
5 minute read
Vlaams Houtpark promoot kwaliteitshout
Sinds 2019 organiseert Natuurinvest in opdracht van de Vlaamse overheid jaarlijks een Houtpark in het Meerdaalwoud bij Leuven. Daar stellen ze de mooiste kwaliteitshoutstammen van over heel Vlaanderen tentoon en verkopen ze per stam aan de hoogste bieder. Een ongewone manier van werken met een nobel doel: duurzaam houtgebruik promoten.
Hoogwaardige toepassing
Traditioneel verkopen ze hout ”op stam”: houtkopers bieden op geselecteerde bomen, schakelen een exploitant in om ze te kappen, te verzagen en te verwerken of verkopen het hout. Het Vlaamse Houtpark werkt anders. Hier laat de boseigenaar kwaliteitsstammen omleggen en transporteren naar het Houtpark. Daar bieden houtverwerkers op het hout, dat vaak een hoogwaardige toepassing krijgt zoals meubels, trappen, fineer of wijnvaten.
Hoe dikker, hoe beter
Het belangrijkste kenmerk van kwaliteitshout is de dikte van de boom. Bomen zoals inlandse eiken met een diameter vanaf 110 cm komen zeker in aanmerking. De toegelaten diameter varieert naargelang de soort en de kwaliteit van het hout. Een stam moet zo foutvrij mogelijk zijn: recht, takvrij, mooi cilindervormig, geen knopen of vorstscheuren en geen aantasting door schimmels of insecten. Uiteraard zijn vreemde voorwerpen zoals prikkeldraad of bordjes uit den boze.
“Het Houtpark heeft drie doelen: we promoten duurzaam houtgebruik, waarbij kwaliteitshout een hoogwaardige toepassing krijgt, we zorgen voor meer lokale verwerking en de boseigenaar krijgt een mooie prijs.”-Geert Bruynseels van Natuurinvest
Houtverwerkers letten ook op eigenschappen zoals gelijkmatigheid van de jaarringen en een gecentreerde kern. Hout met een regelmatige jaarringopbouw vinden ze doorgaans het mooist en heeft minder de neiging om na het zagen te barsten of krom te trekken. Barsten, knoesten, tussenschors, picots (slapende knopen die meegroeien in het hout) en zwarte vlekken hebben ook een invloed. Hoe mooi een boom er ook uitziet in het bos, pas na kappen wordt duidelijk hoe kwaliteitsvol het hout is. Als je pech hebt, is de boom deels rot vanbinnen.
Naast de typische, mooie, rechte stammen komen er ook enkele specialere houtsoorten voor op het Houtpark. Krommers zijn stukken hout van de kroon die heel geschikt zijn voor de botenbouw vanwege hun natuurlijk gebogen vorm. Taxus is vanwege zijn buigzame karakter ideaal voor het maken van bogen, robinia wordt veel gebruikt bij het maken van speeltuigen en tuinconstructies vanwege het duurzaam karakter en de slijtvastheid. Het Houtpark is ook ideaal voor kopers die op zoek zijn naar speciale patronen in het hout, zoals ”kattenpootjes”, ”maserhout” of ”maanring”.
Houtpark 2025 in cijfers
De 102 stammen die dit jaar werden tentoongesteld, zijn allemaal verkocht. Ongeveer de helft was inlandse eik. Amerikaanse eik was met 8 stammen aanwezig. Voor de eerste keer werd er ook naaldhout verkocht, vooral van douglas (13) en lork (10). De kopers zijn vooral houtverwerkingsbedrijven uit België en Nederland. Daarnaast gingen enkele stammen naar houthandelaars, een mobiele boomzager en een trappenmaker.
De gemiddelde prijs per kubieke meter bedroeg € 408 voor eik, met biedingen vanaf € 176 per kubieke meter. Voor eik zien we meer concurrentie tussen de kopers met gemiddeld 5 à 6 biedingen per stam. De prijzen voor Amerikaanse eik, lork en douglas lagen gemiddeld rond de € 150 per kubieke meter.
Beuk en tamme kastanje werden dit jaar slechts zeer beperkt aangeboden. Beuk ligt de laatste jaren niet zo goed in de markt. Het is moeilijker te bewerken en heeft een bleke en meer egale uitstraling dan eik, momenteel minder populair in interieurs.
“Vooral inlandse eik boekt mooie resultaten“, constateert Geert Bruynseels. “Maar in vergelijking met de houtparken in Frankrijk en Duitsland zijn de prijzen hier aan de lage kant. Dat komt omdat in onze streken minder aandacht is voor de ontwikkeling van bomen tot kwaliteitsstammen en dat we dikke bomen vaak pas kappen als ze dreigen om te vallen of aangetast zijn door parasieten en schimmels.”
Ook stammen van Bosgroepleden
Op het Houtpark zijn stammen uit de domeinbossen van de Vlaamse overheid die ANB beheert, goed vertegenwoordigd. In 2025 lagen er voor het eerst ook stammen van privé-eigenaars die via De Bosgroepen tot bij het Houtpark raakten. De Bosgroepen zijn niet rechtstreeks betrokken in de verkoop, maar leggen wel de contacten. Indien we merken dat er kwaliteitsvolle bomen gekapt worden in het kader van bosbeheer, kunnen we de eigenaar in contact brengen met een expert van Natuurinvest. Die schat ter plekke in of de bomen kans maken voor deelna- me aan het Houtpark.
Zo boden privé-eigenaars dit jaar via Bosgroep Oost-Vlaanderen en Vlaams-Brabant een lading dikke stammen aan (tussen de 64 en 128 cm), samen goed voor bijna 20 % van het totale volume. Het merendeel was reeds omgewaaid, andere waren aan het afsterven of dood. De stam met de hoogste prijs/m3 op het Houtpark was een eik van een OostVlaams Bosgroeplid. Het Duitse fineerbedrijf Fritz Kohl bood maar liefst € 1 849 per kubieke meter.
Onze deelname aan het Vlaamse Houtpark is een mooi voorbeeld van hoe De Bosgroepen een belangrijke schakel vormen tussen boseigenaar en overheid, waarbij we kwaliteit, duurzaamheid, lokale afzet en goede prijszetting hoog in het vaandel dragen.
Naar een artikel door Bosgroep Oost-Vlaanderen
