4 5 8 12
JEZELF BESCHERMEN TEGEN DE ZON
Stel, je gaat in Zandvoort naar het strand maar bent je zonnebrandcrème vergeten. Geeft niks! Langs de kust staan vier ‘smeerpalen’ waar je gratis zonnebrandcrème uit kunt halen. Bliss, Yasmine, Dewi, Pippa en Cas probeerden het uit. TEKST EN FOTO’S: JACQUELINE SCHADEE
De vijf leerlingen van de Hannie Schaftschool lopen in tien minuutjes van school naar het strand. Ze zien achter een supermarkt de eerste paal al staan. Ze rennen erop af. Als ze hun hand in de opening van de paal houden, valt er vanzelf een klodder zonnebrandcrème op.
Voor mensen met weinig geld
“Het is fijne crème”, vindt Pippa. “Niet te dik en niet te dun. En hij plakt niet.” De kinderen smeren de crème op hun benen, armen en gezicht. “Heel handig”, zegt Bliss. “Als je zonnebrand nog thuis ligt, kun je het hier gewoon pakken.”
Dewi: “Het is ook fijn voor mensen die arm zijn. Zij hebben misschien geen geld voor zonnebrandcrème.”
Verbranden is niet fijn
“Het is belangrijk om je in te smeren als je de zon in gaat”, zegt Pippa. “Anders verbrand je. Verbranden is niet goed voor je huid.”
Yasmine verbrandt niet zo snel, vertelt ze. “Alleen de onderkant van mijn voeten is eens erg verbrand. Ik had me daar niet ingesmeerd."
Cas’ schouders zijn wel eens verbrand.
“Dat voelde heel warm ’s nachts in bed”, zegt hij.
Elke twee uur insmeren
De smeerpalen zijn neergezet door het Zilveren Kruis, een organisatie die ziektekosten betaalt.
“Hoe vaker iemand verbrandt door de zon, hoe groter de kans op huidkanker”, vertelt Christine
van het Zilveren Kruis. “Huidkanker is een ernstige ziekte. We vinden het daarom belangrijk dat mensen zich insmeren met zonnebrand. Het liefst elke twee uur.”
Zonkracht en SPF
Op de paal staat ook een weerbericht met de kracht van de zon. Hoe hoger het cijfer, hoe sterker de zon. Er staat ook ‘SPF 30’ op de paal. SPF betekent Sun Protection Factor. Hoe hoger de factor, hoe langer de crème beschermt tegen de zon. Voor kinderen is factor 30 tot 50 het beste.
JULI 2O23
Beter omgaan met warmte en water
Kinderen maken kunst en gedichten
Zoë zwemt lekker in de Molenplas
Welke dromen heb jij voor je buurt?
Lees verder op pagina 4. Doe de zonnebrand-test en win een schaduw-doek!
. Bliss, Yasmine, Dewi, Pippa en Cas bij de paal met zonnebrandcrème. Op de paal staat hoe sterk de zon is. Hoe hoger het getal, hoe sterker de zon. Vandaag is de zonkracht 4.
Dewi met zonnebrand op haar neus.
Yasmine smeert haar armen in.
& RAADSELS
Een haai botst tegen een andere haai aan. “Zeg, kijk eens uit waar je zwemt”, zegt de ene haai boos. “Het spijt me”, zegt de andere haai. “Ik had water in mijn ogen.”
Hoe laat is het als een olifant op een bankje gaat zitten? Bliss (9)
Antwoord: Tijd voor een nieuw bankje.
Noor: “Ik wou dat ik in de Middeleeuwen leefde!”
Isa: “Hoezo?” Noor: “Dan hoefde ik op school niet zo veel geschiedenis te leren.”
Mart (10)
Twee hongerige leeuwen lopen door de stad. “Kom op”, zegt de één, “we pakken die automobilist!” “Mwah”, zegt de ander. “Ik heb geen trek in vlees in blik.”
Mila (11)
Je bent in een Afrikaans land. Voor je staan een leeuw en een jaguar. Wat doe je?
Kalle (10)
Antwoord: Je stapt in de Jaguar en rijdt snel weg.
Een jongen nodigt zijn klas uit voor een zwemfeestje bij hem thuis. Hij heeft drie zwembaden: één met warm water, één met koud water en eentje zonder water. “Hoezo is dat zwembad leeg?”, vraagt zijn klasgenoot. “Dat is voor kinderen die nog niet kunnen zwemmen”, zegt de jongen.
Heb jij een leuke mop of een goed raadsel ? Mail ze met je voornaam en je leeftijd naar redactie@jong023.nl
We wensen je een heel fijne zomervakantie!
STREEP ALLE WOORDEN DOOR IN DE PUZZEL.
SOMMIGE LETTERS KUNNEN TWEE KEER DOORGESTREEPT WORDEN. MAAK EEN WOORD VAN DE LETTERS DIE JE OVERHOUDT.
STUUR JE OPLOSSING VOOR 14 SEPTEMBER MET
JE VOORNAAM, LEEFTIJD EN SCHOOL NAAR REDACTIE@JONG023.NL EN WIE WEET WIN JIJ DE VOLGENDE PRIJS!
Noah, Julie, Yenthe, Milan, Nazar, Akram, Boris, Felix, Nora, Merel, Elina, Cas, Max, Morris, Jacob, Jonathan, Anne, Ben en Waldemar hebben de woordzoeker van juni opgelost: spelletjes. Goed gedaan! Milan heeft een VVV-bon van Zandvoort Marketing Gefeliciteerd!gewonnen.
BADPAK
HANDDOEK IJS
INSMEREN PET
REIZEN
SPELEN
STRAND
ANTWOORD (1 WOORD):
VAKANTIE VRIJ
WATER
ZAND
ZEE
ZONNEBRIL
ZWEMBROEK
ZWEMMEN
UITGEVER: STICHTING JONG023
HOOFDREDACTEUR: JACQUELINE SCHADEE AAN DEZE EDITIE WERKTEN MEE:
WOUTER VAN AALDEREN (PUZZEL EN BEZORGING), EDITH BIJL (CORRECTIES), DANIËLLE ZWAGER (BEZORGING), EN ANDEREN.
VORMGEVING: KIRSTEN VERMEULEN
Meer informatie en contact: redactie@jong023.nl www.jong023.nl facebook.com/jong023.nl
DONATEURS EN SPONSORS
Wil jij in de kinderkrant met je school, vrienden of hobby? Doe je iets leuks voor je buurt of de stad? Mail redactie@jong023.nl
A N D D O E K E P Z R K A P D A B I L W N E W A T E R T I E E S I A R D A N R M M P S Z N S E A B B M E IJ A E E P K E R E L Z O Z N E A N O W E L V R IJ T V N E Z N D N A R T S O K I N S M E R E N Z JONG023 WORDT MEDE MOGELIJK GEMAAKT DOOR: DE NIEUWE JONG023 VERSCHIJNT DONDERDAG 28 SEPTEMBER
H
2023
JONG023 – JULI 2023 JAARGANG 5, EDITIE 4 OPLAGE: 7.500 KRANTEN
JULI 2023
DOOLHOF: BRENG DE VLINDER NAAR DE BLOEM
“Waar kijk jij het meest naar uit deze zomer?”
“Ik ga naar Ethiopië in de vakantie. Ik zie daar voor het eerst mijn Eritrese opa en oma’s. Wij zijn gevlucht uit Eritrea. Naar dat land kunnen we niet toe. We kunnen wel naar het buurland Ethiopië. Ik oefen alvast onze taal: Tigrinya. Aboi betekent opa en adé oma.”
ruth (10)
“Ik kijk vooral uit naar dagjes uit gaan. Ik ga in de zomer elk weekeinde met mijn oma naar de Toolenburgerplas in Hoofddorp. Dat is een heel groot meer. Thuis ga ik graag naar het strand met mijn moeder of mijn oma. Ik hou van zwemmen.”
levI (11)
Burgemeester David Moolenburgh van Zandvoort hoort graag hoe leerlingen in het dorp over allerlei onderwerpen denken. Deze keer stelt hij een vraag over de zomervakantie. Die begint over een paar dagen. Wat gaan kinderen in Zandvoort doen? Blijven ze thuis, gaan ze met vakantie? Waar kijken ze het meest naar uit? TEKST EN FOTO’S: FLEUR LEEFLANG Isa
“Ik ga voor het eerst in zeven jaar drie weken in de vakantie naar mijn vader. Hij heeft nu een huis in IJmuiden en een zwembadje voor in de tuin. Ik ga met al mijn broers en zussen. Ik heb heel veel zin om mijn vader langer achter elkaar te zien.”
“Ik ga een week naar Spanje. Daar is het lekker warm en het zeewater is daar lekkerder dan hier. Maar hier speel ik ook graag buiten. We voetballen of fietsen rondjes door de buurt. Ik ga ook graag naar het strand in Zandvoort.”
toNy (11)
“Ik ga met een gezellige groep mensen naar onze vakantiebunker. Die staat in het Kostverlorenpark, vlak bij ons huis. We zijn daar elke zomer. De bunker uit de Tweede Wereldoorlog is omgebouwd tot vakantiewoning. We zitten daar in een interessant stuk geschiedenis.”
DylaN (11)
“Wij gaan naar ons huis in Marokko. Ik ben daar geboren en heb er tot mijn vierde jaar gewoond. Ik ben met mijn vader naar Nederland gekomen. Vier jaar later kwamen mijn moeder en mijn zusje. Nu reizen we voor het eerst met zijn vieren naar Marokko.”
“Ik kijk ernaar uit om met mijn nicht van 11 jaar naar mijn opa en oma in Spanje te gaan. Zij wonen daar. Ze hebben een huis met een zwembad. Ik ga elk jaar met mijn moeder naar ze toe. Het is er heerlijk. We krijgen lekker veel eten. En we zwemmen wanneer we maar willen.”
vul zelf IN ... teken jezelf
En jij? Wat ga jij doen deze zomer?
“Ik kijk uit naar de middelbare school, het Coornhert Lyceum. Ik heb er heel veel zin in. In de vakantie gaan we dagjes weg in Nederland en Duitsland. Misschien gaan we ook naar familie in Turkije. Zij zijn net als wij acht jaar geleden uit Syrië gevlucht.”
“Ik ga na vier jaar eindelijk weer op vakantie naar het buitenland! Ik ga met mijn moeder naar een gezellig dorpje met restaurantjes in Spanje met een heldere, doorzichtige zee. Lekker zwemmen en snorkelen. Thuis ga ik vaak met mijn beste vriendin naar het strand om te surfen.”
saNNe (12)
Haarlem
Burgemeester David Moolenburgh FOTO: GEMEENTE ZANDVOORT
(11)
Noëlle (11)
Israe (12) ahmaD (12)
“Wat ga jij doen deze zomer?”
FOTO MARISA BERETTA
JULI 2023
SMEER JIJ JEZELF IN?
In actie voor het klimaat
Tess, Noah, Lenny en Dani van de Haarlemse kinderraad kwamen in juni naar het Provinciehuis. Ze praatten er met mensen van de provincie over het klimaat. Ze gaven de politici posters met wensen voor het klimaat van zevenhonderd kinderen uit Noord-Holland.
TEKST EN FOTO'S: JACQUELINE SCHADEE
ANOEK (12),
MOLENWIEK
DALTON:
“Ik smeer me ‘s ochtends in en na het zwemmen. Je moet je om de twee uur insmeren, maar ik doe het één of twee keer per dag. Het is een hele klus. Voor mijn rug vraag ik mijn moeder of vriendinnen om hulp.”
JAÏRO (10), DE ERASMUS: “Zonnebrand voelt niet zo lekker. Het prikt soms een beetje. Op vakantie in Suriname of Spanje smeer ik me altijd in. Het is daar echt héél heet. Ik smeer me in als de zon het sterkst is, in de middag.”
ZOË (9), DE BRANDARIS: “Als het een warme dag is, smeer ik me twee keer in met Nivea Sun Kids, factor 30. Het is namelijk best pijnlijk als ik verbrand. Zeker in het water moet ik oppassen, daar verbrand je sneller.”
LUUK (8), SINT BERNARDUSSCHOOL:
“In Nederland ben ik nog nooit verbrand, maar in Egypte wel. Dat was op mijn wangen. Het deed best wel pijn. Mijn tip: ‘Smeer je drie keer per dag in. Ga je naar Egypte, doe het dan vijf keer per dag!’”
DANII (11), HAARLEMSE MONTESSORI SCHOOL : Op een warme dag smeer ik me twee keer in met factor 30. Voor de zekerheid, want ik verbrand niet snel. Mensen die vaak verbranden, kunnen huidkanker krijgen. Mijn oma had dat.”
WAT WEET JIJ OVER INSMEREN? DOE DE TEST!
ALS HET BEWOLKT IS, HOEF IK ME NIET IN TE SMEREN.
Niet waar. De zon kan je huid ook beschadigen als er wolken zijn.
HOE DUURDER DE ZONNEBRANDCRÈME, HOE BETER.
Niet waar. Twee goedkopere crèmes scoren goed in een test van de Consumentenbond.
TUSSEN 12 EN 3 UUR IS DE ZON HET FELST.
Waar. Blijf in deze uren binnen of in de schaduw als de zonkracht hoog is.
HOE HOGER HET GETAL OP DE FLES, HOE BETER DE BESCHERMING.
Waar. De SPF geeft aan hoeveel langer je in de zon kunt blijven dan zonder crème.
EEN DONKERE HUID VERBRANDT NIET DOOR DE ZON.
Niet waar. Een lichte huid verbrandt wel sneller dan een donkere huid.
BIJ ZONKRACHT 8 KUN JE AL NA TIEN MINUTEN VERBRANDEN.
Waar. Smeer je dus extra goed in of blijf uit de zon.
De gemeente verloot vier schaduwdoeken onder scholen in Haarlem en Zandvoort! Vraag je juf of meester om een foto te maken van je klas op een zonnige plek op het plein. Mail hem uiterlijk 22 juli naar redactie@jong023.nl. De klas met de leukste foto wint een schaduwdoek en komt in Jong023!
De Commissaris van de Koning neemt een poster in ontvangst. Hij luistert aandachtig naar de toespraak van kinderburgemeester Tess. Ze vraagt de politici om goede beslissingen voor het klimaat te nemen, omdat de toekomst van kinderen op het spel staat. “Jullie houden ons scherp”, zegt hij. “Dank jullie wel. Ik geef de poster een mooie plek in mijn kamer.”
Goed luisteren
De actie is opgezet door de ‘Grootouders voor het Klimaat’, een groep ouderen die zich inzet voor de toekomst. Ze vroegen kinderen van basisscholen om hun wensen voor het klimaat op te schrijven. Die wensen kwamen op kaarten en posters. “Ik vind het interessant om dit mee te maken”, zegt Tess na afloop. Noah: “Er staan hier mooie bomen, dus het is een goede plek voor deze actie. Ik heb het gevoel dat de politici echt naar ons luisteren.”
Liam (11) houdt van verkleden. Vandaag is hij gekleed als militair. “Deze kleren komen echt uit het leger”, zegt hij trots. “De helm, de schoenen, de veldfles ook. Alleen het wapen is niet echt.” Liam kreeg de kleding van iemand die een plunjebaal vol militaire spullen op zolder vond. “Ik vind oorlog heel interessant. Ik heb er veel films over gezien, zoals ‘De Slag om de Schelde’. Ik praat er vaak over met mijn vriend Alexander.” Toch is Liam geen vechtersbaas. Hij is juist heel lief en zorgzaam. “Hij zou een lieveheersbeestje nog helpen
Actueel TEKST EN FOTO’S: MEIKE VAN DER PLOEG JULI 2023
WINACTIE
oversteken”, zegt zijn stiefvader.
WAAR WAAR NIET WAAR WAAR NIET WAAR WAAR NIET WAAR WAAR NIET WAAR
WAAR NIET WAAR WAAR NIET
1
Vervolg pagina
BETER OMGAAN MET WARMTE EN WATER
Waar blijft het ’s zomers lekker koel? En waar stroomt regenwater goed weg? Dat onderzochten leerlingen van De Dolfijn op hun eigen schoolplein. Het onderzoek hoort bij het project ‘WaterWeg’, dat NME Haarlem aanbiedt. Quaniesha (11), Raghnie (11), Suze (11) en Luke (10) uit groep 7 vertellen wat ze ontdekten.
TEKST: JACQUELINE SCHADEE, FOTO’S: EVA CAMERON
De kinderen krijgen eerst een gastles over klimaatverandering. “Onze zomers worden droger, winters worden natter. Áls het regent, regent het heel hard”, zegt Suze. Luke: “Het wordt warmer doordat bepaalde stoffen in de lucht de warmte op aarde vasthouden. Daardoor smelten de poolkappen en stijgt de zeespiegel.”
Branden en plagen
Door de hitte en droogte zijn er meer bosbranden, vertelt Luke. Quaniesha: “Een klein brandend blaadje kan al een heel bos in brand steken.” Luke: “Klimaatverandering is een groot probleem. Dieren die goed tegen het nieuwe klimaat kunnen, worden een plaag. Andere dieren sterven uit.” Quaniesha: “Ik heb geleerd dat mensen de oorzaak zijn van klimaatverandering. Ze kappen bossen en reizen met het vliegtuig.”
Planten zijn cool
Na de gastles gaan de leerlingen het schoolplein op. Ze meten de temperatuur op verschillende plekken. Suze en Quaniesha ontdekken dat het zand het warmst is: 37 graden. Raghnie ziet dat de boomstronken in de zon nog warmer zijn: “Wel 47 graden”, zegt ze. Het koelst zijn de planten. Luke: “Planten zijn maar 22 graden.”
Water gaat weg
Daarna gieten de leerlingen water op verschillende ondergronden. “We kijken waar het water goed wegstroomt”, zegt Raghnie. Volgens Suze stroomt het water het beste weg op het grind. Raghnie en Quaniesha denken dat water op de aarde nog sneller weg is. Het water op de tegels en op de kunststof matten blijft het langst liggen. Luke: “Het water zakt hier helemaal niet de grond in.”
Bomen slurpen CO2 op De kinderen ontdekken met hun onderzoek dat groen koeler is dan steen. “We hebben dus meer bomen en planten op aarde nodig”, zegt Suze. “Bomen geven schaduw en slurpen slechte stoffen op.” Luke: “Tegels zorgen juist voor meer hitte.”
Meer groen is beter Een ander nadeel van tegels is dat ze geen water doorlaten. “Regenwater dat op tegels valt, stroomt naar de put. Het riool kan overstromen als er te veel water in komt”, zegt Luke. “We hebben nu gelukkig meer groen op ons schoolplein dan vroeger!” Meer groen is ook goed voor de biodiversiteit. Dat betekent dat er meer soorten dieren en planten kunnen leven.
TIPS
Wat kun je ZELF doen voor het klimaat?
Suze: “Koop alleen spullen van duurzaam hout. Dat komt uit bossen waar goed voor gezorgd wordt.”
Luke: “Douche korter of kouder. Water verwarmen kost energie.”
Quaniesha: “Ga liever met de fiets naar school dan met de auto.”
‘WaterWeg’ is een leuk en leerzaam project over biodiversiteit, klimaatverandering en -adaptatie voor de hele school. De groepen 4 t/m 8 krijgen gastlessen en doen onderzoek. Voor lagere klassen is er een theatervoorstelling. Scholen met interesse kunnen mailen naar nme@haarlem.nl.
Natuur en Milieu
DEZE PAGINA IS GEMAAKT SAMEN MET NME HAARLEM EN HAARLEM DOET DUURZAAM JULI 2023
Quaniesha, Raghnie, Suze en Luke doen onderzoek op het schoolplein.
Houten palen zijn minder heet dan stenen.
Testen hoe snel het water wegloopt in houtsnippers.
Hoe warm zou de grond zijn?
ZOMERLEZEN IN DE BIEB
LEES LEKKER MEE EN KRIJG EEN PRIJS!
De zomervakantie is voor veel mensen de allerfijnste tijd om te lezen. Je bent wekenlang vrij en hebt alle tijd om in mooie verhalen te duiken. Hou je van spannende boeken, romantische boeken, grappige boeken, stripverhalen, boeken over de geschiedenis, de natuur, dieren... Er is zo veel keus!
TEKST EN FOTO’S: JACQUELINE SCHADEE
Duik in een boek
De Bibliotheek Zuid-Kennemerland organiseert dit jaar weer het Zomerlezen. Doe je mee? Er zijn zes leesopdrachten. Elke opdracht gaat over een type boek dat je kunt lezen. Je kiest zelf de vier opdrachten die je het leukst vindt. Als je een boek uit hebt, vertel je een medewerker van de Bibliotheek waar het over ging. Je krijgt dan een sticker. Die plak je op je kaart. Als je kaart vol is, krijg je een cadeau.
Kom verhalen ontdekken
Lees je kaart vol en krijg een cadeau. Uit deze leesopdrachten kun je kiezen.
Lees eens een stripboek
Kom verhalen ontdekken!
Lees je kaart vol en krijg een cadeau.
Hoe werkt het? Voor Zomerlezen zijn er 6 leesopdrachten beschikbaar. Je mag zelf kiezen welke jij het leukste vindt. Als je het boek hebt uitgelezen, vertel dan jouw samenvatting aan één van onze medewerkers en krijg een sticker. Doe 4 van deze leesopdrachten* en dan verdien jij een cadeau!
1 Lees eens een boek dat verfilmd is
2 Lees eens een stripboek
3 Lees eens een boek dat zich afspeelt in een andere tijd, lang geleden of in de toekomst
Dewi (10) leest een boek dat zich in een andere tijd afspeelt: ‘Kastelen’ in de serie Ooggetuigen.
Zomerlezen loopt van 8 juli tot en met 3 september 2023
Lees eens een boek dat zich afspeelt in een andere tijd
4 Lees eens een boek met een dier als hoofdpersoon
5 Lees eens een boek met een omslag die je erg mooi vindt
Lees eens een boek dat ver lmd is
Lees eens een boek met een dier als hoofdpersoon Lees eens een boek met een kaft/voorkant die je erg mooi vindt
Doe je mee?
JE KUNT MEEDOEN AAN HET
ZOMERLEZEN VAN 8 JULI TOT EN MET 3 SEPTEMBER.
LEES JE EEN BOEK DAT VERFILMD IS? MAAK KANS OP TWEE KAARTJES VOOR DE FILMKOEPEL!
TIPS VOOR BOEKEN DIE HOREN BIJ DE LEESOPDRACHTEN VIA DE QR-CODE.
Yasmine leest een boek met een dier als hoofdpersoon.
Lees eens een grappig boek
6 Lees eens een grappig boek
Hier vind je boekentips die horen bij de leesopdrachten
4 3 2 1
Naam Leeftijd
Telefoonnummer
Mailadres
* Bij opdracht 1 maak je extra kans op 2 bioscoopkaartjes voor de Filmkoepel. Deze worden aan het einde van de campagne verloot.
6 5 4
Cas (12) leest een boek met een mooie voorkant: ‘Het leger van de nacht’ van Reggie Naus.
Bliss (9) leest een grappig boek: ‘Wat een lol –een boek vol moppen’.
JULI 2023 Cultuur
KNIP DE KAART UIT EN VOUW HEM DUBBEL. NEEM HEM MEE NAAR DE BIBLIOTHEEK ALS JE EEN OPDRACHT HEBT GEDAAN!
1 2 3 4 5 6
t
Pippa (11) leest een boek dat verfilmd is: ‘De Heksen’ van Roald Dahl.
1 3
DE DIKKE DOE- EN LUISTERTOUR
EEN RONDLEIDING VOOR KINDEREN
Het Frans Hals Museum heeft speciaal voor kinderen van zes tot twaalf jaar een audiotour gemaakt: De Dikke Doe- en Luistertour. Een audiotour is een verhaal dat je kunt beluisteren via een soort telefoon of koptelefoon.
TEKST: JACQUELINE SCHADEE, FOTO’S: EVA CAMERON
“Je speelt onderweg een quiz, luistert naar weetjes over schilderijen die je tegenkomt, gaat lekker zitten voor een spannend verhaal óf zelf aan de slag”, vertelt Meike van het museum.
Kijken, ruiken, voelen
“De audiotour brengt je langs allerlei topstukken: van een schuttersstuk van Frans Hals naar een poppenhuis voor een echte dame, van een schip vol kanonnen naar een zaal met behang van goudleer.” Al je zintuigen worden tijdens de tour geprikkeld. “Je kunt niet alleen kijken, maar ook dingen ruiken en voelen”, zegt Meike.
Leuker voor jongeren
Met de Dikke Doe- en Luistertour wil het Frans Hals Museum haar collectie leuker en toegankelijker maken voor een jong publiek. Je kunt de tour volgen vanaf 1 augustus. De tour is gratis bij je bezoek aan het Frans Hals Museum, locatie Groot Heiligland 62. Ook de entree is gratis voor kinderen tot en met 18 jaar.
De Dikke Doe- en Luistertour is gemaakt voor kinderen, maar ook dóór kinderen. Florian (11) van de Dreefschool heeft een deel van de tour ingesproken. “Ik denk dat het voor kinderen leuk is om naar de mening van andere kinderen te luisteren”, zegt hij.
Het Frans Hals Museum is Florians favoriete museum in Haarlem. “Ik ga er best vaak naartoe. Soms met school, soms met mijn moeder. Er is een heel mooi poppenhuis, er zijn Bijbelse werken en schuttersstukken. Schutters waren de beschermers van de stad. Frans Hals heeft ze heel mooi geschilderd.”
Ondertussen bij de KinderUniversiteit...
EEN PALEIS IN DE STAD BEKIJKEN
Aan de Nieuwe Gracht staat een huis dat lijkt op een paleis: Huis Barnaart. Het werd meer dan tweehonderd jaar geleden gebouwd voor de rijke familie Barnaart. Leerlingen van de KinderUniversiteit kregen er zondag 4 juni een rondleiding en een les van een architect.
De rondleiding begint in de kelder. “Het is hier net een gevangenis”, zegt Dima (12). “Al die kasten met sloten en hekken!” Hoe verder de leerlingen naar boven lopen, hoe mooier ze het huis vinden. Kriss (12) kijkt in de kamers waar gasten werden ontvangen vol bewondering naar de plafonds. “Prachtig stucwerk!”, zegt hij.
Goud en paars
De Gouden Salon is volgens de meeste kinderen de mooiste kamer van het huis. Bijna alles is hier goud of paars. In deze salon deden mensen vroeger spelletjes. De kinderen gaan zitten om zich voor te stellen hoe dat was. Heel anders dan een spelletje spelen op je telefoon!
Beroepen ontdekken
Op de KinderUniversiteit leren kinderen beroepen kennen. Vandaag legt architect Wouter uit wat een architect doet en welke opleiding je ervoor nodig hebt. Een architect is iemand die huizen ontwerpt. Wouter vertelt dat hij 3D-tekeningen van huizen maakt in SketchUp. “Dat programma gebruik ik ook!”, zegt Adam (12) verbaasd.
In januari start een nieuwe groep aan de KinderUniversiteit. Kijk op www.kinderuniversiteithaarlem.nl
MEESTER LUCAS IS SUPERJUFFIE!
Welke Haarlemse juf of meester is een ‘Superjuffie’? Om daarachter te komen, organiseerde de Kennemer Boekhandel een Superjuffie-verkiezing. Maar liefst zestig kinderen leverden een stemformulier in. De jury koos de drie mooiste verhalen uit. Meester Lucas won de titel 'Superjuffie'.
Meester Lucas van de Julianaschool komt soms verkleed naar school en neemt wel eens zijn kippen mee. Hij is volgens zijn leerlingen een creatieve meester die leuke filmpjes en toneelstukjes met de klas maakt. “Hij is én slim én stoer én altijd vrolijk”, zeggen Lola en Arlet.
Juf Kelsey van De Verbeelding kent de kinderen heel goed, schrijven haar leerlingen uit groep 6/7. Alle kinderen uit haar klas leverden een stemformulier in. “Ze houdt rekening met iedereen”, vertelt Keetje. “Ze zorgt ervoor dat alle kinderen blij en gelukkig in de klas zitten.”
Juf Brigitte van de Sint Bavoschool Reviusstraat is genomineerd omdat de leerlingen dankzij haar lezen leuk zijn gaan vinden. Max uit groep 3: “Juf Brigitte is een Superjuffie omdat ze goed taal kan doen en leuke boeken voorleest. Ze doet soms zelfs mee met voetballen!”
JULI 2023
Florian voor een schuttersstuk.
TEKST EN FOTO: MANOU BOLSIUS
TEKST EN FOTO’S: FRANKA, KENNEMER BOEKHANDEL
De Gouden Salon is erg mooi.
WIJK AAN ZET - DROMEN OVER JOUW BUURT
Wat zou jouw buurt gezelliger maken? Hoe kunnen meer mensen elkaar ontmoeten en samen leuke dingen doen?
Mensen in Schalkwijk en Haarlem Oost met een goed idee voor hun wijk kunnen van de gemeente geld krijgen om dat idee uit te voeren. TEKST: FLEUR LEEFLANG/JACQUELINE SCHADEE, FOTO’S: FLEUR LEEFLANG
St. Bernardusschool, Haarlem Oost
Spelen in het groen
Hanna (9) en Bowi (9) dromen van meer natuur. Hanna: “Een groene plek in de buurt waar mensen elkaar kunnen ontmoeten en waar ze kunnen ontspannen. Met een mini-klimbosje, een moestuintje en picknicktafels. En een hangmat tussen de bomen.” Bowi: “Ik wil graag houten speeltoestellen en een boog van wilgentakken. En ruimte om hutten te bouwen.”
Don Boscoschool, Schalkwijk Ik droom van…
Mikail: “Meer speeltuinen of pleintjes. Er is nu weinig keus en er zijn veel kinderen.”
Atakan: “Meer activiteiten voor de hele buurt, zodat nieuwe mensen anderen kunnen ontmoeten en vrienden kunnen maken.”
Shriya: “Gratis prik-emmers en prikkers, zodat je de buurt kan opruimen.”
Hasan: “Meer dingen om te doen. Als er iets nieuws is, kan je meer kinderen ontmoeten.”
Beter leven
“Ik gun iedereen een beter leven”, zegt Faysal (9). “Ik zou een gratis zwembad voor arme mensen in Schalkwijk-Centrum willen. En een tent met tafels en stoelen waar we gratis eten kunnen geven aan daklozen, zoals brood en pizza.”
Een trampoline in de speeltuin
Rawen (11) wil nieuwe toestellen voor de speelplek aan de Von Suttnerstraat. “Er wonen hier veel kinderen, maar niemand speelt er.” Chayenne (7) maakte een ontwerp voor de speeltuin aan de Cornelia de Langestraat. “Een babyschommel voor mijn zusje van twee zou fijn zijn”, zegt ze.
“En voor de grote kinderen een trampoline.”
Regenboog-zebrapad
Janne (10) wil een nieuw zebrapad voor haar school. “Een regenboog-zebrapad”, zegt ze. “Het is heel gevaarlijk om vanaf onze schooldeur naar het speelveld aan de overkant te gaan. Auto’s rijden heel hard voorbij. Er moet echt wat aan gebeuren.”
Sporten in Oost
Noah: “Ik wil een openbaar sportveld voor jong en oud, met sportieve klimtoestellen.’’ Ifan (11) droomt van een zaal voor freerunnen, met grote blokken. “Ik denk aan een club waar je lid van kunt worden. Dan gaan er meer kinderen sporten.”
Ifan en Noah (10) willen meer ruimte voor
De Erasmus, Schalkwijk
Indoor speeltuin
Cameron (8) droomt van een mooie indoor-speeltuin in de buurt. “Kinderen kunnen daar spelen en hun energie kwijtraken. Ze komen dan weer rustig thuis. Ik vind het leuk als de speeltuin in winkelcentrum Schalkwijk komt."
Chayenne met haar speeltuinontwerp; Faysal en Cameron.
Voetballen op kunstgras
Rawen (links) wil een speeltuin leuker maken. Zubeyde droomt van grotere doeltjes en kunstgras.
Doe je mee?
Zubeyde (12) wil het schoolplein van De Erasmus en De Meer opknappen: “Bijna alle jongens voetballen op de stenen. Ik droom van kunstgras en grotere doelen. We krijgen dan een veilige plek in de buurt waar we kunnen voetballen. En als je valt, doet het minder pijn.”
Je kan vanaf 16 september een plan voor Schalkwijk op www.schalkwijkaanzet.nl zetten. Vanaf 23 september kan je op www.oostaanzet.nl een plan voor Haarlem Oost zetten. Op deze websites staan ook de spelregels. Iedereen mag meedoen: je leeftijd maakt niet uit. Je mag het zelf doen, met je vrienden, je ouders of met je klas. Wie weet win jij straks een geldbedrag om je plan uit te voeren!
8 Sociaal
Bowi, Janne en Hanna staan voor natuur, spelen en veiligheid in de wijk.
JULI 2023
sport in Oost.
De koorkleding bestaat uit een rode toga met daarover een witte plie, een soort jurk.
ZINGEN VOOR DE PAUS IN VATICAANSTAD
Leerlingen van groep 7 en 8 van basisschool de Koorschool maakten in de meivakantie een heel bijzondere schoolreis. Ze gingen op tournee naar Rome en ontmoetten daar de paus.
TEKST: JACQUELINE SCHADEE, FOTO’S: KOORSCHOOL
“Het was een superleuke reis”, vertelt Joona uit groep 8. “We sliepen in een viersterrenhotel met een zwembad. We zwierven door Vaticaanstad en hadden optredens in verschillende kerken. Ons optreden in het Pantheon vond ik het leukst. Ik zong daar een solo in een heel mooi stuk.”
“Op het Sint Pietersplein zongen we voor de paus. Dat was heel bijzonder. Hij leek me een heel aardige man. Hij kwam aan in een rolstoel, maar stond op om ons te begroeten. Het was wel heel warm. De zon scheen en we droegen koorkleding over onze normale kleding”, vertelt Joona.
De Haarlemse Koorschool aan de Westergracht is een normale basisschool met klassen vanaf groep 5. Kinderen krijgen naast de gewone lessen elke dag zangles en muziekles. Er is nog plek voor nieuwe leerlingen die nu in groep 4 zitten. Op www.koorschool.nl vind je informatie. Je ziet daar ook een filmpje over de Rome-reis van het Jeugdjournaal.
Angelina geeft een cd met liederen van de Koorschool aan de
zIt je ergeNs mee?
vraag het Cjg!
Een coach van het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) beantwoordt elke maand een vraag in Jong023. Heb je een vraag? Mail redactie@jong023.nl
FOTO: MIRANDA BRUINSMA
ILLUSTRATIE: ALEX VAN KOTEN
Hoi Dylan,
Elsa antwoord.geeft
Vraag
Dylan (10):
“Ik vind een meisje in mijn klas heel leuk. We zeggen wel eens iets tegen elkaar maar we hebben nog nooit afgesproken. Hoe weet ik of ze mij ook leuk vindt?”
Wat een leuke vraag! Iemand leuk vinden is een heel fijn gevoel. Je kunt al genieten van dat gevoel zonder dat je weet of de ander jou ook leuk vindt. Het voelt fijn om iemand leuk te vinden, en soms ook wel een beetje spannend.
Leren kennen
Om het meisje wat beter te leren kennen, kun je haar dingen over zichzelf vragen. Daar ben je misschien ook wel nieuwsgierig naar. Wat doet ze het liefst tijdens de pauze? Wat is haar lievelingsdier? Als je dat vragen te spannend vindt, kun je ook praten over dingen die jullie op school zien en doen. Bijvoorbeeld over de gymles die ochtend of over een taakje in de klas zoals planten water geven.
Het vertellen
Als je haar wat beter kent, is het makkelijker om te vertellen dat je haar leuk vindt. Daarna kun je vragen of zij jou ook leuk vindt. Dat kan ook met een briefje. Als ze jou niet zo leuk vindt, is dat natuurlijk jammer of verdrietig, maar het overkomt iedereen wel eens. Het is altijd goed om te proberen. En als ze je wel leuk vindt…dan is dat natuurlijk superleuk!
Liefs van Elsa
Bij het CJG werken mensen die jou en je ouders kunnen helpen met vragen over lastige dingen thuis, op school, of ergens anders. Kijk voor meer informatie op www.cjgkennemerland.nl
Ook iets doen voor een ander? Schrijf je in op haarlem.buuv.nu.
9
Reinier op de rug van een senior, een oud-leerling van de Koorschool.
Samen zingen voor de paus.
paus.
DIT ARTIKEL IS GEMAAKT IN SAMENWERKING MET JULI 2023
Hartenw
ER ZIJN AL HEEL WAT HARTENWENSEN IN VERVULLING GEGAAN!
Hartenwens
Hartenwens
NIEUWE HARTENWENSEN
Talha: “Ik zou zo graag gaan bowlen!”
Je kunt nog steeds hartenwensen mailen naar redactie@jong023.nl
Albert Heijn Vos probeert elke maand een wens in vervulling te laten gaan!
Felix: “Ik wil graag voetballer De Bruin ontmoeten. Hij speelt bij Manchester City FC. Onze klas wil graag met het vliegtuig naar Manchester en hem opzoeken.”
Burak: “Grote bossen bloemen voor mijn moeder en mijn zus van 18, omdat ze heel lief zijn. En voor mijn vader een gereedschapskist. Hij repareert fietsen. Ik vind het leuk als hij gereedschap gebruikt dat hij van mij heeft gekregen.”
Lely: “Met mijn papa, opa en oma naar pretpark Drievliet. Papa heeft een nieuw huis en we hebben weinig tijd samen.”
Puck: “Ik zou graag vanaf een boot of sup al het afval uit het Spaarne halen.”
Bas: “Ik wil graag bij het Feyenoord-stadion spelen, een rondleiding krijgen en/ of een training volgen.”
Sari: “Ik zou graag een streetdanceles bekijken en een dansles volgen.”
Mees: “Ik wil graag met mijn klas voetballer Mbappé opzoeken in Parijs en bij PSG een training krijgen.”
Jonathan: “Naar het Willem Alexander-bad in Hoofddorp met mijn twee neefjes uit Aalten (Gelderland). Bij hen voel ik me het fijnst en we zien elkaar niet vaak.”
Shaya: “Het is mijn droom om Ariana Grande te ontmoeten. Ik luister veel naar haar muziek en zing zelf ook graag. Het mooiste aan haar vind ik haar stem.”
Eyupcan: “Ik zou met mijn vijf beste vrienden naar De Efteling willen gaan, mijn lievelingspretpark. Ik zou het heel leuk vinden als we daar zonder ouders mogen rondlopen.”
10 Hartenwensen JULI 2023
DEZE PAGINA WERD GEMAAKT SAMEN MET ALBERT HEIJN VOS
Pleun heeft haar tante verrast met een schilderij van haar overleden hond.
Robin en Jet zijn gaan springen bij Streetjump.
Ella gaat met haar neefje Carlos naar een show van goochelaar Hans Klok.
“SAMENSPELEN IS BELANGRIJKER DAN WINNEN”
Zes teams van vier scholen uit het speciaal onderwijs deden donderdag 29 juni mee aan het voetbaltoernooi bij Alliance. Het team van de Voorthuijsenschool won alle wedstrijden. Hun geheim? “Hard rennen, de bal afpakken, snel passen en scoren natuurlijk”, zegt Alex (16).
TEKST EN FOTO’S: JACQUELINE SCHADEE
Jurjen (16) van de Voorthuijsenschool krijgt tijdens de prijsuitreiking een compliment. “Toen iemand van de tegenpartij een harde bal tegen zich aan kreeg, ging Jurjen hem troosten”, zegt meester Dennis van SportSupport. “Ik vind dat heel goed.” Jurjen vertelt: “Ik legde mijn hand op zijn schouder en zei: ‘Gaat het? Je hebt het goed gedaan hoor!’”
Altijd positief
Winnen is niet het belangrijkst op dit toernooi, zegt meester Jaap van de Van Gilseschool: “Het gaat erom om lekker samen te spelen.” Julius van De Trapeze heeft tips om beter samen te spelen. “Wees altijd positief tegen je teamgenoten”, zegt hij. “Ga nooit zeiken als iemand een fout maakt. Speelt iemand een domme bal, dan zeg je: ‘Kan gebeuren!’”
Ayoub (13) van De Trapeze maakte veel doelpunten.
Zijn tips:
• Pass de bal goed over.
• Wees snel met schieten.
• Maak ruimte op het veld.
met meester Jaap.
AVONDVIERDAAGSE OP EIGEN WIJZE
Veel scholen organiseerden dit jaar eigen wandeltochten in de week van de Avondvierdaagse. De traditionele tocht met finish op de Grote Markt wordt - na bijna 65 jaar - niet meer gehouden. De Cirkel organiseerde een vossenjacht met een eindfeest.
TEKST EN FOTO’S: JACQUELINE SCHADEE
Bijna tweehonderd leerlingen van De Cirkel doen mee aan de wandeltochten. Ze lopen in drie avonden door het Schoterpark, de duinen en Haarlem-Noord. Ouders
en leerkrachten hebben zich als ‘vos’ verstopt op de route. Als kinderen hen ontdekken, krijgen ze een opdracht en een codewoord dat ze moeten doorgeven bij de volgende halte.
Gezelliger
“Ik vind dit leuker dan de bekende Avondvierdaagse”, vertelt Mara (12) uit groep 8. “Ik deed daaraan mee sinds groep 2. We liepen elk jaar dezelfde route met heel veel scholen. Nu lopen we steeds een andere weg en doen we leuke opdrachten.” Marije (12): “We lopen nu in kleine groepjes. Dat is gezelliger dan in een lange sliert.
Toen raakten we elkaar steeds kwijt.” Dankzij lokale sponsors krijgen ze onderweg lekkers te eten en drinken én na afloop een medaille.
Niet gamen maar lopen
Jip (9) uit groep 5 loopt de tocht samen met zijn opa Martin van 88 jaar. Opa Martin is nog fit en deed wel dertig keer mee met de Haarlemse vierdaagse. Marije vindt dat meer kinderen moeten bewegen. “Te veel kinderen zitten lui op de bank te gamen. Tegen hen wil ik zeggen: De Avondvierdaagse is heel leuk. Doe volgend jaar gezellig mee!”
Het winnende team. Jurjen rechtsboven troostte een tegenstander.
De Van Gilseschool
De Cirkel loopt een eigen vierdaagse.
Sport 11 JULI 2023
Jurjen, Waldemar en Ayoub van De Trapeze. Waldemar zit niet op voetbal, maar heeft wel gescoord. “Dat was míjn moment”, zegt hij.
ZOMERAGENDA
Er zijn deze zomer weer superveel coole dingen te doen in Haarlem. Of je nou houdt van sporten, van knutselen, van musea of de natuur, er is altijd wel iets wat je leuk vindt!
TOT 11 SEPTEMBER: THÉ TJONG KHING
De tekenaar van Vos en Haas en heel veel andere verhalen wordt 90 jaar! In het Verwey Museum is een vrolijke en kleurrijke expositie van zijn werk. Tot 16 juli kun je meedoen aan een schrijfwedstrijd. Op zondag 23 juli kun je Khing zelf ontmoeten in het museum. In Haarlemse winkels en bibliotheken zijn (verjaardags-) taarten verstopt. Vind je er vier, dan krijg je zelf van 31 juli tot 6 september een taartje in het museum! www.verweymuseumhaarlem.nl
DE HELE ZOMER: MINI ZANDVOORT
Een wandeling van twee kilometer door het centrum van Zandvoort. Onderweg zijn mini-mensjes verstopt en kleine kunstwerkjes. Kun jij ze allemaal vinden? Je leert over de geschiedenis van Zandvoort, de visserij, het racen en nog veel meer. “Vooral de miniweetjes waren heel interessant”, zei Mats (8), die de wandeling mocht uitproberen. Start: Museum Zandvoort, Swaluëstraat 1. www.visitzandvoort.nl
LEUKE DINGEN OM TE DOEN
TOT 16 JULI: Sporen door Oost, kunstroute met gedichten van kinderen.
24 EN 25 JULI: (en daarna elke maandag en dinsdag): zelf ijsjes maken, Loco Fabriek.
21 AUG - 1 SEPT: sporten, koken, knutselen bij Stuif-Stuif, sportcomplex Olympia.
2 SEPT: natuurfotografie, workshop NME.
DE HELE ZOMER: ECO EXPEDITIE
Van bosuilen in het Kenaupark tot vleermuizen rond de Grote Markt: er is meer natuur in de stad dan je denkt! Met de gratis Eco Expeditie volg je een route van ongeveer zes kilometer langs bijzondere natuurplekken. De app Spacetime Layers leidt je rond, maar je kunt ook de losse QR-codes op tegels scannen voor meer informatie. www.eco-expeditie.nl
PUZZELPRIJSVRAAG
Als je de vragen hebt beantwoord, vormen de letters in de gele hokjes een woord. Mail dit woord, samen met je voornaam, je school en je leeftijd voor 14 september naar redactie@jong023.nl
We verloten onder de goede inzendingen een boekenbon van Kinderboekwinkel Kiekeboek. Alleen de winnaar krijgt bericht.
Het antwoord van de vorige puzzel was KAMPIOEN. Dat antwoord was opgestuurd door: Joe en Harry, Teun, Isa, Noah, Christian, Thirza, Gustav, Jonas en Anoek, Olivier, Fabian, Marre, Yenthe, Anne en Ben. Goed gedaan!!!
1. Wat voor palen staan er langs de boulevard van Zandvoort? Pagina 1
2. Waar staat de F uit SPF voor (het getal op je fles zonnebrand)? Pagina 4
3. Welke school doet het project ‘WaterWeg’? Pagina 5
4. Waarmee maken de kinderen de houtsnippers nat? Pagina 5
5. Hoeveel boeken mag je uitkiezen voor het Zomerlezen? Pagina 6
6. Hoe heet de jongen die de audiotour insprak voor het Frans Hals? Pag 7
7. Wat krijgen buurtbewoners om hun dromen uit te voeren? Pag 8
8. Welke Haarlemse basisschool trad op voor de Paus? Pag 9
had dat goed.
Teun van de Sint Bernardusschool heeft de boekenbon gewonnen. Gefeliciteerd!
Klas 5B van de Bavinckschool wint het boekenpakket van Kiekeboek. Van harte!
De antwoorden op de vragen vind je in deze krant!
12
Welk gebouw knutselen Eva en Adam?
TEKENING:
MARTIJN KÖSTERHENKE
JULI 2023
Mail
je antwoord naar redactie@jong023.nl en maak kans op een VVV-bon! In de vorige krant werd molen De Adriaan gemaakt. Christian van Camelot
Mats zoekt miniaturen in Zandvoort.
1 2 3 4 5 6 7 8 Oplossing S