ö\ßÖ ÷ÁöÓõ¸ öußøÚ°¾ÒÍ ö£s §UPÎß `À•iPÒ «x

www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

58

CkQßÓ £oø¯ ÷uÜUPÒ ö\Æ Á÷Ú ö\´x •iUQßÓÚ. E÷μõ©[ PÒ Ahº¢xÒÍ ÷uÜUPÎß EhÀ Aø©¨¦ ©Pμ¢u yÒPøÍ Gkzxa ö\ÀÁuØS HØÓ ÁøP°À Aø©¢ xÒÍx SÔ¨¤hzuUPx.

öußøÚ²® ÷uܲ® öußÚ®£õøÍ öÁizu ©Ö |õ÷Í ÷uÜUPÒ öußøÚUS Áμ B쮤UQßÓÚ. £õøÍ öÁizu 16Áx |õÒ Áøμ°À ÷uÜUPÎß Á¸øP öuõhº¢x Põn¨£kQÓx.

C¢uU Põ»PmhzvÀ Bs §UPÎ ¼¸¢x ÷uß xÎPøͲ®, ©Pμ¢u yÒPøͲ® ÷uÜUPÒ ÷\P›U QßÓÚ. Bs §UPÒ Evº¢x ÂÊ¢u ¤ßÚº A¨§UPÎÀ Põn¨£k® uÊ®¦Pμ¸¢x P]²® CÛ¨£õÚ \õØøÓ²® ÷uÜUPÒ BºÁ•hß vμmkQßÓÚ. £õøÍ öÁizu 21 Áx |õμ¸¢x 26Áx |õÒ •i²® Áøμ°»õÚ Põ» PmhzvÀ ö£s §UPÒ ©»º QßÓÚ. A¨÷£õx ö£s §UPÎ ¼¸¢x _μUQßÓ ÷uß xÎPøÍ ÷\P›¨£uØPõP ÷uÜUPÒ Á¸ QßÓÚ. öußøÚ¢ ÷uõ¨¦PÎÀ ÷uÜU PÎß |h©õmh® Põø» 9 ©o •uÀ 11 ©o Áøμ°¾®, ©õø» 4 ©o•uÀ 5 ©oÁøμ°¾® Ea\U PmhzvÀ C¸US®. £PÀ 12.30 ©o •uÀ 2.00 ©o Áøμ ÷uÜU PÒ |h©õmh® Põn¨£kÁvÀø». £õøÍ öÁizu 16 |õmPÒ Áøμ°À ÷uÜUPÎß |h©õmh® öuõhμ;¢x Põn¨£kQÓx. ÷uÜUPÒ Põø» ÷ÁøÍ°À Bs §UPμ¸¢x ©Pμ¢u[PøÍ ²® ö£s §UPμ¸¢x ÷uß xÎ PøͲ® ÷\P›UQßÓÚ. AuõÁx Põø» ÷ÁøÍ°À ©Pμ¢u[PÐU PõP ©mk÷© ÷uÜUPÒ Bs §U Q¸æ áõUμß & EÇÁº E»P®, ö\¨öh®£º 2017

PÐUS Á¸QßÓÚ. A÷u Põø» ÷ÁøÍ°À ÷uß xÎPÐUPõP ö£s §UPÐUS Á¸QßÓÚ. Cuß Põμn©õP J÷μ ÷ÁøÍ°À (Põø» ÷ÁøÍ°À) ÷uÜUPÍõÀ, Bs §U Pμ¸¢x ÷\PõpUP¨£mh ©Pμ¢ u[PÒ ö£s §UPξÒÍ `À •i PÒ «x ÂÊQßÓÚ. Auß ÂøÍ ÁõP ö£s §UPÒ P¸zu›QßÓÚ. ÷u[Põ´PÒ E¸ÁõQßÓÚ. CÆ ÁõÖ öußøÚUS® ÷uÜUPÐUS® Cøh÷¯ |À»öuõ¸ |m¦ÓÄ Põn¨£kQÓx. ÷uÜ Áͺ¨¦¨ £°Ø] ÷uÜ Áͺ¨¦ £ØÔ öu›¢x öPõÒÁuØS RÌUPsh •PÁ›US GÊuÄ®. uø»Áº, §a]°¯À xøÓ, uªÌ|õk ÷ÁÍõsø©¨ £ÀPø»U PÇP®, ÷Põ¯®¦zyº & 641 003. öuõø»÷£]: 0422 & 6611414.

C[S ÷uÜ Áͺ¨¦ £ØÔ J¸|õÒ £°Ø], ¤μv ©õu® 6B® ÷uv Põø» 9 ©o •uÀ©õø» 5 ©o Áøμ AÎUP¨£kQÓx. 6 B® ÷uv Âk•øÓ¯õP C¸¢uõÀ, Akzu ÷Áø» |õÎÀ £°Ø] |øhö£Ö®. £°Ø]U Pmhn® ¹. 250/&. £°Ø] °ß CÖv°À \õßÔuÌ ÁÇ[P¨ £k®. ÷uÜ Áͺ¨¦ £ØÔ¯ øP÷¯

59

k® ÁÇ[P¨£k®. ÷uÜUPÎß E÷μõ©[PÒ Ahº¢u Eh»ø©¨¦, ÷uÜUPÎß _Ö_Ö¨ £õÚ ö\¯À£õkPÒ (J¸ £õøÍUS £» •øÓ öußøÚPÐUS Á¸øP u¸Áx ©ØÖ® }sh ÷|μ® ö\¯À £kÁx) öußøÚ ©μ[PÎÀ AvP AÍÂÀ A¯À ©Pμ¢u ÷\ºUøP HØ£kÁuØS ÁÈÁSUQÓx. öuß Ú¢÷uõ¨¦PÎÀ Á¸h® •ÊÁx® ÷uÜUPÐUS EnĨ ö£õ¸mPÒ (÷uß xÎPÒ ©ØÖ® ©Pμ¢u[PÒ) QøhUQßÓÚ. CuÚõÀ ÷uÜUPÒ Á]¨£uØS öußÚ¢÷uõ¨¦PÒ |À» EøÓÂh[PÍõP ÂÍ[S QßÓÚ. Fk£°ºPÒ \õS£i ö\´ ¯¨£k® öußøÚ¢÷uõ¨¦PÒ ªP Ä® ]Ó¢u EøÓÂh[PÍõS®. §a] ©¸¢xPÒ £¯ß£õmøh SøÓ¨£x ÷uÜUPÎß ö\¯À£õkPøÍ Av P›UP EuÄQÓx. öußÚ¢÷uõ¨¤À `›¯Põ¢v ö\iPøÍ ÁͺzuõÀ ÷uÜUPÒ |h©õmh® AvP›US®. ÷Põ¯®¦zyº uªÌ|õk ÷ÁÍõsø© £ÀPø»U PÇPzøua ÷\º¢u, ÷ÁÍõsø© §a]°¯À xøÓ ÂgbõÛPÒ, öußøÚUS® ÷uÜUS® Cøh÷¯ {»Ä® EÓÄ £ØÔ J¸ B´Ä |hzv²ÒÍõºPÒ.

C¢u B´Ä ‰»® "ö|møh μP öußøÚPÎÀ; |ßÓõP Põ´ ¤i¨ £uØS, ÷uÜUPÎß ÷\øÁ ªPÄ® ÷uøÁ' GßÖ AÔ¯¨£mkÒÍx. 26 ÁøP §a]°Ú[PÒ EnÄUPõP öußøÚø¯ |õi Á¸QßÓÚ.

AøÁPÎÀ ÷uÜUPÒ •uÀ Chzøu ö£ÖQßÓÚ. EnÄUPõP öußøÚUS Á¸QßÓ ÷uÜUPÒ, öußøÚ°À ©Pμ¢u ÷\ºUøP |ßS |øhö£ÖÁuØS ö£›x® EuÄ QßÓÚ. Auߣ¯ÚõP öußøÚ°À Põ´¤i¨¦ AvP›UQÓx. S¸®ø£ PÒ öPõmkÁx SøÓQÓx. GÚ÷Á

öußÚ¢÷uõ¨¦PÎÀ ÷uÜUPøͨ ÷uܨ ö£miPøÍ øÁzx ÷uÜU Pøͨ £μõ©›zx Áμ÷Ásk®. ÷uÜUPÎß Á¸øP¯õÀ öußøÚ PÎÀ 12 \u® Tku»õP S¸®ø£PÒ u[SQßÓÚ GßÖ öu›¯Á¢xÒÍx.

CÆÁõÖ öußøÚUS®. ÷uÜU PÐUS® Cøh÷¯ "EÚUS |õß, GÚUS }' GßÓ EßÚu©õÚ EÓÄ {»Â Á¸QÖx. öußøÚ ©μ[PÎÀ AvP©õP Põ´PÒ ¤i¨£uØS ÷uÜUPÒ AÁ ]¯® GßÓ Esø©ø¯ ÂÁ\õ°PÒ Enº¢x ö\¯À£h ÷Ásk®. öuß Ú¢÷uõ¨¦PÎÀ ÷uܨ ö£miPøÍ øÁUP ÷Ásk®. CuÚõÀ S¸® £ÀPÒ öPõmkÁx SøÓ²®. Põ´ ©P`À Tk®. Ãmk E£÷¯õPzvØS ÷uøÁ¯õÚ ÷uß QøhUS®. ÷uß ÂØ£øÚ ‰»® E£› Á¸©õÚ® QøhUS®.

J¸ HUPº öußÚ¢÷uõ¨¤À |õßS ÷uܨ ö£miPÒ øÁUP»õ®.

J¸ ÷uܨ ö£mi°¼¸¢x J¸ Á¸hzvÀ I¢x Q÷»õ ÷uß QøhU S®. GÚ÷Á |õßS ö£miPμ¸¢x 20 Q÷»õ ÷uß QøhUS®. J¸ Q÷»õ ÷uß Âø» ¹.500. GÚ÷Á 20 Q÷»õ ÷uøÚ ÂØ£øÚ ö\´Áx ‰»® 20 x 500 = ¹. 10,000 Á¸©õÚ® QøhUS®. GÚ÷Á ÷uܨ ö£miPÒ øÁ¨£x ‰»® J¸ HUPº öuß Ú¢÷uõ¨¤¼¸¢x J¸ Á¸hzvÀ _©õº ¹.10,000 E£› Á¸©õÚ® Qøh¨£uØS Áõ´¨¦ EÒÍx.

GÚ÷Á GÀ»õ öußøÚ ÂÁ\õ° PЮ u[PÍx öußÚ¢÷uõ¨¦ PÎÀ uÁÓõx ÷uܨ ö£miPøÍ øÁzx ÷uÜUPøͨ £μõ©›UP ÷Ásk®. ÷uÜ ÁͺzuõÀ öußøÚ ö\ÈUS® öußøÚ ö\ÈzuõÀ £søn ö\ÈUS®. www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

60

÷BuÁÔ c´∫Ô^ \uÆD >BVˆ©A xÁ≈Ô^! £g\PƯõ (_©õº 20 ¼mhº £g\PƯõ

u¯õº ö\´¯ ÷uøÁ¯õÚ ö£õ¸mPÒ): 1.£_Âß ¦xa \õo & 5 Q÷»õ 2.‰zvμ® & 3 ¼mhº 3.£õÀ & 2 ¼mhº 4.u°º & 2 ¼mhº 5.ö|´ & 500 Qμõ® 6.P¸®¦a\õÖ & 3 ¼mhº 7.CÍ}º & 3 ¼mhº 8.ÁõøǨ£Ç® & 12 9.PÒ & 2 ¼mhº ö\´•øÓ : £_g\õo²hß ö|´ø¯a ÷\ºzx J¸ ¤ÍõìiU öuõmi°À (©s £õøÚ, ]ö©ßm öuõmi £¯ß£kzu»õ®.

E÷»õP® £¯ß£kzuUThõx) ÷£õmk |ßS ¤ø\¢x, Aøu ‰ßÖ |õmPÐUS ‰i øÁUP÷Ásk®. vÚ® Põø», ©õø» Cμsk ÷ÁøͲ® ¤ø\¢x øÁ¨£x AÁ]¯®. öuõmiø¯ {ÇÀ£õ[PõÚ ChzvÀ öPõ_Áø» ÷£õßÓ ö©À¼¯ xo, \nÀ ø£ ÷£õßÓÁØÓõ¾® ‰iøÁUP»õ® (£õxPõ¨£õP øÁUPõÂm hõÀ DUPÒ •møh°mk ¦ÊUPÒ Es hõQ, Auß Põμn©õP £g\PƯõ E£÷¯õP ©ØÓuõQÂk®).|õßPõ® |õÒ «v²ÒÍ 7 ö£õ¸mPøͲ® ÷£õmk vÚ•® Põø», ©õø» C¸÷ÁøÍ |ßS P»UQ ÂhÄ®. 18 |õmPÎÀ £g\PƯõ u¯õº BQÂk®.

19&® |õÒ •uÀ £¯ß£kzu»õ®.

C¢uU Pøμ\ø» 6 ©õu[PÒ Áøμ vÚ® C¸ ÷ÁøÍ P»UQUöPõs÷h Á¢uõÀ, öPhõ©À C¸U S®. Aøu £°ºPÐUS¨ £¯ß£kzu»õ®. vÚ•® P»US®÷£õx P»øÁUS PõØ÷Óõmh® HØ£kQÓx. ~sr°ºPÒ ªSv¯õP ö£¸SQÓx.

AvP |õmPÒ øÁzv¸US®÷£õx }º B¯õQ, P»øÁ _siÂk® A¨÷£õx ÷uøÁ¯õÚ AÍÄ CÍ}º CÀø» GßÓõÀ P¸®¦a\õÖ AÀ»x öÁÀ»®, P¸¨£mi P»¢u }º FØÔ P»UQ Âh»õ®.

P¸®¦a\õÖ QøhUPõu Ch[PÎÀ 500 Qμõ® öÁÀ»® AÀ»x |õmka \ºUPøμ ²hß 3 ¼mhº uspº ÷\ºzx £¯ß £kzu»õ®. PÒ QøhUPõu Ch[PÎÀ 2 ¼mhº CÍ}øμ Gkzx J¸ ¤ÍõìiU £õmi¼À ÷£õmk øÁzuõÀ J¸ ÁõμzvÀ Ax PÒÍõP ©õÔ°¸US®. CxÄ® QøhU Põu Ch[PÎÀ 2 ¼mhº vμõmø\a \õØøÓ J¸ Áõμ Põ»zxUS ö|õvUP øÁzx¨ £¯ß£kzu»õ®.

Q¸æ áõUμß & EÇÁº E»P®, ö\¨öh®£º 2017

Aªºu Pøμ\À : 1.£aø\ £_g\õn® &10©£ 2.£_Âß ÷Põª¯® &10¼m 3.|õmk \ºUPøμ &250£ 4.uspº &100høÁ CøÁPøÍ J¸ ]ö©sm öuõmi°À ÷£õmkU P»UQ J¸ |õÒ øÁzv¸¢uõÀ Akzu |õ÷Í C¢u Pøμ\À u¯õμõQÂk®.

Cøu 10% Pøμ\»õP £õ\Ú }¸hß P»¢x Âh»õ®. AÀ»x öuΨ¦ Eμ©õPÄ® £¯ß£kzu»õ®.£õ\Ú }¸hß P»¢x Âh HUP¸US 50¼mhº ÷uøÁ¨£k®.öuΨ¦ Eμ©õPÄ® £¯ß£kzu 10¼mhº ÷£õx®.

Cx ©soß ÁÍ® ©ØÖ® |»zøu²® Tmi £°ºPÍ AøÚzvØS® |ßø© £¯US®. ¤μ®©õìvμõ : ‰ßÖ Q÷»õ AÍ»õÚ ÷Á¨£[Sa]PøÍ ÂÊuõP AøμUP ÷Ás k®. CuÝhß ^zuõ, ¦[Pß, B©nUS, £¨£õÎ, öPõ´¯õ, F©zøu, P¸÷Á»®, £õPÀ BQ¯ÁØÔß Cø»PøÍ u»õ Cμsk Q÷»õ Ãu® ÷\ºzx AøμUP ÷Ás k® (HuõÁx I¢x Cø»PÒ C¸¢uõÀ Th ÷£õx®. Cø»PøÍ A¨£i÷¯ ÷£õmhõÀ, ¤μ®©õìvμ® u¯õμõÁuØS |õÒ ¤iUS®).

CÁØøÓ¨ £zx ¼mhº £_©õmk ]Ö}›À P»¢x Ak¨¤À 10 {ªh® öPõvUP øÁUPÄ®. ¤ß¦ 48 ©o ÷|μ® SÎμ øÁzx, ÁiPmi, £°ºPÐUS öuÎUP»õ®.

C¢uU Pøμ\ø» BÖ ©õu® Áøμ ÷\ªzx øÁzv¸UP»õ®.

AUÛ Aìvμ® : ¦øP°ø» Aøμ Q÷»õ, £aø\ ªÍPõ´ Aøμ Q÷»õ, §sk Aøμ Q÷»õ, ÷Á®¦ Cø» 5 Q÷»õ BQ¯ÁØøÓ Aøμzx, 15 ¼mhº £_©õmk ]Ö}›À PøμUP÷Ásk®. Cøu |õßS •øÓ öPõvUPøÁzx CÓUQU öPõÒÍÄ®.

48 ©o ÷|μ® PÈzx _zu©õÚ xo¯õÀ ÁiPmi £°ºPÐUS öuÎUP»õ®. CU Pøμ\ø» 3 ©õu® Áøμ £õmi¼À ÷\ªzx øÁUP»õ®. _US Aìvμõ : _USz yÒ 200 Qμõ® Gkzx, 2 ¼mhº }›À P»¢x £õv¯õP _s k® Áøμ Põ´a\Ä®. ¤ß¦ SÎμ øÁUPÄ®. £_ AÀ»x G¸ø©¨ £õÀ 5 ¼mhº Gkzx, uõªμ® uºzu ¤Ó £õzvμ[PÎÀ öPõvUP øÁUPÄ®. £i¢v¸US® Bøhø¯ Gkzx ÂhÄ®. BÔ¯ ¤ÓS CuÝhß 200 ¼mhº }º ©ØÖ® _US P»¢u }º BQ¯ÁØøÓU P»¢x £°ºPÐUS öuÎUP»õ®. Cx

61

]Ó¢u §g\õÚU öPõÀ¼¯õS®. Cøu 21 |õmPÒ Áøμ ÷\ªzx øÁUP»õ®. ¥áõªºu® : uspº 20 ¼mhº, £_ ©õmka \õn® 5 Q÷»õ, ÷Põª¯® 5 ¼mhº, |À» ~sq°›PÒ C¸US® ©s J¸ øP¨¤i AÍÄ. CÁØøÓ JßÓõPa ÷\ºzx |ßÓõP P»UP÷Ásk®. ©õø» 6 ©o •uÀ ©Ö|õÒ Põø» 6 ©o Áøμ |ßÓõP FÓÂh ÷Ásk®. Cxuõß ¥áõªºu®.

Auß ¤ÓS _zu©õÚa _snõ®¦ 50 Qμõ® ÷£õmk AøuU P»UP÷Ásk®. Auß ¤Ó÷P Âøuø¯ A¢uU Pøμ\¼À |øÚ¯ Âmk, ÂøuUP÷Ásk®. Pøμ\¼À _©õº 2 ©o÷|μ® ÂøuPøÍ |øÚ¯ÂmhõÀ ÷£õx®. £°ºPøÍz uõUS® ÷Áº AÊPÀ, ÷ÁºU Pøμ¯õß, ÷Áº¨¦Ê ÷|õ´PÒ ukUP¨£kQßÓÚ. ãÁõªºu® : £_g\õn® 10 Q÷»õ, ÷Põª¯® 10 ¼mhº, öÁÀ»® 2 Q÷»õ, £¯Ö ©õÄ (EТx, xÁøμ HuõÁx JßÖ) 2 Q÷»õ, uspº 200 ¼mhº CuÝhß J¸ øP¨¤i E[PÒ {»zvß ©s ÷\ºzx ¤ÍõìiU ÷PÛÀ 48 ©o ÷|μ®, AuõÁx Cμsk |õmPÒ øÁzv¸UP÷Ásk®. ¤ÍõìiU ÷PøÚ ©μzvß {ǼÀ øÁ¨£x •UQ¯®. Põø», ©v¯®, ©õø» GßÖ ‰ßÖ •øÓ PiPõμa _ØÖ¨£i Sa] øÁzx CøuU P»UQ Âmk Á¢uõÀ ãÁõªºu® u¯õº. Cx J¸ HUP¸UPõÚ AÍÄ. £õ\Ú

}›÷»÷¯ P»¢x Âh»õ®.

PÚãÁõªºu® : £_g\õn® 100Q÷»õ, 2 Q÷»õ öÁÀ»®, 2 Q÷»õ £¯Ö ©õÄ ÷£õx®. Cøu GÀ»õ® JßÓõPU P»¢x öPõÒÐ[PÒ Th÷Á E¨¦©õ £u® Á¸ ÁuØS GÆÁÍÄ ÷uøÁ÷¯õ A¢uÍÄUS ÷Põª¯zøuU P»¢uõÀ ÷£õx®. }® Aìvμõ : |õmk©õmka \õn® Cμsk Q÷»õ, |õmk©õmka ]Ö}º 10 ¼mhº, ÷Á¨£[Sa]PÒ ©ØÖ® Cø» 10 Q÷»õ CÁØøÓ ö£›¯ £õzvμzvÀ ÷£õmk, 200 ¼mhº }øμ²® FØÔ 48 ©o ÷|μ® FÓ øÁUP÷Ásk®. ‰i ÷£õmk ‰hU Thõx. Cøu PiPõμa_ØÖUS Gvºvø\°À ‰ßÖ uhøÁU P»UQÂh÷Ásk®. ¤ß¦ ÁiPmi, £°ºPÐUSz öuÎUP»õ®. «ß Aª÷Úõ Aª»® : "«ß Aª»®' u¯õ›¨£x ªPÄ® GÎx. «ß ÂØS® Chz vÀ AÀ»x |ÖUS® ChzvÀ «u¨£k® ö\vÀ, ShÀ, ÁõÀ, uø» ÷£õßÓøÁPÐhß \© AÍÄ £øÚ öÁÀ»® ÷\ºzx, |ßS ¤ø\¢x, J¸ ¤ÍõìiU ÁõÎUSÒ ‰i øÁUP÷Ásk®. C¸¨£zøu¢x |õÒ PÈzx, Gkzx |ßS P»UQÚõÀ hõÛU u¯õº. C¢u Áͺa] FUQ÷¯ "«ß Aª»®'.

10 ¼mhº }¸US 100 Qμõ® (ªÀ¼) P»¢x £°›À öuÎzuõÀ, £°º £aø\ öPõkzx ö\Èzx ÁͺQÓx. |ßÔ... ÷ÁÍõsø©

©

øÚ塧 {øÚÁõP Ph¢u £vøÚ¢x Á¸h[PÍõP £À÷ÁÖ \‰P¨ £oPøÍ ö\´x Á¸® PnÁº, ÷PõøÁ ö\miÃvø¯ ÷\º¢ uÁº íÝ©¢uμõÆ BÂß {ÖÁÚz vÀ EuÂ÷©»õÍμõP C¸¢x K´Ä ö£ØÓÁº. CÁμx ©øÚ \õ° {º©»õ B]›¯μõÚ CÁº |õ©UPÀ ©õÁmh® ÷\¢u©[P»® Aμ_ ö£s PÒ ÷©À{ø»¨£ÒΰÀ £°ßÖ B]›¯μõP ÷PõøÁ AßÞº ÷P.â. ÷©À{ø»¨ £ÒΰÀ £o¯õØÔ Á¢xÒÍõº. B]›¯μõP £o¯õØÔ¯ ÷£õx £À÷ÁÖ \õßÔuÌPЮ, ¸xøP²® ö£ØÖÒÍõº. 97B® BsiÀ hõUhº μõuõ Q¸ènß Â¸x® ö£ØÖÒÍõº. Ph¢u 2002 ® Bsk •hUPÁõu ÷|õ¯õÀ E°›Ç¢xÂm hõº. BÚõÀ AÁμx {øÚÁõP AÁμx PnÁº Ph¢u £vøÚ¢x Á¸h[PÍõP •uÀ ©v¨ ö£s ö£¸® ©õnÁºPÐUS öÁÒÎ |õn¯•®, Áõmhº ¤³›ø£¯¸® ÁÇ[Q Á¸QÓõº.

Ax©mkªÀ»õ©À AÁμx {øÚÄ |õÎÀ B]μ©[PÐUS ö\ßÖ EnÄ®, EøhPЮ u¢x Á¸QÓõº. ©øÚ塧 «uõÚ £õ\® ©mk÷© CzuøÚ ö\¯ÀPÐUS® Põμn©õP EÒÍuõP TÖQßÓõº íÝ©¢zμõÆ. C¢u Põ»zvÀ C¨£i J¸Áμõ GÚ CÁμx |s£ºPЮ, A¸QÀ EÒÍÁºPЮ CÁøμ ö£¸ø©²hß £õºUQßÓÚº. www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

Dominic Dominic

KRISHI JAGRAN in Limca Book of Records

Chander Mohan +9891334429 Chandra Mohan +9891334429

cmohan@krishijagran.com cmohan@krishijagran.com

bcbiswas@krishijagran.com bcbiswas@krishijagran.com Dr. Mahendra Pal +91‐9426 085 328 mahendra@krishijagran.com Dr. Mahendra Pal +91‐9426 085 328 mahendra@krishijagran.com

paritosh@krishijagran.com paritosh@krishijagran.com

ANKU YADAV 9999743660 anku@krishijagran.com

shanmughom@krishijagran.com

Shanmughom

+91-9313 301 029

Balaswamy Balaswamy Sreeja S. Nair Sreeja S. Nair

+91‐9182 674 010 balaswamy@krishijagran.com +91‐9182 674 010 balaswamy@krishijagran.com +91‐7356 603 963 sreeja@krishijagran.com +91‐7356 603 963 sreeja@krishijagran.com

Karthika

+91‐7356 603 963

Karthika

AAYESHA KHAN 9891886680 aayesha@krishijagran.com

karthika@krishijagran.com

+91‐7356 603 963

karthika@krishijagran.com

Monika Mandal

+91‐9891 755 566

monika@krishijagran.com

Vibhuti Narayan

+91-9891828266

vibhuti@krishijagran.com

9999147833 rinki@krishijagran.com

sandip@krishijagran.com

sandip@krishijagran.com

NehaNeha RaniRani

+91‐9891 724 724 466 466neha@krishijagran.com +91‐9891 neha@krishijagran.com

HR

Mahima Shukla

Amrish Nou yal Nasim Ansari Amrish Nou yal Nasim Ansari

+91‐9891 123 772

mahima@krishijagran.com amrish@krishijagran.com +91‐9891 899 197amrish@krishijagran.com waseem@krishijagran.com

+91‐9891 886 622

nasim@krishijagran.com

prashant@krishijagran.com

SURESH KUMAR KONANKI 8121388388 kskumar@krishijagran.com

prashant@krishijagran.com

Tarun Thakur : Tarun Thakur :

pawan@krishijagran.com pawan@krishijagran.com nupur@krishijagran.com +91‐9891 614 614 tarun@krishijagran.com +91‐9891 614 614 tarun@krishijagran.com

22 Years. 12 Languages. 22 States. 23 Editions. 3 Portals & 10 Million combined readership

Ph.: +91-11-26511845, 26517923, 45503170 Email : info@krishijagran.com

Web: www.krishijagran.com, hindi.krishijagran.com, malayalam.krishijagran.com

, Jobs@krishijagran.com HEAD OFFICE 60/9, 3rd Floor, Yusuf Sarai Market, Near Green Park Metro Station, New Delhi-110016 | M: 9313301029, E: info@krishijagran.com | Web: www.krishijagran.com

, malayalam.krishijagran.com

Manoj Kumar

8588 998 437

manoj@krishijagran.com

Sujit

9891 755 566

sujit@krishijagran.com

265, Netaji colony, kolkata (Near Baranagar thana, BT Road, opposite to Netaji colony high school and Beenapani Club) Kolkata-700090 Email : bengali@krishijagran.com Web: www.krishijagran.com Web : www.krishijagran.com

hindi@krishijagran.com

CHENNAI 126/329, 2nd Floor, Arcot Road, Kodambakkam Chennai, Tamil Nadu - 600024 Mobile. 9841502660

64

KRISHI JAGRAN (Uzhavar Ulagam) Tamilnadu Network

V.R.Ajith Kumar Head Southern States 9891899064 ajith@krishijagran.com

K.S.Shanmugam Magazine Editor 044-22435139 cocoshanmugam@gmail.com

Joel Martin Marketing Manager 9244317193 joel@krishijagran.com

K.Jayanthi Magazine Designer 7010045828 kathirjayanthi98@gmail.com

D.Elayaraja Supporting Staff 8072503739

Head Office 60/9,3rd Floor, Yusuf Sarai Market New Delhi – 110016 Ph-011-26511845, 26517923 Email- info@krishijagran.com Regional Office 126/329, 2nd FloorArcot Road, Kodambakkom, Chennai-600024 Ph-044-48552070 tamil@krishjagran.com Kerala Office A/5, Elankam Gardens Vellayambalam, Sasthamangalam, Thiruvananthapuram- 695010 Email- malayalam@krishijagran.com Ph-0471 -4059009 Karnataka Office 1st Floor, 33/3, BM Mansion, Geddalahalli, Sanjay Nagar Main Road, RMV 2nd stage, , Bangalore-560094 Email- kannada@krishijagran.com Ph-011-26511845, 26517923

K.Maruthachalam 9865015678 maruthu@krishijagran.com

S.Rajeswarn 9842383624 rajeswaran@krishijagran.com

Tamilnadu map advt

Not given S.J.Ilayaraja 8012429508 ilayaraja@krishijagran.com

G.Rajkumar 8220955011 rajkumar@krishijagran.com S.Thangam 9443576221 thangam@krishijagran.com

G.Prince 9488916770 prince@krishijagran.com

Q¸æ áõUμß & EÇÁº E»P®, ö\¨öh®£º 2017

]» ©õÁmh[PÐUS ö\´v¯õͺPÒ ÷uøÁ. öuõhº¦US 044 & 48552070

65

>tμÂV| ºk·VıÁ\© √_ÔÁȬ ÔwÔ›]_ 71km ∑>Õ]´]™ swV! uªÌ|õk ÷ÁÍõsø©¨ £À Pø»U PÇPzvÀ 71Áx _u¢uμ vÚ ÂÇõ CßÖ (15&8&2017) ]Ó¨£õPU öPõshõh¨£mhx. uªÌ|õk ÷ÁÍõsø©¨ £ÀPø»UPÇP xøn ÷Á¢uº •øÚÁº S.Cμõ©\õª AÁº PÒ ÷u]¯U öPõi HØÔ _u¢vμ vÚÂÇõ Eøμ¯õØÔÚõº.

C¢v¯z uø»ÁºPÎß v¯õP[ PøÍ xøn÷Á¢uº u©x Eøμ°À {øÚÄU Tº¢uõº. ÷u]¯ P TÔ¯x÷£õ» JØÖø© ©mk÷© |©x _u¢vμzøuz uUP øÁUS® GÚ Gkzxøμzuõº. E»PÍÂÀ C¢v¯õ EnĨ ö£õ¸mPÒ EØ£zv °À 2Áx ChzvÀ C¸¨£øua _miUPõmiÚõº. ©UPÎß ÁõÌÁõuõμ® ©ØÖ® EnÄ £õxPõ¨¦UPõP |õ® JÆöÁõ¸ Á¸® Aº¨£o¨÷£õk ö\¯À£h ÷Áskö©ßÖ AøÚÁ¸US® Aøμ TÁÀ Âkzuõº. £¯Ö EØ£zvø¯¨ ö£¸UQ uμ©õÚ ÂøuPøÍ EØ£zv

ö\´x EÇÁºPÐUS ÁÇ[P Âg bõÛPÒ EÖvöPõÒÍ ÷Ásk ö©ßÖ ÷PmkUöPõshõº.

AÔ÷Á ÷u\zvß ö\õzx Gߣ uõÀ £ÀPø»UPÇP ÂgbõÛPЮ B]›¯ºPЮ Pkø©¯õP EøÇUP ÷Áskö©ÚU ÷PmkUöPõshõº.

AøÚzx {ø» £ÀPø»UPÇP FÈ ¯ºPÐUS® _u¢vμ vÚ |ÀÁõÌz xUPøÍ öu›ÂzxUöPõshõº.

•ßÚuõP £ÀPø»UPÇPzvß ÷u]¯ ©õnÁº £øh ©õnÁºPÒ AÎzu Áμ÷Áئ ©›¯õøuø¯ HØ Óõº. ]Ó¢u ©õnÁºPÐUS¨ £›_ PЮ ÁÇ[P¨£mhx.

C¢{PÌa]°À _©õº 200US® ÷©Ø£mh ©õnÁºPÒ, £ÀPø»UPÇ Pzvß E¯º AvPõ›PÒ ©ØÖ® ÷£μõ]›¯ºPÒ, |õmk |»¨£oz vmh ©õnÁºPÒ, £ÀPø»UPÇPz vØSÒ ö\¯À£k® B쮣¨£ÒÎ ]ÓõºPÒ ©ØÖ® ö£õx ©UPÒ BQ÷¯õº P»¢x öPõshÚº. www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com

66 Q¸æ áõUμß & EÇÁº E»P®, ö\¨öh®£º 2017

67 www.krishijagran.com | hindi.krishijagran.com