KGA Magazine Katten, Gedrag & Welzijn 4-14

Jaargang 12, nummer 4, april 2014

HET K AT TENGEDR AGSADVIESBURE AU: ONAFHANKELIJK EN 100% K AT VRIENDELIJK

Gedragsprobleem?

Of rugpijn?

Hoe Edgar en Fleur weer maatjes werden Wat is er aan de hand met kater Kalle?

Foto Š Desiree Houtekamer

Gedragsprobleem of rugpijn?

Rug- en nekklachten bij katten: een onderschat probleem

In dit nummer o.a.

Wetenschappelijk onderzoek naar emoties van katten

4

Kater Kalle likt de tv gids.

Wat is er aan de hand?

4

Tv-redacteur zoekt eigenaren van beschoten katten

5

Ik weet toch zeker zelf wel of mijn kat gezond is!

5

Is het erg als mijn kat niet eet?

6

Kitten Koosje bijt

11

KGA Budgetservice nu ook in België

13

Als een kat zich ‘chagrijnig’ of op een andere manier ongewenst gedraagt en er geen medische oorzaak wordt gevonden, luidt de diagnose meestal: gedragsprobleem. Helaas worden rug- en nekklachten nogal eens over het hoofd gezien, terwijl ze wel veel voorkomen bij katten. Met als gevolg een verkeerde diagnose en aanpak voor een kat die eigenlijk pijn heeft. Orthomanueel dierenarts Jacha Heukels vertelt er meer over.

Katten hebben in vergelijking met honden meer flexibiliteit in hun rug maar juist minder stabiliserende rugspieren. Dit maakt ze beweeglijker, maar ook iets gevoeliger voor wervelstandafwijkingen door een trauma, zoals een val of vechtpartij.

Katten zijn meesters zijn in het verbergen van pijn, waardoor nek- of rugklachten lang niet altijd duidelijk opvallen. Veel aandoeningen van de rug en nek worden daarom waarschijnlijk nooit gediagnosticeerd en dus ook niet behandeld. Vooral sluimerende pijnklachten die langzaam verergeren, kunnen zich op een onverwachte manier uiten en zijn moeilijk te detecteren.

Oorzaken Orthomanuele diergeneeskunde volgens de methode Aharon kan helpen bij problemen in de rug, nek of gewrichten. Deze methode heeft orthomanueel dierenarts Dorit Aharon, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Orthomanuele Diergeneeskunde (NVOMD), ontwikkeld om afwijkende standen van de wervels of gewrichten te corrigeren. Zo’n afwijkende stand kan bijvoorbeeld ontstaan door een val of botsing.

Katten van alle leeftijden kunnen vallen, botsen of uitglijden. Jonge katten lopen iets

De garanties van het Kattengedragsadviesbureau • 100% katvriendelijk advies • behandeling op basis van de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen • behandeling door de meest ervaren en meest succesvolle kattengedragstherapeut van Nederland en België • zorgvuldige anamnese met uitgebreide vragenlijst en drie uur durende gedragsobservatie • versuffende middelen als valium en Clomicalm worden niet geadviseerd • alle katten en problemen worden behandeld voor één duidelijke prijs.

Jacha Heukels 2

meer risico. Het zijn notoire vechtersbazen en brokkenpiloten.

Ondanks de mythe dat ze altijd op hun pootjes terechtkomen, houden ze regelmatig letsel over aan ongevallen. Dat kan soms later pas tot uiting komen. Ook oudere katten lopen meer risico, omdat ze vaak wat minder goed zien en horen dan vroeger en niet meer dezelfde spierkracht hebben.

Een afwijkende wervelstand hoeft echter niet door trauma te komen. Er kan ook een andere oorzaak zijn. Bijvoorbeeld slijtage van de tussenwervelschijf, een aangeboren wervelinstabiliteit of een ontsteking.

Signalen van nek- en rugpijn • verminderde activiteit, veel slapen, zich terugtrekken • stijf en stram bewegen • bolle rug, de achterpoten niet graag naar achteren strekken • een slechte vacht, schilfers en klitten, vooral bovenop de rug en in de nek • contact met de eigenaar vermijden, niet meer opgepakt willen worden, niet meer bij je komen zitten • gedragsveranderingen, op een andere plek slapen, zich minder wassen, minder spelen • pijn/agressie bij aanraking van een bepaalde plek op de rug of in de nek.

Pijn, verlamming, mankheid, stijfheid Als een wervel door wat voor oorzaak dan ook is gekanteld, verdraaid of verschoven, kan er druk op het ruggenmerg, de zenuwen en bloedvaten ontstaan. Het gaat hierbij om subtiele veranderingen in de wervelstand en spierspanning, die de ortomanueel dierenarts detecteert en behandelt. Op röntgenfoto’s zijn deze afwijkingen niet altijd te zien, omdat dit tweedimensionale afbeeldingen zijn. De gevolgen van zo’n afwijkende werverstand zijn pijn, zwakte of verlamming, mank lopen of bewegingsbeperking en stijfheid. We zien bij katten vaak pijn in de rug en/of nek en soms uitstralingspijn naar een poot.

Let op: deze signalen kunnen ook andere oorzaken hebben dan nek- of rugpijn. Ga met dit soort signalen naar de dierenarts voor een uitgebreid lichamelijk onderzoek. Kan hij geen oorzaak vinden, denk dan ook aan de mogelijkheid van een onderzoek door een orthomanueel dierenarts. Je hebt hier geen verwijzing voor nodig.

Jacha Heukels schrijft vanaf nu elke maand voor dit magazine.

Direct pijnverlichting Een orthomanueel dierenarts kan afwijkende wervelstanden corrigeren, waardoor de druk wordt opgeheven. Dit geeft vaak direct pijnverlichting en vermindering van de klachten.

Bovendien kan chirurgie of langdurige medicatie op deze manier vaak worden vermeden.

Bij honden zijn één à twee behandelingen voldoende, bij katten zijn vaak drie à vier behandelingen nodig. Het is namelijk moeilijk om deze dieren een revalidatieregime op te leggen, zoals niet springen. Je kunt een kat ook niet twee weken in een bench opsluiten, terwijl dat bij sommige ernstige rugproblemen eigenlijk het beste zou zijn. De orthomanuele behandeling zelf is niet pijnlijk, de dieren laten het goed toe. Een tot twee dagen erna kunnen ze lichte spierpijn hebben. Dit gaat vanzelf over.

Over Jacha Heukels Jacha Heukels studeerde in 2007 met onderscheiding af aan de Universiteit Gent. Na jarenlange praktijkervaring als dierenarts volgde zij de tweejarige opleiding tot orthomanueel dierenarts volgens de methode Aharon.

De speerpunten van deze studie zijn neurologie, orthopedie en orthomanuele geneeskunde. Naast Dorit Aharon is Jacha Heukels de enige dierenarts in Nederland die deze methode mag toepassen.

Jacha: ‘Toen ik nog als gewone dierenarts werkte, vertelden eigenaren me regelmatig dat hun dier de laatste tijd chagrijnig was en dat dat waarschijnlijk kwam door ouderdom of omdat het een schildpadpoes was.

Schildpadden hebben nu eenmaal het onterechte imago fel te zijn. Ik dacht dan soms aan rug- of nekklachten, maar als we een röntgenfoto maakten was daar niets afwijkends op te zien. Pijnstillers hielpen vaak niet of onvoldoende.

Toch wist ik vaak zeker dat het dier pijn had. Zo frustrerend!

Gelukkig kan ik inmiddels wél veel katten van hun pijn af helpen met orthomanuele therapie.’

Jacha Heukels

Jacha Heukels 3

Wetenschappelijk onderzoek naar emoties bij honden en katten

Jij kunt meedoen Mensen hebben zes basisemoties: woede, blijdschap, verdriet, afkeer, angst en verbazing. Evolutionair gezien lijkt er geen reden om aan te nemen dat dit bij dieren anders zou werken. Alleen is het bij hen moeilijk vast te stellen of ze emoties op dezelfde manier ervaren en wat ze precies voelen.

van de gelaatsuitdrukking, lichaamshouding en geluiden (miauwen, grommen, blazen, blaffen). Ook willen ze graag weten of ze zien dat hun eigen emoties en die van hun huisdier soms overeenkomen.

Het invullen van de enquête kost ongeveer 10 à 15 minuten. Het is niet alleen zinvol, maar ook leuk om te doen. Het zet je aan het denken over hoe je je dier ervaart en waar je dat op baseert.

Indien mogelijk kun je foto’s insturen waarop de emoties van je dier voor jou zichtbaar zijn. Meer informatie daarover vind je in de enquête. Je kunt deze invullen tot 1 mei 2014.

Prof. dr. Pim Martens (Universiteit Maastricht) en Prof. dr.

Marie-José Enders (Open Universiteit Heerlen) willen via een online enquête inzicht krijgen in in hoeverre huisdiereigenaren bepaalde emoties aan hun huisdieren toekennen op basis

Kalle likt de tv-gids. Wat is er aan de hand?

Onze Kalle vertoonde onlangs ander gedrag: • de tv-gids, kranten en andere tijdschriften likken • met zijn linkerwang langs onze boekenkast wrijven • a f en toe zachtjes in de knokkels van mijn man zijn hand bijten, wat hij normaal nooit doet • a f en toe met zijn kop schudden, vooral als hij buiten was geweest • meer aandacht vragen, veel meer op schoot zitten, meer miauwen, en ook met een andere mauw dan normaal.

Maar hij at nog goed en speelde veel!

We zijn snel met hem naar de dierenarts gegaan. Wat bleek?

Kalle had linksonder een ontstoken kies. We hebben direct een afspraak gemaakt voor een gebitsbehandeling. Zijn kies is inmiddels getrokken want hij was ontstoken. Kalle heeft pijnmedicatie meegekregen en een antibioticakuur. Al snel was hij weer de oude en waren zijn gedragsveranderingen verleden tijd. Dus vertoont je kat afwijkend gedrag, ga dan naar de dierenarts en laat je dier niet lijden!

Desiree Houtekamer

Kalle © Desiree Houtekamer 4

Tv-redacteur zoekt eigenaren van beschoten katten

Kattenoppas aan huis Katten zijn sterk territoriale dieren. Daarom geldt voor hen: oost, west, thuis best. Uiteraard óók als hun mensen met vakantie gaan. Een kattenhotel kan soms best een uitkomst bieden, maar in de regel is het beter je kat thuis te laten. Zoek je een betrouwbare kattenoppas aan huis met extra aandacht voor welzijn? Bel dan met de Kattenoppasservice: 020-4230947.

Aanbevolen door dierenklinieken en dierenspeciaalzaken!

In Nederland en België mag sinds kort gelukkig niet meer op katten gejaagd worden. Dat neemt niet weg dat er nog altijd kattenhaters zijn die het niet kunnen laten om deze dieren te beschieten. Meestal gebruiken deze dierenbeulen een luchtbuks.

Zelfs midden in woonwijken, met alle gevaren van dien.

Ze worden bijna nooit opgespoord en gestraft.

Is jouw kat beschoten in Nederland en wil je hierover vertellen aan een redacteur van een televisieprogramma dat dit probleem aan de orde wil stellen? Mail dan je contactgegevens naar info@kattengedragstherapie.nl. Vermeld er ook bij of je een vermoeden hebt wie de dader is.

Je kunt puur als informatiebron optreden (buiten de camera) of voor de camera komen, al dan niet anoniem. Door je medewerking te verlenen kun je uiteindelijk andere katten helpen. Alvast hartelijk bedankt!

Ik weet toch zeker zelf wel of mijn kat gezond is?

Maak dat de kat wijs!

Nogal wat katteneigenaren en zelfs professionals beweren dat je aan de buitenkant van een kat kunt zien of hij gezond is.

Helaas verbergen katten pijn en ziekte van nature en zijn ze daar erg goed in. Zo goed, dat er bij pijn of ziekte vaak niets aan ze te zien en niet of nauwelijks iets aan ze te merken is. Als een kat er ziek uitziet, is het ziekteproces meestal al lang aan de gang en is hij er slechter aan toe dan je zou denken.

Uit onderzoek is gebleken dat kattenbaasjes zich vaak schromelijk vergissen in de gezondheidsstatus van hun kat.

De moraal van dit verhaal: elke kat moet elk jaar naar de dierenarts voor een APK (Algemene Poezen Keuring).

Is er een ‘kattenwijsheid’ waar jij aan twijfelt? Mail ons en wie weet komt jouw vraag de volgende keer in Maak dat de kat wijs!

Deze poes is veertien jaar en heeft pijnlijke gewrichten waarvoor ze behandeld wordt.

Er is niets bijzonders aan haar te zien.

Foto © Marcellina Stolting

5

ls het erg als mijn kat niet eet?

Er is één ding dat honden beter kunnen dan katten: vasten. Ook mensen winnen het op dit gebied van katten. Deze dieren kunnen namelijk erg slecht tegen vasten.

MARIEKE KNIES Marieke Knies is dierenarts bij Cat Friendly Clinic Rijnoever in Alphen aan den Rijn. Zij studeert bij de European School for Advanced Veterinary Studies om European Master of Small Animal Veterinary Medicine te worden. Al haar keuzevakken gaan over kattengeneeskunde. Zelf heeft Marieke drie katten.

Het verschil zit hem in het feit dat katten strikte carnivoren zijn, terwijl honden en mensen omnivoren zijn. Katten zijn sterk afhankelijk van specifieke voedingsstoffen die alleen in dierlijk weefsel zitten. Als ze deze niet binnenkrijgen, bijvoorbeeld omdat ze niet eten (anorexie), ontstaan er snel allerlei tekorten aan essentiële nutriënten. Je kunt hierbij denken aan kalium, thiamine (vitamine B1) en essentiële aminozuren zoals taurine en arginine.

Leververvetting Ook zijn katten niet zo goed in het aanspreken van hun vetreserves. Bij andere diersoorten haalt het lichaam bij ondervoeding of anorexie vet uit de vetreserves. Dit wordt getransporteerd naar de lever en daar omgezet in lipoproteïnes voor energie.

Katten zijn hier echter niet erg goed in. Het vet wordt bij hen wel naar de lever getransporteerd maar niet verder omgezet, waardoor het zich daar gaat opstapelen.

Geelzucht/icterus is zichtbaar aan de binnenkant van het oor en aan het oogwit. Foto © Marieke Knies 6

Dit proces heet leververvetting. Het zorgt voor een verminderd functioneren van de lever.

Leververvetting kan misselijkheid veroorzaken, waardoor de kat in een vicieuze cirkel van niet eten terechtkomt. Bij ernstige leverschade kan geelzucht (icterus) optreden. Leververvetting kan bij alle anorectische katten voorkomen, alhoewel katten met overgewicht het sneller lijken te krijgen.

Misselijkheid leidt bij katten lang niet altijd tot braken Niet kunnen of niet willen?

Als je kat niet eet zijn er twee mogelijkheden: hij kán het niet of hij wíl het niet. Dit klinkt simpeler dan het is. Katten die niet kunnen eten hebben wel duidelijk interesse in voeding. Vaak is de diagnose makkelijker te stellen. Denk maar aan gebitsproblemen, kaakfracturen of slikproblemen.

Katten die niet wíllen eten kunnen misselijk zijn door een onderliggende aandoening zoals een nierprobleem, een virusinfectie of een alvleesklierontsteking. Besef goed dat misselijke katten lang niet altijd hoeven te braken. Niet willen eten kan het enige teken zijn van misselijkheid. Soms gaat dit vergezeld met om de bek likken of meer slikken dan normaal.

Ook kan niet willen eten worden veroorzaakt door gedragsgerelateerde zaken zoals stress door een verhuizing, het missen van een maatje of een voedselaversie.

Stimuleren tot eten Anorexie is dus altijd een uitdaging voor de eigenaar en de dierenarts. Waarom wil de kat niet eten en hoe zorgen we dat we het oplossen? Het opsporen en oplossen van de achterliggende oorzaak is natuurlijk altijd het mooiste. Daarnaast kunnen er meerdere hulpmiddelen ingezet worden om de kat over te halen om te eten.

Bijvoorbeeld medicatie tegen misselijkheid en/of eetlustopwekkende medicatie. Ook zijn er trucs om het voer aantrekkelijker te maken, zoals kleine porties per keer

Kat met slokdarmsonde Foto © Marieke Knies

geven, sterk ruikend voer geven (vis, blikvoer) of het voer een beetje verwarmen. Ook ‘tutten’ kan helpen. Hoe vaak ik niet met wat geduld en een aai een opnamekat verleid heb tot het eten van dat ene likje voer van mijn vinger... Ik heb eigenaren ook al heel wat keren tonijn, zalm of zelfs stukjes kaas laten halen.

Natuurlijk heb ik liever dat een kat een passend dieet eet, maar als hij echt niets wil heb ik geen regels. Alles mag, als hij maar eet. Als het begin er is, dan gaat de rest vaak steeds makkelijker.

Neus- of slokdarmsonde Mocht niets werken dan kan een kat eventueel gedwangvoerd worden. Mijn stelregel is dat ik dit hooguit één dag doe.

Vaak is het namelijk enorm stressvol, voor zowel de kat als zijn baas. Sommige katten kunnen er zelfs een negatieve associatie met voedsel door krijgen (voedselaversie), iets wat je nu juist niet wilt. Een goed alternatief is het plaatsen van een neussonde of een slokdarmsonde. Het voordeel van een neussonde is dat deze zonder narcose geplaatst kan worden. Het voordeel van een slokdarm-

sonde is dat deze langer kan blijven zitten en dat de kat geen kraag om hoeft.

Langer dan een dag niet eten?

Naar de dierenarts!

Naar de dierenarts Tot slot: eet je kat langer dan een dag niet?

Ga dan naar je dierenarts om erger te voorkomen. Niets is frustrerender dan zieke katten die nog veel zieker zijn geworden omdat ze al een week niets gegeten hebben!

Het roofdier kat Lezeres Monique Veltrop: ‘Dit is Rasta met zijn prooi. Zo af en toe vangt hij mussen en koolmeesjes. De laatste tijd neemt hij steeds vaker een muis mee. Misschien voor de binnenblijvers?’

Laat het roofdier in je huistijger eens zien! Heb jij ook een leuke foto van je kat met een echte of speelgoedprooi? Mail hem naar info@kattengedragstherapie.nl, liefst met een korte toelichting.

7

Ervaring van een klant:

Edgar en Fleur zijn weer dikke maatjes Een jaar geleden escaleerden de stoeipartijtjes van onze Brits Kortharen Edgar en Fleur langzamerhand tot zwaarder geweld, totdat ze ook naar elkaar gingen blazen.

Maar we waren er uiteraard nog niet. We zijn onmiddellijk met alle adviezen aan de slag gegaan. We hebben onze tuin katveilig gemaakt. Vervolgens hebben we wekelijks een update gegeven.

Af en toe hebben we onze behandelingswijze aangepast of kregen we extra informatie. Soms werden we geconfronteerd met een terugval, maar we gaven het niet op. Marcellina blijft ons ondersteunen zo lang het nodig is.

Na een controle bij de dierenarts heb ik het Kattengedragsadviesbureau gebeld. We werden vriendelijk en behulpzaam te woord gestaan door Marcellina Stolting. Nadat ze achtergrondinformatie had ingewonnen over onze katten, kwam ze bij ons langs. Die dag gebeurden er meerdere wonderen. Fleur bleek last hebben van angst en stress doordat er gemakkelijk andere katten in onze achtertuin konden komen. Deze angst en stress van Fleur had Edgar door, en dit was een slechte factor in hun relatie. Tijdens het bezoek beklom een vreemde kat onze schutting, hoe duidelijk wil je het hebben? Toen Marcellina ons huis verliet, nadat ze ons wijze raad had gegeven, zag ik onze katten tegen elkaar aan op bed liggen. Alsof ze zich begrepen voelden.

Ondertussen zijn de katten weer dikke vrienden. Ze knuffelen elkaar vaak en zoeken elkaar op om te spelen. Kortom, er is vrede in huis! Wij zijn meer dan tevreden. De service van Marcellina is uitmuntend; ik ben ervan overtuigd dat je geen betere kattengedragstherapeut kunt vinden.

Twan en Karin Dankzij gedragstherapie zijn deze katten weer dikke vrienden.

8

Voorjaarslezingen over emoties Het Kattengedragsadviesbureau organiseert dit voorjaar drie lezingen van Esteban Rivas over emoties bij dieren, met extra aandacht voor de emoties van katten. Esteban is theoretisch psycholoog en filosoof. Hij is expert op het gebied van dierethiek, communicatie en intelligentie bij dieren. Esteban verzorgde onder meer lezingen voor het Minding Animals congres in 2012 en recent voor het partijcongres van de Partij voor de Dieren.

25 april 2014: Affectie over de soortgrens heen Is affectie geven iets typisch menselijks? Over het tonen van emoties door mens en dier, en vooral door katten.

9 mei 2014: Het straffen van en door dieren Waarom straffen mensen hun huisdieren? Werkt dat eigenlijk? Straffen katten en andere dieren elkaar ook? En zo ja, waarom?

De lezingen beginnen om 20.00 uur en eindigen om 21.45 uur.

De kosten bedragen â‚Ź 22,50 per lezing.

Jet Bijen kon wegens drukte geen bijdrage leveren voor dit nummer.

De volgende keer is ze weer van de partij.

Heb je een vraag over de vacht of huid van je kat? Mail deze dan naar info@kattengedragstherapie.

Liefst met foto.

Je kunt je aanmelden via info@kattengedragstherapie.

Ook zonder aanmelding ben je van harte welkom.

Je kunt dan ter plekke betalen.

De lezingen vinden plaats in het Kattengedragsadviesbureau, Joris Ivensplein 108, 1087 BP Amsterdam.

Esteban Rivas

Alle actuele nieuwtjes over katten, gedrag en wetenschap vind je op onze Facebookpagina. Ook te bekijken als je niet zelf op Facebook actief bent.

Op ons Youtube-kanaal vind je veel filmpjes over kattengedrag. Ingedeeld op thema en voorzien van uitleg. Kijken dus!

KGA biedt kennis op eigen locatie

Wist je dat het Kattengedragsadviesbureau ook kennis op locatie biedt?

Dat kan in allerlei vormen: een incompanytraining, scholing op de werkvloer, een lezing op locatie, je zegt het maar!

9

Help jij de katten van het Turkse Cunda?

Stichting Actie Zwerfhonden zet zich óók in voor de zwerfkatten van het Turkse (schier)eiland Cunda. Deze stichting heeft hier al 850 poezen en katers gecastreerd.

De komende jaren zal de stichting iedere lente en iedere herfst terugkeren om poezen en katers te castreren. Dit blijft nodig omdat toeristen elk jaar weer ongecastreerde katten achterlaten op Cunda, en omdat bij castratieacties altijd wat katten ‘gemist’ worden. Dat laatste is helaas niet te vermijden.

Om het aantal katten blijvend te laten afnemen moet 70% van de populatie gecastreerd zijn. Anders zal deze binnen niet al te lange tijd weer snel toenemen.

De katten worden na de castratie teruggezet op de plek waar ze vandaan komen. Deze methode heet TNR: trap, neuter and return, ofwel vangen, neutraliseren/castreren en terugzetten.

De katten van Cunda hebben een redelijk goed leven. Ze krijgen visresten in de haven. De bewoners van het schiereiland zijn erg blij met deze dieren, omdat ze denken dat ze een rattenplaag voorkomen.

Bijkomen uit de narcose

Voor de castratieacties is Stichting Zwerfhonden volledig afhankelijk van donaties. Misschien wil jij ook iets bijdragen aan dit project? Ieder bedrag, groot of klein, is welkom op rekeningnummer NL62INGB 0004011891 (IBAN-nummer), ten name van Stichting ActieZwerfhonden. Als je iets overmaakt onder vermelding van ‘Cunda’, weet je zeker dat je donatie uitsluitend voor het kattencastratieproject wordt gebruikt. Hartelijk bedankt!

Namens Stichting Actie Zwerfhonden, Linda Taal

De zwerfkatten bij een restaurant

De castratie

Het vangen

De zwerfkatten worden met voer gelokt om ze te vangen voor hun castratie 10

Kitten Koosje bijt Koosje van Els van Dongen is een halfjaar. Hij bijt. Els wil graag weten hoe ze dat kan afleren.

Bijten kan allerlei oorzaken hebben. In Els’ mail lees ik er al een paar. Koosje is met zes weken bij zijn moeder en nestgenootjes weggehaald. Dat is véél te vroeg; een kattenbaby heeft zijn moeder en nestgenootjes minstens zestien weken nodig. In week acht tot en met zestien had Koosje van zijn familie, vooral zijn moeder, moeten leren hoe katten met elkaar omgaan.

Wanneer je elkaar bijvoorbeeld mag bijten, en hoe hard dat dan mag. Koosje had vette pech, hij was die maanden alleen. Na zestien weken vallen dit soort dingen niet meer te leren. Dat heeft te maken met de ontwikkeling van de hersenen.

Kittens en katten worden vaak gestraft voor bijten. Koosje ook. Met een berisping met harde stem of een ‘lichte tik’.

Natuurlijk bedoelt Els dat niet kwaad, maar vanuit Koosje bekeken is het dieptriest dat hij als kattenbaby gestraft wordt voor experimenteel gedrag. Zo zal hij eerder meer van zich af gaan bijten!

Uit Els’ mailtje meen ik ook op te maken dat Koosje met handen mocht spelen.

Schattig natuurlijk, zo’n bijtbaby.

Totdat hij een killergebit krijgt. Laat kittens daarom nooit met je handen spelen. Gebruik een kattenhengel of ander speelgoed waarmee je samen kunt spelen zonder fysiek contact.

ELLES NIJSSEN Elles Nijssen is verbonden aan het Kattengedragsadviesbureau en werkt voor de Budgetservice Gedragsadvies.

Zij schrijft over kattengedrag voor De Telegraaf en kattenblad Majesteit en zet zich in voor de FWF. facebook.com>EllesNijssen Kattengedragsdeskundige

Wees niet meer boos als die kleine Koosje bijt. Straf hem niet. Houd je hand stil totdat het bijten ophoudt. Doe verder niets. Wees consequent en verwacht niet meteen resultaat. Geef hem ook wat speciale kattenbijtspeeltjes. Laat tot slot de dierenarts eens goed naar zijn gebit kijken. Succes!

Koosje 11

English part

The Emotions of Pets Scientists more or less agree that emotions in humans act as a “mental guide� and affect our behavior. Emotions like fear, sadness and joy tell us which situations are good for us and which are bad. As a result of an emotion people react to a certain situation and may adapt their behavior. Emotions are therefore important for our functioning. Research has identified six basic emotions: anger, happiness, sadness, disgust, fear and surprise.

We would like to ask you to complete this questionnaire regarding the behaviour of your cat and/or dog and their emotions, and if possible, to send us a picture of your pet expressing one of the emotions mentioned above. This should take no longer than about 10 minutes of your time. By participating, we hope you receive personal satisfaction that you were part of a study to improve the lives of animals, and you may understand your own pet a little more afterwards.

From an evolutionary point of view there seem to be no reason to assume that this would work differently in animals.

However, it is difficult to determine whether they experience emotions in the same way as humans.

This research is being done by Prof.dr. Pim Martens (Maastricht University and Prof.dr. Marie-Jose Enders (Open Universiteit Heerlen). If you have any questions before, during or after filling in the questionnaire, please contact AnimalWise2@gmail.com.

Please see also the webpage: www.pimmartens.info/AnimalWise

Through this survey (also available in Dutch) we want to gain insights into how pet owners assign specific emotions to their pets based on facial expression, body posture, and sounds (barking, meowing, growling , etc.). We also want to know how the emotions of the owner and pet synchronize.

12

Budgetservice nu ook in België De KGA Budgetservice is nu ook in België beschikbaar, in het gebied van Antwerpen tot aan Roosendaal.

De adviseur in deze regio is Els Peeters, gedragsbioloog gespecialiseerd in katten.

educatie over huisdieren zijn haar grote passie, vandaar dat Els regelmatig lesgeeft op KGA Kattendagen én gedragsadviseur is geworden voor de KGA Budgetservice.

OVER DE BUDGETSERVICE GEDRAGSADVIES

Els Peeters studeerde in 2005 af aan Universiteit Antwerpen en verdiept zich sindsdien nog meer in kattengedrag via haar doctoraatsonderzoek. Zij begeleidt ook studenten dierenzorg, dierenartsassistent en biologie van diverse opleidingen in binnen- en buitenland bij hun stages en bachelorproeven.

Zij is vice-voorzitter van de Feline Welfare Foundation , een organisatie van professionals die zich inzetten om het kattenwelzijn te verbeteren. Uiteraard heeft Els zelf katten. Informatie en

•H eb je een probleem met je kat maar wil je geen gedragstherapie?

•W il je weten of je nog meer kunt doen om zijn leven te veraangenamen?

• Wil je zo veel mogelijk doen om problemen met je kat te voorkomen?

Dan is de Budgetservice Gedragsadvies misschien wat je zoekt! Op het moment dat het jou schikt kan een van de adviseurs je een huisbezoek van één uur brengen. Vooraf krijg je een vragenlijst gemaild, om de adviseur een beeld te geven van wat je met het advies wilt bereiken. Is er geen adviseur in jouw regio? Tegen meerkosten kan ervaak een adviseur uit de dichtstbijzijnde regio komen.

De kosten bedragen € 75,-, inclusief reiskosten (binnen de regio).

Mail voor meer informatie met info@kattengedragstherapie.nl

Onderzoek naar relatie gedrag en vachtkleur Een studente van de Hogeschool-Universiteit Brussel doet voor de Feline Welfare Foundation een online onderzoek naar de relatie tussen gedrag en vachtkleur.

Voor dierenartsen is er een aparte link. Het onderzoek vindt plaats onder begeleiding van Els Peeters, gedragsbioloog gespecialiseerd in katten.

Doe je ook mee? Het invullen kost slechts een paar minuten.

13

KGA Kattendagen in april KGA Kattenweekend

KGA Kattendag

Doelgroep: Mensen die voorlichting geven over katten en hun verzorging, zoals oppassers, fokkers, asielmedewerkers, paraveterinairen. De leerstof is ook geschikt voor katteneigenaren.

Doelgroep: Eigenaren en professionals die meer wil leren over de relatie tussen huisvesting en stress, en kennis willen opdoen over het herkennen en voorkomen van stress.

zaterdag 5 en zondag 6 april 2014 Thema:: Kattenverzorging in de praktijk

Programma Lesdag 1: 9.30 - 10.30 uur 10.30 - 10.45 uur 10.30 - 11.00 uur 11.00 - 11.05 uur 11.05 - 12.15 uur 12.15 - 13.00 uur 13.00 - 14.30 uur 14.30 - 14.45 uur 14.45 - 16.15 uur 16.15 - 16.30 uur 16.30 - 17.30 uur

Zaterdag zaterdag 12 april 2014 Thema: Stress en de rol van huisvesting

Programma 08.30 - 09.30 uur 09.30 - 09.45 uur 09.45 - 12.00 uur 12.00 - 12.45 uur 12.45 - 14.15 uur 14.15 - 14.30 uur 14.30 - 16.00 uur

Kattenwelzijn pauze Frustratie pauze Communicatie tussen kat en mens lunch Gedragsproblemen pauze Voeding en vochtvoorziening pauze Spelen

De aard van de kat pauze Oorzaken van stress lunch Katvriendelijke huisvesting vanuit de kat pauze Katvriendelijke huisvesting vanuit de mens

Docenten: Els Peeters, gedragsbioloog en docent kattengedrag Marcellina Stolting, kattengedragstherapeut en docent kattengedrag Locatie: Camping het Veen Sol y Sombra, Eekhoornlaan 1 2960 Sint-Job in ’t Goor (ten noorden van Antwerpen, op een halfuur rijden van Roosendaal en Breda), België

Lesdag 2: 09.30 - 10.00 uur Parasieten en zoönosen 10.00 - 11.15 uur Lichamelijke verzorging 11.15 - 11.30 uur pauze 11.30 - 13.15 uur Ziekten 13.15 - 14.00 uur lunch 14.00 - 15.00 uur Katvriendelijk hanteren 15.00 - 15.15 uur pauze 15.15 - 16.00 uur De ontspannen kat 16.00 - 17.15 uur Voorlichten 17.15 - 18.00 uur Examen De lesstof wordt afgesloten met een examen.

Prijs: € 85,-, inclusief vegetarische lunch en lesmateriaal.

Inschrijven? Via info@kattengedragstherapie.nl kun je een inschrijfformulier aanvragen.

Docent: Marcellina Stolting (kattengedragstherapeut & docent kattengedrag ) Locatie: Kattengedragsadviesbureau Joris Ivensplein 108 1087 BP Amsterdam Prijs: Per cursusdag € 85,-, inclusief vegetarische lunch en lesmateriaal. Voor het hele weekend is de prijs € 170,-, inclusief examen. Het examen is alleen bedoeld voor degenen die beide lesdagen volgen. Na het examen ontvang je een certificaat waarop je cijfer vermeld staat.

Inschrijven? Via info@kattengedragstherapie.nl kun je een inschrijfformulier aanvragen.

14

Cursusoverzicht KGA Kattendagen De KGA Kattendagen vinden regelmatig plaats in Nederland en België, met steeds verschillende verdiepingsthema’s op het gebied van kattengedrag. Deze cursusdagen zijn geschikt voor iedereen die professioneel met katten werkt, en voor kattenliefhebbers.

Wat je relatie tot katten ook is, je doet altijd kennis op waarmee je direct aan de slag kunt.

Ons cursusaanbod voor 2014 Datum Plaats

Thema

5 & 6 april

KGA Kattenweekend Amsterdam

Kattenverzorging in de praktijk (2 lesdagen) incl. examen

12 april

KGA Kattendag St.Job BE

Stress en de rol van huisvesting

11 mei

KGA Kattendag Amsterdam

Fokkers special 2 Opvoedkunde voor de cattery

18 mei

KGA Kattendag Amsterdam

Begrijp je kat: alles over communicatie

31/5 en1/6 KGA Kattenweekend Oegstgeest

2-daagse Special over Obesitas en gedragsproblemen (heel weekend)

28 juni

KGA Kattendag Hoogvliet

Kattenverzorging in de praktijk -1

13 juli

KGA Kattendag Amsterdam

Kittenspecial

23 en 24 augustus KGA Kattenweekend Amsterdam

30/8 en 31/8 KGA Kattenweekend Amsterdam

KGA Kattenverzorging in de praktijk (2 lesdagen) incl. examen 2-daagse cursus Kattengedrag basis incl. examen

7 september

KGA Kattendag Amsterdam

Special: goed welzijn voor de oudere kat

14 september

KGA Kattendag Meppel

Begrijp je kat: alles over communicatie

21 september

KGA Kattendag Amsterdam

Asiel special 2: Vergroten Adoptiekansen

Voor meer informatie kijk hier

Gratis Katten Advies Lijn Heb jij een vraag over je kat?

Blijf er niet mee rondlopen! Bel de gratis Katten Advies Lijn 020-4160883.

Elke dinsdag van 17.00-18.00 uur professioneel en katvriendelijk advies.

Lukt het je niet om op dit tijdstip te bellen?

Dan kun je ook gratis je vraag stellen • op het Forum kattengedrag http://kattengedrag.forumup.nl • aan dierenvriend@telegraaf.nl (mogelijk wordt je vraag dan in de krant beantwoord) • bij de Sophia Kattenbond Wil je liever op een ander moment bellen?

Dan kun je een betaalde bel- of Skype-afspraak maken op een geschikter moment.

Dat kan via info@kattengedragstherapie.nl.

15

MAGAZINE Dit magazine wordt maandelijks kosteloos verspreid vanaf 2002 en heeft inmiddels 15.000 abonnees, zowel professionals als niet-professionals. Onder de professionals zijn (medewerkers van) dierenspeciaalzaken, asiels, kattentrimsalons, dierenartsenpraktijken, kattenfokkers, en producenten en toeleveranciers van kattenbenodigdheden. Je vindt het Kattengedragsadviesbureau ook op Facebook, Twitter, Youtube en www.kattengedragstherapie.nl.

COLOFON

CONTACTGEGEVENS

Dit magazine is een uitgave van het Kattengedragsadviesbureau.

Websites: http://www.kattengedragstherapie.nl http://www.kattengedragcentrum.nl

Redactie: Elles Nijssen en Marcellina Stolting Opmaak: Karin Jansen M.m.v.: Desiree Houtekamer, Els Peeters, Jacha Heukels, Linda Taal, Marieke Knies, Monique Veltrop, Twan en Karin ©Kattengedragsadviesbureau.

Overname van artikelen is niet toegestaan zonder onze schriftelijke toestemming.

Wil je het magazine niet meer ontvangen? Stuur dan een e-mail met in de berichtregel ‘Uit adresbestand verwijderen’. Indien je juist abonnee wilt worden, is het sturen van een e-mail eveneens voldoende.

Adverteren Wil je meer weten over de mogelijkheden en tarieven?

Stuur dan een mail naar info@kattengedragstherapie.nl of bel: 020-3308780.

Forum: http://kattengedrag.forumup.nl E-mailadressen: info@kattengedragstherapie.nl kattengedragstherapie@gmail.com (voor grote bestanden: foto’s en filmpjes) Cursusinformatie en inschrijvingen: info@kattengedragstherapie.nl Skype: kattengedragstherapie.nl (op afspraak) Katten Advies Lijn telefonisch spreekuur: 020 - 4160883 (dinsdag van 17.00-18.00 uur) Kattengedragsadviesbureau: 020 - 3308780 Katten Cursus Centrum: 020 - 4160547 Website Kattenoppasservice: http://www.kattenoppasservice.nl Telefoonnummer Kattenoppasservice: 020 - 4230947 Het Kattengedragsadviesbureau is een Aequor-erkend leerbedrijf

16