KGA Nieuwsbrief Katten & Gedrag 2-2012

Februari 2012

Jaargang 10, nummer 2

Nieuwsbrief Katten en Gedrag Gratis lessenreeks over: Kat, welzijn en wetenschap Katholieke Hogeschool Sint Lieven, Feline Welfare Foundation, RATO vzw en Dienst Dierenwelzijn FOD volksgezondheid nodigen u graag uit voor een lessenreeks over: Kat, welzijn en wetenschap

IN DIT NUMMER O.A. 

Gratis lessenreeks Sint Niklaas



Kun je zwerfkatten temmen?



English part: Dental Problems



Wat geeft een kat stress?



Kattenoppasservice Oss



Natvoer combineren met blaasdieet?



Gebitsproblemen ernstig onderschat



Letselschade door dieren



Onze doorverwijzers



Schietincidenten op katten

Waar?

KAHO Sint-Lieven te Sint-Niklaas Hospitaalstraat 23 België Wanneer?

Op donderdag 1, 15 en 29 maart telkens om 19.30 uur - 22.00 uur Waarover?

Donderdag 1 maart Els Peeters: “De kat: hoe het verleden het heden bepaalt” Deze lezing handelt over de biologische oorsprong van de kat, de erfenissen uit het verleden en de daaraan gekoppelde gedragsmatige behoeften. Aan de hand van de 'Environment of Evolutionary Adaptedness' worden de eigenschappen van de kat besproken en de gevolgen hiervan voor de hedendaagse huiskat belicht.

Rudy De Meester: “Probleemgedrag bij katten” Katten leven in een steeds nauwer verband met de mens, ze hebben dikwijls geen buitenbeloop en ontwikkelen mede daardoor specifieke gedragsproblemen.

Vanavond wordt duidelijk hoe we bij de kat een verschuiving zien in het gedrag als gevolg van de veranderende leefomstandigheden.

Donderdag 15 maart Wendy Kerselaers en Kelly Cogen: “Zwerfkatten: avonturiers tegen wil en dank?”

Hier zoeken we antwoorden op de vragen: hoe leven zwerfkatten?

Waar komen zwerfkatten vandaan? Daarnaast overloopt deze lezing een aantal vragen die opduiken bij het uitwerken van een zwerfkattenbeleid.

Lees verder op pagina 2

1

Vervolg pagina 1 Nathalie Porters: “Effect van castratie op jonge leeftijd op de gezondheid en het dierenwelzijn bij katten” In België (en Nederland) wordt castratie (gonadectomie) van katers en kattinnen voor de leeftijd van 16 weken slechts beperkt toegepast, terwijl dit in Amerika en Engeland al beter ingeburgerd is. In deze studie wordt vroegtijdige castratie bij kittens besproken met het oog op een verfijning van het anesthetisch en chirurgisch protocol en een evaluatie van het effect op het gedrag en welzijn.

Donderdag 29 maart Wendy Kerselaers en Kelly Cogen: “Nefast voor adoptie: asielkatten met stress” Katten houden niet van veranderingen. Wanneer ze in asielen belanden, zullen ze heel wat stress ervaren. Nochtans kunnen kleine ingrepen een wereld van verschil maken. Deze lezing geeft een aantal tips om het kattenwelzijn in asielen te verbeteren.

Vijf onderzoekers uit de katten- en asielwereld komen in Sint-Niklaas hun inzichten aan de man brengen. Omdat kennis de levenskwaliteit van kat en baasje kan verbeteren, richten we ons vooral op het thema welzijn. Deze specialisten zullen de meest relevante wetenschappelijke studies bundelen in een toegankelijke en boeiende voordracht.

De docenten: Els Peeters is bioloog en doet als doctorandus in de Diergeneeskundige Wetenschappen (Universiteit Antwerpen) onderzoek naar verwantenherkenning en inteeltvermijding bij de huiskat. In haar vrije tijd zet ze zich in om het welzijn van katten te verbeteren via de Feline Welfare Foundation, waarvan ze vice-voorzitter is. Thuis fokt ze als cattery ‘Comme Chez Chat’op kleine schaal de Brits Korthaar.

Rudy De Meester is een dierenarts met een specialisatie in gedragsdiergeneeskunde. Hij startte de voortgezette opleiding Toegepast Diergedag aan de KAHO Sint-Lieven.

Wendy Kerselaers is Master in de biochemie, sociale en culturele antropologie en biostatistiek. Door vrijwilligerswerk in een asiel groeide haar interesse voor kattenwelzijn. Via literatuur, lezingen en congressen heeft ze zich hierin gespecialiseerd. Ze coördineert de werkgroep asielen bij de Feline Welfare Foundation en geeft advies over zwerfkatten.

Kelly Cogen is derdejaarsstudente agro- en biotechnologie, dierenzorg, aan de KAHO Sint-Lieven. Ze onderzocht de werking van de Oost-Vlaamse dierenasielen en schreef een handboek voor het management van een honden- en kattenasiel. Ze is vrijwilliger bij de Feline Welfare Foundation.

Dierenarts Nathalie Porters onderzoekt het effect van een vroegtijdige (8-12 weken) castratie op de gezondheid en het dierenwelzijn van katten in opdracht van de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu. Ze doctoreert bij de Faculteit Diergeneeskunde, Universiteit Gent (promotoren: Prof. Dr. Hilde de Rooster, Dr. Christel Moons en Prof. Dr. Ingeborgh Polis).

Inschrijven Wilt u graag komen, geef ons dan vooraf een seintje (naam, data, aantal personen) bij Hilde.Vervaecke@kahosl.be

2

VRAGEN AAN ELS PEETERS Vraag:

ELS PEETERS Els is gedragsbioloog, gespecialiseerd in katten, aan de Universiteit Antwerpen. Daarnaast is zij bestuurslid van de Feline Welfare Foundation.

Kun je zwerfkatten temmen?

Een vriendin van mij is begonnen met de opvang van zwerfkatten. Ze heeft 4 katers opgenomen die ongeveer 5-6 maanden zijn. Ze zijn ondertussen steriel gemaakt. Ze zitten nu een 2-tal weken bij haar op een kamer, samen met nog 2 kittens. Ze denkt dat ze nu (na 2 weken) toch al wat tammer zouden moeten zijn, maar als ze in de buurt van de kamer komen horen ze dat de poezen zich overal verstoppen en als ze de kamer verlaten horen ze na een tijdje dat de poezen terug te voorschijn komen om te spelen e.d. Ze eten en drinken goed en gebruiken flink de kattenbak. Volgens mij heeft dit wel meer tijd nodig dan 2 weken en hebt u enkele tips die het socialiseren zouden kunnen vergemakkelijken. Er zit ook al 2 weken Feliway in het stopcontact. Is het een optie om de poesjes een tijdje in een bench te laten verblijven?

Jan, 37 jaar Antwoord Els: Hallo Jan!

Wist je dat?

Hormonaal intacte dieren meer allergenen afscheiden?

Beste Jan, fijn dat uw vriendin zich inzet voor zwerfkatten en dat u zich ook om het welzijn van de dieren bekommert! Uw vraag of zwerfkatten te temmen zijn, is niet zo eenduidig te beantwoorden: alles hangt af van de achtergrond van de dieren en hoe oud ze zijn. Daarom eerst even wat achtergrondinformatie.

De kat heeft grosso modo 2 socialisatiefases: van week 2-7 en van week 8-16.

In de eerste socialisatiefase leren kittens van ongeveer week 2 tot week 7 wat ze als ‘normaal’ moeten beschouwen. In deze periode moeten kittens dus in contact geweest zijn met mensen, honden enzovoort om later als sociale huiskat geschikt te zijn. Dit proces wordt duidelijk verbeterd door de aanwezigheid van een kalme en ontspannen moederpoes. De moederpoes stimuleert daarnaast ook gecompliceerde leerprocessen bij haar jongen en leert hen omgaan met frustratie door hen soms de toegang tot de tepels te ontzeggen. Kittens die dus in deze periode niet (op een positieve manier) met mensen in contact zijn geweest, zijn niet gesocialiseerd om met mensen om te gaan en zullen levenslang bang blijven van vreemde mensen. Met héél veel geduld en de juiste methodes, kunnen katten die deze periode hebben gemist nog wel leren om 1 bepaalde mens of gezin te vertrouwen. Ze zullen echter gestresseerd raken telkens er bezoek komt en dan vluchten of zich verstoppen. De levenskwaliteit van deze katten is dus zeker niet optimaal en ze krijgen vaak stressgerelateerde klachten zoals blaasproblemen. Ze zijn ook veel gevoeliger voor het ontwikkelen van probleemgedrag zoals sproeien. Dierenartsbezoek is met deze katten al helemaal niet evident. Ze zijn kortom gewoon niet gesocialiseerd om te fungeren als huisdier, wel als boerderijkat of iets dergelijks, afhankelijk van waar het kitten zijn eerste levensweken heeft doorgebracht.

Lees verder op pagina 4

3

Vervolg pagina 3

De Kattenoppasservice zit nu ook op facebook!

Wist u dat de Kattenoppasservice die is voortgekomen uit ons werk nu ook op Facebook zit?

Adverteren?

Wist u dat wij meer abonnees hebben dan de meeste kattenbladen? En dat het ook mogelijk is om te adverteren in onze nieuwsbrief? Advertentietarieven op aanvraag. Mail voor details naar info@kattengedragstherapie.nl

In de tweede socialisatiefase, vanaf week 8 tot en met week 16, leert een kitten hoe hij zich als kat moet gedragen. Hierbij is –naast de opvoeding door de moeder- ook het sociale spel met nestgenootjes van cruciaal belang. Ze leren hun nagels in te trekken bij het spelen, ondervinden dat bijten niet gewenst is en spelen emoties na om de kattentaal onder de knie te krijgen. Dit sociale spel bereikt zijn hoogtepunt tussen de derde en vierde levensmaand. Een kitten dat te vroeg bij de moeder wordt weggehaald, zal dus sociaal gehandicapt zijn en later moeilijker met andere katten kunnen omgaan. Daarnaast zal het zijn reacties tijdens het spelen met mensen niet kunnen controleren, wat tot verwondingen kan leiden.

Of deze katers van 5 à 6 maanden dus nog echte huiskatten kunnen worden, zal afhangen van hun eerste levensweken. Hebben ze die in een gezin doorgebracht of alleszins in contact met mensen en zijn ze daarna gedumpt en gaan zwerven, dan hebben ze alleszins een goede basis en is een bestaan als huisdier na verloop van tijd waarschijnlijk wel mogelijk. Zijn ze echt 'in het wild' geboren en hebben ze tot nu nooit contact gehad met mensen, dan zullen ze met veel geduld misschien wel wat wennen aan uw vriendin, maar knuffelkatten die in een gezin geplaatst kunnen worden, zullen het nooit worden. Dan is het voor hen een fijner leven op een boerderij of een manege, waar ze beschutting hebben, voer krijgen en eventueel medische zorg, maar waar ze ook mensen kunnen ontwijken en lekker muizen kunnen vangen.

Uiteraard kan dat ook bij mensen thuis als die een warm plekje in een tuinhuis of garage voorzien en niet van de kat verwachten dat ze menselijk contact zoekt.

De katten proberen te socialiseren in een bench is absoluut onder alle omstandigheden af te raden. Deze techniek heet in het jargon 'flooding' en is zeer traumatiserend en kan ernstige problemen geven zoals angstagressie. Vooral NIET doen dus! De mensen en zogenaamde 'deskundigen' die dit aanraden, zijn meestal mensen die vooral met honden bezig zijn (waar een bench een hulpmiddel kan zijn om de hond zich veilig te laten voelen als het op de juiste manier wordt gebruikt), maar die overduidelijk weinig kennis hebben van kattengedrag.

Voor gepersonaliseerd advies over wat uw vriendin nu verder wel kan doen, verwijs ik graag naar het kattengedragsforum, waar specialisten haar graag zullen helpen en bijstaan. http://kattengedrag.forumup.nl/ Meer informatie over katten is ook te vinden op de website van de Feline Welfare Foundation: www.FWF.nu

Superpet en de FWF De FWF is gaan samenwerken met Superpet (www.superpet.nl). Klanten van Superpet die de actiecode ‘FWF1201’ ingeven bij het aanmaken van een account, doneren zo 2% van hun netto-aankoopbedrag aan de FWF. Superpet is een online dierenwinkel voor vrij verkrijgbare diergeneesmiddelen en verzorgingsproducten. Ze verkopen ook natuurlijke producten.

4

ENGLISH PART

HOW CAN I TELL WHETHER MY CAT HAS DENTAL DISEASE? http://www.idexx.com/pubwebresources/pdf/en_us/smallanimal/diagnosticedge/feline-dentalbrochure.pdf

FELINE GINGIVOSTOMATITIS Feline gingivostomatitis (FGS) is a common and devastating disease in cats that results in painful erosive lesions in the throat, oral mucosa, tongue, and gingiva. In many situations, there is not a cure and therapy must be intermittent or chronic. Three of the more common differential diagnoses are feline calicivirus (FCV), feline herpesvirus 1 (FHV-1), and Bartonella species. A total of 131 clientowned cats were involved in this study, 70 of which had FGS confirmed by histopathology and 61 healthy control cats. Results of this study did not find an association between Bartonella species test results (Bartonella species antibodies and DNA in the blood and tissues) and the presence of FGS. Additionally, detection of FHV-1 DNA was not significantly different between groups. With FCV, RNA was present in significantly more cats with FGS (40.5%) than the control cats (0%). This would suggest that in some of the cats, FCV was associated with FGS. An association could not be shown however between FCV RNA in tissues and lesion severity or location.

Dowers KL, Hawley JR, Brewer MM et al: Association of Bartonella species, feline calicivirus, and feline herpesvirus 1 infection with gingivostomatitis in cats, Journal of Feline Medicine & Surgery 12:314, 2010.

HOW TO DETECT FORL? http://veterinarymedicine.dvm360.com/vetmed/Dentistry/Dental-Corner-How-to-detect-and-treatfeline-odont/ArticleStandard/Article/detail/146613 The cause of FORL is not understood and there is no cure.

TIP: ZELF EEN VOERPUZZEL MAKEN Desiree Houtekamer (vrijwilligster bij de FWF) heeft zelf deze voerpuzzel gemaakt van de bakjes van yohurt met stukjes fruit (Verwen Moment), deze zijn op een dienblad geplakt en klaar is de voerpuzzel. Ook kun je de bakjes los goed gebruiken om er natvoer of rauw vlees in te doen en niet onbelangrijk de bakjes kunnen in de vaatwasser. Bij ons is deze puzzel een succes.

Dank Desiree om dit met ons te delen!

5

WAT GEEFT EEN KAT STRESS? In de vorige nieuwsbrief gaven we aan dat naar het pension/ hotel gaan een kat stress oplevert. Maar hoe zit dat dan?

De meeste katten krijgen al stress als ze worden opgepakt en in de

KAT EN NIEUWS

reismand worden gedaan om in de auto weg gebracht te worden naar de dierenarts of pension. Bij analyse bevat deze hele onderneming voor de kat o.a. de volgende stresserende elementen:

 Stichting Mens Dier Nood helpt Tilburgers die dierenarts niet kunnen betalen

- het zien van de reismand

 Zwart impopulaire kleur voor katten

- het wiebelen van de reismand

 Kat gevonden onder motorkap (komt vaak voor!)

- zenuwachtig gedrag van baasje die de kat de reismand in wil stoppen - het tegen zijn wil in de reismand plaatsen - het transport in een lawaaierige auto (zeker voor kattenoren!)

- het waarnemen van een vreemde omgeving - de vreemde geuren en mensen in die vreemde omgeving - het andere dagritme in die vreemde omgeving Naast mogelijk nog andere stressoren als ander voer, water dat anders ruikt, mensen die anders met de kat omgaan, onvoorspelbaar gedrag van andere dieren/mensen. Dit betekent dat als de kat uit zijn vertrouwde leefomgeving wordt gehaald dit gewoonlijk stress zal opleveren.

Katten zijn in sterke mate gewoontedieren en willen zelf de controle willen hebben over hun doen en laten. Ze zijn primair gericht op geur en hechten veel waarde aan vertrouwde geuren. Het zijn sociale dieren, maar de aanblik van vreemde katten kan stress en/of

KATTENLEED Jacht  Zierikzee kat beschoten met luchtbuks

angst triggeren. Als het aan de kat lag blijft hij dan ook liefst in zijn eigen vertrouwde omgeving. Maar soms kan dat helaas nu eenmaal niet. Goede katse voorzieningen in pensions of asiels kunnen de stress die katten daar nu eenmaal ondervinden (ook al doen de werknemers van pensions en asiels nog zo hun best) niet elimineren, maar wel reduceren. Een voorbeeld van zo'n voorziening is de klimmuur die we in onze vorige nieuwsbrief lieten zien. Deze biedt

Zwerfkatten

katten de gelegenheid tot klimmen, en om zich terug te trekken,

 Zwerfkatten beperken in Ingelmunster

dien graag terug op een hoge plek.

 Succes voor aanpak zwerfkatten in Knokke Moord

twee natuurlijke behoeftes. Katten die bang zijn trekken zich boven-

Betekent dit dat het katvriendelijker is om de kat altijd maar thuis te laten?

Nee, er zijn situaties waarbij de kat niet thuis kan blijven. Dat is een overstijgend belang.

 Katten in Leopoldsburg vergiftigd

Het maakt natuurlijk wel uit waar de kat naar toe wordt gebracht.

 Teddy is vermoord

kat stress heeft van naar de dierenarts gaan, dat moet toch min-

Dit zou bijv. de dierenarts kunnen zijn. Het is dan vervelend dat de stens elk jaar gebeuren. Het is ook mogelijk door training deze stress te reduceren. Als een krolse poes naar een leuke dekkater gebracht wordt kan het verblijf (mits de kater katvriendelijk gehuisvest is) gezellig en aangenaam zijn voor de poes, ondanks dat het

6

transport wellicht stressvol was. Als u zelf met vakantie wilt en u de kat naar een katvriendelijk hotel of pension brengt waar de kat net zo’n fijn verblijf heeft als u zelf op uw vakantie adres, is daar niets mis mee.

Stress maakt deel uit van het leven. Het is niet mogelijk en wenselijk om het leven zo inrichten dat vakantie geen deel meer uitmaakt van uw leven, of de kat nooit naar de dierenarts te brengen. Deze dingen maken deel uit van het leven, net als stress.

Niet alle stress is daarnaast slecht voor een kat. Als een kat op een vogel loert (= leuke maar spannende activiteit) maakt hij ook stresshormonen aan. En als een kat speelt kun je ook opwinding zien.

Gezonde stress hoort ook bij het leven.

Een kat is daarnaast echter een bijzonder stressgevoelig dier en zeer territoriaal. Het territorium heeft voor de kat een grote betekenis. Een kat verlaat zijn territorium liever niet, het is zijn vertrouwde thuis. Voor ons is dat heel anders. Wij willen op vakantie, moeten voor werk naar het buitenland of gaan er een weekendje tussenuit met het gezin. Ondanks dat het bij ons ook opwinding kan geven, zijn dit leuke dingen waar je al van tevoren naar uit kijkt.

KATTENOPPASSERVICE OOK IN OSS Femke Keijzers is de oppasser voor uw katten in de regio Oss (zie kaartje). Ze heeft een aantal jaren bij een dierenspeciaalzaak gewerkt en daar veel geleerd over kattenvoeding. Femke is zeer betrokken om het welzijn van dieren te bevorderen, en niet alleen voor katten. Ze komt graag vrijblijvend eens langs om kennis te maken met u en uw katten. Zij is actief voor de Kattenoppasservice in onderstaande regio. U kunt Femke bereiken via info@kattenoppasservice.nl en via 06-192050021.

VRAGEN AAN ESTHER PLANTINGA Vraag: Mijn kater Mickey krijgt al jaren Royal Canin S/O brokjes als blaasdieet. Nu wil ik hem graag ook natvoer geven. Wat kan ik het beste geven i.v.m. zijn blaas?

ESTHER PLANTINGA Dierenarts en diervoedingsdeskundige op het gebied van gezelschapsdieren

Antwoord Esther: Het urinary S/O voer heeft een zeer speciale samenstelling, welke je dus niet zomaar met ieder natvoer kan aanvullen. Dan kan namelijk het effect op de urine samenstelling teniet gedaan worden. Er zijn meerdere dingen die gedaan kunnen worden. Een ervan is urinary S/O zakjes bij geven. Een ander advies, maar dat is iets risicovoller, is het totaal overgaan op natvoer, dus dan geen droge brokken meer bijgeven. Dan maakt het eigenlijk niet zoveel uit wat voor natvoer het is, als er maar meer dan 80% vocht in zit. Hierdoor zal de kat zo veel water met zijn voeding binnenkrijgen dat de kans op blaasgruis zeer klein wordt. Echter, het is dan niet helemaal uitgesloten dat het niet meer ontstaat, maar dat kan eigenlijk geen een dieetvoeder helemaal uitsluiten.

7

Gebitsproblemen ernstig onderschat Wist u dat 2 van de 3 katten boven de 3 jaar al last van het gebit heeft? Al gaat u niet elk jaar naar de dierenarts voor vaccinatie, voor een APK (Algehele Poezen Keuring) is het wel heel zinnig om uw kat te wennen aan de reismand en transport naar de dierenkliniek. Rondlopen met gebitsproblemen doet pijn en daar is wat aan te doen. Laat daarom in februari gratis bij veel klinieken eens grondig het gebit van uw kat inspecteren. Welke klinieken meewerken is te vinden op http://www.gebitscontrole.nl/: Bekijk zeker ook deze interessante links: http://www.dierenkliniekzwartezee.nl/Gebit/ Foto: Linda Beumer Gebitsproblemen.pdf Wist u dat Oosterse rassen vaker last hebben van tandvleesontstekingen? http://www.dierenkliniekwilhelminapark.nl/dierinfo/kat/senior/gebit.html De meest voorkomende aandoening echter bij de kat heet FORL (Feline Odontoclastic Resorptive Lesions), een aandoening waarbij de kat haar eigen tandwortels afbreekt. http://www.dokterjohan.be/index.php/info/kat/de-zieke-kat/spijsverteringsstelsel/65-forltandaandoening Onderzoek uit 2004 gaf al aan dat 1 op de 4 katten van 4 jaar hier last van heeft!

Vlaams Diergeneeskundig Tijdschrift, 2004, 73, 331-341, Survey van mondaandoeningen bij katten in Vlaanderen, L. Verhaert en C. Van Wetter

De oorzaak hiervan is onbekend en er is geen genezing. Wat de dierenarts wel kan doen is onderzoeken of uw kat last heeft van deze pijnlijke aandoening en kan uw kat dan van de bron van de pijn verlossen. Het lastige is dat katten wel degelijk pijn aan het gebit kunnen hebben zonder dat u daar iets van merkt. Elke kat is immers een bikkel en zal gewoon door eten en spelen. Dat wil echter niet zeggen dat uw kat geen pijn kan hebben aan diens gebit. Daarom is de jaarlijkse APK absoluut noodzakelijk om voor een goed fysiek welzijn van uw kat te zorgen.

Letselschade door dieren Als u bent gebeten door de hond of kat van een ander of op een andere manier letsel door een dier heeft opgelopen, dan kunt u de eigenaar van dat dier aansprakelijk stellen voor de geleden schade.

Aansprakelijkheid De bezitter van een dier is normaal gesproken aansprakelijk voor de door het dier aangerichte schade.

Hieronder valt ook letselschade. Zelfs als de bezitter geen schuld heeft aan de gedraging van het dier (bijv. door het opjutten of stimuleren), is hij aansprakelijk. Ook indien het dier buiten de wil van zijn bezitter om handelt, kan de bezitter hierop aangesproken worden. Het moet wel gaan om een dier dat door mensen gehouden wordt. Dieren in het wild zijn veel moeilijker toe te wijzen aan een bezitter.

Een bezitter is veelal ook aansprakelijk voor een dier dat weggelopen is. In sommige gevallen kan ook degene die een dier voor een ander onder zijn beheer heeft, aansprakelijk zijn voor de schade.

Lees verder op pagina 9

8

Vervolg pagina 8 Onverwacht gedrag Bij onverwacht gedrag (bijvoorbeeld een paard dat ineens op hol slaat) is alleen de houder van het dier verantwoordelijk. Bij verwachtbaar gedrag is er gedeelde aansprakelijkheid. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn als iemand onvoorzichtig om een paard heenloopt en het paard vervolgens de persoon een trap geeft.

Verzekering De eigenaar is gewoonlijk verzekerd voor schade veroorzaakt door eigen dieren. Maar afhankelijk van de omstandigheden kan de verzekering toch besluiten uw schade niet te vergoeden. Er kan bijvoorbeeld sprake zijn van eigen schuld. Niet alle schade die veroorzaakt wordt door eigen dieren, wordt dus door de verzekering vergoed. Dit is bijvoorbeeld het geval als het slachtoffer zich bewust aan bepaalde risico´s heeft blootgesteld, zoals de berijder van een paard in een manege.

Onrechtmatige daad Bij de schade die door een dier wordt toegebracht, wordt in principe uitgegaan van de eigen energie, het onberekenbare element en de zelfstandige gedragingen van het dier. Als echter iemand een dier ophitst, is er geen sprake van een zelfstandige gedraging van het dier. De bezitter die zijn dier op commando schade laat berokkenen pleegt een onrechtmatige daad. Dat houdt in dat de persoon aansprakelijk gesteld wordt voor de eigen gedraging en niet voor die van het dier.

Bron: JuroFoon

Onze doorverwijzers Graag geven wij in de komende nieuwsbrieven wat meer informatie over wie onze doorverwijzers zijn en waarom zij doorverwijzen.

De dierenartsen van dierenkliniek de Mare in Leiden hebben ruim zes jaar ervaring in samenwerking met het Kattengedragsadviesbureau. Er zijn ook spreekuren kattengedrag binnen de kliniek, waarbij advies gegeven wordt door de zeer ervaren kattengedragstherapeute Marcellina Stolting.

Saskia Stibbe: dierenarts en eigenares van de kliniek (met meer dan 30 jaar ervaring): “Wat opvalt aan de werkwijze van Marcellina, is dat zij een gedegen aanpak heeft met veel kennis van zaken.” De ervaringen en de resultaten zijn over het algemeen goed.

Mocht je ook langs willen komen bij het kattengedragspreekuur van Dierenkliniek de Mare, bel dan voor een afspraak met 071 - 521 8393. Kijk voor meer informatie op de website van deze katvriendelijke kliniek www.dierenkliniekdemare.nl

Hoe gaat het er mee?

Als u uw kat in het verleden onder behandeling van het Kattengedragsadviesbureau heeft gesteld, zouden we nog graag eens van u horen hoe het met uw kat/ten is. Zelfs als het al vele jaren of maanden geleden is, stellen we altijd prijs op een berichtje!

9

Meld schietincidenten op katten We hebben alle schietincidenten van 2011 verzameld van katten die zijn aangeschoten door anderen dan jagers. Het bleek dat er 37 katten zijn aangeschoten, waarvan 4 met dodelijke afloop. In 2011 zijn er gemiddeld per maand 3 katten beschoten. Dit vinden wij een schokkend feit. Nog schokkender is dat het merendeel van de baasjes geen aangifte doet bij de politie. Als er aangifte gedaan word bij de politie wordt er over het algemeen nauwelijks iets ondernomen. Aan de hand van een vragenlijst gaan wij gegevens bijhouden over deze schietincidenten. Hiermee willen wij schietincidenten op katten onder de aandacht brengen en maatregelen tegen de eventuele verdachte genomen kunnen worden.

Vanaf deze maand is ons meldpunt schietincidenten op katten geopend. Wij roepen daarom iedereen op om contact met ons op te nemen. Zelfs (en juist) als het schietincident in de afgelopen vijf jaar plaats heeft gevonden. U kunt uw ervaring mailen naar schietincidentkat@gmail.com. Vanaf maandag 13 februari kunt u iedere maandag en woensdag bellen tussen 19.00 uur en 20.30 uur naar 06-12672074, vanuit BelgiĂŤ +31-6-12672074.

EXTRA CURSUSDATUM KGA KATTENDAG AMTERDAM Wat katten nodig hebben: niet zo vanzelfsprekend - 14 oktober 2012 De nieuwe datum voor deze populaire cursus is op 14 oktober.

Net als veel kattenbaasjes denkt u misschien: ik heb al heel lang katten en weet dus heus wel hoe dat moet. Helaas blijkt in de praktijk vaak dat mensen dat niet weten (en niet weten dat ze dat niet weten!). Er komt echt veel meer bij het verzorgen van katten kijken dan veel mensen denken! Zo heeft een gebrek aan kennis van de verzorging een negatieve invloed op de gezondheid (blaasproblemen, gebitsproblemen, stress, conflicten in huis enz.) en het welzijn van katten. Helaas vaak zonder dat hun baasjes dat door hebben. We hebben deze cursus ontwikkeld voor kattenbaasjes die graag eens horen wat katten nu echt nodig hebben, en hoe je ze dat kunt geven. Als u de tips van deze cursus opvolgt, zullen zowel uw kat(ten) als u zelf daar veel plezier van krijgen! Ons motto: hoe meer u over katten weet, hoe leuker en interessanter ze worden‌ Wat katten nodig hebben: niet zo vanzelfsprekend. Zorgen voor katten vanuit de kat bekeken.

Thema:

Kattenverzorging

Doelgroep:

Kattenoppassers, kattenfokkers, paraveterinairen, katteneigenaren

Programma: 09:00-10:30 Inhoud: 10:30-11:00 11:00-12:00

Gedragsproblemen Wat zijn de meest voorkomende gedragsproblemen? En wat kun je hierbij adviseren? Hoe zijn ze te herkennen? Hoe te voorkomen? Wat er aan te doen?

Koffiepauze Speltechnieken Lees verder op pagina 11

10

Vervolg pagina 10 Inhoud:

12:00-12:45 12:45-13:45 Inhoud:

13:45-14:45 Inhoud: 14:45-15:00 15:00-16:00 16:00-16:15 16:15-18:00

Het lijkt heel eenvoudig om met katten te spelen, maar veel toegepaste en onjuiste speltechnieken dragen juist bij aan gedragsproblemen. Goede technieken daarentegen kunnen gedragsproblemen verminderen.

Lunch Voeding en vochtvoorziening Een kat voeren, wat is daar nou moeilijk aan zou je denken. Maar niets is minder waar. Wat is de beste plek voor het eten en water? Hoe vaak en hoeveel moet je een kat eigenlijk voeren? Onjuiste voeding, voertechnieken en slechte vochtvoorziening zijn eerder regel dan uitzondering, alleen kattenbaasjes zijn zich dat niet bewust. De nieuwste bevindingen van wetenschappers worden uitgelegd.

Lichamelijke verzorging Kamtechnieken, hoe poets je tanden bij de kat, en nog meer handigheidjes.

Theepauze Parasieten en zoönosen: herkenning, behandeling, preventie Pauze Ziekteherkenning en -behandeling: de meest voorkomende ziekten bij de kat

Docent:

Marcellina Stolting (kattengedragsdeskundige en docent kattengedrag)

Locatie:

Katten Gedrag Centrum, Joris Ivensplein 108, 1087 BP Amsterdam

Prijs:

€ 75,- voor de hele dag inclusief lunch.

Opgave:

Stuur een e-mail naar info@kattengedragstherapie.nl

HOOGVLIET Programma KGA Kattendag Hoogvliet Thema:

“Communicatie en begrip voor en van de kat”

Programma: 09.00-11.00

Els Peeters Wat is een kat eigenlijk?

11.00-11.30

koffiepauze

11.30-12.30

Marcellina Stolting Kattengedragsproblemen

12.30-13.15

lunch

13.15-16.00

Marcellina Stolting Communicatie en lichaamstaal

16.00-16.15

theepauze

16.15-17.00

Marcellina Stolting Gedragsverandering na trauma

17.00-17.30

Marcellina Stolting Feromonen

Docenten:

Gedragsbioloog Els Peeters, gespecialiseerd in katten Kattengedragstherapeut Marcellina Stolting.

Beiden nemen zitting in het bestuur van de kattenwelzijnsorganisatie Feline Welfare Foundation.

Prijs:

€ 75,- voor de hele dag incl. thee/koffie/lunch. Opgeven kan door een mail te sturen naar info@kattengedragstherapie.nl. Geef ook op of je vegetarisch wilt lunchen of niet.

Lees verder op pagina 12

11

Vervolg pagina 11

DEN BOSCH De KGA KATTENDAG is een cursusdag die we in Nederland en België regelmatig organiseren, met steeds verschillende verdiepingsthema’s op het gebied van kattengedrag. Het Kattengedragsadviesbureau organiseert op zondag 23 september 2012 een cursusdag in Den Bosch.

Thema:

“Activiteiten en katvriendelijke inrichting”

09.30-10.15

Els Peeters- Katvriendelijke huisvesting in stijl.

10.15-10.45

Marcellina Stolting - Feromonen: hoe zit dat eigenlijk?

10.45-11.15

koffiepauze

11.15-12.15

Marcellina Stolting -Spelen met katten: weetjes over het speelgedrag van katten.

12.15-13.00

Els Peeters- Voedselverrijking: wat is dat, waarom eigenlijk en hoe moet dat?

13.00-13.45

lunch

13.45-15.45

Marcellina Stolting -Eetgedrag kat

15.45-16.00

theepauze

16.00-17.00

Marcellina Stolting -Omgang en trainen van de kat

Deze dag is een verwendag vol katse kennis!

Docenten

Marcellina Stolting, ’s lands meest ervaren kattengedragstherapeute.

Els Peeters, gedragsbioloog Universiteit van Antwerpen, gespecialiseerd in katten.

Beiden zijn bestuursleden van de Feline Welfare Foundation: een stichting die zich inzet voor kattenwelzijn.

Er is een informatiestand aanwezig met foldermateriaal, boeken en welzijnsproducten voor katten.

Leslocatie: Boschveld Edisonstraat 11 5223CD ’s-Hertogenbosch Prijs:

€ 75,- voor de hele dag incl. thee/koffie/lunch. Opgeven kan door een mail te sturen naar info@kattengedragstherapie.nl. Geef ook op of je vegetarisch wilt lunchen of niet. Inschrijving per heden geopend.

Vooraankondiging > Er komt een KGA Kattendag naar Amstelveen op zaterdag 29 september. > De volgende Groningse KGA Kattendag zal op 12 januari 2013 gehouden worden. Programma’s nog niet bekend.

Volgende nieuwsbrief Meer over voeding...

Foto: Patti Jacobs

12

COLOFON

SPREEKUREN KATTENGEDRAG In diverse dierenklinieken in heel Nederland

Deze nieuwsbrief is een uitgave van het Kattengedragsadviesbureau.

M.m.v.: Ayleen Rademaker, Elles Nijssen, Desiree Houtekamer, Els Peeters, Esther Plantinga, Marcellina Stolting, Mery Lou van der Slikke, dierenkliniek de Mare, Feline Welfare Foundation, Kattenoppasservice © Kattengedragsadviesbureau. Overname van artikelen is niet toegestaan zonder onze schriftelijke toestemming.

De redactie behoudt zich voor om zonder opgaaf van redenen ingezonden artikelen te weigeren.

Wilt u de nieuwsbrief niet meer ontvangen? Stuur ons dan een e-mail met in de berichtregel ‘Uit adresbestand verwijderen’. Indien u juist abonnee wilt worden, is het sturen van een e-mail eveneens voldoende.

Klik hier voor de volledige agenda NB: Deze spreekuren zijn zonder kat, u hoeft uw dier dus niet mee te nemen.

CONTACTGEGEVENS Websites: http://www.kattengedragstherapie.nl http://www.kattengedragcentrum.nl Forum: http://kattengedrag.forumup.nl E-mailadressen: info@kattengedragstherapie.nl kattengedragstherapie@gmail.com (voor grote bestanden: foto’s en filmpjes) Cursusinformatie en inschrijvingen: info@kattengedragstherapie.nl Skype: kattengedragstherapie.nl (op afspraak) Katten Advies Lijn telefonisch spreekuur: 020 - 4160883 (dinsdag van 17.00-18.00 uur) Kattengedragsadviesbureau: 020 - 3308780 Katten Cursus Centrum: 020 - 4160547 Spoed: 06 - 43477941 U kunt natuurlijk ook altijd sms’en naar deze nummers.

Website Kattenoppasservice: http://www.kattenoppasservice.nl Telefoonnummer Kattenoppasservice: 020 - 4230947

Het Kattengedragsadviesbureau is een Aequor erkend leerbedrijf

13