Diagnostyka przedobjawowa u chorych z polipowatością gruczolakowatą jelita grubego
– badania genetyczne (analiza pośrednia i bezpośrednia); – badanie okulistyczne. Przebarwienia siatkówki są cechą współwystępującą z nowotworami jelita grubego na zasadzie asocjacji. Charakterystyczne dla zespołów polipowatości jest stwierdzenie więcej niż 4 ognisk przebarwień zlokalizowanych w obydwu gałkach ocznych. Przebarwienia obserwowane są w ok. 65% przypadków (18). Ich obecność jest pomocna diagnostycznie, zwłaszcza w rodzinach, gdzie nie udało się zlokalizować mutacji, a analiza pośrednia nie pozwala na określenie grupy podwyższonego ryzyka. Celem pracy była analiza wyników badań genetycznych oraz przesiewowych badań kontrolnych we wczesnym, przedobjawowym rozpoznaniu polipowatości rodzinnej jelita grubego. MATERIAŁ I METODYKA W prowadzonym przy Klinice Chirurgii Ogólnej, Gastroenterologicznej i Endokrynologicznej AM w Poznaniu Rejestrze Polipowatości znajduje się obecnie 98 rodzin z rozpoznaną polipowatością (80 – FAP, 10 – zespół Gardnera, 4 – zespół Peutza i Jeghersa, 2 – zespół Turcota, 2 przypadki polipowatości młodzieńczej). Z grupy tej 62 rodziny (50 – FAP, 8 – zespół Gardnera, 2 – zespół Peutza i Jeghersa, 2 – zespół Turcota) znajdują się w stałej systematycznej kontroli. W latach 1980-2003 wykonano 139 operacji wśród objętych kontrolą pacjentów (94 proktokolektomie odtwórcze, 39 kolektomii, 6 zabiegów innego rodzaju). Schemat postępowania klinicznego: A) po podmiotowym i przedmiotowym badaniu klinicznym każdy pacjent z rozpoznaniem bądź podejrzeniem zespołu polipowatości ma sporządzany dokładny rodowód będący podstawą dalszych badań genetycznych; B) u każdego z pacjentów wykonuje się: – rektosigmoidoskopię (i/lub kolonoskopię lub wlew kontrastowy jeśli to konieczne), – gastroduodenoskopię, – usg jamy brzusznej i tarczycy, – badanie okulistyczne, – badanie ginekologiczne u kobiet, – w przypadku stwierdzenia nowotworu złośliwego – oznaczenie poziomu CEA i AFP, – w uzasadnionych przypadkach RTG czaszki (kostniaki) lub KT ośrodkowego układu nerwowego (zespół Turcota);
969
symptomatic diagnostics of familial adenomatous polyposis coli (FAP). MATERIAL AND METHODS Considering the Polish Polyposis Registry run in our Department, their are 98 families diagnosed with polyposis (80 – FAP, Gardner’s syndrome – 10, Peutz-Jegher’s syndrome – 4, Turcot’s syndrome – 2 and juvenile polyposis2), with 62 families (50 – FAP, 8 – Gardner, 2 – Peutz-Jeghers, and 2 – Turcot’s) remaining under our surveillance (prophylactic analysis and investigation, treatment, control examinations). During the period between 1980-2003, 139 operations were performed amongst members of families from the Registry (94 – IPAA, 39 – colectomy, 6 – others). Clinical management: A) following medical and physical examinations every patient diagnosed with familial adenomatous polyposis or suspected of FAP, admitted to our Department, will have a precise pedigree constructed; B) each patient will be subject to the following, – rectosigmoidoscopy (if indicated followed by colonoscopy, or by barium enema if colonoscopy is not possible), – gastroduodenoscopy, – abdominal ultrasound, thyroid ultrasound, – eye examination, – gynecological examination in women, – in the presence of malignant tumors – CEA and AFP blood levels, – in justified cases scull X-ray (osteomas), head CT (Turcot’s syndrome). C) Genetic analysis: 10 ml of venous blood collected (EDTA) for genetic testing. DNA was isolated by means of the phenol/chloroform method. The primers according to Groden an coauthors (1991) 14, 15A, 15B, 15C, 15D, 15E, 15F, 15G, 15H, 15I were used for the amplification of APC gene fragments (1).PCR reactions were performed in 25 µl. The PCR mix was composed of the following: 100 ng genomic DNA template, 2,5 µl. 10x Taq polymerase buffer, 25 pM of each primer, 10uM dNTP and 0,5 U Taq polymerase. The PCR products were tested by heteroduplex analysis (HD) on 10% non-denaturating polyacrylamide gel containing 10% glycerol. Single strand conformation polymorphism (SSCP) was performed after heat denaturation of DNA in 80% formamide,