jaa~gamg ~ nummer 2 oktober 1990

VERENIGINGEN AANGESLOTEN BIJ DE AFDELING PARACHUTESPRINGEN VAN DE KONINKLIJKE NEDERLANDSE VERENIGING VOOR LUCHTVAART S

sekretaris clubhuis vliegveld dropzonats) typam) VliĂŠgtuigen - aantal springers -inflighl door springtijden - weekeinden sunset

CH VV

DZ TV 10 ST WE

SS

ISSN 0921-8017 jaargang

19 - nummer 2 - oktober 1990

Tweemaandelijkse uitgave van de Koninklijke Nederlandse Vereniging voor luchtvaart Afdeling Parachutespringen verschijning Medio februari, april, juni, augustus, oktober en december. abonnement Gratis voor leden van de afdeling parachutespringen. Losse abonnementen kosten f 40,- per jaar en zijn aan te melden door overmaking van dit bedrag op girorekening 179618 van de KNVvL onder vermelding van abonnement SP. redaktie Nathalie Chudiak, Arnold Collenteur, Artnet Gillebaard, Ua van Heerwaarden, Bauke van Stempvoort en Reimer van der Vlugt. art director Ronaid van den Boogaard vormgeving en tay-out Nathalie Chudiak vaste medewerkers Hein Cannegieter, Peter Derksen, Kees de Goeijer, Henk Kuizenga, Dick Pluim, Jenny Ramakers en Bert Wijnands. advertenties Ingrid Zoetmulder, telefoon

Van Deventer

030-436438.

druk bv, 's-Gravenzande.

Koninklijke

Nederlandse Vereniging luchtvaart Afdeling Parachutespringen

voor

bestuur Henk Tjassing, voorzitter vakature, sekretaris Edwin van der Kraan, penninqrneester Koos Schollen, PR en evenementen Peter Tolsma, vice-voorzitter Bert Wijnands, adviserend lid hoofd buro parachutespringen Arenda van Egmond, Jozef IsraĂŤlsplein 8, 2596 AS 's-Gravenhage, telefoon 070-3245457, fax 070-3240230. lidmaatschap Alle leden f 75,- per jaar, na 1 juli f 42,-. Het inschrijfgeld bedraagt bij aanmelding f 8,-. Aanmeldingen te richten aan het Afdelingssekretariaat (via de clubsekretaris).

inleveringsdatum kopij Uiterlijk 15 november op het redaktie-adres. redaktie-adres Nathalie Chudiak, redaktie SP, De Eerensplein 21,2593 NB Den Haag, telefoon 070-3836687, giro 699776 t.n.v. redaktie SP.

SP2

huur materiaal - rond -PC - square bak voor precisie

-met naarnDZ indien niet op vliegveld

V B R

S ON C H CH

voeding - bar - restaurant - snacks overnachting - camping - hotel - clubhuis

Eerste Nederlandse Parachutisten Club S: Marjon van der Meer, Reginadonk 42,4707 TP Roosendaal, telefoon 01650-61047. Post: Postbus 1436, 4700 BK Roosendaal. CH: Sportpark Vierhoeven, Roosendaal, telefoon 01650-59620. VVo Seppe DZ: Sportpark Vierhoeven TV: C-182/4 10 ST: WE 8.00-SS M: sq SP: DZ V: B S ON: C H

Paraclub Hilversum S: J.C.Diliesse, Zonstraat 102b, 3581 MV Utrecht, telefoon 030-540074 CH: Noodweg 52, 'De Egelshoek', Hilversum, telefoon 02157-1888. VVo Hilversum DZ: Baarn, VV TV: C-182/4 ST: WE + dinsdag- en vrijdagavond M: sq SP: VV V: B S ON:C

Vereniging Nederlandse Paraclub TU-zeven S: Yvonne van Veen, Bahnhofstrasse 6, 0-2730 Gyhum, telefoon 09-4942861254. Post: VNPC TU-Zeven, Napo 880-S-146, 3509 VP Utrecht Veldpost. CH: VV Seedorf, BRD, telefoon 09-4942817512410. VVo Seedorf DZ: VV TV: C-182/3 ST: zomer: zaterdag: 13.00-SS, zondag: 10.00-SS, woensdag tlm vrijdag: 17.00-SS M: r pc sq SP: DZ V: B S ON: C H

Paraclub Icarus S: Inge Janson, Oude Arnhemseweg 78bis. 3702 BG Zeist, telefoon 03404-14812. CH: VV Hilversum, Loosdrecht, telefoon 02157-1849. VVo Hilversum DZ: Maartensdijk, Westbroek, VV TV: P.Porter/8 10 ST: WE + maandag-, dinsdag- en vrijdagavond M: r pc sq SP: Westbroek, VV V: B ON:CH

Noord Nederlandse Parachutisten Club S: Reinder Pesman, Postbus 1587, 9701 BN Groningen, telefoon 05987-24887. CH: VV Eelde, telefoon 05907-4499. VVo Eelde DZ: VV, Winde TV: C-206/6 ST: WE: 9.00SS, zomertijd vrijdag: 18.00-SS M: sq SP: VV V: B R S ON: C H CH Paracentrum Hoogeveen S: Gerard Fidom, Postbus 567, 7900 AN Hoogeveen, telefoon 05280-67603. CH: Plesmanstraat. VV Hoogeveen (geen post), telefoon 05280-71150. VVo Hoogeveen DZ: VV,Nieuw-Balinge TV: C-185/5 10, C-182/4 10 ST: WE, feestdagen, evt. woensdagen vrijdagmiddag M: sq SP: VV V: B R S ON: CH. C Paraclub Hohne S: J. V.d. Velden. Stafcompagnie Kaszo Langemannshof, Napo 875, 3509 VP Utrecht Veldpost, telefoon 09-4951961031 toestel 222. CH: VV Lohheide, 'Paragasse", Lohheide. Hohne, telefoon 09-4950518021, toestel 450. VVo Lohheide DZ: VV TV: 00-27/5 ST: WE: 9.00-SS M: r pc SP: DZ V: B S ON: kamperen DZ Vereniging Paracentrum Teuge S: S.J.M. Meijer, Bolkskamp 25. 7576 GH Oldenzaal, telefoon 05410-10586 Zie verder Nationaal Paracentrum Teuge. Cadetten Parachutisten S: P. Buijs. Kasteelplein 076-273574.

Vereniging 10, 4811 XC Breda, telefoon

Skydiving Club The Flying Dutchmen S: Joyce Pennock, Safarigeel 23, 2718 CL Zoetermeer, telefoon 079-614310. CH: Zaventembaan 5, 3945 AR Rotterdam, telefoon 010-4158421. VVo Zestienhoven DZ: Pijnacker, Berkel, Schipluiden, Rhoon. TV: C-206/6 ST: dinsdag en woensdag: 16.00-SS, zaterdag: sunrise-SS, zondag: 12.0018.00 M: sq SP: behalve zondag V: BRS ON: H Stichting Nationaal Paracentrum Teuge Vz: H.J. Verbeek, Kerklaan 40, 1211 PR Hilversum, telefoon 035-10342. CH: De Zanden 11, 7395 PB Teuge, 'De Wolk' telefoon 05763-1842; Ad de Jong, telefoon 05763-1604. VVo Teuge DZ: VV TV: C-182/4 10 ST: dagelijks: 9.00-20.00 M: r pc SP: DZ V: BRON: CH kamperen DZ C H Paravereniging Korps Commando Troepen S: L. Royakkers, Lavadijk 227,4706 KZ Roosendaal. CH: Commandobaan 4, 4706 CL Roosendaal, telefoon 01650-43920 toestel 155. TV: F-27/ca. 35 Paraclub Flevo S: Herman Boerman, Schorpioenstraat 86, 3318 TP Dordrecht, telefoon 078-184428. CH: VV Lelystad, telefoon 03202-469/569. VVo Lelystad DZ: Kavel E-24 TV: C-206/5, C-182/4 ST: zaterdag: 1O.OO-SS (20.00), zondag: 10.00-SS (19.00); april tot en met augustus elke 2de en 3de woensdagavond: 18.00-SS SP: DZ M: sq V: B R S ON:C

Subscriptionsto SP for a .lull calender-year can be orderedby postage) toKNVvL Parachuting. Postgiro account: 6881 0 (kontributies). Bankaccount: Pierson, Heldring & Pierson,24921 0428. State 'Subscription SP".

payment

of Dfl. 40,- (Dtl. 60,- for airmail

i

Artikelen, reportages, brieven en beeldmateriaal over parachutespringen zijn altijd welkom. Materiaal wordt niet teruggezonden, tenzij op vitdrukkelijk verzoek. Beeldmateriaal moet zijn voorzien van de naam van de maker en/of eigenaar. In geval van beeldmateriaal met copyright dient een schriftelijke toestemming van de '[ maker voor plaatsing in de SP te worden bijgevoegd. De redaktie behoudt het recht alle ingezonden materiaal te korrigeren, zo nodig in te korten of niet te plaatsen. Anonieme brieven worden niet geplaatst. Plaatsing zonder naamsvermelding is op uitdrukkelijk verzoek van de Schrijver echter wel mogelijk. De met naam onderschreven artikelen zijn voor verantwoordelijkheid van de schrijvers en behoeven niet altijd de meningyan de redaktie weer te geven. De niet met naam onderschreven artikelen komen van de redaktie uit en zijn samengesteld aan de hand van informatie uit een of meerdere bronnen. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, mikrofilm, totokopie of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de redaktie.

Inhoud Redaktioneel Nationale Kampioenschappen Precisie, Stijl en Koepelrelatief Henk Nijhuis, Herman Boerman, Wilco Peppel man 9 Wereldkampioenschappen Precisie en Stijl Henk Nijhuis 17 Skydive Delucko Andries de la lande Cremer, Max Dereta 21 A View to a Kill Reimer van der Vlugt 31

In Memoriam CRW weekeinde Hoogeveen Joeke de Jong RW4 wedstrijd Hoogeveen Gerard Fidom Tom Verschoor Bokaal Edwin van der Kraan Texel 16-way Karel lamboo Vrouwenrekord Midden Zeeland Boogie Ingrid Zoetmulder Espace Boogie Vichy Henny en Selma Wiggers Okanagan Skydive Centre Nathalie Chudiak Springweek Ameland Ledenraadvergadering Nathalie Chudiak Ferté Gaucher 16-way Bert Ham North Sea Trophy Victor Spaan Jong en oud naar Jumpfest Reimer van der Vlugt PH-BAK van Hoogeveen Gerard Fidom

7 12 12 13 14

24 26 27 29 29 36 36 37 38

Rubrieken Colofon & clubs Inhoud Redaktioneel Springstof Rarapara Verzamelbanden Personalia Beautiful People examen springvergunninghouders Kopij SP Instrukteursopleiding oude stij examen riggers forum bondsbladredakteuren ontwerpers gevraagd coca-cola prijs mededeling Para Club Hilversum springdokumenten Evenementen 6, 23, Tjassing Salad Henk Tjassing Cone Lock Materiaal Recensies Wedstrijdkalender Materiaalmarkt

2 3 3 4 4 4 4 4 4 4 5 5 5 5 5 5 6 24 7 30 35 37 38 38

Hasta la vista, muchachos Dit zal voorlopig de laatste keer zijn dat u, de eerbiedwaardige lezer, getuige kan zijn van die blaartrekkende verhandelingen die ik elke twee maanden aan het papier toevertrouwde. Kortom, ik verlaat voor langere tijd, of altijd, de redaktie van de Sportparachutist. De kombinatie van studie en (nieuwe) baan noopt mij tot dit droevig afscheid; echter door deze verandering krijg ik meer tijd om naar mijn club te gaan om even uit te waaien! Normaliter zou zo'n afscheidsredaktioneeltje bol staan van de retrospektieven over mijn ervaringen in het SP-bolwerk. Niets ervan, dus. Er is één ding dat ik geleerd heb in die jaren dat ik absoluut in de groep wil gooien: ONZE SPORTPARACHUTIST IS ÉÉN VAN DE BETERE PARABLADEN!!! Als redaktielid krijg je altijd een berg buitenlandse kollegabladen op je dak om door te lezen en ik durf botweg te stellen dat wij met kop en schouders boven het gemiddeld nivo uitkomen. Deze kwaliteit wordt niet alleen gewaarborgd door de redaktie en het HBP, maar eigenlijk door de skydivers zelf: die sturen foto's in, die maken rare sprongen, die gaan naar seminars, die gaan naar boogies in Verweggistan, die springen op wedstrijdnivo etc. etc. Op deze manier zetten jullie de redaktie alleen maar aan het werk. Echter, wij zijn altijd de schakel geweest waarlangs al dat goeds weer in gedrukte vorm bij jullie terugkwam. Om deze werkverschaffing (onbezoldigd, heren FIOD) te prolongeren, is menskracht nodig. Dus, jullie voelen 'em al: dit is een oproep voor nieuw bloed ten behoeve van de redaktie. Wat de redaktie nodig heeft, zijn doorsnee springers die van hun sport houden, dat verder willen verbreiden en hun gedachten en woorden aan papier kunnen, en vooral durven toevertrouwen. Bovendien hoef je geen honderden sprongen te hebben; als je enthousiast bent en je kan een beetje leuk

schrijven èn keurig op tijd de kopij inleveren, dan maak je al kans. Ook voor diegenen die zo af en toe een bijdrage willen leveren zonder redaktievergaderingen bij te wonen, is ook plaats. Kun je leuk cartoons tekenen? Aanmelden! Het geeft je de vrijheid om je eigen inbreng te lanceren. Neem nou die twee artikelen over die 007 -stunts: dat was gewoon mijn eigen idee, ik vond dat leuk en ik vond dat iedereen dat maar leuk moest vinden. Je regelt zelf de foto's en de teksten en voordat je het weet zit je met London of de USA te bellen, ... hey, how you're doing .. ? Kosten? Ja als je daarover gaat zitten muggeziften, zit je in de verkeerde sport; dan moet je lege Conimex-potjes gaan verzamelen! Enfin, als je je aangesproken voelt, bel of schrijf dan even met het redaktieadres. Als je de SP goed vindt dan kun er zelf voor zorgen dat dit zo blijft. Amen. See you up in the wild blue yonder ...

•

Reimer van der Vlugt Op de voorplaat het winnende Engelse zestienmansteam 'Plastic Nono' tijdens een wedstrijdsprong boven Texel. Max Dereta maakte deze opname. De kleurenplaten van bladzijde 25 laten een exit boven Hilversum zien van Alex Baas, Jos van Drie en Ben van den Boom. Wilco van Dijen maakte de plaat. Daaronder het vrouwenrekord boven Zeeland en deze foto werd door Max Dereta gemaakt.

3SP

Verzamel-

Springstof Eindelijk begint het op gang te komen' Voldoende inzendingen om weer eens een heuse loting te kunnen houden om de winnaar te bepalen van onze vorige rarapara('s)! Alle inzendingen hadden er minimaal drie goed en dus deden ze allemaal mee. Nog even de goede namen (van links naar rechts): Koos Verhaar, Tom Verschoor, Glen Bohnen, Bob Rienks en Bert Wijnands. De foto werd genomen tijdens de Wereldkampioenschappen Parachutespringen (toen alleen nog precisie) die van 11 tot 25 augustus 1968 werden gehouden in Graz, Oostenrijk. De prijs gaat naar Karel Lamboo en uiteraard hopen wij dat hij veel plezier zal hebben van de attentie die onderweg is. Ditmaal een rarapara die ietwat vooruitloopt op z'n gebruikelijke verschijningsdatum! (Nou ja, vooruitloopt ... ) We begrijpen dat deze heel erg moeilijk is, want men zegt dat ie wel een paar honderd jaar oud is, maar ja, als we allemaal ontzettend ons best doen, komen we er vast wel uit. En voor hulp kunnen we ditmaal in

banden

plaats van naar de oude beter naar de héle jànge springertjes gaan, want die weten het nog het beste. Hoe dan ook, wij geloven er wel in! Even de naam op een briefkaartje naar het redaktie-adres en wie weet, is die attentie de volgende keer voor jou!

I

Skydivers

SP

Op veier verzoek zijn er weer verzamelbanden voor de SP verkrijgbaar: turkoise-blauwe linnen banden met donkerblauwe opdruk van het bekende SP logo op de voorkant en rug. Er kunnen drie jaargangen per band worden opgeborgen. Op deze manier houdt u uw verzameling SP'en kompleet en bij de hand en het staat nog mooi in de boekenkast ook. De banden kosten f 17,50 per stuk, afgehaald bij de KNVvL in Den Haag. Per post komt er voor één exemplaar f 4,50 porti kosten bij; voor twee en drie stuks f 5,50 en voor vier of meer stuks f 7,-. Het totaalbedrag dient te worden overgemaakt op giro 179618 van de KNVvL onder vermelding van 'verzamelbanden SP' en met opgave van het aantal. •

are beautiful

people

Links: Ik dacht dat je daarboven alleen maar Buckler kreeg! Rechts: Is ie al droog? examen springvergunninghouders

Personalia Wijzigingen

adreslijst

L.G.L. Royakkers, Kapelierlaan 45, 4702 JN Roosendaal, telefoon 01650-59671. Herman Landsman, Hoofdweg 101, 1795 JC De Cocksdorp, telefoon 0222011658, fax 02220-11492. Sekretaris NNPC: Reinder Pesman, Postbus 1587, 9701 BN Groningen, telefoon 05987-24887. Sekretaris FD: Joyce Pennock, Safarigeel 23, 2718 CL Zoetermeer, telefoon 079-614310. Sekretaris TU-7: Yvonne van Veen, Bahnhofstrasse 6, D2730 Gyhum, telefoon 094942861254. Korrespondentie-adres TU7: VNPC TU-Zeven, Napo 880-S-146,'3509 VP Utrecht SP4

Veldpost. Clubgebouw TU7: tel. 09-4942817512410. M. Drewitz, Schwachhauserheer Stras se 254 B, D2800 Bremen.

Erzalop17 november een examen voor springvergunninghouders worden gegeven. Nadere info via het hoofd buro para.

Felicitaties Carl van Dijk en Debby Douwstra met de geboorte van hun dochter Naomi op 9 september. Jac. en Anne-Rose Bovens - van den Hemel met de geboorte van hun dochter Rosemarijn op 26 september.

Beterschap Rob Aal, Linda Brandt, Petra van de Sande, Charles Schuilenburg, Jeroen van Zijp.

Kopij

SP

Kopij voor de volgende SP (decembernummer) uiterlijk 15 november op het redaktie-adres: De Eerensplein 21, 2593 NB Den Haag. Aanbieden liefst op 5 1/4 of 3 1/2 inch diskettes. Aangeven op diskette: naam operating system (MS-DOS of Apple), naam pakket (Word Perfect, Wordstar, MS-Word, enz.) en filenaam. Per artikel een aparte file en een print van de

tekst meezenden. Indien geen PC voorhanden is, de tekst gaarne getypt aanleveren. Foto's voorzien van naam en adres en gegevens over de foto zelf: waar, wie, wanneer en door wie gemaakt. Let op waarmee je de tekst schrijft en dat die niet vlekt, want dan is de onderliggende foto onbruikbaar.

Examen

Instrukteursopleiding Zoals in de vorige SP te lezen was, kunnen de clubs de instrukteurs 'nieuwe stijl' pas verwachten begin 1993. Om geen gat te laten vallen, is er nog eenmaal een instrukteursopleiding 'oude stijl'. Deze opleiding zal net als afgelopen jaar bestaan uit twee weekeinden op Papendal. Het eerste weekeinde is op 7 en 8 december 1990. Het tweede weekeinde is op 11 en 12 januari 1991. Kandidaten voor de opleiding kunnen zich aanmelden voor 1 november as. bij het HBP. Dit in verband met het toestu-

'oude

stijl'

ren van studiemateriaal. Het examen is in maart

1991. Deelnemers aan de opleiding krijgen automatisch een uitnodiging voor het examen van de examenkommissie. Voor de opleiding en het examen zal van de deelnemers een bijdrage in de kosten worden gevraagd van f 125,. Over te maken voor 1 november op giro 179618 ten name van de KNVvL afdeling para, met vermelding van uw volledige adres en 'instrukteursopleiding 1990'. hoofd buro para

•

Fo r urn Bondsbladredakteuren Op Initiatief van de NSF werd er onlangs een bijeenkomst op Papendal georganiseerd voor bondsbladredakteuren om over de mogelijkheden tot samenwerking, dan wel tot ondersteuning te praten. De NSF heeft 92 aangesloten sportbonden, ca. veertig hebben een eigen blad en redakteuren van dertig daarvan waren aanwezig. Van de KNVvL was ondergetekende de enige vertegenwoordiger. Drie thema's werden in workshops besproken: • redaktionele samenwerking • advertentie akwisitie • produktie en distributie waarbij de groep in drieën werd gesplitst om de diskussie wat te vergemakkelijken. Voor ieder onderwerp was er een andere voozitter die de konklusies later plenair samenvatte. Punt één was voor ons niet zo interessant gezien de specifieke doelgroep en drie is bij de SP voor zover dat mogelijk is geheel geautomatiseerd. Punt 2 was en is echter voor iedereen zeer be-

Mededeling

lang rijk. Tijdens de workshops werden in dat kader diverse goede suggesties gedaan om tot samenwerking te komen. Deze samenwerking zou dan door de NSF moeten worden gekoärdineerd. Enkele voorbeelden: clustering van bladen van vergelijkbare sporten waardoor een grotere oplage beschikbaar is voor adverteerders, inserts voor specifiek gerichte akties, stoppers voor een vast aantal plaatsingen per jaar over het gehele bondsaanbod. De NSF zal de informatie van deze dag uitwerken en een vervolgbijeenkomst plannen om konkrete afspraken te kunnen maken. Een uitstekend initiatief: een vorm van samenwerking die de kommunikatie in dubbele zin des woord kan bevorderen. Uiteraard blijven wij meedoen, want kosten, wensen en eisen worden alleen maar hoger en budgetten naar verhouding alleen maar lager! Nathalie Chudiak

van het bestuur van Paraclub Hilversum

Met ingang van 1 augustus 1990 is de heer W.F.M. Kernkamp te Ermelo niet langer meer de vertegenwoordiger van de vereniging

ten behoeve van de demonstraties. Carl van Dijk, penni ngmeester

•

valschermtechnikus

In het kader van het nieuwe beleidsplan ten aanzien van KNVvL-examens zal in 1991, in gelijke tred met de instrukteurs/springvegunninghouders, het examen voor valschermtechnikus voor het laatst op de oude voet worden gehouden. Het examen nieuwe stijl en de daaraan verbonden opleiding is op dit moment in de maak. In het begin van het volgend jaar zult u hierover worden ingelicht. Ten aanzien van het examen van maart 1991 kan worden gesteld dat, buiten de eisen die zijn verwoord in het BVR 1990 voor toelating tot het examen, streng wordt gelet op het bezit van een schriftelijke verklaring waaruit blijkt dat de kandidaat alle reparatiewerkzaamheden aan een parachuteuitrusting heeft uitgevoerd onder verantwoor-

Ontwerpers

'91

delijkheid van een bevoegd Nederlands KNVvL valschermtechnikus. Kandidaten, ook diegenen met een USA senior-rigger licence of daaraan gelijk gesteld diploma, zonder eerder genoemde verklaring hebben geen toegang tot het examen. Personen die in het bezit zijn van een USA masterrigger licence of een daaraan gelijk gesteld diploma kunnen te allen tijde gelijkstelling aanvragen bij de Examenkommissie. De aanvaarding voor wat betreft de gelijkstelling betreft slechts de vaardigheden. In alle gevallen zal de aanvrager worden getoest op de kennis van de Nederlandse voorschriften. Namens de Examenkommissie, Charles Schuilenburg

•

gevraagd

Sportkommissie zoekt ontwerpers. Als je dit jaar aan de NKP hebt deelgenomen, is het je zeker opgevallen dat de Nederlandse medailles niet bijzonder fraai of origineel waren. Bij gebrek aan een moderne 'skydive'-afbeelding werd de voorkant uitsluitend gesierd door een 1, 2 of 3. In de prijzenbranche is op dit moment geen up to date afbeelding te koop en dat is een ongewenste situatie. De sportkommissie doet daarom een oproep voor kreatievelingen om een aantal medailles te ontwerpen. Daarbij kan mendenkenaaneenon~ werp dat alle disciplines kombineert of verschillende ontwerpen, één per discipline. Nadat uit de ontwerpen een

selektie is gemaakt, zullen we kontakt opnemen met een aantal fabrikanten met het verzoek de ontwerpen in hun standaardprogramma op te nemen. Iedere wedstrijdorganisatie zal dan in de toekomst uit een leuk en toepasselijk aanbod kunnen kiezen. Overigenszaldesportkommissie ingezonden ontwerpen eventueel ook gebruiken voor de aanmaak van representatiegeschenken (voor WK's en andere internationale ontmoetingen) en dergelijke. Inzendingen graag richten aan: Arnold Collenteur, Marie Curielaan 62, 3553 HV Utrecht. Sportkommissie

•

I Coca-Cola Prijs In 1973 stelde Coca-Cola in samenwerking met de NSF een tweejaarlijkse Prijs voor de Sportgeneeskunde in voor afgerond wetenschappelijk onderzoek. Daarnaast wordt sinds 1978 eveneens tweejaarlijks een Stipendium toegekend aan een veelbelovend wetenschappelijk onderzoeksprojekt op het gebied van de sportgeneeskunde.

In 1990 wordt het Stipendium voor de zevende keer toegekend en bedraagt f 25.000,-. Een onderzoeksvoorstel dient vóór 1 november '90 in tienvoud te worden gezonden naar het sekretariaat CocaCola Stipendium voor Sportgeneeskunde, Postbus 141, 2060 AS Bloemendaal. Nadere informatie: de heer H. Beijer, sekretaris, telefoon 023-270144. 5SP

Springdokumenten

J

Naar aanleiding van de ingezonden brief van Wiel Hansen in de laatste SP wil ik graag een paar opmerkingen kwijt; wat mij betreft is dat dan tevens ook het laatste dat we in ons periodiek daarover fulmineren. In de eerste plaats meen ik dat er in de brief een aantal onjuistheden staan die een verkeerd beeld van het werk van de Examenkommissie scheppen. De EK heeft een aantal taken van het Afdelingsbestuur gedelegeerd gekregen en treedt dus als zodanig steeds namens dat bestuur op. De eisen, die in het BVR staan genoemd en die in overleg met de EK, op voordracht van de Technische Kommissie, door het AB zijn vastgesteld, worden vervolgens alleen maar, op last van dat AB, op naleving gekontroleerd. Deze kontrole is met name neergelegd bij de verantwoordelijke instrukteur en in algemene zin ook bij de EK. De noodzaak tot een dergelijke kontrole komt voort uit het feit dat de luchtvaartwetgeving verbiedt om uit vliegtuigen te springen, tenzij daarvoor een ontheffing is verleend door onze minister. Zoals bekend mag worden verondersteld, heeft deze, door middel van haar Rijksluchtvaartdienst, aan het verlenen van een dergelijke ontheffing, zijnde een beschikking die een wet in materiële

zin genoemd mag worden, steeds de bepaling verbonden dat parachutespringen in bepaalde gevallen mag mits men zich darbij houdt aan de bepalingen van het BVR, zoals opgesteld door de KNVvL en goedgekeurd door het bevoegd gezag en op de naleving van deze voorschriften kontrole wordt uitgeoefend. In wat populaire termen staat hier de taak die de EK voor het AB uitoefend. De EK toetst nergens in onze examens op taalvaardigheid of intelligentiequotiënt, maar poogt door middel van examens te beoordelen of kandidaten geschikt of juist niet geschikt zijn voor een bepaalde vergunning of bevoegdheid konform de eisen van het BVR. Die geschiktheid kan ook inhouden dat je op zijn minst enigszins logisch moet kunnen redeneren en dat je de Nederlandse taal zodanig moet beheersen dat je goed begrijpt wat bijvoorbeeld de voorschriften e.d. inhouden, zodat je ten behoeve van je eigen en andermans veiligheid verantwoord je sport bedrijft. Ten aanzien van de grensproblematiek is de eenwording van Europa nog steeds geen feit. Het gevolg daarvan is, of liever tot aan die tijd is het zo dat Nederlandse springers met Nederlands goedgekeurd materiaal springen en ook hun Nederlandse bevoegdheden moeten hebben als ze hun sport hier te lande

Kenya

De vliegtuigen: Gesprongen wordt uit twee DC3's en twee Twin Otters en er zal een derde Twin Otter standby staan.

De data: Vertrek vanuit Londen op 5 april 1991 of vanuit Frankfurt op 6 april 1991. Aankomst in Mombassa op respektievelijk 6 en 7 april. De boogie duurt van 6 tot en met 16 april en er zijn mogelijkheden het verblijf te verlengen voor safari's, duiken of andere vakantie-aktiviteiten.

Het springen: Als loadorganizers zijn aangetrokken: Jerry Bird, Jerome Bunker, Arnold Camfferman, Rob Colpus, Mitch Decouteau, Corrine Delbouille, Alexis Perry en Derek Thomas. Overbekende namen die garant staan voor de beste sprongen.

De plaats: Malindi, 100 km ten noorden van Mombassa. De hotels bevinden zich op het strand in Watamu, 10 km van vliegveld/dropzone. SP6

De laatste prijsonderhandelingen zijn nog in volle gang. Al het vervoer, vijftien sprongen, vol-pension hotel zijn in de prijs inbegrepen. Elke avond zijn er feesten gepland

willen uitoefenen. Een buitenlands gekeurde uitrusting kun je bij een Nederlandse rigger laten kontroleren en aftekenen; buitenlandse bevoegdheden kan je aan de EK voorleggen en om een gelijkstelling met een Nederlandse bevoegdheid verzoeken. De EK overweegt een dergelijke verzoek aan de hand van de eisen van het BVR en een vergelijking met de buitenlandse eisen. Een in Nederland wonende buitenlander die regelmatig springt (bedoeld wordt voor alle niet incidentele gevallen) zal ook met diezelfde bepalingen uit het BVR worden gekonfronteerd omdat ze ook voor hem gelden. Volgens mij is dat misschien niet altijd even wenselijk of noodzakelijk of terecht, maar feitelijk gezien wel erg logisch. De konsekwentie bij andere sporten valt bijvoorbeeld af te leiden uit het feit dat Belgische scheidsrechters ook niet in de PTT- Telekompetitie mogen fluiten, zolang de wedstrijd aan de gang is. Overigens zie ik niets vernederends en/of lachwekkends in het springen met een AAD of in het leiding krijgen van een instrukteur bij de uitoefening van mijn sprongen, maar dit terzijde. Naast deze feitelijke zaken vind ik het stuk een verkeerde sfeer oproepen rond de werkzaamheden van de EK en de afdeling. Het lijkt alsof het vele werk dat binnen de

Boogie

De organisatie van de Kenya Boogie is zojuist teruggekeerd uit Kenya en deelde ons het volgende mee:

(slot)

1991

met onder andere lokale livebands en grote shows. De Kenya Boogie belooft een grote internationale happening te worden waarin iedereen van elk nivo volledig aan zijn trekken komt en zonder politics of stress optimaal ontspannen springt. Binnenkort komt de brochure uit waarin alle details staan. In de brochure staat op welke wijze kan worden ingeschreven. Voor inlichtingen: Kenya Boogie, NZ Voorburgwal 130, Amsterdam, telefoon en fax 020-262713.

afdeling wordt verricht door al het vrijwillige kader, waaronder kommissieleden, instrukteurs, scheidsrechters, bestuursleden en alle anderen die zich inzetten, alleen wordt gedaan uit een ziekelijke hang naar bemoeizucht, pesterij en formaliteitszin. Er klinkt, zoals wel meer gebeurt in de kommentaren vanaf de zijlijn, weinig begrip in door voor hun bedoelingen, laat staan waardering voor hun inzet van vrije tijd en middelen. Ik wil vanaf deze plaats opmerken dat ik dat zeer onterecht vind met name voor alle mensen buiten het AB. De werkelijke reden voor dit vele werk, waardoor de beoefening van onze sport mogelijk wordt gemaakt, valt kennelijk buiten het gezichtsveld van de 'skygod', omdat die zich alleen kan bezighouden met hoe hij zoveel mogelijk kan springen en hoe hij met zo weinig mogelijk kosten en inspanning toch zoveel mogelijk kan plukken uit het aanbod dat hem vanuit de sport wordt geboden. Bij enig nadenken en bij een poging om ook eens van 'de andere kant' tegen deze zaken aan te kijken om zo tot een goed begrip te komen, kunnen zulke 'skygods' mijns inziens niet lang blijven bestaan. Namens het afdelingsbestuur, Peter Tolsma

I

•

Parach utespringen zonder vliegtuig? Dat de parapentesport zich snel ontwikkelt, blijkt wel uit de diverse vormen waarop deze tak van luchtvaartsport op dit moment wordt beoefend. Het koepelrelatief, zoals dit reeds jaren bij het parachutespringen gebruikelijk is, wordt inmiddels ook bij het parapente gedaan.Veel parachutisten hebben inmiddels hun aktiviteiten met de parapentesport uitgebreid. Wil je meer weten over het parapente en de opleidingsmogelijkheden, dan kun je kontakt opnemen met de Stichting Para Adventure, André Wieringa, Amsterdamsestraatweg 396, 3551 CW Utrecht, telefoon op werkdagen 030-434264.

Tjassing Sa/ad Laat ik nou echt gedacht hebben dat ik het goed had geregeld. Nieuw bestuur, nieuwe voorzitter en ik met 'pensioen'. Mooi niet dus. Omwille van allerlei zeer reële en begrijpelijke argumenten (kontinuïteit, inwerken nieuw bestuur, mijn uiteraard 'onmisbare' kwaliteiten etc. etc.) heb ik me laten vermurwen om nog een jaar in het bestuur te blijven en dan ook nog als voorzitter. Ik moet dus nu publiekelijk terugkomen op mijn gedane belofte dat jullie van me verlost zouden zijn. Het zij zo. Laten we er het beste van maken en volgend jaar hopelijk beter. Gelukkig hebben mijn twee vertrouwde medebestuursleden Koos Scholten en Peter Tolsma zich ook bereid verklaard nog een poosje de kar te trekken en zijn drie nieuwelingen bereid gevonden tot het bestuur toe te treden. Daarvan elders in deze SP meer. Edwin van der Kraan gaat ons verlaten en daar heeft hij na al die jaren trouwe en goede dienst ook recht op. Dit alles heeft me wel duide-

lijk gemaakt dat er meer aandacht moet worden besteed aan kadervorming binnen onze afdeling. Het blijkt erg moeilijk te zijn om mensen te vinden die bestuursfunkties op zich willen nemen. Dit geldt zowel voor het centrum/clubnivo als op landelijk nivo. Daar komt nog bij dat er zo langzamerhand ook veel gevraagd wordt van de kwaliteiten van de 'bestuurders'. Vele centra worden kleine bedrijfjes waar erg veel geld in omgaat en waar verreikende besluiten moeten worden genomen. We hebben de laatste jaren veel gedaan aan het verbeteren van het nivo van ons springtechnisch kader (instrukteurs, hulpinstrukteurs, springvergunninghouders etc.) maar het bestuurswerk hangt er vaak maar een beetje bij. Voor veel centra is het . soms zelfs niet mogeljk bestuursleden te vinden. Daardoor blijven bestuurders tegen hun zin langer zitten en kunnen soms opengevallen plaatsen niet eens worden opgevuld. De meeste parachutisten ko-

SUBSCRIBE TO:

Skydiving PARACHUTING'S

NEWSMAGAZINE

Henk na een parapentesprong

in de Franse Alpen in augustus

men om te springen en het zal hun een zorg zijn hoe dat allemaal wordt georganiseerd. Alleen vaak wel kankeren als het niet goed gaat en er eens iets in de soep loopt waardoor er niet kan worden gesprongen. Er moeten toch genoeg kapabele leden binnen de afdeling zijn om de afdeling en de clubs goed te laten draaien? Het zijn bijna altijd dezelfde mensen die alles moeten doen. Dat is niet goed en we worden er erg kwetsbaar door. Voor diegenen die wel wat moed en adspiraties hebben, wees niet te bang om je aan te melden. We kunnen bijna altijd mensen gebruiken en vooral jongeren! De gemid-

·go.

delde leeftijd van het aantredende afdelingsbestuur bijvoorbeeld schommelt volgens onze penningmeester gevaarlijk dicht rond de pensioengerechtigde leeftijd! Het lijkt me een goede zaak dat we het komend jaar een soort kursus voor adspirantbestuurs- en kommissieleden organiseren. Daarmee kunnen we een potentieel aan kader kweken en de bestuurskracht binnen onze centra/clubs en afdeling vergroten. En ... zittende bestuursleden kunnen opstappen zonder dat ze zich schuldig hoeven te voelen dat ze de boel in de steek laten. Volgend jaar dus!

•

Henk Tjassing

KROOP'STMGOGGLES

The international newsrnagaztna of sport parachuting. Read about the equipment, techniques, evente, people and places of skydiving. I'ree sample copy. Foreign rates: 12 issues: US$16 (surface mail), $44 (air mail). Pay by International money order, U.S. currency, Visa, Ma.sterCa.rd,AmEx. Satisfaction guaranteed or money back. Order today:

Dept. A3 • P.O. Box 1520 DeLand, FL USA 32721

Comfortab/e, /ightweight & economica/ eye protection.

In Memoriam In de afgelopen zomermaanden hebben wij van twee van onze leden afscheid moeten nemen. An Steijsiger en Jos van Geel overleden beiden in het ziekenhuis aan de verwondingen opgelopen tijdens een van hun eerste sprongen. Hoe ontoereikend troostende woorden ook zijn, het is de enige vorm van medeleven en steun die wij aan familie en vrienden kunnen geven. Wij zullen hen niet vergeten.

•

Wide assortment of lens corors: c/ear; grey; amber; rose red, b/ue, and mirrored.

• •

Custom, color-cooroinated

Contact your local supplIer or write:

edging.

A/so Avai/ab/e: Stick-On Foam Nose Pads Vent/ess Gogg/es Over-The-Eyeqlasses Sty/e

KROOP'S™GOGGlES Dept. SP 9865-E

N. Washington

Blvd.

Laurel, MD 20707

Phone (301 J 498-5848

Fax (301J 498-1393

~oo~ SINCE 1947

KNVvL, afdeling parachutespringen 7SP

LTB Schlemann Inhaber Dieter Schlemann, Luftfahrttechnischer Betrieb, LBA II-A 367 Verkauf-, Service-, Instandsetzung-, Zubehör-, Gütesiegel- und Nachprüfungen Alle Preise sind Nettopreise plus Porto und Verpackung. In Deutschland plus 14% MWSt. Änderungen vorbehalten. GURTZEUG/RIG DM 1575.-1350.-1150.-1150.-990.-842.-1511.-990.-1490.-1390.-1097.-1189.-1887.--

Atom Vector II Sport Zerox Teardrop Chaser Top Flyer VI SST Racer Elite Invader 11 Vector 11 Student Zerox Student Top Flyer VI Student Invader 11 Student Campus II Student

Die Preise enthalten das komplette System. Das System wird einschliesslich POD, Tragegurte, Steuerschlaufen, Handdeploy, Reserve Hilfsschirme, Aufziehkabel und Trennkissen geliefert. Keine Extrakosten für Farbwünsche. Extrakosten für Optionen wie zum Beispiel Leather Hackey, Farbstreifen U.S.w. ergeben sich aus der Orderform.

RESERVEKAPPEN/RESERVE

I

Cricket Firelite Fury Maverick Sharpchuter Swift Swift Plus PD 143 R PD 160 R PD 176 R PD 193 R PD 218 R PD 253 R Micro Raven 150 Super Raven I Super Raven II Super Raven 111 Super Raven IV Falcon 150 Falcon 175 Falcon 195 Falcon 215 Falcon 235 Falcon 265 Falcon 300 Invader 26 ft

CANOPIES

c-sqtt-cbi-Kq 7-147-370-72 7-172-410-81 7-220-496-90 7-200-452-88 9-244-503-100 5-177-367-81 7-177 -385-90 7-143-338- 77 7-160-364-87 7-176-390-96 7-193-442-105 7-218-481-115 7-253-520-115 7-150-249-70 7-181-338-81 7-218-364-90 7-249-416-100 7-282-468-109 9-150-351-70 9-175-384-81 9-195-427 -90 9-215-480-95 9-235-518-109 9-265-584-123 9-300-662-139 26 ft 115

DM 1421.-1458.-1492.-1475.-1513.-1090.-1350.-1470.-1470.-1470.-1470.-1470.-1470.-1470.-1470.-1470.-1470.-1470.-1696.-1696.-1747.-1747.-1747.-1781.-1781.-1017.--

HAUPTKAPPEN/MAIN CANOPIES Extrakosten für Spectra-/Kevlarleinen, Modifikationen c-sqft-cbi-Kg Laser 9 9-292-629-134 9-125-350-75 BT 40 9-1 50-374-80 BT 50 BT 60 9-170-400-100 BT 65 9-195-460-1 20 9-420-na-210 BT 80 Sabre 135 9-135 Sabre 150 9-150 9-170 Sabre 170 9-230 Sabre 230 PD 135 9-135-360-60 9-150-375-68 PD 150 9-170-400- 77 PD 170 9-190-426-86 PD 190 9-210-450-95 PD 210 9-230-489-104 PD 230 9-260-545-118 PD 260 Micro Raven 150 7-150-249-70 Super Raven I 7-181-338-81 7-218-364-90 Super Raven 11 7-249-416-100 Super Raven 111 7-282-468-109 Super Raven IV 9-150-351-70 Falcon 150 9-175-384-81 Falcon 175 9-195-427-90 Falcon 195 9-215-480-95 Falcon 215 9-235-518-109 Falcon 235 9-265-584-123 Falcon 265 7-180-428-57 -73 Interceptor 180 7-200-4 76-64-82 Interceptor 200 7-225-535-72-92 Interceptor 225 7-250-594-79-102 Interceptor 250 7-147-370-72 Cricket 7-172-410-81 Firelite 9-194-432-88 Clipper 7-200-452-88 Maverick 7-220-496-90 Fury 9-220-484-106 Raider 9-244-503-100 Sharpchuter 7-288-627 -124 Manta 7-232-611-75 Parafoil 232 lite 7-252-677 -90 Parafoil 252 lite 7-282-776-100 Parafoil 282 lite 7-230-608-102 Pursuit 230 7-250-650-90 CCL 9-287 -620-125 Skymaster 7-270-631-113 XL Cloud 7-220-476-98 Cruislite 9-210-450-95 COE-D 210 9-190-426-86 COE-D 190 9-170-400-77 COE-D 170

DM 1940.-2240.-2240.-2300.-2490.-4590.-2210.-2210.-2261.-2414.-1632.-1632.-1632.-1666.-1700.-1734.-1768.-1458.-1458.-1458.-1458.-1458.-1696.-1696.-1747.-1747.-1747.-1747.-1849.-1849.-1849.-1849.-1319.-1356.-1696.-1373.-1390.-1730.-1411.-1781.-1979.-2075.-2166.-1780.-1710.-1639.-1571.-1490.-1515.-1465.-1415.--

DM ANGEBOT

d Cordura Mini-Ringe, Hacky Vector S, V5, me . d Standard-Ringe Vector VS, med. oor ura, . Centaurus, med. Cordura Centaurus, rned. Cordura Invader \I, med. cordura Mini-Jaguar SST Racer Elite Bogey 9 CCL-Foil Excalibur 170 Laser 250 Reserve

1350.-900.-590.-990.-590.-1274.-1350.-990.-1350.-1790.-1390.--

Wir beliefern Sie mit allen Fallschirmkappen, Systemen, Zubehör und Ersatzteilen, Reparaturen, Änderungen, Gutachten, Prüfungen, Unterdruckkammertest für FXC u.s.w. Haben Sie ein Problem, wünschen Sie Informationen oder Beratung, dann ruien Sie uns an.

DM 58,-Aufziehgriff 1 Pin Aufziehgriff 2 Pin 68,-22,-Aufziehgriff Student 78,-Aufziehgriff Reserve Cutaway 59,-Aufziehleine 23,-Brieftaschen ab 17,-Brillen "Headlites" 7,-Fangleinenverbinder ab 1390,-FXC 12000 USA Modell 57,-FXC Prüfung 46,-FXC-Auge klein 76,-FXC "Y" Stück 16,-Geldbörsen ab 33,-Gürtel3-Ring 19,-Hakenmesser mit Tasche 106,-Handdeploy 47,-Handschuhe Leder Sommer 51,-Handschuhe Leder Winter 43,-Handschuhe Leder Stretch 85,-Haupttragegurte small 87,-Helm-Protec 25,-Helmeinsätze 90,-Hilfsschirme ab 141,-Höhenmesser "Barigo" 25,-Höhenmesser Kissen "StoII" 45,-Höhenmesser Kissen "Leder" 11,-Höhenmesserfingerband 3,-Klebeband Ifm. 198,-Kombie einfach 210,-Kombie RW ab 171,-Lederkappe "Furygan" ab 24,-Lehrbuch "Scherer" 49,-Magnettafel, 24 Springer 11,-Packgummi Standard 500 9 11,-Packgummi Tandem 500 9 11,-Packgummi Mini 500 9 11,-Packgummi Reserve 500 9 157,-Packschlauch für Gleiter 35,-Packschürzen 94,-Packplanen 114,-PODfBridle für Reserve ab 55,-POD für Hauptschirm ab 124,-POD für A+M 69,-Plombenzange 19,-Plomben, 500 Stück 19,-Rauch weiss 29,-Rauch farbig 10,-Reserve-Loop doppelt 5,-Reserve-Loop einfach 48,-Reservepacken 57,-Slider ab 65,-Splitslider ab 5,-Sliderschoner 193,-Skyalarm II 6,-Sprungbuch "mars" 22,-Sprungbuch "Precision" 25,-SST Bodkin à 17,-Stempel, RW/CRW 25,-Steuerschlaufen, Paar 24,-Spleissnadeln Set 63,-Superbag "Rucksack" ab 9,-Teflonkabel, Ifm ab 250,-Trainingsgurtzeug ab Trainingsgurtzeug mit Hänger und 430,-Seilzug 48,-TrenngrillfKissen 29,-T-Shirt USA

Ostweg 20 - 0-2900 Oldenburg - Telefon 0441-204224 - Fax 0441-201990 SP8

Nederlandse Kampioenschappen Pa/Stijl Als de grote winnaars van het Nederlands kampioenschap precisie/stijl, die als laatste in de rij in Spa (België) werd versprongen, kwamen Black Magic (groepsprecisie), Rien Nieuwesteeg en Leanne van den Hoek (precisie individueel), Remy Herder (stijl), Henk Nijhuis (overall) en niet te vergeten de weergoden naar voren. Georganiseerd door Jean Polis van de Royal Aero Club de Spa namen, op dit mooi in de Ardennen gelegen vliegveld met een uitstekende faciliteiten biedend centrum aan zowel deelnemers als scheidsrechters, vijftien teams (zeven Nederlandse, zes Belgische, een Engels en een Deens) deel. Voor het eerst sinds jaren konden beide klassieke onderdelen ruim binnen de gestelde termijn (zaterdag 28 juli tot en met donderdag 2 augustus) worden versprongen. Met wat meer druk op de ketel had de wedstrijd al op dinsdag beslist kunnen zijn in plaats van op woensdag. Het trage tempo waarin het geheel verliep, was de enige wanklank die in het Nederlandse kamp te beluisteren viel. In verband met het goede weer werd na een langdurige briefing met het stijlspringen begonnen. Het starten duurde echter zo lang dat tegen de tijd dat de wedstrijdspringers (37 totaal, waarvan 11 Nederlanders) omhoog werden gestuurd het zicht zodanig verslechterde dat er werd overgeschakeld op het onderdeel precisie. Precisie Het onderdeel waar zeker de selektieleden met veel spanning naar uitkeken. Voor drie springers, Geert Fredrix, Michel Bizot en Louis Wesselink, was voor het begin van de wedstrijd al zeker dat zij zich voor deelname aan de wereldkampioenschappen hadden geklasseerd. Door met name Bram Lasschuijt, Ronaid van Zijp, Paul Schmidt, Rien van Duren en Hans Vos moest de strijd om de resterende twee plaatsen nog worden beslist. Ondanks de verzekering van

chief-judge Felix van Kerckhoven dat een andere bak bij een ongunstige windrichting zou worden gebruikt, baarde de ligging van de geplande wedstrijd bak (vlak naast een hoog talud) de springers veel zorgen. De weergoden bleven hen echter gunstig gestemd en alhoewel de wind regelmatig van richting en sterkte verandere, waaide het nooit uit de fatale richting. Na een lange dag kon op zaterdagavond, na twee ronden, een eerste balans worden opgemaakt. Het professionele eerste Belgische legerteam had met 1 cm duidelijk de leiding genomen, gevolgd door Dutch Connection (11 cm) en het tweede Belgische legerteam (13 cm). Individueel skoorden vijf Belgen 0 cm, gevolgd door Michel Bizot en Henk Nijhuis en nog twee andere Belgen met ieder 1 cm. Tijdens het verdere verloop van de wedstrijd bleef het eerste Be!gische legerteam hun koppositite versterken; zij

Uitslagen Nationale Kampioenschappen Precisie/Stijl 1990 GROEPSPRECISIE totaal aantal cm over acht ronden 1. Black Magic 2. Dutch Connection 3. Parateam Nine 4. Dutch Mix 5. Aeolus 6. Dutch Square Force 7. Zijpo's

49 75 89 121 251 300 442

PRECISIE INDIVIDUEEL totaal aantal cm over tien ronden (klassement beste tien) 1. Rien Nieuwesteeg 2. Michel Bizot 3. Henk Nijhuis 4. Paul Schmidt 5. Herman Boerman 6. Jos Frauenrath 7. Rene Drost 8. Ronaid van Zijp 9. Niels Tieland 10. Rien van Duren 10. Hans Vos

13 16 17 17 26 35 45 46 49 51 51

STIJL totaal aantal sek over vier ronden 1. Remy Herder 2. Henk Nijhuis 3. Bram Lasschuijt 4. Michel Bizot 5. Rien Nieuwesteeg 6. Louis Wesselink 7. Rien van Duren 8. Rene Drost 9. Eric Bogaards ' 10. Sieb Wedman 11. Leanne van den Hoek

36.43 40.24 42.46 49.63 53.51 54.96 56.61 57.14 60.17 62.70 62.79

veroverden uiteindelijk na acht ronden met een totaal van 13 cm het goud. Spannender was de strijd om het zilver en brons. Na een relatief slechte start (20 cm over twee sprongen) knokte de Nederlandse titelverdediger Black Magic (Van Duren, Wesselink, Fredrix, Nieuwesteeg en gastspringer Vos) zich langzaam maar zeker naar de top in het internationale klassement. Zij behaalden met een totaal van 49 cm tegen 52 cm van het tweede Belgische legerteam het zilver. Door dit resultaat prolongeerde Black Magic hun Nederlandse titel. Het zilver ging (net als vorig jaar) met 75 cm naar Dutch Connection (Drost, Bogaards, Schmidt, Van Zijp en Wedman). Het brons ging met 89 cm naar Parateam Nine (Van Delft, Fraurenrath, Boerman, De Bruyne en Oerlemans). Ook in het individuele klassement waren de Nederlanders niet echt opgewassen tegen hun professionele Belgische opponenten. Rien Nieuwesteeg, die bij zijn eerste sprong 3 cm skoorde, gaf in de volgende vijf sprongen met de ideale 0 cm skore echter goed tegengas. Michel Bizot, Paul Schmidt en Henk Nijhuis volgden hem na zes ronden met respektievelijk 6, 10 en 11 cm. Voor wat betreft de namen bleef de volgorde tot en met het einde van het groepsprecisiespringen gelijk. De echte strijd om het individuele klassement kon met de resterende twee finalesprongen beginnen. Rien Nieuwesteeg werd ondanks twee 'slechtere' finalespronoen van 2 en 5 cm terecht de nieuwe Nederlandse kampioen met een totaal van 13 cm. Michel Bizot's 0 en 6 cm skores brachten hem met 16 cm op de tweede plaats. Met 1 cm in de halve finale en 3 cm in de finale kwam Paul Schmidt uit op 17 cm, zodat er een jump-off moest plaatsvinden met Henk Nijhuis die via een 1 en 0 cm skore ook op 17 cm was uitgekomen. De jump-off, op een 3 cm schijf, vond plaats onder wel uiterst moeilijke omstandigheden: veel turbulentie, de wind varieerde regelmatig in richting en sterkte (bijna 0 mts en voor het eerst soms over de limieten). Henk vé'roverde met 0 cm tegen 16 cm van

Paul uiteindelijk het brons. Voor het Belgische èn internationale klassement was ook een jump-off noodzakelijk. De strijd ging hier om het zilver en brons. Georges Lichtere en Dirk Boidin (ieder 6 cm) behaalden in de eerste sprong allebei de ideale 0 cm skore, in de daarop volgende sprong deden zij wederom niet voor elkaar onder (2 cm). Bij de derde poging waaide het tijdens de aanval van Lichtere te hard zodat hij een rejump kreeg, Dirk skoorde 6 cm. Door zijn 3 cm skore eiste Georges het zilver op. Vvo van der Maesen behaalde met 4 cm totaal uit tien sprongen het goud. Van de zes deelnemende Nederlandse dames leverde Leanne van den Hoek de beste prestatie. Evenals vorig jaar ging het goud naar haar (63 cm). Marian Werner werd met 91 cm tweede voor Annet Gillebaard die met 94 cm derde werd. De 63 cm van Leanne leverde haar in het internationale klassement de zilveren medaille op. De Engelse Cheryl Smyth veroverde met 29 cm het goud, terwijl de Belgische Jaqueline Petersborg met 81 cm derde werd. Stijl Alhoewel het stijlspringen op leven na dood is (zeggen ze) namen toch nog 37 springers (negentien Belgen, elf Nederlanders, vier Engelsen en drie Denen) deel aan diJ onderdeel. Na twee ronden bleven er nog vier Nederlanders over die zich voor de halve finale hadden geklasseerd (Remy Herder, Michel Bizot, Bram Lasschuijt en Henk Nijhuis). Voor de finale (de beste tien springers) miste Michel net de boot. Dé finale leverde voor wat betreft het Nederlandse klassement geen verrassingen meer op. Met een totaaltijd van 36.43 sek over vier sprongen werd Remy Herder overtuigend Nederlands kampioen, Henk Nijhuis werd tweede met 40.24 sek en Bram Lasschuijt met 42.46 sek derde. Remy legde met zijn uitstekende prestatie bovendien beslag op de derde plaats in het internationale klassement achter de Belgen Frank Boidin (32.88 sek) en Luc Verstrepen (33.41 sek). 9SP

I

lil i

J

Overall

zich: Michel Bizot, Paul Schmidt, Geert Fredrix, Louis Wesselink en Ronaid van Zijp. Van het uit te zenden damesteam plaatste alleen Leanne van den Hoek zich. De overige dames mogen op eigen kosten deelnemen: Annet Gillebaard, Anita von Eugen, Marian Werner en Annemiek van Gessel.

De beste allround springers internationaal waren Luc Verstrepen, Georges lichtere en Frank Boidin. Nederlands overall kampioen werd Henk Nijhuis, gevolgd door Michel Bizot en Rien Nieuwesteeg. Wereldkampioenschappen Zoals al eerder gezegd, was het Nederlands kampioenschap de laatste mogelijkheid voor de selektieleden om zich een plaats te veroveren in het nationale team. Iedereen diende in dit seizoen aan minimaal vier wedstrijden deel te nemen en minimaal zestien wedstrijdsprongen te maken. Hieruit zou het gemiddelde worden berekend. De springers met de beste gemiddelden zouden vervolgens worden uitgezonden. Ondanks zijn titel vergooide Rien Nieuwesteeg min of meer zijn kansen om een plek in het team door aan slechts vijf wedstrijden in dit seizoen deel te nemen. Paul Schmidt daarentegen nam de hem geboden kans wel waar. Na een aanvankelijk

Prijsuiteiking

1\

Links de winnaars stijl: v.l.n.r. Henk Nijhuis, Remy Herder en Bram Lasschuijt. Marian Werner, Leanne van den Hoek en Annet Gillebaard.

slechte start verbeterde hij zijn gemiddelde zodanig dat hij zichzelf (voor het begin van deze wedstrijd nog op en zesde plaats) na afloop op een tweede plek terugvond. Hij duwde daarmee Bram Lasschuijt uit het team. Volgende heren klasseerden SP10

Nederlandse kampioenen groepsprecisie: Team Nine. (foto Annemiek van Gessel)

Na een vlotte prijsuitreiking, waarbij Jan de Bruyne (die hier zijn allerlaatste sprong maakte) de eer was toebedeeld om alle Nederlandse winnaars de medailles om te hangen en waarbij ook een drankje achteraf niet werd \vergeten, mogen Jean Polis en zijn medewerkers als organisatoren terugzien op een geslaagd evenement waarin op een ongelukkige landing van Jeroen van Zijp na (van harte beterschap) geen serieuze incidenten plaatsvonden. Er werd ook geen enkel officieel protest ingediend door het goede werk van de scheidsrechters onder leiding van Felix van Kerckhoven. Door het samenvoegen van

Jan de Bruyne

Wij ontvingen van deze kampioenschappen eveneens een verslag van Herman Boerman. Uiteraard kunnen we ze niet beide in z'n geheel plaatsen. Toch wilden we u Hermans konklusies niet onthouden. Hieronder volgt de afsluiting van zijn rapportage. Konklusies Het wedstrijdverloop is goed, sportief en eerlijk geweest in een goede onderlinge verstandhouding. Het houden van Nationals in Beneluxverband (waar waren de Luxemburgse springers?) is dan ook

reikt de prijzen uit. Rechts de damesprecisie:

beide nationale kampioenschappen wordt de kwaliteit zichtbaar verhoogd, vandaar ook (denk ik) dat ik namens (bijna) iedereen kan zeggen: volgend jaar weer samen, maar dan in Nederland. Henk Nijhuis

1. Black Magic, 2. Dutch Connection

•

v.l.n.r.

zeker een initiatief dat navolging en uitwerking verdient. Een toch wel jammerlijke dissonant was de afwezigheid van (een deputatie van) ons Afdelingsbestuur, maar gelukkig heeft Henk Nijhuis in zijn hoedanigheid als lid van de Sportkommissie hierin

en 3. Para

kunnen en willen voorzien. Met name was die afwezigheid jammer met betrekking tot het volgende. De om zijn jarenlange, landelijke inzet bekende precisiespringer Jan de Bruyne heeft besloten onze parawereld te verlaten en heeft deze Nationais aangemerkt als de plaats voor zijn laatste parachutesprong. Hoewel Jan eigenlijk geen aandacht wilde besteden aan zijn afscheid, hebben de aanwezige springers toch gemeend dat dit niet ongemerkt voorbij kon gaan en zij besloten gezamenlijk iets aan te laten bieden tijdens de prijsuitreiking (door een lid van het Afdelingsbestuur). Deze taak is nu op uitstekende wijze door Michel Bizot verricht. Gebleken is dat er in de precisiewereld (het stijlspringen wordt al langere tijd nauwelijks - enige (militaire) uitzonderingen daargelaten - nog beoefend) vrijwel geen aanvulling is uit de jongere kategorie springers. De interdtijd door Jan de Bruyne opgerichtte Jeugdtraining heeft in het verleden wel enige nieuwe springers opgeleverd, maar de laatste paar jaren leek het meer een goedkope spring mogelijkheid te worden dan een opleidingsmogelijkheid voor jonge springers gericht op het precisiespringen. Door gebrek aan belangstelling uit de clubs is de Jeugdtraining aan zijn doel voorbij geschoten en dan ook inmiddels beĂŤindigd. Mede door het bovenstaande is er ook geen uitbreiding van het aantal Nederlandse precisieteams; er is zelfs duidelijk sprake van vermindering. Een aantal van de team leden van Black Magic en de gehele Dutch Connection (Bram Lasschuijt verdwijnt ook voor tenminste een jaar van het parafirmament door een VNtaak in het Verre Oosten) heeft besloten samen te

vloeien tot een negen man sterk Dutch Connection team. Parateam Nine zal ook na het stoppen van Rein Voskamp en nu van Jan de Bruyne worden opgeheven maar in een andere samenstelling en onder een andere naam doorgaan. Het damesteam 'Aeolus' zal de wereldkampioenschappen in Bied nog meemaken en daarna worden opgeheven. Ondanks deze enigszins negatieve tendens is er toch sprake van een telkenjare verhoging van het precisieni-

vo. Het feit dat het parachutespringen inmiddels een militaire sport (met CISM-wedstrijdmogelijkheden) is geworden, zal daaraan zeker debet zijn. De resultaten op de verschillende wedstrijden zijn daarvoor onmiskenbaar. Laten we hopen dat het na deze Nationals vastgestelde Nationale Team in september in het Joegoslavische Bied bij de wereldkampioenschappen veel sukses zal hebben. Herman

Boerman

•

maakt, en zijn toen weggeregend. Verder hebben we zo veel mogelijk trainingssprongen op de club gemaakt. Met onze nieuwe chutes hadden we tussendoor maar één rotatiesprong gemaakt. Hoewel onze rotaties allemaal tussen de acht en tien sekonden zaten, kregen we het idee dat het allemaal nog niet zo lekker vloog, Om nu niet weer met lood te moeten experimenteren en uit te vogelen wie het beste op welke plek kon zitten, besloten we om op de NKP alleen mee te doen met sequentia!. WEDSTRIJDREGELS De wedstrijd sequential-CRW bestond uit zes rondes en zou vanaf drie rondes geldig zijn. Het slechtste resultaat mocht afgetrokken worden. Verder werd er gesprongen volgens de voorwaarden zoals die vermeld staan in de Code Sportif, met één uitzondering: Op verzoek van de scheidsrechters zou niet per punt de tijd genoteerd worden maar alleen de tijd van het laatste figuur binnen de werktijd. Voor rotatie heb je een werktijd van twee minuten vanaf 6000 ft. Voor sequential heb je een werktijd van drie minuten vanaf 7000 ft. NIVO

De winnaars van Gessel)

overall:

v.l.n.r. Michel Bizot, Henk Nijhuis en Rien Nieuwesteeg.

(foto Annemiek

NKP CRW 1990? Van 19 t/rn 22 juli stond dit jaar het NKP-CRW gepland in Spa. Hoewel in Spa per jaar de meeste regen valt van West-Europa, was het weer in deze periode perfekt. De CRW-omstandigheden waren buitengewoon goed, absoluut geen turbulentie boven de 2000 ft. Door dit uitzonderlijke weer was de wedstrijd zó versprongen en kon de prijsuitreiking al op vrijdagavond plaatsvinden om '1700 uur en 60 minuten' (volgens centrumchef Jean Polis). CONCEPT 'BENELUX' Omdat de NKP-CRW samen met België georganiseerd was, kon de wedstrijd doorgaan. Anders had sCReW onverrichterzake naar huis

gekund omdat wij het enige Nederlandse team waren. Door de deelname van maar liefst drie Belgische teams konden de Belgische en de internationale kategorie versprongen worden, Door het ontbreken van de Mafia Brothers en een derde Nederlands team was het niet mogelijk om de nationale Nederlandse kategorie te verspringen, ONZE TRAINING sCReW heeft vorig jaar besloten om zich te specialiseren in sequential-CRW We hebben een week in Frankrijk getraind. Na tig sprongen op Pujaut zijn we met de mistral in de rug naar La Ferté gegaanenhebbendaardeee~ ste dag tussen de wolken door nog tig sprongen ge-

Gezien het aantal trainingssprongen waren we van mening dat we nog lang niet klaar waren voor de NKP, Over het behaalde trainingsresultaat met zo weinig sprongen waren we wel tevreden. We besloten om toch te gaan, al was het maar om van de Mafia en andere teams wat technieken te kunnen leren, om zelf niet elk wiel uit te hoeven vinden. Helaas waren de Brothers niet van de partij en was het nivo van de andere teams niet wat we ervan verwacht hadden, zodat we de wedstrijd als een extra training opgevat hebben. We hebben tot de laatste wedstrijdsprong toe van alles bijgeleerd, Zelfs hebben we twee figuren gemaakt die we nog nooit eerder gevlogen hadden. De laatste sprong was een sprong van drie punten ruim binnen tijd. Maar doordat er bij het eerste figuur één grip te vroeg werd losgelaten, kregen we een zap. Kortom, video, scheidsrechters en wedstrijdervaring waren facetten

die we bij deze training ook even meepikten. Natuurlijk misten we coaching en uitwisseling van ervaring. Bij NKP-RW was dit immers zo leuk gegaan (Animais, petje af!). ORGANISATIE De organisatie van deze NKP was in handen van Jean Polis van de Royal Aero Club de Spa. We konden niet anders zeggen dat alles perfekt geregeld was. De scheidsrechters en de videogroep willen we nogmaals bedanken voor hun inzet tijdens de wedstrijd en de bereidwilligheid om op ons verzoek een aantal sprongen nogmaals te mogen bekijken op video en daarbij uitleg te geven over het jureren. LOKATIE Spa is goed bereikbaar vanuit Nederland. Je kunt goed eten en veel drinken in het vliegveld restaurant. De grond van het kampeerterrein heeft menige kromme haring opgeleverd. De toiletten en douchevoorzieningen mogen volgens ons toch wel wat uitgebreid worden. We vragen ons af hoe dat gegaan is bij RW met zo'n groot aantal deelnemers, En als de waterstralen van de douche wat harder worden, dan ruiken we onze teamcaptain wat minder in de kist. "Ik ga thuis wel weer, ik moet heen en weer springen om nat te worden". Samen met de Belgen doen we het volgend jaar weer, het is ons prima bevallen. Wilco Peppel man, member of sCReW

Uitslagen

•

CRW

Sequential Internationaal totaal aantal punten over zes ronden

1. 2. 3. 4.

sCReW, NL Wankel, Schaffen Espace, Spa Les Indédis, Spa

10 7 5 3

Rotatie Belgisch totaal aantal punten over zes ronden

1. Wankel, Schaffen 2. Espace, Spa 3. Toyota, Leopoldsburg

43 14 12 11SP

1I

I

rl il

j

1 \

Succesvol CRW-instruktieweekeinde te Hoogeveen Voor de tweede achtereenvolgende keer organiseerde Paracentrum Hoogeveen op 15 en 16 september jl. een C RW-i nstru ktieweekei nde. Aanvankelijk stond op die datum een CRW-wedstrijd gepland maar na inventarisatie van het CRW-wereldje bleek dat in Nederland de animo voor een wedstrijd niet bepaald groot was. Daarentegen was er wel weer belangstelling voor een CRW-instruktieweekeinde. Derhalve werd in overleg met Simon Woerlee (lid van de Sportkommissie en het CRWteam Mafia) besloten het succes van 1989 te herhalen. Simon zou het instruktieve gedeelte invullen en wij zouden weer de organisatorische kant voor onze rekening nemen. Het resultaat was dat zich op zaterdagochtend 28 deelnemers meldden waarvoor acht CRW-instrukteurs beschikbaar waren. Het aantal deelnemers had evenwel nog flink groter kunnen zijn. De belangstelling was namelijk overweldigend groot waardoor meerdere springers moesten worden teleurgesteld, ondanks dat de aanvankelijk gestelde limiet (± 20 deelnemers) al was overschreden. Het stellen van een limiet was nodig om de deelnemers binnen een redelijke liftkapaciteit ook bij minder goed weer aan hun trekken te laten komen. Desondanks verschenen een aantal springers zonder zich te hebben gemeld en in een aantal gevallen ook nog zonder het gewenste springmateriaal. Doordat enkele springers het op het laatste moment moesten laten afweten of een blessure kregen (sterkte Linda), kon men toch nog meedoen. Afgesproken was dat dit jaar vooral de aandacht zou uitgaan naar CRW-instruktie aan springers met CRW-ervaring. Vorig jaar was deze groep niet voldoende aan hun trekken gekomen omdat veel instruktieve aandacht nodig was geweest voor de groep beginnende CRW-ers. SP12

Het aantal beginnende CRWers was daardoor nu beperkt gehouden (12 man/vrouw).

Voor de statistiek enkele aantallen (tussen haakjes cijfers van 1989):

De instruktiegroep bestond dit jaar uit (voormalige) leden van Mafia en Screw aangevuld met twee CRW-instrukteurs van Paracentrum Hoogeveen. Na een briefing van Kees Tops over algemene veiligheid bij het CRW-springen werd de groep in tweeën gesplitst. De ervaren CRW-ers kregen een 'eigen' instrukteur toegewezen en konden direkt gaan springen in groepjes van drie of vier man. Air-tc-air video was beschikbaar voor het geval men de sprong achteraf nog eens goed wou debriefen. De aandacht ging vooral uit naar het snel formeren van een viermansformatie en het onderdeel roteren.

deelnemers: instrukteurs: CRW-sprongen: instruktiesprongen: sprongen totaal: vlieguren: malfunkties:

De beginners kregen eerst de basis-CRW-instruktie aangereikt door Simon Woerlee. Daarna kon men met een instrukteur twee sprongen maken waarin een aantal keren base-pin-situaties werden geoefend. Dit ging in het algemeen zo goed dat de derde en volgende sprongen reeds uit grotere formaties bestonden waarop men als derde of vierde kon binnenkomen. In een aantal gevallen hebben springers, die aan het begin van het weekend nog nooit een CRW-sprong hadden gemaakt, ook een rotatie gemaakt. Helaas moest een tweetal mensen na hun tweedesprongve~erwo~enu~ gesloten omdat men niet over het juiste springmateriaal beschikte. Al met al is het tweede CRWinstruktieweekeinde uitstekend verlopen. Zaterdags werkte het weer weliswaar niet geweldig mee waardoor de springers iets van de omgeving van Hoogeveen te zien kregen en de bewoners werden vergast op een spontane demonstratie parachutespringen. Desondanks zijn nog 20 sticks gevlogen. Zondags was het ideaal weer voor CRW en zijn ook de meeste sprongen gemaakt.

RW4 wedstrijd Par

28 (25) 8 (5) 145 (90) 49 (38) 194 (128) 19.5 uur 1 (3)

konklusies: Gelet op de enorme belangstelling van beginnende CRW-ers moet worden vastgesteld dat er blijkbaar behoefte is aan goede CRWinstruktie. Helaas moet gelijktijdig worden vastgesteld dat bij meerdere clubs geen CRW-instruktie wordt gegeven en het CRW-en zelfs wordt afgewezen. Hoewel een CRW-instruktieweekeinde ook voor beginners toegankelijk moet zijn, zou effektiever gebruik van de kennis van ervaren wedstrijdspringers kunnen worden gemaakt als de deelnemers reeds de basistechnieken op de clubs hebben aangeleerd. Een aantal clubs heeft een eigen CRW-instruktieprogramma. Genoemd kunnen worden Paraclub Hilversum, Paracentrum Hoogeveen en Paracentrum Texel. Belangstellende beginners kunnen daar terecht voor CRW-instruktie. Als men hiervoor belangstelling heeft, dient men wel eerst met de clubs kontakt op te nemen opdat wel iemand aanwezig is die de CRW-instruktie kan geven. Bij de gevorderde CRWspringers bestaat belangstelling voor sequentialinstruktie. Dit onderdeel kwam nu niet voldoende uit de verf. Er lijkt voldoende belangstelling te zijn om hiervoor een weekeinde te organiseren. Joeke de Jong

Fallschirm

•

Sport Magazin

Das Fallschirrn Sport Maqazm erscheint alle 2 Monate und das Fallschirm Sport-Info berichtet 111 den dazwischenhegenden Monaten [ahresabonnement DM 30,-. sr. 30,-, os 210-

Je zult het altijd zien: na weken lang de-mussen-vallendood-van-het-dak-weer is het uitgerekend op het wedstrijdweekeinde 18 en 19 augustus knudde met een rietje. Omdat ook vóór het weekeinde de weersvooruitzichten al slecht waren, kon de extra ingehuurde C-206 nog op tijd worden afgebeld. De echte 'die-hard's' onder de viermanspringers lieten zich door een buitje niet kisten. Zo verschenen er uiteindelijk toch nog drie teams aan de start. Het FD-team Hookipa dat via het optreden op de NKP en Bad Lippspringe enige naam begon op te bouwen (al was dit slechts ten dele een gevolg van het toch niet kinderachtige spring nivo van de Rotterdammers) verscheen in een licht gewijzigde samenstelling. Omdat een van de ART-ists van Flevo de plaats van Sjaak Strating had ingenomen, trad het viermanschap onder de nieuwe naam HookiArt voor het voetlicht. Het -eveneens RotterdamseSkunks was ongewijzigd. Remy Herder, Sjaak Strating (beide FD), Jos Arkes en Gerard Fidom (PH) dachten dat het misschien zou helpen om in hun team naam een topspringer te vernoemen. ExTAG springer Fradet moest eraan geloven en zijn Flight zou inderdaad van zich doen spreken. Dat begon al met de trainingsronde. Die was ingelast omdat we na driekwart dag wachten toch graag een keer omhoog wilden, terwijl meer dan 7000 ft er echt niet in zat. Sjaak z'n setje vond dat kennelijk wel erg laag, want bij

1-

Tom Verschoor Bokaal naar Sjaak Strating

centrum Hoogeveen

Sjaak Kouwenhoven, Karel Zee, Joop van Rijswijk en Remy Herder van de FD gingen hem voor. In 1990 is het weer zover, de Tom Verschoor Bokaal, de aanmoedigingsprijs voor jeugdig talent, gaat weer naar de FD, ditmaal naar Sjaak Strating, 23 jaar en zeer enthousiast voor het onderdeel RW.

het na buiten klimmen voor de exit opende de container zich spontaan. Gelukkig was Sjaak via een snelle losse exit en een geslaagde reserveprocedure zijn materiaal uiteindelijk toch te slim af ... Zondagochtend was het weer stukken opgeknapt en mede dankzij de flexibele jurering met behulp van airvideo konden drie volledige rondes worden afgesprongen alvorens het Nederlandse weer opnieuw roet in het eten gooide. De exit uit de PH-BAK was vooral voor de niet-Hoogeveners even wennen. Maar toen vliegers, springers en videomensen op elkaar ingespeeld waren, bleek elk team prima in staat te zijn om een safe exit te maken. De resultaten waren als volgt: ronde 1 2 3 tot. 1: Fradet's Flight 7 7 5 19 2: HookiArt 5 3 4 12 3: Skunks 4 3 1 8 in ronde twee zat de ge'freesde Interlock. En ondanks dat ook het verdere programma niet kinderachtig was, wist met name Skunks opmerkelijk te presteren. Hun gemiddelde van de NKP (1,44) werd maar liefst bijna verdubbeld! Bij een wedstrijd horen prijzen en omdat het deelnernersveld nu eenmaal niet groter was, keerde iedereen in de loop van zondagmiddag huiswaarts in het bezit van een fraaie Paracentrum Hoogeveen-standaard. Deelnemers proficiat! Gerard Fidom

•

Voor diegenen die het nog niet weten: Tom Verschoor was een van springpioniers van Nederland en hij fungeerde als 'witte motor' voor jeugdige, enthousiaste en talentvolle springers. In 1974 is hij helaas verongelukt en in 1975 is voor het eerst de naar hem genoemde bokaal uitgereikt. De eerste gelukkige was Henk Nijhuis. De bokaal is een marmeren zuil bekroond door een bronzen vijfmansster met een totaal gewicht van een PA-rig! Helaas waren er dit jaar slechts twee serieuze kandidaten, beiden in de RW-discipline. Uit de CRW- en PAhoek kwamen helemaal geen kandidaten naar voren. Het wordt nu toch echt tijd dat er " ook binnen die discipline voor een wat strukturelere aanpak wordt gekozen. Ik denk dat daarbij ook een duidelijke rol is weggelegd voor de clubs en centra. Zij bepalen meestal in eerste instantie de disciplinekeuze (zien doet navolgen) en zij begeleiden de springers in de beginfase. Sjaak Strating heeft de bokaal dit jaar gekregen omdat hij keer op keer blijk geeft van een groot enthousiasme voor het springen in het algemeen en het onderdeel relatief in het bijzonder. Daarnaast heeft hij in de praktijk aangetoond erg talentvol te zijn. Sjaak startte met springen in augustus 1985 en maakte in dat seizoen tien staticlinesprongen. De doorbraak voor Sjaak kwam tijdens het zomerkamp van '86. In no-time maakte Sjaak deel uit van de hulpinstruktiegroep en raakte hij volledig in de ban van het relatiefspringen .

Peter Derksen overhandigt de Tom Verschoor Bokaal aan een zeer gelukkige Sjaak Strating. De feestverlichting bij de FD laat jammer genoeg niet toe dat de bronzen vijfmanster te zien is.

Hij heeft samen met teams van verschillende samenstelling en naam (Rotturdam ech wel, Hookipa CTB, Flying Dutchmen) al suksesvol deelgenomen aan diverse wedstrijden zoals de NKP '89 en '90 en de RAPA Meet '89 (respektievelijk eerste nationale kategorie, vijfde internationale kategorie en derde internationaal) . Tijdens de voorbereiding van de sprongen en de sprongen zelf is hij zeer serieus en leergierig; daarnaast is hij echter, in welk gezelschap hij ook verkeert, altijd de komische noot. Sjaak zit echter met een bekend probleem. Ook hij heeft moeite om drie maatjes te vinden die samen met hem over een wat langere periode aan een glorieuze springkarrière willen werken. Ik hoop dat de plannen die hij heeft

om samen met Remy Herder (FD), Gerard Fidom en Jos Arkes (PCN) een team te beginnen, vruchten zal afwerpen. Dat is dan meteen een mooi voorbeeld dat het ook wel eens zinvol kan zijn om je blikveld tot over de clubgrenzen uit te breiden. De uitreiking van de Tom Verschoor Bokaal en de bijbehorende financiële bijdrage hebben inmiddels plaatsgevonden tijdens het daverende feest ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan van de FD. Gelukkig was tot het moment dat Peter Derksen het woord nam, de verrassing bewaard gebleven. Sjaak, veel sukses met je nieuwe team en van harte gefeliciteerd namens de sportkommissie en het afdelingsbestuur. Edwin van der Kraan

•

Are You Current? You can be, by reading the most up-to-date journal ofskydiving in the world:

PARACHUTIST PARACHUTIST is the world's largest and most authoritative source of skydiving information, offering the latest information on equipment, technique, competition, safety, student training and all facets of sport parachuting. The official publication of the United States Parachute Association, PARACHUTIST is published monthly in full color. Subscribe today-$31.50, $68 for airmail-to:

United States Parachute Association 1440 Duke St reet Alexandria, VA 22314

13SP

I

I l

Texel, 16 m/v Na negen jaar 16-mans wedstrijden op Teuge werd men vorig jaar door de groene Maffia verdreven naar Texel. Dit draaide uit op een debacle, veroorzaakt door overmacht: kapotte Twin Otter en slecht weer. Vandaar dat de organisatie dit jaar benieuwd was hoeveel teams zouden verschijnen.

Nou, dat begon goed: tien teams: de Denen, de Engelsen, het 'Steam Team' (Duitsland) en de Belgen en verder Hoogeveen, Icarus en drie teams grotendeels van Texel. Een internationaal team, bijeengeraapt op Moorsele, leed aan ernstig personeelsgebrek en met de wel aanwezige leden konden gaten in andere teams worden

Foto rechtsboven: exit van het team The Mob. (foto Witlard Jansen) Foto hierboven: The Mob tijdens een van de wedstrijdsprongen. (foto Willard Jansen)

gedicht, zodat uiteindelijk negen teams overbleven. Grote afwezige was 'Hot & Sticky'. Herman Landsman had het volgende klaarstaan: twee Skyvans, waarvan er één al drie dagen was gebruikt voor de Boogie-School en een stuk of tien videospringers, zodat er iedere sprong twee meekonden. Wat spijtig was echter dat sommige videospringers een voorliefde voor de goede teams ten toon spreidden, hetgeen echter de voortgang van het geheel gelukkig niet wezenlijk beïnvloedde. Natuurlijk was er

ook weer de deskundige jury in de vorm van Hans 't Hart en kompanen. Niets leek een suksesvolle meet in de weg te staan, behalve dat op dinsdag al een blik op de weerkaart goed was voor enkele niet te reproduceren krachttermen. De weergoden hadden voor donderdag, de eerste dag, liefst zes lagedrukgebieden boven West Europa gepland en inderdaad, de wedstrijd begon met een dag standdown, de makrelen zwommen langs de ramen, de meeuwen gingen lopes en de schollen woeien

f/. Cl L M cl !q;;},L Ua e CALENDAR PARAPASCUA - EASTER BOOGIE - April 12 - April 22 RW TRAINING CAMP for BEGINNERS (0-100 RW JUMPS) - June 17 - June 30 RW TRAINING CAMP for INTERMEDlATES (100-250 RW JUMPS) - July 1 - July 14 VAMOS A LA PLA YA - SKYDIVINGIBEACH EXTRA VAGANZA - July 15 - August 18 (2 Pilatus Porters, formation loads, RW organizers, joint ventures with the GAP SKYDIVING CLUB) RW TRAINING CAMP for the ADVANCED (250+ RW jumps) - August 19 - September 1 COMPETITION RW TRAINING CAMP for TEAMS - September 9 - September 21 CPCB BOOGIE - OCTOBER BOOGIE - October 6 - October 14

[

PARAN AVIDAD '91 - X-MAS BOOGIE - December 2:2~,~1:99:0~:J a:n:u:a~rY:..6~,~1~9~9.:1 - Spain's professional parachute center, open from March 31, 1990, through January 6, 1991. - Turbine NC. - Modern facilities (shop, bar, restaurant, showers, dormitories) - Air-to-air and ground-to-air video systems, viewing rooms. - AFF, TANDEM. - TEAM TRAINING, COACHING, SPECIAL TEAM RATES - BOOGlES, SEMINARS Send for our tree informationlregistration

package!

CENTRO de PARACAIDISMO COSTA BRAVA Apartado

SP14

de Correos 194, 17486 Ampuriabrava, Gerona, Tel. +3472 45 0111 - Fax +3471450749

Esparia

---,

het water uit ... Vrijdagmorgen, tweede dag, weinig wind, maar overal gigantische buien en hier en daar een gat. Het team 'The Mob' ging met beperkt enthousiasme omhoog. De Skyvan wist op instrumenten het veld zo'n beetje wel te vinden en spotters, locals achter bij de klep die vol ontzag naar 10.000 ft dikke wolken keken, zochten en vonden een gat. Gekonstateerd werd dat het weliswaar boven zee was, maar nèt achter de branding met wind uit zee: geen probleem dus. De rest van de springers, minder bekend met de lokale topografie, moest wel even slikken. De meesten landden in natuurgebied De Buy; vijf gingen er echter lekker koffie halen in strandpaviljoen Paal 21.

weer, lange standdowns afgewisseld door tien minuten calls en spotters in de kist wiens voornaamste taak het was een spring baar gat met uitzicht op wat groens uit te zoeken. Dit werkte goed: de meeste loads landden op het veld en geen diven of rottige separaties in de wolken. Het team van Icarus had nog de pech dat er iets aan het deuropeningsmechanisme verbogen was, zodat men onverrichterzake moest terugkeren. Zo kon hun lichtelijk infantiele teamnaam 'The Flying Miracles' in de volksmond worden verbouwd tot 'Sofort Aufmachen'. En zo was de wedstrijd bezig met vooral in de top veel spanning. De eerste ronde gaf een lichte voorsprong voor het 'Steam Team'. Bij dit team mislukte de overgang Tweemaal 'Haar In De War' van Hoogeveen: Jansen gefotografeerd.

Het volgende team, de Engelsen, konden geen bruikbaar gat vinden en keerden terug. Terecht, blinde radiospots op een vliegveld drie kilometer van zee zijn gewoon gevaarlijk. Met de volgende kist ging Herman mee en hij vond een mooi gat. Later hing een team zo ver weg dat Bob Rienks met een vliegtuig ging kijken of ze niet boven het wad hingen; men bleek hier echter nog kilometers vandaan te zijn. Grotendeels bleef het weer zo, veel buien afgewisseld door soms redelijk spring-

van figuur twee naar drie in ronde twee, hetgeen de Engelsen bovenaan bracht. Van de derde ronde was de sprongopdracht ietwat diskutabelomdat de overgang tussen figuur twee en drie bestond uit een 360 met twee achtmannen (zie diagram). Wel schitterend om te doen, alleen het verschil tussen wel en niet lukken, scheelde minimaal twintig punten en als het mislukte, kon je figuur drie en verder ook wel vergeten. Bij vier teams mislukte de overgang en de Engelsen stonden weer gelijk met het

'Steam Team'. De vierde ronde bracht een brainlock bij het 'Steam Team' ofschoon hun vijfde figuur de beste was van de hele wedstrijd (men had één grip van het zesde figuur) bleef men op 22 punten achter de Engelsen steken. De derde plaats was voor 'The Mob' met een opmerkelijk hoog aantal punten. In dit team zat nogal wat jong talent; een goede prestatie dus. Met de zesde ronde werd nog wel een begin gemaakt, maar toen gebeurde er iets, ja, hoe zeg ik dat, merkwaardigs. De havendienst van Texel haalde het in zijn hoofd om de wedstrijd te cancelen: een kleine tweehonderd man werd naar zijn moer gestuurd. Reden: urineren op het vliegveld. Nu bekennen we onmiddellijk dat zoiets niet het toppunt van fatsoen is en dat er al diverse keren was gewaarschuwd, maar de wedstrijd om deze reden cancelen is grote onzin. Springers hebben inderdaad de merkwaardige gewoonte om erachter te komen dat ze

diagram ronde 3

Uitslagen 16 m/v Texel 1990 1. Plastic Nono, Engeland

351

2. Steam Team, Duitsland 3. The Mob, Texel +

329 299

4. Oud Turnhout, België 5. Team Danmark 6. Ja Baas, Icarus 7. Haar In De War, Hoogeveen 8. Mein Team, Texel + 9. Paradogs, Texel

216 185 170 156

149 50

1.

(18)

boven door Max Dereta en links door Willard

een volle blaas hebben op het moment dat ze moeten omhangen; toiletten bezet natuurlijk. De in de ogen van de havendienst misdadige aktiviteiten gebeurden honderden meters verwijderd van het publiek bij het instappunt. De havendienst moet met kijkers hebben gekeken. Zielig, er zijn geen andere woorden voor. Overigens, misschien dat vanuit de KNVvL eens kan worden uitgezocht wat precies de verantwoordelijkheden van een havendienst zijn, buiten het grasmaaien, info verschaffen, vliegtuigen parkeren en brandstof e.d. afrekenen. De springers verlieten op deze manier de wedstrijd met een toch wat rare smaak in de mond, al kan dat natuurlijk ook zijn veroorzaakt door Texel zou Texel niet zijn - de feestavonden op de Prins Hendrik camping. De eerste avond een grandioze bluesband en vrijdag een echte Big Band, heel anders en mooi om te zien al die trompetten. En als klapstuk een Caribische band, waarbij de voorliefde voor Zuidamerikaans dansen weer goed naar voren kwam. Gezien het suksesvolle verloop van het geheel mogen we veronderstellen dat de thans elf jaar oude 16-mans traditie volgend jaar wordt vervolgd. Laat ons alle verantwoordelijken danken.

In t e r

Lamboolala

• 15SP

•

I

20ste Wereldkampioenschappen In de Joegoslavische deelstaat Slovenië, net over de Oostenrijkse grens, ligt Bied. Gelegen aan een groot meer en aan de voeten van een lange rij indrukwekkende bergketens met vele besneeuwde toppen, was deze mooie stad tien dagen lang de gastheer voor de deelnemers aan de 20ste WK in de klassieke onderdelen. Voor de organisatoren was het al de derde keer dat zij in deze schitterende omgeving de WK mochten organiseren. Het allereerste kampioenschap vond met zes deelnemende landen 1951 plaats. Tijdens de tiende editie namen meer dan dertig landen deel. Nu hadden 29 landen ingeschreven. Van 7 tot en met 16 september streden 142 heren en 98 dames om de te vergeven titels. Om een vlot verloop van de wedstrijd te garanderen, wordt op twee verschillende lokaties gesprongen. Het precisiegedeelte vindt plaats op het vliegveld Lesce/Bled, de landingsplaats voor stijl ligt vlak achter ons hotel bij het meer in Bied. Vliegend onder je parachute (en sommigen, gezien hun draaitijden, ook tijdens de serie) heb je een schitterend uitzicht over het meer, het daarin gelegen eiland en met de op de heuveltop gesitueerde burcht.

oorzaak 6 cm. Met een teamtotaal van 14 cm over drie sprongen doet het team het voor Nederlandse begrippen niet slecht. Internationaal gezien, blijken echter 21 landen een beter totaal te hebben.

er bijna geen enkele dummyrun te worden gemaakt. Ook zijn er geen holdings, elk vliegtuig kan direkt zijn lading lossen zodra het de vereiste exithoogte (7000 ft) heeft bereikt. Op deze eerste wedstrijddag maken alle heren twee stijlsprongen. Door het plaatsen van grote beeldschermen kunnen op beide DZ's deze sprongen live worden gevolgd. Een goede gelegenheid voor Martie Florijn, de Nederlandse videoman, om tijdens zijn vakantie de hier in gebruik zijnde video-apparatuur te bekijken. De dames blijven intussen precisiespringen. Met een totaalskore van 67 cm uit drie wedstrijdsprongen wordt al snel duidelijk dat zij samen met Engeland, Oostenrijk, Turkije en Australië om de beste klassering in de achterhoede zullen moeten strijden.

Zaterdag 8 september Zondag 9 september Na een regenachtige openingsceremonie en de obligatoire teamleadervergadering op vrijdag 7 september wordt zaterdagmorgen door meet-director Screco Medven het startsein aan de heren gegeven om met hun trainingssprong precisie te beginnen. Michel Bizat en Geert Fredrix skoren ieder een 0, Louis Wesselink 1 cm, Paul Schmidt en Ronaid van Zijp ieder 3 cm. Met een teamskore van slechts 4 cm (voor het teamklassement worden de vier beste skores in beschouwing genomen) reiken ze echter niet verder dan een 16de plaats. Terwijl de Nederlandse dames het voor onze begrippen met 11 cm ook al niet slecht doen (Annet Gillebaard een 0, Anita von Eugen 2 cm, Leanne van den Hoek 4 cm, Marian Werner 5 cm en Annemiek van Gessel 16 cm) beginnen de heren met het stijlspringen. Onder de ervaren leiding van de uit de DDR stammende event-judge Dieter Dastig hoeft

PA/Stijl, Bied

Tijdens de teamleadervergadering houdt de plaatselijke Jan Pelleboer zijn vijf minuten weerpraatje. Samengevat in vier woorden: het blijft goed springweer. De meet-director deelt aansluitend op deze optimistische blik zijn programma voor die dag mee. De heren springen de derde ronde stijl, de vrouwen gaan verder met precisiespringen . Ondanks of dankzij de weersomstandigheden skoren de Nederlandse dames in ronde vier en vijf totaal 42 cm. De totaalskore bedraagt nu 109 cm. Van de vijf 'achterhoedelanden' is Nederland intussen door het Engelse team gepasseerd. De drie andere landen lijken op een nog veilige acterstand te staan. Door een lichte blessure, opgedaan tijdens een harde opening bij zijn eerste stijlsprong en ondanks de uitstekende medische verzorging door de altijd behulpzame DDR arts Peter Meyer, durft Geert geen enkel

risiko te nemen door een derde stijlsprong te maken. Na nog wat tips van teamleader Henk Nijhuis, die moesten voorkomen dat er al penalties gegeven zouden worden voor men überhaupt met de serie begon, maken de vier overigen hun laatste stijlsprong. De dames beginnen direkt na de heren aan hun eerste stijlronde. Voor de heren kan nu het echte werk beginnen. Met werderom een teamtotaal van 4 cm, geskoord onder moeilijke omstandigheden, is dit voor hen geen slechte start. Ronaid vergooit zijn kansen op een goede eindklassering door scheef op de windlijn zittend een te abrupte rembeweging te maken: hij skoort 15 cm. Schrale troost voor hem is dat ook springers uit de gerenommeerde landen zelfs met 16 cm genoegen moeten nemen. Onder hen ook Vvo Vandermaessen, die tijdens de Beneluxkampioenschappen met slechts 4 cm over tien sprongen nog van zich deed spreken. Onder dezelfde weersomstandigheden wordt ook de tweede ronde versprongen. Teamskore nu 6 cm. Omdat Paul in een te lage hoek naar de schijf vliegt, blijft hem niets anders over dan om ernaar te reiken. Zijn achterwerk maakt als eerste grondkontakt waardoor hij letterlijk 16 cm aan zijn broek krijgt. In ronde drie lijkt alles goed te gaan en onder de wakende ogen van John den Hartog, de Nederlandse scheidsrechter, skoren zij 4 cm. Met 1 cm totaal voert Michel het NL-team aan. Louis, die in deze sprong iets te laat afremt, skoort 4 cm. Na een 2 en een 0 skore doet ook hij het met 6 cm totaal niet slecht. Paul en Ronaid hebben hun lesje geleerd, zij skoren beiden een 0 en hebben nu respektievelijk 17 en 18 cm. Geert, die na twee sprongen 3 cm heeft, skoort na een goede approach zander duidelijke

Tussen de bedrijven door houdt Hein Cannegieter, de Nederlandse delegatieleider, tevens voorzitter van de subkommissie PNStijl van het IPC, samen met nog twee andere leden een interview met de Nederlandse deelnemers. Een goed initiatief dat door alle sporters op prijs wordt gesteld. In dit interview kunnen wensen tot eventuele aanpassingen van de regels uit de sportkode en de wedstrijdregels kenbaar wo~engemaa~.Bijdevorige WK in Zweden werd ook een dergelijk interview gehouden. De meest in het oog springende veranderingen die dankzij de springers werden ingevoerd, waren de kunststoffen landingsmat en de grote elektronische mat met een diameter van 1,5 m. (De 'normale' schijf die bovenop deze mat ligt, wordt automatisch geblokkeerd als de springer de grote mat eerder raakt.) Maandag 10 september In verband met laaghangende bewolking krijgen de dames een standby periode voor stijl. De heren beginnen met de vierde ronde precisie. Bewolkt weer met 2 m/sek wind zijn ideale omstandigheden. Ondanks dat skoort het team bedroevend: 13 cm. In ronde vijf lijkt de gekregen klap psychisch door Geert nog niet te zijn verwerkt. Na een 9 cm skore in die ronde springt hij onder dezelfde ideale omstandigheden nu 16 cm! Zijn totaal bedraagt inmiddels 34 cm. Ronaid springt in deze ronde, evenals in de vorige, 8 cm, hetgeen zijn totaal eveneens op 34 cm brengt. Paul's misser in de tweede ronde en zijn overige vier skores brengen hem op 18 cm. Louis' totaal komt na een 2 en 4 cm skore uit op 12 cm. Michel blijft de enige Nederlander die na vijf sprongen met 3 cm totaal nog uitzicht heeft op een finaleplaats. In ronde zes lijkt het tij, met een zeer akseptabele 4 cm skore, weer te keren. Met een teamtotaal van 43 cm staan Roemenië, Australië, Indonesië en Japan nog achter ons land. De wedstrijdleiding besluit om na deze ronde het precisiespringen te stoppen en door te gaan met de finalesprongen 17SP

I

stijl voor heren gevolgd door die van de dames die inmiddels ook al hun stijlsprongen hebben gemaakt. Achteraf gezien een onjuiste beslissing; snel optrekkende bewolking verhinderen deze plannen, maar 'who cares' met nog vijf springdagen te gaan? Dinsdag 11 september Met een 32 cm teamskore in de zesde ronde moeten de dames zich tevreden stellen. Voor het landenklassement weten zij zich nog voor de Australische dames te handhaven. De 28 beste heren in stijl springen de beslissende finale. Frank Bernachot (Frankrijk) wordt de nieuwe wereldkampioen met een totaaltijd van 26.04 sek. De Rus Sergei

uit te delen. Met name het door Eugen Melles getrainde Deense team wordt van de wisselende omstandheden de dupe. Zij vallen met een totaal van 15 cm over zes sprongen van een 14de plaats, door hun 31 cm in de zevende ronde, terug naar een met ons team gedeelde 24ste plaats. Terwijl de heren precisiespringen, maken de beste 18 dames hun finalesprong stijl. Olga Lepezina (Rusland), Denise Bär (DDR) en Jana Korarkova (CS) worden de winnaressen met respektievelijk 27.90, 28.42 en 29.00 sek. Beste Nederlandse blijkt Marian Werner te zijn; met 45.15 sek wordt zij 76ste. In de hierop volgende zevende ronde precisie behalen ook de dames hun beste teamskore; de nullen geskoord door Annet

vast te houden. Met een teamskore van 16 cm voldoen zij ruimschoots aan deze eis. Jammer voor ons team blijven de overige naaste konkurrentes ook binnen hun maximale limieten springen. In het verder verloop vallen door de sterk wisselende weersomstandigheden grote klappen. Met spanning wordt dan ook naar de verrichtingen van de kanshebsters op een medaille uitgekeken. De top drie na zeven rondes: CS 14 cm, DDR 15 cm en Rusland 16 cm. De Russinnen springen eerst en met vier nullen en eenmaal 1 cm weten ze zich verzekerd van een medaille. Door een technisch mankement wordt de spanning verder opgevoerd; de springsters uit de DDR moeten bijna dertig minuten rondvliegen voor zij

Hierboven de winnaars groepsprecisie; links de heren, rechts de dames. Hieronder de winnaars precisie individueel: Links v.l.n.r. Sergei Razomazov,

Branko Mirt en Werner

Martin. Rechts v.l.n.r. Denise Bär, Elena Vinogradova

en lai Xiaoli. (toto's Henk Nijhuis)

re sfeermakers hadden gemanifesteerd, barsten dan ook in luid gejuich uit toen zij inderdaad een 0 skoorde! Daarmee staat de uitslag vast: 1 is CS met 15 cm, 2 is Rusland met 16 cm, 3 is DDR met 18 cm. Nederland wordt 16de met 162 cm. Internationaal gezien stelt dit resultaat niet zoveel voor, maar als je deze cijfers afzet tegen de NKP (251 cm) dan heeft het team een goede wedstrijd gesprongen. Ook in vergelijking met de vorige WK in Zweden leverden de dames nu een betere prestatie. Om 14.00 uur beginnen de heren met hun laatste ronde precisie. Onder uiterst moeilijke omstandigheden weten de Denen 0 cm te skoren. De Nederlanders doen het, gezien de omstandigheden, ook niet slecht: 7 cm. De onnodige

3 cm van Michel doet de hoop op een finaleplaats definitief in rook opgaan. Door de daarna snelle dramatisch verslechterende weersomstandigheden blijven er voor individuele- en team klassementen grote klappen vallen. Canada en Engeland zijn de grootste slachtoffers voordat chief-judge Helmut Schlecht, event-jugde Bruce Wicks en meet-director Screco Medven, het besluit nemen om het springen voor die dag te stoppen. 's Avonds worden in het sfeervolle centrum van Bied onder grote publieke belangstelling de prijzen voor stijl uitgereikt. Donderdag 13 september

Lanskov wordt tweede met 26.27 sek. De ook al uit Frankrijk komende Christian Lubbe wordt met 26.85 sek derde. Beste Nederlander is Michel Bizot. Met een totaaltijd van 32.07 sek uit drie sprongen behaalt hij de 107de plaats. Na deze finale gaan de heren verder met de zevende ronde precisie. Op deze vierde wedstrijddag springen de Nederlanders hun beste teamskore: 3 cm. De weergoden die tot nu tot aardig meewerkten, beginnen echter vervelende tikken SP18

en Leanne, de 1 cm van Marian, de 3 cm van Anita en de te schrappen 9 cm van Annemiek geven een totaal van 4 cm,waa~oorzijnuookde Turkse dames achter zich hebben. Woensdag 12 september Met een teamskore van 37 cm in de achtste èn laatste teamronde van de Turkse dames moet de Nederlandse springsters minder dan 42 cm springen om hun plaats op z'n minst

mogen springen. Met twee nullen, eenmaal 1, 2 en 14 cm komt hun totaal op 18 cm, in ieder geval brons. Na een 0-1o skore door de eerste drie Tjechische springsters en de 8 cm van de nummer vier moet de laatste een 0 springen om wereldkampioen te worden. De spanning is dan ook te snijden tijdens haar final approach. De tientallen aanwezige Tjechische fans die zich de hele week al (inklusief beschilderde gezichten en zwaaiende vlaggen) door spreekkoren als wa-

In de morgenuren wordt de deelnemers de mogelijkheid geboden om in een soort 'see Europe in three days' race de omgeving te bekijken. In de middaguren wordt pas verder gegaan met het afmaken van de achtste ronde PA heren. Ook bij hen zou het een spannende finale worden. Zes landen maken kans op een medaille. Na zeven rondes leidt CS met 4 cm, de BRD en Frankrijk hebben ieder 5 cm, Rusland en gastland Joegoslavië hebben 6 cm, Italië 7 cm.

----------------------------------------------------------------.--~----De Belgen, die zich na een slechte eerste sprong (9 cm) goed hebben gerevancheerd, staan met 14 cm op de negende plaats. Door in deze ronde een 0 te skoren, schuiven zij nog een plaats op. De aanmoedigingen van het (steeds) massaal aanwezige Joegoslavische publiek ten spijt springt hun team 2 cm en valt daardoor van een vierde naar een zesde plaats terug. (Dit team heeft evenals het Belgische team vijfmaal een rondje 0 gesprongen!) De Italianen kunnen hun zenuwen in bedwang houden en met een skore van 0 cm schuiven ook zij een plaatsje op. De Russen springen 1 cm en bezetten in ieder geval samen met Italië een gedeelde vierde plaats. De spanning wordt weer tot het uiterste opgevoerd als de vijf Fransen elk

's Avonds wordt door de subkommissie PA/Stijl onder leiding van Hein een vergadering belegd met betrekking tot de eerder in de week met alle landen gehouden interviews. Een grote opkomst van springers en officials brengen soms boeiende diskussies over voorgestelde veranderingen. Het gaat mij echter in dit verband te ver om hierover uitgebreid verslag te doen. Vrijdag 14 september 's Middags zouden pas de halve finales voor heren en dames worden gesprongen. Na een perfekte morgen wordt de wedstijd om 14.00 uur gestart. Het waait intussen al dusdanig hard dat de windspringers eindelijk gouden tijden beleven. Jammer voor de finalisten; zij

De dames: staand v.l.n.r. Annemiek van Gesset. Anita von Eugen en Marian Werner. Zittend: Annet Gillebaard

en Leanne van den Hoek. (foto Henk Nijhuis)

een 0 skoren. Zij zijn daarmee de eersten die zich van een medaille verzekerd weten. De Westduitsers skoren 1 cm; in elk geval brons. De Tjechische fans en de rest van de wereld houden hun adem in als het CS team in de lucht hangt. Zouden de heren het sukses van de dames kunnen herhalen? De eerste springer skoort 2 cm. De overigen moeten nu een 0 skoren. Nummer twee doet dat, de derde skoort 2 cm, hetgeen ze op gelijke hoogte met de Westduitsers brengt; nummer vier skoort ook een O. Een medaille hangt ook nu weer van de laatste springer af en deze skoort tot grote opluchting in het CS kamp ook een O. Een medaille is zeker gesteld: in een jump-off met het Duitse team moet worden beslist welke het wordt: zilver of brons. Door een 0 skore tegen 1 cm van de CS ploeg wint de BRD uiteindelijk het zilver. Het Franse team wordt met 5 cm de nieuwe wereldkampioen. Ons team wordt met 53 cm 23ste. In vergelijking met de NKP een paar cm slechter, hetgeen de konklusie rechtvaardigt dat dit relatief jonge team, gezien het hoge nivo, het niet slecht heeft gedaan.

moeten tot laat in de middag wachten voor er eindelijk kan worden begonnen. Er zijn 44 heren met maximaal 6 cm die de halve finale mogen springen. Bij de dames springen er 25 met maximaal 14 cm de halve finale. Het programma wordt op deze dag net niet gehaald. Op twee Antonovs (24 springers) na wordt het programma gehaald en deze springdag gesloten. 's Avonds worden de prijzen voor groepsprecisie uitgereikt. Het plein waarop dit gebeurt, blijkt een steeds grotere aantrekkingskracht uit te oefenen om met iedereen in kontakt te komen. Nieuw voor de westerse sporters is dat ook onze oostblokvrienden zich in het uitgaansleven kunnen/mogen storten. Zaterdag 15 september Na acht spriongen zijn er nog drie springers met 0 cm totaal: Eric Lauer (Frankrijk), Thomas Angerer (Italië) en Branko Mirt (Joegoslavië). De Italiaan valt met 2 cm in deze halve finale naar een voorlopige zevende plaats in het individuele klassement terug. De twee anderen skoren ieder weer een zekere O.

Direkt na deze halve finale beginnen de beste dertien dames met hun finalesprong. De 'slechtste' dame heeft 7 cm! Zeven dames skoren in deze beslissende ronde een 0, waaronder de uit China afkomstige Lai Xiaoli en Denise Bär uit de DDR die ieder een totaal van 3 cm hebben. De uit Zwitserland afkomstige Claudia Grätzer die na negen sprongen ook 3 cm had, skoort nu 2 cm waardoor ze van een gedeelde tweede plaats terugvalt naar de ondankbare vierde. De Russin \ Vinogradova, die met 1 cm de finale inging, skoort ook nu 1 cm en wordt met een totaal van 2 cm de nieuwe wereldkampioene. Na een jump-off tussen Lia Xiaoli en Denise Bär weet de laatste met een 1 cm skore het zilver te veroveren. Annet Gillebaard wordt de bes-

tweede en derde plaats skoren de Joegoslaaf Roman Poqacar en Andre Heinze uit de DDR ieder 2 cm en delen daardoor de vierde plaats. De Rus Sergei Razomazov skoort een 0 en wordt daarmee tweede. Werner Martin uit de BRD skoort 1 cm en wordt derde. Michel Bizot is de beste Nederlander; ondanks zijn 9 cm wordt hij slechts 60ste. Louis Wesseling wordt met 17 cm 90ste, de 25 cm van Paul Schmidt doen hem op plaats 105 belanden, Geert Fredrix met 37 cm en Ronaid van Zijp met 42 cm worden respektievelijk 124 en 128. Op het bekende plein overhandigt Hein 's avonds de prijzen aan de individuele winnaars precisie. Er heerst weer een goede sfeer met veel publiek.

De heren van het nationaat team: v.l.n.r. Michel Bizot, Geert Fredrix, Schmidt en Ronaid van Zijp. (foto Henk Nijhuis)

te Nederlandse; met slechts 32 cm wordt ze 57ste. Marian Werner wordt met 47 cm 75ste, Anita von Eugen met 54 cm 83ste. Leanne van den Hoek met 62 cm en Annemiek van Gessel met 73 cm worden respektievelijk 85ste en 89ste. Van de 24 heren die de finale springen, hebben de tien 'slechtsten' ieder 4 cm! Er zijn zes springers die 3 cm hebben, twee met 2 cm, vier heren hebben 1 cm en Branko Mirt en Eric Lauer 0 cm. Door deze skores belooft het weer een uitermate spannende finale te worden. Alle vier heren met 1 cm skoren wederom een O. Branko Mirt, die als eerste springt, skoort zijn tiende O. Het gejuich van het uitzinnige Joegoslavische publiek brengt Lauer uit zijn evenwicht: na negen maal, na een zekere approach, een 0 geskoord te hebben, komt hij nu niet verder dan een teleurstellende 5 cm. Hij keldert daardoor van een eerste naar de 23ste plaats! Branko Mirt wordt de terechte nieuwe wereldkampioen en zet met dit resultaat de kroon op al het werk dat de Joegoslaven hebben verricht om dit kampioenschap tot een sukses te maken. In de jump-off om de

Louis Wesselink,

Paul

De aanwezige fans uit Joegoslavië, CS en DDR krijgen konkurrentie van het gelegenheidsorkerst dat de Russen hebben samengesteld om hun medaillewinnaars extra in het zonnetje te zetten. Zondag 16 september Koud, winderig weer en een zon die zich de hele dag achter een dik wolkendek schuil houdt, kan tienduizenden Joegoslaven er niet van weerhouden om naar de aangekondigde sluitingsfestiviteiten te komen. In verband met de slechte weersomstandigheden kan er echter geen sprake zijn van de speciale precisiewedstrijd waarbij de springers op twee schijven moeten landen, géén massadropping uit alle zeven Antonovs en de MI-8, géén 36way waar Arnold Collenteur en ondergetekende deel van zouden uitmaken, géén vliegshow door de Joegoslavische luchtmacht. Alleen het voorvliegen van wat kleinere vliegtuigen bleek mogelijk. Tijd genoeg om een voorlopige balans voor onze delegatie op te maken. Zoals gezegd, deden beide teams het als team niet slecht. Als ik echter de ge19SP

middelden (die als maatstaf voor uitzending dienden) als leidraad neem voor de verwachtte eindskore, moet ik konkluderen dat met uitzondering van Leanne alle dames en bij de heren alleen Michel een beter resultaat skoorden. Louis skoorde hier iets slechter dan

zijn selektiegemiddelde. Voor iedereen is hier duidelijk geworden waar het aan schort. Ik ben er dan ook van overtuigd dat men daar in de voorbereiding voor de 21 ste WK in Trieben terdege rekening mee zal houden. Na een vlotte uitreiking van alle

medailles aan de winnaars in het overall klassement bleef alleen het afscheidsbanket nog over. Dit banket vond plaats in het casino van het sjieke Parkhotel. Iedereen bleek ervan overtuigd dat de Oostenrijkers het in 1992 zwaar zullen krijgen om in organisatorisch en

springtechnisch opzicht perfekte kampioenschap te evenaren of zelfs te overtreffen.

Henk Nijhuis, team manager

•

De foto's hieronder laten links Michel Bizat en rechts Henk Nijhuis zien.

Uitslagen Wereldkampioenschappen PA/Stijl 1990 GROEPSPRECISIE HEREN totaal aantal cm over acht ronden 1. Frankrijk 2. Duitsland 3. Tjechoslowakije 4. Rusland 5. Italië 6. Joegoslavië 7. Bulgarije 8. België 8. Finland 10. China 11. Amerika 11. Zwitserland 13. Polen 14. Zweden 15. Spanje 16. Turkije 17. Hongarije 18. Oostenrijk 19. DDR 19. Noorwegen 21. Denemarken 22. Canada 23. Nederland 24. Engeland 25. Roemenië 26. Australië 27. Indonesië 28. Japan

5 6 6 7 7

8 13 14 14 17 18 18 19 22 23 25 26 30 40 40 46 48 53 55 81 112 178 240

GROEPSPRECISIE DAMES totaal aantal cm over acht ronden 1. Tjechoslowakije 2. Rusland 3. DDR 4. China 5. Amerika 6. Denemarken 7. Zwitserland 7. Frankrijk 9. Joegoslavië

SP20

15 16 18 33 41 48 49 49

55

10. Bulgarije 11. Canada 12. Zweden 13. Italië 14. Engeland 15. Oostenrijk 16. Nederland 17. Turkije 18. Australië

61 95 99 108 134 144 162 188 345

PRECISIE INDIVIDUEEL HEREN totaal aantal cm over tien ronden (klassement beste tien) NL over acht ronden 1. Branko Mirt, Joegoslavië 2. Sergei Razomazov, Rusland 3. Werner Martin, Duitsland 4. Roman Pogacar, Joegoslavië 4. Andre Heinze, OOR 6. Thomas Angerer, Italië 7. Jaroslav Koribsky, Tjechoslowakije 7. Christian Lubbe, Frankrijk 7. Oliver Seigner, Frankrijk 7. Paolo Philippini, Italië 60. Michel Bizot 90. Louis Wesslink 105. Paul Schmidt 124. Geert Fredrix 128. Ronaid van Zijp

0 1 1 1 1 2 3 3 3 3 9 17 25 37 42

PRECISIE INDIVIDUEEL DAMES totaal aantal cm over tien ronden (klassement beste tien) NL over acht ronden 1. Elena Vinogradova, Rusland 2. Denise Bär, OOR 3. Lai Xiaoli, China 4. Kalrin Sperschneider 4. Olaudia Grätzer, Zwitserland 4. lsábella Carjuzaa, Frankrijk 7. Katarina Babincova, Tjechoslowakije 7. Eileen Vaughan 9. Olga Lepezina, Rusland 9. Mira Groio, Joegoslavië

2 3 3 5 5 5 6 6 7 7

57. 75. 83. 85. 89.

Annet Gillebaard Marian Werner Anita von Eugen Leanne van den Hoek Annemiek van Gessel

32 47 54 62 73

STIJL HEREN totaal aantal sekonden over vier ronden (klassement beste tien) NL over drie ronden 1. Franck Bernachot, Frankrijk 2. Sergei Lanskov, Rusland 3. Christian Lubbe, Frankrijk 4. Sergei Razomazov, Rusland 5. Eric Lauer, Frankrijk 6. He Jahuai, China 7. Christian Frei, Zwitserland 8. Chuck Lacky, Amerika 9. Josef Pavlata, Tjech. 10. Jaques Baal, Frankrijk 107. Michel Bizot 119. Louis Wesselink 121. Paul Schmidt 123. Ronaid van Zijp

26,04 26,27 26,85 27,02 27,05 27,13 27,17 27,21 27,61 27,89 32,06 40,31 43,13 43,35

STIJL DAMES lotaal aantal sekonden over vier ronden (klassement beste tien) NL over drie ronden 1. Olga Lepezina, Rusland 2. Denise Bär, OOR 3. Jana Kocarkova, Tjech. 4. Tatjana Vojnova, Rusland 5. Tamara Kachan, Rusland 6. Michaela Franke, OOR 7. Patricia Glanard, Frankrijk 8. Katrin Sperschneider, OOR 9. Elena Jarmolchuk, Rusland 10. Zhang Hongyan, China 76. Marian Werner 77. Leanne van den Hoek 80. Annet Gillebaard 82. Annemiek van Gessel 83. Anita von Eugen

27,90 28,42 29,00 29,03 29,27 29,55 30,26 30,58 30,95 30,96 45,15 46,55 47,47 47,84 48,00

Een Kluz 1, een Joegoslavisch

produkt van niet geringe

Op een regenachtige zaterdag in augustus reizen Arie Slob en ondergetekende af richting Joegoslavië om daar Max Dereta bij te staan in het geven van een RWseminar op de club waar hij ooit begon met springen. Wat ons precies te wachten staat, is eigenlijk niet helemaal duidelijk. Wel dat we met video gaan springen, dat er ca. veertig deelnemers zijn en dat we de beschikking krijgen over een MI-8 heli met een beperkt aantal vlieguren. Op aanraden van Max rijden Arie en ik onderweg via Bied (NW Joegslavië) waar de voorbereidingen voor de WK PAIStijl in volle gang zijn. Een schitterend gelegen veld, omringd door hoge bergkammen. Blue sky! Maar we treffen het verschijnsel 'rustdagen', zodat Arie's fantasieën over het berijden van stijgwinden met z'n Blue Track in rook opgaan. Op maandagavond bereiken we via een aantal met zorg uitgekozen e-wegen onze bestemming, de Aeroklub Zagreb in het plaatsje Lucko. Tijdens het etentje met Max en de organisatoren die avond wordt Lucko overigens al snel omgedoopt in DeLucko (als DeLand). Een veelbelovend begin dus! In de loop van dinsdag blijkt met welke situatie we de komende dagen gekonfronteerd

omvang!

(foto A. de la Lande Cremer)

gaan worden. Er komen inderdaad zo'n veertig deelnemers die grotendeels géén verstand van, dan wel ervaring met RW hebben. Probleem: hoe draai je een voor alle nivoos zinvol seminar in elkaar met zo weinig ervaren mensen (RW-instrukteurs)? Besloten wordt met kleine groepjes no-contact sprongen te gaan maken, waarbij steeds één instrukteur als base en observator meegaat. Na de sprong wordt dan een soort rapport je ingevuld, zodat na verloop van tijd de groepen beter kunnen worden ingedeeld. Max houdt 's avonds een welkomstspeech en, hoewel mijn Joegoslavisch niet helemaal je dat is, begrijp ik dat hij het heeft over de 'brotherhood of skydivers' en daarmee vriendschap tussen alle nationaliteiten. Speciaal in Joegoslavië op z'n plaats, omdat er nogal wat wrijving tussen de verschillende nationaliteiten bestaat. Aan het eind van de avond gebruiken we in ons Aerotel een late en zeer vlezige maaltijd, niet voor het laatste deze week trouwens! Woensdagmorgen begint Max met een verhaal over RW-basistechnieken. Omdat hij zich plotseling niet lekker voelt, wordt Arie gevraagd dit over te nemen met behulp van een van de organisatoren als tolk en ondergetekende als model. Ter illustratie

draaiden we later een videoband van het TAG-team, hetgeen prompt als 'science fiction' wordt bestempeld. 's Middags (na een warme vlezige lunch) kunnen we eindelijk gaan springen, voorlopig uit een Antonov omdat de heli pas donderdag schijnt te komen. No-contact sprongen blijken voor de meerderheid nog lang niet mee te vallen! Tijdens de after-jump die avond ontstaat een diskussie over een andere aanpak, bedoeld om juist de gevorderden meer kans te geven zich te ontwikkelen zodat zij na ons vertrek de opgedane kennis kunnen doorgeven. Probleem is dat die gevorderden praktisch allemaal uit Zagreb komen en dat de deelnemers van andere clubs zich achtergesteld zouden kunnen gaan voelen. Uiteindelijk resulteert dit donderdag in een soort om en om systeem: sprongen met leerlingen worden afgewisseld door sprongen met het eigen team. Arie houdt zich

Boven: Deelnemers

en vliegers.

groep we eigenlijk meespringen. Maar het is allemaal 'nema problema' en aan het einde van de dag debriefen we met de hele groep. De dagen daarop begint alles langzamerhand gesmeerd te lopen. De heli maakt steeds drie vluchten achter elkaar waarbij Arie, Max en ik steeds in de eerste en de derde load zitten. Daarna is er gelegenheid om met iedereen te debriefen zodat de videotent regelmatig barstensvol zit. Al met al maken we behoorlijk lange dagen en de organisatoren werken zich helemaal uit de naad. Maar uiteindelijk zijn zondagmiddag de vlieguren op en is het tijd voor groepsfotoos, afscheidsspeeches en dat soort zaken. Het einde van een seminar waar we een hoop leuke en enthousiaste mensen hebben ontmoet. Nou maar hopen dat er zo een goede basis. voor het relatieven is gelegd en dat we volgend jaar kunnen konsta-

Onder: Arie en Andries in de MI-8. (foto's Max Dereta)

zoveel mogelijk met verschillende groepjes bezig, terwijl Max en ik zoveel moglijk alles op video zetten. Na een rustig begin ligt het tempo op een gegeven ogenblik zo hoog dat er voor het bekijken van de videobeelden geen tijd is. Vaak moeten we zelfs nog in de heli omhangen en uitzoeken met welke

teren dat er juist ook bij andere clubs vorderingen worden gemaakt. Terugkomen doen we graag: de sfeer was uitstekend en eigenlijk is het allemaal weer veel te snel voorbij. Afscheid valt zwaar ... Andries de La Lande Cremer

• 21SP

Een zeer persoonlijke kijk op RW in loegoslavit Het was in Joegoslavië dat Amerikaanse springers RW voor het eerst in Europa demonstreerden. Dat was in 1970 tijdens de wereldkampioenschappen in Bied. De Amerikanen maakten een ongelooflijke dertienmanster en de wereld zag dat Relatief de nieuwe discipline in het springen was. Weer was het in Joegoslavië tijdens de wereldkampioènschappen RW op Mali Losinj vijftien jaar later ('85) dat de wereld de beste RW-springers van dertig

gers van de wereld. Maar het tegenovergestelde is waar: RW in Joegoslavië is op hetzelfde nivo als twintig jaar geleden: erg laag! Natuurlijk zijn er veel enthousiaste springers die RW willen doen omdat ze erover horen, lezen in buitenlandse bladen en op de TV kunnen zien. Maar de kansen om RW te leren, praktisch zowel als theoretisch, zijn minimaal omdat men er ouderwetse en konservatieve ideeën op de clubs op nahoudt. Sportparachutespringen is

Een exit van Arie Slab en drie Joegoslaven uit de MI-8. (foto Andries Max boven DeLucko Dl. (foto Andries de la Lande Cremer)

landen kon aanschouwen. Zelfs de Russen deden voor het eerst mee en streden tegen de beste Amerikaanse teams 'Air Bears' en 'Coors'. Je zou verwachten dat de Joegoslaven de eersten zouden zijn om hiervan te profiteren en om RW-technieken te leren van de beste sprinSP22

de la Lande Cremer)

een ~vendesportinJoegoslavië. Een aantal zeer goede stijl- en precisiespringers zijn Joegslaven. Maar hoe zit dat met RW? Waarom is dat niet van de grond gekomen? Degenen die verantwoordelijk zijn voor die slechte situatie rond RW zijn de instrukteurs. Dat zijn de mensen die in de jaren '60 en '70 begonnen met springen en nog

steeds denken in termen als 'parachutespringen' en niet 'skydiven'. Hun RW-kapaciteiten liggen in het vlak van 'pakken wat je pakken kan' en 'grijpen en vasthouden'. En omdat ze zelf geen degelijke RW ervaring hebben, waarom zouden ze het dan stimuleren? Het is veel makkelijker om bij datgene te blijven wat je het beste kan: precisie en stijl. Hun argument is ook dat RW te duur is. Je moet daarvoor naar een hogere en dus duurdere hoogte vliegen. Dat is natuurlijk maar gedeeltelijk waar. Ze willen echter niet diskussiëren over het feit dat er onnoemelijk veel vlieguren per jaar worden gespendeerd aan stijltraining. Wat--dacht je dat een vliegtuig of helikopter kost die op 6000 ft 15 runs voor 15 stijlspringers moet maken? Waarschijnlijk nog meer dan een of twee jumpruns op 12.000 ft voor een of twee groepen RW springers! Als we het toch over geld hebben: springen in Joegoslavië is nog steeds gratis. De aeroclubs worden in principe gesponsord door de staat. Naast hun eigen vliegtuigen kunnen de clubs ook gebruik maken van luchtmacht-vliegtuigen en heli's. Om een aantal uren te krijgen, moeten de clubs vooruit een jaarprogramma aanbieden. Hoe beter het programma, hoe meer vlieguren. In feite zijn het dus de instruk~uffid~h~progffimmam~ ken zowel als de beslissing hoeveel sprongen en wat voor soort sprongen er het volgende jaar zullen worden gemaakt. RW krijgt praktisch geen aandacht. Ondanks het feit dat RW sinds vijf of zes jaar een nationale discipline is! RW is een westerse uitvinding en de populariteit ervan groeit snel in het westen. Jongere generaties van Joegoslavische springers weten dat heel goed. Ze weten ook dat de kansen om RW in hun eigen land te leren erg klein zijn en als ze het zich kunnen veroorloven, gaan ze naar buurlanden zoals Oostenrijk of Italië om daar te springen. Maar het reizen en het springen is kostbaar. Het merendeel van de Joegoslaven kan zich dat niet permitteren en moet op hun eigen DZ blijven en stijl en precisie springen en dat is tenslotte beterdan op de grond blijven zitten ...

Joegoslavische instrukteurs spreken doorgaans geen vreemde talen en dus kunnel ze geen buitenlandse literatuur lezen. Daarom zijn ze niet goed geïnformeerd over de veranderingen en ontwikkelingen in de sport, zoals nieuw materiaal, RW programma's voor leerlingen, AFF en tandemtraining, enz. Ze leven in een wereld van onwetendheid en dat verklaart alles! Dit verhaal is net zo oud als RW. Feitelijk is dit een van d! redenen dat ik in 1976 ben gestopt met springen bij de Aeroclub Zagreb en dat ik besloot Joegoslavië voor goed te verlaten. Maar een tijdje geleden gebeurde er iets interessants. Ir de januari-editie van de Ame rikaanse 'Parachutist' las ik een ingezonden brief van eer lid van mijn oude club. De schrijver, Robert Pecnik, schreef onder andere dat ... "parachutespringen ontwikkelde zich door de jaren heer en nu heeft de club ca. veertig leden inklusief iemand die een jaar in Perris Valley heefl gezeten. Een van werelds beste vrijevalfotografen, Max Dereta, is hier begonnen in Zagreb eind jaren '60 en hij was lid tot midden jaren '70 tot hij naar Nederland vertrok" ... "We zouden het erg op prijs stellen als er iemand uit Amerika zijn ervaringen in het springen en de vrijevaIfotografie met ons per brief wilde uitwisselen. We zullen iedere brief beantwoorden". , Wat een kompliment! Wat een verrassing! Ik schreef bij· na dezelfde brieven naar de USPA 20 jaar geleden. Nu, na al die jaren, is er bij dezelfde Aeroclub nog steeds iemand is die hetzelfde wens als waarvan ik 20 jaar geleden droomde: te leren relatieven. Robert is een enthousiaste, goed ingelichte springer die Engels spreekt, buitenlandse springbladen leest en gek is op RW. Hij is tevens rigger er een uitstekende vrijvaIfotograaf en videoman - een jong talent! Robert en ik wisselden tig brieven en fotoos uit tussen januari en mei en, om een lang verhaal kort te maken, we verzonnen het plan om het eerste RW seminar in Joegoslavië te organiseren, van 21 to 26 augustus.

Daar was ik dan weer op het vliegveld Lucko in de buurt van Zagreb, voor het eerst in vijftien jaar! Ik herinnerde mij de jaren '60 en '70 toen ik nog een 'skydive-puppy' was (erg sentimenteel, toegegeven). Nu zouden er vijftig deelnemers aan het seminar, enthousiaste springers van

we om alleen no-contact te trainen. Men was verbaasd, zo niet teleurgesteld. Ze verwachtten waarschijnlijk 'hot skydives', maar na een paar sprongen realiseerden ze zich dat no-contact het moeilijkste was wat ze ooit in vrijeval hadden gedaan. De taal was ook geen pro-

zeven verschillende clubs, naar me komen luisteren om te leren en RW te oefenen. Ik vroeg me af hoe ik moest beginnen, wat ik moest zeggen? Gelukkig was ik niet alleen. Arie Slob met zijn ervaring met wereldkampioenschappen, coaching en instruktie en Andries de la Lande Cremer met zijn talent voor het foto/video-gebeuren arriveerden ook in Lucko. Voordat ze naar Joegoslavië gingen, vertelde ik ze niets bijzonders te verwachten in Joegoslavië, in ieder geval niet op springgebied. Ze vonden het niet erg en zeiden dat ze in ieder geval een pretttige vakantie zouden hebben en wat van Joegoslavië zouden zien.

bleem. Tot mijn verbazing konden veel springers Engels of Duits spreken en dus hadden Arie en Andries eigenlijk geen kommunikatieproblemen. En als er een misverstand was, zei Arie in zijn beste Joegoslavisch "nema problema". Nog een handig woord voor Arie 's avonds in de bar was "Pivo!" (bier). Terwijl het seminar vorderde, groeide het enthousiasme. De springers gaven toe dat ze na al die jaren eindelijk iets geheel nieuws en nuttigs leerden voor hun RW ervaring. 's Avonds kwamen we bij elkaar in de grote briefingzaai en keken we naar dia's en videoos. En we spraken veel over springen in het algemeen en RW in het bijzonder; over waarom springen in het westen zo ontwikkeld is en populair; hoe springen is veranderd sinds de introduktie van AFF en tandem (er bestaat geen AFF en tandem in Joegoslavië en CRW is er verboden!); hoe de 126-way in Koksyde was georganiseerd; hoe springen eruit ziet op boogies ... thema's die voor ons uit het westen heel gewoon zijn, maar die voor de deelnemers aan het seminar wel sprookjes leken.

De organisatie van het seminar was praktisch perfekt (nog nooit heb ik dat woord voor springen in Joegoslavië kunnen gebruiken). We maakten vijf tot acht sprongen per dag van 13.000 ft uit de MI-8 heli met mensen waarvan de ervaring varieerde tussen 10 en 500 RWsprongen. De meesten hadden de slechte gewoonte om te pakken wat ze te pakken konden krijgen en vast te houden en daarom besloten

Skydive in Paradise Na een afwezigheid van ruim 45 jaar is parachutespringen als sport weer teruggekomen naar Trinidad & Tobago en de vereniging aldaar heet dan ook de Trinidad & Tobago Sport Parachute Association (TTSPA). Skydive in Paradise Ltd. organiseert er regelmatig trainingen,

doen zowel AFF als tandem en vanaf oktober '90 tot april '91 nodigen ze iedere maand ervaren springers uit om springvakanties te organiseren. Het adres is: Skydive in Paradise Ltd., 70 Caspian Cove North, Westmoorings, Trinidad, West Indies, telefoon 1-809-632-1152.

Iedereen luisterde doodstil en met open mond. Het seminar was een sukses. Robert zei dat wat we hadden gedaan en waarover we hadden gepraat als een kultu rele schok voor veel springers was. Prima, dat was het doel van het seminar tenslotte en ik ben blij dat de springers ideeën en inspiratie hebben gekregen hoe RW te Ieren en te trainen. Maar ik vraag me af welke antwoorden ze zullen krijgen op hun eigen dropzones als ze hun instrukteurs vragen "Waarom waren jullie niet op het RWseminar?" Met gemengde gevoelens verliet ik Joegoslavië. Max Dereta

•

linksboven: Arie Slob met twee RW·leerlin· gen met Joegoslavische rigs. Rechtsboven: Een poging tot een wat grotere formatie (14· man) met Arie en Andries. Midden: Robert Peen ik met een videokamera op zijn buik. Rechtsonder: Arie Slob (rechts) leert twee leerlingen no-contact vliegen. Foto's Max Dereta

Damesrekord tijdens Eerste Hoewel van te voren bekend was dat er veel springsters in de periode van 9-12 augustus elders vertoefden of moesten werken, gingen we op donderdag van start om in ieder geval een 9-vrouw van vele jaren geleden te verbeteren. Er waren al eens een 11-vrouw en een 15-vrouw gemaakt, maar bij beide formaties miste iemand. Tijdens de Eerste Midden Zeeland Boogie hadden we een Britse Skyliner tot onze beschikking met plaats voor

foto's: Rechtsboven: Een 21-mans wedge georganiseerd door Si man Woerlee en gefotografeerd door Max Dereta. Linksboven: Een 21-mans cluster, die door Arie Slab werd georganiseerd en door Max Dereta op de plaat werd gezet. Linksonder: Norbert Streng met passagier geflankeerd door Luc en Elly van den Hemel, met videoman Frank van den Bosch en dat alles vastegelegd door fotograaf Jeroen Karstens. Rechtsonder: Norbert Streng geeft instruktie aan Willem Rouw, die met zijn 85 jaar de oudste tandempassagier tot nu toe in Nederland is. (foto lngrid Zoetmulder) Middenboven: Het orkest 'Quibus' dat op zaterdagavond tot in de kleine uurtjes voor puur gezellige muziek zorgde, zowel bij het clubhuis als later tijdens de barbecue op het terras van het vliegveldrestaurant. (foto lngrid Zoetmulder)

ca. 20 springers. Onze eerste poging met twaalf ging direkt goed; even had iemand een klein level probleem, maar dat werd opgelost en er lag een mooie 12vrouw. Toen moesten we wachten tot zeterdag, bij gebrek aan dames. Om aan vijftien te komen, werden zaterdag toch enkele vrouwen uitgenodigd die wat minder ervaring hadden dan de anderen. Het werkte niet, er werd te hard gedoekt: funnel. Terug naar veertien, dat ging goed. Max Dereta en SP24

Pim Pennock fotografeerden en filmden een geslaagde 14vrouw, een nieuw Nederlands rekord. Deelneemsters waren Riet Beeker, Mariska Breevaart, Enna Butte, Monique van Dam, Wilma Dereta, Anita von Eugen, Monica van der Graaf, Elly van de Hemel, Helene de Koning, Yvette de Smidt, Caroline Verkerk, Irma Walvaart, Marjolein Woerlee en Ingrid Zoetmulder

•

Challenge International d'Automne Van donderdag 25 tot en met zondag 28 oktober zal voor de vijftiende keer de 'Grand Prix Européen' precisiewedstrijd worden gesprongen in het stadion van Aix-Ies-Bains. De wedstrijd bestaat uit acht (minimum twee) dag- en nachtsprongen voor zesmansteams. Er wordt gesprongen vanaf 3500 ft uit een Cessna 207 Soloy Turbine. De laatste twee rondes zijn finalerondes. Er wordt gemeten tot drie meter. Er zijn prijzen beschikbaar in

diverse kategorieën en op za" terdag is er een receptie en een soirée met diner. De kosten zijn per deelnemer Ffrs. 1.500 en dat is inklusief hotel en ontbijt, lunches en galadiner. Inschrijvingen vóór 20 oktober ontvangen een korting van Ffrs. 100. Inlichtingen: Ecole de Parachutisme Sportif de Savoie, Aéroport de Chambéry, Aix-IesBains, 73420 Viviers-du-Lac, telefoon 79544293 of 79544541.

I ~

Espace

Boogie

Zaterdagavond 11 augustus 21.00 uur. Aankomst in Vichy, Zuid Frankrijk. Prachtige avond, veel tentjes, bekende springers op de terrasjes en in de verte nog net zichtbaar de enorme rotorbladen van de MI-26, de grootste helikopter ter wereld, een Rus. Trouwens, dezelfde die op Texel was. Ja, hij staat er echt! Zo'n fout met de kist kunnen ze zich maar één keer permitteren. (Swiss-Boogie '88 een verlengde herc en vorig jaar een ... nee de eerste tijd zelfs helemaal geen.) De tentjes kunnen we opzetten rondom de enorme bak. De (vele) douches en toiletten getuigen van goede voorzieningen. Zo te zien is het nog vrij rustig met het aantal springers.

Bij de naar schatting 400 inschrijvingen blijken opmerkelijk veel Engelsen en maar 12 Hollanders. Achter de tent van het manifest steken de rotorbladen af tegen de helder blauwe hemel. Wat een lengte! De bladen hangen door hun hoge gewicht als een paraplu over de heli heen. Alleen al de staartrotor zou zonder moeite een huiskamer vullen. Gaan daar 120 para's in? Hij is wel erg groot, maar toch ...

De volgende morgen gaan we inschrijven bij het manifest. Dat kost ongeveer 70 piek. Materiaal wordt gekontroleerd en je krijgt een pasje en een polsbandje met naam en nummer. Je voelt je net een patiënt voor een operatie. Tickets à 45 piek kun je los kopen.

(groep F: achtman) tot ervaren (groep A: twintigman), waarbij de bedoeling is dat je kan promoveren of degraderen, hetgeen niet altijd uit de verf komt. Patrick Passe organiseert de grotere formaties, waarin ook Jan, Henny, Rob en Harrie terecht komen. Geen sequen-

SP26

De loadorganizers (waaronder Herman Landsman en Ronaid Overdijk) nemen om beurten een bepaalde groep onder hun hoede om een leuke sprong te organiseren. Het systeem doet een beetje denken aan dat van Z'hills. De nivo's verschillen van 150 plus

tial (helaas), maar groot (60) en nog groter (100) met in het achterhoofd 'piepel' kweken voor een eventuele revange op het wereldrecord in 1992 te Koksijde, België. Helaas iets te veel minder ervaren springers om echt 'Big Foot' sprongen mee te maken. Goed opletten wanneer je opgeroepen wordt jongens,

ben je op 4,5 km hoogte! De snerpend hoge toon noodzaakte je om ter plekke oordopjes à f 5 aan te schaffen. De sfeer is prima en de zeer vele (f 7 betalende) toeschouwers geven hun ogen de kost, ook in de kist, want deze staat de helft van de tijd stil. Wat waarschijnlijk ook wel nodig is voor onderhoud,

want je beurt is zo voorbij! Harrie had dus mooi pech, want toen ze lekker aan een bakkie zaten, werd hij bij de briefing verwacht! (If you snooze, you loose!) De video van Willy liegt er niet om, dus als je fouten maakt, wordt je zo gewipt uit de groep. Gelukkig ook positieve geluiden: Geklap tijdens de video-debriefing; een komplete 64-man diamond en later een 96-man uit 100, bravo! Rob heeft iets met FXC's, want hij hangt tot twee keer achter elkaar op 14.000 ft aan een bolletje, dus dat ding toch maar verwijderd. Mooi dal daar in Vichy en zo uitgestrekt ... Selma heeft met groep F een aantal leuke sprongen gemaakt. Hard werken natuurlijk, maar alles leert! Wat een beleving is die kist! En die tailgate dan? Breder dan een Hercules! Wel veel herrie hoor, vooral hoge frequentiiiiiiiiiies ... maar in tien minuten

want bij elke stop worden de motorluiken geopend voor een inspektie. Quoi? Hoekturns verboden? Hoezo Blue Track, zijn er ook andere chutes dan? Gelukkig weten de Fransen er aardig mee om te gaan. Trouwens iemand als Herman Landsman draait er zich de hand ook bepaald niet voor om! Alhoewel ... We hebben de hele week lekker door kunnen springen, alleen soms kort onderbroken omdat de bewolking zich op openingshoogte bevond. Gemiddeld zo'n drie à vier sprongen per dag, zodat er uiteindelijk bijna 10.000 sprongen in 'n week gemaakt zijn. (Ca. 80 sticks van 120 man.) Even iets anders dan met een Cessnaatje. Al met al een prima weekje in Vichy, al is het alleen alom de sorbets. En met de nieuwe snelweg A71 ben je er zo! Henny & Selma Wiggers

•

Drie weken vakantie bij vrienden in Canada! Dan moet er toch, naast de normale toeristenaktiviteiten, tijd overblijven voor een sprongetje! En dat was er uiteraard. In 'beautiful British Columbia' tussen de bergen en boven de meren van de Rocky Mountains, halverweqe Calgary en Vancouver, ligt de DZ van het Okanagan Skydive Cent re. De club is begin '90 op papier geboren en in juni '90 met para-aktiviteiten gestart en onder de enthousiaste leiding van Colin Cox, zijn vrouw Janice en vader Tony waren er eind augustus al ruim zestig man opgeleid! Er waren nog niet veel 'ervaren' springers, maar desondanks heb ik met Colin, Ken (een instrukteur van een ander centrum), Jim (een veteraan die wel eens wilde leren RW'en) en Tony (een ervaren springer uit Vancouver) leuke sprongen gemaakt: meestal één figuur, waarbij dan steeds van positie werd gewisseld. Vooral die met de marquis was zeer leerzaam. Ook een leuke was de stijl-RW, waarbij we met z'n tweeën (maar het kan ook met meer) vanaf

4 editions : maart, mei, aug., nov. The interesting infonnation lor every skydiver! Subscriptions : H FL. 20 - BFR. 300 10 V.V.P .. SKYDIVER Schomslraal 22 B·2600 BERCHEM Ref.: AB/SKY/87 Rekening KB 423-9080501·81

7000 ft een hele serie draaiden met na iedere manoeuvre een linkup! De sunsetloads zijn 'breathtaking': op 9000 ft boven de bergen een exit in de zon en een landing tussen de bergen in het dal zowat in het donker. De weersomstandigheden waren goed: soms wat bewolking (die ze 'industrial haze' noemen, want daar mag je doorheen vliegen ... ) maar meestal 'clear blue'. Praktisch geen wind, wat mij een paar harde landingen opleverde, maar ja: wachten op wind betekende niet springen en daarvoor sleep je je setje niet helemaal mee naar Canada! Nog iets over de club, want het is best de moeite waard om die richting eens op te gaan om te springen. Het centrum is gevestigd op het vliegveld van Salmon Arm. Met de auto drie kwartier van Vernon, een uur van Kamloops en anderhalf uur van Kelowna. De terreinhoogte is 1700 ft en er zijn geen hoogterestrikties voor het springen. Colin is instrukteur en rigger en hoewel het springen nu nog alleen in het weekeinde plaatsvindt, wijdt hij al zijn tijd aan het centrum. Ken Sommerfeit, een instrukteur uit Kamloops met een eigen para-C182 met klapdeur, komt in het weekeinde naar Salmon Arm om Colin te assisteren met droppen terwijl Don, een vriend van hem met een paar honderd sprongen, de kist vliegt. Het is een rustig vliegveld: er is een vliegschool met twee kisten, een vliegclub met een aantal (privé) vliegtuigen en een eindje verderop een bosbrandbestrijdingsgroep met

een paar heli's. Een immens grote vlakte, bijna geen omwonenden en een lange betonbaar (1500 m) voor grote kisten zijn goede ingrediënten voor boogies (en voor leerlingen natuurlijk). In het havengebouw is de kelder als club/instruktieruimte voor de para's met een keuken (grote ijskast) en WC.

re pijl en batjes. De leerlingen springen af door middel van de 'hanging exit': langs de vleugelstrut omhoog en dan benen los. De dropper klimt mee naar buiten en houdt de pilotchute vast tot de afsprong. Ik heb geen onstabiele exits gezien. Voor teams (eventueel met videoman) zijn er altijd speciale afspraken te maken. Ook voor door de week. Leerlingen betalen voor een éénsprongsopleiding C$ 99 en daarna C$ 35 per sprong en ze hoeven niet te vouwen. Springers met eigen materiaal betalen C$ 17 voor 9000 ft. De centrumchef Colin (25 jaar) begon met springen toen hij 17 was. In '85 haalde hij in twee weken zowel de instruktie- als riggerbevoegdheid. Hij heeft veel rondgereisd om nieuwe technieken te leren en heeft voor RW4 een keer een medaille gehaaid. Nu is hij helemaal beschikbaar voor leerlingen (binnenkort ook AFF) en

Samen met het 'kader" op de foto: v.l.n.r. de vlieger Don Kennedy, Tony Cox, ik zelvers, Cox en James Lang en 'zittend' Ken Sommerfelt. Rare jongens, die Canadezen!

Gebruik van de bar van de aeroclub wordt toegejuichd. Er is een softdrinkautomaat in het havengebouwen eten moet je nu nog zelf meenemen. Volgend jaar zijn er kleine snacks te krijgen. Overnachten kan op campings (met zwembad), hotels en motels in de buurt. Ze hebben vier squares (Manta's) met AAD voor leerlingen, maar dat zal zich wel snel uitbreiden want Colin streeft naar 600 leerlingen per jaar. Vouwen kan buiten bij het havengebouw waar eigenlijk alle aktiviteiten plaatsvinden. Theorie wordt in de kelder gegeven en de praktische begeleiding bij het sturen van de leerlingen gaat door middel van een draaiba-

Colin

uiteraard voor funjumps! Een nog jonge club, maar goed opgezet kwa akkomodatie en DZ-faciliteiten en met een zorgvuldige begeleiding van leerlingen (iedere leerling krijgt een keurig verzorgd en zeer volledig trainingsmanual). Nu nog bescheiden in de aktiviteiten maar met de mogelijkheden uit te groeien tot een volwassen centrum waarvan we de naam nog wel eens zullen tegenkomen in de bekende springbladen. Ik ga in ieder geval volgend jaar weer een paar sprongetjes maken bij het Okanagan Skydive Centre! Nathalie Chudiak

• 27SP

0;

()~!Cif'a~O;Z(JI(~ (J-al( Pryat<tI~!MIY;t<~~~rI ~~I(~t<i (J-~!Ï(J-1't~!(J-~lrI IÎrrIe~1ff!~(J-IÎrf (J-al( rIeb~~l(rIe Za.;r!f~al(.f~ .ftarllf(J-til(~l(.

Zo", !~z~/l'ti~

~I((J-~/~l(rleljte1ff~1(.f~", aklff~rIe~~I(aiti~1 !Cif'a~(J-~1( ~1(1ff~~~1(rIe.f/~~~

0; rIe~o;Z~I(~.

* Elke dag geopend

* Twin Otter, Pilatus Turbo Porter, C-206 * video en videoruimte

* gerenommeerde

riggers

* parashop

* square vanaf de eerste sprong * vervolgkursussen, tandem, AFF * keurig sanitair; vrij gebruik (warme) douches! * zwembad op dropzone * gezellige bar/restaurant

u T sprongprijzen:

overnachting:

7000 ft 10000 ft 12000 ft (korting voor teams)

FF 90,FF 100,FF 120,-

camping (tent) pppn (caravan) 10-persoonskamer 4-persoonskamer

FF FF FF FF

15,23,15,23,-

In de nabije omgeving van de dropzone: * supermarkt * tennisbanen * watersportaktiviteiten * fitnesscentrum * bekende wijnkelders van Tavel * voormalig pauselijk paleis * enz. enz.

Voor meer informatie: sekretariaat, telefoon 09 3390264183 clubhuis, telefoon 09 3390264696

Springweek Ameland ENPC

Jeroen Karstens fotografeerde tijdens de springweek op Ameland een exit van de dames Marjon van der Meer, Yvon Thomassen en Rianne de Kruyf ter gelegenheid van de 1DOste sprong van Yvon. De boodschap van de vlieger is duidelijk. Zou de houding van Remco Jonker er iets mee te maken hebben?

LEDENRAADVERGADERING Op maandag 24 september kwam het Afdelingsbestuur en de ledenraad weer in de MTS te Amersfoort bijeen om lopende zaken te bespreken.

een hoge attentiewaarde voor de voorzitter van de KNVvL.

Nederlandse en Belgische Kampioenschappen '90

De vertrouwenskommissie heeft drie kandidaten bereid gevonden in het Afdelingsbestuur zitting te nemen. De drie kandidaten worden door de ledenraad aangenomen en zo wordt het zittende bestuur: Henk Tjassing, Peter Tolsma en Koos Scholten, aangevuld met Dolf van Zijp, Igor van Aperen en Bob Rienks. Edwin van der Kraan treedt af en wordt opgevolgd door Dolf van Zijp, die uiteraard door Edwin nog geruime tijd zal worden ingewerkt. Naar aanleiding van deze samenstelling zullen de statuten moeten worden aangepast van vijf naar zes bestuursleden. In de volgende SP zullen wij u de nieuwe leden van het Afdelingsbestuur uitgebreid voorstellen.

De gekombineerde kampioenschappen zijn goed bevallen. Zowel springtechnisch als sociaal gezien. Er was zeker sprake van nivoverhoging en daarnaast was het erg gezellig door een veel groter deelnemersveld. Ook voor volgende jaren zal men streven naar samenwerking hoewel men op dit moment nog niet weet waar de wedstrijden zullen plaatsvinden. Besluit Geluidsbelasting Kleine Luchtvaart Het BGKL is een Algemene Maatregel van Bestuur van de minister van VROM. Pas na advies van de Raad van State kon overleg plaatsvinden tussen RLD en VROM. Het resultaat is een grenswaarde van geluidsbelasting voor luchtvaartterreinen van 50 BKL (Belastingseenheid Kleine Luchtvaart). De zonering daarvoor moet nog worden vastgesteld en daarbij kunnen (en moeten!) belanghebbenden hun invloed aanwenden. Dit heeft dan ook

Nieuw Afdelingsbestuur

Financieel Jaarverslag Op voorstel van de kas kommissie wordt de penningmeester dĂŠcharge verleend voor het boekjaar '89. Er is evenwel een aantal vragen, met name rond de Sportparachutist. In tegenstelling tot '88 heeft in '89 een

budgetoverschrijding plaatsgevonden. Oorzaken hiervoor zijn gestegen kosten en een wisselend advertentie-aanbod. Daarnaast bestond in '89 nog steeds de handicap niet over aktuele gegevens te kunnen beschikken. Met de huidige verwerking binnen de KNVvL kan vanaf '90 echter beter en sneller op de situatie worden ingespeeld. Voor 1991 zal er in het kader van de adspirant-leden aktie moeten worden ondernomen voor de verkoop van losse abonnementen. De diskussie over de topsportlrekreatiesport wordt weer opgepakt omdat in het kader van de topsport een betrekkelijk keine groep sporters relatief veel geld nodig heeft. Uiteindelijk is men van mening dat juist de topsport landelijk gezien erg belangrijk is om een volwassen rol in het maatschappelijk gebeuren te kunnen spelen. Tenslotte wordt er afgesproken een betere onkostenvergoedingsregeling op papier te zetten. De steeds verdergaande professionalisering eist tenminste een redelijke tegemoekoming in de onkosten. International Committee

Parachuting

Hein Cannegieter

zal nog

eenmaal naar de IPC vergadering gaan om zijn aktiviteiten voor de kommissie stijl en precisie af te sluiten. Daarnaast houdt hij zich bezig met het opnieuw opzetten en herschrijven van de Code Sportif wat een enorme hoeveelheid werk is. Henk Tjassing zal de vertegenwoordiging in de toekomst overnemen. European Parachuting Union Op 12 oktober is er weer een vergadering van de begin dit jaar in Den Haag opgerichte Europese Unie in Bisham Abbey bij Londen. In de volgende SP vindt u hiervan een uitgebreid verslag. Op dit moment is het zo dat gemeenschappelijke belangen en knelpunten zijn vastgesteld en een plan van aanpak, een tijdsplanning en afspraken voor de uitvoering daarvan moeten worden worden gemaakt. Tenslotte ontvangt Wim Velthuizen uit handen van de voorzitter een attentie voor het steeds weer regelen van de grote gastvrijheid die wij voor zoveel afdelingsaktiviteiten in de MTS te Amersfoort mogen genieten. Nathalie Chudiak

â&#x20AC;˘ 29SP

"

CONE LOCK ONGEKONTROLEERDE OPENING SQUARE RESERVE Beschrijving Een AFF-sprong, level V, is voor een springster haar dertiende sprong. Bij de opening van haar hoofdparachute, volgens de melding op 2500 ft, opent de automaat de reservecontainer met daarin een squarereserve. De pilotchute ondervindt echter te weinig weerstand om de bag uit de container te trekken. Vlak na de opening wordt een tweetal draaien gemaakt, maar verder wordt vanwege een ver exitpunt alleen maar in rechte lijn voor de wind gevlogen. Tijdens deze vlucht komt ook de bag van de reserve eruit en ~ijftonderhaarhangen. Bij het indraaien voor de landing op een hoogte van 200 ft komt de reserve alsnog uit de bag. Waarschijnlijk vanwege een twist vult hij zich met de neus naar de grond en vormt zo tesamen met de hoofd parachute een downplane. Letsel Ruggewervelfraktuur. Konklusie In eerste instantie is hier sprake van een onjuiste aktivatie van de openingsautomaat. Tevens wordt opgemerkt dat afwerpen van een goede hoofdparachute volgens de procedure is uitgesloten zolang niet is gekonstateerd dat de reserve zich goed heeft geopend. Daarnaast spelen de volgende twee zaken: Ten eerste blijkt het bij squarereserves mogelijk te zijn dat na opening van de container de pilotchute door de pakking van de bag niet in staat is om meteen de parachute te laten ontplooien, maar dat dit later op een ongekontroleerd moment gebeurt. Daarnaast blijkt ook de mogelijkheid aanwezig dat in zo'n geval de squarereserve niet netjes achter de hoofdparachute komt te staan, maar daarmee tesamen een downplane vormt. Dit geeft zo'n hoge daalsnelheid dat er voor afwerpen veelal geen tijd meer zal zijn. 'iI

t( ,l

~-1

In studie is momenteel de keuze tussen ronde en square reserves voor leerlingen. Aanvankelijk was er in de afweging van argumenten voor en tegen geen doorslaggevende. Zeker moet worden bedacht dat de vraag nog open staat of de oorzaak van deze blessure een op zichzelf staand incident is of dat gebruik van squarereserves voor leerlingen op strukturele gronden moet worden afgeraden. SP30

LICHAAMSDELEN IN LIJNEN Beschrijving Een staticlinespringer maakt bij zijn eerste sprong een onstabiele exit. Hij raakt met zijn linkerbeen in de linker lijnengroep van zijn square en met zijn rechter arm in de rechter lijnengroep. Na circa tien sekonden slaagt hij er in zijn been te bevrijden en op een hoogte van 1000 ft ook zijn arm. Hij slaagt er voor de landing niet meer in zijn rechter stuurlijn nog van de halve rem te halen. Letsel Spierblessure aan schouder. Konklusie Voorkomen is beter dan genezen. Een goede exittraining is bij iedere staticlinesprong een must. PROBLEEM MET HANDDEPLOYED Beschrijving Een springvergunninghouder krijgt met zijn handdeployed een pilotchute in tow. Hij voert de reserveprocedure korrekt uit. Konklusie Het voorval is veroorzaakt doordat tijdens het vouwen bij het sluiten van de container niet konsekwent is gewerkt. Wanneer op de normale manier wordt gevouwen, is het zo goed als onmogelijk om deze fout te maken. Probleem is dat het niet meer valt te konstateren bij de pincheck. LANDING IN ZEE VAN RWFORMATIE Beschrijving Een springvergunninghouder, twee houders van een C-brevet en één van een B-brevet maken vlak bij de kust een RW4sprong van 9000 ft. Het exitpunt wordt aan de rand van de duinen genomen. De grondwind is aanlandig. Door een forse misspot gekombineerd met een aflandige wind boven 2000 ft hangt het viertal na opening ver boven zee. Twee springers weten het strand nog te bereiken, de andere twee landen in zee. Geen van hen loopt letsel op. Schade Eén FXC en twee hoogtemeters zijn door zeewater aangetast. Konklusie Houd bij het bepalen van het exitpunt niet alleen rekening met de grondwind, maar ook met de bovenwind. Bedenk daarbij dat de richting van de bovenwind meestal iets verschilt van die van de grond-

wind, maar ook dat er soms forse verschillen kunnen voorkomen. In dit geval was het een warme dag, waardoor aan de kust het land-zee-effekt optreedt. Als overdag het land is opgewamd, zal daar de lucht gaan stijgen. Dit leidt tot aanzuigen van lucht vanaf de koudere zee en daarmee tot aanlandige wind. Als de bovenwind al aflandig was, ontstaat hiermee het grote verschil in windrichting. In de nacht, wanneer het land is afgekoeld en de zee relatief nog warm, zal door dit effekt de grondwind weer aflandig zijn. LlNE-OVER OP RESERVEPARACHUTE Beschrijving Een staticlinespringer heeft na een onstabiele afsprong een line-over op zijn ronde hoofdparachute. Bij het uitvoeren van de low speed reserveprocedure wordt de reserveparachute niet krachtig weggegooid. Vervolgens ontstaat hierop eveneens een line-over. Hoewel met driemaal de normale daalsnelheid wordt geland, raakt betrokkene niet geblesseerd. Konklusie Essentieel onderdeel van de low speed reserveprocedure voor ronde hoofdparachutes is dat de reserveparachute krachtig wordt weggegooid. Dit blijft aandacht houden. VOORTIJDIGE OPENING CONTAINER Beschrijving Een springvergunninghouder springt voor een RW-sprong van 7000 ft uit een vliegtuig met welk type hij weinig ervaring heeft voor wat betreft de exit. Bij het uitstappen en het innemen van zijn positie voor de exit schuift hij een aantal malen langs de deurrand, waarbij waarschijnlijk de pin van de hoofdcontainer op scherp komt te staan. De container opent zich plotseling, waardoor de bag er uit valt. Een versnelde afsprong volgt, waarbij betrokkene met zijn handen in enkele lijnen verward raakt. De parachute opent zich desondanks, waarbij ook de pilotchute uit de pocket wordt getrokken. Vervolgens wordt afgeworpen waarbij enkele lijnen van de armen afgIijden, maar betrokkene met zijn kin in de 'V' van een risergroep blijft haken. Nadat hij zich hieruit heeft bevrijd, trekt hij op 4500 ft zijn reserveparachute. Bij inspektie op de grond blijkt dat breuk van de loop is uitgesloten. Konklusie Wees bedacht op bescherming van de sluiting van de container bij de exit, vooral bij een RW-exit. Als een parachute in

deze fase voortijdig opent, kunnen de problemen snel uit de hand lopen. EXTREEM LAGE OPENING RESERVE-PARACHUTE Beschrijving Een houder van een A-brevet raakt bij een vrijevalsprong onstabiel. Bij de opening blijft de pilotchute van zijn square hoofdparachute achter zijn been haken. Deze kan zich niet ontplooien, waardoor een draaiende storing ontstaat. Bij de daaropvolgende reserveprocedure krijgt betrokkene het afwerpkussen er niet verder dan 2 cm uit. Daarom besluit hij meteen om de reserveparachute te trekken. Deze opent echter door de lijnen van de hoofdparachute heen en ontplooit zich niet. Op een hoogte van 100 ft schiet alsnog de pilotchute van de hoofdparachute van zijn been, waardoor deze op het laatste nippertje zijn vorm krijgt. Betrokkene ondervindt geen blessure. Bij kontrole achteraf blijkt het afwerpkussen normaal te funktioneren. Konklusie Op zich was de beslissing om na het falen van het afwerpen gelijk de reserve te trekken juist. Dit voorval toont echter duidelijk aan welke risiko's dat met zich meebrengt. HOOFDPARACHUTE NIET GOED AFGEWORPEN Beschrijving Een staticlinespringer maakt bij zijn eerste sprong een onstabiele exit. Hij slaat voorover en haakt met één been achter een stuurlijn. Bij het afwerpen van de hoofdparachute trekt hij niet volledig door zodat alleen de linker riser los komt. De reserveparachute schiet langs de hoofdparachute en opent traag, maar wel volledig. Konklusie De linker afwerpkabel is langer dan de rechter omdat hij over de rug heen een grotere afstand moet overbruggen naar het loopje van het drieringsysteem. Deze extra lengte is echter met circa 5 cm ingekort om er voor te zorgen dat bij afwerpen eerst de linker riser vertrekt en dan pas de rechter, waar immers de aktiveringslijn aan is bevestigd. Daardoor kon het hier gebeuren dat niet volledig doortrekken van het afwerpkussen leidde tot het blijven hangen van de hoofdparachute. Het in alle gevallen volledig uitvoeren van de reserveprocedure blijft een must.

Technische Kommissie

•

A View to In de vorige SP stond te lezen hoe de heren Deluca, Worth en Lombard in de Bond-film 'Octopussy' halsbrekende toeren uithaalden voor andermans kijkplezier. Ditmaal nemen we weer een kijkje in de keuken van Deluca en Worth die in '84 andermaal op de loonlijst stonden van Albert 'Cubby' Broccoli, het groot opperhoofd achter de Bond-films. Op verzoek van co-producent Michael Wilson werkten Rande en BJ een aantal stoutmoedige stunts uit voor de volgende Bond-film 'A View to a Kill'. Eén van deze stunts betrof een sprong van de Eiffeltoren. In de periode van Moonraker had BJ deze stunt al eens tevergeefs voorgesteld, maar ditmaal toonden de producenten erg veel interesse. Ze hadden echter twee vragen: kan zo'n sprong absoluut veilig worden uitgevoerd? En: zou de Franse overheid toestemming verlenen aan iemand die zich van Frankrijks meest wereldbekende bouwsel ging storten? De laatste vraag was makkelijk: BJ zou nog niet eens voorbij de gendarmes komen, maar de HH producenten zouden wel eens deuren geopend krijgen die voor gewone skydivers gesloten blijven. Voor wat betreft de sprong: BJ was er van overtuigd dat het kon met een redelijke veiligheidsmarge. Als toerist was hij al enige malen op de Eiffeltoren geweest en tijdens elk bezoek aan het de hoogste etage had hij omlaag getuurd, dromend van een afsprong. Hij had zelfs al een afgelegen daktuin als eerste landingsplaats uitgekozen. Omdat dit slechts dagdromen waren, deelde BJ de producenten mee dat hij een aantal exacte berekeningen en beoordelingen moest maken voordat hij hun met enige zekerheid kon melden dat dit een uitvoerbare stunt kon worden. Het onderzoek De eerstvolgende keer dat BJ de Eiffeltoren onder ogen kreeg, was in januari '84. Terwijl hij naar de ingang liep met zijn ogen gefixeerd op het hoogste platform, gierden

de koude rillingen door zijn ruggegraat: àf zijn geheugen funktioneerde niet of deze berg balken en bouten was maar half zo hoog als eerst. Bij nader onderzoek bleek de toren ongewijzigd en voor BJ bleef er dus niets anders over dan zijn geheugen verrot te schelden. Volgens de folder is de top van de antenne op de Eiffeltoren zo'n 1052 voet boven het dek. Met twee hoogtemeters omgegespt nam BJ aarzelend de lift naar de top. Daar aangekomen wezen beide meters iets meer dan 900 voet aan. Omlaag kijken bleek al iets meer bemoedigend; van dit punt leek dit platform bijna duizend voet hoog te zijn. Met de juiste vouwmethode opent een chute zich binnen enkele honderden voeten. Ook had BJ al een aantal keren afgeworpen op deze hoogte en daarna een veilige landing onder zijn reserve gemaakt. Toch was de psychologische faktor van het beginnen onder de duizend voet erg sterk. En dan was er nog de bouw van de toren. Deze wordt steeds breder naar gelang men lager komt. Maar met een ferme afsprong moest het wel mogelijk zijn om boven de grasvelden uit te komen, redeneerde BJ. Om dit te beoordelen, wurmde hij zijn hoofd door het hekwerk dat het platform omsluit. Terwijl hij zijn nek half verrekte, keek hij recht naar beneden. "Als iemand hier zou afspringen, zal hij gegarandeerd 250 voet lager een bek vol staal oplopen," moest BJ konkluderen. Zelfs met een enorme horizontale afsprong zou het nagenoeg onmogelijk zijn om de tweede verdieping te passeren. Met een lanceerplatform en een aanloop leek het hem mogelijk een volle 500 voet vrije val ruimte te krijgen. De veiligheidsmarge zou echter wel minimaal zijn. Een twist zou ook die bek vol staal opleveren. En een malfunktie? Daar was eerlijk gezegd geen ruimte voor! Terug in de VS werden alle verzamelde gegevens geanalyseerd. BJ pakte zijn natuurkundeboeken van de middelbare school erbij voor een opfrisser omtrent vallende voorwerpen. Ook kreeg hij

adviezen en tips van de grote bollebozen in de parachuteindustrie. Na uitgebreide berekeningen en herberekeningen kon hij aan de producenten melden dat, met het juiste materiaal, optimale weersomstandigheden en voldoende voorbereidingen de sprong met een aanvaardbare veiligheidsmarge kon worden uitgevoerd. Het plot Met dit goede nieuws begonnen de schrijvers een boeiende aktiescène te schrijven in Parijs met als focus de sprong van de toren. In de uiteindelijke versie worden Bond en een kollega gekonfronteerd met een vijand in het restaurant op de tweede verdieping van de Eiffeltoren.

007 jaagt de belager, die onherkenbaar vermomd is, de 1671 treden op van de torentrappen. Uiteindelijk springt de onbekende belager van de hoogste verdieping, opent zijn of haar square en zweeft naar de onderliggende Seine. Maar James is niet van zijn stuk gebracht; hij springt op een afdalende lift, konfiskeert een gloedje nieuwe Renaulttaxi en volgt de zwevende vluchteling. Na een trajekt van botsingen en sprongen is Bond's vervoermiddel gereduceerd tot een motorblok met een stuur waaraan de onbewogen geheimagent zich ferm vastklemt. De gemaskerde onbekende landt intussen op het glazen dak van een restaurantboot waar zich een bruiloftsfeest voltrekt. Bond stuurt zijn wrak naar de 31SP

volgende brug over de Seine en springt bovenop het schip, dwars door het glazen dak zo in de armen van een kok. Zijn tegenstander, intussen, ontsnapt door over te stappen in een speedboot, onthult de identiteit van May Day, gespeeld door Grace Jones. Dit verhaaltje maakte het noodzakelijk voor BJ van de Eiffeltoren te springen, drie sekonden vrijeval te maken en na de opening te landen op een lege promenade langs de oever. Daarnaast maakte hij nog enkele sprongen uit een helikopter, waarbij hij moest landen op de oever en uiteindelijk ook nog eens op een restaurantboot vlak bij de mooiste brug over de Seine: de brug van Alexander 111,een anderhalve kilometer stroomopwaarts ongeveer. Kamera's stonden opgesteld op de Eiffeltoren, in de heli en op verschillende punten langs de oever. Uit deze berg filmmateriaal zou uiteindelijk één lange scene worden gemonteerd waarbij het erop zou lijken dat alles in één stunt was uitgevoerd. Rande Deluca weigerde zeer beleefd toen de producenten hem uitnodigden achterwaarts van de toren te springen voor een paar mooie exitbeelden. De voorbereidingen Zoals verwacht, bleek toestemming voor een stunt in het hartje van Parijs niet echt makkelijk. Vanwege de verschillende lokaties die gebruikt werden, moest er worden overlegd met vijf ver-

schillende polities met elk een eigen wetsgebied. Na vriendschappelijk overleg met de luchtvaartpolitie werd toestemming verleend voor de helisprongen rondom de Eiffeltoren. De waterpolitie liet een landing op een schip toe, de gemeentepolitie assisteerde bij het omleiden van het verkeer indien nodig, de parkpolitie liet BJ met tegenzin landen in één van de belendede parken en de torenpolitie moest als laatste nog worden overtuigd dat de sprong veilig kon worden uitgevoerd. Halverwege deze onderhandelingen kwam het bericht door dat twee onbekenden kans hadden gezien door een gat in de veiligheidskooi te slippen en met succes een parachutesprong van de Eiffeltoren hadden gemaakt. De angst dat dit soort illegale stunts een dergelijke negatieve publiciteit zouden krijgen waardoor het hele projekt gevaar zou lopen, bleek onnodig. Het had zelfs een positief effekt: nu de torenautoriteiten wisten dat men veilig van hun toren af kon springen, werden ze opeens heel behulpzaam. Niet alleen gaven ze toestemming voor de sprong maar ook drongen ze erop aan dat de filmtechnici konden bouwen wat ze nodig achtten, voor wat betreft lanceerplatforms en dergelijke. Nu alles liep, ging alles in sneltreinvaart verder. Op en rondom de toren werden de maten genomen voor het platform en keuzes gemaakt voor kamera-opstellingen. Langs de rivier koos men de beste landingsplaatsen en

IV!ét/(UI!.!./ Para Ongevallen Dekking * doorlopende - 24 uurs* werelddekking * in en buiten beroep! * ook voor de CHUTEPOLIS

Peye-a~~t<f<'ar!et<f<' (/cllrr!er-treel( t1;eldÓ(Jr-1( bellel(:

055-218028

een restaurantboot met een glazen dak werd ergens gevonden. In deze laatste fase werd BJ voorgeleid aan de vijf betrokken politieprefekten die hem beleefd uithoorden over zijn achtergronden en geplande sprongen. Na een overeenkomst aangaande deadlines, zodat president Mitterand niet gestoord werd en er geen horden toeristen op afkwamen, boden ook zij hun volledige medewerking aan. Het materiaal Het beste materiaal werd aangekocht, alles dubbel, want vertragingen zijn bij filmopnamen zonder uitzondering prijzig. De vorige duizend sprongen van BJ waren allen gedaan met een Cruislite, zonder malfunkties en meerdere deadcenters. Hij had dus een vooroordeel voor wat betreft zijn hoofdkoepel. Deze Cruislites gingen samen met een Swift reserve in een Vector container. Een leren jumpsuit, Franse paraboots en een leren kapje kompleteerde de hele outfit. Het kapje werd voorzien van een koptelefoon met mikrofoon voor de radiokommunikatie tijdens de afdaling. Het oefenen Samen met Don Caltvedt, die meewerkte aan twee eerdere Bond-stunts als technisch assistent en invaller, dokterde BJ de beste vouwmethode uit voor deze één-sprong-éénkans. Het doel was simpel: konstante, recht naar voren openingen krijgen bij sprongen van een vast platform. Uiteindelijk werd besloten dat exits uit een heteluchtballon die een konstante hoogte hield de beste simulatie zou zijn. Tijdens een aantal vroege ochtenden in juli werden de oefensprongen uitgevoerd. Door het gebruik van slow motion opnamen werd het mogelijk vast te stellen wat er gebeurde tijdens de openingen. Na een paar minder goede openingen ontwikkelden ze een makkelijke maar betrouwbare vouwmethode. Na een korte vrijeval van twee tot drie sekonden vanaf 2000 voet leverde dat uiteindelijk konstante openingen op, nabij de 200 tot 250 voet onder de mand. Parijs Op de zondagavond

SP32

voor de

opnamen dineerde BJ met familie en Don Caltvedt in het varende restaurant waarop hij moest landen. Het landingsplaatsje was twee bij zeven meter en volledig van glas. Het was de bedoeling dat BJ op het restaurant zou landen op het moment dat het schip halverwege twee bruggen zou zijn terwijl het stroomopwaarts voer. De boot zou onder de eerste brug, Pont des Invalides, blijven wachten totdat BJ vanonder zijn square het startsignaal zou doorseinen. Dan duurde het ongeveer één minuut voordat de tweede brug, Pont d'Alexandre 111,werd bereikt. Met de regisseur werd overeengekomen dat er voor deze scène twee keer gesprongen zou worden, ongeacht of de eerste opname perfekt was of niet. Tijdens de eerste sprong zou BJ een steile precisieaanval maken zodat de opname meteen zou lukken. In de tweede sprong wilde hij een keurig geflarde landing maken om de indruk te geven dat May Day een vaardig springster was. Op maandagochtend, terwijl ze opstegen voor de eerste bootsprong, lag het grootse Parijs aan hun voeten. Als voorproefje vlogen ze langs de Eiffeltoren op duizend voet. BJ richtte zijn aandacht op de bruggen; onder de Pont des Invalides wachtte het restaurantschip, kompleet voorzien van huwelijksfeest. Terwijl ze uitstegen naar drieduizend voet, werd radiokontakt onderhouden met de regie. Toen deze meldde dat de 150 'feestgangers' op hun plaatsen stonden, sprong BJ af en opende onmiddellijk. Voor de eerstvolgende minuten kreeg hij waarschijnlijk de mooiste tour die een toerist maar aangeboden kan krijgen. Op duizend voet draaide hij in richting de beide bruggen. Over de radio kreeg hij van Caltvedt te horen dat de wind ongeveer vijf knopen bedroeg en konstant draaide. Op 600 voet zond BJ door aan de regie: "Aktie, starten met die boot!" Met een schuimend kielzog begon de boot stroomopwaarts te varen. Heel voorzichtig behield BJ zijn steile daalhoek terwijl de boot onder de brug vandaan kwam. De landingsplaats was wel erg klein!!! BJ probeerde alle tips van zijn precisievrienden voor de geest te halen. Gelukkig lukte het op duizend voet al recht boven het doel

uit te komen en om zo af te dalen bovenop het restaurant. Met opluchting flarde BJ zijn Cruislite op het dak. Hij voelde er niks voor om te gaan zwemmen in de Seine, zeker niet met 250 man figuranten en personeel als getuige. Meteen ging hij terug naar de heli voor de tweede opname. Tijdens deze tweede sprong was hij veel meer ontspannen, tenminste tot 500 voet, toen de boot onder de brug vandaan kwam. Ditmaal had de boot een voorsprong en BJ liet zijn chute voor de laatste 200 voet voluit lopen terwijl hij recht boven het kolkend schroefwater hing. Uiteindelijk kreeg hij iets meer grondsnelheid, flarde en landde als een ballerina precies op het doel. Alles ging goed tot nu toe en hij hoopte dat dit zo blijven zou.

walkie-talkies zodat elke ploeg kon melden wanneer ze de juiste draaisnelheid bereikte. Dan pas kon BJ afspringen. Nadat hij zijn kostuum en rig had aangedaan, deed hij een aantal oefen-exits op de vloer van de etage. Even later

vijf stappen van de rand, balde de pilotchute in zijn rechterhand en veegde zijn beslagen goggletje schoon. Zijn hartslag bulderde in zijn oren en hij had moeite met slikken. Hij ademde eens diep en knikte naar Peter Bennett. "Draaien maar!" kom man-

tendlicht. Gedurende de tweede sekonde werd de luchtstroom hoorbaar door de toenemende valsnelheid. Zijn blikveld daalde en hij bewonderde de bomen en vijvers van het park aan de voet van de toren. De derde sekonde zal hem

kwam Peter met de boodschap: "Wij zijn klaar, jij ook?" BJ slikte een keer en probeerde zo vastberaden mogelijk te klinken, maar piepte zacht: "Zeker, beginnen maar." Hij klom boven op het platform dat slechts een meter breed was en een drie metertjes het niets instak. Hij schuifelde voorzichtig naar de rand van het platform en keek de diepte in naar zijn landingsplaats. Hij kon zijn vrouw Bobby zien staan met dochtertje Sara die lag te slapen in de wandelwagen. "Standby, iedereen!" blafte Bennett in zijn walkie-talkie, "Jij ook, BJ" Hij nam zijn startpositie in op

deerde deze. Het bericht "Kamera twee rolt," kwam al snel, en daarna ... stilte. "Kamera drie, heb je snelheid?" vroeg Bennett. "We kunnen niet op snelheid komen," antwoordde het derde kamerateam. "Cut! CUT!" brulde Bennett over het radionet. Hij richtte zich omhoog naar het platform, "Sorry, BJ we hebben even vertraging, alles nog OK?" BJ knikte en ging liggen. Een ding wist hij zeker: hij zou springen, daarover had hij geen twijfel meer. Met deze wetenschap viel hij meteen in slaap. Vijftien minuten later waren de kamera's standby, ook kamera drie die voorzien was van een nieuwe batterij. Bennett maakte BJ wakker, "Klaar voor een herkansing, BJ?" "Zeker weten," antwoordde hij en kwam weer in positie. Ditmaal verliep de opstartprocedure probleemloos en nadat kamera vier zich gereed had gemeld, brulde Bennett: "Aktie, BJ ga maar wanneer je wilt, wij draaien al!" BJ ademde diep in en spurtte de plank af en dook over de rand met zijn borst naar de horizon. De tijd kwam tot stilstand. Een volle sekonde lang keek hij uit over Parijs in het och-

altijd bijblijven: "Er was een oorverdovend gebulder dat aanzweide en ook al was ik parallel met de grond, toch was ik gefixeerd op de stalen balken die als wazige spoorbielsen voorbijraasden ." Hij gooide de pilotchute in de wind en voelde meteen een geruststellende KNAL van de opening. Keurig met de rug naar de toren vloog hij zijn chute naar de Seine en landde dertig sekonden later in het park naast zijn vrouw en dochter. Nog geen uur later werd een kist champagne in zijn hotelkamer afgeleverd met de komplimenten van de heer Broccoli. Die middag maakten hij nog vijf helisprongen rondom de Eiffeltoren en Seine voor de mooie plaatjes. In de avond werd de kist champagne door de gehele crew soldaat gemaakt.

De toren Op woensdagochtend om zes uur waren de straten leeg, met uitzondering van de lokaties waar de drie kameraploegen zich gereed maakten. Negenhonderd voet hoger werd een vierde kamera onder het lanceerplatform in positie gebracht. Met een opkomende zon en een zacht ochtendbriesje als decor zat BJ op het platform zich mentaal voor te bereiden. Met alle vertrouwen in de berekeningen en de vouwmethode van Don Caltvedt, richtte hij zich op het maken van een zo goed mogelijke afsprong. Tweede regisseur Peter Bennett was verantwoordelijk voor het koärdineren van de verschillende kameraploegen. De stunt zou met verhoogde snelheid opgenomen worden om bij het afdraaien een vertragend effekt te krijgen. Het geheel stond in verbinding via Met dank aan ...

Caroline Huisman (Afdeling

De twee artikelen rondom de stunts in 'Octopussy' en 'A View to a Kil!' zijn tot stand gekomen met de hulp van een aantal personen die ik vanaf deze plaats daarvoor wil danken: Bill Ottley (Executive Director van de USPA): via hem kreeg ik de beschikking over een aantal publikaties handelend over parastunts. En bovendien de toestemming erbij ze vrij te gebruiken. Kevin Gibson (Redakteur Parachutist-magazine): hij leverde een aantal specifieke foto's aan die bij de originele artikelen ook waren gebruikt.

Publiciteit United International Pictures): voorzag mij van een verzameling Bond-foto's die allen iets met stunts hadden te maken. Russel Haywood (UIP-Iegal affairs, London): verzorgde voor de SP de vrijstelling voor het betalen van rechten die aan het gebruik van de foto's normaliter zijn verbonden. Speciaal gaat mijn dank uit naar IBM en Wordperfect die dankzij de uitvinding van respektievelijk de PC en WP deze artikelen bijna stressloos hebben geproduceerd en gereproduceerd en geprint en gecorrigeerd en weer geprint ... afijn, u weet wel.

Voor BJ zat het erop en terwijl hij de set de volgende dag verliet, realiseerde hij zich dat hij weer een gewoon toerist was. En lopende langs de Seine keek hij voor een laatste keer omhoog naar de zonbeschenen Eiffeltoren. En stiekem genoot hij van het idee dat dit bakbeest toch een beetje van hem was geworden. Reimer van der Vlugt

â&#x20AC;˘ 33SP

••

poro-eeer ~ 3839 W. OAKTON STREET • SKOKIE, IL 60076 USA·

equipment co. (708)679-5905

$25.00 minimum on credit card purchase

I

VISA'

J

~~-

IJ~ @®

!i!~lil

• TELEX: 724438

• FAX: (708)679-8644

~ Dealer Inquiries Invited ~ Member Parachute Industry Association

Stealth Amerikaan met vijftig sprongen ontwikkelt nieuwe koepel. Ene Leonard Morehead was als 'ketting beer' al van mening dat er nog het een en ander aan bestaande squares te verbeteren viel. Hij ontwikkelde in twee en een half jaar tijd, samen met zijn lokale rigger, de Stealth. Eerst werd er een schaalmodel gebouwd en uit de kist gegooid. Pas toen alles naar wens verliep, werd het eerste prototype gemaakt. Tijdens het testspringen bleek dat de eigenschappen van de Excaliber (hoge voorwaartse snelheid en snelle draaien) en

FXC 12000 Paraflites Evolution (enorme float, lift, flair en vergevingsgezindheid) in één enkele koepel bijeengebracht waren. Inmiddels zijn de opgetreden problemen (zoals harde openingen) verleden tijd en is er zelfs een tweede prototype gebouwd. Zelfs Mike Fury van Glidepath voorspelt dat de Stealth een kans van slagen heeft indien er een betere kwaliteit ripstop wordt gebruikt. En hij geeft de Stealth ook daadwerkelijk die kans door een marktonderzoek in te stellen om te zien of de Stealth wel echt 'levensvatbaar' is. Rini Meeuwisse

•

\ ,.-.-_."

Nieuw logboek AeroGraphics timmert aan de weg voor wat betreft parapublikaties. Nu is er weer een nieuw logboek uitgegeven. Het valt toch wel zo veel buiten de 'normale' logboeken, dat een paar regels erover in de SP wel op zijn plaats zijn. Het heet Skylog System. De omslag is staalblauw en verhard geplastificeerd met witte opdruk en meet 18 x 13 cm. Er zit een zesringsbinding in met kaartjes van 16,5 x 11 cm. Op de eerste bladzijden kunnen diverse persoonlijke gegevens worden ingevuld, staat een vrijeval tabel voor RW en een voor freestyle. Verder een materiaalkaart, een kaart voor namen en

Nog even dit ... Er bereiken zowel de VvV als de Technische Kommissie nog steeds vragen omtrent het onderhoud van de FXC 12000. Al deze vragen zijn te herleiden tot één: "Moet de FXC 12000 elke vier maanden worden getest of moet hij elk jaar worden opgestuurd naar de fabriek voor revisie?" Het antwoord hierop kan worden gevonden in het BVR. Hier staat in hoofdstuk 7, artikel 43, lid 2 dat men zich bij het vouwen moet houden aan de voorschriften van de fabrikant en de KNVvL. Voor wat betreft de FXC 12000 geeft de Amerikaanse fabrikant het volgende op:

::-,3, ;&'...••

Technische

adressen, een kaart voor organizers, notities en een meerjarige kalender. Dan is de inhoud in drie verschillende uitvoeringen te krijgen: Twee sprongen op een bladzijde (bestelnummer 1002), zes sprongen op een bladzijde (bestelnummer 1006) of twee tot zes sprongen op een bladzijde (bestelnummer 1004).

•

. r'-r~~~

Het logboek kost $ 14.95 kompleet met inhoud. Een refill kost $ 3.95. Verzendkosten voor het logboek $ 2.-, voor de inhoud $ 0.95 en voor buitenlandse bestellingen $ 4.- extra. Te bestellen: AeroGraphics, PO Box 1520, Deland, FL 32721 USA, telefoon (904) 736-9779, fax (904) 7369786.

rig terecht!!!

Gelukkig hoor je niet vaak dat er paramateriaal wordt gestolen; nog minder vaak hoor je dat materiaal terecht komt. Edoch, mijn para-uitrusting is weer terug! Door voortreffelijk optreden van de Apeldoornse politie zijn de daders gepakt en heb ik mijn uitrusting weer terug. Toch wil ik de clubs bedanken voor de eventueel genomen aktie. Fans Sanders

Technisch Bulletin

met een pull-up koordje hoeft te worden gewerkt. In feite zijn het gewoon verbeterde 'Kees Sassen Bodkins'. Verder is de Elite/Trainer (het AFF rig van de Jump Shack) tegenwoordig verkrijgbaar met een extra main ripcord aan de linkerzijde indien er gebruik wordt gemaakt van een sprinçloaded pilotchute. De hoofdkoepel kan dus door zowel de rechts als de links meevallende jumpmaster worden geaktiveerd. Dit is gerealiseerd door de sluitloop aan beide zijden van een oog te voorzien, waarbij het zogenaamde back-up ripcord de container aan de binnenzijde gesloten houdt. Rini Meeuwisse

Kommissie

.-

!!!Gestolen

Nieuws van de Jumpshack De Jump Shack heeft besloten de Racer en de Racer/Elite springer-vriendelijk te maken. Voor Nederland echter houdt dat in dat genoemde rigs slechts instrukteur- en rigger-vriendelijk zijn geworden. Men heeft namelijk in de fabriek de Cap en de OuickLoop aan de reserve-pilotchute bevestigd, zodat een en ander geïnstalleerd kan worden zonder naai- en tackwerk. Alleen wanneer men een ouder rig van een nieuwe Cap en/of Ouick-Loop wil voorzien, betekent dit extra riggerwerk. Tevens beweert de Jump Shack dat het een pretje wordt om pop-top rigs te vouwen als men gebruik maakt van zogenaamde 'Automatic Bodkins', waarbij er niet meer

Indien de AAD is ingebouwd in een reservecontainer dient hij bij iedere repack te worden getest in een drukkamer. De Franse fabrikant echter stelt dat de AAD ieder jaar bij de fabriek moet worden aangeboden. Omdat dit laatste juist vaak duur is en veel tijd kost, heeft de KNVvL -in cas u de Technische Kommissie- besloten om de keus vrij te laten. Dus: * àf bij iedere repack de FXC 12000 testen in de drukkamer, * àf éénmaal per jaar opsturen naar de fabrikant voor een kontrolebeurt.

•

FXC 12000 Pobleem: Het komt regelmatig voor dat de zeskantige moer van de airhose aan de powerunit-zijde los zit. Oplossing: Voorzichtig vastzetten met een passende steeksleutel. Probleem: Een loszittende powercable tevens aan de powerunit-zijde doordat de borgring niet in een uitsparing van het uiteinde van de powercable kan vallen. Hierdoor kan de powercable eenvoudig onder een hoek worden losgetrokken van de powerunit. Er zijn echter ook FXC's waarbij de borgring wel in een uitsparing valt. Bij deze FXC's zal het probleem zich niet voordoen .

Oplossing: De powercable en borg ring op hun plaats brengen en ervoor zorgen dat bij het inbouwen in een rig de buitenkabel geen te scherpe bocht maakt. Blue Track 40, 50, 60 en 65 Probleem: Het deformeren en/of uitscheuren van de middelste rib. Oplossing: Het versterken van de middelste rib. Dit is echter niet verplicht, maar een aanbeveling van de fabrikant wanneer het probleem zich voordoet. Alle modifikaties dienen te worden uitgevoerd door een erkende valschermtechnikus. TK-VVV

•

35SP

16-way Ferté Gaucher Een reis van ongeveer zes uren en een aankomst op 30 augustus rond middernacht gaven het startsein voor de 16-mans wedstrijd in La Ferté, Frankrijk. Voor de achtste keer werd deze wedstrijd op La Ferté gehouden en ons (Teuge) team 'Hot & Sticky' deed voor het eerst mee. In Nederland hebben we al vaker 16-man gesprongen. De basissamenstelling bestaat al vier jaar uit ongeveer tien dezelfde springers en is ontstaan uit twee viermansteams, aangevuld met kameramensen en losse springers. Wat ons nivo betreft, was er door de jaren heen een goede progressie te zien in onze prestaties. Dat mag ook wel, gezien het aantal punten dat bijvoorbeeld het winnende Franse team 'Peace and Love' skoorde. Dit team bestond uit de Franse achtman, het dames Coca-Cola team en nog een viermansteam (het Tag team was aan het trainen). Helaas vrijdag een regenachtige dag, maar op zaterdag kon de wedstrijd beginnen: blue sky. Er waren negen teams aanwezig, waarvan vier Franse, twee Duitse, een Engels, een Hollands een internationaal team. Er was een Skyvan en een Twin Otter om ons naar 13.000 ft te brengen. De exit van de Twin was ons onbekend, maar leverde geen grote problemen op omdat we er niet linked uit sprongen. Tijdens de eerste ronde bleek al dat de Franse teams hadden getraind, want maar liefst vier teams skoorden vier punten of meer in tijd, 'Peace and Love' zelfs zeven punten. Wij bleven steken bij twee punten met het derde punt op een grip na kompleet. Zaterdag werden vier rondes afgewerkt. En de schifting was gemaakt; 'Peace and Love' ver bovenaan, dan vier teams die elkaar niet veel ontliepen en wij behoorden bij de laatste vier. Wat opviel, was dat de kwaliteit van de meespringende videomensen niet zo goed was. Veel bewegende beelden, maar als alleen komplete formaties worden geteld en geen grips, dan valt er ook minder te jureren. Dat er over de sprongen was nagedacht, was duidelijk, ze SP36

waren zeer kreatief. Alleen sprong drie was heel moeilijk, slechts twee teams lukte het om het tweede punt te kompleteren. Er moest met zes 'catjes' en vier losse springers een soort lange opposed diamond worden gebouwd en dat was iets te hoog gegrepen. Op zondag werden ronde vijf en zes afgemaakt, waarbij ons nivo steeg tot drie punten waarvan twee in tijd. De meeste tijd verloren wij bij het opbouwen van de eerste figuur, omdat de afstand tussen de basis en de springers die moetsen sluiten veel te groot was. Als de eerste figuur lag, hadden we daarna weinig problemen. Een van de meest originele sprongen vond ik de sprong waarbij drie viermans opposed stairstep formaties uit elkaar moesten schuiven om plaats te maken voor vierlosse springers die tussen deze lijnen door moesten vliegen. Daarna schoven de drie stairsteplijnen weer naar elkaar en werden gesloten en de losse springers dockten weer aan. Na afloop van de wedstrijd was het mogelijk om een videoband te bestellen waarop alle sprongen van alle teams te zien zouden zijn. Maar de band was alleen af te spelen op het Franse videosysteem, SECAM, zodat we helaas geen band konden aanschaffen. Het was zonde dat Ingrid al na twee rondes moest afhaken vanwege een flinke verhoudheid. Een Franse springer nam haar plaats in. We eindigden met 'Hot & Sticky' op de zevende plaats, wat geen reden tot wanhoop gaf, want we zitten bijna op drie punten in tijd en we hebben nooit echt getraind. Enkele resultaten: 'Peace and Love' 37 punten, 'Steam Team' (Duitsland) 18 punten, het Engelse team 17 punten. Het was een zeer geslaagde wedstrijd, we hadden geluk met het prachtige warme weer, de organisatie was goed en vooral opvallend vriendelijk voor de buitenlanders en dus was de sfeer ook prima. Wat 'Hot & Sticky' betreft, tot volgend jaar (ook op Texel!). Bert Ham

•

North Sea Trophy 190

Geheel volgens de traditie was de 11de North Sea Trophy te Middelkerke-België van 11 tlm 13 augustus weer een daverend succes. De beide organisatoren: Eddy Lombrez en Barth Foucard, hadden zich dit jaar weten te verzekeren van Milka Chocolades als hoofdsponsor met daarnaast nog twee subsponsors. Uiteraard is een dergelijk evenement ondenkbaar zonder de steun van de badplaats Middelkerke. In de perBoven: Koos Verhaar op finaf met overweldigende Onder: Het Nederlandse team Surprise.

sonen van - zoals onze zuiderburen plegen uit te drukken - de eerste schepen, de direkteur van toerisme en het hoofd redders was deze ruimschoots aanwezig. De weersomstandigheden waren ideaal. Er waren acht viermansteams en er werden acht ronden precisie gedraaid. Gesprongen werd uit een Ecureuil 350 B helikopter, waarbij er steeds een plaats overbleef voor één grote of twee kleine passagiers. belangstelling

van het publiek.

Naast de wedstrijd heeft deze manifestatie ook een promotionele achtergrond. In het kader hiervan hadden de organisatoren de preciesieskore vertaald naar een puntenstelsel, dat zeer aansloeg bij het grote publiek. Ter afwisseling werden er tijdens de wedstrijd nog enkele tandemsprongen gemaakt, o.a. met de misses België 1989 An de Baetzelier en 1990 Katia Alens. Gedurende de eerste dag stond het semiprofteam Compaq uit Duitsland, met daarin bekende namen zoals Eddy Theissen en Siegi Bäcker, op de eerste plaats, direkt gevolgd door ons team Surprise. Aan het einde van de tweede dag werden we verdrongen van deze plaats door het gemengde Nederlands-Duitse Team Aerophil, waarin de latere winnaar Ad Oerlemans en Arthur Oudejans. Deze eerste dag werd besloten met een 'zeer' uitgebreide receptie in het casino; champagne vloeide rijkelijk en de heel speciale hapjes waren ook niet te versmaden. De gebruikelijke gasten, allen formeel gekleed zoals voorgeschreven in dit casino, keken met stomme verbazing naar de verzameling parachutisten en partners in hun T-shirts en korte broeken. Door alles op alles te zetten, lukte het ons om op de laatste dag toch nog beslag te leggen op de tweede plaats. Ad Oerlemans behaalde als enige het maximale aantal punten, direkt gevolgd door de leden van Compaq. Terugkijkend kunnen wij zeggen dat het talrijke publiek deze drie dagen net zo van onze sport heeft genoten als wij en dat het geheel een ware promotie is geweest voor het parachutespringen. Nog te vermelden valt dat, net als de voorgaande jaren, ook nu Gerry Testroote en haar vrouwenteam weer aanwezig waren als juryleden. Als extraatje krijgen alle deelnemers van hoofdsponsors Milka nog enkele kilo's chocolade toegestuurd. Het is echter begrijpelijk dat dit niet de belangrijkste reden is waarom we nu alweer uitkijken naar de volgend jaar te houden 12de North Sea Trophy. Victor Spaan

•

Jong en oud naar Jumpfest In het noorden van de VS, tegen de grens met Canada, ligt de staat Minnesota. In deze staat wordt sinds '82 elk jaar het Jumpfest gehouden. Deze intussen razend populaire boogie trok dit jaar 'slechts' een vierhonderd skydivers. Over een periode van negen dagen werden er 5000 sprongen gelogd! Geen Herculessen, maar gewoon twee Dakota's, een Twin Beech en de laatste nog vliegende Helio Stallion in de VS. Tijdens dit Jumpfest ontmoetten twee uitersten elkander in de 'blue yonder': Charlie Mullins versus H. Truesdell Smith. Niks wereldschokkend denkt u! Mispoes: Charlie is slechts twaalf jaar en heeft reeds 188 sprongen in z'n logboek en H. Truesdell Smith staat ook bekend als 'Smitty the Jumper, World's Oldest Active Parachute Jumper' en hij telt 92 lentes. Deze generatiekloof van maar liefst tachtig jaar probeerde men te slechten tijdens een gezamenlijke sprong; Smitty als tandempassagier natuurlijk. Doordat Smitty problemen met zijn goggletje had, lag de tandem te draaien, hierdoor mocht Charlie niet aandocken van

de tandempiloot. Wie de meeste sprongen maakte, werd beloond met de Jumphog Gal/Guy Award. Nancy Dwyer (die ons deze info stuurde) werd 'Gal' met 23 sprongen en Bill Younger, de 'Guy', maakte na sunset meerdere hop-en-plops om met 58 sprongen zijn prijs in de wacht te slepen. Voor de US$ 35 inschrijfgeld kreeg men gratis bier, andere drank, gratis ijs, een verzorgde maaltijd en twee avonden live-muziek. De foto's zijn van Nancy Dwyer en Jamie Paul.

Achtmans Handboek De twee Noorse springers Pal Bergan en Audun Wik hebben een prima handboek geschreven dat nagenoeg alle informatie bevat over achtmansrelatiefspringen. Men heeft er meer dan twee jaar over gedaan om dit boek samen te stellen. De informatie is afkomstig van Irv Callahan (Coors '85 8-way Gold). Het boek beschrijft de basics en de daarbij behorende discipline die een absolute must is bij deze tak van sport. Met behulp van kleurkodes wordt aangegeven wie center, flaker en diver is en wat de daarbij behorende taak is. Tevens worden de exits beschreven van twee typen vliegtuigen. Bij elke figuur wordt aangegeven wie de setup maakt, waar de key's vandaan komen en welke problemen je kunt verwachten met de opbouw van het figuur. Alle random formaties worden op die manier beschreven en de 24 blocks passseren op dezelfde

M

A

N

u

A

.KEYS .EXITS .RANT.lOMS • ShTUPS • ANGLES • 10 BASIC RlH"ES • POSSlBLE PROBLEMS • BLOCK MOVES •• TURNING PlECES •• PROXIMITY

project wijze de revue. Het is een prima handboek dat alle details goed weergeeft en zeker de moeite waard is om te lezen. Helaas zijn er op dit moment maar twee plaatsen in Nederland waar je de achtmanssport kunt beoefenen. Niettemin is de beschreven techniek zeer goed te gebruiken voor zesmansrelatief. Dit boekwerk is een prima

iJ rIJmi

: [ ; :

I

Norway ! .....--J

voorbeeld van sportkennis en de uitdraging daarvan. Het is te bestellen bij AeroGraphics, PO Box 1520, DeLand, FL USA 32721 , telefoon 904-736-9779 (Julie Hubbard), fax 904-736-9786 en kost $ 19.95. En natuurlijk ook in de Nederlandse parashops te koop. Peter Derksen, SK RW

•

37SP

De Paracentrum Hoogeveen BAK

Negentiennegentig lijkt het jaar van de grote paraluchtvlootvernieuwing te worden. Eerst Teuge met z'n turbine206, toen Eelde die een eigen vliegtuig aanschafte ook een 206 en Flevo die de vloot uitbreidde van één naar twee vliegtuigen. Temidden van al die vernieuwingsdrang - sommige SP'en leken wel geheel aan zo'n nieuweling gewijd, tot aan de voorplaat toe! - heeft ook Paracentrum Hoogeveen haar vertrouwde PH-PCN vervangen. Die is verkocht aan collega-club TU-7 in

Seedorf en blijft daar naar verwachting nog vele jaren in paradienst. Groter, sneller, goedkoper Zonder tam-tam, geen fancy spuitwerk aan de kist en zonder feestelijke inwijding door een of andere bobo (dus geheel in de no-nonsense stijl die de Hoogeveners zo eigen is ... ) stond ie er ineens: de PH-BAK. De BAK is een Cessna 185 Skywagon. Het werkpaard uit de Cessna-stal. Een stoere 'bush'kist. Door de Belgen

(Oud Turnhout, Namen) al eerder als parakist ontdekt, maar in Nederland nog niet eerder in het luchtvaartregister ingeschreven. Het vliegtuig heeft globaal de afmetingen van een 182 maar heeft een staartwiel en is voorzien van de 300 PKinspuitmotor uit de 206. Dat staat dus garant voor prima vlieg- (lees klim)eigenschappen. De op de BAK gemonteeerde Robertson STOL -modifikatie maakt extreem korte starts en landingen mogelijk. De stallspeed (wanneer ie nèt niet uit de lucht dreigt te gaan vallen) ligt bij slechts 37 knopen; dat is nog geen 70 km/uur! Doordat met de BAK vijf para's mogen worden vervoerd, is de liftkapaciteit ten opzichte van de PCN met 25% vergroot. Bovendien kan er nu vierman-met-video worden getraind. Extra voordeel daarbij is dat dankzij de uitstekende klimprestaties vanaf 11.000 ft wordt gesprongen. En dat alles voor een prijs die nog onder het 9000 ft tarief van de meeste clubs ligt! Dat je daarbij wel wat krap zit met z'n vijven nemen de springers graag op de koop toe.

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 1,1 •

,

TBE HAPPy LANDING CO. presents ... ••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••• Wil je ook door de week van parachutespringen genieten? Bestel dan nu je eigen videofilms direkt bij het afdelingssekretariaat! De volgende titels zijn verkrijgbaar: WINGS, EL CAPITAN en SKYDIVE

1150,-

Drie films van Carl Boenish op één band. Vooral WINGS is een must voor de verzameling, omdat deze film een mijlpaal in het RW·springen markeert. EL CAPITAN bevat opnamen van rotsspringen, BASE dus. TROLL VEGGEN

1 90,-

Een film van Carl Bo!\!t~~ springen van ~~~ergte

Jorma Öster over basein Noorwegen. 1118,-

RIDE A CLOUD

Norman Kent etaleert zijn talent met een prachtige filmimpressie van het moderne skydiven. Mooie opnamen van koepel relatief I PLAYGROUND IN THE SKY I en 11

per deel 1140,-

op deze banden verzamelde Carl Boenish opnamen van alle mooie, leuke en gekke dingen die je in de lucht kan doen. Niet alleen parachutespringen dus, maar ook veel hanggliding. 1 98,-

AIR BEARS

De nieuwste produktie: wederom een zeer professionele film

van

Norman

Kent

over

het

Amerikaanse

vier-

mansteam Air Bears dat vorig jaar wereldkampioen werd in Joegoslavië. Geniet van perfekt sequentialwerk boven een schitterende lokatie. Een must als je up to date wilt zijn. De film duurt 12 minuten.

FREAK BROTHER CONVENTION

1 98,-

Norman Kent legde de sfeer van de grootste boogie ter wereld vast. De brothers freaken in vrije val vooral op hun rug. De ware skydiver zal veel plezier beleven aan deze film die muzikaal uitstekend wordt ondersteund door de swingende rock van de Booze Brothers. Oe film duurt 20 minuten. SYMBIOSIS AND FRIENDS

1 98,-

Pete Reynolds maakte een verslag van het Engelse viermansteam Symbiosis tijdens hun training voor de World Cup in Canada, 1983 en van de wedstrijd zelf. Zeer leerzaam voor degenen die sequential trainen I De film duurt 40 minuten. BLUE MAGIC

1100,-

Een film over het Zwitserse viermansteam Blue Magie dat in 1983 wereldkampioen werd in Zuid Afrika. De overwinnende sprong is erin opgenomen 'Ook de achtman wordt gevotgd. Martin Genge is de maker. De film duurt 30 minuten. WALKING ON AIR

1136,-

Een ware dokumentaire over alle vormen van parachutespringen, gemaakt door de Australiër Jas Shennan, voorzien van kommentaar door een ervaren springer. Deze film is ook leuk voor leerlingen en nlet-sprinqers. Voor iedereen wat wils! De film duurt 48 minuten.

Bestelling kan geschieden door overmaking van de kosten op girorekening 179618 van de KNVvL, afdeling para, in Den Haag. Per videoband moet 114,- extra worden overgemaakt voor verzendkosten (vanuit Engeland). Denk eraan om het type band te vermelden: VHS, Beta of V2000. Voor V2000 wordt per videoband f 18,- extra gerekend! Na ontvangst van de betaling is de levertijd ongeveer twee weken. Voor inlichtingen kunt u terecht bij het afdelingssekretariaat in Den Haag, telefoon (070) 245457.

SP38

Geparasiteerd De BAK (van 'bakje droppen' of PH-BAK als letterspeling op PA-bak) is voorzien van net zo'n komfortabele inflightdoor als de 182. Inmiddels is gebleken dat vanaf de verstevigde standaardstep uitstekend gelinkte vijfmannen zijn te lanceren. Ook het droppen van AO'ers die half floatend naast de kist hangen, gaat probleemloos. Voorlopig kunnen we dus weer even vooruit in Hoogeveen. Op naar een Porter? Wie weet; voor de zekerheid zou ik binnenkort die 185 maar eens komen proberen. Je bent welkom! Gerard Fidom

•

Wedstrijdkalender 21-30 oktober: Europa Cup Gap, Frankrijk. RW4 en RW8, CRW4 sequential en rotatie. 25-28 oktober: Grand Prix Européen, PA wedstrijd in Aix-Ie-Bains. 17-25 november: Thanksgiving Super Boogie, Perris Valley, Californië. 14 december - 1 januari '91: KerstNieuwjaarsboogie, Perris Valley, Californië. 22 december - 1 januari: Paranavidad '91 Kerstboogie, Ampuriabrava, Spanje . 22 december - 1 januari: X-mas Boogie, Mmabatho, Afirka. 21-23 januari: PIA International Parachute Symposium, Orlando, Florida. 30 en 31 maart en 1 april: Grote parachute ruilbeurs bij The Parachute Case op Teuge. Voor info: The Parachute Case, telefoon 05763-1928. 6-16 april: Kenya Boogie. Voor info zie rubriek evenementen. 6-14 april: Werelkampioenschappen Para-Ski, Wengen, Zwitserland. 3-11 augustus: Zomerkamp ENPC in Dahlemer Binz, Duitsland. Camping en hotel bij het vliegveld. 10-18 augustus: Vichy Boogie, Frankrijk. Gesprongen worden uit de Russische MI26 heli. 24-31 augustus: World Cup Classic in Jakarta, Indonesië. 1992: World Parachuting Show, Quebec, USA.

Materiaalmarkt Komplete set: Rig: Vector 4, '87 (lichtblauw). Main: Wildfire 168 sq.ft, 133 sprongen. Reserve: Firelite, 0 sprongen. Prijs n.O.t.k. Info: Maaike van Geldere, telefoon 020-935929. Komplete set: Rig: Warp 111 '84. Main: Firefly '82, 450 sprongen. Reserve: Preserve '82. Prijs f 1.600,-. Komplete set: Rig: Chaser '83. Main: Skylark 11 '85, 100 sprongen, geheel CRW-gemodificeerd. Reserve: SOS '84. Prijs f 3.000,-. Altimaster II op kussentje, prijs f 175,-. Komplete Terts, prijs f 625,-. Info: Rien Meeuwisse, telefoon 01686-4781. Komplete set: Rig: Invader (donkerblauw-lichtblauw). Main: Fury (zwartroze) 25 sprongen. Reserve: Swift square, 0 sprongen. Set als nieuw! Prijs n.O.t.k. Info: Peter van Maasdam, telefoon 085-233266 (na 18.30 uur).

"'", ,

E VA K

PRECISIE

... dan is regelmatig overleg noodzakelijk. Om bij te tanken zoeken wij vakgenoten om van gedachten te kunnen wisselen. Daarom zijn we dit naseizoen in ieder geval in Engeland bij het Technisch Congres en in Amerika bij de riggersconferentie. Zo houden we onze vakkennis up to date, doen we ideeën op, maken we nieuwe vrienden in het vak en toetsen we Nederlandse denkbeelden. Kortom wintertijd is voor ons RiggerBoogie-time.

lijks op ons rekenen. Voor extra of bijzondere zaken en voor een gesprek over materiaalkeuze bijvoorbeeld maak je gewoon even een afspraakje.

ALS

J

De werkplaats van The Parachute Case draait in de winter gewoon volop door. De shop zetten wel op een lager pitje. Maar tussen 10 en 18 uur kun je toch wel dage-

Je vindt ons op De Zanden 11, 7395 PA Teuge. Door onze telefoonservice op 05763-1928, kun je ons 24 uur per dag bereiken. Als een fax uitkomst biedt, bel dan: 05763-2038. Onze DECEMBER-CADEAU-TIP dit jaar: een BOEK! We hebben zo'n 25 soorten voor je in huis. * Mooie plaatjesboeken als Skies Cal! 1, 2 & 3, Zwischen Himmel und Erde, Sky'diving

VRAAGT van Simons en de Skydiving Library. * Algemene en (vrije val) skydiving boeken als: The Skydiving manual van Poynter, Parachuting & Skydiving van Max Dereta, Body pilot van Nelson en The art of free fal! van Pat Works en Skydiving in 8 days door Miles Clark. * Bijzondere boeken zoals: Filming the impossible van Dickinson, De koepel relatief gids van Parsons, de Free Style Notes van Tamara Koyn, Base-ics van Jéan Boenish of de The RW8 manual van Bergan en Wik. Eén telefoontje en we sturen jouw presentje per ommegaande onder rembours naar je toe!

AlOM.

This rig knows how to fit the contours of your body.

• With ATOM the experts at PARACHUTES DE FRANCE have found the solution for the skydiver wfro demands the best. • ATOM is a rrew harness and container system made up of perfectly matched cornporrents. It combines aU the merits of modern technology induding laser cutting of aU textile parts. • Modern skydivers have expressed their need for rrarrow containers that dori't extend bevond their back. A rrarrow rig increases faUrate by reducing drag and atlows unhindered movement ofthe arms. • The ATOM size 0, whtch is show-n here, measures 29 cm (11.5 in.) w-ideat the bottorn. wfieri it contains a BT-50 main and a Mayday reserve. • T0 achieve the high est degree of comfort, safety and durability, w-ehave integrated features like luxury foam padding, plastic tongues, reserve pin protection and a molar shaped freebag. • We are proud to have created ATOM. proud to owri this real "objet dart".

You w-illbe

• Contact one of our know-Iedgeable distributors. They w-illbe happy to inform you of available sizes, materiais, colors and opttons.

PARACHUTES DE FRANCE S.A.

B.P. 247, 95523 CERGY-PONTOISE CEDEX (FRANCE) Tél. (1) 30321633 - Télex: PARCHUT 607061 F - Fax: (1) 30324311