Jong023 december 2022

4 5 6 11

SCHRIJVEN OM MENSEN TE HELPEN

Overal ter wereld worden

Klaske, Jill en Rabia van Amnesty stappen vrijdagochtend 18 november naar binnen in groep 8A en 8B. Ze hebben kaarten mee, kartonnen borden en gele brievenbussen. Klaske laat een filmpje zien over het werk van Amnesty. Daarna legt ze uit wat de bedoeling is.

Kaartje schrijven

Leerlingen mogen een kaartje uitkiezen en er iets opschrijven voor mensen die onrecht wordt aangedaan. Amnesty stuurt de kaartjes naar de mensen toe, zodat ze weten dat ze niet vergeten worden. Dit jaar gaan de kaartjes naar mannen en vrouwen in Bangladesh, Cuba, Marokko, Paraguay en Rusland.

Hou vol

Liv (11): “Wij schrijven een kaartje naar Aleksandra uit Rusland, omdat ze naar de gevangenis moest. Ze plakte stiekem informatie over de oorlog in Oekraïne op prijsstickers in de supermarkt. Dat vind ik dapper van haar. We willen haar supporten. We hebben onze tekst met Google Translate in het Russisch vertaald: ‘Aleksandra, hou vol. We staan achter je.’”

Mensen helpen

“Ik schrijf een kaartje voor Luis Manuel”, zegt Max (11). “Hij komt uit Cuba en zit ten onrechte vijf jaar in de cel.” Zijn klasgenoot Jadey (11) schrijft naar Nassr, die gevangen zit in Marokko. “Ik vind het goed dat we kaartjes

schrijven”, zegt zij. “We helpen er mensen mee.” Morris (11): “Kinderen worden zich er zo van bewust dat het niet in alle landen goed gaat.”

Vrijgelaten

Leerlingen die klaar zijn met hun kaartje, doen hem in de gele brievenbus die Rabia op haar rug draagt. De kaartjes helpen echt, vertelt ze. “Vorig jaar vroegen we om vrijlating van Bernardo uit Guatemala. Hij zat in de gevangenis omdat hij het milieu wilde beschermen. Bernardo is eerder vrijgelaten en terug bij zijn familie. Hij is de kinderen heel dankbaar.”

Write for Rights

Amnesty organiseert ieder jaar de actie ‘Write for Rights at school’, waarbij scholieren kaarten schrijven voor mensen die onrecht wordt aangedaan. De schrijfactie begint elk jaar rond 20 november, de internationale dag voor de rechten van het kind. Dit jaar begon de landelijke actie op basisschool De Zonnewijzer, omdat de school al zo lang meedoet.

Dolfijn is blij met groen plein

Alliance tegen discriminatie

Barbara ruilt haar speelgoed Het verhaal van Najim

mensen slecht behandeld. Ze moeten naar de gevangenis terwijl ze niets verkeerds hebben gedaan. Of ze worden gediscrimineerd, of bedreigd omdat ze hun mening geven. De organisatie Amnesty International komt op voor deze mensen. Leerlingen van De Zonnewijzer helpen Amnesty daarbij.

TEKST: JACQUELINE SCHADEE FOTO’S: EVA CAMERON

Quint, Annique, Saar, Jonna, Tijn, Sarah, Ilse, Valerio, Lynn en Jordi zijn voor vrede en vrijheid.

Jiska tekende een kaartje voor vrijheid.

Saar doet haar kaartje in de brievenbus.

& RAADSELS

“Ik ben een man, maar ik zal nooit een vrouw hebben. Ik heb een lichaam, maar ik heb geen leven. Ik heb een mond, maar ik kan niet ademen. Ik ben gemaakt van water en de zon laat me verdwijnen. Wat ben ik?” Hiba (11)

Een tante loopt met haar nichtje langs de dierenwinkel. “Wil je geen hamster?”, vraagt de tante. “Jawel”, zegt het nichtje, “Maar mijn moeder wil beslist geen dieren in huis.” Tante: “En je vader?” Nichtje: “Die mag blijven.” Jip (12)

Meester: “Bij hitte zet iets uit, bij kou krimpt iets. Wie weet hier een voorbeeld van?” Alex: “De zomervakantie duurt zes weken, en de kerstvakantie maar twee!” Dirk (10)

Loopt een olifant het toneel op. Wat denk je? Toneel stuk. Lewis (11)

Man tegen de opticien: “Mijn brillenkoker doet het niet.” Opticien: “Hoe bedoelt u?” Man: “Mijn bril is nog steeds niet gaar!” Milan (10)

Welke salade helpt tegen jeuk? Sem (9)

Wat vind jij van het vuur W erkverbod?

Burgemeester Jos Wienen is betrokken bij de kinderen in zijn stad. Hij nam met de gemeenteraad de lastige beslissing om het afsteken van vuurwerk rond oud en nieuw te verbieden. De burgemeester is benieuwd wat jullie daarvan vinden. Begrijp je het? Of juist helemaal niet? En waarom?

jij het vuurwerkverbod?

Begrijp

“Als ik burgemeester was, zou ik het ene jaar al het vuurwerk toelaten en het andere jaar niets. Veel mensen zijn namelijk boos over het verbod. Maar het is ook goed. Dieren schrikken heel erg van vuurwerk. En de rommel op straat is ook een reden om het niet te doen.”

“Heel goed dat het verbod er is. Vuurwerk is niet veilig. Je kunt het tegen je aan krijgen en iets breken of brandwonden krijgen. Ik vind dat je wel vuurwerk mag afsteken als je er een vergunning voor hebt. Dan kan het veilig gebeuren. Categorie 1-vuurwerk mag wel. Dat is goed.”

“Jammer, maar ik snap wel dat het moet voor de veiligheid. Ik heb liever dat het niet mag en ik rustig aan doe. Dan dat het wel mag en ik in het ziekenhuis beland. Ik heb vaak gezien dat mensen gevaarlijke dingen doen met vuurwerk. Te lang vasthouden bijvoorbeeld.”

“Ik begrijp het niet helemaal. Ik vind oud en nieuw geen feest zonder vuurwerk. Ik vind vuurwerk vooral heel mooi om naar te kijken. Van die mooie pijlen die wat schrijven in de lucht. Die zou ik zelf wel eens willen afsteken. Het is wel slecht voor de natuur en gevaarlijk.”

“Ik vind het wel goed. Bij mijn oma werd het plein elk jaar vernield met oud en nieuw. Zelfs de speeltoestellen waren dan kapot. Ik word soms ook bang als jongeren op straat vuurwerk afsteken. Ik heb zelf wel eens wat vuurwerk afgestoken, maar nooit veel.”

“Aan de ene kant vind ik het goed. Er gebeuren veel ongelukken. Aan de andere kant hoort vuurwerk gewoon bij oud en nieuw. Een lange traditie waar wij thuis aan meedoen. Ik steek soms wat vuurwerk af met vrienden. Meestal categorie 1, maar soms ook 2.”

“Ik vind het fijn. Ik hoor heel vaak harde knallen om elf uur ’s nachts. Ik word dan wakker en kan niet meer slapen. Met oud en nieuw mag het van mij wel. Ik blijf dan toch altijd laat op. En vuurwerk kan ook heel mooi zijn.”

Vul zelf in...

teken jezelf

“Ik vind het niet leuk. Voor mij hoort vuurwerk bij oud en nieuw. Ik zie het liefst de hele lucht vol kleur. Bij mij thuis vindt iedereen het jammer. Als ik het mocht zeggen: verbod weg en juist meer vuurwerk! Knal- en siervuurwerk, ik vind het allebei leuk.”

“Ik vind het wel goed qua veiligheid. Elk jaar raken er tientallen mensen gewond. Of ze gaan zelfs bijna dood. Maar ik vind vuurwerk wel leuk. Op een veilige manier.

Ik doe niet mee aan de TikTokchallenge om op vuurwerk te stampen. Dat is heel gevaarlijk.”

Burgemeester Jos Wienen

FOTO: BIBI VETH

TEKST EN FOTO’S: FLEUR LEEFLANG

AlisiA (10)

Vinny (10)

JAzzlynn (11)

Een nieuw stadswapen tekenen

Op 23 november was het 777 jaar geleden dat Haarlem stadsrechten kreeg. Leerlingen van basisscholen mochten daarom een nieuw stadswapen ontwerpen. Dat is een soort schilderij met dingen waar de stad trots op is. Lauren (9) uit groep 6 van de Bavinckschool won dit jaar de tekenwedstrijd.

FOTO: ERIK COOLEN

1.Wat heb je getekend?

“Ik heb een vliegtuig getekend. Het is het vliegtuig waarmee Anthony Fokker over de stad vloog. Ik heb ook een regenboog getekend, de PTT-toren en de Koepel.”

2.Waarom heb je dat getekend? “Ik vond het leuk om het vliegtuigje te tekenen omdat dat heel klein was. Ik vind het leuk om moeilijke dingen te tekenen.”

3. Wat dacht je toen je hoorde dat je had gewonnen?

“Ik was best wel blij dat ik had gewonnen. Ik vond het ook spannend dat ik naar voren moest komen en in het midden moest gaan staan.”

4. Wat heb je gewonnen? “Ik heb een boek voor de klas gewonnen en voor mezelf een cadeaubon. We kregen ook een rondleiding door het stadhuis.”

SPEELGOED RUILEN

“ HET IS LEUK OM ANDERE KINDEREN BLIJ TE MAKEN”

Sam (9) bracht donderdag 24 november speelgoed naar de Speelgoedruilbeurs in de kelder van de oude V&D. “Ik speel er niet meer mee”, vertelt hij. “Misschien kan ik andere kinderen er blij mee maken.”

TEKST EN FOTO’S: WILLEM BRAND

In de kelder van het gebouw zijn tafels neergezet.

Daarop komt steeds meer speelgoed te liggen. Puzzels, knuffels, spelletjes. Zo’n 30 kinderen komen langs om speelgoed te brengen. Ze mogen daarna zelf speelgoed uitkiezen, zoveel als ze willen. Vooral de knuffels zijn populair.

Te veel speelgoed

Sam komt een zelfbouwpakket inleveren. “Ik hou er niet zo van. Ik heb er nooit iets mee gedaan. Ik heb best veel speelgoed. Misschien wel veel te veel. Ruilen vind ik een goed idee. Ik zou graag een WKvoetbal willen. Maar die ligt er niet.”

Poppenhuis gekregen

Barbara (8) woont sinds april in Haarlem. Ze komt uit Oekraïne en is met haar moeder naar Nederland gevlucht. “Ik heb een poppenhuis meegebracht. Dat heb ik gekregen toen ik hier aankwam. Ik heb er lang mee gespeeld. Misschien vindt een ander kind het leuk.” Barbara ruilt het poppenhuis in voor twee knuffels.

Genoeg knuffels

Finn (10) heeft een enorme beer van huis meegenomen. “Die was eigenlijk van mijn zusje. Ik heb ook een aap mee. Die was van mij. Ik heb nog genoeg knuffels thuis, hoor. Er liggen er nog zeker 50 in mijn bed.”

Genoeg

Conchita en Kris hebben in Amsterdam een winkel met gebruikte kinderkleding. Ze zijn door de gemeente Haarlem

gevraagd om te helpen met de ruilbeurs. Conchita kijkt of het meegebrachte speelgoed nog heel en schoon is. Daarna legt ze het netjes neer op de tafels. “Ik zie dat kinderen blij zijn als ze iets komen brengen”, vertelt ze.

“Gebruikt speelgoed is net zo leuk als nieuw. Het leuke is dat kinderen hier mogen kiezen, en niet de ouders. Ze kiezen vaak iets anders uit.”

Tijn (Van Voorthuisenschool), Lauren (Bavinckschool) en Alexandra (Liduinaschool) wonnen een prijs met hun stadswapen.

Sam komt een zelfbouwpakket inleveren.

Finn heeft een enorme beer meegenomen.

Barbara heeft een poppenhuis meegebracht.

Natuur en Milieu

BLIJ MET EEN GROEN PLEIN

Leerlingen juichten toen maandag 21 november het nieuwe groene schoolplein van basisschool De Dolfijn werd geopend. Duizenden tegels hebben plaatsgemaakt voor paden van houtsnippers, een doolhof van struiken en een bos met meer dan honderd boompjes. “Het is veel vrolijker met alle planten”, vindt Jente (9).

Het idee voor het nieuwe plein kwam van ouders van school. Die wilden graag meer groen, omdat bomen en struiken verkoeling geven als het heet is. Planten en bomen zorgen er ook voor dat het regenwater beter wegstroomt. Daardoor staan er minder plassen op het plein. “Op een groen plein wordt ook minder gepest”, vertelt Anniek, een van de ouders.

Boomhut

Nul groen

“Het oude plein was saai”, vertellen Eliena (8), Jente (9), Suus (10), Lis (9) en Simone (10). “Er lagen alleen maar tegels. Als je viel, deed het pijn aan je been.” Lis: “Er stonden wel een paar bomen, maar verder was er nul groen.” Jente: “We zitten in een klimaatcrisis. We moeten dus geen bomen kappen, maar juist meer natuur maken.”

Meer dieren

Het plein is nog niet af. Medewerkers van een groenbedrijf zijn nog druk bezig om het groen aan te leggen. Er komt een zandbak met een moddergedeelte, een tunnel van wilgentakken en

een vlonder om op te chillen. De meiden zijn er blij mee. “Er komt een plekje waar we buiten les kunnen krijgen”, zegt Eliena. Suus denkt dat er meer dieren komen: “Die kunnen we gaan spotten in de pauze”, zegt ze. Jente: “Misschien komen er wel egels!”

Leerlingen van De Dolfijn hebben meegedacht over het nieuwe plein. “We mochten een tekening maken. Bijna alle kinderen tekenden een boomhut”, vertelt Lis. “Een boomhut is heel duur. Die komt pas later, als de andere dingen af zijn.” De gemeente Haarlem, de provincie Noord-Holland en het Hoogheemraadschap Rijnland hebben meebetaald aan het plein. De komende tijd gaan de leerlingen geld inzamelen om het plein nog groener te kunnen maken.

Op platform.groenkapitaal.nl geeft Anniek tips aan scholen die ook hun plein willen vergroenen. “Begin met googelen. Op IVN.nl en Springzaad.nl staat veel informatie. NME kan helpen met leerzame activiteiten. Richt een werkgroep op, maak een ontwerp en betrek leerlingen en de buurt erbij”, adviseert ze. “En vergeet het plan voor het onderhoud niet.”

WELKOM IN DE NATUURHUISKAMER!

De ingang van het kantoorgebouw van NME Haarlem op de Kleverlaan is een gezellige groene ontmoetingsruimte geworden. De Natuurhuiskamer is half december feestelijk geopend door kinderburgemeester Tess. In de nieuwe ruimte kun je tips krijgen voor een groener en duurzamer leven en zie je wat er op het terrein van de Haarlemmer Kweektuin te doen is. In de boekenhoek vind je spelletjes en leuke boeken over de natuur. Elk seizoen heeft de Natuurhuiskamer een ander thema. In december kun je er kerstversiering maken van duurzame materialen.

De Natuurhuiskamer is open van maandag tot en met vrijdag van 9 tot 15 uur.

Adres: Kleverlaan 11.

DEZE PAGINA WERD GEMAAKT SAMEN MET NATUUR- EN MILIEU-EDUCATIE (NME) HAARLEM EN HAARLEM DOET DUURZAAM.

Lis, Una, Simone, Yfke, Jente, Aimée, Suus, Rivka en Eliena in het bos op het plein. 7.271 tegels zijn vervangen door groen. Er zijn 230 struiken en boompjes geplant.

Anniek (links) en de kinderen planten een boompje.

Samen de slinger doorknippen en het plein is geopend.

Mensenrechten

HET VERHAAL VAN NAJIM

Najim was pas acht jaar oud toen hij vluchtte uit Daraya, een stad in Syrië. Hij nam alleen een rugzak met kleren mee. Zijn speelgoed, zijn schildpad en zijn oma moest hij achterlaten. Najim is nu 15 jaar en zit in Haarlem op school. “Ik wil dat mensen weten wat er in mijn land is gebeurd”, zegt hij.

TEKST: JACQUELINE SCHADEE FOTO’S: EVA CAMERON

“In maart van het jaar 2011 waren er demonstraties in verschillende Syrische steden. Mensen wilden vrijheid en de vrijlating van politieke gevangenen. Het regime* gebruikte geweld en wapens tegen de demonstranten. Mensen die de meest basale rechten eisten, werden gearresteerd of doodgeschoten.”

Niet naar school

“Mijn vader durfde mij niet in te schrijven bij een school. Hij was bang dat ik geraakt zou worden door bommen of raketten. Ik bleef dus binnen met mijn moeder. Ik kon niet buiten spelen of met vriendjes afspreken. Mijn moeder leerde mij een beetje lezen en schrijven.”

Soldaten vallen binnen “Mensen in Daraya stopten niet met demonstreren. Ze bleven vrijheid eisen en de vrijlating van hun zonen. Op 23 augustus 2012 vielen soldaten de stad binnen. Mensen werden opgepakt en doodgeschoten. Vliegtuigen gooiden explosieve vaten en granaten over onze hoofden. Ik herinner me het geluid van de vliegtuigen als de dag van gisteren.”

Schuilen voor de bommen “Ik ging met mijn vader en moeder van de ene naar de andere schuilkelder. Telkens als het huis boven de kelder kapotging, vluchtten we naar een andere kelder. We zaten daar met veel mensen. We waren heel bang. Veel familie van mijn moeder is doodgegaan. Haar oom rende naar buiten om zijn zoon te beschermen. We hebben ze nooit meer teruggezien.”

Op de vlucht

“In 2015 vluchtten we naar het noorden van het land. We leefden in tentenkampen. Er waren daar geen douches, geen speelgoed, geen verwarming. De winters waren streng. Ik had niets te doen. Ik zat de hele dag te kijken naar mensen die kwamen en gingen. Gesteund door Rusland bombardeerde het regime ook de kampen. We vluchtten van kamp naar kamp.”

Naar Nederland

“We kwamen in Turkije en gingen vandaar met een bootje naar Italië.

Dat was in de nacht. Vanuit Italië gingen we in 2020 naar Nederland. We kwamen eerst in een AZC, een asielzoekerscentrum. We kregen een verblijfsvergunning voor vijf jaar en een huis in Heemstede. Ik zit op voetbal bij RCH in de JO16-I. Op het WK ben ik voor Brazilië.”

Advocaat of rechter

“Ik ga vijf ochtenden per week naar de Internationale Taalklas. Dat is een heel leuke school. Er zitten veel kinderen uit Oekraïne op, maar ook uit Italië, Marokko en Eritrea. In Nederland zijn alle mensen gelijk. Dat vind ik goed. We zijn blij dat we in een veilig land wonen. Later wil ik tandarts worden, advocaat of rechter. Ik vind dat de rechten van mensen gerespecteerd moeten worden.”

Najim: “Als ik op tv de oorlog in Oekraïne zie, maakt mij dat verdrietig. Ik weet wat de mensen daar meemaken.”

Najim vluchtte op zijn achtste van Syrië via Turkije, Italië naar Nederland.

Foto’s van vroeger, toen er nog geen oorlog was.

"In Nederland zijn alle mensen gelijk. Dat vind ik goed."

*Regime (je zegt rezjiem): de leiding van een land.

OPKOMEN VOOR MENSENRECHTEN

Tien december is de Internationale Dag voor de Rechten van de Mens. Het thema van dit jaar was de vrijheid van meningsuiting. Het recht om te demonstreren hoort daarbij. Leerlingen van De Zonnewijzer maakten daarom demonstratie-borden in de klas. “Op het bord moet een duidelijke boodschap staan, zodat mensen weten waarom je demonstreert”, legt Klaske van Amnesty uit in de klas. “Het helpt als de boodschap kort is en rijmt.”

Twee leerlingen uit groep 8B hebben al eerder gedemonstreerd: voor vrouwenrechten en voor Black Lives Matter. De borden die ze vandaag maken kunnen ze misschien in de toekomst gebruiken bij een demonstratie. “Als je je mening niet laat horen, weet niemand wat je belangrijk vindt. Dus als je vindt dat de wereld beter kan, laat het weten!”, zegt Klaske. Dit zijn borden die leerlingen uit groep 8A en 8B maakten:

Dit zijn de 30 mensenrechten

Ze staan in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens, in 1948 ondertekend door alle landen (op acht na) van de Verenigde Naties.

1. Iedereen wordt vrij en met gelijke rechten geboren.

2. De mensenrechten gelden voor wie je bent, waar je bent.

3. Je hebt recht op leven, vrijheid en veiligheid.

4. Slavernij is verboden.

5. Martelen is verboden.

6. Je hebt het recht op erkenning voor de wet.

7. De wet is voor iedereen gelijk.

8. Als je onrecht is aangedaan, moet je rechtsbescherming krijgen.

9. Je mag niet zomaar worden opgesloten, of het land uitgezet.

10. Je hebt recht op een eerlijke en openbare rechtszaak met een onafhankelijke rechter.

11. Je bent onschuldig tot het tegendeel is bewezen.

12. Je hebt recht op privacy en op bescherming van je goede naam.

13. Je mag je vrij verplaatsen in je eigen land. Je mag ieder land verlaten.

14. Als je mensenrechten bedreigd worden, mag je in een ander land asiel aanvragen.

15. Je hebt recht op een nationaliteit.

16. Je mag trouwen met wie je wil en een gezin stichten.

17. Je hebt recht op bezit.

18. Je mag je eigen godsdienst of overtuiging kiezen en daarnaar leven.

19. Je mag uitkomen voor je mening en overal informatie vandaan halen.

20. Je mag een vereniging oprichten en niemand mag je dwingen ergens lid van te worden.

21. Iedereen mag meedoen aan verkiezingen en zich verkiesbaar stellen.

22. Je hebt recht op maatschappelijke zekerheid.

23. Je hebt recht op werk naar keuze, met een eerlijk loon.  24. Je hebt recht op rust, vrije tijd en betaalde vakantie. 25. Je hebt recht op voldoende inkomen. 26. Je hebt recht op onderwijs. 27. Je hebt recht om te genieten van kunst en cultuur. 28. Alle regeringen moeten ervoor zorgen dat de mensenrechten worden nageleefd. 29. Wetten en de democratie moeten de mensenrechten beschermen. 30. Niets wat hierboven staat mag misbruikt worden om de mensenrechten teniet te doen.

Welke van deze rechten vind jij het belangrijkst? Waarom? Overleg met je buurman of buurvrouw!

Valerio, Simon en Freek.

Jimmy en Thuc.

Morris.

Lola en Senne.

Groep 8A met zelfgemaakte demonstratieborden. Jill van Amnesty, Max, Maarten, Abel, Roel, Polle, Senne, Mees, Willemijn, Sem, Sam, Lola, Maita, meester Mark, Desi, Melle, Liv, Lily, Juliet, Olivia, Morris, Emiel, Eline, Shyla, Fien, Nailah, Miloua, Jonah, Jadey en Rabia van Amnesty.

Sarah. Max.

Loes.

Cultuur

BOEKENTIPS

VAN SUZANNE VAN DE BIBLIOTHEEK

Adres onbekend Felix (bijna 13) woont met zijn moeder in een kampeerbusje. Maar hoe verberg je dat voor je vrienden? Hij gaat meedoen aan een kennisquiz op tv waarmee hij veel geld kan winnen.

Prutje Hens (11) moet heel hard werken in de fabriek en ook nog voor zijn verstandelijk beperkte broertje zorgen. Ze lopen samen weg van huis, op zoek naar een betere wereld.

Spreek je chocola? Jaz zit in de brugklas. Nadima is gevlucht uit Syrië en komt bij haar in de klas. Ook al spreekt Nadima nog niet goed Engels, toch worden ze al snel goede vrienden.

Rinus is blij met de zwerfboekenkast.

EEN KIST VOL BOEKEN OVER ARMOEDE

De Koorschool kreeg 8 november een bijzondere kist. In de kist zitten boeken die gaan over opgroeien in armoede. Als meer kinderen lezen over armoede, wordt het makkelijker om erover te praten, is het idee. Valentina (11), Hanna (11) en Femke (12) vertellen over de kist.

Hanna: “De wethouder van armoede kwam de kist brengen. Ze stelde ons vragen, zoals: ‘Wat zou jij willen als je arm was?’ Ik zei dat ik zou wensen dat ik naar school kon.” Valentina: “De kist zag er heel mooi uit. Toen we hem opendeden, zagen we allemaal boeken.”

Minder schaamte

Sommige kinderen die opgroeien in een gezin met weinig geld, schamen zich daarvoor. De makers van de boekenkist hopen dat de verhalen zorgen voor meer begrip en minder schaamte. “Arme mensen hebben soms geen laptop en minder vrienden”, zegt Femke. “Ik vind het goed dat we door deze boeken meer leren over armoede.”

Denkbeeldige vriend

Valentina: “Ik hou niet zo van lezen, maar deze boeken lijken me interessant. Vooral ‘Mijn vriend Crenshaw’. Dat gaat over een jongen met een denkbeeldige vriend. Die had ik vroeger ook.”

Geld weggeven

Door de verhalen in de kist krijgen de meiden een gesprek over arm en rijk. “Ik snap niet dat iemand als Elon Musk geen geld aan arme mensen geeft. Hij heeft meer geld dan hij nodig heeft”, zegt Valentina. Hanna: “Ik zou niet zo rijk als Elon Musk willen zijn. Dan zou er te veel zijn wat ik zou willen.”

BOEKEN LEZEN EN LATEN ZWERVEN

De Franciscus Xaveriusschool heeft sinds kort een eigen kinder-zwerfboek-station. Dat is een kast vol boeken die je gratis mag meenemen.

“Je mag zelf boeken in het kastje zetten en andere eruit halen”, zegt Rinus (10). “De boeken die ik erin heb gezet, zijn er al uitgehaald. Ik hou goed in de gaten of er wat leuks voor mij in staat.’’

Nieuwe woorden leren “De kast staat in het halletje bij het schoolplein. Dat is een handige plek”, vindt Rinus. “Alle kinderen lopen er elke dag langs. Ze kunnen dan makkelijk een boek uitkiezen. Lezen is goed voor je ontwikkeling. Je leert er veel nieuwe woorden van.”

In de leskist ‘Kansrijk, doorbreek de cirkel van armoede’ zitten 30 boeken en opdrachten voor groep 7/8. Je bestelt hem via de website van de Bibliotheek Zuid-Kennemerland.

TEKST: JACQUELINE SCHADEE FOTO’S: MIRANDA BRUINSMA

De Koorschool kreeg een kist vol boeken over armoede.

Hanna luistert naar de wethouder.

De kist met boeken.

JIP EN MAX SPELEN PIANO

JIP:

“Zelfs de beste pianist van de wereld kan nog nieuwe dingen leren. Er zijn zo veel noten, akkoorden en liedjes! Ik begon anderhalf jaar geleden met pianoles. Eerst leerde ik vooral liedjes uit de pianoboeken. Nu speel ik vaak popliedjes. In de kerk speel ik ‘Love You’ van Billy Eilish en ‘In the Stars’ van Benson Boone. Daar zitten moeilijke akkoorden in. Ik oefen iedere dag. Als je niet oefent, word je niet beter. ’s Avonds ga ik eerst pianospelen, dan huiswerk maken en dan douchen. Daarna mag ik een filmpje kijken. Als ik boos ben, ga ik ook pianospelen. Daarna voel ik me rustiger. Ik kan het dan weer goed maken als ik ruzie heb gehad. Ik ben dan in een betere stemming.”

MAX:

“Samen met mijn beste vrienden Tijl en Matthijs heb ik een nummer geschreven voor de uitvoering. Het heet ‘MTM’, onze voorletters. We zijn op ons gevoel gaan spelen en hebben de noten opgeschreven. Het stuk is droevig en mooi.

Ik zit al 4,5 jaar op les. Jolein is een heel leuke juf. Geduldig en altijd positief.

Als ik perfect mooie muziek hoor, wil ik die ook kunnen spelen. Ik hoorde eens blues en dacht: ‘dat wil ik ook!’ Dat vindt mijn opa leuk. Hij speelt ook heel goed de blues.

Ik heb twee leuke weetjes over de piano: 1. Er zitten 88 toetsen op en 2. Het is een snaarinstrument. Als de piano niet gestemd is, klinkt hij dof. Na het stemmen staan de snaren weer strak.”

Vraag

Hoi Jayda,

Wat naar dat je je hier druk om maakt. Er zijn heel veel kinderen die net als jij graag willen dansen, sporten of muziek maken, maar dat niet kunnen doen omdat er thuis niet genoeg geld is. Dansen is heel gezond omdat je lekker beweegt en iets gezelligs doet met andere kinderen.

Iedereen dansles Gelukkig kan ook jij op dansles zonder dat je ouders daarvoor hoeven te betalen. De gemeente Haarlem vindt het belangrijk dat ieder kind zich kan ontwikkelen en plezier beleeft met sport en muziek. Daarom betaalt de gemeente voor kinderen uit gezinnen met weinig geld de sport- of cultuurles. En soms ook de schoenen

Jayda (10):

over lastige dingen

of andere spullen die je voor de les nodig hebt. Dit wordt geregeld door het Jeugdfonds Sport & Cultuur.

Hoe werkt het?

Je ouders kunnen je aanmelden bij het Jeugdfonds via het Sociaal Wijkteam of via school. Je juf of meester doet dan een aanvraag voor jouw dansles. Iedereen met een HaarlemPas kan een aanvraag indienen, en soms ook mensen zonder HaarlemPas. Meer informatie vind je op jeugdfondssportencultuur/ fondsen/haarlem. De HaarlemPas kunnen je ouders aanvragen bij de gemeente: haarlem.nl/haarlempas.

Heel veel plezier op dansles

Lieve groet, Khaties

Khaties antwoord.geeft

“Ik wil graag op dansles, net als mijn vriendinnen. Mijn ouders zeggen dat het niet kan nu omdat alles duur geworden is. Wat moet ik doen?”

Bij het CJG werken mensen die jou en je ouders kunnen helpen met vragen

thuis, op school, of ergens anders. Kijk voor meer informatie op www.cjgkennemerland.nl

alvast!

ARTIKEL

Jip (10) en Max (11) zitten op pianoles bij juf Jolein van Opmaat. Zaterdag 17 december treden ze op in de Remonstrantse kerk. Max speelt een nummer dat hij zelf heeft geschreven, Jip speelt twee nummers. “Het leuke van piano is dat je steeds nieuwe dingen leert”, zegt ze.

'HEEL TWICKEL BAKT' TAARTEN OP SCHOOL

Livia en Tess uit Haarlem zitten in groep 8B van basisschool De Twickel. In november organiseerden ze op school een taartenbakwedstrijd: ‘Heel Twickel Bakt’. Er waren 40 deelnemers. De juffen en meesters vormden de jury. Hoe zag de dag eruit?

8.30 uur

Alle deelnemers zetten hun baksels op tafels bij de podiumtrap. Er staan geen namen bij. Livia: “Anders gaan kinderen misschien op klasgenoten stemmen. We zetten vlaggetjes met nummers in de taarten.” Livia en Tess houden hun zelfgeschreven speech.

9.30 uur

De juryleden proeven samen met Livia en Tess de baksels. Ze vullen de scores in op formulieren. Daarna berekenen Tess en Livia met andere kinderen de gemiddelden. Dat duurt twee uur. Tien taarten gaan door naar de tweede ronde. De andere 30 taarten worden verdeeld over de klassen.

11.30 uur

Drie nieuwe juryleden beoordelen de tien overgebleven taarten. Ze letten op smaak, uiterlijk en textuur. Alle klassen kijken toe vanaf de tribune. Een regenboogtaart met gekleurde lagen wint de wedstrijd. De maker krijgt een certificaat en een Heel Holland/Twickel Bakt-boek. “Het was heel leuk om te organiseren”, vertelt Livia na afloop. “We hebben veel gelachen en heel veel taart gegeten.”

RECEPT CHOCOLADETAART-TOREN MET PEPERNOTEN VAN ILIAS

•Ingrediënten: 200 gr margarine of roomboter

• 200 gr suiker

• 1 zakje vanillesuiker

• 4 eieren

• 150 gr bloem

• 2 theelepels bakpoeder

• 200 gr hazelnoten

• 100 gr geraspte donkere chocolade

• 1 theelepel koek- & speculaaskruiden

* Meng bloem, bakpoeder, noten, chocolade en kruiden.

* Roer boter, suiker en eieren tot een glad deeg.

* Voeg het droge mengsel bij het eiermengsel.

* Verdeel het deeg in drie ingevette ronde vormen van verschillende grootte.

* Bak de taarten op 175 graden circa 50 minuten. De kleinste taart kan eerder uit de oven.

* Smeer abrikozen- of sinaasappeljam op de onderste helften.

* Laat 200 gr donkere chocolade smelten. Giet over de grootste en kleinste cake.

* Smelt 100 gr melkchocola. Giet over de middelste cake.

* Stapel de drie delen op elkaar tot een toren.

* Versier met pepernoten en grappige chocolaatjes.

* Laat de chocolade hard worden.

En dan: lekker samen opeten!

Livia (links) en Tess zetten alle baksels ’s ochtends op de tafel.

Tess: “Al deze taarten gaat de jury proeven en beoordelen!”

De winnaar van de wedstrijd met de regenboogtaart.

Alle klassen zijn erbij als de jury de taarten proeft.

Ilias is Livia’s broer. Hij maakte een taarttoren met chocolade en pepernoten.

IEDEREEN HOORT ERBIJ

Voetbalclub Alliance ’22 heeft als eerste amateur-vereniging van Nederland het OneLove-logo op de wedstrijd-shirts laten drukken. Ook de spelers van Jongens Onder 12-1 dragen de shirts. “We laten hiermee zien dat we tegen alle vormen van discriminatie zijn”, legt Tijl (11) uit.

“Wehoorden deze zomer dat we een heel nieuw tenue zouden krijgen”, vertelt Tijl. “Op de linkermouw van het shirt staat het OneLove-teken. Het is een regenboog met daarnaast een rode, zwarte en groene streep.” De kleuren betekenen dat iedereen welkom is in het voetbal en dat iemands ras, afkomst, gender of seksuele geaardheid niets uitmaakt.

Heel goed

“Ik vind het heel goed dat we dit logo dragen”, zegt Tijl. “Mensen moeten begrijpen dat je niemand mag uitschelden, bedreigen of zelfs doden omdat ze gay of zwart zijn. We moeten een tegengeluid geven. Ik vind dat het in elk land legaal moet worden om gay te zijn.”

Iedereen gelijk

Jan (11): “Op het WK-voetbal mochten spelers geen OneLove-band dragen. Als ze dat wel zouden doen, kregen ze een gele kaart. Ik vind dat eigenlijk heel slecht. Iedereen is gelijk, iedereen is een mens.” Tijl: “Ik heb in onze wedstrijden nog geen reacties op het

logo gehoord. Iemand van de tegenpartij vroeg wel of we nieuwe shirts hadden. Hij reageerde positief.”

Thuis voelen

Mathijs is de coach van de JO12-1. “Met het logo laten we zien dat Alliance voor inclusiviteit en toegankelijkheid is”, legt hij uit. “We vinden het belangrijk dat iedereen zich welkom voelt op de club en dat samen plezier hebben belangrijker is dan winnen.” Het nieuwe logo is ook afgedrukt op de taart die ieder team aan het begin van het seizoen kreeg.

Plaatjesboek

De komst van de nieuwe shirts viel samen met het honderdjarig bestaan van de club. Om het jubileum te vieren, is ook een plaatjesboek uitgebracht. Alle jeugdspelers en hun begeleiders zijn daarvoor op de foto gegaan. De plaatjes werden uitgedeeld bij elke tien euro aan boodschappen bij Albert Heijn Vos. “Ik vond het leuk om mezelf op een plaatje te zien”, lacht Tijl. “Normaal gesproken zie je daarop beroemdheden. Nu staan we er zelf op.”

PUZZEL

Schrijf

De letters in de gele balk vormen een woord. Mail dit woord, samen met je voornaam, je school en je leeftijd voor 18 januari naar redactie@jong023.nl.

Hiba

heeft de puzzelprijsvraag van april gevonden. Gefeliciteerd!

Het goede antwoord is opgestuurd door: Kasper (Cirkel), Olaf (Zonnewijzer), Hiba (Al Ikhlaas), Kim (Bavinckschool), Groep 5A (Bavinckschool), Noah (Argonauten), Levi (Kon.Emmaschool), Christian (Camelot), Nout (Argonauten), Yan (Bavinckschool), Groep 5B (Bavinckschool), Rayhana (Rudolf Steiner).

Wat doen leerlingen van De Zonnewijzer om mensen te helpen? PAGINA 1

Wat mochten leerlingen ontwerpen omdat Haarlem 777 jaar stad is? PAGINA 4

Nout (9) heeft na loting de boekenbon gewonnen. Gefeliciteerd!!! Groep 5B van juf Simone (Bavinckschool) won het boekenpakket van Kiekeboek voor de klas.

Ook Hiba (Al Ikhlaas), Fleur (Soesja), Femke (Liduina Juno), Resa, Lisa (Liduina Juno), Marnix (Zuidwester), Ilja (Wilgenhoek), Berend (de Peppelaer), Timo (Veronicaschool), Zeger (Rudolf Steiner School) en Deon stuurden het goede antwoord: dansfeest.

Hoe heet de burgemeester van Haarlem? PAGINA 3

Wat werd er weggehaald op het plein van De Dolfijn? PAGINA 5

Uit welk land komt Najim? (zonder puntjes) PAGINA 6

Wat deden 40 leerlingen van basisschool Twickel? PAGINA 10

Over welk onderwerp gaan de boeken in de kist ‘Kansrijk’? PAGINA 8

Top!

“Ik wou de boekenbon graag winnen, want dan kon ik de Grijze Jager deel 5 kopen”, zegt Nout.

Wat mag in Haarlem niet worden afgestoken? PAGINA 3

Welke Haarlemse DJ is pas 9 jaar oud? PAGINA 12

De antwoorden op de vragen vind je in deze krant!

je antwoord in de witte vakjes. De letters in de gele balk vormen een woord. Mail dit woord, samen met je voornaam, je school en je leeftijd voor 10 juni naar redactie@jong023.nl.

WINNAAR

van de Franciscus Xaverius

We verloten onder de goede inzendingen een boekenbon van Kinderboekwinkel Kiekeboek. Alleen de winnaar krijgt bericht.

Moos, Mick, Julian, Piet, Jan, Tijl en Floris met het OneLove-logo op hun mouw.

Oplossing Zoek de 5 verschillen pagina 2. Hannah (12) won de tekenwedstrijd van Jong023. Ze krijgt een bon van € 25 voor teken- en hobbywinkel Gerard Smit op de Gedempte Oudegracht 36. Gefeliciteerd!

WENSEN VOOR HET NIEUWE JAAR VAN DE HAARLEMSE KINDERRAAD

Tess: “Ik wens dat iedereen geaccepteerd wordt zoals hij of zij is in 2023. Het hoeft helemaal niks uit te maken hoe je eruitziet, of je arm of rijk bent of uit welk land je komt.”

Evy: “Ik wens dat kinderen kunnen doen wat ze willen doen in 2023, ook al hebben ze daar geen geld voor.”

Quinten: “Ik wens mensen die krap zitten door de inflatie en mensen uit Oekraïne veel sterkte voor 2023. Het is heel erg als je bijna niks meer kan betalen en als je door oorlog uit je land moet. Nog veel geluk!”

Dani: “Ik zou graag de kinderen en volwassenen in arme landen en oorlogsgebieden veel steun willen geven. Ik wens ze veiligheid, geluk en vrede.”

Noah: “Ik wens alle kinderen voor 2023 een heel fijn en leuk schooljaar zonder pesten en zonder corona. Want pesten is heel slecht en alle kinderen zouden gelukkig moeten zijn!”

DJ FLO (9) DRAAIT OP DE GROTE MARKT

Op 24 december staat de jongste DJ van Haarlem op het podium van de Grote Markt. DJ Flo is pas negen jaar oud en draait een uur lang muziek voordat de Kerstsamenzang begint. Ook tijdens Haarlem Jazz & More in augustus draaide hij voor duizenden mensen.

“Het was supergaaf om al die mensen te zien bewegen op mijn muziek”, vertelt Floris (9), de jongen achter DJ Flo, over zijn optreden bij Haarlem Jazz. “Er stonden wel 15.000 mensen op het plein. Ik had het gevoel dat ze alles zouden doen wat ik zei. Een vriend van school keek vanaf de VIP-lounge. ‘Dat heb je écht goed gedaan’, zei hij na afloop. Hij was supertrots.”

Mixen

Een DJ is iemand die muziek draait op grote feesten. “Je moet de nummers mooi in elkaar over laten lopen”, legt Floris uit. “Dat doe je door te mixen. Je laat de ritmes op elkaar aansluiten. Als je de nummers niet goed mixt, hoort iedereen dat.”

DJ-school

Het idee om op DJ-les te gaan kwam van een juf op de Aloysiusschool. “Ze dacht dat mijn hersenen wat meer uitdaging konden gebruiken”, zegt Floris. Eerst kreeg hij les in Haarlem. Later ging hij naar de

DJ-school in Amsterdam. “Ik krijg daar op zaterdag privéles van DJ Maceo. Hij leert me onder andere om muziek beter in elkaar over te laten lopen. Ik krijg ook huiswerk.”

Op de radio

Een collega van Floris’ vader is betrokken bij Haarlem Jazz en bij de Kerstsamenzang. Hij nodigde Floris uit op het grote podium. “Het was supergaaf. Ik ben daarna ook bij Radio538 geweest. Ik mocht in de uitzending een nummer draaien.”

Een beuker

“Het is mijn droom om eigen muziek te maken. Mijn grote voorbeeld is DJ Hardwell. Er zit veel energie in zijn shows. Ik hou van ‘hardstyle’, stevige muziek, maar ook van het tegenovergestelde, ‘melodic house’. Wat ik ga draaien op kerstnacht weet ik nog niet. Ik eindig in ieder geval met een beuker. Dan kan het publiek nog even flink losgaan!”

www.kerstsamenzang.nl

TEKST: JACQUELINE SCHADEE FOTO’S: FRANKLIN VAN DER ERF

DJ Flo tijdens Haarlem Jazz op de Grote Markt.