ßeer iegueeye heg<he ogÜX{ída g§V lr Jwbm]]m]mOtMr A_¥VdMZ{, Vg{M gd©M² Y_©,OmVr d [§WmVrb ^º$m§Zm Amb{b{ obbmZw^d d ñ_¥Vr dJ¡a{ gmohË`mZ{ ZQ>b{b{ _mogH$.
mebheeefokeâe - meew. pÙeesleer efpeceer Deeuces[e (cegbyeF&) mebheeokeâerÙe meuueeieej ceb[U [e@. $Ùebyekeâ Jee. nsues (DecejeJeleer, ceneje°^) ßeer. Guneme ieesefJebo Deeoešss (cegbyeF&) ßeer. ØeMeeble DekegbâMejeJe (cegbyeF&) ßeer. jepeWõefmebn meesnsue (jepet mejoejpeer) ßeer. efJeveeÙekeâ ke=â<Ceepeer ØeYegosmeeF& (cegbyeF&)
ßeer. MÙeece meesveer (meeiej-ce.Øe) ßeer. mebefohe Demeešer (oceesn-ce.Øe) ßeer. mebpeerJe Demeešer (oceesn-ce.Øe)
ßeer. efovesMe osMecegKe (Deewjbieeyeeo) ßeer. efJeÅeeOej Iees[Keebos (veeiehetj) ßeer. efceueeRo efMebheer (hegCes) ßeer. DeMeeskeâ Yeesues (Yeb[eje-ceneje°^) ßeer. pemeJebleefmebie "eketâj (meeiej-ce.Øe)
cegbyeF& keâeÙee&ueÙe ØecegKe : ßeer. megYee<e efMebos / meew. n<ee&ueer cne$es ØekeâeMeve mLeU Je jefpe. Dee@efHeâme : ieCesMe efveJeeme, mJee. Jeerj meeJejkeâj ceeie&, ØeYeeosJeer, cegbyeF&– 400 025. šsueerHe@âkeäme: 022-24229922 F&–cesue : gulabpushpa@gmail.com, gulabpushpaphoto@gmail.com
(ceeefmekeâ cetuÙe ¤. one Jeeef<e&keâ cetuÙe ¤. MebYej) e-magazine & website : www.santgulabbaba.com
A§Va§J mebheeokeâerÙe (ceje"er - efnboer) ............................................................4-5 ßeer iegueeyeyeeyeebÛeer peerJeveer (ceje"er - efnboer) (ßeer. Guneme Deeoešs) ......................7-8 ßeer iegueeyeyeeyeebÛes ØelÙe#e DevegYeJe (ceje"er - efnboer) (meg<ecee ieeÙekeâJee[) .............. 10-11 ßeer iegueeyeyeeyeebÛes ØelÙe#e DevegYeJe (ceje"er - efnboer) (efJeÅeeOej Iees[Keebos) ............. 13-14 ßeer iegueeyeyeeyeebÛes ØelÙe#e DevegYeJe (ceje"er - efnboer) (Øee. efJeveÙe Debyeueieer) ........... 15-16 ßeer iegueeyeyeeyeebÛes ØelÙe#e DevegYeJe (ceje"er - efnboer) (keâceU Yegmeejer) ......................17 ßeer iegueeyeyeeyeebÛes ØelÙe#e DevegYeJe (ceje"er - efnboer) (jeÙeyee ceeQoskeâj) ................ 18-19 ßeer iegueeyeyeeyeebÛes ØelÙe#e DevegYeJe (ceje"er - efnboer) (Jeer. [er. meesveeJeCes) ............. 20-21 ßeer iegueeyeyeeyeebÛes ØelÙe#e DevegYeJe (ceje"er - efnboer) (JemeblejeJe "ekeâjs) ....................23 ßeer iegueeyeyeeyeebÛes ØelÙe#e DevegYeJe efnboerr) (keâceuejeveer efJeÕekeâcee&) ...............24 ßeer iegueeyeyeeyeebÛes ØelÙe#e DevegYeJe (ceje"er - efnboer) (keâebÛeve Yegmeejer) ................. 24-25 Ùee Debkeâele ØeefmeOo PeeuesuÙee meeefnlÙeeMeer mebheeefokeâe mencele DemesueÛe Demes veener. meJe& keâeÙeosMeerj yeeyeeRmee"er cegbyeF& nsÛe keâeÙe&#es$e jenerue.
ceeÛe& 2014
!
he=‰ 3
ßeer iegueeye heg<he
~~ mebheeokeâerÙe ~~ (ceje"er) ieg{erhee[Jee Ûew$e ceefnvee ne Kejblej peieCÙeeÛee DeLe& meebieCeeje ceefnvee. Skeâe yeepetuee G<CelesÛee heeje JejJej Ûe{le Demelees, Jeejs G<Ce pejer Jeešle Demeues lejer megiebOeer Deensle keâejCe JeeleeJejCeele JemebleeÛe Skeâ DeeieUbJesieUb ÛewlevÙe Deens. ØekeâeMe Jes[Ÿee heueeMe, iegueceesnj yeneCÙeeÛÙee Pee[eKeeueer jbieYejerle HegâueebÛee me[e he[ueeÙe. ceesieNÙeeÛee megiebOeer ojJeU GvneàÙeeleuÙee PeUebveener mvesneÛee DeesueeJee osleesÙe. heeveieU Peeueer Demeueer lejer Je=#eebÛÙee HeâebÅee– HeâebÅeeJe¤ve FJeueerMeer heeueJeer [eskeâeJet ueeielesÙe DeeefCe DeMee JeeleeJejCeele veYeer Ûe{CeeNÙee jòeâ›eâebleeruee mee#eer "sJetve Skeâ heleekeâe GYeer jneles. Yejpejer JeŒes uÙeeuesueer, keâ[gefuebyeeÛee heeuee DeeefCe meeKejsÛeer iee"er OeejCe keâjCeejer, HegâueebÛÙee ceeUebveer Me=bieejuesueer ieg{er DeeheuÙee Iejer GYeejueer peeles DeeefCe ceeveJebovee efceUles Skeâe veJeÛewlevÙeeuee. mJeeiele nesles Skeâe veJÙee mebJelmejeÛes. heeÙeIe[Ÿee he[leele Skeâe veJÙee keâeueÛe›eâeuee ! nerÛe Deens veJeJe<e& mJeeieleeÛeer Deeheueer heefjYee<ee. Ùee cebieueceÙe ieg{erÛes DeeefleLÙe mJeerkeâejle veJÙee Je<ee&Ûeer heeTues he[leele DeeefCe me=°erÛe›eâeÛÙee veJÙee DeeJele&veeuee meg®Jeele nesles. Deeheueb ceje"ceesUb ceve vesnceer leguevee keâjle Demeleb. DeeheCe KejÛeb YeeiÙeJeeve keâer oesveoe DeeheCe veJeJe<ee&Ûes mJeeiele keâjlees. 31 ef[meWyejuee Fb«epeer keâeueieCeCesvegmeej Skeâ Je<e& mebheJetve veJÙeeÛeb mJeeiele keâjlees lej meieUer F[e–heer[e nesUerÛÙee lehle pJeeUebceOes {keâuetve osTve Ûew$e Øeefleheosuee ieg{er GYee¤ve DeeheCe veJeJe<ee&Ûes mJeeiele keâjlees. SkeâeÛe keâeUeÛeer ner oesve HeâmeJeer ¤hes, DeeheCe oesve JesieJesieàÙee heæleerves mJeerkeâejlees. Skeâe Je<ee&Ûes mJeeiele nesle je$eerÛÙee Oetmej, Demhe°, DebOetkeâ JeeleeJejCeele, jes<eCeeF&Ûee ueKeueKeeš Demeuee lejer Demelees lees GmeveeÛe! keâejCe ceÅeele Deekebâ" yeg[euesueer, heeÙe peefceveerJej vemeuesueer, keâCe&keâke&âMe DeeJeepeele yeg[tve iesuesueer Skeâ Oegbo DeeefCe Gvceòe efhe{er ¢ee DeJemLesle veJeJe<ee&Ûeb mJeeiele keâjle Demeles lej leerÛe efhe{er ieg{erhee[JÙeeuee henešs cebieuemveeve keâ¤ve, keâheeUeuee iebOeeÛee efšUe ueeJetve, veJes JeŒe uesJetve DeeefCe osJeUele osJeeÛÙee heeÙeer ceeLee "sJetve veJeJe<ee&Ûes mJeeiele keâjle Demeles. Deelee FLes keâesCe HeâmeJeb nsÛe keâUsveemeb nesleb. DeeheCe keâeUeuee HeâmeJeleesÙe keâer keâeU DeeheuÙeeuee ? ns Skeâ keâes[Ûe Deens. Kejblej ieg{er ns Skeâ mebheVelesÛeb Øeeflekeâ Deens. meeceLÙee&Ûes Øeeflekeâ, efJepeÙeeÛeb Øeeflekeâ cnCetveÛe Je<ee&vegJe<ex ner hejbheje peesheemeueer peeles. FLes mebheVelesÛeer Kejer JÙeeKÙee efJeMeo keâjeJeÙeeme nJeer. mebheVelee Deveskeâ Debieebveer Hegâuele Demeles. yeewefækeâ mebheVelee, DeejesiÙe mebheoe, DeeefLe&keâ mebheVelee, JewÛeeefjkeâ GbÛeer, cetuÙeebÛeer keâoj, GÛÛe Ûeeefj$Ùe DeeefCe meeOes DeeÛejCe Ùee meJe& cetuÙeebJe¤ve mebheVelesÛeer heeleUer Jee{Ces Dehesef#ele Deens. oejer oesveeÛÙee Ûeej iee[Ÿee DeeuÙee, DeeheuÙee keâheešele efmeukeâÛÙee one mee[Ÿee Jee{uÙee DeeefCe uee@keâjceOes Ûeej oeefievÙeebÛes mesš Jee{ues keâer mebheVelee Jee{ueer Demee DeLe& Dehesef#ele vemetve meJee&Lee&ves heefjhetCe& DeeefCe meeceLÙe&Meerue heleekeâe Demes Ùee ieg{erÛes mJe¤he. SkesâkeâeUer ner mebheVelee KejÛeb nesleer. heCe ne Deepe Yeüce lej veener vee ? ne efJeÛeej Deelcehejer#eCe keâjeÙeuee ueeJeCeeje vekeäkeâerÛe Deens, Demes Jeešles. ieg{er GYee¤ve DeeheCe veJeJe<ee&uee ceeveJebovee oslees. peCet keâener Ùee veJÙee keâeUeuee DeeheCe DeeÕemle keâjle Demelees. DeeheCe lÙeeÛee meogheÙeesie keâjeÙeuee DeeefCe Ùee #eCeebvee meesvÙeeceOÙes hejeJeleeale keâjeÙeuee meppe Deenesle ÙeeÛeer iJeener osle Demelees, heCe Deepe KejbÛe ns JeÛeve ÅeeÙeuee DeeheCe ueeÙekeâ Deenesle keâe ? ÙeeÛee efJeÛeej JneJeÙeeme nJee. ieg{er GYeejeJeer leer meMeòeâ neleebveer, keâeUeÛeb DeeJneve hesueCÙeeÛeer leekeâo DemeCeeNÙee ceveiešebveer.
ceeÛe& 2014
!
he=‰ 4
ßeer iegueeye heg<he heCe Deepe DeeheCe vescekesâ kegâ"s Deenesle ? Je<ee&Ûes 360 efoJeme DevÙeeÙe, DelÙeeÛeej, yeueelkeâej, IeesšeUs, Ketve, ojes[ŸeebÛÙee yeelecÙee JeeÛeeÙeÛÙee DeeefCe Skeâ efoJeme Gmeveb DeJemeeve DeeCele ieg{Ÿee GYeejeÙeÛÙee. keâMeeuee GYeejeÙeÛÙee lÙee ? DeeceÛÙeekeâ[s jespe Meskeâ[es yeueelkeâej Ie[leele. yeeuekeâebÛes Mees<eCe nesles. og<keâeUele ceeCemes kegâ$ÙeeÛÙee ceewleerveb cejleele DeeefCe Oeveoeb[ies efve&ueppeheCes meesnUs meepejs keâjle Demeleele. efMe#eCeeÛee Deevebo Deens, lej DeejesiÙeeÛee efMeceieeÛe Deens. kegâ"uÙee mebmke=âleerÛee DeeheCe {esue ye[JeeÙeÛee ? ne meceepe kegâ"uÙee leeW[eveb mJele:Ûes iees[Jes ieelees Deens nsÛe mecepele veener. ieg{er GYeejCÙeemee"er meMeòeâ DeeefCe Kebyeerj DeeOeej DemeeJeÙeeme nJee. Deepe meceepeele Demee keâesCeleeÛe YekeäkeâceheCee efomele veener. ’cees"s Iej DeeefCe heeskeâU Jeemee’ DeMeer keâeefnMeer efmLeleer Deens. keâewšgbefyekeâ heeleUerJej JÙeòeâer meceeOeeveer veener vee meeceeefpekeâ heeleUerJej. mebJeeo njJeuesuee DeepeÛee meceepe YejkeâšleesÙe. kegâ"s peeÙeÛes Deens ? keâeÙe keâjeÙeuee nJeb ? keâMeeÛÙee hee"er DeeheCe vekeäkeâer OeeJeleesÙe ÙeeÛeer mhe°lee vemeuesuÙee Ùee meceepeele DeeoMee&Ûeer ieg{er GYeejCÙeeÛeÛe mees[e, keâesCeer DebieeJej Deeues lej keâe"er GYeejCÙeeÛe lejer $eeCe DeeheuÙeele Deens keâe ? Demee ØeMve he[lees. cnCetveÛe efJeÛeej DeeefCe DeeÛeej Ùeeleerue leHeâeJele ceveeuee Kegheles. DeeÙee–yeefnCeeRÛÙee DeyeÇtÛes ueÛekesâ lees[le HeâesHeâeJeCeeNÙee veJÙee mebmke=âleerÛeer ceveesceveer Kethe ueepe Jeešles. heCe lejer Depetvener DeeMee Deens ÙesCeejb ns veJeerve lespe Ùee efleefcej«emle keâeUeJej ØekeâeMeeÛe heebIe¤Ce Ieeuesue. Kejb lej veJeerve Je<ee&Ûeb mJeeiele keâjCÙeemee"er, lÙeeuee meeceesjb peeCÙeemee"er oejer ieg{er GYeejueer peeles DeeefCe osKeCeer ceeveJebovee mJeerkeâejle keâeUeÛeb Skeâ veJeb DeeJele&ve DeeheuÙee peerJeveele ØeJesMe keâjle Demele. ieg{er ns mebheVelesÛe Øeeflekeâ mebmke=âleerÛee Deejmee. heCe Deepe yeouelÙee keâeUele mebheVelesÛeer JÙeeKÙee ÛeebieueerÛe mebkegâefÛele nesleevee efomeles. YejkeâšuesuÙee meceepeeÛee efJeõghe Ûesnje Øekeâ<ee&ves heg{s Ùesle Deens, lejermegæe ÙesCeeNÙee ¢ee veJeerve Je<ee&le ns KegpesheCe ieUes DeeefCe cegòeâ, JÙeehekeâ DeeefCe efJeJeskeâer efJeÛeejebÛeer ieg{er GYeejueer peeJees !
ieg{er hee[JÙeeÛÙee YejYe¤ve MegYesÛÚe ~ ceje"er veJeerve Je<ee&ÛÙee neefo&keâ MegYesÛÚe ~
mebheeefokeâe meew. pÙeesefle efpeceer Deeuces[e
~~ mebheeokeâerÙe ~~
(efnboer)
ieg{erhee[Jee Ûew$e keâe cenervee mener ceeÙeves ceW peerJeve keâe DeLe& mhe° keâjvesJeeuee cenervee nw~ Skeâ Deesj ieceea keâe heeje Oeerjs-Oeerjs ÛeÌ{ jne neslee nw, nJee G<Ce nesves kesâ yeeJepeto Skeâ Yeerveer meer megiebOe efueS nesleer nw, keäÙeeWefkeâ JeeleeJejCe ceW yemeble keâe ÛewlevÙe ceewpeto neslee nw~ ueeefuecee ØekeâeMe ceW onkeâles heueeMe, uenueneles iegueceesnj Je=#eeW leues jbieefyejbieer heg<he hebKegefjÙeeW keâe Debyeej~ ceesiejs keâer megiebOe Gceme Yejs ceewmece ceW mvesn keâe ueshe ueiee peeleer nw~ heòes PeÌ[ Ûegkesâ Je=#eeW keâer [eueer-oj-[eueer veF& keâeWheuesb Hetâš jner nesleer nQ~ Deewj Ssmes JeeleeJejCe ceW veYe ceeheleer jòeâ›eâebefle keâes mee#eer jKekeâj Skeâ heeleekeâe KeÌ[er jnleer nw~ pejeroej JeŒeeW mes DeeÛÚeefole, njer veerce keâer heefòeÙeeW Deewj efceœeer keâer ieeb" OeejCe keâjves Jeeueer, HetâueeW keâer ceeueeDeeW mes ëe=bieeefjle ieg{er
ceeÛe& 2014
!
he=‰ 5
ßeer iegueeye heg<he nceejs IejeW ceW GYeejer peeleer nw Deewj Skeâ veJeÛewlevÙe keâes ceeveJebovee efceueleer nw~ mJeeiele neslee nw Skeâ veS mebJelmej keâe~ Skeâ veS keâeueÛe›eâ kesâ keâoceleeue keâe DeejbYe neslee nw~ Ùener nw veJeJe<e& kesâ mJeeiele keâer nceejer heefjYee<ee~ Fme cebieueceÙe ieg{er keâe DeeefleLÙe mJeerkeâejles veS Je<e& kesâ keâoce heÌ[les nQ Deewj me=ef°Ûe›eâ kesâ veS DeeJele&ve keâer Meg®Deele nesleer nw~ nceeje ceje"ceesUb ceve ncesMee leguevee keâjles jnlee nw~ nce meÛecegÛe YeeiÙeMeeueer nQ efkeâ oes yeej veJeJe<e& keâe mJeeiele keâjles nQ~ 31 efomebyej keâes Deb«espeer keâeueieCeveevegmeej Skeâ Je<e& meceehle neskeâj veS keâe mJeeiele keâjles nQ, lees FÌ&[e-heerÌ[e nesueer keâer lehle pJeeuee ceW mJeene keâj Ûew$e Øeefleheoe keâes ieg{er GYeejkeâj nce veJeJe<e& keâe mJeeiele keâjles nQ~ Skeâ ner keâeue kesâ Ùes oes ceeÙeeJeer ¤he, nce oes Deueie-Deueie heæefleÙeeW mes mJeerkeâej keâjles nQ~ Skeâ Je<e& keâe mJeeiele neslee nw jele kesâ Oetmej, Demhe°, DebOekeâ JeeleeJejCe ceW, jesMeveeF& uekeâokeâ Yeues ner nes, uesefkeâve jnlee nw Jen leceme ner! keäÙeeWefkeâ ceÅe ceW Deekebâ" [tyeer, hewj peceerve hej ve nesles, keâke&âMe DeeJeepe ceW ceonesMe Skeâ Oegbo Deewj Gvceòe heerÌ{er Fme DeJemLee ceW veJeJe<e& keâe mJeeiele keâjleer nw, lees Jener heerÌ{er ieg{erhee[Jee keâes megyen cebieuemveeve keâj, keâheeue hej iebOe keâe efleuekeâ ueieekeâj, veÙes JeŒe henvekeâj Deewj osJeeueÙe ceW osJe kesâ ÛejCeeW ceW ceeLee šskeâkeâj veJeJe<e& keâe mJeeiele keâjleer nw~ Deye Ùeneb keäÙee HebâmeeJee nw Ùener mecePe ceW veneR Deelee~ nce keâeue keâes Peebmee os jns nQ Ùee efHeâj keâeue nceW? Ùen Skeâ hensueer ner nw~ JeemleJe ceW ieg{er mebheVelee keâe Øeleerkeâ nw~ meeceLÙe& keâe Øeleerkeâ, efJepeÙe keâe Øeleerkeâ; FmeefueS meeue-ojmeeue Fme hejbheje keâes menspee pee jne nw~ Ùeneb mebheVelee keâer cetue heefjYee<ee hej ØekeâeMe [euevee ÙeLeesefÛele Øeleerle neslee nw~ mebheVelee keâF& mJe¤heeW ceW heuueefJele nesleer nw~ yeewefækeâ mebheVelee, mJeemLÙe mebheoe, DeeefLe&keâ mebheVelee, JewÛeeefjkeâ TbÛeeF&, cetuÙeeW keâer keâoj, GÛÛe Ûeefj$e Deewj meeoe DeeÛejCe Fve meejs cetuÙeeW mes mebheVelee keâer heesšueer ceW Je=efæ Dehesef#ele nw~ ojJeepes hej oes Ûeej ieeefÌ[Ùeeb Dee ieFË, Deheves Deueceejer ceW efmeukeâ keâer ome meeefÌ[Ùeeb yeÌ{ ieFË Deewj uee@keâj ceW Ûeej ienveeW kesâ mesš yeÌ{ ieS efkeâ mebheVelee yeÌ{ ieF& Ssmee DeLe& Dehesef#ele ve neskeâj meJee&Le& mes heefjhetCe& Deewj meeceLÙe&Meerue heleekeâe Ssmee Fme ieg{er keâe mJe¤he nw~ Skeâ meceÙe meÛecegÛe Ùen mebheVelee Leer~ uesefkeâve Deepe Ùen Yeüce lees veneR nw ve? Ùen efJeÛeej efveefMÛele ner Deelceefvejer#eCe kesâ efueS yeeOÙe keâjves Jeeuee nw~ ieg{er GYeejkeâj nce veJeJe<e& keâes ceeveJebovee Deefhe&le keâjles nQ~ Fme veS keâeue keâes DeeMJemle keâjles nQ~ nce Gmekeâe meogheÙeesie keâjves kesâ efueS Deewj #eCeeW keâes meesves ceW heefjJeefle&le keâjves kesâ efueS meppe nQ Fmekeâer ieJeener osles nQ, uesefkeâve Deepe JeemleJe ceW Ùen JeÛeve osves kesâ nce ueeÙekeâ nQ keäÙee? Fmekeâe efJeÛeej keâjvee pe¤jer nw~ ieg{er GYeejveer nes lees meMeòeâ neLeeW mes, keâeue keâes Ûegveewleer osves keâe yeue jKeves Jeeueer YegpeeDeeW mes mes~ uesefkeâve nce Deepe keâneb KeÌ[s nQ? meeue kesâ 360 efove DevÙeeÙe, DelÙeeÛeej, yeueelkeâej, Ieesšeues, Ketve, [kewâleer keâer KeyejW heÌ{vee Deewj Skeâ efove efoKeeJešer DeJemeeve DeesÌ{keâj ieg{er GYeejvee~ keäÙeeW GYeejvee Gmes? nceejs Ùeneb jespe mewkeâÌ[eW yeueelkeâej nesles nQ~ yeÛÛeeW keâe Mees<eCe neslee nw~ Deekeâeue ceW ceveg<Ùe kegâòeeW keâer ceewle cejles nQ Deewj OeveheMeg efveue&ppelee mes GlmeJe ceveeles nQ~ efMe#ee keâe Deevebo nw~ mesnle keâer nesueer nw~ efkeâme mebmke=âefle keâe {esue heerše peeS? Ùen meceepe efkeâme cegbn mes efceÙeeb efceªÒ yeve jne nw Ùener mecePe ceW veneR Deelee nw~
ceeÛe& 2014
!
he=‰ 6
ßeer iegueeye heg<he ieg{er GYeejves kesâ efueS meMeòeâ Deewj ÂÌ{ DeeOeej pe¤jer nw~ Deepe meceepe ceW Ssmeer keâesF& cepeyetleer veneR efoKeeF& osleer nw~ ‘cees"s Iej DeeefCe heeskeâue Jeemee’ Ùeeveer yeÌ[e Iej Deewj KeesKeueer yebÌ[sj (DeeOeej mlebYe) pewmeer efmLeefle nw~ JÙeefòeâ ve lees heeefjJeeefjkeâ Oejeleue hej mebleg° nw Deewj ve ner meeceeefpekeâ Oejeleue hej~ mebJeeoefJenerve Deepe keâe meceepe Yeškeâ ieÙee nw~ keâneb peevee nw? keäÙee keâjvee nw? JeemleJe ceW nce efkeâmekesâ heerÚs Yeeie jns nQ Fmekeâer mhe°lee mes efJenerve Fme meceepe ceW DeeoMe& keâer ieg{er GYeejvee lees otj keâesF& peyejve ueoves ueies lees [b[e G"eves Yej keâe peesj nceceW nw keäÙee? Ùen meJeeue KeÌ[e nes peelee nw~ FmeefueS efJeÛeej Deewj DeeÛeej ( keâLeveer Deewj keâjveer) keâe Yeso ceve keâes Keuelee nw~ ceeb-yenve keâer Deeye¤ Ye#eCe keâjleer TOece ceÛeeleer veF& mebmke=âefle hej Mece& Deeleer nw~ uesefkeâve efHeâj Yeer DeeMee nw efkeâ Deeves Jeeuee Ùen veÙee lespe Fme efleefcej«emle keâeue hej ØekeâeMe keâe DeeJejCe [euesiee~ veÙes Je<e& keâe mJeeiele keâjves kesâ efueS, Gmekesâ mece#e peeves kesâ efueS ojJeepes hej ieg{er GYeejer peeleer nw Deewj Deekeâ<e&keâ ceeveJebovee mJeerkeâejles keâeue keâe Skeâ veJe DeeJele&ve peerJeve ceW ØeJesMe keâjlee nw~ ieg{er mebheVelee keâe Øeleerkeâ, mebmke=âefle keâe DeeF&vee nw~ uesefkeâve Deepe yeoueles oewj ceW mebheVelee keâer heefjYee<ee keâeHeâer mebkegâefÛele nesleer efoKeeF& osleer nw~ Yeškeâles meceepe keâe kegâ¤he Ûesnje lespeer mes meeceves Dee jne nw~ Fme Deeieeceer vetleve Je<e& ceW Fme efvecvelee keâe ueeshe nes Deewj cegòeâ, JÙeehekeâ SJeb efJeJeskeâer efJeÛeejeW keâer ieg{er GYeejer peeS! ieg{er hee[Jee keâer Deveble-Demeerce cebieuekeâeceveeSb ~ ceje"er vetleve Je<e& keâer neefo&keâ MegYekeâeceveeSb ~ mebheeefokeâe meew. pÙeesleer efpeceer Deeuces[e
~~ JeboveerÙe iegueeyeyeeyeepeeRÛeer mebef#ehle peerJeveer ~~ (ceje"er) (hetJee&Oe& : cenblepeeRveer meJe& YeNleebvee meebefieleues efkeâ efmeæsÕej meble ßeer. iegueeyeyeeyee ns mee#eele YeieJeeve ieesheeueke=â<Ce Deensle.)
meve 1961 veebotje ieeJeepeJeUÛe efveceieeJeÛes ßeer. ue#ceCe veeceosJe Ûeeshe[s ÙeebÛeer cegueieer Kethe efoJemeebheemetve Skeâe DemeeOÙe jesieeves Deepeejer nesleer. efleÛÙeeJej meJe& GheÛeej keâ¤ve Lekeâues. keâesCeer meebefieleues pe[er-YegšerÛeer Deew<eOes Åee, keâesCeer meebefieleues DeeÙegJexefokeâ GheÛeej keâje, lej keâesCeer Deueeshe@efLekeâ GheÛeej keâjCÙeeÛee meuuee efouee. meJe& heæleerÛes GheÛeej keâ¤ve Peeues hejbleg JÙeeOeer yejer nesF&vee. Skeâe [e@keäšjves meuuee efouee efkeâ ner JÙeeOeer SJe{s GheÛeej keâ¤vener yejer nesle veener lesJne legcner efve<Ceele [e@keäšjebÛee meuuee IÙee Je lÙeebÛÙee meuuÙeevegmeej GheÛeej keâje. Ùee DeepeejeJej GheÛeej keâjCÙeele GMeerj ueeJet vekeâe. keâejCe cegueerÛeer leyÙesle efoJemeWefoJeme {emeUle Deens. leodveblej Skeâe ne@mheeršueceOÙes peeTve lÙee cegueerÛeer leyyÙesle Skeâe le%e [e@keäšjuee oeKeJeueer. lÙee [e@keäšjves meJe& leheemeCeer keâ¤ve Dee@hejsMeve keâjCÙeeÛee meuuee efouee. MeŒeef›eâÙee kesâueer lej ner JÙeeOeer yejer nesF&ue. hejbleg MeŒeef›eâÙesmee"er Kethe KeÛe& ÙesF&ue. ßeer. ue#ceCeYeeT Jeb. yeeyeepeeRÛÙee mesJesle jentve Jeb. yeeyeepeeRÛeer Yeòeâer keâjerle nesles. keâešsue Deeßeceer GlmeJeele
ceeÛe& 2014
!
he=‰ 7
ßeer iegueeye heg<he peeTve Jeb. yeeyeepeeRÛÙee oMe&veeÛee ueeYe Iesle nesles. hejbleg cegueerÛÙee JÙeeOeeryeöue Jeb. yeeyeepeeRvee meebieCÙeeÛes šeUues. lÙeebveer efJeÛeej kesâuee efkeâ JÙeeOeer ÚesšerMeer Deens leWJne Jeb. yeeyeepeeRvee $eeme keâMeeuee... Demee efJeÛeej keâ¤ve ßeer. ue#ceCeYeeT Meeble jeefnues. pÙeeJesUer mhesMeeefuemš [e@keäšjves Dee@hejsMeve yeöue meebefieleues Je peJeUpeJeU Skeâ ueeKe ®heÙes KeÛe& ÙesF&ue Demes meebieerleues lesJne ßeer. ue#ceCeYeeTvee Jeb. yeeyeepeeRÛeer Dee"JeCe Peeueer. IejÛeer DeeefLe&keâ efmLeleer yesleeÛeerÛe nesleer. hewmes peceefJeCÙeemee"er meJe& ØeÙelve kesâues Demelee pescelesce 70 npeej ®heÙes pecee Peeues nesles. meJe& ØeÙelveeves Skeâ$eerle Peeuesues 70 npeej ®heÙes [e@keäšjebvee osCÙeeÛes "jues. [e@keäšjebveer efouesuÙee leejKesuee hewmes [e@keäšjebkeâ[s pecee keâjeJes Demes "jues. GheÛeejemee"er hebÛeJeerme-leerme npeejeÛeer DeeJeMÙekeâlee nesleer. hewmes efceUCÙeeÛes meJe& ceeie& yebo Peeues nesles. pÙee pÙee ceeiee&ves hewmes efceUCÙeeÛeer MekeäÙelee nesleer. lÙee meJe& ceeiee&ves ØeÙelve kesâues. Deelee hewmes efceUCÙeeÛeer MekeäÙelee veJnleer. ue#ceCeYeeTbveer Jeb. yeeyeepeeRvee efJevebleer keâjCÙeeÛes "jefJeues. DeeleeheÙeËle lÙeebveer Jeb. yeeyeepeeRvee ner JÙeLee meebefieleueer veJnleer. hejbleg meJe& ceeie& Kegbšues, kegâ"tvener ceoleermee"er MekeäÙelee veener ÙeeÛeer peeCeerJe Peeueer. ßeer. ue#ceCeYeeT Jeb. yeeyeepeeRvee DevevÙeYeeJes MejCe iesues.. efmeæsÕej meble ßeer iegueeyeyeeyeebÛÙeeJej Â{ ßeæe "sJetve ßeer. ue#ceCeYeeTbveer Jeb. yeeyeepeeRÛÙee lemeefyejermeceesj legheeÛee efoJee Je Deiejyeòeer ueeJeueer. Jeb. yeeyeepeeRÛÙee lemeefyejermeceesj nele pees[tve GYes jeefnues. lÙeebveer [esUs efcešues. ceveeceOÙes Jeb. yeeyeepeeRÛeer cegleea Dee"efJeueer Je les ceveesceve Jeb. yeeyeepeeRÛeer ØeeLe&vee ke⤠ueeieues. lÙeebÛee 'Â{ efJeÕeeme neslee efkeâ Jeb. yeeyeepeer Ùeeletve keâenerlejer ceeie& keâe{leerue. ceePÙee cegueerÛeer Øeke=âleer yejer nesF&ue. leer JÙeeOeer cegòeâ nesF&ue. Jeb. yeeyeepeeRÛeer ØeeLe&vee ke⤠ueeieues... 'IeeuegefveÙee Yeej jeefnuees efveef§eble ~ efvejefJeues mebleer efJe"esyeemeer ~~1~~ ueeJetefveÙee nele kegâjJeeUeruee ceeLee ~ meebefieleues efÛeblee ve keâjeJeer ~~2~~ keâšer keâj meceÛejCe meeefpejs ~ jeneruee YeerJejs leerjer GYee ~~3~~ Kegbšues DeeYeeme DeeefCekeâ Ùee peerJee ~ Oeefjues kesâMeJee heeÙe legPes ~~4~~ legpeJeešs Deelee les keâjer Deveblee ~ legkeâe cnCes meblee ueepe ceePeer ~~5~~ ›eâceMe: Meyoebkeâve :- ßeer. Guneme Deeoešs, cegbyeF& meboYe&:- Jeb. iegueeyeyeeyeepeeRÛÙee peerJeveeJej DeeOeeefjle efJeefJeOe hegmlekesâ
~~ JeboveerÙe iegueeyeyeeyeepeeRÛeer mebef#ehle peerJeveer ~~ (efnboer) mebkeâš mes Gyeejes leejCenej (hetJee&Oe&: iepejepe hej efJejepeceeve cenble peer ves OJepe heleekeâe kesâ ¤he ceW Heânje jns meew ®heS kesâ veesš keâes osKee Deewj JeboveerÙe iegueeyeyeeyee peer kesâ ÛejCeeW ceW velecemlekeâ nes ieS~ cenble peer ves JeboveerÙe iegueeyeyeeyee peer keâer Deheves MeyoeW ceW mlegefle keâer Deewj meYeer YekeäleeW mes keâne efkeâ efmeæsMJej meble ßeer iegueeyeyeeyee peer mee#eele YeieJeeve ieesheeue ke=â<Ce nQ~)
ceeÛe& 2014
!
he=‰ 8
ßeer iegueeye heg<he yeele 1961 keâer nw~ veeotje ieebJe kesâ keâjerye efveceieebJe kesâ ßeer ue#ceCe veeceosJe ÛeesheÌ[s keâer yesšer keâeHeâer efoveeW mes Skeâ DemeeOÙe jesie mes $emle Leer~ Gmekeâe nj lejn keâe GheÛeej keâjkesâ IejJeeues Lekeâ ieS Les~ efkeâmeer ves keâne efkeâ peÌ[er-yetefšÙeeW mes lewÙeej Deew<eefOe oerefpeS, efkeâmeer ves keâne DeeÙegJexefokeâ GheÛeej keâefjS, lees efkeâmeer ves SueeshewefLekeâ GheÛeej keâjves keâer meueen oer~ meYeer heæefleÙeeW kesâ GheÛeej keâjkesâ osKe efueS, uesefkeâve yeerceejer "erkeâ nesves keâe veece ner veneR ues jner Leer~ Skeâ [e@keäšj ves meueen oer efkeâ Fleves meejs GheÛeej Deepecee uesves kesâ yeeo Yeer Ùen JÙeeefOe "erkeâ veneR nes jner nw, Ssmes ceW yesnlej nesiee efkeâ efkeâmeer efJeMes<e%e [e@keäšj mes meueen ueer peeS Deewj Gmeer meueen kesâ Devegmeej Fueepe efkeâÙee peeS~ Fme yeerceejer keâe GheÛeej keâjves ceW efkeâmeer lejn keâer keâesleener ve yejleer peeS, keäÙeeWefkeâ ueÌ[keâer keâer leefyeÙele efove Øeefleefove Kejeye nesleer pee jner nw~ Fmekesâ yeeo Skeâ ne@efmhešue ceW peekeâj Gme ueÌ[keâer keâes Skeâ mhesMeefuemš [e@keäšj keâes efoKeeÙee ieÙee~ Gme efJeMes<e%e [e@keäšj ves ienve peebÛe-heÌ[leeue keâer Deewj Deblele: Dee@hejsMeve keâjeves keâer meueen oer~ GvneWves keâne efkeâ Dee@hejsMeve keâjkesâ Fme JÙeeefOe keâes "erkeâ efkeâÙee pee mekeâlee nw, uesefkeâve Fme Dee@hejsMeve hej keâeHeâer KeÛe& DeeSiee~ ßeer ue#ceCeYeeT JeboveerÙe yeeyee peer keâer mesJee ceW ueerve Les~ Jes meÛÛes ceve mes JeboveerÙe yeeyee peer keâer Yeefòeâ keâj jns Les~ keâešsue Deeßece ceW nj GlmeJe ceW Meeefceue nesles Les~ JeboveerÙe yeeyee peer kesâ oMe&ve kesâ ueeYe uesles Les~ uesefkeâve yesšer keâer yeerceejer kesâ yeejs ceW JeboveerÙe yeeyee peer keâes GvneWves kegâÚ Yeer veneR yeleeÙee~ GvneWves meesÛee efkeâ JÙeeefOe Úesšer meer nw, lees Fme yeejs ceW JeboveerÙe yeeyee peer keâes keäÙeeW DeveeÙeeme lekeâueerHeâ oer peeS~ Fme lejn efJeÛeej keâj ßeer ue#ceCeYeeT Meeble jns~ peye efJeMes<e%e [e@keäšj ves Dee@hejsMeve kesâ efueS keâne Deewj Gme hej lekeâjeryeve Skeâ ueeKe ®heS keâe YeejerYejkeâce KeÛe& yeleeÙee, leye ßeer ue#ceCeYeeT keâes JeboveerÙe iegueeyeyeeyee peer keâer Ùeeo DeeF&~ Iej keâer DeeefLe&keâ neuele yeslejleerye Leer~ Dee@hejsMeve kesâ efueS pe¤jer jkeâce pegševes keâe Yejmekeâ ØeÙeeme keâjves kesâ yeeo Yeer cee$e 70 npeej ®heS ner Fkeâªe nes heeS~ meejs ØeÙeeme mes efkeâmeer lejn pecee ngS 70 npeej ®heS [e@keäšj keâes osves keâe efveCe&Ùe efueÙee ieÙee~ Ùen efveCe&Ùe efueÙee ieÙee efkeâ [e@keäšj ves Dee@hejsMeve kesâ efueS pees leejerKe cegkeâj&j keâer nw Gmeer leejerKe keâes hewmes pecee keâje efoS peeSb~ GheÛeej hetje nesves kesâ efueS lekeâjeryeve heÛÛeermeleerme npeej ®heS keâer Deewj pe¤jle Leer~ uesefkeâve hewmes efceueves kesâ meejs ceeie& yebo Øeleerle nes jns Les~ penebpeneb mes hewmes efceue mekeâles Les henues ner Jeneb ØeÙeeme keâj efueS Les~ Deye lees efveefMÛele meceÙe hej Deewj hewmes efceueves keâe keâesF& ceeie& veneR metPe jne Lee~ nleeMee kesâ Fme neueele ceW ßeer ue#ceCeYeeT ves JeboveerÙe iegueeyeyeeyee peer mes efJeveleer keâjves keâe efveCe&Ùe efkeâÙee~ Deye lekeâ Fleveer lekeâueerHeWâ Pesueves kesâ yeeo Yeer GvneWves keâYeer JeboveerÙe yeeyee peer mes Fme yeejs ceW yeeleÛeerle veneR keâer Leer~ uesefkeâve Deye ceoo efceueves kesâ meejs ceeie& yebo nes ieS Les, Ssmes ceW GvneWves JeboveerÙe yeeyee peer mes iegnej ueieeves keâe ceve yevee efueÙee~ ßeer ue#ceCeYeeT Deye DevevÙe YeeJe mes JeboveerÙe yeeyee peer keâer MejCe ceW ieS~ efmeæsMJej meble ßeer iegueeyeyeeyee hej ÂÌ{ ßeæe jKekeâj ßeer ue#ceCeYeeT ves JeboveerÙe yeeyee peer keâer lemJeerj kesâ meeceves Ieer keâe oerhekeâ peueeÙee, Deiejyeòeer ueieeF&~ JeboveerÙe yeeyee peer keâer lemJeerj kesâ meeceves neLe peesÌ[keâj KeÌ[s nes ieS~ GvneWves DeebKeW yebo keâer~ ceve ceW JeboveerÙe yeeyee peer keâer lemJeerj yemeekeâj Jes ienjs ceveesYeeJe ceW ØeeLe&vee keâjves ueies~ GvnW hetje efJeMJeeme Lee efkeâ GvnW Fme mebkeâš mes efvekeâeueves kesâ efueS JeboveerÙe
ceeÛe& 2014
!
he=‰ 9
ßeer iegueeye heg<he yeeyee peer keâesF& ve keâesF& ceeie& DeJeMÙe megPeeSbies~ cesjer yesšer yeerceejer mes cegòeâ nes peeSieer~ Gmekeâer leefyeÙele ncesMee kesâ efueS "erkeâ nes peeSieer~ Jes ienjs ceveesYeeJe ceW JeboveerÙe yeeyee peer mes ØeeLe&vee keâjves ueies... IeeuegefveÙee Yeej jeefnuees efveefMÛeble~ efvejefJeues mebleer efJe"esyeemeer ~~1~~ ueeJetefveÙee nele kegâjJeeUeruee ceDeeLee~ meebefieleues efÛeblee ve keâjeJeer~~2~~ keâšer keâj meceÛejCe meepejs~ jeneruee YeerJejs leerjer GYee ~~3~~ Kegbšues DeeYeeme DeeefCekeâ Ùee peerJee~ Oeefjues kesâMeJee heeÙe legPes ~~4~~ legpeJeešs Deelee les keâjer Deveblee~ legkeâe cnCes meblee ueepe ceePeer ~~5~~ ›eâceMe: Meyoebkeâve : ßeer. Guneme Deeoešs, cegyebF&
efnvoer DevegJeeo : ßeer. Sme. heer. ÙeeoJe, cegyebF&
ßeer iegueeyeyeeyeebÛes ØelÙe#e DevegYeJe
(ceje"er)
JeboveerÙe iegueeyeyeeyeebÛeer Je ceePÙee DeeF&–Jeef[ueebÛeer (Meeblee Deevebo DeesJnU, hegCes) Yesš 1986 ceOÙes Peeueer. lÙeeJesUer ceer 7 Je<eeËÛeer nesles. ceePes mebhetCe& ueneveheCe yeeyeebÛÙee DeeMeerJee&oeves lÙeebÛÙee meeefVeOÙeele iesues. yeeyeebÛÙee ke=âhesves ceePes meJe& efMe#eCe Peeues cnCepesÛe ceer mLeehelÙe DeefYeÙeblee (Civil Engineer) Je veiej jÛeveekeâej Peeues. yeeyeebÛÙeeÛe ke=âheeMeerJee&oeves ceer ceneje°^ veeiejer mesJee–DeefYeÙeblee heefj#ee GòeerCe& nesTve Deepe meneÙÙekeâ keâeÙe&keâejer DeefYeÙeblee cnCetve o#elee Je iegCeefveÙeb$eCe efJeYeeie, keâeskeâCeYeJeve, veJeer cegbyeF& ÙesLes keâeÙee&efvJele Deens. efveMeeble megYee<e ieeÙekeâJee[ ÙeebÛesyejesyej ceePes ueive megæe yeeyeebÛÙee ke=âheeMeerJee&oeves Peeues. efveMeebleves yeeyeebÛes oMe&ve Iesleuesues veener. hejbleg lÙeeuee yeeyeebpeeryeöue Deecner meebefieleues nesles. ueiveeDeeOeer Deecner meJeeËveer (ceePes kegâšgbyeerÙe Je efveMeeble) keâešsue Je šekeâjKes[e ÙesLes peeTve yeeyeebÛÙee keâce&Yetceer Je meceeOeerÛes oMe&ve Iesleues nesles. ceePeer Je ceePÙee kegâšgbyeerÙeebÛeer ßeæe Je efJeÕeeme heentve efveMeebleÛeer megæe yeeyeepeeRJej ßeæe yemeueer nesleer. 2007 meeueer ieg¤ heewefCe&cee efveefceòe Deecner yeeyeepeeRÛes oMe&ve IesCÙeemee"er efveIeeuees neslees. ceneue#ceer š^@JnumeÛeer Skeâ mueerhejkeâesÛe iee[er jespe (cegbyeF&–Dekeâesuee) Dekeâesuee ÙesLes peeles. Ùee iee[erceOÙes meeOeejCe meeÙebkeâeUer 7.30 Jeepelee yemetve DeeceÛee ØeJeeme meg¤ Peeuee. ner iee[er hegCÙeeceeiex peeCeej nesleer. DeeceÛÙee meesyele ceePee YeeT megneme DeesJnU megæe ÙesCeej neslee. hejbleg lÙeeuee ØemeVe š^@JnumeÛÙee yemeÛes eflekeâerš efceUeues DeeefCe lÙeeuee yeme ueiesÛe ueeieuesueer Demeleevee efveIeeJes ueeieues, lÙeecegUs Deecner hegCÙeele heesnesÛeuees lesJne ceePÙee DeeF&–Jeef[ueebvee Yesšuees DeeefCe pesJeCeeÛee [yee Je megnemeÛeer ye@ie IesTve heg{Ûee ØeJeeme meg¤ kesâuee. lÙeeveblej pesJeCe keâ¤ve vegkeâleerÛeer Peeshe ueeieueer Demelee je$eer 1.30 Jeepelee iee[er Ûeeuekeâeuee Peeshe ueeieuÙeecegUs iee[erves jmlee mees[uee Je iee[erves [eJÙee yeepetuee leerve heuešŸee IesTve 20-25 Hetâš Keesue Skeâe Dees{Ÿeele he[ueer. ceer JejÛÙee mueerhej efmešJej keâeÛesÛÙee efKe[keâerÛÙee yeepetves Peesheuesues nesles, iee[eruee PeeuesuÙee DeeIeeleecegUs leer keâeÛe Hegâšueer Je ceer 20 HegâšebJe¤ve Keeueer he[ues. hejbleg FlekeäÙee Je¤ve he[uÙeeÛes ceuee peeCeJeues megæe veener. ceuee DeefleMeÙe iee{ Peeshesletve peeies PeeuÙeemeejKes Jeešues. ceuee peeie Deeueer lesJne ceer ceeleer, oie[ DeeefCe keâeÛeebceOÙes he[uesues DemeuÙeeÛes peeCeJeues. SJe{Ÿee GbÛeeJe¤ve keâeÛe legštve Keeueer he[uÙeeÛes ceuee Deefpeyeele peeCeJeues veener, Heâòeâ ceePÙee keâheeUeuee [eJÙee yeepetuee Skeâ peKece nesTve jòeâ Jeenle nesles. efveMeeble yemeceOÙes DeeleuÙee yeepetuee
ceeÛe& 2014
!
he=‰ 10
ßeer iegueeye heg<he Peesheuee DemeuÙeeves lÙeeuee keâenerÛe Peeues veJnles. lÙeeves ueiesÛe ceuee Skeâ megKe¤he ef"keâeCeer yemeJetve ceePÙee peKecesJej ceePeer Dees{Ceer yeebOeueer Je Flej ØeJeeMeebÛÙee ceoleeruee iesuee. ceePÙee yejesyej mueerhej efmešJej JejÛÙee yeepetuee pes Flej ØeJeemeer Peesheues nesles lÙeebvee heeÙeeuee Je keâcejsuee ogKeehele Peeueer nesleer. yeeyeebÛÙee ke=âhescegUs yeme mejU KeÛeuesuÙee DeJemLesle GYeer jeefnueer nesleer Je keâesCeleerner efpeJeerle neveer Peeueer veJnleer. DeeceÛes mebhetCe& j#eCe yeeyeebveer kesâues ns DeeceÛÙee ue#eele Deeues nesles. Deecner Iejer hegCÙeeuee DeeF&–Jeef[ueebvee Heâesve keâ¤ve yeesueeJeues Je leesheÙeËle efveMeebleves ceuee veiejÛÙee Ûe›eâJeleea ne@efmhešueceOÙes ØeLeceesheÛeejebmee"er vesues nesles. DeeF& Je hehhee henešs 5 ÛÙee megceejeme Deeues Je Deecner ogmeNÙee efoJeMeer ogheejheÙeËle hegCÙeeuee Iejer hejle Deeuees. ¢ee mebhetCe& IešvesceOÙes DeeceÛÙee Iejer DeeuÙeeJej yeeyeepeeRveer peer Ûeeoj DebieeJej heebIe¤Ce Iesleueer nesleer. leer Ûeeoj DeeF&ves megnemeÛÙee ye@iesceOÙes efoueer nesleer Je lesÛe heebIe¤Ce DeheIeeleeÛÙeeJesUer ceePÙeeyejesyej nesles. Deepe yeeyeepeeRÛÙee ke=âhesves Deecner oesIesner megKe¤he Deenesle. yeeyeebÛeer ke=âhee°er DeMeerÛe meJe& YeòeâebJej jeneJeer Je yeeyeepeeRÛee efJemej keâOeer he[t osT veÙes ner yeeyeepeeRÛÙee ÛejCeer veceü ØeeLe&vee. yeesuee, ’’efmeæsÕej meble ßeer iegueeyeyeeyee keâer peÙe’’!. DevegYeJekeâlee& : meg<ecee efveMeeble ieeÙekeâJee[, veJeer cegbyeF&
ßeer iegueeyeyeeyeebÛes ØelÙe#e DevegYeJe
(efnboer)
... peye Yeer<eCe ogIe&švee ceW JeboveerÙe yeeyee peer ves yeÛeeF& peeve JeboveerÙe iegueeyeyeeyee peer mes cesjs ceelee-efhelee ( Meeblee- Deevebo DeesJnU, hegCes) keâer Yesš 1986 ceW ngF&~ leye ceQ meele meeue keâer Leer~ cesje meeje yeÛeheve JeboveerÙe yeeyee peer kesâ DeeMeerJee&o mes Gvekesâ meeefveOÙe ceW yeerlee~ JeboveerÙe yeeyee peer keâer ke=âhee mes ner cewves Deheveer heÌ{eF& hetjer keâer Deewj mLeehelÙe DeefYeÙeblee ( efmeefJeue FbpeerefveÙej) Je jÛeveekeâej yeveer~JeboveerÙe yeeyee peer keâer ke=âhee mes ner ceQ ceneje°^ ueeskeâmesJee DeefYeÙeblee hejer#ee ceW GòeerCe& neskeâj Deepe o#elee Je iegCeefveÙeb$eCe efJeYeeie, keâeskeâCe YeJeve, veJeer cegbyeF& ceW keâeÙee&efvJele ntb~ JeboveerÙe yeeyee peer keâer ke=âhee mes ner cesje efJeJeen efveMeeble megYee<e ieeÙekeâJeeÌ[ kesâ meeLe mebheVe ngDee~ efveMeeble ves JeboveerÙe yeeyee peer keâe oMe&ve veneR efkeâÙee nw, uesefkeâve nceves GvnW JeboveerÙe yeeyee peer kesâ yeejs ceW ÙeLeemebYeJe peevekeâejer oer~Meeoer mes henues nce meYeer ( cesje heefjJeej Deewj efveMeeble) keâešsue Je šekeâjKes[ peekeâj JeboveerÙe yeeyee peer keâer keâce&Yetefce Deewj meceeefOe keâe oMe&ve efkeâÙee~ cesjer Deewj cesjs heefjJeej keâer JeboveerÙe yeeyee peer ceW Deleen ßeæe osKekeâj JeboveerÙe yeeyee peer kesâ Øeefle efveMeeble keâer Yeer ßeæe ÂÌ{ yeve ieF&~ yeele Je<e& 2007 keâer nw~ ieg® hetefCe&cee kesâ efveefceòe JeboveerÙe yeeyee peer kesâ oMe&ve kesâ efueS nce meYeer efvekeâues~ ceneue#ceer š^wJesume keâer Skeâ mueerhej keâesÛe ieeÌ[er Øeefleefove cegbyeF& mes Dekeâesuee kesâ efueS peeleer nw~ Fme ieeÌ[er ceW Meece keâes lekeâjeryeve 7.30 yepes nceves Deheveer Ùee$ee Meg¤ keâer~Ùen ieeÌ[er hegCes ceeie& mes peeves Jeeueer Leer~ nceejs meeLe cesjs YeeF& megneme DeesJnue Yeer DeevesJeeues Les, uesefkeâve GvnW ØemeVe š^wJesume keâer yeme keâe efškeâš efceue ieÙee Deewj yeme jJeeveieer kesâ efueS lewÙeej nesves kesâ keâejCe GvnW legjble Ùee$ee Meg¤ keâjveer heÌ[er~FmeefueS hegCes hengbÛeves hejj nceves ceelee-efhelee mes cegueekeâele keâer Deewj Yeespeve keâe ef[yyee SJeb megneme keâer yewie ueskeâj Deeies Ùee$ee peejer jKeer~jele keâe Yeespeve keâjves kesâ yeeo Mejerj ceW DeÛeevekeâ megmleer meer Deeves ueieer~ nce nukeâer
ceeÛe& 2014
!
he=‰ 11
ßeer iegueeye heg<he veeRo ceW Les~ jele kesâ lekeâjeryeve [sÌ{ yepes Les~ Fme yeerÛe yeme Ûeeuekeâ keâes veeRo Dee ieF&, efpemekesâ keâejCe yeme meÌ[keâ mes nškeâj lespe Peškesâ Keeleer lekeâjeryeve 20-25 Hegâš ienjeF& ceW pee efiejer~ceQ Thej keâer mueerhej meerš hej keâebÛe keâer efKeÌ[keâer kesâ yeieue meesF& Leer~ yeme ogie&švee«emle nesves kesâ keâejCe keâebÛe keâer efKeÌ[keâer štš ieF& Deewj ceQ lekeâjeryeve 20 Hegâš mes veerÛes pee efiejer~uesefkeâve Fleveer Yeer<eCe ogIe&švee ceW Fleveer TbÛeeF& mes efiejves keâee cegpes kegâÚ Yeer helee veneR Ûeuee~cegPes yeme Ssmee ueiee efkeâ ceQ ienjer veeRo mes peeie ieF& ntb~veeRo Kegueves hej cewves Kego keâes efceóer, helLej Deewj keâebÛe kesâ yeerÛe heÌ[s heeÙee~Fleveer TbÛeeF& mes keâebÛe štškeâj veerÛes efiejves keâe cegPes jòeer Yej Yeer Denmeeme veneR Lee~yeme cesjs efmej ceW yeebÙeer Deesj Ûeesš ueieves mes Ketve yen jne Lee~efveMeeble yeme ceW Yeerlej keâer Deesj meesS Les, mees GvnW kegâÚ Yeer veneR ngDee~GvneWves legjble cegPes Skeâ DeejeceoeÙekeâ peien hej efye"ekeâj cesjs peKce hej cesjer DeesÌ{veer yeebOeer Deewj otmejs Ùeeef$eÙeeW keâer ceoo keâjves ueies~ cesjs meeLe Thej mueerhej keâer meerš hej pees Deewj DevÙe Ùee$eer meesS Les GvnW Fme ogIe&švee ceW hewj Deewj keâcej ceW keâeHeâer ÛeesšW DeeFË LeeR~ JeboveerÙe yeeyee peer keâer ke=âhee mes ogIe&švee«emle nesves kesâ yeeo Yeer yeme meerOeer KeÌ[er jn ieF& Leer, efpememes peveneefve veneR nesves heeF&~nceW OÙeeve ceW DeeÙee efkeâ JeboveerÙe iegueeyeyeeyee peer kesâ DeeMeerJee&o mes ner Fleveer Yeer<eCe ogIe&švee kesâ yeeo Yeer nce megjef#ele yeÛe ieS~JeboveerÙe yeeyee peer ves ner nceejs ØeeCeeW keâer j#ee keâer~ Fmekesâ yeeo nceves hegCes ceW Heâesve keâj ceelee-efhelee keâes yegueeÙee; Deewj Fme yeerÛe efveMeeble cegPes veiej efmLele Ûe›eâJeleea Demheleeue ceW ØeLeceesheÛeej kesâ efueS ueskeâj ieS~ DeeF& Deewj hehhee megyen kesâ lekeâjeryeve heebÛe yepes Jeneb hengbÛes Deewj nce meye otmejs efove oeshenj keâes hegCes Iej Jeeheme Dee ieS~Fme mecetÛes Iešvee›eâce ceW pees yeele efJeMes<e ¤he mes GuuesKeveerÙe nw Jen Ùen efkeâ nceejs Iej Deeves hej JeboveerÙe yeeyee peer ves pees Ûeeoj DeesÌ{er Leer, Jener Ûeeoj cesjer ceelee peer ves cesjs YeeF& megneme kesâ Gme yewie ceW jKeer Leer, pees ogIe&švee kesâ meceÙe cesjs heeme Lee~JeboveerÙe yeeyee peer keâer ke=âhee mes nce obheefle Deepe megKe mes nQ~ JeboveerÙe yeeyee peer keâer ke=âhee Fmeer lejn meYeer YeòeâpeveeW hej nes Deewj nce keâYeer Yeer oÙeeefveOeeve JeboveerÙe yeeyee peer keâes ve efyemejW Ùener ceveeskeâecevee nw~ JeboveerÙe yeeyee peer kesâ ÛejCeeW ceW Ùener veceü efJeveleer nw~ yeesuees, efmeæsÕej meble ßeer iegueeyeyeeyee keâer peÙe! efnvoer DevegJeeo : ßeer. Sme. heer. ÙeeoJe, cegbyeF&
ceeÛe& 2014
DevegYeJeJeeve : meg<ecee efveMeeble ieeÙekeâJeeÌ[, veJeer cegbyeF&
!
he=‰ 12
ßeer iegueeye heg<he
ßeer iegueeyeyeeyeebÛes ØelÙe#e DevegYeJe
(ceje"er)
veeog®mle peerhe Sce.Deej.peer. 288 peerheves ßeer iegueeyeyeeyeebveer yejeÛe ØeJeeme kesâuee. hetCe& osMeYej peerhe efHeâjueer. Jeb. yeeyeebvee efJeßeebleer keâMeer ceeefnleer veJnleer. leMeerÛe ¢ee peerheÛeerner DeJemLee nesleer. efHeâjleeveeÛe iee[erÛeer og¤mleer JneÙeÛeer. meve 1974 uee veeiehetjele Demeleevee iee[erÛee meceesjÛee Heâesj efieDejÛee De@keämeue legšuee. ßeer veeÙe[t ÙeebÛes meoj ceOeerue ie@jspeuee iee[er og¤mleermee"er efoueer. Heâesj efieDej De@keämeue veeiehetjuee efceUeues veener. 25 efoJemeeJej Dee<ee{er Ùee$ee nesleer. Ùee$ee ØeJeemeemee"er peerheÛeer DeeJeMÙekeâlee nesleer. veeiehetjuee Ûeej iesDej De@keämeue veener, keâeÙe keâjeJes ? Demee ØeMve meceesj Deeuee. ßeer veeÙe[tveer yejeÛe MeesOe Iesleuee heCe iesDej efceUeuee veener. Jeb. iegueeyeyeeyeebÛes meesyele efJeÛeej efJeefveceÙe Peeuee. cegbyeF& efMeJeeÙe Heâesj efieDej efceUCeej veener. efieDej lej heeefnpes. MesJešer cegbyeF&me peeJetve efieDej DeeCeCÙeeÛes "jues. ßeer veeÙe[tbveer leeye[leesye peeJetve efieDej DeeCeCÙeeÛes keâyetue kesâues. lÙeebÛesmeesyele kegâCeeuee hee"JeeÙeÛes. lej jepenbme DeeF&ves efJeÅeeOejuee hee"Jee Demes megÛeefJeues. lÙeeØeceeCes ceuee peeleesme keâe ? ne ØeMve DeeF& jepenbmeves kesâuee. ceer neskeâej efouee. DeeF& jepenbmeves ceePes peJeU ®heÙes 12,000/- efoues, 20,10,5 DeMee efÛeuuej veesše neslÙee. JesUsJej cees"Ÿee veesše efceUCesner MekeäÙe veJnles. Skeâe nB[ye@ie ceOÙes veesše Je keâhe[s IesJetve je$eer 10 Ûes oeoj SkeämeØesmeves Deecner efveIeeuees. iee[eruee ieoea Yejhetj, ueebyeÛee ØeJeeme, peeiee efceUeueer hejbleg ieoeacegUs ceePes nB[ye@ieuee Oekeäkeâe yemeuee DeeefCe ye@ieÛee nB[ue legšuee. ye@ie Keeueer he[ueer. nB[ueJejÛe efveYeeJeues. meble ßeer iegueeyeyeeyeebÛes ke=âheeMeerJee&oeves Deecner cegbyeF&me megjUerle Deeuees. mšsMeveJej š@keämeer IesJetve ßeerceeve oueeue meensyeeÛes JejUerÛes Iejer iesuees. meble ßeer iegueeyeyeeyee Deepeejer DemeleeveeÛes JesUer GheÛeejemee"er lÙeebÛeskeâ[sÛe cegkeäkeâeceeme neslees. ßeerceeve oueeue, ßeer meble ieesoeJejer ceelee Gheemeveer cenejepe ÙeebÛes Skeâefve‰ Yeòeâ. ceePeer DeesUKe nesleerÛe. mekeâeUÛeer JesU, ÛeneheeCeer Peeues. ßeer. veeÙe[tmeensye DeebIeesUerme iesues. ceer ye@ieceOetve 5,10,20 ÛÙee veesše ßeer oueeue ÙeebÛesmeceesj "sJeuÙee. 12,000/- ®heÙeebÛÙee DeMee veesše heentve lÙeebvee Dee§eÙe& Jeešues. lÙeebveer veesše cees"Ÿee keâ¤ve IesleuÙee. Heâesj efieDej peerhe De@keämeuemee"er Deeuees DemeuÙeeÛes efveJesovener kesâues. megceejs 11 Jeepelee lÙeebbÛes iee[erletve kebâheveerÛes ogkeâeve iee"ues. vescekesâ lÙeeÛe efoJeMeer kebâheveerÛes meJe& keâce&Ûeejer mebheeJej nesles. kegâCeerner keâeceeJej veJnles. ßeer oueeue meensyeebvee efJeÛeej he[uee Deelee keâmes keâjeJes. meble ßeer iegueeyeyeeyeebÛeer ceveesceve ØeeLe&vee kesâueer, cnCeeuees osJee keâeÙe hejer#ee Ieslee. iee[er legceÛeer, keâece legceÛesÛe, veeiehetjuee meeceeve efceUeues veener, cnCetve cegbyeF&me Deeuees lej ne Øekeâej lesJe{Ÿeele kebâheveer ceeuekeâ Deeues. ßeer oueeue meensyeebÛeer DeesUKe nesleerÛe. mJele: ceeuekeâÛe meceesj DeeuÙeeves De@keämeue efceUCÙeeÛeer MekeäÙelee yeUeJeueer. Heâesj efieDej De@keämeue Deens heCe iees[eJetveceOÙes Deens. lesJne keâeÙe keâjeJes Demee hegvne ØeMve GYee jeefnuee. oesve efieDej De@keämeue Dee@efHeâmeceOÙes Deens lees ceer osJet Mekeâlees Demes meebefieleues. meble ßeer iegueeyeyeeyeebÛes mcejCe keâ¤ve oesve efieDejÛes De@keämeue Iesleues. veeÙe[t Ùeebvee mšsMeveJej mees[ues. oesve efoJemeeveblej ceer cegbyeF&ntve veeiehetjuee Deeuees. lÙee DeJeOeerle ßeer veeÙe[tbveer iee[er og®mle keâ¤ve "sJeueer nesleer. iegueeyeyeeyeebÛes Dee%esvegmeej ßeer megOeekeâj ye[keâme ÙeebÛes mJeeOeerve iee[er kesâueer. peerhe iee[er IesTve les
ceeÛe& 2014
!
he=‰ 13
ßeer iegueeye heg<he heb{jhetjuee peeCÙeeme efveIeeues. ceuee meesheefJeuesueer peyeeyeoejer hetCe& PeeuÙeeÛes ceuee meceeOeeve ueeYeues. SJe{s meJe& DeeheuÙee efveoMe&veeme DeeCeCÙeeÛes keâejCe ue#eele Deeues DemesueÛe. Øemebie Úesše, oesve iesDejÛee De@keämeue veeiehetjuee ner efceUeuee Demelee heCe Heâesj iesDejÛeeÛe De@keämeue heeefnpes. cegbyeF& ØeJeeme Ie[uee. ØeJeemeeleerue leehe, cegbyeF&uee kebâheveerle mebhe, keâce&Ûeejer veener. hejcehetpÙe meble ßeer iegueeyeyeeyeebÛes mcejCe. De[ÛeCeerletve ceeie& lesÛe oeKeJeleerue. lÙeebÛes ke=âheeMeerJee&oevesÛe ceeie& efveIeeuee. ner meJe& OeeJeheU, keâeceeÛeer pegUJee– pegUJe, meesyeleÛe meesheefJeuesues keâece efkeâleer ceve ueeJetve keâjlee– peCet–ner hejer#eeÛe. hejer#ee heemener lÙeebÛÙeeÛe ke=âhesves Peeuees. DevÙeLee SJe{s heefjßece keâesCe keâjlees. DevegYeJekeâlee& : efJeÅeeOej Iees[Keebos, veeiehetj
ßeer iegueeyeyeeyeepeer keâe ØelÙe#e DevegYeJe
(efnboer)
veeog®mle peerhe Sce.Deej.peer. 288 peerhe mes ßeer iegueeyeyeeyee peer ves keâeHeâer Ùee$ee keâer~ mecetÛes osMe Yej ceW peerhe Ietceer~ efpeme lejn JeboveerÙe yeeyee peer keâes helee ner veneR Lee efkeâ Deejece keäÙee Ûeerpe nw "erkeâ Gmeer lejn Fme peerhe keâer Yeer DeJemLee Leer~ Ùee$ee kesâ oewjeve ner peerhe keâer cejccele nesleer Leer~ meve 1974 ceW veeiehegj ceW cegkeâece kesâ oewjeve peerhe keâe Deeies keâe Ûeej efieÙej keâe Skeämesue štš ieÙee~ efpeues ceW efmLele ßeer veeÙe[t kesâ iewjspe ceW ieeÌ[er cejccele kesâ efueS ieF&~ Heâesj efieÙej Skeämesue veeiehegj ceW veneR efceuee~ 25 efove yeeo Dee<eeÌ{er Ùee$ee Leer~ Ùee$ee kesâ efueS peerhe keâer pe¤jle Leer~ veeiehegj ceW Ûeej efieÙej Skeämesue veneR efceue jne nw, Deye keäÙee keâjW? Ùen ØeMve KeÌ[e nes ieÙee~ ßeer veeÙe[t ves Deheveer #ecelee Yej meejs ØeÙeeme keâj efueS uesefkeâve efieÙej veneR efceuee~ JeboveerÙe iegueeyeyeeyee peer kesâ meeLe efJeÛeej-efJeceMe& efkeâÙee ieÙee~ cegbyeF& kesâ DeueeJee Deewj keâneR Heâesj efieÙej Skeämesue veneR efceuesiee~ uesefkeâve efieÙej pe¤jer Lee~ Ssmes ceW cegbyeF& peekeâj efieÙej ueeves keâe efveCe&Ùe efueÙee ieÙee~ ßeer veeÙe[t ves Heâewjve peekeâj efieÙej ueeves keâer efpeccesoejer ueer~ Gvekesâ meeLe efkeâmes Yeepee peeS, leye jepenbme DeeF& ves megPeeÙee efkeâ Gvekesâ meeLe efJeÅeeOej keâes Yespee peeS~ Deewj meeLe ner DeeF& jepenbme ves cegPemes hetÚe efkeâ meeLe peeDeesies keäÙee? ceQves neceer Yejer~ DeeF& jepenbme ves cesjs heeme 12,000 ®heS efoS~ meejer jkeâce 20. 10. 5 keâer Hegâškeâj veesš keâer Mekeäue ceW Leer~ meceÙe hej yebOes veesš efceue heevee cegefMkeâue Lee~ Skeâ nQ[yewie ceW veesš Deewj keâheÌ[s ueskeâj nce jele 10 yepes keâer oeoj SkeämeØesme mes jJeevee ngS~ š^sve ceW yengle YeerÌ[ Leer~ Ùee$ee uebyeer Leer~ efkeâmeer lejn peien lees efceue ieF&, uesefkeâve Oekeäkeâecegkeäkeâer ceW cesjs nQ[yewie keâe nQef[ue štš ieÙee~ yewie veerÛes efiej ieF&~ nQ[ue Deueie jn ieÙee~ meble ßeer iegueeyeyeeyee peer ke=âhee mes nce megjef#ele cegbyeF& hengbÛe ieS~ mšsMeve mes šwkeämeer hekeâÌ[keâj nce Jejueer efmLele ßeerceeve oueeue kesâ Iej hengbÛes~ ßeerceeve oueeue, ßeer meble ieesoeJejer ceelee Gheemeveer cenejepe kesâ DevevÙe Yeòeâ Les~ cesjer Gvemes henÛeeve Leer~ megyen keâe meceÙe, ÛeeÙeheeveer ngDee~ ßee veeÙe[t meensye mveeve keâjves Ûeues ieS~ ceQves 5, 10, 20 kesâ veesš efvekeâeuekeâj ßeer oueeue kesâ meeceves jKes~ Ssmes veesšeW keâer Mekeäue ceW 12,000 ®heS keâer jkeâce osKekeâj GvnW yeÌ[e DeeMÛeÙe& ngDee~ GvneWves veesš yebOes keâje efueS~ nceves Gvemes efveJesove efkeâÙee efkeâ nce Heâesj efieÙej Skeämesue kesâ efueS DeeS nQ~
ceeÛe& 2014
!
he=‰ 14
ßeer iegueeye heg<he megyen 11 yepes nce Gvekeâer ieeÌ[er mes kebâheveer ceW hengbÛes, uesefkeâve mebÙeesie osefKeS efkeâ Gmeer efove kebâheveer kesâ meejs keâce&Ûeejer nÌ[leeue hej Ûeues ieS Les~ keâesF& keâece hej veneR Lee~ ßeer oueeue meensye meesÛe ceW heÌ[ ieS efkeâ Deye keäÙee efkeâÙee peeS~ nceves ßeer meble iegueeyeyeeyee peer keâer ceve ner ceve ceW ØeeLe&vee keâer efkeâ YeieJeeve nceejer keäÙee hejer#ee ues jns nes~ ieeÌ[er Deehekeâer, keâece Deehekeâe, veeiehegj ceW meeceeve veneR efceuee, lees cegbyeF& DeeS nQ; Deewj Deye Ùeneb Ùen mecemÙee~ Fleves ceW Jeneb kebâheveer kesâ ceeefuekeâ Dee ieS~ ßeer oueeue meensye mes Gvekeâer henÛeeve Leer~ mJeÙeb ceeefuekeâ kesâ meeceves Dee peeves mes Heâesj efieÙej Skeämesue efceueves keâer Gcceero Øeyeue nes ieF&~ GvneWves keâne efkeâ Heâesj efieÙej Skeämesue nw lees pe¤j, uesefkeâve ieesoece ceW nw~ Deye efHeâj mecemÙee KeÌ[er nes ieF& efkeâ keäÙee efkeâÙee peeS~ GvneWves yeleeÙee efkeâ oes efieÙej Skeämesue Dee@efHeâme ceW nw, Deiej Jen ÛeeefnS lees ceQ os mekeâlee ntb~ meble ßeer iegueeyeyeeyee peer keâe mcejCe keâj nceves oes efieÙej Skeämesue ues efueÙee~ veeÙe[t keâes mšsMeve hej ÚesÌ[e~ oes efove yeeo peye ceQ cegbyeF& mes veeiehetj hengbÛee lees Fme yeerÛe ßeer veeÙe[t ves ieeÌ[er keâer cejccele keâj Gmes lewÙeej keâj efoÙee Lee~JeboveerÙe iegueeyeyeeyee peer keâer Dee%eevegmeej ßeer megOeekeâj ye[keâme keâes ieeÌ[er meeQhe oer~ peerhe ieeÌ[er ueskeâj Jes heb{jhegj peeves kesâ efueS efvekeâues~ cegPes oer ieF& efpeccesoejer hetjer nesves keâer meblegef° cenmetme ngF&~ Flevee meye kegâÚ Deehe ueesieeW kesâ OÙeeve ceW ueeves keâe leelheÙe& mecePe ceW Dee ner ieÙee nesiee~ Øemebie Úesše nw, oes efieÙej keâe Skeämesue veeiehegj ceW Yeer efceue peelee, uesefkeâve Heâesj efieÙej keâe Skeämesue ÛeeefnS Lee~ cegbyeF& Ùee$ee ngF&~ Ùee$ee keâer efokeäkeâleW, cegbyeF& ceW kebâheveer ceW nÌ[leeue, keâce&ÛeeefjÙeeW keâer iewjceewpetoieer~ hejce hetpÙe meble ßeer iegueeyeyeeyee peer keâe mcejCe~ DeÌ[Ûeve mes Úgškeâejs keâe ceeie& Jener megPeeSbies~ Gvekeâer ke=âhee DeeMeerJee&o mes ceeie& efvekeâuee~ Ùen meejer YeeieoewÌ[, keâece keâe leeuecesue, meeQhes ieS keâece keâes efkeâleveer efpeccesoejer mes ceve ueieekeâj hetje keâjles nQ ceevees Fmekeâer hejer#ee ueer pee jner nes~ Deewj FmeceW nce JeboveerÙe yeeyee peer keâer ke=âhee mes ner heeme ngS~ veneR lees Flevee heefjßece keâewve keâjlee nw~ efnvoer DevegJeeo : ßeer. Sme. heer. ÙeeoJe, cegyebF&
DevegYeJekeâlee& : efJeÅeeOej Iees[Keebos, veeiehetj
ßeer iegueeyeyeeyeebÛes ØelÙe#e DevegYeJe (ceje"er) Jeb. iegueeyeyeeyeebÛes ØeLece oMe&ve Je DevegYeJe meve 1992 meeueer ueiveeuee 3-4 Je<ex Gueštve iesueer nesleer. Depetve ieesheeUeÛeer Ûeentue vemeuÙeeves keâeUpeer meleeJele nesleer. osJe, ieb[s, meeOet, oJeeKeeves Demes meJe& ØeÙelve Ûeeuet nesles. MesJešer Jeb. iegueeyeyeeyeepeeRÛÙee ke=âhesves 4 mehšWyej, 2002 jespeer ceuee cegueiee Peeuee. ceePee peJeUÛee efce$e kewâ. peieoerMe legUpeehetjkeâj Ùeeves ceuee Jeb. yeeyeebyeöue ceeefnleer meebefieleueer Je oMe&ve IesCÙeeme meebefieleues. keâešsueieeJe Kethe ueebye DemeuÙeeves ceveeÛee efnÙÙee keâ¤ve peeCes pecele veJnles. heg{s DemesÛe Skeâoe yeeyee hegCÙeeuee ÙesCeej Deensle Demes mecepeuÙeeJej legUpeehetjkeâj Je ceer Demes oesIespeCe peeCÙeeÛes "jues Je lÙeeØeceeCes Deecner iesuees osKeerue. yeeyee kesâJnener ÙesT Mekeâleele cnCetve Deecner mekeâeUÛÙee iee[erves iesuees Je efMeJeepeerveiej ÙesLes pÙeebÛÙeekeâ[s ÙesCeej lÙeebÛÙee Iejer cegkeäkeâece kesâuee. mekeâeU iesueer, ogheej mejueer, mebOÙeekeâeU
ceeÛe& 2014
!
he=‰ 15
ßeer iegueeye heg<he Peeueer lejer yeeyee Deeues veenerle. kebâšeUtve iesuees, MesJešer meeOeejCe 8 ÛÙee megceejeme yeeyee Deeues. pebieer mJeeiele Peeues. meesyeleÛeer Yeòeâ ceb[Uer Jeiewjs meJe&peCe nesles. yeeyeebÛes oMe&ve Iesleues. yeeyeebÛes Yepeve meg¤ Peeues. Deecnebuee pesJeCe IesCÙeemee"er meebefieleues. lÙeeØeceeCes Deecner pesJeCe kesâues. veblej ceer efce$eeuee cnCeeuees keâer, Deelee DeeheCe meesueehetjuee peeT. lees vekeâes cnCele neslee, heCe ceer ceePee Dee«en mees[uee veener. lÙeeves ceuee keâuhevee efoueer nesleer keâer, ’yeeyeebÛÙee hejJeeveieer efMeJeeÙe ÙesLetve peelee Ùesle veener’. heCe ceer lemeeÛe efce$eeuee IesTve efveIeeuees Je ceveele cnCeeuees keâer, ’hejJeeveieerÛeer keâeÙe iejpe ?’ Deecner je$eer mJeejiesš mšB[Jej Deeuees, lej iee[er veJnleer. lÙeeJesUsme Skeâ šWhees meesueehetjuee Ûeeueuee neslee cnCetve lÙeele yemeuees. Flekesâ meieUs PeeuÙeeJej ceveeletve megmkeâeje mees[uee keâer Ûeuee Skeâoe meesueehetjuee efveIeeuees Je GÅeeÛeer [Ÿetšer ke⤠Mekeâlees, heCe kegâ"ues keâeÙe ! DeeceÛÙee šWheesÛeer je$eer Ûeejner Ûeekesâ Skeâ-Skeâ keâ¤ve hebkeäÛej nesTve meieUer je$e Deecner meeOes hegCÙeeÛÙee yeensj peeT Mekeâuee veJnlees. Henešs 4 ÛÙee heg{s lees šWhees hegCÙeeyeensj he[uee Je mekeâeUer 10 Jeepelee Deecner meesueehetjuee heesnesÛeuees. ogmeNÙee efoJeMeer ceeefnleer keâUeueer keâer, keâeue je$eer yeeyeebÛes Yepeve 4 JeepesheÙeËle Ûeeuet nesles. cnCetve lÙeeveblejÛe DeeceÛeer hegCÙeeletve megškeâe Peeueer. ner yeeyeebÛeer heefnueer ØeefÛeleer nesÙe. DevegYeJekeâlee& : Øee. efJeveÙe efoiebyej Debyeueieer, meesueehetj
ßeer iegueeyeyeeyeepeer keâe ØelÙe#e DevegYeJe
(efnboer)
meve 1992 keâer yeele nw Meeoer kesâ 3-4 meeue nes ieS Les~ Deye lekeâ ieesheeue (mebleeve) keâer Deenš ve nesves mes efÛeblee melee jner Leer~ osJe, leeyeerpe, meeOeg, oJeeKeevee Ssmes meejs ØeÙeeme Meg¤ Les~ Deblele: JeboveerÙe iegueeyeyeeyee peer keâer ke=âhee mes 4 efmelebyej, 2002 keâes cegPes yesše ngDee~ cesjs keâjeryeer efce$e mJe. peieoerMe leguepeehegjkeâj ves cegPes JeboveerÙe yeeyee peer kesâ yeejs ceW yeleeÙee Deewj oMe&ve osves kesâ efueS keâne~ keâešsue ieebJe keâeHeâer otj Lee FmeefueS ceve keâÌ[e keâj Yeer Jeneb peevee veneR nes hee jne Lee~ yeeo ceW helee Ûeuee efkeâ JeboveerÙe yeeyee peer hegCes ceW Dee jns nQ leye leguepeehegjkeâj Deewj ceQ; nce oesveeW ves Jeneb peeves keâe efveCe&Ùe efkeâÙee Deewj ieS Yeer~ JeboveerÙe yeeyee peer keâYeer Yeer hegCes Dee mekeâles nQ Fme yeele keâes OÙeeve ceW jKekeâj nce megyen keâer ieeÌ[er mes ieS Deewj efMeJeepeerveiej ceW efpevekesâ Ùeneb JeboveerÙe yeeyee peer keâe Deeieceve nesves Jeeuee Lee Jeneb nceves cegkeâece efkeâÙee~ megyen yeerleer, oeshenj Dee ieF& Deewj efHeâj Meece nes ieF&, uesefkeâve JeboveerÙe yeeyee peer veneR DeeS~ nce efyeukegâue yeesj nes Ûeues Les efkeâ leYeer lekeâjeryeve Dee" yepes JeboveerÙe yeeyee peer keâe Jeneb Deeieceve ngDee~ YeJÙe mJeeiele ngDee~ meeLe ceW Yeòeâceb[ueer Yeer Leer~ nceves JeboveerÙe yeeyee peer kesâ oMe&ve efkeâS~ JeboveerÙe yeeyee peer kesâ Yepeve Meg¤ nes ieS~ nceW Yeespeve Øemeeo osves keâes keâne~ DeeosMeevegmeej nceves Yeespeve Øemeeo «enCe efkeâÙee~ yeeo ceW ceQves Deheves efce$e mes keâne efkeâ nce meesueehegj Ûeueles nQ~ Jen Fvekeâej keâj jne Lee, uesefkeâve ceQves Dee«en peejer jKee~ Gmeves cegPes yeleeÙee Lee efkeâ JeboveerÙe yeeyee peer keâer Dee%ee efueS efyevee Ùeneb mes efJeoe veneR ues mekeWâies~ uesefkeâve ceQ efce$e keâes meeLe ueskeâj jJeevee nes ieÙee Deewj ceve ner ceve keâne efkeâ Devegceefle keâer keäÙee DeeJeMÙekeâlee nw? nce jele ceW mJeejiesš mšQ[ hej hengbÛes, lees heeÙee efkeâ ieeÌ[er veneR DeeF& nw~ Gme meceÙe Skeâ šWhees meesueehegj
ceeÛe& 2014
!
he=‰ 16
ßeer iegueeye heg<he pee jne Lee~ nce GmeceW yew" ieS~ Flevee meye kegâÚ nesves kesâ yeeo ceve ceW ueiee efkeâ Ûeuees efkeâmeer lejn meesueehegj hengbÛe peeSbies Deewj keâue [Ÿetšer keâj meketbâiee, uesefkeâve DeYeer efouueer otj Leer~ nce efpeme šWhees ceW meJeej ngS Les jele ceW Gmekesâ ÛeejeW šeÙej Skeâ-Skeâ keâjkesâ hebkeäÛej nes ieS~ meejer jele leceece keâesefMeMe keâj uesves kesâ yeeJepeto nce hegCes mes yeenj veneR pee mekesâ~ megyen kesâ lekeâjeryeve Ûeej yepes Jen šWhees efkeâmeer lejn hegCes mes yeenj efvekeâuee Deewj megyen 10 yepes kesâ keâjerye nce meesueehegj hengbÛes~ otmejs efove megyen metÛevee efceueer efkeâ JeboveerÙe yeeyee peer keâe Yepeve megyen Ûeej yepes lekeâ Ûeue jne Lee~ FmeefueS Gmekesâ yeeo ner nce hegCes mes yeenj efvekeâue mekesâ~ Ùen JeboveerÙe yeeyee peer mes pegÌ[e henuee DevegYeJe Lee~ henueer yeej JeboveerÙe yeeyee peer keâer efoJÙe meòee keâe DevegYeJe ngDee~ efnvoer DevegJeeo : ßeer. Sme. heer. ÙeeoJe, cegyebF& DevegYeJekeâlee& : Øee. efJeveÙe efoiebyej Debyeueieer, meesueehetj
ßeer iegueeyeyeeyeebÛes ØelÙe#e DevegYeJe (ceje"er) meble ßeer iegueeyeyeeyee cnšues keâer, Ûeeuelee yeesuelee osJe DeeheuÙeeuee Yesšuee Demes mecepee. Ùee osJeeme keâener vekeâes Ùee osJeeme nJeer Demeles leer cnCepes Yeòeâer. iegueeyeyeeyee osJeeÛÙee ÛejCeer cemlekeâ "sJee. lÙeebÛÙee Heâesšesme Goyeòeer ueeJee DeeheCeebme ÙeMe ns ÙesCeejÛe. ceePÙee peerJeveeleerue Skeâ Øemebie cnCepes DeeceÛee ogOe efJe›eâerÛee JÙeJemeeÙe Deens. Skeâe je$eerÛÙee henejer Skeâ ieeÙe JÙeeÙeuee Peeueer hejbleg Jeeme¤ Dees{CÙeemee"er ceeCemes veJnleer. heCe ceer yeeyeebÛÙee Heâesšesmeceesjerue Debieeje IesJetve ieeF&uee ueeJeuee Je yeeyeebÛÙee veeJeeÛee pehe keâjCÙeeme meg®Jeele kesâueer. lej keâeÙe Ie[ues Jeeme¤ ueiesÛe yeensj Deeues Je ieeÙe ceeskeâUer Peeueer. ’’osJe oÙeeU, keâjer meJeeËÛee meebYeeU’’. DevegYeJekeâlee& : meew. keâceU yeeyeemeensye Yegmeejer, meesveF&, Denceoveiej
ßeer iegueeyeyeeyeepeer keâe ØelÙe#e DevegYeJe
(efnboer)
meble ßeer iegueeyeyeeyee peer kesâ yeejs ceW keânvee nes, lees Ùener keâne pee mekeâlee nw efkeâ mebefÛele hegCÙekeâceeX kesâ Ûeueles nceW Ûeueles-yeesueles osJe keâe mee#eelkeâej ngDee~ Fme osJe keâes kegâÚ veneR ÛeeefnS, FvnW ÛeeefnS lees efmeHe&â Yeefòeâ~ YeieJeeve iegueeyeyeeyee kesâ ÛejCeeW ceW ceeLee šsefkeâS~ Gvekesâ Heâesšes hej Deiejyeòeer ueieeFS, nceW ÙeMe efveefMÛele Øeehle nesiee~ nceejs peerJeve mes pegÌ[e Ssmee ner Skeâ Øemebie nw~ nceeje otOe efye›eâer keâe keâejesyeej nw~ Skeâ jele keâer yeele nw~ nceejer ieeÙe efyeÙeeves keâer lewÙeejer ceW Leer, uesefkeâve yeÚÌ[s keâes KeeRÛeves kesâ efueS ueesie veneR Les~ Ssmeer GuePeve Yejer efmLeefle ceW ceQves JeboveerÙe iegueeyeyeeyee peer kesâ Heâesšes kesâ meeceves mes Debieeje ueskeâj Gmes ieeÙe kesâ Mejerj hej ueieeÙee Deewj JeboveerÙe yeeyee peer keâe veecemcejCe Meg¤ keâj efoÙee~ Ûecelkeâej osefKeS efkeâ efyevee efkeâmeer kesâ menÙeesie kesâ ner yeÚÌ[e keâesKe mes yeenj Dee ieÙee Deewj ieeÙe keâes efkeâmeer lejn keâer lekeâueerHeâ veneR ngF&~ ’’osJe oÙeeU, keâjer meJeeËÛee meebYeeU’’ efnvoer DevegJeeo : ßeer. Sme. heer. ÙeeoJe, cegyebF& DevegYeJekeâlee& : meew. keâceU yeeyeemeensye Yegmeejer, meesveF&, Denceoveiej
ceeÛe& 2014
!
he=‰ 17
ßeer iegueeye heg<he
ßeer iegueeyeyeeyeebÛes ØelÙe#e DevegYeJe (ceje"er) Devehes#eerle oMe&ve meble ßeer iegueeyeyeeyeebÛes Yepeve–efkeâle&veeÛes keâeÙe&›eâce melele Ûeeuet nesles. je$eer keâeÙe&›eâce meg¤ Peeuee efkeâ henešÛe JneÙeÛeer. Yepevekeâjer ceb[Uer Je Flej menkeâejer efce$e vesnceerÛe meesyele jenle. efoJemeYej Deeheueer veeskeâjer leLee Gefoce keâ¤ve je$eYej hetpÙe yeeyeebÛes meesyele Yepeve–efkeâle&veele JesU peele Demes. je$eer Yepeve– Yeespeve efoJemee veeskeâjer Demes meleleÛes Ûeeuet nesles. DeeF& jepenbme hetpÙe yeeyeeme cnCeeuÙee ’’¢ee heesjebkeâ[s keâener ue#e Deens keâe ? Deepe Skeâ ceefnvee Peeuee. keâener efJeßeebleer veener. cegueebÛeer Øeke=âleer Kejeye Peeueer lej lÙeebÛes DeeF&–Jeef[ue keâeÙe cnCeleerue.’’ hetpÙe yeeyee cnCeeues ceeB let cnCeles les yejesyej Deens. ceuee heCe ceePÙee menkeâejer cegueebÛeer keâeUpeer Deens. Ùee cegueebÛÙee ÛesnNÙeekeâ[s peje hene. keâmes efomeleele les ceuee meebie. Ûesnjs keâescespeues Deensle keâe hene, keâener efÛeblee ke⤠vekeâes. ceer meJe& meebYeeUlees. SkesâefoJeMeer Oece&jepe Ghe&â ceneosJejeJe keâJe[s ÙeebÛeskeâ[s ieg®JeejÛee keâeÙe&›eâce neslee. je$eer Yepeve–Yeespeve Peeues. efoJeeUerÛes efoJeme–legUMeer efJeJeeneÛÙee efoJeMeer ceuee cnCeeues jeÙeyee let keâes"s jenlees ? veeiehetjeleerue ’iebiee–pecegvee’ Jemleerle jenlees cnCetve meebefieleues. yeeyee cnCeeues, "erkeâ Deens, Yepeve PeeuÙeeJej ceesšejerle yeme. Dee%esØeceeCes ceer ceesšejerle yemeuees. iee[erle ßeer ceneosJejeJe keâeJe[s, meeyetmes", ke=â<CejeJe heeskeâUs, (heeveJeeues) YeÙÙeepeer meeUJes, De«eJeeuemes" iebYeerj ceecee, oeoemeensye veeF&keâ DeMeer ye[er ye[er ceb[Uer nesleer. hetpÙe yeeyee mšsDejeRieJej nesles. iee[er mejU Iejemeceesj GYeer kesâueer. nsÛe keâe legPes Iej Demes ceuee efJeÛeejues. ceer nes cnCetve Keeueer Glejuees. Iejemeceesj kegâCeeÛeer ceesšj cnCetve Iejeleerue ceb[Uer meceesj Deeueer. hetpÙe yeeyeebvee meJeeËveer vecemkeâej kesâuee. ceePes Iej keâewuee¤, ojJeepeeJej heesleer ueeJeuesueer. cees"er melejbpeer Ieeleueer, meJe& yemeues. osJeeme DeemeveeJej yemeefJeues. jepeeYeeT [HeâJeeues Ùeebveer Yepeveeme meg®Jeele kesâueer. osJeeÛes Skeâ Yepeve Peeues. Deele Iejele iesues. DeeF&uee cnCeeues ceeÙe ceuee Yetkeâ ueeieueer. pesJeCe leÙeej neslesÛe. ueiesÛe leeš–heeCeer kesâues. hegjCe–heesUer, meeOeer heesUer, JejCe–Yeele, JeebiÙeeÛeer Yeepeer, keâjJeboeÛeer ÛešCeer Demes leeš IesJetve Deeueer. hetpÙe yeeyeebvee vecemkeâej kesâuee Je pesJeCeemee"er efveceb$eerle kesâues. hetpÙe yeeyeebveer KejesKejÛe Deejeceele pesJeCe kesâues. lÙeeÛe keâeUele DeeF&ves ÛegueerJej ÛeneÛes Yeeb[s "sJeues nesles. efJeme–hebÛeefJeme keâhe Ûene "sJeuee neslee. YepeveeÛes DeeJeepeeves YeesJeleeueÛes ueeskeâebÛeer oMe&veemee"er ieoea Peeueer. ÛeneÛes Yeeb[ŸeeJejerue PeekeâCeer keâe{CÙeeme meebefieleues. Dee%esØeceeCes PeekeâCeer keâe{ueer. meieàÙeebvee keâhe Ye¤ve–Ye¤ve Ûene ÅeeJeÙeeme meebefieleues. keâhe Ye¤ve–Ye¤ve Ûene Jeešhe kesâues. 100-150 ueeskeâebvee Ûene efouee. lejer Jeerme–hebÛeJeerme keâhe Ûene efMeuuekeâ nesleeÛe. DeMeer efueuee legUMeer efJeJeeneÛÙee efoJeMeer kesâueer. ns meJe& heentve IejÛes ueeskeâ LekeäkeâÛe Peeues. ogmejs efoJeMeer DeeceÛes ceeceepeer mJe. yeeyetjeJepeer MegæueJeej Iejer Deeues. Deecnebuee hetpÙe yeeyee DeeuÙeeÛes meebefieleues veener. ceeceepeer, ceueeÛe hetpÙe yeeyee ÙesCeej DemeuÙeeÛes ceeefnle veJnles. lesJne ceer legcneuee keâmes keâUJeCeej, Øemeeo cnCetve Ûene Deens. leesÛe iejce keâ¤ve lÙeebvee efouee. lÙee Ûeneuee iegueeyeeÛee megiebOe Ùesle neslee. Øemeeoeves OevÙe Peeuees Demes ceeceepeer cnCeeues. DevegYeJekeâlee& : jeÙeyee ceeQoskeâj, veeiehetj
ceeÛe& 2014
!
he=‰ 18
ßeer iegueeye heg<he
ßeer iegueeyeyeeyeepeer keâe ØelÙe#e DevegYeJe
(efnboer)
Devehesef#ele oMe&ve
meble ßeer iegueeyeyeeyee peer kesâ Yepeve-keâerle&ve kesâ keâeÙe&›eâce melele peejer Les~ jele ceW keâeÙe&›eâce Meg¤ nes peelee lees megyen ner nes peeleer~ Yepevekeâjer ceb[ueer Deewj DevÙe menÙeesieer efce$e meowJe meeLe jnles~ efove Yej Deheveer veewkeâjer, GÅece keâj jele Yej hetpÙe yeeyee peer kesâ meeLe Yepeve-keâerle&ve ceW meceÙe JÙeleerle nes jne Lee~ jele ceW Yepeve-Yeespeve Deewj efove ceW veewkeâjer Ùener efoveÛeÙee& nes Ûeueer Leer~ Skeâ efove DeeF& jepenbme ves hetpÙe yeeyee peer mes keâne , ‘‘ Fme ueÌ[kesâ keâer Deesj kegâÚ OÙeeve nw keäÙee? Deepe Skeâ cenervee nes ieÙee~ keâesF& Deejece veneR~ yeÛÛes keâer leefyeÙele efyeieÌ[ ieF&, lees Gmekesâ ceeb-yeehe keäÙee keânWies?’’ hetpÙe yeeyee peer yeesues ceeb Deehe mener keân jner nes~ cegPes Yeer cesjs menÙeesieer yeÛÛeeW keâer efÛeblee nw~ Fme ueÌ[kesâ kesâ Ûesnjs keâer Deesj peje osKees~ kewâmee efoKe jne nw cegPes yeleeDees~ Ûesnje yeesefPeue nw keäÙee osKees, efkeâmeer lejn keâer efÛeblee cele keâerefpeS~ ceQ meye mebYeeuelee ntb~ Skeâ efove Oece&jepe GHe&â ceneosJejeJe keâJe[s kesâ Ùeneb ieg®Jeej keâe keâeÙe&›eâce Lee~ jele ceW Yepeve-Yeespeve keâe DeeÙeespeve mebheVe ngDee~ oerheeJeueer keâe meceÙe, leguemeer efJeJeen kesâ efove JeboveerÙe yeeyee peer ves cegPemes keâne, jeÙeyee legce keâneb jnles nes? ceQves yeleeÙee efkeâ ceQ veeiehegj keâer ‘iebiee-pecegvee’ yemleer ceW jnlee ntb~ JeboveerÙe yeeyee peer yeesues "erkeâ nw, Yepeve nes peeves hej ceesšj ceW yew"vee~ Dee%eevegmeej ceQ ceesšjkeâej ceW yew" ieÙee~ ieeÌ[er ceW ßeer ceneosJejeJe keâeJe[s, meeyetmes", ke=â<CejeJe heeskeâUs, (heeveJeeues) YeÙÙeepeer meeUJes, De«eJeeuemes" iebYeerj ceecee, oeoemeensye veeF&keâ Ssmeer yeÌ[er-yeÌ[er cebnueer ceewpeto Leer~ hetpÙe yeeyee peer mšsÙeefjbie hej Les~ ieeÌ[er meerOes Iej kesâ meeceves KeÌ[er keâer~ cegPemes hetÚe keäÙee Ùener nw legcneje Iej? ceQ neceer Yejles ngS veerÛes Glej ieÙee~ Iej kesâ meeceves efkeâmeer keâer ceesšj ieeÌ[er DeeF& osKe Iej kesâ ueesie yeenj Dee ieS~ meYeer ueesieeW ves hetpÙe yeeyee peer keâes vecemkeâej efkeâÙee~ cesje Iej keâJeues keâer Úle Jeeuee Lee, ojJeepes hej heesleer ueieer Leer~ yeÌ[er ojer efyeÚeF&~ meYeer ueesie yew"s~ osJe keâes Deemeve hej efye"eÙee~ jepeeYeeT [HeâJeeues ves Yepeve DeejbYe efkeâÙee~ osJe keâe Skeâ Yepeve ngDee~ Fmekesâ yeeo Iej ceW ieS~ JeboveerÙe yeeyee peer ves cesjer ceeb mes keâne efkeâ ceeb cegPes YetKe ueieer nw~ Yeespeve lewÙeej Lee ner~ legjble Leeueer mepeeF& ieF&, heeveer jKee ieÙee~ hegjve heesueer, meeoer heesueer, oeue-ÛeeJeue, yeQieve keâer meypeer, keâjeQoe keâer Ûešveer mes mepeer Leeue DeeF&~ hetpÙe yeeyee peer keâes vecemkeâej efkeâÙee Deewj Yeespeve kesâ efueS Deecebef$ele efkeâÙee~ hetpÙe yeeyee peer ves meÛecegÛe ceW Deejece mes Yeespeve efkeâÙee~ Fmeer oewjeve ceeb ves Ûetuns hej ÛeeÙe keâe yele&ve ÛeÌ{e efoÙee Lee~ yeerme-heÛÛeerme keâhe ÛeeÙe jKeer Leer~ Yepeve keâer DeeJeepe megvekeâj heeme-heÌ[esme kesâ ueesie Yeer oMe&ve kesâ efueS GceÌ[ heÌ[s~ JeboveerÙe yeeyee peer ves ÛeeÙe kesâ yele&ve hej jKes {keäkeâve keâes efvekeâeueves keâes keâne~ Dee%ee keâe heeueve efkeâÙee ieÙee~ meye keâes keâhe Yej-Yejkeâj ÛeeÙe osves keâes keâne~ Dee%eevegmeej keâhe Yej-Yejkeâj ÛeeÙe yeebšer ieF&~ 100-150 ueesieeW keâes ÛeeÙe oer ieF&, efHeâj Yeer ÛeeÙe kesâ yele&ve ceW yeerme-heÛÛeerme keâhe ÛeeÙe yeekeâer jner~ Ssmeer ueeruee JeboveerÙe yeeyee peer ves leguemeer efJeJeen kesâ efove efoKeueeF&~ Ùen meye osKekeâj cesjs Iej kesâ ueesie YeewÛekeäkeâ jn ieS~ otmejs efove nceejs ceecee mJe. yeeyetjeJepeer MegæueJeej Iej DeeS~ GvneWves efMekeâeÙele Yejs uenpes ceW keâne efkeâ hetpÙe yeeyee peer kesâ Deeieceve keâer keâesF& metÛevee veneR oer~ leye ceQves yeleeÙee efkeâ nceW ner hetpÙe yeeyee peer kesâ Deeieceve kesâ yeejs ceW helee veneR Lee~ meye kegâÚ DeÛeevekeâ ngDee~ Ssmes ceW nce Deehekeâes kewâmes Deef«ece metÛevee os heeles~ neb, JeboveerÙe yeeyee peer kesâ Øemeeo kesâ ¤he ceW ÛeeÙe Øemeeo nw, Deehe Gmekeâe ueeYe ueW~ Jener ÛeeÙe iejce keâj GvnW oer~ Gme ÛeeÙe ceW mes iegueeye keâer KegMeyet Dee jner Leer~ ceecee peer yeesues Øemeeo heekeâj ceQ OevÙe nes ieÙee~ efnvoer DevegJeeo : ßeer. Sme. heer. ÙeeoJe, cegyebF&
ceeÛe& 2014
DevegYeJekeâlee& : jeÙeyee ceeQoskeâj, veeiehegj !
he=‰ 19
ßeer iegueeye heg<he
ßeer iegueeyeyeeyeebÛes ØelÙe#e DevegYeJe (ceje"er) meble ßeer iegueeyeyeeyee ÙeebÛÙee menJeemeele ceuee peJeU–peJeU meve 1968 heemetve Deeuesues DevegYeJe Keeueerue ØeceeCes keâLeve keâjerle Deens. ßeer meble hejbheje DeeheuÙee ceneje°^ele Heâej hetJeeaheemetve Ûeeuele Deeuesueer Deens. Ùeeheg{s osKeerue DeKeb[ Ûeeuet jeefnue, Deeheueer mebmke=âleerÛes peleve nesF&ue Je osMeeÛes Yeues nesF&ue Je JÙemeveeheemetve, JeeF&š meJeÙeeRheemetve meceepeeÛes j#eCe nesF&ue. pÙeeØeceeCes ßeer meble %eevesÕej ceeTueer, efveJe=òeerveeLe, meesheeveosJe, DeeefoceeÙee cegòeâeF&, meble veeceosJe, meble ieesjekegbâYeej, meble meeJeleeceeUer, meble efveUe, meble SkeâveeLe, meble ÛeesKeecesUe, meble peveeyeeF&, meble meKetyeeF&, meble ceerjeyeeF&, meble jeceosJeyeeyee jepemLeeve DeMee Deveskeâ mebleebÛeer hejbheje Ûeeuele Deeuesueer Deens. lÙeeØeceeCes lÙeebÛes Ûecelkeâej DeeheuÙeeuee efkeâle&veeletve SskeâeÙeuee Deeuesues Deensle Je JeeÛeeÙeuee efceUleele. Hejbleg DeeheuÙeeuee JeermeeJÙee Melekeâele meble ßeer iegueeyeyeeyeebÛÙee menJeemeele DeveskeâJesUe Deveskeâ ef"keâeCeer efoJÙe DevegYeJe heeneÙeuee efceUeues ns Deeheues Heâej cees"s YeeiÙe Deens les heg{erue ØeceeCes efveJesove keâjlees. iegueeyeyeeyee ns Skeâ KejesKejÛe Heâej cees"s DeJeleejer efJeYetleer nesleer Demes ceeveues lejer DeefleMeÙeesòeâer nesCeej veener. keâejCe DeeheCe DeeheuÙee osMeele Ùee DeeOeer nesJetve iesuesuÙee meble-ceb[Uer Je osJeeefokeâebÛÙee DevegYeJeebÛÙee Deveskeâ DeMekeäÙe iees°er MekeäÙe PeeuesuÙee SskeâuÙee Deensle. pÙeeØeceeCse ßeer meble efveJe=òeerveeLe, %eevesÕej ceeTueer, meesheeveosJe, cegòeâeF& Je Flej meble ceb[Uer mebhetCe& YeejleYej leerLe&Ùee$ee keâefjle Demeleebvee menpee menpeer DeMekeäÙe iees°er MekeäÙe PeeuÙee. pemes GoenjCeeLe& Skeâoe Skeâe veoerÛÙee keâe"er DemeuesuÙee cebefojepeJeU Skeâe heejeJej meble efveJe=òeerveeLe, %eevesÕej ceeTueer, meesheeveosJe Je cegòeâeF& yemeues Demeleebvee Skeâ Øesle veoerkeâe"er DeblÙemebmkeâeje keâefjlee Deeuesues nesles lÙeemeesyele Skeâ Œeer DeeheuÙee heleeryejesyej meleer peeCÙeemee"er Deeuesueer nesleer. leer veoerkeâe"er DemeuesuÙee cebefojele oMe&ve IesJetve pÙee heejeJej %eevesÕej ceeTueer, yebOeg efveJe=òeerveeLe Je meesheeveosJe yemeues nesles lÙee ef"keâeCeer lÙeebÛÙee oMe&veeuee iesueer. efleves lÙeebÛes oMe&ve Iesleues lÙeeJesUer efveJe=òeerveeLe meceeOeer ueeJetve yemeuesues nesles. lÙee meleer peeCeeNÙee yeeF&ves oMe&ve Iesleues efleÛÙee yeebie[ŸeebÛee DeeJeepe Ssketâve meble efveJe=òeerveeLeebveer efleuee De°heg$e meewYeeiÙeJeleer YeJe Demee DeeMeerJee&o efouee. ne DeeMeerJee&o Ssketâve ØesleeÛÙee Deiveermebmkeâejeuee Deeuesueer ceb[Uer Je meleer peeCeejer yeeF& Skeâoce Ûekeâerle Peeueer Je lÙeebveer efveJe=òeerveeLeebvee Kejer nkeâerkeâle meebefieleueer. lesJne efveJe=òeerveeLe cenejepeebveer efJeÛeejues, kegâ"s Deens Øesle. lesJne lÙee ceb[UeRveer lÙeebvee ØesleepeJeU vesues Je meJe& keâLee efveJesove kesâueer. lÙeeJesUer efveJe=òeerveeLeebveer les yeebOeuesues Øesle mees[CÙeeme meebefieleues. les Øesle mees[uÙeeJej cenejepeebveer lÙee ØesleeÛÙee veeJeeves nekeâ ceejueer. nekeâ SskeâuÙeeJej les Øesle G"tve yemeues Je lÙee efpeJeble PeeuesuÙee ceeCemeeves meJe& meble ceb[UeRÛes oMe&ve Iesleues cee$e Iejer peeCÙeeme vekeâej efouee Je Ùee meble ceb[UeRmeesyele lees vesJeemÙeeuee iesuee. Heg{s lÙee ceeCemeeves %eevesÕej cenejepeebmeesyele jentve %eevesÕej cenejepeebveer ieerlee meebietve mebef#ehle %eevesÕejer Øeeke=âle ceje"erceOÙes efueefnueer. lemesÛe meeJeUe cebÛevehetj cnCetve Skeâ ieebJe Deens. yeeyee Ùee ieeJeeuee DeOetve ceOetve Yesš osle Demele. lej Skeâoe lÙee ieeJeeJe¤ve yeeyee keâešsue (keâesueo) ÙesLetve lÙeebÛeer yeme IesJetve peele Demeleevee meesyele Yeòeâ ceb[Uer nesleer. lÙeeJesUer ieeJeele Skeâ ueneve cegue ce=le Peeues nesles. lÙee ueneve cegueeÛee DeblÙemebmkeâej keâjCÙeekeâefjlee ieeJeeleerue ceb[Uer efveIeeueer Demeleebvee lÙeebvee iegueeyeyeeyee ieeJeele Ùesle Deens lej DeeheCe Deelee yeeyee ÙesCÙeeDeieesoj hejle Iejer peeJetve lÙee ce=le yeeuekeâeuee "sJet Je yeeyee iesuÙeeveblej Ùee ce=le yeeuekeâeÛee DeblÙemebmkeâej keâ¤. lÙeeØeceeCes hejle Iejekeâ[s iesues Je keâener ieeJeeleerue ceb[Uer DeeefCe ce=le yeeuekeâeÛes efhelee lÙee ef"keâeCeer Leebyeues. Lees[Ÿee JesUele lÙee ef"keâeCeer iegueeyeyeeyeebÛeer uekeäPejer
ceeÛe& 2014
!
he=‰ 20
ßeer iegueeye heg<he Leebyeueer Je yeeyeebveer lÙee ef"keâeCeer lÙee ce=le yeeuekeâebÛÙee Jeef[ueebvee yeesueeefJeues DeeefCe lÙee ce=le yeeuekeâeÛes veeJe IesJetve lÙee yeeuekeâeÛÙee ieàÙeele Skeâ nej IeeueCÙeemee"er efouee Je lÙee ef"keâeCeentve DekeâesuÙeekeâ[s efveIetve iesues. meJe& ceb[Uer lesLetve Iejekeâ[s iesues Je lÙee ce=le yeeuekeâeÛee DeblÙeefJeOeer keâjCÙeemee"er Iecesues–HeâeJe[s IesJetve lÙee ce=le yeeuekeâeuee IesCÙeemee"er Iejekeâ[s iesues. les ce=le yeeuekeâ G"tve yemeues nesles. lesJne meJe& ueeskeâebvee Dee§eÙee&Ûee OekeäkeâeÛe yemeuee Je yeeyeebveer lÙee ce=le yeeuekeâeuee lÙeebÛÙee Jeef[ueebvee efouesuee nej Ieeleuee Je DeMeeØekeâejs yeeyeebveer DeMekeäÙe les MekeäÙe efveJe=òeerveeLe cenejepeebveer pÙeeØeceeCes meleer peeCeeNÙee Œeeruee meleer peeCÙeeheemetve JeeÛeefJeues Je lÙee ce=le PeeuesuÙee ceeCemeeuee efpeJeble keâ¤ve lÙee ceeCemeeÛee pevceeble Gæej kesâuee Je lÙeeÛÙee neletve %eevesÕej cenejepeebkeâ[tve mebmke=âle Yee<esleerue ieerlee«ebLe mebhetCe& ceje"erceOes DeeCetve YeesàÙee Je YeeYe[Ÿee ceje"er pevelesuee mebmke=âleeleerue ieerlee ceje"erceOes DeeCetve Øeeke=âle Yee<esle efuentve "sJeueer lÙeeØeceeCes ßeer meble iegueeyeyeeyeebveer lÙee ce=le yeeuekeâeuee efpeJeble kesâues Je les yeeuekeâ heg{s cees"s Peeues Je lÙeeÛes ueive Peeues, lÙeeuee cegue–yeeU Peeueb Je lÙee yeeuekeâeves cees"s PeeuÙeeJej Deeheues ieeJe meeJeUe cebÛevehetj mees[tve ceneje°^eleerue Skeâe cees"Ÿee veeceebefkeâle peieØeefmeæ mJeeceer cegòeâevebo cenejepeebÛÙee ieCesMeJee[er ÙesLeerue Deeßeceele mesJeskeâjer cnCetve mesJee efoueer Deens. Demes Deelee meeJeUe cebÛevehetj ÙesLeerue meble ßeer iegueeyeyeeyeebÛÙee DeeßeceeÛes mebmLeehekeâ ßeer Gcee heešerue Ùeebveer meebefieleues lemesÛe lÙee ce=le yeeuekeâeÛÙee efhelÙeeves keâešsue ÙesLeerue ceneefMeJeje$eer ceneGlmeJeele 1980 ÛÙee oMekeâeÛÙee keâeÙe&›eâceele mšspeJej ÙesJetve meJe& Ùee$eske⤠ceb[UeRvee mJele: meebefieleueer lÙeeJesUer ceer ØelÙe#e npej neslees Je ner nkeâerkeâle ceer mJele: Sskeâueer Deens Je lÙee ieeJeebleerue ØelÙe#e heeefnuesuÙee ueeskeâebkeâ[tve Je ßeer Gcee heešueebkeâ[tve Ùee DevegYeJeeme ogpeesje efceUeuee Deens. DevegYeJekeâlee& : Jeer.[er. meesveeJeCes, peUieebJe
ßeer iegueeyeyeeyeepeer keâe ØelÙe#e DevegYeJe
(efnboer)
ßeer meble iegueeyeyeeyee keâešsue, efpeuee yegue{eCee kesâ menJeeme ceW cegPes keâjerye-keâjerye 1968 mes pees DevegYeJe ngS Gvekeâe Ùeneb JeCe&ve keâj jne ntb~ ßeer meble hejbheje Deheves ceneje°^ yengle henues mes Ûeueer Dee jner nw~ Fmekesâ Deeies Yeer DeKeb[ Ûeeuet jnsieer, Deheveer mebmke=âefle keâe peleve nesiee Deewj osMe keâe Yeuee nesiee Deewj JÙemeve mes, yegjer DeeoleeW mes meceepe keâer j#ee nesieer~ efpeme lejn meble ßeer %eevesMJej ceeTueer, efveJe=efòeveeLe, meesheeveosJe, DeeefoceeÙee cegòeâeF&, meble veeceosJe, meble ieesjekegbâYeej, meble meeJeleeceeUer, meble efveUe, meble SkeâveeLe, meble ÛeesKeecesUe, meble peveeyeeF&, meble meKetyeeF&, meble ceerjeyeeF&, meble jeceosJeyeeyee jepemLeeve Ssmes DeveskeâeW mebleeW keâer hejbheje Ûeueer Dee jner nw~ Gmeer lejn Gvekesâ Ûecelkeâej nceW keâerle&ve kesâ ceeOÙece mes megveves ceW Deeles nQ Deewj heÌ{ves keâes efceueles nQ~ uesefkeâve nceW yeermeJeeR meoer ceW ßeer meble iegueeyeyeeyee kesâ menJeeme ceW DeveskeâeW yeej DeveskeâeW peien efoJÙe DevegYeJe osKeves keâes efceues Ùen nceeje yeÌ[e meewYeeiÙe nw~ Fmekeâe DeOeesefueefKele ¤he ceW efveJesove keâj jne ntb~ iegueeyeyeeyee JeemleJe ceW Skeâ yeÌ[s ceneve DeJeleejer efJeYetefle Les Ssmee ceeveves ceW keâesF& DeefleMÙeesefòeâ veneR nw~ keäÙeeWefkeâ nceves Deye lekeâ Deheves osMe ceW henues DeJeleefjle ngS meble ceb[ueer Deewj DeJeleejerpeveeW kesâ DevegYeJeeW keâer keâF& DemebYeJe yeeleeW keâes mebYeJe yeveeves kesâ yeejs ceW megvee Lee, uesefkeâve meble iegueeyeyeeyee kesâ meeefveOÙe ceW ØelÙe#e Ssmee nesles osKee, DevegYeJe efkeâÙee~ efpeme lejn meble efveJe=òeerveeLe, %eevesÕej ceeTueer, meesheeveosJe,
ceeÛe& 2014
!
he=‰ 21
ßeer iegueeye heg<he cegòeâeF& Deewj DevÙe meble ceb[ueer keâer mecetÛes Yeejle Yej ceW Ùee$ee keâjves kesâ oewjeve menpe ner DemebYeJe yeeleW mebYeJe ngFË~ cemeueve, Skeâ yeej Skeâ veoer kesâ efkeâveejs efmLele cebefoj kesâ keâjerye Skeâ meerÌ{er hej meble efveJe=òeerveeLe, %eevesÕej ceeTueer, meesheeveosJe Je cegòeâeF& yew"s Les leYeer Skeâ Øesle keâes Debeflece mebmkeâej kesâ efueS veoer kesâ efkeâveejs ueeÙee ieÙee~ Gmekesâ meeLe Gmekeâer helveer Yeer Leer pees meleer nesves pee jner Leer~ Gmeves veoer kesâ efkeâveejs efmLele cebefoj ceW oMe&ve efkeâS Deewj Gmekesâ yeeo Jeneb oMe&ve kesâ efueS ieF& peneb %eevesÕej ceeTueer, yebOeg efveJe=òeerveeLe Je meesheeveosJe yew"s Les~ Deheves heefle keâer efÛelee kesâ meeLe meleer nesves pee jner Gme Œeer ves efpeme meceÙe Fve mebleeW kesâ oMe&ve efkeâS Gme meceÙe efveJe=òeerveeLe meceeefOe ueieekeâj yew"s Les~ meleer nesves pee jner Gme Œeer keâer ÛetefÌ[ÙeeW keâer DeeJeepe megvekeâj meble efveJe=òeerveeLe ves Gmes De°heg$e meewYeeiÙeJeleerYeJe keâe DeeMeerJee&o efoÙee~ Ùen DeeMeerJee&o megvekeâj MeJe kesâ meeLe DeeS ueesie Deewj meleer nesves pee jner Œeer, meYeer Ûeefkeâ nes ieS Deewj GvneWves meble efveJe=òeerveeLe keâes meejer nkeâerkeâle yeleeF&~ leye efveJe=òeerveeLe cenejepe ves hetÚe efkeâ ueeMe keâneb nw? leye Jeneb GheefmLele ueesie GvnW ueeMe kesâ heeme ues ieS Deewj meeje Je=òeeble yeleeÙee~ leye efveJe=òeerveeLe cenejepe ves yebOeer ngF& ueeMe keâes yebOeve mes Deepeeo keâjves keâes keâne~ ueeMe keâes yebove mes Deepeeo keâjves kesâ yeeo cenejepe ves ueeMe keâes veece ueskeâj hegkeâeje~ hegkeâej megveles ner cegoe& efpeboe neskeâj G"keâj yew" ieÙee Deewj meYeer meble ceb[ueer keâe oMe&ve keâjves kesâ yeeo helveer kesâ meeLe Jeeheme Iej peeves mes Fvekeâej keâj efoÙee Deewj Fme meble ceb[ueer keâer MejCe ceW ncesMee kesâ efueS meceefhe&le nes ieÙee~ Deeies Ûeue keâj Gme JÙeefòeâ ves %eevesÕej cenejepe kesâ meeLe jnkeâj %eevesÕej cenejepe keâer keâner ieF& ieerlee megvekeâj mebef#ehle %eevesÕejer Øeeke=âle ceje"er ceW efueKeer~ Fmeer lejn meeJeUe cebÛevehegj veecekeâ Skeâ ieebJe nw~ JeboveerÙe yeeyee peer yeerÛe-yeerÛe ceW Fme ieebJe ceW Deeles jnles~ Skeâ yeej Gme ieebJe mes JeboveerÙe yeeyee peer keâešsue (keâesueo) mes Deheveer uekeäpejer yeme ceW Yeòeâ ceb[ueer kesâ meeLe iegpej jns Les~ Gme oewjeve ieebJe ceW Skeâ Úesšs yeÛÛes keâer ce=lÙeg nes ieF& Leer~ yeÛÛes keâe Debeflece mebmkeâej keâjves Iej mes yeenj efvekeâueer ceb[ueer keâes peye JeboveerÙe yeeyee peer kesâ Deeieceve keâe meceeÛeej efceuee lees GvneWves leÙe efkeâÙee efkeâ JeboveerÙe yeeyee peer ieebJe ceW heOeej jns nQ, lees nce meYeer yeeuekeâ keâe MeJe Iej ceW jKe osles nQ~ JeboveerÙe yeeyee peer kesâ ØemLeeve keâjves kesâ yeeo yeeuekeâ keâe Debeflece mebmkeâej keâjWies~ Fme lejn kegâÚ ueesie Iej keâer Deesj Ûeues ieS Deewj ieebJe keâer kegâÚ ceb[ueer Deewj ce=lekeâ yeeuekeâ kesâ efhelee Jeneb ®keâ ieS~ kegâÚ osj yeeo ner JeboveerÙe iegueeyeyeeyee peer keâer uekeäpejer Jeneb ®keâer Deewj JeboveerÙe yeeyee peer ves ce=lekeâ kesâ efhelee keâes Jeneb yegueeÙee Deewj Gme ce=le yeeuekeâ keâe veece uesles ngS Skeâ nej Gmekesâ ieues ceW [eueves kesâ efueS efoÙee; Deewj efHeâj Jeneb mes Deekeâesuee kesâ efueS jJeevee nes ieS~ Fmekesâ yeeo meejer ceb[ueer Jeneb mes Iecesues-HeâeJeÌ[s Deeefo ueskeâj Gme ce=le yeeuekeâ keâe Debeflece mebmkeâej keâjves kesâ efueS Iej keâer Deesj jJeevee nes ieF&~ Fme yeerÛe Jen yeeuekeâ ce=lÙegMewÙÙee mes G"keâj KeÌ[e nes ieÙee Lee~ leye meye ueesieeW keâes yeÌ[e DeeMÛeÙe& ngDee~ JeboveerÙe yeeyee peer ves Gme ce=le yeeuekeâ kesâ ieues ceW henveeves kesâ efueS Gmekesâ efhelee keâes heg<henej efoÙee Deewj Fme lejn JeboveerÙe yeeyee peer ves DemebYeJe keâes mebYeJe keâj efoKeeÙee, efpeme lejn efveJe=òeerveeLe cenejepe ves meleer nesves pee jner Œeer keâes meleer nesves mes yeÛeeÙee Lee Deewj Gmekesâ ce=le heefle keâes peerefJele keâj Gmekesâ peerJeve keâe Gæej keâj efoÙee Lee Deewj Gmekesâ neLe mes %eevesMJej cenejepe mes mebmke=âefle Yee<ee kesâ ieerlee «ebLe keâes mebhetCe& ceje"er ceW ueekeâj Yeesues Yeeues ceje"er peve keâes mebmke=âefle keâer ieerlee keâe ceje"er Øeeke=âle Yee<ee ceW Oejesnj meeQheer, Gmeer Øekeâej ßeer meble iegueeyeyeeyee peer ves Gme ce=le yeeuekeâ keâes peerefJele efkeâÙee~ Jen yeeuekeâ yeeo ceW yeÌ[e ngDee~ Gmekeâe efJeJeen ngDee~ Gmekesâ yeeue-yeÛÛes ngS Deewj yeÌ[s nesves hej yeeo ceW Gmeves Dehevee ieebJe meeJeUe cebÛevehegj ÚesÌ[ ceneje°^ kesâ Skeâ yeÌ[s Øeefmeæ meble mJeeceer
ceeÛe& 2014
!
he=‰ 22
ßeer iegueeye heg<he cegòeâevebo cenejepe kesâ ieCesMeJeeÌ[er efmLele Deeßece ceW mesJee keâjves ueiee~ Ssmee meeJeUe cebÛevehegj kesâ ßeer meble iegueeyeyeeyee Deeßece kesâ mebmLeehekeâ ßeer Gcee heešerue ves yeleeÙee Deewj meeLe ner Gme ce=le yeeuekeâ kesâ efhelee ves keâešsue Oeece ceW ceneefMeJejeef$e kesâ ceneGlmeJe ceW 1980 kesâ oMekeâ ceW mšspe hej GheefmLele neskeâj meeJe&peefvekeâ ¤he mes Fme meÛe keâer ieJeener oer~ meejs YeòeâpeveeW keâes Fme yeejs ceW yeleeÙee~ Fme oewjeve ceQ Yeer Jeneb GheefmLele Lee~ ceQves Fme meÛe keâes Deheves keâeveeW mes megvee Deewj ØelÙe#e osKee~ meeLe ner ieebJe kesâ ueesieeW Deewj ßeer Gcee heešerue mes Yeer Fme melÙe keâer ieJeener efceueer nw~ DevegYeJekeâlee& : Jeer.[er. meesveeJeCes, peueieebJe efnvoer DevegJeeo : ßeer. Sme. heer. ÙeeoJe, cegyebF&
ßeer iegueeyeyeeyeebÛes ØelÙe#e DevegYeJe (ceje"er) ßeer #es$e keâešsueOeece ÙesLes yeeyeebvee jespe vewJesÅe osCÙeeÛeer peyeeyeoejer efmeleeceeF&Ûeer, hejbleg 4-5 Je<ee&hetJeea DeÛeevekeâheCes lÙeebvee mekeâeUerÛe JejJešuee peeÙeÛes nesles. lÙee efveIetve iesuÙee lÙeecegUs lÙee efoJeMeerÛÙee vewJesÅeeÛeer peyeeyeoejer ceePesJej nesleer. ceer DeebIeesU megæe kesâueer veJnleer. ceer [esUs efcešues Je nele pees[tve yeeyeebvee efJevebleer kesâueer, ’’yeeyee jespe DeeheCe efmeleeceeF&ÛÙee neleÛee vewJesÅe Keelee hejbleg Deepe ceer lej DeebIeesUmegæe kesâuesueer veener. lesJne ke=âheÙee kegâCeeuee meebiet vekeâe keâer Deepe Jemeble cenejepeves pesJeCe efoues Je ceer GheeMeer jeefnuees’’. Hejbleg iebcele yeIee veblej [e@. heg®<eesòece oelekeâj meensyeebÛee Heâesve Deeuee Je lÙeebveer meebefieleues keâer, lÙeebvee yeeyeebveer oMe&ve efoues, yeeyeepeer eflekeâ[s Peeshe[erkeâ[s efHeâjleele Je pJeejerÛeer Yeekeâjer-Yeepeer Keele Deensle. ceer lÙee efoJeMeer pJeejerÛÙee YeekeâjerÛeeÛe vewJesÅe yeeyeebvee oeKeefJeuee neslee. cnCepes yeeyeebveer DeebIeesU ve kesâuesuÙee heecejeÛÙee neleÛee megæe vewJesÅe Deieoer Deeveboeves mJeerkeâejuee. yeeyeepeer DeMeerÛe ke=âhee Demet ÅeeJeer nerÛe DeeheuÙee ÛejCeer efJevebleer. Meyoebbkeâve : ßeer efovesMe osMecegKe, DevegYeJekeâlee& : ßeer JemeblejeJe "ekeâjs, Deewjbieeyeeo yewlegue (mesJeeOeejer keâešsueOeece)
ßeer iegueeyeyeeyeepeer keâe ØelÙe#e DevegYeJe
(efnboer)
ßeer #es$e keâešsueOeece ceW JeboveerÙe yeeyee peer keâes jespeevee vewJesÅe osves keâer peJeeyeoejer meerleeceeF& keâer Leer, uesefkeâve Ûeej-heebÛe meeue henues efkeâ yeele nw GvnW DeÛeevekeâ JejJeš peevee Lee~ Jes jJeevee nes ieFË FmeefueS Gme efove vewJesÅe osves keâer peJeeyeoejer cegPe hej Leer~ ceQves mveeve Yeer veneR efkeâÙee Lee~ ceQves DeebKe ceueer Deewj neLe peesÌ[keâj JeboveerÙe yeeyee peer mes efJeveleer keâer, ‘‘ yeeyee Deehe jespeevee meerleeceeF& kesâ neLe mes vewJesÅe «enCe keâjles nQ, uesefkeâve ceQves lees Deepe mveeve lekeâ veneR efkeâÙee nw~ FmeefueS ke=âheÙee efkeâmeer mes cele ceefnSiee efkeâ Deepe Jemeble cenejepe ves Yeespeve efoÙee Deewj ceQ YetKee jn ieÙee~ ’’ uesefkeâve cepee osefKeS efkeâ [e@. heg®<eesòece oelekeâj meensye keâe Heâesve DeeÙee Deewj GvneWves keâne efkeâ GvnW JeboveerÙe yeeyee peer ves oMe&ve efoS, JeboveerÙe yeeyee peer Jeneb PeesheÌ[er ceW Ietce jns Les Deewj pJeej keâer Yeekeâjer Deewj Yeepeer Kee jns nQ~ ceQves Gme efove JeboveerÙe yeeyee peer keâes pJeej keâer Yeekeâjer keâe vewJesÅe efoKeeÙee Lee~ Ùeeveer JeboveerÙe yeeyeepeerves mveeve ve efkeâS ngS #egõ kesâ neLeeW keâe vewJesÅe Yeer DeevebohetJe&keâ mJeerkeâej efkeâÙee~ JeboveerÙe yeeyee peer meoe Ssmeer ner ke=âhee jnves oW Ùener Deehekesâ ßeer ÛejCeeW ceW ØeeLe&vee nw~ efnvoer DevegJeeo : ßeer. Sme. heer. ÙeeoJe, cegyebF&
DevegYeJekeâlee& : ßeer JemeblejeJe "ekeâjs, yewletue ( mesJeeOeejer keâešsueOeece)
ceeÛe& 2014
!
he=‰ 23
ßeer iegueeye heg<he
ßeer iegueeyeyeeyeepeer keâe ØelÙe#e DevegYeJe
(efnboer)
cesjer Meeoer cenpe 13 meeue keâer Gceü ceW «eece yeeBmeeosner kesâ Úesšs mes ieeBJe ceW ngF& ~ Meeoer kesâ heeBÛe meeue yeeo 1 ue[keâer keâe pevce ngDee ~ Jen cee$e 10 efove efpeboe jner ~ Gmekesâ yeeo Gmekeâe osneble nes ieÙee ~ Fmekesâ yeeo cegPes 8 meeue lekeâ keâesF& mebleeve veneR ngF& ~ Dee" meeue yeeo efHeâj Skeâ ue[keâe Dee@hejsMeve kesâ Éeje ngDee, Gmekeâe Yeer Ûeej Iebšs yeeo osneble nes ieÙee ~ Deewj nceeje hetje heefjJeej ogKe kesâ meeiej ceW [tye ieÙee ~ cesjs Úesšs veboesF& Oeveerjece efJeÕekeâcee&peer yeeeyepeer kesâ Yeòeâ Les ~ veboesF&peer ves cegPes meeiej yegueeÙee Deewj yeeyeepeer kesâ ÙeneB keâešsue Ûeueves keâes keâne ~ efHeâj nce pevcee°ceer hej keâešsue ieS ~ efHeâj JeneB yeeyeepeer kesâ oMe&ve ngS ~ Deewj yeeyeepeer mes keâneB yeeyeepeer nce yengle hejsMeeve nw ~ nceejs ÙeneB keâesF& mebleeve veneR nw ~ Deehe nceejer F&ÛÚe hetCe& keâjW ~ efHeâj ceQ keâešsue mes efmej Oeeskeâj Deheves ieeBJe yeeBmeeosner hengBÛeer ~ efHeâj yeeyeepeer keâer ke=âhee mes cesjs ÙeneB Skeâ ue[keâe ngDee ~ pees 6 ceefnves nesves kesâ yeeo Gmekeâe Yeer osneble nes ieÙee ~ cegPes Ssmee Snmeeme ngDee ceevees yeeyeepeerves cesjer heefj#ee ueer nes ~ Ùen cesje otmeje Dee@hejsMeve Lee ~ efHeâj ceQ ceve–ner–ceve ceW yeeyeepeer keâes keâesmeleer jner ~ uesefkeâve cesjer keâesmevee ceW Yeer yeeyeepeer ner Les ~ cej cegPes Ùen keâYeer ceeuetce ve Lee efkeâ, yeeyeepeer keâYeer cesjs efueS pewmeerveiej pewmes Úesšmes ieeBJe ceW DeeSieW ~ efHeâj yeeyeepeerves cegPes yeeBmeeosner mes pewmeerveiej Keyej efYepeJeekeâj yegueeÙee~ yeeyeepeer mes efceueves hej ceQves yeeyeepeer mes yengle keâ[Jes Meyo yeesues ~ cesje pees 6 ceefnves keâe ue[keâe Kelce nes Ûegkeâe Lee Gmeerkesâ ueñÒ yeeyeepeer ves KeeS ~ ueñÒ Keekeâj yeeyeepeerves keâneB efkeâ, ’’ueñÒ lees mJeeefo° nw, hej Fvekeâe mJeeo Kejeye nes ieÙee nw ~’’ leye ceQ Ú: ceefnves keâer YetKeer Leer, efHeâj yeeyeepeerves cegPes Deheves neLeeWmes efveJeeuee efKeueeÙee ~ efHeâj yeeyeepeerves cegPemes Ùen keâneB efkeâ, ’’legcneje Skeâ Dee@hejsMeve Deewj nesiee Deewj legcnejer ieeso pe¤j Yejsieer ~’’ Gvekesâ Ssmee keânveshej cesjs ieYe& ceW leermeje yeÛÛee ¤keâe ~ Gme Dee@hejsMeve ceW yeÛeves keâer DeeMee veneR Leer~ leye ceQ efmeHe&â yeeyeepeer keâe ner mcejCe keâjleer jner ~ Deewj cesje Dee@hejMeve yeeyeepeer kesâ ke=âhee mes meHeâue nes ieÙee Deewj heg$eer keâe pevce ntDee ~ efHeâj cew Ú: ceefnves keâer ue[keâer keâes ueskeâj keâešsue hengBÛeer ~ efHeâj JeneR hej yeeyeepeer ves Gmekeâe cegb[ve keâjeÙee Deewj DeeMeerJee&o efoÙee ~ yeeyeepeerkeâer ke=âhee mes cesjer efmeHe&â Skeâ ue[keâer nw ~ pees yeerSmemeer Heâmš& F&Ùej ceW nw Deewj nceeje heefjJeej yengle KetMe nw ~ efpeme lejn yeeyeepeerves cegPehej ke=âhee keâer Gmeer lejn meye hej yeeyeepeer keâer ke=âhee yejmeleer jns ~ DevegYeJekeâlee& : ßeerceleer keâceuejeveer efceúÒueeue efJeÕekeâcee&, yesieceiebpe
ßeer iegueeyeyeeyeebÛes ØelÙe#e DevegYeJe (ceje"er) meble ßeer iegueeyeyeeyeepeeRÛes ceePÙee peerJeveele Demes DevegYeJe Deeues. lÙeehewkeâer Skeâ Demee keâer, 3 Dee@keäšesyejuee ceePÙee heleerkeâ[s Dee@šes DemeuÙeecegUs lÙeebvee Deewjbieeyeeouee Yee[s IesTve peeÙeÛes nesles.lej DeeouÙee efoJeMeer je$eer iee[er Iejer DeeuÙeeJej iee[erÛeer nJee iesueer lej ogmejs šeÙej ueeJetve iee[er veerš kesâueer, hejbleg ogmeNÙee efoJeMeer mekeâeUer ceePes heleer peeCÙeemee"er efveIeeues lej iee[er ÛeeuetÛe Peeueer veener. lÙeebveer efHeâšjuee oeKeefJeues lej iee[eruee keâenerner ve PeeuÙeeÛes meebefieleues. iee[er ueiesÛe Ûeeuet Peeueer.lesJne ceePÙee ue#eele Deeues keâer, keâoeefÛele lÙee JesUer keâesCeleslejer mebkeâš ÙesCeej nesles les šeUCÙeemee"er yeeyeebveer ne Ûecelkeâej Ie[Jetve DeeCeuee. ‘Ieej efHeâjs pejer DeekeâeMeer lejer efleÛes ue#e efheueeheeMeer’ lemes yeeyeebÛes ue#e DeeheuÙee YeòeâebJej Demeles. DevegYeJekeâlee& : meew. keâebÛeve DeeefoveeLe Yegmeejer, meesveF&, Denceoveiej
ceeÛe& 2014
!
he=‰ 24
ßeer iegueeye heg<he
ßeer iegueeyeyeeyeepeer keâe ØelÙe#e DevegYeJe
(efnboer)
cegPes cesjs peerJeve ceW meble ßeer iegueeyeyeeyee peer kesâ DeveskeâeW efoJÙe DevegYeJe ngS nQ~ GveceW mes Skeâ DevegYeJe keâe Ùeneb ceQ efpe›eâ keâjvee Ûeentbieer~ cesjs heefle kesâ heeme Dehevee Dee@šes nw~ leerve Dekeäštyej keâes GvnW Yee[e ueskeâj Deewjbieeyeeo peevee Lee~ Skeâ efove henues peye jele keâes Dee@šes ueskeâj Jen Iej DeeS, lees Dee@šes keâer nJee efvekeâue ieF&~ GvneWves otmeje šeÙej ueieekeâj iee[er keâes "erkeâ efkeâÙee~ otmejs efove peye cesjs heefle Yee[e uesves kesâ efueS Iej mes yeenj efvekeâueves ueies, lees iee[er mšeš& nesves keâe veece ner veneR ues jner Leer~ GvneWves efHeâÙej keâes efoKeeÙee, uesefkeâve Gmeves keâne efkeâ iee[er ceW keâneR keâesF& Kejeyeer veneR nw~ Fmekesâ yeeo iee[er legjble mšeš& nes ieF&~ leye cegPes OÙeeve ceW DeeÙee efkeâ nes mekeâlee nw kegâÚ Devenesveer Ieefšle nesvesJeeueer nes Fme mebkeâš keâes šeueves kesâ efueS ner JeboveerÙe yeeyee peer ves Ùen Ûecelkeâej efoKeeÙee nes~ ‘Ieej efHeâjs pejer DeekeâeMeer lejer efleÛes ue#e efheueeheeMeer’ Fmeer lejn JeboveerÙe yeeyeepeer keâe OÙeeve meowJe Deheves YeòeâeW hej jnlee nw~ DevegYeJekeâlee& : meew. keâebÛeve DeeefoveeLe Yegmeejer, meesveF& efnvoer DevegJeeo : ßeer. Sme. heer. ÙeeoJe, cegyebF& Denceoveiej
meble ßeer iegueeyeyeeyee cebeof j Yetecf ehetpeve meceejesn Je YeJÙe Yeòeâ cesUeJee Denceoveiej (OeveiejJee[er šesueveekeâe)
ieg{erhee[Jee meesceJeej efo. 31 ceeÛe& 2014 ßeer meble iegueeyeyeeyee keâešsue Je šekeâjKes[e ÙesLeerue heeogkeâebÛeer YeJÙe jLeÙee$ee Je efcejJeCetkeâ ceeie& : meesveF& - MeefveefMebieCeehetj - Iees[sieeJe - OeveiejJee[er - Denceoveiej šesueveekeâe. ßeer meble iegueeyeeyeeyee YeòeâebÛes DevegYeJe keâLeve, keâerle&ve, ieesheeUkeâeuee Je ceneØemeeo JesU : mekeâeUer 7 les 4
efJeveerle
ßeer meble iegueeyeyeeyee Yeòeâ heefjJeej, efpeune : Denceoveiej ßeer. megoecejeJe ieesheerveeLe leeie[ (ceecee) YeüceCeOJeveer : 9764 30 5555, 9422 22 5509
efveJeeme Je YeespeveJÙeJemLee yeensjieeJeÛÙee meJe& Yeòeâebkeâefjlee eqveJeeme Je YeespeveJÙeJemLee - ‘meewYeeiÙe cebieue keâeÙee&ueÙe’, meesveF& yeme mšB[peJeU kesâuesueer Deens. ner JÙeJemLee efo. 29 ceeÛe& les 31 ceeÛe& Ùee leerve efoJemeebkeâefjlee Deens.
keâeÙe&›eâce mLeU OeveiejJee[er hegCes : → 115 efkeâ.ceer.
Denceoveiej → 14 efkeâ.ceer.
šes ue vee keâe
ceeÛe& 2014
22 efkeâ.ceer
→ Iees[sieeJe !
he=‰ 25
75 efkeâ.ceer.
→ Deewjbieeyeeo
ßeer iegueeye heg<he
15 HesâyeÇgJeejer 2014 jespeer Gpeveer, leeuegkeâe - cne{e, efpeune - meesueehetj ÙesLes meble ßeer iegueeyeyeeyee cebefojeÛee, Jeeef<e&keâeslmeJe cees"Ÿee Leešeceešele mebheVe Peeuee. Ùee MegYeØemebieer Yepeve-Yeb[eNÙeeÛes DeeÙeespeve keâjCÙeele Deeues nesles.
meew. leejeyeeF& YeešerÙee ÙeebÛes osneJemeeve meble ßeer iegueeyeyeeyeebÛes efveefmmece Yekeäle DeeojCeerÙe leguemeeroeme YeeefšÙee (YeeefšÙee veevee, yeesefjJeueer) ÙeebÛÙee Oece&helveer meew. leejeyeeF& YeeefšÙee ÙeebÛes yegOeJeej efo. 5 HesâyeÇgJeejer 2014 jespeer og:Keo efveOeve Peeues. lÙeebÛÙee he§eeòe Ûeej cegueies, Ûeej megvee, oesve cegueer, veeleJeb[s Demee megKeer heefjJeej Deens. 1963 ceOÙes meble ßeer iegueeyeyeeyeebveer efouesuee veejU DeepeleeieeÙele meew. leejeJeefnveer Ùeebveer heefjJeejemee"er meebYeeUtve "sJeuee Deens. meJe& Yeòeâ Je ‘ßeer iegueeyeheg<he’ ceeefmekeâ heefjJeejeleHexâ leejeyeeF& YeeefšÙee Ùeebvee YeeJehetCe& ßeæebpeueer.
SefØeue ceefnvÙeele meepejs nesCeejs keâeÙe&›eâce 8/4/2014 jeceveJeceer GlmeJe ([e@. ceeveehegjs, ÛeWyetj) jeceveJeceer les nvegceeve peÙebleer GlmeJe - Deewjbieeyeeo cebefoj Jeeef<e&keâeslmeJe 8/4/2014 les 15/4/2014 15/4/2014 heewefCe&cee ceeÛe& 2014
!
he=‰ 26