DECEMBER 2O23
5 Help vogels de winter door!
6 Wonen in de Slachthuisbuurt
8 Nadenken over vuurwerk
11 Kindvriendelijke kerstmaaltijd
VIEREN DAT IEDEREEN ANDERS IS
Quinn geeft een spreekbeurt over de betekenis van de regenboogvlag.
Van links naar rechts: Masha, Sanna, Ida, Nafsika en Leila van de Koorschool dragen paars. Philippe (midden) heeft een T-shirt met artikel 14 van de Europese Mensenrechten: het verbod op discriminatie op basis van geloof, geslacht, huidskleur of iets anders.
Veel scholen deden vrijdag 8 december mee aan Paarse Vrijdag. Ze vierden die dag dat iedereen zichzelf mag zijn en mag houden van wie hij of zij wil. Sommige kinderen droegen paarse kleren om mensen die zich anders voelen, te ondersteunen. TEKST: JACQUELINE SCHADEE
FOTO’S, MET DE KLOK MEE: MARISA BERETTA, JACQUELINE SCHADEE, EVA CAMERON
O
p de Haarlemse Hannie Schaftschool hangen paarse vlaggen en ballonnen. Sommige kinderen hebben een regenboog op hun wang, anderen dragen paarse kleren.
Regenboogvlag
In groep 6 houdt Quinn (9) een spreekbeurt. Quinn legt uit wat de kleuren van de regenboogvlag betekenen. Rood staat voor leven, oranje voor genezen, geel voor de zon, groen voor de natuur, blauw voor rust en paars voor karakter. Daarna vertelt Quinn dat die heeft ontdekt zich geen jongen én geen meisje te voelen. “Paarse Vrijdag leek mij een goede dag om jullie dat te vertellen”, zegt Quinn.
Veilig voelen
Quinn krijgt applaus. “Je bent helemaal jezelf
en dat mag ook. Goed dat je ons dit vertelt”, zegt Sophie (9). Nino (10): “Stoer dat je dit doet.” Ook Luck (10) is onder de indruk: “Ik vond het geweldig. Je ging er vol voor. Je schaamde je niet en pakte echt je kans.” Juf Heleen is blij dat Quinn het verhaal deelde. “Het betekent dat je je veilig voelt in de klas.”
Niet kiezen
Quinn is na afloop opgelucht. “Sommige kinderen wisten al dat ik me geen jongen en geen meisje voel. Toch bleven ze zeggen: ‘Je moet kiezen!’. Hopelijk is dat nu voorbij.”
Iedereen respecteren
Op de Koorschool kijken leerlingen vanwege Paarse Vrijdag een film over Ellie Lust, de
De Bos en Duinschool kijkt naar het Paarse Vrijdag-spel.
ex-politie-agent. “Ze valt op vrouwen”, legt Elfie (11) uit. “Ze was in een buitenland waar dat verboden is. Ze moest vluchten.” Bibi (12): “In Nederland maakt het niet uit of je homo, lesbisch of bi bent.” Angelina: “Toch worden ook hier mensen gepest. Dat is niet goed.” Elfie: “Sommige mensen snappen niet hoe het voelt om niet gerespecteerd te worden.”
Sla is geen broodje
Je kan mensen niet verbieden om van iets of iemand te houden, vindt Bibi: “Als ik bijvoorbeeld een krop sla wil, en iemand zegt: ‘Nee, dat is raar, je moet een broodje willen’, dan verandert er niets. Dan wil ik niet opeens een broodje.”
DECEMBER 2023
& RAADSELS
De oplossing van de vorige woordz oeker was ‘schermtijd’. Deze kinderen mai lden dat: Janna, De Zee vonk; Margo, Franciscus Xaveriu s; Rayhana, Roh an en Mila Elise, Rud olf Steinerschool ; Juno, De Cirkel; Minouk, De Dolfijn ; Gustav, Werkschu it; Dylano en Me lawit, Bernardus; James, Cruquiusschool; Jonathan, De Ark ; Alysa en Arthur , Lindeboom; Masha , Koorschool; Yen the, Camelot; Senna en Tim, Veronicas chool. Goed gedaan! Masha krijgt een boekenbon van €20,- voor de Ken nemer Boekhande l, Kleverparkweg 3. Gefeliciteerd!!!
STREEP ALLE WOORDEN DOOR IN DE PUZZEL. SOMMIGE LETTERS KUNNEN TWEE KEER DOORGESTREEPT WORDEN. MAAK EEN WOORD VAN DE LETTERS DIE JE OVERHOUDT.
“Ik ben een man, maar zal nooit een vrouw
STUUR JE OPLOSSING MET JE VOORNAAM, LEEFTIJD EN
hebben. Ik heb een lichaam, maar geen leven. Ik heb
DE WINNAAR KRIJGT EEN BOEKENBON TER WAARDE VAN
een mond, maar kan niet ademen. Ik ben gemaakt van water en de zon laat me verdwijnen. Rara, wat
SCHOOL VOOR 20 MAART NAAR REDACTIE@JONG023.NL.
€ 20,- VAN DE KENNEMER BOEKHANDEL!
O
A
S
N
E
K
K
A
B
A
L
L
B
T
T
R
A
A
T
P
I
O
E
C
R
F
O
K
S
P
E
C
S
A
B
O
R
O
N
E
B
O
L
C
N
L
O
K
A
L
O
H
A
A
O
G
O
P
R
F
L
C
G
O
U
V
E
E
K
L
S
U
I
K
E
R
E
E
M
A
zomervakantie duurt zes weken, en de kerstvakantie
I
S
E
J
P
A
H
N
D
P
maar twee!”
N
I
E
P
E
S
R
A
M
S
ben ik?”
Antwoord: Een sneeuwman.
Een meisje loopt met haar vriendin langs de dierenwinkel. “Zou jij een konijn willen?”, vraagt het meisje. “Ja, heel graag”, zegt haar vriendin. “Maar mijn moeder wil geen dieren in huis.” Meisje: “En je vader?” Vriendin: “Die mag blijven.” Meester: “Bij hitte zet iets uit, bij kou krimpt iets. Wie weet hier een voorbeeld van?” Mila: “De
APPELFLAP
KOK
BAKKEN
KRANS
BESLAG
MARSEPEIN
BLOEM
OLIEBOL
CACAO
OVEN
CHOCOLA
STROOP
DEEG
SUIKER
HAPJES
TAART
ANTWOORD (1 WOORD):
Een man gaat met zijn nieuwe pup naar de dierenarts. “Wat is het probleem?”, vraagt de dierenarts. “Nou,” zegt de eigenaar van de hond, “ik heb hem gekocht om te waken, maar als er iemand binnenkomt, gaat mijn hond in de hoek van
UITGEVER: STICHTING JONG023 HOOFDREDACTEUR: JACQUELINE SCHADEE
de kamer zitten!” De dierenarts denkt na en zegt
JONG023 – DECEMBER 2023
dan: “Tsja… Dat doen boxers nu eenmaal!” Wat is de overeenkomst tussen een nietmachine en
WOUTER VAN AALDEREN (PUZZEL EN BEZORGING),
JAARGANG 5, EDITIE 7
EDITH BIJL (CORRECTIES), DANIËLLE ZWAGER
OPLAGE: 7.500 KRANTEN
(BEZORGING) EN ANDEREN. VORMGEVING: KIRSTEN VERMEULEN
Meer informatie en contact:
een naaimachine?
redactie@jong023.nl www.jong023.nl facebook.com/jong023.nl
Antwoord: Een nietmachine niet en een naaimachine niet.
Heb jij een leuke mop of een goed raadsel? Mail ze met je voornaam en je leeftijd naar redactie@jong023.nl
DE NIEUWE JONG023 VERSCHIJNT DONDERDAG
AAN DEZE EDITIE WERKTEN MEE:
MINI SUDOKU
JONG023 WORDT MEDE MOGELIJK GEMAAKT DOOR:
11 APRIL 2024
op school In de week van 4 maart 2024 krijg je dschap, vrien over de Liefdeskrant van de GGD, a. medi le socia met an omga en verliefdheid Meer op www.liefdeskrant.nl.
Dit is de laatste Jong023 die is vormgegeven door Kirsten van Ase Design. Ze heeft Jong023 vijf jaar lang superleuk opgemaakt en gaat nu andere mooie bladen voor kinderen maken. @Kirsten, dankjewel en veel goeds!
DONATEURS EN SPONSORS
Haarlem
DECEMBER 2023
“Wat maakt jouw school bijzonder?” “We kunnen op onze school niet achterlopen. We gaan altijd met leeftijdsgenoten mee en blijven op ons eigen niveau werken. Ik maak mijn eigen planning en doe alles zelf. Ik heb een blokje op mijn tafel. Als ik het vraagteken laat zien, heb ik hulp nodig. Laat ik groen zien, dan mag iedereen tegen me praten.”
In Zandvoort staat een bijzondere school: De School. Kinderen hebben er veel vrijheid. Ze mogen zelf bepalen op welke tijd ze beginnen, hoe ze leren en wanneer ze vakantie hebben. Burgemeester David Moolenburgh wil er graag meer over weten. Is het er leuk? Gunnen de leerlingen andere kinderen ook zo’n school? TEKST EN FOTO’S: FLEUR LEEFLANG
“Wat is er leuk aan jouw school?"
Burgemeester David Moolenburgh FOTO: GEMEENTE ZANDVOORT
Noa (11)
“We werken met andere methodes, die makkelijker zijn voor de kinderen. Ik denk dat wij hier beter leren omdat we vrijheid hebben. We plannen onze werken vrije tijd zelf in. En we werken in ons eigen tempo. We hebben een kleine school en we krijgen elke dag eten op school.”
“Ik vind het fijn dat ik vrij kan nemen als ik me moe voel of als ik geen zin heb. We hoeven geen tas mee te nemen: schoolspullen en eten zijn al op school. En het leukste: wij spelen in de duinen. Dat doen andere scholen niet, ook al staan ze net als wij langs de duinen.”
“We zijn vrij in wat we doen qua werk. Als iemand echt een passie voor iets heeft, dan mag hij of zij dat veel doen. Ik hou heel erg van lezen en tekenen, dus dat doe ik vaak. Ik ben heel blij dat er veel juffen zijn. Dat helpt een meisje bijvoorbeeld als ze voor het eerst ongesteld wordt.”
Lotte (10)
Mare (11)
Sophia (12)
“We kunnen onze tijd zelf inplannen, ook onze vakanties. Ik bepaal ook zelf wanneer ik naar huis ga. Mijn taken plan ik zelf in en ik bepaal zelf wanneer ik ze doe. We eten op school. Ik zou liever zelf eten meenemen, want ik vind eten van thuis lekkerder.”
“Wij zien op onze planning wat we gaan doen. Dat hoeven we niet aan de juf te vragen. Ik ga zelf aan het werk. Soms alleen en soms in groepjes, dat kies ik zelf. We spreken af wat we gaan doen met onze ouders en de juf. We kunnen bijvoorbeeld ook extra sporten als we dat afspreken.”
Vul zelf in...
Pepijn (10)
Kilian (8)
“Wij hebben PK’s, gesprekken met ouders en leerkracht. Daar kunnen andere scholen van leren. Ik reken bijvoorbeeld goed als ik muziek luister. Nu mag ik dus rekenen met een koptelefoon op. Dat hebben we afgesproken. Ik zou willen dat er ook zo’n middelbare school komt.”
“Kinderen op onze school hebben veel vrijheid. We luisteren stil als de juf spreekt. Als we op vakantie willen, mogen we vrij nemen wanneer we willen. Een vriend van mij had vooruitgewerkt in de klas. Daarna kon hij twee weken op vakantie gaan. Op die manier is school fijn!”
“We mogen zelf kiezen wanneer we komen en wanneer we weggaan. We hoeven geen eten mee te nemen. Elke woensdag koken er kinderen voor iedereen. Ik heb eens cupcakes gebakken. Vandaag eten we tosti’s! Ik werk met een planner met kleuren. Aan de kleuren zie ik wat ik moet doen.”
Odin (9)
Maurits (8)
Thomas (9)
En jij? Wat maakt jouw school bijzonder?
Waterschap
DECEMBER 2023
Donnie Drol.
OPGELET! ALLEEN DRIE P’S DOOR HET TOILET! Heb je zelf oliebollen of patat gebakken? Gooi het vet alsjeblieft niet door de wc, de gootsteen of het straatputje, zegt Marinus van het Hoogheemraadschap van Rijnland. Zijn organisatie maakt het afvalwater van mensen uit Haarlem en Zandvoort schoon. Het riool kan verstopt raken door het vet. TEKST EN FOTO’S: JACQUELINE SCHADEE
ILLUSTRATIES: KRISTEL MALPAGA-HOOGLAND
‘‘
rituurvet plakt tegen de wanden van het riool”, legt Marinus uit. “Dat is heel slecht voor de leidingen. Ze kunnen daardoor verstopt raken.” Afvalwater met vet erin is ook moeilijk om schoon te maken. Het vet blijft drijven op het water en zakt niet naar de bodem, zoals ander vuil. Er zijn daarom speciale, dure apparaten nodig om water met veel vet schoon te maken.
Billendoekjes
Rivieren worden viezer
Drie p’s
“De waterzuiveringscentrale Haarlem Waarderpolder maakt het afvalwater schoon. Daarna stroomt het water naar de rivieren en meren rondom de stad”, legt Marinus uit. “Als het water nog vies is als het in de rivieren en meren terechtkomt, is dat slecht nieuws voor de planten, vissen en andere dieren die in het water leven.”
Andere vervuilers zijn wattenstaafjes, maandverband en vochtige doekjes zoals billendoekjes. “Helaas spoelen veel mensen die nog steeds door de wc. Doekjes lossen niet op. Ze blijven in de leidingen of achter onze roosters hangen. Ander vuil blijft daarachter steken. Zo ontstaan verstoppingen”, zegt Marinus. Ook verf, medicijnresten en sterke schoonmaakmiddelen zijn lastig uit het water te halen.
Het enige wat mensen door het toilet mogen spoelen, zegt Marinus, zijn de drie p’s: poep, plas en (wc-)papier. En wat doe je met het frituurvet? Marinus: “Laat het afkoelen. Giet het in een leeg melkpak of terug in de fles. Als het niet vies is, gebruik je het nog een keer. En anders breng je het naar het milieuplein of de recyclewagen van Spaarnelanden!”
Lyon van Spaarnelanden bij de gele container voor frituurvet.
WEETJES De Afval-Water-Zuiverings-Installatie (AWZI) haalt vuil uit het riool, zoals haren en vet. Het meeste vuil wordt verbrand. Bij de verbranding komt gas vrij. Dat gas wordt opgevangen en gebruikt om de AWZI te laten werken.
De AWZI in de Waarderpolder. In de hoge torens wordt het slib opgeslagen.
GRATIS GASTLES
Vraag nu een gratis gastles of rondleiding aan bij het Hoogheemraadschap van Rijnland! Je leert daarin: Alles over het water in je omgeving; Wat is een gemaal? Hoe heten de zandhopen voor de kust? Wat mag je (niet) door de gootsteen spoelen? En nog veel meer!
Elke drie weken haalt een vrachtwagen meer dan 24 duizend kilo aan vochtige doekjes op bij de zuiveringscentrale in de Waarderpolder. Die doekjes lossen niet op in het water.
Dit afval komt uit het riool. Niels, Luuk en Oscar: “Bah!” Willie Wolk.
Zonnie Zon.
Na afloop krijgen alle leerlingen van de klas een Waterboek én een supertoffe sleutelhanger van een van onze mascottes. Aanmelden: educatie@rijnland.net Lizzy Laars.
Vinnie Vis.
Tonnie Ton.
DEZE PAGINA WERD GEMAAKT SAMEN MET HET HOOGHEEMRAADSCHAP VAN RIJNLAND
Natuur en Milieu
DECEMBER 2023
HELP VOGELS DE WINTER DOOR! Meint (11) houdt van vogels. Hij kijkt en luistert graag naar ze. In de winter helpt hij vogels met extra voedsel. Meint zit in de vijfde klas van de Rudolf Steinerschool en wil later bioloog worden. TEKST: FLEUR LEEFLANG
FOTO’S: LOTTE BERKHOUT
E
en bioloog is iemand die dieren of planten bestudeert. Meint gaat vaak met zijn verrekijker de natuur in. “Ik ga meestal naar de duinen”, vertelt hij. “In de duinen zijn meer bijzondere vogels dan in de tuin. Ik heb laatst in de duinen een hele bijzondere vogel gespot: de grote kruisbek. Die is sinds het jaar 1900 nog maar zo’n zestig keer gezien in Nederland!”
Bonte specht
Meint (11) en zijn beste vriend Joep (11) met het zelfgemaakte voederhuisje.
Meint ziet rondom zijn huis ook veel vogels. “Er komen merels, heggemussen, kool- en pimpelmezen, af en toe een grote bonte specht en natuurlijk eksters naar onze tuin. Achter ons huis stond een boom waar een bonte specht in nestelde. De boom is omgehakt omdat ie dood was. Nu zie ik de bonte specht niet zo vaak meer.” Bonte specht.
andere huisje komen ze alleen om te eten.” Het voederhuisje heeft Meint zelf gemaakt bij Werkplaats Jeroen in Haarlem-Noord. Hij serveert er zaden, pindaslingers en potjes met vogelpindakaas.
Pindaslinger
Welkom
Dieren komen graag naar Meints tuin. “Vogels, insecten en egels zijn van harte welkom. We laten bladeren liggen voor egels en insecten. Voor de vogels hebben we huisjes gebouwd. In het ene huisje kunnen ze in de winter schuilen en in de zomer een nest bouwen. In het
Meint met achter zich twee voederhuisjes en een pindaslinger.
VOGELS HELPEN
Koolmees.
Wil je ook vogels in je tuin verwennen? Bij de Natuurhuiskamer van NME Haarlem kun je superleuke tasjes halen met daarin de spulletjes voor een gevulde sinaasappel en een appelhanger. De tasjes kosten €2,- per stuk. Er zit een goede handleiding bij. Er zijn ook tasjes met spulletjes voor natuurlijke, duurzame kerstversiering. De Natuurhuiskamer is open op werkdagen van 9.00 tot 17.00 uur. Wist je dat er ook een lekker leeshoekje is met fijne (natuur-)boeken? Adres: Kleverlaan 11, Haarlem.
De pindaslingers maakt Meint meestal in de herfst. Hij legt uit hoe het moet. “Je hebt nodig: hele pinda’s met schil, een spijker en ijzerdraad. Je prikt met de spijker een gat door de pinda en rijgt zo de pinda’s aan het ijzerdraad. Het is handig om een blokje hout te gebruiken. Daar leg je de pinda op. Je kunt dan de spijker er gemakkelijk doorheen duwen.”
Handleiding in je Vogels helpen
WEETJE
je
workshoptas
Bekijk hier de o instructievide
tuin
meer Wil je graag tuin vogels naar je dan lokken? Maak met smulplekken in de vogelsnacks daar tuin. Je helpt vogels de ook meteen mee. Hieronder zelf lees je hoe je nacks lekkere vogels kunt maken. Wat heb je nodig?
Inhoud tasje
✓ Handleiding ers ✓ 3 satéprikk ✓ Dennenappels
g Aan de sla
Gevulde sinaasappels en dennenappels
uit. en pers hem naar sinaasappel kant van links ★ Halveer de aan de open de prikkers sinaasappel uiteinden van helften van de Bind aan de ★ Prik bij beide er door de schil. rechts een satéprikk De de dennenappels. goed een stuk touw. schubben van n namelijk de bovenste staan de schubbe stuk touw om of je opa ★ Bind ook een moeten goed droog zijn. Dan Vraag een van je ouders on nog te nat? in de magnetr dennenappels je ppels voor dennena Zijn de ppels een minuutje naar buiten. of ze de dennena of oma dan even n. en doe er wat kom of schaal kunnen opwarme dakaas in een d goed door en het vogelzaa eetlepels vogelpin ★ Doe een paar d bij. Roer de vogelpindakaas de droog vogelzaa aan. Smeer ook smeuïge massa. elkaar tot een en druk het goed soort pindakaas mengsel het dit met sinaasappels eten zijn dol op ★ Vul de halve ermee in. Vogels die zaden n dennenappels touwtjes ophange ppels met de met extra zaadjes. s en de dennena vanuit huis goed kunt zien. de sinaasappelbakje die je Anders worden Kies een plek ★ Nu kun je de tak in je tuin. de grond hangt. meter boven aan een stevige minimaal 1,5 hongerige katten. En zorg dat alles n gestoord door misschie straks etende vogels
dakaas ✓ Potje vogelpin d ✓ Zakje vogelzaa ✓ Vogelzoekkaart
Zelf verzamelen ✓ Sinaasappel ✓ Sinaasappelpers
5 meter touw ✓ Ongeveer ongeveer ✓ 6 takjes van 20 centimeter ✓ Appel ✓ Schaar d ✓ Flinke stopnaal s
✓ 4 elastiekje
ger
e appelhan Smakelijk ★ Maak op tafel elastiekjes.
van 3 takjes een
driehoek. Bind
de uiteinden
aan elkaar met
laat deze takjes elastiekje en takje tussen het ook weer bij elkaar hoek nog een takjes bovenin ★ Pruts in iedere Bind de 3 rechtopstaande vorm. omhoog wijzen. . Je hebt nu een piramide met een met een elastiekje Kan de boven naar beneden het steeltje van het gat te groot. een appel bij r, want dan wordt ★ Doorboor geen appelboo satéprikker. Gebruik doorheen? d of met de prikker stopnaal prikker er goed een de en steek het met touw. Daar kan dik stuk touw knoop in het ★ Pak dan een Maak onderaan een flinke door de appel. vorm op te hangen. in de piramide appel op blijven om de appel de bovenkant aan touw in de ★ Gebruik het je appelhanger een hangen en om tip: Kies daarvoor Nog een leuke eten tuin op te hangen. . Vogels die fruit oekkaart stevige boomtak je appel. met de vogelz van ken welke zullen smullen
kun je ontdek bezoeken. vogels je tuin Veel plezier!
Pimpelmezen eten van vetbol in een sinaasappel.
In de winter kost het vogels veel energie om warm te blijven. Kleine vogels verliezen in een koude nacht soms wel 10 procent van hun lichaamsgewicht. Ze kunnen dus ieder extraatje gebruiken: zaden, pinda’s, fruit, vogelpindakaas en vetbollen. Je kunt ook een schaaltje vers drinkwater neerzetten. Vriest het flink? Geef de vogels dan geen water. Ze kunnen beter geen bad nemen als het vriest en hebben het water niet echt nodig.
NT NATUURTALE M VOOR
NME HAARLE
DEZE PAGINA IS GEMAAKT MET NME | NATUUR EN MILIEU EDUCATIE HAARLEM EN HAARLEM DOET DUURZAAM
DECEMBER 2023
DubbelBelicht
OPGROEIEN IN DE SLACHTHUISBUURT In de Haarlemse Slachthuisbuurt staat basisschool De Talenten. Leerlingen van groep 7 gingen in november op pad met oudere buurtbewoners. Ze vroegen naar hun jeugd en naar veranderingen in de wijk. De kinderen schreven de verhalen op, maakten er foto’s bij en gedichten. Zo leerden ze elkaar én de buurt beter kennen. TEKST EN FOTO’S: JAYDEN, CAITLYNN, KYANO, DENNIS, FRITS, MADELIEF, JENNY, JADEY, JAXSON, MARVIN, GRACIA, SCARLETT EN DANISHA.
Dit konijn woont op het schoolplein van De Talenten. Caitlynn maakte de foto. “Ik zie in de ogen van het konijn de flits van mijn camera. Dat vind ik bijzonder”, zegt ze.
Het konijntje in zijn hok Die oogjes glimmen zo dat het mijn aandacht trok Ik kijk naar zijn vacht Het konijntje in zijn hok het lijkt me zo zacht. Het konijntje pluist Het hok is zijn thuis
Gracia
Opa Jan met Jadey
BLAADJE VAN VUUR
Blaadje, blaadje, wat drijf je daar mooi. Als ik naar jou kijk dan voel ik vuur. Omdat je zo mooi oranje bent. Het lijkt of ik ook een blaadje ben. Ik vlieg door de bomen, het gras en de lucht. Ik land in het water en dan begint het opnieuw.
Jadey
ANTOON (57) Antoon is in zijn leven vaak verhuisd. Hij woont nu vijftien jaar in de Slachthuisbuurt. “Mijn overgroot-opa woonde hier vroeger ook”, zegt hij. “Ik ben naar hem genoemd.” Antoon vindt de Slachthuisbuurt een heel fijne plek. “Heel sociaal, iedereen helpt elkaar. We zitten vaak met z’n allen op het pleintje voor ons huis.” De grootste verandering vindt Antoon dat er nu meer luxe is. “Wij speelden vroeger met een bal of we maakten blaaspijpjes met besjes. We deden vaak balletje trap of we gingen belletje trekken. Een beetje kattenkwaad uithalen.” Door Frits en Madelief
ANNE NATALIA (42) BIJ HAAR EIGEN FOTO Anne Natalia woont aan de Schalkwijkerstraat. Het Spaarne is haar lievelingsplek in de wijk. Ze kan naar het water kijken vanuit haar huis. Anne Natalia groeide op in Amersfoort. “Spelletjes die ik graag deed, waren kinkelen, stoepen, vadertje-en-moedertje spelen, knikkeren en elastieken. Door alle auto’s en wegen is het buiten minder kindvriendelijk geworden. Dat vind ik wel jammer.” Door Jenny
Handen van bloed op de wanden Wat is hier gebeurd? Verdwaald, gewond, wat zal het zijn? Handen van bloed op de wanden Oud, stoffig en donker Handen van bloed op de wanden Ooit stroomde hier varkensbloed over de randen Alles was rood en de varkens zijn dood. Madelief
Renate is opgegroeid in het Slachthuiskampje: woonwagens die eerst vlak bij school en toen voor het Slachthuis stonden. Ze speelde graag in de speeltuin naast het kamp. Stoepranden was haar favoriete spel op straat. “We speelden altijd buiten. Hangjongeren waren er niet, drugsoverlast ook niet.” Het grootste verschil met nu is dat er meer winkeltjes waren en minder huizen. Ook haar eigen woning is veranderd. “Ik woonde in een pipowagen die vroeger werd getrokken door paarden. Nu hebben we een vaste staplek”, zegt ze.
RENATE (41) MET HAAR ZOON KYANO
Door Kyano en Denis
DECEMBER 2023
Bacon het varken, schattig en dik Eet veel, eet altijd alles op Stekelig, rond en kolossaal Roze, harig en helemaal rond. Bacon het varken, schattig maar dik Mensen krijgen van hem een kick Bacon het varken, schattig en dik Eet veel, eet altijd alles op Scarlett
JAYCEN (41) MET ZIJN KINDEREN JAYDEN
EN CAITLYNN
Jaycen werd geboren op Curaçao en kwam naar Nederland toen hij acht jaar was. “Het was op Curaçao heel warm. In Nederland vond ik het koud. Ik miste de natuur en de zee. Het was wel fijn dat ik kon uitslapen: op Curaçao begon de school veel vroeger!” Jaycen woont tegenover het Slachthuis. “Ik speelde vroeger graag buiten op de pleintjes. Er waren toen meer speeltuintjes dan nu. Het was ook veel rustiger.” Jaycen is de vader van Caitlynn en Jayden. Door Danisha en Scarlett
VOETBALKOOI
Hier schop ik graag ballen. en dat doen we met z'n allen. Ik schiet, ik scoor, ik juich. Maak met mijn team een blije high five. Hier schop ik graag ballen. Twee teams, een bal, een vrolijk spel. Hier schop ik graag ballen en dat doen we met z’n allen. Jaxson
RAREMAN?!
Een man, verweerd en heel dichtbij Bloed, rood, niet meer blij in een rij met klei en het is geen zij pijn in zijn blik wat kan er zijn? Een man, verweerd en heel dichtbij maar niet zo blij.
HERMAN (76)
JOHN (77) John woont al zijn hele leven in hetzelfde huis in de Slachthuisbuurt. “Ik woonde tegenover speeltuin Kindervreugd, maar mocht er niet spelen omdat ik niet katholiek was. Ik moest naar een andere speeltuin die verder weg was.” John speelde graag verstoppertje of tikkertje. Of met hoepels, ballen en tollen. “Het was vroeger veel veiliger op straat.” John is nu voorzitter van Kindervreugd. Zijn lievelingsplek in de buurt is de Gouwweteringkade. Door Gracia en Marvin
Herman groeide op in de Slachthuisbuurt en woont er nog steeds. Hij kent veel verhalen over de buurt. “Er waren vroeger veel winkeltjes in de buurt. Op vrijdag werd het vee vanaf het Spaarne naar het Slachthuis gejaagd. Soms ontsnapte een koe.” Herman was vroeger geen brave jongen: “Bij de tabakzaak vroegen we de winkelier om iets ingewikkelds. Hij ging naar achter om het te zoeken. Staken wij snel wat snoep in onze zak!” Door Caitlynn en Jayden
DubbelBelicht is een fotoproject van de Stichting Kapsalon. Deze editie werd uitgevoerd door Marisa Beretta (fotograaf) en Jacqueline Schadee (journalist). Zie www.stichtingkapsalon.nl
8
DECEMBER 2023
Sociaal
nadenken over
WAT VIND JIJ?
vuurwerk
Het is goed dat vuurwerk afsteken in Haarlem verboden is Eens/oneens/neutraal, want
Kimora, Oumayra, Marly, Lougina en Knan praatten eind november met wijkagent Edwin over vuurwerk. Ze zitten op school in Schalkwijk. Veel kinderen uit de wijk durven rond Oud & Nieuw niet naar buiten. Ze zijn bang voor het vuurwerk. Anderen vinden vuurwerk juist leuk. TEKST: JACQUELINE SCHADEE FOTO’S: DIRK KRUYDER
Oud & Nieuw kan een leuk feest zijn zonder vuurwerk Eens/oneens/neutraal, want
Kimora, Oumayra, Marly, wijkagent Edwin, Lougina en Knan.
In Haarlem is het sinds 2021 verboden om vuurwerk af te steken. Edwin vindt dat niet erg. “Ik ben 23 jaar agent”, vertelt hij. “Ik heb veel jongeren gezien met nare brandwonden door vuurwerk. Twee jaar geleden verloor een jongen zijn onderbenen. Hij stak illegaal vuurwerk af in het Reinaldapark.”
Veel schade
Vuurwerk heeft nog meer nadelen, zegt Edwin. Het is duur, slecht voor de natuur en zorgt voor kapotte brievenbussen en bankjes. “Mensen kunnen hun gehoor en hun ogen beschadigen en hun handen of armen
verwonden”, vertelt hij. Veel dieren raken in paniek door de knallen. “Ze hebben een beter gehoor dan wij. En ze kunnen niet hun vingers in hun oren stoppen!”, zegt Edwin.
KIMORA (11), DE ERASMUS
“Je moet vuurwerk niet verbieden. Dat maakt het spannender. Mensen gaan het dan juíst afsteken.”
Verbieden of niet
Marly (11) vindt vuurwerk eng. Ze merkt dat veel mensen zich niets aantrekken van het vuurwerkverbod. Volgens haar moet het ook verboden worden om vuurwerk te verkopen en te kopen. Verbieden heeft geen zin, denkt Kimora (11). “Als het verboden is, vinden mensen het juist leuker”, zegt ze.
CE-check
Edwin heeft tips voor kinderen die naar vuurwerk gaan kijken. “Draag geen kleren van brandbare stof als nylon of fleece”, zegt hij. “Zet altijd een vuurwerkbril op, ook als je alleen maar kijkt. En check of er ‘CE' op de verpakking staat. Dat betekent dat het vuurwerk is goedgekeurd.”
MARLY (11), DE ERASMUS
“We hadden vuurwerk dat heel erg ging knetteren. We deden er gauw water op. Mijn neefje kreeg brandwonden. Ik vind dat vuurwerk verboden moet zijn, ook om te kopen.”
OUMAYRA (11), DE ERASMUS
“Wij vieren oud en nieuw met familie. Mijn ooms letten altijd goed op of het vuurwerk veilig wordt afgestoken.”
Veilige knallers
Knan laat vuurwerk zien.
Wist je dat? Iedereen vanaf 12 jaar mag
categorie 1-vuurwerk afsteken, zoals sterretjes en knalerwten.
42% van de mensen die in
2018/2019 gewond raakten door vuurwerk, staken het niet zelf af maar stonden te kijken.
De brandweer in de regio
Kennemerland moest bij de vorige jaarwisseling 111 keer op pad. De ambulances werden 146 keer gealarmeerd.
Knan (13) heeft een pakje categorie-1 vuurwerk meegenomen. Een rode kabel met knallers. Samen met Edwin checkt hij de tekst. Er staat ‘CE’ op. Buiten het buurtcentrum steekt Knan even later de rode knallers aan. De anderen kijken op veilige afstand toe. Tot het gaat regenen…
KNAN (13), AL IKHLAAS
IETS ANDERS DAN VUURWERK
“Ik vind het ook leuk om categorie-1 vuurwerk af te steken.”
Mensen in Heemstede bedachten ideeën voor een Oud & Nieuw-feest zonder vuurwerk: » Een lasershow; » Een nieuwjaarsduik in de haven; » Een optocht met fakkels of andere lichtjes; » Een kerst/Oud & Nieuw-markt met foodtrucks. Meer ideeën: www.tradities.heemstede.nl
DEZE PAGINA WERD GEMAAKT MET HET TEAM GEZONDE SCHOOL VAN DE GGD KENNEMERLAND
LOUGINA (9), AL IKHLAAS
“Ik vind vuurwerk een beetje eng.”
GUSTAV VAN DE WERKSCHUIT HEEFT IN NOVEMBER DE VVV-BON GEWONNEN MET DE SOCIALEMEDIA-QUIZ. VAN HARTE!
DECEMBER 2023
9
VAREN VOOR KINDERRECHTEN Molen De Adriaan was blauw verlicht op maandag 20 november. Ook veel andere gebouwen over de hele wereld kregen die avond blauwe verlichting. De kinderrechten-organisatie Unicef vroeg daarmee aandacht voor kinderrechten. TEKST: JACQUELINE SCHADEE
FOTO'S: ROB OUWERKERK
De Haarlemse kinderraad voer met een bootje langs de verlichte gebouwen in de stad. De raad vindt het belangrijk dat alle kinderen veilig kunnen opgroeien. Aimen: “Een van de belangrijkste kinderrechten vind ik artikel 18: het recht op goede opvoeding. Zonder opvoeding weet je niet hoe je je moet gedragen in de samenleving.”
Molen De Adriaan met op de voorgrond de boot.
Alle raadsleden kiezen in groepjes welk kinderrecht ze het belangrijkst vinden. Voor Marwe, Emily en Saar is dat artikel 34: de bescherming tegen seksueel misbruik. Saar: “Je kunt daar als kind een trauma voor je hele leven van krijgen.” Mano, Djura en Joshua vinden de bescherming tegen kinderarbeid het belangrijkst. “Als je werkt, kun je niet naar school”, leggen ze uit.
raken”, zegt Jona. “TikTok verzamelt bijvoorbeeld stiekem informatie. Dat is niet goed.” Aimen, Thijmen en Erina vinden dat ook. “Kinderrechten moeten altijd en overal gerespecteerd worden”, zegt Erina. “Daar moet iedereen samen werk van maken.”
Het Kinderrechtenverdrag werd in 1989 ondertekend door bijna alle landen van de wereld. Er staan 54 afspraken in over de rechten van kinderen tot achttien jaar. Het verdrag moet ervoor zorgen dat kinderen veilig kunnen opgroeien en zich goed kunnen ontwikkelen. De rechten staan op www.kinderrechten.nl. Denk jij dat een afspraak wordt overtreden? Meld het bij de Kinderombudsman of bel de Kindertelefoon.
Felix en Jona kiezen voor de regel die de privacy van kinderen beschermt. “Als er data over jou op internet staan, kunnen anderen je manipuleren. Je kunt dan beschadigd
De kinderraad met leerlingen van De Zonnewijzer op de molen.
Zit je ergens mee? Vraag het CJG!
Vraag
Sarah (12): “Ik heb mijn advies gekregen voor de middelbare school. Mijn vader hoopte dat het
vwo zou zijn, maar dat is het niet. Ik voel me rot, want ik wil hem niet teleurstellen. Ik wil
Een coach van het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) beantwoordt elke maand een vraag in Jong023. Heb je een vraag? Mail redactie@jong023.nl.
dat hij trots op me is!”
Hoi Sarah,
Wat goed dat je deze vraag stelt! Een advies krijgen voor de middelbare school is vaak spannend.
FOTO: MIRANDA BRUINSMA ILLUSTRATIE: ALEX VAN KOTEN
Elsa geeft antwoord.
Anders, maar niet beter
Er bestaan verschillen tussen school-adviezen. Deze verschillen betekenen niet dat het ene advies beter is dan het andere. Mensen denken dat wel eens, maar dit klopt niet. Alle adviezen zijn even goed. Ze zijn alleen gekoppeld aan andere studies. Al die studies leiden naar even belangrijke beroepen.
Wat past bij jou?
Het enige waar het om gaat, is waar JIJ zelf later meer over zou willen leren. Met een vmbo- of havoadvies kun je na de middelbare school bijvoorbeeld naar een mbo- of hbo-opleiding voor design
en mode. Met vwo kun je gaan studeren aan de universiteit en bijvoorbeeld huisarts worden. Dit zijn maar voorbeelden - het gaat erom wat past bij jou en wat jij wil leren. Als je een studie kiest die toch niet bij je past, kun je een andere studie gaan doen. Maar dat hoeft natuurlijk niet.
Trots op jezelf
Jij mag trots zijn op jezelf. Je hebt heel veel mogelijkheden en gaat de komende jaren ontdekken wat je leuk vindt en wat je wilt leren. Vertel je vader daar maar over. Vertel ook dat je bang bent om hem teleur te stellen. Hij kan dan begrijpen waar je mee zit. Je kunt er ook met je leerkracht over praten. En weet: je vader mag heel trots zijn op jou! Groetjes, Elsa DIT ARTIKEL IS GEMAAKT IN SAMENWERKING MET
Bij het CJG werken mensen die jou en je ouders kunnen helpen met vragen over lastige dingen thuis, op school, of ergens anders. Kijk voor meer informatie www.cjgkennemerland.nl. Ook ietsopdoen voor een ander? Schrijf je in op haarlem.buuv.nu.
10
DECEMBER 2023
Cultuur
De Dikke Doe- en Luistertour
ZIEN, HOREN, VOELEN ÉN RUIKEN IN HET FRANS HALS MUSEUM Leyla (11) van De Pleiaden werkte mee aan de Dikke Doe- en Luistertour, de nieuwe audiotour van het Frans Hals Museum. Ze geeft daarin, net als een paar andere kinderen, haar mening over schilderijen in het museum. Leyla is heel enthousiast over het resultaat. TEKST: JACQUELINE SCHADEE FOTO: FRANS HALS MUSEUM “De audiotour is een leuke manier om het museum te ontdekken”, zegt ze. “Ik vond het ook grappig om mijn eigen stem te horen.” De audiotour prikkelt alle zintuigen. Dat was een tip van de kinderen die eraan meewerkten. “In het museum hangt een mooi, groot schilderij met schepen en hoge golven”, vertelt Leyla. “Uit een paaltje naast het schilderij kwam de geur die bij het schilderij hoort: buskruit en zout van de zee. Ik werd helemaal meegenomen het schilderij in!”
Zelf iets doen
“De Dikke Doe- en Luistertour ging ook langs een poppenhuis en de schuttersstukken van Frans Hals. Dat vond ik leuk. Aan het eind mocht ik een zelfportret maken. Ik denk dat veel kinderen het fijn vinden om iets te mogen doen nadat ze schilderijen hebben bekeken.”
START MET EEN SERIE! ELANDEILAND
(7-8 JAAR)
Rosa komt uit de stad en gaat bij haar oma Nan wonen. Dat is even wennen, want oma woont in een houten hut op Elandeiland. Rosa neemt zich voor om een echt wildernismeisje te worden en sluit vriendschap met de dieren.
BUREAU SPEURNEUS (9 JAAR)
Voor en door kinderen
De Dikke Doe- en Luistertour is speciaal gemaakt voor kinderen van 6 tot en met 12 jaar en gratis bij je bezoek aan het museum. Kinderen tot en met 18 jaar betalen geen toegang voor het museum. franshalsmuseum.nl/kinderaudiotour
LEKKER LEZEN IN DE KERSTVAKANTIE?
Leyla bij een schuttersstuk van Frans Hals.
Ben jij een echte speurneus? Dan is dit iets voor jou. Deel 1 gaat over een moord in een bibliotheek, deel 2 speelt zich af op Costa Banana en deel 3 op Wiermonnikoog. Maar één ding is steeds hetzelfde: Lev en zijn detective-vrienden moeten op onderzoek uit.
MONSTERSTATION (10-11 JAAR)
Wiam, Sahila, Jemimah, Imraan en Abdu op weg naar de muziekbus.
Klassieke muziek is hartstikke leuk!
MUZIEK IN EEN VRACHTWAGEN Groep 8 van De Globe ging eind september naar de ‘Classic Express’, de rijdende concertzaal. Het is een vrachtwagen die kan worden uitgeklapt, zodat er musici en publiek in kunnen. Het geluid is dankzij slimme techniek net zo goed als in een echte concertzaal. TEKST EN FOTO’S: JACQUELINE SCHADEE Waar denk je aan bij klassieke muziek?”, vraagt Daniël van de Classic Express aan de leerlingen. “Rijke mensen”, antwoordt iemand. “Beethoven”, zegt een ander. Daniël laat twee stukjes van componist Beethoven horen. De 5e symfonie klinkt als ‘Tada-da-dàààm’. En de 9e symfonie is gebruikt voor het Europese volkslied: ‘Alle Menschen werden Brüder’. Bijna iedereen herkent de melodie. “Het is onze deurbel!”, roept een leerling.
Veel oefenen
“Wat vind je het mooiste instrument?”, vraagt een leerling aan Daniël, die zelf dwarsfluit speelt. “Het orkest”, antwoordt Daniël. “Daarin komen alle klanken samen.” Na een harp-solo van Mariska vraagt een andere leerling of het moeilijk was. “Een nieuw stuk is in het begin altijd moeilijk”, antwoordt ze. “Maar als je oefent, wordt het vanzelf makkelijker.”
Heel knap
Na afloop klinkt een heel hard applaus voor de musici. “Ik vond het heel leuk”, zegt Abdu. “De muziek was de ene keer relaxed, en dan weer druk. Ik vind het heel knap. Als ik tijd heb, wil ik ook een instrument leren spelen.” Het Jeugdfonds Sport & Cultuur vergoedt muziekles voor gezinnen met weinig geld. www.jeugdfondssportencultuur.nl
Katinka is kwart monster en woont met haar oom in het Monsterstation, een treinstation en hotel voor monsters. Dan krijgt ze bericht uit Monsterland en moet ze in actie komen: haar vader is verdwenen! Leuk aan dit boek: in de monsterwereld is monstertaal en monstertijd. Dit is deel 1 van de serie, de volgende twee delen moeten nog verschijnen. Iets om naar uit te kijken.
Tip: wist je dat we ook een kerstvakantieleesbingo hebben? Kijk op onze website om hem te downloaden of kom naar de bieb om hem op te halen. www.bibliotheekzuidkennemerland.nl/ winterleesbingo
11
DECEMBER 2023
KINDVRIENDELIJKE KERSTMAALTIJD Kunnen kinderen zelf een heel kerstdiner verzorgen? Ja hoor! Dat laat Nina (10) van de Bos en Vaartschool zien. Speciaal voor Jong023 maakte ze thuis een kerstdiner van drie gangen. Ze haalde de recepten uit het kindvriendelijke kerstmenu op de website ah.nl. TEKST: JACQUELINE SCHADEE
FOTO’S: EVA CAMERON
Voorgerecht, vo Je hebt nodig:
or 16 porties.
laderd ries roomboterb • 4 plakjes diepv stjes • 16 cocktailwor
eeg
• wit scharrelei icum • 5 g verse basil • 100 g snoeptom
aatjes
• Verwarm de oven voor op 200 °C. Laat het bladerdeeg iets ontdooien. • Snijd elk plakje bladerdeeg in 4 gelijke vierkanten van 6 cm. Maak in 1 hoek van een plakje, op 1 cm van de rand, een insnede in een hoek van 90°. Maak ook zo’n insnede in de tegenoverliggende hoek. • Leg steeds een worstje in het midden van een deegvierkant met de lange kanten naar de insneden toe. • Vouw de ingesneden deegranden naar elkaar toe, laat overlappen en druk aan. • Bak de krans in het midden van de oven in ca. 12-14 min. goudbruin en gaar. • Versier de krans met de basilicum en de tomaatjes. Combinatietip: Lekker met ketchup. Variatietip: Je kunt de krans ook maken met vegetarische partyknakworstjes. Of, voor meer pit, met chipolataworstjes.
Nagerecht, 16 porties Je hebt nodi g: • 3 5 g Bonne Maman peti t muffins choc olats • 16 grote aa rdbeien • 6 witte m arshmallows • 16 witte m ini-marshmal lows • witte deco ratiestift va n Dr Oetker
• Snijd de bolle kapjes van de muffins, zodat de bovenkant vlak is. • Snijd de kroontjes van de aardbeien, zodat de onderkant vlak is. • Rijg een muffin met de vlakke kant naar boven aan de satéprikker. Daarna een plakje marshmallow, een aardbei en een mini marshmallow. • Teken met een witte-chocostift een gezichtje op de muffin.
• Verwarm de oven voor op 200 °C. • Snipper de sjalot. Snijd de knoflook fijn. Snijd de spinazie grof. • Verwarm de olie in een hapjespan. Fruit de sjalot op middelhoog vuur. Voeg de knoflook en spinazie toe en bak al omscheppend 1 min. mee. • Leg de plakjes bladerdeeg op een met bakpapier beklede bakplaat. • Sprenkel 1 tl honing over ieder pakketje. • Vouw de punten van de vellen bladerdeeg naar elkaar toe en druk de punten tegen elkaar aan. • Bak de flapjes in het midden van de oven in 25 min. goudgeel en gaar.
Hoofdgerecht, voor vier personen Je hebt nodig: • 1 sjalot • 1 teen knoflook • 200 g babyspinazie • 1 el milde olijfolie • 4 plakjes roomboterbladerdeeg • 75 g feta • 4 tl vloeibare honing • 1 middelgroot ei • 15 g sesamzaad
WINNAAR VAN DE QUIZ Yenthe (10) van basisschool Camelot heeft de hoodie van AH Vos gewonnen. Ze doet altijd mee met de puzzels in de krant en wil later bij Albert Heijn gaan werken. Yenthes lievelings gezonde gerecht is spinaziesalade met fruit en noten. Met Kerstmis gaat ze gourmetten, denkt ze.
De nieuwe quiz bestaat uit drie raadsels. Ze hebben met kerst of met eten te maken.
QUIZ
1. Als ik jong ben, ben ik lang. Als ik oud ben, ben ik kort. Rara, wat ben ik? 2. Wat moet je stukmaken voordat je het kunt gebruiken? 3. E en vader heeft negen appels en acht kinderen. Hoe kan hij de appels eerlijk verdelen onder zijn kinderen? Mail je antwoord met je voornaam, leeftijd en school voor 13 maart naar redactie@jong023.nl en maak kans op zo’n coole hoodie! Tim, Jonathan, Kristian en Rayhana stuurden in november ook de goede antwoorden van de quiz. Goed gedaan!
DEZE PAGINA WERD GEMAAKT SAMEN MET ALBERT HEIJN VOS
DECEMBER 2023
Kort nieuws
LEUKE DINGEN OM TE DOEN 22 DECEMBER Ben jij een echte uitvinder en zit je in groep 7? Geef je uiterlijk vandaag op voor de Willie Wortel Award met je klas! www.dailyliving.nl. 23 DECEMBER Kom gezellig kerstliedjes zingen met kinderen van de Koorschool in de Bavokerk op de Grote Markt van 13.00-14.00 uur. Gratis en met chocomelk! 23 DECEMBER Vanaf vandaag mogen kinderen GRATIS met de bus in Haarlem/IJmond. Als er maar een volwassene meegaat… 27, 28, 29 DECEMBER Bij Werkplaats Jeroen kun je lekker aan de slag. Je maakt bijvoorbeeld het vogelhuisje van pagina 5. Ook heel leuk voor meiden! www.werkplaatsjeroen.nl 3 JANUARI Sportfestijn in de Korver Sporthal in Zandvoort. 13.00-14.30 uur: 7 t/m 9 jaar; 15:00-16.30 uur: 10 t/m 12 jaar. www.jouw.teamsportservice.nl
Welk gebouw knutselen Eva en Adam?
KERSTKAARTENWEDSTRIJD Gabriëlle van de Bernardusschool, Kayleigh van Camelot en groep 8 van de Willem van Oranjeschool maakten prachtige tekeningen voor de kerstkaartenwedstrijd. Dank jullie wel!
De redactie van Jong023 wenst alle lezers, hun ouders en de leerkrachten heel gezellige feestdagen en een gezond en gelukkig 2024!
Boven: Kaart Kayleigh en links die van Fien.
Eva en Adam maakten de vorige keer de Amsterdamse Poort. Rein (Bavinckschool), Imran (Al Ikhlaas), Arthur (Lindeboom), Yenthe (Camelot), Jonathan (De Ark), Tim (Veronicaschool), Alysa (Lindeboom), James (Cruquiusschool), Kristian (Willem van Oranjeschool), Rayhana (Rudolf Steinerschool) hadden dat gemaild. Imran heeft de VVV-bon gewonnen, van harte!
Tekening Gabriëlle
PUZZEL
Schrijf je antwoord in de witte vakjes. De De letters letters in de in gele de gele balkbalk vormen vormen een een woord. woord. Mail ditMail woord, dit samen woord, met samen je voornaam, met je je voornaam, school en je jeleeftijd school voor en je20 leeftijd maart voor naar 10 juni naar redactie@jong023.nl. redactie@jong023.nl.
We verloten onder de goede inzendingen een boekenbon van Kinderboekwinkel Kiekeboek. Alleen de winnaar krijgt bericht.
Het goede antwoord was ‘regenbui’. Dat werd opgestuurd door Gabrielle en Eline, Bernardus; Rayhana en Rohan, Rudolf Steiner; Kristian, Willem van Oranje; Gustav, Werkschuit; Jolise en Stef, Liduinaschool Timor; Arthur en Alysa, Lindeboom; Fabian en Dana, Franciscus Xaverius; Isolde; Yenthe, Camelot; Julia en Katya, De Cirkel; Marco, De Parel; Masha, Koorschool; Ilja, De Wilgenhoek. Ilja heeft de boekenbon van kinderboekwinkel Kiekeboek gewonnen. Van harte! De winnaar van de klassenprijs is groep 5B van juf Simone van de Dr. H. Bavinckschool. Ze krijgen een boekenpakket van Kiekeboek.
ILLUSTRATIE: MARTIJN KÖSTERHENKE
12
Welk beroep heeft David
Met wie praten kinderen uit Schalkwijk
Moolenburgh? PAGINA 3
over vuurwerk? PAGINA 8
Wat vieren scholen de tweede vrijdag
Hoeveel duizend kilo vochtige doekjes
van december? PAGINA 1 Hoe heet de school waarop kinderen zelf hun lestijden bepalen? PAGINA 3 In welke buurt staat de school De Talenten? PAGINA 6 Wat horen leerlingen van De Globe
blijft er elke drie weken in de zuiveringsinstallatie hangen? PAGINA 4 Hoe heet de molen die op 20 november blauw verlicht werd? PAGINA 9 Wat maakt Meint in de herfst voor vogels? PAGINA 5
in de Classic Express? PAGINA 10
De antwoorden op de vragen vind je in deze krant!