s,

1\~Iwl. ~~J~!{~ÂťI~'D:~i)S NUBNBN ...------

rachutist officieel orgaan van de Afdeling Parachutespringen Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Luchtvaart

Jaargang

In dit numme r o.a.:

3 - nummer 3 - januari

Redaktioneel, Afd. Bestuur, Nationals, 55 jaar vrije-val,

Enigedeelnemers aan de relatief-training

1975

Onvrijwillig hoogterecord, Records, Boeken, Evenementen enz.

tij dens de landing op de vliegbasis

Veiligheid,

Relatief enz.,

Twenthe. Foto: Leen SchuIler - Vlb. Twenthe.

sportparachutist

1

jaargang

3 - nummer 3 - januari

~

1975.

j1!f1ih

sportparachutist

REDAKTIONEEL

TWEEMAANDELIJKSE UITGAVE VAN DE KNVvL AFDELING PARACHUTESPRINGEN Eindredactie, samenstelling Karst Sikkens

..

en ontwerp:

Redacteuren: Hein Cannegieter Bert Wij nands

~~

lt~:

Fotografen: Sjaak Gielen Ton Willebrandts Frans Stalenberg Leen Schuller

Voor copy zorgden o. a. deze maand A. van Lierop De met name onderschreven artikelen zijn voor verantwoordelijkheid van de schrijvers en behoeven niet altijd de mening van de redaktie weer te geven. Abonnement SPORTPARACHUTl:::>T LEDEN VAN DE AFDELING PARACHUTES~RINGEN ONTVANGEN HET BLAD GRATIS.

Advertenties: Advertentietarieven op aanvraag. Verschijningsdatum: 1 jan., 1 mrt, 1 mei, 1 juli, 1 september 1 november.

en

Druk: Van Deventer bv 's-Gravenzande

~

==:!$~~!,i!~~== KONINKLIJKE NEDERLANDSE VERENIGING voor LUCHTVAART, AFDELING PARACHUTESPRINGEN

Bestuur: W.A. Velthuizen E. T. H. Wijnands P. C. Peters

- voorzitter - vice-voorzitter - vertegenwoordiger van de clubvoorzitters - voorlichting - sport en instruktie tvs manager nationale par a-t.earn - algemene projekten - secretaris tvs afdelingsbureau

H. Cannegieter A. Lasschuyt Jr. A. G. Bouquet K. Sikkens

Adres secretariaat: p/a KNVvL Jozef Iaraélepleln 8, 's-Gravenhage. Privé (uitsluitend in de avonduren): St. Martinuslaan 124, Voorburg. Tel. 070 - 863854. Lidmaatschap: Alle leden f 42, -- per jaar. Het inschrijfgeld

f

~

NIEU' ~ Deel uit te maken van een groepje mensen dat de parasport beoefend is geen bijzonderheid. Deel uit te maken van een groepje mensen dat aktief mee wil werken aan de opbouwing van onze sport is echter wel een uitzondering. Het is zo dat minder plezierige aktiviteiten en werkzaamheden ook moeten worden uitgevoerd, tenminste als wij willen blijven springen. Tijdens een onlangs gehouden informeel gesprek tussen een aantal functionarissen is hieromtrent eens gediscussieerd om er zodoende achter te komen waarom medewerking zo vaak ontbreekt. Een antwoord is jammergenoeg niet te vinden - het is meestal nochalance en een te beperkt inzicht in de organisatie van de parasport. Of - men denkt alleen "wanneer kan ik omhoog" - DE REST IS ONBELANGRIJK. Toch is dit niet de juiste conclusie. Bepaalde werkzaamheden moeten GEZAMENLIJK worden uitgevoerd. Zo niet, dan is het toch wel snel bekeken met het sportspringen in ons land. Verzoek: indien u iets wordt gevraagd om een bepaald proj ekt uit te voeren en u heeft uw medewerking toegezegd - probeer er dan ook iets aan te doen en laat uw mede-leden niet in de waan dat er iets wordt uitgevoerd terwijl HET PROJEKT VEILIG OPGEBORGEN IN DE KAST LIGT. Indien u een brief krijgt zouden wij toch graag een ANTWOORD willen ontvangen. Verschillende zaken behoeven dan niet te blijven liggen en NIEUWE PLANNEN kunnen weer worden geactiveerd. Het Bestuur is zich terdege bewust van haar taak en funktie in onze para-samenleving en blijft haar best doen. Het jaar 1974 is weer bijna teneinde. Helaas was het een verregend jaar. We hopen dat de weergoden ons in 1975 beter van dienst zullen zijn zodat wij aktiviteiten op grotere schaal kunnen organiseren. E. e. a. is vaak niet zo eenvoudig omdat wij ook weer vele typen springers(sters) kennen. Sommigen kunnen zich vermaken in style en precisie, anderen zijn weer bezeten van het relatief-werk, terwijl weer anderen ongecompliceerd voor hun plezier springen. Een ieder heeft zo zijn/haar eigen vermaak. Laten wij SPORTIEF zijn door die éne categorie niet te verheffen boven die andere groep. Een ieder doet zijn best op springgebied - op geregelde tijden zijn wij allemaal "a irbo rne" en wel om dezelfde reden - OMDAT WIJ VAN ONZE SPORT HOUDEN. Belangrijke ontwikkelingen zijn er gaande en wij moeten met onz allen ijveren om deze sport een goed hart toe te dragen zelfs met een klein beetje steun kunnen we aktief op de goede weg doorgaan met de ontwikkeling van onze sport in die éne verenigde groep - DE AFDELING PARACHUTESPRINGEN.VAN DE K.N.V.v.L. KS

pa

Inj •

I

VE Bin~ heb~ . ~ gmgj allel Dez , wor.

voor leden bedraagt bij aanmelding

4, --.

Aanmeldingen voor het lidmaatschap Te richten aan het afdelings-secretariaat (d. t. v. de clubsecretaris) .

Na 1 juli: Halve jaarcontributie

verschuldigd. spo

2

sportparachutist

Aan het contributiesysteem is tevens de adressering van allerlei zaken gekoppeld. Ons vriendelijk verzoek: betaal uw contributie z. s. m. na ontvangst van de acceptgirokaart. U bespaart ons hiermede zeer veel vrije tijd. Mogen wij op uw steun rekenen? Vriendelij k dank.

herinnering aan tom verschoor Van verschillende kanten hebben het Afdelingsbestuur berichten bereikt met Ideeën om de herinnering aan Tom Verschoor op een speciale manier gestalte te geven. Gezien de enorme belangrijke plaats die Tom innam en de inittër ende rol die hij gespeeld heeft bij tal van ontwikkelingen in de Nederlandse Sportparawereld een zaak waar het Afdelingsbestuur volledig achterstaat. Wij hebben Pim van Doorenmalen als voorzitter van de Paraclub Icarus, en als vriend van Tom gevraagd deze ideeën te bundelen, om zodoende iets te cr eë ren wat werkelijk inhoud geeft aan de herinnering aan Tom. Zodra konkrete plannen gevormd zijn zullen wij u daarvan (uiteraard) op de hoogte brengen.

paragids 1975 Twee jaren achtereen heeft uw bestuur PARAGIDSEN uitgegeven. Dit jaar gaan we iets anders doen. Het is tenslotte ons jubileum-jaar. Informaties krijgt u zeer zeker en dit in 1975 in de vorm van een mapje. Dit mapje bevat standaard gegevens (reglementen, adreslij sten, specificatie van uw contributie, wellicht een zeer fraaie sticker, enz. Dit mapje kan aangevuld worden middels Iotocop ieén over bepaalde onderwerpen. Een lijst van deze onderwerpen hopen wij te publiceren in de volgende editie van SPORTPARACHUTIST. Naontvangst van de verschuldigde contributie zal het mapje uz. s. m. worden toegezonden.

informatiemap t.b.v. verenigingsbestuurders Binnenkort (zodra alle Verenigingen bestuursverkiezingen hebbengehouden) zullen alle bestuursleden van de Verenigingen een informatie-mapje ontvangen met gegevens over allerlei zaken (ledenmelding, demonstraties, enz.). Deze map dient bij eventuele aftreding aan de opvolger te worden overgedragen.

relatief werk Da's in, da's hip, dat blijkt al uit de voor je liggende "Spo rtpar'achu ti st" . Nou bestaat er goed en slecht relatiefwerk, groot en klein, snel en langzaam. Ik neem aan dat een ieder onzes wel een inhoud kan geven aan dergelijke dichotomieën (da's voor Bram). Nou is er nog zo'n verdeling die onbekender, maar interessant is. "Momentum" versus "non-momenturn" relatiefwerk. Een term, die uit de USA komt. "Momentum" relatiefwerk is die bezigheid in de lucht, waarbij het lichaam van de springer zijn "moment" of snelheid behoudt tot hij zij n werk voltooid heeft. Een relatiefwerk zonder "dode" momenten. 4-mans relatief is duidelijk non-momentum, omdat er voor de back-loop een stop zit, ik doel hier op het wedstrijd 4-manswerk. Wanneer een 10-man speedstar, en daar vindt ik het verhaal pas echt aardig worden, goed wordt uitgevoerd dan is het "momentum" relatief. Dat wil zeggen dat nummer 2 na de exit in één vloeiende beweging naar nummer 1 gaat en pas na het kontakt tot stilstand komt. Dat geldt niet alleen voor nummer 2, maar ook voor alle overige deelnemers, en dat is niet zo simpel. Dat betekent dat iedereen in een vloeiende baan naar die ster gaat en niet stopt voor hij inkomt. Daarvoor moet iedereen precies zijn "baan" naar zijn ster weten en bovendien de snelheid van zijn voorgangers. Te vroeg aankomen betekent, stoppen, dus non-momentum, te laat aankomen, mogelijk de baan van de springers verder naar achteren in het team verstoren. Daarvoor is een team van zeer goed op elkaar ingespeelde springers nodig. Lukt het dan zal wel blijken dat het ook snel gaat. Voor de geselecteerden voor de WK 1975, iets om over na te denken. Bert Wijnands .

contributies Helaas moeten wij dit onderwerp weer aanroeren. Wijhebben alle leden verzocht aan de verplichting te voldoenzich bij niet continuering van het lidmaatschap dit - volgens de Statuten - door te geven aan de ledenadministratie van de K. N. V. v. L. c. q. aan uw afdelingssecretaris. Heeft u zich nog niet afgemeld - dan bent u lid voor het jaar 1975. Wij verheugen ons dan ook ten zeerste dat u ons in het jubileumjaar wilt blijven steunen. Eenacceptgirokaart heeft u inmiddels al ontvangen c. q. zult uz. s. m. ontvangen. sportparachutist

Er was eens een para . . . .. en die para was architect ..... en die bouwde een huis ..... ja, ja ..... het zal je clubhuis maar wezen ..... 3

~~

~~/ IN

GESPREK

"P\p ~

. .

;)0u~L-_MET

-

~~~'~. l .

-~~

.'

-~~'?

fons hem melder,

cabine alsof ik op 4000 voet zit. Toen ik dus op 36.000 voet was, had ik een druk alsof ik op ruim 15.000 voet za t. B ij een plotselinge decompression is dit wat je kan hebben. We ondergaan dit soort tests regelmatig op hel overlevingscentrum op Soesierberg. Dan word je in zo'n drukcabine gezet. Het wordt allemaal een moment erg mistig voor je ogen, je handen en zo gaan tintelen, maar na een korte tijd heeft je lichaam zich aangepast aan de nieuwe druk en is er geen probleem. " Iets dergelij ks gebeurde dus ook boven Friesland? Fon s: "Ja. Ik activeerde de schietstoel, zoals je in die situatie moet doen. Het eerste dat gebeurt is het wegschieten van de cockpitkap. Dan heb je dus die decompression. Maar gemerkt heb ik het nauwelijks. Daarvoor gaat alles veel te snel. Drietiende sekonde later wordt je

bi

onvrijwillig houder van het hoogterecord "Wie", zo vroeg een vlieger van de Vliegbasis Twenthe tussen de twee sprongen op S november op de basis aan mij, "wie heeft het hoogterecord parachutespringen?" Ik verslikte me bijna in de gloeiend hete koffie die ik in anderhalve minuut moest opdrinken om de tweede stick niet te missen. "Charles Pellens", wist ik mij te herinneren. "Die heeft eens een sprong van een dikke 26. 000 voet gemaakt. Met zuurstof natuurlijk", zei ik nog wijs. "0", zei die vlieger. "Nou, dan hebben w lj' het hoogterecord parachutespringen. 36.000 voet!" Schamper gelach van mijn kant: "Maar dat kan toch helemaal niet?" "Jawel", zei die piloot inmiddels wat pesterig. "Vorige week is een vlieger van ons, Fons Hemmelder, op 36.000 voet uit een F~5 gesprongen". Terwijl ik me nu echt in die hete koffie had verslikt, vertelde de piloot een fantastisch verhaal over die Fons Hemmelder, waar ik niets van geloofde. Hij zou twee en een halve minuut gevallen hebben, op zijn rug gevallen zijn met 425 kilometer per uur, enzovoort, enzovoort. Een feit bleef evenwel dat een of andere straatjagerpiloot het hoogterecord had, ook al Wi'.S het een onvrijwillig hoogterecord en had het op zich niets met spo rtparachutespringen te maken en was het zelfs niet officieel, zoals die sprong van Charles Pellens wel officieel was. Maar goed, een gesprek met die Fons Hemmelder leek me toch noodzaak. Want eerlij k is eerlij k, 36.000 voet (zo' n elf kilometer hoogte) is niet niks. Vooral niet als het je eerste sprong is. En zo kwam ik twee weken later weer naar de Vliegbasis Twenthe, maar nu helaas niet door de lucht, maar over die afschuwelijke ES door Hengelo. De heer Bremmers (zie vorige nummer) is daar Eerste Officier. Hij had het gesprek tussen Hemmelder en mij geregeld. Fons Hemmelder, een vrij grote, forse, aardige jongen van 25 jaar vertelde zijn verhaal rustig, zonder enorme emoties en vol "understatements". Zo noemde hij het schudden van zijn F~5, nadat de hele rechtervleugel er op 36. 000 voet was afgescheurd, "oncomfortabel" ..... Op 1 november om 12.00 uur vloog Fons boven Friesland. Hij is vrij onduidelij k over het hoe en waarom. Feit is dat er nog een tweede straaljager was. Deze kwam van achteren op hem in, juist toen hij naar opzij wegdraaide. Bovendien zou Fons zijn toestel op dat moment vertraagd hebben. Hoe dan ook: het andere toestel ramde hem. Zijn rechtervleugel scheurde er af. Een vleugel van die ander was zwaar beschadigd. Die wist nog op Leeuwarden te landen. Fons kreeg het dus "oncom~ fortabel". Hij kon zijn toestel met geen mogelijkheid meer onder controle krijgen. En dan wordt een vlieger robot: hij volgt de drill die er keer op keer wordt ingeha~ merd en die al vele vliegers het leven heeft gered. Hij activeerde zijn schietstoel en dat was dat. Kan een mens tegen die enorme onderdruk buiten? Fons: "Het is voornamelijk een kwestie van het zuur stof'mengsel dat je toegediend krijgt. Bij het starten is dat normaal, maar hoe hoger je komt des te meer zuurstof zit er in het mengsel. Op 15.000 voet, meen ik, krijg je 100% zuurstof via je masker. De druk in de cabine wordt ook automatisch geregeld. Die is altijd 40% van je werkelijke hoogte. Zit ik op 10.000 voet, dan is de druk in de 4

"Aan ( altij d . onze r vogeln vingsc bij dit Maar op m"t "Ik he pijpen der ke Wij hE idee h Ik had kwam tische "Zo nuut g heel 0 rog 10 en 30( De was h 路omho( wat is stilte.

opl

En tor

Fons: hel em je OpE lei an Toen dat ik rukte morne me. ( vliegt op of Ik wa tje 011 Ik dre rug." "Veel grond tisch Toen baner had h Eersi over zou k in of

"Ver

Fons Hemmelder:

springen

van 36.000 voet.

Foto: Leen Schull er ~ Vlb. Twenthe. weggeschoten en krijg je een korte black out door de enorme versnelling." "Toen ik weer bij m'n positieven kwam, kort daarop, zag ik alleen maar blauwe lucht. En ik hoorde een werkelij k enorm geklapper. Dat bleek m'n pak te zijn, dat klapperde in de wind. Ik wist dat ik aan het vallen was. Maar ik zag geen aarde. Ik keek over m'n schouder en zag de aarde, diep onder me. Onmiddellijk greep ik m'n handvat van de parachute, maar realiseerde me meteen toen ik het vast had, dat ik boven de 15.000 voet moest zitten, de hoogte waarop de parachute altijd automatisch open gaat. Had ik toen in die reactie wel getrokken, dan had het erg v ervelend kunnen worden. Achteraf bleek dat ik vergeten had de zuurstoffles, die op onze rug zit, in te schakelen. Bovendien was het er 45 graden onder nul en de openingaklap zou wel erg hard geweest zijn, want door het gebrek aan lucht viel ik natuurlij k erg hard. Ze hebben uttgerekend dat ik in het begin tussen de 350 en 400 kilometer per uur gevallen moet hebben. " sportparachutist

om al bare teger zicht En ik :Wee ik da Met hem Leeu niets een I weer Hoe' Fons enge beur En d tuurl . gesp aller "Ma~ Je m lijk I spor

1 "Aan de aarde zag ik dat ik niet tuimelde, waar ze ons altijd voor waarschuwen. Als we tuimelen moeten we over onze rug onze broekspijpen pakken en zo als het ware een vogelnestje maken.: Slimme jongens daar op dat overlevingscentrum in Soesterberg, denk je als sportspringer bij dit verhaal. ) Maar ik tuimelde niet, dus ben ik zo maar blij ven liggen: op m'n rug, met m'n benen wat hoger dan m'n schouders." "Ik herinner me heel scherp die fel klapperende broekspijpen tegen de blauwe hemel en als ik over m'n schouder keek, de aarde die maar niet dichterbij leek te komen. Wij hebben geen hoogtemeter op ons pak, dus je hebt geen idee hoe hoog je precies zit, op 25.000 voet of 15.000 voet. Ik had al bedacht dat als ik in de buurt van de wolken kwam, ik ver onder de 15.000 voet moest zijn, de automatische opener dus niet gewerkt had en ik zelf zou trekken. " "Zo ben ik, m'n hand om de handgreep, anderhalve minuut gevallen. Het leek echt eindeloos. En het was toch heel onverwachts toen ik voelde hoe de parachute op m' n rug losschoot en zich ontplooide. Ik moet tussen de 250 en 300 kilometer per uur gevallen zij n. De openingsklap viel me erg mee. En toen ik hing, dat was het mooiste gezicht wat ik ooit heb gezien. Ik keek -omhoog, naar die parachute en zei hardop: "Potve rdo mme wat is dat mooi!" En toen dat gezicht op die aarde. Die stilte. Het was echt grandioos, dat moment."

o {

an et o'n aar le

e

oor tje

En toen? Fons: "Nou, dan volg je de drill weer. Kijken of je nog helemaal heel bent. De kit, die onder je zitvlak zit, moet je open trekken. Dan komt er een boot aan touw uit en allerlei andere spullen bungelen er aan. Een hele winkel vol. Toen was het ook dat ik merkte dat ik niet kon ademhalen, dat ik dus vergeten was die zuurstoffles open te doen. Ik rukte m'n masker af en kreeg weer lucht. Ik hing op dat moment boven het Sneeker Meer. Allemaal water onder me. Ook kwamen er intussen allerlei stukj es van het vliegtuig langs, stukjes plaatwerk en rubber. Maar niets op of door m'n parachute. Ik was er wel even bang voor. Ik heb een klein kwartiertje onder m'n parachute gehangen, van 14.500 voet af. Ik dreef na een poosje weer boven land, de wind in m'n rug." "Veel lager, zag ik een hoop mensen bij een gat in de grond staan. Dat was m'n toestel geweest. Die is praktisch recht naar beneden gekomen van 36.000 voet af. Toen kreeg ik de grootste schrik. Ik ging recht op twee banen hoogspanningsleidingen af. Ik dacht, nu ik alles ge-had heb, moet het zo eindigen. Eerst dacht ik dat ik er nog net vóór zou komen. Toen ik over de eerste heen was, dacht ik dat ik voor de tweede zou komen, maar dichterbij gekomen zag ik dat ik er net in of net over zou gaan. Ik ging er net over. " "Vervolgens heb ik nog geprobeerd de parachute te draaien om achterwaarts te landen, maar we hebben onbestuurbare parachutes en dat lukte niet. De landing viel me erg tegen, was vrij hard, en ik sloeg voorover met m'n gezicht in een pas bemest stuk land. Ik zat onder de mest. En ik had een licht verstuikte enkel, maar dat was alles. :Weer iemand die z ' n benen niet bij elkaar hield, denk ik dan maar. )" Wist hij veel! ..... Met poetskatoen maakten de mensen die kwamen aanhollen hem schoon en drie minuten later landde een helicopter uit Leeuwarden. Fons ging direct het ziekenhuis in. Hij bleek niets te hebben. Vervolgens nam het technische onderzoek een paar dagen in beslag en vier dagen later vloog Fons weer ergens boven Nederland. Hoe kij k je er nu op terug? Fons: "Geschrokken ben ik natuurlij k wel. En het meest enge vond ik toch wel die vrij e val. Je weet niet wat er gebeurt. Of die parachute het straks zal doen. Dat klapperen. En die aarde die niet op je af komt. Voor jullie is dat natuurlijk geen punt, maar voor iemand als ik die nog nooit gesprongen had, is dat echt eng. Je weet dan niet wat er allemaal gebeurt en gaat gebeuren. " "Maar toch is het achteraf wel een leuke ervaring geweest. Je maakt een hoop dingen in korte tijd mee, die je eigenlijk nooit meemaakt. En je krijgt wel vertrouwen in de

zag ljk

.erde zag le, l de lst ~te i ik ve.d 19S-

rek

re-

systemen (schietstoel, parachute, automatische opener e. d. en in de drill die er is ingepompt en die je inderdaad automa tt sch uitvoert. " Nooit meer springen? Fons: "Liever niet nee. Maar als het me nog eens overkomt, zal ik er waarschij nlij k toch meer vertrouwen in hebben en het iets minder eng vinden. Ietsj e maar, hoor." We praten nog wat na over het sportspringen. Hij was niet bij onze training op zijn basis. Mochten we nog eens komen springen op Twenthe dan hoopt hij zeker op de grond te staan om te kijken hoe het echt moet. Want ook al heb je het hoogterecord parachutespringen, je weet nauwelij ks meer dan dat het naar koeiestront stinkt!

veiligheid Het is een goede procedure, lieve lezertjes, om in vli egtuigen met open deuren en vol dappere springers de hand voortdurend om het reserveripcord te houden. Voor de hele dommen: niet om te trekken, maar om vroegtijdig opengaan te voorkomen. En dat weer om ongerief te voorkomen voor vliegtuig, vliegert en uw medepassagiers. Deze goede gewoonte wordt zo mogelij k nog belangrij ker bij het gebruik van een automatische opener. Moge we dat afspreken? Iedereen houdt in een vliegtuig met een open deur zijn hand over zijn reserve(ripcord). Dit totdat de RLD ons toestaat een eenvoudige verbetering aan onze vliegtuigen aan te brengen, nl. een Snohomish deur. Tijdens de start en het vliegen is de deur fijn dicht, zoals bij ieder ordentelijk niet-para vliegtuig. Op het moment suprême wordt de deur geopend. de exit volgt, waarna de deur gesloten wordt door de vlieger, alvorens te dalen en te landen. Geen kou voor de springers (veiliger), een gunstige belasting van de vl iegtu ig romp , betere vliegeigenschappen veiligheid en economie) en geen problemen met opengaande reserves in het vliegtuig (veiligheid). Om maar eens enkele belangrijke voordelen te noemen. Wat of wie houdt ons van al die voordelen af? Dat moet u maar eens aan André Bouquet vragen die hier al keihard aan werkt vanaf het begin van dit jaar, en helaas tot nu toe zonder succes. Wij wensen hem veel sterkte! Bert Wij nands .

records Voor de tweede maal binnen korte tijd hebben amerikaanse springers een ster van 31 personen gesprongen. Het rekord van 4 augustus j , L werd door de FAI niet erkend om reden dat er geen scheidsrechters aanwezig waren en bovendien werd de ster te kort" gevlogen". De laatste sprongen werden gemaakt uit een vliegtuig van het type Boeing Startofreighter. De mogelijkheid is aanwezig dat ook deze rekordpoging door de FAI wordt afgekeurd. Het is namelij k nog niet bewezen of de ster door 31 personen werd gemaakt. Op het waarschijnlijk beslissende moment lieten diverse camera' s het afweten.

Wel of niet een rekord? De wereldkampioen stylespringen - de fransman - Jean Claude Armaing stelde het stylerekord op 6,597 sekonden. Doch, volgens de "code spo r tif" geldt bij stylesprongen een rekord: het gemiddelde uit drie opeenvolgende stylesprongen. Bovendien moet elk van de drie sprongen een verschillende serie zijn. K.S.

sportparachu tist

ist

..

5

-~"-'~'

•••'.~.~lir~·..

_"---.n"II." ...J.IW~",f'ICM.IIXI.~",,",,~II-."':".:i;o;_

.... .J..l..",,-

~.

~,l

~

__

__

,.e---

'

vijfenvijftig jaren vrije val door K. Sikkens

Dit jaar (1974) is het vijfenvijftig jaren geleden dat de EERSTE VRLJE VAL PARACHUTESPRONG VANUIT een VLIEGTUIG werd uitgevoerd. Vijfenvijftig jaren geleden werd de mens de ontdekker van het "skydiving" van vandaag. Wel - deze herinneringswaardige dag was de 28e april 1919 en de man die het pionierswerk verrichtte was wijlen LESLIE L. IRVIN. Zoals we thans wel mogen stellen één der groten uit de geschiedenis van de luchtvaart en het parachutisrne. Als men de boeken leest over alles wat met het parachutespringen te maken heeft komt men al spoedig tot de ontdekking dat de eerste ontwerpen van het valscherm dateren L it. de vijftiende eeuw. De technische zeer begaafde kunsten" . 'r Leonardo Da Vinci was de ontwerper van vele luchtvaartattributen en waaronder ook het valscherm. Echter, geen enkel bericht wijst er op dat Da Vinci ooit zij n uitvindingen zelf in de praktij k testte. De eerste sprongen vanuit een hetelucht-ballon worden dan ook toegeschreven aan de fransman Garnerin. Dit gebeurde al in het jaar 1797. Het was echter de komst van het vliegtuig dat verandering bracht in de betekenis en het gebruik van het valscherm. Dit artikel heeft betrekking op LESLIE L. mVIN om reden dat hij de voorloper was van "onze sport". Zijn geschiedenis is de geschiedenis van het SPORTSPRINGEN. Irvin werd op 10 september 1895 in Los Angeles geboren en hij had - zoals velen van ons - een obsessie voor alles wat met luchtvaart en speciaal het parachutespringen te maken had. Dit dateerde bij hem al op het ogenblik dat hij nog op de schoolbanken zat. In die dagen zag hij al regelmatig "demo's" in het plaatselijke amusementspark. "Artisten" sprongen toen op geregelde tij den uit heteluchtballons. Van de "dropzone" was hij dan ook niet weg te slaan.

fi~ prn

vIl

!

led lij I I gel me

I

m1

ex) Iri , za dei

Eén van zijn eerste experimenten kunnen we lezen in het boek van de Caterpillar Club (1) INTO THE SILK: "Hij (Irvin) wist een aantal vriendjes zo gek te krijgen om mee te werken aan de konstruktie van een miniatuur hetelucht-ballon én een parachute. Aangezien de afmetingen te gering waren om een menselijk wezen in het luchtruim te brengen en dus via het valscherm ook weer neer te laten besloot hij in dit geval maar een kat als TESTSPRINGER te gebruiken. De onfortuinlij ke kat werd in een soort harnas gebonden welke met een valscherm aan de ballon werd gebonden. Om de kat op een redelij ke hoogte te kunnen droppen had hij vervolgens een ingenieus ontkoppelingssysteem bedacht. De ballon ging werkelijk omhoog. Met zijn last dreef het over de daken van Los Angeles. Maar - helaas het afwerp systeem funktioneerde niet. Na lange tijd zagen de knapen de ballon met kat boven de zee verdwijnen. Het para-team keerde teleurgesteld huiswaarts. Daar en toen besloot Leslie Irvin dat hij zelf in de toekomst het onderwerp van zijn experimenten zou worden". Op veertienjarige leeftijd ging hij naar zijn eerste baas. Hoe kan het ook anders - het was een techneut die bezig was een vliegtuig te konstrueren. Dit vliegtuig heeft later echt gevlogen. Het was het eerste toestel wat boven Los Angeles vloog en bovendien was dit het eerste in Californië gebouwde vliegtuig. Vervolgens werkte hij in vele andere beroepen - tenminste als je het voor die tij d beroepen kunt noemen - zoals: ballonbestuurder, vlieger, stuntman enz. Speciaal bij hoogtij dagen gaf hij demonstraties door uit een torentj e (hoogte 70 ft) te springen; als dropzone fungeerde een dichtbij de grond opgehangen vangnet. In 1911 maakte hij zijn eerste automatische sprong. Wijlen Leslie 6

L. Irvin.

Toen was zijn enthousiasme niet meer af te remmen en als SKI-HI-IRVIN werd hij in Cal iforrrié een graag gezien sportparachutist

Sj

Q

e

r

én het vliegtuig bleef in rechte lijn doorvliegen. blemen.

een

De eerste valschermen waren van een dusdanige konstruktie (koepel opgeborgen in een aan het vliegtuig c. q. ballon bevestigde zak) dat het al spoedig duidelij k werd dat voor de snel veranderende luchtvaart DIT TYPE parachute (automatische openingen) niet meer geschikt was. Als een vlieger het valscherm als reddingsmiddel wilde gebruiken moest hij toch wel een mogelijkheid hebben om dit scherm ZELF te openen.

r van il vijl en

n één et ::hute-

De Eerste Wereldoorlog gaf ook aanleiding om andere types schermen te fabriceren. De auteur van INTO THE SILK schrijft hier het volgende nog over:

int-

ate'de vele .oit

Irvin test een zitchute. ering rm. n re-

~e;EN. )ren alles I te at hij egelIuchtte I

Geen pro-

figuur. In datzelfde jaar zorgde hij nogmaals voor een primeur en wel door als één van de eerste mensen uit een VLIEGTUIG te springen. Iedereen was in de veronderstelling dat dit tot de onmogelijkheden behoorde. Het plotseling veranderen van draaggewicht zou het vliegtuig uit balans moeten brengen. Dit moest natuurlijk onderzocht worden en LESLIE was de man. Uiteindelijk vond hij nog een "aviateur" die aan het experiment mee wilde werken. Irvin nam plaats op de as tussen de wielen, zijn valscherm zat in een soort zak welke aan het vliegtuig was vastgebonden. Op voldoende hoogte maakte hij een perfekte sprong

"Irvin was stellig van mening dat een met de hand te openen parachute ontworpen zou kunnen worden. Echter aan het westerse front waren mensen aan het vechten en stierven in hun vliegmachines. Als ze geraakt werden door hun tegenstanders ware ze ten dode opgeschreven. Het was een luchtoorlog zonder reddingsmogelij kheden. Ondanks alles wilde geen der mogendheden toestemming geven om reddingsmiddelen te gebruiken (met uitzonde-ring van bemanningen van kabelballons). Men wilde alleen toestemming geven tot het gebruik van een valscherm als de vlieger een 100% overlevingskans had. Zo niet - dan GEEN REDDINGSMIDDELEN!"

het

ijgen lia1 de .en in look en kat xmden lilden. Jen :teem

In 1935 werden er in de USSR talrijke vrije-sprongen uitgevoerd. Dit gebeurde uit vliegtuigen van het type TB-3 (let op de exit (boven uit het vliegtuig)).

reef

s oven esteld toeror-las. ~zig . later Los tfo rnië minste

uit

en ez ien

Nade vele proefsprongen werd in 1919 dit model parachute in produktie genomen. De man die deze parachute draagt is Floyd Smith - deze vriend van Irvin maakte zelf ook vele sprongen .

.utist

sportparachutist

•••

Na deze oorlog schoven de Amerikanen het probleem weer op de lange baan. IRVIN werkte echter door aan dit projekt. Hij stuitte weer eens op problemen omdat iedereen dacht dat een mens tijdens de vrije val zich zelf niet onder controle zou kunnen houden en dat hij onmiddellijk buiten bewustzijn zou raken. Zijn hoge sprongen in het net hadden hem geleerd en bewe. zen dat men wel terdege het lichaam tijdens een val onder controle kan houden en dat men niet buiten bewustzijn behoeft te geraken. In de technische beschrijving wordt de eerste parachute van IRVIN als volgt omschreven. "De koepel is gemaakt van zijde (32 ft in diameter), voorts 24 zijden hanglijnen elk van een 16 ft lengte welke de koepel aan het harnas verbinden en voorts een kleine pilotchute. De koepel heeft een gat om zodoende het slingeren tot een minimum te beperken. De pilotchute wordt geopend door een kleine veer. Deze zaken worden in een pak gestopt welke door een aantal elastieken vastgehouden moet worden. De opening dient te geschieden door twee metalen pinnen welke verbonden zijn door een kabel. Het ontwerp is zodanig dat door een ruk aan het ripcord de pinnen verdwijnen, de pilotchute zich zal moeten ontplooien en zal daarna het scherm uit het pak trekken. " Toen de parachute vervaardigd was maakte hij eveneens een "dummy-springer". De dummy werd in een harnas 7

-":"""!"Z"~'~~'-'.. •

~

I

_

... •••..•••

"--

_

_.

~

gebonden. Aan het ripcord werd een touwtje bevestigd. Vervolgens ging hij met de para-dummy omhoog - in het vliegtuig van één van zijn vrienden. Het touwtje welke aan het ripcord was vastgemaakt werd aan het vliegtuig gebonden. Op een hoogte van 1000 ft dropte hij de dummy. De koepel opende zich en alles landde veilig op moeder aarde. Deze procedures werden nog vele malen herhaald en iedere keer opende de parachute zich. EEN TEST BLEEF OVER. De sprong van een MENS in de ruimte met een door hem zelf te openen parachute. En ..... op 28 april 1919 maakte LESLIE IRVIN zijn eerste vrije-val parachutesprong op het MCCOOK vliegveld. Iedereen ging naar buiten want dit evenement moest en zou men meemaken. Velen dachten dat Irvin door de val zou stikken. Zijn vriend - de vlieger Floyd Smith - nam hem mee omhoog in zijn DH-9 dubbeldekker. Volgens latere verklaringen van Irvin had hij op dät moment toch wel getwijfeld aan zijn onderneming. Maar DOORGAAN was zijn leus. Op 1500 ft hoogte nam Smith gas terug. De vrienden keken elkaar bemoedigend aan en daarna sprong Leslie naar buiten. Hij liet zich even vallen en gaf daarna een stevige ruk aan het ripcord ën ..... het zijden doek kwam te voor-

schijn en ontplooide zich. De eerste man die zelf zijn parachute had geopend! Vol emoties over zijn succes vergat hij echter enige landingshouding aan te nemen .... gevolg een beenbreuk. Maar op dit grootse moment van succes was hij bereid om dit kleine offer te brengen. Zo eindigt de geschiedenis van de geboorte van het vrijeval parachutisme. Mensen zoals LE3LIE L. IRVIN pionierden voor ons de weg naar de huidige moderne vrije-val PARASPORT. Rest nog te vermelden dat IRVIN na zijn successen de fabrikage van parachutes ter hand nam. IRVIN parachutes worden thans nog veel gebruikt. Voornamelijk voor militair gebruik.

INTO THE SILK - Dit boek (in de KNVvL bibliotheek aanwezig) staat vol merkwaardige ware verhalen waarbij mensen - zonder dat zij dit wilden - gebruik moesten maken van hun reddingsmiddel - DE PARACHUTE ! Ter informatie: Deze lieden zijn verenigd in de CATERPILLAR CLUB.

[ Del

p rs gel Ve eei vel

Ma Di.

roi

M~ (!)

Va go di.

BE co

rn1 T< 1.

2.

\\ jE W

Dit is naar alle waarschijnlijkheid Springer: Leslie L. Irvin 8

de foto van de eerste vrije-val parachutesprong. Vlieger: Floyd Smith

sportparachutist

rra-

waar gebeurd

19

es

veiligheid Denk nog eens na over je eerste sprong. Na zo' n 2 dagen praten en doen, stond je gespannen klaar voor het grote gebeuren. Veel aandacht was er besteed aan een reservedrill. Die eerste sprong verliep prachtig op een na enige dagen fraai verkleurende linker bil na. !i Maar daar gaat het mij niet om. Die eerste 50 sprongen dat jaar bleef die drill toestand rond die reserve nog wel hangen. Maar nu heb je 784 sprongen gemaakt en het is al weer 6 (!) jaar geleden, die linker bil dan. Vanmiddag is no 785 aan bod, een aardige relatief sprong, goede separatie, maar op 2300 ft getrokken en NOU komt die malfunctie waarover lang geleden zoveel gepraat werd. Ben je nu zo klaarwakker en getrained dat je na 4 á 5 seconden onder je reserve hangt? De één wel, maar jij misschien niet!

Op één van de twee warme zomeravonden van het seizoen 1974, reed ik, na op die dag vijf sprongen gemaakt te hebben van de dropzone naar huis. Een eenvoudige parachutist behoort dan in een hoera-stemming te zijn en kan zijn geluk niet op. Toch kan er voor de argeloze - met Sentinel MK 2000 uitgeruste - springer een smet geworpen worden op zoveel geluk, vooral wanneer hij zijn device vergeet te ontkoppelen. hetgeen gebeurde toen ik mijn reserve-chute op de achterbank van mijn vervoermiddel deponeerde. Zoals ik zei was het een warme avond en was er geen reden aanwezig om niet met een geopend raam te rijden. Bij een snelheid van ca. 120 (!) kilometer per uur veranderde deze omstandigheid en draaide ik het portierraam dicht, onder protest van de Sentinel, die zijn misnoegen over zoveel bezorgdheid voor het vege lijf uitte met een harde droge kuch. Een tweede geval van ongewenste Sentinel aktivering overkwam mij tijdens een demo. Het organiserend comité had de kassa al laten rinkelen en omdat zevenhonderdvijftig gulden - f 750, -- betekent - besloten we een "Iow-pass" te maken bij wijze van toegift. De piloot, een ex KLu-vlieger, zag zijn kans schoon zich in deze duikvlucht helemaal uit te leven. Op 1000 ft protesteerde ook hier de Sentinel. Gelukkig kon ik de pilotchute beletten naar buiten te wippen zodat, op de schrikreactie van de vlieger na, erger kon worden voorkomen. Zelfs slaagden we er met vereende krachten in het partijtje weer dicht te krijgen, zodat ook de f 750, -- werden "veilig" gesteld. Eén en ander ter lering en vermaak van Sentinel MK 2000 bezitters. Ad van Lierop

Toch kan dat echt wel, wanneer je: 1. iedere sprong mentaal voorbereid bent op zo'n malfunctie, wen je eraan tij dens het klimmen in gedachten de hele procedure door te nemen. Zoiets voorkomt verrassingen. 2. Minstens 1 keer per jaar, bij voorkeur na de winterperiode de hele reserveprocedure op de grond, in een harnas doorneemt. Nog beter is het dit iedere keer te doen wanneer je reserve toch geopend moet worden om weer gevouwen te worden. WAAROM?Doe het een beetje voor mij, en heel veel voor jezelf. Een klein beetje bedankt alvast mijnerzijds en ..... we begrijpen elkaar wel. Bert Wijnands ,

uit voorraad leverbaar nieuwe en gebruikte -

Papillons, harnassen en packs; Clouds; Para-overalls, eveneens in twee kleuren; Para-boots; Para-helmen; Hoogtemeters; Tassen voor hoofd- en res. chutes; Para-brillen (origineel); Para-handschoenen; Vliegerjacks; Stickers, posters, speldjes, stropdassen enz.

PARA-SHOP HOR ST Papaverstraat 11 Amersfoort Telefoon 03490 - 10132

sportparachutist

GEHUWD Kitty van der PAS en Wil SOONS (Seppe Airlines). Van harte gefeliciteerd huwel ij ksv lucht;

en veel voorspoed in uw

9

In totaal werden er zevenentwintig

nachtsprongen boven rotterdam

een tijdbestek

van ca. vier uren.

Organisatoren

bedankt voor dit initiatief waarbij leden van

alle verenigingen Op deze (soms natte) september-avond voldoende enthousiastelingen

waren er toch weer

die het duistere

avontuur

zochten door een bezoek te brengen aan nachtelij k Rotter-

sprongen uitgevoerd in

(middels de brief aan de c1ubbesturen)

WELKOM waren. Wij hopend volgend jaar weer "van-de-partij"

te mogen

zijn. K. Sikkens

dam. De Skydiving Club FLYING DUTCHMEN had namelijk nachtsprongen

georganiseerd.

Wel - men heeft kunnen constateren

dat er in alle vereni-

gingen ook voor dit soort sprongen interesse

bestaat.

Maar ja, de mogelijkheden zijn - helaas - te beperkt. In de late middaguren had men een streamer de METEO voorspelde

gedropt en

geen wij ziging in het weerbeeld.

Dus - dit zou wel goed zitten. Tijdens de briefing kreeg men dan ook de volgende instruktie:

"Strangers

. h in the rug t .....

"

Foto: Stalenberg .

"Honderd meter over diĂŠ (onverlichte) weg is het exit-point

"Zeg Piet (Kool), vis jij ook al op het droge?" Foto: Stalenberg.

- een denkbeeldige lijn tussen de twee (verlichte) verkeerscentra moet die weg voorstellen

- misschien

zie je een

rijdende auto waar je op kunt koersen" ..... De eerste

stick werd vol spanning nagekeken .....

zover er iets te zien viel. Af-en-toe lampjes .....

(waarschijnlijk

tenminste

geflits van vreemde

een soort kiekkastman)

~

.))

maar verder

bleef het donker.

Plotseling

op lage hoogte een aantal schimmen - dus het

exitpoint was juist. Met de regelmaat nen, doch prettige

van de klok volgden de anderen in gespansfeer

HET NACHTELLJK AVONTUUR

",:'l

tegemoet. Wel zij opgemerkt dat de "stick-tijden"

bij dergelijke

evenementen wel iets langer zijn als normaal om reosn dat de vlieger eerst zijn daling kan inzetten als de laatste man - duidelij k waarneembaar

- op moeder aarde is aange-

komen. 10

sportparachutist

I u

.. ,

•.•.•...~~'.;~;,.,.:'~

l{fj.J~~~-=i.I ~-

nationals 1975

E.N.P.C.

Vorig maal in ons aller "Spo rtpar'aohuti st" brachten wij u reeds op de hoogte van het heuglijke bericht dat de volgende Nationals in het licht van het relatiefwerk zullen staan. Abusievelijk stond daarin vermeld dat twee sprongen een 3-man te zien zouden geven, met backloop en Murphy star, de tweede Murphy star moet zijn een Catterpiller, waarvan acte. Nu zijn er stemmen opgegaan om toch een (beperkt) style programma door te voeren. In de meeste landen, USA, Duitsland, Zwitserland, Frankrijk, Oostenrijk etc. worden separate Nationals gehouden voor RW en PA + style. Helaas hebben wij daarvoor te weinig goede springers die zich dan bovendien ni et wensen te specialiseren. Vandaar de gedachte aan Nationals als eerder al aangegeven. Nu zijn er een aantal mensen die de "gap" tussen 1974 1976 toch graag opgevuld willen zien door een style onderdeel. Men heeft begrip voor de prioriteit voor RW, maar stelt dat een 2 of 3 sprongen style-wedstrijd, met een geselecteerde, beperkte deelname. (b. v. eis: tijden onder de 14 of 13 seconden) waardoor er zo'n 5 - 8 deelnemers zullen zijn, nauwelijks veel tijd zou vergen. Zoiets zou inderdaad maar 2 3 uur kosten. Eigenlijk zouden wij het liefst datgene doen, waar u het meest voor voelt. Edoch daarvoor moeten wij uw stem (men) horen. Fijn wanneer u hierover iets aan ons laat horen, anders zullen wij zelf iets moeten beslissen.

Zoals inmiddels reeds traditie is geworden vindt er eens per jaar een ENPC/CPV happening plaats in één der zalen van het kasteel van Breda. Tijdens het diner 'voorafgaand aan de feestavond) werd afscheid genomen van het vorige bestuur, terwijl de onlangs nieuw benoemde bestuursleden werden voorgesteld. In zijn afscheidstoespraak memoreerde ex-voorzitter Rob van Hoof de c1ubgeschiedenis van de laatste jaren. Dankzij een goed en eff ic iënt beleid en een juiste bedrijfsvoering is de club "gezond" te noemen.

ä

Bert Wijnands.

Men mag daarom juist wel stellen dat het erg plezierig is om op deze wijze de leiding van een Vereniging over te dragen. De nieuwe voorzitter Jaap Spiering huldigde daarna het vorige bestuur door hen te onderscheiden met de "vergulden .trotsej veer". Tevens werden pronkstukken van nijver huiswerk - te weten: goed "gevulde" kinderen uitgereikt. Een geste welke zeer werd gewaardeerd. Vorig bestuur onder leiding van Rob van Hoof ................ BEDANKT Het nieuwe bestuur onder leiding van Jaap Spiering ................ SUCCES

. .

K. S.

Uit voorraad leverbaar: Russische U. T. 15 geheel kompleet met normale risers aleeve en pilot chute. Diverse kleuren f 1. 450,-Kompetitie en style boots vanaf uitsluitend Adidas en Ponvert J

erry Bird overalls een must voor relativ

Jerry Bird containers incl. ripcord en reserve rtser-s passend op alle sportharnasses

99,50

f

244,50

f

470, --

Jerry Bird Chepo hoofdkoepel

f

995, --

reserve koepel 23' triconical uit ervaring uitstekend

1

725, --

reserves kompleet vanaf

f f

550, --

hoofdparachutes kompleet vanaf nieuwe surplus koepels Uit inruil verkregen: diverse ronde parachutes kompleet vanaf enkele Dutch Masters vanaf

welkom in de para-afdeling

1

175, --

1

400, --

1

425, --

Mini system en Super Pro niet uit inruil maar wel nieuw leverbaar Enkele speciale aanbiedingen voor de kadootjes tijd tot 31-12 polshoogtemeter vanaf

1

Para Chute Shop draagtas

1

Posters diverse voorstellingen

f f

nog enkele sentinels (1525, --) nu nog Natuurlijk weer:

160, -27,50 7,50 495,--

De Para Chute Shop Vliegveld Hilversum tel. 02157-706 of 201 Een bezoek meer dan waard.

Heeft u onze nieuwe prijslijst nog niet aangevraagd? stuur dan direkt f 1,50 voor prij slij st, sticker en balpen.

sportparachutist

11

relatiefrecords volgen elkaar snel op .... Het begint er sterk op te lij ken dat dankzij de komst van de wereldkampioenschappen relatiefspringen volgend jaar september in West-Duitsland het relatiefspringen in Nederland een enorme impuls heeft gekregen. In korte tijd zijn twee zevenmanssterren geformeerd en zelfs al een goede achtmansster, eveneens een Nederlands record. Dit alles zonder twijfel dankzij de wil en het enthousiasme van de organisatoren Bert Wijnands, Bram Lasschuijt en Charles Pellens. Op een avond in de flat van Charles Pellens waar verschillende topspringers aanwezig waren, viel de beslissing: we gaan proberen mee te doen aan de wereldkampioenschappen. In principe met een tienmansster. Hiervoor trainen we tot half mei volgend jaar. Lukt het niet doen we alleen met een viermansteam aan dat onderdeel mee. Bram Lasschuijt die weer de technische organisatie kreeg, stelde een serie trainingsweekeinden vast Karst Sikkens regelde de Friendship. Het wachten was op goed weer. Wat - zoals bekend - niet kwam. Op een" vrij" weekend in oktober regelden de Icarusspringers van de trainingsselectie voor het nationale team een weekend. En ziedaar, die zondag (26 oktober) was het zeer acceptabel weer. De zeven besten (naar het oordeel van Wijnands en Havekotte) kwamen samen: base was ik, pin man Harry Pijnenburg, Bert Wij nands drie, Sjaak Gielen vier, Jan Havekotte vijf, Peter Lefering zes, Ben Woltering zeven. Bij de eerste sprong werd een vrij snelle zesman geformeerd, die er op iets boven de 5500 voet lag. (We kwamen van 10.000 voet). Alleen Peter Levering, die schuin onder de ster lag, kwam niet omhoog en kon dus niet inkomen. Bij de tweede sprong lukte het wel. Zeven man, ook al brak de ster tussen Bert Wijnands en mij. Bert had onvoldoende grip. Toch: een nieuw Nederlands record. En vanzelfsprekend was iedereen apetrots: Ica ru s had vorig jaar de eerste zesman gehad op initiatief van gangmaker Tom Verschoor en nu was er de eerste zevenman van "zijn" club. Los van de nationale trainingen was deze zevenmansploeg van plan door te gaan nu men succes rook. Nog sensationeler zou het tweede weekend van november worden, het weekend waarop dan eindelijk de eerste training van de nationale selectie kon plaatsvinden. Overigens: zoals bekend bestaat deze nationale selectie uit 29 man, waaruit 12 springers tot het nationale team zullen gaan behoren, afgezien van een eventuele aparte viermansteam. Op vrijdagmiddag 8 november was het dan eindelijk weer voor de Friendship. Het werd een hele happening. Om half een was iedereen op de Vliegbasis Soesterberg. Briefen, omkleden en om tien over één (of zoiets) take off naar de Vliegbasis Twenthe waar gesprongen zou worden.

Boven Twenthe in de F-27 Troopship. 12

Foto: Willebrandts.

Grofweg gezegd was men ingedeeld in groepen "naar verwacht niveau" op enkele uitzonderingen na: Ook bij de iets minder geroutineerde relatiefspringers ging een wél-geroutineerde mee "om te kijken", zoals Steven Blietz en Wim Velthuizen. In wat we maar even de A- en B-ploeg zullen noemen zaten weinig echte "nieuwelingen", eigenlijk alleen Rens van Westeinde van de ENPC, die in de B-ploeg zat met mij, Giel Holland, Jaap Spiering, Chris Franssen en Jan van der Veen. In de A-ploeg zaten de echte kanonnen: Charle sPellens, Bert Wijnands, Bram Lasschuijt, Frans Heuvel rnans , Jacques Gielen, Peter Lefering, Ben Woltering, Fred Dierssen, Hans v. d. Stroom en f'otog raaf Ton Willebrandts. Bij de B-ploeg ging de drieman kapot door te hoog en hard inkomen van Jaap Spiering. Hij dacht dat dit door zijn nieuwe "flodderpak" kwam. Er kwam nog wel een link-up tussen Jan van der Veen en mij, maar dat was al. De A-ploeg deed het niets beter, en had ook problemen: een slechte exit, een linkup tussen Charles en Bert, een 3-man door Bram en Peter als 4de, die zo vreemd inkwam, zeker voor zijn doen, dat slechts een puinhoop resteerde. De tweede sprong ging al aanzienlijk beter. De B-ploeg had praktisch een zesman op 3500 voet ondanks problemen na de exit toen Giel Holland zijn o r iëntat ie gheel kwijt was en "op vakantie" ging, met iedereen in zijn kielzog.

Weer de Troopship in, waar herder Charles Pellens de kudde springers telt. Foto: Leen SchuIler - Vlb. Twenthe. Bij de A-ploeg was er praktisch een zevenman toen de zaak in het ongerede raakte. Toch was de balans positief. De "leiders" hadden een goede indruk van een flink aantal springers gekregen. En zij concludeerden: er zit muziek in. Terug in het vliegtuig naar Soesterberg heerste een zeer opgewekte stemming. Op de vliegbasis Twenthe had men overigens een leuke middag gehad: praktisch alle militairen stonden bij het kruis. Even een persoonlijk woord. (U weet het: ik kan het nooit laten.) Voor mij was het de eerste keer dat ik uit een Friendship sprong. Iets sensationelers is mij zelden overkomen. Zo'n ding vliegt bij het droppen zo'n dikke 200 kilometer per uur. En als je uitstapt krijg je zo'n enorme blaas op je bast dat je een moment geheel verbijsterd bent. Het is, zoals Bert Wijnands het zei, alsof een hele grote kerel je heel stevig in je kladden grijpt. De weersverwachting voor de rést van dat weekend was zeer slecht. Zaterdag was het inderdaad regen en wolken even boven de boomtoppen. Voor zondag was storm en regen voorspeld. Maar ziedaar, tot ieders verbazing was het zeer redelijk weer en weinig wind. Gevolg van de sombere weersverwachting was wel dat de helft niet belde 's ochtends vroeg en dus niet op Seppe verscheen. Zeer triest voor hen, des te aardiger voor de wél-komers. Het zou voor de meesten een heuglijke dag worden. sportparachutis

t

vere iets -geen

Jeg genje

hris ens,

Omdat Charles Pellens met een geblesseerde vinger zat, werd ik als "reserve-base" ingeschakeld bij de Aploeg. (Het geluk is soms maar een vinger lang, de pech (voor Charles) soms ook.) De zevenmans A-ploeg (er werd uit de Belgische TurboPorter gesprongen) bestond dus uit mij, Bert Wijnands , Frans Heuvelmans, Sj aak Gielen, Bram Lasschuijt, Jaap Havekotte en Peter Lefering. En ziedaar: op zo'n 5500 tot 5000 voet lag de zeven man als een blok. En maar grijnzen naar elkaar.

"

.d Diers-

, en ir

a s al. en: een

"Was het dit slot dat ik moest hebben?" den Veen zich hier af.

1-

vraagt Jan van Foto: Gielen.

l

ploeg

e-

Vouwen onder het spiedend oog van de luchtmacht. Zelfs' als je een dame bent met pa erbij. Foto: Leen SchullerVlb. Twenthe

e snthe. de

En er en

Er waren wat kleine probleempjes geweest: Bert die na de exit wat afzwaaide, waardoor de base onder een hoek van 90 graden lag; Bram die wel wat hoog en (dus) hard inkwam, maar dankzij het ingevoerde "overpakken" (als iemand iemands pols pakt, pakt de gepakte ook het pak van de ander, als iemand begrijpt wat ik bedoel) bleef de zaak intact. Tenslotte stoven Jaap en Peter op eenzelfde slot af (door de wat gedraaide base was de organisatie van slots wat in de war geraakt), schoten al remmend schuin bij elkaar weg als twee straaljagers die op elkaar afschieten en op het laatste moment stijl omhoog optrekken. Ze kwamen opnieuw in bij aparte slots en de zaak was rond. Vervolgens zou een achtman geprobeerd worden. Ben Woltering werd bij de zeven in de Porter gepropt. Omdat we een keer extra moesten invliegen (wolk) zaten we op 14.500 voet. Buiten was het 26 graden onder nul. Huizen waren nauwelijks meer van elkaar te onderscheiden. De zon glinsterde in de Oosterschelde en scheen helder op het uit elkaar waaierende water van de Biesbos. De Moerdijkbruggen als potloodstr eepj es. Tientallen dorpj es en steden. Wolken die zo diep onder ons zaten dat ze op de aarde vastgeplakt leken te zijn. Strakke blauwe lucht. Geen wonder dat onze Nederlandse Belg (Frans Heuvelmans) dromerig naar buiten starend zei: "Wat missen

hip

Contact.

lp

en 'as om-

Iet Frans Heuvel mans: moeders

rt

Base in de maak - Hein Cannegieter ligt op de wolken te wachten op Bert Wijnands en (in de hoek) Frans Heuvelmans. Foto: Gielen.

sportparachutist

mooiste.

F'oto: Gielen.

Foto: Gielen.

mensen die niet springen toch ontzettend veel." Vervolgens werd hij nog lyrischer en begon poĂŤz ie te declameren, zomaar voor zich heen. Heel zacht. PoĂŤz ie uit het nieuwe fotoboek van Andy Keech, "Skies call!' . En echt, zo mooi heb ook ik het zelden meegemaakt. Zelfs Bram hield op met moppen tappen. De exit ging wat spastisch omdat Frans Heuvelmans boven op Bert Wijnands naar beneden viel, waardoor Bert zo'n tien, vijftien meter wegschoot. De linkup kostte daarom zo'n 15 sekonden. Frans had zich inmiddels ook hersteld al was hij zijn hoogtemeter kwijt. Die was afgerukt. Vervolgens kwam iedereen zoetjes aan binnen. Hoe hoog de acht er lag weet ik niet precies, maar toen ik tussen de 4500 en 4000 de kring 13

En toen kwam Frans

Driemansbase: van Frans.

over.

Over de fotograaf ën de link-up. Foto: Gielen.

Bert (153), Hein en in de hoek het hoofd Foto: Gielen.

Na het afzwaaien,

.orndraaten en wegwezen.

Foto: Giei en,

rondkeek, waren het er echt acht. Allemaal grijzend: we hebben hem! En mooi! Ongelofelijk. Die grote kring, fel gekleurde wapperende figuren, liggend op hun buik, die wolken beneden, de aarde, de zon in de Oosterschelde. Iedereen was zo onder de indruk dat, toen ik op 3500 voet wilde afzwaaien, niemand wilde loslaten. Het kostte enig paniekerig gespartel om de anderen terug te brengen in de realiteit. En zo gingen we op 3300 voet weg. Trekken en gillen naar elkaar.

Tenslotte was er nog een experimentele sprong. Twee "flyers" gingen er uit en Jan van der Veen en Rens van Westeinde kwamen er in. De linkup lag er pijlsnel dit keer, Drie en vier kwamen van de weeromstuit pas na een tien, vijftien sekonden in. Rens had wat problemen met inkomen, En toen Jan en Ben Woltering in hun slot lagen en de polsen grepen (op de grond dacht de man achter de kijker dat we een zesman hadden) ging Rens aan een been van Sjaak Gielen hangen. Nog sekonden lang "vlogen" we de scheve ster, maar toen brak de zaak uit elkaar. Als een handvol kleurige herfstbladeren dwarrelde iedereen langs of over iedereen. Het is niet goed natuurlijk, maar het blijft een adembenemend gezicht: al die kleurige, vertraagd door elkaar wervelende poppen tegen die strak blauwe lucht. Het had geen zin meer om iets te doen, dus vertrok iedereen. Overigens werd de fout Rens niet heftig aangerekend: het is een typische "beginnersfout". Als je wat hebt, houd je het vast in plaats van los te laten en gewoon opnieuw in te komen. In de andere (kleinere) ploegen werd ook stevig gewerkt, maar door gebrek aan ervaring waren de resultaten daar natuurlijk minder sensationeel. Vooral ook door verschillende "beginnersfouten". Om er een paar te noemen die voorkwamen: Benen uitsteken als je bent ingekomen. Je maakt dan een trage maar onafwendbare voorwaartse salto en vliegt de ster inelkaar. Te hoog inkomen en je in de ster laten vallen. Een ster kan erg veel hebben als je hard horizontaal inkomt, maar bijna niets als je van boven of beneden komt. Mensen die onder of over een ster heenvlogen. Mensen die grepen. Toch leer je van juist dit soort fouten ontzettend veel en was het - neem ik althans aan - ook voor de andere ploegen een leerzaam dagje. Wel zou er - is mijn persoonlijke mening - meer aan de begeleiding van de andere ploegen gedaan moeten worden, hoewel het accent tijdens deze weekend meer op de selektie, dan op zuivere training ligt. Eén ding staat vast: die tienman komt er. Het potentieel blijkt er te zijn. En die wetenschap is een enorme stap vooruit voor de Nederlandse parasport. Hein Cannegieter PS: Op 24 november j.1. werd de 3e Nationale Selektie Training 's ochtends vroeg gecancelled. De training zou op Hilversum met de Icarus-Porter zijn. Het bleek echter schitterend weer te worden - door enige telefoontj es gealarmeerde Icarus-leden spoedden alsnog naar Hilversum, waar de ploeg die ook Nederlands eerste 7-man had gemaakt, een vlotte 7-man boven de 5500 ft maakte. Enige verandering met die eerste 7-man was dat Peter Lefering zijn plaats werd ingenomen door Jan van den Veen. Een tweede Icarus-team maakte een snelle 5-man + bij een tweede sprong een wat vreemde, maar ook complete 7-man. Dit tweede team bestond uit: Ellen Bussenmaker Tom Wilschut, Paul Koudij s, Ricardo Schulz , Chris ' Franssen, Peter Lefering en Ton Willebrandts (als enige niet PCI-lid). Een waardevolle maar helaas éénzijdige selektie-training.

En dan wil je wel even lachen. De zevenmansster is inmiddels compleet. Hoogte op Brams hoogtemeter 4000 voet. Bert (rechts) en Hein (links) trachten enig gegil te laten horen, wat niet helemaal doorkwam. Foto: Gielen. 14

sportparachutist

[ ;E

pl w

R

iE

11\

r

"

n I L<

I

3r.

para-boeken-markt

BINNENKORT WEER LEVERBAAR DE CANOPY DER KAMPIOENEN.

PARACHUTING'S UNFORGETTABLE

sn, .en

UT-15 VOOR MEER INFORMATIE: Jan v.d. Veen

020-947144

Harry Kuipers

040-515040

Neil Armstrong vertelt over de springervaringen van de Russische kosmonauten, terwijl vele andere mensen vertellen over hun prettigste en ongewoonste sprongen. In dit boek zijn eveneens foto' s opgenomen van de spectaculaire sprong zonder parachute (Rod Pack). Bij ieder boek wordt een fraaie kleurenposter van de aarde geleverd (deze foto is genomen vanuit de Apollo 11).

I: i

veiligheid

Het boek kost $ 12, -- (US) en is verkrijgbaar auteur. Adres: Howard Gregory Box 66 La Mirada Calif. 90637 USA.

Er is al eens een verhaal verschenen over de reserve/ procedure in zijn totaliteit. Nu wil ik een ieder nog eens wijzen op een belangrijk element. De volgorde was: - check hoogte. - spreid benen, en breng ze naar voren. - open capewell covers, breng duimen naar capewell ringen. - kijk naar reserveripcord! - pull capewells. - trek met de rechterhand het reserve ripcord en - BEDEK MET DE LINKERHAND DE GEOPENDE CAPEWELLS.

5 t/m 9 mei

Springweek te Hilversum Icarus) ,

9 t/m 11 mei

Internationale (BRD). Vier-persoons

K.S.

veiligheid in de parachutesport ?

1975

1

(Paraclub

wedstrijden

in Remscheid

nacht-p, a. wedstrijden.

17/18 mei

Coupe Maarseveen.

31 mei! 1 juni

Clubkampioenschappen

t/m juni

Nederlandse

5-13 juli

SUd-Ost-Para-Cup in GRAZ. 10xp.a. 3 x style 2 x relatief (4) pogingen om grote sterren te formeren trainingssprongen.

paraclub

Icarus.

kampioenschappen.

4-15 september

Wereldkampioenschappen relatiefspringen in Warendorf (Westfalen).

20/21 september

Najaarswedstrijden te Hilversum (Paraclub Icarusj .

Zijn er in uw vereniging aktiviteiten? weten. sportparachutist

bij de

doet u ook aan

Recentelijk las ik in de "Spotter" een aardig verhaal van iemand die in de veiligheidscommissie van de USPA zit, wiehet zeer kort geleden overkwam dat de lijnen van zijn reserve na een malfunctie haakte aan zijn geopende "covers": Zijn reserve opende niet, gelukkig kreeg hij ze nogwel los. Deopening was toen wel indrukwekkend laag. Voorkomen is eenvoudig en beter dan "genezen". (zeker hier!). BW

I para-evenementen

JUMPS

In 1967 verscheen het eerste boek van Howard Gregory onder de titel THE FALCON's DISCIPLES, een geschiedenis over het parachutespringen. Gregory heeft nu dit boek herschreven en verbeterd. Vele foto's (meer dan 200) van Carl Boenish, Ray Cottingham enz. zijn in dit boek opgenomen.

-

Laat ons dit z. s. m. Vele happy landings in 1975.

Foto: Bode. 15

DELTONA sport-parachute-equipement

DELTONA

,

Postbus 1041 - Europoort Telefoon 01889 - 4981 Postrekening nr. : 3090503

â&#x20AC;˘

Uitsluitend verkoop van origineel para materiaal.

Kon

Franse "Para Boots" van Richard Pontvert geven bescherming aan voeten en enkels. Para Instrukteurs van het Korps Commandotroepen springen uitsluitend met deze laarzen. Luchtkussen-zool zorgt voor grote schokabso rptie en geeft bescherming aan de rug. Ongeevenaarde kwaliteit. Prijs f 119, -- per paar.

Ine

Koop geen bordeelsluipers. Want . Richard Pontvert ontwiep ook STYLE LAARZEN. Luchtgewicht en toch een goede bescherming. Vraag het wereldkampioen style Armaing. Prijs f 99, -- per paar. PARAHELMEN "St. Chr istophe" Bij iedereen bekend. Polyester afgewerkt met echt leer. Prijs f 56,--. STYLE helmen van Richard Pontvert geheel van leer gemaakt. Lichtgewicht en opvouwbaar. Prijs f 81, --. Franse para brillen. Optisch gekerud en getest. Geen f 39, -slechts f 27, --.

-

voor de laatste maal

Hoogtemeters van Richard Pontvert. Merk PARA CONTRO: Geschikt voor montage op de reserve-parachute. Waterproof en schokbestendig. Complete set met secondenteller en draagtas. Prijs f 275, --. Pols hoogtemeter, merk PARA CONTROL. Nieuwe uitvoering, duidelij k afleesbaar , met polsband EEN JAAR GARANTIE. Prijs f 175, ,-. Parachu tisten overalls. Geheel uitritsbaar. Vele kleuren. Prij s f 69, --. Para draagtas sen. Ideaal voor boots, helm en kleding. Prijs f 29, -- en f 39, --. Para/vlieg-jacks.

Prijs

f

68, --.

DELTONA: Importeur voor Nederland van paraboots RICHARD PONTY ERT en parahelmen ST. CHRISTOPHE. Voor enkele clubs vragen wij verkoop dealers. Bovengenoemde prijzen zijn geldig tot 1 januari 1975

WY WENSEN ALLE SPOEDIG 1 97 5.

16

PARACHUTISTEN

EEN VOOR"

sportparachutist

I

w

SI