Klimax voorlopig

k lm a x i i een

Editorial

Een groen blaadje

De klimaatopwarming is een probleem. Dit weten we ondertussen allemaal. We zien het op het nieuws, lezen het op sociale media en horen het van elkaar. Het klinkt allemaal heel serieus en moeilijk. Dat is ook zo, maar dat wil niet zeggen dat het helemaal buiten ons vermogen ligt. Nee, het zijn niet alleen ‘de politiekers’ en ‘de grote bedrijven’ die iets kunnen doen aan de klimaatcrisis We kunnen allemaal zorgen voor veranderingen Jij en ik.

In onze hoofdstad kun je misschien het bos door de bomen niet meer zien, maar ook in Brussel zijn er heel wat initiatieven die zich inzetten voor het klimaat.

Doorheen ons magazine zul je ontdekken hoe en wat je allemaal kunt doen om je steentje bij te dragen. Van tweedehandskledij tot duurzame verzorgingsproducten. Van je verwarming ietsje zachter zetten tot ietsje minder vlees eten. Kleine dingen maken grote veranderingen.

Wanneer je de laatste pagina dichtslaat, hoo dus dat je het niet meer vergeet: we kunnen allemaal zorgen voor veranderingen. Jij en ik.

Jana & het hele Kli-max team

Inhoud

Editorial.......5

Horoscoop....12

Tips op kot.....15

Diepte interview.1

Diepte interview.2

Onderzoeksjournalistiek

Opiniestuk.1

Opiniestuk.2

Interview 1

nfperojfnp

rjng^rn

mkjrfmnopuhponkmnbp

Recensie.2

Diepte-IV

Reportage

Dankwoord 48

Editorial.......5

EDUCATE

Ella Jamsin (Diepte interview.1)

Seppe Lampe (Diepte interview 2)

Klimaateducatie (Opiniestuk.2)

STUDENTLIFE

Lifehacks (Reportage)

Online activisme (Opiniestuk.1)

Kotstudenten (Interview.1)

Green Team (Interview.2)

TYPISCH BRUSSEL

Dagje duurzaam binnen Brussel (Recensie 1)

Too good to go (Recensie.2)

Brussel Brost (Diepte-IV)

Zero waste winkels (Onderzoeksjournalistiek)

EXTRA FUN

Horoscoop....12

Puzzels

Educate

“Le Centre Climat”, een initiatief in ontwikkeling

Le Centre Climat heeft als doel de impact van wetenschappelijk onderzoek op het klimaat te maximaliseren en te vergemakkelijken in België. Het klimaatcentrum bestaat nog maar een paar maanden en is volop in ontwikkeling.

Klimax heeft de gelegenheid gekregen om Ella Jamsin, co-directrice van het centrum, te interviewen Na het behalen van haar doctoraat in de fysica richtte ze zich op vraagstukken in verband met duurzame ontwikkeling Deze keuze was geen l h l haar nauw Werken ro en blijft e volgens h is Zich da bezighoud manier om de onzeke klimaatkw

Le Centre Climat heeft twee hoofddoelstellingen; Enerzijds zorgen voor een betere coördinatie van klimaatgerelateerd wetenschappelijk onderzoek in België Anderzijds verbindingen mogelijk maken tussen wetenschappers en zowel politieke als particuliere actoren

De vraag werd gesteld aan Ella Jamsin of het centrum het beleid in België ondersteunt tijdens het beleidsvormingsprocess rond het klimaat Het centrum levert wetenschappelijke kennis, maar staat het beleid niet h k b d

Hun mandaat bestaat er wel uit de uitwisseling tussen wetenschappers en beleidsvormingsprocessen te simplificeren

Er werd haar ook gevraagd wat zij vindt van het beleid in Brussel om de stad groener te maken en of ze vindt dat Brussel genoeg initiatieven neemt Wegens haar beperkte expertise op dit gebied kon zij deze vraag niet uitvoerig beantwoorden Zij constateert echter verbeteringen en veranderingen in Brussel, vooral op het gebied van de mobiliteit

“Het klim ecosystee een uitda positione om manie creëren d wetensch

“Waar blijven de klimaat expo ’ s, dit kent Brussel precies niet”

Wat als elke jongere in contact zou komen met een expo rond het klimaat? Dat zou hen hoogstwaarschijnlijk meer aanmoedigen toch? Wel, Belexpo doet dat

Het idee van Belexpo is om jongeren in een interactieve, participatieve en leerrijke wereld te brengen die hen inspireert om na te denken over hoe ze hun impact op het klimaat kunnen verminderen Je vindt er verschillende soorten spelletjes ontwikkeld voor jongeren, waarbij bepaalde beslissingen moeten genomen worden over vervoer, voeding en duurzaam leven Hiernaast zijn ook fietsen in de stad Brussel, groenten oogsten op een kwaliteitsvolle manier en het kennismaken met nieuwe klimaatgerichte beroepen enkele

ervaringen die Belexpo Brussel

aanbiedt Het was een verademing om te zien hoe jongeren zich in deze expo actief en constructief bezighielden met de aanpak van het klimaat. Naast het bespreken van dit actuele probleem, gaven ze ook tips over hoe dit probleem

aangepakt zou kunnen worden Bovenal

gaf de tentoonstelling jongeren de kans om zelf te ontdekken hoe zij een

verandering kunnen maken binnen de klimaatproblematiek

Het is teleurstellend dat er niet meer van dit soort tentoonstellingen te zien zijn, gericht op jongeren en het klimaat Vooral onze hoofdstad heeft al veel moeten meemaken door gevolgen van de klimaatverandering en het hoogtepunt begint te naderen Denk maar aan de droogte, extreme temperaturen en overstromingen Er worden heel wat uitspraken gedaan over welke beslissingen er genomen moeten worden om deze problematiek aan te pakken. Dit is echter niet zo vanzelfsprekend en jongeren zullen hiervan de dupe zijn in de toekomst. De burgerraad heeft al eerder de Brusselse inwoners de kans gegeven om inspraak te krijgen in belangrijke

klimaatuitdagingen, volgens een nieuwsartikel van HLN Dan zou Brussel hierbij toch ook aandacht kunnen schenken aan de jongeren? Wij worden niet betrokken bij de beslissingen van overheid Ze zouden ons tenminste informatie kunnen aanbieden rond de klimaatverandering via leerrijke activiteiten Wanneer komen wij eens aan de beurt op hun planning?

70% Van de jongeren wereldwijd zijn bang voor hun toekomst, blijkt uit het internationale opinieonderzoek van rtlnieuws Doordat dit zo’n groot aantal is, zouden jongeren betrokken moeten raken met de klimaatcrisis en aangespoord moeten worden om zelf actie te ondernemen Dit blijkt nochtans een utopie te zijn We zien een tekort aan deze soort educatieve activiteiten gericht op jongeren Hiervoor zouden educatieve activiteiten zoals expo’s, musea en workshops de perfecte gelegenheid zijn Volgens ons kan dit interesse voor het klimaat aanwakkeren bij jongeren en hun de kans geven om zelf beslissingen te maken.

Het klimaatprobleem, waarover er al een tijdje wordt gedebatteerd, zien we meer en meer opzij gezeschoven worden De beslissingen die genomen worden blijven beperkt bij een aantal Zo hebben we bijvoorbeeld maatregelen rond het verminderen van CO2 uitstooting, die nog niet in uiterste mate worden getoepast Natuurlijk zou dit niet zo mogen zijn We zouden ons meer bewust moeten worden van onze rol binnen deze problematiek en allemaal onze verantwoordelijkheid opnemen Het is van essentieel belang om te investeren in pedagogische activiteiten die jongeren bewust maken van het belang van duurzaamheid en klimaatactie en Belexpo Brussel kan dienen als rolmodel voor dergelijke activiteiten.

ROMY MUBENGA WA & ALEXA VAN HAUWERMEIREN

© Brussels Museums

Seppe Lampe

Is de klimaatverandering iets nieuw?

“De klimaatverandering is al bezig sinds de industriële revolutie Al vanaf 1850, begin 1900, zitten we met de opwarming van de aarde Gewoon omdat we dan kool zijn beginnen ontginnen om onze stoommachines en nu onze energiecentrales te poweren We hebben hier al sinds de jaren 70 concrete bewijzen van en er zijn al heel wat wetenschappers naar voor gekomen om te zeggen dat de klimaatverandering een serieuze zaak is Als we niets doen, komen we in de problemen ”

“Het eerste decennia is er niet veel gebeurt om hier iets aan te veranderen Het werd vooral genegeerd en er werd pas aandacht aan gegeven in 1996 In dat jaar heeft de regering protocollen ingevoerd, waarbij al enkele maatregelen genomen werden Dat was een grote overwinning, maar niet veel later kwam er terug een stilte van bijna 15 jaar lang Na 20 jaar kwam er het Parijs-akkoord van 2015, waar alle wereldleiders samenkwamen om af te spreken dat ze hun best zouden doen om onder 1.5 graad globale opwarming te blijven Dat was het nieuwe streefdoel. Dit is toen ook veel in het nieuws gekomen, waarbij de klimaatwetenschappers enthousiast waren over deze mooie doelstellingen. We zien nu acht jaar later, dat deze doelstellingen niet zijn gehaald en er ook niet veel gebeurt om ze te kunnen halen ”

“Het Parijs-akkoord had opgevolgd moeten worden De verschillende landen die het akkoord hadden gesloten, moesten meer doen dan ze beloofd hadden om aan een maximum van 1.5 graden stijging te blijven Dit is wat de laatste jaren het klimaatprobleem vormt, omdat het meer aandacht kreeg van de pers Ze hadden een goed streefdoel opgesteld dat volledig genegeerd werd We zitten op dit moment al aan 1,2 graden opwarming, dus om het streefdoel van 1 5 graden te behouden, zouden we onze CO2-uitstoot drastisch naar beneden moeten halen In de jaren 2000 was er veel meer tijd om dit probleem geleidelijk aan op te lossen Omdat er de laatste decennia amper iets gebeurd is, moeten we nu voor sterke dalingen zorgen ”

Wat houdt de staat of de mensen tegen om actie te ondernemen als we al zolang weten dat het slecht gaat?

“Bij zo een actie is er vaak heel wat geld mee gemoeid Er is veel natuurlijke energie dat nog uit olie en gas komt en die moet omgezet worden naar hernieuwbaar energie De instalaties hiervoor kosten enorm veel geld. Het geld dat daar wordt ingestoken is meer dan men terugkrijgt De energie die hierbij wordt geproduceerd is veel goedkoper dan de olie die hiervoor gebruikt wordt. Eenmaal dat er windmolens en zonnepanelen worden geïnstalleerd, heb je veel goedkopere energie, waarbij men de investeringen pas op lange termijn kan terugverdienen.

Waarbij vroeger misschien gesproken werd over een ‘zeer warme zomer’, wordt die 35°C nu verschoven naar 40°C, dat is klimaatopwarming.”

Zijn klimaatrampen veroorzaakt door de mens?

“Deze uitspraak vind ik deels waar en deels niet. Klimaatrampen zijn van alle tijden, dus het is niet dat als het ergens droog is dat het per se ten gevolge van ‘de klimaatopwarming’ is We weten wel dat klimaatrampen versterkt en frequenter voorkomen nu, zeker de heel extreme Daarvan kunnen we zeggen dat dit een gevolg is van de klimaatopwarming Er zou altijd sprake geweest zijn van klimaatrampen, zoals droogte of hittegolven, maar die kwamen in mindere mate voor Waarbij vroeger misschien gesproken werd over een ‘zeer warme zomer’, wordt die 35°C nu verschoven naar 40°C, dat is klimaatopwarming.”

Zoals u weet heeft de klimaatverandering wereldwijd negatieve gevolgen en zullen deze gevolgen in de toekomst nog groter worden. In één artikel ‘De tijd tikt door, de motor hapert’ zegt u dat er hoop is om ons klimaatbeleid in de goede richting te sturen. Hoe wordt dat vandaag de dag in praktijk gebracht?

“Goede vraag! We weten dat het geld er is om te kunnen investeren in die klimaatvriendelijke technologie, maar het wordt gewoon niet investeert onze overhe in aardolie en aardgas brandstoffen en vijf ke bedrijfswagens die nie zijn Dat is nu aan het Vanaf volgend jaar, ron periode, moeten bedri elektrisch zijn Dat is e streefdoel Dit kan voo van de klimaatopwarm door gewoon hetzelfd spenderen aan elektris in de plaats van aan d benzinebedrijven.

“Er is natuurlijk ook inmenging van oliebedrijven die triljarden euro’s aan inkomsten hebben Ik denk dat als je de drie grootste oliebedrijven samenneemt, er een grotere omzet dan het zesde grootste land wordt gecreëerd. Dit zijn echt enorme instituties die de klimaatcrisis tegenwerken, want het is in hun nadeel natuurlijk. Hoe langer we fossiele brandstoffen gebruiken hoe meer winsten voor hen ”

Hoelang duurt het voordat die nieuwe energiebronnen winstmakend zijn?

“Het gaat hier over jaren Dat hangt van de soort energiebron af Zoals ik al eerder zei, moet je die eerst laten installeren Vanaf het moment dat die geïnstalleerd zijn, heb je goedkopere energie Een olieraffinaderij of een gascentrale moet eerst geïnstalleerd worden en dat kost een heleboel geld Het is niet zo logisch dat ze nu bijvoorbeeld nieuwe gascentrales gaan zetten, wanneer je evengoed het geld kan gebruiken om hernieuwbare energiebronnen te steken, energiebronnen die geen CO2 uitstoten zoals bijvoorbeeld kernenergie die quasi CO2 neutraal is ”

Zijn klimaatrampen veroorzaakt door de mens?

“Deze uitspraak vind ik deels waar en deels niet Klimaatrampen zijn van alle tijden, dus het is niet dat als het ergens er se ten gevolge van ming’ is We weten wel dat klimaatrampen versterkt en frequenter voorkomen nu, zeker de heel extreme. Daarvan kunnen we zeggen dat dit een gevolg is van de klimaatopwarming Er zou altijd sprake geweest zijn van klimaatrampen, zoals droogte of hittegolven, maar die kwamen in mindere mate voor

Verschillende landen spenderen veel geld aan fossiele brandstoffen. Zo worden bijvoorbeeld vliegtuigen en kerosine met heel veel subsidies betaald en zijn sommige vluchten zeer goedkoop. Terwijl de overheid dat geld ook in treinen zou kunnen steken, om zo de prijzen van een treinticket onder dat van een vliegticket te houden Reizen met de trein is vaak gewoon duurder dan met het vliegtuig Een trein is opzich een veel goedkoper alternatief dan het vliegtuig, maar zijn vaak enkel uit op geld Na een tijd wordt het gewoon vanzelfsprekend om voor het vliegtuig te kiezen Want ja, waarom zou je voor een duurdere trein kiezen?”

Is het klimaatprobleem eerder een financieel probleem, waarbij de overheid niet weet hoe ze het geld kunnen verdelen?

“Dat is zeker een groot deel van het probleem. Veel van de dingen die we nu zien en willen doen, kunnen opgelost worden door gewoon geld van het ene potje naar het andere potje door te schuiven. Daarvoor moet de politiek betrokken zijn en word je onpopulair bij de vliegtuigmaatschappijen, mensen die graag vliegen, mensen die op de luchthaven werken... Toch zijn dit voor het land of voor de wereld betere oplossingen.”

Er is recent een nieuw informatief programma aan de gang genaamd ‘Helder Verlicht’. U hebt op één maart, in aflevering zeven met uw collega Manuel Sintubin over het thema Klimaat en Milieu gesproken. Waarover ging dit eigenlijk?

“Het programma was zeer gelijkaardig aan de topics waar ik net over gesproken heb Er wordt al sinds de start van de industriële revolutie berekend hoeveel graden we zijn gestegen. We zitten nu aan 1,2 graden en mogen volgens het Parijs-akkoord aan maximum 1,5 graden geraken. Deze stijgingen zorgen voor een toename in klimaatrampen. De stijging in het aantal graden is ook niet lineair Het verschil tussen 1 en 1,5 is kleiner dan het verschil tussen 1,5 en 2 Bijvoorbeeld: bij 1,5 graden zijn 70% koralenriffen dood Bij twee graden zouden er amper nog koralenriffen bestaan, er zouden er meer dan 99% sterven Daarnaast komen er ook meer en meer hittegolven, droogtes, overstromingen ”

Zoals u zei: “We gaan al die natuurrampen niet meer kunnen controleren”, hoelang zou het nog duren als we zo verder gaan?

“Dat hangt ervan af wat je beschouwt als ‘het is voorbij’. We weten dat verschillende landen een stijging van 1,5 graden wel kunnen overleven, maar ook heel wat landen niet Voor hen is dat al een ‘point of no Return’. Bij twee graden ook, bij drie graden ook Het zal op meer en meer vlakken erger en erger worden We hebben in de klimaatwetenschap ook nog iets wat nu veel bestudeerd wordt als ‘tipping points’: als te veel ijskappen smelten, geeft dat een versterkend effect en lukt het niet meer om terug te gaan Als je op een bepaald moment te veel van het Amazonewoud weg doet, maakt het niet meer uit of je nu stopt met kappen en zal het verdwijnen Als we aan die 1,5 en 2 graden komen, bereiken we waarschijnlijk ook een ‘point of no return’ en zou het ooit wel eens kunnen zijn dat we een paar van die ‘tipping points’ overschrijden Dan komen we met hele grote globale veranderingen te zitten ”

Om in te gaan op wat u eerder zei, wou ik nog iets vragen: Wat stopt de regering, de stad of het beleid om de klimaatcrisis aan te pakken?

“Ja, ik heb dezelfde vragen en ik weet ook niet altijd waarom. Dat is ook de reden dat jongeren en wij, als klimaatwetenschappers, op straat komen We weten dat de oplossingen er zijn, we weten dat ze haalbaar zijn, maar er gebeurt niets De eerste twee stappen zijn om de problemen te identificeren en om oplossingen aan te bieden, maar dat kunnen wij niet doen ”

“Implementeren is voor de mensen die in de westrand zitten, de mensen die politieke macht hebben Vandaar komen ook al die klimaatmarsen, klimaatprotesten en andere soorten acties Er gebeurt vaak wel vanalles, maar in mijn standpunt gaat het allemaal veel te traag Alle beloftes die gemaakt worden, worden niet nageleefd Meer en meer bedrijven en overheden worden aangeklaagd, omdat ze hun doelstelling niet halen, ze vervuilen en hun beloftes niet nakomen ”

Hoe kunnen mensen met een laag inkomen, zoals studenten bijvoorbeeld, zich meer inzetten in het klimaatbeleid? Dus hoe kunnen wij, studenten, er mee voor zorgen dat er iets verandert?

“Dat hangt ervan af op welke schaal je het wil bekijken. Als je wil dat er iets groots verandert, kun je naar de klimaatmarsen gaan of zoveel mogelijk proberen om de negatieve dingen op te merken en te melden Zou je iets klimaatonvriendelijk merken op de VUB, dan kun je een mail sturen naar de rector Probeer iets te doen als je die kans hebt. Ook in je eigen leven kun je overschakelen naar de fiets in plaats van de auto Dat zijn kleinere dingen uiteraard, dus het hangt ervan af op welke schaal je wil denken ”

Hebben deze kleine dingen een dergelijke impact?

“Deze kleine dingen hebben volgens mij wel een impact, waarbij het vaak gaat over mensen aanmoedigen om actie te nemen Zo nemen nu steeds minder mensen de auto en wordt de fiets vaker gebruikt Als er al vijf van de acht vrienden in een vriendengroep dit zouden doen, worden die drie anderen misschien ook overtuigd Carpoolen is ook iets dat weinig gebeurt, maar kan leiden tot minder uitstoot.”

Student Life

Studentproof

Duurzaam proberen leven als (kot)student is niet altijd goedkoop. De cultuurredactie helpt je op weg met een paar handige tips.

BENTE CLEMENT & MAGALI DUCHESNE

Lekker kraantjeswater? Het KAN!

Het zal je niet verbazen, maar het drinken van kraantjeswater is al een eerste stap in de goede richting Het is niet alleen beter voor het klimaat, maar ook beter voor je portemonnee Twee vliegen in één klap dus. Het kost je veel minder dan flessenwater en het zorgt ook jaarlijks voor een pak minder afval Ondanks deze voordelen is toch niet iedereen fan van kraantjeswater

Daarvoor hebben wij de ideale tip: gebruik een waterfilter! Een waterfilter zorgt ervoor dat de soms onaangename kalksmaak weg gefilterd wordt Je koopt eenmalig een waterfilterkan aan en hierbij koop je dan aparte filters die je erin moet steken Eén filter kan je ongeveer twee maanden gebruiken Je kan nadien bijkomende filters in pakjes aankopen voor een goede prijs Wij hebben voor jullie al een paar goede opties uitgezocht

Vinted

Iedereen heeft het wel: de ene miskoop die al jaren onder een hoop stof in je kast ligt te vergaren Weet je niet wat je hiermee moet doen? Dan is Vinted een fantastische oplossing Het is heel simpel Je maakt een account aan, trekt wat foto’s van het kledingstuk, post het met een prijs erbij en BAM! Je hebt met maar weinig moeite een centje bijverdiend Maar niet alleen dat geld is een voordeel Ook het milieu help je hiermee! Hoe meer mensen kledingstukken doorverkopen, hoe minder nieuwe kledij er gemaakt moet worden Dit zorgt op zijn beurt dat er minder CO2 uitstoot is Ga dus zeker eens een kijkje nemen in je kleerkast naar wat spullen die je niet meer draagt en probeer Vinted eens uit!

Gratis te downloaden in de appstore of te gebruiken via de website www vinted be

lifehacks

Drinkbus

Elke minuut worden er een miljoen plastic wegwerpflessen verkocht Dit is heel slecht voor de aarde en het milieu Zowel het oppompen van het water, als de productie van plastic en het verzenden naar de winkels, veroorzaakt een enorme CO2uitstoot. Met een drinkbus help je dus het milieu, bespaar je geld, maar ook CO2 Ook zorg je ervoor dat er heel wat flessen uit de oceaan blijven en dit helpt dan weer de levenskwaliteit van ons zeeleven Alleen maar voordelen dus! Het merk ‘Kambukka’ is bijvoorbeeld een goede optie. Het is een Belgisch merk dat duurzame drinkbussen ontwerpt Zeker de moeite waard!

Shampoobar natuurlijk het milieu mee, omdat ze volledig plasticvrij zijn Daarnaast is het ook een veelzijdig iets dat de gewone shampooflessen overtreft. Eén shampoobar is gelijk aan wel drie normale shampooflessen Geld besparen kan je dus al afvinken hierbij Ook kan je het makkelijk meenemen bij het reizen, omdat het veel compacter is Het is geen vloeistof, dus met het vliegtuig ook geen probleem Ze bestaan uit natuurlijke ingrediënten die voedend en verzorgend zijn, waardoor je het ook kunt gebruiken om je lichaam te wassen, vlekken uit kleren te halen, en nog meer

Een ‘shampoobar’ brengt enorm veel voordelen met zich mee! Allereerst help je er

HappySoaps Shampoo Bar - € 7,99

Bamboe tandenborstel en duurzame tandpasta

De bamboe tandenborstel en duurzame tandpasta vormen de perfecte milieubewuste combinatie. Allereerst is bamboe een heel duurzame keuze, omdat het drie keer per jaar groeit zonder enige chemische bestrijdingsmiddelen Bovendien heeft het voldoende aan regenwater Zo moet er dus geen extra irrigatiewater gebruikt worden om dit te doen groeien Voor duurzame tandpasta zijn er ondertussen al verschillende mogelijkheden. Superleuk dus om zelf wat uit te testen en te zien wat jij fijn vindt Zo kan je gaan voor simpelweg een milieuvriendelijke verpakking, maar je kan ook naar de tandpasta zelf gaan kijken Een paar opties voor duurzame tandpasta zijn: een tandpastablok, tandpasta-poeder, tandpasta-tabletten,

Bamboe tandenborstel – Sustainable Family € 3,94 Tandpasta tabletten - Happy Tabs € 8,95

Kambukka drinkbus Elton 500 ml – Kambukka € 24,22

Menstruatiecup

De laatste jaren horen we er meer over: de menstruatiecup, maar welke voordelen brengt dit nu juist met zich mee? Zoals alles in deze lijst is een menstruatiecup enorm goed voor het milieu Je kan één cup zomaar tien jaar gebruiken Als je dan weet dat je per jaar ongeveer 2500 tampons/maandverbanden gebruikt waar materiaal voor verpakking, productiekosten, bijkomt, bespaar je hier enorm veel afval mee Aangezien één cup zo’n tien jaar meegaat, is het ook een stuk goedkoper Bij een menstruatiecup is er daarnaast minder kans op infecties en volgens vele vrouwen zit het ook enorm aangenaam

OrganiCup – AllMatters € 24

Voedselverspilling tegengaan

Wij als Belgen zijn kampioen in het weggooien van eten Volgens WWF gooit een Belg gemiddeld 345 kg eten weg op een jaar tijd. Om voedselverspilling tegen te gaan, kan je verschillende stappen ondernemen Je kan samen met je vrienden op kot koken of wanneer je overschotjes hebt eens gaan aankloppen en vragen of je er iemand anders een plezier mee kan doen Bekijk ook zeker eens ons artikel met goede adresjes op de app ‘Too Good To go’. (paginanummer van het artik Als je op kot zit in een residentie, check dan zeker eens of er op Facebook geen weggeefgroep is van jouw gebouw Studenten die op een kot zitten van de Vrije Universiteit Brussel kunnen zich aansluiten bij een groep op Facebook waarin je kan posten als je iets van eten of andere producten op overschot hebt. Zeker de moeite waard dus. Heeft jouw kotgebouw nog geen pagina? Zet dan zeker de eerste stap en maak samen jullie kot verspilling-proof

HOT-tips!

Naast deze handige tips zijn er ook kleine veranderingen die je kan toepassen in je dagelijks leven Het zijn kleine zaken waarop je kan letten, die op jaarbasis al een groot verschil kunnen maken voor het milieu.

Trek je lader uit het stopcontact wanneer je hem niet aan het gebruiken bent Koop geen voorverpakt voedsel, als je het ook apart kan aankopen Beperk je dierlijke producten Las een paar vaste veggie dagen in en je maakt ook al een verschil.

Laat geen water verloren gaan! Wanneer je warm water nodig hebt, vang dan het koude op in plaats van het te laten wegstromen. Je kan het opvangen en bijvoorbeeld aan je planten geven

MARINE SARGSYAN & LAURA THOMAS

"Noem ons niet steeds luie activisten"

Online activisme maakt jongeren niet per se luie activisten

We hebben het waarschijnlijk allemaal wel eens gedaan. Een petitie getekend, bijgedragen aan een inzamelactie, een hashtag gedeeld, etc Vandaag de dag noemen mensen onze generatie vaak lui. We krijgen niet alleen de schuld dat we te weinig actievoeren, maar ook dat we dat doen via sociale media Volkomen onterecht, want online activisme zorgt ook voor verandering, ook al is het een andere vorm van protest

De term ‘slacktivisme’ wordt al sinds de jaren 70 gebruikt om te verwijzen naar het verschijnsel dat mensen een politieke of sociale zaak steunen, maar weinig actie ondernemen Deze term wordt ook wel eens gebruikt om jongeren te bestempelen als luie activisten. In ieder van ons schuilt misschien wel een ‘slacktivist’, maar we hoeven er niet beschaamd over te zijn. Sterker nog, integendeel Uit een studie van David Langley blijkt dat een ‘slacktivist’ wel degelijk een bijdrage levert. Zo kun je door simpelweg bepaalde berichten te delen en te liken een organisatie of activist onder de aandacht brengen en meer bewustzijn creëren. We moeten er dus trots op zijn dat we zelfs vanachter onze computer de wereld kunnen veranderen Onze generatie beseft maar al te goed dat wij degenen zijn die de gevolgen van de klimaatverandering zullen dragen

Wij nemen tenminste het heft in handen Kijk maar naar Greta Thunberg De schoolstakingen die Greta lanceerde zijn mede door sociale media populair geworden Denk ook terug aan de lockdown periode, toen we allemaal in ons kot moesten blijven en je niet zomaar de straat op mocht om te gaan betogen. Online activisme stelde ons, jongeren, wel in staat om ons actief in te zetten voor kwesties als het klimaat, zelfs in crisissituaties We hebben dus meermaals bewezen dat we ons steentje bijdragen We zijn het beu om steeds te moeten horen dat we niet genoeg inspanningen leveren Vroeger was alles anders, maar dat betekent niet dat het nog steeds zo moet zijn We moeten leren om open te staan voor nieuwe ideeën In een tijdperk waarin sociale media de overhand hebben genomen, heeft protesteren nu eenmaal een andere vorm aangenomen Het is dus hoog tijd dat we dat accepteren

We moeten ook eerlijk zijn, de onlinewereld heeft ook zijn duistere kant. Online activisme wordt niet altijd vanuit de juiste intentie ingezet. Er zijn nu eenmaal jongeren die berichten delen om mee te zijn met een trend als gevolg van een virale beweging Daarnaast brengen sociale media onzekerheid met zich mee. De verspreiding van fake news is daar onder andere de oorzaak van.

Om terug te komen op ons punt: ja, er zijn jongeren die alleen maar online protesteren omdat het een trend is, maar we hoeven niet alle jongeren over één kam te scheren. Ja, er zijn jongeren die zich offline niet inzetten om het klimaat te redden, maar denk terug aan Greta Thunberg’s oproep op sociale media. Het is voor een deel te danken aan sociale media dat zoveel jongeren de straat op zijn gegaan, om het bewustzijn over deze klimaatcrisis te vergroten Wij, jongeren, kunnen soms lui zijn, maar dat betekent niet dat we onze verantwoordelijkheid niet willen nemen De oude generatie noemt ons misschien lui, maar wij doen tenminste wel moeite om actie te ondernemen, al is het online

Kotstudenten aan het woord

We horen vaak dat jongeren de gevolgen dragen van de klimaatverandering. Natuurlijk kunnen jongeren bijdragen bij een verandering! Wij hebben enkele kotstudenten van de VUB geïnterviewd en bevraagd om te achterhalen welke acties zij op kot nemen om de klimaatcrisis te bestrijden. Zij deelden hun verhalen met ons.

Thiên-Hà - Business Economics

Hoe is je kot ingericht?

“Ik woon in een van de koten van de VUB Deze zijn per unit verdeeld en elke unit heeft zes kamers Er is één gemeenschappelijke keuken, twee gemeenschappelijke wc’s en een gemeenschappelijke badkamer met twee lavabo’s en twee douches ”

Welke rol speelt de kotcoach volgens jou bij het stimuleren van duurzaamheid in koten?

“Ik weet dat Tino onze kotcoach is, maar voor de rest heb ik geen contact met hem. Ik ben te druk bezig met school en werk dat ik niet actief bezig ben met zijn activiteiten. Ik weet niet of de kotcoach dat doet maar ik weet wel dat de vub maatregelen neemt om de duurzaamheid te verminderen Zo zetten ze bijvoorbeeld een timer in de douche, die ik eerlijk gezegd niet echt gebruik. Ze hebben ook een limiet op de chauffages geplaatst waardoor de chauffage aangaat op basisch van de temperatuur In de zomer staat deze niet aan, ookal zet je ze zelf op drie

Je mag ook geen eigen frigo hebben waarbij het energievebruik D, E, F of hoger is Ik denk dat ze hierover ooit een mail hebben gestuurd, maar of ze het controleren, weet ik niet Ze zijn volgens mij nog nooit in mijn kamer geweest om te kijken ”

Is het slim dat er een vaste prijs is voor elektriciteit in plaats een prijs van het gebruik?

“Ik denk dat het niet zo slim is voor de economie en het klimaat om een vaste prijs te hebben, want wie meer gebruikt zou meer moeten betalen. Voor mijzelf zou het bijvoorbeeld niet zo goed zijn, omdat ik veel gebruik.”

Welke maatregelen neem je om jouw kot energiezuinig te maken?

“Als ik in de keuken kom en het raam staat open en de chauffage staat op 5 en iemand heeft de dampkap op 3 laten staan, dan doe ik het allemaal uit, want daar krijg ik het vliegenschijt van Als het om recycleren gaat, dan doe ik wat minder Ik gebruik een drinkfles, maar de trap gebruiken in de plaats van de lift, doe ik dan weer niet De kraan niet laten lopen tijdens het tandenpoetsen en in het algemeen is een evidentie Ook doe ik telkens de lichten uit als ik de kamer verlaat ”

Zou je in de toekomst overwegen om deel te nemen aan een gemeenschappelijk kotproject gericht op duurzaamheid? Waarom wel of niet?

“Eerlijk? Neen Omdat ik betere dingen te doen heb (lacht) Ik denk nu ook niet dat het project goed zou zijn ”

Vanessa – Rechten

Wat was jouw motivatie om alleen te wonen?

“Ik wou dat sowieso, want ik vind dat je op een bepaalde leeftijd moet leren om volwassen te worden Ik kom bijvoorbeeld van Limburg en je kunt het niet echt vergelijken met een grote stad zoals Brussel. Ik wou andere dingen verkennen door alleen te gaan wonen Je komt ook andere culturen tegen en je ziet ook andere mensen Ik was al zelfstandig, maar ik wou mezelf verkennen, ook voor vrijheid”

Ben je thuis duurzamer bezig dan op kot?

“Dat denk ik wel Mijn mama is daar toch wel ietsje meer mee bezig Dat sowieso ”

Hoe duurzaam zou je jezelf inschatten op 10 op kot en thuis? Waarom?

“Op kot zou ik vijf of zes zeggen Ik vind dat moeilijk, want ik ben ook perfectionistisch, dus ik zie dingen heel anders, denk ik. Maar ik zou zeggen op kot zes en thuis een zeven zo iets Ik denk dat ik soms nonchalant ben, als ik zo bijvoorbeeld in een hurry ben Ik heb bijvoorbeeld eens gehad dat ik bijna te laat was voor de les en toen ik terug toekwam op kot, brande al mijn lichten nog, terwijl het zonnig was buiten Snap je? Ik voelde me daar kei schuldig om, don’t judge me (lacht) Dat zou thuis dus nooit gebeuren Dan zou mijn mama zeggen: “Komaan zeg!” Mijn mama koopt ook niet zoveel plastic flesjes en dat doe ik wel Zo van die dingen ”

GreenTeam

GreenTeam werkt aan het duurzaamheidsbeleid van de VUB door het organiseren van duurzaamheidsprojecten, waarbij jobstudenten centraal staan Julie Maes, jobstudente sinds afgelopen zomer, vertelt ons meer over haar ervaring binnen GreenTeam Ze vertelt ook over de initiatieven die GreenTeam neemt en hoe het jongeren betrekt

Wat houdt “GreenTeam” concreet in?

“Wij zijn een groep van vijf jobstudenten en wij zijn zowat de kern van GreenTeam Daarnaast hebben wij ook nog een groep van een 40-tal vrijwilligers Wij moeten dus eigenlijk het duurzaamheidsbeleid van de VUB vertegenwoordigen De VUB heeft ervoor gekozen om zo’n GreenTeam te organiseren Eigenlijk is dit niet alleen aan de VUB, maar het hangt af van de ‘Green Office Movement’ Heel veel universiteiten hebben een Green Office, maar aan de VUB heet dat GreenTeam De idee is dus dat het bottom-up is en niet top-down, zodat het nieuwe ‘duurzaamheid denken’ echt in de hele instelling doorwerkt. Wij organiseren van alles om mensen te informeren over duurzaamheid, maar wij zijn ook bezig met doorlopende projecten en nieuwe initiatieven.”

Welke initiatieven hebben jullie de afgelopen jaren genomen om de VUB duurzamer te maken?

“Elke maand werken we rond een centraal thema. We hebben bijvoorbeeld rond het thema eten nauw samengewerkt met het VUBrestaurant Wij organiseren bijvoorbeeld minstens twee keer per semester een ‘Low Impact Week’, waarbij wij mensen informeren over hun maaltijd en waarom dat die maaltijd een lagere impact heeft We werken ook rond het thema ‘mobiliteit’

Daarbij geven we bijvoorbeeld gratis fietspakketten aan studenten en personeel We werken ook rond het thema ‘biodiversiteit’ Zo hebben we een paar jaar geleden de ‘Living Campus Walk’ ontworpen Dat is eigenlijk een wandeling van biodiversiteit op de campus in samenwerking met biologen ”

Waarom ben jij jobstudent bij GreenTeam geworden?

“Veel studentenjobs zijn heel repetitief Je moet heel de dag dezelfde taken uitvoeren. Bij GreenTeam is er veel afwisselend werk Ik heb persoonlijk niet het gevoel dat ik aan het werken ben Het is ook wel een mooie kans en ik vind het ook echt heel leuk ”

Welke duurzaamheidsprojecten bereiken de meeste jongeren?

“Momenteel bereiken we jongeren vooral via sociale media Het is soms best moeilijk om studenten te bereiken Ik weet niet waarom, maar het is gewoon zo Misschien omdat er een groot aanbod is? Meestal als we iets organiseren, proberen we daar iets leuks aan te koppelen We koppelen daar bijvoorbeeld een lunch aan en dat heeft dan het meeste bereik ”

Hoe kunnen jou de toeko

vlak van de kli

“Ik de belangrijk is o iedereen dat niet van ander het is gewo keuze Het jezelf. En het i waardevo engageer dremp

Tot slot, w verwachte

“Iets waarme zijn, is redelijk het

‘Conference Se Het departe alle evenemen gebeuren, re elk evenem plaatsvindt, aa laten vold groot en hebben, m volop in Verder zijn er id

Typisch Brussel

Dagje duurzaam

Wil je een dagje shoppen in Brussel en ook jouw steentje bijdragen aan het klimaat? Dan is dit artikel jouw perfecte leidraad! Wij, de cultuurredactie van KliMax, hebben ons een dagje ondergedompeld in hartje Brussel en dé klimaatvriendelijke adresjes voor jou getest

Toch hebben we niet al te veel gekocht, want duurzaam shoppen betekent dat je enkel koopt wat je nodig hebt Echte aanraders als Jukebox clothes en Bison 4 hebben helaas hun deuren moeten sluiten, maar wees niet getreurd: brunchen, lunchen, kleren en cosmetica, in Brussel heb je het allemaal!

Think Twice

Spoormakersstraat 72

Melting Pot kilo

Visverkopersstraat 2

Think Twice

Oude Graanmarkt 57

Nectar

Visverkopersstraat 13

binnen Brussel

Foxhole

Rijkeklarenstraat 4

Frip Frap

Rijkeklarenstraat 14

Wasbar

Henri Mausstraat 45

Senz

Simonisstraat 60, Elsene

Rare

Rijkeklarenstraat 8

Orybany

Sint-Goriksplein 18

Färm

Brandhoutkaai 43

The Wild Lab. Antoine Bréartstraat 44a, Sint-Gillis

Think Twice

Spoormakersstraat 72

Oude Graanmarkt 57

Om de dag goed te beginnen, besloten we Brussels slow fashion, tweedehands shopadresjes te bezoeken. Allereerst op ons lijstje stond de welbekende Think Twice, die je op meerdere locaties in Brussel kunt vinden. Bij het binnenkomen spot je meteen de kartonnen doos naast de deur waar je oude kledij in kan droppen voor een tweede leven. Duurzaam is het dus zeker, maar toch blijft de prijs het allerbelangrijkste in het studentenleven.

De Think Twice is relatief goedkoop met broeken voor 15 tot 20 euro en topjes voor 9 tot 15 euro Jassen zijn al wat duurder met een prijsje van 30 tot 35 euro. Alleen is de

Melting Pot kilo

Visverkopersstraat 2

Op nog geen vijf minuutjes wandelen, kom je al aan het volgende duurzame boetiekje, de Melting Pot (Kilo). Als je op zoek bent naar een goedkope thrift winkel, is deze ideaal voor jou! Dit adresje kan met twee woorden beschreven worden: tweedehands en spotgoedkoop. Voor 15 euro kan je er één kilo kleren kopen en om onverwachte prijzen te vermijden, kan je de items ook zelf eerst wegen. Je kan er terecht voor jeans van kwaliteitsmerken zoals Levi’s en Lee, maar ook voor schoenen, sjaals, kinderkleren en zelfs skipakken Er is wel een groot aanbod door de extra etage, maar net zoals bij de Think Twice, is het assortiment niet echt gericht op jongeren Ook voor sfeer en

kledij wel wat verouderd en soms wat uit de mode voor millennials of gen z’s. Geen zorgen, je vindt er ook merkkledij aan een spotprijsje, zoals Adidas en Lacoste t-shirts voor nog geen 13 euro! De Think Twice verkoopt tweedehandskleren, waardoor niet alle items in even goede staat zijn Sommige kledij is nogal verkreukeld of uitgewassen Niet alleen voor kleren, maar ook voor schoenen, hoeden en dassen kun je er terecht

Qua pashokjes zijn er twee beschikbaar voor de hele winkel, waar je maximaal vier stuks mag passen Op vlak van interieur is de Think Twice nogal minimalistisch ingericht met weinig decoratie De kleren worden wel op kleur geordend, wat het sobere interieur al royaal kleurrijker maakt De ervaring werd voor ons ook gunstig beïnvloed door de hippe muziek en een warme binnenkomst bij koud weer buiten

gezelligheid slaagt de winkel niet helemaal Tegenvallers zijn dat je bij het binnenlopen meteen overweldigd wordt door de muffe geur en de inrichting die niet bijzonder of stijlvol is

Nectar

Visverkopersstraat 13

Na de Melting Pot kun je verder wandelen naar de trendy store ‘Nectar.’ Meteen zie je dat de sfeer helemaal anders is dan bij de voorgaande winkels, door het blitse krijtbord dat er uithangt. De winkel is volledig

ingericht voor onze generatie, met kledij die eerder bij de mode van vandaag hoort Dat merk je ook wel aan het prijskaartje, want de items zijn al wat duurder Sweaters en truien gaan voor 30 tot 35 euro de deur uit terwijl jassen al naar 45 euro gaan Toch vind je er ook jeans van Lee voor zo’n 20 euro Zeker een aanrader als je van vintage stijl houdt!

Na dit pareltje komen we aan een echte vintage hotspot waar je drie oldschool trekpleisters naast elkaar kan vinden. Als eerste op de lijst staat de Frip Frap, waarbij het kleurrijke interieur meteen je aandacht trekt Het pastelroze interieur wordt gedecoreerd met een opvallende pastelroze vespa in het midden van de winkel De kleren blijven wel in dezelfde stijl en prijscategorie als de Nectar met broeken voor 35 tot 45 euro Het is wel eerder aan de dure kant, want er is geen enkel item onder 35 euro te vinden Een no-go voor studenten met budget dus!

Frip Frap

Rijkeklarenstraat 14

In samenwerking met de Frip Frap, heb je de Rare. Deze aanrader is een gelijkaardige vintage winkel die zich tussen de Frip Frap en de Foxhole bevindt Hoewel de stijl gelijkaardig is, geldt dat niet voor het prijskaartje De kleren zijn bijna onbetaalbaar voor studenten met jassen van wel 150 euro Ook vind je er skipakken, petten en nog van alle andere extra’s Het interieur was zeker één van onze favo’s met sprekende decoratie als motorpakken, een vintage fiets en wat 90’s posters die je ook terugziet in de Rare om de hoek Dus niet getreurd als je daar niets vindt, want blokje om is er nog eentje te vinden!

Last but not least komen we aan bij Foxhole, het laatste adresje van de vintage hotspot. Toch is de tweedehandswinkel helemaal anders dan de Frip Frap of de Rare, want de prijs is heel wat lager, maar de stijl wel minder bijdetijds. T-shirts worden er verkocht aan 10 tot 15 euro, een spotprijsje dus. Ook truien moeten niet onderdoen met een prijskaartje van zo’n 15 euro. Toch zijn er ook duurdere items als skipakken, etc De kledij is dan wel minder trendy, maar er zitten zeker wat juweeltjes tussen, gewoon even zoeken is de boodschap!

In hartje Brussel bevindt zich de Wasbar, een charmant eethuis waar je een wasje kunt laten draaien terwijl je er iets drinkt of eet Verwacht je door de gevarieerde menukaart, maar aan echte keuzestress: verkies je liever iets fris zoals de framboos-munt limonade of toch eerder iets warms zoals de Latte Caramel?

Beiden zullen sowieso in de smaak vallen

Ook het eten moet zeker niet onderdoen: brunch, pannenkoekjes, hapjes, bagels, burger bagels, taartjes, het water loopt ons al in de mond. Wij kozen de Nacho Nacho, Trying Nemo & Red Velvet Cake

De Nacho Nacho zijn krokante, lekkere nacho’s ondergedompeld in kaas en guacamole. Jammer genoeg iets te ondergedompeld waardoor de nacho’s wak waren. Daarna kregen we Trying Nemo voorgeschoteld, een smeuïge zalmbagel-burger met of zonder cheddar. De burger werd vergezeld door wafelfrietjes, hemels! Tenslotte de kers op de taart, de Red Velvet cake, smeuïg en lekker Wat ons ook opviel, is de drietaligheid van het personeel (Engels, Frans, Nederlands), waardoor taal geen barrière vormt

Algemeen kunnen we besluiten dat de Wasbar een aanrader is!

Op acht minuutjes wandelen bevindt zich Färm, een rijkgevulde biowinkel die zeker niet moet onderdoen voor de reguliere supermarkten Twee verdiepingen met voedsel, drinken, cosmetica, … Je vindt er van alles wat Qua klimaatvriendelijkheid, scoort het heel hoog Er zijn verschillende standjes, waar je potjes en flesjes zelf kan vullen met wat je wil zoals olijfolie, shampoo, wasmiddel, Om op klimaat- en lokaalvriendelijke manier op zoektocht te trekken in deze winkel, kan je gebruik maken van de färmoscoop een gids waar verschillende kleurcodes uitgelegd staan Groen voor producten uit de biolandbouw, blauw voor producten die minstens 80% Belgische ingrediënten bevatten, enzovoort. De prijzen van het voedsel en drinken zijn vergelijkbaar met die van de bioproducten in de supermarkt en de cosmetica waren betaalbaar, zoals bijvoorbeeld een gezichtsreinigingsgel voor zes euro Voor mensen die hun steentje willen bijdragen voor het klimaat of bio willen eten/leven, is dit adresje dus zeker de moeite waard!

Van hartje Brussel naar Sint-Gilles waar zich onder andere het knusse brunchplekje The Wild Lab bevindt. Vanaf het moment dat je binnenkomt, raak je ondergedompeld in de ninetiesrap sfeer Ideaal om even de hectiek van het drukke studentenleven te vergeten. De inrichting was modern en groen waardoor het voor ons aanvoelde als een hip en jeugdig plekje Het enige jammere was het te dicht bij elkaar staan van de tafels De bediening zelf kwam moeizaam op gang, gelukkig excuseerde de uitbaatster zich en verliep het daarna wel vlot. Afgaand op de menukaart, waren de prijzen aan de dure kant, waardoor we besloten om enkel iets te drinken De Salted caramel Latte en de Almond Mochaccino werden aan de smaaktest onderworpen Beide drankjes waren niet te zoet en voelden dus niet aan als een suikerbom Toch vielen ze niet echt in de smaak De gezouten-karamel-smaak was amper te proeven en er zaten brokjes in Het Almond drankje daarentegen, had een sterke amandelsmaak, ideaal voor amandel-fans!

We eindigen in centrum Brussel waar nog één laatste pareltje te vinden is, Orybany Indien je een cadeau nodig hebt voor een vriend, vriendin of familielid, is deze winkel zeker het bezoeken waard. Naast kledij, kan je er ook alledaagse spulletjes vinden zoals notitieboekjes, servies, makeup tasjes, enzovoort De prijzen zijn een meevaller en variëren van 5 tot 25 euro, voor kledij kan het gaan tot 35 euro De inrichting van de winkel is eerder aan de chaotische kant, maar er hangt wel een lekkere geur!

Zoek je een winkel met verzorgingsproducten en die goed is voor het klimaat? Makesenz is dé hotspot voor de wellnes-liefhebbers onder ons, ook voel je jou meteen welkom door de gastvriendelijkheid van de verkoopster. Make-up, maskertjes en verschillende crèmepjes zijn er te vinden voor 20 à 35 euro, dus eerder aan de dure kant Opvallend aan deze winkel was het krijtbord waarop er verschillende data en tijdstippen genoteerd stonden waarop men onder andere een haarverzorging, maar ook andere zaken zoals een gezichtsverzorging kon laten aanbrengen Tenslotte heeft deze locatie in Sint-Gillis een rustiek interieur, wat het shoppen gezelliger maakt

Too Good To Go: getest en goedgekeurd

Elk jaar wordt er 2,5 miljard ton eten weggegooid en verspild. De strijd aangaan met voedselverspilling speelt dan ook een grote rol in de klimaatproblematiek Elke kleine inspanning is al een stap in de goede richting, daarom zetten we de app Too Good To Go graag in de spotlight Too Good To Go is een platform waarop bedrijven zich kunnen aansluiten, om via deze weg voedsel dat overblijft en weggegooid zou worden toch nog te verkopen aan een goed prijsje Als klant kun je op de app het diverse aanbod bekijken en een Too Good To Go verrassingspakket bestellen

Deze kan dan op een opgegeven uur opgehaald worden en via deze weg wil de app tegen voedselverspilling ingaan

Onze cultuurredactie is voor jullie een aantal Too Good To Go adresjes in Brussel gaan uittesten Hier bekeken we het ophaaluur, de prijs en de kwaliteit van het pakket We hebben vier verschillende soorten winkels getest waaronder een Carrefour Market, Dunkin’ Donuts, Bavet en Les Tartes de Francoise

Carrefour Market - Boondaal:

Als eerste zijn we een verrassingspakket gaan ophalen in de Carrefour in Boondaal Voor deze bestelling mochten we langsgaan tussen 7u30 en 9u. Het was een ruim assortiment en bestond uit een stokbrood, eclairs, een toastbrood, een brood uit de bakkerijafdeling en nog een paar wafels. In totaal betaalden we €3,99 voor dit alles, wat een zeer mooie prijs is voor al wat we kregen. Er was nog een vrij groot aanbod bij de Carrefour, waarbij je ook voor dezelfde prijs een veggie pakket kon bestellen

Dit vonden we zeker een pluspunt

Hierbij willen we nog als tip meegeven dat je best samen kan bestellen met vrienden, familie of kotgenoten Al deze lekkere en verse producten vielen enorm in de smaak, maar waren ook maar houdbaar tot de dag nadien Invriezen wat je niet op eet is natuurlijk ook een goede optie

Dunkin' Donuts - Nieuwstraat:

Bij Dunkin’ Donuts stond op voorhand aangegeven dat er zes donuts in ons pakket gingen zitten We moesten dan zelf een doosje meenemen om deze mee naar huis te kunnen nemen, wat ook nog eens extra goed is voor het milieu Als tip geven we graag mee dat je moet zorgen voor een doosje dat groot genoeg is, want dat van ons was iets te klein voor zes donuts De bestelling mochten we komen ophalen tussen 9u en 12u, wat we zeer aangenaam vonden Ter plekke konden we kiezen uit de donuts die nog over waren. De werknemers waren enorm vriendelijk en alles verliep erg vlot De donuts waren nog heel lekker en de prijs ging van €14,99 naar €4,99, wat best een grote daling is De winkel heeft een goede ligging en de ophaaluren zijn erg praktisch. Zeker een aanrader dus voor de donutliefhebbers!

Bavet – Sint-Katelijneplein:

Als avondeten hadden we een pakket besteld bij het welbekende spaghettirestaurant Bavet. Hier hadden we hoge verwachtingen van, maar toch zijn we een beetje op onze honger blijven zitten Allereerst vonden we het ophaal uur niet ideaal Het vroegst dat we onze maaltijd konden ophalen was 21u, wat wij best laat vinden voor een avondmaaltijd We hadden een verrassingspakket besteld waarbij ze telkens op voorhand al aangeven dat ze niet weten welke saus er die dag over zal zijn om te verkopen via Too Good To Go. Voor €4,49 kregen we pasta met een lekkere tomatensaus Over de saus waren we zeer enthousiast, maar de pasta viel vrij droog uit We hebben er uiteindelijk thuis zelf nog wat vers gekookte pasta aan toegevoegd en met deze extra toevoeging kunnen we uiteindelijk wel zeggen dat we voor deze spotprijs een goede avondmaaltijd hebben kunnen eten.

Les Tartes de Francoise Oudergem:

Bij Les Tartes de Francoise kun je op voorhand kiezen voor hoeveel personen je iets wil Het kan voor vier personen zijn en dan is het 7,50 euro, maar het kan ook voor zes tot acht personen en voor acht tot tien personen. We vonden het op voorhand al zeker een pluspunt dat we konden beslissen over de grootte van ons pakket Wij kozen voor een bestelling van 4 personen, maar als je eens een etentje doet op kot bijvoorbeeld, dan is een pakket voor meerdere personen altijd gemakkelijk Het ophaaluur bij deze zaak is erg ruim We mochten namelijk langsgaan tussen 10u en 17u Dit vinden wij zeker een pluspunt

De box voor 4 personen was bij ons zeker de moeite waard We stonden er zelfs een beetje van versteld hoeveel hierin zat Het was een mix van hun zoute en zoete taarten en alles was nog erg vers 7,50 euro is een beetje meer dan je bij de meeste andere Too Good To Go boxen betaald, maar je krijgt er grote porties voor en van zeer goede kwaliteit.

Too Good To Go, getest en goedgekeurd!

Wij zijn alvast fan. De app zelf is zeer makkelijk in gebruik Zo staat er bij elke winkel een algemene score, bepaald door de meningen van eerdere klanten, waardoor je kunt zien wat hun ervaringen waren met het opgehaalde pakket

Uiteindelijk hangt het aanbod, en dus ook je ervaring met de zaak, echter af van dag tot dag Wat we opgemerkt hebben, is dat we over het algemeen altijd best grote pakketten kregen voor een vrij goedkoop bedrag Dat zien wij zeker als een pluspunt omdat de pakketten budgetproof zijn voor studenten Aangezien de boxen altijd rijkelijk gevuld waren, is het soms wel net iets te veel voor 1 persoon We raden dus zeker aan om, als je de mogelijkheid hebt, een aantal dingen in te vriezen

Als je met meerdere studenten op kot zit, kun je ook altijd een bestelling afhalen om te delen met je kotgenoten Als laatste tip willen we nog meegeven om je eigen potjes mee te nemen wanneer je gaat afhalen. Zo hoeven de medewerkers geen verpakking te voorzien, wat nog zorgt voor die extra touch van duurzaamheid We hebben hier voor jullie al vier adresjes uitgetest in Brussel, maar het aanbod is erg uitgebreid Zoek dus zelf zeker nog wat leuke zaken uit en draag zo je steentje bij om voedselverspilling tegen te gaan!

Onbetaalbare Zero Waste winkels in Brussel

Brussel huist de laatste jaren zo ' n 27tal biologische en Zero Waste winkels

Deze winkels lijken hetzelfde motto te hebben: “Goed voor de planeet, voor de gezondheid en voor de portemonnee.” In praktijk lijkt het niet altijd goed voor de portemonnee te zijn.

Zero Waste winkels bevorderen een plastic-vrije omgeving voor de klanten waar ze hun containers kunnen brengen om hun voedsel, schoonmaakmiddelen en persoonlijke verzorging bij te vullen. Deze bevatten ook een aantal herbruikbare en zero-waste alternatieven die geschikt zijn voor huishoudelijke goederen De winkels beschikken ook over eigen containers die aangekocht kunnen worden door klanten die hun eigen materiaal zijn vergeten meenemen Het doel van de winkel is ervoor te zorgen dat er minder afval op stortplaatsen terecht komt en minder afval wordt verbrand Dit alternatief is niet enkel milieuvriendelijk, maar biedt ook een gezonde levensstijl met lokale en biologische koopwaar.

Deze trend begon vooral in landen zoals het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten, maar is stilaan overgewaaid naar ons land De stad Brussel probeert sinds 2018 milieuvriendelijker te zijn Het doel is om de stad Brussel te verheffen tot een ‘Zero waste pioneer city’ Om deze doelstellingen te bereiken, heeft de Stad verschillende initiatieven gelanceerd om het afval te verminderen, te hergebruiken of te recycleren

Oorspronkelijk dachten de mensen dat dit een goede zaak was voor onze

samenleving Het is milieuvriendelijk en het is ook een nieuwe niche op onze markt Ze veranderden echter snel van gedachten toen ze er daadwerkelijk gingen winkelen voor allerlei goederen Niet alleen verspillen de consumenten hun tijd aan de verzorging van deze herbruikbare containers, maar ze besteden ook heel veel van hun tijd in de winkels zelf Heel veel consumenten zijn ook van mening dat er geen garanties zijn voor de naleving van hygiënenormen, wat hen afschrikt

Hier bovenop is er nog een reden waarom de consumenten toch liever naar een ‘gewone’ supermarkt willen gaan Ten eerste is er een beperkt assortiment van goederen die ze kunnen aankopen en als ze dan toch iets vinden dat ze zouden kopen, is het behoorlijk duur De prijzen in zero waste winkels zijn enorm hoog ten opzichte van gewone winkels, die misschien wel dezelfde producten aanbieden

Dit is de voornaamste reden waarom veel mensen, inclusief studenten, niet naar Zero Waste winkels willen gaan voor hun boodschappen Dit besprak Driss, onze reporter, met verschillende studenten aan de Vrije Universiteit Brussel

Door interviews af te nemen op de campus van de VUB konden we een relatief goed beeld schetsen over de relatie tussen Brusselse studenten en zero waste winkels.

Steekproef op de Vrije Universiteit Brussel

is en omdat ze iets milieubewuster willen shoppen

In deze interviews werd er gevraagd of de Brusselse studenten eerst en vooral wel bekend zijn met het concept van een zero waste winkel Als ze dit concept kenden en hier naartoe zouden gaan, was de volgende vraag wat hun motivatie is om deze winkels te bezoeken Ook is er de vraag gesteld of ze het gevoel hebben dat deze winkels eerder een hype zijn omwille van de laatste jaren, door de manier waarop het klimaat vaak in het nieuws verschenen is Vervolgens hebben we gevraagd of ze het nut inzien van deze winkels en of deze moeten blijven bestaan Als laatste vraag hebben we gepolst naar wanneer er kortingen zouden zijn voor studenten, dit een extra motivatie zou zijn voor hen om deze winkels consequent te bezoeken

Door middel van zowel kwalitatieve als kwantitatieve methoden te gebruiken hebben we verscheidene antwoorden en meningen ontvangen die we zullen ontleden in dit artikel.

Van de veertig respondenten was er 22,2 procent die niet op de hoogte was van wat het concept van een zero waste winkel is Van de overige 77,8 procent die wel bekend was met het concept, is er maar ruim 27,8 procent die daadwerkelijk zo een winkel bezocht heeft

De mensen die geen zero waste winkels bezoeken, staven hun keuze met uitspraken als “Nee, ik ben er nog geen tegengekomen”, en “Nee, het is te duur” Respondenten die de zero waste winkels wel bezochten zeggen dat ze dit doen, omdat er een heel groot aanbod aan bio-producten

Om te zien hoe de respondenten staan tegenover deze winkels, hebben we hun een uitspraak voorgeschoteld en die luidde als volgt: “Zero waste winkels zijn een hype en hebben geen kans om langdurig op de markt te blijven bestaan’. 61,11 procent van de respondenten was hier niet mee akkoord. Hun redenering hierachter is dat deze winkels zeker nog een toekomst gaan hebben, zeker door de huidige klimaat situatie en een misschien nog ergere situatie die er nog aan kan komen in de toekomst 38,89 procent van de respondenten is het dus iets of wat eens met deze uitspraak, en dit komt volgens één van de respondenten door het feitdat; duurzamer, ook vaak duurder is “Zeker in deze maatschappij met tien andere winkelketens, ga je dus sneller naar een goedkopere of gemakkelijkere winkel gaan Er is begrip voor de uitspraak, aangezien ze uit de markt geduwd worden ”

Er is ook één respondent die niet helemaal zeker is. Deze motiveert zijn standpunt met de uitspraak: “Ik vind het niet helemaal correct, omdat het wel een toekomst heeft maar door de dure prijzen kan het misschien niet voor iedereen zijn”

Een terugkerend argument bij de studenten is het een feit dat deze winkels vaak te duur zijn en dat er veel goedkopere alternatieven zijn. Het leven als student is zeker niet goedkoop, waardoor er kan geconcludeerd worden dat zero waste winkels minder toegankelijk zijn voor de gemiddelde student door hun beperkte budget

Als we peilen naar het nut van het bestaan van deze winkels door de vraag te stellen “Waarom zouden deze winkels moeten bestaan?”, is 100 procent van de respondenten positief over het concept van de winkels met hun zero waste werkwijze Het meest voorkomende standpunt dat de respondenten bij deze vraag hebben is, “dat het goed is voor het milieu” Het is opmerkelijk dat we uit deze korte steekproef kunnen afleiden dat 100 procent van de respondenten voorstander is dat deze winkels bestaan, maar dat er ruim 27,8 procent deze winkels daadwerkelijk bezocht heeft. Als we hierachter vragen komt het patroon van het ‘te duur zijn’, ‘de onbereikbaarheid’ of ‘het niet kennen” van deze winkels naar boven.

Van de respondenten was 50 procent tussen de 19-20 jaar, 16,7 procent 21 jaar en 33,3 procent 21+. De dure prijs van de zero waste winkels en de toegankelijkheid ervan voor studenten is het heikel punt om op een regelmatige basisch naar deze winkels te gaan Dit wordt nog eens bevestigd bij de vraag: “Zouden jullie de stap naar een zerowaste winkel durven zetten als jullie een eventuele studentenkorting zouden krijgen?”, waarop 100 procent van de respondenten met “ja” had geantwoord

Wat we dus kunnen concluderen is dat de zero-waste winkels op dit moment onbetaalbaar, onbereikbaar en te gefocust zijn op één doelgroep, namelijk mensen die actief bezig zijn met het klimaat. Om studenten meer aan te kunnen spreken, zouden er bijvoorbeeld initiatieven kunnen zijn zoals zero waste winkels of standjes op campus of in de buurt van de campus in samenspraak met de universiteit Ook zou studentenkorting een stap naar de studenten toe zijn Zolang zulke veranderingen niet doorgevoerd worden, zal de verstandhouding tussen de Brusselse studenten en de zero waste winkels niet denderend zijn

Brussel Brost, De Klimaatvriendelijke Kick-Off

Onze cultuurredactie interviewde Marieke van BRIK. Marieke werkt al drie jaar en een half voor BRIK en organiseert voor de tweede keer het evenement ‘Brussel Brost’. We stelden haar een aantal vragen over de duurzaamheid en toekomstplannen van het welbekende studentenevenement Brussel Brost.

TESS DE RUYVER & FLOOR PEETERS

Wie bent u en wat doet u voor Brussel Brost?

“Ik ben Marieke en werk bij BRIK, de servicedesk voor de Brusselse studenten

BRIK werkt eigenlijk voor alle Nederlandstalige studenten in Brussel en organiseert een aantal evenementen waarvan Brussel Brost het grootste is. Mijn functie bij Brussel Brost is projectverantwoordelijke. Ik ben dus de hoofdorganisator van het project Collega’s en andere mensen die mij ondersteunen, helpen mee om het festival op poten te krijgen.”

Hoelang organiseren jullie Brussel Brost al?

“Dit jaar is het de veertiende editie. Brussel Brost gaat dus al best lang mee Het is ook begonnen onder een ander naam ‘Bruxelles Live’ en is dan zo gegroeid tot ‘Brussel Brost’, maar ik weet niet exact sinds wanneer ”

Met welk doel is dit festival ooit begonnen?

“Brussel Brost is eigenlijk de kick-off van het Brusselse academiejaar Je hebt dat uiteraard ook in verschillende andere steden Het idee is dat het een moment is om alle studenten samen tebrengen en kennis te laten maken met de stad Brussel.

Er zijn dus ook veel organisaties aanwezig die zichzelf kenbaar komen maken bij de studenten ”

Dus dit festival is georganiseerd voor studenten in Brussel. Zijn ze jullie doelgroep?

“Ja, studenten in Brussel, maar ook laatstejaars scholieren die al eens kennis willen komen maken met Brussel Uiteraard is iedereen die afgestudeerd is ook nog steeds welkom ”

Wat hebben jullie al in het verleden gedaan om klimaatbewust te zijn?

“Wij gebruiken geen plastieken bekers meer, maar ‘ecocups’. Herbruikbare bekers waarop er statiegeld staat zodat er geen ecocups verdwijnen. Ook proberen we altijd zoveel mogelijk ‘petflessen’ te vermijden, maar dat is niet altijd even simpel Sinds vorig jaar hebben we een nieuwe locatie, waardoor het allemaal even uitzoeken was en er veel last-minute gebeurde. Het jaar ervoor hadden we aan alle cateraars gevraagd om geen plastieken borden te gebruiken Alles was dus geserveerd op kartonnen bordjes Ook proberen we altijd alles zo lokaal mogelijk vast te leggen Vorig jaar hebben we minder kunnen doen omdat we op een locatie zaten die alles zelf organiseerde ”

In september hebben jullie op de Facebookpagina van Brussel Brost een survey geplaatst over hoe het festival zou kunnen verbeteren. Studenten konden dus hun inbreng geven. Wat zijn de resultaten daarvan?

“Voor veel studenten is ‘Paleis 12’ een afstandje, maar de meesten waren wel heel content met de pendelbussen. Dat is wel fijn om te weten Dankzij de pendelbussen konden ze best wel tot laat blijven en toch nog steeds op hun campus geraken. Ook vinden studenten vaak alles te duur Het is natuurlijk moeilijk om alles betaalbaar te houden met alle prijsstijgingen We bieden veel veggie en vegan aan. In de backstage was alles vegetarisch We zetten in op duurzame mobiliteit door een bewakende fietsenstalling en het promoten van deelsteps ”

“Twee jaar geleden, toen we nog op een andere locatie zaten, namelijk ‘Tour&Taxis’, hebben we onze drank via ‘Robinetto’ voorzien Er werd tot aan de bars een watertap met gewoon kraantjeswater geïnstalleerd en daaraan voeg je een smaakje toe Zo vermijden we dat men water moet importeren in plastieken flessen ”

“Voor ons is zo’n evaluatie ook altijd een manier om te weten te komen wie onze studenten zijn, waar ze vandaan komen, hoe vaak ze al naar ‘Brussel Brost’ zijn geweest en hoe ze ‘Brussel Brost’ kennen.”

Marieke haalde de enquête er even bij en liet ons ook een kijkje nemen naar de resultaten. De meeste vragen peilden naar de tevredenheid van studenten over diverse aspecten van

het evenement zoals; ‘Wat vond je van de locatie?’ Zeer goed - goedneutraal - matig - slecht. Marieke wist ons te vertellen dat er zeker waarneembare verschillen waren tussen Engelstalige en Nederlandstalige studenten.

"De studenten zijn allemaal relatief tevreden over onze mobiliteit opties, ook al was de locatie dit jaar wat verder Je merkt dat internationale studenten de prijzen allemaal relatiever vinden, dus niet zo duur als Nederlandstalige studenten en zeker bij het drankaanbod De sfeer is daar wel op en top en dat is ook wat het meeste naar boven komt bij de vraag: Wat vind je het leukste aan ‘Brussel Brost’? Ja, de sfeer, veel mensen tegenkomen en het feit dat het gratis is ”

U sprak daarnet over het transport (bussen, shuttles, fietsen, …). Is dat vooral gekomen voor duurzaamheid of echt voor efficiëntie voor de studenten?

“Ergens is dit een noodzaak, omdat de locatie niet te voet te bereiken is vanuit het centrum of vanaf de campussen Ook met de fiets is het al een afstandje, dus moesten we wel mobiliteitsopties aanbieden. Zeker omdat het tot drie uur ‘s nachts was, wanneer het reguliere vervoer niet meer rijdt, vandaar de pendelbussen Daarnaast kon je vouchers krijgen voor een Uber als je niet naar één van de campussen moest of naar een plek moest waar de pendelbus niet stopt Je kon twee gratis ritten met de tier steps en elektrische fietsen nemen, die ook aangeboden werden op het festivalterrein en op de campussen, om enerzijds van de campussen naar ‘Brussel Brost’ te gaan en om terug naar huis te keren ”

Bij de laatste editie zagen we dat er ook een camping was, Camping 58. Er stond op de Facebook-pagina dat die ecologisch was. Hebben jullie die zo gemaakt?

“De Camping 58 is niet ons project, maar is eigenlijk een bestaande camping die vandaag nog steeds bestaat In de winter doen ze daarin allerlei activiteiten en in de zomer is het gewoon een camping Ik denk dat je daar nu ook kan kamperen, als je wilt We hebben dat toen gepromoot voor studenten die niet meer naar huis geraakten na het festival Je had dan de mogelijkheid om een plekje op Camping 58 te reserveren Het was wel heel koud, waardoor ik denk dat er niemand op die camping is geweest. Het weer is natuurlijk moeilijk te voorspellen in september.”

Zouden jullie in de toekomst jullie evenement klimaatvriendelijker kunnen maken en zijn daar al een aantal ideeën over?

“Van die kleine dingen Herbruikbare zakjes voor sigarettenpeuken in te doen, dat is er één We willen volgend jaar graag volledig vegetarisch cateren en foodtrucks enkel vegetarisch of vegan laten aanbieden op het festivalterrein Wat goed zou zijn, is de stroomvoorziening tracken en groene stroom voorzien Dat ligt voorlopig niet in onze handen, omwille van de locatie ”

Om te eindigen vroeg Marieke ons nog om een aantal tips voor het festival wat duurzamer te maken. We kwamen met een aantal ideeën. Ten eerste dachten we eraan om op kartonnen bordjes over te schakelen, regenwater te gebruiken waar mogelijk en zoveel mogelijk te recycleren.

Just for fun

Doe de test! Welke plant ben jij?

Ik ben eerder iemand die…

1 Zich graag in een groep bevindt

2. Liever in kleine groepen blijft

3 Naargelang de situatie open of gesloten is

Welke kleur past het beste bij jouw karakter?

1 Donkerpaars

2 Goud

3 Groen

Wat vind je het belangrijkst in het leven?

1 Jezelf zijn en de grote massa niet volgen

2 Genieten van het leven

3 Carrière maken

Ik ben iemand die:

1.Liever thuisblijft

2 Graag nieuwe plaatsen ontdekt

3.Niet bang is van uitdagingen

Welke karaktereigenschappen passen het beste bij jou?

1 Uniek en zelfstandig

2.Loyaal en reiziger

3 Introvert en gedreven

Waar zou je het liefste wonen?

1 Op een boerderij

2 In het buitenland

3 In de stad

Wat is je lievelingsbloem?

1 Een madeliefje

2 Een roos

3 Een tulp

Meestal 1: Peperomia

Net als de blaadjes van deze plant, heb je een unieke kant Je volgt de grote massa niet en vreest niet om jouw eigen weg te gaan Je bent een zelfstandig persoon die niet bang is om dingen te ondernemen. Geluk staat vaak aan jouw zijde Alhoewel je een zelfstandig persoon bent, voel je je ook thuis in grote groepen.

Meestal 2: Cactus

Alhoewel je langs de buitenkant eerder afstandelijk bent, ben je eigenlijk iemand met een hart van goud Je laat niet makkelijk mensen binnen maar eens deze jouw vertrouwen hebben, ben je er altijd voor hen Je bent een levensgenieter en bent niet bang voor een nieuw avontuur

Meestal 3: Sanseveria

Je bent een persoon die zich eerder gaat afzonderen, maar eens je je in een goede groepsetting bevindt, bloei je helemaal open Door jouw vastberaden persoonlijkheid, ben jij iemand die niet bang is om de uitdaging aan te gaan Hierdoor ben je succesvol in meerdere aspecten van jouw leven

Je bent zeer flexibel naar anderen toe en laat hierdoor overal een goede indruk achter Hoe je je gedraagt is afhankelijk van de mensen waarbij je op dat moment verblijft

Jouw aanwezigheid brengt voor velen een aangename sfeer met zich mee. Je wordt gezien als een meerwaarde aan de groep en moet deze taak ook blijven vervullen

Je vindt het belangrijk om goed voor te komen bij de mensen en een goede indruk achter te laten Hierdoor vergeet je soms om tijd te nemen om op adem te komen en aan jezelf te denken Laat het los, laat het gaan

ROOS MEIKLOKJE

April Mei

Wat voor jou van groot belang is, is het blij maken van jouw medemens. Door jouw geduld en vriendelijkheid naar anderen toe wordt je omgeven door liefde en zal er binnenkort nog een grote liefde bijkomen

Jouw belangrijkste eigenschappen zijn oprechtheid en eerlijkheid. Voor jou is ‘gelukkig zijn’ het doel van het leven, wat je zeker bereikt als je discreet blijft.

Juni

Naast het symbool van ‘een roos’ voor ‘de liefde’, is het ook een bloem die staat voor jouw trouwheid, respect voor anderen en vriendschap Je staat moedig in het leven, maar het blijft belangrijk om soms ook verdriet te kunnen tonen

OROSCOOP

Jij bent een fan van de natuur en doet er alles aan om de zon op de juiste momenten te laten opkomen en ondergaan Je bent behulpzaam en trouw en kan iedereen ‘zen’ laten worden

Jij bent een heel opvallend persoon, waar mensen naar toe trekken om troost te zoeken of om hulp te vragen. Je staat altijd klaar voor hun, waardoor je ook nooit iemand zal teleurstellen.

September

Niets houdt je tegen om op avontuur te gaan of iemand te komen verdedigen, waarvan je ziet dat de persoon in gevaar is Je bent zeer dapper en weet ook op elk moment hoe je situaties op een wijze manier kan aanpakken

KERSTSTER CHRYSANT

Oktober

Als jij in een situatie terecht komt, waarbij er onrust is, kom je altijd met een manier om dit op te lossen Het is belangrijk voor jou dat alles op een rijtje is uitgestippeld en je zaken op orde zijn gesteld. Dit zorgt voor een duidelijk streefdoel.

November

De chrysant is een kleurrijke en opvallende bloem, die naast vriendschap en eerlijkheid ook veel aandacht hecht aan ‘gezondheid’ Het gezonde leven helpt je om gelukkige te leven.

December

Familie en vrienden zijn zeer belangrijk voor jou Je steekt dan ook al je aandacht in het gelukkig maken van deze mensen door ze veel liefde te geven. Zij halen hier zeker ook veel uit, dus is het belangrijk om dit te blijven doen.

BROEIKASGAS

ELEKTRICITEIT

KLIMAAT

PLASTIC TWEEDEHANDS VERWARMING

WATERBESPARING

Colofon

Hoofdredacteur: Jana Versées

DRINKBUS ENERGIE

LUCHTVERVUILING

RECYCLEREN

VEGAN

VOEDSELVERSPILLING

DUURZAAMHEID GROEN

MILIEU

SORTEREN

VEGETARISCH

VOETAFDRUK

W o o r d z o e k e r

Eindredacteurs taal & tittels: Adam El Mourabet & Lynn Mommaerts

Eindredacteurs vormgeving: To Baetens & Emily Duymelinck

Marketing & communicatie: Lore Claes & Chloé Pauchard

Chef HR: Neslihan Koyuncu

Redactie Opinie & debat: Romy Mubenga Wa, Marine Sargsyan, Laura Thomas, Alexa Van Hauwermeiren

Redactie Cultuur: Bente Clement, Tess, De Ruyver, Magali Duchesne, Floor Peeters

Redactie Onderzoek: Séphora Alaoui-Ismaili, Driss Baeten, Nour Chentouf, Elliot D'haeyere, Taulant Hyseini

Pagina nummers (ook in lifehack nr 7)

Interview seppe lampe

Namen van journalisten op elk artikel

copyright van alle fotos

achterflap maken

Horoscoop beetje aanpassen (titel enzo)

inhoudstafel laten kloppen

Checken of we de juiste, laatste versie

van elk artikel gebruikt hebben

plant testje

GROEN= done

Oranje = bezig