JF/M magazine nr. 30
MEI 2018
Interview met Lavin
"Als ik dans, sta ik het liefst vooraan" Werken met een JIM
De andere kant van de hulpverlening
Samen werkt beter Alleen ga je harder, maar samen kom je verder. Cliché, maar zo ontzettend waar. In dit magazine lees je daarom meer over samenwerking. Niet over het ‘containerbegrip‘ samenwerking, maar over hoe het is om niet alleen met collega's van andere organisaties, maar ook met het netwerk van kinderen en jongeren samen te werken volgens de JIM-aanpak. Je leest hoe Lavin samen met haar hulpverlener stappen heeft gezet waardoor ze nu oud-cliënt is. We belichten zelfs een unieke samenwerking tussen een gezinshuisouder en haar hond. In de column van Bas Timman lees je hoe Jeugdformaat zich samen met partners voorbereidt op de ‘fundamentele verbouwing‘ van de jeugdhulp en resultaatgericht werken. Jeugdhulp die moet leiden tot de juiste hulp op maat, in samenhang. Jeugdhulp waarin de mening van jongeren en hun ouders zwaarder meetelt. Samenwerken is soms niet de makkelijkste weg, maar wel de meest duurzame. De redactie (met maar liefst vier nieuwe leden) wenst je veel leesplezier.
Colofon Nr. 30 Jaargang 10 / mei 2018 JF Magazine wordt driemaal per jaar in een oplage van 3200 exemplaren verzonden aan medewerkers, pleegouders, stagiairs en relaties van Jeugdformaat en Schoolformaat. Wil je reageren? Wil je reageren op een artikel, of heb je een thema of idee dat niet mag ontbreken in de volgende uitgave van het JF Magazine? Stuur een e-mail naar redactie@jeugdformaat.nl. Ook als je extra exemplaren van het magazine wilt ontvangen, kun je ons een bericht sturen. Volg ons ook via Redactieadres JF Magazine Postbus 1178 2280 CD Rijswijk T 070 850 13 48 E redactie@jeugdformaat.nl Fotografie Nikki Nooteboom (Lavin, jongeren op de fiets, Soufian en Johan) Maaike van Grol (Lianne) Redactie Brigitte Lussing, Karin Toet, Shirley van der Sman, Sanne de Bruin, Carola Keetman, Maaike van Grol, Mischa Stoel, Marnix Alewijnse, Marianne Versteeg en Renée van Duren Aan deze uitgave werkten mee: Eindredactie: Ilse van der Mierden / ilseschrijft.nl Art direction: Deardan&Friends / deardanandfriends.com Vormgeving: Mixus studio / mixusstudio.com Druk: Revon – revon.nl Hoewel wij bij de samenstelling van dit magazine de grootste zorgvuldigheid in acht nemen, kan Jeugdformaat niet garanderen dat de informatie altijd compleet en actueel is. Disclaimer Auteursrechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de hoofdredactie openbaar worden gemaakt of verveelvoudigd.
Inhoud 4
DE WERELD VAN JF
7
INTEGRAAL AMBULANT TEAM HAAGLANDEN WERKT MET JIM
9
JIJ ZOU EEN GOEDE GEZINSHUISOUDER ZIJN
10
BIJZONDER INTERVIEW MET OUD-CLIËNT LAVIN
14
TIRZA, DE HELPENDE GEZINSHUISHOND
16
DIGITALE TRANSFORMATIE; GA MEE OF BLIJF ACHTER
18
COLLEGA IN BEELD: MARIANNE PANNEKEET
20
COLUMN BAS TIMMAN
22
LAMP: DE MOTOR VAN VERNIEUWING
24
JOHAN TER MAATEN: DIRECTEUR BEDRIJFSVOERING
26
DE ANDERE KANT VAN DE HULPVERLENING
2 |
| 3
Bekendmaking winnaar privacy quiz Inspiratiefestival
In de vorige editie van JF magazine stond een privacy quiz.
Nieuwe redactieleden
Op 8 februari vond het Inspiratiefestival van
De redactie van JF magazine is blij. We hebben er
Jeugdformaat plaats. Jeugdformaat organiseerde het
namelijk heel veel nieuwe redactieleden bij. En ze
festival om collega’s de ruimte te geven om even stil te
hebben allemaal al een bijdrage geleverd aan het
staan bij mentale en lichamelijke fitheid. Als hulpverlener
magazine dat je nu in handen hebt. Hartelijk welkom
sta je altijd klaar voor anderen. Dan schiet zorgen voor
Maaike van Grol, Marnix Alewijnse, Marianne Versteeg
jezelf er vaak bij in. Mentale en lichamelijke fitheid
en Mischa Stoel!
De vragen waren best uitdagend en we hadden dan ook niet verwacht dat er iemand zou zijn die ze allemaal goed zou beantwoorden. Maar het tegendeel is waar. De winnaar en de enige met 10 goede antwoorden is Jessica Zendman van Schoolformaat! Jessica ontving van Karin Toet (afdeling BMO Jeugdformaat) het boek: ‘Je hebt wél iets te verbergen’. Jessica gaf aan dat zij de tijd had genomen om
staat niet zo hoog op het prioriteitenlijstje. Tijdens het
de vragen te beantwoorden, maar niet had verwacht dat zij
Inspiratiefestival stonden we juist daar wel bij stil. Want
alle vragen goed zou hebben.
je kunt pas goed voor een ander zorgen als je goed voor jezelf zorgt. Ruim 700 collega’s namen deze dag deel
Goede score
aan lezingen, workshops, masterclasses en creëer en
In totaal hebben 48 collega’s de 10 quizvragen beantwoord
leersessies.
met een gemiddelde score van een 6,9!
COLUMN JONGERENRAAD
Gezocht! Niet jij, maar jongeren
Meer informatie over de omgang met privacy voor is voor
DE WERELD VAN JF
collega’s van Jeugdformaat te vinden op het intranet van Jeugdformaat. Collega's van Jeugdformaat vinden de antwoorden op de vragen op intranet.
Handen ineen voor vrijwilliger op juiste plek Hallo! Wij zijn de jongerenraad van Jeugdformaat.
Om onze jongerenraad zo up-to-date mogelijk te houden
Jongerenraad klinkt misschien een beetje suf, maar
zoeken wij nieuwe, gemotiveerde jongeren om onze
Jeugdformaat gaat er voortaan samen met Humanitas,
Maar deze mensen willen wel graag iets betekenen voor
we zijn, als ik het zelf mag zeggen, best wel gangster.
raad te versterken. Ken jij een enthousiaste jongere die
Vitalis en Jong Perspectief voor zorgen dat vrijwilligers,
een kind. Zij kunnen een kind via Humanitas, Vitalis en
geen probleem heeft om zijn of haar mening te uiten?
die iets voor jongeren en kinderen willen betekenen,
Jong Perspectief bijvoorbeeld als maatje bijstaan en
We doen een hoop: we komen maandagavond om
Iemand die in oplossingen kan denken? Vraag die jongere
het vrijwilligerswerk krijgen dat bij ze past. Dit doen ze
helpen. Tegelijkertijd melden zich bij Humanitas, Vitalis
de drie weken samen om lekker te eten en we geven
dan snel of hij/zij die kwaliteiten wil inzetten om andere
door vrijwilligers onderling naar elkaar (door) te verwijzen.
en Jong Perspectief vrijwilligers aan die een kind of
antwoord op serieuze vragen die we van Jeugdformaat
jongeren zo goed mogelijk te helpen.
In maart ondertekenden de organisaties samen een
jongere willen ondersteunen of zelfs pleegouder willen
intentieverklaring en inmiddels is er een proef gestart.
worden. Deze mensen worden door de organisaties
of andere organisaties binnenkrijgen. Ook laten we
4 |
van ons horen tijdens vergaderingen, debatten en
Wij bieden alle jongeren een stem en goede coaching.
bijeenkomsten van andere organisaties of gemeenten.
Je leert er heel veel van en je zorgt ervoor dat de hulp
Situaties waarin vrijwilligers worden doorverwezen zijn
vervolgens een pleegkind of pleeggezin ondersteunen
Zo weten zij hoe wij tegen jeugdhulp aankijken en doen
aan andere jongeren wordt verbeterd. Is de jongere die jij
heel divers. Bij Jeugdformaat melden vrijwilligers zich
of mogelijk zelf pleegouder worden.
wij mooie ervaringen op.
nu in gedachte hebt minimaal 14 jaar en krijgt hij/zij hulp
aan om pleegouder te worden. Gedurende het traject
binnen Jeugdformaat? Laat die jongere dan snel contact
geven vrijwilligers soms aan dat pleegzorg toch niet in
met ons opnemen via: jongerenraad@jeugdformaat.nl
hun leven past.
doorverwezen naar Jeugdformaat. Vrijwilligers kunnen
| 5
BOEKENTIP & WIN
Wij willen haar daarom helpen haar mindset te veranderen
Mindset, de weg naar een succesvol leven - Carol S. Dweck
handvatten gekregen op welke manier we zelf de op groei
Psychologe Carol Dweck heeft na tientallen jaren onderzoek naar prestatie en succes, een baanbrekend begrip ontdekt: de kracht van onze mindset. Dweck legt uit dat het niet alleen onze vaardigheden en talenten zijn die voor succes zorgen, maar ook onze statische of op groei gerichte mindset. Onze dochter van zes vindt het heel moeilijk om fouten te maken en om dit te voorkomen begint zij bij voorkeur alleen ergens aan als zij zeker weet dat zij dit kan. Voor ons als ouders erg ingewikkeld, want hoe kunnen wij haar toch stimuleren om nieuwe dingen te leren? In onze zoektocht om haar zo goed mogelijk te ondersteunen kwamen wij op het spoor van de kracht van de mindset. Onze dochter neigt naar de ‘statische mindset‘, wat helaas erg belemmerend is voor haar.
naar de op groei gerichte mindset. Zodat zij leert dat ze zich
Door Marianne Versteeg
kan ontwikkelen door te oefenen, door foutjes te maken en hiervan te leren. Het boek van Carol S. Dweck heeft ons geholpen om inzicht te krijgen in de statische en op groei gerichte mindset en, voor ons het belangrijkste, we hebben gerichte mindset kunnen stimuleren. Op het Inspiratiefestival van Jeugdformaat is dit onderwerp bij de workshop over Faalfitness ook aan bod geweest. Ik schat in dat het een onderwerp is dat voor velen van ons herkenbaar is ten aanzien van cliënten, maar ongetwijfeld ook in het eigen netwerk en wellicht bij onszelf. Ik wil daarom van harte aanraden dit boek te lezen en waar nodig zelf van mindset te veranderen, of anderen te helpen deze te veranderen. Marianne Versteeg Beleidsmedewerker bij
INTEGRAAL AMBULANT TEAM WERKT MET JIM
Jeugdformaat Wil jij kans maken op dit boek? We verloten het! Stuur een mail naar redactie@jeugdformaat.nl
Roparun 2018
Ze zag de jongste kinderen geboren worden. Ze zaten altijd bij haar op schoot en ze wiegde hen wanneer zij huilden. Ze voelt zich sterk verbonden met de kinderen en wil dat het goed met hen gaat. Dit is de reden dat Lucia van harte ja zei toen zij werd gevraagd om JIM te worden voor de twaalfjarige William, zoon van haar buurvrouw en - al dertig jaar - vriendin. Wat houdt dat eigenlijk in, een JIM zijn?
het hier ook direct met elkaar over eens. Er zijn echter
JIM staat voor Jouw Ingebrachte Mentor en is een
ook gezinnen waarbij het vinden van een JIM een
mentor uit de omgeving van de jongere, die door
langduriger proces is. Ouders en kinderen zijn het niet
De Roparun is een estafetteloop van meer dan 500
Jeugdformaat doet dit jaar voor de 11e keer mee
de jongere zelf wordt uitgekozen. De mentor is een
altijd met elkaar eens over wie de JIM kan zijn. Ouders
kilometer van Parijs en Hamburg naar Rotterdam,
aan de Roparun als team 246. Naast medewerkers
vertrouwenspersoon voor de jongere en geeft de
vinden het bijvoorbeeld soms moeilijk om een JIM toe
waarbij mensen in teamverband een sportieve prestatie
van Jeugdformaat, lopen ook Mischa en Madj (twee
hulpverlener advies over de gewenste oplossingsrichting
te laten uit schaamte, omdat zij problemen in het gezin
leveren om op die manier geld op te halen voor mensen
jongeren) mee. Zij verblijven bij Jeugdformaat. Vorig jaar
van de problemen. De JIM en ambulant hulpverlener
liever niet met bijvoorbeeld een sporttrainer willen
met kanker. Ook wel een avontuur voor het leven
haalde het team maar liefst €15.546,87 op. Ook dit jaar
werken gelijkwaardig met elkaar samen. Ambulant
bespreken.” Liselore investeert dan in het opbouwen van
genoemd. Dat blijkt overigens ook uit hun motto. Dit
willen ze weer een mooi bedrag ophalen. De meeste
hulpverlener Soufian, vanuit Jeugdformaat werkzaam
vertrouwen bij de ouders en bespreekt het nut van een
is al jaren: “Leven toevoegen aan de dagen, waar vaak
mensen bestellen wel eens via Bol.com. Zet deze link
in het Integraal Ambulant Team (IAT), vertelt dat zijn
JIM. “We geloven dat de oplossing in het gezin ligt.”
geen dagen meer kunnen worden toegevoegd aan
in je favorieten, want dan gaat er gelijk een percentage
insteek is dat hij het niet beter weet dan de JIM. “Het
het leven”. Het geld dat wordt opgehaald tijdens het
naar team 246: goo.gl/bR2M5P
samenwerken met een JIM is het samenvloeien van
Hoe is het om JIM te zijn?
expertise van de hulpverlener en kennis van de dagelijkse
Lucia wil open en transparant zijn naar het gezin en de
evenement Roparun wordt toegekend aan instellingen, goede doelen of projecten die bijdragen aan het
Op 18 mei vertrekt het team 246 met de bus vanaf
praktijk van het gezin. Hierdoor kan het in de praktijk
betrokken hulpverleners, maar soms is het zoeken naar
motto van Roparun. Je kunt hierbij o.a. denken aan de
de Fleminglaan (Rijswijk) naar Parijs. Zaterdag 19 mei
best haalbare plan bedacht worden.”
balans. “Ik zie een risico dat moeder mijn betrokkenheid
inrichting van een inloophuis en/of hospice, vakanties
gaan ze van start, om dan maandag 21 mei te finishen
voor mensen met kanker en hun familie of een fijne dag
op de Coolsingel te Rotterdam. Je kunt ze volgen via
Hebben alle jongeren een JIM?
merkt Soufian op dat Lucia veel kan zeggen tegen
uit voor zieke kinderen en hun broertjes of zusjes.
facebook.com/JeugdformaatRR
Liselore, namens Ipse de Bruggen werkzaam binnen
moeder, meer dan een hulpverlener zou kunnen.
Integraal Ambulant Team, vertelt dat zij en haar collega’s
Een grote kwaliteit van Lucia is dat zij de taal spreekt van
Komen jullie ze aanmoedigen en vergeet vooral niet
tijdens het eerste gesprek aan ouders en jongere vragen
Williams moeder, maar ook die van de hulpverleners.
te doneren via: https://donaties.roparun.nl/doneren
wie hen kan helpen. “Sommige jongeren en hun ouders
Hierdoor kan ze goed aansluiten en moeder op een
(Team 246 / Mischa / Madj)
weten direct iemand die de JIM zou kunnen zijn en zijn
positieve en directieve manier confronteren.
6 |
afwijst als ik me te confronterend opstel.” Anderzijds
| 7
Foto: Frank van Wijngaarden
Soufian merkt dat de boodschap van Lucia aankomt
Wat is de meerwaarde van IAT en JIM?
bij moeder, ze raakt moeder.
Soufian, Liselore en Emily vertellen dat het werken binnen het IAT hun expertise vergroot, omdat zij elkaar
Haar inzet in het gezin vraagt soms veel van Lucia,
regelmatig zien op een gezamenlijke werkplek, tijdens
omdat zij het moeilijk vindt dat moeder vooral naar
vergaderingen, casuïstiek en intervisie. Er zijn korte
haar en de hulpverlening kijkt als er problemen op te
lijnen en aanvullende hulp van GGZ Delfland, Ipse de
lossen zijn met haar zoon. “Ik zou graag meer initiatief
Bruggen of Jeugdformaat, kan snel ingezet worden.
zien bij Williams moeder, om ook naar zichzelf te kijken
De meerwaarde van JIM is dat hij of zij het gezin goed
en te veranderen.” Lucia houdt het echter vol voor
kent en hierdoor veel weet van de achtergrond van het
de kinderen. Regelmatige gesprekken met Soufian
gezin. Emily vertelt over een situatie waarin ouders niet
en een collega van Ipse die betrokken is bij het gezin
instemden met behandeling. “De JIM kon doorvragen en
ondersteunen Lucia. Ze bespreken dan bijvoorbeeld
ervaringen met het gezin delen waar de hulpverlening
hoe specifieke onderwerpen met Williams moeder
dit niet kon. Hierdoor kwam het echte probleem boven
bespreekbaar gemaakt kunnen worden.
tafel. Daarnaast is JIM er ook buiten kantoortijden en in het weekend. JIM blijft bovendien betrokken als de
Verandert het werk van de hulpverlener door het
hulpverlening stopt.
werken met JIM?
“Jij zou een goede gezinshuisouder zijn” Van pedagogisch medewerker naar gezinshuisouder.
Liselore vertelt dat het werken met JIM een verandering
Het Integraal Ambulant Team is sinds november
in de mindset vraagt. “Bij het eerste gesprek met
2017 gestart met het integreren van de JIM-aanpak
Waarschijnlijk leefden ze eerst verwaarloosd op straat in Spanje. De één is doof aan een kant, de ander loopt
het gezin ligt de focus op wie kan je kan helpen, in
binnen het IAT. Tot nu toe zijn er 10 JIM’s actief binnen
een beetje gek. Ze werden in crisis geplaatst en gingen op zoek naar een goede match voor een liefdevol
plaats van op het wat. Nadat JIM gestart is, fungeert
hulpverleningstrajecten. Dit heeft geleid tot positieve
adoptiegezin. De twee beschadigde katjes van Stichting Dierenbemiddeling maken het gezinshuis van Fleur
de hulpverlener voornamelijk als coach voor JIM.”
en enthousiaste reacties bij de jongeren en hun
compleet. Ze rennen zenuwachtig rond, voelen aan dat er iets spannends gaat gebeuren. Fleur werkt mee
Voor Soufian betekent het werken met JIM een grote
gezinnen, gemeentelijke jeugdteams en de ambulant
aan de campagne ‘Op zoek naar gezinshuisouders’. Ze is blij met de stap van pedagogisch medewerker naar
verandering in zienswijze. Waar hij voorheen geneigd
hulpverleners. Jeugdformaat participeert in een landelijk
gezinshuisouder.
was taken over te nemen, vraagt deze manier van
onderzoek naar de langetermijneffecten van de JIM-
werken ‘op zijn handen zitten‘, loslaten en vasthouden
aanpak.
tegelijk en vertrouwen op het oplossend vermogen van het gezin. “Hieraan zijn wel grenzen als de veiligheid
Vanwege privacy zijn de namen Lucia en William
van de kinderen in gedrang komt. Daar worden vooraf
gefingeerde namen.
afspraken over gemaakt. De ambulant hulpverlener zal onveiligheid altijd melden.” Ook Emily, verpleegkundig specialist voor GGZ Delfland en werkzaam in het IAT, ervaart een grote verandering ten opzichte van haar eerdere werkwijze. “Ik vind het het waard om op een andere manier te leren werken, omdat deze werkwijze de kwaliteit verbetert.” Zij merkt dat zij en haar collega’s verder komen in gezinnen waarin hulpverlening hiervoor telkens vastliep. “Ik moet wel leren geduld te hebben en niet te makkelijk toezeggingen te doen ten aanzien van de behandeling.”
"Samen bereiken we meer"
8 |
Door Shirley van der Sman
Gezinshuisouder worden was haar droom. Tijdens haar
gevonden door gezamenlijke hobby’s te vinden met
stage als pedagogisch medewerker in een gezinshuis
de kinderen. Met één van de kinderen zit zij op rugby,
raakte Fleur geïnspireerd door de gezinshuisouder.
een gezamenlijk uitje, maar zo heeft ze toch tijd voor
Later in haar werk als pedagogisch medewerker zag
zichzelf.
zij dat iedere gezinshuisouder het op zijn eigen manier deed. “Jij zou een goede gezinshuisouder zijn”, hoorde
Bijzonder moment
Fleur regelmatig. Dat motiveerde haar om de stap te
Op 14 februari kreeg Fleur een zelf geknutselde
zetten. Er kwam een kans voorbij om in een pand van
valentijnskaart in de brievenbus van één van de
Jeugdformaat te starten met een gezinshuis. In oktober
kinderen: ‘ik vind jou lief’. Een klein gebaar, maar de
2017 kwam haar droom uit.
waardering die hieruit blijkt is groots. Vorige week kreeg Fleur nog tranen in haar ogen toen er voor het eerst
Verschil gezinshuisouder en pedagogisch medewerker
een groepsfoto werd gemaakt van het hele gezin in
“Ik vind het heel gaaf,” vertelt Fleur met een glimlach.
Madurodam. “Ik ben zo trots dat wij dit doen. Dat voel je
“Ik kan meer betekenen dan in mijn functie als
niet als pedagogisch medewerker.”
pedagogisch medewerker, door bijvoorbeeld een vertrouwensband op te bouwen.“ Het zien van de kleine
Campagne
stapjes vooruit, daar haalt Fleur de meeste voldoening
Fleur gelooft erg in deze hulpvorm en hoopt met de
uit. Die positieve stapjes maken haar trots.
campagne dat er meer gezinshuisouders komen, want die zijn hard nodig. “Veel mensen weten niet wat een
Sommige dingen vindt Fleur lastig. Veel mensen op
gezinshuis precies is of hebben er een negatief beeld
de hoogte houden, allerlei praktische zaken regelen
bij,” vertelt Fleur. “Maar kom vooral eens kijken of mee-
en tijd voor zichzelf creëren. Dat is anders in de rol
eten. Door er te zijn ervaar je pas wat het inhoudt om
van gezinshuisouder. Een mooie oplossing heeft Fleur
gezinshuisouder te zijn.”
| 9
Door Karin Toet
BIJZONDER INTERVIEW MET EEN OUD-CLIËNT
Lavin
"Als ik dans, sta ik het liefst vooraan"
Ons contact loopt via WhatsApp. Eerst over wanneer het haar uitkomt dat ik haar bel. ‘Morgenmiddag 14 uur?’ Nee dan kan ze niet. ‘Morgenavond 19 uur dan?’ Oh nee dan kan ík weer niet. Over en weer gaan de berichtjes. Uiteindelijk maken we de afspraak maar gewoon Whatsappend. Ik ben ondertussen wel erg nieuwsgierig geworden naar Lavin, dit drukbezette meisje van vijftien. We spreken af op haar school, het ONC in Zoetermeer,
Witte duifjes
bij de ingang. Als ik kom aanlopen, stroomt de school
Lavin: “Ik had een hele zware depressie. Al maanden.
net uit. Alsof ik een bekende tijdens de Nijmeegse
Maar ik verzweeg het voor iedereen. Voor mijn familie,
Vierdaagse probeer te spotten… Haar profielfoto van
voor mijn vrienden. Ik was bang, dat als ik zou zeggen
WhatsApp is Snapchat, dus behalve dat ze lang donker
hoe ik me voelde, dat ze me niet zouden begrijpen,
haar heeft, herken ik geen van de vijftienjarige meisjes
dat ze vooroordelen zouden hebben. Dus zei ik maar
zo zonder oortjes en eekhoornneusje. Ik loop naar
niets. En dat was heel zwaar.” Lavin kijkt naar haar
binnen en kijk zoekend rond. Gelukkig komt ze meteen
handen, die keurig op haar schoot liggen. Als twee
naar me toe, licht aarzelend. Ze steekt haar hand uit.
witte duifjes tegen elkaar. Als ze dan weer omhoog
“Hoi, ik ben Lavin.”
kijkt, schrik ik bijna van haar ogen; die zien er ineens zo verdrietig uit. Lavin weet het nog als de dag van gisteren.
We gaan zitten in de kamer van de vertrouwenspersoon,
“Ik had toetsweek op school. Ik voelde me zó slecht.
waar ze gesprekken had met Margreet, van Onderwijs
Ik had ruzie met mijn moeder. Ik wist niet waar ik het
Jeugdzorg (OJ). Ik mag het rode niet-storen-lampje
zoeken moest. Toen heb ik mezelf gesneden.”
aanklikken. Gepusht
“Ik dacht dat ik veel moeite zou hebben om over mijn problemen en gevoelens te praten met een vreemde.“
Omdat Lavin inzag dat het zo echt niet langer kon, heeft ze haar vriendin in vertrouwen genomen. ”Zij schrok heel erg. Maar ze was een echte vriendin voor me, ze was er voor me. Het is ook dankzij haar dat ik hulp heb gezocht. Zij heeft me echt gepusht om naar onze vertrouwenspersoon op school te gaan. Daar ben ik haar zo dankbaar voor.”
Mona Lisa Verwachtingsvol kijkt ze me aan, een beetje nerveus.
“Ik heb het dezelfde dag ook aan mijn moeder verteld.
Ze lijkt een beetje op Mona Lisa, met haar lange donkere
Ik was heel bang, ik kom uit een strikte familie. Wij zijn
haren vanuit een zijscheiding langs haar gezicht. Met
moslim en we houden er niet van om onze vuile was
daarin twee hele serieuze ogen. Ik wil nu eens een keer
buiten te hangen.” Lavin pauzeert even. “Ik heb mijn
niet ouderwets overkomen, dus pak mijn laptop erbij.
armen laten zien aan mijn moeder en alles verteld.
En stel mijn eerste vraag: “Margreet vertelde me dat je
Ze schrok heel erg. Het was heel emotioneel. Mijn
graag je verhaal wil vertellen voor JFM. Kun je vertellen
moeder was meteen heel duidelijk: ze wilde alles, maar
waarom?“ “Anderen inspireren” zegt Lavin meteen.
dan ook alles doen om mij te helpen. En ze vond het
“Jongeren bereiken die ook depressief zijn. Dat ze dan
juist goed dat ik echte hulp had gezocht!”
echt hulp moeten zoeken.” Want dat was de reden dat Lavin in aanraking kwam met hulp van Jeugdformaat.
10 |
| 11
Zenuwachtig
Positiever
Lavin had dezelfde week nog een afspraak met Margreet
Lavin zucht diep, haar schouders gaan mee omhoog.
Lavin friemelt met haar vingers. “Ik wil niet blijven
beginnen en een beroemd danseres worden. “En ik ga
van Onderwijs Jeugdzorg. Haar moeder ging mee.
Natte ogen. “Sorry,” zegt ze, “maar het was gewoon zó
zitten en wil ook geen slechte resultaten. Zo ben ik
niet luisteren naar mensen die me willen demotiveren
“Ik kon me er van tevoren echt niets bij voorstellen,
een nare periode, dat wil ik echt nooit meer meemaken.
ook.”
door te zeggen dat dat helemaal niet kan. Ik vind dat
ik had er totaal geen vertrouwen in dat het mij zou
Het voelde zo erg zwaar en eenzaam, ik weet niet hoe
kunnen helpen om gesprekken te hebben met iemand.
ik het moet beschrijven.” Lavin zucht nog een keer en
Urban Hiphop
geloven. En natuurlijk is het hard werken. “Máár”, zegt
Ik was vooral heel zenuwachtig. Ik dacht dat ik veel
zegt: “Ik ben heel blij dat ik de stap naar hulp heb durven
Ik vraag Lavin of ze hobby’s heeft. Haar gezicht
ze stellig, “niet zonder eerst ook een goede opleiding
moeite zou hebben om over mijn problemen en
zetten. Het heeft me gemaakt hoe ik nu ben: sterker in
licht meteen op. “Ik dans,” zegt ze trots. “in een
te hebben gevolgd, want ik wil wel een back-up plan
gevoelens te praten met een vreemde.” Lavin lacht
mijn schoenen en positiever. Ik ben er nog niet, maar
wedstrijdteam. We dansen urban, hiphop, dat soort.”
hebben, voor als ik ouder ben of als het toch anders
steeds kort. “Maar het kon gewoon. Ik kon het gewoon.
wel al heel goed op weg. Ik ben wel trots op mezelf.”
Lavin gaat enthousiast door: “Het is hard werken
loopt dan ik nu denk.”
Lavin’s grote droom is later haar eigen dansschool
je altijd naar jezelf moet luisteren en in jezelf moet
Zonder schaamte! Ik heb wel wat tranen gelaten hoor.”
hoor! We hebben echt doelen die we als team
Weer lachte ze, bijna een soort van
willen behalen. We hebben wedstrijden door heel
verontschuldigend.
Nederland. Door middel van dans laten we zien: dit zijn wij, dit is onze cultuur. De cultuur van onze dansschool bedoel ik dan hè.” Lavin geeft nog net geen licht. “Dansen is zó leuk. En de dansschool, de mensen uit mijn team, het is net een grote familie. Ik voel me altijd veilig daar met hen. Het is eigenlijk mijn leven.” “Gek hè,” verzucht ze. “In het dagelijkse leven ben ik best wel verlegen en meestal op de achtergrond. Maar als ik dáns, dan sta ik het liefst vooraan, dan kan er geen aandacht genoeg voor me zijn”.
De gouden tips van Lavin voor alle kinderen die depressief zijn: 1. Praat met mensen over je problemen, hoe moeilijk het ook is. Gun dat jezelf.
Arms wide open
2. Voel je je slecht? Doe toch iets wat
In shock
Lavin komt naar voren. ”Ik zeg ook tegen anderen ‘je kan
“Mijn moeder was bijna in shock toen ze alles hoorde. Ze
altijd bij me terecht als er iets is. Wat er ook is gebeurd.
je leuk vindt of je blij maakt. Al is
had wel een beetje in de gaten dat ik niet helemaal goed
Ook als we ruzie hebben of eigenlijk niet met elkaar
in mijn vel zat. Maar dat het zó erg was. En zó lang al.
omgaan. Ik sta voor je klaar met mijn armen wijd open.’
het maar iets heel kleins. Ook al is
Dat hoorde ze eigenlijk toen pas en ze vond het vreselijk
Lavin spreidt haar armen terwijl ze dit zegt. “Ik weet dat
dat moeilijk en heb je daar
dat ik, haar eigen dochter, dat moest meemaken. En
veel kinderen het moeilijk hebben tegenwoordig. Ik wil
de rest van de familie zei weleens van ‘kijk eens wat
echt zeggen: zoek hulp!” Ze kijkt me aan: “Deze boekjes
helemaal geen zin in, het werkt
vrolijker’ ofzo, maar dan gaf ik gewoon geen antwoord.”
- Lavin wijst een JF Magazine aan - komen toch ook
Lavin valt stil. “Ik heb de beste moeder die er is, ik kan
bij huisartsen bijvoorbeeld te liggen? Ik hoop echt dat
alles met haar bespreken,” zegt Lavin. Ook al hebben
ik kinderen kan inspireren met mijn verhaal.” Lavin zegt
we af en toe een beetje ruzie, want ik ben niet meer
bedrukt dat haar school er wel onder geleden heeft. “Ik
hetzelfde meisje als vroeger. Maar ze staat altijd voor me
was door alles vaak afwezig. Dan bleef ik thuis in bed.
Iedereen heeft wel iets unieks,
klaar. Ik ben haar zo dankbaar.”
Het speciale rooster dat ik heb gekregen helpt ook niet
respecteer jezelf en blijf bij jezelf.
echt. 3. Wees blij met jezelf, je mag er zijn.
echt. Ik heb veel gemist. Op het moment heb ik het ook weer even moeilijk, door die stress van school: ik moet nog 20 toetsen inhalen!”
12 |
| 13
Door Maaike van Grol
Ook werken met honden?
Tirza, de helpende gezinshuishond
Wil je zelf aan de slag met een hond? Kijk dan eens naar de cursus Basiscursus hondenbegeleider AAI (Animal Based Interventions) & DOI (Dier ondersteunende interventies) op www.aaizoo.nl en www.contacthond.nl Voor opgeleide pedagogen en psychologen zijn verschillende opleidingen om therapiehonden te
Ik schuif aan bij Lianne van der Made, gezinshuisouder bij Jeugdformaat. Samen met Martijn zorgt ze momenteel voor drie kinderen. “We hebben altijd al honden gehad. Toen de eerste gezinshuiskinderen kwamen zeiden we al voor de grap tegen elkaar: Dit is onze pedagogisch medewerker B.”
integreren in de behandeling: www.mensenhond.nl www.dogswork.nl www.pets4care.nl
Tirza is vorig jaar bij hen gekomen via Hulphond
Tirza met de clicker een nieuw trucje te leren. Lianne
Niet alle honden kunnen
Nederland. Oorspronkelijk zou ze voor een jaar in huis
heeft de opleiding Basiscursus hondenbegeleider
wat Tirza kan. Een hond
komen om te socialiseren, voordat ze aan haar opleiding
AAI (Animal Based Interventions) & DOI (Dier
moet van oorsprong gericht
voor hulphond of therapiehond kon beginnen. Ze bleek
ondersteunende interventies) van Stichting Contacthond
zijn op mensen en heel goed
hiervoor niet geschikt, omdat ze iets teveel jachtinstinct
gevolgd. Ze gebruikt Tirza voor hetzelfde type
gesocialiseerd zijn. Lianne heeft
heeft. Officieel had ze doorgeplaatst moeten worden,
oefeningen die ook in een therapie gegeven zouden
een uitgebreide cursus gevolgd.
maar Lianne heeft speciaal bij stichting Hulphond
kunnen worden, maar nu als een leuke bezigheid voor
Het is erg belangrijk om de
gevraagd of ze haar mochten houden. Ze mag dan wel
hond en kind.
stresssignalen van een hond goed te lezen. Je wil nooit in de situatie
geen hulphond kunnen worden, in het gezinshuis is ze Troosthond
komen dat de hond aangeeft een
Naast inzet voor bovenstaande oefeningen is Tirza ook
oefening of een knuffel van een kind
Lianne vertelt hoe ze samen met Mark (9) Tirza uit gaat
gewoon onderdeel van de dagelijkse gang van zaken.
niet prettig te vinden en dat je dat
laten. Tirza moet nog leren goed ‘hier’ te komen en Mark
Wie zijn kamer niet heeft opgeruimd, krijgt Tirza op
signaal dan mist. Het zou mooi zijn als
praat erg zacht. Ze laat hem Tirza roepen. Als hij haar de
visite. Rondslingerende kleding en speelgoed kan dan
therapie met honden, en misschien ook
eerste keer roept, komt Tirza niet. Als Lianne uitlegt dat
maar beter opgeruimd zijn. Oefenen met lezen is veel
wel met paarden, breder beschikbaar
hij Tirza moet laten voelen dat ze de allerleukste hond is
leuker met Tirza naast je op de bank en bij verdriet is
wordt. De inzetbaarheid is breed en de
en hij heel enthousiast en harder moet roepen, lukt het
Tirza een geweldige troosthond. Zeker voor Mark die
effecten zijn groot. Het aanbod in onze
de tweede keer wel. De rest van de week kan ze hiernaar
nog moeite heeft met de nabijheid van Martijn of Lianne
regio is echter nog schaars.
terugverwijzen, bijvoorbeeld als Mark de kinderen moet
als gezinshuisouder.
erg nuttig.
roepen voor het eten. Ze komen niet als hij heel zacht roept, maar wel als…?
Levend en warm Lisa (10 jaar) woont ook bij Lianne en Martijn. Als ze een
14 |
Oefeningen voor beiden
boze bui heeft en naar haar slaapkamer gaat om rustig
Net als met het roepen, oefenen ze ook met grenzen
te worden dan gaat Tirza achter haar aan naar boven.
aangeven, door Tirza voor een bepaalde lijn te laten
Ze blijft bij haar en Lisa is dan sneller door haar boze bui
zitten. Lichaamshouding en stemgebruik zijn ook dan
heen. Lisa: “Tirza is er altijd voor me.” Tirza helpt Lisa om
belangrijk. Of het oefenen van de concentratie door
sneller in het hier en nu te komen. “Ik heb dan iets naast me wat levend en warm is, dat werkt veel beter dan mijn
Vanwege privacy zijn de namen
knuffelhond.”
Mark en Lisa gefingeerde namen.
| 15
Door Marnix Alewijnse
Digitale transformatie: ga mee of blijf achter In discussies over digitalisering wordt veelal het negatieve benadrukt. Het ‘kortzichtig’ staren naar schermpjes zorgt voor een verviervoudiging van het aantal bijzienden onder twintigers. Door chat-robots en WhatsApp verdwijnt het moment waarop je elkaar in de ogen kijkt.
“Het gevoel van nut en noodzaak van digitalisering moet zich uiten in een ‘kinderlijke’ nieuwsgierigheid naar alles wat nieuw is“ E-health Google jij wel eens je symptomen bij elkaar om de huisarts een handje te helpen? Gefeliciteerd! Je hebt gebruik gemaakt van e-health. Zo kan Jeugdformaat bijvoorbeeld denken aan een jongere die zijn emoties in kaart brengt met een app, traumaverwerking in Virtual Reality of voor medewerkers: thuis op de bank
Analoog-opgegroeide volwassen kunnen hun eigen
je opleidingen in beeld en geluid. Beleidsmedewerker
jeugd niet spiegelen aan die van huidige generaties
Shirley van der Sman onderzoekt wat helpend kan zijn
en doen het liever oldschool. Daar verdwijnt soms de
voor Jeugdformaat: “E-health moet je niet zien als
nodige nuancering: bijziend word je namelijk ook van
een op zichzelf staande ontwikkeling, maar juist als
veel boeken lezen, moeders spreken hun uitwonende
aanvullend instrument om doelstellingen te bereiken en
kinderen tegenwoordig dagelijks per WhatsApp en die
de overgang naar een toekomstbestendige, integrale
tieners hiernaast zonder aandacht voor Rembrandt? Die
jeugdhulp mede vorm te geven.”
bespreken met elkaar de digitale rondleiding van het museum. Maar is er nog wel oog voor de kunst achter
Aagje aan de Stegge, directeur zorg bij Jeugdformaat
ze?
vult aan: “Zo kijken we bijvoorbeeld naar een applicatie met e-health behandelmodules. Ook verkennen
Elke nieuwe generatie wordt ‘verwend’ met nieuwe technologie en oudere generaties zijn soms
we binnen de Daghulp hoe we na een gesprek de tevredenheid van ouders kunnen meten door middel
alweer verandermoe. Die worden al jaar en dag
van een laagdrempelige app. Dit zijn de eerste stappen,
geconfronteerd met digitalisering, van walkman
maar ik nodig alle collega’s uit om ideeën aan te reiken
naar discman en van mp3-speler naar cloud. Wordt
zodat we daarmee aan de slag kunnen.”
Sociaal intranet en nieuwe ICT Randvoorwaardelijk voor veel ontwikkelingen is een goed functionerende ICT-omgeving. Hans Reints, leidinggevende automatisering, vertelt: “We bouwen een nieuwe ICT-werkomgeving waarin beeld en geluid mogelijk is, zodat je bij e-health ook fimpjes kan aanbieden aan de cliënten of video-bellen. Een belangrijk speerpunt is ook dat de medewerkers niet steeds opnieuw hoeven in te loggen voor elke applicatie”. Renee van Duren en Tasso Heijnen vertellen: “Tegelijkertijd staan we aan de vooravond van de implementatie van een nieuw intranet. Er is een actieve gebruikersgroep met veel collega’s uit het primair proces. Je kunt straks chatten binnen intranet, lid worden de nieuwsgroepen die jou aanspreken en in de toekomst start je al je applicaties op vanuit het nieuwe intranet. Het wordt steeds meer de toegangspoort tot je werkplek. Dat is een groeimodel dat gelanceerd wordt net voor of na de zomervakantie. Met uitsluitend nieuwe ICT ben je er niet. Een computer is slechts zo nuttig als hoe hij gebruikt wordt, dus krijgen medewerkers van Jeugdformaat er een uitdaging bij: om van alle nieuwe digitale mogelijkheden te ontdekken hoe dit in hun werk kan helpen. Het gevoel van nut en noodzaak van digitalisering moet zich uiten in een ‘kinderlijke’ nieuwsgierigheid naar alles wat nieuw is. Dan kunnen wij misschien wat waarden van de analoge wereld overbrengen.
er daardoor vergeten om actief te vernieuwen, waardoor de aansluiting met de jeugd verdwijnt en er minder efficiënt gewerkt wordt? Om deze vragen te beantwoorden heeft Jeugdformaat ervoor gekozen een programma rondom digitale transformatie uit te rollen. Dat klinkt heftig, maar het betekent vooral dat er toegewijd en gefaseerd gekeken wordt hoe digitale ontwikkelingen kunnen bijdragen aan de kwaliteit van dienstverlening. Daarbij is digitalisering nooit het doel, maar een middel om het werk nog
Dit artikel staat boordevol meningen en is ingekleurd door de schrijver. Ik hoop dat jij er een eigen mening over hebt! Samen bepalen we de toekomst van Jeugdformaat, dus laat ons vooral weten hoe jij deze digitalisering voor je ziet via lamp@jeugdformaat.nl. Ben je een collega en wil je een actieve rol spelen in de digitale zorg? Stuur een berichtje aan a.aandestegge@jeugdformaat.nl
beter te kunnen doen. Enerzijds als aansluiting op de leefwereld van de jongeren, anderzijds om ons werk efficiënter en met hogere kwaliteit te kunnen uitvoeren. Foto: Gijsbert van der Wal Twitter: @wijdopenogen
16 |
| 17
Door Brigitte Lussing
COLLEGA IN BEELD
Koffie of thee?
de smaak weer te pakken. Ik begon met een babymutsje,
“Beide!”
daarna poppetjes voor mijn kinderen en nu haak ik vaak cadeautjes. Er zijn overeenkomsten tussen mijn werk en
Koken of afhalen?
het haken. Bij het haken gaat het ook om goed tellen,
“Koken, ik probeer graag nieuwe recepten en smaken.”
meten en puzzelen om een patroon te begrijpen. Zowel in m’n werk als privé werk ik op maat en presenteer
Beste film?
ik de resultaten graag kleurrijk en afwisselend. Mijn
“Manchester by the Sea”
haakresultaten zijn te zien op Pinterest, onder de naam Keetje P.“
Mooiste boek? “'Het smelt’ van Lize Spit heeft veel indruk op me gemaakt.”
Heb je een leuke ervaring die je wilt delen? “Ik heb met een stel vriendinnen een lachworkshop
Van praktijk naar wetenschap?
bijgewoond. Het was heel idioot, omdat je de helft
“Tijdens mijn studie ontwikkelingspsychologie dacht ik
van de tijd ‘nep’ moest lachen, maar het was ook echt
in een organisatie als Jeugdformaat te gaan werken als
verrassend leuk en het gaf een boel energie!“
psycholoog. Daarna ging ik de wetenschappelijke kant of meer af te sluiten. Het kunnen combineren van mijn
Wat zou je mee willen geven aan je collega’s?
interesses in deze baan vind ik nog steeds een prachtige
“Blijf je eigen creativiteit prikkelen door regelmatig
kans.”
nieuwe dingen te proberen! En ik wil dit nog wel even
op en dacht ik die praktijkmogelijkheid daarmee min
aan de collega’s laten weten: mocht je vragen hebben
Marianne “Zichtbaar resultaat door tellen en meten“ 18 |
Marianne Pannekeet is 49 jaar en werkt sinds 2011 bij Jeugdformaat als onderzoeker effect- en kwaliteitsmeting.
Passie in je werk?
liggen over iets waarvan je denkt, dat zou ik nou wel
“Het meetbaar maken van effecten en kwaliteit van de
eens uitgezocht willen hebben, laat het me weten!
hulpverlening is een ware uitdaging. Resultaten geven
Ik werk ook samen met afstudeerstudenten, die altijd
goede input om hier met elkaar het gesprek over te
goede onderzoeksonderwerpen kunnen gebruiken.
voeren: ‘Doen we het goede en levert het voldoende
Zo kunnen we nog meer resultaten zichtbaar maken.“
op voor de cliënt?’ Ik vind het leuk om met professionals na te denken over wat willen we weten, hoe we gaan meten en om vervolgens de resultaten zo betekenisvol mogelijk in beeld te brengen. Meten is (z)weten! Individuele ervaringen kun je nooit volledig vangen in gestandaardiseerde ‘scores’. Cijfers alleen zijn dan ook niet genoeg, je hebt altijd duiding nodig. Ik vind het mooi als de metingen ook direct wat bijdragen aan de hulp en inzicht geven in wat werkt en wat niet. Als een meting puur ter verantwoording dient vormt hij al snel een perverse prikkel.“
Passie in je vrije tijd? “In m’n vrije tijd haak ik graag. Met m’n handen iets tastbaars maken, is een fijne tegenhanger van mijn werk, wat veelal bestaat uit denkwerk. Het feit dat je met een simpele draad en één haaknaald iets testbaars kunt maken vind ik magisch. Zo’n negen jaar geleden kreeg ik
| 19
COLUMN
Na de decentralisatie is het nu tijd om de jeugdhulp verder te transformeren Drie jaar geleden is de nieuwe jeugdwet ingevoerd. Een wet die grote gevolgen heeft voor ons werk als jeugdhulpverleners. Een wet met grote beloften. Betere hulp, nog dichter bij de jongeren en ouders. Geen ingewikkelde indicatiestellingen meer door Bureau Jeugdzorg. Jongeren en ouders kunnen zich direct melden bij het jeugdteam om passende hulp te krijgen. Voorkomen in plaats van genezen werd het adagium. Nu drie jaar later en na een uitgebreide evaluatie van de wet maken de gemeenten, als de belangrijkste regisseurs van deze decentralisatie, de eerste balans op. In menig gemeentehuis wordt gemopperd dat de decentralisatie weliswaar is gelukt, maar dat de transformatie van de hulp nog niet opschiet. Tegelijkertijd worden de wethouders, die verantwoordelijk zijn voor de jeugdhulp, aangesproken door de gemeenteraden omdat de kosten van de jeugdhulp blijven stijgen. In steden als Rotterdam en Amsterdam werden de afgelopen jaren dan ook ingrijpende maatregelen genomen door de gemeenten, om zowel de hulp anders te organiseren als de kosten te beheersen. In Rotterdam bleven na een aanbestedingsprocedure nog maar dertien van de circa tweehonderd aanbieders over. Ook in Amsterdam wordt momenteel een totaal andere wijze van financiering en organisatie van de hulp ingevoerd.
En hoe zit dat in Haaglanden? Het lijkt tot nu toe
de hulp moet het jeugdteam de doelen en resultaten
verdacht rustig en stil. Alle gemeenten in Haaglanden
bepalen en aan het einde toetsen zij of de doelen
hebben voortvarend jeugdteams ingericht. Daarnaast
zijn behaald. Ook de mening van jongeren en hun
hebben de gemeenten, onder druk van Europese
ouders, of de gespecialiseerde hulp heeft geholpen,
aanbestedingsregels, alle jeugdhulp inmiddels openbaar
telt zwaarder mee. De gemeenten willen per hulpvraag
aanbesteed. Een aanbesteding waar iedereen welkom
een hulpaanbieder verantwoordelijk maken voor het
was. Wat op dit moment betekent dat er meer dan
behandeltraject en het resultaat. Zij nemen hiermee
tweehonderd zorgaanbieders in Haaglanden actief
radicaal afscheid van de huidige systematiek van
zijn. Ondertussen komen er berichten voorbij waaruit
financiering van de hulp. Er wordt niet meer betaald per
duidelijk wordt dat in een aantal gemeenten binnen
hulpvorm.
Haaglanden budgetten worden overschreden. Zoetermeer meldde vorig jaar als eerste dat er een tekort is op het jeugdhulpbudget. Recentelijk kwamen er soortgelijke berichten uit Delft, Den Haag en Leidschendam-Voorburg. De vraag is of wij, de
“Wij wachten in elk geval nooit af. Wij nemen onze verantwoordelijkheid“
uitvoerders van de hulp, ons zorgen moeten maken over deze ontwikkelingen? Wat moeten we doen?
In de nieuwe situatie krijgen specialistische zorgaanbieders straks een vast bedrag per jongere in
Wij wachten in elk geval nooit af. Wij nemen onze
combinatie met een vooraf bepaald resultaat. Welke
verantwoordelijkheid. En dat is nodig. Meer dan nodig.
hulp precies wordt ingezet is de verantwoordelijkheid
Ondanks of wellicht dankzij de ogenschijnlijke rust in
van de aanbieder, maar het resultaat (en daarmee ook
Haaglanden, staan wij namelijk ook aan de vooravond
de prijs) wordt van tevoren door het Jeugdteam en in
van een fundamentele verbouwing van de jeugdhulp.
samenspraak met de cliënt bepaald.
Voordat de verbouwing van start gaat is het belangrijk dat Jeugdformaat zich voorbereid op het toekomstige
Deze nieuwe werkwijze en financiering vragen om
beeld van de jeugdhulp in Haaglanden. En dat doen
aanpassingen van organisaties. En ook daar sorteert
we. De transformatie van de jeugdhulp wordt dus wel
Jeugdformaat op voor. Er zijn in verschillende
degelijk ingezet.
gemeenten binnen Haaglanden, in samenwerking met andere organisaties, integrale ambulante teams ingezet.
Het uitgangspunt dat gemeenten nu schetsen is een
En we onderzoeken hoe we dit, in de gemeenten waar
jeugdhulp die in 2020 gericht is op ‘resultaatgericht
we dit nog niet doen, kunnen inrichten. Bij de start van
werken’: de juiste hulp op maat met meer samenhang
de hulp zullen wij nog scherper moeten inschatten
en minder dure gespecialiseerde hulp. Bij de start van
welke hulp er nodig is en tot welke resultaten de hulp moet leiden. We ontwikkelen en versterken op dit
Bas Timman
moment vaardigheden op het gebied van diagnostiek en behandeling. Op de vraag of wij ons zorgen moeten maken over de invoering van resultaatgericht werken per 2020 heb ik wel een antwoord. Het stellen van doelen en het werken aan een concreet resultaat voor jongeren en ouders zit in ons DNA. De samenwerking en samenhang tussen de verschillende hulpvormen van Jeugdformaat was al sterk en de samenwerking met andere organisaties wordt met de dag intensiever. Ik durf de stelling wel aan dat de transformatie naar resultaatgericht werken uitstekend past bij Jeugdformaat.
20 |
| 21
lamp de motor van vernieuwing
Van tram gemist naar lekke band
In twee logeerhuizen van Jeugdformaat worden nu
Monique werkt op een locatie van Jeugdformaat
leasefietsen aangeboden. En jongeren hebben hun
waar jongeren in een groep wonen. Regelmatig had
eerste ervaringen gedeeld:
ze gesprekken met jongeren over hun leefstijl. Veel jongeren die bij Jeugdformaat wonen, kiezen al gauw
”Ik hoef niet meer op de tram te wachten, we bewegen
voor een OV-abonnement. Ze laten de fiets liever staan.
meer en we houden geld over. Hiervoor halen we veel
Als Monique opperde: “Je kunt ook gaan fietsen?”,
lekker fruit en bij mooi weer krijgen we ook nog een
antwoordden de meeste jongeren met: "Nee, ik heb
lekker kleurtje :)”
gewoon recht op een OV-abonnement hoor!” Dat is zonde vindt Monique: “Fietsen is nu juist dé simpele en
”Ik kan zo makkelijker naar mijn moeder, daar komt
laagdrempelige manier om aan dat geadviseerde uurtje
namelijk geen tram”
fysieke inspanning te komen.”
In JF Magazine 28 heb je gelezen dat in 2017 lamp van start ging, het innovatielab van Jeugdformaat van start ging. lamp heeft als doel: verbeteren, veranderen en vernieuwen. lamp werd vorig jaar geïntroduceerd omdat we (nog) meer willen denken in kansen, de geboorte van ideeën en het gevoel van ondernemerschap willen stimuleren en interne en externe samenwerking willen verbeteren. Ook willen we ervoor zorgen dat co-creatie sneller kan starten en moedigen we slim gebruik van nationale en internationale ontwikkelingen aan.
Zelfvertrouwen en weerbaarheid De gesprekken met de jongeren waren voor Monique aanleiding om eens na te denken over hoe dat anders zou kunnen. Gaat Jeugdformaat zich dan met bewegen bemoeien? Jongeren die hulp krijgen van Jeugdformaat hebben toch wel iets anders aan hun hoofd? Monique laat weten: “Natuurlijk blijft het prioriteit voor Jeugdformaat om eerst de hulp te bieden die de jongere nodig heeft. Maar verschillende onderzoeken tonen aan dat een fit lijf zorgt voor een fit brein. Een fit lijf vergroot je zelfvertrouwen en zorgt ervoor dat de weerbaarheid wordt vergroot. En daarom ben ik ervan overtuigd dat
Resultaat van lamp in 2017
beweging wel degelijk kan bijdragen aan de hulp die wij
In 2017 zijn er 26 ideeën binnengekomen bij lamp. Een
aan onze, vaak kwetsbare, jongeren bieden.”
aantal ideeën worden op dit moment vormgegeven en getest. Hierbij wordt ook samengewerkt met externe
‘Ja’ zeggen tegen andere dingen
partijen. Judith Reuser van lamp: “Ruim 70 procent van
Volgens Monique is ook het feit dat er kosten worden
de ideeën die lamp in 2017 ontving, zijn gericht op fitte
bespaard als jongeren gaan fietsen in plaats van dat ze
collega’s en fitte cliënten. De ideeën die zich richten
de tram pakken interessant. Monique: “Fietsen is stukken
op collega’s sluiten naadloos aan op de HR visie van
goedkoper dan een OV-abonnement. Voor € 12,- kan
Jeugdformaat. Aan deze ideeën wordt op dit moment,
Jeugdformaat een fiets met versnellingen leasen. Dat
samen met collega’s die ideeën hebben aangedragen,
scheelt maar liefst € 41,- met een OV-abonnement.
Zo werkt lamp
invulling gegeven. De ideeën rondom fitte cliënten
Dat is dus € 41,- per jongere, per maand die een locatie
lamp is realistisch en daarom starten we bij elk idee met
lopen hier parallel aan en worden in de vorm van een
extra kan besteden aan een gezonde levensstijl. Of wat
kleine stappen. Hieronder zie je hoe we dat doen.
pilot getest. Een voorbeeld van zo’n idee is het idee
dacht je van niet langer ‘nee’ verkopen aan een jongere
Heb jij een idee? lamp is vrij, flexibel en staat overal
van Monique Barning, pedagogisch medewerker bij
die wil gaan sporten omdat er geen budget voor is.
voor open. Maar we hopen dat de ideeën die je hebt
Jeugdformaat.”
Besparen we op OV-abonnementen, dan kunnen we
de hulpverlening verbeteren en/of collega’s in de
‘ja!’ zeggen tegen een sportabonnement. Er zijn zoveel
hulpverlening ruimte en energie geeft om zichzelf te
mogelijkheden!”
ontplooien. Stuur jouw idee naar lamp@jeugdformaat.nl
1
Idee 22 |
2
Goed idee?
3
Team samenstellen
4
Plan maken
5
Doen!
Door Renee van Duren
Hart voor de jeugd van nu en de toekomst
Wat wil je binnen nu en twee jaar veranderen bij
Wat staat er als eerste op de planning?
Jeugdformaat?
Beeld en geluid zijn belangrijke randvoorwaarden. Het
Veranderen is geen doel op zich. Ik ben ervan overtuigd
nieuwe ICT-netwerk moet hierin voorzien. We willen
dat de regio en Jeugdformaat een krachtig jaarplan en
daarbij fasegewijs toe naar een sociaal intranet die de
visie heeft: realisatie daarvan is in volle gang. Fundament
toegangspoort vormt tot je werkplek. Je start er (zonder
voor mij is ons gedrag: verbinden we ons aan de doelen
nog een keer in te loggen) eenvoudig je applicaties zoals
en wat doe jij of ik als iets niet goed loopt? Eén van
Morecare4, Youforce maar ook Word en Powerpoint.
de speerpunten voor mij is het programma Digitale
Je legt makkelijk contact met je collega’s via een
Transformatie. Dat programma draait vooral om denken
persoonlijke chat of groepschat. Je sluit aan bij groepen,
in digitale mogelijkheden, digitale kansen.
waarin thema’s die jouw interesse hebben worden besproken en je deelt ervaringen en dilemma’s met
Johan ter Maaten: directeur bedrijfsvoering
Wat betekent Digitale Transformatie voor collega’s van
collega’s. Doordat beeld en geluid straks mogelijk zijn,
Jeugdformaat?
kun je makkelijker e-learning modules volgen. In mei
De kern is het denken in digitale mogelijkheden. Dat
volgt verdere communicatie over die fasering: eind 2018
raakt alle facetten van ons werk. Een evidente is E-health
willen we dit totaalplaatje hebben geïmplementeerd.
– of digitale zorg. We willen als Jeugdformaat aansluiten
Tijdslijn voor belangrijke stappen zoals beeld en geluid is
bij de leefwereld van onze cliënten en de regie ook
net voor of na de zomervakantie.
vooral bij hen en hun netwerk behouden. Op het Jeugdformaat inspiratiefestival zijn enkele voorbeelden
Een andere basisvoorwaarde is onze digi-vaardigheid.
getoond.
Lukt het bijvoorbeeld voldoende om je laptop / device bij je cliëntgesprekken te gebruiken, samen het
ook Kwalitaart, lamp: het innovatielab van Jeugdformaat
Ik ben getrouwd met Pien en we wonen samen met
en in bijvoorbeeld garage 2020. We pakken vraag-
drie kinderen in Rotterdam-Nesselande. Ze zijn nog
stukken steeds vaker multidisciplinair aan, niet alleen
jong (5, 6, 7 jaar). Ik vind het een heerlijke leeftijd: die
met experts uit de jeugdhulp, maar bijvoorbeeld ook
open blik en zich kunnen verwonderen over de kleine
uit het bedrijfsleven, data scientists, wetenschap
dingen in het leven. Ik vind het belangrijk om me te
etcetera. Samen kijken met een multifocale bril naar
ontwikkelen, te bouwen, te veranderen. Graag samen
een vraagstuk. Dat verbinden, het nieuwsgierig zijn
met anderen en gericht op een gemeenschappelijk
naar de ander en echt ontmoeten, gecombineerd met
doel. Tegelijkertijd realiseer ik me ook dat dit alles geen
gedrevenheid brengt een enorme ontwikkelpotentie.
Bijvoorbeeld de manier waarop we onze administratieve
Want ja: ook de jeugd van de toekomst heeft recht op
de vraag stellen: kan dit efficiënter en zou een vorm
vanzelfsprekendheid is. Daarom kies ik bewust voor de zorg. Ik wil daaraan een bijdrage leveren.
hulp. Dit betekent dat we alert moeten zijn op kosten Waarom heb je gekozen voor Jeugdformaat?
per hulptraject. Het toewerken naar heldere resultaten
Enerzijds is Jeugdformaat een grote organisatie met
met heldere doelstellingen qua duur van het traject
veel expertise in zowel de staf als bij de hulpverleners.
is een must. Het benutten van digitale kansen en het
Anderzijds is het juist kleinschalig door haar sterke focus
gebruikmaken van digitale zorg is geen vrijblijvendheid
om aan te sluiten bij de lokale omgeving: de individuele
als we ook de volgende generaties nog willen blijven
gemeenten. Dit doet Jeugdformaat vanuit een heldere
ondersteunen.
visie: weten waar je eigen kracht ligt en het willen benutten/samenwerken met de anderen. Die combinatie
Gedrevenheid maakt dat je je professioneel wilt blijven
spreekt me erg aan.
ontwikkelen. Je wilt resultaten boeken op alle niveaus - transitiedoelen, organisatiedoelen, je projecten en
Wat heeft de jeugdhulp volgens jou echt nodig?
werkagenda’s – en je denkt daarbij niet in silo’s. Het
Kern is en blijft voor mij: “Gedrevenheid, met hart voor
volhardend zijn, maakt in mijn ogen vaak het verschil
de jeugd van nu en de toekomst”. Dat bindt ons.
in je realisatiekracht: niet opgeven, geen tribunegedrag,
Dat zie je bijvoorbeeld mooi terug in initiatieven als
maar ook zelf het initiatief nemen: de ander opzoeken.
Jouw Ingebrachte Mentor (JIM), IAT/Inverbinding, maar
24 |
“De kern is het denken in digitale mogelijkheden. Dat raakt alle facetten van ons werk en dus ons allemaal”
Wie ben je, wat houdt je bezig?
hulpverleningsplan bij te werken of (op termijn) een e-health module te starten. Graag ontdek ik samen hoever we daarin zijn in de dagelijkse praktijk. Wat wil je jouw collega’s meegeven? Als je ideeën hebt rondom digitale kansen of mogelijkheden. Laat het weten via
Het raakt echter ook ondersteunende activiteiten.
lamp@jeugdformaat.nl
processen en applicaties inrichten. Dat we ons steeds van digitaliseren daar een bijdrage aan kunnen leveren. Je kan dan bijvoorbeeld denken aan het voorkomen van dubbele invoer. Daarbij hoort ook een evaluatie hoe we de applicaties nu ingericht hebben: welke mogelijkheden zijn er om ze eenvoudiger te maken en meer intuïtief. Hier is nog volop werk te verrichten. De mogelijkheden van data en informatie worden steeds belangrijker. Dit betreft het doorontwikkelen van dashboards die onze (stuur)informatie bevatten. Je ziet echter ook nieuwe ontwikkelingen waarbij er verbinding wordt gelegd met nieuwe vakgebieden zoals `data scientists’. De eerste voorbeelden zie je al opkomen: modellen die helpend zijn om in een vroeg stadium op cliëntniveau inschattingen te maken over de verwachte trajectduur.
Lees op pagina 16 en 17 meer over Digitale Transformatie
Avonden stonden ze al met een paar jongens te klussen
De andere kant van de hulpverlening
aan zijn scooter. Onderdelen werden bezorgd en de vraag: ”Is er een pakje binnengekomen?”, werd dagelijks gesteld. Ikzelf, nooit verder gekomen dan 30 jaar geleden de trotse eigenaar van een Puch Maxi, keek vol bewondering naar het gemak waarmee ze de scooter een transformatie gaven. Af en toe werd er uitgelegd wat er allemaal wel niet verbeterde en er werden ideeën
“Zo was de wereld even gedraaid: ik de professional, die door de jongens werd aangesproken op de keuze van mijn ‘vrienden‘“
uitgewisseld over de toekomstige prestaties van de scooter. Ik knikte dan maar wat. Daarmee wekte ik
sparen voor een eigen huisje. Hij vroeg nog snel of ik
blijkbaar de indruk dat ik hetzelfde technische inzicht
daar woonde en zei dat hij moest opschieten: ”Het eten
had als zij.
van de klanten wordt koud!” Voor ik het wist scheurde hij de straat weer uit en keken de jongens van de
En eindelijk, op een winterse avond stonden ze trots in
scooter mij stomverbaasd aan. Ongemerkt waren ze
het kantoor. De scooter was af. Glimmend werden alle
dichter bij me gaan staan. Ze dachten waarschijnlijk dat
technische details nog een keer benoemd en de vraag:
ik overvallen werd door een bezorger die mijn naam
“Kom je buiten kijken?”, bleef uiteraard niet uit. Daar
wist. Net toen ik wilde uitleggen dat de jongen mijn oud
stond ik dan, dikke jas aan, muts op, mijn ogen gericht
mentor kind was zei één van de jongens: “Mischa, je
op een mat grijze scooter. Mijn hersens kraakten. Ik
moet echt betere vrienden zoeken. Je bent echt best
probeerde te bedenken wat ik kon zeggen. Lastig, omdat
wel oud en dan moet je niet omgaan met criminelen.”
al die technische details voor mij totaal onbegrijpelijk zijn. Op mijn vraag welke kleur ze de scooter gingen
Gierend van de lach heb ik uitgelegd dat het een oud-
spuiten werd meewarig gereageerd. Die mat grijze kleur,
jongere was die ik heb begeleid. Ze keken me serieus
dat wás de kleur. Ik dacht dat de scooter in de grondverf
aan met een blik van ‘jij zegt het’. Zo was de wereld even
stond. Gelukkig was mijn opmerking snel vergeten op
gedraaid: ik de professional, die door de jongens werd
het moment dat ik vertelde dat ik nog nooit een scooter
aangesproken op de keuze van mijn ‘vrienden‘”. En ik
in mat grijs had gezien.
hoorde ze denken, van scooters snapt ze ook al niets.
Nadat ik complimenten had gemaakt en ze had laten weten dat ik zelf amper een band kan plakken, laat staan een scooter repareren, stopte er prompt één voor mijn neus. Een scooter. “Hé Mischa!, de bestuurder van de scooter stapte af en rende naar mij toe... Hij pakte me beet en ik kreeg een knuffel. Ineens herkende ik zijn stem. Ik vroeg verbaasd:
Als professional in de jeugdhulp maak je vaak vervelende, emotionele en soms heftige situaties mee. Maar er gebeuren ook veel mooie dingen. Situaties die professionals nog lang bijblijven. Soms grappig, spannend, hilarisch, maar vooral zonde om niet te delen. Mischa Stoel, pedagogisch medewerker bij Jeugdformaat, deelt zo’n ervaring.
“Wat doe jij hier?” Hij deed zijn bivakmuts af en vertelde dat hij nu bezorger was. Ook had hij zijn rijbewijs, hij pakte zijn portemonnee en liet trots zien dat het een 'echte' was. “Nu heb ik een echt rijbewijs als ze me aanhouden. Daar kunnen ze me dus niet meer voor oppakken”, zei hij. Hij vertelde nog wel dat hij net vrij was, maar hij vulde geruststellend aan: “Ach je kent me toch?”. Bezorgen verdiende niet veel dus moest hij wel eens uitwijken naar andere werkzaamheden. Hoe dan ook, hij had z’n rijbewijs zelf betaald en nu was hij aan het
26 |
eenvakapart.nl
Word jij de regisseur van je eigen gezinshuis?