8033
komt: door de platentektoniek. De aardkorst bestaat uit een twaalftal lithosferische platen, die voortdurend in beweging zijn. Een lithosferische plaat omvat een stuk van de aardkorst en het bovenste deel van de aardmantel, tot aan een zone die de asthenosfeer heet en die ongeveer honderdvijftig kilometer onder het aardoppervlak zit. De asthenosfeer is als het ware het glijvlak waarover de lithosferische platen bewegen.
MauritaniĂŤ Algerije Senegal Gambia Mali
Guinea Bissau
10
Guinea Sierra Leone
Venezuela
Burkina Faso
Niger
Guyana Suriname Frans Guiana
Liberia
Ivoorkust Benin
Ghana Togo
Nigeria BraziliĂŤ
Goudvoorkomens 2 miljard jaar oude schilden
Kameroen
Groensteengordels
De geologische structuren van het Guianaschild lopen door in West-Afrika
Op sommige plaatsen bewegen die platen uit elkaar, zo ook bij Afrika en Zuid-Amerika. Dat gaat met een snelheid van enkele centimeters per jaar, ongeveer net zo snel als je nagels groeien. Suriname op de Zuid-Amerikaanse plaat en West-Afrika op de Afrikaanse plaat komen dus steeds verder uit elkaar te liggen. Door de beschikbaarheid van gps aan weerszijden van de oceaan kan je dat precies meten. Het uiteendrijven is het gevolg van convectiestromen diep in de aardmantel, warmtestromen die worden opgewekt doordat het binnenste van de aarde veel warmer is dan de buitenkant. De convectiestromen dragen de lithosferische platen op hun rug, elk een andere kant op: Zuid-Amerika naar het westen en Afrika naar het oosten. In de scheur die daardoor in het midden van de Atlantische Oceaan ontstaat welt heet magma omhoog en dat vult de scheur op: dat is de Mid-Atlantische Rug, de onderzeese bergketen tussen Afrika en Zuid-Amerika. Maar het in de scheur gestolde magma wordt op zijn beurt ook weer door de convectiestromen uiteengescheurd in een westelijk en een oostelijk deel, en zo wordt er steeds nieuwe oceaankorst in het midden gevormd en wordt de oceaan steeds breder: het is een spreidingszone.
geologie en l andschap van suriname
Geologie Suriname_p001_184.indd 10
26-09-17 11:26