Terug naar Toen

Terug naar “toen” in de binnenvaart, deel 5

In deze bizarre tijd, ik schrijf 30 april 2020, Corona heeft ons al ruim 6 weken in de macht. Zoals velen, niet in staat hier iets aan te doen, bedenken Peter en ik een nieuw project. Immers, de voorzittershamer is, ondanks alle formele perikelen, geruisloos overgegaan in handen van opvolger, Martin Kersten.

Tijd voor nieuwe dingen dus. Wij waren al ooit van plan om een zogenaamd familie-album aan te leggen. Dit op wens van onze kinderen, die een honderd-tal fotoalbums bij ons in de kast zagen staan. Nu fabriceren wij dus uit een duizend-tal foto’s 3 albums, met daarbij voldoende tekst, om de belangrijkste details voor het nageslacht te bewaren. De kunst is nu om door de ogen van kinderen en kleinkinderen te kijken. Inmiddels is album 1 voltooid en gaan wij rustig verder, in de veronderstelling, dat we nog tijd genoeg hebben van het jaar. Overigens bemerkte ik van de week, dat daar ook snel een ommekeer in kan komen. Als we meer vrijheid krijgen kan het zomaar gebeuren, dat de boot toch te water gaat en we deze zomer in ieder geval in Nederland een tochtje kunnen maken…

Tijdens het doorspitten van de albums, kwam ik ons eerste logboek tegen, het dateert uit de periode 1969-1983 en werd bijgehouden aan boord van de motortjalk Saba, waar mijn ouders veel vrije tijd op doorbrachten. Het 25 meter lange scheepje is in het jaar 1915 in Nieuwe Pekela gebouwd en moet tot 1947 in het noorden gezeild hebben, met name op de Friese wateren en wellicht de Zuiderzee.

De 60 pk Bohn en Kaehler-motor, was nog in prima staat, toen wij het scheepje zagen liggen in Gorinchem. Het was destijds een leuke uitdaging om het vrachtscheepje om te bouwen voor recreatie, waarbij het belangrijk was, dat er een flink gezelschap aan boord kon. Zo kwam er een grote stuurhut, in het vooronder een ruime zithoek en een keuken met grote bar, waaraan wij aten en voldoende slaapkamers voor alle gezinsle

(Voorheen Legerstee)

BENDIE IMPRESSIVE 2200

E-mail: info@maritiemcentrumheusden.nl www.maritiemcentrumheusden.nl

Tel. 0416-795264

Brandstoffen: Gulf Diesel Green Gulf Super Plus 98 Green Shell GTL Fuel

Watersportwinkel • Brandstofstation • Jachtendok • Reparatie en installatie service • Altijd professionele hulp.

Havenlaan 18 5433 NL KAT WIJK a/d MAAS Tel.: 0485-316896 Fax: 0485-314732 info@bendie.nl www.bendie.nl NIEUWBOUW HELLINGEN WINTERBERGING REPARATIE

JACHT WERF BENDIE BOUW T LUXE MOTORJACHTEN SINDS 1977

3MEER VAARCOMFORT 3 LAGERE HEKGOLF 3 HOGERE TOPSNELHEID

De Hull Vane ® is een onderwatervleugel die ontwikkeld is voor motorschepen met als doel het verlagen van de weerstand en verhoging van het vaarcomfort.

Is uw schip geschikt voor de Hull Vane?

info@hullvane.nl of bel 0317 - 425 818

hullvane.nl

den met aanhang. Een badkamer boven de waterlijn en natuurlijk in de machinekamer alle voorzieningen, zoals die er in die tijd nodig werden geacht.

We voeren niet altijd met mijn ouders, Peter en ik namen, voordat we onze eerste zeilboot hadden, de Saba wel eens mee. Peter is altijd al matineus geweest en ik hoorde hem dan richting machinekamer gaan. De startprocedure ging nl. als volgt: Eerst moest je met de hand brandstof oppompen tot een bepaalde druk, dan was je dus ook meteen wakker… Vervolgens moest je de luchtkleppen opdraaien, omdat je anders nooit door de compressie zou kunnen en daarna het vliegwiel op stand zetten. Dit zware stalen wiel zat aan de voorzijde van de motor, het had een doorsnede van 80 cm, waarop aan de buitenkant op gelijke afstand gaten zaten, waar je een stalen pen in moest steken. Daarvoor moest je met de hefboom draaien, totdat je een weerstand voelde. Vervolgens werd er een rood-witte Zuendfix lont in een stalen huls geplaatst en in de eerste cilinder geschroefd. Daarna had je de perslucht weer nodig om e.e.a. tot ontsteking te brengen. Dit gaf zo’n flinke klap, dat ik spontaan uit de kooi sprong en me op kon maken voor een nieuwe dag. Maar omdat het ook wel gebeurde, dat het na zo’n procedure stil bleef, draaide ik me ook nog wel eens om. Op YouTube is een leuk demonstratiefilmpje te zien a/b van de sleepboot ‘Alberdina’, dat veel lijkt op onze ervaring hiermee. Deze ‘Alberdina’ kwamen wij overigens in Turkije tegen.

Na enkele jaren besloot mijn vader, dat er een sterkere motor in moest, hetgeen vooral voor de buitenwateren en de Rijn prettig zou zijn. Het werd een Daf van ruim 110 pk, want met oplading. We moesten even wennen aan de linksdraaiende schroef, maar het manoeuvreerde meteen fijn en we hoefden niet meer met ons volle gewicht in aanslag, als we de koppeling in zijn achteruit moesten zetten. Bovendien duurde het te lang om in de sluis de vaart er op tijd uit te krijgen en moest er altijd iemand op het achterdek om met een draadje mee af te stoppen. Ook het smeren om de 2 uur was verleden tijd en niemand die dat miste. Vanuit de thuishaven Zaltbommel voeren we naar alle windstreken. Daarbij werden nogal wat draaiuren gemaakt, want ja, je komt uit de binnenvaart nietwaar.

Zo kon het gebeuren, dat we na het bijwonen van ‘Skutsesilen’ bij Eernewoude, anker op gingen en nog een stukje uit de drukte wegvoeren. Omdat we elkaar aflosten aan het roer, voeren we dan nog even naar Weesp of zo en dan konden we de volgende dag naar Antwerpen en via Brussel naar het plateau van Ronquieres. Op die manier zagen we in een zeer korte tijd, erg veel vaargebieden. Gelukkig moesten we af en toe ook stoppen om de honden uit te laten en onze kinderen wilden ook aan de wal en even stappen. Uit het logboek blijkt dat we ook veel bezocht hebben.

Tijdens de zeilwedstrijden Tiel-Gorinchem en op de Amer werd de Saba gebruikt als ‘vliegdek-moederschip’. Buitenboordmotoren, dekzeilen en andere overtollige ballast werden overgezet om een zo licht mogelijk zeilschip te hebben en zodoende meer kans te maken op de begeerlijke beker of wisseltrofee. Als er een schip van de familie in de opof afvaart was in de buurt van Zaltbommel, wilde mijn vader nog wel eens snel de haven uit varen en even gaan buurten, dan had hij bestelde onderdelen bij zich of was het wellicht tijd om e.e.a. af te rekenen. Op die manier had het vrachtschip dus geen vertraging.

Als een van de schepen voor groot onderhoud of een verbouwing op een werf lag, was het reuze praktisch om daar met de Saba heen te varen en daarbij te blijven en zo een oogje in het zeil te houden. Lezend in het logboek, lijkt het of de tijd stil heeft gestaan en zie ik me nog met autobandjes in het gangboord staan en met grote handschoenen aan een staaldraadje om een bolder beleggen. Een andere mooie herinnering is de periode van 9 maanden, toen we op de Saba woonden, in de oude binnenhaven van Gorinchem, waar nu een jachthaven is. We hadden destijds onze drive-in woning vrij snel verkocht en ons pakhuis “Hoop en Vlijt” moest nog onder goedkeuring van Monumentenzorg worden gerestaureerd. Het was erg fijn om zo goed als voor de deur te kunnen liggen en de bouw vanaf de Saba te begeleiden. Uiteindelijk zijn Peter en ik in 1974 toch gezwicht voor een zeiljacht, dat werd een 9 meter mahoniehouten knipspant, zo rolden wij van het ene avontuur in het andere en dat zou nog lang doorgaan.

Ik wens u allen in deze periode van gedwongen rust ook veel prettige momenten aan kostbare herinneringen.

Nicole Rensen Den Haag