Nadczynność przytarczyc leczona chirurgicznie
gunów tarczycy, na jej ścianie tylnej czy w rozwidleniu naczyń tarczowych dolnych. Wielkość pojedynczego gruczołu mieści się w przedziale 6,5x6x3 mm, jego masa to ok. 30-50 mg. Unaczynienie pochodzi głównie od tętnic tarczowych dolnych lub naczyń łączących je z tętnicami tarczowymi górnymi. Przytarczyce górnej pary wywodzą się z IV kieszonki skrzelowej, para dolna natomiast z III kieszonki, tak jak grasica, stąd możliwe położenie ektopowe właśnie w obrębie tego gruczołu lub pozostałości po nim. Zarówno embriologiczna, jak i mechaniczna migracja przytarczyc sprawia, że ich możliwa lokalizacja jest bardzo zróżnicowana, obejmując nie tylko różne struktury szyi, ale również śródpiersia przedniego i tylnego (ryc. 1). W przypadku leczonych przez nas chorych, większość, 90,6% wyciętych gruczołów odnaleziono w położeniu typowym (okolice górnych lub dolnych biegunów tarczycy, rozwidlenia naczyń tarczowych). Ciało tłuszczowe pograsicze było najczęstszą stwierdzoną przez nas lokalizacją ektopową. Dotyczyła ona 5,4% odnalezionych gruczołów. Za najczęstsze (stanowiące 45% wszystkich) położenie ektopowe uznają ją także inni autorzy (3). Według tego samego źródła, drugą w kolejności nietypową lokalizacją przytarczyc, może być tarczyca (12,5%). W naszym materiale takie położenie dotyczyło 1,5% gruczołów, które udało się odszukać dzięki śródoperacyjnemu badaniu usg. Lokalizację w obrębie śródpiersia, w miejscach innych niż pozostałość grasicy, stwierdziliśmy łącznie w 2,5% przypadków. Znane są doniesienia o znacznie częstszej lokalizacji ektopowej gruczołów. Zgodnie z nimi wewnątrz grasicy znajdować się może 24-26% wszystkich przytarczyc, w obrębie tarczycy 1122% (4-7). Okołoprzełykowo może leżeć 7,828% gruczołów, w pobliżu tętnicy szyjnej – 9% (5, 7, 8) (tab. 2).
Tabela 2. Położenie wyciętych przytarczyc Table 2. Localization of excised glands
Lokalizacja / Localization Typowa/ typical Cia³o t³uszczowe pograsicze / corpus adiposum following thymus involution Inna w ródpiersiu / other in mediastinum Pod torebk¹ tarczycy / inside the capsula of thyroid
Czêsto æ / Frequency 90,6% 5,4% 2,5% 1,5%
923
Ryc. 1. Typowa lokalizacja i unaczynienie przytarczyc Fig. 1. Typical localization and vascular supply of parathyroids
sels connecting them with the upper thyroid arteries. The upper pair of the parathyroid glands derives from the IV brachial cleft, while the lower pair – from the III brachial cleft (thymus). Thus, ectopic localization is possible inside the above-mentioned gland or it’s remnants. Both the embryological and mechanical migration are responsible for the very different localization concerning not only structures in the area of neck, but also in the anterior or posterior mediastinum (fig. 1). As far as our experience is concerned, most glands (90.6%) were found in the „typical” localization (near the upper or lower poles of the thyroid gland, in the bifurcations of thyroid vessels). Corpus adiposum following thymus involution was the most common ectopic localization. We observed the above-mentioned in 5.4% of identified glands. Other authors also considered it as the most common (3). According to the authors mentioned above, the second ectopic localization is the thyroid gland (12.5%). Based on our experience this localization was present in 1.5% of glands, diagnosed by means of intraoperative ultrasonography. Mediastinal localization, in areas other than the thymus, was confirmed in 2.5% of cases. Literature provided data concerning the ectopic localization. Based on the above-mentioned 24-26% of glands were found