“Het is typisch Nederlands om onder moeilijke omstandigheden naar een onverwachte hoogte te groeien. Een kwestie van mentaliteit, van lef of van opperste concentratie. Het zal wel een combinatie van factoren zijn geweest die zaterdag de overtuiging en het elan in de wedstrijd brachten waarmee Oranje zich naar een interland-zege speelde.”66 Op het totaal van de geanalyseerde berichtgeving uit 1974 zijn dergelijke voorbeelden schaars. Symbolen komen wel aan bod in de berichtgeving, maar die worden toegedicht aan een specifieke groep mensen: de voetbalfans. De journalisten zelf houden er over het algemeen een beschouwende afstand op na. In de jaren daarna kantelt dat beeld volledig. 4.1.2 1988 In 1988 werd Nederland Europees kampioen, in de halve finale nam Oranje ‘wraak’ op de verloren finale van 1974. De ploeg, met sterspelers Ruud Gullit en Marco van Basten, verslaat West-Duitsland in de halve finale met 2-1. Daarna verslaan de Nederlanders ook nog eens de Sobjet-Unie (2-0). Een ongekend groot volksfeest barst los in Nederland, tijdens de huldiging in Amsterdam kleurt heel de stad oranje. Tussen 1974 en 1988 heeft het voetbal zich enorm geprofessionaliseerd, en sinds 1974 telt Nederland mee in de internationale voetbalwereld. In de berichtgeving uit die tijd komt dat nadrukkelijk naar voren. Artikelen komen prominenter op de voorpagina en in de kranten verschijnen meer foto’s. De volgende tabel laat de toegenomen aandacht voor voetbal zien. Plaats Krant
Total Voorpagina
Opiniepagina
Sportpagina
Elders
NRC Handelsblad
9
1
17
1
28
Telegraaf
8
18
1
27
35
2
55
Total
17
1
Tabel 3 - Plaats in de krant 1988 De Telegraaf laat evenals in 1974 spelers aan het woord in de krant. Zo heeft Ruud Gullit tijdens het Europees Kampioenschap een column in de krant. Het dagblad biedt verder veel persoonlijke verslagen, en volgt van het begin af aan de EK. Een foto van de openingsceremonie schittert op de voorpagina. In de daaropvolgende dagen is elke noemenswaardig feitje over het elftal wel een berichtje op de voorpagina waard. Bij NRC Handelsblad valt meteen op dat voetbal belangrijker gewaardeerd wordt dan in 1974, al krijgt de opening van de EK geen aandacht in de krant. Waar blijkt die toegenomen aandacht uit? Allereerst uit het gegeven dat veel meer voetbalberichten de voorpagina halen. In 1974 haalden maar enkele berichten de voorpagina, toen Nederland met mooi voetbal en groot gemak de finale van het Wereldkampioenschap haalde. Verder blijkt de toegenomen aandacht 66
De Volkskrant (17 juni 1974), p. 9
31