LUCHTVAARTKENNIS 2013 NUMMER 1 te vertellen over de inzet in Oostenrijk, vooral voor rondvluchten, waarvoor de grote machine zich natuurlijk goed leende. Het uiteindelijke lot van de F.V blijft ook nu echter onbekend, al ligt het voor de hand aan te nemen dat het onder een Oostenrijkse slopershamer zijn bestaan heeft geëindigd. Tot nu toe hebben we het alleen nog maar over Nederlandse vliegtuigen gehad, maar het hoofddeel van dit boek gaat uiteraard over de producten van de firma Avis – waarover in Nederland ook weinig bekend zal zijn. De Oostenrijkse firma bouwde diverse ontwerpen van de hand van Julius von Berg, die in de Eerste Wereldoorlog voor de Oostenrijkse vliegtuigfabriek Aviatik diverse succesvolle gevechtsvliegtuigen had ontworpen. Onder ontwerpen voor Avis neemt het grote driemotorige tweedekker verkeersvliegtuig BGV-I de belangrijkste plaats in. Het in 1924 gebouwde toestel was zelfs een van de eerste driemotorige verkeersvliegtuigen ter wereld. Daarnaast bouwde men nog enkele lesvliegtuigen als BS-I , -II en –III en een eenmotorige cabinevliegtuig BV-I. Al deze weinig bekende vliegtuigen krijgen hier ook uitgebreid de aandacht. Tenslotte worden nog enige hoofdstukken gewijd aan de mensen die in de geschiedenis van Avis een rol hebben gespeeld, aan de fabriek, het vliegveld, de diverse activiteiten en plannen van de onderneming en de weerklank in de publiciteit. Dit alles zal natuurlijk vooral diegenen interesseren die speciaal aandacht hebben voor de luchtvaartgeschiedenis in Oostenrijk. Maar vanwege die eerste vijftig bladzijden is dit boek ook voor Nederlandse lezers zeer de moeite waard. HJH Peter Sanches, Flying on trusted wings, vijftig jaar Surinam Airways, KIT Publishers, Amsterdam, 2012, 151 blz., gebonden, harde kaft, ISBN 978 94 6022 205 4 (Nederlandse versie) of 978 94 6022 215 3 (Engelse versie), prijs € 25,-, onder meer te bestellen via de internet pagina's van de uitgever: http://www.kitpublishers.nl Rond het vijftigjarige bestaan van de Surinaamse Luchtvaart Maatschappij SLM is vorig jaar een lezenswaardig boek verschenen. Er is weinig gepubliceerd over de Surinaamse luchtvaartgeschiedenis, en het (soms wat warrige en in bloemrijke taal geschreven) standaardwerk van Wijdenbosch1 is in Nederland slecht te verkrijgen, alleen daarom al is prijzenswaardig dat dit fraai uitgevoerde boek nu is verschenen. De wat meer met de SLM geschiedenis bekende lezers (waartoe U zich als LvK lezer mag rekenen, over de beginperiode van de SLM is in LuchtvaartKennis no 4. 2011 een artikel in ons blad verschenen) zal weinig nieuwe feiten aantreffen. Nu hoeven we dat natuurlijk ook niet te verwachten in een gedenkboek. In ieder geval wordt keurig, met een vlotte pen, de gehele geschiedenis van de SLM beschreven, met veel aandacht voor de beginperiode en de huidige SLM. Keurig, dat wel; gezagsgetrouw wordt Wijdenbosch gevolgd, met slechts korte vermeldingen van bijvoorbeeld de moeizame relaties met KLM en ALM en de
27
niet onaanzienlijke problemen rond de SLM bedrijfsvoering. Ook over allerlei niet of nauwelijks gedocumenteerde (en minder gevoelig liggende) zaken, zoals bijvoorbeeld de achtergronden van SLM oprichters Kappel en van Eyck biedt Flying on Trusted Wings geen nieuwe inzichten. Niettemin is de uitgave alleen al om het fotowerk een aanrader, zo treffen we bijvoorbeeld prachtige kleurenopnamen aan uit de “operatie Sprinkhaan” periode en diverse ander nog niet eerder gepubliceerde opnamen, en het boek is wat dit betreft wél een aanvulling op Wijdenbosch. Tot slot, wanneer U LvK No 4. 2011 er nog eens op naslaat, zult u vinden dat de eerste SLM vlucht (Zorg en Hoop (Paramaribo) naar Moengo, per Cessna 170) plaatsvond op 7 januari 1955, meer dan 58 jaar geleden dus. Waarom dan vorig jaar de viering van het 50 jarig jubileum? Waarschijnlijk is in 2005 niemand op het idee gekomen om het echte jubileum te vieren. De officiële reden is dat op 1 augustus 1962 de SLM werd omgezet in een NV, waarmee de "statutaire vestiging" een feit was en de SLM home carrier van Suriname werd. Destijds heeft waarschijnlijk, behalve de bij de notariële handeling betrokken personen, niemand er iets van gemerkt, maar toch was dit reden genoeg aandacht te besteden aan de bijzondere geschiedenis van de SLM, iets wat we natuurlijk hogelijk waarderen! Een voorproefje van het boek treft U aan in het SLM “in flight” magazine Sabaku, zie http://www.slm.firm.sr/en/inflight-magazines, het nummer van augustus-oktober 2012). Arno Landewers
1. R.Th.C. Wijdenbosch, Luchtvaartontwikkelingen in Suriname, een historisch overzicht van de belangrijkste gebeurtenissen op luchtvaartgebied vanaf 1835, VACO Uitgeversmaatschappij, Paramaribo, 1996, ISBN 999140-041-9.
Theo Wesselink, Nederlandse Lockheed Constellations sinds 1939, Dutch Aviation Publications/Theo Wesselink, Haarlem, 2013, 214 blz., gebonden, harde kaft, 15,5 x 23,5 cm, ISBN 978-90-818510-6-0, prijs € 42,95 Van de schrijver Simon Vestdijk werd ooit gezegd dat hij sneller schreef dan God kon lezen. Men zou geneigd zijn hetzelfde van Theo Wesselink te zeggen, want de recensie van zijn boek over Koolhoven was nog niet verschenen of het volgende product viel reeds in de brievenbus. Zodat U in dit nummer twee boeken van Theo besproken ziet. Het laatst verschenen boek draagt de titel ‘Nederlandse Lockheed Constellations sinds 1939’ en dat geeft reeds aan waar het de auteur om te doen is. Een niet onaanzienlijk deel van het boek gaat namelijk over de interesse die de KLM