Leiding geven aan lerend vernieuwen
Wij zijn wij? John van Dongen
Marleen Rikkerink
Vernieuwen is moeilijk…
https://www.youtube.com/watch?v=FA2Ff6qIijI
Innoveren in het onderwijs: lastig!
Onderzoek vanuit een meervoudig perspectief: Vat krijgen op de complexiteit van onderwijsvernieuwingen
Jarenlang onderzoek met als resultaat‌
Leiding geven aan lerend vernieuwen ↓ Vier kernconcepten (A) De balans tussen bestaand en nieuw (B) De interne modellen van betrokkenen (C) Een gezamenlijk gedeelde visie (D) Contextleiderschap Rikkerink, M., Verbeeten, H., Simons, R. J., & Ritzen, H. (2016). A new model of educational innovation: Exploring the nexus of organizational learning, distributed leadership, and digital technologies, Journal Educational Change, Volume 17, Issue 2, 223-249. DOI 10.1007/s10833-015-9253-5
(A) De balans tussen bestaand en nieuw
Crossan et al., 1999; 2011
Flows of learning in balans: - feed forward: experimenteren en nieuwe dingen doen + reflecteren ďƒ betekenisgeving - feed back: garanderen van resultaten
Leeropbrengst A Beschouw onderwijsontwikkeling (innovatie) als een continue en cyclisch proces van individuele en gezamenlijke betekenisgeving en - sociale interactie - ‘on the job’.
Herkenbaar???
(B) Onderwijskundig gespreid leiderschap Situatie
‘Volgers’ Spillane et al., 2004 Leider ‘Volgers’: vaak docenten, maar op de hogere organisatieniveaus ook teamleiders en directeuren. geen automatisch gehoorzame volgers of mensen die reageren op rationele argumenten.
Leeropbrengst B Focus niet alleen op (verandering in) gedrag, maar ook op het interne werkmodel van betrokkenen.
Herkenbaar gedrag bij veranderingen
Probleem ĂŠn oplossing succesvol implementeren
? ie w e? i o r w i e? Vo or nt ? Do ge ar Ur Wa
t e i t n e Uitdagingen: i t t e n eWeetnniet ie W Kan niet n a K nietil Wil W
Interventies: Informeren Stimuleren Ondersteunen Faciliteren Sturen
Informeren InterveniĂŤrenden: Stimuleren Collega Ondersteunen Leidinggevende Projectleider Faciliteren Systeembeheerder Sturen
(C) Gezamenlijke visie en doelen
Leidinggevend kader: ‘met één mond spreken’ Visie op - onderwijs aan leerlingen - bevorderen van leerprocessen van docenten
Leeropbrengst C Handel als leidinggevende op alle niveaus in de schoolorganisatie vanuit een gedeelde onderwijsvisie.
(D) Contextleiderschap Onderwijskundig beleid
Innovatiecapaciteit van docenten
Druk uit de omgeving Waslander, 2007; 2011 Rikkerink & Verbeeten, 2011
Leeropbrengst D
De schoolleiding zou als linking pin moeten fungeren tussen de werkvloer en de omgeving.
Het belang van de eerste volger…
https://www.youtube.com/watch?v=fW8amMCVAJQ
Samengevat Duurzame onderwijsontwikkeling realiseren? Denk dan in ieder geval aan: (1) De balans tussen nieuw en bestaand (2) De interne modellen van betrokkenen (3) Een gezamenlijk gedeelde visie (4) Contextleiderschap
Vragen/opmerkingen? Hartelijk dank voor uw aandacht
johnvandongen@vo-content.nl m.rikkerink@osg-erasmus.nl