Arubawe 26 Nov 2012

Page 3

Arubawe

Dialuna 26 di november 2012

3

Aruba

Economia bayendo bon pero diferente factor ta hunga un rol...

Business perception survey ta mustra mehoracion Cu hopi optimismo minister Michelle Hooyboer-Winklaar ta mira e panorama economico di nos pais. Banco Central di Aruba ta pronostica un crecemento economico real di 5,1% na 2013. E mandatario ta indica cu economia ta algo cu bo no por midi’e di un banda so, sino cu e tin diferente componente. E ta resalta cu un factor importante pa midi nos economia ta inversion. “Si bo inversion ta creciendo bo sa cu tin hende cu tin confiansa, cu e situacion ta bon na e momento aki, y ta keda bon den futuro”, asina el a declara na ArubAwe. E mandatario ta mira mas y mas cu inversion importante ta tumando lugar riba nos isla. Igualmente e establecimento di empresa NV ta creciendo mas cu “eenmanszaak”, y e ta haya cu esaki ta un desaroyo “fenomenal” Minister di Economia ta trece dilanti cu un eenmanszaak ta manera ora cu un hende ta purba algo; pero actualmente esnan cu ta desea di establece

su negoshi ta pasa dor di e proceso pa lanta un NV. “Esaki ta duna bo un señal cu ‘mi tin un confiansa’ “, asina el a laga sa. Minister di Economia tambe a referi na e impulso cu Dialogo Social kier duna pa nos hendenan tin mas poder di compras. E ta haya cu poder di compras ta depende hopi si e persona tin un trabou. Mas trabou cu lo por crea dor di habrimento mas tanto di negoshi, establecimento y servicio, esaki ta crea fuente di trabou cu ta stimula e poder di compras di nos poblacion laboral. E ta sintetisa asina: “Ora hende tin trabou nan tin mas poder di compras”. Sinembargo un factor cu obviamente nos meter tene cuenta cune -segun e mandatario- tin di haber cu e situacion na Merca. E ta haya cu nos isla ta depende hopi riba Merca su stabilidad economico, y tambe di Europa, pero e influencia aki ta menos. E dependencia aki tin di haber cu nos principal fuente economico ta turismo, y cu nos principal industria ta depende grandemente di e bishitan-

tenan di Merca. “Y esey ta mehorando loke nos ta wak awor, e hecho ta cu nos tambe ta bay sinti efectonan ey”, segun minister Hooyboer-Winklaar. E tin cu bisa cu nan ta wak cierto desaroyonan positivo den e ultimo dos añanan na Aruba, y esaki ta debi na otro factornan, unda inversion a wordo haci dor di Gobierno mes pa pone nos economia draai. E ta haya e Business perception survey di Banco Central di Aruba cu e instancia aki ta haci cada kwartaal, den e ultimo kwartaal Banco Central ta mira un mehoracion. E no tabata demasiado grandi manera tabata su deseo, pero e ta bayendo poco poco. E ta mirando cu pais Aruba tin un recuperacion economico substancial, y esaki por ser aprecia riba informacion mes di Banco Central for di 2003 te cu awor. E top tabata na aña 2005-2006, unda e Business perception survey ta mustra cu e situacion ta bayendo bon. E punto

mas abou tabata e ultimo kwartaal di 2008, y prome kwartaal di 2009 cu e tabata mustra “fatal”. Actualmente e ta haya cu nos economia ta hayando un mehoracion si nos ta compare cu aña 20082009, y intencion di su ministerio di Economia ta pa tur negoshi por bay super bon riba nos isla, asina

e mandatario a bisa. Minister Hooyboer-Winklaar no ta desconoce cu tin otro factornan cu obviamente ta hunga un rol si un negoshi ta bay bon sino of no, pero e ta haya cu nos actividad comercial ta bayendo riba un bon direccion, y sin duda esaki tin su efecto riba poder di compras.

Meternan pre-pago desde januari Elmar ta bay cuminsa ofrece meternan di coriente pre-pago. Esaki ta informacion cu ArubAwe a haña informalmente den fin di siman for di un empleado. Nos ta pendiente ariba informacion oficial pa loke ta e detayenan, pero ArubAwe a haña di compronde cu na januari lo bay cuminsa ofrece meternan pre-pago na publico. Cu esaki e compania distribuidor di coriente ta cumpli cu e deseo di parlamento pa cu e introduccion di e servicio aki. Parlamentario Andin Bikker, lider di PDR, tabata e motor tras di e iniciativa

aki, entre otro organisando varios reunion informativo riba e tema den e comision fiho di parlamento cu e ta presidi, encarga cu Companianan Estatal. Na juni 2011 ela presenta un mocion pa introduccion di 2000 meternan pre-pago. E mocion a keda aproba unanimamente pero a keda sin wordo ehecuta. Na februari di e aña aki e lider di PDR – cu for di prome cu ela drenta parlamento caba tabata boga pa introduci e meternan aki - a sigui insisti riba e tema door di introduci un amienda pa medio di e presupuesto alternativo

di su partido, den cual ta crea fondonan – 100.000 florin - pa un proyecto piloto pa introduccion di meternan pre-pago. Na april Elmar a anuncia introduccion di e meternan pre-pago lo worde introduci y te hasta a habri inscripcion pa publico participa den e pilot den e districtonan di Noord y San Nicolas. Hopi hende a inscribi pero ainda e meternan pre-pago no tabata disponibel. Na final di september Bikker – despues di a manda un carta urgente na su adres - a sinta cu minister Mike de Meza pa wak con e fondo aki di 100.000 florin cu

parlamento a aproba lo por wordo miho ubica pa por duna un estimulo na e proyecto. Meternan pre-pago por wordo pre-programa pa un cierto cantidad di coriente cu ta wordo uza pa cual clientenan ta paga di antemano. Esaki ta yuda hogarnan controla nan budget di coriente, pero tambe ta pone Elmar haña su placa asegura pasobra e meternan no ta duna coriente si no tin un codigo habri cu por worde recarga. Ademas – dependiendo di cua meter Elmar ta bay introduci - clientenan tin e facilidad di bisa cu di

cada florin, 15 cen ta bay automaticamente na paga debe atrasa si esaki ta e caso y 85 cent ta paga loke e consumidor ta uzando na e momento ey. Meternan pre-pago pa varios aña caba ta wordo uza na Corsou. Un di e reunionnan di e Comision Fiho pa Companianan Estatal tabata cu e compania cu ta traha e meternan pre-pago eynan. Bikker a declara cu na Corrsou e meternan pre-pago ta worde uza no solamente pa famianan di menos recurso, pero tambe pa hogarnan cu kier djis controla nan uzo diario di coriente.


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.