JF/M magazine nr. 29
DECEMBER 2017
Interview met Noura
"Ik keek altijd tegen ze op en nu ben ik er zelf een" Onmiskenbaar klankbord: Vijf jaar jongerenraad Column van de Jongerenraad
"Horen hulpverleners mij?"
Toekomst De jeugd heeft de toekomst en daar bouwen we met elkaar aan. We bouwen aan de toekomst van kinderen, jongeren en hun ouders. Maar ook aan de toekomst van de jeugdhulp. Jongeren krijgen, gelukkig, een steeds belangrijkere rol in de hulp zie zij krijgen. In dit JF magazine lees je meer over de participatie van jongeren in de jeugdhulp en de rol van onze Jongerenraad. Hoe kunnen we samen met andere organisaties de jeugdhulp en de aansluiting op kinderopvang, school en de zorg verbeteren? Meredith, moeder van een zoon, vertelt hoe zij de samenwerking tussen Jeugdformaat en DAK kindercentra, ervaart. Ook Noura deelt haar verhaal. Zij was cliĂŤnt van Jeugdformaat, maar staat nu aan de andere kant; ze werkt bij Jeugdformaat. Tot slot vertelt Bas Timman, bestuurder van Jeugdformaat, over de samenwerking met gemeenten rondom de werving van pleegouders en hoe hij die samenwerking, in de nabije toekomst, graag anders zou zien. De redactie wenst je veel leesplezier en natuurlijk hele fijne feestdagen en alvast een mooi 2018!
2 |
Colofon Nr. 29 Jaargang 9 / december 2017 JF Magazine wordt driemaal per jaar in een oplage van 3100 exemplaren verzonden aan medewerkers, pleegouders, stagiairs en relaties van Jeugdformaat en Schoolformaat. Wil je reageren? Wil je reageren op een artikel, of heb je een thema of idee dat niet mag ontbreken in de volgende uitgave van het JF Magazine? Stuur een e-mail naar redactie@jeugdformaat.nl Ook als je extra exemplaren van het magazine wilt ontvangen, kun je ons een bericht sturen. Volg ons ook via Redactieadres JF Magazine Postbus 1178 2280 CD Rijswijk T 070 850 13 48 E redactie@jeugdformaat.nl Fotografie Nikki Nooteboom (Noura) Redactie Brigitte Lussing, Carola Keetman, Karin Toet, Shirley Molenaar, Sanne de Bruin en Renée van Duren
Inhoud 4
DE WERELD VAN JF
7
HOE IS HET NU MET...?
Aan deze uitgave werkten mee: Tekst en vormgeving Eindredactie: Ilse van der Mierden / ilseschrijft.nl Art direction: Danny John Debisarun / deardanandfriends.com Druk: Revon / revon.nl
NENCHO 8
BIJZONDER INTERVIEW MET OUD-CLIËNT NOURA
Hoewel wij bij de samenstelling van dit magazine de grootste zorgvuldigheid in acht nemen, kan Jeugdformaat niet garanderen dat de informatie altijd compleet en actueel is.
12
Disclaimer Auteursrechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de hoofdredactie openbaar worden gemaakt of verveelvoudigd.
14
WAT WEET JIJ OVER PRIVACY? DOE DE TEST! ONMISKENBAAR KLANKBORD VIJF JAAR JONGERENRAAD
16
WEEK VAN DE PLEEGZORG: PLEEGOUDERS HARDER NODIG DAN OOIT
18
NIET UITSLUITEN MAAR MEEDOEN: JEUGDHULP IN DE KINDEROPVANG
22
COLLEGA IN BEELD: ANGELINA WITTE
24
COLUMN BAS TIMMAN
26
JONGERENPARTICIPATIE: HET BELANG VAN BESLISSEN OVER JE EIGEN LEVEN
| 3
DE WERELD VAN JF #helptjeverder In de folder #helptjeverder lees je meer over hoe Jeugdformaat kinderen, jongeren en hun ouders verder helpt. De verschillende hulpvormen van Jeugdformaat worden kort beschreven. Ook lees je waarom Wendy, Auke, Judith, Fabian, Tara en Hayet ervoor hebben gekozen om met jongeren en bij Jeugdformaat te werken. Wil je de folder digitaal bekijken? Dat kan op www.jeugdformaat.nl/helptjeverder
4 |
Nieuwe directeur bedrijfsvoering
Schoolformaat start met chat
Op 1 september is Johan ter Maaten als nieuwe
Schoolformaat is een chatfunctie voor leerlingen
directeur bedrijfsvoering aan de slag gegaan bij
op het voortgezet onderwijs gestart. De chat
Jeugdformaat. Johan houdt zich onder andere
is voor jongeren die met vragen of problemen
bezig met digitale transformatie en het verbeteren
zitten. Jongeren en leerlingen helpen is niet
van processen binnen de organisatie. Voor zijn tijd
nieuw voor Schoolformaat maar online hulp
bij Jeugdformaat was Johan werkzaam bij Cardea
bieden via een chat is wel nieuw. Daarom
en heeft hij als kwartiermaker gewerkt bij bij de
starten ze deze nieuwe vorm van hulp eerst
coöperatie ‘Hart voor jeugd’. In het volgende JF
met een proefperiode (23 oktober 2017 tot 29
Magazine lees je meer over Johan en waar hij zich
januari 2018) op een aantal middelbare scholen
binnen Jeugdformaat mee bezighoudt.
in de regio. www.schoolformaat.nl/chat
Onze OR
Verandering: spannend, maar ook leuk en uitdagend! In maart dit jaar is een nieuwe Ondernemingsraad
Daarnaast gaat de OR zich nog meer inzetten om
(OR) gestart. De OR van Jeugdformaat bestaat uit
in verbinding te komen met medewerkers van
dertien leden.
Jeugdformaat. Dit doet de OR door meer informatie op te halen, actiever betrokken en beter zichtbaar te
We leven in een wereld die snel verandert. Dat vraagt
zijn.
dus ook iets van onze organisatie. Verandering is spannend, maar ook leuk en uitdagend! De OR van
De OR wil en zal proactief bijdragen aan de
Jeugdformaat speelt hier graag op in.
ontwikkeling van de organisatie vanuit het perspectief van de medewerkers. Hierin worden de
De komende tijd staan er veel verschillende
belangen van de medewerkers vertegenwoordigd.
onderwerpen op de agenda; werkdruk versus
De OR vindt het belangrijk dat Jeugdformaat
werklast, het opleidingsplan voor medewerkers
een betrouwbare werkgever is en blijft in een
2018 en de visie op ICT.
veranderende organisatie!
| 5
BOEKENTIP & WIN Welkom bij de redactie!
Vakantieboek voor professionals
We hebben versterking: Carola Keetman is bij
Elke professional die zichzelf een beetje serieus
de redactie van JF Magazine gekomen. We
neemt, grijpt de kans aan om de rollen om te draaien.
zijn erg blij met de komst van Carola. Maar we
Hij neemt zichzelf en zijn omgeving onder de loep
kunnen nog meer versterking gebruiken. Vind
en probeert zijn skills, kennis en technieken almaar
jij het leuk om mee te denken over de inhoud
te verbeteren. Want wie veel leert en openstaat voor
van het JF-Magazine, schrijf je graag of vind je
nieuwe kennis en ontwikkelingen, maakt zijn wereld
het leuk om mensen te interviewen? Of ken je
groter en leuker. De kerstvakantie komt eraan, dus
een cliënt die het leuk vindt om bijvoorbeeld
tijd voor het Vakantieboek voor professionals.
een column te schrijven? Wij zoeken collega’s en cliënten die meeschrijven! Interesse?
Met het Vakantieboek voor professionals in de hand kun je niet alleen veel leren, maar ook lekker
Meld je nu aan en volg in januari een training
bijlezen, ontspannen en opladen. Lees over trends
creatief schrijven en interviewtechnieken!
in managementland, laat je verrassen door handige
Mail naar redactie@jeugdformaat.nl
technieken om werk en privé slimmer te organiseren en leer van de nieuwste inzichten in de wetenschap, bijvoorbeeld wat licht met je doet of waarom papier nog lang niet passé is. Met tests, columns, inspirerende quotes – én doe-dingen, want het is per slot van rekening een vakantieboek. Samengesteld uit de meest originele, nuttige, verrassende of juist gedegen boeken en artikelen die het afgelopen jaar onder de aandacht kwamen van de redactie van uitgeverij Business Contact, aangevuld met superhandige samenvattingen van de boeken waar je als professional wel iets van gelezen móét hebben.
Wil je kans maken op dit boek? We verloten het! Stuur een mail naar redactie@jeugdformaat.nl
Familie De Goede – de Vrind was de winnaar van de vorige winactie. Zij hebben het boek: ‘Weggejorist’ van Robert van de Luitgaarden ontvangen.
6 |
HOE IS HET NU MET...
NECHO
Herinner jij je het verhaal van oud-cliënt Nencho nog? Vorig jaar interviewde Karin Toet hem vlák voordat hij naar Amerika vertrok, om daar te gaan studeren en voetballen. Ben je nieuwsgierig naar hoe het nu met hem gaat? Afgelopen zomer hadden Karin en Nencho contact over hoe het nu is daar in Amerika.
t de bezig me ds r ben nu a a m nog stee , e t i vakant Het gaa l . a n e b k e e H k eb ge ctie. iltjes h late rea r m'n ma oor m'n a v a n e m t e t i j ik n Het spi waardoor te ? petitie iversity 4:50 les zomercom op de Un 00 tot 1 : r 8 a a n d a raining. . v t t r i e volgens t 17:45 en er u r o g prima hi e t a v d 0 l m 3 o o : o 5 h jten an 1 de en je sc heb ik v en ontbi icht in > Hoe zi opstaan 00 verpl , daarna : ) t 1 r e 2 o h o t d s . o n i n t e e 30 19:30 e reiz ch tuss Vanaf 7: tenzij w gens van s en lun l e , o z g v u a r a d e p v e t me elk 0 om volgen ( zo bijna tot 19:0 de VS? . Dat is an 18:00 n v e r n gaan in e e et d t l u e o t d o s h c n s e Avon er hoe h r n a e ellen ov n en na te zitt t e r n k e o e v w e h -) e n t : t a o bibli ysteem ienden ukste a kaanse s aanse vr e het le i k j r i e r d en m e n A m i A v o t kan v lg > Wat ver he m mijn n die ik d tegeno ind ik o e r v k e k e e a s t v i s n k n a u eorg eit va Het le eem is g diversit . dse syst k ik de n e d n gebied s i Nederlan er op éé eukste e l s i t l e a h i c , is het nd spe Nee hoor ederland niet bli N e n m I k meen . i r e t het alge em’ hi nnen? hier, da je over ing-syst s aan we d n b a e e r g h g r ‘ e a k t e j 00%! Ameri an he > Moest van de 1 gen! In wennen a zeg 70% woon sla e heel erg d g n t a e s l j e r o e n m u Ik n Ned et 5,5 k Dat is i k erg: m e halen. t s eigenlij a ballen. jou uit? l k om je het voet er voor g n r i a a d a a o j n a l k o i o ch Amer een C omende s ) ekker in NPSL”. et het k ri, red. n weer l o o w “Demize e g > Hoe zi r , Missou o k d o i l v e n fi e e g i b n t i i r n Spr ompet oljaa alclub i e zomerc Dit scho eurvoetb ook in d t a u m n a l e a s b ikaan Ik voet een Amer NSPL is (Demize
n, Hey Kari
, Nencho
Groetjes
| 7
BIJZONDER INTERVIEW MET EEN OUD-CLIËNT
Noura
"Ik keek altijd tegen ze op. En nu ben ik er zelf één"
8 |
Door Karin Toet
Het was al aangekondigd door de redactie: we hebben weer een hele leuke oud-cliënt gevonden die wil meewerken aan een interview voor JF Magazine. “Ze heeft hulp gehad van Jeugdformaat en is nu onze collega! Ze is super enthousiast!” Dat laatste was nog zacht uitgedrukt. Als ik Noura
Noura werkt als nachttoezichthouder en ze vindt het
een hand geef zie ik sprankeling, vrolijkheid, ogen met
gewéldig, vertelt ze stralend. “Ik ben toezichthouder,
schitteringen een stralende lach. Onze saaie kantine
maar ik heb behoorlijk wat taken en het is best nog druk
– hier hebben we afgesproken - wordt opgevuld en
s’ nachts hoor! Ik vang de jongeren op die thuiskomen.
opgefleurd met haar energie en positiviteit. Alsof de
En als een jongere níet thuis komt, ga ik rondbellen
zon is gaan schijnen op deze druilerige vrijdagmiddag.
om hem of haar te vinden. Als dat niet lukt, zet ik het vermissingsprotocol in. “Verder loop ik rondes en
Ik vertel Noura dat we eerder een interview hebben
check ik of alles oké is en rapporteer ik. Een dienst is zó
gehad met een oud-cliënt die nu collega is, namelijk
voorbij!”
Kelly. “Kelly!” Noura veert op. “Kelly is wat dat betreft mijn voorbeeld. Zij was mijn groepsleider. We hebben
Als nachttoezichthouder hoef je geen pedagogische
altijd wel een soort van lijntje gehouden en nu zijn we
opleiding hebben. Noura wil in de toekomst haar
collega’s! Zij inspireerde mij toen al en nu nog”, vertelt
SPW-opleiding wel weer gaan oppakken. Ze zou graag
Noura.
jongeren intensiever willen ondersteunen, dat lijkt haar geweldig. Zelf heeft ze goede herinneringen aan de tijd
Het was ook Kelly die haar tipte dat er een vacature
dat ze bij Jeugdformaat woonde. “Ik voelde me altijd
was. Noura werkte als secretaresse. Daarvoor had ze als
serieus genomen. Ik vond het fijn dat ik daar mocht
gastouder gewerkt. “Maar dit was wat ik wilde, ik was
zijn, voelde me welkom en thuis. Ik wil op mijn beurt
meteen enthousiast”. Samen met haar broer schreef ze
ook jongeren ondersteunen bij hun hulpvragen, een
een sollicitatiebrief, want ze wilde het écht goed doen.
luisterend oor bieden en dat veilige gevoel geven.
Ze werd uitgenodigd voor een gesprek en was heel erg
En een voorbeeld voor ze zijn; dat je er echt wel kunt
zenuwachtig. “Ik was zo bang voor het oordeel; zou ik
komen als je wil, ook als je in de hulpverlening zit.”
goed genoeg over komen?”. Ze werd aangenomen en sprong een gat in de lucht, “echt hoor!”. Noura schatert
“Ik heb tussen mijn dertiende en negentiende jaar bij
het uit.
Jeugdformaat gewoond. Eerst in de Meidencrisisopvang in Den Haag.” Noura omschrijft de aanleiding voor de
“Hulpverleners zijn ook gewoon mensen”
uithuisplaatsing als een “te groot verschil tussen thuis en buiten.” “Thuis bestond uit mijn moeder en broers. Mijn vader
Noura kan het soms nog steeds niet geloven. Dat ze er
is overleden toen ik elf jaar was. Thuis was: een moeder
nu zelf ook ‘eentje’ is; een groepsleider. “Ik keek altijd
die rouwt om haar man, heel geïsoleerd leeft, de
zo tegen ze op. Dacht dat de groepsleiding alles wist,
Nederlandse taal niet beheerst en er eigenlijk niets van
niks fout deed, perfect was. Maar hulpverleners zijn ook
begrijpt. Thuis was: een oudere broer die de vaderrol
gewoon mensen weet ik nu.” Noura lacht hard.
overnam en mij in het gareel wilde houden, terwijl ik nog jong was. Kleine dingen werden groot gemaakt, bijvoorbeeld een onschuldige sms van een vriendje. Mijn familie maakte daar een enorm probleem van.”
| 9
“Omdat je een meisje bent, daarom!” Noura kijkt in de verte en vertelt: “Maar ook toen mijn vader nog leefde was het al moeilijk thuis voor mij.” Noura vertelt over het verschil in opvoeding tussen jongens en meisjes zoals in haar traditioneel Marokkaanse gezin. “Ik kon niet begrijpen waarom mijn broers allemaal dingen mochten en ik niet. Vanaf mijn derde jaar kreeg ik dat in de gaten en ik snapte er niks van. Ik dacht dat mijn ouders niet van mij hielden.” “Toen ik mijn vader een keer vroeg waarom ik niet naar zwemles mocht, zei hij ‘omdat je een meisje bent, daarom!’ en kreeg vervolgens een enorme driftaanval. Daar ben ik zo van geschrokken. Ik werd een timide meisje dat op haar tenen liep om vader niet boos te maken.” “Mijn jeugd, dat gevoel van achtergesteld worden en niet begrijpen waarom ik niet mocht zijn en doen wat ik wilde, dat is echt traumatisch geweest. Ik heb het op latere leeftijd pas een plek kunnen geven. Ik kan er nu gelukkig wel over praten met mijn broers. Zij hebben
“Maar ík veranderde wel. Bij iedere terugplaatsing werd
niet doorgehad hoe scheef het was vroeger en hoe erg
ik rebelser. Pubergedrag. In de ogen van mijn familie was
ik daar onder leed. Tja, zij konden doen wat ze wilden
ik een soort van God los. Ik zette me ook tegen thuis af
en leefden hun leven buiten de deur.” Noura vertelt dat
omdat ik bij vriendinnen zag hoe het óók kon.”
ze daar echt heel emotioneel van kon worden, en boos, op ‘die mannencultuur’. Gelukkig ziet ze wel dat het
Ik vraag me af hoe de groepsleiding dan naar zo’n
tegenwoordig in soortgelijke gezinnen wel anders is,
terugplaatsing keek, als zij steeds aangaf dat ze niet
beter.
wilde. “De groepsleiding was altijd heel begripvol en steunde me. Maar tegelijkertijd zeiden ze ook ‘het blijft
“Vind je schrijven leuk?” vraagt Noura me zomaar uit
toch je moeder’ of ‘je bent nu eenmaal nog minderjarig’.
het niets. Ze ziet mij ijverig aantekeningen maken in
En dan ging ik dus weer gewoon terug naar huis.
mijn schrijfblokje. “Of heb je geen laptop?” Ik beaam
Natuurlijk waren er ook veel gesprekken met mij en
dat ik inderdaad liever ‘echt’ schrijf… het voelt wel
mijn moeder. Maar dan was mijn broer er ook bij. Mijn
ineens een beetje ouderwets.deze middelbare school
moeder sprak de taal niet goed, dus het veranderde
een maatschappelijke stage moest doen, heeft hij deze
niets aan de situatie thuis.”
vervuld op de Parachute. Hij hielp de conciërge en de judoleraar met allerlei klusjes.
Roken op je kamer Noura vertelt dat toen ze wéér een keer terug naar
10 |
Van God los
huis moest, ze is weggelopen uit de voorziening.
“Na de Meidencrisisopvang ging ik naar een logeerhuis.
“Toen hoefde ik niet meer terug. Ik ging toen naar de
En later woonde ik in een ander logeerhuis. Tussendoor
Renbaanstraat om toe te werken naar zelfstandigheid,
ben ik wel steeds periodes thuis geweest. Om het te
ik heb daar twee jaar gewoond.” Noura begint te lachen.
‘proberen’. Dat wilde de Jeugdbescherming. Ik wist al
“Het was toen nog wel anders dan nu hoor! Binnen
lang dat het niet ging werken, want thuis was alles nog
roken, bij elkaar op de kamer; dat mocht allemaal nog
hetzelfde.”
gewoon.”
Noura kijkt voor zich uit, denkt na, en zegt: “Echt heel
Daar had ik geen behoefte aan. Als je drie jaar geleden
raar, ik weet niet hoe het uit te leggen, maar toen ik
aan me had gevraagd of ik kwam werken in de hulp-
in die huizen woonde, leek het net of ik niet in het nu
verlening, had ik het niet gekund. Maar nu voel ik me
leefde maar alleen maar in het verleden. Ik dacht heel
volwassen en trots. Ik hoop dat ik de jongeren er wat
veel aan thuis, aan de trauma’s uit mijn jeugd. Hierdoor
van kan meegeven. Dat ze inzien dat het echt kan, als je
kon ik eigenlijk niet genieten van de tijd waarin ik leefde.”
doorzet en iets heel graag wil. Als je in de hulpverlening
Ze vervolgt: “Ik weet ook niet alles meer, er zitten gaten
zit, kun je juist iets aan je verleden hebben.” Noura zit
in mijn geheugen. Alsof ik dingen wegstopte, geen
weer te glanzen op haar stoel.
ruimte meer had in mijn hoofd. Begrijp je wat ik bedoel?” ”Het verleden is slechts een herinnering hè. Die moet je Op mijn vraag of ze nog mensen ziet uit die tijd,
het nu niet laten verpesten. Je kunt er niets meer aan
antwoordt Noura: “Ik heb geen contact meer met
veranderen. Behalve je best doen voor - en bewust zijn
mensen uit die periode. Soms kom ik wel eens iemand
van - het heden. Ervan genieten. Dat doe ik ook echt nu.
tegen in de stad en dat is leuk. Ik heb het ook altijd goed
En dat voelt zo fijn.”
met iedereen kunnen vinden maar er zijn geen diepe vriendschappen ontstaan.
Als ik Noura bedank voor het delen van haar verhaal en haar vertel hoe knap ik het van haar vind, zegt ze: “Ik gun mezelf gewoon het allerbeste. Ik doe niet meer aan stress, dat heb ik al genoeg gedaan in het verleden.”
“Ik doe niet aan stress, dat heb ik al genoeg gedaan in het verleden" | 11
Weet jij wat over privacy? Doe de privacy quiz en win een boek! Bij Jeugdformaat vinden we de privacy van de kinderen, jongeren en ouders die wij helpen heel erg belangrijk. Dagelijks verwerken wij veel gegevens over onze cliĂŤnten en dat doen we zo veilig mogelijk. Veiligheid van cliĂŤntgegevens hangt of staat met betrouwbare systemen, maar we moeten er ook met elkaar scherp op blijven. Dat is niet altijd gemakkelijk.
Want moet je als hulpverlener een strafbaar feit g epleegd door een jongere melden bij de politie? Of schaad je hiermee zijn of haar privacy? En mag je een smartphone van een jongere die hulp krijgt wel of niet checken? Test jouw kennis over privacy en maak kans op het boek 'Je hebt wel wat te verbergen' van Maurits Martijn en Dimitri Tokmetzis. Na het lezen van dit boek ga je bewuster om met gegevens, ook die van jezelf. Werk je niet bij Jeugdformaat? Ook dan kun je natuurlijk gewoon meedoen!
Zo doe je mee Je kunt de quiz online invullen: www.jeugdformaat.nl/privacy maar je kunt jouw antwoorden (bijvoorbeeld A,B,B,C etc.) o.v.v. privacy-quiz ook mailen naar: redactie@jeugdformaat.nl Doe dat wel voor 31 december 2017. Begin volgend jaar maken we de winnaar bekend!
12 |
1. Een ouder met gezag vraagt of een hulpverlener het cliëntdossier via e-mail kan toesturen. Mag dat? A. Nee, een cliëntdossier mag nooit via e-mail verstuur worden. B. Dit mag, maar alleen door of na toestemming van een leidinggevende van Jeugdformaat. C. Dit mag, maar de hulpverlener moet eerst controleren of het e-mailadres klopt. D. De combinatie van antwoord B en C.
6. Voor trainingsdoeleinden is het nuttig om filmopnames te maken. Mogen er voor trainingsdoeleinden filmopnames van cliënten worden gemaakt? A. Ja, want alleen collega’s krijgen de filmopnames te zien. B. Nee, dit is tegen de regels. C. Ja, maar alleen na toestemming van alle cliënten die in beeld komen. D. Ja, maar alleen als gezichten onherkenbaar zijn.
2. Een ouder zonder gezag wil graag inzage in het cliëntdossier van zijn kind. Mag een ouder zonder gezag het cliëntdossier inzien? A. Ja, iedereen mag het cliëntdossier inzien. B. Ja, maar alleen als de ouder erg bij zijn kind betrokken is. C. Ja, maar alleen als de cliënt of de wettelijk vertegenwoordiger toestemming geeft. D. Nee, een ouder zonder gezag mag nooit het cliëntdossier inzien.
7. Een jongere heeft met zijn mobieltje stiekem een gesprek met een hulpverlener opgenomen. Hoe gaat de hulpverlener hiermee om? A. De hulpverlener neemt het mobieltje in beslag en verwijdert de opname. B. De hulpverlener legt de jongere uit waarom dit niet kan en vraagt hem de opname te wissen. C. De hulpverlener houdt het zakgeld van de jongere in totdat hij d e opname heeft gewist.
3. Alle jongeren gebruiken tegenwoordig WhatsApp. Voor een hulpverlener dus zeer geschikt om met
D. De hulpverlener meldt dit direct bij de leidinggevende en doet daarna aangifte bij de politie.
cliënten te communiceren. Mag een hulpverlener via WhatsApp met een jongere communiceren? A. Ja, zolang er geen privacygevoelige informatie zoals persoonsgegevens wordt uitgewisseld.
8. Een ouder met gezag wil graag een kopie van het cliëntdossier hebben. Welke informatie uit het dossier mag een hulpverlener verstrekken?
B. Nee, behalve in noodgevallen.
A. Alleen officiële rapportages uit het dossier.
C. Ja, dit kan geen kwaad.
B. Alle informatie uit het cliëntdossier mag verstrekt
D. Nee, dit is niet toegestaan omdat het niet veilig is.
worden. C. Een ouder met gezag heeft geen recht op informatie
4. Mogen hulpverleners smartphones en laptops van jongeren die hulp krijgen van Jeugdformaat
uit het cliëntdossier. D. Alleen het hulpverleningsplan mag verstrekt worden.
controleren om te kijken wat ze doen? A. Ja, want de hulpverlener is verantwoordelijk voor wat zij doen. B. Nee, dat gaat in tegen de gedragsregels. C. Ja, maar alleen in geval van misbruik of ongewenst gedrag.
9. Bij Jeugdformaat wordt gebruik gemaakt van camerabeveiliging. Mogen jongeren door beveiligingscamera’s gemonitord worden? A. Er zijn geen regels voor camerabeveiliging of het monitoren van jongeren.
D. Ja, maar alleen als de jongere hierin toestemt.
B. Jongeren mogen te allen tijde via beveiligingscamera’s
5. Een jongere heeft een scooter en rijdt onverzekerd
C. Alleen na toestemming mogen jongeren door beveiligings-
worden gemonitord. rond. Moet een hulpverlener dit of andere strafbare feiten melden bij de politie? A. Ja, dit moet direct gemeld worden aan de leiding-
camera’s worden gemonitord. D. De beveiligingscamera’s dienen een ander doel dan het monitoren van jongeren.
gevende en daarna volgt meteen aangifte bij de politie. B. Nee, maar de hulpverlener spreekt de jongere er wel op aan. C. Ja, anders is de hulpverlener zelf ook strafbaar. D. Nee, dit is niet de verantwoordelijkheid van de hulpverlener.
10.Wie is bij Jeugdformaat verantwoordelijk voor de privacy van cliënten? A. De cliënten zelf. B. De directie van Jeugdformaat. C. Iedere individuele medewerker van Jeugdformaat. D. De wettelijk vertegenwoordiger van de cliënten. | 13
Door Shirley van der Sman
Onmiskenbaar klankbord Vijf jaar Jongerenraad “Jullie hebben het goed voor elkaar”, zegt de ober tegen ons als hij de verse jus d’orange komt brengen op het terrasje waar ik heb afgesproken met Anouchka Peters, coach van de Jongerenraad. Het is inderdaad niet verkeerd om onder het genot van een lekkere lunch met Anouchka terug te blikken op de afgelopen jaren van de Jongerenraad. Anouchka is nu zeven jaar coach van de Jongerenraad en vertelt vol trots over de ontwikkelingen die de Jongerenraad de afgelopen jaren heeft doorgemaakt. Ze heeft samen met de jongeren ontzettend hard aan de weg getimmerd. En met resultaat.
Anouchka vertelt dat ze de jongeren van de Jongerenraad
Goede ideeën en ongevraagd advies
ziet groeien. “De jongeren werken tijdens de vergaderingen
“Wat ik zo bijzonder vindt, is dat de jongeren uit de
van de jongerenraad aan persoonlijke leerdoelen. Daarin
Jongerenraad goed over weten te brengen wat ze
zie ik de jongeren nieuwe vaardigheden ontwikkelen,
belangrijk vinden, in hele volwassen situaties over soms
zoals notuleren, luisteren naar de mening van een ander,
ingewikkelde onderwerpen. Ze voerden gesprekken
communiceren met medewerkers en ambtenaren en
over privacy, 16+, samenwerking school en jeugdhulp,
zichzelf presenteren. Eén van de jongeren was erg ver-
nazorg, toegang tot de hulp en eigen kracht. Daar-
legen en durfde in het begin niet haar mening te geven,
naast hebben de jongeren ontzettend goede ideeën
maar stond op een gegeven moment een workshop te
waar mooie initiatieven uit zijn ontstaan. Ze hebben
geven in het Provinciehuis. Dat maakt mij ontzettend
bijvoorbeeld het jongerenraadplatform Jong doet Mee
trots.”
opgezet, waarbij een vertegenwoordiging van jongerenraden uit Haaglanden gevraagd en ongevraagd advies
Stilstaan bij heden en toekomst
geven aan gemeenten en instellingen. Intern leverden
Op de vraag hoe de jongeren uit de Jongerenraad
ze een bijdrage aan het ontwikkelen van het Toekomst-
inhoudelijk een bijdrage leveren, antwoordt Anouchka:
plan.”
“Als ik terugkijk op de afgelopen jaren, dan zijn de jongeren onmisbaar geweest. Zij zijn het klankbord
Tegelijkertijd volgt de Jongerenraad de actualiteit op
voor Jeugdformaat, maar ook heel waardevol voor de
de voet. Vanaf begin 2016 vangt Jeugdformaat Alleen-
ontwikkelingen binnen de jeugdhulp in het algemeen.
staande Minderjarige Vluchtelingen (AMV) op. Vanuit
Zo zijn ze bijvoorbeeld vanaf 2012 al bezig geweest met
de Jongerenraad is toen gelijk bekeken hoe Jeugdformaat
de transitie van de jeugdhulp in 2015. Vooral in 2014
ervoor kan zorgen dat inspraak vanuit de AMV’ers geborgd
hadden zij daarover veel contact met gemeenten. Ze
is.
spraken mee over het positioneren van het Centrum voor Jeugd en Gezin en hadden inspraak in belangrijke
Ook in 2017 houdt de Jongerenraad zich bezig met
documenten, zoals de kadernota van de gemeente
actuele onderwerpen. Thema’s die dit jaar centraal
Den Haag in 2014. Ze gaven workshops over kinder-
staan, zijn eenzaamheid, nazorg, ervaringsdeskundigheid
mishandeling vanuit hun eigen ervaringen. Ook namen
en transgender. “De jongeren van de Jongerenraad zijn
ze deel aan een jeugddebat in de Tweede Kamer en
onmisbaar. Hun visies, meningen en inbreng zijn van
gaven ze hun mening over hoe ouders bij de jeugdhulp
onschatbare waarde”, besluit Anouchka. De ober had
van hun kind betrokken moeten worden.”
gelijk: Anouchka heeft het met haar Jongerenraad inderdaad echt goed voor elkaar. Anouchka heeft de afgelopen jaren mooi werk geleverd. Vanaf begin 2018 zal zij het stokje doorgeven aan iemand anders die met net zoveel enthousiasme de positieve ontwikkelingen van de Jongerenraad doorzet.
14 |
Vijf hoogtepunten uit de Jongerenraad Zowel intern als extern heeft de Jongerenraad van Jeugdformaat heel erg veel bereikt. De lijst met acties en resultaten is lang en Anouchka weet er met veel passie over te vertellen. Een aantal hoogtepunten uit de afgelopen jaren:
2012 Jongerenraad draagt bij aan de ontwikkelingen rond Passend Onderwijs in de regio en in de logeerhuizen
COLUMN JONGERENRAAD
Horen hulpverleners mij?
worden op advies van de Jongerenraad vrijetijdsfunctionarissen geïntroduceerd.
Horen hulpverleners wat ik zeg? Hebben ze mijn ‘echte’ boodschap door? Met de hulpverleners om me
2013
heen heb ik veel gesprekken. Vaak vertel ik van alles,
Jongerenraad spreekt met André Rouvoet en levert
maar de conclusies die worden getrokken kloppen
input voor het kwaliteitskader seksueel misbruik in
niet altijd met waar het voor mij echt om gaat. Ik zou
de jeugdzorg.
graag willen dat hulpverleners mij doorhebben. Dat ze echt horen wat ik zeg. En dat ze graven als iets
2014
onduidelijk is. Tijdens de gesprekken met hulpverleners
Jongerenraad geeft advies over hoe seksualiteit en de
heb ik al heel veel aan mijn hoofd. Het lukt mij daarom
gedragscode bespreekbaar gemaakt kunnen worden.
niet altijd om te vertellen waar het voor mij echt om gaat.
2015 Jongerenraad gaat internationaal! In Oostenrijk halen
Ieder kind en elke jongere heeft andere problemen.
de leden input op over zelfstandigheid die terugkomt in
En andere dingen die hem of haar hinderen om verder
cliëntparticipatiebijeenkomsten.
te komen. Die kunnen heel oppervlakkig zitten of juist totaal niet. Volgens mij is het daarom goed om samen
2016
met de mensen van wie je hulp krijgt, te gaan graven
Jongerenraad geeft antwoord op vragen over 18+.
naar de kern(en) van je problemen. Zo voorkom je dat
Hoe is het financieel geregeld? En hoe is de nazorg
dingen te snel worden ingevuld. Dat de hulp die je
georganiseerd? Antwoorden op die vragen worden
krijgt misschien toch niet past. Ik ben ervan overtuigd
in de hele regio gebruikt in vervolggesprekken.
dat hoe meer duidelijkheid er is voordat je hulp krijgt, hoe beter de hulp werkt.
Dit zeggen de jongeren over hun deelname aan de
Betania, cliënt van Jeugdformaat en lid van de
Jongerenraad:
Jongerenraad
“Ik ben hier 40 cm gegroeid”
Wil je meer weten over de Jongerenraad?
“Ik voel me altijd welkom”
www.jeugdformaat.nl/jongerenraad
“Insiders have more knowledge” “Eerst kon ik andermans mening niet accepteren” “Klagen mag, maar alleen als je vervolgens met een oplossing komt”
| 15
Pleegouders: harder nodig dan ooit! Op woensdag 1 november hebben de leerlingen
Projectweek op school over pleegzorg
van de Fortgensschool de noodklok geluid voor
Ieder kind hoort op te groeien op een veilige plek,
pleegkinderen. Zij openden op hun schoolplein in
met liefde en structuur. Helaas is dat voor sommige
Voorschoten de landelijke Week van de Pleegzorg.
kinderen niet mogelijk. In Nederland zijn maar liefst
Samen met Nienke de la Rive Box (o.a. bekend van
19.000 pleegkinderen. Jeugdformaat vindt het belangrijk
Klokhuis) deden zij een oproep aan heel Nederland.
dat er op school aandacht is voor pleegzorg. Samen met de Fortgensschool uit Voorschoten en de Emmausschool uit Leidschendam bedacht Jeugdformaat een projectweek over pleegzorg. Een week waarin we volop de aandacht hebben gevestigd op het belang van pleegzorg en het tekort aan pleegouders in Nederland. Hoogtepunt van deze week was het project ‘Pleegkind voor 1 dag’. Tijdens de projectweek zijn de kinderen samen met een woordkunstenaar aan de slag gegaan met de vraag: wat is voor jou thuis? Ook hebben ze een oproep gemaakt voor kinderen die nu op zoek zijn naar pleegouders. Daarnaast heeft de Emmausschool nog een eigen klokhuisaflevering gemaakt over pleegzorg.
16 |
Pleegkind voor 1 dag
Doneer je schoolhek
Kinderen uit de groepen 7 en 8 kregen de kans om voor
Mogen wij jullie schoolhek lenen? Met de actie ‘Doneer
een dag en een nacht te ruilen van gezin en school. Op
je schoolhek’ vragen we scholen om van hun schoolhek
die manier konden de leerlingen zelf ervaren hoe het is
een goede daad te maken. De afgelopen weken hebben
om pleegkind te zijn. En de klas ervaart hoe het is om
we op ruim 70 schoolhekken in de regio Haaglanden
een vreemd kind in de klas te ontvangen. Ook konden
een spandoek opgehangen. Heel fijn! Want op en rond
ouders ervaren hoe het is om hun eigen kind te moeten
de scholen komen veel ouders. En hopelijk ouders die
missen of om een vreemd kind in je huis te ontvangen.
misschien nog een plekje over hebben om een kind voor korte of langere tijd op te vangen. Ook een schoolhek
Veertien kinderen en veertien gezinnen hebben
over? Ga naar www.doneerjeschoolhek.nl
meegedaan aan de uitwisseling. Op maandagochtend vertrokken de kinderen naar hun nieuwe school-vooreen-dag, waar ze 's middags werden opgehaald door hun 'pleegouders'. Daar bleven ze een nachtje slapen. Bij wie? Dat was van tevoren niet bekend, want dat is ook voor een pleegkind vaak niet duidelijk. Spannend! Benieuwd hoe dat was? Alle kinderen hebben een eigen vlog bijgehouden. Bekijk de vlogs op: www.jeugdformaat.nl/pleegkindvoor1dag
We kijken terug op een hele leuke mooie, geslaagde week. Bedankt alle kinderen, ouders, leraren, collega’s die hebben meegedaan en iedereen die onze berichten op Facebook en Twitter heeft gedeeld en geliked! Natuurlijk stopt onze zoektocht niet hier, we gaan voor 150 nieuwe pleegouders binnen een jaar… dus blijf vooral meehelpen met zoeken!
| 17
Door BBMP (Beleid - Bestuur - Management en Pedagogiek in het kindcentrum)
Niet uitsluiten maar meedoen Jeugdhulp in de kinderopvang Voor kinderen van 0 tot 4 jaar werken Jeugdformaat en DAK Kindercentra samen op verschillende locaties in Den Haag. Kinderen met gedrags- en/of ontwikkelingsproblemen krijgen dankzij deze samenwerking specialistische hulp in een alledaagse situatie dicht bij huis. Een interview met vier betrokkenen over wat deze vorm van daghulp oplevert.
Meredith
Angelina Witte
Nancy Doruyter
Nancy Akkermans
haar zoontje gaat naar
leidinggevende
unitmanager
gedragswetenschapper
een DAK kindercentrum
Jeugdformaat
kindercentrum
Jeugdformaat
en krijgt hulp van Jeugdformaat
18 |
Tirza DAK
Hoe is deze nieuwe vorm van samenwerken ontstaan?
Hoe vullen jullie de samenwerking in de praktijk in?
Nancy A.
Angelina
“Het idee is in de praktijk ontstaan. We zochten een
“De pedagogisch medewerkers van de Dak-locatie
plek voor een jongetje dat nog niet naar school kon,
draaien de groep, de kinderen doen gewoon mee
maar wel verder gestimuleerd moest worden in zijn
in het dagprogramma. Vanuit Jeugdformaat is er op
ontwikkeling met behoud van de stappen die wij al
elke locatie vier uur per dag een vaste pedagogisch
met hem gezet hadden. Toen hebben we bedacht dat
medewerker aanwezig, die op maat individueel of in
ondersteuning vanuit een nauwere samenwerking met
groepsverband met de kinderen aan de slag gaat.”
de kinderopvang de mooiste oplossing zou zijn. Dus zijn Jeugdformaat en Dak met elkaar gaan praten.”
Nancy D. “Het is belangrijk dat we goed samenwerken en
Meredith
communiceren waarom je iets op een bepaalde manier
“Voor mij en mijn zoontje pakte het heel goed uit.
doet. Het vraagt commitment van de pedagogisch
Ik merk geen verschil tussen specialistische hulp
medewerkers. De meerwaarde is dat bijvoorbeeld een
en de reguliere kinderopvang, het sluit goed aan en
pedagogisch medewerker van Jeugdformaat signaleert
gaat onmerkbaar in elkaar over. Mijn zoontje kreeg
dat een kindje een achterstand heeft, waardoor je in
hier de ondersteuning die hij nodig had om naar het
een heel vroeg stadium al hulp kunt bieden binnen de
basisonderwijs te kunnen. Het is fijn voor kinderen die
reguliere kinderopvang. Er verandert dan praktisch niets,
al een stempel hebben, dat ze gewoon mee kunnen
dat is winst voor iedereen.”
doen en zich hier veel minder een uitzondering voelen.” Nancy A. Nancy A.
“Vroegsignalering is erg belangrijk. Het brein van jonge
“Juist dat meedraaien is één van onze doelstellingen.
kinderen is nog enorm plastisch, en op jonge leeftijd
Stel je hebt een groep kinderen met spraak/taal-
kan je gemakkelijker dingen aanleren dan op latere
problemen. Zet die kinderen in een omgeving met
leeftijd. Ook wil je voorkomen dat kinderen negatieve
kinderen die zulke problemen niet hebben dan zie je
schoolervaringen opdoen. Als je dat weet te voorkomen
dat ze van elkaar leren. Ze spelen samen en passen
door deze aanpak, is dat al winst.”
zich aan. Het mooie is ook dat we nu per kind, per situatie specifiek kijken naar wat er nodig is.”
Wat betekent de samenwerking voor jullie professionele ontwikkeling?
“Het is fijn dat kinderen die al een stempel hebben, zich hier minder een uitzondering voelen.”
Nancy A. "De pedagogisch medewerkers van Dak krijgen meer kennis van de extra’s die je kunt bieden qua structuur of hulpmiddelen, zoals pictogrammen. Wij leren op onze beurt om soms iets meer te relativeren. We houden elkaar scherp. Ons gezamenlijke kader is 'wat heeft het kind nodig om straks in het onderwijs gezond te kunnen functioneren?” Angelina “Door elkaar daarin scherp te houden en aan te vullen, kunnen we elk kind ook een passend schooladvies geven. Daarmee verkleinen we de kans dat een kind uitvalt op school.”
| 19
“Mijn zoontje leerde ook door het gedrag van andere kin deren over te nemen, ik zag hem steeds meer groeien.”
Hoe staan jullie ten opzichte van de ouders? Nancy A. “We staan naast de ouders. We zijn er niet om alleen te kijken naar wat niet goed gaat, maar vooral om te zien wat wel goed gaat. We zijn er voor het kind én voor de ouders. Wij zijn er tijdelijk; de ouder is er voor altijd.
Hoe ging dat met jouw zoontje?
Samen gaan we het kind herontdekken en op een gegeven moment weet je samen wat er aan de hand is.”
Meredith “Ik heb zelf contact opgenomen met Jeugdformaat. Ik
Meredith
zag al dat mijn zoontje anders was dan andere kinderen
“Wat ik belangrijk vond is dat hier werd bevestigd wat ik
maar ik wist niet precies waar ik naartoe moest. Jeugd-
dacht: dat er echt iets met mijn kind aan de hand was.
formaat kwam met de suggestie om met Dak in gesprek
In elk gesprek werd gevraagd wat ik ervan vond. Als ik
te gaan. Samen met iemand van Jeugdformaat ben ik
met ideeën kwam dan probeerden we dat uit. Geen
er naartoe gegaan. Hun plan sprak me enorm aan, ik
verwijten, maar samen kijken hoe het beter kan. Ik werd
ben nog steeds blij dat ik 'ja' gezegd heb, want mijn
echt overal bij betrokken. Zij hebben mijn zelfvertrouwen
zoontje heeft er heel veel baat bij gehad. Stil zitten was
gevoed.”
een probleem, sociale contacten ook. Hij liep op een aantal vlakken achter. Er is toen heel specifiek gekeken
Angelina
naar wat hij nodig had en daar zijn we aan gaan werken.
“Daarom nodigen we ouders vaak ook uit om op de
Een jaar later was hij echt klaar voor de basisschool. Dat
groep met hun kind te komen spelen. Na afloop hebben
vond hij zelf ook. Zonder Jeugdformaat en Dak was dat
we het met ouders over wat hen en ons is opgevallen
niet gelukt. Terwijl hij hier was is er een dossier opge-
in het gedrag en de ontwikkeling van hun kind in de
bouwd dat hij nodig heeft om door te stromen naar
groep.”
het speciaal basisonderwijs. Daarnaast keken ze met me mee naar wat er thuis nog niet goed ging. Met hem naar de winkel gaan was moeilijk, daar hebben we aan gewerkt. Ik ben trots op hem. Kort geleden ben ik nog eens terug geweest hier en toen waren ze positief verrast over zijn vooruitgang op sociaal en emotioneel
“Wanneer je de juiste ondersteuning krijgt, komt er weer rust in je leven.”
gebied.” Meredith Nancy D.
“Ik zou het wel mooi vinden als er ook in de buiten-
“Zulke verhalen, daar worden wij gelukkig van. Hier doen
schoolse opvang meer mogelijkheden komen voor
we het voor.”
kinderen zoals mijn zoontje. Als je hem in een opvang plaatst met dertig kinderen krijgt hij een forse terugval.”
Meredith “Als je vragen hebt, kun je het beste naar het Centrum
Wat moet er gebeuren om deze aanpak landelijk toe
voor Jeugd en Gezin gaan of naar Jeugdformaat. Vooral
te passen?
wanneer je als moeder echt in het duister tast over wat
20 |
er met je kind aan de hand is. Wanneer je dan de juiste
Nancy A.
ondersteuning krijgt, komt er weer rust in je leven. Je
'Je hebt allereerst mensen nodig die enthousiast zijn.
weet dat je kind in professionele handen is en je ziet dat
Het idee dat hulp alleen geboden kan worden in een
het werkt. Als moeder merk je dat natuurlijk meteen aan
specialistische setting moet je los laten. Hulp kan
je kind. Mijn zoontje leerde ook door het gedrag van
eveneens geboden worden in een andere situatie,
andere kinderen over te nemen, ik zag hem steeds meer
zoals de kinderopvang. Er zal wel altijd een groep
groeien. Dat is mooi om te zien.”
blijven voor wie dit niet geschikt is.
Niet ieder kind kan, ondanks extra ondersteuning, in een reguliere groep functioneren en het vraagt van de groep ook dat ze kunnen omgaan met het gedrag van een kind dat ondersteuning krijgt. Verder moet je inventief met elkaar durven zijn. Openstaan voor elkaar, intensief samenwerken en elkaar goed willen leren kennen.' Angelina 'Als je de verhalen hierover verder vertelt, werkt dat aanstekelijk. In het Westland hebben ze deze aanpak nu overgenomen. Dat is mooi. Als je ziet wat de betekenis is voor de ouders en de kinderen, gun je dat iedereen die het nodig heeft.'
“Het idee dat hulp alleen geboden kan worden in een specialistische setting moet je los laten.”
Wist je dat? … wij bij het DAK 3 groepen hebben waar kinderen kunnen instromen? … deze plaatsen “stoeltjes” genoemd worden? … wij daar een behandeling bieden van ongeveer 6 maanden? … aanmelden mogelijk is via het CJG of de huisarts? ... wij deze vorm van Daghulp ook in het Westland s‘-Gravezande aanbieden in samenwerking met kinderopvang Okidoki? … je meer leest op www.jeugdformaat.nl/daghulp
Angelina Witte Angelina is 50 jaar en werkt sinds 1 januari 2009 bij Jeugdformaat, als leidinggevende gezinshuizen en daghulp DAK.
22 |
Door Brigitte Lussing
COLLEGA IN BEELD
Koffie of thee?
Ik kreeg, vanuit mijn werk, een mooi gebaar: de
“Thee.”
gelegenheid om deze opleiding te volgen. Bij de coaching is het paard de co-coach, hierbij wordt
Koken of afhalen?
geen paardgereden. We werken ervaringsgericht,
“Koken.”
oplossingsgericht en met metaforen.”
Beste film? “Een beste film heb ik niet. Ik ga graag samen met mijn
Voor wie is coaching met paarden bedoeld?
buurvrouwen naar Nederlandstalige films, heerlijk lachen
“Het is voor iedereen, van jong tot oud. Er zijn
en echt een avondje uit.””
veel initiatieven waarbij paarden worden ingezet, bijvoorbeeld bij kinderen met een laag zelfbeeld,
Mooiste boek?
faalangst of weinig zelfvertrouwen. Kinderen met
“Ik lees enorm veel, ik vind het moeilijk om een keuze
autisme, ADHD, licht verstandelijke beperking, maar
te maken.”
ook voor chronisch zieken en bij een burn-out.”
Kun je iets vertellen over jouw passie?
Hoe ziet zo’n sessie eruit?
“Als jong meisje kreeg ik voor mijn verjaardag een
“Bij de start van de eerste sessie neem ik de tijd om
paardrijles. In het begin vond ik dat eigenlijk helemaal
kennis te maken en stel ik een activiteit voor. Degene
niet zo leuk. Het was ver weg, er waren ganzen,
die gecoacht wordt mag zoveel tijd nemen als gewenst.
doodeng – hier was ik erg bang voor- en in de les zaten
We bespreken de ervaring na en er kan nog een activiteit
alleen maar volwassenen. Wel reed ik op een leuke
volgen met een eventuele aanpassing. Het paard zal hier
pony, maar ik viel er met regelmaat vanaf. Toch ging de
op reageren en daarmee feedback geven aan de coach.”
samenwerking tussen mij en de pony steeds beter en eigenlijk is toen mijn ultieme droom ontstaan: een eigen
Heb je een ervaring die je wilt delen?
paard!
“Een pubermeisje zag de hulpverlening niet meer zitten, maar ze wilde wel wat met paarden. Ik heb haar
Die droom bleek niet ver weg door een spontane actie
gecoacht, samen met drie rustige oude wijze paarden.
van mijn vader. Mijn broertje en ik kregen samen een
De paarden werden heel druk toen we de paddock
pony. We stapten gewoon op het dier en reden met een
(omheinde ruimte voor paarden, red.) in wilde lopen.
onbestuurbare pony door de bak. Gaandeweg ontstond
Toen ik haar vroeg wat zij merkte gaf zij aan dat zij dit
er, met vallen en opstaan, een band. Ik heb bij haar
gedrag herkende, zo zag haar hele leven er uit. Paarden
uitgehuild, heerlijke ritten door het bos, in de duinen en
spiegelen stemmingen, emoties en situaties. En hiermee
over het strand gemaakt. We hebben samen veel mooie
zijn we aan de slag gegaan. Inmiddels heeft zij in haar
momenten beleefd, omdat we in de loop van de tijd een
hectische leefomstandigheden haar eigen weg kunnen
ontzettend goed team zijn geworden.”
kiezen, met als een van de mooie resultaten; een met mooie cijfers afgeronde opleiding.”
Hoe kwam je op coaching met paarden?
Wat zou je mee willen geven aan je collega’s?
“Als ik bij mijn paard ben, sluit ik mij even af van de rest
“Het zou mooi zijn als we net als paarden gedrag
van de wereld. Ik geniet van het samen buiten zijn.
waarnemen en niet veroordelen. Dat we het contact
Paarden zijn echt gevoelsdieren, zij kunnen je emotie
vinden en van daaruit samen aan de slag gaan om te
spiegelen. Ik voelde dat ik daar meer mee wilde doen.
ontwikkelen, kijken naar wat al wel lukt.”
De opleiding coachen met behulp van paarden kwam op mijn pad. Dit sprak mij enorm aan.
| 23
COLUMN
Aanbestedingsregels: pleegkinderen de dupe? Een paar maanden geleden deelde ik mijn zorgen. Jeugdhulpverleners lopen vanwege de marktwerking het risico om onder de vennootschapsbelasting te vallen. Er werden Kamervragen gesteld en het antwoord van de toenmalige staatssecretaris bevestigde dat risico. Aanbieders kunnen worden aangeslagen door een ijverige belastinginspecteur. Een gevolg van de marktwerking. En helaas niet het enige gevolg‌ Ik had toen echt niet kunnen bedenken dat ook pleegzorg en in het bijzonder, het werven van pleegouders onder de tucht van de markt zou komen te vallen. Wat is het geval? Pleegouders zijn van onschatbare waarde. Zij geven vrijwillig, dag en nacht, invulling aan de door de politiek zo geprezen participatiesamenleving. Pleegouders zetten hun huis en hart open voor kinderen en jongeren die in de knel zitten. Op dit moment zijn er ruim 19.000 pleegkinderen in Nederland. Ze wonen tijdelijk in een pleeggezin en soms zelfs voor langere tijd. Jeugdformaat zoekt doorlopend naar nieuwe pleegouders. Samen met andere pleegzorgorganisaties merken wij de laatste jaren dat het aantal pleegouders, dat zich jaarlijks aanmeldt, daalt. Alle organisaties zetten dan ook alles op alles om nieuwe pleegouders te werven. Uit ervaring weten we dat mensen uit de directe omgeving van kinderen die een pleeggezin zoeken, er vaak niet direct aan denken om zelf pleeggezin te worden. Spreek je deze mensen direct aan en informeer je ze goed? Dan zijn zij in veel gevallen bereid om pleeggezin te worden.
24 |
Eerder ontstond in Vlaanderen het briljante idee om in de directe omgeving van kinderen naar nieuwe pleegouders te zoeken. Waar kan dat beter dan op het schoolplein? Samen met Pleegzorg Nederland zijn er dit jaar, voor de Week van de Pleegzorg (die was van 1 t/m 8 november), spandoeken gemaakt die we graag op de schoolhekken van alle basis- en middelbare scholen willen hangen. Scholen bouwen elke dag aan de toekomst van kinderen en jongeren. Een prachtige plek om pleegouders te werven die dag en nacht klaar staan om kinderen en jongeren een duwtje in de rug te geven. De actie #doneerjeschoolhek was geboren. Een prachtige actie omdat deze volledig aansluit bij het gedachtengoed van de nieuwe Jeugdwet. Een wet die gericht is op het bieden van de tijdige opvang van kinderen in een gezin. Om het draagvlak van deze actie te vergroten hebben wij contact gezocht met verschillende gemeenten. Zij kennen alle scholen en
"Ik was, nee ben nog steeds, verbijsterd. Heeft nu ook het werven van pleegouders te lijden onder de marktwerking van de nieuwe Jeugdwet? Een wet die de ruimte geeft aan ridicule Europese aanbestedingsregels. Een wet die ik niet kan uitleggen aan al die kinderen en jongeren die dringend warme en toegewijde pleegouders zoeken"
zijn zelf verantwoordelijk voor de jeugdhulp. Natuurlijk zouden zij meewerken aan deze campagne om nieuwe pleegouders te werven. Kinderlijk eenvoudig, toch? Nou, nee. Gemeenten gaven aan de komende maanden
Bas Timman
geen medewerking te kunnen verlenen aan de actie “doneer je schoolhek”. Met de lopende aanbesteding voor jeugdhulp bestaat er kennelijk een volledig contactverbod tussen ambtenaren en een pleegzorgaanbieder als Jeugdformaat. De gemeenten doen de komende maanden niet mee om pleegouders te werven, zo hoorden mijn collega’s. Ik was, nee ben nog steeds, verbijsterd. Heeft nu ook het werven van pleegouders te lijden onder de marktwerking van de nieuwe Jeugdwet? Een wet die de ruimte geeft aan ridicule Europese aanbestedingsregels. Een wet die ik niet kan uitleggen aan al die kinderen en jongeren die dringend warme en toegewijde pleegouders zoeken. Zijn wij de bedoeling van die wet nu al vergeten? Het is een wet die, als het gaat om de marktwerking, naar mijn mening grondig door het nieuwe kabinet moet worden geëvalueerd en bijgesteld.
| 25
Jongerenparticipatie: het belang van beslissen over je eigen leven De vertrouwenspersonen van het Advies- en Klachtenbureau Jeugdzorg (AKJ) bezoeken regelmatig jongeren in de logeerhuizen van Jeugdformaat. Het is het AKJ opgevallen dat er onduidelijkheid bestaat over het participatierecht van minderjarigen in de jeugdhulp: het recht om mee te praten of te beslissen over kwesties die van invloed zijn op hun leven. Het AKJ wil graag meer duidelijkheid geven over wat dat recht nu precies inhoudt.
Kinderrechtenverdrag In artikel 12 van het VN-Kinderrechtenverdrag ligt het recht op participatie van minderjarigen besloten. Dit recht wordt niet gekoppeld aan een vaste leeftijdsgrens, maar is afhankelijk van de mate van ontwikkeling en rijpheid van het kind. Het artikel bestaat uit drie elementen: 1. Een kind is in staat om een mening te vormen en kan deze uiten. 2. Aan deze mening wordt passend belang gehecht. 3. Een kind wordt in de gelegenheid gesteld om te worden gehoord in iedere procedure die het kind betreft. Het artikel geldt uiteraard ook voor minderjarigen die met jeugdhulpverleners te maken hebben, ongeacht welke jeugdhulp wordt verleend. Uit de Jeugdwet valt niet direct af te leiden wanneer minderjarigen gebruik kunnen maken van het recht op participatie. Jongeren en jeugdhulpverleners lijken zich er niet altijd van bewust van te zijn hoe het participatierecht in de praktijk doorwerkt. Het AKJ wijst jongeren hierop en ondersteunt hen bij het gebruikmaken van hun recht op participatie.
26 |
Participatie in de jeugdhulp Participatie binnen de jeugdhulpverlening kan op verschillende momenten plaatsvinden. Op het moment dat er toestemming wordt verleend voor vrijwillige jeugdhulp is een belangrijk moment waarop een jongere zijn stem kan laten horen. Een ander moment is wanneer er een familiegroepsplan/hulpverleningsplan gemaakt wordt, wanneer de jongere aanschuift aan de Jeugdbeschermingstafel of tijdens het kindgesprek met de kinderrechter. Ondanks deze mogelijkheden, kunnen jongeren toch het gevoel hebben dat zij niet worden gehoord. Op die momenten kunnen zij, met of zonder hulp van het AKJ, gebruikmaken van het recht om een klacht in te dienen. Stilstaan bij mening jongere Om recht te doen aan artikel 12 is het belangrijk dat er meer aandacht komt voor dit kinderrecht en de uitwerking ervan. Het AKJ, maar juist ook de jeugdhulpverleners, spelen hierin een belangrijke rol. Voor een zorgvuldig en inzichtelijk besluitvormingsproces waarin minderjarigen kunnen participeren, is het belangrijk dat jeugdhulpverleners stil staan bij de volgende vragen:
1. Hoe wordt de mening van de jongere in het licht van zijn/haar rijpheid gewaardeerd? 2. Hoe wordt de mening van de jongere meegewogen in te nemen beslissingen? 3. Hoe wordt aan de jongere teruggekoppeld in welke mate zijn/haar mening een rol heeft gespeeld in de uiteindelijke beslissing?
Het AKJ realiseert zich dat het niet eenvoudig is om in het dagelijkse proces van de hulpverlening stil te staan bij deze vragen. Heb je vragen, neem dan contact op met Sophie Vastenhout, vertrouwenspersoon in de jeugdhulp bij AKJ: s.vastenhout@akj.nl
| 27
Een trauma staat leren in de weg Kinderen die een trauma hebben, lopen vaak vast in het onderwijs. Jij als onderwijsprofessional kunt het verschil maken. Schrijf je nu in voor de training ‘Lesgeven aan getraumatiseerde kinderen’.
www.jeugdformaat.nl/trauma