// Rubryka
może prowadzić do mocnego zakłócenia naszego widzenia17. Aby maksymalnie skontrastować barwy, trzeba osiągnąć kontrast kolorów przy równoczesnym kontraście walorów. Tak harmonizują ze sobą na przykład żółty z ciemnoniebieskim (ryc. 4). Bliskie zagadnieniu kontrastu jest optyczne mieszanie kolorów, które określa się także mianem koloru cząstkowego (partitive color) lub kontrastu jednoczesnego (simultaneous contrast). Oko i mózg mieszają kolory przylegające lub leżące blisko siebie, przez co powstaje wrażenie koloru opartego na całkowitej kompozycji. Patrzący może zatem widzieć kolor, którego wcale nie ma18. Właściwy dobór kolorów nie jest łatwym zadaniem, a wzięcie pod uwagę powyższych reguł czy jakichkolwiek teorii kolorów nie musi oznaczać sukcesu projektanta, szczególnie w projektowaniu informacji. Omawiany jest dział skoncentrowany na użytkowniku, zatem nie można zapomnieć o kwestii indywidualnego odczucia barwy oraz o roli koloru polegającej na zasugerowaniu i zintensyfikowaniu dostarczanej informacji19. Kluczowym problemem jest odbiór koloru. Szkopuł tkwi w powiązaniu odcieni ze stanami emocjonalnymi, z przypisanym im znaczeniom symbolicznym i kulturowym, z preferencjami estetycznymi – krótko mówiąc, wspomniane kwestie są głęboko indywidualne, specyficzne dla odbiorcy, często ograniczonego dodatkowo przez cechy fizyczne, np. wady wzroku. Wyzwania dla projektanta stanowią też fakty, że znaczenie symboliczne
74
\\ Ryc. 4. Maksymalny kontrast koloru bez równoczesnego kontrastu walorów po lewej stronie, kontrast obu atrybutów po prawej. Opracowanie własne
jest ściśle związane z daną kulturą, a sam język kolorów wciąż ewoluuje20. Zniewalająca moc koloru jest widoczna w doświadczeniu uwagi mimowolnej21. Barwa ujmuje odbiorcę wiadomości, jest wystarczająco aktywna, by nie wymuszać skupiania na niej uwagi, a przyciągać ją przez oddziaływanie na podświadomość. To ją jako pierwszą – wcześniej niż kształt i szczegóły – dostrzega człowiek22, przy 17
J.M. Parramón, Harmonizowanie kolorów, [w:]
tegoż, Jak powstaje kolor, tłum. E. Michalik, Wrocław 1993, s. 98. 18
S. Adams, N. Morioka, T.L. Stone, dz. cyt., s. 52.
19
Zob. A. Casey, S. Calvert, D. Dabner, Szkoła
projektowania graficznego, tłum. K. Wojciechowski, Warszawa 2012, s. 201. 20
S. Adams, N. Morioka, T.L. Stone, dz. cyt., s. 128.
21
Uwaga mimowolna, [w:] Słownik języka polskiego
PWN, [online] ht t p://sjp.pw n.pl /sjp/uwaga _ m imowol na ;2533921 [dostęp: 19.05.2015]. O doświadczeniu tym odnośnie do barwy zob. S. Popek, dz. cyt., s. 84.