KINDERRAAD WIL HAARLEM MOOIER MAKEN
Haarlem heeft een nieuwe kinderraad. Woensdag 20 september werden de leden van de kinderraad officieel benoemd door burgemeester Wienen. Erina (11) van de Molenwiek Dalton kreeg de ambtsketen om: zij mag dit schooljaar kinderburgemeester zijn.
TEKST: JACQUELINE SCHADEE FOTO’S: MIRANDA BRUINSMA
De plechtige benoeming werd gehouden in de raadszaal van het stadhuis, waar ook de echte gemeenteraad vergadert. De kinderraad bestaat uit veertien kinderen van zeven Haarlemse basisscholen. Hun ouders en andere familieleden zaten ook in de zaal. Eén voor één riep de burgemeester de kinderen naar voren.
Trouw beloven
De kinderen deden vier beloftes: dat ze zich zullen inzetten voor de kinderen van Haarlem, niemand zullen voortrekken, trouw zullen zijn en hun afspraken zullen nakomen. De verklaring eindigde met de woorden: “Jullie kunnen op mij rekenen.” Daarna zetten de kinderen een handtekening en klonk applaus.
Samenwerken
“Ik ben er trots op dat jullie je willen inzetten
voor Haarlem”, zei wethouder van Jeugd, Bas van Leeuwen. “Samen maken we de stad.” Ook de burgemeester is blij dat de kinderen gaan meepraten: “Wie weet vinden jullie het zó leuk, dat jullie later in de echte gemeenteraad willen!”, zei hij. De kinderraad gaat dit jaar samen met de burgemeester naar belangrijke vieringen en herdenkingen. “Jullie vertegenwoordigen alle kinderen van Haarlem”, zei hij.
Verkiezing
De kinderen van de raad verkozen Erina een week voor de installatie tot kinderburgemeester. Alle kandidaten hielden toen een toespraakje voor elkaar, een ‘pitch’. Daarin vertelden ze hoe ze de stad mooier en leuker willen maken voor kinderen. Na afloop van de pitches was er een stemming. Erina kreeg de meeste stemmen.
Klein beginnen
De nieuwe kinderburgemeester wil de opwarming van de aarde tegengaan en Haarlem toegankelijker maken voor rolstoelen. “We kunnen niet de hele wereld redden, maar wel klein beginnen”, zei ze. “Alle scholen in Haarlem moeten hun afval scheiden. En de stoepen moeten lager, zodat mensen in rolstoelen erop kunnen komen.” Erina zit net als de andere kinderraadsleden in groep 8. Ze heeft twee broers en houdt van ballet, turnen en knutselen.
Contact
Heb je een idee voor de stad dat je wil delen met de kinderraad? Mail kinderburgemeester@gmail.com.
SEPTEMBER 2O23
De Ark houdt eigen Dyslexiedag “Hockey is echt een samen-sport”
ZomerSchool ontmoet wethouder
4 6 8 11
Emad over feestvieren op school
Ayman, Djura, Saar, Marwe, Erina, Thijmen, Jona, Emily, Felix, Joshua en Esila met de wethouder en de burgemeester. Yekta, Nohaila en Mano staan niet op de foto.
Erina: “Heel bijzonder dat ik kinderburgemeester mag zijn.”
Handtekening zetten in de raadszaal.
& RAADSELS
Jantje loopt met z’n opa en oma door het bos. “Oma, ik moet piesen”, zegt hij. Oma: “Bah, wat een vies woord! Zeg voortaan maar ‘fluiten’.”
’s Nachts moet Jantje naar de wc. Hij roept opa en zegt: “Opa, ik moet fluiten.” Opa: “Jantje, je kunt niet midden in de nacht gaan fluiten!”
Jantje: “Maar ik moet echt!” Opa: “Oké, doe het dan maar zachtjes in mijn oor.” Soof (9)
Pim tegen Max: “Ik was deze zomer op het naaktstrand. Wat denk je? Niks aan.”
Teun (11)
Piet is bij de snoepwinkel. “Hoeveel kosten de spekkies?”, vraagt hij. “Je krijgt vier spekkies voor drie euro”, zegt de verkoopster. “Aha”, zegt Piet. “Dus vier spekkies voor drie euro, drie voor twee euro, twee voor één euro en één spekkie…kost niks.” En hij pakt een spekkie en loopt de winkel uit.
Dilara (10)
Meester vraagt aan de klas: “Wie weet het verschil tussen een koning en een boer?” Willem: “Een koning kan wel boeren, maar een boer kan niet koningen!” Kees (10)
Waarom neemt een oen hooi mee naar bed?
Keesje (12)
Antwoord: Om zijn nachtmerrie mee te voeren!
Heb jij een leuke mop of een goed raadsel ? Mail ze met je voornaam en je leeftijd naar redactie@jong023.nl
Weet je veel van geschiedenis? Of ben je een supergoeie gamer? Of wil je iets vertellen over je goede of slechte ervaringen met social media? Mail naar redactie@jong023.nl!
STREEP ALLE WOORDEN DOOR IN DE PUZZEL.
SOMMIGE LETTERS KUNNEN TWEE KEER DOORGESTREEPT WORDEN. MAAK EEN WOORD VAN DE LETTERS DIE JE OVERHOUDT.
STUUR JE OPLOSSING VOOR 25 OKTOBER NAAR REDACTIE@JONG023.NL. DE WINNAAR KRIJGT EEN BOEKENBON TER WAARDE VAN € 20,- VAN DE
Het antwoord van juli was PARASOL. Janne en Jasmijn (Dreefschool), Arthur (Lindeboom), Noah (Argonauten), Alexander (Ter Cleeff), Milan (Oranje-Nassauschool), Vesper (De Cirkel), Yenthe (Camelot) en Raul van de Sint Bernardusschool hadden dat goed. Janne en Jasmijn winnen een VVV-bon van € 15,-. Gefeliciteerd!
AVONTUREN
BIEB
BOEK
BOEKHANDEL
BOOMHUT
GRAPPIG
MUMMIE
ANTWOORD (1 WOORD):
MUTS
PAGINA
RELAXEN
SCHRIJVER
SPANNEND
VERHAAL
ZIN
UITGEVER: STICHTING JONG023
HOOFDREDACTEUR: JACQUELINE SCHADEE AAN
WERKTEN MEE: WOUTER VAN AALDEREN (PUZZEL EN BEZORGING), EDITH BIJL (CORRECTIES), DANIËLLE ZWAGER (BEZORGING), EN ANDEREN.
VORMGEVING: KIRSTEN VERMEULEN
Meer informatie en contact: redactie@jong023.nl www.jong023.nl facebook.com/jong023.nl
DONATEURS EN SPONSORS
Wil jij in de kinderkrant met je school, vrienden of hobby? Doe je iets leuks voor je buurt of de stad? Mail redactie@jong023.nl
S C H R IJ V E R S L A L A A H R E V P E V N M B B O N E A D O E U K I I E G N N N X M S Z E I K N A T A M N T P B E E H U L I W P U U O N K R E E A R M M B D E E R R A N I G A P O N G B O O M H U T B
DE NIEUWE JONG023 VERSCHIJNT DONDERDAG
NOVEMBER
KENNEMER BOEKHANDEL!
JONG023 WORDT MEDE MOGELIJK GEMAAKT DOOR:
9
2023
JONG023 – SEPTEMBER 2023 JAARGANG 5, EDITIE 5 OPLAGE: 7.500 KRANTEN
DEZE EDITIE
HERFST SUDOKU SEPTEMBER 2023
MINI
"Hoe H elp jij de natuur in je buurt?"
Burgemeester Jos Wienen is benieuwd hoe het voor kinderen is om in Haarlem te wonen. Hoe beleven zij de natuur in de stad? Wat doen ze voor het milieu? Weten zij hoe de stad groener kan worden? Leerlingen van de Rudolf Steinerschool in Schalkwijk delen hun ideeën.
“Er waren een keer kastanjes gevallen in onze tuin. De kastanjes werden boompjes. We hebben de boompjes uitgegraven en in de Haarlemmerhout gezet. Dat was heel leuk. Ik vind dat er voor elke boom die gekapt wordt, twee nieuwe bomen moeten komen.”
“Meer struiken en bomen planten. Onze tuin is heel groen. We hebben alleen een klein tegelpad. Ik heb mama deze zomer geholpen met een zonnebloem zaaien. Die werd mooi groot. Ik gooi ook zo weinig mogelijk eten weg, tegen de voedselverspilling.”
“Met mijn moeder heb ik een plantenbank bedacht. Je brengt daar je planten heen die je niet meer wilt. Andere mensen kunnen die planten komen adopteren. Wat ik ook goed vind: een jaarlijkse boomplantdag op alle scholen. Dan komen er heel veel bomen bij.”
“Ik probeer zo weinig mogelijk papier te gebruiken op school. Meester vroeg vandaag of we tien vellen papier wilden pakken om op te tekenen. Ik pak er dan twee en gebruik elke hoek en beide kanten van elk vel. Ik pluk of scheur ook nooit bladeren of takken van bomen of struiken af.”
“Ik ga soms in het park bloemenzaadjes zaaien of bollen planten. Dat doen we ook wel eens in de duinen, met speciale zaden voor duinplanten. Thuis hebben we een moestuin. Ik help met water geven en oogsten. We hebben sperziebonen, bloemkool, pompoen en courgette.”
“Ik wil aan de gemeente vragen om meer tegels weg te halen. Op die plekken kunnen dan planten en bloemen groeien. Ook wil ik vragen om meer bomen in de buurt. En een gezamenlijke tuin waar je dingen kunt plukken.”
LiSSy (10)
En jij? Hoe help jij de natuur in je buurt?
“In de stad is het niet zo groen. Het zou normaal moeten zijn dat er iedere paar meter een boom, plant of bloem staat. Ik let er zelf op dat ik geen kleren uit fabrieken koop. Die kleren zijn vervuilend en het maken ervan ook. Ik koop tweedehandskleding.”
“Ik gooi mijn afval altijd netjes in de prullenbak. Ik kom altijd lopend of met de fiets naar school. Mijn ouders rijden zo min mogelijk met de auto. Er zijn te veel benzineauto’s in de stad. Die zijn slecht voor het milieu. Elektrische auto’s zijn beter, maar die zijn nog heel duur.”
“Ik scheid thuis mijn afval. Plastic bij plastic, papier bij papier. In de stad wil ik meer parken. Kan ergens geen park komen, dan zeg ik: minimaal drie bomen per straat. Mensen moeten ook minder vaak het gras maaien. Dat is goed voor egels en andere kleine beestjes.”
Haarlem
Benthe (9
Sam (10)
Kira (10)
SuuS (11)
mia (11)
Luca (9)
rayhana (11)
LoLa (9)
Vu L ze Lf in... teken jezelf
Burgemeester Jos Wienen FOTO: BIBI VETH
TEKST EN FOTO’S: FLEUR LEEFLANG
SEPTEMBER 2023
“Hoe maak jij je buurt groener?"
ZOMERSCHOOL: HAARLEM VERKENNEN EN WOORDEN LEREN
Bijna honderd leerlingen van de ZomerSchool gingen eind juli naar het stadhuis. Ze kregen een rondleiding en stelden vragen aan wethouder Bas van Leeuwen.
Het mooiste aan het stadhuis vinden Fedya (9), Jason (9), Noura (9) en Rachele (9) de walviskaak die ergens aan het plafond hangt. De kaak is wel drie meter lang. “De kaak is een cadeau van een avonturier”, vertelt Rachele. “Hij zag walvissen op zijn reis. De kaak is het bewijs.”
Boeven in de kelder
In de werkkamer van de burgemeester zien de kinderen veel boeken en kranten. “De burgemeester heeft veel te doen!”, zegt Fedya. De kelder van het stadhuis was vroeger een gevangenis. Jason: “Gevangenen kregen hier een ketting om hun nek en armen. Boeven kregen hier hun straf.”
Heel aardig
De kinderen interviewen ook wethouder Van Leeuwen. Hij werkt samen met de burgemeester. “Ik zei dat zijn pak hem prachtig staat”, zegt Fedya. Noura: “We vroegen de wethouder hoe Haarlem is ontstaan. We vroegen ook of hij broers of zussen heeft en hoe duur zijn schoenen
waren. Hij antwoordde dat Haarlem is gebouwd op een zandrug. Hij heeft één zus en zijn schoenen kostten ongeveer 45 euro.” Jason: “De wethouder praatte gelukkig in normale taal. Niet moeilijk of zo.”
De ZomerSchool wordt elk jaar gehouden in de eerste twee weken van de zomervakantie. Het is een zomerkamp voor kinderen die extra willen oefenen met taal. Veel van hen praten thuis geen Nederlands. In de ochtend is er taalles. In de middag doen de kinderen workshops en gaan ze op pad in Haarlem. Info: zomerschoolhaarlem.nl
SCHOOLREIS NAAR DE NATUUR
Meer dan zevenhonderd kinderen uit groep 7 van verschillende basisscholen kwamen eind september naar de Haarlemmerhout voor de Scholendagen. Ze werden opgewacht door niemand minder dan Lodewijk Napoleon, de vroegere eigenaar van het stadspark.
TEKST EN FOTO’S: JACQUELINE SCHADEE/ MARIE-JOSÉ BRANDSMA
“We kregen allerlei opdrachten en we hebben een schat gevonden”, vertelt Aylin (10) van de Molenwiek Dalton. “Het was superleuk.” Nour (9): ”We maakten muziek op het dopje van een eikel. En op een blaadje. We leerden ook hoe je voorkomt dat steden overstromen. Het helpt om gras in de tuin of op het dak te planten.” Melissa (9): “We ontdekten hoelang het duurt tot afval dat op de grond ligt, verteert. Sommig afval vergaat nooit.”
Bij de Scholendagen hoort ook een bezoekje aan de Houthoeve, de stadsboerderij. Kinderen leerden dat je aan het nummer op een ei kunt zien hoeveel ruimte de kip heeft gehad. “We leerden ook dat sommige dieren ogen aan de voorkant hebben, anderen opzij”, zegt Sjoujoud (11). De leerlingen gaan terug naar school in een gele NZH-bus. “Het was superleuk en superleerzaam”, zegt Jhené (10).
Helpen bij de dierenarts
Julia (11) van de Liduinaschool helpt vandaag mee bij DierenDokters Haarlem. Haar moeder Kimm is assistent in de praktijk. “Ik luister mee met mama’s telefoongesprekken en ik help met doosjes vouwen voor medicijnen”, zegt Julia. “Ik knuffel ook met de dieren die hier in de praktijk moeten blijven. Ik heb net een labrador geknuffeld die aan zijn knie wordt geopereerd.” Julia wil later graag in de praktijk komen werken: “Ik hou heel veel van dieren.”
TEKST EN FOTO: JACQUELINE SCHADEE
Actueel SEPTEMBER 2023
TEKST EN FOTO: JACQUELINE SCHADEE
Ilayda, Nina, Eda, Soujoud, Maria-Lucia, Aylin, Melissa, Nour, Jhené, Luna, Elisa, Yasmina en Lina. Julia luistert mee.
Jason, Fedya, wethouder Bas, Rachele en Noura in het stadshuis.
Walviskaak aan plafond in het stadhuis.
Detch, Pim, Lina, Roan en Adam bij Joanne van NME.
Natuur en Milieu
WILDE DIEREN IN DE STAD
Om dieren in de stad te zien, hoef je niet naar een dierentuin. In straten, in sloten en op gebouwen leven meer dieren dan je denkt. Dat vertelde Auke-Florian Hiemstra bij zijn lezing voor NME Haarlem in de Haarlemmer Kweektuin. Auke-Florian is bioloog en schrijver en werkt bij museum Naturalis.
Veel stadsdieren gedragen zich anders dan hun soortgenoten op het platteland, legt Auke-Florian uit. “Ze bouwen bijvoorbeeld hun nesten van spullen uit de stad.” De bioloog laat een foto van een meerkoet zien op een nest van kledinghangers, koffiebekers en ander zwerfafval. “Deze meerkoet is misschien heel trots op het nest”, zegt hij. “Maar gezond is het niet. Vogels kunnen stikken in het plastic.”
Fluitende spreeuwen
Andere dieren doen geluiden uit de stad na, vertelt Auke-Florian. Sommige spreeuwen kunnen het fluitsignaal van een conducteur maken. Wat een verwarring geeft dat op het station! Andere spreeuwen imiteren het fluitsignaal van een scheidsrechter. “Een voetbalwedstrijd lag steeds stil omdat spelers dachten dat de scheids floot. Maar het was een spreeuw!”
Winkelende meeuw
Ook de winkelende meeuw heeft zich aangepast aan het leven in de stad. “Deze vogel woont in Schotland. Hij wandelt elke dag een supermarkt in. Hij pakt daar een zakje Dorito’s en trippelt snel naar buiten. Daarna eet hij met smaak de chips op”, lacht Auke-Florian.
Meer plastic dan dieren
Auke-Florian hoopt dat kinderen door zijn lezing vaker op zoek gaan naar dieren in de stad. Hij zou ook graag willen dat er minder plastic was. “Er is nu meer plastic op de wereld dan dat er dieren zijn”, zegt hij. “Als je elke keer dat je buiten bent, één stukje plastic opraapt, heb je na een jaar heel veel plastic opgeruimd!”
WEETJES
• Een meeuw is geen roofdier. Hij eet geen andere vogels. Hij steelt wel graag je eten. Hij komt altijd van achteren. Eet je zakje patat buiten dus met je rug tegen de muur. En als je hem in de ogen kijkt, pikt hij minder snel je eten. Staredown met de meeuw!
• Duiven zijn slimme dieren. Als ze in de spiegel een stip op hun kop zien, proberen ze die eraf te halen. Alleen duiven, dolfijnen, olifanten, apen en mensen herkennen zichzelf in de spiegel.
• Amerikaanse kinderen konden in een onderzoek meer Pokémons opnoemen dan diersoorten. “Dat is natuurlijk jammer”, zegt Auke-Florian.
Lees voor meer leuke dierenweetjes ‘Perronpapegaaien en krekelcriminelen’ van Auke-Florian Hiemstra. www.aukeflorian.nl
GRATIS BOLLEN EN BOMMEN
Een boomspiegel is een stukje grond rondom een boom. Je kan die grond ‘adopteren’ en er iets moois van maken. Hoe meer bloeiende planten erin staan, hoe blijer de natuur is! Van 2 tot 8 oktober is het Boomspiegelfeest. Haal die week gratis bloembollen en zaden op voor je boomspiegel bij NME Haarlem, Kleverlaan 11.
Tijdens de Biomarkt op 7 oktober in de Haarlemmer Kweektuin kun je van 10.10 uur tot 14.00 uur gratis bloembommen maken!
SEPTEMBER 2023
DEZE PAGINA IS GEMAAKT SAMEN MET HAARLEM DOET DUURZAAM EN NME HAARLEM | NATUUR EN MILIEU EDUCATIE
TEKST: JACQUELINE SCHADEE FOTO’S: EVA CAMERON
Jente (10) mag na de lezing met Auke-Florian en zijn boek op de foto. “Het verhaal over de meeuw die chipszakjes steelt, vond ik het leukst”, zegt ze.
Waar zie je de meeste lichtvervuiling?
Spreeuwen kunnen fluiten.
“KINDEREN MET DYSLEXIE ZIJN NIET DOM”
De leerlingen maakten zelf een vlag voor dyslexiedag.
Weetjes
• Jong023 is gedrukt in dyslexie-lettertype.
• Op de middelbare school krijgen kinderen met dyslexie meer tijd voor toetsen.
• Beroemde mensen met dyslexie: Thomas Edison, Jamie Oliver, Walt Disney.
Oefenen helpt
Dyslexie is aangeboren, vertelt Lucas. “Je kunt er niet vanaf komen. Je kunt er wel mee leren omgaan. Oefenen met lezen helpt. Ik lees elke avond. Een kwartiertje op de bank en dan in bed. Ik krijg er een appel bij”, zegt hij. Ook Pim leest elke avond. Josephine wordt voorgelezen.
Landelijke dag
“Het is soms echt balen om dyslexie te hebben”, zegt juf Yvonne. Zij helpt de leerlingen met het organiseren van de dag. “Je kunt er je hele schooldag last van hebben, bij alle vakken. Vandaag voelen kinderen met dyslexie zich niet beperkt, maar speciaal.” Pim: “We hopen dat 5 juli een landelijke dyslexiedag wordt.”
Pim (9), Lucas (10), Josephine (10), Kay (10) en Jack (10) van De Ark hebben dyslexie. Hun hersenen werken anders dan die van andere kinderen. Op 5 juli hielden ze een dyslexiedag op hun school. “We hopen dat mensen beter gaan snappen wat dyslexie is”, zegt Pim.
Buiten raast storm Poly, binnen zitten Pim, Lucas, Josephine, Kay en Jack aan een tafeltje. Ze lakken de duimnagels van andere leerlingen. Duimen helpen mensen met dyslexie om de b en de d uit elkaar te houden. De kinderen hebben posters in school gehangen en een vlag gemaakt. “Het is best vervelend om dyslexie te hebben”, zegt Lucas. “We hopen dat mensen meer rekening gaan houden met ons.”
Spelling is lastig
“Kinderen met dyslexie hebben vaak moeite met spelling”, legt Pim uit. “Dat komt door de manier waarop onze hersenen werken.” Sommige
kinderen halen ook cijfers door elkaar. Josephine: “Ik verwarde vroeger de 6 en de 9. Nu haal ik 12 en 13 door elkaar. Ik ben ook niet goed in topografie. Dat komt door dyslexie.”
Denken in plaatjes
Pim: “Dyslexie heeft niets met slim of dom te maken. Ik ben bijvoorbeeld niet goed in spelling, maar wel in begrijpend lezen.” Ook Lucas is goed in begrijpend lezen, en in geschiedenis. Volgens Pim zijn mensen met dyslexie vaak creatiever dan andere mensen. “Wij denken in plaatjes”, zegt hij. “We zien iets nieuws meteen voor ons.”
Op 8 oktober is in Amsterdam een ‘Happy Dyslectisch Festival’ voor kinderen en hun ouders. Zie: www.weekvandyslexie.nl
HERFSTVAKANTIE: ONTDEK HET FRANS HALS MUSEUM
Kom je in de herfstvakantie naar het Frans Hals Museum? Naast de familietour en ‘De Dikke Doe- en Luistertour' kun je ook meedoen aan een fotowedstrijd en een fotoworkshop!
TEKST: FRANS HALS MUSEUM FOTO: STEFAN RUSTENBURG
Fotowedstrijd
Kunstenaars in de 17de eeuw schilderden de belangrijkste plekken van de stad. Wat is jouw blik op Haarlem? Verwerk dat in een foto. De mooiste foto’s komen in het museum. Ook scholen kunnen meedoen en een gratis rondleiding winnen!
Fotoworkshop
Wil je leren fotograferen? Volg dan de workshop 'Blik op Haarlem'. Je krijgt een rondleiding en ontdekt hoe je werkt met compositie, kleurgebruik en
achtergrond. Daarna ga je aan de slag in onze fotostudio. De mooiste foto mag mee naar huis.
Tour vol kunst
Nieuw is ‘De Dikke Doe- en Luistertour', een kinderaudiotour vol spannende verhalen en leuke opdrachten. Doe je met ons mee?
Het Frans Hals Museum doet ook mee aan de Museumnacht Kids op 21 oktober. Het thema is ‘helden’. Maak je eigen superheldenmasker, poseer in de photobooth of kom dansen op ons gemaskerde bal met DJ Happy Power!
Kinderen t/m 18 jaar mogen gratis naar het museum. Voor de fotoworkshop geldt een toeslag. Alle activiteiten zijn aan het Groot Heiligland. Zie franshalsmuseum.nl
SEPTEMBER 2023 Cultuur
TEKST: JACQUELINE SCHADEE FOTO'S: EVA CAMERON
Een meisje poseert voor de fotoworkshop ‘Blik op Haarlem’.
Duimnagels krijgen vrolijke kleuren.
KINDERBOEKENWEEK IN DE BIBLIOTHEEK
Op 4 oktober begint de Kinderboekenweek! Dat wordt gevierd in de Bibliotheken van Haarlem en Zandvoort. Er zijn theatervoorstellingen, knutselmiddagen en zelfs een concert door jonge muzikanten.
Het thema van de Kinderboekenweek is ‘Bij mij Thuis’. Bij iedereen thuis is het anders: overal zijn andere gewoontes. Door verhalen te lezen, ontdek je hoe het leven bij andere mensen thuis is. Ook als die mensen in een ander land leven of in een andere tijd.
Te doen in Kinderboekenweek:
• Rijmwedstrijd: schrijf een gedicht over ‘Bij Mij Thuis’ en maak kans op een Kobo e-reader van € 110,-.
• Kom een reuze-kleurplaat inkleuren of een XXL kartonnen huis.
• Voor kinderen tot en met 18 jaar is het lidmaatschap van de Bibliotheek gratis. Tijdens de Kinderboekenweek betaal je ook geen inschrijfgeld.
• Kijk voor informatie en om je in te schrijven voor activiteiten op www.bibliotheekzuidkennemerland.nl.
Wanneer lees je het liefst?
Milou (9): “Ik lees elke avond voor ik naar mijn bed ga en soms ook overdag. Vaak lees ik eerst een stukje zelf. Daarna leest papa of mama een stukje voor. We lezen nu ‘Juf Braaksel’ van Carry Slee. Ik hou ook van Donald Duckjes. Ik word soms gestoord als ik aan het lezen ben, en bij Donald Duckjes vind ik dat niet zo erg. Als ik een spannend boek lees, wil ik niet gestoord worden.”
Wat denk je van het boek ‘Beste broers’ van Jowi Schmitz?
“Het lijkt me een spannend boek. Op de voorkant zie je een bos in het donker. Op de achterkant staat dat Raf en Robbie hun opa moeten redden. Ik hou van spannende boeken. Ik wil het graag lezen, maar er zijn andere boeken die ik eerst wil lezen, zoals ‘Luna’, ‘De Zoete Zusjes’, de hele serie van Wipneus en Pim en Harry Potter.”
KLAS LEEST DUIZEND BOEKEN!
Groep 7/8 van de Spaarneschool is bezig met een heel bijzondere challenge: de klas van juf Barbara wil samen DUIZEND BOEKEN lezen. Ze begonnen er vorig jaar na de zomervakantie mee. Een jaar later, half september 2023, staat de teller op 940 BOEKEN. TEKST EN FOTO’S:
“Het was jufs idee”, vertelt Rayenne (11). “Zij houdt van wedstrijdjes en van dingen samen doen. En van lezen. Zo bedacht ze deze leeschallenge. Gelukkig hebben we haar dit jaar weer. Juf Barbara: “Ik dacht dat we in een jaar misschien 100 boeken konden lezen. Maar dat aantal hadden we na twee maanden al bereikt. Toen zeiden we tegen elkaar: we gaan door!”
Romy (10) legt uit hoe het werkt. “Eén keer per week turven we hoeveel boeken iedereen heeft gelezen. Een boek voorlezen aan een broertje of zusje telt ook. Als je zelf bent voorgelezen ook.
Alleen stripboeken tellen niet mee.” Niet iedereen van de klas vond lezen leuk. Maar de meeste kinderen zijn het door de challenge vanzelf leuk gaan vinden.
“We krijgen een beloning als we een bepaald aantal hebben gehaald”, vertelt Lianne (11). Juf Barbara somt op: “Een schrijfster is langsgekomen, Haarlems Dagblad, TV Noord-Holland, het Jeugdjournaal. Andere scholen willen nu ook een leeschallenge gaan houden.” Groep 7/8 heeft geluk met boekenwurmen als Phileine (11) in de klas. Zij las in de zomervakantie maar liefst 54 boeken. En ze heeft óók andere leuke dingen gedaan!
SEPTEMBER 2023
INTERVIEW EN FOTO MILOU: EVA CAMERON
JACQUELINE SCHADEE
BIJ MIJ THUIS 4 T/M 15 OKTOBER 2023
Groep 7/8 van de Spaarneschool probeert samen duizend boeken te lezen.
Juf Barbara leest voor.
Cas, Dewi, Pippa en Bliss lezen in de bieb.
Milou zit op de Koningin Emmaschool en houdt veel van lezen.
JE VERJAARDAG VIEREN OP SCHOOL
Hoera! Je bent jarig en viert je verjaardag op school. Je mag op je stoel staan, de klas zingt voor je en je deelt uit…hoewel? Steeds meer scholen vinden trakteren niet zo’n goed idee. Traktaties zijn vaak ongezond en zijn voor sommige ouders te duur.
Met het project ‘Wie jarig is, viert feest’ willen GGD’s en andere organisaties scholen helpen om verjaardagen op een andere manier te vieren. Niet de traktaties, maar het feest en de aandacht voor de jarige moeten het belangrijkst zijn. “Het is misschien even wennen, maar uiteindelijk is het fijner voor kinderen, scholen en ouders”, staat op de website.
Geen stress
“Zonder traktaties maakt het niet meer uit of je ouders arm of rijk zijn. Er zijn geen discussies over de toegestane traktaties en ouders hebben geen stress meer bij het maken ervan. Kinderen met allergieën hoeven geen ‘nee’ meer te zeggen tegen bepaalde traktaties. En: niet-trakteren is beter voor het milieu én gezonder”, vinden de mensen van het project.
Ideeën
De mensen van de GGD’s, de Gezonde School en Jong Leren Eten hopen dat scholen op andere manieren verjaardagen gaan vieren. Om ze op ideeën te brengen, staan er op hun website leuke voorbeelden: www.wiejarigisviertfeest.nl
HOE VIEREN JULLIE VERJAARDAGEN OP SCHOOL?
Milou (9), Koningin Emmaschool:
“Er hangen slingers in de klas en er staat een taart op het digibord. De jarige mag daarop tikken om de kaarsjes uit te krijgen. We zingen ‘Lang zal ze leven’. De jarige deelt uit in de klas en mag daarna naar andere leerkrachten. De school wil graag dat je iets gezonds uitdeelt. Ik ben in de zomer jarig en trakteer meestal op fruitspiesjes of waterijsjes.”
Melle (11), Rudolf Steinerschool:
“De jarige mag op zijn of haar stoel staan of op een kruk vooraan zitten. Juf pakt een accordeon en dan zingen we. Daarna mag je trakteren.”
Emad (9), De Piramide:
“Je leeftijd bepaalt het aantal verjaardagsliedjes dat we zingen. Word je acht jaar, zingen we acht liedjes; word je tien jaar, dan zingen we er tien. We kennen Iraanse, Afghaanse, Marokkaanse, Turkse en Nederlandse liedjes. Na het zingen mag je trakteren. Mijn moeder is altijd veel tijd kwijt met de traktaties. Vorig jaar had ze pakketjes met popcorn, een blauwe ballon en een lolly gemaakt. Dit jaar had ze er geen tijd voor. Toen kon ik niet uitdelen.”
HOE ZOU HET ZIJN ALS JE IN PLAATS
VAN TE TRAKTEREN IETS HEEL LEUKS
MAG DOEN MET DE KLAS?
Milou: “Heel leuk. Je kunt dan echt iets anders doen, zoals wandelen of spelletjes doen of naar het bos, een speeltuin of de dierentuin. Een moeilijke speurtocht in groepjes lijkt me ook leuk. Iets met speuren en rekenen. ‘Hoeveel huizen staan er in die rij?’ Of iets met taal. De jarige kiest dan wat hij of zij wil.”
Melle: “Ik vind zelf traktaties maken het leukst aan jarig zijn. Een spel spelen met de hele klas vind ik ook een goed idee. Dan heb je meer contact met elkaar.”
Emad: “Dat zou mij niet uitmaken.”
MEESTER MARTIJN, DE PIRAMIDE: “IK SPREEK DE JARIGE DE HELE DAG AAN MET ‘JARIGE!’. DAT KLINKT ALS ‘MAJESTEIT!’. DAARDOOR VOELT DE JARIGE ZICH DE HELE DAG BIJZONDER, EN NIET ALLEEN TIJDENS HET ZINGEN EN UITDELEN.”
8 Sociaal SEPTEMBER 2023
DEZE PAGINA IS GEMAAKT MET GGD KENNEMERLAND/TEAM GEZONDE SCHOOL/JONG LEREN ETEN NOORD-HOLLAND.
TEKST EN FOTO MILOU: EVA CAMERON, TEKST EN FOTO MELLE: FLEUR LEEFLANG, TEKST EN FOTO EMAD: JACQUELINE SCHADEE
Milou
Melle Emad
PETJES OP PRINSJESDAG
De derde dinsdag van september was het Prinsjesdag. In Den Haag presenteerde de koning de plannen voor het nieuwe jaar. In Zandvoort speelde groep 6 van de Hannie Schaftschool ‘petje op-petje af’ met ouderen uit de buurt. Groep 8 gaf een koffertje vol ideeën aan wethouder Carré.
FOTO’S: KARINA VEEREN
“We gingen met de klas naar de Blauwe Tram”, vertelt Chloë (9) uit groep 6. De Blauwe Tram is een ontmoetingsplaats vlak bij school. “We gingen samen met oudere mensen in groepjes zitten. We kregen allerlei vragen over Prinsjesdag. Samen met de ouderen bespraken we wat het goede antwoord was.”
Heel fit
Sommige ouderen waren al héél oud, zegt Chloë. “Een meneer was 96 jaar. Een mevrouw was 102 jaar. Zij redde vroeger mensen uit auto’s in het water. En ze had 40 jaar op de Canarische Eilanden gewoond. Ze was daarom nog heel fit.”
Niet saai
“Door het spel leren kinderen op een leuke manier iets over Prinsjesdag én ontmoeten ze ouderen”, vertelt juf Karina, die het uitje organiseerde. Chloë vond het heel leuk. “Ik dacht dat oudere mensen saai waren, maar dat was helemaal niet zo. We konden heel gezellig met ze kletsen en we hebben veel van ze geleerd!”
zit je ergenS mee? Vraag het cjg!
Een coach van het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) beantwoordt elke maand een vraag in Jong023. Heb je een vraag?
Mail redactie@jong023.nl
FOTO: MIRANDA BRUINSMA
ILLUSTRATIE: ALEX VAN KOTEN
Hoi Lieke,
Elsa antwoord.geeft
Lieke (12): “Mijn ouders zijn gescheiden. Sinds kort heeft mijn vader een nieuwe vriendin. Ze is niet zo aardig. Mijn vader is ook minder leuk als zij erbij is. Nu komt ze misschien bij mijn vader in huis wonen. Ik wil dat niet, maar ik wil mijn vader ook niet verdrietig maken. Wat moet ik doen?”
Veel kinderen vinden het lastig als hun vader of moeder een nieuwe vriend of vriendin krijgt. Misschien voel je je ook wel verdrietig, boos of onzeker. Het kan zijn dat je het liefst zou willen dat je ouders nog bij elkaar waren. Het is heel normaal als je dit allemaal voelt.
Het kost tijd
Je vertelt dat je de nieuwe vriendin van je vader niet aardig vindt. Bedenk wel, dat het tijd kost om haar te leren kennen. En zij moet jou ook nog leren kennen. Als je meer over elkaar leert, kan het zijn dat je iemand aardiger gaat vinden. Dit hoeft natuurlijk niet, maar het is de moeite waard om iemand een kans te geven.
Bij het CJG werken mensen die jou en je ouders kunnen helpen met vragen over lastige dingen thuis, op school, of ergens anders. Kijk voor meer informatie op www.cjgkennemerland.nl
Vertel het
Ik begrijp heel goed dat je je vader niet verdrietig wil maken: je wil natuurlijk dat hij gelukkig is. Maar vertel je vader wel hoe je je voelt. Dan weet hij wat er aan de hand is. Je vader kan dan kijken wat kan helpen in deze situatie.
Samen tijd
Je kunt bijvoorbeeld afspreken dat jij en je vader extra tijd met z’n tweetjes doorbrengen. Dan kunnen jullie meteen een plannetje maken voor de toekomst waarbij jij je fijn voelt. Als het niet lukt om er met je vader over te praten, vraag dan hulp aan iemand anders bij wie je je prettig voelt. Je kunt ook kijken op www.villapinedo.nl voor hulp en tips.
Lieve groeten, Elsa
Ook iets doen voor een ander? Schrijf je in op haarlem.buuv.nu.
9
Een koffer met leuke ideeën voor Zandvoort. Chloë heeft haar petje op.
Groep 6 speelt een spel met ouderen uit de buurt.
Vraag
DIT ARTIKEL IS GEMAAKT IN SAMENWERKING MET SEPTEMBER 2023
HARTENWENSEN ZIJN VERVULD!
Puck (11) van basisschool De Parel kreeg in juli een bijzonder verjaardagscadeau: zijn hartenwens werd vervuld. Hij mocht met zes vrienden en zijn zus suppen én afval verzamelen vanaf het water. Zijn klasgenoot Talha mocht met de hele klas bowlen.
FOTO’S BOWLEN: JUF MARIEKE FOTO’S SUPPEN: SUPMISSION
“Het was supervet”, vertelt Puck na het suppen. “We gingen op een heel grote sup. We konden er met zeven mensen op. We hebben een zak vol met afval uit het water gehaald en een verkeersbord. Ik moest op mijn knieën gaan zitten om het bord uit het water te vissen!”
Superblij
Puck kreeg de sup-verjaardag van Albert Heijn Vos. SupMission regelde de sups en begeleidde het uitje. “Juf Marieke zei in de klas dat we een wens mochten doen. Ik dacht: ik win toch nooit wat”, zegt Puck. “Toen ik hoorde dat mijn wens in vervulling zou gaan, was ik superblij. Ik wilde al heel lang suppen en ondertussen iets nuttigs doen.”
Alle remmen los
Talha wilde graag eens bowlen met de hele klas. Dinsdag 18 juli was het zover. De leerlingen werden door een busje op school opgehaald en naar Bison Bowling gereden. Veel kinderen uit Talha’s klas kunnen door een handicap niet goed lopen of fietsen. “Alle remmen los!”, zongen ze vrolijk onderweg. “Het was een heel geslaagde middag”, zegt juf Marieke na afloop. “De kinderen hebben enorm genoten.”
WIN EEN COOLE HOODY of PET!
In Haarlem zijn vier supermarkten van de familie Vos. De winkels heten Albert Heijn Vos. De familie houdt van sport en sponsort de voetbalclubs Alliance en DSK en SportSupport. Ook brengen ze hartenwensen in vervulling. Wil jij ook zo’n coole hoody of pet met een vos erop? Mail dan je antwoorden op onderstaande vragen naar redactie@jong023.nl. We verloten drie truien en petten onder de goede inzendingen. Alleen de winnaars krijgen bericht!
Quiz
1. Welke vier bestaande woorden rijmen op Vos?
2. Hoeveel AH Vos-winkels zijn er in Haarlem?
a. vijf
b. drie
c. vier
d. twee
3. Welke Haarlemse voetbalclubs sponsort AH Vos?
a. Alliance en DSS
b. DSK en Olympia
c. Olympia en DSS
d. DSK en Alliance
4. Waarom heten de supermarkten ‘Vos’?
a. De vos is een slim dier.
b. De eigenaren heten Vos.
c. Er zijn steeds meer vossen in Haarlem.
d. Het is een afkorting van Vereniging Open Supermarkten.
Moppen en Raadsels
Hoe komt een aap uit het water?
Antwoord: Nat.
Waarom lachen kabouters als ze voetballen?
Antwoord: Het gras kietelt onder hun oksels.
Hoe stop je een olifant in de vriezer?
Antwoord: Olie eruit laten lopen, fant erin..
Wat is groen en rijdt over het fietspad?
Antwoord: Een bromkommer.
Wat zit vol water ondanks de gaten?
Antwoord: Een spons.
Hartenwens
10 Hartenwensen SEPTEMBER 2023
DEZE PAGINA WERD GEMAAKT SAMEN MET ALBERT HEIJN VOS
Bobby James, Puck, Felix, Merle, Koen op de sup.
Talha (rechts) mocht bowlen met de hele klas.
1.
2.
3.
4.
“HOCKEY IS EEN SAMEN-SPORT”
Het is een zonnige zaterdag in september. Op een sportpark midden in de duinen spelen meisjes- en jongensteams van hockeyclub Zandvoort hun eerste oefenwedstrijd. Ouders, broertjes en zusjes staan langs de lijn. Ondanks de warmte zijn de kinderen – en hun ouders - superfanatiek.
Soof (8) zit al twee jaar op hockey. Ze speelt in meisjesonder-negen (MO9) met meiden die - net als zij - op de Beatrixschool in Haarlem zitten. “Een paar meiden uit mijn klas zaten al op hockey. Ze vroegen of ik erbij kwam. Ik wilde graag wedstrijdjes spelen en zei ‘ja’. Zo zijn we een team geworden.”
Meer rennen
Soofs team hockeyt vandaag tegen Saxenburg uit Schalkwijk. Ze spelen voor het eerst ‘zes tegen zes’. “We speelden vroeger met drie meiden tegen drie meiden. Nu spelen we met z’n zessen en is het veld groter. We moeten meer overspelen en meer rennen”, legt Soof uit. MO9 speelt op een kwart hockeyveld. Soof: “Als je groter bent, mag je op het hele veld.”
Soof: “Ik ben best fanatiek.”
Doen wat je wil
Op een ander veld speelt Seb (9) met jongens-onder-tien (JO10) tegen Bloemendaal. Seb zit op de Hannie Schaftschool in Zandvoort. Ook hij ging hockeyen omdat een klasgenoot, Daley, hem vroeg. “Ik vond hockey er leuk uitzien. Je kunt doen wat je wil met de bal”, zegt Seb. “En ik bleek er best goed in te zijn.”
Samen spelen
Seb vindt het leuke aan hockey dat het een teamsport is. “Het is leuk om samen te spelen en samen te scoren”, zegt hij. “We moeten wel wat beter gaan overspelen.” Soof: “Hockeyen is geen alleen-sport, maar een samensport. Hoe langer je samen speelt, hoe
beter je weet waar de anderen staan. Je kunt dan steeds beter overspelen.”
Niet gevaarlijk
Soof en Seb vinden hockey geen gevaarlijke sport. “Een bitje beschermt mijn tanden, scheenbeschermers mijn benen. En keepers hebben nog meer beschermende kleding aan”, zegt Soof. “Met een bitje in kun je wel moeilijk praten. Je kunt elkaar soms niet verstaan. Maar we worden er steeds beter in!”, lacht ze.
Seb: “Ik speel liever hockey dan voetbal.”
Xavi, Daley, Jackson, Rhys van JO10.
PROEFLES
Wil je proberen of hockey iets voor je is? Doe dan mee aan een proefles. Je hoeft er geen hockeystick of speciale schoenen voor te kopen. “Je kunt een stick lenen en gympjes aan”, zegt Soof. Aanmelden: technischecommissie@zandvoortschehockeyclub.nl. Andere clubs in de buurt zijn Saxenburg, Haarlem, Rood-Wit, HBS, Alliance en Bloemendaal.
GENIETEN VAN GOLVEN
Taeke (13) geniet van het strand en de zee in Zandvoort. “Ik word heel blij van dobberen op het water en van surfen”, zegt hij. Taeke krijgt surfles via ‘Surf Project’, een stichting die surfles organiseert voor kinderen met Down, autisme of adhd. “We doen altijd eerst een leuke warming-up met de begeleiders. Daarna gaan we het water op. We hebben veel lol. Ik krijg meer zelfvertrouwen van het surfen en ik word er sterk en fit van.”
FOTO’S: MARIT WALRAVEN, WWW.SURFPROJECT.NL.
TEKST: JACQUELINE SCHADEE FOTO’S: EVA CAMERON
Saxenburg hockeyt in blauw/oranje. Soof: “Rennen en de bal afpakken vind ik het leukst.”
Rune, Max, Seb, Riley, Sep, Beaudamian,
Sport 11 SEPTEMBER 2023
LEUKE DINGEN OM TE DOEN
4 OKTOBER Werelddierendag.
7 OKTOBER Biomarkt Haarlemmer
Kweektuin, maak bloembommen
Zie pagina 5.
4 TOT 16 OKTOBER Kinderboekenweek
Zie pagina 7.
21 OKTOBER Museumnacht Kids.
21 TOT 30 OKTOBER Herfstvakantie. Fotoworkshop
Frans Hals Museum
Zie pagina 6.
28 OKTOBER Nacht van de nacht: alle lichten gaan uit. Sterren kijken!
4 EN 5 NOVEMBER Kinderkunstlijn: speurtocht langs kunstwerken en workshops in musea.
SCHADUW VOOR HET SCHOOLPLEIN
De scholen die een schaduwdoek voor op het schoolplein hebben gewonnen zijn: Oranje Nassauschool, De School, De Ark en De Argonauten. De gemeente Haarlem/ Zandvoort hoopt dat kinderen daardoor minder last van de felle zon hebben. De doeken worden op maat gemaakt.
EEN FILM OVER JONG023
Juf Joycella, meester Martijn, juf Constance, Ramses, Sanne en vijf leerlingen van De Piramide doen mee aan een filmpje over Jong023! Ze vertellen daarin hoe ze de kinderkrant in de klas gebruiken. “De krant nodigt kinderen uit om met elkaar in gesprek te gaan”, zegt juf Joycella. Constance: “Met Jong023 bereiken leerkrachten op een leuke manier de leerdoelen.” Meester Martijn: “De verhalen in de krant zijn heel herkenbaar voor leerlingen. Ze gaan over hun stad en over kinderen die ze kennen.” Het supercoole filmpje, gemaakt door Annabel Meulenveld, gaat naar alle basisscholen en is ook te zien via www.jong023.nl
PUZZEL
Welk gebouw knutselen Eva en Adam?
Mail je antwoord met je voornaam, leeftijd en school voor 25 oktober naar redactie@jong023.nl en maak kans op een VVV-bon!
Vorige keer knutselden Eva en Adam de Vleeshal. Dat hebben Julia, Arthur (Lindeboom), Christian (Camelot), Zoya (Bernardus), Onno (Peppelaer) en Yenthe (Camelot) heel goed gezien! Na loting heeft Zoya de VVV-bon gewonnen. Gefeliciteerd!
Schrijf je antwoord in de witte vakjes. De letters in de gele balk vormen een woord. Mail dit woord, samen met je voornaam, je school en je leeftijd voor 10 juni naar redactie@jong023.nl.
De letters in de gele balk vormen een woord. Mail dit woord, samen met je voornaam, je school en je leeftijd voor 25 oktober naar redactie@jong023.nl.
We verloten onder de goede inzendingen een boekenbon van Kinderboekwinkel Kiekeboek. Alleen de winnaar krijgt bericht.
De oplossing van de puzzel van juli: Mooie Nel. Dat is gevonden door: Sam (Veronicaschool), Gustav en Wolf (Werkschuit), Fender (Liduinaschool
Timorstraat), Noah (Argonauten), Arthur (Lindeboom), Elonie (Zuidwester), Christian (Camelot), Alexander (Ter Cleeff), Siebe (De Cirkel), Onno (De Peppelaer), Zoya (Bernardus), Vesper (De Cirkel), Yenthe (Camelot), Raul (Bernardus). Sam heeft de loting gewonnen. Gefeliciteerd!
De klassenprijs gaat naar meester Pascal van Camelot. Hij wint met groep Oker een boekenpakket van Kiekeboek. Van harte!
Hoe heet de nieuwe kinderburgemeester van Haarlem?
PAGINA 1
Wat vonden Fedya, Jason, Noura en Rachele het mooist in het stadhuis?
PAGINA 4
Welke vogels kunnen fluiten als een scheidsrechter of conducteur?
PAGINA 5
Welk beroep heeft Auke-Florian?
PAGINA 5
Welk museum houdt een fotowedstrijd voor scholen?
PAGINA 6
Wat viert de Bibliotheek vanaf 4 oktober? PAGINA 7
Welke hartenwens had Talha? Wat wilde zij doen met haar klas?
PAGINA 10
Wat voor dag is de derde dinsdag in september? PAGINA 9
De antwoorden op de vragen vind je in deze krant!
12 Kort nieuws
SEPTEMBER 2023
Te veel zon op de Oranje Nassauschool.